สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

กตตกรรมประกาศ

รายงานวจยฉบบน สาเรจลลวงไดดวยด โดยไดรบความอนเคราะหจาก อาจารย ดร.จระ

ศกด วตตะ ทกรณาตรวจสอบ แกไข รวมทงใหขอเสนอแนะในการปรบปรงและพฒนาเครองมอ

สาหรบการวจยครงน

ขอขอบพระคณผบรหาร คร - อาจารย ตลอดจนนกศกษาของคณะครศาสตรอตสาหกรรม

มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ทใหความรวมมอ และชวยอานวยความสะดวกใน

การเกบรวบรวมขอมล ทาใหการวจยครงนสาเรจลลวงไปไดดวยด

ขอขอบพระคณคณาจารยทกทานทไดประสทธประสาทวชา รวมถงผเขยนตารา เอกสาร

บทความตาง ๆ ทผวจยไดศกษาคนควาและนามาอางองในงานวจยครงน

ประโยชนและคณคาอนพงมจากรายงานวจยฉบบน ผวจยขอมอบเปนเครองบชาพระคณ

บดา มารดา คร อาจารยและตลอดจนผมพระคณทกทาน

กานตยทธ ตรบญนธ

ผวจย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

บทคดยอ

การศกษาวจยครงน มวตถประสงคเพอสรางชดการสอน เรอง การใชงาน PLC และหาประสทธภาพ

ของชดการสอนทสรางขนตามเกณฑ 80/80 ทกาหนด

วธดาเนนการวจย ผวจยไดนาชดการสอน เรอง การใชงาน PLC ทสรางขน ไปทดลองกบกลมตวอยาง

ซงเปน นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนยสพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขา

วศวกรรมเครองกล โดยการคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจงจากการเรยนในรายวชา PLC จานวน 20 คน

โดยระหวางการสอนให ผเขารบการเรยนทาแบบฝกหด และใบงาน เพอวดความ กาวหนาของการเรยน

และเมอจบการสอนแลวใหผเรยนทาแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธของการเรยนอกครงหนง หลงจากนนจงนาคะแนนทไดจากการทาแบบฝกหด และใบงาน กบ

แบบทดสอบ มาคานวณหาประสทธภาพของชดการสอน

ผลการทดลองปรากฏวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพเทากบ 93.88/85.06 ซงสงกวาเกณฑท

กาหนดไวท 80/80

กานตยทธ ตรบญนธ

ผวจย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

สารบญ

หนา

บทคดยอภาษาไทย ก

กตตกรรมประกาศ ข

บทท 1--บทนา 1

1.1--ความเปนมาและความสาคญของปญหา 1

1.2--วตถประสงคของการวจย 2

1.3--สมมตฐานการวจย 2

1.4--ขอบเขตการวจย 2

1.5--คาจากดความในการวจย 3

1.7--ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 4

บทท-2--เอกสารและงานวจยทเกยวของ 5

2.1 ความรทวไปเกยวกบชดการสอน 5

2.2 หลกการและทฤษฎทนามาใชในการสรางชดการสอน 9

2.3 ขนตอนการสรางชดการสอน 10

2.4 เกณฑในการหาประสทธภาพชดการสอน 12

2.5 วตถประสงคเชงพฤตกรรม 12

2.6 หลกเกณฑในการเลอกใชสอการเรยนการสอน 15

2.7 การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญหรอเปนศนยกลาง 17

2.8 การสรางแบบทดสอบ 22

2.9 เกณฑการยอมรบประสทธภาพชดการสอน 28

2.10 ทฤษฏเกยวกบระบบควบคมอตโนมต 29

2.11 ประวตความเปนมาของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร 41

2.12 การประยกตใชงาน PLC ในงานอตสาหกรรม 47

2.13 งานวจยทเกยวของ 54

จ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

สารบญ (ตอ)

หนา

บทท-3--วธการดาเนนการวจย 58

3.1--ศกษาความสาคญการในการจดทาชดการสอน 58

3.2--สรางเครองมอทใชในการวจย 60

3.3--กาหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง 62

3.4--ทดลองใชชดการสอน 62

3.5--การดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล 63

3.6--การวเคราะหขอมล 64

3.7--สถตทใชในการวเคราะหขอมล 64

บทท-4--ผลของการวจย 67

4.1--ผลการนาไปทดลองใช 67

4.2--ผลการวเคราะหหาคณภาพแบบทดสอบของชดการสอน 68

4.3--ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของชดการสอน 68

4.4 ผลการวเคราะหแบบประเมนการสอนจากความคดเหนของผเรยน 68

บทท-5--สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ 73

5.1--สรปผลของการวจย 73

5.2--อภปรายผลการวจย 74

5.3--ขอเสนอแนะ 75

บรรณานกรม 77

ภาคผนวก 81

ฉ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

บทท 1

บทนา

1.1--ความเปนมาและความสาคญของปญหา

ประเทศไทยเปนประเทศทมการแขงขนทางการคาอยางเสร ทาใหมนกลงทนทงในประเทศ

และตางประเทศ ตางสนใจทจะลงทนในประเทศไทย เพราะนอกจากขอดทการคาของไทยแขงขน

แบบเสรนอกจากนเสถยรภาพทางเศรษฐกจของประเทศไทยในระยะยาวกอยในระดบความเชอมน

ทนกลงทนกลาตดสนใจลงทน โดยเฉพาะการขยายตวของเศรษฐกจภาคอตสาหกรรม (หนงสอ

เศรษฐกจ บรทรรศน,-2550:-12-15) ดงนนจงมการแขงขนสงในเรองของการตลาดและราคาของ

ผลตภณฑ ซงบรษทจาเปนอยางยงทจะตองปรบตวเองใหสนคาทผลตมคณภาพและราคาถก

เทยงตรงรวดเรวทนเวลา สนคาไดมาตรฐาน สามารถแขงขนกบตลาดภายในประเทศและทวโลกได

โดยกระบวนการผลตจะตองคานงถงประสทธภาพและประสทธผลของโรงงาน ซงสามารถแสดง

ไดดวย ตนทนในการผลต คณภาพมาตรฐานความปลอดภย มลภาวะ ความสามารถในการปรบ

อตราการผลตใหสอดคลองกบภาวะของตลาดและอนๆ (พรจต, 2542: 1)

ดงนนโรงงานอตสาหกรรมสมยใหมหลายแหง จงไดนาเอาเทคโนโลยทางดานระบบ

อตโนมตเขามาใชควบคมเครองจกรอตสาหกรรม ซงเปาหมายในการควบคมในงานอตสาหกรรม

คอการรกษาปรมาณตางๆ อนไดแก อณหภม ความดน ระดบอตราการไหล และการตรวจจบ

ตาแหนง ฯลฯ ใหมคาใกลกบคาทกาหนดไว แมวาสภาวะการทางาน และสภาพแวดลอมจะมการ

เปลยนแปลงตลอดเวลา ใหไดผลผลตทถกตอง มความสะดวกรวดเรวในการผลต ไดมาตรฐาน

เปนทยอมรบในตลาดทวโลก อกทงยงสามารถเกบขอมลการปฏบตงานไดทกเวลา ระบบควบคม

อตโนมตทใชในโรงงานอตสาหกรรมโดยสวนใหญไดแก ควบคมดวยคอมพวเตอร PLC และ

ไมโครคอนโทรลเลอร โดยทขอดของการสรางระบบควบคมดวย PLC มดงน

1.--ทาใหขนาดของระบบควบคมเลกลงภายในของ PLC จะใชอปกรณทางอเลกทรอนกส

และซอฟแวรแทนรเลย, ตวตงเวลา, ตวนบจานวนและองคประกอบของวงจรซเควนซอนๆ อก

มากมาย ซงจานวนของอปกรณตางๆเหลานอยในรปของซอฟแวรโดยไมขนอยกบขนาดของ PLC

2.--ใชโปรแกรมแทนการเดนสาย

3.--เปลยนวงจรและขยายระบบไดงาย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

4.--ลดเวลาในการออกแบบและPLCจะเปนเครองควบคมทเปนมาตรฐานสามารถประกอบ

ใสตควบคมไดรวดเรว การออกแบบวงจรและ การโปรแกรมทาไดรวดเรว นอกจากนนยงสามารถ

ทดสอบวงจรโดยทดลองใน PLC ไดดวย

5. PLC มเสถยรภาพดกวารเลย

6. มหนวยอนพท /เอาทพทหลายแบบ

7.--สามารถตดตอกบอปกรณสนบสนนภายนอก เชนเครองพมพ เครองคอมพวเตอร

8. ทาใหสามารถตรวจหาขอบกพรองไดอยางรวดเรว

9. มความนาเชอถอและมประสทธภาพสง บารงรกษาและซอมแซมงาย

จากคณสมบตทเปนประโยชนตอการผลตของ PLC ทาใหโรงงานอตสาหกรรมสวนใหญ

ไดนาเขาเครองจกรอตโนมตมาใชในการผลตเปนจานวนมาก ภาคอตสาหกรรมจงมการขยายตว

พรอมกบการพฒนาเทคโนโลยการผลตทมประสทธภาพสงขน เพอควบคมกระบวนการผลตใหได

มาตรฐานตรงตามความตองการของตลาดโลก ผลจากการเปลยนแปลงเทคโนโลย จากกระบวนการ

ผลตทใชแรงงานไปเปนเครองจกร ทมเทคโนโลยสงทนสมยทาใหเกดปญหา ขาดชางผปฏบตงาน

ทมความรตรงตามความตองการของสถานประกอบการจากความสาคญดงกลาวทาใหผวจยม

แนวคดจะสรางชดการสอนวชา PLC เพอใชเปนชดสอการสอนใหกอเกดประโยชนตอนกศกษา

และผทสนใจ ไดมความรเพมมากขนรวมทงเปนการเพมประสทธภาพในการเรยนการสอนดานการ

ปฏบตไดผลดยงขน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

30

1.2--วตถประสงคของการวจย

1.2.1 เพอสรางชดการสอน รายวชา PLC

1.2.2 เพอเปนรปแบบในการพฒนาและวจยใหมคณภาพตอไป

1.3--สมมตฐานการวจย

ชดการสอน รายวชา PLC ทสรางขนสามารถนาไปใชในการสอนไดอยางมประสทธภาพตาม

เกณฑ 80/80

1.4--ขอบเขตการวจย

การวจยครงนกาหนดขอบเขตไวดงน

1.4.1--ชดการสอนประกอบดวย

1.4.1.1--คาแนะนาในการใชชดสอการสอน

1.4.1.2--วตถประสงคเชงพฤตกรรม

1.4.1.3--แผนการสอน

1.4.1.4--ใบเนอหาหรอ ใบความร

1.4.1.5--แบบทดสอบทายบทเรยนพรอมเฉลย

1.4.1.6--แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนพรอมเฉลย

1.4.2--เนอหาในชดการสอน ประกอบดวย

1.4.2.1--ความรพนฐานเกยวกบ PLC

1.4.2.2--ความรทวไปเกยวกบ PLC SIMATIC

1.4.2.3--การใชงาน โปรแกรม SIMATIC Manager

1.4.2.4--คาสงการปฏบตการของ S7 -300

1.4.3--ดานประชากรและกลมตวอยาง

1.4.3.1--ประชากรในการวจย ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคล

สวรรณภม

1.4.3.2--กลมตวอยาง ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

ศนยสพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล โดยการคดเลอกแบบ

เฉพาะเจาะจงจากการเรยนในรายวชา PLC จานวน 20 คน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

31

1.5--คาจากดความในการวจย

1.5.1--PLC SIEMENS หมายถง รนของ PLC ยหอ SIEMENS และแสดงการทางานจาก

คอมพวเตอร หรอปอนคาสงเขาชดจาลอง

1.5.2 ชดการสอน หมายถง เอกสารทใชในการสอนเขยนโปรแกรม PLC ดวย PLC

SIEMENS ประกอบดวย คมอคร และสอการเรยนการสอน

1.5.3--แบบทดสอบทายบทเรยน หมายถง แบบทดสอบความรความเขาใจในเนอหาโดยการ

ใหนกศกษาทาหลงจากเรยนจบในแตละหวขอเรอง เพอประเมนความกาวหนาทางการเรยนของ

นกศกษา

1.5.4--SIMATIC Manager หมายถง โปรแกรมทใชเขยนคาสงตางๆใหกบ PLC

1.5.5-- Fluid SIM Pneumatics หมายถง โปรแกรมทใชในการจาลองแสดงการทางานของ

อปกรณ นวแมตกส

1.5.6--แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน หมายถง แบบทดสอบความรความเขาใจใน

เนอหาโดยการใหนกศกษาทาภายหลงจากเรยนดวยชดการสอนครบทกหวขอแลว

1.5.7--ประสทธภาพของชดการสอน หมายถง คณภาพของชดการสอนทวดจากคาคะแนน

เฉลยจากการทาแบบทดสอบทายบทเรยน และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

1.5.8--เกณฑ 80/80 หมายถง ชดการสอนทผวจยไดสรางขนมาแลวนาไปใชในการสอนได

อยางมประสทธภาพ โดยมความหมายของเกณฑ ดงน

--80 ตวแรก หมายถง ประสทธภาพของกระบวนการทวดไดจากการทาแบบฝกหด

ทายบทเรยนทกหวเรองรวมกน โดยคดเปนรอยละ 80 ตอคะแนนเตม

--80 ตวหลง หมายถง ประสทธภาพของผลลพธทวดไดจากการทาแบบทดสอบ

วดผลสมฤทธทางการเรยนครบทกหวเรองโดยคดเปนรอยละ 80 ตอคะแนนเตม

1.7--ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1.7.1—ไดชดการสอน PLC ทสามารถใชในการเรยนใหกบ นกศกษามหาวทยาเทคโนโลย

ราชมงคลสวรรณภม ศนยสพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล ได

อยางมประสทธภาพ

1.7.2--เปนแนวทางในการทจะพฒนาชดการสอน ดานระบบอตโนมตใหสอดคลองกบความ

ตองการของสถานประกอบการจรงได

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

32

1.7.3--ใชเปนขอมลสาหรบเพมพนความร และทกษะใหกบนกศกษา ผสนใจทวไปเกยวกบ

PLC

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

33

บทท 2

เอกสารและงานวจยทเกยวของ

การวจยครงนผวจยไดศกษาเอกสารและงานวจยทเกยวของในการสรางชดการสอน โดยได

ทาการศกษาหวขอตางๆ ทเกยวของดงน

2.1 ความรทวไปเกยวกบชดการสอน

2.2 หลกการและทฤษฎทนามาใชในการสรางชดการสอน

2.3 ขนตอนการสรางชดการสอน

2.4 เกณฑในการหาประสทธภาพชดการสอน

2.5 วตถประสงคเชงพฤตกรรม

2.6 หลกเกณฑในการเลอกใชสอการเรยนการสอน

2.7 การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญหรอเปนศนยกลาง

2.8 การสรางแบบทดสอบ

2.9 เกณฑการยอมรบประสทธภาพชดการสอน

2.10 ทฤษฏเกยวกบระบบควบคมอตโนมต

2.11 ประวตความเปนมาของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร

2.12 การประยกตใชงาน PLC ในงานอตสาหกรรม

2.13 งานวจยทเกยวของ

2.1 ความรทวไปเกยวกบชดการสอน

2.1.1 ความหมายของชดการสอน

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบชดการสอนหรอ ชดการเรยนการสอน (Instructional

- Package) มนกการศกษาหลาย ๆ ทานได กลาวถงความหมายของชดการสอนไวดงน

ชดการสอน หมายถง ระบบการผลตและการนาสอการเรยนตาง ๆ ทสมพนธกบเนอหา

มาสงเสรมใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคอยางมประสทธภาพมาก

ขน (กาญจนา, 2524: 117)

ชดการเรยนการสอน หมายถง การวางแผนการเรยนการสอนโดยใชสอตาง ๆ รวมกน

(Multimedia Approach) หรอหมายถง การใชสอประสม (Multimedia) ทจดไวเปนชดเพอสราง

ประสบการณในการเรยนและไปตามจดมงหมายทวางไว (วาสนา, 2525: 138)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

34

ชดการสอน เปนวตกรรมการศกษา และการสอนทเกยวกบการปฏรปหลกสตร โดยเปน

ระบบการนาสอประสมทสอดคลองกบเนอหาและประสบการณของแตละหนวยมาชวยใหเกดการ

เปลยนแปลงพฤตกรรมการเรยนรของผเรยนแตละคน (ไชยยศ, 2526: 196)

ชดการสอน (Instructional Package หรอ Instruction Kit) เปนการจดกจกรรมการเรยนอนประกอบ

ไปดวย วตถประสงคเนอหาและวสดอปกรณทงหลายไวเปนชด ๆ เพอจดกจกรรมใหเกดการเรยนร

และชวยใหผสอนดาเนนการสอนทมคณภาพเทาเทยมกนอยในมาตรฐานเดยวกนและยงทาให

ประหยดเวลาในการเตรยมการสอนทาใหการสอนเรองนนๆ บรรลวตถประสงคเดยวกนดวยวธ

เดยวกน และชวยใหการเรยนการสอนบรรลตามจดมงหมายอยางมประสทธภาพ (เสาวณย, 2538:

291)

ชดการสอน เปนการนาสอการสอนหลายประเภทมาใชรวมกนในรปแบบของสอประสม

โดยการใชสอประสมนเปนการนาโสตทศนปกรณตงแตสองอยางขนไป มาใชรวมกนในการเรยน

การสอน ซงอาจเปนการใชกบผเรยนกลมใหญหรอการศกษารายบคคล (กดานนท, 2543: 81)

ชดการสอน หมายถง ชดของสอประสมทสอดคลองกบเนอหาวชาและประสบการณใน

การเรยนของแตละหนวย โดยการนาวธการจดระบบมาใชทงนเพอชวยในการเปลยนพฤตกรรมการ

เรยนรของผเรยนใหบรรลผลตามจดมงหมายทวางไว และชวยใหการสอนของครดาเนนไป

โดยสะดวกและมประสทธภาพ (กรองกาญจ, 2536: 194)

จากความหมายของชดการสอนทนกการศกษาหลาย ๆ ทานไดกลาวไวสรปไดวาชดการ

สอน หมายถง นวตกรรมการศกษาทซงนาสอประสมทมความสอดคลองกบ เนอหาวชาของ

หลกสตรมาใชในระบบการเรยนการสอน เพอชวยใหผเรยนมการเปลยนแปลงพฤตกรรมตาม

วตถประสงคทกาหนดไวอยางมประสทธภาพ

2.1.2 ประเภทและสวนประกอบของชดการสอน

ชดการสอนแบงออกตามลกษณะการใชได 4 ประเภท ดงน

2.1.2.1 ชดการสอนประกอบการบรรยาย เปนชดการสอนทกาหนดกจกรรมและสอการ

เรยนการสอนใหครใชประกอบการสอนแบบบรรยาย เพอเปลยนบทบาทครใหพดนอยลง และเปด

โอกาสใหนกเรยนรวมกจกรรมการเรยนมากขนเนองจากเปนชดการสอนทครเปนผใช บางครงจง

เรยกวา “ชดการสอนสาหรบคร” ชดการสอนประกอบการบรรยายจะมเนอหาเพยงอยางเดยว โดย

แบงเปนหวขอทจะบรรยายและประกอบกจกรรมไวตามลาดบ โดยสอทใชจะเปนการรวมสอ เชน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

35

แผนคาสอน สไลดประกอบคาบรรยายในเทป แผนภม แผนภาพ ภาพยนตร โทรทศนและกจกรรม

กลม เพอใหนกเรยนไดอภปรายตามหวขอและปญหาทครกาหนดให (ไชยยศ, 2526: 197)

ชดการสอนนจะประกอบดวยสงตาง ๆ ทสาคญ คอ (วาสนา, 2525: 138-139)

ก) คมอคร ประกอบดวย จดมงหมายของหลกสตรวตถประสงคเชงพฤตกรรม

รายละเอยดของเนอหาวชาวธดาเนนการสอนคาแนะนาในการใชสอการสอนตามลาดบและหนงสอ

ประกอบการคนควาสาหรบคร

ข) สอการเรยนการสอน (Instructional Media) จะใชประกอบการสอน ซงมหลายชนด

เพอสงเสรมการเรยนการสอนใหไดผลยงขน สอการเรยนการสอนจะตองไดรบการเลอกสรรอยาง

เหมาะสมกบกจกรรมการเรยนการสอน

ค) แบบฝกหดเสรมทกษะ (Workbook) แบบฝกหดตามทมอบหมายไวในบตรกจกรรมอาจแยกเปน

ชด ๆ หรอรวมกนเปนเลม

ง) แบบทดสอบทใชในการทดลองกอนการเรยนและหลงการเรยน

2.1.2.2 ชดการสอนสาหรบกจกรรมกลม ชดการสอนแบบนมงใหนกเรยน ไดประกอบ

กจกรรมรวมกน เชน ในหองเรยนกจกรรมการเรยนรวมกนตามสอและหวขอทกาหนดไวชดการสอน

นจะประกอบดวยชดยอยทมจานวนเทากบจานวนศนยทแบงไวในแตละหนวย ในแตละศนยจะมสอ

การเรยนหรอบทเรยนครบชดตามจานวนนกเรยนในศนยกจกรรมนน ๆ บทบาทของครนนจะเปนเพยง

ผจดเตรยมประสบการณ ผประสานงาน และผตอบคาถาม เมอจบการเรยนแตละศนยแลวนกเรยน

อาจจะสนใจในการเรยนเสรมจากศนยสารองทเตรยมไว เพอไมเปนการเสยเวลาทตองรอคอยเมอกลม

อนยงเรยนไมเสรจในแตละศนย (รงทวา, 2527: 88) ชดการสอนสาหรบกจกรรมกลมนจะใชรวมกบ

การสอนแบบศนยการเรยน โดยมสวนประกอบทสาคญ คอ

ก) คมอครเปนสงชวยการสอนแบบศนยการเรยนดาเนนไปอยางมประสทธภาพ

ในคมอครจะมคาชแจงสาหรบคร สงทครตองเตรยม บทบาทของนกเรยน การจดชนเรยนพรอม

แผนผง แผนการสอนเนอหาสาระประจาศนยตาง ๆ แบบทดสอบกอนการเรยนและหลงเรยน

ข) สอสาหรบศนยกจกรรม จะมบตรคาสง บตรกจกรรม บตรเนอหา บตรคาถาม

หรอบตรนาอภปราย และบตรเฉลย รวมทงสอการเรยนอนๆ เชนรปภาพ แบบเรยน เปนตน จานวน

บตรตาง ๆ หรอสอการเรยนอาจมเทากบจานวนนกเรยนในกลมหรออาจใชรวมกนไดไมจาเปนตอง

ครบทกคน

ค) แบบฝกหดตามทมอบหมายไวในบตรกจกรรม อาจแยกเปน ชด ๆ หรอรวม

เปนเลมได

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

36

ง) แบบทดสอบสาหรบการประเมนผลซงใชกอนการเรยน หรอหลงการเรยน

โดยมกระดาษคาตอบไวพรอมการทดสอบกอนการเรยนเพอวดพนความรเดมของนกเรยนแลวเกบ

ผลไวเปรยบเทยบกบการทดสอบหลงการเรยน โดยการทดสอบหลงการเรยนนนจะใชแบบทดสอบ

ชดเดยวกบแบบทดสอบกอนการเรยนการประเมนผล จะใชแบบองเกณฑ (วาสนา, 2525: 138)

2.1.2.3 ชดการสอนรายบคคล เปนชดการสอนทจดระบบขนตอนเพอใหนกเรยนไดใช

เรยนดวยตนเองตามลาดบขนทระบไว โดยมหองเรยนพเศษทเรยกวาหองเรยนรายบคคล ซงจะเปน

การเรยนตามความสามารถของแตละบคคล หลงจากเรยนจบแลวจะทาแบบทดสอบเพอประเมนผล

ความกาวหนา และเรยนชดตอไปตามลาดบ ครจะใหความชวยเหลอจะทาแบบทดสอบเพอ

ประเมนผลความกาวหนา และเรยนชดตอไปตามลาดบ ครจะใหความชวยเหลอนกเรยนในฐานะผ

ประสานงาน ชดการสอนแบบนจะสงเสรมการเรยนรของแตละบคคลใหพฒนาการเรยนรของ

ตนเองเตมความสามารถโดยไมตองคอยผอน (รงทวา, 2527: 88) ซงถอวาเปนการถกตองและ

ยตธรรมในการจดการเรยนการสอนในปจจบน ชดการสอนแบบน อาจจะเรยกวาบทเรยนโมดล

(Instructional Module) (ชม, 2524: 102)

2.1.2.4 ชดการสอนทางไกล เปนชดการสอนทครกบนกเรยนอยตางท ตางเวลากน มง

สอนใหนกเรยนไดเรยนดวยตนเอง โดยไมตองมาเขาชนเรยนประกอบดวยสอประเภทสงพมพ

รายการวทยกระจายเสยง โทรทศน ภาพยนตรและการสอนเสรมตามศนยบรการการศกษา เชน ชด

การสอนทางไกลของมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช เปนตน (ชยยงคและคณะ, 2524: 118)

ดงนนไดสรปเอาหลกการตางๆ มาสรางเปนชดการสอนวชาระบบอตโนมตในการผลต

ซงประกอบดวย

ก) คมอคร ทประกอบไปดวยจดมงหมายของหลกสตร วตถประสงคเชงพฤตกรรม ขน

นาเขาสบทเรยน ตารางปฏบตการ (กจกรรมการเรยนการสอน) ใบเนอหา ใบประลอง และใบเฉลย

แบบฝกหดทายบทเรยน เฉลยแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

ข) สอการเรยนการสอน ซงจดทามาใหเหมาะสมกบเนอหาวชาโดยใชโปรแกรม

สาเรจรป ประกอบการเรยนการสอนหรอประกอบการอธบายกบผเรยนกลมใหญ และการสาธต

ค) แบบฝกหด และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน

2.1.3 ประโยชนของชดการสอน

ชดการสอนมประโยชนตอการเรยนการสอนอยหลายประการ นกการศกษาไดกลาวถง

ประโยชนของชดการสอนไวดงน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

37

2.1.3.1 ชวยลดภาระของครผสอน เนองจากมชดการสอนสาเรจอยแลว ผสอนจะ

ดาเนนการสอนตามคาแนะนาทกาหนดไวให ผสอนไมตองเสยเวลาในการทาสอการสอนใหม ทา

ใหผสอนมเวลาเตรยมการสอน และศกษาคนควาเพมเตมในเนอหาวชาตามชดการสอน ทาให

ผสอนมประสบการณมากขน อนจะสงผลใหประสทธภาพการสอนของครเพมมากขน

2.1.3.2 ทาใหผเรยนไดรบความรในแนวเดยวกน ผสอนแตละคน จะมความรความสามารถ

ในการถายทอดเนอหาแตกตางกน ดงนนในเรองเดยวกนผเรยนอาจไดรบความรหรอรายละเอยดของ

เนอหาตาง ๆ เปนคนละแนวไมเทากน ซงชดการสอนมวตถประสงคทชดเจน มเนอหา ขอแนะนา

เกยวกบกจกรรมและการใชสอ ตลอดจนมแบบทดสอบประเมนผลสมฤทธไวแลวจะชวยแกปญหา

ดงกลาวได

2.1.3.3 ชดการสอนชวยใหเกดประสทธภาพอยางเชอถอได เนองจากสรางขนจากวธการ

เขาสระบบ (System Approach) โดยกลมผเชยวชาญหลายดาน เชน ดานวชาเฉพาะสาขานนๆ ดาน

เทคโนโลยทางการศกษา ดานการวดและประเมนผล รวมถง ผสอน ผเรยนและผปกครองรวมกน

สรางชดการสอนขน ซงมการทดลองใชและปรบปรงจนกระทงแนใจวาไดผลดหลายครงใน

สถานการณทกาหนด กอนทจะนาออกมาใชทวไป ทาใหมนใจวาผสอนไดใชชดการ

สอนทมประสทธภาพเชอถอได (ลดดา, 2522: 21)

สมหญง (2529: 72) ไดกลาวไววา ชดการสอนทกประเภทยอมใหคณคาแกการเพมคณภาพการ

เรยนร

1. ในการถายทอดเนอหา และประสบการณทมลกษณะซบซอนเปนนามธรรมไดด

2. เราความสนใจของผเรยนตอการเรยนร โดยมสวนรวมในการเรยนดวยตนเอง และ

กลมยอย

3. ผเรยนไดแสดงความคดเหน ฝกการตดสนใจ แสวงหาความรดวยตนเอง ฝกความ

รบผดชอบตอตนเองและสงคม

4. ชวยสรางความพรอมและความมนใจแกผสอน เพราะชดการสอนไดผลตอยางมระบบ

และมประสทธภาพ สามารถนาไปใชไดทกเวลา

จากคากลาวของนกการศกษาขางตน พอจะสรปไดวา ชดการสอนมประโยชนคอ ชวยลด

ภาระในการเตรยมการสอนของผสอน ทาใหสามารถคนควาเนอหาเพมเตมไดชวยเพมความมนใจ

ในการใหเนอหาทซบซอน ผเรยนไดรบความรเปนมาตรฐานเดยวกนและทาใหประสทธภาพในการ

สอนเชอถอได

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

38

2.2 หลกการและทฤษฎทนามาใชในการสรางชดการสอน

หลกการและทฤษฎทสาคญพนฐานในการสรางชดการสอน คอ

2.2.1 ความแตกตางระหวางบคคล (Individual Differences) นกการศกษาไดนาหลกจตวทยาใน

ดานความแตกตางระหวางบคคลมาใช เพราะผเรยนแตละคนจะเรยนรตามวถทางของเขาและใชเวลา

เรยนในเรองหนงๆ ทแตกตางกนไป ความแตกตางเหลานมความแตกตางในดานความสามารถ

(Ability) สตปญญา (Intelligence) ความตองการ (Need) ความสนใจ (Interest) รางกาย (Physical)

อารมณ (Emotion) และสงคม (Social) ผสรางชดการสอนจงพยายามทจะหาวธการทเหมาะสมในการท

จะทาใหผเรยนไดเรยนอยางบรรลผลสาเรจตามวตถประสงคทวางไวในชดนนๆ

2.2.2 การนาสอประสมมาใช (Multi Media Approach) เปนการนาเอาสอในการสอนหลาย

ประเภทมาใชสมพนธกนอยางมระบบ ความพยายามอนนกเพอทจะเปลยนแปลงการเรยนการสอน

จากเดมทเคยยดครเปนแหลงใหความรหลก มาเปนการจดประสบการณใหผเรยนดวยการใชแหลง

ความรจากสอประเภทตางๆ

2.2.3 ทฤษฎการเรยนร (Learning Theory) จตวทยาการเรยนรทเปดโอกาสใหผเรยนไดกระทา

ดงน

2.2.3.1 เขารวมกจกรรมการเรยนดวยตนเอง

2.2.3.2 ตรวจสอบผลการเรยนของตนเองวาถกหรอผดไดทนท

2.2.3.3 มการเสรมแรงคอผเรยนจะเกดความภาคภมใจ ดใจทตนเองทาไดถกตองเปนการ

ใหกาลงใจทจะเรยนตอไป

2.2.3.4 เรยนรไปทละขน ตามความสามารถและความสนใจของตนเอง

2.2.4 การใชวธวเคราะหแบบ (System Analysis) โดยการจดเนอหาวชาใหสอดคลองกนกบ

สภาพแวดลอมและวยของผเรยน ทกสงทกอยางทจดไวในชดการสอนจะสรางขนอยางมระบบม

การตรวจสอบทกขนตอน มการทดลองปรบปรงจนมประสทธภาพอยในเกณฑมาตรฐาน เปนท

เชอถอได จงนาเอาออกมาใช (เสาวณย, 2528: 292-293)

จากคากลาวขางตนสรปไดวา ในการผลตชดการสอนนนจะตองคานงถงความแตกตางของ

ผเรยนในดานความสามารถ สตปญญา เพอใหเกดการเรยนรทสมฤทธผลตามวตถประสงคให

ไดมากทสด

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

39

2.3 ขนตอนการสรางชดการสอน

การสรางชดการสอนโดยทวไปมขนตอนทสาคญ 10 ขนตอน ดงน (ไชยยศ, 2526: 199)

2.3.1 กาหนดหมวดหมเนอหาและประสบการณ อาจกาหนดเปนหมวดวชาหรอสหวทยาการ

ตามความเหมาะสม

2.3.2 กาหนดหนวยการสอน แบงเนอหาวชาออกเปนหนวยการสอน โดยประมาณเนอหาวชาท

ผสอนสามารถถายทอดแกผเรยนไดในหนงสปดาห หรอหนงครง

2.3.3 กาหนดหวเรอง ในการสอนแตละหนวย ผสอนตองการใหประสบการณอะไรบางกบ

ผเรยน แลวกาหนดหวเรองออกมาเปนหนวยการสอนยอย

2.3.4 กาหนดมโนมต (Concept) หรอหลกการ (Principle) หลกการทกาหนดตองสอดคลองกบ

หนวยและหวเรอง โดยสรปรวมแนวความคด เนอหาหลก และหลกเกณฑทสาคญไว เพอเปน

แนวทางในการจดเนอหาทสอนใหสอดคลองกน

2.3.5 กาหนดวตถประสงคในการสอน จะกาหนดใหสอดคลองกบหวเรองโดยกาหนดเปน

วตถประสงคทวไปกอนแลวจงเขยนเปนวตถประสงคเชงพฤตกรรม และตองมหลกเกณฑการ

เปลยนพฤตกรรมไวดวย

2.3.6 กาหนดกจกรรมการเรยน ใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม เพอใชเปน

แนวทางในการเลอกและผลตสอการเรยนการสอน

2.3.7 กาหนดแบบประเมนผล เปนการประเมนผล ใหตรงกบวตถประสงคเชงพฤตกรรมโดยใช

แบบทดสอบแบบองเกณฑ เพอใหผสอนทราบวาหลงผานกจกรรมแลวผเรยนมการเปลยน

พฤตกรรมการเรยนรตามวตถประสงคทตงไวหรอไม

2.3.8 เลอกและผลตสอการสอน วสด อปกรณ และวธการทผสอนเลอกใช ถอเปนสอการสอน

ทงสน เมอผลตการสอนแตละหวเรองแลว ตองจดสอการสอนนนใหเปนหมวดหม กอนนาไป

ทดลองหาประสทธภาพตอไป

2.3.9 หาประสทธภาพของชดการสอนทสรางเสรจเรยบรอยแลวเพอเปนหลกประกนวา ชดการ

สอนทสรางนนมประสทธภาพใชในการสอนได โดยการกาหนดเกณฑในการหาประสทธภาพตอง

คานงถง “กระบวนการ” และ “ผลลพธ” เปนหลก

2.3.10 การใชชดการสอน ชดการสอนทไดปรบปรงและมประสทธภาพตามเกณฑทกาหนด

แลวสามารถนาไปใชสอนผเรยนไดตามประเภทของชดการสอนและตามระดบการศกษา โดย

กาหนดขนตอนการใชไดดงน (สมหญง, 2529: 70-71)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

40

2.3.10.1 ใหผเรยนทาแบบทดสอบกอนเรยน

2.3.10.2 เขาสบทเรยน

2.3.10.3 ประกอบกจกรรมการเรยน

2.3.10.4 สรป

2.3.10.5 ทาแบบทดสอบหลงเรยน

จากขอมลทไดศกษามา สรปไดวา การสรางชดการสอน จะทาไดโดยการนาเอาขอมลทไดจาก

หลกสตรและคาอธบายรายวชามาออกแบบชดการสอน โดยมวธการคอ

1. วเคราะหเนอหา

2. วเคราะหวตถประสงคเชงพฤตกรรม

3. กาหนดเนอหาวชาทจะใชสอนใหสอดคลองกบวตถประสงคเชงพฤตกรรม

4. สรางใบเนอหาและแบบฝกหด

5. จดทาแผนการสอน โดยการกาหนดวธการสอน กจกรรม สอทใชตลอดจนการทา

แบบฝกหดใหสอดคลองกบเวลาและเนอหาในการสอนแตละครง

6. ออกแบบและสรางสอการสอนใหสอดคลองกบแผนการสอนทไดจดทาไว

7. สรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม

2.4 เกณฑในการหาประสทธภาพชดการสอน (เสาวณย , 2526: 56-57)

การหาประสทธภาพชดการสอนทไดจากการวดผลคาคะแนนเฉลยของนกศกษาทงหมด จาก

การทาแบบฝกหดหลงบทเรยนทกหวขอเรอง และแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยน โดยม

การกาหนดเกณฑในการหาประสทธภาพไวหลากหลาย คอ 80/80 , 85/85 และ 90/90 ทงนขนอยกบ

ธรรมชาตของรายวชาและเนอหาทนามาสรางชดการสอนดงน

2.4.1 ถาเนอหาทคอนขางยาก การกาหนดเกณฑประสทธภาพของชดการสอนทสรางขนไวท

80/80

2.4.2 ถาเนอหางาย หรอเปนชดการสอนทพฒนาขนตอจากทมผสรางชดการสอนนไวแลว การ

กาหนดเกณฑประสทธภาพจะตงไวท 90/90 เปนอยางตา

การเปรยบเทยบคาประสทธภาพจากผลการทดสอบครงแรก (E1) กบผลการทดสอบครงหลง

(E2) สามารถอธบายไดดงน

E1 (80, 90) ตวแรก คอ ประสทธภาพของกระบวนการทวดไดจากการทาแบบฝกหดระหวาง

เรยนทกหวเรองรวมกนโดยคดเปนรอยละ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

41

E2 (80, 90) ตวหลง คอ ประสทธภาพของผลลพธทวดไดจากการทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

หลงเรยนครบทกหวเรองโดยคดเปนรอยละ

2.5 วตถประสงคเชงพฤตกรรม

การจดการเรยนการสอนมจดมงหมายหลกคอ ตองการใหผเรยนไดเกดกระบวนการเปลยนแปลง

พฤตกรรม ใหสามารถทาอะไรไดโดยทไมเคยทามากอน ดงนน วตถประสงคเชงพฤตกรรม จงเปน

วตถประสงคทกาหนดขนเพอใชเปนตวกาหนดแนวทางการจดการเรยนการสอนและความสามารถ

ของผเรยนอยางชดแจงภายหลงจากทไดกระบวนการเรยนการสอนแลว โดยผเรยนจะตองแสดง

พฤตกรรมทตองวดได ดงนนองคประกอบของวตถประสงคเชงพฤตกรรมจงจาเปนตองมองคประกอบ

ทเปนคาทสามารถวดและประเมนได

จงกลาวไดวา วตถประสงคเชงพฤตกรรมทแทจรงกคอ ขอความซงบงบอกพฤตกรรมทคาดหวง

ใหเกดแกผเรยนหลงจากการเรยนร อนเกดจากการสอนหรอการศกษาดวยสอการเรยนใดกตาม

พฤตกรรมดงกลาวนนจะตองสงเกต และวดไดดวยเครองมอวดผล (สราษฎร, 2531: 72)

2.5.1 ขอดของวตถประสงคเชงพฤตกรม

กฤษมนต (2540: 56) ไดกลาวถงขอดของวตถประสงคเชงพฤตกรรม ไวดงน

2.5.1.1 ชวยใหนกเรยนไดรเปาหมายทแนชด นกเรยนจะตองเรยนอะไร อยางไร และจะตองแสดง

พฤตกรรมออกมาอยางไร

2.5.1.2 ชวยใหนกวางแผนหลกสตร สามารถจดลาดบรายวชา และหนวยการสอนไดด

ยงขน การททราบวานกเรยนสามารถทาอะไรไดบางกอนเรมตนการเรยน จะชวยขจดเนอหาท

ซ าซอน และสามารถเพมสวนทขาดไดดยงขน

2.5.1.3 ชวยในการสอความหมายใหผอนไดทราบวากาลงสอนอะไร

2.5.1.4 ชวยใหผบรหารสามารถวนจฉยไดวา นกเรยนสามารถบรรลวตถประสงคไดถง

ระดบไหน อยางไร

2.5.1.5 ชวยดานการวดผล ประเมนผลและตดตามผล ทาใหการออกขอสอบวดไดตรงกบ

จดประสงค หรอจดมงหมายมากขน

2.5.1.6 ชวยประหยดเวลาในการเรยนการสอน เนองจากผสอนไดกาหนดทศทาง ทจะ

บรรลเปาหมายไวลวงหนาอยางเดนชด

2.5.2 องคประกอบของวตถประสงคเชงพฤตกรรมประกอบดวย 3 สวน (กานดา, 2528: 21)

2.5.2.1 พฤตกรรมการแสดงออก (Task or Behavior) การแสดงออกเปนตวบงบอก

พฤตกรรมทตองการใหเกดขนในตวผเรยน ทาหนาทอธบายบอกวาผเรยนตองทาอะไรบาง และตอง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

42

แสดงอาการกรยาอยางไรออกมา จงจะเปนทยอมรบไดวาเขาไดบรรลผลตามวตถประสงค นนๆ

แลวเชน บอกชอสวนตางๆ ของสกด หรออธบายวธการใชสกดๆ ชนงาน

2.5.2.2 เงอนไข หรอขอบเขต (Condition) เปนขอความทกาหนดขนเพอบอกถงสภาวะ

การแสดงออกของผเรยนวาตองอยภายใตของขอบเขตอะไรบาง คอ ผสอนสามารถจดการเรยนการ

สอนไดใกลเคยงกน สวนผเรยนเองกสามารถจะบอกไดวาตองทาอะไรหลงจากจบบทเรยนแลว เชน

จาแนกประเภทของการยดชนงาน จงยกตวอยางชนงานทกาหนด 10 ชนใหถกตอง

2.5.2.3 มาตรฐาน หรอเกณฑ (Standard or Criteria) เปนการกาหนดวาผเรยนจะตอง

แสดงพฤตกรรมถงระดบใดจงจะยอมรบไดวาผเรยนไดบรรลตามวตถประสงคนนๆ ทงนจะตอง

พจารณาถงวย และความสามารถของผเรยนในระดบนนๆ ดวยมาตรฐานของวตถประสงคอาจ

กาหนดดวยเกณฑดงน

ก) กาหนดดวยเวลา เชนเสรจภายในเวลา 20 นาท

ข) กาหนดดวยสดสวน เชน 8 ใน 10 ขอ

ค) กาหนดจานวนตาสด เชน ไมนอยกวา 5 ชนด

ง) ระบเปนคาประมาณ เชน ความผดพลาด 0.01 มม.

จากการศกษาเรองวตถประสงคเชงพฤตกรรมสรปไดวา วตถประสงคเชงพฤตกรรมเปนขอความท

บงบอกถงพฤตกรรมทคาดหวงใหเกดแกผเรยนหลงจากการเรยนร อนเกดจากการสอนหรอ

การศกษาดวยสอการเรยนใดๆ กตาม โดยทพฤตกรรมดงกลาวนนจะตองสงเกต และวดไดดวย

เครองมอวดผล โดยมขอดทงผเรยน ผสอนและผบรหาร เพอทจะทราบถงจดมงหมายของการ

เรยนประกอบดวย 3 สวน คอ พฤตกรรมการแสดงออก เงอนไขหรอขอบเขต มาตรฐานหรอเกณฑ

2.5.3 การวเคราะหหวเรองเพอเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรม (สราษฎร, 2531: 42-52)

การวเคราะหหวเรองเพอเขยนวตถประสงคเชงพฤตกรรมเรมจากการรวบรวมหวขอเรองของวชา

นนๆ ดวยการสารวจวาเนอหาในหลกสตรรายวชาเกยวของกบอะไร จากนนทาการรวบรวมขอมลจาก

แหลงขอมลตางๆ ไดแก หลกสตร เอกสารทเกยวของ ผเชยวชาญ จากประสบการณและจากการสงเกต

การทางาน แลวนาหวเรองทไดจากแหลงขอมลเหลานนมาเกบรวบรวมเขาดวยกนไวในรายการหว

เรอง (Topic Listing Sheet) ลาดบตอไป ทาการประเมนความสาคญของหวขอเรองไดแกการสงเสรม

การแกปญหา โดยใหคะแนนของหวเรองเปน X I O และมเกณฑจะใชเปนขอพจารณา ดงน

การสงเสรมความสามารถในการแกปญหา พจารณาวาเมอเรยนเรองนนๆ แลวคาดวาผเรยนจะ

นาความรไปใชในการแกไขปญหาในการเรยน หรอการทางานไดมากนอยแคไหนดงน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

43

X = สงเสรมการแกปญหาตางๆ ในการเรยนและการทางานเปนอยางมาก ถาไมไดศกษาหวขอ

เรองนแลวจะไมสามารถแกไขปญหาตางๆ ในหวขอนนไดลลวง

I = ชวยและสงเสรมการแกปญหา คอถาไดศกษาหวเรองนนๆ แลวจะสามารถแกปญหาในวชา

นนๆ ไดถกตองและรวดเรวเพมมากขนดวย

O = เกอบจะไมชวยสงเสรมการแกปญหาในการเรยนหรอการทางานจะใหผเรยนไดศกษา

หรอไม กเกดคณคาในการแกไขปญหาในวชานนๆ ไดพอกน

เมอไดหวขอเรองทไดประเมนความสาคญแลว ใหนาไปวเคราะหแยกยอยในรายละเอยดของ

แตละหวขอเรอง เพอกาหนดจดสาคญทสอนในแตละหวขอเรองเรยกวา การกาหนดรายการเนอหา

สาคญ (Main Element) โดยศกษาขอมลทเกยวของจากแหลงตางๆ ไดแก ผเชยวชาญในหวขอเรอง

นนๆ เอกสารตางๆ รวมถงจากประสบการณและผททางานเกยวของกบหวขอนนๆ หลงจากนนจง

กาหนดขอบเขตความรสาหรบแตละรายการเนอหาสาคญ วาจะใหนกเรยนไดเรยนรสงใดบางจาก

รายการเนอหาสาคญและความรทไดนนนาไปใชงานอยางไรแลวจงนาขอมลนนไปกาหนด

วตถประสงคเชงพฤตกรรมเพอใชในการเรยนการสอน

จากการศกษาแนวทางดงกลาว เพอใหไดมาซงวตถประสงคเชงพฤตกรรม พอจะสรปวธการได

ดงน

1. ศกษาจดมงหมายรายวชาและคาอธบายรายวชา

2. วเคราะหเนอหา

3. กาหนดความสาคญของเนอหา

4. วเคราะหความรทตองการใหผเรยนร

5. ประเมนความสาคญของหวขอความร

6. กาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรมจากเนอหาสาคญของหวเรอง

2.6 หลกเกณฑในการเลอกใชและผลตสอการเรยนการสอน

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบหลกเกณฑในการเลอกใช และผลตสอการเรยนการสอนม

นกการศกษาได กลาวถงหลกเกณฑในการเลอกใชและผลตสอการเรยนการสอนไวดงน

วาสนา (2525: 16) ไดใหหลกเกณฑการพจารณาเลอกสอการเรยนการสอนไวดงน คอ

1. ใหเหมาะสมและสอดคลองกบจดมงหมายเชงพฤตกรรม

2. เหมาะกบกจกรรมหรอประสบการณทจดขนเพอการเรยนการสอน

3. เหมาะสมกบวยและความสนใจของผเรยน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

44

4. คานงถงการประหยด สอทเลอกมาใชควรใหผลคมคากบการลงทน ทงในดานการเงนและ

เวลาทเสยไป

5. มซอฟตแวรทสมพนธกบฮารดแวร

ลดดา (2526: 67-68) ไดกลาวถงหลกเกณฑการพจารณาเลอกสอการเรยนการสอนไวซงสรปได

ดงนคอ

1. เลอกสอทสอดคลองกบจดมงหมายของการเรยนการสอน

2. เลอกสอทสอดคลองกบลกษณะการตอบสนองและพฤตกรรม ขนสดทายของผเรยนท

คาดหวงจะใหเกดขน

3. เลอกสอการเรยนการสอน ทเหมาะสมกบความสามารถและประสบการณเดมของผเรยนแต

ละคน

4. เลอกสอ และอปกรณทพอจะหาได ไมจาเปนตองเปนสอทมราคาแพงเสมอไป เทคนคการ

สราง และการใชสอการเรยนการสอน

กดานนท (2543: 99) กลาวถงหลกการเลอกสอการสอนเพอนามาใชประกอบการสอนไวดงน

1. สอนนตองสมพนธกบเนอหาบทเรยนและจดมงหมายทสอน

2. เลอกสอทมเนอหาถกตอง ทนสมย นาสนใจ และเปนสอทใหผลตอการเรยนการสอนมาก

ทสด ชวยใหผเรยนเขาใจเนอหานนไดดเปนลาดบขนตอน

3. เปนสอทเหมาะกบวย ระดบชน ความรและประสบการณของผเรยน

4. สอนนควรสะดวกในการใช มวธใชไมซบซอนยงยากจนเกนไป

5. ตองเปนสอทมคณภาพเทคนคการผลตทด มความชดเจนและเปนจรง

6. มราคาไมแพงจนเกนไป หรอถาผลตเองควรคมกบเวลาและการลงทน

พสฐ และธระพล (2529: 143-145) กลาวถงเทคนคการสรางและการใชสอตางๆ ดงน

1. แผนใส การออกแบบแผนใสเพอใชประกอบการสอนสามารถจาแนกประเภทของแผนใส

ออกไดเปน 3 ประเภทใหญๆ ดวยกนคอ

1.1 แบบแผนเดยวสมบรณ ลกษณะของภาพจะสมบรณใน 1 แผน เหมาะกบการสอน เชง

บรรยาย แตอาจนามาสอนแบบสอบถาม - ตอบได โดยใชเทคนคการเปด - ปด ดวยกระดาษตาม

ขนตอนหรอรายละเอยดทตองการเปด - ปดในขณะสอน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

45

1.2 แบบภาพซอน (Over lay) ลกษณะของภาพจะออกแบบใหซอนกนหลายแผน จง

สมบรณ (ปกตประมาณ 2 - 5 แผน) ภาพซอนนออกแบบเพอใหเนอหาทละขนตอนประกอบการ

สอนแบบบรรยายหรอถาม - ตอบ

1.3 แบบเคลอนไหว (Dynamic transparency) ลกษณะของภาพเปนการออกแบบจดแผนใส

ตงแต 2 แผนขนไป ใหสามารถเคลอนไหวในลกษณะเลอนในแนวตรงหรอหมนเปนมมหรอรอ

บวงได จดประสงคเพอใชประกอบการสอน อปกรณหรอกลไกทตองการเคลอนทขณะอธบาย เพอ

เสรมความเขาใจงายขน

2. ใบเนอหา (Information sheet) จากผลการวจยพบวา ผลการรบรหรอความเขาใจในการรบ

เนอหาสามารถผานโสตประสาททง 5 ไดในอตราทแตกตางกน โสตประสาททมผลเกยวกบการเรยนร

ทสาคญคอ ตาและห ซงตาสามารถรบรเนอหาไดมากถง 75% และทางหเพยง 15% ซงผลการวจยนทา

ใหเกดแนวคดในการพฒนาวธการใหเนอหา โดยใชสอผานโสตประสาทใหมากทสดเทาทจะทาได

เกณฑในการสรางใบเนอหา ไดแก

2.1 เกยวของกบวตถประสงคโดยตรงเทานน

2.2 ใชคางายๆ

2.3 มเหตผลมขออางองตามความจาเปน

2.4 ใชประโยคสนๆ กะทดรดแทนประโยคยาวๆ

2.5 เมอใดสามารถใชรปแทนคาบรรยายไดใหใชทนท

2.6 คาอธบายทเกยวของกบรปภาพตองสมบรณพอทจะใหถอดเนอหาออกจากรปภาพได

เนอหาทกตอนอานแลวเขาใจไดโดยไมตองอธบายปากเปลา

สรปไดวาหลกเกณฑในการเลอกใชและผลตสอการเรยนการสอน คอ ตองมความสอดคลองกบ

วตถประสงคการสอน กจกรรมการเรยนการสอน ระดบของผเรยน และสอทเลอกใชควรม

หลากหลาย สะดวกในการจดหาและสามารถผลตไดดวยราคาไมแพง

2.7 การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญหรอเปนศนยกลาง

การจดกจกรรมการเรยนการสอน มความสาคญอยางยงในการพฒนาผเรยนใหเกดการเรยนร

อยางถาวร การจดกจกรรมการเรยนการสอนจะเปนรปแบบใดนน ครผสอนจะเปนผพจารณาโดย

จะตองคานงถงวาผเรยนจะตองมสวนรวมในการทากจกรรมนนมากทสดจนผเรยนเกดการเรยนร

2.7.1 ความหมายของการจดกจกรรมการเรยนการสอน ทเนนผเรยนเปนสาคญ หรอเปน

ศนยกลาง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

46

จากการศกษาเอกสารทเกยวของกบแนวคดในการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยน

เปนสาคญหรอเปนศนยกลาง มนกการศกษาหลายๆ ทานได กลาวถงการจดกจกรรมการเรยนการ

สอนทเนนผเรยนเปนสาคญหรอเปนศนยกลาง ไวดงน

รงทวา (อางถงใน พเชฐ, วารสารมหาวทยาลยพายบ, 2546: 17) กลาววา “การเรยนทใหนกเรยน

เปนศนยกลางนน ครจาเปนตองมการวางแผนกจกรรม ตองมการกระตนใหนกเรยนไดพยายามทจะ

ศกษาหาความรดวยตนเอง และเปนการเรยนรายบคคล ครสามารถใชบนทกผลการเรยนหรอแฟม

สะสมงาน (Portfolio) เปนเครองมอในการตดตามความกาวหนาในการเรยนของนกเรยน”

การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญคอ การสอนทครเสรมแรงจงใจใฝสมฤทธสราง

บรรยากาศ และอานวยความสะดวกใหผเรยน เรยนตามกจกรรมทครรวมกบผเรยนจดขนเพอใหผเรยน

เรยนรตามวตถประสงคทกาหนดไว โดยมการประเมนตามสภาพจรงและวตถประสงคปลายทางของ

การเรยนรคอ ผเรยนสามารถหาความรไดเองตลอดชวต ตลอดจนมคณธรรม เจตคตและจรยธรรมทด

การจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ หมายถง กระบวนการเรยนรทครผสอน

ไดจด หรอดาเนนการใหสอดคลองกบความแตกตางของผเรยนแตละบคคล ความสามารถทางปญญา

วธการเรยนร โดยการบรณาการคณธรรม จรยธรรม คานยมทพงประสงค ใหผเรยนมสวนรวมในการ

ปฏบตจรง โดยการพฒนากระบวนการคด วเคราะห ศกษา คนควา ทดลอง และแสวงหาความรดวย

ตนเองตามความสนใจ ดวยวธการ กระบวนการและแหลงการเรยนรทหลากหลายทเชอมโยงกบชวต

จรงทงในและนอกหองเรยน มการวดผล ประเมนผลการเรยนรตามสภาพจรง ทาใหผเรยนเกดการ

เรยนรตามมาตรฐานหลกสตรทกาหนด (หนวยศกษานเทศกสานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน อาง

ถงใน กรมวชาการ, 2544)

การเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ หมายถง การเรยนการสอนทใหผเรยนคนควาหาความร

ดวยตนเองจากเอกสาร ตารา เพอน แหลงความรตางๆ อาจารยและสงแวดลอม โดยทผเรยนตองม

ปฏสมพนธรวมกน มกระบวนการคดและแกปญหาอยางมเหตผล มหลกวชารองรบ สรางองค

ความรและประมวลความรไดโดยมผสอนเปนผสงเสรม ใหขอมลยอนกลบและชแนะการเรยนร

ของผเรยนในลกษณะการจดประสบการณททาใหเกดการเรยนรและมการเปลยนแปลง

พฤตกรรมในตวผเรยน (มงคล, เอกสารประกอบการฝกอบรมหลกสตรเพอเสรมสมรรถนภาพ

ทางดานการสอนวชาทฤษฎสาหรบอาจารยทสอนวชาชพดานวทยาศาสตรและเทคโนโลยใน

ระดบอดมศกษา, วธการสอน, 2545: 38)

การจดการเรยนการสอนโดยเนนผเรยนเปนสาคญ หมายถง การจดการเรยนการสอนโดย

คานงถงประโยชนของผเรยนเปนประการสาคญ ใครกตามทเปนคนสาคญของเรา เรายอมมความรก

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

47

ความปรารถนาด ใหแกเขา จะคดจะทาอะไร กมกจะคดถงเขากอนคนอน และคดถงประโยชนทเขา

ควรจะไดรบ

การเรยนรทเนนผเรยนเปนศนยกลาง หมายถง กระบวนการเรยนรทผเรยนเปนผกระทาใช

กระบวนการสรางความรดวยตนเอง โดยผานการมสวนรวมในการพฒนาการเรยนรดวยการทา

กจกรรมทใชความคด ลงมอปฏบตจรง และสะทอนความคดจนเกดการเรยนร อยางมความหมาย

ภายใตประสบการณและสงแวดลอมทเออและสงเสรมใหเกดการสรางความร ทพรงพรอมไปดวย

ขอมลทมลกษณะหลากหลาย และลมลก รวมทงมความหลากหลายในวธการเขาถงขอมลเหลานนดวย

ผเรยนเปนผรบผดชอบตอการเรยนรของตนเองนาไปสการใหอานาจแกผเรยน และการเรยนรตลอด

ชวต (กงฟา และสลดดา, 2545: 1-12)

จากความหมายของการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยนเปนสาคญหรอเปนศนยกลางท

นกการศกษาหลายๆ ทานไดกลาวไว พอทจะสรปไดวาการจดกจกรรมการเรยนการสอนทเนนผเรยน

เปนสาคญหรอเปนศนยกลาง หมายถง การจดกจกรรมการเรยนการสอนและการประเมนผลของ

ครผสอนทหลากหลายรปแบบโดยคานงถงการมสวนรวมของผเรยน โดยกจกรรมทจดขนผเรยนเปนผ

ปฏบตโดยตรง ครผสอนเปนคนใหความชวยเหลอชแนวทางในการปฏบตจนผเรยนเกดการเรยนร ม

การประเมนผลการเรยนตามสภาพจรง จนทาใหผเรยนสามารถรบผดชอบตอการเรยนรไดดวยตนเอง

และสามารถหาแหลงเรยนรตลอดชวตได

2.7.2 วธการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ

วธการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ อาศยแนวทางการจดการเรยนรตามพระราชบญญต

การศกษาแหงชาต พ.ศ. 2542 (หมวด 4) เปนพนฐานในการศกษา คนควา และพจารณาใชรปแบบ

หรอวธการจดการเรยนรไดตามความเหมาะสม เทคนคและวธการศกษาคนควา ดงน (หนวย

ศกษานเทศก สานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน)

1. การวเคราะหผเรยน การรจกผเรยนเปนรายบคคลหรอรายกลม ชวยใหครผสอนมขอมลทสาคญ

ในการออกแบบการจดการเรยนรทเหมาะสม หลกการวเคราะหผเรยนควรคานงถง

องคประกอบทสาคญ 3 องคประกอบ คอ ธรรมชาตของผเรยน ประสบการณและพน

ฐานความรเดม และวธการเรยนรของผเรยน

2. การใชจตวทยาการเรยนรและการบรณาการคณธรรม คานยมในการจดกจกรรมการเรยนร

3. การวเคราะหหลกสตรการศกษาขนพนฐานเชอมโยงกบการพฒนาหลกสตร และการจดการ

เรยนรในสถานศกษา

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

48

4. การออกแบบการเรยนรตามสภาพจรงใหสอดคลองกบมาตรฐานหลกสตร และเชอมโยง

บรณาการระหวางกลมวชา โดยใชผลการเรยนรทกาหนดเปนหลก และใชกระบวนการวจยเปน

สวนหนงของการจดการเรยนรเพอมงพฒนาการเรยนรของผเรยน

5. การออกแบบวดผล และประเมนตามสภาพจรง โดยใชเครองมอวดทหลากหลาย เพอสะทอน

ภาพใหเหนไดชดเจน และแนนอนวาผเรยนเกดการเรยนรดานตางๆ อยางไรทาใหไดขอมลของ

ผเรยนรอบดานทสอดคลองกบความเปนจรง เพอประกอบการใชตดสนผเรยนไดอยางถกตองและม

ประสทธภาพ

2.7.3 รปแบบการสอนหรอวธสอนทเนนผเรยนเปนสาคญ (สมศกด, 2541 อางถงใน หนวย

ศกษานเทศก สานกงานคณะกรรมการศกษาเอกชน)

รปแบบการสอนหรอวธสอนทเหมาะสมในการจดกจกรรมการเรยนรมมากมายหลายวธแตละ

วธมสวนดแตกตางกน ไมมรปแบบการสอนหรอวธทเหมาะสมกบเนอหาและความมงหมายทก

ชนดครผสอนจาเปนตองใชวจารณญาณเลอกใชใหเหมาะสม

การเลอกรปแบบการสอนวธหรอวธสอนมาใชใหเหมาะสม ไดผล เปนศลปะและยทธศาสตรท

สาคญของการสอน เนองจากมมากมาย ซงทกๆ วธยอมมประโยชนและเหมาะสมในการนามาใช

ทงสน แตขอสาคญครผสอนตองเลอกใหเหมาะสม การจะเลอกรปแบบการสอนหรอวธสอนใดมาใชก

ตาม ถาไดพจารณาถงประโยชนทผเรยนจะไดรบจากแนวทางความมงหมายของการศกษาแลวควร

คานงถงสงใดตอไปน

1. ควรเปนรปแบบการสอนหรอวธสอนทเสนอแนะแนวทางใหผเรยนไดรบความร ความเขาใจ

ตอบทเรยนไดเปนอยางด โดยไมตองใชเวลามาก และสามารถนาความรไปใชไดจรง

2. ควรเปนรปแบบการสอนหรอวธการสอนทกอใหเกดเจตคตทดถกตองกบสภาพความ

ตองการของสงคมและเปนทยอมรบ

3. ควรเปนรปแบบการสอนหรอวธสอนทกอใหเกดทกษะตางๆ แกผเรยน เชน ทกษะการแสวงหา

ความร ทกษะการแกปญหา ทกษะการแสดงออกทางสงคม การปรบตวเขากบผอนไดด มความ

รบผดชอบ ทกษะในการเปนสมาชกทดของกลม และสงคม เปนตน

4. ควรเปนรปแบบการสอนหรอวธสอนทกอใหเกดแนวทางทจะนาความร เจตคต และทกษะ

ตางๆ ทไดฝกฝนเปนอยางดเอาไปใชและปฏบตในชวตประจาวนได

การคดเลอกรปแบบการสอนหรอวธสอนใดมาจดกจกรรมการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญนน

ตองคานงถงความสอดคลองกบจดประสงค เนอหาและวยของผเรยน เพอใหผเรยนเปลยนแปลง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

49

พฤตกรรมตามจดประสงคทกาหนดไวรวดเรว ประสบผลสาเรจ ครเหนอยนอย ทาการสอนไดอยาง

มประสทธภาพ และกระบวนการเรยนรทดตองเปดโอกาสใหผเรยน ดงน

1. ทางานเปนทมอนจะชวยใหผเรยนแตละคนไดเรยนรถงความร ความสามารถ ความสนใจ

และทกษะของแตละคน กอใหเกดพลงการทางานเปนกลม พฒนาความสามารถทางอารมณและ

ความเปนประชาธปไตย การทางานเปนทมทมประสทธภาพนน สมาชกของทมตองมความสมพนธ

ทดตอกน มทกษะของการอยรวมกน และทกษะของการทางานรวมกน

2. แสดงออกอยางอสระ ในการสรางผลงานทมคณภาพทงในรปโครงงานและกจกรรมตางๆ

3. ปฏบตงานจรง เรยนรจากสภาพจรง มประสบการณจรง สมพนธกบธรรมชาตและ

สงแวดลอม ฝกหดสรางความเปนชมชน พฒนาทกษะการจดการ ทกษะการสอสาร ทกษะการคด

ทกษะการแกปญหา และทกษะการตดสนใจ ทกษะความสมพนธระหวางบคคล ความสามารถทจะ

เผชญกบปญหา ความยดหยน ฯลฯ

4. มสวนรวม ในกระบวนการและทกกจกรรมทมการเรยนร ภายใตบรรยากาศทสงเสรมสนบสนน

ทมอสรภาพ และเพลดเพลนในการเรยนร ทาใหเพมพนความสามารถในการคด การกระทาอยางอสระ

และสรางสรรค การพฒนาความอยากรอยากเหน ทศนคตในการตงคาถาม และความตงใจอนจะ

นาไปสการพฒนาเตมตามศกยภาพ กระบวนการเรยนรจะเกดขนไดอยางมพลงเมอผเรยนไดเรยนร

อยางมสวนรวม (Participatory Learning) อยในสภาพแวดลอมทเอออานวยตอการสรางสรรคดวย

ตนเอง และมโอกาสสรางสรรคดวยตนเอง และมโอกาสในการเลอก การใหผเรยนไดมโอกาสไดรบ

ความรใหมๆ ไดมากยงขน

5. คดดวยตนเอง การทผเรยนจะเกดปญญา ผเรยนจะตองคดเปน คดดวยตนเอง และแสวงหา

ความรอยางอสระ

6. แสวงหาความรอยางอสระ เปนการเปดโอกาสใหผเรยนไดเรยนรสงตางๆ จากธรรมชาต

จนตนาการ ความงาม ความจรง และความด เพอเกบขอมลเขาไปสรางเปนโครงสรางความรใน

สมอง

7. ฝกสมาธ เพอใหผเรยนสามารถควบคมจตใจของตนเองใหสงบ มนคง จดจอ กบภารกจท

ตองทาอยในปจจบน ใหเปนอยางมประสทธภาพ และสามารถควบคมทกอรยาบถของชวตไดอยาง

เหมาะสม อนจะนาไปสการบรรลวตถประสงคเปาหมายชวต มความสงบทางจตใจ ผอนคลาย

ความเครยด มอารมณด ราเรง เบกบาน มความคดสรางสรรคสงมพลงความคดดานบวก ม

สมาธสงมความรก ความเมตตาทยงใหญ มจนตนาภาพและความจาด

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

50

รปแบบการสอนและวธสอนทไดมผพฒนาและผานกระบวนการทดลองมาแลวและถอวาม

ความเหมาะสมทจะนาไปใชจดการเรยนรมอยหลากหลายวธ ซงกรมวชาการ (2544) ไดวเคราะห

และสงเคราะหผลงานวจย และวทยานพนธ ทพมพเผยแพรในชวง พ.ศ. 2533 - 2543 จาแนก

รปแบบการสอนเปน 3 กลมใหญๆ ดงน

2.7.3.1 กลมรปแบบการสอน และวธสอนทเนนกระบวนการคด ไดเสนอเปนตวอยาง

จานวน 20 รปแบบ ไดแก

ก. การใชกระบวนการแกปญหา

ข. การเรยนร “ฉลาดร”

ค. การเรยนรทเนนการพฒนาคณภาพความคด

ง. การเรยนรแบบสรางสรรคความร

จ. การสอนโดยใชชดการสอน

ฉ. การสอนตามแนวพทธวธ

ช. การสอนตามแนววฎจกรการเรยนร

ซ. การสอนตามวธของเทนนสน

ฌ. การสอนตามหลกการเรยนรของกาเย

ญ. การสอนทเนนทกษะกระบวนการ

ฎ. การสอนเขยนแบบกระบวนการ

ฏ. การสอนแบบโครงการ

ฐ. การสอนแบบโครงงาน

ฑ. การสอนแบบบรณาการ

ฒ. การสอนแบบรอบร

ณ. การสอนแบบศนยการเรยน

ด. การสอนแบบสบสวนสอบสวน

ต. การสอนแบบอปนย

ถ. การสอนแบบนรมย

ท. การสอนรายบคคลหรอการเรยนดวยตนเอง

2.7.3.2 กลมรปแบบการสอน และวธสอนทเนนการมสวนรวม เปนรปแบบการสอนทม

วตถประสงคหรอใหผเรยนไดทางานรวมกนได เสนอไวเปนตวอยาง 10 วธ ไดแก

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

51

ก. การเรยนรแบบมสวนรวม

ข. การสอนโดยใชกจกรรมกลม

ค. การสอนทเนนการเรยนแบบรวมมอ

ง. การสอนแบบรวมมอกนเรยนร

จ. การสอนแบบกลมสมพนธ

ฉ. การสอนแบบชนดเคท

ช. การสอนแบบเพอนชวยเพอน

ซ. การสอนสเตค

ฌ. กจกรรมควซ หรอกจกรรมกลมสรางคณภาพ

ญ. การสอนแบบชปปา

2.7.3.3 กลมรปแบบการสอน และวธสอนทเนนการพฒนาพฤตกรรมและคานยม ได

เสนอไว 6 วธ ไดแก

ก. การใชสถานการณจาลอง

ข. การทาคานยมใหกระจาง

ค. การปรบพฤตกรรม

ง. การสรางเสรมลกษณะนสย

จ. การสอนทเนนการพฒนาศกยภาพ

ฉ. การแสดงบทบาทสมมต

จากการศกษาเอกสารวธการจดการเรยนรทเนนผเรยนเปนสาคญ และรปแบบการสอนหรอวธ

สอนทเนนผเรยนเปนสาคญ ผวจยไดเลอกรปแบบการสอนทหลากหลายมาใชในการเรยนการสอน

ไดแก การใชกระบวนการแกปญหา การเรยนรทเนนการพฒนาคณภาพความคด การสอนโดยใชชด

การสอน การสอนโดยใชกจกรรมกลม และการสอนแบบเพอนชวยเพอน รปแบบการสอนทผวจย

เลอกมาใชเปนรปแบบการสอนทเนนกระบวนการคด การมสวนรวมในการทากจกรรมของผเรยน

ซงจะทาใหผเรยนไดฝกคดแกปญหา วางแผนงานอยางเปนระบบ และสามารถทางานรวมกบผอน

ได

2.8 การสรางแบบทดสอบ

การทดสอบหรอการสอบเพอวดผลใดๆ ใหดมคณภาพเปนทยอมรบนนจะตองมเครองมอวดผลท

เหมาะสม ซงเครองมอในการวดผลการเรยนรนนคอ แบบทดสอบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

52

แบบทดสอบ หมายถง ชดของขอคาถามทสรางอยางมระบบเพอใชวดพฤตกรรมของนกเรยน

อาจจะวดทางดานสมอง (Cognitive domain) ทางดานอารมณ (Affective domain) และทางดานของ

ความเคลอนไหวทางดานรางกาย (Psychomotor domain) (ลวนและองคณา, 2538: 170)

2.8.1 ลกษณะการสอบแบบองกลมและองเกณฑ

2.8.1.1 การสอบแบบองกลม (Norm - Referenced Testing) เปนการสอบเพอบรรยายหรอ

พรรณนาผลการสอน ในรปของความสมพนธของตาแหนงทผนนไดรบไปเปรยบเทยบกบกลมเชน

สอบไดท 5 ในจานวน 50 คน หรอสอบไดท 85 ใน 100 คน เปนตน ไมวาสอบในชวงไหนเมอแปลผล

การสอบในลกษณะน เรยกวา เปนการวดแบบองกลม ดงนนชอของการสอบจงเปนแบบสอบไล (Final

Examination) หรอสอบหลงจากเรยนในรายวชานนๆ แลว บางทเรยกวาการสอบรวม หรอการสอบ

ปลายภาคเรยน (Summative Testing)

2.8.1.2 การสอบแบบองเกณฑ (Criterion - Referenced Testing) เปนการสอบเพอ

พรรณนาผลการสอบเฉพาะอยาง วาผลเปนอยางไร ตความหมายแบบสมบรณ (Absolute) มากกวา

แบบสมพทธ (Relative) เพออางองสพฤตกรรมของผเรยนซงนยามกรอบเฉพาะเอาไวเปนอยางด

การสอบแบบองเกณฑจงเกยวพนกบการสอนเพอการเรยนร (Mastery Learning) การทกาหนด

เกณฑมาตรฐานหรอเกณฑบางอยาง จงเกยวกบการเรยนรเปนสาคญ (Mastery or No mastery) เชน

พมพหนงสอได 40 ตวใน 1 นาท ไมมผด เกณฑทจะกาหนดวาเรยนรหรอไมเรยนรผานหรอไมผาน

นน มวธการหลายวธ การสอบแบบนใชเพอตรวจสอบดวากระบวนการเรยนรการสอนใน

จดประสงคยอยหนงๆ เปนอยางไรควรผานหรอควรหาทางเสรมอะไรเพมขนใหผเรยนเพอจะได

ผานจดประสงคน เปนการสอบระหวางการเรยนการสอน บางทเรยกวาการสอบยอย (Formative

Testing) การเขยนขอสอบอาจแตกตางจากการวดผลแบบองกลมบางเลกนอยในกระบวนการทาให

ขอสอบเพอวดจดประสงคหรอกรอบ (Domain) ของความรนนชดเจนยงขน

2.8.2 ลกษณะของแบบทดสอบทด ตองมลกษณะดงน

2.8.2.1 ความเทยงตรง (Validity) เปนคณลกษณะของแบบทดสอบทสามารถวดในสงท

ตองการวดไดอยางถกตอง ตรงตามความมงหมาย

2.8.2.2 ความเชอมน (Reliability) คะแนนทไดจากแบบทดสอบจะตองมความคงทใน

การวด ไมวาจะทดสอบสงเดยวกนกครง ผลทไดจะตองมความคงเสนคงวา

2.8.2.3 ความยากของขอสอบ (Difficulty) พอเหมาะ ไมยากหรองายเกนไป

2.8.2.4 อานาจจาแนก (Discrimination) เปนลกษณะของขอสอบทสามารถจาแนก

นกเรยนออกตามความสามารถ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

53

2.8.2.5 ความเปนปรนย (Objectively) ขอสอบทมขอความเปนปรนยจะมคณสมบต 3

ประการคอ

ก. มความแจมชดในคาถาม ผสอบอานคาถามแลวมความเขาใจตรงกน

ข. การตรวจใหคะแนนตรงกนไมวาใครจะเปนผตรวจ หรอตรวจเมอใด

ค. แปลความหมายตรงกน

2.8.2.6 ถามลก (Searching) ควรถามใหผเรยนรจกหาเหตผล ในการคนหาคาตอบ

2.8.2.7 คาถามมลกษณะยวย (Exemplary) ขอสอบตองมลกษณะทาทายใหผเรยนอยาก

ทาไมงายหรอยากจนเกนไป ไมซาซากจนนาเบอหนาย และควรเรยงขอสอบจากงายไปยาก

2.8.2.8 ความยตธรรม (Fairness) แบบทดสอบทดตองใหความเสมอภาคกน ไมเปด

โอกาสใหผสอบไดเปรยบหรอเสยเปรยบ ไมลาเอยงเขากบกลมใดกลมหนง

2.8.2.9 มลกษณะเฉพาะ (Specificity) ผสอบสามารถตอบขอสอบไดถกตอง ตองเปนผท

มความรในเรองนนๆ โดยไมไดใชสามญสานกกตอบได

2.8.2.10 มประสทธภาพ (Efficiency) แบบทดสอบทมประสทธภาพจะใหประโยชน

คมคาทสด โดยใชเวลา แรงงานและเงนนอยทสด (กานดา, 2528: 51-52)

2.8.3 ชนดของแบบทดสอบ สามารถแบงออกไดเปน 2 ชนด ตามลกษณะการตอบ ดงน

2.8.3.1 แบบอตนย (Subjective or Essay Test) เปนแบบทดสอบทจะตองใหผสอบ

รวบรวมจดระเบยบความคดในการตอบ เหมาะสาหรบการคดรเรมสรางสรรค การตรวจใหคะแนน

ขนอยกบอารมณของผตรวจและใชเวลามาก ขอสอบอตนยแบงออกเปน 2 ลกษณะ คอ

ก. แบบไมจากดคาตอบเปนขอสอบทเปดโอกาสใหผตอบไดอยางอสระ

ข. แบบจากดคาตอบ เปนขอสอบทถามแบบเจาะจงตองการคาตอบเฉพาะ

2.8.3.2 แบบปรนย (Objective Test) มคณสมบตทสาคญคอความเปนปรนย กลาวคอม

คาถามชดเจน ทกคนอานแลวตความไดตรงกน การตรวจใหคะแนนมเกณฑทแนนอน ไมวาจะ

ตรวจเมอใดหรอใครตรวจจะไดคะแนนทคงทเสมอ ถาพจารณาขอสอบแบบปรนยตามลกษณะ

โครงสรางของคาถามและคาตอบแลวอาจแบงไดเปน 2 แบบ คอแบบเขยนตอบ (Supply Type) และ

แบบเลอกตอบ (Selection Type) ดงน

ก. ขอสอบแบบเขยนตอบ ประกอบดวย

- ขอสอบเตมคา

- ขอสอบตอบสน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

54

ข. แบบเลอกตอบ ประกอบดวย

- ขอสอบถกผด

- ขอสอบจบค

- ขอสอบเลอกตอบ

2.8.4 ประเภทของแบบทดสอบ

เมอสนสดการเรยนการสอนในแตละบทเรยนหรอทงรายวชา จะตองมการวด และประเมนผล

เพอดวาผเรยนมผลบรรลตามวตถประสงคการสอนทวางหรอไมการวดและการประเมนผลแบงได

เปน 2 สวน คอ

2.8.4.1 การวดและประเมนผลความกาวหนาในการเรยน มจดมงหมายคอ ตองการ

ทราบวาผเรยนแตละคนมการเรยนรตามวตถประสงคครบถวนเพยงใด เพอนาขอมลทไดดงกลาวมา

ปรบปรงการเรยนการสอน หรอนามาจดกจกรรมซอมเสรมใหแกผเรยนอกครงหนง

2.8.4.2 การวด และประเมนผลสมฤทธทางการเรยน มจดมงหมายคอ ตองการทราบวา

ผเรยนแตละคนมความสามารถตามวตถประสงคทสาคญของรายวชานนๆ มากนอยเพยงใด เพอจะนา

ขอมลทไดไปจดแบงระดบผเรยน พจารณาผใดผานหรอไมผานในรายวชานนๆ ตอไป ดงนนจงเรยก

แบบทดสอบทใชวดความกาวหนาในการเรยนโดยเฉพาะวา “แบบทดสอบวดความกาวหนา”

(Progressive Test) และ“แบบทดสอบวดผลสมฤทธ” (Achievement Test) (สราษฎร, 2530: 117-118)

2.8.5 การสรางแบบทดสอบวดความกาวหนา

2.8.5.1 ปรมาณของขอสอบตามวตถประสงคนนปกตจะถอวา ขอสอบทดนนจะตองวดตรงตาม

ระดบของวตถประสงค อยางนอยทสด วตถประสงค 1 ขอ ปญหาในการสรางขอสอบแบบนคอ ถา

หากนาขอสอบซงวดความสามารถระดบสงถายความร (Transfer Knowledge) ไปวดผลผเรยนแลว

ผเรยนทาขอทดสอบนนไมได จะหมายความวาผเรยนคนนนไมบรรลผลการเรยนในระดบนา

ความรไปใช (Apply Knowledge) และระดบฟนคนความร (Recall Knowledge) ดวยหรอไม จาก

ปญหาดงกลาวจงมขอสงเกตวา สาหรบขอสอบในแบบทดสอบวดความกาวหนาในการเรยนนน ไม

ควรมเพยงขอเดยวใน 1 วตถประสงค (โดยเฉพาะอยางยงวตถประสงคในระดบนาความรไปใชงาน

และสงถายความร) เพราะใหรายละเอยดเกยวกบความรหรอความสามารถทแทจรงของผเรยนไมได

ดงนนวธการทจะทาใหไดขอมลมากขน ทาไดโดยการออกขอสอบใหมากขนในวตถประสงค

ระดบสงๆ ดงภาพท 2-1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

55

ภาพท 2-1 ระดบวตถประสงคการสอนกบจานวนขอสอบทใชวด

2.8.5.2 ปรมาณของขอสอบตามเงอนไขของวตถประสงค ชใหเหนถงความจาเปนท

จะตองมขอสอบหลายขอในแตละวตถประสงคโดยจะนามาซงขอมลจากการสอบทแสดงถง

สมรรถภาพทแทจรงของผเรยนได บางวตถประสงคมเงอนไขหรอขอบเขตทจะทาใหผเรยนแสดง

พฤตกรรมในทางทตองการเพยงอยางเดยว แตมบางวตถประสงคทจะทาใหผเรยนแสดงพฤตกรรม

หลายอยาง ดงนนในการออกขอสอบผสอนจะตองคานงถงขอบเขตของวตถประสงคดวยวา จะออก

ขอสอบจานวนเทาใดจงจะวดผลไดครอบคลมตามวตถประสงคแตละขออยางแทจรง

2.8.5.3 ลกษณะสาคญของแบบทดสอบวดความกาวหนา การวดและประเมนจะกระทา

ทนททบทเรยนนนสนสดลง และจะตองบอกใหผเรยนทราบดวยวาตวเขาเองบรรลวตถประสงค

ทตงไวมากนอยเพยงใด จงตองเปนแบบทดสอบทตรวจคาตอบไดงาย โดยทวไปแลวจะนยมสราง

เปนแบบทดสอบแบบปรนย (สราษฎร, 2530: 119-124)

2.8.6 การสรางแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงจากการเรยนการสอนวชาตางๆ แลวจาเปนอยาง

ยงทจะตองมการวด และประเมนผลผเรยนวามผลสมฤทธในการเรยนมากนอยเพยงใดเพยงพอทจะ

ศกษาตอไปหรอไม หรอวาควรจะเรยนซาในรายวชานนๆ อกครง ดงนนการวดผลสมฤทธทางการ

เรยนจงตองอาศยเครองมอทมคณภาพ ซงมขนตอนในการจดสรางดงน

2.8.6.1 วเคราะหวตถประสงคการสอนทงหมดของวชา การวดผลสมฤทธมขอจากดใน

เรองเวลาจาเปนจะตองตดบางวตถประสงคทมความสาคญนอยออกไป สรางเฉพาะขอสอบทสาคญ

และมความจาเปนจรงๆ โดยเขยนวตถประสงคทงหมดของรายวชานนๆ ไวในตารางวเคราะห

วตถประสงคการสอน (Objective Listing Sheet) ตรวจสอบดวาวตถประสงคแตละขอเนนใหผเรยน

มพฤตกรรมในการเรยนรสงถงระดบใด ใชสญลกษณแทนความสามารถทางสตปญญาของผเรยน

ตามทระบไวในวตถประสงคโดยให R แทนวตถประสงคในระดบฟนคนความร A แทนระดบนา

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

56

ความรไปใชงาน T แทนระดบสงถายความรและระดบความสาคญของวตถประสงคการ

สอนแตละขอใหแทนดวยสญลกษณ X I O และน าหนกตามความสาคญเปน 3 2 1 แตม สาหรบ

วตถประสงคการสอนทมความสาคญมาก สาคญรองลงมาและสาคญนอยทสด ตามลาดบ ดงแสดง

ในตารางท 2-1

ตารางท 2-1 ตารางวเคราะหวตถประสงคการสอน (Objective Listing Sheet)

2.8.6.2 การสรางตารางวเคราะหออกขอสอบ (Test Blueprint) หลงจากวเคราะห

วตถประสงคการสอนแลว จะนาขอมลมาใสในตาราง วเคราะหออกขอสอบ ซงจะเปนแผนผงสาหรบ

ครใชในการพจารณาออกขอสอบ มสวนประกอบสาคญ คอ รายการวตถประสงคการสอนทระบไวใน

แตละหวขอเรอง (Topic) ของวชา รายการลาดบความสามารถทางสตปญญา (Level of Intellectual

Skill) ซงเปนวตถประสงคการสอนแตละหวขอทตองการ และจานวนขอสอบทวดพฤตกรรมตาม

ระดบของวตถประสงคการสอนตางๆ

สวนจานวนขอสอบทวดนนมความสมพนธอยกบเวลาทกาหนดไวสาหรบการสอนวชานนๆ เวลา

ทใชในการสอบมากจานวนขอสอบทจะวดมจานวนมากดวย ในขนตอนการคานวณจานวนขอของ

ขอสอบ โดยคดวาแตละนาทใหออกขอสอบเปนปรนยเลอกตอบ 1 ขอ ปรบปรงขอมลตารางเพอออก

ขอสอบเปนแบบอตนยรวมดวย กทาไดหลงจากพจารณาแลวเหนวาวตถประสงคการสอนขอนนควร

ออกขอสอบเปนแบบอตนย

เมอไดจานวนขอสอบแลวนามาคานวณหาจานวนขอสอบ โดยเทยบจานวนขอสอบกบ

จานวนแตมสาคญ จะไดจานวนแตมสาคญตอขอสอบ 1 ขอ จากนนพจารณาวตถประสงคการสอน

ในแตละหวเรอง จากการเทยบกบอตราสวนแตมสาคญกบขอสอบดงตารางท 2-2

ตารางท 2-2 ตารางวเคราะหออกขอสอบ (Test Blueprint)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

57

จากตารางท 2-2

ขอสอบ 6 ขอ มแตมสาคญ เทากบ 16 แตม

ขอสอบ 1 ขอ มแตมสาคญ เทากบ 2.66 แตม

2.8.6.3 การเลอกขอสอบทเหมาะ กบระดบวตถประสงคขอสอบ ทใชวดความสามารถ

ทางสตปญญาของผเรยน แบงออกเปน 2 ประเภท คอ ขอสอบ อตนยและขอสอบ ปรนย การทจะ

เลอกขอสอบแบบไหน วดผลการเรยนรของผเรยนนน ใหพจารณาดงน

ก) ระดบของวตถประสงคการสอน ขอสอบแบบปรนยเลอกตอบสรางขนเพอวด

ระดบฟนคนความร ระดบนาความรไปใชงานทาไดงาย แตการสรางเพอวดระดบการสงถายความรอาจ

ทาไดยาก จงควรใชขอสอบแบบอตนยซงสามารถใชวดไดตงแตระดบพนความรจนถงระดบสงถาย

ความรไดด ดงนนถาพจารณารายละเอยดของวตถประสงคการสอนแลวถาเหนวาวตถประสงคแบบสง

ถายความรขอใด ตองอาศยวตถประสงคการสอนระดบอนๆ เปนพนฐานหรอมสวนเกยวของกนอย ก

อาจออกขอสอบอตนยวดผลได

ข) เวลาในการจดสรางและตรวจใหคะแนนในการสอบแตละครงมการใชเวลา

นอยมากในการออกขอสอบอตนย 4 - 5 ขอ เพอใชวดผลในรายวชาหนงๆ เมอเทยบกบการสราง

ขอสอบปรนยแบบเลอกตอบ 80 ขอ ในวชาเดยวกน แตเมอเทยบเวลาในการตรวจใหคะแนนจะเหน

วา ตองใชเวลาในการตรวจใหคะแนนขอสอบแบบอตนยมากกวา ดงนนเวลาจงเปนขอกาหนด

เบองตนประการหนงสาหรบครผออกขอสอบ กลาวคอถาผออกขอสอบมเวลาในการเตรยมตวออก

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

58

ขอสอบนอย แตมเวลาตรวจใหคะแนนหลงสอบไดอยางมประสทธภาพกควร

ออกขอสอบอตนยวดผลได แตถามเวลาในการออกขอสอบมาก และมเวลาในการตรวจใหคะแนน

นอยการใชขอสอบแบบปรนยวดผลจะเหมาะสมมากกวา

ค) จานวนผเขาสอบในแตละครง ถาผเขาสอบมจานวนนอยและขอสอบทใชไมได

นาไปใชกบกลมอนๆ อกตอไปกอาจจะใชขอสอบแบบอตนยวด หากผเขาสอบมจานวนมากและ

ขอสอบทใชนนจาเปนตองนาไปใชกบกลมอนๆอก ขอสอบทใชวดกควรเปนขอสอบแบบปรนย

เพราะผสอบจะจาขอสอบแบบปรนยจานวนมากไดยากกวาจาขอสอบแบบอตนยเพยง 4 - 5 ขอ

ง) ขอพจารณาในการสรางขอสอบ การออกขอสอบวดผลสมฤทธในการเรยน

ของผเรยนในวชาตางๆ จาเปนอยางยงทจะตองสรางขอสอบจานวนมาก เพอทาใหออกขอสอบ

ละเอยดงายขน จงควรทจะออกขอสอบแตละขอแยกไวขอละแผน พรอมจดเตรยมคาตอบเฉลยและ

การใหคะแนนเอาไวดวย (สราษฎร, 2530: 125-131)

2.9 เกณฑการยอมรบประสทธภาพชดการสอน

เมอไดทดลองจนไดคาประสทธภาพของชดการสอนแลว ผผลตชดการสอนจะตองอภปราย

ผลของคาประสทธภาพทไดจากการทดลอง จากการกาหนดเกณฑคา E1/E2 จะมคาเทาใดนน (ชย

ยงคและคณะ, 2521: 136) กลาววา ใหผสอนเปนผพจารณาตามความพอใจโดยเนนวา “ เนอหาเปน

ความรความจามกจะตงไว 80/80 , 85/85 หรอ 90/90 เนอหาทเปนทกษะหรอเจตคตศกษาอาจตงตา

กวา คอ 75/75 แตไมควรตงตา เพราะตงเกณฑไวเทาใดกมกไดผลเทานน” แตโดยทวไปของ

วทยานพนธในระดบปรญญาโทเกยวกบชดการสอนมกจะตงคา E1/E2 ไวท 90/90 หรอ 80/80

หลงจากการทดลองภาคสนาม เมอไดคา E1/E2 แลวจงนาคาทไดมาเปรยบเทยบกบเกณฑทตงไว

อาจจะอนโลมใหมระดบผดพลาดไดต ากวาทกาหนดไว 2.5 ถง 5 เปอรเซนต

การยอมรบเกณฑประสทธภาพ ของชดการสอนอาจกาหนดไว 3 ระดบ

ก) “ สงกวาเกณฑ ” เมอประสทธภาพของชดการสอนสงกวาเกณฑ

ข) “ เทาเกณฑ ” เมอประสทธภาพของชดการสอนเทากบเกณฑทตงไวแตไมเกน 2.5 %

ค) “ ตากวาเกณฑ ” เมอประสทธภาพของชดการสอนตากวาเกณฑ แตไมตากวา 2.5 % ถอวา

ยงมประสทธภาพทยอมรบได

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

59

2.10 ทฤษฏทเกยวกบระบบควบคมอตโนมต

เครองจกรในโรงงานอตสาหกรรมหลายแหงมการควบคมใหทางานดวยตวเองตามขนตอนท

กาหนดไวในตวควบคม โดยไมตองใชคนสงการหรอใชเพยงไมกคน เราเรยกระบบดงกลาวนวา

ระบบควบคมอตโนมต (Automation System) ระบบควบคมอตโนมตสามารถนามาใชกบโรงงาน

อตสาหกรรมไดเกอบทกประเภท ประโยชนทเหนไดชดเจน คอ ทางานไดถกตองเทยงตรงและ

รวดเรว ใชในบรเวณพนทอนตรายทคนไมสามารถเขาไปทางานไดและสามารถเกบบนทกขอมล

ระหวางเครองจกรทางานลงในคอมพวเตอร ในชวงหลงน ระบบควบคมอตโนมตเขามามบทบาท

คอนขางมากในอตสาหกรรม จะเหนไดจากบรษทหางรานหลายแหงทประกอบธรกจจาหนาย

อปกรณโรงงาน มไมนอยทหนมาใหความสนใจในตลาดสนคาอปกรณทเกยวของกบระบบควบคม

อตโนมต โดยหลายรายไดพยายามจดตงทมงานวศวกรระบบควบคมอตโนมตขนมาโดยเฉพาะ

หรอแมกระทงบรษทตางชาตทเปนเจาของสนคาอตสาหกรรมบางราย กพยายามเจาะตลาดน โดย

อาจใชสนคาของตวเองหรอซอกจการจากบรษทอน นอกจากนสนคาระบบควบคมอตโนมตเชน

PLC มวางขายแมกระทงบรเวณคลองถม บานหมอ หรอตามรานคาปลกสนคาอตสาหกรรมตางๆ

จงกลาวไดวาระบบควบคมอตโนมตจดวาเปนเทคโนโลยอกสาขาหนงทนาสนใจและจะเตบโต

ตอไปอกมากในอนาคต (กอบเกยรต, 2545: 125)

ในปจจบนเทคโนโลยของระบบการทางานแบบอตโนมตรปแบบตางๆ ไดถกประยกตนามาใชใน

กระบวนการผลตเปนจานวนมาก ทงนกเพอเปนการตอบสนองตอความตองการและเพอแกไข

ปญหาตางๆ ทเกดขนของบรษทผผลตสนคาหรอบรษทผผลตเครองจกร ซงตวอยางของระบบการ

ทางานอตโนมตทไดถกนามาประยกตใชในกระบวนการผลต ไดแก

ก) ระบบการตรวจสอบอตโนมต เพอควบคมคณภาพ

ข) ระบบคอมพวเตอรเพอควบคม วางแผน เกบขอมลและตดสนใจกจกรรมการดาเนนงาน

ตางๆ ในกระบวนการผลต

ค) ระบบการจดเกบวสดอตโนมต

ง) หนยนตอตสาหกรรม

ระบบอตโนมตในปจจบนจะประกอบดวยระบบอนๆ อก คอ โรบอต ระบบคลงสนคาแบบ

อตโนมต เครอง NC ระบบขนถายวสดแบบอตโนมต ระบบตรวจสอบโดยอตโนมตซอฟตแวร

CAD/CAM/CAPP ซงแตละระบบจะมคณสมบตดงตอไปน (ณรงค, 2545: 1)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

60

1. เนนความสาคญของอปกรณทเปนฐานของระบบอตโนมต ระบบเหลานจะยงคงควบคมโดย

ฮารดแวรทเปนฐานของการควบคมเชน PLC หรอไมโครโปรเซสเซอร จงเปนผลใหมการใช ฮารดแวรและซอฟตแวรรวมกนจากหลายๆ บรษท ซงทาใหยากตอการซอมบารง จาเปนตองพงพา

บคคลจากบรษทนนๆ การพฒนาเทคโนโลยมจากด

2. แตละระบบไมมเครอขายตอเขาดวยกน จงเปนไปไมไดทจะให Local lever และ Interblock

automation ทางานรวมกน

3. จานวนเครองจกรชนด Machine intelligence มจานวนจากด โปรแกรมมจานวนมากและการ

โหลดโปรแกรมทาจากผควบคมทมฝมอ

4. ไมมมาตรฐานสาหรบ Interface ทเชอมตอแบบจงตองใชเวลาจานวนมากเพอเรยนรในการ

โปรแกรมในแตละระบบ

ระบบควบคมอตโนมต หมายถง ระบบควบคมการทางานของเครองจกรกลหรอระบบควบคมทสามารถ

ทางานอยางตอเนองไดดวยตนเองเมอมการปอนสญญาณเรมตนเกดขน ไมวาระบบควบคมนนจะไดมการ

ตงโปรแกรมสาเรจในการทางานตลอดทงระบบหรอการบงคบใหระบบควบคมนนๆ ทางานในลกษณะท

จะนามาซงผลงาน ทมคณสมบตสอดคลองหรอเปนไปตามเปาหมาย ไดดวยตวของมนเองโดยระบบ

ควบคมตางๆ เหลานนมกจะประกอบไปดวยพารามเตอรซงตองทาการควบคมทแตกตางกนออกไป เชน

อณหภม อตราการไหล ความเรว ตาแหนง แรงดน ความถ ฯลฯ ซงวตถประสงคโดยทวไปของการควบคม

อตโนมตกคอ เพอเปนการเพมประสทธภาพและคณภาพในการทางาน เพมจานวนของผลผลต ลดตนทน

ในการผลต รวมถงสามารถทาการควบคมและวางแผนการผลตไดงาย (อนชา, 2547: 69-72)

ในระบบควบคมอตโนมตอยางงายๆ ผลของการทางานหรอสญญาณทจายออกจากระบบจะถก

เรยกวา เอาตพต (Output) สวนเปาหมายของระบบหรอขอกาหนดทปอนเขาสระบบควบคมจะถก

เรยกวา อนพต (Input)

ภาพท 2-2 องคประกอบของระบบควบคมอตโนมตโดยทวไป

อนพตและเอาตพตของระบบควบคมอตโนมตอาจมคณลกษณะเปนปรมาณหรอสญญาณประเภท

เดยวกนกได ตวอยางเชน สญญาณลมในระบบนวแมตก สญญาณนามนในระบบ ไฮดรอลกสหรอ

สญญาณไฟฟาในการควบคมอปกรณไฟฟาตางๆ แตกมระบบควบคมแบบอตโนมตบางประเภทท

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

61

อาจมคณลกษณะของสญญาณอนพตและเอาตพตซงไมเหมอนกนกได เชน การใชสญญาณไฟฟา

ไปทาการควบคมสญญาณลมหรอนามน เปนตน

เหตผลทระบบควบคมอตโนมตถกนามาใชในกระบวนการผลต

เหตผลโดยสวนใหญทสงผลทาใหบรษทผผลตใชประกอบ ในการตดสนใจเพอทจะเลอกนาเอา

ระบบควบคมอตโนมตมาประยกตใชในกระบวนการผลตของตน มกจะประกอบไปดวย (อนชา,

2547: 69-72)

1. การเพมผลผลต ระบบควบคมอตโนมตสามารถทจะถกนามาประยกต ใชกบระบบการ

ทางาน หรอเครองจกรกลตางๆ ในกระบวนการผลต ซงจะทาใหอตราการผลตสนคาเพมสงขนเมอ

เทยบกบการใชแรงงานคน และเปนการลดระยะเวลาทจะตองใชในการผลตสนคา สงผลให

ความสามารถในการแขงขนทางการตลาดของบรษทผผลตสนคาเพมสงขน ลดปญหาในเรองของ

จดสงสนคาแกลกคา

2. การขาดแคลนแรงงาน บรษทผผลตบางแหงประสบปญหาในเรองของการขาดแคลน

แรงงานทมฝมอในการทางาน เหตผลดงกลาวจงเปนตวกระตนใหบรษทผผลตสนคาตองทาการ

พฒนาสรางเครองจกรทสามารถทางานไดอยางอตโนมต เพอเปนการทดแทนภาวการณขาดแคลน

แรงงานทเกดขน

3. ความปลอดภยในการทางาน ระบบควบคมอตโนมตสามารถทจะนามาประยกตใชกบ

เครองจกรกลซงอาจกอใหเกดอนตรายกบผปฏบตงาน เชน การปรบเปลยนกจกรรมการทางานของ

ผปฏบตงานประจาเครองจกรใหมามสวนรวมในบทบาททเปนการควบคม ดแลรกษาเครองจกรกลซง

ไดถกปรบปรงใหสามารถทางานเองไดอยางอตโนมต หรอแมกระทงการปรบเปลยนตาแหนงในการ

ทางานของผปฏบตงานใหมาอยในสภาวะแวดลอมซงมความปลอดภย และกอใหเกดสภาพการทางาน

ทถกตอง ทงนกเพอเปนการชวยสรางมาตรฐานในการทางานใหมความปลอดภยมากยงขน

4. ปญหาในเรองตนทนของคาแรงงาน เนองจากแนวโนมของคาจางแรงงานทมคาเพม

สงขน โดยเฉพาะในประเทศทมอตราการขยายตวทางเศรษฐกจทสง สงผลทาใหบรษทผผลตสนคา

ทาการลงทนจดหาระบบ หรอเครองจกรอตโนมตเขามาทดแทนการใชแรงงานคนในการผลต หรอ

เครองจกรแบบเดมทตองอาศยแรงงานคนเปนผควบคมการเดนเครอง ทงนเนองจากระบบ หรอ

เครองจกรอตโนมตสามารถทจะกอใหเกดอตราการผลตทสง สงผลใหความสามารถในการแขงขน

ทางการตลาดของบรษทผผลตสนคามสงขน ในขณะทราคาตอหนวยของผลตภณฑมคาลดลง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

62

5. คณภาพของสนคาททาการผลตได การนาเอาเครองจกรอตโนมตเขามาใชในการผลต

สนคา หรอใชระบบตรวจสอบคณภาพอตโนมต นอกจากจะสงผลทาใหอตราการผลตสนคาสงขน

แลว คณภาพของสนคาทผลตไดกยงมความสมาเสมอและเปนไปตามมาตรฐานทกาหนดเอาไวดวย

6. ตนทนของวตถดบหรอวสดทใชในการผลต ปญหาทมกพบในกระบวนการผลต

โดยทวไป ไดแก การเกดเศษของวตถดบ วสดหรอการเกดของเสยเปนจานวนมากในกระบวนการ

ผลต สงผลทาใหตนทนของสนคาทผลตไดมคาสงขน ซงเมอบรษทผผลตสนคาไดนาเอาระบบ

หรอเครองจกรอตโนมตเขามาใชงานกจะทาใหคณภาพของสนคาทไดมความสมาเสมอและเปนไป

ตามมาตรฐานทกาหนดเอาไว สงผลทาใหเศษของวตถดบ วสดหรอการเกดของเสยในกระบวนการ

ผลตลดนอยลง

มเหตผลของการใชระบบอตโนมตหลายๆ เหตผลดวยกนดงตอไปน (ณรงค, 2547: 5)

1. เพมผลผลต

2. ทดแทนคาแรงงานสง ซงการใชระบบอตโนมตจะมคาใชจายตากวาเมอคดหนวยของ

ผลตภณฑ

3. การขาดแคลนแรงงาน

4. แนวโนมของคนจะทางานดานบรการมากกวา เชน งานราชการ งานประกน งานขาย

เปนตน

5. ความปลอดภย

6. ราคาวตถดบแพงดงนนการใชเครองอตโนมตกจะไดผลผลตทเสยหายนอยลงกวาการใช

มนษยทางาน

7. พฒนาคณภาพของสนคา โดยการใชเครองจกรอตโนมตทางาน นอกจากจะผลตชนงาน

ทรวดเรวกวามนษยทางานแลวยงผลตสนคาทมคณภาพอกดวย

8. ลดเวลาการผลตสนคา เชน ลดเวลาระหวางการสงสนคาของลกคา และการสงสนคาซง

ทาใหไดเปรยบในเชงการคาหรอการบรการลกคา เปนตน

9. ลดการสตอกชนสวนในการผลต การใชระบบอตโนมตจะมกระบวนการทแนนอน จง

ไมจาเปนตองสตอกชนสวนในสายการผลตเหมอนกบใชมนษยทางาน ซงทาไดไมแนนอนและ

สมาเสมอ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

63

10. การไมใชระบบอตโนมตจะมราคาสงกวา โรงงานอตสาหกรรมทผลตดวยเครอง

อตโนมต จะไดเปรยบในหลายๆ ดานดวยกน เชน การพฒนาคณภาพของสนคา ยอดขายมากกวา ม

ความสมพนธระหวางลกจางดวยกนดกวาภาพลกษณของบรษทดดกวา

ประเภทของระบบอตโนมตในกระบวนการผลต

ระบบอตโนมตทไดถกนามาประยกตใชในกระบวนการผลต โดยทวไปจะสามารถจาแนกออกได

เปน 3 ประเภท คอ

1. ระบบอตโนมตแบบตายตว (Fixed Automation System) ไดแก ระบบอตโนมตซงได

นาเอาอปกรณหรอชนสวนทไดถกสรางขนอยางถาวร เชน รเลย อปกรณอเลกทรอนกส (ลอจก)

หรอวาลวประเภทตางๆ ในระบบนวแมตกส/ไฮดรอลกส มาใชเปนสวนประกอบสาคญในการ

สรางเงอนไข/กาหนดขนตอนการทางานของเครองจกรหรอกระบวนการผลตใหเปนไปตามทได

กาหนดเอาไว

2. ระบบอตโนมตแบบทสามารถโปรแกรมได (Programmable Automation System) ไดแก

ระบบอตโนมตซงนาเอาอปกรณทสามารถทาการโปรแกรมได (Programmable Controller) มาใช

เปนอปกรณควบคมการทางานของเครองจกรหรอกระบวนการผลตใหเปนไปตามทไดกาหนด

เอาไว ซงผททาการออกแบบอตโนมตประเภทนจะตองทาการเขยนโปรแกรมปอนใหกบตว

อปกรณควบคมการทางานเพอสรางเงอนไข หรอกาหนดขนตอนการทางานใหเปนไปตามท

ตองการตอไป

3. ระบบอตโนมตแบบยดหยน (Flexible Automation System) ไดแก ระบบอตโนมตซงได

ถกพฒนาขนมาจากระบบอตโนมตทสามารถโปรแกรมได โดยไดมการประยกตนาเอาคอมพวเตอร

และโปรแกรมควบคมการผลตมาใชในการควบคมและปรบเปลยนรปแบบการทางานของ

กระบวนการหรอเครองจกรทใชในการผลตใหเปนไปตามทตองการ ซงในบางครงระบบนมกจะถก

เรยกวา “ระบบทใชคอมพวเตอรควบคมการผลต” (Computer Integrated Manufacturing) หรอมก

ถกเรยกชอโดยยอวา “ระบบ CIM” โดยการพฒนาดงกลาวไดเกดขนกเพอเปนการตอบสนองตอ

กระบวนการผลตซงมความตองการทจะทาการผลตสนคาหลากหลายรปแบบโดยทไมตองการจะ

เสยเวลาซงจะตองใช สาหรบการปรบเปลยนรปแบบการทางานของกระบวนการหรอเครองจกรท

ใชในการผลตใหมความสอดคลองกบการเปลยนแปลงรปแบบในการผลตสนคาทเกดขน ขอดท

สาคญของระบบอตโนมตแบบยดหยน ไดแก ระบบควบคมการทางานประเภทนจะมความยดหยน

ในการปรบเปลยนรปแบบ/ลาดบขนตอนของกระบวนการผลตทคอนขางสง สงผลทาใหการผลต

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

64

เปนไปอยางมประสทธภาพ ทงนเนองจากเวลาสญเปลา (Idle Time) ทเกดขนในระหวาง

กระบวนการผลตมคานอย แตเมอทาการพจารณาในอกดานหนงกจะพบไดวา ระบบควบคมการ

ทางานประเภทนคอนขางทจะมความซบซอนเครองจกรหรออปกรณทใชประกอบในระบบมราคา

ทคอนขางสง ดงนนจงตองใชงบประมาณในการลงทนทสง นอกจากนนผซงจะตองทาหนาท

ควบคมหรอบารงรกษาการทางานของระบบประเภทนกจะตองเปนผทมความรความชานาญเปน

อยางด

ชนดของระบบการผลตอตโนมต (ณรงค, 2545: 1)

ชนดของระบบการผลตอตโนมต สามารถแบงออกได 3 ชนด คอ

1. Fixed Automation คอ การทางานของกระบวนการตามขนตอนทกาหนดไวตายตว

(Fixed) ลาดบการทางานเปนชนดงายๆ จะเปนทรวมของการทางานหลายๆ อยางดวยเครองมออน

เดยวเทานน ซงทาใหระบบมความซบซอน ยงยากขน คณลกษณะของระบบนสรปได คอ

1.1 ใชเงนลงทนในครงแรกมาก

1.2 อตราการผลตสง

1.3 ไมมความสมพนธทยดหยนใหเหมาะสมตอการเปลยนแปลงของผลตภณฑ

ตวอยางของ Fixed Automation เชน เครองจกรในสายงานการผลต (เรมตงแต ป ค.ศ.

1913) ใหผลตภณฑเคลอนทไปตามความยาวของสายพานลาเลยงและมจดทางานเปนระยะๆ ซงแต

ละจดจะทางานดวยมนษย (Manually Operated)

2. Programmable Automation เครองมอในการผลตจะถกออกแบบใหมความสามารถทจะ

เปลยนแปลงลาดบการทางานเพอปรบใหเขากบผลตภณฑแตละชนด ลาดบการทางานจะควบคม

ดวยโปรแกรม ดงนนการแกไขโปรแกรม หรอปรบปรงโปรแกรมจงกระทาไดงาย สามารถ

เปลยนแปลงรปแบบของผลตภณฑไดหลายรปแบบ คณลกษณะของระบบนมดงตอไปน

2.1 การลงทนสงโดยเฉพาะทเกยวกบเครองมอโดยทวไป

2.2 อตราการผลตตา เมอเปรยบเทยบกบแบบ (Fixed Automation)

2.3 สามารถยดหยนการเปลยนแปลงรปแบบของผลตภณฑได

2.4 เหมาะกบงานทตองการผลตจานวนมากๆ (Batch Production)

ระบบอตโนมตแบบโปรแกรมนจะทาใหไดผลผลตไมมากนก อาจผลตขนไปไดในระยะ

ปานกลาง กระบวนการผลตจะกระทากนเปนจานวนมากๆ สามารถเปลยนแปลงโปรแกรมผลตได การ

เปลยนเครองมอระหวางการทางานจาเปนตองใชเวลาจานวนหนง ตวอยางของระบบอตโนมตแบบน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

65

คอ เครอง NC (Numerically Controlled Machine Tools) (สรางเปนตนแบบเมอ ค.ศ. 1952) และ

หนยนตอตสาหกรรม (เรมใชครงแรกเมอ ค.ศ. 1961)

3. Flexible Automation เปนระบบอตโนมตทตอยอดออกไปจากระบบ Programmable

Automation ซงไดถกพฒนาขนเมอประมาณ 20 กวาปทผานมาเประบบอตโนมตทสามารถ

ผลตภณฑไดหลายรปแบบโดยไมเสยเวลาในการเปลยนเครองมอ หรอหยดระหวางการผลตจากจด

หนงไปอกจดหนง หมายถง ไมตองสญเสยเวลาไปกบ Tooling, Fixtures, Machine Settings

คณลกษณะของ Flexible Automation สรปไดดงตอไปน

3.1 การลงทนสง

3.2 สามารถผลตในรปแบบตางๆ กนไดในเวลาเดยวกน

3.3 อตราการผลตไดในระดบกลาง

3.4 มความยดหยนตอการเปลยนแปลงรปแบบของผลตภณฑ

โครงสรางของระบบควบคมอตโนมต (กอบเกยรต, 2545: 125)

โครงสรางหลกของระบบกมลกษณะคลายกบระบบควบคมแบบอนๆ คอประกอบดวยสวน

หลกๆ ดงน

1. หนวยวดคาพารามเตอรตางๆ ของระบบ

2. หนวยประมวลผลและสงการ

3. หนวยปฏบตการตามคาสงจากหนวยประมวลผล

4. โครงสรางทางกล

5. หนวยเกบบนทกขอมล ซงมเฉพาะในระบบขนาดใหญ หรอระบบทตองการเกบบนทก

ขอมลพารามเตอรตางๆ หรอบนทกเหตการณในระหวางทางาน

1. หนวยวดคาพารามเตอรตางๆ ของระบบ (Sensing Unit) หนวยวดคาพารามเตอรหรอเรยก

งายๆ วาเซนเซอร ทาหนาทตรวจวดคาสญญาณตางๆ ของระบบทกาลงควบคมอย แลวสงคา

เหลานนไปยงหนวยประมวลผล เพอทาการคานวณ ตดสนใจ และสงการใหหนวยปฏบตการทางาน

เซนเซอรมอยมากมายหลายชนด แบงออกไดเปนสองประเภทหลกไดดงน

1. เซนเซอรตรวจวดสถานะสองสถานะ (On/Off Sensor)

2. เซนเซอรตรวจวดคาสญญาณแบบตอเนอง (Analogue Sensor)

หรออาจแบงตามลกษณะของสญญาณหรอพารามเตอรทตรวจวดเปนสกลมหลก ไดแก

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

66

ภาพท 2-3 ตวอยางเซนเซอรชนดตางๆ

1.1 เซนเซอรตรวจวดตาแหนงหรอขนาด เปนเซนเซอรกลมทมใชงานมากทสด ราคาม

ตงแตถกจนถงแพง ใชมากในระบบอตโนมตทมการเคลอนทของสวนประกอบของระบบ เชน สายพานลาเลยง ระบบแขนกล ระบบขบเคลอนท 2 หรอ 3 แกนขบเคลอนดวยมอเตอร เปนตน

เซนเซอรเหลาน ไดแก ลมตสวตซ (Limit Switch) สวตซตรวจจบวตถดวยลาแสง (Photoelectric

Switch) พรอกซมตสวตซ (Proximity Switch)

ภาพท 2-4 ตวอยางลมตสวตซ

ภาพท 2-5 ตวอยางสวตซลาแสงหรอโฟโตสวตซ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

67

ภาพท 2-6 ตวอยางพลอกซมตสวตซ

1.2 เซนเซอรตรวจวดอณหภม มหลายชนด เชน เทอรโมมเตอร เทอรโมคปเปล RTD

Pt100 เปนตน สวนใหญทางานโดยอาศยหลกการเปลยนแปลงคาความตานทานเมออณหภม

เปลยนแปลง

1.3 เซนเซอรตรวจวดความดน แบงเปนสองประเภทหลก คอ เพรสเชอรสวตซทให

สญญาณเอาตพตเปนดจตอลสองสถานะ คอ On และ Off กบเพรสเชอรทรานสมตเตอร ทให

สญญาณอนาลอกมาตรฐานตามคาความดนทวดได โดยมทงแบบ 0 - 10V , 1 - 10 V , 0 - 5 V , 4 -

20 mA เปนตน

1.4 เซนเซอรตรวจวดอตราการไหล มหลายแบบ ขนอยกบลกษณะการใชงาน เชน โฟลว

มเตอรแบบใบพดธรรมดาทหมนดวยแรงดนจากการไหลของของไหลในทอ ทาใหอตราการหมน

ของใบพดชาหรอเรวจะขนอยกบอตราไหลของของไหล หรอแบบอเลกโตรแมกเนตกสทใชวด

อตราไหลของของไหลทมคณสมบตนาไฟฟา

2. หนวยประมวลผลและสงการ (Processing Unit) ในระบบควบคมอตโนมต หนวย

ประมวลผลและสงการนบเปนหวใจหลกของระบบ เพราะทาหนาทกาหนดการทางานของหนวย

ปฏบตการ โดยประมวลผลจากขอมลทรบมาจากหนวยตรวจวดสญญาณพารามเตอร

ระบบควบคมอตโนมตสวนใหญใช PLC เปนหนวยประมวลผลและสงการ ปจจบนนม PLC

มากมายหลากหลายยหอ เชน Mitsubishi, Omron, Keyence, Koyo, Fuji, Toshiba, Yogokawa ,

Telemecanique, Modicon, Moeller, ABB, AB, Siemens ฯลฯ แตละยหอกมจดเดนแตกตางกน

ออกไป

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

68

ภาพท 2-7 ตวอยาง PLC ของผผลตยหอตางๆ

3. หนวยปฏบตการตามคาสงจากหนวยประมวลผล (Actuating Unit) หนวยปฏบตการหรอทเรยก

กนทวไปวา Actuator มหลายแบบ ขนอยกบวาเปนระบบทใชแหลงกาลงงานแบบใด เชน เปน

ระบบไฟฟา ระบบนวแมตกส (ระบบลมอด) หรอระบบไฮดรอลกส ตวอยางของ แอกตวเตอรใน

ระบบไฟฟา ไดแก มอเตอร หรอจะเปนโซลนอยดวาลวทรบสญญาณไฟฟาในการปด - เปดวาลวใน

ระบบนวแมตกส

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

69

ภาพท 2-8 ตวอยาง Stepping Motor

ภาพท 2-9 ตวอยางโซลนอยดวาลว

4. โครงสรางทางกล (Mechanical Structure) โครงสรางทางกลเปนสวนประกอบทสาคญ

อยางหนงของระบบควบคมอตโนมต โดยทวไประบบควบคมอตโนมตประกอบดวยภาคควบคม

(Control) กบภาคทางกล (Mechanic) ภาคควบคมหรอภาคไฟฟา คอ สวนประกอบทใหหรอใช

แรงดนไฟฟาในการทางาน และเกยวของกบการควบคมการทางานของระบบ สวนภาคทางกล คอ

สวนประกอบทเปนโครงของระบบ และสวนทชวยในการเคลอนทของชนสวนตางๆ ในระบบ เชน

โครงสรางเหลกหรออะลมเนยม , เพลามอเตอร , ฟนเฟอง เปนตน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

70

ภาพท 2-10 โครงสรางอะลมเนยม (Aluminum Profile)

5. หนวยเกบบนทกขอมล (Data Acquisition Unit) ระบบควบคมอตโนมตขนาดเลกโดยทวไป

จะไมมหนวยเกบบนทกขอมล จะพบไดในระบบขนาดกลางและขนาดใหญ ทาหนาทเกบขอมล

ระหวางการทางาน การแสดงผลคาพารามเตอรตางๆ เชน คาอณหภม ความดน ทงในรปตวเลขหรอ

ภาพกราฟก รวมไปถงการแสดงสญญาณเตอนภยในกรณทเกดการขดของหรอเกดปญหาขน (Alarm)

และบางระบบอาจสามารถใชควบคมสงงานไดดวย หนวยเกบบนทกขอมลมทงแบบทเปนอปกรณ

สาเรจรป และแบบเปนโปรแกรมซอฟตแวรตดตงบนคอมพวเตอร

ระบบททาหนาทเกบขอมลแตเพยงอยางเดยวนน โดยทวไปเรยกวา Data Logger ระบบ

ควบคมอตโนมตบางชนดมหนวยประมวลผลททางานเปนหนวยเกบบนทกขอมลดวย ไดแก DCS

(Distributed Control System) หรอ SCADA (Supervisory Control and Data Acquisition)

ระบบควบคมอตโนมต

ระบบควบคมอตโนมตแบงออกไดเปน 5 แบบกวางๆ ดงน

1. ระบบทเปนอปกรณฮารดแวรธรรมดา

2. ระบบทเปนวงจรรเลย

3. ระบบทใช PLC ควบคมการทางาน

4. ระบบทอกแบบเปนวงจรอเลกทรอนกส

5. ระบบ DCS และ SCADA

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

71

1. ระบบทเปนอปกรณฮารดแวรธรรมดา เปนระบบเกาตงแตสมยทคอมพวเตอรยงไม

แพรหลาย เชน Drum Controller เปนแกนหมนทรงกระบอก ผวรอบนอกมชองเรยงเปนแถวรอบแกน

ชองตางๆ เหลาน มไวเพอเสยบปมเลก ลงไปตามตาแหนงทตองการบรเวณใกลๆ กบ Drum Controller

จะตดลมตสวตซเปนแนวยาวตามแนวแกนของ Drum Controller เปนจานวนเทากบจานวนชองใน 1

แถว เมอ Drum Controller หมนไปเรอยๆ ชองทมปมปกอยจะแตะลมตสวตซทาใหมสถานะเปน 1

หรอ On สวนลมตสวตซในตาแหนงทตรงกบชองทไมมปมกจะมสถานะ 0 หรอ Off

2. ระบบทเปนวงจรรเลย ระบบควบคมอตโนมตขนาดเลกแบบงายๆ ไมซบซอนมจานวน

อนพตเอาตพตไมกจด จะใชแบบวงจรรเลยตดตงในตไฟฟา ประกอบดวยรเลยหลายตวและอปกรณต

ตางๆ เชน หลอดไฟ สวตซกด แมคเนตกคอนแทกเตอร ฟวส รางเดนสายไฟ เปนตน โดยมการเดน

สายไฟระหวางหนาสมผสของรเลยแตละตว เพอทาการ and (และ), or (หรอ) กนใหไดผลทางลอจก

ตามทตองการ เพอสรางสญญาณเอาตพตออกมาขบอปกรณภายนอก โดยหนาสมผสทตออนกรมกนก

คอ เปนการ and ทางลอจก ตอขนานกนจะเปนการ or ทางลอจก

3. ระบบทใช PLC ควบคมการทางาน ปจจบนน PLC เปนทนยมใชกนคอนขางมากทสดเมอ

เทยบกบระบบอนๆ การออกแบบและเขยนโปรแกรมบน PLC กงายมหลายภาษาใหเลอกใช ตามความ

ถนดของผใช เชน ผทคนเคยกบวงจรรเลยหรอถนดทางดานวงจรไฟฟากจะเรยนรและเขยนโปรแกรม

PLC ภาษาแลดเดอรไดงายกวาภาษาอน สวนคนทถนดวงจรอเลกทรอนกสกเลอกใชภาษาฟงกชนบลอกท

มลกษณะคลายวงจรอเลกทรอนกสหรอภาษา Instruction List ทคลายกบภาษาแอสเซมบล หากถนดเขยน

โปรแกรมคอมพวเตอรกสามารถเขยนโปรแกรม PLC ดวยภาษา Structured Text ทมลกษณะเปนภาษา

ระดบสง (High - Level Language) เชน Visual Basic หรอ C หรอใชภาษา Grafcet (SFC, Step Function

Chart) ทมโครงสรางเปนโฟลวชารตการทางานของระบบ โดยทแตละภาษากมขอดขอเสยแตกตางกนไป

4. ระบบทอกแบบเปนวงจรอเลกทรอนกส โดยทวไปวงจรอเลกทรอนกสจะใชกนมากใน

การออกแบบอปกรณเครองมออเลกทรอนกสมากกวาการนาเอาไปใชในงานระบบควบคม

อตโนมต แตหากสามารถออกแบบวงจรใหมเสถยรภาพและความทนทานสง วงจรอเลกทรอนกสก

นบเปนอกทางเลอกหนงทนาสนใจมาก เนองดวยราคาถกมาก ตากวา PLC นบสบเทา

วงจรอเลกทรอนกสมทงแบบทเปนวงจรไอซประกอบดวยไอซลอจกเกตธรรมดามาตอกน สราง

สญญาณตามโปรแกรมลอจกทตองการหรอใชไมโครคอนโทรลเลอรแทนไอซลอจกเกต ซงจะเปน

การลดขนาดพนทวงจรลงไปไดเปนอยางมากและยงสามารถทางานทซบซอนไดมากยงขน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

72

5. ระบบ DCS และ SCADA DCS ยอมากจาก Distributed Control System สวน SCADA ยอ

มากจาก Supervisory Control and Data Acquisition ระบบควบคมอตโนมตทมขนาดใหญมากๆ และ

ตองการใหสามารถควบคมดวยคนผานทางจอภาพคอมพวเตอรไดนน สามารถทาไดโดยใช DSC ซง

เปนระบบอตโนมตขนาดใหญเปนคอมพวเตอรอตสาหกรรมทถกออกแบบมาใหใชกบงานควบคม

อตโนมตโดยเฉพาะ มใชมากในอตสาหกรรมหนก เชน โรงงานผลตเยอกระดาษ โรงงานนาตาล

โรงงานปโตรเคม โรงปนซเมนต เปนตน

เนองจากปจจบนน เทคโนโลยคอมพวเตอรถกพฒนากาวไกลไปเปนอยางมาก เครอง

คอมพวเตอรชนด PC Desktop ทใชงานกนตามบานและสานกงานทวไปกมความเรวในการทางาน

ของ CPU สงใกลเคยงกบมนคอมพวเตอรในสมยกอนอกทงยงมราคาถกลง จงทาใหมการนาเอา

คอมพวเตอรมาใชงานรวมกบซอฟตแวรชนดหนงเพอใหทางานไดเชนเดยวกบ DSC แตมราคา

คาใชจายรวมทถกกวากนมาก ซอฟตแวรดงกลาวน คอ ซอฟตแวร SCADA ทาหนาทเกบบนทก

ขอมลและควบคมการทางานของระบบในระดบบน (Supervisory Control) สวนงานควบคมใน

ระดบลางซงกคอ การควบคมอปกรณฮารดแวร เชน มอเตอร วาลว ฮตเตอร จะยกใหเปนหนาทของ

PLC ซงจะตอใชงานรวมกบ SCADA ดวยซงจรงๆ แลวสามารถนา SCADA มาใชควบคมในระดบ

ลางโดยตอรวมโมดลอนพตเอาตพตควบคมระยะไกล (Remote I/O Module) ไดแตไมคอยเปนท

นยมนก

เทคโนโลยระบบควบคมอตโนมตกาลงพฒนากาวหนาไปอยางรวดเรว ปจจบนโรงงาน

อตสาหกรรมในประเทศไทยมระบบควบคมอตโนมตใชงานแลวหลายโรงงาน แตกยงมอกหลาย

แหงทยงคงใชระบบเกาอยจงนบวายงมกลมตลาดทมความตองการและโอกาสทจะตดตงระบบ

ควบคมอตโนมตอยอกมากพอสมควร

2.11 ประวตความเปนมาของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร

โปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรหรอชอยอๆ ทใชเรยกขานทบศพทกนในเชงพานช

ทวๆ ไปกคอ พแอลซ (PLC : Programmable Logic Controller) ถกสรางขนมาครงแรกในป ค.ศ.

1968 โดยกลมวศวกร Hydramatic division ของบรษท General Motors Corporations เนองจากม

ความตองการทจะสรางอปกรณควบคมมาทดแทนการใชรเลยในการควบคมสาหรบโรงงาน

ประกอบรถยนต ซงจะตองสามารถรองรบการประกอบรถยนตรนใหมๆ ไดตลอดเวลา (ชาญณรงค,

2546: 105-107)

จากคานยามของ “โปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร ” ตามมาตรฐานของ IEC

1131, PART1 “ระบบปฏบตการทางดานดจตอลออกแบบมาใหใชงานในอตสาหกรรม ซงใช

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

73

หนวยความจาทสามารถโปรแกรมไดในการเกบคาสงทผใชกาหนดขน (User Program) เพอเปน

เครองมอในการกาหนดฟงกชนหรอเงอนไขในการทางานเชน การทางานแบบลอจก, การทางาน

แบบซเควนซ, การใชงานไทมเมอร, การใชงานเคานเตอร และฟงกชนทางคณตศาสตร เพอควบคม

อปกรณดจตอลอนพตและเอาตพต หรออนาลอกอนพตและเอาตพตของเครองจกรหรอ

กระบวนการผลตตางๆ นอกจากนนทงระบบ PLC และอปกรณภายนอกทใชงานจะตองสามารถ

เชอมตอหรอสอสารกบระบบควบคมทางอตสาหกรรม, เครองมอหรออปกรณตางๆ และใชงาน

รวมกนไดงาย”

PLC : Programmable Logic Controller

PC : Programmable Controller

SC : Sequence Controller

ภาพท 2-11 แสดงลกษณะของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร

ตารางท 2-3 ตารางเปรยบเทยบความแตกตางระหวางการใช PLC และระบบรเลยในการควบคม

(อนชา, 2546: 69)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

74

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

75

ตารางท 2-4 ตารางเปรยบเทยบระหวางการใชระบบซเควนซ (Sequence) กบระบบ PLC (ณรงค,

2541: 5)

เนองจากในปจจบนมการนาโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร ไปใชงานอยางกวางขวาง ซงใน

การนาเอาโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรไปใชงานในแตละชนดนน จะพจารณาจากขนาด

ของงานทจะนาไปควบคมเปนหลก ดงนนจงเปนผลใหผผลตโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร

ทาการผลต PLC ออกมาหลากหลายระดบ ซงในแตละระดบกมสมรรถภาพแตกตางกน เพอให

เหมาะสมกบการใชงานในแตละประเภท โดยทวไปการแบงขนาดของโปรแกรมเมเบลลอจก

คอนโทรลเลอร จะพจารณาจากขนาดของหนวยความจาโปรแกรม (Program Memory) และจานวน

ของอนพต และเอาตพต (Input/Output Channels) สงสดทระบบโปรแกรมเมเบลลอจก

คอนโทรลเลอรนนสามารถทจะรองรบได ซงจากตารางท 2-5

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

76

ตารางท 2-5 แสดงการจาแนก PLC ตามขนาดของหนวยความจาโปรแกรม และจานวนของอนพต

และเอาตพต (อนชา, 2546: 70)

แตอยางไรกตามในการพจารณาคณสมบตของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร เพอนาไปใช

งานจะตองพจารณาองคประกอบ หรอคณสมบตอนๆ ประกอบดวย เชน Processor, Cycle time,

Language facilities, Function operations, Expansion capability, Communication port เปนตน

ในปจจบนบรษทผผลตไดออกแบบ และผลตใหโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรทมขายตาม

ทองตลาดมรปแบบและขนาดเลอกใหผใชสามารถเลอกนาไปใชงานไดตามความเหมาะสมของงานแต

ละประเภท ซงการแบงขนาดของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรจะพจารณาจากขนาดของ

หนวยความจา (Program Memory) และจานวนของจดเชอมตอสญญาณอนพตและเอาตพต ซงสามารถ

แบงออกไดเปน 4 ขนาด (ณรงค, 2546: 26)

1. ขนาดเลก มจานวนอนพต/เอาตพตไมเกน 128 จด

2. ขนาดกลาง มจานวนอนพต/เอาตพตไมเกน 1024 จด

3. ขนาดใหญ มจานวนอนพต/เอาตพตไมเกน 4096 จด

4. ขนาดใหญมาก มจานวนอนพต/เอาตพตไมเกน 8192 จด

ปจจบน PC/PLC มหลายขนาด ผผลตหลายบรษทพยายามผลตออกแบบใหเหมาะสมกบงานแตละ

ประเภท การแบงขนาดของ PC/PLC ในทนจะแบงตามขนาดของหนวยอนพต/เอาตพตซงสามารถ

แบงออกไดเปน 4 ขนาดดวยกนคอ (พรจต, 2521: 24)

1. PC/PLC ขนาดเลก มหนวยอนพต/เอาตพตและหนวยความจาจากดในทนจะรวมถง PLC

หรอ MICRO - PC ทใชแทนอปกรณรเลยในการควบคมแบบ ON/OFF ไมเชอมโยงกบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

77

คอมพวเตอรและ PC/PLC ระบบอน PC/PLC ขนาดเลกจะมจานวนอนพต/เอาตพตไมเกน 128 จด

2. PC/PLC ขนาดกลาง มหนวยอนพต/เอาตพตประมาณ 64-1024 จด มการควบคมแบบอนาลอก

การคานวณพนฐานทางคณตศาสตร การจกการขอมลและสามารถเชอมโยงกบคอมพวเตอร

3. PC/PLC ขนาดใหญ ใชกบระบบควบคมขนาดใหญ มขอมลจานวนมากและการคานวณท

ซบซอน PC/PLC ขนาดใหญมจานวนอนพต/เอาตพตประมาณ 2048 จด

4. PC/PLC ขนาดใหญพเศษ ประกอบดวยอนพต/เอาตพตประมาณ 4096 จด ทาหนาทเปนสวน

ควบคมหลกแทนคอมพวเตอร ในระบบควบคมสวนใหญจะใช PC/PLC หลายเครองทางานรวมกน

ภาษาทใชสาหรบ PLC

คาสงทใชเขยนโปรแกรม PC ม 4 ภาษาคอ ภาษาแลดเดอร ภาษาบลลน ภาษาบลอก และคาสงขอความ

ภาษาองกฤษ (English statement language) ซงแตละภาษามวธการใชแตกตางกน ภาษาแลดเดอรและ

ภาษาบลลนเปนภาษาพนฐานทใชกบ PC ขนาดเลกแทนอปกรณรเลย อปกรณหนวงเวลา และนบ

จานวน ในการควบคมแบบ ON/OFF ภาษาบลอกและคาสงขอความภาษาองกฤษเปนภาษาระดบสงมก

ใชกบการควบคมทซบซอนหรอมการคานวณทางคณตศาสตรเกยวของ เชน การควบคมแบบอนาลอก

และการควบคมตาแหนง โดยใชรวมกบภาษาแลดเดอรและภาษาบลลนใน PC ขนาดกลางและขนาด

ใหญ ปจจบนภาษาทใชเขยนโปรแกรม PC มลกษณะดงน (สเธยร, 2533: 91)

1. ภาษาแลดเดอรเพยงภาษาเดยว

2. ภาษาบลลนเพยงภาษาเดยว

3. ภาษาแลดเดอรและภาษาบลอก

4. ภาษาแลดเดอรและคาสงขอความภาษาองกฤษ

5. ภาษาบลลนและภาษาบลอก

6. ภาษาบลลนและคาสงขอความภาษาองกฤษ

ภาษาหรอคาสงทใชเขยนโปรแกรม PLC นนมอยหลายภาษาดวยกน เชน ภาษาแลดเดอร, ภาษาบล

ลน, ภาษาบลอก, คาสงขอความภาษาองกฤษ, ภาษาฟงกชนชารต (พรจต, 2521: 221)

รปแบบของภาษาทใชในการเขยนโปรแกรมมาตรฐาน IEC 1131-3 ไดถกกาหนดเอาไว 5 รปแบบ

คอ LD (Ladder diagram), FBD (Function block diagram), STL (Statement list), ST (Structure text

) และ SFC (Sequential function chart) ถงแมวาลกษณะโครงสรางในแตละภาษาจะมความแตกตาง

กน แตในและแตละภาษาจะมสวนประกอบตางๆ ในโปรมแกรมมลกษณะเดยวกนตามมาตรฐาน

IEC 1131-3 เชน ลกษณะการประกาศตวแปร ฟงกชนและฟงกชนบลอก เปนตน แตอยางไรกตาม

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

78

เราสามารถทจะเขยนโปรแกรมโดยนารปแบบการเขยนในภาษาตางๆ มารวมกนได (อนชา, 2546:

59)

2.12 การประยกตใชงาน PLC ในงานอตสาหกรรม

ระยะแรก PLC เปนอปกรณควบคมทมราคาสงเมอเปรยบเทยบกบวงจรรเลย มเพยงโรงงาน

อตสาหกรรมขนาดใหญ เชน บรษท Procter & Gamble บรษท General Motors และบรษท U.S

Steel ในประเทศสหรฐอเมรกาเทานนทใช PLC แทนวงจรรเลยในระบบควบคมเดมเพอเพมความ

สะดวกในการตดตง การบารงรกษาและฝกอบรมพนกงาน

ปจจบนการใช PLC แพรหลายในโรงงานอตสาหกรรมขนาดเลกและระบบควบคมขนาดใหญทใช

PLC สาหรบตดสนใจในการควบคมทกขนตอน ตวอยางของโรงงานอตสาหกรรมทใช PC ควบคมการ

ผลต เชน อตสาหกรรมผลตยางและพลาสตก อตสาหกรรมผลตปนซเมนต อตสาหกรรมเคมและปโตร

เคม โรงจกรไฟฟา อตสาหกรรมโลหะ อตสาหกรรมกระดาษ อตสาหกรรมแกว และอตสาหกรรม

ตางๆ (สเธยร, 2533: 183)

อตสาหกรรมเคมและปโตรเคม

การผลตแอมโมเนยและเอทลน, การผลตส, การสงเคราะหสารเคม, การกลนน ามน,

การควบคมทอสงนามนเชอเพลง

โรงจกรไฟฟา

การผลตไฟฟา, การประหยดพลงงาน

อตสาหกรรมโลหะ

การถลงเหลก, การผลตเหลกกลา, การแปรรปโลหะ, การแยกแรอะลมเนยม

อตสาหกรรมกระดาษ

การผลตเยอกระดาษ, การฟอกกระดาษ, การผลตกระดาษ

อตสาหกรรมแกว

การผลตแกวและผลตภณฑแกว

อตสาหกรรมเครองจกร

การประกอบรถยนต, การผลตเครองจกร

อตสาหกรรมยางและพลาสตก

การควบคมและตรวจสอบคณภาพผลตภณฑ, การผลตยางและผลตภณฑจากยาง, การฉดพลาสตก,

การผลตเมดพลาสตก

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

79

เมอไมนานมาน PLC เปนเครองควบคมทนามาใชแทนรเลยไดอยางมประสทธภาพ แตราคากยง

คอนขางแพง อยางไรกตามถาพจารณาแงมมอนๆ ประกอบดวยแลวจะเหนวาราคาของ PLC ไมแพง

มากนก ดงนนปจจบนน PLC จงเปนทรจกและยอมรบกนทวไปวาเปนเครองควบคมททนสมย และ

เหมาะสมกบงานควบคมไมใชเฉพาะการควบคมแบบ ON/OFF เทานน แตยงสามารถควบคมงาน

อนๆ ไดอกมากมาย (พรจต, 2521: 25)

โรงไฟฟา, การหลอแบบตอเนอง, การกาจดมลภาวะเปนพษ, การบรรจหบหอ, อตสาหกรรมทอ,

ระบบควบคมเตาไฟ, อตสาหกรรมเคม, ระบบแสดงผลและเตอนภย, โกดงเกบของอตโนมต,

อตสาหกรรมประกอบรถยนต, การฉดพลาสตก, การตรวจสอบผลตภณฑ

ตวอยางการประยกตใชงาน PLC ในอตสาหกรรมตางๆ (ณรงค, 2546: 27)

การผสมวตถดบ, การขนถายผลตภณฑ, การกาจดนาเสย, การขดเจาะนามน, การแปรรปไม, การทา

เยอกระดาษ, การยอยเยอไม, การประกอบชนสวนรถยนต, การพนส, การตรวจสอบคณภาพ, การ

ประหยดพลงงาน, การแยกแร, การกาจดนาเสย เปนตน

การใชงานโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรในงานอตสาหกรรม (อนชา, 2546: 71)

ในระยะแรกโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร เปนอปกรณควบคมทมราคาสงเมอเปรยบเทยบ

กบวงจรควบคมทใชรเลย จงมเพยงโรงงานอตสาหกรรมขนาดใหญๆ เทานนทนาเอาโปรแกรมเม

เบลลอจกคอนโทรลเลอรมาใชงาน ตอมาไดมการพฒนาอยางตอเนองทาใหขดความสามารถในการ

ทางานของโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลสงขนในขณะทมราคาถกลงและมใหเลอกใชงานได

หลากหลายขนาด ดวยเหตนจงทาใหผใชงานสามารถเลอกใชโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร

ใหมความเหมาะสมกบงานทตองการในราคาทไมสงมาก สงผลทาใหในปจจบนไดมการนาเอา

โปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรเขามาประยกตใชงานในอตสาหกรรมประเภทตางๆ ทกขนาด

อยางแพรหลาย ตวอยางของโรงงานอตสาหกรรมทมการประยกตนาเอาโปรแกรมเมเบลลอจก

คอนโทรลเลอรมาใชในกระบวนการผลต เชน อตสาหกรรมการทอผา, อตสาหกรรมการเกษตรและ

อาหาร, อตสาหกรรมขนสง, อตสาหกรรมการหลอมโลหะ, อตสาหกรรมการผลตเครองจกรและ

รถยนต, อตสาหกรรมการผลตไฟฟา, อตสาหกรรมการผลตปนซเมนต, อตสาหกรรมเคมและปโตร

เคม, อตสาหกรรมยางและพลาสตกและอตสาหกรรมการผลตกระดาษ

จากทไดกลาวมาแลวทงหมด จะเหนไดวาในปจจบนโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอรไดเขามา

มบทบาททสาคญในระบบควบคมการผลตแบบอตโนมตในงานอตสาหกรรมมากมายหลาย

ประเภท สงผลทาใหชางเทคนคหรอวศวกรประจาโรงงานไมวาจะเปนทางดานฝายเครองกล หรอ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

80

ไฟฟาในปจจบนควรทจะมความรเกยวกบโปรแกรมเมเบลลอจกคอนโทรลเลอร ทงนเพอให

สามารถทาการตรวจสอบ, ปรบปรงพฒนาระบบควบคมการผลตไดดวยตนเอง

การวางแผนและออกแบบระบบ PLC (สเธยร, 2545: 209-214)

การตดสนใจเลอก PLC ทดจะตองพจารณาความตองการทงในปจจบนและอนาคตประกอบกบการ

วางแผนทดจะทาใหขยายระบบไดอยางประหยด เชน การเลอก PLC ทสามารถเพมจานวน

หนวยความจาและหนวยอนพต/เอาตพต มการเชอมตอแบบ RS-232 จะทาใหการขยายระบบและ

ใชอปกรณรวมในอนาคตไมตองเปลยน PLC หรออปกรณทงหมด การวางแผนและออกแบบระบบ

PLC ประกอบดวยการจดรประบบ การเลอกชนดของหนวยอนพต/เอาตพต หนวยความจา หนวย

ปอนโปรแกรม และอปกรณรวมตางๆ การพจารณาความเหมาะสมของภาษาทใชเขยนโปรแกรม

และสภาพการตดตง ซงมขนตอนดงตอไปน

1. หนวยอนพต/เอาตพต

2. การจดรประบบ

3. หนวยความจา

4. ภาษาและคาสงพเศษ

5. หนวยปอนโปรแกรมและอปกรณรวม

6. การตดตง

1. หนวยอนพต/เอาตพต การกาหนดจานวนหนวยอนพต/เอาตพตและหนวยเชอมตอพเศษ

ตางๆ โดยการตรวจสอบอปกรณหนวยอนพต/เอาตพตทงหมดและการเลอกหนวยอนพต/เอาตพตท

ตองการหลงจากทราบจานวนหนวยอนพต/เอาตพตทแนนอนแลว ควรเพมจานวนขนอกประมาณ

รอยละ 10 หรอ 20 เพอการขยายตวของระบบในอนาคต

หนวยอนพต/เอาตพตแบบสภาวะขอมลใชตดตอกบอปกรณภายนอกในการควบคมแบบ

ON/OFF เชน สวตซไฟฟา หลอดไฟสญญาณ และมอเตอรไฟฟา การเลอกหนวยอนพต/เอาตพตควร

พจารณาวงจรการเชอมตอและคณลกษณะของหนวยอนพต/เอาตพต เชน แรงดนและกระแสอนพต

ระดบเทรสโฮลด ชวงเวลาอนพต แรงดนและกระแสเอาตพต กระแสรวซม และขนาดของฟวสเอาตพต

หนวยเชอมตอพเศษคอ หนวยอนพต/เอาตพตทสรางขนใชงานเฉพาะ ทาใหการควบคมสะดวกและ

มประสทธภาพสงขน เชน หนวยอนพตความเรวสง หนวย ASCII หนวยเชอมตอมอเตอรแบบสเตป

หนวย APM และหนวย PID

หนวยอนพต/เอาตพตแบบรโมตใชกบระบบควบคมขนาดใหญ มหนวยอนพต/เอาตพต

จานวนมากหรอเครองจกรอยหางจาก CPU มากการเชอมโยงระหวาง CPU กบหนวยอนพต/

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

81

เอาตพตจะใชสายสงเพยงคเดยวเพอลดคาใชจายในการตดตง และแบงระบบควบคมออกเปนระบบ

ยอย ทาใหการควบคมมประสทธภาพสงขน

2. การจดรประบบ PLC แบงออกเปนการควบคมแบบอสระ (Individual Control) การ

ควบคมแบบศนยกลางและการควบคมแบบกระจายการควบคม

การควบคมแบบอสระเหมาะกบการควบคมเครองจกรขนาดเลก มหนวยอนพต/เอาตพต จานวนไม

มากนก ไมเชอมโยงกบคอมพวเตอรหรอ PLC ระบบอน การควบคมแบบศนยกลางใชกบระบบ

ควบคมขนาดกลาง การควบคมแบงเปนระบบยอยโดยใชหนวยอนพต/เอาตพตแบบรโมต การ

ควบคมแบบกระจายการควบคมใชกบระบบควบคมขนาดใหญทใช PLC หลายเครองทางาน

รวมกนและมการเชอมตอกบระบบโครงขาย

ภาพท 2-12 แสดงการจดรปแบบระบบ PLC

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

82

3. หนวยความจา แบงเปน 2 ชนดคอ หนวยความจาชนดโวลาไทล เชน RAM เหมาะสาหรบ

เกบโปรแกรมทแกไขอยเสมอ โดยใชรวมกบหนวยจายกาลงสารองและหนวยความจาชนดนอนโวลา

ไทล เชน ROM, EPROM และ NOVRAM ใชสาหรบเกบโปรแกรมทแกไขไมบอยครงนก PLC อาจใช

หนวยความจาชนดใดชนดหนงหรอสองชนดรวมกน PLC ขนาดเลกมกมหนวยความจาขนาดจากด

และขยายไมได เกบโปรแกรมไดประมาณ 500 ถง 2000 ลาดบคาสง PLC ขนาดกลางและขนาดใหญ

ผใชอาจขยายหนวยความจาไดครงละประมาณ 1 ถง 4 กโลไบต

ขนาดหนวยความจาท PLC ใชเกบโปรแกรมขนอยกบจานวนหนวยอนพต/เอาตพต ความ

ยาวและความซบซอนของโปรแกรม จานวนคาสงพเศษทใชคานวณทางคณตศาสตรและจดการขอมล

บรษทผผลตมกมสตรสาเรจทใชคานวณหาขนาดหนวยความจาท PLC ตองใชโดยประมาณ สตรสาเรจ

นใชคาคงทประมาณ 3 ถง 8 คณกบจานวนหนวยอนพต/เอาตพตทงหมด หลงจากไดขนาด

หนวยความจาจากสตรแลว ผใชตองเพมขนาดขนอกประมาณ 25 ถง 30 เปอรเซนต ถาใชคาสงคานวณ

ทางคณตศาสตรและจดการขอมลในการเขยนโปรแกรม

วธหาขนาดหนวยความจาทถกตองและแนนอนทสด คอการนาโปรแกรมใชงานจรงมา

คานวณโดยใชขอมลการเกบโปรแกรมและตารางขอมลของ PLC

4. ภาษาและคาสงพเศษ ผใชตองพจารณาภาษาทใชเขยนโปรแกรมประกอบการเลอก PLC

เพราะภาษาทดจะทาใหการเขยนโปรแกรมงาย โปรแกรมทเขยนขนมขนาดสน ไมสนเปลอง

หนวยความจา และลดชวงเวลาสแกนของ PLC นอกจากนผใชควรพจารณาคาสงพเศษของ PLC

ประกอบดวย โดยเฉพาะในระบบควบคมขนาดใหญ ลกษณะคาสงทดจะชวยเพมประสทธภาพการ

เขยนโปรแกรมใหสงขน

5. หนวยปอนโปรแกรมและอปกรณรวม หนวยปอนโปรแกรมแบงเปน 2 ชนดคอ เครองปอน

โปรแกรมขนาดเลกและเครองปอนโปรแกรมชนดจอภาพ เครองปอนโปรแกรมขนาดเลกใชกบ PLC

ขนาดเลก สวนแสดงผลแสดงโปรแกรมไดครงละ 1 ลาดบคาสง หนวยปอนโปรแกรมทงสองชนดทา

หนาทคลายกนคอ รบโปรแกรมจากผใชปอนใหหนวยความจา และแสดงผลการปฏบตโปรแกรมให

ผใชตรวจสอบ นอกจากนเครองปอนโปรแกรมชนดจอภาพบางชนดยงมความสามารถพเศษอนอก

เชน การเกบโปรแกรมในหนวยเกบขอมล และการแสดงภาพดวยจอกราฟก

อปกรณรวมคอเครองมอททาหนาทตดตอรบสงขอมลระหวางผใชกบ PLC อปกรณรวมทพบเสมอ

คอ แผงตดตอ เครองพมพ จอกราฟก และแผงควบคม การเลอกอปกรณรวมตองตรวจสอบ

ความสามารถของ PLC เพราะ PLC บางเครองเทานนทสามารถตดตอกบอปกรณภายนอก โดย

จะตองคานงถงวธการเชอมตอและการรบสงขอมลของ PLC ประกอบดวย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

83

6. การตดตง PLC ของหนวยอนพต/เอาตพตและอปกรณรวมถกสรางขนเพอใหใชกบ

สภาพแวดลอมทแตกตางกน การพจารณาคณลกษณะการตดตงและสภาพแวดลอมขณะใชงานของ

PLC เชน อณหภม ความดน ความชน ฝ นละออง และการรบกวนจากสนามแมเหลกไฟฟา จะชวยเพม

ความนาเชอถอและประสทธภาพการทางานของ PLC ผใชควรตรวจสอบสภาพของโรงงานหาขอมล

การตดตงเพอพจารณาเลอก PLC ทตองการ

การเลอก PLC

การวางแผนและออกแบบระบบโดยกาหนดลกษณะทางดานฮารดแวรและซอฟตแวรของ PLC จะ

พบวาม PLC เพยงจานวนหนงในทองตลาดทมคณสมบตทตองการ ขนตอนสดทายในการเลอก

PLC คอ พจารณาคณลกษณะของ PLC รวมกบการบรการจากบรษทผขายหรอตวแทนจาหนาย

ความนาเชอถอของผลตภณฑ และความเอออานวยในการขยายระบบในอนาคต

1. การบรการ การบรการทดจากบรษทฝายขายจะชวยใหการใช PLC งายขน ฝายขาย

จะตองจดหาขอมลทเกยวของทงหมดใหผใชกอนการจดซอ ขอมลทดจะทาใหลกคามนใจในสนคา

และการบรการจากผขายภายหลงการตดตง ซงประกอบดวยการฝกอบรม การใหคาปรกษา ขอมล

ทางเทคนค และการจดสงสนคา

การอบรมสวนใหญจะจดขนในบรษทหรอศนยฝกอบรมของผขาย แตลกคาอาจขอให

จดการอบรมขนในโรงงานของตน เพอใหพนกงานทงหมดเขาใจและใชประโยชนจากอปกรณ

ตางๆ อยางเตมทคาใชจายในการอบรมทงหมดขนอยกบขอตกลงระหวางลกคาและฝายขาย

วศวกรทปรกษาจากฝายขายทใหความชวยเหลอในการจดซอ ออกแบบ ตดตง และเขยน

โปรแกรมจะชวยใหลกคาใชอปกรณทกชนไดอยางถกตองและเกดประโยชนสงสด ชวยลดเวลา

และคาใชจายทตองเสยไปโดยเปลาประโยชน

ขอมลทางเทคนคประกอบดวยคมอการใช การเขยนโปรแกรม และการบารงรกษา และ

เอกสารอางองตางๆ คมอประกอบการใชทดตองอานและเขาใจงาย บรษทสวนใหญจะจดหา

เอกสารอานประกอบใหลกคาทสนใจใชอางองเพอเพมพนทกษะ ความรและประสบการณให

ตนเอง

อปกรณทกชนในระบบ PLC เชน สวตซไฟฟา อปกรณตรวจจบ หลอดไฟสญญาณ

มอเตอรไฟฟา และวาลวควบคมสามารถดาเนนการตดตงไดอยางอสระในทนททออกแบบระบบ

เสรจ โดยไมตองรอใหการตดตง PLC เสรจกอน การผลตจะเรมดาเนนงานไดทนตาม

หมายกาหนดการหรอไม ขนกบการจดสงสนคาของผขาย ลกคาตองไดรบสนคาทงหมดในสภาพ

เรยบรอยและทนเวลา ซงหมายถงการขนสงและการบรรจหบหอทดจากบรษทผผลต ผใชจะ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

84

ประหยดคาใชจายในการเกบสารองวสดตางๆ ไดมากถาผขายสามารถจดสงทกสงทลกคาตองได

ในทนททมการสงซอ

2. ความนาเชอถอของผลตภณฑ การใชผลตภณฑทไดมาตรฐานและนาเชอถอจะทาใหการ

ทางานของระบบ PLC มประสทธภาพ ประหยดเวลาและคาใชจายในการบารงรกษา ผใชควรสอบถาม

ขอมลการใช PLC จากโรงงานหรอผใชรายอน ขอมลทผใชควรทราบ เชน MTBF (Mean Time

Between Failure) หรอชวงเวลาเฉลยทระบบ PLC ตองหยดทางานเพอรบการซอมแซม

3. ความเอออานวยในการขยายระบบ ผใชควรเลอก PLC ทเออใหขยายระบบเมอโรงงานม

ขนาดใหญขน ปจจบนบรษทหลายแหงเรมผลต PLC ออกจาหนายเปนชด ตงแต PLC ขนาดเลก จนถง

PLC ขนาดใหญใชโปรแกรมหนวยอนพต/เอาตพต หนวยความจาและอปกรณรวมตางๆ รวมกน ทาให

การขยายระบบ เชน การเพมจานวนหนวยอนพต/เอาตพต และหนวยความจา การใช PLC ขนาดใหญ

ขนและการเชอมโยงระหวาง PLC งายและประหยดคาใชจาย ผใชควรเตรยมการเพอการขยายระบบใน

อนาคตดงน

3.1 จดอบรมใหความรแกพนกงานเกยวกบผลตภณฑใหมเปนระยะ แทนการอบรมเพยง

ครงเดยวหลงการตดตงอปกรณใหมแตละครง

3.2 การใช PLC และอปกรณตางๆ จากแหลงผลตเดยวกนจะทาใหประหยดเวลาและ

คาใชจายในการบารงรกษา

ขนตอนการวางแผนและออกแบบระบบ PLC

การวางแผนและออกแบบระบบ PLC ควรดาเนนงานตามขนตอนดงตอไปน

1. ศกษาปญหาการควบคมและวธแกปญหา

2. การจดรปแบบการควบคม

2.1 การควบคมแบบอสระ

2.2 การควบคมแบบศนยกลาง

2.3 การควบคมแบบกระจายการควบคม

3. เลอกหนวยอนพต/เอาตพต

3.1 หนวยอนพต/เอาตพตแบบสภาวะขอมลและแบบอนาลอก

3.2 หนวยอนพต/เอาตพตแบบรโมต

3.3 หนวยเชอมตอพเศษ

3.4 การขยายจานวนหนวยอนพต/เอาตพต

4. ภาษาและคาสงพเศษ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

85

4.1 ภาษาพนฐานหรอภาษาระดบสง

4.2 คาสงพนฐาน เชน คาสงวงจรรเลยและการปฏบตตรรก ตวหนวงเวลาและตวนบ

จานวน

4.3 คาสงพเศษ

5. เลอกชนดหนวยความจา

5.1 หนวยความจาชนดโวลาไทล

5.2 หนวยความจาชนดนอนโวลาไทล

6. กาหนดขนาดหนวยความจา

6.1 คานวณขนาดหนวยความจา

6.2 การขยายหนวยความจา

7. ตรวจสอบชวงเวลาสแกนของ PLC

8. เลอกหนวยปอนโปรแกรมและเกบขอมล

8.1 เครองปอนโปรแกรมชนดจอภาพ

8.2 คอมพวเตอร

8.3 เทปบนทกเสยงและจานแมเหลก

8.4 เครองปอนโปรแกรมขนาดเลก

9. เลอกอปกรณรวม

9.1 จอกราฟก

9.2 แผงตดตอ

9.3 เครองพมพ

9.4 ระบบจดพมพรายงาน

10. พจารณาการตดตง

10.1 สถานทและวธการตดตง

10.2 สภาพการตดตง

11. คดเลอกและจดซอผลตภณฑ

11.1 การบรการ

11.2 ความนาเชอถอของผลตภณฑ

11.3 ความเอออานวยในการขยายระบบในอนาคต

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

86

2.13 งานวจยทเกยวของ

การสรางชดการสอน เปนการนาเอานวตกรรมและเทคโนโลยทางการศกษามาใชในการเรยน

การสอนเพอชวยเพมประสทธภาพการเรยนรของผเรยนใหสงขน จากการศกษาผลงานวจยท

เกยวของกบการสรางชดการสอนประเภทชางอตสาหกรรมหลายๆ เรอง ผวจยพบวาชดการสอนแต

ละเรองมประสทธภาพในระดบตางๆ กนดงตวอยางงานวจยตอไปน

รชภม (2549) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางชดการสอนเรอง เซนเซอรวชาระบบควบคมใน

งานอตสาหกรรมตามหลกสตรประกาศนยบตรวชาชพชนสง พทธศกราช 2546 สานกงาน

คณะกรรมการการอาชวศกษา ผลการวจยปรากฏวา ชดการสอนทผวจยสรางขนมประสทธภาพ

เทากบ 83.15/82.28 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ทกาหนดไวและผลการวเคราะหความกาวหนาทางการ

เรยนโดยเปรยบเทยบคะแนนเฉลยจากการทาแบบทดสอบกอนและหลงเรยนของนกศกษาทมเกรด

เฉลยสงและตาพบวามความแตกตางกนอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

มจดเดนคอ ชวยใหนกศกษาทมเกรดเฉลยตางกนเกดพฒนาการเพมขนเทาๆ กน มการใช

สอการสอนทเปนเพาเวอรพอยท

มจดดอยคอ เนอหาในสวนของโปรแกรมเมเบลคอนโทรลเลอร ผวจยยงไมไดทาให

ครอบคลมทงหมด ในการวจยครงนมการใชกลมตวอยางเพยงกลมเดยวทาใหไมไดมการ

เปรยบเทยบกน

ธรพงษ (2548) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอน เรองการสญเสย

พลงงานภายในระบบทอ ผลการวจยปรากฏวาเปนไปตามสมมตฐานของการวจย โดยผลสมฤทธของ

แบบทดสอบกอนเรยนและหลงเรยนมคาเฉลยรอยละ 49.7 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไวรอยละ 30 และ

คาความคลาดเคลอนของชดทดลองทสรางขนอยทรอยละ 20.6 แตคาความคลาดเคลอนสงสดทตงไว

คอรอยละ 30

มจดเดนคอ สะดวกในการเตรยมตวในการสอน เนองจากมการจดเตรยมแผนการสอนไว

เปนอยางดและนกศกษาสามารถอานทบทวนจากเนอหาทผสอนสรปไดเมอไมเขาใจ

มจดดอยคอ อปกรณทใชเปนตววด (มาโนมเตอร) มคาไมแนนอนเพราะวามนหลอดเกด

ฟองอากาศมากทาใหคาทอานไดไมคอยแนนอน

มนตร (2547) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอนวชาไฟฟารถยนตโดย

ใชคอมพวเตอรจาลองสถานการณ สาหรบสอนผดอยโอกาสในโรงเรยนผใหญพระดาบส

ผลการวจยปรากฏวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพเทากบ 83.13/83.3 ซงสงกวาเกณฑ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

87

80/80 ทกาหนดไวและผลสมฤทธทางการเรยนของผเรยนหลงการเรยนสงกวากอนเรยนอยางม

นยสาคญทางสถตทระดบ 0.01 มจดเดนคอ เปนเนอหาทผเรยนจาเปนตองรเพอใชในการประกอบอาชพ เนอหาสวน

ใหญจะใชภาพชวยในการสอความหมาย ทาใหผเรยนเขาใจงายขน โปรแกรมจาลองการฝกตอวงจร

สามารถตรวจสอบการทางานของวงจรวาถกตองหรอไมซงเปนการเรงเราและทาทายความสามารถ

ของผเรยน

มจดดอยคอ ไมไดมการฝกตอวงจรจรง ทาใหผเรยนไมไดนาความรทไดจากการฝกตอ

วงจรดวยโปรแกรมจาลองการฝกตอวงจรมาใชทาใหไมเกดทกษะ

ชชาต (2546) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอนวชาการวเคราะห

วงจรไฟฟา 2 เรองอนกรมฟเรยร การแปลงฟเรยร การประยกตใชงานฟเรยรในวงจรไฟฟาและวงจร

สองพอรต ผลการวจยพบวาชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพ 81.66/78.24 แบบฝกหดเปนไปตาม

เกณฑ สวนแบบทดสอบตากวาเกณฑทกาหนดอยางไมมนยสาคญทางสถตทระดบ .05 ถอไดวายงม

ประสทธภาพตามเกณฑ 80/80 และเมอนาคะแนนสอบกอนเรยนและหลงเรยนมาวเคราะหเปรยบเทยบ

ผลสมฤทธทางการเรยน พบวาชดการสอนทสรางขนทาใหผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนเพมขน

อยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

มจดเดนคอ ชดการสอนมการวางแผนจดทาเปนขนตอน วางแผนวธการสอน การใชสอ

การถายทอดเนอหาทาโดยการรวมสอแผนใสและใบเนอหา ทาใหดาเนนการสอนไดอยางกระชบ

ควบคมเวลาไดเหมาะสม

มจดดอยคอ ในหวเรองอนกรมฟเรยรเปนเนอหาทคอนขางยากและตองใชความรในเรอง

แคลคลส เปนพนฐานในการเรยน แตนกศกษายงมพนความรยงไมด จงสงผลใหคะแนนการทา

แบบทดสอบโดยรวมลดลง

พรจต (2545) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอนไฮดรอลกสไฟฟา

เรองการควบคมแบบวงรอบปด ผลการวจยปรากฏวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพทาง

ภาคทฤษฎ 82.28/80.96 และมประสทธภาพทางภาคปฏบต 83.54/81.25 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ท

กาหนดไว และหลงจากเรยนดวยชดการสอนทสรางขนผเรยนมผลสมฤทธทางการเรยนสงกวากอน

เรยนอยางมนยสาคญทางสถตทระดบ 0.01

มจดเดนคอ การสอบหรอเกบคะแนนทนทเมอเรยนหรอปฏบตงานเสรจแตละบทเรยน

สงผลทาใหคะแนนเฉลยมตวเลขสง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

88

มจดดอยคอ ระยะเวลาทใชในการเรยนการสอนนานเกนไป จนทาใหนกศกษาเกดความเบอหนาย

เมอยลา รวมทงไมมเวลากลบไปทบทวนซา การเรยนการสอนไมมผลตอเกรดของนกศกษาทเปน

กลมทดลองทาใหนกศกษาขาดความตงใจ ไมไดมการสรางหรอใชสอทเปนโปรแกรมในการจาลอง

ระบบทาใหนกศกษาตองจนตนาการ

พรชย (2544) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอนการประลองดาน

อปกรณการแสดงผลและปอนขอมลดวยจอภาพแบบระบบสมผสรวมกบการใชชดโปรแกรมเมเบล

คอนโทรลเลอร ผลการวจยปรากฏวา ชดการสอนทสรางขนมประสทธภาพ 82.53/80.27 ซงสงกวา

เกณฑทกาหนดไว 80/80

มจดเดนคอ มการสอนเกยวกบการออกแบบโปรแกรมเบองตน ในชวงตนชวโมงเรยน

ของการลงปฏบตการประลองดวยการเขยนตวอยางงายๆ ตามผสอน เพอใหเกดความเขาใจและ

มนใจทจะออกแบบโปรแกรมภายใตความอสระของแตละบคคลในเรองของ ขนาด ส รปราง ของ

อปกรณตางๆ

มจดดอยคอ ในการออกแบบโปรแกรม PLC ใหมการทางานใหไดตามเงอนไขนน พบวา

นกศกษายงขาดความเขาใจในสวนของการเขยนชดคาสงคอยลซ ากน การใชชดอปกรณประเภทรเลย

ชวยภายใน PLC ผดเบอรบาง ตลอดจนการใชโหมดการถายขอมลในระหวางทชดของ PLC ยงคง

สภาวะทางานอย ซงทาใหไมสามารถปฏบตการในโหมดดงกลาวได เพราะเครองจะแจงขอความ

“Communication Error”

สปราณ (2544) ไดทาการศกษาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอน วชาระบบควบคม

หลกสตรอตสาหกรรมศาสตรบณฑต ผลการวจยปรากฏวา ชดการสอนทสรางขนมผลสมฤทธทางการ

เรยนจากการทาแบบฝกหดของกลมตวอยางเฉลยเทากบรอยละ 81.25 และผลสมฤทธทางการเรยนจาก

การทาแบบทดสอบวดผลผลสมฤทธเฉลยเทากบรอยละ 81 แสดงวาชดการสอนทสรางขนม

ประสทธภาพ 81.25/81 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว 80/80

มจดเดนคอ การจดเรยงเนอหาไวอยางเปนระบบ มการใชชดพรเซนเตชนดวยโปรแกรม

เพาเวอรพอยท ชวยเราความสนใจและเปนการสรปเนอหาสวนทสาคญทาใหเกดการเรยนรไดเรว

ขน

มจดดอยคอ เนอหาในบททเปนวชาทางเครองกลและมการคานวณทซบซอน เมอ

นาไปใชกบกลมตวอยางทเรยนอยในสาขาวชาไฟฟา จะทาใหผลคะแนนนนตากวาเกณฑทกาหนด

จากขอเสนอแนะของการวจยในแตละเรองนน ผวจยไดนามาเปนขอคดและแนวทางในการจดทา

ชดการสอนใหหวขอเรองทกาลงทาการวจยตอไป เชน (1) ชดอปกรณสาธตและความสะดวกใน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

89

การเคลอนยาย (2) ชดการสอนทจะสรางควรมการพฒนาใหเหมาะสมกบเทคโนโลยเพอประโยชน

แกนกศกษา (3) การใหขอมลดานใบเนอหาแกนกศกษาลวงหนาทาใหสามารถสอนไดอยางราบรน

และเสรจทนในเวลาทกาหนด (4) การใชโปรแกรมคอมพวเตอรมสวนชวยสรางความเราใจของ

นกศกษาและอาจกอใหเกดความกระตอรอรน ความสนใจในการเรยนทจะศกษาไดเปนอยางด

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

90

บทท3

วธการดาเนนการวจย

ในการวจยครงนเปนการวจยเชงทดลอง เพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอนใน

รายวชา PLC โดยมขนตอนดาเนนการวจยดงตอไปน

3.1--ศกษาความสาคญการในการจดทาชดการสอน

3.2--สรางเครองมอทใชในการวจย

3.3--กาหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง

3.4--ทดลองใชชดการสอน

3.5--การดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

3.6--การวเคราะหขอมล

3.7--สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.1--ศกษาความสาคญในการในการจดทาชดการสอน

หลงจากทไดทราบถงปญหาจากการปฏบตงาน ขนตอนตอไปคอการศกษาความสาคญใน

การจดทาชดการสอน โดยการใชแบบสอบถามเพอใชเกบขอมล กบนกศกษาททาการเรยนเกยวกบ

ระบบอตโนมต โดยใชดวย PLC ดงแสดงขนตอนการศกษาความตองการจดทาชดการสอนดง

แผนภม

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

91

แผนภม แสดงขนตอนการศกษาขอมลในการจดทาชดการสอน

ภาพท 3-1 แสดงขนตอนการศกษาขอมลในการจดทาชดการสอน

ศกษาสภาพปญหาทไดจากการทางานใน

โรงงานอตสาหกรรม

ออกแบบเครองมอเพอใชเกบขอมล

ทาการตรวจสอบ

ผสอนในสถานศกษา

แบบสอบถาม

สรางเครองมอเพอใชเกบขอมล

นาเครองมอไปใชเกบขอมล นกศกษาทเรยนในระบบ

อตโนมต

วเคราะหขอมล/สรปผล

ไดสภาพปญหาและความตองการ ในการจดทาชดการสอน

จบ

ไมผาน

ผาน

ปรบปรง

จากแบบสอบถาม

เรม

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

92

3.2--สรางเครองมอทใชในการวจย

เครองมอทใชในการวจยทผวจยสรางขน คอ ชดการสอน PLC ประกอบดวย ใบเนอหา สอ

การสอน แบบฝกหด และแบบทดสอบ ซงมรายละเอยดในการสรางเครองมอดงนดงแสดงใน

แผนภม

แผนภม แสดงขนตอนการสรางชดการสอน

ภาพท 3-2 แสดงขนตอนการสรางชดฝกอบรม

ผาน

เรม

ศกษารปแบบการสรางหลกสตร

กาหนดวตถประสงคของหลกสตร

กาหนดหวขอของหลกสตร

ทาการตรวจสอบ ไมผาน

ผาน

วเคราะหงาน (Job Analysis)

กาหนดวตถประสงคเชงพฤตกรรม

สรางหลกสตร จดทา เอกสารการสอน

ทาการ

ตรวจสอบ

ทาการ ตรวจสอบ

ไดชดการสอน(ฉบบราง)

ไมผาน ไมผาน ไมผาน

ผาน ผาน

ปรบปรง ปรบปรง ปรบปรง

ปรบปรง

ภาคทฤษฏ

ภาคปฏบต

สรางเครองมอ

ประเมนหลกสตร

ทาการ ตรวจสอบ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

93

รายละเอยดการสรางชดการสอน ดงแสดงในแผนภม

ภาพท 3-3 แสดงขนตอนการสรางชดการสอน

ชดการสอน เรอง รายวชา PLC ทจดสรางขนโดยยดตามวตถประสงคเชงพฤตกรรม ทไดจาก

การวเคราะหขอมล โดยรวบรวมหวของานจากการ ใชงาน PLC SIEMENS

การสรางชดการสอนแบงออกเปนสวน ๆ ดงน

1.--ใบเนอหา

หลงจากการวเคราะหงานและประเมนวตถประสงคเชงพฤตกรรมโดยนาขอมลมา

จดเปนเนอหา ซงแบงไดเปน 6 หนวย ดงน

หนวยท 1--ความรพนฐานเกยวกบ PLC

หนวยท 2 -ความรทวไปเกยวกบ PLC

หนวยท 3--การใชงาน โปรแกรม SIMATIC Manager

หนวยท 4--คาสงการปฏบตการของ S7 -300

หนวยท 5--การใชงานโปรแกรม SIMATIC Manager รวมกบ โปรแกรม Fluid Sim 4

หนวยท 6—การทดลอง

สรางชดการสอน

กาหนดสอ และสราง Power point

ออกแบบและสราง

เครองมอในการจดทา

ชดการสอน

ออกแบบ

และจดทาชด

การสอน

ออกแบบ และสราง ใบเนอหา

ออกแบบ และสราง แบบฝกหด

ออกแบบและ

สราง

แบบทดสอบ

ไดชดการสอน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

94

2. สอประกอบชดการสอน

การสรางและเลอกสอประกอบชดการสอนอาศยวตถประสงคเชงพฤตกรรม ประเดน

สาคญของเนอหาวชา และวธการสอนเปนหลก เพอใหเกดผลสมฤทธของการสอนมากท สด ชดสอ

การสอนม ประกอบดวย

2.1--สอคอมพวเตอร PowerPoint

2.2--ของจรง

2.3 แบบฝกหด เปนใบประเมนผล สาหรบวดความกาวหนาของการเรยนใน

ระหวางเรยนแตละหวขอเรองพรอมเฉลย ผวจยไดพจารณาจากวตถประสงคเชงพฤตกรรมและ

เนอหา

2.4--แบบทดสอบ การสรางแบบทดสอบสาหรบใชวดผลสมฤทธ ผวจยได

พจารณาจากวตถประสงคเชงพฤตกรรมและเนอหา ซงไดนามาสรางเปนขอสอบกอน แลวจง

วเคราะหหาคณภาพ

3.3--กาหนดกลมประชากรและกลมตวอยาง

3.3.1--ประชากรในการวจย ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณ

ภม

3.3.2--กลมตวอยาง ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนย

สพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล โดยการคดเลอกแบบ

เฉพาะเจาะจงจากการเรยนในรายวชา PLC จานวน 20 คน

3.4—ทดลองใชชดการสอน

ในการทดลองใชชดการสอน กบนกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนย

สพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล โดยดาเนนการสอนเสมอนจรง

เพอตรวจดขอผดพลาด ของชดการสอน พรอมทงแบบทดสอบวามคาถามขอใดไมชดเจนและทา

การปรบปรงแกไขโดยมรายละเอยดดงตอไปน

3.4.1—จดเตรยมเอกสารและทดลองใชหลกสตรทสรางขน

3.4.2--เลอกกลมทดลองใช ซงเปนนกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนย

สพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล จานวน 20 คน

3.4.3--เกบขอมลการสอน เพอนาไปปรบปรงความถกตองของเนอหา แบบทดสอบและ

วธการสอนใหมคณภาพทสามารถนาไปใชในการวจยตอไป

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

95

แผนภม แสดงขนตอนการทดลองใชชดการสอน

ภาพท 3-4 แสดงขนตอนการทดลองใชชดการสอน

3.5 การดาเนนการทดลองและเกบรวบรวมขอมล

การวจยครงนใชวธการทดลองกลมตวอยางเดยว โดยใหทาแบบทดสอบทายบทเรยนทกหว

เรองรวมกน เพอมาเปรยบเทยบกบคะแนนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนครบทกหวเรอง

โดยมรายละเอยดขนตอนการเกบขอมลดงน

เรม

จดเตรยมการทดลองใชหลกสตร เตรยมสอประกอบการสอน

เตรยมเอกสาร

เตรยมหองประลอง เลอกกลมทดลอง

ทดลองใชหลกสตร

ประเมนผลการทดลองใชหลกสตร

ดานเนอหา/เอกสาร

ดานสอประกอบการสอน

ดานแบบทดสอบ ปรบปรงหลกสตรการสอน

ทาการ ตรวจสอบ

ชดการสอน (ฉบบสมบรณ)

จบ

ไมผาน

ผาน

ปรบปรง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

96

3.5.1--กาหนดประชากร และกลมตวอยาง

3.5.2--คดเลอกกลมตวอยาง จาก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนย

สพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล โดยการคดเลอกแบบ

เฉพาะเจาะจงจากการเรยนในรายวชา PLC จานวน 20 คน

3.5.3—ดาเนนการสอน โดยกาหนดวนเวลาสถานท พรอมกบเตรยมเอกสาร

ประกอบการสอน

3.5.4--ประเมนผลชดการสอน โดยใหมการแบบทดสอบทายบทเรยนทกหวเรองรวมกน

พรอมทง แบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนครบทกหวเรอง เพอหาประสทธภาพของชดการ

สอน

3.5.5--นาผลคะแนนทไดจากการทาแบบฝกหด และแบบทดสอบมาวเคราะหหาประสทธ

ภาพของชดการสอน ผวจยกาหนดเกณฑจากการทาแบบทดสอบทายบทเรยนทกหวเรองรวมกนมา

เฉลยรอยละ 80 สวนแบบทดสอบวดผลสมฤทธทางการเรยนครบทกเรองคดเปนคาเฉลยรอยละ 80

หรอ กาหนดเกณฑไวท 80/80

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

97

3.6--การวเคราะหขอมล

การดาเนนการวเคราะหขอมลของชดการสอน ผวจยไดดาเนนตามขนตอน ดงตอไปน

3.6.1--หาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบวตถประสงคการสอน

3.6.2--หาความยากงายของแบบทดสอบ

3.6.3--หาอานาจจาแนกของแบบทดสอบ

3.6.4--หาความเชอมนของแบบทดสอบ

3.6.5--หาประสทธภาพของชดการสอน

3.6.6--ประเมนความคดเหนของกลมตวอยางทมตอการสอนโดยหาคาเฉลยของคาถามแต

ละขอ

3.7--สถตทใชในการวเคราะหขอมล

3.7.1--การหาคะแนนเฉลย (ลวน, 2538: 73)

N

XX ∑=

เมอ X คอ คาคะแนนเฉลย

∑ X คอ ผลรวมของคะแนนทงหมด

N คอ จานวนผตอบแบบสอบถาม

3.7.2--คาเบยงเบนมาตรฐาน (ลวน, 2538: 79)

S.D. = )1(

)( 22

−

−∑ ∑NN

XXN

เมอ S.D. คอ ความเบยงเบนมาตรฐาน

∑ X คอ ผลรวมของคะแนนทงหมด

∑ 2X คอ ผลรวมของคะแนนแตละตวยกกาลง

N คอ จานวนผตอบแบบสอบถาม

3.7.3--การหาคาดชนความสอดคลองระหวางขอสอบกบวตถประสงค (ประสงค, 2530:

8/2)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

98

I.O.C = N

R∑

เมอ I.O.C คอ ดชนความสอดคลอง

∑R คอ ผลรวมของคะแนนความคดเหนของผเชยวชาญ

N คอ จานวนผเชยวชาญ

3.7.4--คาความยากงายของแบบทดสอบ (ลวน, 2538: 210)

P = N

LH −

เมอ P คอ คาความยากงายของแบบทดสอบ

H คอ จานวนผตอบถกในกลมสง

L คอ จานวนผตอบถกในกลมตา

N คอ จานวนคนทงหมดททาแบบทดสอบ

3.7.5--คาอานาจจาแนก (ประสงค,2544 : 106 -108)

D = U

LU

NRR −

D คอ คาอานาจจาแนก

UR คอ จานวนคนทตอบถกในกลมเกง (สง)

LR คอ จานวนคนทตอบถกในกลมออน (ตา)

UN คอ จานวนคนในกลมเกง (สง)

3.7.6--คาความเชอมนของแบบทดสอบ ใชสตร KR-20 ของคเดอร วชารดสน

−⋅

−=− ∑

211

20S

pqn

nKR

เมอ Ur คอ คาความเชอมนของแบบทดสอบ

N คอ จานวนขอของแบบทดสอบ

P คอ คาความยากของแตละขอ

Q คอ 1 – P

2

S คอ คะแนนความแปรปรวนของแบบทดสอบ

3.7.7--การหาประสทธภาพของหลกสตร (เสาวนย, 2528: 294 - 295)

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

99

1001 XA

NX

E∑

=

1002 XB

NY

E∑

=

1E คอ คะแนนเฉลยหลงการสอนภาพรวมจากการทาแบบสอบถามไมตากวา

80 %

2E คอ คะแนนผเรยนผานแบบทดสอบเฉลยไมตากวา 80 %

∑ X คอ คะแนนรวมของผเรยนจากการทาแบบทดสอบระหวางอบรมซงม

ลกษณะการวดผลเปนระยะ ๆ (Formative Evaluation)

∑Y คอ คะแนนรวมของผเรยนจากการทดสอบหลงการฝกอบรมซงมลกษณะ

การวดผลสรปรวม (Summative Evaluation)

N คอ จานวนผเขาเรยน

A คอ คะแนนเตมของแบบทดสอบระหวางการเรยน

B คอ คะแนนเตมของแบบทดสอบหลงการเรยน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

100

บทท 4

ผลของการวจย

การวจยครงน ผวจยไดวเคราะหหาประสทธภาพของชดการสอน เรอง การใชงาน PLC โดย

เสนอผลการวเคราะหขอมลในรปแบบของตารางในรายละเอยดดงน

4.1--ผลการนาไปทดลองใช

4.2--ผลการวเคราะหหาคณภาพแบบทดสอบของชดการสอน

4.3--ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของชดการสอน

4.4 ผลการวเคราะหแบบประเมนการสอนจากความคดเหนของผเรยน

4.1—ผลการนาไปทดลองใช

ผลการนาไปทดลองใช กบนกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนย

สพรรณบร คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล แบงเปน 3 ชวง

ชวงท 1 ทาการสอนเกยวกบ ทฤษฎ การใชงาน PLC และ คาสงปฏบตการ

ชวงท 2 ทาการสอนในเรอง ของการใชงานโปรแกรม SIMATIC Manager รวมกบโปรแกรม

Fluid SIM Pneumatic 4

ชวงท 3 ทาการทดลองกบชดจาลองการทางาน FMS 50 และทาแบบทดสอบวดผลสมฤทธ

หลงการเรยน

จากผลการนาไปทดลองใชพบวา ชดการสอนมขอขดของ และมสงทตองปรบปรงแกไขดงน

4.1.1--ดานของเนอหา พบวาเนอหาทเปนทฤษฎมเปนจานวนมาก ดงนนจงควรปรบเนอหา

ใหกระชบ และตรงกบเนอสวนปฏบตมากกวาน

4.1.2--ดานของแบบฝกหด พบวาแบบฝกหดทง 6 หนวยเรยนมจานวนมากเกนไปทาให

เสยเวลาในการเรยนและเกดการเบอหนาย ผวจยจงทาการคดเลอกแบบฝกหดทตรงกบจดประสงค

ในหนวยเรยนท 1,2 และ3 นามารวมเปน 1 แบบฝกหด สวนแบบฝกหดหนวยท 5 และ หนวยท 6

เปนการเรยนแบบปฏบต

4.1.3--ดานของแบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงการเรยน ทาการปรบแบบทดสอบในดาน

ของทฤษฎโดยตดแบบฝกหดทมคาสงการไมชดเจน สวนแบบทดสอบดานปฏบตมความเหมาะสม

4.1.4--ดานของเวลา พบวาในการนาไปทดลองใช ใชเวลาในการเรยนนานกวาทกาหนด

เนองจากเสยเวลาในการทาแบบฝกหด

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

101

4.2--ผลการวเคราะหหาคณภาพแบบทดสอบของชดฝกอบรม

จากการนาแบบทดสอบวดผลสมฤทธในการสอน ไปทดลองกบกลมทดลอง จานวน 20 คน

เพอหาคณภาพขอสอบ พบวา

4.2.1--ขอสอบมความยากงายระหวาง 0 – 0.8

ขอสอบมความยากงายเฉลย 0.76

4.2.2--ขอสอบมคาอานาจการจาแนกระหวาง 0 – 0.25

ขอสอบมอานาจการจาแนกเฉลย 0.28

4.2.3--ขอสอบมคาความเชอมน 0.77

4.3--ผลการวเคราะหหาประสทธภาพของชดฝกอบรม

ผวจยไดนาชดการสอนการใชงาน PLC SIEMENS ทสรางขนเสรจเรยบรอยแลว ไปทดลอง

ใชกบกลมตวอยางจานวน 20 คน เพอหาประสทธภาพ ดงปรากฏผลในตารางท 4-1

ตารางท 4 -1 แสดงประสทธภาพของชดการสอน

รายการ คะแนนรวม คะแนนเฉลย คดเปนรอยละ

คะแนนจากการทาแบบฝกหด 2,197 122.05 93.88

คะแนนจากการทาแบบทดสอบ 2,067 114.83 85.06

จากตารางสามารถสรปไดวา คะแนนทไดจากการทาแบบฝกหดหลงการเรยนแตละหนวย

เรยน มคาเฉลยคดเปนรอยละ 93.88 สวนคะแนนจากการทาแบบทดสอบหลงฝกอบรมมคาเฉลยคด

เปนรอยละ 85.06 ซงเมอเทยบกบเกณฑ 80/80 พบวามากกวาเกณฑทกาหนด

4.4—ผลการวเคราะหแบบประเมนการสอนจากความคดเหนของผเรยน

จากการสอบถามความคดเหนหลงการเรยน ของผเรยนจานวน 20 คน ทมตอชดการสอนท

ดาเนนการตามทผวจยสรางขน ปรากฏผลดงตอไปน

โดยมระดบคะแนนดงน

5 มคาเทากบ มากทสด

4 มคาเทากบ มาก

3 มคาเทากบ ปานกลาง

2 มคาเทากบ นอย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

102

1 มคาเทากบ นอยทสด

ตารางท 4-2--แสดงผลความคดเหนของผเขเรยนทมตอ การใช PLC SIEMENS ในดาน หลกสตร

การสอน

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ดานหลกสตรการสอน 5 4 3 2 1

1)กาหนดวตถประสงคของหลกสตรการสอนไว ชดเจน 9 8 1 - - 4.44

2)ขอบเขตของหวขอถกกาหนดไวอยางเหมาะสม 6 10 2 - - 4.22

3)เนอหาภายใน ในแตละหวขอถกกาหนดไวอยางเหมาะสม 8 7 3 - - 4.28

4)เนอหาหลกสตรสอดคลองกบการใชงานในภาคอตสาหกรรม 9 8 1 - - 4.44

5)แบบฝกหดสามารถไปปรบใชกบการทางานได 9 8 1 - - 4.44

6)โดยภาพรวมหลกสตรตรงกบความคาดหวงของผเรยน 6 12 - - - 4.33

7)ระยะเวลาในการเรยนมความเหมาะสม 1 4 9 4 - 3.11

8)วธการวดและประเมนผลการเรยนมความ เหมาะสม 4 10 4 - - 4.00

คาเฉลย 4.15

จากตารางแสดงความคดเหนของผเรยน ในดาน หลกสตรการสอนพบวา ในหวขอเรอง การ

กาหนดวตถประสงคของหลกสตรการสอนเปนไปอยางชดเจนมาก เนอหาหลกสตรสอดคลองกบ

การใชงานในภาคอตสาหกรรมอยในเกณฑ มาก และในดานแบบฝกหดสามารถไปปรบใชกบการ

ทางานได อยในเกณฑ มาก นอกจากน เนอหาภายใน ในแตละหวขอ กาหนดขอบเขตของหวขอ อย

ในเกณฑ มาก โดยทภาพรวมขอหลกสตรอยในเกณฑ มาก สวนระยะเวลาทใชในการเรยนอยใน

เกณฑ ปานกลาง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

103

ตารางท 4-3 แสดงผลความคดเหนของผเรยน ทมตอ การใชงาน PLC SIEMENS ในดาน ผสอน

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ดานผสอน 5 4 3 2 1

1)ความรความสามารถและประสบการณเกยวกบเนอหาทนาเสนอ 5 12 1 - - 4.22

2)ความสามารถในการถายทอดความรและประสบการณ 3 14 1 - - 4.11

3)ความพรอมและการเตรยมตวทด 10 7 1 - - 4.50

4)วธการนาเสนอ และกระตนผฟงไดด 5 11 2 - - 4.17

5)มความรใหม และนาสนใจ ทเปนประโยชนมานาเสนอ 6 9 3 - - 4.17

6)เปดโอกาสใหผเรยนไดถามปญหา 10 7 - 1 - 4.44

คาเฉลย 4.26

จากตารางแสดงความคดเหนของผเรยน ในดานผสอนทดาเนนการสอนพบวา ผสอนม

ความร ความสามารถในการถายทอดความร มการเตรยมตวทดพรอมทงกระตนผเขารบการ

ฝกอบรม อยในเกณฑมาก นอกจากนยงมความรใหมทนาสนใจ พรอมทงเปดโอกาสใหผเขารบการ

ฝกอบรมซกถามปญหา อยในเกณฑ มาก เมอมาคดคาเฉลยทงหมดในดานผสอนทดาเนนการสอน

อยในเกณฑระดบ มาก

ตารางท 4-4 แสดงผลความคดเหนของผเรยน ทมตอ การใชงานโปรแกรม PLC SIEMENS ในดาน

เอกสารและสอการสอน

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ดานเอกสารและสอประกอบการสอน 5 4 3 2 1

1)เอกสารประกอบการสอนมความเหมาะสม 6 11 1 - - 4.28

2)สอประกอบการสอนทใชเชน Power point มความเหมาะสม 4 12 2 - - 4.11

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

104

ตารางท 4-4 (ตอ)

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ดานเอกสารและสอประกอบการสอน 5 4 3 2 1

3)เนอหาสาระครบถวน และสอดคลองกบหวขอการสอน 10 7 1 - - 4.50

4)สามารถนาไปศกษาและกอใหเกดประโยชนในการเรยนร 10 8 - - - 4.55

5)โปรแกรมจาลองการทางาน (Fluidsim P) และชดจาลองการทางาน (FMS 50) มความเหมาะสมตอการเรยนร และฝกปฏบต

7 11 - - - 4.39

คาเฉลย 4.36

จากตารางแสดงความคดเหนของผเรยน ในดานเอกสารและสอประกอบการสอนพบวา

เอกสารประกอบการสอนมความเหมาะสมครบถวน และสอดคลองกบหวขอการสอนอยในเกณฑ

มาก สวนสอทใชในการสอน เชน Power Point โปรแกรมจาลองการทางาน Fluidsim Pneumatic

และชดจาลองการทางาน FMS 50 มความเหมาะสมอยในเกณฑ มาก

ตารางท 4-5 แสดงผลความคดเหนของผเรยน ทมตอ การใชงาน PLC SIEMENS ในดานประโยชน

ทไดรบจากการใชชดการสอนน

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ประโยชนทไดรบจากการใชชดการสอนน 5 4 3 2 1

1)ความรทไดนาไปใชใหเกดประโยชนตอการทางาน ของตนเองได

10 8 - - - 4.55

2)ความรทไดสามารถนาไปพฒนาการเรยนรระบบอตโนมตในสวนอนได 8 10 - - - 4.44

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

105

ตารางท 4-5 (ตอ)

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

ประโยชนทไดรบจากการใชใชชดการสอนน 5 4 3 2 1

3)การเรยนโดยใชชดการสอนนทาใหเกดประโยชนตอตนเองในอนาคต 11 7 - - - 4.61

คาเฉลย 4.53

จากตารางแสดงความคดเหนของผเรยน ในดานประโยชนทไดรบจากการใชชดการสอน

พบวา สามารถนาความรทไดไปใชใหเกดประโยชนตอการทางานของตนเองได นอกจากนความรท

ไดสามารถนาไปพฒนาการเรยนรดานอนเกยวกบระบบอตโนมตได

ตารางท 4-6 แสดงผลความคดเหนของผเรยน การใชงาน PLC SIEMENS S7-300 ในดานการ

อานวยความสะดวกและบรการอนๆ

รายการ

ระดบความคดเหน

คาเฉลย

มากท

สด

มาก

ปาน

กลาง

นอย

นอย

ทสด

การอานวยความสะดวกและบรการอนๆ 5 4 3 2 1

1)หองเรยนมความเหมาะสมกบการเรยน 14 4 - - - 4.78

2)บรรยากาศมความสะดวกสบาย 13 5 - - - 4.72

3)โสตทศนปกรณ และอปกรณประกอบเชน คอมพวเตอรเหมาะสม

13 5 - - - 4.72

4)เวลาทใชมความเหมาะสม 11 7 - - - 4.61

คาเฉลย 4.70

จากตารางแสดงความคดเหนของผเรยน ในดานการอานวยความสะดวกและบรการอนๆ

พบวาหองเรยน บรรยากาศ โสตทศนปกรณ และอปกรณประกอบ เชน คอมพวเตอร อยในเกณฑ

มากทสด

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

106

บทท 5

สรปผล อภปรายผล และขอเสนอแนะ

5.1--สรปผลของการวจย

5.1.1--วตถประสงคของการวจย

5.1.1.1--สรางชดการสอน การใชงาน PLC

5.1.1.2--เพอเปนรปแบบในการพฒนาและวจยใหมคณภาพตอไป

5.1.2--สมมตฐานการวจย

ชดการสอน รายวชา PLC ทสรางขนสามารถนาไปใชในการสอนไดอยางมประสทธภาพตาม

เกณฑ 80/80

5.1.3--ประชากรในการวจย ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม

5.1.4--กลมตวอยาง ไดแก นกศกษามหาวทยาเทคโนโลยราชมงคลสวรรณภม ศนยสพรรณบร

คณะครศาสตรอตสาหกรรม สาขาวศวกรรมเครองกล โดยการคดเลอกแบบเฉพาะเจาะจงจากการ

เรยนในรายวชา PLC จานวน 20 คน

5.1.5--เครองมอทใชในการวจย

5.1.5.1--ชดการสอนการใชงาน PLC SIEMENS

5.1.5.2--แบบฝกหดทายบทเรยนในแตละหนวย

5.1.5.3--แบบทดสอบวดผลสมฤทธหลงการเรยน

5.1.5--วธดาเนนการวจย

การวจยครงนใชเวลาในการดาเนนการวจยหนงปการศกษา โดยจดอบรม 3 วนใหกบวศวกร

และชางเทคนคในโรงงานอตสาหกรรมจานวน 20 คน ระหวางการเรยนจบแตละหนวยเรยนจะให

ทาแบบฝกหดทายบทเรยน เพอนาคะแนนทไดไปเปรยบเทยบกบ คะแนนแบบทดสอบวดผล

สมฤทธทางการเรยน ใหไดตามเกณฑทกาหนด 80/80 ตามทไดตงไว

5.1.6--การวเคราะหขอมล

5.1.6.1--หาประสทธภาพของชดการสอน โดยใชเกณฑ 80/80

5.1.6.2--วเคราะหผลทไดจากผเชยวชาญ

5.1.6.3--วเคราะหผลทไดจากแบบสอบถามทไดจากผเรยน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

107

5.1.7--ผลการวจย

ผลการวจยจากการวเคราะหขอมล ปรากฏวา

5.1.7.1--การวเคราะหหาประสทธภาพของชดการสอน การใชงาน PLC ตามเกณฑ

80/80 หรอ 21/EE ทกาหนดโดยมรายละเอยดดงน

80-(E 1 )-3ตวแรก-หมายถง-คาคะแนนเฉลยของผเรยน ทไดจากการแบบฝกหดทาย

บทเรยนในแตละหนวย คดเปนรอยละ

80-(E 2 )3ตวหลง-หมายถง-คาคะแนนเฉลย ของผเรยนทไดจากการแบบ ทดสอบวด

ผลสมฤทธหลงฝกอบรม คดเปนรอยละ

ผวจยไดนาชดการสอนการใชงาน PLC ทสรางขนเสรจเรยบรอยแลว ไปทดลองใชกบกลม

ตวอยางจานวน 20 คน เพอหาประสทธภาพ ปรากฏวาประสทธภาพของชดการสอน มคา

93.88/85.06 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ทกาหนด

5.1.7.2--ผลของการสอบถามผเขารบการฝกอบรมทมตอการฝกอบรม และชดฝก

อบรมอยในเกณฑ มาก - มากทสด แสดงวามความคดเหนอยในเชงบวก

5.2--อภปรายผลการวจย

จากการวจยแสดงใหเหนวาชดการสอนการใชงาน PLC ทสรางขนมามประสทธภาพตาม

เกณฑทกาหนด 80/80 ซงเปนไปตามสมมตฐานของการวจย โดยมคาประสทธภาพทไดจากคะแนน

การทาแบบฝกหดทายบทเรยนในแตละหนวย ในระหวางการฝกอบรมเฉลยคดเปนรอยละ 93.88

ซงสงกวาเกณฑตวแรกทกาหนดไว และมประสทธภาพตวหลงทไดจากการทาแบบทดสอบวดผล

สมฤทธหลงการเรยน เฉลยรอยละ 85.06 ซงสงกวาเกณฑทกาหนดไว จากการสงเกตของผวจย

พบวา การทคาประสทธภาพตวแรกมากกวาตวหลงนน เกดจากการทาแบบฝกหดทนท ทการเรยน

แตละหนวยเรยนเสรจสน ดงนนการฟนคนความรของผเรยนสามารถทาไดงายสงผลใหคา

ประสทธภาพออกมามากกวาเกณฑทกาหนด

นอกจากน เรองทนามาใชในการเรยนเปนเรองทผเรยนตองนาไปใชจรง ซงผวจยไดหวขอเรองและ

ปญหารายละเอยดตางๆมาจาก โรงงานจรงจงทาใหขอมลทไดตรงตามความตองการของผเรยน

ดงนนผเรยนจงมความตงใจในการเรยน มผลทาใหการเรยนรเพมมากขนซงสอดคลองกบ วจตร

(2537:65) ทไดกลาวถงวธการหาขอมลความตองการเรยนเพอนามาวเคราะหในการสรางหลกสตร

การสอนวาอาจใช การสงเกต การสมภาษณ การใชแบบสอบถาม การสารวจ การทดสอบ และ

การศกษาจากเอกสารรายงานบนทกเอกสารกได และอกประการหนงททาใหคาประสทธภาพตว

แรกสงกวาเกณฑทกาหนดก คอ เทคนคทใชในการเรยน ผสอนไดใชเทคนคหลายวธ เชน บรรยาย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

108

สาธต สถานการณจาลอง จงทาใหผเรยนมพฤตกรรมทเปลยนแปลงไป ทาใหเกดความรความเขาใจ

จนเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรมคอนขางถาวรเปนไปตามวตถประสงค โดยยงคานงถง ระดบ

การศกษา อาย และชวงเวลาทใชในการเรยนดวย ซงสอดคลองกบ วจตร (2537:136) ทไดกลาวถง

เทคนคทใชในการเรยนไววา เทคนคการสอนแตละอยางยอมจะเหมาะสมกบบางวชา บางกลม บาง

ระดบอาย การศกษา และชวงเวลาฯลฯ ฉะนนผสอนจงตองเลอกวธการสอนใหเกดผลประโยชน

มากทสด มใชเคยใชการสอนอยางไร ไดผลหรอไมไดผลกยงสอนวธเดมหรอไมใชวธใหมๆบางเลย

เทคนคการเรยนจงมความสาคญตอการถายทอดความรของผสอน และยงมผลไปถงการจงใจใหเกด

การเรยนรอยางมประสทธภาพตรงตามวตถประสงคของการเรยน

สาหรบประสทธภาพตวหลง ทไดจากคะแนนแบบทดสอบหลงการเรยนจบแลวสงกวาเกณฑ

ทกาหนด แตนอยกวาประสทธภาพตวแรก เปนเพราะวาการสอบหลงการเรยนจบแลวเปนการสอบ

หลงจากทไดทาการเรยนเสรจสนทาใหเนอหาทเรยนมาตงแตวนแรกเกดการ หลง ลม ได ถงแมวา

คาเฉลยทไดออกมาจะมคามากกวาคามาตรฐานทกาหนดไว จากการทสงเกตพฤตกรรมการเรยน

และการสมภาษณ ผเรยน ตงแตวนแรกพอสรปไดดงน

1.—ผเรยนบางคนไมชานาญในการใชโปรแกรม PLC จงทาใหตามการสอนไมทน

นอกจากนแบบทดสอบหลงการเรยนเปนการรวมเอาเนอหาทใชในการเรยนทงหมดมาทาเปน

ขอสอบ จาเปนทจะตองใชความจาเปนอยางมากเมอเวลาผานเลยไป จงเกดการหลงลมได

2.วฒวฒการศกษาของผเรยนบางสวนจบการศกษาในระดบ ประกาศนยบตรวชาชพและ

บางสวนจบมธยมศกษาตอนปลาย ซงไมมการเรยนในเรองระบบอตโนมต จงทาใหพนฐานความร

แตกตางกน

สวนในเรองแบบสารวจความคดเหนของผเรยนพบวาสวนใหญมความเหนในเรองของ

ผสอนมการเตรยมตวอยในเกณฑด สอประกอบการสอนมความเหมาะสมมากทสด สถานทเรยนม

ความเหมาะสม ผเรยนยงมความเหนวาการเรยนน มประโยชนตอการทางานมากทสด จ

5.3--ขอเสนอแนะ

จากการศกษาวจยเพอสราง และหาประสทธภาพชดการสอนการใชงาน PLC ผวจยม

ขอเสนอแนะในดานตางๆดงน คอ

5.3.1--ขอเสนอแนะจากการนาผลการวจยไปใช

5.3.1.1--ควรมการเรยนการสอนการใชงานดานคอมพวเตอร และ พนฐาน ความรทม

เกยวกบระบบอตโนมตเพองายตอการเรยนรในระบบ PLC

5.3.1.2--การนาไปใชตองปรบในเรองแบบทดสอบภาคปฏบต ใหครอบคลมกบ

เนอหา

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

109

5.3.1.3—ควรเพมเนอหาเกยวกบลาดบขนตอนการทางานของวงจร เพอใหเกดความเขาใจ

ในการทางานของเครองจกรอตโนมต

5.3.1.4—ชดการสอนทสรางขนประกอบดวยเนอหาจานวนมาก ทาใหผเรยนเกดการ

เบอหนาย ถามการสอนแตทฤษฎ ดงนนควรนาปฏบตเขามาชวยในการสอนเพอเพมแรงจงใจ และ

ปรบเนอหาทางทฤษฎใหนอยลง

5.3.2--ขอเสนอแนะสาหรบผทจะทางานวจยตอไป

5.3.2.1—ควรมการวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดการสอน ทมระดบความรท

สงกวาชดการสอนทสรางขน เชน การใชงาน แบบเครอขาย Profibus, SCADA

5.3.2.2--ควรมการทาวจยเพอสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรม PLC ควบคกบ

ชดการสอนดวยเพราะเปนทตองการของพนกงานบรษทอนๆ เชน OMRON, MISUBISHI หรอ

HITACHI เปนตน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

110

บรรณานกรม

กดานนท มะลทอง. เทคโนโลยการศกษารวมสมย. กรงเทพมหานคร: คณะครศาสตรจฬาลงกรณ

มหาวทยาลย, 2537.

จงกลน--ชตมาเทวนทร.--การฝกอบรมเชงพฒนา.—กรงเทพฯ : พ.เอ.ลฟวว, 2542

จเร--ราโชกาณจน.--การศกษาเปรยบเทยบผลสมฤทธในการเรยนและความคงทนของความร

ระหวางการเรยนดวยบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนระบบมลตมเดยกบการเรยนปกต.

วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตร

เครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2541.

ณฐกฤต เอยมเตง. การสรางและหาประสทธภาพชดการสอน วชา ระบบอตโนมตในการผลต

หลกสตรครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาเครองกล(หลกสตรปรบปรง พ.ศ.

2544). วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชา

ครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ,

2550.

ณฐวฒน--ตะกอง.--การสรางชดฝกอบรมระบบ พแอลซพนฐาน สาหรบชางซอมบารงในโรงงาน

อตสาหกรรม.--วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต-สาขาวชาเครองกล

ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนคร

เหนอ, 2543.

ทวป อภสทธ. เทคนคการเปนวทยากรและนกฝกอบรม. กรงเทพมหานคร: พบลคบสเนสพรนท,

2540.

พฒนา--สขประเสรฐ.-- กลยทธในการฝกอบรม.--กรงเทพฯ : มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, 2541

พรจตร ประทมสวรรณ. การควบคมงานกลดวยไฟฟาและอเลกทรอนกส. กรงเทพฯ: โรงพมพ

เรอนแกวกาพมพ, 2536

_______. ทฤษฎและการใชงาน (PC/PLC). กรงเทพฯ : โรงพมพ เรอนแกวกาพมพ, 2536.

ปยชาต--ชาตรนรานนท.--การสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองอปกรณขนถายวสด

ปรมาณมวลดวยระบบลาเลยง.--วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต

สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2548.

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

111

ปรชญนนท--นลสข.--“การสอนแบบจาลองสถานการณ”.--วารสารพฒนาเทคนคศกษา. 11 ฉบบ

ท 29 (ม.ค.-ม.ค.42) ทมา http://www.geocities.com/mayekinw/mr_prachy/wbi1.html

วนท 12 เมษายน 2552

ประยร หรงทรพย. ชดฝกอบรม เรอง ชางประจาอปรบแตงเครองยนตเบนซนเพอลดมลพษ.

วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตร

เครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2548.

ประวทย อครองกร. การสรางและหาประสทธภาพชดฝกการเขยนโปรแกรมเครองคดแยกขนาด

ชนงานโดยใช Sensors เปนตวตรวจสอบควบคมโดย พแอลซ. วทยานพนธครศาสตร

อตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑต

วทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2548.

ประสงคใบพรจนดารกษ...เอกสารการสอนวชาการวดผลและการประเมนผลการศกษา.

กรงเทพมหานคร:โรงพมพสถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2541.

มนตชย--เทยนทอง.--การออกแบบและพฒนาซอรฟแวรสาหรบบทเรยนคอมพวเตอรชวยสอน.

กรงเทพมหานคร-:-ศนยผลตตาราเรยน สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ,

2545.

ยงยทธ--พรมบตร.--สรางชดฝกอบรม เรอง ความปลอดภย และการใชงานเครองมอชางยนตใน

การบารงรกษารถยนตทาการทดลองกบนกศกษาทวภาค แผนกชางยนตหลกสตร

ประกาศนยบตรวชาชพชนปท 1 ของวทยาลยอทยธาน.—วทยานพนธครศาสตร

อตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑต

วทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2546.

รตนา ศรภานช. “เอกสารประกอบการสอน วชาการวดและประเมนผลทางการศกษา มหาวทยาลย

ธรรมศาสตร”. กรงเทพมหานคร: 2536 (อดสาเนา)

ลดดา สขปรด. เทคโนโลยทางการสอน. กรงเทพมหานคร: สานกพมพ โอเดยนสโตร, 2523.

ลวน สายยศ และองคณา. เทคนคการวจยทางการศกษา. กรงเทพมหานคร : สวรยาสาสน, 2538.

วจตร อาวะกล. การฝกอบรม. กรงเทพมหานคร: ศนยหนงสอจฬาลงกรณมหาวทยาลย, 2537.

วชย นาคพล. การสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมการเขยนโปรแกรมควบคมการทางงาน

ของพแอลซเรองการใชงานโปรแกรมพแอลซเซเวนโปรในการออกแบบ

โปรแกรมควบคมการทางานในระบบอตโนมต. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรม

มหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบน

เทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2544.

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

112

วชย--มาแสง.--การสรางและหาประสทธภาพชดประลองเครองขด และกดผวชนทดสอบโลหะ

วทยาเหลกกลาคารบอนดวยกระแสไฟฟา โดยสารละลายอเลกโตรไลท.--วทยานพนธ

ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล

บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2544.

วรพจน ศรวงษคล. กลฝกอบรมพฒนาบคคล. กรงเทพมหานคร: ภาควชาครศาสตรเครองกล คณะ

ครศาสตรอตสาหกรรม สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2536.

วรยทธ สรยนต. การสรางและหาประสทธภาพชดฝกการเขยนโปรแกรมควบคมกระบวนการ

จดเกบชนงานอตโนมตดวย--PLC.--วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต

สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาพระนครเหนอ, 2548.

วเชยร เกตสงห. สถตวเคราะหสาหรบการวจย. กรงเทพมหานคร: มปบ., 2530.

วโรจน พรรตนศรเจรญ. การพฒนาชดฝกอบรม เรอง ระบบควบคมการทางานเครองยนตเบนซน

หวฉด. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาคร

ศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2540.

สธร..คาเพญ...การสรางชดฝกอบรมเรอง การบารงรกษาการตรวจสอบและการทดสอบระบบ

ปองกนอคคภยในสถานประกอบการ...วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต

สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาพระนครเหนอ, 2542.

สมบรณ โคกผา.--การสรางและหาประสทธภาพ บทเรยนคอมพวเตอรชวยสอนซอมเสรม วชา

คณตศาสตรชางยนต. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชา

เครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลา

พระนครเหนอ, 2543.

สมภพ ดลยกพษฐ. การสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมดวยคอมพวเตอรระบบมลตมเดย

เรองการซอมบารงรกษาอปกรณนวแมตกสในโรงานอตสาหกรรม.—วทยานพนธ

ครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต--สาขาวชาเครองกล--ภาควชาครศาสตรเครองกล

บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2547.

สรสทธ--พอคา.--สรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองการบารงรกษารถไถเดนตามสาหรบ

เกษตรกร.--วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาคร

ศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2544.

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

113

ครศาสตรเครองกล-บณฑตวทยาลย--สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ,

2544.

สวชา--จนทนกะพอ.—การสรางชดฝกอบรม เรอง พนฐานการควบคมการบารงรกษาและการตรวจ

สอบหมอไอนาในโรงงานอตสาหกรรม.-วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต

สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2547.

สระศลป--เนตรกาบ.--การสรางชดฝกอบรมเรอง การตรวจสภาพรถเพอปองกนอบตเหต และ

มลภาวะ ดานอากาศ และ เสยง ตามโครงการจดตงสถานตรวจสภาพเอกชน กรมการขน

สงทางบกขพทธศกราช-2537.—วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต

สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2540.

สราษฎร พรมจนทร. การพฒนาหลกสตรรายวชา. กรงเทพมหานคร : โรงพมพสถาบนเทคโนโลย

พระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2531.

สเทพ พงษชางอย. การสรางและหาประสทธภาพเรอง การเขยนแบบแผนคลทอระบายอากาศ.

วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล ภาควชาครศาสตร

เครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนครเหนอ, 2546

เสาวนย สกขาบณฑต. เทคโนโลยทางการศกษา. กรงเทพฯ : โรงพมพสถาบนเทคโนโลยพระ

จอมเกลาพระนครเหนอ, 2528.

เศรษฐกจ ปรทรรศน. ฉบบท 31 /2550 :26 กรกฎาคม - 1 สงหาคม, หนา 12 -15

อควฒโธ วฒเลศ. การสรางและหาประสทธภาพชดฝกอบรมเรองการบารงรกษา รถฟอรคลฟท

(Forklift) เบองตน. วทยานพนธครศาสตรอตสาหกรรมมหาบณฑต สาขาวชาเครองกล

ภาควชาครศาสตรเครองกล บณฑตวทยาลย สถาบนเทคโนโลยพระจอมเกลาพระนคร

เหนอ, 2547.

อมรทพย ฤทธเดช.—เทคนคการสอน41. กรงเทพมหานคร: มปพ., 2551

ภาษาองกฤษ

Beach D.S. Personal : The Management People at work. ( 3 d. Ed. ) New York : Macmillan

Publishing Co., Inc, 1995.

Nadler, Lenard. Corporate Humam Pressures Development. Wisconsin: Van Nostrand Reinhold

Company, 1982

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

114

Stanley, Sloyd A. Guide to Training Need Assessment. Yugoslavia : Internationnal Center for

Public Enterprises, 1984.

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

115

ภาคผนวก

- แบบฝกหดหลงการเรยนแตละหนวยเรยน

- แบบทดสอบหลงการเรยน

- เฉลย

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

116

แบบฝกหดหลงการเรยน

แบบฝกหดหลงการเรยน หนวยท 1,2,3 (30 คะแนน)

จงเลอกขอทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใดตอไปนเปนประโยชนของการนาเอาระบบ PLC มาใชงาน

ก. ขนาดของเครองจกรกะทดรด

ข. มความเปนระเบยบในการเดนสายควบคม

ค. ความเรวในการประมวลผลหรอสอสารทาไดรวดเรว

ง. ถกทกขอ

2. ขอใดตอไปนไมใช เกณฑในการจาแนกขนาดของ PLC

ก. จานวน I/O

ข. นาหนก

ค. หนวยความจา

ง. ปรมาณการใชไฟฟา

3. การเปรยบเทยบคณสมบตของ PLC แบบ Compact กบ แบบ Modular ขอใดกลาวผด

ก. PLC แบบ Compact ไมสามารถเพมจานวน I/O ได

ข. PLC แบบ Modular สามารถเพมหรอลดจานวนโมดลได

ค. PLC แบบ Compact มหนวย Input/Output และหนวยตดตอสอสารขอมลแยกกนอยาง

ชดเจน

ง. PLC แบบ Modular จะประกอบดวยโมดลตางอยบน Rack ซงเหมาะกบงานทตองการ

ความยดหยนสง

4. “ ทาหนาท ในการอานคาสถานะและปรมาณตางๆทถกปอนเขามาพรอมสงออกไปยงอปกรณ

ภายนอก” จากทกลาวมาเปนหนาทของโครงสรางสวนใด ภายใน PLC

ก. หนวยความจา ข. หนวยประมวลผลกลาง

ค. หนวยอนพท ง. หนวยเอาทพท

5. ระยะเวลาทใชในการประมวลผลในหนวยประมวลผลกลางเรยกวา

ก.Scan Module ข. Scan Cycle

ข. Scan Central ง. Scan Time

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

117

6. หนวยความจาแบงออกเปนกประเภท

ก. 2 ข. 3

ค. 4 ง. 5

7. หนวยความจาชนดใดเหมาะกบงานระยะทดลองหรอมการแกไขโปรแกรมอยตลอดเวลา

ก. ROM ข. RAM

ค. EPROM ง. EEPROM

8. เลขฐานสองจานวน 8 Bit จะเรยกวา

ก. Digi ข. Bit

ค. Byte ง. Word

9. เลขฐานใดทใชตวอกษรภาษาองกฤษ มาเกยวของกบการนบ

ก. เลขฐานสอง ข. เลขฐานแปด

ค. เลขฐานสบ ง. เลขฐานสหก

10. การตอวงจรโดยใชหนาสมผสของสวตชแบบปกตเปดมาตอขนานกนเปนการตอวงจรแบบใด

ก. OR ข. AND

ค. NOT ง. AND – NOT

11. ภาษาตามมาตรฐาน IEC 1131 – 3 ทมพนฐานมาจากการควบคมแบบรเลยไฟฟา คอ ภาษาใด

ก. LD ข. IL

ค. SFC ง. FBD

จงใชภาพตอไปนตอบคาถามขอ 12. ถง 14

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

118

12. จากภาพ Power supply on/off คอหมายเลขใด

ก. หมายเลข 1 ข. หมายเลข 2

ค. หมายเลข 4 ง. หมายเลข 7

13. จากภาพ Memory module คอหมายเลขใด

ก. หมายเลข 2 ข. หมายเลข 3

ค. หมายเลข 4 ง. หมายเลข 5

14. จากภาพ Power connector คอหมายเลขใด

ก. หมายเลข 4 ข. หมายเลข 5

ค. หมายเลข 6 ง. หมายเลข 7

จงใชภาพตอไปนตอบคาถามขอ 15 และ 16

15. จากภาพ CPU คอหมายเลขใด

ก. หมายเลข 1 ข. หมายเลข 2

ค. หมายเลข 3 ง. หมายเลข 4

16. จากภาพ Signal Module(SM) คอหมายเลขใด

ก. หมายเลข 1 ข. หมายเลข 2

ค. หมายเลข 3 ง. หมายเลข 4

17. Timer / Counters ใน CPU รนใดทมคาเทากบ 128/128

ก. CPU 312C ข. CPU 313 C

ค. CPU 314 C ง. CPU 315 C

18. ขอมลจานวน 1 Byte มคาเทากบก Bit

ก. 4 Bit ข. 8 Bit

ค. 16 Bit ง. 32 Bit

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

119

19. ตาแหนงของหนวยความจา Byte 3 Bit 0 เขยนไดในลกษณะใด

ก. M(3.0) ข. M30

ค. M 3.0 ง. M Byte 3. Bit 0

20. ขอใดจบ คชอ กบ สญลกษณตว Operand ไมถกตอง

ก. C = Counter ข. MD = Double Word

ข. L = Local Data ง. QB = Output Byte

21. การเขยนโปรแกรม แบบใดทชวยประหยดหนวยความจาทใชในการเกบโปรแกรมควบคมการ

ทางาน

ก. แบบ Linear Programming

ข. แบบ Partitioned Programming

ค. แบบ Structure Programming

ง. ขอ ข. กบ ค. ถกตอง

22. การเขยนโปรแกรมควบคมใน PLC SIMATIC S7 ไดมการกาหนดชนดของบลอกไวกชนด

ก. 4 ข. 5

ค. 6 ง. 7

23. ถาตองการเปลยนแปลง หรอจดเรยงหนาตางของโปรแกรมตองเขาไปเปลยนแปลงทเมนใด

ก. File ข. View

ค. Option ง. Window

24. ถาตองการสราง New Project จะตองคลกทสญลกษณใด

ก. ข.

ค. ง.

25. จากภาพคใด ไมถกตอง

ก. Save ข. Upload Command

ค. Offline (-) Online ง. Configure Network

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

120

26. จากภาพหมายเลข 1 คอสวนใด

ก. Menu Bar

ข. View Manu

ค. Tool Bar

ง. Code Section in Ladder

Line

27. ถาตองการเพม Network ใหมในโปรแกรม จะตองคลกท สญลกษณใด

ก. ข.

ค. ง.

28.ถาตองการเพมเตมสวนตางๆของโปรแกรม เชน Network, Program Element จะตองเลอกท

คาสงใด

ก. Insert ข. Debug

ค. Option ง. View

29. ถาตองการใชคาสง Logic NOT ใหกบ Input จะตองคลกทสญลกษณใดตอไปน

ก. ข.

ค. ง.

30. ถาตองการตอแยกสาขาเพอเพมกบ Logic อนๆ จะตองคลกทสญลกษณใดตอไปน

ก. ข.

ค. ง.

1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

121

แบบฝกหดหนวยท 4, 5 (70 คะแนน)

แบบฝกหดหลงจบการสอนเรอง Boolean Logic Operation

1. จงเขยนการทางานของคาสง Boolean Logic Operation ในรปแบบ LAD ลงในตารางความ

จรง

1. คาสง AND

S1 S2 Lamp

0 0

0 1

1 1

ตารางความจรง

2. คาสง OR

S1 S2 Lamp

0 1

1 0

1 1

ตารางความจรง

3. คาสง OR-NOT

S1 S2 S3 Lamp

1 0 0

1 1 0

1 1 1

1 0 1

0 1 1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

122

ตารางความจรง

4. คาสง AND before OR

S1 S2 S3 S4 Lamp

1 0 1

1 1 1 1

0 1 1 0

1 0 0 1

1 1 1 0

ตารางความจรง

5. คาสง Memory

S1 M Lamp

1 0

0 1

0 0

ตารางความจรง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

123

2. จงเขยนการทางานของพดลมดดอากาศเมอมการทางานของแอร อยางนอย 2 ตว หรอ 3 ตว ลง

ในตารางความจรงและออกแบบการตอวงจรควบคมพดลมดดอากาศโดยใชหลกการของคาสง

Boolean Logic Operation

วงจรควบคมการทางาน ตารางความจรง

Air

1

Air

2

Air

3

Fan

1 0 0 0

1 1 0 1

0 1 1 1

1 0 1 1

0 1 0 0

0 0 1 0

1 1 1 1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

124

แบบฝกหดหลงจบการสอนเรอง Set / Reset Operation และ Timer Operation

1. จงเขยนวงจร LAD ของคาสง Set / Reset Operation ตามการทางานในตารางความจรง

ตารางความจรง วงจร LAD

S1 S2 S3 lamp

0 0 0 0

1 0 0 1

1 1 0 1

0 1 0 1

0 0 0 1

0 0 1 0

1 1 1 0

2. จงเตมสวนประกอบของสญลกษณ Timer ทหายไป

1 ................................................

2 ................................................

3 ................................................

4 ................................................

5 ................................................

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

125

3. จงเขยนวงจร LAD ในโปรแกรม SIMATIC S7 เพอควบคมสญญาณไฟจราจร พรอมทงแสดง

การทางานใน Fluid SIM 4

เงอนไข สญญาณไฟจราจรจะเรมทางานเมอ S0 ทางาน และสงการใหไฟแดงตดคางไว 5

วนาท เมอครบตามเวลาทกาหนด ไฟเหลองจะทางาน 3 วนาท จากนนไฟเขยว จะเรมทางานคาง

อก 5 วนาท จงทาใหไฟเหลองทางานอก 3 วนาท จงกลบไปเปนไฟแดงอกครงหนง

Network 1

Network 2

Network 3

Network 4

Network 5

Network 6

Network 7

Network 8

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

126

แบบทดสอบท3

แบบฝกหดหลงจบการสอนเรอง Counter Operation

1. จงใหความหมายของขาสญญาณในสญลกษณ Counter

2. จงออกแบบวงจรควบคมการทางานของเครองปมโลหะตามเงอนไขดงน พรอมทงแสดงการ

ทางานใน Fluid SIM 4

เมอกดสวตช S1 Sensor จะเรมนบ จานวนกระปองทลาเลยงผานสายพานวามทงหมดก

กระปองโดยแสดงผลออกมาในรปของตวเลข และเมอตองการนบจานวนใหมอกครงใหกดท l

สวตช S3

Network 1

CU = ................................................

CD = ................................................

S = ................................................

PV = ................................................

R = ................................................

Q = ................................................

CV = ................................................

CV_BCD =................................................

Sensor

Conveyor วงจรควบคม

สายพานลาเลยง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

127

แบบทดสอบท4

แบบฝกหดหลงจบการสอนเรอง Movement

1. จงใหความหมายของขาสญญาณในสญลกษณ Movement

จงใชคาสง Move เคลอนยายคาคงท เพอควบคมการทางานในลกษณะ Move Input Byte 0

และ Move Output 0

โดย ควบคมเครองจกรนวเมตก ซงคาสง Move จะใชในการตดการทางานทงหมดของเครองจกร

พรอมทงแสดงการทางานใน Fluid SIM 4

EN : .....................................................................................

ENO: .....................................................................................

.....................................................................................

IN: .........................................................................................

OUT: ....................................................................................................

เครองปมชนงาน จงหวะการทางาน

A +

B +

A -

B -

A

B

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

128

แบบทดสอบท5

จงเขยนวงจรควบคมการทางานของเครองเจาะ พรอมทงแสดงการทางานใน Fluid SIM 4

จงเขยนวงจรควบคมการทางานเครองเจาะชนงาน โดยมเงอนดงน

กด S0 A +

S2 A –

โดยทเมอกระบอกสบเคลอนทออกหรอเขา หลอดไฟแสดงจะตองตด แตเมอกระบอกสบ

หยดเคลอนทหลอดไฟจะดบโดยใชคาสง Comparison

Network 1 Network 5

Network 2 Network 6

Network 3 Network 7

Network 4

เครองเจาะชนงาน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

129

แบบทดสอบท6

จงออกแบบโปรแกรม PLC เพอควบคมการทางานของนวแมตก และแสดงการทางานโดยใช

โปรแกรม SIMATIC Manager รวมกบ Fluid SIM ตามเงอนไขตอไปน

เครองเจาะชนงาน

ชนงานจะถกนาไปวางลงยงอปกรณจบยดดวยมอ เมอกดปม Start สบ A จะเคลอนทออก

เพอทาการจบยดชนงาน หลงจากนนชดปอนเจาะ B กจะเคลอนทออกเพอเจาะรบนชนงาน และ

เมอเจาะรเสรจกจะเคลอนทเขา ซงในเวลาเดยวกน ทอเปาลม (Air jet) C กจะเปาเศษโลหะออก

จากชนงาน หลงจากนนสบ A กจะถอยกลบปลอยชนงาน

ภาพสเกตเครองจกร

ไดอะแกรมการทางาน

2 3 4 5=1

Cylinder A

Cylinder B

11

0

1

0

S

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

130

เครองกดขนรปชนงาน

ชนงานจะถกนามาวางบนแทนดวยมอ และสบ A จะดนชนงานไปตามรองเพอสงไปยง

ตาแหนงทจะกดขนรป สบ B จะเคลอนทออกเพอกดขนรปชนงาน และจะกดคางอยเปนเวลา 5

วนาท จงเคลอนทกลบ หลงจากนนสบ A กจะเคลอนทกลบเขาสตาแหนงเรมตน

ภาพสเกตเครองจกร

ไดอะแกรมการทางาน

2 3 4 5

Cylinder A

Cylinder B

11

0

1

0

S

6=1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

131

เครองกดประกอบชนสวน

ชนสวนจะถกกดอดลงชาๆ เขาไปในแทนประกอบ และเพอใหชนสวนถกดนเขาไปจนสด

กระบอก A จะทางานครงทสอง เพอใหเกดการกระแทก และกดชนงานคางไวจนกระทงกระบอก

สบ B จะดนอดแทงสลกลอกจากดานขางเขาไปสาเรจแลว

ภาพสเกตเครองจกร

ไดอะแกรมการทางาน

2 3 4 5

Cylinder A

Cylinder B

11

0

1

0

S

6 7=1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

132

เครองประทบตราบนชนงาน

สบ A ทาหนาทดนชนงานออกจากแมกกาซน และยดชนงานไวเพอใหสบ B เลอนลง

ประทบตราบนชนงาน หลงจากนนสบ B จะเคลอนทกลบ และสบ A กจะปลอยชนงานสบ C

จะทาหนาทดนชนงานทประทบตราแลวลงสตะกรา

เงอนไขการทางาน

1. สามารถเลอกการทางานไดสองระบบคอ

- Single Cycle

- Continuous Cycling โดยจะเรมทางานไดเมอกดปม Start

2. ถาไมมชนงานอยในแมกกาซนเครองจะหยดการทางานในตาแหนงเรมตน และมการ

Interlock เพอปองกนการ Start ใหม

ภาพสเกตเครองจกร

ไดอะแกรมการทางาน

2 3 4 5

Cylinder A

Cylinder B

11

0

1

0

S

6 7=1

Cylinder C1

0

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

133

สถานประกอบชนสวน

บซถกลาเลยงลงมาตามเครองปอนแบบแมกกาซน เพอทจะนาไปสวมกบแทงโลหะลกสบ A

จะดนแทงโลหะออกมาจากเครองปอนแบบแมกกาซน แลวทาการจบยดเอาไว ลกสบ B เคลอนท

ออกเมอดนบซตวทหนงไปสวมกบแทงโลหะ และลกสบ C กจะเคลอนทออกตาม เพอสวมบซตว

ทสองเขาไปในแทงโลหะ หลงจากนนลกสบ A และ C กเคลอนทกลบพรอมกนตามดวยลกสบ B

เคลอนทกลบ และชนงานสาเรจรปกจะถกสงไปยงสายพานลาเลยงตอไป

เงอนไขการทางาน

- สามารถเลอกการทางานไดทงแบบ Automatic และ Manual

- สามารถเลอกการทางานแบบ Automatic จะตองสามารถเลอกไดวาจะเปนการทางาน

แบบรอบเดยว (Single Cycle) หรอแบบตอเนอง (Continuous)

- การทางานแบบ Manual สามารถบงคบการทางานของแตละกระบอกสบไดโดยอสระ

- เมอกด Emergency Stop ลกสบทง 3 จะเลอนกลบทนท

ภาพสเกตเครองจกร

ไดอะแกรมการทางาน

2 3 4 5

Cylinder A

Cylinder B

11

0

1

0

S

6=1

Cylinder B1

0

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

134

แบบประเมนผลการฝกปฏบต แบบทดสอบท………

เรอง ............................................................................................................................

ชอ – นามสกล.......................................................... วนท................................บรษท......................

ผประเมน.................................................................

จดทใหคะแนน คะแนนท

ได

ตวคณ คะแนน

รวม

คะแนน

เตม

1. การตงคาการใชงาน HW ใน SIMATIC S7 x 1 10

2. วงจร PLC และ วงจรทออกแบบใน Fluid SIM

4 สามารถ

ทางานรวมกน

x 2 20

3. การกาหนดชอ Address ใน Symbol x 1 10

5. ความถกตองสมบรณของโปรแกรม x 2 20

6. เขยนวงจรไดทนตามเวลาทกาหนด x 1 10

รวม 70

คะแนนรวมทได .................... 1.428 =×

เปอรเซนต =×100100

..................%

เวลามาตรฐาน 60 นาท เวลาทใชในการทางาน ..................นาท

สรปผลการประเมน

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

หมายเหต การเกบคะแนนดวยภาคปฏบตจะตองดความเหมาะสมในดานของเวลาทใชในการอบรม

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

135

แบบทดสอบหลงการเรยน

เรอง การใชงานโปรแกรม PLC SIMATIC Manager S7 – 300 ตอนท 1 (35 คะแนน)

ชอ – สกล ……………………………………………บรษท...................................วนท...................

จงเลอกขอทถกทสดเพยงขอเดยว

1. ขอใด ไมใช ประโยชนของการนาเอาระบบ PLC มาใชงาน

ก. ขนาดระบบเลกลง

ข. ลดเวลาในการสรางและออกแบบ

ค. ทนตอสญญาณรบกวนทางไฟฟา

ง. สามารถใชงานรวมกบคอมพวเตอร

2. PLC สามารถจาแนกขนาดไดโดยใชหลกเกณฑใดเปนตวพจารณา

ข. นาหนก

ค. รนในการผลต

ง. หนวยความจา

จ. ปรมาณการใชไฟฟา

3. การเปรยบเทยบคณสมบตของ PLC แบบ Compact กบ แบบ Modular ขอใด

กลาวผด

ก. PLC แบบ Compact ไมสามารถเพมจานวน I/O ได

ข. PLC แบบ Modular สามารถเพมหรอลดจานวนโมดลได

ค. PLC แบบ Compact มหนวย Input/Output และหนวยตดตอสอสารขอมลแยกกนอยาง

ชดเจน

ง. PLC แบบ Modular สามารถเพมโมดลตางอยบน Rack

4. ขอใดตอไปนไมใชโครงสรางของ PLC

ก. หนวยจายกาลงไฟฟา ข. หนวยความจา

ค. หนวยประมวลผลกลาง ง. หนวยปอนโปรแกรม

5. หนวยความจาใดทตองมแบตเตอรเพอใชเปนไฟเลยงขอมลเมอไฟดบ ไดแก

ก. RAM ข. ROM

ง. EPROM ง. EEPROM

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

136

6. ขอใดตอไปนเปนระบบเลขฐาน 2

ก. 210 ข. 1012

ค. 102 ง. 2101

7. คา 11 ในระบบเลขฐาน 10 มคาเทาใดในเลขฐาน 16

ก. A ข. B

ค. C ง. D

8. จากรปเปนการตอวงจรลอจกแบบใด

ก. AND

ข. OR

ค. NAND

ง. NOR

9. จากรปถาตองการ ให Lamp ทางาน จะตอง กดสวตชหมายเลขใด

ก. S1 ข.S2

ค. S3 ง. S4

10.ภาษาใดตอไปนไมไดอยในมาตรฐาน IEC 1131-3

ก. LD ข. STL

ค. SFC ง. FBD

11. ภาษา STL (Statement List ) ใน PLC คลายกบ ภาษาใดในมาตรฐาน IEC 1131 – 3

ก. FBD ข. LD

ค. IL ง. SFC

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

137

จงใชภาพตอไปนตอบคาถามขอ 12 ถง 13

12. หมายเลขใดคอ Memory

ก. 2 ข. 3

ค. 4 ง. 5

13. หมายเลขใดคอ Mode selector switch

ก. 2 ข. 3

ค. 4 ง. 5

14. จากภาพสวนประกอบหมายเลข 2 คอ

ก. Signal Module(SM) ข. CPU

ค. Power Supply ง. Interface Module (IM)

15. Timer / Counters ใน CPU รนใดทมคาเทากบ 128/128

ก. CPU 312C ข. CPU 313 C

ค. CPU 314 C ง. CPU 315 C

16. ตาแหนงของ Memory Byte 3 Bit 0 เขยนไดในลกษณะใด

ก. M(3.0) ข. M30

ค. M 3.0 ง. M Byte 3. Bit 0

17. ตวเลอกใดตอไปน อธบาย ไดถกตอง

ก. IW 1.2 คอ ตาแหนงของ Input Word 1.Byte 2

ข. QB 0.2 คอ ตาแหนงของ Output Byte 0. Bit 2

ค. QD 1 คอ Output double word 1

ง. I1 คอ Input Bit 1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

138

18. การเขยนโปรแกรมแบบใดทงายตอการปรบปรง แกไข หรอ

ตรวจสอบในขณะทโปรแกรมมปญหา

ก. แบบ Linear Programming

ข. แบบ Partitioned Programming

ค. แบบ Structure Programming

ง. ขอ ข. กบ ค. ถกตอง

19. ถาตองการเปลยนมมมอง และ การปด-เปด Tool bar ของโปรแกรมตองเขาไปเปลยนแปลงท

เมนใด

ก. File ข. View

ค. Option ง. Window

20. ถาตองการใชคาสงลกษณะพเศษ ใหกบ Input จะตองคลกทสญลกษณใดตอไปน

ก. ข.

ค. ง.

21. ถาตองการจดเรยงหนาตางทแสดงการทางานในหนาจอใหมองเหนทง หมดโดยไมซอนกน

จะตองคลกทสญลกษณใด

ก. ข.

ค. ง.

22. จากภาพหมายเลข 3 คอสวนใด

ก. Menu Bar

ข. Tool Bar

ค. Hardware Catalog

ง. Hardware Configuration

1

4

2

3

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

139

23. จากภาพหมายเลข 1 คอสวนใด

ก. Block title

ข. Network comments

ค. LAD elements ง. Network title

24.ถาตองการเพมเตมสวนตางๆของโปรแกรม เชน Network , Program Element จะตองเลอกท

คาสงใด

ก. ข.

ค. ง.

25. ถาตองการใชคาสง Logic NOT ใหกบ Input จะตองคลกทสญลกษณใดตอไปน

ก. ข.

ค. ง.

26 การทางานในขอใด สอดคลอง กบวงจรทกาหนด

ก. S1 On ทาให Lamp On ข. S1 On ทาให Lamp off

ค. S1 off ทาให Lamp off ง. M0.0 On ทาให Lamp On

1

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

140

27 ขอใดตอไปนกลาวไดถกตอง

ก. คาสง Set จะทาใหโอเปอรแรนดนนมสถานะเปน 0 จนกวาจะมคาสงทางลอจกมา

กระทา

ข. คาสง Reset ใชงานคกบคาสง Set เทานน

ค. คาสง Set ใชไดกบ Timer , Counter และ memory

ง. คาสง Reset สามารถใช Reset timer , Counter และ Memory

28 ขอใดเปนการทางานของ RS flip flop

ก. เปนคาสงทใหความสาคญกบการ Set

ข. เปนคาสงทใหความสาคญกบการ Reset

ค. เปนคาสงทใหความสาคญกบสถานะของ Output

ง. เปนคาสงทใหความสาคญกบสถานะของ Input

จากภาพ ใชตอบคาถามขอท 29,30

29. ถาตองการ Reset การทางานตว Timer จะตองปอนสญญาณทขาใด

ก. S ข. TV

ค. R ง. BI

30. การปอนคาเวลาของ TIMER ทขาสญญาณ ใด

ก. S ข. TV

ค. R ง. BCD

31. คาสง Counter แบบ S_CUP มการทางานตามขอใดตอไปน

ก. ทาการนบขนอยางเดยว

ข. ทาการนบลง อยางเดยว

ค. ทางานไดทงนบขนและนบลง

ง. ถกทกขอ

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

141

32. ถาตองการตดการทางานของ Q 2.4โดยใชคาสง Move จะตองปอนคาในลกษณะใด

ก. ข.

ค. ง.

33 ขอใดตอไปน กลาวถก เกยวกบคาสง Jump Operation

ก. คาสง JMP เมอเกดการทางานจะทาการขามบรรทดไปยงบรรทด เปาหมาย

ข. คาสง JMPN เมอเกดการทางานจะขามบรรทด

ค. การกาหนดชอ ใน LABEL จะตองมความยาวไมนอยกวา 4 ตวอกษร

ง. การกาหนดชอใน LABEL จะตองขนตนชอดวยตวเลขหรอสญลกษณ

34.การปอนคาในสญลกษณ Comparison Operation แบบ 32 Bit ท ขาสญญาณ IN1 และ IN2

ขอใดถกตอง

ก. ข.

ค. ง.

35.ถาตองการเปรยบเทยบขอมล 2 คา ในคาสง Comparison Operation โดยเมอ IN 1 มากกวา

หรอเทากบ IN2 ให Q ทางานทนทจะตองใชสญลกษณใด

ก. ข.

ค. ง.

0 Q2 0 Q2.4

0 QB2.4 0 QB2

IW0

IW0

TD0

TD1

ID0

ID0 Q1

Q0

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

142

ตอนท 2 (เตม 65 คะแนน)

แบบทดสอบท1

เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน LAB1 Distributing station

ชอ……………………………………………… บรษท.......................... วน/เดอน/ป....................

คาสง

1. จงตงคา Hardware ใน SIMATIC Manager โดยใช CPU SIEMEN รนเดยวกบสถานฝก

2. ทาการเขยนคาสงควบคมการทางานโดยใชภาษา LAD

3. จงกาหนดชอ Address ใน Symbol ของโปรแกรม PLC SIMATIC S7-300

4. จงออกแบบโปรแกรม PLC จาลองการทางานในสถาน Distributing รวมกบโปรแกรม

Fluid SIM 4

6. จงออกแบบโปรแกรม PLC ควบคมการทางานในสถาน Distributing ตามขนตอนการ

ทางานทกาหนด

เครองมอ/อปกรณ

7 1

6 2

3

5

4 8

9

1

1. Stack แขนดนชนงาน

2. หว Vacuum

3. แขนเหวยง

4. Main Valve นวเมตก

5. วาลว Vacuum

6. Sensor ตรวจชนงาน Input

7. กระบอกเกบชนงาน

8. สวตช Start

9. สวตช Stop

10. สวตช Reset

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

143

ตารางแสดง Address ของ Input และ Output ทเชอมตออปกรณภายนอก

STEP การทางานของสถาน Distribution

กด Start เรมทางาน (การทางานจะเรมไดตองมชนงานใน Magazine)

Step 1: แขนเหวยง Out

Step 2: กระบอกสบดนชนงานเคลอนทออก

Step 3: แขนเหวยง

Step 4: Vacuums ทางานดดชนงาน

Step 5: กระบอกสบดนชนงานเคลอนทเขา

Step 6: แขนเหวยง Out ชนงานออก

Step 7: ปลอยชนงานโดยตด Vacuums

Step 8: แขนเหวยงเขาตาแหนงเรมตน

จบการทางาน

หมายเหต ในกรณทมชนงานยงไมหมดใหทางานจนกวาจะนาชนงานออกจนหมดจงหยดทางาน

เพอเรมกด Start

Address อปกรณ Input

I 0.1 กระบอกดนชนงาน IN

I 0.2 กระบอกดนชนงาน OUT

I 0.3 Vacuum Sensor

I 0.4 Sensor แขนเหวยง IN

I 0.5 Sensor แขนเหวยง OUT

I 0.6 Magazine Sensor

I 1.0 Start Switch

I 1.1 Stop Switch

I 1.3 Reset Switch

Address อปกรณ Output

Q 0.0 กระบอกดนชนงาน

Q 0.1 Vacuum On

Q 0.2 Vacuum Off

Q 0.3 แขนเหวยง IN

Q 0.4 แขนเหวยง OUT

Q 1.0 Start Lamp

Q 1.1 Reset Lamp

Q 1.3 Reset Lamp

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

144

แบบทดสอบท2

เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน LAB2 Handling Station

ชอ……………………………………………… บรษท...................... วน/เดอน/ป....................

คาสง

1. จงตงคา Hardware ใน SIMATIC Manager โดยใช CPU SIEMEN รนเดยวกบสถานฝก

2. ทาการเขยนคาสงควบคมการทางานโดยใชภาษา LAD

3. จงกาหนดชอ Address ใน Symbol ของโปรแกรม PLC SIMATIC S7-300

4. จงออกแบบโปรแกรม PLC จาลองการทางานในสถาน Handling รวมกบโปรแกรม Fluid

SIM 4

5. จงออกแบบโปรแกรม PLC ควบคมการทางานในสถาน Handling ตามขนตอนการ

ทางานทกาหนด

เครองมอ/อปกรณ

1. Sensor Handling ออกสด

2. Limit Switch

3. กระบอกสบ 2B2

4. Gripper

5. Receptacle Module เชค Input

6. Sensor Handling เขาสด

7. Slide Module

8. Main Valve นวเมตก

9. สวตช Start

10. สวตช Stop

11. สวตช Reset

12. Handling

6 2

3

4

5

7

8 9

11

10

1

12

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

145

ตารางแสดง Address ของ Input และ Output ทเชอมตออปกรณภายนอก

STEP การทางานของสถาน Handling

กด Start เรมทางาน

Step 1: ชนงานอยบนถาดลาเลยง ทาการเปด Gripper

Step 2: Handling เคลอนทออกสด

Step 3: กระบอกสบ 2B2 เคลอนทลง

Step 4: Gripper จบชนงาน

Step 5: กระบอกสบ 2B2 เคลอนทขน

Step 6: Handling เคลอนทเขาสด

Step 7: กระบอกสบ 2B2 เคลอนทลงวางชนงาน

Step 8: Gripper ปลอยชนงาน

Step 9: กระบอกสบ 2B2 เคลอนทขน และ Reset Step

จบการทางาน

Address อปกรณ Input

I 0.0 Receptacle Module เชค Input

I 0.1 Sensor ออกสด Handling

I 0.2 Sensor เขาสด Handling

I 0.4 Sensor เลอนลงกระบอกสบ 2B2

I 0.5 Sensor เลอนขนกระบอกสบ 2B2

I 0.6 Sensor สง Gripper

I 1.0 Start Switch

I 1.1 Stop Switch

I 1.2 สวตช กญแจ

I 1.3 Reset Switch

I 1.5 Emergency

Address อปกรณ Output

Q 0.0 Handling OUT

Q 0.1 Handling IN

Q 0.2 กระบอกสบ 2B2 เลอนลง

Q 0.3 Gripper

Q1.0 Start Lamp

Q 1.1 Reset Lamp

Q 1.2 Lamp Q1

Q 1.3 Lamp Q2

Q 1.4 Lamp Q4

Q 1.5 Lamp Q5

Q 1.6 Lamp Q6

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

146

แบบทดสอบท3

เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน LAB3 Storing Station

ชอ……………………………………………… บรษท............................... วน/เดอน/ป................

คาสง

1. จงตงคา Hardware ใน SIMATIC Manager โดยใช CPU SIEMEN รนเดยวกบสถานฝก

2. ทาการเขยนคาสงควบคมการทางานโดยใชภาษา LAD

3. จงกาหนดชอ Address ใน Symbol ของโปรแกรม PLC SIMATIC S7-300

4. จงออกแบบโปรแกรม PLC จาลองการทางานในสถาน Storing รวมกบโปรแกรม

Fluid SIM 4

7. จงออกแบบโปรแกรม PLC ควบคมการทางานในสถาน Storing ตามขนตอนการ

ทางานทกาหนด

เครองมอ/อปกรณ

8

9

1

3

2

7

4

5

6

11

13

12

10

8. Box Part

9. Sensor เชค Input

10. Sensor เชค สแบบ off tic

11. สวตช Start

12. สวตช Stop

13. สวตช Reset

1. Sensor เชคส แบบ Capa

2. Sensor B4 Reject ชนงาน

3. Slide Module

4. conveyer

5. กระบอกสบ 2B2

6. Main Valve นวเมตก

7. กระบอกสบ 1B2

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

147

ตารางแสดง Address ของ Input และ Output ทเชอมตออปกรณภายนอก

STEP การทางานของสถาน Storing

กด Start เรมทางาน

Step 1: Input ชนงานท Sensor Input สายพานทางาน

Step 2: สายพานทางานชนงานมาตดท Box Plat เพอเชคส

Step 3: Sensor เชคสในระยะททาการหนวงเวลาของ Box Plat

Step 4: Sensor เชคสสงการใหกระบอกสบเคลอนทออก หลงจากเชคสเรยบรอยแลวเพอทา

ใหชนงานลงในชองทกาหนด

Step 5: Box Plat ปลอยชนงาน และ ปดเพอกนชนงาน

Step 6: ชนงานเคลอนทลงชองเกบชนงานโดยผาน Sensor B4 สงการใหกระบอกสบ

เคลอนทกลบเพอรบคาสงตอไป

จบการทางาน

Address อปกรณ Input

I 0.0 Sensor เชค Input

I 0.1 Sensor เชคส แบบ Capa

I 0.2 Sensor เชค สแบบ off tic

I 0.3 Sensor B4 Reject ชนงาน

I 0.4 Sensor กระบอกสบ 1B2 เขาสด

I 0.5 Sensor กระบอกสบ 1B2 ออกสด

I 0.6 Sensor กระบอกสบ 2B2 เขาสด

I 0.7 Sensor กระบอกสบ 2B2 ออกสด

I 1.0 Start Switch

I 1.1 Stop Switch

I 1.2 กญแจ

I 1.3 Reset Switch

I 1.4 ชองเสยบท 4

I 1.5 Emergency

I 1.6 ชองเสยบท 6

I 1.7 ชองเสยบท 7

Address อปกรณ Output

Q 0.0 Conveyer

Q 0.1 กระบอกสบ 1B2

Q 0.2 กระบอกสบ 2B2

Q 0.3 Box Part

Q 0.4 Sensor ระหวาง Station

Q 0.7 Sensor A1

Q 1.0 Start Lamp

Q 1.1 Reset Lamp

Q 1.2 Lamp Q1

Q 1.3 Lamp Q2

Q1.4 Lamp Q4

Q1.5 Lamp Q5

Q 1.6 Lamp Q6

Q 1.7 Lamp Q7

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

148

แบบทดสอบท4

เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน LAB4 Testing Station

ชอ……………………………………………… บรษท................................. วน/เดอน/ป.............

คาสง

1. จงตงคา Hardware ใน SIMATIC Manager โดยใช CPU SIEMEN รนเดยวกบสถานฝก

2. ทาการเขยนคาสงควบคมการทางานโดยใชภาษา LAD

3. จงกาหนดชอ Address ใน Symbol ของโปรแกรม PLC SIMATIC S7-300

4. จงออกแบบโปรแกรม PLC จาลองการทางานในสถาน Testing รวมกบโปรแกรม Fluid

SIM 4

6. จงออกแบบโปรแกรม PLC ควบคมการทางานในสถาน Testing ตามขนตอนการ

ทางานทกาหนด

เครองมอ/อปกรณ

3

1

5

2

4

3 4 5

1 2

6

1. ลฟตยกชนงาน

2. Sensor เชคชนงาน

- Sensor สนาเงนเชค Input

- Sensor สเงนเชค สะทอนแสง

3. Sensor เชคความสงของชนงาน

4. รางสงชนงานออกดานลางเมอไมไดคาตามทกาหนด

5. รางสงชนงานดานบน เมอไดคาตามทกาหนด

6. Sensor เชคแขนเหวยง

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

149

ตารางแสดง Address ของ Input และ Output ทเชอมตออปกรณภายนอก

STEP การทางานของสถาน Testing

กด Start เรมทางาน

Step 1 : เชคชนงานโดย Sensor

Step 2 : ถามชนงานลฟตยกขนเพอเชคความสงของชนงาน

Step 3 : ถาความสงชนงานไดตามคาทกาหนดให กระบอกสบดนชนงานดนชนงานออกไปท

รางดานบนพรอมทงเปด ลมทรางดานบนดวย

Step 4 : ถาชนงานไมไดตามทกาหนดใหลฟตเลอนลง กระบอกสบดนชนงานดนชนงาน

ออกไปทรางดานลาง

Step 5 : กระบอกสบดนชนงานดนชนงานออกไปทรางดานลาง

Step 6 : กระบอกสบเคลอนทเขาพรอมทง Reset ทงหมดพรอมเรมทางานใหม

จบการทางาน

หมายเหต จะตองหนวงเวลาทกครงทกระบอกสบดนชนงานออกเพราะเปนกระบอกสบทางเดยว

Address อปกรณ Input

I 0.0 Sensor เชคชนงาน Input

I 0.1 Reflax

I 0.2 Sensor เชคแขนเหวยง

I 0.3 เชคความสงชนงาน

I 0.4 Sensor เชคความสงลฟต

I 0.6 กระบอกสบ ดนชนงาน

I 1.0 Start Switch

I 1.1 Stop Switch

I 1.2 กญแจ

I 1.3 Reset Switch

I 1.4 ชองเสยบท 4

I 1.5 Emergency

I 1.6 ชองเสยบท 6

I 1.7 ชองเสยบท 7

Address อปกรณ Output

Q 0.0 ลฟตลงสด

Q 0.1 ลฟตขนสด

Q 0.2 กระบอกสบดนชนงาน

Q 0.3 อากาศทรางสงชนงานดานบน

Q 1.0 Start Lamp

Q 1.1 Reset Lamp

Q 1.2 Lamp Q1

Q 1.3 Lamp Q2

Q 1.4 Lamp Q4

Q 1.5 Lamp Q5

Q 1.6 Lamp Q6

Q 1.7 Lamp Q7

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

150

แบบทดสอบท5

เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน LAB5 Processing Station

ชอ……………………………………………… บรษท........................ วน/เดอน/ป........................

คาสง

1. จงตงคา Hardware ใน SIMATIC Manager โดยใช CPU SIEMEN รนเดยวกบสถานฝก

2. ทาการเขยนคาสงควบคมการทางานโดยใชภาษา LAD

3. จงกาหนดชอ Address ใน Symbol ของโปรแกรม PLC SIMATIC S7-300

4. จงออกแบบโปรแกรม PLC จาลองการทางานในสถาน Processing รวมกบโปรแกรม

Fluid SIM 4

5. จงออกแบบโปรแกรม PLC ควบคมการทางานในสถาน Processing ตามขนตอนการ

ทางานทกาหนด

เครองมอ/อปกรณ

ตารางแสดง Address ของ Input และ Output ทเชอมตออปกรณภายนอก

1

6

4

5

2

10

9

8 3

7

11

13

12

1. สวานไฟฟา

2. มอเตอรเลอนตาแหนงสวาน

3. แขนประคองขณะเจาะ

4. Sensor ตรวจชนงาน NO 1

5. แขนเกบชนงาน

6. Sensor จบตาแหนง Rotary

7. Rotary

8. Sensor ตรวจชนงาน NO 2

9. Sensor ตรวจชนงาน NO 3

10. แขนตอกนาศนย

11. สวตซ Start

12. สวตช Stop

13. สวตช Reset

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

151

STEP การทางานของสถาน Processing

กด Start เรมทางาน

Step 1 : Rotary หมน และหยดหนวงเวลา เมอครบตามเวลาทกาหนดจะเรมหมนตอและหยด

สลบกนไป

Step 2 : เมอ Rotary หยดหมนอยในตาแหนง ตวตอกนาศนย จะสงใหตวตอกทางาน

Step 3 : ตอกเสรจสงชนงานเขาเครองเจาะ โดยให Rotary หมน

Step 4 : แขนประคองจบชนงาน สวานเคลอนทลงเจาะ และเคลอนทขน

Step 5 : Rotary หมนชนงานทผานกระบวนการเจาะมาใหแขนเกบชนงานปดชนงานออกจาก

Rotary

จบการทางาน

หมายเหต กดปมสตารททางาน เมอทางานครบตามจานวนทตงไวใหหยดทางานทงหมด

Address อปกรณ Input

I 0.0 Sensor ตรวจชนงาน NO.1

I 0.1 Sensor ตรวจชนงาน NO. 2

I 0.2 Sensor ตรวจชนงาน NO. 3

I 0.3 Sensor สวานเลอนขน

I 0.5 Sensor เชค Rotary

I 0.6 Sensor เชคตวตอกนาศนยเลอนลง

I 1.0 Start Switch

I 1.1 Stop Switch

I 1.2 กญแจ

I 1.3 Reset Switch

I 1.4 ชองเสยบท 4

I 1.5 Emergency

I 1.6 ชองเสยบท 6

I 1.7 ชองเสยบท 7

Address อปกรณ Output

Q 0.0 สวาน ON

Q 0.1 Rotary

Q0.2 สวานเลอนลง

Q 0.3 สวานเลอนขน

Q 0.4 แขนประคอง

Q 0.5 ตวตอกนาศนย

Q 0.6 แขนเกบชนงาน

Q 1.0 Start Lamp

Q 1.1 Reset Lamp

Q 1.2 Lamp Q1

Q 1.3 Lamp Q2

Q1.4 Lamp Q4

Q 1.5 Lamp Q5

Q 1.6 Lamp Q6

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

152

แบบประเมนผลการฝกปฏบต ตอนท 2 เรอง การเขยนโปรแกรมควบคมการทางาน .................................................................... การประเมนผล การทดสอบภาคปฏบต ชอ – นามสกล................................................................................วนท................................ บรษท ............................................................................ผประเมน...................................................

จดทใหคะแนน คะแนนทได ตวคณ คะแนนรวม คะแนน

เตม 1. การตงคาการใชงาน HW ใน SIMATIC S7 x 1 10

2. วงจร PLC และ วงจรทออกแบบใน Fluid SIM

4 สามารถ ทางานรวมกน x 2 20

3. การกาหนดชอ Address ใน Symbol x 1 10

4. สถาน...................... ทางานไดถกตองตาม Step

ทกาหนด

x 3 30

5. ความถกตองสมบรณของโปรแกรม x 2 20

6. เขยนวงจรไดทนตามเวลาทกาหนด x 1 10

รวม 100

คะแนนรวมทได ....................

1.54

=

เปอรเซนต =×100100

..................%

เวลามาตรฐานทง 2 ตอน 180 นาท เวลาทใชในการทางาน ..................นาท สรปผลการประเมน .............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

.............................................................................................................................................................

หมายเหต แบบประเมนทสรางขนสามารถใชเปนแบบฟอรมในการสงเกตการณปฏบตของตอนท 2

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

153

เกณฑการใหคะแนน 1. การประเมนผลจะใหคะแนนในการตรวจสอบรายละเอยดภายในโปรแกรมโดยแตละจด

มเกณฑการใหคะแนนนบเปนครง ของการผดพลาดซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

ไมผดพลาดเลยได 10 คะแนน

ผดพลาด 1 ครง 7 คะแนน

ผดพลาด 2 ครง 4 คะแนน

ผดพลาด 3 ครง หรอ มากกวา 1 คะแนน

ไมทาอยางใดเลย 0 คะแนน

2. การประเมนผลในการ Run โปรแกรม โดยแตละจดมเกณฑการใหคะแนนนบเปนครง

ของการผดพลาด ซงมเกณฑการใหคะแนนดงน

ไมผดพลาดเลยได 10 คะแนน

ผดพลาด 1 ครง 7 คะแนน

ผดพลาด 2 ครง 4 คะแนน

ผดพลาด 3 ครง หรอ มากกวา 1 คะแนน

ไมทาอยางใดเลย 0 คะแนน

3. เวลาทใชในการปฏบตงาน โดยคดเวลา ตงแตเรมเปดโปรแกรม SIMTIC Manager จน

กระทงทดลอง Run โปรแกรมทสถานจาลอง โดยใชเวลาทงสนเทาใดโดยมเกณฑการใหคะแนน

ดงน

ใชเวลาเทากบหรอนอยกวาทกาหนดได 10 คะแนน

ใชเวลามากกวาทกาหนด 5 นาท ได 7 คะแนน

ใชเวลามากกวาทกาหนด 10 นาท ได 4 คะแนน

ใชเวลามากกวาทกาหนด 15 นาท ได 1 คะแนน

ใชเวลามากกวาทกาหนด 20 นาท ขนไป 0 คะแนน

4. เมอผเรยนปฏบตสนสดใหผประเมนนาคะแนนทไดคณดวยตวคณแลวใสในชอง

คะแนนรวม

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

154

5. คดคะแนนทไดทงหมดเปนเปอรเซนต แลวเทยบเปนเกรดดงน

เปอรเซนต เกรด ผลงาน

85 ขนไป 4 ด คณภาพดมาก

70 – 84 3 อยในขนใชได และมคณภาพสงกวาระดบเฉลย

60 – 69 2 อยในขนปานกลางไมเหนจดผดพลาดอยางเดนชด หรอยอมรบ

ในผลงาน

50 – 59 1 อยในขนตา คณภาพงานใชไมได

ตากวา 49 0 ผลงานไมสาเรจ หรอไมพอใจผลงาน

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

155

เฉลย แบบฝกหดหลงการเรยน

1. ง. 21. ง.

2. ข. 22. ค.

3. ค. 23. ง.

4. ข. 24. ก.

5. ง. 25. ก.

6. ก. 26. ค.

7. ข. 27. ง.

8. ค. 28. ก.

9. ง. 29. ค.

10. ก. 30. ข.

11. ก.

12. ก.

13. ข.

14. ง.

15. ข.

16. ง.

17. ก.

18. ข.

19. ค.

20. ข.

สวพ.

มทร.ส

วรรณภ

ม

156

เฉลย แบบทดสอบการเรยน ตอน 1

21. ค. 21. ค.

22. ค. 22. ค.

23. ค. 23. ค.

24. ง. 24. ง.

25. ก. 25. ค.

26. ง. 26. ข.

27. ข. 27. ง.

28. ก. 28. ก.

29. ง. 29. ค.

30. ข. 30. ข.

31. ค. 31. ค.

32. ข. 32. ง.

33. ค. 33. ก.

34. ข. 34. ง.

35. ก. 35. ข.

36. ค.

37. ค.

38. ง.

39. ข.

40. ก.