Upload
others
View
4
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
การบญชเบองตน 1
โดย กานตนภส บญลก
สงวนลขสทธในประเทศไทยตาม พ.ร.บ. ลขสทธ © พ.ศ. 2557 โดย กานตนภส บญลก
หามคดลอก ลอกเลยน ดดแปลง ทาซา จดพมพ หรอกระทาอ�นใด โดยวธการใดๆ ในรปแบบใดๆ
ไมวาสวนหนงสวนใดของหนงสอเลมน เพ�อเผยแพรในส�อทกประเภท หรอเพ�อวตถประสงคใดๆ
นอกจากจะไดรบอนญาต
ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต
กานตนภส บญลก.
การบญชเบองตน 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557. 1. การบญช. I. ช�อเร�อง.
657
ISBN (e-book) : 978-616-08-1951-5
ผลตและจดจาหน�ายโดย
อาคารทซไอเอฟ ทาวเวอร ชน 19 เลขท 1858/87-90 ถนนบางนา-ตราด แขวงบางนาเขตบางนา กรงเทพฯ 10260 โทรศพท 0-2739-8000
[หากมคาแนะนาหรอตชม สามารถตดตอไดท comment@se–ed.com]
น 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557.น 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557.น 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557.
ขอมลทางบรรณานกรมของหอสมดแหงชาต
กานตนภส บญลก.
การบญชเบองตการบญชเบองตการบญชเบองตน 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557.น 1. -- กรงเทพฯ : ซเอดยเคชน, 2557.1. การบญช.
ช�อเร�อง.
การบญชเบองตการบญชเบองตการบญชเบองตการบญชเบองตการบญช
การบญชเบองตการบญชการบญชการบญช
การบญชเบองตการบญชเบองตการบญชเบองตการบญช
การบญชเบองตการบญช
การบญชเบองตการบญช
2201-1002 บญชเบองตน 1
จดประสงครายวชา
1. มความรความเขาใจเกยวกบหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบ
กจการเจาของคนเดยวประเภทธรกจบรการ
2. มทกษะปฏบตงานบญชเบองตนตามหลกการบญชทรบรองทวไปส�าหรบ
กจการเจาของคนเดยวประเภทธรกจบรการ
3. มกจนสยความมระเบยบ ละเอยดรอบคอบ มวนย ตรงตอเวลา และมเจตคตท
ดตอวชาชพบญช
มาตรฐานรายวชา
1. เขาใจหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�าบญชส�าหรบกจการเจาของคน
เดยวประเภทธรกจบรการ
2. บนทกรายการคาในสมดรายวนทวไป สมดเงนสด 2 ชอง และผานรายการไป
บญชแยกประเภททเกยวของ
3. ท�ากระดาษท�าการชนด 6 ชอง และรายงานทางการเงน
4. ปดบญชเมอสนงวดบญช
ค�าอธบายรายวชา
ศกษาความหมายและจดประสงคของการบญช ประโยชนของขอมลการบญช ขอ
สมมตตามแมบทการบญช ความหมายของสนทรพย หนสน และสวนของเจาของ สมการ
บญชและงบดล การวเคราะหรายการคา การจดบนทกรายการคาตามหลกบญชคของธรกจ
บรการเจาของคนเดยวในสมดรายวนทวไป และผานรายการไปบญชแยกประเภท งบทดลอง
สมดเงนสด 2 ชอง กระดาษท�าการ 6 ชอง การปดบญช งบการเงน และสรปวงจรบญช
กการ วธการ และขนตอนการจดท�
เดยวประเภทธรกจบรการ
บญชส�าหรบกจการเจาของคน
มาตรฐานรายวชา
เขาใจหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�เขาใจหลกการ วธการ และขนตอนการจดท�เขาใจหล
เดยวประเภทธรกจบรการ
หรบกจการเจาของคนกการ วธการ และขนตอนการจดท�
ดตอวชาชพบญช
มาตรฐานรายวชา
1. เขาใจหล
เดยวประเภทธรกจบรการ
มาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชา
1.1.
มาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชามาตรฐานรายวชา
1.1.
มาตรฐานรายวชา
1.
ค�ำน�ำ 5
หนงสอวชา บญชเบองตน 1 (รหส 2201–1002) เลมน เขยนขนตรงตามหลกสตรของ
ส�านกงานคณะกรรมการการอาชวศกษา โดยเนอหาภายในเลมประกอบดวย ความรเบองตนเกยวกบ
การบญช สมการบญชและงบดล การวเคราะหรายการคา การบนทกรายการคาในสมดรายวนทวไป
การผานรายการจากสมดรายวนทวไปไปบญชแยกประเภท งบทดลอง กระดาษท�าการและงบการ
เงน การปดบญช และสมดเงนสด 2 ชอง พรอมทงมแบบฝกหดทายบทและใบงาน
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
ตดตอขอรบไดท ฝายขาย บรษท ซเอดยเคชน จ�ากด (มหาชน) โทร. 0–2739–8387
กานตนภส บญลก
ค�ำน�ำ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
เงน การปดบญช และสมดเงนสด 2 ชอง พรอมทงมแบบฝกหดทายบทและใบงาน
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
เงน การปดบญช และสมดเงนสด 2 ชอง พรอมทงมแบบฝกหดทายบทและใบงาน
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ขอบพระคณยง หากอาจารยผสอนตองการเฉลยแบบฝกหดทายบท และใบประเมนผลใบงาน สามารถ
ตดตอขอรบไดท ฝายขาย บรษท ซเอดยเคชน จ�
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
ผเขยนหวงวาหนงสอเลมนจะใหความรพนฐานทางการบญชได และเปนประโยชนในการ
ศกษาในระดบทสงขนตอไป หากมขอบกพรองหรอมขอเสนอแนะ ผเขยนยนดนอมรบดวยความ
สำรบญ 7
สำรบญ
บทท 1 ควำมรเบองตนเกยวกบกำรบญช ............................................111.1 ควำมหมำยและวตถประสงคของกำรบญช...............12
1.2 ประวตของกำรบญช...............14
1.3 ขอสมมตตำมแมบทกำรบญช(Assumption)...............14
1.4 พระรำชบญญตกำรบญช...............15
ขอแนะน�ำในกำรเรยนวชำบญช...............26
ค�ำศพทเฉพำะ...............27
แบบฝกหดทำยบท...............28
ใบประเมนผลใบงำนท1...............31
ใบประเมนผลใบงำนท2...............32
บทท 2 สมกำรบญชและงบดล ..............................................................332.1 ควำมหมำยของสนทรพยหนสนและสวนของเจำของ...............34
2.2 สมกำรบญช(AccountingEquation)...............35
2.3 งบดล(BalanceSheet)...............39
ค�ำศพทเฉพำะ...............45
แบบฝกหดทำยบท...............46
ใบประเมนผลใบงำนท3...............52
ใบประเมนผลใบงำนท4...............53
ใบประเมนผลใบงำนท5...............54
รบญช...............15
บญช...............26
ชบญญตกำรบญช
ขอแนะน�ำในกำรเรยนวชำบญช
ำะ...............27
1.3 ขอสมมตต
1.4 พระร
ขอแนะน�ำในก
ค�ำศพทเฉพ
แบบฝกหดท
ขอแนะน�ำในกขอแนะน�ำในกขอแนะน�ำในก
ค�ำศพทเฉพ
ขอแนะน�ำในกขอแนะน�ำในก
ค�ำศพทเฉพ
ขอแนะน�ำในก
ค�ำศพทเฉพ
8 บญชเบองตน1
บทท 3 กำรวเครำะหรำยกำรคำ ............................................................553.1 รปแบบของกจกำรคำ...............56
3.2 รำยกำรคำ(BusinessTransaction)...............56
3.3รำยกำรทไมใชรำยกำรคำ(Non-BusinessTransaction)...............57
3.4กำรวเครำะหรำยกำรคำ(BusinessTransactionAnalysis)...............57
3.5กำรก�ำหนดหมวดหมและกำรก�ำหนดเลขทบญช...............63
ค�ำศพทเฉพำะ...............65
แบบฝกหดทำยบท...............66
ใบประเมนผลใบงำนท6...............73
ใบประเมนผลใบงำนท7...............74
บทท 4 กำรบนทกรำยกำรคำในสมดรำยวนทวไป ................................754.1ควำมหมำยและประเภทของสมดรำยวนขนตน...............76
4.2รปแบบของสมดรำยวนทวไป...............77
4.3ประโยชนของสมดรำยวนและวธบนทกรำยกำรคำในสมดรำยวนทวไป...............78
4.4รำยกำรเปดบญชในสมดรำยวนทวไป(OpeningEntry)...............80
ค�ำศพทเฉพำะ...............85
แบบฝกหดทำยบท...............86
ใบประเมนผลใบงำนท8...............94
ใบประเมนผลใบงำนท9...............95
บทท 5 กำรผำนรำยกำรจำกสมดรำยวนทวไปไปบญชแยกประเภท ....975.1ควำมหมำยและชนดของบญชแยกประเภท...............98
5.2รปแบบของบญชแยกประเภท...............98
5.3วธกำรผำนรำยกำรจำกสมดรำยวนทวไปไปบญชแยกประเภท...............99
ค�ำศพทเฉพำะ...............114
ในสมดรำยวนทวไปยและประเภทของสมดรำยวนขนตน
77
...............................................76
ำยกำรคำรคำรค ในสมดรำในสมดรำยและประเภทของสมดร
รปแบบของสมดรำยวนทวไป
................................75ยวนขนตน...............
บทท 4 กำรบนทกรควำมหม
4.2 รปแบบของสมดร
4.3 ประโยชนของสมดร
4.14.1 คว4.1 คว
รบนทกรคว4.1 คว
ำ4.1 คว
สำรบญ 9
แบบฝกหดทำยบท...............115
ใบประเมนผลใบงำนท10...............121
ใบประเมนผลใบงำนท11...............122
บทท 6 งบทดลอง .............................................................................. 1256.1ควำมหมำยและรปแบบของงบทดลอง...............126
6.2กำรหำยอดคงเหลอของบญชแยกประเภทดวยดนสอ(PencilFooting)...............127
6.3วธกำรจดท�ำงบทดลอง...............132
6.4กำรหำขอผดพลำดเมองบทดลองไมเทำกน...............134
6.5ประโยชนของกำรจดท�ำงบทดลอง...............135
ค�ำศพทเฉพำะ...............136
แบบฝกหดทำยบท...............137
ใบประเมนผลใบงำนท12...............146
ใบประเมนผลใบงำนท13...............147
บทท 7 กระดำษท�ำกำรและงบกำรเงน ................................................. 1497.1ควำมหมำยและประโยชนของกระดำษท�ำกำร...............150
7.2รปแบบของกระดำษท�ำกำร6ชอง...............150
7.3ขนตอนและวธกำรท�ำกระดำษท�ำกำรชนด6ชอง...............151
7.4งบกำรเงน(FinancialStatement)...............155
7.5งบก�ำไรขำดทน(IncomeStatement,Port&LossStatement)...............155
7.6ควำมหมำยของรำยกำรยอในงบก�ำไรขำดทน...............159
7.7งบดล(BalanceSheet)...............161
ค�ำศพทเฉพำะ...............165
แบบฝกหดทำยบท...............166
ใบประเมนผลใบงำนท14...............173
ใบประเมนผลใบงำนท15...............174
137
...............146
...............147
แบบฝกหดทำยบท...............
ใบประเมนผลใบงำนท 12...............
ใบประเมนผลใบงำนท 13...............
ค�ำศพทเฉพ
แบบฝกหดท
ใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบงใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบงใบประเมนผลใบงใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบง
ใบประเมนผลใบง
10 บญชเบองตน1
บทท 8 กำรปดบญช ........................................................................... 1758.1กำรปดบญช(ClosingEntries)...............176
8.2งบทดลองหลงปดบญช(Post–ClosingTrialBalance)...............185
8.3วงจรบญช(AccountingCycle)...............186
ค�ำศพทเฉพำะ...............188
แบบฝกหดทำยบท...............189
ใบประเมนผลใบงำนท16...............196
ใบประเมนผลใบงำนท17...............197
บทท 9 สมดเงนสด 2 ชอง ................................................................ 1999.1สมดเงนสด2ชอง(TwoColumnCashBook)...............200
9.2กำรผำนรำยกำรจำกสมดเงนสด2ชองไปบญชแยกประเภททวไป...............207
ค�ำศพทเฉพำะ...............211
แบบฝกหดทำยบท...............212
ใบประเมนผลใบงำนท18...............221
ใบประเมนผลใบงำนท19...............222
บรรณำนกรม ...................................................................................... 223
กสมดเงนสด 2 ชองไปบญชแยกประเภททวไปชองไปบญชแยกประเภททวไป...............ยกำรจำกสมดเงนสด
...............211
ยบท...............212
...............207
9.1 สมดเงนสด
9.2 กำรผำนร
ค�ำศพทเฉพำะ
แบบฝกหดท
ใบประเมนผลใบง
ค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพ
ำ
ค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพค�ำศพทเฉพ
แบบฝกหดท
9.2
ค�ำศพทเฉพ
แบบฝกหดท
สาระส�าคญ
ในปจจบนทกธรกจมการแขงขนกนสงมาก และหวใจส�าคญของการประกอบธรกจคอมงหวงผลก�าไร ดงนนการบญชจงมความส�าคญอยางมากในการประกอบธรกจ เพอใหทราบถงผลการด�าเนนงานและฐานะทางการเงนของการประกอบธรกจ ทกธรกจทกกจการจงจ�าเปนตองมการรวบรวมขอมล บนทก จ�าแนก และสรปขอมล เพอใหขอมลทางการเงนแกบคคลทเกยวของ
จดประสงคการเรยนร
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
3. ขอสมมตตามแมบทการบญช
4. พระราชบญญตการบญช
5. ขอแนะน�าในการเรยนวชาบญช
จดประสงคเชงพฤตกรรม
1. อธบายความหมายและวตถประสงคของการบญชได
2. บอกประวตความเปนมาของการบญชได
3. อธบายขอสมมตตามแมบทการบญชได
4. บอกพระราชบญญตการบญช 2547 ได
5. แนะน�าการเรยนวชาบญชได
เนอหาสาระ
ความหมายและวตถประสงคของการบญช ประวตของการบญช ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption) และพระราชบญญตการบญช
1ความรเบองตน เกยวกบการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
จดประสงคการเรยนร
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
จดประสงคการเรยนร
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
3. ขอสมมตตามแมบทการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
1. ความหมายและวตถประสงคของการบญช
2. ประวตของการบญช
12 บญชเบองตน 1
1.1 ความหมายและวตถประสงคของการบญช
1.1.1 ความหมายของการบญชเมอพดถง “การบญช” บคคลทวไปจะนกถงตวเลข และคดวายาก บางคนไมอยากเรยนบญช
เพราะคดวาตนเองไมเกงคณตศาสตร ไมถนดในเรองการคดค�านวณ ซงในความเปนจรงการเรยน
วชาบญชไมไดยากอยางทหลายคนคด ความหมายของการบญชมค�าจ�ากดความมากมายตามหลก
วชาการ แตทเปนทยอมรบกนในปจจบนและใชกนโดยทวไปคอ ทสมาคมนกบญชและผสอบบญช
รบอนญาตแหงประเทศไทย (สบช.) ไดใหค�าจ�ากดความของการบญชไว มดงน
การบญช (Accounting) หมายถงศลปะของการเกบรวบรวม บนทก จ�าแนก และท�าสรป
ขอมลอนเกยวกบเหตการณทางเศรษฐกจในรปตวเงน และผลงานขนสดทายของการบญชคอ การ
ใหขอมลทางการเงน ซงเปนประโยชนแกบคคลหลายฝาย และผทสนใจในกจกรรมของกจการ
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา “การบญชเปนศลปะของการจด
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สรปผล พรอมทงตความหมายของผลดงกลาว”
โดยการบญชมความหมายทสรปได 2 ขอดงน
1.การท�าบญช(BookKeeping) เปนหนาทของผท�าบญช (Book Keeper) มล�าดบขน
ตอนดงน
1.การรวบรวม (Collecting) หมายถงการรวบรวมขอมลหรอรายการคาทเกดขนประจ�า
วน และหลกฐานทเกยวกบการด�าเนนธรกจ เชน การซอขายและการรบจายเงน เปนตน
2.การจดบนทก (Recording) หมายถงการน�ารายการคาทเกดขนมาบนทกในสมด
รายวนขนตนใหถกตองตามหลกบญชทรบรองทวไป
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
“การบญชเปนศลปะของการจด
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
“การบญชเปนศลปะของการจด
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
ใหขอมลทางการเงน ซงเปนประโยชนแกบคคลหลายฝาย และผทสนใจในกจกรรมของกจการ
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
บนทกรายการหรอเหตการณทเกยวกบการเงนไวในรปของเงนตรา จดหมวดหมรายการเหลานน
สรปผล พรอมทงตความหมายของผลดงกลาว”
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววาPublic Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววาPublic Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววาPublic Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววาPublic Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววาPublic Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
สมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตของสหรฐฯ (The American Institute of Certified
Public Accountants; AICPA) ไดใหความหมายของการบญชไววา
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 13
3.การจ�าแนก(Classifying) หมายถงการน�ารายการคาทบนทกในสมดรายวนขนตนมา
จ�าแนกเปนหมวดหมของประเภทบญชตางๆ เชน สนทรพย หนสน สวนของเจาของ รายได และ
คาใชจาย
4.การสรปผลขอมล (Summarizing) หมายถงการน�าประเภทหมวดหมทางการบญชท
เกดขนจากการบนทกรายการคานนๆ เพอใหทราบผลการด�าเนนงานและฐานะการเงนของกจการ
2.การใหขอมลทางการเงน เพอประโยชนแกบคคลทเกยวของหลายฝาย เชน ผบรหาร
ผใหก เจาหน รฐบาล และนกลงทน เปนตน นอกจากนขอมลทางการเงนสามารถน�าไปใชประโยชน
ในการวเคราะหทางดานการเงน การจดท�างบประมาณ และการปรบปรงบญช เปนตน
1.1.2 วตถประสงคของการบญชวตถประสงคของการบญช มหลกส�าคญดงน
1. เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�าดบกอนหลงไวเปนหลกฐาน
อางอง
2. เพอควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอด
คงเหลอในบญช
3. เพอทราบผลการด�าเนนงานของกจการ วามก�าไรหรอขาดทนเทาใด
4. เพอทราบฐานะทางการเงนของกจการอยตลอดเวลา เพราะมการบนทกบญชสนทรพย
หนสน และสวนของเจาของ
5. เปนการรวบรวมสถตอนเปนประโยชนแกฝายบรหาร ทจะใหขอมลในการวางแผนการ
ด�าเนนงาน และควบคมกจการใหมประสทธภาพและประสบผลส�าเรจตามความมงหมาย
6. เพอรายงานตอหนวยงานภายนอกทเกยวของ เชน กรมสรรพากร กรมพฒนาธรกจการคา
และผสอบบญชรบอนญาต เปนตน
อจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�
อควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอด
อจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�าดบกอนหลงไวเปนหลกฐาน
อควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอด
อจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�
อควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอด
ดบกอนหลงไวเปนหลกฐาน
อควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอด
วตถประสงคของการบญช มหลกส�
1 เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพ
อางอง
2. เพอควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอดเพอควบคมรกษาสนทรพยของกจการได โดยตองรบผดชอบสนทรพยใหอยครบตามยอดเพ
1. เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพ
อางอง
เพ
อางอง
เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพ1 เพ
อางอง
1 เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพอจดบนทกรายการเกยวกบการเงนทเกดขนเรยงตามล�เพ
อางอง
14 บญชเบองตน 1
1.2 ประวตของการบญชในป ค.ศ. 1494 ลกา ปาซโอล (Luca Pacioli) ชาวอตาเลยน ไดเขยนหนงสอเชงคณตศาสตร
เรอง Summa de Arithmetica Geometrica Proprtionalita ซงสวนหนงไดกลาวถงหลกการบญชค
โดยก�าหนดศพททมาของค�าวา “Debito หมายถงเปนหนง” และ “Credito หมายถงเชอถอ” อนเปน
พนฐานทมาของค�าวา Debit (เดบต) และ Credit (เครดต) ตามหลกการบญชค ซงเปนทยอมรบและ
ถอปฏบตมาจนถงทกวนน ลกา ปาซโอล ไดรบการยกยองวา เปนบดาแหงการบญช
ส�าหรบประเทศไทย การบญชเรมตนเมอมการเปลยนแปลงการปกครอง (เมอวนท 24
มถนายน พ.ศ. 2475) ซงสงผลกระทบตอสภาพเศรษฐกจโดยสวนรวม โดยมการออกกฎหมายให
มการจดเกบภาษเงนไดบคคลธรรมดาและนตบคคล ตาม พ.ร.บ. การบญช พ.ศ. 2482 โดยผทเผย
แพรความรทางดานการบญชในระยะแรกคอ พระยาไชยยศสมบต (เสรม กฤษณามระ) และหลวง
ด�ารอศรานวรรต (ม.ล. ด�าร อศรางกร ณ อยธยา) ไดจดท�าหลกสตรการเรยนการสอนวชาการบญช
เพอเผยแพร ท�าใหคนไทยมความรทางดานการบญช
1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)แมบทการบญชเปนแนวคดส�าหรบการจดท�าและน�าเสนองบการเงน จดท�าโดยคณะกรรมการ
มาตรฐานการบญช ของสมาคมนกบญชและผสอบบญชรบอนญาตแหงประเทศไทย (สภาวชาชพ
บญช) ซงไดจดท�าขนโดยยกเลกมาตรฐานการบญชฉบบท 1 และใหใชแมบทการบญชฉบบนแทน
โดยแมบทการบญชไดก�าหนดขอสมมตไว 2 ขอคอ
1.เกณฑคงคาง (AccrualBasis) รายการและเหตการณทางบญชจะรบรเมอเกดขน
มใชเมอมการรบหรอจายเงนสด โดยรายการตางๆ จะบนทกและแสดงในงบการเงนตามงวดท
เกยวของ เชน การบนทกบญชรายไดและคาใชจายดวยการยดหลกวา รายไดและคาใชจายทเกด
ขนในงวดบญชใด ใหถอเปนรายไดและคาใชจายของงวดบญชนนๆ ไมวาจะรบหรอจายเปนเงนสด
หรอไมกตาม โดยงบการเงนทจดท�าขนตามเกณฑคงคางใหขอมลแกผใชงบการเงน 2 อยางคอ
1. ใหขอมลเกยวกบรายการคาในอดตทเกยวของกบรายรบและจายเงนสด
2. ใหขอมลเกยวกบภาระผกพนทกจการตองจายเปนเงนสดในอนาคต และขอมลเกยวกบ
ทรพยากรทจะไดรบเปนเงนสดในอนาคตดวย
ใหคนไทยมความรทางดานการบญช
1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)
ร อศรางกร ณ อยธยา) ไดจดท�
ใหคนไทยมความรทางดานการบญช
1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)
แพรความรทางดานการบญชในระยะแรกคอ พระยาไชยยศสมบต (เสรม กฤษณามระ) และหลวง
รอศรานวรรต (ม.ล. ด�
เพอเผยแพร ท�าใหคนไทยมความรทางดานการบญช
1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)1.3 ขอสมมตตามแมบทการบญช (Assumption)
เพอเผยแพร ท�าใหคนไทยมความรทางดานการบญชเพอเผยแพร ท�เพอเผยแพร ท� ใหคนไทยมความรทางดานการบญชเพอเผยแพร ท� ใหคนไทยมความรทางดานการบญชเพอเผยแพร ท�าใหคนไทยมความรทางดานการบญชเพอเผยแพร ท�าใหคนไทยมความรทางดานการบญช
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 15
2.การด�าเนนงานตอเนอง(GoingConcern) งบการเงนทจดท�าขนภายใตขอสมมต
ทวา กจการจะด�าเนนงานอยางตอเนองและด�ารงอยตอไปในอนาคต หากกจการมเจตนาจะลมเลก
กจการหรอลดขนาดของกจการอยางมนยส�าคญ งบการเงนตองจดท�าขนโดยใชเกณฑอน และตอง
เปดเผยหลกเกณฑทใชในงบการเงนนนๆ
1.4 พระราชบญญตการบญชพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 เปนกฎหมายใหมทประกาศใชทดแทนพระราช
บญญตผสอบบญช พ.ศ. 2505 มทงหมด 78 มาตรา จดแบงเปน 9 หมวดและบทเฉพาะกาล สรป
สาระส�าคญไดดงน
ค�านยามของ “วชาชพบญช” หมายถงวชาชพในดานการท�าบญช ดานการสอบบญช ดาน
การบญชบรหาร ดานการวางระบบบญช ดานการบญชภาษอากร และดานการศกษาและเทคโนโลย
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�าคญ รฐมนตร
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�าหนดบรการเกยวกบการบญชดานนนเพมเตมขนใน
ค�านยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
1.4.1 หมวด 1 สภาวชาชพบญชสภาวชาชพบญชมฐานะเปนนตบคคล มวตถประสงคเพอสงเสรมและพฒนาวชาชพบญช
และมอ�านาจหนาทดงตอไปน
1. สงเสรมการศกษา การอบรม และการวจยเกยวกบวชาชพบญช
2. สงเสรมความสามคคและผดงเกยรตของสมาชก จดสวสดการและการสงเคราะหระหวาง
สมาชก
3. ก�าหนดมาตรฐานการบญช มาตรฐานการสอบบญช และมาตรฐานอนทเกยวกบวชาชพ
บญช
4. ก�าหนดจรรยาบรรณผประกอบวชาชพบญช
5. รบขนทะเบยนการประกอบวชาชพบญช ออกใบอนญาต พกใช หรอเพกถอนใบอนญาต
ผประกอบวชาชพบญช
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�าหนดบรการเกยวกบการบญชดานนนเพมเตมขนใน
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
หนดบรการเกยวกบการบญชดานนนเพมเตมขนใน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�าคญ รฐมนตร
หนดบรการเกยวกบการบญชดานนนเพมเตมขนในหนดบรการเกยวกบการบญชดานนนเพมเตมขนใน
การบญชบรหาร ดานการวางระบบบญช ดานการบญชภาษอากร และดานการศกษาและเทคโนโลย
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
ค�านยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
การบญช ทงนในภายหนาหากเหนวามบรการเกยวกบการบญชดานใดทมความส�
วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�วาการกระทรวงพาณชยอาจออกกฎกระทรวงก�
นยามวชาชพบญชกได เชน การตรวจสอบภายใน เปนตน
16 บญชเบองตน 1
6. รบรองปรญญาหรอประกาศนยบตรในวชาการบญชของสถาบนการศกษาตางๆ เพอ
ประโยชนในการรบสมครเปนสมาชก
7. รบรองความรความช�านาญในการประกอบวชาชพบญช
8. รบรองหลกสตรการฝกอบรมเปนผช�านาญการ และการศกษาตอเนองในดานตางๆ ของ
ผประกอบวชาชพบญช
9. ควบคมความประพฤตและการด�าเนนงานของสมาชกและผขนทะเบยน อนเกยวกบการ
ประกอบวชาชพบญชใหถกตองตามจรรยาบรรณแหงวชาชพบญช
10. ชวยเหลอ แนะน�า เผยแพร และใหบรการวชาการแกประชาชนเกยวกบวชาชพบญช
11. ออกขอบงคบสภาวชาชพบญช
12. เปนตวแทนของผประกอบวชาชพบญช
13. ใหค�าปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
14. ด�าเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�านาจหนาทของสภาวชาชพบญช
ตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547
โครงสรางองคกรตาม พ.ร.บ. วชาชพบญช พ.ศ. 2547 ก�าหนดใหมคณะกรรมการตางๆ
เพอประโยชนในการก�ากบดแล การพฒนาความร สงเสรมมาตรฐานการประกอบวชาชพบญชให
มคณภาพ และควบคมจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช ซงคณะกรรมการตางๆ ไดแก
คณะกรรมการก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญช คณะกรรมการสภาวชาชพบญช คณะกรรมการ
ก�าหนดมาตรฐานการบญช คณะกรรมการจรรยาบรรณ คณะกรรมการวชาชพบญชแตละดาน และ
คณะกรรมการอนๆ ซงมโครงสรางและองคประกอบของคณะกรรมการแตละชด ดงแสดงในรปท 1.1
ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
นาจหนาทของสภาวชาชพบญช
ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
ตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547
ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
นาจหนาทของสภาวชาชพบญชเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ� นาจหนาทของสภาวชาชพบญช
12. เปนตวแทนของผประกอบวชาชพบญช
13. ใหค�าปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
14. ดาเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
ตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547
ใหค�าปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช13. ใหค�ใหค�
�
ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�าเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�14. ด เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
13. ใหค� ปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญชใหค�าปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
� เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�ดาเนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
ใหค�าปรกษาและเสนอแนะตอรฐบาลเกยวกบนโยบายและปญหาของวชาชพบญช
14. ด� เนนการอนเพอใหเปนไปตามวตถประสงคและอ�
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 17
รปท1.1โค
รงสร
างอง
คกรต
าม พ
.ร.บ
. วชา
ชพบญ
ช พ
.ศ. 2
547
โครงสร
างอง
คกร
ตาม
พ.ร.บ.วชา
ชพบญชพ.ศ.2547
สภาว
ชาชพ
บญช
คณะก
รรมกา
รก�าก
บดแล
การป
ระกอ
บวช
าชพบญช(หมวด
8มาต
รา59)
ปลดก
ระทร
วงพ
าณชย
+ อ
ธบดก
รมกา
รประ
กนภ
ย +
นายก
สภาว
ชาชพ
บญช
+ อธ
บดกร
มสรร
พาก
ร +
ประธ
านสภ
าอตส
าหกร
รมแห
งประ
เทศไ
ทย +
ผวา
การต
รวจเ
งนแผ
นดน
+ ปร
ะธาน
สมาค
มธนา
คารไ
ทย
+ ผว
าการ
ธนาค
ารแห
งประ
เทศไ
ทย +
ประ
ธานก
รรมก
ารหอ
การค
าไทย
+
เลขา
ธการ
ส�านก
งานค
ณะก
รรมก
าร ก
.ล.ต
. + ผ
ทรงค
ณวฒ
ดานบ
ญช
2 คน
และ
ดานก
ฎหมา
ย 1
คน
+ อธ
บดกร
มพฒ
นาธร
กจกา
รคา
(รวม
14
คน)
คณะก
รรมกา
รจรรยา
บรรณ9-15คน
แต
งตงโ
ดยคณ
ะกรร
มการ
สภาว
ชาชพ
บญช
โดยม
ความ
เหนช
อบขอ
งท
ประช
มใหญ
สภาว
ชาชพ
บญช
นายก
สภาว
ชาชพ
บญช
หรอก
รรมก
ารหร
ออน
กรรม
การอ
นตาม
พ.ร
.บ. น
จะต
องไม
ด�า
รงต�า
แหนง
ในคณ
ะกรร
มการ
จร
รยาบ
รรณ
ต�าแห
นง (ม
าตรา
50)
คณะก
รรมกา
รสภา
วชาช
พบญช(หมวด
3มาต
รา22)
นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช (เล
อกตง
) + ป
ระธา
นคณ
ะกรร
มการ
วชาช
พบญ
ชของ
แตละ
ดาน
(เลอก
ตง) +
ประ
ธานค
ณะก
รรมก
ารก�า
หนดม
าตรฐ
านกา
รบญ
ช +
ประธ
านคณ
ะกรร
มการ
จรรย
าบรร
ณ +
กรร
มการ
ผทรง
คณวฒ
ดานบ
ญช
2 คน
ดาน
กฎหม
าย 1
คน
+ กร
รมกา
ร (เล
อกตง
) 5 ค
น (ร
วม 1
3-17
คน)
คณะก
รรมกา
รวชา
ชพบญชข
องแต
ละดาน
(ห
มวด
3 มา
ตรา
32)
คณะก
รรมกา
รก�าห
นดมาต
รฐาน
การบ
ญชผท
รงคณวฒ
7-11คน
(แตง
ตง) +
ผแ
ทนกร
มการ
ประก
นภย
+ ผแ
ทนกร
มพฒ
นาธร
กจกา
รคา
+ ผแ
ทนกร
มสรร
พาก
ร +
ผแ
ทนธน
าคาร
แหงป
ระเท
ศไทย
+ ผ
แทนส
�านกง
านกา
รตรว
จเงน
แผนด
น +
ผแ
ทนส�า
นกงา
นคณ
ะกรร
มการ
ก.ล
.ต. (
หมวด
4 ม
าตรา
33)
(รวม
13-
17 ค
น)
สภาว
ชาชพ
บญช
คณะก
รรมกา
รสภา
วชาช
พบญช(หมวด
+ ปร
ะธาน
คณะก
รรมก
ารจร
รยาบ
รรณ
+ ก
รรมก
ารผท
รงคณ
วฒดา
นบญ
ช 2
คน ด
านกฎ
หมาย
1 ค
น +
กรรม
การ
(เลอก
ตง) 5
คน
+ ผว
าการ
ธนาค
ารแห
งประ
เทศไ
ทย +
ประ
ธานก
รรมก
ารหอ
การค
าไทย
+
+ ผว
าการ
ธนาค
ารแห
งประ
เทศไ
ทย +
ประ
ธานก
รรมก
ารหอ
การค
าไทย
+
นกงา
นคณ
ะกรร
มการ
ก.ล
.ต. +
ผทร
งคณ
วฒดา
นบญ
ช 2
คน แ
ละดา
นกฎห
มาย
1 คน
คณะก
รรมกา
รก�าห
นดมาต
รฐาน
การบ
ญช
ผแทน
กรมก
ารปร
ะกนภ
ย +
ผแทน
กรมพ
ฒนา
ธรกจ
การค
า +
ผแทน
กรมส
รรพ
ากร
+ ผแ
ทนธน
าคาร
แหงป
ระเท
ศไทย
+ ผ
แทนส
�ผแ
ทนส�า
นกงา
นคณ
ะกรร
มการ
ก.ล
.ต. (
หมวด
4 ม
าตรา
33)
(รวม
13-
17 ค
น)
นายก
สภาว
ชาชพ
บญช
(เลอก
ตง) +
ประ
ธานค
ณะก
รรมก
ารวช
าชพ
บญชข
องแต
ละดา
น (เล
อกตง
) + ป
ระธา
นคณ
ะกรร
มการ
ก�+
ประธ
านคณ
ะกรร
มการ
จรรย
าบรร
ณ +
กรร
มการ
ผทรง
คณวฒ
ดานบ
ญช
2 คน
ดาน
กฎหม
าย 1
คน
+ กร
รมกา
ร (เล
อกตง
) 5 ค
น
โครงสร
างอง
คกร
ตาม
พ.ร.บ.วชา
ชพบญช
กบดแล
การป
ระกอ
บวช
าชพบญช(หมวด
มาต
รา59)
ปลดก
ระทร
วงพ
าณชย
+ อ
ธบดก
รมกา
รประ
กนภ
ย +
นายก
สภาว
ชาชพ
บญช
+ อธ
บดกร
มสรร
พาก
ร+
ประธ
านสภ
าอตส
าหกร
รมแห
งประ
เทศไ
ทย +
ผวา
การต
รวจเ
งนแผ
นดน
+ ปร
ะธาน
สมาค
มธนา
คารไ
ทย
มาต
ราปล
ดกระ
ทรวง
พาณ
ชย +
อธบ
ดกรม
การป
ระกน
ภย
+ นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช +
อธบด
กรมส
รรพ
ากร
8มาต
ราปล
ดกระ
ทรวง
พาณ
ชย +
อธบ
ดกรม
การป
ระกน
ภย
+ นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช +
อธบด
กรมส
รรพ
ากร
(หมวด
8ปล
ดกระ
ทรวง
พาณ
ชย +
อธบ
ดกรม
การป
ระกน
ภย
+ นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช +
อธบด
กรมส
รรพ
ากร
ปลดก
ระทร
วงพ
าณชย
+ อ
ธบดก
รมกา
รประ
กนภ
ย +
นายก
สภาว
ชาชพ
บญช
+ อธ
บดกร
มสรร
พาก
รมาต
ราปล
ดกระ
ทรวง
พาณ
ชย +
อธบ
ดกรม
การป
ระกน
ภย
+ นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช +
อธบด
กรมส
รรพ
ากร
(หมวด
8มาต
ราปล
ดกระ
ทรวง
พาณ
ชย +
อธบ
ดกรม
การป
ระกน
ภย
+ นา
ยกสภ
าวชา
ชพบญ
ช +
อธบด
กรมส
รรพ
ากร
18 บญชเบองตน 1
1.4.2 หมวด 2 สมาชกสภาวชาชพบญชสมาชกสภาวชาชพบญชแบงเปน 4 ประเภท ดงน
1.สมาชกสามญ ตองเปนผมสญชาตไทย อายไมต�ากวา 20 ป และส�าเรจการศกษาใน
ระดบไมต�ากวาปรญญาตรหรอเทยบเทาทางการบญช หรอสาขาอนตามทสภาวชาชพก�าหนด
2.สมาชกวสามญ
1. กรณเปนผมสญชาตไทย ตองมอายไมต�ากวา 20 ป และส�าเรจการศกษาในระดบไมต�า
กวาปรญญาตรหรอเทยบเทาทางบรหารธรกจ พาณชยศาสตร เศรษฐศาสตร หรอสาขาอนทคณะ
กรรมการสภาวชาชพบญชพจารณาเหนวา มความเกยวของกบการประกอบวชาชพบญช
2. กรณเปนผไมมสญชาตไทย ตองเปนบคคลซงมสญชาตของประเทศทยนยอมใหผม
สญชาตไทยประกอบอาชพสอบบญชในประเทศนนได อายไมต�ากวา 20 ป และส�าเรจการศกษาใน
ระดบไมต�ากวาปรญญาตรทางการบญช
3.สมาชกสมทบ ตองเปนผมสญชาตไทย อายไมต�ากวา 18 ป และส�าเรจการศกษาใน
ระดบทต�ากวาปรญญาตร แตไมต�ากวาประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ทางการบญช
4.สมาชกกตตมศกดคอผทรงคณวฒซงไดรบเชญเปนสมาชกตามมตของคณะกรรมการ
สภาวชาชพบญช
สทธและหนาทของสมาชกสามญ มดงตอไปน
(1) แสดงความคดเหนในการประชมใหญ
(2) ออกเสยงลงคะแนนในการประชมใหญ
(3) เลอกตง รบเลอกตง หรอรบแตงตง เปนกรรมการหรอด�ารงต�าแหนงอนอนเกยวกบ
กจการของสภาวชาชพบญช
(4) สมาชกสามญไมนอยกวา 100 คน เขาชอเสนอรางขอบงคบตอสภาวชาชพบญชได
(5) สมาชกสามญไมนอยกวา 100 คน เขาชอกนท�าหนงสอรองขอใหนายกสภาวชาชพบญช
เรยกประชมใหญวสามญได
ตองเปนผมสญชาตไทย อายไมต�
กวาประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ทางการบญช
กวา 18 ป และส�
กวาประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ทางการบญช
กวาปรญญาตรทางการบญช
ตองเปนผมสญชาตไทย อายไมต�
กวาปรญญาตร แตไมต�ากวาประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ทางการบญช
เรจการศกษาใน
กวาประกาศนยบตรวชาชพชนสง (ปวส.) ทางการบญช
ตองเปนผมสญชาตไทย อายไมต�ากวา 18 ป และส�
สญชาตไทยประกอบอาชพสอบบญชในประเทศนนได อายไมต�
ระดบไมต�ากวาปรญญาตรทางการบญช
3.สมาชกสมทบ
ระดบทต�ากวาปรญญาตร แตไมต�
กวาปรญญาตรทางการบญชกวาปรญญาตรทางการบญช
3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ
กวาปรญญาตรทางการบญชกวาปรญญาตรทางการบญช
3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ3.สมาชกสมทบ
กวาปรญญาตรทางการบญช
3.สมาชกสมทบ
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 19
(6) ช�าระคาบ�ารงสมาชกหรอคาธรรมเนยม
(7) ผดงไวซงเกยรตศกดแหงวชาชพบญช และปฏบตตนตามบทบญญตแหงพระราชบญญต
วชาชพบญช พ.ศ. 2547
(8) สทธและหนาทอนตามทสภาวชาชพบญชก�าหนด
สมาชกวสามญ สมาชกสมทบ และสมาชกกตตมศกด มสทธและหนาทตามขอท (1), (6),
(7) และ (8)
1.4.3 หมวด 3 คณะกรรมการสภาวชาชพบญชมาตรา 22 ใหมคณะกรรมการสภาวชาชพประกอบดวย
1. นายกสภาวชาชพ ซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกสามญ
2. กรรมการโดยต�าแหนง ไดแก ประธานกรรมการวชาชพบญชทกดาน
3. กรรมการผทรงคณวฒ
4. กรรมการซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกสามญไมเกน 5 คน
1.4.4 หมวด 4 คณะกรรมการก�าหนดมาตรฐานการบญช คณะกรรมการก�าหนดมาตรฐานการบญชประกอบดวย ผทรงคณวฒทคณะกรรมการ
สภาวชาชพบญชแตงตงจากผมความรความช�านาญ และประสบการณเกยวกบการบญช มจ�านวน
ไมนอยกวา 7 คน แตไมเกน 11 คน และผแทนจากหนวยงานทเกยวของอก 6 หนวยงาน ท�าหนาท
ก�าหนดมาตรฐานการบญช
แนวทางในการก�าหนดมาตรฐานการบญชของคณะกรรมการ มดงน
1. มาตรฐานการบญชตองจดท�าเปนภาษาไทย
2. มาตรฐานการบญชทคณะกรรมการมาตรฐานการบญชก�าหนดและปรบปรง จะใชบงคบ
ไดกตอเมอไดรบความเหนชอบจากคณะกรรมการก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญช และประกาศ
ในราชกจจานเบกษาแลว
แหนง ไดแก ประธานกรรมการวชาชพบญชทกดาน
กรรมการซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกสามญไมเกน 5 คน
แหนง ไดแก ประธานกรรมการวชาชพบญชทกดาน
ตงจากสมาชกสามญไมเกน 5 คน
กรรมการโดยต�าแหนง ไดแก ประธานกรรมการวชาชพบญชทกดาน
กรรมการผทรงคณวฒ
กรรมการซงทประชมใหญเลอก
แหนง ไดแก ประธานกรรมการวชาชพบญชทกดาน
นายกสภาวชาชพ ซงทประชมใหญเลอกตงจากสมาชกสามญ
2. กรรมการโดยต�
กรรมการผทรงคณวฒ
4. กรรมการซงทประชมใหญเลอก
กรรมการผทรงคณวฒ3. กรรมการผทรงคณวฒ3. กรรมการผทรงคณวฒกรรมการผทรงคณวฒกรรมการผทรงคณวฒ3. กรรมการผทรงคณวฒกรรมการผทรงคณวฒ3. กรรมการผทรงคณวฒ
20 บญชเบองตน 1
3. หากคณะกรรมการก�าหนดมาตรฐานการบญชไดรบแจงจากผท�าบญช ผมหนาทจดท�า
บญช ผใชขอมลทางการเงน หรอหนวยงานอนใด วามปญหาเกยวกบการปฏบตตามมาตรฐานการ
บญชทก�าหนดไว ซงอาจกอใหเกดความเสยหาย หรอการปฏบตตามมาตรฐานการบญชดงกลาว
ท�าใหเกดความเสยหายตอเศรษฐกจของประเทศ หรอเปนอปสรรคตอการประกอบกจการ คณะ
กรรมการตองด�าเนนการตรวจสอบและรบฟงความคดเหนของผทเกยวของ และก�าหนด ปรบปรง
หรอพฒนามาตรฐานการบญชโดยเรวทสด
ในเบองตน พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 ก�าหนดใหมการควบคมการประกอบ
วชาชพบญช 2 ดานกอนคอ ดานการสอบบญช และดานการท�าบญช แตในภายหนาหากมความ
จ�าเปน อาจมการตราพระราชกฤษฎกาก�าหนดใหการประกอบวชาชพดานนนๆ ตองมการควบคม
เพมขนได โดย
1.วชาชพดานการสอบบญช ผทจะประกอบวชาชพสอบบญชจะตองเปนสมาชกสามญ
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�าหนด และตอง
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�าระคาธรรมเนยม
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ขาดจากสมาชกสภาวชาชพบญช ขาดคณสมบต ถกเพกถอนใบอนญาต ไมช�าระคาธรรมเนยม หรอ
ไมเขารบการอบรมตามหลกเกณฑทสภาวชาชพบญชก�าหนด เปนตน
2.วชาชพดานการท�าบญชผทจะประกอบวชาชพเปนผท�าบญช จะตองเปนสมาชกสภา
วชาชพบญช หรอขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญชอยางใดอยางหนงกอน จงจะสามารถประกอบ
วชาชพได และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�าหนด ทงนคาธรรมเนยม
การขนทะเบยนผท�าบญชปละ 500 หรอ 300 บาท แลวแตคณวฒการศกษาเชนเดยวกบการเปน
สมาชก ส�าหรบผท�าบญชทไมมคณวฒดานบญชโดยตรง แตเปนผท�าบญชตามมาตรา 42 วรรค
สอง แหงพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 ทแจงการท�าบญชตอกรมพฒนาธรกจการคา ซงจะ
สามารถท�าบญชใหแกธรกจไดจนถงวนท 9 สงหาคม พ.ศ. 2551 กตองไปขอขนทะเบยนตอสภา
วชาชพบญช
และกรณผท�าบญชกลมนมคณสมบตทจะเปนสมาชกวสามญได กสามารถเลอกการเปน
สมาชกแทนการขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญชกได แตหากไมศกษาตอเพอใหมคณวฒทางบญช
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�า
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�าหนด และตอง
ระคาธรรมเนยม
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
1. วชาชพดานการสอบบญช
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ขาดจากสมาชกสภาวชาชพบญช ขาดคณสมบต ถกเพกถอนใบอนญาต ไมช�
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
ของสภาวชาชพบญช และตองมคณสมบตและไมมลกษณะตองหามตามทกฎหมายก�
ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�ไดรบใบอนญาตจากสภาวชาชพบญช ซงใบอนญาตผสอบบญชไมมอาย แตตองช�
ใบอนญาตเปนรายป ปละ 1,000 บาท ทงนใบอนญาตผสอบบญชอาจสนผลไดในหลายกรณ เชน
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 21
โดยตรง ไมวาจะเปนสมาชกวสามญหรอขนทะเบยน กจะท�าบญชไดจนถงวนท 9 สงหาคม พ.ศ.
2551 เทานน ทงนผท�าบญชมหนาทตองปฏบตตามทงพระราชบญญตการบญช พ.ศ. 2543 และ
พระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 โดยเมอจะเรมท�าบญชตองไปเปนสมาชกหรอขนทะเบยน
กบสภาวชาชพบญชกอน แลวภายใน 60 วนนบแตวนเรมท�าบญช ตองไปแจงขอมลเกยวกบการท�า
บญชทกรมพฒนาธรกจการคา ซงจะไดรบหมายเลขรหสผท�าบญชตอไป
1.4.5 หมวด 5 การควบคมการประกอบวชาชพดานการสอบบญชมาตรา 37 ในกรณทกฎหมายบญญตใหมการสอบบญชหรอใหเอกสารใด ตองมผสอบบญช
ลงลายมอชอรบรองหรอแสดงความเหน หามมใหผใดลงลายมอชอรบรองการสอบบญช รบรอง
เอกสาร หรอแสดงความเหนในฐานะผสอบบญช เวนแตเปนผสอบบญชรบอนญาตหรอเปนการ
กระท�าในอ�านาจหนาททางราชการ
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�าบญชมาตรา 45 ผท�าบญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะ
ตองหามดงตอไปน
1. มภมล�าเนาหรอถนทอยในราชอาณาจกร
2. มความรภาษาไทยเพยงพอทจะท�าบญชเปนภาษาไทยได
3. ไมเคยตองค�าพพากษาถงทสดใหจ�าคก
4. มคณวฒการศกษาตามทก�าหนดในขอบงคบสภาวชาชพบญช
5. ไมมลกษณะตองหามอนตามทก�าหนดในขอบงคบสภาวชาชพ
1.4.7 หมวด 7 จรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช
1. ขอก�าหนดในเรองจรรยาบรรณ
(1) ผประกอบวชาชพบญชหรอผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญช มหนาทตองปฏบต
ตามจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช และตองปฏบตหนาทของตนตามมาตรฐานการบญช
มาตรฐานการสอบบญช หรอมาตรฐานอนใดทเกยวของตามทก�าหนดไวในพระราชบญญตน
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�ญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะ
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�ญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะ
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�บญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะบญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะบ
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�าบญชญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะญชทจะขนทะเบยนกบสภาวชาชพบญช ตองมคณสมบตและไมมลกษณะ
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�มาตรา 45 ผท�
ตองหามดงตอไปน
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�มาตรา 45 ผท�
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�มาตรา 45 ผท�มาตรา 45 ผท�มาตรา 45 ผท�
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�มาตรา 45 ผท�มาตรา 45 ผท�
1.4.6 หมวด 6 การควบคมการประกอบวชาชพดานการท�มาตรา 45 ผท�
22 บญชเบองตน 1
(2) สภาวชาชพบญชเปนผจดท�าจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญชขนเปนภาษาไทย
และอยางนอยตองประกอบดวยขอก�าหนดในเรอง
•• ความโปรงใส ความเปนอสระ ความเทยงธรรม และความซอสตยสจรต
•• ความรความสามารถและมาตรฐานในการปฏบตงาน
•• ความรบผดชอบตอผรบบรการและการรกษาความลบ
•• ความรบผดชอบตอผถอหน ผเปนหนสวน หรอบคคลหรอนตบคคลทผประกอบ
วชาชพบญชปฏบตหนาทให
(3) การกระท�าดงตอไปน ถอวาเปนการประพฤตผดจรรยาบรรณ
•• ไมปฏบตตามจรรยาบรรณของผประกอบวชาชพบญช
•• ไมปฏบตหนาทของตนตามมาตรฐานการบญช มาตรฐานการสอบบญช หรอ
มาตรฐานอนใดทเกยวของทก�าหนดตามพระราชบญญตน
•• ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
มาตรฐานการสอบบญช
2. โทษของการประพฤตผดจรรยาบรรณ ไดก�าหนดตามล�าดบชนจากโทษเบาถงโทษหนก
ดงตอไปน
(1) ตกเตอนเปนหนงสอ
(2) ภาคทณฑ
(3) พกใชใบอนญาต พกการขนทะเบยน หรอหามการประกอบวชาชพบญชดานทประพฤต
ผดจรรยาบรรณโดยมก�าหนดเวลาแตไมเกน 3 ป
(4) เพกถอนใบอนญาต เพกถอนการขนทะเบยน หรอสงใหพนจากการเปนสมาชก
3. การพจารณาและการลงโทษ เมอมผกลาวหาหรอปรากฏตอคณะกรรมการจรรยาบรรณ
วา ผประกอบวชาชพบญชหรอผซงขนทะเบยนไวกบสภาวชาชพบญชประพฤตผดจรรยาบรรณ
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
มาตรฐานอนใดทเกยวของทก�
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
ไมปฏบตหนาทของตนตามมาตรฐานการบญช มาตรฐานการสอบบญช หรอ
มาตรฐานอนใดทเกยวของทก�
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
เพราะเหตทตนมไดปฏบตหนาทโดยครบถวนทพงคาดหวงได หรอโดยครบถวนตาม
มาตรฐานการสอบบญช
•• ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน•• ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน•• ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
•• ผสอบบญชรบอนญาตรายงานผลการสอบบญชโดยระบขอความใด อนแสดงวาตน
ไมรบผดชอบในผลการตรวจสอบ หรอแสดงความไมชดเจนในผลการตรวจสอบ
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 23
คณะกรรมการจรรยาบรรณจะด�าเนนการสอบสวนพจารณาโดยเรว หากผลการสอบสวนปรากฏวา
ผนนประพฤตผดจรรยาบรรณ คณะกรรมการจรรยาบรรณจะมค�าสงลงโทษตามขอท 2 ทงนการ
ออกค�าสงลงโทษหรอออกค�าสงยกค�ากลาวหา ตองแจงใหผถกกลาวหาหรอผกลาวหาทราบเปน
หนงสอโดยเรวดวย
4. ผกลาวหาหรอผซงถกคณะกรรมการจรรยาบรรณสงลงโทษ มสทธอทธรณค�าสงตอคณะ
กรรมการก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญชผานทางกรมพฒนาธรกจการคาไดภายใน 30 วน นบ
แตวนทไดรบค�าสงตามหลกเกณฑและวธการทคณะกรรมการก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญช
ก�าหนด และการอทธรณค�าสงไมเปนการทเลาการปฏบตตามค�าสงลงโทษ เวนแตคณะกรรมการ
ก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญชจะสงเปนอยางอน ทงนค�าวนจฉยของคณะกรรมการก�ากบดแล
การประกอบวชาชพบญชใหถอเปนทสด
1.4.8 หมวด 8 การก�ากบดแลถงแมวาพระราชบญญตจะก�าหนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�ากบดแลผ
ประกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�าเปนทจะตองมภาครฐเขาไปก�ากบดแลองคกรวชาชพ
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก�ากบดแลการ
ประกอบวชาชพบญชท�าหนาทก�ากบดานนโยบายจ�านวน 14 คน ประกอบดวยหนวยงานทงภาค
รฐและเอกชน และผทรงคณวฒดานบญชและกฎหมาย ท�าหนาทก�ากบดแลการท�างานของสภา
วชาชพบญชเฉพาะเรองทส�าคญ และมผลกระทบตอสาธารณชน โดยเรองทตองผานการพจารณา
ของคณะกรรมการก�ากบดแลการประกอบวชาชพบญชคอ
1. ใหความเหนชอบขอบงคบเกยวกบคาธรรมเนยมและ/หรอคาบ�ารงสมาชก หลกเกณฑ
การฝกอบรม คณสมบตและลกษณะตองหามของนายกสภาวชาชพบญช และกรรมการสภาวชาชพ
บญช เปนตน
2. พจารณาค�าขออทธรณของผประกอบวชาชพบญช ซงคณะกรรมการจรรยาบรรณสง
ลงโทษ
3. พจารณาค�าขออทธรณกรณสภาวชาชพบญชไมออกใบอนญาตใหแกผยนค�าขอ
4. ใหความเหนชอบมาตรฐานการบญชทเสนอโดยสภาวชาชพบญช
หนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�าเปนทจะตองมภาครฐเขาไปก�เปนทจะตองมภาครฐเขาไปก�เป
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก�
หนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�
นทจะตองมภาครฐเขาไปก�ากบดแลองคกรวชาชพกบดแลองคกรวชาชพก
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก�
กบดแลถงแมวาพระราชบญญตจะก�าหนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก�
หนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�ากบดแลผ
บดแลองคกรวชาชพ
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก� กบดแลการ
หนดใหมสภาวชาชพบญชเปนศนยรวมในการก�
นทจะตองมภาครฐเขาไปก�
1.4.8 หมวด 8 การก�ถงแมวาพระราชบญญตจะก�
ประกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
อกชนหนง เพอรกษาความเปนธรรมใหแกผประกอบวชาชพ โดยมคณะกรรมการก�
ประกอบวชาชพบญชท�
ถงแมวาพระราชบญญตจะก�ถงแมวาพระราชบญญตจะก�ถงแมวาพระราชบญญตจะก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
ถงแมวาพระราชบญญตจะก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
ถงแมวาพระราชบญญตจะก�ถงแมวาพระราชบญญตจะก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
ถงแมวาพระราชบญญตจะก�
ระกอบวชาชพบญชแลว แตกยงมความจ�
24 บญชเบองตน 1
นตบคคลทประกอบกจการใหบรการดานการสอบบญชหรอดานการท�าบญช ตอง
ด�าเนนการดงตอไปน
1. นตบคคลตองจดทะเบยนตอสภาวชาชพบญชตามเงอนไข ดงน
(1) นตบคคลทใหบรการการสอบบญช หรอการท�าบญชอยกอนวนทพระราชบญญตวชาชพ
บญช พ.ศ. 2547 ใชบงคบ ใหยนจดทะเบยนตอสภาวชาชพบญชภายใน 1 ป นบแตวนทพระราช
บญญตนใชบงคบคอ ภายในวนท 22 ตลาคม พ.ศ. 2548 แตหากใหบรการภายหลงจากวนทพระราช
บญญตนใชบงคบ ใหยนขอจดทะเบยนตอสภาวชาชพบญชภายใน 30 วน หลงจากการจดทะเบยน
จดตงนตบคคลทกรมพฒนาธรกจการคากระทรวงพาณชยแลวเสรจ โดยสภาวชาชพบญชไดก�าหนด
คาจดทะเบยนนตบคคลไวรายละ 2,000 บาท และตองยนขอตออายทก 3 ป นบจากวนจดทะเบยน
กบสภาวชาชพบญช โดยด�าเนนการตออายภายใน 3 เดอนกอนใบทะเบยนหมดอาย
(2) นตบคคลนนตองจดใหมหลกประกน เพอประกนความรบผดตอบคคลทสามตามประเภท
จ�านวน หลกเกณฑ และวธการทก�าหนดโดยกฎกระทรวง
(3) ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�านาจลงนามผกพน
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
บรการการสอบบญชหรอการท�าบญชอยกอนวนท 23 ตลาคม พ.ศ. 2547 ซงเปนวนทกฎหมาย
ฉบบนใชบงคบ นอกจากก�าหนดใหจดทะเบยนตอสภาวชาชพบญชแลว
•• นตบคคลนนตองจดใหมหลกประกน เพอประกนความรบผดตอบคคลทสามใหครบ
ถวนภายในระยะเวลาตามทก�าหนดในกฎกระทรวง ซงตองไมเกนกวา 3 ป
•• กรณทเปนนตบคคลทใหบรการสอบบญช กตองด�าเนนการใหบคคลซงมอ�านาจลง
นามผกพนนตบคคลในการใหบรการสอบบญช ตองเปนผสอบบญชภายใน 3 ปนบ
แตวนทพระราชบญญตนใชบงคบ กคอภายในวนท 22 ตลาคม พ.ศ. 2550 นนเอง
2. ในกรณผสอบบญชตองรบผดชอบตอบคคลทสาม นตบคคลซงผสอบบญชนนสงกดอย
ตองรวมรบผดดวยอยางลกหนรวม และหากยงไมสามารถช�าระคาเสยหายไดครบจ�านวน ใหหน
สวนหรอกรรมการผมอ�านาจผกพนนตบคคลนนตองรวมรบผดจนครบจ�านวน เวนแตพสจนไดวา
ตนมไดมสวนรเหนหรอยนยอมในการกระท�าผดทตองรบผด
หนดโดยกฎกระทรวง
นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ� นาจลงนามผกพน
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
นวน หลกเกณฑ และวธการทก�าหนดโดยกฎกระทรวง
นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
นาจลงนามผกพน
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�
(2) นตบคคลนนตองจดใหมหลกประกน เพอประกนความรบผดตอบคคลทสามตามประเภท นตบคคลนนตองจดใหมหลกประกน เพอประกนความรบผดตอบคคลทสามตามประเภท น
นวน หลกเกณฑ และวธการทก�
(3) นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณ
นตบคคลในการใหบรการสอบบญชตองเปนผสอบบญชรบอนญาต ทงนในกรณทนตบคคลนนให
บรการการสอบบญชหรอการท�
นวน หลกเกณฑ และวธการทก�นวน หลกเกณฑ และวธการทก�นวน หลกเกณฑ และวธการทก�
ในกรณในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณ(3) ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณ
นวน หลกเกณฑ และวธการทก�นวน หลกเกณฑ และวธการทก�
นตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�(3) ในกรณในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณในกรณ
นวน หลกเกณฑ และวธการทก�
(3) ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณนตบคคลนนประกอบกจการใหบรการสอบบญช บคคลซงมอ�ในกรณ
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 25
1.4.9 หมวด 9 บทก�าหนดโทษบทก�าหนดโทษตามพระราชบญญตวชาชพบญช พ.ศ. 2547 น มทงโทษฐานประพฤต
จรรยาบรรณตามทไดกลาวมาแลวในหวขอท 1.4.7 และโทษทางอาญาซงมทงโทษปรบและจ�าคก
บทเฉพาะกาล มาตรา 74 ในวาระเรมแรก ใหคณะกรรมการสมาคมนกบญชและผสอบบญช
รบอนญาตแหงประเทศไทย ท�าหนาทคณะกรรมการสภาวชาชพบญชจนกวาคณะกรรมการสภา
วชาชพบญชตามพระราชบญญตเขารบหนาท และใหถอวานายกสมาคมนกบญชและผสอบบญช
รบอนญาตแหงประเทศไทย เปนนายกสภาวชาชพบญชจนกวาจะมการเลอกตงนายกสภาวชาชพ
บญชตามพระราชบญญตน แตตองไมเกน 180 วน นบแตวนทพระราชบญญตนบงคบใช
26 บญชเบองตน 1
ขอแนะน�าในการเรยนวชาบญชมขอแนะน�าหรอแนวทางการปฏบตในการเรยนวชาบญชดงน
1. ตองมเครองคดเลขแบบ 12 หลกขนไปเปนของตวเอง และน�ามาเรยนทกครงทเรยน
บญช
2. เมออาจารยสอนเกยวกบตวเลข ใหกดเครองคดเลขตามทกครง และหากไมเขาใจ
หรอคดไมตรงกบค�าตอบของอาจารย ใหถามทนท
3. ตองมความกลาทจะถาม หากไมเขาใจในเนอหาทเรยน ตองถามใหเขาใจในแตละ
เรอง หามเกบขอสงสยทเรยนไวในใจ
4. ท�าแบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�าเสมอ
5. ไมจ�าเปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายาม
6. เขยนตวเลขและตวหนงสอใหอานงาย สะอาด ชดเจน ละเอยด และเรยบรอย
7. เมอเขยนตวเลขผด หามลบ แตใหขดตวเลขทผดดวยหมกสเดยวกน แลวเขยน
ตวเลขทถกบนตวเลขทผด และเซนชอก�ากบขางตวเลขทผด
แบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�าเสมอ
เปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายามเปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายาม
แบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�
เปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายามเปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายาม
เรอง หามเกบขอสงสยทเรยนไวในใจ
4. ท�าแบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�
5. ไมจ�าเปนตองเรยนเกง แตตองอาศยความขยน มงมน และพยายาม
6. เขยนตวเลขและตวหนงสอใหอา
4. ท�าแบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�
5. ไมจ�5. ไมจ�5. ไมจ�า
4. าแบบฝกหดทกขอดวยตนเองอยางสม�
5. ไมจ�5. ไมจ�
4. ท�า
5. ไมจ�า
บทท 1 ความรเบองตนเกยวกบการบญช 27
ค�าศพทเฉพาะ
Accounting (การบญช)
Accrual Basis (เกณฑคงคาง)
Assumption (ขอสมมตตามแมบทการบญช)
Book Keeper (ผท�าบญช)
Book Keeping (การท�าบญช)
Classifying (การจ�าแนก)
Collecting (การรวบรวม)
Going Concern (การด�าเนนงานตอเนอง)
Recording (การจดบนทก)
Summarizing (การสรปผลขอมล)
Going Concern (การด�าเนนงานตอเนอง)
Recording (การจดบนทก)
เนนงานตอเนอง)Going Concern (การด�
Recording (การจดบนทก)
Summarizing (การสรปผลขอมล)