สารวิจัยเพื่อชุมชน - Mahasarakham University · 2017. 3. 27. · สารวิจัยเพื่อชุมชน ปีที่ 6 ฉบับที่

สารวจยเพอชมชน

ปท 6 ฉบบท 1 มกราคม - เมษายน 2560

ม ห า ว ท ย า ล ย ม ห า ส า ร ค า ม

M S U R e s e a r c h D i g e s t

สารวจยเพอชมชน (MSU Research Digest)เจาของ มหาวทยาลยมหาสารคาม

วตถประสงคเพอสงเคราะหและถอดองคความรจากงานวจยและงานสรางสรรคเผยแพรสชมชน

ทปรกษาอธการบดมหาวทยาลยมหาสารคามศาสตราจารย นพ.ดร.เรอน สมณะ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.สรพล วรณรกษ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.ประดษฐ เทอดทลรองศาสตราจารย ดร.ปพฤกษบารม อตสาหะวาณชกจ

บรรณาธการศาสตราจารย ดร.ปรชา ประเทพา

ผชวยบรรณาธการรองศาสตราจารย ดร.ประยกต ศรวไลรองศาสตราจารย ดร.สมบต ทายเรอคำา

กองบรรณาธการศาสตราจารย เภสชกรหญง ดร.มาลน จลศรศาสตราจารย นพ.ดร.เรอน สมณะ ราชบณฑตศาสตราจารย ดร.ยนตวมล เลณบรศาสตราจารย ดร.ละอองศร เสนาะเมองศาสตราจารย ดร.สำาเนา ขจรศลปรองศาสตราจารย ดร.กาญจนา แกวเทพรองศาสตราจารย ดร.เฉลมศร ภมมางกรรองศาสตราจารย ดร.ณฐจาพร พชยณรงครองศาสตราจารย ดร.นวฒ เสนาะเมองรองศาสตราจารย ดร.บญชม ศรสะอาดรองศาสตราจารย ดร.บรรจง ขาวสทธวงษรองศาสตราจารย ดร.พรเทพ ถนนแกวรองศาสตราจารย ดร.ไพฑรย คงสมบรณ

รองศาสตราจารย ดร.ไพโรจน ประมวลรองศาสตราจารย ดร.วทยา สจรตธนารกษรองศาสตราจารย ดร.ศภชย สงหยะบศยรองศาสตราจารย ดร.สนนท สายกระสนรองศาสตราจารย ดร.สพรรณ ศรอำาพรรองศาสตราจารย ดร.อนงคฤทธ แขงแรงรองศาสตราจารย ดร.พทกษ นอยวงคลงรองศาสตราจารยยน ภวรวรรณผชวยศาสตราจารย ดร.กาญจน เรองมนตรผชวยศาสตราจารย ดร.บววรณ ศรชยกลผชวยศาสตราจารย ดร.พชรวทย จนทรศรสรผชวยศาสตราจารย ดร.ภเบศร สมทรจกรผชวยศาสตราจารย ดร.สมชย ภทรธนานนทอาจารย ดร.พมพยพา ประพนธอาจารยธวชวงศ ลาวลยMr.Paul Alexander Dulfer

เลขานการนางพกตรวไล รงวสย

ผชวยเลขานการนางพชยา โชตวรรณกลนางจรารตน ภสฤทธ

สำานกงานกองบรรณาธการ กองสงเสรมการวจยและบรการวชาการมหาวทยาลยมหาสารคาม ตำาบลขามเรยง อำาเภอกนทรวชยจงหวดมหาสารคาม 44150โทร.043-754416

บทบรรณาธการ

เรยนผอานสารวจยเพอชมชน มหาวทยาลยมหาสารคาม

ตามทมหาวทยาลยมหาสารคามมปรชญาและนโยบาย

ในการเปนมหาวทยาลยเพอชมชนและทองถน มหาวทยาลย

มหาสารคามจงไดจดโครงการใหบรการแกชมชนและอนรกษ

ศลปและวฒนธรรม โดยผานรปแบบโครงการหนงหลกสตร

หนงชมชน หนงคณะหนงศลปวฒนธรรม นอกจากน ยงมหลาย

โครงการทลงไปใหความรและเรยนรรวมกบชมชน โดยการสนบสนน

ทนจากหลายองคกรในระดบชาต ยงกวานนทางมหาวทยาลย

มหาสารคามยงไดจดสรรทนใหอาจารยและนกวจยของมหาวทยาลย

มหาสารคามเปนจำานวนมากในแตละป เพอใหอาจารยและนกวจย

ไดทำาวจยเพอนำาผลงานวจยไปใชประโยชนในการพฒนาประเทศ

ตลอดจนชมชนและทองถนไดใชประโยชนอยางแทจรง จากผลงาน

วจยทเกดขนและกองสงเสรมการวจยและบรการวชาการไดจดทำา

สารวจยเพอชมชน โดยจดทำาปละ 3 ฉบบ โดยฉบบท 1 เดอน

มกราคม - เดอนเมษายน ฉบบท 2 เดอนพฤษภาคม - เดอน

สงหาคม ฉบบท 3 เดอนกนยายน - เดอนธนวาคม สดทายน

กองบรรณาธการตองขอบพระคณเปนอยางสงตอผทรงคณวฒ

ประจำาวารสารวจยเพอชมชน มหาวทยาลยมหาสารคาม ทได

กรณาอานและแกไขเพมเตมเนอหาใหสมบรณมากขน

ดวยความเคารพ

กองบรรณาธการ

6 / สารวจยเพอชมชน:ปท6ฉบบท1มกราคม-เมษายน2560

สารบญ

เรอง หนา

สารสกดจากนำามนปลากบการรกษาภาวะขอสะโพกอกเสบเรอรงในสนข

•อตถพร รงสทธชย 9

หอยหางดนดำา

•ชนดาพร ตมปสวรรณ, ศกดบวร ตมปสวรรณ 13

อนภาคไมโครของพอล(ดแอลแลกไทด-โค-แอลแลกไทด-โค-ไกลโคไลด)

สำาหรบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอย

•ยอดธง ใบมาก, นวลใจ โคตรแสง 16

การเตรยมและศกษาลกษณะเฉพาะของเอปไซลอน-แคโพรแลกโทนโอลโกเมอร

ทมศกยภาพใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลมพลาสตกชวภาพพอลแลกตกแอซด

•ยอดธง ใบมาก, ธนนชาต อมสมบต 22

การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน :

ราชอาณาจกรไทย

•นำาทพย คำาแร และคณะ 28

การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน :

ราชอาณาจกรกมพชา

•บญญต สาล และคณะ 39

ความไมสมบรณของรอยตอระหวางวสด

ปจจยทสงผลตอการทำางานของหวอานฮารดดสกไดรฟ

•ชนตา บตรรตนะ และ พรรณวด จรมาศ 54

สารบญ


ผลของการแปรรปอาหารตอเสถยรภาพของสารตานอนมลอสระในเมลดพช

•ชอผกา เทพธาน 63

การใชรงสอนฟราเรดเพอทำาลายไขดวงงวงขาวในขาวสาร

•อดศกด ผมไผ 69

การใชสารพวเทรสซนยดอายปกแจกนกลวยไมสกลหวาย

•สดารตน ถนนแกว และอสราภรณ อนสนน 74

สารบญ (ตอ)


สารสกดจากนำามนปลากบการรกษาภาวะขอ

สะโพกอกเสบเรอรงในสนข

อตถพร รงสทธชย

ภาควชาคลนกทางสตวแพทยศาสตร

คณะสตวแพทยศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การใช

สารสกดจากนำามนปลาเพอควบคมความเจบปวดในสนขทม

ภาวะขอสะโพกอกเสบแทนการใชยาแกอกเสบ

ทนอดหนนการวจย งบประมาณแผนดน ปงบประมาณ

2558

ภาวะขอสะโพกอกเสบ เปนภาวะความเสอมของ

รางกายสนข ซงแตกอนเชอวามกเกดกบสนขพนธใหญ และอาย

มากเทานน ปจจบนพบวาภาวะดงกลาวสามารถพบไดในสนข

ทกอาย ทกขนาด และทกสายพนธ โดยภาวะขอสะโพกอกเสบ

ทำาใหชวตความเปนอยของสนขเปลยนไป เนองจาก สรางความ

เจบปวดใหกบสนขมาก ทำาใหสนขมความลำาบากในการใชขาหลง


อาจรนแรงจนกระทงสนขไมอยากทจะลงนำาหนกขาหลง สงผล

ใหเกดความเสอมอนๆ ของรางกายตามมาได

การตรวจวนจฉยภาวะขอสะโพกอกเสบทำาไดโดยการตรวจ

ทางอายรกรรม รวมการการตรวจทางรงสวทยา และออรโธปดก

ส โดยในการศกษาน นายสตวแพทยไดทำาการตรวจทง 3 วธจน

มนใจวาสนขมภาวะขอสะโพกอกเสบอยางแทจรง นอกจากนยง

มการประเมนใหคะแนนความเจบปวด เพอประเมนระดบความ

รนแรงของภาวะขออกเสบอกดวย โดยในระดบคลนก สตวแพทย

สามารถทำาไดโดยการใหคะแนนความเจบปวดขณะเดนและวง

เหยาะ (คะแนน 1-6) ขณะขยบขอตอ (คะแนน 1-3) และขณะ

ตรวจพสยการเคลอนไหวของขอตอ (คะแนน 1-4)

การรกษาภาวะขอสะโพกอกเสบมงหวงเพอลดความเจบ

ปวดบรเวณขอสะโพกตอ โดยการรกษาทนยมทำากน ไดแก การ

ใชยาแกอกเสบชนดสเตยรอยด และชนดทไมใชสเตยรอยด ซง

ทำาใหความเจบปวดบรเวณขอสะโพกลดลงอยางเหนไดชด โดย

การใชยาแกอกเสบทงสองชนดมกทำารวมกบการจดการอยาง

อนรวมดวย เชน การออกกำาลงกาย การทำากายภาพบำาบด การ

จดการอาหาร ฯลฯ แตขอเสยของยาแกอกเสบทงสองชนดกมาก

ดวยเชนกนหากมการใหสนขกนเปนเวลานาน กลาวคอ สนขทได

รบยาแกอกเสบชนดใดชนดหนงเปนเวลานานในการรกษาภาวะ

ขอสะโพกอกเสบ อาจทำาใหเกดแผลหลมในกระเพาะอาหาร

ตบวาย ไตวาย หรอเสยชวตได

สารสกดจากนำามนปลา ประกอบดวยสารสำาคญสอง

ชนด ไดแก EPA และ DHA ซงเปนตวสำาคญทชวยลดปฏกรยา

มหาวทยาลยมหาสารคาม \ 11

การอกเสบตางๆ ในรางกายไดเปนอยางด การศกษาปจจบนพบ

วาสนขทมภาวะขอสะโพกอกเสบไดรบสารสกดจากนำามนปลาดง

กลาวเขาไปอยางตอเนองเปนเวลา 4 สปดาห พบวาสนขมภาวะ

ความเจบปวดบรเวณขอสะโพกลดลง โดยประเมนจากคะแนน

ความเจบปวดขณะเดนและวงเหยาะ ขณะขยบขอตอ และขณะ

ตรวจพสยการเคลอนไหวของขอตอ พบวาคะแนนความเจบปวด

ลดลงอยางมนยสำาคญทางสถตในทกวการตรวจ หรออาจสงเกต

งายๆ ไดจาก สนขมการลงนำาหนกขาหลงมากขน และใชขาหลง

ทเคยเจบปวดในการดำาเนนชวตปกตมากขน จนบางรายสามารถ

ใชขาหลงไดใกลเคยงกบภาวะปกต

การศกษาดงกลาวทำาใหทราบวาสารสกดจากนำามนปลา

สามารถชวยลดการอกเสบบรเวณขอสะโพกของสนขไดเปนอยาง

ด นอกจากนยงสามารถใหสนขกนเปนระยะเวลานานไดหลาย

สปดาห ซงเปนขอดในการใชแทนยาแกอกเสบ เพราะจากการ

ศกษาวจยพบวา สารสกดจากนำามนปลาดงกลาวไมไปรบกวน

การทำางานของตบและไต กลาวคอ ไมสงผลใหเกดภาวะตบวาย

หรอไตวายหากตองใชอยางตอเนองเปนเวลานาน นอกจากนยง

พบวา สารสกดจากนำามนปลาดงกลาวยงสามารถใหในรายทม

โรคทางระบบ เชน สนขทมความดนโลหตสง หรอสนขทมภาวะ

โรคหวใจ เนองจากการใชยาแกอกเสบทงชนดสเตยรอยด และ

ชนดทไมใชสเตยรอยดมฤทธตอตานกบยาลดความดนโลหต หรอ

ยากลมรกษาโรคหวใจ แตการใหสารสกดจากนำามนปลาดงกลาว

ไมมฤทธตอตานกบยาลดความดนโลหต และยากลมรกษาโรค


หวใจ ทำาใหสารสกดจากนำามนปลาสามารถนำามาประยกตให

ในสนขทอายมาก มปญหาความดนโลหตสง หรอสนขกลมโรค

หวใจทมภาวะขอสะโพกอกเสบ เนองจากสามารถใหรวมกบยาลด

ความดนโลหต และยากลมโรคหวใจไดอยางไมมฤทธตอตานกน

เอกสารอางอง

Roush JK, Dodd CE, Fritsch DA, Allen TA, Jewell DE,

Schoenherr WD, Richardson DC, Leventhal

PS and Hahn KA 2010. Multicenter veterinary

practice assessment of the effects of omega-3

fatty acids on osteoarthritis in dogs. J Am Vet

Med Assoc. 236(1): 59-66.

Wall R, Ross RP, Fitzgerald GF and Stanton C 2010.

Fatty acids from fish: the antiinflammatory

potential of long-chain omega-3 fatty acids.

Nutr Rev. 68(5): 280-289.

Zainal Z, Longman AJ, Hurst S, Duggan K, Caterson B,

Hughes CE and Harwood JL 2009. Relative

efficacies of omega-3 polyunsaturated fatty

acids in reducing expression of key proteins

in a model system for studying osteoarthritis.

Osteoarthr Cartilage. 17(7): 896-905.


หอยหางดนดำา

ชนดาพร ตมปสวรรณ, ศกดบวร ตมปสวรรณ

ภาควชาชววทยา คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

หอยหางดน เปนหอยทากบกทจดอยในสกล Cryptaustenia

เปนหอยทมเปลอกกำาลงลดรปเหลอประมาณ 3-4 วงเปลอก

หอยกลมนลำาตวยาวโดยเฉพาะสวนหางจนไมสามารถหดตวเขา

เปลอกไดทงหมด โดยมพฤตกรรมทใชหางดนหนศตรไดรวดเรว

เมอมสงมชวตอนมาโดนตว หอยพวกนจะสามารถสะบดหาง

จนสามารถหลดไดอยางรวดเรว จงเปนทมาของหอยหางดนดำา

ลกษณะสำาคญ หอยหางดนดำาจดเปนพวกหอยทากท

กำาลงลดเปลอก โดยมเปลอกคอนขางกลม ขนาดเลก บางชนด

ออนไมคงรป บางชนดแขงคงรป โดยเปลอกมสเหลองออน

บางใส ทำาใหสามารถมองเหนอวยวะภายในไดชดเจน มวง

เปลอกจำานวนนอย 3-4 วงเปลอก สวนตวหอยมลำาตวสขาว

หรอสเหลองออน สวนหางแบนตง มแถบสเขมอยดานบนและ

ดานลาง นอกจากนเปลอกของหอยหางดนยงมแผนบางๆ

ทเรยกวา เยอแมนเทล (mantle) จำานวน 3 แผนปกคลมเปลอก


และสามารถคลมเปลอกไดทงเปลอกเพอใหเปลอกมความชมชน

ตลอดเวลา เมอหอยถกรบกวนจากสงมชวตชนดอน หอยหางดน

นอยสามารถสะบดหางไปมาเหมอนกบการดนทำาใหหอยหลดจาก

สงทยดเกาะไดเรว หรอรวงจากกงหรอใบไมและรอดพนจากผลา

ได จงเปนทมาของ ชอ “หอยหางดนดำา” นอกจากนบรเวณทาย

ของสวนหางยงมเมอกเหนยวทชวยทำาใหตวหอยสามารถแปะตด

กบใบไมกงไม ในระหวางทหอยทงตวลงมาไดงาย

การสบพนธ หอยทากบกในสกล Cryptaustenia เปน

หอยทากทมสองเพศในตวเดยวกน แตการสบพนธจำาเปนตอง

มการผสมขามตวเนองจากเซลลสบพนธเพศผกบเซลลสบพนธ

เพศเมยเจรญเตมทไมพรอมกน และพบการเขาคผสมพนธกน

มากในชวงปลายเดอนตลาคมของทกป

ถนทอยอาศย หอยทากในสกลนพบอาศยตามปาไมท

มความชมชน พบมากหลงฝนตกตงแตเดอนกนยายนถงตลาคม

โดยพบเกาะอยตามใบไมหรอกงไมทสงประมาณตงแต 1-5 เมตร

การแพรกระจาย หอยสกล Cryptaustenia มการแพร

กระจายแคบมรายงานครงแรกทดอยสเทพ จงหวดเชยงใหม


ภาพท 1 หอยหางดนดำาสกล Cryptaustenia


Benthem Jutting, W.S.S. VAN. 1950. Critical studies of

the Javanese pulmonate land-shell of the families

Helicarionidae, Pleurodontidae, Fruticicolidae and

Streptaxidae. Treubia. 20: 381-505.

Blanford, W.T. & Godwin-Austen, H.H. 1908. Mollusca:

Testacellidae and Zonitidae. In: Bingham, C.T.

(ed.), The Fauna of British India including Ceylon

and Burma. Taylor and Francis, London, 311 p.


อนภาคไมโครของพอล(ดแอลแลกไทด-โค-แอล

แลกไทด-โค-ไกลโคไลด) สำาหรบนำาสงยาแบบ

ควบคมการปลดปลอย

ยอดธง ใบมาก, นวลใจ โคตรแสง

หนวยวจยพอลเมอรแตกสลายทางชวภาพได ภาควชาเคม

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง อนภาค

ไมโครของพอล(ดแอลแลกไทด-โค-แอลแลกไทด-โค-ไกลโคไลด)

เตรยมดวยเทคนคการระเหยตวทำาละลายของอมลชนแบบนำามน

ในนำาสำาหรบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอย

ชอทนอดหนน งบประมาณเงนรายได ประจำาปงบประมาณ

2559

การรกษาโรคโดยการใหยา (drug therapy) นน ผทำาการ

รกษาจะตองทำาการควบคมระดบความเขมขนของยาในพลาสมา

ของผปวย (plasma concentration of drug) ใหมคาใหอยใน


ชวงของการรกษา (therapeutic level) เพอใหยาเกดผลในการ

รกษาไดอยางมประสทธภาพ เพราะหากความเขมขนของยาม

คามากกวาชวงของการรกษาจะทำาใหผปวยเกดอาการขางเคยง

จากการไดรบยาเกนขนาด และหากความเขมขนของยามคาตำา

กวาชวงของการรกษาจะทำาใหไมมประสทธภาพในการรกษา

ดงนนจำาเปนตองมการใหยาแกผปวยหลายๆครงในการรกษา

โดยความเขมขนของยาจะมคามากขนเมอมการใหยาในแตละ

ครง ซงบางครงอาจทำาใหมความเขมขนของยามากกวาชวงของ

การรกษา จากนนความเขมขนของยาจะมคาลดลง ซงบางครง

อาจมคาลดลงตำากวาชวงของการรกษา ซงการใหยาแบบดง

กลาวจะทำาใหมการเปลยนแปลงความเขมขนของยาเปนแบบฟน

เลอย โดยแสดงการเปลยนแปลงความเขมขนของยาทเปนแบบ

ฟนเลอยไดดงเสนปะ (---) ในรปท 1 ดงนนจงไดมการพฒนา

ระบบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอย (controlled-release

drug delivery systems) ซงยาจะคอย ๆ ถกปลดปลอยออก

มาจากระบบนำาสงยาทำาใหความเขมขนของยามคาอยในชวง

ของการรกษาตลอดระยะเวลาของการปลดปลอย โดยแสดงการ

เปลยนแปลงความเขมขนของยาไดดงเสนทบ (¾) ในรปท 1

ซงนอกจากจะเปนการชวยลดอาการขางเคยงทเกดจากการได

รบยาเกนขนาดแลวยงเปนการเพมประสทธภาพในการบรหาร

ยาดวย นอกจากนยาเกาทถกเลกใชเพราะมอาการขางเคยงท

รนแรงอาจไดรบการพฒนานำากลบมาใชในรปแบบระบบนำาสง

ยาแบบควบคมการปลดปลอยดวย


รปท 1 ระดบความเขมขนของยาในเลอดผปวย (plasma concentration of drug)

กบเวลา เมอมการใหยา (*) ในแตละครง (---) กบการใหยาในรปแบบควบคมการ

ปลดปลอยยา (¾) [1]

ระบบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอยทมการศกษา

วจยมากทสด ไดแก อนภาคไมโครของพอลด แอลแลกตกแอ

ซด-โค-ไกลโคลคแอซด (PDLL-LL-G) เนองจากสามารถสลาย

ตวทางชวภาพไดภายในระยะเวลาทเหมาะสมและไมมผลกทำาให

ยามการกระจายตวอยางสมำาเสมอภายในอนภาค [2-3] อยางไร

กตามสารตงตนในการสงเคราะห PDLL-LL-G ไดแก ดแอล-แลก

ตกแอซดและไกลโคลคแอซดมราคาแพงมาก ขณะทแอล-แลก

ตกแอซดมราคาถกมากกวา ดงนนในงานวจยนจงมความสนใจ

ในการใชแอล-แลกตกแอซดเปนองคประกอบในการสงเคราะห

PDLL-LL-G ทไมมความเปนผลก เพอใหไดพอลเมอรทมราคา


ถกลงในการประยกตใชเปนอนภาคนำาสงยาแบบควบคมการ

ปลดปลอย และใชยาตวอยางทละลายนำาไดนอย ไดแก ยาอน

โดเมธาซน ในการบรรจในอนภาคไมโครเหลาน

ในงานวจยนไดทำาการสงเคราะหโคพอลเมอรทมอตราสวน

DLL/LL/G เทากบ 75/0/25, 67.5/7.5/25, 60/15/25,

52.5/22.5/25, 45/30/25 และ 37.5/37.5/25 โดยโมล

ทมนำาหนกโมเลกลประมาณ 10,000 กรมตอโมล โดยโคพอ

ลเมอรทสงเคราะหไดทงหมดไมมความเปนผลก กอนทำาการ

เตรยมอนภาคของโคพอลเมอรทบรรจยาดวยเทคนคการระเหย

ตวทำาละลายของอมลชนแบบนำามนในนำา พบวาสามารถเตรยม

อนภาคทมรปรางเปนทรงกลมได ดงแสดงในรปท 2 โดยมขนาด

อนภาคเฉลย 84 – 98 ไมครอน และมประสทธภาพการบรรจ

ยาในชวง 60 – 70 %

จากกราฟการปลดปลอยยาทพลอตระหวางคาเปอรเซนต

การปลดปลอยยา (%drug release) และเวลา พบวามรปแบบ

การปลดปลอยยาของอนภาคไมโครตางๆทคลายคลงกน โดยม

การปลดปลอยยาเกอบสมบรณ (90 – 96 % drug release)

ภายใน 24 ชวโมงของการทดสอบแบบ อน วโทร (พเอช 7.4 ท

37 °C) ผลการปลดปลอยยาชใหเหนวาการผสมแอลแลกไทด

ในอตราสวนตางๆในงานวจยนไมมผลตอการปลดปลอยยาจาก

อนภาคไมโคร ดงนนอนภาคไมโครของ PDLL-LL-G ทมราคาถก

กวา PDLL-G จงสามารถใชงานเปนอนภาคไมโครนำาสงยาแบบ

ควบคมการปลดปลอยทดแทนอนภาคไมโครของ PDLL-G ซงม

ราคาแพงกวาได


รปท 2 ภาพถายกลองจลทรรศนอเลคตรอนแบบสองกราดของอนภาคไมโครบรรจยา

ทมอตราสวน DLL/LL/G เทากบ (a) 75/0/25, (b) 67.5/7.5/25, (c) 60/15/25,

(d) 52.5/22.5/25, (e) 45/30/25 and (f) 37.5/37.5/25 โดยโมล (สเกลบาร

= 100 ไมครอน)

รปท 3 กราฟการปลดปลอยยาแบบ อน วโทร ของอนภาคไมโครบรรจยาทม

อตราสวน DLL/LL/G เทากบ (¨) 70/0/25, (■) 67.5/7.5/25, (■) 60/15/25,

(à) 52.5/22.5/25, (■) 45/30/25 และ (D) 37.5/37.5/25 โดยโมล



[1] U. Edlund, A.-C. Albertsson, Adv. Polym. Sci.,

A.-C. Albertsson, Ed.; Springer: Berlin, 2002, 157, 72.

[2] D.T. O’Hagan, M. Singh, R.K. Gupta. Adv. Drug

Deliv. Rev., 1998, 32, 225-246.

[3] A.P. Acharya, J.S. Lewis, B.G. Keselowsky.

Biomaterials, 2013, 34, 3422-3430.


การเตรยมและศกษาลกษณะเฉพาะของเอปไซ

ลอน-แคโพรแลกโทนโอลโกเมอรทมศกยภาพ

ใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลมพลาสตก

ชวภาพพอลแลกตกแอซด

ยอดธง ใบมาก, ธนนชาต อมสมบต

หนวยวจยพอลเมอรแตกสลายทางชวภาพได ภาควชาเคม

คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การเตรยม

และศกษาลกษณะเฉพาะของเอปไซลอน-แคโพรแลกโทน

โอลโกเมอรทมศกยภาพใชเปนพลาสตไซเซอรสำาหรบฟลมพลาสตก

ชวภาพพอลแลกตกแอซด

ชอทนอดหนน งบประมาณเงนรายได ประจำาปงบประมาณ

2559

เนองจากปญหามลภาวะตางๆ ทเกดขนจากขยะพลาสตก

ทผลตจากวตถดบทางปโตรเลยมและกาซธรรมชาตจงทำาใหม


ความสนใจในการศกษาวจยและพฒนาพลาสตกทางชวภาพ

ทแตกสลายทางชวภาพได (biodegradable bioplastics) ท

ผลตไดจากวตถดบหมนเวยน คอ พชและสตว ปจจบนพอล

แลกตกแอซด (polylactic acid; PLA) เปนพลาสตกชวภาพทได

รบความสนใจในการใชงานมากทสดเนองจากมตนทนการผลต

ตำาและมสมบตหลายอยางใกลเคยงกบพลาสตกทใชงานทวไป

ในชวง 30 ปทผานมา เนองจากพอลแลกตกแอซดยงมราคา

คอนขางสง สวนใหญจงไดมการวจยพฒนาในการประยกตใช

งานพอลแลกตกแอซด เปนอปกรณโครงยดชวคราว (temporary

scaffolds) ทางการแพทย ไดแก ไหมเยบแผลชนดละลายได หรอ

ไหมละลาย (bioabsorbable sutures) และ อปกรณยดกระดก

(bone fixation devices) เปนตน และทางเภสชกรรม ไดแก

ระบบนำาสงยาแบบควบคมการปลดปลอย (controlled-release

drug delivery systems) และ ระบบนำาสงยาสเปาหมาย (drug

targeted delivery systems) เปนตน ปจจบนราคาพอลแลก

ตกแอซดไดลดลงอยางมากจงมการประยกตใชงานทวไป เชน

ฟลม และขวด เพอลดมลภาวะจากขยะพลาสตกทไมสลายตว

ทตองมการกำาจดดวยการเผา หรอ ฝงกลบ ทำาใหเกดมลภาวะ

ตางๆ ตอสงแวดลอมได

อยางไรกตามพอลแลกตกแอซดเปนพลาสตกชวภาพ

ทมความเปราะมาก ซงเปนขอจำากดทสำาคญในการประยกตใช

งาน จงไดมการทำาการวจยอยางกวางขวางเพอลดความเปราะ

ของพอลแลกตกแอซด ซงวธสวนใหญทนยมใชไดแก การผสม


พอลเมอร (polymer blending) ดวยการใชพอลเมอรอนๆทม

ความยดหยนมากกวาพอลแลกตกแอซด โดยตองคำานงถงความ

เขากนไดกบพอลแลกตกแอซดดวย เพราะถาเกดการแยกเฟส

ของพอลเมอรผสมจะทำาใหสมบตตางๆเกดความไมสมำาเสมอ

และสมบตเชงกลลดลงอยางมาก

วธการลดความเปราะหรอเพมความยดหยนใหกบ

พลาสตกเรยกวาการเสรมสภาพพลาสตก (plasticization) โดย

การผสมสารเสรมสภาพพลาสตก (plasticizers) สำาหรบสาร

เสรมสภาพพลาสตกของพอลแลกตกแอซดทมการรายงาน ไดแก

พอลเอทลนไกลคอล (polyethylene glycol) พอลโพรพลนไกล

คอล (polypropylene glycol), triethyl citrate (TEC), tributhyl

citrate (TBC) และ acetyl tributyl citrate (ATBC) เปนตน

โดยสารเสรมสภาพพลาสตกเหลานทำาใหพอลแลกตกแอซดม

ความยดหยนมากขน อยางไรกตามสารเหลานมปญหาสำาคญ

ในการใชงานคอเกดการเคลอนยาย (migration) ของสารเสรม

สภาพพลาสตกทผสมอยภายในเนอไปยงผวพลาสตกขณะทำาการ

เกบรกษา ทำาใหประสทธภาพการเสรมสภาพพลาสตกลดลง

ดงนนในการวจยนจงมความสนใจในการสงเคราะหโอ

ลโกเมอรรปรางโมเลกลคลายดาวทมสวนประกอบของเอปไซ

ลอน-แคโพรแลกโทน (e-caprolactone; CL) เพอใหเขากนได

กบเฟสพอลแลกตกแอซดมากขน ในการสงเคราะหใช Boltorn

H2004 เปนตวเรมปฏกรยาซงมหมไฮดรอกซล 6 หมทปลาย

ทง 6 แขน โดยทำาการเชอมตอหนวยแคโพรแลกโทนแขนละ


2 หนวย (เรยกวา Boltorn-2CL) และ 4 หนวย (เรยกวา Boltorn-

4CL) กอนทำาการเตรยมฟลมพอลแลกตกแอซดผสมโอลโกเมอร

เหลานดวยอตราสวนผสมตางๆโดยการละลายผสมกอนทำาการ

ระเหยตวทำาละลาย ซงทำาการเตรยมฟลมพอลแลกตกแอซดผสม

Boltorn ดวยเพอเปรยบเทยบ

ฟลมพอลแลกตกแอซดผสมทเตรยมไดพบวามรพรน

ภายในเนอฟลม ซงบงบอกถงการแยกเฟสกนระหวางเฟสพอ

ลแลกตกแอซดและสารทใชผสม ดงตวอยางในรปท 1 อยางไร

กตามพบวาการผสม Boltorn-2CL และ Boltorn-4CL มขนาด

รพรนเหลานเลกกวาการผสม Boltorn เมออตราสวนผสมเทา

กน แสดงวาพอลแลกตกแอซดมความเขากนไดกบ Boltorn-2CL

และ Boltorn-4CL ไดดกวา Boltorn สวนความยดหยนของฟลม

พอลแลกตกแอซดสามารถวเคราะหไดจากเสนโคงความเคน-

ความเครยดของฟลมดงตวอยางในรปท 2 จะเหนวาฟลมพอล

แลกตกแอซดมการยดตวมากขน (โดยมคาความเครยด (strain)

มากขน) เมออตราสวนผสมกบ Boltorn-2CL เพมขน สำาหรบ

การผสม Boltorn-4CL นนทำาใหฟลมพอลแลกตกแอซดมการ

ยดตวเพมขนเชนกน ขณะทการผสม Boltorn พบวาฟลมพอล

แลกตกแอซดไมมการยดตวเพมขน สรปไดวาการเชอมตอหนวย

แคโพรแลกโทนกบ Boltorn ทำาใหมความเขากนไดกบพอลแลก

ตกแอซดมากขน และสงผลใหฟลมพอลแลกตกแอซดมความ

ยดหยนมากขน


รปท 1 ภาพถายกลองจลทรรศนอเลคตรอนแบบสองกราดของรอยตดขวางของฟลม

ผสม PLA/Boltorn-2CL ทมอตราสวนผสม (a) 100/0, (b) 95/5, (c) 90/10 และ

(d) 80/20 โดยนำาหนก (สเกลบาร = 5 ไมครอน)

รปท 2 เสนโคงความเคน-ความเครยดของฟลมผสม PLA/Boltorn-2CL ทมอตราสวน

ผสม (a) 100/0, (b) 95/5, (c) 90/10 และ (d) 80/20 โดยนำาหนก



[1] Theryo G, Jing F, Pitet LM, Hillmyer MA.

Macromolecules, 2010, 43, 7394-7397.

[2] Hu Y, Hu V, Topolkaraev V, Hiltner A, Baer

E. Polymer, 2003, 44, 5711-5720.

[3] Kulinski, Z., Piorkowska, E., Gadsinowska, K.,

Stasiak M. Biomacromolecules, 2006, 7, 2128-2135.

[4] Liu, H., Zhang, J. Journal of Polymer Science

Part B : Polymer Physics, 2011, 49, 1051-1083.

[5] E. Piorkowska, Z. Kulinski, A. Galeski, R. Ma-

sirek. Polymer, 2006, 47, 7178-7188.


การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรไทย

นำาทพย คำาแร และคณะ

สาขาวชาสงแวดลอมศกษา

คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง

การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรไทย

ชอทนการวจย ทนอดหนนสำาหรบนสตระดบบณฑต

ศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายได ประจำาปงบประมาณ

พ.ศ. 2559

คมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรไทย เมอนำาไปพฒนาใชกบนสต

ปรญญาตร ชนปท 1 พบวา นสตสามารถทำาแบบทดสอบระหวาง


ฝกอบรมไดคะแนนรวมเฉลยรอยละ 90.11 และมคะแนนจาก

การทดสอบหลงฝกอบรมรวมเฉลยรอยละ 84.33 ซงเปนไปตาม

เกณฑประสทธภาพทตงไว แสดงวา การพฒนาคมอฝกอบรม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรไทย

มประสทธภาพตามเกณฑ 90.11/84.33 ซงมประสทธภาพไป

ตามเกณฑ 80/80 ทตงไว เนองจากผวจยไดเนนความสำาคญ

ของการเรยนร โดยการพฒนาคมอฝกอบรมทมขนตอนในการ

จดกจกรรมฝกอบรมการเรยนรทกขนตอน ตงแตขอมลทวไป

ประเทศไทย ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมของประเทศไทย

ปญหาและการจดการปญหาสงแวดลอมของไทย ซงมการเรยบ

เรยงเนอหาสาระความรใหม เพอใหนสตเกดความร ความเขาใจ

สามารถเขาใจงาย มความเหมาะสมกบวยนสต ทำาใหนสตมความ

สนใจในการเรยนร ซงลกษณะของคมอดงกลาวสอดคลองกบท

ปรชา ชางขวญยน และคณะ (2551:127) ไดใหความหมายไว

วาคมอ เปนหนงสอทใชควบคไปกบการกระทำาสงใดสงหนงเปน

หนงสอทใชแนวทางปฏบตใหกบผใชสามารถกระทาสงนนๆ ให

บรรลผลตามเปาหมายสวนคมอครนนเปนหนงสอใหแนวทางและ

แนะนำาเกยวกบสาระ วธการกจกรรม สอ วสด อปกรณและแหลง

ขอมล แหลงอางองตางๆ ปกตมกจะใชควบคกบหนงสอเรยน

เปนหนงสอทคร ไดศกษาดวยตนเอง และภญญาพชญ เชอจนทร

ยอด (2555 : 45) สรปวา ลกษณะของคมอทดควรระบวาเปน

คมอของใคร กำาหนดวตถประสงคใหชดเจน ใหหลกการและคำา

แนะนำา ผใชเกยวกบความร การเตรยมตว ขนตอนการใช ควร


ใชภาษาทเขาใจงาย และควรออกแบบคมอใหสวยงามนาสนใจ

พอจะสรปไดวา คมอการจดการเรยนรทด ซงสอดคลองกบงาน

วจยของจนทจรา รตนไพบลย (2549 : บทคดยอ) ไดศกษา

เรอง การพฒนาชดกจกรรมคายอนรกษสงแวดลอมสำาหรบ

นกเรยนระดบชวงชนท 4 ผลการวจย พบวา ชดกจกรรมคาย

อนรกษสงแวดลอมทพฒนาขนมประสทธภาพ 84.14/83.00

ซงมประสทธภาพไปตามเกณฑ 80/80 ผลสมฤทธทางการเรยน

ความตระหนกตอการอนรกษสงแวดลอม ของนกเรยนหลงการ

ฝกอบรมสงกวากอนการอบรมและพฤตกรรมการทำางานกลมของ

นกเรยนหลงฝกอบรมมคะแนนเฉลย 4.83 อยในระดบดมาก

ความรเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรไทยของนสตกลมทดลอง พบวา นสต

กลมทดลองมคะแนนเฉลยหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝก

อบรม แสดงใหเหนวาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสง

แวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรไทย มความเหมาะสมพรอมกบ

เนอหาทแสดงรายระเอยดทนาสนใจ ทำาใหนสตเกดความเขาใจใน

เนอหาขอคมอเพมมากยงขน ซงคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรไทย มงเสรมสรางให

นสตไดรบประสบการณของความรใหม ๆ ทมอยในเนอหา เพอ

เปนแนวทางสำาหรบปฏบตตนใหเกดการเปลยนแปลงพฤตกรรม

ไปในทางทตองการ สอดคลองกบแนวคดของ ชวาล แพรรตกล

(2526 : 201-225) ไดกลาววา การวดความรความเปนการวด

สมรรถภาพสมองดานการระลกออกของความจำานนเอง เปนการ


วดเกยวกบเรองราวทเคยมประสบการณหรอเคยรเคยเหนและ

ทำามากอนแลวทงสน ซงการวดความร ความจำา สามารถสราง

คำาถามวดสมรรถภาพดานนไดหลายลกษณะดวยกน ลกษณะ

ของคำาถามจะแตกตางกนออกไปตามชนดของความรความจำา

แตกจะมลกษณะรวมกนอยอยางหนงคอ เปนคำาถามทใหระลก

ถงประสบการณทผานมาทจำาไดไวกอนแลวไมวาจะอยในรป

คำาศพท นยาม ระเบยบ แบบแผน หรอหลกการ ทฤษฎใดๆ

และเสรมศร เมนะเศวต (2525 : 43-44) กลาววาความรเปน

สงสำาคญมากในการดำาเนนกจกรรมตางๆเพราะเปนกระบวนการ

ททำาใหเกดการเปลยนแปลงทางพฤตกรรมทกชนดทงในทางทด

และไมด ซงสอดคลองกบงานวจยของ ชยธช จนทรสมด (2552

: บทคดยอ) ไดศกษาวจยเรอง การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการ

วเคราะหผลกระทบสงแวดลอม สำาหรบบคลากรองคกรปกครอง

สวนทองถน มวตถประสงคเพอสรางและพฒนาหลกสตรฝก

อบรมการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม สำาหรบบคลากร

องคกรปกครองสวนทองถนพบวาบคลากรองคกรปกครองสวน

ทองถนโดยรวมและจำาแนกตามอาย และตำาแหนงงานมความ

รและความตระหนกในการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอม

โดยรวมและเปนรายดานเพมขนจากกอนฝกอบรมอยางม

นยสำาคญทางสถตทระดบ .05


ทศนคตตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน :

ราชอาณาจกรไทย ของนสตกลมทดลอง พบวา นสตกลมทดลอง

มคะแนนเฉลยหลงการฝกอบรมสงกวากอนการฝกอบรม แสดง

ใหเหนวาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรไทย นนมงเนนใหนสตเกดความรสก

ทมตอความสำาคญในดานทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

พรอมความเขาใจในการอนรกษทรพยากรธรรมชาตและสง


แวดลอมในประเทศใหมประโยชนอยางสงสด และทำาใหนสต

กลมทดลองมทศนคตทดตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

ประเทศเพมมากขน ทศนคตเปนระดบของความมากนอยของ

ความรสกในดานบวกและลบทมตอสงหนงซงอาจจะเปนอะไร

ไดหลายอยางเชนสงของบคคลบทความองคการความคดฯลฯ

ความรสกเหลานผรสกสามารถบอกความแตกตางวาเหนดวย

หรอไมเหนดวย ซงสอดคลองกบงานวจยของประยร วงศจนทรา

(2553 : บทคดยอ) ไดศกษาวจยแนวทางการประยกตใชหลก

ทางพระพทธศาสนาในการสอนการอนรกษ ปาไมและสตว เพอ

ศกษาแนวทางการประยกตใชหลกทางพทธศาสนา ในการสอน

การอนรกษปาไมและสตวปาโดยนำาหลกทางพระพทธศาสนาจด

กจกรรมตางๆ เกยวกบการอนรกษปาไมและสตวปา สวนใหญ

เหนวาโดยรวมทงดานวตถประสงค ดานเนอหา ดานกจกรรม

และดานการประเมนผล มความเหมาะสมมาก


ทกษะในการเปนวทยากรฝกอบรมทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอาเซย :ราชอาณาจกรไทยทนสตประเมนตนเอง

และวทยากรเปนผประเมน โดยรวมอยในระดบมาก แสดงใหเหน

วาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน:

ราชอาณาจกรไทย สงผลใหนสตกลมทดลองมทกษะในการเปน

วทยากร เนองจากนสตกลมทดลองทไดเขารวมฝกอบรมไดรบ

ความรโดยตรงจากวทยากรทมประสบการณในการนำาเสนอ

และไดใชคมอการฝกอบรมจงทำาใหมความรความเขาใจและเกด

ทกษะและแนวทางในการเปนวทยากร ดงนนนสตกลมทดลอง

จงมทกษะในการเปนวทยากรฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและ

สงแวดลอมอาเซยน: ราชอาณาจกรไทยสงกวานสตกลมควบคม

ซงสอดคลองกบแนวคดของสมชาต กจยรรยง (2545 : 36-37)

กลาววาวทยากร คอ ผทมความร ความสามารถ คำาในภาษา

องกฤษตรงกบคำาวา Resource Person หากวเคราะหจากคำา


ภาษาไทย วทยากร มาจาก วทยา แปลวา ความร กร แปลวา มอ

หรอ ผถอ ดงนนวทยากร คอ ผทรงไวซงความร ความสามารถ

และมผใหคำานยามไวหลายคำา เชน วทยากรประดจเปนทรพย

สมบต วทยากรเปนผมความคดสรางสรรค วทยากรเปนผทม

ความร ความสามารถ และเชยวชาญ ฯลฯ นนกคอ บคคลทเปน

วทยากรไดจะตองเปนผทมความร และความสามารถในการทำาให

ผอนมความร ความเขาใจในเรองนนๆ ตามทตนตองการ กบ

แนวคดของ อนกล เยยงพฤกษาวลย (2558 : เวบไซต) กลาววา

วทยากร คอ ผนำาการเปลยนแปลงโดยการนำาเสนอความร ทกษะ

และเจตคตดวยการสอสาร ใชเทคนคการฝกอบรมทเหมาะสมกบ

กลมเปาหมาย ปฏบตใหดในสงทพด เปนตนแบบอยางมศลปะ

เพอใหผเขารบการฝกอบรม พอใจ ไดความร เกดทกษะทำาไดจรง

และมพลงเจตคตเชงบวก บรรลวตถประสงคตามทคาดหวงของ

ทกฝาย และสามารถบรหารจดการสภาพแวดลอม ตลอดจนขอ

จำากดไดเปนอยางดซงสอดคลองกบงานวจยของ อดศกด สงห

สโว (2549 : บทคดยอ) ไดวจยเรองการพฒนาหลกสตรสถาน

ศกษาเรองปรมาณสมพนธทเนนการพฒนาความสามารถในการ

แกปญหาและการตดสนใจ มความมงหมายเพอ พฒนาหลกสตร

สถานศกษาเรอปรมาณสมพนธทเนนการพฒนาความสามารถ

ในการแกปญหาและการตดสนใจ ผลการวจยพบวา นกเรยนท

เรยนตามหลกสตรสถานศกษา เรองปรมาณสมพนธทเนนการ

พฒนาความสมารถในการแกปญหาและการตดสนใจมคะแนน

ผลสมฤทธทางการเรยนสงกวาคะแนนจดตดอยางมนยสำาคญ


ทางสถตทระดบ .05 และสอดคลองกบงานวจยของ วรรณศกด

พจตร บญเสรม (2557 : 161) เรอง การพฒนากจกรรมสง

แวดลอมโดยใชกระบวนกวสเขยว(Green Poem)สำาหรบนสต

ปรญญาตรสาขาสงแวดลอมศกษา พบวา ผเขารวมกจกรรมสวน

ใหญใหความสนใจมความกระตอรอรนเขารวมกจกรรม พรอม

ทงสามารถอภปรายและสรปความสำาคญของบทกวทมตอการ

อนรกษสงแวดลอมไดอยางถกตอง สวนผลการเปรยบเทยบ

คะแนนทกษะในการใชบทกวเพอการอนรกษสงแวดลอม พบ

วา เปนไปตามสมมตฐานการวจย ผเขารวมกจกรรมมทกษะใน

การใชบทกวเพอการอนรกษสงแวดลอม


จนทรจรา รตนไพบลย.(2549). การพฒนากจกรรมคายอนรกษสง

แวดลอม เรอง การอนรกษสงแวดลอมสำาหรบนกเรยน

ชวงชนท 4 ทเรยนโดยใชชดกจกรรมคายอนรกษสง

แวดลอมเปนกลม.ปรญญานพนธการศกษามหาบณฑต

บณฑตวทยาลย.

ชวาล แพรตกล. (2526). เทคนคการวดผล. กรงเทพฯ, ไทย

วฒนาพานช.

ชยธช จนทรสมด. (2553). การพฒนาหลกสตรฝกอบรมการ

วเคราะหผลกระทบสงแวดลอมสำาหรบบคลากรองคกร

ปกครองสวนทองถน. ปร.ด. สาขาวชา สงแวดลอม

ศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.


ปรชา ชางขวญยน และคณะ. (2551). เทคนคการเขยนและ

ผลตตำารำา. กรงเทพฯ, จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

พมพครงท 5.

ประยร วงศจนทรา. (2553 ). แนวทางการประยกตใชหลกทาง

พระพทธศาสนาในการสอนการอนรกษ ปาไม และ

สตวปา. วารสารศกษาศาสตร. มหาวทยาลยนเรศวร.

ฉบบท 12 ปท 1 2553.

ภญญาพชญ เชอจนทรยอด. (2555). การพฒนาคมอฝกอบรม

วทยากรแกนนาการจดคายภาษาองกฤษ. นานสำานกงาน

เขตพนทการศกษาประถมศกษานาน เขต 2.

วรรณศกด พจตรบญเสรม. (2557). การพฒนากจกรรมสง

แวดลอมโดยใชกระบวนกวสเขยว (Green Poem)

สำาหรบนสตปรญญาตรสาขาสงแวดลอมศกษา. ปรญญา

นพนธเสนอตอบณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยสารคาม.

หลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต. สาขาวชาสง

แวดลอมศกษา.

สมชาต กจยรรยง. (2545).เทคนคการเปนวทยากรฝกอบรม.

กรงเทพฯ, มลตอนฟอรเมชน.

เสรมศร เมนะเศวต. (2525). จตวทยาการศกษา. เชยงราย,

คณะวทชาครศาสตร วทยาลยครเชยงราย.


อดศกด สงหสโว. (2549). การพฒนาหลกสตรสถานศกษา

เรอง ปรมาณสมพนธทเนนการพฒนา ความสามารถ

ในการแกปญหาและการตดสนใจ.ปรญญานพนธเสนอ

ตอบณฑตวทยาลย. มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ.

หลกสตรปรญญาการศกษาดษฎบณฑต. สาขาวชา

วทยาศาสตรศกษา.

อนกล เยยงพฤกษาวลย.(2558).ขอคดการเปนวทยากร.

[ออนไลน]. ไดจาก: http://anukulyieng.blogspot.

com/2012/04/blog-post_15.html. [สบคนเมอวน

ท 2 กมภาพนธ 2558].


การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาต

และสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา

บญญต สาล และคณะ

สาขาวชาสงแวดลอมศกษา

คณะสงแวดลอมและทรพยากรศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง

การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา

ชอทนการวจย ทนอดหนนสำาหรบนสตระดบบณฑต

ศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายได ประจำาปงบประมาณ

พ.ศ. 2559

การพฒนาคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสง

แวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา โดยผวจยไดทำาการ

พฒนาคมอฝกอบรมจากการศกษาแนวคดเกยวกบการพฒนา

คมอ โดยมขนตอนในการพฒนาคมอไว 3 ขนตอน คอ 1) การ


สรางคมอโดยศกษาเนอหาสาระขอมลพนฐานและศกษาจาก

เอกสารงานวจยทเกยวของ 2) การพฒนาคมอจากการประเมน

โดยผทรงคณวฒ และนำาไปทดลองใชเพอหาคณภาพของคมอ

3) การใชคมอโดยการนำาคมอทไดจากการพฒนาไปใชกบกลม

ตวอยาง ซงศกษาจากแนวคดของ ยพเรศ วงยายฉม (2540 :

37-38) โดยคมอฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา ทผวจยพฒนาขน มประสทธภาพ

เทากบ 94.20/92.10 หมายความวานสตไดคะแนนจากการ

ทำาแบบทดสอบความรระหวางการทำากจกรรมฝกอบรม คดเปน

รอยละ 94.20 และคะแนนเฉลยจากการทำาแบบทดสอบความร

หลงการฝกอบรมคดเปนรอยละ 92.10 แสดงวาคมอฝกอบรม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกร

กมพชา ทผวจยสรางขนมประสทธภาพสงกวาเกณฑ 80/80

แสดงวาคมอมประสทธภาพทเหมาะสม เนองจากกระบวนการ

ทผวจยใชในการสรางคมอฝกอบรมไดถกออกแบบอยางเปน

ระบบ โดยการผสมผสานขนตอนทประกอบดวยการศกษา การ

คนควา วเคราะหเอกสารทางวชาการทเชอถอได การรวบรวม

แนวทางจากแหลงขอมลตางๆ และมการวางแผนอยางเหมาะ

สมผานการตรวจและไดขอเสนอแนะจากผเชยวชาญ ตลอดจน

มการปรบปรงแกไขตามคำาแนะนำาจากผเชยวชาญ และนำาไปใช

กบกลมตวอยาง ซงผลทไดจากการนำาคมอไปใชกบกลมตวอยาง

โดยอยในรปแบบของการจดกจกรรมฝกอบรม ซงคมอทพฒนา

ขนมประสทธภาพเหมาะสมกบการนำาไปใชในการจดกจกรรม


ฝกอบรม เพอสงเสรมใหนสตมความร พฒนาการสตปญญา

มทกษะในการเขารวมในกจกรรมฝกออบรม ซงกจกรรมฝกอบรม

เปนกระบวนการทมความสำาคญในการชวยสงเสรม เปนไปตาม

แนวคดทฤษฎของ แซกเซอร (Zacher, 1994 : 13-28) กลาว

วาการออกแบบคมอ โดยทวไปแลวใชหลกการออกแบบเดยวกน

กบสงพมพตางๆ สงสำาคญตองรวาผอานคอใคร ใชอานทไหน

และเพอวตถประสงคอะไร ซงสงเหลานทำาใหสามารถตดสนใจ

ออกแบบรปลกษณะและขนาดของคมอไดสำาหรบหลกการ

พนฐานอยางงายทจะชวยใหการออกแบบประสบความสำาเรจ

ซงจะตองมความสมดล การลำาดบ ความตาง ความเรยบ สดสวน

ความเปนเอกภาพ ความเปนเอกภาพทดนนคอ แตละสวนจะตอง

สมบรณและไปดวยกนไดกบภาพรวมทงหมด เชน การใชตวพมพ

กระดาษและสของหมกพมพ โดยจากการพฒนาคมอฝกอบรม


กมพชา ดงกลาวจงทำาใหคมอฝกอบรมมประสทธภาพเทากบ

94.20/92.10 ซงสงกวาเกณฑ 80/80 ทตงไว ซงสอดคลอง

กบงานวจยของจนทรจรา รตนไพบลย (2549 : บทคดยอ)

ไดศกษาเรอง การพฒนาชดกจกรรมคายอนรกษสงแวดลอมสำาห

รบนกเรยนระดบชวงชนท 4 ผลการศกษาพบวา ชดกจกรรมคาย

อนรกษสงแวดลอมทพฒนาขนมประสทธภาพ 84.14/83.00

ซงมประสทธภาพไปตามเกณฑ 80/80 ผลสมฤทธทางการ

เรยนความตระหนกตอการอนรกษสงแวดลอม ของนกเรยนหลง

การฝกอบรมสงกวากอนการอบรมและพฤตกรรมการทำางาน


กลมของนกเรยนหลงฝกอบรมมคะแนนเฉลย 4.83 อยในระดบ

ดมาก ดชนประสทธผลของคมอฝกอบรม มคาเทากบ 0.8804

แสดงวา นสตกลมทดลองมความกาวหนาในการเรยนเพมขน

หลงจากการใชคมอฝกอบรมรอยละ 88.04 ซงการทนสตกลม

ทดลองทเขารบการฝกอบรมมความกาวหนาในการฝกอบรม

อาจเนองมาจากการใชคมอฝกอบรมทมเนอหาสาระทมความ

เหมาะสมกบผเขาฝกอบรม มเนอหาสาระทไมซบซอนไมกอให

ผเขารบการฝกอบรมเกดความสบสนมการใชตวอกษรทอานงาย

มการสรปเนอหาสาระ และในระหวางการจดกรรมฝกอบรมม

แบบทดสอบทายหนวยกจกรรมทใชเปนตวกระตนเพอใหผเขา

ฝกอบรมมความสนใจ ผลทไดจากการจดกจกรรมฝกอบรม จง

ทำาใหนสตกลมทดลองมการตอบสนองในการทำากจกรรมฝก

อบรมไดรวดเรว และทำาใหนาสนใจมากขน ซงนสตสามารถ

ศกษาเนอหาสาระเพมเตมได จากคมอฝกอบรม และใชคมอฝก

อบรมในการทำาแบบทดสอบเพอเปนการตรวจสอบความกาวหนา

ความเขาใจในหวขอทฝกอบรม จงทำาใหนสตกลมทดลองมความ

กาวหนาในการฝกอบรม เปนไปตามแนวคดทฤษฎของอดศกด

ถระแกว (2548:38) ไดกลาวถงการประเมนผลของโปรแกรม

การฝกอบรมไววา โปรแกรมการฝกอบรมจะประสบความสำาเรจ

บรรลวตถประสงคหรอไมใหประเมนผฝกอบรมหรอกลมเปา

หมาย คอ 1) ใหกลมเปาหมายหรอผฝกอบรมทำาแบบทดสอบ

ความร 2) ใหกลมเปาหมายหรอผฝกอบรมพดเกยวกบสงท

พวกเขาไดกระทำาระหวางฝกอบรม 3) ใหกลมเปาหมาย หรอ


ผฝกอบรมเขยนบทความสนๆ เกยวกบสงทพวกเขาชอบหรอ

ประทบใจในกจกรรมการฝกอบรมหรอในกจกรรม การใชคมอ

ฝกอบรมประกอบในการจดกจกรรมฝกอบรม ซงผเขารบการ

ฝกอบรมมความกาวหนาในการเรยนเพมขนหลงจากการใชคมอ

ฝกอบรม รอยละ 88.04 ซงสอดคลองกบงานวจยของสมโชค

ศรหารกษา (2554 : บทคดยอ) ไดศกษาเรอง การพฒนาชดฝก

อบรมสงแวดลอมศกษาเรอง ขยะมลฝอยในชมชนสำาหรบอาสา

สมครสาธารณสขประจำาหมบานในเขตอำาเภอเมองสกลนคร

ผลการศกษาพบวา ชดฝกอบรมสงแวดลอมศกษาเรอง ขยะ

มลฝอยในชมชน สำาหรบอาสาสมครสาธารณสขประจำาหมบาน

ทผวจยพฒนาขนมประสทธภาพเทากบ 90.61/89.90 ซงสง

กวาเกณฑ 80/80 ทตงไว และดชนประสทธของการอบรม มคา

เทากบ 0.6030 หมายความวา อาสาสมครสาธารณสขประจำา

หมบานมความกาวหนาในการเรยนร รอยละ 60.30


จากการใชคมอฝกอบรมทพฒนาขนทำาใหผเขารบ

การฝกอบรมมคะแนนเฉลยความรหลงการฝกอบรมสงกวา

กอนการฝกอบรม แสดงใหเหนวานอกจากการใชคมอฝกอบรม

ทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา

จะมประสทธภาพทเหมาะสมแลว วธการ หรอกระบวนการฝก

อบรมทผวจยใชในการฝกอบรมกมผลทำาใหความรของนสตกลม

ทดลองเพมขน เนองจากกระบวนการทใชในการฝกอบรมผวจย

ไดใชเทคนคในการฝกอบรมทหลากหลาย โดยการบรรยายเกยว

กบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกร

กมพชา ทชวยใหนสตพฒนาความร เสรมสรางทกษะ และ

เพมพนความร และทศนคต อนเหมาะสม จนกอใหเกดความ

เปลยนแปลงในพฤตกรรม และทศนคตตอการปฏบตงานในหนาท

ใหมประสทธภาพยงขน อกทงมกจกรรมนนทนาการ กจกรรม

อภปรายเปนกลม ซงทำาใหนสตกลมทดลองมความกระตอรอรน


ไมเบอหนายตอการฝกอบรม จงสงผลใหนสตกลมทดลองม

ความรหลงการฝกอบรมสงขนเปนไปตามแนวคดทฤษฎของ

สมชาต กจยรรยง และอรจรย ณ ตะกวทง (2539 : 13) กลาว

วา การฝกอบรม คอ กระบวนการการเรยนการสอนเพอใหเกด

การเรยนร เสรมสรางทกษะและแลกเปลยนทศนคตตามความมง

หวงทกำาหนดไว อนนำาไปสการเปลยนแปลงพฤตกรรมซงอาจจะ

เปนการเรยนการสอนในชนเรยนหรอในสถานททำางานกได อกทง

ในการจดกจกรรมฝกอบรมผวจยใชคมอ ในการบรรยายประกอบ

การฝกอบรมทำาใหนสตมความเขาใจไดงายขนและศกษาคนควา

หาความรเพมเตมนอกเหนอจากการบรรยายทวทยากรบรรยาย

มความสอดคลองกนสงผลใหนสตผเขารบการฝกอบรมเกดทกษะ

ในกระบวนการเรยนรเกดแรงจงใจสามารถยอมรบในสงทกำาลง

เผชญ ตลอดจนการเกดความรความเขาใจทเพมมากขนกวาเดม

ทงนอาจเนองมาจากความสนใจเปนพเศษในการใหความรเกยว

กบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน : ราชอาณาจกร

กมพชา การทนสตมความรเพมขนอาจเปนเพราะวธการฝก

อบรม มการใชเทคนคทมความหลายหลาย เพอชวยใหนสต

เกดความนาสนใจมากยงขนมการใชเทคนคการบรรยาย เทคนค

การอภปรายใหผเขารวมกจกรรรมรวมแสดงความรสกและแสดง

ความคดเหนเกยวกบกจกรรมฝกอบรม รวมทงสรปความรทได

รบจากการเขารวมกจกรรม เทคนคการถามตอบ เพอเปนการ

ใหผเขารวมกจกรรมฝกอบรมมความรความเขาใจมากขน และ

ในการจดกจกรรมยงมสอประกอบทผาการหาประสทธภาพแลว


คอ คมอการฝกอบรม ซงสอดคลองกบงานวจยของ จรรตน หลก

ภย (2550 : บทคดยอ) ศกษาการพฒนาคมอฝกอบรมคร เรอง

การวจยในชนเรยน สำาหรบสถานศกษาขนพนฐาน อำาเภอกะเปอร

สำานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดระนอง ผลการศกษาพบวา

ครผสอนทยงไมผานการอบรม เรองการวจยในชนเรยนมความร

ความเขาใจเรองการวจยในชนเรยนอยในระดบปานกลางและม

ความตองการในการพฒนาตนเองในเรองการวจยในชนเรยนอย

ในระดบมาก และเมอหลงการใชคมอการฝกอบรมการทำาวจยใน

ชนเรยนสงผลใหครมความรความสามารถในการทำาวจยในชนเรยน

สงกวากอนใชคมอ


ทศนคตตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน

: ราชอาณาจกรกมพชา ของนสตกลมทดลองกอนและหลง

การฝกอบรม พบวา นสตกลมทดลองมทศนคตหลงการฝก

อบรมสงกวากอนการฝกอบรม แสดงใหเหนวาคมอฝกอบรม


กมพชาและกจกรรมฝกอบรมมผลทำาใหทศนคตของนสตกลม

ทดลองเพมสงขน และอาจเนองมาจากกระบวนการทใชในการ

ฝกอบรม และสอทใชในการถายทอดคอ คมอฝกอบรม แผนพบ

การยกตวอยางสถานการณจำาลอง การบรรยาย อภปราย และการ


ชกจงผเขารบการฝกอบรมสนใจเพอจะนำาไปสการพฒนาเจตคต

ความตระหนก ทศนคต และทกษะของผเขารบการฝกอบรมอน

จะทำาใหคนเหนคณคาและความรบผดชอบตอการอนรกษสง

แวดลอมนนๆ ซงเปนไปตามแนวคดทฤษฎของนพนธ แจงเอยม

(2544 : 19) กลาววา ทศนคตคอสงทอยภายในจตใจของบคคล

ทจะตอบสนองตอ สงใดสงหนงซงเราไมสามารถสงเกตหรอวดได

โดยตรงแตเรากสามารถรไดโดยดจากพฤตกรรมของบคคลวาจะ

ตอบสนองตอสงเราอยางไรเรากจะทราบทนท สงแวดลอมศกษา

คอกระบวนการทจะทำาใหคนเหนคณคาและเขาใจหลกการของ

ระบบความสมพนธระหวางมนษยกบสงแวดลอมอนจะนำาไปส

การพฒนาเจตคต ความตระหนก และความรบผดชอบในการ

ดแลรกษาสงแวดลอม รวมถงการพฒนาทกษะในการตดสนใจ

เกยวกบสงแวดลอม และการสรางจรยธรรมทดในการปฏบตตอ

สงแวดลอมเพอคณภาพสงแวดลอมทดและการทนสตกลมทดลอง

มทศนคตตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมราชอาณาจกร

กมพชา คมอการฝกอบรมทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา เปนสอทใชในการฝกอบรม ซง

เปนปจจยททำาใหทศนคตของนสตกลมทดลองเพมมากขนกวา

กอนฝกอบรม และทำาใหนสตกลมทดลองมทศนคตสงกวากลม

ควบคม โดยในการจดกจกรรมฝกอบรมผวจยไดสรางและการ

จำาแนกคมอฝกอบรม โดยคำานงถงกลมเปาหมายในการนำาไป

ใช ซงเนนใหนสตกลมทดลอง คอ นสตปรญญาตรสามารถนำา

ไปใช ใหเกดประโยชนได หรอสามารถนำาไปเรยนควบคกบตำารา


ทเรยนในวชาตามปกตได ซงสอดคลองกบงานวจยของ คมสนต

ชมอภย (2557 : บทคดยอ) ไดทำาการศกษาเรอง การพฒนา

กจกรรมฝกอบรมผนำาสงแวดลอมในโรงเรยนมธยมศกษา อำาเภอ

นำาพอง จงหวดขอนแกน ผลการศกษาพบวา นกเรยนทเขา

รบการฝกอบรมผนำาสงแวดลอม มคะแนนเฉลยทศนคตของ

นกเรยนทเขารบการฝกอบหลงการฝกอบรมสงกวากอนการ

ฝกอบรมอยางมนยสำาคญทางสถตทระดบ .05

ทกษะในการเปนวทยากรฝกอบรมเกยวกบ


กมพชา ทนสตประเมนตนเองและวทยากรประเมนนสตหลง

การฝกอบรมโดยรวมนสตมทกษะในการเปนวทยากรอยใน

ระดบมาก ซงการทนสตกลมทดลองมทกษะในการเปนวทยากร

อาจเนองมาจากนสตกลมทดลองไดเขารบการฝกอบรมและม

คมอการฝกอบรมเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม

อาเซยน : ราชอาณาจกรกมพชา ทใชประกอบในการฝกอบรม

จงทำาใหมความร ความเขาใจในเรองนนๆ โดยการฝกอบรม

เปนกรบวนการทางสงแวดลอมศกษา ซงเปนการบอกเลา การ

ปลกฝง การฝกใหทำา โดยการกจกรรมการเรยนรมการบรรยาย

การใชสอ การปฏบตเปนตวอยาง เพอเสรมสรางความร ความ

เขาใจ และทกษะในการปฏบตตน อกทงเปนการแลกเปลยน

ทศนคตตามความมงหวงทกำาหนดไว อนนำาไปสการเปลยนแปลง

พฤตกรรมจนทำาใหมความร ความสามารถ และทกษะตางๆ

ในการแสดงออก ซงเปนไปตามแนวคดของประยร วงศจนทรา


(2553 : 393 – 394) กลาววา การถายทอดองคความรทาง

สงแวดลอมเปนการใหความรผานไปสประชากรเปาหมาย จะดวย

วธใดกไดทสามารถใหความรเลอนไหลไป ประชากรเปาหมาย

จะไดรบความรทางสงแวดลอมอยางครบวงจรและสามารถคด

เปน ทำาเปน และแกไขปญหาสงแวดลอมได ซงวธการถายทอด

สงแวดลอมมหลากหลาย ไดแก การบอกเลา การบอกหรอ

สอน การทำาใหดหรอสาธต การทำาโครงงานหรอกรณศกษา การ

สบเสาะคนหาคำาตอบ การสมมตฐานหรอจำาลองสถานการณ

การอภปราย การศกษาในพนท การประชมสมมนา การถายทอด

ผานสอและสอมวลชน และการจดนทรรศการสงแวดลอม ซง

กระบวนการทใชมผลทำาใหผเขารบการฝกอบรมเกดการเรยน

ร เสรมสรางทกษะ และแลกเปลยนทศนคตอนนำาไปสการปรบ

เปลยนพฤตกรรม จนสามารถนำาไปบอกเลา หรอถายทอดใหคน

อนได ซงในการเปนวทยากรอนดบแรกวทยากรจะตองมความร

ความเขาใจในเรองนนๆ จงจะสามารถเปนวทยากรฝกอบรมได

และตองมทกษะในการถายทอดเนอหาด มวธการกระตน เรงเรา

สรางความสนใจได และวทยากรตองมความศรทธา ความรสก

ทด เหนคณคา ประโยชนมความเชอมนในการเปนวทยากร เพอ

ใหสามารถเปนวทยากรในการบรรยายเนอหาสาระในการถายทอด

องคความรได และจากการ จดกจกรรมฝกอบรมไดใหนสตกลม

ทดลองไดฝกการเปนวทยากรฝกอบรม โดยใหตวนสตไดฝกเปน

วทยากรนนเปนวธการทใหนสตไดลงมอปฏบตจรงดวยตนเอง

และใหนสตไดแสดงออกถงความสามารถเฉพาะตวทมในการเปน


วทยากร ซงจากการจดกจกรรมวทยากรไดกำาหนดการประเมน

โดยใหนสตกลมทดลองแสดงออกใน 3 ดาน คอ ดานทกษะการ

บรรยายเนอหาสาระในการถายทอดองคความร ดานทกษะใน

การใชสอและเทคโนโลยในการฝกอบรม และดานทกษะในการ

โนมนาวในการขบเคลอนฝกอบรม ซงการวดผลการประเมนโดย

ผานกระบวนการฝกอบรมมคมอประกอบในการประเมนนสต

เปนผประเมน และวทยากรเปนผประเมนนสต พบวา นสตม

ความร ความเขาใจ มทศนคต และทกษะในการเปนวทยากร

ฝกอบรมเกยวกบทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอมอาเซยน :

ราชอาณาจกรกมพชาเพมมากขน ซงการเนนการเรยนโดยการกระ

ทำาหรอปฏบต ซงมนษยตองเผชญกบปญหา จงตองฝกใหมนษย

แกปญหา เพอใหเกดการเรยนรจากการกระทำาฝกปฏบต ฝกคด

ฝกลงมอทำา ฝกทกษะกระบวนการตางๆ โดยสรป กระบวนการ

สอนสงแวดลอมศกษาโดยการสอดแทรกจรยธรรมทำาใหนสต

มความรสงแวดลอมและจรยธรรมสงแวดลอมในระดบสงและ

มากกวานสตกลมควบคมจงควรสนบสนน และสงเสรมใหคร

ผสอนนำาไปใชในกระบวนการเรยนการสอนสงแวดลอมศกษา

ในระดบปรญญาตรตอไป



คมสนต ชมอภย. (2557). การพฒนากจกรรมฝกอบรมผนำา

สงแวดลอมในโรงเรยนมธยมศกษา อำาเภอนำาพอง

จงหวดขอนแกน. ปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาสง

แวดลอมศกษา มหาวทยาลยมหาสารคาม.

จนทรจรา รตนไพบลย. (2549). การพฒนาชดกจกรรมคาย

อนรกษสงแวดลอม เรอง การอนรกษสงแวดลอม

สำาหรบรกเรยนชวงชนท 4. กรงเทพฯ, ปรญานพนธ

กศ.ม.มหาวทยาลยศรนครนทรวโรต.

จรรตน หลกภย. (2550). การพฒนาคมอฝกอบรมครเรองการ

วจยในชนเรยน สำาหรบสถานศกษาขนพนฐาน อำาเภอ

กะเปอร สำานกงานเขตพนทการศกษาจงหวดระนอง.

วทยานพนธปรญญาครศาสตรมหาบณฑต สาขาการ

บรหารการศกษา มหาวทยาลยราชภฏสราษฎรธาน.

นพนธ แจงเอยม. (2544). จตวทยาสงคม. กรงเทพฯ, โรงพมพ

เอกมยการพมพ.

ประยร วงศจนทรา. (2553). วทยาการสงแวดลอม. มหาสารคาม,

สำานกพมพมหาวทยาลยมหาสารคาม (มอเกา).

ยพเรศ วงยายฉม. (2540). การพฒนาคมอศกษาธรรมชาตประจำา

เสนทางเดนปาในอทยานแหงชาตเขาใหญ. วทยานพนธ

ปรญญาศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาสงแวดลอม

ศกษามหาบณฑตวทยาลย มหาวทยาลยมหดล.


สมโชค ศรหารกษา. (2554). การพฒนาชดฝกอบรมสงแวดลอม

ศกษาเรอง ขยะมลฝอยในชมชนสำาหรบอาสาสมคร

สาธารณสขประจำาหมบาน ในเขตอำาเภอเมองสกลนคร.

วทยานพนธ ปร.ด.สงแวดลอมศกษา : มหาวทยาลย

มหาสารคาม.

สมชาต กจยรรยง และอรจรย ณ ตะกวทง. (2539). เรอง เทคนค

การจดฝกอบรมอยางมประสทธภาพ.กรงเทพฯ, ซเอด

ยเคชน.

อดศกด ถระแกว. (2548). การใชสงแวดลอมศกษาเพอปองกน

อนตรายจากโลหะหนกเปนพษ. วทยานพนธวทยา

ศาสตรมหาบณฑต สาขาสงแวดลอมศกษา มหาวทยาลย

ราชภฎพระนคร.

Zacher, L.J.(1994). A study of factors affection of

environment of eleventh grade students in

Montana. Dissertation Abstracts International.


ความไมสมบรณของรอยตอระหวางวสด ปจจย

ทสงผลตอการทำางานของหวอานฮารดดสก

ไดรฟ

ชนตา บตรรตนะ และ พรรณวด จรมาศ

ภาควชาฟสกส คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง แบบ

จำาลองการสงผานสปนในโครงสรางวสดสองชนทพจารณาผล

ของการแพรบรเวณรอยตอ

ชอทนอดหนน การวจยเพอพฒนานสตระดบบณฑต

ศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายไดประจำาปงบประมาณ

2559

ประเทศไทยเปนฐานการผลตอปกรณการบนทกขอมล

รายใหญของโลกจงทำาใหอตสาหกรรมการบนทกขอมลมความ

สำาคญตอเศรษฐกจของประเทศเปนอยางมาก การศกษาคณสมบต

เกยวกบสปนของอเลกตรอนจงมความจำาเปนเนองจากสามารถ


นำาคณสมบตของสปนมาประยกตใชในการพฒนาเทคโนโลย

การบนทกขอมลเชนฮารดดสกไดรฟ (Hard disk drive, HDD)

และหนวยความจำาเขาถงแบบสม (Magnetic random access

memory, MRAM) [1-3] ฮารดดสกไดรฟประกอบดวยสามสวน

หลกคอ หวอานขอมล หวเขยนขอมล และแผนบนทกขอมลดง

ภาพท 1 (ก) สำาหรบงานวจยนสนใจทจะศกษาปจจยทสงผล

ตอการทำางานของหวอานขอมลเพอพฒนาหวอานขอมลและ

เปนการเพมประสทธภาพของฮารดดสกไดรฟ ในหวอานขอมลม

สวนประกอบสำาคญคอสปนวาลว (Spin vales) ซงเปนโครงสราง

วสดแมเหลกทประกอบดวยวสดเฟอโรแมกนตก (Ferromagnetic

material, FM) สองชนทถกคนดวยวสดทไมมความเปนแม

เหลก(Nonmagnetic, NM) [4-8] ดงภาพท 1 (ข) แมกนไทเซชน

ในชนวสดเฟอโรแมกนตกชนแรกถกลอคทศทางซงเรยกชนวสด

เฟอโรแมกนตกนวาชนพน (pinned layer) ในขณะทแมกนไท

เซชนในชนวสดเฟอโรแมกนตกชนทสองสามารถเปลยนทศทาง

ไดอยางอสระซงเรยกชนนวาชนอสระ (free layer) หลกการ

ทำางานของหวอานขอมลอาศยการวดคาความตานทานแมเหลก

ปรมาณมาก (Giant magnetoresistance, GMR) ซงเกดจาก

การสงผานสปน (spin transport) ทกระเจงในบรเวณรอยตอ

ของโครงสรางวสดแมเหลก การอานขอมลเกดขนไดในสองกรณ

โดยกรณแรกคอแมกนไทเซชนในแผนบนทกขอมลเหนยวนำาให

แมกนไทเซชนในชนอสระมทศทางเดยวกนกบแมกนไทเซชนใน

ชนพนความตานทานทวดไดจะมคานอยกวาในกรณทแมกนไท


เซชนในชนอสระมทศทางตรงกนขามกบชนพน

(ก) (ข)

ภาพท 1 (ก) ฮารดดสกไดรฟซงประกอบดวยหวอานขอมล หวเขยนขอมล และ

แผนบนทกขอมล (ข) โครงสรางของสปนวาลวประกอบดวยชนวสดทไมมคณสมบต

แมเหลก (NM) อยระหวางชนเฟอโรแมกนตก (FM) สองชนโดยลกศรสดำาแสดงถง

แมกนไทเซชนในชนวสด

การศกษาปจจยทสงผลตอการสงผานของสปนภายใน

โครงสรางวสดแมเหลกจงมความจำาเปนอยางยงสำาหรบการพฒนา

ประสทธภาพของหวอานในฮารดดสกไดรฟ แบบจำาลองโครงสราง

วสดแมเหลกในงานวจยทางทฤษฎทผานมาสวนใหญจะถกกำาหนด

ใหมรอยตอระหวางชนวสดแบบอดมคต (ideal interface) ซง

ไมมพจารณาการแพรกระจายของไอออนระหวางชนวสดทตด

กนทำาใหรอยตอมลกษณะเรยบซงเปนแบบจำาลองอยางงายและ

ไมใกลเคยงกบโครงสรางวสดแมเหลกจรง [10-12] ในความเปนจรง

กระบวนการปลกฟลมจะมผลทำาใหรอยตอระหวางชนวสดจะม

ความขรขระ (diffuse interface) เนองจากมการแพรกระจาย


ระหวางไอออนของธาตตางชนดกน (interdiffusion) [9] ซงทำาให

เกดความกวางของบรเวณรอยตอ (tIF) ดงภาพท 2 (ขวา) รอยตอ

ลกษณะนสงผลใหความเขมขนของอะตอม (concentration) ท

บรเวณรอยตอใหมคาตอเนองซงสงผลตอพฤตกรรมการสงผาน

สปน ดงนนลกษณะของบรเวณรอยตอระหวางชนวสดภายใน

โครงสรางแมเหลกจงเปนปจจยหลกทสงผลตอพฤตกรรมการ

สงผานของสปนและคาความตานทานของแมเหลกปรมาณมาก

ภาพท 2 (ซาย) รอยตอแบบอดมคตซงไมพจารณาการแพรของอะตอมระหวาง

โคบอลต (Co) และทองแดง (Cu) ทบรเวณรอยตอทำาใหความเขมขนของอะตอม

มคาไมตอเนอง (ขวา) รอยตอทเกดการแพรกระจายของอะตอมระหวางโคบอลต

และทองแดงทำาใหความเขมขนของอะตอมเกดความตอเนองซงแสดงถงการผสมกน

ระหวางอะตอมภายในโครงสรางวสด

งานวจยนจะพจารณาผลของรอยตอโดยศกษาผลของ

การแพรของอะตอมในบรเวณรอยตอภายในโครงสรางวสดแม

เหลกโดยกำาหนดใหความกวางของบรเวณรอยตอมคาเปน 0.5


1 1.5 และ 2 นาโนเมตร เมอความกวางของบรเวณรอยตอม

คามากทศทางของแมกนไทเซชนมลกษณะคลายกบแมกนไทเซ

ชนในกำาแพงโดเมน ในขณะทโครงสรางวสดแมเหลกทมรอยตอ

แบบอดมคตแมกนเทเซชนจะมการเปลยนแปลงอยางรวดเรวท

บรเวณรอยตอ ดวยเหตนจงทำาใหคาความตานทานแมเหลกท

คำานวณจากอตราการเปลยนแปลงของการสะสมสปนมคาสงซง

แสดงใหเหนวาสปนเกดการกระเจงอยางมากทบรเวณรอยตอโดย

สามารถแสดงไดดงภาพท 3 เมอความกวางของบรเวณรอยตอม

คามากขนการกระเจงของสปนจะมคานอยทำาใหคาความตานทาน

แมเหลกรวมมคานอยกวากรณรอยตอแบบอดมคต ผลการศกษา

ทไดนมความสอดคลองกบงานวจย [13] และผลการทดลอง [14]

ทผานมาซงสามารถอธบายไดวาความกวางของบรเวณรอยตอ

ซงถกควบคมโดยความรอนและระยะเวลาทใชในกระบวนการ

ปลกฟลมสงผลอยางมากตอคาความตานทานแมเหลกภายใน

โครงสรางสปนวาลว นอกจากนนชนดของวสดยงสงผลตอความ

ตานทานแมเหลกเนองจากมคณสมบตการสงผานสปนทแตกตาง

กนโดยในโครงสรางทประกอบดวยวสดโคบอลตกบวสดทองแดง

กลาวคอ Co(4nm)/Cu(4nm) มความตานทานแมเหลกนอย

กวาโครงสรางทประกอบดวยวสดโคบอลตกบวสดนกเกลไอรอน

กลาวคอ Co(4nm)/NiFe(4nm) เนองจากคณสมบตการสงผาน

สปนของวสดโคบอลตแตกตางจากวสดนกเกลไอรอนมากกวา

วสดทองแดง


ภาพท 3 ความตานทานแมเหลกในกรณทแมกนไทเซชนมทศทางเดยวกนเมอพจารณา

ความกวางของบรเวณรอยตอทเกดจากการแพร

จากการศกษาพบวาความไมสมบรณของรอยตอทเกด

จากกระบวนการปลกฟลมไมวาจะเปนความรอนหรอระยะ

เวลาทใชในการปลกฟลมสงผลโดยตรงกบการสงผานสปนภาย

ในโครงสรางวสดแมเหลก การแพรกระจายของไอออนระหวาง

วสดตางชนดกนทำาใหเกดความกวางของรอยตอแมเพยงในระดบ

อะตอมกเปนปจจยทสงผลตอความตานทานแมเหลกได ดงนน

ในกระบวนการสรางโครงสรางวสดแมเหลกจงมความจำาเปนท

จะตองใชเทคนคทปองกนการแพรกระจายของไอออนทบรเวณ

รอยตอเพอลดปญหาสญญาณรบกวนเมอวดคาความตานทาน

แมเหลกปรมาณมากในโครงสรางสปนวาลว



[1] Cardoso S, Freitas PP, de Jesus C, Wei P and

Soares JC. “Spin-tunnel-junction thermal stability

and interface interdiffusion above 300 oC”. Applied

Physics Letters 2000; 76:610-612.

[2] Wolf SA, Awschalom DD, Buhrman RA, Daughton

JM, von Molnar S, Roukes ML, et al. “Spintronics:

A spin-based electronics vision for the future”.

Science 2001; 294(5546):1488-1495.

[3] Zutic I, Fabian J and Das Sarma S. “Spintronics:

Fundamentals and applications”. Reviews of

Modern Physics 2004; 76(2):323-410.

[4] Baibich MN, Broto JM, Fert A, Van Dau FN, Petroff

F, Etienne P, et al. “Giant magnetoresistance of

(001)Fe/(001)Cr magnetic superlattices”. Physical

Review B 1988; 61(21):2472-2475.

[5] Binasch G, Grunberg P, Saurenbach F and Zinn

F. “Enhanced magneto-resistance in layered

magnetic structures with antiferromagnetic

interlayer exchange”. Physical Review B 1989;

39(7):4828-4830.


[6] Daughton JM. “GMR applications”. Journal

of Magnetism and Magnetic Materials 1999;

192(2):334-342.

[7] Dieny B, Speriosu VS, Parkin SSP, Gurney BA,

R. WD and Mauri D. “Giant magnetoresistive in

soft ferromagnetic multilayers”. Physical Review

B 1991; 43(1).

[8] Thompson DA and Best JS. “The future of magnetic

data storage technology”. IBM Journal of Research

and Development 2000; 44(3):311-322.

[9] Schwickert M, Coehoorn R, Tomaz M, Mayo

E, Lederman D, O’Brien W, et al. “Magnetic

moments, coupling, and interface interdiffusion

in Fe/V (001) superlattices”. Physical Review B

1998; 57(21):13681.

[10] Julliere. M. “Tunneling between ferromagnetic

films”. Physics Letters A 1975; 54(3).

[11] Petter Morten J, Brataas A and Belzig W. “Spin

transport and magnetoresistance in F/S/F spin

valves”. arXiv preprint cond-mat/0501566 2005.

[12] Eid K, Fonck R, Darwish MA, Pratt Jr W and Bass

J. “Current-perpendicular-to-plane-magnetoresistance

properties of Ru and Co/Ru interfaces”. Journal

of applied physics 2002; 91(10):8102-8104.


[13] Chureemart P, Cuadrado R, D’Amico I and

Chantrell RW. “Modeling spin injection across

diffuse interfaces”. Physical Review B 2013;

87(19).

[14] Read J, Nakatani T, Smith N, Choi Y-S, York B,

Brinkman E, et al. “Current-perpendicular-to-the-

plane giant magnetoresistance in spin-valves with

AgSn alloy spacers”. Journal of Applied Physics

2015; 118(4):043907.


ผลของการแปรรปอาหารตอเสถยรภาพของ

สารตานอนมลอสระในเมลดพช

ชอผกา เทพธาน

ภาควชาเทคโนโลยการอาหารและโภชนศาสตร

คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การ

ศกษาความคงตวของสารพฤกษเคมในเมลดพชนำามนตอการ

แปรรปอาหาร


ศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายได ปงบประมาณ 2559

การแปรรปอาหารถอวาเปนกระบวนการทสำาคญในการ

ผลตอาหารเพอใหไดผลตภณฑอาหารทสะอาด สะดวก ปลอดภย

และตรงกบความตองการของผบรโภค อยางไรกตามการแปรรป

อาหารอาจสงผลกระทบตอการเปลยนแปลงคณลกษณะและ

คณภาพดานตางๆ ของอาหาร ทงทางดานกายภาพ เคม รวมถง

คณคาทางโภชนาการอกดวย


ปจจบนผบรโภคไดใหความสำาคญกบการใชสารเจอปน

ในอาหารจากธรรมชาตมากกวาทไดจากการสงเคราะห เนองจาก

คำานงถงความปลอดภยตอสขภาพ เชน สารตานอนมลอสระ

จากพช แตปญหาหลกทมกพบในสารสกดจากธรรมชาต คอม

เสถยรภาพตอการแปรรปอาหารคอนขางตำา ซงอาจจะสงผลตอ

ปรมาณและคณสมบตเชงหนาทของสารตานอนมลอสระได เชน

ฤทธในการตานอนมลอสระอาจลดลง อยางไรกตามมรายงาน

วจยอยางกวางขวางทเกยวของกบผลกระทบของการแปรรปตอ

การเปลยนแปลงของสารตานอนมลอสระ ผลของการแปรรป

อาหารตางๆ ไดแก ผลของการแปรรปดวยความรอน ผลของการ

แปรรปโดยไมใชความรอน (Pokorny และ Schmidt, 2001)

การแช (soaking) เปนกระบวนการในการชวยทำาให

เปลอกหมเมลดมความนม และงายตอกระบวนการปรงสก

นอกจากนอาจทำาใหปรมาณสารตานอนมลอสระลดลง โดยเมอ

แชนำาผนงเซลลทแขงกจะนมมากขนจงสงผลใหสารประกอบฟ

นอลกบางชนดทละลายนำาสามารถละลายออกมาอยในนำาทแช

ได และเอนไซมโพลฟนอลออกซเดส (polyphenol oxidase)

ทำางานเปนผลใหสารโฟลฟนอลเกดการสญเสย (Jood et al.,

1986) นอกจากนอาจเกดการรวมตวของสารโพลฟนอลกบสาร

อนทรยชนดอน เชน คารโบไฮเดรตหรอโปรตน (Bravo, 1998)


ภาพท 1 การแชเมลดทานตะวน

การงอก (germination) อาจทำาใหปรมาณสารตาน

อนมลอสระลดลง เนองจากสารฟนอลกอาจถกนำาไปใชสรางสาร

ลกนน และนำาไปใชในการเจรญดานอนๆ รวมทงอาจเกดการ

ทำางานของเอนไซมโพลฟนอลออกซเดส และเอนไซมแคตาบอ

ลกอนๆ (Gujral et al., 2011) นอกจากนเมลดพชนำามนบาง

ชนดในระหวางกระบวนการงอกปรมาณสารตานอนมลอสระ

เพมขน ทงนเกดจากกระบวนการงอกทำาใหสารประกอบฟนอ

ลกเพมขน เอนไซมกลโคซเดสทถกสรางขนจากกระบวนการทาง

ชวเคมภายในเมลดทำาหนาทเปนตวเรงในการสรางสารประกอบ

ฟนอลก (Abdel-Aal et al., 2006)


ภาพท 2 การงอกเมลดทานตะวน

การคว (roasting) เปนการใหความรอนสงกบอาหาร

ทำาใหผวดานนอกมอณหภมสงกวาอณหภมผวดานในของอาหาร

จงทำาใหบรเวณผวดานนอกจะเกดการเปลยนแปลงหลายอยาง

การใหความรอนทำาใหความสามารถในการตานอนมลอสระลด

ลง เนองจากความรอนมผลตอการเปลยนแปลงองคประกอบทาง

เคมของพช เชน สารตานอนมลอสระ สารฟนอลก สารฟลาโว

นอยด และสารอาหารรอง (Micronutrients) ตางๆโดยเฉพาะ

ในกลมของสารอาหารพวกวตามน สารพฤกษเคม สารทตยภม

(Secondary metabolite) ลดลง สารเหลานมคณสมบตเปน

สารตานอนมลอสระ นอกจากนความรอนยงทำาใหเอนไซมตางๆ

ถกทำาลายหรอเสยสภาพธรรมชาตโดยเฉพาะเอนไซมทเกยวกบ


กจกรรมการตานอนมลอสระ (Antioxidant enzyme activities)

จงทำาใหปรมาณสารตานอนมลอสระลดลง (Lee et al., 2003)

ภาพท 3 การควเมลดทานตะวน


Abdel-Aal, E.-S. M., Young, J. C. and Rabalski, I. (2006).

Anthocyanin Composition in Black, Blue,

Pink, Purple, and Red Cereal Grains. Journal

of Agricultural and Food Chemistry, 54(13),

4696-4704.


Bravo, L. (1998). Polyphenols: Chemistry, Dietary Sources,

Metabolism, and Nutritional Significance. Nutrition

Reviews, 56(11), 317-333.

Gujral, H. S., Sharma, P. and Rachna, S. (2011). Effect

of sand roasting on beta glucan extractability,

physicochemical and antioxidant properties of

oats. LWT - Food Science and Technology,

44(10), 2223-2230.

Jood, S., Chauhan, B. M. and Kapoor, A. C. (1986).

Saponin content of chickpea and black gram:

Varietal differences and effects of processing

and cooking methods. Journal of the Science

of Food and Agriculture, 37(11), 1121-1124.

Lee, J. Y., Park, H. J., Lee, C. Y. and Choi, W. Y. (2003).

Extending shelf-life of minimally processed apples

with edible coatings and antibrowning agents.

LWT - Food Science and Technology, 36(3),

323-329.

Pokorný, J., and Schmidt, Š. (2001). Natural antioxidant

functionality during food processing. In: Antioxidants

in Food. Edited by: Pokorný, J., Yanishlieva,

N. and Gordon, M. Cambridge: Woodhead

Publishing. pp. 331-354.


การใชรงสอนฟราเรดเพอทำาลายไขดวง

งวงขาวในขาวสาร

อดศกด ผมไผ

ภาควชาเทคโนโลยการอาหารและโภชนศาสตร

คณะเทคโนโลย มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง การใช

รงสอนฟราเรดเพอทำาลายวงจรชวตของมอดขาว Sitophilus

oryzae L.) ในขาวสาร


ศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณรายได ปงบประมาณ 2559

ขาวสาร (Oryzae sativa L.) เปนหนงในธญพชหลกท

มความสำาคญในโลก มประชากรมากกวาครงโลกบรโภคขาวเปน

อาหารหลก ทสำาคญเปนแหลงของอาหารทใหพลงงาน ประกอบ

ดวยคารโบไฮเดรต โปรตน ไขมน เสนใย วตามน และแรธาต

นอกจากนยงเปนสนคาสงออกทสำาคญมากทสดในประเทศไทย


ซงในระหวางการเกบรกษามกพบการเขาทำาลายของดวงงวงขาว

(Sitophilus oryzae L.) โดยอาจตดเขาไปในระยะไขและฟกเปน

ตวเตมวย ดงภาพประกอบท 1 และ 2 ซงตวเตมวยนสามารถกด

กนทงภายในและภายนอกเมลดขาวได สงผลเสยในดานคณภาพ

และปรมาณ (Zho et al., 2015) ทสำาคญทำาใหเกดปญหาเรอง

ความปลอดภย และการปนเปอนในอาหาร

ภาพประกอบท 1 ลกษณะการทำาลายเมลดขาวและการวางไขของดวงงวงขาว


ภาพประกอบท 2 ลกษณะการวางไขของดวงงวงขาวในเมลดขาว

การควบคมแมลงโดยทวไปใชสารรมควน ไดแก เมทล

โบรไมด (methyl bromiade) และ ฟอสไฟน (phosphine)

แตเนองจากเปนอนตรายตอผบรโภค จงไดมการประยกตใช

รงสอนฟราเรดกำาจดดวงงวงขาวตวเตมวยในการเกบรกษาขาว

เปลอก (Ramatchima et al., 2012) ซงเทคนควธการใชรงส

อนฟราเรดมศกยภาพในการกำาจดแมลงในขาว และยงไมกอให

เกดมลพษตอสงแวดลอม ถอเปนเทคโนโลยทางเลอกใหมทนา

จะเหมาะสมในการกำาจดแมลงศตรพช เนองจากรงสอนฟราเรด

มคณสมบตเปนรงสความรอน สามารถถายโอนความรอนให

กบผววสดโดยตรง สามารถทะลผานเขาไปในเนอวสดไดระดบ

หนง ใหความรอนกบวตถไดรวดเรว มกระจายความรอนอยาง


สมำาเสมอ และประกอบตดตงงาย มศกยภาพในการนำามาใช

ควบคมและกำาจดแมลงศตรพชในขาวไดโดยไมกอใหเกดมลพษ

ตอสงแวดลอม และเพมความปลอดภยใหกบผบรโภค ดงนน

การใชความรอนดวยรงสอนฟราเรดจงมความนาสนใจทจะใช

เพอกำาจดไขดวงงวงขาวในขาวสารรวมถงคณภาพของขาวทผาน

การใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดกอนและหลงการเกบรกษา

โดยใชเครองใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดทมแหลงกำาเนดรงส

ความรอนแบบใชไฟฟา ดงภาพประกอบท 3

ภาพประกอบท 3 เครองใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดระดบหองปฏบตการ


พบวาการใหความรอนดวยรงสอนฟราเรดทอณหภม

50 55 และ 60 องศาเซลเซยส ใชระยะเวลาการใหความรอน

อยางตำา 2 นาท สามารถฆาไขดวงงวงขาวไดรอยละ 100 และ

มคณภาพขาวสารหลงการเกบรกษา 4 เดอน คอคณภาพดาน

เคมกายภาพ ไดแก ความชน นำาหนกเมลด คาความขาว และ

ปรมาณสารหอม 2AP มแนวโนมลดลง ในขณะทรอยละการ

แตกราวเพมขน และคณภาพการหงตม ไดแก ระยะเวลาการ

หงตมและคาความแขงมแนวโนมเพมขน สวนปรมาณของแขงท

ละลายไดในนำาขาวสกและคาความเหนยวมแนวโนมลดลง และ

จากการวเคราะหพนผวตอบสนองของอณหภมและเวลาการได

รบความรอนจากรงสอนฟราเรด ควรใชทอณหภม 53.6 องศา

เซลเซยส และระยะเวลา 1.2 นาท เพอรกษาคณภาพขาวหลง

ผานการใหความรอนดวยรงสอนฟราเรด


Ramatchima, P., S. Sudajan, C. Junsiri and T. Thivavarnvongs

(2012) A Study of Paddy Heating for Insect

Elimination and Improving Milled Rice Quality.

Journal of Advanced Materials Research, 472-

475 (2012), 1707-1713.

Zhou, L., Ling, B., Zheng, A., Zhang, B., Wang, S., (2015)

Developing radio frequency technology for post-

harvest insect control in milled rice. Journal of

Stored Products Research, 62, 22-31.


การใชสารพวเทรสซนยดอายปกแจกนกลวยไม

สกลหวาย

สดารตน ถนนแกว และอสราภรณ อนสนน

หลกสตรความหลากหลายทางชวภาพ

สถาบนวจยวลยรกขเวช มหาวทยาลยมหาสารคาม

สงเคราะหและถอดบทเรยนจากงานวจยเรอง ผลของ

สารพวเทรสซนตออายการปกแจกนและการแสดงออกของยน

ACC synthase และ ACC oxidase ในกลวยไมสกลหวาย

ชอทนอดหนน ทนอดหนนการวจยเพอพฒนานสตระดบ

บณฑตศกษา (ปรญญาโท) งบประมาณเงนรายไดปงบประมาณ

พ.ศ 2559

กลวยไมสกลหวาย (Dendrobium spp.) เปนหนงใน

ไมตดดอกทมความสำาคญทางเศรษฐกจในการปลกขายทงใน

ประเทศและตางประเทศ เนองจากมความหลากหลายทงขนาด


รปราง ลกษณะลำาลกกลวย ใบ ลกษณะดอกและสสนของกลบ

ดอก (รปท 1) ทำาใหดอกกลวยไมสกลหวายเปนทงไมตดดอก

และไมกระถางทมปรมาณการสงออกและจำาหนายสงทสด

รปท 1 ดอกกลวยไมสกลหวายทขายตามทองตลาด

อยางไรกตาม ถงแมวาการสงออกกลวยไมจะมแนว

โนมทด แตปญหาทพบสวนใหญคอ การเสอมสภาพของดอก

กลวยไมหลงจากทมการตดดอก กลาวคอ ดอกกลวยไมมอาการ

แหงเหยว กลบดอกชำา และเกดการหลดรวงในทสด ทำาใหดอก

กลวยไมมมลคาตำาและไมเปนทตองการของตลาด ในปจจบน

อตสาหกรรมการผลตกลวยไมตดดอก สวนใหญนยมใชสาร

เคมเพอชวยยดอายการใชงานของดอกกลวยไมใหยาวนานขน

ซงมคณสมบตในการยบยงการทำางานและสรางเอทลน ไดแก

ซลเวอรไธโอซลเฟต (silver thiosulfate, (STS)), แตสารนม

ขอจำากดในการกำาจดและอาจเปนพษตอสงแวดลอม ดงนน

การเลอกใชสารเคมทยอยสลายไดในธรรมชาต ไดแก สารพว


เทรสซน (putrescine) ซงเปนสารกลมพอลเอมน (polyamine)

ทมบทบาทสำาคญในทางสรรวทยาของพชและไมเปนพษตอสง

แวดลอม และยงมรายงานวาสามารถชวยยดอายการปกแจกน

ของเบญจมาศและดอกรกเรได จงเกดความสนใจทจะศกษาใน

การยดอายการปกแจกนในดอกกลวยไมสกลหวาย ซงขณะนยง

ไมพบวามรายงาน ดงนนทางคณะผวจยจงไดศกษาและทดลอง

ใชสารพวเทรสซนรวมกบนำาตาลซโครสในการยดอายปกแจกน

ของกลวยไมสกลหวายสายพนธ 5N พบวาสารละลายพวเท

รสซนทมความเขมขน 2 มลลโมลาร ชวยยดอายการปกแจกน

ของดอกกลวยไมสกลหวายสายพนธไดดทสด (24.37 วน) เมอ

เปรยบเทยบกบชดการทดลองควบคมทแชกานชอดอกกลวยไม

ในนำากลน (20.87 วน) และยงสามารถยดอายการปกแจกน

ไดเทากบการใชสารซลเวอรไธโอซลเฟต (23.00 วน) (ตารางท

1) และนอกจากนพบวาสามารถชวยเพมการบานของดอกตม

(53.03 เปอรเซนต) และลดการหลดรวงของดอกบาน (19.30

เปอรเซนต) ไดอกดวย


ตารางท 1 อายการปกแจกน และการเปลยนแปลงในเชงคณภาพของดอกกลวยไมสกลหวายสายพนธ 5N ท แชโคนกานชอดอกในสารละลายตางๆ

ชดการทดลอง อายการปก

แจกน (วน)*

การบานของ

ดอกตม (%)

การรวงของ

ดอกบาน (%)

Control 20.87c42.56 27.17

0.25 mM Putrescine 22.75abc 49.15 25.03

0.50 mM Putrescine 22.12bc 49.62 31.014

1 mM Putrescine 23.12abc 50.87 29.84

2 mM Putrescine 24.37ab 53.03 19.30

1% Sucrose 21.62bc 45.45 34.61

2% Sucrose 23.00abc 47.96 25.77

4% Sucrose 23.25abc 51.37 25.51

6% Sucrose 21.87bc 45.24 36.63

STS 23.00abc 49.92 23.16


รปท 2 ลกษณะของดอกกลวยไมสกลหวายสายพนธ 5N ทผานการแชกานชอดอก

ในสารละลายชนดตางๆ

สำาหรบการใชสารพวเทรสซนทมความเขมขน 2 มลล

โมลาร รวมกบนำาตาลซโครส 1 เปอรเซนต (20.28 วน) พบวา

ชวยยดอายการปกแจกนของดอกกลวยไมไดดเชนเดยวกบสาร

ยดอายการปกแจกนทางการคา (AVB) (21.00 วน) ซงนยม

ใชเพอยดอายการปกแจกน และดกวาการใชสารซลเวอรไธโอ

ซลเฟต (17.57 วน) (ตารางท 2) นอกจากนยงพบวาชวยเพม

การบานของดอกตม (100 เปอรเซนต) และลดการหลดรวงของ

ดอกบานได (17.92 เปอรเซนต)


ตารางท 2 อายการปกแจกนของดอกกลวยไมสกลหวายสายพนธ

5N ทแชกานชอดอกในสารละลายผสมชนดตางๆ

ชดการทดลอง อายการปก

แจกน (วน)**

การบานของ

ดอกตม (%)

การรวงของ

ดอกบาน (%)

Control 17.14abc 66.73 30.19

2 mM putrescine 19.00abc 91.01 27.63

4% sucrose 17.71abc 91.78 27.79

6% sucrose 19.42abc 91.83 31.19

2 mM putrescine+ 1%

sucrose

20.28ab

100 17.92

2 mM putrescine+ 2%

sucrose

18.57abc

88.26 30.16

2 mM putrescine+ 4%

sucrose

16.85bc

73.24 31.74

2 mM putrescine+ 6%

sucrose

16.14c

97.62 40.70

STS 17.57abc 85.71 26.84

AVB* 21.00a 71.43 15.53


รปท 3 ลกษณะของดอกกลวยไมสกลหวายสายพนธ 5N ทผานการแชกานชอดอก

ในสารละลายผสมชนดตางๆ

ดงนน สารพวเทรสซนจงมความสำาคญและเปนอกหนง

ทางเลอกใหอตสาหกรรมการสงออกกลวยไมสกลหวายไดเลอก

ใชสารเคมทเปนมตรตอสงแวดลอมในอนาคต


Documents

สารวิจัยเพื่อชุมชน - Mahasarakham University · 2017. 3. 27. · สารวิจัยเพื่อชุมชน ปีที่ 6 ฉบับที่