แบบเสนอโครงการวิจัย ( research projectwwmms.up.ac.th/research/uploads/43/fileID-43-3b24f819c647947f419cce1d3... · ส านักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ

ส านกงานคณะกรรมการวจยแหงชาต โครงการวจย

ไฟล Template V1B01082559 1

แบบเสนอโครงการวจย (research project)

ประกอบการเสนอของบประมาณ ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2562

------------------------------------

ชอโครงการวจย (ภาษาไทย) อาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหาร และพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมก ในชมชนพนทสงชมชนภลงกา จงหวดพะเยา

(ภาษาองกฤษ) Natural Food in Digestive Tract and Cytogenetic of Butterfly Barb (Opsarius pulchellus) in Highland Community in the Phulanka, Phayao Province ชอแผนงานวจย (ภาษาไทย) โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร พนทปกปกทรพยากรภลงกา: การส ารวจและการประเมนคาทางโภชนาการของแหลงวตถดบอาหารโปรตน เพอความมนคงทางอาหารและการพฒนาคณภาพชวตอยางยงยนของกลมชาตพนธในชมชนพนทสงชมชนภลงกา จงหวดพะเยา (ภาษาองกฤษ) Plant Genetic Conservation Project under the Royal Initiative of Her Royal Highness Princess Maha Chakri Sirindhorn at Phulangka; Survey of Protein Raw Material Sources and Nutritional Values Evaluation for Food Security and Sustainable Life Quality Development of Ethnic Groups in Highland Community of Phulangka, Phayao Province

สวน ก : ลกษณะโครงการวจย

โครงการวจยใหม

โครงการวจยตอเนอง ระยะเวลา...........ป...........เดอน ปนเปนปท.......................

1. ยทธศาสตรการพฒนาประเทศตามแผนพฒนาเศรษฐกจและสงคมแหงชาต ยทธศาสตร ยทธศาสตรการวจยท 8 : การพฒนาวทยาศาสตร เทคโนโลย วจย และนวตกรรม เปาประสงค -ไมตองระบ-

กลยทธ -ไมตองระบ- 2. นโยบายและยทธศาสตรการวจยของชาต ยทธศาสตร ยทธศาสตรการวจยท 5 : พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานดานการวจยและ

พฒนาของประเทศ กลยทธ 5.2 พฒนาและเสรมสรางความเขมแขงของโครงสรางพนฐานทางกลไกดานการวจยและพฒนา

รวมถงระบบการจดการทรพยสนทางปญญาทเออและสนบสนนตอการวจยและการใชประโยชนในทกภาคสวน

แผนวจย -ไมตองระบ- 3. ยทธศาสตรการวจยของชาตรายประเดน



โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

4. ยทธศาสตรชาต การสรางการเตบโตบนคณภาพชวตทเปนมตรตอสงแวดลอม

5. นโยบาย/เปาหมายของรฐบาล ระเบยบวาระแหงชาต ไมสอดคลอง

โครงการทาทายไทย ไมสอดคลอง

นโยบายรฐบาล 9. การรกษาความมนคงของฐานทรพยากร และการสรางสมดลระหวางการอนรกษกบการใชประโยชน

6. ยทธศาสตรของหนวยงาน โครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด ารสมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร

การตรวจสอบทรพยสนทางปญญาหรอสทธบตรทเกยวของ

ไมมการตรวจสอบทรพยสนทางปญญา และ/หรอ สทธบตรทเกยวของ ตรวจสอบทรพยสนทางปญญาแลว ไมมทรพยสนทางปญญา และ/หรอ สทธบตรทเกยวของ ตรวจสอบทรพยสนทางปญญาแลว มทรพยสนทางปญญา และ/หรอ สทธบตรทเกยวของ หนวยงานรวมลงทน รวมวจย รบจางวจย หรอ Matching fund ชอหนวยงาน/บรษท ............................................................................................................................. ...... ทอย ................................................................................................................................... เบอรโทรศพท ............................................................................................................................. ...... ชอผประสานงาน ............................................................................................................................. ...... เบอรโทรศพทผประสานงาน ............................................................................................................................. ...... เบอรโทรสารผประสานงาน ..................................................................................... .............................................. อเมลผประสานงาน ............................................................................................................................. ...... การเสนอขอเสนอหรอสวนหนงสวนใดของงานวจยนตอแหลงทนอน หรอเปนการวจยตอยอดจากโครงการวจยอน

ม ไมม หนวยงาน/สถาบนทยน ............................................................................................................................. ...... ชอโครงการ ....................................................................... ............................................................ ระบความแตกตางจากโครงการน ............................................................................................................................. ...... สถานะการพจารณา ไมมการพจารณา โครงการไดรบอนมตแลว



สดสวนทนทไดรบ......................... % โครงการอยระหวางการพจารณา มาตรฐานการวจย

มการใชสตวทดลอง

มการวจยในมนษย

มการวจยทเกยวของกบความปลอดภยทางชวภาพ มการใชหองปฎบตการทเกยวกบสารเคม



สวน ข : องคประกอบในการจดท าโครงการวจย 1. ผรบผดชอบ

ค าน าหนา ชอ-สกล ต าแหนงในโครงการ สดสวนการม

สวนรวม เวลาทท าวจย

(ชวโมง/สปดาห)

นาย อฐสะราม แสนสภา หวหนาโครงการ 55% 30 นาย เกรยงไกร สตะพนธ ผรวมวจย 40% 18 นาย ชาต ฐานจสรณ ผรวมวจย 5% 8

2. ประเภทการวจย การวจยพนฐาน สาขาการวจยหลก OECD 1. วทยาศาสตรธรรมชาต สาขาการวจยยอย OECD 1.5 วทยาศาสตรธรรมชาต : ชววทยา

ดานการวจย วทยาศาสตรและเทคโนโลย 3. สาขาวชาการ สาขาเกษตรศาสตรและชววทยา 4. ค าส าคญ (keyword) ค าส าคญ (TH) องคประกอบอาหารในระบบทางเดนอาหาร, พนธศาสตรเซลล, ปลาน าหมก

ค าส าคญ (EN) Stomach contents, Cytogenetic, Opsarius pulchellus 5. ความส าคญและทมาของปญหาทท าการวจย

ต าบลผาชางนอย อ าเภอปง จงหวดพะเยา มลกษณะภมประเทศโดยทวไปเปนปาไมและเทอกเขาสง ทางทศเหนอมเทอกเขาผปนน าซงเปนแนวเขาธรรมชาตและมยอดดอยภลงกาเปนยอดสงสด มภเขาประมาณรอยละ 90 ของพนท มแมน าทส าคญ 2 สาย คอน าคะ และน างม มจ านวนหมบานทอยในเขตพนทองคการบรหารสวนต าบลผาชางนอย รวมทงหมด 7 หมบาน ไดแก บานหวยกอก, บานปางพรก, บานปางมะโอ – หวยเฟอง, บานน าตม, บานปางคาเหนอ, บานปางคาใต และบานสบสองพฒนา มจ านวนประชากรรวมทงสน 5,009 คน ชาย 2,565 คน และหญง 2,444 คน โดยประชากรสวนใหญเปนกลมชาตพนธของชาวเขากลมตางๆ มกลมใหญอย 2 กลม คอ เผามง และ เผาเมยน (มลนธพฒนาชมชนและเขตภเขา, 2554)

ปลาน าหมก (Opsarius pulchellus (Smith, 1931)) มชอสามญ Butterfly barb หรอ Green-barred danio หรอ Mackerel barb ถอเปนปลาทมความสวยงามชนดหนงทมผสนใจเลยง โดยเฉพาะตางประเทศมความตองการปลาชนดนคอนขางสง แตปลาชนดทมการสงออกยงมปรมาณนอย เนองจากยงไมมการเพาะพนธไดส าเร จ จากการตรวจสอบราคาปลาชนดนจากตลาดซอขายปลาสวยงาม online ของ pieraquatics.com พบวาปลาน าหมกมราคาคอนขางสงโดยมราคาอยท £5.95 คดเปนเงนบาทไดประมาณ 318 บาทตอปลา 1 ตว (Pier Aquatics, 2012) ส าหรบตลาดปลาสวยงามในประเทศไทยยงไมมราคาทแนนอน เนองจากการรวบปลาชนดนเพอน ามาขายยงไมสามารถท าไดในปรมาณทมาก จงสงผลใหราคาของปลาน าหมกในประเทศไทยยงไมมความชดเจน จากสาเหตทปลาน าหมกมราคาคอนขางสงจงสงผลใหมคนสนใจรวบรวมปลาชนดนจากแหลงน าธรรมชาตเพมขน จากขอมลดงกลาวจงจ าเปนตองศกษาพฤตกรรมและอาหารทปลาน าหมกกนในธรรมชาต เนองจากการศกษาเกยวกบอาหารและการกนอาหารของปลาเปนความรพนฐาน เพอใหเขาใจถงระบบนเวศและพฤตกรรมของปลาชนดนน (Ferrareze and



Nogueira, 2007) ทงนหากเราทราบพฤตกรรมการกนอาหาร และชนดอาหารทปลาน าหมกกนในธรรมชาต เราสามารถน าความรทไดมาปรบใชในการออกแบบชนดอาหารของปลาน าหมกในแตละชวงอาย ซงเปนอกหนงแนวทางของการพฒนาการเพาะเลยงปลาน าหมกเพอพฒนาตอเปนอาหารโปรตนราคาถก หรอเพอพฒนาตอเปนปลาสวยงามในอนาคต นอกจากนการเพาะเลยงปลาน าหมกยงเปนชองทางของการชวยลดการน าปลาจากธรรมชาตมาขายทงเพอการบรโภค และเพอขายเปนปลาสวยงาม ซงจะสงผลดตอการอนรกษทรพยากรปลาน าหมกในธรรมชาตใหคงอยตอไป นอกจากนการศกษาดานพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมกทงขอมลเฉพาะของชนดและขอมลของแตละเพศยงไมมปรากฏในรายงานการวจยกอนหนาน ซงขอมลดงกลาวถอเปนขอมลพนฐานทจ าเปนส าหรบการวางแผนพฒนาหรอการปรบปรงพนธปลาน าหมกตอไปในอนาคตมาก ดงนนการศกษาอาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหาร และพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมกจงมความจ าเปนทตองเรงศกษาโดยดวนเพอเปนแนวทางในการพฒนาการเพาะขยายพนธปลาน าหมกทงเพอการคา และการอนรกษ 6. วตถประสงคของโครงการวจย

6.1 เพอสนองพระราชด ารในโครงการอนรกษพนธกรรมพชอนเนองมาจากพระราชด าร สมเดจพระเทพรตนราชสดาฯ สยามบรมราชกมาร 6.2 เพอศกษาชนดอาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหารปลาน าหมก 6.3 เพอศกษาพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมก

7. ขอบเขตของโครงการวจย จะศกษาชนดอาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหาร และพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมก ทรวบรวมได

จากแหลงน าธรรมชาตในจงหวดพะเยา เพอเปนแนวทางในการใชประโยชนตอไป

8. ทฤษฎ สมมตฐาน (ถาม) และกรอบแนวคดของโครงการวจย การศกษาเกยวกบอาหารและการกนอาหารของปลาเปนความรพนฐาน เพอใหเขาใจถงระบบนเวศและ

พฤตกรรมของปลาชนดนน ดงนนหากเราทราบชนดอาหารทปลาน าหมกกนในชวงอายตางๆ ในธรรมชาต เราสามารถน าความรทไดมาพฒนาสตรอาหารทเหมาะสมกบความตองการของปลาน าหมก ซงจะสงผลดตอรปแบบการเลยงปลาน าหมกตอไปในอนาคต นอกจากนการศกษาพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมกทงเพศผเพศเมย ยงเปนสงทจ าเปนเนองจากระบบความคมเพศในปลามหลายระบบ ทงนหากเราทราบระบบการควบคมเพศโดยโครโมโซมของปลาน าหมกแลวจะท าใหเราวางแผนวธการปรบปรงพนธปลาน าหมกได การศกษานจะสงผลดตอชาวเขา เพอทจะใหมอาหารโปรตนราคาถกบรโภคเพยงพอ รวมถงอาจพฒนาปลาน าหมกเปนปลาสวยงาม และเพอการอนรกษพนธปลาน าหมกในธรรมชาตใหคงอยอยางยงยน



9. การทบทวนวรรณกรรม/สารสนเทศ (information) ทเกยวของ

ปลาน าหมก ปลาน าหมก (Opsarius pulchellus (Smith, 1931)) เปนปลาน าจดทล าตวแบนขาง สวนหางเรยว ล าตว

ดานบนมสเขยวอมเหลอง ดานลางมสจางลง ครบหลงเปนสสม ครบหางและครบกนมสเหลอง แถบสด าของครบหลงอยในต าแหนงพงผดระหวางกานครบแตละกาน ขางล าตวมแถบสน าเงนคล าขวางประมาณ 7-9 แถบ ครบหลงมสด า

งานวจย : อาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหาร และพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมก

ผลทางเศรษฐกจและสงแวดลอม

- เลยงเปนอาชพเสรม เพอการบรโภคเปนอาหารโปรตนราคาถก - เลยงเปนอาชพเสรม เนองจากเปนปลาทมศกยภาพพฒนาตอยอด

เปนปลาสวยงามได - ไดองคความรเรองชนดอาหารในธรรมชาต และพนธศาสตรเซลล

ของปลาปลาน าหมก ส าหรบถายทอดในรปแบบเอกสารวชาการ หรอบทความวชาการ ซงจะเปนประโยชนตอหนวยงานทงภาครฐ และเอกชนทสนใจเพาะเลยงปลาน าหมก เพอน าขอมลไปใชประโยชนดานเศรษฐกจ และการอนกรกทรพยากรธรรมชาตตอไป

แนวความคดการวจยเชงปฏบตทเปนรปธรรม

- ทราบชนดอาหารธรรมชาตทปลาน าหมกแตละขนาดกน

- ทราบพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมกทงเพศผและเพศเมย

ปจจยเสยงตอการสญพนธปลาน าหมก

- การจบดวยวธทผดกฎหมาย และเกนก าลงการผลตตามธรรมชาตเพอขายหรอบรโภค

- การเปลยนแปลงของสงแวดลอมอยางรวดเรว เนองจากการเจรญเตบโตของชมชนในพนทอาศยของปลาน าหมก เชน การท าเกษตรเชงเดยว การขยายตวของสงคมเมอง รวมถงมลภาวะทางน าทเกดจากการกระท าของมนษย ทมแนวโนมเพมขนอยางตอเนอง

ลดลง

น าไปใชประโยชน

ลดลง



แซม มกานครบหลงทแตกปลายจ านวน 10-11 กาน ครบกนมกานครบทแตกปลายจ านวน 14-16 กาน เสนขางตวสมบรณและมจดสนสดต ากวากงกลางคอดหาง มเหงอกเทยม ในฤดผสมพนธมสเขม บนหว แกม ขากรรไกรลาง และล าตวมตมสาก โตเตมทมขนาด 7-10 เซนตเมตร พบอาศยตามล าธารทใสมกรวด หน และพรรณไม บนทสงถงเชงเขา พบแพรกระจายในสาระบบแมน าเจาพระยา และแมน าโขง (ชวลต, 2547; Rainboth, 1996; อภนนท, 2560) ในภาคเหนอตอนบนมรายงานวาพบปลาชนดนมการแพรกระจายในบางจงหวด ไดแกจงหวดพะเยา พบในพนทเขตรกษาพนธสตวปาดอยผาชาง อ าเภอปง (ศรลกษณ และคณะ, 2550) นอกจากนยงพบทบรเวณตนแมน านาน และตนน าของล าน าสาขาเทานน ซงแหลงน าทพบจะเปนล าน าทมกระแสน าทไหลเรว (อมรชย, 2551) พฤตกรรมของปลาชนดน พบวา เพศผในฤดผสมพนธมกตอสโดยใชตว และหวฟาดกนเพอแยงค (ชวลต, 2547)

การศกษาการกนอาหารของปลา การศกษาเกยวกบอาหารและการกนอาหารของปลาเปนความรพนฐาน เพอใหเขาใจถงระบบนเวศและพฤตกรรมของปลาชนดนน (Ferrareze and Nogueira, 2007) การกนอาหารของปลา เพอใหเกดประโยชนสงสด ผลาจะเลอกกนอาหารโดยใชพลงงานใหนอยทสด หากโอกาสในการพบอาหารทเกดประโยชนสงสดนอยลง กจะเลอกกนอาหารทเกดประโยชนในล าดบรองลงมาแทน ทฤษฎนชวยใหเขาใจถงรปแบบการกนอาหารของปลาทจ าเปนตองรกษาพลงงานไวเพอการด ารงชวตใหไดมากทสด เพราะฉะนนถาปลามทางเลอกในการกนอาหารทดกวาและอมกวา โดยเสยพลงงานนอยกวา ปลากจะเลอกกนอาหารชนดนน (ศรลาวณย, 2555) นอกจากน รปรางของปาก ฟน อวยวะภายใน และอาหารในกระเพาะและล าไสสามารถบงชถงวธการกนอาหารได (สภาพร, 2542) นอกจากนฤดกาล และขนาดของปลายงสงผลตอพฤตกรรมการกนอาหาร และชนดของอาหารในธรรมชาตหรอทปลากน (Xie et al., 2000) การศกษาขอมลองคประกอบชนดอาหารของปลา มการศกษาหลายวธ เชน วธการนบจ านวน (Number method) (Hyslop, 1980) วธหาความถของอาหารทพบ (Occurrence method) (Williams, 1981) วธหาปรมาตรและน าหนก (Volume and weight method) วธหาสดสวนของชนดอาหารแตละชนด (Point method) และวธหาปรมาตรอาหารทงหมด (Fullness method) (Hynes, 1950) การศกษาแตละวธขนอยกบประเภทของอาหาร เชนกลมสตวกนพช ใชวธหาความถของการพบอาหารแตละชนด เชน ปลาตะเพยนขาว (สนรตน, 2541) ปลากนเนอ เชนปลามา และปลาบทราย ใชวธหาความถรวมกบวธการนบจ านวนและวธปรมาตรและน าหนก (ธนาภรณ และคณะ, 2557 ก, ข)

การศกษาชนดอาหารของปลาน าหมก ยงมรายงานการวจยนอยมาก สวนใหญจะเปนกลมปลา Cyprinids เชนในกลมปลาตะเพยนทอง (Barbonymus altus) ในหนองหาร จงหวดอดรธาน พบวามปรมาณเมดทรายในระบบทางเดนอาหารเปนหลก รองลงมาคออนทรยสาร (Hanjavanit and Sangpradub, 2009) ตอมา วภารตน และคณะ (2556) ไดศกษานสยการกนอาหารของปลาบางชนดในแมน าบางปะกง และแมน าปราจนบร พบวา ปลาซวควายหางไหม (Rasbora tornieri) มอาหารหลก คอแมลง มพชน า และปลาเปนอาหารรอง สวนปลาตะเพยนทอง (Barbonymus altus) พบอาหารหลก คอ สาหรายไฟ มแมลง และไสเดอนน าเปนอาหารรอง นอกจากนยงพบรายงานการศกษาองคประกอบอาหารของปลาตะเพยน (Barbonymus gonionotus) ในอางเกบนาหวยปาแดง จงหวดเพชรบรณ พบตวออนแมลงน าเปนสดสวนมากทสดในระบบทางเดนอาหาร (พมพวภา และชตมา, 2554) นอกจากนการศกษาอทธพลของฤดกาลตอการกนอาหารของปลาขนาดเลก มรายงานในทะเลสาบ Biandantang



สาธารณรฐประชาชนจน พบวาองคประกอบอาหารในกระเพาะอาหารเปลยนแปลงไปตามฤดกาล โดยพบอาหารกลมแมลงน ามากชวงฤดฝนและฤดใบไมผล แตในฤดใบไมรวงจะพบกลมแพลงกตอนสตว (Xie et al., 2000) ทงนในปลาวยออนและปลาขนาดใหญจะพบอาหารทแตกตางกน โดยชนดอาหารทพบในกระเพาะปลาขนาดใหญมกพบอาหารทมขนาดใหญขน เมอปลาโตขนจะมศกยภาพในการกนอาหารขนาดใหญขนและยอยสลายยากขน นอกจากนอายและขนาดของปลายงมผลตอการกนอาหารทแตกตางกน เมอปลาชนดหนงเจรญเตบโตขน อาหารทปลาเคยกนและเกดประโยชน อาจไมใชอาหารทกอใหเกดประโยชนสงสดตอไป หมายความวาปลาจะมการเปลยนพฤตกรรมการกนอาหารใหสอดคลองกบอาย และขนาดทเปลยนไป ดงนนปลาชนดเดยวกนแตอายและขนาดตางกน กอาจจะกนอาหารทตางกนได (ศรลาวณย, 2555) สอดคลองกบการศกษาอาหารในกระเพาะปลาพลวง (Neolissochilus stracheyi) ในแมน าวา จงหวดนาน พบวา ในระบบทางเดนอาหารของปลาพลวงขนาดเลกจะพบอาหารกลมสาหรายมากสด ปลาขนาดกลางพบอาหารกลมแมลงมากสด ส าหรบฤดกาลทพบแมลง และสาหรายในกระเพาะอาหารมากสดคอฤดหนาว (ผกามาศ และอภนนท, 2556)

การศกษาพนธศาสตรเซลลในปลา พนธศาสตรเซลล (cytogenetic) เปนการศกษาโครโมโซม (chromosome) ซงเปนหนวยโครงสรางทส าคญ

ในการถายทอดพนธกรรมของเซลล การเปลยนแปลงโครงสรางของโครโมโซมยอมมผลโดยตรงตอการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ท าใหเกดการแสดงออกในสงมชวตในรปแบบทจ าเพาะตว และแตกตางกน มผลตอการเจรญพฒนาและววฒนาการของสงมชวต (อมรา, 2546) ดงนน การศกษาเกยวกบพนธศาสตรเซลลจะท าใหทราบถงความแตกตางผนแปรทางพนธกรรมในระดบโครโมโซมของสงมชวตแตละชนด ตลอดจนทราบถงความสมพนธทางสายววฒนาการ รวมถงยงสามารถประยกตใชในการศกษาดานอน ๆ เชน การปรบปรงพนธ การจดจ าแนกชนด และการบรหารจดการ และอนรกษความหลากหลายทางพนธกรรม เพอกอใหเกดความมนคงของฐานความหลากหลายทางชวภาพ สามารถน าไปสการใชประโยชนอยางยนยนจากตนทนความหลากหลายทางชวภาพในทสด ส าหรบการศกษาพนธศาสตรเซลลของปลาจากทวโลกพบรายงานแลวไมนอยกวา 3,400 ชนด (Arai, 2011) โดยพบวาจ านวนโครโมโซมของปลาแตละชนดมความแตกตางกนในชวงกวาง โดยมจ านวนโครโมโซมต าทสดเทากบ 12 แทง ในปลา Gonostoma bathyphilum ซงอยในครอบครว Gonostomatidae และปลาทมจ านวนโครโมโซมมากทสดเทากบ 250 แทง ซงพบในวงศของปลาสเตอรเจยน (family Acipenseridae) จ านวนโครโมโซมของตนตระกลปลาปจจบนเทากบ 48-52 ส าหรบปลาน าจดพนเมองของไทยนนมการศกษาพนธศาสตรเซลลไวอยางนอย 34 ชนด (9 วงศ) (อทยรตน, 2538) และจากการรวบรวมขอมลของผวจยพบวาปจจบนนมการศกษาเพมขนเปนอยางนอย 50 ชนด จากชนดปลาน าจดทรายงานไวโดย กองทนสตวปาโลกสากล (2548) พบวามปลาน าจดในประเทศไทยไมต ากวา 720 ชนด จากขอมลดงกลาวจะเหนวาการศกษาขอมลดานพนธศาสตรเซลลของปลาน าจดในประเทศไทยยงมอยนอยมาก ซงคดเปนรอยละ 6.9 ของชนดปลาทมรายงานในประเทศไทย

จากรายงานการวจยทผานมาท าใหทราบไดวาปจจบนยงไมมรายงานขอมลเกยวกบการศกษาอาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหารของปลาน าหมกในแหลงน าธรรมชาต รวมทงยงขาดขอมลทางดานพนธศาสตรเซลลซงถอเปนขอมลพนฐานทส าคญของปลาน าหมกในประเทศไทยเพอนาไปใชประโยชนตอการจดการดานการเพาะเลยง การจดการทรพยากรแหลงน าอยางยงยน ดงนนการศกษาชนดอาหารในระบบทางเดนอาหาร และพนธศาสตรเซลล



ของปลาน าหมกจงมความส าคญ ทจะท าใหทราบขอมลการกนอาหารของสตวน า และลกษณะการควบคมเพศโดยโครโมโซมของปลา เพอใชประกอบการพจารณาวางแผนการบรหารจดการทรพยากรประมงในธรรมชาตตอไป

10. เอกสารอางองของโครงการวจย กองทนสตวปาโลกสากล. 2548. พบปลาคางคาวพนธใหม 8 ชนดจากปาตนน าภาคเหนอขณะทปลาไทย 269 ชนด

เสยงสญพนธ. ทมา https://prachatai.com/journal/2005/05/4186 ชวลต วทยานนท. 2547. คมอปลาน าจด. ส านกพมพสารคด. กรงเทพฯ. ธนาภรณ จตตปาลพงศ และวชมย โสมจนทร 2550. คมอประชาชน การจ าแนกชนดแพลงกตอนในแหลงเลยงสตวน า

มาตรฐานปลอดภย. กรมประมง. โรงพมพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย, กรงเทพ. ธนาภรณ จตตปาลพงศ วภารตน ทองงอก และอไรวรรณ กวางขวาง. 2557 ก. การศกษาอปนสยการกนอาหารของ

ปลามา Boesemania microlepis Bleeker, 1858 ในอางเกบน าเขอนกระเสยว. เอกสารวชาการ กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรงเทพฯ.

ธนาภรณ จตตปาลพงศ มณฑรพ กากแกว วภารตน ทองงอก และอไรวรรณ กวางขวาง. 2557 ข. อปนสยการกนอาหารของลกปลาบ Oxyeleotris marmorata (Bleeker, 1852) ในอางเกบน าเขอนวชราลงกรณ. เอกสารวชาการ กรมประมง กระทรวงเกษตรและสหกรณ กรงเทพฯ.

ผกามาศ ผลด และอภนนท สวรรณรกษ. 2556. อาหารธรรมชาตในระบบทางเดนอาหารของปลาพลวง (Neolissochilus stracheyi (Day, 1871)) ในแมนาวา จงหวดนาน. วารสารวจยเทคโนโลยการประมง 7(1): 39-50.

พมพวภา ปานไกร และชตมา หาญจวณช. 2554. องคประกอบของอาหารในทางเดนอาหารของปลาวงศปลาตะเพยนบางชนดจากอางเกบน าหวยปาแดง จงหวดเพชรบรณ. ใน การประชมวชาการเสนอผลงานวจยบณฑตศกษา ครงท 12 วนท 28 มกราคม 2554 ณ อาคารวทยาลยการปกครองสวนทองถน มหาวทยาลยขอนแกน, จงหวดขอนแกน. 637 – 284.

มลนธพฒนาชมชนและเขตภเขา. 2554. ภมปญญาในการรกษาพนธพชอาหารและการจดการทรพยากรปา 9 ชาตพนธ. วนดาการพมพ.

วภารตน ทองงอก มณฑรพ กากแกว อไรวรรณ กวางขวาง มานพ เหลมปาน และเอกราช รงรงษ. 2556. นสยการกนอาหารของปลาบางชนดในแมน าบางปะกง และแมน าปราจนบร. เอกสารวชาการฉบบท 20/2556 สถาบนวจยและพฒนาทรพยากรประมงน าจด กรมประมง.

ศรลกษณ เมองเงน, รตนชาต สงวนเรอง และเกรยงไกร สตะพนธ. 2550. การส ารวจความหลายหลายของชนดปลาเบองตนในเขตรกษาพนธสตวปาดอยผาชาง จงหวดพะเยา . ใน เรองเตมการประชมทางวชาการ ครงท 45 (สาขาประมง). วนท 30 มกราคม – 2 กมภาพนธ 2550 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน , กรงเทพมหานคร. 688-695.

สภาพร สกสเหลอง. 2542. มนวทยา. ศนยสอเสรมกรงเทพ, กรงเทพฯ.

https://prachatai.com/journal/2005/05/4186



สนรตน เรองสมบรณ. 2541. ชนดและปรมาณแพลงกตอนในบออนบาลและทางเดนอาหารของปลาตะเพยนขาว, Barbodes gonionotus (Bleeker, 1850). วทยานพนธระดบปรญญาโท หาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

อมรชย ลอทองค า. 2551. ความหลากชนดของปลาในลมแมน านาน (ระบบแมน าเจาพระยา) ในเขตจงหวดนาน. วทยานพนธปรญญาโท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

อมรา คมภรานนท. 2546. พนธศาสตรของเซลล. พมพครงท 2. ภาควชาพนธศาสตร คณะวทยาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร, กรงเทพฯ.

อภนนท สวรรณรกษ. 2560. ปลาลมแมน าปง. สมารทโคตรตง แอนด เซอรวส. เชยงใหม. อทยรตน ณ นคร. 2538. พนธศาสตรสตวน า. ภาควชาเพาะเลยงสตวน า คณะประมง มหาวทยาลยเกษตรศาสตร

กรงเทพฯ. Arai, R. 2011. Fish Karyotypes: A Check List. Springer Press, Tokyo. Chen, T.R. and A.W. Ehbeling. 1968. Karyological evidence of female heterogamety in the mosquito

fish, Gambusia affinis. Copeia 1: 70-75. Cioffi, M.B., L.A.C. Bertollo, M.A. Villa, E.A. de Oliveira, A. Tanomtong, C.F. Yano, W. Supiwong, and

A. Chaveerach. 2015. Genomic organization of repetitive DNA elements and its implications for the chromosomal evolution of Channid fishes (Actinopterygii, Perciformes). PLoS ONE 10(6): e0130199. doi:10.1371/journal. pone.0130199.

Ferrareze, M. and M.G. Nogueira. 2007. Zooplankton feeding selective by fishes. Anais do VIII Congresso de Ecologia do Brasil, 23a 28 de Setembro de 2007, Caxambu.

Gomonteir, B., A. Tanomtong, W. Supiwong, S. Sikhruadong, L. Neeratanaphan and L. Sanoamuang. 2012. Standardized karyotype and idiogram of two-spot glass catfish, Ompok bimaculatus (Siluriformes, Siluridae) in Thailand by conventional and Ag-NOR staining techniques. Cytologia 77(4): 459–464.

Hanjavanit. C. and Sangpradub N. 2009. A preliminary examination of gut contents of tree species of freshwater fishes, Barbonymus altus (Günther, 1868), Notopterus notopterus (Bloch, 1794) and Ompok bimaculatus (Bloch, 1794) from Nong Han Kumphawapi, Udon Thani, Thailand. KUU Science Journal. 37 (Supplement): 1-10.

Hyslop, E.J. 1980. Stomach contents analysis: a review of methods and their application. J. fish Biol. 17: 411-429.

Hynes, H.B.N. 1950. The food of freshwater stickleback (Gasterosteus aculeatus and Pygosteus pungitius) with a review of methods used in studies of the food of fishes. J. Anim. Ecol. 19: 36-58.

http://kukr.lib.ku.ac.th/db/kukr/researcher/researchDetail/5aaebd8ceef6d7f4a9d20c2c70807e37



Nanda, I., M. Schatl, W. Feichtinger, I. Schlupp, J. Parzefall and M. Schmid. 1995. Chromosomal evidence for laboratory synthesis of triploid hybrid between the gynogenetic teleost Poecilia formosa and its host species. J. Fish Biol. 47: 619-623.

Pier Aquatics. 2012. Stocklist. Online: http://www.pieraquatics.com/documents/Pier%20 Aquatics%20-% 20Stocklist.pdf [21/06/2016]

Rainboth, W.J. 1996. Fish of The Cambodian Mekong. Department of Biology and Microbiology. University of Wisconsin Oshkosh, Wisconsin.

Sangpradub, N. and Boosoong, B. 2006. Identification of Freshwater Invertebrates of the Mekong River and its tributaries. Mekong River Commission, Vientiane.

Williams, M.J. 1981. Methods for analysis of natural diet in portunid crabs (crutacea: Decapoda: portonidae). J. exp. mar. Biol. Ecol, 52, 103-113.

Xie, S., Y. Cui, T. Zhang and Z. Li. 2000. Seasonal patterns in feeding ecology of tree small fish in the Biandantang Lake, China. J. Fish. Biol. 57: 867-880.

11. ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

11.1 มผลการวจยเผยแพรในการประชมวชาการระดบชาตอยางนอย 1 เรอง หรอตพมพในวารสารวชาการทดกวาและเปนทยอมรบ

11.2 เพอเปนขอมลพนฐานในการจดการทรพยากรปลาน าหมก จงหวดพะเยา เพอการใชประโยชนจากทรพยากรอยางเหมาะสม

11.3 ประโยชนทเกดขนกบสาขาวชาการประมง คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา 11.3.1 ไดเพมพน และพฒนาสมรรถนะของบคลากรของสาขาวชาฯ และหนวยงานในการท าวจย 11.3.2 เกดองคความรใหม ซงจะน าไปใชส าหรบพฒนาการเลยงปลาน าหมกตอไปในอนาคต รวมถง

สามารถน าความรทไดไปการถายทอดใหกบผสนใจตอไป โดยการจดอบรม หรอจดท าในรปแผนพบ เพอเผยแพรองคความรทไดจากการวจย ซงภารกจนนบเปนภารกจทส าคญของสาขาวชาการประมง คณะเกษตรศาสตร และทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา 11.4 หนวยงานการศกษา และวจยตางๆ ทเกยวของ เชน สถาบนการศกษาทกระดบ สถาบนวจย หนวยงานของภาครฐและเอกชน ประชาชน นกวชาการ นกศกษา และผสนใจทกทาน สามารถน าความรทไดมาใชทางดานการเรยนการสอน และพฒนาการใชประโยชนจากฐานขอมลทรพยากรในเชงลก เพอเพมมลคาของทรพยากรและใชประโยชนอยางยงยน 11.5 สรางนกวจยระดบปรญญาตรอยางนอย 1 คน

11.6 ประโยชนตอการอนรกษปลาน าหมกในแหลงน าธรรมชาตของจงหวดพะเยา ทราบขอมลอาหารทปลาน าหมกกนในธรรมชาต ทราบแนวทางในการพฒนาอาหารทเหมาะสมส าหรบเลยงปลาน าหมกแตละขนาด จนอาจจะสงผลใหสามารถเลยงปลาน าหมกประสบผลส าเรจ และมปรมาณลกปลาเปน

http://www.pieraquatics.com/documents/Pier



จ านวนมาก จะน าไปปลอยคนสแหลงน าธรรมชาตทเปนแหลงแพรกระจายของปลาน าหมก ในจงหวดพะเยา ซงถอเปนการอนรกษพนธปลาน าหมกอก 1 ชองทาง โดยจะเลอกปลาทมความแขงแรง สมบรณ น าไปปลอย การน าไปใชประโยชนในดาน ดานวชาการ ดานนโยบาย ดานเศรษฐกจ/พาณชย/อตสาหกรรม

ดานสงคมและชมชน

หนวยงานทน าผลการวจยไปใชประโยชน หนวยงานอนรกษพนธกรรมพช มหาวทยาลยพะเยา กรมปาไม และส านกงานทรพยากรธรรมชาต

12. แผนการถายทอดเทคโนโลยหรอผลการวจยสกลมเปาหมาย

ผลงานทไดจะน าไปตพมพเผยแพรในวารสารทเกยวของกบการเพาะเลยงสตวน าทไดรบการยอมรบในระดบชาต หรอนานาชาต หรอการเขารวมเสนอผลงานในการประชมวชาการตางๆ เพอเผยแพรความรทได หรอท าเปนเอกสารอเลคโทนค (electronic) เพอเผยแพรทาง web site ของคณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา สดทายขอมลทไดจะถกเกบรวบรวมเพอใชส าหรบเปนแหลงคนควาใหกบนสต และบคคลทวไป 13. วธการด าเนนการวจย

13.1 การศกษาภาคสนาม 13.1.1 ก าหนดจดเกบตวอยางจากขอมลการแพรกระจายของปลาน าหมกภายบรเวณพนทสงชมชนภ

ลงกา ในจงหวดพะเยา และพนทใกลเคยง จ านวน 5 สถาน 13.1.2 การเกบตวอยางปลาน าหมก

รวบรวมตวอยางปลาน าหมก โดยการใชการใชแห อวนทบตลง และสวง ตามจดเกบตวอยางทก าหนดไว ทกเดอน เมอไดตวอยางปลาท าการวดความยาวเหยยด (เซนตเมตร) น าหนก (กรม) เปนรายตว ท าการผาทอง ตรวจสอบเพศ ตดสวนทางเดนอาหารจากคอหอยจนถงสวนตนของล าไสเลก เกบรกษาในน ายาฟอรมาลน 5% น าตวอยางกระเพาะมาวเคราะหใน หองปฏบตการ

13.2 การศกษาในหองปฏบตการ น าทางเดนอาหารของปลาออกมา ท าการยดกระเพาะและทางเดนอาหาร วดความยาวทางเดน อาหาร

วเคราะหตวอยางโดยผากระเพาะดวยกรรไกร เกลยอาหารในกระเพาะ และทางเดนอาหารลงในจานแกว (petri dish) ใหหมด น าไปชงน าหนกดวยเครองชงทศนยม 2 ต าแหนง แลวน ามาท าการศกษาองคประกอบของอาหารในกระเพาะ โดยตรวจสอบชนด และปรมาณโดยแยกเปนสวนตาง ๆ ดวยกลองจลทรรศนแบบสเตอรโอ วเคราะหรอยละความถของอาหาร และรอยละชนดของอาหารทพบในปลาแตละตว ตามวธของธนาภรณ และวชมย (2550) และ Sangpradub and Boosoong (2006)



13.3 วธการวเคราะหขอมล

ศกษาอตราสวนระหวางความยาวล าไสตอความยาวทางเดนอาหาร หาจาก อตราสวนระหวางความยาวล าไสตอความยาวทางเดนอาหาร = ความยาวล าไส ความยาวเหยยด รอยละความถของอาหารทพบ (Frequency of occurrence, F) = 100xNp/N เมอ Np คอ จ านวนของกระเพาะทพบอาหารชนด p N คอ จ านวนของกระเพาะปลาทงหมดทใชวเคราะหในแตละเดอน รอยละของชนดอาหารทพบในปลาหนงตว (Numerical composition, N) = 100xPi/P เมอ Pi คอ จ านวนตวของอาหารชนด i P คอ จ านวนตวของอาหารทกชนดรวมกน น าขอมลทไดทงหมดมาวเคราะหความแปรปรวนโดยวธ One-Way ANOVA และเปรยบเทยบความ

แตกตางของคาเฉลยโดยวธ Duncan’s multiple range

13.4 ศกษาเซลลพนธศาสตรของปลาและสตวสะเทนน าสะเทนบก เตรยมโครโมโซมโดยวธทางตรง (Direct method) ดงแปลงจากวธการของ Chen and Ehbeling

(1968), Nanda et al. (1995), Gomonteir et al. (2012) และ Cioffi et al. (2015) 1) การเตรยมโครโมโซม 1.1 น าปลาหรอสตวสะเทนน าสะเทนบกทตองการหาโครโมโซมฉดดวย colchicines เขมขนรอยละ 0.1 (ฉด 0.7 มลลลตร/น าหนกตว 100 กรม) 1.2 หลงจากฉดแลวน าปลาหรอสตวสะเทนน าสะเทนบกไปไวในต เปดออกซเจนแรงๆ เปนระยะเวลา 1 -2 ชวโมง 1.3 น าปลาหรอสตวสะเทนน าสะเทนบกดงกลาวมาท าใหสลบโดยการแชน าแขงทเยนจด จากนนจงผาเอาไตและเหงอก (กรณปลา) ไขกระดก (กรณสตวสะเทนน าสะเทนบก) น าอวยวะดงกลาวมาแชในสารละลายโพแทสเซยมคลอไรด (KCl) 0.075 M นาน 10 นาท (ขณะแชใชมดผาตดอวยวะดงกลาวใหละเอยด) 1.4 ดดสารละลายจากขอ 1.3 เกบไวในหลอดเซนตฟว (centrifuge) เมอครบ 10 นาทจงน าไปหมนเหวยงดวยความเรว 1000 รอบ/นาท เปนเวลา 8-10 นาท แลวดดสวนใสทง 1.5 เตม 0.075 M KCl ปรมาณ 5 มลลลตร อกครงโดยใชเครองผสมสารละลาย (vortex mixer) ชวยปน แลวน าไปหมนเหวยงดวยความเรวและเวลาเทาเดม แลวดดสวนใสทง 1.6 ปนดวยเครองผสมสารละลายใหกระจายออกจากกน แลวคอย ๆ เตมสารท าใหคงสภาพ (fixative 3:1) ปรมาณ 5 มลลลตร แลวน าไปหมนเหวยงดวยความเรวและเวลาเทาเดม แลวดดสวนใสทง



1.7 เตมสารท าใหคงสภาพ (fixative 2:1) ปรมาณ 5 มลลลตร แลวน าไปหมนเหวยงดวยความเรวและเวลาเทาเดม แลวดดสวนใสทง 1.8 เตมสารท าใหคงสภาพ (fixative 3:1) ปรมาณ 5 มลลลตร แลวน าไปหมนเหวยงดวยความเรวและเวลาเทาเดม ดดสวนใสทงใหเหลอสารทท าใหคงสภาพอยในหลอดใหนอยทสด 1.9 เตมสารท าใหคงสภาพ (fixative 3:1) ใหมเพอเจอจางสวนผสมใหเหมาะสมกบการเตรยมสไลด 2) การเตรยมไสลด 2.1 วางสไลดใหมลงบนโตะบรเวณทเรยบๆ หยดสารทท าใหคงสภาพทเยนลงบนสไลด 1-2 หยด แลวเชดดวยผากอซใหสะอาด 2. 2 หยดสวนผสมของเซลลกบสารทท าใหคงสภาพลงบนสไลด 1 หยด 2. 3 เมอสไลดแหงหมาดๆ มองเหนเปนสายรง หยดสารท าใหคงสภาพทบลงไปบนหยดเซลลอก 1 หยด 2.4 เมอสไลดแหงแลงจงน ามาตรวจสอบคณภาพสไลดทมคณภาพดท าการยอมสตอไป 3) การยอมสโครโมโซมแบบธรรมดา (conventional staining) 3.1 น าสไลดทเตรยมมายอมใน 5% giemsa เปนเวลา 10-15 นาท

3.2 ลางสไลดดวยน ากลน ตงทงไวใหแหง 4) การตรวจสอบโครโมโซม 1) การตรวจสอบโครโมโซมเลอกเซลลทมโครโมโซมระยะเมทาเฟส (metaphase) กระจายตวดไม

ซอนทบกน น ามาถายภาพโครโมโซมโดยใชเลนสวตถ (objective lens) ก าลงขยาย 100X โดยใชชดถายภาพทตอกบ กลองจลทรรศน หรอใชกลองดจตอล เพอตรวจนบจ านวนโครโมโซมจากภาพถายโครโมโซมจ านวน 100 เซลล ความถของจ านวนโครโมโซมทพบมากทสด จะเปนคาของจ านวนโครโมโซมดพลอยด (diploid) ของสงมชวตนน ๆ จากนนจบคโครโมโซมทเหมอนกน (homologous chromosome) และศกษาโครโมโซมโดยการหาคาความยาวของแขนโครโมโซมขางยาว (long arm; Ll) ความยาวของแขนโครโมโซมขางสน (short arm; Ls) และค านวณหาความยาวของโครโมโซมแตละแทง (total length; LT, LT = Ll + Ls) ค านวณคา relative length (RL) และ centromeric index (CI) เพอระบชนดของโครโมโซม และน าคาทไดไปใชประกอบในการจดท าคารโอไทป

2) การจดท าคารโอไทป ใชรปถายทไดในการจบคโครโมโซมทเหมอนกน โดยการก าหนดต าแหนงเซนโทรเมยร (centromere) ของโครโมโซมแตละแทงในเซลล วดคาความยาวของแขนโครโมโซมขางยาว คาความยาวของแขนโครโมโซมขางสน น าคาทไดมาค านวณหาความยาวของโครโมโซมแตละแทง จดเรยงคารโอไทป ใหเรยงตามความยาวของโครโมโซมแตละคจากมากไปหานอย ยกเวนโครโมโซมเพศจะวางเปนคสดทายมมลางซายเสมอ ตองบอกหมายเลขของโครโมโซมแตละคดานลาง วางแทงโครโมโซมใหแขนขางสนอยดานบน แขนขางยาวอยดานลาง

5) การจดท าคารโอไทปมาตรฐาน 1) เลอกเซลลในระยะเมทาเฟส ทมขนาดของโครโมโซมไมยาวหรอสนเกนไป มการกระจายทดไม

ซอนทบกน และนบจ านวนโครโมโซมไดครบเทากบจ านวนโครโมโซมของสงมชวตชนดนน ถายภาพเซลลทเลอกไวโดยใชเลนสวตถก าลงขยาย 100X เลอกมาจดจ านวน ชนดละ 20 เซลล



2) ใชรปถายทไดในการจบคโครโมโซมทเหมอนกน โดยก าหนดต าแหนงของเซนโทรเมยรของโครโมโซมแตละแทงในเซลล จากนนวดคาความยาวของแขนโครโมโซมขางยาว คาความยาวของแขนโครโมโซมขางสน น าคาทไดมาค านวณหาความยาวของโครโมโซมแตละแทง การวดคาความยาวของโครโมโซมอาจจะใชวธการตดโครโมโซมออกมาจากรปถายทละแทง ก าหนดหมายเลขใหโครโมโซมทกแทงกอนการวด เมอวดความยาวเสรจแลวจงจบคโครโมโซมทมความยาวของแขนแตละขางและความยาวทงแทงใกลเคยงกนมากทสด

3) การค านวณหาคา relative length (RL) ค านวณไดจากสตร ดงน คา relative length (RL) = ความยาวของโครโมโซมแตละแทง (LT)

ความยาวทงหมดของโครโมโซมทกแทง (LT) การใชคา RL นสามารถชวยในการจบคโครโมโซมไดแนนอนกวาการใชคาความยาวของโครโมโซม เพราะคา

RL ของโครโมโซมแตละแทงจะคงทในทก ๆ เซลล สวนคาความยาวของโครโมโซมจะแตกตางกนไปในเซลลแตละเซลล

4) การค านวณหาคา centromeric index (CI) ค านวณไดจากสตร ดงน คา centromeric index (CI) = ความยาวของแขนโครโมโซมขางยาว (Ll)

ความยาวของโครโมโซมแตละแทง (LT) น าคา CI ทไดน ามาระบชนดของโครโมโซม โดยใชเกณฑ ดงน คา CI อยระหวาง 0.500–0.599 จดเปนโครโมโซมชนดเมทาเซนทรก (metacentric) คา CI อยระหวาง 0.600–0.699 จดเปนโครโมโซมชนดซบเมทาเซนทรก (submetacentric) คา CI อยระหวาง 0.700–0.899 จดเปนโครโมโซมชนดอะโครเซนทรก (acrocentric) คา CI อยระหวาง 0.900–1.000 จดเปนโครโมโซมชนดเทโลเซนทรก (telocentric)

5) จดเรยงคารโอไทป ใหเรยงตามชนดโครโมโซมกอน แลวคอยเรยงตามความยาวของโครโมโซมแตละคจากมากไปหานอยยกเวนโครโมโซมเพศจะวางเปนคสดทายมมลางซาย ตองบอกหมายเลขของโครโมโซมแตละคดานลางวางแทงโครโมโซมใหแขนขางสนอยดานบน แขนขางยาวอยดานลาง และนยมวางแทงโครโมโซมใหต าแหนงเซนโทรเมยรตรงกน

13.5 สถานททท าการวจย/เกบขอมล 1) บรเวณพนทสงชมชนภลงกา ในจงหวดพะเยา และพนทใกลเคยง

2) หองปฏบตการคณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา 14. ระยะเวลาการวจย

ระยะเวลาโครงการ 1 ป 0 เดอน วนทเรมตน 1 ตลาคม 2561 วนทสนสด 30 กนยายน 2562

สถานทท าการวจย



ในประเทศ/ ตางประเทศ

ชอประเทศ/จงหวด

พนททท าวจย ชอสถานท

ในประเทศ พะเยา หองปฏบตการ มหาวทยาลยพะเยา ในประเทศ พะเยา ภาคสนาม บรเวณพนทสงชมชนภลงกา ในจงหวดพะเยา ตางประเทศ ส านกงาน

แผนการด าเนนงานวจย

ป กจกรรม ต.ค. พ.ย. ธ.ค. ม.ค. ก.พ. ม.ค. เม.ย. พ.ค. ม.ย. ก.ค. ส.ค. ก.ย.

2562 ด าเนนการขออนมตด าเนนโครงการ X

2562 ประสานงานหนวยงานทเกยวของ ส ารวจสภาพภมประเทศ เพอก าหนดจดเกบตวอยาง

X X

2562 เกบตวอยางปลาน าหมกและศกษาอาหารธรรมชาตในกระเพาะ

X X X X X X X X X X X X

2562 ศกษาพนธศาสตรเซลลของปลาน าหมกและสตวสะเทนน าสะเทนบก

X X X X X

2562 รายงานความกาวหนา X

2562 สรปและรายงานผลการศกษาฉบบสมบรณ X

15. ปจจยทเออตอการวจย (อปกรณการวจย โครงสรางพนฐาน ฯลฯ) ระบเฉพาะปจจยทตองการเพมเตม)

ประเภท ชอครภณฑ/สงกอสราง

สถานภาพในหนวยงาน

รายละเอยด เหตผลและความ

จ าเปน ประมาณการ

ราคา ครภณฑ ไมม สงกอสราง ไมม

16. งบประมาณของโครงการวจย

ป ประเภทงบประมาณ รายละเอยด จ านวน (บาท) 2562 งบด าเนนการ : คาตอบแทน คาจางเหมาจายเจาหนาทท างานตลอด

โครงการรวมแลวไมเกน 3 เดอนตออตรา จ านวน 1 อตรา คณวฒปรญญาตร (9,000 x 3)

27,000

2562 งบด าเนนการ : คาตอบแทน คาตอบแทนนสตระดบปรญญาตรสาขาวชา 48,000



ป ประเภทงบประมาณ รายละเอยด จ านวน (บาท) การประมง ชวยงานปฏบตงานวจยและการบนทกขอมล คนละ 200 บาทตอวน จ านวน 120 วน จ านวน 2 คน (200 x 120 x 2)

2562 งบด าเนนการ : คาตอบแทน คาตอบแทนคนน าทางเกบตวอยาง คนละ 500 บาทตอวน จ านวน 36 วน (500x36x1)

18,000

2562 งบด าเนนการ : คาใชสอย คาเชาเหมาพาหนะพรอมน ามนเชอเพลง จ านวน 1 คน 36 วน 2,000 บาท (1x36x2,000)

72,000

2562 งบด าเนนการ : คาใชสอย จางท าอปกรณเกบตวอยาง ไดแก สวง จ านวน 4 ชน (500บาท x 4ชน) อวนทบตะลงส าหรบน าไหล (5,000 บาท) แหส าหรบน าไหล 1 หลง (2,000 บาท)

9,000

2562 งบด าเนนการ : คาใชสอย คาหนงสอ และคาสมาชกวารสาร

5,000

2562 งบด าเนนการ : คาใชสอย คาจางเหมาน าเขาขอมลเพองานทางวทยาศาสตร

20,000

2562 งบด าเนนการ : คาใชสอย คาจางส าเนาเอกสาร คาตพมพรายงาน คาจางเขารปเลมเอกสาร

8,000

2562 งบด าเนนการ : คาวสด คาวสดส านกงานทวไป เชน ปากกา หมด กระดาษ เปนตน

8,000

2562 งบด าเนนการ : คาวสด คาวสดคอมพวเตอร และอปกรณถายภาพ

10,000

2562 งบด าเนนการ : คาวสด คาวสดอปกรณวทยาศาสตรและสารเคมทใชในการเกบตวอยาง เชน ขวดแกวและพลาสตกเกบตวอยาง, 95% แอลกอฮอล, ฟอรมาลน เปนตน

20,000

2562 งบด าเนนการ : คาวสด คาวสดอปกรณวทยาศาสตรและสารเคมทใชในการศกษาโครโมโซม เชน Ethanol absolute, acetic acid, colchicine, tube, tip, สยอมโครโมโซม เปนตน

40,000

2562 งบด าเนนการ : คาวสด วสดเกษตร ชววทยา และไฟฟา เชนอปกรณ 15,000



ป ประเภทงบประมาณ รายละเอยด จ านวน (บาท) เกบตวอยางสตว ไฟฉาย หลอดไฟ หมอแบตเตอร กระชง สายออกซเจน หวทราย เปนตน

รวมตลอดโครงการ (สามแสนบาทถวน) 300,000 หมายเหต คาใชจายสามารถถวเฉลยตามทจายจรงไดทกรายการ

17. ผลส าเรจ

ป ผลส าเรจทคาดวาจะไดรบ ประเภท 2562 ไดฐานขอมลเบองตนของชนดอาหารธรรมชาตในกระเพาะ และพนธศาสตรเซลล

ของปลาน าหมกในจงหวดพะเยา (P) Primary Result

2562 ไดขอมลการอาหารธรรมชาตในกระเพาะอาหารของปลาน าหมก ซงสามารถน ามาพฒนาตอส าหรบผลตอาหารส าเรจรปทเหมาะสมส าหรบใชเลยงปลาน าหมก เพอรองรบการเลยงปลาน าหมกเปนปลาสวยงามตอไปในอนาคต (I)

Intermediate Result

2562 จะเผยแพรเปนบทความทางวชาการไมต ากวาระดบนานาชาตทไดรบการยอมรบอยางนอย 1 เรอง (G)

Goal Result

18. โครงการวจยตอเนอง (ค ารบรองจากหวหนาโครงการวจยวาโครงการวจยไดรบการจดสรรงบประมาณจรงในปงบประมาณทผานมา) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………

19. ค าชแจงอน ๆ (ถาม) …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… …………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………



20. ลงลายมอชอ หวหนาโครงการวจย พรอมวน เดอน ป

ลงชอ ................................................. (อฐสะราม แสนสภา) หวหนาโครงการวจย

วนท...26.. เดอน ..มถนายน.. พ.ศ. ..2560.....



สวน ค : ประวตคณะผวจย หวหนาโครงการ 1. ชอ (ภาษาไทย) นายอฐสะราม แสนสภา (ภาษาองกฤษ) Mr. Itsaram Saensupa 2. รหสประจ าตวประชาชน 3530700645926 3. ต าแหนงปจจบน นกวทยาศาสตร 4. หนวยงานทอยทตดตอไดพรอมโทรศพทและโทรสาร

คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา ต. แมกา อ. เมอง จ.พะเยา 56000 โทร. 0-5446-6666 ตอ 1781 หรอ 09-5869-0979 โทรสาร 0-5446-6663 E-mail : [email protected]

5. ประวตการศกษา

ปทจบการศกษา

ระดบปรญญา ชอปรญญา/ สาขาวชา สถาบนการศกษา ประเทศ

2547 ตร วท.บ. (การประมง) มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา

ไทย

6. สาขาวชาทมความช านาญพเศษ 6.1 เพาะเลยงสตวน า

7. ประสบการณทเกยวของกบงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ

7.1 ผอ านวยการแผนงานวจย : - 7.2 หวหนาโครงการวจย :

ประสทธภาพทหลบซอนตอการเจรญเตบโตและอตรารอดของลกปลาบทรายในพนทภาคเหนอตอนบน (ทนอดหนนการวจย จากงบประมาณเงนรายไดประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 จากมหาวทยาลยพะเยา: ปดโครงการแลว)

7.3 งานวจยทท าเสรจแลว

อฐสะราม แสนสภา นภาพร ทพยเดโช เศกสรรค อปพงศ และชาต ฐาณจสรณ. 2556. ประสทธภาพทหลบซอนตอการเจรญเตบโตและอตรารอดของลกปลาบทราย. ประชมวชาการระดบชาต พะเยาวจย ครงท 2, วนท 17-18 มกราคม 2556, ณ อาคารเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยพะเยา , พะเยา. หนา 154. (แหลงทน: งบประมาณเงนรายไดประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 จากมหาวทยาลยพะเยา)

7.4 งานวจยทก าลงท า 1) อทธพลของทหลบซอนตางชนดทสงผลตออตราการเจรญเตบโต และอตรารอดของลกปลาบทราย (Oxyeleotris

marmorata Bleeker, 1852) ระยะวยออน และระยะวยรน (งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา) 2) การเพาะพนธและการอนบาลปลาน าหมก ในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพช มหาวทยาลยพะเยา

(งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา)

mailto:[email protected]



ผรวมวจย คนท 1 1. ชอ (ภาษาไทย) นาย เกรยงไกร สตะพนธ (ภาษาองกฤษ) Mr. Kriengkrai Seetapan 2. รหสประจ าตวประชนชน 3569900196732 3. ต าแหนง พนกงานสายวชาการ (อาจารย) 4. หนวยงานทตดตอไดพรอมโทรศพทและโทรสาร

คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา ต. แมกา อ. เมอง จ.พะเยา 56000 โทร. 0-5446-6666 ตอ 1734 หรอ 08-9850-0781 โทรสาร 0-5446-6663

E-mail : [email protected] 5.ประวตการศกษา



2559 เอก ปร.ด. (เพาะเลยงสตวน า) มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ไทย

2544 โท วท.ม. (ชววทยา) มหาวทยาลยเชยงใหม ไทย

2541 ตร วท.บ. (การประมง) มหาวทยาลยแมโจ ไทย

6. ความช านาญพเศษ

6.1 เพาะเลยงสตวน า 6.2 เซลลพนธศาสตรของพชและสตว 6.3 ความหลากหลายของสตวน าโดยเฉพาะปลาและสตวสะเทนน าสะเทนบก 6.4 ความหลากหลายของแมลงน า โดยเฉพาะกลมแมลงหนอนปลอกน า (Trichoptera) 6.5 ความหลากหลายของนก 6.6 เพาะเลยงกลวยไมโดยเฉพาะกลวยไมไทย เชน รองเทานาร สงโตชนดตางๆ เปนตน

7. ประสบการณทเกยวของกบการบรหารงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ โดยระบสถานภาพในการท าการวจยวาเปนผอ านวยการแผนงานวจย หวหนาโครงการวจย หรอผรวมวจยในแตละขอเสนอการวจย 7.1ผอ านวยการแผนงานวจย : - 7.2 หวหนาโครงการวจย

1) อทธพลของทหลบซอนตางชนดทสงผลตออตราการเจรญเตบโต และอตรารอดของลกปลาบทราย (Oxyeleotris marmorata Bleeker, 1852)ระยะวยออน และระยะวยรน (อยระหวางการด าเนนการ)

2) การเพาะพนธและการอนบาลปลาน าหมก ในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพช มหาวทยาลยพะเยา (อยระหวางการด าเนนการ)



7.3 งานวจยทท าเสรจแลว : ชอผลงานวจย ปทพมพ การเผยแพร และแหลงทน (อาจมากกวา 1 เรอง) 1. เกรยงไกร สตะพนธ และปรศนา จรยวทยาวฒน. 2546. การศกษาคารโอไทปของปลาคอ (สกล Schistura) จากลม

น าสาขาของแมน าปง จงหวดเชยงใหม. สมมนาวชาการพนธศาสตรครงท 13, วนท 5-7 มถนายน 2546, มหาวทยาลยนเรศวร, พษณโลก. 346-351. (แหลงทน: โครงการพฒนาองคความรและศกษานโยบายการจดการทรพยากรชวภาพในประเทศไทย; BRT)

2. เกรยงไกร สตะพนธ และทกขณา เหมยค า. 2547. คารโอไทปของปลา 10 ชนดในวงศ Cyprinidae. วจยและสงเสรมวชาการเกษตร, 22 (ฉบบพเศษ): 92-101.

3. เกรยงไกร สตะพนธ และวรางคณา พระคณ. 2549. คารโอไทปของปลานล ปลาหมอเทศ และปลานลแดง. ใน เรองเตมการประชมทางวชาการ ครงท 44 (สาขาประมง). วนท 30 มกราคม – 2 กมภาพนธ 2549 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน, กรงเทพมหานคร. 453-460.

4. เกรยงไกร สตะพนธ และมลฤด ค ามาอาย. 2549. คารโอไทปปลาสกล Trichogaster ในประเทศไทย. ใน บทคดยอ การประชมวชาการประมง ประจ าป 2549. วนท 25–27 กรกฎาคม 2549 ณ หองประชมอานนท กรมประมง , กรงเทพมหานคร. P5.

5. เกรยงไกร สตะพนธ. 2550. คารโอไทปของปลา 6 ชนด ในวงศ Cyprinidae. ใน เรองเตมการประชมทางวชาการ ครงท 45 (สาขาประมง). วนท 30 มกราคม – 2 กมภาพนธ 2550 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน, กรงเทพมหานคร. 749-758.

6. ศรลกษณ เมองเงน, รตนชาต สงวนเรอง และเกรยงไกร สตะพนธ. 2550. การส ารวจความหลายหลายของชนดปลาเบองตนในเขตรกษาพนธสตวปาดอยผาชาง จงหวดพะเยา. ใน เรองเตมการประชมทางวชาการ ครงท 45 (สาขาประมง). วนท 30 มกราคม – 2 กมภาพนธ 2550 ณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร วทยาเขตบางเขน, กรงเทพมหานคร. 688-695.

7. เกรยงไกร สตะพนธ. 2550. คารโอไทปปลาดกอย (Clarias macrocephalus) ปลาดกยกษ (C. gariepinus) และปลาดกลกผสม (C. hybrid). ใน การประชมวชาการประมง ประจ าป 2550. วนท 3-5 กรกฎาคม 2550 ณ หองประชมกรมประมง กรมประมง, กรงเทพมหานคร. P13.

8. เกรยงไกร สตะพนธ. 2552. ความหลากหลายของโครโมโซมในปลาน าจดของประเทศไทย. วารสารวทยาศาสตร มข. 37(1): 1-12.

9. เกรยงไกร สตะพนธ และสธดา โสะบน. 2552. ผลของกวาวเครอขาวตอการเจรญเตบโตของปลานลในฤดหนาว. วารสารนเรศวรพะเยา 2(1): 13-18.

10. เกรยงไกร สตะพนธ สธดา โสะบน พระว พมแจง เทพพทกษ บญมา สทศน อนปล นภ การะบตร อดเรก ดวงประเสรญ และสราวธ เตยเจรญ. 2552. ผลของกวาวเครอขาว (Pueraria mirifica) ตอประสทธภาพการวางไขของปลานล (Oreochromis niloticus) ในฤดหนาว. วารสารนเรศวรพะเยา 2(3): 141-146.

11. เกรยงไกร สตะพนธ นาวน มหาวงศ กษดศ บญคง ธรภาพ หมเจรญทรพย และวทยา คงหา. 2553. ประสทธภาพของยาสลบ 3 ชนด ทสงผลตอการสลบของปลาบกขนาดเลก (Pangasianodon gigas). วารสารนเรศวรพะเยา 3(1): 8-14.

12. Supiwong, W., A. Tanomtong, A. Kenthao, K. Seetapan, S. Kaewsri and L. Sanoamuang. 2010. Standardized karyotype of the three-spot gourami, Trichogaster trichopterus (Perciformes, Belontidae) from Thailand by conventional and Ag-NOR staining technique. The Nucleus 53 (3); 103-107.

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=Weerayuth+Supiwong

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=Alongklod+Tanomtong

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=Anan+Kenthao

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=Kriengkrai+Seetapan

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=Sarawut+Kaewsri

https://springerlink3.metapress.com/content/?Author=La-orsri+Sanoamuang

https://springerlink3.metapress.com/content/k076t422l38w65w4/

https://springerlink3.metapress.com/content/k076t422l38w65w4/

https://springerlink3.metapress.com/content/0029-568x/

https://springerlink3.metapress.com/content/0029-568x/53/3/



13. Prommi, T., K. Seetapan, and P. Thamsenanupap. 2012. Diversity and seasonality of caddisflies (Insecta: Trichoptera) at Champathong waterfall, northern Thailand. SDU Research Journal Sciences and Technology 5(2): 125-138.

14. Prommi, T. and K. Seetapan. 2012. Light-trapping of caddisflies (Insecta: Trichoptera) at Champathong waterfall, northern Thailand with reference to local climate. Entomological Research Bulletin 8(1); 59-63.

15. Supiwong, W., A. Tanomtong, P. Supanuam, K. Seetapan, S. Khakhong and L. Sanoamuang. 2013. Chromosomal characteristic of Nile tilapia (Oreochromis niloticus) from mitotic and meiotic cell division by T-Lymphocyte cell Culture. Cytologia 78(1); 1–6.

16. Seetapan, K., N. Puanglarp and O. Meunpol. 2016. Effects of stocking density, hiding material and photoperiod manipulation on growth and survival rate of marble goby (Oxyeleotris marmorata Bleeker, 1852) juveniles. KU. Fish. Res. Bull. 40(3): 35-45.

7.4 งานวจยทก าลงท า :

1) อทธพลของทหลบซอนตางชนดทสงผลตออตราการเจรญเตบโต และอตรารอดของลกปลาบทราย (Oxyeleotris marmorata Bleeker, 1852) ระยะวยออน และระยะวยรน (งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา)

2) การเพาะพนธและการอนบาลปลาน าหมก ในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพช มหาวทยาลยพะเยา (งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา)

คนท 2 1. ชอ (ภาษาไทย) นายชาต ฐานจสรณ (ภาษาองกฤษ) Mr. Chart Tanitsorn 2. รหสประจ าตวประชาชน 3520500509166 3. ต าแหนงปจจบน คนงาน 4. หนวยงานทอยทตดตอไดพรอมโทรศพทและโทรสาร

คณะเกษตรศาสตรและทรพยากรธรรมชาต มหาวทยาลยพะเยา ต. แมกา อ. เมอง จ.พะเยา 56000 โทร. 0-5446-6666 ตอ 1781 หรอ 08-4488-1671 โทรสาร 0-5446-6663 E-mail : -

5. ประวตการศกษา



2554 ตร กษ.บ. (การจดการการเกษตร) มหาวทยาลยสโขทยธรรมธราช

ไทย

6. สาขาวชาทมความช านาญพเศษ 6.1 เพาะเลยงสตวน า 6.2 ประสบการณดานชางยนต

mailto:[email protected]



6.3 ประสบการณดานชางเชอม 6.4 ประสบการณดานชางไฟฟา

7. ประสบการณทเกยวของกบงานวจยทงภายในและภายนอกประเทศ

7.1 ผอ านวยการแผนงานวจย : - 7.2 หวหนาโครงการวจย :

- 7.3 งานวจยทท าเสรจแลว

อฐสะราม แสนสภา นภาพร ทพยเดโช เศกสรรค อปพงศ และชาต ฐาณจสรณ. 2556. ประสทธภาพทหลบซอนตอการเจรญเตบโตและอตรารอดของลกปลาบทราย. ประชมวชาการระดบชาต พะเยาวจย ครงท 2, วนท 17-18 มกราคม 2556, ณ อาคารเทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร มหาวทยาลยพะเยา , พะเยา. หนา 154. (แหลงทน: งบประมาณเงนรายไดประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2555 จากมหาวทยาลยพะเยา)

7.4 งานวจยทก าลงท า

1) อทธพลของทหลบซอนตางชนดทสงผลตออตราการเจรญเตบโต และอตรารอดของลกปลาบทราย (Oxyeleotris marmorata Bleeker, 1852) ระยะวยออน และระยะวยรน (งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา)

2) การเพาะพนธและการอนบาลปลาน าหมก ในพนทโครงการอนรกษพนธกรรมพช มหาวทยาลยพะเยา (งบประมาณแผนดน ป 2560 มหาวทยาลยพะเยา)

หมายเหต : 1. กรณทหนวยงานมไดท าการวจยเองแตใชวธจดจาง โปรดใช แบบเสนอโครงการวจย โดยระบรายละเอยดตามแบบฟอรม

ทก าหนดไวใหมากทสด พรอมทงแนบแบบขอก าหนด (terms of reference - TOR) การจดจางทาการวจยดวย 2. กรณเปนโครงการวจยตอเนองทไดรบการจดสรรงบประมาณในปงบประมาณทผานมา และนกวจยมความประสงคจะ

เสนอของบประมาณการวจยในปงบประมาณตอไป ตองจดท าโครงการวจยประกอบการเสนอของบประมาณดวย 3. ระบขอมลโดยละเอยดในแตละหวขออยางถกตองและครบถวนสมบรณ เพอประโยชนในการประเมนผล 4. กรณโครงการวจยทมการใชสตว ใหปฏบตตามจรรยาบรรณการใชสตวเพองานทางวทยาศาสตร สภาวจยแหงชาต (ผนวก

10) และจดท าเอกสารแนบตามแบบฟอรมใบรบรองในผนวก 11 จ านวน 2 ชด 5. กรณโครงการวจยทมการท าวจยในคนใหปฏบตตามจรยธรรมการวจยในคน (ผนวก 12) และจดท าเอกสารแนบตาม

แบบฟอรมใบรบรองการอนมตใหด าเนนการวจยหรอ Certiftcate of Approval ทออกโดยคณะกรรมการจรยธรรมการวจยของสถาบน (ผนวก 13) จ านวน 2 ชด

6. กรณโครงการวจยทมการด าเนนการวจยดานความปลอดภยทางชวภาพใหปฏบตตามแนวทางปฏบตเพอความปลอดภยทางชวภาพส าหรบการด าเนนงานดานเทคโนโลยชวภาพสมยใหมหรอพนธวศวกรรม (ผนวก 14) และจดท าเอกสารแนบตามแบบฟอรมใบรบรองการอนมตใหด าเนนการวจยดานความปลอดภยทางชวภาพ ทออกโดยคณะกรรมการดานความปลอดภยทางชวภาพของสถาบน (ผนวก 15) จ านวน 2 ชด



7. กรณโครงการวจยทมการด าเนนการวจยในหองปฏบตการทเกยวของกบสารเคมใหปฏบตตามแนวทาง การด าเนนงานเพอจดการความปลอดภยส าหรบหองปฏบตการวจยทเกยวของกบสารเคม (ผนวก 16) และนกวจยตองใชเลขทะเบยนหองปฏบตการเพออางองในการเสนอขอรบทนสนบสนนการวจย

__________________________________

Documents

แบบเสนอโครงการวิจัย ( research projectwwmms.up.ac.th/research/uploads/43/fileID-43-3b24f819c647947f419cce1d3... · ส านักงานคณะกรรมการวิจัยแห่งชาติ