ฉบับนิคมสร้างตนเองกิ่วลม ...e-lib.dede.go.th/mm-data/Bib15105-กิ่วลม.pdfร ปท 2.1 น คมสร างตนเองก

โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง

เสนอ กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

กระทรวงพลงงาน

ฉบบนคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง

โครงการสนบสนนเพอการศกษาความเปนไปไดของโครงการสถานผลตพลงงานสเขยว (Distributed-Green-Generation: DGG)

โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง (ฉบบนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง)

1

ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร และกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน

สารบญ

บทท 1 บทน า ............................................................................................................................................6

1.1 หลกการและเหตผล .......................................................................................................................6

1.2 วตถประสงค ..................................................................................................................................7

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ .............................................................................................................7

1.4 ขอบเขตการด าเนนงาน ..................................................................................................................7

1.5 ประเดนการศกษา ..........................................................................................................................8

บทท 2 ขอมลทวไปของนคมสรางตนเอง ....................................................................................................9

2.1 ความเปนมาของนคม และขอมลการจดตงนคม .............................................................................9

2.2 ขอมลประชากร .............................................................................................................................9

2.3 เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม .................................................................................................. 10

2.4 ขอมลอาณาเขต .......................................................................................................................... 10

2.5 ขอมลภมอากาศ .......................................................................................................................... 10

2.6 ขอมลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม .................................................................................. 11

2.7 ขอมลการใชประโยชนทดน ......................................................................................................... 11

2.8 ขอมลการเลยงสตว ..................................................................................................................... 15

บทท 3 การศกษาความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา ......................................... 16

3.1 พลงงานลม ................................................................................................................................. 16

3.2 พลงงานแสงอาทตย .................................................................................................................... 20

3.3 พลงงานน าขนาดเลก ................................................................................................................... 23

3.4 พลงงานแกสชวภาพ .................................................................................................................... 26

3.5 พลงงานชวมวล ........................................................................................................................... 29

3.6 สรปการศกษาความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา .................................. 33

บทท 4 การส ารวจออกแบบโรงไฟฟาเบองตน ......................................................................................... 36

4.1 การประเมนเชอเพลงชวมวลส าหรบการผลตไฟฟา ...................................................................... 36

4.2 หลกการของเทคโนโลยแกสซฟเคชน ........................................................................................... 39

4.3 การเชอมตอระบบ Grid และระบบความปลอดภยในการจ าหนายไฟฟา ..................................... 55

4.4 รายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ............................................................................... 60

4.5 การวเคราะห SWOT .................................................................................................................. 67

บทท 5 การวเคราะหความคมคาทางเศรษฐศาสตร ................................................................................. 69

5.1 สมมตฐานทางดานการเงน .......................................................................................................... 69

5.2 การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟา............................................................................................... 72

5.3 การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน ......................................................................................... 73

5.4 การวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร ................................................................................ 76

บทท 6 การศกษาผลกระทบภายนอก (Externality)............................................................................... 84

6.1 บทน า ......................................................................................................................................... 84


2


6.2 การศกษาผลกระทบภายนอกของการปลอยมลพษและของเสยของโรงไฟฟาชวมวล................... 84

6.3 การประเมนคาทางเศรษฐศาสตรของผลกระทบภายนอก ........................................................... 91

บทท 7 การประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ................................................................................. 98

7.1 บทน า ......................................................................................................................................... 98

7.2 รายละเอยดของโครงการ .......................................................................................................... 100

7.3 ขอมลเกยวกบมลพษสงแวดลอมทเกดขนจากโรงไฟฟาชวมวล .................................................. 104

7.4 สภาพแวดลอมปจจบน .............................................................................................................. 110

7.5 การประเมนผลกระทบสงแวดลอม ............................................................................................ 114

7.6 มาตรการดานสงแวดลอม.......................................................................................................... 124

7.7 สรป .......................................................................................................................................... 132

บทท 8 การศกษาการมสวนรวมของชมชน ............................................................................................ 133

8.1 การศกษาการมสวนรวมในระดบผน าชมชนและหนวยงานผรบผดชอบ ..................................... 133

8.2 การศกษาการมสวนรวมในระดบระดบชมชนและสมาชกนคมสรางตนเอง ................................ 134

บทท 9 สรป .......................................................................................................................................... 138

ภาคผนวก ก ขอมลงานสมมนาระดมความคดเหน 139 ภาคผนวก ข การวเคราะหตวอยางเชอเพลงชวมวลในพนทนคมสรางตนเอง 149 ภาคผนวก ค ขอมลการจดงานสมมนาการมสวนรวมของชมชน 153


3


สารบญรป

รปท 2.1 นคมสรางตนเองกวลม ...............................................................................................................9

รปท 2.2 แผนทแสดงอาณาเขตการปกครอง นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง ............................... 12

รปท 2.3 แผนทแสดงการใชประโยชนทดน นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง ................................. 13

รปท 3.1 ลกษณะการตดตงกงหนในพนท .............................................................................................. 17

รปท 3.2 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานลม นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง .................................. 18

รปท 3.3 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานแสงอาทตย นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง ..................... 21

รปท 3.4 แผนทแสดงแหลงน า นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ............................................................ 25

รปท 3.5 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ............................ 28

รปท 3.6 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานชวมวล นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง ............................ 32

รปท 4.1 ปฏกรยาทางเคม-ความรอนในเตาผลตแกสชวมวล .................................................................. 40

รปท 4.2 แผนผงกระบวนการของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ................. 41

รปท 4.3 ขนตอนการการล าเลยงเชอเพลง และการเตมเชอเพลง ........................................................... 44

รปท 4.4 การเปดสวตซระบบควบคมส าหรบ Biomass Gas Control ................................................... 45

รปท 4.5 การปดชองทางเขาของอากาศรอบตวเตา และปดฝาดานบนของเตาผลตแกสชวมวล .............. 46

รปท 4.6 เชอเพลงชวมวลทใชในการทดสอบ ......................................................................................... 46

รปท 4.7 รปแบบการเชอม Grid ของนคมสรางตนเองกวลม .................................................................. 55

รปท 4.8 รปแบบการเชอมตอระบบผลตไฟฟาเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค ............. 56

รปท 4.9 รปแบบการเชอมตอระบบผลตไฟฟาเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค ............. 57

รปท 4.10 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ................................................................ 61

รปท 4.11 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ................................................................ 61

รปท 4.12 สวนประกอบส าคญตางๆของโรงไฟฟาชวมวล ...................................................................... 62

รปท 6.1 แนวคดในการศกษาตนทนทางเศรษฐศาสตรของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก ............................ 84

รปท 6.2 ขนตอนกระบวนการผลต ........................................................................................................ 85

รปท 6.3 แผนผงระบบบ าบดน าเสยแบบปด (Closed-loop Wastewater Treatment System) ....... 90

รปท 7.1 แผนผงกระบวนการของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ............... 101

รปท 7.2 บรเวณพนทตงโครงการสรางโรงไฟฟาชวมวลนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ...................... 103

รปท 7.3 แผนทธรณวทยา จ าแนกชนดตะกอนและหน จ.ล าปาง (กรมทรพยากรธรณ) ....................... 113

รปท 8.1 การระดมความคดและน าเสนอของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ..................................... 133

รปท 8.2 แสดงรปงานสมมนาระดมความคดเหน นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง .............................. 135

รปท 8.3 สรปความคดเหนเกยวกบการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเองกวลม ..... 137


4


สารบญตาราง

ตารางท 2.1 แสดงขอมลประชากรนคมสรางตนเองกวลม ...................................................................... 10

ตารางท 2.2 พนทเพาะปลกพชเศรษฐกจของนคมสรางตนเองกวลม ...................................................... 14

ตารางท 2.3 พนทปานคมสรางตนเองกวลม ........................................................................................... 14

ตารางท 2.4 พนทแหลงน า .................................................................................................................... 14

ตารางท 2.5 พนทชมชน ........................................................................................................................ 15

ตารางท 2.6 ขอมลการเลยงสตวนคมสรางตนเองกวลม ......................................................................... 15

ตารางท 3.1 ขอมลศกยภาพ พลงงานลมของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ....................................... 17

ตารางท 3.2 ขอมลศกยภาพพลงงานแสงอาทตยของนคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง ................... 20

ตารางท 3.3 ศกยภาพพลงงานน า นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ....................................................... 24

ตารางท 3.4 พารามเตอรการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ ...................................................... 26

ตารางท 3.5 ขอมลศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ................................ 27

ตารางท 3.6 พารามเตอรการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวล ............................................................. 30

ตารางท 3.7 ขอมลศกยภาพพลงงานชวมวล นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ....................................... 31

ตารางท 3.8 ตนทนการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน ..................................................................... 34

ตารางท 3.9 การวเคราะหความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา ........................... 35

ตารางท 4.1 ปรมาณพนทเพาะปลกพชในนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ............................................ 37

ตารางท 4.2 รปแบบการจ าแนกวธการและขนตอนการแปรรปเชอเพลงชวมวลตามชนดของเชอเพลง .. 37

ตารางท 4.3 คณสมบตและราคาตนทนเชอเพลงชวมวลแปรรปพรอมใช ................................................ 38

ตารางท 4.4 ราคาและอตราการใชเชอเพลงเฉลยของนคมสรางตนเองกวลม ......................................... 39

ตารางท 4.5 สมบตทางกายภาพและเคมของชวมวลชนดตางๆ .............................................................. 48

ตารางท 4.6 สมบตทางกายภาพและเคมของชวมวลชนดตางๆ .............................................................. 48

ตารางท 4.7 สมบตและประสทธภาพการผลตแกสชวมวล ทผลตจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ ........... 49

ตารางท 4.8 สรปการทดสอบประสทธภาพของโรงไฟฟาชวมวลฯโดยใชเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ ....... 50

ตารางท 4.9 สมบตทางเคมของเถาทเกดขนจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ ........................................... 51

ตารางท 4.10 แสดงผลการวเคราะหองคประกอบสารพษ และคาไอโอดนนมเบอรของเถา .................... 51

ตารางท 4.11 อตราการเกดของเสยทเกดในน าเสยตอหนวยไฟฟา ......................................................... 53

ตารางท 4.12 แกสมลพษทเกดจากโรงไฟฟาชวมวลเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน ................................... 54

ตารางท 4.13 อตราการเกดปลดปลอยมลพษในรปแกสไอเสยตอหนวยไฟฟา ........................................ 54

ตารางท 4.14 ประมาณการคาใชจายในการเชอมตอเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค .... 58

ตารางท 4.15 แสดงแผนการผลตของโครงการ ...................................................................................... 58

ตารางท 4.16 แสดงราคาขายคากระแสไฟฟา ........................................................................................ 59

ตารางท 4.17 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ........................................................... 60

ตารางท 4.18 รายการเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟา ............................................................ 64

ตารางท 4.19 ผลการวเคราะห SWOT .................................................................................................. 68

ตารางท 5.1 แสดงราคาเชอเพลงเฉลยและอตราการใชเชอเพลงเฉลยของนคมสรางตนเอง.................... 69


5


ตารางท 5.2 จ านวน ราคา และระยะเวลาการใชงานของสนทรพยลงทน ............................................... 70

ตารางท 5.3 แสดงต าแหนงงาน อตราก าลง และอตราเงนเดอนของบคลากร ........................................ 72

ตารางท 5.4 การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟาตอหนวยไฟฟา (นคมสรางตนเองกวลม) ........................ 72

ตารางท 5.5 สรปความแตกตางของการวเคราะหโครงการทางการเงนและทางดานเศรษฐศาสตร ......... 77

ตารางท 5.6 คาแปรราคาเงาทใชในการปรบรายการตนทน-ผลตอบแทนทางการเงนเปนทางเศรษฐศาสตร ................................................................................................................................................................ 79

ตารางท 6.1 การค านวณผลกระทบการปลดปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาชวมวล ..................... 88

ตารางท 6.2 แสดงการปลดปลอยมลพษจากการผลตพลงงาน:โรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน . 88

ตารางท 6.3 แสดงผลการค านวณมลคาผลกระทบภายนอก ................................................................... 89

ตารางท 6.4 กรณการคดค านวณในแตละกจกรรม ................................................................................. 94

ตารางท 6.5 ผลกระทบทางสงคมและเศรษฐกจทเกดขนของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน .... 95

ตารางท 6.6 การวเคราะหผลกระทบภายนอกทขนาดก าลงการผลต 1,200 KW.................................... 97

ตารางท 7.1 สมบตทางเคมของเถาทเกดขนจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ ......................................... 106

ตารางท 7.2 แสดงผลการวเคราะหองคประกอบสารพษ และคาไอโอดนนมเบอรของเถา .................... 106

ตารางท 7.3 อตราการเกดของเสยทเกดในน าเสยตอหนวยไฟฟา ......................................................... 107

ตารางท 7.4 แกสมลพษทเกดจากโรงไฟฟาชวมวลเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน .................................... 108

ตารางท 7.5 อตราการเกดปลดปลอยมลพษในรปแกสไอเสยตอหนวยไฟฟา ........................................ 108

ตารางท 7.6 สรปผลการทดสอบดานการจดการของเสย ...................................................................... 110

ตารางท 7.7 ขอมลชดดนบรเวณพนทโครงการ (นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง) ............................... 112

ตารางท 7.8 สรปผลกระทบสงแวดลอมทส าคญ มาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม และมาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ..................................................................................... 124

ตารางท 8.1 ประมวลผลความคดเหนของกลมตวอยางในแตละประเดน .............................................. 136


6


บทท 1 บทน า

1.1 หลกการและเหตผล การจดการดานพลงงานของประเทศไทยในรปแบบการประสานความรวมมอและประสานประโยชนทงภายในและภายนอกกระทรวงพลงงาน ทงระดบบนและลาง รวมถงกระจายการพฒนาสภมภาคอยางทวถงและเสมอภาค เปนไปในทศทางทสอดคลองและเสรมการท างานระหวางกนลดความซ าซอนและใชงบประมาณของประเทศอยางมประสทธภาพ กอใหเกดผลสมฤทธทมคณคาตรงตามเปาประสงคของการพฒนาประเทศตามทรฐบาลไดก าหนดทศทางไว โดยรฐบาลไดมอบหมายใหกระทรวงพลงงานจดท าแผนการพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก หรอ Alternative Energy Development Plan (AEDP) เพอเปนการก าหนดกรอบและทศทางการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศ โดยมเปาหมายส าคญ คอ เพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนใหไดอยางนอย รอยละ 25 ของการใชพลงงานขนสดทายของท งประเทศใน 10 ป (พ.ศ.2555 – 2564) โดยมวตถประสงคในการลดคาใชจายการน าเขาน ามนจากตางประเทศ ลดความเสยงจากการพงพากาซธรรมชาตในการผลตไฟฟาทมากเกนไป และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก การสงเสรมใหมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนหรอทองถนตางๆถอเปนการสนบสนนแนวทางการสงเสรมใหมการใชพลงงานทดแทนตามเปาหมายทไดกลาวมาขางตน ดงนน โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง จงถอวาเปนกลไกหนงในการสนบสนนแผนยทธศาสตรดานพลงงานทดแทนได โดยนคมสรางตนเองนบวาเปนชมชนหนงซงเกดขนจากการสงเสรมของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ ในการด าเนนการชวยเหลอและสงเคราะหราษฎรทเดอนรอนและยากจน ไมมทดนอยอาศย ตาม พ.ร.บ. จดทดนเพอการครองชพ พ.ศ. 2511 ในรปแบบ “นคมสรางตนเอง” โดยโครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง ไดมการคดเลอกนคมสรางตนเองจ านวน 12 แหง ทอยกระจายตามภมภาคตางๆทวประเทศ เพอท าการศกษาศกยภาพและความเปนไปไดในการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน จากนนท าการจดอนดบความพรอมเพอคดเลอกใหเหลอ 6 แหง เพอท าการศกษาความเปนไปได และความเหมาะสมของโครงการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชน ทงในดานเทคนควศวกรรม พลงงานไฟฟาทคาดวาจะผลตได อกทงการวเคราะหดานเศรษฐศาสตร ซงประกอบไปดวย การวเคราะหตนทน (Capital Cost) การวเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงนของโครงการ การค านวณตนทนการผลตตอหนวยพลงงานไฟฟา และระยะเวลาคมทน พรอมทงการศกษาผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ทงนเพอใหไดขอมลส าหรบการพจารณาการลงทนกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในอนาคต และยงเปนการสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนทกอใหเกดการจางงานท าใหมเงนหมนเวยนในชมชนเพมขน และสงผลใหชมชนมความเขมแขง สามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน


7


1.2 วตถประสงค 1) เพอท าการศกษาขอมลเบองตนเกยวกบนคมสรางตนเอง และเกบขอมลศกยภาพดานพลงงานทดแทน ของพนทนคมสรางตนเองตามเปาหมายเบองตนจ านวน 12 แหง 2) เพอวเคราะหและประเมนศกยภาพดานพลงงานทดแทนของนคมสรางตนเองตามเปาหมายเบองตนจ านวน 12 แหง พรอมทงคดเลอกนคมทมศกยภาพสงสดจ านวน 6 แหง 3) เพอท าการศกษาความเปนไปได และความเหมาะสมของการจดตงโครงการพลงงานทดแทนในพนทนคมสรางตนเองทคดเลอกไวจ านวน 6 แหง ในดานตางๆประกอบดวย ดานเทคนคทางวศวกรรม ดานปรมาณไฟฟาทคาดวาจะผลตได ดานเศรษฐศาสตร และดานผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

1.3 ประโยชนทคาดวาจะไดรบ 1) ไดผลการศกษาวเคราะหและประเมนความเปนไปไดและแนวทางในการด าเนนโครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน ทงในเรองศกยภาพของพลงงานทดแทนรปแบบตางๆ ความพรอมดานเทคโนโลย ความพรอมและรปแบบทเหมาะสมในการบรหารจดการ เพอน ามาประกอบการพจารณาแผนด าเนนงานในระยะตอไปของโครงการฯ 2) ไดขอเสนอแนะ กรอบ และรปแบบการด าเนนงาน ตวชวดทเหมาะสมของโครงการในระยะตอไป ทงเชงปรมาณ และ คณภาพ รวมถงงบประมาณทเหมาะสม จากการประเมนผลกระทบ 3) ไดพนททมความเหมาะสมในการด าเนนการโครงการระยะตอไป อยางนอย 6 พนท(นคมสรางตนเอง) 4) ไดสรางความรความเขาใจตอประชาชนในพนททเหมาะสมในการด าเนนการโครงการระยะตอไปอยางนอย 500 คน 1.4 ขอบเขตการด าเนนงาน 1) ศกษาขอมลเบองตนของนคมสรางตนเองทง 12 แหง ทอยกระจายตามภมภาคตางๆทวประเทศ ซงไดรบความรวมมอจากกรมพฒนาสงคมและสวสดการ ประกอบดวยขอมลดานการจดตงนคมฯ ขอมลดานประชากรและสงคม ขอมลภมประเทศและอาณาเขต ขอมลดานภมอากาศ และการใชประโยชนทดน ดงรายชอนคมสรางตนเอง ตอไปน

นคมสรางตนเองจงหวดประจวบครขนธ จ.ประจวบครขนธ นคมสรางตนเองโนนสง จ.หนองบวล าภ นคมสรางตนเองล าตะคอง จ.นครราชสมา นคมสรางตนเองปราสาท จ.สรนทร นคมสรางตนเองจงหวดลพบร จ.ลพบร นคมสรางตนเองพระแสง จ.สราษฎรธาน นคมสรางตนเองล าน านาน จ.อตรดตถ นคมสรางตนเองล าน าอน จ.สกลนคร นคมสรางตนเองปากจน จ.ระนอง นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง นคมสรางตนเองจงหวดระยอง จ.ระยอง นคมสรางตนเองพระพทธบาท จ.สระบร


8


2) ส ารวจศกยภาพพลงงานทดแทนของพนทเปาหมาย 12 แหง ซงประกอบดวย พลงงานแสงอาทตย พลงงานลม พลงงานน าขนาดเลก พลงงานชวมวล พลงงานแกสชวภาพ 3) คดเลอกนคมสรางตนเองทมศกยภาพจ านวน 6 แหง เพอน ามาด าเนนการศกษาความเปนไปไดในการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน โดยใชเกณฑการคดเลอกทผานความเหนชอบจาก พพ. 4) ศกษาความเปนไปไดในการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน อนประกอบดวย ความเปนไปไดในดานเทคนควศวกรรมและการเงน การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟา อนประกอบดวย เงนลงทนระบบ ดแลรกษาระบบ ความสามารถในการผลตไฟฟา ตนทนการผลตไฟฟาตอหนวย และระยะเวลาคนทน รวมถงการศกษาผลกระทบทางดานสงแวดลอมเบองตน 1.5 ประเดนการศกษา 1) งานศกษาศกยภาพพลงงานทดแทน ในนคมสรางตนเองทง 12 แหง

ศกษา รวบรวมขอมล ส ารวจพนท ท าการตรวจวดและเกบบนทกขอมลศกยภาพพลงงานทดแทน อยางนอยประกอบดวย พลงงานลม พลงงงานแสงอาทตย พลงงานน า

ศกษาศกยภาพชวมวลในพนท ทสามารถน ามาใชเปนวตถดบในการผลตกระแสไฟฟา อยางนอย 3 ชนด

2) งานวเคราะหศกยภาพพลงงานทดแทน ในนคมสรางตนเอง 12 แหง ศกษาวเคราะหเชอเพลงชวมวลในพนท โดยเกบตวอยางชวมวลเพอน ามาวเคราะหหาคา

ตางๆ ไดแก คาความรอน (HHV & LHV) ทระดบความชนตางๆ การวเคราะหแบบประมาณ (Proximate analysis) การวเคราะหแบบละเอยด (Ultimate analysis)

ศกษาวเคราะหศกยภาพของพลงงานทดแทนในรปแบบตางๆ แลวคดเลอกพนททมความเหมาะสมและมความพรอม 6 แหง

3) งานศกษาความเหมาะสม และความเปนไปได ทางวศวกรรมและความคมคาทางเศรษฐศาสตร ศกษาความเหมาะสมทางดานวศวกรรม และเทคโนโลยการผลตไฟฟา ศกษาวเคราะหความคมคาทางเศรษฐศาสตร ค านวณคาพลงงานทคาดวาจะผลตได วเคราะห

ตนทน (Capital Cost) วเคราะหความเปนไปไดทางการเงนของโครงการ ค านวณตนทนการผลตตอหนวยพลงงานไฟฟา และระยะเวลาคมทน

4) งานส ารวจออกแบบและศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมของพนททคดเลอก 6 แหง ส ารวจออกแบบโรงไฟฟาเบองตน ศกษาวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมและการมสวนรวมของชมชน (Environmental

consideration and public participation) โดยจะตองจดประชมรบฟงความคดเหนของภาครฐ เอกชน และจดท าประชาคมโครงการ อยางนอย 1 ครงตอแหง


9


บทท 2 ขอมลทวไปของนคมสรางตนเอง

รปท 2.1 นคมสรางตนเองกวลม

2.1 ความเปนมาของนคม และขอมลการจดตงนคม นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง เปนราชการสวนกลางสงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จดตงและด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 12 เมษายน พ.ศ. 2512 โดยใชพนทปาสงวนแหงชาต แมทรายค า เนอท 23,315 ไร วตถประสงค 1. เพอจดทดนใหแกราษฎรทอพยพจากเขตน าทวม เนองจากการสรางเขอนกวลม 2. เพอจดสรรทดนใหแกราษฎรทยากจน ไมมทดนท ากนไดเขาอยอาศยและประกอบอาชพ 3. เพอปองกนและแกปญหาการบกรกปาสงวน 2.2 ขอมลประชากร นคมสรางตนเองกวลม มประชากรเพศชาย 3,003 คน ประชากรเพศหญง 3,032 คน รวมทงหมด 6,035 คน (ขอมล เดอน ตลาคม 2555)


10


ตารางท 2.1 แสดงขอมลประชากรนคมสรางตนเองกวลม อ าเภอ ล าดบ ต าบล เพศชาย หญง ครวเรอน

เมองล าปาง 1 ต าบลนคมพฒนา 2,526 2,613 1,976 2 ต าบลบญนาค (หม 6,7 และ8) 477 419 368

รวมทงหมด 3,003 3,032 2,344 2.3 เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม - อาชพ อาชพ ท านา ท าสวน รอยละ 70% อาชพ รบจาง รอยละ 20% อาชพ รบราชการ รอยละ 5% และอาชพ อนๆ รอยละ 5% - สนคาเศรษฐกจ สนคาเศรษฐกจของนคมสรางตนเองกวลม ไดแก หญาคาจกรสาน เหด และอนๆ ซงของเสยทเกดขนจากการผลตสนคาเศรษฐกจนนมปรมาณนอย ไมสามารถน ามาใชในการประเมนศกยภาพดานการผลตพลงงานได 2.4 ขอมลอาณาเขต นคมสรางตนเองกวลมตงอยในจงหวดล าปาง ใน 1 อ าเภอ 2 ต าบล 17 หมบาน ไดแก ต าบลนคมพฒนา หม 1-14 และต าบลบญนาคพฒนา หม 6-8 อ าเภอเมองล าปาง พนทอยระหวางสองฟากฝงถนนสายล าปาง – แจหม ระหวางกโลเมตรท 14 – 16 ดงแสดงในรปท 2.2 มอาณาเขตตดตอดงน ทศเหนอ จดกบสวนปาแมทรายค า ทศใต จดกบต าบลทงฝาย อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง ทศตะวนออก จดกบสวนปาแมทรายค า ต าบลบญนาคพฒนา ต าบลบานแลง อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง ทศตะวนตก จดกบต าบลตนธงชย อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง 2.5 ขอมลภมอากาศ มอากาศรอนอบอาวเกอบตลอดป ฤดรอน รอนจด และหนาวจดในฤดหนาว ป 2552 มอณหภมสงสด 42.30 องศาเซลเซยส ต าสด 13.0 องศาเซลเซยส ปรมาณน าฝนวดได 977 มลลเมตร ลกษณะภมอากาศ แบงออกไดเปน 3 ฤด คอ ฤดรอน เรมประมาณตนเดอน มนาคม จนถงกลางเดอน พฤษภาคม อากาศจะรอนอบอาว ชวงทมอากาศรอนทสด คอ เดอนเมษายน ฤดฝน เรมประมาณกลางเดอน พฤษภาคม จนถงเดอน ตลาคม ฤดหนาว เรมประมาณเดอน พฤศจกายน จนถงเดอน กมภาพนธ อากาศ จะหนาวเยน ชวงทมอากาศหนาวจด คอ เดอนมกราคม


11


2.6 ขอมลทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม นคมฯ มสภาพสวนใหญเปนพนทราบ มระบบชลประทานเพอท าการเกษตร มพนทปาไมสวนกลาง 2 แปลง จ านวน 1,144-0-32 ไร 2.7 ขอมลการใชประโยชนทดน นคมฯ มพนททงหมด 23,315 ไร แยกเปน 2 แบบ คอ พนทจดสรรได และพนทจดสรรไมได ดงน 7.1) พนทจดสรรได - ผงจดสรร 12,859 ไร - ครอบครองเดม 2,852 ไร 7.2) พนทจดสรรไมได - ปาไมสวนกลาง 20% 1,114 ไร - ทสงวนไวเพอกจการนคม 1,104 ไร - ทสาธารณะประโยชนประเภทตางๆ 286 ไร พนททจดสรรแลว ดงแสดงใน รปท 2.3 มการใชประโยชนพนดน ดานเกษตรกรรม เขตชมชน พนทปาและอนๆ ดงน


12


รปท 2.2 แผนทแสดงอาณาเขตการปกครอง นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง


13


รปท 2.3 แผนทแสดงการใชประโยชนทดน นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง


14


7.3) พนทเกษตร จากการรวบรวมขอมลพนทเกษตรกรรม ชนดพช ปรมาณผลผลต พชเศรษฐกจของนคมฯ พบวา สมาชกนคมมการใชพนทเพอท าการเกษตร เชน ขาวนาป ถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว ขาวนาปรง พรกขหนเมดเลก ดงแสดงในตารางท 2.2 (ไดรบความอนเคราะหขอมลจากเกษตรอ าเภอ) ตารางท 2.2 พนทเพาะปลกพชเศรษฐกจของนคมสรางตนเองกวลม

อ าเภอ/ต าบล

ขาวนาป ถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว

ขาวนาปรง พรกขหนเมดเลก

ปรมาณ (ไร) ปรมาณ (ไร) ปรมาณ (ไร) ปรมาณ (ไร)

ปรมาณ (ไร)

อ าเภอเมองล าปาง

ต.นคมพฒนา 3,255 1,205 640 346 104

ต.บญนาคพฒนา 5,468 750 1,147 94 -

รวม 8,723 1,955 1,787 440 104

7.4) พนทปา จากการรวบรวมขอมลพนทปาของนคม พบวา มพนทปาสวนกลาง 1,144-0-32 ไร ดงแสดงในตารางท 2.3 ตารางท 2.3 พนทปานคมสรางตนเองกวลม

ชอนคม พนทปาสงวน/ปรมาณ พนทปาเสอมโทรม พนทปาไมสวนกลาง

กวลม …- แหง/……-………… ไร …-… แหง/……-… ไร ..2..แหง/1,144-0-32 ไร 7.5) พนทแหลงน า จากการรวบรวมขอมลพนทแหลงน าของนคมสรางตนเองกวลม พบวา มระบบชลประทานเพอท าการเกษตรภายในนคม มฝายน าลน 1 แหง บอบาดาล 3 แหง ดงแสดงในตารางท 2.4 ตารางท 2.4 พนทแหลงน า

ชอนคม ฝาย,ล าคลอง/ ปรมาณ

หวย, บง/ ปรมาณ อางเกบน าชลประทาน/ ปรมาณ

กวลม …1… แหง/ …-…. m3 …-… แหง/ …-…. m3 …-… แหง/ …-… m3


15


7.6) พนทชมชน จากการรวบรวมขอมลพนทชมชนของนคมสรางตนเองกวลม มพนทสงวนไวเพอกจการนคม โดยอนญาตใหสวนราชการขอใชประโยชน อนญาตใหเอกชนขอใชประโยชน และจดสรรใหกบผลงทะเบยนคนจน ดงแสดงในตารางท 2.5 ตารางท 2.5 พนทชมชน

ชอนคม ทอยอาศย (ไร)

อาคารพาณชย (ไร)

สถานทราชการ (ไร)

พนทสงวนไวเพอกจการนคม (ไร)

กวลม - - 780-3-11 1,104-0-34

2.8 ขอมลการเลยงสตว จากการลงพนทเกบขอมลการเลยงสตวของนคมสรางตนเองกวลม พบวา สมาชกนคมมการเลยงสตวเพอการบรโภคภายในครวเรอน และจ าหนายบางในบางครอบครว ในขอมลการเลยงสตวของนคมจงมประชากรสตวในปรมาณนอย ดงแสดงในตารางท 2.6 (ไดรบความอนเคราะหขอมลจากปศสตวอ าเภอ) ตารางท 2.6 ขอมลการเลยงสตวนคมสรางตนเองกวลม

อ าเภอ/ต าบล วว กระบอ สกร ไก เปด

จ านวน (ตว)

จ านวน (ตว) จ านวน (ตว) จ านวน (ตว) จ านวน (ตว)

อ าเภอเมองล าปาง

ต.นคมพฒนา 1,009 12 86 38 0

ต.บญนาคพฒนา 60 46 15 220 0

รวม 1,069 58 101 258 0


16


บทท 3 การศกษาความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา

ในสวนของผลการศกษาศกยภาพ และการศกษาความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการ

ผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนทง 5 ดาน อนประกอบไปดวย 1) พลงงานลม 2) พลงงานแสงอาทตย 3) พลงงานน าขนาดเลก 4) พลงงานแกสชวภาพ และ 5) พลงงานชวมวล ซงไดท าการศกษาและประเมนจากการใชขอมลทตยภมจากหนวยงานตางๆ และการเขาส ารวจในพนทจรง พรอมทงวเคราะหความเปนไปไดและความเหมาะสมทางดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนของนคมสรางตนเอง โดยแยกเปนหวขอดงตอไปน 1) พลงงานลม 2) พลงงานแสงอาทตย 3) พลงงานน าขนาดเลก 4) พลงงานแกสชวภาพ 5) พลงงานชวมวล 3.1 พลงงานลม 3.1.1 วธการประเมนศกยภาพพลงงานลม (MJ/m2) ในการประเมนศกยภาพพลงงานลมเพอการผลตกระแสไฟฟาในนคมสรางตนเองทง ไดใชขอมลของบณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร ภายใตโครงการ “การประเมนศกยภาพแหลงพลงงานลมดวยแบบจ าลองทางคณตศาสตรและการวเคราะหดานภมศาสตรสารสนเทศ” ซงประกอบไปดวยขอมลเฉลยรายปของความเรวลม (m/s) ทระดบความสง 20m, 50m และ 100m และก าลงลม (W/m2ของพนทกวาด) ทระดบความสง 20 m พรอมทงไดลงพนทส ารวจขอมลจรงในพนทนคมสรางตนเอง โดยพลงงานทไดรบจากกงหนลมจะขนอยกบความเรวลมยกก าลง 3 จะเหนไดวาความเรวลมเปนปจจยทส าคญในการประเมนศกยภาพพลงงานลม ดงสมการ Pw = ½ Av3 จากนนท าการค านวณคาพลงงานตอพนท (MJ/m2) เพอแสดงศกยภาพพลงงานเชงพนท ดงน คอ (ก าลงลม x พ.ท.หนาตดกงหนลม x จ านวนกงหนตอพนท x เวลาในการผลตพลงงาน) โดยท 1) ก าลงลม ใชขอมลก าลงลมของบณฑตวทยาลยรวมดานพลงงานและสงแวดลอม มจธ. โดยเลอกใชทระดบความสง 20 m ซงเปนคาก าลงลมทระดบความสงต าสด 2) พ.ท.หนาตดกงหนลม ขนาดหนาตดของกงหนลมผลตกระแสไฟฟามหลายขนาด ขนอยกบก าลงการผลตทตองการและความเหมาะสม ซงในทนจะเลอกใชกงหนลมผลตไฟฟาทมคณลกษณะเดยวกนกบทตดตงโดยการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย บรเวณอางเกบน าตอนบน เขายายเทยง ต.คลองไผ อ.สคว จ.นครราชสมา ซงมขนาดก าลงผลต 1.25 MW ความสงกงหน (Hub Height) 68 m และขนาดเสนผานศนยกลางกงหน (Rotor Diameter) 64 m 3) จ านวนกงหนตอพนท ค านวณไดจากขอก าหนดทวากงหนลมจ าเปนตองตดตงหางกนเปนระยะ 5-10 เทาของความสงกงหน เพอเปนการลดผลกระทบจากกระแสลมอลวนทเกดจากกงหนทอยใน


17


บรเวณใกลกน (นพนธและอชตพล, 2547) ซงจากขอก าหนดดงกลาวท าใหสามารถค านวณคาจ านวนกงหนตอพนทไดโดยใช รปท 3.1 โดยหาไดจากจ านวนกงหนหารดวยพนททงหมด ซงมคา 0.0000195 ตว/m2 4) เวลาในการผลตพลงงาน ค านวณไดจากเวลาการผลตพลงงานเปนวนาทของ 365 วน (1 ป)

รปท 3.1 ลกษณะการตดตงกงหนในพนท

3.1.2 ผลการประเมนศกยภาพพลงงานลม ตารางท 3.1 ขอมลศกยภาพ พลงงานลมของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง

อ าเภอ

ต าบล

ความเรวลม (m/s) ก าลงลม* พลงงานลม**

20 m 50 m 100 m (W/m2พ.ท. กวาด) (MJ/m2)

เมองล าปาง นคมพฒนา 3.1 3.5 4 39.8 78.74

เมองล าปาง บญนาคพฒนา 3 3.4 3.9 42.8 84.67

คาเฉลย 3.05 3.45 3.95 41.30 81.70 *ก าลงลมทระดบความสง 20 m ค านวณจาก 0.5 x ความหนาแนนอากาศ x (ความเรวลม)3 **พลงงานลม ค านวณจาก ก าลงลม x พ.ท.หนาตดกงหนลม x จ านวนกงหนตอพนท โดย

1) ตดตงกงหนหางกน 5 เทาของความสงกงหน (ความสงกงหน 68 m) 2) เสนผานศนยกลางกงหน 64 m


18


รปท 3.2 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานลม นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง


19


3.1.3 สรปผลการประเมนศกยภาพพลงงานลม จากศกยภาพพลงงานลมระดบปฐมภมขางตน สามารถน ามาประเมนถงความเปนไปไดของโครงการผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมเบองตนได กลาวคอทระดบความสงตงแต 20 เมตร เปนตนไปนน ความเรวลมนนสามารถทจะท าใหกงหนลมเรมหมนได และเมอพจารณาคาความเรวลมทระดบความสงตาง ๆ พบวาสวนใหญจะมคาเพมขนตามระดบความสง โดยคาความเรวลมเฉลยต าสดมคาเทากบ 3 m/s ท ต.บญนาคพฒนา อ.เมอง จ.ล าปาง และความเรวลมเฉลยสงสดมคาเทากบ 4 m/s ท ต.นคมพฒนา อ.เมอง จ.ล าปาง (ในทกๆระดบความสง) และหากพจารณาศกยภาพพลงงานลมในภาพรวม พบวามศกยภาพในการผลตพลงงานไฟฟาจากลมไดเทาๆกน เนองจากมคาความเรวลมเฉลยใกลเคยงกน แตในการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลมจ าเปนตองพจารณาถงเรองคณลกษณะของกงหนลมทจะน ามาผลตกระแสไฟฟา เนองจากกงหนลมแบบตางๆจะก าหนดคาความเรวลมท างานแตกตางกนขนอยกบขนาดก าลงผลต โดยเฉพาะกงหนลมผลตกระแสไฟฟาระดบตงแต 250 กโลวตต ตองการความเรวลมเฉลยในการท างาน (Rate Wind Speed) ท 12-15 m/s (นพนธและอชตพล, 2547) จงจะสามารถท างานไดอยางเตมประสทธภาพ ซงในความเปนจรง ความเรวลมเฉลยมคาอยในชวง 3.05 m/s ถง 3.95 m/s ชวงความเรวดงกลาวสามารถท าใหใบกงหนหมนได กลาวคอ มความเรวลมเฉลยทกงหนเรมหมน (Cut-in Wind Speed) ทประมาณ 3 m/s ขนไป แตไมสามารถผลตกระแสไฟฟาไดเตมประสทธภาพ เนองจากความเรวลมไมถงชวงการท างาน (Rate Wind Speed) 12-15 m/s ยกตวอยางการน าผลประเมนขางตนมาพจารณา ส าหรบนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ซงจะท าการด าเนนโครงการผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมขนาด 11.25 เมกกะวตต (1.25 MW x 9) ซงระดบความสงของกงหนท 68 เมตร ตองใชพนทโครงการรศมโดยรอบ 5 เทาของความสงมคา 462,400 ตร.ม. คณดวยคาศกยภาพพลงงานคอ 81.70 MJ/ตร.ม. ทประสทธภาพของกงหนลมรอยละ 35 จะไดพลงงานทงสน 13.22 TJ ตอป หรอ 3.68 ลานหนวยไฟฟาตอป (PF=0.24) โดยความเปนจรงแลวเครองก าเนดไฟฟา 11.25 เมกกะวตต จะตองผลตกระแสไฟฟาได 78.84 ลานหนวยตอป (PF=0.8) ซงถอวานอยมากจงไมนาคมคาตอการลงทน เพราะอปกรณประกอบกงหนลมยงตองพงพาเทคโนโลยจากตางประเทศท าใหมตนทนสง จากเหตผลดงกลาวสรปไดวานคมสรางตนเอง อาจจะไมมศกยภาพเพยงพอในการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลม


20


3.2 พลงงานแสงอาทตย 3.2.1 วธการประเมนศกยภาพพลงงานแสงอาทตย (MJ/m2) ขอมลศกยภาพพลงงานแสงอาทตยของนคมสรางตนเอง ไดใชขอมลทตยภมทไดจดท าไวโดยกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน และภาควชาฟสกส มหาวทยาลยศลปากร ซงเปนขอมลความเขมรงสตรงเฉลยในระดบอ าเภอ ซงถกจดเกบไวในหนวยพลงงานตอพนท (MJ/m2-day) พรอมทงไดท าการเขาส ารวจในพนทนคมสรางตนเอง และท าการประเมนศกยภาพพลงงานแสงอาทตยเฉลยของแตละนคมฯออกมาในหนวย MJ/m2-year 3.2.2 ผลการประเมนศกยภาพพลงงานแสงอาทตย ตารางท 3.2 ขอมลศกยภาพพลงงานแสงอาทตยของนคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง

อ าเภอ ต าบล ความเขมรงสตรง1) พลงงานแสงอาทตย2)

(MJ/m2-day) (MJ/m2-year) (kWh/m2-day) (kWh/m2-year)

เมองล าปาง นคมพฒนา 11.97 4,368.50 3.32 1,210.08

เมองล าปาง บญนาคพฒนา 11.97 4,368.50 3.32 1,210.08

เฉลย 11.97 4,368.50 3.32 1,210.08 1)ขอมลความเขมรงสตรงจากกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน และภาควชาฟสกสมหาวทยาลยศลปกร 2)พลงงานแสงอาทตย ค านวณไดจากความเขารงสตรง 3.6 MJ = 1 kWh


21


รปท 3.3 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานแสงอาทตย นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง


22


3.2.3 สรปผลการประเมนศกยภาพพลงงานแสงอาทตย ยกตวอยางการน าผลประเมนขางตนมาพจารณา ส าหรบนคมสรางตนเองกวลมมคาพลงงาน 4,368.50 MJ/m2 จากนนสามารถน ามาค านวณเพอหาศกยภาพในการผลตเปนพลงงานไฟฟาไดจากสตร

โดย Pcell = ก าลงไฟฟาของเซลลแสงอาทตย PL = ความตองการใชไฟฟา Q = พลงงานแสงอาทตย (คาจากการประเมน, Wh/m2) A = คาชดเชยความสญเสยของเซลลแสงอาทตย 0.8

B = คาชดเชยการสญเสยเชงความรอน เทากบ 0.85 C = ประสทธภาพของอนเวรตเตอร เทากบ 0.9 D = ความเขมแสงแดดปกต เทากบ 1,000 W/m2

จากความตองการการใชไฟฟาตอป 7.008 ลานหนวยไฟฟาตอปทนคมสรางตนเองกวลม ตองการก าลงไฟฟาจากเซลลแสงอาทตย ดงน คาพลงงานแสงอาทตยจากคาประเมน 4,368.50 MJ/m2. ป การแปลงคาพลงงาน 3.6 MJ/kWh ดงนน คาพลงงานแสงอาทตย (4,368.50 x 106) / (3.6 x 0.8 x 365) 4,155.73 Wh/ m2.วน ก าลงไฟฟาของเซลลแสงอาทตยทตองการ (7.008 x 1,000) / (4,155.73 x 0.8 x 0.85 x 0.9) 2.76 MW จากผลการค านวณขนาดของโครงการสรางโรงผลตกระแสไฟฟาจากแสงอาทตยดวยเทคโนโลยโซลารเซลลพบวาตองการก าลงตดตง 2.76 MW (PF=0.8) ซงสามารถผลตกระแสไฟฟาได 7.008 ลานหนวยตอป โดยความเขมแสง ณ นคมสรางตนเองกวลมถอวามความเขมแสงทสงและมศกยภาพเพยงพอตอการผลตพลงงานทดแทนได อยางไรกตาม เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยยงคงถอวามตนทนสงเมอเทยบกบการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนอนๆ และจ าเปนตองใชพนทส าหรบการตดตงระบบในปรมาณมาก อกทงระบบการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยอาจไมกอใหเกดการมสวนรวมของประชาชนในพนทมากเทาทควร ซงอาจไมสอดคลองกบวตถประสงคของโครงการพฒนาการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในพนทนคมสรางตนเองทตองการใหโครงการเกดประโยชนตอประชาชนหรอสมาชกในนคมฯใหมสวนรวม เพอเปนการสงเสรมรายไดและยกระดบความเปนอยของประชาชนใหดขน ดงนน เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยอาจไมเหมาะสมกบพนทนคมสรางตนเองตามวตถประสงคของโครงการฯ


23


3.3 พลงงานน าขนาดเลก 3.3.1 วธการประเมนศกยภาพพลงงานน าขนาดเลก ในการประเมนศกยภาพพลงงานน าขนาดเลกสามารถค านวณไดจากขอมลดานแหลงน า ประกอบดวย อตราการไหลของน า (Flow rate) และความสงของน า(Head) โดยสามารถค านวณไดจากสมการ

P = 9.807 QH โดยท P คอ ก าลงไฟฟาทไดจากน าตก (Watt) Q คอ อตราการไหลของน า (m3/s) H คอ ความสงของน า (m) และสามารถค านวนปรมาณไฟฟาทผลตไดจากสมการ

W = Ptnf โดยท W คอ พลงงานไฟฟาทผลตได (kWh) P คอ ก าลงน าตก (kW) t คอ ระยะเวลาการผลต (hr) n คอ ประสทธภาพของเครองกงหนน าผลตไฟฟา (0.5-0.9) f คอ สมประสทธส าหรบความผนผวนของการไหลของน าในล าน า

นอกจากศกยภาพในเชงของก าลงการผลตกระแสไฟฟาแลว ยงมปจจยดานอนๆทมความส าคญ และจ าเปนอยางยงในการน ามาพจารณาประกอบกบการประเมนศกยภาพพลงงานน า โดยประกอบดวยประเดนส าคญๆ ดงน 1) ปรมาณความตองการใชในทงในปจจบน และในอนาคตของผใชน าบรเวณลมน านนๆ สทธการใชน าทก าลงด าเนนการอย และปรมาณน าไหลต าสดทตองคงไวเพอการเพาะพนธปลาหรอการไลน าเสย 2) ความตองการทองถน ปรมาณไฟฟาทตองการ และปรมาณไฟฟาทไดรบอยเดม เพอน ามาประเมนความตองการโครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานน าในทองท และเปนทางเลอกในการพจารณา 3) พจารณาศกยภาพของน าในพนทรบน าฝน ทสามารถน ามาใชพฒนาโครงการ 4) สถตขอมลดานอตนยมวทยาและอทกวทยา ของพนทรบน าฝน เชน ลกษณะฝน ปรมาณน าฝนรายเดอน รายป และปรมาณน าทาในล าน า 5) ขอมลดานอทกธรณวทยาและลกษณะพนท อทธพลของระดบน าใตดน ปรมาณการไหลของแมน าล าธารโดยเฉพาะชวงฤดแลง 6) ขอมลดานธรณวทยาของสถานททจะท าโครงการ การซมหนของน า ความมนคงของตลงล าน า ลาดภเขาและปญหาดนถลม ทงนเพอความมนคงปลอดภยของอาคาร 7) การวเคราะหผลกระทบของโครงการตอสภาพแวดลอม โดยเฉพาะทตนน า และผลกระทบตอการเพาะพนธปลาโดยธรรมชาต


24


นอกจานโครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง ยงไดท าการส ารวจขอมลดานแหลงน าและโครงการชลประทานในพนทนคมสรางตนเอง เพอประกอบการพจารณาประเมนศกยภาพ 3.3.2 ผลการประเมนศกยภาพพลงงานน าขนาดเลก ผลการประเมนศกยภาพพลงงานน าขนาดเลกแสดงดงตารางท 3.3 และรปท 3.4 ตารางท 3.3 ศกยภาพพลงงานน า นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ล าดบ โครงการ จงหวด อ าเภอ ต าบล ลมน า ความจ (ลาน m3)

1 เขอนกวลม ล าปาง เมอง บานแลง วง 112 ทมา : กรมชลประทาน (2555) 3.3.3 สรปผลการประเมนศกยภาพพลงงานน าขนาดเลก จากการลงส ารวจขอมลในพนทจรงประกอบกบขอมลของกรมชลประทานในดานแหลงน าและโครงการชลประทานทมอยแลวในนคมสรางตนเอง พบวามแหลงน าและโครงการชลประทานอยหลายรปแบบ ประกอบดวย หวยและล าธารขนาดเลก ล าคลอง อางเกบน า ฝาย เขอน สถานสบน า ซงจากขอมลดงกลาวและวธการในการประเมนศกยภาพท าใหพบวาแหลงน าและโครงการชลประทานในนคมสรางตนเอง ไมมศกยภาพเพยงพอในการผลตพลงงานน าขนาดเลก เนองดวยเหตผลหลายประการ ดงน 1) มอตราการไหลและความสงของน าไมเพยงพอตอการผลตพลงงาน 2) เปนโครงการชลประทานเพอการเกษตร 3) มปรมาณน าทาไมตลอดทงป 4) อยหางไกลระบบสายสงไฟฟาของการไฟฟาสวนภมภาค 5) สภาพพนทไมเอออ านวยตอการสรางระบบผลตไฟฟาจากพลงงานน าเปนโครงการเพอการผลตไฟฟาของการไฟฟาฝายผลตอยแลว


25


รปท 3.4 แผนทแสดงแหลงน า นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง


26


3.4 พลงงานแกสชวภาพ 3.4.1 วธการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ ในการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพจะใชขอมลจ านวนสตวซงไดจากการเขาส ารวจขอมลโดยไดความอนเคราะหขอมลจากปศสตวอ าเภอในพนทนคมสรางตนเอง ซงความสามารถในการผลตพลงงานแกสชวภาพประเมนไดจากสดสวนของมลสตวแตละประเภท อาท สกร โค กระบอ ไกและเป ด เมอน ามาหมกในระบบแบบไรออกซเจน สามารถค านวณไดจากกระบวนการเปลยนสภาพจากปรมาณของแขงในรปของมลสตวไปเปนสารอนทรยระเหยงายและเปลยนไปเปนแกสชวภาพในขนสดทาย จากนนค านวณศกยภาพพลงงานในหนวยของคาความรอนจากปรมาณแกสชวภาพรวมทงหมดของสตวแตละประเภท ซงสดสวนมลสตวในหนวยน าหนกและการแปรสภาพไปเปนสารในขนตอนตางๆ ดงตารางท 3.4 ตารางท 3.4 พารามเตอรการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ

ชนด ปรมาณมลสด1) (กก./ตว/วน)

สดสวนมลสตวทเกบได

สดสวนของ ของแขงระเหยงาย (%)

อตราการผลตแกสชวภาพ (ลบ.ม./กก.ของแขงระเหยงาย)

โค 5.00 0.5 13.37 0.307 กระบอ 8.00 0.5 13.64 0.286 สกร 1.20 0.8 24.84 0.217 ไก 0.03 0.8 22.34 0.242 เปด 0.03 0.4 17.44 0.310

1. กรมสงเสรมการเกษตร, คมอการค านวณขนาดของบอกาซชวภาพทจะกอสราง 2. ประเมนโดยกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน 3. ผลการทดลองจากหองทดลองกรมพฒนาและสงเสรมพลงงาน โดยการประเมนศกยภาพการผลตพลงงานไฟฟาจากแกสชวภาพสามารถท าไดโดยการน าปรมาณสตวแตละประเภทในแตละนคมสรางตนเองมาค านวณดงขนตอนตอไปน 1) ปรมาณของแขงทระเหยได = จ านวน(ตว) x ปรมาณมลสด(kg/unit/day) x อตราสวนมลทเกบได x อตราสวนของแขงทระเหยได 2) ปรมาณแกสชวภาพทผลตได = ปรมาณของแขงทระเหยได x อตราสวนแกสชวภาพ 3) พลงงาน = ปรมาณแกสชวภาพ x คาความรอนแกสชวภาพ(20MJ/m3) 4) ศกยภาพผลตไฟฟาคดจากคา Net Plant Heat Rate เทากบ 10.5 MJ/kWh หรอประสทธภาพโรงไฟฟา 34.3% 5) ขนาดโรงไฟฟาคดจากเวลาการผลตไฟฟา 8,248 ชวโมง/ป หรอ Plant Factor 0.94


27


3.4.2 ผลการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ ผลการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพแสดงดงตารางท 3.5 และรปท 3.5 ตารางท 3.5 ขอมลศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง

ชนดสตว

จ านวน ปรมาณมลสด

ปรมาณของแขงทระเหยได

อตราสวนแกสชวภาพ

ปรมาณแกสชวภาพทผลตได

พลงงาน ศกยภาพผลตไฟฟา

ขนาดโรงไฟฟา

(unit) (kg/unit/day)

(ton/year) (m3/kg-VS) (million m3/year) (TJ) (MWh) (MW)

โค 1,069.00 5 130.42 0.307 0.04 0.84 80.08 0.01 กระบอ 58 8 11.55 0.286 0 0.07 6.61 0.001 สกร 101 1.2 8.79 0.217 0 0.04 3.82 0 ไก 258 0.03 0.5 0.242 0 0 0.24 0 เปด - 0.03 - 0.31 - - - -

รวม 151.27 - 0.05 0.95 90.74 0.011

3.4.3 สรปผลการประเมนศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ จากผลการลงส ารวจพนทนคมสรางตนเองและท าการประเมนศกยภาพพลงงานทดแทนจากแกสชวภาพ โดยพจารณาจากความสามารถในการเกดแกสชวภาพจากกระบวนการหมกของมลสตวประเภทตาง ๆ นนพบวา เมอท าการเปรยบเทยบกนในหนวยของพลงงานตอพนทจะมคาทต าเนองจากการปศสตวในนคมสรางตนเองไมไดกระจายมากเทยบเทากบการเกษตรกรรม โดยพบวาจะมคา 0.02 MJ ตอตารางเมตร ซงจะเหนไดวาคาระดบพลงงานตอพนทมคาต า แมวามลสตวทเกดขนจากปศสตวจะเปนแหลงแรธาตทจ าเปนในการหมกแกสชวภาพโดยมระดบไนโตรเจนทเขมขนสง แตอาจจ าเปนตองมการเสรมแหลงแรธาต อนๆทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของจลนทรยทผลตแกสชวภาพไดเปนอยางด เชน แหลงคารบอน ซงไดจากพชชวมวล เปนตน อยางไรกตาม หากดตามคาศกยภาพพลงงานแกสชวภาพตอพนทพบวามคาต ามาก และการท าปศสตวในพนทนคมสรางตนเองสวนใหญเปนการเลยงในระดบครวเรอน ซงดงกลาวนอาจเปนปญหาในเรองของการจดเกบและรวบรวมไดยาก เทคโนโลยการผลตพลงงานจากแกสชวภาพอาจไมมศกยภาพและไมเหมาะสมกบการพฒนาโครงการฯในพนทนคมสรางตนเอง


28


รปท 3.5 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานแกสชวภาพ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง


29


3.5 พลงงานชวมวล 3.5.1 วธการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวล ปรมาณชวมวลทใชในการประเมนศกยภาพพลงงานนน ไดใชขอมลการเพาะปลกทไดมาจากการส ารวจในพนทโดยไดรบความอนเคราะหขอมลจากเกษตรอ าเภอในพนท พรอมทงใชขอมลการใชประโยชนทดนจากกรมพฒนาทดน ซงศกยภาพพลงงานชวมวลสามารถค านวณไดจากปรมาณพนทปลกของพชแตละชนด ซงจะมชวมวลทหลงเหลออยหลงจากท าการเกบเกยวแลวเสรจ (การประเมนไดยกเวนชวมวลเชงพาณชยทเกดขนในโรงงานอตสาหกรรม เนองจากถกใชประโยชนทงหมด เชน ชานออย และแกลบ เปนตน) โดยประเภทของชวมวลทเกดขนในแปลงปลกนนจะมความหลากหลายตามแตละภมภาค อาท ภาคเหนอ จะมปรมาณชวมวลในรปของฟางขาวและตอ/ซ งขาวโพด ในสวนของภาคตะวนออกเฉยงเหนอและภาคกลาง จะมปรมาณชวมวลทหลากหลายเพมขน อาท ออย มนส าปะหลง และขาวฟาง เปนตน ส าหรบในภาคใตทมปรมาณน าฝนสงกวาภาคอน ๆ จะมชวมวลประเภททะลายปาลมและทางปาลมสง รวมทงปกไมยางพาราและล าตนปาลม แตอยางไรกด ชวมวลทเกดขนจากพชเหลานจะมรอบการเกดทสงมากตอรอบการปลก คอ 20-30 ป ในสวนของปรมาณชวมวลทเกดขนคดจากสดสวนปรมาณชวมวล Crop Residual Ratio, CRR ตอพนทการปลก ดงแสดงในตารางท 3.6 โดยการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวลสามารถท าไดดงตวอยางตอไปน

ปรมาณพนทปลกขาวในนคมสรางตนเองกวลม 2,173.96 ไร ปรมาณผลผลตทเกดขน 0.38 ตน/ไร ดงนน มปรมาณผลผลต 826.10 ตน/ป

สดสวนชวมวลทเกดขน (CRR) 0.75 ตน/ตน ดงนน มปรมาณชวมวล (ฟางขาว) 619.58 ตน/ป

คาความรอนของฟางขาว 10.09 MJ/kg ดงนน ศกยภาพพลงงานจากฟางขาว 6.25 TJ/ป


30


ตารางท 3.6 พารามเตอรการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวล

พช ผลผลต (ตน/ไร) ชวมวล Crop residual ratio (CRR)

LHV (MJ/kg)

ขาว 0.381) ฟางขาว 0.75a) 10.09

ขาวโพด 0.651) ตน/ใบ 1.1b) 19.61 ซง/เปลอก 0.37 b) 16.32

มนส าปะหลง 3.091) เหงามนส าปะหลง 0.12a) 8.19 ออย 12.281) ยอด/ใบ 0.23 a) 11.09

ปาลมน ามน 2.881) ทะลายปาลม 0.2 a) 7.08 ทางปาลม 0.38 b) 6.55

ยคาลปตส 9.442) เนอไม 0.5 b) 8.02 ถวลสง 0.2741) เปลอก 0.323 c) 12.66

ถวเหลอง 0.2581) ตน/ใบ/เปลอก 2.663 c) 19.44 ขาวฟาง 0.31) ตน/ใบ 1.252 c) 19.23

มะพราว 0.7821) ทะลายมะพราว 0.049 c) 15.4

ทางมะพราว 0.225 c) 16 สบปะรด 41) ตนสบปะรด 0.48 b) 10

ยางพารา

ขเลอย 0.15 d) (ton/rai) 6.57 0.281) ปกไม 0.60 d) (ton/rai) 6.57

ปลายไม 0.60 d) (ton/rai) 6.57 รากไม 0.25 d) (ton/rai) 6.57

มะมวงหมพานต 0.262) เปลอก 0.62 b) 18.9 1)ส านกงานเศรษฐกจการเกษตร 2)ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล มทส.

a)ส านกงานพฒนาการวจยการเกษตร b)ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล มทส. c)กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน d)เทคโนโลยการแปลงสภาพชวมวล, 2553

3.5.2 ผลการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวล ผลการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวลแสดงดงตารางท 3.7 และรปท 3.6


31


ตารางท 3.7 ขอมลศกยภาพพลงงานชวมวล นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง

ชนดพช พนท

เพาะปลก ชวมวล ปรมาณชว

มวล พลงงาน ศกยภาพผลตไฟฟา1) ขนาดโรงไฟฟา2)

(rai) (ton) (TJ) (GWh) (MW)

ขาว 2,173.96 ฟาง 619.58 6.25 0.35 0.0496 ขาวโพด 15,414.62 ตน/ใบ 11,021.45 216.13 12.01 1.7134

ซง/เปลอก 3,707.22 60.5 3.36 0.4796

ออย 412.16 ยอด/ใบ 1,164.09 12.91 0.72 0.1023

สบปะรด 224.3 ตน 426.17 4.26 0.24 0.0338

ยางพารา

279.39

ขเลอย 41.91 0.28 0.02 0.0022

ปกไม 167.63 1.1 0.06 0.0087

ปลายไม 167.63 1.1 0.06 0.0087

รากไม 69.85 0.46 0.03 0.0036

ยคาลปตส 32.39 เนอไม 152.86 1.23 0.07 0.0097

รวม 18,536.81 - 17,538.39 304.22 16.9 2.41 หมายเหต : 1) ศกยภาพผลตไฟฟาหาไดจากคา Net Plant Heat Rate เฉลยส าหรบโรงไฟฟา 18 MJ/kWh หรอ ประสทธภาพโรงไฟฟา 20% 2) ขนาดโรงไฟฟาประเมนไดจากเวลาในการผลตไฟฟา 7,008 ชวโมง/ป หรอ Plant Factor 0.8 (วรชย และคณะ, 2553)


32


รปท 3.6 แผนทแสดงศกยภาพพลงงานชวมวล นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง


33


3.5.3 สรปผลการประเมนศกยภาพพลงงานชวมวล ซงจากคาศกยภาพพลงงานชวมวลของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ถอวาอยในปรมาณทเพยงพอส าหรบรองรบการผลตไฟฟาของโรงไฟฟาพลงงานชวมวลขนาดเลกได ซงศกยภาพการผลตไฟฟาจากชวมวลของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง มคาเทากบ 2.41 MW จงถอวาเทคโนโลยการผลตพลงงานไฟฟาจากชวมวลมศกยภาพและเหมาะสมกบพนทนคมสรางตนเอง อกทงโครงการผลตไฟฟาจากชวมวลสามารถดงชมชนใหเขามามสวนรวมไดโดยชาวบานในพนทนคมฯสามารถน าชวมวลมาขายใหกบโรงไฟฟา กอใหเกดการสรางงาน รายได และเงนทนหมนเวยนในชมชนได 3.6 สรปการศกษาความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา จากผลการประเมนศกยภาพพลงงานทดแทนทง 5 ดาน ของนคมสรางตนเอง พบวาเทคโนโลยการผลตพลงงานทดแทนในแตละแบบนนมขอจ ากด และจ าเปนตองมความสอดคลองและเหมาะสมกบวตถประสงคและพนทเปาหมายของโครงการ จงจะกอใหเกดประสทธภาพและประสทธผลสงสด เชน ศกยภาพพลงงานทดแทน, ขอจ ากดของเทคโนโลย, ตนทนการกอสราง (ดงตารางท 3.8), สภาพพนทและความพรอม และการยอมรบของชมชน เปนตน ซงสามารถวเคราะหความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟาของพนทนคมสรางตนเองไดดงน และตารางท 3.9 แสดงขอสรปการวเคราะหความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟาในพนทนคมสรางตนเอง 3.6.1 พลงานลม จากศกยภาพพลงงานลมระดบปฐมภมขางตน สามารถน ามาประเมนถงความเปนไปไดของโครงการผลตกระแสไฟฟาจากพลงงานลมเบองตนได กลาวคอ ความเรวลมในทกนคมฯ นนสามารถทจะท าใหกงหนลมเรมหมนได (Cut-in Wind Speed) แตในการผลตพลงงานไฟฟาจากพลงงานลมจ าเปนตองพจารณาถงเรองคณลกษณะของกงหนลม ซงโดยทวไปความเรวลมเฉลยในการท างาน (Rate Wind Speed) อยท 12-15 m/s (นพนธและอชตพล, 2547) จงจะสามารถท างานไดอยางเตมประสทธภาพ แตความเรวลมสงสดในแตละนคมฯมคาไมถง Rate Wind Speed ซงอาจท าใหการผลตพลงงานขนาดเลกไมเกดความคมทน 3.6.2 พลงงานแสงอาทตย จากผลการค านวณขนาดของโครงการสรางโรงผลตกระแสไฟฟาจากแสงอาทตยดวยเทคโนโลยโซลารเซลลถอวาในทกๆนคมมความเขมแสงทสงและมศกยภาพเพยงพอตอการผลตพลงงานทดแทนได แตอยางไรกตาม เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยยงคงถอวา มตนทนสง และจ าเปนตองใชพนทส าหรบการตดตงระบบในปรมาณมาก อกทงระบบการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยอาจไมกอใหเกดการมสวนรวมของประชาชนในพนทมากเทาทควร ดงนน เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานแสงอาทตยอาจไมเหมาะสมกบพนทนคมสรางตนเองตามวตถประสงคของโครงการฯ 3.6.3 พลงงานน าขนาดเลก จากการลงส ารวจขอมลในพนทจรงประกอบกบขอมลของกรมชลประทานในดานแหลงน าและโครงการชลประทานทมอยแลวในนคมสรางตนเอง พบวามแหลงน าและโครงการชลประทานอยหลายรปแบบ ประกอบดวย หวยและล าธารขนาดเลก ล าคลอง อางเกบน า ฝาย เขอน สถานสบน า ซงจากขอมลดงกลาวและวธการในการประเมนศกยภาพท าใหพบวาแหลงน าและโครงการชลประทานในนคมสรางตนเอง ไมมศกยภาพเพยงพอในการผลตพลงงานน าขนาดเลก เนองดวยเหตผลหลายประการ ดงนคอ 1) มอตราการไหลและความสงของน าไมเพยงพอตอการผลตพลงงาน 2) เปนโครงการชลประทานเพอการเกษตร 3) มปรมาณน าทาไมตลอดทงป 4) อยหางไกลระบบสายสงไฟฟา


34


ของการไฟฟาสวนภมภาค 5) สภาพพนทไมเอออ านวยตอการสรางระบบผลตไฟฟาจากพลงงานน า และ 6) เปนโครงการเพอการผลตไฟฟาของการไฟฟาฝายผลตอยแลว 3.6.4 พลงงานแกสชวภาพ จากผลการลงส ารวจในแตละพนทนคมสรางตนเองและท าการประเมนศกยภาพพลงงานทดแทนจากแกสชวภาพ เมอท าการเปรยบเทยบกนในหนวยของพลงงานตอพนทจะมคาทต าเนองจากการปศสตวในนคมตาง ๆ ไมไดกระจายมากเทยบเทากบการเกษตรกรรม ซงแมวามลสตวทเกดขนจากปศสตวจะเปนแหลงแรธาตทจ าเปนในการหมกแกสชวภาพโดยมระดบไนโตรเจนทเขมขนสง แตอาจจ าเปนตองมการเสรมแหลงแรธาตอนๆทจ าเปนตอการเจรญเตบโตของจลนทรยทผลตแกสชวภาพไดเปนอยางด เชน แหลงคารบอน ซงไดจากพชชวมวล เปนตน อยางไรกตาม หากพจารณาลกษณะการท าปศสตวในพนทนคมสรางตนเอง พบวาสวนใหญเปนการเลยงในระดบครวเรอน ซงดงกลาวนอาจเปนปญหาในเรองของการจดเกบและรวบรวมไดยาก เทคโนโลยการผลตพลงงานจากแกสชวภาพอาจไมมศกยภาพและไมเหมาะสมกบการพฒนาโครงการฯในพนทนคมสรางตนเอง 3.6.5 พลงงานชวมวล จากคาศกยภาพพลงงานชวมวลของนคมสรางตนเอง ถอวาอยในปรมาณทเพยงพอส าหรบรองรบการผลตไฟฟาของโรงไฟฟาพลงงานชวมวลขนาดเลกได จงถอวาเทคโนโลยการผลตพลงงานไฟฟาจากชวมวลมศกยภาพและเหมาะสมกบพนทนคมสรางตนเอง อกทงโครงการผลตไฟฟาจากชวมวลสามารถดงชมชนใหเขามามสวนรวมไดโดยชาวบานในพนทนคมฯสามารถน าชวมวลมาขายใหกบโรงไฟฟา กอใหเกดการสรางงาน รายได และเงนทนหมนเวยนในชมชนได ตารางท 3.8 ตนทนการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน

ประเภทโรงไฟฟา ราคาตนทน (บาท/MW) 1. โรงไฟฟาพลงงานลม 60,000,000 - 85,000,000 2. โรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย 80,000,000 - 125,000,000 3. โรงไฟฟาพลงงานน าขนาดเลก 56,000,000 - 76,000,000 4. โรงไฟฟาพลงงานแกสชวภาพ 65,000,000 – 88,000,000 5. โรงไฟฟาพลงงานชวมวล 40,000,000 – 70,000,000 ทมา: การไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย


35


ตารางท 3.9 การวเคราะหความเหมาะสมดานวศวกรรมและเทคโนโลยการผลตไฟฟา

เทคโนโลย ความเหมาะสม

เหตผล เหมาะสม ไมเหมาะสม

1.พลงงานลม - ความเรวลมเฉลยในทกนคมฯไมถงความเรวลมท างาน (Rate wind Speed) - ตนทนสง - การผลตพลงงานลมขนาดเลก (1 MW) ไมคมคาในการลงทน - สมาชกในนคมสรางตนเองไมมสวนรวม

2.พลงงานแสงอาทตย - ตนทนสง - ใชพนทในการกอสรางโรงไฟฟาในปรมาณมาก - ไดพลงงานไมแนนอน ขนอยกบแสงอาทตยซงควบคมไมได - สมาชกในนคมสรางตนเองไมมสวนรวม

3.พลงงานน าขนาดเลก - อตราการไหลและความสงของน าไมเพยงพอ - เปนโครงการชลประทานเพอการเกษตร - มปรมาณน าทาไมตลอดทงป - อยหางไกลระบบสายสงไฟฟาของ กฟภ. - สภาพพนทไมเอออ านวยตอการสรางระบบผลตไฟฟาจากพลงงานน า - เปนโครงการเพอการผลตไฟฟาของ กฟผ.

4.พลงงานแกสชวภาพ - คาศกยภาพพลงงานตอหนวยพนทมคาต ามาก - การท าปศสตวสวนใหญเปนระดบครวเรอน - อาจเกดปญหาดานการรวบรวมวตถดบ (มลสตว)

5.พลงงานชวมวล

- คาศกยภาพพลงงานชวมวลตอหนวยพนทมคาสงและสามารถรองรบการผลตพลงงานขนาดเลกได - ตนทนไมสงมากเมอเทยบกบเทคโนโลยอนๆ - เปนระบบผลตพลงงานทไมยงยากซบซอน - สมาชกในนคมสรางตนเองสามารถมสวนรวมกบการบรหารจดการไดโดยน าเชอเพลงชวมวลมาขายใหกบโรงไฟฟา - ท าใหเกดการจางงานและมเงนทนหมนเวยนในนคมสรางตนเองได


36


บทท 4 การส ารวจออกแบบโรงไฟฟาเบองตน

ในสวนของการส ารวจออกแบบโรงไฟฟาเบองตน จะเปนการน าเสนอขอมลเบองตนทจ าเปนตอการ

พฒนาโครงการกอสรางโรงไฟฟาชวมวลในพนทนคมสรางตนเอง อนประกอบไปดวย 1) การประเมนเชอเพลงชวมวลส าหรบการผลตไฟฟา (ชนดเชอเพลง การแปรรป และราคา) 2) หลกการของเทคโนโลยแกสซฟเคชน 3) การเชอมตอระบบ Grid และระบบความปลอดภยในการจ าหนายไฟฟา และ4) รายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ดงน 4.1 การประเมนเชอเพลงชวมวลส าหรบการผลตไฟฟา จากการศกษาความเหมาะสมทางดานวศวกรรมและเทคโนโลย ซงเปนการวเคราะหขอมลดานศกยภาพและเทคโนโลยทางดานพลงงานทดแทนทง 5 ดาน ของนคมสรางตนเอง ซงผลการศกษาและวเคราะหท าใหเหนถงขอไดเปรยบและขอจ ากดบางประการของแตละเทคโนโลย ท าใหสรปไดวาเทคโนโลยการผลตพลงงานจากชวมวลมความเหมาะสมกบการพฒนาโครงการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในพนทนคมสรางตนเอง และจะไดท าการศกษาลงในรายละเอยดในล าดบตอไป โดยศกยภาพการผลตไฟฟาจากชวมวลในพนทนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง คอ 2.41 MW ถอวาเพยงพอส าหรบโรงไฟฟาขนาดเลก ซงเทคโนโลยการผลตไฟฟาจากชวมวลทเหมาะสมกบโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก คอ เทคโนโลยแกสซฟเคชน ซงเปนเทคโนโลยทสามารถรองรบการผลตไฟฟาขนาดเลก อยในชวง 1-2,000 kW สวนเทคโนโลยการเผาไหมโดยตรงนนจะเหมาะสมกบโรงไฟฟาชวมวลขนาดตงแต 5 MW ขนไป 4.1.1 ชนดเชอเพลงชวมวลทเหมาะสมส าหรบนคมสรางตนเอง จากการส ารวจขอมลและลงพนทนคมสรางตนเอง ท าใหเหนไดวาแตละนคมสรางตนเองมลกษณะสภาพภมอากาศและภมประเทศทแตกตางกนไป ท าใหในแตละพนทนคมสรางตนเองมการท าการเกษตรทหลากหลายและแตกตางกนไปบาง แตสวนใหญกจะเปนการเพาะปลกพชผลทางเศรษฐกจทงสน เชน ขาว ขาวโพด ออย มนส าปะหลง และปาลมน ามน เปนตน ดงนน หากมองไปถงเรองชวมวลคงเหลอทจะน ามาเปนเชอเพลงชวมวลส าหรบปอนโรงไฟฟานน จ าเปนตองวเคราะหและประเมนความเหมาะสมของชนดชวมวลทจะน ามาใชเปนเชอเพลงส าหรบผลตไฟฟาในหลายๆประเดนรวมกน เชน ชนดพช(ชนดชวมวล), ปรมาณพนทเพาะปลก, การใชประโยชนชวมวลในพนทนนๆ, คณสมบตของเชอเพลงชวมวล, การขนสงและการรวบรวม เปนตน ซงเหลานจะท าใหสามารถวเคราะหและประเมนชวมวลทเหมาะสม เพอน ามาเปนเชอเพลงชวมวลหลกส าหรบโรงไฟฟา เพอน าไปท าการวเคราะหตนทนการแปรรปหรอการเตรยมวตถดบตอไป แตอยางไรกตามการใชเชอเพลงจากชวมวลของโครงการโรงไฟฟานคมสรางตนเองยงคงตองใชชวมวลชนดอนๆเสรมตามความเหมาะสม เพอใหเพยงพอตอการผลตไฟฟาตามแผนการผลต ตารางท 4.1 แสดงปรมาณพนทเพาะปลกพชในนคมสรางตนเอง ซงสามารถใชเปนดชนบงบอกถงปรมาณชวมวลคงเหลอได


37


ตารางท 4.1 ปรมาณพนทเพาะปลกพชในนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง นคมสรางตนเอง ปรมาณพนทเพาะปลก (ไร)

กวลม ขาวโพด ขาว ออย สบปะรด ยางพารา

15,414.62 2,173.96 412.16 224.30 279.39 4.1.2 การศกษาตนทนการแปรรปเชอเพลงชวมวล ในการน าชวมวลเหลอใชจากการเกษตรมาใชเปนเชอเพลงในการผลตพลงงานนน ส าหรบชวมวลบางชนดอาจจ าเปนตองท าการแปรรปเพอใหมลกษณะทเหมาะสมในการน ามาเปนเชอเพลงชวมวลในโรงไฟฟาเทคโนโลยแกสซฟเคชนได ซงในการแปรรปเชอเพลงชวมวลแตละชนดจะมล าดบและขนตอนตางๆคลายกน และในทกๆขนตอนจะมตนทนหรอคาใชจายเกดขน จงจ าเปนตองพจารณาและวเคราะหตนทน เพอใชเปนแนวทางในการพจารณาความคมคาทางเศรษฐศาสตรในการน าเชอเพลงชวมวลดงกลาว มาใช ทงน ตนทนประกอบไปดวย ตนทนเชอเพลง, การรวบรวม, การแปรรปทเหมาะสม, การล าเลยงขนยาย และการขนสง โดยชนดชวมวลทจะท าการศกษาตนทนประกอบไปดวย 1) ฟางขาว 2) ยอด/ใบออย 3) เหงามนส าปะหลง 4) เปลอก/ซงขาวโพด 5) ยอด/ใบ/ล าตนขาวโพด และ 6) ทางปาลม ซงพบวาเชอเพลงชวมวลประเภทตางๆ สามารถน ามาด าเนนการจดเกบ รวบรวม และแปรรปไดโดยวธการทแตกตางกน โดยการจ าแนกวธการและขนตอนการแปรรปเชอเพลงชวมวลตามชนดของเชอเพลง พรอมทงแสดงตนทนการผลตเชอเพลงพรอมใชในขนตอนตางๆไวในตารางท 4.2 ตารางท 4.2 รปแบบการจ าแนกวธการและขนตอนการแปรรปเชอเพลงชวมวลตามชนดของเชอเพลง

ชนดของเชอเพลง รปแบบการเตรยมเชอเพลงกรณตางๆ ราคาตนทนรวม 1. ฟางขาว - มดฟอน/ลดขนาด/อดแทง 1.657 2. ยอด/ใบออย - กรณท 1 วาจางเกษตรกรทมเครองอดฟอนแบบสเหลยม 1.975 - กรณท 2 ใชเครองอดฟอนแบบสเหลยม (เครองใหม) น าเขาจากตางประเทศ 1.661 - กรณท 3 ใชเครองอดฟอนแบบมวน (เครองใหม) น าเขาจากตางประเทศ 2.037 - กรณท 4 ใชเครองอดฟอนแบบมวน (เครองมอสอง) น าเขาจากตางประเทศ 1.976 3. เหงามนส าปะหลง - กรณท 1 สบ/ยอย ลดขนาด ทโรงไฟฟา 0.577 - กรณท 2 สบ/ยอย ลดขนาด ทศนยรวบรวมเชอเพลงชวมวล 0.867 - กรณท 3 สบ/ยอย ลดขนาด ในแปลงเพาะปลกและสงเขาโรงไฟฟา 0.725 - กรณท 4 สบ/ยอย ลดขนาด ในแปลงและสงเขาศนยรวบรวมเชอเพลงชวมวล 0.950 4. เปลอก/ซงขาวโพด - ลดขนาด/อดแทง 1.212 5. ยอด/ใบ/ล าตน - กรณท 1 ท าการสบ/ยอยลดขนาดและอดแทง ภายในแปลงและสงเขาโรงไฟฟา 1.705 ขาวโพด - กรณท 2 ท าการสบ/ยอยลดขนาดและอดแทงทศนยแปรรปฯแลวสงเขาโรงไฟฟา 1.481 6. ทางปาลม - กรณท 1 สบ/ยอย ลดขนาด ทโรงไฟฟา 0.725 - กรณท 2 สบ/ยอย ลดขนาด ทศนยรวบรวมเชอเพลงชวมวล 0.886 - กรณท 3 สบ/ยอย ลดขนาด ในแปลงเพาะปลกและสงเขาโรงไฟฟา 0.696 - กรณท 4 สบ/ยอย ลดขนาด ในแปลงเพาะปลกและสงเขาศนยรวบรวมเชอเพลง 0.846


38


ส าหรบการด าเนนการโรงไฟฟาชวมวลของนคมสรางตนเองนน เชอเพลงทจะน ามาใชถกก าหนดใหเปนเชอเพลงจากชวมวลเหลอใชทางการเกษตรทผานการแปรรปใหอยในสภาพทเหมาะสมและพรอมใชกบโรงไฟฟาชวมวลระบบแกสซฟเคชน ซงในความเปนจรงการใชเชอเพลงจ าเปนตองใชมากกวา 1 ชนด เพอน ามาหมนเวยนใชใหเพยงพอกบความตองการผลตไฟฟาในแตละป ดงนน หากพจารณาการเพาะปลกพชเศรษฐกจในพนทนคมสรางตนเองจะเหนวามการเพาะปลกทหลากหลาย อกทงราคาตนทนของเชอเพลงชวมวลแตละชนดกมความแตกตางกน ทางโครงการฯจงไดท าการวเคราะหราคาชวมวลเฉลยจากเชอเพลงชวมวลทจะน ามาใชในโรงไฟฟาชวมวลในแตละนคมสรางตนเองเพอน าราคาเฉลยดงกลาวไปใชในการวเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงนและเศรษฐศาสตรตอไป โดยการเลอกชนดชวมวลในแตละนคมสรางตนเองนน จะพจารณาจากชนดของพชทมพนทเพาะปลกมากทสด 3 ชนด ยกเวนนคมสรางตนเองพระแสง จ.สราษฏรธาน เนองจากมการเพาะปลกปาลมเปนหลก แตอยางไรกตาม ในการบรหารจดการเรองแผนการใชเชอเพลงอาจจ าเปนตองมการใชเชอเพลงชนดอนๆเสรมในกระบวนการ โดยเฉพาะในชวงทเชอเพลงหลกขาดแคลน เชน ปกไมและปลายไม เปนตน จากราคาตนทนชวมวลพรอมใชแตละชนดในกรณตางๆนน ทางโครงการฯไดท าการเลอกราคาตนทนชวมวลของกรณทมราคาต าสด เพอน าไปท าการวเคราะหราคาเชอเพลงชวมวลเฉลยของนคมสรางตนเองดงตารางท 4.3 พรอมทงท าการวเคราะหราคาเชอเพลงชวมวลเฉลยและอตราการใชเชอเพลงเฉลยของแตละนคมสรางตนเอง ดงตารางท 4.4 และแสดงตวอยางการวเคราะหอตราการใชเชอเพลงชวมวล ตารางท 4.3 คณสมบตและราคาตนทนเชอเพลงชวมวลแปรรปพรอมใช

ชนดชวมวล Moisture Content LHV ราคา

(%w.b.) (MJ/kg) (Bath/kg) ฟางขาว 15 15.223 1.657 ยอด/ใบออย 15 16.616 1.661 เหงามนส าปะหลง 15 12.842 0.577 เปลอก/ซงขาวโพด 15 18.243 1.212 ยอด/ใบ/ล าตนขาวโพด 15 14.961 1.481 ทางปาลม 15 15.228 0.696


39


ตวอยางการวเคราะหปรมาณการใชเชอเพลง (ฟางขาว) กรณนคมสรางตนเองกวลม - ขนาดโรงไฟฟา 1,200 kW Net Plant Heat Rate ของโรงไฟฟา 18 MJ/kWh ชวโมงการผลต 8,040 hr จ านวนหนวยไฟฟาทผลตได (1,200x8,040) 9,648,000 kWh ดงนน ตองใชพลงงานจากชวมวล (18x9,648,000) 173,644,000 MJ - เชอเพลงฟางขาวอดแทง (ความชน 15 %w.b.) คาความรอน (LHV) 15.223 MJ/kg ราคาตนทนชวมวล 1.657 บาท/kg - ดงนน ตองใชเชอเพลง(173,644,000/15.223)/1000 11,407.96 ตน - สวนการใชเชอเพลงฟางขาว(กวลม) 12 % - ดงนน ปรมาณการใชตามสดสวน (11,407.96x0.12) 1,368.95 ตน - คาใชจายในการจดซอ (1,368.95x1.657x1,000) 2,268,359.48 บาท ตารางท 4.4 ราคาและอตราการใชเชอเพลงเฉลยของนคมสรางตนเองกวลม ล าดบ ประเภทชวมวล ตองใชเชอเพลง สดสวนการใชงาน* เชอเพลงตามสดสวน ราคา

(ton) (%) (ton) (Bath) 1 ฟางขาว 11,407.964 12 1,368.956 2,268,359.48 2 เปลอก/ซงขาวโพด 9,519.499 43 4,093.385 4,961,182.33 3 ล าตน/ใบ/ยอดขาวโพด 11,607.851 43 4,991.376 7,392,227.65 4 ยอด/ใบออย 10,451.644 2 209.033 347,203.63

รวม 100 10,662.749 14,968,973.08 ราคาเชอเพลงเฉลย** 1,403.86 Bath/ton อตราการใชเชอเพลงเฉลย*** 1.33 ton/hr

*สดสวนการใชงาน ค านวณจากสดสวนตามปรมาณพนทเพาะปลกพชแตละชนด **ราคาเชอเพลงเฉลย ค านวณจาก ผลรวมราคาเชอเพลงทงหมด/ผลรวมของปรมาณเชอเพลงตามสดสวน ***อตราการใชเชอเพลงเฉลย ค านวณจาก ผลรวมของปรมาณเชอเพลงตามสดสวน/จ านวนชวโมงการผลตทงป(8,040ชวโมง) 4.2 หลกการของเทคโนโลยแกสซฟเคชน หลกการของเทคโนโลยแกสซฟเคชน คอ อาศยปฏกรยาอณหเคม ทท าการเปลยนเชอเพลงชวมวลทเปนของแขงไปเปนแกสเชอเพลง ทมองคประกอบ คอ แกสคารบอนมอนนอกไซด (CO) 18-22% แกสไฮโดรเจน (H2) 18-20% และแกสมเทน (CH4) 1-2% มคาความรอนเฉลย 4.5-5.5 เมกะจลตอลกบาศเมตร สามารถน าไปใชเปนเชอเพลงทดแทนน ามนปโตรเลยมหรอแกสธรรมชาตได โดยแกสเชอเพลงทผลตได เมอน ามาผานกระบวนการท าความสะอาดยางเหนยวและฝน (Tar and dust) และลดอณหภมแลว จะสามารถใชเปนเชอเพลงใหกบเครองยนตสนดาปภายในทเปนตนก าลงผลตกระแสไฟฟาได ซงสามารถใชไดกบเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร (ชวมวล) ไดทกประเภท อาท เศษไม ทางและทะลายปาลม แกลบ กะลามะพราว ซงขาวโพด เหงามนส าปะหลง ฯลฯ จงเหมาะสมกบทกภาคของประเทศไทย


40


รปท 4.1 ปฏกรยาทางเคม-ความรอนในเตาผลตแกสชวมวล

เทคโนโลยแกสซฟเคชนไดรบการยอมรบวาเปนเทคโนโลยทมความเหมาะสมกบชมชนของประเทศไทย เนองจากเปนเทคโนโลยทงายไมซบซอน เปนระบบผลตแกสเชอเพลงทมความดนต า (Low Pressure) ปลอดภย ไมมอนตราย แกสเชอเพลงทผลตไดสามารถน ามาใชผลตพลงงานไดโดยตรง โดยสงเขาเครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion Engine) เพอผลตไฟฟา สามารถดแลรกษาโดยชางในทองถน นอกจากนเทคโนโลยแกสซฟเคชนยงสามารถรองรบวตถดบชวมวลไดหลากหลายชนด นอกจากชวมวลประเภทเศษไมหรอของเหลอจากการเกษตรแลว บางกระบวนการไดรบการพฒนาและปรบปรงใหสามารถใชกบกากตะกอนน าเสย (Sewage Sludge) และขยะได (Malkow, 2003) ยงไปกวานนเทคโนโลยนมจดดงดดทนาสนใจอยทการปลอยปลดมลพษสสงแวดลอมมอตราทต ามาก เมอเทยบกบเทคโนโลยการเผาไหมตรงทมกเกดแกสมลพษจากปลองเตาเผาในรปแบบตางๆ เชน SO2,NOx และสารประกอบอนทรยระเหย (Volatile Organic Compound) รวมทงโลหะหนกตางๆ ซงการลดมลพษอากาศดงกลาว จ าเปนตองใชเงนลงทนส าหรบระบบบ าบดมลพษอากาศทเพมสงขน (Medcalf et al.,1998 ; Klein, 2002) ในขณะเทคโนโลยแกสซฟเคชน ดวยสภาวะทมการควบคมปรมาณออกซเจนในสดสวนทต ากวาคาทท าใหเกดการเผาไหมทสมบรณ (Stoichiometric Fuel Air Ratio) เพอใหไดผลตภณฑซงเปนแกสเผาไหมได คอ CO, H2, CH4 จงมผลใหเหลอออกซเจนปรมาณนอยมากทจะไปท าปฏกรยาออกซเดชนกบธาต S และ N จงเปนผลใหเกด SO2 และ NOx ต า (Medcalf et al., 1998; Pinto et al., 2007) นอกจากนยงพบวาการน าเทคโนโลยแกสซฟเคชนไปใชกบชวมวลทมโลหะหนกปนเปอนสง (Cr, Mn, Cu, As, Cd และ Hg) โลหะหนกจะคงเหลออยในรปกากหรอเถาหนก (Bottom ash) เปนสวนใหญภายหลงปฏกรยาสนสดลง (Vervaeke et al., 2005)


41


จากขอดของ เทคโนโลยการผลตแกสเชอเพลงหรอแกสซฟเคชน (Gasification) ดงกลาวท าใหพลงงานทผลตไดสามารถน าไปใชเปนพลงงานทดแทนสะดวก ลดปญหาดานมลพษสงแวดลอม มการลงทนดานระบบบ าบดมลพษนอยกวาเมอเทยบกบเทคโนโลยการเผาไหมตรง จงถกยอมรบวาเปนเทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยขอมลเทคโนโลยททางคณะผวจยน าเสนอในบทน คอ เทคโนโลย Biomass Gasification ชนด Open Top Downdraft Gasification โดยอางองจาก 2 แหลงขอมลเพอน ามาเปนกรณศกษา ประกอบไปดวย 1) ตนแบบโรงไฟฟาชวมวล “สรนาร” มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ขนาด 100 kW และ 2) โรงไฟฟาชวมวลของบรษท อ าพลฟดส จ ากด ขนาด 250 kW ซงมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนทปรกษาออกแบบและกอสราง พรอมทงอางองขอมลทส าคญๆจากรายงานการวจย เรอง โรงไฟฟาตนแบบชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชนแบบครบวงจร (วรชย อาจหาญ และคณะ, 2551) 4.2.1 สวนประกอบของระบบ ส าหรบสวนประกอบของระบบโรงไฟฟาชวมวล (เทคโนโลยแกสซฟเคชน) ชนด Open Top Downdraft Gasification มสวนประกอบหลก 3 สวนคอ 1) ระบบเตาผลตแกสชวมวล 2) ระบบท าความสะอาดแกส 3) ระบบผลตกระแสไฟฟา โดยการจดวางระบบแสดงไวใน รปท 4.2

รปท 4.2 แผนผงกระบวนการของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร


42


1) เตาผลตแกสชวมวล เตาผลตแกสชวมวลเปนชนด Open Top Downdraft Gasifier ภายนอกท าจากวสดโลหะมวนกลม ภายในบดวยฉนวนกนความรอนท าจากวสดทนความรอน ท าหนาทเกบรกษาอณหภมทไดจากการเผาไหมและลดการสญเสยความรอน ดานบนของเตาประกอบดวย Hopper Feeder รบเชอเพลงชวมวล และฝาปดท Seal ดวยน า ท าหนาทปองกนไมใหอากาศเขาเตาขณะ Shut down ระบบ ดานขางของเตาจะมทางเขาของอากาศหลายสวนเพอปอนอากาศและควบคมอากาศเขาส เตาส าหรบใชในการเผาไหม ดานลางของเตามระบบเกลยวล าลยงขเถาทไดจากการเผาไหมออกจากเตา สามารถควบคมระยะเวลาการล าเลยงขเถาออกได 2) ระบบท าความสะอาดแกส - Cyclone Collector เปนอปกรณแยกฝนหรออนภาคออกจากแกส ใชหลกการดกฝนดวยแรงหนศนยถวงท าใหเกดแกสหมนวน (Vortex) จากนนฝนหรออนภาคจะตกลงสดานลางของ Cyclone Collector สวนแกสจะหมนวนอยดานบนแลวไหลตามทอไปสระบบ Water Scrubber และ Chiller Scrubber - Water Scrubber and Chiller Scrubber เปนอปกรณดกฝนหรออนภาคออกจากแกสโดยใชละอองน า สวน Chiller Scrubber เปนอปกรณดกยางเหนยวและฝนโดยใชน าเยน ซงไอระเหยของยางเหนยวจะกลนตวลงมาพรอมกบน าลงไปสระบบบ าบดน าเสย ลกษณะของ Water Scrubber และ Chiller Scrubber - ระบบบ าบดน าเสย (Closed-loop wastewater treatment) ระบบบ าบดน าเสยทใชเปนระบบปด โดยจะหมนเวยนน าทมาจาก Scrubber แลวบ าบดโดยใชวธทางเคม (Chemical Treatment) โดยใชหลกการโคแอกเลชน (Coagulation) ซงใชสารเรงการรวมตวตะกอน (Coagulant) คอ PAC (Polymer Aluminum Chloride) รวมกบสารเคมทชวยในกระบวนการเพอใหอนภาคของตะกอนมขนาดทใหญขน ระบบบ าบดน าเสย มสวนประกอบคอ

Flocculation Tank ท าหนาทเปนถงบ าบดน าทผาน Water Scrubber และ Chiller Scrubber เนองจากน าทน าไปใชจะท าหนาทดกฝนหรอยางเหนยวออกจากแกส จะไหลลงสถง จากนนน าจะถกสงไปยง Flocculation Tank และบ าบดโดยวธทางเคม (Chemical Treatment) ท าใหฝนหรออนภาคจบตวกนเปนกอนเรยกวา ตะกอน ตะกอนทเกดขนสามารถน าไปตากแหงแลวน ากลบมาใชเปนเชอเพลงไดอกครง ส าหรบน าสวนใสจะน ากลบไปใชหมนเวยนในระบบตอไป

Buffer Tank เปนถงเกบน า/ พกน าเสย โดยน าเสยทมาจาก Water Scrubber และ Chiller Scrubber จะถกดงกลบมาทถงรวบรวมน าเสย (Water Tank A) และจะถกดงไปบ าบด ใน Flocculation Tank และผานการบ าบดขนท 2 โดยการกรองดวยถานคารบอน (Active Carbon) กอนจะรวบรวมกลบมายง (Water Tank B) เพอน ากลบไปใชกบระบบท าความสะอาดแกสตอไป ส าหรบน าเสยสวนทตกตะกอน จะบ าบดโดยผานตะแกรง (Screen) แลวรวบรวมไปเกบไวในถงรวบรวมน าเสย (Water Tank C) เพอน ากลบไปบ าบดอกครง


43


- Biomass Filter Unit ท าหนาทดกความชน ฝนและอนภาคอนๆ โดยใชไมทสบแลวขนาดเลกเปนตวดดซบ เนองจากแกสเชอเพลงทถกท าความสะอาดจากระบบ Scrubber นนยงมความชนสง และมละอองไอของน ามนดนเหลออย หนวยบ าบดนจะชวยยดอายการใชงานของถงกรองใน Bag Filter Unit ได - Bag Filter Unit ท าหนาทดกฝนหรออนภาค และความชนครงสดทายหลงจากผานกระบวนการตางๆทกลาวมาแลวขางตน โดยฝนหรออนภาคทผานเขามาจะถกจบไวรวมกนเปนแผนของฝนหรออนภาคทผวหนาของถงกรองซงสามารถกรองอนภาคทมขนาดเลกมากถง 0.1 มลลเมตร เพอใหไดแกสทสะอาดสามารถน าไปใชกบเครองยนตสนดาปภายในได 3) ระบบผลตกระแสไฟฟา - Start Up Flare ท าหนาททดสอบการลกไหมของแกสเชอเพลงทผลตได (Producer Gas) และระบายแกสออกจากระบบกรณฉกเฉน Start Up Flare จะตดตงไวในระบบกอนทางเขาเครองยนต - Engine-generator Set เปนชดเครองยนตใชเชอเพลงแกสทไดมาจากการเผาไหมภายในเตาผลตแกสชวมวล แลวผานกระบวนการตางๆเพอใหมความเหมาะสมกบการเปนเชอเพลง แลวน าก าลงทไดจากเครองยนตไปขบ Generator เพอผลตกระแสไฟฟาออกมา - Control System ประกอบไปดวยตควบคมการท างานของเตาผลตแกสชวมวล (Biomass Power Plant Control) และตควบคมแกสชวมวล (Biomass Gas Control) 4.2.2 หลกการท างานของระบบโรงไฟฟาชวมวล (Gasification Technology) การท างานของโรงไฟฟาชวมวล Gasification Plant เปนระบบกงอตโนมต (semi-automatic) ทควบคมโดย PLC เปนชดควบคมการท างานหลก โดยมขนตอนการท างานของระบบอตโนมตดงน 1) การเรมตนการท างานของเตาผลตแกสชวมวล (Gasifier start-up) ท าการเปดฝาของเตาผลตแกสชวมวล (Hopper Feeder) รบเชอเพลงชวมวลและท าการปลอยน าทอยดานขางขอบเตาซงท าหนาทปองกนการไหลเขาออกของอากาศในชวงทดบเตาผลตแกสชมวล การล าเลยงและการปอนเชอเพลงสามารถท าไดโดยใชสายพานหรอระบบรอกขนถายเชอเพลง ควบคมดวยระบบอตโนมตตามชวงเวลา สมพนธกบการดงขเถาออกจากเตาเผา (Reactor) มการตดตง Level Switch ในชองเตมเชอเพลงของเตาเผา เพอวดระดบของเชอเพลงชวมวลภายในเตาเผา และจะเรมการท างานเมอเชอเพลงลดลงถงระดบทตงไว ดงแสดงในรปท 4.3


44


ก. เปด Hopper Feeder รบเชอเพลงชวมวล ข. ท าการปลอยน า

ค. ระบบการล าเลยงเชอเพลงชวมวล ง. การเตมเชอเพลงชวมวล

รปท 4.3 ขนตอนการการล าเลยงเชอเพลง และการเตมเชอเพลง - การดงข เถาออกจากเตาจะใชสกรล า เลยงออกตามชวงเวลาทก าหนดไว ใน Programmable Logic Controller (PLC) ซงการท างานจะเรมรอบใหมตามเวลาทก าหนด นอกจากนระบบยงไดตดตงเซนเซอรตรวจวดความดนบรเวณชองออกกาซของเตาเผา เพอสงใหสกรท างานกรณพบวาระบบมความดนสงขน - การควบคมอากาศในเตาเผาจะใชพดลม (FD Fan) จะควบคมอตราภาระการท างานของระบบใหสมพนธกบปรมาณเชอเพลงทปอนและปรมาณกาซเชอเพลงทตองการ โดยจะปดการท างานของพดลม เมอเตาเผาหยดท างาน - ระบบน าหมนเวยน (Scrubber Water, Chilled Water, Water Sealed, Water Treatment) จะควบคมอตโนมต มการตงคาอณหภมน าเยนใน Chiller integral control panel มการตดตง Level Switch ทระบบบ าบดน า เพอสงใหปมน าเขาสระบบบ าบดน า เรมและหยดการท างาน อยางไรกตามยงสามารถควบคมดวยแรงงานคนได ในกรณทตองการ 2) การเดนเครองผลตกระแสไฟฟา (Start Engine-generator Set) - กดเปดสวตซระบบควบคมเพอเรมการท างานของระบบควบคมแกสชวมวล (Biomass Gas Control) แสดงไวใน รปท 4.4


45


รปท 4.4 การเปดสวตซระบบควบคมส าหรบ Biomass Gas Control

- เดนเครองยนตแกส (Gas – engine generator Set) ท าการเปด Flare Valve ท 25 องศา และเปด Engine Valve ท 75 องศา สตารทเครองยนต ท าการปด Flare Valve และเปด Engine Valve ท 90 องศา เพอใหแกสชวมวลไหลเขาสเครองยนต ควบคมความดนบรเวณทางเขาของแกสชวมวลใหอยในชวง 1.5-2 kPa 3) การหยดการท างานของเตาผลตแกสชวมวล (Gasifier Shut Down) - ท าการปดชองทางเขาของอากาศรอบตวเตาผลตแกสชวมวลเพอไมใหอากาศไหลเขาสภายในของตวเตาผลตแกสชวมวล ดงแสดงไวใน รปท 4.4 (ก) และกดปดสวตซควบคมระบบ ทง Biomass Power Plant Control และ Biomass Gas Control เพอใหหยดการท างานของโรงไฟฟาชวมวล สดทายปดฝาดานบนของเตาผลตแกสชวมวล และท าการปลอยน าเขาชองดานขางเตาเพอท าหนาทปองกนการไหลเขาออกของอากาศในชวงทดบเตาผลตแกสชวมวล ดงแสดงไวใน รปท 4.4 (ข) - เมอโรงไฟฟาตองหยดการท างานแบบฉกเฉน PLC จะสงใหใชระบบฉกเฉนอกระบบหนง ตามขนตอนดงน 1) สงหยดการท างานของมอเตอรล าเลยงเชอเพลง 7) ปดวาลวกาซทางเขาส Gas Engine 2) ปดวาลวระบายน าของ Water Seal 8) เปดวาลวไลกาซทง Flair Line Gas valve 3) เปดชดทางใหชองเตมน าของระบบ 9) ปดฝาเตาเผา 4) หยดการท างานของพดลมดดอากาศ 10) ปดปมของระบบบ าบดน าเสย 5) เรมตนการท างานของระบบไลขเถาScrew Conveyor 11) หยดการท างานของปมทกตว 6) หยดการท างานของปมน าหลอเยนของระบบไลถาน


46


ก. ปดชองทางเขาของอากาศรอบตวเตา ข. ปดฝาดานบนของเตาผลตแกสชวมวล

รปท 4.5 การปดชองทางเขาของอากาศรอบตวเตา และปดฝาดานบนของเตาผลตแกสชวมวล 4.2.3 ประสทธภาพการผลตไฟฟาโดยเทคโนโลยแกสซฟเคชน 1) เชอเพลงชวมวลทใชได มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ไดท าการทดสอบประสทธภาพการผลตไฟฟาจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ ทมอยในประเทศไทย 10 ชนด คอ แกลบ ซงขาวโพด เหงามนส าปะหลง เปลอกมนส าปะหลง กะลามะพราว ทางปาลม ไมกระถนยกษ ไมยคาลปตส เปลอกไมยคาลปตส และปกไมยางพารา ดงแสดงใน รปท 4.6 พบวาสามารถใชกบเทคโนโลยแกสซฟเคชนได (วรชย อาจหาญ และคณะ, 2551)

ก. แกลบอดแทง ข. เปลอกมนส าปะหลงอดแทง

ค. ไมกระถนยกษสบ ง. ไมยคาลปตสสบ

รปท 4.6 เชอเพลงชวมวลทใชในการทดสอบ


47


จ. ปกไมยางพาราสบ ฉ. ทางปาลมสบ

ช. เปลอกไมยคาลปตส ซ. กะลามะพราว

ฌ. ซงขาวโพด ญ. เหงามนส าปะหลง

รปท 4.6 เชอเพลงชวมวลทใชในการทดสอบ (ตอ) 2) สมบตของเชอเพลงชวมวล ผลการวเคราะหสมบตของเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ สมบตแบบประมาณ (Proximate Analysis) และสมบตทางกายภาพดงแสดงใน ตารางท 7-17 และสมบตแบบแยกธาต (Ultimate Analysis) ดงแสดงใน ตารางท 7-18 ซงจากผลการศกษาดงกลาวท าใหทราบวาชวมวลทกชนดมคณสมบตทจะน ามาใชเปนเชอเพลงไดด เนองจากมคาความรอนคอนขางสง (Calorific Value) และปรมาณสารระเหย (Volatile matter, VM) ในสดสวนทสง และมองคประกอบทเปนพษคอ ซลเฟอร คลอรนและโลหะหนกในปรมาณทต ามาก


48


ตารางท 4.5 สมบตทางกายภาพและเคมของชวมวลชนดตางๆ

Biomass Proximate Value

Generic formula

Density (kg/m3)

Note %MC %VM %Ash %FC

HHV, (MJ/kg)

แกลบ 3.53 63.00 19.45 14.02 15.656 CH1.47O1.15 323 Rice Husk เปลอกมน ฯ 4.94 84.00 1.55 9.51 16.999 CH2.40O0.85 459 Cassava Bark ไมกระถนยกษ 0.63 81.00 1.78 16.59 18.776 CH1.64O0.72 332 Kathin-Yak (Wood) ไมยคาลบตส 1.14 79.00 2.64 17.22 18.557 CH1.96O0.65 357 Eucalyptus (Wood) ปกไมยางพารา 2.39 81.00 1.83 14.78 18.735 CH2.06O0.45 303 Para (Wood) ทางปาลม 1.62 76.00 4.72 17.66 17.839 CH1.89O0.69 153 Palm Branch เปลอกไมยคาลปตส 0.27 41.00 11.20 47.53 18.821 CH2.09O0.54 118 Eucalyptus (Bark) กะลามะพราว 4.46 76.00 1.32 18.22 20.202 CH1.40O0.77 228 Coconut Shell ซงขาวโพด 2.23 81.00 1.38 15.39 18.412 CH1.84O0.69 138 Corn Cop เหงามน ฯ 4.66 80.00 2.73 12.61 14.597 CH1.95O0.73 193 Cassava Rhizome

ตารางท 4.6 สมบตทางกายภาพและเคมของชวมวลชนดตางๆ

Biomass Ultimate Value

%C %H %N %S %O %Cl %Cu %Fe %Zn % Cd %Pb

แกลบ 37.40 4.63 0.54 0.07 57.36 0.841 0.010 0.698 0.018 ND* 0.007 เปลอกมน ฯ 42.58 8.60 0.62 0.01 48.19 0.384 0.016 12.13 0.021 ND* 0.002 ไมกระถนยกษ 47.55 6.55 0.38 0.01 45.51 1.789 0.068 0.869 0.067 ND* 0.006 ไมยคาลบตส 48.93 8.05 0.52 0.02 42.48 1.767 0.167 0.230 0.043 ND* 0.008 ปกไมยางพารา 55.96 9.68 0.78 0.07 33.51 0.215 0.057 0.255 0.053 0.0002 0.001 ทางปาลม 47.94 7.63 0.63 0.03 43.77 7.517 0.067 0.301 0.017 ND* ND* เปลอกไมยคาฯ 52.15 9.17 0.83 0.03 37.82 1.957 0.017 0.073 0.013 ND* 0.001 กะลามะพราว 46.20 5.42 0.87 0.05 47.46 5.354 0.102 0.487 0.030 ND* ND* ซงขาวโพด 48.09 7.45 0.38 0.01 44.07 1.924 0.079 1.510 0.027 ND* 0.007 เหงามน ฯ 46.12 7.55 1.13 0.03 45.17 0.324 0.037 1.719 0.034 ND* 0.008 *หมายเหต: ND (Not Detected)


49


3) สมบตของแกสเชอเพลงทผลตได องคประกอบของแกสชวมวลทผลตไดจากเชอเพลงทง 10 ชนด แสดงไวในตารางท 4.7 ซงผลการวเคราะหสามารถสรปไดวา เชอเพลงทกชนดทท าการศกษา สามารถผลตแกสชวมวลโดยกระบวนการแกสซฟเคชนได ทงนองคประกอบของแกสชวมวลทผลตจากเชอเพลงแตละชนดมความแตกตางกนบาง โดยแกสชวมวลทผลตไดมองคประกอบของ CO, H2 และ CH4 ในสดสวนรอยละโดยปรมาตรเฉลยเทากบ 13-25, 12-18 และ 1-3 ตามล าดบ มการปนเปอนของฝนและน ามนดนต า คอ 0-20 mg/Nm3 มคาความรอนสง อยในชวง 4.5-5.6 MJ/Nm3 ตารางท 4.7 สมบตและประสทธภาพการผลตแกสชวมวล ทผลตจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ

Biomass

Gas Properties

Gas composition (%) HHV

(MJ/Nm3)

Impurity

CO H2 CH4 N2 O2 CO2 Tar

(mg/Nm3) Dust

(mg/Nm3)

แกลบ 15.93 17.42 1.81 52.65 0.96 11.23 5.13 1.50 0.70 เปลอกมน ฯ 17.50 17.43 1.59 49.83 1.33 12.32 5.25 1.10 1.50 ไมกระถนยกษ 18.96 18.37 1.49 47.27 1.55 12.36 5.52 4.00 4.00 ไมยคาลบตส 17.50 17.43 1.59 50.05 1.33 12.10 5.25 0.80 1.90 ปกไมยางพารา 17.81 16.95 2.21 51.13 1.70 10.20 5.48 22.30 11.70 ทางปาลม 16.75 15.98 1.86 51.25 1.40 12.76 5.07 0.10 0.10 เปลอกไมยคาฯ 20.00 14.09 1.05 48.48 1.91 14.47 4.91 6.70 4.60 กะลามะพราว 22.05 13.32 1.95 49.36 1.24 12.08 5.45 3.00 2.20 ซงขาวโพด 25.06 12.54 1.75 47.11 1.87 11.67 5.66 3.80 8.00 เหงามน ฯ 14.96 17.91 2.39 49.99 1.79 12.96 5.31 13.50 10.40 4) การทดสอบประสทธภาพ ผลการทดสอบประสทธภาพการผลตแกสชวมวลของเชอเพลงแตละชนดมคาแตกตางกนไป แตสวนใหญมคามากกวา 60 % ยกเวนเชอเพลงชวมวลทเปนเศษวสดเหลอทงจากการผลต คอ เปลอกไมยคาลปตส ปกไมยางพารา และ เปลอกมนส าปะหลงทมคาอยในชวง 50-54% ส าหรบประสทธภาพการผลตไฟฟาของระบบ มคาเฉลยอยในชวง 12-18% โดยมอตราการใชเชอเพลงอยในชวง 1.2-2.0 kg/kWh ดงแสดงใน ตารางท 4.8


50


ตารางท 4.8 สรปการทดสอบประสทธภาพของโรงไฟฟาชวมวลฯโดยใชเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ

Biomass Output Power (kW)

Gas Flow

(m3/hr)

Biomass Consumption

(kg/h)

Ash Production

Performance

kg/h % Gasification Efficiency

%

Engine-generator Efficiency

%

Electrical Efficiency

%

Specific Biomass

Consumption (kg/kwh)

แกลบ 60.00 180.09 119.90 31.64 26.39 62.20 23.37 14.54 2.00

เปลอกมน ฯ 53.00 226.00 105.00 26.50 25.24 82.64 16.09 13.29 1.98

ไมกระถนยกษ 63.00 186.10 80.45 4.50 5.59 80.29 22.07 17.72 1.28

ไมยคาลบตส 60.00 178.14 87.00 4.40 5.60 69.72 23.10 16.11 1.45

ปกไมยางพารา

60.00 177.54 92.50 8.00 8.65 53.75 22.20 11.93 1.54

ทางปาลม 63.00 195.00 88.00 13.50 15.34 76.03 22.94 13.66 1.40

เปลอกไมยคาฯ 61.59 211.00 106.54 20.13 18.89 51.70 21.39 11.06 1.73

กะลามะพราว 61.62 168.26 90.75 12.68 13.97 63.38 24.19 15.34 1.47

ซงขาวโพด 61.99 188.00 84.80 4.56 5.38 80.51 20.98 16.89 1.37

เหงามน ฯ 63.00 184.00 121.95 17.80 14.60 54.89 23.22 12.75 1.94

4.2.4 มลพษสงแวดลอม มลพษสงแวดลอมของการผลตไฟฟาโดยเทคโนโลยแกสซฟเคชนประกอบดวย 1) ขเถา 2) น าเสยจากระบบท าความสะอาดแกส และ 3) ไอเสยจากเครองยนตผลตไฟฟา ทงนผลการศกษาสามารถสรปไดดงตอไปน 1) ขเถาทเกดจากกระบวนการผลต ในกระบวนการแกสซฟเคชน จะมกากของเหลอ คอ เถาเกดขนเสมอ ทงนจะมปรมาณและสมบตแตกตางกนไปแลวแตชนดของเชอเพลงชวมวลและความสมบรณการเกดกระบวนการแกสซฟเคชน งานวจยนไดสรปวาเถาของชวมวลสวนใหญจะมคณสมบตเปนถาน เพราะมคาความรอน และสดสวนคารบอนคงตวสง (%FC) โดยมคาอยในชวง 15-30 MJ/kg และ 60-90 % ตามล าดบ รวมถงมสดสวนสารระเหยต า (%VM) คอ 3-8 % ซงจะท าใหเกดควนนอย ดงนนจงสามารถน าไปใชเปนถานเชอเพลงได ขอมลดงแสดงใน ตารางท 4.9 ส าหรบธาตทเปนพษคอ S, Cl และโลหะหนก คงเหลออยเถาในปรมาณทต ามาก ถงตรวจไมพบ (Not Detected) เนองจากองคประกอบเหลานมปรมาณต าอยแลวในตวเชอเพลงชวมวล นอกจากนยงพบวาไอโอดนนมเบอรของถานจากกะลามะพราว มคาคอนขางสงคอ 571.98 mg/g จงสามารถน าไปใชประโยชนเพอเปนถานกมมนตได (คณลกษณะของถานกมมนตทดมคาไอโอดนนมเบอร ประมาณ 750-800 mg/g) ขอมลดงแสดง ตารางท 4.10


51


ตารางท 4.9 สมบตทางเคมของเถาทเกดขนจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ

Ash source

Proximate Value Ultimate Value

%MC %VM %Ash %FC HHV,

(kJ/kg) %C %H %N %S %O

ไมกระถนยกษ 2.44 6.39 14.23 76.94 14.149 86.58 4.88 1.30 0.14 7.11

ไมยคาลปตส 0.15 7.03 8.55 84.27 29.818 39.65 5.913 0.497 0.083 53.857

เปลอกไมยคา 2.62 20.57 8.48 68.34 15.837 91.69 4.83 1.34 0.10 2.09 ไมยางพารา 5.20 10.43 10.10 74.27 28.721 74.4 1.6 1.3 3.42 19.29 ซงขาวโพด 1.03 10.00 7.64 81.33 29.288 83.05 4.34 1.69 0.02 10.90

แกลบ 1.07 1.12 61.82 35.99 12.774 82.42 3.45 1.55 4.06 8.53 กะลามะพราว 0.84 4.00 4.68 90.48 30.953 85.74 11.99 0.75 0.14 1.39

ทางปาลม 0.99 8.00 18.25 72.76 26.815 92.18 4.16 0.93 0.25 2.48

เหงามนส าปะหลง 3.44 8.07 22.49 66.00 15.138 67.4 1.7 1.7 2.28 26.85 เปลอกมนส าปะหลง 0.48 3.74 56.67 39.11 23.259 36.6 4.7 0.5 0.08 58.09 ตารางท 4.10 แสดงผลการวเคราะหองคประกอบสารพษ และคาไอโอดนนมเบอรของเถา

Ash source Ultimate Value Iodine No.

(mg/g) %Cl %Cu %Fe %Zn % Cd %Pb ไมกระถนยกษ 0.6660 0.0049 0.0980 0.0022 ND* ND* 201.08

ไมยคาลปตส 0.7670 0.0227 0.1814 0.0231 ND* 0.00270 318.18 เปลอกไมยคา 0.7400 0.0004 0.0044 0.0004 ND* ND* 157.30 ไมยางพารา 0.1050 0.0105 0.1440 0.0156 ND* 0.00120 302.38 ซงขาวโพด 0.9249 0.0048 0.2366 0.0068 ND* ND* 262.58

แกลบ 0.0743 0.0009 0.0173 0.0021 ND* 0.00004 166.20

กะลามะพราว 0.2290 0.0019 0.2947 0.0008 ND* ND* 571.98

ทางปาลม 0.8890 0.0006 0.0233 0.0008 ND* ND* 358.40 เหงามนส าปะหลง 0.1512 0.0103 1.0619 0.0195 ND* 0.00120 307.10

เปลอกมนส าปะหลง 0.1980 0.0075 1.2133 0.0179 ND* ND* 131.94 *หมายเหต: ND (Not Detected)


52


2) การศกษาคณภาพน าเสยทเกดขนจากระบบท าความสะอาดแกส ตนแบบโรงไฟฟาชวมวล “สรนาร” มระบบจดการน าเสยแบบปด (Closed-loop System) ซงเปนระบบทน าน าทใชแลวมาบ าบดโดยวธทางเคม (Chemical Treatment) โดยใชหลกการรวมตะกอน (Coagulation) เพอแยกมลสารออกจากน า และหมนเวยนน าไปใชใหม สวนตะกอนน าเสยจะถกน าไปก าจดตอไป ทงนพบวาระบบบ าบดน าเสยแบบปด จะมความสามารถในการบ าบดน าเสยไดตอเนองถงชวโมงท 330 จากนนคณภาพของน าทใชในระบบท าความสะอาดแกส จะอมตวดวยอนภาคตางๆ น าจงไมสามารถหมนเวยนใชในระบบไดอก จะตองมการหมนเวยนน าสะอาดเขาสระบบใหม เพอใหสามารถเดนระบบตอเนองได และเพอไมสงผลตอประสทธภาพของ Scrubber ทท าหนาทดกจบฝนและน ามนดน ทงนจากขอมลผลการวเคราะหคณภาพน าทเกดจากการเดนระบบตอเนองถงทชวโมงท 330 สามารถจ าแนกสารมลพษในน าเสยได 2 กลม คอ1) กลมทกอใหเกดความสกปรกตอแหลงน าธรรมชาต ไดแก ของแขงแขวนลอย (TSS), ของแขงละลายน า (TDS), ของแขงทงหมด (TS), บโอด (BOD), ซโอด (COD), ไนโตรเจนทงหมดในรปทเคเอน (TKN) และ ไขมน (FOG) ซงถอเปนตวแปรทส าคญ เพราะหมายถงปรมาณสารอนทรยตาง ๆ ทจะถกปลดปลอยลงสแหลงน า ธรรมชาต สารอนทรยทเขมขนสงจะสงผลกระทบโดยตรงตอปรมาณออกซเจนละลายน า และสงมชวตทอาศยอยในแหลงน า 2) กลมทมความเปนพษ ไดแก Cd, Cu, Pb, Fe, Zn, HCN, Formaldehyde, H2S และ Phenols สามารถกอใหเกดความสกปรกตอแหลงน าทางธรรมชาต เปนอนตรายตอสขภาพของมนษย และอาจปนเปอนในระบบหวงโซอาหาร ผลการวเคราะหมลพษในรปน าเสยทเกดขนตอหนวยไฟฟา แสดงไวใน ตารางท 4.11


53


ตารางท 4.11 อตราการเกดของเสยทเกดในน าเสยตอหนวยไฟฟา

สารมลพษ ความเขมขนของสารมลพษ ทตกคางในน าเสย (g/hr)

อตราการเกดของเสยตอหนวยไฟฟา (g/kWh)

TSS 3.95 0.0628 TDS 57.62 0.9146 TS 61.58 0.9774

BOD 4.18 0.0664 COD 16.10 0.2556 TKN 22.61 0.3589 FOG 0.68 0.0109 Cu ND* ND* Mn ND* ND* As ND* ND* Ni ND* ND* Pb 0.01 0.0001 Ba ND* ND* Cd ND* ND*

HCN 0.03 0.0005 H2S 0.03 0.0005

Phenols 0.52 0.0083 *หมายเหต: ND (Not Detected)

อตราการเกดของเสยในน าเสยจะมคาสงในกลมท 1) เมอพจารณาความเขมขนของสารมลพษทตกคางในน าเสย เหนไดวา COD และ TKN มคาสง ดงนนน าเสยทเกดขนจ าเปนตองมการบ าบดกอนปลอยออกสส งแวดลอม เน องจากพาราม เตอรด งกล าวม ศกยภาพทท าให เกดปฏก ร ยา Eutrophication ซงท าใหแหลงน าเสอมโทรมได ส าหรบกลมทมความเปนพษมคาต ามากถงตรวจไมพบ (Not Detected) 3) การศกษาคณภาพของแกสไอเสย ผลการตรวจวดการปลดปลอยมลภาวะทางอากาศ โดยตรวจวดไอเสยทเกดจากเครองยนต (Engine and Generator Set) ในการทดสอบเดนระบบตอเนอง 120 ชวโมงของชวมวลแตละชนด ผลการตรวจวดแกสไอเสยของชวมวลทกชนดจะมคาใกลเคยงกน โดยแกสไอเสยจากเครองยนตทปลดปลอยออกมามคณภาพตามมาตรฐาน ทงนกพบวาอณหภมของไอเสยคอนขางสง คาประมาณ 550-690 0C ดงนนสามารถน าความรอนไปใชประโยชนในกจกรรมตางๆ ได ผลการตรวจวเคราะหแกสไอเสยเฉลยทเกดจากจากเครองยนตผลตไฟฟาทเกดขนจากการเดนระบบตอเนอง 1,000 ชวโมง ทก าลงการผลต 63 kW พบวา SO2 และ NOx มคาอยในเกณฑมาตรฐาน ตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม เลม 113 ตอนท 9 พ.ศ. 2539 ดงแสดงใน ตารางท 4.12


54


ตารางท 4.12 แกสมลพษทเกดจากโรงไฟฟาชวมวลเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน แกสมลพษ ผลการวเคราะห คามาตรฐาน

Temperature (oC) 550-690 - CO2 (ppm) 3.983 - CO (ppm) 583.176 - SO2(ppm) ND* ≤20 ppm NO(ppm) 1.194 Σ(NOx) ≤120 ppm NO2(ppm) 62.381 Σ (NOx) ≤120 ppm NOx(ppm) 63.581 Σ (NOx) ≤120 ppm

*หมายเหต: ND (Not Detected) และจากผลการวเคราะหมลพษในรปแกสไอเสยทเกดขนตอหนวยไฟฟา แสดงไวใน ตารางท 4.13 พบวาอตราการปลดปลอยแกส CO2 มคาประมาณ 0.190 กโลกรมของคารบอนไดออกไซด-เทยบเทา ทงนเมอเปรยบเทยบกบการปลดปลอยมลพษของการผลตไฟฟา 1 กโลวตต-ชวโมง ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ท ใช เชอเพลงถานหนและปโตรเลยม พบวามการปลดปลอยคารบอนไดออกไซดสงกวาคอ 0.715 กโลกรมของคารบอนไดออกไซด-เทยบเทา โดยอางองจากฐานขอมลบญชรายการการผลตไฟฟารวมทงประเทศ (Life Cycle Inventory of Grid mix in Thailand) (TEI, 2003) ซงสามารถสงเสรมสโครงการการพฒนากลไกทสะอาด (Clean Development Mechanism; CDM) และการซอขายคารบอนเครดต (Carbon Credit) ไดในอนาคต

ตารางท 4.13 อตราการเกดปลดปลอยมลพษในรปแกสไอเสยตอหนวยไฟฟา

แกสมลพษ ความเขมขนของแกสมลพษ

(g/Nm3) อตราการเกดของเสยตอหนวยไฟฟา(1)

(g/kWh) CO 0.222 1.77 SO2 ND* ND* NO 0.00049 0.004 NO2 0.0039 0.31 CO2 23.918 190.35

*หมายเหต: ND (Not Detected) จากผลศกษาขางตนแสดงใหเหนวา โรงไฟฟาชวมวลทใชเทคโนโลยแกสซฟเคชนสามารถใชกบเชอเพลงชวมวลทกชนดของประเทศ เหมาะสมกบทกพนทและทกชมชนของประเทศไทย และเปนระบบการผลตพลงงานทดแทนในอนาคตมประสทธภาพ และไมเกดผลกระทบตอสงแวดลอม การน าเทคโนโลยแกสซฟเคชนมาผลตพลงงานไฟฟา นอกจากจะสามารถผลตพลงงานทดแทนส ารองใหกบประเทศไดแลว ยงจากสามารถลดผลกระทบสงแวดลอมเพราะปลดปลอยแกสเรอนกระจกต ากวา


55


เทคโนโลยของการผลตพลงงานไฟฟาในปจจบน และยงสามารถเพมผลตอบแทนใหกบโครงการไดหากรวมในโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด หรอ Clean Development Mechanism (CDM) 4.3 การเชอมตอระบบ Grid และระบบความปลอดภยในการจ าหนายไฟฟา ในการศกษาความเปนไปไดทางเทคนคในครงน คณะผวจยไดท าการศกษา คอ การประเมนความเหมาะสมในการเชอมตอระบบ (Grid) และระบบความปลอดภย (Safety) โดยจะขอกลาวถงการเชอมตอระบบ Grid และระบบความปลอดภย พรอมทงการประมาณการคาใชจายในการเชอมตอเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค 4.3.1 รปแบบการเชอมตอระบบ Grid ของนคมสรางตนเอง ในสวนนเปนการแสดงรปแบบคราวๆในการเชอมตอระบบ Grid หรอ ระบบการเชอมโยงเพอการจ าหนายกระแสไฟฟาใหกบการไฟฟาสวนภมภาค โดยแสดงต าแหนงของโรงไฟฟา เสนทางคมนาคม และแนวสายสงไฟฟา เพอเปนขอมลเบองตนในการบรหารจดการตอไป ดงรปท 4.7

รปท 4.7 รปแบบการเชอม Grid ของนคมสรางตนเองกวลม

4.3.2 มาตรฐานระบบเชอมตอและระบบความปลอดภยของ กฟภ.

ในการเชอมตอระบบผลตไฟฟาเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาคจะตองออกแบบระบบเชอมตอและระบบความปลอดภยใหเปนตามมาตรฐานของ กฟภ. ซงจะขนกบประเภทของเครองก าเนดไฟฟา รายละเอยดตามไดอะแกรม รปท 4.8 และรปท 4.9


56


รปท 4.8 รปแบบการเชอมตอระบบผลตไฟฟาเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค


57


รปท 4.9 รปแบบการเชอมตอระบบผลตไฟฟาเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค


58


4.3.3 ประมาณการคาใชจายในการเชอมตอเขาระบบ Grid ในการเชอมตอเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค คณะผวจยไดท าการประมาณคาใชจายในแตละดานในการเชอมตอเชากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค ดงตารางท 4.14 ตารางท 4.14 ประมาณการคาใชจายในการเชอมตอเขากบระบบจ าหนายของการไฟฟาสวนภมภาค

รายละเอยด จ านวนเงน 1) คากอสรางระบบจ าหนายไฟฟาจากจดตดตงเครองผลตไฟฟาไปยงสายจ าหนายของ

กฟภ. ระยะทาง 0.5 กโลเมตรๆ ละ 1.28 ลานบาท 640,000

2) คา Synchronize Checking Relay ทสถานไฟฟาของ กฟภ. 260,000 3) คาวทยสอสาร 2 ชด ๆ ละ 60,000 บาท (ของ กฟภ. และ VSPP) 120,000 4) คาตรวจสอบแบบ 15,000 5) คาทดสอบอปกรณปองกน 50,000 6) คาตดตงมเตอร (ซอขายไฟ) 25,000 7) คาตดตงชด PT ส าหรบชด Synchronize Check 67,000 8) คาหมอแปลงไฟฟา 1,000,000

รวม 2,177,000 ทงนหากบรเวณจดเชอมตอระบบไฟฟากบการไฟฟาสวนภมภาค ยงไมมการขอใชไฟจากการไฟฟาสวนภมภาคมากอนจะตองเสยคาธรรมเนยมในการขอใชไฟฟา (รายใหม) ซงตามขอบงคบของการไฟฟาสวนภมภาคประกอบดวย

คาประกนการขอใชไฟคดตามขนาดของ GEN. เควเอละ 400 บาท คาตรวจสอบภายใน 15,000 – 20,000 บาท คาตอไฟ 30,000 – 40,000 บาท

4.3.4 แผนการผลตไฟฟา ในการผลตกระแสไฟฟาจากชวมวล คณะผวจยไดท าการออกแบบแผนการผลตของโรงงาน 100% ตงแตปแรกจนกระทงถงปสดทาย ทงนเนองจากพนทนคมสรางตนเองมศกยภาพวตถดบทเพยงพอ และสามารถหาไดเพมจากประชาชนในพนท ซงแผนการผลตของโรงงานสามารถแสดงรายละเอยดไดดงตารางท 4.15 ตารางท 4.15 แสดงแผนการผลตของโครงการ

ปท 1* 2 3 …. … 30 จ านวนชวโมงผลต on peak 3,081 3,081 3,081 3,081 3,081 3,081 จ านวนชวโมงผลต off peak 4,959 4,959 4,959 4,959 4,959 4,959 รวม 8,040 8,040 8,040 8,040 8,040 8,040 หมายเหต* พรอมใชงานในเดอนท 5


59


- การคดคาราคาขายกระแสไฟฟา ในการก าหนดราคาขายของอตราไฟฟาใหกบการไฟฟาสวนภมภาคนน ไดก าหนดโดยใชราคาของการไฟฟาสวนภมภาคเปนหลก โดยมการคด 3 องคประกอบดงแสดงในตารางท 4.16 ตารางท 4.16 แสดงราคาขายคากระแสไฟฟา

รายการ On Peak Off Peak Base Tariff 3.8548 2.0424 Ft (March 2013) 0.4064 0.4064 Added for biomass 0.3000 0.3000 Connection charge 2% -0.0771 -0.0408

Total 4.4841 2.7080 และคา Ft ทเพมขน คณะผวจยก าหนด 0.0932 บาทตอหนวยตอป - การคดจ านวนชวโมงผลตตอป ในการค านวณเวลาการผลตไฟฟาทงปของโครงการฯ คณะผวจยไดก าหนดดงน จ านวนวนตอป 365 จ านวนสปดาหตอป 52 จ านวนวนหยดเสาร-อาทตย 104 จ านวนวนหยดราชการ 13 จ านวนวนท างานปกตตอป 248 ค านวณจาก 365-104-13 จ านวนชวโมงตอวน 24 จ านวนชวโมงตอป 8,760 จ านวนชวโมง on Peak ตอวน 13 จ านวนชวโมง off Peak ตอวน 11 จ านวนวนซอมบ ารงตอป 30 - จ านวนวนปกต 11 - จ านวนวนหยด 19 อตราสวน on peak ในเวลาปกต 0.5417 อตราสวน off peak ในเวลาปกต 0.4583 จ านวนชวโมงท างานตอป 8,040 ค านวณจาก 8,760-(30*24) ดงนน จ านวนชวโมงผลต on peak 3,081 ค านวณจาก (248*13) –(11*24*0.5417) จ านวนชวโมงผลต off peak 4,959 ค านวณจาก 8,040-3,081


60


4.4 รายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ จากการวเคราะหวตถดบและประเมนศกยภาพการผลตพลงงานไฟฟาจากชวมวลของแตละนคมสรางตนเอง พบวาปรมาณเชอเพลงชวมวลในแตละนคมฯ สามารถรองรบโรงไฟฟาชวมวลเฉลยขนาด 1.2 MW ดงนนในหวขอนจงท าการแสดงรายการเครองจกรและอปกรณทใชในโครงการกอสรางโรงไฟฟาชวมวล โดยใชคาเฉลย 1 นคมสรางตนเอง 1.2 MW ซงรายการเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟาชวมวล เทคโนโลยแกสซฟเคชน ขนาด 1.2 MW ของโครงการใชเงนลงทนจ านวนสน 67,677,000 บาท แสดงไดดงตารางท 4.17 ตารางท 4.17 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ

รายการ จ านวนการใชงาน

ราคาตอหนวย รวมมลคา ระยะเวลาการ

ใชงาน (ป)

พรอมใชงาน

(เดอน) โรงงาน ส านกงาน

เงนทนหมนเวยน 2,000,000.00

สนทรพยลงทน

อาคารโรงไฟฟา 1 4,000,000.00 4,000,000.00 20 4

เครองจกรและอปกรณในโรงไฟฟา 1 36,000,000.00 36,000,000.00 20 4

เครองยนต Gas Engine* 1 20,000,000.00 20,000,000.00 20 4

อปกรณเชอมตอไฟฟาเขาระบบ(GRID) 1 2,177,000.00 2,177,000.00 20 4

เครองใชส านกงาน 1 500,000.00 500,000.00 5 4

เครองอบแหง 1 2,000,000.00 2,000,000.00 10 4

เครองสบไม 2 500,000.00 1,000,000.00 10 4

รวม 67,677,000.00 *ผผลต Shengli Machinery (Model : JG12V190ZLDK-2)

1) อาคารและแผนผงโรงไฟฟาชวมวล มขนาดพนท 6,000 m2 ขนาด 100 x 60 m2 ประกอบไปดวยพนทใชสอย 3 สวน คอ - สวนท 1 คอ สวนทตดตงเตาผลตแกสชวมวล(Reactor) และเครองจกรและอปกรณตางๆ คดเปนสดสวนประมาณ 60% ของพนททงหมด - สวนท 2 คอ สวนทตดตงชดเครองยนตผลตกระแสไฟฟา (Gas Engine-Generator Set) คดเปนสดสวนประมาณ 20% ของพนททงหมด - สวนท 3 คอ สวนทใชประโยชนในการจดเกบเชอเพลงชวมวล คดเปนสดสวนประมาณ 20% ของพนททงหมด


61


รปท 4.10 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ

รปท 4.11 แสดงรายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ


62


2) เครองจกรและอปกรณ ส าหรบเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟาชวมวลทใชเทคโนโลยแกสซฟเคชนของแตละระบบนน โดยรวมจะมลกษณะคลายกน แตจะมสวนประกอบบางอยางแตกตางกนตามการออกแบบทเปนเทคนคเฉพาะของผออกแบบ ซงในรายงานน คณะผวจยไดใชกรณศกษาจากโรงงานผลตไฟฟาระบบแกสซฟเคชนของบรษท อ าพลฟดส จ ากด และศนยสาธตโรงไฟฟาชวมวลส าหรบชมชนขององคการบรหารสวนจงหวดนครราชสมา ซงมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนทปรกษาในการออกแบบและกอสราง ซง รปท 4.12 แสดงลกษณะของเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟาทส าคญๆ และแสดงรายการเครองจกรและอปกรณโดยละเอยดดงตารางท 4.18

a) เตาผลตแกสชวมวล b) Cyclone Collector

c) Water Scrubber and Chiller Scrubber d) Flocculation Tank รปท 4.12 สวนประกอบส าคญตางๆของโรงไฟฟาชวมวล


63


e) Buffer Tank f) Biomass Filter Unit

g) Bag Filter Unit h) Start Up Flare

i) Gas-engine generator Set

รปท 4.12 สวนประกอบส าคญตางๆของโรงไฟฟาชวมวล (ตอ)


64


j) Biomass Power Plant Control

รปท 4.12 สวนประกอบส าคญตางๆของโรงไฟฟาชวมวล (ตอ) ตารางท 4.18 รายการเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟา

ล าดบท รายละเอยด จ านวน 1 เตาปฏกรณ (เตาเผา) พรอมอปกรณ 2 ชด 2 ระบบดงขเถาพรอม water seal 2 ชด 3 ชดรบขเถา 2 ชด 4 ระบบดกฝนแบบไซโคลน 2 ชด 5 Water Scrubber 2 ชด 6 Chiller Scrubber 2 ชด 7 ระบบดกความชนแบบไซโคลน 4 ชด 8 เครองลดอณหภมน าดวยระบบสเปรยน าเยน 2 ชด 9 Dump/Water Seals 6 ชด 10 Fabric Filters 3 ชด 11 โบลวเวอร 2 ชด 12 Chiller พรอมอปกรณครบชด 2 ชด 13 หวเผากาซ/เผากาซทง 2 ชด 14 ปมน าหลอเยนหลก 2 ชด 15 ปมระบบบ าบดน าเสย และระบบน าเยน 2 เครอง 16 ปมน าเยนเขา Scrubber 2 เครอง 17 ปมน ายาตกตะกอน Flocculants 2 เครอง 18 ปม Make- Up Water 2 เครอง 19 Receiver Mounted Compressor 2 เครอง 20 Cooling Tower 1 ชด 21 ถงตกตะกอนพรอมชดใบกวน 3 ชด


65


ล าดบท รายละเอยด จ านวน 22 ฝาปด Start-Up & Shut Down tank 2 ชด 23 ถงน าหลอเยน 1 ชด 24 ถงน ายา Flocculants (PVC) 2 ชด 25 ระบบทอกาซพรอมวาลว 1 ชด 26 ระบบทอน าพรอมวาลว 1 ชด 27 ชดรอกขนถายเชอเพลง 2 ชด 28 อปกรณยด นอต วงแหวน 1 ชด 29 เชอกซล Reactor (Sealing Rope) 1 ชด 30 อฐทนไฟในเตาเผา 1 ชด 31 ชดฉนวนกนความรอน/เยน 1 ชด 32 งานส 1 ชด 33 ชดเกยรมอเตอรขบ Screw Conveyor 2 ชด 34 MCC ของระบบไฟฟา 1 เครอง 35 อปกรณไฟฟาสองสวางในพนทโครงการ 1 ชด 36 ชดควบคมหลก 1 ชด 37 ชดควบคมภายใน 1 ชด 38 โซลนอยดวาลว 1 ชด 39 เครองวเคราะหออกซเจน O2 Analyzer 1 เครอง 40 Gas Bubblier 1 เครอง

41 Supporting พรอมอปกรณ และโครงสรางของระบบลดอณหภมและท าความสะอาดกาซ (ไมรวมถงคากอสรางอาคารและโรงเรอนอนๆ)

1 ชด

42 ชดสายไฟของอปกรณ 1 ชด 3) Gas Engine-Generator Set ขนาด 500 kW 3 ชด

Model JG12V190ZLDK-2

Type Four stroke, spark plug ignition, water cooled, with turbocharger and inter-cooler

Cylinder arrangement V 60° Bore / Stroke mm 190 / 210 Total displacement L 71.45 Rated power kW 500 Rated speed r/min 1500 Idle speed r/min 600 Heat consumption ratio MJ/kWh 11.5 Lub oil consumption g/kWh ≤1.5 Exhaust temperature C ≤650


66


Model JG12V190ZLDK-2 Outlet jacket water temp C ≤85 Lub oil temperature C ≤90 Oil pressure in main oil passage kPa 400～800 Speed droop % 0～5% Cooling method Forced water cooling Lubricating method Pressure and splash lubricating

Cylinder number Flywheel end 1- 2- 3- 4- 5- 6 7- 8- 9-10-11-12

Ignition method Spark plug ignition Ignition sequence 1-8-5-10-3-7-6-11-2-9-4-12 Starting method 24V DC electric motor Moving direction Counterclockwise (watching from the flywheel end) Drive component Flywheel drive Dimension, L×W×H mm 2745×1560×2590 Weight kg 5300 Generator set model 500GF1-PJG Engine model JG12V190ZLDK-2 Alternator model 1FC6 406-4LA42 Control panel model PCK1-RB500 Rated power kW 500 Rated current A 902 Rated voltage V 400 Rated power factor COSΦ 0.8(lag) Frequency Hz 50 Starting method 24V DC start motor Voltage regulating method AVR (Automatic Voltage Regulation) Speed governing method Electronic speed governing Exciting method Brushless Wiring method Three phase, four wiring Cooling method of jacket water Closed Coupling method Elastic coupling Dimension, L×W×H mm 4850×1970×2991 Weight kg 12000


67


4) อปกรณเชอมโยงไฟฟาเพอจ าหนาย รายละเอยด จ านวนเงน

1) คากอสรางระบบจ าหนายไฟฟาจากจดตดตงเครองผลตไฟฟาไปยงสายจ าหนายของ กฟภ. ระยะทาง 0.5 กโลเมตรๆ ละ 1.28 ลานบาท

640,000

2) หมอแปลงแรงดนไฟฟา ขนาด 1,500 KVA พรอมตดตง 1,000,000

3) คา Synchronize Checking Relay ทสถานไฟฟาของ กฟภ. 260,000

4) คาวทยสอสาร 2 ชด ๆ ละ 60,000 บาท (ของ กฟภ. และ VSPP) 120,000

5) คาตรวจสอบแบบ 15,000

6) คาทดสอบอปกรณปองกน 50,000

7) คาตดตงมเตอร(ซอขายไฟ) 25,000

8) คาตดตงชด PT ส าหรบชด Synchronize Check 67,000

รวม 2,177,000

5) เครองใชส านกงาน

ล าดบท รายละเอยด จ านวน (หนวย)

ราคาตอหนวย (บาท/หนวย)

จ านวนเงน (บาท)

1 โตะท างาน [ชด] 10 15,000 150,000 2 ตใสเอกสาร [ชด] 10 10,000 100,000 3 คอมพวเตอรพรอมเครองพมพ 5 50,000 250,000

รวม 500,000

4.5 การวเคราะห SWOT การวเคราะห SWOT (SWOT Analysis) ของการผลตพลงงานจากชวมวลในโครงการนถอเปนเครองมอทใชในการวเคราะห และประเมนสถานการณปจจบนของการผลตพลงงานไฟฟาจากเชอเพลงชวมวลโดยใชเทคโนโลยแกสซฟเคชน โดยท าการพจารณารวมกบขอมลตางๆทท าการศกษาและรวบรวมในสวนของการส ารวจและออกแบบโรงไฟฟาเบองตน พรอมทงพจารณาขอมลอนๆรวมกน ทงขอมลทเปนปจจยภายนอก เพอประเมนถงโอกาสและอปสรรคจากสภาพแวดลอมภายนอกทมตอการผลตพลงงานไฟฟาจากเชอเพลงชวมวลโดยใชเทคโนโลยแกสซฟเคชน และขอมลทเปนปจจยภายใน เพอประเมนถงศกยภาพ ปญหา และขอจ ากด เพอเปนแนวทางในการบรหารจดการตอไป ดงตารางท 4.19


68


ตารางท 4.19 ผลการวเคราะห SWOT Strength Weakness

ประเทศไทย ประเทศไทยเปนประเทศเกษตรกรรมท าใหมวสดเหลอ

ใชทางการเกษตรปรมาณมาก นโยบายพลงงาน

กระทรวงพลงงานมนโยบายตางๆ ทมงเนนการใชพลงงานทดแทนเพมขนเปน 20% ในป พ.ศ.2565 จงท าใหเกดการผลกดนและกระตนใหเกดการใช การผลต และการวจยพฒนาดานพลงงานทดแทนเพมขนผานโครงการตางๆของหนวยงานทเกยวของ งบประมาณ

กระทรวงพลงงานมเงนจากกองทนเพอการอนรกษพลงงานภายใตการก ากบดแลของ สพช. ซงเปนกองทนทมงสงเสรมการลดการใชพลงงานทงทางตรงและทางออม เทคโนโลย

เทคโนโลยแกสซฟเคชน ไดรบการยอมรบวาเปนเทคโนโลยทงาย ไมซบซอน ปลอดภย ไมมอนตราย สงผลกระทบตอสงแวดลอมนอยมาก และแกสเชอเพลงทผลตไดสามารถน ามาใชผลตพลงงานไดโดยตรง อกทงเปนระบบทเหมาะส าหรบการผลตไฟฟาขนาดเลก จงเหมาะกบพนททมเชอเพลงจ ากด เชน ในชมชนบท หมบาน ฯลฯ

เทคโนโลย เทคโนโลยแกสซฟเคชน มขอเสย คอ มน ามนดนผสม

ในกาซเชอเพลง ท าใหตองหาทางก าจด เพอลดปญหาตอการท างานของเครองยนต นอกจากนการออกแบบระบบ การควบคมคณภาพเชอเพลง จะมผลตอคณภาพแกสและประสทธภาพโดยรวมของระบบ และในกรณทเปนการผลตไฟฟา โดยเคร องยนต จ า เปนตองมการบ าร ง ร กษาเครองยนตทด เชอเพลงชวมวล

การเกบรกษาเชอเพลงชวมวลจ าเปนตองใชพนททเหมาะสมและปรมาณมาก ซงหากคณภาพเชอเพลงชวมวลไมด เชน ความชนสง จะสงผลตอประสทธภาพของระบบ อกทงคาใชจายในการขนสงชวมวลคอนขางสงเนองจากชวมวลมความหนาแนนต า บคลากร

บคคลากรทมความรในดานการผลตพลงงานดวยเทคโนโลยแกสซฟเคชนและการใชงานยงไมเพยงพอทจะรองรบภาระทจะมเพมมากขนในอนาคต การวจยและพฒนา

ขาดการวจยและพฒนา ดานการผลตไฟฟาดวยเทคโนโลยแกสซฟเคชนในระดบการผลตเชงธรกจอยางตอเนอง และมผลตวอยางหรอตนแบบทส าเรจใหเหนนอย

Opportunities Threats ความตองการใชพลงงานชวมวล

ผประกอบการโดยสวนใหญมความตองการใชพลงงานชวมวลทดแทนการใชเชอเพลงจากฟอสซล ราคาพลงงาน

อตราการเพมขนของราคาน ามนดบในตลาดโลกอยางตอเนองท าใหผประกอบการเปลยนมาใชเชอเพลงชวมวลซงมราคาถกกวา พนทรกรางวางเปลา

ประเทศไทยมพนทรกรางวางเปลา สามารถน ามาใชเปนพนทปลกพชพลงงาน กลไกการพฒนาทสะอาด

แนวคดดานกลไกการพฒนาทสะอาด (CDM) สามารถน ามาใชกบการเพมประสทธภาพพลงงานได รวมทงสามารถลดตนทนในการลงทนได

ผลกระทบตอสงคม ในการด าเนนการผลตพลงงาน อาจมผลกระทบตอ

ชมชนในเรองของควน และฝนทจะเกดขน การลงทน

อปกรณเทคโนโลยมราคาคอนขางแพงท าใหไมคมคาในดานเศรษฐศาสตร ท าใหไมสามารถดงดดผประกอบการมาลงทน วสดเหลอใชทางการเกษตร (เชอเพลงชวมวล)

อาจเกดความขดแยงในดานการน าไปใชประโยชนระหวางการ การผลตพลงงาน และการผลตปยอนทรย ขอมล

มการใหขอมลทไมตรงตามความจรงของผตอตาน ท าใหสงผลตอภาพลกษณโดยรวมของโรงไฟฟาชวมวล


69


บทท 5 การวเคราะหความคมคาทางเศรษฐศาสตร

แผนธรกจดานการเงนแสดงถงรายละเอยดทเกยวของกบแผนงานทกดานในรปของตวเงน โดยน า

ขอมลมาจดใหอยในรปแบบทสามารถเขาใจ และวเคราะหขอมลไดงาย ในการจดท าแผนธรกจดานการเงนของพนทนคมสรางตนเอง คณะผวจยไดน าเสนอทงงบประมาณด าเนนงาน และงบประมาณการเงน ส าหรบระยะเวลาโครงการ 30 ป โดยท าการตดตงเครองผลตไฟฟาขนาด 1.2 Megawatt (1,200 kW) และพรอมท าการผลตภายในเดอนท 5 และเดนเครองจกรเตมก าลงการผลต (100%) ซงไดแสดงรายละเอยดของสมมตฐานดานการเงนในดานงบประมาณรายได งบประมาณวตถดบ งบประมาณคาแรงงาน การค านวณคาเสอมราคาสนทรพย งบประมาณคาใชจายในการผลต งบประมาณคาใชจายในการขายและบรหาร และการช าระเงนกระยะยาว เพอน าไปค านวณงบประมาณเงนสด งบประมาณก าไรขาดทน ประมาณการงบดล ประมาณการงบกระแสเงนสด และประมาณการอตราสวนทางการเงนทส าคญ พรอมทงวเคราะหทงผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทน (Financial Internal Rate of Return: FIRR) ผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร (Economic Internal Rate of Return: EIRR) กระแสเงนสดสทธจากการลงทน (Net Present Value: NPV) และระยะเวลาการคนทน (Payback Period) ซงในการวเคราะหนนจะใชขอมลดานราคาเชอเพลงชวมวล และอตราการใชเชอเพลงของนคมสรางตนเอง ดงตารางท 5.1 พรอมทงแสดงสมมตฐานทางการเงนในดานตางๆดงตอไปน ตารางท 5.1 แสดงราคาเชอเพลงเฉลยและอตราการใชเชอเพลงเฉลยของนคมสรางตนเอง

นคมสรางตนเอง ราคาเชอเพลงเฉลย (บาท/ตน) อตราการใชเชอเพลงเฉลย (ตน/ชวโมง) นคมสรางตนเองกวลม 1403.86 1.33 5.1 สมมตฐานทางดานการเงน 5.1.1 รายการ จ านวน ราคา และระยะเวลาการใชงานของสนทรพยลงทน เงนลงทนรวมทงสน 67,677,000 บาท แบงเปนเงนทนของกจการรอยละ 70 และเงนทกจากแหลงเงนทนรอยละ 30 (เงนกจ านวนน เปนเงนกระยะยาวทงหมด) อตราดอกเบยเงนกระยะยาวเทากบรอยละ 7 ตอป ระยะเวลาช าระหน 7 ป ซงรายละเอยดของสนทรพยไดแสดงดงตารางท 5.2


70


ตารางท 5.2 จ านวน ราคา และระยะเวลาการใชงานของสนทรพยลงทน

รายการ จ านวนการใชงาน

ราคาตอหนวย

รวม ระยะเวลา การใชงาน

(ป)

พรอม ใชงาน

(เดอนท)

แหลงทมาของเงนทน

ลงทน เงนก

เงนทนหมนเวยน 2,000,000 2,000,000 -

อาคารโรงไฟฟา 1 4,000,000 4,000,000 20 4 1,000,000 3,000,000

เครองจกรและอปกรณ 1 36,000,000 36,000,000 20 4 26,000,000 10,000,000 เครองยนต Gas Engine* 1 20,000,000 20,000,000 20 4 13,073,900 6,926,100

อปกรณเชอมตอไฟฟาเขาระบบ (GRID)

1

2,177,000 2,177,000 20 4 1,177,000 1,000,000

เครองใชส านกงาน 1 500,000 500,000 5 4 500,000 - เครองอบแหง

1

2,000,000 2,000,000 10 4 2,000,000 -

เครองสบไม 2 500,000 1,000,000 10 4 1,000,000

รวม 67,677,000 46,750,900 20,926,100

*ผผลต Shengli Machinery (Model : JG12V190ZLDK-2)

5.1.2 ก าลงการผลต รายไดหลก และรายไดอนๆ สมมตฐานดานก าลงการผลต รายไดหลก และรายไดอนๆ ของโครงการมดงน 1) ก าลงการผลต - ก าลงการผลตรอยละ 100 ของโรงไฟฟา เทากบ 1,200 กโลวตตตอชวโมง - จ านวนวนตอป 365 วนตอป - จ านวนวนซอมบ ารงตอป 30 วนตอป - จ านวนวนการผลต 335 วนตอป - ชวโมงท างาน 24 ชวโมงตอวน คดเปน 8,040 ชวโมงตอป On peak 13 ชวโมงตอวน คดเปน 3,081 ชวโมงตอป Off peak 11 ชวโมงตอวน คดเปน 4,959 ชวโมงตอป

2) รายไดหลกและรายไดอนๆ - ราคารบซอไฟฟา อตรา Peak 3.8548 บาทตอหนวย อตรา Off-peak 2.0424 บาทตอหนวย อตรา Ft. 0.4064 บาทตอหนวย อตรา Feed-in Tariff 0.300 บาทตอหนวย ราคารบซอตอหนวย (On peak) 4.4841 บาทตอหนวย ราคารบซอตอหนวย (Off peak) 2.7080 บาทตอหนวย - อตราการเพมขนของราคารบซอตอป 2 % - รายไดจากการขายเถา อตราการไดเถาตอการผลตไฟฟา 0.12 กโลกรมตอหนวย


71


ราคาขาย 2 บาทตอกโลกรม อตราการเพมขนของราคาขายตอป 1 % - การรบช าระหน จะรบช าระในเดอนท 2 ทงหมด หลงจากการขาย 5.1.3 คาใชจายในการผลต และการขายและการบรหาร สมมตฐานดานคาใชจายในการผลต และการขายและการบรหาร ของโครงการมดงน - คาใชจายดานวตถดบ ปรมาณวตถดบตอการผลต (ตามตารางท 5.1) ระยะเวลาการส ารองวตถดบ 30 วนท าการ ราคาซอวตถดบ (ตามตารางท 5.1) คาใชจายในการจดเกบวตถดบ 200 บาทตอตน คาใชจายในการเคลอนยาย 50 บาทตอตน - คาใชจายดานแรงงาน เงนเดอนบคลากรในโรงงาน 93,000 บาท อตราการเพมเงนเดอนตอป 1 % คาสวสดการบคลากร 0.5 % ของเงนเดอน - คาใชจายในการผลต คาแรงงานทางออม (คาแรงซอมบ ารง ฯลฯ) 200,000 บาทตอป คาไฟฟา 420 บาทตอตน คาน า 0.64 บาทตอหนวย อตราการใชน า 0.64 ลบ.ม.ตอชม.ผลต คาวเคราะหคณภาพ 50,000 บาทตอป คาวสดสนเปลอง 30,000 บาทตอป - คาใชจายในการขายและบรหาร เงนเดอนบคลากรในส านกงาน 25,000 บาทตอเดอน อตราการเพมเงนเดอนตอป 1 % ของเงนเดอน คาสวสดการบคลากร 0.5 % ของเงนเดอน คาสาธารณปโภค 0.2 % ของรายไดรวม คาวสดสนเปลอง 0.12 % ของรายไดรวม คาซอมแซมและอะไหล 1 % ของรายไดรวม คาใชจายเดนทางและคาขนสง 0.3 % ของรายไดรวม คาสงเสรมการขาย/คอมมชชน 0.3 % ของรายไดรวม คาใชจายอน ๆ 0.2 % ของรายไดรวม - การจายเงนปนผล จะจาย 5 % ของก าไรสทธ - การช าระหน จะช าระในเดอนทซอทงหมด


72


5.1.4 บคลากรของโครงการ รายละเอยดเกยวกบบคลากรของโครงการในต าแหนงตางๆสามารถแสดงดงตารางท 5.3

ตารางท 5.3 แสดงต าแหนงงาน อตราก าลง และอตราเงนเดอนของบคลากร

ล าดบ รายการ อตราก าลง

อตราเงนเดอน รวมโรงไฟฟา รวมส านกงาน เดอนทเรม การจาง โรงไฟฟา ส านกงาน

1 ผจดการโรงงาน 1 25,000 25,000 - 4 2 วศวกรโรงงาน 1 22,000 22,000 - 4 3 หวหนาฝายบญช 1 15,000 - 15,000 4 4 บญช/ธรการ/จดซอ 1 10,000 - 10,000 4 5 ชางเทคนค 2 15,000 30,000 - 4 6 เจาหนาท Operator 2 8,000 16,000 - 4

รวม 6 2 93,000.00 25,000.00

5.2 การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟา การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟาตอหนวยไฟฟา (บาท/kWh) จะพจารณาจากตนทนประเภทตางๆ 5 ประเภท ประกอบไปดวย ซงแสดงดงตารางท 5.4

1. ตนทนวตถดบ(เชอเพลงชวมวล) 2. คาจางบคคลากร 3. คาใชจายในการผลต 4. คาใชจายในการขายและบรหาร 5. คาเสอมราคา

ตารางท 5.4 การวเคราะหตนทนการผลตไฟฟาตอหนวยไฟฟา (นคมสรางตนเองกวลม)

ประเภทตนทน

ราคาตนทน* (บาท)

จ านวน หนวยไฟฟา**

(kWh)

ตนทนการผลต*** (บาท/kWh)

1.คาวตถดบ -คาจดซอ, คาจดเกบ, คาขนยาย, คาเตรยม

524,766,635.67 285,420,000.00 1.84

2.คาจางบคคลากร -ผจดการโรงงาน, วศวกร, ชางเทคนค, เจาหนาท operator, สวสดการ

38,640,178.60 285,420,000.00 0.14

3.คาใชจายการผลต -คาแรงทางออม, คาไฟฟา, คาน า, คาวเคราะห, คาวสดสนเปลอง

212,005,698.70 285,420,000.00 0.74


73


4.คาการขายและบรหาร -คาจางหวหนาฝายบญช, คาจางเจาหนาทฝายบญช/ธรการ/จดซอ, คาสวสดการ, คาอะไหล,คาสาธารณปโภค, คาวสดสนเปลอง, คาเดนทางและขนสง, คาสงเสรมการขาย/คอมมสชน, คาใชจายอนๆ

39,903,178.40 285,420,000.00 0.14

5.คาเสอมราคา -คาเสอมราคาเครองจกร, อปกรณ, อาคารโรงไฟฟา, เครองใชส านกงาน

65,677,000.00 285,420,000.00 0.23

รวม 3.09 *ผลรวมของราคาตนทน 30 ป **ผลรวมของจ านวนหนวยไฟฟาทผลตได 30 ป ***ตนทนการผลต = ผลรวมของราคาตนทน 30 ป / ผลรวมของจ านวนหนวยไฟฟาทผลตได 30 ป 5.3 การวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน จากการวเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงนของโครงการ สามารถสรปไดวาโครงการนเปนโครงการทนาลงทน เนองจากมผลตอบแทนการลงทนสง คอ ผลตอบแทนภายในทางการเงนจากโครงการลงทน (Financial Internal Rate of Return: FIRR) รอยละ 11.02 และกระแสเงนสดสทธจากการลงทน (Net Present Value: NPV) = 147,815,997 บาท มระยะเวลาการคนทน (Payback Period: PP) ประมาณ 11.12 ป เมอเทยบกบระยะเวลาของโครงการ 30 ป และยงคงมคาตนทนเงนลงทน (WACC) ต าคอรอยละ 5.19 เทานน อยางไรกตาม คณะผวจยไดท าการวเคราะหความไว (sensitivity analysis) เพอพจารณาผลตอบแทนการลงทนในกรณตางๆ และเพอใหโครงการฯสามารถมกลยทธทดในการรองรบการเปลยนแปลงของพารามเตอร ซงขอก าหนดขอสมมตฐานตางๆ ในการวเคราะหความไวม ดงน 1) การเปลยนแปลงในก าลงการผลต 2) การเปลยนแปลงในรายได ทงในสวนของราคาจ าหนายไฟฟา และราคาจ าหนายเถา 3) การเปลยนแปลงในราคาวตถดบ 4) การเปลยนแปลงในคาใชจายการผลต 5) การเปลยนแปลงในระยะเวลาการส ารองวตถดบ จากการวเคราะหความไวในกรณตางๆสามารถสรปผลการตอบแทนทางการเงนของโครงการได โดยไดท าการวเคราะหแยกเปน 2 กรณ คอ มการขายถาน และไมมการขายถาน ดงน


74


1) การเปลยนแปลงในก าลงการผลต

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราก าลงการผลต

95% 90% 85%

กรณขายถาน

Financial Internal Rate of Return: FIRR (%) 11.02 10.25 9.45 8.63

Net Present Value: NPV (บาท) 147,815,997 135,946,230 123,956,200 111,994,122

Payback Period: PP (ป) 11.12 11.79 12.56 13.43

กรณไมขายถาน



Payback Period: PP (ป) 12.85 13.63 >14 >14

2) การเปลยนแปลงในรายไดจากการจ าหนายไฟฟา

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราการเปลยนแปลงรายได

- 5% - 2.5% + 2.5%




Payback Period: PP (ป)) 11.12 12.37 11.71 10.58


Financial Internal Rate of Return: FIRR (%) 9.32% 7.97 8.65 9.98


Payback Period: PP (ป)) 12.85 >14 13.62 12.15

3) การเปลยนแปลงในรายไดจากการขายเถา

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราการเปลยนแปลงรายได

- 5% - 2.5% + 2.5%





75


4) การเปลยนแปลงในราคาวตถดบ

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราการเปลยนแปลงราคาวตถดบ

- 5% + 5% + 10%








Payback Period: PP (ป) 12.85 12.25 13.49 >14

5) การเปลยนแปลงในคาใชจายการผลต

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราการเปลยนแปลงคาใชจายการผลต

- 5% + 5% + 10%

กรณชายถาน

Financial Internal Rate of Return: FIRR (%) 11.02 11.27% 10.77% 10.53%







6) การเปลยนแปลงในระยะเวลาการส ารองวตถดบ

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ อตราการเปลยนแปลงระยะเวลาส ารองวตถดบ

15 วน 45 วน 60 วน

กรณชายถาน









76


ในกรณเกดการเปลยนแปลงในทางทไมดมากทสด (Worst Case) บนขอสมมตฐานทนคมสรางตนเองสามารถด าเนนการผลตในระดบการผลตเพยง 85% รายไดจากการจ าหนายไฟฟา และรายไดจากการขายเถาลดลง 5% ราคาวตถดบเพมขน 10% คาใชจายในการผลตเพมขน 10% และมการส ารองวตถดบเพมขนเปน 60 วน และในกรณเกดการเปลยนแปลงในทางทดมากทสด (Best Case) บนขอสมมตฐานทนคมสรางตนเอง สามารถด าเนนการผลตในระดบการผลต 100% รายไดจากการจ าหนายไฟฟา และรายไดจากการขายเถาเพมขน 2.5% ราคาวตถดบลดลง 5% คาใชจายในการผลตลดลง 5% และมการส ารองวตถดบลดลงเหลอ 15 วน ซงผลกระทบจากการเปลยนแปลงสามารถสรปผลตอบแทนทางการเงนไดดงน

เครองมอทางการเงน แผนธรกจ การเปลยนแปลง

Worst Case Best Case


Financial Internal Rate of Return: FIRR (%) 11.02 5.65 12.57

Net Present Value: NPV (บาท) 147,815,997 72,128,800 169,302,866

Payback Period: PP (ป) 11.12 >14 9.86


Financial Internal Rate of Return: FIRR (%) 9.32 3.77 10.84


Payback Period: PP (ป) 12.85 >14 11.29

จากผลการวเคราะหความไวจะเหนไดวาการเปลยนแปลงผลตอบแทนจะอยในชวง 5.65 – 12.57 ซงเปนผลตอบแทนทสงกวาตนทนเงนลงทน (5.19) กระแสเงนสดสทธมคาเปนบวก อยในชวง 72,128,800 – 169,302,866 และระยะเวลาคนทนตงแต 9.86 ถง >14 ป ในสวนกรณทไมมการขายถานพบวาการเปลยนแปลงผลตอบแทนจะอยในชวง 3.77 – 10.84 กระแสเงนสดสทธมคาเปนบวกอยในชวง 49,426,915 – 144,660,707 และระยะเวลาคนทนตงแต 11.29 ถง >14 ป 5.4 การวเคราะหผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร การศกษาความเปนไปไดทางการเงน หรอการวเคราะหทางการเงน (financial analysis) ทน าเสนอในรปงบประมาณการเงน และวเคราะหผลตอบแทนทางการเงน (Financial Internal Rate of Return: FIRR) นน เปนการวเคราะหการลงทนทางดานเอกชนเปนส าคญ รวมถงการวางแผนทางการเงนทเหมาะสมกบโครงการเพอกอใหเกดความมนใจวา ถามการด าเนนงานตามโครงการนแลวจะไมมปญหาทางการเงนใดๆ ในทกขนตอนตลอดอายของโครงการ นอกจากนไดเพมการน าเสนอผลการศกษาความเปนไปไดทางเศรษฐกจหรอการวเคราะหทางเศรษฐกจ (economic analysis) โดยใชเครองมอทเรยกวา อตราผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตร (Economic Internal Rate of Return: EIRR) เพอประกอบการตดสนใจเพอแสดงใหเหนวาโครงการทก าลงพจารณาอยน นจะใหผลตอบแทนตอระบบเศรษฐกจสวนรวมของประเทศหรอไมเพยงใด โดยท าการปรบคาจากราคาตลาด เพอใหสะทอนถงมลคาทแทจรงทเรยกวา ราคาเงา (shadow price) หรอราคาในทางบญช (accounting price) โดยมวตถประสงคส าคญ 2 ประการ คอ


77


1. เพอปรบแกการบดเบอนราคาตลาดดวยการค านวณหาราคาทางเศรษฐกจหรอราคาเงา (economic or shadow prices) เพอสะทอนมลคาทางเศรษฐกจของปจจยการผลตและผลผลตใหถกตอง 2. เพอก าหนดผลกระทบโครงการทมตอสวสดการทางเศรษฐกจของประเทศในรปการเพมรายไดแทจรงของชาตใหสงขน วตถประสงคของการวเคราะหจงกวางกวาการวเคราะหทางการเงนทมงเพอก าไรสงสดหรอผลตอบแทนทมตอผถอหนหรอมลคาหนเปนส าคญ โดยทวไปสามารถสรปความแตกตางของการวเคราะหทางการเงนและทางเศรษฐศาตรดงตารางท 8-5 ตารางท 5.5 สรปความแตกตางของการวเคราะหโครงการทางการเงนและทางดานเศรษฐศาสตร

รายการ การวเคราะหทางการเงน การวเคราะหดานเศรษฐศาสตร 1. วตถประสงค วเคราะหผลตอบแทนของเงนลงทน

ของผเปนเจาของทน วเคราะหผลตอบแทนสทธของโครงการทสงคม สวนรวมไดรบ

2. ราคา ใชราคาตลาด ใชราคาเงาหรอราคาทางบญชเปนราคาทสะทอนถงมลคาทแทจรง

3. ภาษ ถอเปนตนทนคาใชจายของโครงการ ถอเปนรายการโอนเงนของโครงการไปใหรฐบาล 4. เงนอดหนน ถอเปนรายไดของโครงการ เปนการโอนเงนจากรฐบาลไปสโครงการ 5.ดอกเบยทเกดจากการใชทน

ดอกเบยของการลงทนจะน าไปหกออกจากผลตอบแทนของโครงการ

ไมแยกรายการดอกเบยออกจากผลตอบแทนของโครงการ

6. อตราคดลด ใชอตราดอกเบยจากการกยม คาเสยโอกาสของทน เมอด าเนนการวเคราะหความคมคาทางเศรษฐศาสตรจากโครงการผลตไฟฟาจากชวมวล(เศษไม, ปลายไม) จะท าการปรบตนทน และผลตอบแทนตางๆ ดงตอไปน 1. ตนทนทางเศรษฐศาสตร โรงไฟฟาใชเชอเพลงจากไมมตนทนจากการกอสราง ตดตงเครองจกร คาด าเนนการ คาบ ารงรกษา และคาขนสงวตถดบเหมอนกบตนทนทางการเงน และคาใชจายตางๆ โดยสามารถจ าแนกตนทนไดดงน 1.1 คาลงทนเครองจกร คาด าเนนการ คาบ ารงรกษาเปนรายการเดยวกบตนทนทางการเงนโดยแปลงคาทางตลาดใหสะทอนถงมลคาทแทจรงของทรพยากรโดยใชคาแปรราคาเงาของสนคาประเภทเครองจกรและอปกรณ (CF for capital goods: CapCF) และแปลงคาด าเนนการและบ ารงรกษาทางการเงนใหเปนมลคาทางเศรษฐศาสตร โดยใชคา CF มาตรฐานทวไปทเรยกวา SCF (Standard conversion factor) 1.2 คาเสยโอกาสทดน การศกษาความเปนไปไดทางเศรษฐศาสตรนใหคาเชาทดนแสดงถงคาเสยโอกาสของทดนบรเวณทตงโรงไฟฟา ปกตแลวคาเชาทดนจะสะทอนถงมลคาทแทจรงของทดนเมอระบบเศรษฐกจอยในตลาดแขงขนสมบรณ แตเนองจากบรเวณทดนทศกษาเปนพนทของนคมสรางตนเอง ดงนนในการศกษาครงนจงใชคาเสยโอกาสแสดงถงมลคาทแทจรงของทดน และการแปลงมลคาตนทนทางการเงนของคาเชาทดนใหเปนมลคาทางเศรษฐศาสตรโดยใชคา SCF 1.3 คาขนสงวตถดบ การขนสงวตถดบมายงโรงไฟฟาจะมราคาคาขนสงแตกตางกนไปตามแตระยะทาง คาขนสงวตถดบทางเศรษฐศาสตรมาจากการน าคาขนสงวตถดบทางการเงนมาแปลงมลคาทาง


78


ตลาดใหสะทอนถงมลคาทแทจรงของทรพยากร แปลงคาโดยใช CF ส าหรบการขนสง (CF for transportation: CFT) 1.4 คาจดเกบเชอเพลงและคาเตรยมวตถดบ เปนตนทนการเตรยมพรอมส าหรบการผลต คาจดเกบวตถดบ และคาเตรยมวตถดบทางเศรษฐศาสตรมาจากการน าคาจดเกบและคาเตรยมวตถดบมาแปลงคาทางตลาดใหสะทอนถงคาใชจายทแทจรง แปลงคาโดยใช SCF 1.5 คาเสยโอกาสในการเปนแหลงก าจดมลพษ เนองจากเปนการรวบรวมเศษวสดเหลอใช ไมใชการตดตน จงไมกระทบตอมลภาวะตาง ๆ โดยรวมจงไม เกดการสญเสยของทรพยากรจงไมตองแปลงคาทางการเงนเปนมลคาทางเศรษฐศาสตร 1.6 คาด าเนนการและคาซอมบ ารง เปนตนทนการเตรยมพรอมส าหรบการผลต จงแปลงคาทางตลาดใหสะทอนถงคาใชจายทแทจรง แปลงคาโดยใช SCF 2. ผลประโยชนทางเศรษฐศาสตรของโครงการ ประกอบดวย 2.1 ประโยชนจากการลดตนทนการผลตไฟฟา รายไดหลกของโรงไฟฟาทใชเชอเพลงชวมวลทางการเงน คอ รายรบจากการขายไฟฟาใหกบการไฟฟาสวนภมภาค ซงเปนผลตอบแทนทเจาของกจการจะไดรบจากโครงการ แตหากมองถงสงคมสวนรวมแลว ประโยชนทเกดจากการผลตกระแสไฟฟาจากชวมวล คอ ปรมาณของกระแสไฟฟาทผลตจากชวมวลไปทดแทนปรมาณกระแสไฟฟาจ านวนทเทากน ซงผลตจากเชอเพลงชนดอน ๆ โดยเฉพาะเชอเพลงประเภททใชแลวหมดไป ดงนนจงกอใหเกดประโยชนจากการลดตนทนการผลตไฟฟาจากเชอเพลงประเภทอน เนองจากการค านวณใชราคาตลาดของตนทนการผลตการผลตไฟฟามาใช ดงนนจงตองท าการปรบคาใหสะทอนถงคาเสยโอกาสทเกดขนโดยใช CF ส าหรบไฟฟา (CF for electricity : CFE) ในการแปลงคา และจากขอมลการผลตไฟฟาทใชเชอเพลงจากน ามนในระดบการผลต 1.2 เมกกะวตต การใชน ามนในการผลตไฟฟาโดยเฉลย 0.227227 ตนเทยบเทาน ามนดบตอชวโมง โดยเทยบเปนน ามนดบทใช 264.2174 ลตรตอชวโมง ราคาน ามนดบ (ณ 26 พ.ย. 2551) 10.10 บาท หรอคดเปนตนทนน ามนดบ 2,668.60 บาทตอชวโมงตอ1.2 กโลวตต 2.2 รายไดจากการขายเถา เถาจากชวมวลทเหลอใชจากขบวนการผลตไฟฟาสามารถน าไปผสมท าเปนปยได ดงนนจงกอใหเกดรายไดอกทางของโครงการจากการขายเถา ปกตแลวการซอขายจะกระท าผานระบบตลาด ดงนนจงตองแปลงราคาตลาดของเถาใหสะทอนถงมลคาทแทจรงโดยใช SCF สวนคาใชจายทไมถอวาเปนคาใชจายในการวเคราะหโครงการทางดานเศรษฐกจทเกยวของกบโครงการน ไดแก 1) ภาษ (tax) ภาษทกชนดทโครงการจายใหกบรฐบาลทถอเปนการจายโอนเงนของโครงการไปสภาครฐ ไมไดมสวนตอการใชทรพยากรจรง ๆ ของโครงการแตอยางใด จงตองหกรายการภาษออกจากตนทนทางเศรษฐศาสตร 2) คาช าระหน (debt service) เมอโครงการไดรบเงนกมาท าใหโครงการมทนหมนเวยนเพอใชจายในการลงทน และเมอตองช าระคนในรปเงนตนและดอกเบย จะท าใหเงนหมนเวยนโครงการลดลงในทางบญชจงถอวาเงนกเปนรายรบ การช าระหนเปนรายจาย แตในทางเศรษฐศาสตรถอวาเปนรายการเงนโอนในรปกระแสการเงนเทานนมไดเกยวกบการใชทรพยากรจรง ๆ เพอผลตเปนสนคาและบรการแตอยางใด จงตองหกออกกอน


79


3) คาเสอมราคา (depreciation) ในการวเคราะหโครงการทางดานเศรษฐศาสตร จะไมรวมคาเสอมราคาในรายการคาใชจาย เนองจากเมอโครงการซอสนคาประเภททน กจะมการพจารณาเปนคาใชจายในปนนไปแลว เชนเดยวกบการค านวณกระแสเงนสดทางบญช ตารางท 5.6 คาแปรราคาเงาทใชในการปรบรายการตนทน-ผลตอบแทนทางการเงนเปนทางเศรษฐศาสตร

รายการ ประเภทของ CF คา CF คาเครองจกร อปกรณ และการกอสราง CF for Capital Goods 0.970 คาด าเนนการและซอมบ ารง Standard Conversion Factor 0.940 คาเสยโอกาสทดน Standard Conversion Factor 0.940 คาขนสงวตถดบ คาจดเกบไม และคาเตรยมวตถดบ

CF for Transportation 0.936

คาเสยโอกาสของไม Standard Conversion Factor 0.940 ประโยชนจากการลดตนทนผลตไฟฟาจากเชอเพลงประเภทอนๆ

CF for Electricity 0.927

รายไดจากการขายเถา Standard Conversion Factor 0.940 ทมา: ดดแปลงจากฝายวจย บรษทเงนทนอตสาหกรรมแหงประเทศไทย 3. การก าหนดอตราสวนลด เนองจากมลคาของเงนตราเปลยนแปลงไปตามเวลาในการทจะรวมตนทนผลตอบแทนทเกดขนปตางๆ ในอนาคตเขาดวยกน และสามารถน ามาเปรยบเทยบกนไดนน ตองมการปรบลดตนทนและผลประโยชนในอนาคตใหตงอยบนฐานเวลาเดยวกนในปจจบน อตราสวนลดเพอใชในการหามลคาปจจบนสามารถแยกออกไดเปน 3 อตรา ไดแก 3.1 อตราตดขาด (cut-off rate) ส าหรบการวเคราะหทางเศรษฐกจ อตราตดขาดทใชคอ คาเสยโอกาสของทน ซงจะเปนอตราทสะทอนถงทางเลอกของสงคมโดยสวนรวมระหวางผลตอบแทนในปจจบนและอนาคต อตรานจะเปนอตราผลตอบแทนของเงนทงหมดทใชในการด าเนนงาน ซงอาจจะเปนผลตอบแทนเงนทนหนวยสดทาย แตแนวคดนกมความยงยากในการน าไปปฏบตเพราะไมมใครทราบวาคาเสยโอกาสของทนจรงๆ เปนเทาไหร ทางออกตามขอเสนอแนะของ Little and Mirrless คอ ใหใชหลกประสบการณ (experience) ในการเลอกอตราสวนลด หรอท Gittinger แนะใหใชในทางปฏบตคอ ใหเลอกใชอตราสวนลดรอยละ 12 ตอป เปนอตราทนยมและเลอกใชกนโดยทวไป ทงนเพราะประเทศตางๆ สวนมากมความเหนวาคาเสยโอกาสของทนในประเทศทก าลงพฒนาจะอยระหวางรอยละ 8-15 ตอป 3.2 อตรากยม (borrowing rate) คอ อตรากยมทประเทศตองจายเพอทจะใชกบโครงการทประเทศคาดวาจะตองมการกยมเงนจากตางประเทศมาลงทนในโครงการ ส าหรบอตราดอกเบยเงนกธนาคารพาณชยไทยในป 2521 - 2547 เฉลยรอยละ 9.50 3.3 อตราความชอบตามเวลาทางสงคม (Social time-preference rate) โดยทวไปอตราคดลดทใชกบผลตอบแทนอนาคตตอสงคมโดยรวมจะมคาต ากวาอตราคดลดตอบคคลเพราะสงคมมชวงเวลาทยาวนานกวาบคคลหมายความวาอตราคดลดของโครงการสาธารณะจะมคาต ากวาโครงการเอกชน


80


ในการศกษาครงนเลอกใชอตราสวนลดรอยละ 8 ซงเปนอตราดอกเบยพนธบตรรฐบาลในระยะยาว และเปนคาทอยในชวงอตราคดลด (รอยละ 8-15) ของประเทศก าลงพฒนาตามท Gittinger กลาวไว เมอด าเนนการปรบตวเลขทางการเงนเปนมลคาทางเศรษฐศาสตรและด าเนนการค านวณใหมได ผลตอบแทนภายในทางเศรษฐศาสตร (EIRR) รอยละ 38.03 กระแสเงนสดสทธ (NPV) 444,906,407 บาท และ ระยะเวลาคนทน (Payback Period: PP) 2.88 ป เมอเทยบกบระยะเวลาของโครงการ 30 ป และตนทนเงนลงทน (อตราพนธบตรรฐบาลเฉลยระยะยาว) รอยละ 8.00 นอกจากน คณะผวจยไดท าการวเคราะหความไว (Sensitivity analysis) โดยใชขอสมมตฐานเดยวกนกบการวเคราะหผลตอบแทนทางการเงนจากการลงทน โดยแยกเปน 2 กรณ คอ มการขายถาน และไมมการขายถาน ซงสามารถแสดงไดดงน 1) การเปลยนแปลงในก าลงการผลต

เครองมอทางการเงน แผนธรกจทาง

เศรษฐศาสตร

อตราก าลงการผลต

95% 90% 85%


Economic Internal Rate of Return: EIRR (%) 38.03 36.96 35.89 34.82







2) การเปลยนแปลงในรายไดจากการจ าหนายไฟฟา



อตราการเปลยนแปลงรายได

-5% -2.5% +2.5%










81


3) การเปลยนแปลงในรายไดจากการขายเถา



อตราการเปลยนแปลงรายได

-5% -2.5% +2.5%




4) การเปลยนแปลงในราคาวตถดบ



อตราการเปลยนแปลงราคาวตถดบ

-5% +5% +10%









5) การเปลยนแปลงในคาใชจายการผลต



อตราการเปลยนแปลงคาใชจายการผลต

-5% +5% +10%










82


6) การเปลยนแปลงในระยะเวลาการส ารองวตถดบ



อตราการเปลยนแปลงระยะเวลาส ารองวตถดบ

15 วน 45 วน 60 วน









ในกรณเกดการเปลยนแปลงในทางทไมดมากทสด (Worst Case) บนขอสมมตฐานทนคมสรางตนเองสามารถด าเนนการผลตในระดบการผลตเพยง 85% รายไดจากการจ าหนายไฟฟา และรายไดจากการขายเถาลดลง 5% ราคาวตถดบเพมขน 10% คาใชจายในการผลตเพมขน 10% และมการส ารองวตถดบเพมขนเปน 60 วน และในกรณเกดการเปลยนแปลงในทางทดมากทสด (Best Case) บนขอสมมตฐานทนคมสรางตนเองสามารถด าเนนการผลตในระดบการผลต 100% รายไดจากการจ าหนายไฟฟา และรายไดจากการขายเถาเพมขน 2.5% ราคาวตถดบลดลง 5% คาใชจายในการผลตลดลง 5% และมการส ารองวตถดบลดลงเหลอ 15 วน ซงผลกระทบจากการเปลยนแปลงสามารถสรปผลตอบแทนทางการเศรษฐศาสตรดงน



การเปลยนแปลง

Worst Case Best Case


Economic Internal Rate of Return: EIRR (%) 38.03 31.40 40.53


Payback Period: PP (ป) 2.88 3.44 2.69


Economic Internal Rate of Return: EIRR (%) 35.58 30.66 37.91


Payback Period: PP (ป) 3.09 3.42 2.88


83


จากผลการวเคราะหความไวจะเหนไดวาการเปลยนแปลงผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรจะอยในชวง 31.40 – 40.53 ซงเปนผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรทสง กระแสเงนสดสทธทางเศรษฐศาสตรมคาเปนบวกอยในชวง 340,513,240 - 474,478,585 และระยะเวลาคนทนตงแต 2.69 ถง 3.44 ป วเคราะหไดวาหากมสถานการณตางๆ ในทางทไมด โครงการนยงคงนาลงทนและใหผลตอบแทนทคมตอการลงทนทางเศรษฐศาสตรเปนอยางยง เนองจากเปนโครงการทมผลกระทบเชงบวกตอเศรษฐกจในภาพรวมในทกดาน และมผลกระทบดานสงแวดลอมและชมชนทางลบนอยมาก ในสวนของกรณทไมมการขายถาน พบวาการเปลยนแปลงผลตอบแทนทางเศรษฐศาสตรจะอยในชวง 30.66 – 37.91 กระแสเงนสดสทธทางเศรษฐศาสตรมคาเปนบวกอยในชวง 316,295,669 – 441,021,433 และระยะเวลาคนทนตงแต 2.88 ถง 3.42 ป


84


บทท 6 การศกษาผลกระทบภายนอก (Externality)

6.1 บทน า การประเมนตนทนสงแวดลอม คอการประเมนความเหมาะสมของโครงการทเปนผลกระทบตอสงคมสวนรวมและสงแวดลอม โดยค านงถงผลกระทบภายนอก (Externality) ทเกดขนทงทางบวกและทางลบ ซงผลกระทบภายนอกทางลบ (External Cost) จะตองสามารถวดคาเปนตวเงนได ผลกระทบภายนอกทางสงคม ไดแก ตนทนจากคาเสยโอกาสของการใชเชอเพลงจากไมโตเรว สวนผลกระทบภายนอกทางสงแวดลอม ไดแก ตนทนทางสงแวดลอมการปลดปลอยแกสคารบอนไดออกไซดออกสบรรยากาศโดยกระบวนการเผาไหมแกสเชอเพลงของโรงไฟฟาชวมวล ผลประโยชนทางสงแวดลอมทมาจากการใชพลงงานทดแทนชวมวลจากพนธไมโตเรว โดยกรอบแนวความคดในการศกษาตนทนทางเศรษฐศาสตร แสดงในรปท 6.1 6.2 การศกษาผลกระทบภายนอกของการปลอยมลพษและของเสยของโรงไฟฟาชวมวล กรณศกษา - โรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน มหาวทยาลยสรนาร ทมการผลตไฟฟาโดยใชเทคโนโลยแกสซฟเคชน และใชเชอเพลงชวมวลคอ ไมกระถนยกษ ในการเดนระบบตอเนอง 1,000 ชวโมง ทขนาดก าลงการผลต 100 กโลวตต โดยมขนตอนการผลตดงแสดงในรปท 6.2 และไดมการศกษามลพษทคาดวาเกดขนโดยม 3 ลกษณะ คอ 1) ของแขง คอ ขเถาทเกดขนในกระบวนการผลต 2) ของเหลว คอ น าเสยทเกดจากระบบท าความสะอาดแกส 3) แกส คอ แกสไอเสยจากเครองยนตผลตไฟฟา

รปท 6.1 แนวคดในการศกษาตนทนทางเศรษฐศาสตรของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก


85


รปท 6.2 ขนตอนกระบวนการผลต

6.2.1 ผลการศกษา 1) ผลการวเคราะหสมบตของไมกระถนยกษ ไมกระถนยกษมคณสมบตทจะน ามาใชเปนเชอเพลงไดด เนองจาก - พบวามคาความรอน, สดสวนสารระเหย (VM) และ %C ในปรมาณสง คอ 18.78 MJ/kg, 81.0% และ 47.55% ตามล าดบ ซงธาตคารบอน คอธาตหลกทจะถกเปลยนไปเปนโปรดวเซอรแกสโดยปฏกรยาอณหเคมในกระบวนการแกสซฟเคชน - มธาตทเปนพษคอ N, S, Cl, Heavy Metal Compound ในปรมาณทต า เนองจากธาตเหลาน คอสารตงตนทกอใหเกดองคประกอบมลพษตางๆ เชน ออกไซดของไนโตรเจน, ซลเฟอรไดออกไซด, ไดออกซน, ออกไซดของโลหะหนก เปนตน 2) ผลการศกษาปรมาณและวเคราะหสมบตของเถาทเกดจากกระบวนการผลตแกสชวมวล ถามการเดนระบบทก าลงการผลต 63 kW พบวามอตราการเกดเถาประมาณ 5% หรอ 4.50kg/hr ของการใชเชอเพลงไมกระถนยกษ (80.45 kg/hr) - เถาทไดมคณสมบตเปนถาน เพราะมคาความรอน และสดสวนคารบอนคงตวสง (%FC) โดยมคา 14.15 MJ/kg และ 76.94% ตามล าดบ รวมถงมสดสวนสารระเหยต า (%VM) คอ 6.39% ซงจะท าใหเกดควนนอย จงสามารถน าไปใชเปนถานเชอเพลงได - การดดซบไอโอดนพบวาคาไอโอดนนมเบอรยงต า คอ 201.08 mg/g หากเปรยบเทยบกบคณลกษณะของถานกมมนตทด (750-800 mg/g) - มธาตทเปนพษคอ S, Cl, Heavy Metal Compound คงเหลออยในปรมาณทต ามากถงตรวจไมพบ (Not Detected) เนองจากองคประกอบเหลาน มปรมาณต าอยแลวในตววตถดบ


86


3) การศกษาคณภาพน าเสยทเกดขนจากระบบท าความสะอาดแกส พบวาระบบบ าบดน าเสยแบบปด จะมความสามารถในการบ าบดน าเสยไดตอเนองถงชวโมงท 330 จากนนคณภาพของน าทใชในระบบท าความสะอาดแกส จะอมตวดวยอภาคตางๆ น าจงไมสามารถหมนเวยนใชในระบบไดอก 6.2.2 สรปผลการศกษาและขอเสนอแนะ - ขเถาทเกดขนมสมบตเปนถาน สามารถน าไปใชเปนถานหงตมทมคณภาพได แตคาการดดซบไอโอดนยงต า ซงยงไมมคณลกษณะของการเปนถานกมมนตทด - การบ าบดน าเสยโดยวธทางเคมในระบบบ าบดแบบปดทใชอยในปจจบนยงมขอจ ากดกลาวคอ เมอถงจดทน าในระบบท าความสะอาดแกส อมตว (330 ชวโมง) จะตองมการหมนเวยนน าสะอาดเขาสระบบใหม เพอใหสามารถเดนระบบตอเนองได และเพอไมสงผลตอประสทธภาพของ Scrubber ทท าหนาทดกจบฝนและยางเหนยว - น าเสยทผานการบ าบดกอนปลอยทงสสงแวดลอม ยงมคาเกนมาตรฐานทก าหนด ดงนนจ าเปนตองศกษาและออกแบบระบบบ าบดน าเสยทเหมาะสม รวมถงหาแนวทางการจดการน าเสยเพอใชประโยชนจากน าเสยดงกลาว โดยเฉพาะสารประกอบฟนอลมคาสงถง 17.7 mg/l เนองจากองคประกอบฟนอลมคณสมบตเปนสารฆาแมลงได - แกสไอเสยทปลดปลอยจากเครองยนตมคณภาพตามมาตรฐาน และพบวาอณหภมของไอเสยคอนขางสง มคาประมาณ 550-690 ˚C ซงสามารถน าความรอนไปใชในกจกรรมตางๆได ผลศกษาปรมาณและคณสมบตของสารมลพษในงานวจยน จะตองสามารถใชเปนแนวทางส าหรบการจดการของเสยส าหรบโรงไฟฟาชวมวลทใชเทคโนโลยแกสซฟเคชนใหได เพอใหระบบการผลตพลงงานทดแทนในอนาคตมประสทธภาพ และไมเกดผลกระทบตอสงแวดลอม 6.2.3 ผลกระทบจากโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก จากขอมลการศกษาเบองตนสามารถน าการค านวณผลกระทบภายนอกของการปลอยมลพษและของเสยจากกระบวนการผลต โดยแบงเปนผลกระทบทเกดขนได 3 ดาน ดงน 1) ดานผลกระทบตออากาศ 2) ดานผลกระทบตอแหลงน า และ 3) ดานผลกระทบจากกากของเสย 1) ดานผลกระทบตออากาศ ปรมาณมลพษชนดตางๆ ทปลดปลอยสบรรยากาศจากกระบวนการผลตไฟฟาโดยใชชวมวลเปนเชอเพลงขนอยกบตวแปรตางๆ เชน สวนประกอบและปรมาณความชนของชวมวลทใชเปนเชอเพลง เทคโนโลยทใชในการผลต ชนดของเตาหรอระบบเผาไหมและสภาวะในการเผาไหมเปนตน มลพษทเกดจากการเผาไหม 1) คารบอนไดออกไซด (CO2) คารบอนไดออกไซดทถกปลดปลอยออกสอากาศกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมเชน - ผลกระทบตอสขภาพ - ในกรณทมปรมาณคารบอนไดออกไซดในอากาศมากเกนปรมาณทเหมาะสม อาจมผลกระทบตอระบบทางเดนหายใจของมนษย - ผลกระทบตอพช - คารบอนไดออกไซดทจะเปนอนตรายตอพช คอ คารบอนได- ออกไซด ทประกอบอยในฝนกรด ทอาจเพมความเปนกรดใหกบน าฝน และเมอตกลงมาจะท าความเสยหายใหแกพช แตในทางเดยวกนถามการปลกไมโตเรวรอบ ๆ บรเวณโรงไฟฟาชวมวลอาจท าใหเกดผล


87


กระทบภายนอกดานบวก คอ พชไดประโยชนในการใชคารบอนไดออกไซดในการสงเคราะหแสง ดงนนอากาศบรเวณนนจงเกดความสมดล - ผลกระทบตอแหลงน า - อาจมผลกระทบตอสงมชวตทอาศยในแหลงน าเชนปลา ทสามารถอยในน าทมคาความเขมขนของคารบอนไดออกไซดไดสงเกน 60 ppm แตความเขมขนของแกสคารบอนไดออกไซดในน าควรจะมคาไมเกน 20 ppm 2) ไนโตรเจนออกไซด (NOx) ออกไซดของไนโตรเจนทปลดปลอยสชนบรรยากาศ เนองมาจาการใชเชอเพลงประเภทชวมวลนนมหลายรปแบบเชน ไนโตนเจนมอนนอกไซด(NO) และไนโตรเจนไดออกไซด (NO2) ซงแกสเหลานมผลกระทบตอสงแวดลอม เชน - ผลกระทบทางสขภาพ - ถาไดรบไนโตรเจนไดออกไซดสรางกายในปรมาณทสงจะเปนสาเหตของโรคปอดทเรยกวา Pulmonary Edima และอาจมผลรายแรงถงขนเสยชวต - ผลกระทบตอพช - ซงไนโตรเจนออกไซดทมปรมาณมากในชนบรรยากาศ จะสงผลฉบพลนทอาจเกดขนตอพชคอใบยบและเกดลายเหยวแหงโดยเฉพาะสวนขอบหรอยอด และยงสงผลตอเซลของพชโดยจะหยดการท างานของเซล สงผลใหชะงกการเจรญเตบโตและมสภาพการเจรญเตบโตทแคระแกรน - ผลกระทบตอแหลงน า - ไนเตรตทตกคางอยในแหลงน าจะไปเรงการเจรญเตบโตของพชและอาจมผลตอ Eutrophication คอ การทแหลงน าสะสมธาตอาหารทกระตนใหพชบางประเภท เชน สาหรายและวชพชในน าเจรญมากกวาปรกต 3) คารบอนมอนนอกไซด (CO) ถกปลอยออกสบรรยากาศอนเนองมาจากการใชเชอเพลงชวมวล เกดผลกระทบตอสงแวดลอมดงน - ผลกระทบทางสขภาพ - คารบอนมอนอกไซดจะเขาไปท าปฏกรยากบฮโมโกบนในเลอดซงอาจกอใหเกดอนตรายตอสมองไดเนอง และอาจท าใหเกดอาการอาเจยน ออนลาเปนตน - ผลกระทบตอพช - พชทไดรบคารบอนมอนนอกไซดในปรมาณมากอาจท าใหเกดใบมวนและขนาดเลกลง - ผลกระทบตอแหลงน า - คลายกบผลกระทบของคารบอนไดออกไซดทมตอในแหลงน า จากนนท าการหาปรมาณของมลพษทางอากาศทถกปลดปลอยจากการผลตไฟฟาประเภทตางๆ โดยการอาศยขอมลการปลดปลอยมลพษจากทางอากาศโดยโรงไฟฟาประเภทตางๆ ซงจะพจารณาเฉพาะ การปลดปลอยมลพษทส าคญๆ เชน แกสคารบอนไดออกไซด (CO2) ออกไซดของไนโตรเจน (NOx) คารบอนมอนนอกไซด (CO) และฝนละอองขนาดเลก (TSP) ซงมลพษเหลานมองคประกอบทกอใหเกดสภาวะเรอนกระจกดวย ซงจากขอมลนสามารถน ามาใชค านวณเรองของคารบอนเครดตตามโครงการกลไกพฒนาทสะอาด (CDM) หลงจากนนจะน าปรมาณการปลดปลอยมลพษทางอากาศทเกดขน หนวยเปนตนตอจกะวตตชวโมง มาคณกบหนวยไฟฟาทผลต จะไดการปลดปลอยมลพษจากโรงไฟฟา ดงแสดงในตารางท 6.1 ถง ตารางท 6.2


88


ตารางท 6.1 การค านวณผลกระทบการปลดปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาชวมวล

ตวอยางกรณศกษา คาไฟฟาทประหยดได

(บาท/ป) หนวยไฟฟาทผลต

(kWh) หนวยไฟฟา

(GWh)

โรงไฟฟา 1.2 MW 25,933,860 6,727,680 6.727 หมายเหต : กรณทพชชวมวลสามารถดดซบคารบอนไดออกไซดใดหมด ทมา : จากการค านวณ ตารางท 6.2 แสดงการปลดปลอยมลพษจากการผลตพลงงาน:โรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน

ประเภทเชอเพลง CO2 (ตน)

CO (ตน)

NOx (ตน)

TSP (ตน)

เชอเพลงชวมวล 0.00 76.41 4.13 3.44

เชอเพลงถานหน (Conventional coal)

7117.8 1.78 6.97 10.93

แกสธรรมชาต 5542.7 NA 1.68 10.93 ทมา : ปรบปรงจาก University of Twente (1996), Energy and Environment Basics เมอไดปรมาณมลพษทางอากาศทปลดปลอยแลว จะน ามาหาคามลพษทปลดปลอยสทธ และน ามลพษทปลดปลอยสทธทไดไปคณกบตนทนการควบคมมลพษ ซงจะไดมลคาผลกระทบภายนอกจากการใชพลงงานชวมวลแทนการใชพลงงานถานหนของโรงไฟฟาดงแสดงในตารางท 6.3 ซงสามารถค านวณไดดงน

{ CO2 (Biomass) - Co2(Coal) } * Control Cost CO2 { NOx (Biomass) - Nox (Coal) } * Control Cost NOx

{ CO (Biomass) - Co (Coal) } * Control Cost CO { TSP(Biomass) - TSP (Coal) } * Control Cost TSP

คามลพษทปลดปลอยสทธ * ตนทนการควบคมมลพษ = มลคาผลกระทบภายนอกจากการใช

พลงงานชวมวลแทนการใชพลงงานถานหน (บาท)


89


ตารางท 6.3 แสดงผลการค านวณมลคาผลกระทบภายนอก มลพษท

ปลดปลอยสทธ (ตน)

ตนทนการ ควบคมมลพษ

(บาท)

มลคา ผลกระทบภายนอก

(บาท) ขอสมมตในการแทนโรงไฟฟาชวมวลเทยบกบโรงไฟฟาแกสธรรมชาต คารบอนไดออกไซด (CO2) -5,542.7 399.99 -2,217,024.57 คารบอนมอนนอกไซด (CO) NA NA NA ไนโตรเจนออกไซด (NOx) 2.45 46,256.85 113,329.28 รวมทงสน -5540.25 -2,103,695.29 ขอสมมตในการแทนโรงไฟฟาชวมวลเทยบกบโรงไฟฟาถานหน คารบอนไดออกไซด (CO2) -7117.8 399.99 -2,847,048.82 คารบอนมอนนอกไซด (CO) 74.63 399.99 29,851.25 ไนโตรเจนออกไซด (NOx) -2.84 46,256.85 -131,369.45 รวมทงสน -7046.01 -2,948,567.02

หมายเหต : ตนทนการควบคมมลพษ ไดมาจาก Intrawich et al, 1995 ทมา : จากการค านวณ

ในการค านวณผลกระทบการปลดปลอยมลพษทางอากาศจากโรงไฟฟาชวมวล กรณทใหไมโตเรวสามารถดดซบคารบอนไดออกไซดไดหมดนน คาทค านวณไดจะน าไปใชในการวเคราะหความคมคาทางเศรษฐกจตอไป 2) ดานผลกระทบตอแหลงน า จากผลการศกษาคณภาพน าเสยของโรงไฟฟาชวมวลสรนาร น าเสยทเกดขนจากการเดนระบบ 120 ชวโมง ของชวมวล 10 ชนด พบวาน าเสยเกดขนจากระบบท าความสะอาดแกส (Wet Scrubber) ซงมทงมลสารทอยในรปทละลายน า และไมละลายน ามลสารในรปทละลายน า เชน Acetic Acid, Sulfur, phenol และ Oxygenated Organic Compounds ส าหรบสวนทไมละลายน าสวนใหญคอ องคประกอบของทาร (Tar) ไฮโดรคารบอนทเกดการควบแนนจากระบบท าความเยนของแกส ซงน าเสยดงกลาวมผลกระทบตอสงแวดลอม และตองท าการบ าบดอยางถกวธกอนทจะถกปลอยลงสแหลงน าธรรมชาต โรงไฟฟาชวมวลฯ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ใชระบบการจดการน าเสยแบบระบบปด (Closed-loop Wastewater Treatment System) โดยการหมนเวยนน าทผานการบ าบดมาใชในระบบอยางตอเนอง ซงเมอเดนระบบไดประมาณ 24 ชวโมง น าในระบบจะมความสกปรกมากขนเรอยๆ โดยจะใชระบบบ าบดทางเคม (Chemical Treatment) เปนหลกการโคแอกเลชน (Coagulation) ซงใชสารเรงการรวมตวตะกอน (Coagulant) คอ PAC (Polymer Aluminum Chloride) รวมกบสารเคมทชวยใหอนภาคของตะกอนมขนาดทใหญขน คอ สารโพลเมอรประจลบ และน าสวนใสภายหลงการบ าบด จะมการบ าบดอกครงโดยกรองผานถานคารบอน (Active Carbon) กอนจะรวบรวมหมนเวยนน ากลบมาใชกบระบบท าความสะอาดแกสตอไป สวนตะกอนน าเสยจะผานตะแกรง (Screen) เพอดกเศษวสดหรอของแขงแขวนลอยตางๆ และถกรวบรวมไปเกบไวในถงพกเพอน ากลบไปบ าบดอกครง โดยระบบจะหมนเวยนเชนนอยางตอเนอง ดงแสดงในรปท 6.3


90


รปท 6.3 แผนผงระบบบ าบดน าเสยแบบปด (Closed-loop Wastewater Treatment System)

ขนตอนการผลตไฟฟาของโรงไฟฟาชวมวลนนนอกจากจะมผลกระทบตออากาศแลว ยงกอใหเกดผลกระทบทางแหลงน า ซงกมาจากน าเสยทเกดจากระบบท าความสะอาดแกส และน าทงจากการหลอเยนในขบวนการผลต ซงโดยทวไปมกใชน าจากแหลงน าธรรมชาต น าทงจากระบบนจะมอณหภมสงแตมความสกปรกนอย เนองจากไมไดสมผสกบขบวนการผลตโดยตรง การลดปรมาณน าทงท าไดโดยน ากลบมาใชประโยชนใหมในขบวนการเดม หรออาจมการสรางระบบบ าบดน าเสย เพอทจะไดควบคมและปรบอณหภมใหไดตามตองการและยงเปนการชวยกรองแยกตะกอน เอาสงสกปรกทปนเปอนมากบน าหลอเยน น าทงจากโรงเกบชวมวลและขเถา ซงอาจเกดจากน าฝนทไหลผาน หรอมาจากน าลางเครองจกรและอปกรณ และน าเสยทผานกระบวนการแกสซฟเคชน จะใชระบบการจดการบ าบดน าเสยแบบปดซงเปนระบบน าหมนเวยนทมระบบบ าบดน าเสยทางเคม โดยใชสารเรงการรวมตวตะกอนน าเสยทออกมาจะถกน ามารวมไวในถงรวบรวมน าเสยกอนจะถกสารเรงการรวมตวของตะกอนท าใหน าทไดใส น าใสภายหลงการบ าบด จะผานการบ าบดขนท 2 โดยการ กรองดวยถานคารบอน กอนจะรวบรวมกลบมา เพอน ากลบไปใชในระบบท าความสะอาดแกสตอไป ส าหรบน าเสยสวนทตกตะกอนจะบ าบดผานระบบกรองอกครง กอนทจะรวบรวมไปเกบไวในถงรวบรวมน าเสย เพอน ากลบไปบ าบดเสยรวมกอนปลอยลงสแหลงน าตามธรรมชาตได


91


3) ดานผลกระทบจากกากของเสย การของเสยประกอบดวย กากจากขเถา วสดทไมใชแลว และขยะจากอาคารส านกงาน บานพกคนงาน กากของเสยเหลานสามารถน ามาจดการไมใหใหเกดปญหาตอสงแวดลอมไดดงน ขเถาทไดสามารถน าไปแปรสภาพเปนถานหงตมได โดยในสวนของขเถานนซงมคาความรอนและมสดสวนของคารบอนคงตวสง สามารถน ามาแปรรปเพอใชเปนถานส าหรบหงตมทมคณภาพไดคลายกบถานอดแทง และส าหรบกากตะกอนน าเสยจะน ามาตากแหงและน าไปบ าบด ดวยการเผาดวยกระบวนแกสซฟเคชน ซงจะไดพลงงานหมนเวยนกลบมาใชใหมทงนขนอยกบเทคนคและเทคโนโลยในการปรบปรงขเถาและกากตะกอนตอไป 6.3 การประเมนคาทางเศรษฐศาสตรของผลกระทบภายนอก 6.3.1 การศกษาความเปนไปไดในการมสวนรวมในโครงการ จากสภาพภมประเทศและมอาชพเกษตรกรรมเปนหลก ดงน นการด าเนนงานโครงการโรงงานผลตไฟฟาชวมวลในพนท จะมผลกอใหเกดการมสวนรวมของประชาชนและชมชน โดยกจกรรมของโครงการในรปแบบตางๆ ตอไปน - การมสวนรวมโดยตรง 1) การมสวนรวมในการผลตชวมวลเพอเปนแหลงเชอเพลงใหกบระบบฯ อนไดแก ฟางขาว ยอด/ใบออย เหงามนส าปะหลง เปลอก/ซงขาวโพด ยอด/ใบ/ล าตนขาวโพด และทางปาลม เปนตน โดยศกยภาพทประเมนได พบวาชมชนมศกยภาพในการผลตชวมวล ซงสามารถสงเขาระบบโรงไฟฟาขนาด 1,200 กโลวตต ไดเฉลย 11,319.04 ตอตน/ป ดงน 2) ในกรณทเปนขององคการบรหารสวนทองถน จะมสวนรวมในการด าเนนการบรหารโรงไฟฟาพลงงานชวมวล อนไดแก 2.1) การบรหารจดตงองคกร บรหารในรปแบบตางๆ เชน - การรวมตวแทนหรออาสาสมครเขาเปนคณะกรรมการบรหารโดยใหประชาชนในพนทมสทธในการเลอกผแทน เพอเขามาด าเนนงาน - ประชาชนในพนทมสทธ ในการเสนอความคดเหนและประเมนผลการด าเนนงานโครงการ 2.2) การรวมเปนสมาชก ภายใตการบรหารของคณะกรรมการในรปแบบของสมาชกสหกรณ - มการเกบคาสมครสมาชกเรมตน - มเงนปนผลจากการใชประโยชนทเกดขน 3) การมสวนรวมในการเปนผดแลระบบโดยการสมครเปนผรวมปฏบตงานและดแลรกษาระบบ โดยแบงเปนเวรผลดหมนเวยนกนไป โดยผปฏบตงานแตละคนตองมประสบการณและความช านาญในการปฏบตงานจรง 4) การมสวนรวมในการไดผลประโยชนจากโครงการ อนไดแก การใชไฟฟาท เกดขน จากการผลตไฟฟามาใชในครวเรอนของตนเอง โดยยอมเสยคาใชจายเพอแลกเปลยนกบกระแสไฟฟา


92


- การมสวนรวมในทางออม และอนาคต 1) สรางอาชพใหคนในชมชน โรงไฟฟาพลงงานชวมวลจะท าใหชมชนเกดอาชพใหม เชน การรบจางปลกไมยนตน รบจางตดชวมวล รบจางขนสงชวมวล และการใหเชาพนทเพอปลกไมยนตน เปนตน 2) การมโรงไฟฟาพลงงานชวมวล สรางแหลงพลงงานหมนเวยนในพนทชมชนทอยอาศยของตนเอง 3) โรงไฟฟาพลงงานชวมวลจะเปนแหลงศกษา เปนตนแบบโครงการน ารองใหชมชนอนๆ ทสนใจ โดยหากประสบความส าเรจในการด าเนนงาน จะท าใหหมบาน หรอชมชนอนๆ มความตองการทจะเขามาเรยนรระบบฯ เพอน าไปพฒนาในพนทของตนบาง ซงถอเปนการประชาสมพนธชมชนตนแบบอกทางหนง ซงในอนาคตชมชนอาจเปนตวอยางของโครงการทประสบความส าเรจในระดบประเทศ 4) โรงไฟฟาพลงงานชวมวลจะสามารถสรางคณภาพชวต สงเสรมคณภาพประชากรในพนทใหดขน ประชาชนในพนทมการรบฟงขาวสารโดยผานสอโทรทศนและวทย - ผลประโยชนทไดรบจากการมโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก

หากมการสงเสรมใหเกดการปลกไมโตเรวเพอใชผลตกระแสไฟฟาในชมชน จะท าใหเกดการหมนเวยนทางเศรษฐกจ เชน การจางงานตดฟน และขนสงไมโตเรว

เปนการเพมมลคาใหกบเศษวสดเหลอใชแกเกษตรกร ตนทนการผลตไฟฟาของโรงไฟฟาชวมวลสวนใหญ (80%) เปนคาเชอเพลง ซงจะท าใหม

การซอขายชวมวลเปนเงนหมนเวยนสม าเสมอในชมชน ท าใหชมชนมความเขมแขงทางดานเศรษฐกจอยางยงยน

เกดตลาดธรกจพลงงานขน ตลอดจนน าไปสการขายคารบอนเครดต ลดการน าเขาพลงงานจากตางประเทศ และท าใหประหยดคาใชจายในเรองพลงงาน

น าเขา สวนผลกระทบทางดานลบทมาจากโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชนนน พบวาไมคอยกอใหเกดผลกระทบมากนน ไมวาจะเปนเรองของมลพษซงเมอเทยบกบการสรางโรงไฟฟาในแบบตางๆ ไดแก การสรางเขอน การใชพลงงานนวเคลยร การใชน ามน ถานหน พลงงานแสงอาทตยหรอพลงลม ทตองมการลงทนกอสรางสง เสยงตออนตราย รวมทงกอใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมอยางมากมายจนไมเปนทยอมรบของประชาชน ดงนนการใชไฟฟาจากโรงไฟฟาชวมวลพลงงานจงเปนทางเลอกทด ทกอใหเกดประโยชนสงสด

เขาระบบ ปลก ไมยนตน

ปอน เขาระบบ

ชมชน บานเรอน กาซ ชวมวล ไฟฟา

ประชาสมพนธ

โรงไฟฟาพลงงาน ชวมวล

- ผานสอโทรทศน - ผานสอวทย - เอกสารเผยแพร - บอกตอกน

ชมชนอนๆ ทสนใจ


93


- มลคาผลกระทบภายนอก (ผลกระทบตอรายไดประชาชนในทองถน) การลงทนของโรงไฟฟาชวมวลจะน ามาซงระบบกจกรรมทางเศรษฐกจของชมชน ตงแตกระบวนการปลกไมโตเรว การขนสงไมเรว และการน าเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรมาเปนวตถดบชวมวลปอนสโรงงาน ตลอดจนจะเปนตวกระตนใหการวางงานทแอบแฝง หรอการท างานไมเตมทท มอยเปนจ านวนมากนนลดลง ฉะนนการมระบบกจกรรมเศรษฐกจชมชนซงเปนผลกระทบจากโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน สามารถทจะชวยท าใหเกดงานเพมขนในชมชน การอพยพแรงงานลดลงเนองจากการมงานเพมขน และกอาจสงผลใหคาจางแรงงานในชมชนสงขน ซงในเรองนสามารถพจารณาไดวาเปนทงขอด และขอเสยของระบบเศรษฐกจภายในชมชน การเพมขนของคาจางถงวาเปนผลประโยชนทด แตถาหากเปนกรณทเดมนนคาจางโดยเฉลยสงอยแลว และการมโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชนท าใหเกดคาจางทสงขนไปอก ในลกษณะเชนนถอไดวาเปนผลกระทบทไมด เพราะเปนเหตใหตนทนการผลต หรอการด าเนนกจการตางๆ เพมสงขน ในการศกษาครงนจะท าการศกษาโดยใชการสมมตแบบจ าลองและตวแปร เพอท าการค านวณถงแนวโนมอตราการผลตทเพมขน ผลกระทบทางตรงและทางออม และกระบวนการผลตทางออมทเพมขน ดงตารางท 6.4 จากการค านวณกจกรรมทางเศรษฐกจทเกดขนในชมชนทมระบบผลตกระแสไฟฟาโดยใชเชอเพลงชวมวล โดยพจารณาจากการมสวนรวมในโครงการของชมชน ซงมทงการมสวนรวมโดยตรงและการมสวนรวมทางออม ท าใหเกดผลกระทบตอรายไดของประชาชนในทองถน 4 กจกรรมหลก คอ กจกรรมการจางงานในพนทแปลงเกษตร กจกรรมการแปรรปเชอเพลงชวมวล กจกรรมการขนสงวตถดบชวมวล และกจกรรมการใชจายสวนบคคลของแรงงาน ซงมมลคารวมผลกระทบทกกรณดงกลาว คอ 19,400,834.56 บาท/ป ส าหรบการสรางโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 kW โดยสามารถสรปผลกระทบทเกดขนทงหมดแสดงในตารางท 6.5


94


ตารางท 6.4 กรณการคดค านวณในแตละกจกรรม กจกรรมการจางงานในพนทแปลงเกษตร กรณ 2 ทโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต ตองใชเชอเพลงชวมวลเฉลย 11,319.04 โดยอตราคาจางแรงงานในการเกบรวบรวมเฉลย 100 บาท/ตน ฉะนน เงนทสะพดภายในทองถน คอประมาณ 1,131,904 บาทตอป หรอคดเปน 94,325.33 บาทตอเดอน กจกรรมการแปรรปเชอเพลงชวมวล ส าหรบโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต ซงตองการใชเชอเพลงชวมวลเฉลย 11,319.04 ตน และราคาชวมวลแปรรปพรอมใชเฉลยเทากบ 1,214 บาท/ตน ฉะนน รายไดเงนหมนเวยนทจะเกดขน = ปรมาณชวมวลทจะขาย 11,319.04 ตน ราคาทรบซอชวมวล 1,214 บาท/ตน = 13,741,314.56 บาท กจกรรมการขนสง คาขนสงของรถรบจางโดยคดเปน 3 บาท/ตนกโลเมตร และระยะทางในการขนสงชวมวลไปยงโรงไฟฟาชวมวลมระยะเทากบ 100 กโลเมตร ส าหรบโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต ใชชวมวล 11,319.04 ตน ฉะนน รายไดเงนหมนเวยนทจะเกดขน = (ปรมาณชวมวลทจะขาย 11,319.04 ตน) * (ราคาคาขนสงของรถรบจางโดยคดราคา 3 บาท/ตน กโลเมตร) * (ระยะทางในการขนสง100 กโลเมตร) = 3,395,712 บาท กจกรรมการใชจายสวนบคคลของแรงงาน ส าหรบโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต รายไดคาจางในพนทแปลงเกษตรของแรงงานทเกดขน = 94,325.33 บาท/เดอน = 1,131,904 บาท/ป เมอก าหนดสดสวน คาใชจายทพกและคาใชจายดานอาหาร คดเปน 30% ตอ 70% โดย คาใชจายทพก = 1,131,904 บาท/ป * 30%

= 339,571 บาท/ป ฉะนน ผลประโยชนจากรายไดคาทอยอาศย คอ 339,571 บาท/ป คาใชจายดานอาหาร = 1,131,904 บาท/ป * 70%

= 792,332 บาท/ป ฉะนน ผลประโยชนจากรายไดคาใชจายดานอาหาร คอ 792,332 บาท/ป ดงนน รายไดเศรษฐกจของชมชน กรณ ทโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต คอ 1,131,904 บาท/ป


95


ตารางท 6.5 ผลกระทบทางสงคมและเศรษฐกจทเกดขนของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน Gross impact

Biomass production ผลกระทบทางตรง สมมตฐาน คดเปนสดสวน มลคาผลกระทบ หมายเหต

อตราการจางงานในสวนทเกยวกบกระบวนการผลตไฟฟา

คาดวาเมอมการสรางโรงไฟฟาเกดขนจะมการจางงานในสวนคนงาน ผควบคมเครองจกร วศวกร ฯลฯ

- - ถอวารวมเปนตนทนของโครงการแลว

ผลกระทบทางออม แนวโนมการแปรรปเชอเพลงชวมวล คาดวาจะมการน าชว

มวลเหลอใชมาแปรรปเปนเชอเพลงเพมขนเพอใชเปนวตถดบชวมวลปอนสโรงไฟฟาชวมวล

กรณ ทโรงไฟฟาขนาด 1,200 กโลวตต ใชเชอเพลงชวมวล 11,319.04 ตน/ป

ทขนาดโรงไฟฟา 1,200 กโลวตต เทากบ 13,741,314.56 บาทตอป

-

อตราการจางงานในสวนทเกยวกบกระบวนการเตรยมเชอเพลงชวมวล

คาดวาอตราการจางงานเพมขนในสวนทเกยวกบกระบวนการเตรยมเชอเพลงชวมวล


ทขนาดโรงไฟฟา 1,200 กโลวตต เทากบ 1,131,904 บาทตอป

-

งานดานขนสงวตถดบชวมวล


ทขนาดโรงไฟฟา 250 กโลวตต เทากบ 3,395,712 บาท

-

แนวโนมดานทอยอาศยกบอตราการเชาอยอาศย

คาดวาอตราการเชาหองพกทอยอาศยทอยใกลเคยงโรงไฟฟาชวมวลจะเพมขนจากเดม 30%

ก าหนดสดสวน คาใชจายทพก: คาใชจายดานอาหาร คดเปน 30% ตอ 70%

ทขนาดโรงไฟฟา 1,200 กโลวตต เทากบ 339,571 บาทตอป

กรณโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต 1,131,904 บาท/ ป * 30%

รานคาและรานอาหารภายในชมชน รานคาและรานอาหารภายในชมชนจะมรายไดมากขน

ก าหนดสดสวน คาใชจายทพก: คาใชจายดานอาหาร คดเปน 30% ตอ 70%

ทขนาดโรงไฟฟา 1,200 กโลวตต เทากบ 792,332 บาท/ป

กรณโรงไฟฟา ชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต 1,131,904 บาท/ ป * 70%

ดงนนรายไดเศรษฐกจของชมชน รายไดเศรษฐกจของชมชนทคาดวาจะเพมขน

รายไดเศรษฐกจของชมชน กรณ ทโรงไฟฟา ชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต คอ 1,131,904 บาท/ป

มลคารวมทงหมด มลคารวมผลกระทบส าหรบโรงไฟฟาชวมวลขนาด 1,200 กโลวตต คอ 19,400,834.56 บาท/ป


96


6.3.2 สรปผลกระทบภายนอก จากการวเคราะหผลกระทบทเกดขนจากการสรางโรงไฟฟาชวมวล ซงมทงผลกระทบทเกดขนตอสงแวดลอม และผลกระทบทเกดขนตอสงคมในดานเศรษฐกจของชมชน กลาวคอ ผลกระทบทางสงแวดลอมทเกดขน ในดานกากของเสย (ถาน) ถอวาเปนสวนทสามารถสรางมลคาเพมใหกบชมชน สวนน าเสยจากระบบท าความสะอาดแกสสามารถบ าบดและน ากลบมาใชหมนเวยนในระบบไดจงไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม และมลพษทางอากาศทเกดขนจากการน าแกสเชอเพลงมาใชในเครองยนต เพอผลตกระแสไฟฟานน สามารถดดซบไดโดยตนพชท าใหชมชนมผลกระทบในทางบวกเพมขนจากการขายคารบอนเครดต ในสวนของผลกระทบทเกดขนตอสงคมเมอพจารณาดานเศรษฐกจของชมชนเปนหลกแลว พบวาจะเกดผลกระทบในเชงบวกตอชมชนในดานการมสวนรวมในโครงการ ทงทางตรงและทางออม อาทเชน เกดการสรางงานในชมชน และการสงเสรมการใชเศษวสดเหลอใชทางการเกษตรเพอเปนพลงงานชวมวล ท าใหเกดการพฒนาทางดานเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรตอสงแวดลอม จากผลกระทบทงหมดทเกดขนสามารถน ามาวเคราะหหาผลกระทบภายนอก และท าการวเคราะหในเชงเศรษฐศาสตร โดยพจารณาผลกระทบภายนอกทงทางดานบวกและดานลบ สรปไดวา ในกรณการสรางโรงไฟฟาชวมวลทมขนาดก าลงการผลต 1,200 kW นน จะเกดผลกระทบภายนอกสทธทเกดตอสงแวดลอม และเศรษฐกจและสงคม มลคากวา 19 ลานบาทตอป ซงเมอพจารณาเทยบกบการผลตกระแสไฟฟาทเกดขนแลวนน จะมคา External cost ทเกดขนเทากบ 2.88 บาทตอหนวยไฟฟาทผลตได ดงแสดงในตารางท 6.6


97


ตารางท 6.6 การวเคราะหผลกระทบภายนอกทขนาดก าลงการผลต 1,200 KW

ผลกระทบภายนอกทเกดขนสงผลตอ คาผลกระทบท

เปนบวก คาผลกระทบท

เปนลบ

สงแวดลอม

อากาศ - - น า - - กากของเสย - -

สงคมและเศรษฐกจ

รายไดการจางงานในพนทแปลงเกษตร

1,131,904 -

รายไดจากการแปรรปเชอเพลงชวมวล

13,741,314 -

รายไดจากกจกรรมการขนสงไมโตเรว

3,395,712 -

กจกรรมการใชจายสวนบคคล เชน คาทพกอาศย คาสาธารณปโภคอปโภค

1,131,904 -

รวม 19,400,834 - รวมคาผลกระทบสทธ 19,400,834

ดงนน คา External Cost = มลคาผลกระทบ (บาทตอป) / ก าลงการผลตทผลตได (kWhตอป) = 19,400,834/ 6,727,680 = 2.88 บาท / kWh


98


บทท 7 การประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน

7.1 บทน า 7.1.1 ความเปนมาของโครงการ กระทรวงพลงงาน ไดจดท าแผนการพฒนาพลงงานทดแทนและพลงงานทางเลอก หรอ Alternative Energy Development Plan (AEDP) เพอเปนการก าหนดกรอบและทศทางการพฒนาพลงงานทดแทนของประเทศ โดยมเปาหมายส าคญ คอ เพมสดสวนการใชพลงงานทดแทนใหไดอยางนอย รอยละ 25 ของการใชพลงงานขนสดทายของทงประเทศใน 10 ป (พ.ศ.2555 – 2564) โดยมวตถประสงคในการลดคาใชจายการน าเขาน ามนจากตางประเทศ ลดความเสยงจากการพงพากาซธรรมชาตในการผลตไฟฟาทมากเกนไป และลดปรมาณการปลอยกาซเรอนกระจก การสงเสรมใหมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนหรอทองถนตางๆ ถอเปนการสนบสนนแนวทางการสงเสรมใหมการใชพลงงานทดแทนตามเปาหมายทไดกลาวมาขางตน ดงนน โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง จงถอวาเปนกลไกหนงในการสนบสนนแผนยทธศาสตรดานพลงงานทดแทนได โดยนคมสรางตนเองนบวาเปนชมชนหนงซงเกดขนจากการสงเสรมของกรมพฒนาสงคมและสวสดการ ในการด าเนนการชวยเหลอและสงเคราะหราษฎรทเดอดรอนและยากจน ไมมทดนอยอาศย ตาม พ.ร.บ. จดทดนเพอการครองชพ พ.ศ. 2511 ในรปแบบ “นคมสรางตนเอง” โดยโครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง ไดมการคดเลอกนคมสรางตนเองจ านวน 12 แหง ทอยกระจายตามภมภาคตางๆทวประเทศ เพอท าการศกษาศกยภาพและความเปนไปไดในการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน จากนนท าการจดอนดบความพรอมเพอคดเลอกใหเหลอ 6 แหง เพอท าการศกษาความเปนไปได และความเหมาะสมของโครงการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชน ทงในดานเทคนควศวกรรม พลงงานไฟฟาทคาดวาจะผลตได อกทงการวเคราะหดานเศรษฐศาสตร ซงประกอบไปดวย การวเคราะหตนทน (Capital Cost) การวเคราะหความเปนไปไดทางดานการเงนของโครงการ การค านวณตนทนการผลตตอหนวยพลงงานไฟฟา และระยะเวลาคมทน พรอมทงการศกษาผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ทงนเพอใหไดขอมลส าหรบการพจารณาการลงทนกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในอนาคต และยงเปนการสงเสรมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนทกอใหเกดการจางงานท าใหมเงนหมนเวยนในชมชนเพมขน และสงผลใหชมชนมความเขมแขง สามารถพงพาตนเองไดอยางยงยน ผลการศกษาภายใต โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง ไดผลสรปวา นคมสรางตนเองกวลม นคมสรางตนเองล าน านาน นคมสรางตนเองลพบร นคมสรางตนเองพระพทธบาท นคมสรางตนเองล าตะคอง และนคมสรางตนเองพระแสง เปนนคมทมศกยภาพทจะสนบสนนและสงเสรมใหมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนหรอทองถนตางๆ ทงนพลงงานทดแทนทมศกยภาพคอ พลงงานทดแทนดานชวมวล ซงชวมวลเปนแหลงพลงงานทางเลอกทส าคญของประเทศไทย อยางไรกด ปญหาและผลกระทบตอสงแวดลอมและสขภาพของประชาชนยงถอเปนประเดนทส าคญ จ าเปนจะตองมมาตรการและแนวทางปองกนและควบคมผลกระทบตอสขภาพทด


99


การประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน (Initial Environmental Examination) ส าหรบ โครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวล จดท าขนเพอเปนแนวทางไปสการพฒนาโครงการสรางโรงไฟฟาจากเชอเพลงชวมวล ก าลงการผลตขนาด 1.2 เมกะวตต ในพนทนคมสรางตนเอง ภายใต โครงการสนบสนนเพอการศกษาความเปนไปไดของโครงการสถานผลตพลงงานสเขยว Distributed-Green-Generation: DGG (โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง) ซงสรปขอมลทเกยวของ ไดแก ขอมล โครงการโรงไฟฟาชวมวล (เทคโนโลยแกสซฟเคชน) รายงานมลพษสงแวดลอมทเกดขนจากการผลตไฟฟา มาตรการปองกน แกไข และตดตามตรวจสอบผลกระทบสงแวดลอม ส าหรบโรงไฟฟาชวมวล เพอเปนแนวทางปฏบตในการประกอบกจการผลตไฟฟาในอนาคต ทจะไมสงผลกระทบตอสงแวดลอม ความปลอดภย และชมชนในพนทใกลเคยงสถานประกอบกจการโรงไฟฟาชวมวลตอไป 7.1.2 วตถประสงคของโครงการ 1. เพอประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ( Initial Environmental Examination)ส าหรบโครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวล ก าลงการผลตขนาด 1.2 เมกะวตต ในพนทนคมสรางตนเอง 2. เพอสนบสนนและสงเสรมใหมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชนและทองถน ภายใต โครงการสนบสนนเพอการศกษาความเปน ไปไดของโครงการสถานผลตพลงงานสเขยว Distributed-Green-Generation: DGG (โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง) 7.1.3 ขอบเขตการด าเนนงาน การศกษาขอมลมลพษสงแวดลอมของโรงฟาชวมวล การประเมนผลกระทบตอสงแวดลอมเบองตนทเกดขนจากการด าเนนโครงการ และไดก าหนดมาตรการเพอลดหรอท าใหเกดผลกระทบตอสงแวดลอมนอยทสด โดยพจารณาถงผลกระทบทเกดขน ณ พนทตดตงระบบผลตกระแสไฟฟาจากชวมวล โดยแบงเปนระยะกอสราง ระยะด าเนนการ รวมทงมาตรการปองกนและมาตรการลดผลกระทบสงแวดลอม โดยครอบคลมทง 4 ดาน ดงน 1) ผลกระทบตอทรพยากรดานกายภาพ ไดแก (1) ภมประเทศและธรณวทยา (2) ภมอากาศและคณภาพอากาศ (3) เสยงและระดบเสยง (4) อทกวทยาน าผวดนและคณภาพน าผวดน (5) อทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดน (6) การชะลางพงทลาย 2) ผลกระทบตอทรพยากรดานชวภาพ ไดแก ทรพยากรชวภาพ ไดแก (1) นเวศวทยาบนบก (2) นเวศวทยาในน า

3) ผลกระทบตอคณคาการใชประโยชนของมนษย ไดแก (1) การใชประโยชนทดน (2) การใชน า (3) การใชไฟฟา (4) การคมนาคม (5) การก าจดกากของเสย 4) ผลกระทบตอคณภาพชวต ไดแก (1) เศรษฐกจและสงคม (2) สาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย และ (3) ทศนยภาพ


100


7.1.4 พนทศกษา โครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวล ขนาด 1.2 เมกะวตต ในพนทนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง 7.1.5 ระยะเวลาด าเนนการศกษา โครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวล ขนาด 1.2 เมกะวตต ในพนทนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง มระยะเวลาในการด าเนนการศกษาทงหมด 12 เดอน 7.2 รายละเอยดของโครงการ โครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวล ก าลงการผลตขนาด 1.2 เมกะวตต ในพนทนคมสรางตนเอง ท างานโดยใชเทคโนโลยแกสซฟเคชน ซงอาศยปฏกรยาอณหเคม ทท าการเปลยนเชอเพลงชวมวลทเปนของแขงไปเปนแกสเชอเพลง ทมองคประกอบ คอ แกสคารบอนมอนนอกไซด (CO) 18-22% แกสไฮโดรเจน (H2) 18-20% และแกสมเทน (CH4) 1-2% มคาความรอนเฉลย 4.5-5.5 เมกะจลตอลกบาศเมตร สามารถน าไปใชเปนเชอเพลงทดแทนน ามนปโตรเลยมหรอแกสธรรมชาตได โดยแกสเชอเพลงทผลตได เมอน ามาผานกระบวนการท าความสะอาดยางเหนยวและฝน (Tar and dust) และลดอณหภมแลว จะสามารถใชเปนเชอเพลงใหกบเครองยนตสนดาปภายในทเปนตนก าลงผลตกระแสไฟฟาได ซงสามารถใชไดกบเศษวสดเหลอใชทางการเกษตร (ชวมวล) ไดทกประเภท อาท เศษไม ทางและทะลายปาลม แกลบ กะลามะพราว ซงขาวโพด เหงามนส าปะหลง ฯลฯ จงเหมาะสมกบทกภาคของประเทศไทย โดยเทคโนโลยแกสซฟเคชนไดรบการยอมรบวาเปนเทคโนโลยทมความเหมาะสมกบชมชนของประเทศไทย เนองจากเปนเทคโนโลยทงายไมซบซอน เปนระบบผลตแกสเชอเพลงทมความดนต า (Low Pressure) ปลอดภย ไมมอนตราย แกสเชอเพลงทผลตไดสามารถน ามาใชผลตพลงงานไดโดยตรง โดยสงเขาเครองยนตสนดาปภายใน (Internal Combustion Engine) เพอผลตไฟฟา สามารถดแลรกษาโดยชางในทองถน นอกจากนเทคโนโลยแกสซฟเคชนยงสามารถรองรบวตถดบชวมวลไดหลากหลายชนด ยงไปกวานนเทคโนโลยนมจดดงดดทนาสนใจอยทการปลดปลอยมลพษสสงแวดลอมมอตราทต ามาก เมอเทยบกบเทคโนโลยการเผาไหมตรงทมกเกดแกสมลพษจากปลองเตาเผาในรปแบบตางๆ เชน SO2, NOx และสารประกอบอนทรยระเหย (Volatile Organic Compound) รวมทงโลหะหนกตางๆ ซงการลดมลพษอากาศดงกลาว จ าเปนตองใชเงนลงทนส าหรบระบบบ าบดมลพษอากาศทเพมสงขน (Medcalf et al.,1998 ; Klein, 2002) ในขณะเทคโนโลยแกสซฟเคชน ดวยสภาวะทมการควบคมปรมาณออกซเจนในสดสวนทต ากวาคาทท าใหเกดการเผาไหมทสมบรณ (Stoichiometric Fuel Air Ratio) เพอใหไดผลตภณฑซงเปนแกสเผาไหมได คอ CO, H2, CH4 จงมผลใหเหลอออกซเจนปรมาณนอยมากทจะไปท าปฏกรยาออกซเดชนกบธาต S และ N จงเปนผลใหเกด SO2 และ NOx ต า (Medcalf et al., 1998; Pinto et al., 2007) นอกจากนยง พบวา การน าเทคโนโลยแกสซฟเคชนไปใชกบชวมวลทมโลหะหนกปนเปอนสง (Cr, Mn, Cu, As, Cd และ Hg) โลหะหนกจะคงเหลออยในรปกากหรอเถาหนก (Bottom ash) เปนสวนใหญภายหลงปฏกรยาสนสดลง (Vervaeke et al., 2005) จากขอดของ เทคโนโลยการผลตแกสเชอเพลงหรอแกสซฟเคชน (Gasification) ดงกลาวท าใหพลงงานทผลตไดสามารถน าไปใชเปนพลงงานทดแทน สะดวก ลดปญหาดานมลพษสงแวดลอมมการลงทนดานระบบบ าบดมลพษนอยกวาเมอเทยบกบเทคโนโลยการเผาไหมตรง จงถกยอมรบวาเปนเทคโนโลยทเปนมตรกบสงแวดลอม โดยขอมลเทคโนโลยททางคณะผวจยน าเสนอ คอ เทคโนโลย Biomass


101


Gasification ชนด Open Top Downdraft Gasification โดยอางองจาก 2 แหลงขอมลเพอน ามาเปนกรณศกษา ประกอบไปดวย 1) ตนแบบโรงไฟฟาชวมวล “สรนาร” มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ขนาด 100 kW และ 2) โรงไฟฟาชวมวลของบรษท อ าพลฟดส จ ากด ขนาด 250 kW ซงมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารเปนทปรกษาออกแบบและกอสราง พรอมทงอางองขอมลทส าคญๆจากรายงานการวจย เรอง โรงไฟฟาตนแบบชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชนแบบครบวงจร (วรชย อาจหาญ และคณะ, 2551) โดยโรงไฟฟาชวมวล (เทคโนโลยแกสซฟเคชน) ชนด Open Top Downdraft Gasification มสวนประกอบหลก 3 สวน คอ 1) ระบบเตาผลตแกสชวมวล 2) ระบบท าความสะอาดแกส 3) ระบบผลตกระแสไฟฟา โดยการจดวางระบบ ดงแสดงใน รปท 7.1

รปท 7.1 แผนผงกระบวนการของโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลก มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

1) เตาผลตแกสชวมวล เตาผลตแกสชวมวลเปนชนด Open Top Downdraft Gasifier ภายนอกท าจากวสดโลหะมวนกลม ภายในบดวยฉนวนกนความรอนท าจากวสดทนความรอน ท าหนาทเกบรกษาอณหภมทไดจากการเผาไหมและลดการสญเสยความรอน ดานบนของเตาประกอบดวย Hopper Feeder รบเชอเพลงชวมวล และฝาปดท Seal ดวยน า ท าหนาทปองกนไมใหอากาศเขาเตาขณะ Shut down ระบบ ดานขางของเตาจะมทางเขาของอากาศหลายสวนเพอปอนอากาศและควบคมอากาศเขาสเตาส าหรบใชในการเผาไหม ดานลางของเตามระบบเกลยวล าลยงขเถาทไดจากการเผาไหมออกจากเตา สามารถควบคมระยะเวลาการล าเลยงขเถาออกได 2) ระบบท าความสะอาดแกส - Cyclone Collector เปนอปกรณแยกฝนหรออนภาคออกจากแกส - Water Scrubber and Chiller Scrubber เปนอปกรณดกฝนโดยใชละอองน า - ระบบบ าบดน าเสย แบบระบบปด ซงท าหนาทบ าบดน าจากชด Water Scrubber - Flocculation Tank ท าหนาทเปนถงบ าบดน าเพอท าใหฝนหรออนภาคจบตวกนเปนกอน - Buffer Tank เปนถงเกบน า/ พกน าเสย


102


- Biomass Filter Unit ท าหนาทดกความชน ฝนและอนภาคอนๆ โดยใชชวมวล - Bag Filter Unit ท าหนาทดกฝนหรออนภาคขนสดทายโดยใชถงกรอง (0.1 มลลเมตร) 3) ระบบผลตกระแสไฟฟา - Start Up Flare ท าหนาททดสอบการลกไหมของแกสเชอเพลง (Producer Gas) - Engine-generator Set เปนชดเครองยนตผลตไฟฟา - Control System ประกอบไปดวยตควบคมการท างานของอปกรณตางๆในระบบ 7.2.1 ขอมลโครงการ 1) พนทตงโครงการ จากกระบวนการพจารณาเลอกพนทตงโรงไฟฟาทเหมาะสมความสะดวกในการจดหาเชอเพลง สภาพแวดลอมและทรพยากรธรรมชาต รวมถง การยอมรบของชนชนในพนทตงโรงไฟฟา โดยใชกระบวนการการมสวนรวมของประชาชน โครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวลขนาด 1.2 MW (นคมสรางตนเองกวลม) ตงอย พกด 18๐ 25’ 22.48” และ 99๐ 34’ 11.07” ใกลบรเวณ ศนยสงเคราะหราษฏรประจ าหมบานศรไตรภม โดยวดจากต าแหนงทตงโครงการ ในรศม 1 กโลเมตร ดงแสดงในรปท 7.2


103


รศม 1 km

ส านกสง เขาพระยาเดนธง

โรงงานอตสาหกรรม

รศม 1 km

แหลงชมชน แหลงชมชน

ส านกงานนคมสรางตนเองล าน านาน รศม 1 km

แหลงชมชนและสถานทราชการ บานพกจอมพล ป.พบลยสงคราม

แหลงชมชนและสถานทราชการ

รศม 1 km

ศนยสงเคราะหราษ รประจ าหมบานศรไตรภม

วดศรไตรภม

รปท 7.2 บรเวณพนทตงโครงการสรางโรงไฟฟาชวมวลนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง


104


2) รายการเครองจกรและอปกรณของโครงการ ส าหรบรายการเครองจกรและอปกรณประกอบโรงไฟฟา, Gas Engine-Generator Set ขนาด 500 kW 3 ชด, อปกรณเชอมโยงไฟฟาเพอจ าหนาย และเครองใชส านกงานถกแสดงรายละเอยดไวในบทท 4 7.3 ขอมลเกยวกบมลพษสงแวดลอมทเกดขนจากโรงไฟฟาชวมวล เทคโนโลยแกสซฟเคชนถกยอมรบวา เปนเทคโนโลยการผลตพลงงานทมความเปนมตรกบสงแวดลอม สามารถน าไปใชเปนพลงงานทดแทนสะดวก (Bridgwater, 1994a; 1994b; Medcalf et al., 1998; Quaak et al., 1999; Stiegel et al., 2001; Marrero et al., 2003; Malkow, 2003; Belgiorno et al., 2003; Pinto et al., 2007) โดยผลตภณฑทไดจากกระบวนการนคอ กลมแกสเชอเพลงทประกอบไปดวย CO, H2 และ CH4 ซงในการน าแกสเชอเพลงมาใชงานมความจ าเปนทตองท าความสะอาดแกสกอน (Pre-treatment Gas) เพอปองกนความเสยหายทจะเกดขนตอระบบ และเครองยนตสนดาปภายในกรณของการน าแกสเชอเพลงไปใชผลตกระแสไฟฟาทเกดจากองคประกอบปนเปอนไดแก ทาร (Tars) ฝนขนาดเลก (dust) เปนตน การมระบบท าความสะอาดแกสเชอเพลงยงสามารถชวยเพมคาความรอนใหกบแกสเชอเพลงได และชวยปองกนมลพษทจะเกดขนตอสงแวดลอม ซงระบบท าความสะอาดแกสทน ามาใชจะขนอยกบเทคโนโลยทเลอก และวตถประสงคของการใชประโยชนแกสเชอเพลงดงกลาว (Bridgwater, 1994b) ทงน Belgiorno et al. (2003) ไดสรปมลพษและของเสย ทเกดจากกระบวนการแกสซฟเคชน ไวดงตอไปน 1) มลพษอากาศ (Air Pollution) การปลดปลอยมลพษทางอากาศของระบบแกสซฟเคชน ขนอยกบการตดตงอปกรณควบคมมลพษ และเครองยนตสนดาปภายในทน ามาใช Belgiorno et al. (2003) กลาววา ในกระบวนการเผาไหมเชอเพลงโดยตรง จะเกดออกไซดของไนโตรเจน (NOx) ออกไซดของซลเฟอร (SOx) และองคประกอบของไดออกซน (PCDD/F) สงกวากระบวนการแกสซฟเคชน แตอยางไรกตามในกระบวนการแกสซฟเคชนกจ าเปนทตองมระบบ Pre-treatment Gas เพอก าจดองคประกอบตาง ๆ ทอาจกอใหเกดมลภาวะได 2) ของเสยในรปของแขง (Solid Waste) ของเสยในรปของแขงทเกดจากกระบวนการแกสซฟเคชนจากการใชเชอเพลงชวมวล ไดแก ถาน ขเถา ซงจะเกดขนประมาณ 3-20% ของเชอเพลงทปอนสเตา โดยจะขนอยกบองคประกอบของเชอเพลงแตละชนด (Kirubakaran et al., 2007) หากเปนกรณทใชเชอเพลงกากของเสยจ าเปนตองน าเถาไปก าจดตอโดยการฝงกลบ เนองจากมโลหะหนกคงเหลออย หรอบางกรณอาจน าไปใชในอตสาหกรรม เชน ผงซเมนต (Belgiorno et al., 2003) 3) น าเสยทเกดจากระบบท าความสะอาดแกส (wastewater) สวนใหญเปนน าทเกดจากระบบสครบเบอร (scrubber และ condense scrubber) ซงน าเสยทเกดขนมทงมลสารทอยในรปทละลายน า และไมละลายน า มลสารในรปทละลายน า เชน Acetic Acid, Sulphur, Phenol, Oxygenated organic compounds เปนตน ส าหรบสวนทไมละลายน าสวนใหญคอองคประกอบของทาร (Tars) และของแขงแขวนลอย (Suspended Solid : SS) ดงนนน าเสยทเกดขนจะตองถกน าไปบ าบดอยางถกวธ (Belgiorno et al., 2003)


105


จากทไดกลาวขางตนเหนไดวามงานวจยตาง ๆ ของตางประเทศ ไดสนบสนนวาเทคโนโลย แกสซฟเคชนมความเปนมตรกบสงแวดลอม และมองคประกอบมลพษทจะปลดปลอยสสงแวดลอมนอย อยางไรกตามการมขอมลยนยนจะท าใหเกดความมนใจในการใชเทคโนโลยดงกลาวมากยงขน ดงนนจงไดสรปขอมลทเกยวของกบมลพษของโรงไฟฟาชวมวลในประเทศไทย เพอเปนขอมลสนบสนน ดงตอไปน 7.3.1 การศกษาปลอยมลพษและของเสยของโรงไฟฟาชวมวล (กรณศกษา - โรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน มหาวทยาลยสรนาร) โรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน มหาวทยาลยสรนารมสวนประกอบหลก 3 สวนคอ 1) ระบบเตาผลตแกสชวมวล 2) ระบบท าความสะอาดแกส 3) ระบบผลตกระแสไฟฟา โดยกรณศกษาโรงไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชนมหาวทยาลยสรนารทมการผลตไฟฟา โดยใชเทคโนโลยแกสซฟเคชน และใชเชอเพลงชวมวลคอ ไมกระถนยกษ ในการเดนระบบตอเนอง 1,000 ชวโมง ทขนาดก าลงการผลต 100 กโลวตต ซงไดมการศกษามลพษทเกดขนโดยม 3 ลกษณะ คอ 1) ของแขง คอ ขเถาทเกดขนในกระบวนการผลต 2) ของเหลว คอ น าเสยทเกดจากระบบท าความสะอาดแกส 3) แกส คอ แกสไอเสยจากเครองยนตผลตไฟฟา ซงมรายละเอยดตอไปน 1) ขเถาทเกดจากกระบวนการผลต ในกระบวนการแกสซฟเคชน จะมกากของเหลอ คอ เถาเกดขนเสมอ ทงนจะมปรมาณและสมบตแตกตางกนไปแลวแตชนดของเชอเพลงชวมวลและความสมบรณการเกดกระบวนการแกส ซฟเคชน งานวจยนไดสรปวาเถาของชวมวลสวนใหญจะมคณสมบตเปนถาน เพราะมคาความรอน และสดสวนคารบอนคงตวสง (%FC) โดยมคาอยในชวง 15-30 MJ/kg และ 60-90 % ตามล าดบ รวมถงมสดสวนสารระเหยต า (%VM) คอ 3-8 % ซงจะท าใหเกดควนนอย ดงนนจงสามารถน าไปใชเปนถานเชอเพลงได ขอมลดงแสดงในตารางท 7.1 ส าหรบธาตทเปนพษคอ S, Cl และโลหะหนก คงเหลออยในเถาในปรมาณทต ามาก ถงตรวจไมพบ (Not Detected) เนองจากองคประกอบเหลานมปรมาณต าอยแลวในตวเชอเพลงชวมวล นอกจากนยงพบวาไอโอดนนมเบอรของถานจากกะลามะพราว มคาคอนขางสงคอ 571.98 mg/g จงสามารถน าไปใชประโยชนเพอเปนถานกมมนตได (คณลกษณะของถานกมมนตทดมคาไอโอดนนมเบอร ประมาณ 750-800 mg/g) ขอมลดงแสดงตารางท 7.2


106


ตารางท 7.1 สมบตทางเคมของเถาทเกดขนจากเชอเพลงชวมวลชนดตางๆ Ash source Proximate Value Ultimate Value

%MC %VM %Ash %FC HHV, (kJ/kg)

%C %H %N %S %O

ไมกระถนยกษ 2.44 6.39 14.23 76.94 14.149 86.58 4.88 1.30 0.14 7.11 ไมยคาลปตส 0.15 7.03 8.55 84.27 29.818 39.65 5.913 0.497 0.083 53.857 เปลอกไมยคา 2.62 20.57 8.48 68.34 15.837 91.69 4.83 1.34 0.10 2.09 ไมยางพารา 5.20 10.43 10.10 74.27 28.721 74.4 1.6 1.3 3.42 19.29 ซงขาวโพด 1.03 10.00 7.64 81.33 29.288 83.05 4.34 1.69 0.02 10.90

แกลบ 1.07 1.12 61.82 35.99 12.774 82.42 3.45 1.55 4.06 8.53 กะลามะพราว 0.84 4.00 4.68 90.48 30.953 85.74 11.99 0.75 0.14 1.39

ทางปาลม 0.99 8.00 18.25 72.76 26.815 92.18 4.16 0.93 0.25 2.48 เหงามนส าปะหลง 3.44 8.07 22.49 66.00 15.138 67.4 1.7 1.7 2.28 26.85

เปลอกมนส าปะหลง 0.48 3.74 56.67 39.11 23.259 36.6 4.7 0.5 0.08 58.09

ตารางท 7.2 แสดงผลการวเคราะหองคประกอบสารพษ และคาไอโอดนนมเบอรของเถา

Ash source Ultimate Value Iodine No.

(mg/g) %Cl %Cu %Fe %Zn % Cd %Pb ไมกระถนยกษ 0.6660 0.0049 0.0980 0.0022 ND* ND* 201.08 ไมยคาลปตส 0.7670 0.0227 0.1814 0.0231 ND* 0.00270 318.18 เปลอกไมยคา 0.7400 0.0004 0.0044 0.0004 ND* ND* 157.30 ไมยางพารา 0.1050 0.0105 0.1440 0.0156 ND* 0.00120 302.38 ซงขาวโพด 0.9249 0.0048 0.2366 0.0068 ND* ND* 262.58

แกลบ 0.0743 0.0009 0.0173 0.0021 ND* 0.00004 166.20 กะลามะพราว 0.2290 0.0019 0.2947 0.0008 ND* ND* 571.98

ทางปาลม 0.8890 0.0006 0.0233 0.0008 ND* ND* 358.40 เหงามนส าปะหลง 0.1512 0.0103 1.0619 0.0195 ND* 0.00120 307.10

เปลอกมนส าปะหลง 0.1980 0.0075 1.2133 0.0179 ND* ND* 131.94

*หมายเหต: ND (Not Detected)

2) การศกษาคณภาพน าเสยทเกดขนจากระบบท าความสะอาดแกส ตนแบบโรงไฟฟาชวมวล “สรนาร” มระบบจดการน าเสยแบบปด (Closed-loop System) ซงเปนระบบทน าน าทใชแลวมาบ าบดโดยวธทางเคม (Chemical Treatment) โดยใชหลกการรวมตะกอน (Coagulation) เพอแยกมลสารออกจากน า และหมนเวยนน าไปใชใหม สวนตะกอนน าเสยจะถกน าไปก าจดตอไป ทงนพบวาระบบบ าบดน าเสยแบบปด จะมความสามารถในการบ าบดน าเสยไดตอเนองถงชวโมงท 330 จากนนคณภาพของน าทใชในระบบท าความสะอาดแกส จะอมตวดวยอนภาคตางๆ น าจงไมสามารถหมนเวยนใชในระบบไดอก จะตองมการหมนเวยนน าสะอาดเขาสระบบใหม เพอใหสามารถเดนระบบตอเนองได และเพอไมสงผลตอประสทธภาพของ Scrubber ทท าหนาทดกจบฝนและน ามนดน และจากขอมลผลการวเคราะหคณภาพน าทเกดจากการเดนระบบตอเนองถงทชวโมงท 330 สามารถจ าแนกสารมลพษในน าเสยได 2 กลม คอ1) กลมทกอใหเกดความสกปรกตอแหลงน าธรรมชาต ไดแก ของแขงแขวนลอย (TSS), ของแขงละลายน า (TDS), ของแขงทงหมด (TS), บโอด (BOD), ซโอด (COD), ไนโตรเจนทงหมดในรปทเคเอน (TKN) และ ไขมน (FOG) ซงถอเปนตวแปรทส าคญ เพราะ


107


หมายถงปรมาณสารอนทรยตาง ๆ ทจะถกปลดปลอยลงสแหลงน า ธรรมชาต สารอนทรยทเขมขนสงจะสงผลกระทบโดยตรงตอปรมาณออกซเจนละลายน า และสงมชวตทอาศยอยในแหลงน า 2) กลมทมความเปนพษ ไดแก Cd, Cu, Pb, Fe, Zn, HCN, Formaldehyde, H2S และ Phenols สามารถกอใหเกดความสกปรกตอแหลงน าทางธรรมชาต เปนอนตรายตอสขภาพของมนษย และอาจปนเปอนในระบบห วงโซอาหาร ผลการวเคราะหมลพษในรปน าเสยทเกดขนตอหนวยไฟฟาแสดงไวในตารางท 7.3 ตารางท 7.3 อตราการเกดของเสยทเกดในน าเสยตอหนวยไฟฟา

สารมลพษ ความเขมขนของสารมลพษ ทตกคางในน าเสย (g/hr)

อตราการเกดของเสยตอหนวยไฟฟา (g/kWh)

TSS 3.95 0.0628 TDS 57.62 0.9146 TS 61.58 0.9774

BOD 4.18 0.0664 COD 16.10 0.2556 TKN 22.61 0.3589 FOG 0.68 0.0109 Pb 0.01 0.0001

HCN 0.03 0.0005 H2S 0.03 0.0005

Phenols 0.52 0.0083 *หมายเหต: (CU, Mn, As, Ni, Ba, Cd = Not Detected)

อตราการเกดของเสยในน าเสยจะมคาสงในกลมท 1) เมอพจารณาความเขมขนของสารมลพษทตกคางในน าเสย เหนไดวา COD และ TKN มคาสง ดงนนน าเสยทเกดขนจ าเปนตองมการบ าบดกอนปลอยออกสส งแวดลอม เน องจากพาราม เตอรด งกล าวมศกยภาพทท าให เกดปฏก ร ยา Eutrophication ซงท าใหแหลงน าเสอมโทรมได ส าหรบกลมทมความเปนพษมคาต ามากถงตรวจไมพบ (Not Detected) 3) การศกษาคณภาพของแกสไอเสย การตรวจวดการปลดปลอยมลภาวะทางอากาศ โดยตรวจวดไอเสยทเกดจากเครองยนต (Engine and Generator Set) ในการทดสอบเดนระบบตอเนอง 120 ชวโมงของชวมวลแตละชนด ผลการตรวจวดแกสไอเสยของชวมวลทกชนดจะมคาใกลเคยงกน โดยแกสไอเสยจากเครองยนตทปลดปลอยออกมามคณภาพตามมาตรฐาน ทงนกพบวาอณหภมของไอเสยคอนขางสง คาประมาณ 550-690 0C ดงนนสามารถน าความรอนไปใชประโยชนในกจกรรมตางๆ ได โดยเฉพาะน าไปเปนแหลงความรอนในการอบแหงวตถดบ ทจะน ามาใชเปนเชอเพลง ซงผลการตรวจวเคราะหแกสไอเสยเฉลยท เกดจากจากเครองยนตผลตไฟฟาทเกดขนจากการเดนระบบตอเนอง 1,000 ชวโมง ทก าลงการผลต 63 kW พบวา SO2 และ NOx มคาอยในเกณฑมาตรฐาน ตามประกาศกระทรวงวทยาศาสตร เทคโนโลยและสงแวดลอม เลม 113 ตอนท 9 พ.ศ. 2539 ดงแสดงในตารางท 7.4


108


ตารางท 7.4 แกสมลพษทเกดจากโรงไฟฟาชวมวลเปรยบเทยบกบคามาตรฐาน แกสมลพษ ผลการวเคราะห คามาตรฐาน

Temperature (oC) 550-690 - CO2 (ppm) 3.983 - CO (ppm) 583.176 - SO2(ppm) ND* ≤20 ppm NO(ppm) 1.194 ∑(NOx) ≤120 ppm NO2(ppm) 62.381 ∑ (NOx) ≤120 ppm NOx(ppm) 63.581 ∑ (NOx) ≤120 ppm

*หมายเหต: ND (Not Detected) และจากผลการวเคราะหมลพษในรปแกสไอเสยทเกดขนตอหนวยไฟฟา แสดงไวใน ตารางท 7.5 พบวาอตราการปลดปลอยแกส CO2 มคาประมาณ 0.190 กโลกรมของคารบอนไดออกไซด-เทยบเทา ทงนเมอเปรยบเทยบกบการปลดปลอยมลพษของการผลตไฟฟา 1 กโลวตต-ชวโมง ของการไฟฟาฝายผลตแหงประเทศไทย ท ใช เชอเพลงถานหนและปโตรเลยม พบวา มการปลดปลอยคารบอนไดออกไซดสงกวาคอ 0.715 กโลกรมของคารบอนไดออกไซด-เทยบเทา โดยอางองจากฐานขอมลบญชรายการการผลตไฟฟารวมทงประเทศ (Life Cycle Inventory of Grid mix in Thailand) (TEI, 2003) ซงสามารถสงเสรมสโครงการการพฒนากลไกทสะอาด (Clean Development Mechanism; CDM) และการซอขายคารบอนเครดต (Carbon Credit) ไดในอนาคต ตารางท 7.5 อตราการเกดปลดปลอยมลพษในรปแกสไอเสยตอหนวยไฟฟา

แกสมลพษ ความเขมขนของแกสมลพษ

(g/Nm3)

อตราการเกดของเสยตอหนวยไฟฟา(1) (g/kWh)

CO 0.222 1.77 SO2 ND* ND* NO 0.00049 0.004 NO2 0.0039 0.31 CO2 23.918 190.35

*หมายเหต: ND (Not Detected) จากผลศกษาขางตนแสดงใหเหนวา โรงไฟฟาชวมวลทใชเทคโนโลยแกสซฟเคชนสามารถใชกบเชอเพลงชวมวลทกชนดของประเทศ เหมาะสมกบทกพนทและทกชมชนของประเทศไทย และเปนระบบการผลตพลงงานทดแทนในอนาคตมประสทธภาพ และไมเกดผลกระทบตอสงแวดลอม การน าเทคโนโลยแกสซฟเคชนมาผลตพลงงานไฟฟา นอกจากจะสามารถผลตพลงงานทดแทนส ารองใหกบประเทศไดแลว ยงจากสามารถลดผลกระทบสงแวดลอมเพราะปลดปลอยแกสเรอนกระจกต ากวา


109


เทคโนโลยของการผลตพลงงานไฟฟาในปจจบน และยงสามารถเพมผลตอบแทนใหกบโครงการไดหากรวมในโครงการกลไกการพฒนาทสะอาด หรอ Clean Development Mechanism (CDM) 7.3.2 การศกษาปลอยมลพษและของเสยของโรงไฟฟาชวมวล (โรงไฟฟาชวมวลขนาด 250 กโลวตต ของ บรษท อ าพลฟดส โพรเซสซง จ ากด) โรงไฟฟาชวมวลขนาด 250 กโลวตต ของ บรษท อ าพลฟดส โพรเซสซง จ ากด ภายใตการด าเนนงานและใชเทคโนโลย ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร ใชกะลามะพราว และใยมะพราว มาเปนเชอเพลง ซงเปนระบบการผลตไฟฟาควบคกบการผลตถานกมมนต ซงเดนระบบในเชงพาณชย รายละเอยดของระบบสรปไดดงน 1) ผลตกาซเชอเพลงสงเคราะหเพอไปใชประโยชนผลตไฟฟา กรณนไฟฟาทผลตไดจะถกน าไปใชกบเครองจกรและอปกรณในระบบ และคงเหลอก าลงการผลตเฉลยสทธเทากบ 164.38 กโลวตต สามารถผลตไฟฟาได 7,008 ชวโมง/ป (Plant Factor 0.8) หรอคดเปน 1,152,000 KWh/ป ในสวนนไฟฟาทผลตไดคดทดแทนการใชไฟฟาจากการไฟฟาสวนภมภาค ทงหมด โดยคาไฟฟาค านวณท 3.0 บาท/หนวย (คดเปนมลคาทผลตไฟฟาได ปรมาณ 3,456,000 บาท/ป) 2) ผลตกาซเชอเพลงสงเคราะหเพอไปใชประโยชนผลตความรอนใชในกระบวนการกระตนถานกมมนต ซงเปนกระบวนการสรางมลคาเพมของ ขเถา/ถานซงเปน By-product ของโรงไฟฟาชวมวล โดยพลงงานความรอนทผลตไดสทธ คอ 2,759,040 เมกะจลลตอป (กรณคดมลคาทดแทนน ามนเตาลตรละ 23 บาท คดเปนมลคาทผลตความรอนได ปรมาณ 1,627,112 บาท/ป) จากการท างาน 7,008 ชวโมง/ป (Plant Factor 0.8) สรปขอมลการตดตามและตรวจวดการจดการของเสยและมลพษ ของโรงไฟฟาชวมวลขนาด 250 กโลวตต ของ บรษท อ าพลฟดส โพรเซสซง จ ากด (ภายใตการด าเนนงานและเทคโนโลย ศนยความเปนเลศทางดานชวมวล มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร) พบวามลพษทเกดขน ทงน าเสย ถาน/เถา อากาศ และ เสยง เปนไปตามมาตรฐานกรมโรงงานอตสาหกรรม ก าหนด โดยสรปผลการทดสอบดานการจดการของเสย ดงตารางท 7.6


110


ตารางท 7.6 สรปผลการทดสอบดานการจดการของเสย แนวทางการจดการ ปรมาณทคาดการณ ขอมลทตรวจวดจรง

ระบบปรบสภาพน าเสย และหมนเวยนน า ใชสารปรบสภาพน าเสย Poly aluminum Chloride (PAC) โดยประมาณ 4 กก./วน Polymer Cation โดยประมาณ 1 กก./วน

(PAC) =3.60 kg/day Polymer = 0.03 kg/day NaOH = 2.56 kg/day

ระบบพกถานและเถา รองรบปรมาณถานและเถาได ประมาณ 24.57% ของวตถดบ (73.71 กก ถาน/ ชม)

รองรบถานได 73.71 กก ถาน/ ชม)

อากาศเสยทผานการบ าบดแลว -SO2 (mg/l) -NOX (mg/l)

ตามมาตรฐานกรมโรงงาน < 60 mg/l < 200 mg/l

SO2 (mg/l) = Not Detected NOX (mg/l) = 63.581

น าเสยทผานการบ าบดแลว -COD (mg/l) -pH -SS (mg/l) -TDS (mg/l)

ตามมาตรฐานกรมโรงงาน ไมเกน 120 mg/l 5-9 ไมเกน 50 mg/l ไมเกน 500 mg/l

101.2 mg/ 7.75 12.60 mg/l 55.11 mg/l

เสยง -MAX (dBA) -Avg. (dBA)

ตามมาตรฐานกรมโรงงาน 115 dBA 90 dBA (ระดบเสยงเฉลยตลอดเวลาการท างาน (TWA) ไมเกน 8 ชม.

97.5 dBA 87.3 dBA

หมายเหต : อางองขอมลจาก : รายงานการตดตามและตรวจวดการจดการของเสยและมลพษ ของโรงไฟฟาชวมวล ขนาด 250 กโลวตต บรษท อ าพลฟดส โพรเซสซง จ ากด

7.4 สภาพแวดลอมปจจบน 7.4.1 ขอมลทวไปของพนทโครงการ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง 1) ประวตความเปนมาและขอมลการจดตงนคม : นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง เปนราชการสวนกลางสงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จดตงและด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 12 เมษายน พ.ศ. 2512 โดยใชพนทปาสงวนแหงชาต แมทรายค า เนอท 23,315 ไร โดยมวตถประสงคคอ 1) เพอจดทดนใหแกราษฎรทอพยพจากเขตน าทวม เนองจากการสรางเขอนกวลม 2) เพอจดสรรทดนใหแกราษฎรทยากจน ไมมทดนท ากนไดเขาอยอาศยและประกอบอาชพ และ 3) เพอปองกนแกปญหาการบกรกปาสงวน 2) ประชากร : นคมสรางตนเองกวลม มประชากรเพศชาย 3,003 คน ประชากรเพศหญง 3,032 คน รวมทงหมด 6,035 คน (ขอมล เดอน ตลาคม 2555) 3) อาณาเขต : นคมสรางตนเองกวลมตงอยในจงหวดล าปาง ใน 1 อ าเภอ 2 ต าบล 17 หมบาน ไดแก ต าบลนคมพฒนา หม 1-14 และต าบลบญนาคพฒนา หม 6-8 อ าเภอเมองล าปาง พนทอยระหวางสองฟากฝงถนนสายล าปาง – แจหม ระหวางกโลเมตรท 14 – 16 โดยทศเหนอ จดกบสวนปาแมทรายค า ทศใต จดกบต าบลทงฝาย อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง ทศตะวนออก จดกบสวนปาแมทรายค า ต าบลบญนาคพฒนา ต าบลบานแลง อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง และทศตะวนตก จดกบต าบลตนธงชย อ าเภอเมองล าปาง จงหวดล าปาง 4) เศรษฐกจ สงคม และวฒนธรรม : สมาชกในนคมสรางตนเองกวลมประกอบอาชพ ท านา ท าสวน รอยละ 70% อาชพ รบจาง รอยละ 20% อาชพ รบราชการ รอยละ 5% และอาชพ อนๆ รอยละ 5% และสนคาเศรษฐกจของนคมสรางตนเองกวลม ไดแก หญาคาจกรสาน เหด และอนๆ ซงของเสยท


111


เกดขนจากการผลตสนคาเศรษฐกจนนมปรมาณนอย ไมสามารถน ามาใชในการประเมนศกยภาพดานการผลตพลงงานได

5) การสาธารณสขและโภชนาการ : การบรการดานสาธารณสขบรเวณรอบพนท จะมโรงพยาบาล 2 แหง คอ โรงพยาบาลศนยล าปางและโรงพยาบาลคายสรศกดมนตร และบรเวณใกลเคยงกบพนทโครงการ ณ ต าบลนคมพฒนา มโรงพยาบาลสงเสรมสขภาพต าบลนคมพฒนา 1 แหง 6) การทองเทยวและการผกผอนหยอนใจ : ส าหรบสถานททองเทยวและพกผอนหยอนใจ มสถานททองเทยวหลายแหง ทงการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม และการทองเทยวเชงธรรมชาต โดยเฉพาะการทองเทยวเชงศลปวฒนธรรม อาธเชน วดพระแกวดอนเตา วดเจดยซาวหลง วดปาฝาง วดไชยมงคล วดศรชม สถานปฏบตธรรม-มณฑป หลวงพอเกษม เขมโก ส านกสสานไตรลกษณ วดศรรองเมอง พพธภณฑบานยาแดง ศาลเจาพอหลกเมอง พระพทธนรโรคนตรายชยวฒนจตรทศ วดพระธาตมอนพญาแช วดพระธาตเสดจ และวดปงสนก สวนสถานททองเทยวเชงธรรมชาต อาธเชน เขอนกวลม สวนสาธารณหนองกระทง และอางเกบน าวงเสอ เปนตน สวนการทองเทยวเชงเศรษฐกจ มตลาดกาดกองตา(ตลาดจน) ฯลฯ 7.4.2 ทรพยากรสงแวดลอมทางกายภาพ 1) ธรณวทยาทวไป พนทจงหวดล าปางประกอบดวยเทอกเขาและทล มลอมรอบดวยเทอกเขาหรอแอง (Basin) ซงรองรบดวยสวนทเปนหนแขงอายตงแต ลานปจนถงตะกอนปจจบน แบงเปน 3 ประเภท คอ ตะกอนและหนตะกอน หนแปร และหนอคน ดงแสดงใน รปท 7.3 1.1) ตะกอนและหนตะกอน พนทจงหวดล าปางรอยละ 60 รองรบดวยตะกอนรวนและหนตะกอน ซงจ าแนกยอยเปนตะกอนรวน 3 หนวย และหนตะกอน 4 หนวย หนวย 1 ตะกอนทราย ดนเหนยว กรวดละเอยด หนวย 2 ตะกอนกรวด ทราย ลกรง หนวย 3 ตะกอนเศษหน กรวด ทราย ดนเหนยว หนวย 4 หนตะกอนชนดหนเคลย ถานหน หนวย 5 หนตะกอนชนดหนทราย หนวย 6 หนตะกอนชนดหนดนดาน หนวย 7 หนตะกอนชนดหนปน 1.2) หนแปร จงหวดล าปางพบหนแปรในบรเวณเทอกเขาสงดานตะวนตกรอยตอกบจงหวดล าพน ซงเปนบรเวณแนวสมผสกบหนแกรนต ครอบคลมพนทรอยละ 10-15 ของจงหวด หนวย 8 หนแปรชนดหนฟลไลต หนชนวนหนชสต และหนควอตไซต 1.3) หนอคน หนอคนรองรบพนทประมาณรอยละ 25-30 ของจงหวดล าปาง หนวย 10 หนภเขาไฟชนดหนไรไอไลต หนแอนดไซต หนวย 11 หนอคน แทรกซอนชนดหนแกรนต หนไดออไรต หนวย 12 หนอคนเบสก อลตราเบสกชนดหนบะซอลต หนไพรอกซไนต 2) ทรพยากรดน พนทศกษาโครงการฯในสวนของนคมสรางตนเองกวลม เปนพนทสงวนส าหรบกจการนคม ตงอยบรเวณ ต.นคมพฒนา อ.เมอง จ.ล าปาง ซงมพนทประมาณ 20 ไร จากการศกษาขอมลแผนท


112


ชดดน ของกรมพฒนาทดน พบวาดนบรเวณพนทศกษาประกอบไปดวยชดดนอยางนอย 5 ชดดน ดงแสดงไวใน ตารางท 7.7

ตารางท 7.7 ขอมลชดดนบรเวณพนทโครงการ (นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง) กลมชดดนท ลกษณะดน การใชประโยชน

48 เปนกลมชดดนทเกดจากวตถตนก าเนดดนพวกตะกอนล าน า หรอจากการผ พงสลายตวอย กบท หรอจากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาในระยะทางไมไกลนกของวสดเนอคอนขางหยาบ ทมาจากหนตะกอน หรอหนแปร เปนดนตน มการระบายน าด เนอดนบนสวนใหญเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนปนเศษหนหรอปนกรวด กรวดสวนใหญเปนหนกลมมน หรอเศษหนตางๆ ถาเปนดนปนเศษหน มกพบชนหนพนตนกวา 50 ซม. สดนเปนสน าตาล เหลองหรอแดง ดนมความอดมสมบณต า-ปานกลาง pH ประมาณ 5.5-6.0

ปาเตงรง/ปลกไมโตเรว

35 เกดจากตะกอนล าน า หรอวตถตนก าเนดทผพงสลายตวอกบท หรอ จากการสลายตวผพงแลวเคลอนยายมาทบถมของวสดเนอหยาบทสวนใหญมาจากหนตะกอน พบบรเวณทดอน เปฯดนลก มการระบายน าด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนรวนละเอยดทมเนอดนบนเปนดนรวนปนทราย สวนดนลางเปนดนรวนเหนยวปนทราย สน าตาล เหลอง หรอแดง ดนลางอาจพบจดประสตางๆ มความอดมสมบรณต า pH 4.5-5.5

ป ล ก พ ช ไ ร ม นส า ป ะหล ง อ อ ย ขาวโพด ถว

59 พบบรเวณทราบลมหรอ พนลางของเนนหรอหบเขา เปนหนวยผสมของดนหลายชนด ทเกดจากตะกอนล าน าพดพามาทบถมกน ดนทพบสวนใหญมการระบายน าคอนขางเลวถงเลวมาก มลกษณะและคณสมบตตางๆไมแนนอน ขนอยกบชนดของวตถตนก าเนดบรเวณนนๆ สวนมากมกอนกรวดและเศษหนปนอยในเนอดนดวย

ใชท านาหรอปลกผกในฤดแลง

62 ประกอบดวยพนทภเขาและเทอกเขาซงมความลาดชนมากกวารอยละ 35 ลกษณะและสมบตของดนทพบไมแนนอน มทงดนลกและดนตน มความอดมสมบรณแตกตางกนไป แลวแตชนดของวตถตนก าเนด มกมเศษหนหรอกอนหนโผลกระจดกระจายทวไป สวนใหญยงปกคลมดวยปาไมตางๆ

ไมควรใชประโยชนท า ง ก า ร เ ก ษ ต ร ควรอนรกษไวเปนพนทปา

33 เกดจากตะกอนล าน า บรเวณสนดนรมน าเกา เนนตะกอนรปพด หรอทราบตะกอนน าพา เปนดนลกมาก มการระบายน าด-ดปานกลาง เนอดนเปนพวกดนทรายแปงหรอดนรวนละเอยด สน าตาลหรอน าตาลปนแดง ในดนลางลกๆ อาจพบจดประสเทาและน าตาล อาจพบแรไมกาหรอกอนปนปนอยดวย ความอดมสมบรณปานกลาง pH 7.0-8.5

ปลกพชไร ขาวโพด ออย ฝาย ยาสบ


113


รปท 7.3 แผนทธรณวทยา จ าแนกชนดตะกอนและหน จ.ล าปาง (กรมทรพยากรธรณ)


114


7.4.3 ทรพยากรธรรมชาต 1) ภมอากาศ : มอากาศรอนอบอาวเกอบตลอดป ฤดรอน รอนจด และหนาวจดในฤดหนาว ป 2552 มอณหภมสงสด 42.30 องศาเซลเซยส ต าสด 13.0 องศาเซลเซยส ปรมาณน าฝนวดได 977 มลลเมตร ลกษณะภมอากาศ แบงออกไดเปน 3 ฤด คอ ฤดรอน เรมประมาณตนเดอน มนาคม จนถงกลางเดอน พฤษภาคม อากาศจะรอนอบอาว ชวงทมอากาศรอนทสด คอ เดอนเมษายน ฤดฝน เรมประมาณกลางเดอน พฤษภาคม จนถงเดอน ตลาคม และฤดหนาว เรมประมาณเดอน พฤศจกายน จนถงเดอน กมภาพนธ อากาศจะหนาวเยน ชวงทมอากาศหนาวจด คอ เดอนมกราคม 2) ขอมลการใชประโยชนทดน : นคมฯ มสภาพสวนใหญเปนพนทราบ มระบบชลประทานเพอท าการเกษตร มพนททงหมด 23,315 ไร แยกเปน 2 แบบ คอ พนทจดสรรได และพนทจดสรรไมได ดงน 2.1) พนทจดสรรได - ผงจดสรร 12,859 ไร

- ครอบครองเดม 2,852 ไร 2.2) พนทจดสรรไมได - ปาไมสวนกลาง 20% 1,114 ไร - ทสงวนไวเพอกจการนคม 1,104 ไร - ทสาธารณะประโยชนประเภทตางๆ 286 ไร 2.3) พนทเกษตร : จากการรวบรวมขอมลพนทเกษตรกรรม ชนดพช ปรมาณผลผลต พชเศรษฐกจของนคมฯ พบวา สมาชกนคมมการใชพนทเพอท าการเกษตร เชน ขาวนาป ถวเหลอง ขาวโพดเลยงสตว ขาวนาปรง พรกขหนเมดเลก 2.4) พนทปา : จากการรวบรวมขอมลพนทปาของนคม พบวา มพนทปาสวนกลาง 1,144-0-32 ไร 2.5) พนทแหลงน า : จากการรวบรวมขอมลพนทแหลงน าของนคมสรางตนเองกวลม พบวา มระบบชลประทานเพอท าการเกษตรภายในนคม มฝายน าลน 1 แหง บอบาดาล 3 แหง 2.6) พนทชมชน : จากการรวบรวมขอมลพนทชมชนของนคมสรางตนเองกวลม มพนทสงวนไวเพอกจการนคม โดยอนญาตใหสวนราชการและเอกชนขอใชประโยชน และจดสรรใหกบผลงทะเบยนคนจน 2.7) ขอมลการเลยงสตว : จากการลงพนทเกบขอมลการเลยงสตวของนคมสรางตนเองกวลม พบวา สมาชกนคมมการเลยงสตวเพอการบรโภคภายในครวเรอน และจ าหนายบางในบางครอบครว ในขอมลการเลยงสตวของนคมจงมประชากรสตวในปรมาณนอย 7.5 การประเมนผลกระทบสงแวดลอม จากการประเมนผลกระทบสงแวดลอมเบองตน พบวา โครงการโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลกจะไมกอใหเกดผลกระทบทรนแรงตอสงแวดลอมและชมชนทเกยวของ ยงไปกวานนยงเปนโครงการพฒนาเศรษฐกจและสงคมทเปนมตรกบสงแวดลอมและเหมาะสมกบชมชน อยางไรกตาม ขอแนะน าทส าคญจากการประเมนผลกระทบสงแวดลอม คอ ในการกอสรางและด าเนนการของโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลก จ าเปนตองมการจดการกระบวนการผลตทสอดคลองกบทรพยากรและผลผลตทางการเกษตรในทองถน


115


และการควบคมการปลอยของเสยและมลพษโดยเฉพาะทางอากาศและน า ตลอดจนกากของเสย เพอปองกนและลดผลกระทบตอสงแวดลอมและชมชนโดยรอบพนทโครงการ เปนการสงเสรมศกยภาพการพฒนาทองถนและน าไปสการพฒนาอยางยงยนโดยแทจรง อยางไรกตาม สามารถแยกพจารณารายละเอยดของลกษณะผลกระทบสงแวดลอมมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมรวมทงมาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอมส าหรบสงแวดลอมแตละประเภท ดงน 7.5.1 ผลกระทบตอทรพยากรดานกายภาพ (1) ภมประเทศและธรณวทยา

(1.1) ระยะกอสราง ผลกระทบสงแวดลอม

กจกรรมการกอสรางโรงไฟฟาชวมวลฯจะมทงการกองวสด การตงอปกรณ และการกอสรางโครงสรางตางๆ ในบรเวณทถกเลอกใหเปนพนทโครงการ จงถอวาผลกระทบตอภมประเทศและธรณวทยาในระยะกอสรางมนยส าคญระดบต า

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ออกแบบโครงสรางการปรบแตงพนทและวธการกอสรางตามความเหมาะสมกบสภาพภมประเทศ โดยท าใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมประเทศในพนทโครงการนอยทสด

(1.2) ระยะด าเนนการ ผลกระทบสงแวดลอม

กจกรรมทงการผลตไฟฟาโดยชวมวลและการพฒนาเชอเพลงชวมวลด าเนนการในระดบพนดน โดยอาจมการปรบระดบและสภาพพนดนในบรเวณโรงไฟฟาชวมวลฯ และแปลงปลกไมโตเรวบางตามความเหมาะสม ในขณะทไมมกจกรรมใดทรบกวนสภาพทางธรณวทยา จงถอวาผลกระทบตอภมประเทศและธรณวทยาในระยะด าเนนการมนยส าคญระดบต า (2) ภมอากาศและคณภาพอากาศ

(2.1) ระยะกอสราง ผลกระทบสงแวดลอม

กจกรรมการกอสรางทกอใหเกดการฟงกระจายของฝนละออง (TSP) ไดแก การขดเปดหนาดน การถมดนและทราย การบดอดพน เปนตน ซงฝนละอองจากการกอสรางสวนใหญเปนฝนขนาดใหญกวา 10 ไมครอน จงปลวออกไปไกลไมเกน 100 เมตรจากพนทกอสรางและฝนเหลานมขนาดใหญเกนกวาทจะสามารถเขาถงทางเดนหายใจสวนใน (ตงแตคอลงไป) ของมนษยไดผลกระทบทเกดขนจงเปนอาการระคายเคองผวหนง ตา จมก เปนตน โดยไมรนแรงถงระดบทท าใหเกดโรคทางเดนหายใจตางๆ ไอเสยทเกดขนทงจากยานพาหนะขนสงวสดและจากเครองจกรทใชในการกอสรางมองคประกอบหลกคอ แกสคารบอนมอนอกออกไซด (CO) และออกไซดของไนโตรเจน (NOx) โดยจะมปรมาณมากขนในบรเวณการกอสราง ตามปรมาณและความถในการใชยานพาหนะและเครองจกรในพนทกอสรางซงเครองยนตเบนซนจะมการปลอย CO และ NOx 13.11 และ 18.28 mg/km ตามล าดบ ในขณะทเครองยนต NGV จะมการปลอย CO และ NOx 0.3 และ 19 mg/km ตามล าดบ อยางไรกตามปรมาณยานพาหนะและมลสารทเพมขนจะไมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงของสภาพภมอากาศในทองถน


116


ดงนนจงพจารณาไดวา ผลกระทบตอภมอากาศและคณภาพอากาศในระยะกอสรางมนยส าคญต า มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม

- ฉดพรมน าในบรเวณกอสราง ลางลอยานพาหนะทกครงทออกจากพนทกอสราง ปดคลมกองวสดบนยานพาหนะส าหรบขนสงวสดกอสรางและจ ากดความเรวของยานพาหนะทเขา-ออกพนทกอสรางใหไมเกน 30 km/hr เพอปองกนการฟงกระจายของฝน

- ตรวจสอบสภาพเครองจกรและยานพาหนะและปรบปรงใหอยในสภาพดเสมอ เพอลดการปลอยมลสารระหวางการเผาไหมเครองยนต

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดปรมาณฝนละอองแขวนลอย (TSP, PM10) ในพนทกอสรางและพนทออนไหว ไดแก โรงเรยน สถานอนามย ตลาด วด ในรศม 1 กโลเมตรรอบพนทกอสราง เปนจ านวนความถ 1 ครงระหวางมการกอสราง (2.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม จากขอมลการวดปรมาณฝนละอองแขวนลอย (TSP) จากเครองผลตไฟฟาโดยวธ Biomass Gasification ของตนแบบโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน ด าเนนการโดยมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร สามารถประเมนไดวาโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลก ก าลงการผลต 1.2 MW ทใช (1) ไมกระถนยกษ (2) ไมยคาลปตส เปนแหลงพลงงาน กอใหเกด TSP ประมาณ (1) 76.2 mg/m3, (2) 38 mg/m3 ตามล าดบ ซงไมเกนคามาตรฐานของสารเจอปนในอากาศทปลอยจากการเผาไหมชวมวล (ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ป พ.ศ. 2549 เรอง ก าหนดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศทละลายออกจากโรงงาน) ทยนยอมใหม TSP ไมเกน 320 mg/m3 จากขอมลการวดปรมาณแกสคารบอนมอนอกไซด (CO) และออกไซดของไนโตรเจน (NOx) ซงเปนองคประกอบในไอเสยจากเครองผลตไฟฟาโดยวธ Biomass Gasification ของตนแบบโรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลกส าหรบชมชน ด าเนนการโดยมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร สามารถประเมนไดวา โรงงานไฟฟาชวมวลขนาดเลก ก าลงการผลต 1.2 MW โดยเฉลยของเชอเพลงชวมวลทกชนดกอใหเกด CO ประมาณ 8,064 ppm และ NOx ประมาณ 471 ppm ซงเกนคามาตรฐานของสารเจอปนในอากาศทปลอยจากการเผาไหมชวมวล(ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ป พ.ศ. 2549 เรอง ก าหนดคาปรมาณของสารเจอปนในอากาศทละลายออกจากโรงงาน) ทยนยอมใหม CO และ NOx ไมเกน 690 ppm และ 200 ppm ตามล าดบ อยางไรกตามปรมาณมลสารเหลานจะไมสงผลใหเกดการเปลยนแปลงภมอากาศในทองถน ปรมาณมลสารทางอากาศตางๆทประเมนไดมทมาจากการค านวณเปรยบ เทยบกบขอมลจากการด าเนนการผลตกระแสไฟฟาจากชวมวลในระดบหองปฏบตการดงนนมลสารจากการผลตจรงซงตองใชอปกรณและกรรมวธทมประสทธภาพสงกวาจงควรมปรมาณต ากวาน

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ในกระบวนการผลตจะตองมการตดตงอปกรณทมประสทธภาพสงเพอควบคมปรมาณมลสารทางอากาศกอนปลอยไอเสยสอากาศใหอยในระดบมาตรฐานก าหนด


117


มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดปรมาณ TSP, CO, NOx จากไอเสยของโรงงานและในบรรยากาศโดยรอบโรงงานและในชมชน ส าหรบในชมชนจะก าหนดใหพนทออนไหว (โรงเรยน วด ตลาด สถานอนามย) ทอยรอบพนทโครงการในรศม 5 km เปนสถานตรวจวด ดวยความถปละ 2 ครง (3) ระดบเสยง (3.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม กจกรรมการกอสรางโดยเฉพาะการขนสงอปกรณ การท างานของเครองจกรกลหนก และการขดเจาะและตอกเสาเขม ในบางครงอาจจะท าใหระดบเสยงรอบพนทกอสรางดงเกนคามาตรฐานก าหนด (70 dB(A)) ของระดบเสยงทวไป (Leq 24 ชวโมง) (ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2548 เรอง ก าหนดคาระดบเสยงการรบกวนและระดบเสยงทเกดจากการประกอบกจการโรงงาน) ซงพนททจะไดรบผลกระทบคอพนทออนไหว ไดแก วด โรงเรยน สถานอนามย ในรศม 5 กโลเมตรรอบโครงการ จงถอวาผลกระทบตอระดบเสยงในระยะกอสรางมนยส าคญปานกลาง

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ใชวธการ อปกรณและเครองมอ ทท าใหเกดเสยงนอยทสด โดยมการสรางแนวกนเสยงไวรอบพนทกอสราง โดยในกรณทมการกจกรรมทท าใหเกดเสยงมากจะตองแจงใหชมชนทราบลวงหนา 1 อาทตย

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดระดบเสยงในพนทประกอบกจกรรม (Leq 8 ชวโมง) ในพนทโครงการ และตรวจวดระดบเสยงทวไป (Leq 24 ชวโมง) และระดบเสยงสงสด (Lmax) ในพนทออนไหว (โรงเรยน วด ตลาด สถานอนามย) ทอยรอบพนทกอสรางในรศม 5 กโลเมตร เปนจ านวนความถ 1 ครงระหวางมการกอสราง (3.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม เครองก าเนดไฟฟาซงมเสยงดงมากทสดในกระบวนการผลตไฟฟาชวมวล (ประมาณ 95 dB(A)) จะอยในหองเครองยนตซงเปนหองเกบเสยง ท าใหการด าเนนการของโรงไฟฟาจะไมกอใหเกดเสยงดงเกนคามาตรฐานก าหนด (70 dB(A)) จงถอวาผลกระทบตอระดบเสยงในระยะด าเนนการมนยส าคญต า

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม การปลกตนไมรอบพนทโรงไฟฟาสามารถเปนก าแพงกนเสยงได สวนในพนทบรเวณทมเสยงดงมาก ตองจดหาอปกรณปองกนเสยงหรอก าหนดระยะเวลาท างานทเหมาะสมใหแกคนงาน

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดระดบเสยงในพนทประกอบกจกรรม (Leq 8 ชวโมง) ในพนทโครงการ และตรวจวดระดบเสยงทวไป (Leq 24 ชวโมง) และระดบเสยงสงสด (Lmax) ในพนทออนไหว (โรงเรยน วด ตลาด สถานอนามย) ทอยรอบพนทโครงการในรศม 1 กโลเมตร ดวยความถปละ 2 ครง (4) อทกวทยาน าผวดนและคณภาพน าผวดน (4.1) ระยะกอสราง


118


ผลกระทบสงแวดลอม กจกรรมการกอสรางอนไดแกการปรบพนทท าใหเกดดนโคลน และอาจมการ ชะลางลงสแหลงน าใกลเคยง นอกจากน น าทงจากบานพกคนงานทระบายลงสแหลงน าใกลเคยงมโอกาสเปลยนแปลงคณภาพน าในแหลงน านน จงถอวาผลกระทบตออทกวทยาน าผวดนและคณภาพน าในระยะกอสรางมนยส าคญปานกลาง อยางไรกตาม ผลกระทบนสามารถปองกนไดดวยการจดการการกอสรางทด

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม สรางคนดนรอบพนทกอสรางเพอเปนแนวกนไมใหตะกอนดนถกพดพาลงสแหลงน าใกลเคยง และจดการน าทงจากบานพกคนงานอยางเหมาะสม

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดอณหภม ความเปนกรดเปนดาง (pH) ออกซเจนละลาย (DO) ความตองการออกซเจนทางเคม (COD) ความตองการออกซเจนทางชวเคม (BOD) ของแขงแขวนลอย (SS) ของแขงละลายทงหมด (TDS) น ามนและไขมน (FOG) ไนโตรเจนทงหมด (TKN) ไนเตรทไนโตรเจน ฟอสเฟตทงหมด โคลฟอรมทงหมด และฟคลโคลฟอรม ในแหลงน าผวดนทอยรอบพนทโครงการในรศม 1 กโลเมตร เปนจ านวนความถ 1 ครงระหวางทมการกอสราง (4.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม โรงงานไฟฟาจะถกออกแบบใหด าเนนการผลตตอเนองเปนเวลา 330 ชวโมง โดยจะมการใชน าและระบายน าทงออกโรงงานเปนปรมาณ 200 m3 ในทกชวงเวลา 330 ชวโมง (ประมาณ 13 วน) ดงกลาว และจากผลการตรวจวดน าเสยทเกดจากการผลตไฟฟาทใชไมกระถนยกษเปนชวมวล ของโรงงานผลตไฟฟาชวมวลฯ มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร โดยมการผลตตอเนอง 1,000 ชวโมง ท าใหสามารถประเมนไดวา การด าเนนโครงการจะท าใหเกดน าทงทมคาความเปนกรดเปนดา ง (pH) 7.5 ของแขงทงหมด (TSS) 165.9 mg/l ความตองการออกซเจนทางเคม (COD) 1,169 mg/l ความตองการออกซเจนทางชวเคม (BOD) 170.4 mg/l ไนโตรเจนทงหมด (TKN) 104 mg/l และไขมนและน ามน (FOG) 21 mg/l จะเหนวาคาทเกนมาตรฐานคณภาพน าทง (ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2539 เรอง ก าหนดคณลกษณะน าทงทระบายออกจากโรงงานอตสาหกรรม) ไดแก COD (ไมเกน 120 mg/l) BOD (ไมเกน 20 mg/l) TKN (ไมเกน 100 mg/l) และ FOG (ไมเกน 5 mg/l) แสดงวาในการผลตจรง โรงงานไฟฟาควรใหความส าคญกบการควบคมปรมาณ COD,BOD และ FOG ในน าทงใหอยในคามาตรฐานก าหนด เพอควบคมปรมาณมลสารในน าดงทกลาวถงในตอนตน โครงการอาจพจารณาตดตงกระบวนการบ าบดน าทงเพมเตม (จากโรงงานตนแบบของมหาวทยาลยเทคโนโลย สรนาร) ซงควรจะเปนกระบวนการบ าบดทางกายภาพ เชน ระบบทรายกรอง เพอความงายตอการดแลและใหเหมาะสมกบบรเวณทตงโครงการจาก การประเมนสรปไดวาผลกระทบ ตออทกวทยาและคณภาพน าผวดนในระยะด าเนนการมนยส าคญสง อยางไรกตามปรมาณมลสารทางน าตางๆ ทประเมนไดมทมาจากการเปรยบเทยบกบขอมลจากการด าเนนการผลตกระแสไฟฟาจากชวมวลในระดบหองปฏบตการ โดยมการเดนระบบการผลตตอเนองเปนเวลานานถง 1,000 ชวโมง ดงนนมลสารจากการผลตจรงซงตองใชอปกรณและกรรมวธทมประสทธภาพสงกวาและมการเดนระบบการผลตตอเนองเปนเวลาสนกวา (330 ชวโมง) จงควรมปรมาณต ากวาน


119


มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม มระบบบ าบดน าเสยทมประสทธภาพ

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดอณหภม ความเปนกรดเปนดาง (pH) ออกซเจนละลาย (DO) ความตองการออกซเจนทางเคม (COD) ความตองการออกซเจนทางชวเคม (BOD) ของแขงแขวนลอย (SS) ของแขงละลายทงหมด (TDS) น ามนและไขมน (FOG) ไนโตรเจนทงหมด (TKN) ไนเตรทไนโตรเจน ฟอสเฟตทงหมด โคลฟอรมทงหมด และฟคลโคลฟอรม ในแหลงน าผวดนทอยรอบพนทโครงการในรศม 5 กโลเมตร ดวยความถปละ 2 ครง (ในฤดฝนและฤดแลง) (5) อทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดน (5.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม กจกรรมการกอสรางจะสงผลกระทบตอสภาพอทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดนนอยมาก


การด าเนนการผลตไฟฟาจากชวมวลจะสงผลกระทบตอสภาพอทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดนนอยมาก (6) การชะลางพงทลาย (6.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม กจกรรมการกอสรางอนไดแกการปรบพนทท าใหเกดดนโคลน และอาจมการชะลางลงสแหลงน าใกลเคยง อยางไรกตาม ผลกระทบนสามารถปองกนไดดวยการจดการการกอสรางทด และผลกระทบนจะไมมนยส าคญทจะท าใหเกดการพงทลายของพนดน (6.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม การด าเนนการผลตไฟฟาจากชวมวลจะสงผลกระทบใหเกดการชะลางพงทลายนอยมาก 7.5.2 ผลกระทบตอทรพยากรดานชวภาพ (1) นเวศวทยาบนบก (1.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม เนองจากบรเวณพนทไมไดอยในเขตพนทอนรกษใดๆ สตวทพบในพนทบรเวณใกลเคยงโดยรอบไมไดเปนสตวทหายากหรอใกลสญพนธ สวนใหญเปนสตวจ าพวกนก แมลง และอนๆ ทพบเหนโดยทวๆ ไป จากกจกรรมในระยะกอสรางซงมเสยงและการสนสะเทอนทอาจรบกวนตอสตวทอยโดยรอบพนทกอสราง ถอวาผลกระทบตอระบบนเวศและสตวในระยะกอสรางมนยส าคญปานกลาง

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม มการจดการทดส าหรบของเสยและมลพษ โดยเฉพาะเสยง ทเกดขนระหวางการกอสราง


120



การด าเนนโครงการสงเสรมใหมการปรบปรงและพฒนาชวมวลในชมชน รวมทงการปลกปาไมโตเรว ในขณะทมมลพษดานตางๆ ทงจากไอเสย น าเสย และกากของเสยจากกระบวนการผลต จ าเปนตองไดรบการควบคมใหอยในระดบมาตรฐานทยอมรบได จงถอวาผลกระทบตอระบบนเวศและสตวในระยะด าเนนการมนยส าคญปานกลาง

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม มการจดการทดส าหรบของเสยและมลพษดานตางๆ ทเกดขนระหวางการด าเนนการ (2) นเวศวทยาในน า (2.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม น าทงจากกจกรรมการกอสรางซงประกอบดวยตะกอนขนาดใหญ ความขนและความสกปรกในรปอนทรยสาร อาจสงผลตอคณภาพน าผวดนรอบพนทโครงการและสงผลไปยงระบบนเวศวทยาในแหลงน านนๆ

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม เชนเดยวกบดานคณภาพน าผวดน

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ตรวจวดแพลงกตอนและสตวหนาดนพรอมกบการตรวจวดคณภาพน าในแหลงน าผวดนทเกยวของกบโครงการ ตามแผนการตดตามตรวจสอบคณภาพน าผวดน (2.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม น าทงจากกจกรรมการผลตไฟฟาชวมวล ซงประกอบดวย ส COD ,BOD และFOG ทมคาสง อาจสงผลตอคณภาพน าผวดนรอบพนทโครงการและสงผลไปยงระบบนเวศวทยาในแหลงน านนๆ

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม เชนเดยวกบดานคณภาพน าผวดน มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม

ตรวจวดแพลงกตอนและสตวหนาดนพรอมกบการตรวจวดคณภาพน าในแหลงน าผวดนทเกยวของกบโครงการ ตามแผนการตดตามตรวจสอบคณภาพน าผวดน 7.5.3 ผลกระทบตอคณคาการใชประโยชนของมนษย (1) การใชประโยชนทดน (1.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม กจกรรมการกอสรางจะเกดขนในพนทโครงการ ซงการเปลยนแปลงทเกดขนในพนทโครงการไดแกการเปลยนแปลงของพนทส าหรบใชเพาะปลกตนไม และพนทบางสวนของชมชนตองถกปรบสภาพส าหรบการกอสรางเปนโรงไฟฟา อยางไรกตามการกอสร างจะไมสงผลกระทบตอลกษณะการใชประโยชนทดนนอกบรเวณโครงการ


121



การเปลยนแปลงหรอพฒนาสภาพการใชประโยชนทดนในพนทโครงการเปลยนจากการเพาะปลกอยางเดยวหรอทดนวางเปลา เปนการเพาะปลกรวมกบอตสาหกรรมซงใชวตถดบคอผลผลตจากการปลกไมโตเรว และจะสงผลใหมการจดการการเพาะปลกไดอยางมประสทธภาพและเปนระบบมากขน สวนการใชประโยชนทดนในชมชนอาจไดรบอทธพลสวนหนงจากการด าเนนโครงการถาหากแผนพฒนาชมชนพจารณาใหเกดความสอดคลองกบการพฒนาโครงการ ซงขนอยกบนโยบายและการตดสนใจของชมชนเอง (2) การใชน า (2.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม ในระหวางกอสรางหากการชะลางตะกอนดนและน าเสยจากบานพกคนงานไมไดรบการควบคมทดพอ ยอมเกดผลกระทบตอการใชน าในแหลงน าผวดนทรองรบการชะลางและน าเสยเหลานนเชนเดยวกบผลกระทบดานคณภาพน า

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ใชมาตรการเดยวกนกบมาตรการดานคณภาพน าผวดนส าหรบปองกนหรอลดผลกระทบตอการใชน าของชมชน (2.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม การด าเนนโครงการจะมความตองการใชน าสะอาดเพอใชในกระบวนการผลตในอตรา 200 m3 ในทก 13 วน (5,310 m3 ตอป) จงมความจ าเปนทโครงการตองจดหาหรอผลตน าสะอาดใหเพยงพอกบการใชงาน และหากน าเสยจากกระบวนการผลตไมไดรบการควบคมทดพอ ยอมเกดผลกระทบตอการใชน าในแหลงน าผวดนทรองรบน าเสยนนเชนเดยวกบผลกระทบดานคณภาพน า

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ตองมการวางแผนจดหาน าใชทมปรมาณเพยงพอกบความตองการ จากแหลงน าทใกลทสดและดวยวธการทมประสทธภาพมากทสด ตลอดจนใชมาตรการเดยวกนกบมาตรการดานคณภาพน าผวดนส าหรบปองกนหรอลดผลกระทบตอการใชน าของชมชน

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ใชมาตรการเดยวกนกบมาตรการดานคณภาพน าผวดนเพอตดตามตรวจสอบผลกระทบตอการใชน าของชมชน (3) การใชไฟฟา (3.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม การกอสรางจะพจารณาใชพลงงานไฟฟาจากแหลงทมศกยภาพในการจายกระแสไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการใชงาน คาดวาจะสงผลกระทบนอยมากตอการใชไฟฟาในชมชน


122



โครงการจะผลตกระแสไฟฟาใหกบชมชน เปนการเพมเสถยรภาพในการใชไฟฟาของชมชน จงถอวาเปนผลกระทบในเชงบวก (4) การคมนาคม (4.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม การกอสรางจะท าใหมปรมาณรถเขา-ออกพนทโครงการเปนจ านวนมากขน กอใหเกดผลกระทบตอความคลองตวในการคมนาคมบนเสนทางทเกยวของ รวมทงในพนทชมชน อยางไรกตาม เนองจากเปนการกอสรางโครงการขนาดเลก ผลกระทบตอการคมนาคมในระยะกอสรางจงถอวามนยส าคญต า (4.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม โดยทวไปลกษณะการด าเนนการของโรงไฟฟาจะไมมการขนสงหรอการจราจรเขา -ออกพนทโรงงานมากนก จงเหนไดวาผลกระทบตอการคมนาคมในระยะด าเนนการจงถอวามนยส าคญต า (5) การก าจดกากของเสย (5.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม กากของเสยจากการกอสรางจ าแนกออกเปนเศษวสดกอสรางและขยะจากคนงานกอสราง โดยจะมการประสานงานกบหนวยงานเกบขยะมลฝอยในชมชนเพอใหมการเกบ รวบรวม ขนถาย และท าลาย กากของเสยตางๆ อยางเหมาะสมและถกสขลกษณะ ผลกระทบดานการก าจดกากของเสยในระยะกอสรางจงถอวามนยส าคญต า (5.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม กากของเสยจากโรงงานไฟฟาชวมวลสวนใหญเปนเถา ซงจากการศกษาเถาจากโรงไฟฟาชวมวลฯ ของมหาวทยาลยเทคโนโลยสรนารพบวา เถาทเกดขนมปรมาณโลหะหนกต ามากหรอตรวจไมพบเลย มคาความรอนและสดสวนคารบอนสง ซงมคณสมบตเหมาะสมทจะน าไปใชประโยชนอยางอนได เชน การใชเปนถานเชอเพลง การผลตเปนสารดดซบ หรอการน าไปท าเปนวสดปรบปรงดน อยางไรกตามเมอพจารณาองคประกอบของเถาทไมเปนอนตรายสรปไดวาผลกระทบดานการก าจดกากของเสยในระยะด าเนนการถอวามนยส าคญต า 7.5.4 ผลกระทบตอคณภาพชวต (1) เศรษฐกจและสงคม (1.1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม จ านวนคนทเพมขนในชมชนจากกจกรรมการกอสราง มแนวโนมทจะสงผลใหเศรษฐกจในชมชนดขน โดยเฉพาะจากการคาขาย การกอสราง และรานอาหาร เปนตน อยางไรอาจมผลกระทบทาง


123


สงคมเกดขนเลกนอยในชมชน เนองจากการเขามาอยอาศยหรอประกอบอาชพในพนทของคนตางถน อาจสงผลตอการเปลยนแปลงในการแบงกลมในชมชน กฎระเบยบและความสงบเรยบรอยของชมชน (1.2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม กระแสไฟฟาทผลตจากโรงไฟฟาชวมวล หากมปรมาณเกนระดบความตองการของชมชน จะสามารถขายใหกบทางการหรอชมชนอนได ซงอาจสงผลตอตนทนการผลตและอตราคาไฟฟาทต าลงส าหรบชมชน ในขณะทมการจางงานในชมชน ถอวาเปนผลกระทบในเชงบวกตอเศรษฐกจ อยางไรกตามลกษณะชมชนจะมการเปลยนแปลงจากสงคมการเกษตรไปเปนสงคมการเกษตรผสมผสานกบอตสาหกรรมการเกษตร 7.5.5 สาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย (1) ระยะกอสราง

ผลกระทบสงแวดลอม ผลกระทบดานสาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย อาจจะเกดในพนทกอสราง เชน ปญหาเกยวกบน าอปโภคบรโภค สขา ขยะมลฝอย ความเจบปวยหรอบาดเจบระหวางท างาน ความสะอาดในทพกอาศยและสภาพแวดลอม เปนตน

มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ก าหนดมาตรการส าหรบการจดการพนทกอสรางทเหมาะสมตามหลกสาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย และด าเนนการตามอยางเครงครด (2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม โรงงานมการปลอยมลสารทางอากาศและน า และเปนกระบวนการผลตทใชพลงงานสง อาจสงผลกระทบตอสาธารณสข อาชวอนามยและปลอดภย รวมทงมโอกาสใหเกดอบตเหตขนได ซงถาหากโรงงานมระบบควบคมมลพษอากาศ มลพษน า และกากของเสย และมาตรการดานความปลอดภยทดและไดรบการด าเนนการตามอยางเครงครด จะชวยลดผลกระทบเหลานนได มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม ก าหนดมาตรการส าหรบการจดการพนทกอสรางทเหมาะสมตามหลกสาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย และด าเนนการตามอยางเครงครด

มาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม รวบรวมและวเคราะหขอมลการเจบปวยและเกดอบตเหตทงในพนทโรงงานและชมชน จากหนวยงานทเกยวของเปนประจ าทกป 7.5.6 ทศนยภาพ (1) ระยะกอสราง ผลกระทบสงแวดลอม การกอสรางด าเนนการในพนททไดคดเลอกจากชมชนแลว จงจะไมสงผลกระทบตอทศนยภาพโดยรวมของชมชนและพนทส าหรบปลกปาอยางมนยส าคญ


124


มาตรการปองกน แกไข และลดผลกระทบสงแวดลอม เลอกทตงโรงงานไฟฟาทเปนทยอมรบจากชมชนในดานความสวยงามและความสอดคลองกบแผนพฒนาทางกายภาพของชมชน (2) ระยะด าเนนการ

ผลกระทบสงแวดลอม โรงงานตงอยในพนทสเขยว ในขณะทการปลกปาเพอปอนโรงไฟฟาเปนการเพมพนทสเขยวใหแกชมชน ถอวาเปนผลกระทบในเชงบวกทางดานทศนยภาพ 7.5.7 การรบฟงความคดเหนของประชาชนและผมสวนไดเสย การส ารวจทศนคตและความคดเหนของชมชนทมตอโครงการนน จดท าเพอสรางกระบวนการมสวนรวมของประชาชนและผมสวนไดเสยตงแตขนตอนเรมวางแผนพฒนาโครงการ และเพอรบฟงความคดเหนและขอเสนอแนะของประชาชนและผมสวนไดเสย และน ามาพจารณาก าหนดแผนการด าเนนงานหรอมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมและมาตรการตดตามตรวจสอบผลกระทบสงแวดลอมทอาจเกดขนใหสอดคลองกบสภาพพนท โดยทางโครงการไดน าเสนอขอมลตางๆ ไวในบทท 8 การศกษาการมสวนรวมชองชมชน 7.6 มาตรการดานสงแวดลอม สรปผลกระทบสงแวดลอมทส าคญ มาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม และมาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม ดงตารางท 7.8 ตารางท 7.8 สรปผลกระทบสงแวดลอมทส าคญ มาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม และมาตรการตดตามตรวจสอบคณภาพสงแวดลอม

ลกษณะผลกระทบสงแวดลอม มาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอม

มาตรการตดตามตรวจสอบ คณภาพสงแวดลอม

(1) ภมประเทศและธรณวทยา (1.1) ระยะกอสราง การปรบแตงพนดน การกองวสด การตงอปกรณ และการกอสรางโครงสรางตางๆ จะไมสงผลกระทบทมนยส าคญตอสภาพภมประเทศและธรณวทยาโดยรวมของพนทโครงการและบรเวณโดยรอบ

มาตรการ ออกแบบโครงสราง และเลอกวธการปรบแตงพนทและกอสราง ทเหมาะสมกบลกษณะของพนทเดม เพอใหเกดการเปลยนแปลงสภาพภมประเทศในพนทโครงการนอยทสด ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

ไมม

(1.2) ระยะด าเนนการ การด าเนนการของโรงไฟฟาและการพฒนาชวมวลอาจมการปรบระดบและสภาพพนดนในพนทโครงการบางตามความเหมาะสม แตจะไมสงผลกระทบทมนยส าคญตอภมประเทศโดยรวม และจะไมมกจกรรมใดทรบกวนสภาพทางธรณวทยา

ไมม ไมม

(2) ภมอากาศและคณภาพอากาศ (2.1) ระยะกอสราง


125




- กจกรรมการกอสรางกอใหเกดการฟง

กระจายของฝนละออง (TSP) ซงสวน

ใหญมขนาดใหญกวา 10 ไมครอน จง

ปลวออกไปไกลไมเกน 100 เมตรจาก

พนทกอสราง และ ไมท าใหเกดโรค

เกยวกบระบบทางเดนหายใจ

- บรเวณกอสรางโครงการอาจไดรบ

ผลกระทบจากไอเสยของพาหนะและ

เครองจกรทใชในการขนสงวสดและ

กอสราง อยางไรกปรมาณพาหนะและ

มลสารทเพมขนจะไมสงผลใหเกดการ

เปลยนแปลงของสภาพภมอากาศและ

คณภาพอากาศในทองถนอยางม

นยส าคญ

มาตรการ

- ฉดพรมน าในบรเวณกอสราง ลางลอ

ยานพาหนะทกครงทออกจากพนท

กอสราง ปดคลมกองวสดบน

ยานพาหนะส าหรบขนสงวสดกอสราง

และจ ากดความเรวของยานพาหนะท

เขา-ออกพนทกอสรางใหไมเกน 30

กโลเมตร/ชวโมง เพอปองกนการฟง

กระจายของฝน

- ตรวจสอบสภาพเครองจกรและ

ยานพาหนะและปรบปรงใหอยในสภาพ

ดเสมอ เพอลดการปลอยมลสาร

ระหวางการเผาไหมเครองยนต ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง


- ตวแปรทตรวจวด: ปรมาณฝนละออง

แขวนลอย (TSP, PM10) ในอากาศ

- สถานตรวจวด: พนทกอสราง และ

พนทออนไหวทอยในรศม 1 กโลเมตร

รอบพนทกอสราง

- ความถในการตรวจวด: 1 ครง ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

(2.2) ระยะด าเนนการ

- ไอเสยจากกระบวนการทใช (1) ไม

กระถนยกษ (2) ไมยคาลปตส เปน

แหลงพลงงาน กอใหเกดฝนละออง

(TSP) ประมาณ (1) 76.2 mg/m3, (2)

38 mg/m3 ตามล าดบ ซงจะไมเกนคา

มาตรฐานของสารเจอปนในอากาศท

ปลอยจากการเผาไหมชวมวล (320

mg/m3 ตามประกาศกระทรวง

อตสาหกรรม ป พ.ศ. 2549)

- ไอเสยจากกระบวนการจากการใช

เชอเพลงทกชนดโดยเฉลยจะมแกส

คารบอนมอนอกไซด (CO) ประมาณ

8,064 ppm และออกไซดของ

ไนโตรเจน (NOx) ประมาณ 471 ppm

เกนคามาตรฐานของสารเจอปนใน

อากาศทปลอยจากการเผาไหมชวมวล

(ยนยอมใหม CO และ NOx ไมเกน 690

ppm และ 200 ppm ตามล าดบ ตาม

ประกาศกระทรวงอตสาหกรรม ป พ.ศ.

มาตรการ ในกระบวนการผลตจะตองมการตดตงอปกรณทมประสทธภาพสงเพอควบคมปรมาณมลสารทางอากาศกอนปลอยไอเสยสอากาศใหอยในระดบมาตรฐานก าหนด ผรบผดชอบ โครงการฯ


- ตวแปรทตรวจวด: ปรมาณฝนละออง

แขวนลอย (TSP, PM10) แกส

คารบอนมอนอกไซด (CO) และ

ออกไซดของไนโตรเจน (NOx)

- สถานตรวจวด: พนทกอสราง และ

พนทออนไหวทอยในรศม 5 กโลเมตร

รอบพนทโครงการ

- ความถในการตรวจวด: 6 เดอน/ครง ผรบผดชอบ โครงการฯ


126




2549)

- ปรมาณมลสารตางๆ ทประเมนไดมทมา

จากการค านวณเปรยบเทยบกบขอมล

จากการด าเนนการผลตกระแสไฟฟา

จากชวมวลในระดบหองปฏบตการ มล

สารจากการผลตจรงซงตองใชอปกรณ

และกรรมวธทมประสทธภาพมากกวา

จงควรมปรมาณต ากวาน (3) ระดบเสยง (3.1) ระยะกอสราง ในบางครงกจกรรมการกอสรางอาจจะท าใหระดบเสยงรอบพนทกอสรางดงเกนคามาตรฐานก าหนด (70 dB(A)) ของระดบเสยงทวไป (Leq 24 ชวโมง) (ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม พ.ศ. 2548) ถอวาผลกระทบดานระดบเสยงจากโครงการมนยส าคญปานกลาง

มาตรการ ใชวธการ อปกรณและเครองมอ ทท าใหเกดเสยงนอยทสด โดยมการสรางแนวกนเสยงไวรอบพนทกอสราง โดยในกรณทมการกจกรรมทท าใหเกดเสยงมากจะตองแจงใหชมชน ทราบลวงหนา 1 อาทตย ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

มาตรการ - ตวแปรและสถานทตรวจวด: ระดบ

เสยงในพนทประกอบกจกรรม (Leq 8 ชวโมง) ในพนทโครงการ ระดบเสยงทวไป (Leq 24 ชวโมง) และ

- ระดบเสยงสงสด (Lmax) ในพนทออนไหวทอยในรศม 5 กโลเมตร รอบพนทกอสรางความถในการตรวจวด: 1 ครง

ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

(3.3) ระยะด าเนนการ เครองก าเนดไฟฟาซงมเสยงดงมากทสดในกระบวนการผลตไฟฟาชวมวล (ประมาณ 95 dB(A)) จะอยในหองเครองยนตซงเปนหองเกบเสยง ท าใหการด าเนนการของโรงไฟฟาจากชวมวลจะไมกอใหเกดเสยงดงเกนคามาตรฐานก าหนด (70 dB(A))

มาตรการ ปลกตนไมรอบพนทโรงงาน จะเปนก าแพงกนเสยงได สวนในพนทโรงงานบรเวณทมเสยงดงมาก ตองจดหาอปกรณปองกนเสยงหรอก าหนดระยะเวลาท างานทเหมาะสมใหแกคนงาน ผรบผดชอบ โครงการฯ


- ตวแปรและสถานทตรวจวด: ระดบ

เสยงในพนทประกอบกจกรรม (Leq 8

ชวโมง) ในพนทโครงการ ระดบเสยง

ทวไป (Leq 24 ชวโมง) และระดบเสยง

สงสด (Lmax) ในพนทออนไหวทอยใน

รศม 1 กโลเมตรรอบพนทกอสราง

- ความถในการตรวจวด: 6 เดอน/ครง ผรบผดชอบ โครงการฯ

(4) อทกวทยาน าผวดนและคณภาพ น าผวดน

(4.1) ระยะกอสราง


127




กจกรรมการกอสรางอาจท าใหเกดการชะลางดนตะกอนลงสแหลงน าใกลเคยง นอกจากน น าทงจากบานพกคนงานทระบายลงสแหลงน าใกลเคยงมโอกาสเปลยนแปลงคณภาพน าในแหลงน านน จงถอวาผลกระทบตออทกวทยาน าผวดนและคณภาพน าในระยะกอสรางมนยส าคญปานกลาง

มาตรการ สรางคนดนรอบพนทกอสรางเพอเปนแนวกนไมใหตะกอนดนถกพดพาลงสแหลงน าใกลเคยง และจดการน าทงจากบานพกคนงานอยางเหมาะสม ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

มาตรการ - ตวแปรทตรวจวด: อณหภม ความเปน

กรดเปนดาง (pH) ออกซเจนละลาย (DO) ความตองการออกซเจนทางเคม (COD) ความตองการออกซเจนทางชวเคม (BOD) ของแขงแขวนลอย (SS) ของแขงละลายทงหมด (TDS) น ามนและไขมน (FOG) ไนโตรเจนทงหมด (TKN) ไนเตรทไนโตรเจน ฟอสเฟตทงหมด โคลฟอรมทงหมด

และฟคลโคลฟอรม - สถานทตรวจวด: แหลงน าผวดนทอย

รอบพนทกอสรางในรศม 1 กโลเมตร - ความถทตรวจวด: 1 ครง ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง


- โรงงานไฟฟาจะมการใชน าและระบาย

น าทงออกโรงงานเปนปรมาณ 200

m3 ในทกชวงเวลา 330 ชวโมง

(ประมาณ 13 วน)

- น าทงจากการผลตไฟฟาชวมวลขนาด

ก าลงการผลต 1.2 MW มคาความ

เปนกรดเปนดาง (pH) 7.5 ของแขง

ทงหมด (TSS) 165.9 mg/l ความ

ตองการออกซเจนทางเคม (COD)

1,169 mg/l ความตองการออกซเจน

ทางชวเคม (BOD) 170.4 mg/l

ไนโตรเจนทงหมด (TKN) 104 mg/l

และไขมนและน ามน (FOG) 21 mg/l

l คาทเกนมาตรฐานคณภาพน าทง

(ตามประกาศกระทรวงอตสาหกรรม

พ.ศ. 2539) ไดแก COD (ไมเกน 120

mg/l) BOD (ไมเกน 20 mg/l) TKN

(ไมเกน 100 mg/l) และ FOG (ไม

เกน 5 mg/l)

- ปรมาณมลสารตางๆ ทประเมนไดม

ทมาจากการค านวณเปรยบเทยบกบ

ขอมลจากการด าเนนการผลต

มาตรการ มระบบบ าบดน าเสยทมประสทธภาพ ผรบผดชอบ โครงการฯ

มาตรการ - ตวแปรทตรวจวด: อณหภม ความเปน

กรดเปนดาง (pH) ออกซเจนละลาย (DO) ความตองการออกซเจนทางเคม (COD) ความตองการออกซเจนทางชวเคม (BOD) ของแขงแขวนลอย (SS) ของแขงละลายทงหมด (TDS) น ามนและไขมน (FOG) ไนโตรเจนทงหมด (TKN) ไนเตรทไนโตรเจน ฟอสเฟตทงหมด โคลฟอรมทงหมด และฟคลโคลฟอรม

- สถานทตรวจวด: แหลงน าผวดนทอยรอบพนทโครงการในรศม 5 กโลเมตร

- ความถทตรวจวด: ปละ 2 ครง (ฤดฝนและฤดแลง)

ผรบผดชอบ โครงการฯ


128




กระแสไฟฟาจากชวมวลในระดบ หองปฏบตการ มลสารจากการผลตจรงซงตองใชอปกรณและกรรมวธทมประสทธภาพมากกวาจงควรมปรมาณต ากวาน อยางไรกตาม ถอวาผลกระทบตออทกวทยาและคณภาพน าผวดนในระยะด าเนนการมนยส าคญสง

(5) อทกวทยาน าใตดนและคณภาพ น าใตดน

(5.1) ระยะกอสราง กจกรรมการกอสรางจะสงผลกระทบตอสภาพอทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดนนอยมาก

ไมม ไมม

(5.2) ระยะด าเนนการ การด าเนนการผลตไฟฟาจากชวมวลจะสงผลกระทบตอสภาพอทกวทยาน าใตดนและคณภาพน าใตดนนอยมาก

ไมม ไมม

(6) การชะลางและพงทลาย (6.1) ระยะกอสราง กจกรรมการกอสรางอนไดแกการปรบพนทท าใหเกดดนโคลน และอาจมการชะลางลงสแหลงน าใกลเคยง อยางไรกตามผลกระทบนจะไมมนยส าคญทจะท าใหเกดการพงทลายของพนดน

มาตรการ มการจดการการกอสรางทด ผรบผดชอบ โครงการฯ

ไมม

(6.2) ระยะด าเนนการ การด าเนนการผลตไฟฟาจากชวมวลจะสงผลกระทบใหเกดการชะลางพงทลายนอยมาก

ไมม ไมม

(7) นเวศวทยาบนบก (7.1) ระยะกอสราง กจกรรมซงมเสยงและการสนสะเทอนทอาจรบกวนตอสตวทอยโดยรอบพนทกอสราง ถอวาผลกระทบตอระบบนเวศและสตวในระยะกอสรางมนยส าคญปานกลาง

มาตรการ การจดการทดส าหรบของเสยและมลพษ โดยเฉพาะเสยง ทเกดขนระหวางการกอสราง ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

ไมม


การด าเนนโครงการสงเสรมใหมการปรบปรงและพฒนาชวมวลในชมชน รวมทงการปลกปาไมโตเรว ในขณะทมมลพษดานตางๆ ทงจากไอเสย น าเสย และกากของเสยจากกระบวนการผลต จ าเปนตองไดรบการควบคมใหอยในระดบมาตรฐานท

มาตรการ เหมอนมาตรการปองกนและแกไขผลกระทบสงแวดลอมดานคณภาพน าผวดน ผรบผดชอบ โครงการฯ

ไมม


129




ยอมรบได จงถอวาผลกระทบตอระบบนเวศและสตวในระยะด าเนนการมนยส าคญปานกลาง (8) นเวศวทยาในน า (8.1) ระยะกอสราง น าทงจากกจกรรมการกอสราง ซงประกอบดวยตะกอนขนาดใหญ ความขน และความสกปรกในรปอนทรยสาร อาจสงผลตอคณภาพน าผวดนรอบพนทโครงการและสงผลไปยงระบบนเวศวทยาในแหลงน านนๆ

มาตรการ เชนเดยวกบดานคณภาพน าผวดน ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

มาตรการ - ตวแปรทตรวจวด: ชนดและปรมาณ

แพลงกตอนและสตวหนาดน - สถานทตรวจวด: แหลงน าผวดนทอย

รอบพนทกอสรางในรศม 1 กโลเมตร - ความถทตรวจวด: 1 ครง ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

(8.2) ระยะด าเนนการ น าทงจากกจกรรมการผลตไฟฟาชวมวล ซงประกอบดวย ส COD BOD และFOG ทมคาสง อาจสงผลตอคณภาพน าผวดนรอบพนทโครงการและสงผลไปยงระบบนเวศวทยาในแหลงน านนๆ

มาตรการ เชนเดยวกบดานคณภาพน าผวดน ผรบผดชอบ โครงการฯ

มาตรการ - ตวแปรทตรวจวด: ชนดและปรมาณ

แพลงกตอนและสตวหนาดน - สถานทตรวจวด: แหลงน าผวดนทอย

รอบพนทกอสรางในรศม 5 กโลเมตร - ความถทตรวจวด: ปละ 2 ครง (ฤดฝน

และฤดแลง) ผรบผดชอบ โครงการฯ

(9) การใชประโยชนทดน (9.1) ระยะกอสราง กจกรรมการกอสรางจะเกดขนในพนทโครงการ ซงการเปลยนแปลงทเกดขนในพนทโครงการไดแกการเปลยนแปลงของพนทส าหรบใชเพาะปลกตนไม เนองจากพนทบางสวนของชมชนตองถกปรบสภาพส าหรบการกอสรางเปนโรงไฟฟา อยางไรกตามการกอสรางจะไมสงผลกระทบตอลกษณะการใชประโยชนทดนนอกบรเวณโครงการ

ไมม ไมม

(9.2) ระยะด าเนนการ การเปลยนแปลงหรอพฒนาสภาพการใชประโยชนทดนในพนทโครงการเปลยนจากการเพาะปลกอยางเดยวหรอทดนวางเปลา เปนการเพาะปลกรวมกบอตสาหกรรมซงใชวตถดบคอผลผลตจากการปลกไมโตเรว และจะสงผลใหมการจดการการเพาะปลกไดอยางมประสทธภาพและเปนระบบมากขน

ไมม ไมม

(10) การใชน า (10.1) ระยะกอสราง


130




- ในระหวางกอสรางหากการชะลาง

ตะกอนดนและน าเสยจากบานพก

คนงานไมไดรบการควบคมทดพอ ยอม

เกดผลกระทบตอการใชน าในแหลงน า

ผวดนทรองรบการชะลางและน าเสย

เหลานน


- การด าเนนโครงการจะมความตอง การ

ใชน าสะอาดเพอใชในกระบวน การผลต

ในอตรา 200 m3 ในทก 13 วน หรอ

5,310 m3 ตอป จงมความจ า เปนท

โครงการตองจดหาหรอผลตน าสะอาด

ใหเพยงพอกบการใชงาน และหากน า

เสยจากกระบวนการผลตไมไดรบการ

ควบคมทดพอ ยอมเกด ผลกระทบตอ

การใชน าในแหลงน าผวดนทรองรบน า

เสยนนเชนเดยว กบผลกระทบดาน

คณภาพน า

มาตรการ มการจดการการควบคมการใชน าทด ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง และ โครงการฯ มาตรการ มการวางแผนจดหาน าใชทมปรมาณเพยงพอกบความตองการ จากแหลงน าทใกลทสดและดวยวธการทมประสทธภาพมากทสด ตลอดจนใชมาตรการเดยวกนกบมาตรการดาน คณภาพน าผวดนส าหรบปองกนหรอลดผลกระทบตอการใชน าของชมชนผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง และ โครงการฯ

ไมม มาตรการ ใชมาตรการเดยวกนกบมาตรการดานคณภาพน าผวดน ผรบผดชอบ โครงการฯ

(11) การใชไฟฟา (11.1) ระยะกอสราง การกอสรางจะพจารณาใชพลงงานไฟฟาจากแหลงทมศกยภาพในการจายกระแสไฟฟาใหเพยงพอตอความตองการใชงาน คาดวาจะสงผลกระทบนอยมากตอการใชไฟฟาในชมชน

ไมม ไมม

(11.2) ระยะด าเนนการ โครงการจะผลตกระแสไฟฟาใหกบชมชน เปนการเพมเสถยรภาพในการใชไฟฟาของชมชน

ไมม ไมม

(12) การคมนาคม (12.1) ระยะกอสราง การกอสรางจะท าใหมปรมาณรถเขา-ออกพนทโครงการเปนจ านวนมากขน กอใหเกดผลกระทบตอความคลองตวในการคมนาคมบนเสนทางทเกยวของ รวมทงในพนทชมชน แตเนองจากเปนการกอสรางโครงการขนาดเลก ผลกระทบตอการคมนาคมในระยะกอสรางจงถอวามนยส าคญต า

ไมม ไมม


131




(12.2) ระยะด าเนนการ การด าเนนการจะไมมการขนสงหรอการจราจรเขา-ออกพนทโรงงานมากนก จงเหนไดวาผลกระทบตอการคมนาคมในระยะด าเนนการจงถอวามนยส าคญต า

ไมม ไมม

(13) การก าจดกากของเสย (13.1) ระยะกอสราง จะมการประสานงานกบหนวยงานเกบขนขยะมลฝอยในชมชนเพอใหมการเกบ รวบรวม ขนถาย และท าลาย กากของเสยตางๆ อยางเหมาะสมและถกสขลกษณะ ผลกระทบดานการก าจดกากของเสยในระยะกอสรางจงถอวามนยส าคญต า

ไมม ไมม

(13.2) ระยะด าเนนการ กากของเสยจากโรงงานไฟฟาชวมวลสวนใหญเปนเถา ซงไมเปนอนตรายและน าไปใชประโยชนตอได เชน ใชเปนเชอเพลง หรอปรบปรงคณภาพดน

ไมม ไมม

(14) เศรษฐกจและสงคม (14.1) ระยะกอสราง การกอสรางโครงการมแนวโนมทจะสงผลใหเศรษฐกจในชมชนดขน อยางไรอาจมผลกระทบตอการเปลยนแปลงในการแบงกลมในชมชน กฎระเบยบและความสงบเรยบรอยของชมชน

ไมม ไมม

(14.2) ระยะด าเนนการ กระแสไฟฟาทผลตไดในชมชน การจางงานในแปลงปลกไมโตเรวและโรงไฟฟา และรายไดเสรมจากการขายวสดจากการเกษตรปอนโรงงานไฟฟา เปนผลกระทบในเชงบวกตอเศรษฐกจ อยางไรกตามลกษณะชมชนจะมการเปลยนแปลงจากสงคมการเกษตรไปเปนสงคมการเกษตรผสมผสานกบอตสาหกรรมการเกษตร

ไมม ไมม

(15) สาธารณสข อาชวอนามย และ ความปลอดภย

(15.1) ระยะกอสราง ในพนทกอสรางอาจมปญหาเกยวกบน าอปโภคบรโภค สขา ขยะมลฝอย ความเจบปวยหรอบาดเจบระหวางท างาน ความสะอาดในทพกอาศยและสภาพแวดลอม เปนตน หากไมมการจดการทดพอส าหรบกอสรางและกจกรรมทเกยวของ

มาตรการ ก าหนดมาตรการส าหรบการจดการพนทกอสรางทเหมาะสมตามหลกสาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย และด าเนนการตามอยางเครงครด ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง

ไมม


132




(15.2) ระยะด าเนนการ หากระบบควบคมมลพษอากาศ มลพษน า และกากของเสย และมาตรการดานความปลอดภยของโรงงานไมไดรบการด าเนนการตามอยางเครงครด อาจมผลกระทบตอสขภาพ อนามยและความปลอดภย ของทงผทปฏบตงานในโรงงานและชมชนโดยรวม

มาตรการ ก าหนดมาตรการส าหรบการจดการพนทกอสรางทเหมาะสมตามหลกสาธารณสข อาชวอนามยและความปลอดภย และด าเนนการตามอยางเครงครด ผรบผดชอบ โครงการฯ

มาตรการ รวบรวมและวเคราะหขอมลการเจบปวยและเกดอบตเหตทงในพนทโรงงานและชมชน จากหนวยงานทเกยวของเปนประจ าทกป ผรบผดชอบ โครงการฯ

(16) ทศนยภาพ (16.1) ระยะกอสราง การกอสรางด าเนนการ ไมสงผลกระทบตอทศนยภาพโดยรวมของชมชนอยางมนยส าคญ

มาตรการ เลอกทตงโรงงานไฟฟาทเปนทยอมรบจากชมชนในดานความสวยงามและความสอดคลองกบแผนพฒนาทางกายภาพของชมชน ผรบผดชอบ บรษทผรบเหมากอสราง และ โครงการฯ

ไมม

(16.2) ระยะด าเนนการ การปลกปาเพอปอนโรงไฟฟาเปนการเพมพนทสเขยวใหแกชมชน

ไมม ไมม

7.7 สรป การจดท ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเบองตน ( IEE) เปนระบบทจะชวยในการคาดการณปญหาผลกระทบทจะเกดขนตอทรพยากรธรรมชาตและสงแวดลอม จากการพฒนาโครงการไดอยางถกตองตรงตามหลกวชาการ เพอเปนขอมลสนบสนนการตดสนใจในการลงทน รวมทงพฒนาโครงการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนจากเชอเพลงชวมวลขนาด 1.2 MW เพอปองกนปญหาความขดแยงระหวางสาธารณชนกบหนวยงานทเกยวของกบการพฒนา นอกจากนการจดท ารายงานการวเคราะหผลกระทบสงแวดลอมเบองตน (IEE) ยงสามารถบรรเทา หรอ ปองกนความเสยหาย (Adverse effect) ทจะเกดกบทรพยากรทมอยอยางจ ากด โดยชใหเหนถงมาตรการลดผลกระทบและการตดตามตรวจสอบ เพอจดการผลกระทบดานลบของโครงการดวย ซงเปนการปฏบตตามกฎหมายทเกยวของดวย


133


บทท 8 การศกษาการมสวนรวมของชมชน

ในการศกษาการมสวนรวมของชมชนในโครงการ “การศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสม

ของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง” ไดมการจดกจกรรมเพอศกษาการมสวนรวมของชมชนใน 2 ระดบ คอ 1) ระดบผน าชมชนและหนวยงานผรบผดชอบ และ 2) ระดบชมชนและสมาชกนคมสรางตนเอง 8.1 การศกษาการมสวนรวมในระดบผน าชมชนและหนวยงานผรบผดชอบ จากการจดงานสมมนาระดมความคดเหนในโครงการ “การศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง” ซงทางโครงการฯไดเชญตวแทนจากนคมสรางตนเอง เขารวมในงานสมมนา โดยนคมสรางตนเองไดสงตวแทนภายในนคมสรางตนเองอนประกอบไปดวย เจาหนาทนคมสรางตนเอง, ผน าชมชน, ผปกครองสวนทองถน, และตวแทนชมชนในนคมสรางตนเอง และทางโครงการฯไดจดใหมกจกรรมเชงปฏบตการ (Work Shop) เพอใหตวแทนจากนคมสรางตนเองไดระดมความคดเหนและขอมลตางๆเกยวกบโครงการฯและท าการน าเสนอขอมลของแตละนคมสรางตนเอง ดงตอไปน

รปท 8.1 การระดมความคดและน าเสนอของนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง

1) ขอมลทวไปเกยวกบนคมสรางตนเอง นคมสรางตนเองกวลม จงหวดล าปาง เปนราชการสวนกลางสงกดกรมพฒนาสงคมและสวสดการ กระทรวงการพฒนาสงคมและความมนคงของมนษย จดตงและด าเนนการตามมตคณะรฐมนตร เมอวนท 12 เมษายน พ.ศ. 2512 โดยใชพนทปาสงวนแหงชาต แมทรายค า เนอท 23,315 ไร 2) พลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง ยงไมมโรงไฟฟาพลงงานทดแทน 3) ขอคดเหน เสนอแนะ เกยวกบโครงการ การด าเนนงานใดๆจะตองท าการประชาพจารณกบสมาชกในนคมสรางตนเองเสยกอน 4) ความตองการโรงไฟฟาพลงงานทดแทน - พลงงานแสงอาทตย


134


- พลงงานชวมวล เนองจากมเชอเพลงชวมวลจากของเหลอใชทางการเกษตรในปรมาณมาก เชน ตนขาวโพด, ซงและเปลอกขาวโพด, ใบออย, กระถนยกษ, ฟางขาว และตนออ เปนตน 5) ปญหา อปสรรค และแนวทางการแกไข - 8.2 การศกษาการมสวนรวมในระดบระดบชมชนและสมาชกนคมสรางตนเอง การประเมนผลกระทบตอสงคมนนไดจดท าแบบสอบถาม เพอถามความคดเหนของผเขารวมการสมมนาระดมความคดเหน โครงการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเองภายใตโครงการ “ความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง” โดยท าการส ารวจขอมลตางๆจากสมาชกนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ดงแสดงในรปท 8.2

8.2.1 ขอมลสวนบคคล จากความคดเหนของสมาชกนคมฯในนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง จ านวน 70 รายพบวาเปนผชาย 53 ราย (รอยละ 76) และผหญง 17 ราย (รอยละ 24) โดยสมาชกสวนใหญ โดยมทอยในนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง สมาชกนคมฯ ทเขารวมการสมมนา พบวาสวนใหญมอายระหวาง 40-49 ป รอยละ 36 และอายระหวาง 50-59 ป รอยละ 36 การศกษาในระดบชนมธยมศกษา รอยละ 47 อาชพหลกของสมาชกนคมฯ ทเขารวมการสมมนา สวนใหญประกอบอาชพเกษตรกร รอยละ 67 8.2.2 ความเขาใจและความคดเหนเกยวกบการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง จากการสมภาษณความคดเหนเกยวกบโครงการฯ โดยไดท าการส ารวจความคดเหนของกลมตวอยางกอน และหลงการใหขอมลทถกตองเกยวกบโครงการดานตางๆ ซงผลจากการประมวลผลความคดเหนของกลมตวอยางในแตละประเดนดงแสดงในตารางท 8.1


135


รปท 8.2 แสดงรปงานสมมนาระดมความคดเหน นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง


136


ตารางท 8.1 ประมวลผลความคดเหนของกลมตวอยางในแตละประเดน

ค าถาม กอน(%)

หลง(%)

การแปลผล

1.ความเขาใจถงการน าชวมวลมาใชเปนเชอเพลงในโรงไฟฟาชวมวล

35 63 กลมตวอยางมความเขาใจถงการน าเชอเพลงชวมวลมาใชเปนเชอเพลงในโรงไฟฟาชวมวล มากขนรอยละ 28

2.ความเหนดวยในการน าชวมวลมาใชผลตเปน พลงงานไฟฟาในนคมฯ

68 72 กลมตวอยางเหนดวยทจะน าชวมวลมาผลตเปนพลงงานไฟฟามากขนรอยละ 4

3.ความเหนดวยกรณไฟฟาทผลตในนคมฯ เหลอใช แลวขายใหการไฟฟา

72 86 กลมตวอยางเหนดวยกรณไฟฟาทผลตในนคมฯเหลอใชแลวขายใหการไฟฟามากขนรอยละ 14

4.ความตองการมสวนรวมในการน าชวมวลมาใชเพอผลตไฟฟาในนคมฯ

74 74 กลมตวอยางตองการมสวนรวมในการน าชวมวลมาใชเพอผลตไฟฟาในนคมมากถงรอยละ 74

5.ความสนใจในการปลกพชพลงงาน เชน ไมโตเรว กระถนยกษ หญาเนเปยร เพอจ าหนายเปน เชอเพลงชวมวล

65 68 กลมตวอยางมความสนใจในการปลกพชพลงงานเพอจ าหนายเปนเชอเพลงชวมวลมากขนรอยละ 3

6.ความคดเหนกรณการมโรงไฟฟาชวมวลในนคมฯ จะสามารถท าใหคนในชมชนมงานท าและรายไดเพมขน

71 82 กลมตวอยางเหนวาการมโรงไฟฟาชวมวลในนคมฯ จะสามารถท าใหคนในชมชน มงานท า และรายไดเพมขนมากขนรอยละ 11

7.ความยนดทจะเผยแพรโครงการฯ ใหเพอนบาน และสมาชกในนคมฯ

75 77 กลมตวอยางมความยนดทจะเผยแพร โครงการฯ มากขนรอยละ 2

8.ความเหนดวยกบโครงการ“การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง”

62 65 กลมตวอยางเหนดวยกบโครงการ“การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง”มากขนรอยละ 3

9.ความคดเหนเพมเตมตอโครงการ“การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง”

- - ตองมแนวทางการสงเสรมโครงการปลกตนไมทดแทนดวย

ควรสรางไกลจากแหลงบานเรอนทอยอาศยและศกษาความปลอดภยใหละเอยด

เปนสงด เนองจากชมชนมรายไดเพม ตองน าประชาชนในชมชนทเกยวของไปศกษาด

งาน ตองศกษาผลกระทบดานสงแวดลอมใหละเอยด


137


กลมตวอยางของสมาชกในนคมสรางตนเองมความเขาใจมากขนทงในเรองของขอมลชวมวล และโรงไฟฟาทใชชวมวลเปนเชอเพลงซงดไดจากแบบสอบถามโดยรวมทงกอนและหลงท าการสมภาษณรวมทงเหนดวยกบโครงการ“การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง” และสามารถสรปผลความคดเหนเกยวกบโครงการฯ ดงรปท 8.3

รปท 8.3 สรปความคดเหนเกยวกบการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเองกวลม


138


บทท 9 สรป

ผลการศกษาภายใต โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟา

พลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง ไดผลสรปวา นคมสรางตนเองกวลม จ. ล าปาง เปนพนททมศกยภาพทจะสนบสนนและสงเสรมใหมการพฒนาพลงงานทดแทนในระดบชมชน โดย พลงงานทดแทนทมศกยภาพคอ พลงงานทดแทนดานชวมวล ซงการสงเสรมใหชมชนหรอทองถนผลตพลงงานขนใชเอง จะตองใชเทคโนโลยทงาย ไมซบซอน และมเสถยรภาพเขาไปสงเสรม อนเนองมาจากพนฐานความร และความช านาญของเกษตรกรนอยมาก ซงเทคโนโลยการผลตไฟฟาทเหมาะสมส าหรบชมชน และไดรบการยอมรบกนทวโลกวาเปนเทคโนโลยทงาย ไมซบซอน มความปลอดภย คอ เทคโนโลยแกสซฟเคชน (Biomass Gasification)

จากการวเคราะหและประเมนความเหมาะสมของชนดชวมวลทจะน ามาใชเปนเชอเพลงส าหรบผลตไฟฟาในหลาย ๆ ประเดน สามารถสรปไดวา โรงไฟฟาชวมวลเทคโนโลยแกสซฟเคชน ทมความเหมาะสมส าหรบนคมสรางตนเองกวลม จ. ล าปาง มก าลงการผลตขนาด 1.2 เมกะวตต โดยโครงการใชเงนลงทนจ านวนสน 67,677,000 บาท โดยโครงการฯ มการเสนอพนทตงโรงไฟฟาทเหมาะสม การออกแบบระบบใหมความเหมาะสมทงในดานตนทนและประสทธภาพในการผลตไฟฟา การประเมนและวางแผนการใชเชอเพลง การวเคราะหทางดานการเงนและเศรษฐศาสตรของโครงการ รวมถงศกษาการยอมรบของชนชน จดเวทประชาพจารณรบฟงขอคดเหน โดยเนนการมสวนรวมของประชาชนและผมสวนไดเสย โดยสรปคอ ประชาชนในพนทเหนดวยกบโครงการฯ


139


ภาคผนวก ก ขอมลงานสมนาระดมความคดเหน

โครงการสถานพลงงานสเขยว Distributed-Green-Generation : DGG (โครงการศกษาความ

เปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง) ไดมการจดงานสมมนาระดมความคดเหนของตวแทนจากนคมสรางตนเองซงประกอบไปดวย เจาหนาทนคมสรางตนเอง ผน าชมชน ผปกครองสวนทองถน และประชาชนในนคมสรางตนเอง เพอรวบรวมขอมลและความเหนเกยวกบโครงการฯ เพอน ามาเปนขอมลในการประเมนคดเลอกพนทนคมสรางตนเองทเหมาะสม 6 แหง จากทงหมด 12 แหง โดยมตวแทนจากหนวยงานราชการทมสวนเกยวของมารวมเปนเกยรตในงานสมมนาในครงน ประกอบดวย ส านกพฒนาสงคมและสวสดการ และกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน ซงงานสมมนาครงนไดจดขน ณ หองกษตรยศก 1 ชน 4 โรงแรม เดอะ ทวน ทาวเวอร โฮเทล กรงเทพมหานคร ในระหวางวนท 27 กมภาพนธ ถงวนท 1 มนาคม 2556 โดยกจกรรมในงานสมมนาไดรบเกยรตจาก นายสมฤทธ เหมะ ผอ านวยการส านกวจย คนควาพลงงาน กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงานมาเปนประธานในพธเปดและบรรยายพเศษเรองนโยบายพลงงานทดแทนของประเทศ พรอมทงมการบรรยายความกาวหนาโครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทน จาก ผชวยศาสตราจารย ดร.วรชย อาจหาญ ผอ านวยการโครงการฯ และจากนนไดมการจดกจกรรมเชงปฏบตการ (Work Shop) ในหวขอเรอง “นคมสรางตนเองของฉน” ซงเปนการระดมสมองเพอแสดงความคดเหนของตวแทนจากนคมสรางตนเองเกยวกบโครงการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง นอกจากน ยงไดมการพาผเขารวมสมมนาออกไปศกษาดงานนอกสถานทเกยวกบพลงงานทดแทน ประกอบดวย โรงไฟฟาพลงงานลม, โรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย, โรงไฟฟาพลงงานชวมวล และโรงไฟฟาพลงงานแกสชวภาพ เพอเปนการเสรมสรางความรความเขาใจเกยวกบการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน


140


ตารางผนวกท ก1 ก าหนดการสมมนาระดมความคดเหน เวลา กจกรรม

วนองคารท 26 กมภาพนธ 2556 15.00 น - ลงทะเบยน เชคอนเขาทพก และเชคจ านวนผเขารวมสมมนา

- รวมกลมและเขาพบพเลยงเพอเตรยมงานน าเสนอในกจกรรมเชงปฏบตการ วนพธท 27 กมภาพนธ 2556 08.00-09.00 น. ลงทะเบยนสมมนา 09.00-09.45 น. พธเปดการสมมนา 09.45-10.30 น. ฟงการบรรยายพเศษ เรอง “นโยบายพลงงานทดแทนของประเทศ”

โดย “ตวแทนจาก กรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน” 10.30 – 10.45 น. พกรบประทานอาหารวาง 10.45 – 12.00 น. ฟงการบรรยายเรอง “พลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง”

โดย “ผชวยศาสตราจารย ดร.วรชย อาจหาญ” หวหนาโครงการ 12.00 – 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 13.00 – 15.00 น. เขารวมกจกรรมเชงปฏบตการชวงท 1 (Workshop 1) 15.00 – 15.30 น. พกรบประทานอาหารวาง 15.30 – 17.30 น. เขารวมกจกรรมเชงปฏบตการชวงท 2 (Workshop 2) 18.30 – 22.00 น. งานเลยงตอนรบ (Welcome Party) ***หมายเหต : ก าหนดการอาจมการเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม


141


ตารางผนวกท ก1 ก าหนดการสมมนาระดมความคดเหน (ตอ) เวลา กจกรรม

วนพฤหสบดท 28 กมภาพนธ 2556 06.00 – 06.45 น. รบประทานอาหารเชา 7.00 น. ออกเดนทางศกษาดงานโรงไฟฟาพลงงานทดแทน 10.00 น. พกรบประทานอาหารวาง (บนรถ) 10.30 – 12.00 น. เยยมชม “ทงโซลาฟารม” โรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตยแหงแรกของประเทศไทย ขนาดใหญ

ตดอนดบโลก (63 MW) ของกลมบรษท “EGCO Group ลพบร โซลาร” 12.00 – 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน 13.00 – 14.30 น. เยยมชม “วนดฟารม” โครงการทงกงหนลม บรรยากาศสบายๆในธรรมชาตเชงเขา ซงเปน

โรงไฟฟาพลงงานลมทมขนาดใหญทสดของประเทศไทย (103 MW) ของ บรษท วนด เอนเนอรย โฮลดง จ ากด

15.30 – 17.30 น. แวะชอปปง และเกบภาพความประทบใจ ณ Palio เขาใหญ (อตาลเมองไทย) 18.00 – 21.00 น. แวะทานขาวเคลาเสยงเพลง ณ The Smoke House อาหารไทยสไตลยโรปและอาหารไทย

สไตลฟวชน 21.00 น. เดนทางเขาทพก โรงแรมราชพฤกษ แกรนด โฮเทล จ. นครราชสมา วนศกรท 1 มนาคม 2556 06.00 – 07.30 น. รบประทานอาหารเชา 07.30 – 08.30 น. กราบไหวและสกการะอนสาวรยทาวสรนาร (ยาโม) สงศกดสทธคบานคเมองทชาวโคราชให

ความเคารพนบถอ พรอมทงหาซอของฝากประจ าจงหวดนครราชสมา 08.30 – 10.00 น. ออกเดนทางไปยงศนยสาธตโรงไฟฟาชวมวลเพอชมชน อ.ครบร จ.นครราชสมา

พรอมรบประทานอาหารวาง (บนรถ) 10.00 – 12.00 น. เยยมชม “โครงการศนยสาธตโรงไฟฟาชวมวลเพอชมชน” ขนาด 100 kW ขององคการ

บรหารสวนจงหวดนครราชสมา ซงเปนตนแบบการบรหารจดการดานพลงงานทดแทนอยางยงยนและเปนมตรกบสงแวดลอม

12.00 – 13.00 น. พกรบประทานอาหารกลางวน ณ โรงแรมราชพฤกษ แกรนด โฮเทล จ. นครราชสมา 13.00 – 15.30 น. เยยมชม ศนยก าจดขยะมลฝอยแบบครบวงจรททนสมยทสดในประเทศไทย

ของเทศบาลนครนครราชสมา ซงเปนระบบก าจดขยะมลฝอยเพอการผลตพลงงานทดแทนและเปนมตรกบสงแวดลอม รองรบขยะได 230 ตน/วน

15.30 น. เดนทางกลบกรงเทพมหานคร (หากทานประสงคจะเดนทางกลบเองโปรดแจงเจาหนาท)

18.00 น. เขาทพกและพกผอนตามอธยาศย ***หมายเหต : ก าหนดการอาจมการเปลยนแปลงไดตามความเหมาะสม


142


รปผนวกท ก1 ภาพบรรยากาศพธเปดและการบรรยายพเศษในชวงเชา วนท 27 ก.พ. 2556


143


รปผนวกท ก2 ภาพบรรยากาศสมมนาเชงปฏบตการในชวงบาย วนท 27 ก.พ. 2556


144


รปผนวกท ก2 ภาพบรรยากาศสมมนาเชงปฏบตการในชวงบาย วนท 27 ก.พ. 2556 (ตอ)


145


รปผนวกท ก3 ภาพบรรยากาศการศกษาดงานโรงไฟฟาพลงงานลม ในวนท 28 ก.พ. 2556


146


รปผนวกท ก4 ภาพบรรยากาศการศกษาดงานโรงไฟฟาพลงงานแสงอาทตย ในวนท 28 ก.พ. 2556


147


รปผนวกท ก5 ภาพบรรยากาศการศกษาดงานโรงไฟฟาพลงงานชวมวล ในวนท 1 ม.ค. 2556


148


รปผนวกท ก6 ภาพบรรยากาศการศกษาดงานโรงไฟฟาพลงงานแกสชวภาพ ในวนท 1 ม.ค. 2556


149


ภาคผนวก ข การวเคราะหตวอยางเชอเพลงชวมวลในพนทนคมสรางตนเอง

ในสวนนเปนการแสดงชอมลการวเคราะหตวอยางเชอเพลงชวมวลในพนทนคมสรางตนเองทง 12

แหง โดยไดเขาส ารวจในพนทและท าการเกบตวอยางชวมวลในแตละนคมสรางตนเองอยางนอย 3 ชนด และน าตวอยางมาวเคราะหคณสมบตตางๆ อนประกอบไปดวย คาความรอน (Heating Value) คณสมบตแบบประมาณ (Proximate Value) และคณสมบตแบบละเอยด (Ultimate Value) ซงขอมลเหลานจะเปนประโยชนตอการศกษาความเหมาะสมและความเปนไปไดทางวศวกรรมและความคมคาทางเศรษฐศาสตรในรายละเอยดตอไป 1. คณสมบตของเชอเพลงชวมวล 1.1 คาความรอน (Heating Value) แสดงถงปรมาณพลงงานทถกปลดปลอยออกมาขณะเผาไหมเชอเพลงตอหนวยน าหนกในรปของความรอน ซงคาความรอนของเชอเพลงชวมวลแตละชนดจะมคาแตกตางกนขนอยกบสมบตและองคประกอบของเชอเพลง โดยคาความรอนม 2 แบบ คอ 1) คาความรอนสง (High Heating Value, HHV) หมายถง พลงงานความรอนทปลดปลอยมาจากการเผาไหมเชอเพลงแบบสมบรณ (Gross Calorific Value) โดยเรมจากเชอเพลงมอณหภม 25๐C และผลตภณฑสดทายมอณหภม 25๐C ซงเปนพลงงานความรอนทรวมถงพลงงานความรอนแฝงของการกลายเปนไอของน า 2) คาความรอนต า (Low Heating Value, LHV) หมายถง พลงงานความรอนสทธทปลดปลอยออกมาจากการเผาไหมแบบสมบรณของเชอเพลง (Net Calorific Value) โดยเรมจากเชอเพลงทมอณหภม 25๐C และผลตภณฑสดทายมอณหภม 150๐C ซงไมรวมพลงงานทไดจากการควบแนนไอน า เราสามารถหาคาดงกลาวไดโดยใชเครอง Bomb Calorimeter ซงเปนเครองมอวดมาตรฐานทใชส าหรบหาคาความรอน ภายใตสภาวะทเกดการเผาไหมแบบสมบรณ ตามมาตรฐาน ASTM D2015 โดยคาความรอนของเชอเพลงแหง (ความชนใกล 0%) ถอวาเปนคาความรอนสง (HHV) สวนคาความรอนของเชอเพลงทความชนระดบตางๆจะเปนคาความรอนต า (LHV) โดยคาความรอนทงสองแบบนมความสมพนธกนดงน

LHV = HHV – 2395(9H+W) เมอ H และ W คอ สดสวนของไฮโดรเจน และความชน ตามล าดบ


150


1.2 คณสมบตแบบประมาณ (Proximate Value) เปนสมบตเฉพาะตวของเชอเพลงชวมวล ทแสดงถงสดสวนของปรมาณความชน (Moisture Content) ปรมาณสารทระเหยได (Volatie Matter) ปรมาณคารบอนคงตว (Fixed Carbon) และปรมาณเถา (Ash Content) ใชวธการวเคราะหตามมาตรฐาน ASTM D1762-84 เปนสมบตทนยมใชประกอบการพจารณาในการเลอกใชเชอเพลงของโรงงานอตสาหกรรม ในสวนของปรมาณเถา ซงเปนของเสยทเกดขนจากการน าไปใชเปนเชอเพลง 1.3 คณสมบตแบบละเอยด (Ultimate Value) เปนสมบตทแสดงถงธาตองคประกอบของเชอเพลงชวมวล อนประกอบไปดวย คารบอน ไฮโดรเจน ออกซเจน ไนโตรเจน และซลเฟอร สามารถท าการวเ คราะหไดโดยใชเครอง Carbon, Hydrogen, Nitrogen and Sulfur Analyzer, CHNS-932 ซงองคประกอบของธาตตางๆ จะมความแตกตางกนโดยขนอยกบสายพนธของชวมวลแตละชนด ทงนธาตองคประกอบทส าคญ และมผลตอคาความรอน คอ คารบอนและไฮโดรเจน เนองจากคารบอนและไฮโดรเจนเปนตวท าปฏกรยากบออกซเจนแลวเกดเปน คารบอนไดออกไซด น า และพลงงานในกระบวนการเผาไหมแบบสมบรณ อยางไรกตาม หากมปรมาณไฮโดรเจนมากในปฏกรยาการเผาไหมแบบสมบรณ จะเกดน ามากเชนกน ซงปนผลท าใหน าสวนนดดซบพลงงานไวบางสวน พลงงานทระบบปลดปลอยออกมาจงลดลง 2. ขอมลการวเคราะหตวอยางเชอเพลงชวมวลในพนทนคมสรางตนเอง 12 แหง ในหวขอนเปนการแสดงขอมลการวเคราะหตวอยางเชอเพลงชวมวลในนคมสรางตนเองอยางนอย 3 ชนด ทสามารถน ามาใชเปนเชอเพลงส าหรบโรงไฟฟาชวมวลได โดยการเดนทางออกส ารวจในพนทนคมสรางตนเอง เพอท าการเกบตวอยางชวมวลในพนท เพอน ามาท าการวเคราะหคณสมบตตางๆทไดกลาวมาแลวขางตน ชนดชวมวลทไดท าการส ารวจในพนทนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง ม 5 ชนด ประกอบดวยฟางขาว ซงขาวโพด เปลอกขาวโพด ตนกระถน และตนออ ภาพการลงพนทส ารวจแสดงดงรปผนวกท ข1 และคาการวเคราะหองคประกอบแบบประมาณ และองคประกอบแบบละเอยด แสดงดงตารางผนวกท ข1 และ ตารางผนวกท ข2 ตามล าดบ


151


รปผนวกท ข1 การส ารวจตวอยางชวมวลในพนทนคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง


152


ตารางผนวกท ข1 ผลวเคราะหคาองคประกอบแบบประมาณของนคมฯกวลม จ.ล าปาง

ตวอยางชวมวล Proximate Value HHV

(kJ/kg) LHV*

(kJ/kg) %MC %VM %Ash %FC

ฟางขาว 3.11 79.94 19.71 0.35 13,713 13,049

ซงขาวโพด 2.17 95.34 0.92 3.74 17,722 17,251

เปลอกขาวโพด 1.02 93.16 1.67 5.17 16,757 16,224

ตนกระถน 13.47 97.42 0.92 1.66 18,734 18,167

ตนออ 0.56 80.12 8.63 11.25 16,248 15,599 *ค านวณจากสมการ LHV = HHV -2395(9H+W) ทความชน 15% w.b. (ความชนชวมวลพรอมใช) ตารางผนวกท ข2 ผลวเคราะหคาองคประกอบแบบละเอยดของนคมฯกวลม จ.ล าปาง

ตวอยางชวมวล Ultimate Value

%C %H %N %S %O

ฟางขาว 35.25 1.413 5.3332 0.313 22.599

ซงขาวโพด 44.5 0.518 6.5321 0.222 50.847

เปลอกขาวโพด 43.26 0.805 6.3285 0.228 48.954

ตนกระถน 48.41 0.963 6.0094 0.239 55.622

ตนออ 41.15 1.342 6.1561 0.497 40.513


153


ภาคผนวก ค ขอมลการจดงานสมมนาการมสวนรวมของชมชน

1. เอกสารประกอบหนงสอเชญ


154



155



156



157


2. ก าหนดการ

ก าหนดการ

สมนาระดมความคดเหนโครงการกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง

ภายใตโครงการ โครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง ๖ แหง

ณ นคมสรางตนเองกวลม จ.ล าปาง วนท ๑ กรกฎาคม ๒๕๕๖

************

เวลา ๐๘.๐๐-๐๙.๐๐ น. ลงทะเบยน

เวลา ๐๙.๐๐-๐๙.๓๐ น. พธเปด กลาวตอนรบ โดย ผแทนนคมสรางตนเอง

กลาวรายงาน โดย ผแทนโครงการศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง ๖ แหง

กลาวเปดงาน โดย ผแทนกรมพฒนาพลงงานทดแทนและอนรกษพลงงาน กระทรวงพลงงาน

เวลา ๐๙.๓๐-๑๑.๓๐ น. บรรยาย ในหวขอ ๑. ความเปนมาของโครงการฯ

๒. ศกยภาพการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทนของนคมฯ

๓. เทคโนโลยการผลตไฟฟาจากพลงงานทดแทน

๔. ผลกระทบทางสงคมและสงแวดลอมตอชมชน

๕. เศรษฐศาสตรชมชน

โดย ผชวยศาสตราจารย ดร. วรชย อาจหาญ ต าแหนง ผอ านวยการศนยความเปนเลศทางดานชวมวล ส านกวชาวศวกรรมศาสตร มหาวทยาลยเทคโนโลยสรนาร

เวลา ๑๑.๓๐-๑๒.๐๐ น. ระดมความคดเหนจากชมชน

เวลา ๑๒.๐๐-๑๓.๐๐ น. รบประทานอาหารกลางวนรวมกน


158


3. แบบสอบถามความคดของชมชน

แบบสอบถาม

ค าชแจง โปรดใสเครองหมาย ลงใน หรอเตมขอความลงในชองวางทตรงกบความเปนจรง ตอนท 1 ขอมลพนฐานของผตอบแบบสอบถาม 1. ชอ.......................................................................... สกล.........................................................................

2. เพศ ชาย หญง 3. อาย ..................................... ป

4. ระดบการศกษา ประถม มธยม ปรญญาตร สงกวาปรญญาตร อนๆ (ระบ)........................................................

5. ทอย.....................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................................

เบอรโทร.................................................................

6. อาชพ

เกษตรกร คาขาย นกเรยน

คร-อาจารย ขาราชการ อนๆ (ระบ).......................................................................................

ตอนท 2 ความคดเหน

7. ขอใด สามารถน ามาใชเปนเชอเพลงชวมวลส าหรบโรงไฟฟาชวมวล

ชวมวลจากวสดเหลอใชจากการเกษตร ไดแก ใบออย/ยอดออย เหงามนส าปะหลง ฟางขาว ทางปาลม ซงขาวโพด และตนใบขาวโพด

ชวมวลจากอตสาหกรรมเกษตร ไดแก แกลบ ทะลายปาลม กะลามะพราว เปลอกไมยคา และเศษ/ปลายไม

ชวมวลจากกลมไมโตเรว ไดแก กระถนยกษ หญาเนเปยร 8. ทานเหนดวยหรอไม “การน าชวมวลมาใชผลตเปนพลงงานไฟฟาในนคมของทาน” เหนดวย

ไมเหนดวย เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………………………

ชดท 1


159


9. ทานเหนดวยหรอไม “กรณถาไฟฟาทผลตในนคมของทานเหลอใช จะน าไปขายใหการไฟฟา”

เหนดวย ไมเหนดวย เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 10. ทานตองการ “มสวนรวมในการน าชวมวลมาใชเพอผลตไฟฟาในนคมของทาน” หรอไม

ตองการ ไมตองการ เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 12. ทานสนใจ “ทจะปลกพชพลงงาน เชน ไมโตเรว กระถนยกษ หญาเนเปยร เพอจ าหนายเปนเชอเพลงชวมวล” หรอไม สนใจ ไมสนใจ เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 13. ทานคดวา “การมโรงไฟฟาชวมวลในนคมของทานจะสามารถท าใหคนในชมชนมงานท าและรายไดเพมข น” หรอไม

ม ไมม เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 14. ทานยนดเผยแพรโครงการฯ ใหเพอนบาน และสมาชกในนคมไดรบทราบ

ยนด ไมยนด เนองจาก …………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………………… 15. ทานเหนดวยกบโครงการ“การกอสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง” ภายใต การศกษาความเปนไปไดและความเหมาะสมของการสรางโรงไฟฟาพลงงานทดแทนในนคมสรางตนเอง 6 แหง หรอไม

เหนดวย ไมเหนดวย ขอเสนอแนะ……………………………………………….…………………………………………………………………………………………………………………………….………………………….…………………….…………………………………………………………………………………………….………………………….…………………….……………………………………………………………………………………………….…………………………………………………………….………………………….…………………….……………………………………………………………………………………………….………………………….…………………….……………………………………………………………………………………………….………………………….……………………………………………….…………………………………………………….………………………….…………………….……………………………………………………………………………………


160


4. รายชอผเขารวมงานสมมนาระดมความคดเหน


161



162



163



164



165



166



167


5. เอกสารประกอบงานสมมนาระดมความคดเหน ณ ในนคมสรางตนเอง 6


168



169



170



171



172



173



174



175


Documents

ฉบับนิคมสร้างตนเองกิ่วลม ...e-lib.dede.go.th/mm-data/Bib15105-กิ่วลม.pdfร ปท 2.1 น คมสร างตนเองก