1

มาตรการเฝาระวงและปองกนโรคอหวาตสกรอฟรกนส าหรบประเทศไทย

(African Swine Fever Surveillance and Preventive Measures for Thailand)

อรพนธ ภาสวรกล

ส านกควบคม ปองกน และบ าบดโรคสตว

กรมปศสตว

บทคดยอ

โรคอหวาตสกรอฟรกน (African swine fever, ASF) เปนโรคไวรสทตดตอรายแรงในสกรทกชนด เปนโรค

สตวแปลกถน (exotic disease) ส าหรบประเทศไทย มรายงานการเกดโรคนเปนระยะๆในชวงเวลา 3 ปทผานมา

จากหลายประเทศทอยตอนกลางของทวปยโรป โดยมแนวโนมทจะแพรกระจายออกไปในวงกวางและเขาใกลส

ภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตมากขน กรมปศสตวในฐานะหนวยงานหลกทรบผดชอบ อาจจ าเปนตองเรมทบ

ทวนใหความรแกเจาหนาท ประชาสมพนธผเลยงสกรใหรบร หรอด าเนนมาตรการทอนๆเพอเฝาระวงปองกนมให

โรคระบาดสตวชนดนเขามาภายในประเทศได เอกสารนไดรวบรวมองคความรทางวชาการททนสมย การควบคม

ปองกน ขอมลทางระบาดวทยา ปจจยเสยง และน าเสนอวธการเพอด าเนนการเฝาระวงปองกนโรคอหวาตสกรอฟร

กนทมประสทธผลเหมาะสมส าหรบประเทศไทยเพอปกปองอตสาหกรรมการเลยงสกรของประเทศ

Abstract

African Swine Fever (ASF) is a highly contagious virus infection in pigs and is an exotic disease

to Thailand. Over the past 3 years, the outbreaks occurred, from time to time, in countries in the

Caucasus region and across the South of the Russian Federation with tendency to spread further.

Currently, the disease was reported in much wider areas and possible to approach towards South East

Asia. The Department of Livestock Development, in the capacity of the National Veterinary Authority,

may need to initially raise measures such as reviewing knowledge for animal health officials, public

awareness and conduct surveillance in order to prevent the introduction of ASF into the country. This

document reviews current knowledge and technical issues on ASF, epidemiology, risk factors, disease

surveillance and preventive measures that appropriated for Thailand to protect the local pig industry.

2

Keywords : African Swine Fever, ASF, Pig disease, Control, Prevention, Surveillance

ค าส าคญ : โรคอหวาตสกรอฟรกน อหวาตสกร โรคสกร ควบคม ปองกน เฝาระวงโรค

บทน า (Introduction)

โรคอหวาตสกรอฟรกน เปนโรคไวรสตดตอรายแรงทเกดกบสตวในตระกลสกรทกชนด (pig and its close

relatives) เกดไดทกอายและทกเพศ การเกดโรคมกมการระบาดรนแรงท าสตวทตดเชอตายเกอบหมด แตเชอไวรส

อหวาตสกรอฟรกน (African swine fever virus, ASFV) มความทนทานตอสงแวดลอมสง สกรทหายปวยแลวยง

มเชอไวรสไดนาน (persistent infection) จงสามารถเปนพาหะของโรคไดตลอดชวต (carrier for life) ท าใหเมอม

เกดโรคขนในประเทศแลวยากทจะก าจดโรคไดหมด ซงในปจจบนกยงไมมวคซนเพอใชปองกนโรคน ท าใหการเกด

โรคระบาดสงผลกระทบรนแรงโดยตรงตอเศรษฐกจและสงคมไดสง แมวาเชอนจะไมตดคน (non-zoonosis) กตาม

โรคอหวาตสกรอฟรกนจงเปนความเสยงใหมอกชนดหนงส าหรบอตสาหกรรมการเลยงและผลตสกรนอกเหนอจาก

โรคไขสมองอกเสบนปาห (Nipah virus encephalitis) ทในกลมของโรคสตวแปลกถน (exotic diseases) และโรค

อบตใหม (emerging diseases) ซงมแนวโนมวาจะพบมากขนอนเปนผลเนองมาจากภาวะโลกรอน โรคทงสอง

ชนดเปนโรคระบาดสตวตามกฎหมาย แตระยะตอไปกรมปศสตวอาจจ าเปนจะตองด าเนนมาตรการเฝาระวงโรค

อหวาตสกรอฟรกนทเปนรปธรรมมากขนเพมเตมจากทไดด าเนนการส าหรบโรคไขสมองอกเสบนปาห เพอปองกน

มใหโรคนเขามาภายในประเทศ ซงมอตสาหกรรมการผลตและเลยงสกรทกาวหนาจนอยในล าดบตนของภมภาค

ผลผลตเนอสกรและผลตภณฑนอกจากเพยงพอส าหรบการบรโภคภายในแลวยงสงออกดวย จงเปนสนคาปศสตว

ทส าคญในอตสาหกรรมการเกษตรทมมลคามหาศาลของประเทศไทย

ไวรสวทยา (Virology)

ภาพท 1: เชอไวรสโรคอหวาตสกรอฟรกน

ทมา: FAO, 2007

โรคอหวาตสกรอฟรกนเกดจากเชอไวรส icoxahedral

ขนาดใหญชนด enveloped DNA แตเดมเรยกวา iridovirus

จดอยในสกล iridoviridae แตไดถกจดเปนกลมใหมโดยเฉพาะ

คอ genus Asfivirus ของ family Asfarviridae ซงมทมาจาก

African Swine Fever And Related Virus (CIDRAP, 2009)

เชอม 1 serotype แตพบลกษณะถง 16 genotypes และอก

หลากหลายสเตรน (different strains) ทกอโรคซงมความรนแรง

(virulence) แตกตางกน (FAO, 2007) และเชอ ASFV ยงเปน

DNA arbovirus เพยงชนดเดยวทไดพบในปจจบน

3

สตวทตดเชอและแหลงรงโรคในธรรมชาต (Natural Hosts and Reservoirs)

ภาพท 2: สกรปา (Feral pig) ซงเปนพาหะของเชอ

ไวรสในธรรมชาตทก าจดไดยาก ทมา: FAO, 2007

เชอ (unapparent infection) (FAO, 2009) และ Giant forest hogs (Hylochoerus meinertzhageni) เปนสกรปา

ทตดเชอไวรสโรคอหวาตสกรอฟรกนไดในธรรมชาต (natural host) โดยม African Warthogs และ Bush pigs

เปนแหลงรงโรคในธรรมชาต (Natural reservoir) ทพบได

[หมายเหต: สกรเลยงมชอวทยาศาสตรวา Sus scrofa domesticus แตมผเขยนบางทานอาจจะใชค าวา

Sus scrofa ใหหมายความเฉพาะสกรปา (Wikipedia, 2010) แตจรงๆแลวศพทค านคอทงสกรเลยงและสกรปา

สวน ค าวา Sus domestica หมายถงสกรทน ามาเลยงทงทเลยงในโรงเรอนและแบบปลอยในทงหญา (OIE,

2009)]

พาหะของเชอไวรส

ภาพท 3: เหบออน (solf ticks) เปนพาหะท

ส าคญของเชอไวรส ASF ทมา: FAO, 2007

สตวตระกลสกรทกชนด (all varieties of Sus

scrofa) อยใน family Suidae ทงสกรเลยง (domestic

pigs หรอ Sus domestica ไดแก permanently

captive and farmed free-range pigs) สกรปา (wild

pigs including feral pigs and wild boar เชน

European wild boars และ American wild pigs) และ

สกรปาในทวปอฟรกา (African wild swine species)

ซงไดแก Warthogs (Phacochoerus spp.) Bush

pigs (Potamochoerus larvatus) Red River Hogs

(Potamochoerus porcus) ซงไมแสดงอาการเมอตด

เหบออน (Argasid ticks หรอ Tampans) ซงไมมตา

(soft, eyeless ticks) ใน genus Ornithodoros (Ornithodorus

moubata complex) อาศยอยในรงของ Warthog เปนโฮสตใน

ธรรมชาตของเชอโรคอหวาตสกรอฟรกน และเปนพาหะทท าให

เชอไวรสเพมปรมาณ (Biological vector) ไดดวยวธการตางๆ

คอ transstadial, transovarial และ sexual transmission ท า

ใหเชอไวรสอยในเหบออนไดนานหลายป (FAO, 2007)

4

แหลงของเชอไวรส

พบเชอไวรสโรคอหวาตสกรอฟรกนไดในเลอด เนอเยอ สงคดหลง และสงขบถายจากสตวทปวยและตาย

ดวยโรคน สวนสกรทหายจากอาการปวยแบบเฉยบพลนหรอปวยแบบเรอรงอาจมเชออยในตวตลอด (persistently

infected) จงเปนพาหะของเชอไวรส ASF โดยเฉพาะอยางยงพวกสกรปาในทวปอฟรกา และสกรเลยงทอยในพนท

มโรค (enzootic areas) รวมถงเหบออนใน genus Ornithodoros ทเปน biological vector ตามธรรมชาตดวย

ความทนทานของเชอ (Viability)

เชอ ASFV มความคงทนสง (fairly hard) จงอยไดในสงขบถาย (excretion) ในซากสตว ในเนอสกรและ

ผลตภณฑตางๆจากเนอสกร เชน ไสกรอก แฮม ซาลาม ไวรสทนอณหภมต าไดด โดยเฉพาะอยางยงในผลตภณฑ

ดบหรอผานความรอนทไมสงนก (uncooked or undercook pork products) อยไดนาน 3-6 เดอน แตความรอน

จะฆาเชอนไดท 56°C นาน 70 นาท หรอท 60°C นาน 20 นาท (OIE, 2010) เชอไวรสมชวตอยในเลอดเนาเสย

(putrefied blood) ไดนาน 15 สปดาห อยในรอยเลอดทเปอนแผนไมได 70 วน ในอจจาระเกบทอณหภมหองได

11 วน ในเลอดสกรทอณหภม 4°C ได 18 เดอน อยในเนอตดกระดกทอณหภม 39°C ได 150 วน ในหมแฮม

(salted dried ham) ได 140 วน และอยทอณหภม 50°C ได 3 ชวโมง

ใน serum-free medium เชอไวรสสามารถถกท าลายไดท pH 3.9 และต ากวา หรอท pH 11.5 และสงกวา

แตถามซรม 25 % จะชวยใหเชอมชวตไดท pH 13.4 ไดนานถง 7 วน (CIDRAP, 2009) และหากไมใสซรมเชอไวรส

นจะอยไดเพยง 21 ชวโมงเทานน (OIE, 2009)

สารเคมทใชท าลายเชอ ASFV ไดแก ether, chloroform และสารประกอบไอโอดน หรอใช โซดาไฟ

(Sodium hydroxide) ในอตราสวน 8/1000 หรอฟอรมาลนในอตราสวน 3/1000 หรอผงฟอกขาว (hypochlorite)

ทใหคลอรน 2.3% หรอสารฟนอล (ortho-phenylphenol) 3% แตตองใชเวลา 30 นาท (OIE, 2009)

ระยะฟกตวของเชอโรค (Incubation period)

เชอไวรสโรคอหวาตสกรอฟรกนมระยะฟกตว 3-15 วนในสกร แตถาเปนการเกดโรคแบบเฉยบพลน

(acute) จะใชเวลาเพยงแค 3-4 วน (OIE, 2009)

การตดและแพรกระจายเชอ (Route of Infection and Transmission)

การตดเชอไวรสอหวาตสกรอฟรกนเกดทางปากและจมก (oro-nasal route) จากการสมผสสตวปวย

โดยตรงหรอโดยออมจาก fomites คอ สมผสโรงเรอน ยานพาหนะ เครองมอเครองใช เสอผาทปนเปอนเชอ และ

การกนเศษอาหารทมเนอสกรตดเชอไวรสผสมอย หรอ ถกกดโดยเหบออนใน genus Ornithodoros

5

ระบาดวทยา (Epidemiology)

โรคอหวาตสกรอฟรกนเปนโรคประจ าถน (endemic) ของสตวในตระกลสกรทกชนด (domestic and wild

porcine species) ทอาศยอยในอนภมภาคซาฮาราของทวปอฟรกา เกาะมาดากสการ และทเกาะซารดเนยของ

อตาล (sub-Saharan Africa including Madagascar and Sardinia) และในทวปยโรปมรายงานการเกดโรคท

คาบสมทรไอบเรย คอประเทศโปรตเกส (1957, 1960 ครงสดทายเมอ ค.ศ. 1999) หมเกาะมาเดยราของโปรตเกส

(1965, 1974,1976) ประเทศสเปน (1960 - 1995) พบในประเทศฝรงเศส (1964, 1967, 1997) ประเทศอตาล

(1967, 1978, 1980) ประเทศมอลตา (1978) ประเทศเบลเยยม (1985) ประเทศเนเธอรแลนด (1985) ตอมาได

ก าจดโรคนส าเรจในคาบสมทรไอบเรย (FAO, 2007) (CIDRAP, 2009)

ภาพท 4: พนทเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนอนภมภาคซาฮาราในอฟรกา และยโรปทซารดเนย (กค.-.ธค. 2549)

ในชวงทศวรรษ 1970 มรายงานการเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนนอกทวปอฟรกา ในแถบทะเลคารบเบยน

คอสาธารณเฮต (1978-1984) และสาธารณรฐโดมนกน (1978) ประเทศควบา (1980) รวมทงทวปอเมรกาใตท

ประเทศบราซล (1978-1981) แตก าจดโรคได ในปจจบน ASF ยงเปนโรคประจ าถนทเกาะซารดเนย (FAO, 2007)

ยงไมเคยมรายงานการเกดโรคในทวปเอเชย จนถงวนท 5 มถนายน ค.ศ.2007 ไดมรายงานการเกดโรค ASF ใน

เขตเทอกเขาคอเคซสทกนระหวางทวปยโรปและเอเชยทประเทศจอรเจย หลงจากทหองปฏบตการอางองของ

องคการโรคระบาดสตวระหวางประเทศ (OIE) ไดยนยนวาเชอไวรสมลกษณะใกลเคยงกบเชอจากกลมประเทศโม

แซมบก มาดากสการ และแซมเบย ทงนในระยะแรก เมอพบสกรตายมากผดปกต ประเทศจอรเจยไดรายงาน OIE

เมอวนท 22 พฤษภาคม 2007 วาเปนโรค Post weaning multisystemic syndrome (PWMS) และในเวลาตอมา

6

มการรายงานโรคจากประเทศอาเซอรไบจน ประเทศอารเมเนย สหพนธรฐรสเซย (FAO, 2007) (FAO, 2009)

(CIDRAP, 2009) (OIE, 2010)

ภาพท 5: ความหนาแนนของสกรเลยงและโรคอหวาตสกรอฟรกนทเกดทวประเทศจอรเจย (มย.2552)

ภาพท 6: จดเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนในสกรเลยงและสกรปาบรเวณพนทคอเคซส ชวงพ.ศ. 2550-2552

7

ปจจยเสยง (Risk factors)

การศกษาและวเคราะหขอมลการแพรระบาดของโรคอหวาตสกรอฟรกนในทวปยโรปทประเทศจอรเจย

ตงแตเดอนมถนายน พ.ศ. 2550 เปนตนมา ยงไมพบแหลงของการตดเชอ แตปจจยการเกดและแพรกระจายของ

โรคนาจะเปนคนงานเลยงสกรและผเดนทางทน าอาหารซงมเนอสกรทปนเปอนเชอไวรสเปนสวนประกอบตดตวไป

ดวย ในพนทแถบนมสกรปาทอาจเปนทงแหลงรงโรคและพาหะแพรเชอ ประกอบกบการขาดแคลนเจาหนาทรฐท า

ใหไมสามารถควบคมการเคลอนยายทงคนและสกรไดอยางมประสทธผล จงมโอกาสสงทโรคจะมการแพรกระจาย

ออกไปทางทศใตและตะวนออกของเขตเทอกเขาคอเคซสในประเทศตรก คาซกสถาน และอหราน ซงมประชากร

สวนใหญเปนชาวมสลมทมไดใหความส าคญกบสกร ทางทศตะวนตกทมความเสยงสงคอ ฟนแลนด กลมประเทศ

ในแถบทะเลบอลตก และยเครน เบลารส หากมาทางทศตะวนออกจะเปนสาธารณรฐประชาชนจน (FAO, 2009)

ท าใหภมภาคเอเซยตะวนออกเฉยงใตทรวมถงประเทศไทยจงมความเสยงตอโรคนดวยเชนกน เนองจากมการน า

สกรเขามาจากจน ทางตอนเหนอของเวยดนาม ประกอบกบปจจบนสนคาตางๆจากจนสามารถขนสงผานแมน า

โขงทางเรอลงมาทางใต อกทงในอนาคตอนใกลนจะมเสนทางการคมนาคมขนสงทางบกภายในภมภาคเอเซย

ตะวนออกเฉยงใต (East-West and North-South corridors) ทสามารถเชอมตอโดยตรงระหวางจน เมยนมาร

ไทย ลาว กมพชา เวยดนามจะแลวเสรจอยางสมบรณ ทงนดวยบทเรยนของเสนทางการแพรระบาดของโรคไขหวด

นกจากจน และฮองกงในอดต(FAO, 2008) ดงนนทกประเทศในอนภมภาคเอเชยตะวนออกเฉยงใตจงมความเสยง

ตอโรคอหวาตสกรอฟรกน

ประเทศไทยมการน าลกสกรเลก (หมก) เขามาจากเพอนบานโดยทสกรนนอาจมทมาจากเวยดนาม

เสนทางน าเขาจากประเทศลาวเพอมาผลตเปนหมหนทจงหวดนครปฐมส าหรบการบรโภคในประเทศ จงอาจตอง

ศกษาขอเทจจรงเรองน เพอด าเนนการบรหารจดการความเสยงไดอยางเหมาะสมตอไป

การแพรกระจายโรคอหวาตสกรอฟรกนในแถบคอเคซสทเปนไปอยางกวางขวางเกดจากสาเหต ดงน

- การขาดความรเกยวกบโรคอหวาตสกรอฟรกน

- ไมมเจาหนาทรฐในพนท

- ไมสามารถเฝาระวงโรคและท าการแจงรายงานการเกดโรคทรวดเรวพอ

- ขาดความสามารถในการตรวจวนจฉยเพอคดกรองและยนยนโรค

- ลกษณะวธการเลยงสกรในพนทแถบนสวนใหญเปนแบบปลอยหลงบาน หรอใหขดคยหาอาหารกนในทง

(open grazed field or free ranging system) สกรเขาไปหากนในบรเวณทงขยะได ทท าเปนฟารมรายยอยหรอม

ขนาดเลกกมนอยราย

8

- สกรเหลานเปนแหลงอาหารของผคนในชนบท และรายไดของเกษตรกร โดยฆาสกรตามบานเพอขายใน

ตลาดทองถนหรอบรโภคเอง หรออาจขายใหกบลกคาโดยตรง

- การใชเศษอาหารเลยงสกร

- ประชากรสกรปาในพนทมจ านวนมาก ซงอาจเปนแหลงรงโรคและพาหะการแพรระบาด

- มาตรการควบคมโรคปจจบนมการท าลายสกรเฉพาะตวทแสดงอาการปวยเทานน

- โรคมการกระจายออกไปในวงกวางตามเสนทางการขนสงหลก

การวนจฉยทางอาการ (clinical diagnosis)

สกรทปวยดวยโรคอหวาตสกรอฟรกนสามารถแสดงอาการไดในหลายลกษณะ(CIDRAP, 2009)

(OIE, 2010) ซงขนอยกบความรนแรงของเชอทกอโรค โดยสตวจะแสดงอาการทไมแตกตางจากโรคอหวาตสกร

(Hog cholera หรอ Classical swine fever, CSF) การวนจฉยโรคอหวาตสกรอฟรกนไมอาจบอกไดโดยดจาก

อาการ ดงนนจงจ าเปนตองเกบตวอยางสงตรวจทางหองปฏบตการ

สกรแสดงอาการปวยใน 4 แบบ คอ

1. แบบเฉยบพลนทนท (Peracute) เกดจากเชอไวรสทมความรนแรงสง (highly virulent virus)

สกรจะตายทนทโดยไมแสดงอาการ หรออาจพบสตวนอน (recumbency) และมไขสงกอนตาย

2. แบบเฉยบพลน (Acute form) เกดจากเชอไวรสทมความรนแรงสง (highly virulent virus)

มไขสง 40.5 - 42°C ในระยะ 2-3 วนแรกจะพบเมดเลอดขาวและเกลดเลอดต า (leucopoenia &

thrombocytopenia) ไมกนอาหาร ไมยอมเคลอนไหว ไมมแรง นอนสมกน หารมเงาหรอน า เจบปวดทบรเวณทอง

โกงหลง เคลอนไหวผดปกต เตะสขาง สกรทผวขาวพบหนงเปนสแดงโดยเฉพาะอยางยงทปลายห หาง ปลายขา

ผวสวนลางทบรเวณอกและพนทอง ผวหนงและเยอเมอกเปนสคล า (cyanosis) ในชวง1-2 วนกอนสตวตายจะม

อาการทางประสาทเคลอนไหวไมมนคง (incoordination) การเตนของหวใจและอตราการหายใจสง หายใจล าบาก

หรอเปนฟองเลอด พบขมกขตาเปนหนอง (mucopurulent) อาเจยน ทองเสยบางครงมเลอดปน หรออาจทองผก

ภาพท 6: สกรทปวยดวยโรคอหวาตสกรอฟรกนในแบบ

เฉยบพลน (Acute African swine fever) จะพบเลอดคง

ทบรเวณผวหนง โดยเฉพาะทขาและทอง (ภาพโดย

J.A.W. Coetzer, R.C. Tustin, G.R. Thomson ;

University of Pretoria) ทมา: FAO, 2007

9

อจจาระแขงเปนกอนเลกมเยอเมอกและเลอดคลม สกรจะตายภายใน 6-13 หรอ 20 วน สกรททองจะแทงไดทก

ชวง ในสกรเลยงอตราการตายสงถง 100 % สวนสตวทหายปวยจากการตดเชอแบบเฉยบพลนไดคอมกไมแสดง

อาการ (asymtomatic) แตมนจะเปนพาหะของเชอ ASFV ตลอดชวต

3. แบบไมเฉยบพลน (Subacute) เกดจากเชอไวรสทรนแรงปานกลาง (moderately virulent virus)

สวนใหญพบในทวปยโรป สกรจะแสดงอาการปวยทไมรนแรง (less intense) มไขต าๆ (slight

fever) หรอขนๆลงๆ (fluctuant fever) กนอาหารนอยลง น าหนกลด ซม ปอดบวม (interstitial pneumonia) ท าให

หายใจล าบาก ไอชน ปอดอาจตดเชอแบคทเรยรวมดวย (secondary infection) ขออกเสบบวมและปวด ปวยนาน

5-30 วน ถามเลอดคงทหวใจ (Acute or congestive heart failure) อาจท าใหสกรตาย สกรทองจะแทง สกรตาย

ภายใน 15-45 วน มอตราการตายระหวาง 30-70 % สกรอาจหายปวยไดหรอปวยตอไปในแบบเรอรง

4. แบบเรอรง (Chronic form) เกดจากเชอไวรสทมความรนแรงปานกลางหรอต า (moderately or low

virulent virus)

สวนใหญพบในองโกลาและทวปยโรป สกรจะมอาการไดหลากหลาย เชน น าหนกลด มไขไม

สม าเสมอ อาการทางระบบหายใจ ผวหนงเปนเนอตาย (necrosis) หรอมแผลหลมเรอรง (chronic skin ulcers)

ขออกเสบ (arthritis) เยอหมหวใจอกเสบ (pericarditis) เนอปอดตดกน (adhesion of lungs) มการบวมเหนอขอ

ตางๆ ชวงการพฒนาอาการ 2-15 เดอน มอตราการตายต า และจะไมคอยพบสกรทหายปวยจากการตดเชอทท า

ใหเกดโรคแบบเรอรง

รอยโรค (Lesions)

1. รอยโรคอหวาตสกรอฟรกนทพบในสกรปวยแบบเฉยบพลน (Acute form) ไดแก ตอมน าเหลองท

กระเพาะ ตบ และไต มเลอดออกมาก (Pronounces haemorrhages in the gastrohepatic and renal lymph

nodes) ไตมเลอดออกเปนจด (renal cortex, medulla and pelvis of kidney) มามโตมเลอดคง (congestive

splenomegaly) ผวทไมมขนจะมสคล าและบวมน า ผวหนงททองและขาพบปนเลอดออก (cutaneous

ecchymoses) มน าอยรอบหวใจและในชองอก หรอชองทองมาก พบจดเลอดออกทเยอเมอกของกลองเสยง

(larynx) กระเพาะปสสาวะ (bladder) และทสวนผวอวยวะ (visceral surface of organ) สวนของล าไสใหญ

(oedema in the mesenteric structure of the colon and adjacent to the gall bladder) และถงน าดบวมน า

2. รอยโรคทพบในสกรปวยแบบเรอรง (Chronic form) อาจพบปอดแขงหรอมจดเนอตายเปนหนอง

(focal caseous necrosis and mineralization of the lung may exist) ตอมน าเหลองโต เยอหมหวใจอกเสบ

ปอดตดกน (adhesions of lungs)

10

การวนจฉยแยกโรค (Differential diagnosis)

โรคอหวาตสกรอฟรกนและโรคอหวาตสกร (hog cholera หรอ classical swine fever, CSF) ไมอาจ

วนจฉยแยกจากกนไดดวยวธดอาการและรอยโรค ดงนนในทกกรณ จงตองเกบตวอยางสงตรวจวนจฉยทาง

หองปฏบตการ

ส าหรบโรคอนๆทจะตองวนจฉยแยกจาก ASF ใหได คอ โรค Porcine reproductive and respiratory

syndrome (PRRS) โดยเฉพาะอยางยง atypical form ของ PRRS โรค Swine Erysipelas โรค Salmonellosis

โรค Pasteurellosis โรคตดเชอ Streptococcus suis infection โรคตดเชอ Hemophilus suis infection โรค

Eperythrozoonosis โรค Porcine dermatitis and nephropathy syndrome โรค Aujeszky’s disease หรอ

Pseudorabies ทเกดในสกรรน และภาวะการตดเชออนๆในกระแสเลอด (All septicemic conditions) และการ

เปนพษจากยาเบอหนคมารน (Coumarin poisoning) และการเปนพษจากเกลอ (Salt poisoning)

การตรวจวนจฉยโรคทางหองปฏบตการ (Laboratory diagnosis)

1. ชนดของตวอยาง (Sample collection) ไดแก

- เลอดสกรเจาะในขณะทมไขชวงแรก เกบในสาร EDTA 0.5% หรอ Heparin กนการแขงตว

- มาม ตอมน าเหลอง ทอนซล และไตสกร เกบแชเยนท 4 °C

- ซรมจากสตวทหายปวย (convalescent animals) เกบในระยะ 8-21 วนภายหลงการตดเชอ

2. วธการตรวจวนจฉยโรค (Diagnostic techniques) ไดแก

2.1 การแยกเชอไวรส (Isolation) โรคอหวาตสกรอฟรกน ประกอบดวย

2.1.1 Cell culture inoculation โดยใช Primary culture of pig monocytes หรอ Bone

marrow cell ซงเชอ ASFV ทแยกไดสวนใหญมกท าใหเกด haemadsorption

2.1.2 Haemadsorption test (HAD) ผลบวกทง 2 ขนตอนของ HAD จะยนยนโรคอหวาต

สกรอฟรกน

Procedure 1 – เปนขนตอนใน Primary leukocyte cultures

Procedure 2 – เปนการทดสอบ ‘autorosette’ test โดยใชเมดเลอดขาว (peripheral

blood leukocytes) จากสกรทตดเชอ

2.1.3 Antigen detection โดยวธ Fluorescent antibody test (FAT) ผลบวกของ FAT รวมกบ

ลกษณะอาการและรอยโรคสามารถบงชโรคอหวาตสกรอฟรกนไดในเบองตน

11

2.1.4 Detection of virus genome โดยวธ Polymerase chain reaction (PCR) ซง PCR

Technique นจะมประโยชนมากในการตรวจตวอยางเลอดทเนาเสย (putrefaction) ซง

ไมเหมาะสมส าหรบการตรวจหาเชอ ASFV ดวยวธ Virus isolation หรอ Antigen

detection แลว

2.1.5 Pig inoculation ปจจบนไมแนะน าใหใชวธน คอการฉดเชอในสกรทดลอง เนองจากเสยง

ตอการแพรกระจายโรคสง

2.2 การตรวจทางซรมวทยาโรคอหวาตสกรอฟรกน ประกอบดวย

2.2.1 Enzyme-linked immunosorbent assay (ELISA) เปนวธการมาตรฐานท OIE แนะน า

ส าหรบทดสอบโรคอหวาตสกรอฟรกน

2.2.2 Indirect fluorescent antibody (IFA) test เปนวธการทดสอบยนยนโรค ส าหรบตวอยาง

ซรมทเกบจากสกรในพนทปลอดโรค ASFแตใหผลบวกในการทดสอบ ELISA หรอ

ตวอยางซรมทเกบจากสกรในพนทมโรค (endemic area) และไมอาจสรปผลไดดวย

ELISA

2.2.3 Immunoblotting test เปนวธการทดสอบแทนวธ IFA (alternative test) เพอยนยนกรณ

ซรมสกรแตละตว (individual sera) ใหผลสงสย (equivocal results)

2.2.4 Counter immunoelectrophoresis (immunoelectro-osmophoresis) test เปนวธการ

ทดสอบทใชเพอตรวจคดกรองโรค ASF ในกลมสกร (screening groups of pigs) แตไม

เหมาะส าหรบสกรแตละตว เนองจากมความไวต า

การควบคมและปองกนโรค (Prevention and Control)

เนองจากปจจบนยงไมมทงวคซนปองกนและยาทรกษาโรคอหวาตสกรอฟรกนได ดงนนมาตรการเพอ

ปองกนและควบคมโรคควรจะด าเนนการ ดงน (FAO, 2009)

1. การปองกนโรค ประกอบดวยมาตรการ คอ

1.1 ก าหนดนโยบายกกกนสนคาน าเขา (Import quarantine policy) ประเทศทปลอดจากโรคอห

วาตสกรอฟรกน จะตองเพมความระมดระวงในการน าเขาสกรเลยง สกรปา เนอและผลตภณฑจากสกร รวมถง

น าเชอ ตวออน และไข อกทงเวชภณฑทมสวนผสมของเนอเยอสกร ตองกกกนอาหารและวตถเสยงตางๆทถก

น าเขามาในประเทศจากทกๆเสนทาง (airport, seaport & border crossing points) มการตรวจสอบกระเปาและ

ของใชสวนตว (luggage and personal effects) ทน ามาจากประเทศทมโรคน วตถเสยง/สงของตองสงสยทตรวจ

12

ยดไดจะตองฝงหรอเผา ท าการก าจดเศษอาหาร (disposal of waste food) และฆาเชอโรคเศษขยะจากเครองบน/

เรอเดนสมทรทผานหรอมาจากประเทศทมโรค และฝงกลบลกหรอเผาเพอปองกนการขดคย (scavenging)

1.2 ควบคมการเลยงสกรดวยเศษอาหาร (Swill feeding controls) การเลยงสกรดวยเศษอาหาร

เปนความเสยงสงส าหรบการเกดและแพรโรคอหวาตสกรอฟรกน เพราะเศษอาหารนนอาจมชนสวนจากซากสกร

ปนเปอนเชอ ควรหามใชเศษอาหารเลยงสกรในฟารมทมความปลอดภยทางชวภาพสง สวนในเกษตรกรรายยอย

หากไมสามารถหามไดตองแนะน าใหตมอยางนอย 30 นาทปลอยเศษอาหารใหเยนกอนน าไปเลยงสตว

1.3 ควบคมสกรใหอยเฉพาะท (Containment of pigs) ควรเลยงสกรอยในคอก/โรงเรอน/พนท

เฉพาะ โดยไมปลอยใหออกหากนในพนทเพอลดความเสยงตอการตดเชอ ASFV จากการขดคยกนเศษขยะ และ

การสมผสกบสกรปา โดยเฉพาะอยางยงในพนทเกดโรค

1.4 การสรางความรบร (Awareness) เรมจากใหเจาหนาทสตวแพทยในพนทมความรเบองตน

เกยวกบโรคอหวาตสกรอฟรกน ส าหรบท าการประชาสมพนธเพอสรางความตระหนกรบรใหแกเกษตรกรและ

พอคาสกรใหรจกโรคนสามารถแจงเจาหนาทและใหขอมลในเบองตนไดเมอมสกรปวย ทสงสยวาอาจเปนโรคนได

หรอเพอสรางเครอขายการรายงานโรคตอไป

1.5 ระบบความปลอดภยทางชวภาพ (Biosecurity) เกษตรกรควรปรบปรงระบบการเลยงสกรใหม

ความปลอดภยทางชวภาพ ไดแก

- ลดคนทเขามาภายในบรเวณฟารม โดยใหมผเขามาในสวนทเลยงสกรนอยทสด

- ดานหนาฟารมมปายเตอนไมใหสมผสกบสกร

- ฟารมมรวกนโดยรอบเพอปองกนสกรปาเขามาขดคยขยะ(ดทสดเปนรว 2 ชนหางกน 1ม)

- มระบบการก าจดของเสยทเหมาะสม

- ลางท าความสะอาดยานพาหนะและพนน ายาฆาเชอโรค

- ท าการบรรทก/ขนถายสกรนอกบรเวณทเลยงสกร

- ท าความสะอาดอปกรณเครองมอเครองใชในฟารมอยางสม าเสมอ

- คนงานควรเปลยนชดเสอผาและใชรองเทาบทเฉพาะส าหรบปฏบตงานอยในฟารม

- จดแปรงน ายาฆาเชอ ถงน าหรออางจมเทาเพอฆาเชอโรคใหพรอมใชงานไวทหนาโรงเรอน

- เจาของและคนเลยงไมควรสมผสกบสกรในฟารมอน

- ไมควรแลกเปลยนหรอยมเครองมอเครองใชระหวางฟารม

- ซอสกรจากแหลงทเชอถอไดวาไมมโรค

13

- โรงฆาสตวจะตองระมดระวงในเรองการก าจดเศษเนอ เครองใน น าเสย ของเสย ขยะทมา

จากสกรใหดทสดเพอไมใหเปนแหลงแพรกระจายโรค โดยเฉพาะอยางยงเมอสถานทตงอยในพนทมโรค

2. การควบคมโรค ประกอบดวยมาตรการหลกตางๆ ดงน

2.1 ด าเนนการประชาสมพนธ (Public awareness) เสนอขาวการเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนเปน

ระยะและประชาสมพนธใหค าแนะน ากรณทใชเศษอาหารเลยงสกร เนนย าถงความเสยงตอโรค เสนอแนะวธการ

ปรบปรงมาตรการความปลอดภยทางชวภาพในฟารม พยายามหาแนวรวมหรอสรางเครอขายความรวมมอการ

รายงานโรคโดยแนะน าเจาของฟารม ผเลยงสกรและพอคาสกรใหหมนสงเกตอาการสตวอยางสม าเสมอและแจง

เจาหนาทสตวแพทยเมอพบสกรปวย/ตายผดปกตทกครงหรอมอาการทอาจสงสยโรคนได ตองใหความรแก

สาธารณชนวาโรคนไมตดคน เนอสกรและผลตภณฑทมาจากสกรทปลอดโรคมความปลอดภยส าหรบการบรโภค

เจาหนาทสตวแพทยจะตองตนตวตลอดและใหขอมลการเกดโรคเปนระยะๆ

2.2 มาตรการเฝาระวงโรค (Surveillance) การเฝาระวงโรคเชงรบโดยเจาของฟารม ผเลยงสกร

หรอพอคาสตวในพนทแจงรายงานเจาหนาทสตวแพทยจะเปนปจจยหลกในเบองตนทชวยใหรโรคไดเรวทสด เมอ

พบฟารมตองสงสยโรคอหวาตสกรอฟรกนแลวจะตองด าเนนมาตรการเฝาระวงโรคอยางเขมขนเปนเวลาอยางนอย

อก 40 วน ซงเปนระยะฟกตวนานทสดของโรคน (FAO, 2009) หลงจากทพบสตวปวยหรอสงสยวาปวยดวยโรคน

ตวสดทาย โดยวธการตรวจดอาการ ผาซากสกร การตรวจทางซรมวทยา ถาหองปฏบตการยนยนวาเปนโรคอห

วาตสกรอฟรกนจรงจะตองท าสอบสวนโรคทงยอนหลง (trace-backward) เพอใหทราบถงแหลงทมา สาเหตการ

เกดโรค ปจจยเสยง และสอบไปขางหนา (trace-forward) เพอใหทราบขอบเขตของการระบาด พนทเสยงและ

แหลงฆาสกรดวย

2.3 การควบคมเคลอนยายและกกกนสตว (Quarantine and movement control) ตองท าการ

กกกนฟารมสกรทสงสยการเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนทกแหงและระงบการเคลอนยายสกรมชวต ผลตภณฑจาก

สกร และวตถสงของทอาจตดเชอในพนททนท หากมสกรทเลยงปลอยจะตองเกบเขาเลยงในคอก กรณทมบคคล

จ าเปนตองออกนอกฟารมตองสงสย จะตองมการเปลยนเสอผา รองเทา และท าการฆาเชอโรคยานพาหนะกอน

ทงน จนกวาการสอบสวนโรคจะแลวเสรจหรอทราบผลการตรวจวนจฉยโรคจากหองปฏบตการแลว

ก าหนดพนทควบคมโรคอหวาตสกรอฟรกน (restricted area) ใหมรศม 3 กโลเมตร (FAO,

2009)และพนทกนชนรอบนอกเพอปองกนการระบาดของโรค หากจ าเปนตองมการเคลอนยายสงของใดๆ

(potentially infected materials) กใหจ ากดอยภายในเขตพนทกนชนรอบนอก เวนแตจะไดรบอนญาตจาก

14

เจาหนาท เชน กรณน าสกรเขาโรงฆา ทงนการเขมงวดการเคลอนยายสตวอาจท าไดหลายระดบซงขนอยกบผล

การทดสอบโรค

2.4 การก าหนดเขตพนทปลอดโรค (Zoning) โรคอหวาตสกรอฟรกนเปนโรคทพบบอยหรอเปน

โรคประจ าถนเฉพาะในบางพนท ดงนนหากด าเนนมาตรการควบคมการเคลอนยายสกรมชวตและผลตภณฑได

อยางเขมขนและมประสทธภาพสงสด จะสามารถก าหนดเขตพนทตดเชอและพนทปลอดโรคภายในประเทศได

2.5 การท าลายสตวและก าจดซาก (Stamping-out and disposal) ตองท าลายสกรทตดเชอและ

สกรทอยรวมฝงทงหมดเนองจากทกตวเสยงตอการรบเชอ ท าการก าจดซากดวยวธการทเหมาะสมเพอลดการ

ปนเปอนหรอแพรกระจายเชอไปสสงแวดลอม ลดปญหาการสมผสกบสกรปา สตวขดคยซาก หรอความเสยงจาก

การตองลากซากสกรออกไปไกล จงตองเผาหรอฝงกลบลกทบรเวณฟารมแหงนนหรอในพนทเกดโรค ทงนหากม

สกรจ านวนมากๆอาจตองพจารณาประเดนดานการขนสงและสงแวดลอมดวย

2.6 การจายเงนคาชดใชการท าลายสตว (Compensation) คอเครองมอทถอเปนมาตรการส าคญ

ของการเพมประสทธภาพการก าจดโรคดวยมาตรการท าลายสตวทงหมด (stamping-out) หากรฐไมจายเงนคา

ชดใช หรอมใหแตไมมากและไมเรวพอ มกเปนสาเหตใหเจาของสตวปวยไมแจงเจาหนาท แตจะน าสกรหลบหนไป

ทอน หรอฆาเพอบรโภคเองหรอขายในทองท เมอก าจดเศษซากสกรดวยวธการทไมเหมาะสมกจะเปนสาเหตให

โรคแพรกระจายออกไปมากขน

2.7 การท าความสะอาดและฆาเชอโรค (Cleaning and Disinfection) การเกบลางท าสะอาดเพอ

ก าจดสารอนทรยออกจากคอกและโรงเรอนสกรทงหมดเปนขนตอนส าคญกอนท าการฆาเชอโรค ซงรวมถง สงของ

ยานพาหนะ เครองมอเครองใชในฟารม เสอผารองเทา และอปกรณตางๆ และบคลากรจะตองมการฆาเชอโรค

กอนเขาและออกจากฟารมทเกดโรค

2.8 การควบคมแมลงพาหะ (Vector control) แมลงดดเลอดบางชนด เชน แมลงวนคอก

(Stomoxys calcitrans) และแมลง tsetse fly (Glossina mositrans) สามารถเปนพาหะ (mechanically

transmitted) แพรเชอไวรสภายในฝงสกรได ดงนนฟารมจงควรตองด าเนนการก าจดแมลงดวย

2.9 การควบคมเหบ (Tick control) การก าจดเหบออน (Ornithodoros) ทมในคอกเปนเรองยาก

เพราะเหบมชวงอายคอนขางยาวและทนทานตอสงแวดลอมสามารถมชวตอยในรองไมแตกไดนานโดยไมกนเลอด

ในกรณนยาฆาเหบ (acaricides) กไมอาจเขาไปถงตวได ดงนนจงไมควรใชคอกเกาทพบเหบชนดนเลยงสกร แต

ใหทบท าลายเผาไมทง แลวสรางคอกใหมในพนทอนเพอใชงานแทน

2.10 การใชสกรเพอเฝาระวงโรคและการเลยงสกรรนใหม (Sentinel animals and Restocking)

ในฟารมทเกดโรคอหวาตสกรอฟรกนกอนการน าเลยงสกรรนใหมเขามาเลยง (Restocking) ใหน าสกรทไมมภมคม

15

ตอโรคน (Sentinel animals) เขามาเลยงเพอเฝาระวงโรคอยางนอย 6 สปดาห โดยปลอยเลยงหรอเดนรอบบรเวณ

สงเกตดอาการและท าการทดสอบทางซรมวทยาสกรเหลานเพอคนหาการตดเชอซ า (Re-infection)

2.11 การควบคมสตวปา (Wildlife control) ในประเทศทมโรคอหวาตสกรอฟรกนประจ าถน

(endemic area) หากสกรปาตดเชอไวรสจะท าใหการก าจดโรคเปนไปไดยากยงขน ดงนนกลยทธทส าคญคอตอง

ไมปลอยใหสกรทเลยงสมผสกบสกรปา (Feral pigs & Wild boars) ไดเชน การท ารว 2 ชนรอบฟารมเพอไมให

สตวปาเขามาขดคยหากนขยะในบรเวณฟารมเลยงสกร หรอลดปรมาณสกรปาในพนทเลยงสกร โดยการลาให

เหลอในปรมาณทเหมาะสมภายในพนททก าหนด/เขตควบคม หรอจ ากดการกระจายตวของประชากรหมปาใน

พนทได เปนตน ทงนพรานหรอพอคาสตวปาสามารถเปนแหลงขอมลทดของเจาหนาทสตวแพทย และตองท าการ

ก าจดซากสตว เศษอาหารและวตถสงของตดเชอใหเหมาะสมเพอไมใหเปนแหลงใหสตวมาขดคยหาอาหารได

3. การรกษาโรค ไมมยารกษา และเนองจากเชอไวรสอหวาตสกรอฟรกน มหลายสายพนธทท าใหเกดโรค

ไดในหลายลกษณะทมความรนแรงแตกตางกน โดยทเชอแตละชนดไมใหภมคมทขามสายพนธ ดงนนจงยากทจะ

ท าการพฒนาวคซนส าหรบโรคน (CIDRAP, 2009)

ขอแนะน า (Recommendations)

เนองจากธรรมชาตของเชอไวรสอหวาตสกรอฟรกน ทคงทน หากเกดโรคขนในประเทศใดแลวกยากทจะ

ก าจดใหหมดไปไดดงนนประเทศทไมมโรคจะตองด าเนนมาตรการตางๆเพอปองกนไมใหมการน าโรคนเขามาได

องคการอาหารและเกษตรแหงสหประชาชาต (Food and Agriculture Organization of the United Nations,

FAO) ไดแนะน าวาควรน ามาตรการส าหรบการปองกนโรคสตวขามแดน (transboundary diseases) มาใชกบโรค

อหวาตสกรอฟรกน (FAO, 2007) โดยมขอแนะน าเพมเตม ดงน (FAO, 2009)

1. เมอพบหรอสงสยการเกดโรคอหวาตสกรอฟรกน ตองระวบการเคลอนยายสกรมชวต และผลตภณฑ

รวมถงวตถตดเชอตางๆออกจากพนทนนทนท

2. น าสกรทเลยงปลอยเกบเขาไปอยในโรงเรอนโดยตลอด

3. ตงจดตรวจสตวเพอควบคมการเคลอนยายทกเสนทางระหวางพนทเกดโรคและพนทปลอดโรค

4. สรางความรบรแกเกษตรกรผเลยงสกร พอคาสตว โดยสรางเครอขายการรายงานโรคและกระตนเตอน

การใหขาวสารขอมลโรคเปนระยะๆเพอไมกอใหเกดความตระหนก และประชาสมพนธขอความรวมมอประชาชน

5. ท าการสอบสวนโรคอยางละเอยดทงแบบยอนหลงและไปขางหนา(tracing backwards & forwards)

6. จายคาชดใชท าลายสตวโดยเรวและมากพอแกเจาของสกรทถกท าลาย

16

7. ด าเนนทกมาตรการเพอปกปองพนทปลอดโรค พรอมทงมการประเมน/ทบทวน/ปรบปรงมาตรการ

ควบคมโรคในพนท หรอเพอปองกนไมใหโรคแพรออกไป

8. พฒนาหองปฏบตการใหสามารถตรวจวนจฉยโรคอหวาตสกรอฟรกนได

9. ควบคมหรอหามการใชเศษอาหารในการเลยงสกร ถาจ าเปนตองใชกใหตมกอนน าไปเลยงสกร

10. ท าลายเศษอาหารทมาจากเครองบนและเรอเดนสมทรจากประเทศทมโรคดวยวธการทเหมาะสม

11. ประสานงานและใหความรวมมอกบสตวแพทยในพนทขางเคยง หนวยงานทเกยวของ และองคการ

ระหวางประเทศเพอสกดกนการแพรระบาดของโรค

ทงนปจจยส าเรจของมาตรการควบคมการระบาดของโรคอหวาตสกรอฟรกนขนอยกบนโยบายการท าลาย

สกรทงหมดทนท ก าจดซากสตว วสดปรอง ผลตภณฑ สงของ หรอวตถตดเชอใหเรวทสด ท าความสะอาดและพน

น ายาฆาเชอโรคใหทวบรเวณรวมถงพนทเสยงทงหมด ก าจดเหบและแมลง ก าหนดเขตโรคระบาดเพอควบคมการ

เคลอนยายสกรและผลตภณฑ ท าการสอบสวนทางระบาดวทยาเพอคนหาแหลงทมาและการแพรกระจายของโรค

ด าเนนการเฝาระวงโรคในพนทเกดโรคและพนทเสยง ฟารมเลยงสกรตองเขมงวดในมาตรการความปลอดภยทาง

ชวภาพ เชน ลดการเขา-ออกใหเหลอนอยทสด ตองอาบน าทกครงกอนเขา-ออก ซอสตวจากแหลงทเชอถอได ตอง

กกกนสกรทเขามาเลยงใหมอยางนอย 30 วนกอนน าไปรวมฝง เลยงสตวแบบเขาทงหมด/ออกทงหมด (all-in/all

out) สรางโรงเรอนใหหางกนมากทสด ปองกนสตวอนและสกรปาเขามาในฟารม เปนตน

ส าหรบประเทศทมโรคเกดขนเปนโรคประจ าถนกไมควรเลยงสกรแบบปลอยเพอลดโอกาสการสมผสกบ

เหบออนทมในถนอาศย มมาตรการทางสขอนามยเพอจดการสกรทหายปวยซงสามารถเปนพาหะของเชอ ASFV

ไดตลอดชวต และท าการควบคมประชากรสกรปาทเปนพาหะของโรค

เชอโรคอหวาตสกรอฟรกนไมตดคน แตคณสมบตของเชอไวรสทมความคงทน ท าใหเกดโรคทมอตราปวย

/อตราตายสง ตดตอไดอยางรวดเรวทงทางตรงและทางออม ไมมยารกษาหรอวคซนปองกน สงผลกระทบทาง

เศรษฐกจและสงคมไดสง จงท าใหเชอไวรสนมศกยภาพทอาจถกใชเปนอาวธชวภาพได (CIDRAP, 2009)

สรป (Conclusion)

โรคอหวาตสกรอฟรกนเปนโรคระบาดรายแรงของทท าใหสกรตายเกอบ 100% ท าใหสงผลกระทบทาง

เศรษฐกจสงเมอเกดขนแลวยากทจะก าจด เจาหนาทสตวแพทยควรจะมองคความรเกยวกบโรคอหวาตสกรอฟรกน

ททนสมยเพอประชาสมพนธใหความรแกเกษตรกร และแจงรายงานโรคเมอพบสกรปวยดวยอาการทสงสยไดวา

อาจเปนโรคชนดน ตองท าการสอบสวนทางระบาดวทยา และเกบตวอยางสงตรวจวนจฉยโรคทกครง ในอนาคต

อนใกลน กรมปศสตวอาจตองด าเนนมาตรการเฝาระวงโรคนอยางมประสทธผล เชน ควบคมพนทชายแดน และ

17

เกบรวบรวมขอมลทกชนดทเกยวของกบการน าเขาลกสกรส าหรบบรโภคนบตงแตผน าเขา เสนทาง ผคา และ/หรอ

การเฝาระวงทางอาการในสกรทเลยงอยบรเวณพนทใกลเคยง รวมถงการพฒนาหองปฏบตการใหสามารถท าการ

ตรวจวนจฉยโรคอหวาตสกรอฟรกนได และด าเนนมาตรการเฝาระวงโรคเชงรกโดยการเกบตวอยางจากสกรทเลยง

ในบรเวณชายแดนหรอพนทเสยง ซงจะขนกบสถานการณการแพรระบาดของโรคหรอปจจยเสยงทางระบาดวทยา

เอกสารอางอง (References)

CIDRAP 2009 African Swine Fever. Center for Infectious Disease Research & Policy,

Academic Health Center, University of Minnesota. (Access- 12 Jan 10 : 10.42)

http://www.cidrap.umn.edu/cidrap/content/biosecurity/ag-biosec/anim-disease/asf.html

FAO 2007 African Swine Fever in Georgia. EMPRES WATCH - Emergency Prevention

System (June 2007). Food and Agriculture Organization of the United Nations.

FAO 2008 The epidemiology of avian influenza. Highly Pathogenic Avian Influenza and Beyond - The FAO Response. Emergency Centre for Transboundary Animal Diseases Operations. Food and Agriculture Organization of the United Nations Viale delle Terme di Caracalla 00153 Rome, Italy.www.fao.org

FAO 2009 African Swine Fever Spread in the Russian Federation and the Risk for the

Region. EMPRES WATCH - Emergency Prevention System (December 2009).

Food and Agriculture Organization of the United Nations.

OIE 2009 African Swine Fever. Chapter 15.1 Terrestrial Animal Health Code World

Organisation for Animal Health, Paris, France. (Access- 12 Jan 2010:11.03)

OIE 2010 African Swine Fever (Updated: October 2009). Technical Disease Card.

Animal Disease Information (Updated:12 Jan 2010) . World Organisation

for Animal Health, Paris, France. (Access- 13 Jan 2010:11.30)

http://www.oie.int/eng/maladies/Technical%20disease%20cards/AFRICAN%20SWINE%20FEVER_FINAL.pdf

Wikipedia 2010 Pig. Wikipedia, the Free Encyclopedia. (Access- 15 Jan 2010:13.05)

http://en.wikipedia.org/wiki/Pig

หมายเหต กรมปศสตวใหทะเบยนวชาการเลขท 54(2)-0105-019