ระบบการเงนระหวางประเทศ

EC 452 เศรษฐศาสตรการเงนระหวางประเทศ

พจตรา ประภสสรมนอ

ระบบการเงนระหวางประเทศ• 1. ระบบมาตรฐานทองค า (pure gold standard) ค.ศ. 1870-1914 สนสดสงครามโลกครงทหนง

• 2. ยคมด ค.ศ. 1914-1945 สงครามโลกครงทหนง-สนสดสงครามโลกครงทสอง

• 3. ระบบเบรตเตนวดส (Bretton Woods) หรอระบบมาตรฐานแลกเปลยนทองค า (Gold exchange standard) ค.ศ. 1946-1971

• 4. ระบบอตราแลกเปลยนปจจบน

ระบบมาตรฐานทองค า (Gold Standard)

1. ระบบมาตรฐานทองค า• ในยคนนมการคนพบทองค าเปนปรมาณมาก ประเทศตางๆหนมาใชระบบมาตรฐานทองค ามากขน

• องกฤษเปนมหาอ านาจ ก าหนดคาเงนปอนดไวกบทองค า ใครจะคาขายกยมกบองกฤษตองก าหนดคาเงนไวกบทองค าดวย

• เศรษฐกจภายใตระบบมาตรฐานทองค ารงเรองมากจนเรยกไดวาเปนยคทอง (The golden age) แหงการคาและการลงทน

• จนมผต งค าถามวา ระบบมาตรฐานทองค าเปนระบบทเอออ านวยใหเศรษฐกจโลกเจรญรงเรองจรงหรอ?

• มหลกฐานพบวาประเทศตางๆไมไดด าเนนนโยบายการเงนตามกฏเกณฑของระบบมาตรฐานทองค าอยางแทจรง ดงนนความรงเรองอาจไมไดมาจากตวระบบ แตอาจมาจากสาเหตอน เชน การปฏวตอตสาหกรรม

1. ระบบมาตรฐานทองค า• ลกษณะส าคญก าหนดใหทองค า 1 กก. มมลคาเทากบหนวยของเงนสกลในประเทศทองค า 1 กก.=500,000 บาทถาประเทศไดทองค าเพม 1 กก. ประเทศเพมอปทานของเงนได 500,000 บาทการน าเขาสงออกทองค าท าไดเสร ไมมขอจ ากดราคาทองค าเทยบกบเงนสกลตางๆมคาคงท ท าใหอตราแลกเปลยนระหวางสกลเงนตางๆคงทดวยราคาดอลลาร 35 dollar per ounce ราคาปอนด 14.58 pound per ounceราคาดอลลาร/ปอนด =35/14.58=2.4ทองค าท าหนาทเปนมาตรฐานในการก าหนดอตราแลกเปลยนระหวางสกลเงนตางๆ

1. ระบบมาตรฐานทองค า

ในระบบมาตรฐานทองค า ธนาคารกลางตองรกษาอตราแลกเปลยนระหวางสกลเงนในประเทศและทองค าใหคงท โดยตองก าหนดปรมาณทองค าทเกบเปนเงนส ารองระหวางประเทศใหเหมาะสมการรกษาสมดลภายนอก (external balance) ไมไดอยทการรกษาดลการช าระเงนสมดลแตเปนการรกษาปรมาณทองค าไหลเขาออกอยางเหมาะสมการรกษาดลภายใน (internal balance) จ ากดการขยายตวของปรมาณเงนท าใหมเสถยรภาพทางดานราคา

การปรบตวของประเทศภายใตมาตรฐานทองค า

ธนาคารกลางองกฤษเพมปรมาณเงนอตราดอกเบยลดลง อตราผลตอบแทนในสนทรพยเงนปอนดลดลง นกลงทนหนไปลงทนใน

สนทรพยตางประเทศนกลงทนขายเงนปอนดแลกกบทองค า แลวขายทองค าเพอแลกกบเงนในสกลทใหอตราดอกเบยสง

กวา เงนทนไหลออกจากองกฤษ ธนาคารกลางองกฤษซอปอนด ขายทองค าเพอรกษาอตราแลกเปลยนใหคงท ธนาคารกลางองกฤษม

เงนทนส ารองนอยลง ขณะทธนาคารตางประเทศมเงนทนส ารองมากขน เพราะมการซอทองค าจากนกลงทน

การทองกฤษมทองค านอยลง ปรมาณเงนในประเทศลดลง กดดนใหอตราดอกเบยสงขนอตราดอกเบยปรบตวจนอตราดอกเบยเทากบอตราดอกเบยตางประเทศกลไกการปรบตวเปนแบบสมมาตร (symmetric) กนระหวางประเทศ ประเทศทสญเสยเงนส ารองจะ

มปรมาณเงนทลดลง ตางประเทศมเงนส ารองเพมขนและมปรมาณเงนทสงขน

การปรบตวของประเทศภายใตมาตรฐานทองค า

Price-Spicie-Flow Mechanism คอ การปรบตวของราคาเมอมการไหลเขาออกของทองค า สงผลใหราคาสนคาปรบตว

การปรบตวเกดขนตามสมการ MV=PQ (M=ปรมาณเงน V=ความเรวของการไหลของเงน P=ราคาสนคา Q=ปรมาณสนคาไมมการใชนโยบาย sterilization คอไมมการปรบอปทานของเงนเพอชดเชยการเปลยนแปลงปรมาณเงนอนเนองจากการเสยดลการช าระเงนเมอดลการช าระเงนขาดดล ประเทศสญเสยทองค า อปทานเงนจะลดลง รฐไมตองใชนโยบายใดๆเพมอปทานเงน เพราะราคาสนคาจะปรบลดลงโดยอตโนมต การสงออกดขน การขาดดลลดลง การเกนดลการช าระเงน อปทานเงนเพมขน ราคาสนคาสงขน สงออกแยลง น าเขามากขน ดลการช าระเงนสมดล

ขอดของการใชระบบมาตรฐานทองค า

การปรบตวทางการเงนแบบสมมาตรการทประเทศตางๆก าหนดคาเงนเทยบกบทองค า หมายความวาปรมาณเงนจะไมโตเรวกวาความตองการถอเงน ไมเกดปญหาราคาสนคาสงจากการขยายตวของปรมาณเงนอยางรวดเรวมาตรฐานทองค าเปนตวจ ากดไมใหธนาคารกลางใชนโยบายการเงนขยายตวทมากไป

จนท าใหเกดปญหาเงนเฟอมลคาทแทจรงของเงนในประเทศมเสถยรภาพและสามารถท านายได

ขอเสยของการใชระบบมาตรฐานทองค า

• 1. เนองจากมาตรฐานทองค าจ ากดปรมาณเงน การใชนโยบายการเงนขยายตวเพอแกปญหาเศรษฐกจถดถอยท าไดยาก ในกรณทเศรษฐกจโลกมปญหา ทกๆประเทศตองรวมมอกนใชนโยบายการเงนขยายตว

• 2. การผกคาเงนไวกบทองค าจะท าใหราคาสนคามเสถยรภาพกตอเมอราคาเปรยบเทยบของทองค ากบสนคาอนๆมเสถยรภาพ▫ ราคาดอลลาร: 35 ดอลลาร/ออนซ ราคาทองค าในตะกราสนคา: 1/3 ของตะกราสนคา/ออนซ ▫ หมายความวาราคาสนคาเทากบ 105 ดอลลาร/ตะกราสนคา▫ สมมตวามการคนพบทองค ามากขน ราคาทองค าตกเปน ¼ ของตะกราสนคา/ออนซ ในขณะท

ราคาดอลลารเหมอนเดม ดงนนราคาสนคามคาเทากบ 140 ดอลลาร/ตะกราสนคา▫ ราคาสนคามความผนผวนตามการเปลยนแปลงในราคาเปรยบเทยบของทองค าตอสนคาอนๆ

ขอเสยของการใชระบบมาตรฐานทองค า

• 3. ธนาคารกลางไมสามารถเปลยนแปลงปรมาณการถอเงนส ารองระหวางประเทศไดจนกวาจะมการเปลยนแปลงในปรมาณทองค าทธนาคารกลางถอ

• 4. ระบบมาตรฐานทองค าสงเสรมใหประเทศผลตทองค ามากขน เชนประเทศรสเซย ประเทศแอฟรกาใต ซงท าใหประเทศเหลานมอทธผลอยางมากตอเศรษฐกจโลกผานการซอขายทองค าในตลาดทองค า

• 5. การผกคาเงนไวกบทองค าไมมเสถยรภาพ เพราะสภาพคลองในระบบขนกบการคนพบปรมาณทองค าในแตละป ถาเศรษฐกจโลกขนกบปรมาณทองค า ปรมาณเงนจะผนผวนตามปรมาณทองค าทผลตได ระบบการเงนระหวางประเทศไมมเสถยรภาพ

• 6. มาตรฐานทองค าไมเหมาะกบสภาพเศรษฐกจโลกทมความซบซอน การขาดดลการช าระเงนนานๆตองปรบดวยการลดอปทานเงน ท าใหเกดปญหาการวางงานได

1. ระบบมาตรฐานทองค า• ชวงปทใชระบบมาตรฐานทองค าคอ ป 1870-1914 เปนยคทอง (The Golden

Age) ของการคาการลงทน กลไกการปรบตวดานดลการช าระเงนท างานไดด • เปนชวงปทมการคนพบทองค าเปนจ านวนมาก ประเทศทขดทองมากไดแก สหรฐอเมรกา แอฟรกาใต รสเซย ออสเตรเลย

• องกฤษผกคาเงนปอนไวกบทองค า ประเทศคคากบองกฤษตองผกคาเงนไวกบเงนปอนดดวย กรงลอนดอนเปนศนยกลางการเงนโลก เงนปอนดเปนทยอมรบทวโลก องกฤษเปนผใหกยมแหลงสดทาย (lender of last resort) เปนนายธนาคารของโลกทใหกยมและการลงทนระหวางประเทศ

ยคมด (The Interwar Years)

2. ยคมด• ชวงสงครามโลก ประเทศตางๆไมยอมคาขายกน เงนตราตางประเทศแลกเปลยนกนไมได (ไมม convertibility) มการหามสงออกทองค าเพราะกลววาจะสญเสยทองทตองใชช าระคาใชจายในการท าสงคราม

• อตราแลกเปลยนผนผวน เศรษฐกจ การเมอง การเงนระหวางประเทศยงเหยง• ภาวะเศรษฐกจตกต าครงใหญ (The great depression) การวางงานสง รายไดตกต า การเกดเศรษฐกจตกต าเพราะอปสงครวม (aggregate demand) นอยเกนไป การผลตต า การวางงานสง สาเหตสวนหนงมาจากแรงงานและความสามารถในการผลตนอยลงจากภาวะสงคราม

• เศรษฐกจต าลกลามไปทวโลก และหลายประเทศประสบปญหาเงนเฟอ เพราะมการพมพเงนเพมเพอน าเงนไปฟนฟประเทศหลงสงคราม

2. ยคมด• The great depression เรมจากเศรษฐกจองกฤษเรมถดถอยในชวงป 1920s

• ตลาดหนในอเมรกาลมในป 1929 ท าใหภาคการเงนมปญหา• ป 1931 นกลงทนเรมไมไวใจในเงนปอนด ไมแนใจวาเงนปอนดจะสามารถรกษาคาเงนทก าหนดไวกบทองค าได

• ป 1933 อเมรกาประกาศลดคาเงน แตประเทศอนๆ เชน ฝรงเศส เบลเยยมสวสเซอรแลนด (“Gold bloc” countries) ยงตรงคาเงนไวกบทองค าจนป 1936

• เศรษฐกจของประเทศทลดคาเงนคอยๆฟนฟดขน• นโยบายขอทานเพอนบาน (Beggar-thy-neighbor policies) คอนโยบายทท าใหเศรษฐกจในประเทศดขนแตท าใหเศรษฐกจตางประเทศแยลง▫ อเมรกาใชนโยบายปกปองแรงงานในประเทศเพอสนบสนนการจางงานในประเทศ

ท าใหการจางแรงงานตางชาตนอยลง แคนาดาเพมอตราภาษสงออกไปยงอเมรกา

2. ยคมด• หลงสงครามสนสด มความพยายามกลบไปใชระบบมาตรฐานทองค า แตไมส าเรจ เพราะมการก าหนดราคาทองค าใหอยระดบเดม ทงๆทภาวะเศรษฐกจเปลยนไปจากเดม เมอราคาสนคาสงขนแตราคาทองค าเทาเดม เกดปญหาไมมทองค าเพยงพอส าหรบใชเปนเงนส ารองระหวางประเทศ

• เรมมการใชเงนสกลทมความส าคญ เชน เงนปอนด เกบเปนเงนส ารองระหวางประเทศ

• เศรษฐกจตกต าทวโลก ประเทศตางๆพากนลดคาเงนเพอท าใหเศรษฐกจขยายตว การแขงกนลดคาเงนท าใหเกดความผนผวนและความไมแนนอนในคาเงนตางๆ

• องกฤษมบทบาทในการเปนศนยกลางการเงนโลกนอยลง เกดศนยกลางทางการเงนแหลงใหมหลายแหง เชน นวยอรค ปารส เบอรลน ท าใหมการเคลอนยายทนเขาออกศนยกลางทางการเงนเหลาน แตสวนใหญเปนการเกงก าไรระยะสน และยงท าใหอตราแลกเปลยนผนผวนมาก

ระบบ Bretton Woods หรอระบบมาตรฐานแลกเปลยนทองค า (Gold Exchange

Standard)

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• เปนผลมาจากการประชมปฏรประบบการเงนระหวางประเทศทเมองเบรตเตนวดสรฐนวแฮมเชยร ประเทศสหรฐอเมรกา ของตวแทนประเทศฝายสมพนธมตรซงเปนผชนะสงคราม

• 1. จดตงกองทนการเงนระหวางประเทศ (International Monetary Fund: IMF) มหนาทสรางกฏเกณฑและวธปฏบตในระบบการเงนระหวางประเทศ ใหความชวยเหลอสมาชกทมปญหาการเงน▫ ประเทศสมาชกตองน าเงนสมทบเขากองทน โดยเงนสมทบนจะขนอยกบโควตาของ

แตละประเทศ เงนสมทบอยในรปของทองค า 25% ของโควตา และเงนตราสกลของตนเอง 75% ขนาดของโควตาขนกบความส าคญของประเทศตางๆในการคาโลก

▫ ประเทศทมโควตามากมอ านาจในการออกเสยงลงมตมาก มสทธกเงนจาก IMF ไดมาก

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• 2. ก าหนดระบบอตราแลกเปลยนใหมเปนระบบอตราแลกเปลยนคงทแบบปรบได

(adjustable peg)• ก าหนดใหเงนดอลลารมคาเทากบ 35 ดอลลารตอทองค า 1 ออนซ และเงนดอลลารสามารถเปลยนเปนทองค าไดอยางไมจ ากด

• เงนดอลลารกลายเปนเงนสกลหลก (key currency)• ประเทศอนๆตองประกาศคาเงนของตนเององกบทองค าหรอดอลลาร คาเงนทประกาศออกมาเรยกวา คาเสมอภาค (par value)

• ประเทศตองเขาแทรกแซงโดยการซอขายเงนตราตางประเทศเพอปกปองคาเสมอภาคทประกาศไวไมใหเกนแถบความกวาง (band) ทก าหนดไว

• เนองจากการแทรกแซงคาเงนท าไดโดยการซอขายดอลลาร เงนดอลลารจงถกเรยกวาเปนสกลเงนทใชแทรกแซง (intervention currency)

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• 3. เงนส ารองระหวางประเทศ นอกจากจะสะสมในรปทองค าแลวยงสามารถสะสมในรปของเงนตราตางประเทศสกลส าคญๆได

• ความตองการใชเงนส ารองระหวางประเทศมากขนทกป ท าใหอเมรกาขาดดลมากขน (สงออกเงนดอลลารใหประเทศอนๆเพอใชในการคาและใชเปนเงนส ารองระหวางประเทศ)

• ระบบเบรตเตนวดสมชอเรยกอกอยางวาระบบมาตรฐานดอลลาร• 4. ประเทศสมาชกตองไมควบคมการแลกเปลยนเงนตราของตน เงนตราสกลตางๆตองม convertibility ในขณะเดยวกนกตองท าใหอตราแลกเปลยนในเงนตราสกลตางๆคงทดวย▫ ถาประเทศมปญหาไมสมดลในดลการช าระเงน อตราแลกเปลยนไมใชตวปรบ แตเปน

กลไกการปรบตวทางรายได รายไดลด การจางงานลด การวางงานสงขน

การรกษาดลภายใน (internal balance) และดลภายนอก (external balance)• ดลยภาพภายในเกดเมอระดบผลผลตทมการจางงานเตมทเทากบอปสงคมวลรวม𝑌𝑓 = 𝐴 + 𝐶𝐴 𝐸𝑃∗/𝑃, 𝐴

• เสน II แสดงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยนและการใชจายในประเทศ (domestic spending, A) ทท าใหเกดสมดลภายในทรายไดในประเทศอยในระดบทมการจางงานเตมท▫ ความชนเปนลบ การเพม G ท าใหอปสงครวมเพม รายไดมากกวารายไดทมการจาง

งานเตมท อตราแลกเปลยนตองแขงคาเพอรกษาสมดลภายใน▫ จดทอยเหนอเสน II การใชจายมากกวารายไดทมการจางงานเตมท ดงนนเศรษฐกจม

การจางงานมากไป (overemployment)▫ จดใตเสน II การใชจายนอยไป เกดปญหาจางงานต าเกนไป (underemployment)

การรกษาดลภายใน (internal balance) และดลภายนอก (external balance)• ดลยภาพภายนอก เกดเมอดลบญชเดนสะพดมคาเทากบ Z:

𝐶𝐴 𝐸𝑃∗/𝑃, 𝐴 = 𝑍• เสน XX แสดงความสมพนธระหวางอตราแลกเปลยนกบการใชจายในประเทศ▫ ความชนเปนบวก การเพมการใชจายท าใหรายไดเพมขน สงผลใหดลบญชเดนสะพดแย

ลง ดงนนอตราแลกเปลยนตองออนคาเพอรกษาสมดลภายนอก▫ จดทอยบนเสน XX แสดงวาดลบญชเดนสะพดมคาเทากบเปาหมาย Z

▫ จดทอยบนเสน XX อตราแลกเปลยนสงเกนกวาจะท าใหดลบญชเดนสะพดอยในเปาหมาย แสดงวาดลบญชเดนสะพดเกนดล

▫ จดทอยใตเสน XX แสดงการขาดดลในบญชเดนสะพด

การรกษาดลภายใน (internal balance) และดลภายนอก (external balance)• จดท 1 เปนจดทไดทงดลภายในและดลภายนอก• ภายใตอตราแลกเปลยนคงท นโยบายการเงนไมมประสทธผล นโยบายการคลงโดยการ

เพมการใชจายรฐบาล นโยบายการลดคาเงน ท าใหรายไดของประเทศเพมขนได• การใชนโยบายการคลงเปนการเปลยนแปลงการใชจายในประเทศเพอท าใหรายไดเปลยน

มาอยทจดท 1 เรยกวา expenditure-changing policy เพราะเปนการเปลยนขนาด (level) ของอปสงคมวลรวมของประเทศ

• นโยบายทท าใหการใชจายเปลยนอนเนองมาจากการเปลยนแปลงของอตราแลกเปลยนเรยกวา expenditure-switching policy เพราะเปนการเปลยนทศทาง (direction) ของอปสงครวม▫ การออนคาของเงนในประเทศท าใหการน าเขาลดลง การสงออกดขน ม expenditure

switching จากการใชจายในสนคาตางประเทศมาใชจายในสนคาในประเทศ

การรกษาดลภายใน (internal balance) และดลภายนอก (external balance)• ภายใตระบบ Bretton Woods นโยบาย expenditure-switching จากการเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนท าไดไมบอยนก นโยบายทเลอกไดในการท าใหเศรษฐกจไดดลภายในและดลภายนอกคอ นโยบายการคลงทท าใหเกด expenditure-changing

• อยางไรกตาม เราจะเหนวานโยบายการคลงเพยงอยางเดยวไมสามารถท าใหเกดดลภายในและดลภายนอกพรอมกนได▫ ทจดท 2 เศรษฐกจมการจางงานต าไปและดลบญชเดนสะพดขาดดล▫ ตองมการใชทงนโยบายการลดคาเงน (expenditure-switching) และนโยบายการคลง

ขยายตว (expenditure-changing) เพอท าใหเศรษฐกจไดทงดลภายในและภายนอก

ทจดท 2 ภายอตราแลกเปลยนลอยตว ตองมการลดคาเงนและการเพมการใชจายในประเทศ เพอท าใหเศรษฐกจไดดลภายในและภายนอกทจดท 1

ภายใตอตราแลกเปลยนคงท ไมสามารถใชนโยบายทท าใหเกดสมดลภายในและภายนอกพรอมกนไดถาใชนโยบายการคลงการคลงขยายตวเพยงอยางเดยว เศรษฐกจเคลอนไปทจดท 3 เกดสมดลภายใน แตจะยงท าใหดลบญชเดนสะพดขาดดลมากขนอกนโยบายการคลงหดตว ท าใหเศรษฐกจเคลอนไปทจดท 4 เกดสมดลภายนอกแตจะยงท าใหดลภายในแยลง

การไมสามารถใชนโยบายลดคาเงนเพอรกษาเสถยรภาพของเศรษฐกจเปนขอเสยอยางหนงในระบบ Bretton Woods

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• ขอบกพรอง▫ 1. กอใหเกดการเกงก าไรในอตราแลกเปลยน ภายใตระบบ Bretton Woods มการเกงก าไรไปในทางเดยว คอคาเงนของประเทศทขาดดลการช าระเงนจะลดคา

ผเกงก าไรขายเงนสกลในประเทศ ซอเงนตราตางประเทศเกบไว เมอมการลดคาเงนในประเทศจรง ผเกงก าไรขายเงนตราตางประเทศเพอแลกเปนเงนในประเทศ

การเกงก าไรในระบบนท าใหอตราแลกเปลยนไมมเสถยรภาพ

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• ขอบกพรอง▫ 2. ความเชอมนในเงนดอลลาร▫ ความตองการเงนดอลลารเพอใชเปนเงนส ารองระหวางประเทศมมาก ท าใหอเมรกาตอง

ผลตเงนดอลลารมากขน อเมรกาขาดดลการช าระเงนกบประเทศอนๆในปรมาณมาก▫ เมอดอลลารอยในมอประเทศอนๆมากๆ ในขณะทปรมาณทองค าเพมขนชา ความ

เชอมนในเงนดอลลารลดลง ▫ ความสามารถในการใหแลกเงนดอลลารกบทองค าไมจ ากดเปนปญหาทส าคญทสด ถา

จะแกปญหานโดยใหอเมรกาขาดดลนอยลง แตกจะเกดปญหาทโลกไมมเงนส ารองเพยงพอ

▫ ฉะนนจงเกดปญหา 2 ประเภทคอทเสมอนเปนทางสองแพรง (dilemma) ปญหาความเชอมนในคาเงนดอลลาร (confidence problem) และปญหาสภาพคลองไมพอเพยง (liquidity problem)

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• ขอบกพรอง▫ 3. ความรวมมอทางการเงนระหวางประเทศทางดานการเงนมไมมาก▫ ยคทสงครามโลกครงท 2 เพงยต มความตองการทจะฟนฟการคาการลงทน และความ

ตองการเงนส ารองระหวางประเทศสง เกดการขาดแคลนเงนดอลลาร ท าใหอเมรกาขาดดลการช าระเงน

▫ ประเทศทแพสงครามอยางเยอรมนและญปนมการเกนดลการช าระเงน และมการเจรญเตบโตทางเศรษฐกจมากกวาอเมรกาทมการขาดดลการช าระเงน

▫ เมอมความไมสมดลตองมการปรบตว แตภายใตระบบ Bretton Woods อเมรกาไมสามารถเปลยนแปลงอตราแลกเปลยนระหวางเงนดอลลารกบทองค าได ถาท าเชนนนเทากบวาเปนการยกเลกขอตกลงวาอเมรกาจะรกษาอตราแลกเปลยนใหคงทในระดบนตลอดไป

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• ขอบกพรอง▫ เมออเมรกาปรบตวไมได ญปนและเยอรมนทมการเกนดลในบญชดลการช าระเงน

ตองปรบตวโดยการเพมคาเงนตวเอง แตทงสองประเทศตางไมยอมปรบ▫ อเมรกาผลตเงนออกมามากเพอน าไปใชจายในสงครามเวยดนาม ในขณะเดยวกนม

การคาดการณวาเงนดอลลารจะออนคา มการเทขายดอลลารในปรมาณมาก▫ ถาทกประเทศทถอเงนดอลลารน าเงนดอลลารมาแลกเปนทองค ากบอเมรกาในเวลา

พรอมๆกน อเมรกาคงไมมทองค าเพยงพอ อเมรกาตดสนใจยกเลกสญญาทจะยอมแลกดอลลารกบทองค าในเดอนสงหาคม 1971 ซงเทากบเปนการยกเลกระบบ Bretton Woods ไปโดยปรยาย

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร• กอนทจะลมเลกระบบ Bretton Woods มความพยายามในการปฏรประบบดงน▫ ขยายบทบาทของ IMF เชน มอ านาจในการใหกมากขน, สรางสทธพเศษถอนเงน (SDR) SDR ท าหนาทแทนทองค า เปนกระดาษทท าหนาทเปนเงนตรา หรอเปนทองค ากระดาษ (paper gold)

SDR สะสมเปนเงนทนส ารองระหวางประเทศแทนการสะสมทองค า มลคาของ SDR องตามเงนตราสกลส าคญๆ

▫ ใหมการแลกเปลยนเงนตราระหวางธนาคารกลาง เพอลดปญหาความเชอมนในเงนดอลลาร ธนาคารกลางองกฤษแลกเงนดอลลารทตวเองถอกบธนาคารกลางอเมรกาทถอเงนปอนด

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร▫ แยกราคาทองค าเปน 2 ตลาด เพอไมใหแรงกดดนในราคาทองค าสงขน

ตลาดทางการ ทองค าราคา 35 ดอลลาร/ออนซ ตลาดเอกชน ราคาทองค าขนกบอปสงคอปทานของทองค า

▫ เพมความรวมมอระหวางประเทศมากขน ประเทศทเกนดลกบประเทศทขาดดลตองมการปรบตว

▫ ใชเงนตราหลกหลายสกลเปนเงนส ารองระหวางประเทศแทนการใชเงนดอลลารเพยงอยางเดยว ยากทตกลงกนระหวางประเทศได เพราะการก าหนดสดสวนเงนตราสกลตางๆเพอใชเปนน าหนกในการก าหนดคาของเงนส ารองระหวางประเทศตองการความรวมมอระหวางประเทศ และเปนทยอมรบโดยทวกน

3. ระบบเบรตเตนวดส/มาตรฐานแลกเปลยนทองค า/มาตรฐานดอลลาร

▫ ก าหนดขอบเขตเงนตราทเหมาะสม (optimum currency areas) 1. เขตเศรษฐกจเดยวกนมอตราแลกเปลยนคงทระหวางกน อตราแลกเปลยนระหวางเขตมความยดหยน โดยทเขตเงนตราเดยวกนควรสามารถเคลอนยายปจจยการผลตระหวางกนไดอยางรวดเรว และมตนทนต า

เขตเงนตราทเหมาะสมแตละเขตเปรยบเสมอนประเทศเดยวกน เมอมปญหาไมตองปรบอตราแลกเปลยนระหวางกน การเคลอนยายปจจยการผลตชวยลดปญหาไดระดบหนง

2. ประเทศเลกทมเศรษฐกจเปดควรองคาเงนไวกบเงนสกลส าคญเพอไมใหราคาสนคาในประเทศผนผวนจากการรบเอาความไมมเสถยรภาพจากภายนอกเขามาในประเทศอยางเตมท สวนประเทศใหญจะเลอกใชระบบอตราแลกเปลยนแบบใดไมนามผล

ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน

(Managed Floating Exchange Rate)

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน• ระบบการเงนโลกในปจจบนคอระบบการเงนทมการจดการเกยวกบอตราแลกเปลยน (managed exchange rate system)

• เปดโอกาสใหเลอกใชระบบอตราแลกเปลยนตามทเหนสมควร แทรกแซงในตลาดเงนตราตางประเทศเพอลดความผนผวนในระยะสน ปลอยใหกลไกตลาดท างานเพอเขาสดลยภาพในระยะยาว

• ระบบอตราแลกเปลยนแบบมการจดการนเปนการน าเอาขอดของทงระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตวและระบบอตราแลกเปลยนแบบคงทมาใชใหเกดประโยชนสงสด

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว• 1. ความเปนอสระในการด าเนนนโยบายการเงน (Monetary Policy Autonomy)▫ ในระบบอตราแลกเปลยนคงทความสามารถในการใชนโยบายการเงนของประเทศม

จ ากด เพราะการรกษาอตราแลกเปลยนคงทท าไดดวยการรกษาอตราดอกเบยในประเทศใหเทากบอตราดอกเบยตางประเทศ

▫ ระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ธนาคารกลางมความเปนอสระในการใชนโยบายการเงนมากขน ในกรณทเศรษฐกจมการวางงาน ธนาคารกลางสามารถใชนโยบายการเงนขยายตวกดดนใหอตราแลกเปลยนสงขน คาเงนในประเทศออนคา สงเสรมใหการสงออกและรายไดของประเทศมากขน

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน

▫ ภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ประเทศสามารถก าหนดอตราเงนเฟอเปาหมายในระยะยาวไดเองโดยไมจ าเปนตองเผชญกบการสงผานทางราคาจากตางประเทศ

▫ ปกตแลวในกรณทตางประเทศมอตราเงนเฟอสง จะมการสงผานทางราคาใหเศรษฐกจในประเทศประสบภาวะเงนเฟอตามไปดวยถาอตราแลกเปลยนถกก าหนดใหคงท เมอราคาสนคาตางประเทศสง ประเทศจะมดลการช าระเงนเกนดล เพระมความไดเปรยบในการแขงขนมากขน สงผลใหมความตองการถอเงนในประเทศเพมขน ธนาคารกลางตองเพมปรมาณเงนเพอก าจดสวนเกนในอปสงคการถอเงน สงผลใหระดบราคาสนคาในประเทศสงขน

ภายใตอตราแลกเปลยนคงทจงมการน าเขาอตราเงนเฟอจากตางประเทศ (import foreign inflation)▫ ในระบบทอตราแลกเปลยนยดหยนไดอตราแลกเปลยนเปนฉนวนปองกนการสงผานภาวะเงน

เฟอ เชน ถาอเมรกาเพมปรมาณ ระดบราคาสนคาในอเมรกาสงขน คาเงนดอลลารออนคา คาเงนบาทปรบตวแขงคาโดยเปรยบเทยบ นนคอ อตราแลกเปลยนทเปนตวเงนลดลงโดยทระดบราคาสนคาในประเทศไมเปลยนแปลง

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว• 2. ความสมมาตรของนโยบายการเงน (Symmetry)▫ ภายใตระบบ Bretton Woods จะกอใหเกดความไมสมมาตร (asymmetry) ในระบบ

การเงนของโลก 2 ประการคอ การทเงนดอลลารเปนเงนสกลหลกของโลก ทกๆประเทศในโลกตองผกคาเงนของตวเองไวกบเงนดอลลารท าใหธนาคารกลางของอเมรกามบทบาทหลกในการก าหนดปรมาณเงนของโลก ในขณะทประเทศอนๆในโลกไมมแมกระทงบทบาทในการก าหนดปรมาณเงนในประเทศตวเอง

ประเทศทมความไมสมดลพนฐาน (fundamental disequilibrium) ควรจะมการลดคาเงนของตวเองเพอปรบตวเขาสสมดล แตภายใตระบบ Bretton Woods อเมรกาทประสบภาวะไมสมดลพนฐานกลบประกาศลดคาเงนไมได

• ภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ประเทศมอสระในการด าเนนนโยบายการเงนการคลงเพอปรบอตราแลกเปลยนได และคาเงนของแตละประเทศจะถกก าหนดจากกลไกราคาในตลาดเงนตราตางประเทศอยางสมมาตรกนทวโลก

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว• 3. อตราแลกเปลยนเปน Automatic Stabilizers ในระบบเศรษฐกจ

เมอมการลดลงของอปสงคในประเทศเนองจากอปสงคตอสนคาสงออกนอยลง เสน DD เคลอนไปทางซายดลยภาพเปลยนจากจดท1 เปนจดท2 ทอตราแลกเปลยนสงขน คาเงนในประเทศออนคาลง

ระบบอตราแลกเปลยนคงทธ.กลางแทรกแซงซอเงนสกลในประเทศขายเงนตราตางประเทศ ปรมาณเงนในประเทศลดลง เสน AA เลอนไปทางซาย ผลผลตลดลงเปน Y 3ซงลดลงมากกวากรณอตราแลกเปลยนคงท

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน• ในกรณทอปสงคตอสนคาสงออกลดลงอยางถาวร อตราแลกเปลยนคาดการณสงขนดวย

เสน AA2 เลอนกลบไปเปนเสน AA1 เราจะเหนวา▫ เมอ shock ในระบบเศรษฐกจเกดขนอยางถาวร อตราแลกเปลยนจะยงปรบตวสงขน คาเงน

ในประเทศออนคามากกวากรณ shock แบบชวคราว ▫ อตราแลกเปลยนทออนคานเปนตวบรรเทาใหรายไดหรอผลผลตในประเทศไมลดลงมากนก

• ภายใตระบบอตราแลกเปลยนคงทถาหาก shock ทเกดขนท าใหเกดปญหาความไมสมดลพนฐาน (fundamental disequilibrium) จะมการคาดการณวาคาเงนในประเทศจะมการลดคา นกลงทนพากนเกงก าไรคาเงนและเคลอนยายเงนลงทนออกนอกประเทศ ท าใหเงนส ารองระหวางประเทศลดลง ปรมาณเงนในประเทศหดตว และยงท าใหปญหาการวางงานรนแรงขน

• ภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตว อตราแลกเปลยนมการออนคาอยางแทจรง เพราะอตราแลกเปลยนทเปนตวเงนออนคา การเปลยนแปลงในอตราแลกเปลยนนเองจะไมกดดนใหราคาปรบตวลดลงและไมสรางแรงจงใจในการเกงก าไรในคาเงน

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว• 4. อตราแลกเปลยนลอยตวสามารถปองกนการขาดดลและเกนดลในบญชเดนสะพดทมากเกนไป▫ เมอมการขาดดลบญชเดนสะพด ประเทศตองกยมเงนจากตางประเทศเพอชดเชยการขาดดล

▫ ในอนาคตประเทศตองช าระคนเงนกทกยมจากตางประเทศ หมายความวาประเทศตองมรายไดจากการสงออกมากขนเพอน ารายไดสวนนไปจายคนเงนก

▫ อตราแลกเปลยนลอยตวจะมการปรบตวสงขน เพอใหคาเงนในประเทศออนคาและผลกดนใหการสงออกดขน ระบบอตราแลกเปลยนลอยตวจงชวยใหมการปรบตวของดลบญชเดนสะพดหรอดลการช าระเงนไดอยางอตโนมตโดยทธนาคารกลางไมจ าเปนตองด ารงทนส ารองระหวางประเทศไวเปนจ านวนมากเพอปกปองคาเงน

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว• 5. การเกงก าไรในคาเงนมเสถยรภาพ (stabilizing speculation) ภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตว

• แนวคดเกยวกบการเกงก าไรในคาเงนแบงเปน 2 แนวคด คอ การเกงก าไรอยางมเสถยรภาพ (stabilizing speculation) และการเกงก าไรทไมมเสถยรภาพ (destabilizing speculation)▫ การเกงก าไรทมเสถยรภาพเปนการเกงก าไรทตรงขามกบตลาด เมออตราแลกเปลยนต า นกเกง

ก าไรคาดวาอตราแลกเปลยนจะสงขน นกเกงก าไรจงซอเงนตราตางประเทศเกบไวและขายเงนตราตางประเทศออกเพอท าก าไรเมออตราแลกเปลยนสงขนในอนาคต

▫ การเกงก าไรโดยการซอเงนตราตางประเทศท าใหเงนตราตางประเทศมราคาแพงหรอเงนตราตางประเทศแขงคา คาเงนในประเทศออนคาเปนไปตามทนกเกงก าไรคาดการณไว

▫ การเกงก าไรลกษณะนจะท าใหอตราแลกเปลยนเคลอนไหวไปตามตวแปรเศรษฐกจพนฐานและอตราแลกเปลยนมการเปลยนแปลงเพยงเลกนอย

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว▫ การเกงก าไรทไมมเสถยรภาพเปนการเกงก าไรทมทศทางเดยวกบการผนผวนของตลาด เมออตรา

แลกเปลยนลดลง นกเกงก าไรคาดวาอตราแลกเปลยนจะยงลดต าลงในอนาคต นกเกงก าไรขายเงนตราตางประเทศ

▫ การขายเงนตราตางประเทศจะยงท าใหคาเงนในประเทศแขงคา การเกงก าไรลกษณะนท าใหอตราแลกเปลยนผนผวนมาก

• ผสนบสนนระบบอตราแลกเปลยนลอยตวมองวาภายใตระบบนนกเกงก าไรผลกดนใหเกดการเกงก าไรแบบมเสถยรภาพ ▫ เมออตราแลกเปลยนจะสงขน นกเกงก าไรคาดวาอตราแลกเปลยนจะต าลง การเกงก าไรโดยการขาย

เงนตราตางประเทศกดดนใหอตราแลกเปลยนต าลงจรงๆ▫ การแขงคาของคาเงนในประเทศเปนตวจ ากดไมใหดลบญชเดนสะพดเกนดลมากเกนไป อตรา

แลกเปลยนภายใตระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตวจะไมผนผวนมากไปเพราะการเกงก าไรทมเสถยรภาพชวยท าใหอตราแลกเปลยนอยในระดบทเหมาะสมกบการเกดสมดลภายนอก

▫ การทอตราแลกเปลยนถกก าหนดจากกลไกราคาในตลาดเงนตราตางประเทศท าใหแรงจงใจในการโจมตคาเงนมนอย

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอเสยของระบบอตราแลกเปลยนแบบลอยตว

• อตราแลกเปลยนผนผวนขนลงตามอปสงคและอปทานของเงนตราตางประเทศเปนอปสรรคส าหรบในการด าเนนธรกจระหวางประเทศ เพราะจะท าใหเกดก าไรหรอขาดทนจากการผนผวนได

• ในการทจะลดความผนผวนในอตราแลกเปลยนและปกปองความเสยงจากอตราแลกเปลยนไดประเทศตองพฒนาตลาดเงนตราตางประเทศลวงหนาใหท างานไดอยางมประสทธภาพ

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอดของระบบอตราแลกเปลยนแบบคงท• 1. ความมวนยในการด าเนนนโยบายเศรษฐกจมหภาค (Discipline for Macroeconomic

Policies)▫ ภายใตระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ธนาคารกลางมความเปนอสระในการด าเนนนโยบาย

การเงน ธนาคารกลางสามารถเปลยนปรมาณเงนใหเหมาะสมกบระบบเศรษฐกจในประเทศ▫ ความเปนอสระในการด าเนนนโยบายอาจท าใหธนาคารกลางหรอรฐบาลด าเนนนโยบายอยาง

ไมมวนย เชน การใชนโยบายการเงนขยายตวเปนเวลานานท าใหประเทศประสบปญหาเงนเฟอในอนาคต

▫ การทอตราแลกเปลยนถกก าหนดใหคงท ธนาคารกลางหรอรฐบาลตองมวนยในการด าเนนนโยบายเพอรกษาอตราแลกเปลยนใหคงทอยเสมอ

• 2. เพมความเชอมนจากนกลงทนจากการทอตราแลกเปลยนมเสถยรภาพ▫ ภายใตระบบอตราแลกเปลยนคงท นกลงทนไมตองเผชญความเสยงจากความผนผวนของอตรา

แลกเปลยน ตนทนการด าเนนธรกรรมระหวางประเทศนอยลง ท าใหเกดสภาวะทดตอการคาการลงทน

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบนขอเสยของระบบอตราแลกเปลยนแบบคงท• 1. การก าหนดอตราแลกเปลยนทเหมาะสมไมใชเรองงาย ถาหากเราก าหนดอตราแลกเปลยนใหมมลคาสงเกนไป (overvalued) จะท าใหราคาสนคาสงออกแพงเกนไป ราคาสนคาเขาถกเกนไป สงผลใหใหดลการคาเลวลงได

• 2. การก าหนดคาเงนคงทอาจถกโจมตคาเงนจากนกเกงก าไรไดถาหากเงอนไขอนๆ อ านวย เชน เงนทนส ารองระหวางประเทศมนอย ไมมการควบคมการปรวรรตเงนตรา

• 3. เมอเกดปญหาขาดดลหรอเกนดลในดลการช าระเงน อตราแลกเปลยนไมสามารถเปนกลไกชวยในการปรบตวเพอบรรเทาปญหาได

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน

1. ก าหนดคาเงนองกบสกลอน (peg)

2. ยดหยนอยางจ ากด (limited flexibility)

3. ยดหยนมากขน (more flexible)

1.1 การใชเงนสกลอนแทนเงนตราของตน(dollarization) (Ecuador, Panama)1.2 การองกบเงนตราสกลหลกเพยงสกลเดยว (single currency peg หรอ currency board ) (Argentina, Brunei, Estonia, Lithuania)1.3 การองกบเงนตราหลายสกล(basket peg) (Fiji, Morocco, Latvia)

2.1 crawling pegs คาเงนเปาหมายเปลยนได2.2 crawling bands แถบรอบเปาหมายเปลยนได

3.1 managed float (Japan, Thailand)2.2 free float (Euro, USA)

Fixed Exchange Rate System

Gold Standard

Gold ExchangeStandard

Pegged System

Basket of Currencies

Gold

US dollar

major currencies

A group of currencies

Crawling peg / Crawling band

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน• ประเทศทมระบบเศรษฐกจใหญมกใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ประเทศทมระบบเศรษฐกจเลกมกใชระบบอตราแลกเปลยนองกบเงนตราสกลหลก

• ประเทศทมปญหาเงนเฟอ, มการผลตหลากหลาย (diversified economies) ไมพงพาสาขาหนงในอตราทสง, มความเกยวเนองกบตลาดทนของโลกมาก ใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตว

4. ระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน• ปญหาของระบบอตราแลกเปลยนในปจจบน▫ Currency misalignment อตราแลกเปลยนไมปรบตวเขาสดลยภาพ

คาเงนแขงคาทงๆทประเทศขาดดลการช าระเงนตอเนอง ถงแมจะปลอยใหอตราแลกเปลยนเปนไปตามกลไกตลาด แตกตองมการแทรกแซงเพอใหอตราแลกเปลยนไดดลยภาพ

▫ สงเสรมใหเกดการกดกนทางการคา ใชการกดกนทางการคาเปนมาตรการแกปญหาการขาดดล/เกนดลในดลการช าระเงนแทนการแทรกแซงคาเงน

▫ นโยบายเศรษฐกจมหภาคของประเทศตางๆไมเปนอสระตอกน (no policy autonomy) การเปดเสรการคาการลงทนระหวางประเทศทมากขน นโยบายมผลซงกนและกน

▫ กอใหเกดวกฤตเศรษฐกจไดงาย เงนทนเคลอนยายระหวางประเทศมากและเรว เกงก าไรในคาเงน

นโยบายอตราแลกเปลยนของประเทศก าลงพฒนา

นโยบายอตราแลกเปลยนของประเทศก าลงพฒนา• ประเทศก าลงพฒนามกมระบบเศรษฐกจขนาดเลก ระบบอตราแลกเปลยนทเหมาะสมนาจะเปนการใชนโยบายอตราแลกเปลยนคงทโดยองคาเงนกบเงนสกลหลก ซงจะท าใหราคาในประเทศมเสถยรภาพ นกลงทนมความเชอมนในคาเงน

• แตการปลอยใหอตราแลกเปลยนลอยตวมขอดทอตราแลกเปลยนทยดหยนไดจะเปนฉนวนปองกนความผนผวนจากภายนอกได

• ประเดนทควรพจารณาวาประเทศก าลงพฒนาควรจะใชอตราแลกเปลยนแบบใดม 2 ประเดนคอ ▫ (1) ถาตองการองคาเงนไวกบเงนสกลหลกควรองไวกบเงนสกลใด หรอถาองกบ

ตะกราของเงนตราตางประเทศ สดสวนของเงนตราตางประเทศในตะกราควรเปนเทาไร

▫ (2) ถาจะใหอตราแลกเปลยนลอยตวควรจะปลอยลอยตวอสระหรอจะยงมการแทรกแซงอยบาง

นโยบายอตราแลกเปลยนของประเทศก าลงพฒนา

• ทางเลอกของประเทศก าลงพฒนาม 3 แนวทางคอ

1. ถาประเทศคาขายกบประเทศใดมากกองคาเงนกบเงนตราของประเทศคคา

2. องคาเงนไวกบตะกราเงนตราตางประเทศหลายๆสกล

3. ประเทศก าลงพฒนาทมระบบเศรษฐกจคอนขางใหญเลอกใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตวและแทรกแซงเปนครงคราว

นโยบายอตราแลกเปลยนของประเทศก าลงพฒนา• ประเทศก าลงพฒนาหลายประเทศไมเหนดวยกบการใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ▫ ความไมแนนอนในรายไดจากการสงออก รายจายเพอการน าเขา มลคาของเงนส ารอง

ระหวางประเทศ▫ อตราแลกเปลยนทยดหยนไดจะน าไปสการแบงเขตเงนตรา (currency area) ใน

ลกษณะทแตละเขตเงนตราจะประกอบดวยประเทศทมเศรษฐกจขนาดใหญ (ประเทศพฒนาแลว) 1 ประเทศและประเทศบรวารอกจ านวนหนง ในเขตเศรษฐกจแตละเขตประเทศบรวารคาขายกบประเทศทพฒนาแลว โอกาสทประเทศบรวารในเขตหนงคาขายกบประเทศบรวารในอกเขตหนงมนอย เพราะอยกนคนละเขตเงนตราและอตราแลกเปลยนลอยตวระหวางกน ในทสดประเทศก าลงพฒนาตองพงพาประเทศทพฒนาแลวทอยในเขตเศรษฐกจเดยวกนมากเกนไป

นโยบายอตราแลกเปลยนของประเทศก าลงพฒนา• ประเทศก าลงพฒนาหลายประเทศไมเหนดวยกบการใชระบบอตราแลกเปลยนลอยตว ▫ ความกลวในการจดการกบเงนส ารองระหวางประเทศและหนตางประเทศ เมออตราแลกเปลยนยดหยนได มลคาเงนส ารองระหวางประเทศและมลคาหนตางประเทศมคาไมแนนอนขนกบการเคลอนไหวของอตราแลกเปลยนในแตละชวงเวลา

▫ การพฒนาตลาดเงนตราตางประเทศใหท างานอยางมประสทธภาพภายใตอตราแลกเปลยนลอยตวไมใชเรองงายส าหรบประเทศก าลงพฒนา

• ประเทศก าลงพฒนาสวนใหญเลอกใชระบบการก าหนดคาเงนใหคงทโดยองคาเงนไวกบเงนสกลหลก ประเทศเหลานเลอกทจะทงเปาหมายการด าเนนนโยบายการเงนอยางอสระเพอแลกกบเสถยรภาพดานราคาและอตราแลกเปลยน

นโยบายอตราแลกเปลยนของไทย

ระบบอตราแลกเปลยนของไทยชวงหลงสงครามโลกครงทสอง

• ภายหลงสงครามโลกครงทสองไทยใชระบบอตราแลกเปลยนหลายอตรา (multiple exchange rate system) อตราราชการ: 12.50 บาท/ดอลลาร, อตราตลาดเสรก าหนดโดยอปสงคอปทานตลาด

• ปพ.ศ. 2492 ไทยสมครเปนสมาชกกองทนการเงนระหวางประเทศ( IMF ) แตยงไมพรอมประกาศคาเสมอภาค

• ปพ.ศ. 2498 เมอปญหาการขาดแคลนเงนตราตางประเทศบรรเทาลง รฐบาลจงเรมใชนโยบายการคาและการเงนระหวางประเทศทเสรมากขน โดยยกเลกระบบอตราแลกเปลยนหลายอตราและจดตง “ทนรกษาระดบอตราแลกเปลยนเงนตรา” (ExchangeEqualization Fund หรอ EEF) เพอแทรกแซงในตลาดเงนตราตางประเทศใหคาเงนบาทมเพยงอตราเดยวและมเสถยรภาพมากขน

ไทยใชระบบอตราแลกเปลยนตางๆแบงเปน 6 ระยะ ดงน

ระยะท 1 (พ.ศ. 2498-2506 หรอ ค.ศ. 1955-1963 )แมวาจะเปนสมาชกIMF แลว แตไทยกยงไมสามารถก าหนดคาเสมอภาคของเงนบาทได

เนองจากรฐบาลในยคนนเหนวาฐานะการเงนของประเทศยงไมมนคงเพยงพอ ธปท. พยายามรกษาคาเงนบาทไวท 20 บาท/ดอลลาร

ระยะท 2 (พ.ศ. 2506-2521 หรอ ค.ศ. 1963-1978 ) ในเดอนตลาคม ป พ.ศ. 2506 รฐบาลไทยตกลงก าหนดคาเสมอภาคของเงนบาทตามพนธะ

ทมกบ IMF 1 บาท = ทองค า 0.0427245 กรม หรอ 20.80 บาทตอดอลลาร band เทากบ 1%ในชวง 10ปแรกของยคน เงนบาทมคาคอนขางคงท แตเมอมการยกเลกระบบเบรตเตนวดส

และมขอตกลงชอ Smithsonian Agreement ไทยจงไดลดคาเงนบาทตามการลดคาของเงนดอลลารการลดคาเงนครงท 1: 2514 ลดคาเงนบาท 1 บาท = ทองค า 0.0395516 เพอรกษาอตรา

แลกเปลยน 20.80 บาทตอดอลลารเดม และเปลยนแปลง band เปน 2.25%

ระยะท 2 (พ.ศ. 2506-2521 หรอ ค.ศ. 1963-1978 ) การลดคาเงนครงท 2: 2516 ประกาศลดคาเงนอก 10% ตามการลดคาเงนดอลลารการเพมคาเงนบาท : ก.ค. 2516 การลดคาเงนไมชวยใหดลการคาปรบตวดขน สถานการณ

การเงนระหวางประเทศยงคงวนวาย มการเกงก าไรคาเงนตอเนอง ประกาศเพมคาเงนเปน 20 บาท/ดอลลาร

ระยะท 3 (พ.ศ. 2521-2524 หรอ ค.ศ. 1978-1981 )ภายหลงการยกเลกระบบเบรตเตนวดส เงนสกลส าคญของโลกมคาผนผวนมากขน

ประเทศไทยตองเผชญกบปญหาวกฤตการณพลงงานถงสองครง กอใหเกดปญหาการช าระเงนระหวางประเทศเรอรง

ในป พ.ศ. 2521 ธปท. ยกเลกก าหนดคาเสมอภาค และหนมาใชระบบอตราแลกเปลยนใหมความยดหยนมากขนโดยผกคาเงนบาทไวกบตะกราเงน (basket)

ใชวธก าหนดคาเงนประจ าวนรวมกนกบธนาคารพาณชย ในระบบ daily fixing

ระยะท 4 (พ.ศ. 2524-2527 หรอ ค.ศ. 1981-1984 ) ตอมาเมอเงนดอลลารแขงขนและไทยมปญหาขาดดลการคารนแรงมากเนองมาจาก

วกฤตการณน ามนครงท 2 ท าใหเงนบาทเรมมแนวโนมออนตวเทยบกบดอลลาร มการเกงก าไรเงนบาทมากขน ธปท.ตองขายเงนดอลลารออกไปอยางมากและอยางตอเนองเพอรกษาคาเงนบาทไว เปนเหตใหเงนส ารองระหวางประเทศลดลงอยางฮวบฮาบ

ธปท.จงตองยกเลกระบบ ระบบ daily fixing ประกาศลดคาเงนจาก 21 บาท/ดอลลาร เปน 23 บาท/ดอลลาร และใหทนรกษาระดบอตราแลกเปลยนเปนผก าหนดอตราแลกเปลยนเอง

เศรษฐกจย าแย วกฤตการณน ามน วกฤตการณสถาบนการเงน

ระยะท 5 (พ.ศ. 2527-2540 หรอ ค.ศ. 1984-1997 )เปลยนมาใชระบบอตราแลกเปลยนแบบองกบตะกราเงน ผกคางนไวกบเงนตราหลายสกล

เพอใหอตราแลกเปลยนของเงนบาทยดหยนและเปนอสระจากเงนดอลลารมากขน ลดคาเงนบาทเปน 27 บาท/ดอลลาร เมอสถานการณทางเศรษฐกจดขน รฐบาลเรมเปดเสร

ทางการเงนโดยการยกเลกการควบคมอตราดอกเบย และการเปดเสรดานบญชทนท าใหมการไหลของทนเขาออกไดสะดวกขน มการจดตงวเทศธนกจ (international banking facilities) เพอสงเสรมใหไทยเปนศนยกลางทางการเงนของภมภาค เศรษฐกจไทยขยายตวอยางรวดเรว บญชเดนสะพดขาดดลอยางตอเนอง เงนตางชาตไหลเขามาก กอใหเกดการเกงก าไรในกจกรรมตางๆ

ระยะท 6 (พ.ศ. 2540-ปจจบน หรอ ค.ศ. 1997-ปจจบน )ตงแตป 2539 การสงออกหดตว เกดปญหาความเชอมนในหมนกลงทนมการเกงก าไรคาเงนบาทตงแตตนป พ.ศ. 2540 ท าให ธปท.สญเสยเงนส ารองระหวาง

ประเทศเปนจ านวนมาก ธปท.พยายามพยงคาเงนบาทโดยการขายดอลลารลวงหนาแตกไมสามารถสรางความเชอมนในคาเงนบาทได จนในทสดตองประกาศลอยตวคาเงนบาทในวนท 2 ก.ค. 2540 ท าใหคาเงนบาทลดคาอยางมาก

เศรษฐกจเขาสวกฤตการณ โดยภาวะเงนเฟอรนแรงขน ธรกจประสบปญหาไมสามารถช าระหนคนได กจการลมละลายเปนจ านวนมาก เศรษฐกจหดตว จนตองขอรบความชวยเหลอจาก IMF และมการเปลยนมาใชอตราแลกเปลยนลอยตวแบบมการจดการ (managed float) คอปลอยใหคาเงนถกก าหนดโดยกลไกตลาด แตมการแทรกแซงเมอเหนสมควร