20
โครงงานกระเพราไล่ยุง จัดทาโดย 1.นางสาวจรุณี นิลละออ กศน. .บางพลี .สมุทรปราการ 2.นางสาวนิภาธร สาระพันธ์ กศน. .เมือง จ.ฉะเชิงเทรา 3.นายชาญณรงค์ หล่อแหลม กศน. .วังน าเย็น จ.สระแก้ว 4.นายประวิทย์ ศรีวิพัฒน์ กศน. .วังน าเย็น จ.สระแก้ว 5.นางสาววัชรา ส่งศรี กศน. .เขาฉกรรจ์ .สระแก้ว 6.นายวิชิต จินาวัลย์ กศน. .กบินทร์บุรี จ.ปราจีนบุรี ศูนย์วิทยาศาสตร์เพื่อการศึกษาจังหวัดสระแก้ว

โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

  • Upload
    others

  • View
    5

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

โครงงานกระเพราไลยง

จดท าโดย

1.นางสาวจรณ นลละออ กศน. อ.บางพล จ.สมทรปราการ

2.นางสาวนภาธร สาระพนธ กศน. อ.เมอง จ.ฉะเชงเทรา

3.นายชาญณรงค หลอแหลม กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

4.นายประวทย ศรวพฒน กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

5.นางสาววชรา สงศร กศน. อ.เขาฉกรรจ จ.สระแกว

6.นายวชต จนาวลย กศน. อ.กบนทรบร จ.ปราจนบร

ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดสระแกว

Page 2: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

โครงงานกระเพราไลยง

1.นางสาวจรณ นลละออ กศน. อ.บางพล จ.สมทรปราการ

2.นางสาวนภาธร สาระพนธ กศน. อ.เมอง จ.ฉะเชงเทรา

3.นายชาญณรงค หลอแหลม กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

4.นายประวทย ศรวพฒน กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

5.นางสาววชรา สงศร กศน. อ.เขาฉกรรจ จ.สระแกว

6.นายวชต จนาวลย กศน. อ.กบนทรบร จ.ปราจนบร

อาจารยทปรกษา นางกลยา หอมด

ศนยวทยาศาสตรเพอการศกษาจงหวดสระแกว

Page 3: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

สารบญ เรอง หนา

กตตกรรมประกาศ ก

บทคดยอ ข

สารบญ ค

สารบญตาราง

สารบญภาพ

บทท 1 บทน า

ทมาและความส าคญของโครงงาน

วตถประสงค

สมมตฐาน (ถาม)

ตวแปรทศกษา(ถาม)

ขอบเขตศกษาคนควา

ประโยชนทคาดวาจะไดรบ

บทท 2 เอกสารทเกยวของ

บทท 3 วธด าเนนการ

- อปกรณ

- วธด าเนนการ

บทท 4 ผลการศกษาคนควา

บทท 5 สรปผลและอภปรายผลการศกษาคนควา

สรปผลการทดลอง

อภปรายผลการทดลอง

ขอเสนอแนะ

บรรณานกรม

ภาคผนวก

Page 4: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทคดยอ

ชอเรอง กระเพราไลยง

ชอผศกษา นางสาวจรณ นลละออ กศน. อ.บางพล จ.สมทรปราการ

นางสาวนภาธร สาระพนธ กศน. อ.เมอง จ.ฉะเชงเทรา

นายชาญณรงค หลอแหลม กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

นายประวทย ศรวพฒน กศน. อ.วงน าเยน จ.สระแกว

นางสาววชรา สงศร กศน. อ.เขาฉกรรจ จ.สระแกว

นายวชต จนาวลย กศน. อ.กบนทรบร จ.ปราจนบร

อาจารยทปรกษา อาจารยกลยา หอมด

ระยะเวลาการศกษา 1-3 มถนายน 2553

การศกษากระเพราไลยงมวตถประสงค เพอการศกษาชนดของใบกระเพราทสามารถไลยงไดดทสด โดยเตรยมใบกระเพราทง 2 ชนด กระเพราขาว กบกระเพราแดงอยางละ 1 ขดน าใบกระเพราทง 2 ชนดมาซอย

ใหขนาดเลกลงน าใบกระเพราแตละชนดมาคนใหมปรมาตร ขนดละ 100 ลกบาศกเซนตเมตรใสในบกเกอรน า

ผาขาวบางมากรองเพอเอาแตน าของใบกระเพราทง 2 ชนดน าสารละลายทคนไดจากขอ 3 มาใสกระบอกฉดชนด

ละ 1 ขวดโดยแตละกลองจะมทกนไวเพอไมใหยงบนหนไปยงกลองพกจากนนฉดสารละลายใบกระเพราแดง

และสารละลายใบกระเพราขาวในกลองทดลองดานทมยงทงสองกลองดงแผนทกนออกเพอใหยงบนหนมายง

กลองพกจบเวลา 1 นาท 5 นาท และ 10 นาท เพอดจ านวนยงทบนหนมายงกลองพกแลวบนทกผลการทดลอง

พบวา กลองทฉดสารละลายใบกระเพราแดงสามารถไลยงไดมากกวาสารละลายใบกระเพราขาว

Page 5: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทท 1

บทน า

ทมาและความส าคญของโครงงาน

การน าพชหรอสวนของพชบางชนดมาใชปองกนก าจดยงนนมรนานตงแตสมยโบราณ เชนภมปญญา

ทองถนของชาวบานใชเปลอกมะพราวจดไฟเผา การน าสมนไพรมาสกดเปนน ามนทาผวเพอปองกนยง หรอสาร

สกดทมคณสมบตมาใชได เชน ตะไครหอม กระเพรา ไพล สาระแหน เปนตน ส าหรบกระเพราเปนไมพมเตยล า

ตนมขนปกคลม ปลายใบแหลม มกลนหอมนยมปลกเปนพชสวนครว ใบกระเพราม 2 ชนด คอ ใบกระเพราขาว

และใบกระเพราแดง กระเพราขาวจะมใบเปนสเขยว กรเพราแดงจะมใบเปนสแดงเลอดหม สารไลยงจะไดจาก

ใบ โดยน ามาตดหนแลวคนเพอน าน ามาฉดพน ทงยงน ามาทาตวเพอปองกนยงไดเพราะกระเพราเปนพช

สมนไพรไมเปนอนตรายตอผใชหางาย คาใชจายในการท านอยอกทงยงสามารถท าใชเองได

สมนไพรใบกระเพรานนน ามาใชเปนสารไลยงได ซงเปนภมปญญาทองถนเยาวชนควรสนใจในภม

ปญญาทองถนของบรรพบรษซงไดคดคนไว เพอน ามาใชประโยชนและยงสามารถน ามาพฒนาใชในการ

ประกอบอาชพไดในอนาคต

วตถประสงค

1. เพอศกษาชนดของใบกระเพราทมผลตอการไลยง

สมมตฐาน

ใบกระเพราขาวสามารถไลยงไดดกวาใบกระเพราแดง

ตวแปรทเกยวของ

ตวแปรตน

ใบกระเพราขาว ใบกระเพราแดง

ตวแปรตาม

ประสทธภาพในการไลยง

Page 6: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

ตวแปรควบคม

ปรมาณใบกระเพรา

ระยะเวลาในการฉดพน

จ านวนยง

กลองทดลอง

ความเขมขนของสาร(น าใบกระเพราคน)

ขอบเขตการศกษา

ชนดของกระเพรา (กระเพราแดง กระเพราขาว)

ระยะเวลาในการทดลอง วนท 1-3 มถนายน 2553

นยามศพท

กระเพรา คอ พชผกจ าพวกเครองเทศใชใบสดใบออนการบรโภคกระเพรายงชวยใหรางกายไดรบ

ประโยชนเปนยาสมนไพรท าใหเลอดลมดเปนพชทปลกกนแถวเอเชยตะวนออกเฉยงใตมานานแลวโดยเฉพาะ

ในประเทศไทยและมาเลเซย

ผลประโยชนทคาดวาจะไดรบ

1. จะท าใหทราบวาชนดของใบกระเพราใดสามารถไลยงไดดทสด

2. สามารถใชในชวตประจ าวน

3. หวงแหนและขยายพนธพชสมนไพรพนบาน

4. สามารถน ามาพฒนาเพอใหเปนอาชพเสรมได

Page 7: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทท2

เอกสาร หลกฐานทเกยวของ

กระเพรา

กะเพรา เปนพชผกจ าพวกเครองเทศทใชใบสดใบออนในการประกอบอาหาร เพอชวยดบกลนคาวและชวยใหอาหารมกลนหอม ใบกะเพราใชเปนผกชรส เชน ใสแกงเผด แกงปา แกงเลยง ผดเผด ผดกะเพรา ใสหอยนง ฯลฯ นอกจากจะมคณคาทางอาหารมากมายแลว ผลพลอยไดจาการบรโภคกะเพรายงชวยใหรางกายไดรบประโยชนเปนยาสมนไพร ท าใหเลอดลมด กะเพราเปนพชทปลกกนแถวเอเชยตะวนออกเฉยงใตมานานแลว โดยเฉพาะในประเทศไทยและมาเลเซย

ชอเรยก

ชอวทยาศาสตร : Ocimum sanctum linn.

ชออน : กระเพราแดง กระเพราขาว (ภาคกลาง) ก ากอขาว ก ากอด า กอมกอขาว กอมกอด า (เชยงใหม-ภาคเหนอ) หอตปล หอกวอซ (กะเหรยง-แมอองสอน)

Page 8: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

ลกษณะทางพฤกษศาสตร

ลกษณะทางพฤษศาสตร ตน เปนไมลมลก แตกกงกานสาขา สง 30 - 60 ซม. โคนล าตนคอนขางแขง ตามล าตนมขน ใบ เปนใบเดยว เรยงตรงขาม รปร กวาง 1-3 วม. ยาว 2.5-5 ซม. ปลายแหลมหรอมน โคนแหลม ขแบจกฟนเลอยและเปนคลน แผนใบมขน ดอก เปนแบบชอฉตร ออกบรเวณปลายยอดและปลายกง ยาว 8-10 ซม. ประกอบดวยดอกเลกๆ ออกเปนวงรอบแกนชอเปนชนๆ กานดอกยาว 2-3 มม. และกางออกตงฉากกบแกนชอ กลบเลยงโคนตดกนเปนรปคลายระฆง ปลายแยกเปน 2 สวน

สวนบนมกลบเดยวคอนขางกลม สวนกลางแยกเปน 4 แฉก ปลายแหลมเรยว ดานในเกลยง ดานนอกมขนตามโคนกลบ กลบดอกสขาว หรอขาวปนมวงแดง ดานบนม 4 กลบ ดานลางม 1 กลบ ขนาดยาวกวาดานบน ตรงกลางกลบเวาตนๆ ปลายกลบมวนพบลง ผล แหงแลวแตกออก เมลด เลก รปไขสน าตาล มจดสเขมเมอน าไปแชน าเปลอกหมเมลดพองออกเปนเมอก สรรพคณ ใบ บ ารงธาตไฟธาต ขบลมแกปวดทอง แกลมตานซาง แกจกเสยด แกคลนเหยนอาเจยน และขบลม

พนธกะเพรา

กะเพราเปนทปลกกนทวไปมอย 2 ชนด คอ กะเพราขาวและกะเพราแดง ซงเรยกชอตามสของกานใบและกานดอก สวนในเรองพนธนนยงไมมการศกษาปรบปรงพนธหรอคดเลอกพนธอยางจรงใจในทางวชาการ พนธกะเพราทใชปลกในปจจบนจะเปนพนธพนเมองทมการปลกและเกบเมลดพนธเอาไวตอๆ กนมา เนองจากกะเพราเปนพชทยงไมมมลคาทางเศรษฐกจมากนก

Page 9: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

สาระส าคญทพบ

ใบกะเพรามน ามนหอมระเหยสเหลอง มกลนหอมฉนคลายกลนของน ามนกานพล สวนในเมลดมน ามนระเหยยากสเหลองอมเขยว ซงประกอบดวยกรดไขมนปาลมมตค สเตยรค โอเลอค กรดไลโนเลนค และเมลดจะมเมอกหมอย เมอสลายตวจะใหสารไซโลส กรดกลคโรนค คณภาพของน ามนหอมระเหยจะขนอยกบปจจยตางๆ เชน อาย สภาพภมประเทศและภมอากาศ

สรรพคณทางยา

1. แกทองอด ทองเฟอ จกเสยด เอาใบกะเพรามาเดดกนสดๆไดทนท หรอเอามาจมน าพรก หรอ แกงเผดกน เปนทงยาและอาหาร พรอมๆ กน

2. แกปวดทองไดด น าใบกะเพรามาคนกนสด 1 ถวยตะไล แกอาการ ปวดมวนในทองไดด

3. กะเพราคมธาตไดด ใชใบกะเพราจมน าพรกกน ท าใหทองไสด ท างานปกต ระบบยอยอาหารปกตด ระบบทางเดนอาหารกปกตด

4. แกกลาก เกลอน ใชใบกะเพรา 1 ก ามอ ต าละเอยดใสเหลาขาว หรอ เหลาโรง ทาบรเวณทเปนกลาก เกลอน เพอใหตวยาซมไดด ควรขดผวบร เวณทเปนใหถลอกกอน

5. แกลมพษ ใชใบกะเพรา 1 ก ามอ ต าใสเหลาขาว หรอเหลาโรงทา บรเวณทเปนลมพษ จะทเลาหายเปนปกต

6. แกแมลงสตวกดตอย ใชใบกะเพราต าใสเหลาขาว หรอเหลาโรงทา บรเวณทถกพษแมลงสตวกดตอย การอกเสบจะหายทนท

Page 10: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

7. ชวยขบน านม เอาใบกะเพรามารบประทานสด ๆ จมน าพรกหรอ แกงเลยง ใสกงแหง หรอปลายางมาโขลกผสมกะป หวหอม พรกไทยสด แกงเลยงไดทนท ชวยใหสตรหลงคลอดมน านม

8. รกษาหด ใชใบกะเพรา ขย ทหดบอยๆ วนละหลายๆครง หดจะฝอ ไปเองภายในไมกวน

9. เปนยาก าจดแมลงวนทอง ใชน ามนจากใบกะเพรา มาลอแมลงใหมา ตอมไต

10. ไลยงไดด ความฉนของกะเพรา น ามาไลยงได ใชกะเพราสกกง วางไวตามทตองการไลยง หรอใชน ามนสกดของกะเพรา จะเขมขนกวา สามารถไลยงไดด

ยง

Anopheles gambiae

การจ าแนกชนทางวทยาศาสตร[แสดง]

ไฟลม Arthropoda

ชน Insecta

อนดบ Diptera

อนดบยอย Nematocera

อนดบฐาน Culicomorpha

วงศ Culicidae

Page 11: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

ยง เปนแมลงทพบไดทวโลกแตพบมากในเขตรอนและเขตอบอน จากหลกฐานทางฟอสซลสามารถ

สนนษฐานไดวา ยงมในโลกตงแตยคดกด าบรรพเมอประมาณ 38-54 ลานปมาแลว โดยปกตตวเมยมกจะกน

เลอดเปนอาหาร สวนตวผมกจะกนน าหวานในดอกไม นอกจากนยงเปนแมลงทเปนพาหะแพรเชอโรคอกดวย

เชน ไขเลอดออก ยงตวเมยจะมอายประมาณ 1-3 สปดาห ขนกบชนดและสภาพแวดลอม สวนตวผจะมอาย

ประมาณ 4-5 วน จะตายหลงจากผสมพนธเสรจ ยงทวโลกมอยประมาณ 3,450 ชนด พบในประเทศไทย

ประมาณ 412 ชนด แตทคนเคยกนดคอ ยงกนปลอง (Anopheles) และยงลาย (Aedes)

ลกษณะโดยทวไป

ยงเปนแมลงทมขนาดเลกโดยทวไปมขนาดล าตวยาว 4-6 มลลเมตร บางชนดมขนาดเลกมาก 2-3

มลลเมตร และบางชนดอาจยาวมากกวา 10 มลลเมตร

ยงมสวนหว อก และทอง มองเหนไดอยางชดเจนและสามารถแยกออกจากแมลงชนดอนไดอยางงายๆ

โดยสงเกตจากรปพรรณสณฐาน ดงตอไปนคอ มปากคลายงวง ยนยาวออกไปขางหนา และมปกส าหรบบน 1 ค

วงจรชวตของยง

ยงมวงจรชวตแบบสมบรณ (holometabolous) ซงประกอบดวย ไข ลกน า ตวโมง และยงตวแก

การเกดของยงจะแบงเปน 4 ขน

1. ชวงเปนไข ซงยงจะไขในน า 2. ชวงเปนลกน าตวยาว (Larva) จะกนสารอนทรย แบคทเรย แพลงตอนในน าเปนอาหาร 3. ชวงเปนลกน าตวกลม หรอลกโมง (Pupa) คอตวออนของยงทพรอมจะเปนยงแลว จะไมกนอาหาร 4. ชวงทเปนยง (ตวแมลง)

ยงเมอลอกคราบออกจากระยะตวโมงไดไมกนาทกสามารถออกบนไดเลย อาหารทใชในระยะนของ

ทงตวผและตวเมยเปนน าหวานจากดอกไมหรอตนไม การผสมพนธสวนใหญเกดขนในอากาศ บางชนดการ

ผสมพนธเกดขนในขณะทยงตวผมการบนวนเปนกลม (swarming) โดยเฉพาะเวลาหวค าและใกลรง ตามพมไม

บนศรษะ ทงโลง หรอบรเวณใกลกบเหยอ เปนตน และตวเมยจะบนเขาไปเพอผสมพนธ ยงตวเมยสวนใหญผสม

พนธเพยงครงเดยวโดยทเชออสจจากตวผจะถกกกเกบในถงเกบน าเชอ ซงสามารถใชไปไดตลอดชวตของมน

สวนยงตวผสามารถผสมพนธไดหลายครง ยงตวเมยทจบไดตามธรรมชาตมกมเชออสจอยในถงเกบน าเชอเสมอ

Page 12: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

ยงตวเมยเมอมอายได 2-3 วนจงเรมออกหากนเลอดคนหรอสตว เพอน าเอาโปรตนและแรธาตไปใช

ส าหรบการเจรญเตบโตของไขในรงไข แตมยงบางชนดทไมจ าเปนตองกนเลอดกสามารถสรางไขในรงไขได

เชน ยงยกษ เลอดทกนเขาไปถกยอยหมดไปในเวลา 2-4 วน แตถาอากาศเยนลงการยอยจะใชเวลานานออกไป

เมอไขสกเตมทยงตวเมยจะหาแหลงน าทเหมาะสมในการวางไข หลงจากวางไขแลวยงตวเมยกออกดด

เลอดใหมและวางไขไดอก บางชนดทมอายยนมากอาจไขไดรวม 10 ครง แตละครงหางกนประมาณ 4-5 วน แต

อาจเรวกวาหรอนานกวา ขนอยกบอณหภมและชนดของยง สวนยงตวผตลอดอายขยจะกนอาหารจากแหลง

น าหวานของดอกไมหรอพชทผลตน าตาลในธรรมชาต เชนเดยวกนกบยงบางชนดทตวเมยไมกดดดเลอดคน

หรอสตวเลย

ยงตวเมยวางไขประมาณ 30-300 ฟองตอครง ขนอยกบชนดของยงและปรมาณเลอดทกนเขาไป ไขจะม

สขาวหรอครมเมอออกมาใหม ๆ และในเวลาไมกนาทจะเปลยนเปนสน าตาลหรอน าตาลด าไปจนถงสด า ไขยงม

รปรางลกษณะหลายแบบขนอยกบชนด ยงลายวางไขบนวตถชน ๆ เหนอผวน า ยงร าคาญวางไขตดกนเปนแพ

บนผวน า ยงกนปลองวางไขบนผวน า สวนยงเสอวางไขตดกนเปนกลมใตผวน าตดกบพชน าทลอยอย ไขยงสวน

ใหญทนตอความแหงแลงไมไดยกเวนไขของยงลายซงสามารถทนทานตอความแหงแลงไดนานหลายเดอน ใน

เขตรอนชนไขจะฟกออกเปนตวภายใน 2-3 วน

ลกน าของยงเปนระยะทมความแตกตางจากตวออนของแมลงชนดอน มลกษณะสวนอกกวางใหญกวา

สวนหวและสวนทอง เมอออกมาจากไขใหม ๆ จะมขนาดเลกมากและคอยๆ โตขน มการลอกคราบ 4 ครง

กอนทจะเปนตวโมง ลกน าตองอาศยอยในน าตลอดระยะทด ารงชวต มบางชนดทปรบสภาพพฒนาตวเองใหเขา

กบสภาพแวดลอม เชน สามารถอยไดในสภาพทเปนโคลนเปยก หรอในน าทมอณหภมต าหรอสง ลกน าของยง

ชนดตาง ๆ หายใจจากผวน าโดยผานทอหายใจ (ยงลายและยงร าคาญ) หรอรหายใจ (ยงกนปลอง) แตลกน าของ

ยงเสอมทอหายใจทสามารถสอดหรอแทงเขาไปในบรเวณรากของพชน า โดยเฉพาะพวกจอกและผกตบชวา เพอ

ใชออกซเจนจากโพรงอากาศทอยทรากหรอล าตนของพชน า ลกน ายงกนอาหารจ าพวก แบคทเรย โปรโตซว

ยสต สาหราย และพชน าทมขนาดเลก ลกน ายงกนปลองสวนใหญหากนบรเวณผวน า บางชนดอาจด าลงไปกน

อาหารใตผวน าดวย ในขณะทลกน ายงลาย ยงร าคาญ และยงเสอหากนใตผวน า ลกน ายงยกษกนลกน าชนดอน

หรอพวกเดยวกนเองเปนอาหาร ในเขตภมประเทศรอนชนลกน าใชเวลาประมาณ 1-2 สปดาหจงกลายเปนตว

โมง

Page 13: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

ระยะตวโมง (pupa) มรปรางคลายเครองหมายจลภาค ( , ) อาศยอยในน า ตวโมงเปนระยะพกตวจะไม

กนอาหาร รบเอาอากาศในการหายใจแตเพยงอยางเดยว เมอถกรบกวนจะด าน าลงสขางลางใตน าอยางรวดเรว

และอยใตน าไดนานหลายนาท ตวโมงของยงลายเสอแตกตางกบชนดอนโดยมทอหายใจแหลมสามารถแทงเขา

รากหรอล าตนพชน าเพอหายใจเหมอนกบระยะลกน า ในภมประเทศเขตรอนตวโมงจะใชเวลา 2-4 วน ยงตวเตม

วยลอกคราบออกมาไมกนาทกสามารถบนได ยงตวเมยบางชนดชอบกดกนเลอดคน (philic) บางชนดชอบกน

เลอดสตว (zoophilic) บางชนดกดดดเลอดโดยไมเลอก ยงสามารถเสาะพบเหยอไดโดยอาศยปจจยหลายประการ

เชน กลนตว คารบอนไดออกไซด ( ทออกมาจากลมหายใจ ) หรออณหภมของรางกาย

ความส าคญทางการแพทย

ยงมความส าคญในดานการแพรเชอโรคหรอปรสตตาง ๆ โดยการกนเลอดของยง ยงสวนมากจะบน

กระจายจากแหลงเพาะพนธไปไดไกลออกไปในรศมประมาณ 1-2 กโลเมตร โดยบนทวนลมตามกลนเหยอไป

กระแสลมทแรงอาจท าใหยงบางชนดแพรออกจากแหลงเพาะพนธไปไดไกลยงขน ในปจจบนยงสามารถแพร

ไปจากประเทศหนงไปสประเทศหนง หรอทวปหนงไปยงอกทวปหนง โดยอาศยเครองบน เรอหรอรถยนต

โดยสาร

ในประเทศเขตรอน ยงตวเมยสวนใหญสามารถมชวตอยได 2-3 สปดาห หรอถาอณหภม ความชนและ

แสงสวางเหมาะสมกอาจนานถง 4-6 สปดาห หรอนานกวาน สวนยงตวผโดยทวไปมอายประมาณ 1 สปดาห

การควบคมแหลงเพาะพนธ

การควบคมแหลงเพาะพนธเปนวธทสามารถลดจ านวนยงทมากดไดวธหนง ทงนขนอยกบประเภทของ

แหลงเพาะพนธ ทสามารถท าไดงาย ไดแก

1. การดแลโองน าและภาชนะน าขงตามบานเรอน เพอควบคมยงลาย (Ae. aegypti) 2. หรอการระบายน าตามทองรองไมใหขงหรอเนาเสย เพอควบคมยงร าคาญ (Cx. quinquefasciatus) 3. การปลอยปลาทกนยงหรอใชสารเคมฆาแมลง เชน Abate ใสลงในภาชนะตาง ๆ

แตในแหลงเพาะพนธทมขนาดใหญหรอกวางขวาง เชน ในทองนา ล าธาร หรอกระบอกไมในปา การ

ควบคมลกน ายงจะท าไดยากมากหรอควบคมไมไดเลย

Page 14: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

การควบคมตวยง

การควบคมตวยง หมายถงการท าใหความหนาแนนของยงลดลง โดยการใชวธการตาง ๆ ซงสวนใหญ

ตองพงพาอาศยสารเคมฆาแมลง โดยอาจแบงเปน 2 ประเภท คอ

1. การลดจ านวนยงทกอความร าคาญ สวนใหญกระท าในครวเรอน โดยการใชสารเคมฆาแมลงทหาซอไดตามทองตลาด หรอการใชกบดกแสงไฟฆายง

2. การลดจ านวนยงพาหะ มกกระท าในวงกวางเมอเกดมการระบาดของโรค เชน การพนสารเคมฆาแมลงชนดฝอยละอองเพอลดจ านวนยงลาย การพนสารเคมฆาแมลงชนดตกคางในบานเรอนและการใชมงชบสารเคมฆาแมลงเพอควบคมมาลาเรย เปนตน

อางอง

1. ยง โดย รศ.ดร.ปรชญา สมบรณ ภาควชาปรสตวทยา คณะแพทยศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

Page 15: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

สารพดวธไลยง

สารพดวธไลยง

ยง เปนปญหากวนใจทกคน ถงแมการไลยงใหสนซากจะไมอาจท าได เนองจากคนเราดงดดยงจาก

คารบอนไดออกไซดทถกปลอยออกมาในลมหายใจของเรา เชนเดยวกบกลนเหงอ กลนกาย และความรอนจาก

รางกาย คนบางคนยงอาจเปนเสมอนแมเหลกทดงดดยงเขามาหา ในขณะทคนอนอาจไมมยงตอมเลยกได นอาจ

เกยวกบสารเคมในรางกายของแตละคน ดงนน สตรทใชไดผลกบคนหนง อาจไมไดผลกบอกคนหนงกได

ฉะนน คณอาจตองลองหลายๆ สตรเพอดวาอะไร

ทใชไดผลส าหรบคณ

วานลลา มหลายวธในการใชวานลลา เชน บางคนบอกใหทาวานลลาทจดชพจร บางคนบอกใหทาทวผวหนง

และ

แตมลงบนเสอผา บางคนบอกใหเลอกใชแบบเขมขน บางคนกบอกใหผสมน ากอนแลวฉดบนผว ลองใชหลายๆ

แบบเพอดวาแบบไหนใชไดผลดส าหรบคณ

กระเทยม นอาจไมเหมาะนกส าหรบใชทกวน แตเวลาไปแคมปปง หรอในทซงมยงชม ลองใชกระเทยมผง

(หาซอไดตามซปเปอรมารเกต) ผสมกบน า ทาลงทจดชพจร บนใบหนา แตระวงอยาใหเขาตา

Page 16: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

น ามนหอมระเหย ผสมน ามนหอมระเหยกบแอลกอฮอลเชดแผลหรอน ากลน และฉดลงบนรางกายหรอบนผา

แลวใชเขดตามผวกาย หรอเตมน ามนหอมระเหยสองามหยดลงในเบบออยล หรอน ามนมะกอกแลวทาบนผว

ระวงอยาใหเขาตาและปาก น ามนหอมระเหยทแนะน ากคอ ลาเวนเดอร ยคาลปตส มะนาว ตะไคร ททร ไธม

เปปเปอรมนต และเบซล

ส าหรบบาน ฉดกระทยมผงผสมน าตามสนามหญาและพมไม เพอไลยง ควรท าสองสปดาหครง หรอหลงจากฝน

ตกหนก

วธเยยวยาอาการคนจากยงกด

อาการคนจากยงกดเกดจากน าลายของยงทพนออกมาในขณะทมนกนเลอดเรา ซงแตละคนอาจมปฏกรยา

ตอการถกยงกดตางกนไป หากคณรสกคนอยางมากเวลาถกยงกด ลองใช "ตวชวย" ตอไปน เพอบรรเทาอาการ

คน

+ ใชน ารอนหรอน าเยนประคบทรอยยงกด

+ ใชสงตอไปนทาบรเวณทยงกด ยาสฟน น ายาบวนปาก น าสมสายช แอลกอฮอลเชดแผล แอมโมเนย ชา

(ถงชา หรอใชส าลชบน าชารอนๆ แตมลงบนรอยกด) เบกกงโซดากบน า แอสไพรนบดผสมน าหรอแอลกอฮอล

เชดแผลสองสามหยด

+ น ามะนาว หรอแผนมะนาวฝาน

เมอเราถกยงกด กแปลกใจวาท าไมพระเจาจงทรงสรางยง และสตวอนๆ ทท ารายเรา เมอพระเจาทรงสรางโลก

นนทกสงทกอยางสมบรณ หลงจากบาปเขา มาสโลก จะเหนไดวาสตวและมนษยกลายเปนศตรกน มนษยจงตอง

ปกปองและปองกนตนเอง ดงนน ในปจจบนยงจงพยายามหาอาหารจากเรา ในทางกลบกน ยงกเปนอาหารของ

นก

และคางคาว ในอนาคตบนฟาใหมและแผนดนใ หม สตวตางๆ จะไมท ารายมนษยและท ารายกนและกน

Page 17: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทท 3

วธการด าเนนงานศกษา

การศกษาใบกระเพราแดงและใบกระเพราขาวใชวธทดลองวาใบกระเพราชนดใดสามารถไลยงไดด

ทสด โดยมล าดบการทดลองและด าเนนการดงน

3.1 วสดอปกรณ

1. กลองทดลอง (ปบ) 4ใบ

2. ใบกระเพราขาว 1 ขาว

3. ใบกระเพราแดง 1 ขด

4. บกเกอร 100 ลกบาศกเซนตเมตร

5. กระบอกฉดน า 2 อน

6. น า 100 ลกบาศกเซนตเมตร

7. ผาขาวบาง 30 เซนตเมตร 2 ผน

8. กรรไกร 1 อน

9. มด 1 อน

10. ขวดน าเปลาใส 2 ใบ

วธการด าเนนงาน

ขนท 1 (ขนเตรยมอปกรณทดลอง)

1. เตรยมใบกระเพราทง 2 ชนด กระเพราขาว กบกระเพราแดงอยางละ 1 ขด

2. น าใบกระเพราทง 2 ชนดมาซอยใหขนาดเลกลง

3. น าใบกระเพราแตละชนดมาคนใหมปรมาตร ขนดละ 100 ลกบาศกเซนตเมตรใสในบกเกอร

4. น าผาขาวบางมากรองเพอเอาแตน าของใบกระเพราทง 2 ชนด

5. น าสารละลายทคนไดจากขอ 3 มาใสกระบอกฉดชนดละ 1 ขวด

6. เตรยมกลองทดลองไวส าหรบพกยงโดยออกแบบกลองทดลองไวดงหนาตอไป

Page 18: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทท 4 ผลการทดลอง

จาการศกษากระเพราไลยงไดผลการทดลองดงน

ตารางท1 การทดลองกระเพราไลยง

วธการทดลอง จ านวนยงทพบ (ตว)

1 นาท 5 นาท 10 นาท

น ากระเพราแดง 0 4 7

น ากระเพราขาว 0 1 4

จากตารางท 1 ผลการทดลองการศกษากระเพราไลยงพบวา

จาการทดลองพบวา ในการฉดน ากระเพราแดงลงในกลองทดลองพบวา จากยง 20 ตวในเวลา 1 นาท

ไมพบยงทหนออกมา ในเวลา 5 นาท พบยงทหนมายงอกกลอง จ านวน 4 ตว และในเวลา 10 นาทพบยงทหน

ออกมาอกกลอง จ านวน 7 ตว

ในการฉดน ากระเพราขาวลงในกลองทดลองพบวา จากยง 20 ตวในเวลา 1 นาท ไมพบยงทหนออกมา

ในเวลา 5 นาท พบยงทหนมายงอกกลอง จ านวน 1 ตว และในเวลา 10 นาทพบยงทหนออกมาอกกลอง จ านวน 4

ตว

0

1

2

3

4

5

6

7

1 5 10 นาท

น ากระเพราแดง

น ากระเพราขาว

กราฟท 1 แสดงจ านวนยงทหนในนาทท 1 , 5 , 10 , ตามล าดบ

Page 19: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

บทท 5

สรปอภปรายและขอเสนอแนะ

สรปผลการทดลอง

จากการศกษาเรองกระเพราไลยงโดยการทดลองดวยวธการใชสารละลายใบกระเพราไลยง ผล

การศกษาพบวาในเวลา 10 นาท กลองทใชสารละลายใบเพราแดงสามารถไลยงได 7 ตว กลองทใชสารละลาย

ใบกระเพรากระเพราขาวสามารถไลยงได 4 ตวสรปผลการศกษาใบกระเพราแดงสามารถไลยงไดดกวาใบกระ

เพราขาว

อภปรายผลการทดลอง

ในใบกระเพราแดงสามารถไลยงไดดกวาใบกระเพราขาว เพราะวาในใบกระเพราแดงมกลนทฉนกวา

ใบกระเพราขาว

ขอเสนอแนะการทดลอง

1. ควรอยในทไมมลม

2. ควรเพมเวลาในการทดลองใหมากขน

3. ปรบปรงเครองมอทดลองใหมมาตรฐานทดกวาน

4. ควรเพมชนดของสมนไพรใหมหลายชนด

5. เพมชนดของแมลงททดลอง

Page 20: โครงงานกระเพราไล่ยุงlpsci.nfe.go.th/lpsci/attachments/184_project02.pdf · 2011-08-19 · โครงงานกระเพราไล่ยุง

กตตกรรมประกาศ

โครงงานเรองกระเพราไลยง ทส าเรจลลวงไปดายดเพราะไดรบความชวยเหลอจาก อาจารย กลยา หอม

ด พรอมทมงานจากศนยวทยาศาสตร ล าปาง และคณะวทยากรจากศนยวทยาศาสตรจงหวดสระแกว ทให

ค าปรกษาและใหความชวยเหลอในเรองตางๆและหวงเปนอยางยงวา โครงการกระเพราไลยงเรองนนาจะเกด

ประโยชนแกผมความสนใจศกษาตอไป

คณะผจดท า