ประวัติและผลงาน

กลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา

สํานักงานเกษตรอําเภอโพธาราม สํานักงานเกษตรจังหวัดราชบุร ี

กรมสงเสริมการเกษตร

กลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา

ขอมูลทั่วไป กลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา จัดตั้งเม่ือวันที่ 22 กรกฎาคม 2534 จํานวนสมาชิกเม่ือจัดตั้ง 15 คน มีการดําเนินกิจกรรมอยางตอเน่ือง จนเกษตรกรในหมูบานเห็นประโยชนในการรวมกลุม อีกทั้งไดรับความรูและมีรายไดเสริมใหกับคนในชุมชน จึงทําใหมีคนในชุมชนมาสมัครเปนสมาชิกกลุมเพ่ิมมากขึ้น ปจจุบันมีสมาชิกกลุมจํานวนทั้งหมด 46 คน นอกจากนี้กลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนายังไดดําเนินการจดทะเบียนเปนกลุมวิสาหกิจชมุชนเม่ือวันที่ 11 ตุลาคม 2548 มีจํานวนสมาชิก 31 คน โดยมุงเนนใหสมาชิกรูจักการพัฒนาตนเอง การมีสวนรวมในสังคมเปนแกนกลางในการรับความรูทางดานการเกษตรและดานเคหกิจเกษตรจากเจาหนาที่และผูที่เขามารวมในการอบรมและฝกปฏิบัติ ทั้งการแปรรูปถนอมอาหาร งานดานหัตถกรรม การอนุรักษธรรมชาติและสิ่งแวดลอม การลดการใชสารเคมี จนเปนที่ยอมรับและเปนจุดศึกษาดูงานจากหลายหนวยงานและเกษตรกรใกลเคียงและตางประเทศ วัตถุประสงคในการจัดต้ังกลุม 1.เพ่ือสงเสริมใหสมาชิกกลุม ไดรับความรู มีรายไดและมีอาชีพเสริม 2.เพ่ือสงเสริมใหมีการใชเวลาวางใหเกิดประโยชน 3.นําทรัพยากรในทองถิ่นมาใชใหเกิดประโยชน 4.เพ่ือสรางความสามัคคี มีการเกื้อกูลซึ่งกันและกัน 5.รวมกันอนุรักษสิ่งแวดลอมและธรรมชาติโดยภูมิปญญาทองถิ่น

การบริหารงานของกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา คณะกรรมการการบริหารงาน ประกอบดวย 1.นางจําปา ฮวดมา ประธาน 2.นางมณฑา หื่ออินทร รองประธาน 3.นางสาวจีราวรรณ เกตุเตียน เหรัญญิก 4.นางสาวจันทรเพ็ญ โพบาทะ เลขานุการ 5.นางสาวจันทรทิพย โพบาทะ ประชาสัมพันธ 6.นางขวัญ ขุนณรงค กรรมการ ที่ปรึกษากลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา 1.นายสมบูรณ รัตนพิทักษ อดีตผูใหญบาน 2.นายทม เบญจา ประธานกลุมสหกรณ 3.นายถาด ฮวดมา ผูชวยผูใหญบาน กิจกรรมที่กลุมไดดําเนินการ

1. กิจกรรมดานการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตร เร่ิมจากการที่สมาชิกน้ันมีการลงหุนๆละ 100 บาท เปนเงิน 4,600 บาท ตอมาใน ป 2540 จึงไดรับงบประมาณสนับสนุนจากโครงการมิยาซาวา เปนเงิน 100,000 บาท จึงมีกิจกรรมแปรรูปผลผลิตเกษตรกรจนถึงปจจุบันสมาชิกกลุมม ี การดําเนินกิจกรรมดังนี ้ ลําดับ กิจกรรมที่ดําเนินการ ปริมาณผลผลิต 1.1 จัดทํามะมวงดอง 3,000 กก./ ป 1.2 จัดทํากลวยฉาบ 300 ถุง / เดือน 1.3 จัดทํากลวยฉาบสามรส 200 ถุง / เดือน 1.4 จัดทําขนมทองมวนรสกะทิ รสมะละกอ รสกลวยหอม รสสมุนไพร รสใบเตย 50,00ถุง / เดือน 1.5 จัดทําขาวหมาก 300 ถุง / เดือน 1.6 จัดทําขนมขาวตมมัด 300 ถุง / เดือน 1.7 จัดทําขนมขาวตมมัด 300 ถุง / เดือน 1.8 จัดทําขนมเทียน 10,000หอ (เทศกาล) 1.9 จัดทําขนมเขง 7,000เขง (เทศกาล) 1.10 จัดทําขนมดอกจอก 200 ถุง / เดือน 1.11 จัดทํามันฉาบ 200 ถุง / เดือน 1.12 จัดทํามะกอกแชอิ่ม 300 ถุง / เดือน 1.13 จัดทําขนมกลวย 400 หอ / เดือน 1.14 จัดทําขนมกะยาสารท 350กก. (เทศกาล) 1.15 จัดทําขนมกาละแม 300กก. (เทศกาล) 1.16 จัดทําขนมขาวหลาม 500กระบอก (เทศกาล)

2. กิจกรรมดานการเกษตร 2.1 กลุมดําเนินโครงการอนุรักษธรรมชาติ และสิ่งแวดลอมโดยการรณรงคลดการใชสารเคมี ปลอยมวนพิฆาต และมวนเพชฌฆาต 2.2 ปลูกผักไวบริโภคและมีการจําหนาย เชนหอมแปลง ถั่วฝกยาว แตงกวา พริก มะเขือ คะนา 2.3 จัดทําปุยหมัก ปุยน้ําชีวภาพ 2.4 มีการใชเชื้อราไตรโครเดอรมา 2.5 มีการอนุรักษศัตรูธรรมชาต ิ 2.6 มีการเลี้ยงไกพ้ืนเมืองทุกเครือเรือน 2.7 มีการปลูกไมดอกไมประดับเพ่ือจําหนาย 3. กิจกรรมดานการหัตกรรม 3.1 มีการเย็บเบาะ หมอน ตุกตา และรองเทาผาออกจําหนายรายได ประมาณ 2,000 – 3,000 บาท / เดือน 4. กิจกรรมดานสาธารณประโยชน 4.1 รวมพัฒนาหมูบาน ถนน วัด โรงเรียน ในโอกาสสําคัญ 4.2 รวมอนุรักษวัฒนธรรมพ้ืนบานประเพณีพื้นบาน 4.3 ดูแลรักษาศูนยแมลงศัตรูธรรมชาต ิ 4.4 จัดกิจกรรมเลี้ยงอาหารเด็กในงานวันเด็กทุกป 5. กิจกรรมพิเศษ 5.1 เปนวิทยากรถายทอดความรูเร่ืองการอนุรักษสิ่งแวดลอมและธรรมชาต ิ 5.2 เปนวิทยากรถายทอดความรูเร่ืองการทําตุกตาผาขนสัตวและเบาะรองน่ัง หมอนแกผูมาศึกษางาน 5.3 เปนวิทยากรชุมชนเขมแข็ง 5.4 เปนวิทยากรศูนยทอดเทคโนโลยีและบริการเกษตรตําบลบานสิงห 5.5 เปนที่ฝกงานของนักศึกษา เชน วิทยาลัยอาชีวศึกษานครปฐม สถาบันราชภัฏหมูบานจอมบึง ดานการเงินและทรัพยสินของกลุม 1. ดําเนินเงินออมเฉลิมพระเกียรติฯมีสมาชิกรวมโครงการจํานวน 42 คนมียอดเงินออม 186,271 บาท 2. ลงหุนรานกลุมแมบานเกษตรกร โครงการลานคาลานพบเปนเงิน 2,500 บาท 3. อยูในบัญชีธนาคารเปนเงิน 2,500 บาท 4. เปนเงินสดที่ใชในการหมุนเวียนเปนเงิน 15,000 บาท โรงเรือนและอุปกรณ มีรายการดังน้ี 1. โรงเรือนแปลรูปผลผลิต 1 โรง 2. ตูอบขนมหมอแกง บาบิ่น 1 ตู 3. โองเคลือบสําหรับดองมะมวง 20 ใบ พรอมฝา 4. เคร่ืองซีล 2 เคร่ือง 5. เคร่ืองนวดแปง 1 เคร่ือง 6. เตาแกส 2 ชุด 7. เคร่ืองขูดมะพราว 1 เคร่ือง 8. หมอเบอร 45 นิ้ว 2 ใบ 9. กะทะใบบัว 1 ใบ 10. รังถึงขนาด 22 น้ิว 1 ชุด

11. กะทะทอดดอกจอก 1 ใบ โรงเรือนและอุปกรณ มีรายการดังน้ี ( ตอ ) 12. เคร่ืองปนแปงขนมเคก 1 เคร่ือง 13. เตาอบขนมเคก 1 เคร่ือง 14. ศูนยอนุรักษศัตรูพืช 1 ศูนย 15. ศูนยถายทอดเทคโนโลยีการเกษตร 1 ศูนย สรุปผลการดําเนินกิจกรรมการแปรรูปผลผลิตเกษตร

1. ไดรับงบประมาณโครงการแปรรูปเกษตรมิยาซาวา ของมหาดไทยมูลคา 100,000 บาทเร่ิมดําเนินกิจกรรมตั้งแต เดือนสิงหาคม – เดือนมิถุนายน 2542 จําหนายผลิตภัณฑไดเปนเงิน 31,448 บาทกรรมการนําฝากธนาคาร 25,000 บาทคงเหลือเปนเงินสดหมุนเวียน 6,448 บาท

2. เดือนกันยายน – เดือนธันวาคม 2542 จําหนายผลิตภัณฑไดอีก คงเหลือกําไรสุทธิ 4,509 บาทคงเหลือเปนเงินสดหมุนเวียนในป 2542 เปนจํานวนเงิน 10,957 บาท

3. ป 2543 ยอดจําหนายผลิตภัณฑคิดเปนกําไรสุทธิตั้งแตเดือน มกราคม – เดือนธันวาคม 2543 รวมเปนเงิน 10,688 บาท

4. ป 2544 ยอดจําหนายผลิตภัณฑคิดเปนกําไรสุทธิตั้งแตเดือน มกราคม – เดือนธันวาคม 2544 รวมเปนเงิน 12,537 บาท

5. ป 2554 มียอดเงินดําเนินงานหมุนเวียนคงเหลือ เปนจํานวนเงิน 30,000 บาท การปนผลจากกําไรสุทธิดังนี ้

1. ปนผลผูถือหุน 10 % 2. ทุนสํารอง 40 % 3. ปนผลกําไร 15 % 4. ผูผลิต 25 % 5. ผูจัดทําบัญช ี 15 %

ผลงานที่โดดเดน 1. ไดรับรางวัลที่ 2 กลุมแมบานเกษตรกรดีเดนระดับจังหวัด ป 2543 2. รางวัลแมดีเดน ป 2541 3. ผูนําอาชีพกาวหนา ป 2543 4. ผูหญิงเกง ป 2544

สถานที่จําหนายผลิตภัณฑ

1. รานคาตามตําบลตางๆ เชน ตําบลดอนทราย ตําบลบานฆอง ตําบลบานสิงห 2. ชุมชนโรงเรียนวัดกําแพงใต 3. รานโพธารามสโตร 4. รานคาของวัดไทร 5. โรงงานผลิตเม็ดทานตะวัน ออมใหญ 6. ตลาดนัดทั่วไป

เปาหมายที่จะดําเนินงานตอไป 1. ปรับปรุงโรงเรือนในการทําผลิตภัณฑแปรรูปและถนอมอาหาร 2. ปรับปรุงฉลากและบรรจุภัณฑ 3. ขยายตลาดการจัดจําหนายผลิตภัณฑ 4. ขยายกําลังการผลิตใหมากขึ้น 5. รณรงคใหสมาชิกปลูกผักปลอดสารพิษ 6. จัดอบรมเพ่ิมเติมความรูใหกับสมาชิกในกลุมฯ ดานการแปรรูป การถนอมอาหาร แลการพัฒนา

รูปแบบของการผลิตและการตลาดใหเปนไปตามความตองการ 7. ถายทอดความรูในการกําจัดศัตรูพืชโดยวิธีผสมผสาน การอนุรักษธรรมชาติและสิ่งแวดลอม ลดการใช

สารเคมี 8. เชิญชวนใหสมาชิกและเกษตรกรทั่วไป รูจักการประหยัดและการออมเงิน

การประชาสัมพันธงานของกลุม

1. สถานีวิทยุการกระจายเสียงแหงประเทศไทย จังหวัดราชบุรี 2. เผยแพรกิจกรรมและผลงานตางๆของสมาชิกกลุมในวารสารตางๆ 3. หนังสือพิมพทองถิ่นลุมแมน้ําแมกลอง 4. หนังสือพิมพไทยรัฐและเดลินิวส 5. เผยแพรกิจกรรมโดยรวมออกรานจําหนายผลิตภัณฑที่สวนราชการจัดขึ้นในงานตางๆทีข่อความ

รวมมือมา 6. เผยแพรกิจกรรมโยสถานีโทรทัศน

- ชอง 11 รายการและสารคด ี- ชอง 9 รายการตนไมใบหญา - ชอง 7 ขาวเกษตรกรรายการกระจกหกดาน - ชอง 5 รายการขาว รายการบานเลขที่ 5 - ชอง 3 ขาวเกษตรกร

และโทรทัศนทองถิ่นเคเบิ้ลทีว ีการสงเสริมและรับความรูจากหนวยงานของราชการ

1. เรียนรูเร่ืองสารอาหาร และการรับประทานอาหารที่มีประโยชนโดยสํานักงานเกษตรกรโพธาราม

2. เรียนรูเร่ืองการแปรรูปอาหารและการถนอมอาหาร และการแปรรูปผลผลิตทางการเกษตรโดยสํานักงานเกษตรกรโพธาราม ดังน้ี

- การทํามะมวงกวน

- การทํามะยมดอง, มะยมเชื่อม

- การทํากุนเชียงหม,ู หมูแผน, หมูสวรรค, แคบหมู

- การทําถั่วเคลือบ

- การทําสาเกเชื่อม

- การทําสมตํามะมวง

- การทําเคกกลวยหอม

3. เรียนรูเร่ืองการอนุรักษสิ่งแวดลอมและธรรมชาติ โดยเจาหนาที่จากสํานักงานเกษตรจังหวัดราชบุรี

- การเลี้ยงแมลงธรรมชาต ิ

- การลดการใชสารเคม ี

- การปลูกพืชหมุนเวียน

- การใชชีววิธีในการควบคุมศัตรูพืช

- การทําปุยหมัก

- การปรับปรุงบํารุงดิน

4. เรียนรูเร่ืองการถายทอดเทคโนโลยีทางการเกษตร

- การทํามะลิใหดอกในฤดูหนาว

- การตัดแตงก่ิงไมประดับ

- การขยายพันธุไมดอกไมประดับ

แนวทางการดําเนินงานของกลุมแมบานกําแพงพัฒนา

1. จัดการประชุมกลุมเปนประจําเพ่ือทราบปญหาความตองการของสมาชิกและสรางความรวมมือในการทํางาน

2. ใหมีแผนงานประจําปและมีกลุมเปาหมายที่ชัดเจนโดยมติของสมาชิกในกลุม

3. รับความรูวิชาการจากเจาหนาที่ และขอคําแนะนําในการกําหนดโครงการของกลุมใหสอดคลองกับความตองการของสมาชิกและสภาพของทองถิ่น

4. สนับสนุนการเรียนรูของสมาชิก และการมีสวนรวมในการทํางานกลุมในกิจกรรมตาง ๆ

5. ใหมีกิจกรรมที่สรางรายไดใหแกกลุมและใหมีการสนับสนุนกิจกรรมตามความถนัดของสมาชิก

6. ใหมีกองทุนเพ่ือสนับสนุนการดําเนินการอยางตอเน่ือง

7. ใหมีทะเบียนสมาชิก และระเบียบขอตกลงของกลุมที่สมาชิกทุกคนนั้นรับทราบและถอืปฏิบตั ิ

8. ประสานงานและรวมมือกับกลุมองคกรอื่นๆเพื่อทราบความเปนไปขององคกรตางๆและใหความชวยเหลือซึ่งกันและกัน

9. ติดตาม ตรวจสอบ ดําเนินงานและการประเมินผลเพ่ือนําไปปรับปรุงใหดียิ่งขึ้น

10. ประชาสัมพันธผลงานและการดําเนินงานกลุมใหแพรหลาย

ผลงานและความภาคภูมิใจ

- พ.ศ. 2543 ไดรับประกาศเกียรติคุณกลุมแมบานเกษตรกรดีเดนระดับจังหวัด จากกรมสงเสริมการเกษตร

- พ.ศ. 2545 ไดรับประกาศเกียรตคิุณชนะเลิศการประกวดกลุมแมบานเกษตรกรดีเดนระดับภาค

จากกรมสงเสริมการเกษตร

- พ.ศ. 2546 ไดรับเกียรติบัตรชนะเลิศการทําเคร่ืองดื่มสมุนไพร จากกรมสงเสริมการเกษตรโดยรัฐมนตรีวาการกระทรวงเกษตรและสหกรณ ( นายสรอรรถ กลิ่นประทุม )

- พ.ศ. 2550 ไดรับประกาศเกียติคุณศูนยปฏิบัติการตอสูการเอาชนะยาเสพติด

จากจังหวัดราชบุรี

- พ.ศ. 2550 ไดรับเกียรติคุณครอบครัวรมเย็นจากสํานักงานพัฒนาสังคมและความมั่นคงของมนุษยจังหวัดราชบุรีโดยผูวาราชการจังหวัดราชบุรี

- พ.ศ. 2554 ไดรับประกาศเกียตคิุณและรางวัลคนดีแทนคุณแผนดิน จากองคมนตรี

ภูมิปญญาจากศูนยการเรียนรูกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา

1. ศูนยบริการและถายทอดเทคโนโลยีการเกษตรประจําตําบลบานสิงห

เปนศูนยการเรียนรูเกี่ยวกับงานดานการเกษตรแบบผสมผสานในระบบการปลูกพืชหมุนเวียน การทําเกษตรอินทรียและการใชระบบชีวภาพในการควบคุมศัตรูพืช และสามารถที่จะเรียนรูเครือขายของ เกษตรกรตางๆ ที่มีทั้งสัตวไดแก สุกร วัว ประมง ปลา กุง และเรียนรูการทําสวนทั้งไมดอกไมประดับ การใชผลผลิตในการในการใชจุลินทรียในการเพ่ิมผลผลิตทางการเกษตร การใชพืชสมุนไพรในการไลและกําจัดศัตรูพืช

2. ดานพลังงาน

สามารถเรียนรูเร่ืองการทําเตาเผาไมเพ่ือใหเกิดถานและนํ้าสมควันไม ซ่ึงเปนเตาเผาที่ไดรับการพัฒนา และดัดแปลงจากภูมิปญญา กอใหเกิดความคงทนและสามารถใชงานไดงายในการใหผลผลิตคือถานและ ควันไมซึ่งสามารถนําไปใชไลแมลงและยังสามารถนําไปกําจัดปลวกไดและเกิดรายไดจากการขายถานทํา ใหเพ่ิมรายได

3. การทําปุยหมักชีวภาพ ในการทําปุยหมกัชีวภาพน้ันเปนการนําเอามูลวัวมาวางกองรวมกันไวแลวใชจอบพลิกกลับดาน แตวา

ในปจจุบันมีการคนพบวิธีทําใหมดวยการนําเอาทอ PVC มาเจาะรูใหพรุนแลวสอดทอเขาไปในกองมูลวัวที่ จะทําปุยหมักทําใหมูลวัวน้ันแปรสภาพเปนปุยหมัก ซ่ึงปุยน้ีจะมีคุณสมบัติที่ทําใหดินน้ันมีสภาพที่รวนซุยปลูกพืชไดผลดีงายตอการใชและสงผลที่ปลอดภัยตอเกษตรกรและผูที่บริโภค 4. ศูนยเรียนรูวิสาหกิจชุมชน

เปนสถานที่ตั้งกลุมวิสาหกิจชุมชนกลุมแมบานกําแพงพัฒนา สามารถเปนสถานที่ศึกษาเรียนรู แลกเปลี่ยนประสบการณ เชน การทําขนมไทย การแปรรูปผลผลติทางดานการเกษตรและการทําขนมโบ รานในเทศกาลตางๆ 5. การเรียนรูตามหลักปรัชญาเศรษฐกิจพอเพียง

ที่ตั้งของกลมน้ันมีการปลูกพืชปะเภทตางๆ ทั้งสมุนไพร ผลไม พืชสวนครัว พืชลมลุก จัดการแหลง- นํ้า มีการเลี้ยงวัว และมีการเลี้ยงปลา มีการนําเอาผลผลิตมาหมุนเวยีนในการดํารงชวีิต เพ่ิม มูลคาโดยการสรางภูมิคุมกันใหกับตนเองในการบริหารจัดการดวยการทําบัญชีแบบครัวเรือน มีการแบงปนเอ้ือเฟอเผื่อแผตอสังคม และมีการสรางเครือขายกอใหเกิดความสัมพันธในการทําใหชุมชนเขมแข็ง จนประสบผลสําเร็จและไดรับรางวัลตางที่ผานมาน้ันมากมาย

ภาพกิจกรรม

ภาพที่ 1 สมาชิกกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนารวมกันทําขนมเพื่อจําหนาย

ภาพที่ 2 สมาชิกกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนาสาธิตการทําขนมใหกับเยาวชน

ภาพที่ 3 เกษตรอําเภอโพธารามเย่ียมชมกิจกรรมของกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนา

ภาพที่ 4 ที่ต้ังของกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนาเปนสถานที่ฝกอบรมใหแกเยาวชน

ภาพที่ 5 ที่ตั้งของกลุมแมบานเกษตรกรกําแพงพัฒนาเปนสถานที่ฝกอบรมอาชีพการเกษตร