สวัสดีท่านผู้อ่านวารสาร ...journal.edu.cmu.ac.th/download/journal/J20170818100103/J... · 2017-08-18 · ในจังหวัดเชียงใหม่

สวสดทานผอานวารสาร ศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม

วารสารฉบบนเปนฉบบท 1 (มกราคม-เมษายน 2560) และเปนปแรก ทกองบรรณาธการไดจดท าวารสาร ศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม ในรปแบบของหนงสออเลกทรอนกส เพอใหเกดพนทซงเปนสอกลางในการแลกเปลยนเรยนร เผยแพรผลงานวจย นวตกรรม และองคความรใหมอนเปนความกาวหนาทางวชาการดานศกษาศาสตร/ครศาสตรในยคสมยแหงการปฏรปการเรยนรของนกวชาการ อาจารย และนกศกษาระดบบณฑตศกษาอยางกวางขวางและมมาตรฐานในระดบชาต โดยเปดโอกาสใหผเขยนบทความสงบทความวชาการและบทความวจยทางดานการศกษาเพอพจารณาในการตพมพ โดยไมมคาใชจายใด ๆ ขอขอบคณทปรกษา กองบรรณาธการตลอดจนคณะผจดท าทตงใจผลกดนใหเกดโครงการวารสารศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม หวงเปนอยางยงวาผอานจะไดรบสาระตาง ๆ ทเปนประโยชนตอการน าไปประยกตใชในดานการศกษา เพอความเจรญกาวหนาทางดานการศกษาของประเทศชาตสบไป

ผชวยศาสตราจารย ดร. กรฑา แกวคง บรรณาธการวารสาร

เจาของ คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม บรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร. กรฑา แกวคง กองบรรณาธการ ผชวยศาสตราจารย ดร.ณชชา กมล

ผชวยศาสตราจารย ดร.ฤตนนท สมทรทย ผชวยศาสตราจารย ดร.นทต อศภาภรณ ผชวยศาสตราจารย ดร.สนทรพจน ด ารงพานช ผชวยศาสตราจารย ดร.อไรวรรณ หาญวงค ผชวยศาสตราจารย สนทร คนเทยง อาจารย ดร.เดชา ศภพทยาภรณ อาจารย ดร.ธารณ ทองงอก อาจารย ดร.นนทนภส แสงฮอง อาจารย ดร.พรทพย โรจนศรพศาล อาจารย ดร.มนตนภส มโนการณ อาจารย ดร.สทธดา จ ารส อาจารย ดร.บษร เพงเลงด อาจารย ดร.ลฎาภา ลดาชาต อาจารย ดร.สราวฒ พงษพพฒน อาจารย ดร.น าผง อนทะเนตร อาจารย ดร.เจนสมทร แสงพนธ อาจารย ดร.สนย เงนยวง อาจารย ดร.ชนวฒน ไขเกต อาจารย วระยทธ สภารส อาจารย ชญาณศวร ยมสวสด อาจารย ชยณรงค จารพงศพฒนะ

ผทรงคณวฒพจารณาบทความ

รองศาสตราจารย มนส ยอดค า รองศาสตราจารยดร.ภาคภม รตนโรจนานกล ผชวยศาสตราจารย ดร.นกร สแล ผชวยศาสตราจารย ดร.สระ วฒพรหม ผชวยศาสตราจารย ดร.ทศตรน วรรณเกตศร ผชวยศาสตราจารย ดร.ปฐมาภรณ พมพทอง ผชวยศาสตราจารย ดร.สพจน สบตร อาจารย ดร.โชคศลป ธนเฮอง อาจารย ดร.กลธดา นกลธรรม อาจารย ดร.สมเกยรต อนทสงห อาจารย ดร.วไลภรณ ฤทธคปต อาจารย ดร.เกยรตศกด ชยยาณะ อาจารย ดร.ศกดดา นอยนาง

คณะผจดท า นางเกศสภรณ เขอนเพชร นางชศวาร หมอยา นางสาวพรชลต เสนะสทธพนธ นายสมบรณ หมนศรธ นายอานนท ขนต นายกฤษดา แผลงศร นายธนวารกษ สวคนธ

ส านกงาน กองบรรณาธการวารสารศกษาศาสตร หนวยบรหารงานวจย

คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม 239 ถ.หวยแกว ต.สเทพ อ.เมองเชยงใหม จ.เชยงใหม 50200 โทรศพท 053–941219, 053–941213 โทรสาร 053–221283 มอถอ 086-9231482 อเมล [email protected]

ก าหนดออก - ชวงเวลาตพมพ วารสารศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม ฉบบท 1 เดอน มกราคม - เมษายน ฉบบท 2 เดอน พฤษภาคม - สงหาคม ฉบบท 3 เดอน กนยายน - ธนวาคม

เรอง หนา การสรางแผนภาพความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของผเรยน 6 Mapping Learners’ Understandings of Nature of Science ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา ลดาชาต รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญา 17 ของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม A Developing Model of Thinking Process to Work based on the Philosophy of Sufficiency Economy for Students of The Prince Royal’s College, Chiang Mai

สรนนท ศรวระสกล เกรยง ฐตจ าเรญพร ดษต พรหมชนะ นรนดร ตงธระบณฑตกล และ กตตพนธ อดมเศรษฐ

พฤตกรรมสขภาพของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม 34 Health Behavior of Students in Chiang Mai University

สราวฒ พงษพพฒน ภทร ยนตรกร และ ธชกร พกกะมาน

กรณศกษา: การส ารวจแนวคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 46 ในจงหวดเชยงใหม เกยวกบการถายโอนความรอน A case study: investigating ideas of grade 7 students in Chiang Mai province about heat transfer กรฑา แกวคง และ ชนตา อยสขข

เรอง หนา จากโลกกายภาพสโลกสญลกษณ : กระบวนการเรยนรเรอง 53 การบวกของนกเรยนชนประถมศกษาปท 1 ในชนเรยนทสอน ดวยวธการแบบเปด From Embodied to Symbolic World: Learning Process in Addition of First Grade Students in Classroom taught through Open Approach เจนสมทร แสงพนธ และ พระกฤตย กนไชยศกด

CMU Journal of Education, Vol. 1 No. 1 2017

หนา 6

การสรางแผนภาพความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของผเรยน Mapping Learners’ Understandings of Nature of Science

ลอชา ลดาชาต1* และ ลฎาภา ลดาชาต2 Luecha Ladachart and Ladapa Ladachart

1วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา (School of Education, University of Phayao) 2คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม (Faculty of Education, Chiang Mai University )

บทคดยอ

งานวจยดานวทยาศาสตรศกษาไดใหความส าคญกบการพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของผเรยนมาเปนเวลานาน วธการทวไปของการวเคราะหความเขาใจดานนคอการจดประเภทความเขาใจออกเปนกลม (เชน ความเขาใจทรอบร ความเขาใจทเปลยนผาน และความเขาใจทไรเดยงสา) ซงยงไมสามารถแสดงไดวา ผเรยนเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานอยางไร บทความนน าเสนอการวเคราะหความเข าใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดวยการสรางแผนภาพ ซงผวจยสามารถสรางขนเพอแทนความเขาใจเหลานน ขอมลจากการตอบแบบสอบถามโดยนสตครถกใชเปนตวอยางเพอแสดงกระบวนการวเคราะหขอมล บทความนเสนอแนะดวยวา การวจยดานนควรเนนการศกษาความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแบบองครวมใหมากขน

ค าส าคญ : การวเคราะหขอมล; แผนภาพ; ธรรมชาตของวทยาศาสตร

Abstract Research in science education has paid attention to developing learners’ understandings of nature of science (NOS). A general way to analyze understandings of NOS is categorizing them into groups (e.g., informed, transition, and naïve) which cannot represent how the learners understand interrelations among NOS aspects. This article presents a way to analyze understandings of NOS using a map, which a researcher can create to represent those understandings. Data from preservice teachers’ responses to a questionnaire are used as examples to illustrate the data analysis process. This article also suggests that research in this area should focus more on investigating interrelations among NOS aspects in a holistic way. Keywords : Data analysis; Mapping; Nature of science *Corresponding author, E-mail: [email protected]

ศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม ปท 1 ฉบบท 1 2560

หนา 7

บทน า ประเทศไทยก าหนดใหการรวทยาศาสตร (Scientific literacy) เปนเปาหมายของการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรในระดบการศกษาขนพนฐาน (ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา , 2553) การรวทยาศาสตรมหลายองคประกอบ (DeBoer, 2000) โดยหนงในนนคอความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร (Nature of science: NOS) ซงหมายถงความเขาใจเกยวกบความเชอ (Belief) คานยม (Value) และญาณวทยา (Epistemology) ของการไดมาซงความรทางวทยาศาสตร (Lederman, 1992) แมยงไมมขอสรปทแนนอนวา ธรรมชาตของวทยาศาสตรทนกเรยนควรเขาใจมอะไรบาง แตโดยทวไปแลว นกเรยนควรเขาใจวา 1. หลกฐานเปนสง จ าเปนในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร 2. นกวทยาศาสตรตองตความและลงขอสรปจากหลกฐาน 3. นกวทยาศาสตรแตละคนอาจมแนวคดทางทฤษฎแตกตางกน และท าใหการลงขอสรปจากหลกฐานเดยวกนแตกตางกนได 4. จนตนาการและความคดสรางสรรคมบทบาทส าคญในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร 5. ความรทางวทยาศาสตรเปนสงชวคราวทสามารถเปลยนแปลงได และ 6. การพฒนาความรทางวทยาศาสตรอยภายใตกรอบความเชอ คานยม และวฒนธรรมในสงคม (ลอชา ลดาชาต, ลฎาภา สทธกล, และ ชาตร ฝายค าตา, 2556) ความเขาใจเหลานจะมสวนชวยใหนกเรยนเขาใจและมสวนรวมในประเดนขอถกเถยงทเกยวของกบวทยาศาสตร ครวทยาศาสตรทกคนจงควรเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร และสามารถจดการเรยนการสอนทสงเสรมใหนกเรยนเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร อยางไรกตาม รายงานวจยเปดเผยวา ครวทยาศาสตรอาจมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรทจ ากด (เทพกญญา พรหมขตแกว, สนนท สงขออง, และ สมาน แกวไวยทธ, 2550; ลฎาภา สทธกล, นฤมล ยตาคม, และ บญเกอ วชรเสถยร, 2554; พฤฒพร ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายค าตา, 2554; สทธดา จ ารส และ นฤมล ยตาคม , 2551) โดยครมกเขาใจคลาดเคลอนวา กระบวนการทางวทยาศาสตรคอการปฏบตตามล าดบขนตอนทแนนอนตายตว นกวทยาศาสตรตองไมมอคตหรอความคดเหนสวนตวใด ๆ ในการลงขอสรปจากหลกฐาน นกวทยาศาสตรใชจนตนาการและความคดสรางสรรคเพยงแคในชวงเรมตนของการศกษาทางวทยาศาสตร และกจกรรมทางวทยาศาสตรเปนอสระจากบรบททางสงคมและวฒนธรรม (ลอชา ลดาชาต และคณะ , 2556) ดวยความเขาใจทคลาดเคลอนเหลาน ครวทยาศาสตรหลายคนจงยงไมสามารถจดการเรยนการสอนวทยาศาสตรทสะทอนภาพความเปนจรงของการท างานทางวทยาศาสตรไดอยางสมบรณ (ลฎาภา สทธกล และคณะ, 2554; พฤฒพร ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายค าตา, 2554; สทธดา จ ารส และ นฤมล ยตาคม , 2551) ซงสงผลใหนกเรยนมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรทคลาดเคลอนเชนกน (กาญจนา มหาล และ ชาตร ฝายค าตา, 2553; ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา สทธกล, 2555) งานวจยขางตนมงศกษาวา ผ เรยนมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานอยางไร และคลาดเคลอนหรอไม ขอมลมกถกวเคราะหแบบแยกสวนตามลกษณะของธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดาน ตวอยางเชน กาญจนา มหาล และ ชาตร ฝายค าตา (2553) ศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชน ม.1 จ านวน 110 คน โดยความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรถกแบงออกเปน 3 ดาน แตละดานประกอบดวยประเดนยอย 3-4 ประเดน ในการน ผวจยน าเสนอผลการวจยในรปแบบของรอยละของนกเรยนท 1. เขาใจถกตอง 2. เขาใจบางสวน 3. เขาใจคลาดเคลอน และ 4. ไมเขาใจ ในท านองเดยวกน พฤฒพร ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายค าตา (2554) ศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนสตครระดบบณฑตศกษา จ านวน 59 คน โดยความเขาใจ

CMU Journal of Education, Vol. 1 No. 1

หนา 8

ธรรมชาตของวทยาศาสตรถกแบงออกเปน 3 ดาน ซงผวจยใชแบบสอบถามเพอวดความเขาใจโดยการใหนสตเลอกวา ตนเอง 1. เหนดวย 2. ไมแนใจ หรอ 3. ไมเหนดวยกบแตละขอความ ในการน ผวจยน าเสนอผลการวจยในรปแบบของรอยละของนสตทเลอกค าตอบแตละประเภท แมแตงานวจยทเปนกรณศกษาหรองานวจยทมผใหขอมลจ านวนนอยกมการวเคราะหขอมลแบบแยกสวนเชนเดยวกน สทธดา จ ารส และ นฤมล ยตาคม (2551) ศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของครเคม 3 คน โดยความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรถกแบงออกเปน 3 ดาน แตละดานประกอบดวยประเดนยอย 2-4 ประเดน ในการน ผวจยแบงความเขาใจแตละดานของครออกเปน 3 ประเภท ไดแก 1. ความเขาใจเปนอยางด 2. ความเขาใจสบสนและไมชดเจน และ 3. ความเขาใจคลาดเคลอน ในท านองเดยวกน ลฎาภา สทธกล และคณะ (2554) ศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของครระดบประถมศกษา 4 คน โดยความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรถกแบงออกเปน 3 ดาน แมผวจยไมไดมการระบประเภทของความเขาใจ ดงเชนผวจยคนอนกอนหนาน แตกระนนกตาม ผวจยบรรยายความเขาใจแตละดานโดยปราศจากการแสดงวา ความเขาใจเหลานนสมพนธกนอยางไร งานวจยกอนหนานของผเขยนเองกมขอจ ากดน (ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา สทธกล, 2555) ผเขยนไดศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชน ม.4 จ านวน 14 คน โดยความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรถกแบงออกเปน 5 ดาน ซงผเขยนรายงานผลการวจยทแสดงความเขาใจแตละดานแบบแยกสวน

การศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแบบแยกสวน แมชวยใหเหนภาพไดวาผเรยนมความเขาใจคลาดเคลอนอยางไรบางและดวยอตราสวนเทาใด แตกยงมขอจ ากดทไมสามารถแสดงวา ผเรยนเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานอยางไร เนองจากธรรมชาตของวทยาศาสตรเปนเรองซบซอน นกวทยาศาสตรศกษา (เชน Lederman, 1992) จงน าเสนอธรรมชาตของวทยาศาสตรออกเปนดานตาง ๆ ทงนเพอความชดเจนและความงายตอการท าความเขาใจ แตการน าเสนอเชนนไมไดหมายความวา ธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานไมมความสมพนธกน จากการศกษาความเขาใจของนกวทยาศาสตร Schwartz & Lederman (2008) พบวา ความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดานหนงอาจมความสมพนธกบอกดานหนงมากกวาดานอน ๆ ตวอยางเชน ความเขาใจทวา “นกวทยาศาสตรมการตความหลกฐานชนเดยวกนไดแตกตางกน” สมพนธกบความเขาใจทวา “นกวทยาศาสตรมการใชจนตนาการและความคดสรางสรรค” ทงนเพราะจนตนาการและความคดสรางสรรคมสวนท าใหเกดการตความทแตกตางกน การเรยนรธรรมชาตของวทยาศาสตรอยางสมบรณจงไมใชแคการมความเขาใจแตละดานอยางถกตองเทานน แตผเรยนตองเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานดวย

การศกษาความสมพนธระหวางความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานมประโยชนตอการออกแบบการจดการเรยนการสอน ซงจะน าไปสการตดสนใจวา ธรรมชาตของวทยาศาสตรดานใดควรหรอสามารถผนวกรวมกบดานใดไดบาง แตดวยวธการวเคราะหขอมลในปจจบน การวจยเพอศกษาความเขาใจของผเรยนเกยวกบความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานแทบไมมปรากฏ บทความนจงมวตถประสงคเพอน าเสนอวธการวเคราะหความเขาใจของผเรยนในรปแบบทสามารถแสดงความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานได ดวยวธการวเคราะหขอมลทแตกตางออกไป ผเขยนหวงเปนอยางยงวา นกวจยเกยวกบการสงเสรมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรสามารถน าวธการในบทความนไปประยกตใชเพอศกษาและสงเสรมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแบบองครวมมากขน อนจะน าไปสการพฒนาผเรยนใหมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรทลกซงมากยงขนตอไป ในการน ผเขยนไดหยบยกขอมลจากนสตครชววทยามาเปนตวอยางในการน าเสนอในบทความน


หนา 9

กรอบแนวคดและการไดมาซงขอมล แมในปจจบนยงไมมขอสรปทแนนอนวา ธรรมชาตของวทยาศาสตรทนกเรยนควรเขาใจมอะไรบาง แตในบทความน ผเขยนเลอกใชกรอบแนวคดของ Lederman (1992) ซงเสนอวา ธรรมชาตของวทยาศาสตรทนกเรยนในระดบการศกษาขนพนฐานควรเขาใจประกอบดวย 1. หลกฐานเปนสงจ าเปนในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร (Empirical NOS) 2. นกวทยาศาสตรตองตความและลงขอสรปจากหลกฐาน ( Inferential NOS) 3. นกวทยาศาสตรแตละคนอาจมแนวคดทางทฤษฎแตกตางกน และท าใหการลงขอสรปจากหลกฐานเดยวกนแตกตางกนได (Subjective NOS) 4. จนตนาการและความคดสรางสรรคมบทบาทส าคญในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร ( Imaginative NOS) 5. ความรทางวทยาศาสตรเปนสงชวคราวทสามารถเปลยนแปลงได (Tentative NOS) และ 6. การพฒนาความรทางวทยาศาสตรอยภายใตกรอบความเชอ คานยม และวฒนธรรมในสงคม (Socio-cultural NOS) นอกจากน นกเรยนอาจจ าเปนตองเขาใจความแตกตางระหวางการสงเกตและการลงขอสรป ตลอดจนความแตกตางระหวางกฎและทฤษฎทางวทยาศาสตรดวย (รายละเอยดอยท ลอชา ลดาชาต และคณะ, 2556) อยางไรกตาม เพอความชดเจนและความกระชบ ผเขยนขอจ ากดธรรมชาตของวทยาศาสตรไวเพยงแค 5 ดานแรกเทานน เนองจากธรรมชาตของวทยาศาสตรเปนเรองซบซอน ผวจยสวนใหญจงใชการเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพ ทงจากการเขยนตอบ และ/หรอการสมภาษณ (กาญจนา มหาล และ ชาตร ฝายค าตา , 2553; เทพกญญา พรหมขตแกว และคณะ, 2550; ลฎาภา สทธกล และคณะ, 2554; ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา สทธกล, 2555; สทธดา จ ารส และ นฤมล ยตาคม, 2551) เครองมอทผวจยหลายคนน ามาประยกตใชคอ “แบบสอบถามมมมองตอธรรมชาตของวทยาศาสตร” ซง Lederman, Abd-El-Khalick, Bell, & Schwartz (2002) พฒนาขน แบบสอบถามนประกอบดวยค าถามปลายเปด 7 ขอ ซงเปดโอกาสใหผเรยนแสดงความเขาใจของตนเองเกยวกบธรรมชาตวทยาศาสตร ค าถามสวนใหญเปนค าถามทไมมบรบท เชน วทยาศาสตรคออะไร (ขอท 1) ความรทางวทยาศาสตรแตกตางจากความรในศาสตรสาขาอนอยางไร (ขอท 2) ความรทางวทยาศาสตรสามารถเปลยนแปลงไดหรอไม เพราะเหตใด (ขอท 3) แบบจ าลองทางวทยาศาสตรคออะไร (ขอท 6) และนกวทยาศาสตรใชจนตนาการและความคดสรางสรรคในการท างานหรอไมและอยางไร (ขอท 7) ในขณะทค าถามบางขอมบรบทเพอชวยใหผเรยนแสดงความเขาใจของตนเองไดงายขน เชน นกวทยาศาสตรรและมนใจไดอยางไรวา ไดโนเสารเคยมชวตอยบนโลกและมลกษณะดงทปรากฏตามสอตาง ๆ (ขอท 4) และนกวทยาศาสตรแนใจในสภาพอากาศทโปรแกรมคอมพวเตอรพยากรณไดอยางไร (ขอท 5) ขอมลทผเขยนน ามาเสนอในบทความนกมาจากการใหนสตครชววทยา 19 คน ตอบแบบสอบถามน

การสรางแผนภาพรายบคคล แผนภาพเปนเครองมอในการแสดงและจดระเบยบความรหรอโครงสรางทางสตปญญา (Novak & Canas,

2008) ซงไดกลายเปนกลวธหนงของการวจยเชงคณภาพ (Daley, 2004) ในการน เมอผเขยนเกบรวบรวมขอมลเชงคณภาพมาแลว ขนตอนแรกของการวเคราะหขอมลคอการแปลงขอมลเชงคณภาพใหอยในรปแบบของขอความเอกสาร จากนน ผเขยนจงอานเพอตความหมายขอมล แตกขอมลออกเปนสวนยอย และใหรหสกบขอมลสวนยอย (ลอชา ลดาชาต, 2558) ตามธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดาน ตวอยางเชน เมอนสตคนหนงตอบค าถามขอท 4 วา “จากฟอสซลทคนพบ (นกวทยาศาสตร)น ามาเปรยบเทยบกบสตวตาง ๆ ทเจอในป จจบน และสนนษฐานตาม


หนา 10

แบบอยางทพบ” ผ เขยนสามารถใหท งรหส Empirical NOS กบขอความทวา “ฟอสซลทคนพบ” และรหส Inferential NOS กบขอความทวา “(นกวทยาศาสตร)สนนษฐานตามแบบอยางทพบ” ในท านองเดยวกน เมอนสตอกคนหนงตอบค าถามขอท 2 วา “(วทยาศาสตร)มการทดลองหาขอเทจจรงมาหกลางขอโตแยง” ผเขยนสามารถใหทงรหส Empirical NOS กบขอความทวา “มการทดลองหาขอเทจจรง” และรหส Subjective NOS กบขอความทวา “หกลางขอโตแยง” ซงบอกเปนนยวา นกวทยาศาสตรแตละคนไมจ าเปนตองคดเหมอนกน ตารางท 1 แสดงตวอยางการใหรหสแกค าตอบของนสต ตารางท 1 แสดงตวอยางการใหรหสแกค าตอบของนสต

รหส ลกษณะของธรรมชาตของวทยาศาสตร ตวอยางค าตอบของผเรยน Empirical

NOS หลกฐานเปนสงจ าเปนในการพฒนา

ความรทางวทยาศาสตร “(วทยาศาสตร)มการทดลองหาขอเทจจรงมาหกลาง

ขอโตแยง” Inferential

NOS นกวทยาศาสตรตองตความและลงขอสรป

จากหลกฐาน “จากฟอสซลทคนพบ (นกวทยาศาสตร)]น ามา

เปรยบเทยบกบสตวตาง ๆ ทเจอในปจจบน และสนนษฐานตามแบบอยางทพบ”

Subjective NOS

นกวทยาศาสตรอาจลงขอสรปหลกฐานเดยวกนไดแตกตางกน

“(นกวทยาศาสตร)แตละคนอาจจะมทศนคตตางกน”

Imaginative/ Creative

NOS

จนตนาการและความคดสรางสรรคมบทบาทส าคญในการพฒนาความรทาง

วทยาศาสตร

“การตงสมมตฐาน ถาไมใชจนตนาการวา สงทเราคดหรอเจอ ... เรากจะไมไดสงใหม ๆ เกดขนมา”

Tentative NOS

ความรทางวทยาศาสตรเปนสงชวคราวทสามารถเปลยนแปลงได

“(ความรทาง)วทยาศาสตรเปนสงทไมตายตว สามารถเปลยนแปลงได”

เนองจากตวอยางค าตอบขางตนไมเพยงแคแสดงถงความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร 2 ด าน หากยง

แสดงถงความเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดาน ดงนน ผเขยนจงตองหาวธการน าเสนอขอมลเพอแสดงความเชอมโยงระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตร 2 ดานดวย ในการน ผเขยนน าวธการของ Park & Chen (2012) ซงสรางแผนภาพรป 5 เหลยมเพอแสดงความสมพนธระหวางองคประกอบตาง ๆ ของความรดานเนอหาผนวกวธสอน (Pedagogical content knowledge) มาประยกตใชเพอแสดงความสมพนธระหวางความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดาน (ดงรปท 1) โดยวงกลมแตละวงแทนความเขาใจแตละดาน และเสนทเชอมโยงระหวางวงกลม 2 วง แทนความสมพนธระหวางความเขาใจ 2 ดาน ผเขยนไดระบตวเลขภายในวงกลมแตละวง และตวเลขทก ากบอยบนแตละเสน ทงนเพอแสดงจ านวนรหสหรอจ านวนครงทนสตอางถงธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดาน และความสมพนธระหวางความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร ตามล าดบ ดวยวธการน ผเขยนสามารถระบไดวา นสตแตละคนเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดานใดบาง (จ านวนวงกลม และตวเลขภายในวงกลมแตละวง) และความเขาใจเหลานนสมพนธกนอยางไร (จ านวนเสน และตวเลขทก ากบเสนแตละเสน)


หนา 11

จากตวอยางในรปท 1 นสตคนหนงกลาวถงธรรมชาตของวทยาศาสตรดานตาง ๆ จ านวนทงสน 18 ครง ซงประกอบดวยการกลาวถงความจ าเปนของหลกฐานในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร (Empirical NOS) 6 ครง โดยการกลาวถงหลกฐาน 4 ครง มการเชอมโยงกบการตความและลงขอสรปจากหลกฐาน ( Inferential NOS) ดงเชนค าตอบทวา “นกพยากรณอากาศไดรวบรวมขอมล [Empirical NOS] เพอวเคราะหวา สภาพอากาศควรจะเปนแบบใด [Inferential NOS]” (ขอท 5) ในขณะทการกลาวถงหลกฐาน 1 ครง เชอมโยงกบอตวสยของนกวทยาศาสตร (Subjective NOS) ดงเชนค าตอบทวา “(วทยาศาสตร)มการทดลองหาขอเทจจรง [Empirical NOS] มาหกลางขอโตแยง [Subjective NOS]” (ขอท 4) ในขณะทการกลาวถงหลกฐานอก 1 ครง ไม ไดเชอมโยงกบธรรมชาตของวทยาศาสตรดานอน ดงค าตอบทวา “นกพยากรณอากาศไดรวบรวมขอมลจากหลายทและหลายประเภท [Empirical NOS]” นสตคนนยงไดกลาวถงความไมแนนอนของความรทางวทยาศาสตร (Tentative NOS) และยกตวอยางสาเหตของการเปลยนแปลงความรวาเปนเพราะแนวคดทางทฤษฎของนกวทยาศาสตรไมตรงกน (Subjective NOS) ดงค าตอบทวา “วทยาศาสตรเปนสงทไมตายตว สามารถเปลยนแปลงไดตลอดเวลา [Tentative NOS] เชน ทฤษฎเกา เมอมทฤษฎใหมทถกตองและอธบายไดมา กถกหกลางไป [Subjective NOS]”

รปท 1 แสดงแผนภาพความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนสตคนหนง ในทางตรงขาม นสตอกคนหนงแสดงความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรทสมบรณนอยกวานสตคนแรก

นสตคนทสองนกลาวถงธรรมชาตของวทยาศาสตรดานตาง ๆ เพยง 7 ครง (ดงรปท 2) ซงประกอบดวยการกลาวถงความจ าเปนของหลกฐานในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร (Empirical NOS) 3 ครง โดย 1 ใน 3 ครง เปนการอางถงหลกฐานทไมมการเชอมโยงกบธรรมชาตของวทยาศาสตรดานอน ๆ ดงประโยคทวา “(นกวทยาศาสตร)ใชการส ารวจและตรวจสอบจากซากดกด าบรรพ(และ)โครงกระดก [Empirical NOS]” แตในการกลาวถงหลกฐานอก 2 ครง นสต

6

4

4 3

1

Empirical NOS

Inferential

Subjective Imaginative/Creative

Tentative

1

4

2

1 1

1


หนา 12

คนนมการเชอมโยงกบการตความและลงขอสรปจากหลกฐาน (Inferential NOS) ดงประโยคททวา “(นกวทยาศาสตร)ใชการคาดเดา [Inferential NOS] จากโครงกระดก [Empirical NOS] และสนนษฐาน [Inferential NOS] จาก DNA [Empirical NOS]” นอกจากน นสตคนนมการอางถงการเปลยนแปลงของความรทางวทยาศาสตร (Tentative NOS) และบทบาทของจนตนาการในการพฒนาความรทางวทยาศาสตร (Imaginative NOS) อยางละ 1 ครง

รปท 2 แสดงแผนภาพความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนสตอกคนหนง

จากการใหรหสของนสตแตละคน ผเขยนสามารถสรางแผนภาพเพอแทนความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนสตแตละคน จากจ านวนวงกลมและจากตวเลขในวงกลมแตละวง และจากจ านวนเสนทเชอมโยงวงกลมและตวเลขทก ากบแตละเสน ผเขยนสามารถเหนวา นสตแตละคนมความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดานใดบาง และความเขาใจแตละดานสมพนธกนอยางไร ตามล าดบ ตวอยางเชน นสตผเปนเจาของรปท 1 มความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร 5 ดาน และสามารถเชอมโยงความสมพนธได บางบางสวน โดยเฉพาะการเชอมโยงความสมพนธระหวางความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) กบการตความและลงขอสรปจากหลกฐาน (Inferential NOS) ซงมถง 4 ครง อยางไรกด แมนสตคนนเขาใจวา ความรทางวทยาศาสตรสามารถเปลยนแปลงได (Tentative NOS) แตเขายงไมสามารถเชอมโยงไดวา การไดมาซงหลกฐานใหม (Empirical NOS) อาจท าใหความรทางวทยาศาสตรเปลยนแปลงได (Tentative NOS) ดวยแผนภาพเชนน ผเขยนจงพอทราบไดวา นสตคนนควรไดรบการสงเสรมความเขาใจดานใด และความสมพนธระหวางดานใดกบดานใดเปนพเศษ

3

2

1

1

Empirical NOS

Inferential

Imaginative/Creative

Tentative

2


หนา 13

การสรางแผนภาพหม นอกจากการสรางแผนภาพทแสดงวา นสตแตละคนเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแต

ละดานอยางไรแลว ผเขยนอาจน าแผนภาพของนสตแตละคนมารวมหรอซอนกน และสรางเปนแผนภาพหมทแสดงภาพรวมของความเขาใจของนสตทงหมด (ดงรปท 3) แผนภาพหมจะแสดงใหผเขยนเหนลกษณะรวมบางอยางทแฝงอยในนสตกลมน จากรปท 3 ทแสดงภาพรวมของความเขาใจของนสต 19 คน ผวจยจะสามารถเหนไดวา แมนสตกลมนตระหนกถงความจ าเปนของหลกฐานเปนอยางดจากการอางถงหลกฐาน 69 ครง หรอ 47.26% แตกลบมแนวโนมทจะละเลยธรรมชาตของวทยาศาสตรดานอน ๆ ดงทความถของการอางถงดานอนลดลงมากกวา 3 เทา (17 – 21 ครง) นอกจากน ความเชอมโยงสวนใหญเกดขนระหวางความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) กบการตความและลงขอสรปจากหลกฐาน (Inferential NOS) จ านวน 15 ครง หรอ 35.71% และความเชอมโยงระหวางความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) กบความคดทแตกตางกนของนกวทยาศาสตร (Subjective NOS) จ านวน 10 ครง หรอ 23.81% โดยความเชอมโยงทงสองรวมกนมคามากกวาครงหนง (59.52%) ของความเชอมโยงทงหมด

รปท 3 แสดงแผนภาพความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของผใหขอมลหลายคน

การวเคราะหแผนภาพหมชวยใหผเขยนเหนวา การจดการเรยนการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรใหกบนสตกลมนควรเปนอยางไร รปท 3 แสดงวา นสตกลมนเขาใจความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) ในการพฒนาความรทางวทยาศาสตรเปนอยางด ทฤษฎการเรยนรสรรคนยม (Constructivism) แนะน าวา การพฒนาความเขาใจควรเรมตนจากสงทผเรยนเขาใจอยแลวไปยงความเขาใจใหม (Yager, 1991) ดงนน ผเขยนสามารถใชความจ าเปนของหลกฐานเปนจดเรมตนของการสงเสรมความเขาใจดานอน เนองจากแผนภาพความเขาใจของนสตรายบคคล (ซงผเขยน

69

17

21 20

19

Empirical NOS

Inferential

Subjective Imaginative/Creative

Tentative

10

15 4

0

2

3

2

0 1 5


หนา 14

ไมไดหยบยกมาน าเสนอในทน ) บงบอกวา นสตบางคนเขาใจความสมพนธระหวางความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) กบการตความและลงขอสรปจากหลกฐาน (Inferential NOS) แมพวกเขาไมไดเรยนรธรรมชาตของวทยาศาสตรมากอน ในขณะเดยวกน นสตบางคนยงไมเขาใจความสมพนธน ดงนน ความสมพนธนจงเปนสงทนสตเขาใจไดไมยากหากพวกเขาไดรบการสงเสรม ความสมพนธนจงควรไดรบการสงเสรมส าหรบนสตบางคนทยงไมเขาใจ เมอนสตทงหมดเขาใจความสมพนธนแลว ผเขยนจงคอยขยายความเขาใจไปสความสมพนธระหวางอตวสยของนกวทยาศาสตร (Subjective NOS) กบการลงขอสรปหลกฐาน (Inferential NOS) และกบความจ าเปนของหลกฐาน (Empirical NOS) จากนน ผเขยนจงคอยน าเสนอบทบาทของจนตนาการและความคดสรางสรรค ( Imaginative and Creative NOS) และความไมแนนอนของความรทางวทยาศาสตร (Tentative NOS) รวมทงเชอมโยงธรรมชาตของวทยาศาสตร 2 ดานนเขากบดานอนทนสตเขาใจอยแลว ทงหมดนคอตวอยางการพจารณาและใชแผนภาพ (ทงแบบรายบคลและแบบหม) เพอก าหนดแนวทางการพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรตามความสอดคลองกบความเขาใจเดมของผเรยน

ศกยภาพและขอจ ากด การวเคราะหความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดวยการสรางแผนภาพมศกยภาพหลายประการ 1. ผเขยนสามารถทราบวา นสตเขาใจความสมพนธระหวางความเขาใจแตละดานหรอไมและอยางไร ซงการวเคราะหแบบเดมยงไมสามารถแสดงความสมพนธเหลานไดอยางชดเจน 2. ผเขยนสามารถก าหนดแนวทางในการจดการเรยนการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรวา นสตมความเขาใจอะไรเปนทนเดม และสามารถใชความเขาใจนนเปนพนฐานหรอเชอมโยงไปยงความเขาใจดานอนอยางไร และ 3. การสรางแผนภาพในชวงเวลาตาง ๆ (เชน กอน ระหวาง และหลงการมสวนรวมในกจกรรมการเรยนร) ชวยใหผเขยนสามารถตดตามไดวา น สตมพฒนาการดานความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรอยางไร ดวยศกยภาพเหลาน การจดการเรยนการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรจงมทศทางทชดเจน และสามารถชวยใหนสตเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรไดอยางลกซง อยางไรกตาม การวเคราะหแบบองครวมมขอจ ากดเชนกน ทงนเพราะแผนภาพไมอาจแสดงความเขาใจทคลาดเคลอนของผเรยนได ดงนน การใชวธการวเคราะหขอมล ทงแบบแยกสวนและแบบองครวมรวมกน อาจชวยใหภาพเกยวกบความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของผเรยนไดอยางครบถวนและสมบรณมากขน

บทสรป บทความนน าเสนอวธการวเคราะหความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแบบองครวม ซงเนนการสรางแผนภาพเพอแสดงวา ผเรยนเขาใจความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานอยางไร การวเคราะหขอมลในบทความนแตกตางไปจากการวเคราะหขอมลในการวจยหลายเรองกอนหนาน ซงเนนการวเคราะหความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานแบบแยกสวน การวเคราะหแบบองครวมมขอดทวา ผวจยมแนวทางการเชอมโยงความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรดานตาง ๆ เขาดวยกน ดวยวธการวเคราะหทแตกตางไปจากเดม ผเขยนหวงวา การศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรในอนาคตจะไมจ ากดอยเพยงแคการระบวา ผเรยนมความเขาใจท


หนา 15

ถกตองหรอคลาดเคลอนอยางไรและดวยอตราสวนเทาใด การวจยในอนาคตควรเนนการศกษาความเขาใจเกยวกบความสมพนธระหวางธรรมชาตของวทยาศาสตรแตละดานใหลกซงมากขน

เอกสารอางอง กาญจนา มหาล และ ชาตร ฝายค าตา. (2553). ความเขาใจธรรมชาตวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1.

วารสารสงขลานครนทร (ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร), 16(5), 795-809. เทพกญญา พรหมขตแกว , สนนท สงขออง, และ สมาน แกวไวยทธ. (2550). การพฒนาการสมภาษณแบบกง

โครงสรางเพอศกษาแนวคดและวธการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรของครประถมศกษาชวงชนทหนง. วารสารสงขลานครนทร (ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร), 13(4), 513-525.

พฤฒพร ลลตานรกษ และ ชาตร ฝายค าตา. (2554). ทรรศนะเกยวกบธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพในโครงการสงเสรมการผลตครทมความสามารถพเศษทางวทยาศาสตรและคณตศาสตร (สควค.). วารสารสงขลานครนทร (ฉบบสงคมศาสตรและมนษยศาสตร), 17(5), 223-254.

ลฎาภา สทธกล, นฤมล ยตาคม, และ บญเกอ วชรเสถยร. (2554). กรณศกษาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตร และการปฏบตการสอนของครระดบประถมศกษา. วทยาสารเกษตรศาสตร (สงคมศาสตร), 32(3), 458-469.

ลอชา ลดาชาต. (2558). การวจยเชงคณภาพส าหรบครวทยาศาสตร. กรงเทพฯ: ส านกพมพแหง จฬาลงกรณมหาวทยาลย.

ลอชา ลดาชาต และ ลฎาภา สทธกล. (2555). การส ารวจและพฒนาความเขาใจธรรมชาตของวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 4. วารสารมหาวทยาลยนราธวาสราชนครนทร, 4(2), 73-90.

ลอชา ลดาชาต, ลฎาภา สทธกล, และ ชาตร ฝายค าตา. (2556). ความแตกตางทส าคญระหวางการสงเสรมการเรยนการสอน “ธรรมชาตของวทยาศาสตร” ภายนอกและภายในประเทศไทย. วทยาสารเกษตรศาสตร (สงคมศาสตร), 34(2), 269-282.

สทธดา จ ารส และ นฤมล ยตาคม. (2551). ความเขาใจและการสอนธรรมชาตของวทยาศาสตรในเรองโครงสรางอะตอมของครผสอนวชาเคม. วทยาสารเกษตรศาสตร (สงคมศาสตร), 29(3), 228-239.

ส านกวชาการและมาตรฐานการศกษา. (2553). ตวชวดและสาระการเรยนรแกนกลาง กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพ มพชมนมสหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย จ ากด.

Daley, B. J. (2 0 0 4 ) . Using Concept Maps in Qualitative Research. Retrieved from http://citeseerx.ist.psu.edu/viewdoc/download?doi=10.1.1.133.6537&rep=rep1&type=pdf

DeBoer, G. E. (2000). Scientific Literacy: Another Look at Its Historical and Contemporary Meanings and Its Relationship to Science Education Reform. J Res Sci Teach, 37(6), 582-601.

Lederman, N. G. (1992). Students’ and Teachers’ Conceptions of the Nature of Science: A Review of the Research. J Res Sci Teach, 29(4), 331-359.


หนา 16

Lederman, N. G., Abd-El-Khalick, F., Bell, R. L., & Schwartz, R. S. (2002). Views of Nature of Science Questionnaire: Toward Valid and Meaningful Assessment of Learners’ Conceptions of Nature of Science. J Res Sci Teach, 39(6), 497-521.

Novak, J. D. & Canas, A. J. (2008). The Theory Underlying Concept Maps and How to Construct and Use Them. Retrieved from http://eprint.ihmc.us/5/2/TheoryUnderlyingConceptMaps.pdf

Park, S. & Chen, Y. (2 0 1 2 ) . Mapping Out the Integration of Components of Pedagogical Content Knowledge (PCK): Examples from High School Biology Classrooms. J Res Sci Teach, 49 (7 ) , 922-941.

Schwartz, R. & Lederman, N. (2008). What Scientists Say: Scientists’ Views of Nature of Science and Relation to Science Context. Int J Sci Educ, 30(6), 727-771.

Yager, R. E. (1991). The Constructivist Learning Model: Towards Real Reform in Science Education. Sci Teach, 58(6), 52-57.

ประวตผเขยนบทความ

อาจารย ดร. ลอชา ลดาชาต จบการศกษาปรญญาเอก จากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในสาขาวทยาศาสตรศกษา ปจจบนด ารงต าแหนง อาจารย วทยาลยการศกษา มหาวทยาลยพะเยา มความเชยวชาญในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร การวจยเชงคณภาพ และธรรมชาตของวทยาศาสตร

อาจารย ดร. ลฎาภา ลดาชาต จบการศกษาปรญญาเอก จากคณ ะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร ในสาขาวทยาศาสตรศกษา ปจจบนด ารงต าแหนง อาจารย คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม มความเชยวชาญในการจดการเรยนการสอนวทยาศาสตร การผลตและพฒนาครวทยาศาสตร และธรรมชาตของวทยาศาสตร


หนา 17

รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม

A Developing Model of Thinking Process to Work based on the Philosophy of Sufficiency Economy for Students of

The Prince Royal’s College, Chiang Mai

สรนนท ศรวระสกล เกรยง ฐตจ าเรญพร ดษต พรหมชนะ นรนดร ตงธระบณฑตกล และ กตตพนธ อดมเศรษฐ*

Sirinan Sriveerasakul, Kriang Thitijumroenporn, Dusit Promchana, Nirun Tungteerabanditkul, Kittipun Udomseth โรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย (The Prince Royal’s College)

บทคดยอ งานวจยน มวตถประสงคเพอสรางและศกษาผลการใชรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม โดยมขนตอนของการวจย 2 ขนตอน คอ 1) การสรางรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง และ 2) การน ารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ไปทดลองใชจดการเรยนการสอน กลมตวอยางในการวจยไดแก ครแกนน าการใชรปแบบฯ จ านวน 48 คน และนกเรยนกลมตวอยางจ านวน 432 คน โดยวธการสมแบบแบงชน เครองมอทใชเกบรวบรวมขอมลม 5 ชด ท าการวเคราะหขอมลเชงปรมาณโดยหาความถ รอยละ คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐาน วเคราะหขอมล เชงคณภาพโดยการวเคราะหเนอหา สรปและบรรยายตามสภาพจรง รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทพฒนาขนม 5 ขนตอนคอ 1) แรงบนดาลใจ 2) การตดสนใจ 3) กระบวนการท างาน 4) ผลทเกดขน และ 5) การแบงปน โดยผทรงคณวฒมความเหนสอดคลองกนวารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง มความเหมาะสมและมความตรงเชงโครงสราง ผลการวจยพบวาเมอน ารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงไปใชในการเรยนการสอน พบวานกเรยนกลมตวอยางมกระบวนการคด ความสามารถในการน าเสนอผลงาน และการประเมนผลงานอยในระดบด โดยพจารณาจากคะแนนจากการประเมน ค าส าคญ: กระบวนการคด, หลกปรชญาเศรษฐกจพอเพยง, รปแบบการเรยนการสอน.

Abstract The purposes of this research were to construct and study outcomes from using a developing model of thinking process for working based on the philosophy of sufficiency economy of students, The Prince Royal’ s College, Chiang Mai, Thailand. The research methodology was


หนา 18

divided into 2 phases, firstly, designing and constructing a model and applying the model to the class, respectively. The samples were 48 school teachers, the first phase, and 432 students selected by stratified random sampling, for the last phase. The data was collected by 5 research tools. which can be analyzed by considering frequency, percentage and standard deviation for quantitative analysis. For qualitative analysis, the contents were analysed, concluded and described according to a real situation. From outcomes, the developing model of thinking process for working based on the philosophy of sufficiency economy was composed of: 5 steps which were 1) Inspiration; 2) Decision- making; 3) Working process; 4) Results; and 5) Sharing. The experts agreed that the model was appropriate and have reliability. From results from using the developing model of thinking process for working based on the philosophy of sufficiency economy in a real class, we found that, by considering scores of evaluations, the samples group had thinking process, presentation abilities and product quality evaluation at good level. Keywords: Thinking process, Instructional design model, Sufficiency Economy *Corresponding author, E-mail: [email protected] โทร. 053-242550

1. บทน า สถานการณการจดการศกษาของประเทศไทยในปจจบนยงอยในวกฤต เมอพจารณาจากผลของการเขารวมโครงการประเมนผลนกเรยนนานาชาต (Program for International Student Assessment) หรอ PISA พบวา นกเรยนไทยมผลการประเมนลดลงในชวงป 2000-2006 แตในป 2009 กลบเพมสงขนทงดานการอานและวทยาศาสตร ยกเวนคณตศาสตรทเปลยนแปลงนอยมาก จากผลการทดสอบครงลาสด (PISA 2012) แมจะพบวานกเรยนไทยมผลการสอบสงขนจาก PISA 2009 ในทกดาน แตยงต ากวาคาเฉลยของ OECD (2014) จากผลการประเมนดงกลาว สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย หรอ สสวท. (2556) ชวา คณภาพการศกษาของไทยยงหางไกลความเปนเลศ ความพยายามทจะยกระดบการศกษายงคงเปนภารกจส าคญทตองด าเนนตอไป โดยเสนอวา การพฒนาคณภาพ การศกษาเพอใหนกเรยนมผลสมฤทธดขนไมจ าเปนตองเปลยนหลกสตรใหมทงระบบ เพยงแตมมาตรการทดในการยกระดบคณภาพของการเรยนการสอน โดยส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนรหรอ สสค. (2557) เสนอใหมการพฒนาคณภาพการจดการศกษาดวยการสนบสนนและพฒนากระบวนการเรยนร รวมคดคนนวตกรรมทางการศกษา สนบสนนนโยบายปฏรปหลกสตรของกระทรวงศกษาธการทเนน “ทกษะชวตและโลกของงาน” พรอมทงพฒนาทกษะการใชเทคโนโลยสารสนเทศแกคร เพอใหสอดคลองกบกระแสการปฏรปการศกษาของโลก ซงภาคเพอทกษะแหงศตวรรษท 21 เสนอไว (เคน เคย, 2554: 34) โดยกรอบความคดเพอการเรยนรในศตวรรษท 21 ระบทกษะทส าคญ 3 ดานคอ 1) ทกษะการเรยนรและนวตกรรม 2) ทกษะดานสารสนเทศ สอและเทคโนโลย และ 3) ทกษะชวตและการท างาน ซงเมอพจารณาแลวเราจะพบวาทกษะตาง ๆ ดงกลาวมทกษะการคดเปนรากฐานส าคญ ดงนน กระแสทางการศกษาแบบใหมจงจ าเปนทจะตองปรบปจจยในการสรางพลงแหงความคด นบตงแตหลกสตร ทศนคต วธสอน วธวดผล การจดสภาพแวดลอมและการท าความเขาใจในขอจ ากด จดเดน จดดอยของเดกแตละคน เพอผลผลตทางความคดทดในอนาคต


หนา 19

(อษณย อนรทธวงศ, 2554: 6) โดยเฉพาะทกษะการคดขนสงซงเปนทกษะการคดทซบซอน (More Complicated Thinking Skills) เปนทกษะการคดทมหลายขนตอน ตองอาศยทกษะการสอความหมายและทกษะการคดทเปนแกนหลายๆ ทกษะในแตละขน ซงทกษะการคดขนสงจะเกดขนไดเพอเดกไดพฒนาทกษะการคดพนฐานจนมความช านาญพอสมควรแลว (ส านกงานคณะกรรมการศกษาแหงชาต, 2545: 41) จะเหนไดวาการพฒนาทกษะกระบวนการคดระดบสงจงเปนเรองส าคญและจ าเปนอยางเรงดวนทจะตองน าไปสการปฏบตจรงใหไดอยางเปนรปธรรม เพราะทผานมาการจดการเรยนการสอนในระบบเปนการเรยนรในหองเรยนซงมลกษณะเปนการปอนความรจากครสนกเรยน นกเรยนตองเรยนดวยการทอง จ า และท าความเขาใจโดยมเปาหมายอยทการสอบและการวดผลประเมนผล การคดจากวธการดงกลาวไมไดเปนทกษะการคดในระดบสง ท าใหนกเรยนสวนใหญไมสามารถคดวเคราะห คดสงเคราะห คดประเมนคา หรอคดอยางสรางสรรคได โดยเฉพาะการคดทส าคญอกประการหนงคอ การคดทน าไปสกระบวนการท างานซง พมพพนธ เดชะคปต (2557:5) ระบวา การเรยนรของเดกเกดจากกจกรรมทเนนกระบวนการ เพราะกระบวนการเทานนทน าไปสการใหเดกเรยนรจากประสบการณจรง เปนการฝกทกษะกระบวนการคด การจดการ การเผชญสถานการณ การสรางคานยมตอสงคม จงจะสงผลใหเดกคดเปน ท าเปน ตดสนใจเลอกอยางชาญฉลาด และสามารถแกปญหาทตองเผชญในทกสถานการณได นอกจากทกษะการคด ปจจบนหนวยงานการศกษาของไทยมนโยบายสงเสรมใหน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาบรณาการในการจดการเรยนการสอน ซงหลกส าคญในการขบเคลอนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในภาคการศกษาจะมงพฒนาทตวครกอนเปนอนดบแรก (ส านกงานเลขาธการสภาการศกษา, 2547: 16-17) เพราะถอวาครเปนทรพยากรทส าคญในการถายทอดความร และปลกฝงสงตาง ๆ ใหแกเดก เพราะเมอครเขาใจ ครกจะไดเปนแบบอยางทดใหแกเดกได การจดการศกษาตามแนวทางหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงสามารถด าเนนการไดใน 2 สวนคอ สวนทเกยวของกบการบรหารสถานศกษาและสวนทเปนการจดการเรยนรของผเรยน ซงในสวนหลงนเปนการสอดแทรกหลกคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงลงในกจกรรมการเรยนการสอนตามหลกสตรกลมสาระการเรยนรและประยกตเขากบการจดกจกรรมพฒนาผเรยน โดยการบรณาการการเรยนรผานกจกรรมตาง ๆ ทกกลมสาระเรยนร นอกเหนอจากการจดการเรยนการสอนในกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรมเทานน โรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยไดเหนความส าคญและนอมน าเอาหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชในการบรหารจดการและการจดการเรยนการสอนอยางตอเนองมาตงแตปการศกษา 2548 จนถงปจจบน ผลการด าเนนการพบวา นกเรยนยงขาดกระบวนการคดทเหมาะสมในการท างาน การคดของนกเรยนยงไมเปนระบบทชดเจน ขาดความสอดคลองและตอเนองกนทงในการเรยนการสอนในชนเรยนและในกจกรรมตาง ๆ รวมถงยงไมสามารถอธบายการท างานของตนเองไดอยางเหมาะสม ไมเปนล าดบขนตอน ไมสมพนธกนและไมเชอมโยงใหสอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ทเหนชดทสดคอผลงานของนกเรยนสวนใหญยงไมสะทอนใหเหนถงกระบวนการคดอยางเปนระบบทเชอมโยงกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง (โรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย, 2557) ดงนน เพอพฒนานกเรยนใหมทกษะทจ าเปนส าหรบโลกปจจบนและอนาคต มความพรอมเขาสเวทการแขงขนในระดบสากลทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา จงด าเนนการพฒนารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงขนโดยใชกระบวนการวจยและพฒนา (Research and Development) โดยหวงวารปแบบการพฒนากระบวนการคด ทพฒนาขน จะสามารถพฒนาความสามารถในการคดระดบสงของผเรยนไดอยางเปนระบบ ชวยใหผเรยนมทกษะการท างานและทกษะการน าเสนองาน


หนา 20

ทชดเจนจนเปนความสามารถทโดดเดนในตวผเรยน และกลายเปนเอกลกษณของนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยในทสด

วตถประสงคของการวจย

1. เพอสรางรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม 2. เพอศกษาผลการใชรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม

หลกการ แนวคด ทฤษฎทเกยวของ หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนหลกคดทใชเปนแนวทางการด ารงชวต ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9) ทรงมพระราชด ารสแกชาวไทยตงแตป พ.ศ. 2517 เปนตนมา ประกอบดวย 2 เงอนไข ไดแก ความร และคณธรรม 3 หวง ไดแก ความพอประมาณ ความมเหตผล มภมคมกนทดในตนเอง และ 4 มต ไดแก เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม โดยแนวคดนไดรบการยกยองเชดชจากองคการสหประชาชาตวาเปนแนวคดทมประโยชน พรอมทงสนบสนนใหประเทศสมาชกยดเปนแนวทางสการพฒนาแบบยงยน หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนหลกทางเศรษฐกจทมการบรณาการแบบดลยภาพ มความเปนปกตและยงยน (ประเวศ วะส , 2542: 3) ชวยใหผทน าไปปฏบตสามารถพงพาตนเอง สรางความเจรญกาวหนาและฐานะทางเศรษฐกจขนสงขนไปตามล าดบ (สเมธ ตนตเวชกล, 2549: 286) โดยกระทรวงศกษาธการไดน ามาก าหนดเปนจดหมายของการจดการศกษาและคณลกษณะอนพงประสงคผเรยนตามหลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พ.ศ. 2551 (กระทรวงศกษาธการ, 2551: 5) โดยเสรมเขาไปกลมสาระการเรยนรสงคมศกษา ศาสนา และวฒนธรรม สาระท 3 เศรษฐศาสตร ซงเนนใหผเรยนเขาใจระบบและวธการของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง และสามารถน าไปประยกตใชกบชวตประจ าวนได นอกจากนยงสงเสรมใหแตละสถานศกษาน าไปใชในการบรหารจดการและการจดกจกรรมตาง ๆ ดวย การน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาใชนน จ าเปนตองพฒนาการคดระดบสงควบคไปดวย เนองจากปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนหลกคดทตองใชทกษะการคดระดบสงบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง การคดระดบสงไดแก การคดทส าคญ ๆ เชน การคดวเคราะห การคดสงเคราะห การคดอยางมวจารณญาณ การคดสรางสรรค และการคดแกปญหา เปนตน ซงแตละอยางมกระบวนการ เปาหมายและวธคดทแตกตางกนแตมความสมพนธเกยวของกน โดยการคดวเคราะหจะเปนพนฐานทส าคญของการคดระดบสงแบบตาง ๆ การสงเสรมการคดวเคราะหมกใชวธตงค าถาม เนองจากการตงค าถามมสวนสมพนธกบการพฒนาทกษะการคดของผเรยนในระดบทตางกน ซงในการถามผสอนควรเลอกใชค าถามทเหมาะสมกบทกษะการคดและพฤตกรรมการเรยนรทตองการ (Frazee และ Rudnitski, 1995) โดย ทศนา แขมมณ (2555) ไดเสนอแนวทางในการสงเสรมการคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง โดยก าหนดเปน 7 ค าถามทใหครน าไปประยกตใชในการจดการเรยนการสอนเพอพฒนาทกษะการคดและอปนสยพอเพยงใหกบนกเรยน ไดแก 1) จะท ำอะไร ท ำท ำไม 2) มควำมรเพยงพอในเรองทจะท ำหรอไม ตองศกษำหำควำมรอะไรเพมเตมบำง 3) มควำมพรอมหรอไม มควำมเปนไปไดทจะท ำหรอไม 4) ท ำอยำงไรจงจะพอด พอประมำณ ท ำอยำงไรจะสำมำรถรองรบปญหำหรอกำรเปลยนแปลงในอนำคตได 5) ลงมอท ำอยำงไรจงจะส ำเรจ 6) อะไรทท ำไดด อะไรทยงท ำไมไดด จะ


หนา 21

ปรบปรงแกไขอยำงไร และ 7) เกดกำรเรยนรอะไรขนบำงจำกกำรคด/ท ำตำมหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยง ซงนอกจากกระบวนการตงค าถามแลว การคดแบบหมวก 6 ใบ (Six Thinking Hats) ของเอดเวรด เดอ โบโน (1985) กมความส าคญเพราะชวยใหผเรยนเกดการคดอยางเปนระบบ เนองจากมการจ าแนกความคดออกเปนดาน ๆ ซงจะชวยดงทกษะและประสบการณของผคดมาใชใหเกดประโยชนสงสดและเหมาะสมกบสถานการณ (ไพรรง งามสมพรพงศ, 2558) การคดแบบหมวก 6 ใบประกอบดวย 6 ส คอ หมวกสขำว เปนการกระตนใหคดในการตงค าถามเกยวกบขอเทจจรง หมวกสแดง เปนการกระตนใหคดในการตงค าถามเกยวกบอารมณความรสก หมวกสเขยว เปนการกระตนใหคดในการตงค าถามเกยวกบขอเสนอแนะในการแกไขปญหา หมวกสเหลอง เปนการกระตนใหคดในการตงค าถามเกยวกบจดเดน จดเนน หรอจดทส าคญ หมวกสด ำ เปนการกระตนใหคดในการตงค าถามเกยวกบการระบปญหา การหาสาเหตปญหา และ หมวกสฟำ เปนการสรปความคดทงหมดใหมองเหนภาพรวมของการคด โดยเสนอเปนขนตอน 6 ขน (ประภาศร รอดสมจตร, 2542) ไดแก ขนน ำ (Lead-in) ขนชแจงรำยละเอยด (Explanation) ขนสำธต (Demonstration) ขนฝกปฏบต (Practice) ขนหำรำยละเอยดเพมเตม (Elaboration) และขนสรป (Conclusion) ซงวธการการคดแบบหมวก 6 ใบจะชวยใหครผสอนน าไปใชสรางกจกรรมใหผเรยนไดฝกคดในลกษณะตาง ๆ ไดเปนอยางด ส าหรบการน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทมการผสมผสานกระบวนการคดในระดบสงแบบตาง ๆ เขามาใชในโรงเรยนนน คณะผวจยไดน าหลกบนได 5 ขนในการพฒนาผเรยนสมาตรฐานสากล (Five Steps for Student Development) ซงเปนกระบวนการจดการเรยนการสอนทใชในโรงเรยนมาตรฐานสากล (World-Class Standard School) มาใชขบเคลอนกระบวนการดงกลาว ไดแก 1) กำรตงค ำถำม/สมมตฐำน (Hypothesis Formulation) 2) กำรสบคนควำมรและสำรสนเทศ (Searching for Information) 3) กำรสรำงองคควำมร (Knowledge Formation) 4) กำรสอสำรและน ำเสนออยำงมประสทธภำพ (Effective Communication) และ 5) กำรบรกำรสงคมและจตสำธำรณะ (Public Service) โดยเนนการจดกระบวนการเรยนรผานการศกษาคนควาดวยตนเอง (Independent Study: IS) ซง 3 สาระ ไดแก IS1-การศกษาคนควาและสรางองคความร (Research and Knowledge Formation) IS2-การสอสารและการน าเสนอ (Communication and Presentation) และ IS3-การน าองคความรไปใชบรการสงคม (Social Service Activity) (กระทรวงศกษาธการ, 2555: 25) ทงนนอกจากจะสงเสรมใหผเรยนสามารถศกษาคนควาและสรางองคความรไดดวยตนเองแลว ยงสามารถสอสารวธการเพอแบงปนความรใหกบผอนไดอกดวย โดยอาศยทกษะการสอสารและการน าเสนอซงเพมเตมเขาไปในขนตอนสดทายของรปแบบฯ ทพฒนาขน ทกษะการสอสาร เปนความสามารถในการเสนอขอมลเกยวกบผลงานทมาจากการคนควาและปฏบตจรงของนกเรยนตามขนตอนของรปแบบฯ รวมทงความรและความคดของนกเรยนทไดจากกระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงดวยวธการตาง ๆ ไดแก กำรสอสำรดวยกำรพดหรอวำจำ (Oral Communication) กำรสอสำรทเปนลำยลกษณอกษร (Written Communication) และกำรสอสำรท ใชเทคโนโลย (Technology Communication) (อมาพร นลทวก, 2553) ส าหรบการน าเสนอดวยการพดหรอวาจาทมประสทธภาพ ผน าเสนอตองมการเตรยมตวทด โดยก าหนดจดมงหมายใหชดเจน มการวเคราะหผฟง ก าหนดขอบเขตของเรอง รวบรวมเนอหา เรยบเรยงเนอเรอง และหมนฝกฝนการน าเสนอ ซงโดยทวไปจะประกอบดวย 3 สวนคอ ค าน า (15%) เนอเรอง (70%) และบทสรป (15%) (Sarah Kessler, 2010; วรทศน อนทรค คมพร, 2559: 3-4) แตถาเปนการน าเสนอทเปนลายลกษณอกษร (Text) ภาพกราฟก (Graphic) หรอสอผสม (Multimedia) เพอน าเสนอผานชองทางอน ๆ สกร รอดโพธทอง (2546) เสนอวา ควรออกแบบใหมความเรยบงาย(Simplicity) มความสม าเสมอ (Consistency) มความชดเจน (Clarity) และมความสวยงาม (Aesthetic)


หนา 22

กรอบแนวคดในการวจย

รปท 1 แสดงแผนภาพกรอบแนวคดในการวจย

2. วธการศกษา

ขอบเขตของการวจย 1. ประชากรและกลมตวอยาง ม 2 กลมไดแก กลมครแกนน าการใชรปแบบฯ จ านวน 48 คน และกลมนกเรยนทเรยนจากแผนการสอนทพฒนาขนตามขนตอนของรปแบบฯ จ านวน 2,060 คน สมเปนกลมตวอยางเพอเกบ


หนา 23

รวบรวมขอมล จ านวน 432 คน โดยใชวธการสมแบบแบงชน (stratified random sampling) 2. ตวแปรทศกษา ตวแปรตน รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จงหวดเชยงใหม ตวแปรตาม ผลการใชรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย จ งหวดเชยงใหม โดยพจารณาในดาน 1) กระบวนการคดในการท างานของนกเรยน 2) การน าเสนองานของนกเรยน และ 3) คณภาพผลงานของนกเรยน

ค าจ ากดความทใชในการวจย รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง แบบแผนทคณะผวจยพฒนาขนมาใชเปนแนวทางส าหรบครในการออกแบบการจดการเรยนการสอนรายวชาตาง ๆ เพอพฒนาผเรยนใหเกดกระบวนการคดทเหมาะสมและเปนระบบ น าไปสการวางแผนการท างานและการปฏบตงานใหเกดผลงานทมคณภาพและชวยใหผเรยนสามารถอธบายผลงานของตนเองไดอยางชดเจน หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง แนวคดหลกทใชเปนแนวทางการด าเนนชวตและวถการปฏบต ทพระบาทสมเดจพระเจาอยหวภมพลอดลยเดช (รชกาลท 9) ทรงมพระราชด ารสชแนะใหแกพสกนกรชาวไทย โดยมหลกส าคญคอ 2 เงอนไข ไดแก ความร และคณธรรม หมายถง การทผปฏบตงานจะตองมความรในงานทจะปฏบตเปนอยางดจงจะท าใหเกดผลส าเรจได นอกจากนยงตองอาศยคณธรรมซงท าหนาทคอยก ากบใหงานทปฏบตเกดผลดตอตนเองและกบคนทวไปโดยไมมผลกระทบทจะเกดขนตามมาภายหลง 3 หวง ไดแก ความพอประมาณ ความมเหตผล มภมคมกนทดในตนเอง หมายถง การรจกเลอกทจะปฏบตใหเหมาะสมกบบรบทโดยมเหตมผลอนสมควรในการทจะด าเนนการตาง ๆ ซงจะท าใหการปฏบตเปนไปดวยความราบรน เปนทยอมรบและปลอดภยซงหมายถงการมภมคมกนทดนนเอง และ 4 มต ไดแก เศรษฐกจ สงคม สงแวดลอม และวฒนธรรม หมายถง การด าเนนการใด ๆ ใหค านงถงผลกระทบทจะเกดกบบรบทและสภาพแวดลอมทเกยวของทง 4 ดานไดแก ดานเศรษฐกจ ดานสงคม ดานสงแวดลอมและดานวฒนธรรม ผลการใชรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง หมายถง ผลจากการน ารปแบบไปใชในการออกแบบการจดการเรยนการสอนในรายวชาตาง ๆ ของครแกนน าการใชรปแบบฯ ทงในระดบประถมศกษาและมธยมศกษา โดยพจารณาในดาน 1) กระบวนการคดในการท างานของนกเรยน พจารณาจากการปฏบตกจกรรมตาง ๆ ตามขนตอนของรปแบบฯ ทง 5 ขนตอนตามทครผสอนก าหนด 2) การน าเสนองานของนกเรยน พจารณาจากการน าเสนอผลงานจากการปฏบตของนกเรยน และ 3) คณภาพผลงานของนกเรยน หมายถง ผลคะแนนจากการตรวจประเมนคณภาพงานของนกเรยนทพฒนาขนจากการจดการเรยนการสอนตามขนตอนของรปแบบฯ

วธด าเนนการวจย เปนการวจยและพฒนา (Research and Development) ท าการเกบรวบรวมขอมลมาวเคราะหทงขอมลเชงปรมาณ (Quantitative data) และขอมลเชงคณภาพ (Qualitative data) โดยแบงการวจยออกเปน 2 ขนตอน


หนา 24

ดงน ตอนท 1 การสรางรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย มขนตอนการด าเนนงาน 4 ขนตอนคอ 1. ศกษาแนวคด ทฤษฎและหลกการตาง ๆ ทเกยวของ แลวน าแนวคดตาง ๆ มาวเคราะห-สงเคราะหและก าหนดเปาหมายของการพฒนารวมถงขนตอนของกระบวนการจดการเรยนการสอนเพอใหบรรลผลตามเปาหมายทก าหนด 2. สราง (ราง) รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย 3. น าเสนอผทรงคณวฒ เพอขอรบความคดเหนและตรวจพจารณาความตรงเชงโครงสราง (Structure validity) ของรปแบบฯ แลวน าผลมาปรบปรงรปแบบฯ 4. พฒนาคมอการใชรปแบบฯ ส าหรบใหครน าไปใชเปนแนวทางการจดการเรยนการสอนเพอพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในรายวชาของตนเอง เครองมอทใชไดแก แบบตรวจสอบความตรงเชงโครงสราง ซงเปนเครองมอส าหรบผทรงคณวฒในการพจารณาใหความคดเหนและขอเสนอแนะและรวมถงตรวจสอบความตรงทางโครงสรางของรปแบบฯ ทพฒนาขน ตอนท 2 การน ารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย ไปใชจดการเรยนการสอน มขนตอนการด าเนนงาน 6 ขนตอน ดงน 1. จดอบรมครแกนน าเกยวกบการจดการเรยนการสอนตามรปแบบฯ และใหน ารปแบบฯ ไปทดลองใชออกแบบการสอนและจดการเรยนการสอนในรายวชาของตนตามแนวทางทรปแบบฯ ก าหนด 2. ครแกนน าการใชรปแบบฯ ด าเนนการพฒนาแผนการสอนตามรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในรายวชาของตนเอง 3. ประเมนแผนการสอนของครแกนน าการใชรปแบบฯ โดยหวหนากลมสาระการเรยนร 4. ครแกนน าฯ น าแผนการสอนไปใชสอนจรงในชนเรยน 5. นเทศการสอนครแกนน าฯ ทน าแผนการสอนไปใชสอนจรงในชนเรยน โดยการสงเกตการสอนจากหวหนากลมสาระการเรยนร 6. เกบรวบรวมขอมลจากนกเรยน โดยใชแบบประเมนกระบวนการคดในการท างานและการน าเสนองานของนกเรยนและแบบประเมนผลงานของนกเรยน

กลมตวอยางทใชในการวจยม 2 กลม คอ 1) ครแกนน าการใชรปแบบฯ จ านวน 48 คน โดยการคดเลอกแบบเจาะจงจากหวหนางานวชาการในแตละระดบการศกษาจากทกระดบการศกษาและทกกลมสาระการเรยนร โดยมหนาทน ารปแบบฯ ไปศกษาและพฒนาแผนการสอนตามรปแบบฯ ทพฒนาขนในรายวชาของตนเอง 2) นกเรยนกลมตวอยาง จ านวน 432 คน สมจากนกเรยนทเรยนจากแผนการสอนของครแกนน าฯ ทน าแผนการสอนทพฒนาขนตามรปแบบฯ ไปใชสอนซงมทงหมด 2,026 คน ดวยการสมแบบแบงชน (Stratified random sampling) โดยสมเลอกนกเรยนในหองเรยนทครแกนน าฯ แตละคนสอนมาหองเรยนละ 9 คน แยกเปนนกเรยกลมเกง 3 คน นกเรยนกลมปาน


หนา 25

กลาง 3 คน และนกเรยนกลมออน 3 คน โดยดจากผลการเรยนเฉลย (GPA) ของปการศกษา 2557 นกเรยนกลมตวอยางคดเปนรอยละ 21.3 ของจ านวนนกเรยนทงหมดทเรยน เครองมอทใชในการเกบรวบรวมขอมล ไดแก 1) แบบประเมนแผนการสอน เปนเครองมอทใชประเมนแผนการสอนของครแกนน าการใชรปแบบฯ โดยหวหนากลมสาระการเรยนร 2) แบบสงเกตการสอน เปนเครองมอส าหรบนเทศการสอนตามแผนการสอนทครแกนน าการใชรปแบบฯ น าแผนการสอนไปใชสอนจรงในชนเรยน โดยผสงเกตเปนหวหนากลมสาระการเรยนร 3) แบบประเมนกระบวนการคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง เปนเครองมอส าหรบครผสอนในการประเมนกระบวนการคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของนกเรยนทสอนผานการน าเสนองานของนกเรยนตามขนตอนของรปแบบฯ และ 4) แบบประเมนผลงานของนกเรยน เปนเครองมอส าหรบครผสอนในการประเมนผลงานของนกเรยน หลงการพฒนาเครองมอ ไดน าไปใหหวหนากลมสาระการเรยนรจ านวน 3 คน ทดลองอานพจารณาท าความเขาใจในเนอหาทประเมนและภาษาทใช จากนนน ามาปรบปรงและน าเสนอผเชยวชาญจ านวน 3 คนชวยพจารณาความสอดคลอง (Consistency) และความตรงเชงเนอหา (Content Validity) ผเชยวชาญทง 3 คน เปนดษฎบณฑตดานบรหารการศกษา 1 คน ดานหลกสตรและการสอน 1 คน ดานวดผลประเมนผลและวจยทางการศกษา 1 คน ผลการประเมน พบวา หวขอประเดนพจารณามความสอดคลองกบจดประสงคในการพจารณาทกรายการประเมน โดยมคาดชนความสอดคลองผานเกณฑทก าหนดทกแบบประเมน (IOC = 1.0)

3. ผลการศกษาและอภปรายผล ผลการวจยสรปตามล าดบวตถประสงคการวจย ดงน ตอนท 1 การสรางรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย ผลการพฒนาสรปไดดงน รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงของนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย ม 5 ขนตอน จากการพจารณาของผทรงคณวฒจ านวน 3 คน โดยเปนผทรงคณวฒดานหลกสตรและการสอนทมประสบการณสงในการบรหารโรงเรยน 1 คน และผทรงคณวฒดานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการขบเคลอนหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในสถานศกษาอก 2 คน มความคดเหนสอดคลองกนวารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานของเศรษฐกจพอเพยงมความตรงเชงโครงสรางและสอดคลองกบแนวคดทฤษฎทเกยวของในทกขนตอนรายละเอยดของแตขนตอนหลกมดงแสดงในรปท 2


หนา 26

รปท 2 รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย

ขนท 1 แรงบนดาลใจ (Inspiration) เปนขนแรกของการท างานซงผเรยนจะตองอธบายไดชดเจนถงทมาของการท างานชนนวา จะท าอะไร มแรงบนดาลใจ หรอมการจดประกายความคดในตนเองวาจะท างานชนนเพราะอะไร งานชนนมความส าคญอยางไร ท าไมจงท าและสงทจะท านนจะแกปญหาหรอจะพฒนาในเรองใด จะเกดผลดหรอประโยชนตอตนเอง ชมชนและสงคมอยางไร หากไมท าจะเกดผลเสยอยางไร อกษรยอค าส าคญ คอ WW มาจากค าวา What (จะท าอะไร) และ Why (ท าไมจงท า)

ขนท 2 การตดสนใจ (Decision Making) เปนขนทผเรยนจะตองอธบายถงเหตผลในการตดสนใจเลอกวธการด าเนนในครงนวา มความพรอม มความเปนไปไดทจะท าหรอไม มความรเพยงพอในเรองทจะท าหรอไม ตองศกษาหาความรอะไรเพมเตม จะท าอยางไรจงจะเกดความพอด พอประมาณ และสามารถรองรบปญหาหรอการเปลยนแปลงทจะเกดขน สงของหรอขอมลทเลอกในการท างานผเรยนตองสามารถอธบายถงคณลกษณะเดน ความเชอถอ หรอจ านวนทใชวาเพราะอะไร และสงทไดตดสนใจนนสงผลดตอ มตใดมตหนงหรอ 4 มตอยางไร มค าส าคญ คอ KVD4 มาจากค าวา Knowledge (ความรทตองใชในการท างานครงนคอเรองใด) Virtue (การท าครงนเสรมสรางคณธรรมเรองใด) และD4 คอ 4 Dimensions (ผลจากการท างานชนนสงผลดตอมตเศรษฐกจ สงแวดลอม สงคมและวฒนธรรม มตใดมตหนงหรอทง 4 มตอยางไร) ขนตอนท 3 กระบวนการท างาน (Process) เปนขนทผเรยนจะตองอธบายถงกระบวนการขนตอนในการท างานวาท าอยางไรจงจะส าเรจ เรมตนมการวางแผนอยางไร ไดน าไปปฏบตอยางไร ระหวางทท ามอปสรรคปญหาขอตดขดอะไรและไดแกไขอยางไร มการตดตามประเมนระหวางการท างานอยางไร ไดน าผลการตดตามประเมนนนไปใช


หนา 27

แกไขปรบปรงอยางไร โดยในขนนมค าส าคญ คอ PDCA มาจากค าวา Plan (มการวางแผนงานตงแตเรมตนจนจบอยางไร) Do (น าไปปฏบตอยางไร มอปสรรคปญหา ขอตดขดอยางไรและไดแกไขอยางไร) Check (ตดตาม ตรวจสอบการท างานอยางไร ผลทเกดขนในแตละครงเปนอยางไร) Act (ไดน าผลนนมาปรบปรงแกไขอยางไร และรไดอยางไรวาส าเรจตามวตถประสงคทตงไว) ขนตอนท 4 ผลทเกดขน (Result) ในขนนผเรยนจะตองสามารถอธบาย หรอน าเสนอผลทเกดขนพรอมการวเคราะหองคความรทเกดขนจากการท างานชนนไดอยางชดเจนวา ผลทเกดขนจรงเปนอยางไร ตรงกบวตถประสงคทตงไวหรอไมอยางไร รสกอยางไรกบผลงานชนน ผลงานนมอะไรทท าไดด อะไรทยงท าไดไมดจะปรบปรงแกไขเพมเตมอยางไร มขอคนพบ และไดเรยนรอะไรจากการท างานครงน สามารถน าไปใชในชวตประจ าวนไดอยางไร โดยมค าส าคญ คอ RFL มาจากค าวา Result (ผลงานเปนอยางไร) Feeling (รสกอยางไรกบงานชนน) Learning points (มขอคนพบหรอไดเรยนรอะไรในการท างาน)

ขนตอนท 5 การแบงปน (Sharing) เปนขนตอนสดทายของรปแบบ ซงผเรยนจะตองอธบายถงวธการ และผลทเกดขนจากการแบงปนความรตอผอนหรอสงคมได โดยผเรยนอาจอธบายแนวทางในการน าผลงานชนนไปแบงปน หรอชวยเหลอชมชนสงคมวาจะน าผลงาน จดเดน ขอคนพบหรอขอเรยนรทไดจากการท างานครงนไปแบงปนใหผอนอยางไร และจะตอยอดหรอขยายผลใหเกดประโยชนมากขนอยางไร อกษรยอค าส าคญทใชในขนตอนนคอ MOD มาจากค าวา Means (ใชวธการใดในการแบงปนหรอเผยแพรผลงาน) Outcome (งานชนนเกดผลดตอผอน ชมชนหรอสงคมอยางไร) และ Develop (จะพฒนาตอหรอขยายผลมากขนอยางไร)

ตอนท 2 การน ารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปร ชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยไปใชจดการเรยนการสอน สรปไดดงน 1. ผลการประเมนแผนการสอนทพฒนาขนตามรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ประเมนโดยหวหนากลมสาระการเรยนรพบวา แผนการสอนทพฒนาขน

ของครแกนน าการใชรปแบบฯ ในภาพรวมทกดานมคาเฉลยอยในระดบด ( = 4.23, SD = 0.44) เปนไปตามสมมตฐานทก าหนด 2. ผลการประเมนการจดการเรยนการสอนจากการสงเกตการสอนของหวหนากลมสาระการเรยนร

พบวา ในภาพรวมทกดานมคาเฉลยอยในระดบด ( = 4.24, SD = 0.63) 3. ผลการประเมนกระบวนการคดตามหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงและการน าเสนองานของ

นกเรยนกลมตวอยางโดยครผสอนพบวา ในภาพรวมทกดานมคาเฉลยอยในระดบด ( = 4.18, SD = 0.73) 4. ผลการประเมนผลงานของนกเรยนกลมตวอยางโดยครผสอนตามเกณฑทก าหนด ปรากฏวา

ผลงานของนกเรยนกลมตวอยางทงหมดทกระดบชนในภาพรวมทกดานมคาเฉลยอยในระดบด ( = 4.0, SD = 0.83) เปนไปตามสมมตฐานทก าหนด

อภปรายผลการวจย

จากผลของการวจย มประเดนส าคญจากขอคนพบทคณะผวจยขอน าเสนอตามล าดบดงน 1. รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ท


หนา 28

คณะผวจยพฒนาขน มลกษณะทส าคญดงตอไปน 1.1 เปนรปแบบฯ ทพฒนาขนเพอใหครผสอนน าไปใชเปนแนวทางในการออกแบบการเรยนการสอนเพอพฒนากระบวนการคดในการท างานในรายวชาตาง ๆ ของนกเรยน บนพนฐานของหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง ซงชวยใหครผสอนสามารถออกแบบการจดการเรยนการสอนไดอยางเปนระบบ (System) เกดการคดอยางเปนระบบ (System thinking) คอมองเหนภาพรวมของการจดการเรยนการสอนทงหมด เขาใจบรบทของการเรยนการสอน มองเหนความสมพนธของแตละขนตอนและกระบวนการทจะด าเนนการไปสเปาหมายในทสด สอดคลองกบ ปรยานช ธรรมปยา (2554) ทระบวา ครจะตองสามารถเตรยมการเรยนการสอนโดยยดหลกพอเพยงไดกอน โดยน าเอาการคดเชงระบบเขามาชวยซงประกอบดวย Input-Process-Output และ Outcome มาใชในการออกแบบกจกรรมการเรยนการสอนแลวเอาหลก 2 เงอนไข 3 หวงและ 4 มตมาประกอบในทกขนตอนของกระบวนการ 1.2 เปนรปแบบฯ การออกแบบการจดการเรยนการสอนทเนนการพฒนากระบวนการคดในการท างาน การปฏบตงานและการสรางสรรคผลงานของนกเรยนในรายวชาตาง ๆ โดยอาศยกระบวนการคดแบบตาง ๆ ทน าเสนอไวในรปแบบฯ ซงการคดแตละอยางจะใชในขนตอนตาง ๆ ของรปแบบและใชวธการทแตกตางกน (ตาราง 1)

ตาราง 1 ความสมพนธระหวางขนตอนของรปแบบฯ กบกระบวนการคดแบบตาง ๆ ทน ามาใช รปแบบการพฒนากระบวนการคด

ในการท างานบนพนฐาน หลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยง

กระบวนการคดทใชเปนหลกในแตละขนตอน

ขนท 1 แรงบนดาลใจ การคดวเคราะห การคด แบบ

หมวก 6 ใบ

ขนท 2 การตดสนใจ การคดอยางมวจารณญาณ-การคดสงเคราะห ขนท 3 กระบวนการท างาน การคดสรางสรรค-การคดแกปญหา ขนท 4 ผลทเกดขน การคดอยางมวจารณญาณ-การคดสงเคราะห ขนท 5 การแบงปนและขยายผล การคดวเคราะห-การคดสรางสรรค

จากตาราง 1 จะเหนวาวธการคดจะถกน ามาในขนตอนตาง ๆ แตกตางกนไป ในขนท 1 แรงบนดาลใจจะใชการคดวเคราะหเปนหลก ในขนท 2 การตดสนใจจะใชการคดอยางมวจารณญาณและการคดสงเคราะหเปนหลก ในขนท 3 กระบวนการท างานจะใชการคดสรางสรรคและการคดแกปญหาเปนหลก ในขนท 4 ผลทเกดขนจะใชการคดอยางมวจารณญาณและการคดสงเคราะห เปนหลก และในขนท 5 การแบงปนและขยายผลจะใชการคดวเคราะหและการคดสรางสรรคเปนหลก สวนการคดแบบหมวก 6 ใบ สามารถน ามาใชไดกบทกขนตอนของกระบวนการ อยางไรกตามในแตละขนไมไดจ ากดอยเพยงแควธการคดทระบไวเทานน บางครงอาจตองใชวธการคดอยางอนรวมดวย 1.3 เปนรปแบบฯ การออกแบบการจดการเรยนการสอนทชวยสงเสรมทกษะความสามารถในการท างานของผเรยนทงทครผสอนมอบหมายใหปฏบตทงรายบคคลและรายกลม ซงสอดคลองกบการจดการเรยนการสอนแบบคอนสตรคตวสม (Constructivism) ทมงเนนใหผเรยนลงมอกระท าในการสรางความรหรอสรางความรใหมตามความเหมาะสมของผเรยนแตละคน (Duffy and Cunningham, 1996 อางถงใน สมาล ชยเจรญ, 2554: 234) ซงเมอประเมนผลงานของนกเรยนกลมตวอยางพบวา ผลงานของนกเรยนกลมตวอยางทงหมดทกระดบชนในภาพรวมทกดาน


หนา 29

มคาเฉลยอยในระดบดและเปนไปตามสมมตฐานทก าหนด 1.4 เปนรปแบบฯ ทเนนการจดการเรยนการสอนแบบบรณาการทงวธคดและกระบวนการคดทหลากหลาย เพอใหผเรยนสามารถประยกตใชองคความรจากศาสตรของรายวชาตาง ๆ มาพฒนางานใหมประโยชน ซง ทศนา แขมมณ (2554) ระบวา “ปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงเปนสาระทมลกษณะเปนทงความรประเภท concept หรอมโนทศน เปนทงทกษะ ทเรยกวา ทกษะกระบวนการ ซงในวจยครงนคอกระบวนการคด แลวกมลกษณะเปนทงคณธรรม คานยมและเจตคตดวย” ดงนนผเรยนทเรยนรจากการจดการเรยนการสอนตามรปแบบฯ ทพฒนาขนน จะไมไดแตความรในเนอหาหรอแคเพยงทกษะการคดเทานน แตยงไดทกษะการท างาน ทกษะชวต และพฒนาเจตคตทดอนเปนคณลกษณะทพงประสงคไปพรอมกน โดย ปรยานช ธรรมปยา (2554) ระบวา “เศรษฐกจพอเพยงเปนทงทกษะกระบวนการ เจตคต และอดมการณ จงตองระเบดจากขางใน เมอใจเราศรทธา เราฝกฝน ปฏบตจนเราเขาใจทกษะกระบวนการวา 3 หวงตองเกดขนพรอม ๆ กน พอประมาณตองเปนการพอประมาณแบบมเหตผล และตองเปนการพอประมาณทมภมคมกน คอ ตองรอบคอบดวย เมอเราเขาใจแลว เราจงสามารถปฏบตใหเกดผลได” 1.5 เปนรปแบบฯ การออกแบบการจดการเรยนการสอนทชวยสงเสรมทกษะความสามารถในการสอสารและการน าเสนองาน ซงเปนผลสบเนองมาจากการพฒนากระบวนการคดในการท างานของนกเรยน เมอนกเรยนมกระบวนการคดทเหมาะสมจะสามารถสรางผลงานทมคณภาพ สงผลใหสามารถอธบายเรองราวและน าเสนอผลงานของตนเองไดอยางชดเจนและเหมาะสมมากยงขน โดยพบวา ผเรยนมความสามารถในการอธบายการท างานไดอยางเปนล าดบขนตอนมากขน มการเตรยมตวทด มความรชดเจนในงานทท ามากขน มเหตมผลในการด าเนนงานแตละขนตอนมากขน สอดคลองกบหลกการน าเสนองานดวยการพดหรอวาจาทมประสทธภาพ ทผน าเสนอตองมการเตรยมตวทด (Sarah Kessler, 2010) นอกจากนยงตองก าหนดจดมงหมายใหชดเจน มการวเคราะหผฟง ก าหนดขอบเขตของเรอง รวบรวมเนอหา เรยบเรยงและจดล าดบเนอหาของการน าเสนอใหเหมาะสม 1.6 เปนรปแบบฯ ทสงเสรมใหผเรยนรจกการแบงปนและชวยเหลอผอน ไมหวงความร มจตสาธารณะและการบรการสงคม เนองจากโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยมค าขวญวา “คณธรรมน าปญญา พลานามยสมบรณ เกอกลสงคม” โรงเรยนฯ ไดด าเนนงาน/โครงการตาง ๆ อยางหลากหลายเพอสงเสรมใหผเรยนรจกชวยเหลอผอนภายใตแนวคดทเรยกวา P.R.C. Spirits ซงประกอบดวย ความรก (Love) การเอาใจใส (Care) การแบงปน (Share) การชวยเหลอ (Help) และการเสยสละ (Sacrifice) โดยนกเรยนทกคนจะไดการอบรมบมนสยใหเกดคณลกษณะดงกลาวอยางตอเนองตลอดระยะเวลาทศกษาอยในโรงเรยนจนกระทงจบการศกษาออกไป คณลกษณะดงกลาวไดกลายเปนอตลกษณของนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยทสงคม/ชมชนในทองถนตางใหการยอมรบ สอดคลองกบหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงในดานการมภมคมกนทด เงอนไขดานคณธรรม และมตดานสงคมและวฒนธรรม และสอดคลองกบปจจยความส าเรจของการจดการศกษาเพอการพฒนาทยงยน (พฤทธ ศรบรรณพทกษ, 2552) ซงไดแก การสงเสรมและพฒนาใหมความร ความเขาใจ มการคดเชงระบบ มความตระหนกในวกฤตของการพฒนา รวมทงการมทกษะและพฤตกรรมทเสรมสรางการพฒนาทยงยน 2. ผลการน ารปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยไปใชจดการเรยนการสอน จากผลการวเคราะหขอมล ขอสรปและขอคนพบจากผลการวจยพบวา รปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงฯ สามารถพฒนาผเรยนไดอยางชดเจนใน 4 ดานดงตอไปน


หนา 30

2.1 พฒนาดานการคด จากผลการประเมนพบวา ผเรยนทกระดบชนมผลการประเมนกระบวนการคดในขนตอนตาง ๆ ทง 5 ขนตอนของรปแบบฯ อยในระดบด ทงนสบเนองมาจากการทครแกนน าการใชรปแบบฯ มความสามารถในการออกแบบการจดการเรยนการสอนตามขนตอนของรปแบบอยในระดบดจากผลการตรวจประเมนแผนการสอนของครแกนน าการใชรปแบบฯ เนองจากกอนการพฒนาแผนการสอน ไดมการอบรมใหความรครแกนน าฯในการน ารปแบบฯ ไปใชและมคมอประกอบใหครน าไปศกษาและทดลองปฏบตการออกแบบการเรยนการสอน มการตรวจสอบและการตดตามผล รวมถงใหความชวยเหลออยางตอเนอง ท าใหแผนการสอนของครมคณภาพ และสงผลไปถงคณภาพในการจดการเรยนการสอนดวย สอดคลองกบขอเสนอแนะของ ปรยานช ธรรมปยา (2554) ทวา “คณครตองเขำใจหลกพอเพยงและปฏบตจนเหนผลจรงกบตนเองกอน คณครจงจะสำมำรถสอนใหนกเรยนอยอยำงพอเพยงไดอยำงมประสทธผล...เมอคณครท ำใหตวเองเปนคณครทอยอยำงพอเพยง พลงในกำรขบเคลอนกจะเกดอยำงตอเนอง” 2.2 พฒนาดานกระบวนการท างาน การจดการเรยนการสอนเพอใหผเรยนเกดการเรยนรทดทสดคอการใหผเรยนเกดประสบการณตรง (Dale, 1969 อางถงใน ไชยยศ เรองสวรรณ, 2533 หนา 80) ซงท าใหผเรยนไดเรยนรและสรางมโนทศน (Concept) จากสงทเรยนรไดดวตนเอง สอดคลองกบทศนา แขมมณ (2554) ทระบวา “วธกำรสอน concept ใหเกดผลดนน สำมำรถท ำไดโดยกำรจดประสบกำรณใหผเรยนไดจบหลก จบแกนสำระของสงทเขำเรยนรนนดวยตวของเขำเอง จนเขำเกด Form concept ขนมำในสมอง ในควำมคด concept พอประมำณทมควำมเชอมโยงกบ concept ของควำมมเหตผล กำรมภมคมกนหรอกำรทมควำมรและคณธรรมเปนเงอนไข มนจะตองเชอมโยงกนเปนกระบวนกำร” ซงจากการประเมนการออกแบบการสอนของครแกนน าการใชรปแบบฯ ในทกรายวชา ทกระดบชน จะมการมอบหมายใหผเรยนไดลงมอปฎบตและท ากจกรรมในชนเรยนเพอใหเกดผลงานตาง ๆ ตามทครผสอนมอบหมาย หรอตามความถนด/ความสนใจของผเรยนทแตกตางกนออกไปในแตละรายวชา โดยทกรายวชามกจกรรมใหผเรยนไดลงมอปฏบตสรางผลงานทเปนรปธรรมออกมาใหเหนไดชดเจน และผลการประเมนผลงานของนกเรยนภาพรวมกอยในระดบดดวยเชนเดยวกน 2.3 พฒนาดานการน าเสนองาน การน าเสนองานเปนผลพลอยไดของการวจย แตถอเปนทกษะทส าคญอยางยงของผเรยนในศตวรรษท 21 โดยพบวา ผเรยนสวนใหญมการจดเตรยมในการน าเสนอมาคอนขางด อาจเนองมาจากคนเคยกบวธการน าเสนอผลงานหนาชนเรยนดวยสอและเทคโนโลยตาง ๆ ในการเรยนการสอนปกต แตประเดนส าคญทพบจากงานวจยไมใชการใชสอและเทคโนโลยในการน าเสนอของนกเรยน แตอยทการเรยบเรยงขอมลในการน าเสนอ ผเรยนสามารถน าเสนอไดอยางเปนล าดบขนตอนทเหมาะสมมากขน โดยยดถอตามขนตอนของรปแบบฯ ทง 5 ขนตอนกลาวคอ (ขนแรงบนดาลใจ) กลาวถงแรงบนดาลใจในตอนแรกซงครอบคลมถงปญหาทพบและสงทคดวาจะน ามาใชแกปญหา จากนน (ขนตดสนใจ) อธบายเหตผลในการตดสนใจเลอกทท าแบบนพรอมบอกเหตผลในการทไมเลอกวธการอน ตอดวย (ขนกระบวนการท างาน) การอธบายวธการท างานโดยเสนอเปนล าดบขนตอนทชดเจน ซงในสวนนครมกแนะน าใหนกเรยนระบวธการท างานใหชดเจนเปนขนๆ วามกขนตอน ตอจากนน (ขนผลทเกดขน) อธบายถงรายละเอยดผลงานของนกเรยนวามลกษณะ มรายละเอยดอยางไร ใชงานอย างไร มประโยชนหรอความส าคญอยางไร มขอด/จดเดน หรอขอเสย/จดดอยอยางไร สดทายคอ (ขนแบงปนและขยายผล) โดยระบวาจะปรบปรง/พฒนาใหดขนไดอยางไร หรอใหขอแนะน าส าหรบการด าเนนการครงตอไป ซงขนตอนเหลานสอดคลองกบขนตอนการเตรยมการน าเสนอของ Sarah Kessler (2010) ซงก าหนดใหผน าเสนอตองมความรทชดเจนเกยวกบเรองทน าเสนอ มโครงสรางและการจดล าดบการน าเสนอทเหมาะสม และมการฝกฝนการน าเสนออยเปนประจ า


หนา 31

2.4 พฒนาดานคณธรรม จรยธรรมและคณลกษณะทพงประสงคของนกเรยน เนองจากโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย มรากฐานมาจากค าสอนตามหลกครสตศาสนา โดยมปรชญาทยดถอสบตอกนมายาวนานกวา 110 ป วา “เปาหมายสงสดของการศกษา คอ การพฒนาอปนสย” (The ultimate aim of education is the development of character) ทเนนการพฒนาผเรยนในทกดานไปพรอม ๆ กนทงดานสตปญญา ทกษะ อารมณ และสงคม ดวยบรบทและความเปนมาของโรงเรยนฯ ท าใหรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงทคณะผวจยพฒนาขน จงเพมขนตอนของการแบงปนและขยายผล (Sharing) เขาไปเปนขนตอนสดทายเพอสะทอนใหเหนถงปรชญาการจดการศกษาของโรงเรยน ซง ปรยานช ธรรมปยา (2554) กลาววา “อปนสยพอเพยงเปนปลำยทำงสดทำยของกำรขบเคลอนหลกปรชญำของเศรษฐกจพอเพยงในสถำนศกษำ กำรประเมนผลงำนของนกเรยนไมควรจบลงทตวผลงำน/ชนงำน เรำตองไปใหถงกำรประเมนพฤตกรรมของเดก กระบวนกำรคดของเดก เรำจงจะสำมำรถมนใจไดวำ แผนกำรเรยนรหนวยนหรอแผนน ท ำใหเกดกำรเสรมสรำงใหเกดอปนสยพอเพยงได”

4. สรป กลาวโดยสรป ผลของการใชรปแบบการพฒนากระบวนการคดในการท างานบนพนฐานหลกปร ชญาของเศรษฐกจพอเพยงทคณะผวจยนอมน าหลกปรชญาของเศรษฐกจพอเพยงมาประยกตใช นบวามความเหมาะสมและสอดคลองกบการจดการเรยนการสอนในยคปจจบนและเหมาะสมส าหรบนกเรยนโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลยหรอนกเรยนในสถานศกษาอน ๆ ทมบรบทใกลเคยงกน ผทสนใจสามารถน าไปศกษา วเคราะห และประยกตใชใหเหมาะสมกบบรบทของสถานศกษาแตละแหง อยางไรกตามความส าเรจของการด าเนนการไมไดขนอยกบการน ารปแบบฯ ไปใชเทานนแตขนอยกบบรบท ความพรอม สภาพแวดลอม และวฒนธรรมองคกรของสถานศกษาแตละแหงอกดวย.

5. เอกสารอางอง

กระทรวงศกษาธการ. (2551). หลกสตรแกนกลางการศกษาขนพนฐาน พทธศกราช 2551. กรงเทพฯ: โรงพมพชมนม สหกรณการเกษตรแหงประเทศไทย. เคน เคย. (2554). ทกษะแหงอนาคตใหม การศกษาเพอศตวรรษท 21: 21STCentury Skills Rethinking How Students Learn. วรพจน วงศกจรงเรอง และอธป จตตฤกษ แปล กรงเทพฯ: โอเพนเวลดส. ไชยยศ เรองสวรรณ. (2533). เทคโนโลยการศกษา: ทฤษฎและการวจย. กรงเทพฯ: โอ.เอส. พรนตง เฮาส. ทศนา แขมมณ. (2555). ศาสตรการสอน: องคความรเพอการจดกระบวนการเรยนรทม. ประสทธภาพ. พมพครงท 15. กรงเทพฯ : ส านกพมพจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ทศนา แขมมณ. (2554). ออกแบบการเรยนรอยางไร ใหเดกเกดอปนสยพอเพยง. ใน ปรชญาของเศรษฐกจ พอเพยง: จากหลกคดสวธปฏบต. มลนธสยามกมมาจล. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง. ปรนสรอยแยลสวทยาลย, โรงเรยน. (2557). รายงานการประเมนตนเอง (SAR) ปการศกษา 2557. เชยงใหม. (เอกสารของหนวยงาน).


หนา 32

ประภาศร รอดสมจตร. (2542). การพฒนาโปรแกรมสงเสรมความสามารถในการคดอยางมวจารณญาณ ส าหรบ นกเรยนชนประถมศกษาปท 6 โดยใชแนวคดหมวกคดหกใบของเดอโบโน. วทยานพนธครศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาประถมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ประเวศ วะส. (2542). เศรษฐกจพอเพยงและประชาสงคม แนวทางพลกฟนเศรษฐกจสงคม. กรงเทพฯ : หมอชาวบาน.

ปรยานช ธรรมปยา. (2554). ออกแบบการเรยนรอยางไร ใหเดกเกดอปนสยพอเพยง. ใน ปรชญาของเศรษฐกจ

พอเพยง: จากหลกคดสวธปฏบต. มลนธสยามกมมาจล. กรงเทพฯ: อมรนทรพรนตงแอนดพบลชชง.

พฤทธ ศรบรรณพทกษ. (2552). อดต ปจจบนและอนาคตของพฒนศกษากบการพฒนาประเทศและประชาคมโลก. กรงเทพฯ: พรกหวานกราฟก. พมพพนธ เดชะคปต และ พะเยาว ยนดสข. (2557). การจดการเรยนรในศตวรรษท 21. กรงเทพฯ : โรงพมพแหงจฬาลงกรณมหาวทยาลย. ไพรรง งามสมพรพงศ. (2558). การเปรยบเทยบการรเรองวทยาศาสตรของนกเรยนชนมธมศกษาปท 6 ระหวางเรยน ดวยวธแบบหมวกคด 6 ใบกบแบบอภปรายกลมยอย. งานคนควาแบบอสระศกษาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาหลกสตร การสอน และเทคโนโลยการเรยนร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม. วรทศน อนทรคคมพร. (2559). บทท 5: การตดตอสอสารการเกษตร. (ออนไลน). แหลงทมา : http://agecon- extens.agri.cmu.ac.th/Course_online/Course/352731/บทท%205.pdf . 25 ตลาคม 2559. สกร รอดโพธทอง. (2546). เอกสารค าสอน วชาคอมพวเตอรชวยสอน. กรงเทพฯ: คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. (อดส าเนา) สมาล ชยเจรญ, (2554). เทคโนโลยการศกษา: หลกการ ความร ทฤษฎ สการปฏบต. ขอนแกน: คลงนานาวทยา. สเมธ ตนตเวชกล. (2549). การประยกตใชปรชญาเศรษฐกจพอเพยง. กรงเทพฯ : กรมพฒนาชมชน.

ส านกงานคณะกรรมการการศกษาแหงชาต. (2545). ทฤษฎการเรยนรเพอพฒนากระบวนการคด. พมพครงท 2. กรงเทพฯ : ส านกพมพวฒนาพานช. ส านกบรหารงานการมธยมศกษาตอนปลาย, ส านกงานคณะกรรมการการศกษาขนพนฐาน, กระทรวงศกษาธการ. (2555). แนวทางการจดการเรยนการสอนในโรงเรยนมาตรฐานสากล ฉบบปรบปรง. กรงเทพฯ : โรงพมพ ชมนมสหการณการเกษตรแหงประเทศไทย. สถาบนสงเสรมการสอนวทยาศาสตรและเทคโนโลย. (2556). ผลการประเมน PISA 2012 คณตศาสตร การอาน และ วทยาศาสตร บทสรปส าหรบผบรหาร. กรงเทพฯ: แอดวานซ พรนตง เซอรวส. ส านกงานสงเสรมสงคมแหงการเรยนร. (2557). เอกสารเผยแพรของหนวยงาน. อมาพร นลทวก. (2553). การสอสารทมประสทธผลตอประสทธภาพการท างานของพนกงานในหนวยงานทเกยวขอกบ การสงออก ในเขตนคมอตสาหกรรมแหลมฉบง. วทยานพนธบรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาบรหารธรกจ ส าหรบผบรหาร มหาวทยาลยบรพา. de Bono, Edward (1985). Six Thinking Hats: An Essential Approach to Business Management. Little,

Brown, & Company.


หนา 33

Frazee, B.M. and R.A. Rudnitski. (1995). Integrated Teaching Methods: Theory, Classroom Application,

and Field-Based Connection. New York: Delmar Publisher.

Sarah Kessler. (2010). How to Improve Your Presentation Skills. Retrieved October 17, 2015, from http://www.inc.com/guides/how-to-improve-your-presentation-skills.html.


ชอ-สกล นางสรนนท ศรวระสกล วฒการศกษาสงสด ค.ด. (บรหารการศกษา) คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ต าแหนง ผอ านวยการโรงเรยนปรนสรอยแยลสวทยาลย

ชอ-สกล นายเกรยง ฐตจ าเรญพร วฒการศกษาสงสด ค.ม. (บรหารการศกษา) คณะครศาสตร มหาวทยาลยราชภฎสวนดสต ต าแหนง รองผอ านวยการฝายวชาการและประกนคณภาพ

ชอ-สกล นายดษต พรหมชนะ วฒการศกษาสงสด ศษ.ด. (หลกสตรและการสอน) คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ต าแหนง ผชวยผอ านวยการระดบมธยมศกษาตอนตน

ชอ-สกล นายนรนดร ตงธระบณฑตกล วฒการศกษาสงสด ศษ.ด. (วจยและพฒนาการศกษา) คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ต าแหนง หวหนาแผนกวดผลประเมนผลและวจยการศกษา

ชอ-สกล นายกตตพนธ อดมเศรษฐ วฒการศกษาสงสด ค.ด. (เทคโนโลยและสอสารการศกษา) คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย ต าแหนง หวหนาแผนกพฒนาวชาชพและสงเสรมคณภาพครและบคลากร

http://www.inc.com/guides/how-to-improve-your-presentation-skills.html


หนา 34

พฤตกรรมสขภาพของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม Health Behavior of Students in Chiang Mai University

สราวฒ พงษพพฒน1* ภทร ยนตรกร2 และ ธชกร พกกะมาน2 Sarawut Pongpipat Patara yantaragorn and Thachakorn pukkama

1คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม (Faculty of Education, Chiang Mai University) 2โรงเรยนสาธตมหาวทยาลยเชยงใหม (Demonstration school of Chiang Mai University)

บทคดยอ

งานวจยน มจดประสงคคอการศกษาพฤตกรรมสขภาพของนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม ลงทะเบยนเรยนในรายวชากฬาเพอสขภาพ ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 โดยเปนการเลอกกลมตวอยางแบบเจาะจง จ านวน 396 คน ใชแบบสอบถามพฤตกรรมสขภาพเปนเครองมอเกบรวบรวมขอมล การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ โดยใชคาสถตรอยละ การวเคราะหขอมลแบบอปนย ผลการศกษาโดยสรปพบวา นกศกษามพฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดมทไมเหมาะสม ไดแก การรบประทานอาหารไมครบ 3 มอ สวนใหญไมรบประทานอาหารมอเชา การเตมน าตาล และน าปลา เพอเพมรสชาตอาหารมากเกนไป การรบประทานอาหารทมไขมนสง น าอดลม และอาหารจานดวน และขนมกรบกรอบ/ ขบเคยว ซงจะสงผลตอสขภาพไดในระยะยาว นกศกษาสวนใหญมการออกก าลงกายอยางสม าเสมอ เพอสรางเสรมสขภาพและผอนคลายความเครยด นกศกษาทมภาวะความเครยด สวนใหญสามารถจดการไดอยางเหมาะสมแตยงมบางสวนทมพฤตกรรมการจดการกบความเครยดทเสยงตอสขภาวะ เชน การดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล สบบหร และไปเทยวแหลงบรการ และนกศกษาสวนใหญไมสบบหร และในสวนทยงสบมความคดทจะเลกสบบหรในอนาคต อยางไรกตาม นกศกษาสวนใหญยงมพฤตกรรมในการดมเครองดมแอลกอฮอล โดยเฉพาะการดมกอนขบขยานพาหนะ ทเปนพฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหต ค าส าคญ: พฤตกรรมสขภาพ, นกศกษา


หนา 35

Abstract The aim of this research was to study the health behavior of CMU’ s students who

enrolled in the sport for health course, the second semester of an academic year 2016. The purposive sampling method was applied to 3 9 6 students of Chiang Mai University. The research instrument used in this study was the set of questionnaires about health behavior. The quantitative data were analyzed by statistic and the qualitative data were proved by inductive method. The research findings were, on food consuming behavior, there was high percentage of unhealthy food consumption of students; sugar, salt and greasy foods were highly consumed. In addition, breakfast, which was the important meal for the day, was abandoned. Most of the students have a regular exercise. On the stress, relief their stress properly, whereas the others tend to cope with the stress by drinking alcohol, smoking and spending their time in nightclub. There were a few numbers of smokers and those who smoke tends to give up in the future, however; always drink alcoholic before driving are high among the students.

Keywords : Health behavior, Graduate student

*Corresponding author, E-mail: [email protected] โทร. 0 5394 4268

บทน า สาเหตทส าคญเกยวกบการตายของประชากรไทยสวนใหญเกดจากพฤตกรรมและแบบแผนการด ารงชวต (Life – Style) ของแตละคน เชน พฤตกรรมการกน การนอน การพกผอน การออกก าลงกาย การสบบหร การใชยาหรอสารเสพตด ตลอดจนพฤตกรรมทางเพศ ในศตวรรษท 20-21 องคการอนามยโลกไดกลาวเตอนประเทศสมาชกถงภยจากโรคไมตดตอทจะมความรนแรง ทงปญหาในดานความพการและการตายกอนวยอนควร โดยกลาวถงกลมพฤตกรรมทส าคญทควรตระหนก ไดแก การบรโภคอาหาร ยาสบ สราและสารเสพตด การออกก าลงกาย ความเครยด เพศสมพนธ ความปลอดภย และการอนรกษและฟนฟสงแวดลอม ในกลมประชาชนทกกลมอายและเพศ โดยเดกและเยาวชนเปนกลมเปาหมายส าคญกลมหนงทควรไดรบการพฒนาพฤตกรรมสขภาพ วธการหนงทสามารถปรบปรงแกไขและพฒนาพฤตกรรมสขภาพของบคคล คอ การด าเนนการผานกระบวนการทางการศกษาในสถาบนการศกษาระดบตาง ๆ อนเปนสถานททเยาวชนใชชวตอยในแตละวนเปนเวลานาน หากสถาบนการศกษาใหความเอาใจใสในการจดการศกษาหรอจดสภาพแวดลอมใหเอออ านวยตอการปรบเปลยนพฤตกรรมสขภาพของเยาวชนได จะชวยแกปญหาสขภาพของประเทศไดเปนอยางมาก (สราวฒ พงษพพฒน, 2548) แผนยทธศาสตรส านกงานคณะกรรมการการอดมศกษาพ.ศ. 2558–2561 มเปาหมายให บณฑตมความรใน ดานวชาการ มคณธรรมจรยธรรม มจตอาสา มทกษะในการท างานและด ารงชวตในสงคม สามารถพฒนาความสามารถดานกฬาและมพลานามยท สมบรณ (ส านกนโยบายและแผนการอดมศกษา, 2558) ดงนน


หนา 36

สถาบนอดมศกษาเปนสถาบนการศกษาชนสงซงมบทบาททส าคญในการพฒนา “คน” เพอใหเปนก าลงส าคญในการพฒนาสงคมและประเทศชาต แตอยางไรกดพบวาปญหาของนกศกษาในสถาบนอดมศกษา มหลายดาน รวมทงดานสขภาพ วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา (2544) พบวา นกศกษาไทยเกอบทกคนเคยเปนโรคทางเดนอาหาร ปวดทอง ทองไมปกต โรคกระเพาะอาหารและโรคหวดหรอแพอากาศอยเสมอ นอกจากนยงมปญหาสขภาพจต มความเครยดสง วตกกงวลเรองการเรยน การปรบตวกบเพอน จะเหนไดวานกศกษา ในสถาบนอดมศกษายงคงมความเจบปวยดวยโรค ทเกดจากพฤตกรรมสขภาพทสามารถปองกนได จากการส ารวจประชากรทมอายตงแต 15 ปขนไป จ านวน 54.8 ลานคนของส านกงานสถตแหงชาตพบวาประชากรทสบบหรจ านวน 11.4 ลานคน(รอยละ 20.7) โดยท เยาวชน (อาย 15-24 ป) สบบหรเปนรอยละ 14.7 ของจ านวนผทสบบหรทงหมด จากประชากรทงหมด มผดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล 17.7 ลานคน คดเปนรอยละ 32.3 ของประชากรทส ารวจทงหมด (ส านกงานสถตแหงชาต, 2557) นอกจากนยงมผลการส ารวจเกยวกบภาวะสงคมไทย จากผลส ารวจพบวาเยาวชนไทยมความเครยดและมการฆาตวตายเพมขน และมแนวโนมเปนโรคตดตอทางเพศสมพนธมากขน ซงอยในระดบสงกวาอตราปวยรวม 2 เทา สาเหตสวนใหญมาจากการมเพศสมพนธโดยไมปองกน อกทงสถานการณยาเสพตดยงคงทวความรนแรงโดยเฉพาะในกลมเดกและเยาวชนทงการเปนนกคารายใหมและเปนผเสพ เยาวชนเขารบการบ าบดเพมขนในป 2555 มจ านวน 30,544 ราย เปนกลมมธยมศกษามากสดรอยละ 81.7 ผลการส ารวจอนมานไดวาแนวโนมการเสยชวตของกลมเดกวยเรยนและวยรนสงขน เดกอาย 1-15 ป เสยชวตกวาปละ 650 ราย เยาวชนวย 15-24 ป ปละ 3,600 ราย (ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต, 2556) จากปญหาดงกลาวท าใหผวจยและคณะตระหนกถงปญหาเกยวกบสขภาพของเยาวชนในมหาวทยาลยเชยงใหมและน าไปสการวจยในครงน

มหาวทยาลยเชยงใหม เปนสถาบนอดมศกษาทมนกศกษาอยเปนจ านวนมาก นกศกษาเหลานตองไดรบการพฒนาใหเปนทสมบรณพรอมในทก ๆ ดาน ตามพนธกจของสถาบนอดมศกษา ซงการจะพฒนานกศกษาใหมสขภาพสมบรณไดนน สถานศกษาจะตองรจกนกศกษาเปนอยางด โดยเฉพาะจะตองมความรเกยวกบพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา เพอจะหาทางปองกนแกไขปญหาสขภาพไดถกตอง เปนการตอบสนองนโยบายรฐบาลทมงเนนให ประชาชนมสขภาพพลานามยทด และสอดคลองกบแผนพฒนากฬาแหงชาต ประกอบกบมความสอดคลองกบยทธศาสตรแหงชาต ในการพฒนาคณภาพประชากร “เมองไทยแขงแรง” โดยมตทประชมคณะรฐมนตรใหเปนวาระแหงชาต ดงนนในฐานะทผวจยเปนผสอนในรายวชากฬาเพอสขภาพ จงมความสนใจเพอน าขอมลทไดจากการวจยในครงนมาใชในการวางแผนการสอนใหสอดคลองกบพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา และเสนอแนะใหหนวยงานทเกยวของไดน าไปวางแผนการสงเสรมสขภาพของนกศกษา ในมหาวทยาลยเชยงใหม ตอไป

วตถประสงคของโครงการวจย เพอศกษาพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม

ระเบยบวธวจย

ในการวจยครงนเปนการวจยเชงส ารวจ (Survey Research) ศกษาพฤตกรรมสขภาพนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม โดยมระเบยบวธวจย ดงน


หนา 37

ประชากรและกลมตวอยาง ประชากรในการวจยนคอนกศกษามหาวทยาลยเชยงใหม และกลมตวอยางซงถกคดเลอกแบบเจาะจง

(Purposive Sampling) คอนกศกษาทลงทะเบยนรายวชากฬาเพอสขภาพ ปการศกษา 2558 - 2559 จ านวน 396 คน แบงออกเปนนกศกษาเพศชาย จ านวน 152 คน คดเปนรอยละ 38.38 และเพศหญง จ านวน 244 คน คดเปนรอยละ 61.62

เครองมอทใชในการรวบรวมขอมล เครองมอทใชในการรวบรวมขอมลเปนแบบสอบถามพฤตกรรมสขภาพ ทผวจยสรางขน มลกษณะเปน

แบบสอบถามแบบเลอกตอบ แบงเปน 4 สวน ดงน สวนท 1 แบบสอบถามพฤตกรรมการบรโภคอาหาร 20 ขอ สวนท 2 แบบสอบถามพฤตกรรมการออกก าลงกาย 12 ขอ สวนท 3 แบบสอบถามพฤตกรรมการจดการภาวะเครยด 4 ขอ สวนท 4 แบบสอบถามพฤตกรรมการสบบหร และเครองดมทมแอลกอฮอล 10 ขอ วธการเกบรวบรวมขอมล 1. การวจยครงนเกบขอมลจากนกศกษาทก าลงศกษาระดบปรญญาตร จากกลมตวอยาง ในชนเรยน 2. การเกบรวบรวมขอมล จากการตอบแบบสอบถาม การวเคราะหขอมล การวเคราะหขอมลเชงปรมาณ ใชคาสถตรอยละ ใชการวเคราะหขอมลแบบอปนย

ผลการศกษา จากการการวเคราะหขอมลพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม แบงเปน 4 สวน คอ พฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดม พฤตกรรมการออกก าลงกาย พฤตกรรมการจดการภาวะเครยด และพฤตกรรมการสบบหรและเครองดมแอลกอฮอล มรายละเอยดดงน พฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดมของนกศกษา พบวา รอยละ 39.90 รบประทานอาหารไมเปนมอแนนอนและรอยละ 68.18 รบประทานอาหารเชากอนเวลา 8.00 น. เปนบางครง รอยละ 26.52 ไมเคยรบประทาน มเพยงรอยละ 5.30 เทานนทรบประทานอาหารเชาเปนประจ า สวนพฤตกรรมการเลอกซออาหารแปรรปนน นกศกษานยมเพมรสชาตกวยเตยวดวยน าตาลและน าปลา คดเปนรอยละ 76.52 และ 68.69 ตามล าดบ ปรมาณน าตาลทเตมคอ 1-6 ชอน สวนปรมาณน าปลาทเตม คอ 1-7 ชอน รสชาตอาหารทชอบ สวนใหญรอยละ 25.76 ชอบรสหวาน อยางไรกตาม นกศกษามพฤตกรรมทถกตองในการบรโภคอาหารปงยางทสกพอดไมใหไหมเกรยม โดยคดเปนรอยละ 89.65 และรอยละ 68.18 ไมดมเครองดมชก าลง รอยละ 85.35 ( พจารณาจากผทดมไมบอย บอย และบอยมาก) รบประทานน าอดลม รอยละ 65.66 รบประทานอาหารจานดวน แตสวนใหญ รอยละ 63.64 ( พจารณาจากผทรบประทานบอย และบอยมาก) ยงคงรบประทานขนมกรบกรอบ/ขบเคยวอยางตอเนอง รอยละ 63.64มพฤตกรรมการชงน าหนกบางเปนครงคราว ยงไมปฏบตอยางสม าเสมอ


หนา 38

ตารางท 1 แสดงรอยละของนกศกษาจ าแนกตามพฤตกรรมทส าคญในการบรโภคอาหารและเครองดม

พฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดม นกศกษา (n=396)

จ านวนมออาหาร ไมแนนอน 39.90

วนละ 2 มอ 33.84 วนละ 3 มอ 26.26

รบประทานอาหารเชากอน 8.00 น. ไมเคย 26.52

บางครง 68.18 เปนประจ า 5.30

การรบประทานขนมกรบกรอบ/ขบเคยว ไมกนเลย 4.04 ไมบอย 32.32 บอย 41.92 บอยมาก 21.72

การรบประทานน าอดลม ไมดมเลย 14.65 ไมบอย 53.79 บอย 23.23 บอยมาก 8.33

พฤตกรรมการออกก าลงกายของนกศกษา ในรอบ 3 เดอนทผานมาพบวา สวนใหญรอยละ 79.04 มการ

ออกก าลงกาย จากการระบลกษณะการออกก าลงกายของกลมตวอยาง พบวารอยละ 56.82 ของกลมตวอยางทออกก าลงกาย มการยดเหยยดกลามเนอ กลมตวอยางทออกก าลงกายสวนใหญ มการออกแรงในระดบปานกลาง(รอยละ 77.96) หรอท าใหรสกเหนอยพอประมาณ รอยละ 61.34 มการออกก าลงกายตอสปดาหนอยกวา 3 วน ใชเวลาโดยเฉลยครงละประมาณ 30-45 นาท คดเปนรอยละ 32.91 และรอยละ 27.80 ใชเวลา 20-29 นาท จากการระบวธออกก าลงกายทนยมของกลมตวอยางพบวา รอยละ 66.13 ใชการเดน และรอยละ 64.54 ใชการวง/วงเหยาะ สวนเหตผลทออกก าลงกาย(กลมตวอยาง 1 คน สามารถระบเหตผลไดมากกวา 1 ขอ) รอยละ 72.20 ระบวาอยากมรางกายแขงแรง รอยละ 66.45 ออกก าลงกายเพอคลายเครยด และรอยละ 51.44 เพอลดน าหนก และรอยละ 38.02 ใหเหตผลวาออกก าลงกายเนองจากเพอนชกชวน และมเพยงรอยละ 13.74 ทระบวามปญหาสขภาพ


หนา 39

ตารางท 2 แสดงรอยละของนกศกษาจ าแนกตามพฤตกรรมทส าคญในการออกก าลงกาย

พฤตกรรมการออกก าลงกาย นกศกษา (n=396)

ออกก าลงกายในรอบ 3 เดอน ไมม 20.96 ม 79.04

ระดบการออกแรง ระดบหนก 11.18 ระดบปานกลาง 77.96 ระดบเบา 10.86

ความถในการออกก าลงกายตอสปดาห นอยกวา 3 วน 61.34 สปดาหละ 3-5 วน 30.67 มากกวา 5 วน 3.51 ทกวน 4.47

เวลาโดยเฉลยตอครง นอยกวา 20 นาท 21.41 ประมาณ 20-29 นาท 27.80 ประมาณ 30-45 นาท 32.91 มากกวา 45 นาท 17.89

เหตผลทออกก าลงกาย (*กลมตวอยาง 1 คน สามารถระบเหตผลทออกก าลงกายไดมากกวา 1ขอ)

อยากมรางกายแขงแรง 72.20 ลดน าหนก 51.44 คลายเครยด 66.45 มปญหาสขภาพ 13.74 เพอนชวน 38.02

พฤตกรรมการจดการความเครยดของนกศกษาพบวา สาเหตของความเครยดเกดจากหลายสาเหตรวมกน โดยสาเหตทนกศกษาระบสงสด คอ ปญหาเรองงานหรอเรองเรยน คดเปนรอยละ 84.60 นอกนนรอยละ 43.69 เกดความเครยดจากปญหาการเงน รอยละ 31.06 มปญหาจากเพอนรวมงานหรอเพอนนกศกษา รอยละ 20.96 เกดจาก


หนา 40

ปญหาสขภาพตนเอง รอยละ 18.94 เกดจากปญหาครอบครว รอยละ 11.62 เกดจากเพอนบานหรอเพอนในหอพก และอกรอยละ 7.58 เกดความเครยดจากปญหาสขภาพสมาชกในครอบครว เมอเกดภาวะความเครยดขนแลว นกศกษาสวนใหญรอยละ 92.17 มการจดการความเครยดดวยตนเอง (กลมตวอยาง 1 คน สามารถระบสาเหตของความเครยดและวธการจดการความเครยดมากกวา 1 วธ) วธการทใชมากทสดถงรอยละ 85.10 คอ ดทว ฟงเพลง ดหนง หรอรองเพลง รอยละ 71.21 ใชวธนอน รอยละ 60.35 ไปเดนเลนหรอซอของ รอยละ 13.13 นงสมาธหรอสวดมนต และรอยละ 9.85 ใชวธการปลกตนไม นอกจากนนกศกษารอยละ 83.84 มวธการจดการความเครยดดวยวธทตองพงพาสงอน ไดแก รอยละ 72.98 ไปพดคยหรอปรกษาเพอน รอยละ 54.55 พดคยหรอปรกษาพอ แม ญาตพนอง รอยละ 14.14 จดการกบภาวะความเครยดดวยการดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล รอยละ 5.56 สบบหร รอยละ 5.30 ไปเทยวแหลงบรการ รอยละ 3.28 กนยาระงบประสาท และรอยละ 2.02 จดการภาวะความเครยดโดยการพดคยหรอปรกษาแพทย/เจาหนาทสาธารณสข ตารางท 3 แสดงรอยละของนกศกษาจ าแนกตามพฤตกรรมทส าคญในการจดการความเครยด

พฤตกรรมการจดการความเครยด นกศกษา (n=396)

สาเหตของความเครยด ปญหาเรองงานหรอการเรยน 84.60 ปญหาครอบครว 18.94 เพอนรวมงานหรอเพอนนกศกษา 31.06 ปญหาสขภาพของตนเอง 20.96 ปญหาสขภาพสมาชกครอบครว 7.58 ปญหาการเงน 43.69 เพอนบานหรอเพอนในหอพก 11.62

วธการจดการความเครยด ไปพดคยหรอปรกษาเพอน 72.98 พดคยหรอปรกษา พอ แม ลก ญาตพนอง 54.55 กนยาระงบประสาท 3.28 ดมสรา หรอเครองดมแอลกอฮอล 14.14 ไปเทยวแหลงบรการ 5.30 สบบหร 5.56 พดคยหรอปรกษาแพทย/เจาหนาทสาธารณสข 2.02


หนา 41

พฤตกรรมการสบบหรหรอยาสบของนกศกษาพบวา สวนใหญ ระบวาไมสบเลย(รอยละ 88.13) นอกจากนรอยละ 5.30 สบไมประจ า รอยละ 4.04 เคยสบมากอน มเพยงรอยละ 2.53 ทระบวาสบเปนประจ า นกศกษาทเคยสบมากอนระบสาเหตในการเลกสบโดยสรปไดวาเลกสบเพอพอ แม มปญหาสขภาพ และเพอปรบปรงบคลกภาพ ส าหรบพฤตกรรมของนกศกษาทยงสบบหร (จ านวน 31 คน) โดยมปรมาณการสบตอวนประมาณ 2 มวน คดเปนรอยละ 29.03 ใกลเคยงกนคอ รอยละ 25.81 สบ 5 มวนตอวน รอยละ 19.35 สบ 1 มวนตอวน รอยละ 12.90 สบ 3 มวนตอวน รอยละ 6.45 สบมากกวา 5 มวนตอวน รอยละ 9.68 สบ 4 มวนตอวน และรอยละ 54.84 ตองการเลกบหร

สวนพฤตกรรมในการดมเครองดมแอลกอฮอลของนกศกษาพบวา สวนใหญยงดมเครองดมแอลกอฮอล โดยในกลมนกศกษาทดมเครองดมแอลกอฮอล มจ านวน 241 คน หรอรอยละ 60.86 ในจ านวนนรอยละ 33.20 จะดมแลวแตโอกาส เชน งานสงสรรคหรอเทศกาลตาง ๆ รอยละ 32.78 ดมมากกวา 4 ครงตอสปดาห รอยละ 32.37 ดม 3-4 ครงตอสปดาห และรอยละ 31.95 ดม1-2 ครงตอสปดาห นอกจากนพบวามนกศกษาเพยงรอยละ 33.61 เทานนทไมเคยดมกอนขบขยานพาหนะ นอกนนเคยท าบางบางครง รอยละ 34.02 เคยท าบอย ๆ รอยละ 34.44 และรอยละ 34.85 ดมเครองดมแอลกอฮอลเปนประจ าทกครงกอนขบข และมนกศกษาทเคยประสบอบตเหตจากการดมมาแลว รอยละ 11.62 ส าหรบเครองดมแอลกอฮอลทนกศกษานยมดม มทงเหลา เบยรและไวน คดเปนรอยละ 36 โดยประมาณในทกประเภทและอกรอยละ 37.34 ดมทกประเภทแลวแตโอกาส ตารางท 4 แสดงรอยละของนกศกษาจ าแนกตามพฤตกรรมทส าคญในการสบบหร

พฤตกรรมการสบบหรและดมเครองดมแอลกอฮอล นกศกษา (n=396)

การสบบหร/ยาสบ ไมสบเลย 88.13 สบไมประจ า 5.30 สบประจ าทกวน 2.53 เคยสบ 4.04

ปรมาณการสบตอวน (มวน)* 1 19.35 2 29.03 3 12.90 4 3.23 5 25.81 มากกวา 5 มวนตอวน 9.68

ความตองการเลกสบ* ไมตองการ 45.16 ตองการ 54.84


หนา 42

การดมเครองดมทมแอลกอฮอล ไมดม 39.14 ดม 60.86

ตารางท 4 แสดงรอยละของนกศกษาจ าแนกตามพฤตกรรมทส าคญในการสบบหร (ตอ)

พฤตกรรมการสบบหรและดมเครองดมแอลกอฮอล นกศกษา (n=396)

ความถในการดมตอสปดาห (ครง)** ดม 1-2 ครง 31.95 ดม 3-4 ครง 32.37 มากกวา 4 ครง 32.78 แลวแตโอกาส 33.20

การดมกอนขบขยานพาหนะ*** ไมเคย 33.61 เคยท าบางครง 34.02 เคยท าบอย ๆ 34.44 ท าเปนประจ าทกครง 34.85

การประสบอบตเหตจากการดม*** ไมเคย 88.38 เคย 11.62

ประเภทเครองดมแอลกอฮอล*** เหลา 36.10 เบยร 36.51 ไวน 36.93 ทกประเภทแลวแตโอกาส 37.34

* รอยละคดจากนกศกษาทสบบหร 31 คน ** รอยละคดจากนกศกษาทดมเครองดมแอลกอฮอล 241 คน *** รอยละคดจากนกศกษาทดมเครองดมแอลกอฮอล 241 คน และตอบไดมากกวา 1 ขอ


หนา 43

สรปผลวจยและขอเสนอแนะ 1. ดานพฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดม นกศกษามพฤตกรรมการบรโภคอาหารและเครองดมทไมเหมาะสม ไดแก การรบประทานอาหารไมครบ 3

มอ และในนกศกษาสวนใหญไมรบประทานอาหารมอเชา การเตมน าตาล และน าปลา เพอเพมรสชาตอาหารมากเกนไป น าอดลม และอาหารจานดวน และขนมกรบกรอบ/ขบเคยว ซงจะสงผลตอสขภาพไดในระยะยาวดงนนมหาวทยาลยควรรณรงคในประเดนดงน

1.1 สงเสรมใหนกศกษาเหนความส าคญและสรางทศนคตทถกตองเกยวกบการรบประทานอาหารใหครบ 3 มอ ผลการศกษาพบวาไมนยมรบประทานอาหารมอเชา

1.2 นกศกษาควรระมดระวงในการบรโภคผกผลไมสด ทผานการลางอยางถกวธ โดยการลางผกผลไมกอนบรโภค เนองจากผลการศกษาพบวานกศกษาสวนใหญ ใชน าลางผานแลวรบประทานเลย

1.3 นกศกษาควรระมดระวงการรบประทานอาหารรสจด โดยเฉพาะการน าตาล และน าปลา เพอเพมรสชาตอาหารมากเกนไป ซงจะสงผลตอสขภาพไดในระยะยาว

1.4 นกศกษาควรระมดระวงการรบประทานอาหารทไมมประโยชนตอร างกาย เนองจากผลการศกษาพบวานกศกษายงมความนยมบรโภคอาหารไขมนสง น าอดลม และอาหารจานดวน และขนมกรบกรอบ/ขบเคยว

1.5 สงเสรมนกศกษาในการเฝาระวงปญหาสขภาพ โดยการตรวจสอบเบองตน เชน การชงน าหนก วดความดน อยางสม าเสมอ

2. พฤตกรรมการออกก าลงกาย นกศกษาสวนใหญมการออกก าลงกายอยางสม าเสมอ เพอสรางเสรมสขภาพและผอนคลายความเครยด

เปนการใชเวลาวางอยางเปนประโยชน ดงนน มหาวทยาลยควรสนบสนนพฤตกรรมการออกก าลงกายของนกศกษา อยางสม าเสมอ ตอเนอง สงส าคญทควรท าควบคกบการรณรงคใหเหนว าการออกก าลงกายเปนสงจ าเปนในการด ารงชวตแลว ควรจะมการเผยแพรขอมลของการออกก าลงกายทถกตองเหมาะสม โดยเฉพาะอยางยงในการจดหาอปกรณ สถานท และบรรยากาศในมหาวทยาลยใหเออตอพฤตกรรมการออกก าลงกายตอไป

3. พฤตกรรมการจดการกบความเครยด นกศกษามภาวะความเครยด โดยสาเหตสวนใหญเนองจากปญหาเรองเรยน เรองงาน และยงมบางสวนทม

พฤตกรรมการจดการกบความเครยดทเสยงตอสขภาวะ เชน การดมสราหรอเครองดมแอลกอฮอล สบบหร และไปเทยวแหลงบรการ ดงนน มหาวทยาลยควรใหสวนงานทเกยวของจดด าเนนโครงการเกยวกบการแนะแนวใหค าปรกษา โดยเฉพาะอยางยงระบบอาจารยทปรกษาของมหาวทยาลย ซงควรตองมการจดอบรมสมมนาใหคณาจารยไดเพมศกยภาพของตนเองในดานการใหค าปรกษาหรอมการเสวนาเพอทบทวนปญหาและแกไขปญหาทแตละทานประสบมาเลาสกนฟงเพอแบงปนประสบการณและน าไปสการแกปญหาและแนะแนวใหกบนกศกษาไดอยางถกตองตรงประเดน

4. พฤตกรรมการสบบหร และดมเครองดมทมแอลกอฮอล นกศกษาสวนใหญไมสบบหร อยางไรกตาม นกศกษาสวนใหญยงมพฤตกรรมในการดมเครองดม

แอลกอฮอล โดยเฉพาะการดมกอนขบขยานพาหนะ ทเปนพฤตกรรมเสยงตอการเกดอบตเหต ดงนน มหาวทยาลยควร


หนา 44

จดกจกรรมรณรงคใหนกศกษาและบคลากรไดทราบถงอนตรายและปญหาทตามมาหลงจากการดมเครองดมแอลกอฮอล โดยทวถงและตอเนอง ดวยการจดกจกรรมสรางสรรคเพอใหมแนวรวมในการเฝาระวงปองปราม อาทเชน เพอนเตอนเพอนและเนนเรองของการเขาไปมสวนรวมของคณาจารยทปรกษา ผปกครองซงตองใกลชด ตดตาม ฟนฟสภาพปญหาทมอยอยางจรงจง หลากหลาย และกจกรรมเหลานนตองเปนกจกรรมทนาสนใจ นกศกษาเปนผมสวนรวมทงดานการคดและการปฏบตเพอชใหเหนประโยชนตอตนเองและสวนรวมอยางแทจรงตอไป

ประโยชนทไดรบจากการวจย 1. ทราบถงพฤตกรรมสขภาพของนกศกษา มหาวทยาลยเชยงใหม 2. เปนแนวทางใหบคลากรหรอสวนงานตาง ๆ ในสถาบนน าไปวางโครงการเพอสงเสรมสขภาพนกศกษา ตอไป

เอกสารอางอง กรมอนามย กระทรวงสาธารณสข. (2545). ขยบกาย สบายชว. คณะอนกรรมการจดท าหนงสอทระลกวนอนามยโลก ป 2545. โรงพมพองคการสงเคราะหทหารผานศก

สาธารณสขศาสตร พฤตกรรมสขภาพและสงคมศาสตร มหาวทยาลยบรพา วลลภา เทพหสดน ณ อยธยา. (2544). การพฒนานกศกษานกศกษา. กรงเทพมหานคร: ภาควชาอดมศกษา คณะครศาสตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย. ถนอมวรรณ อยข า. (2546). พฤตกรรมสงเสรมสขภาพของนกเรยนระดบมธยมศกษาตอนตน. ส านกสงเสรมและ

พฒนา นนทนาการ ส านกงานพฒนาการกฬาและนนทนาการ กระทรวงการทองเทยวและกฬา เพญจนทร ประดบมข. (2541). รายงานการทบทวนสถานภาพ งานวจยดานพฤตกรรมสขภาพ. สถาบนวจยระบบ สาธารณสข. (เอกสารอดส าเนา) สราวฒ พงษพพฒน. (2548). รายงานการวจย เรองพฤตกรรมสขภาพของนกศกษาและบคลากร ในมหาวทยาลย

นเรศวร พะเยา. สาขาวชาวทยาศาสตรและเทคโนโลยการกฬา ส านกวชาวทยาศาสตรการแพทย มหาวทยาลยนเรศวร พะเยา

สจตรา สคนธทรพย. (2544). รายงานการวจย เรองการศกษาพฤตกรรมสขภาพนกศกษาจฬาลงกรณ มหาวทยาลย. ส านกวชาวทยาศาสตรการกฬา จฬาลงกรณมหาวทยาลย

ส านกนโยบายและแผนการอดมศกษา. (2558). แผนยทธศาสตรส านกงานคณะกรรมการอดมศกษา พ.ศ.2558-2561. วนทคนขอมล 3 มนาคม 2559, เขาถงไดจาก http://www.mua.go.th/users/bpp/main/download/ohec_plan58-61.pdf

ส านกงานคณะกรรมการพฒนาการเศรษฐกจและสงคมแหงชาต. (2556). ภาวะสงคมไทยไตรมาสสองป 2556 Social Situation and Outlook. วนทคนขอมล 16 ธนวาคม 2558, เขาถงไดจาก https://www.m-society.go.th/article_attach/statistic_8871.pdf

https://www.m-society.go.th/article_attach/statistic_8871.pdf


หนา 45

ส านกงานสถตแหงชาต. (2557). การส ารวจพฤตกรรมการสบบหร และการดมสราของประชากร พ.ศ.2557. วนทคนขอมล 20 ธนวาคม 2558, เขาถงไดท http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/ smokePocket57.pdf

ประวตผเขยนบทความ อาจารย ดร.สราวฒ พงษพพฒน จบการศกษาปรญญาเอก จากคณะวทยาศาสตรการกฬา มหาวทยาลยบรพา ปจจบนต าแหนงอาจารยประจ าสาขาวชาพลศกษา คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ความเชยวชาญดานการพลศกษา วทยาศาสตรการออกก าลงกายและการกฬา การจดการกฬา และการจดการความร

http://service.nso.go.th/nso/nsopublish/themes/files/


หนา 46

กรณศกษา: การส ารวจแนวคดของนกเรยนชนมธยมศกษาปท 1 ในจงหวดเชยงใหม เกยวกบการถายโอนความรอน

A case study: investigating ideas of grade 7 students in Chiang Mai province about heat transfer กรฑา แกวคง1* และ ชนตา อยสขข2

Kreetha Kaewkhong and Chanida Yoosukkee

1 คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม (Faculty of Education, Chiang Mai University) 2บณฑต ระดบปรญญาตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ( Graduate student, Faculty of Education,

Chiang Mai University) )

บทคดยอ บทความวจยน มวตถประสงคเพอน าเสนอผลการส ารวจแนวคดเกยวกบการถายโอนความรอนของนกเรยน

ชนมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวมนทราชทศ พายพ จงหวดเชยงใหม จ านวน 25 คน กอนทจะไดทไดรบการจดการเรยนการสอน หวขอการถายโอนความรอน ในวชาวทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 ซงในบทความน จะน าเสนอผลการส ารวจเฉพาะหวขอทเกยวของกบการน าความรอนเทานน นกเรยนแตละคนจะตองตอบค าถามปลายเปดเกยวกบการน าความรอนทงหมด 7 ขอ ซงเกยวของกบการน าความรอน 2 ขอ ค าตอบของนกเรยนจะถกน ามาจดกลมตามลกษณะของแนวคดทใชในการตอบ โดยพจารณาจากการใชค าส าคญในการอธบายค าตอบของนกเรยนแตละคน ผลการส ารวจพบวา นกเรยนสวนใหญมแนวคดวาโลหะเปนตวน าความรอน และความรอนจะถายโอนจากบรเวณทมอณหภมสงไปยง อณหภมต า นอกจากนยงพบวา นกเรยนบางสวนยงมความสบสนระหวางการน าและการพาความรอน ค าส าคญ : การส ารวจ, ความเขาใจ, การถายโอนความรอน, การน าความรอน

Abstract The purpose of this article is representing the results of investigating idea about heat

transfer of 25 grade 7 students, Navamindarajudis Phayap School, Chiang Mai province. Each student who study heat transfer concepts in science class were asked to answer 7 open-ended conceptual questions, only 2 questions concerned with heat induction, at the beginning of the class, second semester of 2016 academic year. This article presents only the results analysed from the 2 questions concerned with heat induction. Each student answer was classified ideas into group according to the key words they used to explain heat inductive phenomena of each question.


หนา 47

From the results, most students use the idea “a metal is heat indictor and heat can be transferred from the area had higher temperature to lower temperature”. Besides, some students still have some confuses about heat induction and convection. Keywords : survey , understanding, heat transfer, heat conduction *Corresponding author, E-mail: [email protected] โทร. 086-9231482

บทน า ในการสอนวทยาศาสตร สงทผสอนควรตระหนกคอความเชอ หรอ แนวคดของผเรยนทเกยวของกบเนอหาซงผสอนจะท าการสอน เนองจากสงทผเรยนเชอและเขาใจมากอนนน จะสงผลตอการเชอมโยงระหวางความรใหม ๆ ทเกดขนในชนเรยนและความรเดม ซงเกดจากความเชอ หรอแนวคดทผเรยนไดรบอทธพลจากประสบการณในชวตประจ าวน (Goldberg F and Bendall S, 1995; Halloun I A and Hestenes D ,1985; Hammer D ,1994) ดงนนการทผสอนจะทราบวาผเรยนม แนวคดในเรองทจะสอนอยางไรถอไดวาเปนสงททาทายอยางยง(McDermott, 2001; Engelhardt and Beichner, 2003) การถายโอนพลงงานความรอน เปนหวขอหนงทมความส าคญและเปนพนฐานส าหรบการเรยนรในสาขาวชาอน ๆ อกมากมาย ในประเทศไทยเนอหาทเกยวของกบการถายโอนความรอนน ถกบรรจไวในหลกสตรแกนกลางกลมสาระวทยาศาสตร ปการศกษา 2551 โดยเรมใหมการจดการเรยนการสอนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 โดยประกอบไปดวยหวขอยอยดงนคอ การน าความรอน การพาความรอน และการแผรงสความรอน แตอยางไรกตามจากการส ารวจงานวจยทเกยวของพบวา ผเรยนยงมแนวคดทคลาดเคลอนเกยวกบ ความรอนและอณหภม ทงในประเทศไทยและตางประเทศ (Harrison, Grayson and Treagust, 1999; Carlton , 2000, Yeo and Zadnik, 2001 , Tanahoung, C., Chitaree, R. & Soankwan C., 2010). จากการศกษางานวจยทเกยวของ พบวาการส ารวจแนวคดเกยวกบความรอนและอณหภมนน มหลายวธเชน การใชแบบทดสอบทวดแนวคดเกยวกบอณหภมและความรอน เชน Thermodynamic Concept Test (TCT) (Tanahoung, C., Chitaree, R. & Soankwan C., 2010) ซงมลกษณะเปนค าถามแบบเลอกตอบจ านวน 23 ขอ เกยวของกบแนวคดเรองอณหภมพลศาสตร Thermal Concept Evaluation (TCE) (Yeo, S. and Marjan, Z., 2001) หรอ การใชค าถามปลายเปดซงสามารถตความแนวคดของผเรยนจากการอธบายในค าตอบของผเรยน (Barbera, J. & Wieman, C. E., 2009; Baser, M., 2006) เปนตน การวจยนเปนการน าเสนอผลการวเคราะหกรณศกษาเกยวกบแนวคดของนกเรยนระดบชนมธยมศกษาปท 1 เกยวกบการถายโอนความรอน จากการอธบายสถานการณในกรณทมการน าชอนโลหะไปจมลงในหมอตมซงบรรจน ารอนในชวงเวลาหนง แลวท าใหผทจบชอนโลหะรสกรอน ณ บรเวณทจบชอน ซงรายละเอยดจะกลาวถงในหวขอถดไป

ศกษาศาสตรสาร มหาวทยาลยเชยงใหม ปท 1 ฉบบท 1 พ.ศ. 2560

หนา 48

ระเบยบวธวจย กลมเปาหมาย

กลมเปาหมายในงานวจยกรณศกษานคอนกเรยนระดบมธยมศกษาปท 1 โรงเรยนนวมนทราชทศ พายพ จงหวดเชยงใหม จ านวน 25 คน ซงเรยนวชาวทยาศาสตร หวขอการถายโอนความรอน ในภาคเรยนท 2 ปการศกษา 2559 เครองมอทใชในการส ารวจแนวคดเกยวกบการถายโอนความรอน

เครองมอทใชในการส ารวจแนวคดเกยวกบการถายโอนความรอนในงานวจยนคอแบบทดสอบอตนยจ านวน 7 ขอ ซงประยกตขอค าถามจากแบบทดสอบ Thermodynamic Concept Test (TCT) (Tanahoung, C., Chitaree, R. & Soankwan C., 2010) ส าหรบงานวจยนน าเสนอผลการวเคราะหแนวคดของนกเรยนจากการตอบค าถามเพยง 1 ขอ ซงมลกษณะเปนค าถามทก าหนดสถานการณน คอ เมอนกเรยนน ำชอนโลหะไปลวกน ำรอนทอยในหมอตม ประมำณ 1 นำท ดงรปดำนลำง นกเรยนจะรสกรอนบรเวณมอทสมผสกบชอนโลหะ จงอธบำยสำเหตหลกทท ำใหนกเรยนรสกรอนบรเวณมอทสมผสกบชอนโลหะ

รปท 1 แสดงภาพประกอบสถานการณทใชในการถามค าถาม การวเคราะหแนวคด

ค าตอบของนกเรยนทงหมดจะถกพจารณา และแบงกลมค าตอบโดยพจารณาจากค าส าคญทใชในการอธบายสถานการณดงกลาว ซงนกเรยน 1 คน อาจใชหลายค าส าคญในการอธบายสถานการณ ตวอยางเชน หากนกเรยนตอบวา “สถำนกำรณดงกลำวเกดจำกกำรถำยโอนควำมรอน จำกวตถทมอณหภมสงกวำไปยงอณหภมทต ำกวำ ท ำใหอณหภมน นสงข น จงท ำใหนกเรยนรสกรอนบรเวณทสมผสมอกบโลหะทจมน ำรอน” หากพจารณาจากค าตอบจะแสดงใหเหนวานกเรยนใชค าส าคญวา ถำยโอนควำมรอน โดยอธบายทศทางวา จำกวตถทมอณหภมสงกวำไปยงอณหภมทต ำกวำ อยางไร เปนตน ผลการวเคราะมลกษณะเปนแผนภาพแสดงค าส าคญและจ านวนนกเรยนใชค าส าคญนนในการอธบาย ซงจะกลาวในหวขอถดไป (Baser, M. , 2006).


หนา 49

ผลการวจย จากการพจารณาค าตอบของนกเรยนทอธบายสถานการณในขอค าถามทงหมด 25 คน สามารถจดกลมไดทงหมด 3 กลม ดงนคอ กลมท 1 เปนกลมทนกเรยนอธบายสถานการณทก าหนดใหโดยการใชค าวา “การถายโอนความรอน” เปนค าส าคญหลกและมค าส าคญอน ๆ ขยายในการอธบาย ซงนกเรยนทมค าตอบทถกจดกลมใหอยในกลมน มทงหมด 9 คน สามารถแสดงลกษณะของค าตอบและจ านวนนกเรยนทตอบดงรปท 2

รปท 2 แสดงแผนภาพค าส าคญและจ านวนนกเรยนทอธบายสถานการณทก าหนดในขอค าถามของกลมท 1

เกดจากการถายโอนความรอน

จากบรเวณทมอณหภมสง

ไปยงบรเวณทมอณหภมต า.

ไมระบทศทางของการถายโอนความรอน (3 คน)

ถายโอนความรอนจนอณหภมของสองบรเวณมอณหภมเทากน (1 คน)

เพราะโลหะเปนตวน าความรอน

(1 คน)

อณหภมของน ารอนสงกวาชอน ความรอนจงถายโอนจากน ารอนไปยงชอนจนมอณหภมเทากน ชอนมอณหภมสงกวามอ จง

ถายโอนความรอนจากชอนไปยงมอ (1 คน)

จากน าไปหาชอนและจากชอนไปหามอ (2 คน)

อณหภมของมอต ากวาอณหภมของชอน จงรสกรอน

(1 คน)


หนา 50

กลมท 2 เปนกลมทนกเรยนอธบายสถานการณทก าหนดใหโดยการใชค าวา “การน าความรอน” เปนค าส าคญหลกและมค าส าคญอน ๆ ขยายในการอธบาย ซงนกเรยนทมค าตอบทถกจดกลมใหอยในกลมน มทงหมด 8 คน สามารถแสดงลกษณะของค าตอบและจ านวนนกเรยนทตอบไดดงรปท 3

รปท 3 แสดงแผนภาพค าส าคญและจ านวนนกเรยนทอธบายสถานการณทก าหนดในขอค าถามของกลมท 2

กลมท 3 เปนกลมทค าอธบายสถานการณทก าหนดใหในขอค าถาม ไมสามารถจดกลมได และสวนใหญค าตอบจะไมตรงกบค าถามซงมทงหมด 8 คน ซงค าตอบของนกเรยนทง 8 คนในกลมท 3 แสดงดงตารางท 1 ตารางท 1 แสดงค าตอบทอธบายสถานการณทก าหนดในขอค าถามของกลมท 3 นกเรยนคนท ค าตอบ

1 เพราะมอเรามอณหภมทสงกวาน ารอนถาจมไปนาน ๆ อาจรอนได 2 เพราะหมอเปนโลหะสามารถน าความรอนไดท าใหน ามความรอนและเมอมความรอนท าใหเกดไอน า

เมอไอน าความรอนมาสมผสทมอเรา 3 อณหภมของน ารอนไปสมผสกบชอนโลหะมายงมอเราน ารอนมอณหภมสงและขณะลวกชอนโลหะม

ความรอนไปยงชอนโลหะและถงมอเรา 4 เพราะชอนเมอน าไปจมน ารอนแลวมนกเกดความรอนได 5 เพราะเราตมน าไว น ามนเลยรอนกอนทจะจมชอนลงไป แลวเวลาทเราจมชอนลงไปมนจะรสกรอน

เพราะไอน าโดนมอเรา และเมอเราใกลกบน ารอนดวย 6 เพราะวา ถาเราเอาชอนสอมไปจมน ารอนเพอจะไมมไวรส 7 เพราะโลหะทกชนดน าความรอนได เมอกระทะโดนความรอนจงท าใหกระทะสามารถรอนได 8 เพราะอณหภมของมอเราต า น ารอนมอณหภมสง จงท าใหเราสมผสไดวาน ามอณหภมต าจงรอน

เกดจากการน าความรอน (1 คน)

เพราะชอนเปนโลหะ

(1 คน)

เพราะชอนรอนแตมอเยนกวาความรอนจากชอนจงถายเท

มาสมอ (1 คน)

จงน าความรอนไปสมอ

(1 คน)

เพราะชอนเปนเหลก

(1 คน)

ความรอนจงถายโอนจากชอนไปยงมอ

(3 คน)


หนา 51

อภปรายผลการวจย

จากการวเคราะหค าตอบของนกเรยนพบวา นกเรยนสวนใหญ รอยละ 48 ของนกเรยนทงหมด ( 9 คนจากกลมท 1 และ 3 คน จากกลมท 2 ) อธบายสถานการณในขอค าถามโดยใชค าส าคญวาการถายโอนพลงงานความรอน แตอยางไรกตาม มเพยงรอยละ 16 ของนกเรยนทงหมด (1 คนจากกลม 1 และ 3 คน จากกลมท 2 ) ทระบอยางชดเจนวาการถายโอนพลงงานความรอนในสถานการณนเปนการน าความรอน แมวานกเรยนในกลมท 1 จะสามารถอธบายสถานการณโดยใชค าส าคญวาการถายโอนพลงงานความรอน และพลงงานความรอน โดยจะถายโอนพลงงานความรอนจากบรเวณทมอณหภมสงไปยงบรเวณทมอณหภมต าได แตมเพยง รอยละ 16 เทานน (4 คน จากกลม 1) ทอธบายหลกการการถายโอนพลงงานความรอนโดยระบระบทศทางการถายโอนพลงงานความรอนอยางเปนล าดบ เมอพจารณาค าตอบของนกเรยนกลมท 3 พบวา มความเขาใจทคลาดเคลอนเกยวกบหลกการในการโอนถายความรอนดงนคอ

- พลงงานความรอนสามารถแสดงออกมาถงปรมาณไดโดยการวดอณหภม อณหภมไมไดเคลอนทแตความรอนเคลอนทได (พจารณาจากค าตอบของนกเรยนคนท 3 กลม 3)

- การทเราลวกชอนเปนเวลา 1 นาท ในน ารอนแลวรสกรอนบรเวณทสมผสกบชอน เกดจากการน าความรอนของชอนเปนสาเหตหลก ไมใชการพาความรอน

สรปผลการวจย ในการสอนเนอหาเรองการถายโอนความรอนในระดบชนมธยมศกษาปท 1 น ผสอนตองตระหนกในการท าความเขาใจเกยวกบหลกการการถายโอนความรอน ประเภทของการถายโอนความรอน นอกจากนยงควรใหความส าคญในเรองความสมพนธระหวางอณหภมและความรอน

เอกสารอางอง Barbera, J. & Wieman, C. E. (2009). Effect of a Dynamic Learning Tutorial on Undergraduate

Students’ Understanding of Heat and the First Law of Thermodynamics, The Chemical Educator, 14, 45–48.

Baser, M. (2006). Effect of Conceptual Change Oriented Instruction on Students’ Understanding of Heat and Temperature Concepts, Journal of Maltese Education Research, 4 (1), 64-79.

Carlton, K. (2000) Teaching about heat and Temperature. Physics Education, 35(2), 101–105. Engelhardt P. & Beichner R. (2003). Students’ understanding of direct current resistive circuits.

American Journal of Physics, 72(1), 98-114. Goldberg F and Bendall S 1995 Making the invisible: a teaching/learning environment that builds on

a new view of the physics learner Am. J. Phys. 63(11) 978-991 Halloun I A and Hestenes D 1985 The initial knowledge state of college physics students Am. J.

Phys. 53(11) 1043-1048


หนา 52

Hammer D 1994 Epistemological beliefs in introductory physics Cog. Instruc. 12(2) 151-183 Harrison, A.G., Grayson, D.J. and Treagust, D.F. (1999) Investigating a grade 11 student’s evolving

conceptions of heat and temperature. Journal of Research in Science Teaching, 36(1), 55– 87.

McDermott L. C., (2001). Oersted Medal Lecture 2001: Physics Education Research –The Key to Student Learning. American Journal of Physics, 69 (11),1127-1137.

Tanahoung, C., Chitaree, R. & Soankwan C. (2010). Probing Thai freshmen Science Students’Conceptions of Heat and Temperature Using Open-ended questions: A case study, Eurasian J.Phys. Chem. Educ ., 2(2), 82-94.

Yeo, S. and Marjan, Z. (2001) Introductory thermal concept evaluation: assessing students’ understanding. Physics Teacher, 39, 496–504.


ผชวยศาสตราอาจารย ดร. กรฑา แกวคง จบการศกษาปรญญาเอก จากสถาบนนวตกรรมการเรยนร มหาวทยาลยมหดล ปจจบนต าแหนงอาจารยประจ าสาขาวทยาศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ความเชยวชาญดานการสอนวทยาศาสตร Active Learning และ การจดการเรยนการสอ วทยาศาสตรดวยอปกรณ Hands-on


หนา 53

จากโลกกายภาพสโลกสญลกษณ : กระบวนการเรยนรเรองการบวกของนกเรยน ชนประถมศกษาปท 1 ในชนเรยนทสอนดวยวธการแบบเปด

From Embodied to Symbolic World: Learning Process in Addition of First Grade Students in Classroom taught through Open Approach

เจนสมทร แสงพนธ1* และ พระกฤตย กนไชยศกด2

Jensamut Saengpun1* and Peerakrit Kanchaisak2 1*คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

2นกวจยอสระ

บทคดยอ

การวจยครงนมวตถประสงคเพอวเคราะหกระบวนการเรยนรเรองการบวกผานกระบวนการความเปนนามธรรมจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณทเกดขนในชนเรยนคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด งานวจยนอาศยแนวคดเกยวกบทฤษฎสามโลกทางคณตศาสตรของ David Tall เปนหลกในการวเคราะหขอมลผานชนงานนกเรยน และฉากชนเรยนดวยการวเคราะหโพรโทคอล ผลการวจยพบวานกเรยนแสดงแนวคดเกยวกบการบวกจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณบนชวงหางของโลกกายภาพสโลกสญลกษณ โดยนกเรยนแกปญหาดวยแนวคดของการรวมและเพมขน ดวยการนบบลอคหนงหนวยและแทงสบทแสดงถงการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบดวยความรทนกเรยนเคยเรยนรมาแลว จากนนนกเรยนใชไดอะแกรมเปนสญญะเชงภาพทพฒนาขนเปนเครองมอเชงสญลกษณในฐานะทเปนความคดรวบยอดเชงกระบวนการเพอแกปญหาอนทซบซอน

ค าส าคญ : กระบวนการนามธรรม ; ทฤษฎสามโลกทางคณตศาสตร ; การศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด

Abstract The study aims to investigate learning process on addition through abstraction process from embodied to symbolic world emerged in a first grade of mathematics classroom using lesson study and open approach. David Tall’s theory of three world of mathematics was employed for analyzing the data composed with students’ written works and classroom teaching scenarios through protocol analysis. The resulted revealed that students performed their ideas on addition from mechanism of compression of symbols on the spectrum from embodied to symbolic world. Students solved the addition problems with idea of combining and increasing through counting unit and based-ten blocks showed decomposing for make ten as met-before. After that students used and refined diagram as schematic sign which developed to symbolic tool as a thinkable concept in order to solve more complex problems.

Keywords : Abstraction Process ; Three world of Mathematics ; Lesson Study and Open Approach *Corresponding author, E-mail: [email protected]

mailto:[email protected]


หนา 54

บทน า หลกการส าคญของการสอนและการเรยนรวชาคณตศาสตรประการหนงคอ การชวยใหผเรยนสรางสงทคด

อยางมความหมายโดยการลงมอปฏบต และสามารถใชสงทคดนนไดอยางยดหยนและสรางสรรคโดยมเปาหมายทชดเจนแนนอน หลกการนเอง ครผสอนจ าเปนตองมความรเกยวกบเสนทางของพฒนาการการเปลยนผานของการเรยนร เพอทผเรยนในทกระดบชนจะไดมโอกาสในการเรยนรคณตศาสตรทเขาจ าเปนตองใชในการเรยนรเรองอนๆ ในอนาคตไดอยางมประสทธภาพ ซงนนคอประเดนส าคญของการปฏรปการเรยนรคณตศาสตร สภาครคณตศาสตรแหงชาต (National Council of Teachers of Mathematics [NCTM], 2000) ไดกลาวไววา ประเดนส าคญส าหรบการปฏรปคณตศาสตรศกษาในปจจบนทงในประเทศอเมรกา ยโรป ญปน หรอหลายประเทศทวโลก มแนวโนมทจะใหความส าคญกบการคดทางคณตศาสตร ความเขาใจเชงความคดรวบยอด การแกปญหาทซบซอน และการสอสาร มากกวาการค านวณแบบซ าๆ หรอการจดจ าขอเทจจรงตางๆ ในขณะเดยวกนในชวง 30 ปทผานมา ทามกลางกระแสการปฏรปคณตศาสตรศกษา นกคณตศาสตรศกษาทวโลกตางกเรมใหความสนใจกบการตงค าถามใหมท งในเรองของวตถประสงคหรอเปาหมายและวธการตางๆ ส าหรบการจดการศกษาคณตศาสตรใหกบผเรยนจากมมมองเชงทฤษฎใหมทหลากหลายมากขนดวยเชนกน (Cobb, Wood & Yackel, 1991)

Tall (2004) ไดพฒนาค าอธบายของการเตบโตในวชาคณตศาสตรของแตละคนในทกชวงวย จนไดคนพบวาแตละคนมวธการด าเนนการในแนวทางทแตกตางกนตงแตระดบกายภาพ ระดบการด าเนนการทางสมอง รวมถงการกระท าและการใชความรสกในปรภมและความรสกดานอนๆ จนถงการใชสญลกษณทางคณตศาสตรทด าเนนการในฐานะทเปนกระบวนการ (Process) และความคดรวบยอดเชงกระบวนการ (Procept) ทงน Tall ยงไดอธบายถงแนวคดส าคญทเกยวกบการคดทางคณตศาสตรไดแก โลกทางคณตศาสตร ซงอธบายถงพฒนาการทางการคดทางคณตศาสตร โดยแบงโลกทางคณตศาสตรไว 3 โลก ไดแก 1)โลกกายภาพ (embodied) เปนพนทแรกของพฒนาการทางการคดทางคณตศาสตรทพฒนามาจากการพจารณาคณสมบตของวตถกายภาพ และพฒนาไปสการใชภาษาในการอธบาย เรมจากการสมผส การหยบ การจบ และการจนตนาการถงวตถสค านยาม 2)โลกสญลกษณ (symbolic) เปนโลกของสญลกษณทใชในการค านวณ โดยใชสญลกษณเพอแสดงแทนการพฒนาจากกระบวนการค านวณไปสความคดรวบยอด 3)โลกสจพจนเชงนามธรรม (formal) คอโลกทอาศยคณสมบตทแสดงในค านยามในฐานะของสจพจนสโครงสรางทางคณตศาสตรทมเฉพาะตวอยางมแบบแผน ไมองอยกบวตถและประสบการณ

Tall (2006) กลาวถงขนตอนของการด าเนนการแกปญหาเลขคณตสความคดรวบยอดเรยกวา ชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ ซงเกดขนภายใตการด าเนนการของสวนทผสมผสานของโลกกายภาพและโลกสญลกษณ ตงแตเรมตนคณตศาสตรในโรงเรยนอาศยโลกกายภาพโยการใหความหมายเฉพาะในหลากหลายบรบททใชโลกสญลกษณในเลขคณตและพชคณต และแสดงใหเหนถงโลกกายภาพพฒนาไปสโลกสญลกษณ การใชสญลกษณเปนการด าเนนการของแนวคดจากวธการไปสกระบวนการและความคดรวบยอด ไดเกดควบคกบโลกกายภาพ โดยแบงออกเปน 5 ขนตามภาพ 2 ไดแก ขนท 1 กอนวธการ (Pre-Procedure) เปนขนทไมมวธการแกปญหา หรอสวนของวธการแกปญหาใด ขนท 2 หนงวธการ (Procedure) เปนขนทใชวธการเดยวซ าๆเปนประจ าในการด าเนนการแกปญหา ขนท 3 หลายวธการ (Multi-Procedure) เปนขนทเลอกใชวธการหลากหลายในการแกปญหาอยางมประสทธภาพ ขนท 4 กระบวนการ (Process) เปนขนทยดหยนในการแกปญหาและเลอกวธการท


หนา 55

เหมาะสม และขนท 5 ความคดรวบยอดของกระบวนการ (Procept) เปนขนทสามารถคดอยางเปนคณตศาสตรดวยสญลกษณ

รปท 1 แสดงชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ (Tall, 2006) (ปรบจาก Gray, Pitta, Pinto & Tall, 1999, p.121)

การเปลยนผานเกดขนภายใตโลกกายภาพและโลกสญลกษณทมการ “ผสมผสาน” (Blending) กนอยโดยอาศยชวงเวลาในปฏสมพนธและรบรคณสมบตของวตถในโลกกายภาพ ในขณะท โลกสญลกษณจะเกดการกระท าบนวตถเชน การช การนบ การรวม การแยก และท าใหเปนสญลกษณเพอแสดงใหผอนเขาใจแนวคดของตวเองตอไป นอกจากการการผสมผสานโลกกายภาพและโลกสญลกษณเปนการสรางแนวคดจากการกระท าทเปลยนแปลงบนวตถกายภาพ เพอใหเหนถงผลของการค านวณอยางถกตองและการด าเนนการเพอท าเปนสญลกษณดวยการผสมผสานโลกกายภาพและโลกสญลกษณทสอดคลองกบการเรยนรคณตศาสตรระดบโรงเรยนทน าเสนอโลกกายภาพและโลกสญลกษณในการด าเนนการจดการเรยนการสอน

ในปจจบนเปนทยอมรบกนอยางกวางขวางวาแนวทางการสอนทจะท าใหนกเรยนเกดการพฒนาการการคดทางคณตศาสตรนนจ าเปนตองอาศยการวางรากฐานจากการแกปญหา วธการแบบเปด (Open Approach) เปนแนวทางการสอนการแกปญหา (Problem-Solving Approach) ลกษณะหนงท Inprasitha (2010) ไดบรณาการเอาวธการแบบเปดในฐานะทเปนแนวทางการสอนเขาไปในกระบวนการการศกษาชนเรยน(Lesson Study) เพอใหครไดรวมมอกนในการสรางหนวยการเรยนร ออกแบบปญหา หรอสถานการณปญหาเพอสอนนกเรยนใหสามารถสรางเครองมอในการเรยนรคณตศาสตรไดดวยและ/เพอตวของนกเรยน (Isoda, 2010) ในการสอนดวยวธการแบบเปดนน นกเรยนจะมอสระในการสรางสญญะและความหมายของสงทเรยนรทงในแงของจ านวนและการด าเนนการ ซงเปนวธการสอนทท าให เรยนรวธการเรยนร (Learning how to learn) ท งนวธการแบบเปดมขนตอนการสอนประกอบดวย 4 ขนตอนดงตอไปนคอ 1) การน าเสนอปญหาปลายเปด 2) การเรยนรดวยตนเอง 3) การอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยน และ 4) การสรปโดยการเชอมโยงแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยนทเกดขนในชนเรยน


หนา 56

ชนคณตศาสตรทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด พฒนาแนวทางการสอนเพอเปดโอกาสคนพบคณตศาสตร และเรยนรคณตศาสตรดวยและเพอตวของนกเรยน โดยเฉพาะอยางยงการเรยนรการบวกส าหรบนกเรยนชนประถมศกษาเปนครงแรก ถอวาเปนเรองทส าคญทนกวจยควรท าการศกษาเสนทางพฒนาการของกระบวนการเรยนรการคณทงในแงของการสรางความหมายและการด าเนนการของการบวกของนกเรยนผานกระบวนการความเปนนามธรรม (Abstraction process) บนสามโลกทางคณตศาสตร ซงจะชวยท าใหครสามารถพฒนาความสามารถในการด าเนนการดวยการบวกส าหรบนกเรยน เพอทจะเปนพนฐานส าคญในการเรยนเนอหาทเกยวของกบการด าเนนการตวอนๆ หรอแนวคดทางคณตศาสตรทส าคญๆ ในระดบชนทสงขนไป ผวจยจงไดท าการวจยในเรองนโดยมวตถประสงคเพอศกษาวเคราะหกระบวนการเรยนรเรองการบวกผานกระบวนการความเปนนามธรรมจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณทเกดขนในชนเรยนคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด การวจยนจะเปนประโยชนตอการพฒนาความเขาใจในการคดเกยวกบการบวกของนกเรยนและแนวทางการสอนตามแนวทางของวธการแบบเปดทลกซงยงๆ ขนไปดวย

วตถประสงคของการวจย การวจยนมวตถประสงคเพอวเคราะหกระบวนการเรยนรเรองการบวกผานกระบวนการความเปนนามธรรมจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณทเกดขนในชนเรยนคณตศาสตร ชนประถมศกษาปท 1 ทสอนดวยวธการแบบเปด

นยามศพทเฉพาะ 1) วธการแบบเปด (Open Approach) หมายถง แนวทางการสอนการแกปญหา ทเนนการพฒนาวธการเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ในการออกแบบกจกรรมการเรยนรในบทเรยนหนงๆ ประกอบดวยขนการสอน 4 ขนตอนไดแก การน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ก ารอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยน และ การสรปโดยการเชอมโยงแนวคดทางคณตศาสตรของนกเรยนทเกดขนในชนเรยน 2) การศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด (Lesson Study and Open Approach) หมายถง นวตกรรมการพฒนาวชาชพครคณตศาสตรแนวใหมทน ามาใชในประเทศไทย โดยเปนนวตกรรมการศกษาทบรณาการวธการแบบเปดในฐานะแนวทางการสอนการแกปญหาเขาไปในกระบวนการของการศกษาชนเรยน โดยเนนการท างานรวมกนอยางตอเนองของครในการพฒนากจกรรมการเรยนรคณตศาสตรดวยวธการแบบเปดในวงจรการศกษาชนเรยน 3 วงจร ไดแก การรวมสรางแผนจดการเรยนร การรวมสงเกตชนเรยน และการรวมสะทอนผลบทเรยน

3) สามโลกทางคณตศาสตร (Three world of mathematics) หมายถง ค าอธบายเกยวกบพฒนาการทางการคดทางคณตศาสตรตามกรอบแนวคดในการคดทางคณตศาสตรตามทฤษฎของ Gray&Tall (2002) แบงไดเปน 3 โลก ไดแก โลกกายภาพ (Embodied) คอการรบรคณสมบตและมปฏสมพนธกบวตถ การสมผสถงประสบการณในชวตประจ าวน และการใชสอกงรปธรรม โลกสญลกษณ (Symbolic) คอ การกระท าบนวตถตลอดจนสรางเปนสญลกษณเพอสรางความคดรวบยอด และพฒนาไปสโครงสรางทางสญลกษณ และ โลกสจพจนเชงนามธรรม (Formal) หมายถง การคดอยางเปนแบบแผนโดยไมองกบวตถ อาศยสมบตจากนยาม อนยาม ทฤษฎ และสจพจน


หนา 57

4) กระบวนการเปนนามธรรม (Abstraction Process) หมายถง กระบวนการทแสดงถงพฒนาการทางการคดทางคณตศาสตรจากโลกกายภาพไปสโลกสญลกษณแสดงดวยวธการแกปญหาของนกเรยนในชนเรยนตามชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ

วธด าเนนการวจย งานวจยนเปนงานวจยเชงคณภาพ ผวจยใชระเบยบวธ ใชระเบยบวธวจยการทดลองเชงการสอน (Teaching Experiment) (Cobb et al., 2003) ในการศกษาเปนรายกรณ (Case Study Approach) ในการด าเนนการวจย และเปนสวนหนงของโครงการวจยกระบวนการเรยนรวธการสอนของนกศกษาฝกประสบการณวชาชพครในการพฒนาการคดทางเรขาคณตของนกเรยนผานกระบวนการพฒนาวชาชพครดวยนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด มรายละเอยดเกยวกบระเบยบวธวจยดงน กลมเปาหมาย ในงานวจยน กลมเปาหมายไดแก ทมการศกษาชนเรยน ชนประถมศกษาปท 1 โรงเรยนชมชนบานบวกครกนอย จ.เชยงใหม ปการศกษา 2558 โรงเรยนดงกลาวนเปนโรงเรยนทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปดในการพฒนาวชาชพคร ทมการศกษาชนเรยนดงกลาวนประกอบดวย ครผสอน ซงเปนนกศกษาปฏบตงานวชาชพคร สาขาวชาคณตศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ครผสงเกต 6 คน ไดแก ครประจ าชนประถมศกษาปท 1 และ 2 นกศกษาปฏบตวชาชพครสาขาวชาคณตศาสตร ทสอนชนประถมศกษาปท 2 ทมนกวจย และผอ านวยการโรงเรยน การเกบรวบรวมขอมล และการวเคราะหขอมล ผวจยเกบรวบรวมขอมลตลอดกระบวนการศกษาชนเรยนในชนประถมศกษาปท 1 ทสอนเรอง การบวก 2 (ผลลพธไมเกน 20) โดยเลอกน ามาวเคราะหเปนกรณศกษา จ านวน 2 บทเรยน ดวยการวเคราะหแผนการจดการเรยนร การบนทกวดทศนชนเรยน การบนทกภาพนงชนเรยนและภาพผลงานนกเรยน ผวจยวเคราะหชนเรยนดวยการวเคราะหโพรโทคอลรวมกบวเคราะหวดทศนตามทฤษฎสามโลกทางคณตศาสตรของ Tall (2004) และวธการแบบเปด (Open Approach) ของ Inprasitha (2010) ขอมลวจยถกน าเสนอดวยการพรรณาวเคราะหตามกระบวนการของการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด

ผลการวจย กจกรรม“สนามเดกเลน” (9+4) กจกรรมนมเปาหมายใหนกเรยนไดเรมเรยนรวธการบวกทมผลลพธมากกวา 10 จากสถานการณ 9+4 โดยมเปาหมายทเนนใหนกเรยนแสดงวธการแกปญหาดวยวธตางๆ เชน การนบตอ (Count on) การนบทงหมด (Count all) และการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ (Decomposing for make tens) รวมถงเขยนแสดงวธการแกปญหาลงในใบกจกรรม

1.การน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด


หนา 58

ครไดใหนกเรยนชวยกนแตงโจทยปญหาจากภาพทตดบนกระดานและเมอนกเรยนไดเรมสรางเรองราวจากภาพจะชวยใหนกเรยนไดเชอมโยงเขาถงโลกทางภายภาพมากขน จากนนครไดใหนกเรยนออกมาจดเรยงแถวเดกทอยในกระบะทรายและกระดานลนใหเปนแถวเดยว ในขนตอนนนกเรยนหลายคนเรมตอบไดวามจ านวนเดกทงหมด 13 คน จากการนบตามในขณะทเพอนออกมาหยบภาพของเดกแตละคนออกไปเรยงแถว ครใหนกเรยนบอกวธการเข ยนประโยคสญลกษณจากสถานการณ ซงนกเรยนไดใชภาพและการเรยงแถวเดกแตละคนเพอเชอมโยงไปสการเขยนประโยคสญลกษณ กลาวคอนกเรยนสงเกตจากภาพเดกทถกเรยงแถวเปน 9 คน และ 4 คน แลวสามารถตอบไดวาประโยคสญลกษณของสถานการณนคอ 9+4 ในขณะเดยวกนมนกเรยนหลายคนสามารถตอบไดอยางถกตองทงประโยคสญลกษณและค าตอบของสถานการณ จากการทนกเรยนออกมาจดแถวเดกโดยใชสอรปธรรมเปนภาพเดกแตละคน ใหนกเรยนออกมาจดแถวใหเดก นกเรยนสามารถตอบไดตงแตแรกดวยวธการชและนบเดกทอยในภาพทละคนจนครบและไดค าตอบวาเปน 13 คน ซงถอเปนวธการแกปญหาดวยการใช Met-befores เขามาชวย

2.การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ในขนตอนนนกเรยนไดด าเนนการขยบจากขนท1 กอนวธการ ทไมมวธการแกปญหาหรอสวนของวธการ

แกปญหาใด ไปสแกปญหาอยางเปนขนตอนตามล าดบในขนท2 หนงวธการ จากการทครใหนกเรยนไดท ากจกรรมและใบกจกรรมโดยการทครแจกบลอกไมและรางสบ เพอเปนสอชวยใหนกเรยนในการแกปญหา แสดงไดโดยการทนกเรยนเรมจากการตรวจสอบจ านวนบลอกไมกบภาพจากสถานการณดวยการเปรยบเทยบแบบหนงตอหนงกอนทจะใชจ านวนบลอกไมทตรวจสอบแลวเพอด าเนนการแกปญหา 9+4 ซงนกเรยนเขยนแสดงวธการแกปญหาดวยบลอกไมและรางสบ ไดผลงานคอภาพทอย ในสวนทผสมผสานระหวางโลกกายภาพและโลกสญลกษณ

ขณะเดยวกนนกเรยนใชสญลกษณเปนลกศร( )เพอแสดงความหมายของการบวกทไดเรยนรจากบทเรยนเรอง “การบวก(1)” และการแสดงค าตอบจากการบวกทมคามากกวา 10 ดวยตารางหลกเลข และบลอกไมในรางสบจากการเรยนรเรอง “จ านวนทมากกวา 10”

3.การเปรยบเทยบและอภปรายรวมกนทงชนเรยน ในขนนชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณไดเรมด าเนนไปในขนท2 หนงวธการ

เนองจากนกเรยนการนกเรยนกลมตวอยางท1 ไดใชความรทเรยนรมาแลวในเรองการบวก(1) ทใชเขยนแสดงดวยบลอกไมและลกศร แตในครงนนกเรยนใชลกศรทแสดงถงการยายบลอกไมจากดานทมอย 4 บลอกออกมา 1 บลอก ไปใสใหดานทมบลอกไมทมจ านวน 9 ใหเตม 10 ซงเปนการใชสญลกษณเพอแสดงแทนการด าเนนการ นอกจากนนกเรยนยงใชลกศรแสดงทมาของจ านวน 13 วามาจากบลอกไมทงสองดาน คอ 1 แทนบลอกไม 10 และ 3 แทนบลอกไม 3 จากโพรโทคอลในการอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยนระหวางนกเรยนกลมตวอยางท 1 กบครทใชค าถามเพอสงเสรมใหนกเรยนอธบายดงแสดงน

T : ตรงนคออะไร...ตรงนดวย หยก : 9

รปท 1 แสดงการตรวจสอบบลอกไมกบภาพจาก สถานการณ


หนา 59

T : แลวยงไงตอ หยก : ยาย (บลอกไมทถกวง) T : แลวยงไงตอ หยก : เปน 10 T : กลายเปน 10 กบอะไรนะ หยก : 10 กบ 3 (ดานทม 10 บลอก กบ 3 บลอก) T : เปนเทาไร หยก : 13

4.การสรปบทเรยน ในขนนครสรปเชอมโยงถงวธการทนกเรยนแตละคนใชในการแกปญหาในครงนประกอบดวย การวาดบลอก

ไมและลกศรแสดงความหมายการบวก การเขยนค าตอบใหอยในรปของตารางหลกเลข นอกจากนครไดเนนย าถงวธการแกปญหาของนกเรยนกลมตวอยางท1 ทแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบชวยใหด าเนนการแกปญหาไดงายขน ในกจกรรมนชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ ด าเนนเปลยนผานจากขนท 1 กอนวธการ ไปสขนท 2 หนงวธการ กลาวคอในกจกรรมนเมอเรมตนกจกรรมนกเรยนไดใชวธการหาค าตอบดวยการชและนบจากภาพทมองเหนเพอ จากนนนกเรยนใชบลอกไมแทนจ านวนเดกในการด าเนนการแกปญหาดวยบลอกไม และรางสบ ดวยความรทเคยเรยนรมาแลวอยางเปนขนตอนตามประสบการณทเคยเขยนสญลกษณแสดงแทนการบวกดวยลกศร และแสดงผลลพธดวยตารางหลกเลขลงในใบกจกรรม

กจกรรม “มไขกฟองนะ” (3+9) กจกรรมนมเปาหมายใหนกเรยนไดเรยนรวธการบวกทมผลลพธมากกวา 10 จากสถานการณ 3+9 โดยมเปาหมายทเนนใหนกเรยนใชวธการแกปญหาดวยการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ (Decomposing for make tens) ดวยการทบทวนค าพดส าคญทเกดขนในกจกรรมทผานมาคอ “แยก....เปน....” โดยครจะหามไมใหนกเรยนนบนว

1.การน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด กจกรรมนครไดด าเนนการคลายกบกจกรรมทผานมา แตในกจกรรมนนครตดเครองมอในของนกเรยนออกไป

คอไมใหนกเรยนนบนวเพอใหผลกดนใหนกเรยนไดด าเนนการแกปญหาอยโลกสญลกษณมากขน 2.การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ในขนนนกเรยนยงคงแสดงวธการใชลกศรโยงจากไข 1 ฟองจากดานท

ม 3 ฟองไปหาดานทม 9 ฟองใหเตมแผงเปน 10 ฟองในใบกจกรรม นกเรยนกลมตวอยางท2 แสดงวธการด าเนนการโดยการวงบลอกไมจากกลมบลอกไม 3 บลอกออกมา 1 บลอกแลวใชลกศรโยงไปเตมแถวของบลอกไมทม 9 บลอกเพอท าใหเปนสบ หมายความวานกเรยนแยกจ านวน 3 ออกเปน 2 กบ 1 แลวเอา 1 ไปเพมให 9 เปน 10 และ เอา 10 มารวมกบ 2 เปน 12 คอค าตอบ ในขณะทนกเรยนกลมตวอยางท 1 แสดงวธการด าเนนการทตางไปจากนกเรยนกลมอน คอการใชการยายบลอกไม 7 บลอก จากดานทม 9 บลอก เพอท าใหดานทม 3 บลอก กลายเปน 10 บลอก และเขยนตวเลขก ากบวาม 10 และ 2 นอกจากนยงโยงเสนแยกจ านวน 12 ใหเหนวามาจาก 10 และ 2 จากการด าเนนการดงกลาวชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณของนกเรยนในขนนอยในขนท3 หลายวธการ


หนา 60

รปท 2 (ซาย) แสดงผลงานนกเรยนกลมตวอยางท 1 ทใชวธการแยกจ านวน 7 ออกจาก 9 เพอท าให 3 กลายเปน 10

(ขวา) แสดงผลงานนกเรยนกลมตวอยางท 2 ทใชลกศรแสดงการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ

กลาวคอนกเรยนเรมใชวธในการแกปญหาทหลากหลาย เพราะนกเรยนสามารถเลอกไดวาจะท าการแยกจ านวน 3 หรอ 9 ออกเพอท าใหอกจ านวนหนงกลายเปน 10

3.การอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยน ประเดนในการอภปรายและเปรยบเทยบในวนนคอระหวางวธการทวไปของนกเรยนทกลมตวอยางท 1 และ

วธการทวไปทนกเรยนท า โดยครขยายวธการของนกเรยนกลมตวอยางท1 ทใชวธการแยกจ านวน 9 และวธการทวไปของนกเรยนคนอนๆในชนเรยนทใชวธการแยก 3 การด าเนนการแกปญหาเลขคณตในชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณของนกเรยนในขนนก าลงเคลอนทเขาไปอยในขนท4 กระบวนการ เปนขนทยดหยนในการแกปญหาและเลอกวธการทเหมาะสมเปนผลมาจากการทนกเรยนไดเหนแลววาสามารถแยกจ านวนไดทงจากตวตง 3 และตวบวก 9 ซงหากใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบแลวตางกไดค าตอบเหมอนกน กลาวคอนกเรยนเรยนรวาในการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบนนสามารถท าไดหลายวธ ซงตางกสงผลใหค าตอบทถกตองเหมอนกน ขณะเดยวกน การแสดงวธการดวยไดอะแกรมจากการอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยนของกจกรรมน นกเรยนไดเหนตวอยางของไดอะแกรมทไมสมบรณ และครไดรวมกบนกเรยนในการอภปรายเพอใหเกดการเปลยนรปแบบของ ไดอะแกรมใหเขาใจงายขน

รปท 3 แสดงการสรปบทเรยนทนกเรยนรวมกนแกปญหา5+7ดวยไดอะแกรมทใชวธการแยก

จ านวนเพอท าใหเปนสบ


หนา 61

4.การสรปบทเรยน ในขนนนกเรยนไดด าเนนการในชวงหางของผลลพธจากการบบอดเพอให เกดสญลกษณ ในขนท4

กระบวนการ นกเรยนไดเลอกใชวธการด าเนนการแกปญหาดวยไดอะแกรมไดอยางหลากหลายและตระหนกถงการท าเปนสบ กอนดวยการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ แสดงไดโดยการทครกเรมใชการโยงเสนแสดงการจบคจ านวนในการด าเนนการบวกและเขยนตวเลขประกอบแลวใหนกเรยนพจารณาเปรยบเทยบดระหวางการเขยนแสดงวธการแกปญหาทนกเรยนกลมตวอยางท 1 ใชการแยกจ านวน 9 ออกเปน 7 กบ 2 และเอา 7 บวก 3 เปน 10 แลวน า 10 มาบวก 2 เปน 12 กบวธทนกเรยนสวนใหญท าคอการแยกจ านวน 3 เปน 2 กบ 1 แลวน า 1 มาให 9 เปน 10 แลวน า 2 มาบวก 10 เปน 12 ซงนกเรยนตอบวาวธทนกเรยนสวนใหญเลอกท านนจะงายกวา เนองจากแยกตวเลขนอยกวา และ 9 มคาใกลเคยง 10 มากกวา จากนนครและนกเรยนไดรวมกนอภปรายถงไดอะแกรมไมสมบรณและเขาใจยาก โดยครรวมกบนกเรยนในการแกไดอะแกรมใหงายขน

ความกาวหนาของนกเรยนจากกจกรรมนคอ เมอครก าหนดประโยคสญลกษณ5+7 แลวใหตวแทนนกเรยนออกมาชวยกนเขยนแสดงวธการดวยไดอะแกรม ซงนกเรยนสามารถแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมและใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบในการด าเนนการแกปญหา โดยนกเรยนชวยกนแยกจ านวน 5 เปน 2 กบ 3 แลวเอา 3 มาบวก 7 เปน 10 เอา 2 มาบวก 10 เปน 12 และไดค าตอบทถกตอง ตลอดจนไดอะแกรมทสวยงามนอกจากนนกเรยนเรมเรยนรความหมายและวธการใชการโยงเสนเพอแสดงการบวกในการแกปญหา กจกรรม “บตรการบวก”

กจกรรมนเปนกจกรรมตอเนองกน เปนกจกรรมทจะตรวจสอบความคดรวบยอดของนกเรยนในเรองการบวก เรมดวยการใหนกเรยนทายค าตอบจากบตรการบวก เรยงบตรการบวก และ หยบบตร จบคบ ตรการบวก กจกรรมนเปนการทบทวนความคดรวมยอดเกยวกบการบวกโดยนกเรยนจะไดด าเนนการแกปญหาจากบตรการบวกในเวลาทจ ากดและนกเรยนจะเลอกใชวธการแกปญหาอยางไรทใหผลลพธทถกตองและใชเวลานอยทสด นกเรยนสวนใหญใชการนบมอเพอการนบตอในการด าเนนการ และเมอด าเนนกจกรรมไปไดสกพกนกเรยนจะเรมเหนวาการนบมอนนแมจะใชเวลาทเรวแตกลบไดค าตอบทไมถกตอง นกเรยนจงไปหาสมดและดนสอมาใชในการแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรม กจกรรมนอยในขนท3 หลายวธการ ขนท4 กระบวนการ และขนท5 ความคดรวบยอดของกระบวนการ จากการทนกเรยนตองแกปญหาในเวลาทจ ากดนกเรยนตองเลอกใชเครองมอทหลากหลายและหาเครองมอทมประสทธภาพและเลอกใชการแกปญหาดวยไดอะแกรมทใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบอกในการแกปญหา

กจกรรมท 12 “บวกหรอลบเอย” กอนมาถงกจกรรมนนกเรยนไดเรยนหนวยการเรยนรเรอง “การลบ(2)” จ านวน 12 คาบ ซงนกเรยนสามารถแกปญหาการลบดวยไดอะแกรมไดแลว ในกจกรรมนมเปาหมายเพอใหนกเรยนสามารถวเคราะหสถานการณแลวเขยนประโยคสญลกษณตลอดจนแสดงวธการแกปญหาสถานการณทมการด าเนนการ 2 ครง ในกจกรรมนมงสงเกตวานกเรยนจะใชการคดอยางเปนคณตศาสตรดวยสญลกษณอยางไรในการด าเนนการแกปญหาจากสถานการณปญหาดงกลาว


หนา 62

ภาพ 12 แสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมทมการด าเนนการ 2 ครง และเขยนค าอธบายไดอะแกรมดวยภาษาของตวเอง

1.การน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด ในขนนครทบทวนกจกรรมทผานมาและน าเสนอสถานการณปญหาใหมโดยทครใหนกเรยนอานและท าความ

เขาใจสถานการณปญหาใหดกอนเขยนประโยคสญลกษณและด าเนนการแกปญหา โดยสถานการณปญหาทสนใจในกจกรรมนคอ “มเดก 7 คน เลนอยบนกระบะทรายตอมามเดกมาเพมอก 5 คน หลงจากนนมเดกกลบบานไป 8 คน เหลอเดกทก าลงอยในกระบะทรายทงหมดกคน” ประโยคสญลกษณคอ 7+5-8

2.การเรยนรดวยตนเองของนกเรยน ในขนนนกเรยนสามารถวเคราะหจากสถานการณไดและเขยนประโยคสญลกษณในแตละสถานการณไดอยาง

ถกตอง และนกเรยนด าเนนการแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมโดยใช Met-befores แสดงดวยไดอะแกรมและเขยนอธบายไดอะแกรมของตวเอง โดยนกเรยนกลมตวอยางท2 ใชการแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมไดและเขยนอธบายตามวธการเขยนไดอะแกรมวา “แยก 7 เปน 5 กบ 2 เอา 5 มาบวกกบ 5 เปน 10เอา 10 มาลบกบ 8 เปน 2 เอา 2 มาบวกกบ 2 เปน 4” อยางไรกตามนกเรยนกลมตวอยางท1 เกดความสบสนแสดงในการเขยนแสดงวธการด าเนนการแกปญหาดวยไดอะแกรมและไมสามารถเขยนแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมใหสมบรณได จากกจกรรมในขนนเปนในการด าเนนการในชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณในขนท5 ความคดรวบยอดของกระบวนการ โดยนกเรยนใชไดอะแกรมเปนเครองมอทางคณตศาสตรในการเขยนสญลกษณทางคณตศาสตรเพอแกปญหาและใหความส าคญกบเครองมอและความคดรวบยอดดวยการใชไดอะแกรมทใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบในการแกปญหาไดอยางถกตองแมจะเปนสถานการณทมความยงยากและแปลกใหม นกเรยนกสามารถใชความคดรวบยอดเรองการบวกและการลบมาใชในการแกปญหาสถานการณทเปนโจทยปญหาการบวกลบระคนทมการด าเนนการสองครงทตางกนได

3.การอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยน

ในขนนครไดน าเสนอผลงานของนกเรยนและใหนกเรยนรวมกนสงเกตไดอะแกรมของแตละกลม โดยในขนนครไดใหนกเรยนสงเกตไปทการด าเนนการของนกเรยนกลมตวอยางท2 ซงเปนการด าเนนการทพนชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณในขนท5 ความคดรวบยอดของกระบวนการไปแลว กลาวคอการทนกเรยนกลมตวอยางท2 สามารถแกปญหาการบวกลบระคนได ตองใชความคดรวบยอดในเรองการบวกและเรองการลบมาคดตอและปรบใหใชในการแกปญหากบสถานการณใหมๆ นอกจากนยงสามารถเขยนอธบายไดอะแกรมของตนเองซงเปนการอธบายดวยภาษาของนกเรยนได

4.การสรปบทเรยน


หนา 63

ในขนนครและนกเรยนไดรวมกนสรปการแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมทเหมาะสมโดยการใหตวแทนนกเรยนออกมาเขยนแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมทถกตองกบสถานการณ จากกจกรรมนแสดงใหเหนถงการคดอยางเปนคณตศาสตรดวยสญลกษณของนกเรยนทชดเจนและพนชวงหางของผลลพธจากการบบอดทมากขนของสญลกษณในขนท5 ความคดรวบยอดของกระบวนการ กลาวคอนกเรยนสามารถแสดงกระบวนการคดอยางเปนคณตศาสตรผานการเขยนแสดงแทนดวยสญลกษณคอ “ไดอะแกรม” เมอนกเรยนไดพบเจอกบสถานการณปญหาใหมทมความยงยากในการแกปญหาและมความแตกตางจากสถานการณปญหาอนๆทเคยพบเจอมากอนหนาน แตนกเรยนไดเลอกใชไดอะแกรมเปนเครองมอในการเขยนแสดงวธการด าเนนการแกปญหาดวยแนวคดของตวเองและสามารถเขยนอธบายไดอะแกรมของตนเองดวยภาษาของตวเอง ซงเปนการพฒนาการคดทางคณตศาสตรดวยการใชความคดรวบยอดของกระบวนการเพอน าไปคดตอ แลวถกเปลยนใหเปนกระบวนการคดทางคณตศาสตรในรปแบบของ Met-befores และเมอนกเรยนเจอสถานการณปญหาใหมทมความซบซอนมากขนจะใชวธการแกปญหาดวยความคดรวบยอดน เชนเดยวกบในกจกรรมแรกทนกเรยนใชการคดทางคณตศาสตรในรปแบบของ Met-befores ในเรองการบวกทมผลลพธไมเกน10 และจ านวนทมากกวา10 รวมกนในการแสดงวธคดและแกปญหาการบวกทมผลลพธมากกวา10

สรปผลการวจย ความกาวหนาของนกเรยนทเกดขนในแตละกจกรรมมเคลอนทจากโลกกายภาพมาถงสวนทผสมผสานกน

ของโลกกายภาพและโลกสญลกษณ และผานเขาสโลกสญลกษณอยางเปนล าดบ โดยในชวงเวลาทนกเรยนใชเวลาในสวนทผสมผสานกนครตองคอยสงเกตพฤตกรรมนกเรยนและสรางเงอนไขกบนกเรยนดวยการตดเครองมออยางบลอกไมและรางสบออกไป เพอเปนการผลกดนใหนกเรยนไดใชกระบวนการคดทางคณตศาสตรใหอยในโลกสญลกษณมากขน ในขณะเดยวกนการคดทางคณตศาสตรของนกเรยนจะด าเนนไปอยางคขนานพรอมๆกนระหวางโลกกายภาพและโลกสญลกษณ กลาวคอนกเรยนใชวธการ นบจากบลอกไมและรางสบ โดยทบลอกไมและรางสบอยในสวนของโลกกายภาพ แตเมอนกเรยนน ามาเปรยบเทยบจ านวนบลอกไมกบภาพสถานการณท าใหเขาสสวนทผสมผสานกนระหวางโลกกายภาพและสญลกษณ และเมอนกเรยนเขยนวธการแกปญหาเปนบลอกไม รางสบ และลกศร ซงเปนการคดในโลกสญลกษณในชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณอยในขนกอนวธการ และขนหนงวธการ ตามล าดบแตเมอครตองการใหเดกเกดพฒนาการทางการคดทเปนสญลกษณในการด าเนนการทางคณตศาสตร จงสรางขอตกลงกบนกเรยนดวยการหามไมใหนกเรยนใชวธการนบนวเพอเนนใหใชบลอกไมและรางสบในการแกปญหา ขณะเดยวกนเมอนกเรยนใชบลอกไมและรางสบแกปญหาแลวกจะสามารถเขยนแสดงวธการแกปญหาในรปแบบของบลอกไมและรางสบได และเมอนกเรยนเรมคนเคยกบการแกปญหาดวยบลอกไมและรางสบแลว ครไดมงเนนใหนกเรยนมพฒนาการดานภาษาในการอธบายวธการแกปญหาของตนเองใหคนอนเขาใจ ครจงใหค าแนะน าวาเมอเขยนเฉพาะบลอกไมและลกศรเพยงอยางเดยว จะท าใหเราตองกลบมานบจ านวนบลอกไมวามอยเทาไร ครจงไดรวมกนอภปรายวาจะท าอยางไรใหคนอนเขาใจวธการแกปญหาของตวเองไดเรวขนและผลทไดคอการเขยนตวเลขก ากบไว จากนนครไดตดบลอกไมและรางสบออกไปและใหนกเรยนสนใจถงวธการแกปญหาดวยการวาดภาพบลอกไมและลกศรทมตวเลขก ากบ ท าใหนกเรยนไดเกดกระบวนการคดทางคณตศาสตรในโลกสญลกษณมากขน จากสวนนท าใหนกเรยนเรมใชลกศรแสดงความหมายใหม จากเดมทเปนความหมายของการ “รวมกน” แตในครงนนกเรยนใชลกศรเพอแสดง


หนา 64

ความหมายของการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ เมอนกเรยนเขยนบลอกไม ลกศร และตวเลขก ากบแลว ครไดรวมกนอภปรายถงวธการเขยนแสดงวธการแกปญหาของนกเรยนวาถาเราเลอกเขยนเฉพาะตวเลข จะยงเขาใจวธการแกปญหาของคนอนหรอไม แลวรวมกนสรปและเรยกวธการนวา “ไดอะแกรม” จากนนนกเรยนจะเขาสโลกสญลกษณซงอยในขนหลายวธกร และเมอนกเรยนแสดงวธการแกปญหาทหลากหลายดวยไดอะแกรมซงอยในขนกระบวนการ และเมอนกเรยนคนเคยกบไดอะแกรมแลวจะเขาสขนท 5 และเมอนกเรยนผานขนความคดรวบยอดของกระบวนการ แลวจะสามารถอธบายวธการแกปญหาของตวเองและสามารถคดยอนกลบอกทงสามารถใชไดอะแกรมกบการด าเนนการอนอยาง การลบ ตลอดจนโจทยปญหาการบวกลบระคนนกเรยนกสามารถทจะแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมไดเชนกน

อภปรายผลการวจย และขอเสนอแนะ อภปรายผลการวจย

ในประเดนการอภปรายผลการวจยในครงนผวจยไดน าเสนอประเดนในการอภปรายไว 3 ประเดน ดงน 1) ลกษณะของกระบวนการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณเรองการบวก ในชนเรยนทใช

นวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปดตามชวงหางของผลลพธทเกดจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ ชวงเวลาในการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณของนกเรยนในชนเรยนทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปดด าเนนไปตามชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ (Tall,2006) ตามล าดบขน เรมตนทขนกอนวธการทมความซบซอนของกระบวนการคดในโลกกายภาพนอยไปสขนหนงวธการ และขนหลายวธการทมความซบซอนมากขนในสวนทผสมผสานกนระหวางโลกกายภาพและโลกสญลกษณ เมอนกเรยนไดด าเนนการอยในขนหลายวธการ ตามแนวคดของ Vygotsky ครตองท าหนาทในการอ านวยความสะดวกในการเรยนรใน “Zone of Proximal Development” ทตองคอยใหค าแนะน า(Scaffolding) กบนกเรยนตามรปแบบของการด าเนนการสอนดวยวธการแบบเปด โดยเฉพาะในขนการอภปรายและเปรยบเทยบรวมกนทงชนเรยนทครจะตองชน าใหนกเรยนเหนถงวธการแกปญหาทอยในโลกสญลกษณซงเปนแนวทางไปสความคดรวบยอดดวยการก าหนดไมใหนกเรยนนบนวในการท ากจกรรม รวมถงการสรางขอตกลงไมใหใชบลอกไมและรางสบในการท ากจกรรมเพอใหนกเรยนใชวธการแกปญหาทเปนสญลกษณทางคณตศาสตรมากขน นอกจากนครยงตองท าหนาทกระตนใหนกเรยนเปรยบเทยบวธการแกปญหาของตนเองและผอนเพอเรยนรจากวธการแกปญหาของผอนซงจะท าใหนกเรยนสามารถเขาสขนกระบวนการ หากใชเวลาในขนกระบวนการนอยเกนไปอาจท าใหนกเรยนพลาดโอกาสในการเรยนรวธการแกปญหาทมประสทธภาพส าหรบตวเองได ดงนนจงควรใชเวลาในขนกระบวนการไมมากจนเกนไปเพราะขนทมความยดหยนในการเลอกใชวธการแกปญหาทหลากหลายอาจท าใหนกเรยนเกดความสบสนในการเลอกวธการแกปญหาทมประสทธภาพไป ซงจะท าใหนกเรยนเกดความล าบากในการเคลอนไปสขนความคดรวบยอดของกระบวนการได อยางไรกตามจากผลการวจยนเมอนกเรยนไดผานขนความคดรวบยอดของกระบวนการแลวนกเรยนจะสามารถคดยอนกลบจากโลกสญลกษณไปสโลกกายภาพได


หนา 65

กระบวนการเปลยนผานของโลกกายภาพสโลกสญลกษณของนกเรยนในชนเรยนทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปดไดด าเนนการไปพรอมกนระหวางโลกกายภาพและโลกสญลกษณ โดยทนกเรยนจะมปฏสมพนธกบสอในขนการน าเสนอสถานการณปญหาแลวใชวธการแกปญหาจากสอทครมใหและกลบมาบนทกวธการแกปญหาของตวเองลงในใบกจกรรมโดยผลงานทไดในชวงแรกจะเปนสญญะเชงภาพ แลวจงคอยๆเปลยนมาเปนสญลกษณและวธการด าเนนการทางคณตศาสตรในรปแบบของ “ไดอะแกรมทใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ” ซงสอดคลองกบณศรา สทธสงข (2556)

2) การเรยนรระยะยาวและกระบวนการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณ กระบวนการคดทางคณตศาสตรของนกเรยนทเปลยนไปอาศยปจจยหลายอยางในการพฒนา สงทจ าเปนตอ

การพฒนาการเรยนรของนกเรยนในวยนคอล าดบขนในการเรยนรทควรสอดคลองกบวยของนกเรยน ชนเรยนคณตศาสตรทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปดเปนชนเรยนทใชเนอหาในการจดการเ รยนรจากแบบเรยนคณตศาสตรทใชในโครงการพฒนาวชาชพครคณตศาสตรดวยนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด มล าดบขนในการน าเสนอเนอหาเรมตนบทเรยนจากโลกกายภาพ จากนนจงคอยๆเปลยนเปนสญลกษณเพอใหนกเรยนด าเนนการแกปญหา ในขณะทการจดการเรยนรดวยวธการแบบเปดชวยใหนกเรยนไดเรยนรและแกปญหาดวยตนเอง ตลอดจนเรยนรรวมกนกบเพอนในชนเรยน ในการสรางแผนการจดการเรยนรไดเชอมโยงความรทนกเรยนไดเรยนรมาแลว (Met-befores) ใหเกดขนในขนการน าเสนอสถานการณปญหาปลายเปด เพอใหนกเรยนไดใชพฒนาการคดทางคณตศาสตรไปพรอมๆกบการเรยนรระยะยาวของการคดทางคณตศาสตรสอดคลองกบ Tall and Isoda (2007) ในการพฒนาการคดทางคณตศาสตรในชนเรยนควรความรจากสงทเรยนรมาแลว (Met-befores) ทมความสอดคลองกนเปนตวด าเนนการในการพฒนาและเรยนรในเรองใหมทมความสอดคลองกน ดงทนกเรยนแสดงวธการแกปญหาดวยการใชความรเรองการแยกจ านวน (Decomposing) มาพฒนาใหกลายเปนการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ (Decomposing for make tens) รวมกบความรเดมเรองการใชบวกทใชลกศรแสดงถงความหมายการบวกและเปลยนมาเปนการโยงเสนจบคแสดงการบวก หรอทเรยกวา “ไดอะแกรม” (Diagram) เมอนกเรยนผานชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณแลวได ความคดรวบยอดของกระบวนการจะถกเปลยนใหกลายเปนความรทไดเรยนรมาแลว (Met-befores) และเมอนกเรยนเจอสถานการณปญหาการบวกลบระคนทมการด าเนนการสองครง นกเรยนสามารถแสดงวธการแกปญหาโดยอาศยความคดรวบยอดเรองการบวก และความคดรวบยอดเรองการลบมาชวยในการแสดงวธการแกปญหาและแสดงวธการแกปญหาดวยไดอะแกรมทใชวธการแยกจ านวนเพอท าใหเปนสบ

3) เนอหาในหนงสอเรยนคณตศาสตรและกระบวนการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณ เนอหาในหนงสอเรยนมสวนส าคญทชวยใหกระบวนการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณ

ด าเนนไปไดอยากเปนขนตอน จากทไดวเคราะหจากแบบเรยนคณตศาสตรใชในโครงการพฒนาวชาชพครคณตศาสตรดวยนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด และไดเนอหาในหนงสอเรยนนในการสรางแผนการจดการเรยนรซงตามเนอหาในหนงสอเรยนแตละกจกรรมมจดเนนในทตางกนเรมตนจากกจกรรทไมไดเนนใหนก เรยนแกปญหาแตเนนใหเขยนประโยคสญลกษณใหได ไปสกจกรรมทเนนใหแสดงวธการแกปญหา ไปสกจกรรมทเนนใหแสดงวธการ


หนา 66

แกปญหาดวยสญลกษณ และแสดงวธการแกปญหาดวยสญลกษณทหลากหลาย จนกระทงนกเรยนสามารถคดยอนกลบจากสญลกษณใหเปนสถานการณ ซงสอดคลองกบชวงหางของผลลพธจากการบบอดทเพมขนของสญลกษณ ขอเสนอแนะ 1.การน าผลการวจยไปใช ผลการวจยนเกดขนภายใตชนเรยนทใชนวตกรรมการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด ซงผลการวจยไดสะทอนใหเหนถงล าดบของจดเนนในการจดการเรยนการสอนในแตละกจกรรมทสงผลใหเกดวธการแกปญหาของนกเรยน ขณะเดยวกนไดสะทอนใหเหนถงเนอหาในการจดการเรยนรตามหนงสอเรยนคณตศาสตรทสงเสรมใหเกดกระบวนการเปลยนผานจากโลกกายภาพสโลกสญลกษณทชวยใหเกดการเรยนรคณตศาสตรในระยะยาว 2. การท าวจยในครงตอไป ในการวจยในครงนใชกรอบการวจยเพยงอยางเดยวและใชทฤษฎในการสรางกรอบวจยเพยงอยางเดยวซงท าใหไดผลการวจยในกรอบทมความลกซง แตในขณะเดยวกนกไมครอบคลมกระบวนการเรยนรในมตอน ซงอาจท าใหพลาดมมมองในการไดมาซงผลการวจยทกวางและครอบคลมกระบวนการเรยนร หากตองการศกษาในระดบทลกลงไป ควรศกษาในมตของการเรยนรระยะยาวในมตทซบซอนมากขนอาจชวยใหเหนผลการวจยในมตทเปนรปธรรมมากขน

กตตกรรมประกาศ งานวจยนไดรบการสนบสนนจากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม

เอกสารอางอง

ณศรา สทธสงข. (2556). หนาทของกระบวนการนามธรรมเพอสรางความคดรวบยอดของนกเรยนผานกจกรรมทางคณตศาสตรในชนเรยนทใชการศกษาชนเรยนและวธการแบบเปด. วทยานพนธปรญญาปรชญาดษฎบณฑต สาขาวชาคณตศาสตรศกษา บณฑตวทยาลย มหาวทยาลยขอนแกน.

Cobb, P., Wood, T. and Yackel, E. (1991). A constructivist approach to second grade mathematics. In E. von Glasersfeld (Ed.). Radical constructivism in mathematics education. (pp. 157-176). Dordrecht, Netherlands: Kluwer.

Cobb,P., Confrey, J. and Schauble, L. (2003). Design experiments in educational research. Educational Researcher, 32, 1: 9 – 13. Inprasitha, M. (2010). One feature of adaptive lesson study in Thailand –Designing learning unit. Proceedings of the 45th Korean National Meeting of Mathematics Education. Dongkook University, Gyeongju. (pp.193-206). Isoda, M. (2010). Japanese theories for lesson study in mathematics education: A case of problem solving approach. In Y. Shimizu, Y. Sekiguchi, & K. Hatano (Eds.). Proceedings of the 5th East Asia Regional Conference on Mathematics Education (EARCOME5), 1, 176-181.

Tokyo: National Olympics Memorial Youth Center.


หนา 67

National Council of Teachers of Mathematics. (2000). Principles and standards for school mathematics. Reston: The National Council of Teachers of Mathematics.

Tall, D. (2004). Introducing Three Worlds of Mathematics. For the Learning of Mathematics, 23 (3). 29–33.

Tall, D. (2006). A Theory of Mathematical Growth through Embodiment, Symbolism and Proof. Annales de Didactique et de Sciences Cognitives, IREM de Strasbourg. 11 195–215.

Tall, D., & Isoda, M. (2007). Long-term development of mathematical thinking and lesson study. Prepared as a Chapter for a Forthcoming Book on Lesson Study, 1-34.


อาจารย ดร. เจนสมทร แสงพนธ จบการศกษาปรญญาเอก จากคณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยขอนแกน ปจจบนต าแหนงอาจารยประจ าสาขาคณตศาสตร คณะศกษาศาสตร มหาวทยาลยเชยงใหม ความเชยวชาญดานการสอนคณตศาสตร ดวยวธการแบบเปด

Documents

สวัสดีท่านผู้อ่านวารสาร ...journal.edu.cmu.ac.th/download/journal/J20170818100103/J... · 2017-08-18 · ในจังหวัดเชียงใหม่