48

แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

  • Upload
    others

  • View
    3

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)
Page 2: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)
Page 3: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

I

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ I

ค าน า

การพฒนาระบบบรการสขภาพในสงกดกระทรวงสาธารณสขใหมคณภาพและมาตรฐานเดยวกน เปนหนงในยทธศาสตรส าคญ ซงกองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพจะตองด าเนนการใหบรรลตามวตถประสงคดงกลาวโดยมาตรฐานระบบบรการสขภาพในสวนทอยในความดแลรบผดชอบของกองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ คอมาตรฐานดานอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพ

ในปงบประมาณ 2560 กองแบบแผน ไดด าเนนงานโครงการจดท าคมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอม

ของสถานบรการสขภาพ ซงเปนโครงการตอเนองจากปงบประมาณ 2558-2559 โดยมวตถประสงคเพอใหบคลากรวชาชพดานออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพ ทงในหนวยงานภาครฐและภาคเอกชนตลอดจนบคลากรทางการแพทยและสาธารณสขในหนวยงานทเกยวของ สามารถน าไปใชเปนแนวทางในการออกแบบปรบปรง พฒนา และประเมนอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพ และใชเปนแนวทางในการบรหารจดการเกยวกบการพฒนาอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพ เพอใหมคณภาพตามมาตรฐานทก าหนดและสงผลใหประชาชนไดรบบรการดานสขภาพอยางเทาเทยมกน โดยในปงบประมาณ 2558-2559 กองแบบแผนไดด าเนนการจดท าคมอการออกแบบส าหรบแผนกผปวยนอก แผนกอบตเหต-ฉกเฉน แผนกเวชระเบยน แผนกเภสชกรรมแผนกทนตกรรม แผนกรงสวนจฉย แผนกพยาธวทยาคลนก แผนกธนาคารเลอด แผนกสตกรรม แผนกศลยกรรม และแผนกหอผปวยใน เปนจ านวนรวม 11 แผนก เสรจเปนทเรยบรอยแลว และส าหรบปงบประมาณ 2560 น กองแบบแผนไดด าเนนการจดท าคมอการออกแบบส าหรบแผนกหออภบาลผปวยหนก (อายรกรรม) แผนกกายภาพบ าบด แผนกโภชนาการ แผนกจายกลาง และแผนกซกฟอก เปนจ านวนรวม 5 แผนก รวมแผนกทด าเนนการจดท าคมอการออกแบบเสรจเปนทเรยบรอยแลวเปนจ านวนทงสน 16 แผนก

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ หวงเปนอยางยงวาคมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพฉบบน จะเปนประโยชนตอผทมสวนเกยวของกบการออกแบบ การพฒนา และการบรหารจดการดานอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพในทกภาคสวน หากพบขอผดพลาดหรอมขอเสนอแนะเพมเตมประการใด คณะผจดท ายนดรบไวพจารณา เพอด าเนนการปรบปรงเนอหาใหมความครบถวนสมบรณยงขนในโอกาสตอไป

คณะท างานโครงการจดท าจดท าคมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมของสถานบรการสขภาพ กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ

กระทรวงสาธารณสข ปงบประมาณ พ.ศ. 2560

Page 4: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

II

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ II

สารบญ

หวเรอง : 01 พนทใชสอย สวนท 1: พนทบรการสวนหนาส าหรบผปวย/ ผมารบบรการ และญาต สวนท 2: พนทปฏบตงานหลกของแผนกโดยผใหบรการและ/ หรอเจาหนาท สวนท 3: พนทสนบสนนการใหบรการและการปฏบตงาน 02 ความสมพนธและเสนทางสญจรระหวางพนทใชสอยภายในแผนกกายภาพบ าบด 03 การปองกนการตดเชอในหออภบาลผปวยหนก (Infection Control: IC) 03.01 การจดแบงพนทใชสอยกบการปองกนการตดเชอ 03.02 การจดการของเสยทางการแพทย 04 สวนประกอบอาคารและวสดประกอบอาคาร 04.01 พน (FLOOR) 04.02 ผนง (WALL) 04.03 เพดาน (CEILING) 04.04 ประต (DOOR) 04.05 หนาตาง (WINDOW) และชองแสง 05 ครภณฑประกอบอาคาร (Furniture) แผนกกายภาพบ าบด (Physical therapy) 06 งานระบบวศวกรรมไฟฟาและสอสาร 06.01 ระบบไฟฟาแสงสวาง 06.02 ระบบไฟฟาก าลง 06.03 ระบบไฟฟาส ารอง 06.04 ระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน 06.05 ระบบแจงเหตเพลงไหม 06.06 ระบบโทรศพทอตโนมต 06.07 ระบบเสยงประกาศ 06.08 ระบบเสาอากาศโทรทศนรวม 06.09 ระบบสอสารดวยความเรวสง 06.10 ระบบทววงจรปด 06.11 ระบบควบคมการเขาออก 06.12 ระบบการตอลงดน

หนา 1 2 2 2

9

10 10 11

12 13 14 14 14 15

16

24 24 25 26 26 27 28 28 29 29 29 29 29

Page 5: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

III

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ III

สารบญ

หวเรอง : 07 งานระบบวศวกรรมเครองกล 07.01 ระบบปรบอากาศและระบายอากาศ 07.02 ระบบจายกาซทางการแพทย (Medical Gas System) 08 ระบบวศวกรรมสงแวดลอม 08.01 ระบบประปา 08.02 ระบบสขาภบาล 08.03 ระบบดบเพลง 08.04 ระบบบ าบดน าเสย 08.05 การจดการมลฝอย ภาคผนวก

หนา 31 31 32

40 40 40 40 40 41

i

28

Page 6: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

IV

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ IV

สารบญตาราง

หวเรอง : ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป ตารางท 2 แสดงความตองการครภณฑประกอบอาคาร (FURNITURE)กบ ภายในพนทใชสอยของ

แผนกกายภาพบ าบด ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายใน แผนกกายภาพบ าบด

หนา 3

17

19

Page 7: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

V

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ V

สารบญภาพ

หวเรอง : แผนภาพแสดงความสมพนธและเสนทางสญจรระหวางพนทใชสอยตางๆ ภายในแผนกกายภาพบ าบด รปท 1 แสดงตวอยางการปาดมมลาดเอยง ส าหรบพนตางระดบ รปท 2 แสดงตวอยางความกวางสทธของชองประตหองกายภาพบ าบด

รปท 3 แสดงรปแบบสญลกษณทางออกฉกเฉนมขนาด 150 x 300 mm รปท 4 แสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบความรอน (HEAT DETECTOR) E.I.T. Standard

รปท 5 แสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบควน (SMOKE DETECTOR) E.I.T. Standard รปท 6 ตวอยางพดลมระบายอากาศแบบตดเพดานและแบบตดผนง รปท 7 ตวอยางหวจายกาซทางการแพทย

หนา 9

13 15 27 27 28 32 32

3

Page 8: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

1

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-1

กายภาพบ าบด (Physical Therapy; PT)

แผนกกายภาพบ าบดในบรการระดบทตยภมและตตยภม มขอบเขตภารกจครอบคลมการใหบรการตางๆ ซงสรปไดโดยสงเขปดงตอไปนคอ ใหบรการปรกษา ตรวจประเมน วนจฉย วางแผนการรกษา ใหการรกษาและฟนฟทางกายภาพบ าบดในผปวยโรค

กระดกและขอ โรคระบบประสาท โรคระบบทางเดนหายใจและหลอดเลอด รวมทงใหบรการผปวยในกลมโรคเดกสมองพการ-พฒนาการลาชา

ใหการสงเสรมและปองกนปญหาดานสขภาพโดยการใหความร ใหค าแนะน าและใหค าปรกษาดานกายภาพบ าบดแกผปวยกลมเสยงตางๆ ผพการ เจาหนาทสาธารณสข บคลากรในโรงพยาบาล และบคคลทวไป

ด าเนนการรวมกบทมสหวชาชพในการใหบรการทางกายภาพบ าบด ทงการสงเสรม ปองกน รกษาและฟนฟในกลมเปาหมายเฉพาะและประชาชนทวไป

ด าเนนการในงานบรการกายภาพบ าบดสชมชน ไดแก การดแลผปวยอยางตอเนองทบานเชอมโยงระหวางโรงพยาบาลและชมชน (Home health care) ฟนฟสมรรถภาพผพการทจดทะเบยนและตองรบการรกษาตอ ส ารวจและคนหาผพการในชมชนในเขตรบผดชอบของโรงพยาบาล การสรางเครอขายฟนฟผพการในชมชน

พฒนาคณภาพระบบบรการงานกายภาพบ าบดและรวมทมพฒนาระบบคณภาพการดแลรกษาผปวยของโรงพยาบาลในดานตางๆ

ด าเนนการในงานดานวชาการ ไดแก สนบสนนดานวชาการแกโรงพยาบาลในเครอขาย เปนวทยากรเผยแพรความร สอนและควบคมการฝกปฏบตงานของนกศกษากายภาพบ าบด นกศกษาแพทยและนกศกษาพยาบาล

ส าหรบต าแหนงทตงของแผนกกายภาพบ าบด ควรตงอยในบรเวณททงผปวยในและผปวยนอกสามารถเขาถงไดสะดวก มการระบายอากาศทด ไมอยใกลกบบรเวณทกอใหเกดมลภาวะ รวมทงมเสนทางการสญจรทสา มารถเชอมตอระหวางหนวยงานและอาคารตางๆ ดงกลาวขางตนโดยสะดวก และสามารถปองกนแดดและฝนไดตลอดเสนทาง หมายเหต: ในสถานบรการสขภาพระดบทตยภม แผนกกายภาพบ าบดจดเปนงานหนงในแผนกเวชกรรมฟนฟ ซงประกอบดวย 1)งานกายภาพบ าบด 2)งานกจกรรมบ าบด 3)งานแกไขการพดและการไดยน และ 4)งานกายอปกรณเสรมและเทยม

Page 9: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

2

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-2

01. พนทใชสอย พนทใชสอยทจ าเปนส าหรบการใหบรการและการปฏบตงานของของเจาหนาทภายในแผนกกายภาพบ าบด[1]

ในโรงพยาบาลระดบทตยภมถงระดบตตยภม สามารถจ าแนกไดเปน 25 พนทการใชงาน ดงน สวนท 1: พนทบรการสวนหนาส าหรบผปวย/ ผมารบบรการ และญาต ไดแก

1. พกรอผรบบรการ 2. ตดตอสอบถาม/ รบ-นดผรบบรการ 3. เปลยนเสอผาผรบบรการ 4. สขาผรบบรการ *

สวนท 2: พนทปฏบตงานหลกของแผนกโดยผใหบรการและ/ หรอเจาหนาท ไดแก 5. ตรวจ/ ประเมน/ วางแผนใหการรกษา (กรณผรบบรการมอาการของโรคระบบทางเดนหายใจ ควรจด ใหมหองทออกแบบระบบความดนอากาศเปนลบโดยเฉพาะและ/หรออยในต าแหนงทายลมอก 1 หอง) 6. ออกก าลงกายเพอการรกษา 7. รกษาดวยเครองมอไฟฟา 8. รกษาโดยการนวด ประคบดวยความรอน/ ความเยน 9. รกษาโดยการดง 10. รกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ 11. รกษาดวยพาราฟน 12. รกษาดวยน า-ธาราบ าบด 13. ใหความร/ สอนสขศกษา 14. ท างานหวหนาแผนก 15. ท างานเจาหนาท/ นกกายภาพบ าบด

สวนท 3: พนทสนบสนนการใหบรการและการปฏบตงาน ไดแก 16. เกบ/ เตรยมวสด+อปกรณทใชในการบ าบดรกษา 17. เกบอปกรณฝกผปวย 18. เกบเกาอเขน/ เตยงเขน 19. เกบของสวนตว/ เปลยนเสอผาเจาหนาท 20. เอนกประสงค (ประชมยอย/ พกผอนเจาหนาท) 21. เตรยมเครองดม/ อาหารวาง 22. สขาเจาหนาท/ ผใหบรการ * 23. พกผาเปอน/ ขยะ 24 พก จนท.ท าความสะอาด * 25 ซกลาง-ตาก- เกบอปกรณท าความสะอาดอาคาร * หมายเหต: พนทใชสอยซงมเครองหมาย (*) อาจจดใหอยในพนทสวนกลาง (ใชรวมกบแผนกอนๆ)

ของอาคารซงแผนกนนๆ ตงอย

[1]

อางองจากแนวทางพฒนาระบบบรการทตยภมและตตยภม ส านกพฒนาระบบบรการสขภาพ กรมสนบสนนบรการสขภาพ

ฉบบปรบปรง: (2550)

Page 10: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

3

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-3

โดยรายละเอยดของแตละพนทใชสอยโดยสงเขป (ประกอบดวยประโยชนใชสอยและขนาดของพนทใชสอยตอหนวยกจกรรม[2] ซงอางองตามปจจยตางๆ ทเกยวของกบพนทใชสอยนนๆ ไดแก กจกรรมทเกดขน ขนาด/สดสวนรางกายประชากรไทยซงตองการพนทในการท ากจกรรม จ านวนผใชงานในพนท และจ านวนครภณฑ / อปกรณพนฐานทจ าเปนตองใชส าหรบกจกรรมนนๆ) ซงสามารถสรปไดดงตารางตอไปน ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

1. พกรอผรบบรการ - เกาอพกรอ - ทจอดเกาอเขน

1.00 2.00

ทนง-คน

คน

- ใชส าหรบนงรอการรบ บรการตางๆ ของ แผนก (ใน 1 วน นกกายภาพฯ 1 คน สามารถใหบรการ ผรบบรการได 12 คน)

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนทนง สงสดทตองการ - เขาถงไดสะดวกจาก เสนทางเดนหลก ของแผนก

2. ตดตอสอบถาม/ รบผปวย-นดครงตอไป - โตะ/ เคานเตอร+เกาอ - ตเกบเอกสาร/ เวชระเบยน

4.50 1.50

โตะ-คน ก. 1 ม.

- ใชส าหรบผรบบรการ ตดตอ-สอบถาม - ใชส าหรบเจาหนาทท า การรบผปวยและนด หมายการบ าบดรกษา ครงตอไป รวมทงเกบ ทะเบยนประวต ผรบบรการ

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเจา- หนาทผปฏบตงาน - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ และเสน ทางเดนหลกสแผนก

3. เปลยนเสอผา ผรบบรการ - ตเกบผาสะอาด - หองเปลยนเสอผา - ต Locker - ตะกราใสผาใชแลว

1.50 1.50 1.50 1.00

ก. 1 ม. หอง

ก. 1 ม. ใบ

- ใชส าหรบผรบบรการ เกบของใชสวนตว และเปลยนเสอผา กอนเขารบบรการ

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนต เกบของ ต Locker และจ านวนหอง เปลยนชดทตองการ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

4. สขาผรบบรการ - อางลางหนา - โถปสสาวะ/ โถสวม - ผพการ * * ควรมความกวางไม นอยกวา 1.50 เมตร

1.50 1.50 4.00

ท ท

หอง

- ใชส าหรบผรบบรการ ท ากจวตรสวนตว

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนและ ชนดของสขภณฑ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ

[2]

การศกษาเพอก าหนดขนาดพนทใชสอยโรงพยาบาลขนาด 150 เตยง กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ (2549)

Page 11: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

4

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-4

ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป (ตอ)

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

5. ตรวจ/ คดกรอง/ วางแผนใหการรกษา - โตะ/เกาอนง+ตเตย พรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงตรวจ(ถาม)

10.50

6.00

4.5.0

หอง

โตะ

เตยง

- ใชตรวจ/ คดกรอง และประเมนอาการ ผรบบรการเพอวาง แผนการรกษา

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนโตะ/ เตยงตรวจ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ

6. ออกก าลงกายเพอ การรกษา - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงฝกผปวย - จกรยานนงปน - บนไดเขามม - Tilt table - Parallel bar - Mobile stand mirror - Suspension unit - Overhead pulley - Push up block - Quadriceps board - Weight strap set - Dumbbell set - Tread mill - NK table

6.00

7.50 7.50 12.00 12.00 18.00 4.00 9.00 4.00 7.50 7.50 3.00 3.00 7.50 7.50

โตะ-คน

เตยง ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด ชด

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ จดทา การเพมก าลง/ ความคงทนของ กลามเนอ กจกรรม เพอคงไว/ เพมองศา ของขอ การฝกการ ทรงตว ฝกเดนและ เคลอนยาย เปนตน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก หมายเหต - ใน 1 ชวโมง นกกายภาพ 1 คน สามารถดแล/ จด กจกรรมใหกบ ผรบบรการได 1- 2 คน

7. รกษาดวยเครองมอ ไฟฟา - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงบ าบดรกษาพรอม เครองมอ/ อปกรณ เชน เครองกระตน ไฟฟา Ultrasound, Laser, short wave

6.00 7.50

โตะ-คน

เตยง

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชเครองมอทใช พลงงานไฟฟาเพอท า ใหเกดความรอน คลน แสง คลนเสยง และ กระแสไฟฟาอยาง ออน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

Page 12: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

5

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-5

ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป (ตอ)

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

8. รกษาโดยการนวด ประคบดวยความ รอน/ ความเยน - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงบ าบดรกษา

6.00

7.50

โตะ-คน

เตยง

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชความรอนตน/ ความเยน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

9. รกษาโดยการดง - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงบ าบดรกษา

6.00

7.50

โตะ-คน

เตยง

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชเครองดงสวนตางๆ ของรางกาย เชน ดง คอ ดงเอว เปนตน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

10. รกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงบ าบดรกษา

6.00

7.50

โตะ-คน

เตยง

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชเครองมอ-อปกรณ ในการดงสวนตางๆ ของรางกาย

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

11. รกษาดวยพาราฟน - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - เตยงบ าบดรกษา - อางแชพาราฟน+เกาอ

6.00

7.50 3.00

โตะ-คน

เตยง ท

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชความรอนตนดวย การจม/แชพาราฟน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

12. รกษาดวยน า/ ธาราบ าบด - โตะ/เกาอนง จนท..+ต เตยพรอมอางลางมอ และตเกบของ - อางน าวนแชแขน/ ขา - อางน าวนแชตว

6.00

3.00 7.50

โตะ-คน

ชด อาง

- ส าหรบเจาหนาทให การบ าบดรกษาแกผ มารบบรการโดยการ ใชน าในการรกษาดวย การแชแขน/ ขา/ ตว ลงในอางน าวน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวนเตยง รกษา/ ชนดและ จ านวนอปกรณ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

Page 13: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

6

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-6

ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป (ตอ)

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

13. ใหความร/ สอนสขศกษา - โตะ+เกาอวทยากร - เกาอนงฟงบรรยาย

6.00 2.00

โตะ-คน ทนง-คน

- ใชใหความร/ สอยสข ศกษาแกผรบบรการ

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวน ผรบบรการทตองการ ใหความร - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ ทาง สญจรหลกในแผนก

14. ท างานหวหนา - โตะท างาน+เกาอ+ต เกบเอกสาร

9.00

หอง/

บรเวณ

- เปนทท างานของ หวหนาหนวยงาน

- เขาถงไดสะดวกจาก ทางสญจรหลกใน แผนก

15. ท างานเจาหนาท/ นกกายภาพบ าบด - โตะท างาน+เกาอ+ต เกบเอกสาร

6.00

คน

- เปนทท างานดาน เอกสารของเจาหนาท และนกกายภาพบ าบด

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวน เจาหนาท - เขาถงไดสะดวกจาก ทางสญจรหลกใน แผนก

16. เกบ/ เตรยมวสด+ อปกรณทใชในการ บ าบดรกษา - เคานเตอร/ ตเตยพรอม อางลางเอนกประสงค - ชนหรอตเกบของ (ควรเปน Stainless) - Hydro collator Unit - ตท าความเยน

3.00

1.50

1.50 1.50

ชด

ก. 1 ม.

Unit Unit

- ใชเตรยม Hot packs และ Cool packs รวมทงใชเปนทลางท า ความสะอาดและเกบ เครองมอ/ เครองใช และอปกรณตางๆ

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวน เครองมอ/ เครองใช และอปกรณตางๆ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทใหการบ าบด รกษา/ ทางสญจร หลกในแผนก

17. เกบอปกรณฝก ผปวย - ชนวาง/ ตเกบของ - พนทวางอปกรณ

1.50 3.00

ก. 1 ม. บรเวณ

- ใชเกบเครองมอ/ อปกรณระหวางรอ การใชงาน เชน อปกรณชวยเดน แผน รองบรหารรางกาย

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวน เครองมอ/ เครองใช และอปกรณตางๆ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทใหการบ าบด รกษา/ ทางสญจร หลกในแผนก

Page 14: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

7

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-7

ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป (ตอ)

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

18. เกบเกาอเขน/ เตยงเขน - จอดเกาอเขน - จอดเตยงเขน

0.50 2.50

คน คน

- ใชเกบเกาอเขน/ เตยงเขนทใช ใหบรการใน หนวยงาน

- ขนาดของพนทรวม ขนอยกบจ านวน เกาอเขน/ เตยงเขน ทใชใหบรการใน หนวยงาน - เขาถงไดสะดวกจาก พนทพกรอ/ พนทให การบ าบดรกษา/ ทาง สญจรหลกในแผนก

19. เกบของสวนตว/ เปลยนเสอผา จนท. - ตเกบผาสะอาด - หองเปลยนเสอผา - ต Locker - ตะกราใสผาใชแลว

1.50 1.50 1.50 1.00

ก. 1 ม. หอง

ก. 1 ม. ใบ

- ใชเกบของใชสวนตว และเปลยนเสอผาของ จนท. ในหนวยงาน

- ขนาดของพนทขนกบ จ านวนเจาหนาทใน แผนก - เขาถงไดสะดวกจาก ทางเขา-ออกหลกของ จนท.

20. เอนกประสงค (ประชมยอย/ พกผอน จนท.) - โตะ+เกาอนงประชม - ชน/ ตเกบของ-หนงสอ

2.00 1.50

ทนง-คน ก. 1 ม.

- ใชประชม/หารอ ระหวาง จนท ใน หนวยงานอยางไมเปน ทางการ หรอใชพก ทานอาหาร/ อาหาร วางหรอเครองดม

- ขนาดของพนทขนกบ จ านวน จนท.ซงตอง การรองรบ - เขาถงไดสะดวกจาก พนทปฏบตงานของ จนท.

21. เตรยมเครองดม/ อาหารวาง - ตเตยพรอมอางลาง ภาชนะ+ตเกบของ - ตเยน - ตน าดม

6.00

3.00

1.50 1.00

หอง

ชด ต ต

- ใชเตรยมเครองดม/ อาหาร/ อาหารวาง ของ จนท.

- เขาถงไดสะดวกจาก พนทปฏบตงานของ จนท./ หองเอนก ประสงค

22. สขา จนท. / ผใหบรการ - อางลางมอ - โถปสสาวะ/ อจจาระ - อาบน า

1.50 1.50 1.50

ท ท ท

- เปนทส าหรบ จนท.ท า กจธระดานสขอนามย สวนตว

- ขนาดพนทขนกบ จ านวน จนท. และ จ านวน-ชนดของ สขภณฑทตองการ

23. พกผาเปอน/ ขยะ - ถงใสผาเปอน/ ถงขยะ

1.50

ใบ

- เปนทพกผาเปอน/ ขยะ กอนน าไปท า ความสะอาด/ ก าจด

- ขนาดพนทขนกบ จ านวนถงใสผาเปอน/ ถงขยะ

Page 15: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

8

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 01-8

ตารางท 1 สรปรายละเอยดพนทใชสอยโดยสงเขป (ตอ)

พนทใชสอย ขนาดตอ 1 หนวย (ตารางเมตร-ตร.ม.)

หนวย ประโยชนใชสอย หมายเหต

24. พก พนง.ท าความ สะอาดอาคาร - โตะ+เกาอ

3.00

ชด-คน

- เปนทส าหรบ พนง.ท า ความสะอาดนงพก

- ขนาดของพนทขนกบ จ านวน พนง.ท าความ สะอาด

25 ซกลาง-ตากอปกรณ ท าความสะอาด

3.00 หอง - เปนทส าหรบพนกงาน ท าความสะอาดใช ลาง/ ตากและเกบ อปกรณท าความ สะอาดอาคาร

- เขาถงไดสะดวกจาก เสนทางสญจรภายใน แผนก

Page 16: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

9

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 02-1

02. ความสมพนธและเสนทางสญจรระหวางพนทใชสอยภายในแผนกกายภาพบ าบด

แผนภาพแสดงความสมพนธและเสนทางสญจรระหวางพนทใชสอยตางๆ ภายในแผนกกายภาพบ าบด

พนทบรการสวนหนา

หนวยงานทเกยวของ เชน แผนกผปวยนอก แผนกผปวยใน

1. พกรอผรบบรการ 2. ตดตอสอบถาม/

รบผปวย-นดครงตอไป

3. เปลยนเสอผา

ผรบบรการ

4. สขา ผรบบรการ

14. ท างาน หวหนาแผนก

15. ท างานเจาหนาท/ นกกายภาพบ าบด

13. ใหความร/ สอนสขศกษา

12. รกษาดวยน า

(ธาราบ าบด)

11. รกษาดวยพาราฟน

10. รกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ

9. รกษา โดยการดง

8. รกษาโดยการนวด ประคบดวยความรอน/

ความเยน

5. ตรวจ/ ประเมน/ วางแผนใหการรกษา

6. ออกก าลงกาย เพอการรกษา

7. รกษาดวย เครองมอไฟฟา

เสนทางสญจรวสด/ อปกรณ

เสนทางสญจรเจาหนาท

เสนทางสญจรผรบบรการ

แผนก/ พนทอนซงเกยวของ

พนทสนบสนน

พนทปฏบตงานหลกของแผนก

21. เตรยมเครองดม/ อาหารวาง

20. เอนกประสงค (ประชมยอย/ พกผอน จนท.)

16. เกบ/ เตรยมวสดอปกรณทใช

ในการบ าบดรกษา

24 พก จนท. ท าความสะอาด

22. สขา จนท.

17. เกบ อปกรณ ฝกผปวย

19. เกบของสวนตว/ เปลยนเสอผา

เจาหนาท

25 ซกลาง-ตากเกบ อปกรณท าความ สะอาดอาคาร

23. พก ผาเปอน/

ขยะ

18. เกบ เกาอเขน/ เตยงเขน

เขา - ออก

เขา - ออก

เขา

ออก

ซกฟอก พสด

Page 17: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

10

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 03-1

03. การปองกนการตดเชอในแผนกกายภาพ (Infection Control: IC)

การปฏบตการปองกนการตดเชอของแผนกกายภาพ เมอพจารณาในเรองของต าแหนงสถานทตงเหมาะสม ควรใกลกบหนวยงาน เชน หอผปวย แผนกผปวยนอก เปนตน อกทงควรอยหางจากแหลงทกอใหเกดมลภาวะ เชน ทพกขยะ ระบบบ าบดน าเสย โดยการจดแบงพนทตางๆ ใหมการจดการเขตสะอาด - เขตสกปรกใหเหมาะสมกบทางสญจร

การควบคมสงแวดลอมเพอลดความเสยงในการแพรกระจายและการปนเป อนในสงแวดลอมของแผนกกายภาพนน ในฐานะผออกแบบตองค านงถงการจดโครงสราง การระบายอากาศ การเลอกใชวสดประกอบอาคารรวมไปถงการบ ารงรกษาอาคารและสถานทเพอปองกนการแพรกระจาย สงปนเปอนและเชอโรค

อกทงผทอยภายในอาคาร (แผนกกายภาพ) มความเสยงตอการเปนโรคตดเชอได เนองจากการทเชอโรคเขามาในอาคารและไมมการถายเทออกสอากาศภายนอกไดเพยงพอ สามารถกอปรมาณการสะสมของเชอโรคภายในอาคารใหเพมมากขนเรอย ๆ และสภาพแวดลอมภายในอาคารนเองทเปนปจจยส าคญอกปจจยหนงทเออใหเกดการเพาะพนธและเพมจ านวนของเชอโรคไดเชนกน

พนทบรเวณซอกหรอมมอาคารเปนบรเวณทเกดคราบสกปรกงายและท าความสะอาดยาก การวางกองเอกสารหรออปกรณเกะกะในพนทท างาน ท าใหการตรวจสอบสภาพแวดลอมและการท าความสะอาดของแมบานมความล าบากมากขน การละเลยในการท าความสะอาดในพนทดงกลาวอาจเปนสาเหตของการสะสมของฝน และแหลงก าเนดของเชอโรคประเภทตาง ๆ ได 03.01 การจดแบงพนทใชสอยกบการปองกนการตดเชอ

หลกการการปองกนการตดเชอในพนทแผนกกายภาพ ทมทงสภาวะการไหลเวยนของอากาศภายใน การเขาถงของเจาหนาทในพนท

1. ออกแบบและหลกเลยงพนททเปนซอกมม หรอการจดวางเฟอรนเจอรทท าใหเกดซอกมมเนองจากพนทซอกมมนนเปนพนททท าความสะอาดไดยาก ท าใหเกดการสะสมของเชอโรคไดงาย

2. ออกแบบและพจารณาต าแหนงของชองน าอากาศบรสทธเขามาในอาคาร ใหมต าแหนงทอยหางไกลจากแหลงก าเนดเชอโรคและแหลงมลพษตาง ๆ ชองน าอากาศบรสทธเขามาในอาคารควรอยหางจากแหลงก าเนดมลพษอยางนอย 5 เมตร สงจากพนดนอยางนอย 1.5 เมตร (สามารถอานเพมเตมในหวขอท 6)

3. ออกแบบและก าหนดอตราการถายเทอากาศภายในอาคารใหเปนไปตามกฎหมายทก าหนดไว ส าหรบกฎหมายทเกยวของกบการระบายอากาศ อาคารส านกงานทมการปรบอากาศควรมคาการระบายอากาศไมนอยกวา 2 ลบ.ม./ชม./ตร.ม. หรอ ไมนอยกวา 12 cfm/ m2 (สามารถอานเพมเตมในหวขอท 6)

4. ออกแบบและเลอกใชวสดเครองใชภายในอาคารทมคณสมบตดดซบความชนไดนอย และเปนวสดทสามารถท าความสะอาดไดงาย เชน วสดผวมน วสดทเคลอบผวดวยพลาสตก (สามารถอานเพมเตมในหวขอท 5) 5. การก าหนดพนทขางเตยงใหชองวางทเพยงพอตอการท างานและการวางเครองมอ รวมถงการจดการทางสญจรเพอลดการสมผสของผปวยทมความเสยงสง (สามารถอานเพมเตมในหวขอท 1)

6. ก าหนดจดตดตงและอปกรณลางมอทเพยงพอ ชนวางของตองไมตดพนและหางจากผนง 1 (สามารถอานเพมเตมในหวขอท 5)

1 ทมา: Guidelines for Environmental Infection Control in Health-Care Facilities

Page 18: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

11

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 03-2

03.02 การจดการของเสยทางการแพทย

ทงนควรจะตองมการจดการของเสยทางการแพทยภายในแผนกกายภาพบ าบด โดยแยกของเสยประเภทตางๆ เชน สงของช ารด สงของตดเชอ หรอสารเคมในการท าความสะอาด มพนทรวบรวมของเสยภายในแผนกเพอรอการขนยายทแยกมาไวเฉพาะ โดยไมปะปนกนอยางเหมาะสม รวมถงมเสนทางและชองทางการเคลอนยายของเสยจากภายในแผนก ไปสสถานทรวมของโรงพยาบาลทเหมาะสม หมายรวมถงชองทางในการบ าบดผานระบบบ าบดสวนกลางของโรงพยาบาลดวย

Page 19: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

12

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 04-1

04. สวนประกอบอาคารและวสดประกอบอาคาร

สวนประกอบอาคาร ประกอบดวย พน ผนง เพดาน ประต และหนาตาง (ชองเปดและชองแสง) โดยทวไปภายในแผนกกายภาพบ าบด บรเวณตางๆ จะตองมการรกษาความสะอาดเปนอยางด เพอไมใหมความเสยงตอการตดเชอของผรบบรการได ทงน การก าหนดคณลกษณะของสวนประกอบอาคารและวสดประกอบอาคารภายในแผนกกายภาพบ าบด สามารถจ าแนกลกษณะการใชงานของบรเวณตางๆ ไดดงน

บรเวณทวไป ไดแก โถงพกคอย หองพกเจาหนาท หองประชม หองเปลยนเสอผา เปนตน พนทสวนน มการใชงานไมหนกมาก

บรเวณสะอาด ไดแก สวนใหบรการทางกายภาพบ าบด เชน ออกก าลงกายเพอการรกษา ,รกษาดวยเครองมอไฟฟา, รกษาโดยการนวด ประคบดวยความรอน/ ความเยน, รกษาโดยการดง. รกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ ,รกษาดวยพาราฟน ,รกษาดวยน า-ธาราบ าบด , หองใหความร/ สอนสขศกษาและสวนเกบของสะอาด ซงบรเวณนจะตองมการเชดถ และความสะอาดเปนประจ า (กรณเปอนเลอดตองเชดดวยน ายาฆาเชอ)

บรเวณสกปรก ไดแก บรเวณทจดไวส าหรบลางท าความสะอาดเครองมอ เกบสงสกปรกหรอมการปนเปอนแลว เชน สวนเกบผาเปอน สวนลางนงและตากเครองมอ-อปกรณ พกขยะ หองน า เปนตน ซงพนทบรเวณนจะมความสกปรกมาก จงตองมการลางน า และท าความสะอาดดวยน ายาท าความสะอาดเปนประจ า

ทงน การก าหนดคณลกษณะของสวนประกอบอาคารและวสดประกอบอาคาร ใหสอดคลองกบการใชงานมรายละเอยดดงน

Page 20: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

13

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 04-2

04.01 พน (FLOOR) บรเวณทวไป ใชวสดปพนทมความแขงแรง ทนทาน สามารถดแลรกษาท าความสะอาดไดงาย และมผว

พนไมลนในยามแหงและเปยก วสดทแนะน าเชน กระเบองเซรามก, หนขด, กระเบองยาง/ไวนล ฯลฯ บรเวณสกปรก ใชวสดปพน ทมความแขงแรง ทนการขดถ ทนน าและทนสารเคมประเภทน ายาท าความ

สะอาด สามารถท าความสะอาดไดงาย ไมเปนแหลงฝงตวของสงสกปรกมผวเรยบไมลนทงในยามแหงและเปยก วสดทแนะน าเชน กระเบองเซรามก, หนขด, พนPolyurethane (PU) ฯลฯ

บรเวณสะอาด บรเวณน ควรใชวสดปพน ทมความแขงแรง ทนการเชดถ และการใชงานเตยงเขนผปวย รถเขนเครองมอตางๆ สามารถท าความสะอาดไดงาย ผวเรยบไมมรอยตอหรอมรอยตอนอยเพอใหไมเปนแหลงฝงตวของสงสกปรก มผวเรยบไมลนทงในยามแหงและเปยก วสดปพนควรใชสโทนออนไมมลวดลาย วสดทแนะน าเชน กระเบองเซรามก, หนขด, กระเบองยาง/ไวนล ฯลฯ

หมายเหต

ผวพน ภายในแผนกจะตองไมตางระดบกน เพอสะดวกในการสญจรและการเคลอนยายผปวยทใชรถเขน (Wheel chair) หรอการขนยายเครองมอ-อปกรณตางๆ กรณทจ าเปนตองมพนตางระดบกนไมเกน 20 ม.ม. จะตองมการปาดมมลาดเอยง 1:1[1] หรอ 1:2 [2] และเกนกวา 20 ม.ม. ใหปาดมมลาดเอยง 1:12 [1]

รปท 1 การปาดมมลาดเอยง ส าหรบพนตางระดบ

1 กฎกระทรวง พ.ศ.2548 (ก ำหนดสงอ ำนวยควำมสะดวก ส ำหรบผพกำรหรอทพพลภำพ และคนชรำ) หรอใหมกวำ

2 ศนยสรนธรเพอกำรฟนฟสมรรถภำพทำงกำรแพทยแหงชำต

เกน 20 ม.ม. (1:12)

12

Page 21: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

14

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 04-3

04.02 ผนง (WALL) บรเวณทวไป ใชวสดผนงทมความแขงแรง ทนทาน ดแลรกษาท าความสะอาดไดงาย บรเวณสกปรก ใชวสดผนงทมความแขงแรง ทนการขดถ ทนน าและทนสารเคมประเภทน ายาท าความ

สะอาด สามารถท าความสะอาดไดงาย บรเวณสะอาด ใชวสดผนง ทมความแขงแรง ทนการเชดถไดด สามารถท าความสะอาดไดงาย ผวเรยบไม

มรอยตอหรอมรอยตอนอย เพอไมใหเปนแหลงฝงตวของสงสกปรก ผนงหองบ าบดกลมโรคเดกสมองพการ-พฒนาการลาชา ควรเปนผนงทบดวยเบาะ เพอใหเดกไดมการ

ออกก าลงและลดแรงกระแทก ตอตวเดก ผนงทางเดนควรใสราวกนกระแทก (wall guard)

04.03 เพดาน (CEILING) โดยทวไปใชเพดานหรอฝาเพดานทสามารถดแลรกษาไดงาย ทนความช นไดด ผวเรยบไมมรอยตอ และ

ไมมรพรนเพอไมใหเปนแหลงสะสมฝนผง ระดบความสงเพดานหรอฝาเพดาน ไมควรนอยกวา 3.00 ม. เพอไมใหรสกอดอด และสามารถถายเท

อากาศไดด

04.04 ประต (DOOR) ประตภายในแผนกกายภาพบ าบด จะตองค านงถงการสญจรภายในแผนกไดอยางคลองตว ท งการเคลอนยายผปวยดวยรถเขน (Wheel chair) และเปลนอน (Stretcher) และการขนยายเครองมอตางๆ สวนรายละเอยดของประตควรค านงถงในการออกแบบมดงน

1) รปแบบประต สามารถเปดปดไดงาย สะดวก ไมเกะกะทางเดน ไมมธรณประตหรอสงทเปนอปสรรค (ประตหองทใหการรกษาผปวย ควรเปนรปแบบทสามารถใชทอนแขนหรอล าตว ดนหรอเลอนใหบานเปดออกได โดยไมตองใชมอจบ)

2) ความกวางสทธ [3] ของชองประต มระยะดงน ชองทางเขาแผนก เพอความสะดวกตอการสญจร ควรกวางไมนอยกวา 1.80 ม. ชองประตหองกายภาพบ าบดทสะดวกตอผปวยและผปวยใชรถเขน(Wheel chair)

ควรกวางไมนอยกวา 0.90 ม. และสะดวกตอผปวยนอนเปล กวางไมนอยกวา 1.20 ม. 3) วสดประตและอปกรณประกอบ จะตองมความแขงแรงทนทาน รองรบแรงกระแทกไดด บาน

ประตหองน า และบานประตทตดกบภายนอกอาคารตองเปนวสดทนน า 4) อปกรณและการตดต งมอจบประต เปนไปตามทกฎหมายก าหนด[4]

3 ความกวางสทธของชองประต หมายถง ชองโลงโดยไมมสงกดขวาง เมอเปดประตออกกวางสดแลว 4กฎกระทรวง พ.ศ.2548 (ก าหนดสงอ านวยความสะดวก ส าหรบผพการหรอทพพลภาพ และคนชรา) หรอใหมกวา

Page 22: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

15

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 04-4

รปท 2 ตวอยางความกวางสทธของชองประตหองกายภาพบ าบด

04.05 หนาตาง (WINDOW) และชองแสง หนาตางสามารถเปดปดไดสะดวก วสดและอปกรณประกอบ จะตองมความแขงแรงคงทน และสะดวกตอการใชงาน ดแลรกษาท าความสะอาดไดงาย

Page 23: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

16

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-1

05. ครภณฑประกอบอาคาร (Furniture) แผนกกายภาพบ าบด (Physical Therapy)

แนวทาง ในระดบทตยภม และตตยภม มภารกจครอบคลมการใหบรการตางๆ ในการรกษาและฟนฟ, การสงเสรมและปองกน ดานกายภาพบ าบด เพออ านวยความสะดวกในการปฏบตภารกจของเจาหนาทภายในแผนกกายภาพบ าบดการออกแบบครภณฑประกอบอาคาร (Furniture) มแนวทางดงน

การจดวางเฟอรนเจอรควรหลกเลยงพนทท าใหเกดซอกมม เปนพนททท าความสะอาดไดยาก ซงจะท าใหเกดการสะสมของเชอโรค

จ านวนเฟอรนเจอรเพยงพอตอการใชงาน ไมวางกดขวางการปฏบตงานของเจาหนาท ขนาดและสดสวนเหมาะสมกบกระบวนงานทปฏบตงาน แขงแรงมนคง ไมมมมแหลมคม ใชวสดทดแลรกษาไดงาย ไมสะสมของสงสกปรก ฝนละออง และไมสะสมเชอโรคประเภทตางๆได โดย

เลอกใชใหเหมาะสมกบการใชงานนนๆ สสนสบายตา เพอสรางสภาพแวดลอมในการท างานของเจาหนาทและผรบบรการ

ครภณฑประกอบอาคารของแผนกกายภาพบ าบด (Physical Therapy) แบงออกเปน 1. ครภณฑตดตงกบท (Built in Furniture) หมายถง ครภณฑทตดตงคงทในพนทนนๆ ไม สามารถเคลอนยายได ตวอยางเชน เคานเตอรตดตอ ตพน ตแขวน ตสง ชน เปนตน 2. ครภณฑส าเรจรปลอยตว (Loose Furniture) หมายถง ครภณฑทสามารถเคลอนยายไป ต าแหนงตางๆ ได ตวอยางเชน เกาอท างาน เกาอแถวพกคอย โตะท างานเจาหนาท เปนตน

ภายในแผนกกายภาพบ าบด (Physical Therapy) สามารถจดแบงครภณฑประกอบอาคาร (Furniture)

ตามพนทใชสอยและกจกรรมของแตละพนทการใชงาน ทงส าหรบเจาหนาทผปฏบตงาน ตามตารางท แสดงดงน

Page 24: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

17

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-2

ตารางท 2 แสดงความตองการครภณฑประกอบอาคาร (FURNITURE)กบ ภายในพนทใชสอยของแผนกกายภาพบ าบด

Page 25: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

18

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-3

ตารางท 2 แสดงความตองการครภณฑประกอบอาคาร (FURNITURE)กบ ภายในพนทใชสอยของแผนกกายภาพบ าบด (ตอ)

Page 26: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

19

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-4

ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายในแผนกกายภาพบ าบด

Page 27: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

20

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-5

ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายในแผนกกายภาพบ าบด (ตอ)

Page 28: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

21

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-6

ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายในแผนกกายภาพบ าบด (ตอ)

Page 29: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

22

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-7

ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายในแผนกกายภาพบ าบด (ตอ)

Page 30: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

23

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 05-8

ตารางท 3 ขนาดและลกษณะครภณฑ (เฟอรนเจอรตดตงกบทและเฟอรนเจอรลอยตว) ภายในแผนกกายภาพบ าบด (ตอ)

Page 31: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

24

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-1

06. งานระบบวศวกรรมไฟฟาและสอสาร

06.01 ระบบไฟฟาแสงสวาง

ไฟฟาแสงสวาง หมายถงแสงสวางทเกดจากสงประดษฐ แสงประดษฐ (Artificial light) ไดแก แสงสวางจากหลอดไฟทกชนด ตลอดจนแสงทเกดจากสงทมนษยประดษฐขน เชน แสงจากหลอดไฟฟลออเรสเซนต (Fluorescent light) แสงจากหลอดแอลอด (LED) เปนตน เพอใหมแสงสวางใชในอาคาร ใหมความสวางเพยงพอเหมาะสมกบพนทใชงาน รวมถงส าหรบใชในการหนไฟ เปนไปตามพระราชบญญตควบคมอาคาร และสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย

การสองสวางภายในโรงพยาบาลสวนของแผนกกายภาพบ าบด หลอดไฟทเหมาะสม คอหลอดคลไวท หรอเดยไลท ทมอณหภมส 4000-6500 องศาเคลวน[1]1 แตอยางไรกตามหลอดคลไวทกเหมาะส าหรบการรกษาสวนใหญอย ดงนนจงสรปไดวาหลอดไฟทเหมาะสมทสด คอหลอดคลไวท

หลอดไฟทใชควรเปนหลอดทเหมอนกนหมด[14] เพอไมใหเกดการหลอกตาเนองจากแสงทไมเหมอนกนของหลอดในแตละพนท และคาดชนความถกตองของสควรไมนอยกวา 0.85

การใหแสงสวางภายในแผนกกายภาพบ าบด ประกอบดวยหอง ดงตอไปน สวนท 1: พนทบรการสวนหนาส าหรบผปวย/ ผมารบบรการ และญาต ไดแก

1. พกรอผรบบรการ 2. ตดตอสอบถาม/ รบ-นดผรบบรการ 3. เปลยนเสอผาผรบบรการ 4. สขาผรบบรการ

สวนท 2: พนทปฏบตงานหลกของแผนกโดยผใหบรการและ/ หรอเจาหนาท ไดแก 5. ตรวจ/ ประเมน/ วางแผนใหการรกษา 6. ออกก าลงกายเพอการรกษา 7. รกษาดวยเครองมอไฟฟา 8. รกษาโดยการนวด ประคบดวยความรอน/ ความเยน 9. รกษาโดยการดง 10. รกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ 11. รกษาดวยพาราฟน 12. รกษาดวยน า-ธาราบ าบด 13. ใหความร/ สอนสขศกษา 14. ท างานหวหนาแผนก 15. ท างานเจาหนาท/ นกกายภาพบ าบด

สวนท 3: พนทสนบสนนการใหบรการและการปฏบตงาน ไดแก 16. เกบ/ เตรยมวสด+อปกรณทใชในการบ าบดรกษา 17. เกบอปกรณฝกผปวย

1 สมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย ชอเรองหนงสอ แนวทางประหยดพลงงานไฟฟาแสงสวาง

Page 32: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

25

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-2

18. เกบเกาอเขน/ เตยงเขน 19. เกบของสวนตว/ เปลยนเสอผาเจาหนาท 20. เอนกประสงค (ประชมยอย/ พกผอนเจาหนาท) 21. เตรยมเครองดม/ อาหารวาง 22. สขาเจาหนาท/ ผใหบรการ 23. พกผาเปอน/ ขยะ 24 พก จนท.ท าความสะอาด 25 ซกลาง-ตาก- เกบอปกรณท าความสะอาดอาคาร

การใหแสงสวาง โคมทเหมาะสมคอ โคมครอบตะแกรงพรอมแผนสะทอนแสง เปนตน เนองจากโคมประเภทนสามารถใหความสวางมาก และมประสทธภาพสง ความสวางในแตละพนทใหเปนไปตามมาตรฐานสมาคมไฟฟาแสงสวางแหงประเทศไทย

06.02 ระบบไฟฟาก าลง

ระบบไฟฟาก าลง หมายถง ระบบไฟฟาทรบก าลงไฟฟาจากระบบจ าหนายแรงดนสง และลดแรงดนเปนแรงดนต า เพอจายก าลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟา

ระบบไฟฟาก าลง ในทนเปนการรบก าลงไฟฟาจากแผงเมนควบคมไฟฟา แลวสงจายก าลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟาภายในสวนของแผนกกายภาพบ าบดตอไป นอกจากนยงจะตองจดเตรยมแยกก าลงไฟฟาใหกบเครองมอ อปกรณเฉพาะทใชภายในสวนของแผนกกายภาพบ าบด เชน

- เครองชอคเวฟ - เครอง X-RAY - ระบบปรบอากาศและระบายอากาศ เปนตน

เตารบไฟฟาทตดตง ใหเปนเตารบแบบคเสยบไดทงกลมและแบน (2P+E) เตารบไฟฟาทรบไฟจากแหลงจายระบบไฟฟานรภยตองสามารถระบได เชน เตารบไฟฟาทตอจากเครองก าเนดไฟฟาใชสแดง และเตารบไฟฟาทตอจาก UPS ใชสเหลอง เปนตน ระดบความสงทตดตง บรเวณทวไปทระดบ 0.30 เมตร และบรเวณเคานเตอร สงกวาเคานเตอรประมาณ 5-10 เซนตเมตร

ในการจายก าลงไฟฟาใหกบบรภณฑไฟฟา ตองตดตงอปกรณปองกนเปนไปตามหลกวศวกรรม และ

กระแสไฟฟาตองมความเพยงพอ เหมาะสมกบโหลดทใชงาน สามารถรองรบโหลดทเพมขนในอนาคตได อปกรณเครองมอ และเครองปรบอากาศทตองใชงานอยางตอเนองตองรบแหลงจายไฟ 2 แหลง เปนอยางนอย[1]1และระบบตองสามารถใชงานได สะดวก ปลอดภย ถกตองตามมาตรฐาน และหลกวศวกรรม

- โหลดไฟทตดตงถาวร และใชไฟคอนขางสง ควรจายไฟแยกจากอปกรณอนๆ - โหลดเครองใชไฟฟาทใชเตาเสยบแตละเครอง ตองไมเกน 80% ของขนาดพกดของวงจรยอย

1

ElectricalInstallation: Medical Location (EIT 2006-52)

Page 33: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

26

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-3

- กรณมเครองใชไฟฟาทใชเตาเสยบรวมอยดวยกน โหลดทตดตงถาวรรวมกนตองไมเกน 50% ของขนาดพกดของวงจรยอย

06.03 ระบบไฟฟาส ารอง

ระบบไฟฟาส ารอง หมายถงแหลงจายระบบไฟฟาส ารอง ใชส าหรบทดแทนการจายก าลงไฟฟาในกรณฉกเฉน หรอแหลงจายก าลงไฟฟาจากการไฟฟาขดของ ลมเหลว เพอใหมไฟฟาใชอยางตอเนอง และปลอดภยสงสด

ระบบไฟฟาส ารองตดตงเพอใชทดแทนการจายก าลงไฟฟา เมอระบบไฟฟาพนฐานของการไฟฟาสวนทองถนขดของ ตวอยางอปกรณไฟฟาส ารอง เชน เครองก าเนดไฟฟา และ UPS (Uninterruptible Power Supply) เปนตน โดยจะตองจายก าลงไฟฟาใหกบอปกรณไฟฟาอยางตอเนอง เชน

- โคมไฟส ารองฉกเฉน - โคมไฟปายทางออกฉกเฉน - เครองมออปกรณทางการแพทยอนๆ - ดวงโคม, เตารบไฟฟา และเครองปรบอากาศบางสวนในพนทบรเวณท างานและรกษาพยาบาล

อยางตอเนอง เปนตน

06.04 ระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน และโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน

ระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉน[1]1 หมายถงการใหแสงสวางเมอแหลงจายไฟฟาปกตลมเหลว รวมถงการใหแสงสวางเพอการหนภย(Escape Lighting) และการใหแสงสวางส ารอง(Standby Lighting) โคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน[1] หมายถงโคมไฟฟาทมแหลงจายไฟฟาส ารองจากแบตเตอร เพอใหความสวางกบปายทางออก

ระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนและโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉน รายละเอยดคณสมบต และการตดตง ใหยดถอเปนไปตามมาตรฐานระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนและโคมไฟฟาปายทางออกฉกเฉนของ วสท. ในหองกายภาพบ าบดจะตองตดตงโคมไฟแสงสวางฉกเฉนเพอสองไฟบรเวณโดยรอบในขณะทไฟฟาดบ และบรเวณอนๆ ควรตดตงปายทางออกดานลางเปนปายเสรม[1] โดยขอบลางของปายสงจากพน 15-20 เซนตเมตร และขอบของปายอยหางจากขอบประตไมนอยกวา 10 เซนตเมตร

ตวอยางรายละเอยดของปายเสรมทางออกดานลาง - เปนปายเครองหมายบอกทางเรองแสง (Photoluminescent Escape Sign) สามารถสะสมแสง

รอบตวและเรองแสงไดโดยไมพงพาไฟฟา โดยตดตงทกต าแหนงประตเสนทางหนไฟ ทกทางแยกทางเลยว และแนวเสนทางหนไฟทกระยะ 24 เมตร

- เปนวสดเรองแสงผลตจาก หนธรรมชาต ไมม Radio Active ไมมสวนผสมของฟอสฟอรส และไมลามไฟ (Fire Retandant B2) โดยพมพวสดเรองแสงเคลอบตดแนนบนแผนอลมนม โดยเรองแสงบรเวณสญลกษณ เพอการมองเหนทชดเจน

1 มาตรฐานระบบไฟฟาแสงสวางฉกเฉนและโคไฟปายทางออกฉกเฉน : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ

Page 34: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

27

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-4

- คาความสวางเปนไปตามมาตรฐาน DIN67510 (Longtime Afterglowing Pigments and Products) อยในระดบ Class C โดยมคาความสองสวาง 150 mcd/m2 ทนาทท 10 และ 22 mcd/m2 ทนาทท 60

รปท 3 รปแบบสญลกษณทางออกฉกเฉนมขนาด 150 x 300 mm

06.05 ระบบแจงเหตเพลงไหม

ระบบแจงเหตเพลงไหม หมายถงสญญาณทใชแจงเหตในกรณทเกดเพลงไหม

ระบบแจงเหตเพลงไหม ใชกบอาคารเพอเตอนภยในเรองไฟไหม ปองกนชวต และทรพยสน ขอก าหนดการตดตงทวไปใหเปนไปตาม กฎ และมาตรฐานแจงเหตเพลงไหมของ วสท. และอปกรณทใชทกชนดเปนไปตามขอบงคบและขอก าหนดของ NFPA ภายในพนท ตองตดตงอปกรณตรวจจบสญญาณ (Detector) และตดตงอปกรณแจงเหต (Bell) ใหครอบคลมทกพนท ส าหรบในสถานทส าหรบผปวยทมปญหาเกยวกบการไดยน ตองตดตงอปกรณแจงเหตชนดแสงกระพรบสขาวระหวาง 1-2 ครงตอวนาท[1] 1ระยะหางระหวางอปกรณแจงเหตชนดแสงตองไมเกน 30 เมตร อปกรณแจงเหตดวยมอจะตองตดตงในต าแหนงทเหนชดเจน และอยในพนททกทางเขาออก และทางหนไฟ สามารถเขาถงไดสะดวก โดยระยะหางระหวางอปกรณแจงเหตดวยมอไมเกน 60 เมตร (วดตามแนวทางเดน)[1]

รปท 4 แสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบความรอน (HEAT DETECTOR) E.I.T. Standard[1]

1 มาตรฐานแจงเหตเพลงไหม : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ

Page 35: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

28

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-5

รปท 5 แสดงระยะการตดตงอปกรณตรวจจบควน (SMOKE DETECTOR) E.I.T. Standard[1]1

06.06 ระบบโทรศพทอตโนมต

ระบบโทรศพทอตโนมตเปนอปกรณเพอใชส าหรบตดตอสอสารงานตางๆ ทงภายใน และภายนอกอาคาร ซงรวมถงแบบมสาย และไรสาย ในปจจบนระบบโทรศพทแบบ IP PABX ซงเปนระบบทถกออกแบบใหใชรวมกบระบบ NET WORK ได และสามารถรองรบเทคโนโลยในอนาคต เปนทนยมใชกนอยางกวางขวางมากขน ระบบโทรศพทในพนท ควรมไมนอยกวา 2 จด

06.07 ระบบเสยงประกาศ

ระบบเสยงประกาศ เปนอปกรณใชเพอตดตอสอสารงานประชาสมพนธตางๆ ใชในงานประกาศขอมลขาวสาร มเสยงเตอนกอนทจะท าการประกาศ ใชในการเปดเพลง และระบบตองสามารถประกาศเรยกฉกเฉน (OVER RIDE) ได ในพนทท างาน ประกอบดวย ล าโพง, วอลลมปรบความดงเสยง เปนตน

1 มาตรฐานแจงเหตเพลงไหม : วศวกรรมสถานแหงประเทศไทยในพระบรมราชปถมภ

Page 36: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

29

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-6

06.08 ระบบเสาอากาศโทรทศนรวม

ระบบเสาอากาศโทรทศนรวม หมายถง อปกรณรบสญญาณทวรวม และกระจายสญญาณไปยงเตารบตามจดตาง ๆ เพอใชส าหรบการรบชม ขอมล ขาวสาร เปนตน

ระบบเสาอากาศโทรทศนรวม เปนอปกรณรบสญญาณทวรวม เชน ชองทวดจตอลพนฐาน และจานดาวเทยม กระจายสญญาณไปยงเตารบตามจดตาง ๆ เพอใชส าหรบการรบชม ขอมล ขาวสาร ในพนทโถงพกคอยสวนรวม และทท างาน เปนตน

06.09 ระบบสอสารดวยความเรวสง

ระบบสอสารดวยความเรวสง เปนกระบวนการถายทอดหรอแลกเปลยนขาวสารระหวางผสงกบผรบ โดยผานทางระบบเครอขายคอมพวเตอร

ระบบสอสารดวยความเรวสง เปนการเชอมตอระบบเครอขายคอมพวเตอรถงกน ภายในพนทใกล ๆ กน ออกแบบมาเพอใหบรการแลกเปลยนขาวสารกน ในสวนตางๆ ขององคกรในบรเวณทไมไกลกนมาก เชนอยในอาคารเดยวกน ระหวางชนอาคาร สามารถดแลไดเอง โดยไมตองใชระบบสอสารขอมลแบบอน ในพนทหองกายภาพบ าบดควรมเตารบไมนอยกวา 2 จด อปกรณประกอบดวย คอมพวเตอร, Switch/Hub และ Access Point เปนตน 06.10 ระบบทววงจรปด

ระบบทววงจรปดหมายถง ระบบการบนทกภาพเคลอนไหวดวยกลองวงจรปด ซงเปนระบบส าหรบใชเพอการรกษาความปลอดภย

ระบบทววงจรปดเปนการบนทกภาพเคลอนไหวดวยกลองวงจรปด ซงเปนระบบส าหรบใชเพอการรกษาความปลอดภย ตดตงกลองตรงจดบรเวณประตโถงทางเขา-ออก ในพนทท างาน หองการเงน เปนตน

06.11 ระบบควบคมการเขาออก

ระบบ Access Control เปนระบบทควบคมการเขา หรอ ออก อตโนมต เพอปองกนและควบคมการเขาถงในสถานทเฉพาะทตองการความปลอดภย

ระบบ Access Control เปนระบบทควบคมการเขา หรอ ออก อตโนมต โดยจ าเปนตองใชรหส ขอมล เพอการ เขาถง เชน KEY CARD และการสแกนนวมอ จดบรเวณตดตงตรงประตโถงทางเขา-ออก ในพนทท างาน หองการเงน เปนตน

06.12 ระบบการตอลงดน

ระบบการตอลงดน หมายถงการตอลงดนของระบบไฟฟา และโครงสรางของอปกรณในสวนทไมมกระแสไฟฟาไหล ทเปนโลหะ

Page 37: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

30

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 06-7

การตอลงดนของระบบไฟฟาโดยทวไป เปนการตอจดนวตรอนลงดนทแผงเมนประธานของอาคาร การตอลงดนของอปกรณในสวนของแผนกกายภาพบ าบด หามตอแยกอปกรณลงดนโดยตรง การตดตงตองเปนการตอสายกราวดเขากบโครงสรางทเปนโลหะในสวนทไมมกระแสไฟฟาไหล ไปยงบสบารกราวดของตแผงควบคม และตอผานสายกราวดจากแผงควบคมไปลงดนทบสบารนวตรอนภายในแผงเมนประธานของอาคารเทานน ระบบการตอลงดนจะเปนการตอแบบ TN-S และไมอนญาตใหใชระบบ TN-C[1]1

เหตผลพนฐานส าหรบการท ากราวดระบบ 1. จ ากด ความแตกตางของแรงดนไฟฟาระหวางจดของโครงสรางอปกรณทเปนโลหะในสวนทไมม

กระแสไฟฟาไหล ใหมศกยเทากน 2. เพอชวยใหอปกรณปองกนท างานไดรวดเรว ตดการท างานของอปกรณทผดพลาดและวงจรทผดพรองท

เกดขน ออกจากระบบ 3. จ ากด แรงดนเกน (Over Voltages) ทเกดขนในระบบภายใตเงอนไขความผดพรองตางๆ เชนเกดจาก

ฟาผา (Lightning) จากไฟกระโชก (Surge) หรอระบบไฟฟาแรงสงรวลงกราวด เปนตน แรงดนไฟฟาทเกนนสามารถท าใหอปกรณไฟฟาเสยหายไดอนเนองมาจาก พกดการทนแรงดนไฟฟา และฉนวนของอปกรณไมสามารถทนแรงดนไฟฟาทเกนนได

4. เพอคงความมเสถยรภาพของแรงดนไฟฟาในชวงทท างานปกต 5. เพอใชเปนเสนทางไหลของกระแสไฟฟาเกน (Over Current) อนเกดขนจากกราวดฟอลต (Ground

Fault)

1 ElectricalInstallation: Medical Location (EIT 2006-52)

Page 38: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

31

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 07-1

07. งานระบบวศวกรรมเครองกล

07.01 ระบบปรบอากาศและระบายอากาศ

ระบบปรบอากาศและระบายอากาศ หมายถงการควบคมอณหภม ความชน คณภาพของอากาศ ความดนอากาศทศทางการไหล การหมนเวยนของอากาศ และควบคมการแพรเชอโรคในพนทปฏบตงานใหมคณภาพดตลอดเวลาขณะท างานของบคลากร

รายละเอยดระบบปรบอากาศและระบายอากาศส าหรบแผนกกายภาพบ าบด (PHYSICAL THERAPY)

พนทปฏบตงานส าหรบเจาหนา เชน หองตดตอสอบถาม/รบ-นดผรบบรการ, หองตรวจ/ประเมน/วางแผนใหการรกษา, หองใหความร/สอนสขศกษา, หองท างานหวหนาแผนก, หองท างานเจาหนาท/นกกายภาพบ าบด, หองเอนกประสงค (ประชมยอย/พกผอนเจาหนาท)

แนะน าใหเลอกเครองปรบอากาศทสามารถตดตงแบบแขวนใตฝาเพดานหรอแบบตดผนง ทสามารถซอมบ ารงเครองปรบอากาศไดสะดวก มแผงกรองอากาศอยางนอยระดบPRE FILTER ทสามารถกรองฝนไดไมนอยกวา 25-30 เปอรเซนต สามารถควบคมอณหภมอยทประมาณ 25 องศาเซลเซยสมการเตมอากาศบรสทธและมการระบายอากาศภายในพนทปฏบตงานออกสภายนอกเพอใหมการหมนเวยนอากาศตลอดเวลาขณะท างานของบคลากร พนทส าหรบตรวจ /ประเมน /วางแผนการรกษา, หองออกก าลงกายเพอการรกษา, หองรกษาดวยเครองมอไฟฟา, หองรกษาโดยการนวด ประคบดวยความรอน / ความเยน, หองรกษาโดยการดง, หองรกษาโดยการดด ขยบเคลอนขอตอ

แนะน าใหเลอกเครองปรบอากาศทสามารถตดตงแบบแขวนใตฝาเพดานหรอแบบตดผนง ทสามารถซอมบ ารงเครองปรบอากาศไดสะดวก มแผงกรองอากาศอยางนอยระดบPRE FILTER ทสามารถกรองฝนไดไมนอยกวา 25-30 เปอรเซนต สามารถควบคมอณหภมอยทประมาณ 25 องศาเซลเซยสมการเตมอากาศบรสทธและ มการระบายอากาศภายในพนทปฏบตงานออกสภายนอก โดยมการควบคมทศทางการไหลของอากาศจากทสะอาดมากไปยงทสะอาดนอย พนทรกษาและควบคมการแพรกระจายของเชอโรค เชน หองตรวจ/ประเมนผปวยโรคระบบทางเดนหายใจ, หองรกษาดวยพาราฟน, หองรกษาดวยน า-ธาราบ าบด แนะน าใหเลอกเครองปรบอากาศทสามารถตดตงเหนอฝาเพดานแบบทตอทอสงลมเยน จายลมเยนผานหวจายลมเยนทฝาเพดานและลมกลบกตดตงทฝาเพดานพรอมชองส าหรบไวซอมบ ารงระบบปรบอากาศ มแผงกรองอากาศอยางนอยระดบPRE FILTER ทสามารถกรองฝนไดไมนอยกวา 25-30 เปอรเซนต และระดบ MEDUIM FILTER ทสามารถกรองฝนไดไมนอยกวา 85-90 เปอรเซนตสามารถควบคมอณหภมอยทประมาณ 21-24 องศาเซลเซยส และสามารถควบคมความชนสมพทธอยทปรมาณ 50-/+10%มการเตมอากาศบรสทธและ มการดดอากาศภายในพนทปฏบตงานออกสภายนอก โดยมการควบคมทศทางการไหลของอากาศจากทสะอาดมากไปยงทสะอาดนอย การควบคมความดนส าหรบพนทควบคมการแพรกระจายของเชอโรคตองมความดนเปนลบ สวนพนทหองสะอาดตองมความดนเปนบวก ระบบไฟฟาทจายใหกบเครองปรบอากาศและระบายอากาศ ตองตอผานระบบจายไฟฟาส ารอง

Page 39: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

32

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 07-2

หมายเหต การระบายอากาศของแผนกกายภาพบ าบดท าได 2 วธคอ 1. การระบายอากาศโดยวธธรรมชาต เงอนไขหองหรอบรเวณมผนงดานนอกอยางนอยหนงดานโดยมชองเปดสภายนอกได ซงจะตองเปดใหอากาศ ผานในขณะใชสอยพนทนน ๆ ตองมพนทลมผานสทธไมนอยกวารอยละ 10 เมอเทยบกบพนทหอง 2. การระบายอากาศโดยวธกล ใชกบพนทใดกไดโดยใหมพดลมระบายอากาศคอยขบเคลอนอากาศเพอใหเกดการน าอากาศออกสภายนอกเขาสหองหรอบรเวณโดยมอตราไมนอยกวา ทระบไว ในกฎกระทรวงฯ ทออกตามความในพระราชบญญตควบคมอาคาร

รปท 6 ตวอยางพดลมระบายอากาศแบบตดเพดานและแบบตดผนง 07.02 ระบบจายกาซทางการแพทย (Medical Gas System) ระบบจายกาซทางการแพทย หมายถง ระบบจายกาซเพอใชในการรกษาพยาบาลผปวยและใชชวยการท างานของเครองมอแพทย

ระบบกาซทางการแพทยส าหรบหองรกษาผปวยในแผนกอยางนอย 1 จด ประกอบดวย หวจายกาซออกซเจนจ านวน 1 หวจาย, สญญากาศจ านวน 1หวจาย และอากาศส าหรบหายใจจ านวน 1 หวจาย เพอใชในกรณฉกเฉนส าหรบผปวย

Page 40: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

33

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 07-3

รปท 7 ตวอยางหวจายกาซออกซเจนและสญญากาศแบบตดผนง

Page 41: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

34

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 08-1

08. ระบบวศวกรรมสงแวดลอม

ระบบวศวกรรมสงแวดลอม หมายถงระบบทประกอบดวย ระบบประปา ระบบสขาภบาล ระบบปองกนอคคภย ระบบบาบดน าเสย และระบบจดการมลฝอย 08.01 ระบบประปา

1. มระบบจายน าทสะอาด ไมมสงปนเปอนทเปนอนตรายตอสขภาพ และไมมการรวซม และมแรงดนเพยงพอตอการใชงาน

2. มระบบสารองน าประปา ทสามารถใหบรการไดตลอดระยะการทางาน

08.02 ระบบสขาภบาล

1. มระบบรวบรวมน าท งทไมกอใหเกดการแพรกระจาย หรอสะสมเช อโรคทางน า และทางอากาศ 2. มการแยกประเภททอตางๆ ตามระบบการใชงานอยางชดเจน เชนทอน าท ง ทอระบายอากาศ 3. โดยทอระบบสขาภบาลไมมการรวซม และความลาดเอยงไดตามขอกาหนดมาตรฐาน

08.03 ระบบปองกนอคคภย

มระบบดบเพลงชนดทสามารถดบเพลง เหมาะสมกบประเภทและชนดของเพลง โดยทวไปใช ถงดบเพลงชนดห ว (Portable Fire Extinguisher) บรรจสาร ชนด A, B, C (ถงสแดง) และ / หรอ ถงดบเพลงชนดสารสะอาด (Clean Agent) เชน กาซไนโตรเจน, กาซคารบอนไดออกไซท, กาซ FM200, กาซ N2 ถงสแดงจะใชในกรณหองทวไป ทไมไดเกบเอกสาร เชน กระดาษ หรออปกรณไฟฟา เชน เครองคอมพวเตอร หรออปกรณราคาแพง เพราะเมอฉดผงเคมเพอดบไฟไปโดนวสด อปกรณดงกลาวขางตน ผงเคมน นจะไปเกาะผววสด อปกรณดงกลาวเสยหาย

08.04 ระบบบ าบดน าเสย

มระบบรวบรวมน าเสยของทอน าระบบสขาภบาล ไปสระบบบาบดน าเสยรวม หรอระบบบาบดน าเสยเฉพาะท ทสามารถรองรบน าเสยและบาบดน าเสยไดตามมาตรฐานคณภาพน าท ง โดยทอระบบบาบดน าเสย ตองไมมการรวซม และมความลาดเอยงตามขอกาหนดมาตรฐาน 08.05 ระบบจดการมลฝอย

จดใหมทพกมลฝอย โดยมภาชนะรองรบมลฝอย แยกประเภทมลฝอยทวไป มลฝอยตดเช อ มลฝอยอนตราย มฝาปดมดชด ไมรวซม ทาดวยวสดททาความสะอาดงาย

Page 42: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

35

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ 08-2

มาตรฐานอางอง 1. มาตรฐานการเดนทอภายในอาคาร ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย 2. มาตรฐานการปองกนอคคภย ของวศวกรรมสถานแหงประเทศไทย 3. มาตรฐานผลตภณฑอตสาหกรรม (ม.อ.ก.) 4. การประปานครหลวง (ก.ป.น.) 5. การประปาภมภาค (ก.ป.ภ.) 6. ส านกงานสงแวดลอมแหงชาต (สวล.) 7. วศวกรรมสถานแหงประเทศไทย (สวท.) 8. American National Plumbing Code 9. The American Society of Plumbing Engineering (ASPE) 10. Factory Mutual Engineering Corp. (FM) 11. Underwriter Laboratories Inc. (UL) 12. National Fire Protection Association (NFPA) 13. American National Standard Institute (ANSI) 14. British Standard (BS) 15. Japanese Standard (JIS) 16. Deutsche Industry Norms (DIS) 17. American Society of Testing Materials (ASTM) 18. Water Environment Federation (WEF) 19. National Electrical Code (NEC) 20. National Electrical Manufactures Association (NEMA) 21. พระราชบญญตตางๆ ทเกยวของ 22. กฎกระทรวงตางๆ ทเกยวของ

Page 43: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

i

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ i

ภาคผนวก

Page 44: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

ii

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ ii

Page 45: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

iii

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ iii

Page 46: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

iv

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ iv

Page 47: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)

คมอการออกแบบอาคารและสภาพแวดลอมสถานบรการสขภาพ แผนกกายภาพบ าบด

v

กองแบบแผน กรมสนบสนนบรการสขภาพ v

Page 48: แผนกกายภาพบ าบัด · 4 ส่วนประกอบอาคารและวัสดุประกอบอาคาร 04.01 พื้น (floor)