แผนการจัดการเรียนรู้ 2elsd.ssru.ac.th/pawinee_ra/pluginfile.php/136/course/summary/แผน.p… · - การเลือกวิธีการผสมพันธุ์

แผนการจดการเรยนร

รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 1 เรอง การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล (1) เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร

มาตรฐาน ว 1.2 เขาใจกระบวนการและความส าคญของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ววฒนาการของสงมชวต ความหลากหลายทางชวภาพ การใชเทคโนโลยชวภาพทมผลกระทบตอมนษยและสงแวดลอม มกระบวนการสบเสาะหาความรและจตวทยาศาสตร สอสารสงทเรยนรและน าความรไปใชประโยชน

มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฏการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน 2. ผลการเรยนร

1) อธบายและสรปการการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ความนาจะเปนและกฎการแยก กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และการผสมเพอทดสอบ รวมทงลกษณะทางพนธกรรมทนอกเหนอกฎของเมนเดลได

2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด เมนเดลไดศกษาลกษณะตาง ๆ ของถวลนเตา 7 ลกษณะทแตกตางกนอยางชดเจน คอ ความสงของล าตน รปรางของฝก รปรางของเมลด สของเมลด ต าแหนงของดอก สของดอก และสของฝก ซงพบวาลกษณะในรนพอแมจะปรากฏออกมาในรนลกเสมอ ท าใหเมนเดลคนพบกฎเกณฑทส าคญทางดานพนธศาสตร และสามารถอธบายพนฐานของการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตได ท าใหเมนเดลไดรบการยกยองเปนบดาแหงวชาพนธศาสตร 4. สาระการเรยนร ความร

ประวตของเมนเดล และวธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม ทกษะ/กระบวนการ

1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2) ทกษะการคด 3) ทกษะการเรยนร 4) ทกษะการแกปญหา 5) ทกษะกระบวนการท างานกลม

5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปผลการทดลองของเมนเดล 2) น าความรวธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดลไปอธบายเกยวกบ

การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 6. คณลกษณะอนพงประสงค

1) ใฝเรยนร 2) มงมนในการท างาน 7. สมรรถนะส าคญของผเรยน

1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด 3) ความสามารถในการแกปญหา

8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครแนะน าค าอธบายรายวชา ว31242 เพอใหนกเรยนไดทราบสาระส าคญทจะไดเรยนรในภาคเรยนน วธการวดผล และเกณฑทใชในการประเมนผลการเรยน

2) ครใหนกเรยนท าแบบทดสอบกอนเรยน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอวดความรพนฐานเดมของนกเรยน

3) ครทบทวนลกษณะของสงมชวตจากทนกเรยนไดเรยนรมาแลววา ลกษณะของสงมชวต คอ สามารถสบพนธเพอด ารงเผาพนธไดโดยการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมจากรนหนงไปสอกรนหนงได ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปลกสตวและคนทมลกษณะเหมอนพอและแม แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายวาสงมชวตทเหนในรปมลกษณะใดทเหมอนพอแมบาง จนนกเรยนไดขอสรปรวมกนวาลกษณะของสงมชวตสามารถถายทอดจากพอแมมาสลกได

2) ครตงค าถามถามนกเรยนวา “ลกษณะทสงผานจากพอแมไปสลกไดนนมกระบวนการอยางไรและลกษณะทกลกษณะทสงไปยงลกถกสงไปไดทกลกษณะหรอไม” แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายแสดงความคดเหนอยางอสระ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง แลวชแจงใหนกเรยนทราบวาความคดของนกเรยนจะถกตองหรอไม นกเรยนสามารถเรยนรไดจากการศกษาในเรองพนธกรรม

3) ครน าเสนอ PowerPoint รปเกรเกอร โยฮน เมนเดล แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เมนเดลเปนบดาของวชาพนธศาสตร เนองจากเขาไดท าการทดลองผสมพนธถวลนเตาหลาย ๆ รน และสงเกตลกษณะของถว พบวาบางลกษณะในรนพอแมจะปรากฎออกมาในรนลกเสมอ ท าใหเมนเดลคนพบกฎเกณฑทส าคญอยางยงทางพนธศาสตร และสามารถอธบายพนฐานการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตได 4) ครตงค าถามเพอน าไปสการสบคนและการอภปรายวา “เมนเดลมวธการอยางไรจงท าใหคนพบหลกการถายทอดทางพนธกรรม” แลวใหนกเรยนแบงกลม กลมละ 5-6 คน แตละกลมศกษาหวขอการศกษาพนธศาสตรของเมนเดลจากหนงสอเรยน และรวมกนอภปราย โดยครท าหนาทบนทกสงทนกเรยนสงเกตไดจากการท ากจกรรมบนกระดาน ครและนกเรยนรวมกนตรวจสอบผลการสบคน โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวาประเดนส าคญทท าใหเมนเดลคนพบหลกการถายทอดทางพนธกรรม คอ - การเลอกถวลนเตา ซงเปนพชทเหมาะสมมาใชในการทดลองผสมพนธ เพราะถวลนเตามอายสน จงปรากฏผลการทดลองไดในชวงเวลาสน และโครงสรางดอกทสามารถควบคมการผสมได - การเลอกลกษณะของถวลนเตาทแตกตางกนอยางชดเจนมาผสมกน โดยเลอกมา 7 ลกษณะ แตละลกษณะมความแตกตางกน 2 แบบ - การเลอกวธการผสมพนธ โดยน าลกษณะของตนพอและแมทเปนพนธแทใหมาผสมกนทละลกษณะ ท าใหวเคราะหผลการทดลองไดงาย - วเคราะหผลการทดลองโดยใชหลกคณตศาสตรเรอง ความนาจะเปน 5) ใหนกเรยนแตละกลมรวมกนอภปราย ตอบค าถามในหนงสอเรยน “นกเรยนคดวามเหตผลอะไรบางทท าใหเมนเดลเลอกถวลนเตาเปนพชทดลอง” ตวแทนกลมน าเสนอผลการอภปรายกลมละ 1 ขอ ซงควรมแนวค าตอบดงน เหตผลทเมนเดลเลอกถวลนเตาเปนพชทดลอง เนองจาก

- เปนพชฤดเดยว อายสน ท าใหเหนผลการทดลองไดในระยะเวลาไมนาน - ปลกงาย เจรญเตบโตเรว ใหลกหลานแตละครงจ านวนมาก - มหลายลกษณะในพนธเดยว แตละลกษณะแตกตางกนอยางชดเจน - เปนดอกสมบรณเพศ และสามารถควบคมการผสมขามได

ครและนกเรยนรวมกนตรวจสอบผลการอภปรายและสรปเหตผลทเมนเดลเลอกถวลนเตาเปนพชทดลองรวมกน 6) ครกระตนใหนกเรยนอยากรเกยวกบลกษณะของถวลนเตา และวธการทดลองของเมนเดล โดยตงค าถาม ดงน - เมนเดลเลอกลกษณะของถวลนเตาอยางไรมาผสมกนบาง เพราะอะไร - ลกษณะของถวลนเตาทเมนเดลเลอกศกษามอะไรบาง - เมนเดลมวธการผสมถวลนเตาอยางไร นกเรยนแตละกลมรวมกนสบคนขอมลจากหนงสอเรยน ตวแทนกลมน าเสนอผลการอภปราย ครและนกเรยนรวมกนตรวจสอบผลการอภปราย โดยสรปไดวา เมนเดลเลอกถวลนเตาทมลกษณะแตกตางกนอยางชดเจนมาผสมกน เพอใหงายตอการวเคราะหผลทปรากฏในรนลกหลาน โดยลกษณะทเมน เดลเลอกม 7 ลกษณะ คอ ความสงของล าตน รปรางของฝก รปรางของเมลด สของเมลด ต าแหนงของดอก สของดอก และสของฝก โดยผสมภายในดอกเดยวกนหลายชวรนจนไดพนธแท น าลกษณะพนธแทของพอและแมมาผสมกนทละลกษณะ แลวสงเกตลกษณะทปรากฏในรนลกเปรยบเทยบกบลกษณะทปรากฎในรนพอแม กจกรรมรวบยอด 1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- เพราะเหตใดเมนเดลจงไดรบการยกยองวาเปนบดาแหงพนธศาสตร - ถวลนเตามลกษณะเหมาะสมตอการน ามาศกษาการถายทอดทางพนธกรรมอยางไร - ลกษณะถวลนเตา 7 ลกษณะทเมนเดลน ามาศกษามอะไรบาง - self-pollination แตกตางจาก cross-pollination อยางไร - ลกษณะทปรากฏในรน F1 แตกตางจากรน F2 อยางไร 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม

9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) ค าอธบายรายวชา ว31242 2) ขอสอบกอนเรยน 3) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล (1) 4) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

แหลงการเรยนร 1) หนงสอหรอวารสารวทยาศาสตร

2) สารานกรมวทยาศาสตร 3) อนเทอรเนต

10. การวดและประเมนผล เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน

สาระส าคญ - ประวตของเมนเดล และวธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม

- สมด

- การถาม/ตอบ

-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

ผลการเรยนร - อธบายและสรปการการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ความนาจะเปนและกฎการแยก กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และการผสมเพอทดสอบ รวมทงลกษณะทางพนธกรรมทนอกเหนอกฎของเมนเดลได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

- สมด -สมด

- การถาม/ตอบ - การถาม/ตอบ

-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

คณลกษณะ

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน

- การเขาชนเรยน - ความสนใจในการเรยน

- ความตรงตอเวลาและจ านวนครงทเขาเรยน - การถาม/ตอบ

- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… บนทกการสงแผนจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………

ความเหนหวหนากลมสาระวชา ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) หวหนากลมสาระวชา ………………………….

…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 2 เรอง การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล (2)และกฎของความนาจะเปน เวลา 2 ชวโมง

1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - เมนเดลพบวาลกษณะตาง ๆ ทง 7 ลกษณะมหนวยควบคม เรยกวา ยน (gene) โดยสามารถแสดงออกเปนลกษณะเดน (dominant gene) หรอลกษณะดอย (recessive gene) ได และสามารถถายทอดจากรนพอแมไปสรนลกหลานได - เมนเดลใชกฎของความนาจะเปน (probability) ในการวเคราะหขอมลจากผลการทดลอง ท าใหสามารถอธบายอตราสวนของลกษณะเดนและลกษณะดอยทเกดขนในรนลกได

4. สาระการเรยนร ความร

- วธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม - กฎของความนาจะเปน

ทกษะ/กระบวนการ 1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2) ทกษะการคด 3) ทกษะการเรยนร 4) ทกษะการแกปญหา 5) ทกษะกระบวนการท างานกลม

5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล วเคราะห อภปราย อธบาย และสรปผลการทดลองของเมนเดล 2) อธบายความหมายและยกตวอยาง ลกษณะเดน ลกษณะดอย ยนเดน ยนดอย แอลลล โลคส

ฮอมอโลกสโครโมโซม ฟโนไทป จโนไทป ฮอมอไซกสจโนไทป เฮเทอโรไซกสจโนไทป ฮอมอไซกสโดมแนนท และฮอโมไซกสรเซสสพ

3) สบคนขอมล วเคราะห และอภปรายกฎของความนาจะเปน 4) น าความรวธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดลและกฎของความ

นาจะเปนไปอธบายเกยวกบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรทนกเรยนไดเรยนรมาแลวเกยวกบลกษณะของถวลนเตาทเมนเดลเลอกมาศกษาวามลกษณะใดบาง และเพราะอะไรเมนเดลจงเลอกศกษาการถายทอดลกษณะพนธกรรมของถวลนเตา โดยตงประเดนค าถาม ดงน - ลกษณะถวลนเตาทเมนเดลน ามาศกษามลกษณะใดบาง (ความสงของล าตน รปรางของฝก รปรางของเมลด สของเมลด ต าแหนงของดอก สของดอก และสของฝก)

- เพราะเหตใดเมนเดลจงเลอกศกษาการถายทอดลกษณะพนธกรรมของถวลนเตา (ถวลนเตามอายสน จงปรากฏผลการทดลองไดในชวงเวลาสน และโครงสรางดอกทสามารถควบคมการผสมได )

2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ เพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรอง การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล (2) และกฎของความนาจะเปน ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปการผสมพนธถว แลวตงประเดนค าถามใหนกเรยนรวมกนอภปรายตามประเดนตอไปน

- รน F1 ทเกดจากพอฝกสเขยวและแมฝกสเหลองจะไดฝกสอะไร และถาสลบลกษณะสฝกของตนพอและตนแม ลกษณะรนลกทเกดมาจะเปนอยางไร

- เพราะเหตใดลกษณะฝกสเหลองจงไมปรากฏในรน F1 - ถาลกษณะของพอและแมไมเปนพนธแท ลกษณะสฝกของรนลกจะเปนดงภาพนหรอไม นกเรยนรวมกนสบคนและวเคราะหขอมล โดยควรไดขอสรปรวมกนวา รน F1 มฝกสเขยวเสมอ

แมวาจะสลบลกษณะของตนพอและตนแมกตาม ลกษณะฝกสเหลองจะไมปรากฎในรน F1 เพราะลกษณะฝกสเหลองเปนลกษณะดอย แตถาลกษณะฝกสเขยวของพอและแมไมเปนพนธแท ลกรน F1 จะมทงลกษณะฝกสเขยวและฝกสเหลอง

2) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดตารางแสดงผลการผสมพนธถวลนเตาพนธแททเปนรนพอแมลกษณะตาง ๆ ใหนกเรยนรวมกนอภปรายขอมลตาง ๆ ทอยในตาราง แลวรวมตอบค าถามตอไปน

- ลกษณะทปรากฎในรน F2 แตกตางจากลกษณะทปรากฏในรน F1 อยางไร (ลกษณะทปรากฎในรน F1จะเปนลกษณะของรนพอหรอแมเพยงลกษณะเดยว สวนในรน F2 จะมลกษณะทงของพอและแม)

- จากขอมลในตารางจะสรปการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของแตละลกษณะไดอยางไร (ถาพอแมเปนพนธแท ลกษณะทถายทอดไปยงรน F1 จะแสดงออกเฉพาะลกษณะของพอหรอของแม สวนในรน F2 จะแสดงออกทงลกษณะของพอและแม ในอตราสวน ลกษณะเดน : ลกษณะดอย ประมาณ 3:1)

3) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาหนวยทควบคมลกษณะเดนและลกษณะดอยนเมนเดลเรยกวา แฟกเตอร ซงในปจจบนเรยกวา ยน โดยเรยกยนทควบคมลกษณะฝกสเขยววายนเดน และเรยกยนทควบคมลกษณะฝกสเหลองวายนดอย แลวครใหขอมลเพมเตมเกยวกบการเขยนสญลกษณแทนยน วานยมใชภาษาองกฤษตวพมพใหญแทนยนเดน และตวพมพเลกแทนยนดอย หรออาจใชสญลกษณอน ๆ ไดอก เชน การใชเครองหมายบวกและเครองหมายลบ เปนตน 4) ครใหนกเรยนตอบค าถามในหนงสอเรยน ดงน - จากตารางแสดงผลการผสมพนธถวลนเตาพนธแททเปนรนพอแมลกษณะตาง ๆ บอกไดหรอไมวาลกษณะใดของถวลนเตาเปนลกษณะเดน และลกษณะใดเปนลกษณะดอย (บอกได โดยลกษณะเดน

คอ ลกษระตนสง ฝกอวบ เมลดกลม เมลดสเหลอง ออกดอกทกง ดอกสมวง และฝกสเขยว เพราะเปนลกษณะทปรากฎในรน F1 สวนลกษณะดอย คอ ตนเตย ฝกแฟบ เมลดขรขระ เมลดสเขยว ออกดอกทยอด ดอกสขาว และฝกสเหลอง ซงเปนลกษณะทปรากฎในรน F2 ) - แฟกเตอรทควบคมลกษณะฝกสเหลองในรน F1 หายไปจรงหรอไม เพราะเหตใด (ไมไดหายไป เพราะในรน F1 แสดงลกษณะฝกสเขยว สวนลกษณะฝกสเหลองจะไมแสดงออก แสดงวาแฟกเตอรทควบคมลกษณะฝกสเขยวจะขมแฟกเตอรลกษณะฝกสเหลอง ท าใหลกษณะฝกสเหลองทแฝงอยใน F1 จะปรากฏในรน F2 ตอไป) 5) ครอธบายค าตาง ๆ ทจ าเปนตองใชในวชาพนธศาสตร โดยใหนกเรยนรวมกนอภปรายและสรปความหมายของค าตอไปน - ยนเดน (dominant gene) คอ ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดในสภาพเฮเทอโรไซกส แมวาจะมยนเดนเพยงยนเดยว เรยกลกษณะทปรากฎวา ลกษณะเดน (dominant trait) - ยนดอย (recessive gene) คอ ยนทแสดงลกษณะออกมาใหเหนไดนอยกวาอกยนในสภาพทเปนเฮเทอโรไซกส และจะแสดงลกษณะดอยออกมาไดตองมยนดอย 2 ยนในสภาพทเปนฮอมอไซกสรเซสสพ เรยกลกษณะทปรากฎนวา ลกษณะดอย (recessive trait) - แอลลล (allele) คอ ยนทอยบนโลคสเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม - โลคส (locus) คอ ต าแหนงของยนทเปนแอลลลกน และอยตรงกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม - ฮอมอโลกสโครโมโซม (homologous chrosome) คอ โครโมโซมทมลกษณะเหมอนกน ขนาดเทากน และมต าแหนงเซนโทรเมยรตรงกน - จโนไทป (genotype) คอ รปแบบของยนทอยเปนค เพอควบคมลกษณะทางพนธกรรม - ฟโนไทป (phenotype) คอ ลกษณะทปรากฏซงเปนผลจากการควบคมของจโนไทป - ฮอโมโลกสจโนไทป (homologous genotype) คอ รปแบบของจโนไทปทมแอลลล 2 แอลลลทแตกตางกน 6) ครตงค าถามถามนกเรยนวาการทดลองของเมนเดลสรปวาอตราสวนของลกษณะทปรากฏในรน F2 คอ 3:1 นน เมนเดลใชหลกการอะไรในการสรป และเพราะอะไรอตราสวนนจงไมปรากฏในรน F1 ดวย ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอน าไปสการเรยนรเรองกฎของความนาจะเปน 7) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาเมนเดลใชกฎของความนาจะเปนในการวเคราะหขอมลจากผลการทดลอง ท าใหรอตราสวนของลกษณะเดนและลกษณะดอยในรน F2 ได 8) ครอธบาย หลกการของความนาจะเปนของเหตการณใดเหตการณหนงวาจะเทากบหนงสวนของเหตการณทเกดขนทงหมด เชน

- โยนเหรยญ 1 อนจะมเหตการณทเกดขน 2 แบบ คอ ออกหวและออกกอย ดงนนความนาจะเปนของการออกหวจงเทากบ ½ และความนาจะเปนของการออกกอยเทากบ ½

- การโยนลกเตา 1 ครง จะมโอกาสเกดเหตการณได 6 แบบ คอ ออกแตมเปน 1, 2, 3, 4, 5, 6 ดงนนความนาจะเปนของการออกแตมเปนแตมใดแตมหนงจงเทากบ 1/6 นนเอง

9) ครอธบายหลกการกฎของความนาจะเปนใหนกเรยนเขาใจวาม 2 ขอ คอ - เหตการณ 2 เหตการณทสามารถเกดขนไดพรอมกน โอกาสของการเกดเหตการณตาง ๆ พรอม

กนจะเทากบผลคณของเหตการณทจะเกดขนแตละเหตการณ เชน การโยนเหรยญ 2 อนพรอมกน เหรยญแตละอนมโอกาสออกหวเทากบ ½ และโอกาสออกกอยเทากบ ½ ดงนนโอกาสของการออกหวพรอมกนจงเทากบ ½ × ½ = ¼ โอกาสของการออกกอยพรอมกนจะเทากบ ½ × ½ = ¼ และโอกาสของการออกหวและออกกอยจะเทากบ 2/4 หรอ ½

- เหตการณ 2 เหตการณทไมสามารถเกดขนไดพรอมกน โอกาสของการเกดเหตการณอยางใดอยางหนงจะเทากบ ผลบวกของโอกาสทจะเกดแตละเหตการณ เชน การโยนลกเตา 1 ครง มโอกาสออกแตม 1, 2, 3, 4, 5, 6 อยางละ 1/6 ดงนนโอกาสโยนลกเตา 1 ครง แลวออกเปนแตมคเทากบ 1/6 + 1/6 + 1/6 = 3/6 หรอ ½ ซงไดจากผลบวกของโอกาสทจะเกดแตมเปน 2, 4 และ 6

10) ใหนกเรยนตอบค าถามในหนงสอเรยน ดงน - ยกตวอยางเหตการณทสามารถใชความนาจะเปนในการอธบายมาอยางนอย 2 เหตการณ (เชน

เมอโยนเหรยญ 3 อนพรอมกน โอกาสของการออกหวทง 3 เหรยญ เทากบ ½ × ½× ½ = 1/8 หรอโอกาสในการโยนลกเตา 2 ลกพรอมกน โดยมลกหนงออกแตม 1 และอกลกหนงออกแตม 6 เทากบ (1/6 × 1/6 ) + (1/6 × 1/6 ) = 1/8) กจกรรมรวบยอด 1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- ลกษณะทปรากฏในรน F2 แตกตางจากลกษณะทปรากฏในรน F1 อยางไร - จากขอมลในตารางการผสมพนธถวลนเตา 7 ลกษณะจะสรปการถายทอดลกษณะทาง

พนธกรรมของแตละลกษณะไดอยางไร - ถา G เปนยนทควบคมลกษณะฝกสเขยว และ g เปนยนทควบคมลกษณะฝกสเหลอง ถาถว

ลนเตารน F1 มลกษณะฝกสเขยวทงหมด แสดงวายนชนดใดเปนยนเดน และยนชนดใดเปนยนดอย เพราะอะไร

- อธบายความหมายของค าศพทตอไปน dominant gene, recessive gene และ phenotype genotype

- ถาผสมถวลนเตารน F1 ทมจโนไทป Rr เขาดวยกน โอกาสทยนรน F2 จะเขาคกนมกแบบ อะไรบาง

2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การศกษาพนธศาสตรของเมนเดล (2) และกฎของความนาจะเปน

2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท แหลงการเรยนร

1) หนงสอหรอวารสารวทยาศาสตร 2) สารานกรมวทยาศาสตร 3) อนเทอรเนต


สาระส าคญ - วธการคนพบกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรม - กฎของความนาจะเปน

- สมด - สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ความนาจะเปนและกฎการแยก กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และการผสมเพอทดสอบ รวมทงลกษณะทางพนธกรรมทนอกเหนอกฎของเมนเดลได

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด - การถาม/ตอบ


คณลกษณะ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน




11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

บนทกการสงแผนจดการเรยนร ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 3 เรอง กฎแหงการแยกและการรวมกลมอยางอสระ เวลา 2 ชวโมง



มาตรฐาน ว 8.1 ใชกระบวนการทางวทยาศาสตรและจตวทยาศาสตรในการสบเสาะหาความร การแกปญหา รวาปรากฎการณทางธรรมชาตทเกดขนสวนใหญมรปแบบทแนนอน สามารถอธบายและตรวจสอบไดภายใตขอมลและเครองมอทมอยในชวงเวลานน ๆ เขาใจวาวทยาศาสตร เทคโนโลย สงคม และสงแวดลอมมความเกยวของสมพนธกน 2. ผลการเรยนร


2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - กฎแหงการแยก มใจความวา ยนทอยเปนคจะแยกออกจากกนในระหวางการสรางเซลลสบพนธ โดยเซลลสบพนธแตละเซลลจะไดรบเพยงแอลลลใดแอลลลหนง - กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ มใจความวา ยนทเปนคกน เมอแยกออกจากกนแลว จะจดกลมอยางอสระกบยนอน ซงแยกออกจากคเชนกน เพอเขาไปยงเซลลสบพนธ 4. สาระการเรยนร ความร

- กฎแหงการแยก - กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายและสรปเกยวกบกฎแหงการแยกและการรวมกลมอยางอสระ 2) น ากฎแหงการแยกไปหาโอกาสในการเกดจโนไทปและฟโนไทปแบบตาง ๆ ในรน F1 และ F2

ของการผสมพจารณาลกษณะเดยว 3) น ากฎแหงการรวมกลมอยางอสระ ไปหาโอกาสในการเกดเซลลสบพนธทมกลมของยนตางกน

และอตราสวนของจโนไทปและฟโนไทปในรน F1 และ F2 ของการผสมพจารณา 2 ลกษณะ 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครตงค าถามถามนกเรยนวา อตราสวน 3: 1 ในรน F2 ในการทดลองของเมนเดลเกดขนไดอยางไร โดยใหนกเรยนดผลการโยนเหรยญประกอบ นกเรยนรวมกนตอบถามตามความคดเหนของแตละคน

2) ครสรปค าตอบใหนกเรยนเขาใจวา การโยนเหรยญในภาพท 15-5 โอกาสทจะเปนไปไดม 3 แบบ คอ ออกหว 2 เหรยญ ออกหวและออกกอย และออกกอยทงสองเหรยญ ในอตราสวน 1:2:1 เพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรองกฎแหงการแยกและกฎแหงการรวมกลมอยางอสระ

ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง กฏแหงการแยก โดยใหนกเรยนดรปการผสมพนธถวลนเตาฝกสเขยวกบฝกสเหลอง และรปการผสมถวลนเตาดอกสมวงในรน F1 ทมจโนไทปเดยว คอ เฮเทอโรไซกส เพอเชอมโยงกฎความนาจะเปนกบกฎการแยกของเมนเดล โดยตงประเดนค าถามใหนกเรยนรวมกนอภปรายตามประเดนตอไปน

- ในการผสมโดยพจารณาเพยง 1 ลกษณะ เพราะเหตใดอตราสวนฟโนไทปของรน F2 จงมลกษณะเดนตอลกษณะดอย เทากบ 3:1

นกเรยนรวมกนตอบค าถาม โดยควรไดขอสรปรวมกนวา ถวลนเตาฝกสเขยวมจโนไทป Gg โดย G และ g มโอกาสทจะแยกออกจากกนไปยงเซลลไขและสเปรมเทา ๆ กน คอ ½ เมอเกดการปฏสนธโอกาสทสเปรมจะเขารวมกบเซลลไขได 3 แบบ คอ GG Gg และ gg ในอตราสวน 1:2:1 โดยมฟโนไทป 2 แบบ คอ ฝกสเขยวตอฝกสเหลองในอตราสวน 3:1

2) ครสรปใหนกเรยนฟงวากฎแหงการแยก ซงเปนกฎขอท 1 มใจความส าคญวา ยนทอยเปนคจะแยกออกจากกนระหวางการสรางเซลลสบพนธ โดยเซลลสบพนธแตละเซลลจะไดรบเพยงแอลลลใดแอลลลหนง ท าใหสามารถท านายลกษณะในรน F1 ได เมอรจโนไทปของรนพอแม 3) ครใหนกเรยนตอบค าถามในหนงสอเรยน ดงน - จากภาพท 15-6 รน F1 มโอกาสสรางสเปรมหรอเซลลไขกชนด อะไรบาง รน F2 มจโนไทปและฟโนไทปกชนด อะไรบาง และมอตราสวนเทาใด (รน F1 มโอกาสสรางสเปรมหรอเซลลไขได 2 ชนด คอ G และ g ซงเปนไปตามกฎแหงการแยกของเมนเดล สวน F2 มจโนไทป 3 แบบ คอ GG Gg gg ในอตราสวน 1:2:1 และมฟโนไทป 2 แบบ คอ ลกษณะฝกสเขยวและลกษณะฝกสเหลองในอตราสวน 3:1) - การเขาคของยนเปนไปตามกฎความนาจะเปนอยางไร (ยน G ของสเปรมมโอกาสไปรวมกบยน G ของเซลลไข = ½ x ½ = ¼ ยน G ของสเปรมมโอกาสไปรวมกบยน g ของเซลลไข = (½ x ½) + (1/2 x 1/2)= 2/4 ยน g ของสเปรมมโอกาสไปรวมกบยน g ของเซลลไข = ½ x ½ = ¼) 4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ในสมยนนยงไมมความรเกยวกบการแบงเซลลแบบไมโอซส ท าใหเมนเดลไมรวายนทเปนคกนจะแยกออกจากกนในระหวางทมการสรางเซลลสบพนธ แตเมนเดลน าหลกคณตศาสตรเรองกฎความนาจะเปนมาใชวเคราะหขอมล ท าใหคนพบกฎแหงการแยกได 5) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง กระบวนการแบงเซลลแบบไมโอซสในการสรางเซลลสบพนธ โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาฮอมอโลกสโครโมโซมจะแยกออกจากกนในระยะแอนนาเฟส I เชนเดยวกบการแยกของคยน ท าใหในเซลลสบพนธไมปรากฎยนทเปนแอลลลกน และไมมฮอมอโลกสโครโมโซม โดยถายนอยในสภาพฮอมอไซกสเมอแบงเซลลแลวจะไดเซลลสบพนธทงหมดเปนแบบเดยวกน แตถายนอยในสภาพทเปนเฮเทอโรไซกส เมอแบงเซลลแลวเซลลสบพนธจะม 2 แบบ แตละแบบมโอกาสเกดเทากบ ½

6) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง การขมไมสมบรณ โดยถามค าถามนกเรยนวา ในการผสมพนธของพอแมทมลกษณะแตกตางกน 2 ลกษณะพรอมกน การแยกคของยนไปยงเซลลสบพนธจะเหมอนกบการแยกคของยนทพจารณาลกษณะเดยวหรอไม โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง

7) ครอธบายพรอมยกตวอยางการผสมพจารณาลกษณะเดยว (monohybrid cross) และการผสมพจารณาสองลกษณะ (dihybrid cross) ใหนกเรยนฟง แลวใหนกเรยนดรปการผสมพจารณาสองลกษณะ โดยน าพอพนธทมลกษณะเมลดกลมสเหลองผสมพนธกบแมพนธทมลกษณะเมลดขรขระสเขยว

8) ครสรปผลการทดลองของเมนเดลใหนกเรยนเหนวา รปรางของเมลดและสของเมลดมการถายทอดอยางเปนอสระตอกน แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน

- รน F1 มโอกาสสรางเซลลสบพนธไดกแบบ อะไรบางและรปแบบยนในเซลลสบพนธเปนไปตามกฎแหงการแยกหรอไม (รน F1 สรางสเปรมและเซลลไขได 4 แบบ คอ RY Ry rY ry โดยยนแตละคของ RrYy จะแยกออกจากกนตามกฎการแยกของเมนเดล และไปเลอกจบกบยนใดยนหนงของยนอกคหนงอยางอสระ) - รน F2 มโอกาสเกดจโนไทปและฟโนไทปกแบบ อะไรบาง (รน F2 มโอกาสเกดจโนไทปได 9 แบบ คอ RRYY RRYy RRyy RrYy Rryy RrYY rrYY rrYy rryy และมโอกาสเกดฟโนไทป 4 แบบ ไดแก เมลดกลมสเหลอง เมลดกลมสเขยว เมลดขรขระสเหลอง และเมลดขรขระสเขยว ในอตราสวน 9:3:3:1) - รน F2 มโอกาสเกดฟโนไทปทมลกษณะเหมอนรนพอแมเปนเทาใด (รน F2 มโอกาสทจะเกดฟโนไทปเหมอนรนพอแมเทากบ 2/16 โดยมโอกาสเกด RRYY และ rryy = 1/16 +1/16 =2/16)

9) ครตงค าถามถามนกเรยนวา รน F2 มฟโนไทป 9:3:3:1 เกดขนไดอยางไร ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม หรอแสดงวธคดแลวน าเสนอหนาชนเรยน โดยครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาถาน าแตละลกษณะคอ ลกษณะรปรางของเมลด และลกษณะสของเมลดมาแยกศกษา จะไดอตราสวนของลกษณะเมลดกลมกบเมลดขรขระเทากบ 3:1 และอตราสวนของลกษณะเมลดสเหลองกบเมลดสเขยวเทากบ 3:1 เมอน าอตราสวนของสองลกษณะมาคณกน จะไดรน F2 ทมฟโนไทป 4 ลกษณะ อตราสวน 9:3:3:1 ซงเปนไปตามกฎการคณของความนาจะเปน

10) ครสรปใหนกเรยนเขาใจวา การแยกคของยนทง 2 คไปยงเซลลสบพนธและการรวมกนอยางอสระ ท าใหคนพบกฎแหงการรวมกลมอยางอสระทสามารถน าไปอธบายการผสมทพจารณามากกวา 1 ลกษณะได แลวใหนกเรยนรวมกนสรปใจความของกฎการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมอกครงหนง โดยครสรปใหนกเรยนฟงวาความเปนอสระของแฟกเตอรของเมนเดลเกดขนจากการทแฟกเตอรเหลานนอยบนฮอมอโลกสโครโมโซมตางคกน

กจกรรมรวบยอด 1) ใหนกเรยนท าแบบทดสอบ เพอทบทวนความรทนกเรยนไดรบจากการเรยน โดยใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- รน F1 มโอกาสสรางเซลลสบพนธไดกแบบ อะไรบางและรปแบบยนในเซลลสบพนธเปนไปตาม

กฎแหงการแยกหรอไม - รน F2 มโอกาสเกดจโนไทปและฟโนไทปกแบบ อะไรบาง - รน F2 มโอกาสเกดฟโนไทปทมลกษณะเหมอนรนพอแมเปนเทาใด 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง กฎแหงการแยกและการรวมกลมอยางอสระ 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

แหลงการเรยนร 1) หนงสอหรอวารสารวทยาศาสตร 2) สารานกรมวทยาศาสตร 3) อนเทอรเนต

10. การวดและประเมนผล

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน สาระส าคญ - กฎแหงการแยก - กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ







-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

คณลกษณะ - ใฝเรยนร

- การเขาชนเรยน

- ความตรงตอเวลาและ

- การเขาชนเรยนสาย

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - มงมนในการท างาน

- ความสนใจในการเรยน

จ านวนครงทเขาเรยน - การถาม/ตอบ

ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 4 เรอง การผสมเพอทดสอบ การขมไมสมบรณ และการขมรวมกน เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - การผสมเพอทดสอบ เปนวธการหนงทใชในการทดสอบหาจโนไทปของสงมชวตทสงสย โดยน าสงมชวตทสงสยไปทดสอบกบสงมชวตทมลกษณะดอย ถาลกทเกดมามลกษณะเดนทงหมด แสดงวาจโนไทปของสงมชวตทสงสยเปนฮอโมไซกส แตถาลกทเกดมามลกษณะเดน : ลกษณะดอย เทากบ 1:1 แสดงวาสงมชวตทสงสยมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกส

- การขมไมสมบรณและการขมรวมกนเปนลกษณะทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของเมนเดล โดยการขมไมสมบรณจะท าใหรน F1 ทเกดมามลกษณะผสม คอ แสดงออกทงลกษณะเดนและลกษณะดอย สวนการขมรวมกนจะท าใหรน F1 แสดงลกษณะเดนไดเทาๆ กน 4. สาระการเรยนร ความร

- การผสมเพอทดสอบ - การขมไมสมบรณ - การขมรวมกน ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายหลกการและความส าคญของวธการผสมเพอทดสอบได 2) สบคนขอมล อภปราย และอธบายการขมไมสมบรณ และการขมรวมกนได 3) น าความรไปใชในการหาโอกาสเกดลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธ

ศาสตรเมนเดล 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน ครและนกเรยนรวมกนทบทวนสงทนกเรยนไดเรยนรไปแลว ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง การผสมเพอทดสอบ โดยใหนกเรยนดรปกระตายและหนแกสบ แลวครตงค าถามถามนกเรยนวากระตายและหนแกสบทเหนในรปมจโนไทปอยางไร ถา

- กรณกระตายขนสด าและกระตายขนสขาว โดยมลกษณะสด าเปนลกษณะเดน - กรณหนแกสบขนสน าตาลและขนสขาว โดยมลกษณะสขาวเปนลกษณะเดน

นกเรยนรวมกนตอบค าถาม โดยไดขอสรปวา ในกรณของกระตาย ถาก าหนด B เปนแอลลลขนสด า และ b แทนแอลลลขนสขาว กระตายขนสขาวเปนลกษณะดอย จะแสดงลกษณะสขาวเมอจโนไทป bb สวนกระตายขนสด าซงเปนลกษณะเดนจะแสดงขนสด าไดแมจะมแอลลล B เพยงแอลลลเดยว ดงนนจโนไทปของกระตายขนสด า จะเปนได 2 แบบ คอ BB หรอ Bb แสดงวาเปนฮอโมไซกสหรอเฮเทอโรไซกสกได และในกรณของหนแกสบกสามารถอธบายไดโดยใชหลกการเดยวกน

2) ครตงค าถามถามนกเรยนวาเราจะรไดอยางไรวากระตายขนสด าและหนแกสบขนสขาวมจโนไทปเปนฮอโมไซกสหรอเฮเทอโรไซกส นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง

3) ครอธบายใหนกเรยนฟงวาการผสมเพอทดสอบ (testcross) เปนวธการหนงทใชในการทดสอบหาจโนไทปของสงมชวตทสงสย โดยน าสงมชวตทสงสยไปทดสอบกบสงมชวตทมลกษณะดอย ถาลกทเกดมามลกษณะเดนทงหมด แสดงวาจโนไทปของสงมชวตทสงสยเปนฮอโมไซกส แตถาลกทเกดมามลกษณะเดน: ลกษณะดอย เทากบ 1:1 แสดงวาสงมชวตทสงสยมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกส พรอมยกตวอยางการผสมเพอหาจโนไทปของกระตายขนสด า

4) ครอธบายเพมเตมเกยวกบการผสมกลบ (backcross) วาในสมยของเมนเดลยงไมมการคนพบการแบงเซลลแบบไมโอซส แตเมนเดลรไดวา ลกษณะสของดอกในรน F1 ทเปนสมวงนนเปนพนธผสม มจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกส Pp และลกษณะของดอกในรน F2 ทเปนสมวงมจโนไทปเปนเฮเทอโรไซกส Pp อย 2/3 และเปนฮอโมไซกส PP อย 1/3 ไดโดยการน าตนทมดอกสมวงในรน F1 มาถาย(ละออง)เรณขามกบดอกสขาวในรน P ถาลกทเกดมามดอกสมวงทงหมด แสดงวาดอกสมวงในรน F1 มจโนไทปเปน PP แตถาลกทเกดมามดอกสมวง:สขาว เทากบ 1:1 แสดงวาดอกสมวงในรน F1 มจโนไทป Pp นกวทยาศาสตรเรยกการทดสอบของเมนเดลโดยการน ารนลกกลบไปผสมพนธกบรนพอแมวา การผสมกลบ

5) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง การขมไมสมบรณ โดยถามค าถามนกเรยนวา เมอน าตนบานเยนดอกสแดงผสมกบดอกสขาว รน F1 จะมลกษณะอยางไร นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยไดขอสรปรวมกนวา การผสมพนธตนบานเยนดอกสแดงซงเปนลกษระเดน กบดอกสขาวซงเปนลกษณะดอย ถาจโนไทปของพอแมเปนฮอมอไซกสทงค ลกรน F1 จะมดอกสแดงทงหมด แตถาพอและแมเปนเฮเทอโรไซกสทงค ลกรน F1 จะมดอกสแดงตอดอกสขาวอตราสวนเทากบ 1:1

6) ครน าเสนอผลการทดลองของคารล คอรเรนส ทพบวาเมอน าตนบานเยนดอกสแดงและดอกสขาวผสมกนจะไดดอกสชมพ ซงไมเปนไปตามกฎของเมนเดล แลวถามนกเรยนวาเปนเพราะเหตใด พรอมทงรวมกนสรปการผสมพนธตนบานเยนดอกสแดงกบดอกสขาวทเปนไปตามกฎของเมนเดล และตามการทดลองของคารล คอรเรนสรวมกน

7) ครใหนกเรยนศกษาขอมลเกยวกบการผสมพนธตนลนมงกรพนธดอกสแดงและดอกสขาว ซงไดรน F1 ดอกสชมพ และรน F2 มอตราสวนดอกสแดง : ดอกสชมพ : ดอกสขาว เทากบ 1:2:1 แลวสรปรวมกนวา ลกษณะสของดอกลนมงกรถกควบคมดวยยน 2 แอลลล โดยแอลลลหนงขมแอลลลทเปนคกน

ไมสมบรณ ท าใหลกมฟโนไทปไมเหมอนพอแม เกดเปนดอกสชมพขน ซงเปนการขมไมสมบรณ แลวถามค าถามนกเรยนวา

- รน F2 มฟโนไทปและจโนไทปเปนอยางไร ในอตราสวนเทาใด และแตกตางจากผลการทดลอง ของเมนเดลอยางไร

(รน F2 มอตราสวนของจโนไทป RR:RR’:R’R’ เทากบ 1:2:1 และมอตราสวนของฟโนไทปเปนดอกสแดง:ดอกสชมพ:ดอกสขาว เทากบ 1:2:1 แตผลการทดลองของเมนเดลรน F2 ม 2 ลกษณะ คอ ลกษณะเดน:ลกษณะดอย เทากบ 3:1)

8) ครใหนกเรยนศกษาการถายทอดลกษณะผมหยก ผมเหยยดตรงและผมหยกศก จากนนใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- ลกทเกดจากพอและแมทมผมหยกศกจะมฟโนไทปและจโนไทปอยางไร อตราสวนเทาใด (ลกทเกดมาจะมฟโนไทปและจโนไทป 3 แบบ คอ ผมหยก (HH) ผมหยกศก (HH’) :ผมเหยยดตรง (H’H’) โดยมอตราสวนเทากบ 1:2:1)

- ถาพอผมเหยยดตรงและแมผมหยก ลกทเกดมาจะมฟโนไทปเปนอยางไร (ลกทเกดมาจะมเสนผมหยกศก)

- เหตใดการถายทอดลกษณะเสนผมในคนจงเปนการขมไมสมบรณ (เพราะแอลลลของผมเหยยดตรงและแอลลลของผมหยก เปนแอลลลเดนไมสมบรณ ท าใหฟโนไทปของลกทเกดมาแตกตางจากพอแมและอยระหวางฟโนไทปของพอแมทเปนฮอมอไซกส)

9) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง การขมรวมกน โดยถามค าถามนกเรยนวา หมเลอด ABO ของคนถายทอดมาไดอยางไร นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครอธบายเกยวกบหมเลอดระบบ ABO ทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยใหศกษาการถายทอดหมเลอด AB ของลกทเกดจากพอและแมทมหมเลอด A และ B ทเปนฮอมอไซกสโดมแนนทหรอเมอพอและแมมหมเลอด A และ B ทเปนเฮเทอโรไซกส และการถายทอดสขนในมาทมขนสโรน ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา แอลลลของหมเลอดและสขนของสตวบางชนดเปนแอลลลทแสดงลกษณะเดนไดทงค จงแสดงออกรวมกนไดทง 2 ลกษณะ กจกรรมรวบยอด 1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน ’

- ลกทเกดจากพอและแมทมผมหยกศกจะมฟโนไทปและจโนไทปอยางไร อตราสวนเทาใด - ถาพอผมเหยยดตรงและแมผมหยก ลกทเกดมาจะมฟโนไทปเปนอยางไร - เหตใดการถายทอดลกษณะเสนผมในคนจงเปนการขมไมสมบรณ 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การผสมเพอทดสอบ การขมไมสมบรณ และการขม รวมกน




สาระส าคญ - การผสมเพอทดสอบ

- สมด


-สามารถตอบค าถามได

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - การขมไมสมบรณ - การขมรวมกน

- สมด


อยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง







- ความตรงตอเวลาและจ านวนครงทเขาเรยน

- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และ




จ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /………… ความเหนหวหนากลมสาระวชา

……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 5 เรอง มลตเปลแอลลลและพอลยน เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - มลตเปลแอลลล คอยนหรอแอลลลทมากกวา 2 ชนดทควบคมลกษณะใดลกษณะหนงของสงมชวต - พอลยน คอ กลมของยนหลายคทควบคมลกษณะทางพนธกรรมลกษณะเดยว 4. สาระการเรยนร ความร

- มลตเปลแอลลล - พอลยน


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล และเปรยบเทยบลกษศณะทางพนธกรรมของมลตเปลแอลลลและพอลยนได 2) น าความรไปใชในการหาโอกาสเกดลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธ




8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครและนกเรยนรวมกนทบทวนสงทนกเรยนไดเรยนรไปแลว 2) ครทบทวนความหมายของแอลลล และแอลลลทควบคมลกษณะหมเลอด คอ IA IB และ i ทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยตงค าถามถามนกเรยนกวา ลกษณะทกลกษณะของสงมชวตมยนทควบคมเพยง 2 แอลลลเทานนหรอไม นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง มลตเปลแอลลล แลวใหนกเรยนสบคนขอมลการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของหมเลอดระบบ ABO วาควบคมดวยแอลลลใดบาง ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา หมเลอด ABO ควบคมดวยแอลลล 3 แอลลล คอ IA IB และ i ซงอยในโลคสเดยวกนบนฮอโมโลกสโครโมโซมคเดยวกน แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- เมอแอลลลทควบคมหมเลอดมอยดวยกน 3 แอลลลจะมจโนไทปเกดขนไดกแบบ และมฟโนไทปทแสดงออกอยางไรบาง (หมเลอด A และ B มจโนไทป 2 แบบ คอ IAIA IAi และ IBIB IBi ตามล าดบ สวนหมเลอด AB และ O มจโนไทปแบบเดยว คอ IAIB และ ii ตามล าดบ)

2) ครใหนกเรยนศกษาการตรวจสอบหมเลอด โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของหมเลอด สามารถใชตรวจสอบเพอยนยนเบองตนไดวาบคคลนนมความสมพนธเปนพอ-ลก หรอ แม-ลกกนหรอไม โดยยกตวอยางกรณทพอมหมเลอด AB และแมมหมเลอด A และกรณทพอมหมเลอด A และแมมหมเลอด B แลวใหนกเรยน ท านายชนดของหมเลอดทเกดจากพอและแมทมหมเลอดตาง ๆ

3) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง พอลยน โดยถามค าถามนกเรยนวา ลกษณะหนง ๆ ของสงมชวตถกควบคมดวยยนเพยงคเดยวเสมอไปหรอไม และมลกษณะทางพนธกรรมใดบางทถกควบคมดวยยนหลายค นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง

4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ลกษณะทางพนธกรรมทศกษาโดยเมนเดล เปนลกษณะทสามารถสงเกตเหนความแตกตางไดชดเจน เชน ลกษณะดอกทเปนสมวงหรอสขาว ซงควบคมดวยยนเพยง 1 ค แตลกษระทางพนธกรรมบางชนดมยนทควบคมมากกวา 1 ต าแหนงขนไป เรยกวาพอลยน ซงเปนกลมของยนหลายคทควบคมลกษณะทางพนธกรรมลกษณะเดยว

5) ครใหนกเรยนศกษาขอมลเกยวกบการถายทอดลกษณะสของเมลดขาวสาลทเกดจากการผสมของพนธแทเมลดสแดงเขมกบเมลดสขาว แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- ลกษณะสของเมลดขาวสาลถกควบคมดวยยนกค มลกษณะใดเปนลกษณะเดนและลกษณะ ดอย

- รน F1 มสอะไร - รน F1 เมอผสมกนเองจะไดรน F2 ทมสของเมลดขาวสาลแตกตางกนอยางไร นกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา สของเมลดขาวสาลถกควบคมดวยยน 3 ค โดยมเมลดสแดงเปน

ลกษณะเดน เมลดสขาวเปนลกษณะดอย รน F1 มสชมพ รน F2 มเมลดสแตกตางกน 6) ครใหนกเรยนสงเกตจ านวนของยนเดน จโนไทปของแตละรน และการแสดงออกของยนแตละค

ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา รน F1 มเมลดสชมพ เนองจากจโนไทปมแอลลลเดนและแอลลลดอยจ านวนเทากน คอ 3 แอลลล (R1r1R2r2R3r3) แตเมอรน F1 ผสมกนเองจะไดรน F2 ทมฟโนไทปแตกตางกน 7 กลม ขนอยกบจ านวนของแอลลลเดน แลวถามค าถามนกเรยนวา

- รน F2 มฟโนไทปกแบบคดเปนอตราสวนเทาใดและโอกาสทจะมฟโนไทปเหมอนพอแมเปนแบบใด (7 แบบ คอ เมลดสแดงเขม เมลดสแดง เมลดสแดงออน เมลดสชมพเขม เมลดสชมพ เมลดสชมพออน และเมลดสขาว ในอตราสวน 1:6:15:20:15:6:1 และมฟโนไทปเหมอนพอแมรน F1 คอ R1r1R2r2R3r3 เทากบ 20/64 หรอ 5/16)

7) ครยกตวอยางลกษณะทางพนธกรรมอน ๆ ทเกดจากพอลยน เชน สขนของสนข และสตาของคน ทท าใหฟโนไทปแตกตางกนเลกนอยลดหลนกนตามจ านวนยนเดน แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เมอน ามาเขยนกราฟจะสงเกตเหนลกษณะทแตกตางกนลดหลนกนไป มการกระจายแบบโคงปกต เรยกวา

ลกษณะทางพนธกรรมทแปรผนอยางตอเนอง หรอลกษณะเชงปรมาณ สวนลกษณะทแตกตางกนอยางชดเจน เชน การมลกยมหรอไมมลกยม เปนลกษณะทางพนธกรรมทแปรผนไมตอเนอง กจกรรมรวบยอด 1) นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - การควบคมลกษณะทางพนธกรรมโดยมลตเปลแอลลลแตกตางจากการควบคมลกษณะทางพนธกรรมดวยพอลยนอยางไร

ลกษณะทควบคมดวยมลตเปลแอลลล ลกษณะทควบคมดวยพอลยน 1. ควบคมดวยยน 1 คในบคคลหนง 2. ควบคมดวยยนหลายแอลลลในต าแหนงเดยวกนบนฮอมอโลกสโครโมโซม 3. ลกษณะทแสดงออกมความแตกตางกนอยางเดนชด เปนการแปรผนแบบไมตอเนอง 4. สงแวดลอมมอธพลตอการแสดงออกนอยมากหรอไมมเลย 5. เปนลกษณะเชงคณภาพ

1. ควบคมดวยยนหลายค 2. ควบคมดวยยนหลายต าแหนงของฮอโมโลกสโครโมโซมตางคกน 3. ลกษณะทแสดงออกลดหลนกน เปนการแปรผนแบบตอเนอง 4. สงแวดลอมมผลตอการแสดงออกของลกษณะ 5. เปนลกษณะเชงปรมาณ


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง มลตเปลแอลลลและพอลยน 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - มลตเปลแอลลล - พอลยน




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน




- สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง





11. บนทกหลงการสอน

ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

บนทกการสงแผนจดการเรยนร

……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 6 เรอง ยนบนโครโมโซมเพศและยนบนโครโมโซมเดยวกน เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - การถายทอดยนบนโครโมโซมเพศ เรยกวา ยนทเกยวเนองกบเพศ ถายนมต าแหนงบนโครโมโซม X เรยกวายนทเกยวเนองกบ X (X-linked gene) ถายนมต าแหนงบนโครโมโซม Y เรยกวา ยนทเกยวเนองกบ Y (Y-linked gene) - ยนบนโครโมโซมเดยวกนจะถายทอดไปดวยกน แตการเกดครอสซงโอเวอร ( crossing over) ทมการแลกเปลยนชนสวนของโครมาทดจะท าใหยนบนโครโมโซมเดยวกนทเคยถายทอดไปดวยกนแยกออก

จากกนและเกดการรวมใหมของยน (genetic recombination) ไปปรากฏในเซลลสบพนธเดยวกนได เมอเกดการผสมพนธจงเกดลกษณะทมความผนแปร 4. สาระการเรยนร ความร

- ยนบนโครโมโซมเพศ - ยนบนโครโมโซมเดยวกน


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล วเคราะห อภปราย และสรปการถายทอดยนบนโครโมโซมเพศและทอยบน

โครโมโซมเดยวกน 2) ยกตวอยางและเขยนจโนไทปของยนบนออโตโซมและยนบนโครโมโซมเพศได

3) น าความรไปใชในการหาโอกาสเกดลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธศาสตรเมนเดล 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครและนกเรยนรวมกนทบทวนสงทนกเรยนไดเรยนรไปแลว 2) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบโครโมโซมของมนษย เกยวกบออโตโซมและโครโมโซมเพศ โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา โครโมโซมในเพศหญงเปน 44+XX สวนโครโมโซมในเพศชายเปน 44+XY ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง ยนบนโครโมโซมเพศ โดยตงค าถามถามนกเรยนวา ยนบนโครโมโซมเพศแตกตางจากการถายทอดยนทอยบนออโตโซมอยางไร นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง

2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาลกษณะทางพนธกรรมของคนจะถกควบคมดวยยนทมต าแหนงอยบนออโตโซมและโครโมโซมเพศ โดยยนทอยบนออโตโซมสวนใหญมการถายทอดยนทเปนไปตามกฎของเมนเดล เชน ลกษณะผวเผอก มะเรงในเรตนา และธาลสซเมย แตมบางลกษณะทไมเปนไปตามกฎของเมนเดล เชน หมเลอด ABO สผว และสตา

3) ครใหนกเรยนศกษาโครโมโซมของแมลงหวจากการทดลองของ โทมส ฮนท มอรแกน แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- แมลงหวเพศเมยและเพศผ มโครโมโซมอยางไร (แมลงหวเพศเมยและเพศผ มจ านวนโครโมโซม 8 แทงเทากน ตางกนทโครโมโซมเพศ โดยเพศเมยจะมโครโมโซม 6+XX สวนเพศผ มโครโมโซม 6+XY)

4) ครใหนกเรยนศกษาการผสมพนธแมลงหวเพศเมยตาสแดงกบแมลงหวเพศผตาสขาวของมอรแกน โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา

- ในธรรมชาตแมลงหวเพศผและเพศเมยจะมตาสแดง เมอผสมแมลงหวหลายชวรนจะพบแมลงหวเพศผบางตวตาสขาว

- เมอผสมแมลงหวเพศเมยตาสแดงกบแมลงหวเพศผตาสขาว ไดลกรน F1 ทกตวมตาสแดง - รน F2 เพศเมยทกตวมตาสแดง และเพศผตาสแดง:เพศผตาสขาว เทากบ 1:1 แลวใหนกเรยนวเคราะหวาเพราะอะไรแมลงหวตาสขาวในรน F2 จงปรากฎในเพศผ แมลงหวเพศ

เมยจะพบตาสขาวไดหรอไม ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ 5) ครใหนกเรยนศกษาการผสมพนธแมลงหวตามแนวคดของมอรแกน (รปท 15-20 ในหนงสอ

เรยนหนา 31) ซงนกเรยนควรสรปไดวายนดอยบนโครโมโซม X มโอกาสแสดงออกไดในเพศผมากกวาเพศเมย เนองจากเพศผ มโครโมโซม X 1 แทง แมลงหวทไดรบโครโมโซม X ซงมยนดอยมาจากแมจงแสดงผลทนท สวนเพศเมยจะตองไดรบโครโมโซม X ทมยนดอยมาจากพอและแมจงจะแสดงลกษณะได แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- ยนควบคมลกษณะสตาของแมลงหวมต าแหนงอยบนโครโมโซมชนดใด ( โครโมโซม X) - แมลงหวเพศเมยจะมโอกาสมตาสขาวไดหรอไม อยางไร (มโอกาส เมอมยนควบคมตาสขาวบน

โครโมโซม X ทไดรบมาจากพอและแม) 6) ครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจวา การถายทอดยนบนโครโมโซมเพศ เรยกวา ยนท

เกยวเนองกบเพศ ถายนมต าแหนงบนโครโมโซม X เรยกวายนทเกยวเนองกบ X (X-linked gene) ถายนมต าแหนงบนโครโมโซม Y เรยกวา ยนทเกยวเนองกบ Y (Y-linked gene) แลวใหนกเรยนศกษาการถายทอดลกษณะตาบอดส แลวตงค าถามดงน

- ชายคนท 1 และคนท 4 ในรนท 3 ไดรบการถายทอดยนตาบอดสมาไดอยางไร (ชายคนท 1 ไดรบยนตาบอดสมาจากแมหมายเลข 1 รนท 2 และชายคนท 4 ไดรบยนตาบอดสมาจากแมหมายเลข 2 รนท 2 ซงแมหมายเลข 1 และ 2 จะเปนพาหะ โดยไดรบยนตาบอดสมาจากพอรนท 1)

- ลกษณะตาบอดสสวนใหญปรากฎในเพศใด และลกสาวจะมโอกาสเปนตาบอดสไดเมอพอและแมมจโนไทปอยางไร (ลกษณะตาบอดสสวนใหญพบในเพศชาย ลกสาวมโอกาสตาบอดสได เมอพอมจโนไทป XcY และแมมจโนไทปเปน XCXc หรอ XcXc)

7) ครยกตวอยางการถายทอดยนบนโครโมโซมเพศของแมว เพอเพมความเขาใจของนกเรยน แลวใหนกเรยนเปรยบเทยบการถายทอดยนทอยบนออโตโซมกบยนทอยบนโครโมโซมเพศ โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา การถายทอดลกษณะทควบคมดวยยนบนออโตโซม จะปรากฏทง 2 เพศไดเทากน สวนการถายทอดลกษณะทควบคมดวยยนบนโครโมโซม X จะปรากฎลกษณะในเพศใดเพศหนงมากกวาอกเพศหนง โดยถายนบนโครโมโซม X เปนยนเดนจะปรากฎลกษณะในเพศหญงมากกวาเพศชาย แตถาเปนยนดอยจะปรากฏในเพศชายมากกวาเพศหญง

8) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง ยนบนโครโมโซมเดยวกน โดยตงค าถามถามนกเรยนวา ถายนอยบนโครโมดซมเดยวกน เมอมการถายทอดยนไปสเซลลสบพนธ ยนเหลานนจะถกถายทอดไปดวยกนหรอไม นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยควรไดขอสรปรวมกนวา ยนเหลานจะถกถายทอดไปดวยกนได แลวครใหความรเกยวกบลงคเกจ (linkage) วาการทยน 2 โลคสหรอมากกวา 2 โลคสมการถายทอดไปดวยกนพรอม ๆ กน ยนเหลานนเรยกวา ลงคเกจ

9) ครใหนกเรยนสบคนขอมลและศกษาการผสมพนธของแมลงหวลกษณะตวสน าตาลปกตรงทเปนเฮเทอโรไซกสกบลกษระตวสน าตาลปกโคง โดยรวมกนอภปรายในประเดนตอไปน

- แมลงหวตวสน าตาลปกตรงในรนพอแมทเปนเฮเทอโรไซกสสรางเซลลสบพนธไดกชนด อะไรบาง - รน F1 มอตราสวนของฟโนไทปเปนเทาใด - การถายทอดยนทควบคมลกษณะสตวและปกของแมลงหวเปนไปตามกฎแหงการรวมกลมอยาง

อสระของเมนเดลหรอไม อยางไร นกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา เมอผสมพนธแมลงหวตวสน าตาลปกตรงทมจโนไทปเปนเฮเทอโร

ไซกสในรนพอแม จะสรางเซลลสบพนธได 2 แบบ คอ BVg และ bvg เมอผสมกบแมลงหวตวสด าปกโคง ซงสรางเซลลสบพนธไดแบบเดยว คอ bvg จะไดรน F1 ทมฟโนไทป 2 แบบ คอ ตวสน าตาลปกตรงและตวสด าปกโคงในอตราสวน 1:1 ซงไมเปนไปตามกฎการถายทอดยนของเมนเดล ทตองไดฟโนไทป 4 ลกษณะ อตรสวนเปน 9:3:3:1 แสดงวาตองมยนควบคมสตวและยนควบคมลกษณะปกอยบนโครโมโซมเดยวกน เมอมการถายทอดแอลลลของยนทงสองทอยบนโครโมโซมเดยวกนจะปรากฎในเซลลสบพนธเดยวกน

10) ครใหนกเรยนศกษาการเกดครอสซงโอเวอร ซงนกเรยนควรสรปรวมกนไดวา ยนบนโครโมโซมเดยวกนจะถายทอดไปดวยกน แตการเกดครอสซงโอเวอร (crossing over) ทมการแลกเปลยนชนสวนของ

โครมาทดจะท าใหยนบนโครโมโซมเดยวกนทเคยถายทอดไปดวยกนแยกออกจากกนและเกดการรวมใหมของยน (genetic recombination) ไปปรากฏในเซลลสบพนธเดยวกนได เมอเกดการผสมพนธจงเกดลกษณะทมความผนแปร ซงมความส าคญตอววฒนาการ กจกรรมรวบยอด 1) นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - หญงคนหนงเปนโรคตาบอดส เมอแตงงานกบชายตาปกต ลกชายจะเปนโรคตาบอดสหรอไม และลกสาวจะเปนโรคตาบอดสหรอเปนพาหะ (ลกชายจะเปนโรคตาบอดส เพราะไดรบยนทควบคมโรคตาบอดสมาจากแม สวนลกสาวจะเปนพาหะของโรค เพราะไดรบยนตาบอดสมาจากแมและไดรบยนตาปกตมาจากพอ)


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ยนบนโครโมโซมเพศและยนบนโครโมโซมเดยวกน 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - ยนบนโครโมโซมเพศ - ยนบนโครโมโซมเดยวกน




ผลการเรยนร - อธบายและสรปการการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ความนาจะเปนและกฎการแยก กฎแหงการรวมกลมอยาง

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน อสระ และการผสมเพอทดสอบ รวมทงลกษณะทางพนธกรรมทนอกเหนอกฎของเมนเดลได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตร แผนการเรยนรท 7 เรอง ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศและลกษณะทปรากฎจ าเพาะเพศ เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด - ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ คอ ลกษณะทควบคมโดยยนบนออโตโซม แตการแสดงลกษณะของแอลลลขนอยกบเพศ - ลกษณะทปรากฎจ าเพาะเพศ คอ ลกษณะทควบคมโดยยนบนออโตโซม แตถกฮอรโมนเพศใหแสดงออกในเพศใดเพศหนงเทานน 4. สาระการเรยนร ความร

- ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ - ลกษณะทปรากฎจ าเพาะเพศ ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย อธบายและเปรยบเทยบการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมทอยภายใต

อทธพลของเพศ และลกษณะทางพนธกรรมทปรากฏจ าเพาะเพศได 2) น าความรไปใชในการหาโอกาสเกดลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมทเปนสวนขยายของพนธ




8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน ครและนกเรยนรวมกนทบทวนสงทนกเรยนไดเรยนรไปแลว ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครตงค าถามถามนกเรยนวา - ลกษณะบางลกษณะในคนทสมพนธกบเพศจ าเปนตองถกควบคมดวยยนทอยทโครโมโซมเพศ

หรอไม นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยไดขอสรปรวมกนวา ลกษณะทแตกตางกนระหวางเพศชาย

กบชเพศหญง ไมจ าเปนตองควบคมดวยยนบนโครโมโซมเพศเพยงอยางเดยว ลกษณะบางอยางถกควบคมดวยยนบนออโตโซมได แตอยภายใตอทธพลของเพศ ท าใหลกษณะดงกลาวนพบไดในเพศหนงมากกวาอกเพศหนง

2) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ โดยใหนกเรยนศกษาจโนไทปและฟโนไทปของยนทควบคมลกษณะศรษะลานในเพศชายและเพศหญง โดยเนนใหนกเรยนเหนวาจโนไทป BB+ ใหฟโนไทปตางกน คอในเพศหญงศรษะไมลาน แตในเพศชายศรษะลาน แสดงวาลกษณะ

ศรษะลาน ควบคมดวยยนเดนบนออโตโซม แตมการแสดงออกสมพนธกบเพศ ซงขนอยกบอทธพลของฮอรโมนเพศชาย ไมเกยวกบการถายทอดยนบนโครโมโซมเพศ แลวครตงค าถามถามนกเรยนวา

- ถาหญงศรษะลานแตงงานกบชายศรษะไมลาน ลกสาวและลกชายทเกดขนจะมลกษณะของศรษะเปนอยางไร (ลกสาวศรษะไมลานแตเปนพาหะ สวนลกชายจะมศรษะลาน)

3) ครน าเสนอ PowerPoint เรอง ลกษณะทปรากฏจ าเพาะเพศ โดยใหนกเรยนศกษาจโนไทปและฟโนไทปของไกเพศผและเพศเมย แลวรวมกนอภปรายถงลกษณะขนหางของไกทควบคมดวยยนทมจโนไทปแบบเดยวกน แตแสดงออกแตกตางกนในเพศผและเพศเมย คอ จโนไทป hh ท าใหเปนขนแบบเฮนในไกเพศเมย แตในไกเพศผจะเปนขนแบบคอก แลวถามค าถามนกเรยน ดงน

- นกเรยนจะสรปไดอยางไรเกยวกบการแสดงออกของยนทควบคมลกษณะขนหางในไก (ลกษณะขนแบบคอกในไกถกจ ากดใหแสดงออกเฉพาะไกเพศผ)

- ในการผสมพนธไกเพศเมยขนแบบเฮนกบไกเพศผขนแบบคอก ลกไกทงเพศผและเพศเมยทเกดมามลกษณะขนแบบเฮนทกตว จงหาจโนไทปของพอแมคน (แมและพอมจโนไทป เปน HH และ hh ตามล าดบ)

กจกรรมรวบยอด 1) นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ คออะไร ยกตวอยางประกอบ (ลกษณะทควบคมโดยยนบนออโตโซม แตการแสดงลกษณะของแอลลลขนอยกบเพศ เชน ลกษณะศรษะลานในเพศชายและเพศหญง) - ลกษณะทปรากฎจ าเพาะเพศ คออะไร ยกตวอยางประกอบ (ลกษณะทควบคมโดยยนบนออโตโซม แตถกฮอรโมนเพศใหแสดงออกในเพศใดเพศหนงเทานน เชน ลกษณะขนหางของไกแบบเฮนและแบบคอก) - ในการศกษาการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของมนษยท าไดยากกวาในพช จงหาวาเปนเพราะเหตใด (เพราะมนษยมชวงชวตแตละชวงรนยาวนาน และจ านวนของลกหลานทเกดขนมจ านวนไมมากพอ ท าใหการควบคมการทดลองเปนไปไดยาก ท าใหการท านายการเปลยนแปลงของลกษณะตางๆ ทเกดขนไดไมด)

2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม

โรคกระดกออน

- ถาแมเปนโรคกระดกออน ลกสาวและลกชายจะมโอกาสเปนโรคกระดกออนหรอไม - ถาพอเปนโรคกระดกออน ลกสาวและลกชายจะมโอกาสเปนโรคกระดกออนหรอไม - โรคกระดกออนถกควบคมดวยยนบนโครโมโซมใด


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศและลกษณะทปรากฏจ าเพาะเพศ




สาระส าคญ - ลกษณะทอยภายใตอทธพลของเพศ - ลกษณะทปรากฎจ าเพาะเพศ




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ผลการเรยนร - อธบายและสรปการการศกษาพนธศาสตรของเมนเดล ความนาจะเปนและกฎการแยก กฎแหงการรวมกลมอยางอสระ และการผสมเพอทดสอบ รวมทงลกษณะทางพนธกรรมทนอกเหนอกฎของเมนเดลได -ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได










(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………

ความเหนหวหนากลมสาระวชา

……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 8 เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม เวลา 2 ชวโมง




1) อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทงมวเทชนได

2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด ยนจากพอและแมจะสงผานมายงลกดวยกระบวนการปฏสนธ โดยโครโมโซมทเปนทอยของยนนนจะมการแบงเซลล 2 แบบ คอ การแบงเซลลแบบไมโทซส และการแบงเซลลแบบไมโอซส 4. สาระการเรยนร ความร

การถายทอดยนและโครโมโซม ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายการถายทอดยนและโครโมโซมได 2) อธบายและสรปไดวายนอยบนโครโมโซม

6. คณลกษณะอนพงประสงค 1) ใฝเรยนร 2) มงมนในการท างาน

7. สมรรถนะส าคญของผเรยน 1) ความสามารถในการสอสาร 2) ความสามารถในการคด 3) ความสามารถในการแกปญหา

8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเกยวกบพนธศาสตรทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยเฉลยค าถามทายบททนกเรยนไดท ามาแลว เพอตรวจสอบความเขาใจของนกเรยน

2) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปโครโมโซม แลวตงค าถามถามนกเรยน ดงน - สงมชวตแตละชนดทมลกษณะแตกตางกน จะมโครงสรางและจ านวนโครโมโซมแตกตางกน

หรอไม - ยนและโครโมโซมเกยวของกนอยางไร จงมบทบาทตอการถายทอดลกษณะของสงมชวตได และ

ถาโครงสรางของโครโมโซมเปลยนแปลงไป จะมผลตอสงมชวตหรอไม อยางไร 3) ครใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง แลวชแจงใหนกเรยน

ฟงวาความคดของนกเรยนจะถกตองหรอไม นกเรยนสามารถเรยนรไดจากเรองยนและโครโมโซม ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปการปฏสนธระหวางสเปรมกบเซลลไขไดเปนไซโกต แลวเจรญตอไปเปนเอมบรโอ แลวตงค าถามถามนกเรยนวา “ยนจากพอแมถายทอดไปสลกหลานไดอยางไร” ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน

2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา นกวทยาศาสตรไดท าการศกษาพบวาเซลลซงเปนหนวยพนฐานทส าคญของสงมชวตประกอบดวยองคประกอบทส าคญ คอ นวเคลยส เมอใชกลองจลทรรศนสองดภายในนวเคลยสทยอมสแลวจะเหนโครงสรางทมลกษณะเปนเสนใยเลก ๆ ขดพนกน เรยกวา โครโมโซม ซงเปน

โครงสรางทท าหนาทถายทอดลกษณะทางพนธกรรม เมอท าการศกษาการเปลยนแปลงของโครโมโซมจะพบวามการแบงเซลล 2 แบบ คอ การแบงเซลลแบบไมโทซส และการแบงเซลลแบบไมโอซส ซงจะเหนโครโมโซมชดเจนมากในระยะเมทาเฟส

3) ครน าเสนอ PowerPoint รปการแบงเซลลแบบไมโทซส แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การแบงเซลลแบบไมโทซสเปนการแบงเซลลเดมออกเปนเซลลใหม 2 เซลล โดยเซลลใหมทไดจะมลกษณะทางพนธกรรมเหมอนเดมทกประการ และมจ านวนโครโมโซมเทากบเซลลเรมตนทเรยกวา ดพลอยด (diploid) 4) ครน าเสนอ power Point รปการแบงเซลลแบบไมโอซส แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เปนการแบงเซลลทท าใหไดเซลลใหมแตละเซลลมจ านวนโครโมโซมลดลงครงหนงของเซลลเรมตน เรยกวา แฮพพลอยด (haploid) 5) ครตงค าถามถามนกเรยนวา “นกเรยนคดวามหลกฐานอะไรทยนยนไดวา ยนอยบนโครโมโซม ”นกเรยนรวมกนตอบค าถาม โดยไดขอสรปรวมกนวา การถายทอดลกษณะทางพนธกรรม 7 ลกษณะท เมนเดลไดศกษาไปนน ท าใหรวาลกษณะดงกลาวนมยนทควบคมซงสามารถถายทอดไปยงรนตอไปได และจากความรเรองการแบงเซลลทไดศกษามาแลว ท าใหทราบวาในการแบงเซลลแบบไมโอซสเพอสรางเซลลสบพนธทไดเซลลไขกบสเปรมนน สารพนธกรรมจากพอและแมจะถายทอดมายงลกไดจากการปฏสนธระหวางเซลลไขกบสเปรม ซงสารพนธกรรมนนกคอ ยนบนโครโมโซมนนเอง 6) ใหนกเรยนศกษาทฤษฎโครโมโซมในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมของวอลเตอรซตตนในหนงสอเรยน ซงซตตนไดน าเสนอไว จนไดขอสรปรวมกนวา ยนอยบนโครโมโซม กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - การแบงเซลลแบบไมโทซสและแบบไมโอซสระยะใดทท าใหมองเหนโครโมโซมชดเจนทสด - หลกฐานอะไรบางทยนยนวายนอยบนโครโมโซม (อธบายโดยใชความรเกยวกบการถายทอด

ลกษณะทางพนธกรรมของเมนเดล) - ยน DNA โครโมโซม และลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตมความเกยวของกนอยางไร 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การถายทอดยนและโครโมโซม 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

แหลงการเรยนร 1) หนงสอหรอวารสารวทยาศาสตร

2) สารานกรมวทยาศาสตร 3) อนเทอรเนต


สาระส าคญ - การถายทอดยนและโครโมโซม

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได







- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และ




จ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 9 เรอง การคนพบสารพนธกรรม เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด นกวทยาศาสตรในสมยตาง ๆ ไดท าการศกษาพบวา DNA เปนสารพนธกรรมของสงมชวตชนดตาง ๆ ทสามารถถายทอดจากพอแมไปสลกหลานได โดยเรยก DNA สวนทควบคมลกษณะทางพนธกรรมวา ยน และพบวา ไวรสบางชนดม RNA เปนสารพนธกรรม 4. สาระการเรยนร ความร

การคนพบสารพนธกรรม ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล วเคราะห อภปราย และสรปผลการทดลองของนกวทยาศาสตร เพอน าไปสการ

คนพบสารพนธกรรม 2) อธบายและสรปไดวายนเปนสวนหนงของ DNA ทควบคมลกษณะทางพนธกรรมและ DNA อย

ทโครโมโซม 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมใหนกเรยนฟงวา ยน คอ หนวยทควบคมลกษณะทางพนธกรรม ซง สามารถถายทอดจากพอแมไปสลกหลานได แลวถามค าถามนกเรยนดงน - ยน DNA โครโมโซม และลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตมความเกยวของกนอยางไร 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยครสรปใหนกเรยนฟงวา ยนเปนสวนหนงของ DNA และ DNA อยบนโครโมโซม ซง DNA เปนสารพนธกรรมทสามารถถายทอดลกษณะตาง ๆ ไปสลกหลานได ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปโครงสรางของ DNA ทประกอบไปดวย น าตาลดออกซไรโบส ไนโตรจนสเบส และหมฟอสเฟต ซงนกเรยนไดเรยนรมาแลว

2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การคนพบโครงสรางของ DNA นเปนผลมาจากการศกษาคนควาทดลองของนกวทยาศาสตรหลายรนอยางยาวนาน

3) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงการศกษาสารพนธกรรมของ เฟรดรช มเชอร แลวสรปใหนกเรยนฟงวาจากการศกษานพบวา ในนวเคลยสมสารทมธาตไนโตรเจนและฟอสฟอรสเปนองคประกอบ เรยกสารนวา นวคลอน 4) ครน าเสนอ power Point แสดงการศกษาสารพนธกรรมของ โรเบรต ฟอยลเกน แลวสรปใหนกเรยนฟงวาจากการศกษาเมอยอมโครโมโซมดวยสฟคซนจะพบวา DNA อยบนโครโมโซม 5) ครน าเสนอ power Point แสดงการศกษาสารพนธกรรมของ เฟรเดอรก กรฟฟท แลวสรปใหนกเรยนฟงวา เมอน าแบคทเรยสารพนธ S ทท าใหเกดโรคปอดบวมไปท าใหตายดวยความรอน แลวน าไปใสในอาหารเลยงเชอทเลยงแบคทเรยสายพนธ R ทไมท าใหเกดโรคปอดบวม พบวามสารบางอยางจากแบคทเรยสายพนธ S ทท าใหแบคทเรยสายพนธ R กลายเปนสายพนธทท าใหเกดโรคได และสามารถถายทอดลกษณะนไปสแบคทเรยรนตอไปได 6 ) ครน าเสนอ power Point แสดงการศกษาสารพนธกรรมของ แอเวอรและคณะ แลวสรปใหนกเรยนฟงวาจากการศกษาจะเหนวา DNA เปนสารทสามารถเปลยนพนธกรรมของแบคทเรยสายพนธ R ใหเปนแบคทเรยสายพนธ S ได จงสรปไดวา DNA เปนสารพนธกรรม ไมใชโปรตนอยางทนกวทยาศาสตรในรนกอน ๆ เคยเขาใจ กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - เพราะเหตใดเมอน าแบคทเรยสายพนธ S ทท าใหตายดวยความรอนไปผสมกบสายพนธ R ทม

ชวตจงท าใหหนตายได - การศกษาของกรฟฟทสามารถอธบายผลการทดลองทเกดขนไดอยางไร - เพราะเหตใดการทดลองของเอเวอรจงใชเอนไซม RNase DNase และ protease ใสลงไปรวมกบ

สารสกดจากแบคทเรยสายพนธ S - เพราะเหตใดการศกษาไวรสของแบคทเรยจงสามารถสนบสนนไดวา DNA คอสารพนธกรรม 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การคนพบสารพนธกรรม 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

แหลงการเรยนร 1) หนงสอหรอวารสารวทยาศาสตร 2) สารานกรมวทยาศาสตร

3) อนเทอรเนต 10. การวดและประเมนผล

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน สาระส าคญ - การคนพบสารพนธกรรม

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของ ดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได







- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยน




มากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 10 เรอง โครโมโซม เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด โครโซมอยภายในนวเคลยส มลกษณะเปนเสนเลกยาวขดพนกน เรยกวา โครมาทน ซงประกอบดวย DNA และโปรตน ชนดฮสโตนและนอนฮสโตน 4. สาระการเรยนร ความร

1) รปรางลกษณะ และจ านวนโครโมโซม 2) สวนประกอบของโครโมโซม

ทกษะ/กระบวนการ 1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2) ทกษะการคด

3) ทกษะการเรยนร 4) ทกษะการแกปญหา 5) ทกษะกระบวนการท างานกลม

5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายรปราง ลกษณะโครโมโซมในเซลลรางกาย 2) สบคนขอมล อภปราย และอธบายสวนประกอบของโครโมโซม



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบโครโมโซม โดยตงค าถามถามนกเรยนดงน - จากการศกษาการแบงเซลล นกเรยนจะเหนโครโมโซมชดเจนในการแบงเซลลระยะใด (ระยะ เมทาเฟส) - โครโมโซมของสงมชวตตาง ๆ นาจะมจ านวนเทากนหรไม (ไมเทากน) 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง โครโมโซม ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปโครโมโซมแบบตาง ๆ แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายประเดนค าถามตอไปน

- รปรางลกษณะของโครโมโซมในภาพแตกตางกนหรอไม อยางไร ใชอะไรเปนเกณฑ 2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยสรปรวมกนไดวา โครโมโซมมรปรางแตกตางกน และม

ขนาดแตกตางกนดวย แลวครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจวา นกเรยนสามารถใชต าแหนงของเซนโทรเมยรในการแบงรปรางและลกษณะของโครโมโซมได โดยโครโมโซมบางแทงมต าแหนงของเซนโทรเมยรไมไดอยตรงกลางของโครโมโซม ท าใหแขนทง 2 ขางของโครโมโซมยาวไมเทากน ถาต าแหนงของเซนโทรเมยรคอนไปทางใดทางหนงจะท าใหแขนดานหนงยาว และอกดานหนงสนได

3) ครสรปใหนกเรยนเขาใจวาสวนใหญสงมชวตแตละชนดจะมจ านวนโครโมโซมไมเทากน แตสงมชวตบางชนดมจ านวนโครโมโซมเทากนได เชน สนขและไกมจ านวนโครโมโซม 78 แทงเทากน หรอในพช เชน กลวยและแตงโมทมจ านวนโครโมโซม 22 แทงเทากน ทงนสงมชวตแตละชนดจะมจ านวน

โครโมโซมทแนนอน และโครโมโซมแตละแทงจะมรปราง และขนาดคงท โดยในสงมชวตชนดหนง ๆ อาจมโครโมโซมทมรปรางแบบเดยวหรอหลายแบบกได 4) ใหนกเรยนตอบค าถามในประเดนตอไปน - นกเรยนสามารถใชจ านวนโครโมโซมระบชนดของสงมชวตไดหรอไม เพราะอะไร (ไมสามารถระบได เพราะสงมชวตบางชนดมจ านวนโครโมโซมเทากน) - จ านวนโครโมโซมมความสมพนธกบระดบความซบซอนของสงมชวตหรอไม (ไมสมพนธกน เชน ไกมจ านวนโครโมโซม 78 โครโมโซม ซงมากกวาคน แตมโครงสรางของอวยวะตาง ๆ ซบซอนนอยกวาคน) 5) ครน าเสนอ power Point แสดงสวนประกอบของโครโมโซม แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ในโครโมโซมนอกจากม DNA แลวยงพบสารอนอก โดยโครโมโซมของยคารโอตจะมลกษณะเปนแทง ประกอบดวย DNA 1 ใน 3 สวนอก 2 น 3 เปนโปรตน ไดแกโปรตนฮสโตนและโปรตนนอนฮสโตน สวนโครโมโซมของโพรคารโอตจะมลกษณะเปนวงแหวนขนาดเลก 6 ) ใหนกเรยนศกษาความหมายและขนาดของจโนมของสงมชวตชนดตาง ๆ ในหนงสอเรยนรายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 หนา 54 แลวตงค าถามถามนกเรยนวา - จโนม หมายถงอะไร (ขอมลทางพนธกรรมทงหมดทจ าเปนตอการด ารงชวตอยางเปนปกตของ สงมชวตชนดใดชนดหนง) 7) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยสรปรวมกนไดวา สงมชวตแตละชนดจะมขนาดของจโนมแตกตางกน โดยสงมชวตขนาดเลก เชน แบคทเรยจะมขนาดของจโนมคอนขางเลก กจกรรมรวบยอด นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - โครโมโซมประกอบดวยสวนประกอบอะไรบาง (DNA และโปรตนชนดฮสโตนและนอนฮสโตน) - สงมชวตแตละชนดมจ านวนโครโมโซมคงทหรอไม (คงท) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง โครโมโซม 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - รปรางลกษณะ และจ านวนโครโมโซม -สวนประกอบของโครโมโซม

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทงมวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได







- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80%


- ความสนใจในการเรยน - การถาม/ตอบ - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 11 เรอง องคประกอบของ DNA เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด DNA ท าหนาทเปนสารพนธกรรมของสงมชวต เปนพอลเมอรชนดหนงทประกอบดวยมอนอเมอรทเรยกวา นวคลโอไทด โดยแตละนวคลโอไทดประกอบดวยน าตาลดออกซไรโบส ไนโตรจนสเบส และหมฟอสเฟต นวคลโอไทดแตละนวคลโอไทดจะเชอมตอกนโดยการสรางพนธะฟอสโฟไดเอสเตอรเพอเกดเปนสายพอลนวคลโอไทด 4. สาระการเรยนร ความร

องคประกอบทางเคมของ DNA


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายถงสวนประกอบของนวคลโอไทดและจ าแนกชนดของนวคล

โอไทดได 2) อธบายและสรปไดวา DNA แตละโมเลกลแตกตางกนทจ านวนและล าดบของนวคลโอไทด



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนวา ยนเปนสวนหนงของ DNA และ DNA เปนสารพนธกรรมทอยในโครโมโซม แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน - DNA มโครงสรางและสวนประกอบอยางไร จงสามารถควบคมลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวตได 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง องคประกอบของ DNA ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดโครงสรางของ DNA โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา DNA เปนกรดนวคลอกชนดหนง ซงเปนพอลเมอรทประกอบไปดวยมอนอเมอรขนาดเลกจ านวนมากทเรยกวา นวคลโอไทด ซงแตละนวคลโอไทดประกอบดวยน าตาลดออกซไรโบส ไนโตรจนสเบส และหมฟอสเฟต

2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การประกอบขนเปนนวคลโอไทดนนน าตาลดออกซไรโบส ไนโตรจนสเบส และหมฟอสเฟต จะประกอบกน โดยมน าตาลเปนแกนหลก มไนโตรจนสเบสอยทคารบอนต าแหนงท 1 และมหมฟอสเฟตอยทคารบอนต าแหนงท 5 โดยนวคลโอไทดใน DNA ม 4 ชนด ซงแตกตางกนตามองคประกอบสวนทเปนเบส คอ อะดนน (A) กวานน (G) ไซโทซน (C) และไทมน (T) แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- ไนโตรจนสเบส ประกอบดวยอะตอมของธาตใดบาง จ าแนกไดกประเภท แตละประเภทมความเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร (ไนโตรจนสเบสประกอบดวยโครงสรางทเปนวงแหวนทมธาต C และ N เปนองคประกอบ ซงจ าแนกไดเปน 2 ประเภท คอ เบสพวรน และเบสไพรมดน)

3) ครน าเสนอ power point เพอใหนกเรยนเปรยบเทยบความแตกตางระหวางเบสพวรนและเบสไพรมดน โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา เบสพวรน มโครงสรางประกอบดวยวงแหวน 2 วง ม 2 ชนด คอ อะดนน (A) และกวานน (G) สวนเบสไพรมดน โครงสรางประกอบดวยวงแหวน 1 วง ม 2 ชนด คอ ไซโทซน (C) และไทมน (T) แลวทบทวนโดยใหนกเรยนดรปไนโตรจนสเบสและรปน าตาลดออกซไรโบส ใหนกเรยนระบรปทเหนวาเปนเบสชนดใดและเปนน าตาลเพนโทสชนดใด

4) ครน าเสนอ power point ใหนกเรยนดรปการเชอมตอกนระหวางนวคลโอไทดแตละนวคลโอไทด และรปสายพอลนวคลโอไทดทเกดจากการเชอมตอระหวางนวคลโอไทด โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา นวคลโอไทดแตละโมเลกลจะมาเชอมตอกนเปนสายไดโดยจะสรางพนธะฟอสโฟไดเอสเตอร ระหวางหมฟอสเฟตซงอยทคารบอนต าแหนงท 5 ของน าตาลในนวคลโอไทดหนงกบหมไฮดรอกซลของคารบอนต าแหนงท 3 ของน าตาลในอกนวคลโอไทดหนง โดยเมอหลาย ๆ นวคลโอไทดมาเชอมตอกนจงเกดเปนสายพอลนวคลโอไทดได

5) ครใหนกเรยนสงเกตปลายปลาย 5 และปลาย 3’ โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาขางหนงของ นวคลโอไทดตรงคารบอนต าแหนงท 5 ของน าตาลดออกซไรโบสทยดกบหมฟอสเฟต เรยกปลายขางนวาปลาย 5’ และอกปลายหนงเปนคารบอนต าแหนงท 3 ของน าตาลดออกซไรโบสของนวคลโอไทดทอยปลายสดทยดอยกบหมไฮดรอกซล เรยกปลายดานนวา ปลาย 3’ โดยสายพอลนวคลโอไทดในสงมชวตทมจ านวนนวคลโอไทดเทากน อาจมล าดบของนวคลโอไทดไมเหมอนกนได ท าใหสงมชวตมลกษณะทแตกตางกนออกไป 6) ใหนกเรยนศกษาตารางท 16.3 แสดงผลการวเคราะหปรมาณเบสในโมเลกล DNA ในสงมชวตของชารลกาฟฟ ในหนงสอเรยนรายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 หนา 57 แลวใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าถามตอไปน - ปรมาณเบส 4 ชนดใน DNA ของสงมชวตตาง ๆ สมพนธกนอยางไร (เบส A มปรมาณใกลเคยงกบเบส T และเบส C มปรมาณใกลเคยงกบเบส G นนคอ A:T มคาใกลเคยง 1:1 และ C:G มคาใกลเคยง 1:1) - อตราสวนของ A+T และ C+G ในโมเลกลของ DNA ของสงมชวตตาง ๆ มคาใกลเคยงกนหรอไม (อตราสวนของ A+T และ C+G ในสงมชวตแตละชนดมคาไมใกลเคยงกน) - อตราสวนของ A+G และ T+C ในโมเลกลของ DNA ของสงมชวตตาง ๆ มคาใกลเคยงกนหรอไม (อตราสวนของ A+G และ T+C ในสงมชวตแตละชนดมคาใกลเคยงกน)

7) ครสรปใหนกเรยนเขาใจวา ผลการทดลองของชารกาฟฟ สามารถสรปไดวา ใน DNA ของสงมชวตทกชนด เบส A จะมปรมาณใกลเคยงกบเบส T และเบส C มปรมาณใกลเคยงกบเบส G และปรมาณของ A+T จะไมเทากบปรมาณของ C+G กจกรรมรวบยอด นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - นวคลโอไทดแตละชนดแตกตางกนอยางไร (นวคลโอไทดแตละชนดแตกตางกนทชนดของเบส โดยอาจเปนเบสอะดนน ไทมน ไซโทซน หรอกวานนเปนองคประกอบ) - แตละนวคลโอไทดเชอมตอกนไดอยางไร (แตละนวคลโอไทดเชอมตอกนดวยหมฟอสเฟต หมฟอสเฟตของนวคลโอไทดหนงจะเชอมตอกบหมไฮดรอกซลของน าตาลเพนโทสของอกนวคลโอไทดหนง) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง องคประกอบของ DNA 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - องคประกอบทางเคมของ DNA

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด









(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 12 เรอง โครงสรางของ DNA เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด DNA มโครงสรางเปนเกลยวคประกอบดวยสายพอลนวคลโอไทด 2 สายวางขนานกลบทศทางกน มลกษระบดเปนเกลยวเวยนขวา ตามเขมนาฬกาคลายบนไดเวยน แตละสายจบกนดวยพนธะไฮโดรเจน ทเกดขนระหวางคเบสทเปนเบสคสม คอ A กบ T ดวยพนธะไฮโดรเจน 2 พนธะ และ G กบ C ดวยพนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ 4. สาระการเรยนร ความร

โครงสรางของ DNA ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร สบคนขอมล วเคราะหอภปราย อธบายและสรปผลการศกษาของนกวทยาศาสตรทเกยวกบ

สวนประกอบทางเคมและโครงสรางของ DNA 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบการทดลองของชารกาฟฟ ทสรปวาอตราสวนระหวางเบส A:T และ C:G คงทเสมอ แลวถามค าถามนกเรยนวา - ถาอตราสวนระหวางเบสคงท เปนไปไดหรอไมวาเบส A จบคกบ T และเบส C จบคกบ G ถาเปนเชนนน นกเรยนคดวาโครงสรางของ DNA จะเปนอยางไร 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง โครงสรางของ DNA ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดผลการศกษาโครงสราง DNA ของวลคนสและแฟรงคลน ทใชเทคนคเอกซเรยดฟแฟรกชนดวยการฉายรงสเอกซผานผลก DNA ท าใหเกดการหกเหของรงสเอกซ เกดภาพบนแผนฟลม โดยเมอน าแผนฟลมมาแปลขอมลจะพบวา

- สงมชวตตาง ๆ มโครงสรางของ DNA คลายกนมาก - DNA ประกอบดวยพอลนวคลโอไทดมากกวา 1 สาย - พอลนวคลโอไทดมลกษณะเปนเกลยว - เกลยวของพอลนวคลโอไทดแตละรอบมระยะทางเทากน 2) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดผลการศกษาโครงสราง DNA ของวตสนและครก ทได

เสนอแบบจ าลองโมเลกลของ DNA โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา พนธะเคมทเชอมพอลนวคลโอไทด 2

สายใหตดกนเปนพนธะไฮโดรเจน ทเกดระหวางคเบส ซงพนธะเคมน สามารถยดสายพอลนวคลโอไทด 2 สายใหเขาคกนได

3) ครน าเสนอ power point รปพนธะไฮโดรเจนระหวางเบสทเขาคกน แลวถามค าถามนกเรยนวา - แรงยดระหวางคเบส A กบ T และ G กบ C คใดมความแขงแรงมากกวากน เพราะอะไร (แรงยด

เหนยวระหวางเบส C กบ G แขงแรงมากกวาเบส A กบ T เพราะระหวางเบส C กบ G ยดกนดวยพนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ แตเบส A กบ T ยดกนดวยพนธะไฮโดรเจน 2 พนธะ)

4) ครน าเสนอ power point รปโครงสรางของ DNA แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา วอตสนและ ครกไดเสนอแบบจ าลองโมเลกลของ DNA วาประกอบดวยพอลนวคลโอไทด 2 สาย เบสในแตละสายของ DNA ทเปนเบสคสมยดกนดวยพนธะไฮโดรเจน ซงจากการสงเกตผลการศกษาของวตสนและครก นกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา

- DNA ประกอบดวยพอลนวคลโอไทด 2 สาย โดยแตละสายมทศทางจากปลาย 5’ ไปยง 3’ เรยงสลบทศทางกน

- มการจบคกนอยางจ าเพาะ คอ เบส A จบกบเบส T ดวยพนธะไฮโดรเจน 2 พนธะ และเบส C จบกบเบส G ดวยพนธะไฮโดรเจน 3 พนธะ คลายขนบนได

- พอลนวคลโอไทด 2 สาย พนกนบดเปนเกลยวคเวยนขวา คลายบนไดเวยน โดยมน าตาลดออกซไรโบสจบกบหมฟอสเฟตคลายราวบนได

- เกลยวแตละรอบหางกน 34 oA และคเบสแตละคหางกน 3.4 oA ความหางของแตละคเบสเปรยบคลายกบความหางของขนบนได และพอลนวคลโอไทด 2 สายหางกน 20 oA

5) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา DNA มนวคลโอไทด 4 ชนด แตจากการศกษาพบวาโครงสรางของ DNA ประกอบดวยนวคลโอไทดจ านวนมาก แสดงวาโมเลกลของ DNA มความแตกตางกนได เชน ถา DNA ประกอบดวยนวคลโอไทด 2 โมเลกลเรยงตอกน จะสามารถเรยงล าดบเบสแตกตางกนได 42 = 16 แบบ ดงนนถาโมเลกลของ DNA ประกอบดวยนวคลโอไทดจ านวนมากจะท าใหมการเรยงล าดบเบสแตกตางกนมากดวยเชนกน ท าใหเกดรปรางของ DNA ไดอยางหลากหลาย

6) ครตงค าถามเพมเตมใหนกเรยนรวมกนอภปรายวา - แตละโมเลกลของ DNA มจ านวนนวคลโอไทดเทากนหรอไม และการจดเรยงตวของเบสในแตละ

พอลนวคลโอไทดใน DNA จะเหมอนกนหรอไม (แตละโมเลกลของ DNA มจ านวนนวคลโอไทดไมเทากน บางชนดมประมาณพนค แตบางชนดมประมาณแสนค ท าใหการเรยงตวของเบสใน DNA นาจะแตกตางกนไดมากดวย)

กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- แรงยดระหวางคเบส A กบ T และ G กบ C คใดมความแขงแรงมากกวากน เพราะอะไร - โมเลกลของ DNA ประกอบดวยพอลนวคลโอไทด 2 สาย ถาสายพอลนวคลโอไทดสายหนงม

ล าดบเบส 5’ A C G T C A G 3’ พอลนวคลโอไทดของสายทเปนคเบสกนจะมล าดบเบสอยางไร - DNA ทประกอบดวยนวคลโอไทด 3 โมเลกล จะเรยงล าดบนวคลโอ-ไทดไดแตกตางกนกแบบ 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง โครงสรางของ DNA 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - โครงสรางของ DNA

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบน




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน พนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได







………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31234 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 13 เรอง สมบตของสารพนธกรรม (1) เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด 1) การจ าลอง DNA (DNA replication) พอลนวคลโอไทด 2 สายแยกออกจากกน โดยการสลายพนธะระหวาง A กบ T และ G กบ C ทละค แลวพอลนวคลโอไทดแตละสายจะท าหนาทเปนแมแบบ (DNA template) ส าหรบการสราง DNA สายใหม ได DNA สายใหมทเหมอนกบ DNA เดมทกประการ 2) การสงเคราะห DNA สายใหม 2 สาย สายหนงจะสรางตอเนองกนเปนเสนยาว เรยกวา ลดดง สแตรนด (leading strand) สวนอกสายหนงเปนพอลเพปไทดสายสน ๆ เรยกวา แลกกงสแตรนด ( lagging strand) โดยมเอนไซมไลเกส (ligase) ท าหนาทเชอมตอใหเปนสายยาว 4. สาระการเรยนร

ความร 1) การสงเคราะห DNA 2) การควบคมลกษณะทางพนธกรรมของ DNA


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายกระบวนการจ าลอง DNA 2) สบคนขอมล อภปราย การควบคมลกษณะทางพนธกรรมของ DNA



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบโครงสรางของ DNA และชนดของนวคลโอไทด โดยตงค าถามถามนกเรยน ดงน - โครงสรางโมเลกลของ DNA มลกษณะใด (ประกอบดวยพอลนวคลโอไทด 2 สายเรยงสลบทศกน พนกนเปนเกลยวค เวยนขวาตามเขมนาฬกา โดยเบสในแตละสายของ DNA เปนเบสคสม ทยดกนดวยพนธะไฮโดรเจน) - นวคลโอไทดซงเปนมอนอเมอรของ DNA ประกอบดวยอะไรบาง (น าตาลดออกซไรโบส ไนโตรจนสเบส และหมฟอสเฟต) - นวคลโอไทดมกชนด อะไรบาง (4 ชนด คอ อะดนน (A) กวานน (G) ไซโทซน (C) และไทมน (A)) 2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม เพอน าไปสการเรยนร เรอง สมบตของสารพนธกรรม ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครตงค าถามถามนกเรยน ดงน

- DNA ของสงมชวตถายทอดจากรนหนงไปยงอกรนหนงไดอยางไร (เมอมการแบงเซลล ท าใหมการจ าลอง DNA เพมปรมาณเปน 2 ชด โดยถายทอด DNA ชดหนงใหลกรนตอไป)

- DNA ในรนพอแมและ DNA ในรนลกจ าเปนตองเหมอนกนหรอไม เพราะอะไร (DNA รนพอแมจ าเปนตองเหมอน DNA ลก จงจะสามารถถายทอดลกษณะทางพนธกรรมตอไปได)

- การท DNA ของรนลกจะเหมอนกบ DNA ในรนพอแมนนเกดขนไดอยางไร (การจ าลอง DNA) 2) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดการจ าลอง DNA จากการศกษาของวอตสนและครก โดย

ตงค าถามถามนกเรยน ดงน - การสงเคราะห DNA มสงจ าเปนอะไรบาง - การสงเคราะห DNA มขนตอนอยางไร - ล าดบเบสของ DNA ในแตละโมเลกลเปนอยางไร 3) ใหครและนกเรยนรวมกนลงขอสรปวา - การสงเคราะห DNA จ าเปนตองมเอนไซม DNA พอลเมอรเรส ซงท าหนาทเชอมนวคลโอไทดให

เปนพอลนวคลโอไทดสายยาว โดยนวคลโอไทดม 4 ชนด คอ นวคลโอไทดทมเบส A T C G และม DNA เปนสายแมแบบ

- ขนตอนการสงเคราะห DNA ประกอบดวย * พอลนวคลโอไทด 2 สายของ DNA คลายเกลยว พนธะไฮโดรเจนทยดระหวางคเบสของทง 2

สายจะสลายไป ท าใหพอลนวคลโอไทดทง 2 สายแยกออกจากกน * พอลนวคลโอไทดแตละสายท าหนาทเปนสายแมแบบ เพอสงเคราะหพอลนวคลโอไทดสายใหม

โดยเอนไซม DNA พอลเมอรเรสน านวคลโอไทดอสระเขาจบกบนวคลโอไทดของสายแมแบบทมเบสคสมกน คอ เบส A จบคกบ T และเบส C จบคกบ G

* นวคลโอไทดของพอลนวคลโอไทดสายใหมจะเขาคกบนวคลโอไทดของสายแมแบบดวยพนธะไฮโดรเจน

- การสงเคราะห DNA ท าใหมการเพมโมเลกลของ DNA จาก 1 เปน 2 โมเลกล โดย DNA แตละโมเลกลมพอลนวคลโอไทดสายเดม 1 สายและสายใหม 1 สาย การจ าลอง DNA จงเปนแบบกงอนรกษ

4) ครน าเสนอ power point ใหนกเรยนดการศกษาของอารเธอร คอนเบรก ทสงเคราะหโมเลกลของ DNA ในหลอดทดลอง โดยเนนใหนกเรยนเขาใจหนาทของเอนไซม DNA พอลเมอรเรสทเปนตวเชอม นวคลโอไทดแตละนวคลโอไทดใหเขากนจนเปนสายยาว แลวใหนกเรยนศกษาผลการทดลองของคอนเบรกในตารางท 16.4 ในหนงสอเรยนรายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 หนา 63 เพอใหนกเรยนเปรยบเทยบอตราสวนของเบสใน DNA ทสงเคราะหไดกบ DNA แมแบบ ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา

อตราสวนของ A+T / C+G ใน DNA ทสงเคราะหไดกบอตราสวนของ A+T / C+G ใน DNA แมเบบ มอตราสวนใกลเคยงกน จงเปนไปไดวา DNA ทสงเคราะหไดนาจะประกอบดวยจ านวนนวคลโอไทดใกลเคยงกบ DNA แมแบบ และมโครงสรางคลายกบ DNA แมแบบ

5) ครน าเสนอ power point การสงเคราะห DNA โดยตงค าถามถามนกเรยนวา การสงเคราะห DNA สายใหมทง 2 สายเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร แลวใหนกเรยนศกษาการสงเคราะห DNA ในหนงสอเรยนรายวชาเพมเตม ชววทยา เลม 4 หนา 63-64 ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา

- DNA เกลยวคจะคลายเกลยวออกจากกน DNA แมแบบ 2 สายทแยกออกจากกนมทศทางจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ สวนทางกน

- DNA สายทมปลาย 3’ ไปยงปลาย 5’ จะเปนแมแบบในการสราง DNA สายใหมจากทศทาง 5’ ไปยง 3’ อยางตอเนองเปนสายยาว DNA สายใหมนเรยกวา ลดดงสแตรนดใหเปนสายยาว

- DNA อกสายหนงทมปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ ไมสามารถเปนแมแบบเพอสรางสาย DNA จากทศทางจากปลาย 3’ ไปยงปลาย 5’ ไดอยางตอเนอง การสราง DNA สายใหมจงเปนการสรางสายสน ๆ ทศทางจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ และจะมเอนไซมไลเกสเชอม DNA สายใหมทเปนสายสน ๆ เขาดวยกนเปนสายยาว เรยกวา แลกกงสแตรนด

6) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา โครงสรางของ DNA ประกอบดวยพอลนวคลโอไทด 2 สาย ทมความยาวหลายลานคเบส การเรยงล าดบเบสมความแตกตางกนหลายแบบ ท าให DNA แตละโมเลกลมความแตกตางกนทล าดบและจ านวนของคเบส ทงทมเบสเพยง 4 ชนด คอ A T C และ G แลวถามค าถามนกเรยนวา ล าดบเบสใน DNA เกยวของกบการแสดงออกทางพนธกรรมหรอไม อยางไร นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง

7) ครน าเสนอ power point การศกษาของอนแกรมเกยวกบโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาการเปลยนแปลงของ DNA ท าใหการสงเคราะหโปรตนฮโมโกลบนผดปกต คอ ล าดบของกรดอะมโนสวนหนงในสายบตาของโมเลกลฮโมโกลบนตางไปจากปกต ท าใหเซลลเมดเลอดแดงมลกษณะเปนรปเคยว น าออกซเจนไดนอยลง เกดเปนโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลลได แสดงวาล าดบเบสบน DNA ท าหนาทควบคมลกษณะทางพนธกรรมของสงมชวต โดยเมอล าดบเบสของ DNA เปลยนแปลงจะมผลตอการสงเคราะหโปรตน ท าใหลกษณะทางพนธกรรมเปลยนแปลงไปดวย

8) ครตงค าถามถามนกเรยน ดงน - คนทเปนโรคโลหตจางชนดซกเกลเซลลมล าดบของกรดแอมโนในฮโมโกลบนสายบตาแตกตาง

จากคนปกตอยางไร (แตกตางกน คอ กรดอะมโนต าแหนงท 6 ของพอลเพปไทดสายบตาสายหนงของฮโมโกลบนในคนปกตเปนกรดกลตามก สวนในคนทเปนโรคจะเปนวาลน)

- ลกษณะทางพนธกรรมของโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลลเกยวของกบโปรตนและ DNA อยางไร (เมอเบสของ DNA เปลยนไป การสงเคราะหโปรตนฮโมโกลบนจะผดปกต ท าใหคนทมลกษณะทางพนธกรรมนเปนโรคโลหตจางชนดซเคลเซลล) กจกรรมรวบยอด นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - เอนไซมทท าหนาทเชอมตอ DNA สายสน ๆ ใหเปนสายเดยวกนคอ (เอนไซมไลเกส) - เพราะเหตใดการสราง DNA สายใหมจงตองมทศทางจากปลาย 5‘ไปยงปลาย 3’ เสมอ (เพราะ DNA พอลเมอเรสจะท างานโดยท าหนาทเชอมนวคลโอไทดใหตอกนเปนสายยาวจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’) - การจ าลอง DNA แบบกงอนรกษคออะไร (การท าใหมการเพมโมเลกลของ DNA จาก 1 โมเลกลเปน 2 โมเลกล โดย DNA แตละโมเลกลมพอลนวคลโอไทดสายเดม 1 สาย และสายใหม 1 สาย) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง สมบตของสารพนธกรรม (1) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - การสงเคราะห DNA -การควบคมลกษณะทางพนธกรรมของ DNA




ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบ

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด


- สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง





11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 14 เรอง สมบตของสารพนธกรรม (2) เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด 1) การสงเคราะหโปรตนจาก DNA ม m-RNA ท าหนาทน ารหสขอมลทางพนธกรรมจาก DNA ในนวเคลยสมายงไรโบโซมในไซโทพลาซมเพอใหสงเคราะหโปรตน เรยกกระบวนการถอดรหส DNA ใหเปนสาย m-RNA วา การถอดรหสหรอทรานสครปชน (transcription)

2) การเรยงล าดบของนวคลโอไทดชนดตาง ๆ ของ mRNA ทม DNA เปนแมแบบ จะเปนตวก าหนดการเรยงล าดบของกรดอะมโนทใชในการสงเคราะหโปรตนทเรยกวา รหสพนธกรรม ( genetic code)

3) กระบวนการแปลรหส (translation) เกดขนโดย tRNA ทท าหนาทน ากรดอะมโนมาเรยงตอกนตามรหสพนธกรรมของ mRNA ไดเปนสายพอลเพปไทดทสมบรณ กลายเปนโปรตนทมความเหมาะสมและพรอมท างานไดตอไป 4. สาระการเรยนร ความร

1) การสงเคราะห mRNA จาก DNA แมแบบ 2) รหสพนธกรรม 3) การสงเคราะหโปรตนทไรโบโซม


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายกระบวนการสงเคราะหโปรตน 2) สบคนขอมล วเคราะห อภปราย เปรยบเทยบ และสรปการสงเคราะห DNA กบการสงเคราะห

mRNA 3) วเคราะห อภปราย และเปรยบเทยบการสงเคราะหโปรตนของโพรคารโอตและยคารโอต



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบโครงสรางของ DNA ทนกเรยนไดเรยนรมาแลว แลวอธบายวากรดนวคลอกทอยในเซลลมทง DNA และ RNA ซงมลกษณะแตกตางกน

2) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงโครงสรางของ DNA และ RNA แลวตงค าถามถามนกเรยน ดงน - RNA มโครงสรางแตกตางจาก DNA อยางไร 3) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม ในรปแบบของตารางเปรยบเทยบ โดยควรไดขอสรปรวมกน ดงน เพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรอง สมบตของสารพนธกรรม (2)

ขอเปรยบเทยบ DNA RNA จ านวนพอลนวคลโอไทด 2 สาย 1 สาย โครงสราง บดเปนเกลยว ไมบดเปนเกลยว

ขอเปรยบเทยบ DNA RNA ชนดของเบส อะดนน กวานน ไทมน

และไซโทซน อะดนน กวานน ยราซล และไซโทซน

ชนดของน าตาล ดออกซไรโบส ไรโบส ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงต าแหนงทอยของ DNA ในนวเคลยส แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา DNA อยในนวเคลยส แตเอนโดพลาสมกเรตคลมแบบผวขรขระ ซงมไรโบโซมทท าหนาทสงเคราะหโปรตนอยในไซโทพลาซม แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน

- DNA สามารถควบคมการสงเคราะหโปรตนในไซโทพลาซมไดอยางไร - เปนไปไดหรอไมวา DNA สงสารบางอยางออกมาเพอควบคมการสงเคราะหโปรตนในไซโทพลา

ซม - สารท DNA สงออกมานน คออะไร รบค าสงจาก DNA ไดอยางไร และมกระบวนการสงเคราะห

โปรตนไดอยางไร 2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยใหสบคนขอมลสมมตฐานของจาคอปและ

โมนอด จากการสบคนขอมล นกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา mRNA เปนสารตวกลางทน าขอมลทาง

พนธกรรมจาก DNA เกยวกบการสงเคราะหโปรตนมายงไรโบโซมทอยในไซโทพลาซม ซงเปนบรเวณทมการสงเคราะหโปรตน แลวครสรปใหนกเรยนเขาใจรวมกนวากระบวนการสงเคราะหโปรตนประกอบดวย ขนตอน 2 ขนตอน คอ การสงเคราะห RNA จาก DNA และการสงเคราะหโปรตนในไรโบโซม

3) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การสงเคราะห mRNA จาก DNA แมแบบจะคลายกบการจ าลอง DNA แตการสงเคราะห mRNA จะใช DNA เพยงสายเดยวเปนแมแบบ แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน

- การสงเคราะห mRNA มขนตอนอยางไรบาง - RNA พอลเมอรเรสมบทบาทอยางไรในการสงเคราะห mRNA - กระบวนการสงเคราะห mRNA จาก DNA แมแบบ เรยกวากระบวนการอะไร นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง 4) ครน าเสนอ PowerPoint การสงเคราะห mRNA ขนเรมตน ขนการตอสายยาว และขนสนสด

โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนดงน - เอนไซม RNA พอลเมอรเรสจะไปจบกบ DNA บรเวณทจะสงเคราะห mRNA - DNA 2 สายคลายเกลยวออกจากกน โดยม DNA สายหนงเปนแมแบบ

- นวคลโอไทดทมเบสคสมจะเขาไปจบกบเบสของสายแมแบบ โดยนวคลโอไทดทมเบสคสมจะเชอมตอกนเปนสายยาวมทศทางจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ ซงสลบทศทางกบสาย DNA แมแบบ จนได mRNA

- mRNA แยกออกจาก DNA ไปยงไรโบโซม เพอสงเคราะหโปรตนตอไป 5) ครสรปใหนกเรยนเขาใจรวมกนวา RNA พอลเมอเรสมบทบาทในการสงเคราะห mRNA คอ ท า

ใหพอลนวคลโอไทดทง 2 สายแยกออกจากกน และเชอมนวคลโอไทดตอกนเปนสาย mRNA โดยทศทางการสงเคราะห mRNA จะสงเคราะหจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ เรยกกระบวนการสงเคราะห mRNA นวา การถอดรหส (transcription)

6) ครใหนกเรยนเปรยบเทยบกระบวนการสงเคราะห DNA และกระบวนการสงเคราะห mRNA ในรปแบบของตาราง ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกน ดงน

กระบวนการสงเคราะห DNA กระบวนการสงเคราะห mRNA 1.ใชพอลนวคลโอไทดเปนแมแบบทง 2 สาย 2.ใชเอนไซมพอลเมอรเรสในการสงเคราะห 3.ใชดออกซไรโบนวคลโอไทดทประกอบดวยเบส 4 ชนด คอ A T C G 4.ผลผลตได DNA สายใหม 2 สาย

1.ใชพอลนวคลโอไทดทเปนแมแบบสายเดยว 2.ใชเอนไซม RNA พอลเมอเรสในการสงเคราะห 3.ใชไรโบนวคลโอไทดทประกอบดวยเบส 4 ชนด คอ A U C G 4.ผลผลตได mRNA สายเดยว

7) ครน าเสนอ PowerPoint ภาพจ าลอง RNA ชนดตางๆ แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา นอกจาก

mRNA ทท าหนาทน ารหสการสรางโปรตนจาก DNA ไปยงไรโบโซมแลวยงม RNA อก 2 ชนด ซงเกดอยในนวเคลยสเหมอนกน คอ tRNA ทท าหนาทน ากรดอะมโนทสอดคลองกบรหสการสรางโปรตนบนสาย mRNA มาตอกนเปนสายพอลเพปไทด และ rRNA ทเปนองคประกอบของไรโบโซม ซงท าหนาทในกระบวนการสงเคราะหโปรตนอกดวย

8) ครถามค าถามนกเรยนวา เมอ mRNA ถอดรหสจาก DNA แลว mRNA จะสงเคราะหโปรตนไดอยางไร โดยน าเสนอ PowerPoint แสดงโครงสรางของ DNA เพอใหนกเรยนเหนความแตกตางของโมเลกล DNA วาอยทจ านวนและล าดบของนวคลโอไทดใน DNA นน ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา ล าดบของนวคลโอไทดของ DNA เปนขอมลทางพนธกรรมทถอดรหสให mRNA โดยความแตกตางของนวคลโอไทดเกดจากเบสทเปนองคประกอบ

9) ครเนนใหนกเรยนเขาใจวาล าดบนวคลโอไทดในสาย DNA และ RNA เรยกวา ล าดบเบส โดยล าดบเบสของ DNA จะก าหนดล าดบเบสของ mRNA และล าดบเบสของ mRNA จะก าหนดชนดและการเรยงตวของกรดอะมโน เพอสงเคราะหโปรตน ซงเรยกวา รหสพนธกรรม (genetic code) โดยกรดอะมโนทใชในการสงเคราะหโปรตนมประมาณ 20 ชนด

10) ครถามค าถามนกเรยน ดงน - นกเรยนคดวาตองใชนวคลโอไทดจ านวนเทาใดตอ 1 รหสพนธกรรมในสาย mRNA จงจะ

ครอบคลมชนดของกรดอะมโนครบทง 20 ชนด นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยครชวยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา โมเลกลของ

RNA มนวคลโอไทดเพยง 4 ชนด คอ A T C G ถารหสพนธกรรม 1 รหส ประกอบดวย 1 นวคลโอไทด จะได รหส 4 รหส

11) ครใหนกเรยนแบงกลม เพอหาวาถารหสพนธกรรม 1 รหส ประกอบดวย 2 นวคลโอไทด จะไดรหสพนธกรรมกรหส นกเรยนรวมกนอภปรายและออกแบบรหสพนธกรรม โดยครท าหนาทสรปผลการอภปราย โดยไดขอสรปรวมกน ดงน

AA AT AC AG CC CA CT CG GG GA GT GC TT TA TC TG

ถา 1 รหสพนธกรรมประกอบดวยเบส 2 โมเลกลเรยงกน เปนรหสของกรดอะมโน 1 ชนด จะจดเรยงได 42 = 16 รหส ซงไมเพยงพอตอกรดอะมโนทง 20 ชนด แลวครอธบายใหนกเรยนฟงวา

ถารหสพนธกรรม 1 รหส ประกอบดวย 3 นวคลโอไทด จะได รหส 43 = 64 รหส ซงเพยงพอตอจ านวนกรดอะมโน โดยเรยกรหสพนธกรรม 1 รหสทประกอบดวย 3 นวคลโอไทดนวา โคดอน (codon)

12) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงรหสพนธกรรมทง 64 รหสในรปแบบของตาราง แลวถามค าถามนกเรยน ดงน

- รหสพนธกรรมกรหสทก าหนดกรดอะมโน 20 ชนด - รหสใดบางทไมก าหนดกรดอะมโน นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบ โดยไดขอสรปรวมกนวา รหสพนธกรรมทก าหนดกรดอะมโน 20

ชนด มเพยง 61 รหสเทานนทก าหนดกรดอะมโนในกระบวนการสงเคราะหโปรตน สวนรหสพนธกรรมอก 3 รหส ไดแก UAA UAG และ UGA จะไมก าหนดกรดอะมโน แตเปนรหสหยดการสงเคราะหโปรตน

13) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงกระบวนการสงเคราะหโปรตนทไรโบโซม ใหนกเรยนรวมกนอภปรายและสรปขนตอนการสงเคราะหโปรตนอกครงหนง แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน

- สาย mRNA 1 สาย สามารถสงเคราะหพอลเพปไทดพรอมกนไดหลายสายหรอไม (การสงเคราะหพอลเพปไทดสามารถเกดขนพรอมกนไดหลายสายพรอมกน โดยไรโบโซมจะมาเกาะกบ mRNA ไดหลาย ๆ ไรโบโซม เรยก mRNA ทเกดนวาพอลไรโบโซมหรอพอลโซม)

- สงทใชในกระบวนการสงเคราะหโปรตนมอะไรบาง (DNA mRNA tRNA ไรโบโซม กรดอะมโน และเอนไซม)

- tRNA มบทบาทอยางไรในการสงเคราะหโปรตน (tRNA จะน ากรดอะมโนทตรงกบโคดอนของ mRNA)

- การสงเคราะหโปรตนของโพรคารโอตแตกตางจากยคารโอตหรอไม อยางไร (การสงเคราะหโปรตนของโพรคารโอตทงกระบวนการถอดรหสและการแปลรหสเกดในไซโทพลาซมเพราะไมมเยอหมนวเคลยส สวนยคารโอตการถอดรหสเกดในนวเคลยส แตการแปลรหสเกดในไซโทพลาซม) 14) ครใหนกเรยนเชอมโยงความรทไดเรยนรมาแลวกบความรเดม วา DNA ท าหนาทสงเคราะหโปรตน แลวโปรตนทสรางขนนไปท าหนาทอะไรบาง นกเรยนรวมกนตอบค าถามซงสามารถตอบไดหลากหลาย เชน โปรตนเฮโมโกลบนชวยขนสงออกซเจน โปรตนทเปนเอนไซมหรอฮอรโมนตาง ๆ และคลอลาเจนและเคอราทนทเปนโปรตนในผวหนงและขน เปนตน กจกรรมรวบยอด

1) นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - ถาโคดอนของ mRNA โมเลกลหนงมล าดบเบสดงน 5’ A U G C A C G G G U A U A U C U A A 3’ จงบอกล าดบเบสของแอนตโคดอนของ tRNA โดยเรยงล าดบแอนตโคดอนของ tRNA ทจะเขาจบสาย mRNA และล าดบของกรดอะมโนในสายพอลเพปไทด (ล าดบเบสของแอนตโคดอน tRNA คอ UAC GUG CCC AUA UAG สวน UAA เปนโคดอนของรหสหยด จงไมมล าดบเบสทเปนแอนตโคดอน และล าดบของกรดอะมโนในสายพอลนวคลโอไทด คอ Met His Gly Try Ile สวนรหสUAA เปนรหสหยดการสงเคราะหโปรตน) - พอลเพปไทดสายหนงมล าดบกรดอะมโน ดงน Met-Pro-Lys-Val จงบอกล าดบเบสทอาจเปนไปไดของ mRNA ทสรางพอลเพปไทดสายน (เชน 5’ AUG CCA AAA GUG 3’)

2) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - ในการสงเคราะห mRNA มทศทางจากปลาย 5’ ไปยงปลาย 3’ หรอจากปลาย 3’ ไปยงปลาย 5’ - RNA polymerase มบทบาทอยางไรในการสงเคราะห mRNA - ถาล าดบ DNA แมแบบมล าดบเบส 3’ T A C G G C A T A T C G A 5’ ล าดบเบสของ mRNA ทสงเคราะหไดจะเปนอยางไร - mRNA tRNA และ rRNA แตละชนดมหนาทเกยวของกบกระบวนการสงเคราะหโปรตนอยางไร 3) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง สมบตของสารพนธกรรม (2) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

แหลงการเรยนร



สาระส าคญ - การสงเคราะห mRNA จาก DNA แมแบบ - รหสพนธกรรม - การสงเคราะหโปรตนทไรโบโซม

- สมด - สมด - สมด

- การถาม/ตอบ - การถาม/ตอบ - การถาม/ตอบ

-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

ผลการเรยนร - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยาง




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ครอบคลมและเชอถอได คณลกษณะ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน




11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ………………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ยนและโครโมโซม แผนการเรยนรท 15 เรอง มวเทชน เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด 1) มวเทชน (mutation) เปนการเปลยนแปลงล าดบและจ านวนของเบสใน DNA โดยเปนการเปลยนแปลงทเกดกบโครโมโซมซงมผลท าใหลกษณะหรอฟโนไทปของสงมชวตเปลยนไปและสามารถถายทอดลกษณะไปยงรนตอ ๆ ไปได

2) การเกดมวเทชนอาจเปนการเกดมวเทชนเฉพาะจด ซงประกอบดวย การแทนทคเบส และการเพมขนหรอขาดหายของนวคลโอไทด

3) ความผดปกตทเกดจากมวเทชน เชน กลมอาการครดชาต กลมอาการดาวน กลมอาการพาทวซนโดรม และกลมอาการเทอรเนอรซนโดรม 4. สาระการเรยนร ความร

1) การเกดมวเทชนแบบการแทนทคเบส 2) การเกดมวเทชนแบบการเพมขนหรอการขาดหายของนวคลโอไทด 3) อาการทเกดจากความผดปกตของโครโมโซม


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายความหมายของมวเทชนและยกตวอยาง 2) สบคนขอมล อภปราย และอธบายสาเหตและผลของการเกดมวเทชนเฉพาะจดและมวเทชน

ระดบโครโมโซม 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน

ครสนทนากบนกเรยนและน าเสนอ power point เกยวกบลกษณะคนทผดปกตทเกดจากพนธกรรม เชน ลกษณะผวเผอก และกลมอาการดาวนซนโดรม โดยใหนกเรยนรวมกนอภปรายถงลกษณะทผดปกตดงกลาว โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา ลกษณะทเปลยนแปลงไปเกดจากการเปลยนแปลงของ DNA และโครโมโซม ซงเปนลกษณะทถายทอดทางพนธกรรมได ขนจดการเรยนร

จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนทไดเรยนรมาแลว โดยน าเสนอ power point แสดงโครงสราง

ล าดบกรดอะมโนของเซลลเมลดเลอดแดงทผดปกตกบเซลลเมดเลอดแดงชนดซกเคลเซลล ทไดจากการศกษาของอนแกรม แลวถามค าถามนกเรยนวา

- โครงสรางกรดอะมโนของเซลลเมดเลอดแดงชนดซกเคลเซลลแตกตางจากเซลลเมดเลอดแดงของคนปกตอยางไร (ล าดบกรดอะมโนสวนหนงในสายบตาของโมเลกลฮโมโกลบนของคนปกตเปนกรดกลตามก สวนคนทเปนโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลลเปนวาลน)

2) ครน าเสนอ power point แสดงการเกดมวเทชนเฉพาะจดแบบการแทนทคเบสทเปนสาเหตท าใหเกดโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การทกรดกลตามกเปลยนแปลงไปอาจเกดจากความผดพลาดขณะท DNA จ าลองตวเอง ดงนนเมอ DNA ทสงเคราะหมาไดถายทอดรหสให mRNA การแปลรหสจาก mRNA จงไดกรดอะมโนทแตกตางไปจากเดม การเกดมวเทชนเฉพาะจดแบบการแทนทคเบสในคนทเปนโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลลจะมรหสพนธกรรมทเปลยนจาก CTC เปน CAC ท าใหกรดอะมโนเปลยนจากกรดกลตามกเปนวาลน แลวถามค าถามดงน

- กรดกลตามกในสายบตาของโมเลกลฮโมโกลบนเปลยนเปนวาลนไดอยางไร (ในการเกดโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลลนนน เปนการเกดมวเทชนเฉพาะจด)

- การเปลยนแปลงของเบสในดเอนเอเปนอยางไร (ในการจ าลอง DNA ครงแรก มทการจบคเบสผดค เบส G ควรจะจบคกบเบส C แตไปจบคกบเบส T แทน และเมอสายพอลเพปไทดทมเบส T นไปสรางพอลนวคลโอไทดสายใหม เบส T จะไปจบคกบเบส A ท าใหล าดบของเบสในสาย DNA เปลยนแปลงไป)

- การเปลยนแปลงทเกดขนกบ DNA อาจมผลตอการเปลยนแปลงรหสพนธกรรมและการสงเคราะหโปรตนอยางไร (ถา DNA สายทเกดมวเทชนไปเปนแมแบบในการสราง mRNA กจะมรหสบนสาย mRNA ในต าแหนงทเกดมวเทชนเปลยนแปลง การแปลรหสในการสงเคราะหโปรตนจะไมไดชนดของกรดอะมโนเหมอนสายปกต)

3) ครอธบายเพมเตมถงสาเหตของการเกดมวเทชนเฉพาะจดวา เกดขนไดหลายสาเหต เชน เชน จากรงสอลตราไวโอเลต สารเคมบางอยาง เชน สารอะฟลาทอกซน ซงมผลท าให DNA หรอยนเปลยนแปลงไดหลายลกษณะ การเปลยนแปลงจะกอใหเกดผลตอลกหลาน ถาบรเวณทเกดมวเทชนนนถายทอดไปยงรนตอไปได แลวถามค าถามนกเรยนดงน

- ถา DNA ทเปนแมแบบในการสราง mRNA ทมล าดบเบสเปน CUU UCU ACA AAA เกดมวเทชนเฉพาะจดทท าใหสาย mRNA มล าดบเบสเปน UUU UCU ACA AAA จะมผลอยางไรในระดบพอลเพปไทดและลกษณะของสงมชวต (ท าใหกรดอะมโนในบรเวณมวเทชน คอ CUU ทเปนรหสพนธกรรมของกรดอะมโนลวซนเปลยนเปน UU ซงเปนรหสพนธกรรมอะมโนฟนลอะลานน ท าใหล าดบกรดอะมโนเปลยนแปลงไปอาจมผลตอลกษณะของสงมชวต)

- การเกดมวเทชนแบบการแทนทคเบสท าใหเกดผลเสยเสมอไปหรอไม เพราะเหตใด (ไมเสมอไป เพราะถาการแทนทคเบสนนเปนรหสทก าหนดกรดอะมโนชนดเดยวกน)

5) ครน าเสนอ power point เกยวกบการเกดเฟรมชฟทมวเทชน แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การเกดมวเทชนลกษณะนเปนการเพมขนหรอขาดหายไปของคนวคลโอไทดในบางต าแหนงของยน ซงจะแตกตางจากการเกดมวเทชนแบบการแทนทคเบส ดงน

การแทนทคเบส เฟรมชฟทมวเทชน

มการเปลยนแปลงแทนทคเบสในสายพอลนวคลโอไทดของ DNA เชน A-T ถกแทนทดวย G-C

มการเพมขนหรอขาดหายของ 1 นวคลโอไทดหรอมากกวาในสายพอลนวคลโอไทดของ DNA

มผลท าใหเปลยนแปลงเฉพาะบรเวณรหสพนธกรรมแตไมท าใหรหสพนธกรรมอน ๆ เปลยนแปลง

มผลท าใหรหสพนธกรรมเปลยนแปลงไปจากเดม ล าดบและชนดของกรดอะมโนหลงจากนจะเปลยนแปลงไปดวย

อาจมผลหรอไมมผลตอลกษณะของสงมชวตกได คอ

- ถาเกดการแทนทคเบสในรหสพนธกรรม รหสเดยวกนอาจจะไมมผลตอการเปลยนแปลงชนดกรดอะมโน จงไมมผลตอลกษณะทางพนธกรรม

- ถาท าใหชนดของกรดอะมโนเปลยนไป โปรตนจะเปลยนไปดวย จะมผลตอการแสงดลกษณะของสงมชวต

สมบตของพอลนวคลโอไทดหรอโปรตนทไดจากการสงเคราะหโปรตนจะแตกตางไปจากปกต และมผลตอลกษณะของสงมชวต

6) ครเนนใหนกเรยนเขาใจวา มวเทชนเกดไดทงในเซลลรางกายและเซลลสบพนธ โดยถามวเทชน

เกดขนในเซลลสบพนธจะสามารถถายทอดไปสลกหลานได ซงในปจจบนการเกดมวเทชนจากมนษยมอตราสงกวาทเกดโดยธรรมชาต โดยสงทกอใหเกดการกลายหรอมวเทชน ไดแก รงส ความรอน และสารเคมเแลวถามค าถามนกเรยน ดงน

- ถาเกดการเพมขนหรอขาดหายของ 3 นวคลโอไทดทเปนโคดอน จะเกดความผดปกตอยางไร (ชนดของกรดอะมโนในบรเวณดงกลาวเปลยนแปลงไป ถาเกดลกษณะเชนน 1-2 นวคลโอไทด มกจะมผลตอการเปลยนแปลงในการท างานของพอลเพปไทด)

- การเกดมวเทชนเฉพาะจดทเกดภายในเซลล สามารถสงเกตดวยกลองจลทรรศนไดหรอไม (ไมไดเพราะการเกดมวเทชนเฉพาะจดเปนการเกดในระดบยน ซงตองตรวจสอบดวยวธการหาล าดบเบส)

7) ครอธบายเกยวกบการเกดมวเทชนระดบโครงสรางของโครโมโซม โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา การเกดมวเทชนระดบโครโมโซมม 2 แบบ ดงน

- การเปลยนแปลงดานโครงสรางของโครโมโซม ครน าเสนอ power point เกยวกบการเปลยนแปลงโครงสรางของโครโมโซม แลวอธบายใหนกเรยนฟงวา เกดจากความผดปกตในการแบงเซลลแบบไมโอซส รงสตาง ๆ หรอสารเคม ท าใหบางสวนของโครโมโซมขาดหายไป แลวกลบมาตอใหมแตกลบหวกลบหาง ท าใหยนสลบกน หรอท าใหโครโมโซมเกนมาจากปกต หรอท าใหเกดการแลกเปลยนชนสวนของโครโมโซมตางคกน จากการเปลยนแปลงโครงสรางของโครโมโซม ท าใหจ านวนของเบสและล าดบของเบสเปลยนแปลงไป ท าใหรหสพนธกรรมและการสงเคราะหโปรตนเปลยนแปลงไป เกดการเปลยนแปลงของฟโนไทป ท าใหเกดโรคตาง ๆ เชน กลมอาการครดชาตแลวครน าเสนอ power point เกยวกบลกษณะอาการและคารโอไทปของกลมอาการครดชาต

- การเปลยนแปลงดานจ านวนโครโมโซม มสาเหตมาจากการแบงเซลลแบบไมโอซสผดปกต คอ เกดปรากฎการณนอนดสจงชน ครน าเสนอ power point แสดงการเกดนอนดสจงชนของออโตโซมเมอแบงเซลลแบบไมโอซส แลวอธบายใหนกเรยนฟงวา ปรากฎการณนอนดสจงชน เกดจากฮอรมอโลกสโครโมโซมไมแยกออกจากกนในระยะแอนนาเฟส I หรอโครมาทดไมแยกออกจากกนในระยะแอนนาเฟส II ท าใหโครโมโซมหรอโครมาทดเคลอนยายไปยงขวของเซลล เซลลสบพนธทไดจงมจ านวนโครโมโซมขาดหรอเกนกวาปกต พบไดทงในออโตโซมและโครโมโซมเพศ ท าใหเกดโรคตาง ๆ เชน กลมอาการดาวน กลมอาการเทอรเนอรซนโดรม แลวครน าเสนอ power point เกยวกบลกษณะอาการและคารโอไทปของกลมอาการดาวน

8) ครตงค าถามถามนกเรยนดงน - ลกษณะของกลมอาการครดชาตแตกตางจากกลมอาการดาวนอยางไรบาง (กลมอาการคดชาต

มลกษณะผดปกต คอ ศรษะเลก ใบหนากลม ตาเลกอยหางกนและเฉยง ดงจมกแบน ใบหอยต ากวาปกต เสนสายเสยงผดปกต ท าใหเสยงเลกแหลมคลายเสยงรองของแมว ปญญาออน และอาจมชวตอยไดจนเปนผใหญ สวนกลมอาการดาวนมลกษณะผดปกต คอ รปรางเตย ตาหาง หางตาชขน ลนโตคบปาก คอสนกวาง นวมอและนวเทาสน ลายนวมอผดปกต และปญญาออน)

- คารโอไทปของกลมอาการครดชาต เกดจากความผดปกตของโครโมโซมคใด และจ านวนโครโมโซมเปลยนแปลงไปหรอไม (แขนขางสนของโครโมโซมคท 5 ขาดหายไป จ านวนโครโมโซมไมเปลยนแปลง)

- ถาพอสรางโครโมโซม XY ผสมกบไขทมโครโมโซม X ลกจะมโครโมโซมเพศเปนอยางไรและเกดเปนเพศใด (โครโมโซมเพศของลกเปน XXY เปนเพศชาย)

9) ครใหนกเรยนศกษาตารางแสดงกลมอาการทเกดจากการเปลยนแปลงจ านวนโครโมโซมในคน ในหนงสอเรยน รายวชาเพมเตมชววทยา เลม 4 หนา 89 แลวอธบายเพมเตมใหนกเรยนฟงวา การทจ านวนโครโมโซมขาดหรอเกนเปนชด เรยกวา พอลพลอยด มกพบในพชและมประโยชนมาก เชน ขาวโพดพนธ 4n

มวตามนสงกวาพนธ 2n แตถาพบในสตว โดยเฉพาะสตวทเลยงลกดวยน านมมกจะเกดผลเสยมากกวาผลด แลวถามค าถามนกเรยน ดงน - เพราะเหตใดพชทเปนพอลพลอยดเลขคจงเปนหมน (ในกระบวนการแบงเซลลแบบไมโอซสเพอสรางเซลลสบพนธ ในระยะโพรเฟส I จะมโครโมโซมบางโครโมโซมทไมเปนฮอมอโลกสและเขาคกนไมได จงมปญหาในการสรางเซลลสบพนธ) - การเปลยนแปลงทเกดขนกบยนและโครโมโซมเกยวของกบการเกดววฒนาการของสงมชวตอยางไร (บางลกษณะทเกดการเปลยนแปลงจ านวนของยน ล าดบของยน หรอเปลยนแปลงโครงสรางของโครโมโซม อาจท าใหสงมชวตอยรอดไดมากขน รวมทงลกษณะทเกดมวเทชน ถามการถายทอดและถกคดเลอกไวในธรรมชาตจะท าใหสงมชวตเกดววฒนาการได) กจกรรมรวบยอด

ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง มวเทชน 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - การเกดมวเทชนแบบการแทนทคเบส - การเกดมวเทชนแบบการเพมขนหรอการขาดหายของนวคลโอไทด - อาการทเกดจากความผดปกตของโครโมโซม


- การถาม/ตอบ - การถาม/ตอบ - การถาม/ตอบ

-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง -สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

ผลการเรยนร

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - อธบายและสรปการถายทอดยนและโครโมโซม การคนพบสารพนธกรรม โครโมโซมองคประกอบทางเคมของดเอนเอ และโครงสรางของดเอนเอ สมบตของสารพนธกรรม รวมทง มวเทชนได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได








11. บนทกหลงการสอน

ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 16 เรอง พนธวศวกรรม (1) เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร



1) อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได

2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด เทคโนโลยทาง DNA เปนเทคโนโลยทางชวภาพแขนงหนง ซงน ามาใชเพอท าใหสงมชวตหรอประกอบของสงมชวตมสมบตตามตองการ ท าใหมนษยสามารถปรบแตงยนและเคลอนยายยนขามชนดของสงมชวตอยางทวธการทางธรรมชาตไมสามารถท าได 4. สาระการเรยนร ความร

ความหมายและความส าคญของเทคโนโลยชวภาพ ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร อภปรายและอธบายความหมายของเทคโนโลยทางชวภาพ




1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดรปการเรองแสงของทางเดนอาหารลกน ายงทเกดจากแบคทเรยเรองแสง แลวตงค าถามถามนกเรยนวา

- แบคทเรยเรองแสงไดอยางไร (เกดจากการน ายนทสรางโปรตนเรองแสงสเขยวจากแมงกพรนตดตอเขาไปในแบคทเรย ท าใหแบคทเรยเรองแสงได)

2) ครอธบายเพมเตมวา จดประสงคงานวจยนเพอปรบปรงสายพนธของแบคทเรย ใหสามารถสรางสารพษฆาลกน ายงไดพรอมทงเรองแสง โดยในระยะแรกเปนการน ายนทสรางสารพษมาใสในแบคทเรยทเปนอาหารของลกน ายง เมอใหลกน ายงกนแบคทเรยชนดนเขาไป ลกน ายงจะตาย ท าใหสามารถปองกนโรคทเกดจากยงได แตวธนไมสามารถตดตามแบคทเรยทเขาสรางกายของลกน ายง จงมการน ายนทสรางโปรตนเรองแสงจากแมงกระพรนมาใสไวในแบคทเรย ท าใหตดตามแบคทเรยไดจากการเรองแสงทงในทางเดนอาหารของลกน ายงและสงแวดลอม เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง พนธวศวกรรม (1) ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดความหมายของเทคโนโลยชวภาพ โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เทคโนโลยชวภาพ (biotechnology) คอ การใชประโยชนจากสงมชวตหรอระบบของสงมชวตเพอผลตผลตภณฑทเปนประโยชนตอมนษย ซงเปนวธการทมการน ามาใชประโยชนตงแตอดต โดยเทคโนโลยชวภาพมหลายแขนง เทคโนยชวภาพทมการตดแตงยนและเคลอนยายยนขามสงมชวตเพอสราง DNA ลกผสมจะ เรยกวา เทคโนโลยทาง DNA

2) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเทคโนโลยชวภาพแบบดงเดม โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวามนษยเรมมการใชเทคโนโลยชวภาพมาตงแตในสมยอดต เชน การท าน าปลา การท าปลารา การหมกจลทรยเพอท าขนมปง และการผสมเทยม ซงในบทเรยนนจะกลาวถงเทคโนโลยทาง DNA ซงเปนเทคโนโลยชวภาพทท าใหมนษยสามารถปรบแตงยนและเคลอนยายยนขามสงมชวตได อยางทวธการทางธรรมชาตไมสามารถท าได

3) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเทคโนโลยชวภาพในปจจบน แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน

- จากรปนกเรยนคดวาการน าเทคโนโลยทาง DNA มาผลตมะเขอเทศ ฝาย ขาว มะละกอ และ ถวเหลอง จะท าใหพชเหลานมสมบตอยางไรบาง (มะเขอเทศ: มความทนทานตอโรคมากขน ชวยลดความเสยหายหรอการบอบช าขณะท าการขนสง มะละกอ: ตานทานโรคไวรสใบดางวงแหวนได และมจ านวนเมลดทนอยลง ถวเหลอง: สามารถทนทานตอสารเคมทปราบวชพชได ท าใหไดผลผลตถวเหลองทมจ านวนมากขน ฝาย: สามารถทจะสรางโปรตนทสามารถฆาหนอนทเปนศตรของฝายได ขาว: มลกษณะทดขน สามารถทนแลง ทนเคมได หรอมสารอาหารอยางบตาแคโรทนทเปนสารเรมตนของวตามน A ได) 4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ในปจจบนมการน าเทคโนโลนทาง DNA ไปประยกตใชในดาน อน ๆ มากมาย เชน ทางดานการเกษตร การแพทย หรอใชประโยชนทางสงคม เชน ใชในการตรวจสอบหาหลกฐานของอาชญากรตางๆ ซงนกเรยนจะไดเรยนรในบทเรยนน กจกรรมรวบยอด นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน

- เทคโนโลยทาง DNA คออะไร (เทคโนโลยชวภาพแขนงหนงทท าใหมนษยสามารถปรบแตงยน และเคลอนยายยนขามสงมชวตไดเพอสราง DNA ลกผสม)

- ‚เทคโนโลยทาง DNA ชวยพฒนาคณภาพชวตของมนษยใหดขน‛ นกเรยนเหนดวยกบค ากลาวน หรอไม (เหนดวย เชน การน าเทคโนโลยทางชวภาพมาใชในดานการเกษตร ท าใหไดผลตผลทางการเกษตรทดขน มนษยจงมอาหารเพยงพอตอการบรโภค)

- ตวอยางสงมชวตทเกดจากเทคโนโลยทาง DNA (มะเขอเทศ ฝาย มะละกอ และขาว) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง พนธวศวกรรม (1) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน สาระส าคญ - ความหมายและความส าคญของเทคโนโลยชวภาพ

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทาง ดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได






- ความตรงตอเวลาและ

- การเขาชนเรยนสาย



จ านวนครงทเขาเรยน - การถาม/ตอบ

ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยนมากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง


บนทกการสงแผนจดการเรยนร ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 17 เรอง พนธวศวกรรม (2) เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด พนธวศวกรรมเปนเทคนคการสราง DNA รคอมบแนนท โดยใชเอนไซมตดจ าเพาะตด DNA ทงสองสายทจดจ าเพาะ ถาต าแหนงของ DNA ทงสองสายอยตรงกนจะท าใหเกดปลาย Blunt ends แตถาต าแหนงทเปนจดตดอยเยองกน จะท าใหเกดปลาย Sticky end เมอตด DNA ตางโมเลกลกนดวยเอนไซมตดจ าเพาะชนดเดยวกน ปลายสายของ DNA จะมล าดบเบสทเขาคกนได และเชอมตอกนดวยเอนไซม DNA ไลเกส ท าใหเกด DNA รคอมบแนนท จากนนจงเพมจ านวนของ DNA รคอมบแนนททเหมอนๆกน

จ านวนมากในเซลลเจาบาน (host) เชน แบคทเรย เรยกกระบวนการทเกดขนนวา การโคลน DNA และถา DNA มยนทตองการเกบจะเรยกวาการโคลนยน ซงตองอาศยพลาสมดของแบคทเรย หรอท าในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเชนรแอกชนหรอพซอาร (PCR) ท าใหสามารถเพมจ านวนโมเลกลของ DNA ทตองการจาก DNA แมแบบทมปรมาณนอยใหมปรมาณมากไดอยางรวดเรว 4. สาระการเรยนร ความร

วธการทางพนธวศวกรรม ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อภปรายและอธบายความหมายของพนธวศวกรรมและขนตอนของเทคนคพนธวศวกรรมได 2) อธบายขนตอนการโคลนยนโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรยได




1) ครถามค าถามนกเรยนเพอทบทวนความรเดมเกยวกบการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชผลตพชชนดตาง ๆ ดงน

- การน าเทคโนโลยทาง DNA มาผลตมะละกอ จะท าใหมะละกอมลกษณะดอยางไร - มะละกอทเกดจากเทคโนโลยทาง DNA เกดจากการเปลยนแปลงของยนหรอไม และมการใช

เทคนคใด 2) นกเรยนรวกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยควรไดขอสรปรวมกนวา การน าเทคโนโลยทาง

DNA มาผลตมะละกอ จะมการปรบแตงยนไดสายพนธใหมทมยนตานทานตอโรคใบจดวงแหวน โดยใชเทคนคพนธวศวกรรม


1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดขนตอนพนธวศวกรรม โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เทคโนโลยทาง DNA เพอสราง DNA รคอมบแนนท และเพมปรมาณ DNA เรยกวา พนธวศวกรรม (genetic engineering) ซงสามารถน าไปใชดดแปลงสงมชวตใหมลกษณะตามตองการได

2) ครอธบายขนตอนพนธวศวกรรมใหนกเรยนโดยใชแผนผงดงน ตดสาย DNA ของสงมชวตชนดหนงทมยนทตองการ ดวยเอนไซมตดจ าเพาะ (restriction enzyme)

เชอมตอกบ DNA ของสงมชวตอกชนดทถกตดล าดบเบสออก

ดวยเอนไซม DNA ไลเกส (DNA ligase)

สงมชวตใหมทเปน DNA ลกผสม (DNA recombination) ทมสมบตตามตองการ

3) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบเอนไซมตดจ าเพาะ โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เปนเอนไซมทถกคนพบโดยเฮลมนตน สมธ (Hamilton smith) และคณะ ซงจะท าหนาทจดจ าล าดบเบสในสาย DNA อยางเฉพาะเจาะจง เชน เอนไซม EcoRI จะจดจ าล าดบเบสจ าเพาะจ านวน 6 คเบส ซงเรยกบรเวณดงกลาวนวา ต าแหนงตดจ าเพาะ (restriction site) ซง EcoRI จะมจดตดอยระหวาง G-A เมอเอนไซมตดจ าเพาะตดสาย DNA ทงสองสายจะท าใหเกดปลายสายทแตกตางกนแลวแตชนดของเอนไซม โดยถาตด DNA แลวท าใหเกดปลายสายเดยวทมนวคลโอไทดยนออกมา เรยกวา sticky end แตถาเอนไซมตดจ าเพาะมจดตดอยตรงกนทงสองสายของ DNA จะท าใหเกดปลาย blunt end

4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาในปจจบนมการคนพบเอนไซมตดจ าเพาะหลายชนด โดยเอนไซมตดจ าเพาะแตละชนดจะมล าดบเบสจ าเพาะ และจดตดจ าเพาะของสาย DNA ทแตกตางกน เชน EcoRI มล าดบเบสจ าเพาะ 6 ค และมจดตดระหวาง G-A สวน Haelll มล าดบเบสจ านวน 4 คเบส และมจดตดอยระหวาง G-C นอกจากนเอนไซมตดจ าเพาะชนดเดยวกนจะตดสาย DNA ทจดตดจ าเพาะในต าแหนงเดยวกนไมวา DNA นนจะมาจากแหลงใด

5) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบเอนไซม DNA ไลเกส โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา DNA ไลเกสจะท าหนาทเชอมสาย DNA โดยสามารถเรงปฏกรยาการสรางพนธะโควาเลนซระหวางสองโมเลกลของ DNA ใหเชอมตอกน ท าใหเกด DNA ลกผสมได แลวใหนกเรยนรวมกนวเคราะหล าดบการสราง DNA ลกผสมหรอ DNA รคอมบแนทนท ซงจากการวเคราะห นกเรยนควรไดขอสรปรวมกนดงน

- ตดสาย DNA ดวยเอนไซมตดจ าเพาะ - ตดสาย DNA โมเลกลอนดวยเอนไซมตดจ าเพาะชนดเดยวกน

- เชอมตอสาย DNA จาก DNA ตางโมเลกลดวยเอนไซม DNA ไลเกส ได DNA ลกผสม หรอ DNA รคอมบแนนท

ครสรปความคดของนกเรยน โดยเนนใหนกเรยนเชอมโยงไดวา การสราง DNA ลกผสมหรอ DNA รคอมบแนนท เปนเทคนคการตดตอและเชอม DNA ตางโมเลกลเขาดวยกน ซงเรยกวาเทคนคพนธวศวกรรม 6) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการโคลนยน โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การตดและเชอมตอสาย DNA เปน DNA รคอมบแนนทนนไมเพยงพอทจะน า DNA ทไดไปใชประโยชนตอได แตจะตองท าให DNA รคอมบแนนทมจ านวนมากและเหมอนๆกน ซงสามารถเพมจ านวน DNA ไดเมอน าเขาสเซลล โดยเซลลทนยมใช คอ เซลลแบคทเรย E.coli เนองจากเปนสงมชวตเซลลเดยวทเพาะเลยงงาย และเพมจ านวนไดอยางรวดเรวภายในเวลาไมกชวโมง เมอแบคทเรยเพมจ านวน จะท าให DNA ทเหมอนกนเพมจ านวนตาม เรยกวธการนวา การโคลน DNA และถา DNA มยนตามตองการ เรยกวา การโคลนยน 7) ครอธบายขนตอนการโคลนยนโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรย โดยอธบายความหมายของ พลาสมดวา เปน DNA วงแหวนทอยนอกโครโมโซมของแบคทเรย ท าหนาทเปนพาหะน า DNA หรอยนทตองการเขาสเซลลแบคทเรย โดยพลาสมดสวนใหญทอยในเซลลแบคทเรยมกมยนตานทานยาปฏชวนะเพอใชเปนเครองหมายในการคดเลอกเซลล แลวครสรปขนตอนการโคลนยนโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรย ดงน

- แยกพลาสมดทใชเปนพาหะ และเลอกยนจากโครโมโซมของสงมชวต โดยใชเอนไซมตดจ าเพาะ - เชอมชนสวน DNA กบ พลาสมด ไดเปน DNA รคอมบแนนท - น า DNA รคอมบแนนทใสในเซลลแบคทเรยผ รบ

- โคลนยน โดยอาศยพลาสมดของแบคทเรย กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - เทคโนโลยชวภาพคออะไร - restriction enzyme แยกออกมาจากสงมชวตชนดใด และมหนาทอยางไร - restriction enzyme ทตดสาย DNA ทมยนทตองการจากสงมชวตและทใชตด plasmid ควรเปน

ชนดเดยวกนหรอไม เพราะอะไร - ปลาย sticky end กบ ปลาย blunt end ของ DNA ทถกตดดวย restriction enzyme แตกตาง

กนอยางไร - การเชอมสาย DNA ปลาย blunt end จะเหมอนหรอแตกตางจากการเชอมสาย DNA ปลาย

sticky end อยางไร 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง พนธวศวกรรม (2) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - วธการทางพนธวศวกรรม

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และ

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน การประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ………………………………………………………………………………………………………………

……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 18 เรอง เทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชน เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด การโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร (PCR) สามารถเพมจ านวนโมเลกลของ DNA ทตองการจาก DNA แมแบบทมปรมาณนอยมากใหมปรมาณเพมขนไดอยางรวดเรว 4. สาระการเรยนร ความร

การโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร (PCR) ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายขนตอนการโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร

(PCR) ได

2) วเคราะหเปรยบเทยบการโคลนยนโดยอาศยพลาสมดกบเทคนด PCR ได 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมของนกเรยนเกยวกบการโคลนยนโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรย โดยถามค าถามนกเรยนวา - การโคลนยนโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรยมขนตอนอยางไรบาง - นอกจากวธการเพมจ านวน DNA ทตองการโดยอาศยพลาสมดของแบคทเรยแลว นกเรยนคดวายงมวธการอนอกหรอไม 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง เทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชน ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร (PCR) โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา นอกจากการเพมสวนของ DNA โดยอาศยวธการแทรกสวนของ DNA ทตองการไวในพลาสมดของแบคทเรยแลว ปจจบนยงสามารถเพมสวนของ DNA ในหลอดทดลองไดโดยไมตองอาศยเซลลใดๆ ซงสามารถท าไดในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร (PCR) โดยซงอาศยเครองมอทเรยกวา เทอรมอไซเคลอร (thermal cycler) หรอ PCR

machine ซงเปนเครองมอทท าหนาทควบคมอณหภมใหปรบเปลยนไดตามทก าหนด สามารถก าหนดจ านวนรอบและเวลาไดอตโนมต

2) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบกระบวนการโคลนยนโดยอาศยเทคนค PCR โดยอธบายใหนกเรบยเขาใจวา การโคลนยนโดยอาศยเทคนค PCR ตองอาศยเอนไซม DNA polymerase ชนดพเศษ ซง สามารถทนอณภมสงได ซงแยกไดจากแบคทเรย DNA แมแบบจากแบคทเรยทนรอนทอาศยอยในน าพรอน และอาศยนวคลโอไทด 4 ชนดทมเบส A T G และ C ใสในหลอดทดลองทมสารละลายบฟเฟอรทเหมาะสมตอการเกดปฏกรยาภายในหลอดทดลองขนาดเลก

3) ครอธบายขนตอนการเกดปฏกรยาใน 1 รอบ ใหนกเรยนฟง ซงมล าดบขนตอน 3 ขนตอน ดงน - denaturation เปนการท าให DNA เสอมสภาพ เพอทจะแยกสาย DNA จากสภาพทเปนเกลยวค

(double helix) ใหเปนสายเดยว โดยใชอณหภมสงประมาณ 95 องศาเซลเซยส เวลา 30 วนาท (ตองเลอกใชเอนไซม DNA polymerase ทสามารถทนความรอนไดสง เพอไมใหเอนไซมเสอมสภาพไปกอน)

- annealing เปนขนตอนทลดอณหภมลงประมาณ 55 องศาเซลเซยส เวลา 20 วนาท เพอใหไพรเมอรสามารถจบกบบรเวณทมล าดบคเบสทเปนคสมกนกบ DNA แมแบบดวยพนธะไฮโดรเจนได

- extension เปนขนตอนการสงเคราะห DNA สายใหมตอจากไพรเมอร ท าไดโดยการปรบอณหภมใหเหมาะสมตอการท างานของ DNA polymerase (72 oC เวลา 20 วนาท ) ท าใหเกดการจ าลองสาย DNA จากสาย DNA แมแบบ โดยจะสงเคราะหจากดาน 5' ของไพรเมอร ไปยงดาน 3' ไปเรอยๆ ตามล าดบนวคลโอไทดบน DNA แมแบบแตละสาย และเพมอณหภมใหสงขนอกครง (90-95) ท าให DNA สายคทเกดจากปฏกรยาเคมในรอบท 1 แยกออกจากกน เพอเกดปฏกรยาเคมในรอบถดไป 4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาปฏกรยา PCR จะเกดขนซ าๆ ประมาณ 20-40 รอบ โดยสาย DNA ทเกดขนแตละรอบจะถกใชเปนแมแบบในการสงเคราะห DNA สายใหมในรอบตอๆไปจนสนสดปฏกรยา การโคลนยนโดยเทคนค PCR มขอด คอ สามารถเพมปรมาณสวนของ DNA ทตองการไดปรมาณมากในเวลาอนรวดเรว แตมขอเสย คอ การเพมจ านวนชดของ DNA อาจเกดความผดพลาดได เนองจากเอนไซมทใชในปฏกรยาไมท างาน หรอเอนไซมบางชนดไมมสมบตตรวจสอบความถกตองเกยวกบล าดบ นวคลโอไทดของ DNA ทสรางขนเหมอนกบในระบบของสงมชวต 5) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการน าเทคนค PCR ไปใชประโยชนในดานตาง ๆ เชน การเพมจ านวน DNA ในหยดเลอดโดยอาศยเทคนค PCR แลวใหนกเรยนด clip VDO การสกด DNA จากขนของชางแมมมอธทสญพนธไปแลว โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เทคนค PCR สามารถน ามาเพมจ านวน DNA ทมอยเพยงเลกนอยใหมจ านวนมากขนได แลวใหนกเรยนรวมกนสรปการน าเทคนค PCR มาใชประโยชนในปจจบน โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนดงน

- ใชเพมปรมาณ DNA จากซาก woolly mammoth ซงสญพนธไปแลว - ใชตรวจสอบ DNA จากคราบเลอด ชนสวนเซลล หรออสจของอาชญากรในคด อาชญากรรม

ตาง ๆ เพอประโยชนดานนตวทยาศาสตร - ใชตรวจสอบ DNA ของเซลล embryo ในครรภเพอหาความผดปกตทางพนธกรรม

กจกรรมรวบยอด นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - การโคลนยนโดยเทคนค PCR มกขนตอนอะไรบาง (3 ขนตอน คอ 1) denaturation เปนการ

ท าให DNA เสอมสภาพ 2) annealing เปนขนตอนทลดอณหภมลง เพอใหไพรเมอรสามารถเขามาจบได และ 3) extension เปนขนตอนการสงเคราะห DNA สายใหม)

- การโคลนยนโดยเทคนด PCR มขอดและขอเสยอยางไรบาง (ขอด คอ สามารถเพมปรมาณสวนของ DNA ทตองการไดปรมาณมากในเวลาอนรวดเรว ขอเสย คอ การเพมจ านวนชดของ DNA อาจเกดความผดพลาดได เนองจากเอนไซมทใชในปฏกรยาไมท างาน หรอเอนไซมบางชนดไมมสมบตตรวจสอบความถกตองเกยวกบล าดบนวคลโอไทดของ DNA ทสรางขนเหมอนกบในระบบของสงมชวต) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง เทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชน 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - การโคลนยนในหลอดทดลองโดยเทคนคพอลเมอเรสเซนรแอกชนหรอพซอาร (PCR)

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภย

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

- สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ………………………………………………………………………………………………………………

………………………………………………………………………………………………………………


(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31241 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 19 เรอง การวเคราะห DNA และการศกษาจโนม เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด DNA ทไดจากการโคลนจะถกน าไปวเคราะหหาขนาดของโมเลกล DNA โดยใชเทคนคการแยกโมเลกล DNA ทมขนาดและรปรางแตกตางกนออกจากกนในสนามไฟฟาโดยผานตวกลางทเปนแผนวนแลวเปรยบเทยบกบการเคลอนทของโมเลกล DNA ททราบขนาด เรยกวธการนวา เจลอเลกโทรโฟรซส สงมชวตชนดเดยวกนจะมล าดบเบสบางสวนในจโนมแตกตางกน สามารถตรวจสอบไดโดยการเพมปรมาณ DNA ในบรเวณทมความแตกตางกนดวยวธการ PCR จากนนน า DNA มาตดดวยเอนไซมตดจ าเพาะ แลวจงน าไปท าเจลอเลกโทรโฟรซส ไดเปนรปแบบของแถบ DNA ทแตกตางกน สามารถถายทอดไปยงลกหลานได โดยใชเปนเครองหมายทางพนธกรรม


1) การวเคราะห DNA 2) การศกษาจโนม ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายการแยกขนาดชน DNA โดยวธเจลอเลกโทรโฟรซสได

2) อธบายวธการวเคราะห DNA ทไดจากการโคลนได 3) อธบายวธการศกษาจโนมของสงมชวตและจโนมของมนษยได



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครตงค าถามถามนกเรยนดงน - นกวทยาศาสตรจะมวธการแยกยนทโคลนไดจ านวนมากนดวยวธการใด - DNA ทโคลนไดประกอบดวยล าดบนวคลโอไทดอะไรบาง 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การวเคราะห DNA และการศกษาจโนม ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการวเคราะห DNA โดยอธบายความหมายของการวเคราะห DNA ใหนกเรยนเขาใจวา การวเคราะห DNA (DNA analysis) เปนกระบวนการทใชหาล าดบนวคลโอไทด โดยการแยกโมเลกลของ DNA ทมขนาดประจและรปรางแตกตางกนออกจากสนามไฟฟา โดยอาศยเทคนค อเลกโทรโฟรซส (electrophoresis) ผานตวกลางทมลกษณะคลายแผนวนทเรยกวาเจล (gel) เรยกกระบวนการนวา กระบวนการเจลอเลกโทรโฟรซส (gel electrophoresis)

2) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงอปกรณและขนตอนการแยกโมเลกลของ DNA โดยใชเทคนค อเลกโทรโฟรซส ดงน

โมเลกล DNA ทมขนาดแตกตางกน

น ามาแยกขนาดภายใตสนามไฟฟา โดยให DNA ผาน agarose gel

DNA ซงมประจลบจะเคลอนทเขาหาขวบวก

โมเลกล DNA ทมขนาดใหญจะเคลอนทชากวาโมเลกลทมขนาดเลก จงอยใกลขวลบ สวนโมเลกล DNA ขนาดเลกจะเคลอนทเรวกวากจะอยใกลกบขวบวก

ยอมแผนวนดวยสอธเดยมโบรไมด เพอใหสามารถมองเหน DNA ไดเมอไดรบแสงอลตราไวโอเลต

น า DNA ขนาดตาง ๆ ไปเปรยบเทยบ

กบ DNA ทรขนาดแลว ท าใหทราบขนาดของ DNA ทตองการศกษา

3) ครใหนกเรยนด clip VDO การแยกขนาด DNA โดยใชเทคนคเจลอเลกโทรโฟรซส โดยเนนให

นกเรยนเหนความส าคญของการน าโมเลกล DNA ทรขนาดแลวไปใชประโยชน โดยการน าโมเลกล DNA ขนาดตางๆ ไปหาล าดบนวคลโอไทดดวยเครอง Automated sequencer ซงเปนเครองมอทใชหาล าดบ นวคลโอไทด โดยใชหลกพนฐานของการแยกโมเลกล DNA โดยวธ gel electrophoresis แตมการพฒนาเทคนคและซอฟแวร จงท าใหสามารถอานขอมลไดเรวขน 4) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบความหมายและขนตอนของจโนม โดยครอธบายความหมายของจโนมวาเปนปรมาณ DNA ทงหมดทอยในเซลลของสงมชวต ซงสงมชวตแตละชนดจะมจโนมแตกตางกน จากนนครตงค าถามถามนกเรยนวา

- จโนมของสงมชวตชนดเดยวกนจะแตกตางกนหรอไม ตรวจสอบไดโดยใชวธการใด นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยครควรชแนะใหนกเรยนไดขอสรปรวมกนวา จโนม

ของสงมชวตชนดเดยวกนจะแตกตางกน การตรวจสอบความแตกตางของจโนมสงมชวตชนดเดยวกนมขนตอนดงน

เพมปรมาณ DNA ในบรเวณทมความแตกตางกนดวยวธ PCR

น าผลผลต PCR มาตดดวยเอนไซมตดจ าเพาะ

แยกขนาดโมเลกล DNA ทไดจากการตดดวยเทคนค gel electrophoresis ไดรปแบบ DNA ทแตกตางกน

ความแตกตางของรปแบบแถบ DNA เรยกวา PCR-RFLP ซงใชเปนเครองหมายพนธกรรม (genetic marker) เพอตรวจสอบความแตกตางของDNA ของ genome ในสงมชวต

5) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การศกษาจโนมของสงมชวตจะสามารถน าไปประยกตใช ประโยชนอยางมากในปจจบน เชน การหาความสมพนธของสงมชวตเพอใหรเกยวกบความใกลชดทางววฒนาการ และการศกษาจโนมของมนษย ซงเปนโครงการนานาชาตทรวมกนศกษาล าดบนวคลโอไทดของมนษยทงจโนม มเปาหมายเพอท าแผนทยน (mapping) และหาล าดบของนวคลโอไทดทมทงหมดประมาณ 3 พนลานคเบส (base pair) ในจโนมของมนษย โดยประโยชนทเกดจากการศกษาจโนมของมนษย เชน ดานการแพทย และเชงเศรษฐกจ แตยงคงมปญหาดานปญหาดานจรยธรรมในการใชขอมลของจโนม โดยเฉพาะจโนมของมนษยวา เมอคนควาจโนมมนษยส าเรจ ใครจะสามารถใชขอมลเหลานนได และใชเพอการใดบาง 6) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวาการศกษาจโนมไมไดท าแตเฉพาะในมนษยเทานน แตยงศกษาจโนมของสงมชวตชนดตาง ๆ ดวย เชน E. coli ยสต หน และขาว แลวครน าเสนอ Power Point เกยวกบการศกษาจโนมขาว (Oryza sativa L.) ของไทย โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา “โครงการวจยจโนมขาวนานาชาต (International Rice Genome Sequencing Program--IRGSP) ไดถกจดตงขน ในป พ.ศ. 2541 โดยประเทศไทยไดเขารวมและไดรบมอบหมายใหใหศกษาโครโมโซมของขาวแทงท 9 ซงพบวา มยนทเกยวของกบความทนทานตอน าทวม ความตานทานตอโรคและแมลง จากความรทไดจงน ามาชวยในการพฒนาสายพนธขาวจนประสบความส าเรจไดสายพนธขาวขาวดอกมะล 105 ททนน าทวม ตานทานโรคขอบใบแหง และตานทานเพลยกระโดดสน าตาล กจกรรมรวบยอด

นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - โครงการจโนมมนษยมวตถประสงคอยางไร (ท าแผนทยน (mapping) และหาล าดบของนวคลโอ

ไทดทมทงหมดประมาณ 3 พนลานคเบส (base pair) ในจโนมของมนษย) - การศกษาจโนมมนษยเปนการหาล าดบนวคลโอไทดจากโครโมโซมใดบาง (เปนการหาล าดบ

นวคลโอไทดของ DNA บนออโตโซม 22 โครโมโซม โครโมโซม X และโครโมโซม Y) 9. สอและแหลงการเรยนร

สอ 1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การวเคราะห DNA และการศกษาจโนม 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - การวเคราะห DNA - การศกษาจโนม



-สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง

ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ท




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน สามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได คณลกษณะ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน






……………………………………………………………………………………………………………… (………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………

ความเหนหวหนากลมสาระวชา ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 20 เรอง การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (1) เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด เทคโนโลยทาง DNA ถกน ามาประยกตใชประโยชนในดานตาง ๆ มากมาย ตวอยางเชน ทางดานการแพทยและทางเภสชกรรม โดยน ามาใชในการวนฉยโรค การบ าบดดวยยน การผลตฮอรโมนอนซลน และการผลตยายบยงเชอ HIV นอกจากนยงถกน ามาใชประโยชนทางในเชงนตวทยาศาสตรเพอพสจนหาความสมพนธทางสายเลอด หรอหาอาชญากรในคดตาง ๆ 4. สาระการเรยนร ความร

การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทย ดานเภสชกรรม และดานนตวทยาศาสตร ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายการน าเทคโนโลยทาง DNA ไปใชประโยชนในดานการแพทย และดานเภสชกรรมได 2) อธบายประโยชนของการน าลายพมพ DNA ไปใชในเชงนตวทยาศาสตร และวเคราะหลายพมพ

DNA ในการตรวจพสจนหาบคคลในคดตาง ๆ ได 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครตงค าถามถามนกเรยนดงน - ความกาวหนาของเทคโนโลยทาง DNA ในการสราง DNA รคอมบแนนท เทคนค PCR การคนพบเครองหมายพนธกรรม และการหาล าดบนวคลโอไทดในจโนมของสงมชวตตางๆ ทนกเรยนไดศกษามาแลวนนสามารถน าไปประยกตใชใหเกดประโยชนในทางการแพทยและเภสชกรรมไดอยางไร 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (1) ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทยและเภสชกรรม โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เทคโนโลยทาง DNA สามารถน ามาใชวนจฉยโรคตางๆ ได เชน ใชวนจฉยโรคทเกดจากการตดเชอไวรส โดยการใชเทคนค PCR เพอตรวจสอบวามจโนมของไวรสอยในสงมชวตนนหรอไม ซงเปนเทคนคทมความไวสงและสามารถตรวจพบไดโดยมตวอยางเพยงเลกนอย หรอน าไปใชในการตรวจวนจฉยโรคทางพนธกรรมกอนจะมอาการของโรคหรอเปนเพยงพาหะ ท าใหสามารถปองกนการถายทอดลกษณะดงกลาวได

2) ครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจวาในดานการแพทย เทคโนโลยทาง DNA ยงสามารถน ามา รกษาโรคไดโดยการบ าบดดวยยน ซงเปนวธการทใชรกษาโรคทเกดจากความบกพรองของยน โดย การใชไวรสชนดหนงเปนตวน ายนปกตทตองการถายเขาสเซลลคนทเกดความบกพรองของยน เพอชวยบ าบดอาการบกพรองทเกดขน ตวอยางการรกษาดวยยนบ าบด เชน การรกษาโรค Severe Combined Immunodefiency Disorder (SCID) ซงเปนโรคทางพนธกรรม โดยผ ทเปนโรคนไมสามารถสรางภมคมกนได และมกเสยชวตจากการตดเชอเพยงเลกนอย แตการบ าบดดวยยนมสงทตองระมดระวง ดงน

- ปญหาดานเทคนค โดยการควบคมการแสดงออกของยนทใสเขาไปในเซลลใหผลตโปรตน จะตองมการควบคมปรมาณอยางเหมาะสม

- การแทรกของยนเขาสจโนมคน จะตองไมท าใหยนปรกตเกดมวเทชน - ไวรสทเปนเวกเตอรอาจกอใหเกดโรคในคนได - เซลลสบพนธทถกบ าบดดวยยน จะถายทอดไปสลกได ท าใหลกไมเปนโรค สงผลกระทบตอ

ววฒนาการของมนษยในอนาคต 3) ครน าเสนอ Power point เกยวกบการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชในการสรางผลตภณฑทางเภสชกรรม โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ตวอยางการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชในการสรางผลตภณฑทางเภสชกรรม เชน การผลตฮอรโมนอนซลน ซงมขนตอนดงน - การตดชนสวน DNA ของคนทมยนควบคมการสงเคราะหฮอรโมนอนซลน ตอเขากบ DNA ของแบคทเรย จะได DNA โมเลกลใหม เรยกวา DNA ลกผสม หรอ DNA รคอมบแนนท

- น า DNA ลกผสมใสเขาไปในเซลลของแบคทเรยทไมสามารถสงเคราะหฮอรโมนอนซลน ให กลายเปนแบคทเรยชนดใหมทสามารถสงเคราะหฮอรโมนอนซลนได

- คดเลอกแบคทเรยชนดใหมทสามารถสงเคราะหฮอรโมนอนซลนไดและน าไปเพาะเลยงใหม เซลลจ านวนมากเพยงพอแลวจงสกดฮอรโมนอนซลนไปใชประโยชนตอไป 4) ครยกตวอยางการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชในการสรางผลตภณฑทางเภสชกรรมเพมเตม เชน การผลตยาทยบยงเชอ HIV โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การผลตยาทยบยงเชอ HIV จะใชเทคนคทางพนธวศวกรรมในการสรางโมเลกลของโปรตนทจะปองกนหรอเลยนแบบตวรบท HIV ใชในการเขาสเซลล ซงตวรบเหลานจะอยบนเยอหมเซลลของคน ถามโมเลกลทเลยนแบบตวรบเหลานอยในกระแสเลอด HIV จะเขาเกาะกบโมเลกลเหลานแทนทจะเกาะทตวรบทเซลลเมดเลอดขาว แลวเขาท าลายเซลลเมดเลอดขาว จงสามารถยบยงการท างานของ HIV ได 5) ครน าเสนอ Power point เกยวกบการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชในเชงนตวทยาศาสตร โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ลายพมพ DNA มลกษณะเฉพาะบคคล โดยสรางมาจาก DNA ทไดรบการถายทอดมาจากพอและแมอยางละครงและเปลยนแปลงไมได ท าใหสามารถบอกความแตกตางของ

บคคลได จงน ามาใชประโยชนไดหลายดาน เชน การพสจนตวบคคล การพสจนความสมพนธทางสายเลอด และการตรวจทางนตเวชศาสตรเพอหาผกระท าความผด กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - โครงการจโนมมนษยมวตถประสงคอยางไร - การบ าบดดวยยนมเปาหมายอยางไร - ปญหาและขอโตแยงอะไรบางทท าใหการบ าบดดวยยนไมไดผล - การบ าบดดวยยนทท ากบเซลลรางกาย และเซลลตงตนทจะสรางเซลลสบพนธ สามารถถายทอด

ยนทบ าบดไปยงรนลกไดหรอไม - การผลตฮอรโมนอนซลนมขนตอนอยางไร - เพราะเหตใดจงสามารถน าลายพมพ DNA ไปเปนหลกฐานทางศาลเพอตดสนคดความได

2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม 9. สอและแหลงการเรยนร

สอ 1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (1) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการแพทย ดานเภสชกรรม และดาน นตวทยาศาสตร

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การ

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน วเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

- สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


(………………………………………………….) อาจารยผสอน


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 21 เรอง การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (2) เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด เทคโนโลยทาง DNA ถกน ามาประยกตใชประโยชนในเชงการเกษตร เชน การท าฟารมเพอสขภาพมนษย การสรางพชดดแปลงพนธกรรม และน ามาศกษาคนควาหายนและหนาทของยนในดานตาง ๆ ได 4. สาระการเรยนร ความร

การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการเกษตร และศกษาคนควาหายนและหนาทของยน ทกษะ/กระบวนการ

1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2) ทกษะการคด


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายการน าเทคโนโลยทาง DNA ไปใชประโยชนในดานการเกษตร เชน การท าฟารมเพอ

สขภาพของมนษย และการสรางพชดดแปรพนธกรรมได และการศกษาคนควาหายนและหนาทของยนได 2) อธบายการน าเทคโนโลยทาง DNA ไปใชศกษาคนควาหายนและหนาทของยนได



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครตงค าถามถามนกเรยนดงน - การผสมพนธ การคดเลอกพนธ และการปรบปรงพนธสงมชวตแบบเดม มขอเสยเปรยบอยางไรบาง 2 ) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน เพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรองการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (2) ซงนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา - การผสมพนธแบบเดมจะตองผสมพนธในสงมชวตชนดเดยวกน หรอใกลเคยงกนเทานน - ลกษณะของลกทเกดจากการผสมพนธมทงลกษณะทดและลกณะทไมด - การคดเลอกพนธและการปรบปรงพนธใชเวลานานกวาจะไดลกทมลกษณะตามทมนษยตองการ เนองจากตองมการผสมหลายรนจนกวาจะคดเลอกยนทดไวไดและก าจดยนไมดออกไป ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในเชงการเกษตร โดย การท าฟารมสตวเพอสขภาพมนษย แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา เปนวธการปรบปรงพนธพชและสตวใหมลกษณะดขนเพอตอบสนองความตองการของมนษย เชน การหายนทท าใหหมมไขมนต าลง การท าใหววสามารถผลตน านมไดเรวและมากขน หรอการใชสตวผลตสารทมประโยชนในทางการแพทย โดยเรยกสงมชวตทเกดจากการใชเทคโนโลยทาง DNA นวา สตวดดแปรพนธกรรม (transgenic animal)

2) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบสตวดดแปรพนธกรรม และพชดดแปรพนธกรรม โดยอธบาย

ขนตอนการสรางสตวดดแปรพนธกรรมใหนกเรยนเขาใจวา เรมจากการแยกเซลลไขออกจากเพศเมย และฉดยนทตองการเขาไปในนวเคลยสของเซลลไข จากนนท าการผสมพนธในหลอดทดลอง(in vitro fertilization)และถายฝากเขาในตวแมผ รบ เพอใหเจรญเปนตวใหม ซงจะมยนทตองการอยโดยไมจ าเปนตองมาจากสปชสเดยวกน สวนการสรางพชดดแปรพนธกรรม เปนการท าใหพชมยนตามลกษณะทตองการ เชน มความตานทานตอโรค และสารปราบวชพชมากขน มคณคาทางอาหารเพมขน และยดอายการเกบผลผลตไดนานขน 3) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการใชพนธศาสตรเพอศกษาคนควายนและหนาทของยน โดย ครยกตวอยางการคนพบยนดอยทควบคมความหอมในขาว (Os2AP) บนโครโมโซมแทงท 8 แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวาในขาวหอมยนนถกกดหรอถกยบยง ท าใหมการสรางสารหอมขน จงมการน าความรทไดไปใชสรางขาวหอมสายพนธตาง ๆ เชน เมอทดลองยบยงการแสดงออกของยน Os2AP ในขาวญป นสายพนธนพพอนบาเร พบวาเมอมการกดหรอยบยงการท างานของยน Os2AP ขาวนพพอนบาเรสามารถสรางสารหอมได 4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา สงมชวตทงพชและสตวทดดแปรพนธกรรมไดนเรยกวา สงมชวตดดแปรพนธกรรม (genetically modified organisms : GMOs) ซงนอกจากตวอยางสงมชวตทยกมานกวทยาศาสตรยงสรางสงมชวตทดดแปรพนธกรรมอกหลายชนด เพอน าไปใชประโยชนในดานตาง ๆ อกมาก กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - การผสมพนธ การคดเลอกพนธ และการปรบปรงพนธสงมชวตแบบเดมมขอเสยอยางไรบาง - เทคโนโลยทาง DNA น ามาใชในการปรบปรงพนธสงมชวตใหดขนกวาเดมไดอยางไร - GMOs คออะไร - ความหอมของขาวเกดขนไดอยางไร 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA (2) 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน สาระส าคญ - การประยกตใชเทคโนโลยทาง DNA ในดานการเกษตร และศกษาคนควาหายนและหนาทของยน

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน คณลกษณะ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน






(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31214 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร พนธศาสตรและเทคโนโลยทาง DNA แผนการเรยนรท 22 เรอง ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA เวลา 1 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด มนษยน าเทคโนโลยการสราง DNA รคอมบแนนท และการสรางสงมชวตทดดแปรพนธกรรมหรอจเอมโอ (GMOs) มาใชในดานตาง ๆ กนอยางกวางขวาง ซงนอกจากจะมประโยชนแลว อาจท าใหเกดผลเสยไดโดยเฉพาะสงมชวตทดดแปรพนธกรรมทอาจท าใหเกดเชอโรคสายพนธทดอยาปฏชวนะ เปนเปนภยตอสขภาพและสภาพแวดลอมได 4. สาระการเรยนร

ความร ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA และมมมองทางสงคมและจรยธรรม


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อภปราย และอธบายเกยวกบแนวปฏบตในการน าเทคโนโลยทาง DNA มาใชได

อยางปลอดภย โดยค านงถงมมมองทางสงคมและจรยธรรมได 2) วเคราะหผลกระทบในการประยกตใชขอมลของจโนมมนษยในมมมองทางสงคมและจรยธรรม

ได 6. คณลกษณะอนพงประสงค



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน ครทบทวนความรเดมของนกเรยน โดยตงค าถามดงน - สงมชวตชนดใดบางทถกดดแปรพนธกรรม - การใชพนธศาสตรเพอศกษาคนควาหายนและหนาทของยนมประโยชนตอมนษยหรอไม นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม เพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรอง ความปลอดภยของเทคโนโลย DNA โดยนกเรยนควรไดขอสรปรวมกนวา ตวอยางสงมชวตทถกดดแปรพนธกรรม เชน หม วว มะละกอ ฝาย และมะเขอเทศ สวนการใชพนธศาสตรเพอศกษาคนควาหายนและหนาทของยนจะมประโยชนตอมนษย คอ ท าใหคนพบยนทท าหนาทตางๆ ซงสามารถน าไปประยกตใชในดานตาง ๆ ไดเพอเชอมโยงไปสการเรยนร เรอง ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA โดยน าเสนอภาพการ เดนเรยกรองใหหยดการผลตพช GMOs ในประเทศตาง ๆ จากนนครตงค าถามดงน - เพราะอะไรในบางประเทศจงมการตอตานการใชพช GMOs

- พช GMOs หรอพชดดแปรพนธกรรมมผลกระทบตอมนษยอยางไร - แนวทางแกไขเพอสรางความปลอดภยจากการใชพช GMos มอะไรบาง

2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยครท าหนาทบนทกสรปการอภปราย ซงนกเรยน ควรไดขอสรปรวมกน ดงน - ในบางประเทศตอตานการใชเทคโนโลยทางพนธวศวกรรมในการสรางพช GMOs เนองจากมความวตกกงวลวา อาจเกดความผดพลาดจากการใชพช GMOs เชน อาจเกดเชอโรคสายพนธใหม ๆ ทดอยาปฏชวนะขน พช GMOs มยนของสงมชวตชนดอนอยดวย จงอาจเปนอนตรายตอสขภาพ และอาจมการถายเทยนจากพช GMOs ออกสสงแวดลอมไดท าใหวชพชตานทานตอสารปราบวชพชมากขน - แนวทางแกไขเพอสรางความปลอดภย เชน จดระบบการปองกนอนตรายอยางเครงครด เมอเสรจสนการทดลอง สงมชวตทดดแปรพนธกรรมจะตองถกท าลายดวยวธการทเหมาะสม และการน าสงมชวตทดดแปรพนธกรรมมาใชในกระบวนการผลตหรอใชเปนอาหารจะตองมฉลากระบขอมลทชดเจน 3) ครน าเสนอ PowerPoint แสดงตวอยางฉลากผลไมทแสดงวาเปนพชทปลกดวยวธการดดแปรพนธกรรมใหนกเรยนด โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาเปนวธการแกไขวธการหนง เพอใหผบรโภคไดรบขอมลขาวสารทถกตอง และเลอกบรโภคไดอยางปลอดภย 4) ครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจวา ในประเทศไทยหนวยงานทท าหนาทควบคมดแลเกยวกบความปลอดภยของการใช GMOs คอ ศนยพนธวศวกรรมและเทคโนโลยชวภาพแหงชาต โดยจะท าหนาทควบคมดแลการวจยและทดลองเกยวกบ GMOs กอนน ามาใชจรง ตลอดจนท าหนาทก าจดและปฏบตกรณฉกเฉนหาก GMOs เกดการเลดลอดออกสสงแวดลอม กจกรรมรวบยอด

ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - ความปลอดภยของเทคโนโลยทาง DNA และมมมองทางสงคมและจรยธรรม

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปเกยวกบพนธวศวกรรม การโคลนยน การวเคราะหดเอนเอ และการศกษาจโนม และการประยกตใชเทคโนโลยของดเอนเอ รวมทงความปลอดภยของเทคโนโลยทางดเอนเอ และมมมองทางสงคมและจรยธรรมได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได







- การเขาชนเรยนสาย ไมเกน 15 นาท และจ านวนครงทเขาเรยน




มากกวา 80% - สามารถตอบค าถามไดอยางถกตอง



(………………………………………………….)

อาจารยผสอน …………/………. /…………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 23 เรอง หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร



1) อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได

2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด สงมชวตในปจจบนเปนสงมชวตทมการเปลยนแปลงมาจากบรรพบรษในอดตมาเปนระยะเวลานานหลายชวรน และถกคดเลอกใหมชวตอยรอดไดในสภาพแวดลอมทแตกตางกน การเปลยนแปลงของสงมชวตจากอดตจนถงปจจบนน เรยกวา ววฒนาการของสงมชวต หลกฐานทบงบอกวาสงมชวตมววฒนาการศกษาไดจาก หลกฐานจากซากดกด าบรรพ หลกฐานจากกายวภาคเปรยบเทยบ หลกฐานจากวทยาเอมบรโอเปรยบเทยบ หลกฐานดานชววทยาระดบโมเลกล และหลกฐานทางชวภมศาสตร


หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร สบคนขอมล วเคราะห และสรปหลกฐานตางๆ ทสนบสนนการเกดววฒนาการของสงมชวตได



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดขอมลฟอสซลไดโนเสารทขดพบไดในประเทศไทยท อ. ภเวยง จ.ขอนแกน และขอมลเกยวกบการจดตงโครงการพพธภณฑไดโนเสารภกมขาว แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน - ไดโนเสารซงเปนสงมชวตในอดตมโครงสรางคลายกบสงมชวตในปจจบนหรอไม อยางไร - เพราะเหตใดสงมชวตในอดต เชน ไดโนเสารจงสญพนธไป

2) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ววฒนาการ คอ กระบวนการเปลยนแปลงทเกดขนกบลกษณะทางพนธกรรมในประชากรของสงมชวต ทสบทอดจากบรรพบรษสลกหลานตอเนองกนมาเปนเวลานาน และยงด าเนนตอไปไมมทสนสด จนท าใหสงมชวตนนมลกษณะทางพนธกรรมแตกตางไปจากเดม โดยนกเรยนจะทราบไดวาสงมชวตชนดใดชนดหนงมววฒนาการไดจากการศกษาหลกฐานตาง ๆ เชน หลกฐานจากซากดกด าบรรพของสงมชวต

2) ครอธบายหลกฐานจากซากดกด าบรรพของสงมชวตหรอฟอสซล และขนตอนการเกดฟอสซลใหนกเรยนฟงวา ฟอสซล คอ ซากหรอรองรอยของสงมชวตทตายไปแลว อาจจมอยในน าและมโคลนหรอตะกอนทบถมอยางรวดเรว ท าใหแรธาตในน าซมเขาสกระดกและฟนหรอเนอเยอของพช โดยบรเวณทพบซากดกด าบรรพของสงมชวตจะเปนชนของหนตะกอนเปนสวนใหญ

3) ครใหความรแกนกเรยนเพมเตมวาสงมชวตทพบมาตงแตอดตและยงคงมลกษณะใกลเคยงกบปจจบนทงสตวและพช เชน หวายทะนอย แมงดาทะเล ปลาซลาแคนธ และหญาถอดปลอง โดยเรยกสงมชวตเหลานวา ซากดกด าบรรพทยงมชวตอย พรอมทงยกตวอยางววฒนาการของมาทในอดตมนวเทา ตอมาจ านวนนวเทาลดลง แตมนวกลางทมขนาดโตขน ปลายนวพฒนาเปนกลบและมขายาวขน เพอใหนกเรยนเขาใจถงววฒนาการของสงมชวตในอดตทมาสปจจบน 4) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบหลกฐานจากกายวภาคเปรยบเทยบ โดยใหนกเรยนเปรยบเทยบกระดกแตละชวงของรยางคคหนา โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาโครงสรางของรยางคคหนาของสตวตางๆ ทมองคประกอบของกระดกแตละชวงคลายกน แตอาจเปลยนแปลงรปราง และขนาด เพอใหสมพนธกบการท าหนาทแตกตางกนในการด ารงชวตในสภาพแวดลอมทแตกตางกน เรยกวา homologous structure ซงเปนหลกฐานทแสดงวาสตวมกระดกสนหลงเหลานมววฒนาการมาจากบรรพบรษเดยวกน ซงตรงกนขามกบสงมชวตทมรยางคคหนาทท าหนาทเหมอนกน แตมโครงสรางภายในแตกตางกน ซงเรยกวา analogous structure 5) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบหลกฐานจากวทยาเอมบรโอเปรยบเทยบจากการเจรญเตบโตในระยะเอมบรโอและหลงระยะเอมบรโอของสตวมกระดกสนหลงชนดตาง ๆ โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาสตวมกระดกสนหลงทกชนดทเหนในภาพมระยะเอมบรโอทคลายคลงกน แตมความแตกตางกนในระยะการพฒนาหลงระยะเอมบรโอ แลวตงค าถามเพอกระตนความสนใจของนกเรยน ดงน - ในระยะเอมบรโอของสตวตางๆ ทเหนในรปมลกษณะใดทคลายคลงกนบาง (ชองเหงอก และหาง) - ถาพจารณาเฉพาะรปรางในระยะหลงเอมบรโอ นกเรยนคดวาสตวตางๆเหลานนาจะมความสมพนธทใกลชดกนทางววฒนาการหรอไม อยางไร (นาจะมความสมพนธใกลชดกนทางววฒนาการ โดยสตวเลยงลกดวยน านมและมนษยมระยะการพฒนาหลงระยะเอมบรโอในระยะกลางและระยะปลายทคลายคลงกนมากกวาสงมชวตอนๆ จงนาจะมความสมพนธทใกลชดกนทางววฒนาการ)

6) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบหลกฐานดานชววทยาระดบโมเลกล โดยทบทวนใหนกเรยนฟงวา ลกษณะทางพนธกรรมจะถกควบคมดวยยน หรอ DNA ซงควบคมการสงเคราะหโปรตนในสงมชวต เมอล าดบเบสของ DNA เปลยนแปลงจะมผลตอการจดล าดบของกรดอะมโนและโปรตนในสงมชวตดวย โดยเมอเปรยบเทยบจ านวนกรดอะมโนของสงมชวต แลวพบวาสงมชวตมล าดบกรดอะมโน

แตกตางกนนอย แสดงวาสงมชวตนนจะมความสมพนธใกลชดหรอมววฒนาการใกลเคยงกนมากกวาสงมชวตทมล าดบกรดอะมโนแตกตางกนมาก

7) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบหลกฐานทางชวภมศาสตร โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา สงมชวตทมบรรพบรษรวมกน อาจมการอพยพไปยงบรเวณขางเคยงหรอไกลออกไป และปรบตวใหเขากบสภาพแวดลอมทอาศย เกดเปนววฒนาการขนได เชน การแพรกระจายของนกฟนซในหมเกาะ กาลาปากอสทมความคลายคลงกบนกฟนซในทวปอเมรกาใต แตมความแตกตางกนเนองจากสภาพแวดลอมทแตกตางกน กจกรรมรวบยอด 1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

2) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน - หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวตมหลกฐานอะไรบาง - การศกษาววฒนาการจากหลกฐานชววทยาระดบโมเลกลมขอไดเปรยบมากกวาการศกษาจาก

หลกฐานอนๆ อยางไร -. หลกฐานจากซากดกด าบรรพบอกอะไรไดบาง - ลกษณะการแพรกระจายของสงมชวตตามภมภาคตางๆ หรอชวภมศาสตรจะบงบอกถง

ววฒนาการของสงมชวตไดอยางไรบาง 3) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท

- ซากดกด าบรรพทพบในหนตะกอนชนใดมอายมากทสด เพราะอะไร - ระหวางสตวมกระดกสนหลงกบสตวไมมกระดกสนหลง มโอกาสเกดซากดกด าบรรพแตกตางกนหรอไม อยางไร - หลกฐานจากซากดกด าบรรพบอกอะไรแกเราไดบาง - ถาพบซากดกด าบรรพในชนหนจะรไดอยางไรวา ซากดกด าบรรพนนมอายเทาใด



สาระส าคญ - หลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได




คณลกษณะ

เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน






(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 24 เรอง แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต เรมจากแนวคดของฌอง ลามารก (Jean Baptiste de Lamarck) ทไดเสนอกฎการใชและไมใช โดยอธบายวา อวยวะสวนใดทมการใชงานมากในการด ารงชวตจะมขนาดใหญและแขงแรงขน ขณะทอวยวะทไมคอยไดใชงานจะออนแอและเสอมไป และกฎการถายทอดลกษณะทเกดขนใหม ซงอธบายวา การเปลยนแปลงโครงสรางของสงมชวตทเกดขนภายในชวรนสามารถถายทอดไปยงลกหลานได

สวนแนวคดของชาลล ดารวน ( Charles Darwin) ทไดเสนอทฤษฎการคดเลอกโดยธรรมชาต อธบายวา สงมชวตบนโลกนเปนรนลกหลานทมลกษณะแตกตางจากสงมชวตในอดต ซงเกดจากการสะสมลกษณะทแตกตางไปจากบรรพบรษ แตลกษณะทเหมาะสมเทานนจะถกคดเลอกใหสามารถด ารงชวตอยในสภาพแวดลอมนนได 4. สาระการเรยนร ความร

แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางกฎการใชและไมใช และกฎการถายทอดลกษณะทเกด

ขนมาใหมของลามารกได 2) สบคนขอมล อธบาย และยกตวอยางทฤษฎการคดเลอกโดยธรรมชาตของดารวนได 3) เปรยบเทยบแนวคดเกยวกบววฒนาการของลามารกและดารวนได



8. กระบวนการจดกจกรรมการเรยนร ขนน าเขาสบทเรยน 1) ครทบทวนความรเดมเกยวกบหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาประจกษพยานหลกฐานตางๆ ทไดกลาวมาแลว ท าใหรวาสงมชวตมการเปลยนแปลงหรอมววฒนาการ แลวตงค าถามถามนกเรยนดงน - หลกฐานอะไรบางทบงบอกวาสงมชวตมววฒนาการมาตงแตในอดต (หลกฐานจากซากดกด าบรรพ หลกฐานกายวภาคเปรยบเทยบ หลกฐานจากวทยาเอมบรโอเปรยบเทยบ หลกฐานดานชววทยาระดบโมเลกล และหลกฐานทางชวภมศาสตร) - สงมชวตในอดตมการเปลยนแปลงมาจนเปนสงมชวตในปจจบนหรอเกดววฒนาการไดอยางไร

2) ใหนกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถามรวมกน โดยครยงไมเฉลยค าตอบทถกตอง เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบแนวคดววฒนาการของลามารก โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา แนวคดววฒนาการของลามารกประกอบดวย

- กฎการใชและไมใช (Law of use and disuse) การใชอวยวะอยางใดอยางหนงอยางสม าเสมอ จะท าใหอวยวะนนคอยๆแขงแรงขน ใหญขน และพฒนาดขน ขณะเดยวกนอวยวะทไมคอยไดใชกจะคอยๆออนแอลง มขนาดเลกลง และเสอมลงไป

- กฎแหงการถายทอดลกษณะทเกดขนมาใหม (Law of inheritance of acquired characteristic) การเปลยนแปลงโครงสรางของสงมชวตทเกดขนภายในชวรนนน สามารถถายทอดไปยงรนลกหลานได

2) ครอธบายแนวคดของลามารกเกยวกบการเปลยนแปลงรปรางของยราฟวา ลามารกเชอวา ยราฟในอดตมลกษณะคอสนและขาสน เมออาหารบนพนดนไมเพยงพอ ท าใหยราฟตองยดคอและเขยงขาเพอกนใบไมทอยสง ท าใหมคอและขายาวขน ลกษณะดงกลาวนมการถายทอดไปยงรนตอไป ท าใหยราฟในปจจบนมลกษณะคอและขายาวขน แตตอมาพบวาแนวคดของลามารกไมสามารถพสจนไดวาลกษณะของสงมชวตทเกดจากการใชและไมใชนนสามารถถายทอดไปยงรนตอไปได และแนวคดของลามารกในเกยวกบการเปลยนแปลงรปรางของยราฟไมเปนจรง

3) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบแนวคดววฒนาการของดารวน โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ดารวนมแนวคดเกยวกบววฒนาการวา กลไกของววฒนาการไมไดอยทการฝกฝนลกษณะทตองการใหเหมาะสมกบสภาพแวดลอม แตสภาพแวดลอมท าใหเกดการคดเลอกโดยธรรมชาต เพอจะใหสงมชวตมลกษณะเหมาะสมกบสภาพแวดลอม และมโอกาสสบพนธถายทอดลกษณะนนไปสลกหลานได ซงเปนแนวคดทสอดคลองกบนกวทยาศาสตรอกหลายคนทไดท าการศกษาในรนตอมา 4) ครอธบายเพมเตมใหนกเรยนเขาใจวา การศกษาดารวน ววฒนาการเปนการคดเลอกสงมชวตทเกดขนโดยธรรมชาต ซงมลกษณะคอยเปนคอยไปตามสภาพแวดลอม อาจใชระยะเวลานานหลายชวรน แตมนษยสามารถคดเลอกพนธของสงมชวตได เพอใหมลกษณะตรงตามทตองการ เชน การปรบปรงพนธของกะหล าปา ท าใหไดกะหล าพนธใหม เชน กะหล าดอก คะนา กะหล าปล และบรอคคอลทมลกษณะตรงตามตองการอยางรวดเรว กจกรรมรวบยอด

นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน

- ถานกฟนซมาจากบรรพบรษเดยวกน และสงมชวตไมมการเปลยนแปลง จะงอยปากของนกฟนซจะแตกตางกนหรอไม อยางไร (นกฟนซทมาจากบรรพบรษเดยวกน และสงมชวตไมมการเปลยนแปลง ดงนนจะงอยปากของนกฟนซในหมเกาะตางๆจะเหมอนกน)

- แนวคดเกยวกบววฒนาการของลามารกและดารวนเหมอนหรอแตกตางกนอยางไร (เหมอนกน คอ สภาพแวดลอมเปนแรงผลกดนใหสงมชวตมววฒนาการ โดยมลกษณะทเหมาะสมกบสงแวดลอมเพอการอยรอด แตกตางกน คอ แนวคดของลามารก อธบายวาการเปลยนแปลงทเกดขนกบสงมชวตเปนผลมาจากการใชหรอไมใชอวยวะนนทสามารถถายทอดไปยงรนลกหลานได แตแนวคดของดารวนอธบายวา ลกษณะของสงมชวตทถายทอดไปยงรนตอไปเปนลกษณะทเหมาะสมกบสภาพแวดลอมทอาศยอย) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง แนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - แนวคดเกยวกบววฒนาการของลามารก - แนวคดเกยวกบววฒนาการของดารวน




ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถ

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด









(………………………………………………….) อาจารยผสอน


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………


รหสวชา ว 31324 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 25 เรอง ความถของแอลลลในประชากร เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด พนธศาสตรประชากร เปนการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงความถของยนหรอการเปลยนแปลงความถของแอลลลทเปนองคประกอบทางพนธกรรมของประชากร

ความถของแอลลลในประชากรหาไดจากความถของจโนไทป และความถของแอลลล ดงน ความถของจโนไทป คอ อตราสวนของจโนไทปชนดหนงตอจ านวนจโนไทปของประชากรทงหมด สวนความถของแอลลล คอ อตราสวนของจโนไทปชนดหนงตอจ านวนของแอลลลทงหมดในยนพลนน คาความถของแอลลลมคาตงแต 0-1


ความถของแอลลลในประชากร ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร ค านวณหาความถของแอลลลและความถของจโนไทปในประชากรได




1) ครทบทวนแนวคดของดารวนทนกเรยนไดเรยนรไปแลว ใหนกเรยนฟงวา แนวคดของดารวน สรปวา สงมชวตหลากหลายบนโลกเกดจากการสบทอดลกษณะทเปลยนไปของสปชสดกด าบรรพ โดยกลไกทกอใหเกดการเปลยนแปลง คอ การคดเลอกโดยธรรมชาต ซงตองอาศยระยะเวลาทยาวนาน 2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การคดเลอกโดยธรรมชาตของดารวนในตอนนนยงขาดความสมบรณในหลายเรอง เชน ดารวนไมสามารถอธบายไดวา การแปรผนของลกษณะสงมชวตนนเกดขนไดอยางไร และมการถายทอดลกษณะทเกดขนไปยงลกหลานไดอยางไร จนกระทงมความรดานพนธศาสตรประชากรทชวยสนบสนนแนวความคดของดารวน ท าใหสามารถอธบายกลไกการเกดววฒนาการของสงมชวตได เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ความถของแอลลลในประชากร ขนจดการเรยนร จดกจกรรมการเรยนรโดยใชกระบวนการสบเสาะหาความร ซงมขนตอนดงน

1) ครน าเสนอ PowerPoint ใหนกเรยนดเกยวกบความหมายของประชากรและยนพล ดงน ประชากร (population) คอ กลมสงมชวตชนดเดยวกนทสามารถผสมพนธกนไดตามธรรมชาต ท า

ใหมการถายทอดหรอแลกเปลยนยนกนไดอยางอสระ

ยนพล (gene pool) คอ ยนทงหมดทมอยในประชากรของสงมชวตชนดใดชนดหนง ซงประกอบดวยแอลลลจากทกๆ ยนของสมาชกทงหมดในประชากรนน

แลวอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ประชากรเปนหนวยทเลกทสดของววฒนาการหรออาจกลาวไดวา ววฒนาการจะเกดในระดบประชากร ถงแมวาการคดเลอกโดยธรรมชาตจะมผลกระทบตอสมาชกของสงมชวตแตละหนวยในแงของการอยรอด และความส าเรจในการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมไปสรนลกหลาน แตววฒนาการจะเกดขนเมอมการเปลยนแปลงทางพนธกรรมของประชากรในชวงเวลาทผานไป ดงนนการศกษาเกยวกบพนธศาสตรประชากรจงมความส าคญยงส าหรบการศกษาววฒนาการ

2) ครน าเสนอ PowerPoint ความหมายของพนธศาสตรประชากร ดงน พนธศาสตรประชากร (population genetics) เปนการศกษาเกยวกบการเปลยนแปลงความถของ

ยนหรอการเปลยนแปลงความถของแอลลลทเปนองคประกอบทางพนธกรรมของประชากร โดยการหาความถของแอลลลในประชากรนนตองทราบความถของจโนไทปกอน ดงน

ความถของจโนไทป คอ อตราสวนของจโนไทปชนดหนงตอจ านวนจโนไทปของประชากรทงหมด ความถของแอลลล คอ อตราสวนของจโนไทปชนดหนงตอจ านวนของแอลลลทงหมดในยนพลนน

คาความถของแอลลลมคาตงแต 0-1 3) ครยกตวอยางการค านวณหาความถของจโนไทปและความถของแอลลล ดงน ประชากรแมวชนดหนงลกษณะของสขนถกควบคมดวยยน 2 แอลลล คอ แอลลล B ควบคม

ลกษณะขนสด า เปนลกษณะเดน และแอลลล b ควบคมลกษณะขนสขาว เปนลกษณะดอย ถามประชากรแมว 100 ตว มขนสด า 84 ตว และมขนสขาว 16 ตว โดยขนสด ามจโนไทป 2 แบบ คอ BB 36 ตว และ Bb 48 ตว จะค านวณหาความถของจโนไทปและความถของแอลลลไดจาก

ความถของจโนไทป BB = 36 = 0.36 100 ความถของจโนไทป Bb = 48 = 0.48 100 ความถของจโนไทป bb = 16 = 0.16 100 ในยนพลมจ านวนแอลลลทงหมด = 100 x 2 = 200 แอลลล

จ านวนจโนไทป BB 36 ตว จะมแอลลล B = 36 x 2 = 72 แอลลล จ านวนจโนไทป Bb 48 ตว จะมแอลลล B = 48 แอลลล และแอลลล b = 48 แอลลล จ านวนจโนไทป bb 16 ตว จะมแอลลล b = 16 x 2 = 32 แอลลล ความถของแอลลล ค านวณจาก

ความถของแอลล B = 72 + 48 = 0.6

200 ความถของแอลลล b = 48 + 32 = 0.4 200

ดงนน ในประชากรของแมว จะมความถของแอลล B = 0.6 และมความถ b = 0.4 กจกรรมรวบยอด

นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - ก าหนดใหในการศกษาลกษณะสดอกของประชากรไมดอกทถกควบคมโดยยน 2 แอลลล คอ R

ควบคมลกษณะดอกสแดง และ r ควบคมลกษณะดอกสขาว ซงในประชากรไมดอก 1,000 ตน มจโนไทป RR = 640 ตน Rr = 320 ตน และ rr = 40 ตน จากขอมลทก าหนดใหจงค านวณหาความถของจโนไทป และความถของแอลลล R และ r (ความถของจโนไทป RR = 0.64, Rr = 0.32, rr = 0.04 และความถของแอลลล R = 0.8, r = 0.2) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ความถของแอลลลในประชากร 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - ความถของแอลลลในประชากร

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข

……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 26 เรอง กฏของฮารด -ไวนเบรก เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร




2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด

ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก (Hardy – Weinberg Equilibrium: HWE) คอ ความถของแอลลลและความถของจโนไทปในยนพลของประชากรซงจะมคาคงทในทกรน ถาไมมปจจยบางอยางมาเกยวของ เชน มวเทชน การคดเลอกโดยธรรมชาต และการเลอกคผสมพนธ ความรทไดจากภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก สามารถน าไปใชคาดคะเนความถของแอลลลทเกยวของกบโรคทางพนธกรรมในยนพลของประชากรได 4. สาระการเรยนร ความร

กฎของฮารด-ไวนเบรก ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายทฤษฎของฮารด-ไวนเบรกและภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรกได 2) น าความรเกยวกบภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรกไปประยกตใชได




1) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ในสภาวะทไมมการเปลยนแปลงใดๆ ทงทางดานพนธกรรมและขนาดของประชากร สงมชวตในประชากรนนจะผสมพนธกนอยางอสระ การกระจายตวของยนหรอความถของแอลลลในประชากรนนจะคงท

2) ครยกตวอยางการค านวณหาความถของจโนไทป และความถของแอลลลประชากรดอกไมทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยครชใหนกเรยนเหนวา ถาสมาชกทกตนในประชากรไมดอกมโอกาสผสมพนธไดเทาๆกน เมอมการรวมกนของเซลลสบพนธเพศผหรอเพศเมยทมความถของแอลลลเหมอนประชากรในรนพอแม ประชากรไมดอกในรนลกจะมความถของจโนไทปและความถของแอลลลเหมอนประชากรในรนพอแมดวย เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง กฎของฮารด-ไวนเบรก


1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบกฏของฮารด-ไวนเบรก โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา นกพนธศาสตรประชากรทท าการศกษาความถของจโนไทปและความถของแอลลลในภาวะทไมมการเปลยนแปลงของพนธกรรมและขนาดของประชากร คอ กอดฟรย ฮาโรลด ฮารด (Godfrey Harold Hardy) และวลเฮลม ไวนเบรก (Wihelm Weinberg) ซงแสดงใหเหนถงการถายทอดลกษณะทางพนธกรรมใน

ประชากรจากรนหนงไปยงรนตอไปไดอยางชดเจน โดยใชหลกการค านวณทางสถต และตงเปนกฏขนมา เรยกวา กฎของฮารด-ไวนเบรก

2) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา กฎของฮารด-ไวนเบรกมใจความส าคญวา ความถของแอลลลและความถของจโนไทปในยนพลของประชากรจะมคาคงทในทกรน ถาไมมปจจยบางอยางมาเกยวของ เชน มวเทชน การคดเลอกโดยธรรมชาต และการเลอกคผสมพนธ ความถของยนทอยในภาวะสมดล เชนน จะเรยกวา ภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก (Hardy – Weinberg Equilibrium: HWE)

3) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการศกษากฎของฮารด-ไวนเบรก จากการศกษาตวอยางของประชากรแมวทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา ในรนลกจะมความถของจโนไทปเทากบรนพอแม คอ

ความถของจโนไทปแบบ BB = 0.36, Bb = 0.48 และ bb = 0.16 ความถของแอลลล B = 0.6 และ b = 0.4 โดยแบบแผนการถายทอดยนจะเปนเชนนเสมอ ไมวาการสบพนธและการถายทอดลกษณะทาง

พนธกรรมจะผานไปกรนกตาม สามารถเขยนสมการค านวณหาความถของแอลลลและความถของจโนไทปได ดงน p2 + 2pq + q2 = 1

4) ครสรปใหนกเรยนเขาใจวา กฎของฮารด-ไวนเบรก แสดงใหเหนวาการเปลยนแปลงความถของยนหรอแอลลลจะไมเกดขนในประชากร ตราบใดทสภาพแวดลอมของประชากรสมบรณและคงท นนคอไมท าใหเกดววฒนาการขน ท าใหในสภาพธรรมชาตเกดภาวะสมดลของฮารด -ไวนเบรกไดยาก

5) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการประยกตใชกฏของฮารด-ไวนเบรก ทใชคาดคะเนความถ ของแอลลลทเกยวของกบโรคทางพนธกรรมในยนพลของประชากร ดงน

ถาประชากรภาคตะวนออกเฉยงเหนอของประเทศไทยมคนเปนโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล จ านวน 9 ใน 10,000 คน ดงนนจะสามารถคาดคะเนความถของแอลลลทท าใหเกดโรคนในประชากรได โดยก าหนดใหจโนไทป aa แสดงลกษณะของโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล ความถของจโนไทป aa = q2 = 9/10,000 q = 9 = 3 = 0.03 10,000 100

ดงนน ในประชากรน มความถของแอลลลทท าใหเกดโรคโลหตจางชนดซกเคลเซลล = 0.03 จากตวอยางประชากรในรนพอแมทเปนพาหะของโรคมจ านวนกคน หาความถของจโนไทปของประชากรทเปนพาหะของโรคไดจาก 2pq p = 1-q = 1-0.03 = 0.97 2pq = 2 x 0.97 x 0.03 = 0.0582 ดงนน คดเปนจ านวนประชากรทเปนพาหะ = 0.0582 x 10,000 = 582 คน

กจกรรมรวบยอด

1) ใหนกเรยนตอบค าถามตอไปน

- ในธรรมชาตความถของแอลลลในประชากรของสงมชวตมการเปลยนแปลงหรอไม เพราะเหตใด - ถายนพลในประชากรหนงเปนไปตามกฎของฮารด-ไวนเบรก องคประกอบทางพนธกรรมของ

ประชากรมการเปลยนแปลงหรอไม เพราะเหตใด - ในประชากรกลมหนงพบวา มประชากรเลอดหม Rh- อย 16% เมอประชากรนอยในภาวะสมดล

ของฮารด-ไวนเบรก จงค านวณหาความถของแอลลลในประชากร 2) ครตรวจสอบการบนทกความรทไดจากการเรยนและการตอบค าถาม


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง กฎของฮารด-ไวนเบรก 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - กฎของฮารด-ไวนเบรก

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทง

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด









(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 27 เรอง ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล เวลา 2 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร





ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ไดแก 1) การเปลยนแปลงความถยนอยางไมเจาะจง ซงเกดขนจากการยายถนฐานของประชากรทมขนาดเลก และการเกดปรากฏการณคอขวด เกดจากภยพบตทางธรรมชาตตาง ๆ ทท าใหประชากรจ านวนหนงมลกษณะทางพนธกรรมเปลยนแปลงไปจากเดม 2) การถายเทเคลอนยายยนจากการอพยพเขาหรอออกของกลมประชากร 3) การเลอกคผสมพนธ 4) การเกดมวเทชนกบโครโมโซมเพศ และ 5) การคดเลอกโดยธรรมชาต 4. สาระการเรยนร ความร

ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล


5. จดประสงคการเรยนร อธบายและสรปปจจยทมผลตอการเปลยนแปลงความถของแอลลล และความถของจโนไทปใน

ประชากรทสงผลตอววฒนาการของสงมชวตได 6. คณลกษณะอนพงประสงค




1) ครทบทวนกฎของฮารด-ไวนเบรกทนกเรยนไดเรยนรมาแลวใหนกเรยนฟงวา กฏนจะเปนจรงไดกตอเมอมเงอนไข เชน ประชากรตองมการผสมพนธกนแบบสม ไมมการเคลอนยายยนระหวางกลมประชากร ไมมการคดเลอกโดยธรรมชาต และไมเกดมวเทชนภายในกลมประชากร แลวครถามค าถามนกเรยน ดงน

- ในสภาพธรรมชาต เงอนไขดงกลาวเกดขนไดหรอไม เพราะอะไร - ถาเงอนไขดงกลาวไมสามารถควบคมไดจะเกดผลตอความถของแอลลลในประชากรหรอไม 2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม โดยควรไดขอสรปรวมกนวา ในธรรมชาตเงอนไข

ดงกลาวไมสามารถควบคมได เนองจากประชากรมขนาดเลก มการถายเทเคลอนยายยน อาจเกดมวเทชน มการเลอกคผสมพนธ และเกดการคดเลอกโดยธรรมชาตได ท าใหความถของแอลลลในประชากรเปลยนแปลงได หรอไมอยในภาวะสมดลของฮารด-ไวนเบรก เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล


1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวาปจจยทท าใหความถของแอลลลในประชากรเปลยนแปลง และท าใหเกดววฒนาการไดนนประกอบไปดวย

- การเปลยนแปลงความถยนอยางไมเจาะจง เปนการเปลยนแปลงแบบสม เปนการเปลยนแปลงความถของแอลลลทเปนผลมาจากการเปลยนแปลงขนาดของประชากรจากรนหนงไปยงอกรนหนงในประชากร เนองจากโอกาสของแอลลลทจะถกถายทอดมไมเทากน การเปลยนแปลงความถยนอยางไมเจาะจงพบในธรรมชาตม 2 สถานการณ คอ ผลกระทบจากผกอตง และปรากฎการณคอขวด ซงสามารถสรปไดดงน

ผลกระทบจากผกอตง ปรากฏการณคอขวด

1. ประชากรมการยายยน 1. เกดภาวะวกฤตกบประชากรทบรเวณเดมและเสยงตอการสญพนธ

2. ประชากรทยายถนไปมขนาดเลกลงเมอเทยบกบประชากรเดมทมขนาดใหญ

2. ประชากรเดมมขนาดใหญ ลดจ านวนลงอยางรวดเรวจนมขนาดเลก

3. ประชากรไปอยในทแหงใหม แพรพนธไดด และสะสมแอลลลในยนพล

3. ประชากรทรอดจากภาวะวกฤตแพรพนธไดด และสะสมในยนพล

4. ความถของแอลลลของผกอตงเพมขน 4. ความถของแอลลลของประชากรทรอดจากภาวะวกฤตเพมขน

- การถายเทเคลอนยายยน เปนการเคลอนยายแอลลลจากประชากรหนงไปยงอกประชากรหนง ของสปชสเดยวกน และเกดการผสมพนธกนขน มทงการเคลอนยายยนเขาสประชากรใหม และการเคลอนยายยนออกจากประชากรเดม สงผลตอการเปลยนแปลงความถของแอลลล

- การเลอกคผสมพนธ โดยในธรรมชาตทวไปสมาชกในประชากรมกเลอกคผสมพนธหรอมการ ผสมพนธไมเปนแบบสม ท าใหสมาชกบางสวนของประชากรไมมโอกาสไดผสมพนธ ท าใหมผลตอการเปลยนแปลงความถของแอลลลในยนพลของประชากรในรนถดไป

- มวเทชน เปนการเปลยนแปลงทเกดขนในระดบยนและโครโมโซม การเกดมวเทชนเพยงอยาง เดยวไมมผลมากพอจะเปลยนแปลงโครงสรางทางพนธกรรมของยนพลในประชากรภายในรนเดยว แตเปนการสรางแอลลลใหมทสะสมไวในยนพลของประชากร ท าใหเกดความหลากหลายทางพนธกรรมในประชากร

- การคดเลอกโดยธรรมชาต ท าใหสมาชกของประชากรทมลกษณะเหมาะสมกบ สภาพแวดลอมมจ านวนมากขน ลกษณะทไมเหมาะสมกบสภาพแวดลอมจะถกคดทงไป ท าใหแอลลลของประชากรเปลยนแปลง

2) ครอธบายเพมเตมวาปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลลน ท าใหความถของแอลลลในประชากรเปลยนแปลง สงผลใหโครงสรางทางพนธกรรมของประชากรเปลยนแปลง เกดเปน

ววฒนาการขน โดยการเปลยนแปลงโครงสรางประชากรทละนอย เรยกวา ววฒนาการระดบจลภาค ซงเปนการเปลยนแปลงโครงสรางทางพนธกรรมของสงมชวตในระดบสปชสทอาจน าไปสการเกดสปชสใหม แตถาการเปลยนแปลงนนกอใหเกดววฒนาการการเกดเปนสปชสใหมหลากหลายสปชส จนน าไปสความหลากหลายของสงมชวต จะเรยกวา ววฒนาการระดบมหภาค กจกรรมรวบยอด

นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - ปจจบนมนษยมการอพยพเคลอนยายยนและแตงงานขามเชอชาตมากขนเรอยๆ จะท าให

โครงสรางทางพนธกรรมของมนษยเปลยนแปลงไปหรอไม อยางไร (เปลยนแปลงได โดยท าใหมการแพรกระจายของแอลลลใหมในยนพลของประชากรทองถน มความแปรผนทางพนธกรรมในหมประชากรทองถนเพมมากขน)

- นกเรยนคดวาเพราะเหตใดตกแตนใบไมจงประสบความส าเรจในการด ารงชวต และสงทท าหนาทเปนตวคดเลอกทเกดในธรรมชาตคออะไร (ตกแตนใบไมมลกษณะรปรางกลมกลนกบสภาพแวดลอมทอาศยอย จงประสบความส าเรจไมถกลาจากผลาเปนอาหาร ดงนนผลาจงเปนตวคดเลอกทเกดขนในธรรมชาต) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถง

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน ววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด







11. บนทกหลงการสอน ผลการสอน ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………

ปญหา/อปสรรค ……………………………………………………………………………………………………………… ……………………………………………………………………………………………………………… ขอเสนอแนะ/วธแกไข ……………………………………………………………………………………………………………… ………………………………………………………………………………………………………………


(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………


รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 28 เรอง ก าเนดของสปชส เวลา 1 ชวโมง 1. มาตรฐานการเรยนร





ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ท าใหยนพลในประชากรเปลยนแปลงไปหรอเกดววฒนาการขน มการแยกกนทางเซลลสบพนธ การแบงแยกทางภมศาสตร และการเปลยนแปลงจ านวนโครโมโซมของสงมชวตในเขตภมศาสตรเดยวกน เกดเปนสปชสใหมขน 4. สาระการเรยนร ความร

ก าเนดของสปชส ทกษะ/กระบวนการ

1) ทกษะกระบวนการทางวทยาศาสตร 2) ทกษะการคด


5. จดประสงคการเรยนร 1) อธบายความหมายของสปชสได 2) อภปราย และสรปกลไกการแยกกนทางเซลลสบพนธได 3) อภปราย และสรปการเกดสปชสใหมจากการแบงแยกทางภมศาสตรและการเกดสปชสใหมใน

เขตภมศาสตรเดยวกนได 6. คณลกษณะอนพงประสงค




1) ครทบทวนปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล ซงน าไปสการเปลยนแปลงโครงสรางทางพนธกรรมของประชากรทนกเรยนไดเรยนรมาแลว โดยถามค าถามนกเรยน ดงน

- ปจจยใดบางทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล (การเปลยนแปลงความถยน การถายเทเคลอนยายยน การเลอกคผสมพนธ การเกดมวเทชนกบโครโมโซมเพศ และการคดเลอกโดยธรรมชาต)

- ปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลลน จะท าใหความถของแอลลลในประชากรเปลยนแปลงหรอไม และเกดววฒนาการขนไดอยางไร (เปลยนแปลง โดยเมอความถของแอลลลเปลยนแปลงจะสงผลใหโครงสรางทางพนธกรรมของประชากรเปลยนแปลงและเกดเปนววฒนาการขน)

2) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ก าเนดของสปชส


1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบก าเนดของสปชส โดยอธบายความหมายของสปชสใหนกเรยนเขาใจวา ในทางชววทยาสปชส หมายถง กลมหรอประชากรของสงมชวตทมลกษณะทางพนธกรรมคลายคลงกน สามารถผสมพนธกนไดตามธรรมชาต และถายทอดลกษณะทางพนธกรรมไปสลกหลานไดอยางปกต โดยไดลกหลานทไมเปนหมน

2) ครถามค าถามนกเรยน ดงน - ในธรรมชาตสงมชวตบางชนดทมลกษณะภายนอกคลายคลงกน จะรไดอยางไรวาเปนสปชส

เดยวกนหรอไม (ศกษาจากโครงสรางทางพนธกรรม หรอใหสงมชวตทง 2 ตวนนผสมพนธกนเพอดวาไดลกทเปนหมนหรอไม)

- ในสภาพธรรมชาตสงมชวตตางสปชสกนอยรวมกนในระบบนเวศเดยวกนจ านวนมาก เพราะเหตใดสงมชวตเหลานนจงไมสามารถผสมพนธกนได 3) นกเรยนรวมกนอภปรายค าตอบของค าถาม แลวครอธบายกลไกการปองกนการผสมพนธขาม สปชสใหนกเรยนเขาใจรวมกนวา สงมชวตตางสปชสกนมกลไกการปองกนการผสมขามสปชสได 2 ระดบ คอ กลไกการแยกกนทางการสบพนธกอนระยะไซโกต และกลไกการแยกกนทางการสบพนธหลงระยะไซโกต

4) ครอธบายเพมเตมวา กลไกการแยกกนทางการสบพนธกอนระยะไซโกต ท าใหเซลลสบพนธของสงมชวตตางสปชสไมสามารถรวมกนเปนไซโกตได ซงอาจเกดจาก สภาพนเวศวทยาแตกตางกน ฤดกาลหรอชวงเวลาในการผสมพนธแตกตางกน พฤตกรรมการเกยวพาราสแตกตางกน สรระของเซลลสบพนธแตกตางกน และโครงสรางของอวยวะสบพนธแตกตางกน สวนกลไกการแยกกนทางการสบพนธหลงระยะไซโกต เปนกลไกปองกนไมใหลกผสมสามารถเจรญเตบโตเปนตวเตมวยหรอสบพนธตอไปได ลกผสมทเกดมาจะมลกษณะตาง ๆ เชน ตายหรอออนแอ และเปนหมน เปนตน 5) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบการเกดสปชสใหม โดยอธบายใหนกเรยนเขาใจวา กระบวนการเกดสปชสใหม เกดได 2 แนวทาง คอ การเกดสปชสใหมจากการแบงแยกทางภมศาสตร และการเกดสปชสใหมในเขตภมศาสตรเดยวกน เชน การเกดพอลพลอยดของพช โดยการเพมจ านวน ชดของโครโมโซม ไดโครโมโซม 3 ชด (3n) หรอโครโมโซม 4 ชด (4n) กจกรรมรวบยอด

นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - เพราะเหตใดการแบงแยกทางภมศาสตรจงท าใหเกดสปชสใหม (เพราะอปสรรคทมาขวางกน

เชน ภเขา แมน า ท าใหประชากรทเคยอาศยอยในพนทเดยวกน ไมสามารถถายเทเคลอนยายยนระหวางประชากรได จนกระทงโครงสรางทางพนธกรรมมการเปลยนแปลงไปตามสภาพแวดลอมทอาศยอย เกดเปนววฒนาการของสงมชวตตางสปชสกน)

- เพราะเหตใดประชากรของสงมชวตทถกแยกออกจากกน เมอกลบมาอยรวมกนอกครงจงไมสามารถผสมพนธกนไดอก (เพราะยนพลของประชากรทงสองแตกตางกน ท าใหไมสามารถผสมพนธกนได) 9. สอและแหลงการเรยนร สอ

1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ก าเนดของสปชส 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - ก าเนดของสปชส

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได




เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน คณลกษณะ - ใฝเรยนร - มงมนในการท างาน





บนทกการสงแผนจดการเรยนร ………………………………………………………………………………………………………………

(………………………………………………….) อาจารยผสอน


………………………………………………………………………………………………………………


…………/………. /…………

แผนการจดการเรยนร รหสวชา ว 31242 ชอรายวชา ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4 กลมสาระการเรยนร วทยาศาสตร ภาคเรยนท 2 ชอหนวยการเรยนร ววฒนาการ แผนการเรยนรท 29 เรอง ววฒนาการของมนษย เวลา 2 ชวโมง





2) ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได 3. สาระส าคญ/ความคดรวบยอด มนษยมววฒนาการมายาวนานกวา 4.5 ลานป เราสามารถศกษาววฒนาการของมนษยไดจากซากดกด าบรรพและการเปรยบเทยบล าดบเบสบน DNA ท าใหรวาสายววฒนาการของมนษยเรมจากออสทราโลพเทคส (Austrslopithecus) และโฮโม (Homo) 4. สาระการเรยนร ความร

ววฒนาการของมนษย ทกษะ/กระบวนการ


5. จดประสงคการเรยนร อภปรายและสรปสายววฒนาการของมนษยได




ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบสายววฒนาการของมนษยตงแตอดตจนถงปจจบน โดย อธบายใหนกเรยนเขาใจวา มนษยเปนสงมชวตทเกดขนเนองจากววฒนาการของกระบวนการคดเลอกโดยธรรมชาตเชนเดยวกบสงมชวตชนดอน โดยนกวทยาศาสตรและนกมนษยวทยาไดจดใหมนษยอยในกลมสตวเลยงลกดวยน านมทเรยกวา ไพรเมต (primates) ซงถอก าเนดมากวา 70 ลานป และมววฒนาการตอมาจนถงมนษยในยคปจจบน เพอเชอมโยงไปสการเรยนรเรอง ววฒนาการของมนษย


1) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบสายววฒนาการของมนษยทเรมจากออสทราโลพเทคส (Austrslopithecus) โดยมรายละเอยดดงน

- คนพบซากดกด าบรรพ Austrslopithecus afarensis ทชอวา ลซ (Lucy) - สงประมาณ 1 เมตร อาย 3.8-3.0 ลานป มลกษณะผสมระหวางมนษยกบลงไมมหาง - มการเดน 2 ขา มแขนยาวกวามนษยในปจจบน

- รจกใชเครองมอแบบงาย 2) ครน าเสนอ PowerPoint เกยวกบววฒนาการของมนษยในยค โฮโม (Homo) ซงเรมจาก Homo

habilis, Homo erectus และ Homo sapiens ซงมรายละเอยดดงน Homo habilis - สมองมขนาดใหญ มความจประมาณ 600-750 ลบ.ซม. - น าหนก 40-50 กก. - ล าตวตงตรง เดน 2 ขา - มกระดกปลายนวมอคลายกบมนษยในปจจบน แตมขนาดใหญกวา - ประดษฐเครองมอ เครองใชจากหนได Homo erectus - เปนมนษยสปชสแรกทอพยพจากแอฟรกาไปยงทตาง ๆ พบไดทวไปในแถบเอเชยและหมเกาะ

อนโดนเซย - มรางกายสง มสมองใหญ เพศชายมรางกายใหญกวาเพศหญง 1.2 เทา - รจกใชไฟ และประดษฐเครองมอจากหนไดด Homo sapiens - ซบสปชสแรกทพบ คอ มนษยนแอนเดอรทล (Neanderthal man) ซงมอาย 200,00-30,000 ปท

ผานมา มสมองใหญเกอบเทามนษยปจจบน (1,400 ลบ.ซม.) อยรวมกนเปนกลม ลาสตวรวมกน รจกใชไฟและใชหนงสตวหม และมวฒนธรรมเรองการฝงศพ

- ซบสปชสทสองทพบ คอ มนษยโครแมนยง (Cro-magnon man) ซงมขนาดสมองใกลเคยงกบ มนษยปจจบน มความสามารถในการลาสตวสงโดยใชหอก สามารถประดษฐเครองมอจากหนทซบซอนและเหมาะสมกบการใชงานได อยรวมกนเปนชมชน มการวาดภาพ และแกะสลก 3) ครอธบายเพมเตมวานกวทยาศาสตรและนกมนษยวทยาไดตงสมมตฐานก าเนดมนษยในยคปจจบนออกได 2 แนวทาง คอ

- สมมตฐานแรก มววฒนาการจาก H. erectus ทแพรกระจายไปอาศยอยตามทตางๆ - สมมตฐานทสอง H. erectus ทแพรกระจายในทตางๆ สญพนธ เหลอเพยง H. erectus ใน

แอฟรกาเทานนทมววฒนาการเปน H. sapiens 4) ครอธบายใหนกเรยนเขาใจวา การศกษาววฒนาการของมนษยสวนใหญอาศยหลกฐานจากโครงกระดกของซากดกด าบรรพ แตสวนใหญซากดกด าบรรพทส ารวจพบไมคอยสมบรณ ท าใหการปะตดปะตอภาพววฒนาการของมนษยมความยากล าบาก สมมตฐานก าเนดมนษยทง 2 สมมตฐานจงมขอโตแยงในหลายประเดนทยงไมมขอยต ท าใหสายววฒนาการของมนษยทไดรบการยอมรบในปจจบนอาจเปลยนแปลงไดในอนาคตเมอมการส ารวจพบหลกฐานอางองมากขน

กจกรรมรวบยอด 1) นกเรยนและครรวมกนอภปราย โดยใชแนวค าถามตอไปน - มนษยในยคปจจบนแตกตางจากมนษยในยค H. habilis และ H. erectus อยางไร (มนษยในยค

ปจจบนมขนาดความจของกะโหลกมากขน ท าใหมความคดสรางสรรคมากขน) - สมมตฐานก าเนดมนษยทง 2 สมมตฐานแตกตางกนอยางไร (สมมตฐานแรก มนษยในยค

ปจจบนมววฒนาการมาจาก H. erectus ทแพรกระจายไปอาศยอยตามทตางๆ สวนสมมตฐานทสอง มนษยในยคปจจบนมววฒนาการมาจาก H. erectus ทแพรกระจายในทตางๆ สญพนธ เหลอเพยง H. erectus ในแอฟรกาเทานนทมววฒนาการเปน H. sapiens)


1) PowerPoint ประกอบการเรยนร เรอง ววฒนาการของมนษย 2) หนงสอเรยน รายวชาเพมเตม ชววทยา 2 ชนมธยมศกษาปท 4-6 ของ สสวท



สาระส าคญ - ววฒนาการของมนษย

- สมด



ผลการเรยนร - อธบายและสรปถงหลกฐานทบงบอกถงววฒนาการของสงมชวต และแนวคดเกยวกบววฒนาการของสงมชวต พนธศาสตรประชากร และปจจยทท าใหเกดการเปลยนแปลงความถของแอลลล รวมทงก าเนดของสปชสได

- สมด



เปาหมาย หลกฐาน เครองมอวด เกณฑการประเมน - ตงค าถามทอยบนพนฐานของความรและความเขาใจทางวทยาศาสตร หรอความสนใจ หรอจากประเดนทเกดขนในขณะนน ทสามารถท าการส ารวจตรวจสอบหรอศกษาคนควาไดอยางครอบคลมและเชอถอได

-สมด - การถาม/ตอบ








(………………………………………………….) อาจารยผสอน

…………/………. /…………



…………/………. /…………

Documents

แผนการจัดการเรียนรู้ 2elsd.ssru.ac.th/pawinee_ra/pluginfile.php/136/course/summary/แผน.p… · - การเลือกวิธีการผสมพันธุ์