XIX. YZYIL BALARINDA ASYA VE AVRUPA

ACABA ARANIZDAK FARK NELERDRBir gn Abdlaziz huzuruna giren Fuat Paa'ya:-"Syle bakalm,dedi,Ali Paa ve Mtercim Rt Paa ile aranzda ne gibi fark vard?Bu soruya Fuat Paa yle cevap verdi:-"Ben, Ali Paa ve Mtercim Rt Paa bir rmak kenarna gelsek karya gemek iin bir kpr kurulduunu grsek, mzn yapaca i udur. Ben hemen kprye saldrrm, Ali Paa kprden salam olup olmadm tetkike balar ve bir geit arar. Mtercim Rt Paa ise bir alay asker kprden gemedikten sonra kprye ayak basmaz."

Tarihi Bir PazarlkAbdlazizin 1867deki Paris seyahatinde III.Napolyon, Hariciye nazr (Dileri bakan) Keecizade Fuad Paa ile sohbet ederken, Girit meselesine bir are bulmak iin paaya,Giritin Yunanistana satlmasn teklif etmi ve adaya karlk ne kadar para isteyebileceini sormu! Hazr cevapl ile nl olan Paa, u zarif cevab vermi: -Aldmz fiyata veririz hametmeab !

2011-LYS

ERMEN MESELESFatih Sultan Mehmet 1453'de stanbul'u aldktan sonra Ermenilerin Bursa'daki ruhani bakan Hovakim'i stan-bul'a getirmi ve 1461'de yaynlad bir fermanla Ermeni Patriklii'ni kurdurmu,onlarn cemaat ilerinin idaresini de patriklerine brakmt. Patrikhane kurulduktan sonra stanbulda kuvvetli bir Ermeni kolonisi kuruldu. ehir tedricen Ermenilerin dini ve milli hayatn gerek bir merkezi haline geldi.

Ermeni syanlarnn sebepleri 1-Fransz htilali ile yaylan milliyetilik akm 2-Smrge yarna girmi bulunan g-l Avrupa devletlerinin karlarnn Osmanl topraklarnda dmlenmesi 3-Bu devletlerin, milliyetilik akmn kullanarak Osmanl Devletini paralama eylemleri 4-Bu yolla bamsz olan Srbistan, Yu-nanistan, Bulgaristan ve Romanyann rnek oluturmas 5-Ermeni Patrikhanesinin almalar 6-Ermeni din adamlar,aydnlar ve zenginlerinin bu yoldaki propagandalar 7-Amerikan Protestan misyonerleri-nin almalar 8-Avrupadaki Hal Zihniyetinin henz btnyle ortadan kalkmam olmas 9-Osmanl Devletinin dalmaya yz tutmas ve Ermenilerin bundan yararlanmak istemesi

Ermeni syanlar lk isyan 1890'daki Erzurum'da gereklemitir. Bunu, yine ayn yl meydana gelen Kumkap gs-terisi, 1892-93'te Kayseri, Yozgat, orum ve Merzifon olaylar, 1894'te Sasun isyan, Babali gsterisi ve Zeytun isyan, 1896'da Van isyan ve Osmanl Bankas'nn igali, 1903te kinci Sasun isyan, 1905'te Sultan Abdlhamid'e suikast giriimi ve nihayet 1909 da gerekleen Adana isyan izlemitir. 1914 de Zeytun'da 100, 1915 Van olaylarnda 3.000 ve 1914-1915 Mu olaylarnda 20.000 Trk, Ermeni mezalimi sonucu hayatlarn kaybetmitir.

Sultan VI.Mehmed Vahideddin

Ermeni etelerinden toplanan silahlar

Yozgat ve Ankarada faaliyet gsteren Ermeni etesi

Ermeniler tarafndan katledilmi Trk kadn ve ocuklar

Adapazarnda Ermenilerden toplanan silahlar

Sevk ve skan Kanunu maddeden oluuyordu.Madde 1-Sefer zamannda ordu, kol-ordu ve tmen komutanlar ve bunla-rn vekilleri ve bamsz blge komu-tanlar, halk tarafndan herhengi bir ekilde hkmet emirlerine,yurt sa-vunmasna,mevcut dzene ve gven-lik ilerine kar durum alan ve silahla saldran ve direnenleri grrlerse he-men askeri kuvvetlerle kar koyacak-lardr. Saldr ve direnmeyi kknden yok etmekle yetkili ve y-kmldrler.Madde2-Ordu ve bamsz kolordu ve tmen komutanlar, askeri nedenlere dayanan ,casusluk ve hainliklerini blge halkn,tek tek veya toplu olarak memleketin dier blgelerine gnderebilirler ve oralarda oturtabilirler.Madde 3-Bu yasa yaynland ta-rihten itibaren geerlidir. (27 Ma-ys 1915)

II.Abdlhamid

I.Dnya Sava Dnemi Ermeni MeselesiBir telgraf metni tarihin en utan verici manzaralarndan birini gzler nne sermektedir: "imdiye kadar Erzurum da (merkezde) 2.127 slam cesedi def-nedilmitir. Bunlarn tamam erkektir. Cesetler zerinde balta, sng, mermi yaras vardr. Bu cesetlerin cierleri karlm, gzlerine sivri kazklar so-kulmutur..."

Sevr ve Lozanda Ermeniler Lord Curzon, Nisan 1921'de Lord-lar Kamarasnda; "Kilikya'da o-unluk slamlarda ve Trklerde olduundan, Kilikya'nn Trklere terk edilebileceini" sylemitir. Bu durum Kilikya'daki aznlklar adna Paris Bar Konferans nda protesto edilmitir.

26 Mart 1922'de ngiltere, Fransa ve talya Dileri Bakanlar, Paris'te bir toplant yaptlar. Sevr Antlamas'nn Ermenilere tand haklar kalkm ve bamsz bir Ermenistan yerine ilk defa Londra Konferans'nda milli bir Ermeni yurdu tekili projesi ortaya atlmtr. ngiltere, bu milli yurdun (ocak) Kilikya'da, Franszlara gre de Dou Anadolu' da kurulmasn nermitir.

Ermeni sorunu Lozan'da "Aznlklar Sorunu" arasnda grlmtr. Aznlklar iin ileri srlen maddelerin zeti yledir:a. Trkiye'de aznlklara dil, din ve benzeri konularda baz haklar salan-mal ve bu haklar Milletler Cemiyeti tarafndan denetlenmeli.b. Hristiyanlar askerlik yapmamal, buna karlk para olarak bedel vermeli.c. Din ve mezhep ayrcalklarnn aynen kalmal.d. Aznlklar iin genel af karl-mal.e. Seyrsefer serbestliinin tann-mal.f. Yerlerinden g etmi olan Ermenilerin eski yerlerine tekrar dnmelerine izin verilmeli.g. Ermenilere Dou Anadolu'da ve Kilikya'da bir yurt verilmeli.

Lozandan Gnmze Ermeni MeselesiSovyet Rusya, 2. Dnya Sava'ndan sonra Ermenilerle ilgili yeni bir politika izlemeye balamtr. Bu politikaya gre; Sovyet Ermenistan Cumhuriyeti'nde toplanmak zere btn dnyadaki Ermeniler ayaklandrlacak, Trk dmanl dncesi yeniden alevlendirilecek ve bylece Dou Anadolu Ruslarn eline geecekti. Bu amala youn bir propaganda almasna giriilmi, Sovyet Rusya rejiminin iyilikleri saylp dklm ve Sovyet Ermenistan'ndaki Ermenilerin mutluluu abartlarak yaylmtr. Yine ayn amaca uygun olarak, dardaki Ermenileri aldatmak iin bulunduklar lkelere ajanlar gnderilmi, Ermeni dernekleri kurulmutur. Ermeni davasnn bir insanlk ve adalet sorunu olduu ileri srlerek, byk devletlerden bu konuda arac olmalar istenmitir.

Bu saldrlarda 42 Trk diplomat ile birlikte 4 yabanc hayatn kaybetmi, 15 Trk ve 66 yabanc uyruklu ahs da yaralanmtr. 1984'ten sonra Ermeni terr sahneden ekilmi; yerini, bir sredir ibirlii ierisinde olduklar blc terr rgt PKK'ya brakmtr.

Hnak Gnll etesi

V.Mehmed Read

Malatyada Ermenilerden toplanan silahlar

Tercanda Ermeniler tarafndan ldrlen kadn ve ocuklar

Ermenilerden Toplanan silahlar

Ermeni eteleri tarafndan ldrlen Mslman Trk halk

25 Temmuz 1915 Diyarbakrda Ermeniler tarafndan ldrlen Mslman Trk halk

EYHLSLAMA SORUNII.Abdlhamit, 93 savann Kars cephesinde baar gsterenlere madalyalar takmaya balamt. Bir ara eyhlislam da bu madalyadan takmaya balaynca, Fuat Paa gsndeki madalyay derhal kard.Bir gn padiah Fuat Paa'nn gsndeki madalyasn gremeyince:-"Fuat Paa.siz Kars madalyasn niin takmyorsunuz?" diye sorunca Paa da:-"Efendim ben Kars savalarna itirak etmedim ki, madalyasn takaym"-"Bu nasl olur paam?"-"Bana inanmazsanz, eyhlislama sorunuz. Acaba beni sava alannda grd m?"

OSMANLI PADAHLARIOsmanl padiahlar 14 isim kullanmlardr. 1 tane Orhan, brahim, Abdlmecid, Abdlaziz; 2 tane Bayezid, Sleyman, Mahmut, Abdlhamit; 3 tane Osman, Selim, Ahmet; 4 tane Mustafa; 5 tane Murat ve nihayet 6 tane Mehmet ismi kullanlmtr.

Dalmay nleme abalar

Osmanlclk: Din, dil, rk ayrm gzetilmeksizin Osmanl Devletinde yaayan btn toplumlar bir arada tutma politikasdr. Merutiyetin ilan bu fikre dayanr. Milliyetilik fikrinin glenmesiyle bu fikir zayflamtr.Trk Birlii (Turanclk ): Btn Trk dnyasn bir araya getirmeyi dnen bir fikir akmdr. Fikri alt yapsn Ziya Gkalp hazrlamtr. ttihat ve Terakki tarafndan desteklenmitir.

Trklk:Osmanl lkesinde yaayan Trklerin din,dil,soy ve lk birlii ierisinde yaamas ve milli bilincin uyandrlmas dncesine dayanr. Trklerin kltrel alt yaplarnn gelitirilmesi iin almalar yaplamasn savunur.Ziya Gkalp Trkln esaslar adl eserinde bu fikri zelliklerini aklamtr.

slam Birlii: Bilhassa 1877-1878 Osmanl-Rus savandan sonra nem kazanmtr. Osmanlclk fikrinin zayf lamasn- dan sonra glenmitir. II. Abdlhamit dneminde uygulanmtr. Mslmanlar halife etrafnda toplamay amalamtr.Batclk : XVIII. Yzyldan sonra btn devlet adamlar her konuda Avrupann gerisinde kaldn kabul etmilerdir. Lale Devri ile birlikte Avrupay tanmay ve Avrupadaki gelimelerden yararlanlmaya allmtr. Tanzimat ve Islahat Ferman, Merutiyetin ilan bu dnceye dayanr.

HAZIR CEVAPFransa Kral III Napolyon'un, Paris'te Osmanl Devleti Bykelisi olarak bulunan Ahmet Vefik Paa ile konumas esnasnda bir ara alayl bir ekilde:-Sen kendini Yavuz Sultan Selim'in elisi mi zannediyorsun?" demesi zerine Ahmet Vefik Paa da byk bir hazr cevaplkla: -yle olsaydm, siz de Fransa'da imparator olarak bulunamazdnz, cevabn vermitir.2012-LYS