ARABİ Tevilat 2 Cild Kuran Tefsiri Muhyiddin Ibn Arabi

8/12/2019 ARAB Tevilat 2 Cild Kuran Tefsiri Muhyiddin Ibn Arabi

1/740

781

TEFSR-KEBR

TEVLT

eyhul Ekber

Muhyiddin bn. Arabi

Tercme

Vahdettin nce

2. CLT

KTSAN


2/740

782

Kitsan Yaynlar

Tasavvuf Serisi: 23

TEFSR-KEBR / TEVLT (2. Cilt)

Yazar: Muhyiddin bn. Arabi (k.s.)eviren: Vahdettin nceEditr: kran Eser GknarSayfa Uygulama:A. Onur enyurtKapak Dzeni: Sabahattin Kana

Bu eserin orjinali stanbul / Fatih - Atf Efendi Ktphanesi, Kadir BeyBlm, Mustafa el-Bab0.100 de bulunan Muhyiddin Arabi (r.a.) Tefsir-iKebirinin Tercmesidir.

KTSAN KTAPBasn Yayn Datm San. ve Tic. Ltd. ti.Ticarethane Sokak No: 41/3-4 Sultanahmet STANBULTel. 0212 513 67 69 Faks: 0212 511 51 44www.kitsan.com


3/740

ENBY SURES783

ENBY SURES

BSMLLAHRRAHMANRRAHM

Rahman ve Rahm olan Allah adyla

1- nsanlarn hesaba ekilecekleri (gn) yaklat. Hal byle iken

onlar, gaflet iinde yz evirdiler.2.3- Rablerinden kendilerine ne zaman yeni bir ihtar gelse, onlar

bunu, hep alaya alarak, kalpleri oyuna, elenceye dalarakdinlemilerdir. O zalimler yle fsldatlar: Bu (Muhammed), sizin gibibir beer olmaktan baka nedir ki! Siz imdi gznz gre gre byyemi kaplyorsunuz?

4- (Rasul) dedi ki: Rabbim, sema da ve arz da (sylenmi) her szbilir. O, hakkyla Semi (iiten) ve Aliym(bilen)dir.

5- Hayr, dediler, (bunlar) sama sapan ryalardr; bilakis onukendisi uydurmutur; belki de o, airdir. (Eer yle deilse) bize hemen,ncekilere gnderilenin benzeri bir yet getirsin.

6- Bunlardan nce helk ettiimiz hibir belde iman etmemiti;imdi bunlar miman edecekler?

7- Biz, senden nce de, kendilerine vahiy verdiimiz ricalden(erlerden) bakasn (Resul, Nebiy) irsal etmedik (gndermedik). Eerbilmiyorsanz kitab ehline (bilenlerden) sorunuz.

8- Biz onlar(resulleri, nebiyleri), yemek yemez birer (cansz) cesetolarak yaratmadk. Onlar (bu dnyada) ebed kalcda deillerdir.

9- Sonra onlara (verdiimiz) sz yerine getirdik; bylece, hemonlarhem de dilediimiz (baka) kimseleri kurtulua erdirdik; msrifleride helk ettik.

10- And olsun, size iinde sizin iin t bulunan bir Kitab indirdik.Hl akl etmez misiniz?

11- Zalim olan nice beldeyi krp geirdik; arkasndan da nice bakatopluluklar vcuda getirdik.


4/740

784 TEFSR-KEBR / TEVLT

12- Azabmz hissettiklerinde bir de bakarsn ki oralardan (azapblgesinden) kayorlar!

13- Kamayn! inde nimetlendirildiiniz, refahda bulunduunuz

meskenlerinize dnn! nk size sorular sorulacak!14- Vay bamza gelenlere! dediler; gerekten biz zalimlerdik.

15- Artk onlarn davalarbyle devam etti Biz kendilerini, kuruyupbiilmiekine, snmatee evirinceye kadar bu feryatlarsrp gider.

16- Biz, semay, arz ve bunlar arasndakileri, oyuncular (ii,elencesi) olarak yaratmadk.

17- Eer bir elence edinmek isteseydik, onu kendi tarafmzdanedinirdik. (Bu irademizin eseri olurdu. Ama) biz kesinlikle (bunu)

yapanlardan deiliz.18- Bilakis biz, Hakk btln tepesine bindiririz de o, btln iini

bitirir. Bir de bakarsnz ki, btl yok olup gitmitir. (Allah'a)yaktrdnz sfatlardan dolayyazklar olsun size!

nsanlarn hesaba ekilecekleri gn yaklat. kk kyametgnnde sorgulanmalarnn vakti yaklat. Hatta kyameti bilselerdi, uanda hesaba ekildiklerini grrlerdi. Yani, lrz, yaarz, bizi ancakzaman (Dehr) helak eder denildii gibi var olan, sonra fena bulan

mevcutlar edinmek isteseydik, kudretimiz cihetinden bunlar edinirdik.Fakat bu, hikmete ve hakikte aykrdr. Bu yzden edinmedik. Bilakisbizbindiririz burhani ve kefi yakinle batl akidenin tepesinebindiririz de onun iini bitirir. ezer. Bir de bakarsn ki batl zevalbulmu, yok olup gitmitir size helak sizin iindir, yaktrdnzsfatlardan dolay , harin olmayacana dair inanlarnzdan dolayyazklar olsun size. Ya da yle bir anlam kastedilmitir: Bykkyamette deimeyen sabit hakk olan zati tecelliyi u fani varlklarnbatlnn zerine bindiririz de onlarkahreder, salt bir hilie dntrr.

Bir de bakarsn ki onlar srf fanidirler. Ortaya kar ki her ey Haktanibarettir, Onun ii gerektir, batl veya elence deildir. Baka varlklarispat etmenizden, onlara sfat ve fiil yaktrmanzdan, etkiatfetmenizden dolay yazklar olsun size! Helak olasnz! Kesinliklebozulup gitmiti nk birlik, eyann bekasnn, okluk isebozulmasnn sebebidir. Her eyin kendine zg bir zelliinin olduunuve bu zelliiyle bakasndan ayrldn, bu zelliiyle kendisi olduunugrmyor musunuz? Eer bu zellik olmasayd, bu eyin varlndan dasz edilemezdi. te bu, yce Allahn birliinin tandr. Nitekim airyle demitir:


5/740

ENBY SURES785

Onun her eyde bir ayeti vardr

Onun bir olduuna delalet eder

19- Semalarda ve arzda kimler varsa O'na aittir. O'nun indinde(huzurunda) bulunanlar, O'na ibadet hususunda kibirlenmezler veyorulmazlar.

20- Onlar, bkp usanmakszn gece gndz (Allah') tesbih ederler.

21- Yoksa (o mrikler), yerden birtakm ilahlar edindiler de, (lleri)onlar mdiriltecekler?

22- Eer o ikisinde (semada ve arzda) Allah'dan baka ilahlarbulunsayd, bunlarn nizamkesinlikle bozulup gitmiti. Demek ki Ar'n

Rabbi Allah, onlarn yaktrdklarsfatlardan mnezzehtir.23- O, yaptndan sorumlu tutulamaz; onlar ise sorguya

ekileceklerdir.

24- Yoksa O'ndan baka birtakm ilh m edindiler? De ki: Haydidelillerinizi getirin! te benimle beraber olanlarn Kitab' ve bendenncekilerin Kitab'. Hayr, onlarn ou Hakk bilmezler; bu yzden deyz evirirler.

25- Senden nce hibir resl gndermedik ki ona: Benden bakalh yoktur; u halde bana kulluk edin diye vahyetmiolmayalm.

26- Rahmn (olan Allah, melekleri) evlt edindi, dediler. H! O,bundan mnezzehtir. Bilakis (melekler), ltuf ve ihsana mazhar olmukullardr.

27- O'ndan (emir almazdan) nce konumazlar; onlar, sadeceO'nun emri ile hareket ederler.

28- O, onlarn nlerindekini de, arkalarndakini de (yaptklarn da,

yapacaklarn da) bilir. Allahn rzasna ulam olanlardan bakasnaefaat etmezler. Onlar, Onun hayetinden (korkusundan) titrerler!

29- Onlardan her kim: lh O deil, benim! derse, biz onucehennemle cezalandrrz. te biz, zalimlere byle ceza veririz!

30- nkr edenler, semalarla arz bitiik bir halde iken bizim, onlarbirbirinden kopardmz ve her canl eyi sudan yarattmz grpdnmediler mi? Yine de inanmazlar m?

31- Onlar sarsmasn diye yeryznde (arzda) bir takm dalardiktik. Orada genigeniyollar atk; ta ki maksatlarna ulasnlar.


6/740


32- Biz, gkyzn (semay) korunmubir tavan gibi yaptk. Onlarise, gkyznn (semay) yetlerinden yz evirirler.

Semalar ve arz ayakta tutan adalet, vahdetin kesret lemindekiglgesidir. Eer mizalarn dengesi gibi bileimlerdeki vahdani heyetolmasayd, bu varlklar mevcut olamazlard. Bu heyet zail olursa, ovarlklar da derhal ifsat olurlar.

Allahmnezzehtir. ar zerindeki Rububiyeti ile her ey feyzbahetmesiyle mnezzehtir. nk btn varlklar zerine feyizburadan iner. Allah, onlarn birden fazla ilahn olabilecei eklindekiyaktrmalarndan mnezzehtir. Allah, onlarn nlerindekinibilir.onlarn varolmalarndan nce mevcut olan, ceberut ve melekut ehlinden

mcerret zatlar kapsayan ana kitapta sabit olan klli ilmi bilir.Arkalarndakini de bilir dnya semasnda sabit olan varlklara, czihadiselere dair ilmi de bilir. O halde onlarn bilgileri, Onun ilmininkapsamnn dna kabilir mi, fiilleri Onun emrinden nce olabilir mi,szleri Onun szn geebilir mi? Allahn rzasna ulamolanlardan bakasna efaat etmezler. stidadlar, dolaysyla efaatikabul edecek kapasitede, nefsi melekuti nura uygun olduu Allahtarafndan bilinen kimselerden bakas iin efaat etmezler. Onlar

Allahn vechinin parldaylarndan hayet, korku ve rperti iindedirler.Azametinin nurlaraltnda ezilmilerdir.

Grp dnmediler mi?... Haktan perdelenmi olan kimseler semalarla arz n tek bir heyuliden, cismani maddeden mteekkilolarak bitiik olduklarn, bizim onlar birbirinden kopardmzsuretleri birbirinden ayr ekilde var etmekle birbirinden ayrdmzgrmediler mi? Ya da yle bir anlam kastedilmitir: Ruh semalar vebeden arz, tek nutfe halinde bitiikti. Biz, organlar ve ruhlar ayr

klmak suretiyle onlar birbirinden ayrdk. Yarattk btn canllarnutfeden yarattk. Diktik beden arznda dalar kemikler yarattkki beden arz sarslmasn, gidip gelerek yalpalamasn ve onlar gerikalmayp kaim olsunlar, ayr kiilikleri bulunsun. Orada geni yollaratk duyularn ve btn kuvvetlerin geip gidecekleri yollarmahiyetinde mecralar atk. ta ki maksatlarna ulasnlar bu duyularve yollar araclyla Allahn ayetlerine ulasnlar, onlar tansnlar.Yaptk akl semasnbir tavan gibi onlarn stnde ve yksek birtavan haline getirdik, korunmu kldk. Deimeden, yanlmadan vehatadan muhafaza ettik. Onlar kantlarndan ve burhanlarndan yzevirirler


7/740

ENBY SURES787

33- O, geceyi, gndz, gnei, ay... yaratandr. Her biri biryrngede yzmektedirler.

34- Biz, senden nce de hibir beere ebedlik vermedik. imdi senlrsen, sanki onlar ebed mi kalacaklar?

35- Her canl, lm tadar. Bir deneme olarak sizi hayrla da, erlede imtihan ederiz. Ve siz, ancak bize dndrleceksiniz.

36- (Raslum!) Kfirler seni grdkleri zaman: Sizin ilhlarnzdiline dolayan bu mu? diyerek seni hep alaya alrlar. Halbuki onlar, okesirgeyici Allah'n Kitabninkr edenlerin ta kendileridir.

37- nsan, aceleci (bir tabiatta) yaratlmtr. Size yetlerimi

gstereceim; benden acele istemeyin.38- Eer, diyorlar, doru iseniz, ne zaman (gerekleecek) bu

tehdit?

39- nkr edenler, yzlerinden ve srtlarndan (saran) ateisavamayacaklar, kendilerine yardm dahi edilmeyecei zaman birbilselerdi!

40- Bilkis, kendilerine o (kyamet) yle ni gelir ki, onlarartr.

Art

k, ne reddedebilirler onu, ne de kendilerine mhlet verilir.41- And olsun, senden nceki Resullerle de alay edildi; ama onlaralaya alanlar, o alay konusu ettikleri ey kuatverdi.

42- De ki: Allah'a kar sizi gece gndz kim koruyacak? Bunaramen onlar Rablerini anmaktan yz evirirler.

43- Yoksa kendilerini bize karsavunacak birtakm ilhlarmvar?(O ilh dedikleri eyler) kendilerine bile yardm edecek gte deildirler.Onlar bizden de alka ve destek grmezler.

44- Evet, onlar da, atalarn da barndrdk. Nihayet, mrkendilerine (hi bitmeyecek gibi) uzun geldi. Oysa onlar, bizim gelip(kfirlere ait) araziyi evresinden eksilteceimizi grmezler mi? uhalde, stn gelen onlar m?

45- De ki: Ben, sadece, vahiy ile sizi ikaz ediyorum. Fakat, sarolanlar, ikaz edildikleri zaman bu aryduymazlar.

46- And olsun, onlara Rabbinin azabndan ufak bir esinti dokunsa,

hi phesiz, Vah bize! Hakikten biz zalim kimselermiiz! derler.


8/740


Oyaratandr nefis gecesini, ruh gneinin ndan ibaretakl gndzn ve kalp ayn Her biri bir yrngede ruhanilersemasnda ulvi bir kararghta, bir snrda ve bir mertebede Allaha

doru seyir halindedir. nsan aceleci yaratlmtr. nk yaratlntemeli olan nefis daimi bir taknlk, bir kararszlk iindedir, bir haldedurulmaz. Acelecilik tynetine sahiptir. Eer byle olmasayd, bir haldenbir hale seyri ve ykselii de olmayacakt. Ve nk ruh srekli bir sebathalindedir. Ruhun nefisle temasa gemesiyle birlikte kalbin varlgerekleir ve ikisi de dengeli bir seyir haline kavuur. Bu yzden insannefis makamnda kald, ruhun nurunun ve skunet ve gvenduygusuyla balayan kalbin egemenliine girmedii srece

cibilliyetinden kaynaklanan acelecilik onun yakasnbrakmaz.Bir bilselerdi!... ltuf ve baher eyi kuatan Rahmandan ve

her eyi kuatan ahiretten perdelenenler, azabn, vahdani emir sahibi veilmi her eyi kuatan Rahmann emriyle, btn ynlerden kendilerinikuatt vakti ve ruha bakan taraftan yani nlerinden gelip lahi kahrateiyle, ruhani nurlardan ve insani kemallerden btnyle yoksunolula azap vermesini ve bedene bakan cihetten, yani arkalarndangelip cismani heyetler ateinden, nefsani akrep, ylan ve karanlklardan,

heyulani pisliklerden ve bedensel elemlerden oluan azaplacezalandrdn bir bilselerdi! Kendilerine yardm dahi edilmezperdeleri kaln, oka aceleci olmalarndan dolaypheleri de iddetliolduu iin rahmani yardmlara kavuamazlar.

Grmezler mi?... gafletleri bu kadar m srd ki grmyorlarbizim geldiimizi beden arzna yallk vastasyla gelip evresindeneksilttiimizi iitme, grme ve sair kuvvetlerini eksilttiimizi?... Ya dakastedilen anlam udur: Hakka ynelen ve Hakk anan uyank nefis

arzna sfat nurlar araclyla geliriz de onun kendine ait sfatlar vekuvvetleri eksiltiriz. u halde stn gelen onlar m? yoksa biz miyiz?And olsun, onlaraufak bir esinti dokunsa Rabbani nefhadan biresinti azap suretinde onlara dokunsa, ya da Emirlmmininin (a.s)dmanlarna ynelik azab rahmetinin genilii suretinde iddetlenen,dostlarna ynelik rahmeti de azabnn iddeti suretinde genileyen

Allah mnezzehtir. dedii gibi bir musibet balarna gelse, byleceuzun sreli yararlanma nedeniyle biriken gaflet perdesi yrtlsa, yanirahmet suretinde azap ve gizli kahr ile karkarya kalsalar, kesinlikleuyanacaklar, Haktan yz evirmekle, batla dalmakla ne byk zulmilediklerini fark edeceklerdir.


9/740

ENBY SURES789

47- Biz, kyamet gn iin adalet terazileri kurarz. Artk kimseye,hibir ekilde hakszlk edilmez. (Yaplan i,) bir hardal tanesi kadar dahiolsa, onu (adalet terazisine) getiririz. Hesap gren olarak biz (herkese)

yeteriz.

48- And olsun biz, Musa ve Harun'a, takv sahipleri iin bir k, birt ve Furkan'verdik.

49- (O takv sahipleri ki) onlar, grmedikleri halde Rablerinecandan sayggsterirler. Yine onlar, kyametten korkan kimselerdir.

50- te bu (Kur'an) da, bizim indirdiimiz hayrl ve faydal birttr. imdi onu inkr mediyorsunuz?

Bizadalet terazileri kurarz Allahn terazisi, vahdetinin glgesive ondan ayrlmaz sfat olan adaletidir. Ruh semalar ve beden arzonunla kaimdir, onunla istikamet bulur. Eer o olmasa varlk, snrlarbelirlenmibir ahenk zere istikrar bulamaz. Her eyi kapsadiin deher varlk adaletini, durumuna, tama kapasitesine gre ondan alr.Bylece, her biri asndan, dier bir ifadeyle her ey asndan zel birmizan sz konusu olur. Buna balolarak da eyann saysnca terazilerbelirginleir. Aslnda bu birden fazla teraziler mutlak mizann czleridir.

Bu yzden, mutlak adalet kavram

ondan bedel ya da onun vasf

olarakkullanlmtr. nk btn teraziler tek olan mutlak adaletten ibarettir.Grntlerin oalmasyla hakikt artmaz. Terazilerin kurulmas,gereklerinin zuhur etmesi demektir. Bu ise perdelenmikimse asndankk kyamet gnnde, ehli olanlar iin de byk kyamet gnndegerekleir.

Kimseye hibir ekilde hakszlk edilmez nk her nefis hayrolarak ne ilemise, amelinin durumunu iyilikler kefesinde, yani ruhun

kalbe bakan cihetinde, iledii btn ktlkleri de ruhun nefse bakanciheti olan ktlkler kefesinde bulur. Kalp, terazinin dilidir. Bu yzdeniyilikler kefesine beyaz parlak cevherler, ktlkler kefesine de siyahkaranlk cevherler konulur denilmitir. u kadar var ki, kyamettekefenin ar basmasykselmeyi, ycelie meyli, hafif basmasise iniive alakla meyli ifade eder. Cismani mizanda ise durum bunun tamtersidir. Orada ar gelen tercihe ayandr, muteberdir, Allah katndabakidir. Hafif gelen ise tercih edilmez ve fanidir. Yani Allah katndadeeri ve itibari yoktur. Yaplan hibir amel eksiltilmez. Bir hardal tanesidahi olsa buradan hareketle yce Allah mahlukat bir koyunusamaktan daha ksa bir srede hesaba eker szn anlyoruz.


10/740


Kalp Musa sna ve akl Harun una verdik. Veya Musa veHarunu bilinen Nebiyler olarak da ele alabiliriz. Furkan verdik. Yanifurkani akl olarak isimlendirilen tafsili ve kefi ilmi verdik. Bir k

ruhani mahedelerden kaynaklanan eksiksiz bir nur bir t birhatrlatma. Bir nasihat verdik. takva sahibleri iin nefislerirezilliklerden, perdeleyici sfatlardan arnm, azametin gzelliklerininnurlar, ar ve temiz kalplerinden nefislerine yansyan kimseler iin. Buhal, onlarda kalbi huzur makamna ulamadan nceki gayp halinde bilebir korku, bir rperti brakr.

Onlar, kyametten byk kyametten, onun vuku bulmasndandaima korkarlar, korku iinde onu beklerler. nk yakini inanlarsonderece gldr. nk korku, ancak vuku bulmasbeklenen bir eyinbeklentisi iinde olunduu srada hissedilen bir duygudur. Yani onlarakalp makamnda, Hak ile batl birbirinden ayrt ettikleri hakikt ve kllimarifet ilmini; ruh makamnda ve nur mertebesinde btn nurlarparlaklyla bastran mahede nurunu; nefis makamnda ve sadrmertebesinde t ve nasihatle hatrlatmay, czi, kabiliyet sahibisaliklere faydalilimlerden oluan eriatverdik.

te bubir ttr. Hay

r ve bereketi stndr, yukar

da iaretettiimiz ya da ierir. Buna ek olarak zati kefi, hviyetmakamnda, teklik cemi aynnda hakiki mahedeyi, btn kelimelericami, btn mahede ve hikmetlerle dolup taan bir zikirdir. nkbereketin anlamnda gelime ve artda vardr.

51- And olsun biz brahim'e daha nce rdn vermitik. Biz onuiyi tanrdk.

52- O, babasna ve kavmine: u karsna geip tapmakta

olduunuz heykeller de ne oluyor? demiti.53- Dediler ki: Biz, babalarmzbunlara tapar kimseler bulduk.

54- Dorusu, siz de, babalarnz da ak bir sapklk iindesiniz,dedi.

55- Dediler ki: Bize gerei mi getirdin, yoksa sen oyunbazlardanbiri misin?

56- Hayr, dedi, sizin Rabbiniz, yaratt semalarn ve arzn da

Rabbidir ve ben buna ahidlik edenlerdenim.


11/740

ENBY SURES791

57- Tallahi (Allah'a yemin ederim) ki, siz ayrlp gittikten sonraputlarnza bir oyun oynayacam!

And olsun biz brahimevermitik. Ruh brahimine rdn

ona zg, onun gibisine yaraan rdn, yani zati tevhide, mahedeve dostluk makamna iletilmeyi bahetmitik. Daha nce kalp ve aklmertebesinden nce, eref ve izzet bakmndan onlardan nce gelenhidayet makamn vermitik. Biz onu iyi tanrdk. Onun kemali vefaziletini bizden bakasbilmezdi. Bunun sebebi de yce bir mertebede,nemli bir konumda olmasyd. O, babasnademiti. nefs-i klliyeyeve kavmine semavi natka nefislerden ve bakalarndan ibaretkavmine uheykeller de ne oluyor? akllarn ve eyannhakiktlerinden, varlklarn mahiyetlerinden oluan, ilerine nakedilenbu heykeller, timsaller de nedir? karsna geip tapmakta olduunuztimsallerinin ve tasavvurlarnn karna geip kulluk sunduunuz buputlar da nedir? Bu szleri, kutsal ruh makamndan yukarykselmesi,nurani perdelerin tesine geip zati tevhid fezasna kmasesnasndasylemiti. Nitekim, yle buyurmutur: Ben sizin (Allah'a) ortakkotuunuz eylerden uzam. Ben hanf olarak, vechimi semalar vearz yoktan yaratan Allah'a evirdim ve ben mriklerden deilim.(Enam, 78.79) Nitekim Cebraile (a.s) hitaben syledii Sana hibir

ihtiyacm yoktur sz de bu makamdan kaynaklanmaktayd.Biz, babalarmz bulduk btn nefislerden nceki lemlerden

oluan ceberut ehlinden varlk illetlerimizi bunlara tapar kimselerbulduk onlar kendi zatlarnda hazr tutuyor ve onlardan gafilolmuyorlard. ak bir sapklk iinde nurani Hakka kar perdeiinde, zatn aynna ulaamam, sfat berzahlarnda beklemekte veteklik hakiktine, hviyet denizinde boulmaya ulamamaktasnz. Bizegerei mi getirdin senin bu ekilde bize gelmen Hak ile midir? Yanibu szleri syleyen Hak azze ve celle midir?

Yoksa senin nefsin olduu gibi varln m srdrmektedir,dolaysyla bu szleri syleyen sen misin? Bu takdirde senin szlerinhakikti olmayan bir oyundan ibaret kalr. Sen bu oyunda bizden stnolur ve biz de senden geri kalrz Ama sen kendi nefsinle isen, aksiolur. HayrRabbiniz gelen, sz syleyen sizin Rabbinizdir. Varetmek, dorultmak, hayat bahetmek, arndrmak, haber vermek veretmek suretiyle sizi eiten, besleyen Rabbiniz. Her eyin Rabbi vehar eyin var edicisi. Ve ben buna.. Bu hkme, yani konuann, her

eyin Rabbi s

fat

yla mevsuf olan Hak olduuna ahidlikedenlerdenim.


12/740


Bu mahede, Rububiyet mahedesidir. Aksi takdirde benbuna demezdi. nk zati mahede salt yokluktur. Orada benlik deolmaz ikilik de. Gelenin ve syleyenin her eyi var eden Hak olduu

aka ifade edildikten sonra ikilikten sz edilmesi, klli makam iaretetmektedir ki bu da makamdan geridir.

Ve Tallhi Yemin ve kasem harfleri Teye kadardr. Zira Teharfi Teshik-i unsurdir. Yani, vcudun budiyetle grnmesidir. Mesela,ihtiyarlk dneminden ocukluk zamann grmek ve kklnnhallerini dnmek gibi manalarihtiva eder. Bunun stnde tasarruf veiktidar yoktur. Vallahideki Vv- kasem, (Allah hakk iin) mevak-inncmdan velayetin mahsulu olan kemalattan mahrum kalmayistemekdemektir. Billhideki B-yKasem, ubdiyetten ve rubbiyetten istifadeetmiolduu kemalt-rububiyetten mahrum kalmayistemek demektir.Tallhideki T-y Kasem, Reslullah (s.a.v)n ilminin nihayeti olanTeshik- rislet ve unsrinin kendisine ihsan edecei kemalttanmahrum olmasn istemek ve sz vermek demektir. El iyz-u billh(Allaha snrm) Ve Tallhi putlarnza bir mekir (oyun)oynayacam diyen brahim (a.s) ayet vv ile balad iin hemvelayetin kemalatndan, hem rububiyet kemalatndan hem de risaletkemalatndan mahrum kalmas zerine, kapsaml ok byk yeminederek onlara, eyann suretini, icat etmeye, korumaya ve tedbiretmeye koyulduunuz, zati teklikten yz evirdikten sonra ispat etmeyeyneldiiniz, tevhid nuruyla sfat kesretine yz evirdiiniz varlklarnaynlarnsileceim demitir.

58- Sonunda brahim onlar parampara etti. Yalnz, onlarnbyn brakt; belki ona mracaat ederler diye.

59- Bunu ilahlarmza kim yapt? Muhakkak o, zalimlerden biridir,dediler.

60- (Bir ksm:) Bunlar diline dolayan bir gen duyduk; kendisinebrahim denilirmi, dediler.

61- O halde, dediler, onu hemen insanlarn gz nne getirin.Belki ahitlik ederler.

62- Bunu ilhlarmza sen mi yaptn ey brahim? dediler.

63- Belki de bu ii u bykleri yapm

t

r. Hadi onlara sorun; eerkonuuyorlarsa! dedi.


13/740

ENBY SURES793

64- Bunun zerine, kendi vicdanlarna dnp (kendi kendilerine)Zalimler sizlersiniz, sizler! dediler.

65- Sonra tekrar eski inan ve tartmalarna dndler: Sen bunlarnkonumadnpek l biliyorsun, dediler.

66- brahim: yleyse, dedi, Allah' brakp da, size hibir fayda vezarar vermeyen bir eye hl tapacak msnz?

67- Size de, Allah' brakp tapmakta olduunuz eylere de yuholsun! Siz akl etmez misiniz?

Sonunda brahimetti zati kahr ve ayni mahede baltas ileonlar parampara.. etti. Etrafa dalm fani paralar haline getirdi.

Yalnz onlarn byn brakt. O, ilk yakin zere onun baki ayniydive brahim bununla Halil=Dost olarak isimlendirilmiti. Belki onamracaat ederler diye. Ondan feyiz alrlar, ondan nur ve ilim edinirler.Tpkbalangta kendisinin ondan feyiz aldgibi. Dediler akllaraak olan nefisleri dedi ki: Bunukim yapt? tanrlarnz bu ekildekmseyen, tahkir eden kimdir? lahlarmza.. bunu kim yapt?Mauklarmz ve mabutlarmz olan ilahlarmz / tanrlarmzperdelenmilie nispet ederek, onlara fani varlklar gzyle bakarak ,

zahir kuvvetiyle onlar savrulmu zerreciklere dntrerek,perdelenmiler haline kim getirdi. Bunu sylerken bu ii yapannbykln de vurgulamoluyorlard.

Muhakkak o, zalimlerden biridir. mcerret mabutlarn haklarn,btn mevcudatn varlk kemalatn eksilten, onlardan varl nefyedipHakk ispat etmek suretiyle zulmetmitir. Ya da onlar yok etmek vekahretmek suretiyle onlarn nefislerinin haklarneksilten zalimlerdendir.Dediler kibir gen duyduk genlik ve cesarette kusursuz, Allahtan

bakasn kahretme gcne sahib, can ve mal feda etme hususundacmert bir yiit duyduk. Bunlardiline dolayan bunlarn kudretlerininve kemallerinin olmadn, bunlara yokluk ve fena nispet eden bir genduyduk.

Onu hemen getirin Onun getirilmesini istediler. Derken btnnefislerin karsna aynen kp hazr bulundurdular ki belki ahitlikederler kemaline ve faziletine tanklk ederler de ondan istifadeederler. Bunu sen mi yaptn? bu soru, onun kemalinden bilmedikleriniinkr etmelerinin sureti mahiyetindedir. nk nefislerin bilmelerineimkn olan her ey akllarn kemallerinden aadr ki bu kemaller


14/740


akllarn mauklar konumundadrlar. Dolaysyla, akllar lahi kemaldenperdelenmiolurlar. Ancak bir akl bu dzeye ulanca da dierlerindendaha erefli ve daha stn olur. Belki bu ii bykleri yapmtrdedi.

Bu ii, benliimle yapmadm ki, ben benliimle ondan daha iyikonumdaym. Bilakis, hakiktim ve hviyetimle yaptm. Bu ise benliktendaha erefli ve daha byktr. Hadi onlara sorun; eerkonuuyorlarsa kendi balarna konuabiliyorlarsa! Yani onlarkonuamazlar, bilgileri yoktur, kendi balarna bir varlk sahibideildirler. Bilakis varlklar kendisinden baka ilah olmayan Allahtankaynaklanr.

Bunun zerine kendi vicdanlarna dndler gerei ikrarederek, kabullenerek, mmkn nitelikli varln aslnda varlnnolmadn, dolaysyla kemalinin hi olmayacana itiraf ederekvicdanlarna dndler.

Zalimler sizlersiniz, sizler! dediler. bakasna varlk ve kemalnispet etmekle asl siz zalimsiniz, o deil. Sonra eski inan vetartmalarna dndler. Onun kemaline karlk kendi eksikliklerindenutanarak, Ona boyun eerek ve Ondan etkilenerek eski hallerine

dndler ve dediler ki: Senpekala biliyorsun. Hakkani lednni ilimleonlarn yok olduklarn biliyorsun ki, onlardan konuma yeteneinenefyettin. Bize gelince, biz, Allahn bize rettiinden bakasnbilmeyiz. Bylece, kendi eksikliklerini itiraf ettiler. Nitekim, Melekler de

Ademi inkr ettikten sonra onu bildiklerinde eksikliklerini itiraf etmiveyle demilerdi: Bize rettiinden baka bilgimiz yoktur yleyse,

Allahbrakp dabir eye hl tapacak msnz? size zarar ve yararverme gcne sahip olmayan bu eyleri yceltip sayg gsterecek

misiniz? nk zarar ve yarar verme gcne sadece Allah sahibdir,bakasdeil. Sizeyuh olsun sizin, mabutlarnzn ve O Allahdanbaka her eyin varlndan sklyorum. Siz akl etmez misiniz?Ondan baka messir ve mabud olmadnanlamayacak msnz?

68- (Bir ksm:) Eer i yapacaksanz, yakn onu da ilahlarnzayardm edin! dediler.

69- Ey ate! brahim iin serinlik ve esenlik ol! dedik.

70- Bylece ona bir tuzak kurmak istediler; fakat biz onlar, daha

ok hsrana urayanlar durumuna soktuk.


15/740

ENBY SURES795

71- Biz, onu ve Lt'u kurtararak, iinde cmle leme bereketlerverdiimiz lkeye ulatrdk.

72- Ona (brahim'e), shak' ve fazladan bir ba olmak zereYa'kub'u ltfettik; her birini slih insanlar yaptk.

73- Onlar, emrimiz uyarnca doru yolu gsteren nderler yaptk vekendilerine hayrl iler yapmay, namaz klmay, zekt vermeyivahyettik. Onlar, daima bize ibadet eden kimselerdi.

Yakn onu brakn, Allahn gstermesi sonucu semalarn vearzn melekutunu grerek, ilkin sizin hakiktleri ve marifetleri- ki bunlarak ateinin yaktlardr- iine atarak tututurduunuz ak ateine

yansn. Nitekim yce Allah yle buyurmutur: Bylece biz brahim'esemalarn ve arzn melektunu gsteriyorduk. (Enam, 75) Celal veCemalin ona tecelli etmesi esnasnda sizin aynlarnzn oluturduuperdelerin gerisinden sfat ve isim nurlarnn parldaylarn onagsteriyorduk. te bu gsterme, sz konusu atein tutumasdemektir.lahlarnza yardm edin. Bu nurlarla destek sunmak ve bu ateitututurmak suretiyle mauklarnza ve mabudlarnza yardm edin.Eer i yapacaksanz Hakkn emriyle bir ey yapacaksanz. Ey

ate! serinlik ve esenlik ol! fena haline ulamak suretiyle serinlik veesenlik ol. nk vuslat lezzeti kmil ruha fayda verir ve sonradan olmaeksikliinden, noksanlk afetinden, ak atei aynnda mmknlkbelasndan kurtarr.

Bylece ona bir tuzak kurmak istediler onu yok ederek veyakarak tuzaa drmek istediler. Fakat biz onlar, daha ok hsranaurayanlar durumuna soktuk. Kemal olarak ondan daha noksan vemertebe olarak ondan daha eksik kimseler yaptk onlar.

Onukurtardk onu ve akl Lutunu fena sonras hakan,balanm varlkla baki klarak bedeni tabiat arzna karp kurtardk.Bereketler verdiimiz verimli ameli kemalatla, faydal gzel adapla,eriatla ve faziletli melekelerle bereketlendirdiimiz arza gtrdk.cmle leme iin bereketli kldmz yere ulatrdk. Yani feyzini,terbiyesini ve hidayetini kabul etme istidadna sahib lemlere vardrdk.

Onashak ltfettik. Kalp shakn bahettik. Haktan rcuederek halk tekmil makamna geri gelmesi iin. Ve Yakubu raz

olmu, belalarla snanm, yakin ve safa ile mutmain olmu nefisYakubunu fazladan bir ba olarak ltfettik. Kalp nuruyla


16/740


aydnlanm ve ondan olma Yakubu verdik. Her birini salih insanlaryaptk. Hidayette istikamet ve temkin zere olmalarn saladk.Onlarnderler yaptk. Onlar sair kuvvetlerin, istidat sahibi eksik

nefislerin imamlarkldk. Emrimiz uyarnca doru yolu gsteriyorlard.

Ruh haller, mahedeler ve nurlarla; kalp marifetler, keifler vesrlarla; nefis ahlak, muamele ve adapla doru yolu gsteriyorlard.Kendilerine hayrl iler yapmay, salt (namaz) ikame etmeyi, zektvermeyi vahyettik. Onlar, daima bize ibadet eden kimselerdi. ifadesiylekastedilen budur. Tevhidle ve gerek kullukla tecrit ve Teklikmakamnda bize ibadet ediyorlard. te brahimin zahirini batnnatatbik ettiimiz zaman bu anlam elde etmi oluruz. Baka bir teviltryle de yorumlanmas mmkndr. nk Hz. Resulullah (s.a.v)yle buyurmutur: Ben ve Ali iki nurduk; Allah tesbih ediyor, Onahamdediyor ve tehlil getiriyorduk. Melekler de Onu bizim tesbihimizletesbih ediyor, Ona bizim hamdimizle hamdediyor, bizim tehlilimizle Onutehlil ediyorlard. Adem yaratlnca onun alnna intikal ettik. Onunalnndan slbne, sonra iteintikal ettik

O, brahimi ruhtur, ki Allah onu kutsamtr. Ruh saflarnn ilk

mertebesinde kmildi. Meleklerin tmne kemalat

n

aktar

yordu.Eksikliklerini tamamlyordu. Mevcudatn aynlarndan oluan putlar,maddi ve mcerret varlklardan mmkn nitelikli zatlara sahip ilahlartevhid nuruyla kryordu. Bylece kemal mertebelerini kat ediyordu.Sfatlarn yannda durup tesine gemeyenleri, bakasn perde yappzattan engellenenleri uyaryordu. Bunun zerine gnahkr ve azgnnefis Nemrudu ve kavminden ibaret olan kuvvetleri onu zikir ve kuvvetmancnna koyup rahim tabiat scaklnn ateine att. Allah da bu

atei ona karserin ve esenlikli kld. Yani ruh ve afetlerden beri kld.Dier bir ifadeyle ruhunun mazharndan ibaret olan varlnn incisiniatee koydular. Biz de onu, lemler iinde bereketli kldmz bedenarzna gtrp kurtardk. Bu arzn bereketi de onun hidayetinden,kemale erdirmesinden ve onlar hakiki rzklar ve kemal vasflar olanilim ve amellerle terbiye etmesinden kaynaklanyordu.

74- Lt'a gelince, ona da hkm (hakimlik, hkmdarlk) ve ilimverdik; onu, irkin iler yapmakta olan memleketten kurtardk. Zira onlar

(o memleketin halk), gerekten fena iler yapan kt bir kavimdi.75- Onu (Lt'u) rahmetimize kabul ettik; nk o, slihlerden idi.


17/740

ENBY SURES797

76- Nuh'u da (hatrla). Hani o dua etmi, biz onun duasn kabuletmitik. Bylece, kendisini ve (iman eden) yaknlarnbyk skntdankurtarmtk.

77- Onu, yetlerimizi inkr eden kavimden koruduk. Gerektenonlar, fena bir kavim idi; bu yzden topunu birden (suya) gmdk.

78- Davud ve Sleyman' da (an). Bir zaman, bir ekin konusundahkm veriyorlard: Bir grup insann koyun srs, geceleyin babobir vaziyette bu ekinin iine dalp ziyan vermiti. Biz onlarn hkmngrp bilmekte idik.

Kalp Lutunu da an. Onaverdik hikmet ve ilim verdik ve

...kurtardk halkndan memleketten beden memleketindenkurtardk ki irkin iler yapyorlard ifsat edici ehvet irkinlikleriniiliyorlard. onlar kt bir kavimdi. Bizim tarafmzdan kendilerineemredilmeyen iler yaptklar, eriat ve akl tarafndan uygungrlmeyen amelleri sergiledikleri iin yoldan km fasklardlar. Onurahmetimize kabul ettik rahimi rahmetin, sfat tecellileri makamnnkapsamna aldk. nk o, Salihlerden idi. limle amel eden, istikametzere sebat eden salih kimselerden idi.

Akl Nuhunu da an. Hani o dua etmiti kalbin kadimliicihetinden seslenmiti. Allahtan bir sonraki kemali istemiti. Biz onunduasnkabul etmitik. stidadnn gerei olan kemaline ek olarak onunduasn kabul etmitik ve bu istidadn fiile karmtk. Bylece,kendisinikurtarmtk. Kutsi, fikri, hamdi ve sair akli kuvvetleriskntdan kurtarmtk. Ki bu sknts, kemalatnn bil kuvveolmasndan ibaretti. nk bir eyde bil kuvve olarak var olan her eyonun iin sknt mahiyetindedir. Bu ey, zuhur etmek ve fiile kmak

suretiyle soluk almak ister. Dolaysyla, istidat kuvvetli, iinde potansiyelolarak bekleyen kemal mmkn olduu oranda sknt da byk olur.Onukavimden koruduk makul ve haram eylere ilikin ayetleriyalanlayan nefsani ve bedensel kuvvetlerden kurtardk. Gerektenonlar fena bir kavim idi. Onu kemal ve tecritten alkoyuyor, yalanlamaksuretiyle onu nurlardan perdeliyorlard. Bu yzden suya gmdkheyulani katran suyunda, derin cismani denizinde topunu birdenboduk.


18/740


Nazari akl Davud unu da an. O sr makamndayd. Sadrmakamnda bulunan ilmi akl Sleyman nda an. Bir zaman, bir ekinkonusunda hkm veriyorlard. stidat arznda bulunan, oraya emanet

edilen, ezelde gmlen, ftratta seciye olarak mevcut bulunan ve zuhurve ortaya ka ynelmek zere neet eden kemalat hakknda hkmveriyorlard. Onun hakknda ilim, amel ve fikirle, meyve vermesi iinriyazetle, eitlenmesiyle ve yetimesiyle hkm veriyorlard. iindedalp ziyan vermiti iinde yaylmt, bedensel tabiat gecesinin venefsani sfat gecesinin karanlnda ifsat etmek zere bir grup insannkoyun srs Yani hayvani ve ehevi kuvvetler iinde dalpzarar vermiti. Biz onlarn hkmn hali hazrlarna gre verdikleri

hkmlerini gryorduk. nk hkm bizim emrimizle ve gzlerimizinnnde, irademiz uyarnca gerekleiyordu.

Derken sr Davudu, zevk gereince hayvani, behimi kuvvetlersrsnn, ruhani kuvvetlerden oluan ekin sahibine mlkiyet olarakteslim edilmesine hkmetti. Ki bunlarboazlasnlar, kahr ve galebeyleistila etmek zere ldrsnler, onlarla beslensinler. lmi akl Sleymanda ilim uyarnca ruhani kuvvetlerin ona musallat olmasna hkmetti. Kifaydal ilimlerden, czi idraklerden, ahlaktan ve faziletli melekelerdenoluan stlerinden istifade etsinler. Ayklamak suretiyle yenidenyeertsinler, slah etsinler. Nefisten ve gazap, hareket, hayal ve vehimgibi hayvani kuvvetlerinden oluan srnn sahiplerinin istidat arzndabulunan eyleri itaat, ibadet ve riyazet gibi eriatn kapsamna girenahlak, adap ve sair salih amellerle yeniden ikame etmelerine hkmetti.Ta ki ekin yeersin, kemal olarak gz alcbir dzeye ulasn. Yine onunverdii hkm uyarnca, kemal hasl olduktan sonra sr, asl sahibineiade edilsin. Onlar da korunmu, gzetilip otlatlm, gdlm, eitilmi,hayvani ameller balamnda iffet faziletiyle terbiye edilmiolsunlar. Ekinde ruh ve kuvvetlerinden oluan sahibine iade edilsin, ilim ve hikmetlegelimi, meyve vermi, irfan ve hakikt iekleriyle bezenmi, tecelli vemahede nurlaryla sslenmiolarak teslim edilsin.

79- Bylece bunu (bu fetvay) Sleyman'a biz anlatmtk. Biz,onlarn her birine hkm (hkmdarlk) ve ilim verdik. Kularve tesbiheden dalarda Davud'a boyun edirdik. (Bunlar) biz yapmaktayz.

80- Ona, sava skntlarnzdan sizi korumas iin zrh yapmayrettik. Artk kredecek misiniz?


19/740

ENBY SURES799

81- Sleyman'n emrine de kasrga (gibi esen) rzgrverdik; onunemriyle iinde bereketler yarattmz yere doru eserdi. Biz her eyibiliriz.

82- eytanlar arasndan da, onun iin dalglk eden (ve incilerkaran) ve bundan baka iler grenler vard. Biz onlargzetim altndatutuyorduk.

Bu yzden, yce Allah Sleymana biz anlatmtk. buyuruyor.nk eriat ve ameli hikmet dorultusunda takva ve riyazetle ameletmek, kemalin elde edilmesi, fiile karlmas hususunda klli ilimden,fikirden, nazardan, zevkten ve keiften daha etkilidir. Biz, onlarn her

birine hkm ve ilim verdik. nk her biri, gr, nazari ve amelihkm, mkaefe ve muamelesi itibariyle isabetliydi. Kemal talebindebirbirlerine destek oluyorlard, erefli hasletlerin kendileri araclylaelde edilmesi hususunda uyumluydular.

Davuda boyun edirdik organ dalarnn gnllerini tesbihediyorlard zelliklerinin dilleriyle kendilerine emrettiimiz tesbihigerekletiriyorlard. Onunla birlikte, kendilerine zg yryleriyleyryorlard. Ona isyan etmez, ona engel olmazlard. Ardan almaz,

ayak srtmez ve emrine kar kmazlard. Bilakis onunla birlikteyryor, onun emrini eksiksiz uyguluyorlard.Edeplendirme amaldirektiflerine, riyazetine gnll olarak boyun eiyorlard. Emridorultusunda riyazeti alkanlk haline getirmilerdi. taat ve ibadetteriyazeti temel davranlarhaline getirmilerdi. Ruhani kuvvetler kularda zikirle, fikirle ve nur ruhlar fezasnda uula tesbih ediyorlard.Biz bu boyun edirmeye kadirdik. Onasizi korumas iin zrhyapmay rettik vera ve takvadan zrhlar yapmasn rettik. Ne

salam zrhtr vera! Sizi korumas iin yrtc, vahi gazapkuvvetlerinin saldrsndan, hrsn ve tabii igdlerin, vehmi ve eytanikuvvetlerin istilasndan Artk kredecek misiniz? bu nimetlerinhakk olan kr, toptan Rabbani huzura ynelmek suretiyle edaedecek misiniz?

Sleymann Sadrda nefis tahtna yerlemi ameli aklSleymana kasrga gibi esen heva rzgrn da boyun edirdik. Onun emriyle eserdi. Ona itaat ederek beden arzna ibadet ve

edeple eserdi. iinde bereketler yarattmz yere ahlak, faziletlimelekeler ve salih amellerle bereketlendirdiimiz yere doru eserdi. Biz


20/740


her eyi kemale sebep olan her eyi biliriz Vehim ve hayaleytanlararasnda da onun iin heyuli cismani denize dalan, czianlamlar incilerini karanlar vard. Bundan baka iler de yaparlard

terkip, tafsilat, sanat, kazanmn gz alcrnekleri ve baka eyleri deyaparlard. Biz onlar gzetim altnda tutuyorduk kaymadan vesapmadan, batl ve yalann sirayet etmesinden koruyorduk.

83- Eyyub'u da (an). Hani Rabbine: Enn messeniyyeddurru veente Erhamurrahimiyn / Gerekten bama bu dert geldi. Sen,merhametlilerin en merhametlisisin diye nida etmiti.

84- Bunun zerine biz, tarafmzdan bir rahmet ve kulluk edenler

iin bir hat

ra olmak zere onun duas

n

kabul ettik; kendisinde dert vesknt olarak ne varsa giderdik ve ona aile efradn, ayrca bunlarlabirlikte bir mislini daha verdik.

85- smail'i, dris'i ve Zlkif'i de (yd et). Hepsi de sabredenkimselerdendi.

86- Onlar rahmetimize kabul ettik. Onlar hakikten iyikimselerdendi.

87- Znnn'u da (Yunus'u da zikret). O fkeli bir halde geip

gitmiti; bizim kendisini asla sktrmayacamz zannetmiti. Nihayetkaranlklar iinde: L ilhe ill ente subhaneke inn kntminezzalimiyn / Senden gayr ilah yoktur ancak sen varsn. Seni tesbihederim. Gerekten ben zalimlerden oldum! diye nida etti.

88- Bunun zerine biz de onun duasna icabet ettik ve onukederden kurtardk. te biz mminleri byle kurtarrz.

Eyyubu da an trl imtihanlarla snanan, en arnm hale

ulat

ran riyazetle cehd eden mutmain nefis Eyyubunu da an. HaniRabbinenida etmiti. Emek sarf etmenin, enerjiyi son noktasnakadar tketmenin, geni bir aba vermenin ve cehd etmenin younhalinde skntnn alabildiine iddetini arttrd bir srada seslenmiti:Bama bu dert geldi. zayflk, krklk ve acizlik derdine mptelaoldum. Sen, merhametlilerin en merhametlisisin. Genilik ve huzurbahederek merhamet edersin. Bunun zerineduasn kabul ettik.

Amellerin skntsndan kurtaran huzurlu haller ve eksiksiz mutmainlik

vererek ve zerine sekine indirerek duas

n

kabul ettik. Kendisine dertve sknt olarak ne varsa giderdik. Hidayet nuruyla onun iinde


21/740

ENBY SURES801

bulunduu riyazet skntsn, cehd derdini giderdik. Sknt karanln,kalbin nurunun parlamasyla bertaraf ettik. Ve ona aile efradnverdik. Bizim sahip olduumuz ve riyazetle ldrdmz nefsani

kuvvetleri hakiki hayatla yeniden dirilterek ona verdik. Ayrca, bunlarlabirlikte bir mislini daha verdik. ruhani kuvvetlerin, kalbi sfat nurlarnndesteklerinden oluan bir mislini daha verdik. Ahlaki fazilet sebeplerini,czi/faydalilim hallerini bolca verdik. Tarafmzdan bir rahmet ve kullukedenler iin bir hatra olmak zere

Znnunu ( Balk sahibi Yunusu) da an. Kemal mertebesineulamam ruhu da an. Ogeip gitmiti bedensellikten ayrlarakfkeli bir halde , perdelenmi ve muhalefetinde srarc olan,kendisinden yz evirip itaat etmekten imtina edip byklenmeyedevam eden kavmi konumundaki nefsani kuvvetlerden ayrlarak ekipgitmiti. Bizim kendisini asla sktrmayacamz zannetmiti. uanda yaadsnama gibi bir snama ile kendisini sktrmak suretiylekudretimizi onun hakknda kullanmayacamzsanmt.

Ya da kendisini sktrmayacamz, hayatn daraltmayacamzzannetmiti. Derken, balk tarafndan yutuldu. nk hikmetimiz onun

bedene taalluk etmesini, yani bedensel kullan

l

a elverili olmas

n

zorunlu klyordu. nida etti cismani tabiat, bitkisel nefis ve hayvaninefisten ibaret mertebenin karanlklariinde, indi istidat diliyle yleseslendi: Senden gayr ilah yoktur ancak sen varsn (vcudsun)bylece zati tevhidi ikrar etti. Zaten bu tevhid, ilk ahit ve ftrat misakkapsamnda iinde potansiyel olarak mevcuttu. Ardndan da ezeldebelirlenen ilk tecerrtten kaynaklanan tenzihi dile getirdi ve yle dedi:Subhaneke Seni tesbih ederek tenzih ederim Sonra da eksikliini

ve kavmi hakknda adalet ilkesini iletmediini itiraf etti ve dedi ki:Gerekten ben zalimlerden oldum!...Bunun zerine bizde onun duasnaicabet ettik. Sluk etmesini saladk, hidayet nuruyla grp amacavasl olmasnkolaylatrdk. Ve onu kurtardk eksiklik kederinden,tecelli nuruyla perdelenmekten kurtardk, perdeleri kaldrdk. te bizmminleri byle kurtarrz. hakiki imanla inanan ve yakine ulaankimseleri byle kurtulua erdiririz.

89- Zekeriyya'yda (an). Hani o, Rabbine yle nida etmiti: Rabbi!

La tezerni ferden ve ente hayrul varisiyn / Rabbim! Beni yalnz brakma!Sen, vrislerin en hayrlssn.


22/740


90- Biz onun da duasnkabul ettik ve ona Yahya'yverdik; eini dekendisi iin (ocuk dourmaya) elverili kldk. Muhakkak ki onlar (btnbu Nebiyler), hayr ilerinde kouurlar, umarak ve korkarak bize

yalvarrlard; onlar, bize karderin sayghuu iindeydiler.

91- Irzn iffetle korumu olan (Meryem'i de an.) Biz onaruhumuzdan fledik; onu ve olunu cmle lem iin bir ibret kldk.

Zekeriyyayda an ilimlerden yana yaln olan ruh Zekeriyyasnda an. Hani o, Rabbine niyaz etmiti kemal istidad iinde istidatlisanyla seslenmiti. Kalp Yahyasnn kendisine bahedilmesini talebetmiti ki, onda ilimler yeersin. lmin kabulnde kalbe destek olacak ve

miras

n

deruhte edecek kimseler bak

m

ndan yaln

zl

n

ikayetetmiti. Bununla beraber, Allahta fena bulann ilmi kemalden daha iyiolduunu da biliyordu. Nitekim yle demitir: Sen, varislerin enhayrlssn. Kalpten ve baka eylerden daha iyisin. Ona Yahyayverdik. Kt ahlakndan, tabiat karanlnn galip gelmesinden dolayksr olan nefis zevcesini, ahlakn gzelletirmek ve ksr olmasnaneden olan karanl gidermek suretiyle slah ederek ona kalpYahyasnbaladk. Onlar Nebiylerden oluan bu kmil insanlar

hay

r ilerinde kouurlard

mahedeler iin yar

r, ruhlarla salthayra koarlard. Bize yalvarrlard kalplerle mkaefe talebiylebize dua ederlerdi. umarak kemali umarak ve korkarakeksiklikten korkarak bize dua ederlerdi. Veya sfat tecellileri makamndaltuf ve rahmeti umarak ve kahr ve azametten korkarak huu duyaraktitreyerek bize yalvarrlard. Onlar, bize karderin saygiindeydilernefisleriyle bize saygduyuyorlard.

Irzniffetle korumuolanda an. temiz, saf, istidat sahibi ve ibaret

eden nefsi de zikret. O, korumu tu, istidat rzn ve i dnyasndaruhun tesir mekann. Bedensel kuvvetlerin orada sefahat iinde hareketetmelerine karkorumutu. Biz onafledik. Ruhul Kudsun tesiriylehakiki hayat fledik. Bunun zerine kalp sasn dourdu.Onukldk kalp ile beraber apak bir alamet ve ak bir hidayetyaptk cmle lem iin ruhani kuvvetlerden ve basiret sahibi istidatlnefislerden oluan lemler iin bir yol gsterici kldk. OnlarHakka vedosdoru yola iletirlerdi.


23/740

ENBY SURES803

92- Hakikten bu (btn bu Nebiyler ve onlara iman edenler) bir tekmmet olarak sizin mmetinizdir. Ben, sizin Rabbinizim. yle ise Banakulluk edin.

93- (nsanlar) kendi aralarnda (din ve devlet) ilerinin birliinibozdular. Halbuki hepsi bize dneceklerdir.

94- Bu durumda her kim mmin olarak iyi davranlar yaparsa onunabasngrmezlikten gelmek olmaz. Zira biz onu yazmaktayz.

95- Helk ettiimiz bir belde iin artk (yeniden mmur olmak)imknszdr; nk onlar geri dnemeyeceklerdir.

Hakikten bu hakikte ulatran yol, -ki yukarda sz edilen

Nebiylere zg tevhid yoludur- sizin yolunuzdur, ey muhakkikler ve eytarikat salikleri! Bu yolunuz bir tek srat-mustakiym yoldur. Bu yoldaerilik ve sapma yoktur. Haktan uzaklap bakasna meyletmez. Buyolda gayrsna eilim sz konusu deildir. Ben yalnz Ben sizinRabbinizim. O halde ibadeti srf Bana ynelik Benim iin olarakgerekletirin ve sadece Bana ynelin. Benden bakasna dnpbakmayn. Birliini bozdular perdelenmiler, Haktan uzaklapkaybolanlar, dinden gafil olanlar paralandlar. Dinlerini blk prk

edip aralarnda paylatlar. Farkl heva ve hevesler dorultusundafarkl yollar tercih ettiler. Halbuki hepsi bize dneceklerdir. Hangimaksada bal, hangi yolu izler ve hangi tarafa ynelen olurlarsaolsunlar bize dneceklerdir ve biz de iledikleri amellere ve izledikleriyollara gre hakkettikleri karlklarnvereceiz.

Bu durumda her kim ameli kemallerle bezenirse mminolarak yakinen bilirse, onun abas, orta kyamette, ilk ftratmakamna ulama esnasnda kabul grr, reddedilmez. Zira biz bu

abann suretini, onun kalbinin sayfasna yazmaktayz. Sfat nurlarnntecerrd esnasnda bu yazlanlar zuhur eder. Ezelde helak edilmesineve bedbahtlna hkmettiimiz bir belde iin yeniden neet bulmasrecinde nefis sfatlaryla perdelenmekten kurtulup ftrata dnmekimknszdr.

96- Nihayet Ye'cc ve Me'cc (sedleri) aldve onlar her tepedenakn ettii zaman;

97- Ve gerek vaat (lm, k

yamet) yakla

nca, birden, inkredenlerin gzleri donakalr! Yazklar olsun bize! (derler), gerekten biz,bu durumdan habersizmiiz; hatta biz zalim kimselermiiz.


24/740


98- Siz ve Allah'n dnda taptnz eyler cehennem yaktsnz.Siz oraya gireceksiniz.

99- Eer onlar bir er ilah olsalard oraya (cehenneme) girmezlerdi.Halbuki hepsi (tapanlar da taplanlar da) orada ebed kalacaklardr.

100- Orada onlara inim inim inlemek der. Yine onlar orada (hibiriyi haber) duymazlar.

101- Tarafmzdan kendilerine gzel kbet takdir edilmi olanlaragelince, ite bunlar cehennemden uzak tutulurlar.

102- Bunlar onun uultusunu duymazlar; gnllerinin dilediinimetler iinde ebed kalrlar.

103- En byk dehet dahi onlar tasalandrmaz. Meleklerkendilerini yle karlar: te bu size vaat edilmi olan (mutlu)gnnzdr.

Nihayet Yeccaldzaman. nefsani kuvvetler Meccbedensel kuvvetler, mizacn sapmasve terkibin bozulmasneticesindeald ve onlar her tepeden mahalleri ve yerleim alanlar olanbedenin organlarndan akn ettii zaman gidip zeval bulduklarzamanve gerek vaat yaklanca lm suretinde kk kyamet kopunca,

perdelenmilerin gzleri dehetten ve korkudan ne frlayp donakalr.Hayflanrlar, kendilerini knarlar ve zalimliklerini, eksikliklerini itirafederler.

Siz vetaptnz eyler Sizin iinizde, Allahdan bakasnakulluk eden tanrlarna tapan ve bu tapnmasyla Haktan perdelenenher bir kimse, taptve yannda durarak tesine gemedii mabuduylabirlikte mabudunun mertebesine gre uzaklk ve yoksunlukcehenneminin tabakalarndan birine atlr. Orada onlara inim inim

inlemek der. perdelenmiliin acsndan, azabn iddetinden, zlemateinin istilasndan ve yoksunluk ve ayrlk mddetinin uzunluundandolay inim inim inlerler. Yine onlar orada duymazlar Hakkn vemeleklerin szlerini. nk perdeleri ok kaln, kalbin duyma yollartamamen kapaldr. Bunun nedeni de cehaletin son derece glolmasdr. Ayrca, karanln iyice kmolmasndan ve gzlerinin dekrlemesinden dolaynurlarda gremezler.

Tarafmzdan kendilerinetakdir edilmi olanlara gelince

mutluluk ve gzel akbet takdir edilmi, nceki yarg kapsamndamutluluklarna hkmettiimiz kimselere gelince, ite bunlar


25/740

ENBY SURES805

cehennemden uzak tutulurlar nk nefsani elbiseleri ve tabiirtleri zerlerinden karmlardr. Bunlar onun uultusunuduymazlar nk mertebe olarak cehennemden ok uzaktadrlar.

gnllerinin diledii nimetler iinde zatlarnn istedii cennet,zellikle zat cennetinde mahede nimetine gark olmu olarak ebedikalrlar. En byk dehet dahi onlar tasalandrmaz Kk kyamettelmle gerekleen o dehet an da onlar kayglandrmaz. Bykkyamette azamet ve celalin tecellisi de korkuya kaplmalarna nedenolmaz. Melekler kendilerinikarlar lm annda mjde ile karlaronlar mahzun olmazlar. Veya nefsani dirili esnasnda esenlik vekurtulula, yahut orta kyamette ve hakiki dirilite honutlukla ya da

istikamet halinde fena sonrasbekaya dnesnasnda onlareksiksizmutlulukla karlarlar.

104- (Dn o) gn ki, yazl ktlarn tomarn drer gibi gtoplayp dreriz. Tpk ilk yaratmaya baladmz gibi onu tekrar o halegetiririz. (Bu,) zerimize aldmz bir vaat oldu. Biz, (vaat ettiimizi)yaparz.

105- And olsun Zikir'den sonra Zebur'da da: Arza iyi kullarm vris

olacakt

r diye yazd

k.106- te bunda, (bize) kulluk eden bir kavim iin bir mesaj vardr.

107- (Raslum!) Biz seni lemlere Rahmet olarak gnderdik.

108- De ki: Bana sadece, sizin ilhnzn ancak bir tek Allah olduuvahyedildi. Hl Mslman olmayacak msnz?

109- Eer yz evirirlerse de ki: (Bana emrolunan) hepinizeakladm. Artk size vaat olunan ey (maherde toplanma zamannz)yakn muzak m, bilmiyorum.

110- phesiz Allah szn anda bilir, gizli tuttuklarnzda bilir.

111- Bilmiyorum, belki de o (azabn ertelenmesi), sizi denemek vebir zamana kadar sizi (imknlardan) faydalandrmak iindir.

112- (Muhammed:) Rabbim! (Onlar hakknda) Hakk ile hkmnver. Bizim Rabbimiz O Rahmn, sizin isnat ettiiniz vasflar karsndayardmna snlacak olandr. Dedi.

Dn o gn kisemay kaplayp dreriz Yani kk

kyamette amellerin suretlerini ve ahlak heyetlerini ieren nefis semasnyazl ktlarn tomarn drer gibi iinde yazl bulunan bilgilerler


26/740


birlikte tomar haline getirir gibi, toplayp drdmz gn zlmezler.Yani tpk iinde yazlanlar uzun sre korunsun diye yazl ktlardrld gibi. Yahut, orta kyamette kalp semasn iindeki ilim, sfat,

irfan ve makullerle drdmz gn. Ya da byk kyamette ruhsemasniindeki ilim, mahede ve tecellilerle drdmz gn. Tpkilk yaratmaya baladmz gibi onu tekrar o hale getiririz. ilk tevili esasalrsak; ikinci yaratlta dirilile veya ikinci tevili esas alrsak; ftratadnle veya nc tevili esas alrsak; fena sonrasbeka ile ilk halinedndrrz.

And olsun levhteki zikirden sonra kalp Zeburundayazdk ki: beden arzna varis olacaktr. sekinet nuruyla aydnlanmsalih kuvvetler, fasklarn riyazetle helak olmalarndan sonra varisolacaklardr.

Ya da kastedilen anlam udur: Ana Kitabda ki Zikirden sonralevhi mahfuzdaki Zeburda yazdk ki: arzda iyi kullarm varisolacaklardr. Ruh, sr, kalp, akl, nefis ve sair kuvvetler, Salihlerinvahdette fena bulmalar eklinde helak olmalarndan sonra istikametzere olularyla arza varis olacaklardr. Bir mesajdr yeterli bir

duyurudur, teblidir. bir kavim iin Allahta sluk etmek suretiyle Onakulluk eden bir topluluk iin Rahmet olarak biz seni, lemlerimutlak kemale ulatrmak eklinde tezahr eden rahimiyeti vezamannda kkten helak etme azabnda emin olmalar eklindekirahmaniyeki ieren byk bir Rahmet olarak gnderdik. nk Allahnrahmeti gazabngemitir.


27/740

HAC SURES807

HAC SURES

BSMLLAHRRAHMANRRAHM

Rahman ve Rahm olan Allah adyla

1- Ey insanlar! Rabbinizden ittika edin (saknn)! nk kyametvaktinin sarsnts(zelzesi) mthibir eydir!

2- Onu grdnz gn, her emzikli kadn emzirdii ocuu unutur,her gebe kadn ocuunu drr. nsanlar da sarho bir haldegrrsn. Oysa onlar sarho deillerdir; fakat Allah'n azab okdehetlidir!

3- nsanlardan, bilgisi olmakszn Allah hakknda tartmaya girenve her inatazgn merd eytana uyan birtakm kimseler vardr.

4- Onun (eytan) hakknda yle yazlmtr: Kim onu yoldaedinirse bilsin ki (eytan) kendisini saptracak ve alevli atein azabnasrkleyecektir.

5- Ey insanlar! Eer basdan (yeniden dirilmekten) phede iseniz,unu bilin ki, biz sizi topraktan, sonra nutfeden, sonra alakadan(alanm yumurtadan), sonra uzuvlar (nce) belirsiz, (sonra)belirlenmi canl et parasndan (uzuvlar zamanla oluan ceninden)yarattk (ruh nefh ettik) ki size (kudretimizi) gsterelim. Ve dilediimizi,belirlenmi bir sreye kadar rahimlerde bekletiriz; sonra sizi bir bebekolarak dar karrz. Sonra gl anza ulamanz iin (sizibytrz). inizden kimi vefat eder; yine iinizden kimi de mrn enverimsiz ana kadar gtrlr; ta ki bilen bir kimse olduktan sonra birey bilmez hale gelsin. Sen, arzda (hamidsiz) rahmet gelmemihaldekupkuru ve l bir halde grrsn; fakat biz, zerine (rahmet)yamurunu indirdiimizde o, kprdanr, kabarr ve her eitten (veyaiftten) i acbitkiler verir.

6- byledir, Allah Hakkn ta kendisidir; Muhakkak ki O, lleri

diriltir; yine O, her eye hakk

yla kadirdir.


28/740


7- Ve muhakkak o saat (kyamet vakti) de gelecektir; onda hibirphe yoktur. Ve muhakkak Allah kabirlerde olanlar diriltipkaldracaktr.

8.9- nsanlardan bazs, bir bilgisi olmad halde, bir rehberehidayete dayanmakszn ve (vahye dayanan) nurlu bir kitab olmadhalde, srf Allah yolundan saptrmak iin yann eip bkerek (kibir veazamet iinde) Allah hakknda tartmaya kalkar. Onun iin dnyada birrezillik, kyamet gn de ona yakchariyk (uzaklk) azabntattracaz.

10- te bu, nceden senin kendi elinle kazandklarndan (denilir).Elbette Allah kullarna zulm edici deildir.

11- nsanlardan kimi Allah'a yalnz bir ynden kulluk eder. yle ki:Kendisine bir iyilik dokunursa buna pek memnun olur, bir de musibeteurarsa ehresi deiir (dinden yz evirir). O, dnyasnda, ahiretini dehsran olmutur. te bu, apak hsrann ta kendisidir.

12- O, Allah' brakp baka, kendisine ne faydas, ne de zarardokunacak olan eylere yalvarr, ibadet eder Bu, (Haktan) bsbtnuzak olan dalaletin ta kendisidir.

13- O, zararfaydasndan daha (akla) yakn olan bir varla yalvarr.

O (yalvard), ne kt bir yardmc, ne kt bir dosttur!14- Muhakkak ki Allah, iman edip salih amel (iyi davranlarda)

bulunan kimseleri, zemininden rmaklar akan cennetlere kabul eder.phesiz, Allah diledii eyi yapar.

15- Her kim, Allah'n, dnya ve ahirette ona (Raslune) asla yardmetmeyeceini zannetmekte ise, (Allah ona yardm ettiine gre) hemensemaya ulaacak sebebleri uzatsn, sonra btn rabtalar kopartsn..Hemen baksn!.. o yapthile fkesini gidermeye yetecek mi?

16- te byle biz o Kur'an' ak seik yetler halinde indirdik.Gerek u ki Allah, diledii kimseyi doru yola sevk eder.

17- Mmin olanlar, Yahudi olanlar, Sbiler, Hristiyanlar, Mecslerve mrik olanlara gelince, muhakkak ki Allah, bunlar arasnda kyametgnnde (ayr ayr) hkmn verir. nk Allah her eyi hakkylabilendir (Aliymdir).

Ey insanlar! Rabbinizden korkun! Heyulani rtlerden ve nefsani

sfatlardan arnmak suretiyle onun cezasndan saknn. nkkk kyamet esnasnda beden arznn geirdii sarsnt, orada


29/740

HAC SURES809

blnmler iin mthi bir eydir. Onu grdnz gn, her emziklikadnunutur. Organlar emziren besleyici organ onlar beslemesiniunutur. Her gebe kadndrr. hayal, vehim, hafza ve akl gibi

idrak ettikleri eyleri koruma zelliine sahip kuvvetler idrak ettiiocuunu drr. Btn bunlarn nedeni dehetin etkisiyle sarhoolmalar, unutmalar, hayret iinde kalmalar ve apmalardr. Ya daorganlar tayan btn kuvvetler, zayf kaldklar iin tadklarn,hareket edilerini ve istiklallerini drrler. Yahut bir kuvveti tayan herorgan o kuvveti iinden atarak drr. Yahut da iinde bil kuvvebulunan kemalat ifsat ederek, deerini drerek atar. Veya her nefisiinde tadfaziletli veya rezil heyetleri ve sfatlarizhar etmek, dar

vurmak suretiyle drr.nsanlar da sarho bir halde grrsn. lm sarholuu iinde

her eyi unutmu, baygn halde grrsn. Oysa onlar sarhodeillerdir. Gerekte arabn etkisiyle sarhoolmudeillerdir, bilakisazabn iddetinden sarho olmulardr. Sengrrsn nefis arznda kupkuru ve cehaletle lm halde grrsn. zerinde fazilet vekemalat namna hibir bitki olmaz.zerineindirdiimizde ruhsemasndan ilim suyunu indirdiimiz zaman o, kprdanr. hakiki hayata

kavuarak hareketlenir, kabarr makam ve mertebelerde ykselmeksuretiyle geliir. Her eittenverir. her snftan i ac kemalat vefaziletten bezenmibitkiler yeertir.

Bu byledir nk muhakkak Allah Hakkn ta kendisidir. Sabit,deimez ve bakidir. Ondan bakasise deiken ve fanidir. Odiriltir.cehalet llerini, orta kyamette, zerlerine ilim feyzini aktarak, tpkkk kyamette tabii lleri dirilttii gibi. Kyamet saati vakti her ikianlamda gelecektirVe Allah kabirlerdeki kimseleri diriltip

kald

racakt

r. Orta k

yamette, cehalet llerini beden kabrindenkaracaktr. Kalp yerinde kaim olmalarn, ftrata ve ilim hayatnadnmelerini salayacaktr. Tpk ikinci hayatta ve kk kyamette tabiilleri dirilttii gibi. Bir bilgisi olmad halde. Yani bir deliledayanmadhalde. bir rehberi bulunmadhalde, bir kefi ve vecdive bir kitab vahyi ve furkan olmad halde yalvarr Allahtanbakasna dua eder. kendisine ne faydas, ne de zarardokunacaktr.ne olursa olsun bunlarn byle bir gleri yoktur. nk Allahtanbakasyla perdelenme sapklktr, Hakdan uzaklktr. Bylelerinin zararyararndan daha yakndr. Bunlarn yannda durup teye gememekinsanHakdan perdeler.


30/740


18- Grmez misin ki, semalarda olanlar ve arzda olanlar, gne, ay,yldzlar, dalar, aalar, hayvanlar ve insanlarn birou Allah'a secdeediyor; birounun zerine de azap hak olmutur. Allah kimi hor ve

hakir klarsa, artk onu deerli klacak bir kimse yoktur. phesiz, Allahdilediini yapar.

Semalarda olanlar ve arzda olanlar Allaha secde ediyor. semavive arzi melekutlar ve onlarn dndakiler, ayette zikredilen vezikredilmeyen varlklar boyun eerek, itaat ederek, emirlerine uyarak,

Allahn kendilerinden istedii fiil ve zellikleri gerekletirerek secdeediyor. Ayette, sz edilen varlklarn Allahn emrine boyun emeleri,Onun iradesine kargelmelerinin imknszlve Onun kudreti altndaezilmeleri boyun emenin en son noktasolan secdeye benzetilmitir.

Bu varlklar iinde secde etmekten kanan sadece batnyla deil,zahiriyle eytana tabi olan insanlar olduklar iin, zerlerine azap hakolan ve ezelde bedbahtlklarna hkmedilen insanlarn ou zelliklezikredilmitir. Bunlar, eytanlk karakterinin ar bast ve zillet vebedbahtln ayrlmaz zellikleri olduu kimselerdir. Allah kimi hor vehakir klarsa kimi kahrnn, gazabnn ehli, cezasnn ve fkesinin

mahalli k

larsa art

k onu deerli k

lacak bir kimse yoktur. phesiz,Allah dilediini yapar.

19- u iki grup, Rableri hakknda ekien iki hasmdr: mdi, kafirler(gerei inkr eden)ler iin ateten elbiseler biilmitir. Onlarnbalarnn stnden kaynar su dklecektir!

20- Bununla, karnlarnn iindeki (organlar) ve derileri eritilecektir!

21- Bir de onlar iin demir kamlar vardr!

22- Izdraptan dolay oradan her kmak istediklerinde, oraya geri

dndrlrler ve: Tadn bu yakcazab! (denilir).23- Muhakkak ki Allah, iman edip iyi davranlarda bulunanlar,

zemininden rmaklar akan cennetlere kabul eder. Bunlar orada altnbileziklerle ve incilerle bezenirler. Orada libaslar(giyecekleri) ise ipektir.

24- Ve onlar, szn en gzeline yneltilmiler, vgye lyk olanAllah'n yoluna iletilmilerdir.

Kafirler iin ateten bir elbise biilmitir. nkr eden, gerei rten

perdelenmiler iin Allah

n gazap ve kahr

ndan elbiseler haz

rlanm

t

r,ki bunlar heyetler, tersine dnm ve en iddetli azaba maruz kalm


31/740

HAC SURES811

nefislerinin sfatlaryla uyumlu cisimlerdir. Onlarn balarnnstndendklecektir hevann ve kendilerine galip gelen dnyasevgisinin kaynar suyu. Veya cehli mrekkebin ve ruha bakan yukar

alnlarnn zerine galip gelmi fasit itikatlarn lahi kahr suretindekikaynar suyu dklecektir. Bunun yannda mahbub ve inanlankonumdaki murattan da yoksun kalacaklardr. Bununlaeritilecektireritilip rtlecektir iindekiler istidatlarnn karnnda bulunan glanlamlar ve zahirlerinde bulunan insani sfatlar, beeri heyetlereritilecektir. Bylece, anlamlarve suretleri deiecektir.

Derileri pitike baka derilerle deitirilir. Onlar iinkamlarvardr. Krbalar vardr ki demirdendirler. Melekuti esir denilenmaddeden yaplmlardr ve semavi cisimler zebanilerinin ellerindedirler.Bunlar maddi nefisler zerinde etkili olur, onlar ezerler. Onlar kutsicihetten pislik uurumlarna yuvarlarlar. Heristediklerinde insaniftratn etkenlerine ve ilk istidadn gereklerine kmak dnmekistediklerinde, bu atelerden insani mertebeler fezasna varmay arzuettiklerinde zdraptan dolay kt ve karanlk heyetlerin verdiizdraptan, kanlmaz derekelerin verdii skntdan dolay iindebulunduklar azaptan kmak istedikleri her seferinde kendilerine buactan krbalarla vurulur, helak edici ukurlarn en aasnadndrlrler ve onlara yle denir: tadn bu yakcazab!

Cennetlere kalp cennetlerine. zeminindenakar ilim nehirleri.Bunlar orada bileziklerlebezenirler. Ahlak ve kalba dklmfaziletlerle sslenirler altndan akli ilimlerden, ameli hikmetlerden veincilerle kalbi marifetlerle ve kefi hakiktlerle bezenirler. Oradalibaslarise ipektir. lahi sfatlarn nurlarnn, latif tecellilerin ualarndan

giyinirler. Ve onlar szn en gzeline kalp makam

nda s

fatlar

zikretmeye, yoluna bu sfatlarnn sahibinin yoluna yani bu sfatlarasahip olmas itibariyle vgye layk zati tevhid yoluna yneltilmilerdir.Bu da ayniyle zatn yoludur. Buraya varmak da fena bulmak suretiylegerekleir.

25- phesiz kafirler, Allah'n yolundan men ederler ve -yerli,taral- btn insanlara eit (kble veya mbed) kldmz Mescid-iHarm'dan da(insanlar) alkoymaya kalkanlar (unu bilmeliler ki) kim

orada (byle) zdda gidip zulm ile Haktan sapmak isterse biz ona acazaptan tattrrz.


32/740


26- Bir zamanlar brahim'e Beytullah'n yerini hazrlam ve (onayle demitik): Bana hibir eyi etutma; tavaf edenler, ayakta ibadetedenler, rk ve secdeye varanlar iin beytimi temiz tut.

Kafirler nkr edenler, tabii rtlerle perdelenenler, Allahnyolundan ve Mescid-i Haramdan alkoymaya kalkanlar. ki kalp Kbesiavlusunun n konumundadr. Kldmz mutlak insani kuvvetlernasiin eit yaptmz bir yerdir. Hem ruhani akli kuvvetlerden oluanyerliler iin hem de nefsani kuvvetlerden oluan tarallar iin eitkonumdadr. nk bu taral kuvvetler de ona ulaabilir, orada tavafyapabilirler, sr makamna ykseldikleri zaman. Kim oradaisterseoraya varanlardan kim sapmak isterse, tabiata ve zulme meylederse,zulm ile hakszlk etmek isterse, kalbi ilim ve ibadetlerden herhangibir eyi nefsani bir yere koyarsa, bunlar dnyevi bir ama iinkullanrsa, an, hret, mal ve makam gibi bedeni lezzetler elde etmekiin izhar ederse veya tam tersine hissi lezzetler ve nefsani hazlar gibiehvetlere ynelirse, bunlarn iki cihann yararna olduunu vehmederekbyle bir eye kalkarsa ya da bunlarn ynn deitirirse, rneinriyakrlk ve mnafklk ederse yahut zalimce bir mlhitlie kalkarsaona acbir azap tattrrz. tabiat cehenneminde elem verici bir azabaarptrrz.

Bir zamanlarhazrlamtk yapmtk Ruh brahimi iinkalp beytinin meknn, ki buras sadrdr. Bu hazrlamamzn nedeniamel ve ahlakla oraya dnmesini salamakt. Rivayete gre yce Allah,tufan srasnda Kbeyi semaya kaldrdktan sonra, bir rzgrgndererek etrafn ortaya karm ve brahime Kbenin yerinigstermitir. brahim de Kbeyi eski temelleri zerinde yeniden

kurmutur. Yani, cehalet tufan

gnlerinde ve tabiat

n galebe gelmesidalgalarnn kopmaszamannda ge ekilmesinin ardndan ona yerinigstermitir. Rahmet nefhalarndan oluan rzgr gndererek,etrafnda oluan nefsani heyetleri, tabii kirleri ve heyulani tozlarortadankaldrp temellerini ortaya karmtr. brahim de onu insani ftrattanoluan eski temellerinin zerinde yeniden ina etmitir. E tutmaYani beytin amel talaryla, hikmet amuruyla ve ahlak kireciyle yenidenbina edilmesi iinde onu merci kldk ve dedik ki: Etutma, ortak koma!

Yani ona tevhidi emrettik. Sonra kalp beytini yukar

da sz edilenkirlerden temizlemesi emrini verdik.


33/740

HAC SURES813

Tavaf edenler iin nurlanmak ve ahlaki faziletleri edinmek iinonun etrafnda dnen nefsani kuvvetler, ayakta ibadet edenler irfanve hikmetli anlamlar ilka etmek iin orada kaim olan ruhani kuvvetler,

rku ve secdeye varanlar ondan ibadet suretlerini, eri ve akli adabedinen bedensel kuvvetler iin temizle. Ya da basiret sahibi, renmeabas iinde olan, cehd veren, sluk eden, ibadete kendilerini veripboyun een taliplere yol gstermek iin temizle.

27.28- nsanlar arasnda hacciln et ki, gerek yaya olarak, gereksenice uzak yoldan gelen yorgun argn develer zerinde, kendilerine aitbirtakm yararlar yaknen grmeleri, Allah'n kendilerine rzk olarakverdii kurbanlk hayvanlar zerine belli gnlerde Allah'n ismini

anmalar (kurban kesmeleri iin) sana (Kbe'ye) gelsinler. Artk ondanhem kendiniz yeyin, hem de yoksula, fakire yedirin.

29- Sonra kirlerini gidersinler; adaklarnyerine getirsinler ve o Beyt-i Atki (Kbe'yi) tavaf etsinler.

30- Durum byle. Her kim, Allah'n hrmetlerine sayg gsterirse,bu, Rabbinin katnda kendisi iin daha hayrldr. (Haram olduu) sizeokunanlarn dnda kalan hayvanlar size hell klnd. O halde pislikten,

putlardan saknn; yalan szden saknn.

nsanlar arasndailan et. kalp makamna ve bu makamn ziyaretedilmesine davet et ki yaya olaraksana gelsinler. nefsin sfatlarndanarnmolarak ve niceyorgun uzun sren riyazet ve cehd nedeniyleyorgun den nefisler zerinde nice uzak yoldan gelen tabiatnderinliklerinde uzak ve derin yollardan sana gelsinler kendilerine aitbirtakm yararlar yakinen grmeleri iin kalp makamndan edinilenilmi ve ameli faydalargrmeleri ve Allahn ismini anmalariin onunsfatlaryla sfatlanarak onu anmalar iin belli gnlerde tecelli nurlar

ve mkaefeler iinde sana gelsinler. kendilerine rzk olarak verdiikurbanlk hayvanlar zerinde muhalefetler mzraklaryla vemcahede baklaryla boazlanarak Allaha kurban edilmi nefishayvanlarzerine Allahn ismini ansnlar. Artk ondan kendiniz yeyin.

Ahlaknn etinden ve belli melekelerinden istifade edip sluk esnasndag toplayn ve yedirin faydalandrn yoksulu nefiskuvvetlerini talep eden, sfatlarnn galip gelmesinden, heyetlerinin istilaetmesinden dolayzorluk eken yoksulu doyurun ki, arnsn, edeplensin.

Nefsi zayf, ilmi eski, ama eitim ve terbiye yokluundan dolaytakatsizden ve buna iddetle ihtiyacbulunan fakiri de doyurun.


34/740


Sonra temizlesinler fuzuli eylerin kirlerini, heyetlerinpisliklerinden oluan fazlalklarn temizlesinler. Hrs byklarnksaltmak, fke ve kin trnaklarn kesmek gibi. Ksacas nefsin

telvinlerinin btn kalntlarn temizlesinler. Adaklarn yerinegetirsinler ilk ahit esnasnda kabul ettikleri anlamlar ve ilerineyerletirilmi kemalat fiili olarak gerekletirmek suretiyle adaklarnyerine getirsinler. Temizlenmek suretiyle kirlerini gidersinler, manileriortadan kaldrsnlar, adaklarna riayet etsinler, iyiliklerle bezensinler vemarifetleri elde etsinler. Vetavaf etsinler yce melekutun aknakararak, ulu Allahn arnn etrafn, Beyt-i Atki tavaf etsinler.

Durum byle bu i byledir. Her kim, Allahn hrmetlerinesayg gsterirse ki Allahn emir ve yasaklarna uyarsa ki bunlarninenmesi helal deildir. Bunlar da beytin temizlenmesi, nefsin kurbanedilmesi gibi zikredilen tm hac menasikidir. Dahas faziletlerlebezenmek, rezilliklerden uzak durmak, tecellilerde nurlara ynelmek,lahi sfatlarla sfatlanmak ve makamlarda ykselmek gibi. Bukendisiiin daha hayrldr. Rabbinin huzurunda ve Rabbine yaknlkmekannda kendisi iin daha iyidir. Size helal klnd selametlinefislerin hayvanlarndan, onlarn ahlaklarndan ve yolda onlarnamellerinden yararlanmak size helal klnd. Bunun yannda hazlardandeil haklardan istifade etmeniz de size helal klnd. Size okunanlarndnda Maide suresinde, faziletlere benzeyen rezillikler olarak sizeharam klnanlarn dndakiler size helal klnd. Bu faziletlere benzeyenrezillikler, kendi varlk vecheleri ya da olmalar gereken surette suduretmemilerdir, bilakis salt rezillikler olarak nefisten sadr olmulardr.te bunlar Allah yolunda saliklere haramdrlar.

O halde pisliktensak

n

n. ve tap

lan ehvet putlar

ndan, tabiolunan hevalardan uzak durun. Nitekim, yce Allah bir ayette ylebuyurmutur: Hevasn ilah (tanr) edineni grdn m? . Yalanszden saknn sahte ilimlerden, vehim meneli phelerden, hayalitasavvurlardan, cedelde, ihtilaflarda kullanlan vehmi kurgulardan vemugalatadan uzak durun.

31- Kendisine ortak komayan Allah'n hanifleri (O'nun birliinitanyan mminler) olun. Kim Allah'a ortak koarsa sanki o, semadan

dp paralanm da kendisini kular kapm, yahut rzgr onu uzakbir yere srklemi(bir nesne) gibidir.


35/740

HAC SURES815

32- Durum yledir. Her kim Allah'n hkmlerine sayg gsterirse,phesiz bu, kalplerin takvsndandr.

33- Onlarda (kurbanlk hayvanlarda veya hac fiillerinde) sizin iinbelli bir sreye kadar birtakm yararlar vardr. Sonra bunlarn varacaklaryer, Beyt-i Atykdir.

Allahn hanifleri olun fasit yoldan ve batl ilimlerdenuzaklaarak, kemalin kendisi ve onunla bezenmek iin de olsa, kemalatve amelleri deitiren her eyden yz evirerek Allaha ynelin. nkbtn bunlar perde mahiyetindedir. Kendisine ortak komaksznbakasna bakmak, Onun yolunda bakasna iltifat etmek suretiyle

ortak komay

n. Kim Allaha ortak koarsa bir eyin yan

ndadurarak, ona meylederek Allaha ortak koarsa Sanki ruhsemasndan dp paralanm da nefsani drtler, eytani hevalarkular kapm , parampara etmiveya nefis hevas rzgr onuHaktan uzak bir yere srklemi gibidir. Helake, kr bir karanlasrklemigibidir.

Her kim Allahn hkmlerine sayg gsterirse. istidat sahibi olupAllah yolunda muvaffak klnma izgisine sevk edilmi nefislerden her

kim Allahn hkmlerine sayg gsterirse ve bununla Allahn vechineiletilmeyi amalarsa, kukusuz onun bu saygs muttaki, nefsanisfatlardan ve karanlk heyetlerden mcerret kalplerin sahiplerininkemalini tahsil etmesinden ileri gelmektedir. Onlarda sizin iin belli birsreye kadar birtakm yararlar vardr. Ameller, ahlak, ilmi ve amelikemaller gibi yararlar vardr. Belli bir sreye kadar. Allahta hakikiolarak fena buluncaya kadar. Sonra varacaklar yer sevkedilecekleri snr, boazlanmalar zorunlu olan mekn, kalp Kbesinin

yanndaki sadr haremine varmakla sr makamolarak nefsin makamnaulaarak hayatndan ve sfatlarndan fena bulmasdr.

34- Biz, her mmete-(Kurban kesmeye uygun) hayvan cinsindenkendilerine rzk olarak verdiklerimiz zerine Allah'n adnansnlar diye-kurban kesmeyi gerekli kldk. mdi, lhnz, bir tek lh'tr. yle ise,O'na teslim olun. (Ey Muhammed!) O muhbitiyn (ihlsl mtevazi)insanlarmjdele!

35- Onlar yle kimseler ki, Allah anld zaman kalpleri titrer;

balarna gelene sabrederler, salt ikame eder ve kendilerine rzkolarak verdiimiz eylerden (Allah iin) harcarlar.


36/740


36- Biz, byk ba hayvanlar da sizin iin Allah'n (dininin)iaretlerinden (kurban) kldk. Onlarda sizin iin hayr vardr. u haldeonlar, ayaklar zerine dururken zerlerine Allah'n ismini annz (ve

kurban ediniz). Yan st yere dtklerinde ise, artk (can ktnda)onlardan hem kendiniz yiyin, hem de ihtiyacn gizleyen-gizlemeyenfakirlere yedirin. te bu hayvanlar biz, kredesiniz diye sizinistifadenize verdik.

37- Onlarn ne etleri ne de kanlarAllah'a ular; fakat O'na sadecesizin takvnz ular. Sizi hidayete erdirdiinden dolay Allah' byktanyasnz diye O, bu hayvanlar bylece sizin istifadenize verdi. (EyMuhammed!) Gzel davrananlarmjdele!

Her bir mmete kuvvetlerden oluan her bir mmete gereklikldk kendilerine zg bir ibadet tarznzorunlu kldk. Allahn adnansnlar diye Onun sfatlaryla sfatlansnlar, ki bu mmetler, tevhideynelite Allahn sfatlarnn mazharlardrlar. kendilerine rzk olarakverdiimiz kemalden dolay. Ki nefis hayvan vastasyla bunaulamlardr. Bunlar da hayvanlar selametli nefisler trndendirler.mdi, ilahnz, bir tek ilahtr. sadece Ona ynelerek, Ondan bakasna

dnmeyerek Onu birleyiniz. Boyun emeyi ve itaat etmeyi s

rf Onaynelik olarak gerekletirin. laha boyun edikleri iin mjdeleOnun feyzini alma kabiliyetine sahib, krk ve mtevazi kimselerimjdele.

Onlar yle kimseler ki, Allah anld zaman. huzurda olmaklaAllahn anldna duyduklar zaman kalpleri titrer Onun feyzinikabul etme yeteneine sahip olduklar iin etkilenirler. Sabrederlersebat gsterirler, sarslmazlar balarna gelene karlatklar

muhalefetlere ve gerekletirdikleri cehdlere sabrederler. Salt(namaz) ikame ederler. mahede namazneda ederler. Kendilerinerzk olarak verdiimiz eylerden fazilet ve kemalattan Allah iinharcarlar Allahta fena bulmak ve istidat sahiplerine feyiz vermeksuretiyle infak ederler. Byk ba hayvanlar da erefli ve deeribyk nefisleri de kldk. Allah iin iaretlenmi kurbanlar yaptk.Onlarda sizin iin hayr vardr. Mutluluk ve kemal vardr. uhaldezerlerine Allahn ismini annz. Onun sfatlaryla sfatlanmak

ve kendi sfatlarnz Onun sfatlarnda yok etmek suretiyle zerlerineAllahn adnannz. Allah yolunda kurban kesmek ite budur. ayaklar


37/740

HAC SURES817

zerine dururkenAllahn kendilerine farz kldeyleri eda ederken,eriatn kaytlarna ve tarikatn adabna bal kalrken, hareket vetereddtlerine son vermiken. Hevalarndan dtklerinde ise

hayatlarndan ve bamsz olmalarn ve tereddt etmelerini salayankuvvetlerinden ibaret olan hevalarndan, onlarAllah iin ldrdklerindeise. Artkyiyin. Onlarn faziletlerinden istifade edin ve istidatsahibi, talep etmek zere harekete geen mritleri istifade ettirin. tebu hayvanlarbizsizin istifadenize verdik. Riyazet etmeniz suretiyleonlar sizin hizmetinize verdik kredesiniz istidat nimetine veistidad Allah yolunda kullanma bana kavumanza karlk olarakkredesiniz diye. Allahaulamaz. fazilet kemallerinin etleri ve

kanlarndan ibaret olan hevalarnn izale edilmesi suretiyle yokedilmeleri Allaha ulamaz. fakat Ona sadeceular. Arnmanzsizin onlardan ve sfatlarndan arnmanz, saknmanz Ona ular.nk vuslatn sebebi, arnma ve Allahta fena bulmadr; rezillikleryerine faziletlerin gereklemesi deil. te riyazet araclyla onlarnsizin emrinize verilmesinin bir benzeri olarak Allah byk (Ekber)tanyasnz diye O, bu hayvanlarsizin istifadenize verendir. Onlardanve her eyden arnarak Onda fena bulmanz araclyla bunlar sizinemrinize verdi.Tpkarnma, birliini vurgulama ve Onun hakikte gidenyolunu izleme hususunda size yol gsterdii gibi. Gzel davrananlarmjdele! Beka ve fenadan dolay kullukta istikamet ve temkin halinimahede edenlere mjde ver.

38- Muhakkak Allah, iman edenleri mdafaa eder. u da muhakkakki Allah, hain ve nankr olan herkesi sevgisinden mahrum eder.

39- Kendileriyle savalanlara (mminlere), zulme uramolmalar

sebebiyle, (sava konusunda) izin verildi. phe yok ki Allah, onlarayardma mutlak surette kadirdir.

40- Onlar, baka deil, srf Rabbimiz Allah'tr dedikleri iin hakszyere yurtlarndan karlm kimselerdir. Eer Allah, bir ksm insanlar(ktlklerini) dier bir ksm ile defedip nlemeseydi, mutlak surette,ilerinde Allah'n ismi bol bol anlan manastrlar, kiliseler, havralar vemescidler yklr giderdi. Allah, kendisine (kendi dinine) yardm edenleremuhakkak surette yardm eder. Hi phesiz Allah, gl Kaviyydir,

Aziz (galib)dir.


38/740


41- Onlar (o mminler) ki, eer kendilerine yeryznde (arzda)iktidar verirsek salt(namaz) ikame eder, zektverirler, iyilii emrederve ktlkten nehyederler ve ilerin sonu Allah'a varr.

Allahkorur. Nefsani kuvvetlerin karanln, muvaffakiyetbahetmek suretiyle, ruhani kuvvetlerden oluan iman edenler densavar. u muhakkak ki Allah, hain.herkesi sevgisinden mahrumeder. lerine konulmukemalattan ibaret Allahn emanetlerini, ibadetve itaat araclyla eda etmeyip kallelikle kalbe ihanet eden ve ahdevefa gstermeyen kuvvetleri sevmez. Nankr olan Allahn verdiinimetleri Ona isyan etmede kullanan nankrleri de sevgisinden mahrumeder.

Kendileriyle sava

lanlaraizin verildi vehim ve hayal gcneve onlarn dnda, nefsani kuvvetlere kar, zulme uramolmalar ,nefsin sfatlarnn istilas ve stnlk kurmas sebebiyle hakszlauram olan ruhani kuvvetlere savakonusunda izin verildi. Onlaryani mazlumlar karlm kimselerdir. ehvetlerin ve bedensellezzetlerin elde edilmesinde kullanlmak ve kleletirilmek suretiylekararghlarndan ve asl konumlarndan haksz yere bunu gerektirenbir hakkn altna girmi olmalar sz konusu olmakszn, srf saygy,temkini, Hakka ynelmeyi ve batldan yz evirmeyi gerektiren tevhidi

benimsedikleri iin, karlmolan kimselerdir.Eer Allahdefedip nlemeseydi nefsani kuvvetler insanlarnn

bir ksmndier bir ksmyla savmasayd, ehvani kuvvetleri gazabikuvvetlerle, gazabi kuvvetleri de ehvani kuvvetlerle defetmeseydi veyamutlak olarak kuvvetler insanlarn nlemeseydi, nefsani kuvvetleriruhani kuvvetlerle, vehmi kuvvetleri akli kuvvetlerle ve yukardasylendii gibi nefsani kuvvetlerin bazsn bazsyla savmas gibiManastrlaryklr giderdi. sr ruhbanlarnn manastrlar vehalvetghlar, kiliseler kalp Hristiyanlarnn kiliseleri ve tecellilerininmahalleri, havralar sadr Yahudilerinin havralar ve mabedleri vemescidler ruh mminlerinin mescidleri, mahede makamlar,

Allahta fena bulduklaryerleri ilerinde Allahn ismi bol bol anlan.Allahn en byk isminin, Onun ahlakyla ahlaklanmak, Onunsfatlaryla sfatlanmak, Onun srlaryla tahakkuk etmek ve Onunzatnda fena bulmak suretiyle oka anld bu yerler yklr giderdi.Allahmuhakkak surette yardm eder. Kendi varlyla ortaya kpzuhur edeni nuruyla kahreder. Allah, Kaviyydir gldr. Kendisinin

yolundan sap

p baka tarafa meyledeni ycelii ve ceberutuyla malupeder.


39/740

HAC SURES819

Onlar ki, eer kendilerine yeryznde iktidar verirsek Hakkanivarlk bahetmek suretiyle istikamet bahedersek klarlar murakabeve mahede namazn ikame ederler. Verirler hakikt ilimlerinin

yakin marifetlerinin mkaefe nisabna ulambulunanlarnn zektn,talepte bulunan mstahaklara verirler. Emrederler nefsani kuvvetlereve eksik nefislere iyilii eri amelleri ve razolunmuahlaki erdemlerimahede makamnda emrederler. Onlar nehyederler ktlktenbedensel ehvetlerden, maddi lezzetlerden, adi rezilliklerden, aalkmuamelelerden alkoyarlar. lerin sonu Allaha varr. Her ey Onadner.

42.43.44- (Raslm!) Eer onlar (inkrclar) seni yalanlyorlarsa,(unu bil ki) onlardan nce Nuh'un kavmi, d, Semd, brahim'in kavmi,Lt'un kavmi ve Medyen halk da yalanladlar. Musa da yalanlanmt.te ben o kfirlere sre tandm, sonra onlar yakaladm. Nasl olduBenim onlarreddim (cezalandrmam)!

45- Nitekim, birok memleket vard ki, o memleket (halk)zulmetmekte iken, biz onlar helk ettik. imdi o lkelerde duvarlar,(km) tavanlarn zerine yklmtr. Nice kullanlmaz hale gelmi

kuyular ve (

ss

z kalm

) ulu saraylar vard

r.46- (Seni yalanlayanlar) hi yeryznde (arzda) dolamadlar m?Zira dolasalardelbette dnecek kalpleri ve iitecek kulaklarolurdu.

Ama gerek u ki, gzler kr olmaz; lkin gsler iindeki kalpler krolur.

47- (Raslum!) Onlar senden azabn abuk gelmesini istiyorlar.Allah vdinden asla dnmez. Muhakkak ki, Rabbinin nezdinde bir gnsizin saymakta olduklarnzdan bin yl gibidir.

48- Nice lkeler var ki, zulmedip dururlarken onlara mhlet verdim.Sonunda onlaryakaladm. Dnyalnz banadr.

49- De ki: Ey insanlar! Ben ancak sizin iin apak bir uyarcym.

50- man edip slih ameller ileyen kimseler iin mafiret ve bolrzk vardr.

51- yetlerimiz hakknda (onlar tesirsiz klmak iin) birbirlerini geribrakrcasna yaranlara gelince, ite bunlar, cehennemliklerdir.


40/740


52- (Ey Muhammed!) Biz, senden nce hibir Resl ve Nebgndermedik ki, o, bir temennide bulunduunda, eytan onun dileineille de (beer arzular, dnceler) katmaya kalkmasn. Ne var ki

Allah, eytann kataca eyi iptal eder. Sonra Allah, kendi yetlerini(lafz ve mana bakmndan) salam olarak yerletirir. Allah, hakkylabilen Aliymdir, hkm ve hikmet sahibi Hakiymdir.

53- (Allah, eytann byle yapmasna msaade eder ki) kalplerindehastalk olanlar ve kalpleri katlaanlar iin, eytann katt eyi birdeneme (vesilesi) yapsn. Zalimler, gerekten (Hakdan) olduka uzakbir ayrlk iindedirler.

Nebiy ile Resul aras

ndaki fark udur: Nebiy; velayet makam

ndafena bulmak suretiyle vasl olan, bahedilmi varlkla istikametmakamna Hak ile tahakkuk etmiolarak dnen, Hak ile bilen, Ondan,Onun zatndan, sfatlarndan, fiillerinden ve hkmlerinden Onunemriyle haber veren; kendisinden daha nce gnderilmi bir eriatesasnda insanlarHakka davet eden, ama eriat koymayan, bir hkmve millet vaz etmeyen; mucize gsteren, insanlaruyaran ve mjdeleyenkimseye denir. srailoullar Nebiyleri gibi. nk btn srailoullar

Nebiyleri Musan

n dinine davet ediyorlard

. Ayr

bir din ve eriat koymudeillerdi. Onlardan Davud (a.s) gibi kitab sahibi olanlarn kitablar dahkm ve eriat iirmezdi, sadece marifet, hakikt ve t tr eylerieriyordu.

Bu yzden Rasulullah (s.a.v) yle buyurmutur: mmetiminalimleri srailoullarnn Nebiyleri gibidir. Onlar da arif, temekkn etmivelilerdi.

Resulise; Nebiyde bulunun btn bu zelliklerin yansra eriat ve

kanun koyma zelliine sahip kimsedir. Dolaysyla Nebiy, Veli ile Resularasnda yer alr.

O, bir temennide bulunduunda telvin makamnda nefsitemenniyle zuhur ettii zaman eytankatar kartrr, onundileine dileinin kapsamna ona mnasip olan bir eyler katar. nknefsin zuhur etmesi, kalpte bir karanlk ve siyahlk meydana getirir,eytan bunun arkasna girip perdelenir ve uyumluluk araclyla burayvesvesesinin mahalli, telkinlerinin kalb haline getirir. Allah, eytann

kataca eyi iptal eder. Ruhun nurunu kalbin zerine yneltipaydnlatmak, kutsi yardmn gndermek, nefsin zuhurunun zulmetini


41/740

HAC SURES821

izale edip ezmek suretiyle onu iptal edip geersiz klar. Ki eytanntelkininin fasitlii ortaya ksn, melein telkini ondan ayrt edilsin.eytann telkini yok olurken melein ilkasyerlesin.

Sonra Allah, kendi ayetlerini salam olarak yerletirir. Tekminaraclyla onlar muhkemletirir. Allah, hakkyla bilendir. eytanitelkinleri ve onlarvahyinden ayklayp yok etmenin yolunu bilir. Hkmve hikmet sahibidir. Hikmetiyle ayetlerini yerletirir, salamlatrr.Hikmetinin bir gerei de eytann telkinlerini, pheler iinde kvrananmnafklar, kalpleri Hakk kabul etmeye kar duyarszlam, takesilmi perdelenmiler iin bir fitne yapmas, phelerinin veperdelenmiliklerinin katmerleerek artmasiin onlara bir snama arackalmasdr. nk zulmani, karanlk nefisleri, Hakka karduyarszlam kat kalpleri mnasebetiyle sadece eytann telkinlerinikabul edebilirler. Nitekim, yce Allah yle buyurmutur: eytanlarnise kime ineceini size haber vereyim mi? Onlar, gnaha, iftirayadkn olan herkesin stne inerler. (uara, 221-222) Onlar Hakkakar derin ve uzak bir ayrlk iindedirler. Byle iken Hakk kabuletmeleri mmkn mdr?

54- Bir de, kendilerine ilim verilenler, onun (Kur'an'

n) hakiktenRabbin tarafndan gelmi bir gerek olduunu bilsinler de onainansnlar, bu sayede kalpleri huzur ve tatmine kavusun. phesiz ki

Allah, iman edenleri, kesinlikle dosdoru srat- mustakiym bir yolayneltir.

55- Kafir olan kimseler, kendilerine o saat anszn gelinceye, yahutda (kendileri iin hayr ynnden) ksr bir gnn azabgelinceye kadaronun (Kur'an) hakknda hep phe iindedirler.

56- O gn, mlk Allah'ndr. nsanlar arasnda hkm verir. (Buhkm gerei) iman edip iyi davranlarda bulunanlar Namcennetlerinin iindedirler.

57- nkr edip yetlerimizi yalanlayanlara gelince, ite onlar iinalaltcbir azap vardr.

58- Allah yolunda hicret edip sonra ldrlen yahut lenleri hiphesiz, Allah gzel bir rzkla rzklandracaktr. phesiz Allah, evetO, rzk verenlerin en hayrlsdr.

59- Allah onlar, herhalde memnun kalacaklar bir girilecek yeresokacaktr. Allah, kesinlikle tam bir bilgi sahibi Aliymdir, Halmdir.


42/740


60- te byle. Her kim, kendisine verilen eziyetin dengi ile karlkverir de, bundan sonra kendisine yine bir tecavz ve zulm vaki olursa,emin olmaldr ki, Allah ona mutlaka yardm edecektir. Hakikten Allah

ok balaycAfuvvun ve mafiret edici Gafurdur .

Bir de kendilerine ilim verilenlerbilsinler. yakin ehli muhakkiklerbilsinler ki, eytann telkinde bulunabilmesi bir hikmettenkaynaklandn, Hakkn, adalet ilkesine ve mnasebet olgusuna balolarak Rabbinden geldiini bilsinler de ona inansnlar. Hepsinin

Allahtan olduunu bilsinler de sekine nuruyla, eytani telkinlerlerahmani ilkalar ayrt etmeyi gerektiren istikamet araclyla kalpleriundan emin olsun ki: phesiz Allah kendilerini Hak ve istikametyoluna iletecektir. Bylece, eytann telkinlerini kabul edip de ayaklarkaymaz ve kalpleri saf olduu, byk bir nurla aydnland, k satiin de sadece Rahmann ilkasn kabul eder. Perdelenmiler hepondan phe iindedirler, kk kyamet kopuncaya kadar veyaknhn bilemedikleri, iddetini vasfedemedikleri korkun vaktin azabgelinceye kadar veya iddet bakmndan benzeri olmayan ya da iindehibir hayr bulunmayan vaktin dehet verici azabgelinceye kadar.

O gn mlk azap gerekletii ve k

yamet koptuu gnhkmranlk Allahndr. Hi kimse onlar Allaha kar savunamaz.nk Allahtan bakasnn kuvveti de hkm de yoktur. nsanlararasnda hkm verir. Onlar birbirinden ayrr. stikamet ve adaletdorultusunda amel eden yakin sahipleri sfat cennetlerininiindedirler. orada nimetlenirler. Zattan perdelenmiler, sfatlar

Allahtan bakasna nispet etmek suretiyle onlaryalanlayanlar nefislerinsfatlarndan ve heyetlerinden oluan alaltc bir azap iindedirler.

nk, Allah

n izzetinden ve byklnden perdelenmilerdir vegidileri alakla ve lahi kahredici azaba yneliktir.

Hicret edenler nefislerin yurtlarn ve sfli kararghlarn terkedenler, Allah yolundasonra ldrlenler riyazet ve evk klcylaldrlenler yahut lenler iradeleriyle ve zevkle lenler hiphesiz Allahonlar rzklandracaktr. keif ilimleriyle ve tecellifaydalaryla gzel bir rzkla yararlandracaktr. Onlarrza makamnasokacaktr. Allah, Aliymdir kesinlikle tam bir bilgi sahibidir;

istidatlarnn ve hakkedilerinin derecesini ve zerlerine feyizle iletilmesigereken kemalatlarnbilendir. Halimdir telvinlerde ifrata kamalar


43/740

HAC SURES823

ve cehdde tefrite dmeleri zerine onlara ceza verme hususunda aceleetmez. Hallerinin gerektirdiinden onlar alkoymaz. Ki bunlar kabuletmelerine imkn vermi olsun. Bir kimse cezada denklik balamnda

adalet ilkesini gzetirse, sonra zulmetmektense zulme urama tarafnaeilim gsterirse, lahi hikmette onun melekuti teyitle desteklenmesi,ceberuti nurlarla yardma mazhar klnmasbir gerekliliktir. nk adaletkonusunda ihtiyat, zulmetmektense zulme urama eilimine sahipolmaygerektirir. Nitekim Rasulullah (s.a.v) yle buyurmutur: Allahnzalim kulu olacana mazlum kulu ol. Hakikten Allah okbalaycdr. Affetmeyi ve cezadan vazgemeyi emreder. Mafiretedicidir. Affetmeye g yetiremeyenleri de balar.

61- Bylece (Allah, hakszla urayana yardm edecektir ve bunakadirdir). nk Allah, geceyi gndze katar, gndz geceye katar. uda muhakkak ki Allah, hakkyla iiten Semdir ve hakkyla grenBasrdir.

62- Byledir. nk Allah, Hakkn ta kendisidir. O'nun dndakitaptklar ise btln ta kendisidir. Gerek u ki Allah, evet O, yeaneyce byk olan Alyukebrdir.

63- Grmedin mi, Allah, semadan su indirdi de bu sayede arzyeeriyor. Muhakkak, Allah Latfdir, Habrdir.

64- Semalarda ve arzda ne varsa O'nundur. Hakikten Allah, yalnzO, zengin Gandir, vgye deer Hamddir.

65- Grmedin mi, Allah, yerdeki eyay ve emri uyarnca denizdeakp giden gemileri sizin hizmetinize verdi. Semalarn, arz zerinedmemesi iin onu tutuyor. Ancak O izin verirse baka. Muhakkak

Allah, insanlara ok efktli Raufdur ve ok merhametli Rahmdir.

66- O, (nce) size hayat veren, sonra sizi ldrecek, sonra sizidiriltecek olandr. Gerekten

Documents

ARABİ Tevilat 2 Cild Kuran Tefsiri Muhyiddin Ibn Arabi