Atık Yönetimi Eylem Planı (2008-2012)

T.C.

ÇEVRE VE ORMAN BAKANLIĞI

ÇEVRE YÖNETİMİ GENEL MÜDÜRLÜĞÜ

Atık Yönetimi Eylem Planı (2008-2012)

MAYIS - 2008 ANKARA

ÖNSÖZ Tabii kaynaklar insanoğlu için yeterli olmasına rağmen sınırsız değildir ve tabiatın kendini yenileme kabiliyeti sınırlıdır. Bozulan ekolojik dengenin yeniden teşekkülü zordur, bazen de imkânsızdır. Bu itibarla çevre koruma-kullanma dengesinin sağlanması ancak toplumların bütün kesimlerinin katılımıyla ve insanların ihtiyacı olanından fazlasını tüketmemesiyle mümkündür. Dengeli ve sürekli kalkınma, gelecek nesillerin sahip olacağı imkânları tehlikeye sokmadan bugünkü neslin ihtiyaçlarını hedef alan bir kalkınma tarzıdır. Bu kalkınmayı çevre değerlerini tahrip etmeden gerçekleştirmek ise ancak şuurlu insan, şuurlu toplum ile mümkün olabilir. Çevre sorunlarının milli ve milletlerarası boyutlarının yanı sıra, mahalli ölçekte de çevre sorunlarına kalıcı, uzun vadeli katılımlarının sağlanması ve çevre bilincinin geliştirilmesi sürdürülebilir kalkınmada öncelikli konuların başında gelmektedir. Teknolojik gelişmelere paralel olarak artan çevre meseleleri dolayısıyla kamuoyunda doğa korumacılığının güçlenmesi “çevre yönetimi” olgusunu mahalli idarelerin ayrılmaz bir parçası haline getirmiştir. Belediyelerimizin çevre yatırımlarına gereken önemi vermeleri öncelikle insan sağlığı açısından büyük önem taşımaktadır. Ancak, yerel yönetimlerin mali kaynaklarının sınırlı olması, yeterli ve deneyimli personellerinin bulunmaması belediyelerin, çevre konularında başarıya ulaşmalarında zorluklarla karşı karşıya kalmalarına neden olmaktadır. İnsanların ticaret ve üretim faaliyetleri sonucunda hammadde, su, enerji ve besin maddeleri tüketimi artmakta, bu tüketim sonucu ortaya çıkan katı, sıvı ve gaz atıklar çevreyi olumsuz yönde etkilemektedir. Ülkemizde de hızlı ekonomik büyüme, kentleşme, nüfus atışı ve refah seviyesinin yükselmesi giderek artan miktarda atık üretimine yol açmaktadır. Artan atık miktarı ise; atıksız veya olabildiğince az atıklı üretimi, atıkların geri kazanılmasını ve nihayet atıkların ekonomi ve çevre açısından en uygun şekilde bertarafını gerektirmektedir. Katı atık yönetimi; kıt olan enerji, hammadde gibi tabii kaynakların maksimum verimi sağlayacak şekilde kullanılmasını, az atıklı üretimin desteklenmesini, atıkların geri kazanımını ve yeniden kullanımını, hava, su, toprak ve canlılara zarar vermeden bertarafının gerçekleştirilmesini amaçlayan toplama, taşıma, geri kazanım ve bertaraf işlemlerinin tümüdür. Bu; teknik, ekonomik ve sosyal disiplinler ile çok yönlü ilişkiler içerisinde olan önemli bir faaliyet dalıdır. Bakanlığım atık yönetimi konusundaki çalışmalarını belediye atıkları, ambalaj atıkları, tehlikeli atıklar, tehlikesiz atıklar ve özel atıklar olmak üzere beş ana başlık altında yürütmektedir. Bu atıklardan evsel atıklar ile tıbbi atıkların yönetimiyle ilgili yükümlülükler belediyeler tarafından yerine getirilirken, aralarında ambalaj atıkları, atık yağlar, pil ve aküler ile kullanım ömrü dolmuş

.

lastiklerin bulunduğu atık gruplarının toplanması, geri kazanılması ve bertarafları ile ilgili yükümlülüklerin üretici sorumluluğu ilkesi kapsamında yerine getirilmesi gerekmektedir. Katı atık yönetim hizmetlerinde yaşanan en önemli meselelerden biri kendi temizlik işlerini yürüten veya katı atık yönetim işletmeleri olan çok sayıda küçük belediyenin bulunmasıdır. Bu durum, etkili ve ekonomik olmadığı gibi, maliyetlerin karşılanamaması, yeterli kaynakların ve uygun teknolojilerin bulunamaması ve genellikle de uygun katı atık yönetim uygulamalarının hayata geçirilememesi gibi meselelere yol açmaktadır. Ayrıca belediyeler, atıkların bertarafı açısından yeterli teknik ve idari alt yapıya sahip değillerdir. Bu nedenle, atıkların bertarafı için daha büyük yönetim birimlerinin (belediyeler birliği, mahalli idareler birliği gibi) kurulmasını teşvik etmek önem taşımaktadır. Böylece atık yönetiminde maksimum fayda sağlanabilir ve büyük ölçekli işletmeler ile büyük tesisler ortaklaşa kurularak daha fazla verim elde edilebilir. Nitekim Anayasa’nın 127. maddesi bu konuya destek için güçlü hukuki bir çerçeve ve dayanak oluşturmuştur. Mahalli İdare Birlikleri Kanunu ile bu konunun idari ve teknik esasları belirlenmiştir. Çevre Kanunu ile de belediyelerin mahalli idare birlikleri kurmaları durumunda Bakanlığımdan teknik ve mali yardım almalarına imkân sağlanmıştır. Bu noktada Bakanlığımca hazırlanan “Atık Yönetimi Eylem Planı”, Ülkemizin atık yönetimi konusundaki mevcut durumunu ortaya koyduğu gibi, gelecek projeksiyonlarına da yer vererek önümüzdeki dönemde yapılması gereken çalışmalara bir yol haritası çizmektedir. Bu eylem planında hem ilke ölçeğinde, hem de il bazında yapılması planlanan çalışmalar tafsilatlı olarak açıklanmaktadır. Bu yol haritası sayesinde 2012 yılı sonu itibari ile özellikle belediyeler tarafından verilen atık yönetim hizmetlerinin hissedilir şekilde iyileştirilmesi ve mevzuatın gerektirdiği teknik şartlara haiz atık geri kazanım ve bertaraf tesislerinin işletmeye alınması hedeflenmektedir. Böylece atık yönetimi açısından hem üyelik sürecinde olduğumuz Avrupa Birliği standartlarına ulaşma söz konusu olacak, hem de vatandaşlarımıza daha sağlıklı ve temiz bir çevrede yaşama imkânı sağlanabilecektir. Bu bağlamda “Atık Yönetimi Eylem Planı’nın hazırlanmasında emeği geçen Bakanlığım Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü ve Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı çalışanlarına teşekkürlerimi bildirir, Eylem Planının ilgili tüm taraflara ve Ülkemize hayırlı olmasını temenni ederim.

Prof. Dr. Veysel EROĞLU Çevre ve Orman Bakanı

.

Atık Yönetimi Eylem Planı (2008-2012)

T.C. Çevre ve Orman Bakanlığı Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü Atık Yönetimi Dairesi Başkanlığı

Söğütözü Cad. 14/E 06560 Ankara Telefon 0312 2075000 • Faks 0312 2076446 http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr

http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/

i

Giriş

Önemi her geçen gün artan çevresel değerlerimiz karşısında toplumsal hassasiyetimizin de

artması memnuniyet vericidir.

Günümüzde karşı karşıya olduğumuz çevre sorunları kaynak ve gelişimleri itibarıyla farklılıklar

göstermektedir. Nedenlerin farklılığının yanında sorunların artmasına etki eden faktörler de

değişiklik göstermektedir. Bunlar genel olarak çarpık kentleşme, kırsal kesimden büyük

kentlere devam eden göçler ve düzensiz sanayileşme gibi temel sebeplerin yanı sıra, her

bölgeye göre değişen özel etkenlerin oluşturduğu sebeple olarak sıralanabilir.

Evsel atıklar, hayat standartlarının yükselmesi ve teknolojideki gelişmeler sonucu miktar ve

çeşit olarak artmaktadır.

Sanayiden kaynaklanan ve evsel katı atıklar insan ve çevre sağlığı açısından potansiyel tehlike

oluştururlar. Katı atıklar tekniğine uygun bir şekilde bertaraf edilmezler ise; toprağın, yüzey ve

yeraltı sularının kirlenmesine, depolama sahalarında oluşan gaz ise içindeki yüksek metan

oranı sebebiyle hava kirliliğine yol açmaktadır.

AB’ ye aday birçok ülkede olduğu gibi, Türkiye’de de; belediyeler tarafından üretilen katı

atıklar önemli bir çevre sorunu oluşturmaktadır.

Atıkların çevreye zarar vermeden bertaraf edilmesi başta çevre ve insan sağlığı olmak üzere

ekonomiyi de yakından ilgilendirmektedir.

Katı atık yönetim hizmetlerinde yaşanan en önemli problemlerden biri kendi temizlik işleri

veya katı atık yönetim işletmeleri olan çok sayıda küçük belediyelerin bulunmasıdır. Bu sistem,

etkili ve ekonomik olmadığı gibi, maliyetlerin karşılanamaması, yeterli kaynak ve uygun

teknolojinin bulunamaması ve genellikle de uygun katı atık yönetim pratiklerinin hayata

geçirilmesinde ilerleme kaydedilememesi gibi problemlere yol açmaktadır.

Benzer çevre sorunlarına sahip belediyeler tarafından ortaklaşa kurulan “Yerel Yönetim

Birlikleri”nin uygulamaları; zaman ve kaynakların daha verimli kullanımı açısından önem

taşımaktadır. Ayrıca, bölgesel kalkınma politikaları kapsamında, bölgesel ölçekli çevre

sorunlarının çözülmesinde de “Hizmet Birliği Modeli”nin kullanılması öngörülmektedir.

Söz konusu yapılanma çerçevesinde, Türkiye genelinde katı atık yönetimi ile ilgili mevzuatta

öngörülen şekilde, düzenli depolama tesislerinin kurulması, katı atık miktarının azaltılması, geri

kazanımın sağlanması, katı atık taşıma giderlerinin düşürülmesi ve gerektiğinde uygun

teknolojiye sahip aktarma merkezlerinin kullanılmasına yönelik olarak Katı Atık Yönetim

ii

Sistemin oluşturulması hedeflenmektedir, Bu ihtiyaca cevap verebilmek için katı atık eylem

planı hazırlanmasını gerektirmiştir.

Dünyadaki birçok ülkenin başlıca sorunu olan sanayi menşeli atıklar, Ülkemizin de en önemli

çevresel problemleri arasında yer almaktadır. Özellikle Ülkemizin batı ve güney bölgelerinde

yoğunlaşmış olan sanayi faaliyetleri giderek artmakta, dolayısıyla bu bölgelerde sanayi

atıklarının, özellikle de sanayi menşeli atıkların bertarafından kaynaklanan problemler acil

çözüm beklemektedir.

Atık yönetimine ilişkin gerek mevcut yönetmeliklerin uygulanmasında gerekse Avrupa Birliğine

uyum sürecinde ulusal mevzuatın uyumlaştırılması çalışmaları doğrultusunda hazırlanan yeni

yönetmeliklerde yaşanan veya yaşanması muhtemel olarak görülen sorunların giderilmesi

gayesiyle tehlikeli atıklar için “Eylem Planı” hazırlanmasına ihtiyaç duyulmuştur.

Bu hedefe yönelik olarak; refah düzeyinin iyileştirilmesi, sürdürülebilir nitelikte ekonomik,

toplumsal ve kültürel gelişme sağlanması, çevre bilinci ve hassasiyetinin duyarlılığının

geliştirilmesiyle çevre yönetiminin iyileştirilmesi hedeflenmiştir. Bu hedefler, eylem planının

şekillendirilmesinin çerçevesini oluşturmuştur.

Eylem planının etkin uygulanması, ülkemizin çevre yönetimindeki başarı düzeyini

etkileyecektir. Planın, dolaylı ve direkt etkileri orta ve uzun dönem içinde tüm sektörlere

yansıyacak ve ekonomiye olan katkısı hissedilir duruma gelecektir.

Bu eylem planında, Ulusal Mevzuatımız, AB Mevzuatına uyum çalışmaları, mevcut uygulamalar

ile yaşanılan sıkıntılar ele alınmış olup yukarıda bahsedilen hedeflere ulaşılabilmesi için

uygulanması gerekenler planda yer almıştır.

iii

İçindekiler

Giriş i

Atık Yönetimi 1

I Mevzuat 2

Katı Atık Eylem Planı 7

I Mevcut Durum 7

II Ambalaj Atıkları 17

III Tıbbi Atıklar 31

IV Bitkisel Atık Yağlar 41

V Atık Pil ve Akümülatörler 44

VII Hedefler 56

Tehlikeli Atık Eylem Planı 69

I Tehlikeli Atık Mevzuatı 69

II Mevcut Durum 77

III Atık Envanteri Oluşturulması 86

IV Bertaraf Planı 95

V Planlar Çerçevesinde Yürütülen

Çalışmalar 98

VI 2008-2012 Hedefleri 100

İllere Göre Katı Atık Eylem Planları 111

Adana 112

Adıyaman 115

Afyonkarahisar 117

Ağrı 119

Amasya 121

Ankara 123

Antalya 127

Artvin 130

Aydın 132

Balıkesir 135

Bilecik 137

Bingöl 139

Bitlis 141

Bolu 143

Burdur 145

Bursa 147

Çanakkale 149

Çankırı 152

Çorum 154

Denizli 156

Diyarbakır 158

Edirne 160

Elazığ 162

Erzincan 164

Erzurum 166

Eskişehir 168

Gaziantep 170

Giresun 172

Gümüşhane 174

Hakkari 176

Hatay 178

Isparta 180

İçel 182

İstanbul 185

İzmir 188

Kars 191

Kastamonu 193

Kayseri 195

Kırklareli 197

Kırşehir 199

Kocaeli 201

Konya 203

Kütahya 206

Malatya 208

Manisa 210

Kahramanmaraş 212

Mardin 214

Muğla 216

Muş 220

Nevşehir 222

Niğde 224

Ordu 226

Rize 228

Sakarya 230

Samsun 232

iv

Siirt 235

Sinop 237

Sivas 239

Tekirdağ 241

Tokat 244

Trabzon 246

Tunceli 248

Şanlıurfa 250

Uşak 252

Van 254

Yozgat 256

Zonguldak 258

Aksaray 260

Bayburt 262

Karaman 264

Kırıkkale 266

Batman 268

Şırnak 270

Bartın 272

Ardahan 274

Iğdır 276

Yalova 278

Karabük 280

Kilis 282

Osmaniye 284

Düzce 286

A T I K Y Ö N E T İ M İ E Y L E M P L A N I ( 2 0 0 8 - 2 0 1 2 )

1

Atık Yönetimi

Atık Yönetimi, evsel, tıbbi ve tehlikeli ve tehlikesiz atıkların minimizasyonu, kaynağında ayrı toplanması, ara depolanması, gerekli olduğu durumda atıklar için aktarma merkezleri oluşturulması, atıkların taşınması, geri kazanılması, bertarafı, geri kazanım ve bertaraf tesislerinin işletilmesi ile kapatma, kapatma sonrası bakım, izleme-kontrol süreçlerini içeren bir yönetim biçimidir.

evre üzerinde büyük bir baskı oluşturan ve gün geçtikçe artan atık sorununun tamamıyla çözümü için tek bir yaklaşım yeterli değildir. Ancak tüm yöntemlerin kombinasyonu ile etkin bir atık yönetimi sağlanabilir. Uluslar arası düzeyde kabul

gören bu yaklaşım, “Entegre Atık Yönetimi” anlayışının benimsenmesine yol açmıştır.

Entegre atık yönetiminde, atık yönetiminin tüm unsurları bir bütün olarak değerlendirilerek hem çevresel hem de ekonomik açıdan sürdürebilirliğin sağlanması hedeflenir. Bu çerçevede, entegre atık yönetiminin yalnızca tek bir atık türüne veya tek bir kaynağa yönelik olması beklenemez.

Verimli ve entegre bir atık yönetim sistemi başlıca aşağıdaki özellikleri taşımalıdır.

Bütüncül bir sistem olmalıdır: Entegre atık yönetimi bir yerleşim merkezinde oluşan atığın bileşimini oluşturan bütün maddeleri ve üretim kaynaklarını ihtiva edecek şekilde planlanmalıdır.

Ekonomik değer oluşturabilmeli: Katı atık sisteminden sağlanabilecek ekonomik değerler, geri kazanılabilir malzeme, kompost ve elde edilebilecek biyogaz (düzenli depolama ve anaerobik kompost) ve benzeri kaynaklı girdilerdir. Bunlardan temin edilecek gelir, piyasa şartları ve yapılacak yatırımın maliyeti ile yakından ilgilidir. Bu sebeple planlama

aşamasında ekonomik analizin çok iyi yapılması gereklidir.

Bölüm

1

Ç

ATIK YÖNETİMİNDE ÖNCELİK SIRASI

Önleme

Kaynakta Azaltma

Yeniden Kullanım

Geri Kazanım/Geri Dönüşüm

Ön İşlem (Yakma dahil)

Bertaraf


2

Esnek olmalı: Entegre atık yönetim sistemi, çevresel, mekânsal ve atık özelliklerinde zamana bağlı olarak meydana gelebilecek çeşitli değişikliklere uyum sağlayabilecek esneklikte olmalıdır.

Bölgesel planlama yapılmalıdır: Planlamanın verimli olması, toplanacak atık miktarına bağlıdır. Atık oluşum miktarı ise öncelikle nüfusa bağlıdır. Bu sebeple Büyükşehirler dışındaki yerleşim alanlarında bölgesel planlamalar yapılmalıdır. Bazı araştırmacılar entegre bir yönetime bağlı nüfusun 500.000 kişiden az olmamasını tavsiye etmektedir.

Ulusal çevre sektörü oluşmalıdır: Yukarıda açıklanan süreç ile eş zamanlı olarak, mahalli idareler, kamu ve özel sektörün tüm birikimlerinin sinerjisiyle, geometrik büyüyen dinamik bir çevre sektörü oluşturulmalıdır. Çevre koruma konusunda her türlü makine ekipman, mühendislik-müşavirlik ve taahhüt hizmetlerinin kurumsallaşması önem arz etmektedir. Bu meyanda orta vadede uluslar arası ölçekte bir açılım beklenmektedir.

I Mevzuat

KANUN

2872 sayılı Çevre Kanunu

8. Madde - “Her türlü atık ve artığı doğrudan ve dolaylı biçimde alıcı ortama vermek,

depolamak ve benzeri faaliyetlerde bulunmak yasaktır.”

5491 sayılı Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun

11. Maddede Değişiklik - “Büyükşehir belediyeleri ve belediyeler evsel katı atık bertaraf

tesislerini kurmak, kurdurmak, işletmek veya işlettirmekle yükümlüdürler.

Bu hizmetten yararlanan ve/veya yararlanacaklar, sorumlu yönetimlerin yapacağı

yatırım, işletme, bakım, onarım ve ıslah harcamalarına katılmakla yükümlüdür.

Bu hizmetten yararlananlardan, belediye meclisince belirlenecek tarifeye göre katı atık

toplama, taşıma ve bertaraf ücreti alınır.

Bu fıkra uyarınca tahsil edilen ücretler, katı atıkla ilgili hizmetler dışında kullanılamaz”


3

5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu

7. Madde - “...katı atık yönetim planını yapmak, yaptırmak; katı atıkların kaynakta

toplanması ve aktarma istasyonuna kadar taşınması hariç katı atıkların ve hafriyatın

yeniden değerlendirilmesi, depolanması ve bertaraf edilmesine ilişkin hizmetleri yerine

getirmek bu amaçla tesisler kurmak kurdurmak...”

5393 sayılı Belediye Kanunu

14.ve 15 Maddeleri - “...katı atıkların toplanması, taşınması, ayrıştırılması, geri

kazanımı,ortadan kaldırılması ve depolanması ile ilgili bütün hizmetleri yapmak,

yaptırmak...”

2464 sayılı Belediye Gelirleri Kanunu (ÇTV)

97. Madde - “Kirleten öder prensibiyle atık üreticilerinin atık yönetimi hizmetlerine

katılımı sağlanmaktadır.”

5237 sayılı Türk Ceza Kanunu

181. ve 182. maddelerle, çevrenin kasten ve taksirle kirlenmesine ilişkin cezalar

düzenlenmiş olup, sorumlulara hapis cezasına varacak şekilde cezai yaptırım

öngörülmüştür.

YÖNETMELİK

Atık Yönetimi Genel Esaslarına İlişkin Yönetmelik (05.07.2008-26927)

Bu yönetmelikle atıkların oluşumundan bertaraflarına kadar çevre ve insan sağlığına

zarar vermeden yönetimlerinin sağlanmasına yönelik genel esasların belirlenmesi

amaçlanmıştır. Bu kapsamda kirletme ve ithalat yasağı, atık yönetim planların

oluşturulması, lisans alma yükümlülüğü, mali sorumluluk sigortası yaptırılması, bertaraf

maliyetlerinin karşılanması maddeleri yönetmeliğin belli başlı hükümlerini oluşturmakta

olup, yönetmelik ekinde tehlikeli ve tehlikesiz atıkları belirleyen ve Avrupa Birliliği ile

uyumlu atık listesi yer maktadır.


4

Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.3.1991-20814)

Meskun bölgelerde evlerden atılan evsel katı atıkların, park, bahçe ve yeşil alanlardan

atılan bitki atıklarının, iri katı atıkların, zararlı atık olmamakla birlikte evsel katı atık

özelliklerine sahip sanayi ve ticarethane atıklarının, evsel atık su arıtma tesislerinden

elde edilen (atılan) arıtma çamurlarının ve zararlı atık sınıfına girmeyen sanayi arıtma

tesisi çamurlarının, toplanması, taşınması, geri kazanılması, değerlendirilmesi, bertaraf

edilmesi ve zararsız hale getirilmesine ilişkin esasları kapsamaktadır.

Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (14.03.2005-25755)

Tehlikeli atıkların üretiminden nihai bertarafına kadar çevreyle uyumlu yönetiminin

sağlanması amaçlanmaktadır.

Tehlikeli atıkların toplanması, tesis içinde geçici depolanması, ara depolanması,

taşınması, geri kazanılması, nihai bertarafı ile ithalat ve ihracatına ilişkin yasak sınırlama

ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki teknik

sorumlulukları kapsamaktadır.

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği (22.07.2005-25883)

Sağlık kuruluşlarının faaliyetleri sonucu oluşan tıbbi atıklar ile bu atıkların üretildikleri

yerlerde ayrı toplanması, geçici depolanması, taşınması ve bertaraf edilmesine ilişkin

esasları kapsamaktadır.

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği (24.06. 2007-26562)

Evsel, endüstriyel, ticari ve işyeri olmasına bakılmaksızın yurt içinde piyasaya sürülen

plastik, metal, cam, kağıt-karton, kompozit ve benzeri malzemelerden yapılmış bütün

ambalajları ve bu ambalajların atıklarını kapsamaktadır.

Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (30.07.2008-26952)

Atık yağların üretiminden nihai bertarafına kadar çevreyle uyumlu yönetiminin

sağlanmasıdır.

Bu Yönetmelik, EK-1’de belirtilen I., II. ve III. kategori atık yağların üretimi, geçici depolanması,

toplanması, taşınması, işlenmesi, bertarafı, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak,

sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri kapsar.


5

Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği (31.08.2004-25569)

Pil ve akümülatör ürünlerinin etiketlenmesi ve işaretlenmesi, üretilmesinde zararlı madde

miktarının azaltılması, kullanıldıktan sonra atıklarının evsel ve diğer atıklardan ayrı

olarak toplanması, taşınması, bertarafı ile ithalat, transit geçiş ve ihracatına ilişkin

yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi

olunacak sorumlulukları düzenlemektedir.

Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği (19.04.2005-25791)

Bitkisel atık yağların toplanması, geçici depolanması, taşınması, geri kazanılması,

bertarafı, ticareti, ithalat ve ihracatı ile transit geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve

yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki ve cezai

sorumlulukları düzenlemektedir.

Yönetmelikler

Hafriyat Toprağı, İnşaat ve Yıkıntı Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

Ömrünü Tamamlamış Lastiklerin Kontrolü Yönetmeliği

Poliklorlu Bifenil ve Poliklorlu Terfenillerin Kontrolü Hakkında Yönetmelik

Elektrikli ve Elektronik Eşyalarda Bazı Zararlı Maddelerin Kullanımının Sınırlandırılmasına Dair Yönetmelik

Tebliğler

Atıkların Ek Yakıt Olarak Kullanılmasında Uyulacak Genel Kurallar Hakkında Tebliğ

Pil ve Akümülatörlerin İthalat Denetimlerine Dair Dış Ticarette Standardizasyon

Tebliği (2008/15)

Çevrenin Korunması Yönünden Kontrol Altında Tutulan Atıkların İthalatına Dair Dış

Ticarette Standardizasyon Tebliği (2008/3)

DİĞER MEVZUAT

Uluslararası Anlaşmalar

Basel Sözleşmesi


6

Avrupa Birliği Atık Mevzuatı ve Uyum Süreci

Avrupa Birliğinin atık mevzuatının temelini Atık Direktifi (2006/12/EC) ve Tehlikeli Atık Direktifi

(91/689/EC) oluşturmaktadır. Bunların dışındakiler bertaraf yöntemlerine ilişkin direktifler

(99/31 Düzenli Depolama Direktifi ve 2000/76 Yakma Direktifi), özel atıkların yönetimine ilişkin

direktifler (Atık Yağların Bertarafına İlişkin Direktif (75/439/EC), PCB/PCT’lerin Bertarafına İlişkin

Direktif (96/59/EC), Kullanılmış Pil ve Akümülatörlere İlişkin Direktif (91/157/EEC and

98/101/EC), Hurda Araçlara İlişkin Direktif (2000/53/EC), Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalara

ilişkin Direktif (2002/96/EC), Ambalaj ve Ambalaj Atığı Direktifi (94/62/EC)) ve Atıkların Taşımına

İlişkin Tüzük (1013/2006/EC) yer almaktadır. Söz konusu AB Atık Mevzuatına uyum süreci Tablo

1.1’de özetlenmektedir.

Tablo 1.1 Avrupa Birliği Atık Mevzuatına Uyum Tablosu

Taslak Mevzuat

Planlanan Yürürlüğe

Giriş Tarihi

yıl/çeyrek

Düzenli Depolama Yönetmeliği 2008/4

Yakma Yönetmeliği 2008/4

Atıkların Taşınımı Yönetmeliği 2008/4

Hurda Araçlara İlişkin Yönetmelik 2008/4

Atık Elektrikli ve Elektronik Eşyalara İlişkin Yönetmelik 2008/4

Maden Atıklarına İlişkin Yönetmelik 2008/4

Yönetmelik Bölümünde yer alan bilgiler Temmuz 2008 tarihine kadar olan

değişiklikleri içermektedir.


7

Katı Atık Eylem Planı

I Mevcut Durum

lkemizde halen atıkların büyük bir kısmı mevzuata uygun şekilde bertaraf

edilmemektedir. Bu duruma yol açan pek çok idari, mali ve teknik sebep vardır.

Öncelikle atık depolama alanları için yer seçimi önemli sorunlardan biri olarak

göze çarpmaktadır. Aynı bölgede çok sayıda yerel yönetim biriminin bulunması diğer

altyapı hizmetlerinde olduğu gibi katı atık hizmetlerinde de işbirliği ve eşgüdümü zorunlu

kılmaktadır. Yeni yasal düzenlemelerle teşvik edilen mahalli idare birlik modeli

uygulamaları, yerel düzeydeki çevresel hizmetlerin gerçekleştirilmesini kolaylaştırıcı bir

yapı olarak dikkat çekmektedir. Benzer çevre sorunlarıyla karşı karşıya bulunan

belediyelerin ortaklaşa kurdukları birliklerin uygulamaları, zamanı ve finansman

kaynaklarını daha verimli kullanmak açısından önemli olmaktadır. Bu çerçevede, mahalli

idare birlikleri tarafından yürütülen katı atık projelerinin arttığı görülmektedir. Ayrıca,

bölgesel kalkınma politikaları kapsamında, bölgesel ölçekli çevre sorunlarının

çözülmesinde de hizmet birlikleri modellerinin kullanılması öngörülmektedir. Nitekim

AB destekli bölgesel kalkınma projelerinde hizmet birliklerinin kurulması tavsiye edilen

bir konudur.

Türkiye’de katı atık yönetiminin mevcut durumunun belirlenmesi 2005 yılında

uluslararası bir konsorsiyum tarafından hazırlanmış olan Türkiye için Yüksek Maliyetli

Çevre Yatırımlarının Planlaması (YMÇYP) AB Projesi’nde ele alınmıştır. Bu proje

kapsamında Türkiye’nin katı atık sektörü alanında mevcut durumu belirlenmiş ve AB

Düzenli Depolama Direktifi ile Ambalaj ve Ambalaj Atıkları Direktifi’ne uyum için

finansman ihtiyacı analizi yapılmıştır. YMÇYP Projesi’ne göre Türkiye’de yaygın olarak

kullanılan atık toplama metodu, kaldırım kenarına bırakılan plastik torbalar ve çok katlı

binalarda yaşayan nüfusa hizmet veren büyük atık konteynırlarından oluşmaktadır.

Türkiye’de atık toplama sıklığının şehirlerde her gün iken küçük yerleşimlerde haftada 1-

3 sefere kadar değiştiği belirtilmiştir. Türkiye genelinde toplama araçlarının hacmi

genellikle 7 m3 ile 13 m3 arasında değişmektedir. Nüfusu 2000 kişinin altındaki

Bölüm

2

Ü


8

yerleşimlerde yaşayan kırsal nüfus haricinde, belediyenin hizmet alanında yer alan

nüfusun yaklaşık olarak tümü düzenli atık toplama hizmetlerinden yararlanabilmektedir.

Türkiye’de atıklar genellikle kontrolsüz bir şekilde düzensiz depolama alanlarına

dökülmekle beraber hızla düzenli depolama alanları inşa edilmekte ve işletmeye

alınmaktadır. Halen toplam 2000 küçük ölçekli ve 50 büyük ölçekli düzensiz depolama

sahası bulunmaktadır.

Tıbbi atıkların yönetimi ile ilgili ilk yönetmelik 1993 yılında yürürlüğe girmekle birlikte

yönetmeliğin uygulanmasında özellikle belediyelerden kaynaklanan bazı eksiklikler söz

konusudur. Tıbbi atıkların kaynağında, diğer atıklardan ayrı toplanması, taşınması ve

geçici depolanmaları konularında sağlık kuruluşlarında tıbbi atıkların uygun şekilde

bertarafından sorumlu olan belediyelerde önemli gelişmeler yaşanmaktadır. Ancak bir

çok ilçe belediyesinde bugüne kadar yeterli sayıda ve teknik kapasitede bertaraf tesisi

kurulamamıştır.

5491 sayılı “2872 sayılı Çevre Kanunu’nda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun”a, “Katı

Atıkların Kontrolü Yönetmeliği”ne; 5216 sayılı “Büyükşehir Belediyesi Kanunu”na ve

5393 sayılı “Belediye Kanunu”na göre; Belediye ve mücavir alan sınırları içinde

belediyeler, bu alanlar dışında ise mahallin en büyük mülki amiri; evsel ve evsel nitelikli

endüstriyel katı atıkların çevreye zarar vermeden bertarafını sağlamak, çevre kirliliğini

azaltmak, katı atık depo sahalarından azami istifade etmek ve ekonomiye katkıda

bulunmak amacıyla, evsel katı atıklar içindeki değerlendirilebilir katı atıkları

sınıflandırarak ayrı toplamak ve bunlarla ilgili tedbirleri almakla yükümlüdürler.

Tablo 2.1 Ülkemizdeki 2007 yılı nüfus dağılımını göstermektedir.

2007 Yılı Nüfusu Hizmet Edilen Nüfus *

Toplam Şehir Kırsal

70.586.256 49.747.859 20.838.397 67.460.496

**Hizmet Edilen Nüfus = Şehir Nüfusu + (0,85 * Kırsal Nüfus)+

2007 yılı nüfus verilerine göre ülkemizde 58.538.501 kişi belediye sınırları içerisinde

yaşamaktadır. Bu oran, toplam nüfusun yaklaşık olarak %83’üne tekabül etmektedir.

(Şekil 2.1). Ancak bu rakama, büyükşehir belediye sınırları içine yeni giren köylerin dahil

olmadığı göz önünde bulundurulmalıdır.


9

Şekil 2.1 Belediye nüfusunun genel nüfus içindeki oranı

22.03.2008 tarih ve 26824 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren “Büyükşehir Belediyesi Sınırları İçerisinde İlçe Kurulması ve Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılması Hakkında Kanun” ile Kanun ekinde listelenen belediyeler ilk Genel Mahalli İdareler seçiminden geçerli olmak üzere kaldırılarak köye dönüştürülecek olup, yeni kurulan belediyelerin organlarının seçimi, ilk genel mahalli idareler seçimiyle birlikte yapılacaktır. Bu çerçevede Ülkemizde, 16 adet büyükşehir belediyesi de dahil olmak üzere 2105 adet belediye teşkilatı bulunacaktır. Belediyelerin dağılımları Şekil 2.2’de görülmektedir.

Şekil 2.2 Belediyelerin dağılımı


10

Şekil 2.3 Büyükşehirlerin toplam belediye nüfusu içindeki payı

Farklı özelliklere sahip çok sayıda belediye olmasından dolayı, belirli bir atık yönetim

modelinin geliştirilmesi ve uygulanması çok zordur. Bu sorunu çözmek amacıyla Türkiye

için Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlaması (YMÇYP) Projesi’nde iller, benzer

demografik ve sosyo-ekonomik özellikleri temsil eden alt bölgelerde gruplandırılmıştır.

(Tablo 2.2)

Bu gruplandırma yapılırken illerin nüfus, nüfus yoğunluğu, ortalama kişi başı GSYİH ve

ortalama hane büyüklüğü verileri dikkate alınmıştır. Sonuç olarak ülkemiz 3 bölge ve 11

alt bölgeye ayrılmıştır.

Tablo 2.2 Türkiye’deki karakteristik belediye gruplarının tanımlaması

No Bölge Alt Bölge

1a Marmara / Ege

Bölgesi

İstanbul, İzmir (Büyükşehirler)

1b Diğer Büyükşehir Belediyeleri

1c Diğer Belediyeler (orta/küçük)

2a

Akdeniz / Karadeniz /

İç Anadolu Bölgesi

Ankara (Büyükşehir)

2b Antalya / İçel (Turizm şehirleri)

2c Diğer Büyükşehir Belediyeleri

2d Diğer Belediyeler, Karadeniz (orta/küçük)

2e Diğer Belediyeler, Akdeniz /

İç Anadolu (orta/küçük)

3a Doğu Anadolu /

Güneydoğu Anadolu

Bölgesi

Gaziantep (Büyükşehir)

3b Diğer Büyükşehir Belediyeleri

3c Diğer Belediyeler (orta/küçük)


11

Ana bölgelerden ilki Türkiye’nin batısında yer alan Marmara ve Ege Bölgelerinden,

ikincisi Türkiye’nin orta kesiminde yer alan Karadeniz, Akdeniz ve İç Anadolu

Bölgelerinden ve sonuncusu doğuda yer alan Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu

Bölgelerinden oluşmaktadır. Şekil üzerinde kırmızı yuvarlak ile işaret edilen iller

Büyükşehirlerdir. Atık yönetimi bakımından özel önem arz eden Büyükşehirler olan

İstanbul, Ankara, İzmir, Antalya, Mersin ve Gaziantep ise kırmızı kare ile işaretlenmiştir

(Şekil 2.4).

Şekil 2.4 Model grupları (ana bölgeler ve büyükşehir belediyeleri)

Türkiye için Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlaması (YMÇYP) Projesi’nin

çıktılarını baz alarak yapılan çalışmaları bir adım daha ileriye götürmek amacıyla 2006

yılında Bakanlığımız ve DPT Müsteşarlığı koordinasyonunda “Katı Atık Ana Planı Projesi”

gerçekleştirilmiştir. Bu proje ile katı atık bertarafı için Türkiye genelinde belediyeler arası

bölgesel yönetim birliklerinin oluşturulması, ekonomik olarak sürdürülebilir kapasitede

Bölgesel Katı Atık Tesisi Projeleri geliştirilmesi ve projelerin bir plan dahilinde

uygulanmasının sağlanması amacıyla ilgili mevzuatta öngörülen şekilde, düzenli

depolama tesislerinin kurulması, katı atık miktarının azaltılması, geri kazanımın

sağlanması, katı atık taşıma giderlerinin düşürülmesi ve gerekli olduğu hallerde uygun

teknolojiye sahip transfer istasyonlarının kullanılmasına yönelik planlar oluşturulmuş, bu

kapsamda belediyelere rehberlik edecek 16 adet Tip Proje geliştirilmiştir.

Katı Atık Ana Planı kapsamında Türkiye’nin benzer nitelikler taşıyan coğrafi bölgeleri

yukarıda da açıklandığı üzere gruplanarak model bölgeleri oluşturulmuştur. Çalışmada,

YMÇYP Projesi’nin çıktılarından biri olan bölge ve ana bölgeler baz alınmaktadır.

Marmara ve Ege Bölgeleri; 1. Bölge; Karadeniz, Akdeniz ve İç Anadolu Bölgeleri; 2. Bölge,

Doğu Anadolu ve Güneydoğu Anadolu Bölgeleri; 3. Bölge olarak tanımlanmaktadır. Her

bir model bölgesi için 200.000, 400.000 ve 600.000; sadece 3. Bölge için 800.000;

Türkiye geneli için ise 100.000 ve 1.000.000’luk olmak üzere toplam 6 nüfus grubu


12

belirlenmiştir. Seçilen nüfus grupları, temsil ettikleri nüfus aralıkları ve dâhil oldukları

model bölgeleri Tablo 2.3’de gösterilmektedir. Bu model bölgeleri (bölge ve alt bölgeler)

için proje kapsamında kişi başı atık miktarı belirlenmiştir (Tablo 2.4). Buna göre yıllık atık

miktarı 28,7 milyon tondur.

Tablo 2.3 Tip projelerde esas alınan nüfus grupları

Nüfus Grubu Nüfus Aralığı Model Bölgesi

100.000 50.000-100.000 Türkiye geneli

200.000 100.000-300.000 1. Bölge, 2. Bölge, 3. Bölge



800.000 700.000-900.000 3. Bölge

1.000.000 700.000-1.200.000 Türkiye geneli

Tablo 2.4 Model bölgeleri için kişi başı katı atık miktarı

Model Bölgeleri

2006 yılı birim katı atık

oluşumu

(kg/kişi-gün)

1a 1,15 1,28*

1b 1,12 1,24*

1c 1,1 1,16*

2a 1,15 1,28*

2b 0,9 1*

2c 0,85 0,94*

2d 0,85 0,9*

2e 0,85 0,9*

3a 0,85 0,94*

3b 0,9 1*

3c 0,75 0,8*

Ortalama 0,95 1,06*

*Atıkların belediye tarafından toplanmadan önce, gayri resmi kişiler tarafından ayrıştırıldığı

gerçeğinden yola çıkılarak, günlük kişi başına oluşan atık miktarına Büyükşehir belediyelerinde

%10, diğer belediyelerde %5 oranında ambalaj atığından dolayı ilave bir artış yapılmıştır.


13

Atık kompozisyonu ile ilgili olarak da bölgesel ya da belediye bazında olmakla beraber

yapılmış pek çok çalışma bulunmaktadır.

Tablo 2.5 Katı atık bileşenlerinin yerleşimlere göre dağılımı (2006 yaz)

Katı atık bileşenleri

(%)

Ala

nya

Erzi

nca

n

Isp

arta

Keş

an

Kır

ıkka

le

Şan

lıurf

a

Zon

guld

ak

Dü

zce

OR

TALA

MA

Biyobozunur atık 68,9 64,6 76,9 68,8 66,4 70,9 71,7 67,0 69,4

Geri kazanılabilir atık 24,7 25,8 15,1 9,2 38,7 10,3 27,7 29,0 22,6

Ambalaj atığı 14,6 20,7 8,4 5,4 26,9 5,5 16,4 17,0 14,4

Diğer 21,8 18,9 17,9 27,6 11,1 22,8 15,0 17,9 19,1

Tablo 2.5’te biyobozunur atık bileşenine; mutfak atıkları, kağıt, karton, hacimli karton,

park ve bahçe atıkları, diğer yanabilenler ve diğer yanabilir hacimli atıklar dahildir. Geri

dönüştürülebilir atık ise; kağıt, karton, plastik, hacimli karton, cam, metal ve hacimli

metal bileşenlerinden oluşmaktadır. Ambalaj atıkları ise geri dönüştürülebilir atıkları

oluşturan bileşenlerle aynıdır. Ancak, geri dönüştürülebilir atığın belli bir kısmı ambalaj

atığıdır. Örneğin cam şişe hem geri dönüştürülebilir atık hem de ambalaj atığı iken gözlük

camı sadece geri dönüştürülebilir atıktır. Bu sebeple her bir geri dönüştürülebilir atık

bileşeni belli bir oranla çarpılarak ambalaj atığı oranlarına ulaşılmıştır. Diğer

yanmayanlar, diğer yanmayan hacimli atıklar, elektrikli ve elektronik ekipman atıkları ile

tehlikeli atıklar diğer atıklar grubuna girmektedir.

Görüldüğü gibi bazı katı atık bileşenleri birden fazla kategoriye dahil edilmiştir. Örneğin

ambalaj kağıdı, hem biyolojik olarak ayrışabilir atık, hem geri dönüştürülebilir atık, hem

de ambalaj atığı olarak 3 defa sayılmıştır. Bu nedenle Tablo 2.6’daki kesişim kümesi

oluşturan bileşenlerin toplamı %100’den fazladır.

Tablo 2.6 İstanbul ve Antalya Büyükşehir Belediyeleri katı atık bileşenlerinin dağılımı

Katı atık bileşenleri (%) İstanbul* Antalya** ORTALAMA

Biyobozunur atık 69,1 67,9 68,5

Geri kazanılabilir atık 24,7 15,4 20,05

Ambalaj atığı 15,3 9,4 12,35

Diğer 20,0 24,3 22,15

*MİMKO,2006, **İSTAÇ, 2005


14

Katı Atık Ana Planı Projesi kapsamında yapılan katı atık kompozisyon belirleme

çalışmasının sonucu aşağıdaki Şekil 2.5’de verilmektedir.

Şekil 2.5 KAAP Projesi Atık Kompozisyonu belirleme çalışması sonucu (2006)

Ülkemizde bir yılda oluşan atıkların yaklaşık olarak

12.419.195 tonu düzenli depolama sahalarında

depolanmakta, 299.250 ton ise kompost tesislerinde

işlenmektedir.

İşletilmekte olan düzenli depolama sahaları ve kompost tesislerinin yerleri, hizmet

verdikleri nüfus ve bertaraf ettikleri atık miktarı Tablo 2.7 ve Tablo 2.8’de verilmektedir.

Tablo 2.7 Ülkemizdeki kompost tesisleri

İLLER Kapasite

(ton/yıl)

İşlenen Atık

Miktarı

(ton/yıl)

1 İZMİR 182.000 91.250

2 İSTANBUL 360.000 162.000

3 ANTALYA-Kemer 54.750 45.000

4 DENİZLİ 3.000 1.000

TOPLAM 599.750 299.250

KATI ATIK BERTARAF TESİSLERİ

32 adet Düzenli Depolama

Tesisi

4 adet Kompost Tesisi


15

Tablo 2.8 Ülkemizde faaliyet göstermekte olan düzenli depolama sahaları

İLLER HİZMET NÜFUSU ATIK MİKTARI (ton/yıl)

1 AKSARAY 324.150 106.500

2 ANKARA 3.832.000 1.777.000

3 ANTALYA 1.043.800 380.900

4 AYDIN 323.900 137.150

5 BOLU 150.000 49.275

6 BURSA 2.174.260 984.070

7 CİHANBEYLİ 182.180 62.500

8 DATÇA 13.950 5.900

9 DENİZLİ 390.000 180.000

10 DİDİM 180.000 76.200

11 ERZURUM 364.644 126.525

12 FETHİYE 157.353 66.623

13 FOÇA 30.549 14.272

14 GAZİANTEP 1.228.500 421.500

15 GÖCEK 15.000 6.350

16 HATAY 350.000 115.000

17 ISPARTA-BURDUR 389.207 127.855

18 İSTANBUL-1 7.819.633 3.653.333

19 İSTANBUL-2 3.480.646 1.626.158

20 İZMİR 2.776.556 1.297.188

21 KOCAELİ 485.892 219.915

22 KOCAELİ-Dilovası 587.255 265.791

23 MANAVGAT 151.000 55.100

24 MARMARİS 66.668 28.277

25 ORTACA 65.750 27.830

26 PATARA 33.000 12.500

27 SAKARYA 476.517 215.672

28 SAMSUN 498.566 171.58

29 SİNOP 78.978 25.944

30 ŞEREFLİKOÇHİSAR 51.387 16.900

31 TRABZON-RİZE 761.544 250.167

32 YOZGAT 264.148 86.800

TOPLAM 28.747.033 12.419.195


16

TÜİK (Türkiye İstatistik Kurumu), 1994’ten 2004 yılına kadar belediye teşkilatı kurmuş

olan tüm belediyelerdeki katı atık hizmeti ve katı atık bertaraf tesislerinin mevcut

durumu ile ilgili verileri derlemiştir. 2005 yılından itibaren ise yalnızca katı atık bertaraf

tesisleri olan belediyelerin verileri ele alınmaktadır. Elde edilen verilere göre 2004

yılında katı atık hizmeti veren belediyelerce 24,2 milyon ton katı atık toplanmıştır.

Toplanan atıkların bertaraf yöntemi Şekil 2.6’da görülmektedir.

Şekil 2.6 TÜİK’in 2004 yılı verilerine göre atık bertaraf yöntemleri

2007 yılı verilerine göre evsel katı atıkların yüzde 45’i ilgili mevzuata göre düzenli

depolama ve kompostlaştırma gibi yöntemlerle bertaraf edilmektedir. 2008 yılı itibarı ile,

düzenli depolama tesislerinden faydalanan nüfusun hizmet alan nüfusa oranı % 43’e

ulaşmıştır (Şekil 2.7).

Şekil 2.7 Atık bertaraf yöntemi (2008)


17

II Ambalaj Atıkları

Değişen tüketim alışkanlıkları, nüfus artışı, yükselen hayat standardı, ambalajlı ürün

satışındaki artış ile birlikte katı atık kompozisyonu da değişmektedir. Katı atıkların

ağırlıkça % 30’unu, hacimce % 50’sini ambalaj atıkları oluşturmaktadır1. Atık

kompozisyonundaki değişim daha çok atığın içindeki kağıt, karton, cam, plastik, metal

gibi ambalaj atıklarının artması ile sonuçlanmıştır. Satın alınan pek çok ürünün kağıt,

metal, cam ve plastik ambalaj malzemesi içinde sunulduğu dikkate alındığında, katı

atıkların kaynağında ayrı toplanarak bu malzemelerin ekonomiye tekrar kazandırılması

katı atık yönetiminde önemli bir adım oluşturmaktadır. Sağlıklı ve sürdürülebilir bir atık

yönetim sistemi, ambalaj atıklarının diğer atıklarla karışmadan kaynağında ayrı

toplanması ve organize bir yapı içerisinde geri kazanım sürecinin gerçekleştirilmesini

gerektirmektedir. Geri kazanım çalışması ile tabii kaynakların korunması, kaynak israfının

önlenmesi ve bertaraf edilmesi gereken katı atık miktarının azaltılması mümkün

olmaktadır. Bu nedenle, geri kazanım çalışmalarının ilk adımını kaynakta ayrı toplama

oluşturmaktadır.

MEVZUAT

Türkiye’de ambalaj atıklarının yönetimine ilişkin yetki ve sorumlulukları düzenleyen

kanun ve yönetmelikler Tablo 2.9’da hiyerarşik sıralamaya göre verilmektedir. 1983

yılında çıkartılan 2872 sayılı Çevre Kanununda, 2006 yılında yapılan değişiklik ile ambalaj

atıklarının kaynakta ayrı toplanmasının zorunluluğu getirilmiştir. Kanunun 11 nci

maddesinde; atıkların geri kazanılması ve geri kazanılabilen atıkların kaynağında ayrı

toplanmasının esas olduğu kabul edilmektedir. Ambalaj atıklarının toplanması

konusundaki sorumluluklar ise 2004 yılında çıkartılan 5216 sayılı Büyükşehir Belediye

Kanunu ile 2005 yılında çıkartılan 5393 sayılı Belediye Kanununda paylaştırılmıştır. Buna

göre; belediyeler atıkların toplanmasından ve bertarafından sorumlu olan kurumlardır.

Ancak, yapılan mevzuat çerçevesinde büyükşehir belediyelerinde atıkların toplanması

konusunda ilçe ve ilk kademe belediyeleri sorumlu iken, bertarafı büyükşehir

belediyelerinin sorumluluğuna bırakılmıştır.

1 BMU, 1990


18

Tablo 2.9 Ambalaj Atıklarının Yönetiminde Mevzuat

YILI KANUN/YÖNETMELİK

1983 2872 sayılı Çevre Kanunu

2004 5216 sayılı Büyükşehir Belediye Kanunu

2005 5393 sayılı Belediye Kanunu

1991 Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliği

2004 Ambalaj ve Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

2007 Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

Ambalaj atıklarının yönetimi konusu 1991, 2004 ve 2007 yıllarında Bakanlığımız

tarafından çıkartılan yönetmeliklerle ele alınmıştır. İlk olarak ambalaj atıklarına 1991

yılında Katı Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde yer verilmiştir. Yönetmelik kapsamında

sadece 17 kalem gıda ve temizlik ürününe ait, kompozit içecek kutuları, plastik, metal ve

cam ambalajlar yer almıştır. Bu ambalajların, kota oranları doğrultusunda toplatılması ve

geri kazanılması, bazı ambalajlarda bu ürünleri piyasaya sürenler, bazı ambalajlarda ise

üreticiler tarafından yapılması öngörülmüştür. Tablo 2.10’da bu yönetmelik

doğrultusunda yapılan çalışmalar değerlendirilmiştir. Şekil 2.8’de piyasaya sürülen

ambalaj miktarı, toplanması gereken ambalaj miktarı ve geri kazanılabilir ambalaj atığı

miktarının yıllara göre değişimini göstermektedir. Buna göre 1992 yılında piyasaya

128.483 ton ambalaj sürülmüş, bunun 60.634’ü geri kazanılmıştır. 1992’den 2004 yılına

kadar toplam olarak 1.220.228 ton ambalaj atığı toplanılarak geri kazanımı sağlanılmıştır.

Tablo 2.10 1992-2007 Yılları Arasında Gerçekleşen Geri Kazanım Miktarları

YILLAR Piyasaya Sürülen Ambalaj

Miktarı (Ton) Hedef (Ton)

Geri Kazanılan Amb. At.

Mikt. (Ton)

1992 128.482 30.969 60.634

1993 143.192 47.628 72.704

1994 174.571 75.620 58.799

1995 187.654 80.846 55.818

1996 223.015 89.931 71.221

1997 251.444 92.777 98.525

1998 287.405 94.334 91.232

1999 328.070 106.136 92.409

2000 335.231 107.488 110.558

2001 347.382 100.061 117.943

2002 366.875 106.005 130.525

2003 401.646 123.284 123.740

2004 440.826 137.192 136.120

2005 1.496.316 198.804 718.392

2006 1.474.829 219.206 1.378.412

2007 1.712.585 532.776 2.472.325


19

0

500.000

1.000.000

1.500.000

2.000.000

2.500.000

3.000.000

19921993

19941995

19961997

19981999

20002001

20022003

2004

2005*2006

2007

Yıllar

Ton

Piyasaya sürülen ambalaj miktarı (ton)

Hedef (Ton)

Geri kazanılan ambalaj atığı mikt. (Ton)

*2005 Yılında tüm ambalaj ve ambalaj atıklarını kapsayan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği yürürlüğe

girmiştir.

Şekil 2.8 1992-2004 Yılları Arasında Piyasaya Sürülen Ambalaj Miktarı ve Geri Kazanılan

Ambalaj Atığı

*2005 Yılında tüm ambalaj ve ambalaj atıklarını kapsayan Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği yürürlüğe

girmiştir.

Kaynak: Çevre ve Orman Bakanlığı/Çevre Yönetimi Genel Müdürlüğü/Atık Yönetimi

Dairesi/Ambalaj Atıkları Şube Müdürlüğü

Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği ambalaj atıklarının yönetimine ilişkin usul ve

esasları belirlemektedir. Yönetmeliğin amacı; belirli özelliklere sahip ambalajların

üretimi, ambalaj atıklarının çevreye vereceği zararın önlenmesi, ambalaj atıklarının

oluşumunun önlenmesi, önlenemeyen ambalaj atıklarının tekrar kullanım, geri dönüşüm

ve geri kazanım yolu ile bertaraf edilecek miktarının azaltılması ve ambalaj atıklarının

belirli bir sistem içinde kaynağında ayrı toplanması, taşınması, ayrıştırılması konularında

teknik ve idari standartların oluşturulması için gerekli prensip, politika ve programlar ile

hukuki, idari ve teknik esasların belirlenmesidir.


20

AMBALAJ ATIKLARININ BİRİKTİRİLMESİ

Ambalaj atıklarının biriktirilmesinde iki yöntem

kullanılmaktadır. Bunlardan birincisi poşetle yapılan

biriktirme yöntemi diğeri ise kumbara veya konteynerlerde

yapılan biriktirmedir.

Biriktirme yönteminin belirlenmesinde; güvenlik, tüketici

alışkanlıkları, konut yapıları, ekonomik yapı, yerleşim planı,

ambalaj miktarı, yol durumu gibi ölçütler dikkate

alınmaktadır. Yerleşim bölgesinde yapılacak ayrı toplama

çalışmalarında her iki yöntem birlikte veya ayrı ayrı

kullanılabilmektedir. Yerleşim bölgesi için hazırlanacak

ambalaj atığı yönetim planında bu yöntemlere ait bilgilere yer verilmelidir. O yerleşim

bölgesinde bulunan ambalaj atığı üreticilerinin tamamı, oluşturdukları ambalaj atıklarını

ambalaj atığı yönetim planında belirtildiği şekilde biriktirmek zorundadır. Ambalaj atığı

üreticisi; konut, hastane, fabrika, lokanta, büfe, resmi kurum, market, alış veriş merkezi,

satış noktası gibi ambalaj atığı oluşturan noktalardır.

Yönetmeliğe göre; kullanılacak poşetin (Şekil 2.9) veya

kumbara/konteynerin renkleri mavi renk olmalı,

üzerlerinde de ambalaj atıklarına ilişkin resimler ve

yazılar bulundurulmalıdır. Tüm ambalaj atıkları için

benimsenen renk Yönetmelikte mavi olmakla birlikte,

cam ambalaj atıklarının biriktirilmesi amacıyla

yerleştirilecek kumbaraların rengi yeşil/beyaz (Şekil

2.10) olabilmektedir.

AMBALAJ ATIKLARININ TOPLANMASI VE TAŞINMASI

Poşetlerde biriktirilen ambalaj atıkları kapıdan kapıya toplama yöntemi ile kumbaralarda

biriktirilen ambalaj atıkları ise bırakma merkezli toplama yöntemi ile toplanmaktadır. Bir

yerleşim bölgesinde bu yöntemlerden sadece birisi kullanılabildiği gibi, ikisi birden de

kullanılabilmektedir. Bu seçim o bölgedeki ambalaj atığı yönetim planına göre

yapılmaktadır.

Şekil 2.9 Ambalaj Atığı Torbası

Şekil 2.10 Cam Ambalaj Atığı Kumbarası


21

Kapıdan kapıya toplama yöntemi; ağırlıklı

olarak toplayıcının rol oynadığı, tüketicinin

pasif kaldığı ve tüketici tarafından diğer evsel

katı atıklardan ayrı bir poşette biriktirilen

ambalaj atıklarının belirli dönemlerle

toplanması şeklinde uygulanan bir yöntemdir.

Bırakma merkezli toplama yöntemi; ağırlıklı

olarak tüketicinin rol oynadığı, toplayıcının

pasif kaldığı ve tüketicinin ayırdığı malzemeleri

belirli bir mesafe kat ederek kumbara ya da

konteynerlere bırakması şeklinde uygulanan

bir yöntemdir (Şekil 2.11).

Yönetmeliğe göre ambalaj atıklarının toplanmasında

ambalaj atığı toplama araçlarının kullanılması

gerekmektedir. Bu araçlar mavi renkli olmalı ve

üzerlerinde ambalaj atığı toplama aracı ifadesinin yanı

sıra ambalaj atıklarına ilişkin resim ve yazılara yer

verilmesi gerekmektedir (Şekil 2.12). Yerleşim

bölgesinde oluşan ambalaj atığı toplama sisteminin

detayları hazırlanacak ambalaj atığı yönetim planında

belirtilmelidir. O yerleşim bölgesindeki ambalaj atığı

üreticilerinden kaynaklanan ambalaj atıkları, plan

doğrultusunda belirlenen sisteme uygun olarak hazır

edilmek ve teslim edilmek zorundadır.

Yönetmelikte 200 m²’den büyük kapalı alana sahip

marketler satış noktası olarak tanımlanmaktadır. Satış

noktaları, yüksek miktarlarda dış ambalaj atığının

oluşması ve her gün binlerce tüketicinin girip çıkması

nedeniyle ambalaj atıklarının toplanmasında önemli bir

role sahiptirler. Bu önemli rolleri itibariyle

yönetmelikle bazı sorumluluklar verilmiştir.

Sorumluluklardan bir tanesi, ambalaj atığı toplama

noktaları oluşturulmasıdır (Şekil 2.13).

Bu tür yerler tüketicilerin rahatlıkla görebileceği, üzerinde o yerleşim bölgesindeki

ambalaj atığı yönetim planına ait bilgilerin yer aldığı tüketicileri bilgilendirici görsel

ifadelerin bulunduğu toplama noktaları oluşturmakla yükümlüdürler. Satış noktaları, bu

Şekil 2.11 Ambalaj Atığı Kumbaraları

Şekil 2.12 Ambalaj Atığı Toplama Aracı

Şekil 2.13 Ambalaj Atığı Toplama Noktasına Bir Örnek


22

noktalarda toplanan ambalaj atıklarını ve ürünlerin dış ambalaj atıklarını planda

belirtilen lisanslı işletmeye vermek zorundadırlar.

5216 ve 5393 sayılı Belediye Kanunlarında; atıkların toplanmasından, taşınmasından ve

bertarafından sorumlu olan kuruluşun belediye olduğu belirtilmiştir. Bu doğrultuda

Yönetmeliğe göre, ambalaj atıklarının kaynakta ayrı olarak toplanmasından da birinci

derecede belediyeler sorumludur. Büyükşehir belediyelerinde ise ilçe ve ilk kademe

belediyeleri sorumludurlar.

2007 yılında yaklaşık 100 belediyede kaynakta ayrı toplama çalışması yürütülmektedir.

Yürütülen çalışmalar kapsamında bulunan konutlarda yaşayan nüfus 3.489.044 kişi

olmuştur. Bu nüfus toplam şehir nüfusunun yaklaşık % 7’sine tekabül etmektedir. İlk

bakışta oran olarak çok düşük görünse de toplanan ambalaj atığı miktarı itibariyle

yüksektir. Bunun yanı sıra kaynakta ayrı toplama çalışmalarının yürütüldüğü bölgelerde

bulunan sanayi nüfusu ve buralardan kaynaklanan ambalaj atığı miktarı

bilinmemektedir.

Türkiye genelinde kaynağında ayrı toplama çalışmaları 21 ilde, ambalaj atıkları

Yönetmeliğin tanımladığı şekilde yürütülmektedir. Ancak, yürütülen bu çalışmalar bazı

nedenlerden dolayı il genelinde yaygınlaştırılamamıştır.

Ülke ve il genelinde yaygınlaşamamanın başlıca nedenleri arasında; belediyelerin

kaynakta ayrı toplamaya gösterdikleri direnç, piyasaya sürenlerin tamamının kayıt altına

alınamamaları, ambalaj atığını toplayan işletmeler ile ayırma tesisi işletmecilerinin ayrı

toplamaya taraf olmamaları gelmektedir. Diğer bir neden ise lisanslı toplama, ayırma

tesislerinin kapasitelerinin düşük olmasıdır. Mevcut işletmelerin tek başına, bir ilde

oluşan ambalaj atığını toplayacak ve ayıracak idari, mali ve teknik kapasiteye sahip

olmaması da oldukça önemlidir.

AMBALAJ ATIKLARININ AYRIŞTIRILMASI

Ambalaj atıklarını geri kazanmak isteyen gerçek ve tüzel

kişiler Bakanlıktan lisans almak zorundadırlar. Maksat,

ambalaj atıklarını toplayan, ayıran ve geri dönüştüren

tesislerin belirli bir disiplin altında çalışmalarını

sağlamaktır.

Lisans, toplama-ayırma tesisi lisansı ve geri dönüşüm

tesisi lisansı olmak üzere iki şekilde verilmektedir. Bu

uygulamanın, önümüzdeki yıllarda toplama, ayırma ve

geri dönüşüm olmak üzere üç ayrı süreçte

Şekil 2.14 Ayırma Tesisi


23

değerlendirilmesi planlanmaktadır. Toplama ile ayırma mevcut uygulamada birbirine

bağlı olarak yürütülmektedir. Bu uygulamanın ilk etapta bu şekilde yapılamayışının

nedeni, ambalaj sektörünün altyapı kapasitesinin henüz istenen seviyeye gelmemiş

olmasıdır. Şekil 2.14 ve Şekil 2.15 ayırma tesislerine örnektir.

Lisans uygulaması ilk olarak 2003 yılında başlatılmıştır.

2003’ten 2007’ye kadar olan dört yıllık süreçte

Bakanlığımızca lisanslandırılan ayırma tesislerinin

yıllara göre artışı Şekil 2.16’da gösterilmiştir. Buna

göre, 2003 yılında 15 olan ayırma tesisinin sayısı, 2007

yılı itibariyle 81’e yükselmiştir.

AMBALAJ ATIKLARININ GERİ DÖNÜŞTÜRÜLMESİ

Toplanan, ayrıştırılan ambalaj atıklarının geri dönüşüm tesislerine gönderilerek

ekonomiye tekrar kazandırılması sağlanmaktadır. Geri dönüşüm tesisleri de

Bakanlığımızdan lisans almak zorundadırlar. Geri dönüşüm tesisi lisansı için; Yönetmelik

ekinde yer alan formlara uygun olarak hazırlanan dosya ile tesisin bulunduğu il çevre ve

orman müdürlüğüne başvuruda bulunulması

gerekmektedir.

Çoğunlukla su, meşrubat, sıvı yağ, sirke gibi sıvı

gıdaların piyasaya sürülmesi amacıyla kullanılan

PET ambalajından geri dönüşüm tesislerinde

elyaf elde edilmekte ve bu ürün bir çok sanayi

dalında kullanılmaktadır (Şekil 2.17).

Şekil 2.17 PET Ambalaj Atığından Elde Edilen Elyaf

Şekil 2.15 Ayırma Tesisi

20032004

20052006

2007

TAT

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

LİS

AN

SL

I T

OP

LA

MA

-AY

IRM

A T

ES

İSİ

SAYISI

YIL

TAT

20032004

20052006

2007

TAT

0

10

20

30

40

50

60

70

80

90

LİS

AN

SL

I T

OP

LA

MA

-AY

IRM

A T

ES

İSİ

SAYISI

YIL

TAT

Şekil 2.16 Lisanslı Ayırma Tesislerinin Sayısı


24

Süt, bakliyat, ketçap, mayonez, yoğurt, deterjan,

şampuan gibi ürünler için kullanılan PE ambalajlardan

geri dönüşüm tesislerinde granül yapılmakta ve bu

ikincil ürün bir çok sektöre hammadde olarak girdi

sağlamaktadır (Şekil 2.18).

Bira, meşrubat, salça, konserve, sıvı yağ gibi

ürünlerde kullanılan metal ambalajlar, geri

dönüşüm tesislerinde ergitme işlemine tabi

tutularak tekrar üretim sürecine alınmaktadır

(Şekil 2.19).

Ambalaj üretiminde ilk sırayı alan kağıt,

karton ambalaj atıkları kağıt geri

dönüşüm tesislerinde işlemden

geçirilmek suretiyle yeniden kağıt elde

edilmektedir. Bu işlem sonucunda

ekonomiye ciddi oranda girdi

sağlanmaktadır (Şekil 2.20).

2003 yılında başlatılan lisans uygulamasının dört yıllık sürecinde Bakanlığımızca

lisanslandırılan geri dönüşüm tesisi sayısı Şekil 2.21’de gösterilmiştir. Buna göre 2003

yılında 13 olan geri dönüşüm tesisi sayısı, 2007 yılı itibariyle 56’ya yükselmiştir.

Şekil 2.18 PE Ambalaj Atıklarından Elde Edilen Granül

Şekil 2.19 Metal Ambalaj Atığından Elde Edilen Külçeler

Şekil 2.20 Kağıt Ambalaj Atığından Elde Edilen Kağıt

20032004

20052006

2007

S1

0

10

20

30

40

50

60

LİS

AN

SL

I G

ER

İ D

ÖN

ÜŞ

ÜM

TE

SİS

İ S

AY

ISI

YIL

Şekil 2.21 2003'ten 2007'ye Lisanslı Geri Dönüşüm Tesisi Sayısı


25

Bu tesislerin 18’i kağıt geri dönüşüm tesisi, 6’sı cam geri dönüşüm tesisi, 55’i plastik geri

dönüşüm tesisi, 3’ü metal geri dönüşüm tesisi ve 2’si de kompozit geri dönüşüm

tesisidir. Şekil 2.22’de malzeme türlerine göre tesislerin sayısal dağılımları

gösterilmektedir.

Şekil 2.22’de görüldüğü üzere sayısal olarak ilk sırayı plastik geri dönüşüm tesisi

almaktadır. Bu, plastik ambalajın malzeme türünün PET, PE, PP, PS olmak üzere çok

çeşitli olmasından ve mevcut tesislerin de irili ufaklı küçük kapasiteli olmasından

kaynaklanmaktadır.

Lisanslı geri dönüşüm

tesislerinin kapasitelerine

göre dağılımları da Şekil

23’de gösterilmektedir.

Şekil 22’de sayısal olarak

ilk sırayı plastik geri

dönüşüm tesisleri alırken,

Şekil 2.23’de ilk sırayı

kağıt geri dönüşüm

tesisleri kapasite olarak

almaktadır. Lisanslı geri

dönüşüm tesisleri daha

çok Marmara, Ege,

Akdeniz ve kısmen de İç

Anadolu Bölgelerinde bulunmaktadır.

6

18

2355

Cam

Kağıt-Karton

Kompozit

Metal

Plastik

Şekil 2.22 Lisanslı Geri Dönüşüm Tesislerinin Malzeme Türlerine Göre Sayısal Dağılımları

90.268

1.717.562

1.127.787

46.2359.636

Cam

Kağıt-Karton

Kompozit

Metal

Plastik

Şekil 2.23 Lisanslı Geri Dönüşüm Tesislerinin Malzeme

Türlerine Göre Kapasitelerinin Dağılımı


26

EKONOMİK ARAÇLARIN BELİRLENMESİ

Yönetmelikte, ambalaj atıklarının kaynağında ayrı olarak toplanmasından esas olarak

belediyeler sorumlu tutulmakla birlikte, bu çalışmaların maliyetlerinin de piyasaya

sürenler tarafından karşılanmak zorunda olduğu belirtilmektedir. Kirleten öder

prensibine göre bu atığın sahibi onu piyasaya sürendir, dolayısıyla mali sorumluluk

ambalajlı ürünleri piyasaya sürenlere verilmiştir. Bir başka ifadeyle maliyetler marka

sahipleri tarafından karşılanmalıdır. Bunun için bazı hedefler getirilmiştir. Bu hedefler

Yönetmelikte de belirtildiği üzere, Tablo 2.11’de yıllar itibariyle verilmiştir.

Tablo 2.11 Ambalaj Atığı Geri Kazanım Oranları

Malzemeye göre yıllık geri kazanım hedefleri (%)

Yıllar Cam Plastik Metal Kağıt/Karton

2005 32 32 30 20

2006 33 35 33 30

2007 35 35 35 35

2008 35 35 35 35

2009 36 36 36 36

2010 37 37 37 37

2011 38 38 38 38

2012 40 40 40 40

Marka sahipleri; piyasaya sürdükleri ürünlerin, kullanım sonucu oluşan ambalaj atıklarını

yukarıda verilen hedefler doğrultusunda toplanmasını ve geri kazanılmasını sağlamakla

ve bunlarla ilgili masrafları da karşılamakla yükümlüdürler. Masraf; piyasaya sürmüş

oldukları ambalaj atıklarının kaynakta ayrı toplanmasını, uygulanan sistemler hakkında

tüketicilerin bilgilendirilmesini, eğitim çalışmalarının yürütülmesini yani ambalaj atığı

yönetim planının desteklenmesini ifade etmektedir. Ambalaj atığı yönetim planının

sürdürülebilir bir şekilde uygulanabilmesi için belediye (ki bunun taşeronu uygulamada

lisanslı toplama ayırma tesisi olmaktadır), tüketici ve piyasaya süren üçgeninin ayakları

yere sağlam olarak basmalıdır. Lisanslı işletme plana uygun toplama yapmalı, ambalaj

atığı üreticileri bu plana uygun olarak atıklarını biriktirip sisteme vermelidir. Sistem mali

boyuttan bakılınca kendi kendini döndürememektedir. O zaman tanımlanan bu sistemin

sürdürülebilmesi için piyasaya sürenin bunun bedelini ödemesi gerekmektedir.

Yönetmelikte de bu şekilde tanımlanmış piyasaya sürenlere bazı yükümlülükler

verilmiştir. Piyasaya sürenlerden, bir belgeleme dosyası hazırlanarak, bu dosyanın

kendileri tarafından her yıl Bakanlığa gönderilmesi istenmektedir. Bu belgeme

dosyasında o yıl ambalaj atıklarının toplanması için gerçekleştirdikleri eğitim faaliyeti,

kaynakta ayrı toplama faaliyeti ve bunlara ilişkin belgeler yer almaktadır.


27

Söz konusu piyasaya süren işletmelerin, bu faaliyetleri bireysel olarak yerine

getirmelerinin zor olacağı dikkate alınarak, diğer ülke uygulamalarında olduğu gibi, bir

endüstri kuruluşunun oluşumuna da Yönetmelikte yer verilmiştir. Piyasaya sürenlerin,

yükümlülüklerini daha etkin bir şekilde yerine getirebilmeleri amacıyla, bir araya gelerek

kâr amacı taşımayan tüzel kişiliğe haiz bir yapı oluşturabilmelerine imkan tanınmıştır.

Türkiye’de de buna benzer bir organizasyon kurulmuştur. Bu organizasyon,

Bakanlığımızdan yetki alan ÇEVKO (Çevre Koruma ve Ambalaj Atıklarını Değerlendirme

Vakfı İktisadi İşletmesi)’dir.

FİNANSMAN İHTİYACI

Ambalaj atıklarının yönetiminde, 1991 yılından günümüze kadar devam eden süreç

özellikle son üç yılda büyük bir ivme kazanarak gelişim göstermiştir. Tesislerin

işletmeciliği, lisans uygulaması ile birlikte amatör çalışmadan profesyonel çalışmaya

doğru yönlendirilmiş, Çevre Mühendisi çalıştırır duruma gelmiş, tesise giriş çıkışları kayıt

altına alınmış, alt yapı iyileştirilmiş, toplama ve taşıma ekipmanları arttırılmıştır. Bu

suretle Türkiye de yeni bir sektörün oluşması sağlanmıştır.

2003 yılına kadar tesislerin nerede oldukları kapasiteleri bilinmez iken, 2003’te 15 olan

ayırma tesisi, 2007 yılı itibariyle 81’e yükselmiştir. Ancak ülke nüfusu ve oluşan ambalaj

atığı miktarı dikkate alındığında bu sayının hızla artması beklenmektedir. Yine aynı

şekilde geri dönüşüm tesisleri 2003 yılında 13 iken, 2007 yılı itibariyle 56’ya yükselmiştir.

Mevcut haliyle yeter görünen tesisler, ülke geneli dikkate alındığında yetersiz olacaktır.

Bu değerlendirmeler ışığında, ambalaj atıklarının kaynakta ayrı toplaması ve toplanan

atıkların geri dönüşümü için ciddi oranda altyapı yatırımına ihtiyaç duyulacağı açıktır.

“Yüksek Maliyetli Çevre Yatırım Projeleri” raporunda ambalaj atıklarının kaynakta ayrı

toplanması için, 2008 yılından itibaren her yıl ülke olarak 41 milyon avro’luk bir altyapı

yatırımı gerektiği ortaya konulmuştur. Bu bedelin, özel sektör, piyasaya sürenler ve

belediyeler tarafından karşılanması gerekmektedir.

RAPORLAMA VE VERİ KAYIT SİSTEMİ

Ambalaj atıklarının sürdürülebilir yönetimini sağlamak için, sağlam temelli bir veri kayıt

sisteminin de oluşturulması gerekmektedir. Bu maksatla web tabanlı bir bilgisayar

programı kullanılmaktadır. Programın kullanıcıları; Bakanlık, piyasaya sürenler, ambalaj

üreticileri, lisanslı işletmelerden oluşmaktadır. 2008 yılında program 81 il çevre ve

orman müdürlüklerinin kullanımına da açılacaktır. Böylece uygulamanın daha etkin, hızlı


28

ve yerinden yönetimi sağlanmış olacak, il müdürlükleri de uygulamaya aktif olarak dahil

olacaktır.

Ambalaj üreticilerinden, üretilen ambalaj, ithal edilen ve ihraç edilen ambalaj miktarına

ilişkin malzeme türüne göre yıllık veriler ve bu ambalajların hangi firmalara verildiği

istenmektedir. Piyasaya sürenlerden, ürünlerin piyasaya sunumu sırasında kullanılan

ambalaj, ithal edilen ve ihraç edilen ambalaj miktarına ilişkin malzeme türüne göre yıllık

veriler istenmektedir. 2005 yılından itibaren, ambalaj üreticilerinden, ambalajlı ürünleri

piyasaya sürenlerden ve lisanslı işletmelerden ambalaj üretim, satış ve geri dönüşüm

miktarları gibi tüm veriler bu programda kayıt altına alınmaya başlanmıştır.

Yönetmelikte ambalaj üreticisi ile piyasaya sürenlere ekonomik işletme ifadesi

kullanılmaktadır. Bakanlığımızca kayıt altına alınan ekonomik işletmelerin sayısal artışı

Şekil 2.24’de gösterilmiştir. Buna göre Ambalaj Atıklarının Kontrolü Yönetmeliği

çerçevesinde 2005 yılında Bakanlığımıza kayıtlı olan ekonomik işletme sayısı 926 iken

2006’da yaklaşık 2.500’e, 2007 yılında 3.600’e, 2008 yılında 3.900’e yükselmiştir.

2005 yılında programa yapılan girişler, tamamen Bakanlık tarafından yapılmıştır. Ancak

2006 yılından itibaren ambalaj üreticilerine ve piyasaya sürenler Bakanlık tarafından

verilen kullanıcı kodu ve şifre ile kendilerinin girmeleri sağlanmıştır.

Programın bir diğer kullanıcısı olan; lisanslı toplama ayırma tesisleri ve geri dönüşüm

tesisleri her ay Bakanlığımız veri kayıt sistemine, tesislerine gelen, ayrıştırılan, işlenen ve

satılan ambalaj atıklarına ait bilgileri göndermektedirler.

Şekil 2.24 Bakanlığımıza Kayıtlı Ekonomik İşletme Sayısı


29

2005 ile 2007 yılları arasında üretilen, piyasaya sürülen ve geri kazanılan ambalaj ve

ambalaj atıklarına ilişkin veriler Şekil 2.25’de gösterilmektedir. Bakanlığımız tarafından

2008 yılında, ilk defa bir uygulama gerçekleştirilecektir. Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK)

ile yapılan görüşmeler sonucunda ambalaj ve ambalaj

atıklarına ait veriler artık Bakanlığımız tarafından yıllık bültenler halinde

resmi olarak yayınlanmaktadır. İlk olarak, 2008 yılının Şubat ayının son günü,

2005 yılına ait veriler resmi olarak yayınlanmıştır. Bu istatistiklere

www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/ambalaj adresinden ulaşılabilmektedir. 2009

yılında; 2006 yılının resmi verileri, 2010 yılında ise 2007 yılının verileri yayınlanacak ve

bu yıldan itibaren de mevcut veriler iki yıl arayla yayınlanacaktır.

BELİRLENEN HEDEFLERE ULAŞABİLMEK İÇİN YAPILMASI GEREKENLER

2008 ile 2012 yılları kapsayan Atık Yönetimi Eylem Planında, ambalaj atıklarına ilişkin il

bazında hedefler belirlenirken; yukarıda verilen 2005 ile 2007 arasındaki veriler temel

olarak alınmış ve ileriye dönük tahminler yapılmıştır. Büyükşehir belediyelerinde oluşan

ambalaj atığının, % 40 – 45’inin kaynakta ayrı olarak toplanacağı hesaplanmıştır.

0

1.000.000

2.000.000

3.000.000

4.000.000

5.000.000

6.000.000

7.000.000

2005 2006 2007

YIL

TO

PL

AM

AM

BA

LA

J A

TIK

LA

RI

MİK

TA

RI

(TO

N)

Üretilen Amb.Mik.(Ton)

Piyasaya Sürülen

Amb.Mik.(Ton)

Geri Kazanılan Amb.Atık. Mik.

(Ton)

Şekil 2.25 Toplam Ambalaj ve Ambalaj Atığı Verileri

http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/ambalaj


30

Şekil 2.26 Yıllara göre oluşması beklenen ambalaj atığı miktarı

Sanayiden kaynaklaşan ambalaj atığı miktarı ile konutlardan kaynaklanan ambalaj atığı

miktarı tam olarak bilinmemektedir. Ancak ilerleyen yıllarda mevcut veri kayıt sistemi,

bu ayrımı yapabilecek şekilde revize edilecektir.

İl bazındaki hedeflerin tutturulabilesi için bu yatırımların sorumlu taraflarca yapılması

gerekmektedir.

Satış noktaları, reyonlarınla çok çeşitli ürünleri satmaları itibariyle piyasaya süren

işletmelerin kayıt altına alınmaları konusunda da büyük bir role sahiptirler. Bu önemli

rolleri itibariyle yönetmelikle satış noktalarına bazı sorumluluklar verilmiştir Satış

noktaları sisteme kayıtlı olmayan firmaların ürünlerini reyonlarında satmamak gibi bir

uygulama ile sorumlu tutulmaktadırlar Bu sorumluluk, satış noktaları aracılığıyla satılan

markaların Yönetmelik kapsamında sorumluluklarını yerine getirip getirmedikleri

konusunda bir tür piyasa denetimi yapmaları şeklindedir. Bu denetimle haksız rekabetin

önlenmesi ve sorumlu işletmelerin hepsinin kayıt altına alınması amaçlanmaktadır. 2008

yılında il çevre ve orman müdürlükleri aracılığıyla piyasaya sürenlerin kayıt altına

alınmaları sağlanacaktır.


31

III Tıbbi Atıklar

Sağlık kuruluşlarından kaynaklanan atıklar, evsel katı atıkların dışında havada, suda ve

toprakta kalıcı özellik gösteren ve ekolojik dengeyi bozan atıklar olduğundan tehlikeli ve

zararlı atık sınıfına girmekte ve bu tür atıkların üretim, taşıma, depolama ve bertarafına

ilişkin özel önlemler alınması gerekmektedir.

Diğer bütün kuruluşlarda olduğu gibi sağlık kuruluşlarında da her geçen gün atık miktarı

verdikleri hizmet ölçüsünde hızla artmaktadır. Bu artışın neden olabileceği tehlike

risklerinin ortadan kaldırılması için gerekli önlemlerin alınarak toplamadan bertarafa

kadar yönetim aşamalarının belirlenmesi gerekmektedir.

Türkiye’de tıbbi atıkların güvenli yönetimiyle ilgili esaslar, Bakanlığımız tarafından

hazırlanan ve 22 Temmuz 2005 tarih ve 25883 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak

yürürlüğe giren “Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği” ile belirlenmiştir.

Yönetmeliğe göre genel olarak atıkların kaynağında ayrı toplanması ve geçici

depolanması sorumluluğu sağlık kuruluşlarının, atıkların geçici atık depolarından alınarak

taşınması, sterilizasyon işlemine tabi tutulması ve bertaraf edilmesi konularındaki

sorumluluklar ise belediyelere aittir.

TIBBİ ATIK MİKTARI

Türkiye’deki devlet ve özel hastanelerden kaynaklanan çöpün fiziksel kompozisyonunu

belirlemek amacıyla Devlet İstatistik Enstitüsü tarafından 1995 yılında “Hastane Çöp

Kompozisyon Araştırması” yapılmıştır.

Devlet ve özel hastanelerden çıkan toplam katı atık miktarı, fiziksel kompozisyon dağılımı

açısından incelendiğinde, devlet hastanelerinde yatak başı günlük 1,92 kg. tıbbi, 0,38 kg.

evsel katı atık ve 0,09 kg geri kazanılabilir madde olmak üzere toplam 2,39 kg atık

oluşurken, özel hastanelerde 2,01 kg. tıbbi, 1,35 kg. evsel katı atık ve 0,98 kg. geri

kazanılabilir madde olmak üzere toplam 4,34 kg atık oluştuğu belirlenmiştir.

Poliklinik başı günlük tıbbi katı atık miktarı ise devlet hastanelerinde 0,05 kg, özel

hastanelerde 0,18 bulunmuştur.

Bakanlığımız tarafından Ülkemizde hem toplam, hem de il bazında oluşan tıbbi atık

miktarının belirlenmesi için Devlet İstatistik Enstitüsü ve Sağlık Bakanlığının da verileri


32

kullanılarak bir çalışma yapılmıştır. Tıbbi atık miktarı belirlenirken yataklı tedavi

kurumları ile yataksız tedavi kurumlarında oluşan tıbbi atık miktarları ayrı ayrı

hesaplanmıştır.

Şekil 2.27 Yataklı Tedavi Kurumlarının Kuruluşlara Göre Dağılımı

(Yataklı Tedavi Kurumları İstatistik Yıllığı, Sağlık Bakanlığı, 2005)

Şekil 2.28 Yatak Kapasitesinin Kurum/Kuruluşlara Göre Dağılımı

(Yataklı Tedavi Kurumları İstatistik Yıllığı, Sağlık Bakanlığı, 2005)

113.764

29.014 14.729

8.787 1.225

Sağlık Bakanlığı

Üniversite Özel MSB Diğer Kamu

795

53

293

42 15

Sağlık Bakanlığı

Üniversite Özel MSB Diğer Kamu


33

Sağlık Bakanlığı’nın 2005 yılı verilerine (Sağlık Bakanlığı, Yataklı Tedavi Kurumları

İstatistik Yıllığı, 2005) göre Ülkemizdeki toplam hastane sayısı 1198, bu hastanelerdeki

toplam fiili yatak sayısı ise 167.519’dur. 2005 yılı verilerine göre yataklı tedavi

kurumlarının kuruluşlara ve hastanelerin yatak kapasitelerine göre dağılımı Şekil 2.27 ve

2.28’de gösterilmektedir. İllere göre yatak doluluk oranları dikkate alınarak yapılan

hesaplamalar sonucu yataklı tedavi kurumları ile ayakta tedavi hizmeti veren sağlık

kuruluşlarından günde 238,26 ton yılda ise 86.968,3 ton. tıbbi atık oluşmaktadır (Tablo

2.12).

Tablo 2.12 2007 yılında yataklı ve ayakta tedavi hizmeti veren sağlık kuruluşlarında

oluşan tıbbi atık miktarı

Tıbbi Atık Miktarı

(ton/gün)

Tıbbi Atık Miktarı

(ton/yıl)

Yataklı Tedavi Kurumları 212,58 77593,21

Ayakta Tedavi Hizmetleri 25,68 9375,09

TOPLAM 238,26 86968,3

TIBBİ ATIK MİKTARI PROJEKSİYONU

Tıbbi atık miktarının, Sağlık Bakanlığı tarafından yapılması planlanan yeni yatak

yatırımlarına paralel olarak 2012 yılında 113.274 tona ulaşacağı tahmin edilmektedir.

Bakanlığımız tarafından önümüzdeki yıllarda Ülkemizde oluşması tahmin edilen tıbbi atık

miktarının belirlenmesine yönelik olarak bir çalışma yapılmıştır. Bu noktada 2012 yılına

kadar yıllar itibari ile oluşması tahmin edilen tıbbi atık miktarları aşağıda grafik olarak

gösterilmektedir.

Yıllara Göre Tıbbi Atık Oluşumu (ton/yıl)

83261,8 86968,3 92090,3 96981,2104011,5 108481 113274,2

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

2006 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Yıllar

Miktar

Şekil 2.29 2006-2013 yılları arası tıbbi atık projeksiyonu


34

Tıbbi atık projeksiyonunda, Sağlık Bakanlığı tarafından önümüzdeki yıllarda yapılması

planlanan ilave yatak yatırımları esas alınmıştır. Devlet Planlama Teşkilatı tarafından

hazırlanan ve 2007-2013 yılları arasını kapsayan 9. Kalkınma Planı’nın “Sağlık

Hizmetlerinde Hedefler” başlıklı 6.15 nolu tablosunda 2013 yılına kadar toplam 39.430

adet ilave yatak yatırımının yapılmasının planlandığı belirtilmektedir (Tablo 2.13).

Tablo 2.13 2007-2013 arası yapılması planlanan ilave yatak sayıları

Yıllar Yatak Sayısı (Adet)

2008 5328

2009 10862

2010-2012 14616

2013 8624

Toplam 39430

Tıbbi atık projeksiyonunun yapılmasında ilave yatak sayılarının yanı sıra, ortalama yatak

doluluk oranı % 65, poliklinik hizmetlerindeki yıllık artış oranı ise % 15 olarak kabul

edilmiştir.

TIBBİ ATIKLARIN TOPLANMASI

Sağlık kuruluşlarında oluşan atıklar, tıbbi atıklar, tehlikeli atıklar, evsel nitelikli atıklar ve

ambalaj atıkları olarak sınıflandırılmakta ve birbirleri ile karışmadan kaynağında ayrı

olarak özel torba ve kutular ile toplanmaktadır.

Yönetmeliğe göre; tıbbi atıklar kaynağında kırmızı renkli, üzerlerinde “Uluslararası

Biyotehlike” amblemi ile “DİKKAT TIBBİ ATIK” ibaresi bulunan özel plastik torbalarda ayrı

biriktirilirler. Tıbbi atıkların bir alt grubu olan kesici ve delici atıklar ise diğer tıbbi

atıklardan ayrı olarak özel plastik veya lamine kartondan yapılmış, üzerlerinde aynı uyarı

işaretleri bulunan özel kutular içinde toplanmaktadır.


35

TIBBİ ATIKLARIN GEÇİCİ DEPOLANMASI

Sağlık kuruluşlarında toplanan atıklar, belediye tarafından alınıncaya kadar geçici atık

deposu veya konteynırlar içinde geçici olarak depolanmalıdır. Atıklar bu depolarda veya

konteynırlarda en fazla 48 saat bekletilebilir. Geçici atık deposu içindeki sıcaklığın

4oC’nin altında olması durumunda bekleme süresi bir haftaya kadar uzayabilecektir.

TIBBİ ATIKLARIN TAŞINMASI

Tıbbi atıkların geçici atık depoları ve konteynırlar ile küçük kaynaklardan alınarak

bertaraf tesisine taşınmasından büyükşehirlerde büyükşehir belediyeleri, diğer yerlerde

ise belediyeler ile yetkilerini devrettiği kişi ve kuruluşlar sorumludur.

Tıbbi atıkların taşınmasının özel olarak dizayn

ve imal edilmiş araçlarla yapılması

gerekmektedir. Tıbbi atık taşıma araçları için

ilgili valilikten taşıma lisansı alınması

gerekmektedir. Bu kapsamda il çevre ve orman

müdürlüklerimiz tarafından 31.12.2007 tarihi

itibari ile 45 ilde 84 belediye ve firmaya ait 140

adet araca tıbbi atık taşıma lisansı verilmiştir.

TIBBİ ATIKLARIN BERTARAF EDİLMESİ

Gerek 5216 sayılı Büyükşehir Belediyesi Kanunu, gerekse de Tıbbi Atıkların Kontrolü

Yönetmeliği gereğince tıbbi atıkların bertaraf edilmesi ile ilgili yükümlülükler

büyükşehirlerde büyükşehir belediyelerine, büyükşehir belediyesi olmayan yerlerde ise

belediyelere verilmiştir. Söz konusu hizmetler doğrudan belediyeler tarafından

verilebildiği gibi, gerek hizmet alımı, gerek uzun süreli ihaleler, gerekse de yap-işlet

modeliyle belediyelerin gözetiminde özel sektör tarafından da yapılabilmektedir.

Tıbbi atıklar düzenli depolanarak veya yakılarak bertaraf edilmekte veya sterilizasyon

işlemine tabi tutularak zararsız hale getirilmektedir.


36

TIBBİ ATIKLARIN DÜZENLİ DEPOLANMASI

Tıbbi atıklar, depo tabanı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği’ne uygun olarak inşa

edilmiş depolama sahalarında düzenli depolanarak bertaraf edilebilirler. Ancak

Ülkemizde bu özelliklere haiz tıbbi atık düzenli depolama sahası sayısı sınırlıdır.

Bakanlığımız verilerine göre Ankara, Bursa, İzmir, Gaziantep, Denizli, Malatya ve Erzincan

illerinde yılda toplam 21.646 ton tıbbi atık mevzuata uygun olarak düzenli depolanmak

suretiyle bertaraf edilmektedir (Tablo 2.14). Bu rakam Ülkemizde oluşan toplam tıbbi

atığın yaklaşık %25’ine karşılık gelmektedir.

Tablo 2.14 Tıbbi Atıklarını Düzenli Depolayarak Bertaraf Eden İller

SIRA

NO İL

TIBBİ ATIK MİKTARI BERTARAF

YÖNTEMİ TESİS SAHİBİ

kg / gün kg / yıl

1 ANKARA 24.945,04 9.104.939,40 Düzenli

Depolama

Ankara Büyükşehir

Belediyesi

2 BURSA 8.320,94 3.037.144,85 Düzenli

Depolama

Bursa Büyükşehir

Belediyesi

3 İZMİR 14.464,19 5.279.430,32 Düzenli

Depolama

İzmir Büyükşehir

Belediyesi

4 GAZİANTEP 4.949,62 1.806.611,45 Düzenli

Depolama

Gaziantep

Büyükşehir

Belediyesi

5 DENİZLİ 2.954,79 1.078.498,81 Düzenli

Depolama Denizli Belediyesi

6 MALATYA 2.891,64 1.055.448,41 Düzenli

Depolama Malatya Belediyesi

7 ERZİNCAN 778,32 284.085,29 Düzenli

Depolama Erzincan Belediyesi

TOPLAM 59.304,54 21.646.158,53


37

Bunun dışında kalan 47.866 ton tıbbi atık ise (toplam tıbbi atığın %55’i) evsel atık

depolama sahalarının ayrı bir yerinde açılan çukurlarda üzerleri sönmemiş kireç ile

kaplanmak suretiyle gömülmektedir.

TIBBİ ATIKLARIN YAKILMASI

Yakma, tıbbi atıkların bertarafında en güvenli yöntem olmakla birlikte, Ülkemizde şu

anda İzmit Büyükşehir Belediyesi İzmit Atık ve Artıkları Arıtma ve Yakma Değerlendirme

A.Ş. (İZAYDAŞ) ile İstanbul Büyükşehir Belediyesi İstanbul Çevre Koruma ve Atık Mad.

Değ. San. ve Tic. A.Ş. (İSTAÇ A.Ş.) Tıbbi Atık Yakma Tesisleri tıbbi atıkları yakarak bertaraf

etmektedir.

Bakanlığımız verilerine göre, İstanbul, Kocaeli ve Adapazarı illerinde yakılarak bertaraf

edilen tıbbi atık miktarı 17.456 ton/yıl olup, bu rakam ülke genelinde oluşan tıbbi

atıkların % 20’ine karşılık gelmektedir (Tablo 2.15). Adapazarı’nda yakma tesisi

bulunmamakla birlikte, bu il merkezinde oluşan tıbbi atıklar İZAYDAŞ’a taşınarak bertaraf

edilmektedir.


38

Tablo 2.15 Tıbbi Atıklarını Yakarak Bertaraf Eden İller

SIRA

NO İL

TIBBİ ATIK MİKTARI BERTARAF

YÖNTEMİ TESİS SAHİBİ

kg / gün kg / yıl

1 KOCAELİ 3.645,82 1.330.724,91 Yakma

Kocaeli

Büyükşehir

Belediyesi

2 ADAPAZARI 1.659,54 605.733,75 Yakma

Kocaeli

Büyükşehir

Belediyesi

3 İSTANBUL 42.519,27 15.519.534,69 Yakma

İstanbul

Büyükşehir

Belediyesi

TOPLAM 47.824,63 17.455.993,35

2007 yılı verilerine göre ülkemizde tıbbi atıkların bertaraf yöntemlerinin dağılımı Şekil

2.30’da gösterilmektedir.

Şekil 2.30 Tıbbi Atıkların Bertaraf Durumu, 2007


39

TIBBİ ATIKLARIN STERİLİZASYONU

Tıbbi Atıkların Kontrolü Yönetmeliği ile tıbbi atıkların bertarafı konusunda gelişmiş

ülkelerde uygulanan alternatif bertaraf teknolojilerinin Ülkemizde de uygulanmasının

önü açılmıştır.

Bu çerçevede, Bakanlığımızca 31.03.2006 tarihinde 2006/7 sayılı Genelge yayımlanmış

ve evsel katı atıklar ile tıbbi atıkların bertarafının bir bütünlük içinde ele alınması, tıbbi

atıkların bertarafının da bir bileşen olarak değerlendirmeye alınması ve Ülkemiz

şartlarına en uygun ara işlem yöntemi olarak sterilizasyona öncelik verilmesi

hususlarında belediyeler talimatlandırılmıştır.

Bu noktada 10 belediyede toplam 3.180,1 ton/yıl tıbbi atığın düzenli depolanarak

bertaraf edilmesi, 67 belediyede ise 53.152,6 ton/yıl tıbbi atığın sterilize edilmesine

yönelik çalışmalar devam etmektedir

Bu kapsamda, mevcut bertaraf tesislerine ilave olarak işletmeye alınması planlanan yeni

tesisler ile 2008 yılı sonu itibari ile toplam tıbbi atığın % 27’sine karşılık gelen 25.230 ton

tıbbi atığın sterilize edilerek zararsız hale getirilmesi, toplam tıbbi atığın % 2’sine karşılık

gelen 1.785 ton tıbbi atığın ise düzenli depolanarak bertarafı öngörülmektedir (Şekil

2.31).

Bertaraf Yöntemlerine Göre Tıbbi Atık Miktarı, 2008, (ton/yıl)

Düzenli Depolama;

21646; 24%

Planlanan Düzenli

Depolama; 1785,2;

2%

Planlanan

Sterilizasyon;

25230,5; 27%

Yakma; 17456;

19%Gömme; 25972,6;

28%

Şekil 2.31 2008 yılı sonu itibari ile tıbbi atıkların bertaraf durumu


40

Yapılması planlanan bertaraf tesislerinin işletmeye alınması ile 2012 yılı sonunda toplam

tıbbi atığın %84’ünün mevzuata uygun şekilde bertaraf edilmesi, bir başka ifadeyle 2007

yılında %55 olan gömme yoluyla bertarafı oranının 2012 yılında %16’ya kadar indirilmesi

hedeflenmektedir (Şekil 2.32). Şekil 2.33’de ise 2008-2012 yılları arası tıbbi atık miktarı

ve bertaraf yöntemleri karşılaştırılmaktadır.

Bertaraf Yöntemlerine Göre Tıbbi Atık Miktarı, 2012, (ton/yıl)

Planlanan Düzenli

Depolama; 1188,3;

1%

Düzenli Depolama;

23637,7; 21%

Planlanan

Sterilizasyon;

9028,6; 8%

Gömme; 17839,7;

16%

Yakma; 17456;

15%Sterilizasyon;

44123,9; 39%

Şekil 2.32 2012 yılı sonu itibari ile tıbbi atıkların bertaraf durumu

Tıbbi Atık Miktarları ve Bertaraf Yöntemlerinin Karşılaştırılması, ton/yıl,

2008-2012

92090

113274

21646236381745617456

25231

44124

2597317840

0

20000

40000

60000

80000

100000

120000

Tıb

bi A

tık

Mik

tarı

Tıb

bi a

tık

Mik

tarı

Dü

ze

nli

De

po

lam

a

Dü

ze

nli

De

po

lam

a

Ya

km

a

Ya

km

a

Ste

riliz

asyo

n

Ste

riliz

asyo

n

Gö

mm

e

Gö

mm

e

2008 2012 2008 2012 2008 2012 2008 2012 2008 2012

Şekil 2.33 2008-2012 Yılları Tıbbi Atık Miktar ve Bertaraf Yöntemlerinin Karşılaştırılması

TIBBİ ATIK HİZMETLERİNİN FİNANSMANI

Yönetmelik kapsamında tıbbi atık yönetimiyle ilgili bir finans sistemi kurulmuş olup, tıbbi

atıkların toplanması, taşınması ve bertarafı için gereken harcamalar “kirleten öder” ilkesi

doğrultusunda atık üreticisi olan sağlık kuruluşları tarafından belediyelere

ödenmektedir. Bununla ilgili ücretler ise İl Mahalli Çevre Kurulları tarafından

belirlenmektedir.


41

IV Bitkisel Atık Yağlar

ürkiye’de bitkisel atık yağların yönetimiyle ilgili esaslar Bakanlığımız tarafından

hazırlanan ve 19 Nisan 2005 tarih ve 25791 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak

yürürlüğe giren “Bitkisel Atık Yağların Kontrolü Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

Ülkemizde her yıl yaklaşık 1,5 milyon ton bitkisel yağ gıda amaçlı olarak tüketilmektedir.

Özellikle kızartma işlemlerinden sonra 150-350 bin ton civarında kullanılmış kızartmalık

yağ oluştuğu tahmin edilmektedir.

Bitkisel yağlar yüksek sıcaklıkta kolaylıkla okside olmakta kullanım ömürlerini

tamamladıktan sonra ekotoksik özellikler göstermektedir. 1 lt atık yağ 1 milyon litre

içme suyunu kirletebilmektedir. Kullanılmış bitkisel atık yağlar evsel atık su kirliliğinin

yaklaşık %25’ini oluşturmaktadır.

Bu atık yağlar atık su toplama sistemlerinin (kanalizasyon, kollektörler vs.) daralmasına

ve tıkanmasına neden olabilmektedir. Bu etkilerin en aza indirilmesi amacıyla

Belediyelere 2008 yılından itibaren konutlardan kullanılmış kızartmalık yağların

toplanması yükümlülüğü getirilmiştir.

Yönetmelik ile bitkisel atık yağlardan biyodizel üretimi esas alınmış ve bu yönde

lisanslandırmalar yapılmıştır. Yapılan lisanslandırmalar sonucunda 2005-2007 yılları

arasında toplanan kullanılmış kızartmalık yağ miktarı Şekil 2.34’de, toplanan rafineri atığı

bitkisel yağ miktarı ise Şekil 2.35’de gösterilmektedir.

T


42

Şekil 2.34 Toplanan Kullanılmış Kızartmalık Yağ Miktarı (Ton)

Şekil 2.35 Toplanan Rafineri Atığı Bitkisel Yağlar (Ton)

2005-2007 yılları arasında bitkisel atık yağ toplama lisanslı geri kazanım tesislerinin

dağılımı Şekil 2.36’da, izinli geçici depolama alanı sayıları Şekil 2.37’de gösterilmektedir.

2007 yılı verilerine göre geçici depolama yapan iller ve depolama alanı sayıları

Tablo1.16’da verilmektedir.

1858

1700

2852

0 1000 2000 3000

2005

2006

2007

2007

2006

2005

61390

72760

88898

0

10000

20000

30000

40000

50000

60000

70000

80000

90000

2005 2006 2007

2005

2006

2007


43

Şekil 2.37 İzinli Geçici Depolama Alanı Sayısı

Tablo 1.16 Geçici Depolama yapılan iller ve depo sayıları

Yönetmelik gereğince konutlardan toplama faaliyetlerinin 2008 yılından itibaren

başlayacak olması nedeniyle konutlardan toplanacak bitkisel atık yağ miktarlarına ilişkin

projeksiyon 2008 yılından sonra verilebilecektir.

Geçici depolama yapılan iller Geçici depo sayısı

Adana 1

Ankara 3

Antalya 5

Denizli 1

İzmir 2

Kırklareli 1

İstanbul 1

67

14

0

2

4

6

8

10

12

14

2005 2006 2007

2005

2006

2007


44

V Atık Pil ve Akümülatörler

ürkiye’de atık pillerin yönetimiyle ilgili esaslar, Bakanlığımız tarafından hazırlanan

ve 31 Ağustos 2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01 Ocak

2005 tarihinde yürürlüğe giren “Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü

Yönetmeliği ile belirlenmiştir.

Ülkemizde her yıl yaklaşık 10.000 ton pil piyasaya

sürülmektedir. Teknolojinin ilerlemesiyle ve refah

düzeyinin artmasıyla pil kullanımı sürekli

yaygınlaşmaktadır.Türkiye’de yıllık kişi başına düşen pil

miktarı yaklaşık 135 gramdır.

2004-2006 yılları arasında piyasaya sürülen pil miktarı

Şekil 2.38 de gösterilmektedir.

Şekil 2.38 Piyasaya sürülen pil miktarları (Ton)

Kota kapsamında yapılan uygulamalara göre 2006 ve 2007 yıllarında yaklaşık 200 ton/yıl

atık pil Kaynakta Ayrı Toplanarak yönetmeliğe uygun olarak bertaraf edilmiştir (Tablo

2.17). Evsel atık kompozisyonu içinde yer alan atık pil miktarına ilişkin bilgiler mevcut

olmadığından, ileriye dönük atık pil miktarı projeksiyonları yapılamamaktadır.

T

9.179 9.297

11.500

0

2.000

4.000

6.000

8.000

10.000

12.000

TON

2004 2005 2006


45

Tablo 2.17 2006 ve 2007 yıllarında bertaraf edilen atık pillerin miktarları ve bertaraf

yerlerine ilişkin bilgiler

YIL İZAYDAŞ

(ton)

İHRACAT

(ton)

BELEDİYE PİL

DEPOLAMA

ALANI**

TOPLAM

(ton)

2006 12,8 52 134 198,8

2007 0,1 41 158 199,1

** Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği- TAP tarafından toplanan atık pillerin

geçici depolanması İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait Kemerburgaz Katı Atık Depolama

sahasında TAP tarafından yaptırılan 4 depoda (8 hazneli) yapılmaktadır. Ayrıca İzmir

Büyükşehir Belediyesi Harmandalı Katı Atık Sahasında benzer bir depo (2 hazneli) faaliyete

alınmıştır.

Yönetmeliğe göre genel olarak atık pillerin toplanması, taşınması, geri kazanılması ve

bertarafı üretici sorumluluğundadır. Bunun yanı sıra atık pillerin evsel atıklardan ayrı

olarak bertaraf edilmesi konularındaki sorumluluklar ise belediyelere aittir.

Kuruluş ve işletme giderleri pil üreticileri tarafından karşılanacak geçirimsizlik koşulları

sağlanmış atık pil depolama alanlarının kurulması için katı atık düzenli depolama

alanlarında ücretsiz olarak yer tahsis etmek yine belediyelerin görev ve yetkileri arasında

yer almaktadır.


46

VI Yapılan Çalışmalar

atı atık yönetim hizmetlerinde yaşanan en önemli problemlerden biri kendi

temizlik işleri veya katı atık yönetim işletmeleri olan çok sayıda küçük belediyelerin

bulunmasıdır. Bu sistem, etkili ve ekonomik olmadığı gibi, maliyetlerin

karşılanamaması, yeterli kaynakların ve uygun teknolojinin bulunamaması ve genellikle de

uygun katı atık yönetim pratiklerinin hayata geçirilmesinde ilerleme kaydedilememesi gibi

problemlere yol açmaktadır.

Bu nedenle, atıkların bertarafı için daha büyük yönetim birimlerinin (Mahalli İdare

Birlikleri) kurulmasını teşvik etmek önem taşımaktadır. Böylece, sınırlı kaynaklardan

maksimum avantaj sağlanacak şekilde yararlanılabilir ve büyük ölçekli işletmeler ve büyük

tesisler ortaklaşa kullanılarak daha fazla verim elde edilebilir. İşbirliği, pahalı ve kompleks

tesislerin planlaması, kurulması ve işletilmesi açısından son derece önemlidir.

Bakanlığımızca; Mahalli İdare Birlikleri aracılığı ile en geniş bölgenin faydalanabileceği (50-

60 km yarıçap dahilinde) “Katı Atık Bertaraf Tesisleri”nin hayata geçirilmesi katı atık

sorununun çözümünde en önemli konu olarak görülmektedir. Bu noktadan hareket

edilerek ülke genelinde birlik oluşturan belediyelere öncelik verilerek çalışmalar bölgesel

düzeyde yürütülmüştür.

2003 yılında yayınlanan 2003/8 sayılı genelgemiz ile; il genelinde bölgesel işbirliği

yapabilecek belediyelerin ve alternatif katı atık depolama alanlarının belirlenmesi

istenmiştir. Ayrıca vahşi atık depolama alanlarının ise katı atıkların kontrolü yönetmeliği

doğrultusunda kapatılarak rehabilite çalışmalarının başlatılması gerektiği yönünde tüm

valilikler talimatlandırılmıştır.

Entegre Bertaraf Tesisleri” yapılması için son derece önemli ve gerekli olan jeolojik ve

jeoteknik etütler, çevresel etki değerlendirmesi çalışmaları, uygulama projeleri ve ihale

dokümanlarının hazırlanması aşamasında her türlü teknik ve maddi destek Bakanlığımızca

verilmektedir.

2872 sayılı Çevre Kanunu’nu gelişen şartlar ve günümüz ihtiyaçlarına cevap verebilecek bir

duruma getirebilmek için; 13.05.2006 tarih ve 26167 sayılı Resmi Gazete yayımlanarak

yürürlüğe giren “Çevre Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” çıkarılmıştır.

Çevre Kanunu Geçici 4. Maddesi gereği; Evsel nitelikli katı atık bertaraf tesisini kurmamış

belediyeler, bu tesislerin kurulmasına ilişkin İş Termin Planlarını (İTP) bu Kanunun

yürürlüğe girdiği tarihten bir yıl içinde ilgili Valiliklere sunmak ve İş Termin Plânının (İTP)

ilgili Valiliğe sunulmasından itibaren; belediyelerden nüfusu, 100.000’den fazla olanlarda 3

K


47

yıl, 100.000 ilâ 50.000 arasında olanlarda 5 yıl, 50.000 ilâ 10.000 arasında olanlarda 7 yıl,

10.000 ilâ 2.000 arasında olanlarda 10 yıl içerisinde

katı atık bertaraf tesislerini işletmeye almak

zorundadır.

Çevre Kanunu Geçici 4. Maddesinin yerine

getirilmesi için 22.06.2006 tarih ve 7204 sayılı

yazımız ile (2006/14) nolu Bakanlık Genelgemiz

Valiliklere gönderilmiştir

Söz konusu genelgeyle Birlik Modeli oluşturularak

işlemleri devam eden belediyeler ve büyükşehir

belediyeleri “Katı Atık Bertaraf Tesisleri”nin hayata geçirilmesi çalışmalarını kesintisiz

olarak devam ettirileceği, Katı Atık Bertaraf Tesislerinin kurulması çalışmalarına yeni

başlayacak belediyelerin ise, yine birlik modeli esasına göre çalışmaları gerektiği, coğrafik

ve meteorolojik şartlar dikkate alınarak ortalama 50-60 kilometre yarıçap içinde kalan

belediyelerin öncelikle mevcut hizmet birliklerine dahil olmaları veya hizmet birliklerini

oluşturarak Katı Atık Bertaraf ve Atık Geri Kazanım Tesislerini kurmaları, İş Termin Planları

(İTP) ile ilgili sürelerde birlik nüfusunun dikkate alınması gerektiği bir kez daha

vurgulanmıştır.

Tüm bu çalışmalar çerçevesinde, Bakanlığımız koordinatörlüğünde ülkemiz genelinde

çalışmalar devam ettirilmiş ve belirli bir aşamaya getirilmiştir. Bu aşamada yürütülmekte

olan çalışmaların kapsadığı belediye sayısı, tesis sayısı ve hizmet götürülen/götürülecek

olan nüfus Tablo 2.18’de görülmektedir.

Tablo 2.18 Belediyelerle yürütülmekte olan çalışmaların kapsadığı nüfus, tesis ve belediye

sayısı

TESİS

SAYISI

BELEDİYE

SAYISI

HİZMET ALAN

NÜFUS

2003/8 genelgesi kapsamındaki

çalışmalar 66 595 17.707.130

AB projeleri 10 111 3.500.000

Düzenli Depolama Yapan

Belediyeler 32 422 28.747.033

TOPLAM 108 1.128 49.954.163

ITP’LERİN VALİLİĞE

SUNULMASINDAN İTİBAREN

nüfus >100.000 3 yıl

100.000-50.000 5 yıl

50.000-10.000 7 yıl

10.000-2.000 10 yıl

içerisinde katı atık bertaraf tesisini

işletmeye almak zorundadır.


48

Tablo 2.18’da belirtilen tüm çalışmaların tamamlanmasıyla ülkemizde üretilen atıkların

%70’i düzenli depolama tesislerinde bertaraf edilmiş olacaktır. Tesislerden yararlanacak

nüfusun toplam nüfustaki payı ise Şekil 2.39’de görülmektedir.

Şekil 2.39 Tesislerden yararlanacak nüfus payı

Tablo 2.19’de verilen çalışmaların temel çıkış noktasını, Türkiye için Yüksek Maliyetli Çevre

Yatırımlarının Planlaması (YMÇYP) Projesi’nde Model FEASIBLE adı ile bilinen bir bilgisayar

programı aracılığıyla gerçekleştirilen modelleme bölgeleri ve Katı Atık Ana Planı

Projesi’nde bölgeleri baz alarak önerilen atık havzaları (birlikleri) oluşturmaktadır.

Bilindiği üzere, katı atık yönetimi hizmetlerinin kaliteli ve sürdürülebilir bir maliyetle

planlanıp yürütülebilmesi için hizmet edilen nüfusun belli bir değerden küçük olmaması

gerekmektedir. Avrupa Birliği ülkelerinde ortalama nüfus yaklaşık 500.000 olarak

verilmektedir. Türkiye’nin coğrafi özellikleri, nüfus yoğunluğu ve ulaşım durumu gibi temel

parametreler dikkate alındığında optimum atık yönetim birliği nüfusunun 300.000 kişi

civarında olduğu düşünülmektedir. Bu kapsamda, bölgesel katı atık yönetim tesislerinin

hizmet vereceği Atık Yönetim Birlikleri veya atık havzalarının, 50-60 km’lik taşıma

mesafelerinde ve olabildiğince fazla nüfusa hizmet vermek üzere oluşturulması

hedeflenmiştir.

Katı Atık Yönetim Birliği, atık havzasını, başka bir deyişle katı atık hizmetlerinin sunulacağı

alt bölgeyi ve nüfusunu tanımlamaktadır. Katı atık hizmetleri başlıca atık toplama, taşıma,

geri kazanma, arıtma ve bertaraf faaliyetlerini içermektedir.

Atık Birliklerinin teşkilinde dikkate alınan başlıca parametreler; idari yapı, coğrafi konum,

topografya, yol durumu, ekonomik taşıma mesafesi ve nüfustur.

Tablo 2.19’da Katı Atık Ana Planı Projesi kapsamında önerilen atık birlikleri yer almaktadır.


49

Tablo 2.19 Atık birlikleri

YMÇYP BÖLGE

NO

SIRA NO

ATIK HAVZASI ADI

BÖLGELENDİRME ÇALIŞMASI

BİRLİK ÜYELERİ (İLÇE BELEDİYELERİ)

HAVZA İÇİN ORTALAMA

YARIÇAP (KM)

1A

1 İSTANBUL ANADOLU

Beykoz, Üsküdar, Kadıköy, Maltepe, Kartal, Tuzla, Sultanbeyli, Pendik, Ümraniye, Şile, Adalar (A)

35

2 İSTANBUL AVRUPA 1

Gaziosmanpaşa, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Avcılar, Bağcılar, Fatih, Bakırköy, Esenler, Eyüp, Sarıyer, Şişli, Beşiktaş, Beyoğlu, Eminönü, Güngören, Kağıthane, Zeytinburnu, Bahçelievler, Bayrampaşa

30

3 İSTANBUL AVRUPA 2

Silivri, Çatalca (A), Çerkezköy (Tekirdağ), Saray (Tekirdağ)

30

4 İZMİR GÜNEY Menderes, Kiraz, Beydağ, Kemalpaşa, Ödemiş, Tire, Selçuk, Bayındır, Torbalı, Çeşme (A), Karaburun (A), Urla (A), Seferihisar (A)

50

5 İZMİR KUZEY Dikili, Bergama, Kınık, Menemen, Foça, Aliağa, Güzelbahçe, Balçova, Buca, Narlıdere, Gaziemir, Bornova, Karşıyaka, Konak, Çiğli

50

1B

6 BURSA Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım, Büyükorhan, Gemlik, Gürsu, Keles, Kestel, Mudanya, Orhaneli, İnegöl, Yenişehir (A)

50

7 KOCAELİ Kocaeli M., Gebze, Gölcük, Kandıra, Karamürsel, Körfez, Derince

40

8 SAKARYA Sakarya M., Ferizli, Söğütlü, Akyazı, Geyve, Hendek, Karapürçek, Karasu, Kaynarca, Kocaeli, Pamukova, Sapanca, Taraklı

40

1C

9 AFYON GÜNEY

Sincanlı, Hocalar, Sandıklı, Kızılören, Dazkırı, Basmakçı, Evciler, Dinar

50

10 AFYON KUZEY

Afyon M., Bolvadin, Iscehisar, Bayat, Emirdağ, Çay, Sultandağı, İhsaniye, Şuhut, Çobanlar

50

11 AYDIN BATI Kuşadası, Söke, Didim, Germencik 30

12 AYDIN DOĞU Aydın M., Bozdoğan, Kuyucak, Nazilli, Karacasu, Buharkent, Yenipazar, Koçarlı, Köşk, Çine, Sultanhisar, Karpuzlu, İncirliova

50

13 BALIKESİR BATI

Ayvalık, Edremit, Gömeç, Burhaniye, Havran 40

14 BALIKESİR DOĞU

Balıkesir M., Balya, Bigadiç, Dursunbey, İvrindi, Kepsut, Savaştepe, Susurluk, Sındırgı

50

15 BALIKESİR KUZEY

Erdek, Bandırma, Gönen, Manyas, Marmara Adası (A), Karacabey (Bursa), M.Kemalpaşa (Bursa)

40

16 BİLECİK Bilecik M., Bozüyük, Gölpazarı, İnhisar, Osmaneli, Pazaryeri, Söğüt, Yenipazar

40

17 ÇANAKKALE Çanakkale M., Lapseki, Ezine, Ayvacık, Bayramiç, Çan, Biga, Yenice, Gelibolu (A), Eceabat (A), Bozcaada (A), Gökçeada (A)

50

18 DENİZLİ GÜNEY

Çameli, Beyağaç, Kale, Acıpayam, Tavas, Serinhisar

40

19 DENİZLİ KUZEY

Denizli M., Babadağ, Honaz, Bozkurt, Çardak, Sarayköy, Akköy, Buldan, Güney, Bekilli, Çivril,

50


50

Çal, Baklan

20 EDİRNE GÜNEY

Keşan, Enez, İpsala, Meriç, Uzunköprü 40

21 EDİRNE KUZEY

Edirne M., Lalapaşa, Süleoğlu, Havsa 40

22 KIRKLARELİ Kırklareli M., Babaeski, Demirköy, Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy, Pınarhisar, Vize

40

23 KÜTAHYA BATI

Gediz, Hisarcık, Pazarlar, Çavdarhisar, Simav, Şaphane

50

24 KÜTAHYA DOĞU

Kütahya M., Altıntaş, Aslanapa, Tavşanlı, Domaniç (A), Harmancık (Bursa) (A), Emet (A), Dumlupınar(A)

40

25 MANİSA BATI Manisa M., Ahmetli, Akhisar, Gölmarmara, Kırkağaç, Saruhanlı, Soma, Turgutlu

50

26 MANİSA DOĞU

Alaşehir, Sarıgöl, Selendi, Demirci, Köprübaşı, Gördes, Kula, Salihli

50

27 MUĞLA GÜNEY

Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Fethiye 50

28 MUĞLA KUZEY

Muğla M., Bodrum, Milas, Yatağan, Marmaris, Ula, Kavaklıdere, Datça (A)

50

29 TEKİRDAĞ Tekirdağ M., Şarköy, Çorlu, Hayrabolu, Malkara, M.Ereğlisi, Muratlı

45

30 UŞAK Uşak M., Banaz, Ulubey, Eşme, Karahallı, Sivaslı 40

31 YALOVA Yalova M., Armutlu, Çınarcık, Çiftlikköy, Termal, Altınova, İznik (Bursa), Orhangazi (Bursa)

40

2A

32 ANKARA GÜNEY

Polatlı, Haymana, Bala, Gölbaşı, Mamak, Kazan, Yenimahalle, Elmadağ, Çankaya, Keçiören, Altındağ, Etimesgut, Sincan, Ayaş, Akyurt, Çubuk (A), Kalecik (A)

60

33 ANKARA KUZEY

Kızılcahamam, Çamlıdere, Beypazarı, Güdül, Nallıhan (A)

40

2B

34 ANTALYA BATI

Kaş, Kale, Kumluca, Kemer, Elmalı, Finike, Korkuteli (A)

50

35 ANTALYA DOĞU

Gündoğmuş, Alanya, Gazipaşa 50

36 ANTALYA ORTA

Antalya M., Serik, Manavgat, Akseki, İbradı 50

37 İÇEL BATI Anamur, Bozyazı, Aydıncık, Gülnar, Mut, Silifke 50

38 İÇEL DOĞU İçel M., Çamlıyayla, Tarsus, Erdemli 40

2C

39 ADANA GÜNEY

Seyhan, Yüreğir, Karataş, Yumurtalık, Ceyhan, İmamoğlu, Pozantı, Karaisali

60

40 ADANA KUZEY

Tufanbeyli, Saimbeyli, Feke, Aladağ, Kozan 60

41 ESKİŞEHİR BATI

Eskişehir M., Mıhalgazi, Sarıcakaya, Seyitgazi, İnönü

50

42 ESKİŞEHİR DOĞU

Mihalıçcık, Günyüzü, Sivrihisar, Beylikova, Alpu, Çifteler, Mahmudiye, Han (A)

50

43 KAYSERİ GÜNEY

İncesu, Yeşilhisar, Hacılar, Talas, Tomarza, Yahyalı, Kocasinan, Melikgazi, Develi

40

44 KAYSERİ KUZEY

Felahiye, Özvatan, Sarıoğlan, Bünyan, Akkışla, Pınarbaşı, Sarız

50

45 KONYA DOĞU

Emirgazi, Karapınar, Ereğli, Halkapınar 50

46 KONYA Taşkent, Hadım, Bozkır, Güneysınır, Ahırlı, 50


51

GÜNEY Yalıhüyük, Seydişehir, Akören, Derebucak (A)

47 KONYA KUZEY

Çeltik, Yunak, Kulu, Cihanbeyli, Akşehir (A), Tuzlukçu (A)

60

48 KONYA ORTA Derbent, Selçuklu, Meram, Karatay, Ilgın, Kadınhanı, Sarayönü, Altınekin, Çumra, Doğanhisar, Beyşehir (A), Hüyük (A)

60

49 SAMSUN GÜNEY

Vezirköprü, Havza, Ladik, Kavak, Asarcık 40

50 SAMSUN KUZEY

Samsun M., Bafra, Ondokuzmayıs, Tekkeköy, Çarşamba, Terme, Salıpazarı, Ayvacık, Alaçam (A), Yakakent (A)

50

2D

51 AMASYA Amasya M., Göynücek, Gümüşhacıköy, Hamamözü, Merzifon, Suluova, Taşova

55

52 BARTIN Bartın M., Amasra, Kurucasile, Ulus 30

53 BAYBURT Bayburt M., Aydıntepe, Demirözü 30

54 BOLU Bolu M., Mengen, Gerede, Dörtdivan, Kıbrıscık, Seben, Yeniçağa, Göynük (A), Mudurnu (A)

40

55 ÇORUM GÜNEY

Çorum M., Mecitözü, Ortaköy, Alaca, Boğazkale, Sungurlu, Uğurludağ

50

56 ÇORUM KUZEY

Kargı, Osmancık, İskilip, Bayat, Oğuzlar, Laçin, Dodurga

40

57 DÜZCE Düzce M., Akcakoca, Cumayeri, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı, Yığılca

30

58 GİRESUN GÜNEY

Şebinkarahisar, Alucra, Çamoluk 30

59 GİRESUN KUZEY

Giresun M., Bulancak, Keşap, Espiye, Tirebolu, Güce, Görele, Piraziz, Çanakçı, Yağlıdere, Dereli, Doğankent, Eynesil

45

60 GÜMÜŞHANE Gümüşhane M., Kelkit, Köse, Kürtün, Şiran, Torul

40

61 KARABÜK Karabük M., Eflani, Eskipazar, Ovacık, Safranbolu, Yenice

40

62 KASTAMONU BATI

Pınarbaşı, Azdavay, Daday, Araç, İhsangazi, Şenpazar, Ağlı, Cide (A), Doğanyurt (A)

40

63 KASTAMONU DOĞU

Kastamonu M., Seydiler, Devrekani, Hanönü, Taşköprü, Tosya, Küre, İnebolu (A), Abana (A), Bozkurt (A), Çatalzeytin (A)

50

64 ORDU

Ordu M., Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey, Ünye

50

65 RİZE - ARTVİN

Ardeşen (A), Çamlıhemşin (A), Çayeli (A), Fındıklı, Hemşin (A), Pazar (A), (Artvin M., Ardanuç, Arhavi, Borçka, Hopa, Murgul, Şavşat, Yusufeli)

50

66 SİNOP Sinop M., Türkeli, Ayancık, Erfelek, Gerze, Dikmen, Boyabat (A), Saraydüzü (A), Durağan (A)

50

67 TOKAT Tokat M., Almus, Artova, Başçiftlik, Erbaa, Niksar, Pazar, Reşadiye, Sulusaray, Turhal, Yeşilyurt, Zile

60

68 TRABZON - RİZE

Trabzon M., Araklı, Arsin, Çaykara, Dernekpazarı, Hayrat, Köprübaşı, Of, Sürmene, Yomra, Akçaabat, Maçka, Beşikdüzü (A),

50


52

Çarşıbaşı (A), Düzköy (A), Şalpazarı (A), Tonya (A), Vakfıkebir (A), (Rize M., Derepazarı, Güneysu, İkizdere, İyidere, Kalkandere)

69 ZONGULDAK Zongudak M., Alaplı, Devrek, Çaycuma, Gökçebey, Karadeniz Ereğli

40

2E

70 AKSARAY Aksaray M., Ağaçören, Eskil, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi (A), Evren (Ankara) (A), Ş.koçhisar (Ankara) (A)

50

71 BURDUR Burdur M., Ağlasun , Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Tefenni, Karamanlı, Yeşilova, Kemer, Altınyayla (A)

45

72 ÇANKIRI GÜNEY

Çankırı M., Eldivan, Şabanözü, Kızılırmak, Korgun, Yapraklı

40

73 ÇANKIRI KUZEY

Atkaracalar, Çerkeş, Bayramören, Ilgaz, Kurşunlu, Orta

40

74 HATAY BATI İskenderun, Erzin, Dörtyol, Belen 30

75 HATAY DOĞU Hatay M., Altınözü, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ, Yayladağı, Hassa (A)

40

76 ISPARTA

Isparta M., Aksu, Eğirdir, Gelendost, Yenişarbademli, Atabey, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Uluborlu, Yalvaç, Şarkikaraağaç, Sütçüler

50

77 K. MARAŞ GÜNEY

Maraş M., Türkoğlu, Andırın, Pazarcık, Çağlayancerit

50

78 K. MARAŞ KUZEY

Afşin, Elbistan, Ekinözü, Nurhak, Göksun 50

79 KARAMAN Karaman M., Kazımkarabekir, Ayrancı, Sarıveliler (A), Başyayla (A), Ermenek (A)

40

80 KIRIKKALE Kırıkkale M., Bahşılı, Balışeyh, Çelebi, Delice, Karakeçili, Keskin, Sulakyurt, Yahşihan

50

81 KIRŞEHİR Kırşahir M., Akpınar, Akçakent, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Mucur

50

82 NEVŞEHİR Nevşehir M., Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı, Ürgüp

50

83 NİĞDE Niğde M., Altunhisar, Bor, Çamardı, Çiftlik, Ulukışla

50

84 OSMANİYE Osmaniye M., Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas, Toprakkale

40

85 SİVAS - MALATYA

Gürün, Kangal, Divriği, Arapgir (Malatya), Kuluncak (Malatya), Hekimhan (Malatya), Arguvan (Malatya), Yazıhan (Malatya), Darende (Malatya)

60

86 SİVAS KUZEY Koyulhisar, Gölova, Suşehri, Akıncılar, İmranlı, Doğanşar, Zara

50

87 SİVAS ORTA Sivas M., Yıldızeli, Ulaş, Hafik, Altınyayla (A), Şarkışla (A), Gemerek (A)

50

88 YOZGAT Yozgat M., Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı,

60


53

Yerköy

3A

89 GAZİANTEP BATI

Şehitkamil, Şahinbey, İslahiye, Nurdağı, Oğuzeli, (Kilis M., Musabeyli, Elbeyli, Polateli)

40

90 GAZİANTEP DOĞU

Araban, Yavuzeli, Nizip, Karkamış 40

3B

91 DİYARBAKIR Diyarbakır M., Çınar, Hani, Kocaköy, Eğil, Dicle, Lice, Kulp, Hazro, Silvan, Bismil, Çüngüş (A), Çermik (A), Ergani (A)

50

92 ERZURUM BATI

Erzurum M., Pazaryolu, Aşkale, Ilıca, Çat, İspir 60

93 ERZURUM GUNEYDOĞU

Hınıs, Karaçoban, Tekman, Karayazı, Köprüköy, Horasan, Pasinler

60

94 ERZURUM KUZEYDOĞU

Olur, Şenkaya, Oltu, Narman, Uzundere, Tortum 50

3C

95 ADIYAMAN Adıyaman M., Besni, Çelikhan, Gölbaşı, Kahta, Samsat, Sincik, Tut, Gerger (A)

50

96 AĞRI BATI Ağrı M., Eleşkirt, Hamur, Patnos, Tutak 40

97 AĞRI DOĞU Doğubeyazıt, Diyadin, Taşlıçay 40

98 ARDAHAN Ardahan M., Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof 40

99 BATMAN Batman M., Beşiri, Gercüş, Hasankeyf, Kozluk, Sason

40

100 BİNGÖL Bingöl M., Adaklı, Genç, Karlıova, Kiğı, Solhan, Yayladere, Yedisu

50

101 BİTLİS Bitlis M., Adilcevaz, Ahlat, Güroymak, Hizan, Mutki, Tatvan

50

102 ELAZIĞ BATI Elazığ M., Baskil, Keban, Sivrice, Ağın 40

103 ELAZIĞ DOĞU

Maden, Alacakaya, Kovancılar, Palu, Arıcak, Karakoçan

40

104 ERZİNCAN Erzincan M., Üzümlü, Çayırlı, Otlukbeli, Tercan, Kemaliye (A), İliç (A), Refahiye (A), Kemah (A)

40

105 HAKKARİ Hakkari M., Çukurca, Şemdinli, Yüksekova 50

106 IĞDIR Iğdır M., Aralık, Karaköyunlu, Tuzluca 50

107 KARS Kars M., Akyaka, Arpaçay, Digor, Kağızman, Selim, Susuz, Sarıkamış

60

108 MALATYA Malatya M., Doğanşehir, Doğanyol, Yeşilyurt, Pötürge, Kale, Akçadağ, Battalgazi

50

109 MARDİN Mardin M., Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur, Yeşilli

65

110 MUŞ Muş M., Bulanık, Hasköy, Korkut, Malazgirt, Varto

60

111 SİİRT Siirt M., Aydınlar, Baykan, Eruh, Kurtalna, Pervari, Şirvan

40

112 Ş.URFA BATI Şanlurfa M, Halfeti, Birecik, Suruç, Bozova, Akçakale, Harran, Hilvan

60

113 Ş.URFA DOĞU

Ceylanpınar, Siverek, Viranşehir 60

114 ŞIRNAK Şırnak M., Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil, Silopi, Uludere

60

115 TUNCELİ Tunceli M., Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımiye, Ovacık, Pertek, Pülümür

50

116 VAN Van M., Bahçesaray, Gevaş, Gürpınar, Başkale, Çatak, Edremit, Çaldıran, Muradiye, Erciş, Özalp, Saray

80


54

Tablo 2.20’deki nüfus grupları kullanılarak oluşturulan 16 tip proje, her biri Atık Birliklerine

örnek teşkil edecek bir rapor niteliğindedir. Söz konusu tip projeler, tüm Atık Birlikleri ve

ilgili Belediyelere dağıtılabilecek bir rehber niteliğinde hazırlanmış olup Türkiye’nin 2030

yılına kadar olan Ulusal Atık Yönetimi Modeli yaklaşımını ortaya koymaktadır.

Tip projeler Model FEASIBLE adlı Danimarka kökenli olan program aracılığıyla

hazırlanmıştır. FEASIBLE Model, çevre sektöründe mali stratejilerinin belirlenmesi

amacıyla geliştirilmiş, tüm kullanıcılara açık, bilgisayar destekli bir planlama programıdır.

Model FEASIBLE programı, Bölüm 1’de verilen bölgeler ve hedef yıllar için atık yönetimi

stratejilerinin modellenmesinde, bu stratejilerin Ulusal ve AB mevzuatında öngörülen

kotaları sağladığından emin olunmasında kullanılmak amacıyla Katı Atık Ana Planı

Projesi’ne dahil edilmiştir. Program, Katı Atık Ana Planı kapsamında Türkiye genelindeki

Büyükşehirler dışındaki Belediyelerin, 2010-2030 yılları arasındaki dönem için

uygulamaları gereken atık yönetimi stratejilerini ortaya koymaktadır.

Katı Atık Ana Planı Projesi kapsamında, Büyükşehir dışındaki Belediyeler ve AB ile uyumlu

atık yönetimi zaman çizelgesi doğrultusunda, 5 farklı nüfus grubu için, Model FEASIBLE

aracılığıyla atık yönetimi modelleme çalışması gerçekleştirilmiştir. Bu çalışmada farklı

model bölgeleri ve farklı nüfuslar eşleştirilerek Türkiye genelini temsil etmek üzere 16

adet Tip Proje üretilmiştir. Söz konusu Tip Projeler de, yıllara göre atık oluşumu, atık

bileşimi ve atık akışı da dahil olmak üzere, standart nüfuslar için Ulusal ve AB Katı Atık

Mevzuatı doğrultusunda kurulması gereken tüm atık yönetim sistemi bileşenleri,

işletmeye alınma tarihleri ve kapasiteleri hakkında net bilgi sunulmaktadır.

Tip Projeler tüm Atık Birlikleri ve Belediyelere dağıtılabilecek bir rehber niteliğinde

hazırlanmış olup, Türkiye’nin 2010-2030 döneminde Ulusal Atık Yönetimi Modelini ortaya

koymaktadır. Hangi İlin hangi Tip Proje Raporuna bakması gerektiği Tablo 2.20’de

açıklanmaktadır. Tablodan görüldüğü üzere Büyükşehirler kapsam dışındadır; Katı Atık

Ana Planı Büyükşehir dışındaki Belediyelere yönelik olarak hazırlanmıştır.

Bununla birlikte yakma uygulaması da proje kapsamı dışında tutulmuştur. YMÇYP

Projesi’nde yakma tesisi önerilen Trabzon, Rize, Ordu ve Giresun İllerinin bu uygulamayı

tercih etmeleri durumunda Tip Projelerde verilen ikili toplama ve reaktörde kompost

sistemleri yerine karışık toplama ve yakma sistemlerini kullanacaklardır. Tablodan da

görüldüğü üzere İller için, 2010 yılı nüfus tahminleri önem taşımaktadır. Tablo 2.20’te

verilen tip projelere http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr adresinden erişilmesi

mümkündür.

http://www.atikyonetimi.cevreorman.gov.tr/


55

Tablo 2.20 İllerin başvuracakları Tip Proje Raporları

İller Bölge Kodu

2010 yılı Nüfusu Aralığı

Tip Proje No.su

Afyon, Aydın, Balıkesir, Bilecik, Çanakkale, Denizli, Edirne, Kırklareli, Kütahya, Manisa, Muğla, Tekirdağ, Uşak, Yalova

1c

50.000 - 100.000 Tip Proje-15

100.000 - 300.000 Tip Proje-1

300.000 - 500.000 Tip Proje-2

500.000 - 700.000 Tip Proje-3

700.000 - 1.200.000 Tip Proje-16

Amasya, Artvin, Bartın, Bayburt, Bolu, Çorum, Düzce, Giresun, Gümüşhane, Karabük, Kastamonu, Ordu, Rize, Sinop, Tokat, Trabzon, Zonguldak

2d

50.000 - 100.000 Tip Proje-15

100.000 - 300.000 Tip Proje-4

300.000 - 500.000 Tip Proje-5

500.000 - 700.000 Tip Proje-6

700.000 - 1.200.000 Tip Proje-16

Aksaray, Burdur, Çankırı, Hatay, Isparta, Kahramanmaraş, Karaman, Kırıkkale, Kırşehir, Malatya, Nevşehir, Niğde, Osmaniye, Sivas, Yozgat

2e

50.000 - 100.000 Tip Proje-15

100.000 - 300.000 Tip Proje-7

300.000 - 500.000 Tip Proje-8

500.000 - 700.000 Tip Proje-9

700.000 - 1.200.000 Tip Proje-16

Adıyaman, Ağrı, Ardahan, Batman, Bingöl, Bitlis, Erzincan, Hakkâri, Kars, Mardin, Muş, Siirt, Şanlıurfa, Şırnak, Tunceli

3c

50.000-100.000 Tip Proje-15

100.000-300.000 Tip Proje-10

300.000-500.000 Tip Proje-11

500.000-700.000 Tip Proje-13

700.000-1.200.000 Tip Proje-16

Elazığ, Iğdır, Malatya, Van 3c

50.000-200.000 Tip Proje-15

200.000-600.000 Tip Proje-12

600.000-900.000 Tip Proje-14

900.000-1.200.000 Tip Proje-16


56

VII Hedefler

"Bütün canlıların ortak varlığı olan çevrenin sürdürülebilir çevre ve sürdürülebilir kalkınma İlkerleri doğrultusunda korunmasını sağlamak amacıyla evsel atıkların, tehlikeli atıkların ve özel atıkların çevreyle uyumlu bir şekilde yönetimini sağlayan programların hayata geçirilmesi esastır." Bu kapsamda plan döneminin hedefleri aşağıda sıralanmıştır.

Bölgesel ve ulusal atık planı oluşturmak ve sürekliliğini sağlamak,

Atık envanterinin oluşturulması amacıyla elektronik veri tabanı sisteminin kurulması ve sürekliliğin sağlamak,

Üretim aşamasında, atık oluşumunu minimize eden teknolojilerin kullanılmasını teşvik etmek,

Atıkların uluslararası ticaretinde AB kriterleriyle uyumlaştırmak ve uygulanmasını sağlamak,

Taraf olunan uluslararası çevre sözleşmelerinin uygulanmasını sağlamak,

Atık üreticilerinin ve kamunun; atıkların azaltılması, atıkların meri mevzuata uygun geri/kazanımı, bertarafı gibi konularda eğitimler ve seminerler ile bilinçlendirmek,

Kurumsal yapıyı güçlendirmek,

Söz konusu olan personeli eğitimek.

AB ENTEGRE ÇEVRE UYUM STRATEJİSİ

(UÇES) (2007 – 2023)

Ulusal Çevre Stratejisi (UÇES) dokümanı Türkiye’nin, AB’ye girişi için bir ön koşul olan, AB

çevre müktesebatına uyum sağlaması ve mevzuatın etkin bir şekilde uygulanması

amacıyla tam uyumun sağlanması için ihtiyaç duyulacak teknik ve kurumsal altyapı,

gerçekleştirilmesi zorunlu çevresel iyileştirmeler ve düzenlemelerin neler olacağına ilişkin

detaylı bilgileri içermektedir.

Bu bilgilerin tam olarak sunulabilmesi için öncelikle ülkenin çevre sorunlarına ilişkin

mevcut durumu, mevzuat ve teşkilat yapısı, çevre sorunlarıyla mücadele konusunda

bugüne kadar izlenen politika, yapılan harcamalar ile çevre sorunlarıyla mücadelede

karşılaşılan sıkıntı ve darboğazlar tespit edilmiştir. Sonrasında ise Türkiye’nin öncelik

verilen çevresel alanlar ile bu alanlardaki amaçlar, hedefler, stratejiler ve bunlarla ilgili

yapılacak faaliyetler belirlenmiştir.

UÇES hazırlanırken temel olarak daha önce hazırlanmış olan “Ulusal Çevre Stratejisi ve

Eylem Planı”ndan, AB kaynakları ile gerçekleştirilen “Entegre Uyumlaştırma Stratejisi

Projesi”nden ve “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımların Planlanması Projesi”nden elde edilen

çıktılardan faydalanılmıştır. Ayrıca, hazırlanan stratejinin Kalkınma Planı, Yıllık Programlar

ve 2003 Yılı Ulusal Programının strateji ve politikalarına uygun olmasına dikkat edilmiştir.


57

UÇES dokümanı; çevre müktesebatının uyumlaştırılmasındaki hedefleri de dikkate alarak,

çevre politikalarının geliştirilmesi ve uygulanmasındaki kapsamlı koordinasyon rolü gereği

Çevre ve Orman Bakanlığı tarafından; çevre konusunda önemli rolleri ve sorumlulukları

olan ilgili pek çok kurum ve kuruluşla birlikte hazırlanmıştır.

UÇES’in bileşenleri oluşturulurken yaşanabilir bir çevre oluşturulmasında kamu

kuruluşlarının yanı sıra özel sektör ve sivil toplum kuruluşları başta olmak üzere tüm

tarafların sorumluluk almasını gerektiren bir yaklaşım izlenmiştir. Dokümanın

hazırlanmasında ilgili tarafların katılımı sağlanmış, kapsamlı ve koordineli bir politika

oluşturma süreci izlenmiş, sonuca odaklı olunmasına, ihtiyaç duyulan yatırımların tespitine

ve faaliyetlerin izlenmesine yönelik tedbirler alınmıştır.

KURUMSAL YAPININ GÜÇLENDİRİLMESİ

Ulusal ve yerel düzeyde kurumsal yapının güçlendirilmesi önem arz etmektedir. Bu

amaçla atık yönetim sistemi için farklı tarafların rollerinin ve sorumluluklarının açık olarak

tanımlanması ve atık yönetimine ilişkin politikanın, planlamanın ve proje uygulamalarının

kontrol edilebilmesi için Çevre ve Orman Bakanlığı ile mahalli idarelerin kurumsal

kapasitelerin güçlendirilmesi gerekmektedir.

Atık sektöründe AB müktesebatına uyum için yaklaşık 3000 ilave personele ihtiyaç

duyulacağı düşünülmektedir. Personel maliyeti ilk yirmi yıl için 340 milyon Avro olarak

tahmin edilmekte olup, bu maliyetin Çevre ve Orman Bakanlığı ile Belediyeler tarafından

karşılanması planlanmaktadır.

ATIK SEKTÖRÜ YATIRIM İHTİYACI

Çevre Stratejisinde ağır yatırım gerektiren direktifler (Düzenli Depolama, Tehlikeli Atık,

Ambalaj Atıkları ve Atık Yakma Direktifleri) için maliyet, amaçlar, hedefler ve stratejiler

geliştirilmiş olup, bunun dışında kalan fakat özel sektör tarafından yatırım gereksinimi

olan diğer direktiflere (Atıkların Taşınımı, Atık Yağ, PCB/PCT, Atık Pil ve Akümülatörler,

Hurda Taşıtlar, Atık Elektrik ve Elektronik Cihazlar ve RoHS) ilişkin herhangi bir çalışma

yapılmamıştır. Atıkların Taşınımı, Atık Yağ, PCB/PCT, Atık Pil ve Akümülatörler, Hurda

Taşıtlar, Atık Elektrik ve Elektronik Cihazlar ve RoHS Direktifleri için Eşleştirme projesi

kapsamında mevzuat uyum çalışmaları başlatılmıştır.

Bölüm II’de belirtilen direktiflerin uygulanmasının gerektirdiği maliyetleri hesaplanmıştır.

Ancak bu maliyetler ön hesaplamaları içermekte olup ülke koşullarının gerektirdiği

teknoloji tercihleri de dikkate alınarak maliyetleri revize edilecektir.


58

Atık sektörüne ilişkin maliyetler; eski çöplüklerin kapatılmasını, yeni düzenli depolama

sahalarının kurulmasını (tehlikeli ve evsel katı atıkların bertarafı için), ikili toplama ve geri

kazanılabilir atıklar için toplama sisteminin oluşturulmasını, kompost tesislerin

kurulmasını, yakma tesislerinin kurulmasını (tehlikeli atıklar ve evsel katı atıkların için

gerekirse Büyükşehirlerde veya arazi sıkıntı olan yerlerde), inşaat ve yıkıntı atıklarının geri

kazanılmasını, karışık atığın geri kazanılmasını, ayrı toplanmış atığın geri kazanılmasını ve

tehlikeli atık aktarma merkezi ve taşıma sistemlerini içermektedir.

Şekil 2.40, 2.41, 2.42, 2.43, 2.44, 2.45 ve 2.46’da söz konusu tablolar şekilsel olarak

gösterilmektedir.

Tablo 2.21, 2.22, 2.23, 2.24 ve 2.25 sırayla atık sektörü ile ilgili yatırımı, finansman

ihtiyacını, yatırımların mali kaynaklara göre yüzde dağılımı ve düzenli depolama direktif

maliyetlerini göstermektedir.

Tablo 2.21 Atık Sektörü Direktif Bazında Yatırım İhtiyacı (2007 – 2012) (Milyon Avro)

Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Düzenli Depolama

1.862 200 242 342 345 341 392

Ambalaj 205 41 41 41 41 41

Toplam 2.067 200 283 383 386 382 433

ATIK SEKTÖRÜ DİREKTİF BAZINDA YATIRIM

İHTİYACI (2007-2012)

392

341

345

200 242

342

41

41

41

4141

0

100

200

300

400

500

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N A

VR

O

Düzenli Depolama

Ambalaj

Şekil 2.40 Atık Sektörü Direktif Bazında Yatırım İhtiyacı


59

Tablo 2.22 2007-2012 Yılları Arasında Katı Atık Sektörü Finansman İhtiyacı (Milyon YTL)

Toplam 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Katı Atık Sektörü 4.390 372 531 717 888 890 992

KATI ATIK SEKTÖRÜ FİNANSMAN İHTİYACI

(2007-2012)

372

531

717

888 890992

0

200

400

600

800

1000

1200

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N T

L

Şekil 2.41 Çevre Yatırımlarının Toplam Finansman İhtiyacı (Milyon YTL)


60

Tablo 2.23 Yatırımlarının Mali Kaynaklara Göre Yüzde Dağılımı

%100 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Merkezi İdare 12% 22% 16% 12% 11% 11% 10%

Belediye

Özkaynakları 30% 11% 39% 54% 63% 38% 41%

İller Bankası 15% 30% 22% 16% 14% 14% 13%

Dış Kredi 4% 28% 16% 12% 7% 6% 5%

Fonlar

(AB+Diğ.Hibe) 39% 10% 7% 6% 6% 31% 31%

22

16

12

11

11

11

39

54

63

38

41

3

22

16

14

14

13

28

16

12

7

6

5

10

7

6

6

31

3110

0 20 40 60 80 100

2007

2008

2009

2010

2011

2012

Merkezi İdare Belediye Özkaynakları İller Bankası Dış Kredi Fonlar (AB+Diğ.Hibe)

Şekil 2.42 Yatırımlarının Mali Kaynaklara Göre Yüzde Dağılımı


61

Tablo 2.24 Katı Atık Yatırımlarının Mali Kaynaklara Göre Dağılımı (Milyon YTL)

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Merkezi İdare 551 81 85 88 94 99 104

Belediye

Özkaynakları 1.937 40 206 387 561 334 409

İller Bankası 720 110 116 116 120 128 130

Dış Kredi 433 103 86 86 61 52 45

Fonlar

(AB+Diğ.Hibe) 751 37 39 41 52 277 305

Toplam 4.392 371 532 718 888 890 993

81

85

88

94

99

104

40

206

387

561

334

409

110

116

116

120

128

130

103

86

86

61

52

45

37

39

41

52

277

305

0 100 200 300 400 500 600 700 800 900 1000

2007

2008

2009

2010

2011

2012

MİLYON YTL


Şekil 2.43 Katı Atık Yatırımlarının Mali Kaynaklara Göre Dağılımı (Milyon YTL)


62

0

100

200

300

400

500

600

700

800

900

1000

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N Y

TL


Şekil 2.44 Katı Atık Yatırımlarının Mali Kaynaklara Göre Dağılımı (Milyon YTL)

Tablo 2.25 Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti 2007-2012 (Milyon Avro)

2007 2008 2009 2010 2011 2012 Toplam

Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti

200 242 342 345 341 392 1.862

Düzenli Depolama Sahaları (%34)

68,0 82,3 116,3 117,3 115,9 133,3 633,1

Kompost (%6,4) 22,1 21,8 25,1 119,2

Rehabilitasyon (%15,4) 52,5 60,4 286,7

TOPLAM 68,0 82,3 116,3 139,4 190,3 218,7 1.039


63

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N A

VR

O

Düzenli Depolama Sahaları (%34) Kompost (%6,4)

Rehabilitasyon (%15,4) Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti

Şekil 2.45 Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti 2007-2012 (Milyon Avro)

0

50

100

150

200

250

300

350

400

450

MİL

YO

N A

VR

O

Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti 200 242 342 345 341 392

Düzenli Depolama Sahaları 68 82,3 116,3 117,3 115,9 133,3

Kompost 22,1 21,8 25,1

Rehabilitasyon 52,5 60,4

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Şekil 2.46 Düzenli Depolama Direktifi Maliyeti 2007-2012 (Milyon Avro)


64

Çevre alanında Direktife Özgü Yatırım Planlarının finansman analizi yapılırken farklı finans

kaynaklarından faydalanılabileceği düşünülmektedir. Çevre yatırımlarının finansmanı için

kullanılabilecek temel finansman kaynakları Şekil 2.47’de gösterilmektedir.

Şekil 2.47 Çevre yatırımları için finansman kaynakları

Ülkemizde çevresel yatırımlar yeterli mali kaynak sağlanarak gerçekleştirilmesine rağmen,

yapıldıktan sonra etkin bir şekilde işletilememektedir. Bu nedenle yatırım yapılırken

projelerin işletme ve bakım aşamasında yeterli kaynağı sağlayacak şekilde

tasarlanamamaları dikkat edilmesi gereken hususlardan biridir. Nüfusa göre atık

bileşenlerinin miktarı, atık projeksiyonu Tablo 2.26’da ve Şekil 2.48’de gösterilmektedir.

İller Bankasından Sağlanan Krediler

Belediye Bütçelerinden

sağlanan kaynaklar

Genel Bütçeden Sağlanan Kaynaklar

ÇEVRE YATIRIMLARI İÇİN

İHTİYAÇ DUYULAN

FİNANSMAN

Uluslararası Finans Kuruluşlarından

Sağlanan Krediler

AB Fonlarından Sağlanan

Hibe Kaynaklar

Özel Sektör Yatırımları

Kamu- Özel Sektör İşbirliği Yatırımları


65

Tablo 2.26 Türkiye Genel Nüfus Tahmini

Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nüfus Tahmini Kişi

67.460.496

68.352.568

69.262.758

70.191.407

70.998.479

71.821.203

Atık Tahmini Ton/yıl

26.374.736

26.732.834

27.098.164

27.470.864

27.796.129

28.127.633

Biyobozunur Atık Tahmini

Ton/yıl 14.459.679

14.655.563

14.855.405

15.059.279

15.237.144

15.418.424

Ambalaj Atığı Tahmini

Ton/yıl 4.056.424

4.128.200

4.184.015

4.240.960

4.290.569

4.341.136

27,5

27,9

28,2

28,6

28,9

29,3

15,1

15,3

15,5

15,7

15,8

16

4,1

4,2

4,3

4,3

4,4

4,4

12,40

13,10

13,70 16,30

22,40

22,80

0,70

1,30

1,80

3,00 5,30

6,00

1,30

1,40

1,40

1,50

1,50

1,70

0

5

10

15

20

25

30

35

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N T

ON

Evsel atık Biyobozunur atık Ambalaj atığı

Düzenli depolanan evsel atık İşlenen biyobozunur atık Ambalaj atığı geri kazanımı

Şekil 2.48 2007.-2012 Atık Projeksiyonu


66

12,40

13,10

13,70

16,30

22,40

22,80

0,70 1,

30 1,80 3,

005,30 6,

00

1,30

1,40

1,40

1,50

1,50 1,

70

0

5

10

15

20

25

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N T

ON

Düzenli depolanan evsel atık İşlenen biyobozunur atık Ambalaj atığı geri kazanımı

Şekil 2.49 2007-2012 Katı Atık Tahmini

Şekil 2.49 2007-2012 yılları arasında ülkemizde oluşabilecekkatı atık miktarı

gösterilmektedir. Tablo 2.27 ve Şekil 2.50 bu yıllar arasında atıkları mevzuata uygun

bertaraf edilen nüfusu göstermektedir.

Tablo 2.27 Atıkları Mevzuata Uygun Bertaraf Edilen Nüfus

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nüfus

Tahmini 67.460.496 68.352.568 69.262.758 70.191.407 70.998.479 71.821.203

Atıkları

Mevzuata

Uygun

Bertaraf

Edilen

Nüfus

28.747.195 30.402.816 31.844.402 39.029.499 56.318.701 57.086.558


67

70,6 71,5 72,4 73,3 74,1 74,9

67,5 68,4 69,3 70,2 71,0 71,8

28,230,4 31,8

39,0

56,3 57,1

0

10

20

30

40

50

60

70

80

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N

Toplam Nüfus Hizmet Alan Nüfus Atıkların Yönetmeliğe Uygun Olarak Bertaraf edilecek Nüfus

Şekil 2.50 Katı Atıkları Mevzuata Uygun Bertaraf Edilen Nüfus

Tablo 2.28 ve Şekil 2.51’de işlenen biyobozunur atık projeksiyonunu göstermektedir.

Tablo 2.28 İşlenen Biyobozunur Atık Projeksiyonu

2007 2008 2009 2010 2011 2012

Atık Tahmini (milyon

ton) 26,4 26,7 27,1 27,5 27,8 28,1

Biyobozunur Atık

Tahmini

(milyon ton)

14,5 14,7 14,9 15,1 15,2 15,4

İşlenen Biyobozunur

Atık Tahmini

(milyon ton)

0,7 1,3 1,8 3,0 5,3 6,0


68

0

5

10

15

20

25

30

2007 2008 2009 2010 2011 2012

MİL

YO

N T

ON

Atık Projeksiyonu

Biyobozunur Atık Projeksiyonu

İşlenen Biyobozunur Atık Projeksiyonu

Şekil 2.51 İşlenen Biyobozunur Atık Tahmini


69

Tehlikeli Atık Eylem Planı

I Tehlikeli Atık Mevzuatı

AVRUPA BİRLİĞİ (AB) YAKLAŞIMI

Ülkemizin Avrupa Birliği’ne (AB) üyelik sürecinde uyum sağlaması beklenen AB

Müktesebatının başlıca konularından biri de çevre konusudur. AB düzeyinde yaklaşık 300

tüzük ve direktif ile düzenlenmiş olan çevre konusu, AB Müktesebatının en kapsamlı

başlığını oluşturmakta ve bu konudaki temel yasal düzenlemeler öncelikle üye ülkeler için

bağlayıcı nitelikte olmakla birlikte aday ülkelerin de ulusal mevzuatlarını bu çerçevede

uyumlaştırmaları beklenmektedir. “Atık Yönetim Politikaları”nın belirlenmesi ve

uygulanması ise AB Çevre Müktesebatının en önemli başlıklarından biridir. AB genelinde

kabul edilen ve bütünleşik bir atık yönetim politikasının oluşturulmasında temel alınan

ilkeler şöyle sıralanabilir:

Atık yönetim hiyerarşisi: bu yaklaşım ardışık üç temel adımdan oluşmaktadır:

(i) atık minimizasyonu ve kaynakta önleme,

(ii) oluşan atıkların yeniden kullanımı, geri dönüşümü ve atıklardan enerji geri

kazanımı

(iii) atıkların güvenli bir şekilde nihai bertarafı (yakma ya da düzenli depolama)

Üretici sorumluluğu: “kirleten öder” temel ilkesi bağlamında, atık oluşumu nedeniyle

ortaya çıkan her türlü maliyetin atık üreticileri tarafından karşılanması BAT (Best Available

Techniques – Mevcut En İyi Teknikler) uygulamaları: atık yönetimi kapsamındaki her bir

adım bağlamında halihazırda bilinen teknik ve yönetimsel en iyi ve ekonomik tekniklerin

uygulanması. Söz konusu teknikler ilgili oldukları konu başlıklarına özgü kaynak

dokümanlarda (IPPC BREF dokümanları) son derece detaylı şekilde tanımlanmaktadır.

Atık naklinin en aza indirilmesi: atık bertarafının kaynağa en yakın, uygun bertaraf

noktasında gerçekleştirilmesi

Yukarıda belirtildiği gibi, AB Mevzuatı kapsamında atıklarla ilgili çok sayıda yasal

düzenleme mevcuttur.

Bölüm

3


70

ULUSAL MEVZUAT/ TEHLİKELİ ATIK YÖNETMELİĞİNİN AB DİREKTİFLERİ İLE UYUMU Tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin AB Direktiflerinde bulunan tüm hükümler, 14.03.2005

tarih ve 25755 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların

Kontrolü Yönetmeliğine (TAKY) yansıtılmıştır.

Tablo 3.1 Tehlikeli atık yönetmeliği’nin AB Direktifleri ile uyumu

AB Direktifi Direktifin İlgili Bölümü Karşılık Gelen

Yönetmelik

75/442/EEC

Çerçeve Atık Direktifi

Genel Hükümler

(Madde.7, 9, 10, 12, 13, 14, 15,

16 ve Ek I & II)

TAKY

2000/532/EC

Avrupa Atık Kataloğu

Yıldız ile işaretli olan atıklar ve

kullanım kısmı TAKY Ek 6 ve 7

91/689/EC Tehlikeli Atık

Direktifi Tüm Hükümleri TAKY

99/31/EC

Düzenli Depolama Direktifi

Tehlikeli atıkların düzenli

depolanmasına ilişkin teknik

şartlar( atık kabul, altyapı vb.)

TAKY Bölüm 7, Ek 11

2000/76/EC

Yakma Direktifi

Tehlikeli atıkların yakılmasına

ilişkin teknik şartlar

(Emisyon Limit değerleri)

TAKY Madde 20,21,

Ek 16,17

93/259/EC

Atıkların Taşınımına ilişkin

Direktif

Sınırötesi taşınıma ilişkin

hükümler (transit, ithalat,

ihracat)

TAKY Bölüm 8, EK 9,10

14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliği; içeriği, kapsamı

ve yapısı bağlamında ilgili AB Müktesebatıyla başarılı bir şekilde uyumlaştırılmıştır. Bu

yönetmelik amacı, kapsamı, ilkeleri, içeriği ve yapısı itibariyle AB Çevre Mevzuatı

kapsamında yürürlükte olan 12 Aralık 1991 tarihli Tehlikeli Atık Direktifi’yle (91/689/EEC),

4 Aralık 2000 tarihli Atık Yakma Direktifi’yle (2000/76/EC); 1999/31/EC sayılı Düzenli

Depolama Direktifiyle, 2003/33/EC sayılı Düzenli Depolama Tesislerine Atık Kabulüne

ilişkin Direktif ile büyük ölçüde paralellikler göstermekte ve 3 Mayıs 2000 tarihli Atık

Listesi (2000/532/EC) kapsamında oluşturulan ortak terminolojinin tehlikeli atık olarak

işaretlenmiş kısmının, ulusal bazda uyumlaştırılmasını sağlamaktadır. Söz konusu


71

Yönetmeliğin sonunda yer alan eklerde verilen tehlikeli atık kategorileri, bileşikleri,

özellikleri, tehlikeli atık bertaraf ve geri kazanım yöntemleri, ilgili AB Mevzuatı ile uyum

içerisindedir.

Tehlikeli atık yönetimi için oluşturulması ve kullanılması gereken ortak terminoloji

kapsamında atık kategorileri ve 6 haneli sayısal kodlama ile detaylı şekilde kodlanan atık

listeleri, atık bertaraf ve geri kazanım yöntemleri yönetmelikte sıralanmaktadır.

Ülkemizdeki tehlikeli atık yönetimi konusunda yaşanan başlıca sorunlara ilerleyen

bölümlerde değinilmektedir.

TEHLİKELİ ATIKLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

Tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin AB standartları 14.03.2005 tarih ve 25755 sayılı Resmi

Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğine

yansıtılmıştır. Tehlikeli atıklar evsel atıklardan farklı olarak, içerdikleri zararlı özellikler

nedeniyle çevreye ve insan sağlığına zarar vermeyecek şekilde özel şartlarda bertaraf

edilmelidir. Bu nedenle bu tür atıkların mutlaka tekniğine uygun şekilde yakılması,

fizikokimyasal işleme tabi tutulması veya düzenli depolanması gerekmektedir.

Amaç:

Tehlikeli atıkların üretiminden nihai bertaraf edilmesine kadar çevreyle uyumlu

yönetiminin sağlanmasıdır.

Kapsam:

Tehlikeli atıkların toplanması, tesis içinde geçici depolanması, ara depolanması, taşınması,

geri kazanılması, nihai bertarafı ile ithalat ve ihracatına ilişkin yasak sınırlama ve

yükümlülükleri, alınacak önlemleri yapılacak denetimleri, tabi olunacak hukuki teknik

sorumlulukları içermektedir.

Tehlikeli Atık:

Tehlikeli atıklar; patlayıcı, parlayıcı, kendiliğinden yanmaya müsait, suyla temas halinde

parlayıcı gazlar çıkaran, oksitleyici, organik peroksit içerikli, zehirli, korozif, hava ve suyla

temasında toksik gaz çıkaran, toksik ve eko-toksik özellikler taşıyan atıklardır. Endüstriyel

tehlikeli atık kaynaklarının büyük bir bölümünü ise kimyasal madde üretimlerinin ve

bunlarla ilişkili endüstrilerin oluşturduğu görülmektedir. Ayrıca özel atıklar kapsamında

yer alan ve nihai bertarafı/ geri kazanımı özel koşullar gerektiren tıbbi atıklar, piller,

aküler, atık yağlar, PCB, PCT’li atıklar gibi atıklar da bu gruba girmektedir.


72

Atık Listesi:

Yeni Yönetmelik Avrupa Birliği Direktifleri de dikkate alınarak hazırlanmıştır. Avrupa Atık

Kataloğu ile uyumlu olan atık listesinde yer alan tehlikeli atıklar (A), muhtemelen tehlikeli

atık olabilecek atıklar (M) olarak yönetmeliğin tehlikeli atık listesini oluşturmaktadır. Atık

Listesi sektörel bazda( faaliyet türüne göre )düzenlenmiştir.

Yetkiler, Görevler, Yükümlülükler:

Yönetmelikte Bakanlığın, Mülki amirlerin, mahalli idarelerin görevleri yeniden belirlenmiş,

atık üreticileri ile bertaraf edenlerin yükümlülükleri yeniden gözden geçirilmiştir. Tehlikeli

atıkların bertarafına ilişkin sorumluluk kirleten öder prensibinden hareketle atık

üreticisine yani sanayiciye verilmiştir. Bunlardan en önemlileri aşağıda listelenmiştir:

Atıkların bertaraf edilmesi amacıyla bölgesel hizmet verecek tehlikeli atık bertaraf tesisleri

kurmak, kurdurmak ve gerekli harcamalara katkıda bulunmakla yükümlüdür. Mahalli

idareler bu tür tesislerin kurulmasına istemeleri durumunda iştirak edebilirler.

Atık üreticileri ürettikleri atıklara ilişkin miktar ve nitelik gibi bilgileri faaliyetleri

doğrultusunda atık listesinde yer alan kodları kullanarak kayıt altına almak ve beyan

etmekle yükümlüdür.

Atığın (M) muhtemelen tehlikeli olması durumunda da Atık Üreticisi atığının tehlikeli

olmadığını belgelemekle yükümlüdür.

Oluşturdukları atıkların insan sağlığı ve çevreye yönelik zararlı etkisini en aza düşürecek

şekilde toplanması, saha içinde geçici depolanması, taşınması ve bertarafını sağlamakla ve

üç yıllık yönetim planı oluşturmakla yükümlüdür.

ATIK YAĞLARIN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ

30.07.2008 tarih ve 26952 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe giren Atık

Yağların Kontrolü Yönetmeliği, 75/439/EEC Sayılı AB Atık Yağlar Konsey Direktifi ile % 100

uyumludur.

Amaç:

Atık yağların üretiminden nihai bertarafına kadar çevreyle uyumlu yönetiminin

sağlanmasıdır.

Kapsam:

Bu Yönetmelik, EK-1’de belirtilen I., II. ve III. kategori atık yağların üretimi, geçici

depolanması, toplanması, taşınması, işlenmesi, bertarafı, ithalat ve ihracatı ile transit


73

geçişine ilişkin yasak, sınırlama ve yükümlülükleri, alınacak önlemleri, yapılacak

denetimleri kapsar.

Atık Yağ:

Kullanılmış benzinli motor, dizel motor, şanzıman ve diferansiyel, transmisyon, gres ve diğer özel

taşıt yağları ile hidrolik sistem, türbin ve kompresör, kızak, açık-kapalı dişli, sirkülasyon, metal

kesme ve işleme, metal çekme, tekstil, ısıl işlem, ısı transfer, izolasyon ve koruyucu, izolasyon,

trafo, kalıp, buhar silindir, pnömatik sistem koruyucu, gıda ve ilaç endüstrisi, kağıt makinesi, yatak

ve diğer özel endüstriyel yağlar ve endüstriyel gresler, kullanılmış kalınlaştırıcı, koruyucu,

temizleyici ve benzeri özel müstahzarlar ve kullanıma uygun olmayan yağ ürünlerini ifade

etmektedir.

I. Kategori Atık Yağ:

Bu kategoride yer alan atık yağlardaki PCB, toplam halojen ve ağır metal gibi kirleticiler Yönetmelik

EK-1 de verilen sınır değerlerin altındadır. Bu kategorideki atık yağların öncelikle rejenerasyon ve

rafinasyon yolu ile geri kazanımlarının sağlanması gerekmektedir. Bu kategorideki yağlar 21 nci

maddede belirtilen koşullar nedeniyle enerji geri kazanımı amacıyla kullanılabilir.

II. Kategori Atık Yağ:

Bu kategorideki atık yağlar Bakanlıktan lisans almış tesislerde enerji geri kazanımı amacıyla

kullanıma uygun atık yağlardır. Ancak klorür, toplam halojen ve PCB parametreleri aşılmayan

endüstriyel atık yağların rejenerasyon ve rafinasyon yoluyla geri kazanımı mümkündür.

III. Kategori Atık Yağ:

Bu kategoride yer alan atık yağlardaki Klorür ile toplam halojenler 2000 ppm’in, PCB ise 50 ppm’in

üzerindedir. Rejenerasyon ve rafinasyona uygun olmayan, yakıt olarak kullanılması insan ve çevre

sağlığı açısından risk yaratan ve lisanslı tehlikeli atık yakma tesislerinde yakılarak zararsız hale

getirilmesi gereken atık yağlardır.


Yönetmelikte Bakanlık, İl Çevre ve Orman Müdürlükleri, Belediyeler, Atık Yağ Üreticileri,

Motor Yağı Üretici ve İthalatçıları ile Atık Yağ rafinasyon ve Rejenerasyon Tesisi

İşletmecilerinin yükümlülükleri belirlenmiştir.

Atık yağ üreticileri, atık yağların Yönetmelik EK-1 de verilen parametrelere göre analizini

yaptırmak ve kategorisi belirlendikten sonra, lisanslı tesislerde işleme ve bertarafını

sağlamak zorundadır. Ülke genelinde etkin bir atık yağ yönetiminin sağlanabilmesi için atık

yağ üreticilerinin her yıl Yönetmelik EK-2 de yer alan atık yağ beyan formunu doldurarak

ilgili İl Çevre ve Orman Müdürlüğüne göndermeleri önem arzetmektedir.


74

Motor yağı üreticileri ve ithalatçıları, kullanım sonrası ortaya çıkan atık motor yağlarının

bu Yönetmelikte belirtilen kurallar doğrultusunda toplanmasını, işleme ve bertaraf

edilmesini veya ihracatını sağlamakla ve bununla ilgili olarak Bakanlığa beyanda

bulunmakla, bu atıkların Yönetmeliğe uygun olarak yönetimlerini sağlamak amacıyla

gerekli harcamaları karşılamakla yükümlüdür.

Atık Yağ Geri Kazanım Tesisi İşletmecileri geri kazanım sonucu elde ettikleri ürünün,

kalitesini belgelemek amacıyla Türk Standartları Enstitüsünden (TSE) İmalata Yeterlilik

Belgesi, piyasaya satışını sağlayabilmek amacıyla da Enerji Piyasası Düzenleme

Kurumundan (EPDK) Madeni Yağ Uygunluk Belgesi almak zorundadırlar.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİNİN AB DİREKTİFLERİ İLE UYUMU

Atık pil ve akümülatörlerin yönetimine ilişkin AB Direktiflerinde bulunan tüm hükümler,

30.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde

yürürlüğe giren Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği’ne-APAKY yansıtılmıştır.

Tablo 3.2 Atık Pil Ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği’nin AB Direktifleri ile uyumu

AB Direktifi Direktifin İlgili Bölümü Karşılık Gelen

Yönetmelik

91/157/EEC

Pil ve Akümülatörlerin

yönetimine ilişkin Direktif

Tüm Hükümler

(Madde – 5 dışında) APAKY

93/86/EC

Pil ve Akümülatörlerin

etiketlenmesi ve

işaretlenmesine ilişkin Direktif

Tüm Hükümleri APAKY

98/101/EC

91/157/EEC Direktifinin

Uygulanmasına Yönelik Direktif

Tüm Hükümleri APAKY

30.08.2004 tarih ve 25569 sayılı Atık Pil ve Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliği; içeriği,

kapsamı ve yapısı bağlamında ilgili AB Müktesebatıyla başarılı bir şekilde

uyumlaştırılmıştır. Bu yönetmelik amacı, kapsamı, ilkeleri, içeriği ve yapısı itibariyle AB

Çevre Mevzuatı kapsamında yürürlükte olan 18 Mart 1991 tarihli Atık Pil ve

Akümülatörlerin Yönetimine İlişkin Direktifi’yle (91/157/EEC), 4 Ekim 1993 tarihli Pil ve

Akümülatörlerin Etiketlenmesi ve İşaretlenmesi Direktifi’yle (93/86/EC) ve 22 Aralık 1998


75

tarihli 98/101/EC Direktifiyle büyük ölçüde paralellikler göstermekte ve ulusal bazda

uyumlaştırılmasını sağlamaktadır.

ATIK PİL VE AKÜMÜLATÖRLERİN KONTROLÜ YÖNETMELİĞİ Atık pil ve akümülatörlerin yönetimine ilişkin AB standartları 30.08.2004 tarih ve 25569

sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 01.01.2005 tarihinde yürürlüğe giren Atık Pil ve

Akümülatörlerin Kontrolü Yönetmeliğine yansıtılmıştır. Söz konusu yönetmelikte, pil ve

akümülatörlerin üretiminde zararlı madde miktarının azaltılması, atık pil ve

akümülatörlerin kontrollü bir şekilde bertarafının sağlanması ilke edinilmiştir.

Amaç:

Çevre ve insan sağlığına zarar vermeyecek özelliklere sahip pil akümülatörlerin üretiminin

sağlanması ve bu ürünlerin doğrudan veya dolaylı olarak alıcı ortama verilmesinin

önlenmesi, atık pil ve akümülatörlerin geri kazanım veya nihai bertarafı için toplama

sisteminin kurulmasının ve yönetim planının oluşturulmasını sağlamaktır.

Kapsam:

Pil ve akümülatör ürünlerinin işaretlenmesine, etiketlenmesine, üretiminde ve ithalatında

yasaklama ve sınırlamalara, atık pil ve akümülatörlerin evsel atıklardan ayrı olarak

toplanmasına, taşınmasına, geri kazanılmasına ve bertarafına ilişkin hükümleri

içermektedir.

Kapsam Dışı:

Endüstriyel kullanım amacına bağlı olarak kalıcı olarak yerleştirilmiş pillerin bulunduğu

aletler, bilimsel ve mesleki alanda kullanılan, hayati önemi haiz tıbbi aygıtlara

yerleştirilmiş piller, kalp pilleri, sadece uzman kişiler tarafından uzaklaştırılması gereken,

kesintisiz olarak sürekli çalışması gereken aletler içindeki pil veya akümülatörlerdir.

Akümülatör:

Endüstride ve araçlarda otomatik marş, aydınlatma veya ateşleme gücü için kullanılan,

şarj edilebilir sekonder hücrelerde kurşunla sülfürik asit arasındaki kimyasal reaksiyon

sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağıdır.

Pil:

Şarj edilmeyen primer hücrelerde kimyasal reaksiyon sonucu oluşan kimyasal enerjinin

doğrudan dönüşümü ile üretilen elektrik enerjisi kaynağıdır.

Şarj Edilebilir Pil: Şarj edilebilen ve birkaç defa kullanılabilen pili,

Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit piller hariç olmak üzere diğer pilleri,

Grup Piller: Nikel kadmiyum ve cıva oksit pilleri,


76

Nikel Kadmiyum Pil: Şarj edilebilir sekonder hücrelerde kadmiyumla nikel

hidroksit arasındaki kimyasal reaksiyon sonucu kimyasal enerjinin doğrudan dönüşümü ile

üretilen elektrik enerjisi kaynağı,

Cıva İçeren Piller: Cıva oksit elektrot içeren alkali-mangan, çinko-karbon ve cıva

oksit piller gibi piller,

Düğme Pil: İşitme cihazları, saatler ve benzeri taşınabilir aletlerde kullanılan ve

çapı yüksekliğinden fazla olan yuvarlak piller.

Atık Pil ve Akümülatör:

Yeniden kullanılabilecek durumda olmayan, evsel atıklardan ayrı olarak toplanması,

taşınması, bertaraf edilmesi gereken kullanılmış pil ve akümülatörleri,


Yönetmelikte Bakanlığın, Mülki amirlerin, mahalli idarelerin görevleri belirlenmiş, atık pil

ve akümülatörlerin toplanmasına yönelik sorumluluk pil ve akümülatör üreticilerine

verilmiştir.

Pil ve akümülatör üreticilerinin sorumlulukları aşağıda özetlenmiştir:

- Yönetmeliğe uygun etiketleme ve işaretleme yapmak,

- Kota ve depozitoya müracaat etmek,

- Yönetmelikte belirlenen oranlarda atık pil ve atık akümülatörleri toplamak,

- Zararlı madde içeren pil ve akümülatör üretmemek veya ithal etmemek,

- Tüketiciyi bilgilendirme çalışmaları düzenlemek,

- Atık pil ve akümülatörlerin toplanması, taşınması depolanması ve geri kazanımına

yönelik faaliyetleri yönetmelikte belirlenen hükümler doğrultusunda yapmak.


77

II Mevcut Durum

TEHLİKELİ ATIK

Türkiye'de ortaya çıkan sanayi atıklarının türleri, gelişmiş ülkelerdeki atık türlerinden farklı

değildir. Endüstriyel atıkların miktar ve dağılımlarını belirlemek ve bu atıklardan ortaya

çıkan çevre sorunlarını incelemek amacıyla Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK), çeşitli mahalli

idareler ve sanayi kuruluşları (Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği - TOBB, İstanbul ve Kocaeli

Sanayi Odaları) 1991-95 sürecinde sanayi kökenli atıkların envanterlerinin hazırlanması

için çalışmalar başlatmışlardır. Değerlendirmelere göre, TÜİK tarafından hazırlanan "1994,

1995, 1996, 1997 ve 2004 İmalat Sanayi Atık Envanterleri", tüm ülkeyi kapsama açısından

eksikliklerine rağmen, halen Türkiye'de mevcut yegane kullanılabilir bir atık envanteri/veri

bankası özelliğindedir.

Türkiye'de TÜİK tarafından 2004 yılı için yapılan imalat sanayii atık envanterine göre,

sektörel atık türü ve bu atıkları üreten sektörlere göre, atık üretim ve bertaraf edilen

miktarlara ilişkin veriler değerlendirildiğinde aşağıdaki sonuçlara varılmaktadır:

Türkiye’de imalat sanayi tarafından yılda 20 milyon ton’un üzerinde atık

üretilmektedir.

Bu miktarın yaklaşık 1.12 milyon ton’u tehlikeli atıktır.

Bu miktarın % 8’i geri kazanılmakta, % 47’si bertaraf edilmekte ve % 45’lik kısım ise

yeniden kullanılmaktadır (Şekil 3.1).

Şekil 3.1 Türkiye’de üretilen tehlikeli atık miktarı ve bertaraf yüzdeleri (TÜİK 2004)


78

Resim 3.2 Gömülü halde bulunan tehlikeli atıklar (Tekirdağ 2007)


79

Atık Ara Depolama ve Taşıma Türkiye’de tehlikeli maddelerin nakliyesi Karayolları Genel Müdürlüğü tarafından

22.10.1976 tarih ve 15742 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak 22.04.1977 tarihinde

yürülüğe giren Tehlikeli Maddelerin Karayolu ile Taşınması Hakkında Yönetmeliğe göre

yapılmaktadır. Tehlikeli atıkların nakliyesi için Bakanlığımız tarafından yürürlüğe konulmuş

olan Atık Taşıma Genelgesi (Tehlikeli Atık Taşınımı 2005/11) bulunmaktadır. Bu genelgeye

göre, atıkların lisanslandırılmış araçlarla taşınması zorunluluğu mevcuttur. Halihazırda,

ülkemizde tehlikeli atıkların nakliyesi (sıvı ve katı) için özel olarak yapılanmış nakliye

şirketlerinin sayısı da sanayi ihtiyaçlarını karşılamaya yeterli değildir. Bu tür ihtiyaçlara

cevap verebilecek özel kuruluşlara da büyük ihtiyaç bulunmaktadır. İlgili mevzuata göre,

gerekli lisansı olmayan araçların tehlikeli atık taşıması yasaktır. Ancak, denetlemeler çok

yetersiz olup, Jandarma, Polis ve Zabıta gibi Kolluk Kuvvetlerinin teknik denetim yapması

için periyodik eğitim verilerek denetlemelerin etkinliği sağlanabilir.

Bakanlığımızdan lisans almış olan biri Ankara’da diğeri Kocaeli‘de olmak üzere 2 adet

Tehlikeli Atık Ara Depolama tesisi bulunmaktadır. Ayrıca tehlikeli atıkların taşınması için

219 adet firmaya ait 512 adet lisanslı araç bulunmaktadır. İllere göre tehlikeli atık taşıma

lisanslı araç ve firma sayısı Tablo 3.3’te gösterilmektedir.


80

Tablo 3.3 İllere göre tehlikeli atık taşıma lisanslı firma ve araç sayısı (Kasım 2007)

İl Firma Araç

Adana 7 15

Adıyaman 1 1

Aksaray 1 2

Ankara 7 14

Batman 1 1

Bilecik 4 7

Bursa 9 15

Çorum 1 3

Denizli 1 2

Elazığ 1 1

Eskişehir 8 30

İstanbul 42 72

İzmir 30 90

Kayseri 5 16

Kırıkkale 1 2

Kocaeli 84 210

Konya 2 3

Manisa 3 5

Mardin 1 1

Mersin 3 12

Osmaniye 2 5

Sakarya 4 4

Tekirdağ 1 1

TOPLAM 219 512

Atık Azaltma/Geri Kazanma Uygulamaları Türkiye'de mevcut durumda imalat sanayinde öncelik, üretim, ürün kalitesi ve maliyete

verilmiş olduğundan, atık azaltma ve geri kazanma uygulamaları ikinci planda kalmıştır.

Ancak, 1993 sonrasında daha etkili olarak gelişen çevre koruma bilinci, yasal yaptırımlar,

atık bertarafında karşılaşılan güçlükler ve en önemlisi uluslararası ticarette üretim

sırasındaki çevre koruma önlemlerinin de önem kazanması, temiz teknolojilerin

kullanılmasını ve atık azaltılmasını önemli konuma getirmiştir.

Atıkların geri kazanılması, öncelikle çevrenin korunması açısından nispeten daha az riskli

ve yönetimi daha kolay olan ambalaj atıklarına yönelmiştir. Tehlikeli atıkların tekrar


81

kullanılması, geri kazanılması yönündeki çabalar, genellikle toplanması ve kullanılması

basit teknolojiler gerektiren atıklar üzerinde yoğunlaşmaktadır. Buna en çarpıcı örnek

olarak IBC; Varil geri kazanımı, gümüş geri kazanımı gösterilebilir. Bertaraf edilecek sanayi

atıklarının miktarını azaltma ve atıkların tekrar kullanılabilmesi için, Bakanlığımız

desteğiyle TOBB tarafından sanayi odaları bünyesinde atık borsaları kurulmuştur. Atık Geri

Dönüşüm Borsası, işletmelerde üretim sonucu ortaya çıkan atıkların geri kazanılmasını ve

daha fazla ikincil hammadde olarak değerlendirilmesini; nihai bertaraf edilecek atıkların

miktarını azaltmayı sağlayan bir aracılık sistemidir. Ülkemizde kurulan atık borsalarıyla da

geri kazanım sağlanmaktadır. Fakat bu borsalar da tam anlamıyla işleyişe kavuşamamıştır.

İstanbul Kemerburgaz’da 29.000 ton/yıl kapasiteli gazlaştırma yoluyla tehlikeli atık geri

kazanım lisansı almış pilot ölçekli bir tesis de faaliyete geçmiştir.

Çimento fabrikaları sadece kullanılmış lastikler, II. kategori atık yağlar ve I. kategori atık

yağların geri kazanımı sonucunda ürün kalitesi tutturulamayan atık yağlar, boya çamurları,

solventler, plastik atıkları gibi belirli tür atıkları bertaraf edebilmektedir. Çimento

fabrikaları enerji geri kazanım amaçlı olarak bu tür atıkları alternatif yakıt olarak

kullanmaktadır. Ayrıca 2 çimento fabrikası da grit ve evsel nitelikli arıtma çamurlarının

alternatif hammadde olarak kullanılmasına ilişkin izin almıştır. Çimento Tesislerine R1

(Enerji Geri Kazanım) Lisansı verilmekte olup 22 tesis lisanslandırılmıştır. Atıkların ek yakıt

olarak kullanılmakta olduğu döner fırın kullanan bir çimento tesisinin görüntüsü Resim

3.3’te gösterilmiştir.

Resim 3.3 Çimento fabrikası döner fırını


82

Tablo 3.4 Çimento fabrikalarında alternatif yakıt olarak kullanılan

atıkların türlerine göre dağılımı (Kasım 2007)

Atık Türleri Lisanslandırılan

Miktar (ton/yıl)

I. ve II. Kategori Atık Yağ 214.226

Kullanılmış Lastik 106.458

Kontamine Atık 61.884

Atık Plastik 51.866

Petrol Rafineri Atığı 24.120

Petrol Dip Çamuru 18.902

Boya Çamuru 16.964

Sıvı Yakıt Slaçı 4.020

Toplam 498.440

Haziran 2007 tarihi itibarıyla tehlikeli atık geri kazanım tesislerinin toplam kapasitesi Tablo

3.5’te verilmektedir.

Ülkemizle geçici çalışma izni ve lisans almış bulunan geri kazanım tesislerinin sayısı Kasım

2007 tarihi itibari ile 89’dur.

Tablo 3.6’da geri kazanım faaliyetine karşılık kapasitelerin 2006 yılındaki fiili kullanım

değerleri; Tablo 3.7’de lisanslı bertaraf tesisi olan İZAYDAŞ’ta 2006 ve 2007 yıllarına ait fiili

bertaraf miktarları verilmektedir.

Tablo 3.5 Geri kazanım faaliyetine karşılık tesis sayısı (Haziran 2007)

Geri Kazanım Kodu Lisanslı Tesis

Sayısı Toplam Kapasite

(ton/yıl)

R1 (Enerji Geri Kazanımı) 22+1 527.460

R2 (Solvent geri kazanımı) 3 9.350

R3 (Solvent dışı organik madde ıslahı) 7 17.477

R4 (Metal ve bileşiklerinin ıslahı) 17 113.442

R5 (Anorganik Madde ıslahı) 4 1.955

R9 (Atık yağ rafinasyonu) 11 82.452

R11 (R1-R10 işlem atıklarının kullanımı)

3 14.570

R12 (R1-R11 işlemlerden biri için değişim)

7 24.415


83

TOPLAM 75 791.121

Tablo 3.6 Geri kazanım faaliyetine karşılık kapasitelerin 2006 yılındaki fiili kullanım

değerleri

Geri Kazanım Kodu Toplam Kapasite

(ton/yıl)

R1 (Enerji Geri Kazanımı) 15.480,11

R2 (Solvent geri kazanımı) 2.805

R3 (Solvent dışı organik madde ıslahı) 7.865

R4 (Metal ve bileşiklerinin ıslahı) 73.837

R5 (Anorganik Madde ıslahı) 1.007

R11 (R1-R10 işlem atıklarının

kullanımı) 5.310

R12 (R1-R11 işlemlerden biri için

değişim) 14.510

TOPLAM 120.814,11

Tablo 3.7 Lisanslı bertaraf tesisi İZAYDAŞ’ta 2006 ve 2007 yılı fiili bertaraf miktarları

Bertaraf Yöntemi 2006 2007

Yakma 21.862 ton 24.650 ton

Düzenli Depolama 18.825 ton 20.205 ton

Sanayiden kaynaklanan tehlikesiz atık D.D. 20.806 ton 12.640 ton

Nihai Tehlikeli Atık Bertarafı Türkiye’de hali hazırda endüstriyel atıkların bertarafı için kurulmuş ve Bakanlık tarafından

lisanslandırılmış tesisler Tablo 3.8’de verilmiştir. Bu tabloda verilen yakma kapasiteleri

kurulu kapasite olup, uygulamada fiili olarak yaklaşık % 80’i kullanılmaktadır.

Ayrıca yakma tesislerinden çıkan 5.586 ton kül ve cüruf da, düzenli depolama tesislerinde

bertaraf edilmektedir. PETKİM atık yakma kapasitesi 17.500 ton/yıldır. Fakat tesis


84

kapasitesinin ancak 10.000 ton/yıllık bölümünü sanayicinin hizmetine sunabilmektedir.

Geri kalan kısmı PETKIM’in kendi ihtiyacını karşılamak için kullanılmaktadır.

Şekil 3.4, tehlikeli atık düzenli depolama alanlarından bir örnek, Şekil 3.5 de bir yakma

tesisiara depolama alanını göstermektedir.

Resim 3.4 Düzenli depolama alanı


85

Resim 3.5 Yakma tesisi depolama alanı

Tablo 3.8 Mevcut Bertaraf Tesisleri Kapasiteleri (Kasım 2007)

Firma Adı Kapasite

İZAYDAŞ (depolama)* 790.000 m3

(doluluk oranı %20)

İZAYDAŞ (Yakma) 35.000 ton/yıl

PETKİM (yakma) 17.500 ton/yıl

TÜPRAŞ (Yakma)

(kendi atıkları için) 7.750 ton/yıl

ERDEMİR (depolama)

(kendi atıkları için) 6.084 ton/yıl

İSKEN (depolama)*

(kendi atıkları için) 115.000 m3

* Toplam Kapasite


86

III Atık Envanteri Oluşturulması

TEHLİKELİ ATIK ENVANTERİ YÖNTEM VE VERİ KAYNAKLARI Ülkemizde atık envanteri hazırlanmasında endüstriyel faaliyetler bazında üretim-atık

ilişkilerinin belirlenmesi hedeflenmiştir. Bu hedef doğrultusunda üretim, atık ve tehlikeli

atık verileri değerlendirilerek, sanayinin ve atık üretiminin yoğun olduğu bölgelerde

envanter hazırlanmıştır.

Sanayi ve atık üretiminin yoğun olduğu illerden kaynaklanacak tehlikeli atık potansiyelinin

tespit edilebilmesi amacıyla, şu ana dek ülkemizde yapılmış olan mevcut envanter

çalışmaları derlenmiş, illerdeki kayıtlı sanayilere karşılık üretilen tehlikeli atık miktarları

çıkarılmış ve söz konusu illerdeki tehlikeli atık/toplam atık oranları Avrupa Birliği

ülkelerine ait envanterlerde eş sanayi gruplarıyla, sanayicilerin beyanları ve illerin atık

yönetim planı çerçevesinde sunduğu verilerle envanter bilgileri oluşturulmuştur. Şekil 3.6,

Türkiye tehlikeli atık/ toplam atık oranları ile AB ortalamalarını karşılaştırmaktadır.

Ülkemizde mevcut durumda güvenilir bir tehlikeli atık envanterinin teşkil edilememiş

olması oldukça önemli bir problem olmuştur. Bu sebeple, envanter oluşturmak için üretim

ve tehlikeli atık miktarları ile ilgili ulusal verileri Türkiye Odalar ve Borsalar Birliği (TOBB)

verileri ve Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) veri tabanında mevcut çevre istatistikleri

verilerinin değerlendirilmesi sonucu elde edilmiştir. Ayrıca, il bazında hazırlanmış mevcut

“Atık Yönetim Planları” ve tehlikeli atık üreticileri tarafından Bakanlığımıza sunulan 2006

yılına ait “Atık Beyan Formları” kapsamındaki veriler kullanılmıştır.

Ülke genelinde sağlıklı bir atık envanterinin oluşturulması amacıyla, Bakanlığımızla ve TÜİK

arasında 22 Aralık 2003 tarihinde imzalanan protokol dahilinde Tehlikeli Atık Beyan Formu

internet üzerinden doldurulabilir şekle getirilmiştir. 2008 yılından itibaren ülkemiz

genelinde internet tabanlı (online) atık beyan sisteminde pilot uygulama çalışmaları

devam etmekte olup, 2010 yılında gerçek verinin toplanması hedeflenmektedir.


87

Şekil 3.6 Türkiye tehlikeli atık/toplam atık oranlarının AB ortalamaları ile karşılaştırması

(AB İstatistik Kurumu-EUROSTAT)

TOBB, TÜİK ve Tehlikeli Atıkların Kontrolü Yönetmeliğinde verilen atık kodlama sistemi

farklı olduğundan modelleme yapılırken kullanılan verilerin sağlandığı sektörlerin birbiri ile

karşılaştırması sağlanmış olup, ilgili sektörden çıkan atıkların İZAYDAŞ’ta bertaraf edilen

atık bertaraf dağılım oranları da bu karşılaştırmada kullanılarak yönetmelikte verilen

kodlama sistemi ile bağlantılı hale getirilmiştir (Tablo 3.9). Şekil 3.7, İZAYDAŞ’da bertaraf

edilen atıkların sektörel daqğılımını göstermektedir.


88

Tablo 3.9 Sanayi ana kategorisi (kaynaklara göre farklı kategori kodlamalarının eşleştirilmesi) (2006)

TOBB Kategorisi TÜİK Kategorisi

Atık Payı

(TÜİK Verisi)

İZAYDAŞ Payı

(İZAYDAŞ 2006

Verisi)

TAKY Kodu (bu kategorilerden kaynaklanabilecek

atık türü)

Metal eşya, makine ve gereç, ulaşım aracı, ilmi ve mesleki ölçme aletleri sanayi (Otomotiv)

Metal eşya sanayi mak. teçh. hariç B.y.s makine ve teçhizat imalatı Büro, muhasebe bilgi işl. mak. im. Radyo, TV haberleşme cihaz. imal. Tıbbi, hassas ve optik aleti. saat. im. Taşıt araçları ve karoseri imalatı Diğer ulaşım araçları imalatı

%6 %33 08, 11, 12, 15

Diğer imalat sanayi

Kimya, petrol, kömür, kauçuk ve plastik sanayi

Kok köm. rafine edilmiş petr.ür.im. Kimyasal madde ürünleri imalatı Plastik-kauçuk ürünleri imalatı

%12 %30 06, 07, 08

Tekstil, örme, konfeksiyon ve deri sanayi

Tekstil ürünleri imalatı Giyim eşyası imalatı Derinin işl. bavul çanta vb.

%2 %2 04

Metal ana sanayi Ana metal sanayi %44 %4 11, 12, 13, 15

Gıda, içki, tütün sanayi Gıda ürünl. ve içecek imalatı Tütün ürünleri imalatı

%25 %1 02

Kağıt, kağıt ürünleri ve baskı sanayi

Ağaç-mantar ür.imal. (Mob.hariç) Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı Basım ve yayım imalatı

%2 %2 03, 08, 09

03

Ağaç, mantar, mobilya sanayi

Mobilya imalatı, b.y.s. diğer imalat

Metal Dışı Ürünler Sanayi (Petrol ve Kömür Ürünleri Hariç) Taşa ve Toprağa Dayalı (Cam ve Cam Eşya)

Metalik olmayan diğer min.mad.im.

%9 %1 -


89

Şekil 3.7 İZAYDAŞ A.Ş.’de bertaraf edilen atıkların sektörel dağılımı (2006)

Tablo 3.10, TÜİK’nun imalat sanayi envanterine göre çıkarmış olduğu sanayi gruplarına

göre tehlikeli atık miktarlarını göstermektedir.


90

Tablo 3.10 Sanayi grubuna göre oluşan tehlikeli katı atık miktarı (TÜİK 2004)

Sanayi grubu Toplam

Geri kazanılan

ve yeniden

kullanılan

Yeniden

Kullanılan

Bertaraf

edilen

Miktar (ton/yıl)

Türkiye 1.196.404* 71.282 248.352 876.770

Gıda ürünl. ve içecek imalatı 262.284 16 219.873 42.395

Tütün ürünleri imalatı 7.918 4.623 7 3.288

Tekstil ürünleri imalatı 4.945 1.040 2.594 1.311

Giyim eşyası imalatı 1.625 - 1.511 114

Derinin işl., bavul çanta vb. 1 - - 1

Ağaç-mantar ür.imal.(Mob.hariç) 443 1 421 21

Kağıt ve kağıt ürünleri imalatı 3.232 1 48 3.183

Basım ve yayım imalatı 209 - 208 1

Kok köm.,rafine edilmiş

petr.ür.im. 114.128 299 501 113.328

Kimyasal madde ürünleri imalatı 289.110 7.939 6.240 274.931

Plastik-kauçuk ürünleri imalatı 2.763 190 781 1.792

Metalik olmayan diğer

min.mad.im. 33.630 897 1.847 30.886

Ana metal sanayi 327.986 2.895 3.056 322.035

Metal eşya sanayi, mak.teçh.

hariç 5.951 21 3.817 2113

B.y.s. makina ve teçhizat imalatı 814 205 346 263

B.y.s. elektrikli makina cihaz.im. 64.594 48.349 876 15.369

Radyo,TV haberleşme cihaz. imal. 4.669 64 4.147 458

Tıbbi,hassas ve optik aletl.,saat

im. 26 1 2 23

Taşıt araçları ve karoseri imalatı 71.792 4.739 2.041 65.012

Diğer ulaşım araçları imalatı 144 - 14 130

Mobilya imalatı, b.y.s. diğer

imalat 140 2 22 116

* 1.196.404 (ton/yıl) = 1,12 milyon ton/yıl tehlikeli atık üretimi ve 0,8 milyon ton/yıl tesis

içerisinde geri kazanılan tehlikeli atıkların TOPLAM değeridir.


91

ÖZEL ATIK ENVANTER ÇALIŞMALARI

Atık Yağlar Atık yağlar ile ilgili envanter çalışmaları, başlıca atık yağ üreticilerinden toplanan atık yağ

beyan formları, atık yağ geri kazanım tesislerinden toplanan faaliyet raporları ve atık

motor yağı toplama çalışmalarından elde edilen toplama ve bertaraf bilgileri çerçevesinde

yürütülmektedir. Türkiye’de piyasaya arz edilen madeni yağ miktarı yaklaşık 350.000 ton,

oluşan atık yağ miktarı ise 150.000 ton civarında tahmin edilmektedir. Yönetmelik

yayımlandıktan sonra Bakanlığımızca gerçekleştirilen envanter çalışmaları neticesinde

2007 yılında kayıt altına alınan toplam atık yağ miktarı 34.280 ton olarak tespit edilmiştir.

Bu miktar yönetmelik yayımlandıktan sonra tespit edilen en yüksek toplama miktarıdır.

2007 yılında yönetmeliğe uygun olarak toplanan atık yağ Türkiye genelinde oluşan atık yağ

miktarının yaklaşık %20’sine karşılık gelmektedir. Şekil 3.8’de yer alan veriler dikkate

alındığında her yıl toplama miktarında %5’lik bir artış beklenmektedir. Buna göre 2012

yılında oluşacak atık yağ miktarının tahminen %40’ı yönetmeliğe uygun olarak toplanacak

ve geri kazanılacaktır. 17 lisanslı atık yağ geri kazanım tesisi bulunmaktadır. Bu tesislerin

kurulu kapasitesi yaklaşık 110.000 ton’dur.

Şekil 3.8 Yıllara göre madeni yağ miktarları ile atık yağ geri kazanım ve bertaraf

miktarları (ton)


92

Atık Pil ve Akümülatör Envanteri Oluşturulması

Atık pil ve aküler ile ilgili envanter çalışmaları, başlıca atık akü geri kazanım tesislerinden

toplanan faaliyet raporları ile pil kota, akü depozito çalışmalarından elde edilen toplama

ve bertaraf bilgileri çerçevesinde yürütülmektedir. Türkiye’de piyasaya arz edilen pil

miktarı yaklaşık 10.000 ton, akümülatör miktarı ise 74.000 tondur. Yönetmelik

yayımlandıktan sonra Bakanlığımızca gerçekleştirilen envanter çalışmaları neticesinde

2007 yılında kayıt altına alınan toplam atık pil miktarı 200 ton, atık akümülatör miktarı ise

45.476 ton olarak tespit edilmiştir. 2007 yılında yönetmeliğe uygun olarak toplanan atık

akü Türkiye genelinde piyasaya sürülen akü miktarının yaklaşık %67’sine, toplanan atık pil

ise piyasaya sürülen pil miktarının yaklaşık %2’sine karşılık gelmektedir. Şekil 3.9’da yer

alan veriler dikkate alındığında akümülatörler için her yıl toplama miktarında %5’lik bir

artış beklenmektedir. Buna göre 2012 yılına kadar atık akümülatörlerin yaklaşık % 90’nın

yönetmeliğe uygun olarak toplanması ve geri kazanımının sağlanması beklenmektedir.

Şekil 3.9 Yıllara göre akü miktarları ile atık akü geri kazanım ve bertaraf miktarları (ton)

Tablo 3.11, illere göre lisanslı atık akümülatör geri kazanım firma sayıları ve kapasitelerini

göstermektedir.


93

Tablo 3.11 İllere göre lisanslı atık akümülatör geri kazanım firma sayıları ve kapasiteleri

İl Lisanslı Tesis

Sayısı

Kapasite

Ton/Yıl

Eskişehir 2 34.650

Kütahya 1 16.800

Gaziantep 3 5.700

Aydın 1 900

Antalya 1 6.000

Mersin 1 11.929

Kırıkkale 1 5.400

İzmir 1 51.000

Samsun 1 600

Manisa 1 15.000

TOPLAM 13 147.979

Kota kapsamında yapılan uygulamalara göre 2006 ve 2007 yıllarında yaklaşık 229 ton/yıl

atık pil kaynakta ayrı toplanarak yönetmeliğe uygun olarak bertaraf edilmiştir. Evsel atık

kompozisyonu içinde yer alan atık pil miktarına ilişkin bilgiler mevcut olmaması, ileriye

dönük atık pil miktarı projeksiyonlarının .yapılmasını zorlaştırmaktadır.

Şekil 3.10’da 2005-2007 yılları arasında yıllara göre piyasaya sürülen pil miktarları ile atık

pil geri kazanım ve bertaraf miktarları gösterilmektedir.


94

Şekil 3.10 Yıllara göre piyasaya sürülen pil miktarları ile atık pil geri kazanım ve bertaraf

miktarları (ton)

** Taşınabilir Pil Üreticileri ve İthalatçıları Derneği- TAP tarafından toplanan atık pillerin geçici

depolanması İstanbul Büyükşehir Belediyesine ait Kemerburgaz Katı Atık Depolama sahasında TAP

tarafından yaptırılan 4 depoda (8 hazneli) yapılmaktadır. Ayrıca İzmir Büyükşehir Belediyesi

Harmandalı Katı Atık Sahasında benzer bir depo (2 hazneli) faaliyete alınmıştır.


95

IV Tehlikeli Atıklar İçin Bertaraf Planı

Türkiye'de nüfus yoğunluğunun ve endüstrileşme oranının yüksek olduğu bölgelerde

tehlikeli atık tesislerinin bulunması; hem maliyet, hem kullanılabilirlik açısından faydalı,

hem de çevresel yükleri minimumda tutmak açısından avantajlıdır. Gelişmiş ülkelerde de

endüstriyel atıkların bertarafı, endüstriyel atık bertarafına uygun olarak tasarlanmış

bölgesel tesislerde gerçekleştirilmektedir. Bakanlığımız bölgesel boyutta tehlikeli atık

yönetim planlarının oluşturulması yönündeki ilk çalışmasını 2000 yılında başlatmıştır. 2001

yılında tamamlanan bu çalışma ile sanayinin yoğun olduğu Marmara, Ege ve Akdeniz

bölgelerini kapsayan sanayi atıklarının yönetimine ilişkin mevcut atık üretimi ve bertaraf

uygulamaları araştırılmıştır. Bakanlığımız koordinasyon ve yönetiminde yürütülen AB

projesi “Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımları” raporu sonuçları ve Bakanlık tarafından

yapılan diğer çalışmalar neticesine göre; ülkemizde oluşan endüstriyel atıkların bertarafı

için bu tesislerden ülke genelinde sanayinin yoğun olduğu bölgelerde

en az 1 adet kurulması gerektiği ortaya konulmuştur.

Etkin bir tehlikeli atık yönetim sisteminin en az iki bileşenden oluşması gerekir:

Atık toplama sistemi

Nihai bertarafa yönelik tesisler

Sistemin etkinliği ve maliyeti değerlendirilirken, her iki bileşen bir arada düşünülmelidir.

"Ölçek ekonomisi" ilkesi, büyük ve bölgesel hizmet verecek tehlikeli atık işleme ve

bertaraf tesislerinin inşa edilmesinin, bertaraf maliyetlerini (ton başına) düşüreceği

anlamına gelir. Öte yandan, az sayıda büyük tesis kurulması, taşıma mesafelerini,

beraberinde taşıma maliyetlerini artıracaktır. Taşıma maliyetleri, küçük üreticilerden gelen

tehlikeli atıkların yeterli miktarda toplanıp daha büyük araçlar ya da demiryoluyla

nakledilene kadar geçici olarak depolanacağı bir ara depolama ağı kurulursa azaltılabilir.


96

Şekil 3.11 Bölgesel planlama çerçevesinde oluşturulan bertaraf tesisi kurulması gereken

bölgeler

Şekil 3.11’deki harita üzerinde de gösterilen bu bölgelerde yapılacak entegre tesisler iki

aşamada gerçekleştirilecektir.

Birinci Aşamada endüstrileşmenin en yoğun olduğu bölgelerde, bölgesel tehlikeli atık

yönetim sisteminin hayata geçirilmesi;

Trakya Bölgesi

Doğu Marmara Bölgesi

Ege Bölgesi

İç Anadolu Bölgesi

Akdeniz Bölgesi

İkinci Aşamada ise, endüstrileşmenin daha az olduğu bölgelerde fiziksel-kimyasal ön işlem

ünitelerinin bulunduğu ara depolama tesislerinin kurulması ve entegre tesislere transfer

ağının geliştirilmesi sağlanacaktır.

Bölgesel planlama çerçevesinde oluşturulan tesislerin sayısı ve kapasitesi endüstrileşme

hızına bağlı olarak arttırılabilir. Ancak atık üreticisi olan sanayicinin bilinçlenmesi ve atık

üretimlerini kaynağında azaltmak için teknoloji değişikliğine gidebileceği de dikkate

alınmalıdır.

Tehlikeli atık bertaraf tesislerinin kurulması ve işletilmesi özel teknoloji ve eğitim

gerektirmektedir. Ayrıca, bu tesislerin Bakanlığımız tarafından çok sıkı çevre koruma

denetimine tabi tutulması gerekmektedir. Bu bağlamda, kurulacak tesislerin BAT (Best

Available Technique) dokümanlarında verilen en iyi teknolojilerin kullanılarak yapılması

gerekmektedir. Bu tesislerin “Kirleten Öder” prensibinden hareketle özel sektör


97

tarafından hayata geçirilmesi beklenmektedir. Mahalli idarelerin ve sorumluluk sahibi sivil

toplum örgütlerinin bu yapıya iştirak etmesi Bakanlığımızca desteklenmektedir.

Ayrıca, organize sanayi bölgeleri bünyesinde ara depolama ve bertaraf tesislerinin

kurulabilmesi kabiliyetinin oluşturulması ve organize sanayi bölgelerinin kendi ihtiyaçlarını

karşılayabilir hale getirilmesinin sağlanması Bakanlığımızca desteklenmektedir.


98

V Planlar Çerçevesinde Yürütülen Çalışmalar

Bölgesel Planlama çerçevesinde 5 bölgede kurulması planlanan tesislerin konumları Şekil

3.12’de, endüstriyel atık entegre bertaraf tesislerinin bilgileri Tablo 3.12’de verilmiştir.

Tehlikeli atık eylem planı zaman çizelgesi Tablo 3.13’de, kurulması planlanan tesislere

göre uygulama takvimi Tablo 3.14’de gösterilmektedir.

Şekil 3.12 Entegre bertaraf tesislerinin bölgesel planlamaya göre kurulacağı yerler ve

durumları (2007)

Resim 3.6. İZAYDAŞ A.Ş.

Mahkeme Sürecinde

ÇED Aşamasında

Fizibilite Tamamlandı

ÇED Aşamasında

ÇED Aşamasında


99

Tablo 3.12 Endüstriyel atık entegre bertaraf tesisleri (Kasım 2007)

Projenin Yeri Kapasitesi Mevcut Durumu

Kurbanlı Köyü

Tarsus - Mersin

Düzenli Depolama:

14.666 ton/yıl

(20 yıl kullanım için)

Yakma:

7.368 ton/yıl

Fizikokimyasal Ön İşlem:

1.585 ton/yıl

Mahkeme

Sürecinde

Gebze OSB

Kocaeli

Yakma:

48.000 ton/yıl

ÇED Aşamasında

Kırtıllı Tepe Mevkii

Sandal Beldesi

Kula - Manisa

Düzenli Depolama:

3.230.000 m3

Yakma:

20.000 ton/yıl

ÇED Aşamasında

Büyük Çavuşlu Köyü Hudutları

Çatalca - İstanbul

Yakma:

I. Aşama: 50.000 ton/yıl

II. Aşama: 50.000 ton/yıl

Düzenli Depolama:

Tehlikeli Atık 100.000 ton/yıl

(2.000.000 m3)

Endüstriyel Atık 200.000

ton/yıl

(1.700.000 m3)

Fizikokimyasal Ön İşlem:

20.000 ton/yıl

ÇED Aşamasında

Çadırtepe Mevkii

Sincan - Ankara

Gazlaştırma:

20-30 bin ton/yıl (Kapasite

artırımı ile 100 bin ton/yıl)

Fizibilite Çalışması

Yapıldı


100

VI 2008-2012 Hedefleri Ta

blo

3.1

3 Ey

lem

pla

nı h

edef

leri

za

ma

n ç

izel

ges

i

20

12

4.Çeyrek

* Ç

ED s

üre

cin

in t

am

am

lan

dığ

ı va

rsa

yılm

ıştı

r.

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

11

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

10

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

09

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

08

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

07

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek

1.Çeyrek

20

06

4.Çeyrek

3.Çeyrek

2.Çeyrek 1.Çeyrek

FAA

LİY

ET D

ETA

Y P

LAN

I

Teh

like

li A

tık

Yön

etm

eliğ

inin

Uyu

mla

ştır

ılmas

ı

Rev

izyo

n (

Çer

çeve

, Yak

ma,

De

po

lam

a

yürü

rlü

ğe g

ird

ikte

n s

on

ra)

Teh

like

li A

tık

veri

leri

nin

inte

rnet

tab

anlı

ola

rak

top

lan

may

a b

aşla

nm

ası

Teh

like

li A

tık

Yön

etim

Pla

nın

ın

olu

ştu

rulm

ası

Teh

like

li at

ık v

erile

rin

in in

tern

et t

aban

lı

ola

rak

süre

kli t

op

lan

mas

ı

Bak

anlık

ve

İl M

üd

ürl

üğü

çal

ışan

ları

nın

Avr

up

a A

tık

Kat

alo

gu, l

isan

slan

dır

ma

ve

atık

yö

net

imi f

aaliy

etle

rin

izle

nm

esi ü

zeri

ne

eğit

ilme

si

İl M

üd

ürl

ükl

eri v

e M

ahal

li id

arel

erin

teh

likel

i atı

k sı

nıf

lan

dır

mas

ı üze

rin

e eğ

itim

i

Atı

k ta

şım

a ve

bey

an f

orm

ları

ile

Teh

likel

i

atık

işle

mle

ri ü

zeri

ne

atık

üre

tici

leri

ni

eğit

mek

üze

re B

akan

lık v

e İl

Mü

dü

rlü

ğü

uzm

anla

rın

ın e

ğiti

mi

Ara

dep

ola

ma

ve d

üze

nli

dep

ola

ma

sah

alar

ının

faa

liyet

e al

ınm

ası *

Yakm

a te

sisl

erin

in f

aaliy

ete

alın

mas

ı *

FAA

LİY

ET

KO

NU

SU

Yö

net

mel

ik v

e D

üze

nle

me

ler

Ver

itab

anı v

e

Pla

nla

ma

Oto

mas

yon

An

a Et

kin

likle

r


101

Ta

blo

3.1

4 B

ölg

esel

pla

n ç

erçe

vesi

nd

e ku

rulm

ası

pla

nla

na

n t

esis

lere

gö

re u

ygu

lam

a t

akv

imi (

bin

to

n/y

ıl)

20

27

41

0

65

0

20

26

41

0

65

0

20

25

41

0

65

0

20

24

41

0

65

0

20

23

40

41

0

65

0

20

22

37

0

65

0

20

21

40

37

0

65

0

20

20

30

33

0

65

0

20

19

50

30

0

65

0

20

18

70

14

0

25

0

65

0

20

17

18

0

51

0

20

16

45

18

0

51

0

20

15

40

14

0

13

5

51

0

20

14

12

0

95

37

0

20

13

60

90

95

25

0

20

12

35

16

0

20

11

35

16

0

20

10

35

16

0

20

09

35

16

0

20

08

35

16

0

35

16

0

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Top

lam

ku

rulu

yak

ma

tesi

si k

apas

ite

si

Top

lam

ku

rulu

dü

zen

li

de

po

lam

a ka

pas

ite

si

Mar

mar

a

Bö

lge

si

Trak

ya

Bö

lge

si

Ege

Bö

lge

si

Do

ğu

Akd

en

iz

Bö

lge

si

İç A

nad

olu

Bö

lge

si


102

Ta

blo

3.1

5 B

ölg

esel

pla

n ç

erçe

vesi

nd

e ku

rulm

ası

tes

isle

re g

öre

uyg

ula

ma

ta

kvim

i (b

in t

on

/yıl)

*

20

23

40

* Ta

blo

3.1

3’t

e h

alih

azı

rda

ku

rulu

bu

lun

an

tes

isle

rin

in k

ap

asi

tele

ri 2

00

8 y

ılı iç

in v

erilm

işti

r. B

u t

ab

lod

a is

e Ta

blo

3.1

3’t

e ve

rilm

iş o

lan

ön

gö

rüle

rin

,

kuru

lma

sı p

lan

lan

an

ber

tara

f te

sisi

pro

jele

rin

in b

aşv

uru

do

sya

ları

nd

a b

elir

tilm

iş o

lan

fa

aliy

ete

gir

iş t

ari

hle

rin

e g

öre

dü

zen

len

miş

da

ğılı

mla

rı

gö

ster

ilmek

ted

ir.

20

22

20

21

40

20

20

30

20

19

20

18

14

14

0

20

17

20

16

38

20

15

10

5

20

14

20

13

20

12

30

20

11

20

10

48

50

20

7,4

20

20

09

50

10

0

24

0

14

,7

20

08

43

16

6

17

,5

11

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Yak

ma

Tesi

sle

ri

Dü

zen

li

De

po

lam

a

Mar

mar

a

Bö

lge

si

Trak

ya B

ölg

esi

Ege

Bö

lge

si

Do

ğu A

kde

niz

Bö

lge

si

İç A

nad

olu

Bö

lge

si


103

Avrupa Birliği’nin 91/689/EEC sayılı Konsey Direktifi temel alınarak 2005 yılında

gerçekleştirilen Yüksek Maliyetli Çevre Yatırımlarının Planlanması için Teknik Yardım

(Türkiye) projesinin bir çıktısı olarak oluşturulan Tablo 3.14’de, Bölgesel Bertaraf Projeleri

kapsamında ülkemizde bölgelerde kurulması planlanan tesislerin hangi yıllarda işletmeye

girmesi gerektiğine dair yıllara göre değişim gösterilmektedir.

Tablo 3.14’de Marmara Bölgesinde hali hazırda kurulu bulunan İZAYDAŞ A.Ş.’ye ait atık

yakma ve düzenli depolama tesisinin kapasitesi 2008 yılında gösterilerek mevcut entegre

atık bertaraf tesisi kapasitesi belirtilmektedir.

Proje çalışmaları sırasında oluşturulan öngörülere ve projeksiyona göre bölgelerde

oluşması beklenen tehlikeli atık miktarı belirlenmiştir. Buradan yola çıkarak, her bir

bölgede tehlikeli atıkların bertaraf edilebilmesi amacıyla duyulan tesis ve kapasite ihtiyacı

belirlenmiş ve Tablo 3.14’deki dağılım elde edilmiştir.

2023 yılının Türkiye Cumhuriyeti’nin 100. Yılı olması sebebiyle projeksiyon burada

tamamlanmıştır. Proje çıktılarına göre 2023 yılı itibariyle öngörülen ülke genelinde yakma

kapasitesi 410 bin ton/yıl ve düzenli depolama kapasitesi de 650 bin ton/yıl dır.

Tablo 3.14 ve 2007 yılı Sanayi Büyüme Hızı temel alınarak hazırlanan Şekil 3.13 ise proje

çıktılarına göre kurulması öngörülen yakma ve düzenli depolama tesislerinin 2008-2012

yılları arasındaki bölgesel dağılımı ile kapasiteleri vermektedir.

Bu kapsamda oluşturulan Şekil 3.13’de Marmara Bölgesi için hazırlanan grafiğe İZAYDAŞ’ın

kapasitesi de dahil edilmiştir.

2007 yılı için verilen değerler Tablo 3.8’deki mevcut bertaraf kapasitelerini

göstermektedir. 2008-2012 yılları arasındaki bölüm ise Tablo 3.12’deki tesislerin proje

dosyalarında öngörülen işletmeye alınma tarihlerine göre hazırlanmıştır.


104

Şeki

l 3.1

3. B

ölg

esel

pla

n ç

erçe

vesi

nd

e ku

rulm

ası

pla

nla

na

n t

esis

leri

n 2

00

8-2

01

2 y

ılla

rı a

rası

nd

a iş

letm

eye

alın

ma

ta

rih

leri

ve b

u t

ari

hle

re b

ağ

lı o

lara

k b

ölg

eler

dek

i to

pla

m a

tık

ber

tara

f ka

pa

site

leri

nin

da

ğılı

mı

(Sö

z ko

nu

su y

ılla

r Ç

ED s

üre

cin

in t

am

am

lan

ma

sı v

e M

ah

kem

e sü

reci

nin

ya

şan

ma

ma

sı h

alin

e g

öre

pla

nla

nm

ıştı

r)


105

Şekil 3.14, 3.15, 3.16, 3.17 ve 3.18’de gösterilen grafikler, Yüksek Maliyetli Çevre

Yatırımlarının Planlanması için Teknik Yardım (Türkiye) projesinde bölgelere göre

hazırlanmış olan yakılabilir ve depolanabilir atık değerleri ile Şekil 3.13’deki dağılımların

karşılaştırmalı olarak gösterimleridir.

Grafiklerde mor renkle gösterilen Toplam Atık değerleri bölgelerde yıllara göre oluşması

öngörülen toplam tehlikeli atık miktarını, turuncu renkte gösterilen kısım ise bu

bölgelerde kurulu bulunan ve kurulması planlanan tesislerin yıllara göre dağılımını

göstermektedir.

Şekil 3.14. Marmara Bölgesinde 2008-2012 yılları arasında oluşması öngörülen

yakılabilir ve depolanabilir tehlikeli atık miktarları ile bölgede kurulu bulunan ve

kurulması planlanan tesislerin yıllara göre kapasite değişimi


106

Şekil 3.15. Trakya Bölgesinde 2008-2012 yılları arasında oluşması öngörülen



Şekil 3.16. Ege Bölgesinde 2008-2012 yılları arasında oluşması öngörülen




107

Şekil 3.17. Doğu Akdeniz Bölgesinde 2008-2012 yılları arasında oluşması

öngörülen yakılabilir ve depolanabilir tehlikeli atık miktarları ile bölgede kurulu

bulunan ve kurulması planlanan tesislerin yıllara göre kapasite değişimi

Şekil 3.18. İç Anadolu Bölgesinde 2008-2012 yılları arasında oluşması öngörülen




108

Tablo 3.16. Tehlikeli atık ara depolama inşası için önceliklendirme listesi

Yer Kapasite (bin

ton/yıl) 1

. Aşa

ma

(Baş

lan

gıç:

20

08

) Bursa (Marmara-Güney) 25

Düzce (Karadeniz-Batı) 15

Kırklareli (Marmara-Kuzey) 15

Eskişehir (Orta Anadolu) 15

Konya (Orta Anadolu) 15

Denizli (Ege) 15

Manisa (Ege) 10

İçel (Akdeniz) 20

Kayseri (Orta Anadolu) 10

Gaziantep (G.D. Anadolu) 5

2.A

şam

a (B

aşla

ngı

ç: 2

01

0)

Karabük (Karadeniz-Batı) 14

Çanakkale (Marmara-Güney) 18

Çorum (Karadeniz-Güney) 7

Trabzon (Karadeniz-Kuzey) 7

Samsun (Karadeniz-Kuzey) 7

Afyon (Doğu Ege + Kuzey Akdeniz) 25

Ordu (Karadeniz-Kuzey) 7

Erzurum (Doğu An.-Kuzey) 4

Erzincan (Doğu An.-Kuzey) 3

Sivas (Doğu An.-Kuzey) 3

Muğla (Ege) 10

Burdur (Akdeniz) 15

Niğde (Orta Anadolu) 10

Malatya (Doğu Anadolu) 6

Diyarbakır (Doğu Anadolu) 10

Muş (Doğu Anadolu) 4

Batman (G.D. Anadolu) 10

Toplam 307


109

TEHLİKELİ ATIKLARIN YÖNETİMİNE İLİŞKİN YAPILMASI GEREKEN EYLEMLER

Tablo 3.17. Tehlikeli atıkların yönetimine ilişkin yapılması gereken eylemler

EYLEM ALANLARI EYLEMLER

I. Politikalar

1. Atık minimizasyonu, geri kazanımı ve yeniden kullanımına önem verilmesi

2. Ulusal ve bölgesel düzeyde "Atık Borsası"nın oluşturulması 3. Büyükşehir Belediyelerinin tehlikeli atıkların bertaraf edilmesi

işlemlerinde etkin rol almasının sağlanması

II. Yasal Düzenlemeler

1. İlgili kuruluşlar arasında işlevsel işbölümünün yapılarak işbirliğinin geliştirilmesi

2. Tehlikeli atıkların yönetimi konusunda özel sektör katılımını teşvik edecek şekilde mevzuatta ve uygulamada gerekli düzenlemelerin yapılması

III. Ekonomik ve Mali Tedbirler 1. Bölgesel tehlikeli atık bertaraf tesisleri için arazi tahsisleri,

kredilendirme gibi konularda kolaylık sağlanması 2. Atıkların kaynakta azaltılmasının teşvik edilmesi

IV. Eğitim

1. Tehlikeli atık yönetimi ile ilgili eğitim programlarının uygulanması

2. Halka yönelik bilgi akışının devamlılığının ve etkinliginin sağlanması

V. Yatırım ve Teknik Düzenlemeler

1. Geri kazanım ve bertaraf tesislerinin uygun teknolojilerle kurulması

2. Atık envanterlerinin kapsamlarının genişletilmesi; sürekliliğinin sağlanması

3. Kirlenmiş alanları iyileştirme programlarının hazırlanması 4. Geri kazanılmış ürün standartlarının geliştirilmesi

2008-2012 YILLARI ARASINDA GERÇEKLEŞTİRME

Tehlikeli atık üreten tesislerin kontrolü ve izlenmesinin (denetiminin) etkinleştirilmesi

amacıyla İl Müdürlüklerine hizmet içi eğitim programı ve yürütülmekte olan projeler

kapsamında eğitim verilmeye devam edilecektir.

Sanayi Odaları ve Organize Sanayi Bölgeleri işbirliği ile sanayicilere tehlikeli atık yönetimi

konusunda mevzuat ve uygulamaya yönelik bilgilendirme seminerleri düzenlenecektir.

Sanayiden kaynaklanan tehlikeli atıkların sınıflandırılması amaçlanmakta olup, atıkların

Yönetmelikte yer alan tehlikeli atık listesindeki kodlara göre tanımlanabilmesi için bir

kitapçık hazırlanacak ve konu ile ilgili eğitimler verilecektir.


110

Tehlikeli atık üretiminin şu anki durumunun değerlendirilmesi amacıyla Bakanlığımız

atıkların miktarları ve bertaraf yöntemleri ile ilgili bilgi toplamak için kendi elektronik

sistemini geliştirecektir. 2008 yılından itibaren ülkemiz genelinde internet tabanlı (online)

atık beyan sisteminde pilot uygulamaya geçilecek olup, 2010 yılında gerçek verinin

toplanması hedeflenmektedir.

Düzenli depolanabilir ve yakılabilir atıkların ayrı ayrı belirlenmesi için çalışmalar yapılacak

ve veri toplama sisteminde bunlar da değerlendirilecektir.

Tehlikeli atık bertaraf tesislerinin bölgesel atık yönetim planlarına göre kapasitelerinin

etkin kullanımı sağlanacaktır. Özellikle AB ve OECD ülkeleri gibi diğer ülkelerde yerleşik

olan yöntemde olduğu gibi, bertaraf tesisleri ile atık üretici arasında yapılacak orta ve

uzun dönemli kontratlar ve anlaşmalar gibi ön bildirime dayalı enstrümanlar

kullanılacaktır.

Çimento fırınları, tuğla fabrikaları, ısıtma ve güç santralleri, termal metal geri dönüşümü

gibi belirli üretim tesislerinde tehlikeli atıkların alternatif yakıt olarak kullanılması ve enerji

geri kazanımı yaygınlaştırılacaktır. Bu amaçla, çimento fabrikaları gibi tesislere homojen ek

yakıt hazırlanması için atıkların ara işlem ünitelerinin kurulması teşvik edilecektir.

Merkezi ara depolama tesislerinin kurulması, mevcut atık yönetim tesislerindeki atık

depolama alanların inşası ve genişletilmesi, yeni tesislerin inşasında ara depolama alanı

talep edilmesi, büyük atık üreticisi firmalarda olduğu gibi tek tür depolama alanının

inşasının yapılması ve bütün atık üreticilerinin sahasında geçici depolama alanlarının

oluşturulması sağlanacaktır.

Yeni atık yönetim tesislerinde olduğu gibi, mevcut tesislerin iyileştirilmesi, genişletilmesi

ve tadilatına gönüllü olan özel girişimcilerin desteklenmesi; ulusal ve uluslar arası finans

ve teknik destek ve teşvik mekanizmalarının kullanılması yolları araştırılacaktır.

Özellikle tehlikeli atık üreten sektörlerin mevcut durumunun sayısal olarak ve proses

açısından tanımlanması gerekmektedir. Bu kapsamda, Kimyasallar Yönetimi Dairesinin

REACH Projesi ve Kalıcı Organik Kirleticilerin (POPs) İlişkin Stockholm Sözleşmesinin

Uygulanması Yönünde Öncelikli Faaliyetlerinin Tespiti Projesi sonuçları kullanılacak olup,

yapılan çalışmalar genişletilecektir.

Çevre odaklı teknolojilerin kullanılması teşvik edilecek olup, söz konusu teknolojilerin

kullanımı ve oluşan tehlikeli atıkların geri kazanım/bertarafı ile ilgili sorun yaşayan

sektörlerin sorunlarına çözüm bulmak amacıyla İhtisas Komisyonları oluşturulacak ve

komisyon çalışmaları desteklenecektir.


111

İllere Göre Katı Atık Eylem Planları

ylem Planının kapsamı belediyelerin sorumluluğundaki atık türleri olmakla birlikte bu bölümde il bazında bir planlama öngörülmektedir. Eylem Planı verilen ildeki mevcut belediyeler, belediye birlikleri ve tesislere ilişkin bilgiler verilmektedir.

Bölüm

4

E


112

Adana Katı Atık Ana Planında Önerilen Birlik Yapısı

Mevcut Durum

Adana Büyükşehir Belediyesi tarafından yapılması planlanan Düzenli Depolama Tesisi ile ilgili ÇED olumlu kararı verilmiş olup, Uygulama projesi hazırlama çalışmaları devam etmektedir.

Tesisin Büyükşehir belediyesi ve alt kademe belediyelerine hizmet vermesi planlanmaktadır.

Hizmet vereceği nüfus: 1.530.000, Atık miktarı: 525.300 ton/yıl

ADANA GÜNEY

Seyhan, Yüreğir, Karataş, Yumurtalık, Ceyhan, İmamoğlu, Pozantı, Karaisali

Nüfus: 1.766.294

Atık miktarı: 606.015 ton/yıl

0,94 kg/kişi-gün

ADANA KUZEY

Tufanbeyli, Saimbeyli, Feke, Aladağ, Kozan

Nüfus: 181.048


0,94 kg/kişi-gün

01


113

Pozantı, Ulukışla, Çamardı Belediyeleri Katı Atık Birliği

Pozantı, Ulukışla, Çamardı İlçe Belediyeleri, Akçatekir, Gülek, Çifthan Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 16/08/2006 tarihinde yayımlanmıştır

Birlik Nüfusu:57.000, Atık Miktarı:19.500 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında 7 adet ambalaj üreticisi ve 64 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır.2 adet lisanslı toplama –ayırma tesisi ve 52650 ton/yıl kâğıt karton,36000 ton/yıl cam, 8300 ton/yıl plastik 3 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır. Dikili Belediyesi ve Sofulu Belediyesi olmak üzere 2 adet belediyede kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmaktadır.

Tıbbi Atıklar

FİİLİ YATAK SAYISI

TOPLAM TIBBİ ATIK MİKTARI

MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

4.873 7.714 2.815.593

Özel çukurlarda

kireçleyerek gömme

Sterilizasyon Katı Atık Yönetimi Projesi ile ilgili olarak ÇED süreci devam etmektedir. Proje kapsamında tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2010


114

Eylem Planı Doğrultusunda Yapılacak Çalışmalar

Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nüfus Projeksiyonu Kişi 1.947.342

1.976.948

2.007.138

2.037.924

2.065.241

2.093.060

Atık Projeksiyonu Ton/yıl 668.133

678.291

688.649

699.212

708.584

718.129

Biyobozunur Atık Projeksiyonu Ton/yıl 367.473

373.060

378.757

384.566

389.721

394.971

Düzenli Depolama

Tesisi

Faaliyet Başlangıcı

-

Hedef Nüfus

% 75

75

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi

% 38 41

Yakma Ton/yıl

Düzensiz Depolama Alanlarının Rehabilitasyonu

Ambalaj Atığı Projeksiyonu Ton/yıl 93.539 94.961 96.411 97.890 99.202 100.538

Ayrı Toplanan Ambalaj Atıklarının Miktarı

Ton/yıl 37.415 42.732 48.205 53.839 59.521 65.350

Ayrı Toplanan Ambalaj Atığının Ambalaj Atığı Projeksiyonuna Oranı

% 40 45 50 55 60 65


115

Adıyaman

Katı Atık Ana Planında Önerilen Birlik Yapısı

Mevcut Durum

Adıyaman Belediyeler Birliği

Adıyaman Merkez, Kahta, Tut, Samsat, Gölbaşı, Çelikhan, Besni İlçeleri ile Kesmetepe, Yaylakonak, Balkar, Pınarbaşı, Şambayat, Bölükyayla ve Harmanlı Beldelerinin katılımı ile Adıyaman Belediyeler Birliği kurulmuş olup, birlik tüzüğü 27.02.2006 tarih ve 10829 sayılı bakanlar kurulu kararı ile onaylanmıştır.

Entegre Katı Atık Yönetimi Projesinin ÇED süreci tamamlanmış ve projeye ilişkin hazırlanan Uygulama Projesi Bakanlığımızca uygun bulunmuştur. İnşaat ihalesi çalışmalarına başlanmıştır.

Birlik Nüfusu: 435.000, Atık Miktarı: 127.000 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 3 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Adıyaman ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ADIYAMAN

Adıyaman M., Besni, Çelikhan, Gölbaşı, Kahta, Samsat, Sincik, Tut, Gerger (A)

Nüfus544.707


0,8 kg/kişi-gün

02


116

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

705 971 354.292

Özel çukurlarda


Herhangi bir yaklaşım bildirilmemiştir.

Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi Projesi kapsamında, tıbbi atıklar projeye dahil edilmiştir. Ancak yaklaşım belirtilmemiştir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nüfus Projeksiyonu Kişi 544.707

550.312

556.038

561.887

566.737

571.694


160.691

162.363

164.071

165.487

166.935


93.201

94.171

95.161

95.983

96.822

Düzenli Depolama

Tesisi

Faaliyet Başlangıcı -

Hedef Nüfus % 76

76

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 22 23

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 705 993 1.429

Ayrı Toplanan Ambalaj Atıklarının Ambalaj Atığı Projeksiyonuna Oranı

% 0 0 0 5 7 10


117

Afyonkarahisar


Mevcut Durum Afyonkarahisar İli Çevre Hizmetleri Birliği

Afyonkarahisar Merkez, Bolvadin, Bayat, Çobanlar, Çay, Hocalar, İhsaniye, Sandıklı, İscehisar, Sinanpaşa, Emirdağ, Şuhut İlçe Belediyeleri ile 68 adet belde belediyesi

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 09/12/2005 tarihinde yayımlanmıştır.

Afyonkarahisar Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi inşaat aşamasındadır.


Ambalaj Atıkları

İl bazında 5 adet ambalaj üreticisi ve 36 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

AFYON GÜNEY

Sincanlı, Hocalar, Sandıklı, Kızılören, Dazkırı, Basmakçı, Evciler, Dinar

Nüfus: 182.551


1,16 kg/kişi-gün

AFYON KUZEY

Afyonkarahisar M., Bolvadin, İscehisar, Bayat, Emirdağ, Çay, Sultandağı, İhsaniye, Şuhut, Çobanlar

Nüfus: 467.046


1,16 kg/kişi-gün

03


118

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.087 2.501 913.020

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık bertaraf tesisi inşaatı ihale aşamasında olup, tesis inşa edildiğinde tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


655.460

661.454

667.581

672.508

677.551


277.522

280.059

282.654

284.740

286.875


152.637

154.033

155.459

156.607

157.781

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 86

93

93


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.979 2.790 4.016


% 0 0 0 5 7 10


119

Ağrı


Mevcut Durum

Ağrı Belediyesi’nce Katı Atık Bertaraf Tesisi Projesi için hazırlanan Uygulama Projeleri Bakanlığımıza sunulmuş olup uygun bulunmuştur. İnşaat ihalesi ile ilgili çalışmalara başlanmıştır.

Belediye birliği kurulması planlanmamaktadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 1 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Ağrı ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

441 512 186.821

Özel çukurlarda


Sterilizasyon 2012

AĞRI DOĞU

Doğubeyazıt, Diyadin, Taşlıçay

Nüfus: 167.233


0,80 kg/kişi-gün

AĞRI BATI

Ağrı M., Eleşkirt, Hamur, Patnos, Tutak

Nüfus: 326.368


0,80 kg/kişi-gün

04


120


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


498.332

503.167

508.108

512.140

516.264


145.513

146.925

148.368

86.736

150.749


84.398

85.216

86.053

86.736

87.435

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 65

65


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.039 850 2.110


% 0 0 0 5 7 10


121

Amasya Katı Atık Ana Planında Önerilen Birlik Yapısı

Mevcut Durum

Amasya Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği

Amasya Merkez, Merzifon, Suluova, Gümüşhacıköy ilçe Belediyeleri, Aydınca, Doğantepe, Yeşilşehir, Ziyanet, Eraslan, Akınoğlu, Ballıdere, Belevi, Borabay Belde Belediyeleri Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 27/12/2002 tarihinde yayımlanmıştır.


2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde ÇED ve Fizibilitesi tamamlanan Amasya Katı Atık Projesinin Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından kontrollük ve inşaat ihalelerinin gerçekleştirilmesi beklenmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 1 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Amasya ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

AMASYA

Amasya M., Göynücek, Gümüşhacıköy, Hamamözü, Merzifon, Suluova, Taşova

Nüfus: 309.573


0,90 kg/kişi-gün

05


122

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

851 1.052 383.862

Özel çukurlarda


Sterilizasyon 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


313.073

316.647

320.297

323.382

326.531


102.845

104.019

105.217

106.231

107.265


56.564

57.210

57.870

58.427

58.996

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 80

80


Yakma Ton/yıl


Ambalaj Atığı Projeksiyonu Ton/yıl 0 14.398 14.563 14.730 14.872 15.017


Ton/yıl 0 0 0 737 1.041 1.502


% 0 0 0 5 7 10


123

Ankara


Mevcut Durum

Sincan-Çadırtepe Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Hizmet verdiği nüfus: 700.000, Atık miktarı: 327.000 ton/yıl

Tesise, 1 adet ilk kademe belediyesi ve 5 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir. Tesis, Ankara Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 4.000.000 m2 olup, sahanın 49 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır. İleride Ankara evsel katı atıklarının büyük bir kısmının Sincan Düzenli Katı Atık Depolama ve Geri Kazanım Tesislerine taşınarak buradaki geri kazanım tesislerinde işlenmesi ve düzenli depolanması planlanmaktadır.

ANKARA GÜNEY

Polatlı, Haymana, Bala, Gölbaşı, Mamak, Kazan, Yenimahalle, Elmadağ, Çankaya, Keçiören, Altındağ, Etimesgut, Sincan, Ayaş, Akyurt, Çubuk (A), Kalecik (A)

Nüfus: 4.264.247

Atık miktarı: 1.992.256 ton/yıl

1,28 kg/kişi-gün

ANKARA KUZEY

Kızılcahamam, Çamlıdere, Beypazarı, Güdül, Nallıhan (A)

Nüfus: 116.136


1,28 kg/kişi-gün

06


124

Mamak Katı Atık Depolama Alanı

Hizmet verdiği nüfus: 3.132.000, Atık miktarı: 1.450.000 ton/yıl

Tesise, 1 adet ilk kademe belediyesi ve 6 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir. Alanın büyüklüğü yaklaşık 1.000.000 m2 ve saha 25 yıldır hizmet vermekte olup ıslah çalışmalarıyla beraber düzenli depolama gereklerine uygun bir şekilde

işletilmektedir.

Mamak Katı Atık Depolama Alanı’nda kontrolsüz bir şekilde depolanmış olan atıkların kaymasını önlemek amacıyla set ve teraslı katı atık sahaları, sızıntı suyunun su kaynaklarına karışmasının önlenmesi amacıyla drenaj sistemi yapılmıştır.

Islah çalışmalarının büyük bir kısmı tamamlanmış olup çalışmalar devam etmektedir. Islah çalışmaları; çöp yığınlarının kaymasının engellenmesi, depolama gazının toplanmasını ve bertaraf edilmesini, sızıntı suyundan kaynaklanan kirliliğin önlenmesini ve ağaçlandırma çalışmalarını içermektedir. Bu faaliyetlerin yanı

sıra sera ve çay bahçesi gibi farklı projelerle ıslah çalışmaları ve atık yönetimi konusunda halkın bilinçlendirilmesi ve bilgilendirilmesi sağlanacaktır.

Depolama gazının toplanması ile ilgili altyapı çalışmaları, sondaj çalışmaları ve yatay ve dikey boruların yerleştirilmesi çalışmaları tamamlanmıştır. Ağustos/2006’da 4,2 MW’lık kapasiteyle kurulan enerji santrali ıslah çalışmalarının devam etmesi sonucunda Temmuz/2007’de 5,6 MW kapasiteye ulaşılmıştır. Enerji üretim santrali için EPDK tarafından “Üretim Lisansı” ve enerji üretim ruhsatı düzenlenmiş olup sistem devreye alınarak elektrik üretimine başlanmıştır. Bu tesiste dönüşümü sağlanan elektrik enerjisi

bağlaşımlı sisteme verilerek tüketime sunulmaktadır.

Depolama gazının toplanması ile ilgili kapasite artırımı çalışmaları devam etmektedir. Sürdürülen ıslah çalışmaları neticesinde 2007 yılı sonu itibari ile toplanan depolama gazı ile çalıştırılacak enerji santralinin kapasitesi 5,6 MW’tan 11,2 MW’a çıkarılacaktır.

Böylece, Mamak katı atık depolama alanı içerisindeki enerji santrali dünyadaki benzer uygulamalar arasında tek saha içerisinde en büyük kapasiteli santrallerden biri olacaktır.


125

Nallıhan İlçesi Çevre Hizmet Birliği (NALÇEHBİR)


Şereflikoçhisar Katı Atık Düzenli Depolama Sahası (bkz. Aksaray)

Ambalaj Atıkları

İl bazında 18 adet ambalaj üreticisi ve 113 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. 4 adet lisanslı toplama –ayırma tesisi ve 5.865 ton/yıl kâğıt-karton, kompozit, 6.062 ton/yıl plastik, 9.600 ton/yıl alüminyum kapasiteli 6 adet geri dönüşüm tesisi bulunmaktadır. Ankara ilinde Bakanlığımızdan lisans almış toplama-ayırma tesisleri ile Mamak, Çankaya ve Beypazarı Belediyelerinde Kaynağında ayrı toplama çalışmaları yürütülmektedir.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

15.990 24.945 9.104.939 Düzenli

Depolama Sterilizasyon

Tıbbi atıklar düzenli depolanmakla birlikte, sterilizasyon konusunda da araştırmalar devam etmektedir.

2012


126


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


4.495.722

4.575.065

4.655.934

4.729.046

4.803.431

Atık Projeksiyonu Ton/yıl 2.064.032

2.100.401

2.137.471

2.175.253

2.209.410

2.244.163

Biyobozunur Atık Projeksiyonu Ton/yıl 1.135.217

1.155.221

1.175.609

1.196.389

1.215.176

1.234.290

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus (%) 86

86

86

86

95

95

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 5 15 30 30 45 45

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 132.098 151.229 170.998 191.422 212.103 233.393


% 40 45 50 55 60 65


127

Antalya


Mevcut Durum Antalya Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi;

Hizmet verdiği nüfus: 892.800 Atık miktarı: 325.800 ton/yıl Antalya Katı Atık Depomla Tesisi Antalya Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahası yaklaşık 100 ha olup, saha 7 lot üzerinden 14 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır. Tesiste 10 adet ilk kademe belediyesi ve 3 adet ilçe belediyesinin katı atıkları depolanarak bertaraf edilmektedir.

ANTALYA BATI

Kaş, Kale, Kumluca, Kemer, Elmalı, Finike, Korkuteli(A)

Nüfus: 273.966


1 kg/kişi-gün

ANTALYA DOĞU

Gündoğmuş, Alanya, Gazipaşa

Nüfus: 257.967


1 kg/kişi-gün

ANTALYA ORTA

Antalya M., Serik, Manavgat, Akseki, İbradı

Nüfus: 1.158.113


1 kg/kişi-gün

07


128

Manavgat Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi;

Hizmet verdiği nüfus: 151.000 Atık miktarı:55.100 ton/yıl Manavgat Entegre Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, Antalya İline bağlı Manavgat, Side, Çolaklı ve Ilıca yerleşim merkezlerinin mevcut katı atık problemini çözmeye yönelik düşünülmüş olup, tesisin yapımı MATAB (Manavgat Çevre Koruma Turizm Altyapı Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği Başkanlığı) tarafından gerçekleştirilmiştir. Depolama sahanın alanı yaklaşık 8 hektardır.Depolama sahasının kapasitesi 1.218.062 m3 olup, sahanın 25 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır. Kemer Kompost Tesisi

Kompost Tesisi, 54.750 ton/yıl kapasite ile kurulmuş olup, işlenen atık miktarı 45.000 ton/yıl’dır. Antalya İl Özel İdaresi,Kemer, Beldibi, Göynük, Çamyuva, Tekirova ve Çavuşköy belediyeleri ile Kuzdere, Ulupınar, Beycik ve Ovacık köylerinin Güney Antalya Turizmi Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği (GATAB)’ne katılmaları 25/07/2006

Alanya Çevresi Turizmi Geliştirme ve Altyapı İşletme Birliği ; İl Özel İdaresi, Alanya Belediyesi, Avsallar Belediyesi, Mahmutlar Belediyesi, Oba Belediyesi, Okurcalar Belediyesi, İncekum Belediyesi, Türkler Belediyesi, Payallar Belediyesi, Konaklı Belediyesi, Tosmur Belediyesi, Kestel Belediyesi, Kargıcak Belediyesi, Demirtaş Belediyesi, Emişbeleni Belediyesi, Çıplaklı Belediyesi,Cikcilli Belediyesi ve Güzelbağ Belediyesi katılımı ile kurulmuştur.

Hizmet verdiği nüfus:206.000, Atık miktarı:75.200 ton/yıl Planlanan Tesis ile ilgili ÇED süreci başlamıştır. Patara Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

2000 yılında işletmeye açılmıştır. Tesisin yapımı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve belediye özkaynakları kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Hizmet verilen nüfus: 33.000

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 29 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Aydın ilinde Bakanlığımızdan lisans almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmamaktadır. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 500 ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.


129

Tıbbi Atıklar


TOPLAM TIBBİ ATIK MİKTARI MEVCUT DURUM

PLANLANAN BERTARAF YÖNTEMİ

PROJENİN DURUMU İŞLETMEYE

GEÇİŞ TARİHİ kg/gün kg/yıl

3.632 5.326 1.943.809

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi için "ÇED Gerekli Değildir Kararı" alınmıştır.

2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.709.784

1.729.934

1.750.503

1.768.000

1.785.855


624.071

631.426

638.934

645.320

651.837


Ton/yıl 345.445

349.480

353.598

357.803

361.379

365.029

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus

% 60

60

70

70

80

80


% 15

15

25

25

38

41

Yakma Ton/yıl


Ambalaj Atığı Projeksiyonu

Ton/yıl 98.699 99.851 101.028 102.229 103.251 104.294


Ton/yıl 39.479 44.933 50.514 56.226 61.951 67.791


% 40 45 50 55 60 65


130

Artvin


Mevcut Durum

Artvin-Rize İlleri Mahalli idareleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (ARRİKAB)

Çayeli, Pazar, Hemşin, Ardeşen, Fındıklı ve Çamlıhemşin Belediyeleri ve Artvin-Merkez, Arhavi, Hopa, Kemalpaşa, Borçka, Murgul, ve Ardanuç Belediyeleri



Avrupa Birliği 2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde ÇED ve Fizibilite çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta ve 2 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İlde kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

ARTVİN-RİZE

Ardeşen (A), Çamlıhemşin (A), Çayeli (A), Fındıklı, Hemşin (A), Pazar (A), Artvin M., Ardanuç, Arhavi, Borçka, Hopa, Murgul, Şavşat, Yusufeli

Nüfus: 283.823


0,90 kg/kişi-gün

08


131

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

486 406 148.068

Özel çukurlarda


Sterilizasyon 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


158.208

159.793

161.412

162.743

164.104


51.971

52.492

53.024

53.461

53.908


28.584

28.871

29.163

29.404

29.650

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 43

43


% 38 41

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 374 528


% 0 0 0 0 5 7


132

Aydın


Mevcut Durum

Aydın İli Çevre Hizmetleri Birliği

Aydın (Merkez) Belediyesi, Germencik, İncirliova, Köşk İlçe Belediyeleri ile Çeştepe, Ovaeymir, Tepecik, Umurlu, Acarlar belde belediyeleri


Aydın Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi inşaatı tamamlanarak 12.07.2007 tarihinden itibaren depolama faaliyetine başlamıştır. Aydın Katı Atık Depomla Tesisi Aydın İli Çevre Hizmetleri Birliği ile Bakanlığımız katkıları ile yaptırılmıştır. Depolama sahası 2 lot halinde yapılmış olup, 20 yıl (10+10) hizmet vermesi planlanmıştır. Tesiste ayrıca; tıbbi atıkların sterilizasyon yöntemi ile bertarafı planlanmış, kaynağında ayrılan ambalaj atıklarının ayrıştırılacağı ambalaj atıkları ayırma ünitesi

bulunmaktadır.

Birlik Nüfusu: 323.900, Atık miktarı: 137.150 ton/yıl

AYDIN BATI

Kuşadası, Söke, Didim, Germencik

Nüfus: 258.971


1,16 kg/kişi-gün

AYDIN DOĞU

Aydın Merkez, Bozdoğan, Kuyucak, Nazilli, Karacasu, Buharkent, Yenipazar, Koçarlı, Köşk, Çine, Sultanhisar, Karpuzlu, İncirliova

Nüfus: 626.468


1,16 kg/kişi-gün

09


133

Kuşadası, Davutlar, Güzelçamlı, Söke Çevre Koruma, Altyapı Tesislerini Yapma ve İşletme Birliği (KUŞATAK)

Kuşadası ve Söke ilçe belediyeleri ile Davutlar ve Güzelçamlı belde belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 10/ 09/ 1993 tarihinde yayımlanmıştır.

Birlik Nüfusu: 180.000, Atık miktarı: 76.200 ton/yıl

Nazilli ve Çevresi Katı Atık Bertaraf ve Çevre Hizmet Birliği

Nazilli, Sultanhisar, Yenipazar, Kuyucak, Karacasu, Buharkent, Atça ilçe belediyeleri ve Arslanlı, İsabeyli, Pirlibey, Salavatlı, Yazıkent, Ataeymir, Geyre, Yenice, Başaran, Pamukören, Kurtuluş belde belediyeleri


Yerseçimi çalışmaları devam etmektedir.

Hizmet edilmesi planlanan nüfus: 225.000, Atık miktarı: 95.250 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 29 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Aydın ilinde Bakanlığımızdan lisans almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmamaktadır. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 500 ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.


134

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.091 3.079 1.123.777

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

İnşaatı tamamlanan düzenli depolama sahası içinde sterilizasyon için 2.000 m2 alan ayrılmış olup, sterilizasyon cihazının konulacağı 200 m2 hangar binası ile 150 m2'lik idare binası tamamlanmıştır. Sterilizasyon cihazı için Ocak 2008'de alım ihalesine çıkılacaktır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


894.591

903.941

913.491

921.418

929.518


378.770

382.728

386.772

390.128

393.558


208.324

210.501

212.725

214.571

216.457

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 35

35

35

55

74

74

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 4 12 29 35

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 5.682 8.611 11.603 14.630 17.710


% 0 10 15 20 25 30


135

Balıkesir


Mevcut Durum Balıkesir İli Sürdürülebilir Çevre Yönetim

Birliği;

Balıkesir Belediyesi ile Susurluk, İvrindi, Kepsut, Savaştepe, Bigadiç ilçe belediyeleri


Birlik Nüfusu: 463.950,

Atık Miktarı: 196.500 ton/yıl

2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı kapsamında Proje Hazırlama Olanakları programı çerçevesinde Balıkesir Katı Atık

Yönetimi Projesi’nin ÇED ve Fizibilite çalışmaları tamamlanma aşamasına gelmiştir.

BALIKESİR BATI

Ayvalık, Edremit, Gömeç, Burhaniye, Havran

Nüfus: 235.704


1,16 kg/kişi-gün

BALIKESİR DOĞU

Balıkesir M., Balya, Bigadiç, Dursunbey, İvrindi, Kepsut, Savaştepe, Susurluk, Sındırgı

Nüfus: 558.717


1,16 kg/kişi-gün

BALIKESİR KUZEY

Erdek, Bandırma, Gönen, Manyas, Marmara Adası, Karacabey (Bursa), M.Kemalpaşa (Bursa)

Nüfus: 416.536


1,16 kg/kişi-gün

10


136

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 46 adet piyasaya süren işletme ve 10 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine Balıkesir ilinde Bakanlığımızdan 3 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Pamukçu, Kepsut, Zeytinli ve Balıkesir Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan plastik ambalaj atığı geri dönüşüm tesisi lisansı almış 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.922 3.728 1.360.777

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi fizibilite aşamasındadır. AB Projesi devam ediyor.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.059.123

1.070.504

1.082.128

1.091.835

1.101.750


448.433

453.252

458.173

462.283

466.481


Ton/yıl 244.043

246.638

249.288

251.995

254.256

256.564

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 20 40 40


% 29 35

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 66.557 67.265 67.988 68.726 69.342 69.972


Ton/yıl 19.967 23.543 27.195 30.927 34.671 38.485


% 30 35 40 45 50 55


137

Bilecik


Mevcut Durum Bilecik Belediyeler Birliği

Bilecik Merkez, Bozüyük, Osmaneli, Söğüt, Pazaryeri, Gölpazarı, İnhisar, Yenipazar ilçe ve Vezirhan, Bayırköy, Dodurga, Cihangazi, Çaltı, Küre, Tarpak belde belediyeleri



Katı atık bertaraf tesisi için saha tespit edilmiş olup, ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 72 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Bilecik ilinde Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 115 Ton plastik ambalaj atığı, 50.000 Ton kağıt/karton işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

BİLECİK

Bilecik M., Bozüyük, Gölpazarı, İnhisar, Osmaneli, Pazaryeri, Söğüt, Yenipazar

Nüfus: 194.979


1,16 kg/kişi-gün

11


138

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

302 309 112.618

Özel çukurlarda


Herhangi bir yaklaşım

öngörülmemiş

Katı atık bertaraf tesisi içinde tıbbi atıkların da bertarafı planlanmaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


197.587

200.248

202.962

205.326

207.735


83.658

84.785

85.934

86.935

87.955


46.012

46.632

47.264

47.814

48.375

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 95

95

95


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 652 924


% 0 0 0 0 5 7


139

Bingöl


Mevcut Durum

Bingöl Yerel Yönetimleri Çevre Hizmetleri Birliği (Binçevbir)

Bingöl Merkez, Adaklı Genç Solhan Karlıova Yayladere İlçe Belediyeleri ve Ilıcalar Çaytepe Sancak Arakonak Servi Belde Belediyeleri



Katı atık bertaraf tesisi için belirlenen saha orman arazisi olup, tahsis çalışmaları sonuçlandırılmıştır ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 2 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Bingöl ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

BİNGÖL

Bingöl M., Adaklı, Genç, Karlıova, Kiğı, Solhan, Yayladere, Yedisu

Nüfus: 235.075


0,80 kg/kişi-gün

12


140

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E

GEÇ

İŞ T

AR

İHİ

kg/gün kg/yıl

653 865 315.821

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacak. ÇED aşamasındadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


237.487

239.951

242.468

244.555

246.686


69.346

70.066

70.801

71.410

72.032


40.221

40.638

41.064

41.418

41.779

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90

90


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 300 504


% 0 0 0 0 3 5


141

Bitlis


Mevcut Durum Bitlis İli, İlçeleri ve Beldeleri Katı Atık Bertaraf Tesisi Yapma ve İşletme Birliği (Bİ-KAB)

Bitlis Merkez , Güroymak ve Tatvan İlçe Belediyeleri ve Gölbaşı Belde Belediyeleri



2006 yılı katılım öncesi Mali Yardım kapsamında proje hazırlama olanakları programı çerçevesinde ÇED ve Fizibilite Çalışması tamamlanan Bitlis İli Katı Atık Projesi Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından Kontrollük ve İnşaat İhalelerinin gerçekleştirilmesi beklenmemektedir. Düzenli Depolama Tesisi ile ilgili Uygulama Projesi Bakanlığımızca onaylanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı piyasaya süren işletme mevcut değildir. Bitlis ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

BİTLİS

Bitlis M., Adilcevaz, Ahlat, Güroymak, Hizan, Mutki, Tatvan

Nüfus: 305.592


0,8 kg/kişi-gün

13


142

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E

GEÇ

İŞ T

AR

İHİ

kg/gün kg/yıl

452 357 130.474

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacak olup, ÇED ve fizibilite aşamasındadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


308.619

311.712

314.872

317.470

320.127


90.117

91.020

91.943

92.701

93.477


52.268

52.792

53.327

53.767

54.217

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 50

50


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 649 916


% 0 0 0 0 5 7


143

Bolu


Mevcut Durum

Bolu Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Depolama sahasının toplam kapasitesi 1.890.000 m3 olup, sahanın 2 lot üzerinden 20 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır. İlk lotun alanı 24.000 m2 olup, 1.lot kapasitesi 720.000 m3 tür. 10 yıllık bir süre için planlanmıştır. Nüfus: 150.000, Atık Miktarı: 49.275 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 13 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Bolu ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.046 1.246 454.986

Özel çukurlarda



belirtilmemiştir 2010

BOLU

Bolu M., Mengen, Gerede, Dörtdivan, Kıbrıscık, Seben, Yeniçağa, Göynük (A), Mudurnu (A)

Nüfus: 253.545


0,90 kg/kişi-gün

14


144


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


256.259

259.031

261.862

264.229

266.647


84.181

85.092

86.022

86.799

87.593


45.458

45.950

46.452

46.872

47.300

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 60

60

60

60

75

75


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 631 893 1.290 1.562 1.971


% 0 5 7 10 12 15


145

Burdur


Mevcut Durum Burdur Belediyeler Birliği (BUKAB)

Burdur Merkez, Ağlasun, Altınyayala, Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Karamanlı, Kemer, Tefenni ve Yeşilova İlçe Belediyeleri ile Bağsaray, bayır, Beyköy, Büğdüz, Çamlık, Çanaklı, Gündoğdu, Güney, Hasanpaşa, İbecik, Kızılkaya, Kocaaliler, KOzağacı, Kuzluca, Salda, Söğüt, Ürkütlü, Yeşilbaşköy, ve Yusufca Belde Belediyeleri


Katı Atık Ana Planı II. Aşama Projesi kapsamında seçilen iller arasında Burdur İlide yer almakta olup, fizibilite çalışmalarına başlanmıştır.

Karamanlı ilçesi katı atık düzenli depolama alanı yer seçimi Çaltepe Köyüne 4 Km mesafede yer alan Kabıkdamı sırtı mevkii uygun görülmüş olup 28/09/2006 tarih ve 2006/26 no’lu Mahalli Çevre Kurul Kararında ise yer seçim alanı uygun görülmüştür. Planlanan Tesisten; Karamanlı, Yeşilova ve Kemer İlçe Belediyeleri ile Salda, Güney ve Tefenni Belde Belediyelerinin yararlanması öngörülmüştür.

Gölhisar ilçesi katı atık depo alanı yer seçimi Sorkuntepe mevkii uygun görülmüş olup 05/11/2004 tarih ve 2004/9 no’lu Mahalli Çevre Kurul Kararında ise yer seçim alanları uygun görülmüştür. Gölhisar, Çavdır ve Altınyayla İlçe Belediyeleri ile Beyköy, Söğüt, Kozağacı, İbecik, Bayır ve Yusufça Belde Belediyelerinin yararlanması öngörülmüştür.

BURDUR

Burdur M., Ağlasun, Bucak, Çavdır, Çeltikçi, Gölhisar, Tefenni, Karamanlı, Yeşilova, Kemer, Altınyayla (A)

Nüfus: 235.822


0,9 kg/kişi-gün

15


146

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 11 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Burdur ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

613 841 306.965

Özel çukurlarda



belirtilmemiştir Proje çalışmaları devam etmektedir. 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


238.388

241.008

243.684

245.929

248.222


78.310

79.171

80.050

80.788

81.541


43.854

44.336

44.828

45.241

45.663

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 20*

20

20

20

51

51


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 587 831 1.201 1.454 1.835


% 0 5 7 10 12 15

* Burdur Belediyesi katı atıkları Isparta Katı Atık Düzenli Depolama Tesisine göndermektedir.

I


147

Bursa


Mevcut Durum

Bursa Büyükşehir Belediyesi sınırları içerisinde kalan belediyelerden 10 adet ilk kademe ve 6 adet ilçe belediyesine hizmet vermekte olan Hamitler Katı Atık Düzenli Depolama Sahası, 1995 yılında işletmeye açılmış olup, 30 yıl süreyle kullanılması planlanmaktadır.

Hizmet edilen nüfus: 2.174.260, Atık miktarı: 984.070 ton/yıl

İnegöl İlçe Belediyesi ile Yenice, Alanyurt, Cerrah Belde Belediyelerine 25 yıl süreyle hizmet etmesi planlanan katı atık düzenli depolama projesiyle ilgili olarak 26.01.2006 tarihinde ÇED Olumlu Kararı verilmiştir. Ancak şahıs arazisi olan sahanın kamulaştırılmasıyla ilgili bazı problemler yaşanmaktadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 108 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Bursa ilinde Bakanlığımızdan 8 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Umurbey, Osmangazi, Yıldırım, Nilüfer, Emek, Demirtaş, Kestel, İnegöl, Karacabey, Ovaazatlı Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 5.083 Ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 6 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

BURSA

Nilüfer, Osmangazi, Yıldırım, Büyükorhan, Gemlik, Gürsu, Keles, Kestel, Mudanya, Orhaneli, İnegöl, Yenişehir

Nüfus: 2.081.592


1,24 kg/kişi-gün

16


148

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E

GEÇ

İŞ T

AR

İHİ

kg/gün kg/yıl

5.309 8.321 3.037.145 Düzenli


Düzenli depolama yapılmakta. Ancak Sterilizasyon tesisi için ihale çalışmaları devam etmektedir.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


2.407.342

2.444.507

2.482.405

2.516.083

2.550.377


1.089.563

1.106.384

1.123.536

1.138.779

1.154.300


Ton/yıl 579.456

588.364

597.447

606.710

614.941

623.322

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 90

90

90

90

95

95


% 6 12 20 30 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 171.691 174.330 177.021 179.766 182.205 184.688


Ton/yıl 77.261 87.165 97.362 107.859 118.433 129.282


% 45 50 55 60 65 70


149

Çanakkale


Mevcut Durum Çanakkale-Lapseki-Umurbey-Kepez-Çardak-Kumkale-İntepe Katı Atık Yönetim Birliği (ÇAKAB)

Çanakkale Merkez, Lapseki Belediyesi ve Kumkale, İntepe, Kepez, Umurbey, Çardak belde belediyeleri


Birlik Nüfusu:, Atık Miktarı: 57.627 ton/yıl

ÇED ve Fizibilite çalışmaları 2002 Katılım Öncesi Mali Yardım Programı’nda yer alan “ Türkiye İçin Çevre Alanında Kapasite Geliştirilmesi Projesi” kapsamında tamamlanan projenin kontrollük ihalesi Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından yapılmış olup, inşaat için ihale süreci devam etmektedir.

Biga ve Çevresi Katı Atık Yönetim Birliği (BİGA ÇEV-BİR)

Biga, Çan, Yenice İlçe Belediyeleri ile Karabiga, Gümüşçay, Kozçeşme, Balıklıçeşme, Yeniçiftlik, Terzialan, Akçakoyun, Kaklım, Hamdibey, Pazarköy belde belediyeleri



ÇANAKKALE

Çanakkale M., Lapseki, Ezine, Ayvacık, Bayramiç, Çan, Biga, Yenice, Gelibolu, Eceabat, Bozcaada, Gökçeada

Nüfus: 441.825


1,16 kg/kişi-gün

17


150

Ayvacık Ezine Bayramiç Bozcaada ve Çevresi Katı Atık Yönetim Birliği

Ayvacık, Ezine, Bayramiç, Bozcaada, Gülpınar, Küçükkuyu, Geyikli, Mahmudiye Belediyeleri


Gelibolu Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Proje için 22/05/2003 tarihinde ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiştir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 1adet ambalaj üreticisi ve 12 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1150 1.337 488.153

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Tıbbi atıkların, Çanakkale Bölgesel Katı Atık Yönetimi Projesine sterilizasyon olarak dahil edilmesine çalışılmaktadır.

2010


151


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


445.944

450.153

454.455

457.943

461.511


188.812

190.595

192.416

193.893

195.404


Ton/yıl 102.888

103.847

104.827

105.829

106.641

107.472

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 60

60

60


% 29 35

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 28.060 28.322 28.589 28.862 29.084 29.311


Ton/yıl 0 0 0 1.443 2.036 2.931


% 0 0 0 5 7 10


152

Çankırı


Mevcut Durum

Çankırı Yerel Yönetimleri Çevre Hizmetleri Birliği (ÇANÇEVBİR)

Merkez, Ilgaz, Korgun, Atkaracalar, Kızılırmak, Çerkeş, Şabanözü, Orta, Yapraklı, Bayramören, Eldivan, Yüklü, Ünür, İkizören, Çardaklı, Saçak, Yeşildumlupınar, Çavundur, Dumanlı, Sivricek, Taşkaracalar, Dodurga, Elmalık, Kalfat, Özlü, Yaylakent, Gümerdiğin, Gürpınar, Yukarıöz, Hacımuslu


Birlik Nüfusu: 155.897, Atık Miktarı: 51.212 ton / yıl

Katı atık bertaraf tesisi için saha tespit edilmiş olup, ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta, 12 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

ÇANKIRI GÜNEY

Çankırı M., Eldivan, Şabanözü, Kızılırmak, Korgun, Yapraklı

Nüfus: 112.846


0,9 kg/kişi-gün

ÇANKIRI KUZEY

Atkaracalar, Çerkeş, Bayramören, Ilgaz, Kurşunlu, Orta

Nüfus: 50.977


0,9 kg/kişi-gün

18


153

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

449 356 129.813

Özel çukurlarda


Yöntem belirtilmemiştir

Çankırı Belediyeler Birliği (ÇANÇEVBİR) kurulmuş, düzenli katı atık depolama tesisi yeri seçilmiş, ÇED işlemleri tamamlanmıştır.. Proje kapsamında tıbbi atıkların bertaraf edileceği belirtilmiş, ancak yöntem belirtilmemiştir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


165.666

167.547

169.468

171.090

172.746


54.421

55.039

55.670

56.203

56.747


30.476

30.822

31.175

31.474

31.778

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90

90


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 393 556


% 0 0 0 0 5 7


154

Çorum


Mevcut Durum

Çorum İli Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği

Çorum-Merkez, Mecitözü, Sungurlu, Alaca, Osmancık, Dodurga, Laçin, Oğuzlar, İskilip, Uğurludağ İlçe Belediyeleri ile Demirşeyh, Arifegazili, Alacahöyük, Narlı Belde Belediyeleri

Birlik tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar 12/07/2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.


Avrupa Birliği 2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde Çorum Katı Atık Yönetimi Projesi Fizibilite Raporu çalışmaları devam etmektedir. Proje ile ilgili ÇED Olumlu Kararı alınmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 4 adet ambalaj üreticisi ve 79 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi bulunmamaktadır.114343 ton/yıl kağıt karton kapasiteli 2 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır. İlde kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

ÇORUM GÜNEY

Çorum-Merkez, Mecitözü, Ortaköy, Alaca, Boğazkale, Sungurlu, Uğurludağ

Nüfus: 376.093


0,90 kg/kişi-gün

ÇORUM KUZEY

Kargı, Osmancık, İskilip, Bayat, Oğuzlar, Laçin, Dodurga

Nüfus: 142.398


0,90 kg/kişi-gün

19


155

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E

GEÇ

İŞ T

AR

İHİ

kg/gün kg/yıl

1.669 2.240 817.666

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Sterilizasyon tesisi kurulacak. MFİB ile Çorum İl Özel İdaresi arasında 31.05.2006'da yapılan sözleşme ile proje faaliyetleri başlatılmıştır. Sterilizasyon ünitesi, ekipmanı ve tıbbi atık aracı için ihale dosyası hazırlanmış ve MFİB'e gönderilmiştir.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


524.436

530.505

536.702

541.954

547.315


179.934

182.016

184.142

185.944

187.784


100.763

101.929

103.120

104.129

105.159

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 55

55


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.381 1.952 2.817


% 0 0 0 5 7 10


156

Denizli


Mevcut Durum

Denizli Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, KFW mali desteğiyle Denizli Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. 1. etap, 20/10/2003 tarihinde işletmeye açılmıştır. Tesise 1 adet ilk kademe belediyesinin ve 20 adet ilçe belediyesinin katı atıklarının kabul edilmesi planlanmıştır.

Birlik nüfusu: 390.000 kişi, Atık miktarı: 180.000 ton/yıl

Kompost tesisinin kapasitesi 3.000 ton/yıldır. Şu an için bu kapasiteye ulaşılmış değildir ve üretilen kompostun pazarlanması sorun olmuştur. Üretilen kompost bekletilmektedir.

Düzenli depolama sahasının 2. etabının yapılması, tıbbi atıklar için sterilizasyon tesisinin kurulması ve metan gazından enerji üretimi planlanmaktadır.

Acıpayam Ovası Katı Atık Birliği Çevre Hizmetleri Birliği (NALÇEHBİR)

Acıpayam, Serinhisar, Çameli ilçe belediyeleri ile Darıveren, Dedebağı, Akalan, Alaattin, Yeşilyuva, Yatağan, Yumrutaş, Yeşildere, Yazır, Yassıhöyük, Kumafşarı, Dodurgalar, Kelekçi, Gölcük belde belediyeleri


Birlik nüfusu: 84.609, Atık miktarı: 35.823 ton/yıl

DENİZLİ GÜNEY

Çameli, Beyağaç, Kale, Acıpayam, Tavas, Serinhisar

Nüfus: 158.762


1,16 kg/kişi-gün

DENİZLİ KUZEY

Denizli M., Babadağ, Honaz, Bozkurt, Çardak, Sarayköy, Akköy, Buldan, Güney, Bekilli, Çivril, Çal, Baklan

Nüfus: 681.576


1,16 kg/kişi-gün

20


157

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 68 adet piyasaya süren işletme ve 9 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine Denizli ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 2 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Denizli ve Cankurtaran Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış 2 adet geri dönüşüm tesislerinin toplam kapasiteleri; yıllık ortalama 72 000 ton kağıt-karton ve 540 ton plastik ambalaj atığı olup ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.881 2.955 1.078.499 Düzenli


Şu an düzenli depolama yapılmakla birlikte, sahanın ömrünün dolmasından sona sterilizasyona geçilmesi planlanmaktadır.

2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


847.954

855.739

863.697

870.104

876.661


359.024

362.320

365.689

368.402

371.178


197.463

199.276

201.129

202.621

204.148

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 43

43

43

43

51

51

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 4 4 12 20 29 35

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 18.679 21.541 24.457 27.427 30.393 33.406


% 35 40 45 50 55 60


158

Diyarbakır


Mevcut Durum

Diyarbakır İli Çevre Hizmetleri Birliği

Yenişehir Belediyesi. Sur Belediyesi. Bağlar Belediyesi, Kayapınar Belediyesi, Çarıklı Belediyesi, Bağıvar Belediyesi, Bismil Belediyesi, Ergani Belediyesi, Eğil Belediyesi


Birlik Nüfusu: 1.015.847, Atık miktarı: 370.784 ton/yıl

Katı Atık Düzenli Depolama ve Kompost Tesisiyle ilgili olarak hazırlanan Uygulama Projesi Bakanlığımızca uygun bulunmuştur.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta ve 2 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

DİYARBAKIR

Diyarbakır M., Çınar, Hani, Kocaköy, Eğil, Dicle, Lice, Kulp, Hazro, Silvan, Bismil, Çüngüş (A), Çermik (A), Ergani (A)

Nüfus: 1.323.341


1,0 kg/kişi-gün

21


159

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.629 4.063 1.483.119

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık entegre tesisi planlama ve uygulama projeleri yapılmaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.384.624

1.399.646

1.414.988

1.427.825

1.440.936


505.388

510.871

516.471

521.156

525.942


Ton/yıl 270.010

272.909

275.870

278.894

281.424

284.008

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 70

70

70


% 20 22 23

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 70.003 70.754 71.522 72.306 72.962 73.632


Ton/yıl 0 0 0 3.615 5.107 7.363


% 0 0 0 5 7 10


160

Edirne


Mevcut Durum

Edirne Merkez, Havsa, Süloğlu ve Lalapaşa Belediyeleri ile birlik kurma çalışmaları devam etmektedir.


Yerseçimi çalışmaları devam etmektedir.

Güney Edirne Katı Atık Birliği (GÜNEKAB)

Keşan, İpsala, Enez ilçe belediyeleri ile Beyendik, Çamlıca, Mecidiye, Paşayiğit, Yenimuhacır, Esetçe, Hacı, İbriktepe, Kocahıdır, Sultan, Yenikarpuzlu belde belediyeleri



20 yıl hizmet verecek şekilde planlanan 160.400 m² alana sahip düzenli depolama sahası ile kompost tesisi projesinin ÇED süreci devam etmektedir.

Uzunköprü, Meriç ilçe belediyeleri ile Çöpköy, Kırcasalih, Kurtbey, Küplü, Subaşı, Yeniköy belediyelerinin katılımıyla birlik kurulması planlanmaktadır.

Birlik nüfusu: 54.428

EDİRNE GÜNEY

Keşan, Enez, İpsala, Meriç, Uzunköprü

Nüfus: 191.625


1,16 kg/kişi-gün

EDİRNE KUZEY

Edirne M., Lalapaşa, Süleoğlu, Havsa

Nüfus: 184.339


1,16 kg/kişi-gün

22


161

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 97 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Edirne ilinde Bakanlığımızdan lisans almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmamaktadır. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 57.000 Ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.748 2.394 873.951

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Temizlik işinin içinde tıbbi atık sterilizasyonu da özelleştirilmiştir. Özel şirket tarafından yap-işlet modeliyle sterilizasyon tesisi yapılmaktadır. Sterilizasyon tesisi için Edine Valiliği İÇOM tarafından 16.07.2007 tarihinde "ÇED Gerekli Değildir" kararı verilmiştir. Tesis için ön lisans müracaatında bulunulmuş ve Bakanlığımızca ön lisans verilmiştir.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


380.552

385.235

390.014

394.112

398.292


161.126

163.108

165.132

166.867

168.637


88.619

89.710

90.823

91.777

92.750

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 85

85


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 1.252 2.530


% 0 0 0 0 5 10


162

Elazığ


Mevcut Durum

4 belediye tarafından birlik kurulmuştur.

Birlik nüfusu: 266.495, Atık miktarı: 97.090 ton/ yıl

Düzenli depolama alanı inşaatı % 80 oranında tamamlanmış olup, 2008 yılı içerisinde bitirilmesi hedeflenmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 3 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Elazığ ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

2.577 3.683 1.344.433

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Uygulama projesi yapılmaktadır. 2012

ELAZIĞ BATI

Elazığ M., Baskil, Keban, Sivrice, Ağın

Nüfus: 399.712


0,8 kg/kişi-gün

ELAZIĞ DOĞU

Maden, Alacakaya, Kovancılar, Palu, Arıcak, Karakoçan

Nüfus: 118.823


0,8 kg/kişi-gün

23


163


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


525.555

532.716

540.022

546.395

552.890


153.462

155.553

157.686

159.547

161.444


89.008

90.221

91.458

92.537

93.638

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 50 50 50 65 65

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 2 6 12 22 23

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 2.302 3.500 4.731 5.983 7.265


% 0 10 15 20 25 30


164

Erzincan


Mevcut Durum

Erzincan Belediyeler Birliği

Erzincan Merkez, Çayırlı, İliç, Kemah, Kemaliye, Otlukbeli, Refahiye ilçe ve Tercan, Üzümlü, Akyazı, Altunbaşak, Altunkent, Bahçeliköy, Bayırbağ, Çadırkaya, Çağlayan, Çukurkuyu, Demirkent, Dörtler, Geçit, Karakaya, Kavakyolu, Mercan, Mollaköy, Ulalar, Uluköy, Yaylabaşı, Yoğurtlu, Yalnızbağ belde belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda onaylanmış 09/05/2006 tarihli Resmi Gazete'de karar yayımlanmıştır.

Birlik Nüfusu: 198.673, Atık Miktarı: 58.012

Çağlayan Yolu Üzeri Terzibaba Mevkii 7.km'de 1996 yılından beri kullanılmakta olan alanın "Yerseçimi Uygunluk Raporu" doğrultusunda 02/03/2006 tarih ve 2006/3 sayılı MÇK kararı alınmıştır. ÇED sürecinden muaftır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta,1 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

ERZİNCAN

Erzincan M., Üzümlü, Çayırlı, Otlukbeli, Tercan, Kemaliye (A), İliç (A), Refahiye (A), Kemah (A)

Nüfus: 198.673


0,8 kg/kişi-gün

24


165

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

754 778 284.085 Düzenli

Depolama


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


200.594

202.558

204.565

206.206

207.884


58.574

59.147

59.733

60.212

60.702


33.973

34.305

34.645

34.923

35.207

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 95

95


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 410 580 836 1.012 1.275


% 0 5 7 10 12 15


166

Erzurum


Mevcut Durum

Erzurum Katı Atık Belediyeler Birliği (EKAB)

Erzurum Büyükşehir Belediyesi, Yakutiye İlk Kademe Belediyesi. Palandöken İlk Kademe Belediyesi, K.Karabekir İlk. Kademe Belediyesi, Dadaşkent İlk Kademe Belediyesi

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda onaylanmış ve 01/05/2003 tarihli Resmi Gazete'de karar yayımlanmıştır.


Tesis inşaatı tamamlanmıştır.

Pasin Ovası Katı Atık Belediyeler Birliği

Pasinler, Hınıs, Horasan, Tekman, Karaçoban, Karayazı, Köprüköy İlçe Belediyeleri ve Yağan, Kopal, Avlar Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda onaylanmış 12/07/2006 tarihli Resmi Gazete'de karar yayımlanmıştır.

Katı atık bertaraf tesisi için saha tespit edilmiş olup, ÇED süreci devam etmektedir. Birlik Nüfusu 199.630, Atık miktarı 72.865 ton/yıl

ERZURUM BATI

Erzurum M., Pazaryolu, Aşkale, Ilıca, Çat

Nüfus: 437.766


1,0 kg/kişi-gün

ERZURUM GÜNEYDOĞU

Hınıs, Karaçoban, Tekman, Karayazı, Köprüköy, Horasan, Pasinler

Nüfus: 199.630


1,0 kg/kişi-gün

ERZURUM KUZEYDOĞU

Olur, Şenkaya, Oltu, Narman, Uzundere, Tortum

Nüfus: 102.638


1,0 kg/kişi-gün

25


167

Tortum Havzası Belediyeler Birliği

Tortum, Uzundere İlçe Belediyeleri Şenyurt, Pehlivanlı, Bağbaşı, Serdarlı Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve Karar 16/08/2006 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır


Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 2 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Erzurum ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

3208 4.717 1.721.736

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Sterilizasyon tesisi yapılacaktır. Tesis, düzenli depolama tesisinin giriş bölümünde inşa edilecek. İhale hazırlık çalışmaları başlatılmış ve 17.02.2007 tarih ve 26437 sayılı R.G.'de ön yeterliğe davet ilanı yayımlanmıştır. İhale yapılmıştır. Tesisin 2007 yılının sonunda işletmeye alınması planlanmaktadır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


748.497

757.136

765.957

773.430

781.058


273.201

276.355

279.574

282.302

285.086


150.261

151.995

153.766

155.266

156.797

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 45 45 45 45 74 74


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 1.912 2.708 3.914 4.743 5.987


% 0 5 7 10 12 15


168

Eskişehir


Mevcut Durum

Düzenli Depolama Tesisi yapılması planlanan alan ile ilgili ÇED süreci tamamlanmıştır. Tesisin Büyükşehir belediyesi ve alt kademe belediyelerine hizmet vermesi planlanmaktadır.

Hizmet vereceği nüfus: 591.507, Atık miktarı: 202.946 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 105 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Eskişehir ilinde Bakanlığımızdan 2 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Odunpazarı Belediyesinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 4.500 Ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

ESKİŞEHİR BATI

Eskişehir M., Mıhalgazi, Sarıcakaya, Seyitgazi, İnönü

Nüfus: 622.683


0,94 kg/kişi-gün

ESKİŞEHİR DOĞU

Mihalıçcık, Günyüzü, Sivrihisar, Beylikova, Alpu, Çifteler, Mahmudiye, Han (A)

Nüfus: 87.257


0,94 kg/kişi-gün

26


169

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

3936 4.885 1.782.890

Özel çukurlarda


Sterilizasyon ÇED Aşamasında 2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


721.570

733.426

745.514

756.346

767.371


247.571

251.639

255.786

259.502

263.285


133.688

135.885

138.124

140.131

142.174

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 83 83


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 12.788 14.854 16.986 19.184 21.409 23.696


% 35 40 45 50 55 60


170

Gaziantep


Mevcut Durum

Gaziantep Büyükşehir Belediyesi Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, GAP İdaresinin mali desteğiyle Gaziantep Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 256.000 m2, toplam kapasitesi ise 25.600.000 m3 olup, sahanın 3 lot üzerinden 20 yıl hizmet vermesi planlanmıştır.

Kullanılan lotun alanı 84.000 m2 olup, Lot kapasitesi 840.000 m3 tür. 2,5 yıllık bir süre için planlanmıştır. Tesise 1 adet ilk kademe belediyesi ve 2 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir.

Nüfus: 1.228.500, Atık miktarı: 421.500 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 33 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Gaziantep ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

GAZİANTEP BATI

Şehitkamil, Şahinbey, İslahiye, Nurdağı, Oğuzeli, (Kilis M., Musabeyli, Elbeyli, Polateli)

Nüfus: 1.459.239


0,94 kg/kişi-gün

GAZİANTEP DOĞU

Araban, Yavuzeli, Nizip, Karkamış

Nüfus: 181.210


0,94 kg/kişi-gün

27


171

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.295 4.950 1.806.611 Düzenli


2008 yılı başında sterilizasyona geçilmesi planlanmıştır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.552.350

1.577.790

1.603.725

1.626.957

1.650.605


532.611

541.340

550.238

558.209

566.323


Ton/yıl 282.987

287.610

292.323

297.129

301.433

305.814

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 80 80 80 80 90 90


% 4 10 15 22 23

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 78.608 79.892 81.201 82.536 83.731 84.948


Ton/yıl 0 23.967 28.420 33.014 37.679 42.474


% 0 30 35 40 45 50


172

Giresun


Mevcut Durum

Giresun Katı-Sıvı Atık ve İçme Suları Birliği

Giresun-Merkez, Bulancak, Dereli, Espiye, Eynesil, Görele, Keşap, Piraziz, Tirebolu İlçe Belediyeleri



Katı Atık Ana Planı II. Aşama Projesi kapsamında seçilen iller arasında Giresun İlide yer almakta olup, fizibilite çalışmalarına başlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 36 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Giresun ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

GİRESUN GÜNEY

Şebinkarahisar, Alucra, Çamoluk

Nüfus: 38.864


0,90 kg/kişi-gün

GİRESUN GÜNEY


Nüfus: 99.826


0,90 kg/kişi-gün

GİRESUN GÜNEY


Nüfus: 99.826


0,90 kg/kişi-gün

GİRESUN GÜNEY


Nüfus: 99.826


0,90 kg/kişi-gün

GİRESUN KUZEY

Giresun Merkez, Bulancak, Keşap, Espiye, Tirebolu, Güce, Görele, Piraziz, Çanakçı, Yağlıdere, Dereli, Doğankent, Eynesil

Nüfus: 352.071


0,90 kg/kişi-gün

28


173

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.281 1.610 587.531

Özel çukurlarda


Planlama yapılmaktadır. 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


395.050

399.253

403.546

407.124

410.778


129.774

131.155

132.565

133.740

134.941


70.078

70.823

71.585

72.220

72.868

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 936 1.889


% 0 0 0 0 5 10


174

Gümüşhane


Mevcut Durum

Gümüşhane Yerel Yönetimler Birliği

Gümüşhane-Merkez, Kelkit, Köse, Kürtün, Şiran, Torul İlçe Belediyeleri ile Arzular, Deredolu, Kaş, Ünlüpınar, Salyazı, Özkürtün, Yeşilbük, Altınpınar, Gümüşgöze Belde Belediyeleri



Yer seçimi çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta ve 18 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır.Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.. İlde kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

GÜMÜŞHANE

Gümüşhane Merkez, Kelkit, Köse, Kürtün, Şiran, Torul

Nüfus: 120.318


0,90 kg/kişi-gün

29


175

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

314 316 115.259

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Düzenli depolama yapılması planlanmakta. Evsel katı atık ve tıbbi atık düzenli depolama tesisi alanının zemin etüdü ve ÇED süreci tamamlanmak üzere

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


121.295

122.293

123.315

124.113

124.932


39.845

40.173

40.509

40.771

41.040


21.516

21.694

21.875

22.016

22.162

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 285 402


% 0 0 0 0 5 7


176

Hakkari


Mevcut Durum

Hakkari Belediyeleri Katı Atık Yönetim Birliği (HBKAYB)



Alternatif saha belirleme çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı ambalaj üreticisi ve piyasaya süren işletme mevcut değildir. Hakkâri ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

214 280 102.019

Tıbbi atıklar çukur

açılarak mazot

dökülüp yakılmakta.


öngörülmemiştir

Evsel ve tıbbi atık bertaraf tesisi yer seçimi yapılmaktadır.

2012

HAKKARİ

Hakkari M., Çukurca, Şemdinli, Yüksekova

Nüfus: 229.917


0,8 kg/kişi-gün

30


177


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


232.222

234.577

236.983

238.967

240.995


67.809

68.497

69.199

69.778

70.370


39.329

39.728

40.135

40.471

40.815

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 484 684 985


% 0 0 0 5 7 10


178

Hatay


Mevcut Durum Antakya Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, Antakya belediyesi ve Bakanlığımız mali desteğiyle yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 65.000 m2 dir.

Nüfus: 350.000, Atık miktarı: 115.000 ton/yıl

İskenderun Çevre İlçe ve Beldeleri Köy Belediyelerinin Katı Atıklarını Değerlendirme Birliği

İskenderun, Dörtyol, Payas, Erzin İlçe belediyeleri ile 19 adet belde belediyesi (Belen Belediyesi dahil olmak üzere)


Projeye ilişkin ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 9 ambalaj üreticisi ve piyasaya süren işletme mevcuttur. Hatay ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

HATAY BATI

İskenderun, Erzin, Dörtyol, Belen

Nüfus: 479.499


0,9 kg/kişi-gün

HATAY DOĞU

Antakya, Altınözü, Kırıkhan, Kumlu, Reyhanlı, Samandağ, Yayladağı, Hassa (A)

Nüfus: 801.041


0,90 kg/kişi-gün

31


179

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

1.791 2.136 779.537

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Katı atık bertaraf tesisi içinde tıbbi atık lotu yapılmış olup, geçici kabulden sonra açılacaktır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.291.695

1.303.102

1.314.764

1.324.058

1.333.575


424.322

428.069

431.900

434.953

438.080


Ton/yıl 235.568

237.620

239.719

241.864

243.574

245.325

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 25 25 25 25 60 60


% 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 63.099 63.648 64.210 64.785 65.243 65.712


Ton/yıl 0 3.182 4.495 6.479 7.829 9.857


% 0 5 7 10 12 15


180

Isparta


Mevcut Durum

Göl-Bir Belediyeler Birliği

Isparta, Burdur, Sav, B.Gökçeli, Kuleönü, Atabey, İslamköy, Eğirdir, Barla, Gönen, Güneykent, Keçiborlu, Aydoğmuş, Kılıç, Senir, İncesu, Senirkent, Uluborlu, Sütçüler, Belediyeleri



Sahanın 1.etap proje ömrü tamamlanmak üzere olup, 2 etap için ihale hazırlıkları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları


ISPARTA

Isparta M., Aksu, Eğirdir, Gelendost, Yenişarbademli, Atabey, Gönen, Keçiborlu, Senirkent, Uluborlu, Yalvaç, Şarkikaraağaç, Sütçüler

Nüfus: 397.999


0,9 kg/kişi-gün

32


181

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.280 2.813 1.026.660

Özel çukurlarda


Sterilizasyon 2007 yılında inşaatına başlanacak olan katı atık düzenli depolama tesisinin işletilmeye açılmasıyla birlikte tıbbi atıklar sterilize edilecektir.

2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


402.837

407.776

412.817

417.135

421.541


132.332

133.954

135.610

137.029

138.476


74.106

75.014

75.942

76.736

77.547

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 70 70 70 70 80 80


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 992 1.407 2.034 2.467 3.116


% 0 5 7 10 12 15


182

İçel


Mevcut Durum

Mersin Büyükşehir Belediyesi’nce yapılması planlanan Düzenli Depolama Tesisi ile ilgili Uygulama Projesi Bakanlığımızca onaylanmıştır.

Ancak, saha için dava açılmış ve yürütmeyi durdurma kararı verilmiştir. Tesisin Büyükşehir belediyesi ve alt kademe belediyelerine hizmet vermesi planlanmaktadır.

Hizmet vereceği nüfus: 795.083 , Atık miktarı:290.205 ton/yıl dır.

MERSİN BATI

Anamur, Bozyazı, Aydıncık, Gülnar, Mut, Silifke

Nüfus: 289.656


1 kg/kişi-gün

MERSİN DOĞU

İçel M., Çamlıyayla, Tarsus, Erdemli

Nüfus: 1.225.341


1 kg/kişi-gün

33


183

Anamur-Bozyazı-Aydıncık-Ören-Çarıklar-Tekmen-Tekeli Belediyeleri Katı Atık Birliği

Anamur, Bozyazı, Aydıncık İlçe Belediyeleri, Ören, Çakırlar, Tekmen, Tekeli Belde Belediyeleri

Bakanlar Kurulunun 21/06/2006 tarih ve 2006/10635 sayılı kararnamesi ile tüzük onaylandı.

Birlik Nüfusu:112.848 , Atık Miktarı: 41.190 ton/yıl

Tarsus ve Çevresi Çevre Hizmetleri Belediyeler Birliği (TAR-ÇEV-1) (Birlik Kurulma Aşamasında)

Tarsus, Çamlıyayla İlçe Belediyeleri, Yenice, Yeşiltepe, Özel Bahşiş, Sebil, Gülek, Atalar Belde Belediyeleri

Birlik Nüfusu: 253.688 , Atık Miktarı: 92.596 ton/yıl

Taşeli Belediyeler Birliği

Silifke İlçe Belediyesi, Atayurt ,Atakent,Arkum ,Narlıkuyu ,Uzuncaburç, Yeşilovacık, Akdere, Taşucu Belde Belediyeleri



İçel Sahil Bandı Belediyeleri Pissu ve Katı Atık Hizmetleri Birliği

Erdemli İlçe Belediyesi, Kargıpınarı, Arpaçbahşiş, Kocahasanlı, Kumkuyu, Tömük, Limonlu, Kızkalesi, Ayaş, Çeşmeli Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda onaylanmış ve Karar 11/04/1996 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.


Ambalaj Atıkları

İl bazında 17.adet ambalaj üreticisi ve 83 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. 4 adet lisanslı toplama –ayırma tesisi ve 3646 ton/yıl kapasiteli 1adet plastik geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır. Tece Belediye Başkanlığı, Karacailyas Belediyesi, Çiftlikköy Belediyesi, Davultepe Belediyesi, Bağcılar Belediyesi olmak üzere 5 adet belediyede kaynakta ayrı çalışması yapılmaktadır.


184

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

3.002 4.913 1.793.150

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi uygulama projesi yapılmaktadır. 2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.533.691

1.552.771

1.572.243

1.588.971

1.606.034


559.797

566.761

573.869

579.975

586.202


Ton/yıl 298.606

302.291

306.051

309.889

313.186

316.549

Düzenli Depolama

Tesisi


-



% 25 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 88.476 89.568 90.682 91.819 92.796 93.792


Ton/yıl 35.390 40.305 45.341 50.500 55.678 60.965


% 40 45 50 55 60 65


185

İstanbul


Mevcut Dur

um

ODAYERİ Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, İ.B.B mali desteğiyle İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 75 hektar, toplam mevcut kapasitesi ise 25 milyon m3 olup, sahanın 15 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır.

Kullanılan lotun alanı 4 hektar olup, Lot kapasitesi 3.750.000 m3 tür. 1 yıllık bir süre için planlanmıştır. (2008 sonuna kadar)

Tesise kabul edilen atık türleri

Evsel katı atık, Tehlikeli olmayan endüstriyel, Moloz (hafriyat atıkları hariç), Atık piller (5 adet atık pil deposu bulunmaktadır.)

Tesise 22 adet ilk kademe belediyesi ve 21 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir.

Hizmet verdiği nüfus: 7.819.633, Atık miktarı: 3.653.333 ton/yıl

İSTANBUL AVRUPA1

Gaziosmanpaşa, Büyükçekmece, Küçükçekmece, Avcılar, Bağcılar, Fatih, Bakırköy, Esenler, Eyüp, Sarıyer, Şişli, Beşiktaş, Beyoğlu, Eminönü, Güngören, Kağıthane, Zeytinburnu, Bahçelievler, Bayrampaşa

Nüfus: 7.819.633


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL ANADOLU

Beykoz, Üsküdar, Kadıköy, Maltepe, Kartal, Tuzla, Sultanbeyli, Pendik, Ümraniye, Şile, Adalar

Nüfus: 3.429.663


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL ANADOLU


Nüfus: 4.348.414


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL ANADOLU


Nüfus: 3.429.663


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL ANADOLU


Nüfus: 3.429.663


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL ANADOLU


Nüfus: 3.429.663


1,28 kg/kişi-gün

İSTANBUL AVRUPA2

Silivri, Çatalca, Çerkezköy (Tekirdağ), Saray (Tekirdağ)

Nüfus: 357.858


1,28 kg/kişi-gün

34


186

Kömürcüoda Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, İstanbul Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahasının mevcut alanı yaklaşık 107 hektar, toplam kapasitesi ise 48 milyon m3 olup, sahanın 15 lot üzerinden 20 yıllık bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır.

Kullanılan lotun alanı 70 000 m2 olup, Lot kapasitesi 6 milyon m3 tür. 3 yıllık bir süre için planlanmıştır.

Tesise kabul edilen atık türleri

Evsel katı atık, Tehlikeli olmayan endüstriyel, Moloz (hafriyat atıkları hariç), Evsel nitelikli Arıtma çamuru (İSKİ Paşaköy, Tuzla), Atık piller (2 adet atık pil deposu bulunmaktadır.)

Tesise 13 adet ilk kademe belediyesi ve 9 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir.

Hizmet verdiği nüfus: 3.480.646, Atık miktarı: 1.626.158 ton/yıl dır.

Kompost Tesisi

Tesis Kapasitesi : 1000 ton/gün (30.000 ton/ay)

Tesise Giren Atık Miktarı : 13.562 ton/ay

0-15 mm ürün : 2.331 ton/ay

15 mm üzeri ürün : 1.395 ton/ay

Geri Kazanım Miktarı : 515 ton/ay

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 658 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine İstanbul ilinde Bakanlığımızdan 21 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Kadıköy, Celaliye Kamilova, Bağcılar, Esenyurt, Kağıthane, Sarıgazi, Tuzla, Pendik, Akfırat, Sultanbeyli, Mimarsinan, Bahçeşehir Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 4.369 Ton plastik ambalaj atığı, 94.406 ton kagıt/karton ve 28 ton cam işleme kapasitesine sahip 12 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.


187

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

29.503 42.519

15.519.535

Yakma Sterilizasyon Anadolu Yakası için sterilizasyon tesisi kurulması çalışmaları devam etmektedir.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


12.572.641

12.785.428

13.002.335

13.197.438

13.395.987


5.873.938

5.973.352

6.074.691

6.165.843

6.258.605


Ton/yıl 3.119.263

3.171.926

3.225.610

3.280.333

3.329.555

3.379.647

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus

% 90 90 90 90 95 95


% 12 23 23 32 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 924.226 939.830 955.736 971.951 986.535 1.001.377


Ton/yıl 415.902 469.915 525.655 583.170 641.248 700.964


% 45 50 55 60 65 70


188

İzmir


Mevcut Durum

Harmandalı Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, İzmir Büyükşehir Belediyesi öz kaynakları mali desteğiyle İzmir Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından 1992 yılında yaptırılmıştır. Tesise 6 adet ilk kademe belediyesi ve 10 adet ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmektedir. Ayrıca Halkapınar, Gediz, Kısık Transfer İstasyonlarından taşınan atıklar ile özel ve resmi kurumların evsel atıkları, tehlikesiz sanayi atıkları ve arıtma çamurları kabul edilmektedir.

Birlik Nüfusu: 2.776.556, Atık Miktarı: 1.297.188 ton/yıl

Ayrıca 500 ton/gün kapasiteli İzmir Uzundere Kompost Tesisi, 04/11/1988 tarihinden beri işletilmektedir. Tesise Güzelbahçe, Konak, Narlıdere, Gaziemir, Balçova semtlerinden, askeri birliklerden ve Sebze Hal Müdürlüğü’nden Biyobozunur içeriği yüksek atıklar kabul edilmektedir. Karıştırmalı yığın teknolojisiyle işletilen tesiste yılda işlenen atık miktarı 90.000 tondur.

Foça Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Foça Belediyesi, Bağarası, Gerenköy ve Yenifoça belde belediyeleri

Tesis 1999 yılında kurulmuştur.

Hizmet edilen nüfus: 30.549 Atık Miktarı:14.272 ton/yıl

İZMİR GÜNEY

Menderes, Kiraz, Beydağ, Kemalpaşa, Ödemiş, Tire, Selçuk, Bayındır, Torbalı, Çeşme, Karaburun, Urla, Seferihisar

Nüfus: 663.280


1,28 kg/kişi-gün

İZMİR KUZEY

Dikili, Bergama, Kınık, Menemen, Foça, Aliağa, Güzelbahçe, Balçova, Buca, Narlıdere, Gaziemir, Bornova, Karşıyaka, Konak, Çiğli

Nüfus: 2.991.440


1,28 kg/kişi-gün

35


189

Gediz Havzası İlleri Çevre Koruma Hizmet Birliği

Kemalpaşa, Menemen, Gediz (Kütahya), Manisa, Selendi, Turgutlu, Muradiye, Ahmetli, Hacıhaliller, Alaşehir, Sarıgöl, Yeniköy, Hamzabeyli İlçe Belediyeleri ile Armutlu, Ören, Bağyurdu, Yukarı Kızılca, Ulucak, Emiralem, Maltepe, Gerenköy (Foça), Altınkent, Gümele, Taytan (Salihli), Yılmaz (Salihli), İshakçelebi (Saruhanlı), Mütevelli (Saruhanlı), Koldere (Saruhanlı), Kemaliye (Alaşehir) Belde Belediyeleri



Küçük Menderes Havzası Çevre ve Altyapı Hizmetleri Birliği

Kiraz, Beydağ, Ödemiş, Tire, Torbalı, Selçuk İlçe Belediyeleri, Bademli, Ovakent, Birgi, Çaylı, Kayaköy, Kaymakçı, Konaklı, Gökçen Belde Belediyeleri ile Yazıbaşı, Belevi, Çırpı (Bayındır) İlk Kademe Belediyelerinin katılımıyla kurulması planlanmaktadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 130 adet piyasaya süren işletme ve 34 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine İzmir ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 15 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Yenişakran, Türkeli,Yeni Foça, Seyrek, Kemalpaşa, Urla, Çeşme, Alaçatı, Bağyurdu, Bozdağ ve Aliağa Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış 7 adet geri dönüşüm tesisinin toplam kapasitesi; yıllık ortalama 16 380 ton kağıt-karton ve 41 924 ton plastik ambalaj atığı, 120 000 ton cam ve 1986 ton kompozit ambalaj atığı olup ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

10.686 14.464 5.279.430 Düzenli


Sterilizasyon tesisi kurulacak, ÇED raporu Bakanlığa sunuldu. Teknik şartname hazırlanmaktadır. 2007 yılı sonunda faaliyete geçmesi planlanmaktadır.

2008


190


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


3.713.609

3.773.648

3.834.860

3.889.596

3.945.315


1.734.998

1.763.048

1.791.646

1.817.219

1.843.251


Ton/yıl 922.042

936.899

952.046

967.489

981.298

995.356

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 75 75 75 75 80 80


% 15 15 22 28 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 273.198 277.600 282.088 286.663 290.755 294.920


Ton/yıl 122.939 138.800 155.148 171.998 188.991 206.444


% 45 50 55 60 65 70


191

Kars


Mevcut Durum

Kars İli Çevre Hizmetleri Birliği

Kars Merkez, Sarıkamış, Kağızman, Selim, Arpaçay, Susuz, Digor belediyeleri



İnşaat çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi bulunmamakta ve 7 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır.Lisanslı toplama–ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

KARS

Kars M., Akyaka, Arpaçay, Digor,

Kağızman, Selim, Susuz, Sarıkamış

Nüfus: 285.583


0,8 kg/kişi-gün

36


192

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

468 467 170.621

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık düzenli depolama tesisi inşaatı bittiğinde sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


287.690

289.848

292.056

293.732

295.452


84.006

84.635

85.280

85.770

86.272


48.723

49.089

49.463

49.746

50.038

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 62 62 75 75


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 597 841 1.208


% 0 0 0 5 7 10


193

Kastamonu


Mevcut Durum Kastamonu Mahalli İdareler Birliği:

Kastamonu- Merkez, Aabana, Ağlı, Araç, Azdavay, Bozkurt, Cide, Çatalzeytin, Daday, Devrekani, Doğanyurt, Hanönü, İhsangazi, İnebolu, Küre, Pınarbaşı, Seydiler, Şenpazar, Taşköprü, Tosya İlçe Belediyeleri


Birlik Nüfusu: 190.685 , Atık Miktarı: 62.640 ton /yıl

Projeye ilişkin ÇED süreci başlamıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 3 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Kastamonu ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

KASTAMONU BATI

Pınarbaşı, Azdavay, Daday, Araç, İhsangazi, Şenpazar, Ağlı, Cide (A), Doğanyurt (A)

Nüfus: 79.758


0,90 kg/kişi-gün

KASTAMONU DOĞU

Kastamonu Merkez, Seydiler, Devrekani, Hanönü, Taşköprü, Tosya, Küre, İnebolu (A), Abana (A), Bozkurt (A), Çatalzeytin (A)

Nüfus: 254.256


0,90 kg/kişi-gün

37


194

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.187 1.290 471.008

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Mahalli İdareler Birliği tarafından yeni depolama alanı tespit edilmiş olup, burada tıbbi atıklarla ilgili çalışma yapılacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


337.075

340.204

343.402

345.984

348.627


110.729

111.757

112.808

113.656

114.524


59.794

60.349

60.916

61.374

61.843

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 154 775 1095 1579 1909 2405


% 1 5 7 10 12 15


195

Kayseri


Mevcut Durum

2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında “Proje Hazırlama Olanakları” programı çerçevesinde Kayseri Katı Atık Projesinin ÇED ve fizibilite çalışmaları devam etmektedir. Tesisin Büyükşehir Belediyesi ve alt kademe belediyelerine hizmet vermesi planlanmaktadır.

Hizmet vereceği nüfus: 898.775 , Atık miktarı: 308.370 ton/yıl dır.

Akdağlar Belediyeler Birliği(Gaziler Belediyesi)

Özvatan, Felahiye İlçe Belediyeleri, Karapınar, B.Toraman, Küpeli, Gaziler, Amarat Belde Belediyeleri


Birlik Nüfusu:16.205 , Atık Miktarı:5.560 ton/yıl

Sultansazlığı Belediyeler Birliği(Yahyalı Belediyesi)

Katı Atık Bertaraf Tesisi yer seçimi tamamlanmış olup, ÇED süreci devam etmektedir. Birlik Nüfusu: 100.500 , Atık Miktarı:54.000 ton/yıl

KAYSERİ GÜNEY

İncesu, Yeşilhisar, Hacılar, Talas,

Tomarza, Yahyalı, Kocasinan,

Melikgazi, Develi

Nüfus: 1.019.406


0,94 kg/kişi-gün

KAYSERİ KUZEY

Felahiye, Özvatan, Sarıoğlan,

Bünyan, Akkışla, Pınarbaşı, Sarız

Nüfus: 105.206


0,94 kg/kişi-gün

38


196

Ambalaj Atıkları

İl bazında 10 adet ambalaj üreticisi ve 55 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi bulunmamaktadır. 3084 ton/yıl plastik, 22931 ton/yıl kâğıt karton kapasiteli 2 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

2.966 4.712 1.719.919

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Aralık 2006'da Belediye çöp transfer istasyonunda sterilizasyon tesisi inşaatına başlanılmıştır. 2007'de bitirilmesi planlanmaktadır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.140.934

1.157.581

1.174.560

1.189.527

1.204.773


391.455

397.166

402.991

408.127

413.358


Ton/yıl 208.362

211.385

214.470

217.615

220.388

223.213

Düzenli Depolama

Tesisi


-



% 38 41 44

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 61.737 62.633 63.547 64.479 65.300 66.137


Ton/yıl 0 12.527 15.887 19.344 22.855 26.455


% 0 20 25 30 35 40


197

Kırklareli


Mevcut Durum

Kırklareli Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (KIRKKAB)

Kırklareli Merkez, Kofçaz, Demirköy, Pınarhisar ilçe belediyeleri ile Kıyıköy, İğneada, Sergen, Yenice, Kaynarca, Üsküp, Kavaklı, İnece, Karahalil belde belediyeleri Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 01/ 02/ 2006 tarihinde yayımlanmıştır.


80.000 m2’lik alana sahip tesisin inşaatına 01.04.2006 tarihinde başlanmıştır.

Lüleburgaz, Babaeski, Vize, Pehlivanköy ilçe belediyeleri ile Alpulu, B.Mandıra, Sinanlı, Sakızköy, Ahmetbey, Evrensekiz, B.Karıştıran, Çakıllı, Kırıkköy belde belediyelerinin katılımıyla birlik kurulması planlanmaktadır.

Birlik nüfusu 195.500 kişi, Atık miktarı: 82.750 ton/yıl

KIRKLARELİ

Kırklareli M., Babaeski, Demirköy,

Kofçaz, Lüleburgaz, Pehlivanköy,

Pınarhisar, Vize

Nüfus: 315.126


1,16 kg/kişi-gün

39


198

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 89 adet piyasaya süren işletme ve 6 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Kırklareli ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 1 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi mevcut olup kaynağında ayrı toplama çalışmaları Kırklareli Belediyesinde yürütülmektedir.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

839 876 319.803

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Kırklareli Katı Atık Birliği tarafından çöp depolama alanı inşaatı devam etmekte olup, tamamlandıktan sonra aynı sahada sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


318.853

322.658

326.542

329.853

333.232


135.002

136.613

138.258

139.660

141.090


72.901

73.771

74.659

75.416

76.189

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 374 945 1.339 1.936 2.346 2.963


% 2 5 7 10 12 15


199

Kırşehir


Mevcut Durum Kırşehir Belediyeleri Su ve Hizmet Birliği

Kırşehir Merkez, Kaman, Özbağ Belediyeleri



Birlik tarafından yürütülen proje ile ilgili ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 1 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Kırşehir ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

KIRŞEHİR

Kırşehir M., Akpınar, Akçakent, Boztepe, Çiçekdağı, Kaman, Mucur

Nüfus: 211.755


0,9 kg/kişi-gün

40


200

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

465 523 190.801

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık depolama alanının projesi ve ÇED Raporu hazırlanma aşamasında. Projeye göre tıbbi atıklar için sterilizasyon sistemi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


214.356

217.010

219.719

222.043

224.415


70.416

71.288

72.178

72.941

73.720


39.433

39.921

40.419

40.847

41.283

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 499 707 1.021 1.238


% 0 0 5 7 10 12


201

Kocaeli


Mevcut Durum

İZAYDAŞ Solaklar Evsel Katı atık Düzenli Depolama Tesisi; Dünya Bankası Mali desteğiyle Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 264.842 m2 ve kapasitesi toplam 1.300.000 m3 olup, 3 yıllık bir süre içerisinde dolacağı hesaplanmıştır.

Tesise 26 adet ilk kademe belediyesi ve 4 adet ilçe belediyesinin katı atıkları kabul edilmektedir.

Hizmet Nüfusu: 485.892, Atık Miktarı: 219.915 ton/yıl

İZAYDAŞ Dilovası Evsel Katı atık Düzenli Depolama Tesisi; Kocaeli Büyükşehir Belediye Başkanlığı öz kaynakları ile yaptırılmıştır. Depolama sahasının alanı yaklaşık 32.000 m2 ve kapasitesi toplam 500.000 m3 olup, 1. lot’un 4 yıllık bir süre hizmet vermesi planlanmıştır.

Tesise 6 adet ilk kademe belediyesi ve 2 adet ilçe belediyesinin katı atıkları kabul edilmektedir

Hizmet Nüfusu: 587.255, Atık Miktarı: 265.791 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 171 adet piyasaya süren işletme ve 27 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine Kocaeli ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 7 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Uzunçiftlik, Köseköy, Alikahya ve Kullar Belediyelerinede

KOCAELİ

Kocaeli M., Gebze, Gölcük, Kandıra, Karamürsel, Körfez, Derince

Nüfus: 1.263.319


1,24 kg/kişi-gün

41


202

yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış 9 adet geri dönüşüm tesisinin toplam kapasitesi; yıllık ortalama 3280 plastik ton plastik ambalaj atığı, 7800 ton cam ve 17 435 ton alüminyum ambalaj atığı olup ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.682 3.646 1.330.725 Yakma


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.371.978

1.387.909

1.404.173

1.417.968

1.432.049


620.957

628.168

635.529

641.772

648.145


Ton/yıl 331.503

335.317

339.210

343.186

346.557

349.998

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 95

95

95

95

95

95


% 13

18

25

30

38

41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 98.223 99.353 100.507 101.685 102.684 103.703


Ton/yıl 44.200 49.677 55.279 61.011 66.744 72.592


% 45 50 55 60 65 70


203

Konya


Mevcut Durum

2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde Konya Katı Atık Projesinin ÇED ve fizibilite çalışmaları devam etmektedir.

Tesisin Konya Büyükşehir Belediyesi, Selçuklu, Meram, Karatay İlçe Belediyeleri, 4 adet ilk kademe belediyesi ve 13 adet belde belediyesi olmak üzere 21 belediyeye hizmet vermesi planlanmaktadır.

Hizmet vereceği nüfus: 1.011.850, Atık miktarı: 347.165 ton/yıl

Cihanbeyli Kulu Altınekin İlçe Belde ve Köyleri Çevre Koruma Birliği

Cihanbeyli, Kulu, Altıtekin İlçe Belediyeleri, Bulduk, Gölyazı, Günyüzü, İnsuyu, Karabağ, Taşpınar , Yapalı, Celep, Karacadağ, Kırkpınar, Kozanlı, Tavşancalı, Tuzkaya, Zincirlikuyu Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve Karar 21/06/2006 tarih tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır

KONYA DOĞU

Emirgazi, Karapınar, Ereğli, Halkapınar

Nüfus: 189.477


0,94 kg/kişi-gün

KONYA GÜNEY

Taşkent, Hadım, Bozkır, Güneysınır, Ahırlı, Yalıhüyük, Seydişehir, Akören, Derebucak (A)

Nüfus: 142.534


0,94 kg/kişi-gün

KONYA KUZEY

Çeltik, Yunak, Kulu, Cihanbeyli, Akşehir (A), Tuzlukçu (A)

Nüfus: 236.865


0,94 kg/kişi-gün

KONYA ORTA

Derbent, Selçuklu, Meram, Karatay, Ilgın, Kadınhanı, Sarayönü, Altınekin, Çumra, Doğanhisar, Beyşehir (A), Hüyük (A)

Nüfus: 1.308.195


0,94 kg/kişi-gün

42


204

Düzenli Depolama Tesisi Projesi Özel Çevre Koruma Kurumu tarafından yapılmıştır. Tesisin inşaat çalışmaları 2007 sonu itibari ile tamamlanmıştır.


Ereğli ilçesinde Ereğli belediyesinin önderliğinde birlik kurma çalışmaları devam etmektedir. Katı Atık Bertaraf Tesisi ÇED aşamasındadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 118 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Konya ilinde Bakanlığımızdan 2 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Konya Büyükşehir, Kurşunlu ve Selçuklu Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 5.151 ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 4 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

4.748 6.374 2.326.346

Katı atık depolama sahasında

etrafı tel çit ile çevrili

özel bölümde

açılan çukurlarda

kireç ilavesiyle

gömülerek bertaraf

edilmekte.

Sterilizasyon

"Tıbbi Atıkların Toplanması, Taşınması ve Sterilizasyon Tesisinin Kurdurularak İşletme Hakkının 10 Yıllığına Kiraya Verilmesi İşi", 22.05.2007 tarihinde Biberci İnş. Nak. Pet. San. Tic. Ltd. Şti. ve Karaosmanoğlu Tem. İnş. Tar. Orm. Ve Tic. A.Ş. Ortak girişimine 31.12.2017 tarrihine kadar ihale edilmiştir. 4 ton/gün kapasiteli Tıbbi Atık Steilizasyon Tesisi 01.01.2008 tarihinden itibaren işletmeye alınacaktır.

2008


205


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.902.511

1.928.466

1.954.944

1.978.046

2.001.591


652.752

661.657

670.741

678.667

686.746


Ton/yıl 354.213

359.013

363.911

368.908

373.267

377.710

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 10 10 10 60 60 60


% 30 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 90.163 91.385 92.632 93.904 95.013 96.144


Ton/yıl 27.049 31.985 37.053 42.257 47.507 52.879


% 30 35 40 45 50 55


206

Kütahya


Mevcut Durum

Kütahya İli Yerel Yönetimler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği

Kütahya, Altıntaş, Aslanapa, Emet, Tavşanlı Belediyeleri



2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde ÇED ve Fizibilitesi tamamlanan Kütahya Katı Atık Projesinin Merkezi Finans ve İhale Birimi tarafından kontrollük ve inşaat ihalelerinin gerçekleştirilmesi beklenmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 18 adet piyasaya süren işletme ve 2 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine Kütahya ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 1 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kütahya Belediyesinde kaynağında ayrı toplama çalışması yürütülmektedir. Lisanslı geri dönüşüm tesisi mevcut değildir.

KÜTAHYA BATI

Gediz, Hisarcık, Pazarlar, Çavdarhisar, Simav, Şaphane

Nüfus: 152.290


1,16 kg/kişi-gün

KÜTAHYA DOĞU

Kütahya M., Altıntaş, Aslanapa, Tavşanlı, Domaniç, Harmancık (Bursa), Emet, Dumlupınar

Nüfus: 404.289


1,16 kg/kişi-gün

43


207

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.581 2.193 800.598

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Sterilizasyon tesisi kurulacak. ÇED ve fizibilite aşamasındadır. Kütahya İli Katı Atık Bertaraf Tesisi Birliği, 6 belediye ve İl Özel İdaresi'nin katılımıyla kurulmuş olup, tesislerin 2009'da faaliyete geçmesi planlanmaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


554.921

561.108

567.426

572.742

578.170


234.953

237.573

240.248

242.499

244.797


129.224

130.665

132.136

133.374

134.638

Düzenli Depolama

Tesisi



Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 20 29 35

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 3.486 5.286 7.127 9.009 10.912 12.852


% 10 15 20 25 30 35


208

Malatya


Mevcut Durum

Malatya Belediyeler Birliği kurulmuş olup, Merkez ve merkeze bağlı 9 belediye, 12 ilçe bu ilçelere bağlı 28 beldenin katılımı sağlanmıştır.

Birlik nüfusu: 683.141 kişi, Atık miktarı: 199.478 ton/yıl Arazi tahsis çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları


MALATYA

Malatya M., Doğanşehir, Doğanyol, Yeşilyurt, Pötürge, Kale, Akçadağ, Battalgazi

Nüfus: 591.749


0,8 kg/kişi-gün

44


209

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

2.079 2.892 1.055.448 Düzenli

Depolama


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


691.268

699.564

708.032

715.259

722.634


201.850

204.273

206.745

208.856

211.009


113.036

114.393

115.777

116.959

118.165

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 1.462 2.068


% 0 0 0 0 5 7


210

Manisa


Mevcut Durum

Manisa İli Çevre Hizmet Birliği (MAÇEB)

Manisa, Saruhanlı, Koldere, Mütevelli, Halitpaşa, Alibeyli belediyeleri



80.000 m2’lik alana sahip tesisin inşaatına 01.04.2006 tarihinde başlanmıştır. 590.000 m² alana sahip tesis 36 yıl için planlanmıştır. Tesisin inşaatına başlanmış, ancak mahkeme kararıyla inşaat durdurulmuştur.

İl Özel İdaresi, Salihli Belediyesi ve Belde Belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisi Birliği

Salihli Belediyesi ve Sart, Adala, Poyrazdamları, Yılmaz, Taytan, Durasallı, Mersinli belde belediyeleri


Birlik Nüfusu: 146.253. Atık miktarı: 61.924 ton/yıl

MANİSA BATI

Manisa M., Ahmetli, Akhisar, Gölmarmara, Kırkağaç, Saruhanlı, Soma, Turgutlu

Nüfus: 827.597


1,16 kg/kişi-gün

MANİSA DOĞU

Alaşehir, Sarıgöl, Selendi, Demirci, Köprübaşı, Gördes, Kula, Salihli

Nüfus: 420.493


1,16 kg/kişi-gün

45


211

Alaşehir, Sarıgöl, Kula ilçe belediyeleri ile Kemaliye, Killik, Yeşilyurt, Piyadeler, Kavaklıdere, Uluderbent belde belediyelerinin katılımıyla birlik kurulması planlanmaktadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 22 adet piyasaya süren işletme ve 7 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Yine Manisa ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 1 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Muradiye Belediyesinde kaynağında ayrı toplama çalışması yapılmaktadır. 1 adet lisanslı geri dönüşüm tesisi mevcut olup kağıt karton ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

2.943 4.553 1.661.972

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Düzenli katı atık bertaraf tesisi ile birlikte sterilizasyon tesisi kurulması planlanmaktadır. Depolama tesisi inşaatına başlanılmış, ancak mahkeme kararı nedeniyle durmuştur.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.262.850

1.277.916

1.293.296

1.306.407

1.319.786


534.691

541.070

547.581

553.133

558.797


Ton/yıl 290.643

294.080

297.588

301.170

304.223

307.339

Düzenli Depolama

Tesisi


-



% 29 35

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 79.266 80.204 81.161 82.137 82.970 83.820


Ton/yıl 23.780 28.071 32.464 36.962 41.485 46.101


% 30 35 40 45 50 55


212

Kahramanmaraş


Mevcut Durum

Kahramanmaraş Belediyesi ve Çevre Belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (MARAŞÇEBBİR)

Kahramanmaraş(Merkez),Pazarcık, Türkoğlu, Narlı, Beyoğlu, Karacasu, Şekeroba, Kılılı, Yeşilyöre, Evri belediyeleri



İnşaat ihalesi gerçekleştirilmiş olup, sonuçlanması beklenmektedir. Jeoloji Mühendisleri Odası ile Çevre Mühendisleri Odasının ÇED Olumludur Kararının iptali ile ilgili hukuki süreç devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 10 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Kahramanmaraş ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

KAHRAMANMARAŞ GÜNEY

Maraş M., Türkoğlu, Andırın, Pazarcık, Çağlayancerit

Nüfus: 664.877


0,9 kg/kişi-gün

KAHRAMANMARAŞ KUZEY

Afşin, Elbistan, Ekinözü, Nurhak, Göksun

Nüfus: 276.584


0,9 kg/kişi-gün

46


213

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

1.320 2.058 751.028

Özel çukurlarda


Katı atık düzenli depolama sahası için ÇED olumlu kararı alınmış olup, Genelge doğrultusunda tıbbi atıklar da bertaraf edilecektir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


951.500

961.754

972.226

980.977

989.914


312.568

315.936

319.376

322.251

325.187


Ton/yıl 173.191

175.038

176.924

178.851

180.460

182.105

Düzenli Depolama

Tesisi


-



% 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 43.298 43.760 44.231 44.713 45.115 45.526


Ton/yıl 0 2.188 3.096 4.471 5.414 6.829


% 0 5 7 10 12 15


214

Mardin


Mevcut Durum

Mardin Belediyeler Birliği

Mardin Merkez, Kızıltepe, Savur, Ömerli, Yeşilli, Kabala, Ortaköy, Yalım, Dikmen, Şenyurt, Acırlı, Yolbaşı, Akarsu, Mazıdağı, Derik belediyeleri


ÇED süreci tamamlanmıştır. Mali yardım için Bakanlığımıza başvuruda bulunulmuştur.

Ambalaj Atıkları


Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

407 662 241.732

Özel çukurlarda



Evsel ve Tıbbi atık düzenli depolama tesisi projesi ÇED aşamasında. Katı atık düzenli depolama tesisi kurulduğunda tıbbi atıklar için de alan ayrılacaktır.

2012

MARDİN

Mardin M., Dargeçit, Derik, Kızıltepe, Mazıdağı, Midyat, Nusaybin, Ömerli, Savur, Yeşilli

Nüfus: 698.203


0,8 kg/kişi-gün

47


215


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


705.538

713.030

720.682

727.056

733.567


206.017

208.205

210.439

212.300

214.202


119.490

120.759

122.055

123.134

124.237

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 1.486 2.099


% 0 0 0 0 5 7


216

Muğla


Mevcut Durum

Muğla Düzenli Katı Atık Depo Yapma ve İşletme Birliği (MUKAD-BİR)

17 belediyenin katılımıyla kurulmuştur.



Bodrum Yarımadası Belediyeler Birliği

Bodrum, Bitez, Göltürkbükü, Gümüşlük, Gündoğan, Konacık, Ortakent, Turgutreis, Yalıçiftlik ve Yalıkavak Belediyeleri


Birlik Nüfusu: 93.939, Atık Miktarı: 39.774 ton/yıl (mevsimsel değerler)

Marmaris, Armutalan, Beldibi ve İçmeler Belediyeleri Turizm ve Altyapı Birliği (Mariç-Belbir)

Hizmet verilen nüfus: 66.668, Atık Miktarı: 28.277 ton/yıl

Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi 2004 yılında işletmeye açılmıştır.

MUĞLA GÜNEY

Köyceğiz, Ortaca, Dalaman, Fethiye

Nüfus: 252.866


1,16 kg/kişi-gün

MUĞLA KUZEY

Muğla M., Bodrum, Milas, Yatağan, Marmaris, Ula, Kavaklıdere, Datça

Nüfus: 444.945


1,16 kg/kişi-gün

48


217

Köyceğiz-Dalyan Çevre Koruma Birliği

Ortaca ve Köyceğiz Belediyeleri ile Akyaka, Toparlar, Dalyan ve Beyobası belde belediyeleri


2002 yılından beri hizmet vermekte olan düzenli depolama tesisinin inşası, Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve Alman Kalkınma Bankası (KfW) tarafından finanse edilmiştir. Ayrıca Dalaman Belediyesi ile yapılan protokol sonucunda söz konusu tesis, geçici bir süre için Dalaman Belediyesi’nce kullanılacaktır.

Hizmet verilmesi planlanan nüfus: 65.750, Atık Miktarı:27.830 ton/yıl

Datça Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

2005 yılından beri kullanılmaktadır. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve belediye özkaynakları kullanılarak yapılmıştır.


Fethiye Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Fethiye Belediyesi ile Ölüdeniz, Karaçulha, Çiftlik, Çamköy, Yeşil Üzümlü, Kemer, Kadıköy belde belediyeleri

2007 yılında işletmeye açılmıştır. Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve belediye özkaynakları kullanılarak yapılmıştır.


Göcek Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

1999 yılında işletmeye açılmıştır. Tesisin yapımı Özel Çevre Koruma Kurumu Başkanlığı ve belediye özkaynakları kullanılarak gerçekleştirilmiştir.

Hizmet verilen nüfus: 15.000


218

Güllük Körfezi Çevre Koruma ve Altyapı Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (MİL-GÜLÇEVRE)

Milas, Beçin, Ören, Güllük, Selimiye ve Bafa Belediyeleri



Belediye Birliğinin Katı Atık Bertaraf Tesisi Projesi’ne ilişkin 08.05.2006 tarihinde ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiştir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı2 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Muğla ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış 1 adet ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Mariç Belbir Belediyeler Birliği ve Muğla Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1630 1.969,49 718.863,66

Özel çukurlarda



belirtilmemiş


219


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


702.550

707.404

712.375

716.042

719.813


297.460

299.515

301.620

303.172

304.769


160.628

161.738

162.875

163.713

164.575

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 60

60

60

60

80

80


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 13.951 16.389 18.863 21.373 23.874 26.405


% 30 35 40 45 50 55


220

Muş


Mevcut Durum

Muş Katı Atık Belediyeler Birliği (MKABB)

Muş Merkez, Hasköy, Varto, Korkut ilçe, Sungu, Kızılağaç, Karakale, Yağcılar, Serinova Beldesi , Altınova Beldesi , Yaygın, Konukbekler, Karaağaçlı, Kırköy, Düzkışla belde belediyeleri


Birlik nüfusu: 236.193 kişi, Atık miktarı: 68969 ton/yıl

Nihai yer seçimi çalışmaları tamamlanarak MÇK da (30.03.2006/2006/3) uygunluk kararı alınmıştır. Hazineye ait alan ile ilgili izin işlemleri devam etmektedir.

Malazgirt İlçesi, Bulanık İlçesi, Rüstemgedik Beldesi, Konakkuran Beldesi , Gülkoru Beldesi, Elmakaya Beldesi belediyeleri tarafından Malazgirt ve Bulanık İlçeleri ile Civar Belediyeler Çevre Hizmetleri Birliği kurulma aşamasında olup birlik tüzüğü hazırlanarak Bakanlar Kurulunun onayına sunulmak üzere İçişleri Bakanlığı’na sunulmuştur. Birlik tüzüğü onaylandıktan sonra bölgede bulunan diğer beldelerin de (Sarıpınar, Karaağıl, Erentepe, Yoncalı, Yemişen, Mollakent ve Uzgörür Beldeleri) talepleri olması halinde birliğe üyelikleri kabul edilecektir.

MUŞ

Muş M., Bulanık, Hasköy, Korkut, Malazgirt, Varto

Nüfus: 366.120


0,8 kg/kişi-gün

49


221

Ambalaj Atıkları


Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

674 692 252.403

Özel çukurlarda




Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


368.165

370.265

372.419

373.883

375.397


107.504

108.117

108.746

109.174

109.616


62.352

62.708

63.073

63.321

63.577

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 764 1.074


% 0 0 0 0 5 7


222

Nevşehir


Mevcut Durum

Kapadokya İl Özel İdaresi ve Belediyeler Birliği

Nevşehir, Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı, Ürgüp ilçe belediyeleri ile Çat, Göre, Göreme, Nar, Uçhisar, Kaymaklı, İnallı, Tatlarin, Kurugöl, Özkonak, Göynük, Topaklı, Akarca, Çalış, Suvermez, Yazıhöyük belde belediyeleri



Arazi düzenleme çalışmaları %60 oranında tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları


NEVŞEHİR

Nevşehir M., Acıgöl, Avanos, Derinkuyu, Gülşehir, Hacıbektaş, Kozaklı, Ürgüp

Nüfus: 259.805


0,9 kg/kişi-gün

50


223

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

355 369 134.731

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Katı ve tıbbi atık düzenli depolama sahası inşaatı devam etmektedir.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


262.216

264.681

267.200

269.240

271.328


86.138

86.948

87.775

88.445

89.131


48.237

48.691

49.154

49.529

49.913

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 614 867 1.248


% 0 0 0 5 7 10


224

Niğde


Mevcut Durum

Niğde Düzenli Katı Atık Depo İşletme Birliği (NİĞKAD-BİR)

Niğde Merkez, Gümüşler, Aktaş, Koyunlu, Sazlıca belde belediyeleri



Milli Emlak Müdürlüğü tarafından sahanın tahsisi yapılmıştır.ÇED Raporu Jeolojik etüd ve uygulama Projesi İhalesi tamamlanmış olup, ÇED Raporu hazırlanarak Bakanlığımıza sunulacaktır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 2 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Niğde ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

NİĞDE

Niğde M., Altunhisar, Bor, Çamardı, Çiftlik, Ulukışla

Nüfus: 304.380


0,9 kg/kişi-gün

51


225

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

670 659 240.404

Özel çukurlarda



belirtilmemiş

Katı atık düzenli depolama tesisi için arsa tahsisi yapılmış, zemin etüd, uygulama ve ÇED raporları ihale aşamasına gelmiştir. Yeni alanda tıbbi atıklar da bertaraf edilecektir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


306.760

309.196

311.688

313.614

315.590


100.771

101.571

102.389

103.022

103.671


56.432

56.880

57.338

57.692

58.056

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 721 1.016


% 0 0 0 0 5 7


226

Ordu


Mevcut Durum

Ordu İli Merkez ve Çevre Belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği:

Ordu-Merkez, Gülyalı, Perşembe, Ulubey, Gürgentepe, Kabadüz, Gölköy, Mesudiye, Çamaş, İkizce, Ünye, Fatsa, Korgan, Kumru, Kabataş İlçe Belediyeleri ile Eskiköy, Topçam, Çayıralan, Balaman, Yokuşdibi, Yeşilce, Geyikçeli, Saraycık, Yalıköy Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 21/02/ 2005 tarihinde yayımlanmıştır.


Saha için dava açılmış ve yürütmeyi durdurma kararı verilmiştir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 10adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Ordu ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ORDU

Ordu Merkez, Akkuş, Aybastı, Çamaş, Çatalpınar, Çaybaşı, Fatsa, Gölköy, Gülyalı, Gürgentepe, İkizce, Kabadüz, Kabataş, Korgan, Kumru, Mesudiye, Perşembe, Ulubey, Ünye

Nüfus: 667.390


0,90 kg/kişi-gün

52


227

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1757 2.589,56 945.188,95

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Tıbbi atık sterilizasyon tesisi projesi hakkında “ÇED Gerekli Değildir” kararı verilmiştir. Ancak kararın iptali için Ordu İdare Mahkemesinde dava açılmıştır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


674.084

680.923

687.910

693.672

699.562


221.437

223.683

225.979

227.871

229.806


119.576

120.789

122.028

123.051

124.095

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 1.566 2.215 3.190 3.861


% 0 0 5 7 10 12


228

Rize


Mevcut Durum Artvin-Rize İlleri Yerel Yönetimleri Katı

Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (ARRİKAB)

Çayeli, Pazar, Hemşin, Ardeşen, Fındıklı ve Çamlıhemşin Belediyeleri ve Artvin-Merkez, Arhavi, Hopa, Kemalpaşa, Borçka, Murgul, ve Ardanuç Belediyeleri



Avrupa Birliği 2006 Yılı Katılım Öncesi Mali Yardımı Kapsamında "Proje Hazırlama Olanakları" programı çerçevesinde ÇED ve Fizibilite çalışmaları devam etmektedir.

Trabzon ve Rize Katı Atık Birliği (TRAB-Rİ-KAB):

Trabzon-Merkez, Rize-Merkez, Akçaabat, Araklı, Arsin, Of, Maçka, Sürmene, Yomra, Çaykara, Dernekpazarı, Düzköy, Köprübaşı, Gündoğdu, İyidere, Derepazarı, Kalkandere, Güneysu İlçe Belediyeleri ile Akyazı, Çukurçayır, Pelitli, Akoluk, Çağlayan, Yeşilova, Gürbulak, Yalıncak, Kavaklı, Söğütlü, Yıldızlı, Akçakale, Mersin, Akçaköy, Darıca, Işıklar, Yeşilyalı, Kıyıcık, Uğurlu, Eskipazar, Bölümlü, Cumapazarı, Esiroğlu, Şahinkaya, Yeniay, Kaşüstü, Özdil, Oymalıtepe, Taşkıran, Uzungöl, Çalköy, Aykut, Balaban Belde Belediyeleri

RİZE-ARTVİN

Ardeşen (A), Çamlıhemşin (A), Çayeli (A), Fındıklı, Hemşin (A), Pazar (A), (Artvin M., Ardanuç, Arhavi, Borçka, Hopa, Murgul, Şavşat, Yusufeli)

Nüfus: 383.823


0,90 kg/kişi-gün

RİZE-TRABZON

Trabzon Merkez, Araklı, Arsin, Çaykara, Dernekpazarı, Hayrat, Köprübaşı, Of, Sürmene, Yomra, Akçaabat, Maçka, Beşikdüzü (A), Çarşıbaşı (A), Düzköy (A), Şalpazarı (A), Tonya (A), Vakfıkebir (A), (Rize Merkez, Derepazarı, Güneysu, İkizdere, İyidere, Kalkandere)

Nüfus: 860.204


0,90 kg/kişi-gün

53


229



Düzenli Depolama Sahası tamamlanmıştır. Transfer istasyonlarından 1 tanesinin inşaatı tamamlanmış 2. istasyonun inşaatı devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 2 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Samsun ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

997 1.074 392.021

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi kurulmuş olup, ön lisans ve lisans işlemleri devam etmekte.(TRABRİKAB)

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


301.832

305.346

308.934

311.979

315.087


99.152

100.306

101.485

102.485

103.506


54.533

55.168

55.817

56.367

56.928

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 30 30 30 50 50 50


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 717 1.014


% 0 0 0 0 5 7


230

Sakarya


Mevcut Durum

Adapazarı Büyükşehir Belediyesi ile Serdivan, Erenler, Güneşler, Hanlı, Nehirkent, Yazlık, Arifiye, Sapanca, Ferizli ve Söğütlü belediyelerinin katılımıyla bir birlik kurulması planlanmaktadır.


Katı Atık Düzenli Depolama sahası olarak belirlenen alan, 05/07/2006 tarihinde teslim edilmiş olup, inşaatı 2007 yılı sonu itibariyle tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 2 adet ambalaj üreticisi ve 61 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır.4 adet lisanslı toplama –ayırma tesisi ve 401 ton/yıl plastik 2 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır. Nehirkent Belediyesi, Sapanca Belediyesi, Arifiye Belediyesi, Hanlı Belediyesi ve Pamukova Belediyesinde olmak üzere 5adet belediyede kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmaktadır.

SAKARYA

Sakarya M., Ferizli, Söğütlü, Akyazı, Geyve, Hendek, Karapürçek, Karasu, Kaynarca (Kocaeli), Pamukova, Sapanca, Taraklı

Nüfus: 799.056


1,24 kg/kişi-gün

54


231

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1127 1.659,54 605.733,75

İZAYDAŞ’ta yakılarak bertaraf

edilmektedir.

Sterilizasyon Teknoloji araştırması devam etmektedir. 2010


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


809.729

820.619

831.729

841.400

851.258


366.483

371.412

376.440

380.818

385.279


197.901

200.563

203.278

205.642

208.051

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 60 60 60 75 75 75

Biyobozunur Atıkların İşlenmesi % 20 30 38 41

Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 11.573 14.659 17.828 21.081 24.372 27.740


% 20 25 30 35 40 45


232

Samsun


Mevcut Durum

Samsun Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi, Alman Yatırım Bankası’nın (KfW) mali desteğiyle Samsun Büyükşehir Belediye Başkanlığı tarafından yaptırılmıştır. Şehir merkezine uzaklığı 14 km olan depolama sahasının alanı yaklaşık 210.000 m2, toplam kapasitesi ise 2.775.000 m3 olup, sahanın 3 lot üzerinden 20 yıllık (5+5+10) bir süre için hizmet vermesi planlanmıştır. İlk lotun alanı 56.830 m2 olup, 1.lot kapasitesi 646.650 m3 tür. 5 yıllık bir süre için planlanmıştır.

Tesise 14 ilk kademe belediyesi ve 1 ilçe belediyesinin katı atığı kabul edilmesi planlanmıştır.

Hizmet vereceği nüfus: 498.566, Atık miktarı: 171.058 ton/yıl

Bafra Belediyesi Yerel Yönetimler Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği (BAF-KAB)

Bafra, Alaçam, 19 Mayıs, Yakakent İlçe Belediyeleri, Doğanca, Çetinkaya, Yörükler, Kolay, Dereköy, İkizpınar Belde Belediyeleri

SAMSUN GÜNEY

Vezirköprü, Havza, Ladik, Kavak, Asarcık

Nüfus: 193.569


0,94 kg/kişi-gün

SAMSUN GÜNEY

Vezirköprü, Havza, Ladik, Kavak, Asarcık

Nüfus: 235.212


0,94 kg/kişi-gün

SAMSUN KUZEY

Samsun M., Bafra, Ondokuzmayıs, Tekkeköy, Çarşamba, Terme, Salıpazarı, Ayvacık, Alaçam (A), Yakakent (A)

Nüfus: 959.813


0,94 kg/kişi-gün

55


233

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve Karar 21/03/2007 21/06/2006 tarih tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Planlanan Tesis alanı için Orman Genel Müdürlüğü Bafra Belediye Başkanlığı adına Ön İzin vermiştir. Alanın BAF-KAB adına tahsisi için müracaatta bulunulmuştur.


Samsun İç Bölge Belediyeler Birliği

Havza, Kavak, Ladik, Vezirköprü, Asarcık İlçe Belediyeleri, Ilıca, Bekdiğin, Narlısaray, Göl Belde Belediyeleri

Yer seçimi çalışmaları devam etmektedir.


Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 124 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Samsun ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU İŞ

LETM

EYE

GEÇ

İŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

3.936 6.133 2.238.631

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi ihalesi yapılmıştır. 2008


234


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.165.874

1.178.632

1.191.661

1.202.581

1.213.734


400.011

404.389

408.859

412.606

416.432


Ton/yıl 213.692

216.006

218.370

220.784

222.807

224.873

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 43 43 43 43 60 60


% 25 30 38 41

Yakma Ton/yıl



Ton/yıl 59.359 60.002 60.658 61.329 61.891 62.465


Ton/yıl 0 3.000 4.246 6.133 7.427 9.370


% 0 5 7 10 12 15


235

Siirt


Mevcut Durum

Birlik kurma çalışmaları devam etmektedir. Taslak tüzük hazırlanmıştır.


Uygulama Projesi Bakanlığımızca uygun bulunmuş olup, inşaat ihale çalışmaları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 1 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Siirt ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

220 269 98.053

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi uygulama projesi yapılmaktadır. 2012

SİİRT

Siirt M., Aydınlar, Baykan, Eruh, Kurtalna, Pervari, Şirvan

Nüfus: 273.864


0,8 kg/kişi-gün

56


236


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


276.866

279.931

283.060

285.690

288.375


80.845

81.740

82.654

83.422

84.206


46.890

47.409

47.939

48.384

48.839

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 584 825


% 0 0 0 0 5 7


237

Sinop


Mevcut Durum

Sinop, Gerze ve Erfelek Belediyeler Birliği

Sinop, Gerze, Erfelek Belediyeleri


Birlik Nüfusu: 78.978, Atık Miktarı: 25.944 Ton/yıl

Düzenli Depolama Tesisi inşaatı tamamlanmıştır.

Boyabat- Durağan- Saraydüzü Belediyeler Birliği

Boyabat, Durağan, Saraydüzü Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve Karar Resmi Gazete’de 27/02/2006 tarihinde yayımlanmıştır.

Birlik Nüfusu: 64.631, Atık Miktarı: 21.231 Ton/yıl

SİNOP

Sinop Merkez., Türkeli, Ayancık, Erfelek, Gerze, Dikmen, Boyabat (A), Saraydüzü (A), Durağan (A)

Nüfus: 183.631


0,90 kg/kişi-gün

57


238

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 6 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Sinop ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

559 501 182.685

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Meşe dağı Katı Atık Düzenli Depolama sahası inşaatı devam etmekte olup, bitince Tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


223.663

225.620

227.622

229.214

230.844


73.473

74.116

74.774

75.297

75.832


39.676

40.023

40.378

40.660

40.949

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 36 36 36 36 63 63


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 514 726 1.047 1.265 1.592


% 0 5 7 10 12 15


239

Sivas


Mevcut Durum

Sivas Merkez ve Çevre Belediyeler Katı Atık Yönetimi Birliği

Sivas Zara, Hafik, Yıldızeli, Ulaş Belediyeleri



ÇED süreci tamamlanmıştır. Uygulama Projeleri Bakanlığımızca uygun bulunmuştur. İnşaat ihalesi gerçekleştirilmiş olup, sözleşme imzalanarak yer teslimi yapılacaktır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 1 adet ambalaj üreticisi 2 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

SİVAS-MALATYA

Gürün, Kangal, Divriği, Arapgir (Malatya), Kuluncak (Malatya), Hekimhan (Malatya), Arguvan (Malatya), Yazıhan (Malatya), Darende (Malatya)

Nüfus: 153.195


0,9 kg/kişi-gün

SİVAS KUZEY

Koyulhisar, Gölova, Suşehri, Akıncılar, İmranlı, Doğanşar, Zara

Nüfus: 76.885


0,9 kg/kişi-gün

SİVAS ORTA

Sivas M., Yıldızeli, Ulaş, Hafik, Altınyayla (A), Şarkışla (A), Gemerek (A)

Nüfus: 466.400


0,9 kg/kişi-gün

58


240

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

2.354 3.431 1.252.339

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Katı Atık Yönetimi Projesi için 22.11.2005'de "ÇED Olumlu Kararı" verilmiş, 04.04.2006'da proje ihalesi, 07.08.2007'de ise inşaat ihalesi yapılmıştır. İnşaat çalışmaları devam etmektedir. Düzenli depolama sahası inşaatı tamamlandıktan sonra sterilizasyon işlemine başlanacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


612.424

619.912

627.555

634.100

640.776


201.181

203.641

206.152

208.302

210.495


112.662

114.039

115.445

116.649

117.877

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 1.425 2.020 2.916 3.536


% 0 0 5 7 10 12


241

Tekirdağ


Mevcut Durum

Tekirdağ İli Çevre Hizmetleri Birliği (TİÇHİB)

Tekirdağ Merkez Belediyesi ile Muratlı ve Hayrabolu ilçe belediyeleri ile Banarlı, Karacakılavuz, Çerkezmüsellim, Kumbağ, Barbaros belde belediyeleri



Tekirdağ 3. Grup Çevre Belediyeler Katı Atık Bertaraf Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği

Çorlu ve Marmaraereğlisi ilçe belediyeleri ile Yeniçiftlik, Sultanköy, Yenice, Misinli, Marmaracık, Velimeşe, Ulaş belde belediyeleri



Batı Tekirdağ Katı Atık Birliği (BATKAB)

Malkara, Şarköy ilçe belediyeleri ile Mürefte, Hoşköy, Sağlamtaş, Kozyörük, Balabancık, Şalgamlı belde belediyeleri

TEKİRDAĞ

Tekirdağ M., Şarköy, Çorlu, Hayrabolu, Malkara, M. Ereğlisi, Muratlı

Nüfus: 531.282


1,24 kg/kişi-gün

59


242



Ambalaj Atıkları

İl bazında 6 adet ambalaj üreticisi ve 45 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. 4 adet lisanslı toplama ayırma tesisi bulunmamaktadır.921600 ton/yıl plastik, 2760 ton/yıl kağıt karton kapasiteli 4 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları geri kazanılarak ekonomiye katkı sağlanmaktadır. Çorlu Belediyesi, Marmaracık Belediyesi, Veliköy Belediyesi olmak üzere 3 adet belediyede kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.490 1.712 624.839

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Batı Tekirdağ Katı Atık Birliği, Tekirdağ İli Çevre Hizmetleri Birliği, Tekirdağ IV. Grrup Çevre Bel. Katı Atık Bertaraf Tesisi Yapma ve İşl. Birliği ve Tekirdağ 3. Grup Çevre Bel. Katı Atık Bert. Tesis. Yapma ve İşletme Birliği olarak 4 birlik oluşturulmuştur. Tıbbi atıklar düzenli depolanarak bertaraf edilecektir.

2012


243


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


702.084

711.059

720.219

728.125

736.187


297.262

301.063

304.941

308.288

311.702


160.522

162.574

164.668

166.476

168.319

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 72

72


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 8.806 11.147 13.548 16.009 18.497 21.040


% 20 25 30 35 40 45


244

Tokat


Mevcut Durum

Tokat-Turhal-Zile-Pazar Katı Atık Yönetim Birliği:

Tokat-Merkez, Turhal, Zile, Pazar İlçe Belediyeleri



Uygulama Projeleri Bakanlığımızca uygun bulunmuş olup, inşaat ihalesi ile ilgili çalışmalara başlanmıştır.

Erbaa Katı Atık Yönetim Birliği:

Erbaa İlçe Belediyesi ile Karayaka, Akça, Koçak, Değirmenli, Tanoba Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulunda Onaylanmış ve Karar Resmi Gazete’de 12/ 07/ 2006 tarihinde yayımlanmıştır.


Uygulama Projeleri Bakanlığımızca uygun bulunmuş olup, inşaat ihalesi ile ilgili çalışmalara başlanmıştır.

TOKAT

Tokat Merkez, Almus, Artova, Başçiftlik, Erbaa, Niksar, Pazar, Reşadiye, Sulusaray, Turhal, Yeşilyurt, Zile

Nüfus: 580.251


0,90 kg/kişi-gün

60


245

Ambalaj Atıkları

İl bazında 1adet ambalaj üreticisi ve12 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.441 2.317 845.732

Özel çukurlarda kireçleyerek gömme

Sterilizasyon

Tokat, Turhal, Zile, Pazar Katı Atık Yönetim Birliği tarafından yapılması planlanan "Tokat İli Katı Atık Bertaraf Tesisi" ÇED Raporunda tıbbi atık sterilizasyon sistemi kurulacağı belirtilmekte. ÇED Raporu hazırlandı.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


586.230

592.338

598.577

603.753

609.042


192.577

194.583

196.633

198.333

200.070


103.991

105.075

106.182

107.100

108.038

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.376 1.944 2.801


% 0 0 0 5 7 10


246

Trabzon


Mevcut Durum

Trabzon ve Rize Katı Atık Birliği (TRAB-Rİ-KAB):

Trabzon-Merkez, Rize-Merkez, Akçaabat, Araklı, Arsin, Of, Maçka, Sürmene, Yomra, Çaykara, Dernekpazarı, Düzköy, Köprübaşı, Gündoğdu, İyidere, Derepazarı, Kalkandere, Güneysu İlçe Belediyeleri ile Akyazı, Çukurçayır, Pelitli, Akoluk, Çağlayan, Yeşilova, Gürbulak, Yalıncak, Kavaklı, Söğütlü, Yıldızlı, Akçakale, Mersin, Akçaköy, Darıca, Işıklar, Yeşilyalı, Kıyıcık, Uğurlu, Eskipazar, Bölümlü, Cumapazarı, Esiroğlu, Şahinkaya, Yeniay, Kaşüstü, Özdil, Oymalıtepe, Taşkıran, Uzungöl, Çalköy, Aykut, Balaban Belde Belediyeleri



Düzenli Depolama Sahası tamamlanmıştır. Transfer istasyonlarından 1 tanesinin inşaatı tamamlanmış 2. istasyonun inşaatı devam etmektedir.

TRABZON-RİZE

Trabzon Merkez, Araklı, Arsin, Çaykara, Dernekpazarı, Hayrat, Köprübaşı, Of, Sürmene, Yomra, Akçaabat, Maçka, Beşikdüzü (A), Çarşıbaşı (A), Düzköy (A), Şalpazarı (A), Tonya (A), Vakfıkebir (A), (Rize Merkez, Derepazarı, Güneysu, İkizdere, İyidere, Kalkandere)

Nüfus: 860.204


0,90 kg/kişi-gün

61


247

Ambalaj Atıkları

İl bazında 7 adet ambalaj üreticisi ve 57 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.. İlde kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

2.665 4.026 1.469.492

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi kurulmuş olup, ön lisans ve lisans işlemleri devam etmekte.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


695.640

702.445

709.399

715.085

720.899


228.518

230.753

233.037

234.905

236.815


123.400

124.607

125.840

126.849

127.880

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90 90 90 90 95 95


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 1.714 2.423 3.496 4.228 5.328


% 0 5 7 10 12 15


248

Tunceli


Mevcut Durum

Birlik kurma çalışmaları devam etmektedir.


ÇED Gerekli Kararı verilen alandan vazgeçilerek belirlenen alternatif alanlar üzerinde değerlendirmelere devam edilmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı ambalaj üreticisi bulunmamakta, 1 adet piyasaya süren işletme kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

TUNCELİ

Tunceli M., Çemişgezek, Hozat, Mazgirt, Nazımiye, Ovacık, Pertek, Pülümür

Nüfus: 79.574


0,8 kg/kişi-gün

62


249

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

120 83 30.449

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık depolama sahası (tıbbi atık bertaraf tesisi-sterilizasyon dahil) tahsis aşamasında

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


80.531

81.509

82.506

83.359

84.230


23.515

23.801

24.092

24.341

24.595


13.639

13.804

13.973

14.118

14.265

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 170 241


% 0 0 0 0 5 7


250

Şanlıurfa


Mevcut Durum

Şanlıurfa Katı Atık Bertaraf ve Çevre Hizmetleri Birliği

Şanlıurfa Merkez, Akçakale, Bozova, Harran, Suruç İlçe belediyeleri, Kısas, Karaköprü, Uğurlu, Onbirnisan, Konuklu belde belediyeleri ve O.S.B. Müdürlüğü tarafından birlik tüzüğü hazırlık çalışmaları devam etmektedir.


Tesisin yapımı %85 oranında tamamlanmış olup, 2008 yılı içerisinde bitirilmesi hedeflenmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 22 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Şanlıurfa ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ŞANLIURFA BATI

Şanlurfa M, Halfeti, Birecik, Suruç, Bozova, Akçakale, Harran, Hilvan

Nüfus: 1.034.435


0,8 kg/kişi-gün

ŞANLIURFA BATI

Ceylanpınar, Siverek, Viranşehir

Nüfus: 398.174


0,8 kg/kişi-gün

63


251

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

1.519 2.236 816.244

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı atık depolama sahası inşaatı bittikten sonra sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


1.448.547

1.464.823

1.481.441

1.495.445

1.509.744


422.976

427.728

432.581

436.670

440.845


Ton/yıl 242.627

245.326

248.082

250.897

253.269

255.690

Düzenli Depolama

Tesisi


-

Hedef Nüfus % 60 60 60 75 75


% 15 22 23

Yakma Ton/yıl

Düzensiz Depolama AlanlarınınRehabilitasyonu



Ton/yıl 0 2.961 4.192 6.056 7.336 9.258


% 0 5 7 10 12 15


252

Uşak


Mevcut Durum

Uşak İli Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Belediyeler Birliği

Uşak Merkez Belediyesi, Banaz, Eşme, Sivaslı, Ulubey, Karahallı ilçe belediyeleri ve Bölme, İlyaslı, Güre, Büyükoturak, Kızılcasöğüt, Ahmetler, Güllü, Yeleğen, Karbasan, Ağaçbeyli, Pınarbaşı, Selçikler, Tatar, Yayalar, Avgan, Hasköy, Kışla, Omurca belde belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 12/11/ 2005 tarihinde yayımlanmıştır.


Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 12 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Uşak ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmamaktadır. Bakanlığımızdan lisans almış 2 adet geri dönüşüm tesisinin toplam kapasitesi; yıllık ortalama 1 017 977 ton plastik ambalaj atığı olup ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

UŞAK

Uşak M., Banaz, Ulubey, Eşme, Karahallı, Sivaslı

Nüfus: 316.588


1,16 kg/kişi-gün

64


253

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

960 1.299 474.148

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi uygulama projesi yapılmaktadır.. 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


320.418

324.327

328.318

331.734

335.218


135.665

137.320

139.010

140.456

141.931


74.616

75.526

76.455

77.251

78.062

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 961 1.362 1.966 2.384


% 0 0 5 7 10 12


254

Van


Mevcut Durum

Van Mahalli İdareleri Sürdürülebilir Çevre Yönetimi Birliği (VANÇEB)

Merkez İlçe, Edremit, Gevaş, Çatak, Muradiye, Gürpınar, Özalp, Başkale, Erçiş, Çaldıran, Bahçesaray, Saray ve 9 belde belediyeleri



10/08/2006 tarihinde inşaat ihalesi gerçekleştirilmiştir. Ancak ihale iptal edilmiştir.Arazi üzerinde herhangi bir çalışma yapılmamaktadır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 4 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Van ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

VAN

Van M., Bahçesaray, Gevaş, Gürpınar, Başkale, Çatak, Edremit, Çaldıran, Muradiye, Erciş, Özalp, Saray

Nüfus: 809.472


0,8 kg/kişi-gün

65


255

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.684 2.698 984.779

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Yap-İşlet Modeliyle özel sektör tarafından sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


918.001

926.717

935.626

942.859

950.258


268.056

270.601

273.203

275.315

277.475


155.473

156.949

158.458

159.683

160.936

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 1.894 2.677 3.854 4.662


% 0 0 5 7 10 12


256

Yozgat


Mevcut Durum

Yozgat İli Katı Atık Bertaraf Tesisleri Birliği (YOKAB)

Yozgat Merkez, Aydıncık, Yerköy, Sorgun, Sarıkaya ilçe belediyeleri, Çadırardıç, Osmanpaşa, Baştürk, Belencumafakılı, Kuzayca, Paşaköy, Saray, Sekili belde belediyeleri



İnşaatı 2007 sonu itibariyle tamamlanmıştır.

Akdağmadeni İlçesi Katı Atık Bertaraf Tesisleri Birliği

Akdağmadeni, Saraykent, Belekçehan, Oluközü, Umutlu, Dedefakılı, Çiçekli, Doğankent, Ozan belediyeleri


Birlik Nüfusu: 68.200, Atık Miktarı: 22.400ton/yıl

YOZGAT

Yozgat M., Akdağmadeni, Aydıncık, Boğazlıyan, Çandır, Çayıralan, Çekerek, Kadışehri, Saraykent, Sarıkaya, Sorgun, Şefaatli, Yenifakılı, Yerköy

Nüfus: 458.138


0,9 kg/kişi-gün

66


257

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 6 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yozgat ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

948 984 359.192

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Katı ve tıbbi atık depolama tesisinin inşaatı devam etmekte. Tıbbi atıklar düzenli depolanacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


462.605

467.170

471.834

475.656

479.564


151.966

153.465

154.997

156.253

157.537


85.101

85.941

86.799

87.502

88.221

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 55 55 55 55 70 70


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.085 1.531 2.206


% 0 0 0 5 7 10


258

Zonguldak


Mevcut Durum

Zonguldak İl Özel İdare ve Belediyeler Çevre Altyapı Temel Hizmetler Birliği:

Zonguldak-Merkez, Kozlu, Gelik, Kilimli, Çatalağzı, Beycuma, Karaman, Muslu, Elvanpazarcık, Sivriler, Alaplı, Çaycuma, Devrek, Gökçebey, Kdz.Ereğli İlçe Belediyeleri ile Gümeli, Filyos, Nebioğlu, Perşembe, Karapınar, Saltukova, Özbağı, Eğerci, Çaydeğirmeni, Bakarakkadı, Hacımusa, Ormanlı, Gülüç, Çaylıoğlu, Öğberler, Gökçeler, Kandilli Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar Resmi Gazete’de 25.04.1996 tarihinde yayımlanmıştır.


Düzenli Depolama Sahası’nın inşaatı %80 oranında tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 7 adet ambalaj üreticisi Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı olup, 47 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Zonguldak ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ZONGULDAK

Zonguldak Merkez, Alaplı, Devrek, Çaycuma, Gökçebey, Karadeniz Ereğli

Nüfus: 564.648


0,90 kg/kişi-gün

67


259

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

1.845 2.794 1.019.870

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Tıbbi atıkların düzenli depolanarak bertarafı öngörülürken, projede revizyon yapılarak sterilizasyon tesisi kurulmasına karar verilmiştir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


568.988

573.430

577.975

581.470

585.055


186.913

188.372

189.865

191.013

192.191


100.933

101.721

102.527

103.147

103.783

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90 90 90 95 95


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 1.413 1.994 2.865 3.459


% 0 0 5 7 10 12


260

Aksaray


Mevcut Durum

Aksaray İli Mahalli İdareler Hizmet Birliği

Aksaray, Gülağaç, Eskil, Güzelyurt, Ortaköy


Tesis inşaatı tamamlanmıştır. Tesis kullanıma açılmıştır.

Şereflikoçhisar Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi

Şereflikoçhisar (Ankara), Ağaçören, Sarıyahşi (Ankara), Boğazköy (Ankara), Evren (Ankara) ilçe belediyeleri ile Devekovan, Çalören, Gülhüyük, Kacarlı (Ankara) ve Camili belde belediyeleri

Hizmet Edilen Nüfus: 51.387, Atık Miktarı: 16.900 ton/yıl

Tesis kullanıma açılmıştır.

AKSARAY

Aksaray Merkez, Ağaçören, Eskil, Gülağaç, Güzelyurt, Ortaköy, Sarıyahşi (A), Evren (Ankara) (A), Ş.koçhisar (Ankara)

Nüfus: 379.407


0,90 kg/kişi-gün

68


261

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 4 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Aksaray ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

751 694 253.180

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Tıbbi atıkların düzenli depolanması planlanmakla birlikte, sterilizasyon için de araştırmalar yapılmaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


345.394

348.949

352.581

355.585

358.656


113.462

114.630

115.823

116.810

117.819


63.539

64.193

64.861

65.414

65.978

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90 90 90 90 95 95


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 851 1.204 1.737 2.103 2.651


% 0 5 7 10 12 15


262

Bayburt


Mevcut Durum

Bayburt İli Yerel Yönetimleri Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği:

Bayburt-Merkez, Aydınpete, Demirözü İlçe Belediyeleri ile Arpalı, Çayıryolu, Akşar, Konursu, Beşpınar, Gökçedere Belde Belediyeleri

Birlik Tüzüğü Bakanlar Kurulu’nda onaylanmış ve karar 27/02/2006 tarihinde Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.


Düzenli Depolama Sahası’nın inşaatı devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı piyasaya süren işletme mevcut değildir. Yine Bayburt ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

BAYBURT

Bayburt M., Aydıntepe, Demirözü

Nüfus: 70.739


0,90 kg/kişi-gün

69


263

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

150 244 89.064

Özel çukurlarda


Düzenli Depolama

Katı atık ve tıbbi atık düzenli depolama tesisi ihale aşamasındadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


71.351

71.977

72.617

73.126

73.648


23.439

23.644

23.855

24.022

24.193


12.657

12.768

12.882

12.972

13.064

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 166 234 336 406


% 0 0 5 7 10 12


264

Karaman


Mevcut Durum

Karaman İl Özel İdaresi ve Belediyeleri Çevre Altyapı Temel Hizmetler Birliği

Karaman, Akçaşehir, Kazımkarabekir, Kılbasan, Kisecik, Sudurağı, Taşkale, Yeşildere, Yollarbaşı Belediyeleri



Uygulama Projesi Bakanlık tarafından uygun bulunmuştur. Tesisin İnşaatı ile ilgili ihale hazırlıklarına başlanmıştır.

Taşeli Belediyeleri ve Çevre Altyapı Temel Hizmetleri Birliği

Ermenek, Sarıveliler, Başyayla ilçe belediyeleri ile Kazancı, Güneyyurt, Göktepe belde belediyeleri



ÇED süreci devam etmektedir.

KARAMAN

Karaman M., Kazımkarabekir, Ayrancı, Sarıveliler (A), Başyayla (A), Ermenek (A)

Nüfus: 214.223


0,9 kg/kişi-gün

70


265

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 10 adet piyasaya süren işletme ve 3 adet ambalaj üreticisi mevcuttur. Karaman ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

473 464 169.466

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Karaman Katı Atık Düzenli Depolama Tesisinin inşaat ihalesi mayıs 2007'de yapılmıştır. Proje içinde sterilizasyon ünitesi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


216.819

219.469

222.173

224.489

226.852


71.225

72.095

72.984

73.745

74.521


39.886

40.373

40.871

41.297

41.732

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 511 723 1.043


% 0 0 0 5 7 10


266

Kırıkkale


Mevcut Durum

Kırıkkale Katı Atık Yönetimi Belediyeler Birliği

Kırıkkale Merkez, Bahşılı, Balışeyh, Çelebi, Delice, Keskin, Karakeçili, Sulakyurt, Yahşihan



09.08.2007 tarihinde saha teslimi yapılmış olup, hafriyat çalışmalarına başlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı piyasaya süren işletme mevcut olmayıp 1 adet ambalaj üreticisi kayıtlı bulunmaktadır.. Kırıkkale ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

KIRIKKALE

Kırıkkale M., Bahşılı, Balışeyh, Çelebi, Delice, Karakeçili, Keskin, Sulakyurt, Yahşihan

Nüfus: 272.727


0,9 kg/kişi-gün

71


267

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

919 1.140 415.949

Özel çukurlarda


Düzenli depolama

Evsel ve tıbbi atık düzenli depolama tesisi, yapım ve işletme ihalesi aşamasında. Tıbbi atıklar düzenli depolanacaktır.

2008


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


276.973

281.303

285.717

289.647

293.648


90.986

92.408

93.858

95.149

96.463


50.952

51.748

52.561

53.283

54.020

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 647 920 1.332 1.621


% 0 0 5 7 10 12


268

Batman


Mevcut Durum

Birlik kurma çalışmaları devam etmektedir.

GAP Bölge Kalkınma İdaresi Başkanlığı tarafından hazırlattırılan ÇED Raporuna 2003 yılında ÇED Olumlu Kararı verilmiştir.

Uygulama Projesi çalışmaları devam etmektedir. KfW ile çalışmalar devam etmekte olup, anlaşma imzalanacaktır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında ambalaj üreticisi ve piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmamaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

BATMAN

Batman M., Beşiri, Gercüş, Hasankeyf, Kozluk, Sason

Nüfus: 452.982


0,8 kg/kişi-gün

72


269

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

236 383 139.694

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Batman (Merkez) Katı Atık Düzenli Depolama Tesisi Projesi hayata geçtiğinde tıbbi atık sterilizasyon tesisi kurulacaktır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012

Nüfus Projeksiyonu Kişi 452.982 459.157

465.456

471.883

477.495 483.215


134.074

135.913

137.790

139.429

141.099


77.763

78.830

79.918

80.869

81.837

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 976 1.383


% 0 0 0 0 5 7


270

Şırnak


Mevcut Durum

Şırnak İli Çevre Hizmetleri Birliği

3 ilçe belediyesi ve İl Özel İdaresi



GAP İdaresi tarafından hazırlanıp revize edilen Uygulama Projesi Bakanlığımızca uygun bulunmuş olup, inşaat ihalesi hazırlıkları başlamıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı piyasaya süren işletme mevcut değildir. Şırnak ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ŞIRNAK

Şırnak M., Beytüşşebap, Cizre, Güçlükonak, İdil, Silopi, Uludere

Nüfus: 392.054


0,8 kg/kişi-gün

73


271

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

165 263 95.852

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Sterilizasyon tesisi kurulacak olup, uygulama projesi yapılmaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


396.517

401.075

405.727

409.666

413.687


115.783

117.114

118.472

119.623

120.796


67.154

67.926

68.714

69.381

70.062

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 829 1.172 1.691


% 0 0 0 5 7 10


272

Bartın


Mevcut Durum

Bartın Belediyeler Birliği:

Bartın-Merkez, Amasra, Ulus, Kurucaşile İlçe Belediyeleri ile Kozcağız, Arıt, Hasankadı, Kumluca, Abdipaşa Belde Belediyeleri



Katı Atık Bertaraf Tesisi alanını yer seçimi yapılmıştır, tahsis işlemleri devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 4 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Bartın ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

BARTIN

Bartın M., Amasra, Kurucasile, Ulus

Nüfus: 163.630


0,90 kg/kişi-gün

74


273

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

473 588 214.756

Özel çukurlarda



belirtilmemiştir.


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


164.432

165.257

166.104

166.642

167.200


54.016

54.287

54.565

54.742

54.925


29.169

29.315

29.465

29.561

29.660

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 382 536 769


% 0 0 0 5 7 10


274

Ardahan


Mevcut Durum

Ardahan İli Belediyeler Birliği

Ardahan Merkez, Göle, Hanak, Çıldır, Damal İlçe Belediyeleri ve Aşıkşenlik, Köprülü, Ortakent Belde Belediyeleri



Nihai saha mera arazisi olup, MÇK Kararı alınmıştır. ÇED Süreci başlatılmadan sadece Ardahan Belediyesi için bir uygulama projesi sunulmuş olup, eksiklikler bildirilmiştir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 1 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Ağrı ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

ARDAHAN

Ardahan M., Çıldır, Damal, Göle, Hanak, Posof

Nüfus: 101.188


0,80 kg/kişi-gün

75


275

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

191 194 70.627

Özel çukurlarda



belirtilmemiştir.


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


101.673

102.171

102.683

103.004

103.337


29.688

29.834

29.984

30.077

30.175


17.219

17.304

17.390

17.445

17.501

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 211 296


% 0 0 0 0 5 7


276

Iğdır


Mevcut Durum

Iğdır İli Çevre Hizmetleri Birliği

Iğdır Merkez, Aralık, Tuzluca, Karakoyunlu, Taşburun, Hoşhaber, Halteli, Melekli belediyeleri


Birlik Nüfusu: 110.000, Atık Miktarı:32.150 ton/yıl

ÇED olumlu kararı alınmıştır. Düzenli depolama sahasının inşaatının başlatılması için AB Düzey II Bölgeleri Kalkınma Programına proje önerilmiş, kabul edilmiştir. İhale yapılarak sözleşme imzalanmıştır. İnşaat kontrolörlüğü konusunun halledilmesine müteakip çalışmalara başlanacaktır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı ambalaj üreticisi ve piyasaya süren işletme mevcut değildir. Iğdır ilinde Bakanlığımızdan lisans/geçici çalışma izni almış ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır.

IĞDIR

Iğdır M., Aralık, Karakoyunlu, Tuzluca

Nüfus: 169.144


0,8 kg/kişi-gün

76


277

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

231 187 68.300

Özel çukurlarda


Sterilizasyon

Sterilizasyon tesisi kurulması planlanmaktadır. 2007 yılında inşaatına başlanacak olan katı atık düzenli depolama tesisinin işletilmeye açılmasıyla birlikte tıbbi atıklar sterilize edilecektir.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


170.772

172.435

174.135

175.524

176.944


49.865

50.351

50.847

51.253

51.668


28.922

29.204

29.492

29.727

29.967

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 356 502 723


% 0 0 0 5 7 10


278

Yalova


Mevcut Durum

Yalova İli Yerel Yönetimler Katı Atık Tesisleri Yapma ve İşletme Birliği

Yalova Merkez, Termal, Çiftlikköy, Çınarcık, Altınova, Armutlu ilçe belediyeleri ve Taşköprü, Kocadere, Koruköy, Teşvikiye, Kaytazdere, Subaşı, Tavşanlı, Esenköy, Kadıköy belde belediyeleri



Yalova katı atık Bertaraf Tesisi inşaatının %95 lik kısmı bitirilmiştir. Ancak mahkeme kararı ile yürütmesi durdurulmuştur. Ayrıca ormanlık alan ön izni iptal edilmiştir.

Tesis alanının genişletilmesi ile ilgili ÇED süreci tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 10 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Yalova ilinde Bakanlığımızdan 2 adet lisanslı ambalaj atıkları toplama-ayırma tesisi bulunmaktadır. Kaynağında ayrı toplama çalışması Yalova ve Altınova Belediyelerinde yürütülmektedir. Bakanlığımızdan lisans almış yıllık ortalama 1.080 Ton plastik ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

YALOVA

Yalova M., Armutlu, Çınarcık, Çiftlikköy, Termal, Altınova, İznik (Bursa), Orhangazi (Bursa)

Nüfus: 284.536


1,16 kg/kişi-gün

77


279

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

237 257 93.976

Özel çukurlarda



belirtilmemiş


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


174.973

177.185

179.442

181.386

183.369


74.083

75.020

75.976

76.799

77.638


40.746

41.261

41.787

42.239

42.701

Düzenli Depolama

Tesisi


Hedef Nüfus % 90 90 90 90 90


Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 2.341 2.963 3.601 4.255 4.915 5.590


% 20 25 30 35 40 45


280

Karabük


Mevcut Durum

Karabük İli Çevre Hizmetleri Birliği

Karabük-Merkez, Safranbolu, Yenice, Eskipazar, Eflani, Ovacık İlçe Belediyeleri ile Yortanpazarı, Ovacuma Belde Belediyeleri



Katı atık bertaraf tesisi için saha tespit edilmiş olup, ÇED süreci devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları


KARABÜK

Karabük Merkez, Eflani, Eskipazar, Ovacık, Safranbolu, Yenice

Nüfus: 210.304


0,90 kg/kişi-gün

78


281

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

775 886 323.501

Özel çukurlarda




Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


213.283

216.321

219.420

222.143

224.916


70.063

71.062

72.080

72.974

73.885


37.834

38.373

38.923

39.406

39.898

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 511 724


% 0 0 0 0 5 7


282

Kilis


Mevcut Durum Belediyeler Birliği kurma çalışmaları devam etmekte olup, birlik üyelerinin Merkez,

Musabeyli, Elbeyli, Polateli ilçe belediyeleri ile Yavuzlu belde belediyesi ve OSB Bölge Müdürlüğü olması öngörülmektedir.

GAP idaresi tarafından yürütülen proje için ÇED Gerekli Değildir kararı verilmiştir. Uygulama Projesi ihalesi yapılmıştır.

Birlik Nüfusu:113.051, Atık miktarı: 38.788 ton/yıl

Ambalaj Atıkları

İl bazında 1 adet ambalaj üreticisi ve 6 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı bulunmaktadır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

KİLİS-GAZİANTEP BATI

Kilis M., Musabeyli, Elbeyli, Polateli (Şehitkamil, Şahinbey, İslahiye, Nurdağı, Oğuzeli,-(Gaziantep))

Nüfus: 1.459.239


0,94 kg/kişi-gün

79


283

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TA

RİH

İ

kg/gün kg/yıl

191 69.654 Sterilizasyon Uygulama projesi aşamasındadır. 2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


114.525

116.029

117.564

118.895

120.252


37.622

38.116

38.620

39.057

39.503


20.316

20.582

20.855

21.091

21.331

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 0 273 387


% 0 0 0 0 5 7


284

Osmaniye


Mevcut Durum

Osmaniye İli Katı Atık Bertaraf ve Altyapı Hizmetleri Mahalli İdareler Birliği

Merkez, Kadirli, Düziçi, Bahçe, Sumbas, Toprakkale, Hasanbeyli ilçe belediyeleri, Mehmetli, Alibeyli, Yarbaşı, Atalan, Tüysüz, Cevdetiye, Kırmıtlı, Elek, Böcekli belde belediyeleri



Uygulama Projesi ile ilgili ihale hazırlıkları devam etmektedir.

Ambalaj Atıkları

İl bazında 1 adet ambalaj üreticisi ve19 adet piyasaya süren işletme Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlıdır. Lisanslı toplama –ayırma tesisi ve geri dönüşüm tesisi bulunmamaktadır. İl bazında kaynakta ayrı toplama çalışması yapılmamaktadır.

OSMANİYE

Osmaniye M., Bahçe, Düziçi, Hasanbeyli, Kadirli, Sumbas, Toprakkale

Nüfus: 433.478


0,9 kg/kişi-gün

80


285

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

655 788 287.708

Özel çukurlarda


Sterilizasyon Katı Atık Bertaraf Tesisi Projesi kapsamında sterilizasyon tesisi de yer almaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


439.296

445.231

451.286

456.561

461.937


144.309

146.258

148.247

149.980

151.746


80.813

81.905

83.019

83.989

84.978

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 1.038 1.470 2.124


% 0 0 0 5 7 10


286

Düzce


Mevcut Durum

Düzce İli Belediyeler Birliği:

Düzce-Merkez, Akçakoca, Cumayeri, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı, Yığılca İlçe Belediyeleri ile Beyköy, Boğaziçi, Konuralp Belde Belediyeleri



Düzenli Depolama Sahası’nın inşaatı için ihale çalışmaları tamamlanmıştır.

Ambalaj Atıkları

İl bazında Bakanlığımızın veri tabanına kayıtlı 2 adet ambalaj üreticisi ve 23 adet piyasaya süren işletme mevcuttur. Yine Düzce ilinde

lisans/geçici çalışma izni almış yıllık ortalama 19 200 ton alüminyum ambalaj atığı işleme kapasitesine sahip 1 adet alüminyum ambalaj atıkları geri dönüşüm tesisi ile ambalaj atıkları ekonomiye geri kazandırılmaktadır.

DÜZCE

Düzce M., Akcakoca, Cumayeri, Çilimli, Gölyaka, Gümüşova, Kaynaşlı, Yığılca

Nüfus: 298.513


0,90 kg/kişi-gün

81


287

Tıbbi Atıklar



MEVCUT DURUM

PLA

NLA

NA

N

BER

TAR

AF

YÖ

NTE

Mİ

PROJENİN DURUMU

İŞLE

TMEY

E G

EÇİŞ

TAR

İHİ

kg/gün kg/yıl

498 668 243.778

Özel çukurlarda kireçleyerek gömme

Sterilizasyon Katı Atık Bertaraf Tesisi Projesi kapsamında sterilizasyon tesisi de yer almaktadır.

2012


Birim 2007 2008 2009 2010 2011 2012


301.091

303.727

306.423

308.567

310.762


98.908

99.774

100.660

101.364

102.085


53.411

53.878

54.356

54.737

55.126

Düzenli Depolama

Tesisi




Yakma Ton/yıl




Ton/yıl 0 0 0 705 993 1.429


% 0 0 0 5 7 10

Documents

Atık Yönetimi Eylem Planı (2008-2012)