Upload
others
View
6
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
i
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
-----------------------
NGUYỄN THỊ CẨM HƯỜNG
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HỖ TRỢ TRONG DẠY HỌC VIẾT
CHO HỌC SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ VIẾT Ở TIỂU HỌC
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Hà Nội, 2016
BỘ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO
ii
VIỆN KHOA HỌC GIÁO DỤC VIỆT NAM
------------------------
NGUYỄN THỊ CẨM HƯỜNG
MỘT SỐ BIỆN PHÁP HỖ TRỢ TRONG DẠY HỌC VIẾT
CHO HỌC SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ VIẾT Ở TIỂU HỌC
Chuyên ngành: Lí luận và lịch sử giáo dục
Mã số: 62 14 01 02
LUẬN ÁN TIẾN SĨ KHOA HỌC GIÁO DỤC
Người hướng dẫn khoa học: 1. GS.TS. Nguyễn Thị Hoàng Yến
2. TS. Nguyễn Thị Hồng Vân
Hà Nội, 2016
iii
LỜICAMĐOAN
Tôixincamđoanđâylàcôngtrìnhnghiêncứucủariêngtôi.
Cácsốliệu,kếtquảnghiêncứunêutrongluậnánlàtrungthựcvà
chưatừngđượcaicôngbốtrongbấtkìcôngtrìnhnghiêncứunàokhác.
Tácgiảluậnán
NguyễnThịCẩmHường
iv
LỜICẢMƠN
Em xin dành lời cảm ơn trân trọng và sâu sắc nhất tới GS. TS.NguyễnThịHoàngYến,TS.NguyễnThịHồngVânvìnhữngđịnhhướngkhoahọcminhtriết,niềmtin,sựđộngviên,tạođiềukiệnhếtmìnhdànhchoemtrongsuốtquátrìnhhọctập,côngtác,đặcbiệtlàtrongquátrìnhemthựchiệnluậnánnày.
Tôi dành sự trân trọng và biết ơn sâu sắc tới GS. Eda Yusuke,ngườiđãđịnhhướngtráchnhiệm,tạonguồnđammêtrongnghiêncứuchotôi.
Xin trân trọngcảmơnBan lãnhđạoViệnKhoahọcgiáodụcViệtNam,Trungtâmđàotạovàbồidưỡng,BộmônLý luậngiáodụcđãtạođiềukiệnhọctập,nghiêncứutốtnhấtchotôitrongthờigianqua.Trântrọngcảmơnsựủnghộ,giúpđỡcủaBanchủnhiệmKhoaGiáodụcđặcbiệt–TrườngĐạihọcSưphạmHàNội,bạnbè,đồngnghiệp,cácemhọcviên,sinhviêncủaKhoa.
Tôixin trân trọngcảmơnPGS.TS.HồĐăngPhúc,TS.HoàngCaoCương,ThS.LêThịThuHuyềnvìnhữnggópý,chiasẻvàhỗtrợquýgiá,kịpthờidànhchonghiêncứunày.
Tôi xin trân trọng cảmơn sự cộng tác, chia sẻ kinhnghiệm, tậntìnhgiúpđỡcủacácthầycôtrongBangiámhiệu,cácthầycôgiáotạicáctrườngtiểuhọc.
Tôiyêuthươngvàtrântrọngcácemhọcsinhđãđồnghànhcùngtôitrongluậnánnày.Cácemluônđemlạichotôisựtựtin,ngạcnhiênvàkhíchlệtôi.Cácemlànhữngđóahoamuônsắcmànếubỏquênsựđadạngnày,côngviệccủatôisẽkémđinhiềuphầnýnghĩa.
Xindành lòngbiếtơnsâusắcnhấttớibốmẹ,giađìnhvànhữngngườithânyêubởitìnhyêuthương,sựkiênnhẫn,sựcảmthông,sựsẻchiadànhchotôitrongbaonămthángqua!
Tácgiảluậnán
NguyễnThịCẩmHường
v
DANH MỤC CÁC TỪ VIẾT TẮT
STT Chữ viết tắt Viết đầy đủ
1. Bộ GD&ĐT Bộ Giáo dục và đào tạo
2. FSIQ Full Scale Intelligence Quotient
Chỉ số trí tuệ chung (chỉ số trí tuệ toàn thang đo)
3. GV Giáo viên
4. HS Học sinh
5. IQ Intelligence Quotient/ Chỉ số trí tuệ
6. KKTT Khó khăn về tính toán
7. KKVĐ Khó khăn về đọc
8. KKVH Khó khăn về học
9. KKVV Khó khăn về viết
10. KTTT Khuyết tật trí tuệ
11. KTHT Khuyết tật học tập
12. LD Learning Disabilities/ Khuyết tật học tập
13. NLNT Năng lực nhận thức
14. PRI Perceptual Reasoning Index/ Chỉ số Tư duy tri giác
15. PSI Processing Speed Index/ Chỉ số Tốc độ xử lí
16. SD Standard Deviation/ Độ lệch chuẩn
17. TB Trung bình
18. VCI Verbal Comprehension Index/ Chỉ số Hiểu lời nói
19. WISC-IV Wechsler Intelligence Scale for Children Fourth edition/
Thang đo trí tuệ Wechsler dành cho trẻ em, phiên bản IV
20. WMI Working Memory Index/ Chỉ số Ghi nhớ công việc (Chỉ
số trí nhớ công việc)
vi
MỤC LỤC
MỞ ĐẦU ....................................................................................................... 1
Chương 1. CƠ SỞ LÝ LUẬN CỦA BIỆN PHÁP HỖ TRỢ TRONG DẠY
HỌC VIẾT CHO HỌC SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ VIẾT Ở TIỂU HỌC . 10
1.1. Tổng quan nghiên cứu vấn đề ......................................................... 10
1.1.1.Nghiên cứu về học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ................ 10
1.1.1.1. Trên thế giới ................................................................................ 10
1.1.1.2. Ở Việt Nam .................................................................................. 13
1.1.2. Nghiên cứu về hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn
về viết ở tiểu học ....................................................................................... 17
1.1.2.1. Trên thế giới ................................................................................ 17
1.1.2.2. Ở Việt Nam .................................................................................. 18
1.1.3. Những vấn đề luận án cần giải quyết ........................................... 19
1.2. Học sinh có khó khăn về viết ........................................................... 20
1.2.1. Các khái niệm ................................................................................ 20
1.2.1.1. Chữ viết ....................................................................................... 20
1.2.1.2. Viết .............................................................................................. 21
1.2.1.3. Khó khăn về viết .......................................................................... 24
1.2.1.4. Học sinh có khó khăn về viết ....................................................... 29
1.2.1.5. Hỗ trợ và biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó
khăn về viết ở tiểu học .............................................................................. 30
1.2.2. Nguyên nhân gây khó khăn về viết ............................................... 31
1.2.2.1. Nguyên nhân sinh học ................................................................. 31
1.2.2.2. Nguyên nhân nhận thức ............................................................... 33
1.2.3. Phân loại và đặc điểm các loại khó khăn về viết ......................... 35
1.2.3.1. Khó khăn về viết dạng tạo chữ .................................................... 36
1.2.3.2. Khó khăn về viết dạng chính tả/đánh vần .................................... 36
1.2.3.3. Khó khăn về viết dạng hỗn hợp ................................................... 37
1.2.4. Nhận biết học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ...................... 38
vii
1.2.4.1. Mục đích, yêu cầu nhận biết học sinh có khó khăn về viết ......... 38
1.2.4.2. Nội dung, công cụ đánh giá học sinh có khó khăn về viết .......... 39
1.2.4.3. Phương pháp nhận biết học sinh có khó khăn về viết ................. 43
1.3. Hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về viết ở tiểu
học ............................................................................................................. 46
1.3.1. Mục đích hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về
viết ở tiểu học ........................................................................................... 46
1.3.2. Nội dung, hình thức hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có
khó khăn về viết ở tiểu học ...................................................................... 47
1.3.3. Biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về
viết ở tiểu học ........................................................................................... 49
1.3.3.1. Cách tiếp cận ngôn ngữ trong biện pháp hỗ trợ ........................... 49
1.3.3.2. Các dạng hoạt động trong biện pháp hỗ trợ ................................. 50
1.3.3.3. Các biện pháp hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết ..................... 52
1.3.4. Đánh giá kết quả hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó
khăn về viết ở tiểu học ............................................................................. 54
1.3.5. Yếu tố ảnh hưởng đến việc hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh
có khó khăn về viết ở tiểu học ................................................................. 55
1.3.5.1. Yếu tố bên trong .......................................................................... 55
1.3.5.2. Yếu tố bên ngoài .......................................................................... 56
Kết luận chương 1. ................................................................................... 58
Chương 2. THỰC TRẠNG ĐẶC ĐIỂM HỌC SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ
VIẾT VÀ HỖ TRỢ TRONG DẠY HỌC VIẾT CHO HỌC SINH CÓ KHÓ
KHĂN VỀ VIẾT Ở TIỂU HỌC .................................................................. 59
2.1. Giới thiệu chung về quá trình nghiên cứu thực trạng .................. 59
2.1.1. Mục đích nghiên cứu .................................................................... 59
2.1.2. Nội dung nghiên cứu thực trạng .................................................. 59
2.1.2.1. Nội dung khảo sát thực trạng đặc điểm học sinh có khó khăn về
viết ở tiểu học ........................................................................................... 59
viii
2.1.2.2. Nội dung khảo sát thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho học
sinh có khó khăn về viết ở tiểu học .......................................................... 60
2.1.3. Công cụ và mẫu khách thể khảo sát thực trạng .......................... 61
2.1.3.1. Công cụ và mẫu khách thể khảo sát đặc điểm học sinh có khó
khăn về viết ở tiểu học .............................................................................. 61
2.1.3.2. Công cụ và mẫu khách thể khảo sát thực trạng hỗ trợ trong dạy
học viết cho học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ............................... 71
2.1.4. Phương pháp nghiên cứu thực trạng ........................................... 72
2.2. Kết quả nghiên cứu đặc điểm học sinh có khó khăn về viết ở tiểu
học ............................................................................................................. 73
2.2.1. Kết quả sàng lọc học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ........... 73
2.2.2. Đặc điểm của học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ................ 78
2.2.2.1. Đặc điểm phát triển, trí tuệ, hành vi của học sinh có khó khăn về
viết..... ........................................................................................................ 78
2.2.2.2. Đặc điểm, mức độ khó khăn trong kĩ năng viết của học sinh có
khó khăn về viết ........................................................................................ 78
2.2.2.3. Đặc điểm năng lực nhận thức của học sinh có khó khăn về viết . 78
2.2.2.4. Liên hệ giữa đặc điểm năng lực nhận thức với đặc điểm kĩ năng
viết ........ ................................................................................................... 85
2.2.3. Đánh giá chung về đặc điểm học sinh có khó khăn về viết ở tiểu
học và định hướng hỗ trợ ........................................................................ 87
2.3. Kết quả khảo sát thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh
có khó khăn về viết ở tiểu học.... ............................................................ 89
2.3.1. Thực trạng nhận thức, thái độ của giáo viên về việc hỗ trợ trong
dạy học viết cho học sinh có khó khăn về viết ........................................ 89
2.3.2. Thực trạng hiểu biết của giáo viên về khó khăn về viết và hỗ trợ
trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về viết .............................. 90
2.3.3. Thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó khăn về
viết ............................................................................................................. 92
ix
2.3.4. Khó khăn trong việc hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có khó
khăn về viết .............................................................................................. 95
2.3.5. Các yếu tố ảnh hưởng đến hiệu quả hỗ trợ trong dạy học viết cho
học sinh có khó khăn về viết ................................................................... 97
2.3.6. Thực trạng bồi dưỡng, phát triển chuyên môn về hỗ trợ trong dạy
học viết cho học sinh có khó khăn về viết .............................................. 98
2.3.7. Đánh giá chung về thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho học
sinh có khó khăn về viết ở tiểu học và nguyên nhân .............................. 99
Kết luận chương 2. ................................................................................. 101
Chương 3. BIỆN PHÁP HỖ TRỢ TRONG DẠY HỌC VIẾT CHO HỌC
SINH CÓ KHÓ KHĂN VỀ VIẾT Ở TIỂU HỌC VÀ THỰC NGHIỆM . 103
3.1. Nguyên tắc xây dựng biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học
sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ...................................................... 103
3.1.1. Đảm bảo yêu cầu đổi mới trong dạy học tiếng Việt ở tiểu học ... 103
3.1.2. Đảm bảo phù hợp với cơ chế hoạt động viết .............................. 104
3.1.3. Đảm bảo phù hợp với đặc điểm, khả năng, nhu cầu của học sinh
có khó khăn về viết ở tiểu học ............................................................... 105
3.1.3.1. Đảm bảo phù hợp với đặc điểm năng lực nhận thức của học sinh
có khó khăn về viết ................................................................................. 105
3.1.3.2. Đảm bảo phù hợp với đặc điểm kĩ năng viết của học sinh có khó
khăn về viết ............................................................................................ 106
3.1.3.3. Đảm bảo phù hợp với khả năng tập trung chú ý, nhu cầu, sở thích
của học sinh có khó khăn về viết ............................................................ 107
3.1.4. Đảm bảo kế thừa và phát huy những thành tựu trong dạy học viết
ở tiểu học ................................................................................................ 107
3.1.5. Đảm bảo điều kiện môi trường phù hợp trong quá trình hỗ trợ 108
3.2. Mục tiêu của biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có
khó khăn về viết ở tiểu học ................................................................... 108
x
3.3. Đề xuất một số biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh
có khó khăn về viết ở tiểu học .............................................................. 110
3.3.1. Nhóm biện pháp tiền đề trong hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết
ở tiểu học ................................................................................................ 112
3.3.1.1. Biện pháp 1: Nhận biết học sinh có khó khăn về viết ở tiểu học,
xác định đặc điểm, khả năng, nhu cầu của học sinh ............................... 112
3.3.1.2. Biện pháp 2: Lập kế hoạch hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết ở
tiểu học ................................................................................................... 116
3.3.2. Nhóm biện pháp chính trong hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết
ở tiểu học ................................................................................................ 118
3.3.2.1. Nhóm biện pháp chính 1 - Nhóm biện pháp hỗ trợ ghi nhớ công
việc............. ............................................................................................ 118
3.3.2.2. Nhóm biện pháp chính 2 – Nhóm biện pháp hỗ trợ mã hóa chính
tả.............. ............................................................................................... 123
3.3.3. Nhóm biện pháp bổ trợ trong hỗ trợ học sinh có khó khăn về viết
ở tiểu học ................................................................................................ 132
3.3.3.1. Biện pháp 10: Điều chỉnh cách sử dụng tranh ảnh minh họa .... 133
3.3.3.2. Biệp pháp 11: Điều chỉnh cách tự đánh giá kĩ năng viết của HS134
3.3.3.3. Biện pháp 12: Tạo và duy trì hứng thú với hoạt động viết ........ 134
3.3.3.4. Biện pháp 13: Sử dụng thiết bị công nghệ điện tử .................... 135
3.3.4. Điều kiện thực hiện các biện pháp hỗ trợ .................................. 136
3.3.5. Mối quan hệ giữa các biện pháp hỗ trợ ...................................... 137
3.3.6. Định hướng thực hiện các biện pháp hỗ trợ .............................. 137
3.4. Thực nghiệm biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học sinh có
khó khăn về viết ở tiểu học ................................................................... 139
3.4.1. Giới thiệu chung về quá trình thực nghiệm ............................... 139
3.4.1.1. Mục đích thực nghiệm ............................................................... 139
3.4.1.2. Nội dung, công cụ, mẫu thực nghiệm ........................................ 139
3.4.1.3. Tổ chức thực nghiệm ................................................................. 140
xi
3.4.1.4. Đánh giá thực nghiệm ................................................................ 141
3.4.1.5. Xử lí và phân tích kết quả thực nghiệm ..................................... 141
3.4.2. Kết quả thực nghiệm biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học
sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ....................................................... 142
3.4.2.1. Trường hợp nghiên cứu 1 .......................................................... 142
3.4.2.2. Trường hợp nghiên cứu 2 .......................................................... 146
3.4.3. Tính khả thi của các biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho học
sinh có khó khăn về viết ở tiểu học ....................................................... 151
Kết luận chương 3. ................................................................................. 152
KẾT LUẬN VÀ KHUYẾN NGHỊ .......................................................... 154
1. KẾT LUẬN ......................................................................................... 154
2. KHUYẾN NGHỊ ................................................................................. 155
DANH MỤC CÁC CÔNG TRÌNH CỦA TÁC GIẢ ............................ 158
TÀI LIỆU THAM KHẢO ....................................................................... 160
PHỤ LỤC ................................................................................................. 173
xii
DANH MỤC BẢNG
Bảng 2.1. Số lượng HS tham gia nghiên cứu xây dựng công cụ đánh giá
phát triển kĩ năng viết (hình thức nhìn viết) ................................................. 62
Bảng 2.2: Các mức độ phát triển kĩ năng viết (hình thức nhìn - viết) của
HS tiểu học ........................................................................................................ 65
Bảng 2.3: Phân loại mức độ chậm phát triển kĩ năng viết (hình thức nhìn -
viết) của HS tiểu học ........................................................................................ 65
Bảng 2.4: Xác định mức độ chậm phát triển kĩ năng viết đúng (hình thức
nhìn - viết) của HS tiểu học theo số lỗi mắc phải .......................................... 66
Bảng 2.5: Các nhóm lỗi chữ viết (hình thức nhìn – viết) của HS tiểu học và
loại lỗi chữ viết trong nhóm ............................................................................ 66
Bảng 2.6: HS tham gia khảo sát sàng lọc HS có KKVV ở tiểu học ............. 69
Bảng 2.7: Số lượng và tỉ lệ HS có KKVV ở tiểu học xét theo khối lớp và
giới tính ............................................................................................................. 73
Bảng 2.8: HS có KKVV xét theo giai đoạn đầu và cuối cấp tiểu học .......... 74
Bảng 2.9: HS có KKVV trong tổng số HS có KTHT ở tiểu học .................. 75
Bảng 2.10: Số lượng HS có KKVV ở tiểu học dạng đơn lẻ và dạng kết hợp
........................................................................................................................... 76
Bảng 2.11: HS có KKVV kiểu A, kiểu B, kiểu C và kiểu D theo các khối lớp
........................................................................................................................... 77
Bảng 2.12: Kiểu A, kiểu B, kiểu C và kiểu D theo các giai đoạn học tập ... 77
Bảng 2.13: Điểm TB và độ lệch chuẩn của NLNT tổng thể, các NLNT
chuyên biệt của HS có KKVV (N=11) ............................................................ 79
Bảng 2.14: Điểm TB và độ lệch chuẩn các NLNT cụ thể của HS có KKVV
(điểm tiểu trắc nghiệm) (N=11) ...................................................................... 80
Bảng 2.15: Tổng hợp các đặc điểm NLNT của HS có KKVV ở tiểu học .... 87
Bảng 2.16: Thái độ của GV về việc hỗ trợ HS có KKVV ............................. 89
Bảng 2.17: Thực trạng hiểu biết về KKVV của GV tiểu học ....................... 90
Bảng 2.18: Thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho HS có KKVV .......... 92
xiii
Bảng 2.19: Lực lượng phối hợp trong hỗ trợ HS có KKVV ........................ 94
Bảng 2.20: Những khó khăn trong hỗ trợ HS có KKVV ............................. 95
Bảng 2.21: Ảnh hưởng của các yếu tố khách quan và chủ quan đến hiệu
quả hỗ trợ HS có KKVV (0<X<3) ................................................................ 977
Bảng 2.22: Tình trạng tự bồi dưỡng chuyên môn về hỗ trợ HS có KKVV
(qua tài liệu và trao đổi với đồng nghiệp) .....................................................98
Bảng 2.23: Tổng hợp kết quả khảo sát thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết
cho HS có KKVV ở tiểu học .......................................................................... 100
Bảng 3.1. Phân loại KKVV dựa vào phân loại chậm phát triển kĩ năng viết
......................................................................................................................... 116
Bảng 3.2: Tính khả thi của các biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho HS
có KKVV ở tiểu học ....................................................................................... 151
xiv
DANH MỤC BIỂU ĐỒ
Biểu đồ 2.1: Điểm trung bình 10 tiểu trắc nghiệm trong trắc nghiệm trí tuệ
WISC-IV của HS có KKVV.................................................................................80
Biểu đồ 2.2: Thực trạng kiến thức, kĩ năng, thái độ của GV về việc hỗ trợ
trong dạy học viết cho HS có KKVV ở tiểu học.............................................101
Biểu đồ 3.1: Sự thay đổi về tốc độ viết của HS A2 trong quá trình được hỗ trợ
(đường thẳng là đường hồi quy)..........................................................................144
Biểu đồ 3.2: Sự thay đổi về tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A2 trong quá trình được
hỗ trợ (đường thẳng là đường hồi quy)..............................................................144
Biểu đồ 3.3: Sự thay đổi độ lệch chuẩn của tốc độ viết của HS A2 so với HS
lớp 3 và HS nam lớp 3...........................................................................................144
Biểu đồ 3.4: Sự thay đổi độ lệch chuẩn của tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A2 so với
HS lớp 3 và HS nam lớp 3....................................................................................144
Biểu đồ 3.5: Sự thay đổi về tốc độ viết của HS A2 trước – trong – sau thực
nghiệm.....................................................................................................................145
Biểu đồ 3.6: Sự thay đổi về tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A2 trước – trong – sau
thực nghiệm...........................................................................................................145
Biểu đồ 3.7: Sự thay đổi kĩ năng viết và thái độ tích cực của HS A2 tại lớp
hòa nhập.................................................................................................................145
Biểu đồ 3.8: Sự thay đổi về tốc độ viết của HS A4 trong quá trình được hỗ trợ
(đường thẳng là đường hồi quy)..........................................................................149
Biểu đồ 3.9: Sự thay đổi về tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A4 trong quá trình được
hỗ trợ (đường thẳng là đường hồi quy)..............................................................149
Biểu đồ 3.10: Sự thay đổi độ lệch chuẩn của tốc độ viết của HS A4 so với HS
lớp 1 và HS nam lớp 1...........................................................................................149
Biểu đồ 3.11: Sự thay đổi độ lệch chuẩn của tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A4 so với
HS lớp 1 và HS nam lớp 1....................................................................................149
Biểu đồ 3.12: Sự thay đổi về tốc độ viết của HS A4 trước – trong – sau thực
nghiệm.....................................................................................................................150
xv
Biểu đồ 3.13: Sự thay đổi về tỉ lệ lỗi chữ viết của HS A4 trước – trong – sau
thực nghiệm............................................................................................................150
Biểu đồ 3.14: Sự thay đổi kĩ năng viết và thái độ tích cực của HS A4 tại lớp
hòa nhập.................................................................................................................150
xvi
DANH MỤC SƠ ĐỒ
Sơ đồ 1.1: Các khu vực chức năng của não có liên quan đến việc đọc và viết
........................................................................................................................... 32
Sơ đồ 1.2. Mô hình điểm mạnh – điểm yếu trong Quy trình thay thế dựa
vào các nghiên cứu ........................................................................................... 44
Sơ đồ 3.1: Biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho HS có KKVV ở tiểu học
......................................................................................................................... 111
Sơ đồ 3.2: Tiến trình nhận biết HS có KKVV ở tiểu học ........................... 113
Sơ đồ 3.3: Mô hình xác định HS có KKVV ở tiểu học và tổng hợp đặc điểm
HS .................................................................................................................... 114
Sơ đồ 3.4: Các bước tổ chức biện pháp hỗ trợ trong dạy học viết cho HS có
KKVV ở tiểu học ............................................................................................ 138
xvii
DANH MỤC PHỤ LỤC
Phụ lục 1: Phiếu điều tra thực trạng hỗ trợ trong dạy học viết cho HS
có KKVV ở tiểu học...................................................................................174
Phụ lục 2: Các công cụ nghiên cứu thực trạng đặc điểm HS có
KKVV ........................................................................................................180
Phụ lục 2.1: Bảng hỏi các khó khăn đặc thù có liên quan đến KTHT....... 180
Phụ lục 2.2: Bảng hỏi quá trình phát triển ..................................................183
Phụ lục 2.3: Bảng hỏi kĩ năng hành vi thích ứng .......................................184
Phụ lục 2.4: Bảng hỏi hành vi tăng động giảm chú ý .................................185
Phụ lục 2.5: Bảng hỏi hành vi rối loạn phổ tự kỉ ........................................187
Phụ lục 2.6. Trắc nghiệm trí tuệ khuôn hình tiếp diễn Raven ....................189
Phụ lục 2.7: Trắc nghiệm trí tuệ Wechsler dành cho trẻ em – phiên bản IV
(WISC-IV) ..................................................................................................190
Phụ lục 3: Phụ lục nghiên cứu đặc điểm phát triển kĩ năng viết của HS
tiểu học........................................................................................................191
Phụ lục 3.1: Các bài kiểm tra kĩ năng viết (hình thức nhìn – viết) .............191
Phụ lục 3.2: Kiểm định phân phối chuẩn đối với tốc độ viết (Các biểu độ
Histogram về tốc độ viết của HS theo các khối lớp) ..................................194
Phụ lục 3.3: Kiểm định phân phối Poisson suy rộng đối với số lỗi chữ
viết ..............................................................................................................199
Phụ lục 4: Điểm số trắc nghiệm trí tuệ WISC-IV của nhóm HS có
KKVV ở tiểu học.......................................................................................203
Phụ lục 5: Nội dung kĩ năng viết cần hỗ trợ cho HS có KKVV............204
Phụ lục 6: Các bài tập hỗ trợ mã hóa chính tả cho HS có KKVV ở tiểu
học...............................................................................................................213
Phụ lục 6.1: Tổng hợp các nhóm – loại – kiểu – dạng bài tập hỗ trợ .........213
Phụ lục 6.2: Các dạng bài tập hỗ trợ mã hóa chính tả ................................216