B.4 Hata sezme

8/17/2019 B.4 Hata sezme

1/37

HATA SEZME VE DÜZELTME

TEKNİKLERİ

1


2/37

4.Hata Sezme ve düzeltme• Veri a!etleri iletilir!e" #az$ #itleri #%z&la#ilir. '& %la($l$! )%*&

&+,&lamalar -tet v.#/ tara0$"da" !a#&l edilmez. a!eti" i)eri(i"de!i1 #it #%z&l(a da2i3 tüm veri"i" +a"l$ a"la$lma($"a "ede" %la#ilir.'&"&" i)i" iletiim +a$l$r!e" #%z&lma %l& %lmad$*$"$" a"la$lma($i)i" 2ata (ezme te!"i!leri ve düzeltme te!"i!leri !&lla"$l$r. Düzeltilmeilemi #aar$lamaz(a3 a!eti" +e"ide" ,5"derilme(i !a)$"$lmazd$r.

Veri iletimi"de i!i ti 2ata %la#ilir.

16atlama 2ata($ -#&r(t err%r/7 8evre !%&llar$ "ede"i+le #ir (üreal$9$+a ,er)e! %lma+a" a"lam($z #il,iler ,elir. '& (üre 161:: m(ara($ %la#ilir.-+$ld$r$m v.(/

;6Ra(,ele 2ata -ra"d%m errr%r/7 İletim +%l&"da!i ele!tri!(el ,ürültü

"ede"i+le #il,i !atar$ i)i"de ra(t,ele #ir #iti" #%z&lma($ (5z!%"&(&d&r.

;


3/37

İletim 2atalar$ < a"a !ate,%ride i"9ele"e#ilir • Girişim (Interference): = %rtamda!i ele!tr%ma"+eti! rad+a(+%" - ele!tri! m%t%rlar$ v.#/

= Ka#l%larda" iletile" (i"+alleri" ve rad+% iletimi"i" #%z&lma($"a (e#e %la",ürültü +e (e#e %l&r

• (Bozulma) Distortion:

= 'ütü" 0izi!(el (i(temler (i"+alleri #%zarlar.

= 'ir 0i#er %ti! #%+&"9a #ir (i"+al 2are!et eder!e"3 (i"+al da*$l$r-di(er(e/

= Ka#l%lar 9aa9ita"9e -!aa(ita"(/ ve i"d&9ta"9e -i"dü!ta"(/ 5zelli!leri"e(a2itir

• Di*er 0re!a"(larda!i (i"+alleri" ,irme(i"e izi" verir!e"3 #az$ 0re!a"(larda!i(i"+alleri #l%!e eder.

= 'ir !a#l%+& #ü+ü! #ir metal "e("e"i" +a"$"a +erletirme!3 !a#l%"&"i)i"de" ,e)e" (i"+alleri" 0re!a"($"$ de*itire#ilir.

= Metal %#>eler rad+% dal,alar$"$" 0re!a"($"$ #l%!e ede#ilir.

• (Zayıflama )Attenuatio" 7

= 'ir (i"+al %rtamlar ara($"da" ,e)er!e"3 (i"+al za+$0lar.

• Ka#l% ve+a 0i#er %ti!leri" üzeri"de!i (i"+aller &z&" me(a0elerde za+$0lar3 #irrad+% (i"+ali &za!l$!la #irli!te za+$0lar.


4/37

4

Veri üzeri"e iletim 2atalar$"$" et!i(i• ?e!ilde iletim 2atalar$"$" veri+e %la" et!i(i ,5(terilmitir.

= @r"e! %lara! )%! !$(a (üre" ,iriim3 (i!e %lara! adla"d$r$l$r3 te!#itli! 2ata+a (e#e %l&r

= Bz&" (üre" ,iriim ve+a #%z&lma #&r(t -#irde" 0azla #itli!/ 2atalar$ürete#ilir

= 'aze" #ir (i"+al a)$! %lara! 1 ve+a : de*ildir30a!at #elir(iz #ir ala"a

düer !i #& era(&re -(ili"mi +er/ %lara! adla"d$r$l$r.


5/37

Hata #&lma -(ezme/ %la($l$!lar$Pb : İletişim hattından İletilen tek bitlik bir bilginin, belirli bir

zaman aralığındaki bozulma olasılığıdır.Bit hata oranı (Bit Error Rate – BER) olarak da bilinir.P1 : Bir frame in hatasız olarak alınabilme olasılığıP2 : ata bulma !rotokolu kullanılarak, bir frame"in bir #a dadaha $ok bulunamamıs hatalı bitle alınma olasılığı.P3 : ata bulma !rotokolu kullanılarak, bir frame"in bir #a dadaha $ok sa#ıda bulunmus hatalı bitle alınma olasılığı.

ata bulma !rotokolu olmadan%

F: Her çerçevee!i "it sayısı

'ER artt$!)a 0rameCi" 2ata($z al$"ma %la($l$*$ dü(er.rame &z&"l&*& arrt$!)a 2ata($z al$"ma %la($l$*$ düer


6/37

F


7/37

Hata #&lma İlemi

k-bitlik bir veri bloğu için (n-k)-bitlikhata bulma !%d& (n-k) < k G#nerici G5"derile9e! 0rame -k-bit) için, veribitlerinden bir hata #&lma !%d&-92e9! #it(/ 2e(alar -n-k)-bit. He(ala"a" 2ata #&lma !%d& veri

#itleri"e e!ler -n-bit). Alıcı Hata #&lma !%d&"& ve veri #itleri"i#ir#iri"de" a+$r$r. Al$"a" veri

#itleri"de" 2ata #&lma !%d&"&2e(alar. He(alad$*$ 2ata #&lma!%d& ile al$"a" 2ata #&lma!%d&"& !ar$la(t$r$r. Tam ele(me+%!(a 2ata vard$r


8/37

Hata Sezme ve Düzeltme• B+,&lamada ; %üler 2ata de"etimi (trate>i(i vard$r.

$% F&' (&rror 'orrection coe % Forar &rror 'orrection%leri y#nl* +ata enetimi):

• Hata de"etimi +ama! i)i" ,5"derile9e! veri !üme(i"e e! #itler e!ler. Hata+$ #&l&r ve,ere!ir(e al$9$da düzeltme+e )al$$r. '5+leli!le #ir 2$z !a+#$ %lmaz. 8%! ,ürültülü%rtamlarda !&lla"$lmaz. EI (trate>i(i3 +e"ide" iletimi" )%! z%r ve+a im!a"($z %ld&*&#a*la"t$larda ve veri !üme(i"i" !ü)ü! %ld&*& &+,&lamalarda !&lla"$l$r.

• EI i)i" e" )%! !&lla"$la" #ir!a) 5"emli al,%ritma

a) ,atlamalı !olar

") B'H !olar c) Hammin- ,olar

) .ee%/alamon !oları

0% A.1 (Automatic .e2eat .e3uest% 4tomati! te!rar iste5i): Hata"$" (ezme ve 3 #%z&la"veri"i" +e"ide" iletilme(i i)i" al$9$ tara0ta" i(te!te #&l&"&lma($ ilemidir.

B+,&lamada #& te!"i! !&lla"$l$r3)ü"!ü a+"$ 2ata+$ te(it i)i" ,ere!li #it (a+$($3 düzeltme!

i)i" !&lla"$la" #it (a+$($"da" )%! da2a azd$r. @"emli ARJ -2ata (ezme/ al,%ritmalar$a) '.' !oları

")/eri &şli! (6arity)

c)Blo! &şli!

)7o*l 8o2lamı


9/37

Hata Sezme !%dlamalar$

'ir )er)evede!i 1 ve+a #irde" 0azla #iti"#%z&ld&*&"& a"lama! i)i" ,5"derile9e!(5z9ü!lerde" 2e(a edile" #it ve+a #itlere!leme ilemidir.

A% /#zc*!te çift sayıa $ var ise eşli! "iti 9B% /#zc*!te te! sayıa $ var ise eşli! "iti $ olara!+esa2 eilir

a"da 'ID (5z9ü!lerde" elde edile" e"i"e ve#%+&"a arit+ #itleri verilme!tedir.

arit+ #itleri"i" d%"a"$m(al %l&t&r&lma($3 (5z9ü!te!i

#itleri" e%rCla"ma($ ile ,er)e!letirilir.

&şli! !ontrol y#ntemi -enelli!le; !*ç*! "itsayılı verilere +ata sezme! için !ullanılır

&şli! (6arity) "iti *retimi ve !ullanılması < 6arity '+ec!


10/37

arit+ #iti %l&t&rma

• Te! #ir arit+ #iti3 te!#ir 2ata+$(eze#ilir.

• 'irde" 0azla #it 2ata($3 te!#irarit+ #iti ile (ezileme+e#ilir.

• a"i i!i adet arit+ #iti i!i adet2ata+$ (eze#ilir ve+a te!#ir

2ata+$ (ezi düzelte#ilir .• Tekbir eşlik bitinin kullanıldığı

yerler, bir sözckte tekbir

hatanın yksek ihtimalle kabuledilebileceği yerlerde

uy!ulanabilir.

1:


11/37

arit+ #iti %l&t&rma

• @r"e!7 1 -'ID

!%d&"da/ (a+$($"$ iletiim2att$ üzeri"de" iletelim

.' 1 : : : 1 1 -".zama" /

1 : : 1 : -"1.zama"/

: 1 1 1 1 -";. zama"/

: 1 : 1 : -"


12/37

Hata düzeltme

Hammi", K%dlama

• Da2a )%!3 2ata+$ al$9$da düzeltme! i)i" !&lla"$la" e"+a+,$" %lara! !&lla"$la" +5"temdir. Her #ir (5z9ü*ü"+%lda > #iti"i" #%z&lma($ d&r&m&"da3 2ata+$ düzeltme"i"müm!ü" %ld&*& !%dCa > #it 2ata #a*$$!l$*$ %la" !%dde"ir.

• @r"e*i" 4 #itli! data ve < adet arit+ #iti !&lla"a"Hammi", -34/ !%d&"da3 #itli! #ir !%d (5z9ü*ü eldeedilir. 4 #it veri #iti3 < #it arit+ #iti %lara!.

•< #itli! #ir 2ammi", !%d& 1 #itli! 2ata düzelte" ve+a ;#itli! 2ata+$ (eze" #ir !%dlamad$r.

• Ge"elli!le (5z9ü*ü" (ade9e te! #ir #iti"i" +%lda#%z&la#ile9e*i !a#&l edile" &+,&lamalarda !&lla"$l$r.

1;


13/37

Hammi", K%dlama

• @r"e*i"3 a+"$ a"da +al"$z 1 #iti" #%z&ld&*& var(a+$lara!3(a9;a$;a0;a=) veri #itleri"i ve (a>;a?;a@ / i(e Hammi", #itleri"i i0adeet(i". '& d&r&mda #itli! #ir (5z9ü! elde edilir.

• Düzeltme #itleri aa*$da!i 0%rm&la(+%"la 2e(a edilir

a4 O a: ⊕ a1⊕ a;

aE O a1 ⊕ a;⊕ a<

aF O a; ⊕ a


14/37

4.Hata Sezme ve düzeltme

Hammi", K%dlama

Al$9$ tara0ta %!&"a" #itler3

a9 ; a$ ; a0 ; a= ; a> ; a? ; a@ %l(&". Al$"a" #itlere ,5re2e(ala"a" düzeltme #itleri

a4P O a:Q ⊕ a1C⊕ a;C aEP O a1Q⊕ a;C⊕ aB a> C a9A a$B a0B a>B s? C a?B a? C a$A a0B a=B a?B s@ C a@B a@ O a0 A a=B a>B a@B

S%"&9&"da s>; s?; s@ #itleri"i" (%"&)lar$ : %l&r(a ,5"derile" ve al$"a" (5z9ü!d%*r&d&r.

14


15/37

4.Hata Sezme ve düzeltme

Hammi", K%dlama

s>;s?;s@ "itlerinin -eriye

!alan E !om"inasyonuise; +atanın +an-i "itteolu5unu sezmeye ve*zeltmeye yarar

a: a1 a; a< a4 a aF

(4

S (F

1


16/37

ARJC+a 5r"e!8evrimli azlal$! S$"ama($ -IRI7 I+9li9 Red&"da"9+ I2e9!/

• IRI +5"temi3 &z&" veri dizileri"de!i 2atalar$" (ezilme(i

i)i" !&lla"$l$r.• '.' ( evrimli Fazlalı! /ınaması) !%dlama($"da3

,5"derile9e! veri !atar$"da" 2e(ala"a" #ir ($"ama #it!atar$ %l&t&r&l&r. Ve veri"i" (%"&"a e!le"ir.

• '& +5"tem e(a(ta d%"a"$m(al %lara! ,er)e!letirilme+eda+a"$r.

• az$l$m(al %lara! da ,er)e!letiril(e de d%"a"$m(al %lara!da2a 2$zl$ )al$ma!tad$r.

• IRI #itleri"i" ,er)e! zama"da 2e(alama! i)i" d%"a"$mde(te*i vere" iletiim 92iCleri mev9&tt&r.

• R !a$($ ve Ka+d$rmal$ !a+dedi9i -S2i0t Re,i(ter/!&lla"$lara! d%"a"$m(al %lara! ,er)e!letirile#ilir.

1F


17/37

1

IRI %l&t&rma -D%"a"$m(al/

• Ta(ar$m9$ i(tedi*i #ü+ü!lü!te #ir IRI !atar$ %l&t&ra#ilir.

• İ(tedi*i e!ilde S2i0REG ve R !a$($"$ #irara+a ,etire#ilir.

• @r"e!7 1F #itCli! IRI !%d& %l&t&ra" +a$.


18/37


19/37

1

az$l$m(al IRI• G5"derile9e! veri a!eti3 " adet #ite (a2i

i(e3 "Ci"9i dere9ede" #ir %li"%m %lara!düü"ülür.

• '& %li"%m&" !at(a+$lar$3 2er #ir veri #itidir.

• '& %li"%m3 ile )ar$ld$!ta" (%"raürete) %li"%m&"a #5lü"ür.• Kala" #5lümü"de!i %li"%m IRI !%d&d&r.

• Her i!i !%d3 #irli!te al$9$+a ,5"derilir.• Al$9$ #e"zer ilemleri +aara! de"etimi(a*lar.


20/37

ARJC+a 5r"e! IRI !%dlama'.' !atarını +esa2lama y#ntemi:

$% eri !atarı 6() -i"i "ir 2olinom ile -#sterilsin(,atsayıları $ veya 9) A!tarılaca!"il-inin uzunlu5u n "it ise 2olinom aşa5ıa!i -i"i olur

6() C "n%$ n%$ J "n%0 n%0 J J "$$ J "99

'&"a ,5re 1 : 1 : : 1 : 1 1 1 e!li"de!i veri !atar$"da"

-/ O 1. 1. 1.4 1.; 1.1 1.:

-/ O 4 ; 1 1

%la e"(%" )$!ar$la9a! #it de*eri

;:


21/37

ARJC+a 5r"e! IRI !%dlama

0% Bu 6() 2olinomu ile çar2ılır ( P’ genellikle üreteç fonksiyonun enüst derecesidir). Bu işlem -enelli!le veri !olarının sonlarına e!lenmiş2 tane 9 e!leme işlemiir .

. -/1 : 1 : : 1 : 1 1 1 : : ........: : : :

• G-/ #az$ ürete) 1F 1 ; 1

• %li"%mlar$ 1F 1; 1• 1; 11


22/37

ARJC+a 5r"e! IRI !%dlama=% .-/ %li"%m& 3 . dere9ede" G-/ ad$ verile" ürete) -,e"arati",/

%li"%m&"a #5lü"ür. Ürete) %li"%mlar$ #elirli 2ata (ezme 5zelli!leri #&l&"a"

(ta"dart %li"%mlard$r. 'i)imi 2&(&(&"da iletiim #alamada" 5"9e,5"deri9i ve al$9$ a"lam$ %lmal$d$r.

>% G5"deri9i K26() L G() #5lümü"ü 2e(alar. '& #5lme ilemi"de7

B#l*m : 1()

,alan : .() olsun• 6: ürete9 0%"!(i+%"&" e" +ü!(e! dere9e(i.

K26() C 1()G() J .() %l&r.

• '& ilemde ; ta#a"$ -m%d ;/ aritmeti*i -elde ,5z 5"ü"e al$"mada" t%lama/

!&lla"$l$r(a

• K26() % .() C 1()G() J .() F$

K26() J .() C 1()G() %lmal$d$r.

;;


23/37

ARJC+a 5r"e! IRI !%dlama• '&"a ,5re ,5"deri9i al$9$+a -/ %li"%m&"a !ar$

düe" #it dizi(i +eri"e .-/ R-/ %li"%m&"&,5"der(i".- "u #olinom ,aslında asıl veri katarının arkasına eklenmiş #uzunluğunda ek bir diziden ibaretdir.)

• Al$9$+a ,5"derile" t%lam dizi+e ili!i" %li"%m 3G-/%li"%m&"&" tam !at$d$r -1Ce ,5re/.

A+r$9a G-/ %li"%m& al$9$ tara0$"da"Cda #ili"me!tedir.• E*er +%lda 2er2a",i #ir #iti" #%z&lmad$*$"$ veJ-/.G-/Ci" al$9$+a a+"e" &lat$*$"$ var(a+ar(a! Al$9$!e"di"e ,ele" #it dizi(i"e !ar$l$! düe" %li"%m& G-/Ce#5ldü*ü"de3 #5lme (%"&9&"da !ala" %lmamal$d$r.

• Al$9$ !ala"$" O : %lma($ d&r&m&"da 2ata($z iletim%ld&*&"& a"lar3,ele" #it dizi(i"de e" (%"da!i ta"e(i"iatar3,eri+e !ala" " #it #il,i+i iler.

;<


24/37

IRI !%dlama (a+$(al 5r"e!7• IRI 2ata (ezme +5"temi !&lla"$la9a! #ir iletiimde3 ,5"derile9e! #il,i #itleri

dizi(i M $ 9 $ $ 9 $ 9 $ e!li"dedir.

Ürete) %li"%m& %lara! G-/ O < 1 i(e3 veri+e e!le"e9e! IRI de"etim#itleri"i 2e(ala+$"$z ve ,5"derile9e! #irt dizi(i"i #elirti"iz.

#z*m:

16 Verile" dizide" %li"%m %l&t&r&l&r.

Verile" %ri>i"al dizi7 1 : 1 1 : 1 : 1

-/ %li"%m&"&" terimleri7 F 4


25/37

< 6 < .-/ %li"%m&"& verile" G-/ %li"%m&"a #5lelim.

1:

<

<

1 '5le" 7 G() ; '5lüm 7 1()

1:

<


26/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved. ;F

.1; "ter"ette !&lla"$la" 1F6#itli!92e9!(&m

• @zel 9%di", ema($ i"ter"ette 5"emli #ir r%l %+"ar

= Ge"elde i"ter"et 92e9!(&m %lara! #ili"ir3 9%de 1F6#it 1Ci"tamamla+$9$($-9%mleme"t / 92e9!(&m %lara! #ili"ir

• "ter"et 92e9!(&m dataX%rd üzeri"de eit veri #ü+ü!lü"ü em%zeetmez = Al,%ritma me(a>lar$ !e+0i &z&"l&!ta %lma($"a izi" verir

= Ve #ütü" me(a> üzeri"de" 92e9!(&m 2e(alama($ +a$lma($"a izi" verir • "ter"et 92e9!(&m me(a>lar i)eri(i"de!i verilere 1F6#itli! tam(a+$lar

e!li"de m&amele eder3 aa*$da!li ?e!il . #&"& ,5(terir

;F


27/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved. ;

.1; "ter"ette !&lla"$la" 1F6#itli! 92e9!(&m

• I2e9!(&m 2e(alama! i)i"3 ,5"deri9i

= 1F6#itli! tam(a+$lara (a+$(al de*erler e!ler = Ve (%"&9& ,5"derir

• Me(a>$ %"a+lama! i)i"3 al$9$ a+"$ ilemi +e"ide" 2e(alamal$d$r • .1 de!i al,%ritma 2e(alamada!i deta+lar$ deta+l$ %lara! verir

= I2e9!(&m 1Ci" tamamla+$9$($ aritmeti*i"e ,5re 2e(ala"$r = Ve


28/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved. ;

.1< I+9li9 Red&"da"9+ I%de( -IRI(/

• Ka"al !%dlama 0%rm& %lara! #ili"e" I+9li9 Red&"da"9+

I%de -IRI/ +ü!(e! 2$zl$ a*larda !&lla"$l$r • IRIC"i" a($l 5zelli*i aa*$da 5zetle"mitir

;


29/37

;

.1< I+9li9 Red&"da"9+ I%de( -IRI/

• I+9li9 terimi 9%deX%rd 5zelli*i"de türemitir7

= I%deX%rdCte!i #itleri" Daire(l !a+ma($ ile di*er #ir ta"e(i %l&t&r&l&r • ?e!il .11 -Aa*$da!i/ -3 4/ ,5(terir IRI #+ Hammi",


30/37

$ dieri (a#it #5le"i tem(il eder


31/37


32/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved. $ (im,eler3 (a#itler IRI de" (e)ilmitir3

1:11


33/37


34/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved.


35/37

U ;:: ear(%" Ed&9ati%" "9.3 Ber Saddle River3 NW. All ri,2t( re(erved.


36/37


37/37

$" d%*r& e!ilde +eri"e &lat$*$"$ a"lar

= E*er T zama" aral$*$"da AIK ,elmez(e3 A me(a>$" !a+#%ld&*&"&0arzeder ve me(a>$" #ir !%+a($"$ +e"ide" ,5"derir

• ARJ 2ata (ata"a" veriC"i" ü(te(i"de" ,elme! i)i" 5"emlidir = 0a!at 2ata d%*r&lama +5"temi de*ildir

= G5"derim 2atalar$"$" (ata"ma($ i)i" )%*& #il,i(a+ar a*lar$ IRIC+i!&lla"$r

• ARJ ema($ ,5"derimi" ,ara"ti+e al$"ma($"$ (alar3 e*er ,5"derim($ra($"da 2ata %l&m&(a

= E*er 2ata %l&m&(a al$9$ a!eti atar

= Ve ,5"deri9i #ir !%+a($"$ te!rar ,5"derir

Documents

B.4 Hata sezme