Bir Uluslararası Yargı Yeri Olarak Dünya Ticaret Örgütü

Bir Uluslararası Yargı Yeri Olarak Dünya Ticaret Örgütü

ANLAŞMAZLIKLARIN HALLİ ORGANI

Dünya Ticaret Örgütü (DTÖ) Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması

• 1947 Gümrük Tarifeleri ve Ticaret Genel Anlaşması (GATT)

• 1986 – 1994 Uruguay Round

• 1995 DTÖ’nü Kuran Marakeş Anlaşması

• DTÖ Anlaşaması EK 2 Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması

ANLAŞMAZLIKLARIN HALLİ ORGANI KURULUŞ AMACI

Üye devletlerin DTÖ Anlaşmaları’na uygun

hareket etmesini temin etmek

Üye devletlerin DTÖ Anlaşmaları

çerçevesindeki hak ve yükümlülüklerinin

korunmasını sağlamak

Çok taraflı ticaret sisteminde güvenlik ve

önceden sezilebilirlik sağlamak

Sadece DTÖ üyeleri (Aralık 2008’den itibaren 153 )

Anlaşmazlıkların Halli’ne Kimler Taraf Olabilir

Sivil Toplum Örgütleri, bireyler (Hükümetlere lobi yaparak dolaylı erişim)

İddia ortaya atma hakkıBir davayı getirip getirmeme konusunda üyelerin geniş takdir yetkisi vardır

Anlaşmazlıkların Halli Mekanizmasının Başlıca Özellikleri

Sadece Anlaşmazlıkların Halli Usulü Ekinde Yer alan Anlaşmalar bakımından uygulanabilir.

Zorunlu

Otomatik

Temyiz Aşaması

Yaptırım Gücü

Uyum Oranı yüksek

Hangi Anlaşmalardan Doğan Anlaşmazlıklar DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organına Taşınabilir?

Aşağıda belirtilen anlaşmalardan kaynaklı anlaşmazlıklar “kapsanan” anlaşmalardır:

DTÖ Anlaşması Çok Taraflı Ticari Anlaşmalar (GATT 1994 + 12 Mal

Ticareti Anlaşması) GATS TRIPS DSU (Çoklu Ticari Anlaşmalar)

Doğası

Zorunlu Yargı Yetkisi

Üyeler kapsam içerisindeki anlaşmalardan doğan anlaşmazlıkları DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Organına getirmekle yükümlüdür

Katılım: Yargı yetkisini kabul

Münhasır Yargı Yetkisi

Anlaşmazlıkların Hallinde Başlıca Aktörler

Anlaşmazlıkların Halli Organı •DTÖ Anlaşmazlıkların Halli Sistemini idare eder•Panel kurar•Panel ve Temyiz Organı Raporlarını onaylar•Uygulama üzerinde gözetim sağlar•Uygulama yoksa misilleme tedbirlere onay verir

Panel 3 – 5 panelist, ad hoc organ

Temyiz Organı 7 sabit üye, 4-yıllık dönem

DTÖ Sekreteryası Panellere ve Temyiz Organına yardım

Anlaşmazlıkların Halli Mekanizması’nın Çalışması

Panel Rapor Temyiz Organı

Kurar Temyize gidilmezse AHO raporu onaylar

AHO raporları onaylar

Anlaşmazlıkların Halli Organı,

Bütün Üyeler

Temel Aşamalar

Danışmalar Aşaması60 gün

Panel Aşaması6 – 9 ay

Temyiz Aşaması 60 – 90 gün

AHO Raporunun Onaylanması

Uygulama

Danışma Süreci

Talebin alındığı tarih

0

Danışmaların başlaması

30 Gün/uzlaşılan süre

Danışmaların tamamlan

ması

60 Gün/uzlaşılan

süreŞikayet edilen

tarafın cevabı

10 Gün

• Şikayet edilen taraf bu sürelere uymazsa: Doğrudan panelin kurulması talep edilebilir

• Danışmaların süresi 60 gün ya da üzerinde mutabık kalınan süredir

Danışmalar

24%

40%

36%Uzlaşma veya geri çekme

Diğer: Danışma süreci devamedenler, danışma talebibulunanlar

Panel kurulanlar

Panel Süreci

Panel Kurma Talebi

0

Panelistlerin belirlenmes

i

1 ay

Panelin nihai raporu

6 ay/9 ay

Panel Kurulur

2. AHO

Toplantısı

• Panelin üyeleri ve görev çerçevesi üzerinde mutabık kalındıktan sonraki 6 ay içerisinde panel nihai raporunu taraflara iletir

• Panel bu süreyi 9 aya uzatabilir

Panellerin Kompozisyonu

42%

58%

Taraflarc aMutabık Kalınan

DTÖ Direktörütarafındanbelirlenen

Panel RaporlarıToplam 125 rapor

0

67

10

14

18

7

109

11

13

4

78

10

2

4

6

8

10

12

14

16

18

1995 1997 1999 2001 2003 2005 2007 2009

Nisan 2009 itibariyle

Deadlines for filing an appeal

Panel raporu, üyelere dağıtım tarihi üzerinden 20 gün geçinceye kadar AHO tarafından kabul edilmek üzere görüşülemez

Dağıtım tarihinden 60 gün içinde AHO tarafından kabul edilir (Negatif konsensus)

Temyize başvurulması hariç Temyiz başvurusu raporun dağıtılmasından sonraki 60 gün

içinde yapılmalıdır

Panel raporunun iletilmesi

0

← Kabul edilmesi

Day 60

Kabul edilmesi→

20 Gün

Temyiz

Temyiz:

Temyiz başvurusu (Şubat 2009 itibariyle): 96

Temyiz edilen panel raporları: yaklaşık %68

Temyiz süresi: Çoğunlukla 90 gün

Yıllara Göre Hukuki Uyuşmazlık Sayısı

AHO MEKANİZMASINA EN ÇOK BAŞVURAN/ŞİKAYET EDİLEN ÜLKELER

ŞİKAYETÇİ ŞİKAYET EDİLEN

ABD 94 108

AB 81 67

Kanada 33 15

Brezilya 24 14

Meksika 21 14

Hindistan 18 20

Arjantin 15 16

Kore 14 14

Japonya 13 15

Tayland 13 3

Avustralya 7 10

Çin 6 17

Türkiye 2 8

Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Anlaşmazlıklar

Danışmalar aşamasında çözümlenenler:

DS237- davacı Ekvator –Taze meyve ithalatında bazı ithalat prosedürleri

DS288- davalı Güney Afrika – Battaniyelerde kesin AD Önlemleri

DS29- davacı Hong Kong – Tekstil ve Konfeksiyon ürünlerinde

DS43- davacı ABD – Yabancı Film Gelirlerinin Vergilendirilmesi

DS47- davacı Tayland Tekstil, Konfeksiyon ve giyim ürünlerinde ithalat kısıtlamaları

DS208- davacı Brezilya ‑ Demir ve Çelik Boru döşemelerinde AD vergisi

DS256- davacı Macaristan– Macaristan’dan Evcil Hayvan Gıdası yasağı

Türkiye’nin DTÖ’de Taraf Olduğu Davalar

Panel aşamasına gelip karara bağlananlar:

DS34 - davacı Hindistan –Tekstil (1999)Panel kararı Türkiye tarafından temyiz edilmiştir

DS211 - davalı Mısır – Çelik İnşaat Demiri (2002) DS334 - davacı ABD - Pirinç (2007)


DS34- Hindistan – Tekstil

Türkiye'nin AT ile oluşturduğu gümrük birliği çerçevesinde üstlendiği ve bazı tekstil ve hazır giyim ürünleri ithalatında uygulamaya koyduğu miktar kısıtlamalarının DTÖ hukukuna aykırılığı iddiasıyla Hindistan tarafından açılmıştır.

Panel Türkiye’nin uyguladığı miktar kısıtlamalarının GATT 1994’ün XI ve XIII. Maddeleri ile THGA’nın 2.4. maddesini ihlâl ettiğine karar vermiş ve Türkiye’nin GATT 1994’ün XXIV. Maddesi çerçevesindeki savunmasını reddetmiştir.

Türkiye panel kararını temyiz etmiş, Temyiz Organı panelin hükmünü onamıştır.

Türkiye ile Hindistan bir tazminat üzerinde anlaşmış ve dava böylece sona ermiştir.


DS211- Mısır –Çelik İnşaat Demiri

Türkiye, Mısır'ın Türk menşeli demir-çelik ürünleri ithalatında uyguladığı dampinge karşı verginin DTÖ kurallarına aykırı olduğunu ileri sürmüştür.

Türkiye’nin ileri sürdüğü dava nedenleri kısmen kabul kısmen red edilmiştir.

Mısır kararın gereğini yerine getirmiş ve uyuşmazlık son bulmuştur.


DS334 – ABD- Pirinç

17 Mart 2006: Panelin kurulması Şikayete konu ülkemiz uygulamaları:

Kontrol Belgesi Sistemi (KBS) Yerli Alım Şartına Bağlı Tarife Kontenjanı

Sistemi (TKS)


DS334 – ABD - Pirinç Bulgu:

KBS: Tarım Anlaşması kapsamında gümrük vergisine dönüştürülmesi gereken keyfi ithalat lisansı uygulaması

TKS: yerli alım şartı ulusal muamele ilkesine aykırı 8 Haziran 2007: nihai raporun taraflara dağıtımı Tavsiye Kararı:

KBS Türkiye’nin Anlaşma kapsamındaki ulusal yükümlülükleriyle uyumlu hale getirilmeli

TKS halihazırda uygulamadan kaldırıldığından tavsiye kararı yok

Mevcut Durum: ABD ile karşılıklı uzlaşma yolu aranmaktadır. Mutabakat taslağı üzerinde çalışılmaktadır.

Teşekkürler

Nurdan Çamlıbel AydınDış Ticaret Müsteşarlığı

Daire Başkanı

Documents

Bir Uluslararası Yargı Yeri Olarak Dünya Ticaret Örgütü