Ağustos - Eylül 2013

21KAPAK

33KAPAK

Bitki beslemede üstün Alman teknolojisi yeni nesil DMPP İnhibitörlü COMPO NovaTec® GübreleriHüseyin Güneş

Teknik Müdür

TÜRK çiftçisinin,

uzun yıllardır

ürünlerini kulla-

nıp yakından ta-

nıdığı COMPO

Expert firması,

COMPO Nova-

Tec® grubu gra-

nül ve damla sulama gübrelerini 2009 yı-

lından beri Türkiye pazarına sunmaktadır.

Yeni nesil DMPP inhibitörü içeren COM-

PO NovaTec® grubunda yer alan granül

ve damla sulama formülasyonlarına, her

geçen gün yeni ürünler eklenerek Türk

çiftçisinin kullanımına sunulmaktadır.

Bilindiği üzere azot, doğası gereği bitki

besin elementleri arasında çeşitli şekiller-

de kayıpları en fazla olan ve günümüzde

bilim adamları tarafından tarımsal alan-

larda efektif kullanımına yönelik araştır-

maların da en yoğun şekilde yapıldığı çok

önemli bir besin elementidir. Bu nedenle,

COMPO NovaTec® gibi, yeni teknoloji

ürünü nitrifikasyon inhibitörlü gübrelerin

kullanımı, hem azot kayıplarının azaltıl-

ması hem de tarımsal ürünlerin verim ve

kalitelerinin arttırılması açısından olduk-

ça önem arzetmektedir.

NİTRİFİKASYON İNHİBİTÖRLÜ GÜBRELER

Gübre endüstrisi, azotlu gübrelerin etkin

bir şekilde kullanımını sağlamak ve aynı

zamanda çevreye verilebilecek muhte-

mel olumsuz etkileri en aza indirgemek

için uzun yıllardır çalışmalar yapmaktadır

(Maene, 1995; Trenkel et al., 1988). Bu ça-

lışmalar sonucunda, azot kayıplarını en

aza indirgemek adına inhibitör olarak ta-

nımlanan birtakım kimyasal bileşikler bu-

lunmuş ve ticari olarak kullanıma sunul-

muştur.

Özellikle amonyumun parçalanmasında

görev alan nitrozomonas bakterilerine

yönelik nitrifikasyon inhibitörü araştır-

maları 1950'lerin sonlarında başlamıştır.

Nitrifikasyon inhibitörleri, Nitrosomonas

bakterilerinin topraktaki aktivitesini be-

lirli bir süre engelleyerek (6-10 hafta),

amonyum iyonlarının (NH4+) bakteriyel

oksidasyonunu geciktirirler. Bu bakteriler

amonyum iyonlarını (NH4+) nitrite (NO2)

dönüştürürler, daha sonra da nitrit (NO2)

Nitrobacter ve Nitrosolobus bakterileri

vasıtasıyla nitrata (NO3-) dönüştürülür.

Nitrifikasyon inhibitörlerinin başlıca kul-

lanım amacı, yıkanma yoluyla nitrat

(NO3-) ve denitrifikasyon yoluyla da top-

rak yüzeyinden nitros oksitleri (N2O)

şeklinde oluşan azot kayıplarını, mevcut

azotu daha uzun süre amonyum (NH4+)

formunda tutmak suretiyle minimize et-

mek ve bu yolla azotun etkinliğini arttır-

maktır.

Buna ek olarak, nitrifikasyon inhibitörleri,

azotun amonyum (NH4+) formundan

nitrata (NO3-) dönüşümünü geciktirerek

insan ve hayvan beslenmesinde kullanı-

lan bitkilerin bünyesinde bulunan isten-

meyen miktarlardaki yüksek nitrat (NO3)

birikimlerini de engellemektedirler (Tren-

Ağustos - Eylül 2013

KAPAK34

» kAyNAkLAr

» Maene, L.M. (1995): Changing Perception of Fertilizer Worldwide. Fertilizer Industry Round Table, Oct. 1995.

» Trenkel, ME. 2010 Slow and controlled release and Stabilized fertilizers (An Option for Enhancing

» Nutrient Use Efficiency in Agriculture ) 1.2. Nitrification İnhibitors.

kel, ME. 2010).

yeni Nesil Nitrifikasyon inhibitörü

dMPP (3,4 - dimethylpyrazol phospha-

te) nedir?

1990’ lı yıllarda BASF firması ile birçok

üniversite ve araştırma enstitüsünün da-

hil olduğu ortak bir proje geliştirilerek,

azotlu gübre üretiminde düşük miktarlar-

da kullanılabilecek inhibitörlerle ilgili yeni

bir teknoloji üzerinde çalışmaya başlan-

mıştır. Bu çalışmanın sonunda 1 dekar

alana verilecek ortalama amonyumlu

azot gübresini inhibe edebilmek için çok

düşük miktarlarda aktif maddenin yeterli

olacağı yeni ve çok özel bir amonyum in-

hibitörü keşfedilmiştir.

Bu yeni nitrifikasyon inhibitörü 3,4-di-

methylpyrazol phosphate (DMPP) adıyla

ticari olarak üretilmeye başlanmış ve bu

inhibitörle muamele edilmiş ilk ticari

markalar 1999 yılında piyasaya çıkarıl-

mıştır (Trenkel, ME. 2010).

CoMPo NovaTec® kullanımının avan-

tajları nelerdir?

1. COMPO NovaTec®, amonyum azotu-

nun nitrat azotuna dönüşümünü, toprak

sıcaklığına bağlı olarak 6 - 10 hafta süre

ile engeller. Bu şekilde, azotun nitros ok-

sitleri şeklinde atmosfere ve nitrat for-

munda yıkanarak yeraltı sularına karış-

ması suretiyle oluşan kayıplar engellenir.

Bu, gerek tarımsal üretimdeki girdi mali-

yetlerinin azaltılması, gerekse de doğal

çevrenin korunması açısından büyük

önem oluşturur.

2. COMPO NovaTec®, Azotun etkin bir

şekilde kullanımını iyileştirerek verimde

herhangi bir düşüklük yaratmadan, ta-

rımsal üretimde kullanılan azot miktarla-

rında tasarruf edilmesini sağlar.

3. COMPO NovaTec®, Uygulama sayısını

azaltarak işcilik maliyetlerini düşürür.

4. COMPO NovaTec®, Nitrifikasyonun

geciktirilmesiyle, bitki bünyesindeki nit-

rat miktarı azaltılır, meyvelerin,sebzele-

rin ve hububatların besin kalitesi ve de-

polanma ömürleri artar.

5. COMPO NovaTec®, amonyum ağırlıklı

beslemeyi teşvik eder. Bu durum, bitki

bünyesinde nitrat kullanımına kıyasla

ciddi oranda bir enerji tasarrufuna neden

olur.

Çünkü, bitkilerin bünyelerine alınan nit-

rat ve amonyum iyonları her şekilde ami-

no asitlere dönüştürülmek zorundadır.

Nitrat iyonu kullanılması durumunda, nit-

rat önce amonyuma ve daha sonra da

amonyum amino asitlere dönüştürülür,

bu bitki bünyesinde doğrudan amonyum

kullanımna göre daha fazla enerji kullanı-

mını gerektirir (Amberger, 2008b).

Amonyumun doğrudan proteinlerin ya-

pısına katılması, poliaminlerin, giberellin-

lerin ve sitokininlerin sentezine pozitif

katkı sağlar (Pasda et al., 2001b).

SONUÇ OLARAK;

Günümüzün gelişen dünyasında, tarım-

sal üretimde kullanılan azot kaynakları-

nın en büyük sorununu nitrat formunda

yıkanma ve amonyak halinde buharlaş-

ma kayıplarının oluşturması, özellikle ül-

kemiz gibi nüfusunun önemli bir bölümü-

nün geçimini tarımdan sağladığı ülkeler

için büyük önem taşımaktadır.

Nitrifikasyon inhibitörlü gübreler gibi

yeni nesil teknolojilerin kullanılması ile

yıkanma ve gaz halindeki azot kayıpları-

nın azaltılacağı ve dolayısıyla Türk çiftçisi-

nin verimine ve gelirine ciddi anlamda

katkı sağlanacağı muhakkaktır.

COMPO NovaTec® gibi gübrelerin kulla-

nımının sonucunda, gerek verim gerekse

kalite açısından, sağlanacak faydalar ile

çiftçimizin cebinde kalacak net kazancın,

ülkemizde ve uluslararası arenada yapı-

lan bir çok araştırmanın sonucunda arttı-

ğı tespit edilmiştir.