VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 WWW.BLOEMNUUS.CO.ZA GRATIS

Goewernante

NakieSmith nádekadessteedsonthou bl. 7

Sepiedrama

Verwagdít inBinnelandse gange

bl. 4

30 jaar t’rug

En toebots Zolaen Maryin L.A.

bl. 12

Die Laerskool Willem Postma en Laerskool Sentraal (foto) het goud in die ATKV­Applous­kompetisie vir minder ervare laerskoolkore verwerf. Sentraal isook vir die beste uitvoering van ’n Afrika­lied vereer. Die koorleier is Christa Prinsloo en die begeleier Sandra Fürstenberg. Berig en nog ’n foto op bl. 9.Nog vier foto’s is op Bloemnuus se Facebook­blad te sien. Foto: Annemarie BrinkA

pplous!

2 BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014

’n Kompetisie in Bloemnuus het weer gewysdat dié koerant trefkrag het. Altesaam 19 352mense het op Bloemnuus se Facebook­bladna die kompetisie gekyk waarin Biltong & Bi­tes ’n geskenkpak weggegee het en 983 le­sers het hulle ingeskryf. As jy in Bloemnuuswil adverteer, bel Susna Pieters by 051­404­7798. Hier oorhandig Piet Smith van Biltong& Bites in die Brandwag­sentrum die ge­skenkpak aan die wenner, Francois Vorster.

Wen sakvolbiltong

GIDEONWEN ’N ETEMET SY FOTO: Gideon Slabbert is ’n ete in die gewilde Rosie’s Brasserieby dieWindmill­casino ryker deurdat sy kleurryke foto van Bloemfontein semiddestad gekiesis as die wenner in Bloemnuus se Leserslensfoto van die Week. As jy jou wil inskryf, stuur’n foto met ’n byskrif na jens.friis@media24.com. Goeie gehalte­kleurfoto’s wat in Bloemfon­tein en omstreke geneem is, word verkies. Dit kan van enige onderwerp wees. Professionelefotograwe mag nie deelneem nie.

VRA iemand my oor dieontgroeningsding aan veraluniversiteite, waaroor diekoerante vroeër vanjaar weervol was, skud ek net my kop.

Eerlikwaar, van die goed watek as eerstejaarstudent in diemiddel-1970’s aan Kovsies ervaarhet, was net ’n geboeliery.

Hoe daardie verskreeuery enbakoond-geëry lojaliteit jeens ’nkoshuis of jou alma mater moeswek, kry ek steeds nie klein nie.

Hoe dronker die senior mos is,hoe dringender die status. Ekonthou ons ontheffingsaand:“Eerstejaar, vir jou sal ek f***enOom bly totdat die dood onsskei”.

Kaplaks, en ’n blou swelselwys waar ’n vuishou bokantNaaste se regterwenkbrougeplant is.

Naaste, pleks van die gebruik-like Roems, was hoe ek en mykamermaat verkies het ommekaar te noem. Wel, Naaste, ekhoor dit het intussen toe sogekom dat ons hom nooitweer . . . Nee, dit is darem teaardig om so daaraan te dink.

Al wat senior was, wasnatuurlik nie van die raas-en-blaas-soort nie. Blêksêm van derMerwe en Ivan van Rooyen,albei BCom-studente, was in dieeerste semester die twee seniorsin die kamer oorkant my enNaaste s’n. Smiddae het ’n mensdit gewaag om jou kamerdeurtoe te stoot, vasberade om ’nuiltjie te knip soos laas in

matriek. Maar eintlik het jy nettoe-oog gelê en wag op dierammelende teetrollie wat om15:00 se kant van die kombuis afkom. Met die oopvlieg van diedeur klink dit op: “Tyd vir teeby die bure, Naastes”.

Het Blêksêm en Ivan ooit ’nweekmiddag nié omgesit en swotnie?

Oor die bekers tee wat onsdan aangedra het, moes ek enNaaste reageer op kopkrapperssoos: Wat is die sosio-ekonomie-se implikasies van Antjie Krogse stelling in haar gedig Om heelte word dat daar ’n “10c-maanteen Naval Hill” sit? Naaste wasook ’n BCom-er; ek die een met

die verbrande BA-vakke.In een van die ander gange

was ’n senior wat ’n alternatiefvir bakoonde uitgedink het.Vrydae tussen 15:00 en 17:00moes eerstejaarreël-oortredershulle vir Nie jou eie keuse nie byhom aanmeld (’n toespeling opdie gewilde versoekprogram vanklassieke musiek wat destydsSaterdagaande oor die Afrikaan-se radiodiens van die SAUKuitgesaai is).

Dan hy geesdriftig snitte op syvinielplate gespeel dat die“verdwaaldes” die titels van dieklassieke werke en die namevan die komponiste moes leeruitken. So is hulle dalk “gereha-

biliteer”.Die volgende Vrydag was dit

afdrukke van beroemde skilde-rye en skilders se name wat viruitkenning aan die beurt gekomhet. Daar is gesê van dieeerstejaars in daardie gang hetnaderhand versoek om liewertot die Maandag se bakoondegevonnis te word.

Punt is: Dit is nie ontgroeningwat sleg is nie; dit is vergrypersaan die geleentheid wat boosdoen.

En omdat die vergrypers altydmet ons sal wees . . .SBernard Odendaal (ATKV-skryfskool van die Noordwes-Universiteit).

Vergrypers maak vanontgroening ’n onding

Oor vele ontgroeningsrituele kan ’n mens maar net jou kop skud.

BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 3

TERRY-ANN ADAMS (21), ’nambassadeur vir Loslitdag, wilmense bewus maak van haargestremdheid as albino enwat daarmee gepaardgaan.Mense verstaan nie altydwaaroor dit gaan nie en diéwat dit ook het, het soms ’nmoeilike stryd met die wê-reld. INGE STRYDOM hetmet haar gesels.

Hoe het jy ’n ambassadeur virLoslitdag geword?’n Vriend van my, Simon Manda,

wat ek op ’n konferensie viralbinisme ontmoet het, het mysaam met die projekleier vanLoslitdag, Celeste Vinassa, gena-der. Hulle het die ambassadeurs-program verduidelik aan my en ekwas dadelik beïndruk. As ambassa-deur moedig ek mense aan omLoslitdag-plakkers te koop. Ek houook praatjies oor albinisme enLoslitdag.

Waar het jy grootgeword?Ek is maar ’n gewone bruin

meisie van ’n gewone bruin buurt.My ouma en oupa het my inEldoradopark in Johannesburggrootgemaak. Ek is die kind van ’ntienerma en ’n wegloop-pa. Ek washoofmeisie aan die Hoërskool DieFakkel.

Vertel my van jou gestremdheid.Albinisme is ’n veltoestand waar

die liggaam nie melanien produ-seer nie. Melanien gee kleur aandie vel. Met die tekort aan mela-nien en pigment in die vel is daarook ’n tekort in die oë en dus hetek ook ’n visuele gestremdheid. Ekkan ongelukkig nie baie goed siennie. Ek moet my vel ook ekstrateen die son beskerm.

Hoe hanteer jy dit?Ek dra my sonskerm en hoed.

Ek sit ’n glimlag op my gesig enek probeer om so positief asmoontlik te bly.

Wat maak dit vir jou moeilik?Party mense veroordeel my

voordat hulle my leer ken het ensommige mense nie my gestremd-heid verstaan nie. Dit maak dielewe so ’n bietjie onaangenaam enmoeilik.

Watter raad en bemoediging saljy aan ander mense gee metdieselfde gestremdheid as jy?

Hou jou kop hoog en beskermveral jou vel. Wees trots op hoeGod jou gemaak het. Net omdatons anders lyk, beteken nie datons minder werd as ander is nie.

Wat doen jy vir ’n lewe?Ek doen met my finale BA-jaar

op Tukkies. My hoofvakke isgeskiedenis en antieke kulture. Ekwerk ook as ’n tutor vir diedepartement antieke kulture.

Hoe dink jy maak jy ’n verskilen hoe wil jy ander mense help?Deur altyd ’n glimlag te gee aan

dié wat my nie verstaan nie. Ekpraat maklik met mense watdaaroor wil weet oor my gestremd-heid en die gestremdhede vanander. Ek wil graag ’n boek skryfoor albinisme wat vir almalduidelikheid sal gee oor wat dit isen wat die mites daaromheen is.

Wat was vir jou hoogtepunte injou lewe?Klein dinge en groot dinge, maar

die grootste prestasies was myMTN-radio-eerbewys en benoe-mings, my gedigvoordragte voorambassadeurs van ander lande enmy onderskeidings vir my derdejaar se eerstesemester-modules.

As jy enigiets in ons land konverander, wat sou jy doen?Ek sou die houdings van onge-

lykheid uit ons mense haal en eksou dieselfde lewenstandaard aanalmal gee. Niemand verdien dit om

te sukkel en arm te wees nie.

Jou grootste droom is?Om my skryfwerk te laat

publiseer.

Wat doen jy graag in jou vryetyd?Ek luister musiek en lees. Ek

skryf graag gedigte en stories enkuier saam met vriende.

Die beste raad wat jy nogontvang het?Jy is nie gemaak om in te pas

nie; jy is gemaak om uit te staan –my ma.

Wat is vir jou die mooiste woordin Afrikaans?Beeldskoon.

Hoe sal jy jouself beskryf?Haha, weird. Ek is sag en hard,

wit en swart, ’n pitbull en ’n brak.Ek is laggies en glimlaggies entrane en kwaai gesigte. Ek is allesen ek is niks.

Wat dink jy is die lekkerstedaarvan om ’n vrou te wees?Die feit dat jy CEO en ma kan

wees. Die geboorteproses en diemooi aantrek.

Wat beplan jy vir Loslitdag?Ek gaan my Golden Girl sequence

en bling aantrek en die dag saammet die ander ambassadeursdeurbring en uitreik na mense watons die meeste nodig het.

Terry-Ann se hartnie wit of swart

Terry­Ann Adams

4 BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014

Tien gelukkige intekenare gaan wegry in ’n splinternuwe Chevy Spark - Is dit dalk jy?

Teken in:Druk of Digitaal

WEN WIELE!

Teken in voor 22 Oktober 2014 om te wen. Bestaande intekenare is reeds ingeskryf. R1.50 per SMS.Gratis SMS’e geld nie. Foutiewe SMS’e sal verreken word. Intekening op drukuitgawe van publikasies

in ooreenstemming met publikasies se verspreidingsgebiede. Skakel 0861 233 531 vir die intekenkostevan die publikasie/s van jou keuse. Slegs intekenare met debietorderbetalings sal in aanmerking kom.

Nuwe intekenare se debietorder sal eers geprosesseer word voor kompetisie-inskrywing geldig is.Kompetisie sluit op 22 Oktober om 12:00 en alle intekenare wat voor of op hierdie datum ingetekenis met geprosesseerde debietorder kom in aanmerking. Bepalings en voorwaardes geld. Besoek ons

webblad vir volledige bepalings en voorwaardes:www.selfhelp.media24.com/wen

e: intekenare.nuut@media24.com / t: 0861 233 531

31069SMS:‘MEDIA24’

VRYDAG 22 AUGUSTUSSBoshof-rooivleisekspo-en-skou.Bel Tol du Toit by 082-494-2691.SBinnelanders: Almal is hartseeren emosioneel oor Wimpie.Quinton se terugkeer as heeltydseaanbieder verloop nie volgens plannie. Jana kry ’n onverwagsebesoeker.S Fear and Loss – IndustrialKaroo, curated by Katie Barnarddu Toit, is on show in the Reser-voir at the Oliewenhuis ArtMuseum. This exhibition repre-sents a contribution of artworks byartists from all over South Africawho are concerned about theKaroo ecology. An underlyingconcern of this body of workrelates to the postmodern condi-tions of consumerism and capita-lism, which appear to be thedriving force behind the proposedexploration of shale gas in thelarger Karoo basin. The exhibitionwill consist of installations, as wellas framed artworks. A series oflectures, in collaboration with theNational Museum and the Univer-sity of the Free State scientistsinterested in this field, is alsoplanned.SAthletics coaching clinic from14:00 to 17:00 at the MangaungAthletics Stadium. Contact theFichardtpark Primary School on051-522-8166.SOVS-filatelievereniging:Algemene maandelikse bymekaar-koms om 19:00 in die teekamer vandie Oorlogsmuseum van dieBoererepublieke (Vrouemonument).

SATERDAG 23 AUGUSTUSS Die NG kerk Hospitaalpark houom 09:00 ’n 5 km-pretstap.Inskryfgeld is R10 vir volwassenesen R5 vir kinders. Pryse sal

uitgedeel word. Bel Willie Vorsterby 082-829-4310.S Die Bloemfonteinse Skrywers-vereniging bied vandag van 08:00tot 15:00 in samewerking metAfriforum die jaarlikse BSV-slyp-skool vir ontluikende skrywersaan. Dit is onder leiding van diespanningsromanskrywer ChanettePaul. Die slypskool word in dieNoorderbloem-aftreeoordsaal inMetzstraat, Bayswater, Bloemfon-tein, aangebied. Paul gaan fokusop temas soos Afrikaanse ontspan-ningsfiksie sedert 1995, skryftegnie-se vaardighede en stylelemente, diekernverhaallyn, plot en storie enfokalisering wat nie ’n vloekwoordis nie. Die koste vir die slypskool,middagete, skryfbehoeftes enverversings ingesluit, is R300 virdie publiek, met ’n goedkopertarief vir BSV-lede, ook mense wathulle op die dag as lede aansluit.Plek is beperk. Skakel 073-388-3377of stuur ’n e-pos nabloemsv@gmail.com.S Die Hoërskool Sentraal hou syjaarlikse verjaardagviering. ’nSpitbraai en vermaak deur PeterMitchell en Andriëtte Norman isby die kaartjies ingesluit. Kaartjieskos R200. Bel Susan Potgieter by078-346-6796.SVroue wat glo hou van 08:00 tot10:00 ’n byeenkoms by Doxa DeoBloemfontein met Jana du Plessisen Natasha Joubert. Kaartjies kosR100. Besoek vrouewatglo.co.za virmeer inligting en besprekings.S Shofar Ruah meeting at KairosBaptist Church, Rayton Road (onthe way to the Botanical Gardens).Come listen to the testimony ofReinhardt Verster. The focus of theevent is on men, but women arewelcome as well. Call Hanja Ziehlon 082-463-8198.

S Reddersburg se Gereformeerdekerk hou ’n biltongete. BelMariëtte Venter by 082-948-2818.

SONDAG 24 AUGUSTUSS Die Henkins-Cilliers-trio houom 16:00 ’n konsert in die OuPresidensie. Die trio bestaan uitFrancois Henkins, Dana Cilliersen Tilla Henkins. Klaviertrio’svan Beethoven en Haydn saluitgevoer word, waaronderdie Sigeuner Trio van Haydn.Kaartjies is teen R50 by die deurbeskikbaar.SWillie en Natasha Joubert stelom 18:00 hul nuwe duet-CD, Onsdien ’n God wat lewe, in die NGkerk Langenhovenpark bekend.Toegang is gratis.

MAANDAG 25 AUGUSTUSSKoop ’n Huisgenoot én Volks-blad by koerantverkopers inBloemfontein teen slegs R22.SBinnelanders: Adelyn oorreed’n teësinnige Frankie om diestrydbyl met Karli te begrawe.Adler maak aan Jana ’n aanbod eneen van Wimpie se familieledeverseker ’n verrassing.

DINSDAG 26 AUGUSTUSSBinnelanders: Wimpie se dogterdaag eindelik op uit Perth – maardit is duidelik dat sy nie hier isom met haar pa te versoen nie.Quinton voel steeds bedreig deurPippa, maar probeer hard om weerpro-aktief te wees. Bianca kontakMargot oor Stian. Krige treevreemd op wanneer hy ’n pasiëntsien.SOnthou, jy kan Bloemnuus elkeweek gratis op jou rekenaar lees.’n Digitale weergawe, identiesaan die gedrukte koerant, verskynop www.bloemnuus.co.za.

WOENSDAG 27 AUGUSTUSSBinnelanders: Okkie en Ilsemaak nog ’n skokkende onthullingoor Wimpie se familie, terwylMargot glo Bianca is in lewensge-vaar. Tot Jana se verbasingverander Adler skielik sy aanslag.S Christ@Work, ’n selgroep virwerkende jong mense, is om 19:00by Lukas Steynweg 1 byeen. BelElna van der Walt by 082-462-5507.S Thys die Bosveldklong is om19:30 in Innie Skuur.S Die Hokaaiers kom elkeWoensdag om 10:00 bymekaar virmotivering om te verslank, resepteen kosdemonstrasies. Enigeen iswelkom. Dit is by Clydesdale 10,Hippocrenestraat 36, Heliconhoog-te. Bel Herma Loubser by 051-436-5668.

DONDERDAG 28 AUGUSTUSS Die Suid-Afrikaanse Instituutvir Beroepsveiligheid en Gesond-heid (Saiosh) hou om 13:30 ’nvergadering in die Vrystaat-nasorgsentrum in Bloemfontein.Onderwerpe wat bespreekgaan word, is noodreaksie návoorvalle en ongelukke in diewerkplek en noodoptrede ná diestorting van gevaarlike stowwe.Geregistreerde Saiosh-ledeverdien 1 voortgesette pro-fessionele ontwikkeling- (CPD)punt. Vir plekbespreking(wat voor of op Maandag 25Augustus gedoen moet word) enmeer inligting bel Johan vanWyngaard by 083-534-2377 of stuur’n e-pos na fsbranch@saiosh.co.za.

Dinge te doen

Theuns Jordaan tree volgende Vrydag om 19:30 in die Kovsiekerk op.Kaartjies van R110 af is by Computicket te kry. Slegs enkele kaartjiesis nog beskikbaar. Bloemnuus is ’n mediaborg van dié konsert. Navrae:082­481­8881.

VRYDAG29 AUGUSTUSS Die rolprent Dia-na wys om 20:30 opM-Net Movies Pre-mier, kanaal 103.S Boshof-Magers-fontein-perde-uit-hourit. Bel Hanne-lie Muller by 082-568-4449.S Die Juba Broersis vanaand om 19:30in Innie Skuur.Kaartjies kos R100en kinders jonger as12 jaar kry gratistoegang. Kaartjiesis by Kiki Corner enMusic Inc. beskik-baar. Doen bespre-kings bymeerkatkolonie@vodamail.co.za.

SATERDAG30 AUGUSTUSS Die NG kerkHospitaalpark houvan 08:30 af kermismet Sprokies as te-ma.S Die Vrystaattakvan die Boeremu-siekgilde hou om19:00 ’n danspartyin die Rosenhof-skoolsaal agter dieLife-Rosepark-hos-pitaal. Bel Mientjieby 072-844-3667 ofHenriëtte by 082-578-7532.S Family Fun Dayat Makro.S Die Bollie-speel-groep hou om 09:00’n gholfdag. Dit kosR150 per speler. Ska-kel 074-458-9677 omjou in te skryf. Vleis-pryse is op die spel.

MAANDAG1 SEPTEMBERS National ArborWeek (from 1 to 7September) starts.S Koop ’n Huisge-noot én Volksbladby koerantverko-pers in Bloemfon-tein teen slegsR22.

BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 5

Leandra Jordaan

EVERY hour the sun beams onto earthmore than enough energy to satisfy globalenergy needs for an entire year. Solarenergy is the technology used to harness thesun’s energy and make it useable. Thisrenewable energy is becoming increasinglypopular as the world takes notice of theburgeoning carbon emission problems thatcome with burning fossil fuels.In support of the Central University of

Technology (CUT) and its quest to go green,the Department of Electrical, Electronic andComputer Engineering assisted the institu-tion in a massive sustainability drive. Theidea originated from an increased dailyusage of technological devices by CUTstudents for their studies.

The Solar Flower Prototype Project wasdesigned and developed by the ElectricalDepartment and launched in May 2013. Alittle more than a year has passed and theproject took a giant leap forward. Eight ofthe ten brand-new solar flowers will bestrategically placed on the Bloemfonteincampus (to serve the almost 11 000 strongstudent body) and the other two will beplaced in Welkom with a student populationof just more than 2 500.These are cellphone and tablet charging

stations for CUT students. The chargingstation works with solar energy, which isfree thanks to the burning ball of fire in thesky.The station is designed to charge all

cellphone makes and models. Each stationcan charge up to four devices in one go.

Towards a greener future

From the left are, front: Rick Pengilly, director: IT and logistics, taking ownership of thenewly engineered CUT solar flowers from Prof. Herman Vermaak, head of the DepartmentElectrical, Electronic and Computer Engineering; back: Werner Britz, manager: mainte­nance, and Johan Raath, lecturer in the department aswell as coordinator for the Renewa­ble Qualification.

6 BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014

LAASTE KANS: Mense kan hulle nog tot vandag vir die Oupa en Ouma Roos­eerbewys inskryf.Bel Ans Coetee by 082­467­6471 indien jy jou grootouer(s) wil benoem. Een van die inskrywingsis dié van Pieter en Rosetta Langenhoven wat in die egpaar­kategorie benoem is.

Advice from the pet dentistMegan Bosman

TO avoid a whiff of dog breathwhen your “best friend” cuddlesup, take your pet to the vet for adental check-up. Stinky breathdoesn’t only make it unpleasant toget close, it is a sign that your petmay have dental disease, a seriouscondition affecting dogs and cats.Dental disease is the most

common health problem diagnosedin pets aged three years and older.It is not only painful and unplea-

sant; it can be life-threatening.“Dental disease causes bleeding

gums, discoloured teeth, smellybreath, dental decay, tooth lossand discomfort,” says Dr GuyFyvie, veterinary advisor for Hill’sPet Nutrition. “The bacteriapresent can also affect the pet’sheart, liver and kidneys – a priceyou don’t want your much-lovedpet to pay.”Brushing is the best way to

remove plaque. Otherwise plaquehardens into calculus which needs

to be removed under generalanaesthetic.Hooves and bones appear to be

one of the biggest causes of teethfractures and hard plastic Frisbeesare not ideal. Rather use softertoys made of rubber or rope.Ask your vet to examine your

pet’s mouth during its annualvisit, but if you do notice badbreath or bleeding gums take yourpet to the vet immediately.Whilst some pets may be more

likely to experience dentalproblems, every pet should havean oral care routine and annualdental check-up.For expert advice speak to your

pet’s dentist – the vet.Whilst some pets may be more likely to experience dental problems,every pet should have an oral care routine and annual dental check­up.

PopularpoochnamesMOST of us put a lot of thoughtinto naming our new dog or puppy.We realise our dog’s name willspeak volumes about our ownpersonality, insights, or sense ofhumor.And what a great way of revea-

ling just a tidbit of informationabout yourself to passers-by. Didyou hear about the woman at thedog park who was heard calling:“Bella, here, Bella!” by a fellowTwilight fanatic, thus sparking aconversation and friendshipbetween the two dog lovers? Allbecause of the name she chose forher dog.According to data from VPI Pet

Insurance, the largest pet insurancecompany in America, Max andBella remain at the top of the 100most popular dog names.The other top male dog names

are: Bailey, Charlie, Buddy, Rockie,Jake, Jack, Toby, Cody and Buster.The other top female dog names

are: Lucy, Molly, Daisy, Maggie,Sophie, Sadie, Chloe, Bailey andLola.

– dogtime.com

Tog te dierbaar: Wen R1 000DIE foto’s vir die troeteldierkompetisie waarinR1 000 se geskenkbewyse van Makro op diespel is, stroom in na jens.friis@media24.com.

Daarom verskyn die beste foto’s in groepe inBloemnuus met die oog daarop om die finalistete bepaal.

Stem vir jou gunstelingfoto op Bloemnuus seFacebook-blad. Byna 6 600 mense is lid vandié FB-blad.

Marita de Lange se Valentine strek haar uit. Marike Simkin se kat, Bella, klim graag in sakke. Marlet Bester se hansgans, Twitter.

Esmé Pretorius se Stompie is mal oor ’n bal. Elsie Oosthuizen se Zeus. Sarah Hope se Duke en Dutchess.

BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 7

Hannes Haasbroek

AUGUSTUS is ook bekend asVrouemaand. Wanneer na dieverre verlede van Bloemfonteingekyk word wat bekende vrouebetref, is dit gewoonlik name soosTibbie Steyn, Ella Fischer, MaudeBidwell, Sophie Leviseur, MaynieFleck, Blanca Borchenghagen,Caroline Fichardt en HannieBlignaut wat as leiers in die lewegeroep word.Maar dan is daar ook iemand

soos die merkwaardige mej. MarieAnne Smith wat, hoewel sy asgoewernante meer op die agter-grond was, deur haar vriendelik-heid, standvastigheid en blinde-lingse trou aan haar werkgewer ’nwonderlike, positiewe invloedgehad het op die familie engemeenskap wat sy onbaatsugtiggedien het.Marie Anne, ’n klein en rustige

vroutjie beter bekend as Nakie, isop 22 Februarie 1845 in Essex,Engeland, gebore. Weinig isbekend oor haar ouers of haarjong jare.Sy is in 1880 in Engeland deur

Gustav Adolph Fichardt asgoewernante vir sy ses kindersgewerf.Ondanks waarskuwings dat die

lewe in die Vrystaat soms moeilikis, het Smith besluit om Engelandte verlaat. Nooit sou sy aanduiwat haar eintlike motivering virso ’n drastiese stap was nie. Sysou enige tyd selfs vloere skropom net uit haar geboorteland tekon padgee.In 1864 het Fichardt beheer oor

die bekende Fichardt-onderneminggeneem, ’n winkel wat meer as100 jaar deel van Bloemfonteinwas. In die republikeinse Vrystaatwas hy onder meer voorsitter vandie raad van munisipale kommis-sarisse (’n pos gelykstaande aanburgemeester) van Bloemfontein,ook ’n geruime tyd voorsitter vandie direksie van De NationaleBank van den Oranje Vrijstaat en’n nie-amptelike lid van dieuitvoerende raad van die Vry-staat. Sy ruim skenkings sou ookbydra om ’n stadsbiblioteekgenoem na hom moontlik temaak.Fichardt het vir hom ’n groot

herehuis bekend as Kaya Lamilangs sy winkel gebou met ’ngroot tuin en tennisbaan agter(vandag beslaan dit die Middestad-sentrum), terwyl hy ook diebekende plaas Brandkop neffensdie stad besit het.Dekades lank sou Smith deel

van die Fichardt-huishouding en’n tweede ma vir die kinderswees. Dit is nie vreemd dat ’nbesonder hegte band tussen dielaatlammetjie, Ella Cecil (geborein 1884 en later met adv. PercyFischer getroud), en haar goewer-nante was nie. Smith het dus ookdeel van die bekende Fischer-fami-

lie van Bloemfontein geword.Bram Fischer, die befaamdekommunistiese leier en oudsteseun van Ella, was baie lief virSmith en hy het al die jare kontakmet haar behou.Smith het deel van die Fi-

chardts se deftige lewenswysegeword. As vooraanstaandeinwoners is stylvolle onthale inKaya Lami gehou waarheen dievoorste inwoners van die stadgenooi is.Só tuis was Smith mettertyd in

die Fichardt-huishouding dat symet gemak beweeg het in diegeselskap van hooggeplaastes,waaronder eerste ministers,ministers en generaals waarmeedie Fichardts bevriend en bekendwas. Hieronder was Bloemfontein-se families soos die Steyns, DeWets, Fischers en Hertzogs. Hullehet die grootste respek vir haargehad.Daarbenewens het sy die familie

se lief en leed gedeel en hulledeeglik onderskraag in al die

ellende wat hulle beleef het, soosin die Anglo-Boereoorlog. Diéoorlog het op 11 Oktober 1899uitgebreek. Op 13 Maart 1900 hetdie Fichardts, en waarskynlikSmith ook, die traumatieseervaring beleef om in geskoktestilte van Kaya Lami se toring teaanskou hoe die Britse troepeBloemfontein ongehinderd besethet. Die eiendom van republi-keinsgesinde inwoners is sonderveel ontsag deur die besettings-mag behandel en op verskeiehuise is beslag gelê. Die verhaal isvertel Kaya Lami is van vyandeli-ke betreding gered deurdat Smithglo vreesloos met ’n dubbelloop-haelgeweer op die voorstoepstelling ingeneem het. Tydens diebeset van die stad was sy deurhaar rustigheid en positiewelewensuitkyk ’n besonderesteunpilaar vir die Fichardts.Hoewel van Britse afkoms was

sy, nes die Fichardts, ’n grootvoorstander van Afrikaner-belan-ge en het sy saam met die

bekende Emily Hobhouse, wat inKaya Lami tuisgegaan het, na dievroue en kinders in die konsen-trasiekampe omgesien. Diepragtige, goue borsspeld wat diefilantroop aan Smith gegee het toehul paaie skei, het sy al die jaresoos ’n kleinood bewaar asherinnering van hul tye saam.Toe sy afgetree het, het sy in

1918 haar eie woning in Zastron-straat 114, wat Charlie Fichardt(Gustav se oudste seun) gekoop enlewenslank aan haar beskikbaargestel het, betrek. Uit die familie-trust is reeds sedert 1907 ’npensioen aan haar verskaf.Op haar 95ste verjaardag het

Die Volksblad se verslaggewer oorhaar lewe berig en in sy opening-sin gesê: “So lewendig, belangstel-lend en fris van gemoed is die oudame dat jy telkens vergeet sy isbyna ’n eeu oud.”In 1945 met Smith se 100ste

verjaardag het die familie ’n grootophef daarvan gemaak. Diéverjaardagfeesviering het in

Harmonie, Ella en Percy Fischerse woning in Reitzstraat, Westde-ne, plaasgevind.Ruth Rice, hul kleinkind (dogter

van Bram), onthou, hoewel sy indaardie stadium net vyf jaar oudwas, die opwinding wat geheershet toe Smith die 100 kersies opdie verjaardagkoek doodgeblaashet.Selfs ’n telegram van die eerste

minister, genl. Jan Smuts, en syvrou is ontvang waarin hulle haarmet die mylpaal geluk gewens het.Ofskoon almal in ’n gemoedeli-

ke stemming was omdat hulgeliefde Smith dié hoë ouderdomkon bereik het, was dit vir hulleduidelik haar kragte het beginafneem.Smith is op 30 April 1947 as

vermoedelik Bloemfontein seoudste inwoner op die rypeouderdom van 102 jaar aan ’nberoerte in haar huis oorlede.Sy is die eer aangedoen om in

die familiekerkhof op Brandkopbegrawe te word.

’n Goewernante soos Nakie

Nakie Smith Nakie kort voor haar afsterwe.

Die deftige Fichardt­herehuis, Kya Lami, waarin Nakie Smith as goe­wernante gedien het.

8 BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014

Die gode se speelplekDit is laat winter, bynalente, en heelwatBloemnuus-lesers se kopstaan Namakwaland toe.JENS FRIIS het dié bekendeblommestreek verlede jaarsó ervaar.

“DAARDIE foto’s wat jy sien vangoudgeel blommevelde so ver dieoog kan sien, is bog,” het ek viesopgemerk toe ons by Springbokkom en nog skaars ’n Namakwa-landse madeliefie gesien het.Boonop is my vermoede vroeër

die oggend versterk toe ons op padvan Pofadder af by ’n lappie oranjestilgehou en ek vinnig geleer hetdat jy ’n foto nogal na iets uitNamakwaland kan laat lyk as jynet afbuk en oor ’n klompieblomme op die voorgrond fokus.“Ja, dít is natuurlik hoe daardie

professionele fotograwe kul.”Maar my wederhelf het nog

geglo. Hy het vantevore by Goegap,die natuurreservaat by Springbok,goeie blomme gesien.Verlede jaar, met my eerste

besoek aan Namakwaland, was onsegter te laat.“Die reënt, hy het vanjaar vroeg

gekom,” het die hekwag by Goegapgesê toe ons toegangskaartjieskoop.En dít is die probleem met

Namakwaland. Dit is baie soos om’n luiperd in die Krugerwildtuin tesoek. Dit is ’n dobbelspel endaagliks is die omstandighedeanders. Was dit dieselfde, sou daarbeslis boeke gewees het wat konwaarborg dat jy op sekere plekkeen sekere tye blomme sál sien.Maar dit is nie die geval nie.

Daar is ’n kombinasie nodig vansonskyn, weer wat warm genoeg is,nie te veel wind nie, reën in dieonlangse dae voor jou besoek enbeslis ook ’n skeutjie geluk. Hoeminder die faktore saamval, hoeskraler is die kans dat die blommehul koppies lig en oopvou.

Kop neerlê

Met dié nogal neerdrukkendebesef het ons ons koppe die aandneergelê op Naries, ’n gasteplaasop die platorand wes van Spring-bok vanwaar jy laatmiddag dieAtlantiese Oseaan, 60 km verder,kan sien.Ons slaapplek was ’n luukse

gras-igloe van minstens 4 m hoog.Uit die koningsgrootte bed met symagdom kussings sou jy jou konverbeel jy is die leier van ’n stamdiep in Afrika. Maar saam met die“koning” het daar in dié paleis van’n hut ook ’n bedrywige muis geblywat so kordaat was dat hy selfs indie nag die sjokoladetjie voor onsbed weggedra het.Ná ontbyt is ons af met Spekta-

kelpas wat sy naam gekry het toeSimon van der Stel oor diepragtige uitsig in Hollands gesêhet: “Wat ’n spektakel”.Tussen Soebatsfontein en

Kamieskroon het die mooi gewagwaarvoor ons reeds 1 500 km vanBloemfontein af gery het.

Die wag werd

By ’n vergete opstal het ’nkombers blomme die akkers bedekwaarin hawer of lusern toeka

gestaan het.Boonop was daar ’n windpomp

wat ’n lekker fokuspunt vir ’nkiekie is.By Kamieskroon het ons die

afdraaipad na die Namakwa-Nasionale Park (Skilpad-gedeelte)gemis, maar ek was bly ons hetwel die grondpad daarheen lateraangepak.Dit was die Vrouedag-langna-

week en ’n dosyn motors moeseers voor ons deur die hek. Maar

die wag was die stofpad werd.Blomme van allerlei aard het

hier by Skilpad wortel geskiet inwat eens landerye was.Dink jy mooi daaroor, is die

natuurreservaat waarskynlik dieonnatuurlikste denkbaar: Waar diemens se spore in ander parkesover moontlik uitgewis word, wasdit nodig dat ’n boer die aardemoes omdolwe sodat die saadjieskon ontkiem.Ek was beslis die vorige dag

verkeerd: Hier kan jy van allehoeke foto’s neem, want dieblomme strek tot aan die eindersvan die horison. Ons het ditvoorwaar goed getref.

Oranje, geel, wit, pienk

Só was dit ook al met die N7langs, suid verby Garies, Bitterfon-tein, Nuwerus . . . Die Namakwa-landse madeliefies het geleideliksuid verander van oranje na geel

en laatmiddag na wit.Soms het bolblomme oorheers en

partykeer vetplante.Hier en daar het die mooiste

skelpienk vygies aangedui waaronlangs water in die laagtes geloophet.Tussen Clanwilliam en Calvinia

het ’n kamer by Boesmanskloof opons gewag.Nog ’n nag hier het ons die

luukse gegee om Wuppertal en dieBiedouw-vallei (die pad daarheenis so-so) te verken.Hier, heelwat meer suid as

Kamieskroon waar die blomme indaardie stadium op hul mooistewas, was daar net kol-kol pragtigeplate kleur.Maar wat dit besonders gemaak

het, was dat hier ’n baie rykervermenging van blommetjies wasas wat ons tot dusver raakgeloophet.Met ons terugkoms by Boes-

manskloof het die hemel toegetreken terugskouend was die weervoor-spelling reg: Dit sou erg bewolkwees met reën vir die komendedae.En só het ons blomkyk-vakansie

onverwags tot ’n einde gekom. Nog’n veld vol blomme was ons niebeskore op dié vakansie nie.

Sou jy wou gaan

SWanneer? Julie tot September –grootliks afhangend van reën.SWaar? Veral die Weskus,Nieuwoudtville, die Knersvlakte enNamakwaland. Maar indien jy ditgelukkig tref, selfs stuk-stuk langsdie N1 waar die watertjies van diehoofweg vloei.SHoe lank? ’n Langnaweek kanjou ’n goeie indruk gee van wat diegebied kan bied. Hier is egteroorgenoeg vir ’n vakansie van ’nweek.SOnthou . . . jou kamera, ’nveldblomboek, sonhoed, sonroom.En gooi brandstof in voordat joumotor leërig is, want die afstandeis lank.S Luister na . . . Septemberland vanLaurika Rauch en Namakwalandvan Coenie de Villiers.

Blyplek

Ons het rofweg ’n groot driehoekgery (3 000 km): Bloemfontein,Springbok, Kaapstad, Bloemfontein.Dit is hoogseisoen in dié geweste

in die blomkyktyd, maar selfs dankan jy maklik vir R500 per nag ’nkamer kry.Daar is egter ook luukser plekke

indien jy jouself wil bederf.Ons het (vir ons eie rekening)

by die volgende plekke oorgeblyen al ons besprekings deurwww.booking.com gedoen.Die pryse is vir ’n kamer vir

twee mense per nag en sluit ontbytin.SVergelegen-gasteplaas, Kakamas:R900.SNaries, Springbok: R3 250.S Bushmans Kloof WildernessReserve and Wellness Retreat,Clanwilliam: R4 200. (Buite seisoenkan jy ’n dag of wat voor die tydtot 50% korting kry.)S Lemoenfontein, Beaufort-Wes:R1 050.SOorweeg ook Papkuilsfontein byNieuwoudtville en Kersefontein byHopefield.

Jy kan tussen Julie en September gaan blomme kyk, maar dit hang grootliks van die reën af. Foto: Jens Friis

BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 9

‘Stoffel’ skryf oorkrokodil in lewe

Barend van der Merwe

MENIGE liefhebber van die geskrewewoord in Afrikaans sal dit eens wees datons baie verskuldig is aan die familieBakkes: Margaret, Johan en Christiaan,laasgenoemde wat met sy alter ego,“Stoffel”, ons neem na plekke waar diemeeste van ons nie sal waag om te gaannie.Die nuutste toevoeging tot die Stoffel-

reeks volg egter nie die patroon van watlesers al sedert 1998 gewoond geraak hettoe Die lang pad van Stoffel Mathysenverskyn het nie. Krokodil aan my skouer isnie kort vertellings nie en bied die leser ’naaneenlopende narratief. In teenstellingmet sy voorgangers het ons hier met ’nStoffel te make wat meer as net vertel, watook ’n bestekopname doen, soos wat dietitel te kenne gee.Die leser vind sommer baie meer van

Stoffel uit, en daar word in sy kinderjarein sy kenmerkende eerstepersoon-vertelstylgedelf. Van die detail mag sekere lesersskok, soos Stoffel se eksperimentering metdwelms. Stoffel beleef van jongtyd af ’nontnugtering met struktuur.“Ek slaag my matriek glorieloos. My

punte lees soos die naam van ’n deathmetal-rockgroep – vol D’s, E’s en F’s.”(bl. 31). Die wêreld frons vir hom, maarStoffel is groter as sy omstandighede enbeperkinge. Hy vind in die natuur enruimtes van Afrika ’n bekoorlikheid watvan hom besit neem. Wat hom bekoor. Ente midde van noemenswaardige uitdagingsbekwaam hy homself as natuurbewaarder.’n Sentrale tema is Stoffel se ervaringe

as deel van sy verpligte militêre diens, endit word tereg op die flapteks beskryf as ’n“stuk geheime geskiedenis”. Stoffel is inhierdie stadium ’n soldaat, maar steeds lêsy grootste lojaliteit by die saak vannatuurbewaring waartoe hy homselfgeroepe voel. By die sinvolheid van dieoorlog word daar ook stilgestaan, en Stoffelbespreek vlugtig sy afskeid van die “ou”Suid-Afrika en aanvaarding van die“nuwe” – wat toepaslik kulmineer in syontmoeting en interaksie met Nelson

Mandela.Vir getroue lesers sal die titel Krokodil

aan my skouer reeds ’n klokkie lui. Op ’ndag lei Stoffel se onbeteuelde selfvertrouehom tot ’n onbesonne besluit.Hy spring in ’n dam, bewus van die twee

krokodille daarin, en verloor eindelik meeras net sy linkerarm – ook sy pos aswildbewaarder in die Krugerwildtuin.Ook uit dié stormagtige tyd sou Stoffel

herrys – wyser en sterker as te vore, met’n nuwe uitdaging – renosterstropery. “Ekwas nooit briljant nie,” voltrek Stoffel,“maar ek was altyd bereid en gewillig.”S Barend van der Merwe, argivaris:Vrystaatse Provinsiale Argief

Krokodil aan my skouer – Stoffel toe ennou deur Christiaan Bakkes.

Die Laerskool Willem Postma (foto) en Laerskool Sentraal het goud in die ATKV­Applouskompetisie vir minderervare laerskoolkore verwerf. Foto: Annemarie Brink

Applous vir harde werkMercia Eksteen

DIE leerlinge van die LaerskoolSentraal in Bloemfontein se tongehuppel ewe gemaklik tussen diewoorde van Agnus Dei en tweeAfrikaanse liedere, al is nie een vanhulle se moedertaal Afrikaans nie.In Bloemfontein praat hulle nieverniet van “die skool met die koornie”. Hier in die Z.K. Matthews-oudi-torium van Unisa wys hulle hoekomdit die tiende keer is dat dieLaerskool Sentraal in die landwyeeindronde van die ATKV-Applous-kompetisie vir laerskole meeding.“Die koor gee hulle vlerke en laat

hulle voel hulle kan iewers kom,”vertel die koorleier, Christa Prins-loo.“Ons het die afgelope paar jaar al

in Hartenbos, Kaapstad en Pretoriadeelgeneem, en die kinders sien dussommer meer van die land.”Christa en Sandra Fürstenberg, die

begeleier, is al sedert 2001 by diekoor betrokke. Al is hulle dieafgelope paar jaar nie meer onder-wysers aan die skool nie, maarsakevroue, word steeds daaglikskoor geoefen.“Die kinders oefen elke liewe dag

tussen 08:00 en 09:00,” vertel Sandra.Dié toewyding is nie beperk tot die

koor nie. Elke koorleier met wie ekpraat, vertel van die ure se oefening.Háár koor oefen minstens vier uurper week ná skool, asook elke eerstepouse, vertel Petro Bell (72). Dit isnou benewens die gereelde koorkam-pe wanneer Vrydagmiddae enSaterdae geoefen word. Petro, leiervan die Laerskool Eversdal se seniorkoor, is die oudste koorleier in

vanjaar se eindronde. Dit is haarvierde Applous-eindronde, en al hetsy eintlik al in 2000 amptelik asmusiekonderwyser afgetree, rig systeeds die koor af.“Ek is baie lief vir kinders, en die

koor hou my jonk. Dit gee ’n mensiets om soggens voor op te staan. Asons nou teruggaan, begin ons reedsoefen aan volgende jaar se werk. Ditis ’n voorreg om ’n mens se passiete kan uitleef – koor is maar in mybloed.”Petro se dogter, Jeanmari van

Papendorp, is die afgelope drie jaardie koorleier van die LaerskoolLynnwood, maar is van kindsbeen afby kore betrokke. As laerskoolkindhet sy in ma Petro se skoolkoorgesing, en daarna was sy onder meerlid van die Tygerbergse Kinderkooren die Stellenbosch-universiteitskoor.Sy is die afgelope 18 jaar musiekon-derwyser en koorafrigter aan dieHoërskool Menlopark, wat vanjaardie 17de keer in die Applous-eindron-de vir hoërskole meeding en al 15keer as die beste gemengde hoër-skoolkoor in die land aangewys is.

Wat maak ’n koor goed?

“Daar moet magic wees, iets watuit die hart kom,” sê Jeanmari.“Al sing die koor perfek en is elke

optrede foutloos, beteken dit niks asdie musiek nie uit hul hart komnie.”Annemarie Dippenaar, koorleier

van die Laerskool Durbanville, stemsaam.“Passie is noodsaaklik, want

anders gaan die kinders dit nie eenswil doen nie. Om koor te sing verg

harde werk en baie toewyding.”Annemarie rig die koor al sedert1995 af. Sedert hul eerste deelnameaan ATKV-Applous in 1999 het diekoor elke jaar (behalwe in 2001 toehulle nie vir die kompetisie inge-skryf is nie) in die eindronde mee-geding en hulle het al vyf keer metdie louere in hul afdeling weggestap.Volgens Johan Esterhuizen,

bestuurder van ATKV-skoleprojekte,ding kore in verskillende afdelingsin ATKV-Applous mee.“Daar is afdelings vir nie-moeder-

taalsprekers, ervare kore en minderervare kore in sowel die hoër- aslaerskoolafdeling. Dit verseker almalhet ’n gelyke kans. Seunskore,meisiekore en gemengde kore dingook in hul eie afdelings mee.”Al die koorleiers met wie gepraat

is, is dit eens die kompetisie betekenbaie vir leerlinge.“Dit is ’n wortel voor die kinders

se neus. Dit gee hulle ’n doelwitanders as net die plaaslike eistedd-fod en is ’n kans vir ons as koorlei-ers om ons kore fyner af te rond,”meen Annemarie.Alle skole moet vier liedere sing

waarvan twee Afrikaanse liederemoet wees. Minstens een moet ’nAfrikaanse lied deur ’n Suid-Afri-kaanse komponis wees. Dan moetdaar ’n lied in een van die andernege inheemse tale van Suid-Afrikawees en die vierde in enige taal.Net die keuse van liedere maak

reeds die kinders se wêrelde groter.Die ATKV-Applouskompetisie is

vanjaar die 37ste keer aangebied.Altesaam 180 kore van oor die landheen het hulle vir vanjaar sekompetisie ingeskryf.

10 BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014

Kone Solutions K23162

www.serviceseta.org.za

The Services Sector for Education and Training Authority (SSETA) is astatutory body established through the Skills Development Act of 1998 toenable its stakeholders to advance skills levels in the sector in accordancewith Government’s growth initiatives.The Services SETA is striving to build a system where skills productionand development respond to the socio-economic needs of our country andits labourmarket. Such high-quality skills will in turn enhance investmentand improve service delivery; read more on www.serviceseta.org.za

Invitation to BidBid No: Proc-T242: Upgrade Microsoft DynamicsNavision 2004 to Microsoft Dynamics AX 2012

The Services SETA is currently running its financial and supply chain managementoperations on Navision Version 2004 software. This version is outdated, as a result it nolonger provides for the needs of the Services SETA leading to inefficiencies and limitedoperations. It is for this reason that the Services SETA seeks to appoint a professionalservice provider with the capability, amongst others, to upgrade the current version to asystem that can reduce inefficiencies and allow Services SETA regional offices to accessthe system in order to speed up processes and also provide maintenance services on thissystem.The latter also includes frequent modifications and tailor-making of the system toaddress the needs of the Services SETA.List of modules in current Microsoft Dynamics Navision 2004: • General Ledger andTrial Balance • Fixed Assets • Purchases and Payables • Cash Management • VendorBank Account Details • Oracle Interface • Contracts Management • Project DimensionManagement.Bidders must submit a proposal with their bid document where it at least indicatesthe following: • Provide detailed implementing plan for upgrade from MicrosoftDynamics Navision 2004 to Microsoft Dynamics AX 2012 • Transfer existing data andinformation from Microsoft Dynamics Navision 2004 to Microsoft Dynamics AX 2012• The various phases and corresponding deliverables • Fulfilment of Services SETArequirements and expectations • Training programme for end users and technical skillstransfer • Challenges with implementation of Microsoft Dynamics AX 2012.Compulsory Briefing Session:Date and Time: 28 August 2014 at 10:00amVenue: Training Room 4, 20 Eton Road, Parktown, JohannesburgBid documentation is available on the Services SETAwebsite atwww.serviceseta.org.za/SupplyChainManagement/ActiveTenders

All enquiries regarding this bid should be in writing and may be directed to e-mail:connyz@serviceseta.org.za by no later than 11:00am on 8 September 2014.The closing date for submissions is 15 September 2014 at 11:00am.No late submissionswill be considered.Submissions shouldbedelivered into the bidbox or couriered to: TheSeniorManager:Supply Chain Management, Ristone Office Park, 15 Sherborne Road, Parktown,Johannesburg. The bid box is open during office hours: Monday to Thursday: 08:00am- 16:00pm, Friday: 08:00am - 15:00pm

PERSOONLIKE

DIENSTE

FINANSIEEL

1420

A " BLACKLISTED""ITC" "DEPREWIEV"WE CAN HELP. We

finance you. Cars, Bakkies,D/Cubs available. 076 3099909 or 076 752 7446.email: martie.benecke

@gmail.com

FUNKSIES &

KONFERENSIES

1425

LENINGS

1445

TE KOOP

JUWELIERSWARE &

BYKOMSTIGHEDE

1645

ALLERLEI

1655

EK KOOP GOEIEgebruikte klere, skoene,linne en kombuisware

kontant. Ek besoek u tuis.Skakel: 072 185 8217

Mushroom compost: R29/30 dm.Organic fertiliser: R125/25kg.FREE delivery in BFN - morethan 50 bags. 051 451 1174.

ALGEMENE &

HUISDIENSTE

HUISVERBETERINGS

BINNE

1835

AAA-kwaliteit: INSTALLERING vanalle plafonne en 'drywalls'. Asook dieherstel van plafonne. Gratiskwotasie. Skakel 079 581 6654.

BOME

1871

AFSNY EN WEGRY VAN BOME,hoërisikobome. 082 693 0234.

VAKANSIE

& REIS

AKKOMMODASIE

2635

Fraaiuitsig, Kleinbrakrivier:2-slk-woonstel, slaapplek vir 4tot 6. Desember beskikbaar.044 696 5900 of084 476 0825

EIENDOMME

WOONSTELLE

TE HUUR

3250

1 room, from R1 650 p.m.Bachelor flats from R2 350.Available immediately.Deloy FlatBloemfonteinKoki MatsabuTel. 057 352 2990

BOEDELS:

KREDITEURE EN

DEBITEURE4201

122 MU BREGER

ESTATE NOTICE (30 DAYS)In the estate of the late MaryUna Breger, identity number210827 0013 088, born27/08/1921, died 06/06/2014,of 31A Bayswater RetirementVillage, Burgundy Crescent,Bayswater, Bloemfontein,estate number 23375/2014,Master's Office, Bloemfontein.Debtors and creditors in theabove estate are hereby requi-red to lodge their claims withand pay their debts to theundersigned within thirty (30)days from date of publicationhereof.CHARL JOHANNES STANDER,Executor, c/o Lovius Block, 31First Avenue, Westdene,Bloemfontein 9301.Tel. 051 430 3874Date: 08/08/2014.SOEK, KOOP, VERKOOP

BLOEMNUUS, VRYDAG 22 AUGUSTUS 2014 11

Pres. Brand viersy 140ste jaarDIE President Brand Primêre Skool (PBS)in Pellissier, Bloemfontein, is ’n skool met’n ryk geskiedenis en vele tradisies.Die skool is aanvanklik op 7 Julie 1873

met die naam Infant Primary School gestig.Die naamsverandering na die PresidentBrand Primêre Skool het waarskynlik in1917 plaasgevind en dit is na wyle Pres J.H.Brand genoem. Die skool is dus vanjaar 141jaar oud en een van die oudste laerskole indie Vrystaat.Dat ons ’n ryk geskiedenis en vele

tradisies het, laat ons egter nie aan dieverlede en ou tradisies vasklou nie; onsstrewe eerder daarna om die geskiedenisen tradisies uit te bou en steeds daagliksgeskiedenis te maak.Dit blyk uit die talle positiewe verande-

rings en ontwikkelings wat bykans daagliksplaasvind. Ons skoollied sluit nie verniet afnie met die woorde “laat ons ons sporewaar ons gaan”, want dit is vir seker watons die afgelope 140 jaar reeds doen.Ons begin reeds op ’n vroeë ouderdom

met die kroon van God se skepping werkwanneer die kinders hulle by ons in dievoorskoolse afdeling aansluit.Daar is sewe gekwalifiseerde onderwysers

en vier assistente wat na die behoeftes vandie kleuters omsien en die programme aanhulle bied.In die grondslagfase (gr. 1 tot gr. 3) is ons

een van min skole wat met die ervaring enondervinding kan spog oor die opvoedingvan ons leerlinge.Die beginsels van lees, skryf, gesyferdheid

en ’n goeie waardestelsel is vir ons baiebelangrik en daarom word projekte op diewaardes geskoei.Ervare kollegas wat leiersposte op

provinsiale en nasionale vlak in dieonderwys beklee, is kenmerkend van onsskool.Geriewe en toerusting wat aan die

nuutste moderne tegnologiese vereistesvoldoen, word gebruik om leerlinge se vollepotensiaal te ontsluit.Die voorskoolse leerlinge word aktief by

verskeie aktiwiteite by die skool betrek,waaronder die ontwikkeling van rekenaar-vaardighede in die rekenaarsentrum.Talle geleenthede wat ouers, leerlinge en

die gemeenskap saamsnoer, vind jaarliksplaas. Van die geleenthede is sport- enkultuurtoere, ’n skaapkop-manneaand, dieimmergewilde osbraaigeselligheid en diePBS-dansgeselligheid, om maar net ’n paarte noem.Die PBS spog ook met uitmuntende

prestasies. Ons ding in die A-liga in diestad mee. Van akademie tot sport enkultuur blink ons leerlinge uit. Ons hetjaarliks ongeveer 50 leerlinge wat opprovinsiale vlak hul spoor laat. Van dieuitblinkers van jare gelede is die bekendeStrydom-broers (Steve, Willie, Piet enCorrie), Pierre Reynecke, René Scholtz,Allan Donald en die bekende Esther Brand.Ons het ook sewe Springbok-skaakspelersopgelewer en dit terwyl hulle nog by ons indie skool was.Ons het vanjaar reeds sewe Vrystaat-atle-

te, een Suid-Vrystaat-tennisspeler, tweeVrystaat-netbalspelers, twee Vrystaat-o.13-rugbyspelers, een o.13-Bokkie-netbalspeleren vyf eerbewyse op die Eskom-wetenskap-ekspo verwerf. Daarbenewens was die skoolse o.12-netbalspan eerste in die Motheo-Vry-staat-netbaluitdaagreeks en negende in dieland in die Suid-Afrikaanse netbaluitdaag-reeks. Een van die skool se atlete, Su-MariGouws, is ook as Ons Stad se Supersport-Let’s Play-sportster van die maand virMaart aangewys.Vir meer inligting oor die skool, besoek

gerus die skool se webblad, www.president-brand.co.za, Facebook-blad, https://www.facebook.com/groups/PresBrand-Bloem/ of kontak die skool by 051-422-4941.) Ouers van voornemende gr. 1-leerlinge vir2015 kan gerus op 4 September om 18:00 dieskool besoek wanneer ’n inligtingsaandaangebied word en hulle kom vergewis vanwat die skool aan leerlinge bied.Vir die PBS is dit belangrik om die regte

waardestelsel by elke leerling te vestig.

Die skoolterrein van die President Brand Primêre Skool in Pellissier. Foto: Verskaf

Die President Brand Primêre Skool se o.12­netbalspan het aan die nasionale skolekampioen­skapsbyeenkoms by die Hoërskool EG Jansen in Boksburg deelgeneem. Die span het sesvan sy sewe wedstryde gewen en negende in Suid­Afrika geëindig. Hierdie span was ookdie gouemedalje­wenner van die Motheo­uitdaagkampioenskap, asook die Vrystaat­uit­daagkampioenskap. Van links is, voor: Dané Scholtz en Abbey Fivaz; middel: Elaine Groene­wald (afrigter), Su­Mari Gouws, Megan Karsten, Elri Groenewald, Estelle Hugo (spanbe­stuurder) en Louis Smith (skoolhoof); agter: Lente J. van Rensburg (skeidsregter), CarlienEls, Annebelle Els, Lehandri Robberts en Tomei van Wyk. Foto: Verskaf

Promosieartikel: PRESIDENT BRAND PRIMêRE SKOOL

AUGUSTUS is die maand waarinvroue in Suid-Afrika se moed endeursettingsvermoë gevier word.Die Suid-Afrikaanse Nasionale

Bloeddiens (SANBD) weet wat dieuitdagings is waarvoor vroue testaan kom wanneer hulle metginekologiese en geboorte-kompli-kasies te doen kry.Hulpelose moeders en vroue se

geliefdes moet in die hospitaal op’n bloedoortapping wag en dieSANBD hoop dat, met die hulpvan die publiek, ’n klein verskilin hul lewe gemaak kan word.Volgens die Wêreldgesondheids-

organisasie (WGO) bly die sterftesvan vroue aan komplikasiestydens geboorte ’n ernstigewêreldwye gesondheidsuitdaging.Ongeveer 800 vroue sterf

daagliks weens swangerskap- ofgeboorteverwante komplikasies.Ernstige bloeding tydens en ná

geboorte is ’n reuse-oorsaak vansterftes, siektes en langtermyn-on-geskiktheid.Bloedoortapping is geïdentifiseer

as een van die nege sleutel-mense-reddende optredes wat geneemkan word rakende die behandelingvan swangerskapverwante

komplikasies.Ongeveer 26% van die bloed wat

die SANBD insamel, word virgeboorte en swangerskapgevalleuitgereik.“By die SANBD werk ons hard

om te verseker dat daar altydgenoeg veilige bloed beskikbaar is,maar dit is slegs met die hulp vanbloedskenkers moontlik,” sêVanessa Raju, kommunikasie-bestuurder van die SANBD.Ter viering van Vrouemaand

moedig die SANBD mense wat aandie minimum vereistes virbloedskenking voldoen aan om te

help om die sterftes van moederste verhoed.

Minimum vereistes

Die minimum vereistes virbloedskenkers is:SWees tussen die ouderdom van16 en 65.SWeeg 50 kg of meer.S Geniet goeie gesondheid.S Lei ’n veilige seksuele leefstyl.Skakel 080-011-9031 om uit te

vind waar jou naaste bloedskenk-kliniek is of besoek sanbs.org.zavir meer inligting.

Veilige bloed kanmoeders red

’n Raps meer as 30 jaargelede, op 10 Augustus 1984,het die wêreld stilgestaannadat Zola Budd, Bloemfon-tein se goue meisie op dieatletiekbaan, en Mary Deckerop die Olimpiese Spele inLos Angeles teen mekaarvasgehardloop het. JOHANVAN WYK was daar.

DOER in 1984, met Suid-Afrika indie middel van amperse algehelesportisolasie, roep dr. Wimpie deKlerk my op ’n wintermiddag nasy Rapport-redakteurskantoor.

“Wil jy Olimpiese Spele in LosAngeles toe gaan?” sê-vra hy.

Toe ek my asem terugkry, sê eknatuurlik, maar weet hy dat ’nSuid-Afrikaanse persman op ’nspele geen akkreditasie gaan krynie; nie naby ’n persbank met syTV-skerm by elke sitplek toegelaatsal word nie; nie uitslae gaan krynie en tussen 90 000 rasendetoeskouers sal moet sit en sy werkprobeer doen?

Hy, mede-geïsoleerde, het dítduidelik nie geweet nie.

“Dit maak nie saak nie,” sê hy.“Al stuur jy nie ’n enkele storie

nie, ek stuur jou soontoe om ’nspele te ondervind sodat dit jou endie koerant op die duur sal help.”

(Natuurlik het Suid-Afrika toeg’n span daar gehad nie – maartoevallig was “onse” Zola Budd inBritse vere destyds wêreldnuus.En haar tweestryd in die 3 000 mmet die Amerikaanse liefling MaryDecker was dié storie van diespele).

Ek is toe saam met ’n groepSpringbok-atlete as “toeskouer”soontoe. Met g’n laptop nie, g’nselfoon nie. Niks nie. So kaal soos’n geïsoleerde maar kan wees.

Op Vrydag 10 Augustus (LA-tyd),kort ná middernag op Saterdag 11Augustus (Suid-Afrika-tyd), sit ektoe saam met die Bok-atlete in dieColiseum tussen 90 000 toeskouers.

Toe Zola en haar mededeelne-mers onder op die baan na hulwegspringblokke stap, kry ek ’n

(patriotiese?) bevlieging en hol nadie onderste gestoeltes en skreeheel verspot: “Vrysta-a-at”.

Ek kon sweer Zola het dit – selfsbo die kakofoniese lawaai – gehooren haar kop na my gedraai.

Ná so ’n rondte of twee hardloopZola en Mary teen mekaar vas enMary val soos ’n os.

En Zola word die volgendeklompie rondtes asof uit een keeldeur die Yanks uitgejou.

Van die stadion af tot by onshotel in Anaheim, ’n LA-voorstad,ry ons ná die tyd sowat vier uurper bus deur die massaverkeer.

Toe ek om middernag by mykamer instap, lui die foon.

Gielie de Kock, toe Rapport senuusredakteur, praat: “Laat waaimet jou stories oor Zola en Mary.Ons maak die hele voorblad virjou oop.”

Dit is toe Saterdag 09:00 in

Johannesburg.Vergete was dr. De Klerk se

“al-stuur-jy-nie-’n-enkele-storie-nie-jy-gaan-as-langtermyn-belegging”.

Ek hol toe maar in die hotelgan-ge rond, soek reaksie by diedeur-die-slaap-Bok-atlete en kykblitsig Yank-TV wat toe dieepisode uitsaai asof dit Armaged-don is.

So teen 02:00 LA-tyd bel ekuitasem Johannesburg toe.

En wie sal my storie afneem?Babs. Liewe Babs Taljaard wat toeal met haar gehoor gesukkel het –en nog erger gesukkel het om tehoor wat ek skree danksy Chris

Botes, wat saam met my in ’nkamer ingedruk is en snork virAfrika . . . só erg snork dat lieweBabs derduisende kilometersverder dit hoor en vra of daar ’nbom in LA afgegaan het.

Die afnemery met Babs hetseker goed tot sesuur LA-tydaangehou.

Ek het toe nog nie ’n oogtoegemaak nie – en op daardieoomblik moes ons weer gaanbrekfis eet, want die bus vertrekom 07:00 om om 10:00 by diestadion uit te kom.

Wel, Rapport het toe daardieSondag ’n hele voorblad met(swartwit-)foto’s en aanhalings ooralles. Selfs Zola-aanhalings enMary-aanhalings.

My eerste spele was ’n hengsesukses danksy Yank-TV, die goeieou telefoon en liewe, hardhorendeBabs.

Toe Zola enMary bots

Dalk dié oomblik van die Olimpiese Spele in Los Angeles: Mary Decker en Zola Budd hardloop teen mekaar vas.

GARY PLAYER isas jong speler daar-oor gekritiseer datsy swaai nie goedgenoeg was nie.

“Dit word dikwelsvan my gesê ek hetmeer gedoen metminder as enigegholfspeler voormy.

“Ek het nie toe ekbegin het ’n wonder-like swaai gehadnie.

“Maar ek verkiesenige dag ’n slegteswaai en die vermoëom onder druk tewen bo ’n swaaiwat goed lyk, maarnie doeltreffend isnie.”

Uit dieperdse bek