BPR152 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA - II

BPR152 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA - II

Öğr. Gör. Bayram AKGÜ[email protected]

http://myo.bartin.edu.tr/akgul

2

• Fonksiyon Parametreleri ve Argumanlar– Pass-by-value– ref– out– Dizi parametreler– Değişken sayıda parametre alan fonksiyonlar

• Fonksiyonların aşırı yüklenmesi• Opsiyonel parametreler

Konular

3

Fonksiyon Parametreleri & Argumanlar

• Parametreler fonksiyon tanımlanırken fonksiyona dışarıdan gelen değişkenlerdir.– Parametreler fonksiyon tanımlanırken kullanılacak takma

isimlerdir.• Argumanlar fonksiyon çağrılırken kullanılan

ifadelerdir.// a, b ve c parametrelerdir static int Topla(int a, int b, int c){ return a + b + c;}

static void Main(){ int x = 2;

int y = Topla(x, 3, x * 2); // x, 3 ve x*2 argumanlardır }

Fonksiyon çağrılırken kullanılan argumanlar aşağıdakiler gibi olabilir: ― x― 3― x*2

4

Parametre & Argüman Türleri• C# ta, normal olarak kullanılan argümanlar

değerleri ile kullanılır (passed-by-value)– Fonksiyon çağrılırken tüm argümanlar

hesaplanıyor ve değerleri karşılık gelen parametreye aktarılıyor.

– Bu durumda Fonksiyon çalışması sırasında parametrenin değerinin değişmesi argümanın değerini etkilemez.

5

Değer olarak geçme (Pass-by-Value) static int Fnk(int a, int b, int c){ a += b + c; // a'nın değeri değişiyor return a;}

static void Main(){ int x = 2; int y = 3; int z = 4; int t = Fnk(x, y, z); Console.Write("x: {0}, y: {1}, z: {2}, t: {3}", x, y, z, t);}

x: 2, y: 3, z: 4, t: 9 x argümanı ‘a’ parametresi olarak fonksiyona geçiyor ve değeri değişmesine rağmen ‘x’ in değeri değişmiyor.

- Argümanların değerini değiştirmek mümkün mü?

6

Argümanların değerini fonksiyonda değiştirmek

static void Ayristir(double sayi, int tam, double ksr){ tam = (int)sayi; ksr = sayi - tam;}

static void Main(){ int i = 0; double f = 0.0;

Ayristir(2.35, i, f); Console.Write("Tam Kısım: {0}, kesir kisim:{1:F2}", i, f);}

• Ondalıklı bir sayının tam ve virgülden sonraki kısmını ayırıp ekrana yazdıran bir fonksiyon yazmak istiyoruz.– sayi = 2.35 tam kisim: 2, kesir kisim: 0.35– Muhtemelen bu işi yapacak fonksiyon (?)

Tam Kısım: 0, kesir kisim:0,00

7

Adres geçme (Pass-by-Ref)

static void Ayristir(double sayi, ref int tam, ref double ksr){ tam = (int)sayi; ksr = sayi - tam;}

static void Main(){ int i = 0; double f = 0.0;

Ayristir(2.35, ref i, ref f); Console.Write("Tam Kısım: {0}, kesir kisim:{1:F2}", i, f);}

• ref parametre: değişkenlerin metotlara adres gösterme yoluyla aktarılmasını sağlar.– ref sözcüğüyle bir değişkenin metoda adres gösterme yoluyla

aktarılabilmesi için ana programda değişkene bir ilk değer verilmelidir. Yoksa hata verir.

Tam Kısım: 2, kesir kisim:0,35

out parametre• Kullanımı ref anahtar sözcüğüyle tamamen

aynıdır. – Tek farkı out ile belirtilen değişkenlere esas

programda bir ilk değer verilmesinin zorunlu olmamasıdır.

– Örneğin aşağıdaki kullanım tamamen doğrudur:

8

static void Ayristir(double sayi, out int tam, out double ksr){ tam = (int)sayi; ksr = sayi - tam;}

static void Main(){ int i; double f;

Ayristir(2.35, out i, out f); Console.Write("Tam Kısım: {0}, kesir kisim:{1:F2}", i, f);}

ref & out • ref veya out anahtar sözcükleri ile

geçilen parametreler fonksiyonda değişirse değişim ana programa da yansır. – Çünkü değişkenlerin aslında adresleri

gönderilmiştir.

9

static int Fnk(ref int a, ref int b, ref int c){ a += b += c += 1; return a;}

static void Main(){ int x = 2, y = 3, z = 4;

int t = Fnk(ref x, ref y, ref z); Console.Write("x: {0}, y: {1}, z: {2}, t: {3}", x, y, z, t);}

x: 10, y: 8, z: 5, t: 10

Parametre olarak diziler

10

using System;class Program{ static void Yaz(int[] dizi) { foreach (int i in dizi) Console.WriteLine(i); }

static void Main() { int[] dizi = { 1, 2, 4, 7, 9 }; Yaz(dizi); }}

• Buradaki Yaz metodu kendisine parametre olarak verilen dizinin elemanlarını alt alta yazar.

• Bu fonksiyona gönderilen parametrenin int türünden dizi olması gerekir.

• Her hangi türden bir dizi göndermek istersek ne yapmalıyız?


11

using System;class Program{ static void Yaz(Array dizi) { foreach (object i in dizi) Console.WriteLine(i); }

static void Main() { int[] dizi1 = { 1, 2, 4, 7}; double[] dizi2 = { 1.2, 3.4, 5.6}; string[] dizi3 = { "Sarı", "Kırmızı", "Mavi", "Yeşil" }; Yaz(dizi1); Yaz(dizi2); Yaz(dizi3); }}

• Buradaki Yaz metodu kendisine parametre olarak gönderilen herhangi bir dizinin elemanlarını alt alta yazar.

• Bu fonksiyona gönderilen parametrenin sadece dizi olması yeterlidir.

12471,23,45,6SarıKırmızıMaviYeşil

Dizi parametreleri• Dizi parametrelerinde yapılan bir

değişiklik gerçek diziyi etkiler. • Çünkü diziler parametre olarak

kullanıldığında dizinin kendisi yerine adresi gönderilir.

• Dolayısıyla aynı bellek bölgesi üzerinde işlem yapılır.

12


13

using System;class Program{ static void EkranaYazdir(int[] dizi) { for (int i = 0; i < dizi.Length; i++) Console.Write(dizi[i] + " "); Console.WriteLine("\n"); }

static void ikiyeKatla(int[] dizi) { for (int i = 0; i < dizi.Length; i++) dizi[i] *= 2; }

static void Main() { int[] dizi = { 1, 2, 4, 7, 9 }; EkranaYazdir(dizi); // ilk halini yazdır ikiyeKatla(dizi); // dizi değişecek EkranaYazdir(dizi); // son halini yazdır }}

1 2 4 7 9

2 4 8 14 18

Fonksiyonların aşırı yüklenmesi

• C#'ta parametre sayısı ve/veya parametrelerin türleri farklı olmak şartıyla aynı isimli birden fazla fonksiyon oluşturulabilir. Buna fonksiyonların aşırı yüklenmesi denir.

14

static void EkranaYaz(string yazi){ Console.Write(yazi);}

static void EkranaYaz(int sayi, int sefer){ for (int i = 0; i < sefer; i++) Console.Write(sayi);}

• Farklı sayılarda ve türlerde parametrelerle aynı isimli fonksiyon!

Aşırı yüklenmiş Fonksiyonların Çağrılışı:

• C#, bir fonksiyon çağrıldığında ve çağrılanla aynı isimli birden fazla fonksiyon bulunduğunda fonksiyonun çağrılış biçimine bakar.

• Yani ana programdaki fonksiyonda girilen parametrelerle oluşturulmuş olan fonksiyonların parametrelerini kıyaslar. – Önce parametre sayısına bakar. – Eğer aynı isimli ve aynı sayıda parametreli birden

fazla metot varsa;– Bu sefer parametre türlerinde tam uyumluluk arar, – Parametre türlerinin tam uyumlu olduğu bir metot

bulamazsa;– Bilinçsiz tür dönüşümünün mümkün olduğu bir metot

arar,– Onu da bulamazsa programımız hata verir. 15

Aynı isimde fonksiyonlar! - 1

16

using System;class Metotlar{ static void Metot (int x, int y) { Console.WriteLine("1. metot çağrıldı."); } static void Metot(float x, float y) { Console.WriteLine("2. metot çağrıldı."); } static void Metot(string x, string y) { Console.WriteLine("3. metot çağrıldı."); } static void Main() { Metot("deneme", "deneme"); Metot(5, 6); Metot(10f, 56f); Console.ReadLine(); }}

3. metot çağrıldı.1. metot çağrıldı.2. metot çağrıldı.

• Bu programda üç metot da aynı sayıda parametre almış.

• Bu durumda parametrelerin türlerine bakılır:

• Ana programdaki Metot("deneme","deneme"); satırıyla üçüncü metot çağrılır.

• Metot(5,6); metot çağrımının parametre türlerinin tam uyumlu olduğu metot birinci metottur, o yüzden birinci metot çağrılır.

• Eğer birinci metot oluşturulmamış olsaydı ikinci metot çağrılacaktı.

• Son olarak Metot(10f,56f); satırıyla da ikinci metot çağrılır.


17

using System;class Metotlar{ static void Metot(float x, float y) { Console.WriteLine("1. metot çağrıldı."); }

static void Metot(double x, double y) { Console.WriteLine("2. metot çağrıldı."); }

static void Main() { Metot(5, 6); }}

1. metot çağrıldı.

• Bu programda iki metodun da parametre sayısı eşit, iki metotta da tam tür uyumu yok ve iki metotta da bilinçsiz tür dönüşümü mümkün.

• Bu durumda en az kapasiteli türlü metot çağrılır.

• Yani bu programda birinci metot çağrılır.


18


static void Metot(int x, int y) { Console.WriteLine("2. metot çağrıldı."); }

static void Main() { Metot(5, 6.4f); }}


• Bu programda iki metodun da parametre sayısı eşit, iki metotta da tam tür uyumu yok!

• Parametrelerden bilinçsiz dönüşüm yapılabilecek fonksiyon çağırılır.

• Yani bu programda birinci metot çağrılır.


19


static void Metot(int x, int y) { Console.WriteLine("2. metot çağrıldı."); }

static void Main() { Metot('f', 'g'); }}


• Bu programda iki metodun da parametre sayısı eşit, iki metotta da tam tür uyumu yok!

• Parametrelerden bilinçsiz dönüşüm yapılabilecek fonksiyon çağırılır. char hem inte hem de floata bilinçsiz olarak dönüşebilir. Ancak int daha az kapasiteli olduğu için birinci metod çağırılır.

Değişken sayıda parametre alan Fonksiyonlar

• Şimdiye kadar fonksiyonlarımıza gönderdiğimiz parametre sayısı belliydi ve bu parametre sayısından farklı miktarda parametre girersek programımız hata veriyordu.

• İstediğimiz sayıda parametre girebileceğimiz fonksiyonlar yazabilir miyiz?

int t1 = Toplam(5,10); int t2 = Toplam(7,12,45);int t3 = Toplam(123, 12, 5, 7, 9, 4, 12);

20

Değişken sayıda parametre

21

static int Toplam(params int[] sayilar){ if (sayilar.Length == 0) return 0;

int toplam = 0; foreach (int i in sayilar) toplam += i;

return toplam;}

static void Main(){ Console.WriteLine(Toplam()); Console.WriteLine(Toplam(5)); Console.WriteLine(Toplam(5, 10)); Console.WriteLine(Toplam(2, 9, 12)); Console.WriteLine(Toplam(7, 12, 45)); Console.WriteLine(Toplam(123, 12, 5, 7, 9, 4, 12));}

05152364172

Opsiyonel parametreler• Bir fonksiyonun birden fazla amaç için

kullanılmasını sağlayabiliriz. • İsteğe bağlı parametreler kullanarak bu

durumu sağlayabiliriz.

• Örnek: Aşağıdaki üç fonksiyonu düşünelim:• static double TutarHesapla(double fiyat, int adet)• static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv)• static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv, double

kdv_orani)

–Bu üç fonksiyonu aşırı yükleyerek gelecek slayttaki gibi yapabiliriz.

22

Opsiyonel Parametreler

23

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet){ return fiyat * adet;}

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv){ double tutar = fiyat * adet; if (kdv) tutar *= (1.18); return tutar;}

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv, double kdv_orani){ double tutar = fiyat * adet; if (kdv) tutar *= (1 + kdv_orani); return tutar;}

static void Main(){ double t1 = TutarHesapla(100, 2); double t2 = TutarHesapla(100, 2, true); double t3 = TutarHesapla(100, 2, true, 0.08);

Console.WriteLine("Tutar-1:{0} TL, Tutar-2:{1} TL, Tutar-3:{2} TL", t1, t2, t3);}

Tutar-1:200 TL, Tutar-2:236 TL, Tutar-3:216 TL


24

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet){ … }

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv) { … }

static double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv, double kdv_orani){ … }



• Fonksiyon ilk çağırılışta iki parametreli fonksiyon çalışacaktır.• İkinci çağırılışta üç parametreli fonksiyon çalışacaktır.• Üçüncü çağırılışta ise dört parametreli fonksiyon çalışacaktır.


25

public double TutarHesapla(double fiyat, int adet, bool kdv=false, double kdv_orani=0.18 ){ double tutar = fiyat * adet; if (kdv) tutar *= (1 + kdv_orani); return tutar;}



Tutar-1:200 TL, Tutar-2:236 TL, Tutar-3:216 TL

Opsiyonel Parametreler: Eğer fonksiyon iki parametre ile çağırılırsa kdv’nin değeri false ve kdv_oranı 0.18 olacaktır. Eğer fonksiyon üç parametre ile çağırılırsa yine kdv_oranı 0.18 olacaktır.

• Fonksiyonu üç defa yazmaktansa varsayılan parametreler ile aşağıdaki gibi bir defa yazabiliriz.

• Bu fonksiyon önceki üç fonksiyonun da işini görür!

Opsiyonel Parametreler Üzerine Notlar

• ref veya out parametreler opsiyonel olarak tanımlanamaz!

• Opsiyonel parametreler tüm parametrelerin en sağında olmak zorundadır, normal parametreler arasında opsiyonel parametreler tanımlanamaz!

• Bir fonksiyonda hepsi en sağda tanımlanmak şartı ile birden fazla opsiyonel parametre olabilir.

• Opsiyonel parametrelerden bazılarına değer geçerek bazılarına ise değer geçmeden kullanmak istiyorsanız değer geçeceğiniz parametreler solda olmak zorundadır!

– Örneğin önceki sılaytta hazırladığımız TutarHesapla fonksiyonunu aşağıdaki gibi kullanamazsınız!

double t = TutarHesapla(100, 2, 0.08); // ERROR!26

Opsiyonel Parametre - İşlem

27

static double Hesapla(double x, double y, char islem = '+'){ switch (islem) { case '+': return x + y; case '-': return x - y; case '*': return x * y; case '/': return x / y; case '%': return x % y; default: return 0; }}

static void Main(){ Console.WriteLine(Hesapla(5, 3)); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '+')); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '-')); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '*')); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '/')); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '%')); Console.WriteLine(Hesapla(5, 3, '^'));}

882151,6666666666666720

DİNLEDİĞİNİZ İÇİN TEŞEKKÜRLER…

Öğr. Gör. Bayram AKGÜL 28

Documents

BPR152 ALGORİTMA VE PROGRAMLAMA - II