c59fihc3a2b

7/25/2019 c59fihc3a2b

1/140

HBL-AHBR

HazrlayanhramczdeHac smail Hakk

ALTUNTA

7/25/2019 c59fihc3a2b

2/140

SBN:[email protected]

http://ismailhakkialtuntas.com

Dizgi : H.smail Hakk AltuntaKapak :

Bask - cilt :

20.03.2012
http://ismailhakkialtuntas.com/http://ismailhakkialtuntas.com/http://ismailhakkialtuntas.com/

7/25/2019 c59fihc3a2b

3/140

indekilerHBL AHBR HADSLER............................. 23

LM................................................................. 26

NYET AMEL .................................................... 28

LM TAHSL ETME............................................ 30

AHLAK ............................................................... 32

ALLAH TELNIN AHLAKI................................ 34

ALLAH TELNIN SEVD HUSUSLAR............. 35

ALLAH TELNIN SEVMED HUSUSLAR....... 38

ALLAH TELNIN RAHMET............................. 39

ALLAH TELNIN MURADI.............................. 40ALLAH TELNIN YARDIMI.............................. 41

ALLAH TELNIN SIRLI FLLER....................... 42

ALLAH TELNIN DOSTLARI............................ 45

RASLLLAH SALLALLH ALEYH VE SELLEMHAKKINDA ........................................................ 47

KURN-I KERM............................................... 50

AKIL .................................................................. 51

MAN-SLM..................................................... 52

EHL- BEYT........................................................ 55

ASHAB-I KRM................................................ 56

MMET- MUHAMMED................................... 57

CENNET VE CEHENNEM EHL............................ 59

CEZALI KULLAR ................................................. 60

HSANA KAVUANLAR...................................... 62

SYASET............................................................. 64

7/25/2019 c59fihc3a2b

4/140

4 ihbl Ahbr

YNETCYE TAAT............................................ 67

ZLM............................................................. 68

CEMAAT ........................................................... 69

NSANIN KAZAN VE ZARARLARI...................... 70

DNYA VE SEVGS........................................... 76

SEVLEN EYLER................................................ 79

KADIN VE ERKEK ............................................... 82ADB-I MUAERET........................................... 85

ANNE-BABA-OCUK LKS............................. 89

KADER............................................................... 90

ECEL-LM...................................................... 91

HKMET............................................................. 92

KALBN HALLER................................................ 97

HUY .................................................................. 99

KORKULAR ...................................................... 102

BELA-MUSBET............................................... 103

HASTALIK ........................................................ 104

YEMEK-LER HAKKINDA ................................... 106KONUMA-SOHBET ........................................ 108

AKRABALIK ..................................................... 111

DOSTLUK ........................................................ 112

HIRS-TDAL.................................................... 116

AZGINLIK ve HATALI LER.............................. 117

KAZAN-RIZIK ................................................. 120

CMR.............................................................. 122

YARDIMLAMA............................................... 124

KANAAT .......................................................... 127

SABIR .............................................................. 128

7/25/2019 c59fihc3a2b

5/140

ihbl Ahbr 5

BDAT VE EHL LE MCADELE....................... 130

KIYAMET ALMETLER.................................... 131

EHTLER........................................................ 133

BADET BLM............................................ 134

MEKNLAR................................................. 134

ABDEST ....................................................... 135

BADETLER.................................................. 135DU................................................................ 138

TVBE............................................................. 139

7/25/2019 c59fihc3a2b

6/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

7/140

ihbl-Ahbr, doma byme Msrl olanEb Abdullah Muhammed b. Selme el-Kuz rahmetullhi aleyh tarafndan yazl-m bir hads kitabdr. Kuz, hicr 4. asrnson ereinde domu (mld 10. asr son-

lar) ve 5. asrn ikinci yarsnda (454/1062)veft etmitir. Hayatnnocukluk ve genlikdevrelerine dir bir bilgiye ship olmad-mz Kuz, kendisini iyi yetitirmi zenginmuhtevl bir ahsiyet olarak karmza k-maktadr.

Siys bakmdan olduka kark ve istikrarszbir tablo sergileyen bu devir, lm faaliyetlerasndan bakldnda, daha farkl bir man-zara ile karmza kmaktadr. Nitekim fikir-leri, eserleri ve gl ahsiyetleri ile on asr-dr canl kalabilen o an klsiklemi isim-

leri, hi de azmsanmayacak bir yekn olu-turmaktadr. Tefsr, Hads, Trih, Hukuk,Tasavvuf, Felsefe vb. gibi ilim dallarndakendi devirlerinin fikr seviyesini temsil edenbu ahsiyetler, bz shalarda daha nceki

7/25/2019 c59fihc3a2b

8/140

8 ihbl Ahbr

seviyenin stne kamasalar da, devraldk-lar kltr birikimini, o an artlar iindeileyerek, onlarn canl tutulmasn salam-lardr.

Bu asrda yaam olan; es-Slem (:412/1021), bn Miskeveyh (: 421/1031),bn Sn (: 428/1036), Eb Nuaym el-Isfehn (: 430/1039), ed-Debs (:432/1041), el-Mverdi (: 450/1058), el-Beyhak (: 458/1066), Hatb el-Badd (:463/1071), bn Abdlberr (: 463/1071), el-Kueyr (; 465/1073), mml-Harameyn(: 478/1085), emsl-Eimme es-Serahs (:

483/1090) gibi isimler, hep, slm ilimlertrihinin bide ahsiyetleridir. te, MsrlEb Abdullah Muhammed b. Selme el-Kuz (: 454 / 1062) de, bu devrin nlleriarasnda yer alan isimlerden birisidir. AncakKuzinin, kendi ann yukardaki isimleri

lsnde gerei kadar ilenip tantldnsylemek gtr.

Kuzinin yaad devir, hads rivyetiasmdan, yazl hads metinlerinin izinsiznakledilmedii; bakasna it herhangi birmetnin kendi eserine almabilmesi iin, o

metni rivyet hakkna ship olan ahslardanizin alnmas gerektii yolundaki eski gele-nein devam ettii bir dnemdir. Onun, bumaksatla, nceki devir muhaddisleri gibi,uzun seyahatlere giritiini sylemek mm-

7/25/2019 c59fihc3a2b

9/140

ihbl Ahbr 9

kn deilse de; Msr dna hi kmam veyakn evresi dndaki muhaddislerle higrmemi olduunu sylemek de mm-kn deildir. O, eitli maksatlarla; Mekke,stanbul (Kostantniyye) , Dmek, Remle veTrablus-am a gitmi; ayrca Badd, Mu-sul, Dmek, skenderiye, Horasn, Isfahn

ve rz gibi blgelerden Msra, gelen lim-lerle de grp, onlarla ilim al-veriindebulunma frsatn elde etmitir.

Muhtelif kaynaklardan reniyoruz kiKuz, Msrda Ftmler devrinde; vezrktiplii, devlet ktphnesi mdrl,

elilikve kadlk grevlerindebulunmutur.Ne var ki, trihiler ve tabakt yazarlar,onu hep, kad unvn ile tantmlardr.

Onun yaad dnem Msrnn siys kade-rine hkmeden Ftmler, -smil birprogram uygulamlardr. Bu yzden, o y-

netimde grev alan herkesi kabl etmeeilimi belirmitir. Byle bir ithm, akatelffuz edilmemi olmakla birlikte, bir te-reddt unsuru olarak Kuz iin de aklagelmektedir. Ancak, gerek trihe yansyantavrlar, gerek bize kadar gelen eserleri,

onun, Ftm ideolojisine kesinlikle meylet-mediini gstermektedir.

ihb l-Ahbr mellifi, 16 Zilhicce 454(Aralk 1062) senesi Perembeyi Cumayabalayan gece Msr da veft etmi; cenze

7/25/2019 c59fihc3a2b

10/140

10 ihbl Ahbr

namaz, Cuma gn ikindi namazndan son-ra klnarak, Karfedeki en-Neccr Kab-ristn na defnedilmitir.

KUZNN ESERLER

Biyografik ve bibliyografik kaynaklar, eserle-

ri bakmndan Kuziyi deerlendirirken, O,

birok ilim dalnda mtehasss idi ifdesinikullanrlar. Gerekten Kuz, st dzey b-rokratik almalar yannda, olduka genive disiplinli bir lm faliyete yer ayrmay dabaarabilmitir. Geriye brakt eserlerindenanlalyor ki o, brokrasiyi ara, ilmi ise

ama edinmeyi baarm bir ilim adamdr.Biz, uzun bir sredir, Kuzinin, Trkiyektphnelerinde bulunan eserlerini, mm-kn olduunca, grp inceleme gayreti iin-de olduk. Bu sebeple, grp incelediklerimi-zi ksaca tantmakla; grmediklerimize ise,

sdece iret etmekle yetineceiz:1) ihb l-Ahbr: Kaynaklarda Kuz hep,ihb mellifi diye, bu eseri ile tantlr. O,yaygm hretini, bu eserine borludur. Bu-rada, metnini ve tercmesini sunduumuzihbl-Ahbrm muhtevs, aada ayrca

tantlacaktr.

2) Msned -ihb: Birinci srada ad ge-en ihbl-Ahbrn senedlisi olup, arala-rnda fazlaca metin fark yoktur. Msned-ihb, derleme trnden ikinci el bir eser

7/25/2019 c59fihc3a2b

11/140

ihbl Ahbr 11

deil, birinci el bir hads kaynadr. slmulems, ihbl-Ahbr hadslerini veskaolarak kullanrken, Msnedihbkaynakgstermilerdir. Bu eserle ilgili olarak, ilerideKuznin At r bahsinde ayrca bilgiverilecektir.

3) Dstru Melim il-Hikem ve MesruMekrimi-iyem: Hz. Alinin szlerindenbir ksmn toplad bu eserine yazd n-szde, Kuz yle demektedir: "... Hazret-iPeygamber sallallh aleyhi ve selleminszlerinden; tavsiye, darb- mesel, t vedba dir 1200 cmlelik bir Hads kitab

meydana getirip, adn da e-ihb koyun-ca; bz dostlarm, benden, ayn minval ze-re, Emrulmminn Ali b. Eb Tlibin szle-rinden de bir kitap derlememi istediler. Bu

hususta, rivyet hakkna ship olduumbilgiler ile dier elde edebildiim ve been-

diim kaynaklara dayandm. Neticede; Hz.Ali kerremallh vechenin szleri, teblileri,hikmetleri, tleri, edeb szleri, sorularacevaplan, dular, mnct ve mahfuz bu-lunan iir ve temsillerinden bir mikdrntoplayp, dokuz bb ve eitli alt balklar

altnda tertip ettim.Kuzninbu eseri, kltr trihimizin temelkaynaklarndan birisi olarak karmza k-maktadr. Nitekim bir yandan cmi, medre-se, trbe, mezar ta gibi mimr eserlerimi-

7/25/2019 c59fihc3a2b

12/140

12 ihbl Ahbr

zin kitbelerinde; bir yandan da, genel kl-tr kaynaklarmz ile folklrmzde kullan-lan bir ksm metinlerin kayna tesbit edil-me yoluna gidildiinde, bunlarn, Hz. Aliyenisbet edilen szler olduu grlmektedir.Bu hususta; Nehc l-Bela, Dvn Ali ker-remallh veche, Sad Kelime gibi kaynaklara

ilveten, Kuzninbu eseri de, en eski kay-naklardan biri olma hviyetini muhfazaetmektedir.

4) el-Muhtr f Zikr il-Htat vel-sr: Bueserde, Msr n Topografyas anlatlmakta-dr. Bir baka Htat mellifi olan Makrz (:

845/1441)nin verdii bilgiye gre,'Ebmer el-Kind (: 350/961) ile Kuz, Htattrnn ncln yapmlardr. Bu ese-rin, yazma nshas tespit edilememitir.Ancak somaki ilim adamlarnn, buna, sk skatfta bulunduklar grlmektedir00.

5) el-nb bi-Enb il-Enbiy ve Tevrh il-Hulef ve Vilyt il-mer: Adndan daanlalaca zere, eserde ana blm yeralmaktadr: Peygamberler Trihi, HalfelerTrihi ve Beylikler Trihi Ehemmiyetinebinen, burada eserin plnnn kaydedilmesi

uygun grlmtr:

Dnyann Yaradl (lb-2b), PeygamberlerTrihi (vr. 3b-30a), Hazret-i Peygamber Dev-ri (vr. 31a-71b), Hulef-y Ridn Devri (vr.71b-83b), Emevler (vr. 84b-99b), Endls

7/25/2019 c59fihc3a2b

13/140

ihbl Ahbr 13

Emevleri (vr. 101b-103a), Abbsler (vr.103a135a) ve Ftmler Devri (vr. 135a-144b). Bylece Kuz, yaradltan itibrenveftndan eyrek yzyl ncesine kadar,yni 427 (1036) trihine dek, selis bir slb-la, muhtasar (zet) bir trih yazmtr .

Burada, Kuznin bir ksm eserleri zetolarak tantlm olup, geri kalan eserlerineyer verilmemitir.

HBL-AHBR

a) Eserin Ad: ihb, lgat anlam ileate alevi demektir. Parltsndan dolay,

yldz ve sngye de bu ad verilmitir.ihb, bir Kurn terimidir. Kurn- Kerimin15. (Hcr) sresinde ihbn mbn (akbir alev) eklinde; 37. (Sfft) sresindeihbn skb (delip geen bir alev) tar-znda; 71. (Cin) sresinde de ihben ra-

sad (gzetleyen bir alev) ve hb(ihblar) ifdesiyle gemektedir. 67. (Mlk)sresinde ise, ihb'n ne maksatla kullanl-d anlatlmaktadr.

Kurn- Kerim'de, yukarda iret edilensrelerdeki yet-i kerimelerde hep yle bir

geree dikkat ekilmektedir: Grnen vegrnmeyen btn lemlerin gereini bi-len, sdece Yce Allahdr. Gayb, ancak Obilir. Peygamber de, ancak Onun bildirdiikadarn bilebilir. Bylece O, gayb hazinele-

7/25/2019 c59fihc3a2b

14/140

14 ihbl Ahbr

rini tamamen kendi elinde tutmu, levh-imahfza da dilediini diledii kadar yazm-tr. Nezd-i Sbhnsinde mahfz tuttuu builm-i lednnyi, kullarndan pek azma tattr-mtr. Bunun yannda, semsn, yni gk-yzn de eytanlara kar koruma altnaalmtr. Gerek cin ve gerek insten hi bir

eytan, semya kamaz ve orann ahvlinevkf olamazlar. Onlar, yerdeki gibi, oradaeytanlk yapamazlar. Oras, gz eytanlk-ta olan gizli-ikr btn eytanlara kapal-dr. Bu gibiler, ancak kulak hrszl yaparakuydurma haberler yayarlar. te, o gayb

leminden haber almak ve insanlar yanlbilgilendirmek iin harekete geenler, ihbdenilen yakc ate mermileriyle etkisiz hlegetirilirler.

ihb, lh mahremiyeti ihll etmeye yelte-nenlere kar, snr bekileri tarafndan at-

lan, hem aydnlatc, hem deyok edici mer-milerin addr.

Kuz, bu kitabna, zikri geen yetlerdenilhm alarak, mecz bir ifde ile ihbl-Ahbr adn vermitir. Bunu, yine meczbir ifde ile Hads Alevleri, Hads Kvl-

cmlar, Hads lelerieklinde Trkeyeaktarmamz mmkndr. ihbn, hemaydnlatc, hem de yakp yok edici bir zelli-i vardr. Kurn ihblar, teleri ve yukar-lar bilcmle eytanlklardan korurken; Hads

7/25/2019 c59fihc3a2b

15/140

ihbl Ahbr 15

ihblar da, berileri ve aalar, eytanlarneytanlk ve desiselerinden koruma gcneshiptir.

b) Metodu: Kuznin yaad hicr 5.asr balarna kadar (mld 11. asr), hadskitaplarnn yazlnda, genellikle iki metoduygulanmt. Bunlar, ya Ktb-i Sitte vebenzeri Musannaf grubuna giren eserlerde

olduu gibi, konularna gre dzenlenmiti;ya da Msned ve Mucem grubuna gireneserlerde olduu gibi rvlerine gre tertipedilmilerdi. Bakaca bir nc tasnif ekli-ne rastlanmyordu. slm trihinde,

Kuzidir ki, ilk defa olmak zere bir ncmetod denemi; bu kitabn, hads metinle-rinin ilk kelimelerinin zelliklerine gre ter-tip etmitir. Kendi ifdesiyle, sylemek ge-rekirse, hads lfzlarnn birbirine yaknl-na gre (al hasebi tekrub il-elfz) bir

tasnif eklidir. Bu, ileride, alfabetik tasnif ednecek olan bir tasnif eklinin ilk dene-mesidir ki, buna, yan alfabetik tasnif eklidemek de mmkndr. Kuz, bu tr birtasnif tarzm ortaya koyu gerekesini de,tamaya elverili ve ezberlenmesi kolay

olsun diyeeklinde ifde etmitir.Netcede, ilk kelimeleri ortak zellik arzeden ksa lfzl hadslerden 17 blm hlin-de gruplatrd, kk hacimli bir eser or-taya kmtr. Eserin blmlerinin sralan

7/25/2019 c59fihc3a2b

16/140

16 ihbl Ahbr

yledir:

1) Mbted-haber tarzndaki isim cmlelihadsler.

2) Men ile balayan hadsler.

3) Mz-muzr (gemi ve geni zaman)fiilleri ile balayan hadsler.

4) Emir sgas (kipi) ile veya emir mnsifde eden kelimelerle balayan hadsler.

5) M-i nfiye adl olumsuzluk edt ilebalayan hadsler.

6) L ve len gibi olumsuzluk edt ilebalayan hadsler. Bublm altnda ayr birfasl alarak, iyyke ve iyykm edt-tahzri (sakndrma edt) ile balayanhadslere de yer verilmitir.

7) nne ve innem ile balayan hadsler.

8) Leyse ile balayan hadsler.

9) Hayru, efdal, ehabb ve nimegibi, stnlk ifde eden kelimelerle bala-yan hadsler.

10) Bise ve erru gibi, ktlk ve de-

ersizlik ifde eden kelimelerle balayanhadsler.

11) Mesel ile balayan hadsler.

12) z ile balayan hadsler.

7/25/2019 c59fihc3a2b

17/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

18/140

18 ihbl Ahbr

altnda toplanan bu fkh meseleler, hacimlihads kitaplarnn essn oluturmutur.Hads kitaplarnn oluumunda en gelimidnem kabl edilen hicr nc asrn(mld 9. yzyl) ikinci yars eserleri, hep buzellii tarlar. Ktb-i Sitte unvn altndatoplanan Buhr ve Mslimin el-CmVus-

Sahh'leri ile Eb Dvd, Tirmiz, Nes vebn Mcenin Snenleri yannda, dier S-nen ve Musannaf grubuna giren hads kitap-lar, hep, ibdt ve mumelt konularnnarlkl olduu hads kitaplardr. Buhrninnl eseri el-Cmius-Sahhinin muhtasar

(ksaltlm) olan ve Trkiye CumhuriyetiByk Millet Meclisi karar ile yazdrlpDiynet leri Riysetince yaymlanan(1928-1948) Tecrd-i Sarh Tercemesi de,ibdt ve mumelt arlkl bir hads kitab-dr.

Kuz, hicr 5. asr ortalarnda, bu gelenektebir pencere aarak, yeni bir r balatmadenemesi yapm ve bu teebbs de hsn-ikabl grmtr. O, bu eserine, fkh yoru-ma msit hi bir hads almamtr. yetfkh yoruma msit gibi gzken bz hads-

leri almsa, onlar da, bir baka zelliindendolay almtr. ihb'l-Ahbr mellifi, ese-rinin mukaddimesinde: Ben, bu kitabmda,Hazret-i Peygamberin; tavsiye, db- mu-aeret, meviza (t) ve darb- meselleredir hikmetli szlerinden bir mikdrntop-

7/25/2019 c59fihc3a2b

19/140

ihbl Ahbr 19

ladm der.

Gerekten ihb'l-Ahbr'da, her tabakadaninsana hitap eden tler var. Herkes iinortak davran lleri var. Ahlk deerle-rimiz var. nsan zihnini harekete geirentefekkr kvlcmlar var. Ben hikmet ehri-yim; Ali ise onun kapsdr buyuranRaslllah sallallh aleyhi ve sellem Efen-dimizin; insan aydnlatan, insan i huzuru-na kavuturan, insan incelten ve insannvarln dolduran hikmet uleleri var. Oku-yann ve dinleyenin aklnda kalan szler var.Rha ileyen dular var. nsann, akam

okuyup sabaha kadar mayalandraca, sa-bah okuyup akama kadar demlendireceiPeygamber bereketleri var.

Bu tr hads kitaplar, dier hads kitaplarnbertaraf etmek iin deil, onlarn bir trldolduramadklar aklar kapatmak gayesiy-

le ortaya kmlardr. Her ta, yerinde ar-dr.

d) At r: Daha nce de iretedildii zere, Kuz, hads tasnifinde yenibir metodun ncln yapmtr. bdetve mumeleler dnda kalan dier konularn plna karan bu tasnif ekli, daha sonrayeni hads kitab yazan evrelerce hemenbenimsenmitir. Nitekim Kuzden sonraayn metodla eser veren muhaddisler, eser-lerinin mukaddime ksmlarnda, hep, Bu

7/25/2019 c59fihc3a2b

20/140

20 ihbl Ahbr

kitabm, ihbl-Ahbrn metoduna uy-gun olarak tasnf ettim eklinde bir ifdekullanmlardr.

ihb l-Ahbr mellifi, bir baka uygula-maya daha nclk etmitir. Kuz, bildii-mize gre, ayn bilgileri iki ayr metodla ile-yip, ayr adlarla okuyuculara sunan ilk slmlimi olmutur. Onun ihbl-Ahbr veMsned-ihb adl iki eseri, bunun enak delilidir.

O, ihbl-Ahbr; elde ve cepte tansn,ezberlensin, sohbetlerde okunsun ve mes-

lekten olmayan kltr evrelerince de kulla-nlsn diye yazmtr. Bir bakma; hadslerinsenedlerini, rvlerini, rivyet yollarn, keli-me ve hareke farkllklarn hazfederek, me-tinleri, halkm anlayabilecei hle getirmitir.

Kuz ayn eseri, bir de, ilim evrelerinin

istifde edebilecei tarzda dzenlemitir. Buikinci eserinde, hads metinleri senedlidir.Hadslerin elde edili yollarn gsteren edsalar, titizlikle belirtilmitir. Hangi hocalarile nerede ve hangi trihte grt kay-dedilmitir. Bir hadsin, yet varsa, dierrivyet yollar gsterilmitir. Yni, adahads ulems hangi lm llere uymusa, oda, o usllere aynen uymutur. Bir hadslimi sfatyla dzenledii bu eserine de,Msned-ihb adn vermitir. Bu,ihhbl-Ahbrn Senedlisidemektir.

7/25/2019 c59fihc3a2b

21/140

ihbl Ahbr 21

Gerekten, yazma nshalarndan da anlal-yor ki, halk iin yazd ihbl-Ahbr oktutunmu; ilim evreleri iin dzenlediiMsnedihb ise fazla yaylmamtr.

e) Kuznin Tkibileri: Hadsleri, ko-nularna veya rvlerine gre tasnif etmegeleneini brakarak; ksa szl ve genimnl kelimeleri seip, bunlar, ilk kelimele-rinin ortak zelliklerine gre gruplandrmaeklinde kendini gsteren bu tasnif metodu,-daha nce de iaret edildii zere ksa s-rede yaylmtr. Ayn zamanda talebesi deolan bn Mkl (: 475/1082), Kuznin bu

yn ile ilgili olarak: Msrda, onun gibir am bir baka kimse grmedimder.

1

1 Daha fazla bilgi iin baknz. YARDIM Prof. Dr.

Ali, ihbl-Ahbr Tercmesi (Hadis Kvlcmlar)stanbul, 2007

7/25/2019 c59fihc3a2b

22/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

23/140

HBL AHBR HADS

LER

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem buyur-du ki;

Yrabbi!

Ben, seninle k yolu aryorum; seninle

arpyorum ve seninle hcm ediyorum.(891) 2

Yrabbi!

Dmanlarn erlerinden sana snr veonlarn saldrlarn seninle savarm. (890)

Yrabbi!Farkna vararak varmayarak, gizli ak, bile-rek bilmeyerek ilediim btn gnahlarmbala!. (888)

Yrabbi!

Faydasz ilimden, rpermeyen kalbden,

2 Kuznin hazrlad tasnifi gnmz

insan iin daha faydal olsun dncesiylekonulara ayrlarak tekrar hazrladk. Hadssonlarndaki numaralar ihbl Ahbrdaki

hads numaralardr. Bu ekilde orijinal ns-hadaki yeri de korunmu oldu.

Mracaat nshas olarak bavurduumuzAli YARDIM Hocamza da teekkr etmeyizerimize bir bor biliriz.(hzl)

7/25/2019 c59fihc3a2b

24/140

24 ihbl Ahbr

kabl grmeyen dudan ve doymak bilme-yen nefisden sana snrm. te, bu drteyin errinden sana snrm Allahm.(882)

Yrabbi!

Gnn erken saatlerini mmetime bereketli

eyle. (894)

Yrabbi!

Kureyin ilklerine, ibret olacak bir ceznnacsn tattrdn gibi; sondakilerine de, birpay almann zevkini tattr. (893)

Yrabbi!

Nefsime, takvsn ver ve onu ktlklerdenarndr. Onu en iyi sen arndrrsn; sen onunvelisisin ve shibisin. (889)

Yrabbi!

Sen, affetmesini seven bir affedicisin; yleise beni de affeyle!. (887)

Yrabbi!

Senden; dzgn bir yaay, temiz bir lmve yz kzartc ve mahcup edici olmayan bir

geri dn istiyorum. (897)Yrabbi!

Senden; hastalm abuk iyiletirmeni,verdiin bel ve musibetlere sabretmeyi; vednyadan, senin rahmetine doru yrmeyi

7/25/2019 c59fihc3a2b

25/140

ihbl Ahbr 25

nasb etmeni niyz eylerim. (884)

Yrabbi!

Tvbemi kabl et, gnahm yka ve dumakarlk ver. (896)

Yrabbi!

Yaradlm gzelletirdiin gibi, ahlkm dagzelletir. (886)

7/25/2019 c59fihc3a2b

26/140

LM


Deerli insann deerini, ancak deerliolanlar bilir. (729)

Her ilim adam, ilme atr. (140)

lim, sonu cennete varncaya dek, ilmedoymaz(578)

limler, halk iinde, Allahn en gvendiikimselerdir. (78)

limler, peygamberlerin vrisleridir. (626)

Allah bir kimsenin hayrn dilerse, onudnde derin bilgi shibi(fakh) yapar. (254)

Allah, kesinlikle kimseyi cehl ile azz kl-mam; kesinlikle kimseyi de hilm ile zeliletmemitir. (508)

Ancak sren, halim-selim olur; ve yineancak, tecrbeli olan bilge olur.(543)

Allaha, dinde derin bilgi shibi olmaktandaha stn bir eyle ibdet edilmez. (534)

Bir kimseye, ilmi yarar salamasa da, cehli

ona zarar verir.(282)

Fitne gelir, insanlar trumr eder gider;bundan sdece, ilmi syesinde limler kur-tulurlar. (672)

7/25/2019 c59fihc3a2b

27/140

ihbl Ahbr 27

Her eyin bir direi vardr; bu dinin direide, dinde derin bilgi shibi olmaktr. (141)

ki dkn vardr ki, doymazlar: lim d-kn ile dnya dkn!. (235)

reten ve renen, hayrda ortaktrlar.(199)

Peygamberler komutanlardr, limler ba-kanlardr; bunlarla dp kalkmak ise birkazantr. (222)

eit insana acyn: Bir muhitin fakirdm zenginine, zell olmu azze ve ah-maklarn ve chillerin oyunca olmu lime!. (483)

7/25/2019 c59fihc3a2b

28/140

NYETAMEL


Ameller, niyetlere gre deerlendirilir. (1)

Amelin en hayrls, yararl olandr. Enhayrl gidit, uyulan gidittr. Kalbe konanduygularn en hayrls da, yakn duygusu-dur. (761)

Amelinin en iyi olduu srada len kimseiin hayr dileyiniz; amelinin en kt olduusrada len kimsenin ise, durumundan kor-kunuz, fakat midinizi kesmeyiniz. (342)

Ameller, ancak son durumlarna gre de-erlendirilir. (732)

Ameller, sdece niyetlere gredir. (733)

nsanlar, kymet gn, niyetleri zerediriltilirler. (371)

yilie lyk olsun olmasn, herkese iyilikedin. Eer yaplan iyilik lykn bulmusa, o,ona lyktr; yok, lykn bulmamsa, o tak-dirde, sen ona lyksndr. (494)

Kii, sevdii ile beraberdir. (128)

Mminin niyeti, amelinden daha etkilidir.(103)

Ne mutlu, kazanc temiz, ii uyumlu, dlicenap olan ve insanlarn errinden uzak

7/25/2019 c59fihc3a2b

29/140

ihbl Ahbr 29

duran kimseye. Ne mutlu, ilmi ile amel ede-

ne !. (396)

Sizden biriniz, bir amel-i slihini sakl tut-may baarabilirse, onu sakl tutsun. (305)

7/25/2019 c59fihc3a2b

30/140

LMTAHSL ETME

Raslllah sallallh aleyhi ve sellem bu-yurdu ki;

lim tahsil etmek, her mslmann boynu-nun borcudur. (120)

Aczin (cahilliin) ifs, suldir. (728)

Bilgi ulatrlan nice kimseler vardr ki, o,dinleyenden daha kavrayldr. (855)

Bilginin bakasndan esirgenmesi, hellolmaz. (58)

Bir tek yet de olsa, benden bir ey nakle-din; sriloullarndan bilgi aktarmanzn birsakncas yoktur. (429)

aln; herkes, yaratl gayesine uygunbiimde donatlmtr. (438)

Fayda salamayan ilim, harcanmayan bir

hazine gibidir. (185)

Gzel soru, ilmin yarsdr. (21)

lim tahsil edenin rzkna Allah Tel kefilolur. (281)

lim, mminin arkadadr; hilim, veziridir;

akl, rehberidir; amel, kumandandr; rfk,babasdr; iyilik, kardeidir; sabr ise, asker-lerinin bakumandandr. (107)

limle, az amel oktur; cehille, ok amelazdr. (654)

7/25/2019 c59fihc3a2b

31/140

ihbl Ahbr 31

lmi, yaz ile kaydedin. (407)

lmin deeri, ibdetinkinden daha stn-dr. (794)

Kim, ilim tahsilinekar da, ilmi elde eder-se, ona iki kat sevb yazlr. Kim ki, ilim tah-siline kar, fakat hedefine ulaamazsa, ona

da bir kat sevb verilir. (332)

7/25/2019 c59fihc3a2b

32/140

AHLAK


Bu din, benim kendim iin setiim bir din-dir. Onu ancak, cmertlik ve ahlk gzelliidzgnletirir. Binenaleyh, onunla hemhl

olduunuz mddete, ona, bu iki hasletleikrmda bulununuz. (879)

Ahlk gzellii, kiinin mutluluk vesilesidir.(216)

Mizna ilk konan ey, gzelahlktr. (147)

Allah iin tevz gstereni Allah yceltir;kibirleneni ise Allah alaltr. (244)

Bir ayb grp de onu rten kimse, aynendiri diri topraa gmlm bir kz ocuunukabrinden karp diriltmi gibi olur. (338)

Gerek kahraman, grete yenen deil,fke nnda nefsini yenendir. (750)

Gerek zenginlik, mal okluunda deil, gztokluundadr. (749)

Gzelin en gzeli, gzel ahlktr. (635)

Her dinin, bir temel ahlk vardr; bu dinintemel ahlk da hayadr. (656)

Hsnzan beslemek, ibdet gzelliininiretidir. (625)

nsan, ahlk gzellii ile oru tutan, namaz

7/25/2019 c59fihc3a2b

33/140

ihbl Ahbr 33

klan kimselerin derecesine ular. (655)

nsanlar cennete koyan ey, Allah korkusuve ahlk gzelliidir. (670-b)

Mekrim-i ahlk, cennet ehlinin amellerin-dendir. (634)

Merhamet duygusu, ancak ak tabatlolandan sklp alnmtr. (509)

Mmin saldrgan olamaz. (557)

7/25/2019 c59fihc3a2b

34/140

ALLAH TELNIN AHLAKI


Allah Tel buyuruyor: Ben, kulumun benidnd gibiyim. Ve ben, beni zikrettiimddete, kulumla birlikteyim. (871)

Allah Tel gzeldir, gzellii sever. (676)

Allah, bir ey yiyip de buna hamd edenveya bir ey iip de buna hamd eden kulun-dan ok honut olur. (695)

Allah, btn ilerde yumuak huyluluu

sever. (675)

Allah, dnyada bir kulun gnahn rtm-se, kymet gn, artk o gnahla onu birdaha mahcup etmez. (525)

Dehre (zamana) svmeyiniz; zr Allah,dehrin kendisidir. (589)

7/25/2019 c59fihc3a2b

35/140

ALLAH TELNIN SEVD HUSUSLAR


Allah sevgisini insan sevgisinden stntutan kimseyi, Allah, kula muhta durumdabrakmaz. (312)

Allah, geimini el sanat ile salayanmmini sever. (679)

Allah, gnah ilerin terkedilmesini sevdiigibi, ruhsat verilen ilerin yaplmasn dasever. (682)

Allah, hatrins ve gler yzl kimseyisever. (685)

Allah, her hznl kalbi sever. (680)

Senin Rabbin, btn hamd senlar se-ver. (684)

Allah, mslmana kar kskantr; yleyse,o da kskan olsun. (690)

Allah, satarken ve satn alrken; borcunuderken ve borcunu alrken msmahakrdavranan kulu sever. (799)

Allah, ehevtn gelii srasnda, keskingr; pheler karsnda kmil akl; birka hurma ile de olsa cmertlii ve bir ylanldrmekle de olsa ecati sever. (683)

Allah, yce ve erefli ileri sever; kt ve

7/25/2019 c59fihc3a2b

36/140

36 ihbl Ahbr

seviyesiz ilerden holanmaz. (681)

Allaha en sevimli gelen ameller, az da olsa,devml olanlardr. (801)

Allaha gre kullarn en sevimlisi, ehl-itakv olup da kendisini gizleyenlerdir. (798)

Bir kimse, piman olann sat szlemesi-ni feshederse, Allah da kymet gn, onunsrmelerini affeder. (317)

Gizli verilen sadaka, Rabbn gazabn sn-drr. (68)

ki kii arasn bulan kimse, yalanc deildir;

o, ya hayr syler, ya da hayr arttrr. (748)

Kim Allaha kavumaktan holanrsa, Allahda onun kavumasndan holanr; kim Al-laha kavumaktan holanmazsa, Allah daonun kavumasndan holanmaz. (303)

Kim Allaha ramen yemin edip hkmverirse, Allah onu yalanlar; kim balarsa,Allah da onu mafiret eder; kim affederse,Allah da onu affeder; kim bir musbete sab-rederse, Allah onun karln verir; kimfkesini yutarsa, Allah onun ecrini ihsneder. (245)

Kim, arkadann bir dnya skntsn gide-rirse, Allah da onun hiret skntlarndanbirini giderir. Kim, bir kardeinin ihtiycnkarlarsa, Allah da onun ihtiycn karlar.Kim, bir kardeinin aybn rterse, Allah da

7/25/2019 c59fihc3a2b

37/140

ihbl Ahbr 37

dnya ve hirette onun aybn rter. Kul, birdostunun yardmnda bulunduu mddete,Allah da kulun yardmnda bulunur. (330)

Kim, iyi veya kt, aa vurmad bir d-nceye sahipse, Allah, onu, niyetini bellieden bir brgye brndrr. (347)

Kim, mmetime yumuak davranrsa, Allahda ona yumuak davranr. (276)

Muhcir, Allah Telnn haram kld ey-den uzak duran kiidir. (123)

Allah korkusu, her hikmetin badr; gnahihtimli olan eylerden saknma (vera) ise,amellerin en soylusudur. (28)

Mmin kulum, dnyada zhd gibi bir ey-le, bana yaklamaya alm deildir. Aynekilde, ona farz kldm eyin edsna gs-terdii titizlik gibisiyle de ibdet etmi deil-

dir. Y Ms! Bana kulluk gsterisi yapanla-rn hi birisi, dnyada zhd gibisiyle gsteriyapm deildir. Bana yaklamak isteyenler,kendilerine harm kldm eylerden sa-knmaya benzer bir eyle yaklam deildir-ler. Kulluk edenler de, benim korkumdan

alama gibisiyle de kulluk etmi deildirler.(878)

Rabbin, ocuksu hayat olmayan (ihtiyarla-ra benzeyen) genten holanr. (369)

7/25/2019 c59fihc3a2b

38/140

ALLAH TELNIN SEVMED HUSUS-LAR


Allah, sizin; namaz klarken abesle itigletmenizden, orulu iken ehev ve kaba sz

sylemenizden ve kabristanda glmenizdenholanmaz. (688)

oluk ocuunu iyi olarak brakp da, Rab-binin huzruna kt olarak varan kimseyeyazklar olsun!. (228)

Kibriy (byklk), benim ridm; azamet(ululuk) ise izrmdr. Bunlardan birisineortak olmaya kalkan, atee atarm. (881)

Ne cisminden, ne de malndan hibir hayrsalanmayan ifrit karakterli kt kimseleriAllah sevmez. (687)

Yalnz bana kaldnda, gnlnde gnahilemekten sakndracak bir korku bulunma-yan kimsenin, Allah, hibir ameline deervermez. (344)

7/25/2019 c59fihc3a2b

39/140

ALLAH TELNIN RAHMET


Allah, yalnz acma duygusu olan kullarnamerhamet eder. (691)

Btn arz ve istekler sana ular ey shhatve fiyetin Shibi!. (895)

7/25/2019 c59fihc3a2b

40/140

ALLAH TELNIN MURADI


Allah, bir kulunun hayrn dilerse, hir m-rnde onu sevimliletirir. (842)

Allah, bir kulunun ruhunu bir yerde kab-zetmek istediinde, ona, orada bir ihtiyapeyd eder. (843)

Kim, Allahdan korkarsa, Allah hereyi on-dan korkutur; kim ki Allah Teldan kork-mazsa, Allah da onu her eyden korkar hlegetirir. (302)

Korkaklk ve cesret, birer ftr istdattr ki,Allah onu istedii yere koyar. (213)

7/25/2019 c59fihc3a2b

41/140

ALLAH TELNIN YARDIMI


Allah Teldan kula yardm, rzk kadargelir; sabr da, musibetin derecesine greyetiir. (639)

Allah, hiret niyetine dnyay verir de,dnya niyetine hireti vermeyebilir. (698)

Bir kul, Allahn nimetini yksnrse3, Allahda o kulun geimini yksnr. (524)

Kim, hiret ii ile dnya iini elde etmek

isterse, onun, hirette hibir nasibi yoktur.(334)

Kime bir hayr kaps almsa, frsat gani-met bilsin; zr o, onun ne zaman kapatla-can bilmez. (306)

3 Yksnme: Bir eyi kendine yk saymak, bir

eyi kendine yk olarak kabul etmek

7/25/2019 c59fihc3a2b

42/140

ALLAH TELNIN SIRLI FLLER


Allah, bu dini, gnahkr (fcir) bir adameliyle de glendirir. (694)

Allah, ilmi, insanlar arasndan skp almaksretiyle kaldrmaz; ancak, limlerin lmile ilmi de ortadan kaldrm olur. (697)

Allah, kuluna, iledii bir ksm gnahtandolay bile fayda salar. (693)

Allah, mmin kulunun rzkn, onun tahmin

ettii yolla vermekten imtin eder. (376)

Allaha ibdet edilen eyler ierisinde, sla-i rahimden daha abuk sevb verilen bir eyyoktur. Allaha isyan edilen eyler ierisindede, azgnlktan daha tez cezs verilen birdavran yoktur. (535)

Bir kimseyi ameli yavalatmsa, onu, ne-sebi sratlendirmez. (283)

Cenb Hakk, altm sene yaatt kimse-nin, artk yala ilgili mzeretini geri evirir.(298)

Cmerdin hatsna gz yumun; nitekimAllah, her srtnde onun elinden tutar.(475)

Dertsiz olmak, dert olarak yeter. (850)

7/25/2019 c59fihc3a2b

43/140

ihbl Ahbr 43

Eer siz, hi gnah ilememi olsanz, Allah,gnah ileyen bir topluluk getirip, onlarngnahlarn balar, sonra da onlar cennetekoyar. (869)

Ey sknt, iddetlen; alrsn! (495)

Gz demesi (nazar), adam mezara, deveyi

de kazana sokar. (673)

Her hkmdrn bir koruluu vardr; Al-lahn koruluu ise harmlardr. (662)

Her i yapann (ibdet edenin), muhakkakbir parlak dnemi, her parlak dneminse birde snk devri olur. (660)

nsan, kendisine dokunan bir gnahla, rzk-tan mahrm braklr. (645)

nsanlar, kendi kendilerinden zr diledik-leri mddete helk olmazlar. (570)

nsanlarn nmuslarndan dilini koruyankimsenin, Allah da kymet gn srmele-rini affeder. (318)

nsanlarn, kymet gn en ok azb eke-cek olan, Allahn, ilminden kendisini yarar-landrmad limdir. (708)

Kim, dnyada bir gnah iler de onun ceza-sngrrse, Allah, o kulunu tekrar cezalan-drmayacak derecede dildir. Ve kim ki, birgnah iler de, Allah, dnyada onu rter veaffederse, Yce Allah, ayn ekilde, affettii

7/25/2019 c59fihc3a2b

44/140

44 ihbl Ahbr

bir eyi tekrar cezalandrmayacak derecedekerem shibidir. (343)

7/25/2019 c59fihc3a2b

45/140

ALLAH TELNIN DOSTLARI


Allah, kendisini gizleyen ve ehl-i takv olanevliyy sever. Onlar ki, yoklusunda aramaihtiyc duyulmazlar; varlnda tannmazlar

ve arlmazlar. Onlarn kalbleri, her tozlukaranln iinin kan hidyet kandillerigibidir. (678)

Allahn nice kullar vardr ki, onlar, halknihtiyalarn karlamak iin yaratmtr.(648)

Allahn yle kullar vardr ki, Allaha yeminetseler, Allah onlarn yeminini doru ka-rr. (646)

Allahn yle kullar vardr ki, insanlarn idnyalarn, iaretlerinden hemen tanrlar.

(647)Ar sevin dolan evi, peinden gzyabasar. Hi bir sevin yoktur ki, peinden birznt gelmemi olsun. (527)

Benim velimi hakir gren, bana meydanokumu olur. Ben, yapmak istediim hibir

eyde, mmin kulumun rhunu kabzeder-kenki kadar tereddt gstermedim: O, l-mek istemez, ben de onu rahatsz etmekistemem; ne var ki, onun iin bu, mutlakagerekirde!. (877)

7/25/2019 c59fihc3a2b

46/140

46 ihbl Ahbr

Bir kimse, gnln Allaha kaptrrsa, Allahonun btn ihtiyacn karlar ve onu, hitahmin edemeyecei bir ynden rzkland-rr. Kim de, gnln dnyaya kaptrrsa,Allah da onu dnyaya brakverir. (339)

Dnyada iyi bilinenler, hirette de iyi bili-nen kimselerdir. (217)

7/25/2019 c59fihc3a2b

47/140

RASLLLAH SALLALLH ALEYH VESELLEM HAKKINDA


Allah, benim iin, yeryzn bir noktayadrd de, ben, onun, dousundan batsna

her tarafn grdm. mmetimin mlk ise,benim iin drlen yerlere ulaacaktr.(701)

Ben Cevmiul-kelim'le gnderildim vedman yldrma duygusu ile desteklen-dim. (367)

Ben ve yetime kefl olan kimse, cennetteite aynen byleyiz. Bunu derken, ahdetve orta parman yanyana getirerek gster-di. (241)

Ben, ateten uzaklatrmak iin etekleri-

nizden tutuyorum; sizler ise, kelebek veekirgelerin kendilerini attklar gibi, krkrne atee hcum ediyorsunuz. (713)

Ben, bir rahmet kayna ve doru yol gs-tericisiyim. (727)

Ben, daha ok, mmetimi doru yoldan

saptran idrecilerden korkuyorum. (731)

Ben, sab rzgr ile muzaffer klndm; dkavmi ise lodos rzgr (debr) ile helkedildi. (368)

7/25/2019 c59fihc3a2b

48/140

48 ihbl Ahbr

Ben, sdece mekrim-i ahlk tamamla-mak zere gnderildim. (730)

Ben, sizin, Havza ilk ulaannzm. (240)

Ben, uyarcym; lm,baskncdr; kymetise buluma yeridir. (242)

Benden baka yardmcs olmayan kimseyezulmedene kar, gazabm iddetlidir. (874)

Beni, binekli yolcunun su kab yerine koy-maynz. (606)

Benim dnya ile mnsebetim; aynen,scak bir gnde, bir aa glgesinde dinlenip

de sonra kalkp giden binitli bir yolcuyu an-drr. (840)

Benim iin birbirini sevenler, benim iinbirbiriyle sohbet edenler, benim iin birbiri-ne cmerte ikrm edenler ve benim iinbirbirini ziyret edenler, benim sevgimihak

etmilerdir. (872)

Benim efatim, mmetimin byk gnah-larnadr. (165)

Benim mmetim, Allahn rahmetine maz-har olmu bir mmet (mmet-i

merhme)'dir(623)Benim mmetim, kymet gnnde, alnla-

rndaki abdest izlerinin beyazl ile tannr.(207)

Bu hususta, (Raslllah sallallh aleyhi

7/25/2019 c59fihc3a2b

49/140

ihbl Ahbr 49

ve selleme iftira edenler hakknda bu dn-yada cezalar muhakkak kesilmitir.) artk birdaha iki kei toslamaz. (555)

Ensr, benim ay lim ve srdalarmdr.(166)

Her peygamberin bir du ve niyz hakk

vardr; bense, bu du hakkm, kymet g-n, mmetime efat olarak sakladm.(667)

Sizler, eer benim bildiimi bilmi olsay-dnz, az gler ok alardnz. (862)

7/25/2019 c59fihc3a2b

50/140

KURN-I KERM


Her eyin bir kalbi vardr; Kurnn kalbi deYsndir. (666)

Kurn ile tegann etmeyen bizden deil-dir. (746)

Kurn ile tegann etmeyen bizden deil-dir. (746)

Kurn okuyan kul, fakirlemez; artk, onuntesinde birzenginlik yoktur. (554)

Kurn yle bir zenginliktir ki, artk ondansonra bir fakirlik ve onun dnda bir zengin-lik yoktur. (196)

Kurn, bal deveye benzer; eer shibionu balarsa durur, brakrsa gider. (835)

Kurn, kymet gn, shibi iin ne gzelefatidir. (806)

Kurn, srf devdr. (17)

Kurn', ktlklerden alkoyacak ekildeoku. Eer o seni ktlklerden alkoymuyor-sa, sen onu okumu saylmazsn. (489)

Sizin en hayrlnz, Kurn' renen ve -retenlerdir. (765)

7/25/2019 c59fihc3a2b

51/140

AKIL


Akll kimse, nefsini arka plna eken velmden sonras iin alandr. ciz kimseise, nefsinin arzular peine taklan ve Al-

laha kar bokuruntu iinde olandr. (125)Akll kiilere dannz ki, doruyu bulas-

nz. Onlara isyn etmeyiniz; aksi hlde,pimn olursunuz. (472)

Bir kimsenin mslmanl, aklnn gerei-ne vkf oluncaya kadar, sizde hayranlkuyandrmasn. (605)

Haber, gzle grme gibi deildir. (739)

Kendisiyle istire edilen, gvenilir kimse-dir. (3)

Kiinin keremi, dnidir; mrvveti akldr;esas deeri ise, ahlkdr. (129)

7/25/2019 c59fihc3a2b

52/140

MAN-SLM


L ilhe illallah sz, benim kalamdr; kimoraya snrsa, azbmdan emin olur. (873)

Din, kolaylktr. (627)

Dn, nashattir. (10)

Dinde namazn yeri, vcutta ban yerigibidir. (189)

Dini urunda ldrlen, ehddir. (251)

Dinin z, gnah ihtimli olan eylerdensaknmaktr (veradr). (27)

Dininizden ilk yitireceiniz ey, gven(emnet) duygusudur; en son kaybedecei-niz ey de namazdr. (149)

Dininizin en hayrls, en kolay olandr.(758)

Allahn dini, insan ftratna uygun olankolay bir dindir. (628)

Allah, hibir kulunu, dininde ve nmsun-daki iffetten daha deerli bir ziynetle ssle-

memitir. (523)

Bir kimse ki, yapt iyilik onu sevindirir,ktlk de zerse, ite o, mmindir. (288)

Birisinin mslman olmasna vesle olan

7/25/2019 c59fihc3a2b

53/140

ihbl Ahbr 53

kimse, cenneti hak etmitir. (328)

Grd iyilikleri dile getirmek, bir kr-dr. (30)

Gl mmin, aynen hurma aacna ben-zer; zayf mmin ise tze fidan gibidir.(831)

Harmlarn hell kabl eden, Kurnainanm olmaz. (512)

man, iki yarmdr; bir yars kr, bir yarsda sabrdr. (112)

man, saldrganl dizginler. (114)

man, Yemen'dedir; hikmet Yemen"dedir.(113)

mann almeti, namazdr. (115)

mann tadn almaktan holanan kimse,sevdiini sdece Allah iin sevsin. (309)

K, mminin bahrdr. (98)

Kim slm urunda sa-sakal aartmsa,bu, kymet gn, onun iin bir nr olur.(320)

u haslet kendisinde oluncaya kadar,

kul, imann kemle erdiremez. Bunlar; evhalkna geim sknts ektirmeyecek kada-rndan infk etme, kendi nefsine kar insaflolma ve gnl rzsyla selm esirgememe-dir. (574)

7/25/2019 c59fihc3a2b

54/140

54 ihbl Ahbr

Mmin, rzgrn hareket ettirip de, bir butarafa, bir br tarafa edii ekin baanabenzer. Kfir ise, rzgra dayanamayp da,kknden sklen am aac gibidir. (832)

Mminin imanla olan ba, aynen, kstekliatn dnp dolap tekrar bal olduu yeregelii gibidir. (830)

Mnfk, aynen, iki srden hangisine kat-lacana bir trl karar veremeyen koyunabenzer. (836)

7/25/2019 c59fihc3a2b

55/140

EHL- BEYT


Abdlmuttaliboullarndan birisine dn-yada iyilik yapan kimse, yet karlngrememise, kymet gnnde, onu ben

mkfatlandracam. (337)

Ehl-i beytimin durumu, aynen NuhunGemisine benzer: Ona binenler kurtulur,geride kalanlar ise boulur. (825)

7/25/2019 c59fihc3a2b

56/140

ASHAB-I KRM


Ashbm, aynen yldzlar gibidir; onlarnherhangi birisine uyanlar, doru yolu bulur-lar. (826)

Bana gsterdiiniz hrmeti, ashbma dagsteriniz; zr onlar, mmetimin en hayrl-lardr. (470)

7/25/2019 c59fihc3a2b

57/140

MMET- MUHAMMED


Bu mmetin azb, dnyasnda ektirilmi-tir. (644)

Bu mmetin ilk elinden alnan ey, hay veemnettir. (148)

Fetihten sonra hicret yoktur. (548)

mam, mslmanlarn namazna keflolan;mezzin de, gven duyulan kimsedir. (163)

mmetimden hakk stn klacak bir grupinsan, Allahn emri gelinceye (kymet' e)kadar, dim buluna gelecektir. (585)

mmetimden, parmak aralarn ve dilerinihillleyenler, ne ho kimselerdir. (819)

mmetimin durumu, aynen yamur gibi-

dir; ba m, yoksa sonu mu daha hayrldr;bilinmez. (828)

mmetimin en hayrllar, limleridir; lim-lerin de en hayrllar, halm-selm olanlar-dr. (783)

mmetimin en hayrllar, fkelendiklerin-de fkelerini yattran keskin tabiatl kimse-

lerdir. (784)

mmetimin ibdetlerinin en faziletlisi,Kurn okumaktr. (789)

7/25/2019 c59fihc3a2b

58/140

58 ihbl Ahbr

mmetimin iinde Ashbmn yeri, yemek-te tuzun yeri gibidir; yemek, ancak tuz ile

lezzetlenir. (827)

mmetimin mrleri, altm il yetmiyalar arasdr. (178)

stnl, mmetimin merhametlilerinin

yannda arayn ki, onlarn evrelerinde yaa-yasnz. (452)

7/25/2019 c59fihc3a2b

59/140

CENNET VE CEHENNEM EHL


Cennet ehlinin ekserisi, safdil olanlardr.(637)

Cennet skinlerinin daha az, kadnlardr.(638)

Cennet, analarn ayaklar altndadr. (82)

Cennet, cmertler yurdudur. (80)

Cennet, hoa gitmeyen eylerle kuatlm-tr; cehennem ise hoa giden eylerle ev-rilmitir. (365)

Cennet, kllarn glgesi altndadr. (81)

Cenneti zleyen, hayr peinde koar; ate-ten korkan ehvetlerden yz evirir; lmgzetleyen, nefsin holand eyleri terke-

der ve dnyaya nem vermeyen, musibetle-ri kolay atlatr. (256)

Cennetin tam ortasnda yer tutmaktanholanan kimse, topluluktan ayrlmasn.(316)

Uyank olun! Cennetlik iler, sarp ve enge-beli bir yol gibi meakkatlidir. Cehennemlik

iler ise, dz ve przsz bir yol gibi kolay-dr. (738)

7/25/2019 c59fihc3a2b

60/140

CEZALI KULLAR


Allah bir kulunu rezil etmek istediinde,onu, ilim ve edebden mahrm brakr.(521)

Bakasnn mlkne aa diken zlimin,onda hakk yoktur. (741)

Bsbtn akdir o kimse ki, kymet onu,diri diri yakalamtr. (227)

Gnah; istifr ile byk gnah olmaz; srar

ile de, kk gnah olmaz. (552)

Gnahn keffreti, pimanlktr. (53)

Gnahkr da olsa, mazlmun h geer;zr onun gnah kendi boynunadr. (229)

Gnahlar kmsemekten saknnz; zr

onlarn her birinin, Allahtan bir tlibi var-dr. (616)

Gnahtan tvbe eden, hi gnah ileme-mi gibidir. (74)

Her hinin, kymet gnnde, hinliininderecesine gre, bir sanca vardr. (144)

nsanlarn en bedbaht, dnyann fakirliiile hiretin azabnn, zerinde toplandkimsedir. (711)

Karlkl sven iki kiinin kfrlemeleri-

7/25/2019 c59fihc3a2b

61/140

ihbl Ahbr 61

nin kabahati, saldrya urayan haddi ama-d mddete, ilk svene ittir. (239)

7/25/2019 c59fihc3a2b

62/140

HSANA KAVUANLAR


Allah bir kulunu sevince, sizin hastanzsudan koruduunuz gibi, onu dnyadankorur. (844)

Bir kimse, sakncas olmayandan saknp,sakncas olan da brakmadka, mttakolma mertebesine ulaamaz. (584)

Cuma, resizlerin (ve fukarnn) hacc-dr. (54)

Eer siz, ecele ve onun geliine dikkatlicebaksanz, emele ve onun gurruna kin ba-larsnz. (864)

Gnah kendisini rahatsz eden kimse, isti-fr etmese de, balanr. (301)

nsanlarn en hayrls, insanlara en okfaydal olandr. (762)

nsanlarn en soylusu olmak isteyen kimse,Allah Teldan saknsn; insanlarn en kuv-vetlisi olmak isteyen kimse, Allaha tevekkletsin ve insanlarn en zengini olmak isteyen

kimse de, Allahn elinde olana, kendi elindeolandan daha ok gvensin. (266)

Kymet gn, insanlarn en kts, baka-snn dnyas yznden, kendi hiretini hebeden kimsedir. (710)

7/25/2019 c59fihc3a2b

63/140

ihbl Ahbr 63

Sen yerdekilere merhamet et ki, gktekilerde sana merhamet etsin. (415)

Mmin; insanlarn, mallarna ve canlarnakar gven duyduklar kimsedir. (91)

Mmin; zekdir, aklldr, uyanktr. (89)

Mminden baka, yapt ey bin mislihayrl olan bakaca bir ey yoktur. (753)

Mslman, dilinden ve elinden mslman-larn selmette olduu kimsedir. (116)

Mslman, mslmann kardeidir; o, onazulmetmez ve onu dmanna teslim et-

mez. (117)

Mslmann malnn dokunulmazl, ay-nen kannn dokunulmazl gibidir. (122)

Mslmanlar ierisinde, birlikte altdevlet bakanna itatkr olan ve ondan da,

Allahn rzsna uygun buyruklar alan uyum-lu bir vezir kadar sevb ok bir kimse yok-tur. (530)

Mslmanlar, dierlerine kar tek yumrukgibidir. (118)

Mslmanlar arkasndan ekitirmeyiniz

ve onlarn ayp ve kusurlarnn peine d-meyiniz. (596)

Mslmanlarn gelip getii yollardakizarar veren eyleri bir kenara at ki, ha-sentn artsn. (486)

7/25/2019 c59fihc3a2b

64/140

SYASET


Biz, bu ynetim iinde, kendi tlip olanlarkullanmayz. (714)

Allah bir kula gzetim vazifesi verir de, o,dyle onlarn ykn hafifletmezse,Allah ona cenneti harm klar. (528)

Allah, mslmanlarn ilerinden her hangibirinin ynetimini stlenen kimsenin hayrndilerse, ona, unuttuunu hatrlatan, hatrla-dna destek olan liykatli bir vezir nasibeder. (361)

Allahn, halk grp gzetme vazifesiniverdii bir kimse, yet gzettiini aldatr birhl zere lrse, Allah ona cenneti harmklar. (529)

Bir kadnn ynettii lke, iflh olmaz.(558)

Drt zmre vardr ki, Allah Tel onlarsevmez: ok yemin eden satc, hlekr fakr,zin eden yal ve hakszlk eden ynetici !.(237)

En iyi sadaka, dargnlarn aralarn bulma-dr. (786)

Halk, iinde bir tane bile binmeye elverili-sini bulamadnz yz develik bir sr gibi-

7/25/2019 c59fihc3a2b

65/140

ihbl Ahbr 65

dir. (133)

Halk kendi hline brakn; Allah, onlarn birksmn bir ksm vstasyla rzklandrr.(457)

Halkn Allaha en ok kredeni, insanlaraen ok teekkr edenidir. (642)

Halkn tamm, Allahn aylidir. OnlarnAllah katnda en sevimlileri ise, oluk-ocuuna kar en faydal olanlardr. (803)

dre edenler doru yolda ve doruyu gs-teren kimseler olduu mddete, serke vebozuk da olsa, idre edilenler kesinliklehelk olmazlar. (613)

drecilik talebinde bulunma: yet birgrev sana istemeksizin verilirse, sen, Al-lahn desteine mazhar olursun; yok, ogrev sana, senin talebin sonucu verilirse, o

zaman da, kendi kaderine terkedilirsin.(610)

nsanlara mdr etmek, sadakadr. (63)

lerinize, ketmlukla destek olunuz.(458)

yiye yneltme veya zoru kolaylatrmamaksadyla bir iktidar shibi nezdinde, ms-lman dostu iin araclk yapan kimseye,Allah, btn ayaklarn tkezledii srat kp-rsnden geiinde yardm eder. (355)

7/25/2019 c59fihc3a2b

66/140

66 ihbl Ahbr

Kymet gn, insanlarn Allaha en sevim-lisi ve Onun en yaknnda yer alacak olan,dil bir yneticidir. (802)

Kim mrufla emredici durumda ise, onunbu emri mrufla olsun. (325)

Konuup da kazanan veya susup da

selmet bulan kula, Allah rahmet etsin.(374)

Mminin dier inananlar arasndaki mev-kii, aynen ban vcuttaki durumu gibidir.(94)

Ynetici olduunuzda, ynettiklerinizekar iyi davrann; hizmetilerinizin de kusur-larn balayn. (463)

Yumuak davranma (rfk), hikmetin ba-dr. (34)

7/25/2019 c59fihc3a2b

67/140

YNETCYE TAAT


Allahn sultnna ihnet edene Allah daihnet eder; Allahn sultnna ikrm edeneAllah da ikrm eder. (294)

Cihdn en stn, hakszlk eden bir yne-ticinin karsnda, bir hakikati sylemektir,(791)

Hlkn gnah sayd hususlarda, mahlkaasla itat edilmez. (564)

ki halifeden birisine bat edildiinde, on-lardan dierini etkisiz hle getiriniz. (505)

Sultn hiddetlendiinde, eytn musallatolur. (845)

Sultn, her mazlmun kendisine snd,Allahn yeryzndeki glgesidir. (219)

Sultna svmeyiniz; zr o, yeryzndeAllahn glgesidir. (590)

Snnet olan az bir amel, bidat olan pekokamelden daha hayrldr. (779)

Naslsanz, yle idre edilirsiniz. (370)

7/25/2019 c59fihc3a2b

68/140

ZLM


Bir sereyi gereksiz yere ldren kimseye,ku, kyamet gn, Arn yannda bir lkkopararak gelir ve yle der: Y Rabbi! Bu

adama, beni gereksiz yere niin ldrd-n sorar msn? (351)

Helli harm sayan, aynen harm hellklan gibidir. (631)

Mazlmun hndan sakn; zr o, bulutlarayklenip yerine hemen ulatrlr. AllahTel: zzetim ve cellim hakk iin, sanahemen yardm edeceim der. (482)

Senin szne inanan bir arkadana yalanbir sz nakletmen, hynetin en by-dr. (394)

Titizlikle hesba ekilen kimse, muazzebolur. (247)

Zlimle birlikte hareket eden kimse, onuncrmne itirk etmi olur. (279)

Zulm, kymet gn karanldr. (75)

Kfir de olsa, mazlmun hn almaktansaknn. (621)

7/25/2019 c59fihc3a2b

69/140

CEMAAT


Cemat, rahmettir; ayrlk azbdr. (8)

Allahn eli, cematin (topluluk) stnde-dir. (167)

Bir kimse topluluk cemaat tan bir karayrlrsa, onun boynundan slm ba kar-lr. (313)

Byklere sayg gstermeyen, kkleresevgi beslemeyen; marfla emir ve mnker-

den nehy etmeyen kimse, bizden deildir.(747)

Elini itatten eken kimsenin, kymetgn hibir rehberi olmaz. Cematten ayr-lan kimse, chiliye lm ilelr. (315)

Hibir kul, katiyen, meveretle bedbahtolmaz. Gr sormaya tenezzl etmeyen demutlu olmaz. (510)

Topluluktan ayrlan ve devlet otoritesinizaafa uratan kimse, Allahn huzruna yz-sz olarak kar. (314)

7/25/2019 c59fihc3a2b

70/140

NSANIN KAZAN VE ZARARLARI


Bu kalbler, aynen demirin pasland gibipaslanr. Y Reslallah, onun cils nedir?diye sorulunca: lm hatrlamak ve

Kur'n okumaktr buyurmutur. (737)Anne-baba ve dil yneticiden bakasnayaltaklanmak uygun olmaz. (562)

Be eyden nce be eyi ganimet bilin:htiyarlamadan nce genliinizin, hasta-lanmadan nce shhatinizin, fakirlemedennce zenginliinizin, meguliyet oalmadannce bo vaktinizin ve lmeden nce dehayatnzn kymetini iyi bilin. (478)

Bilginin feti, unutkanlktr. Szn feti,yalandr. Yumuak huyluluun (hilm) feti,

sefhettir. bdetin feti, ara vermektir.ecatin feti, azgnlktr. Hogrnn feti,baa kakmaktr. Gzelliin feti, kendinibeenmiliktir.Cmertliin feti isrf etmek-tir. Soyluluun feti nmektir. Zerfetinfeti, ar ho grnme abasdr. Dininfeti ise nefsine uymaktr. (51)

Bir kimse, bir gnah ilemeye karar verirde sonra ondan vazgeerse, bu, onun iinbir iyilik olur. (267)

Bir kimse, hibir kimseye zulmetmeme

7/25/2019 c59fihc3a2b

71/140

ihbl Ahbr 71

niyetiyle sabahlarsa, onun sular bala-nr. (299)

Cehletten daha beter bir fakirlik; akldandaha gelirli bir zenginlik; kendini beenmi-likten daha korkun bir yalnzlk; danmak-tan daha salam bir destek; tedbir gibi birakl; ahlk gzellii gibi bir itibr; ktlktenvazgeme gibi bir saknma; tefekkr gibi biribdet; hay ve sabr gibi bir iman yoktur.(544)

lde oturan kabalar, av peine taklanaldanr ve hkmdr kapsna yaklaann

ba derde girer. (248)Din ve dnya iinde gvenilir olmas, kiiyemutluluk olarak yeter. (854)

Doruluk, i huzrudur; yalan ise phedir(195)

Doruluk, rzk; hynet de, fukarl e-ker. (43)

El, aldn deyinceye kadar, sorumlulukaltndadr. (200)

Geceleyin kalkp namaz klan nice kim-seler vardr ki, bundan, onlarn eline uyku-

suzluktan baka bir ey gemeyecektir. Orututan nice kimseler vardr ki, onlarn daelinde, sdece alk ve susuzluk kalacaktr.(859)

Genlerinizin en iyisi, yallarnza benzeye-

7/25/2019 c59fihc3a2b

72/140

72 ihbl Ahbr

nidir; yallarnzn en kts ise, genlerini-ze benzeyenidir. (772)

Hayr, atlarn yelelerinde dmlenmitir.(153)

Hi kimseyi, Allahn holanmad bir eylehonut etmeye almayn. Hi kimseyi, Al-

lahn sana verdii rzkdan dolay vmeyin.Ve hi kimseyi de, Allahn sana vermediieyden dolay yermeyin. Zr, hibir harsinhrs, Allahn rzkn sana doru sremediigibi; hibir kar koyann kar koymas da, orzk,senden geri eviremez. (609)

ki gz vardr ki, cehennem atei onlarademez: Gecenin ortasnda Allah korkusun-dan alayan gz ile, Allah yolunda nbettutarak geceyi geiren gz!. (234)

ki nmet vardr ki, insanlarn pek ou herikisinde de aldanmlardr: Shhat ve bo

vakit!. (211)

lerin en kts, tredi (muhdes) olanlar-dr. En fen krlk, kalb krldr. En ktmzeret, lm srasndaki mzerettir. Enkt pimanlk, kymet gnndeki piman-lktr. En kt yemek, yetim mal yemektir.En kt kazan da, fiz (rib) kazancdr.(821)

Kad tyin edilen kimse, baksz olarakboazlanm demektir. (284)

7/25/2019 c59fihc3a2b

73/140

ihbl Ahbr 73

Kadlar gruptur; ikisi cehennemde, birisicennettedir. (231)

Kefl, borlu durumundadr. (33)

Kim, namazn, insanlar grdnde dz-gn klar da, tek bana kal-dnda ktklarsa, bu, Rabbini kmsemi olduu bir

saygszlktr. (345)

Sen Allahn hakkn koru ki, O da seninhakkn korusun. Eer Allahn hakkn gze-tirsen, Onu, nnde bulursun. Rahatlkzamanlarnda Allaha yakla ki, skntl anla-rnda da Allah sana yaklasn. Bil ki, sana

isbet edecek eyden, senin kurtulmanmmkn deildir; bana gelmeyecek olaneyin de sana isbet etme ihtimli yoktur.Bilmi ol ki, btn yaratklar Allahn verme-yi dilemedii bir eyi sana vermek zereelbirlii etseler, buna gleri yetmez veya

onlar, Allahn sana vermeyi diledii bir eyeengel olmaya kalksalar, bunu da baara-mazlar. stediin zaman, Allah Teldaniste; yardm dilediinde, Allah Teldanyardm dile. Bil ki, zafer sabr iledir; ferahlksknt iledir; kolaylk glk iledir. Bilmi olki, kalem, olacak her eyin zerinden ge-mitir. (492)

Mmin, topraa veya binya yapt mas-raf dnda, her harcamasndan dolay sevbkazanr. (668)

7/25/2019 c59fihc3a2b

74/140

74 ihbl Ahbr

Sabah uykusu, rzka engel olur. (44)

Sana, Allahn takvasn tavsiye ediyorum;zr o, iinin badr. Sana, ayn zamanda,cihd tavsiye ederim; o da mmetimin ruh-banldr. Kendi nefsin iin iyi bildiin ey-ler, seni, halkn kusurlar ile uramaktanalkoysun. Hayr, dnda her eyden dilinikoru; bylece, eytanna galip gelmi olur-sun. (488)

Sanki hak, bu dnyada bizden bakalarnavcib olmutur! Sanki lm, orada, bizdengayrilere yazlmtr! Sanki bizim tey etti-

imiz ller, bir mddet sonra, tekrar bizednecek olan misafirlerdir! Onlar kabirleri-ne indirir, sanki onlardan sonra hi lmeye-cekmiesine, miraslarn yeriz! t verenher eyi unutmu ve tehlike arzeden hereye gven beslemi bulunuyoruz. Bakala-rnn aybn brakp kendi ayb ile megul

olan; hellinden kazand mal hayr yolun-da harcayan; ilim ve hikmet ehli ile dpkalkan; alak karakterli ve gnahkr tabiatlkimselerden uzak duranlara ne mutlu! Ve

yine, ne mutlu o kimseye ki, nefsini kibirden

arndrr, huyunu gzelletirir, malnn fazla-

sndan infk eder, sznn fazlasn tutar vesnnetle yetinip bidate tamaz !. (395)

hid, gaibin grmediini grr. (59)

hidlere (tanklara) ikrm ediniz; zr

7/25/2019 c59fihc3a2b

75/140

ihbl Ahbr 75

Allah, onlarla gerekleri ortaya karr veonlarla zulm savar. (481)

ey helk edicidir, ey de kurtarcdr.Helk eden ey unlardr: Verilmesi gere-kenleri verdirmeyen cimrilik, peinden kou-lan arz (kapris) ve kendini beenmilik!.Kurtarc olan ey de unlardr: Gizli yerdede ak yerde de Allah korkusu, fakirlikte dezenginlikte de tutumluluk ve fkeli nndada sevinli nnda da adaletli davranmak!.(238)

7/25/2019 c59fihc3a2b

76/140

DNYA VE SEVGS


Dnya ehlinin btn deerleri, hemen he-men, ite bu maldan ibarettir. (632)

Dnya mahcupluu, ahiret mahcupluun-dan daha ehvendir. (173)

Dnya peinde, gzel gzel koun; zrherkes, yaratl gayesine uygun olarak do-natlmtr. (466)

Dnya, mminin hapishnesi, kfirin ise

cennetidir. (101)

Dnya; tatldr, hotur. Ve Allah, orada siziistihlf etmi olup, nasl amel ettiinizebakmaktadr. (718)

Dnyaya kar ilgisizlik, kalbi ve bedenirahatlatr. Dnyaya rabet ise, znt vesknty arttrr. sizlik de, kalbi katlatrr.(198)

Dnyada, bir garib veya gelip geen biryolcu gibi ol; kendini de ehl-i kubr yerinekoy. (412)

Dnyada, kala kala bel ve fitne kald.(735)

Dnyada, misfir gibi olun. Mescidleri evittihz edin(,). Kalblerinizi rikkate altrn.ok dnn ve alayn. Nefs arzlarnz sizi

7/25/2019 c59fihc3a2b

77/140

ihbl Ahbr 77

bakalatrmasn. (480)

Dnyalk olan bir eyi ykselttiinde, aka-binde onu tekrar alaltmak, Allahn bir hak-kdr. (649)

Dnyasn seven hiretine zarar verir, hi-retini seven dnyasna zarar verir. (293)

Dnyaya nem verme ki, Allah seni sevsin;insanlarn elindekine gz dikme ki, insanlarseni sevsin. (411)

Ey dnya! Bana hizmet edene sen de hiz-met et. Ve ey dnya! arta hizmet edeni isebitkin dr. (876)

Ey dnya! Evliyma kar acla, benim iinonlara tatllama; yoksa, onlar batan ka-rrsn. (875)

Her mmetin bir fitnesi vardr; benim m-metimin fitnesi de mal.dr. (658)

Kendisi tkip altnda olduu hlde, gafletiinde yaayan kimseye aarm. lm heran peinde olduu hlde devaml dnyaydnen kimseye hayret ederim. Allah rzm ettiini yoksa onu kzdrm m olduunuhi dnmeden, az dolusu glen kimseye,

dorusu taaccp ederim. (382)

Allah katnda, eer dnyann bir sivrisinekkanad arlnca deeri olsayd, kfire on-dan bir yudum su iirmezdi. (866)

7/25/2019 c59fihc3a2b

78/140

78 ihbl Ahbr

Gnein her douunda, iki yannda ikimelek durarak yle der: Y Rabbi! Malninfk edenin karln hemen ver; imskedenin maln da hemen telef et!. (532)

Tavla oynayan, elini domuz etine ve kannabatrm kimse gibidir. (356)

Yal, u iki eyi sevmekte gentir: Uzunmr ve ok mal sevgisi !. (236)

Zenginin, vdeli borcunu vaktinde deme-mesi zulm; varlkl kimsenin dilenmesi iseutantr. (29)

Zenginlik, bakasnn elindekinden umutkesmedir. (134)

7/25/2019 c59fihc3a2b

79/140

SEVLEN EYLER


Atn bereketi, krmz (al) olanlarndadr.(154)

Bereket, byklerinizle birlikteliktedir.(24)

En ho koku, misk kokusudur. (815)

Hadd cezsn gerektiren sular dnda,insniyetli kiilerin cezsn balayn.(474)

Hayr eken rabet bier; er ekennedmet bier. (264)

Hibir yudum yoktur ki o, Allah katnda, birkimsenin yuttuu fke yudumundan veyabir musibete gsterdii sabr yudumundandaha sevimli olsun. Ve yine hibir damlayoktur ki o, nezd-i lhde, Allah korkusuyladklen gzya damlasndan veya Allahyolunda aktlan kan damlasndan dahamakbl olsun. (805)

Btn mutluluklarn ba, Yce Allaha

itatle gemi uzun bir mrdr. (226)nsanlara merhamet etmeyene, Allah da

merhamet etmez. (576)

slm yoluna giren ve yeterli geimi olupda, ona kanat eden kimseye ne mutlu !.

7/25/2019 c59fihc3a2b

80/140

80 ihbl Ahbr

(397)

Kim, bir eye yemin eder de, ondan dahaiyi baka bir ey grrse, yeminini bozupkeffretini versin; sonra da o daha iyi olaneyi yapsn. (349)

Kolaylatrnz, gletirmeyiniz; yattrnz,

nefret ettirmeyiniz. (401)

Mal, ehl-i takv iin ne gzel yardmcdr.(810)

Mlynyi terk etmek, kiinin mslmanl-nn gzelliindendir. (130)

Maln hayrls, sravr dikilmi al birhurma bahesi iledl d ok bir ksraktr.(769)

Maln oaltma dncesiyle dilenen kim-se, bylece bir kor alm olur ki; onunla,maln azaltsa da, oaltsa da fark etmez.

(352)

Mallarnz, zektla temnt altna alnz;hastalarnz sadaka ile tedvi ediniz; belyakar da duy hazrlkta tutunuz. (446)

ll harcayan Allah rzklandrr; savur-

gan davranan ise Allah mahrm brakr.(246)

Sizin en hayrllarnz, kadlk grevini en iyiyapanlarnzdr. (781)

Sizin en hayrlnz, hne halkna kar en iyi

7/25/2019 c59fihc3a2b

81/140

ihbl Ahbr 81

davranannzdr. (766)

Sizin en hayrlnz, hayr umulan ve errin-den emin olunannzdr. (767)

Sizin giyeceinizin en iyisi, beyaz; srme-lerinizin en iyisi de ismiddir. (771)

Tadp da kredenin ecri, aynen, a kalpda sabredenin ecri gibidir. (186)

Tedbir, geimin yars; sevilmek, akln yar-s; znt de, ihtiyarln yarsdr. Horanta-nn azl ise, iki zenginlikten birisidir. (20)

Vaad edilen, verilmelidir. (4)

Vera shibi ol ki, insanlarn en iyi ibdetedeni olasn. Kanatkr ol ki, insanlarn enkrls olasn. Kendin iin istediini, in-sanlar iin de iste ki, mmin olasn. Komu-na iyi davran ki, mslman olasn. (409)

Veren el, alan elden daha hayrldr. (774)Vermekle mkellef olduu eyi gnl ho-

luu ile datan drst bir ambar memuru,sadaka veren iki kiiden biri durumundadr.(218)

7/25/2019 c59fihc3a2b

82/140

KADIN VE ERKEK


slmda, bekr kalma yoktur. (547)

Allah, kskanmay kadnlara, cihd ise er-keklere yazmtr. Kim bunlara gs gerer-se, ona, ehid sevb gibi sevb verilir.(704)

Benden sonraki dnemde, kadnlar kadar,erkeklere zarar veren bir batan karc(fitne) brakmadm. (516)

Bir erkekle bir kadn babaa halvet olma-sn; yoksa onlarn ncs de eytan olur.(608)

Dlleriniz iin hayrl eler sein. (434)

El rpma, sdece kadnlar iindir. (734)

En bereketli e, onlarn en az klfetli olan-dr. (85)

Erkek saflarnn en uygunu, n saflar; enuygunsuzu ise, arka saflardr. Kadn saflar-nn en uygunu, arka saflar; en uygunsuzuise, n saflardr. (773)

Erkeklerin ss, kokusu duyulan fakat rengigzkmeyen gzel kokulardr; kadnlarnss ise, rengi gzken fakat kokusu duyul-mayan gzel kokulardr. (192)

7/25/2019 c59fihc3a2b

83/140

ihbl Ahbr 83

E seiminde, drt ey gz nnde bulun-durulur: Kadnn; mal, gzellii, soyluluuve dini. Sen, dindar olann se ki, mutluolasn. (498)

Elerinize nzik davrannz; zr onlar, siz-lerin yannda, gen kzlklar alnm kimselerkonumundadrlar. (445)

Genlik, bir tr deliliktir. Kadnlar, eytannalardr. ki, ktlklerin odak noktasdr.alnt ganimet mal, bir cehennem korudur.Yas tutmak, chiliye detlerindendir. (37)

Hac, her zayfn cihddr; kadnlarn cihd

ise, kocas ile iyi geinmektir. (55)

Kadn, kaburga kemii gibi hassastr; eeronu dorultmaya kalkrsan krarsn; olduugibi kabl edersen, ondan yararlanrsn. Okaburgada, kavisli bir erilik vardr .(837)

Kadnda, atta ve evde uursuzluk vardr.(210)

Kadnlara itat, pimanlk getirir. (156)

Kadnlar ziynetlerinden soyundurun ki,gelin odalarndan ayrlmasnlar. (444)

Kadnlarn namaz klacaklar meknlarn enhayrls, evlerinin iidir. (770)

Muhabbeti bol ve dourgan kadnlarlaevleniniz. Zr ben, dier peygamberlere,sizin okluunuzla stnlk salayacam.

7/25/2019 c59fihc3a2b

84/140

84 ihbl Ahbr

(439)

Nikhn en hayrls, klfetsiz olandr.(759)

7/25/2019 c59fihc3a2b

85/140

ADB-I MUAERET


Dalkavuklarn yzne toprak san. (462)

Dvet edilmedii bir yemee giden kimse,hrsz olarak girmi, yamac olarak kmolur. (354)

Bizim dmzdakilere benzemeye yeltenen,bizden deildir. (744)

Byk tran yapmayan, bizden deildir.(261)

Bir kimse, yakn veft edeni tziye eder-se, ona, aynen o musibete urayann sevbverilir. (274)

Bir eyde yumuaklk, kesinlikle onu ssler;sertlik ise, onu irkinletirir. (520)

Bir toplulua su datan, kendisi en sonun-da ier. (61)

Birbirinizle hasedlemeyiniz. Alm-satmda,pey srerek sun fiyat art oluturmaynz.Karlkl kin ve husmet beslemeyiniz. Birbi-rinize srt evirmeyiniz. Ey Allahn kullar!

Karde karde yaaynz. (602)

Canllk emresi olan her hayvan sulamak,sevbtr. (77)

Elbisesini, alml bir ed ile ikide bir yukar

7/25/2019 c59fihc3a2b

86/140

86 ihbl Ahbr

eken kimsenin, Allah kymet gn yznebakmaz. (674)

Erdemlerin en stn, seninle iliiini ke-seni senin arayp sorman; seni mahrumbrakana senin vermen ve sana hakszlkedeni senin balamandr. (792)

Geimde tutumluluk, bir ksm ticarettendaha hayrldr. (170)

Hay rtsn brakann arkasndan sy-lenenler, gybet deildir. (300)

Hay, ancak hayr getirir. (49)

Hay, imandandr. (109)

Haynn hepsi hayrldr. (48)

Hell kazan peinde komak, insann boy-nunun borcudur. (84)

Hell peinde komak, cihddr. (56)

Herkese selm verip hl-hatr sormak,gnahlardan balanmaya vesile olan birdavrantr. (717)

Hi kimse, dostunun hediyesini reddetme-sin; yet bulursa karln versin. (593)

Hizmetiye iyi davranmak, bereketlilie;hizmetiye kt davranmak ise, uursuzluayol aar. (172)

nsann, misafirini evin kapsna kadar ge-irmesi, snnet olan bir davrantr. (721)

7/25/2019 c59fihc3a2b

87/140

ihbl Ahbr 87

nsanlara teekkr etmeyen, Allaha dakretmez. (541)

nsanlarla didimeyiniz; zr didimek, ir-kinlikleri ortaya karr, gzellikleri ise g-mer. (617)

Kyfette sdelik (gsterisizlik), imandan-

dr. (110)

Komusunun, errinden emin olmadkimse, cennete giremez. (565)

Misafirlik, kerpi evlerde oturanlara deil;deve ynl adrlarda oturanlaradr. (202)

Misvk kym kadar bir eyle de olsa, in-sanlardan mstan olunuz. (443)

Musibetleri, hastalklar ve sadakay gizle-mek, iyi insan olmann srlarndandr. (214)

Ne zenginin, ne de gl kuvvetli salkl

kimsenin sadaka almas hell olur. (569)lmeden evvel Rabbinize tvbe edin. Me-gul edilmeden nce gzel amellere karelinizi abuk tutun. Aranzda bir ba bulu-nan kimseleri sk sk hatrlayp ziyret edi-niz. (473)

Tarttnzda, terziyi biraz adrnz. (500)

Yandan dolay bir ihtiyara hrmet edenbir gence, Allah da, yallnda kendisinehrmet eden birisini baheder. (526)

7/25/2019 c59fihc3a2b

88/140

88 ihbl Ahbr

Yazlan mektba cevap vermek, aynen,verilen selm almak gibi bir grevdir. (650)

Yemin, yemin ettirenin niyetine gredir.(180)

Yeminli, ya yeminini bozar, ya da pimanolur. (181)

7/25/2019 c59fihc3a2b

89/140

ANNE-BABA-OCUK LKS


ocuu ile annesinin arasn aan kimsenin,Allah da kymet gn, kendisiyle sevdikle-rinin arasn aar. (319)

ocuk, dek shibinindir; zin eden avu-cunu yalar. (201)

oluk-ocuunun nafakasn telef etmesi,bir kimseye gnah olarak yeter. (852)

ocuklarnza ikrmda bulunun; onlar

gzel terbiye edin. (432)

En byk iyilik, insann, babas ldktensonra, baba dostlarn arayp sormasdr.(640)

Ergenlikten sonra, yetimlik olmaz. (545)

Hibir baba, ocuuna, gzel edebten dahadeerli bir bada bulunmu deildir. (797)

Kz ocuklarn defninde bulunmak, bir trmrvvettir. (176)

Kim, bu kz ocuklar yznden bir skntyader de onlara iyi davranrsa, onlar da,ateten koruyan bir perde olurlar. (350)

St emme karakteri bozar. (23)

St emme, alktan kaynaklanr. (736)

7/25/2019 c59fihc3a2b

90/140

KADER


Allah, her kulun be eyini kesinletirmitir;hibir kul bunlar aamaz. Bunlar; ameli,eceli, eseri, rzk ve yatandr. (389)

Allah, kaz ve kaderini infz etmek istedi-inde, kaz ve kaderi yerini buluncaya dek,akll olanlarn akllarn balarndan ekeralr. (849)

Beceriksizlik ve uyanklk dhil, her eyAllahn takdiri iledir. (139)

Deveni, bala da tevekkl et. (404)

Din, garib olarak balamtr ve baladgibi tekrar gariblie dnecektir. Ne mutlu ogariblere!. (671)

Eer sizler, Allaha hakk ile tevekkl etmiolsanz; O, sabahleyin yuvalarndan a ola-rak kp da akamleyin yuvalarna kursaklartka basa dnen kular rzklandrd gibi,sizi de rzklandrr. (868)

Kadere inanmak, znt ve sknty gide-

rir. (197)Karlaacan btn eylerin, mrekkebikurumutur. (390)

7/25/2019 c59fihc3a2b

91/140

ECEL-LM


Bir gn karlayan niceleri var ki, onu ta-mamlayamaz; yarn gzleyen niceleri de varki, ona ulaamaz. (381)

yi i, insan kt lmden korur. (70)

Kabir, ahiret konaklarnn ilk konadr.(174)

Tedv olunuz; zr hastal veren,devsn da vermitir. (461)

Tedbirlilik, kt ihtimlleri dnmeninsonucudur. (14)

Yarm hurma ile de olsa, ateten korunu-nuz. (441)

Yarm hurma ile de olsa, sili bo evirme.

(595)

7/25/2019 c59fihc3a2b

92/140

HKMET


Hikmet, mminin yitiidir. (102)

Hikmet, ereflinin erefini artrr. (630)

Hikmetin ba, Allah korkusudur. (79)Kim, krk gn, Allah iin nefsini arndrrsa,hikmet pnarlar, onun kalbinden dilinezuhr eder. (326)

Hikmetli sz, hikmet arayan herkesin yiti-idir. (35)

Hikmetli szlerden bir sz, ne ho bir hedi-yedir. (807)

Harb, hledir. (6)

Hem dnyanz dzene sokunuz; hem de,yarn lecekmiesine hiretiniz iin al-nz. (467)

Her alann bir amac vardr ve btnalanlarn nih amac ise, lmdr. (659)

Herkes, kesinlikle, Allaha hsn zan besle-yerek lsn. (601)

inizden biri, kendi gzndeki merteigrmez de, arkadann gzndeki pgrr. (393)

ki haslet vardr ki mnfkta bulunmaz:

7/25/2019 c59fihc3a2b

93/140

ihbl Ahbr 93

Tavr gzellii ve dinde bilgi derinlii. (232)

stihare eden, hsrna uramaz. stiareeden pimn olmaz. Tutumlu olan da muh-t duruma dmez. (511)

in z, sonlardr. (25)

Karln alacan bilen kimse, bahiiesirgemez. (265)

Kendi ykn tayan kimse, kibirden kur-tulmutur. (285)

Kssa anlatan, kin samaktadr, hlbuki onudinleyen rahmet beklemektedir; tccar rzk

beklentisi iindedir, karaborsac ise lnetdatmaktadr. (225)

Ktlk dneminde doyuran, suyu ekilmibataklktaki verimli hurmalk, ne gzel mal-dr. (808)

Sana phe veren eyi, phe vermeyeneye brak. (413)

Kim, bir zmreye benzemeye alrsa, o,onlardan saylr.(280)

Mmin kardeinin gnlne sevinsokmak,mafireti gerektiren davranlardandr.

(716)

Mminin firsetinden saknnz; zir o,Allahn nru ile bakar. (430)

Mminin u durumuna hayret: And olsun

7/25/2019 c59fihc3a2b

94/140

94 ihbl Ahbr

ki, Allah, mmine, onun iin sdece hayrolan bir kaz ile hkmeder. (384)

Ne kadar yaarsan yaa, sonunda lecek-sin; ne kadar seversen sev, sonunda ayrla-caksn; ne kadar alrsan al, neticedeonun karln greceksin. (493)

Nice kimseler vardr ki, o, kendisindendaha anlayl olan kimselere bilgi tar.(856)

Nice kimseler vardr ki, o, kendisinden da-ha kavrayl olan kimselere hikmet aktarr.(857)

t verici (viz) olarak lm yeter; zen-ginlik olarak yakn yeter; meguliyet olarakda ibdet yeter. (851)

Rabbim bana; szmn bir zikir, susmamnbir fikir ve bakmn bir ibret bak olmasn

emretti. (726)Riyazetin sekin kimselerden bakasnayaramad gibi; iyilik de, soylu ve dindrkimselerden bakas nezdinde gereincedeerlendirilmez. (563)

Sad (mutlu), bakasndan ibret alan kim-

sedir; ak (bedbaht) ise, anasnn karnndada ak olandr. (52)

Saknma, kadere fayda vermez. (556)

Sark, Arablarn tcdr. (47)

7/25/2019 c59fihc3a2b

95/140

ihbl Ahbr 95

Yaklaan erden dolay Arablara yazklarolsun. (212)

Sefere knz ki, shhat bulasnz ve gani-met elde edesiniz. (400)

Sen, bir eyi, Allahdan saknarak brakr-san, Allah da sana, ondan daha hayrlsn

verir. (715)

Seyrek ziyret et ki, daha ok sevilesin.(403)

Sknt dediin, bor skntsdr; ar dediinde, gz arsdr. (553)

Sizden aada olanlara baknz; sizdenyukarda olanlara bakmaynz. Zr bu, Al-lahn size verdii nimetleri hor grmemeni-ze daha uygun bir davrantr. (485)

Sizden birisi bir ey temenn ettiinde, te-menn ettii eye dikkat etsin; zr o, istekle-

rinden hangisinin kayda getiini bilemez.(506)

Sizler, dnyadan daha ne bekliyorsunuz?!Azdran bir zenginlik mi; yoksa unutturan birfakirlik mi; veya shhati bozan bir hastalkm; veyahut bunatan bir ihtiyarlk m; ya da

techz ve tekfini gerektiren bir lm m?.(537)

Sonunun nasl geldiine bakmadan, her-hangi bir kimsenin ameli, sizde hayranlkuyandrmasn. (604)

7/25/2019 c59fihc3a2b

96/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

97/140

KALBN HALLER


demolunun kalbi, kaynar vaziyettekitencereden daha hzl alt st olmaktadr.(818)

Her eyin bir mden oca (merkezi) vardr;takvnn oca da riflerin kalbleridir. (665)

Allaha imandan sonra en akllca i, insan-larn sevgisini kazanmaktr. (135)

Birilerine u yzyle, birilerine de bu y-

zyle gelen iki yzlkimseleri, insanlarn enerlileri olarak grrsn. (391)

Cehennem gibi, kaannn uyuduunu;cennet gibi de, isteklisinin uyuduunu higrmedim. (519)

Eer hi gnah ilemeseniz, ahsen ben,sizin, bundan daha beter bir gnah ileme-nizden korkarm; o da, kendini beenmilik-tir, kendini beenmedir. (870)

Her ahs, kendi nefsinin muhsibidir.(136)

Hibir mmin yoktur ki, bu dnyadanayrlncaya kadar, zaman zaman, kendisin-den ayrlmayan bir gnah ona dokunmamolsun.(531)

Mmin, mminin aynasdr. (86)

7/25/2019 c59fihc3a2b

98/140

98 ihbl Ahbr

Mminin hediyesi, lmdr. (105)

Mchid, n yce Allaha itat hussun-da, kendi nefsiyle didien kimsedir. (124)

Ruhlar, itim hlindeki bir ordu gibidir:Orada tananlar, bu dnyada kaynarlar;orada tanmayanlar ise burada uyumaz-

lar. (194)

Utanmadktan sonra dilediini yap, sz,ilk peygamberlik messesesinden itibreninsanlarn idrk edegeldikleri bir kelmdr.(723)

Yaltaklanma, mmin tavr deildir. (742)

Yeillie bakmak, gzn pasn aar; gzelkadna bakmak da gz cillandrr. (206)

Zandan saknn; zr o, szn en yalandr.(620)

7/25/2019 c59fihc3a2b

99/140

HUY


nsanlar, altn ve gm madenine benzerbir yapya shiptirler. (132)

nsanlar, bir taran dileri gibidir. (131)

Hayr, allm bir davrantr; er ise, inat-lktr. (12)

yilik, ahlk gzelliidir. (36)

Kalb, rzgrn yeryznde saa sola uur-duu bir tye benzer. (834)

Kalbi istikmet zere olmadka, bir kuluniman mstakim olmaz. Dili dzgn olmadk-a da kalbi dzgn olmaz. (571)

Kalbi paslanmaya gtren a gzllktenAllaha snn. (465)

Kalbler, kendine iyilik edeni sevme ve k-tlk edenden nefret etme huyunda yara-tlmlardr. (387)

Kskanlk duygusu, imandandr. (108)

Kimsenin hay perdesini yrtmaynz.

(597)

Kouculuk eden, cennete giremez. (566)

Kfrbaz olmak, bir dosta yakmaz. (560)

Yumuak huyluluktan nasibini alan kimse,

7/25/2019 c59fihc3a2b

100/140

100 ihbl Ahbr

dnya ve hiret hayrndan da nasibini alm-tr. (311)

ak ve sad hakknda kalemin mrekkebikurumu; huy, yaratma, ecel ve rzk gibidrt eyin de defteri kapanmtr. (388)

eytan, demolunun kan damarlarnda

dolar. (641)

Sark sarnz ki, yumuak huyluluunuzartsn. (437)

Mmin, hem iyi geinen, hem de iyi geini-len kimsedir. (90)

Mmin, hynet etme ve yalan sylemednda, her huya yatkn olarak yaratlm-tr. (379)

Mmin, safdr ve licenaptr; fcir ise,kurnaz ve alak tabiatldr. (92)

Mminin, nefsini zelil etmesi yakk al-maz. (559)

Mminler, alak gnll ve yumuak huy-ludurlar. (97)

Mminlerin en iyileri, tok gzl olanlar;onlarn en ktleri ise, agzl olanlardr.

(782)

Msmaha et ki, msmaha gresin.(416)

Msmahakrlk kazanldr, gletirmek

7/25/2019 c59fihc3a2b

101/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

102/140

KORKULAR


Az tadn karan lm, hi hatrdankarmaynz. (435)

Benden sonra, mmetimin u davran-ndan endie ediyorum: limin zellesi, in-safszn hkm ve peinden gidilen nefsnarzular!. (712)

Bir mslmann, bir mslman dehetedrmesi hell deildir. (567)

Bor, dnin yz karasdr. (19)

Bortan saknn; zr o, geceleri bir znt,gndzleri ise bir zillet vesilesidir. (619)

plkte biten yeilliklerden saknn. (618)

Eer hayvanlar, demolunun bildii gibi

lm bilmi olsalard; siz, hi semiz et yi-yemezdiniz. (863)

Kymet gn, insanlar arasnda ilk bakla-cak dv, kan davalardr. (145)

Kul, kendisine isbet edecek eyden kur-tulmann mmkn olmadn ve banagelmeyecek olan eyin de ona isbet etmeihtimlinin bulunmadn bilinceye kadar,imann hakikatine ulaamaz. (573)

7/25/2019 c59fihc3a2b

103/140

BELA-MUSBET


Allah bir kimsenin hayrn dilerse, onu birderde mbtel klar. (253)

Allah, hayrn diledii zmreyi imtihaneder. (707)

Arkadann bana gelen bel ve musibetesevin gsterisinde bulunma; yoksa Allahonu musibetten kurtarr ve seni imtihnaalr. (588)

Bel, insanlar tanyan ve fakat, insanlararasnda yaad hlde, insanlarca tann-mayan kimseye mahsustur. (378)

Bel, sze vekl klnmtr. (157)

Mmin, bir ylan deliinden iki defa so-kulmaz . (540)

Mmin, eer bir fre deliine de girse,Allah, orada onun huzrunu karacak birisi-ni peine takar. (865)

Zin, fakirlik getirir. (45)

7/25/2019 c59fihc3a2b

104/140

HASTALIK


Dertsiz olmak, dert olarak yeter. (850)

Allah, gnderdii her derdin, ifsn dagndermitir. (522)

Bedeni salkl, gnl ho ve cebinde deyeteri kadar harl olan kimse, sanki btndnyaya ship olmu gibidir. (360)

Allah, l ve adaletiyle, sevin ve ferahlyakn ve rzda kld gibi; znt ve kederi

de, phe ve honutsuzlukta klmtr. (703)

Bir hastay ziyret eden kimse, ziyretisresince, cennetin meyvelerini dermeyedevam eder. (277)

Hasta ziyaretinin en uygunu, ksa kesileni-dir. (756)

Hastalar ziyret edin, cenzeleri teyedin; bu, size hireti hatrlatr. (476)

Humm, cehennem harretinden bir par-adr. (40)

Humm, her mminin cehennemdennasibidir. (41)

Humm, lmn ncsdr. (39)

Mmin rahatszlandnda, nasl ki demircikr demirin pasn arndrrsa, bu da, onu

7/25/2019 c59fihc3a2b

105/140

ihbl Ahbr 105

gnahlarndan arndrr. (848)

Mmine; iyilemeyen bir dert, bitkinlik,hastalk, incinme, kayg ve hatt onu tedir-gin eden bir znt dokunmusa, Allah,bununla, onun gnahlarndan bir ksmnrtm olur. (538)

Mmkn mertebe, dnya zntlerindensyrln. (450)

Mmkn mertebe, istemekten sakn.(418)

7/25/2019 c59fihc3a2b

106/140

YEMEK-LER HAKKINDA


A bir karn doyurmaktan daha stn biramel yoktur. (795)

demolu, midesinden daha kt bir kapdoldurmu deildir. (824)

Allaha ve hiret gnne inanan, misfirineikrm etsin. Allaha ve hiret gnne imaneden, komusuna ikrmda bulunsun. Allahave hiret gnne iman olan, ya hayr syle-sin ya da sussun!. (327)

Bir avu kt hurma ile de olsa, akamnn yeyiniz; zr akam nnn ih-mli bedeni ypratr. (484)

Sirke, ne gzel katktr. (812)

Mmin, bir mide ile kfir ise, yedi mide ileyer. (96)

Mmin, yedii de temiz, brakt da temizolan bal arsna benzer. (829)

Sizin ba katnz, tuzdur. (816)

Yemek ncesinde elleri ykamak, fakirliigiderir; sonrasnda ykamaksa, cinnettenkorur ve gze salk kazandrr. (224)

Yemeklerinizi, mttak olanlara yedirin;iyiliklerinizi de mminlere yapn. (464)

7/25/2019 c59fihc3a2b

107/140

ihbl Ahbr 107

Yeyip de kreden niceleri vardr ki, o, akalp da sabredenden daha ok sevba nilolacaktr. (860)

Yiyeceklerinizi ln ki, bereketlensin.(451)

7/25/2019 c59fihc3a2b

108/140

KONUMA-SOHBET


Selm, kelmdan ncedir. (22)

Selm; bizim dinimizden olanlara birselmlama, zimmetimizde olanlara ise birtemnttr. (184)

Selm yayn ki, selmet bulasnz. (468)

Selm yayn, yemek yedirin, akrabalarnzarayn ve herkes uykuda iken geceleri na-maz kln ki, selmetle cennete giresiniz.

(469)

Allah, her konuann dilinin yanndadr.(705)

Allah, sznden rz olmadka, hibir ku-lun amelini kabul etmez. (706)

Ac da olsa, hakk syle. (419)

demolunun szlerinin hepsi aleyhineolup, sdece mrfu emir veya mnkerdennehiy veyahut Yce Allah zikir sadedindesylenenler lehinedir. (220)

Az bozukluu (kfurbazlk), kabalktan-dr. (16)

Azna ve ap arasna ship olan kimse,cennete girer. (363)

Allah, mmetimin zihinlerinden geen ey-

7/25/2019 c59fihc3a2b

109/140

ihbl Ahbr 109

leri, konumadklar veya ilemediklerimddete, balamtr. (702)

Ya hayr syleyin, kazann; ya da erdensusun, emniyette olun. (433)

ok glmek, kalbi ldrr. (76)

ok konuann yanl ok olur; yanl okolann gnah ok olur; gnah ok olan ise,atee daha lyktr. (270)

Dilini slh eden kimseye, Allah rahmetetsin. (373)

Dilini tutan, kurtulur. (243)

Dilini tutmak bir hikmettir; ne var ki, ya-panlar pek azdr. (168)

Dnyada iki dilli olan, kymet gn, ate-ten iki dilli klnr. (323)

Emniyetli yaamak isteyen, diline ship

olsun. (269)

En beter krlk, hidyetten sonra dalletedmektir. En byk kabhatlerden biri de,ok yalan syleyen dildir. (823)

Erkein gzellii, dilinin feshatidir. (162)

Fsk hakknda konuulanlar gybet deil-dir. (740)

Hakk olan, konuur. (633)

Her duyduunu bakasna aktarmas, kii-

7/25/2019 c59fihc3a2b

110/140

110 ihbl Ahbr

ye, gnah olarak yeter. (853)

fdenin, sihirli olanlar da bulunur. iirin,hikmetli olanlar da mevcuttur. Szn hede-fe ulamayanlar da olur. lim tahsil edipchil kalanlar da vardr. (622)

nsanlar cehenneme sokan eylerin ban-

da, vcdunun iki boluu gelmektedir: Azve cinsiyet organlar. (670-a)

Sizden biriniz, dilini tutmasn reninceyekadar, imann hakikatine ulam olmaz.(575)

Meclislerde konuulanlar, emnet hk-mndedir. (2)

fkelendiinde, sus!. (503)

fkelendirildiinde kendine hkim olankimse, Allahn sevgisini hak etmitir. (366)

vmekten saknn; zr o, boazlamaktr.(615)

zr dilenecek eyden sakn. (614)

Sadakann en iyisi, dil sadakasdr. (785)

Tatl sz, sadakadr. (64)

st kapal (kinyeli) konumada, ya-landan bir kurtulu vardr. (651)

7/25/2019 c59fihc3a2b

111/140

AKRABALIK


Akrablara verilen sadaka, hem sadakayerine, hem de hatr sorup gnl alma yeri-ne geer. (66)

Babasna benzemesi, kiinin mutlulukla-rndan birisidir. (215)

Bir ailenin azadl klesi, kendilerinden say-lr. (636)

Bir kle, efendisinin hakkn gzetir ve

Rabbine ibdetini de gzelce yaparsa, onunecr u sevb, iki kat olur. (846)

Bir selmla da olsa, akrablk balarn canltutun. (421)

Sadakann efdal olan, iinde kin ve d-manln gizleyen yakn akrablara verilensadakadr. (787)

Sevb hemenverilen tat, sla-i rahimdir.(629)

7/25/2019 c59fihc3a2b

112/140

DOSTLUK


Ahde vef imandandr. (624)

Allah iin size snan koruyun. Allah iinsizden bir ey isteyene .verin. Sizi dvetedene icbet edin. Size iyilik edeni mkfat-landrn. Eer verecek bir ey bulamazsanz,ona du edin ki, o, sizin kendisini mkfat-landrmak istediinizi bilsin. (296)

Allah katnda, arkadalarn en hayrls,arkadalarna iyi davrananlardr. (763)

Arkadann mektbuna izinsiz bakan kim-se, aynen atee bakm gibi olur. (324)

Arkadanla bir yerde bulumak zere sz-leip de, sznde durmamazlk etme. (599)

Bir kimse, bir kimsenin dnyada aybnrterse, Allah da kyamet gn onun aybnrter. (581)

Bir kimse, kendisi iin istedii bir iyilii,arkada iin de istemedike mmin ola-maz. (572)

Bir kimsenin, gnden fazla dostuna da-rlmas hell olmaz. (568)

Bir eyi sevmen, seni kr ve sar eder.(151)

7/25/2019 c59fihc3a2b

113/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

114/140

114 ihbl Ahbr

Hediyeleiniz ki, sevginiz artsn. Hicretediniz ki, oullarnza bir eref brakm ola-snz. Soylu (kerm) insanlarn srmelerinibalaynz. (422)

Hediyeleiniz ki, seviesiniz. (424)

Sla-i rahim, mr uzatr. (69)

Hediyeleiniz; zir hediye, kini ve garazsiler. (427)

Hediyeleiniz; zir hediye, kini ve krgnlyok eder. (423)

Hediyeleiniz; zir o, sevgiyi ikiye katlar ve

i skntlarn giderir. (426)

yi arkada, attra benzer; o, gzel kokuluyalardan bir miktar vermese de, ho koku-sundan biraz sana da iliir. Kt arkada ise,demirci krne benzer; kvlcmlarndanstn ban yanmasa da, ar kokusu sana

da ular. (838)

yzn aratrrsan ksp terk edersin;insanlara temkinli yakla. (406)

nsanlara iyi davranan, fakat onlara zul-metmeyen; onlarla konuan, fakat yalan

sylemeyen; onlara sz veren, fakat szn-den caymayan kimse; insniyeti mkemmel,adaleti msellem, dostluu elzem ve arka-sndan ekitirilmesi harm olan kimseler-dendir. (362)

7/25/2019 c59fihc3a2b

115/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

116/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

117/140

AZGINLIK ve HATALI LER


Kasten bana yalan isnad eden kimse, ate-teki oturma yerine hazrlansn. (364)

Azgnlk kadar, cezs daha abuk verilenbir su yoktur. (752)

Btn mslmanlarn; kan, rz ve malmslmana harmdr. (121)

Gzlerin zins, bakmaktr. (46)

Hased, atein odunu yedii gibi, btniyilikleri yer bitirir. (669)

Her eye kusur bulanlardan da, ar vgdzenlerden de, namus ve haysiyete diluzatanlardan da ve sahte lmcllerden deolmaynz. (603)

Hile yapan ve aldatan, cehennemdedir.(179)

ki, ktlklerin anasdr. (38)

killendiren her ey haramdr; zr dinde,ikil (kuku, kuruntu, vesvese) yoktur. (142)

yi olsun kt olsun, bir topluluun harekettarzn beenen kimse, aynen onu ilemigibidir. (295)

Kaamak bak, iblsin oklarndan zehirli biroktur. (209)

7/25/2019 c59fihc3a2b

118/140

7/25/2019 c59fihc3a2b

119/140

ihbl Ahbr 119

ulaamayacanz eyleri mit ediyorsu-nuz!. (380)

Ship olmad eyle varlk gsterisindebulunan kimse, takm olmad hlde takmgibi gzken bir elbise giymi kimseye ben-zer. (223)

Uyank olun! Dnyada nice tok ve varlklkimseler vard

Documents

c59fihc3a2b