Cac Trieu Chung Tam Than

7/25/2019 Cac Trieu Chung Tam Than

1/29

CAC TRIEU CHNG TAM THANBS CKII Nguyen Van Nuo

e lam tot cong tac kham benh, bc au tien trong

qua trnh chan oan va ieu tr, tha thuoc tam than canco hai kha! na"ng rieng# $ha! na"ng au tien la thu tha% cac&' lieu lam (ang mot cach khach quan va ch)nh *ac thongqua viec khai thac benh (! va tha"m kham tra+ng thai tamthan, (a% *e% cac &' lieu na mot cach can nhac va cohe thong# $ha! na"ng th hai la hieu mo-i benh nhan nhmot ca nhan vi cac a.c thu ve tam l, *a' hoi, hoanca!nh va moi trng (ong# $hi ren luen kha! na"ng autien, tha thuoc tam than can van &u+ng cac k' na"ng vakien thc lam (ang/ khi ren luen kha! na"ng th hai, canvan &u+ng (+ hieu biet ve con ngi va kinh nghiem vi cac

benh nhan trc a e hieu +c nh'ng ca!m *uc vahanh vi cu!a benh nhan ang +c tha"m kham# 0a! hai kha!na"ng na co the +c hnh thanh va %hat trien qua vieclang nghe benh nhan va ho+c ta% t cac tha thuoc tamthan co nhieu kinh nghiem hn#

$' na"ng kham benh oi ho!i (+ hieu ro' nh ngh1acu!a cac trieu chng# 2eu khong co cac kien thc natha thuoc co the b (ai lam trong viec %han loa+i cac bieuhien lam (ang va v va (e' khong the chan oan ch)nh*ac# 3o o, viec nam v'ng cac nh ngh1a la bc c ba!nau tien trc khi tien hanh viec khai thac benh (! va

tha"m kham tam than#4iec nghien cu cac tra+ng thai bat thng ve tam

than +c go+i la benh ho+c tam than# 5huat ng' na baogom ba cach tie% can khac nhau vi cac oi t+ng6

Be!n" "o#$ %a& %"a'n &o %a(5ie% can na lien quanen (+ mo ta! khach quan cac tra+ng thai bat thng vetam than va tranh e ca% en cac quan niem hoa.c lthuet a' nh trc# 7u+c )ch la lam (ang to! t)nh chat cba!n cu!a cac tra!i nghiem tam than benh l va hieu +ccac tra!i nghiem na ! mo-i benh nhan# 5ie% can na cu!abenh ho+c tam than ch8 lien quan &u nhat en viec mo ta!

cac tra!i nghiem co thc va hanh vi co the nhan tha+c#

Be!n" "o#$ %a& %"a'n )o!ng *+#$ 5ie% can na batnguon t cac nghien cu ve %han tam ho+c# 9iong nh%hng %ha% tren, tie% can na cu'ng bat au ba:ng (+ mota! cu!a benh nhan ve cac tra!i nghiem tam than cu!a mnhva cac quan (at cu!a tha thuoc ve hanh vi cu!a benhnhan# 5u nhien tie% can na ngoai (+ mo ta! con tm cach

;


2/29

gia!i th)ch nguen nhan cu!a cac hien t+ng tam than batthng lien quan en cac qua trnh vo thc ma benh nhankhong nhan biet +c#

Be!n" "o#$ %a& %"a'n %"+#$ ng"e!& 5ie% can nacu'ng tm cach gia!i th)ch cac hien t+ng bat thng cu'ng nh

mo ta! chung# 5u nhien, cac gia!i th)ch trong tie% can nalien quan en cac qua trnh tam l co the *ac minh +cba:ng th+c nghiem, hn la cac qua trnh vo thc nh trongbenh ho+c tam than ong l+c# 0ac %hng %ha% +c &unge nghien cu cac hien t+ng bat thng la cac %hng%ha% cu!a khoa ho+c than kinh, bao gom cac k' thuat chanoan hnh a!nh na'o va tam l ho+c nhan thc# 7a.c &ubenh ho+c tam than th+c nghiem lien quan en nguen nhancu!a cac trieu chng, cac trieu chng na ch8 +c nghiencu trong boi ca!nh cu!a cac hoi chng# 4) &u+, v benh ho+ctam than th+c nghiem ve lo au a' +c nghien cu chu!

eu ! cac benh nhan b roi loa+n lo au nen no +c mo ta!trong chng ve cac roi loa+n na#$hi mo ta! cac trieu chng tam than, can %han biet

gi'a ",n" %"+-$ .a/ no! 0ung cu!acac trieu chng/ (+ %hanbiet na +c minh hoa+ tot nhat qua cac v) &u+# 7ot benhnhan noi ra:ng, khi ! mot mnh anh ta nghe nh'ng tieng noigo+i anh ta la mot ke! ong t)nh, th hnh thc cu!a tra!i nghiemla mot a!o thanh con noi &ung lien quan en %hat bieu anhta la ong t)nh# 7ot benh nhan th hai nghe nh'ng tieng noinoi ra:ng anh ta (a% b giet/ nh va hnh thc va-n la mota!o thanh nhng noi &ung la+i khac# 7ot benh nhan th ba co

cac ngh1 am a!nh anh ta la ong t)nh nhng nhan bietnh'ng ngh1 na la khong ung# 5rng h+% na co noi&ung tng t+ nh ! v) &u+ au mot ngh1 am a!nh# ?nh thc giu% choviec thiet la% chan oan con noi &ung tu )t co vai tro trongchan oan nhng la+i rat quan tro+ng trong *! tr)# 4) &u+, noi &ungcu!a mot cu!a mot hoang t!ng g+i benh nhan co thetan cong mot mot ke! lam ha+i gia! nh#

0ac trieu chng co khi +c chia thanh nguyen 1"a-%.a/ %"+- 1"a-% nhng cac thuat ng' na co hai ngh1a khacnhau# 2gh1a th nhat lien quan en thi gian, nguen %hat la

*a! ra au tien, va th %hat la *a! ra (au# 2gh1a th hailien quan en t)nh nhan qua!, nguen %hat la %hat (inh tr+ctie% t qua trnh benh l, va th %hat la %hat (inh nhmot a% ng vi trieu chng nguen %hat# ?ai ngh1a nathng i oi vi nhau v cac trieu chng %hat (inh tr+c tie%t qua trnh benh l bao gi cu'ng *uat hien trc# 5unhien, ma.c &u cac trieu chng *a! ra (au thng la mota% ng vi cac trieu chng au tien, nhng khong %ha!i

@


3/29

luon luon nh va v chung cu'ng co the %hat (inh tr+c tie%t qua trnh benh l# 5huat ng' nguen %hat va th %hatthng +c &ung nhieu hn trong ngh1a ve thi gian v cach&ung na khong can en mot (u luan ve t)nh nhan qua!#5u nhien, nhieu benh nhan khong the noi cac trieu chng

cu!a ho+ *uat hien theo th t+ nao# 5rong nh'ng trng h+%na, khi mot trieu chng &ng nh la mot a% ng vimot trieu chng khac, chaAng ha+n mot hoang t!ng b theo&o'i b!i nh'ng ke! am ha+i la mot a% ng vi viec nghenh'ng tieng noi ket an mnh, no (e' +c go+i la th %hattheo ngh1a nhan qua!#

4e ngh1a cu!a cac trieu chng rieng le!, cac roi loa+ntam than thng +c chan oan khi co (+ hien &ien cu!amot nhom cac trieu chng a' +c *ac nh ro'# ?au nhmo+i trieu chng n oc eu co the +c tra!i nghiem b!imot ngi bnh thng/ nga ca! cac a!o giac, thng +c coi

la a.c iem cu!a roi loa+n tam than, oi khi cu'ng co the*uat hien nhat thi ! nh'ng ngi kho!e ma+nh# 5rng h+%ngoa+i le la mot hoang t!ng n oc thng +c *em laba:ng chng cu!a roi loa+n tam than neu no la ro' ret va&ai &aAng


4/29

2eu nham mat, benh nhan (e' chong la+i cac co gang em! mat# 0ac %ha!n *a+ bnh thng va t the ngh8 va-n con&u tr#

5u- *an Foi loa+n thc trong o benh nhan co cac%ha!n ng khong %hu h+% vi cac k)ch th)ch ben ngoai/bieu

hien ba:ng roi loa+n nh hng ve thi gian, khong gian, va*ung quanh# Gu la-n oi khi cu'ng +c &ung e ch8 (+ matkha! na"ng (u ngh1 mot cach (ang (uot, co the *a! ra trongtnh tra+ng thc bnh thng# 5rong (a!ng, lu la-n *a! ra cungvi cac a!o t!ng, a!o giac, va cac roi loa+n kh) (ac nh loau, (+ ha'i#

Sa(ng 7ot tra+ng thai lu la-n ca%, a.c trng b!i kh!iau tng oi ot ngot vi roi loa+n ta% trung va chu ,cac bat thng tri giac va nhan thc nh cac a!o giac vahoang t!ng, roi loa+n giac ngu! va roi loa+n than kinh t+ chu!#Ha!ng thng keo &ai t vai gi en vai nga, tien trien

&ao ong va gia ta"ng vao ban em# Iien na'o thng cohoa+t ong cham lan to!a# 2gi benh co cac bat thngvan ong nh bt rt, run, giat c va cac roi loa+n than kinht+ chu! nh tim nhanh, (ot, huet a% ta"ng, ra mo hoi, &a'nong t!# Ha!ng ha ga.% trong cac roi loa+n chuen hoa,nhie-m trung, cac benh cu!a he than kinh trung ng, cactra+ng thai nhie-m oc hoa.c cai chat J

T


5/29

vui chi cu!a ngi benh# 0ac roi loa+n chu va ta% trunggom6

>"an %a-n $"u- y-


6/29

hoa+t ong va ta"ng thc t8nh oi khi co the ga bt rt,kho chu# ?ng %han ha ga.% nhat trong hng ca!m va hngca!m nhe+#

H+ng $a(&


7/29

&o+a# 4e nhan thc, lo au a.c trng b!i (+ ta"ng ca!nh giac,ta% trung kem, mat (ang (uot, (+ mat kiem (oat hoa.c mattr)# 0ac trieu chng hanh vi gom (+ (et, tranh ne, &e- b+ctc, bat ong, va th! nhanh# 0ac roi loa+n tri giac gom gia!ithe nhan cach, tri giac (ai th+c ta+i, va ta"ng ca!m giac#

5o au %n" $a-$"


8/29

tam than %han liet, (a (ut tam than, nhie-m oc r+u hoa.cma tu# 5rong mot (o trng h+%, chung khong ch8 ga nguhiem cho ngi khac ma nga ca! ba!n than ngi benh#IV2CAC R34I 53A6N HA=NH VI VAN 3NG

0ac bat thng ve hanh vi, bieu hien ve! ma.t, va t

the thng *a! ra trong tat ca! cac loa+i roi loa+n tam than#2goa+i tr tic, cac trieu chng chuen biet khac ha ga.% !benh nhan loa+n than, a.c biet la tam than %han liet#

T$


9/29

+ K$" )o!ng $ang %


10/29

van ong co the *a! ra trong tam than %han liet hoa.c &otac &u+ng %hu+ cu!a cac thuoc chong loa+n than#

Ca-$ 1"a(n +-ng $"uyeJn 0a#ng


11/29

+ ung )o!ng n"oJ %o-$O *ong


12/29

T+ 0uy ngaF% Pua9ng


13/29

C;n ung )o!ng *;/ no-


14/29

T+ 0uy %+# Dy(


15/29

+ 2gi benh khong nhan thc +c t)nh chat %hi lcu!a chung#

+ X!nh h!ng en ca!m *uc va hanh vi cu!a ngibenh, co the a en cac hanh vi ngu hiem chongi benh va nh'ng ngi *ung quanh#

2oi &ung hoang t!ng chu a!nh h!ng rat nhieu b!icac nen va"n hoa cu'ng nh thi a+i la-n boi ca!nh *a' hoima ngi benh ang (ong# 7a.c &u cac hoang t!ng khongco t)nh a.c hieu ve chan oan, mot (o loa+i hoang t!ngthng ga.% trong mot roi loa+n na hn la trong mot roi loa+nkhac# 4) &u+, ma.c &u cac hoang t!ng b chi %hoi va tri giachoang t!ng ha ga.% trong tam than %han liet, chung cu'ng*a! ra, tu )t hn, trong cac roi loa+n kh) (ac co trieu chngloa+n than# 5ng t+, hoang t!ng %hu h+% vi kh) (ac co chu!e t+ cao ga.% trong hng ca!m hoa.c hoang t!ng t+ buoc toia.c trng cu!a tram ca!m cu'ng co the ga.% trong tam than

%han liet#Phan loai hoang tngHoang %+;(ng nguyen 1"a-%la hoang t!ng *uat hien

ot ngot, ngi benh tin chac la ung va khong co (+kien tam l nao a en# 4) &u+, mot benh nhan ot nhientin chac ra:ng mnh ang tha oi gii t)nh, ieu ma benhnhan cha tng ngh1 en trc a va khong co (+ kiennao co the ga ra t!ng o# 5rong th+c hanh thng kho*ac nh mot hoang t!ng co %ha!i la nguen %hat khong &obenh nhan kho nh la+i trnh t+ ch)nh *ac trong cac tra!inghiem bat thng cu!a mnh# 0ac hoang t!ng nguen %hat

+c cho la co gia tr trong chan oan tam than %han lietva ch8 nen +c ghi nhan khi chung hien &ien mot cachchac chan#

Hoang %+;(ng %"+- 1"a-% la hoang t!ng %hat (inh tmot tra!i nghiem benh l co trc# 5ra!i nghiem na cothe la cac a!o giac


16/29

%hc ta+%# $hi ieu na *a! ra, cac hoang t!ng +c go+i lahe thong hoa#

Hoang %+;(ng $"a :e(


17/29

khong e la+i mot vet thng koa.c mot vet (e+o nao/ motbenh nhan khac tin ra:ng mot ke! *am nha% t vu' tru+ a'cam cac ien c+c vao na'o e theo &o'i cac ngh1 cu!amnh# 0ac hoang t!ng thuoc cac trieu chng hang au cu!aHchnei&er trong chan oan tam than %han liet nh t &u b

anh ca%, t &u b a% a.t, t &u b boc lo, t &u b %hatthanhJ eu +c *em la k quai# 7a.c &u cac hoang t!ngk quai +c coi la a.c trng cu!a benh tam than %han liet,Ut)nh chat k quaiV co the kho anh gia &o can %ha!i *eten cac khac biet ve va"n hoa#

Hoang %+;(ng D"ong Dy/ Pua-


18/29

%hoi toan bo t &u, ca!m *uc va hanh vi cu!a mnh# ?oangt!ng b chi %hoi can +c %han biet vi (+ tuan theo motcach t+ nguen cac a!o thanh menh lenh va cac niem tinton giao cho ra:ng th+ng e chi %hoi cac hanh vi cu!a conngi# 2g+c la+i, benh nhan co hoang t!ng b chi %hoi

khaAng nh ra:ng cac hanh vi cu!a mnh la &o mot tac nhanben ngoai


19/29

chng khoa eu ng+c la+i# 0ac hoang t!ng na ha ga.% !ngi cao tuoi, %ha!n a!nh (+ quan tam nhieu ve (c kho!e !la tuoi na# ?oang t!ng nghi benh thng lien quan enbenh ung th hoa.c benh &a lie-u, hoa.c hnh &a+ng cu!a cac%han c the, a.c biet la mu'i# 2h'ng benh nhan co cac

hoang t!ng thuoc loa+i (au cung na oi khi oi +c %ha-uthuat ta+o hnh# ?oang t!ng nghi benh ga.% trong cac roi loa+ntram ca!m va tam than %han liet#

Hoang %+;(ng "+ .o


20/29

mot thi gian &ai, (+ chong la+i na (e' gia!m i nhng (+ thaoi na )t ga kho kha"n ve chan oan v, vao luc no *a!ra, t)nh chat cu!a trieu chng va chan oan thng a' +c*ac nh#

+ H,n" %"+-$ $u(a a-& a(n"

7 ng"Q a-& a(n"


21/29


22/29

+ Ng" %"+-$ *a/& :a#$"thng bieu hien &i hnhthc r!a ta la.% i la.% la+i nhng cu'ng co the lien quan enviec ve (inh nha c!a#

+ Ng" %"+-$ %n" %oa-nthng lien quan en (+ t)nhtoan theo mot cach a.c biet nao o va +c th+c hien theo

loi t)nh nham lam cho ngi khac khong nhan biet +c nghithc na#+ Ng" %"+-$ an &a$lien quan en cach (a% *e%

quan ao hoa.c ma.c o theo mot cach thc a.c biet# 2ghithc na thng kem theo (+ nghi ng a en (+ la.% i la.%la+i khong ngng# 5rong nh'ng trng h+% na.ng, benh nhanco the mat mot gi ha hn e ma.c quan ao mo-i buoi(ang#

$2 C"a!& $"a#1 a-& a(n"


23/29

2 Ga(& $a(& ga-$


24/29

A(o ga-$ 1"+-$ %a#1


25/29

noi, khong mau hoa.c co mau (ac (a.c (', bat ong hoa.c(inh ong# 2oi &ung cu!a a!o th co the lam ngi benh (ame, nhn ngam mot cach th)ch thu hoa.c ng ngac, banghoang (+ ha'iJX!o th ha ga.% trong cac benh loa+n tam than&o nhie-m trung, nhie-m oc, trong hoi chng cai r+u hoa.c ma

tu, trong tam than %han liet, au au migraine, ! ngimuJ 7a.c &u a!o th thng +c *em la a.c trng cu!a cacroi loa+n tam than th+c the, chung cu'ng +c ga.% ! en benh nhan tam than %han liet, nhng khong %ha!i lucnao cu'ng ket h+% vi a!o thanh#

A(o u-$


26/29

v) &u+ am nha+c co the ga ra cac a!o th# 0ac a!o giac %ha!n*a+ co the *a! ra (au khi (! &u+ng cac chat ma tu nh GH3hoa.c hiem hn, trong benh tam than %han liet#

2 Ca(& ga-$ e?n ",n"


27/29

T


28/29

+ N";- ga($or(akoL cu'ng nh cac roi loa+n khac cu!a cac thevu, oi th, hoa.c cac thu tran#

+ N";- n"a'&


29/29

Sa :u-% %a& %"a'n

Documents

Cac Trieu Chung Tam Than