Cl-, SO4-2, CO3

-2, PO4-3, NO3

-

İlk anyonlar karışım halinde bile olsalarbirbirlerinin reaksiyonlarını bozmazlar.Bu nedenle ilk anyonların tanımareaksiyonları yapılırken birbirindenayırmak için herhangi bir işleme gerekyoktur.

Cl- :AgNO3 ile : Cl- iyonları AgNO3 ile yumakçıklar halinde AgCl den oluşan ve HNO3 de çözünmeyen pelte görünüşünde beyaz çökelek verir.

Cl- + AgNO3 HNO3 AgClAgCl çökeleği NH3’ta, alkali siyanür tiyosülfatçözeltisinde kompleks yaparak çözünür.

AgCl + 2NH3 [Ag(NH3)2]+Cl-

Bu kompleks iyon, HNO3 etkisi ile bozunur ve AgClyeniden çöker. Bu Ag2CO3, Ag3PO4, Ag2SO4

çökeleklerinden farklıdır.[Ag(NH3)2]

+ + 2H+ Ag+ + 2 NH4+

Ag+ + Cl- AgCl

--- Ag(NH3)2+ aynı zamanda KI ve AgI’den

oluşan sarı çökelek verir.

--- Ortama öncelikle HNO3 ilave edilerek AgClyanında Ag2CO3, Ag3PO4, Ag2SO4 ‘ın çökmesi önlenir.

SO4-2 :

BaCl2 ile : SO4 iyonları BaCl2 ile BaSO4’den oluşan beyaz bir çökelek oluşturur.

BaCl2 + SO4-2

HNO3 BaSO4 + 2Cl-

Bu çökelek seyreltik HCl’de çözünmez.

--Öncelikle ortam HCl veya HNO3 ile asitlendirilir ve sonra BaCl2 reaktifi ilave edilir. Bu şartlarda çöken yalnızca BaSO4 olacaktır. Ortamda CO3

-2, PO4-3, SO3

-2

iyonları bulunsa bile, BaCl2 ile oluşturdukları BaCO3, Ba3(PO4)2, BaSO3 çökelekleri, asidik ortamda çözünecektir.

--AgNO3 ile: Konsantre çözeltilerinde beyaz kristal Ag2SO4 çöker.

Na2SO4 + 2AgNO3 Ag2SO4 + 2NaNO3

Çökelek mineral asitlerde (HNO3, HCl) çözünür.

NO3- :

--Fe+2 iyonu (FeSO4 çözeltisi) ile(kahverengi halka deneyi):

Aşırı miktarda FeSO4 çözeltisi, derişik H2SO4 yanında, nitrat iyonunu azot monoksi de (NO) indirger, bu da Fe+2 nin aşırısı ile kahverengi bir kompleks yapar.

NO3- + 3 Fe+2 + 4H+ NO + 3Fe+3 +2H2O

Fe+2 + NO +5H2O [Fe(H2O)5NO] +2

FeSO4 + NO [Fe+2(NO)] SO4

kahverengiDemir II nitrozil sülfat

-- Difenil amin reaktifi ile:

Konsantre H2SO4 içerisinde çözülerek hazırlanmış difenil amin çözeltisi, nitrat çözeltisinin üzerine yavaş yavaş ilave edildiğinde iki sıvının temas yüzeyinde mavi bir renklenme meydana gelir. Deney saat camında yapılır.

CO3-2 :

--Seyreltik asitlerle : (HCl, H2SO4, CH3COOH) CO3

-2 iyonu seyreltik asitlerle CO2 gazı çıkararak parçalanır. Çıkan CO2’in varlığı Ca(OH)2 veya Ba(OH)2

çözeltilerini bulandırmasıyla anlaşılır. Bu çözeltileri bulandırmadığı halde seyreltik asit veya CH3COOH gibi zayıf bir asit ilavesinden sonra çözeltiden gaz kabarcıklarının çıkması da CO2 varlığını kanıtlamaya yeterlidir.

Na2CO3 + 2HCl 2NaCl + H2O + CO2

Ca(OH)2 + CO2 CaCO3 + H2O

--Ba iyonu ile: (BaCl2 veya Ba(OH)2 çözeltisi)BaCl2 + Na2CO3 BaCO3 + 2NaCl

Bu çökelek seyreltik asitlerde CO2 çıkararak çözünür.

PO4-3:

Bilinen 3 fosforik asit vardır.H3PO4 Ortofosforik asit (en önemlisi)H4P2O7 Pirofosforik asitHPO3 Metafosforik asit

H3PO4 Tribazik asittir, 3 tuzu vardır.NaH2PO4 Primer ortofosfatNa2HPO4 Sekonder ortofosfatNa3PO4 Tersiyer ortofosfat

AgNO3 ile: Sarı renkli Ag3PO4 çökeleği oluşur.Na2HPO4 +3AgNO3 Ag3PO4 +2NaNO3+ HNO3

Çökelek NH3 ve HNO3’de çözünür.

--BaCl2 ile : Nötral ortamdaBaCl2 + Na2HPO4 BaHPO4 + 2NaCl

beyaz (amorf bir çökelek)Baryum sekonder fosfat

Çökelek seyreltik mineral asitlerde ve asetik asitte çözünür. Ortamda NH3 varsa daha az çözünürlüğü olan Ba3(PO4)2 çöker.

--Molibdat iyonu (NH4 molibdat çözeltisi ile) :HNO3’li ortamda amonyum fosfo molibdat’tan oluşan sarı bir çökelek meydana gelir.

HPO4-2+MoO4

-2+3NH4++23H+ (NH4)3[P(Mo3O10)4]+12H2O

Amonyum fosfomolibdat

(NH4)3[PO4(MoO3)12]: Amonyum fosfomolibdat çökelme ortam 40oC’ye kadar ısıtılacak veya ortama amonyum nitrat ilave edilerek hızlandırılabilir.

0,5 mL numune + HNO3 + 2-3mL reaktif sarı çökelek