JAK DBAJAK DBAĆĆ O ZDROWIEO ZDROWIEczyli czyli

EUROPEJSKI KODEKS EUROPEJSKI KODEKS WALKI Z RAKIEM WALKI Z RAKIEM

Europejski Kodeks Walki z RakiemEuropejski Kodeks Walki z Rakiem

Zawiera Zawiera 11 zalece11 zaleceńń, kt, któórych stosowanie morych stosowanie możże e przyczyniprzyczynićć sisięę do: do:

zmniejszenia ryzyka zachorowaniazmniejszenia ryzyka zachorowania na nowotwory złośliwe (profilaktyka pierwotna)

zwizwięększenia wykrywalnokszenia wykrywalnośścici nowotworów we wczesnej fazie rozwoju choroby (profilaktyka wtórna)

www.kodekswalkizrakiem.pl

Nie palNie palJeJeśśli palisz, przestali palisz, przestańń

JeJeśśli nie potrafisz przestali nie potrafisz przestaćć, nie pal przy , nie pal przy niepalniepaląącychcych

Wystrzegaj siWystrzegaj sięę otyotyłłoośścici

Kalkulator BMI dla dorosłych

BMI >= 40,0 otyotyłłoośćść III stopnia

BMI 35,0 - 39,9 otyotyłłoośćść II stopnia

BMI 30,0 - 34,9 otyotyłłoośćść I stopnia

BMI 25,0 - 29,9 nadwaganadwaga

BMI 18,5 - 24,9 waga prawidwaga prawidłłowaowa

BMI <18,5 niedowaganiedowaga

Interpretacja BMI - dla dorosłych

BBąąddźź codziennie aktywny ruchowo, codziennie aktywny ruchowo, uprawiaj uprawiaj ććwiczenia fizycznewiczenia fizyczne

Spożywaj więcej różnych warzyw i owoców: jedz co najmniej 5 porcji dziennie Ogranicz spożycie produktów

zawierających tłuszcze zwierzęce

Jeśli pijesz alkohol - piwo, wino lub napoje wysokoprocentowe - ogranicz jego spożycie:

mężczyźni do dwóch porcji dziennie, kobiety do jednej porcji dziennie

Unikaj nadmiernej ekspozycji Unikaj nadmiernej ekspozycji na promienie sna promienie słłoneczneoneczne

SzczegSzczegóólnie chrolnie chrońń dzieci i mdzieci i młłodzieodzieżżOsoby majOsoby mająące skce skłłonnoonnośćść do oparzedo oparzeńń

ssłłonecznych powinny przez caonecznych powinny przez całłe e żżycie ycie stosowastosowaćć śśrodki chronirodki chroniąące przed sce przed słłoońńcemcem

Najlepsze zabezpieczenie przed działaniem słońca w ciw ciąągu latagu lata stanowi pozostawanie poza jego pozostawanie poza jego

zasizasięęgiem.giem.

Spędzając czas na świeżym powietrzu, nalenależży siy sięę chronichronićć przed sprzed słłoońńcem w godzinach cem w godzinach

od 11.00 do 15.00od 11.00 do 15.00(są to godziny największego narażenia

na promieniowanie UV).

Zajęcia na wolnym powietrzu, zwzwłłaszcza dzieciaszcza dzieci, należy planowaplanowaćć w innych godzinachw innych godzinach

Odradza siOdradza sięę korzystania korzystania z tzwz tzw. . łłóóżżekekopalajopalająącychcych, , gdygdyżż urzurząądzenia tedzenia te emitujemitująą

promieniowaniepromieniowanie zblizbliżżone do tegoone do tego, , ktktóóre uware uważża sia sięę za odpowiedzialne za odpowiedzialne za zwiza zwięększone ryzyko zachorowakszone ryzyko zachorowańń

na na czerniaka skczerniaka skóóry. ry.

Zaleca siZaleca sięę przebywanie w cieniu, przebywanie w cieniu, noszenie okularnoszenie okularóów przeciwsw przeciwsłłonecznych onecznych

i odpowiedniego, chronii odpowiedniego, chroniąącego cego przed sprzed słłoońńcem ubrania. cem ubrania.

Dobre zabezpieczenie przed sDobre zabezpieczenie przed słłoońńcem cem stanowi na gstanowi na gęęsto tkana bawesto tkana bawełłnana.

Przestrzegaj Przestrzegaj śściciśśle przepisle przepisóów w dotyczdotycząących ochrony przed naracych ochrony przed narażżeniem eniem

na znane substancje rakotwna znane substancje rakotwóórczerczeStosuj siStosuj sięę zawsze do instrukcji postzawsze do instrukcji postęępowania powania

z substancjami rakotwz substancjami rakotwóórczymirczymi

Przestrzegaj zalecePrzestrzegaj zaleceńń krajowych okrajowych ośśrodkrodkóów w ochrony radiologicznejochrony radiologicznej

Bierz udziaBierz udziałł w programach w programach szczepieszczepieńń ochronnych przeciwko ochronnych przeciwko

wirusowemu zapaleniu wwirusowemu zapaleniu wąątroby typu Btroby typu B

Kobiety po 25. roku Kobiety po 25. roku żżycia ycia powinny uczestniczypowinny uczestniczyćć

w badaniach przesiewowych w badaniach przesiewowych w kierunku raka szyjki macicyw kierunku raka szyjki macicy

Cytologia to podstawowe badanie szyjki macicy, Cytologia to podstawowe badanie szyjki macicy, ktktóóre pozwala wychwycire pozwala wychwycićć jeszcze przedinwazyjne jeszcze przedinwazyjne

stadium raka.stadium raka.

Wszelkie nieprawidWszelkie nieprawidłłowoowośści w rozmazie cytologicznym ci w rozmazie cytologicznym ssąą badane dalej badane dalej -- aażż do uzyskania pewnej diagnozy, do uzyskania pewnej diagnozy,

ktktóóra pozwala szybko rozpoczra pozwala szybko rozpocząćąć leczenieleczenie. .

Im wczeIm wcześśniej choroba zostanie rozpoznana, niej choroba zostanie rozpoznana, tym jest witym jest więększa szansa skutecznego jej wyleczenia. ksza szansa skutecznego jej wyleczenia.

W poczW począątkowym stadium wynosi tkowym stadium wynosi 100%.100%.

W Polsce W Polsce śśredni wiek kobiety z przedinwazyjnym redni wiek kobiety z przedinwazyjnym rakiem szyjki macicy to rakiem szyjki macicy to 4040--42 lata42 lata, natomiast , natomiast

z rakiem inwazyjnym z rakiem inwazyjnym -- 51 lat51 lat. .

ŚŚredni wiek kobiet ze stanami redni wiek kobiet ze stanami przednowotworowymiprzednowotworowymiwynosi wynosi 34 lata.34 lata.

U ponad U ponad 60% kobiet60% kobiet raka szyjki macicy wykrywa siraka szyjki macicy wykrywa sięędopiero w drugim i trzecim stadium zaawansowania. dopiero w drugim i trzecim stadium zaawansowania.

Tu szanse wyleczenia sTu szanse wyleczenia sąą minimalne.minimalne.

GGŁŁÓÓWNE CZYNNIKI RYZYKA WNE CZYNNIKI RYZYKA RAKA SZYJKI MACICYRAKA SZYJKI MACICY

infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) infekcje wirusem brodawczaka ludzkiego (HPV) wiek wiek -- zachorowalnozachorowalnośćść zwizwięększa siksza sięę wraz z wiekiemwraz z wiekiem, ,

szczyt zachorowaszczyt zachorowańń przypada pomiprzypada pomięędzy 45 a 55 dzy 45 a 55 r.r.żż.. wczesne rozpoczwczesne rozpoczęęcie cie żżycia seksualnego ycia seksualnego dudużża liczba partnera liczba partneróów seksualnychw seksualnych dudużża liczba poroda liczba porodóóww niski status sponiski status społłeczny i ekonomicznyeczny i ekonomiczny palenie papierospalenie papierosóów w stwierdzona wczestwierdzona wcześśniej zmiana patologiczna w badaniu niej zmiana patologiczna w badaniu

cytologicznymcytologicznym partnerzy seksualnie partnerzy seksualnie niemonogamiczniniemonogamiczni, z infekcj, z infekcjąą HPV HPV

(ryzyko zachorowania wzrasta 20(ryzyko zachorowania wzrasta 20--krotnie)krotnie)

Kobiety pomiKobiety pomięędzy dzy 25. a 59. rokiem 25. a 59. rokiem żżyciaycia, ,

powinny poddapowinny poddaćć sisięę badaniu badaniu cytologicznemucytologicznemu

przynajmniej jeden raz na trzy przynajmniej jeden raz na trzy latalata

Kobiety po 50. roku Kobiety po 50. roku żżycia ycia powinny uczestniczypowinny uczestniczyćć w badaniach w badaniach

przesiewowych w kierunku raka piersiprzesiewowych w kierunku raka piersi

Mammografia może wykryć zmiany od 2 do 4 latod 2 do 4 latwczewcześśniejniej, zanim staną się one jawne klinicznie.jawne klinicznie.

Naturalny przebieg raka sutka jest zwykle bardzo długi i dlatego uważa się, że rak piersi jest chorobrak piersi jest chorobąąprzewlekprzewlekłąłą. .

Poczynając od pierwszej komórki, która uległa przemianie złośliwej, w wiw więększokszośści przypadkci przypadkóów guz w guz osiosiąąga ga śśrednicrednicęę 1 cm w ci1 cm w ciąągu 7gu 7--8 lat. 8 lat.

StaStałła kontrola piersia kontrola piersi daje dużą szansę wykrycia wczesnych zmianwczesnych zmian i zastosowania oszczoszczęędzajdzająącego leczenia.cego leczenia.

Schemat badania mammograficznegoSchemat badania mammograficznego

Kobiety pomiKobiety pomięędzy dzy 50. a 69. rokiem 50. a 69. rokiem żżyciaycia, ,

powinny przepowinny prześświetlawietlaćć piersi piersi przynajmniej jeden raz na dwa przynajmniej jeden raz na dwa

latalata

Kobiety i mKobiety i mężężczyczyźźni po 50. roku ni po 50. roku żżycia ycia powinni robipowinni robićć badania przesiewowe badania przesiewowe

w kierunku raka jelita grubegow kierunku raka jelita grubego

W PolsceW Polscekakażżdego rokudego roku na raka jelita grubego na raka jelita grubego

zapada 11 tysizapada 11 tysięęcy oscy osóób. b.

90% przypadk90% przypadkóóww raka jelita grubego raka jelita grubego dotyczy osdotyczy osóób b po 50 roku po 50 roku żżyciaycia

Wczesne rozpoznanieWczesne rozpoznanie raka jelita grubego zwiększa szanse

na cacałłkowite wyleczeniekowite wyleczenie

ZasiZasięęgnij porady lekarza, gnij porady lekarza, gdy wystgdy wystąąpipiąą u Ciebieu Ciebie: :

ddłługotrwaugotrwałłe biegunki i zaparcia e biegunki i zaparcia naprzemiennie wystnaprzemiennie wystęępujpująące biegunki ce biegunki

i zaparcia i zaparcia skurczowe, nawrotowe bskurczowe, nawrotowe bóóle brzucha le brzucha podbarwiony krwipodbarwiony krwiąą stolec stolec krwawienie z odbytu krwawienie z odbytu zmniejszenie zmniejszenie śśrednicy usuwanego karednicy usuwanego kałłu u

Bezpłatne badania kolonoskopowe mogąwykonać osoby w wieku 50osoby w wieku 50--65 lat65 lat

oraz osoby w wieku 40osoby w wieku 40--65 lat65 lat, które miały w rodzinie krewnegokrewnego

(rodzice, rodzeństwo, dzieci)z rakiem jelita grubegoz rakiem jelita grubego