lmAFtayrc/hinilchaalibi

v1L.

\.‘11:!!!

o .

v ' -‘s 1 . s ' ‘ l ‘

A . . s

I I s r. \'

, t . l

V

1 l 'I - I ‘

t

i i Q _

C l . s x .

s ‘ ._ ‘.

v

l . ' ‘ . s - -

_‘| . . o ‘ '.v-x 4 - ’— . o . . l

_ s i l ' . A

. s

x _ f '

. d . ' -. .. I _ _

1 ' '

o _ I

i . g I

1 l a

. , _ p

. s ’ ' \ _

I .i' . b

t i

l . Q, . q

p ..-

'.

.'

. i Q 7 . _

. r _ q “ _ n

s .

4 . .. i I I ‘

.

.. tk _ . . . l

o l p

. V ' . n \_

s l . 1

.

.

| I

. ‘ l ‘ . t I. O‘. ‘

' - I s _ . o ' F

l s . . 1 ~ o f

v - ~ ‘ i . ‘- l , .

I -/ " .. x 4 I I _ . - u .

I l y l ' I

' ' ‘ I ‘ o . I v ‘ '

_ i . \ ', V _ s

. _ s \ l t . p , A v . si ‘

' - , ‘ i. ' ‘ x l . -v s . I / l .- ' u J

' ‘ f u I" _ . 1 . c ' n

I I . ' i '

s .\ . .w t . ‘ - - I

' l ',‘ p I - t ' '

. t . - 1 l f l _ _ i v s |

. . - .V‘ ‘ i . 1 ' _ ‘ i

n ' l ' v v s - w s v .

A _ , . t r. y , - . v. o .- x

- 1 _ in ‘. x .A.x .

’ Q‘ a ‘ I l

. o _ in v 1 w. i l ~ . n . fp- ' _ k .

l ' ' -i ' ‘~ - - v \ ‘ l ' I‘ .

lI ‘ h ‘ ‘ i '

. l . l

. I ' .I . - l

l .' ' ' . l _ .

o l \

. .- . n . __ -i ‘ ~ _. . Q \

I . l y l . I ‘ .I. p ~ . i '

l _ s s 1 . ‘ ’

v v i 4 _

l’ l _ g I v . a

0 l , l , x ‘ ' n t 1‘

\. - . / m , .. ' , ' I l

, l

e ~ i \ ' .. i

A a, a . Y, s l

v l .l . nulla k l \

- I'v ' x ‘ s t

. ‘,:

-

~

o _ ‘1. .V ’ v\ . \ v -

I m . \‘ ' , v

i | l . w l | 1‘.' n . l

l l

v i . i ‘ ' v l . i

' ,‘w' ' t ' s _ I

I .- s

l e z - \ .

. .. ~ _ xs

I ‘ . ‘, p ' i .i _ x - s . l - x , .I

z ' t 4

I tI - , n

..,

‘.

~

o ‘ .

I i

l

i .

a . ’r. \ s . o

I oa

v j . a

. .

1 \ .

i . o

r n ‘. l

.

I . a .. s . . t

'\ .i t o . l l 1

b . l

I I d ' i

1 \

I ‘ V Q

ix l I

'3186187197' ' iI s

l ‘ " '

E .I J l - .

s

r m i n p l

—l—r—,r-'-J— [—7:-—-' \r'— “H; . ’f l- .r ' ‘ _ s v .

. a -v x l Q v

L s . _.l x \

v ~

a , x

I, 'm 1

fl

h . h

iv ‘ l

D“ _ -- ._._._f._"-._-1___ ~mw~“—_b l f "n— _-_: 4..*_—\‘ . , - ‘ ‘ l

w‘ W‘ m vl . v > _ \ I

v I _ ,- v '

mm ' ' -' .

. x _ s ‘ l

s ‘ . s \ l '

‘u p -\' ium w . " ‘ -ly fl ‘ . ' i ' k ‘ 4

m gurmuf I " . ' . - , . . , . . w

i l l t I I ' I

s .

.. , \

y/w/m wm xzq

/

mi omm m sumus

vMPMkuMlLLykMMMMl

lllSSillMll-lo

lMAutlukALlS lllSrPolich

p

quAu

AMPLlSSlMl PmLosoPnole onmms

Aucrommm

m

AcAnl-SMlA lebklMA vaflSLAlelMSl

vsys m

a smleos m PlllLosoPlllA nouoms

rum cAPnssmnnos

nm vm. MAliLPn A. mcechL

n. m c.

manca lum-anum

comm AMlcoS nocrlssmos

A. nasum .l. PlilMiSllL u. lloMMllwlSkL 1. nukowleclu

Aucron

mmimam www

PoLonns

PoSMAMAlS

suum-mus .L congruum-lux iuPAlksllL

...

calvo.s -t....

p

ala .

MuSAMAl nnn cum m Ml manum m non

AMlcokllM

blLliSflSSlMo

PMMSlSm MMmowSMMMAMj m Pobzmmmmmo nmvmmmmssma srumosxssmo

LlPrPMlASuM cumom

mmc oPlSkAM

m

SLAvokuM PllSyPolilA

Posrmu PoMSMPAMun

rPPllSSliS

..uæ....

iMon omnis historiae periodus majorem tempore ante

acto affert rerum humanarum culturam. sed ad cultu

ram temporibus subsequentibus promovendam omnial

quaecunque est aetasg haud leve affert adjumentum

Praeter erectasa dirulo imperio komano plures civi

tates agnitumque in iis proximi amandi principium.

nihil tantum promovendae profuit culturae humanae.

quantum constitutae nupen callapsis everxisque vete

ribusa novae in America et liuropa respublicae et pro

mulgata in iis adhibitaque jura hominum communiam

Plrgo comes cieszkowskia ratione illorum duorum even

tuum fretusa contra negeliildoctrinam historiae divi

sionem in tres imperes partes jure optimo statuit.

neque doctrinae argumentum neque ea. quae ex illa

sequuntur-1 sed forma vel potius systema et methodus

philosophandi philosophiam fiegelii omnibus prioribus

praestantiorem reddidit. ita ut per non minus tem

poris futuri spatium in excolendis rebus philosophicis

tali pollere possit auctoritate. quali Aristoteles tem

poribus anteactis potitus est.

. Philosophia hucusque non desiit transgredi terminos

animi natura ei positosg explicatos vero opere xantiL

quod inseribiturz kritik der reinen vernunft.

S. optimum ethicae prncipium id esse videtur. ut secun

dum physicas simul et psychicas leges vivamns.

fi Linguisticae munus est cujuscunque linguae organis

mum eruerea philologiae autem exhibere ea1 quae ad

ingenuum et aestheticums ut ajunt. nitorem valorem

que operum in quacunque linguaq praecipue vero in

graeca et komanm scriptorum spectant.

cujus est amplissimum negotiandi excreitium lwelt

handeh1 ejus et summum mundi imperium fweltherr

schaftf

nulla terra est tam opportune sit-ch quae amplissiiuo

illo finter Asiam et liuropamj negotiandi exercitio

gaudere pos/sin quam terrae hodiernam rurciam

constituentes.

ita

oniam lll SlillllillS lirlilllilltllM lLLlillloltllM

scmrsrr

cAS1ertLlS szqu

novissimo commotus Leleweli operey quod inscribiturz

anmes uae damma otowimkokich

vera

Porrecta deinceps nlyrisv quum plurimus gentes coercetz num

frequentes adm dum extat-e turbas hominum in lllyrlde ferurlt.

quorum una pars remota degit a marii pura nlin litus intemum

occupatg pura obtempemt regina potontincy pars nlizi scrvit unius

libidinil pus legibus vivit eum piisshnos eos fenmt. justosque

et hospitibus bonosv civilem amare societatem maximey stulere

vitae et moribus cultissimim

Scmm crux rminum v. dus-asa

Scriptores rerum antiquitus gestamm non potuerunt.

quin dicerent aliquid de rationibus. quae inter veteres

lilyrios ac populos finitimos intercesserint. sed originem

et patriam gentis illius nemo hucusque accurate erudi

teque investigavit. lllyrii habebantur in universum pro

barbaris plagae septentrionaliss qui cum graecis et ko

manis nullo conjuncti essent cognationis vinculo. rllalc

judicium protulerunt e. g. Miebuhrius lj et Abelfj Alii

eos majores Slavorum esse existimabanta maxime hanc ob

causam. quod habitabanta ubi hodie Slavi incolunts quod

que nonnulla nominatpropria similia Slavicis invenerunt.

llanc rem hac fere ratione demonstraverunt Sebastianus

balaitsj Maurus orbiniadj Math. Petrus catancichasj

lj liiebuhrz iieschiclite der homer L al - ab Abelz Makedo

nien vor liiinig Philipp S. se - aj Sebastianus balaiz ne lllyricae

linguae vetustate et amplitudine venetiae ubi - dj Maurus orbiniz

llegio degli Slavi. fergestL ni fallory anno ubi -- si Math. Petrus

cataucichz ne lstro ejusque accolis. nudae fmS

1

z

Appendinifj cyprianus kobertgqj Sielowskisj autem

idem maxime ex similitudine Polonicarum rerums quae

vulgo historiae fabulosae nomine veniunt1 et rerum ab llly

riis gestarum demonstravit. Multi praeterea1 sicuti Man

nertgj et Schlosserloj lllyrios esse majores Albanorum.

qui hodie sunts opinantun praesertim quum hi partem

antiquae lllyriae obtineant. Lelewelus l lj deniquea in no

vissimo opere satis late ac diffuse describens et sedes et

fortunam lllyriorums nihil certi de eorum origine ac in

dole tradit. ceterum quum videam historicoss qui de hac

re scripserint. nondum animadvertisse neque cognovisse

multas gentes lllyricase operae pretium esse duxi explere

pro viribus et copia fontium notitiam ethnograficarum ra

tionum orbis antiquiv quod lllyrios attinet. nitens in iis.

quae hucusque de origine et sedibus gentium lilyriis vi

cinarum ad liquidum perducta sunt

l. Pines lllynomm veterum ad meridiem spectantes

llzetzes ln libro primo ex ltheopompo docety junium nllm

fuisse AdriL junii maris nomen esse unum ab leniat qui istis locll

lmperuvity gente lllyriuL

rrame rm ua lj

lllyrii meridiem versus confines habebant Pelasgos lapi

roticos1 orientem Phraces Macedonicosa Moesicos et se

ticoss septentrionem Sermanos. occidentem celtos popu

losque ltaliae occidentalis.

Strabo narratzj lllyrios secundum mare Adriaticum

oj Appendini in praefatione in Szelli lexicon ltalico-illyricum. lla

gusae 1Slil- vl cyprian kobertc bes origiues Slaves. Paris labi -

ab Sielowskiz wstep krytyczny do historyi polskiej. Lwow iesu -

ol Mannertc Seographie der Sriechen und lilimery lid. vn. S æL

- lal Schlosserz weltgeschichte L S- 1SS. -- nj Lelewelz Marody

na ziemiacb slow. przed powstaniem Polski. Poznaii 1SSS.

jl rfheop. fr. illo in fragm. hist. Sraem ed. can et fheod Muel

leri. Parisiis iSAL p. sed - ij Strabonis Seographiae lib. vlL pa

S

- usque ad ceraunios montes et cum Plpirotis mixtos usque

ad sinum Ambracicum habitasse lipiroti vero Pelasgis

adnumeranturtaj quorum autiquissima sedes liesiodo te

ste ab llodonaa lipiri urbs fuit. Pelasgicum nomerus ej

ipsum dovem appellat. ln Plpiro quoque baulis ej urbs

ejusdemque nominis regio sita erata inhabitata illa qui

ldem a populo ex lipirotis et lllyriis consistentis yfaulan

tos dico. qui incoluerant inde ab Apollonia usque ad lapi

damnum et ab Avoo flumine usque ad lbrilonem1 ij quod

spatium veteres graecam vocarunt lllyriam. ej Ad Avoum

duvium in lipiro erat ab lllyriis inhabitata urbs liyllis ab

sive Sullist cujus incolae Sullinoruma loj regio Sylliaces

nomen traxit. l lj lllyricum erat praeterea oricum et Aban

tium sive Amantiuim quae lipirotica oppida incoluerunt

ex corcyra expulsi lllyrii Liburnici.nj lllyriis insuper

gina aia ed. casaubonis. cum descriptione Strabonis cousentit l-lero

dotus ff diis/lx Scylax cf Sgojj rfheopompus ci tri-lib cf. Lelewel na

rody na ziemiach slow. vL p. iii-gi - aj Strabonis Seographiae

lib. v. pag. zzL vn. p. agi - lj ldem pag. gal - si homeri

llias va zSi-L - ej Strab. vlL sea - v idem p. alii - ab qui

historici ratione sedum commoti Albanos pro posteris veterum lllyrio

rum habent1 illi eos potius hanc iab causam pro posteris veterum Pe

lasgorum habere debebantg Albani enim in iisdem regionibus deguuty

in quibus Pelasgi habitabanty praesertim in lllyriay quae graeca dice

baturv in lipiroi l-lelladey Pelloponeso occidentali et in Arcadia cLea

kesz researches in Sreed Londou igilil At eo jam temporey quum

gentes lllyricae suis antiquissimis sedibus continebantun Albanos in

iisdem. quos hodie obtinentr invenimus sedibus fut infra videbimusl

Sententiam insuperi Albanos esse posteros veterum Pelasgorumy adju

vat magnopere lingua hodierna Albanorumy quaey quamquam non est

derivata neque de Sraecay neque de Latina. tamen iis tam est pro

pinquay ut quasi medium teneat inter utramquey sicuti Schleicherns

demonstraverat in opere inscriptoz nie Sprachen Plnropals in systema

tischer ilebersichh nomi lssm p. 1SS..1M.. liahn quoque diutius

in Albania versatus. in opere nuper editoy quod inscriptum esta Alba

nesische Studien1 dena 1SM. Albanos. propter eorum mores institu

tiones et linguamy posteros dicit veterum lllyriorum. p. zll -zzli.

gj Strab. vlL Slfi - mi Livins xle. su - ub Strab. p. aga

lzj Scylaxz Periplns lib. L p. il -- lllimaeus in schoL ApolL llhod.

1 i

z

li

adnumcrandi sunt Athamani laj et Attintania ub qui po

puli in npiro habitantes accoluerunt ad Avum et Ache

loum i-luvios.

lllyrii igitur secundum mare Adriaticum meridiem

versus ad nrilonem usque et Pjpidamnum habitarunta inde

a brilone autem usque ad sinum Ambracicum cum Pe

lasgis mixti.

ll. ne populis lllyiiae orientalibus

Autariatae antenh maxima et optima lllyi-lorum gens. quum

friballos domuissentv qui ab Agrinnibus usque pul lslrum quinde

clm dierum itineribus spatium occupabunt1 supra alios quoque

fhraeos et lllyricos populos sese extulerunt.

Sraanx vlL Sla

liuronotulm versus lllyriam feraecamj a Macedonia

liarnus mons sive Sora disjungita ex quo profluit lijrigon1

qui in Axinma Macedoniae fluviumj effundituro quorum

priorem adjacuerunt regiones Pelagoniaa beuriopus et

Lyncestis. Pelagom teste llomerm lj Axiis Asteropaeus

autema Paeonum duxa Pelagonis filius fuit. Atqui Strabo

narratazj Paeones etiam Pelagones nominatos fuisse

Auctore rrhucydidesj Paeones quidem Phraces fuere.

Strabo tamena ut beuriopum et Lyncestidemg ita et Pe

lagoniam fuisse lllyricam afiirmath lijus igitur judicio

Paeones quoque lllgrii fuere Sed et secundum Livium aj

lirigon per Paeoniam ex lllyria fiuit et lleuriopus regio

Paeonica nominatum lllyrii porro et Pllimejams occiden

talem Macedoniae regionema inhabitabanta aj quae quidem.

ad llaliacmonem fluvium sita1 ad occidentem spectaba

olympuma ad septentrionem cambunios montes. cui con

termina ad ipsos lialiacmonis fontes sitaa erat regio

lv. izlii - Strab. lib. vL p. sol - lal Stephanus liyz. s. v. -

ul Appianus lllyr. 1

lj l-lomeri llias xxL ibi-istl -- ij Strabo fragm. se -

ab fhucydides lL gfi- ab Strabo vlL p. agii - ab Livins xxxix

fili - ab Strabo vlL agii

b

orestis1 inhabitata ab lllyriisg quibuscum tamen-promis

cuia uti in lilimejaa Lyncestide et Pelagonia lipiroti fPe

lasgicij quoque lconsederantjj occidentales igitur Macc

doniae partest teste Strabone. lllyricae fuerunt.

quodsi sequentes Strabonis sententiamt qui Paeones

Pclagones. Pelagones autem vocat lllyriosa omnes Paeo

nes pro lllyriis haberemusa omnis Macedonia lllyricis gen

tibus repleta esset. Pieres enim. quos fuisse Phraces inter

omnes scriptores constan ab a veris Macedonibus ex Ma

cedonie ejectia jam ante xerxis expeditionem adversus

graecos in Panzcgrzteoa rfhraciae monte. consederautfj

Piereia inter mare. flaliacmonem fluvium et olympum

sita erat. Proxima huic septentrionem versus inter flri

gonema Axium et Lydiam fluvios erat regio litottiaeas

cujus incolas callimachus mh genti Phracicae adnumerat.

llomerus terram inter Lydiam et flaliacmonem jacentem

appellat limathiama l lj quam etiam Paeoniam nominatam

fuisse Liviusmj et Polybiuslsj nam-ann unde elucet.

eam a Paeonibus fuisse occupatam. quem populum omnem

terram secundum Axium fluvium usque ad mare inco

luisse testatur Pliucydides l dj et Livius lsj nec non lior

daeam1 supra limathiam jaeentem1 teste Plinio. mi

Ab Axio iiuvio orientem versus erant sedes Paeonum

usque ad Strymonem fluviumt qua lSessos contines habe

bant. nj Praeter Axii fontes Paeones etiam fontes cii

ascerila ex khodope monte initium capientis et in lstrum

se effundentisa nec non Strymonis possidebantfsj kipas

superioris Strymonis accolebant Agriani et inferius Sraeeiy

Lcaei. qui omnes genti Paeonicae adnumerantunmj

Scadrus monsa ex quo oritur Strymon et Axius. Paeo

ij ibidem -- si rllhucyd. lL ea - Strab. pag. liil dit -

gi fhucyd lL ga - loj callimachusz Pragim iii llL - nh lio

meri llias x1v. eiti -- nj Livins xv. S. v- ul Polybius xx1v.

S. - ul illhucyd lL gil - ub Livius va. m -- lsj Plinius

lv. 11 - ul Strabo p. diti - isl Plerodoh 1v. fiih v- lgj lllu

cyiL ll. flii -- Strabo PragnL gi Sfi

fi

nes disjungit a bardanibus. gente lllyricagwj accolenti

superiorem Margemg inferiorem adjacebant lrriballia gens

illhracicaanj bardanis adnumerabantur etiam Salabri et

Pliunatam in Scadro monte habitantesnj

uti Strabo Paeoues1 eosdem esse dicens ac Pelago

nasa fecit gentem lllyricam1 ita et Appianus1 nihil eos

discernens a Pannoniis. narrat enimanj Paeones Ma

cedoniae et Pannonii ad lstrum fluvium unam eandem

que esse gentema ita ut nomen modo alterum Sraecis.

komanis alterum usitatius fuerit. qua quidem re non

denegat Pannoniis orginem lllyricuma confirmans Paeo

nesa quum postea cum lllyriis permiscerentura Pannonios

appellatos esse lllyriosftj quorum Pannoniorum sedes

inde ab lstro fiuvio z ij circa carnuntum oppidum z ab usque

ad Scadrum montem finesque Macedoniae patebantowj

ita ut hoc terrae spatio etiam Autariotarum nardanorum

que sedes continerentur. erentes Pannonicae ab lstro fiu

vio et carpatis montibus septentrionem versus etiam ad

fontes viadri et vistulae habitarunLMj

Patebant igitur lllyriorum sedes inde a vistulae fontibus

usque ad montes oerctunios1 cambunios et olympum adeoque

ad sinum Ambracicum ei Peneum fhessaliae fluvium Paeo

num nomen gerentes coniines erant sellorum et nolo

. pumazgj habitantium in confinio ldpirh Aetoliae et illhes

saliae. Paeonica erat praeterea Mygdonia. ab inferiore

Axio patens usque ad Strymonem. soj neque non cru

saeaa regio meridiem versus sita. Paeonica fuisse vide

turg crusaeus certe filius erat Mygdonis. afj A Mygdo

nia septentrionem versus crestonia et Sisaltia regiones

Paeonicae fuere. aaj Syropaeones et Paeopli.. ad ostia An

m Appiam lllyr. a - Strabo vlL sea - ub Plerod. 1v. dil

-- ni Strabo x. fr. - aaj Appiam lllyr. 1. - ub ldem lllyr. iL

- hb Strabo vlL dea - ub Plin. 1v. il - ub Strabo vn.

agii - Appian. lllyr. llL - ul Pacitus germ i - ub liustaL

ad l-lom. llias va gea - aaj rPhucyd. lL ga -- Strab. Pragm

ei - all Steph. Syz. s. v. - ub Strab. Pragm dil

1

gitis et Strymonis sedentes1 Paeonicae fuerunt originis. aaj

l-luc accedita quod Plerodotus afferth Paeones obse

disse Perinthum1 urbem haud procul a lSyzantio ad Pro

pontidem sitam. qua quidem ex re conjici liceta Paeones

quonadam totam in fhraciam dominatos esse.

lll Antiquissirna gentis lllyricae et ihracicae sedes erat Asia lMinor

Aeglptii Phryges ipsis ipos caeteris populis ducunt veterlorem

naxon n. in

quae tandem fuit gens illa Paeonuma quae urbes ad

Propontidem sitas obsedit1 fontes et ostia Strymonis et

Axii in sua habuit potestate et Sarmatos erraecosque con

fines habuitP Straboa uti supra diximus1 narrata eos etiam

Pelagones vocatos fuissea quam ob rem lllyrios eos fa

cit. Appianus dicitg eos unam eandemque gentem ac Pan

nonios lllyricos esse. quam ob rem affirmare videtulg

sedes eorum ab Aegeico mari usque ad vistulam patu.isse.

Phucydides autem et Paeonibus et Panaeis nomen indit

Phracum.1j lpsi vero se feucrorum frojanorum posteros

esse diu-enmto qui simul cum illysis ex Aszia Minore profecti

fflm-actam et omnem terram usque ad mare lonicam et Pe

neum fluvium occupassentzj Auctore Pausania Paeon erat

filius lilndymionis Aeolidis et frater Aetoli et lapejL qui

ubi cursu victoria reportata praemium a patre accepit

imperiumj Paeon emigravit et ad Axium sui nominis

imperium constituit. aj Praeterea Paeon1 Poseidonis et

flelles fliustij Phanusyra autem1 Myniae conjuxa ejus

filia habebatunsj quos adduximus nuncios comprobat

Lycophrons qui in fabulis de illeucrisa quos pertractavita

aaj flet-od v. 1S-1s. ea - ul ldem v. 1.

lj Phucer lL 1o1. - ab l-lerod. vu m -- ab Pausanias v.

1. a - ij l-lygim Poet. AstrolL lL zu - ab SchoL ApolL khod.

1. esu

jl

A

dlum inducit occupantem planitiem chaldraeaeam sive

limathiam. ldordacorum agrosa omnemque terram usque

ad Peneum fluvium ej lnvenimus praeterea Mysios saepe

nominatos propter Macedonespvj Strabo adeo Moesos ad

lstrumj a quibus terra inter lin-num et Sminum sita nomen

Moesiae tremit1 eosdem esse putat cum Mysis Asiae Minoria sj

neque vero a veritate abhorret. Maeones Asiae et

Paeones liuropae unam eandemque fuisse gentemg hoc

enim proprium fuit linguae Macedonicae commutare nMu

litteram cum litteris nPu vel nle ej unde et Peneios flu

vius saepe Meneios sive Meniost loj Amydona urbs Pae

onica. Abydon et Amantia. ldpiri urbst Abantia nolui

natur. l lj lit re vera nerodotus quoque Mysios Lydorum

esse posterosa ub qui antea Maeones sive Meones voca

renturalaj dicit. ivonnulli Mysios eosdem ac Lydos esse

duxerunta l ij quorum lingua eu- Phryqica et Lydica erat com

miætm lsj quam ob rem Strabo Paeones Phrygum posteros

existimari enarratmj At apud Sophoclem omnesque poetas

tragicas froja et Lyrlzia nomen Phryyiae gerit lu Sed multi

etiam aliia Paeones fuisse Phrygum posteros conjirmanh quo

rum in numero est Micauder1 iej Lycophrona lgl liupho

rion.zoj

Ai non soli Paeones et qui iidem sunt Pannonii a Phry

gibchs eæ Asia lllinore originem ducunta sed etiam omnes gen

tes llllz/ricae1 z lj veluti Palmataehj faulantia Mj Liburmlnj

o Lycophron v. fii -- nil -- lib 11ellanic. ap. comm Porphy

rog. de themat. lL i p. lis ed. boum -- SchoL l-lom. ll. an Sc

sj Strab. p. egit agii etc. - gj Sturz. ne dialecto Macedonica pag.

afl - mi illlieocn ei li - Paus. v. iy 1 -- ub Ptol. llL lii

- ul flerod v11. yi. - lal iierotL vlL fi - Strab. pag. bill

egi eia fisa - ub Strab. p. srl -- ub lbidenn - iej Strab.

PragnL gal - ni Strabo p. efi -- lal Micander apud Athem xv.

SL p. fioi - ul Lycophron vers. lsgf-Mtld - Mj nuphorion

SchoL clenr Alex. p. a l. sylb. -- vnj Populos enumerandos lllyri

cos fuisse inferius demonstrabimns. - ul gramen Anecd. dn oxon

1v. p. ibis-nub Appiam ne belL civiL lL go.-Scyinn. fisa-dam

- nh lbideuL

g

veneti ltalici erant posteri llenetorum Asiaticoruuh inter lla

lg/m quondam et Phemnodontem habitantiume Marizunlinus

tradit auctore Strabonefsj nPlenetos vfrojanis auxilio

euntesa ex Leucosyrorum terra exiisses ex rProja vero.

navibus solutis. una cum rPln-acibus esse profectus et ad

l-ladriae angulum consedisse. nos vero lienctos1 qui bello

Projano non interfuissanta in cappadoces paulatim esse

conversos fqnnm antea fuissent Paphlagones originisg uti

mox videbims1 Phrygibus propinquaejftmj liuc quoque

rqferenda est fabula de feucrorum coloniisa quos Antenor per

lllyriam in superioremg in mediam ltaliam Aeneas per chal

cidiceu deduæitnj lveque non khaetiis vindelici et lvoricL

Amazonum posteri . nj quae antiquissimis temporibus arl fher

medontem habitabantst eat Asia blzlnore originem ducunt

Asiam vero Minorema praesertim Asiam cis vliber-me

dontam et llalym sitam tenebant ab antiquissimis inde

temporibus Phryges eorumque consanguinei. Praeter Phry

gimn Majorem a in qua Midas et Sordios regnewerunta s lj

Pllryges etiam regiones inter Sangaruma Propontidem et

blelespontem jacentes incolebant1 ad quas et Proas per

tinuit. quae quidem terra postea Phrygiae Mellesponticae

asl Strab. p. ssz fili ega - col-m Mepos apud Solin. Mi

Livius L 1. - ub Strab. p. eil - ub aquam quidem remy per

git Strabo p. fiiit haec res maxime comprobati quod tota ad llalyn

adjacens cappaddciay quam longe propter Paphlagoniam extenditur et

cappadocicae et Paphlagonicae linguae pm-ticepslesty habetque multa

nomina Paphlagonicay velutiz lingusy niassah oiniatem katateg zar

dakes. rribiam Sasysy oligasis et Manesy quae quidem nomina in Pha

zemonitide. Pimoliseney Sazelonitidey in Sazacene ceterisque regioni

bus cappadociae sunt usitatissima. Apollodorus ipse zenodotum sic

scripsisse narratz uex remota lienetorum regioney in qua nascuntur

abstinati equiga nlineten autemf narrat cApollodorusL gnecataeum Mi

lesium existimare Amissumf At Amissusy uti supra dictum est. ad

Leucosyrorum terram pertinety trans lialym fluvium jacensfl -- ul

hion l. id p. SS c. 11 p. SSa. - virg.Aen. L ma et Servius ad

virg. 1. c. -v nh horatius carm 1v. lL - Servius ad Aen. L zazg

-- sol lL lL llLv 1SS. in me - Strab. pag. fiyit - ao Strabo

p. sal SPL

hiiiu

nomen traxits Mj antiquissimis autem temporibus Phrygia

Minor appellata estaaj kegionem vero ad nermum et

Sipyiuma ub quae fuit Majoris vel Minoris Phrygiae pars

et patria rPantalL Pelopis et Miobae. veteres Phrygiam

ad Messogin et in planitie caistri sitam appellabanmaib

omnis in universum Lydiaq in quema uti etiam in Phry

giam Majorem Midas1 ut supra diximuss dominatus esse

traditum Phrygica eranasj occupata igitur erat omnis

terraa quae inter Maeandrumv Plelyna Propontidem et

Mare Aegeum jacety a Phrygibusa in quam dominatus

est Maeom pater cybelesa magnae beorum matris-iiij

Ab nali orientem versus habitabant cappadoci sive Leu

cosyriy a rrauro monte meridiem versus cilicinis Pam

pbylii. qui omnes erant originis Semiticaessj Paphla

goniam ad liuxinum inter lilalym fluviuin et Sosporum

sitam possidebant Papblagones Phracici.agj

quoniam flzraces et in Asia et in luropa degentes cum

Phrygibus unam composuerunt gentemvmj omnes igitur populi

inter Pontum luminum et Adriarm inter lfalym et lstrum flu

vios habitantes est una eademque profecti sunt stirpe1 Asiam

illi-norema praesertim Phrygiam primariam patriam suam eati

stimanles quum igitur flemdotusuj et Strabonj profe

runt. Phryges rrhracum fuisse colonos1 id non eoa quo

Leleweluj vult. judicio dictum esse putov omnes inco

las Asiae Phraco-Phrygicos ex lauropa oriendos esse.

quoniam huic sententiae oppugnats quod l-lerodotusuj

alio loco tradita Phryges antiquissimum esse orbis terrarum

populum Macedones contenderunta Phrygesa quibus antea

nomen fuisset Srygesy in liuropa habitasse suosque fuisse

populuresguj id quod haud dubie esse potuita quum

ni Strabo p. iii -- aaj ldem p. sea - ub Strabo p. SiL

- ub ldem p. em -- ub ldem p. eta - ul niodor llL fia

Mb Lelewelz Marody na ziemiach slow. L L p. 1S. - ub Pherecy

des p. lla ed. Sturz. -- ub Strabo p. agi lliL - ui nerod. vlL i

p. 1S. -- ul Strabo p. lliL -- ul Lelewels Marody vL a p. agit

vu. li p. sal -- ub uel-ed. lib. lL cap. l - hi l-lerod. vlL 1S.

11

feuci-orum et Mysorum nomen gerentes usque ad Pe

neum et mare donicum habitarent. Strabo naratz dj nbus

incursiones et demigrationes praecipue dum bellum Pro

janum gereretur et paulo post. factas essea quum et liar

bari et graeci eodem impulsi impetu exirent ad occu

pandas aliorum sedesg sed et ante bellum rProjanum talia

evenisse. lie quoque. quae de Phrygibus et Mysis tra

duntur. temporibus belli Projani remotiora sunt.u

m Mygdones Asiaenj ita et Mygdones liuropaeul

Phrygicae erant originis. iej Shodopae monti in rfbruciu

Mygdonis nomen erat.wj Mygdones autem tantummodo

pars fuerunt lidonumflj habitantium inter Mestum et

Strymonem fiuvios. Mygdones veroa uti supra commemo

ruvimusa sedes suas habebant inter Strymonem et Axium.

Sdonibus praeter Mygdones etiam Sithoni adnumeraban

turfzj habitantes in chalcidicequj cujus media penin

sula Sithonia appellabatun Sithoni etiam in monte Atho

fuerunt1 Mj Pallene vero cappellabatur hoc nomine tertia

chalcidices peninsulaj filia fuit Sithonisuj regis hoc

igitur modo Mygdones Phrygici omnem terram inter kho

dopen montem et Axium fluvium occupasse videntur.

Strabo narreta lidones dividi in Mygdones. lidones et Si

thonesa ub equidem existimo1 eum aut dixisse aut dicere

voluissez boues dividi in Mygdonesa lidones et Sidones

sive Sithones. nabitarunt enim inter Strymonem et Axium

etiam ores-tenes.nj trans Axium vero Mace-dones. lix

eltissimis montibus rfhraciae erat bunaxgbaj quem Li

vius nonncam appellatfgj

Stephanus Syzantinus tradita Maedosa gentem Phra

ul Strabo p. iiz -- ni Strabo p. egi Sii sea - Ael. v.

l-L vllL fr. - Soliu Me -- Steph. Sym s. v. -- ub r.llhuc. lL ga

-- Strab. Prg. gi - ni l-lom. ll. llL isti -- SchoL Apoll. khod.

lL fai - ni Solin. Polyh. ii - s lj Strab. Prg. 11. - sal Strab.

Prag. 11. - mi nium 1v. ioa - ui lbidem. - ui rzetzes ad

Lycophn MSL - ui Strabo Prg. 11. - ui ldem Prg. m - ui

ldem 1v. gea - aaj Livius xL. sa

iz

cicamg Paeonicam aliorum judicioq lilyricam teste Appi

anogeoj quum in Macedoniam demigrassent1 Maedoby

thinos appellatus esseflj Sythini vero1 uti ipsi confir

manta Strymonitae appellabantun quum ad Strymonem

liabitaverunta qua quidem ex regione a feucris et Mysis

expulsos se esse contendebant. e aj Strabo affirmat e aj etiam

llryges ex numero Phrygorum esses nec non Mygdonesa

nebrycosg Maedobythynosy Sythynos et rfliynos1 et1 ut

censets ipos Mariandynos et Serecynthos Mj Mariandynia

Pythyni aaj et Sebryciasj in antiqua habitarunt Paphla

gonia inter kosporuma olympuma nalym et 1Suxinum.

illhyni nec non lbythini habitarunt ad Suxinum in utra

que Propontidis et Sospori littorea cij praeter quos Si

thynos ex Macedonia1 ut supra dictum esta adveetoss

nulli alii Phraces ex liuropa profecti1 Phrygiam et Asiam

cis llalyn sitam occupavisse videntur. ln rfroade sive

Phrygia Minore habitarunt bardani - et Macedonum

Paeonumque fines attigerunt bardani lllyricia a Scadro

monte septentrionem versus habitantesaegj quorum me

diam terram occuparunt rfhunataejoj bardani Asiaticis

cum bardanis liuropaeicis eonnexi erant per nardanum

fabulosum illum dasonis fratrem ex Samothracia oriun

dums qui bardaniam ldaeam condidit illrojanosque my

steriis Samothracicis initiuvit. Peste Plinionj Samothra

eia insula appellata est nardaniau m regione burdaniae

sive Samothraciae ad lacum Sisthonicum habitarunt in

rfhracianlbisthoninj ab 1-lebro iluvio usque ad khodo

pen molitemfaj

sol Appianus lllyn l - ell Steph. nyz. s. h. v. -- ni nam

vil/ii - ui Strabo p. egi -- Mj ldem p. ima - confer de

varia pronuntiatione nominis Phryx Strabonem p. sse - fierem vllg

iii-l - nesych e. v. ffi/lix et/g/lsxugz - dij Scylax PeripL pai sa

-- ui Strabo p. sati - Plin. v. in - mi neroci l. za- xenoph

Anab. vlL ei lit a - Plin. 1v. iL -Strab. p. SiL- Soliu lii

ni Strabo p. sed -- egi ldem p. alii -- voi ldem pag. sta -

1 lj Pliu. 1v. 1z. - i ij iierotL vlL liil - nh eattererie Phraeien S. lib.

k

quae quidem nomina omnia profiuisse videntur1 ve

luti ex communi quodam fontes ex vocabulo wbonosis

fMygdonosa lSdonoss Macedonos. llonucaj1 sive nbnnosu

alardanoss ljanubiusj1 nuuos illumiij nynos cMarian

dynosb. fhonos fSithonosja Phunos cfhunataja fhynos

filihynosa Paithynoss Maedobithynosj1 et Ponos fliistonom

crestonos1 Macetonosl quod quidem vocabulum ejusque

derivationes quid sibi velinta hic quidem investigare nolog

id tantum addaimo haec nomina omnia populis esse im

positav qui et sanguinis vinculo et sedis confinio inter

se juncti erantg unde efficitun si nonnulli eorum prae

sertim Mygdonesa lidones. Sithones. Mariandyni1 Mae

dobithynis Sithyni et Phyni Phrygess ut est demonstra

tuma fuerunt1 ceteros quoque praesertim Sistonesu cres

tones. Macedones et fhunatas ejusdem fuisse originisg

inprimis autem. si nardani alteri Plirygicae fuerunt ori

ginisa alteros ejusdem fuisse originisy necesse est bar

dani igitur lllyrici non solum ut Pannonii sive Paeones

fuerunt Phrygesa sed etiam ut hones sive Phyni

Phryges igitur varia quidem gerentes nomina ab flaly

fiuvio habitarunt usque ad vistulae littora. gerentes vero

proprium consederunt in Pelagonim Pmathia et Pierianj

ergo usque ad Peneum duvium. lnde meridiem versus

Phryges etiam ad radices oetae montis et in Atticansj

denique in Peloponneso habitarunta quae et occupata est

et nomen invenit a Pelope Phryge. vej Memoratione dig

lnum este inquit vn Abelanj quod et in Phrygiavaj et

inpAttican et in Arcadiasoj invenimus Azanios eos

que -ubique cum cybele dia quoddammodo conjunctos. s lj

Attamen praecipuae Phrygum liuropaeorum sedes erant

ul Strabo Prag. rm - ub nasum ad biom Perieg. v. Sill

Strabo p. SSL - Steph. nyz. s. v. ga/lur cf. illhum lL ei --1sl

Strabo p. SPL - ni lh Abelr Makedonien s. ed. -- ui Strabo p.

sui - vel ldem p. Sga - Suid. hesych s. v. -- sol licel-ed. vL

111 - Polyb. 1v. m - Strabo pag. SSS - cij Scat rhen 1v.

ng c. SchoL -

111

in limathia ad radices nivosi Sermii sive horae montis.

Plic late patebant horti Midee1 Sordiae filiiaszj in qui

bus sua sponte nascebantur rosaes continentes sexginta

suovissimi odoris foliaq ubi Silenus1 numen quodam agi-este

apud veteres Phrygess comprehensus esta Midaeque ab

sconditam doctrinam suam de mundi et deorum origine

deque humanarum rerum conditione aperuitssj li quo

quea qui xerxis copias terrestres ad reditum coegeruntv

erant Phryges sive Sryges. uti in lauropa appellabantur.a lj

Sryges etiam christi temporibus ad-lirigonem- in Mace

donia habitaruutgsaj Sryges in lllyria ad lacum Lych

nidurmuj ad quem Srygios et Srygion urbes sitae

erantfnj liryges Strabonis temporibus inter Apolloniam

et ceraunios montesssj Sryges ex Phrygia advecti in

sua tenebart potestate byrrhachium ejusque regionem.

ut scribit Appianus. avj lin Abel etiam Pannonicos lii-eu

cos existimat esse liryges sive Phryges. sob Lelewelus di

cit quoquez s lj nliryscii lgryxiv 1Srygia Srigis lgrycie lix-y

cei augebant numerum divulgabantque nomen Srigorum

i et Phrygum et liebrycorum tam in Asia Minore. quam

in Macedonia et rraulentia fsive lllyria Srzlecajg divul

gabant forsitan etiam lireuci fin Pannoniaj et Sreuni

fin khaetiajg idemque eorum fPhrygumj nomen com

paret in Srigantiis vindeliciae flirixena Srixia vel Sres

ciaj Posterius ad Alpes animadversi Srigiani et Srigan

cii. Allo-brygL Sego-brygi et Pyreneos montes versus

Srigiosum oppiduma ac remotissimis jam seculis in utra

que parte illorum montium noti lSebryci1 nec non lari

nl l-lerod. an 1SS. - nicander apud Athem xv. SL p. esl

- Strab. p. fisa - aaj Arist. apud Plnt. consoL ad Apoll. vL p.

das ed. keiske - fheopomp ap. AeL v. 1-l. llL 1S. - Mj Plerod.

vL lib. - SteplL SyL s. v. mum - ub Strabo p. agi -- ul Steph.

liyz. s. v. noue - ui Stepb. Sym s. h. v. - aaj Strabo p. agii

-- ni Appianus de bello civil. lL ea cf. Scymnus v. ASS-ASS -

ibum lL sa - Strabo p. S1S. - goj bu Abelz Makedonien s. S-L

- glj Lelewelz Marody na ziem. slow. vL se p. ne

uiti-a

getium et lirigantium uno tenore ex antiquissimis tem

poribus illud nomen consonans proferunty ita ut ex una

eademque lingua processisse videatunu arentes igitur llly

ricae et Phi-acicae non solum originem duxerunt ex Phry

gia et Asia Minorea sed etiam proprium et antiquissi

mum nomen Phrygum et Srygum gerentes per totam

rfhraciam et lllyriam stabiles habebant sedes omnibus

que erant noti.

1v. ne ratione ac hmitibus qui inter myrios et lhraces intercesserint

rhmcum gens est secundum ludos omnium muimL nomlnl

quldem tot gerunti quot tenent regionesl mores autem penimllu

iis sunt in omnibus robum

nam v. a

quamvis lilyriorum et rllhracum et origo esset eadem

et cognatio propinquaa nullus tamen veterum scriptorum

afiert1 illos populos unam eandemque fuisse gentem. bi

scrimen igitur aliquod inter eos intercedat necesse est1 id

que majus1 quam inter singulas gentes et Phracicas et

lllyricas. Lelewel dicitz lj nooncedenda est sane cogna

tio lllyriorum et fhracum sed remotissimis temporibus

potiusa quam posterioribus. Momina illa lllyrica. quae

eadem sunt illhraciaa sunt ex temporibus antiquissimis.

llornmy quae posterioribus temporibus emergunt1 excep

tis Mesteisi nullum invenimusa quod posterioribus libra

cicis nominibus consonum ac congruum esset. llla nomi

num communio ad priscam vetustatem referenda est. An

tiquitus gens et rrhracica et lllyrica affinitate forsitan et

cognatione conjunctae erant1 postea varia momenta ad

mutandas eas et transformandas contulerant et illi valde

inter se differebant neque vero abhorret a veritates vocem

nPannoniiu eandem fuisse ac nPeonesf sed novissima

Pannoniorum lllyricorum progenies a Peonibus valde dis

crepat.u

lj Lelewels xarody na ziem. slow. vL ed. p. im

id

cui quidem sententiae adsentire nullo pacto possum.

Pannones prorsus dissimiles Peonum. lllg/rii et Phraces

alienissimi inter se neque esse neque fieri ullo modo potuerunt1

quum utraque gens ejusdem esset originisy praeterea etiam iie

dem usa esset moribus ac institutisfj eosdemque coleret deos.

quum enim rfhraces tria tantum numina eolerent. sb llly

rii hanc trinitatem nbryalosu appellarunt. quum apud

lllyrios Satiris nomen esset nbevadiu et Silenis nSavadiu

- apud Pliraces hi appellabantur ubevadiu illi uSavadiga

Sacchus autem numen supremum nSavadiusu sive nSaba

tiusu appellabaturfj quo tandem modo Pannonii dissi

miles Pconum iieri possunta quandoquidem komani Peo

nibus nomen 1llyriis indiderunta aj nicolaus namascenus

autem non solum Pannonios sed et bacosg quos omnes

scriptores veterum gentem Phracicam dicunt. lllyrios

appellavitP ab quomodo lllyrii et rfhraces alienissimi pos

sent tieriq quum irriballosa qui iidem rfhraces ab omni

bus fere appellabantun et Aristophanesavj et Livius ab

et Stephanus Syzantinus ab pari modo lilyrios fuisse di

cant. bardani vero. quos Micolaus bamascenusa Straboy

Appianus. alii lllyrios esse proferunta bio cassius My

sicae originisfuisse contendit. l oj quorum oppida yvuaissusu

et nScopiu Stephanus Syzantinus rrhracica appellat.llj

Porro etiam gentes inter lllyrios habitantess veluti lstri l ij

et baorsialsj nomine lPhracum appellantun verisimile vi

detur esset voces fin-am et lllyrzius fuisse duo nomina unius

ejusdemque gentisy quorum alterum graecis1 liomamis alterum

usitatum quum enim priores omnem terram septentrionalem

a fhracibus et lllyrziis inhabzitatam appellarent ilhraciam1 Mj

ei - Strab. p. Sli - clearch ap. Athen. le ei -- ab iierod v. i

ij hesych s. vv. - ij Appian. lllyr. fi - ej Micolaus bamascenus

de institn caesaris Aug. L p. din ed. orellL p. Si sq. - n Ari

stopbanea in ornithes. - ej Livius xxvlL SLL xxxL gi w- gl

Steph. liyz. s. v. -- loj bio cassius Ll. p. tibi ed. Pteiman -- Mj

Stepham Sym s. v. - ni Scymn. p. lii in liaeschelii Seograph

lai SteplL liyz. s. v. -- ul SchoL Lyeophn sgaL lzsa - liustatlL

mii

alteri eandem terram postea nominaverunt lllyriana uj Paie

lowski dicit igiturz lib nlirronea est opinio conradi Man

nerti. caroli ottfriedi Muelleri multorumque aliorum eru

ditorum. qui asserunt lllyrios pro alia ac rfhracum gente

a graecis et komanis scriptoribus habitos fuisse. At no

bis quidem veteres illos scriptores assidue volventibus

persuasum est1 hosce scriptores tum nonnisi nomina llly

riae et lllyriorum adhibuissea quum potissimum regio

nem aut oram ab his gentibus occupatam significare vel

lentg quia ubi ipsas gentes nationesque pro diversitate

earum sedisa aut forte potestatiss cui parebanta in mente

habuerant. propriis illas denominationibus designabanta

eas Setas. bacoss Pannonios aut Phraces appellantesu

Attamen ipse Appianusflj qui omnem terram ab

lstro meridiem versus sitam a Somanis lllyriam fuisse

nominatam afferts addit1 excepta ltalia et graeciav etiam

Phraeiam ex hoc nomine fuisse exeeptam. Marrans porro. l aj

Peones a komanis pro lllyriis esse habitos1 ipse eos illhu

cydidi consentiens appellat rPhraces ntiam Straboa qui

Peones cum Pelagonibus pro lllyriis habere videbatun

quique afferts in Maeedonia praeter Pelagoniam etiam

lleuriopuma Lyncestidem1 lilimeam et orestidem regio

nes partim ab lllyriis partim ab lapirotis tPelasgicisj esse

occupatasv nuntiatz iej fhraciam patere usque ad Peneum

jtuvium at non ultra montes Peonicos fsive Scardum et Poramj

neque fhessalicos fsive cumbuniosjgiznj eamque terram a lio

mero appellari flo-aciema quae ipsius tempore efjiceret Mace

domiamgzlj adeoquez Macedoniam nonnullasque fli/tessaliae

partes a fhracibus possiderzlnj Macedonum lingua prorsus

ad niom Perieg. v. gio - ukertls Seograph der Stieeln und ko

men weimar 1S1S. L b. p. isl - uj vopisciz claudius cap. ifta

Aurelinnus csp. 1S. - Appianus lllyn cap. S. - Manuertis Seogra

phie der SrieclL und nomen narnberg iiigl llL p. SSL - iej Aug

liielowskiz rlirogi Pompei fraguL p. 1S. -- uj Appianus lllyn cap- a

-- iej ldem lllyn cap. llL cf. Phue lL se w lgj Strabo p. S. -

ul Strabo p. afl - Mj ldem p. aou - ni ldem p. agl

z

dzferebat a graeca.nj Strabo porro narratrhj mAronnulli

Macedoniae omnem terram patentem usque ad coi-cyram annu

merant dicentesa incolas flllacedoniae et lilyriaej quum tun

dendis capillis tum lingua aliisque hujusmodi rebus similitudi

nem inter se habereg nonnullos eorum utraque lingua utif

unde efficitura linguam lllyricam quamvis similis esset linguae

Macedo-flllzracicaes distulisse quoque ab hac quodammoda

quam quidem sententiam Polybius comprobat et supplet

dicenstzsj linguam lllyricam tantummodo dialectum esse Ma

cedonicae - ergo et fhracicae quae quidem libere et sine

exceptione pronuntiata narratioa quacum omnes veterum

scriptorum auctoritates consentiunta dissentit nullav optima

esse potest magistra et dux in investigandis conditioni

bus etlmographicis populorum1 qui ab lstro meridiem in

colunt. . .

quae quum ita sese habeant1 etiam contemporaneis

difficile esset dictua ubi fines inter gentes tam arcto san

guinis vinculo conjunctos constituendi sint. Partim enim

gentes lllyricaea ut supra diximus in Macedonia usque

ad Axinm fluvium patebanta partim Macedonieae sive

Peonicae usque ad Mare donicum. A Scardo monte sep

tentrionem versus prioresa si bardanos et rfriballos pro

lllyriis habemus. usque ad Pimocum fiuvium patebantq

sin vero hi et naorsi et lstrii erant Phraces. alteri usque

ad ltaliae fines consederant. Linea igitura quae inter

Axium et fimocum fluvios ex una partea inter mare do

nicum et Adriaticum sive ltaliam ex altera partegvme

aaj curtius vL gy 1o. - Athen. beipm llL SL - nota Ma

cedones igitur neque erant lllyriii uti ottfriedus Muellerus fopere in

scriptoz veber die blationalitat der Macedonierlg neque Pelasgh uti

bn Abel foperez Makedonien vor nonig Philipplg neque in graecos

jam bellante Alexandro M. conversi Phraces1 uti Lelewelus inarody

vL zs p. Sifu vL ful p. tas vL ei p. dSLLl docety sed Phraces

non desciscentes a majorum suorum moribus et lingua ac Strabone

teste sibi consentientes diutius christo nato. - ul Strabo p. seti

nb Polybius xxvuL S.

hlL

dia est. vulgo finis gentiumv de quibus sermo est. habe

tura ita ut occidentales fines Macedoniam essent et fines

inter gentes Phracicas et lllyricas. occidentalem autem

Macedoniae finem posuerunt ex parte lilyriaes teste Po

lybioMj et Livioanj Scardum et Scadrum montes et

porro meridiem versus1 niodorinj et Strabonisnj testi

monioa horam montem. aaj Septentrionem versus a Scardo

monte lllyrii et illhraces valde secum permixti habita

bant.alj Attamen brinum fluvium omnes finem occiden

talis Moesiae et rfhraciae lllyriam versus existimarunt. ul

Addendum hic quoque est1 Pathissum crissumj fluviutm

quod. ex quo Marissum fluvium excepitq usque ad ostia

sua Marissi nomen gerita finem fuisse inter Setas et

bacosa aaj qui trans lstrum incolunt. uti infra videbimus.

v. occidentales lllyriae fines et populi

Pemnt nonnuui sinum hunc Adrinticum turbis quibusdam bsr

hurorum cingier sd quinquaginta supra centum min-ludosl agrum

optimum utque fertilern eolentium

Scrum enu manca v. effi-ma

Sed nobis non tam id elaborandum esse putoa ut accu

rate constituamus fines inter gentes cognatasa sed potius

ut investigemus atque inveniamus lineasq in quibus gens

lllyrica contingit gentes originis sibi alienigenae. vidi

mus jam1 lllyrios meridiem versus confines habuisse Pe

1asgos lipirotieosa orientem versus consanguineos Mace

donicos. Moesicos et Seticos fhraces videamus1 quam

late occidentem et septentrionem versus lllyrii patuerint.

asl Polybius excerpt. de legat. id - all Livins xLllL ell

xle. SL - ul niodorus fragor n. 11 - ni Strabo p. ASL -

ul Soraznermiusznernus fMannertz Seograph d. Sriech. und ltc

mer vlL aat et iasi -- all AppialL lllyr. i ti itk -- Strabo p.

agii-lib. - liustath ad nium Perieg. sol - SchoL sd llom. ll.

x. ima - ul Mannert vlL l - ul Strabo p. all

a m

eo

lllyricae stirpis erant Liburniv lj habitantes ad sinum llly

ricum lfadriaegæj lllyricae stirpis erant venetis ad Padum

jluvium sedentes. aj venetorum lingua prorsus dlfcrelzat a ael

tica lin-qualb A Pado meridiem versus Liburni olim ha

bitarunt secundum mare Adriaticum usque ad Aneonama

unde brevi tempore ab llmbris. hi litruscisa Pltrusci vero

a Sallis expulsi suntfj una cum Siculis finter gentes

lllyricas in orientali litore liadriae erant Siclaniej et Si

culotae lj lllyrii obtinebant litus Picenicumfj lllyricae

originis etiam Peligni erant in septentrionali Samnio ha

bitantesgj tPelagoni in lllyria inter lstrianos et Libur

nos.loj Plinio auctore Paediculi Apulici oriundi erant

a novem Peonibus lllyricis 1 1jlsliebuhr narrata ub nnomen

Paediculi esse formam ltalicam nominis Peucetii fet quos

callimachus Peucethios appellata nunc totum uno nomine

lllyricum vocatur genaratim. Plin. llL liba singulasque

formas hujus nominiss veluti Paedis Paedici non inve

nirift lnter lllyrios autem invenimus nomen Pedeti. iej

neque non baunusa abavus Apuloruma ex lllyria in lta

liam venit. ub Secundum genealogiam lilicandriv poetae

Pergamenich cum Peucetio duo fratresa dapyx et bau

nusa mare donicum pernavigarunt et cum sociis lllyricis

in ltalia consederuntg lal ab his oriundi esse dicebantur

Messapii. ntlapygia autema ut scribit Miebuh-r1 lal com

plectebat australem ltaliae partems vergentem in orien

tem solem. inde a Metaponto vel cum hac urbe inde

a Siri iiuvio usque ad erat-garum sive brinonam fut Srae

cis appellabatur hic monst ubi secundum eorum geogra

lj Appian. lllyr. csp. iz ne bello civil. lL afl - Plin. llL il

ed. - zj Servius ad Aen. l. iiz - Scylax L SL - ab nerod L

me - Serv. ad Aen. 11. me - lj Polyb. n. 11 - oj Plin. nL

lii ltL - ej fheopomp ap. Scymn. illa -- rj Ptolem. lL 11 -

aj Plin. llL la 1g. - ol Pestus s. v. - lal lPheop. ap. Scymn.

ima - lll Plin. llL id - ul Miebuhr kom. Sesclm L isti -

ul Scylax. L SL - ul Pestus s. v. baunus et Sslentini. - ul An

tonius Liberalis Pab. dt - ul Miebuhr nam aesch l. gg ti

zl

phiam llmbricum immediate incepit. ln qua tam late pa

tenti terra tres habitarunt populis Messapii sive SalentinL

Peucetii sive Paediculh Pauni sive Apuli. Primi in pen

insula a Parento orientem versus sitas supra hos sep

tentrionem versus secundum mare et Srundusio usque ad

harium Peucetiia hinc usque ad erat-garum baunii habi

tsaruntfi vlllyrii olim omnem -oram nadriae a Pado usque

ad fmes Apuliee1 ubi maximam partem a Sabinis aut

subjecti aut exStirpati sunt. occupatam lmbebanlz.u ny ln

colae urbis Pruenti linguam suam. suos mores et insti

tuta lllyrica usque ad Plinii tempora conservaruntlsj

viget igitun pergit Miebuhrius1 l aj verisimile. lllyrios etiam

remotiores Appeninorum declivitates possedissef Augu

stus Sielowski dicit/zm oj nlllyriorum natio.l olim celeberrimaa

Adriatico simul ac elonico mari nomen dabat. quorum

utrumque lilyrii maris nomine veteres complectebantun a lj

lpse Adrius. a quo mare hoc nomen postea sortitum est.

gente lllyrius fuisse putabatunnj Mare hoc antiquo no

mine compellat adhuc lfrogusflaj lnsulae in littoribus

ejus sitae1 uti oorcyraa Pharos ac lsse1 frequentius ab

lllyriis bello navali petitae atque possessae fuere. ul Sed

et ltaliae fines olim a pluribus Phraco-lllyriis populis

occupatos atque detentos novimus. Sic Plinius de anti

tquis umbriae possessoribus narratz nSiculi et Liburni

plurimos tractus tenuerea imprimis Palmensema Praeta

tiacuma Adrianumque agrumfnj nAd illhraco-lllyrio

rum gentem pertinent etiam sequentes ltaliae populit

Apuliauj bauniv Mj dapygesanj Pediculia asl Peligniaoj

ny mebuhr nam aesch L ei - m Plin. m m - mi

Miebuhr L ioL - Mj Aug. Sielowski Pompei rfrogi Pragm. Leop.

1SSS. p. 11 -- all callim. ap. Strab. L m - Apoll. Argom 1v.

- nj fheopomp fr. liil - aaj rllrogus ap. dusL xx1v. zL - ul

Strabo p. sua - fhum L ie sq. - biod. Sic. SibL xv. 1S. l-lL -

ni Plin. llL a 1. - Mj Strabo p. asa - avj PesL s. v. naunL

- rzetzes liisL ven chyL L p. ell - ni Ant. Liber. fab. S. -

m Plin. llL m S. - m Pestus s. v. Peligni.

ez

et Salentini.u ell Lelewelus quoque juxta Pannoniosnj

etiam lapodes1 lstrianosa Liburnos et venetosgssj lta

licos datpygesa bannosa Peucetiosa Pediclosa Pelignos.

chaonosa bardosadj putat esse consanguineas lllyrio

rum gentess quamquam opinaturjabj vrecte se judicarea

linguam lllyricam proprius ad Latinam et ltalosy quem

ad graecam accederea ex qua duces nomina sibi hause

rint. quae vicinia ltaliae et effecerit fortassea ut Panno

nii facilius et celerius Latinam linguam assumerenta et

praecipue lllyrios e rfhracibuys discreveritft nPannonicae

gentesa inter Savum et bravum incolentesa ex utraque parte

tectae erant silvis. A Somanis subjectae breve tantum

tempus in eorum potestate erant. 1-1aec populurum series

cum duabus aliis nectebaturg cum serie populorum mon

tanorum Alpium et lllyriae. ln serie Alpica komani aut

invenerunt aut excogitarunt nomina Moricorum et vin

delicorum. ln prioribus numerabant rauriscos Ligisticos.

carnes et lllyricos Sreunos et Senaunos aliosque inter

eos sedentes latronesg in alteris Licates cum eorum ca

stello bamasia1 clautinatosa vennonos1 ad khaetos ltrus

cos numeratosa flestionosv Srigantios cum urbe Srigan

tion ad lacum vindilim sitaz in universum latrones oninis

generis. qui montes usque ad khaetiam occupatos tene

bantft aaj Lelewel igitur homines montanos Alpium praecipue

lvoricosv vindelicos et iihaeticos pro latronibus variae originis

habeta sed quale id genus fuerit non addit unum fortasse

fuit celticumP At huic repugnata quod Lelewel in se

quentibus affertz Mj ncatellia qui inter lstrum et Pladriam

consederunt1 non potuerunt exstirpare aborginesa qui in

Alpes inexsuperabiles sese referentess salvi remanseruntz

ut khaetL ita etiam- vindelicorum gensv Sreuni et cre

Sli varia Antiq. rer. hum. llL fr. z -- aaj Lelewelz Marody

vL ea p. imi .- aaj ldemz narody vL 1S-11. p. aas-an -

ul Lelewelr Marody vL SAL p. des - aaj ldemz narody vL ei

p. dii - aaj Lelewelz Marody vL bll p. ilia - ul Lelewelz

Marody vL ii p. SSL

SS

naunia lllyriis adnumeratiq nec non Morici usque ad ve

netorum iines suas sibi sedes conservarunnaaj Sed et

lstria japodes. Pannonii bravu-m et Savum accolentes

impediverunta quominus Salli procederent.u

veri igitur liliaetia viridelicia Morici secundum ipsum

Lelewelum a celtis prorsus differebanh Licet universi

hi Alpium incolae ejusdem originis suam sibi linguam

usque ad Livii tempora conservaruntgsgj nihilominus

Lelewel Moricis adnumerat yfauriscoss qua de gente ipse

afferth inter coguitos novissimae celtarum migratio

nis populos apparere rlleriscoss rPyriseosa illauriscosj rfeu

ristos. qui omnes videbantur esse Lig.usti. Ligurii.p Sallæ

sive celtoeLiguriiquj et posito domicilio inter Sojos..

Scordiscos et carnes -- his praefuerunttnj

Pli Alpium incolae erant igitur fortasse lllyriiP

Lelewel solos lireunos et Senaunos Moriei populos

pro lllyriis habet. Sed enumerans alio loco gentesv ex

quibus compositi erant incolae Alpiuma ommittit lllyi

rios. nMon afferant1 inquitgln illas memoratas mixtio

nes sive permixtarum sedum Liguross celtasa kliaetos

vel liltruscos. id tantum addam germanus nulla cum gente

esse commixtosf mathia quae adduximuss efficitura Le

lewelum hos Al-piumpineolas non pro lilyriis sed pro

Ptruscis habereuj teste Livioa qui narratzuj saAlpinis

quoque ea. quae vPuscis gentibus haud dubie origo est1

maximeque lthaetisa quos loca ipsa efferaruntg ne quid

ex antiquoy praeter sonum 1inguae. nec eum incgrruptulml

retinuerintft omitto num Livius1 et una cum eo Miebuh

riusnj et Lelewelus vera protulerita contendensq litrus

aaj Strabo 1v. p. fasti -- aaj Livius sa -- nj Lelewelzv

Marcdy vL sa p. SSLL - ui liratostlm ap. Steph. Sym - inmo

gen. ap. Amm. MarcelL xv. g. - Strabo pag. SSSy aget SiL -

m cato ap. Plin. in ea - Polyb. lL p. ne nee ui Lele

welz hlarody vi. ei p. dein - ui ldem Marody vL ei p. sega

su p. mss tii p. liii -- Mj Livius lib. S. cap. SS. - iej Mie

buhrc kom. aesch L leo

zzi

cos ejusdem ac khaetos ceterosque Alpium incolas fuisse

originisq id tantum evincama hos fuisse lllyrios. ergo

gentes cum Phracibus arctissime sanguinis vinculo con

junctos. Supra jam demonstravimuss Liburnos et vene

tosj ad sinum lllyricum habitantesa fuisse lllyricae origi

nis. Supra venetos habitarunt in montibus gentes venetorum

consanguineus1 nj quae erant lthaeti et l/iindelicis gentes

Liburni-caeuj et ll/orici1 compositi liili quidemy ut constata ex

gentibus lllyricis fveluti lireunis et aenaunisj qui omnes

montium incolae Amazonum posteri credebantur1 ui quorum

prisca patria erat ad fhermodontema Asiae Minoris jiuviumfoj

Amazones vero erant originis fhracicaenj et frojae auxilio

venerunt una cum fhracibus. lienetisa Phrygibusa Pardamisy

illeucrisq Peonibus aliisque popularibuauj

ul Serv. ad Aen. l. edi - uj lbidem. - ui notat 1v. L

- Serv. ad Aen. l. ita - ni llias llL iæg vL iSii - Strabo

p. ciba - ul virgiL Aen. xL Sbfl - nj Pabulae de Amazonjbus

eam ob causam et natoe et divulgatae esse videntury quod mos erat

apud gentes lllyro-Pbracicas mulieres in societatem bellorum et im

perii assumere iisque concedere libertatem accumbendi viro cuilibet et

in matrimonia et extra matrimonium Strabone teste fp. liii/xi com

munis est fortitudo non virorum modov egregiam mulierum fbracibus

cum Scythis. Peste vero rfrogo iPragm S. edid. bielowskij solemne

fuit apud Scythos fvel potius apud cretusl Scythiae populum fbraci

cumj feminas concionibus acciri. Pbomas archidiaconus Sopletensis pro

fert fin Seograph antiqua Lugd. natam noil p. iila victa est

balmatia alio nomine Liburnia. victa est etiam haec provincia llly

ris a quadam regina Amazonumy quae ibi regnavity de cujus stirpe

dicuntur illi populi traxisse originem. oyuane filia Philippiy Macedo

nici. et Audataey lllyricae iAthenaios beipm an ibid rebus mili

taribus studensy imperabat militibus et cum hostibus confligebat. Pu

gnans contra lllyriosy reginam eorumy gravi vulnere in cervicem in

fiictoj prostravit et multos fugientes illyrios prostravit fPolylL an

sol filia ejus Arrhydeo nupta cecidit in proelio commisso contra

olympiamy matrem Alexandri Magni. - nerodotus refert cv. sz

Phraces filias minime custodire iisque permitterey cum quolibet viro

concumbere. -- Agathyrsi veroy qui iisdem ac lllliraces adhaerent mo

ribusy conservant communionem mulier-lum ut quodammodo consan

guinei facti et unam quasi familiam efticientes. invidiam eviteut inter

zs

Sed jam accuratius videamusy quas Alpium partes hi

monticolae lllyrici occupaverint. Strabo narrata nAlpes

in orientem et meridiem vergentes usque ad lielvetio

rum et Sojorum campos possident lthaeti et vindelici.

lthaeti patent usque in ltaliam prope veronam et co

mum. urbes. Sed patent quoque usque in regiones

kheno irrigatos. liis etiam Lepontii adnumerantur fin

circolo. cui hodie Pessinicus nomenj et commones tse

dentes inter lacosa quibus hodie nomen lago di Sarda

et di comoy vindelici autem et Morici exteriores csep

tentrionalesj declivitates Alpium maxima ex parte cum

Preunis et genaunis occupante qui sunt verae lllyricae

gentes fed lnam fiuvium habitantesj. quae gentes ad unam

omnes continuo incurrebant in terram ltaloruma llelvetoruf/na

Pojorumg Sequanorum et germanorum. Promptissimi vin

delicorum ad bellum apparebant Licates fad fiuvium Li

cums cui hodie nomen Lecha habitantesj. clautinati et

vennonesv lthaetorum lithucantii faccolentes lllyrum flu

viumj. neque non fistiones et Srigantes sunt in nu

mero vindelicorunL urbes eorum sunt Prigantion cad

lacum constanciensem sive venetum situmj. campodu-.

num et bamasiaa quae est urbs Licatium inter montes

posita. juxta has. quas enumeravimusa gentes. habitant

prope sinum Adriaticum et regionem circa Aquilejam

nonnulla Moricorum genera et carnorum fqui fuerunt

lllyrii. Appiam lllyr. cap. lib. neque non tlapodesa quae

gens ex lllyriis et celtis concreta erat. has regiones in

colunt. ocra mons prope eos jacet. oppida eorum sunt

Arupejnom Munetion et vendumu aaj

lix loco. ubi dictum est. khaetosr vindelicos et Mo

se ac simultates ilion illa falli Liburnos autemy refert Scylax

lL PLL regi a mulieribusy quae liberorum uxores virorum cum servis

et peregrinis concumbant. p

quod igitur Alpium incolaey Amazonum posteri dicuntur. confir

mat sententiamv eos fuisse originis Liburno-lllyrieae . quoniam Liburni

erant Amazonum moribus deditL - ni Strabo lib. 1v. page egi

eo

ricos continua bella gessisse cum ltalicisa celticis et Ser

manicis populisa elucetj illos Alpium incolas neque lta

losj neque celtas neque Sarmanos fuisse laos vero ad

lllyricam pertinuisse gentem. non solum ex iiss quae

supra adduximusa verbis lloratiia virgilii et Servii per

cipimus. sed etiam ex aliorum scriptorum narrationibus

hic adducendis.

carbo consul ad Morejam in Morico sitam fugatus

esta et Livius eum in lllyria fugatum esse dicit.Mj At

cum Moricis commixti sunts uti Strabo narrattssj fioi

celtici et faurisci ltomani novissime subjectas terras iihae

tiams l/vinoleliciam1 lvoricuma Pannoniam appellarunt provin

cias lllgricasnj et si de copiis ad lstrum suas stationes ha

bentibus narranta lllgricas eas dicunt. ub lix iisg quae hic

attulimusa efficitura lilyrios non solum montes Alpicos

usque ad lthenum s sed etiam campos iis adjacentes usque

ad lstrum superiorem inhabitassea id quod ex sequenti

loco Strabonis clarius emergit. liescribemusa inquita ub pri

inum terras llllyricasg quae lstrum et Alpes attinguntla inter

italiam et germaniam sitae sunt et a lacu fconstanciensij in

cipiunta qui lacus inter l/vindelicosa lthaetos et liojos situs

est. Partent hujus terrae deuastarunt paciy quum bellum

contra liojos et llczuriscosa gentes celticas1 quibus praeerat

critasirusa gererent1 lobtinentesa hanc terram fa cellis occu

patamj ad se pertinerea quamquam eam disjungit Pathis

sus1 fluens ex montibus prope Scordiscosa qui iidem no

minautur Salatij quoniam etiam hi inter lllyricas et

Phracicas fad inferiorem rfissum. Savum et bravumj gen

tes habitabant At illas plane exstirparunt bach has

saepe in societatem belli assumpserunt.u

lfaud dubie igitur gentes et terrae inter lstrum superiorem

et Alpes sive potius inter germaniam et ltalianh inter lacum

ub Livius epitome in v- Mj Strabo pag. sed est. latia -

iej ldem p. gl/L - Appian de reb. lllyr. cap. ii - ul vopisci

claudius cap.1b. - Aurelian cap. 1S. -- vellejus PaterculusvlL

loih - ub Strabo p. filii

dli

venetum sive oonsklnciensem flihenum quoque superioremj et

brinum ffissumquej patentesa lllyricae eranta et exstirpatis

liois celticis et rlvauriscisy tantum lllyricaa Sed videamus.

quo jure baciv quique baci has terras suas esse dixe

rint. unus eorum finis. uti modo dictum esta fuit fissuss

alter lster inferior-g Strabo enim scribitjgj Ppirebisten

etiam liomanis imminuisse1 quum lstrum audax trans

iisset et Phracialn usque ad Macedoniam atque lllyriam

devastaret. bevicitnetiam celtasg Sojos autem fed lstrum

inde a kaba usque ad ipsum fere lacum venetum habi

tantesj et rauriscos fin Morico sedentes/j plane exstirpa

vit.u Sojorum reliquiae tum non solum in Salliamfoj

sed etiam in Sohemiam fubi postea Marcomani ilieuto

nici eos deleveruutgmj aliasque in partes silvae liercy

niae sese receperunt.i ex. gr. in Sudetos nomine gothi

norum . Mj in carpathos montes nomine ombronorum. m

beserta autem Sojorum sive liojoariam occupaverunt

finltimi populi lllyrici. Mj

naoi igitur1 de quibus mentionem fecimus. habita

verunt in bacia rfrajani inter rfissum fiuvinmy lstrum

inferiorem et rryram sita.. nisi tamen alia quoque partitio

regia/mma inde ab antiquissimis temparibusv ut Strabo narratali ab

qua alteri Pacesv asiae alteri appellabantun aerae Pontum

Suæinum et orienlem versusv Paci vero germaniam et occi

dentem versus usque ad fontes banubii habitabant llujus jia

vii partem superiorem a fontibus inde usque ad catharactas

fsive pohtem frajania ubi hodie concurrunt jines vngariaev

Serbiae et vvalachiaeja pergit Strabos aaj quam maæima eat

parte incolunt baci1 banubium appellarunt inferiorem finde

a ponte flvrajani usque ad Pontum liminaij quam aerae

ul Strabo p. SlLL - aaj caesar de belL SalL L ea vlL a

liL 111 Sl - Plim 1v. gi - rPaciti hist. ll. SL - ell faciti

Serm. ea di -- velL Paterc. lL losy log. - ul facili cerm

Aa - Mj Ptolem. llL S. - Mj Strabo p. agii cf. Lelewelz Murody

vL tii et di png. Ml -111g. -- dij Strabo p. soL - aaj ldem

pag. sua

zs

accoluni1 1strum. aetae vero eadem ac baci utuntur iingum

Sed graecis magis cogniti sunt adam quum saepe in utram

que partem lstri trajecerint et cum Phracibus ac Mysis com

miæti sint.u Alio loco dicit Strabofnj aetas fuisse gentem

fhracicams id quod etiam lferodotusauj fhucididesaosj Ste

phanus Pyzantinus affirmatjoj .

Strraboni igitura si constare sibi voluisseta loco super

adducto dicendum erats a actis exstripatos esse Sojos

et Pauriscosg sic enim secundum ipsius definitionem gen

tes a iliisso fiuvio orientem versus ad lstrum inferiorem

habitantes appellabantun Si vero aetae et Pacest una

eademquea ut nan-rats lingua utebaiitur. aut si bacorum nomen

dictarum cognomen tantum fuita ut scribit Appianusgnj aut

nomen liomanis proprium pro arietisa quod nomen quidem

graecis erat usitatiuss ut narrat Pliniusyvnj Straboni licuit

pro nomine ngetaeu uti nomine nPaciM et vice versav -- id

quod saepius quoque occurrit

At quo tandem jure hi Seto-baci rllihracici terras

lllyricas inter banubium et Alpes sive inter Sermaniam

et ltaliam situsa suas esse dixeruntP lSam ab causam

haud dubie id fecerunta quod omnem hanc terram a gen

tibus Phracovlllyricis antiquitus occupatam pro patriav

incolas vero ibi sedentes.. qui originis rfhraco-lllyricae

non fuerunt. pro invasoribus habuerint. Sirebistes igi

tura dux bacorum. qui ab latro septentrionem et a rPisso

orientem versus habitabanta devincens et exstvirpans cel

tas1 qui cum Phracibus et lllyriis commixti ab lstro me

ridiem. occidentem versus a risso habitarunh id se fa

cere ad efferendum suum populum dicebatny omnes

igitur fhraces et illia/rios baco-aerae pro suis popularibus

habebant eorumque terram pro sua patria. Strabo poterat

igitur dicere1 quum terras inter banubium et Alpes. Ser

maniam et italiam esse lllyricas1 tum ad superiorem ba

Mj Strabo p. egi -- ul llerod. 1v. ga v. S. - ub rPhu

cyd. lL gfi - ni Stephanus Syz. s. v.- ni Appinuus Praeptn lL

- ul Plinius 1v. ei - ul Strabo p. goa sol

eo

nubium habitare bacos. nam Phracici Setae et naoi

et lllyrici Pannoniio Moricis vindelici et khaeti una

eademque fuit gens. nicolaus bamascenus scribit adeoanj

et bacos et Pannonios gentem esse lllyricam. Strabo vero.

oblitus quae antea protulerit. ad inferiorem lstrum ha

bitare eretas-s bacos ad superiorem. alio loco nobis gra

vissimo dicitanj Setas ad superiorem habitare lstruma

uti supra ordine inverso cretus ad inferiorem lstrum ha

bitantes et pugnantes cum celtis lSirebiste ducente. ba

cum nomine appellavit. quae res omnes lucide demon

strants omnes gentes rllhracicas et lilyricasa quum ejus

dem fuisse originisy tum arctissimo sanguinis vinculo

contineri.

Attamen quum discrimina quaedam inter lllyrios et

rPhracesa aetas et bacos animadverterentur et statueren

turs quamquam non semper accurate his nominibus usi

sunts nobis quoque id elaborandum esta ut discrimina

haec cernamus eorumque gradum et finem quoad fieri po

test1 constituamus. Supra jam probavimus Palgbium dicen

tem1 linguam lllgricam fuisse dialectum fhracicaa lfuic sen

tentiae respondet alia a iustina prodita/ej nPacos soboles

dictarum essef norum igitur lilyro-bacorum sedes inde

a kheni fontibus secundum utramque banubii ripam us

que ad lstri catharactas sive usque ad Pissum et inmo

cum patebant. Strabo dicenss ad has catharactas concur

rere fines bacorum et Setarumv rlllriballos in numero ll

lyriorum retulit. id quod etiam Aristophanes1 ut supra

diximus. Livius et Stephanus kyzantinus feceramt. Lloc

igitur modo Sora et Scardus montesv ffimocus fluuius et ca

tharactaes ubi hodie fines sunt Serborum et Pulgarorum san

guinis propinquitate conjunctoruma ita etiam illo tempore erant

termini inter lllyrios et fhraees pari modo consanguineoa fis

sus autems uti hodie disjungit monticulos ozechicos et Poloni

cos sive Slovaeos et liuthenosa ita illo tempore aetas et bacoa

ni nicolaus namascens de institutionibus onem Aug. L - iiij

Strabo p. asa - vej dustinus xxxn S.

so

fietae igitur et nacL de quibus locuti vsumusa una

cum consanguineis suis illhraco-lllyricisv omnem terram

ab lstro meridiem versus sitam. sola graecia excepta

et ltalia occidentalia occupatam habebant.

vi Septentrionales fines lllyriae

vivunt et rigidl cetae

lmmetam quibus jugera liberos

Pruses et cererem feruntl

iiec cultura placet longior annua

befunctumque laboribus

Aequali rocreat sorte vicarium

l-lomvrms enim lib. liL od SL v. 11. sqq.

ceme fortissimi Phracum atque justisslmL

naxon 1v. ea

puerum lmmeusl tellus.

biom rnmsm v. tibi

At difticile est cogitatue lllyro-Phraces ab lstro sep

tentrionem versus non habitassea si ejus australe litus

ubique attingerent. Setas in utraque llanubii litore ha

bitasse lierodotusalj Arrhianuszj et Strabo aj confirmant

eretaes qui Sirebiste duce cum celtis et komanis pu

gnarunt1 ab lstro septentrionem versus habitarunt. dj Po

pulum hunc et numerosum et late patentem terram oc

cupatam tenuisse necesse est1 si ducenta milia militum

emittere potuit.sj occidentalis eorum finis erat rfissusa

australis lsten necesse est igiturs sedes eorum longe la

teque et in septentrionem et orientem patere lit re vera

ad litora Marisciasj rllyrae ij sive banastri patebant ex

tendebanturque usque ad Axium aj sive liohuma usque

ad Porysthenen ej sive banaprum.

lj lzlerod. 1v. ga - ej Arhiam L S. a - ab Strabo pag. Sol

aolL imi - ij Strabo p. SAL - sb ldem p. so-lL - ab Strabo p.

fioi -- o ldem p. SSLL - si et sb Strabo p. Siri - Plin. 1v. iz

- Merim ap. Ptolem. llL 1o. et a - pio chrysostn p. lal cf. Le

lewelz Matody vL ii p. filii vL SL p. ill

Sli

baci autem ab lstro in septentrionem inde a lllisso

usque ad Moravam septentrionalem patebantloj nunc

fluvium Lelewel extremos fines existimat esset ultra quos

sedes gentium Phraco-bacicarum nunquam antiquis tem

poribus extenderentur. l lj quum praeterea incolas Alpium

et in universum khaetos. vindelicos et Moricos pro lllyriis

non habet et lllyrios non pro gente Phracica sive pro vel

propinquissima certe illhracibusg ergo judicio ejus fLelewelij

Alpes lvoricae erant finis occidentalis gentium lllg/rica-rum-s

cai-pati vero Moravici fhraeicarum nquamvis possessiones

bacicaea dicit Lelewelusa nj in extremis rPatrorum ad

Moravam finibus contererent imbecilem Sallorum gentems

tamen Morava fluvius nunquam desiit alluere sedes ge

neris baco-edidit At Strabo claris verbis nuntiatalsj

bacos putare suam esse terram a celtis in lthaetia1 vin

delicia et Sorico occupatam inde ab laco constanciensi

usque ad fines Pannoniae. Mj fum superiorem banubium

fluere per bacorum finesa ub eorumque sedes in utroque

banubii litore usque ad fontes hujus tiuvii pateramj

qua igitur ratione Lelewel commotus1 Moravam extre

mum iinem generis Phracich existimabat esse occiden

tem versusP Pagina llli et szl saepe citati operis affert

Plinium dicentemz ny Superiora autem inter banubium

et flercynium saltum usque ad Pannonica hiberna car

nuntir fad Mari sive Moravae ostiaj Sermanorumque ibi

confiniumg campos et plana dazyges Sarmatae. montes

vero fcarpatos et bemocseniosj et saltus pulsi ab his

cdazygisj baci ad Pathissum flPissumj amnemg a Maro

fMoravaj sive is est buria illyrnaj a suevis regnaque

vanniano dirimens eos.u reete rPaeitomj habitabant Ser

ub Plin. 1v. il ei - ul Lelewelc narody vL SL p. lML

vlL 1S. p. stii vlL ll. et ii p. SgL et sal -v- nj ldem vlL

1S. p. bill -v lal Strabo p. alii - ulldem p. ggl - dj idem

p. aoh - iej ldem pag. sol - ub Plin. 1v. il cf. Lelewelum

narody vL SL pag. llLlL vn. ll. pag. szL - uj faciti AnnaL

ll. pag. ed. . i

mani Suevici regnante vanniano ad nanubium ab cuso

flumine usque ad Marum sive Moravam septentrionalem.

Megari non potesta ex his testimoniis Plinii et Pa

citi. sedes Suevorum Sermanicorum meridiem versus us

que ad banubium1 orientem versus usque ad Marum pad

tuisse - sed a nonnullis demum deceniis. lueunte primo

saeculo fquo exeunte Plinius et rracitus vixeruntj. non

dum in iis locis consederanta uti mox videbimus . et Seto

nam trucidatis celtis invasoribuss soli in utroque li

tore banubii habitarunt. quae quidem res clare emer

gunt ex nonnulis locis geographiae Strabonis. lncipiens

descriptionem Sermaniae dicit haecz iej A banubio sep

tentrionem versus... ad ipsum lthenum fi e. ab hoc flumine

orientem versusj habitant prope celtas germanig paulum a cel

tica gente differentesa superantes eam feritates longitu

dine et fiavitudine capillorum1 similes illi cultu. victu et

moribus. flic quoque est silva llercgnia et gentes Suevicae

partim intra hanc siluam partim extra eam habitantes et un

dique a aetis circumdati. lst altera quoque silva magnaa

aabretae fnunc silvae Sohemicaej nomen gerensv sitaque in

hacce parte faustro-occidentalzj aetaruma qui eam occupant.

Strabonis igitur temporea qui chrgsti erat aequalisa ae

tae ab lstro septentrionem versus usque ad saltum l-lercgnicum

habitaruntv ita ut siluam Sohemicam et terram inter eam et

saltum flercynicum sitam occuparent qui accurate scire vultg

quam longe Setarum sedes in septentrionem patuissent.

eum accurate situm silvae liercyniae perspicere oportet

caesar dicitfoj eum oriri inde a finibus lielvetiorum

fqui tum in hodierna nelvetia et ducatu Sadensi habi

taruntja Memetum et nauracorum fqui in hodierna Al

satia et Palatinatu sederuntj rectaque fluminis banubii

regione pertinere ad fines bacorum et Anartium. llujus

silvae latitudo novem dierum iter expedita patet. longi

tudo sexaginta dierumf lnde orta est sententiaa eam in

. mi Strabo p. gea - np caesar de belL SalL vL gi

SS

cepisse ad fontes Panubii et extensam fuisse per wuertcm

berg-iama quae hodie dicitura regiones navariae ad Moe

num sitass et secundum boreales fines Sohemiaei-xMora

viae et llngariaen dietae igiturhabitantes inter jlanubium et

siluam illercgniams possidebant praeter vngariama totam in

super illoraviama Sohemiam et Savariama quae a Moeno jlu

vergit in meridiem - Suevi vero. post silvam fler

eyuiam incolentes. ab his.modo nominatis regionibus sep

tentrionem versus habitarunt et Strabonis sive ichrysti

tempore nondum meridiem et orientem versus usquend

manubinm et Marum patebants uti Plinii et rraciti etemn

poribusq quorum alter ligno annog alterSlmp anno- post

chrystum natum scripsit quum Strabo omnem terram

appellat lllyricamfhj quae sita erat inter banubium et

Alpess Sermaniam et ltaliama tota igitur hodierna germaj

nia Australisv emepto ducatu liadensh erat terra lllgricm

quam obqrem lvestorus quoquea illoraviam appellat lilyriam

dieensznj nln Moraviam frequentabat Paulus apostolus et

docebat illico illic enim est llli/ria1 quam Paulus apostolus fre

quentabatftnj

lllam igitur lllyriam inter Plercyniam et Alpes sitam

sive l-lercynianam naoi ad lstrum inferiorem a fissa

flumine orientem versus habitantesa proprie Setae dicti.

Strabone testea pro sua habuerunt patria. At llaci. eo

dem Strabone testeauj etiam ad superiorem banubium

usque ad ejus fontes habitarunm nec non Setae inter

banubium et silvam nercyniam occupantes simul et sil

vam erebi-etame

qui quidem dietae habitantes quoque ad lyram alcma

1 ab et lii/partim fSohumj circumdederunt carpatas mon

tes et extendebantur tali modo ex oriente usque in septentrio

nem silvae lfercgniaa ln septentrione itaque horum montium

ub Strabo p. SlS.- nj Mestora Letopis lium izd.z Poln. Sobr.

Letopis. kule L li - ul lilpist. Pauli ad kom. xv. 1g. -

ub Strabo p. aoL sed - ul Strabo p. gea - ul ldem ps SSL

- ub ldem p. abi

S

SA

l

ix. ad menelae et viadri fontes sederzmt osia gens Pannonicm

fv actis consanguinea. fac-litus narranssnj wosos Pannonica

lingua coarguita non esse germanosaa testificatur simula nullam

gentem lllyricam et ilhracicam fuisse germanicam Suevi igi

tur aer-manici non modo non habitarunt antiquitus meridiem

versus usque ad banubiuma orientem versus usque ad illam

vamg sed ne soli quidem regiones a silva flercynia septen

trionem ver-gentes possederunt. quod vero Strabo loco lau

datonj dicit. Suevos quum intra silvam flercyniam ha

bitantes tum extraa undique fitaque ex australi saltem

et orientali partej circumdatos esse a Setiso necesse est.

. accurate exploremus1 siquidem scire vellimus. quam longe

i Setae in septentrione silvae Plercynine occidentem versus

pe/tuerinta quae nam fuerint antiquissimees primitivee1

xm a fropriae Suevorum sedes.

uPrimus veterum scriptoruma qui de Suevis mentio

xxki nemwfecita est julius caesan narrat ille quidemzaoj lioc

eodem tempore ci e. anno SSvo ante chrisn nam caesari

fin Provincia sive gallia australi morientij mandata re

ferebantur et legati ab Aeduis et freviris veniebantz

Aedui questumy quod Plerudesa qui nuper in galliam

transportati essenta fines eorum popularenturg sese ne

obsidibus quidem datis pacem Ariovisti redimere potuisse.

lx Previri autema pagos centum Suevorum ad ripas lihani con

xL/lzse/dissm qui khenum transire conarenturg iis praeesse Ma

x x p tuam et oimberium fratres. quibus rebus caesar vehe

menter commotusa maturandum sibi existimavitv ne. si

nova manus Suevorum cum veteribus copiis Ariovisti sese

eoujunxissets minus facile resisti posset. itaque rc fru

mentem-iua quam celerrime potum comparatsej magnis iti

neribus ad Ariovistum fmorantem itum ad vesontionems

quae quidem urbs hodie Sesancon pronunciaturj conten

dit. fum demuma pergit caesaraul Sermani suas co

zsb facili Sermaniu cap. me.. -- ul Strabo p. asa in

caesar de belL SalL L al - ub caesar de belLlSalL L illa - 1

Sb

pias castris eduxerunt generatimque constituerunts l-laru

desv Marcomanos. irriboccosq vangionem lklemetesa Se

dusioss Suevoss paribus intervallis. Alio iterum locozszj

nSuevorum gens est longe marima et bellicosissima aer-mano

rum omnium. lii centum pagos habere dicunturfc Sedes Sue

vorum caesar significat dicenszsaj altaque una et parte

a Sueois circiter millia passuum po agri vacare dicunturg

ad alteram partem succedunt llbii fquorum fuit civitas ampla

atque florens. ut est captus Sermanorumb et paullo. quam

eunt ejusdem generis1 humaniores. propterea quod llbe

num attingunt. lfos quum Sueviq multis saepe bellis experti1

propter amplitudinem gravitatemque civitatis. finibus expelære

non potuissenta tamen vectigales sibi fecemnt ac multo humi

liores injirmioresque redegerunt. ln eadem causa fuerunt vsi

petes et fenchteria qui complures annos Suevorum nim susti

nueruntp ad extremum tamen agris expulsi ad libellum per

veneranta jlamenque transieruntu ubii eo tempore in dextra

libani ripa habitaverunt1 quorum fines attingebant Sueoi1

qui centum pagos habentem orientem versus viæ ad Salam et

Albim procurrebant. flanc nostram opinionem ajjirmat Strabo.

nonaginta annos serius caesare scribensa initio libri septimi

itazuj Suevorum gens est longe maxi-ima germanorumz per

tinet enim a libeno fvbios jam ertruserant Sueoi eo tempore

ultra jiumenj usque ad Albim cet Salam flumena quod ve

teres scriptores habuerunt superiorem Albims ut postea

audiemusf Si dietae igitura intra et eætra siluam flercyniam

Suevoshabitantesa undique fitaque ex australi saltem et orien

tali partej circumdederunta aaj eorumvjines necesse fuit per

tinuisse int septentrionibus ejus silvae a ripa liorg/stlzenisa lig

panis. lilyrae1 vistulae et viadri. occidentem versus usque ad

ripam Albis et Salae. et in fonte Salae conjungi cum actis

in aabrletav silua et in fonte etripa panubii habitantiliuss qui

indeyut supra dictum est. ad ripam superioris Moeni siluam

nb caesar de belL Salk 1v. L v- ul idem de belL SalL 1v.

Sg et .- fub Strabo p. m - ul Strabo p. gea

. . s r

Sfi

que germ/niam procurrebantj duabus enim ex partibus aliis

Suevos circumdederunt non aletaes sed celti et SermanL

illi quidem ex parte ad occidentem1 hi ad septentrionem

spectante nunc nostram rationem confirmat suppletque

haec a Strabone tradita narratiozanj nPartem gemmas

ad meridiem spectantem obtinent Suevia quibus proximus sunt

actorum finesa primum secundum panubium in parte ejus ad

meridiem spectante et in contraria secundum silvani lfercgniam

patentes1 sed obtinentes etiam partem silvae ipsius g deinde

fultra Salam et Albimj uergunt ad fgregetas fsive aetas ad

lyram habitantes-j versus longius in septentrionesft llano quo

que ob rem Plinii temporibus orientalis finis germanicorum

lngaeuonuma spectantium inde a Scalde jiuvio secundum mare

septentrionale orientem versus usque ad Albim fluviith habe

batur aermaniae jinis orientalis Pescribens enim terras luro

pae orientales Plinius ita dicit.-avj lncipit inde clarior ope

riri fama a gente lngaevonum1 quae est prima inde germa

niae. lyradunt igitur Pio cas-siuij at auidoa aaj terram ad

orientem Albis spectantem nominatum esse baciam et quidem

Paciam Minorema ut posset distingui a basin lstriana

vel Majore.

llota igitur nostra germania in meridiem spectans nomine

lilyria et in orientem spectans nomine bacia a aetis et in

universum a populis lllgrico- fhraciis occupata erat1 et non esta

quod duliitemus1 banc terram eo jam tempore fuisse ab iisdem

occupatama quo ora fladriaea Alpes et Panubii ripae.

lix quo tamen komani anno iz ante christ nat. in

ceperunt Sermaniam ipsam subigere inter khenum1 Moe

num et Albim patentem. Suevi quoque se recipere post

Albim fluvium silvamque Plercyniam et duce Marbodo

omnes usque ad nanubiumj Moravam et vistulam terras

occupare coeperunt. Strabo igiturs postquam dixit initio

libri Seographiae septimiz ..Suevorum gentem esse longe

ul Strabo p. agi - all Plinius 1v. 1S. - ul nic cassius

Lxle - ub Suida Seograph nam ed. Stonom v. hora lL bp. liili

S1

maximam Sermanorurm propterea quod a kheno usque

ad Albim paterea veluti flermunduros et Longobardostt

itafere porro referti mh vivunc vero jam omnes hi populi

fkomanosj fugientes trajecerunt in terras ultra fluviuml fsca

Albim et Salamj jacentes. omnibus enim hujus terrae

faemaniaej populis eadem est potestas facilis transmi

grandi ex loco in locum1 propterea quod utuntur simplici

vivendi ratione neque student agriculturae neque com

meatus parunts sed in tentoriis habitantes in dies vivunt.

Maximam cibariorum copiam sumunt ex armentis aeque

ac inomades. ita ut illos imitantes utensilia in curru col

locent gregibusque circumvagentura ubicunque iis placetft

Plinius igitur Strabone seculi dimidium serior vivens

scribitz ul nSuperiora autem inter banubium et lfercyniam

saltum usque ad Pannonica hiberna carnunti terermanorum

que ibi coniiniun1. campos et plena dazyges Sarmatae1

montes vero et saltus pulsi ab his lbacia ad Pathissum

amnem a Maro sive is buria est. a Suevis regnaque

vanniano dirimens eosj . . . tenent germaniu facitus autem

fines germaniae hoc fere modo significatzuj nerermania

omnis a Sallis lthaetisque kheno et nanubio fluminibus

lvindelicom Moricos et Pannonios nominat igitur libaep

tosjs a Sarmatis bacisque mutuo metu aut montibus se

paraturft ltaque Sermaniam exeunte seculo primo fini

vit ad celtas versus khenus. ad lllyricos fthaetosa vin

delicos. Moricos et Pannonios versus banubius. ad ba

cos versus Morava flumen et carpati montes et - ad

Sarmatos versus vistulaa nam Plinio testezuj liuingia

li. e. terra vistulae orientalisj habitari ad vistulam usque

fluvium a Sarmatis. venedis. Sciris. liirris traditun

Sed jam videamusa qui populi exeunte seculo primo

habitaverint in terris Sermaniae in meridiem et orientem

spectantibus sive in lllyria l-lereyniana baciaque Minore.

ul Strabo p. ega - ul Plinius 1v. iz - ul rPaciti crenm

cap. l. - ul Plinius 1v. la

munitum postquam descripsit terras populosque in occi

dentem Albis spectantesy dicitzul wlxlunc de Suevis di

icendum.u Simulatque mores eorum retulit. deinceps po

pulos Suevicosw describit praecipueque Semnones. Lon

gobardos. varinosa lil-eudingosa Aviones. Anglios. laudo

ses. Suardones. nuithones proprius ad llalticum mare

habitantessnj deinde redit ad populos proprius adibe

nubium habitantesnj describitque deinceps llermunduros

lin quorum finibus Salaq a facite ceterisqueq ut supra

diximusg scriptoribus veteribus. Albis nominata oriturj

in Moeni ripas uariscosque flumen blabam incolentesa

tum Marcomanoss qui Sojos celticos ex Sojohemia in

liojoariam verisimile extruserunt1 denique quados in Mo

raviag quadorum terga ad septentrionem versus clause

runts facite auctoreflj Marsignia culrothini1 osis liu

rii longiusque Lygii1 ad quos referebantur Arii. l-lelve

conesq Manimi. lilysiia MaharvalL post Lygios ad mare

Palticum erotoness juxta quos liugii et Lemoviia medio

in mari insulam incolentes Sujonesv et e dextera maris

Saltici litore Aestyi fLetti vel Sorussi et Litllanij. wllle

Sueviae finis Peucinorum venedorumque et Pennorum na

tiones aermanis an Sarmatis adscribat1 ipse nescit Pe gothiu

nis veroa osis et Aestyisv quos adscripsit lSuevisa- ipse di

oita eos non esse usos lingua germanicam v

quae quidem res -- et notitia a Strabone aliisque nobis tra

ditas terras1 a silva lfercgnia ad meridiem ab Albi flumine

orientem versus sitasv a actis primum occupatas essea commo-a

vet nos ut putemus1 primas eorum iregionum incolas a Suevis

neque eastirpatos neque eapulsos esse. sed -- nequevac tubiii

quos quum SuevL multis saepe bellis experti propter

amplitudinem gravitatemque civitatis finibus expellere non

potuissientv tamen vectigales sibi fecerunts ac multo hdmiu

liores intirmioresque redegerunt -- vectigales illos atque ser

1 ub laciti geminas - isl ldem cnp. ngllii - aul ldem

cap. lll-lla - ub laciti Serm. cap. dsi-eui

Sg

vos reditos essea de quibus facitusr iej ..Sic Suevi a ceteris

aer-inania sic Suevorum ingenui a servis seperanturft nServis

illis autema secundum facitumvnj more liomanorum ad do

mestica ministerio usi non sunt Suam quisque sedem1 suos

penates regit. Prumenti modum dominusa aut pecorisa aut

vestisa ut colonoa injungitz et servus hactenus paret. cetera

domus officia uxor ac liberi easequuntun verberare servum ac

vinculis et opere coercerea rarum. occidere solenta non disci

plina et seoeritatea sed inpetu et ira.. ut inimicuma nisi quod

inpune. Libertini non multum supra servos sunta raro aliquod

momentum in domo1 nunquam in civitates exceptis dumtarat

iis gentibusv quae regnantur. lbi enim et super ingenuos et

super nobiles ascenduntz apud ceteros inpares libertini liberta

tis argumentum suntfi Sed Suevorum faciti non servi solum

et vectigales. sed etiam aliquot liberi populi alia atque Suevi

fuisse videntur origini. an una eorum gens-1 quamquam in

commune Suevi vocantur1 propriis enim adhuc nationibus no

minibusque discretift top i -

Sermanorum videtur fuisse pars Suevorum ad mare

lialticum habitans1 iis enim adnumerantur Longobardi1

quem populum jam Strabonj ad Suevos ad occidentem

Albis versus habitantes retulit1 quique postea apparet

germanicus l-luic igitur parti praeter Longobardos ada

numerantur Semnones quoque. kcudignL Aviones. An

gli. varinia liudosess Suardones et iltluitlionesa qui cum

kugiis Lemoviisque et Sotonibus etiam ad mare Salti

cum habitantibus attingebant Aestyos fLetticosj id e. iuo

feriorem vistulam Sermanis adscribenda est etiam pars

Suevoruma quae inter Silvam nercyniam et-banubium

habitavits iis enim adnumerantur Marcomani a caesare m

et llermunduri a Strabonebsj ad Sermanos relati. llis

praeter llermundoros et Marcomanos Murisci quoque et

quadi adnumerandi sunty qui una ex parte pulsis celtisa

ul rPaciti Sermania se - ul ldem Serm. ei - sob facitus

Sermania SS. - i il Strabo p. llli - ub caesar de bell. SalL L

bL -. ul Strabo p. egi t xm

eo

P-veluti Sojis fujt/altera ex parte vectigalibus redditisf ve

x i lutmiuSothinngsaj bacos indigenas subegeruntvvectigalesque

ix /iieiiegeruntia veluti osomnj i i

v hSuevL quos modo dignia in meridiem spectantesi cum Mar

ix signis linn-iisquea ut refert facitusanj paucascampevstiriums

i ceterum .saltus et montes insedemnt Pirimit enim scjnditque

Sueviam continuum montium jugum fflercyniaj. ultra quod

plurimae gentes agunt1 ex quibus latissime patet Lygiorum no.

men ini plures civitates di usumf hoc modo Lygios radi

tus distinguere videtur exvaliis populis Suevicis. pree

sertimque ad eos referre sententiam supra adductamz sab

nlvon una eorum gens. quamquam in commune Suevi vocan

turs propriis enim adhuc nationibus nominibusque discretif

Sudetia gigantei sive corcontii montesv Albsis1 flavela

et Moteciaa flumines fiuiverunta ut videtura Lygios- ad

Suevos alios et Sermanos versus. Lygiios non una cum

aliis Suevis in eas regiones venisse. confirmare videtur

ix e facite tradita cognitiozssb apud ivaharvalos fpopulum

w fLygicumj esse lucum antiquae religionis duabus diis con

/ secratuma quos Somani quidem castorem et Polucem

iq nominiant1 indigenae vero nAlcisfwj nulla simulacra1

nullum peregrinae superstitionis vestigiumg ut fratres ta

mena ut juvenes veneranturfi Suevi propriia tempore

fliarciti ab Albi orientem versus vergentes1 lucos silvasqne

ab antiquis temporibus consecratos habere non potuerunh

propterea quod aliquot tantum decenie eas regiones in

colebant. mandemque ob causam Semnones elj quoque.

qui inter medium viadrum et Albim habitabantnj non

proprii Suevi fuisse videntur. nSemnoneseab vetustissi

ul rPaeiti eerm. il v ul ldem Serm. ita - ul lbidem.

ul lbidem. - iej Paeiti Serm. se - isl rraciti Serm. in - ul

Pranciscus Passowy qui edidit rheiti Sermaniam vrstisL ianti dicit p.

lib.c vnomen Alcis Antonius interpn vern. p. 1SS. recte derivare vi

detur e Slavicma v 11olci u significat in lingua Sohemiea nluveuesfl

- eo ood. PuteoL Mon. vienn.z Sennonesr quibuscum confer Sam

nes vindelicos ap. Plon 1v. li - sal PtolenL wlL 11. - sal Paoiti

iii

mos se nobilissimosque memorant Pides antiquitatis relia

gionez iirmatiln Stato tempore lin ieilvam mtgums patrum

et pria-ca formidine sacram1 omnes ejusdem sanguinis poi

puli legationibus coeunt..... per lhumumMj evol-vunturz

eoque omnis suvperstitio respiciti ltamquam inde initia

gentisf e ab Alio loco refert Paeitusian aj partem Suevorum

sacrificia fecisse lsidifnj ipse autema unde causa et origo

peregrino sacroa parum comperita nisi quod signumlin

modum Liburnae figuratum eram quae nobis rllacitus traa

didit de cultu Liburnico ad Lygos quidemg- ut.mihi vis

detura referenda1 argumenta sunta Suevorumpartem-1 cui

proprius fuit cultus lsidis Liburnicaev aeque ac Liburb

nosq originem duxisse ab lilyro-Phracibus sive Phrygii

bus. cultus quoque et nominum canem congi-mentium

cum posterioribus hujus regionis nominibus propriisgleami

que ob rem1 quod varini soli in baeie Minore remanse

rinta quum jam omnes populi Sermanici keadem decesseruntgasb tentatuislsumy hune etiam gentemjl populosque ei

propinquos babolligines habere. quae faciiius deiisnprog

fert haec suntz s ab elit ivarini Mj et ludos-es llj et Suar

ium-MP v i . v . qSerm. afl -- Mj humus nominetur in lingua zendica nzemyu in Li

tuanica hiemeyu in vetere Slavica et liussica vzemliaf in Polonica

n ziemiav a quod quidem vocabulum vulgus Polonicum pronunciat .

niemnayu aer-mani vero et komani usemnafz - esl Semnones igiturty/

vel zemnane sunt quasi humani vel homines humo factii indigenusg

antochthones.. zemnane-vocantur a Polonis nunc degentibus iizgritzolrael

a veteribus autem et Polonis et Pohemis nobiles. lnregioney ubi Sem

nones degebantp habitabant postea zemzizi fin dipL ottonis l. a. gdfi

ed. kiedel L zifx etc.b. - aaj Paeiti germ a - sn lsis dea com

paratur .a jacobo Srimmo fbeutsche Mythologie ed.prima pag. lssb

cum dea Slavica Sisisc vel zizia1 quod nomen vero acu ci e.Mz1majaj

pronunciandum est. di Mj Procop. de belluSothtlltL 1S. - esl fa

eiti Serm. im - mi Pranciscus Passow dicit in ed. rfaciti p. illa

quum nmi ad vamam navium in tmcta Megapolitano habitasse vi

dentur cvid. Ptodem. lL 11. et Procopz de-belL dom llL labi con

jicere licet1 ceteros quoque populos una cum iis enumeratos in eadem

fere regione inter Albim et. viadrum inferiorem sedes suas habuisset -

ul liudoses ad flumen nolentiae liuding... llmug i

./

de

donesnj et lvuithonesmj fluminibus aut silvis muniunturg

nec quidquam notabile in singulis. nisi quod in commune

Morthum. id est. fex-ram matremndj colunts eamque

intervenire rebus hominums invehi populiss arbitrantun

list in insula oceani castum nemusa dicatumque in eo

vehiculum. veste contectum1 attingere uni Sacerdoti con

cessum. ls adesse penetrali beam intelligit. vectamqne

bubus feminis multa cum veneratione prosequitur. Laeti

tunc diess festa locaa quaecunque adventu hospitioque

dignatun non bella ineunt1 non arma sumuntg clausum

omne ferrumz pax et quies tunc tantum nota. tunc tan

tum-smates donec idem Sacerdos satiatam conversatione

mortalium beam templo reddatg mox vehiculum et ve

stesa et si credere velis. numen ipsum secreto lacu ab

luitunu ne Ariis veroa populo Lygico narrat facimst

. xx

np Suardones ad Suartam. amnem Lubecensem locant. quod le

git cod. LongoL Suarinesy de Suerinensibus accipi possit. - ub nui

thones fortasse circa liutham y amnem Servestaet - ni quum jam

nomina hic prolata derivare inceperimy liceat mihi adducere aliquid de

famoso illo nomine ferrea matris Suevicae. quod Merdmm in omni

bus fere codicibusy scribitury in nullo autem flerthum. ln lingua So

thicm Sermanorum vetustissima. terra non nlierthumu sed nidis-th

nominatur. in lingua autem Sohemica significat vocabulum njvnrtad

profundum id quod Poloni nliurta dicuntg iidem verbo vnum vel

Morau significant specum. praecipue speeum librorumg Meryy Merki

vero renes . inlestinsu fert-a autem nominetur in veteri dialecto kussice

nlvuryu id quod in lingua Polonica mergum significat quae hic attuli

confer cum iis. quae adduxeram cap. vL nota ei de cica dea sive

Alma Matri fcomparata a Srimmo cum lsidi. Liburnorum numinel et

iiscumf quae lacitus profert caerm. cap. liilo de cultu beorum Matri

apud Aestyosy Slavorum consanguineos. confer denique numen Mer

ibum cum Scandinavico deo ividrdh cnie jungere dea ed. li Simrok

cap. PS -zb.ly qui inatu wanus ch e. Slavusymariy igni ventisque

- Mfmariq terrae neriquej imperabat et a populis praesertim ad mare de

gentibns celebrnbatuh Montibus versans cantum cycni desiderabah

nati ejus erant Preyr imd. pri. a quo derivatur prijaciel a amicus

et sprzyjac zzl foverol -et Preyjaia Slavis Prija appellata. Mater verbo

veluti Preyr ita et nim-dh iflngL saga cap. llo pacem. fertilitatem

et divitias praebere putabatur-nnn nj nauseum dei i

lis

eos corpora pinxisse. quae res nobis jam satisraffirman

eibuss omnium enim populorum Pluropae rPhraees soli

lllyrique corpora pinxeruntalaj notis compupugerunh coi

lorem inserentes post cutem ftaetowirty Lygiiiin me/ria

diemifinitimi erant onisa de quibus facitusznj n se ne

scire1 utrum ab iis Aravisci in-Pannoniem1 an ipsi ab

Araviscis in-Sermaniam extrusi sint. sed jam sat-is con

staret utrumque populum usum esse eadem linguatiiar

demque moribus.u lta sine dubio res se-habuit devgillis

Araviscis Pannonicis et Ariis Lygicis. corpora pingenti

busa de Maniis lllyricisnj et de illuminatlqigiozeisnjv

de Pidunis lllyricissoj et Lygicisrmjita denique de Li.

gyis Paphlagoniae illhraeiaeg habitantibus prope Marian

dinos Phraciosfnj et de Lygiis Suevicis Sermaniae An

tiguitas igitur seduma moresa ritusa nomina indicantv Lygios

. . . . /non fuisse advenas comanorum post Albms sed aetaso m-/

colas baciae Minoris veteresv qui impetibus Suevorum em

manicorum. duabus ex partibus ipsos circumeuntium re

sistere libertatemque suam conservare potuerunt. Planc

quoque ob rem Lygios semper pugnantes videmus cum

Suevig rP-acitus scribitzsaj ..Per idem tempuSzca-nno ii

p. chn ne vanniusa iSuevis a larum-caesare impositus

fSarbarLuh Panubium ultraa inter numina Marum et

cusuma locantun date kege vannio1 gentis quadornmjtj

pellitur regno..... nam vis innnmera Lygiis aliaeque

gentes adventabanta fama ditis ftegni1 quod vannius

xxx per annos praedationibus et vectigalibus anxerat.

ipsi vmanus propria pedites. eques e Sarmatis dazygibus

erats inpar multitudini hostiumz eoque castellis sese lde

fensarea belumque ducere statuerath Sed dazygess obe

mi Strabo p. Sla - clearch ap. Athen. le il - ub Pa

cit. Serm se - np Scylax li ei ny fecitfq-ermzdl P Mj

Plin.lllL i n- oil Ptolem. lll lix-d ub llerod vlL ill d-L nub

rum AnnaL xu ea de Mp nam Aumewm iae-www mes

AnnaLle so xv ei filium-1 -- wf- MS ui

xfpopulum hune Lygicam originem duxisse-ab lllyro-lrhrao lt

ixl

M

sidionis impatientess et proximosb pericampos vagi1 ne

cessitudinem pugnae adtuleres quia Lygii illic ingrue

rant. igitur degressus castellis vannium funditur proe

lioft etc. bio cassius autem narratzsaj Lygii a Suevis

quuibusdam in Mysia fMuo-ia z Misnias ut eibbon de

monstratj bello vexati legatos miserunt. qui e bomitiano

auxilium peterentg eaque consecuti sunt-. non tam numeros

quam dignitate Mam centum iis duntaxat equites dati suut.

At Suevi ob hanc causam indignatia dazygum populo suas

adfpartes traductm se parabant. ut cum iis lstrum tra

jicerentf . i

Lygii nlyro-Phracii habitantes in Sermania vel po

tius in bacia Minore fjuxta baciam Majorema cujus in

eolae. ducentes lllyriam flercynianam pro sua patria.

habitabant juxta venetosi ltalicosbi in oriente finitimi

erant venetim habitantibus in Sarmatia usque ad vis

tulamflj de quorum origine facitus nihil certi potuit

prodere memoriae Sed Strabo referens. ad septentrio

nes versus silvae llercyniae aetas quo proprius ad fy

ram eo longius ad septentriones versus pertinere. ut Ly

gios sic et venetos in numero populorum amborum duxit.

facitus autem dicensa venetos obtinere totam jerram

petentem inter Phennos. sine dubioa ut hodiee sic et

tum post Aestyos fquorum sedes in dextera vel ad orien

tem spectante maris Saltici ora erantsssj vel Lettos et

post bvinam habitantess et inter Peucinos. qui obtine

bant regionem ad banubii ostia sitamaegj dicitv vene

netis contineri et aetas ad fyram vel fligrangitassoj et ae

tas Strabonis ad septentriones versus flercyniae hubitantes. lix

rationibus supra expositis efficiturs ut venetos habeamus

populum lllyrico-fhraczcumo sedes autem populorum ejus

stirpis in Sarmatia habitantium quaerenda sunt inter la

asb nio cassius man kom. valL fr. - ul Plin. 1v. lll -

Ptolem. llL ulL - sab Paeiti Serzm lib. - aaj Strabo pag. abl SSL

illa -- ovicL trist. lL gea - vaL lllaccus gi ga - sol Strabo

p. sos sos - Plin. 1v. m - nam mi a

tib

- cum Pinicum et lacumla qui nominetur Pejpus - ac ba

nubiir os. inter vistulam - et Sorysthenem fluvios.

Sarmatae consederunt in regionibus desertis Ponti

Pluxinit praesertim ad rrannime Plinius dicitznj rra

naim amnem. gemino oreuiniiuentem1 colunt Sarmataeo

inferioruma ufferunh solzoless et ipsi in multa genera idi

visi. Sarmatia autem Suropaea patuit a marinarmatico

fkalticoj et sinu venetico usque ad Pontum lduxinum

et carpatum montem. et a vistula usque ad rrannime

lioc igitur spatium occupabant hi populi lilyrico-rllhrai

ciipvel gentes Suo nomine certe aferentes memoriam

populorum originis lllyrico-Phraciaez Post lyrangitas

Awiaci ad Amacum fiumentub icui respondet Axius tiu-s

men Macedoniam et oxyaeh populus lllyriaefsj Axia-i

cosaattingebant crobyzifsj crobyzL populus Phracus in

Moesia ad Pontum SuxinumMj-iomnes hos populos at

tingebant finibus communi corali vero Phracii incole

bant liaemum montemasgj ad lstrum loob et ad Pontem

Suxinumlolb omnes illae gentes terraeque usque ad Porg

oMenis fluvii os pertinentes erant paciaefwj Ptolemaei temq

pori-bus habitabant praeterea in Sarmatia lauropaeaz mil

Piengitae vel Setae ad Pienam fluvium et ad carpatum

montem Piessi1 quibus respondent Sessi fhræci incolen

tes llaemumg lotj Pulones1 quibus Pylliones lllyrici nul

linique occupantes lipirum et balmaciamduj Pelauni

in vindelicial aaj et Solentium in Pannonia superioreglolj

Arsietae. quibus Arsiae gens Liburnorum fjungitur usque

ell ovid. tristi ll. illa - ub Plin. vL 1 - sab Ptolem. llL

i - ul ibidem - ub Appiam lliyn lii -- ub Plin.rlv. lii -

ny PlermL mola -- Ptolem. llL 1o. - m valerA-Placm va

somen wlwgilrStrabo p. anili-m ulul Appiamde belL Mithridugl

et ea -v-- ml ovid de Pontoi lvi gr al i- lhj Ptolem. vlnfo

-.- Mnrtiam PlerakL PeripL w- hio chrysost ed. Morelli pL nam -

iui Ptolenn llL b. - mi Strabo p.- illa - ubi Scylax. L me

- Plin. llL SSm- Sophram ap. liustaeh ad. niom Pbriegi v. æl

- im Ptolem. lL 1S. - lolj ldem lL ts. i

dii

ad flumen fitiumz pars ejus fuere Mentores. l-lymani -

in Sermania Luti omant-lon - ubi aiellonia quibus

Sylliones et l-lyllini in lllyriag l loj amp quibus in Ser

inania osi Pannoniciglnj llassaei1 quibus Mazei Pan

noniig lmj Agathyrsi pictia ut dicuntur a virgilioqllsj

quibus Agathyrsi morum Phraciorum in bacia bann

bianagluj carpit-am-s quibus carpadocidlbb Movari et

lvcuri supra Sorysthenis fontesdmy quibus Morici in

lllyriag lnj PodanL quibus Sodencus sive Padus flumen

in ltaliaguso Salia quibus Salia urbs in Pannouia su

periorale Salva autem et Salinum in Pannonia infe

rior-ez uoj Scwaria quibus Savaria urbs in Pannonia su

periorevnlj Amdoci. quibus Amadocus. rex odrysorum

in Pbraciag lnj praeterea ldia mons Sarmlatiaea cui lda

mons Phrygiaeg aarpatus mons Sarmatiae. cui carpis. urbs

Pannohiae inferiorisgluj Serimums urbs Sarlmatiaea cui

Serriu-ms urbs rfhraciaegnll Sarom urbs et gens Sarao

norum illlyricag mi lviossum urbs Ssrmatiaea cui MoisA

sus Phracia urbs in Moesiag m ab yoarrhodunzzm urbs Ssro

matiae. cui carrhodunum vindeliciaeluj Pannduiaeqne

superiorisguaj Sarbucum urbs Sarmatiae. cui Serbinum

Pannoniae inferioris urbs uel respondebant.

m formulas insuper urbes Sarmatia-e in ndavafc caden

tesa tuti lolepidawaja quo verbo ex Strabonis sententia

iigniiidatae sluntfgentesvbacorum ante saeculaylaoyindvi-v

. i nmijtolsuL lL 11. -- hmj Plim luget - nul fheop. apg

Scymn. imi-dos - ScyL L ei - Mon. Perieg. SSS--SS1. -

nil rfaciti cerm liii - nib Strabonis Seograpb lib. vlL p. sal

duin-al virgz Aeu. rv. lib. -- uli Serod. 1v. loL - AristoL

problem. xlx. ea - nil zosim. 1v. ea - nub uel-ed. rv. ioi

-.-n Plphon ap. Scymn ioz-riolLl-MlinlAppiam lllyr. a -.1. ui

Lelewelzfnarody vL phg- SSL uot. aL.1i--.- lnl Ptolem. lL li -

vol ldem lL 1S. - uljldem lL ibur-r nib biod. Sic. va ei

- duet v1u. S. -.A nib Pbolem.ll. labr- ulub niocL .Sic. va

pagn Ml - iuy Polysem 1v.- zrlza -o- mi Steph. liym - mi

Ptolelm lL 1SL. quj ldem lL-li frugi ldem.ll. lii - noi

Strabo p. fioi w .

eant originem 111yro-1hracicam. veneti denique obtinen

tes omnes. quas nunc adtuli gentes urbesque Sarmatiae

atque occupantes ex Plinii facitique sententia univer

sum spatium a vistula usque ad Sarmatoss habitantes

ad rranaim Pontumqne liuxinumg usque ad Peucinos vel

Sastarnos sedentes ad nanubii ostiag usque ad istos

vel Lettonos incolentes ad oram maris Saltici in orien

tem spectantem et usque ad Pinnos. habitantesv sine du

bio uti hodiea inter sinum Phinicum et lacum nPejpusu

- respondent lnetis Paphlagoniis Asiae Minorisvlalj

venenis lllyricis ad Padum in ltaliafuj Ptolemaeus ve

netos Plinii et faciti nominat l/venedos1 dicensrlnj eos

esse partem populorum maximorum Sarmatiam obtinen

tium habitareque praeter sinum vendicurm quem Marcia

nus lieracleota nominat sinum lndicumlalj lis respondet

vendom urbs lapodica lllyriaefuj quam lfabula itine

raria Peutingeri ftab. illio et viator Antonini cp. eum

appellat Avendm populum autema cujus urbs erats nomi

nat Appian mp Avendeatos. lndi Antarique nominati sunt

et Antariatae. l avj populus lllyriaea qui 111 annos a chry

stum ad septentriones nanubii inferioris consedit locis

Setarum desertis atque palustribuss juxta quos sedem

suam collocaverunt Poastarnio Peucini nominatilasj ve

nedorum Sarmatiae nomen excitat ad mentem nomina vin

delicorum cvindorum ad Licum m Liburnicorum la si Alpes

Panubiumque superiorem incolentiumauoj vindumanae

urbis Pannoniae superioris uli et in Morico vindobonaej

ulli coi-m Mep. ap. Solin. lib. v- Livius l. 1. -- Strabo pag.

asa bill - Appiam de bell. Mitb. sa - flecaL ap. Strab. p. fili

a- mi net-ed. L iga- -. rheopL m Scymn. aer SSfL LiScylam

L 1g. - Polyb. lL il - iui Ptolem. llL S. - uci Marcianus

ueracL Sumatiae impete PsripL - jul Strabo p. lal - mel

Appim.-lllyr. id - jan Aelinm de animlih xvlL LL -- Aga

umhides .esp. ea - sæpmnym - mi Appian.i myn L -- biodf

Sic. llL se - luj Serv. ed. virg. Aen. 1. me - uoj Ptolemo

1L1S.- lujldem n.1s. i 1 . n-.r..l

liS

medium ad nanubium sitae.lnliP1xn rebus paulo ante

commemoratis efficitur1 ut venetorum nomen in diversis

partibus fuerit proprium populis lllyrico-rrhraciis- lta

que Mannertusuaj et Surowius nfi declaranta venetos

jam asprimis temporibus implevisse totum la mari nal

tieo Spatiumv ipraeter uvistulam ibanubiumque usque -ad

litora maris iAdriatici. ldemque placet Szafarzycoubj

venetos Adriaticos eodem origine ortoss quo venetos

lialticos. et terras in septentriones carpati montis speci

tantes perpetuam eorum possessionem usi habenti.

/ . - t i i .. f . - s. .

l . . . . s . .

-v11. myro - lhraces primis jamitemponbus terras-in septentriones

- e carpatifnontis speciantes occupavere il m

. ntx montibus illis. qui ad septentriones versus terram cultum

t . i . terminsnh prope s finibus civitatis. quae Swithlod mikls. i. e.

. . Scythia Magns uppellatug hunis flumen . antiquissunis temporibus

- l - .. - lPansquisl vel wansquisl nominatum . protiuens etfunditur in Pon

tum liuxinunL rferre hoc numine circumdata et irrignta wanslaud

vel wnnaheim nominatum ln parte hujus fluminis orientali sita

- p . erat Asaland tgrra ejusque caput-Asagsrm celeberrimns sacrin

csndi locusv ubi odin regnabat nuodecem principes vel divi s po

pulo magni aestimati adjuvabant eum in disjudlcsndis rebus populi

et in sacris faciendis fortuna sequebatur eum in omnibus suscep

tis expeditionibus cum vanis tantum iniquo Msrte bella diuturna

gerebat Pacem ineuntes veni Asis mord ducem illiumque Prey.

Asi vanis linener- et Miiner obsides dederunt odin fecit Sidrd et

. Prey reges sscriticulosq quos Asi non multo postideos venas-abm

tur. Preysa divi xiiird filiam postea regina sacrorum facttg docuit

Asos lai-tem magicam vanis omnibus notam odin divinam illoi

tempores posteros ejus in terris septentrionalibus habitsturoh we

et wne fratres Asagard urbi praefecity ipse vero una cum divis suis

. . . mgusque copialhominum in Scandlnsvinm sese contulit.m l

lismsxnmom uum

Lelewel aliter ac Mannerta Surowiecki et Szafarzyk

affirmatfb gentem veneticamdteniporibus demum Syre-t

bisti et caesaris quinquaginiatcirciterwaainnpss ante iohry

.u . s r .lii..m- mi w m .n. gus m .i

id lijldemgllulila-e-- Mal Mannertlsocrermaniem sed ete-wel-i

lful Surowieckiz Sledseniainaroi sion/lati etc. - neli-Szufarziyk

Starodytn Siawaliersnlænr-l uel ldemf Staroiyt Siawz an 1 dib

xlx. . .l .i..z zzil ui .. 1 i i . iii nx

lj Lelewelz narody vllL 1S. .z .ii n . .ii

fig

stum incepisse e sedibus manubii emigrationem in loca

ultra carpatum montem sita1 eamque temporibus bece

bali et irrajani annis fere centum post chrystum fini

visse. Similia Pielowski quoque praedicatij Sed difficile

concessm ut populus aliquis adveniens nonnulla per de

cenia possit occupare tam lata spatiaa quae veneti et

populi lllyrico-rllhracii communiter temporibus Strabonisa

Plinii ret lllaciti ad septentriones versus carpati montis

et reliquae l-lercyniae silvae implebanta spatiaa quae pa

tent a Sorystliene usque ad Albim et a carpato monte

ultra bvinam. bifiicile est concessu. ut advenae tales

plus studuerint agriculturae et sollertiae fuerintque fre

quentiores atque eruditiores. quam veteriores earum re

gionum incolae. qui Sarmatae1 Pinni et Sermani fuisse

creduntlm Attamen in carminibus et fabulis germanu

rum mythicis veneti sive vani sapientes semper cogno

minantunsj clarissimis ille septentrionalium regionum sapien

tia vir erat gente variorum-ortusiovasira Aqui antiquis tem

poribus omnes terras hominum docendurum causa pera

grabatfj Atque inclytum quoddam scribendi-v olim et canendi

genus werzdo-linnir sive ltunae ven/larum a Scandinaviae

populis nominabantunsb quibus traditionibus consenta

neae sunt narrationes historicorum. facitus itaque pro

fertzsj veiætos donios fingere et scuta gerere et pedmn usu

gaudere1 quaeronmia dzbersa sint Siri-matisa in plaustra equo

que viventibus Pennis mira feritate1 foeda pdupertasz non armaa

non regnis non Penates fdomzjg victui herbar vestitui pel

lesij zcubilehumusngola inisagittisspess quasvinopia ferriq

voSSibus esperantg- idemque venatus viros pariter act femi

nas ralitg nec aliud-zihfantibushferarum imbriumque suffu

giumy quam zut iu-tialiiquol ramorum nexu contegantun

be AeSlg/is autein accolentibus litora ad orientem vergentia ma

n Puielowski wstep. pag. lin sqq. - aj Pldda Soemundar L

ng- aa iii-il eos-eos - dj liauschnicky l-landbuch der My

thologie S. Sgl-SSL Siri dou illa ML ML - il ihunmann

untersuch liber die nord. vtilker S. sea - ej rraciti Serm. cap. dii

il

so

ris Sallicia quos Ptolemaeus venetis adscrzps-ita dicens/j eos

habitare praeter sinum veneticuma jinientem Sarmatiam ad sep

tentriones versusa narrat facitusasj eos frumenta ceterosque

fructus patientiusa quam pro solita aerznanorum inertia labo

rare et mare scrutari ac solos omnium succinum inter vada

atque in ipso litore legere Mou fuit igitura auctore lPacitos

praeter Aestyosa ullus in terra populuss qui in sua civi

tate legeret succinum. Plx quo efiicitura utv si apud scrip

tores veteres quocunque modo locoque mentio fit populi

in sua civitate succinum legentisy ea reierenda sit ad

Aestyos illos veneticos. quum igitur chlaæ A-ryandynus.

qui erqt a. ago ante chrystumj proferatg si per sedes vene

torum fluere lrydanum fluvium succinum vehentem1 efficiqu ut

quarto jam seculo ante chrystum veneti habitaverint ad mare

Salticuem eo magis. quum jam anno dio flerodotus tradth

nul/iar lal de lridano jluvio septentriones versus in mare flu

entea cujus in ripa sit succinum Si autem illimueusv qui erat

anno gem diciti ul Scythzum luropaeam appellatam esse

l/vannomama flrmissimum ejus argumentum ex ea re ducitur1

quod tum Scytlzia non minus occupala erat a vannisa quo

nomine populi Scandinaviae Pennique venetos siqrzijicabunta mi

quam Sarmatia temporibus Pliniia faciti et Ptolemaei. Mon

nullos populorum a Ptolemaeo in Sarmatia commemora

torum et suo nomine rejicientium originem lilyro-Phra

cuma novit describitque jam lzierodotus in iis regionibus

Sunt mihi in animo Ptolemaei liliavaris erylliones Sodi

nique . et lzlerodoti Meurh Selloni Sudinique Meuri pri

mum terram ad superiorem lyram fluvium sitam inco

lebant. qui fines Meurioos a Scythia propria diremit1 lal

ut postea baciam a Sarmatia propria ul . Anno circiter

uso a. chryst. fseculo ante barii expeditionem in Scy

tbiaml Meuri se conjunxerunt cum Sudinis lib habitanti

o Ptolem. llL i - ab Paeiti Serm. lib. - ab Scylax Argont.

Peripl. L 1g. - loj lierod. llL ii - lll Plin. 1v. 1S. - ul

Szafarzyk Staroi. Slaw. an i vlL lll v1n. 11. - ub iierod.

1v. SL -- Mj Ptoiem. llL i - lib 11erod. 1v. llli

Si

bus ad lacum magnums circumdatum paludibus. scirpis

magnisque silvis. iej Plinio auctore l vl incolebaut nem-i1

gelloni et liudini regiones ad Prorystbenem superioremg

pertinentes autem secundum nerodotum una ex parte

usque ad Pyrae fontemy lal altera usque ad rrannime

et habitantes tamem Ptolemaeo æiuctorea aaj in Sarmatia

liuropaea. ad orientem versus ad fanaim tantum pro

currente - universum continebant spatium a fonte ra

nais usque ad fontem Porysthenim Pripeci rPyraequa

Populus Sudinorum erat magnus atque frequenshj na

tusque in ten-annk Liabebant vero urbem perligneam.

quae nominabatur crellonae np quodque latus moenium.

quibus urbs erat circumdatas triginta stadia vel trecenta

millia passuum quinquaginta longa altissimaque. ita et

moenia ille et domus templaque erant perlignea. Sunt

iis autem templa deorum graecorum cerraeci multos fflm-a

cum asciverunt deos ritusquej. ornata more graecorum

statuisi- aris sacellisque ligneisg ubi triennio quoque Saccho

cnumini primitus Phracicm cujus oraculum celeberrimum

erat in finibus Satrarum. liaemum montem incolentiumz il

dies festi aguntur et Sacchanaliæ ul ne Sellonis vel Syl

i iej net-oi 1v. iila - ill Plin. 1v. ei - iej nerod. m SL

- ub ldem 1v. lal liil zL - aaj Pfolem. llL si - all uel-ed.

1v. 1os. - ul ldem 1v.1og. - ub Momen liylliuorumy Syliiono

rum Sellonorumque populorum et cellouarum. capitis Sudiuorum cong

fer cum nomine urbis et peuinsulae ad ostia vistulae sitaei quae lielal

ejusque incolisy qui nelauie appellantmu - ub neroci vlL llL

bacchus a graecis nominabatur bionysus i. e. Peus Misae fibraciael

oriundus. neum vero appellant Slavi nohy Poloni liogr Persae

vetustissimi lingua Sachus itaque erat neas tarsis-opin de quo

orpheusy teste liusebio fpraep. 1S. illi dixisse diciturz sic distat

abroreyigu adde rzg garyimpogg quocum versu confer nero

dotum de Setarum neo narrantem c1v. simi oio-rm oi abfol glorif

xeg... eodem drMou zPsou yopifaursg eivai si ab rbv agere/aou

Pvachus vero traditur quoque fuisse filius rei-me fbemetrisl vel nuuae

vel Semelae. vocabulum zemla significat autem in lingua Slavorum

rerramy liuna Matrem vel nutricem - ul hei-ed. rv. isa

t di

sz

lionisa studentibus agriculturae atque hortorum cultuiiMj

eadem nobis tradita sunta quae de flyllinis lllyricise

eorum consenguineis. ne primis llerodotusfnl de alte

ris Scylaxanj eos fuisse gente graecorum. tradit. Mo

men eorum simile graecorum nomini nl-lellenesf certe

erat causai quod ita proditum sit memoriae Scylax enim

tradens illa de Plylliniss addita eos fuisse barbaros llly

ricos. ldemque et Pimaeusllsj Sellonos Scythiam et Sar

matiam incolentes memorat praeter herodotumaol Scy

lax quoque. alj bionysiusa aaj Pomponius Mela. aaj Pli

niusauj Marinussaj et Stephanus Syzantinusasl vir

gilius veroMj appellat eos pictos galcnos1 quod est signum

certissimum originis eorum lilyro- fhracicae Servius aaj pictos

interpretatur stigmata habentem qua in re consentit cum clau

diano in liujinumsgj loquentemz

Membraque qui ferro gaudet pium-isse calanus

l/ibius Sequester galcnos non solum profert pictos corpores

sed etiam stirpis fhraciae populumfoj aeloni vero nominati

sunt liudini quoque a lj

ub neroi 1v. illa -- vl ldem 1v. ioa - ub Scylax L ei

- zgj rfimaeus ap. Scymn. lloL - sol flet-oi 1v. tom lozy iot

infl -- all Scylax PeripL ed. voss. p. afl - ul nium Perieg. v.

soli sq. -i- ub Pomponius Mela lib. lit cap. L -. hal Plin. rv. iz

L-uhj Marinus np. Ptolem. llL i -- uj Stephanus Syz si v.

llelwvoi u- ui virg. Seogn lib. lL v. iibit- ul Servius ad vii-gi

lilch m asl kuiinus L v. all e- Ml vibius Sequester de iiuminibusy

foutxy tiaml nemor.. paludgmorih . geht.. quorum apud poetas mentio

fiti edi oberlinus Argentorati 111Sg p. Sic -- ul 1ierod. 1v. iila

SS

vill ne fortuna myro-thracum septentnonalium

verum est quod cecinit sacer

orpheusy calliopc genus

Actomum fieri nihil...

i-luec orpheus scclnlt SctlL . . in l

vati credere rrhrnclm - w n

Ssuucnz nuncuu cuneos nL a-zci

narrabat imque grnudls nutu Aluilllllllt lvlnlinitissilnzuz nunicroæ

litatis munus quondam in lllyrico viguissc . ut tanti regni tum quim

tum est regnum Mucerlunicumj immensitns vix ab ea unius jugcrls

morucrit existinmtinno censori. Adoo lllyrlus non dominandi nm

bitusv non habendi urgebat libidiov sed adultae robur uuimositatis

exci-coluntv ut prnetcr mngnnniniitntcm nil magni traxistilum-cnly ut

suorum nccussionos virtutum nullis usque torminis limitarenu nec

enim essent virtutesl si ullis dignnrontur lhnitum ergnstulis inclndL

Puoci PnAcL Si lib. SllLowSkL

ltaque idubitari non potesta quin populi lllyrico-yfhra

cii non temporibus demum Syrebistae vel anno in ante

chrystuma ut Lelewel judicat. aut becebali temporibuss

vel a. mil post chrystum. ut llielowski putat1 terras

ad septentriones carpati montis spectantes occupaverinty

sed jam prioribus temporibus hasce terras occupatas ob

tinuerints et fuerint in iis autoclithoness quae quidem

llei-odotus de Sudinis re vera tradit. lj liecte igitur pri

mis temporibus tota ad septentriones spectans graeciae

pars nominata est Pliraciagzj omnes enim terrae a mon

. .. i .r

tibus Acrocerauuis et cambunis usque ad mare Salticumi

et a Ponto liuxino fam-isque usque ad mare Adriaticum

et Appeninos montes. a Sorysthenis ore et fonte usque

ad fontes libeuis nauubiia Salae et ostia Albis continen

ter incolebantur a illhracibusa priusquam eos occuparent

Scytliac canno circiter 1ssoy1 Sraeci cprimum tempore

expeditionis ad llium sive anno circiter ies-oja celtae

cau aoop Sarmatae con Plin. ltomani ca. Plin. Sermani

fanno circiter primo ante clirystum natumy Scytlias ex

truserunt atque subegerunt in iis locis Sarmataca eri-ac

lly nm 1v. ma - o SchoL Lycophrom est. usa - iiir

statb. ad Mon. Perieg. v. gio cf. ukertis Seogn der SrieciL und

nam l. b. s. isl wcimar tanti

M

cos ftomauia celtas Sermanh ita ut indigenis praecipue

post chrystum natum cum solis fere ltomanis et cier

manis res eSSetL linpetus Sarmatarum aliorumque popu

lorum Asiaticorum erant breves et maxima ex parte tan

tum in fine locorum desertorum Ponti lSuxinL ltomani

autem omnes paullatim occuparunt terras banubii in me

ridie sitas. Pemporibus Augusti ab occidente etiam in

septentriones banubii incursiones facere coeperunt. quo

facto populi Sermanorum longius in orientem se rece

perunt temporibusque Strabonis Silvam hodie nigram no

minatam liercyniamque Salam et Albim transgressi sunt.

femporibus Plinii cli-fig post chryst nam de quin

que gentibus Sermanorum ab lstaevones loca in Sheni

ripa incolebanta lngaevones proximi erant oceanog fines

eorum ad orientem spectantes definiebant verum. quae

adhuc erata Sermaniamfj vandili vel vandalii in quo

rum numero Plinius habuit varinoss carinos. Surgundionesa Sothonesa inicolebant ad mare Salticum ab Albi

usque ad vislulam. lilermioness ad quos retulit Suevosq

llicrmundurosv Achatos et lsleruscos1 habitabant inter bae

nubium et saltum llercynium orientem versus usque adMoravam et cafpatlun montemfj llilleviones Scanvdina-z

viam incolebant. v v i i v i

vandali igitur et liermiones erant cel-mani in alienai

non germanicam1 sed rllhraco-lllyrica terra habitantesi

vandali praecipue in bacia Minore. llermiones in lily

ria Morcyniana facitus autem et vandalicos et flermio

nicos Sermanorum populos et liilleviones quoque Scan

dinavicos vel Sujonos nominat Suevosf Suevos etiams

Aestyos vendicos et Lygios bacicos et haud multum ab

erat. quin venetos quoque habitantes secundum Plinium

ad orientem versus a vistula fluvioa Suevis adnumerat.

Ptolemaeus vero Suevos nominat tantum Longobar

dos et Angilosv incolentes sinistram Albis inferioris ri

aj Plinius 1v. lzll - lj ldem 1v. 1S. - oj Plinius 1v. iz

ss

pam. Ab Albi ad orientem versus habitabant Ptolemaei

temporibus i. e. medio seculo altero ab ad Albis fluminis

ostia Saxonii post Saxonos a fluvio chaluso usque ad

fluvium Suevum Pharadrini fvarini apud Plinium et Pa

citum dictina longius deinde Sidini usque ad viadrum

flumena infra eos lihudiglii fltheudigni ap. facitq postea

lthedarii dicti Pj usque ad vistulam. ln media longius

et interiore terra ac Suevis propinqui habitant Semnones

attingeutes finibus ab Albi usque ad viadrum pertinen

tibus Surgundos quoque1 qui obtinent reliquam usque ad

vistulam terram. lnfra Longobardos incolunt Palgumnii

fposterioresforte baleminciP ap. Alfrd.l. inter Saxonos

et Suevos rlleutonoarii et vix-unia inter Pharadrinos iva

dnosj et Suevos illeutones et Avarpi. luter khudiglios

et Surgundos oeluveones fvelynani forte posteriorest ln

fra Semnones vero sunt Linci fLinaa ap. Seogn Savarie

dictiPlg subter Surgundos Lut-i. omani et infra eos-Lugig

Piduni usque ad Asciburgium .montem. lnfra Lincos oa

lucones in utraque Albis ripag ab iis ad orientem versus

in propinquo Albis Sonochaemi et supra eos SatinL Post

eosin montis Asciburgii radicibus oorconti etiam et Lutia

Suri vero usque ad vistulam.- quibus proximi sunt Si

diniy longius cognia visburgii ad silvam flercyniam.

Supra montes Sudetas rfeuriochaemaea infra montes eos

vai-isti atlarisciiija praeter crabretam montema inferius

curiones et ohaetuarii et usque ad banubium Parmeae

campi. ln radicibus Sabretae montis MarcomanL infra

eos Sudini et usque ad nanubium Adrabeae campi. Sub

silva llercynia quadi1 infra quos metalla atque Luna

silvas in cujus radicibus magnus Poemorum fliehemae

ap. Alfrd.Pj populus usque ad banubium. duxta eos ad

eundem fluvium Paracatriae et in campis khacatae

Longius in orientem non Albis solum et viadris sed

etiam vistulaes erant in Sarmatia lauropaea praeter popu

ol Ptolem. lL 11.

id -

losa quos jam dixig et quos fhraco-llly-rios habuimus1 multi

alii populiv de quorum neque nominibus neque moribus

quidquam protulimus. quorum multa quum in germania

orientali tum in Sarmatia liuropaeaa quid sibi vellent.

quosnam populos significent explicare nequeoa nec scio1

an quis unquam cxplicaturus sit. ltecte enim Lelewel

rem percipere videtun dicens/l Ptolemaeum finitimis

ex regionibus frequentatis et diversis ex temporibus con

tulisse populos in regiones. quorum incolae ei incogniti

fuerint. nunc quoque ob rem non oderam gradusi qui

bus Ptolemaeus locum quemque a populorum prolatorum

uno quolibet oceupatum definiveratg illi enim magis ad

contur-bandam quam ad cognoscendam rem conferunt.

Sed jamjam proferam et dictos et non adhuc dictos Sall

matiae populos eo modo ordinequea quo Ptolemaeus ipsezsj

Magnae gentesa quae obtinent Sarmatiam liuropaeam

sunt haecz venedae praeter totum sinum venedicumg supra

baciam Peucini et tveljjSastarni1 praeter totam vero

oram Paludis Maeotidis dazyges et koxolani post eos

Amaxobii et Alani Scythae.

Minores vero populi. qui Sarmatiam incolunt. hi suntz

duxta venedos Sythoues tum PinnL beinde liulones et

Phrugundiones et ad vistulae fontem AvarinL infra eos

ombronesv tum Anartopliractia Surgionesa Arsietaea Sa

boci 1- Piengitae. Piessi ad oarpatum montem. Ad orientem

versus ab iis populis.l quos jam dixit infra venedos aa

1indae et Sudini adorusicij et- Stava-ni fStlavani sive Sla

vanij usque ad Alanosg infra quos cijryliionesj tum cysto

boci et rfranomoutani cyllansmontani Sctaeb usque ad

montes Peucinos. Protinus ad oceaui litus post sinum

veneticum habitant velti fvylte ap. Alfrdfja supra cos

osiia tum longius in septentrionem cai-bonos1 juxta quos

ad orientem versus careotae et Salii infra eos Agathyrsia

Aorsi Pagyricaeque. infra cos Savari gorzia-eique usque ad

vl Lelewelz narody na ziem. slow. lL ed. - aj Ptolem llL fr.

bf

montes ltypeicosa tum Acibi et lilascia infra eos lbiones

ct ldrae. infra lbiones usque athlanos Sturni et inter

Alanos et Amaxobios cai-yones Sargacique et ad illa

nais flexum omphlones et rllanaicig infra eos osyli usque

ad lioxolanos1 et inter Amaxobios et noxolanos naea

lani et lixobygitae et rursus inter Peucinos et liastar

nos c lpianem supra eos Seviuiv tum liodeml inter Pva

starnos et ltoxolanos chunipet post ldiam montem Ama

doci lvavariqua Ad sinumliycum lfarrecadh Ad metam

Achillis Pauroscythae lnfra liastarnos in naciae fine

rfagri et infra eos Pyrangetae

ltaque temporibus Ptolemaei sive medio seculo se

cundo populos lauropae ad orientem spectantes in iisdem

videmus regionibus. in quibus erant Strabonis. Plinii

Pæicitique temporibus. Sed inter populos hos invenimus

primum a Ptolemaeo dictum nomen Slavormm quod ab

illo tempore magis magisque vulgatur in iis regionibus.

Mannertt autemasj Surowieckiloj et praecipue Szafa

rzyknj comprobavaerunh populos quoque nomine vene

tos. venedosa vindoss vanos et sim. habitantes in liili

ropa ad orientem spectantea fuisse origine Slavorum.

Satterer vero ul et Leleweh lal altermquidem baco-crea

tas. alter Phrygo-rllhracesa populos fuisse Slavicos dei

monstraverunt. llo auteml illoquei- quod supra de origine

et cognatione lllyriorum cum illhracibus altulimus. effii

citura ut omnes lllyrii quoque Slavici fuerint populis

veluti Pannoniia balmataes Liburnis veneti. Moricii

vlndclici lthaetiqum qui eadem erant conditione originis

gl Mannert Sermanien s. Sifi tii - loj Surowiecki dledzenia

narod. slow. S. leo m lll Szafarzyk Staroim Slaw. vllL 1-1Sa

-- lal Sattererls Abhandlungz ob die kusseng Polen und die ubrigeu

slav. volker von den creten oder den bakcrn abstammeng ilbers. von

lL Schlichthorst faus eiuer lat. bysertaLz an populi Slavici originem

a pacis Setisque liceat repetere interi commentat. societ. reg. scientiar

SoetlL vol. 1v. v. le Sremen bei Seyifcrt- isofx - lal Lelewelz

Murody na ziem. slow. PoznafL iupanskt tssa

tiis

suae atque morum temporibus Pliniis rPacim Plorig Pto

lemaei et dornandis etiam1 atque Strabonis.

Lelewel sedes conditionesque populorum illorum in

komanorlim ditione degentium hoc fere modo descripsitzl tj

..Pannoniorum populiz Preucii Andizetia niasnati1 Piru

stis Mazeia besiati et alii minoresa ordine inter Savum et

bravum positia ex utraque parte silvis tecti fueruntlij

braus ex bloricis violention Saus ex Alpibus carnicis

placidion braus per Serretes. Serropillosv dvasosa San

drizetesg Saus per colapianos fcoletianij Srencosque

Populorum haec capita. Praeterea Arivates1 Azabi fAzalija

Amantess lielgitesa catath corneatesa Araviscia flercu

niates. Latovicis oseriatess varcianL np Ptolemaeus

etiam cytnasa Andiantes simul Sojos et Scordiscos alie

nigenos profert. lii populi omnes haud diu in dihlone erant

ln Alpibus invenerunt komani vel finxerunt nomina ge

neralia Moricorum atque vindelicorum. ln quos refere

bant rauriscos Ligysticos et carness simul Sreunos llly

ricos et Senaunos et alios latronesa qui inter eos erant

lireuni in Plori atque llordanis orationibus dicuntur

lin-ennis Sereniq Sremones - Senauni autem Sennoness

Sennia Soenni -- Paurisci nominantur rfeutones ln

Ptolemaei oratione Senauni facti sunt Seanaces et Alaunig

Sreuni translati sunt in vindeliciam. Plinius profert ex

inscriptionibusz vennonetesa lsarcosv lireunos. Maunes

celenaunosja Pocunates1 Priumpilinos fbloricosjg vinde

licorum gentes quatuorz consuanetess virucinatess Lica

tess catenates etc. lnscriptio tropaei Pauriscos forte non

enumeraveratft

quibus cum populis omnibus sicuti cum necisa car

podacisa carpinis et Setis komani continua gerebant

bellas quamquam populos Alpicos jam Augusto impe

uj Lelewelz lirarodyn vL bu s. - lal Ploh lv. iz -

dornand de rcgn. succ. p. ea - lal Plin. llL ea - Ptolem. lL

li 1S.

dig-m

rante bacos vero Setasque rPrajani tempore in suam

potestatem redegerant. Antonio Pio imperatore fanno

lae-lem surrexerunt baci a Prajano subacti. lib Anno

1Sl post chrystum natum Sabinianus bacos sub potesta

tem redegit. lal ntiam commodus expeditionem fecit

fa. lsej contra nacos et Pannonios rebellantes et bacos

in ditionem redegitz wvicti sunt sub eo per legatos

Mauria victi bacig Pannoniae compositaeg in laritanias in

Sermania et in bacia imperium recusantibus provincialibusa

quae omnia ista per duces sedate sunt. lgj Maximini quo

que fau ngb de bellis cum bacis gestis gloriati suntfoj

necius zllgj felicem sese praedicavit de victoria eri

pacis reportata.hj lftiam mercede conducti baci in

exercitu liomano stipendia merebanhnj Salieni tempore

pars baciae Prajanae ex ditione demittenda erannj ble

que ita multo post fa evoy Aurelianusyquum naoi et

exercitum et colonos komanos non solum in baciae sed

etiam in Moesia et lilyria continenter bello vexarents

bacia cessita komanosque ex pagis et oppidis bavicis

coactos in Moesiam superiorem deduxit1 quam baeiam

appellavitz nProvinciam trans lbanubiums sublata exercitu

et provincionalibus1 desperem eam posse retinet-is ab

ductoque ex ea populo in Moesiam collocavitfuy wProi

vinciam baciamy quam rPrajanus ultra manubium fece

rato intermisitz vastata omni lllyrico et Moesia1 despe

rans eam posse retineria abductosque komanos ex urbi

bus et agris in Media Moesia collocavitft hb

quae omnia facta sunt ante migrationes populorutm

ergo potentia gentis indigenaea rfhraciae quamquam

wtlirajanus victa bacim ex toto orbe komano infinitas eo

copias hominum transtulerat ad agros et urbes colendasg

ul juL capit in Antonio Pio. v. -- lal Pio cassius Lxx. il

p. SPL - isl Lamprid. in commodo 1S. -- bioicassius Lxx. a

p. SPS - ul Sruteri inscriptl LL fr. -- all flanduri inscript. SL -

ul vopisc. in AureL sa - ni lium-ap. lx. fi - nj vopisc. in

Aureliano aa - ul linn-op 1x. g.

eo

baeia enim diuturnofbello becebali viris fuerat exhaustma si

quamquam. ut ex columna tlirajano victori erecta elucet1

naoi a komanis pressit multi trans carpatos montes sese

receperantfvj tamen durante in eorum terram domina

tione humauorum1 neque a sedibus neque a lingua mo

ribusque sese removerunt et - centum quinquaginta

annis postquam devieti sunta non solum libertatem sibi

recuperarunts sed etiam banubium trajecerunt et koma

nos in lllyria et Moesia aggressi sunt. llis. quas adduxi

mus. causis commoti. jure quodammodo contendere pos

sumuss gentes rPlunacicas et lllyricas. a ltomanis eta-Ser

manis subactas. suam linguams mores et instituta paterna

oblivioni non tradidisses quamvis. partim bellis et demi

grationibus factis1 numerus eorum imminueretun partim

coloniis praecipue a komanis deductis. cum alienigenis

commiscerentur. .

be gentibus et terris a Savo et banubio in meridiem

spectantibus disputabimus posteag nunc vero videamus.

quid porro fiat in regionibus borealibus.

lilxtremo seculo altero1 paullo post Ptolemaei mortem

populi Sermanici ex litore maris Saltici decedere seque

conferre in meridiem liuropae coeperunt. vandali pro

fecti sunt ad banubium canno 1SSe1S1p.isy -aothones

dewmaris Saltici oris decesserunt et in. regionibus sitis

ad Pontum liuxinum consederunt lsz-zlSLsz liar

gundos quoque invenimus a. zsz et zez in ripa banubiL aaj

lncursio llumzorum ex Asia in Pluropam anno S1S pro-a

pulit omnes illos populos longius in occidentem atque

meridiem. dominatio autem eorum in mediam liuropam

extrusita praecipue Attila dominante usque ad a. libeh

esl ldem vu S. cf. l-list. Misc. x. SL - ul Petri Sartoli in

script. cum adnot. Alf. ciaecone p. liil llay llL - uel dordanesz

orig. Slav. 1v. lib. sq. - Manuertls Serm s. aas - liataucsichisz

orbis Autiquus L lga - Szafarzyk Staroi slow. xvuL i - ul

Szafarzyk Staroi slow. vllL 1. - sol zosinL l. gi SL - dor-LL

origx Slav. 1v. al

et

omnes alios invasores populosque migrantes ex bacia et

lllyria utraquea ita ut per seculum quintum omnes fere

populi Sermanici ex oriente Albis et septentrionibus Savi

in regnum ftomanumo praecipue autem in ltaliamq galliam. hispaniam et Africam progressi sint. all i

vibius Sequester igitun qui erat seculo sextoa scri

bitz aaj Albis liermaniaefluuiuss Suevos a Serbiciis e. Ser

bis .al. codd. demetiisj dividit1 mergitur in oceanum. Suevi

igitur in primitivus sedes sitas in occidente Albis fet

Salaej redierunts indigenae autem exstiterunt liberi. vi

bius Sequester indigenos nominat Serbecios. terra autem

eorum seculo etiam nono appellatur apud guidonem

llavenatemssj naciag nacia quoque apud Martinum gral

lum aaj seculo dnodecimo. et posteriore etiam tempora ul

Medio seculo seæto itaquea anno cantem-mo post Attilae mortem

interitumque imperii flammarum scribens dornandes hoc-fere

modo sedes indigenarum incolentium regiones boreales

describitzuj Sclavini a civitate lvovietuneme et lacuv qui

appellatur Mursianus food yiudoh Ambnj usque ad Pano

strum et in bonam vistula lenus commorantur... -

Lacus autem Mursianus et urbs Moviodunum sitae

erant ad banubii os1 sicuti Szafarzykmyet Lelewelssj

demonstraverantg

juxta sinistrum quoque latus baciae fid est in occi

dente baciae banubianaesdornandes enim scripsit in lta

lia ab ea terra in meridiem spectantij pertinebant in sep

tentriones sedes frequentia populi vindicL dornandes di

citz asl nlnhiorsus illi le e. Scythiaej bacia est. ad coronae

all Szafarzyk Staroru slow. xan l-- g. - ul vibius Seque

ster de tlum. lacub. gent. s. v. Albis. - sal enim kavem Seogn v.

pag. 1111 ed. emm cum Pomp. Me1a. - ul Martinus cultus ed.

Sandtkie l. lll -- ul e. g. chronica Polon. ed. Stenzel Script. non

SiL L lL -- asl domandes de ceterum orig. et reb. gestis ed. Pen

tingen vindeb. liii cap. i - ul Abkunft der Slsven S. liil bis

lzl- - Staroz slow. xxv. 1. c. -. asl Lelewelz narody vlL fli

vlL M nota lzL m agi jornandes de Setan orig. cap. S.

b

AL

speciem arduis Alpibus emunita. justa quorum fsc. Paeorumj

sinistrum latus1 quod in aquilonem vergit et ab ortu vistulae

fluminis vinidarum natio populosa consedit quorum nomina

quamquam nunc per varias familias et loca mutenturt

principaliter tamen Sclavini et Antes nominanturft life

fert quoque hanc ob rem illannertwj et Surawieclciv i lj a vi

stulae ripa usque ad Padi litus Slavinos nomine venetos jam

a primis temporibus habitasse. putaris non veneres solum ad

vistulam iuzlzitamfesuj sed etiam vindelicos ad banubium inco

lentes et venetos ad Adigam Slavos.

Sed et Pacia ipsa illis antiquissimisque temporibus a Sla

vis occupala erat1 ut elucet er iisy quae nobis tradidit Proco

pusa jornandi aequalisznj nSclavini et Antesy qui trans

tiuvium lstrumy non procul a ripa sedes patrias habebant.

una est utrisque linguaq pergit Procopusqnj admodum

barbarag nomen etiam quondam Sclavis et Antis unum

erat.cs

quum igitur dornandes tradatz ub chlavini a civitate

Moviotunense et lacu. qui appellatur Mursianus fquem

nominant marer usque ad banastrum et in boream

vistula tenus commorantes... Antes verov qui sunt eo

rum fortissimh qua Ponticum mare curvantur a bana

stro extenduntur ad banaprums quae flumina multis

mansionibus ab invicem absunth -- ex eo efficitur1 ut

Sclavino-Antes eas ipsas sedes obtinerenta quas paullo ante

eos Abaco-aetae vel lllyro-fhraces incoluissent. itaque et

fheophylactus ASlimocata1 qui erat seculo serta fisa-eozjfsl

atque Photiusa qui erat seculo nono. referzmn Mj Sclavinos

et aetas fuisse eundem populum Populi igitur Slavici Antes

proprie dicti habitabant secundum dornandem a Porysthene

ul Mannertys Sermanien S. sse li - ul Surowiecki Sledm

poczatln uel-ed. slow. s. lal-lati - ul Procopus de belL SotlL

L ei -- ul ldem de belL Soth. llL M. -- ul jornandes de orig.

creten cap. S. - ul Photii Myrobiblon sive bibliotheca p. Sl libc

tomagi labi - ul Pbotii liibL Plin. llL lL vL L ii p. Si et g1z. .

Sx/labriju ijtoififæM lii-rai rdp ro vra/laiov emicuit-ra

fig

sive banapro usque ad illyram sive banastrum et Sa

goslam sive Sugum in vistulam influentems quod Pro

copius quoque affirmth dicenszuj Paulus Meeotis in

Ponti liuxini litus evolvitur... qui illic habitant... vo

cantur uturgurL lllteriora ad septentrionem habent An

tarum populi infiniti.

A banastrm ad Albim Salamque et superiorem ba

nubium versus habitabant secundum dornandem populi

praecipue Sclavini appellati. ld quod patet quoque ex

opere Procopii nobis narrantissuj flerulos. progredien

tesra. agii ex lllyria ad varnos habitantes in nostra terra

Meclenburgensh per sedes Sclavinorum ivissez ncuncti

populi Slavinorum eos per fines suas transmisereq inde

vastam solitudinem permensi1 ad varnos etcfi lix eo

autem efficitur perlucide. ut Slavi dornandis quinta jam

seculo fnon sea-to demums sicuti ez opere jornandis accepi

musj totam orientalem. quae hodie dicitun aer-moniam tenuisse

ex quo etiam efficitur1 ut Suevi germanici non sexto

demum seculo per Serbos Slavinos ultra Albim extrusi

sinta uti a vibio Sequestre accepimus. sed jam quinto

seculog immo vero jam seculo quarto. nisi ficta perferunt.

qui dicunt. uti Lelewelfnj vibium Sequestrem seculo

quarto fuisse .

Multis etiam seculis post habitaverunt Slavi non so

lum in Marchia. linohemiaa Styrias car-yntias sed etiam

in terrisa quae nunc nominantur Saxouia. naves-im Au

stria. myrolus et flelvetimwj .

lix omnibus iis rebus. quas supra protulimusvs effi

citur. ut nostra germanias quum in orientem tum in meridi v

spectans1 primis jam temporibus a Slavis occupata fuerat et

ni Procop. de belL SotlL 1v. /1. - iuy Procop. de belL SbtiL

llL -1s. - basi Lelewel Marody str. xxxL - ul lioch-Sternfeld

lieitrage zur deutschen volkerkunde etc. Passau lszi la veber den

wendepunkt der slav. Macht im audL Pojoarien S. lal-sz -

Szafarzyk staroL slow. xxxv. xxva xle. 11.

fid

uti migratione populorum. ille quidem liberata a Ser

manisa haec occupata sit.

Populi dumtaxat Slavini ad orientem spectantes vel

Antes non demum quinto sed jam quarto seculo obtinue

runt terrasq quas supra dixi. elornandes enim proditznj

anno SSA winitharus fdux ostogotorumjs in Antarum

fines movit procinctum1 eosque dum aggreditur1 prima

congressione superatum deinde fortiter egit regemque co

rum nox nomine1 cum filiis et in primatibus in cxem

plo terreris cruci aftixit. ut dedititiis metum cadavera

pendentium geminarent. .

Ante etiam migrationem populorum obtiuebant populi Sia

vino-Lettici easdem sedesa quas seæto secula dornandes seri

bitznj g.Anno circiter Sic post lirulorum caedem idem

Pjrmanricus cdux ostogotorumjv in venetos arma com-i

movit1 qui. quamvis armis disperiti sed numerositate pol

lentess primo resistere conabanturz sed nihil valet mul

titudo in belloa praesertim ubi et deus permittita et mul

titudo armata advenerit. nam hi. ut initio expositionis

vel catalogo gentis dicere coepimus. ab una stirpe exorti

tria nunc nomina edideres id est1 venetia Antess Sclaviz

qui quamvis nunc ita facientibus peccatis nostris ubique

deseviunt. tamen tunc omnes lirmanrici imperiis serv-ire.

Aestorum quoque similiter nationiems qui longissitnam

ripam ioceani Sermanici insidentq idem ipse prudentiae

virtute subegitv omnibusque Seythiae et Sermaniae .po

pulis ac si propriis laboribus imperavit.. 1quumiigitur Letto-Slavi jam ante migrationem po

pulorum easdem sedes teneanta quas postea incoluerint1

illas easdem multo anteaa primis jam temporibus occu

pavisse necesse est. ltaque altero jam seculo si invenimus

apud Ptolemaeum populos1 utiz venedos fvendija Sta

vanos cSlavonija semnones tzemzicija Lincos fLinij. Pha

bill dernandesl de reb. ciet cap. da - ul dornandes de reb.

gen cap. ea t i i i i

tib

radrinos ivai-inia varnavijs khudiglios inhedariiy Lutos

fLuticija veltos fvilcij. vaevaeones fvelinonijs Lugos

fLuianim Luczanie1 Paluczanie. Leczyczanieo a verbo

slavicoz luga luka1 lega1 laka1 quod est grasebne. thaL

wiesejg balguminios fbalemincijs corcontos fcorconosi

bocos fSerbij. liulanpcpolonij1 Masspeos fMazovszaniej.

bleuros fuurzaniebs Piengitos fPinczucijs Pyrangetos

ffyrewcyl . carpianos tcni-pianiejs Piessos tlgiessij1 coral

blos cemamy crobyzos fcrywiczanieb osos fosa flumenjv

Arsietas fAris urbs in Sorussia quam Poloni orzys nuncu

pantjs lioruscos tkorussn Prussija Salindos. Sudenos . Sa

los szalavil. Pinnos -- quaenam hae fuerint gentes et ubi

nam terrarum habuerint domicilia. jam satis perspectum

habemusa praesertima quum primojam seculo Paeitus atque

Plinius confirmantj Aestyos in maris Saltici litore. quod

ad orientem verg-ata habitasse1 venetos a vistula ad orien

tem versus et Pinnos prope venetos femporibus irimaeit

sive anno circiter ego ante chrystum natuma tota Scy

thia wannoma aut regnum vendorum nominabaturg Pto

lemaeus autem memoriae tradiditissj in Scythia. ergo

ante annum SSS ante chrystum natuma priusquam una

cum Scythis Scythiae nomen nomini Sarmatiae cessisset.

prope Suevos et Agathyrsos habitasse Suovenos i. e.

Slovenos.

rlibr-aco-lllyrii igitur sive veneto-SlavL sicuti a car

patibus ad meridiem ita et ad septentriones versus spec

tantes ab antiquissimis inde temporibus sub nominibus

diversissimis noti erant. quod nomina mutaverint. quid

illud mirumq quid novumP Monne S-ermani quoque no

men Serfnanorum. lstaevonurm lngaevonum etc. muta

runt in Peutonorumt Allemanorum. Prancorum nomina

aliaqueP

ul Ptolemaei Seograph vL lg. - vide. quid dicat de nomi

nibus pop. murop. a Ptolemaeo in Scythia ASiatica positis Lelewel

Msrody lL zlL

b

montesja bidunos illiadoszanieje Silingos tSilenzanej. Sarp

./

-

fiti

neque fallere nos debet. quod traduntu Sarmatiam

a Sermania dividi vistula flumina vistula Slovenos nnn

quam occasum versus terminabat. verbisz merermaniam a

Sarmatia vistula fluvio terminariu significare tantum vo

fflebants Scytharum et Sarmatarum gentes Asiaticas nun

quam ultra vistulam se porrexisse atque ab hoc flumine

i occasum versus populos solos lndogermanicos1 in orien

f tem versus Asiaticos habitasse facitus igitur valde du

bitats utrum lndogermanicos venetoss Pinnoss hastam-nom

qui in Sarmatia habitabanta in Sarmatarum numerum.

an Sermanorum refer-ats nam etsi Pinnia veneti Pastar

nique celtici non fuerunt gentes Asiaticae migrantes.

attamen a vistula in orientem habitabant. Alias autem

nationes veneto- aut lllyro-Slovenos in numero germa

norum sine ulla haesitatione referta quoniam a vistula

ad occasum versus habitabant. Similiter vibius Sequeo

ster1 qui sexto seculo floruit1 Albim fluvium Sermaniae

nominata etiamsi a Procopio scimus1 quinto jam seculo

populos Slovenicos solos ab Albi in orientem versus ha

bitasse et Sequester ipse dicits hoc flumen germanicos

Suevos a Slovenieis Serbis dividere. neque mirari pos

sumus. quod Pliniusq facitus. Ptolemaeus atque alii vi

stulam germanorum fiuvium dicunt et populos Sloveni

cos in numero Sermanorum referunts quum etiam nono

seculo apud doctissimum et peritissimum rerum liinhar

dum legamuszuj nomnes barbaras et feras nationes1

quae inter khenum et vistulam fluvios oceanumque ac

banubium positae. lingua paene similes1 filii moribus

vero atque habitu valde dissimiles1 Sermaniam incolunts

ita perdomuit fsc. carolus M.j1 ut eos tributariosefficeret. inter quos fere praecipuae suntt vireletabia So

rabi. Abodritiv Soemanii a

ul Plinhnrdiz caroli M. vita cap. li

s

fii

lx Portuna lllyro- lhracum. qui ad meridiem spectabant

poeta Setesz

Ah pudetl et Setlco scripsisse sermone libellum

Structaque sunt nostris barbara verba modls.

m placuiz gratare mihl. coeplqne poetae

inter inhumanos nomen habere aetas

ovron ap. nx ramo rv. 1S.

llegia progenies cui nobilitatis origo

nomen in Sumalpi pervenit usque cotyl...

nec regum quisquam magis est instructus ab illisv

Mitlbus aut studiis tempora plura dedit.

carmina testantury quae si tua nomina demasn

lPhrelcium juvenem composuisse negem.

neve sub hac tractu vates foret unicus orpheusy

histonis ingenio terra superba tua est.

utque tibi est animus. quum res ita postulat. arum

Sumere1 ct hastili tingere caede manumg

Atquef ut es . cxeusso jaculum torquere lacerto

colloque velocis flectere doctus equig

rempom sic data sunt studiis ubi juxta patemis

utque suis humeris forte quievit opusg

lie tua nmrcescant per inertes ostia somnosv

Lucida Pieria bendis in astra via

llaec quoque res aliquid tecum mihi foederis adfertz

Pljusdem sacri cultor uterque sumus.

ovmn ap. nx rantia u. a

llt vero argumentis minime dubiis ostendisse existi- xx / j

mora lllyro-rrhraces vel Slovenos jam dudumlante cae

sarem et Prajanum a carpato monte in septentriones etfiin Sarmatia et in Sermania habitassea nec minus gra

vibus judicor demonstrasse rationibuss populos illos. etiam

lllyria lllanubiana a komanis capta baciaquea originem

suama consuetudinem ac linguam oblivioni non dedidissea

sed nonnullis seculis post liberos extitisse - sic etiam do

cumenta quam gravissima afferre possuma quae docenu

lllyro-rllhraces ab lstro et llaemo in meridiem degentesa

a komanis subjectos. a moribus majorum non discessisse.

Supra loco suo diximus. Strabonis et chrysti tempori

bus Macedonesa qui nonnullis seculis ante et cum grae

cis lcirciter zoo annosl et cum komanis fcirciter lbo

annosj imperio arcte conjuncti fuissent. neque graeco

rum neque homanarum linguam accepisse1 sed suos mo

res Pllracios servavisse. quo minus probandum esta alias

nationesa quae ad meridiem banubii spectarenta quum

sil

SS

non multo ante a komanis subactae essent1 inveteratam

majorum vivendi rationem deposuissc.

11Plinio Marinoque testibuss scribit Lelewelqu non

nulli populi in Phraciam se contulerunt ex iis regioni

bus. quae Macedoniae adnumerabantun Populus noma

nus1 uti ubique terraruma sic in Macedonin quoque in

colas cujusvis pagi nomine populia gentis honorabata ita

v ut1 pro aucto numero provinciarum Macedoniaea populi

ejus augerenturg quorum nomina1 quum ab antiquisa tum

a recentioribus nominibus urbium cupitalinma derivata

esse videntur. ln hoc numero magna aliquid novi in nomine

Albanorum emergiL fd veteribus deminuta regna Lg/ncestiduma

Paserietoruma Parthoruma faulantoruma Pelagonuma Sintico

rum fortasse linguam moresque patrios servaveruntglzj prae

sertim terrae trans llebrum fluvium et inter lifhodopen et flue

mum montes sitaeg et quum tam multi odomantorum in adri

sos se contulissenta ut ibi nomen suum retinerea Medorum

autem tota ut circa Alestum jlumen locum Satrarum occupare

possentaaj non possumusa quin probemuss eos sedibus mutatis

non mutasse linguam et mores. quam Medorum migratio

nem. fac re vera evenisse. ex vagis tamen Strabonis

dictis haud facile intelligasy num ei nota fueritis nPli

nius magnum numerum populorum fhraciorums qui linguam

majorum cultumque retinuisse videntur afertc a dextra Stry

monis parte lad occidentem versusj benteletos et Medos1

qui fines usque ad Sisaltos extenderanta ita ut migra

tionem Medorum ignoretg a sinistra Strymonis parte fad

orientem versusj bigeros et nessorum multa nominag

ad Mestum. qui Pangeum montem alluit. liletos. bio

bessos alii-Paessij1 carbilesos. Srisos et Sapacos. odo

montesa odi-isorum populus sedit ad naebrum. circa

quem fin altera parteq sinistrob Pyrogeri1 llrugerio ce

ll Lelewelz Marody na ziem. slonv. vL ill s. asa -- ij Plin.

1v. lll -- Marin. ap. PtolenL llL lib. - ab Plin. 1v. SL - Marim

ap. Ptolemaeum llL 11.

fig

nicia lrlypsaltia SenL corpillig postremum Satiaei et

lidonia qui vero non transgressi1 sed non suo loco tan

tum commemorati esse videntur. ln his quoque regioni

bus ldebri ad liuxinum versus sunt Selleti. Prianti agri

antij. boloncia Pliyni celeti majores liaemo sub montea

celeti minores sub lthodope monte habitanh ita ut fle

brus inter eos interfiuata alluens veterem Pulendenam.

tum Paneropolima Philippopolim et rfrimontium dictamfj

Plinius neque Sainaicos circa l-lebrum et Panznm de

gentes protulita neque Sardicos et usdicesicosa qui apud

bentheletos erants quorum mentionem Marinus fecit.

Piu diuque linguam cultumque majorum in his locis obtine

bantg mores odrisoruma linguam beatoruma quum gens fbru

cia jam ezstirpata essen diu aliquid singulare commemorantga

nquum trans liaemum cum Plinio et Marino nos con

feremuss vel-samur in quodam voragine. Aliquid ibi in

certi. aliquid incogniti. ultra liaemi montes. secundum

Plinium. habitabant Primachi ffimachij circa flumen

rliiinachum et bardani ad Margima deinde celegeris Setae.

Aoti1 Saudh olorii et supra eos Arraei Sarmatich Arrea

tae appellati1 Scythae et in Ponti litore Moriseni fmorza

nie i. e. maritimi hominesa ad mare degentes circa llal

myrimj Sithonique. orphei vatis genitoresgij ita finit

lster a septentrionequ

nAliud memoriae Marinus tradit. Peucinia crybizL

Priballi et Progloditae ei tsicuti Strabonij noti suntg in

intima vero Moesia Aoti fed ntum duviumj. obulensiia

bemensii cnionticolae haemicij. Pieres ac Mysi inter

irricornesios fa fricornio urbe ad banubium sito cic appel

latij et Picensii fa picensiis. qui picem faciebantfjlj

nlllyriaa narrat porro Lelewelfj divisa erat cper

aj Plin. 1v. ll. - Marinus ap. Ptolemaeum llL llr - il Mela

lL zg Solin. les ovid. fast. llL lgly de Ponto l. gr i 1v. ly zog

Lucan. llL sim. - Seneca l-lercuL cetoeus llL agii - si Plin. lv

11. - lj Marinus ap. Ptolem. llL a 1o. -- si Lelewelz narody

vL sa s. dSL i

vo

komanosb in conventus et decurias1 gerentes nomina po

puli vernaculi a suis pagis non deustis dicti. Marinus

apud Ptolemaeum horum populorum nomina enumeravit.

Plinius aliquanto pluraa eorum status describens. Apud

dapodesz Alutas1 Planatesa Lapsosv varubarinosv Asses

siotes. Apud Liburnosz Laciniates. Stulpinoss lliurnistoss

Albonenses. - ln balmaciaz Salonam coloniame cui ad

numeratae sunt Siz decuriaez balmatae ea necuni isse

bitiones fiih Mazaei liil1 se cPannoniij Sardiatesy ce

rauni illa naorizi m Paesidiotae cPannoniij loss Po

cleatae est beretini 11L beremistae so. lbindarisll1 eun

ditiones AlL Melcomani zlL Maresii losa Scirtari lib.

Sic-ulotae ada vardaei non amplius quam eo decuriis.

Pyraei sive Pirustae. - frans brilonem Partheni et

a tergis eorum bassaretae1 longius barbari Amanteso

liulioness flinllienses ap. Steph. Syz.j. - Appianus llly

ricos populos subactos suo modo enumerat. oj ln hoc nu

mero Salassos1 rfauriscom carnos neque non Pessosy qui

auxilio venisse videntur1 refert. ln numero autem llly

riorutn tales sunt . quorum in descriptionibus lllyriae non

fit mentiog videlicet bello deperditos esse. lix dapedibus

commemorati sunt Meontinia Avendeati et fortissimi eo

rum Aurupini fap. Strabonem vll p. Sfifi urbesz Aru

piumq Monetiuma venedumy Post Liburnos apud bal

matas baisii ffortasse baesidiataej a lnterfrurini cinter bal

maticas habitantes arcesjs lilaresiis Slintediones fap. Plin.

commemo1-atij. lilipposinia Meromenni cMelcomanijs ci

nambria cambaia Pyrissaei fPirustaejs bocleatae fnotijg

denique oxyeei1 Pertheenati cParthyenij1 liathiatia yfau

lantiia vardiei. Palarei.M

ipse Lelewel igitum qui judicat indigenas. capta lla

eiaa ex terris ad banubium sitis omnes fere ultra car

patos montes in septentrionales regiones demigrassm ne

que animadvertita illos sedes suas. linguam moresque

ol Appianus lllyr. lii

jl

usque ad dor-nandis et Procopii tempora obtinuisse1 et

qui dicit1 Macedones jam Alexandri M. temporibus rPhra

cicam linguam cultumque mutavisse cum graeco1 idem

ille Lelewela diligentius perscrutans descriptiones Mace

doniae. flii-aciem Moesiae et balmatiae a Plinio. Ma

rinoq Appiano. Ptolemaeo confectas. concedere coactus

ests populos lllyricos et fhracios ndiu linguam cultumque

majorum in his regionibus obtinuisse praesertim autem

populosz Albanoruim loj bessaretarum. Paulantorums

Parthoruma Lyncestiduma Pelagonums Sintorum eorum

ques qui ad liebrum fluvium inter khodopen et Plaemum

montes habitavissents scilicet odomantorum et Medorum.

odrisorum et Sessorumf -- At non tantum1 uti modo

videmus1 Plinii. Appiani et Ptolemaei temporibus. sive

usque ad annum ifio post chrystum natum. verum usque

ad initium seculi Stiv quum Slavi in septentrione et me

ridie nanubii libertatem suam stabilire inciperenta in ter

ris ad meridiem lstri spectantibus non solum vestigia

lllyro-rllhracuma sed et ipsi populi illi per hoc tempus.

proprium suum nomen gerentes et suo Marte agentes -

nobis occurrunt - jam hostes jam socii kornanorum.

dam supra commemoravimusg Pannoniosa nacos alios

que lllyriae provinciales anno 1SSto rebellavisse et vix

compositas esse. Sanctus irertulianum qui mortuus est

anno memos scribitz l lj noui cchristoj et aliae gentes cre

diderunta ut vacarum etc. ln qnibus omnibus locis chri

sti nomen. qui jam venim regnatft ne Sessis in Phracia

habitantibus mentionem fecit anno Sævo s. l-lieronimus

in epistola ad l-leliodorum scripta hoc modos np wgesse

lob Ad id quidem acriter mihi quisque incendat animum. Alba

nos apud Ptolemaeum commemoratos esse simul cum populis lllyricis

et Phraciisy qui linguam moresque majorum oblivioni nondum dedi

derint. Parthh bessaretae. raulanti inter Avoum et brilonem fluvios

habitantes et commixtiy Strabone auctorey ex lllyriis atque Pelasgisq Alba

norum nomen postea assumpsisse videntur. vide cap. L not. S. hujus diam

- l lj S. rfcrtulianus adverm lud. cap L ed. Paris lbifx - ni S. ilie

rz

rum feritass et pellitorum turba populorum1 qui mortuo

rum quondam inferiis homines immolabanta stridorem

suum in dulce crucis fregerunt melosfi S. Paulinus1 qui

exeunte seculo quarto fanno Sim vixitv aequalem suum

s. blicetam in versibus in honorem ejus conscriptis appel

lat llpiscopum Setarum et nacorum in utraque ripa ba

nnbii habitantiumz iej

fe patrem dicit plaga totae hoi-eae

At tuas satus Scytba mitigatun

lit sui discors fera te magistro

Pectora ponit.

lt dietae currunt et uterque bacam

qui collit terrae medio. vel ille

bivitis multo bove pelleatus

Accola ripae.

ne lupis hoc est vitulos crearey

lit bovi junctum palea leonem

Pascereg et tutis cava vipearum

Pondere par vis...

orbis in muta regione per te

Sarbari discunt resonare christum

corde komano placidumque justi

vivere pacem.

Solland s. Micetarn appellat bacorum episcopumy Sa

ronius episcopum liessoruma bacornm. Setarum et Scy

tbaruma qui ltcmesianaej in Moesiae superioris urbe

residebat. l dj

quarto seculo ineunte pugnarunt carpi et aetae cum lio

mnis in lllyrim lib Anno SSSto fhedosius cum clamor/lucis

dimicauia lej Sidonius Apollinaris afierta np sua tempore

fanno ASSj Pannonii. geras1 bat-os in societatem expe

ditionum Majoriani caesaris assumptos esse.

ronimi ep. llL cit. ap. harum annales eccles. tom. llL p. LlSL ed. coL

Agrip. -- lal S. Paulinus in hym. ad. Micen cit. ap. list-om annales

ecclea tom. 1v. p. SSL - ul Pag. lL g. cit. ap. Sielowski wstep

krytycz. s. Lllo/ v- uj Panegyricus optatiuni cap. ea - Mj zosim.

1v. SS -- lll Sidonius Apoll. Panegyn v. diL

his

lst igitur luce clarium sicuti seculo primo fsive tempore

Strabonis et Pliniij atque altero fsive temporibus Appiani et

Ptolemaeij1 ita etiam tertio. quarto et quinto baccaq curpa

dacoss aai-poslv Pannoniosa aetas et fessos satis liberos vi

xisse los ei linguam suam sibi conservasse. em sequentibus

abunde poteft lal ln primo templo laudes bei graeca lin

gua personebantg in altero pes-si sermone suo praeconia ca

nebantglsj in tertio Armenii Mnmini supplicabant etc.

lli liessi. a fllhucidide pii appellatialuj a Plinio bio

liessifz lj de quibus Ammianus Marcellinus quoque. circiter

annum Sig vivenss dicits z ab nSessac dei localiter appellatif inde

ab antiquissimis temporibusnj usque ad initium seculi eum

in fhrucia inter llaemum et lihodopen montes habitarunt ub

liessos illos simul cum nacis et Setis ad fidem christia

nam convertisse videtur ipse jam apostolus Paulusa qui

in epistola ad litomanos scribitzzsj nAb derusalem per

isl vita S. llieod ex Metaphn lx. ab - isl quae quidem

res Prancisci Malinowski sententiam probare videturi veterem illam

linguam Slovenicamy qua usi sint cyrillus et Methodius ad transfe

rendam liibliam sacramp jam prius adhibitam fuisse ad libros confi

ciendosy quam seculo nono clirytyka rozprawy lin cegielskiego o slo

wie polsk. w biblioh warszam r. 1SSL Miesiac Luty str. aia -

ni illhue lL ga ga vlL gi - ill Plin. 1v. 11. m ni Amm.

Marcellim x1x. iz Sies lingua Slovenica idem significaty quod arae

cum dui/wm aierodotus narrat vn. illa linaarli de nini fai-pitur

eiai oi npopnrsboyrsg rati ipobi olziouaz rs roi/o obpsa ban/lit

iagag re nan-aiydx xai lldw omm/regmas xai eiai rd noli/ua dxporcp

abfol oi roa Atovbauu ro naui-nifail sim exrnusyoa rb de uam-nim

roa-ro euri yev eni nim obpewv ribu bdln/lortirwvg quocum confu-1

quod dicit Pomp. Mela lL zz llaemon et khodopeu et orbelony sa

cris liberi patris. et coetu Maenadumt orpbeo primum initiante. ce

lebratosl liiessi igitun liiiy bavi fsive naoi Strab. p. solid et aeiaey

auctore liielowski fwstep str. illabi nomina unius ejusdemque gentis

fuisse et Slovenica. Sraecay Latina et Sermaniea linguis neos signi

licasse videntur. - ut llerod. vlL lll. - prima ll. gfi etc. -

Strab. p. aiu etc. - ul MarcelL chron. ad eum solitimm - lheoph

hist. Pyz. 1v. p. aou -- dornandes de belL SotlL cap. v- uj

l-lerod.y lhuc.. Straboy Plin.y MarcelLy domand locis modo citatis.

-- ub Paulns ap. ad komam xv. la

m

circuitum usque ad lilyricum repleveram evangelium ohmw

vicit igitur Mestoruszuj wlllyricum frequentabat Paulus

apostolus. flic enim habitabant primitiis Sloveni1 quos in fide

chrystiana Paulus apostolus instituebatf quod quidem Me

storis indicium Seugenius lL papa scribens anno sed

fvel ssz in epistola ad Mojmarum. Moravorum etllllo

tundamv Avarorunzls principesa confirmata-l aj nln vestris par

tibusa in quibus etiam quondam homanarum quoque ee

pidarumque aetate1 ut lectione certum ests in septem eccle

siarum parochiis antecessores sui fam lh-olfia Lauracensis

ecclesiae archiepiscopij jure metropolitano obtinueruntf -

clarius etiam hac de re loquitur johannes x. papa in

epistola ad Pomislaum l-lorvaeiae et Michaelem zachlu

miae principes. scripta anno glll vel Szg hoc inodoznj

wquis enim ambigita Sclavinorum regna in primitiis apo

stohrrum et universalis ecclesiae esse commemoratav quum a cu

nabulis esoam praedicationis apostolicae ecclesiae per-ceperunt

cum lacte jidei.a

lat septentrionali ripa Panubii Slavi demum anno flevi/no

- Pyzantium primo profecti sunia uti nuntiant rerum scrip

toresaaoj sed jam armo circiter dszdo vivens Moses cho

rennus Slavorum in Phracia degentium mentionem fecit

haec scribenszalj nfhracia orientem versus a balmacia

non longe a Sarmacia sita est et continet quinque par

vas et unam magnam provinciamg in qua septem genera

Slavorum habitantf v

e lllyxo-lfracicae gentes igitur non solum in suis sedi

bus manserunts quamquam in komanorum ditionem ve

nerant1 non solum linguamq cultum et libertatem quo

dammodo conservarunta sed etiam quinto jam seculo Sla

vos sese appellarunt.

nh Poln. Sobran Letopis. anak L iz - ul Soczek cod. dipL

l. 1g. - wj Porlat. lllyr. sacn llL gi - aoh domnum de suco

cess. keg. in max. nibL Patn tom. xL p. ng m - Procolh

lL Ars. c. 1S. p. SL SS. - ldem de belL Soth. lib. llL cap. ML

-- ub lipiL SeograplL Arm. et SalL ed. SainL-Martim Paris leia

Sed uti in septentrionali ripa llanubii1 ita etiam in

australi diu juxta nomen uSlaviu aliis quoque nominibus

gentes lllyro-Phraces usi sunt. liodem tempore. quo

Moses chorennus de generibus Slavorum in Pliraeia scri

bita Sidonius Apollinaris narrat de consociatis Pannoni

isv Setis et bacis cum ltomanis in expeditione bellica

Majoriani caesaris llo ipso tempore fanno fflm quum

dornandes et Procopius describunt populos in septentrione

banubii nomine winidarum. Antarum et Slavorum de

gentes. tum narrat nobis idem ille dornandes simul cum

Marcellino et rPheophano expeditiones veterum Pessorum

duce Acrobinda contra Persas anno sogtio susceptas.

centum annis post fanno easy Pheophylactus narrat

de bellis imperatorum Poyzantinorum cum gentibusa quas

et aetas et Slavos appellat nSlavi enim dicti sunt anti

quitus Setaeft Septuaginta autem annos post Pheophy

lactum vivens cau Sgoj ciruidos kavenensis Seographus

hodiernam Sermaniam boreo-orientalem. tum amplius

ducentos annos a solis Slavis inhabitatama appellat ba

ciam. Photius nono saeculo forensy aetas eosdem ac

Slavos esse dicit. Mestora ineute saeculo undecimo vivensa

narratjuj veteres lllyrios et Moricos fuisse Slavos. qui

antiquitus ad banubium in 111yrico. ubi tempore ejus

erat terra nugariea et Sulgaricag habitassent.

Martinus autem calanusv Mestoris aequalis1 pariter ac

cruidoa Slavos ad viadrum habitantesa bacos appellalg

id quod etiam posteriores rerum scriptores fecerunt. Scrip

tor vitae sancti clementis et Pluropaeicos et Asiaticos

Mysos existimat Slavos fuissefsj lnde a Mierzwa d loSSL/

aaj Meston letopis. izd.c Poln. Sobn 1-sz llurik-Slowie

nie... Morcyy jiie sat Slowienia Po fwoj muoiichie wremeniech sieli

sat Slowienie po lbunajewip gdie jest nynie agorska zemla i bulgar

ska. -- w Morawy bo chodil i upostol Paweh uczil tur tu bo jesll

lllurilg jegoie dochodil apostol PaweL fru bo biesza Slowienie pier

wojez tiemie i slowiensku jqzyku uczitel jest Pawel lPolm Salm L im

- aaj vita s. clementis ed. Szafarzykz Pamatky pismennictvi hla

ffi

Matheo cholewa m ileiij et vincentio cadlubconis

if lilsz omnes fere rerum scriptores Polonici et Sla

vici tsicuti permulti hucusque a Slavis recitati versus

populij terram ad nanubium sitama praesertim Panno

niam et lllyriama antiquissimam patriam quum Polono

rum tum Slavorum. et gentes vPhracicas et lllyricas mas

b/jdiies suos esse existimant. lnde a blugoszi d illam vel

// potius a Suagnini fi- 1S1Sj demum temporibus Sarmatae

Slavorum majores haberi coepti sunt.

quae quidem sententia usque ad Samueli liandtkii

tempora obtinuit. qui primus ab ea in historia Polonicm

quam anno 1Slo conscripserat. discessit. nec non Su

rowiecki. qui opusculm cui titulusz Sledzenia narodow

slawianskichg warszawa r. lszlL eam dubiam reddidita

declarans gentes. quae antiquitus venetorum nomen ges

serints Slavos fuisse Szafarzyk autem libro. qui nSta

roziytnostiu inscribiturs Surowii sententiae1 quam etiam

Mannert in nereographia Sermaniaeu jam antea aperuitq

dubitationem sustulit omnem anno 1SSS.

At anno jam isos Satterer conabatur demonstrarca

antiquissimis temporibus in terra ab lstro- usque ad os

tia vistulae non alios fuisse indigenas nisi aetas sive

bacosa quorum nomen in Slavorum nomen transiisset.

necesse fuisset. Anno 1S111 Lelewel quoque ostendiu de

monstranss ex quo tempore Sarmatae plane evanuerinta

Slavos ex S-etis et bacis ortos esse.ssj liane sententiam

Lelewel repetiit in historia universalia quam fh. waga

anno lszl et lszd ediditt et in historia Polonica. quae

1ng et lsso in lucem prodiita confirmavitque eam libello

scripto anno lszL anno autem lSAg in nnibliotheca

warsaviensia typis expressea sub tituloz no Alanachs

Sarmatacha Slawianachfi

holskeho. Praga 1SSS. - ui ne vita et scriptis Mierzwae et Mathei

ckolewa vide Poielowskiz wstep krytyczny do dziejow Polski str. ed.

etc.y str. ea etc. - abb wiadomoSci o narodach w Pluropie bedacych

paragraph. gis Pomniejszych pism Lelewela r. 1S1AL

11

Anno tsso Pielowski sententiam Sattereri et Lele

weli de conditione ethnograpbica baco-ceterum existi

mans esse veram et ab omnibus concessamg commenta

rios suos de veteribus rerum Polonicarum scriptoribus

edidit sub tituloz wstep krytyczny do dziejow PolskL

Lwow lSSfL quibus multum confulit ad confirmandam

sententiam gentes lllyro-rllliracias ad banubium inferio

rem sedentes Slavorum fuisse majores quo opere exci

tatus wagilewicz dyssertatione in bibliotheca varsa

viensi anno 1sso typis evpresso prodidit descriptionem

e fontibus haustmn sedum. conditionis ethnographicae

ifortunaeque Phracum et Asiaticorum et liuropaeorum.

Anno tandem exeunte 1SSS prodiit opus Leleweli. et

ingenti labore et eximia doctrina admirandum. sub ti

tulot Marody na ziemiach slawianskich przed powsta

niem Polski. Poznau 1SSS. in quo sedesa rerum histo

riams linguam. conditiones ethnographicas deinceps Scy

tharuma Sarmataruma Alanoruma Sermanorum. Plunno

ruma Lettoruma Pinnoruma eralloruma vvlachorums libra

cum. Sletarums llacoruma lllyriorum et Slavorum paga

norum copiose describit - atque demonstrata gentem

Phracicam fuisse Slavicam.

cum plurimis praecipuisque sententiis in hoc opere

expositis prorsus consentioq sed nonnulas res graviores

alio modo accepi praesertimg quae fuisset conditio inter

lllyrios intercedens et fhracea contra Leleweli opinio

nem igitur demonstrare studebamz

1. lllyrios et rPhraces ejusdem fuisse originis eorum

demque morumg

a quibuscum ejusdem fuisse originis gentes occupan

tes Alpes et ltaliam orientalem praesertim venetosy Mo

ricos. vindelicos et lthaetosg

S. regiones ad superiorem banubium. hodiernam Ser

maniam australem et orientalem antiquitusq a gentibus

Phraco-lllyricis occupatas fuisses

i lllyro-Phraces non a Syrebistae demum tempore

rs

et becebalis. sed inde ab antiquissimis temporibus a car

patho et in universum a Plercyniis montibus septentrio

nem versus habitasse usque ad mare ilialticumg

S. Slavos non sexto demum saeculo in meridie ba

nubii apparuissea sed inde ab antiquissimis temporibus

ut lllyro-Phraces. adeo tempore dominationis komano

rum usque quum incurrentes septentrionales gentes Sla- i

vieae dustiniano regnante eos corroborarento in sedibus

suis.. moribus et institutis perseverasse linguamque ma

jorum conservasse. - quorum sententiarum veritatem

si lectori persuasia absolvis quod fuit propositum.

--beobre

vims

w

cASlenS SzuLcs fidei catholicae addictus. natus sum

in villa Samin prope oppidum Pmodpica alias Strasburg

p in terra culmensi situma die mens. octobr. xv. anno

. Mncccxxva patre casimiro Szulc. cognominato de

Sorkaa et matre Sertruda e gente Srzymala irru

szczynska

ln rndimentis a barono de Suddenbrock institutum

annum quindecimum agensa adii Symnasium culmensm

ubi per sex annosa deinde Symnasium Lycensea ubi per

tres menses saluberrimis eruditus sum institutionibus.

Pribus annis post1 per quos scholis frequentandis pro

hibitus sum. examine maturitatis in gymnasio coslinensi

rite absolutoa vratislaviam me contulia ubi ineunte vere

a. MbccclL inter almae viadrinae civesq hectore Mag

niiico lfummera receptusq historicis praecipue studiis et

geographicis me dedi. audiens scholas vn lll. Stenzel1

lifoepella calcem lllumlta cvvzlihrauera Marzkenheimg tum philo-

sophicis1 scholas audiens vn lll. ldlvenicha liranisss lfahlerfs

ivees oan Llsenbeclca fellkamphg ac linguisticiss scholas

taudiens vn llL flausleq Ambroscha Schneiders ASltenzlera

azelakowslcya liueckert1 Pehnscih Marocchettzl

utriusque et scholae et universitatis professoribus

multum debeog praecipue historiae praeceptoribus. quo

rum non publicis solum institutionibua sed et usu domes

tico gaudebami valde me obstrictum sentio. Prae ceteris

autem Sfenzel et lloepell duces studiorum mihi fuere. qui

e .. n . -

quum veterem in me historiae amorem magis magisque

auxerunts

rationem mihi indicaverunt.

tum exercitationibus criticis artis historicae

quibus his vir-is doctissimis

quid debeann perpetua gratissimaque memoria tenebo.

-r i y iv s .

quid s

immillth rlii dao

...y

mil-s

slsnæk

.a-at

i esq.o l

xvi

sit

vias suæ r

-. r. fugae-c. . cum rli . euge iAru