Embed Size (px)
Citation preview
BN DeStem.nl vrijdag 18 november 2011
30| stad&streek
De Joodse familie Drukker enhaar tragisch einde zijn onder Alk-maarse historici tamelijk bekend.Bij toeval doken in de loop der ja-ren veel kleine eigendommen vanhen op. Foto’s, voorwerpen enook twee schriftjes. Vader Druk-ker had daarin, kort voor hun ar-restatie in mei ’44, de pijnlijkeoorlogservaringen van zijn kleinegezin genoteerd. Enkele (plaatselij-ke) publicaties zijn aan de familiegewijd en op de website van hetRegionaal Archief Alkmaar staateen transcriptie van de schriftjes.Met zijn persoonlijke toon en de-
tails geeft Drukkers relaas een in-dringend beeld van de angsten,vernederingen en verschrikkin-gen tijdens de Jodenvervolging inNederland. In weerwil van zijnonbeholpen schrijfstijl, ontstijgtde koopman in jutezakken hetparticuliere leed van hemzelf(1895), zijn vrouw Juliette Cohen(1890) en dochtertje Marjan(1929). De ouders - beiden actieveleden van de toenmalige ortho-dox-joodse gemeenschap van Alk-maar - hadden lang moeten wach-ten op hun enige kind, dat ze alsde kroon op hun huwelijk be-
schouwden. Het gezin bewoondeeen grachtenpand, was gelukkigen leefde in redelijke welstand. Alvoor Marjans tweede verjaardagop 18 november 1931 liet Abra-ham een schitterend poppenhuismaken. Amsterdammer HenkMeijer (1899-1980), de man vanhun vroegere dienstmeisje, ver-vaardigde een schaalmodel vaneen Amsterdams grachtenhuismet vijf etages dat hij samen metzijn vrouw van een eigentijdse mi-ni-inventaris voorzag. Alles hand-werk, Amsterdamse stijl. In hethuiskamertje stond zelfs de negen-
door Peter [email protected]
BREDA - Huishoudens in West-Bra-bant gaan volgend jaar definitiefdertig cent extra aan belasting beta-len vanwege de brand bij Chemie-Pack.Het algemeen bestuur van hetwaterschap, zo werd deze weekduidelijk, staat achter het plan vandijkgraaf Joseph Vos en de andereleden van het dagelijks bestuurom de huishoudens te ontzien.Eerder had het dagelijks bestuurgedreigd de belastingen in 2012flink te verhogen, om zo de miljoe-nen euro’s die met het schoon-maken van het vervuilde sloot-water waren gemoeid, terug te ver-
dienen. Maar dat plan verdweenonder druk van de publieke opinieen de fracties in het algemeenbestuur in de prullenbak.Het waterschap gaat nu in eigenvlees snijden om de gemaakte kos-ten te compenseren. Bovendienwordt de belastingverhoging overvijf jaar uitgesmeerd en niet, zoalseerder werd gezegd, in één jaardoorberekend aan de burger.Behalve instemmende reacties opdit nieuwe plan, waren er tijdensde vergadering van het schap ookzorgelijke geluiden te horen.„Onze reserves worden behoorlijkaangetast. We kunnen ons geentweede Chemie-Pack meer veroor-loven”, aldus algemeen bestuurslidCecile Franssen (VVD).
Andere fracties uitten kritiek ophet optreden van het dagelijksbestuur bij de financiële afwikke-ling van de brand. Met name hetlang vasthouden aan het plan omde belastingen in 2012 flink te ver-hogen, was menigeen in het ver-keerde keelgat geschoten.„Dat heeft tot veel onnodige emo-ties geleid. Het dagelijks bestuurheeft forse steken laten vallen”, foe-terde Ruud van den Broek van deAlgemene Waterschapspartij, doe-lend op de honderden boze reac-ties die ondermeer bij deze krantbinnenkwamen.Weer andere fracties vrezen datmet het optreden van Vos en co.de geloofwaardigheid van hetwaterschap er niet beter op is
geworden. Of zoals het lid RiniBoertjes (fractie Bedrijven) het ver-woordde: „Heel lang zeggen dat dekosten 13,5 miljoen euro waren,terwijl die uiteindelijk een stuklager bleken te zjin. Daarmee is degeloofwaardigheid van ons schapaangetast in Den Haag, DenBosch, maar ook bij de burgers.”Maar ook al gaat de burger vol-gend jaar nauwelijks iets merkenvan Chemie-Pack, uiteindelijkbetaalt hij toch de rekening, gafdijkgraaf Vos aan. „In essentie isdat het geval, want hij gaat minderproduct voor zijn geld krijgen.”Op woensdag 7 december velt hetwaterschap een definitief oordeelover de belastingenverhogingenvoor 2012.
BREDA – Het Bredase bedrijf CMTelecom heeft gisteravond een FDGazellen Award gewonnen.De prijs is door het Financieel Dag-blad in het leven geroepen om desnelst groeiende ondernemers inde spotlights te zetten. In totaalwaren er 239 ondernemers opgeno-men in de FD Gazellen-ranglijst.Het thema van dit jaar was ‘DeNederlandse ondernemer zit boor-devol ambitie’.Tijdens de bijeenkomst gister-avond in het Theater aan de Para-de in Den Bosch onmoetten deondernemers elkaar en was er eenondernemersquiz, waarbij de pro-vincies tegen elkaar streden.
Akkoord over hogere belasting waterschapCM Telecomwinnaar van FDGazellen Award
Balletje rolde helemaal naar
H eel lang geleden,toen ik met ditrubriekske begon,heb ik met de lezersafgesproken dat ik
hun inzendingen zou plaatsenzoals ze het zelf noteren. Er zijnwel regels over hoe je dialectschrijft, maar om een heel anderetaal te gebruiken: who cares?De puristen onder ons, ja die zijner nog volop, zullen ermee moe-ten leren leven. Als iemand vindtdat ie pejama moet schrijven eneen ander piejama, dan vind ik hetallemaal goed. Als hij of zij ermaar lekker in kan gaan slapen.Met tikfautjes is het wat anders,maar zie die maar eens allemaal teontdekken. Laat hier maar eenseen spellingcontrole op los.
Dat is lachen!Zo, dat wilde ik even kwijt, maarnu weer naar de mail. Het lijkt welof er in de herfst veel meer men-sen reageren en dat doet me goed.Neem nou Leo van den Berk-mortel, oorspronkelijk uit Deurne.Da’s andere koek, hoewel hij tochook veel woorden kent uit hetAchtmoals multeplusjois van eenpaar afleveringen terug. Hij ver-geet te vermelden waar hij en zijnvrouw tegenwoordig wonen, maarhet volgende is wel heel leuk:‘Toen wai hier roim veertien joargeléje kwoame wone, proatte wetegen de achterbuurvroouw, eenboerin, plat. Mèr ze zee: Ge moet niezo Doits proate, dan verstoa ik oewnie. En mun vrouw en ikke zejetegen elkoar dè ze zèluf Vlaamsproatte. Ondertusse wete we dè daallein de klank is. Want de woordezijn echt nie zo anders. We zijn perslot van rèkening allemol Braban-ders. Hier stop ik, want dè dialectspelle, dè vijn ik nogal moeiluk.’Kijk, die Leo snapt ’t. Hij schreefwel meer mooie dingen, maar ikmoet een beetje streng zijn,anders komen al die anderen niet
aan bod. Over naar een andereLeo, Fickinger geheten. Met zo’nnaam moet je zeker op tikfautjesletten, dacht ik zo bij mezelf, maardat geldt voor Lokhoff en een hele-boel andere namen ook. Leo heefthet over een spreuk waarover iklaatst in een andere omgeving alschreef. Lees maar: ‘Ik ben gebo-ren Bredanaar, maar woon al gerui-me tijd in Rijen. In mijn jeugd inBreda, begin jaren vijftig, hoordeik thuis regelmatig wanneer ie-mand iets gekocht had, en dat aananderen liet zien, de uitdrukking:Nou nou, dat is Spulleke Brugstraat.Daar er in die tijd nog geen (geluk-kig) winkelketens bestonden, ver-moed ik dat de winkels in de Brug-straat bekend stonden als winkelsmet een hoog kwaliteitsgevoel.’Klopt precies, Leo. En op een gege-geven moment hoefde het nieteens meer uit die straat te komenom zo genoemd te worden. Als ikwinkelier in de Brugstraat was,zou ik het wel weten. Toevalligken ik daar weer een andere Leo,met spullekes die zo’n etiket welverdienen.En dan ineens weer naar de Hoek-se Waard, naar slager Verkerk in ’sGravendeel. Ad Rampaart kentdaar een rijmpje met murmurerenerin. Lees maar eens: ‘In de oorlogwas er geen vlees om te etalerenomdat alles op de bon was en daar-om had de slager op Koninginne-dag 1944 een kanarie in een kooiin zijn etalage gezet met de volgen-de rijm:De tijden zijn bitter slecht,dat moet op deez dag gezegd.Ik heb geen vlees om te etalerendaarom deez vogel in zijn kooi.Toch vindt hij het leven mooi.Dagelijks zingt hij zijn lied,maar van mensen hoor je dit niet.En maar klagen en murmureren,neem hier een voorbeeld aanDames en Heren.’Kijk, dat vind ik nou weer prach-tig, want ik ben ook een optimisten ben dol op vogels die dagelijkshun lied zingen.Heeft niet zoveel met ons dialectte maken, maar wa gift da?
R uim drie jaar stond eentachtig jaar oud poppen-huis in de collectie vanhet Miniaturenmuseum
in Breda, toen de directie onlangseen bijzondere ontdekking deed.Het prachtige stuk ouderwetshandwerk, dat een Arnhemsebezoekster in februari 2008 in hetPoortgebouw van het Begijnhofachterliet, is de drager van een tra-gische oorlogsgeschiedenis.Het poppenhuis heeft toebehoordaan Marjan Drukker, een Joodsmeisje uit Alkmaar dat in 1944 inAuschwitz is vergast. Haar lotgeval-len komen sterk overeen met die
van Anne Frank. De meisjes wa-ren even oud. Was er een dagboekvan haar bewaard gebleven, danzou Marjan Drukker (1929-1944)nu bekend kunnen staan als de An-ne Frank van Alkmaar.Want - ook door toeval - is in Alk-maar over haar en haar familie vrijveel bekend. Behalve dan dat hetmeisje een poppenhuis bezat datin Breda als het hare kon wordenthuisgebracht.Bij het Alkmaarse streekarchiefsloeg de ontdekking vorige weekin als een bom. HoofdarchivarisPaul Post zal het nieuws komendeweek in zijn regio bekendmaken.Al betreurt hij dat hij het zo vervan huis opgedoken poppenhuisniet (meteen) kan tonen. Wanthet Bredase museumpje houdt hetkleinood met zijn bijzondere histo-rie in eigendom. Wel is het bereidhet poppenhuis aan Alkmaar inbruikleen te geven. Dat zal in elkgeval na mei volgend jaar zijn. Bre-da is immers de stad waar op 5mei Nationale Bevrijdingsdag be-gint. Volgens museumdirectriceBarbara Putters kan het poppen-huis een rol gaan spelen in de fees-telijkheden van die dag.
Tragiek van Joods
MINIATURENMUSEUM
Door Rosé Lokhoff
Houdoe en bedankt
Tikfautjes
Vijf volledig ingerichte etages, waaron-der een art-decohuiskamer, keuken eneen zeldzaam moderne badkamer.
doorLeo Nierse
‘Ge moet nie zoDoits proate, danverstoa ik oew nie’
Miniaturenmuseum Bredaontdekt het poppenhuisvan de Alkmaarse AnneFrank na drie jaar in zijn col-lectie. En Alkmaar treurt.
S
vrijdag 18 november 2011 BN DeStem.nl
stad&streek | 31
vervolg van pagina 3
Ook scholengemeenschap KSE inEtten-Leur denkt dat goede com-municatie met ouders problemenzoals in Nieuwegein kan voorko-men.„Na incidenten in de klas, belt deafdelingsleider zo snel mogelijkmet de ouders op om te meldenwat er is voorgevallen”, zegt con-rector Winfried Scherpenhuijzen.„En dat doen we ook als er aan on-ze kant iets fout is gegaan.”Om de veiligheid op het school-plein en bij de poort te vergroten,hebben veel middelbare scholenbewakingscamera’s. Een school inBelgië heeft sinds vorig jaar ook ca-meratoezicht in de klassen om inci-denten vast te leggen.Scholen in West-Brabant vindendat een brug te ver. „Je hoeft echtniet alles te gaan monitoren”, zegtdirecteur Frank Looijen van hetGertrudiscollege in Roosendaal.„Wij vertrouwen op de verant-woordelijkheid van docenten inhun eigen klas.”Hofkes vreest wel dat de bezuini-gingen van het kabinet ertoe zul-len gaanleiden dat incidenten zo-als in Nieuwegein vaker voorko-men.„Leerlingen met gedragsproble-men moeten vaker in het regulieronderwijs blijven. Daar is het on-mogelijk om al die soorten proble-matiek goed op te vangen. Datvraagt kleinschaligheid en specia-lisme.”
vervolg van pagina 13
De woordvoerder van Randstaddenkt dat het halen van Zuid-Euro-pese arbeiders steeds vaker gaatvoorkomen. „Met het oog op detoekomstige tekorten op de ar-beidsmarkt, met name in de tech-niek en de zorg, is deze markt inte-ressant. We onderzoeken de moge-lijkheden. In hoeverre vormt detaal bijvoorbeeld een barrière? Inde tuinbouw valt dat mee, maar inde zorg is een andere taal toch eenbeperking.”Net als Otto heeft Randstad vooralervaring met Polen, die met namein de tuinbouw en bouwsectorwerken. In de zogenaamde ClubMed-landen zoeken de uitzendbu-reaus vooral technische vakkrach-ten.De Portugezen staan goed bekend,zegt Mes van Artec. „Ze zijn goedopgeleid, enthousiast, werkenhard en hebben geen last vanheimwee.” De eerste ervaringenvan Otto zijn positief. Van Goolhoopt daarom binnen een jaar‘een paar honderd’ Spanjaarden indienst te hebben.Bij Artec werken nu zo’n twintigPortugezen. „Volgend jaar zijn dater hopelijk zeventig”, zegt Mes.Ook 4Works zit niet stil. Krijnen:„In januari krijgen we een nieuwewebsite, waarmee we goed vind-baar zijn voor werkzoekenden inZuid-Europa.”
bndestem.nl/arbeidsmigranten:Bekijk het hele dossier
armige Chanoekalamp op het dres-soir. Het cadeautje moet een lieveduit gekost hebben.Hoe lang het meisje er mee ge-speeld heeft is onbekend, maarwaarschijnlijk heeft de intussenvan haar kapitaal beroofde familiehet in maart ’42 zolang bij de ma-ker in bewaring gegeven. De heleJoodse populatie van Alkmaarwerd gedwongen naar Amster-dam te verhuizen. De Drukkerswaren toen al zo wanhopig, datzij zich in het grachtenwater voorhun huis wilden verdrinken,(bleek pas in 1995). Vrienden
weerhielden hen ervan, maar hetwas uitstel van letterlijke executie.Na een ruim tweejarige zwerf-tocht vol ontreddering langs talvan onderduikadressen werd hetechtpaar met hun - veelbelovende- oogappeltje opgepakt. In okto-ber ’44 vonden ze hun voortijdigeeinde, niet in het water van Alk-maar, maar in het gas van Ausch-witz. Marjan was net geen 15 jaar.Toen Henk Meijer na de oorlogduidelijk werd dat de familie nietzou terugkeren, schonk hij Mar-jans poppenhuis aan haar Hilver-sumse nichtje Jetty. Zij gaf het
hem terug bij haar emigratie naarAmerika. In 1953 bracht Meijerhet poppenhuis na een opknap-beurt voor de laatste maal weg:als sinterklaascadeau voor zijn ei-gen nichtje, Ingrid Ehlert.De Arnhemse hield het pronk-stuk in ere; lange jaren sierde hethaar huiskamer. Totdat zij in fe-bruari 2008 bij toeval op de pop-penhuiscollectie in het Begijnhofstuitte. „Dit is een warme plaatsvoor mijn poppenhuis”, beslootde vrouw. Een week later bood In-grid Ehlert haar kleinood om nietaan het Miniatuurmuseum aan.
Drieënhalf jaar kon de museumdi-rectie niet vermoeden wat zij wér-kelijk in huis had. Tot een sta-giaire onlangs navraag ging doen -en het balletje steeds verder rolde.Naar de Kop van Noord-Holland.En tachtig jaar terug de tijd in.In Alkmaar wordt sinds een weekin kleine kring stilletjes getreurd.Volgende maand wordt daar deherbouwde synagoge in gebruikgenomen. De stad had dan graagdat nog onbekende poppenhuisgetoond. En het hartverscheuren-de verhaal erachter verteld.
www.archiefalkmaar.nl/themas
‘Camera’s in klasnog brug te verin West-Brabant’
door Geert Nijland
BREDA – Het aantal straatroven inMidden- en West-Brabant is het af-gelopen jaar gestegen. Dat zegtplaatsvervangend korpschef DickSchouten.Het aantal overvallen op bedrijvenen woningen is gedaald. Wel is hetzo dat het aandeel van de woning-overvallen op het totaal aantalovervallen is toegenomen. Steedsvaker worden senioren het slacht-offer van een woningoverval. Datbaart Schouten zorgen. „Veel over-vallen vinden in de vooravondplaats. Mensen doen dan door-gaans wat makkelijker de deuropen. Je kunt beter eerst kijken ofvragen wie er aan de deur staat
voordat je open doet”, zegt hij.Het aantal overvallen nam het af-gelopen jaar wel toe in het politie-district Bergen op Zoom. Het dis-trict Oosterhout is het enige dis-trict dat een duidelijke daling vanhet aantal straatroven laat zien.Het politiekorps streeft ernaar omhet aantal straatroven tot 2014 met25 procent te laten dalen. Tot be-gin november 2010 vonden er inMidden- en West-Brabant 228plaats. In 2011 tot nu toe 268.Volgens Schouten kan de stijgingvan het aantal straatroven doorzet-ten als de nieuwe iPhone op de Ne-derlandse markt komt. Dat is, zegthij, altijd een geliefd speeltje, alworden er ook veel valse aangiftesvan diefstal daarvan gedaan.
In heel 2010 vonden er in de poli-tieregio 6.104 woninginbrakenplaats. In 2011 tot nu toe 5.051. Dataantal zal naar verwachting nogeen flinke spurt maken, omdat de‘donkere’ maand december nogmoet komen. De Oosterhoutsewijk Dommelbergen had het eenpaar weekeinden achtereen alzwaar te verduren. Om die redentrokken 31 mensen er woensdag-avond samen met de politie op uitom woningen te controleren ophet sluitwerk.Het team grootschalige opsporingis momenteel met drie zaken be-zig: de dood van de Bredase zwer-ver Samba, de Tilburgse moord-zaak Van Wanrooij en de vijfschietincidenten in Sint Wille-
brord en Etten-Leur van afgelopenzomer.Het onderzoek naar de schietpartijop het woonwagenkampje aan deBredase Rijnauwenstraat, waarbijin juli 2010 de 12-jarige Danny omhet leven kwam, is ondergebrachtbij de afdeling zware criminaliteit.Het onderzoek naar de georgani-seerde drugshandel, in het kaderwaarvan recent een inval plaatsvond op het kamp, valt onder deverantwoordelijkheid van de Na-tionale Recherche. Dat geldt ookvoor het onderzoek naar de ledenvan motorclub Satudarah die ver-dacht worden van mishandelingen bedreiging.
www.bndestem.nl/misdaad:Bekijk het hele rapport
‘Portugees werkthard en heeftgeen heimwee’
Alkmaar en 80 jaar terug de tijd in
Meer straatroven, minder overvallen
poppenhuis
1931is het jaar waarin ’t poppenhuisgemaakt is. 18 november werdMarjan Drukker (foto) 2 jaar.
Speelgoed wordt museumstuk, met een dramatisch verhaal. Boven de voor-gevel van het 80 jaar oude poppenhuis, met directrice Barbara Putters vanhet Miniaturenmuseum Breda. Foto links: de huiskamer op de derde etage,met op de dressoir (rechts) de negenarmige Chanoekalamp. foto’s Raman Mangold/het fotoburo
S
