Embed Size (px)
Citation preview
DİVRİĞİ’Lİ
MÜHÜRDARZADE
NURİ DEMİRAĞ
İHSAN ÇALAPVERDİ
DİVRİĞİ DEFTERLERİ
YAYIN NO: 10
İSTANBUL 2009
ÖNSÖZ
1886 yılında Divriği‟de doğan Nuri Demirağ genç yaĢında ayrıldığı Divriği ile ilgisini
kesmemiĢ yaptığı yatırımlar ve yardımlarla daima Divriği‟lilerin kalbinde taht kurmuĢtur.
1937 yılında yaptırdığı orta okuldan mezun olanların 1980 li yıllarda Ġstanbul‟da bir
araya gelerek Nuri Demirağ orta okul mezunları adı altında yaptıkları anma toplantıları ile
Nuri Demirağ ismi basının, siyasi çevrelerin, eğitim camiasının ve toplumun ilgi odağı haline
gelmiĢtir. Bunun sonucunda hayatı ile ilgili kitap ve makaleler, belgesel film, çeĢitli
toplantılar da siyasi, ekonomik faaliyetleri görüĢ ve düĢünceleri geniĢ bir Ģekilde anlatılmıĢtır.
Aslında Nuri Demirağ‟ın el attığı her konu ayrı birer eser olarak incelenmesi gerekmektedir.
Örneğin Sivas-Erzurum demir yol hattı Türk mühendislik tarihinin bir zaferidir. Havacılık
sanayindeki çalıĢmaları, Milli Kalkınma Partisi ile ilk siyasi parti kuruluĢundaki mücadelesi,
köy kalkınması, boğaz köprüsü geçiĢ proje çalıĢmaları gibi pek çok konu bunlara birer
örnektir.
1992 yılında Ġstanbul, Kadıköy‟de Divriği Tabiat Varlıklarını Koruma ve Sosyal
YardımlaĢma Derneği‟ni kurduktan sonra Nuri Demirağ‟la ilgili çalıĢmalarımız artarak devam
etmiĢtir. Bunun sonucunda hemĢerilerimiz inde katkılarıyla ileriki sayfalarda guruplar halinde
listelediğimiz Nuri Demirağ‟la ilgili geniĢ bir belge arĢivi oluĢturduk. Hayatı ve
çalıĢmalarıyla ilgilenen herkese istedikleri belgeleri vererek onların çalıĢmalarına katkıda
bulunmaya çalıĢtık.
ÇalıĢmalarımızla Nuri Demirağ‟ın hayatı görüĢ ve düĢüncelerini çok daha ileri
akademik platformlara taĢımak istiyoruz.
Divriği‟liler olarak eğitimimize ve bizlere katkılarından dolayı Allah‟tan rahmet
diliyoruz nur içinde rahat uyu Mühürdarzade Nuri Bey.
NURĠ DEMĠRAĞ‟LA ĠLGĠLĠ KISA BĠLGĠLER
Nuri Demirağ 1886 yılında Sivas‟ın Divriği ilçesinde Süleyman ağa Mahallesinde
doğmuĢtur.
KardeĢi Naci Bey 1889 yılında doğmuĢtur.
Üç yaĢındayken Ģeker hastası olan babası Ömer Bey at kazası sonucu Yıldızeli‟nde
vefat etmiĢtir.
Babası Divriği‟nin eski ailelerinden Mühürdarzade‟lerdendir.
Annesi yine Divriği‟nin tanınmıĢ ailelerinden Murat zadelerin torunu AyĢe Hanımdır.
Ömer Bey‟in ölümü üzerine ailenin bütün yükünü genç yaĢında dul kalan AyĢe Hanım
taĢımasına rağmen çocuklarını en iyi Ģekilde yetiĢmelerini sağlamıĢtır.
Nuri Bey sübyan mektebi ve rüĢtiye tahsili esnasında arkadaĢları arasında
zeki,çalıĢkan arkadaĢlarına ağabeylik eden farklı bir öğrenci olarak öğretmenlerinin
dikkatlerini çekmesi üzerine öğretmen yardımcılığı ile görevlendirilmiĢtir.Vücut yapısı olarak
da güçlü olması Nuri Bey‟e bulunduğu ortamda hep üstünlük sağlamıĢtır.O bu avantajını
arkadaĢları arasında daima bir denge unsuru olarak kullanmıĢtır.
Ailemizinde Divriği‟de Zeliha Hatun Mahallesinden önce Süleymanağa Mahallesinde
Nuri Bey‟lerin evleriyle karĢı karĢıya oturdukları zamanlarda bana Ģöyle bir anekdotu halam
anlatmıĢtı: Nuri Bey çalıĢkan bir çocuktu gazyağı sıkıntısı olduğu zamanlarda gece ay
ıĢığında ders çalıĢırdı.Divriği mehtaplı gecelerde çok aydınlık olurdu.Ay ıĢığı ve gök yüzünün
parlaklığı geceleri ıĢığı aratmazdı.
Nuri Bey‟in eğitimi ile annesi yakından ilgilenir babasız olmalarına rağmen iki
çocuğunun da hiçbir Ģeyden mahrum kalmamaları için uğraĢırdı.
Nuri Bey Süt molla gibi bir hocadan eğitim alma Ģansını yakalamıĢtı.Süt molla hoca
Ġstanbul Fatih Medresesinden baĢarıyla mezun olmuĢ sarayda görev verilmesine rağmen
memleketi olan Divriği‟de hocalığı tercih etmiĢtir.Bu dönemlerde Divriği‟den Nuri Bey‟in
yanı sıra Refik Koraltan, Sait Kozoğlu,Kazım Erçoklu,Rahmi Karahasanoğlu gibi pek çok
baĢarılı kiĢiler yetiĢmiĢlerdir.Divriği‟de eğitim kültürü çok ileri seviyedeydi,örneğin Dedemin
kayınpederine Ġstanbul‟dan Ģeyhülislamın fetva için görüĢ sorduğu konular oluyordu.Yine
Divriği‟deki dedemlerden kalan eĢya ve kitapları incelediğimde günümüz üniversitelerinin
ihtisas bölümlerinde okutulan konuları içeren pek çok değiĢik konulu kitaplarla
karĢılaĢtım.Divriği siyasi kültür açısından da ileri seviyedeydi 5 siyasi parti kurucusu
Divrik‟lidir, Milli Kalkınma Partisi kurucusu Nuri Demirağ, Demokrat Parti Refik
Koraltan,Birlik Partisi Mustafa Timisi,Özgürlük ve Demokrasi Partisi kurucusu Ufuk
Uras,Demokrat Halk Partisi kurucusu Prof. Mahmut Ġhsan Özgen Divrikli‟dir.
Divriği eğitim konularının dıĢında Unesco‟nun Türkiye‟deki 50.000 kültürel mirasın
içinde tek anıt olarak korumaya aldığı Ulucami ve sivil mimari eserlerdeki sanat
değerleri,bahçe kültürü,çarĢı kültürü,yemek kültüründeki zenginlikler,aileler arasındaki sosyal
yapı ve dayanıĢma değerleri örneğin ölen bir varlıklı ailenin tereke listesi Ġstanbul‟daki
paĢaların mal varlıklarından çok daha çeĢitli kıymetli eserler taĢımaktaydı.
ĠĢte böyle bir kültür ortamında eğitimini tamamlayan Nuri Bey,1906 yılında Ziraat
Bankası‟nın açtığı imtihanı baĢarıyla kazanarak genç yaĢında Kangal „da göreve
baĢlar.Burada baĢarılı olması nedeniyle 1908 yılında Koçgiri Ģubesine atanır.Her iki Ģubede
de baĢarılı çalıĢmalarının yanı sıra çevresine yaptığı yardımlar görevindeki sorumluluk
anlayıĢı,aksayan konulardaki görüĢ ve düĢüncelerini üst birimlere yazdığı raporlarda çözüm
yollarıyla ifade etmesi amirlerinin dikkatini çeker.
Koçgiri Ģubesi Nuri Bey için bir dönüm noktasıdır.Kıtlık dönemlerinde köylülere
yaptığı yardımlar nedeniyle 1911 yılında Ġstanbul hükümetince sorgu için çağrılır, köylüler
Nuri Bey‟i yalnız bırakmazlar 200 atlı eĢliğinde Ġstanbul‟a birlikte gelirler Nuri Bey‟in
gücünü gören yetkililer bu adam ileride baĢımıza dert olur ona burada görev verelim derler ve
Ġstanbul maliyesinde göreve atarlar.
Artık Nuri Bey‟in hiç de tahmin edemediği bir Ġstanbul hayatı baĢlamıĢtır.Memuriyet
hayatı süresince yapılan yolsuzluklarla devamlı mücadele etmiĢ devlete olan görevini yerine
getirmeye çalıĢmıĢtır.Ġstanbul‟daki gayrimüslimlerin hakaretlerine daha fazla dayanamayarak
1918 yılında memuriyetten istifa eder.Cebinde çok az bir parası vardır bir iĢ yapmak
ister,Tahtakale‟de dolaĢırken sigara kağıdı ilanındaki ay yıldız kompozisyonunun ölçüsüz ve
biçimsizliği dikkatini çeker imalatçı olan gayrimüslim kiĢiyi muhtelif zamanlarda uyarmasına
rağmen sonuç alamaz. Bunun üzerine mademki sen bu Ģekli düzeltmiyorsun o zaman bende
sigara kağıdı imal edip sana rakip ola cam der ve o firmanın tek olan ay yıldız
kompozisyonuna karĢılık iki ay yıldız kompozisyonlu Türk zaferi adı altında sigara kağıdı
üretmeye baĢlar.Kısa sürede bu iĢten azmi ve iradesiyle bayağı para kazanır,artık zengin
biridir, cumhuriyet ilan edilmiĢ yeni Türkiye Cumhuriyeti kurulmuĢ devlet Atatürk‟ün emir
ve direktifleriyle her sahada atılımlara giriĢmiĢtir.Nuri Bey‟de iĢte bu ortamda kendine yeni
bir iĢ alanı aramaktadır,müteahhitlik ve demiryolu inĢa iĢlerine girer baĢarılı çalıĢmalarıyla
Atatürk‟ün beğenisini kazanır.Ankara – Kayseri demiryolu inĢasını kontrol için gelen Atatürk
müteahhidin kim olduğunu sorması üzerine Nuri Bey‟i çağırırlar Atatürk sorar: bu iĢten para
kazanıyor musun der Nuri Bey‟de evet paĢam kazanıyorum der Atatürk : peki bu kazandığın
parayı ne yapacaksın der Nuri Bey: size ne paĢam para benim değil mi ne istersem yaparım
der Atatürk de bu parayı sen bu milletten kazanıyorsun yine bu millet için harcamalısın der.
Nuri Bey‟in her zaman Atatürk‟le yıldızı barıĢmıĢ onun düĢüncelerini kendine hedef
olarak koymuĢtur.Atatürk‟ün istikbal göklerdedir düĢüncesinden yola çıkarak Tayyare
fabrikası kurmuĢtur.Maalesef Atatürk‟ün ölümünden sonra Nuri Bey‟in etrafı sarılmıĢ iĢ
yapamaz hale getirilmiĢtir.Bu çemberden kurtulmak için siyasi hayata atılmıĢ çok partili
siyasi hayatın ilk partisi olan Milli Kalkınma Partisi „ni kurmuĢtur.Siyasi hayatta da
dürüstlüğü nedeniyle de parti arkadaĢlarıyla anlaĢamamıĢ siyasi hayattan çekilmek zorunda
kalmıĢtır.Demokrat Parti listesinden 1954 yılında Sivas milletvekili seçilmesine rağmen
yaĢının ilerlemesi,Ģeker hastalığı gibi sağlık sorunları nedeniyle faaliyetlerini kısıtlamak
zorunda kalmıĢtır.
1957 yılında Ġstanbul‟da vefat etmiĢtir.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN HAYATA GEÇĠRDĠĞĠ PROJELER
HAVACILIK SANAYĠĠ
Türkiye‟de ilk defa seri üretim olarak Türk uçağını yaptı.
Ġlk yerli paraĢütü yaptı.
Yüzlerce gencin yetiĢtiği gök okulu açtı.
YeĢilköy alanını uçak pisti olarak tanzim ettirdi.
Ġ.T.Ü. bünyesinde uçak mühendisliği açılmasına öncülük etti.
DEMĠRYOLU FAALĠYETLERĠ
Türkiye‟nin muhtelif bölgelerinde 1174 km. demiryolu inĢaatı gerçekleĢtirdi.
SĠYASĠ FAALĠYETLERĠ
Milli Kalkınma partisi adı altında ilk muhalefet partisi kurdu.
1954 seçimlerinde Demokrat Parti listesinden Sivas milletvekili seçildi.
Ġslam ülkeleriyle yakın iliĢkilerde bulundu.
TĠCARĠ FAALĠYETLERĠ
Türk zaferi adı altında sığara kağıdı üretti.
MÜTAHHĠTLĠK FAALĠYETLERĠ
Bursa‟da Sümerbank merinos fabrikasını inĢa etti.
Ġstanbul‟da hal binasını inĢa etti.
Karabük demir çelik fabrikasını inĢa etti.
Sivas‟ta çimento fabrikasını inĢa etti.
Ġzmit‟de Seka kağıt fabrikasını inĢa etti.
Eceabat-Havza Ģose yol inĢasını yaptı.
T.B.M.M. Binası inĢaatı 1939
MUHTELĠF FAALĠYETLERĠ
Erzincan depreminde bütün imkanlarını seferber ederek sağlık,yiyecek,giyecek ve barınma
konusunda prefabrik evler inĢa ederek büyük yardımlarda bulundu.
Fakir ailelere yardımlarda bulunmuĢtur.
Fakir aile çocuklarının eğitimlerini üslenmiĢtir.
Türkiye‟nin muhtelif bölgelerinde 50 civarında çeĢmeler yaptırdı.
Divriği‟de orta okul yaptırarak okulun ve öğrencilerin bütün ihtiyaçlarını karĢıladı.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN HAYATA GEÇĠREMEDĠĞĠ PROJELERĠ
BOĞAZ KÖPRÜSÜ :
Nuri Demirağ Ġstanbul‟da boğazın iki yakasını birleĢtiren köprü projesini yaptırmıĢ
Atatürk‟ün onayını almasına rağmen Ġsmet Ġnönü ve Ali Çetinkaya‟dan gerekli yapım iznini
alamamıĢtır.Aynı projenin küçük bir örneğini Sivas Erzurum hattı inĢası esnasında Ilıç
çevresinde uygulamıĢtır.
ELEKTRĠK SANTRALI :
Divriği‟de kurmak istediği izabe fırın ve diğer kuruluĢlarının enerji ihtiyacını karĢılamak
üzere Fırat nehri üzerinde bir hidro elektrik santrali kurmak istemiĢtir.
ĠZABE FIRINLARI:
Divriği çevresinden çıkarılan madenlerin yerinde iĢletilmesi için izabe fırınların kurulması
için projeler hazırlatmıĢtır.
DĠVRĠK TAYYARE FABRĠKASI
Divriği‟de tayyare fabrikası kurmak istemiĢtir.
DĠVRĠK GÖK OKULU
Divriği‟de kurulmasını planladığı tayyare fabrikası için gök okulunun temelini atmıĢ daha
sonra bu okulu orta okul Ģekline çevirmiĢtir.
DĠVRĠK HAVA ALANI
Divriği‟de kurmayı planladığı hava alanı için palanga mevkiinde geniĢ araziler almıĢtır.
BANKA
Ġstanbul‟da açmayı planladığı 7 katlı banka binası için proje ve yer seçimi için çalıĢmalar
baĢlatmıĢtır.
GAZETE
GörüĢ ve düĢüncelerini açıklayabileceği bir gazete yayını için Almanya‟dan baskı makineleri
getirtmiĢ BeĢiktaĢ‟ta matbaasını kurmasına rağmen devlet tarafından engellenerek kağıt
tahsisi yapılmamıĢtır.
ÇĠMENTO FABRĠKASI
Yabancıların çimentoyu pahalı satmalarının önüne geçmek için çok düĢük fiata satmayı
taahhüt ettiği halde çimento fabrikası kurmasına izin verilmedi.33 liraya satılan çimentoyu 13
liradan satacaktı.
RADYO ĠSTASYONU
Parti propoğandası için kurmak istediği radyo istasyonuna izin verilmedi
ĠSLAM KONFERASI
Pakistan‟da yapılan Ġslam Konferansına Türkiye temsilcisi olarak katılmıĢtır.
ġEHĠR VE KÖY PLANLAMASI
Modern bir kentte olası gereken bütün ünitelerin yer aldığı modern Ģehir ve köy planları
hazırlatmıĢtır.
MESUDE DEMĠRAĞ DOĞUM HASTANESĠ
Nuri Demirağ eĢi Mesude Hanım adına Ġstanbul‟da yüksek kapasiteli modern bir kadın ve
doğum hastanesi için gerekli giriĢimlerde bulunmasına rağmen belediye tarafından izin
verilmemiĢtir.
NURĠ DEMĠRAĞ TARAFINDAN YAPILAN DEMĠRYOLLARI
Karayollarında hayatlarını kaybedenler 1990- 2000 yıllar arası 61.000 kiĢi iken
demiryolu kazalarında ölenlerin sayısı 1.100 kiĢidir. Toplam 1174 km. demiryolu inĢa eden
Nuri Demirağ‟ı sadece ülkemiz insanları emniyetli seyahat etmeleri nedeniyle yaptığı bu
büyük hizmetlerinden dolayı Ģükran ve minnetle anmalıyız.
NURĠ DEMĠRAĞ TARAFINDAN YAPILAN HATLAR:
Samsun-Kavak hattı 48 km. 23.4.1926 da iĢletmeye açıldı
Kavak – Havza hattı 38 km 9.9.1927 de iĢletmeye açıldı
Havza – Amasya hattı 47 km 21.11.1927 de iĢletmeye açıldı
Amasya - Zile hattı 83 km 23.8.1927 de iĢletmeye açıldı
Zile - Kunduz hattı 61 km 11.9.1930 da iĢletmeye açıldı
Kunduz - Yıldız hattı 96 km 31.8.1932 da iĢletmeye açıldı
Sivas- Tecer hattı 43 km 19.12.1935 da iĢletmeye açıldı.
Afyon - Karakuyu hattı 113 km. 26.3.1936 da iĢletmeye açıldı.
Bozanönü - Isparta 13 km 26.3.1936 da iĢletmeye açıldı.
Malatya - Yazıhan 33 km 15.6.1936 da iĢletmeye açıldı
Baladız - Burdur 24 km 1.10.1936 da iĢletmeye açıldı.
Tecer - Çetinkaya 69 km 1.11.1936 da iĢletmeye açıldı.
Çetinkaya - Hekimhan 70 km. 16.8.1937 da iĢletmeye açıldı.
Çetinkaya - Divrik 65 km 20.11.1937 da iĢletmeye açıldı.
Divrik- Ilıç 54 km 17.8.1938 da iĢletmeye açıldı.
Ilıç - Kemah 54 km 1.10.1938 da iĢletmeye açıldı.
Kemah - Erzincan 48 km 23.12.1938 da iĢletmeye açıldı.
Erzincan - AĢkale 159 km 22.9.1939 da iĢletmeye açıldı.
AĢkale - Erzurum 56 km 20.10.1939 da iĢletmeye açıldı.
Toplam 1174 km. demiryolu inĢası.
NURĠ DEMĠRAĞ „ LA ĠLGĠLĠ KĠTAPLAR
M.TURHAN TAN
AVRUPA NOTLARI
Suhulet Kitabevi Ġstanbul 1938
183 sayfalık kitap: Nuri Demirağ ve iĢ arkadaĢlarının 1938 yılında Avrupa seyahati esnasında
uğradıkları Ģehirlerdeki gezinti ve gözlemlerinden detaylı bir Ģekilde bahsetmektedir.
ZĠYA ġAKĠR
NURĠ DEMĠRAĞ KĠMDĠR
Kenan Matbaası Ġstanbul 1947
193 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın hayatı,siyasi ve ticari faaliyetleri,havacılık
sanayinde ve siyasi hayatındaki mücadelelerin yanı sıra çeĢitli konulardaki görüĢ ve
düĢünceleri geniĢ bir Ģekilde ele alınmıĢtır.
NECMETTĠN DELĠORMAN
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN HAYAT VE MÜCADELELERĠ
Nu.D. Matbaası Ġstanbul Eylül 1957
142 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın hayatı,havacılık sanayindeki verdiği
mücadeleler,milli kalkınma partisi ve siyasi hayatının yanı sıra sosyal ve kültürel faaliyetleri
anlatılmaktadır.
NECDET SAKAOĞLU
BĠLGĠ ÜNĠVERSĠTESĠ - OSMANLI‟DAN GÜNÜMÜZE EĞĠTĠM TARĠHĠ
Mas Matbaacılık Ġstanbul 2003
402 sayfalık kitabın 227-315 inci sayfalarında Nuri Demirağ‟ın eğitim alanındaki
çalıĢmalarından bahsedilmektedir.
T.B.M.M. ALBÜMÜ 1920-1973
KAZIM ÖZTÜRK
Önder Matbaası Ankara 1973
728 sayfalık albümün 361 inci sayfasında 10 uncu dönem Sivas milletvekili olarak maliye
mektebinden tasdiknameli,az Fransızca bilir,dul 8 çocuklu, tüccar ve fabrikatör bilgileri yer
almaktadır.
T:B.M.M ALBÜMÜ 1940
T.B.M.M. Matbaası 1940
108 sayfalık albümün 93 üncü sayfasında Abdurrahman Naci Demirağ 6 ıncı devre Sivas
milletvekili olarak Divriği 1890 doğumlu,Yüksek Mühendis,Fransızca,Arabca,Mühendis
inĢaat,Evli, 4 çocuk sahibi,inĢaat müteahhitliği ile iĢtigal ettiği bilgileri yer almaktadır.
FATĠH M.DERVĠġOĞLU
NURĠ DEMĠRAĞ TÜRKĠYE‟NĠN HAVACILIK EFSANESĠ
Ötüken Yayınları Ġstanbul 2007
227 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın hayatı,ticari faaliyetleri,uçak sanayi ile ilgili
mücadeleleri,Milli Kalkınma Partisi‟ni kurarak siyasi mücadeleleri,Türkiye ile ilgili siyasi ve
iktisadi görüĢleri detaylıca anlatılmaktadır.
OSMAN KĠRĠġÇĠOĞLU
YAġADIĞIMIZ GÜNLER
Sancak Yayınları Ankara 1998
175 sayfalık kitabın muhtelif sayfalarında Sivas- Erzurum demir yol inĢasından ve milli
kalkınma partisinden bahsedilmektedir.
AHMET MAHĠR PEKġEN
KAĠNATIN BAġġEHRĠ DĠVRĠĞĠ
Esnaf Ofset Sivas 2000
253 sayfalık kitabın 129 uncu sayfasında Nuri ve Naci Demirağ kardeĢlerin Divriği‟ye
hizmetlerinden bahsedilmektedir.
ĠHSAN ÇALAPVERDĠ
NURĠ DEMĠRAĞ ORTA OKULU 1937-1970
Divriği Defterleri Yayın no : 1 Ġstanbul 1999
100 sayfalık kitapta orta okulun inĢası,açılıĢı, öğretmen ve öğrenci listeleri,baĢarılı
öğrencilerin listeleri,öğrenci ve yönetici anılarının yanı sıra okul ve öğrencilerle ilgili muhtelif
bilgi ve belgeler geniĢ bir Ģekilde anlatılmaktadır.
ĠHSAN ÇALAPVERDĠ
SĠVAS-ERZURUM DEMĠRYOLU ĠNġAASI 1933-1939
Divriği Defterleri Yayın no: 6 Ġstanbul 2008
223 sayfalık kitabın tamamında Sivas- Erzurum hat inĢası ile ilgili bilgiler,belgeler,maliyet
bilgileri,hatla ilgili anılar geniĢ bir anlatımla hattın inĢa resimleriyle birlikte anlatılmaktadır.
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KĠTAPLAR
T.C BAġBAKANLIK MUAMELAT UMUM MÜDÜRLÜĞÜ
KARARLAR MÜDÜRLÜĞÜ SAYI:3
Milli Kalkınma Partisi kuruluĢ kararı:
Kurucular: YeĢilköy gök okulu sahibi Nuri Demirağ
Erzurum milletvekili ve Ġstanbul 5. noteri Hüseyin Avni UlaĢ
gazete yazarı Cevat Rıfat Atılhan tarafından içiĢleri bakanlığının 26.8.1945 tarihli ve 45861
sayılı yazısı üzerine Bakanlar Kurulunca 5.9.1945 tarihinde kabul olunmuĢtur.
Ġsmet Ġnönü CumhurbaĢkanı,ġükrü Saraçoğlu BaĢbakan ve Bakanlar Kurulu
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ NĠZAMNAMESĠ
ĠSTANBUL TEKNĠK BASIMEVĠ 1945
23 sayfalık kitabın tamamında parti kuruluĢ nizamnamesi,kuruluĢ izinleri yer almaktadır.
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
1949 YILI UMUMĠ KONGRESĠ
Vakit Matbaası 1949 Ġstanbul
117 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ ve diğer parti üyelerinin konuĢmaları,raporlar
ve parti nizamnamesi yer almaktadır.
NURĠ DEMĠRAĞ
ĠSMET ĠNÖNÜ‟YE BĠRĠNCĠ AÇIK MEKTUP 25.9.1949
Ġktisadi YürüyüĢ Matbaası Ġstanbul 1949
15 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟la Ġsmet Ġnönü arasındaki görüĢmelerden
bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ
ĠSMET ĠNÖNÜ‟YE ĠKĠNCĠ AÇIK MEKTUP 1.5.1950
Berksoy Matbaası Ġstanbul 1950
16 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟la Ġsmet Ġnönü arasındaki görüĢmelerden
bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN 31 MAYIS 1953 TE MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
KONGRESĠNDEKĠ BEYANATI
ġaka Matbaası Ġstanbul 1953
23 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın parti kongresinde beyanatı ve faaliyet raporu
yer almaktadır.
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
NĠZAMNAMESĠ – ĠZAHLARI VE KÖY KALKINMASI
ġaka Matbaası Ġstanbul 1950
64 sayfalık kitabın tamamında parti nizamnamesi,kuruluĢ bilgileri,prensipleri ve köy
kalkınması ile ilgili detaylı bilgiler anlatılmaktadır.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN AMERĠKA SEYAHATĠ ĠNTĠBALARI
VE TÜRK MĠLLETĠNE BEYANNAMESĠ
ġaka Matbaası Ġstanbul 1951
31 sayfalık kitapta Nuri Demirağ‟ın 1951 yılında Amerika‟da hitabesi,1951 yılında Milli
Kalkınma Partisi genel kongresinde açıĢ nutku,Ģark milletleri arasındaki Ġslam birliği ve Ġslam
üniversitesi hakkındaki düĢünceleri,Ġnönü ile Stalin arasındaki konuĢmalar ve Ġsmet Ġnönü
hakkındaki muhtelif beyanatlar anlatılmaktadır.
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ NEġRĠYAT SERĠSĠ NO: 1
KÖY ĠMAR PLANI
Ġstanbul 1946
15 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın hazırladığı köy imar plan ve projelerinden
bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN MEMLEKET DAVALARI
BEġĠNCĠ BROġÜR-KALKINMA DAVALARI
Ġstanbul 1952
32 sayfalık kitabın tamamında Nuri Demirağ‟ın ġark Federasyonu ile ilgili düĢünceleri,Fırat
üzerindeki baraj projesi,Divriği‟deki madenlerin yerinde iĢlenmesi için izabe fırınları,güncel
siyasi konularla ilgili görüĢlerinden bahsedilmektedir.
MUSTAFA MÜJDECĠ
ARAġTIRMA GÖREVLĠSĠ GAZĠ ÜN. FEN ED. FAK. TARĠH BÖLÜMÜ
TÜRK BASININDA MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
Mustafa Müjdeci tarafından yapılan çalıĢmada milli kalkınma partisi ile ilgili bilgilerden
bahsedilmektedir.
YARD. DOÇ.DR. ERCAN HAYTOĞLU
PAMUKKALE ÜN. FEN ED. FAK. TARĠH BÖLÜM ÖĞRETĠM ÜYESĠ
1945 DE ÇOK PARTĠLĠ SĠYASĠ HAYATA GEÇĠġTE BĠR ĠLK:
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
Ercan Haytoğlu tarafından yapılan çalıĢmada Milli Kalkınma Partisi kuruluĢu,parti
politikaları,parti içinde yaĢanan olaylar ve partinin kapanıĢı geniĢ bir Ģekilde ele alınmaktadır.
FATMA KILINÇOĞLU
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ VE NURĠ DEMĠRAĞ
GAZĠANTEP ÜNĠVERSĠTESĠ SOSYAL BĠLĠMLER ENSTĠTÜSÜ
TARĠH ANA BĠLĠM DALI
GAZĠANTEP – 2003
157 SAYFALIK YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
ALPARSLAN CEYLAN
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ 1945-1950
MARMARA ÜNĠVERSĠTESĠ TÜRKĠYAT ARAġTIRMALARI ENSTĠTÜSĠ
ĠSTANBUL – 2002
159 SAYFALIK YÜKSEK LĠSANS TEZĠ
Dr.OSMAN AKANDERE
MĠLLĠ ġEF DÖNEMĠ
Ġz Yayıncılık Ġstanbul 1998
Kitabın 408-411 sayfalar arasında Milli Kalkınma Partisi kuruluĢu,parti proğramı ve
kurucuların özellikleriyle birlikte çalıĢmalarından bahsedilmektedir.
Yard.Doç. OSMAN AKANDERE
ĠKĠNCĠ DÜNYA SAVAġINDAN SONRA ÇOK PARTĠLĠ HAYATA GEÇĠġTE
KURULAN ĠLK MUHALEFET PARTĠSĠ
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
Selçuk Üniversitesi sosyal bilimler enstitüsü dergisi-1999 sayı : 4
Derginin 194-211 sayfalar arasında Milli Kalkınma Partisi ile ilgili geniĢ bilgilerden
bahsedilmektedir.
TEKĠN ERER
TÜRKĠYE‟DE PARTĠ KAVGALARI
Ticaret Postası Matbaası Ġstanbul 1963
272 sayfalık kitabın 77 inci sayfasında Milli Kalkınma Partisinin kuruluĢundan ve baĢarısızlık
nedenlerinden kısaca bahsedilmektedir.
ERDAL ĠNÖNÜ
ANILAR VE DÜġÜNCELER CĠLT:2
Promat Basım Ġstanbul 1998
448 sayfalık kitabın muhtelif sayfalarında milli kalkınma partisi ile ilgili haberlerden
bahsedilmektedir.
TARIK Z. TUNAYA
TÜRKĠYE‟DE SĠYASĠ PARTĠLER
Doğan KardeĢ Yayınları Ġstanbul 1952
799 sayfalık kitabın 638-645 sayfalar arasında Milli Kalkınma Partisi kuruluĢu , parti
hakkında bilgi ve vesikalardan, Nuri Demirağ‟ın partiyi açıĢ nutkundan bahsedilmektedir.
UĞUR MUMCU
40 LARIN CADI KAZANI
Uğur Mumcu Yayınları Ankara 2002
174 sayfalık kitabın 60 ıncı sayfasında Nuri Demirağ‟ın Pan-Turancılık hareketi ile ilgili
saptanamayan bağlantıdan bahsedilmektedir.
ĠSTANBUL BÜYÜKġEHĠR BELEDĠYESĠ
SĠNE-Ġ MĠLLET SERGĠSĠ
Kültür A.ġ. Ġstanbul 2008
159 sayfalık sergi kitabının muhtelif sayfalarında Milli Kalkınma Partisi ile ilgili seçim
haberlerinden bahsedilmektedir.
ĠSMAĠL USTA –DERLEYEN MUSTAFA KUTLT
SĠYASĠ TARĠH ÜZERĠNE KONUġMALAR
Dergah Yayınları-
Kitabın 76 ve 77 inci sayfalarında Milli Kalkınma Parti kuruluĢundan bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ „ IN DEMĠRYOLU FAALĠYETLERĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KĠTAPLAR
SĠVAS-ERZURUM HATTI ĠLE ĠLGĠLĠ KANUNLAR:
MALATYADAN BAġLAYARAK DĠVRĠK CĠVARINDA BU HATLA SĠVAS ERZURUM
HATTIYLA BĠRLEġECEK ĠLTĠSAK HATTININ ĠNġALARINA DAĠR KANUN KANUN
NO 2200 KABUL TARĠHĠ 20.5.1933
SĠVAS ERZURUM HATTINI ĠNġA ĠÇĠN DAHĠLĠ ĠSTĠKRAZ AKTĠNE DAĠR KANUN
KANUN NO 2463 TARĠH 28.5.1934 YILLIK % 7 FAĠZLĠ ĠTĠBARĠ DEĞERĠ HER YIL 10
MĠLYON LĠRAYI GEÇMĠYECEK ġEKĠLDE EN YÜKSEK DEĞERĠ 30 MĠLYON T.L.
OLACAK 20 ġER SENELĠK ĠTFALI TAHVĠL
DEMĠRYOLLAR MECMUASI
TEMMUZ 1935
Mecmuanın muhtelif sayfalarında Sivas Ġstasyonunun Ġnönü tarafından iĢletmeye
açılıĢı,Sivas-Erzurum hattının inĢasına baĢlandığına dair haberlerden bahsedilmektedir.
NAFĠA ĠġLERĠ MECMUASI
SAYI: 12 MAYIS 1935
103 sayfalık kitabın 78-84 sayfalar arasında Sivas Erzurum demir yol hattından
bahsedilmektedir.
CEMĠL SÖNMEZ
TREN GELĠR HOġ GELĠR
Kültür Bakanlığı Yayınları Ankara 2000
155 sayfalık kitabın 44 üncü sayfasında Atatürk‟ün 1 kasım 1937 tarihli meclis açıĢ
konuĢmasında Sivas Erzurum demiryolu yapımından bahsederek hattın ilk varıĢ yeri olan
Divriği‟ye ulaĢtığını ifade etmektedir.
HĠLMĠ URAN
HATIRALARIM
Ayyıldız Matbaası Ankara 1959
578 sayfalık kitabın 238 ve 239 uncu sayfalarında Sivas Erzurum demir yol hat güzergâhı ile
ilgili çalıĢmalar anlatılmaktadır.
BAYINDIRLIK ĠġLERĠ DERGĠSĠ
SAYI : 12 MAYIS 1937
116 sayfalık kitabın 54 ve 67 inci sayfalar arasında Sivas Erzurum demir yol hattından
bahsedilmektedir.
AYIN TARĠHĠ
SAYI 75-78 HAZĠRAN – EYLÜL 1930
Derginin 6526 ve 6547 sayfalar arasında 30 ağustos 1930 tarihinde Sivas Samsun hattı açılıĢı
ile ilgili Sivas‟ta yapılan törende BaĢvekil Ġsmet Ġnönü‟nün açıĢ nutku yayınlanmıĢtır.
ĠÇ ĠġLER BAKANLIĞI
AYIN TARĠHĠ NO: 61
Ankara Aralık 1938
498 sayfalık kitabın 4-35 sayfalar arasında Sivas-Erzurum hattı inĢası ile ilgili bilgiler yer
almaktadır.
NAFĠA VEKALETĠ
SĠVAS-ERZĠNCAN DEMĠRYOLUNUN
ĠġLETMEYE AÇILMA TÖRENĠ HATIRALARINDAN
Demiryollar Matbaası Ankara Kasım 1938
100 sayfalık kitap da demir yollarla ilgili bilgiler,Atatürk ve diğer devlet büyüklerinin
mesajları,Sivas-Erzincan hattı ile ilgili inĢa bilgileri,hatla ilgili inĢa resimleri geniĢ bir Ģekilde
anlatılmaktadır.
NAFĠA VEKALETĠ
ERZURUMUN ĠġLETMEYE AÇILIġI 20 KASIM 1939
Maarif Matbaası Ankara 1939
60 sayfalık kitabın tamamında Sivas-Erzurum hattı ile ilgili yapım bilgileri,inĢa
resimleri,demiryollarıyla ilgili bilgiler,devlet büyüklerinin mesajlarından bahsedilmektedir.
T.B.M.M.
REĠSĠCUMHUR ATATÜRK‟ÜN KAMUTAYI AÇIġ NUTUKLARI
1 KASIM 1937
70 sayfalık kitabın muhtelif sayfalarında Atatürk ve BaĢvekil Celal Bayar‟ın nutuklarında
Sivas – Erzurum hattının Divriği‟ye vardığını, Divriği‟de bulunan demir madeninden
bahsedilmektedir.
ERZURUM ĠSTASYONUNU AÇĠLIġ HATIRASI-MADALYON
1939 BĠRĠNCĠ TEġRĠN
Sivas-Erzurum hattının Erzurum Ġstasyonunun açılıĢı nedeniyle bastırılan hatıra
madalyonu.Madalyonun ön yüzünde tren resmi,açılıĢ tarihi,TCDD amblemi, arka yüzünde
Ġsmet Ġnönü resmi yan yüzeyinde Ġnönü nün iradesiyle Türk demiryolları Ģahikaları aĢarak
hedeflerine varmaktadır yazısı bulunmaktadır.
SĠVAS-ERZURUM ĠSTĠKRAZI ĠZAHNAME
SĠVAS-ERZURUM % 7 FAĠZLĠ TAHVĠLLER
Sivas Erzurum hattının inĢasına tahsis edilen 4.500.000 Türk liralık 1935 yılında çıkarılan
tahvillerle ilgili orijinal broĢürde izahatlar verilmektedir.
TÜRKĠYE CUMHURĠYETĠ MALĠYE VEKALETĠ % 7 GELĠRLĠ
SĠVAS-ERZURUM DEMĠRYOLU 1934 ĠSTĠKRAZI
1934 yılkında kabul edilen kanunlar mucibince 30 milyon liraya kadar çıkarılacak tahvillerin
beĢinci tertibi 4,5 milyon liralık olup hamiline ait yirmi liralık bir tahvil no.66931 dir.Tahvil
orijinal olup arka yüzünde 20 yıllık tediye planı ve tahville ilgili bilgiler vardır.
TÜRKĠYE POSTALARI
ANKARA ERZURUM HATTI AÇILIġI 20.10.1939
ATMA BOĞAZI POSTA PULU 12,5 KURUġ
TÜRKĠYE POSTALARI
ANKARA ERZURUM HATTI AÇILIġI 20.10.1939
POSTA PULU 3 KURUġ
TÜRKĠYE POSTALARI
ANKARA ERZURUM HATTI AÇILIġI 20.10.1939
POSTA PULU 7,5 KURUġ
TÜRKĠYE POSTALARI
ANKARA ERZURUM HATTI AÇILIġI 20.10.1939
ATMA BOĞAZI POSTA PULU 6 KURUġ
KEBĠKEÇ DERGĠSĠ
TÜRKĠYENĠN DEMĠRYOLU SERÜVENĠ DOSYASI
Alp Matbaası Ankara 2001
360 sayfalık kitabın 136-146 sayfalar arasında Nuri Demirağ tarafından inĢa edilen demiryol
hatlarından bahsedilmektedir.
ÜMĠT SARIASLAN
DEMĠR AĞLARDAN ÖRÜMCEK AĞLARINA
Otopsi Yayınları Ġstanbul 2004
332 sayfalık kitabın muhtelif sayfalarında demiryol hatlarıyla ilgili bilgilerden
bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN HAVACILIK SANAYĠĠ ĠLE ĠLGĠLĠ KĠTAPLAR
NURĠ DEMĠRAĞ TAYYARE ATELYESĠ
TAAHHÜTNAME
Nuri Demirağ 1.10. 1940 tarihinde faaliyete baĢlayacak olan yeĢil köydeki tayyare uçuculuk
ve yapıcılık kursuna alınacak öğrencilerden 14 maddelik bir taahhütname alınmaktaydı. Kurs
süresi iki yıldı. Bu süre sonunda yapılacak imtihan sonucu uçucu veya yapıcı olunuyordu.
Ayrıca 10 yıl daha hizmet zorunluydu. Aylık 25 lira ücret her yıl için 10 lira zam uçuĢ saati
için de 350 kuruĢ ücret verilecektir. Kaza halinde 2500 lira tazminat verilecektir. Ġmtihan
sonuçlarında muvaffak olanlara heyeti talimiyenin imzaları ve Nuri Demirağ‟ın tasdiki ile
ehliyet diploması verilecektir.
Özet olarak belirtilen bu taahhütname orijinalinde 4 sayfa olup 3 eylül 1940 tarihinde Divriği
noter vekili Ahmet Ural tarafından taahhütname devamına kimlik tesbiti yapılarak Divriği
Örenik köyü ilk okul öğretmeni Kadri Özcan ve Ġliç ağıl dere köyünden Kasım Özcan
Ģahitliğinde Divriği Örenik köyünden Mahmut oğlu Nasuh Özaslan ve annesi Sultan Özaslan
imzalarıyla tasdik kılınmıĢtır.
NURĠ DEMĠRAĞ
TAYYARE ATELYESĠ-DAHĠLĠ TALĠMATNAMESĠ
Ülkü Basımevi Ġstanbul 1938
25 sayfalık kitabın tamamında atelye ile ilgili çalıĢma kurallarından bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ ĠNġAAT MÜTEAHHĠTLĠĞĠ
ĠġYERLERĠNE MAHSUS TALĠMATNAME
Oksan Basımevi Ġstanbul 19.12.1939
7 sayfalık kitabın tamamında çalıĢma kurallarından bahsedilmektedir.
BAHATTĠN ADIGÜZEL
TÜRK HAVACILIĞINDA ĠZ BIRAKANLAR
BML Copy Center Ankara 2003
347 sayfalık kitabın 115-157 inci sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın hayatı ,havacılık
sanayinde yapmak istedikleri ve yapabildikleri,memuriyet hayatındaki baĢarı ve
mücadeleleri,ticari hayatı,demir yol ve diğer mütahitlik hizmetlerinin yanı sıra görüĢ ve
düĢünceleri akıcı bir üslupla anlatılmaktadır.
HAVAġ
TÜRK HAVACILIK KRONOLOJĠSĠ
Çali Grafik Ġstanbul 2002
Kitabın 188 ve ve 381 inci sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın havacılık sanayi ile ilgili
çalıĢmalarından bahsedilmektedir. 6 Ekim 1933 tarihindeki notta: Vecihi HürkuĢ Nuri
Demirağ‟ın sipariĢ ettiği Vecihi 16 Nuri Bey isimli tayyaresiyle yaptığı deneme Nuri
Demirağ‟ın uçak yapma fikrinin baĢlangıcı oldu.Daha sonraki sayfalarda Nuri Demirağ‟an
yaptığı uçakların özellikleri ,YeĢilköy gök okulu ve diğer konulardan bahsedilmektedir.
MÜFĠD EKDAL
KADIKÖY
Bilimsel ve Teknik Yayınlar Basımevi Ġstanbul 1996
425 sayfalık kitabın 16 ıncı sayfasında Nuri Demirağ‟la Vecihi HürkuĢ‟un iliĢkilerinden
bahsedilmektedir.
ERDAL ĠNÖNÜ
ANILAR VE DÜġÜNCELER CĠLT:1
Promat Basım Ġstanbul 1998
386 sayfalık kitabın 35-36 ıncı sayfalarında Nuri Demirağ gök okulundan bahsedilmektedir.
VECĠHĠ HÜRKUġ
BĠR TAYYARECĠNĠN ANILARI
Yapı Kredi Yayınları Ġstanbul 2000
423 sayfalık kitabın 327-334 üncü sayfalar arasında Nuri Bey‟in 1933 yılında Vecihi
HürkuĢ‟un KalamıĢ‟daki atölyesini ziyareti esnasında okul için bir uçak bedeli olan 5000 lira
yardımda bulunarak uçak yapımı ile ilgili detaylı bilgiler aldığı anlatılmaktadır.
HAVA HARP OKULU
ĠLK UÇAK SANAYĠĠMĠZ
Derginin 64-67 inci sayfalarda Nuri Demirağ uçak fabrikası ve tesislerinin yanı sıra ürettiği
uçak resimleri vardır.
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN TĠCARĠ HAYATIYLA ĠLGĠLĠ YAYINLAR
SĠCĠLLĠ TĠCARET MEMURLUĞUNDAN
UNVAN DEĞĠġĠKLĠĞĠ
Eski Unvanı: Mühürdar oğlu Nuri Bey
Yeni Unvanı: Mühürdar oğlu Nuri
Tescil Tarihi: 6 Kasım 1934
Adresi: Ev :BeĢiktaĢ Serence bey no: 40
ĠĢ: Galata KemankeĢ Mustafa PaĢa Mah. Voyvoda Cad. Karaköy Palas 4.kat no:9-10
Sicil No: 19854
SĠCĠLLĠ TĠCARET MEMURLUĞUNDAN
UNVAN DEĞĠġĠKLĠĞĠ
Tescil tarihi: 13 ağustos 1937
Soyadı olarak Demirağ aldığından unvanı Nuri Demirağ olarak tescil edilmiĢtir.
SĠCĠLLĠ TĠCARET MEMURLUĞUNDAN
ADRES DEĞĠġĠKLĠĞĠ
Tescil Tarihi: 29 ocak 1938
Adres değiĢikliği: 16 .12 .1933 tarihinden beri Karaköy Palas‟ta inĢaat müteahhitliği ile iĢtigal
ettiğini beyan eden, bu kere ticari ikametgahını BeĢiktaĢ Sinan paĢa Mah. Mahkeme Çıkmazı
7 noya naklettiğini tayyare inĢaatı ilede iĢtigal edeceğini beyan etmekle ilan olunur.
ADLĠYE SĠCĠLĠ TĠCARET MEMURLUĞU
TĠCARET TERK ĠLANI
Tescil tarihi : 11.1.1945
Memuriyetimize verilen dilekçe ile 31.12.1944 tarihinden itibaren terki ticaret ettiği ilan
olunur.
ADLĠYE SĠCĠLLĠ TĠCARET MEMURLUĞU
NU.D.Müessesesi Nuri Demirağ
Tescil tarihi : 28.9.1951
Taksim Cumhuriyet Cad. 95 pafta 769 ada 6 numaralı parselde ticari ikametgah eyleyerek
1.10.1951 tarihinden itibaren yukarıdaki unvanla
ithalat,ihracat,komisyon,mümessillik,taahhüt,inĢaat ve maden iĢleri ile meĢgul olacağı tescil
edildiği ilan olunur.
Nu.D MADENĠ ĠMALAT FABRĠKASI ĠSTANBUL
TEK KOLLU PARA KASASI
Nuri Demirağ fabrikalarında 1950 yılında imal edilen üzerinde ayyıldız amblemi altında Nu.D
madeni imalat fabrikası Ġstanbul yazılı yeĢil renkli para kasası fotoğrafı.
TELEFON REHBERĠ ĠSTANBUL 1944
Nuri Demirağ ĠnĢaat Müteahhidi,BeĢiktaĢ,Hayrettin Ġskelesi Tayyare Atelyesi
Tel: 82537
Nuri Demirağ Tayyare Etüd Atelyesi,BeĢiktaĢ, Mahkeme Çıkmazı 18-26
Tel:82404
Nuri Demirağ Tayyare Atelyesi YeĢilköy Tel: 18105
Nuri Demirağ Ev. Üsküdar PaĢalimanı 86 (Koru) Tel : 60766
Nuri Demirağ Ev.BeĢiktaĢ Serencabey Cad.40 Tel: 82401
ĠSTANBUL TĠCARET ODASI KAYIT BĠLGĠLERĠ
NU.D. MÜESSESESĠ NURĠ DEMĠRAĞ
Adı Soyadı: Nuri Demirağ
Tahsil derecesi: Maliye Mektebi alisi
Kayıt Tarihi: 15.6.1956
ĠĢtigal Konuları: Madeni imalat,madencilik ve ihracat
Sicil No: 19854
ĠSTANBUL TĠCARET SĠCĠL MEMURLUĞU
NU.D. MÜESSESESĠ- NURĠ DEMĠRAĞ
Tescil Tarihi: 22 mart 1958
14 kasım 1957 tarihinde vefatı nedeniyle varisi tarafından verilen dilekçe ile
sicil kaydı terkini tescil edilmiĢtir.
VATAN GAZETESĠ
3 KASIM 1951
Gazetenin son sayfasında Nu.D Müessesesi açılmıĢtır ilanında BMW motosikletlerinin satıĢa
arz edildiği ithalat,ihracat,komisyon,mümessillik,inĢaat taahhüt ve maden iĢleri ile Taksim
Cumhuriyet Caddesi‟nde faaliyete geçtiğinin ilanıdır.
ĠSTANBUL TĠCARET ODASI GAZETESĠ
SEMA BĠLGĠN ÖZYOL
NURĠ DEMĠRAĞ MÜTEAHHĠT VE UÇAK FABRĠKATÖRÜ
Ġstanbul 2005
Gazetenin 2 inci sayfasında Nuri Demirağ‟ın hayatından bahsedilmektedir.
NURĠ DEMĠRAĞ „ LA ĠLGĠLĠ FOTOĞRAF ALBÜMÜ
Nuri Demirağ portre resimleri 6 adet
Aziz Nesinle 1 adet
Nuri Demirağ Avrupa gezisi arkadaĢlarıyla 1 adet
1952 yılında Türki cumhuriyeti misafirlerle evinde 2 adet
1941 yılında arkadaĢlarıyla 1 adet
1950 li yıllarda bir toplantıda Nuri Demirağ 1 adet
Nuri Demirağ korulukta misafirleriyle 1 adet
Divriği‟de Naci bey çeĢmesi ve babaları Ömer bey çeĢmesi 4 adet
22.06.1936 Divrik Nuri Demirağ orta okulunun temel atma töreninden bir parça orijinal
fotoğraf 1 adet
1938 yılında Nuri Demirağ Orta Okul Öğrencileri resimleri: 7 adet
Orta okulun ilk açılıĢ yılları resmi 1 adet
Erzincan istasyonu açılıĢında izci takımı Divrik istasyonunda 1938 yılı 1 adet
Erzincan açılıĢında öğrenciler Divrik istasyonunda 1938 yılı 1 adet
Orta okul resimleri 2 adet
Nuri Demirağ 1950 li yıllarda orta okul önünde 2 adet
Nuri Demirağ davetlisi olarak Ġstanbul‟a gelen orta okul öğrencileri 1938 yılı 5 adet resim
Orta okul öğrenci ve öğretmenleri 1950 li yıllar 13 adet
Orta okul öğrencileri Ġsmet Ġnönü geldiğinde istasyonda karĢılama pankartlı 1939
1938 yılında izciler Sivas Erzincan hattı açılıĢında istasyonda
1939 yılı cumhuriyet bayramı öğrenciler okul bahçesinde
Divriği tren istasyonunun ilk yıllarına ait fotoğraf 1 adet
Sivas Erzurum hat görüntüleri
ġeytan köprüsü 1939 yılı Sivas Erzurum hat görüntüleri
Sivas Erzurum hattı 7. kısım km.146 kemerli köprü inĢaatı
Cürek istasyonu cevher nakli 1940 lı yıllar
Sivas Erzurum hat görüntüleri 4 adet
Divriği istasyon görüntüsü 1938 1 adet
43 adet orijinal 6x9 ebadında 1941-42 ve 43 yıllarına ait uçaklar,öğrenciler,uçuĢ
öğretmenleri,seyirciler ve YeĢilköy hava alanına ait fotoğraflar.
8 adet 1941-42 yıllarına ait uçaklar,öğrenciler ve hava alanına ait 9x13 ebadında fotoğraflar.
Erdal ve Ömer Ġnönü‟nün 17 ağustos 1941 tarihli YeĢilköy hava alanındaki fotoğrafları.
Milli Kalkınma Partisi bayrağı önünde Divriğililer
Nuri Demirağ ve parti arkadaĢları
Nu . d . matbaası 2 adet
Nuri Demirağ imalatı para kasası fotoğrafı 1950 li yıllar 1 adet
NURĠ DEMĠRAĞ „IN HAVACILIKLA ĠLGĠLĠ GAZETE HABERLERĠ
TAN
8.8.1937
TÜRK HAVA KURUMUNUN NURĠ DEMĠRAĞ TAYYARE FABRĠKASINA
82 TAYYARE , 35 PLANÖR SĠPARĠġĠ
TAN
17.10.1937
DĠVRĠKTE TAYYARE FABRĠKASI
SON TELGRAF
21.10.1939
YEġĠLKÖYDEKĠ ĠLK TAYYARE MEKTEBĠMĠZ
YENĠ SABAH
8.7.1941
MĠLLĠ HAVACILIĞIN UYANIġI
TASVĠRĠ EFKAR
15.8.1942
NURĠ DEMĠRAĞ YEġĠLKÖY HAVA ALANINDA
TASVĠRĠ EFKAR
18.8.1941
HAVA SANAYĠMĠZDE HAYIRLI BĠR ADIM
TASVĠRĠ EFKAR
23.8.1942
NURĠ DEMĠRAĞ GÖK OKULUNDA TÖREN
TASVĠRĠ EFKAR
24.8.1942
TAYYARE MÜSABAKALARI
SON POSTA
24.8.1942
HAVA TÖRENĠ
TASVĠRĠ EFKAR
11.10.1942
BĠR TAYYARE SANAYĠĠ YARATMAMIZ LAZIMDIR
TASVĠRĠ EFKAR
11.10.1942
NURĠ DEMĠRAĞ HAVA BAYRAMI BAYRAMIN ÜÇÜNCÜ
ÇARġAMBA GÜNÜ KUTLANACAK.BÜTÜN HALK DAVETLĠDĠR.
ĠKDAM GAZETESĠ
15.10.1942
DÜN YEġĠLKÖYDE UÇUġLAR YAPILDI
TASVĠRĠ EFKAR
15.10.1942
NURĠ DEMĠRAĞ HAVA BAYRAMI
TASVĠRĠ EFKAR
18.10 1942
MÜHENDĠS MEKTEBĠ BUGÜN AÇILIYOR
TASVĠRĠ EFKAR
20.10.1942
YÜKSEK MÜHENDĠS OKULU DERS YILINI TÖRENLE AÇTI
TASVĠRĠ EFKAR
7.12.1942
NURĠ DEMĠRAĞ GÖK OKULUNDA MERASĠM
TASVĠRĠ EFKAR
14.12.1942
NURĠ DEMĠRAĞ HAVA ALANINDA TÖREN
VATAN
30.8.1943
YEġĠLKÖYDE HAVACILAR ARASINDA
VATAN
9.10.1943
YARIN YEġĠLKÖYDE GÖK OKULUNDA TAYYARE BAYRAMI YAPILACAK
VATAN
15.10.1943
B.BROWN TÜRK HAVACILIĞININ GELĠġMESĠNDEN ÇOK MEMNUN
VATAN
28.10.1943
NURĠ DEMĠRAĞ HAVA KURUMU DAVASI
VATAN
25.11.1943
NURĠ DEMĠRAĞIN TAYYARE KURUMU ALEYHĠNE AÇTIĞI DAVA
VATAN
29.12.1943
NURĠ DEMĠRAĞIN AÇTIĞI DAVA
VATAN
11.11.1944
NURĠ DEMĠRAĞIN YAPTIĞI YOLCU TAYYARESĠ
TANĠN
16.2.1944
BÜYÜK KALPLĠ TÜRK MÜTEġEBBĠSĠ NURĠ DEMĠRAĞIN YOLCU UÇAĞI
VATAN
8 MAYIS 1944
YEġĠLKÖYDE UÇAK BAYRAMI
VATAN
26.5.1944
ĠLK YOLCU UÇAĞIMIZ
VATAN
11.1.1944
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN YAPTIĞI YOLCU TAYYARESĠ
GÜNAYDIN
8.2.1972
ĠLK TÜRK UÇAĞI 36 YIL ÖNCE BUGÜN UÇMUġTU.
CAN AKSIN‟IN DERLEDĠĞĠ YAZI DĠZĠSĠ 8 ġUBAT/ 15 ġUBAT TARĠHLER
ARASINDA GÜNAYDIN GAZETESĠNDE YAYINLANMIġTIR.
BĠZĠM SĠVAS
3 EKĠM 2006
O‟NU DURDURAN ZĠHNĠYETLER UTANSIN
BĠZĠM SĠVAS
12 ARALIK 2006
DEMĠRAĞ GÜNDEMDE OLACAK
BĠZĠM SĠVAS
18.7.2006
SĠVAS HAVA ALANINA NURĠ DEMĠRAĞ ĠSMĠ VERĠLSĠN
BĠZĠM SĠVAS
25 . 7.2006
NURĠ DEMĠRAĞ ĠSMĠ ĠÇĠN AKADEMĠSYENLERDEN DESTEK
YEġĠL DĠVRĠĞĠ
18 . 12. 2006
SĠVAS HAVAALANI TÖRENLE AÇILDI.HAVAALANINA NURĠ DEMĠRAĞ
ĠSMĠNĠN VERĠLMESĠ ĠSTEĞĠ BAġBAKAN‟A ĠLETĠLDĠ
BĠZĠM SĠVAS
26 ARALIK 2006
AHMET TURAN ALKAN- NURĠ DEMĠRAĞ HAVAALANI MESELESĠ
BĠZĠM SĠVAS
13 ġUBAT 2007
SĠVAS DEĞERLERĠNĠ UNUTMUYOR
BĠZĠM SĠVAS
6 MART 2007
DEMĠRAĞ MEZARINDA DUALARLA ANILDI
BĠZĠM SĠVAS
27 MART 2007
O, VATANA OLAN BORCU ÖDEDĠ, YA BĠZ
BĠZĠM SĠVAS
13.5.2009
KENDĠ YAPTIĞI UÇAĞA ADINI VEREN TEK KĠġĠ
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNĠN YAYINLADIĞI KALKINMA GAZETELERĠ
YURDDA KALKINMA
29.1.1948 SAYI:1
YAZI ĠġLERĠ MÜDÜRÜ SAĠD BETĠN
REKLAM MATBAASI
6 SAYFALIK GAZETEDE NURĠ DEMĠRAĞ‟IN BEYANATLARINDAN VE DĠĞER
HABERLERDEN BAHSEDĠLMEKTEDĠR.
TEZ KALKINMA
28.5.1948 SAYI : 2
YAZI ĠġLERĠ MÜDÜRÜ SAĠT BETĠN
OSMANBEY MATBAASI
ĠDARE YERĠ : BEġĠKTAġ HAYRETTĠN ĠSKELESĠ NO: 17
6 SAYFALIK GAZETEDE NURĠ DEMĠRAĞ‟IN BEYANATLARI,MĠLLĠ KALKINMA
PARTĠSĠ ĠLE ĠLGĠLĠ ÇEġĠTLĠ HABERLER YER ALMAKTADIR.
ÖZ KALKINMA
21.1.1949 SAYI: 13 ( 36 )
YAZI ĠġLERĠ MÜDÜRÜ : HADĠ SĠM
EGE MATBAASI ĠSTANBUL
ĠDARE YERĠ : BEġĠKTAġ HAYRETTĠN ĠSKELESĠ NO : 17
4 SAYFALIK GAZETEDE NURĠ DEMĠRAĞ‟IN BEYANATLARI,HAVACILIK ĠLE
ĠLGĠLĠ AÇIKLAMALAR VE DĠĞER HABERLER KONU EDĠLMĠġTĠR.
ÖZ KALKINMA
18.2.1949 SAYI 17 (40 )
YAZI ĠġLERĠ MÜDÜRÜ: HADĠ SĠM
EGE MATBAASI ĠSTANBUL
ĠDARE YERĠ BEġĠKTAġ HAYRETTĠN ĠSKELESĠ NO:17
4 SAYFALIK GAZETEDE NURĠ DEMĠRAĞ‟IN 6 NOLU BEYANATI,MĠLLĠ
KALKINMA PARTĠSĠ ĠLE ĠLGĠLĠ HABERLERĠN YANISIRA DĠĞER HABERLERE YER
VERĠLMĠġTĠR.
ÖZ KALKINMA
18.2.1949 SAYI 18 (41 )
YAZI ĠġLERĠ MÜDÜRÜ: HADĠ SĠM
EGE MATBAASI ĠSTANBUL
ĠDARE YERĠ BEġĠKTAġ HAYRETTĠN ĠSKELESĠ NO:17
4 SAYFALIK GAZETEDE NURĠ DEMĠRAĞ‟IN 7 NOLU BEYANATININ
YANISIRA,MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ ĠLE ĠLGĠLĠ HABERLER VE DĠĞER
HABERLERE YER VERĠLMĠġTĠR.
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ ĠLE ĠLGĠLĠ GAZETE HABERLERĠ
VATAN
25.7.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
VATAN
23.8.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNĠN KURULMASINA MÜSAADE EDĠLDĠMĠ
VATAN
6.9.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
VATAN
8.9.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ FAALĠYETE GEÇĠYOR
VATAN
22.9.1945
KALKINMA PARTĠSĠ FAALĠYETE GEÇĠYOR
VATAN
20.10.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ ĠDARE HEYETĠ
VATAN
27.10.1945
KALKINMA PARTĠSĠ AÇILIġ TÖRENĠ BUGÜN BEġĠKTAġ‟TAKĠ
PARTĠ MERKEZĠNDE YAPILACAK
VATAN
28.10.1945
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ DÜN TÖRENLE AÇĠLDI
VATAN
29.10.1945
NURĠ DEMĠRAĞ AZASI BULUNDUĞU HALK PARTĠSĠNDEN
BAġKANLIK DĠVANINCA TARDEDĠLDĠ
VATAN
21.11.1945
MĠLLĠ KALKINMANIN UMUMĠ KATĠBĠ HÜSEYĠN AVNĠ ULAġ
ĠSTĠFA ETTĠ.
VATAN
8.1.1946
DEMOKRAT PARTĠ RESMEN TEġEKKÜL ETTĠ.
VATAN
3.5.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ BAġKANI NURĠ DEMĠRAĞ
EGE SEYAHATĠNDEN DÖNDÜ
VATAN
8.5.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ-PAġALĠMANINDA KUZU ZĠYAFETĠ
VATAN
16.5.1946
BAġBAKANIN MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNE TEġEKKÜRÜ
VATAN
23.5.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ
NURĠ DEMĠRAĞ-CEVAT RIFAT DAVASI
VATAN
27.5.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNĠN BEYANNAMESĠ
VATAN
27.5.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ SEÇĠMLERDEN ÇEKĠLDĠ
VATAN
25.7.1946
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNDEKĠ HADĠSE
VATAN
8.8.1946
NURĠ DEMĠRAĞ-SĠYASĠ HAYATTAN ÇEKĠLDĠĞĠNĠ
PARTĠ ĠLE ALAKASI KALMADIĞINI BĠLDĠRDĠ
VATAN
18.4.1947
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ KALKINIYORMU
VATAN
19.4.1947
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ ĠKTĠDARI ALIRSA NE ĠġLER GÖRECEK
VATAN
21.4.1947
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠNDE ĠKĠLĠK
VATAN
24.3.1951
DEMĠRAĞ ĠNÖNÜ‟YÜ AĞIR SURETTE ĠTHAM EDĠYOR
NURĠ DEMĠRAĞ „IN DEMĠRYOLU ĠLGĠLĠ GAZETE HABERLERĠ
SON POSTA
29.5.1933
SĠVAS-ERZURUM DEMĠRYOLU HAT GÜZERGAHI TESBĠT ÇALIġMALARI
SON POSTA
13.6.1933
SĠVAS-ERZURUM HATTI MÜHÜRDAR OĞLU NURĠ BEY YOL YAPI
GURUBUNA ĠHALE EDĠLDĠ.
SON POSTA
21.10.1935
DĠVRĠK ĠSTASYONUNUN TEMELĠ ATILDI
SON POSTA
21.9.1936
SĠVAS-ERZURUM HATTINDA ĠNġAAT SÜRATLE ĠLERLĠYOR
SON POSTA
2.5.1937
DĠVRĠK EYLÜLDE TRENE KAVUġMUġ OLACAK
SON POSTA
18.9.1937
SĠVAS-ERZURUM HATTI
SON POSTA
9.10.1937
DĠVRĠKĠ TRENDEN SONRA ELEKTRĠĞE DE KAVUġUYOR
SON TELGRAF
21.10.1939
EN ÇETĠN DAĞLARLA UĞRAġTIK,EN SERT ĠKLĠME GÖĞÜS GERDĠK,
FAKAT DEMĠRYOLUNU VAKTĠNDEN EVVEL ERZURUMA GÖTÜRDÜK
DĠVRĠĞĠ NURĠ DEMĠRAĞ ORTA OKULU ĠLE ĠLGĠLĠ GAZETE HABERLERĠ
SON POSTA
25.3.1936
BĠR ġĠMENDĠFER MÜTEAHHĠDĠNĠN DOĞDUĞU MEMLEKETE
YAPTIĞI ĠYĠLĠKLER
TAN
27.EYLÜL.1937
DĠVRĠKTE ORTA MEKTEP
HABER
2 .10. 1937
ORTA TESĠSAT MUALLĠMLERĠ ARASINDA YENĠ TAYĠNLER
KURUN
2.10.1937
ORTA OKULLARA YENĠ TAYĠNLER
SON POSTA
22.10.1938
DĠVRĠK ORTA MEKTEBĠ MÜKEMMEL BĠR HALE GETĠRĠLĠYOR
SON POSTA
17.12.1939
MĠLLĠ ġEF DĠVRĠKTE
NURĠ DEMĠRAĞ‟LA ĠLGĠLĠ MUHTELĠF GAZETE HABERLARĠ
AKġAM
4.5.1932
KARADENĠZ ġĠMENDĠFERLE AKDENĠZE BAĞLANIYOR.SAMSUN-SĠVAS HATTI
NASIL ĠKMAL EDĠLDĠ.HALKIN SEVĠNCĠ
SON POSTA
17.8.1933
SĠVASTA SU
SĠVAS ERZURUM DEMĠRYOLU MÜTAHĠDĠ NURĠ BEY BELEDĠYE KARġISINDA VE
DÖRT YOL AĞZINDA PINAR YAPTIRMIġTIR.
CUMHURĠYET
3.4.1937
BUGÜN KARABÜK‟TE BÜYÜK MERASĠM YAPILACAK
ĠÇ ĠġLER BAKANLIĞI AYIN TARĠHĠ
SAYI: 73 Tarih :11.12.1939
Divriği‟ye 20 km. mesafedenNaci Demirağ tarafından 200.000 lira sarf edilerek getirilen içme
suyu tesisatı dün merasimle açılmıĢtır.
ĠÇ ĠġLER BAKANLIĞI AYIN TARĠHĠ
SAYI : 18 Tarih : Haziran 1935
Abdurrahman Naci Demirağ tarafından BaĢvekil Ġnönü‟ye çektiği telgrafta hava kuvvetlerine
100-120 bin lira vererek 3 uçak almak isteğini belirtmiĢtir.
BaĢvekil Ġsmet Ġnönü‟de gösterilen ilgiden dolayı takdirlerini belirterek telgraflarını Türk
Hava Kurumu‟na verdiğini belirtmiĢtir.
AYIN TARĠHĠ
HAZĠRAN 1935
Türk Hava Kurumu baĢkanı Bay Faruk Bulca 120.000 liralık teberruda bulunan Abdurrahman
Naci Demirağ‟a kurumun murassa madalyasını göğsüne takarak kendisini kutlamıĢtır.
SON POSTA
14.1.1936
ÜSKÜDARA ASMA KÖPRÜ- PROJE SAHĠBĠ BAY NURĠ
SON POSTA
31.5.1935
ABDURRAHMAN NACĠ DEMĠRAĞ TAYYAREYE 120.000 LĠRA VERECEK
SON POSTA
5.6.1935
BĠR MĠLYONERLE KONUġTUM.MÜHÜRDAROĞLU BAY NURĠ
200.000 LĠRA TEBERRU MESELESĠNĠ ANLATIYOR.
SON POSTA
17.6.1935
BĠR MĠLYONERĠMĠZ ABDURRAHMAN NACĠ YÜZLERCE
MEKTUP VE TELGRAF ALIYOR
AÇIK SÖZ
5 MAYIS 1936
ABDURRAHMAN NACĠ ġĠRKETĠ ĠSTANBULDA YAPTIĞI YOLLARIN FENNE TAM
MUVAFIK OLDUĞU HAKKINDA ĠSTENĠLEN CEVABI NE VAKĠT VERECEK.
CUMHURĠYET
3.4.1937
BUGÜN KARABÜKTE BÜYÜK MERASĠM YAPILACAK.
Nuri Demirağ‟ın müteahhitliğini yaptığı Karabük Demir Çelik fabrikasının temel atma töreni
Ġsmet Ġnönü tarafından yapılacak.
SON TELGRAF
29.9.1937
DĠVRĠKTEN DEMĠR ĠHRACINA BAġLAYACAĞIZ.
TAN
8.11.1937
DĠVRĠKTE DEMĠR MADENĠ
TAN
13.11.1937
DĠVRĠKTE YENĠ DEMĠR YATAKLARI
ÇALGAM BABA EFSANESĠ:
Efsanaye göre Efendi Dağında kabeden aldığı suyla yaĢayan Çalgam Baba Ġngiltere‟de tahsil
gören Naci Bey‟in rüyasına girer ve derki: Bulunduğum yerdeki kayalardan çıkan suyu
Divriği‟ye getir , Naci Bey‟de ben bunun için parayı nereden bulacam der,ġalgam Baba‟da
sen Türkiye‟ye dönünce çok zengin olacaksın kazancınla Divriği‟ye su getireceksin.
AYIN TARĠHĠ
EYLÜL 1935
Bugün YeĢilköy uçak alanında Abdurrahman Naci Demirağ tarafından armağan edilen 3
uçağa ad koyma töreni yapılmıĢtır.
TAN
31.10 1937
ANKARA GARI MERASĠMLE AÇILDI
Ankara garının planın Bay Alaettin , inĢaatını Bay Abdurrahman Naci deruhte etmiĢtir.Bina
bütün teferruatı ile birlikte bir milyon sekizyüzbin liraya mal olmuĢ açılıĢını BaĢvekil Celal
Bayar yapmıĢtır.
AYIN TARĠHĠ 14.12.1936
Mühendis Abdurrahman Naci Demirağ Adana felaketzadelerine yardım için Kızılay
kurumuna 5000 lira teberru etmiĢtir.
AYIN TARĠHĠ 3.12.1939
Nuri demirağ Erzincan felaketzadelerine 220 çadır,420 çuval un,birçok giyecek eĢya ile
birlikte yanında 8 kiĢilik doktor ve eczacı ve tıbbi malzeme ile birlikte Erzincan‟a gitmiĢtir.
AYIN TARĠHĠ 30 .12 .1939
Kızılay tarafında Erzincan depremi için açılan yardım kampanyasında 30.12.1939 itibariyle
toplanan 290.000 liralık toplam bağıĢ listesinde Sivas – Erzurum hattu inĢaat müteahhitliği
10.000 lira,Sivas mebusu Abdurrahnan Naci Demirağ 5.000 lira bağıĢta bulunmuĢtur.Ayrıca
Nuri Demirağ sıhhi malzeme ile Dr.Seyit refakatinde bir ekibi Divrik istasyonuna tahsis
etmiĢtir.Ayrıca 40 yataklı bir hastaneyide hazırlamayı deruhte etmektedir.Ayrıca iki vagon un
vermeyi taahhüt etmiĢtir.
AYIN TARĠHĠ
9.12.1940
Sivas mebusu Abdurrahman Naci Demirağ Sivas dahilindeki okullarını birincilikle bitiren
baĢarılı ve fakir çocuklara “ Demirağ mükafatı” namı ile her sene tekerrür etmek üzere beĢ bin
liralık bir mükafat tertiplemiĢtir.
SON POSTA
13.12.1939
DĠVRĠĞĠ ĠÇME SUYUNA KAVUġTU
SON POSTA
17.4.1940
NURĠ DEMĠRAĞ MADEN ĠġLERĠ TEġKĠLATI TARAFINDAN
DĠVRĠKTE YENĠDEN BĠRÇOK ZENGĠN MADENLER BULUNDU
SON POSTA
25.8.1942
Profesör Dr.SADĠ IRMAK-NURĠ DEMĠRAĞ ĠLE BĠR KONUġMA
VATAN
3.7.1944
ABDÜRRAHMAN NACĠ DEMĠRAĞ‟I KAYBETTĠK
TASVĠRĠ EFKAR
3 .7.1944
SĠVAS MEBUSU ABDURRAHMAN NACĠ VEFAT ETTĠ
CUMHURĠYET
4.7.1944
NACĠ DEMĠRAĞ‟IN CENAZESĠ NURĠ DEMĠRAĞ TARAFINDAN ANKARA‟DAN
ALINIP TRENLE ĠSTANBUL‟A YOLA ÇIKMIġTIR.
VATAN
6.7.1944
ABDURRAHMAN NACĠ DEMĠRAĞ NEDEN ÖLDÜ
VATAN
6.7.1944
MERHUM A.NACĠ DEMĠRAĞ DÜN EBEDĠ MEDFENĠNE TEVDĠ EDĠLDĠ
CUMHURĠYET
6.7.1944
Naci Demirağ saat 10 da Erenköy‟deki evinden alınıp ġirketi Hayriye Vapuru ile BeĢiktaĢ‟a
getirilmiĢ ve oradan TeĢvikiye Camii‟ne nakledilmiĢtir.Öğlen namazından sonra asri
mezarlığa defnedilmiĢtir.Merasimde Divrik Kaymakamı Ġbrahim Atıok ile ortaklarından
Hayri Dağdelen konuĢmuĢ.Merasime Nuri Demirağ‟ın 4 tayyaresi havadan iĢtirak etmiĢtir.
VATAN
28.7.1944
NACĠ DEMĠRAĞ KABRĠNĠ ZĠYARET ĠÇĠN DĠVRĠKTEN GELEN HEYET
HÜRRĠYET
14.11.1957
NURĠ DEMĠRAĞ DÜN SABAH VEFAT ETTĠ
MĠLLĠYET
14.11.1957
NURĠ DEMĠRAĞ DÜN VEFAT ETTĠ
HÜRRĠYET
14.11.1957
NURĠ DEMĠRAĞ VEFAT ĠLANI
HÜRRĠYET
15.11.1957
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN VEFATI ĠLE ĠLGĠLĠ
DEMĠRAĞ AĠLESĠNĠN TEġEKKÜR ĠLANI
SABAH
1 TEMMUZ 2001
SĠYASETTE HER ġEY PARTĠ PARTĠ
HÜRRĠYET
24.1.2003
MEHMET CAVĠT BAYKAL VEFAT ĠLANI
TERCÜMAN
15.HAZĠRAN.2003
ERGUN GÖZE-NURĠ DEMĠRAĞ‟I HATIRLADIM
SABAH
23.5.2004
EMRE AKÖZ- UÇUġ ARZUSU
BĠZĠM SĠVAS
3.10.2006
NURĠ DEMĠRAĞ HEP GÜNDEMDE
DĠVRĠĞĠ GAZETESĠ
1 . 12. 2006
DEMĠRAĞ‟LARI ĠNÖNÜMÜ ÇÖKERTTĠ
YEġĠL DĠVRĠĞĠ
5 .3.2007
DEĞERLĠ TÜRK BÜYÜĞÜ NURĠ DEMĠRAĞ‟I ÖLÜMÜNÜN 50.YILINDA
RAHMETLE ANIYORUZ.
YEġĠL DĠVRĠĞĠ
12.3.2007
ANKARA DĠVRĠĞĠ KÜLTÜR DERNEĞĠ TARAFINDAN DÜZENLENEN
NURĠ DEMĠRAĞ VEFATININ 50. YIL ANMA GECESĠ YAPILDI.
ZAMAN
4.3.2007
TÜRKĠYE‟YĠ RAYLARLA BĠRLEġTĠREN NURĠ DEMĠRAĞ
GÖKYÜZÜNÜ DE FETHEDECEKTĠ
ADINI ÜRETTĠĞĠ UÇAĞA VERDĠ
ZAMAN
11.12.2007
NURSUNE MEMECAN - 10.YIL MARġINDA GEÇEN DEMĠR AĞLARI BENĠM
DEDEM NURĠ DEMĠRAĞ ÖRDÜ.
CUMHURĠYET
21.5.2008
BĠLGĠ TOPLUMUNA DOĞRU - ÖZLEM YÜZAK- NURĠ DEMĠRAĞ
NURĠ DEMĠRAĞ „ LA ĠLGĠLĠ MAKALELER
EDĠRNE TARĠHĠ
RESĠMLĠ AY MATBAASI ĠSTANBUL 1939
Kitabın 149-151 inci sayfalarında Divrikli Melek Ġbrahim PaĢa‟nın Edirnede‟ki mezarını
ziyaret eden Nuri Demirağ PaĢa‟nın mezarının bakımsızlığı nedeniyle epeyce bir para
harcayarak Ġstanbul‟dan usta ve malzeme göndererek 13 Temmuz 1938 tarihinde tamir
ettirmiĢtir.Kitaptaki 40 ve 41 nolu fotoğraflarda paĢanın mezar resimleri vardır.
Divriği Nuri Demirağ Orta Okul öğrencileri 1939 yılında Nuri Demirağ‟ın davetlisi olarak
Ġstanbul‟a geldiklerinde Edirne‟ye de götürmüĢ ve Melek Ġbrahim PaĢa‟nın kabrini ziyaret
ettirerek fotoğraf çektirmiĢtir.
YĠRMĠNCĠ ASIR CĠLT : 1 SAYI : 2 23.8.1952
METĠN ERGĠN : HAYATTA MUVAFFAK OLMUġ Ġġ ADAMLARIMIZ
NURĠ DEMĠRAĞ
Derginin 4 ve 5 inci sayfalarında Nuri Demirağ‟la yapılan röportajda ticari ve siyasi
konularda ki görüĢ ve düĢüncelerinin yanı sıra karĢılaĢtığı zorlukları geniĢ bir Ģekilde
anlatmaktadır.
DĠVRĠĞĠNĠN SESĠ GAZETESĠ - 1965
NAZĠF ARSLAN- SĠVAS MĠLLETVEKĠLĠ - DEMĠRAĞLAR
Nazif Arslan imzası ile gazetede yayınlanan makalede : Sivas Milletvekili Divrik‟li avukat
Nazif Arslan Nuri ve Naci Demirağ kardeĢlerin Divriği‟ye eğitim ve sosyal alandaki
yaptıkları hizmetlerden bahsederek köy çobanlığından Nuri Demirağ orta okulunda okuyup
milletvekili olmasındaki eğitim katkısından dolayı Nuri Demirağ‟ı velinimetim olarak minnet
ve Ģükranla anlatmaktadır.
NOKTA DERGĠSĠ 1 ġUBAT 1987
NURĠ DEMĠRAĞ- MOHĠKANLARIN BĠRĠNCĠSĠ
Derginin 73-76 sayfalar arasında hayatı baĢarıları ve baĢarısızlıkları çok çarpıcı ifadelerle
ailesi ve kendisini yakından tanıyanlar tarafından anlatılmaktadır.
ĠSTANBUL ANSĠKLOPEDĠSĠ CĠLT: 3 SAYFA 20-21 ĠSTANBUL-1994
NECDET SAKAOĞLU- NURĠ DEMĠRAĞ
Nuri Demirağ‟ın hayatı,siyasi parti çalıĢmaları,uçak sanayi ile ilgili mücadeleleri,ticari
faaliyetlerinin yanı sıra görüĢ ve düĢüncelerinin bir özeti anlatılmaktadır.
AKSĠYON DERGĠSĠ SAYI : 80 HAZĠRAN 1996
SEMĠH ĠNCEÖZ-TÜRKĠYENĠN ĠLK UÇAK FABRĠKASINI KURAN ADAM
NURĠ DEMĠRAĞ
63 sayfalık haftalık derginin 3 ve 24-29 uncu sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın hayatı,ticari,
siyasi ve havacılık faaliyetleri , sosyal ve kültürel görüĢ ve düĢüncelerinin yanı sıra ailesinde
görüĢlerine yer verilmektedir.
TOPLUMSAL TARĠH EYLÜL 1998
MURAT ÇOKGEZEN-CUMHURĠYETĠN BAġARILI Ġġ ADAMLARI
64 sayfalık derginin 6 ıncı sayfasında Nuri Demirağ‟ın konuĢmalarından kısa bir bölüm
anlatılmaktadır.
ZAMAN TÜNELĠ
NECDET SAKAOĞLU- DĠVRĠĞĠ ILIÇ DEMĠRYOLUNUN AÇILIġI
Necdet Sakaoğlu‟nun kaleminden Sivas Erzurum demir yol inĢaatı ile ilgili bilgilerden kısa
özetler halinde bahsedilmektedir.
POPÜLER TARĠH SAYI : 2 TEMMUZ 2000
NECDET SAKAOĞLU- BÜYÜK KALPLĠ VATANDAġ NURĠ DEMĠRAĞ
146 sayfalık derginin 68-73 sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın siyasi,ekonomik,kültürel ve
sosyal hayatı akıcı bir üslupla objektif olarak geniĢ bir Ģekilde anlatılmaktadır.
NTV TARĠH SAYI:7 AĞUSTOS 2009
NECDET SAKAOĞLU-PAġANIN BAġINA GELENLER
102 sayfalık derginin 41 inci sayfasında Nuri Demirağ‟ın , Divrikli Melek Ġbrahim PaĢa‟nın
mezarını onarttığından bahsedilmektedir.
TOMBAK SAYI: ġUBAT 2001
AGAH ÖZGÜÇ-MÜHÜRDARZADE‟LERDEN SĠNEMACI TURGUT DEMĠRAĞ
112 sayfalık derginin 37-43 sayfalar arasında Nuri Demirağ‟dan kısmen bahsedilmektedir.
DÜNYA GAZETESĠ 22 TEMMUZ 2002
Prof. Dr.MUHĠTTĠN ġĠMġEK-ENDÜSTRĠLEġMEMĠZ VE NURĠ DEMĠRAĞ
Gazetenin 13 üncü sayfasında Nuri Demirağ‟ın hayatının yanı sıra uçak sanayi konusunda
çalıĢmaları ve devrin CumhurbaĢkanı Ġsmet Ġnönü‟ye yazdığı mektuplar geniĢ bir Ģekilde
anlatılmaktadır
MĠLLĠ KALKINMA PARTĠSĠ VE NURĠ DEMĠRAĞ
FATMA KILÇOĞLU-KASIM 2003
157 sayfalık Yüksek Lisans tezinde milli kalkınma partisi ve Nuri Demirağ anlatılmaktadır.
BÜTÜN DÜNYA MART 2003
METE AKYOL
KAPAK YILDIZIMIZ NURĠ DEMĠRAĞ
Aylık Bütün Dünya dergisinin 7 inci sayfasında özet olarak Nuri Demirağ‟ın yaptığı iĢlerden
bahsedilmektedir.
BÜTÜN DÜNYA MART 2003
YAġAR ÖZTÜRK
NURĠ DEMĠRAĞ
160 sayfalık aylık Bütün Dünya dergisinin 16-30 uncu sayfalarında Nuri Demirağ‟ın yaĢamı,
yaptığı iĢler, siyasi ve ekonomik mücadeleleri detaylı bir biçimde anlatılmaktadır.
GÖKYÜZÜ SAYI:5/11 EYLÜL 2003
M.BAHATTĠN ADIGÜZEL-NURĠ DEMĠRAĞ
46 sayfalık derginin 18 inci sayfasında Nuri Demirağ‟ın hayatı kısa metinler olarak çarpıcı
özellikleriyle anlatılmıĢtır.
VUSLAT DERGĠSĠ
MART 2004 SAYI:33
FETHĠ UĞURLU-HĠLAFET
Derginin Hilafet Makamı üzerine yaptığı araĢtırmada Pakistan‟da toplanan hilafet kongresine
Türkiye‟den Ali Fuat BaĢgil ve Nuri Demirağ katılmıĢ olup ertesi yıl Nuri Demirağ tarafından
kongrenin Türkiye‟de toplanması fikrine Celal Bayar engel olmuĢtur.
AKTÜEL SAYI: 67 EKĠM 2006
AYÇĠN ÖZKAN – ĠLK UÇAK FABRĠKASINI A.B.D. KAPATTIRDI
98 sayfalık derginin 65-68 inci sayfalarında Nuri Demirağ‟ın damadı pilot Mehmet Kum‟un
havacılık ile ilgili hatıraları,görüĢ ve düĢünceleri anlatılmaktadır.
TÜRKĠYE MÜHENDĠSLĠK HABERLERĠ SAYI: 442/443 -2006
SĠVAS-ERZURUM DEMĠRYOLU HATTI
144 sayfalık derginin 66-67 sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın müteahhitliğini yaptığı Sivas-
Erzurum demiryolu hattı ile ilgili inĢa bilgileri kısa baĢlıklarla vurgulu bir ifade ile
anlatılmaktadır.
HAYAT AĞACI DERGĠSĠ – 2006 - YAZ
SĠVAS HĠZMET VAKFI
FATĠH DERVĠġOĞLU
Derginin 2006 yaz sayısında “Dünyaya 30 yıl erken gelmiĢ bir müteĢebbis Nuri Demirağ”
baĢlığı altında Nuri Demirağ‟ın hayatından geniĢ bir Ģekilde bahsedilmektedir.
TARĠH CENNETĠ DĠVRĠĞĠ
EKĠM – KASIM 2006 SAYI : 3
63 sayfalık derginin 32-39 uncu sayfalar arasında Nuri Demirağ‟ın hayatından ve yaptığı
iĢlerden bahsedilmektedir.
YENĠ ġAFAK- ġAMĠL KUCUR – 12.11.2006
ĠLĠKLERĠNDE VATAN SEVGĠSĠYLE ÖLEN
ĠLKLERĠN ADAMI NURĠ DEMĠRAĞ
Gazetedeki makalede Nuri Demirağ‟ın hayatından bahsedilmektedir.
TÜRKĠYE GAZETESĠ - ĠRFAN ÖZFATURA – 22.1.2006
KIRGIN HAVACI
Gazetedeki makalede Nuri Demirağ‟ın kısaca hayatının yanı sıra uçak sanayindeki
çalıĢmalarından geniĢ bir Ģekilde bahsedilmektedir.
TÜRK YOLU DERGĠSĠ – HASĠP URAS MAYIS 2007
NURĠ DEMĠRAĞ
Makalede kısaca Nuri Demirağ‟ın hayatının yanı sıra hayatındaki çarpıcı anekdotlardan
bahsedilmektedir.
GENELKURMAY BAġKANLIĞI
6.7.1936
Genelkurmay BaĢkanı Fevzi Çakmak imzası ile Nuri Demirağ‟a hitaben yazılan belgede hava
sanayi ile ilgili Ġstanbul‟daki etüd atölyesi,Divriği‟deki tayyare fabrikası faaliyetlerinden
dolayı tebriklerini bildiren ifadeler yer almaktadır.
HÜRRĠYET PAZAR ÖZEL EKĠ
4.5.2008
BEġĠKTAġ‟TA BĠR TAYYARE FABRĠKASI
SavaĢ Güvezne‟nin hazırladığı Nuri Demirağ belgeselinden bahsedilmektedir.
TARAF GAZETESĠ
3 HAZĠRAN 2008
Gazetenin 20 inci sayfasında SavaĢ Güvezne‟nin hazırladığı Nuri Demirağ‟ın hayatının
anlatıldığı BeĢiktaĢ‟ta bir tayyare fabrikası belgeselinden geniĢ bir Ģekilde anlatılmaktadır.
ĠSTANBUL HAVACILIK MÜZESĠ
NURĠ DEMĠRAĞ‟LA ĠLGĠLĠ ÖZET BĠLGĠLER
Nuri Demirağ YeĢilköy Gök Okulu açılıĢı 19.8.1941
NU D 38 yolcu uçağı Nuri Demirağ‟ın eĢliğinde 26.5.1944 tarihinde gazetecilerden bir
gurupla Ġstanbul-Ankara seferini yapmıĢtır.
Nuri Demirağ 17.9.1936 tarihinde Çekoslovaklılarla ortak olarak uçak iĢine BeĢiktaĢ‟daki
Ģimdiki deniz müzesi binasını yaptırarak baĢlamıĢtır.
NURĠ DEMĠRAĞ „ LA ĠLGĠLĠ ĠNTERNET SAYFALARI
ĠNTERNETDE NURĠ DEMĠRAĞ LA ĠLGĠLĠ SAYFALAR:
www.nuridemirag.com adresinde Nuri Demirağ‟la ilgili geniĢ bilgiler içeren web
sayfasıdır.Hayatı ile ilgili kitaplar,gazete haberleri,fotoğraflar,belgeler ,ticari ve siyasi
mücadeleleri içeren bilgiler geniĢ bir Ģekilde anlatılmaktadır.
www.divrigim.com adresinde Nuri Demirağ‟la ilgili hayat hikayesinin yanı sıra fotoğraflarla
video gösterimi de mevcuttur.
www.tumgazeteler.com sitesinde Nuri Demirağ‟la ilgili son gazete haberleri
yayınlanmaktadır.
BU SĠTELERĠN YANI SIRA ÇEġĠTLĠ WEB SĠTELERĠNDE:
YURDUMUZU DEMĠRAĞLARLA DONATABĠLSETDĠK
NURĠ DEMĠRAĞ‟IN HĠKAYESĠ
ĠLÇEMĠZĠN YETĠġDĠRDĠĞĠ ÜNLÜLER
TÜRKĠYEDE UÇAK SANAYĠ
HATIRLANMAYI BEKLEYEN ÜÇ ANI
TEKNOLOJĠ ÜRETMEK
CĠHANGĠR PARKI
TAYYARECĠ VECĠHĠ HÜRKUġ
TAYYAREDEN UÇAĞA BĠR MONTAJ ÖYKÜSÜ
VECĠHĠ HÜRKUġ
TÜRKLERDE ĠLK UÇMA
DĠN ADINA SĠYASET
DEMOKRASĠYE DOĞRU ADIM ADIM
HARP SANAYĠ
HEPĠMĠZ MĠLLĠ GÖRÜġÇÜYÜZ
ÇOK PARTĠLĠ REJĠME GEÇERKEN SOL
NEYZEN TEVFĠK
TBMM GENEL KURUL TUTANAĞI
MECLĠS TV 12 YAġINDA
TÜRKĠYENĠN ĠLK UÇAK FABRĠKASINI KURAN NURĠ DEMĠRAĞ
DEMĠRAĞ
NURĠ DEMĠRAĞI HATIRLAMAK
NEDEN HEP BÖYLE OLUYOR
Ġġ ADAMI NURĠ DEMĠRAĞ
MERAK EDĠLENLER
KIRIM TÜRKLERĠ
TAYYARECĠ FORUM
TÜRKĠYEDE SEÇĠMLER….. baĢlıkları altında Nuri Demirağ‟la ilgili çeĢitli bilgi ve
yorumlar yayınlanmaktadır.
NURĠ DEMĠRAĞ‟LA ĠLGĠLĠ BELGESELLER
SĠNEMA TELEVĠZYON FĠLM
YAPIMCI : SAVAġ GÜVEZNE
BEġĠKTAġ‟TA BĠR TAYYARE FABRĠKASI
ĠSTANBUL - 2008
KANAL 7
YAPIMCI: TAġKIN KOÇ
NURĠ DEMĠRAĞ BELGESELĠ
ANKARA – 2005
DĠVRĠĞĠ DEFTERLERĠ YAYIN LĠSTESĠ
1- NURĠ DEMĠRAĞ ORTA OKULU ( 1937-1970 ) -1999
2- ESERLERĠYLE NECDET SAKAOĞLU CĠLT: 1- 2001
3- ESERLERĠYLE NECDET SAKAOĞLU CĠLT: 2 -2001
4- ESERLERĠYLE NECDET SAKAOĞLU CĠLT: 3 - 2001
5- TAYYĠBETÜ‟L EZKAR” MEDĠNENĠN GÜZELLĠKLERĠ “ - 2006
6- SĠVAS – ERZURUM DEMĠRYOLU ĠNġAASI ( 1933-1939 ) - 2008
7- DĠVRĠĞĠ ULU CAMĠĠ VE DARÜġġĠFASI BĠBLĠYOGRAFYASI - 2008
8- DĠVRĠĞĠ DEMĠR MADENLERĠ MÜESSESESĠ
KURULUġ BĠLGĠLERĠ VE FAALĠYET RAPORLARI – 2008
9- ESMAÜ‟L HÜSNA ġERHĠ - 2009
10- DĠVRĠĞĠLĠ MÜHÜRDARZADE NURĠ DEMĠRAĞ – 2009
