artistic magazineΔιμηνιαία Έκδοση � Τεύχος: 3 � Μάιος-Ιούνιος 2011

ΕΚΔΟΤΗΣ/ΔΙΕΥΘΥΝΤΗΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΔΙΕΥΘΥΝΣΗ ΣΥΝΤΑΞΗΣ: Κατερίνα Χατζή

ΑΡΧΙΣΥΝΤΑΞΙΑ: Γιάννης Βοζίκης

ΔΙΟΡΘΩΣΗ ΚΕΙΜΕΝΩΝ: Η ομάδα του καφέ σκύλου

ΣΥΝΕΡΓΑΤΕΣ/ΣΥΝΤΑΚΤΕΣ: Αλέξανδρος Γερασίμου, Σπύρος Ανδρεόπουλος , Κωνσταντίνα Γεωργίου, Στέ-φανος Γούναρης, Γιάννης Βοζίκης, Λεωνίδας Δανέζος, Julie Loi, Κατερίνα Χατζή, Κωνσταντίνος Χιώτης, Ηομάδα του καφέ σκύλου, Μαρία Τριζέλλη, Ασπασία Μπακογιάννη, Νίκος Πάλλης, Αλεξάνδρα Κανάκη, Ηομάδα του Athens Video Art Festival, Νεφέλη Καριοφύλλη, Βαγγελιώ Χρηστίδου, Γιώργος Σταυρακέλλης,Παναγιώτης Βέτσικας, Μιχάλης Μειμάρογλου, Νίκος Γραμμάτος, Κατερίνα Γούναρη, Μανώλης Λαγουτά-ρης, Κική Μουρατίδου, Γιάννης Κόσυβας,Τάσος Βαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπα-λίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου, Γεωργία Ζώη

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ: Alcalica, Μανώλης Λαγουτάρης, Μαρία Τριζέλλη, Κική Μουρατίδου, Η ομάδα του καφέ σκύ-λου, Νίκος Πάλλης, Στέφανος Γούναρης, Η ομάδα του Athens Video Art Festival, Γιάννης Κόσυβας, ΤάσοςΒαμβακάς, Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου, Δημήτρης Καρβουντζής, Μάντη Λυκερίδου

ΣΧΕΔΙΑΣΜΟΣ/ΗΛΕΚΤΡΟΝΙΚΗ ΣΕΛΙΔΟΠΟΙΗΣΗ: Ασπασία Μπακογιάννη (aspampako@yahoo.gr)

ΦΩΤΟΓΡΑΦΙΑ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μάντη Λυκερίδου

ΔΗΜΙΟΥΡΓΙΚΟ ΕΞΩΦΥΛΛΟΥ: Μιχάλης Μειμάρογλου

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ: Γεωργία Ζώη

ΔΗΜΟΣΙΕΣ ΣΧΕΣΕΙΣ: Καφέ σκύλος productions (kafeskylosproductions@gmail.com)

ΤΥΠΟΣ: Καφέ σκύλος productions

ΣΥΝΤΟΝΙΣΜΟΣ/ΕΠΙΜΕΛΕΙΑ ΥΛΗΣ/ΟΡΓΑΝΩΣΗ ΠΑΡΑΓΩΓΗΣ: Η ομάδα του καφέ σκύλου

WEB: www.echomove.gr, www.facebook.com/pages/echomove-artisticmagazine,myspace.com/echomove, issuu.com/echomove

ΕΠΙΚΟΙΝΩΝΙΑ: echomovemag@gmail.com, tel (+30) 6956610300

Το περιοδικό echomove κυκλοφορεί κάθε δίμηνο από τον αστικό μη κερδοσκοπικό σύλλογο Αστικές Δράσεις. Επιτρέπε-ται η αναδημοσίευση, η αναπαραγωγή μερική ή ολική του περιεχομένου του περιοδικού με οποιονδήποτε τρόπο μόνο μετη προηγούμενη έγκριση του εκδότη.

4 2 � 2011 �

LADRI DI…?

Είναι φοβερά αστείο το πόσο αστεία μπορείνα γίνει αυτή η χώρα όταν την καπηλεύονται

οι ίδιοι οι πολιτικοί της και η ίδια η πολιτική της.Από την άλλη μεριά σκέφτομαι πολλές φορές ότιτελικά στο πρόσωπο των πολιτικών κυνηγάμετον ίδιο μας τον εαυτό αφού στην ουσία εμείς εί-μαστε υπεύθυνοι για την κατρακύλα που έχουμεοδηγήσει την ίδια μας τη χώρα. Όχι πως οι πολι-τικοί είναι άμοιροι ευθυνών –το αντίθετο δεν διά-γουν έντιμο βίο- αλλά δεν συντηρήθηκαν καιμόνοι τους στην εξουσία, οι πελατειακές σχέσειςάλλωστε χρειάζονται δυο πλευρές για να υπο-στηριχτούν. Αλήθεια κοιμούνται τα βράδια ή τογουρουνόπουλο τους έχει κάτσει βαριά στο στο-μάχι και με αυτή τη ζέστη δεν μπορούν να ση-κωθούν;

Είμαστε κάπου στην έβδομη ημέρα –όχι τηςδημιουργίας- που όμως δημιουργήθηκε κάτι μα-γικό και λίγο αντιφατικό για τα ελληνικά δεδο-μένα: μια διαδήλωση πολύχρωμη, με πολλές καιετερόκλητες φωνές που ενώθηκαν σε κάτι κοινόκαι ένα συμπαγές και πέρα από κάθε προσδοκίακίνημα που έδωσε πνοή σε μια χώρα που έδειχνεότι όχι απλώς κοιμόταν αλλά και ότι το ροχαλητότης έφτανε σε όλα τα μήκη και πλάτη του κό-

σμου. Το πλήθος του κόσμου που ανταποκρίθηκεστο κάλεσμα ήταν αρκετό για να ακουστούν πολ-λές φωνές και οι ιδέες ήταν ακόμα πιο πολλές μετην πλατεία του Συντάγματος να δίνει το σύν-θημα για μια ειρηνική επανάσταση και διαδή-λωση. Σαφώς εμπεριείχε και συμβολικόχα ρα κτήρα -η Βουλή ήταν ακριβώς μπροστά –αλήθεια πως δεν σκέφτηκαν να την πουλήσουνκαι αυτή ή να νοικιάσουν π.χ. τα γραφεία τουΠρωθυπουργού, θα είχε τρομερό ενδιαφέρον…

Πιο πέρα –για την ακρίβεια λίγο πιο κάτω στοσταθμό «Πανεπιστήμιο» του μετρό- ένας τύποςμε ένα τεράστιο καπέλο σφύριζε ανά τακτά χρο-νικά διαστήματα με έναν δικό του μυστηριώδηαλλά καθόλου μυστικοπαθή τρόπο, σαν να έδινετο έναυσμα ή το ξέσπασμα για ένα ξεκίνημα πουθα μας πήγαινε…; Το που άγνωστο, ή θα το οδη-γήσουμε εμείς ή κάποια στιγμή αργά ή γρήγοραθα οδηγηθούμε εμείς σε αυτό. Νομίζω πως τοπρώτο είναι καλύτερο και πιο ασφαλές, το δεύ-τερο θα μοιάζει σαν να μας κλέβουνε για δεύτερηφορά. Βρισκόμαστε στην 33η ημέρα και οι δρά-σεις στο Σύνταγμα συνεχίζονται…

«Ladri di…?» από την ταινία «ladri di biciclette» τουVittorio De Sica (1948).Η παραπάνω φωτογραφία είναι καρέ της ίδιας ταινίας.

5� 2011 � 2

Editorial?Kείμενο: Αλέξανδρος Γερασίμου

Μέσα στην πόλη των τρελών 8Σύνταγμα 2011: Ένας δημόσιος χώρος 10Ragtime, Dixieland & Νέα Ορλεάνη 15Φασκόμηλο 18Acharacle 20Radio Citta’ Aperta 26Γιόγκα και υγεία 28Oi Va Voi 32Περί ήχου 38Βάρκα (μέρος πρώτο) 40Άσκαυλος (μέρος δεύτερο) 48ΑVAF Chapter # 3 51

Ιταλικός νεορεαλισμός 57Mode Plagal 64Μετέωρο 70Ανταμαπανταχού 72Black Dots 82Nadia Bele 86«Κάτι τρέχει» ...στα Βασιλικά 92Σάντα-Είρηνα 94Μάνος Κατράκης 100Fasoul Garid 104BASSAVIOLA (φωτογραφικό

αφιέρωμα μέρος 3) 106

Περιεχόμενα

Μέσα στην πόλη των τρελώνΜέσα στην πόλη των τρελών

τα σκουπίδια ξεφαντώνουν μαζί με αλκοολικές γάτες

Μέσα στην πόλη των τρελών

το τσιμέντο καίει χειμώνα, καλοκαίρι.

Μέσα στην πόλη των τρελών

τα μάτια χρησιμεύουν για κλειδιά φυλακών

και τα στόματα ως ώρες επισκεπτηρίου

Η γιαγιά στο απέναντι μπαλκόνι ουρλιάζει

καθώς καρφώνει τη βελόνα του πλεξίματος στο δέρμα των παιδιών της,

κι εκείνα με την σειρά τους τα νύχια τους στο δέρμα των δικών

τους παιδιών.

Τα βράδια πάλι έχει ησυχία.

Οι αστυνόμοι της θλίψης κάνουν περιπολίες από γειτονιά σε

γειτονιά

διαλαλώντας το μεγαλείο της ευτυχίας.

Τα νεογέννητα είναι ήδη δεκαέξι χρονών

και το όνειρο τους είναι μια μακράς διάρκειας παραμονή στο

ψυχιατρείο,

που δεν είναι πια άσπρο και καταθλιπτικό,

αλλά γεμάτο γκράφιτι κι επαναστατικά συνθήματα

Μέσα στην πόλη των τρελών

τα ψυχοφάρμακα έχουν κάνει καλή δουλειά.

8 2 � 2011 �

Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Για το 3ο της άρθρο η στήλη συνεργάστηκε με το φωτογράφο Δημήτρη Καρβουντζή ζητώντας τουνα παρουσιάσει μέρος από το φωτογραφικό υλικό του, από τις συγκεντρώσεις στην Πλατεία Συ-ντάγματος της Αθήνας.Αντί ενός κειμένου γύρω από την Τέχνη στο Δημόσιο χώρο, επιλέγουμε αυτήτη φορά να επικοινωνήσουμε τις πρωτοφανείς για τα νεότερα ελληνικά δεδομένα, συγκεντρώσεις πο-λιτών στην καρδιά της πόλης. Κρίνουμε πως η δράση που λαμβάνει χώρα αυτόν τον καιρό στο Δη-μόσιο χώρο του Συντάγματος έρχεται να συναντήσει την ίδια την ουσία των Τεχνών του Δρόμου.Ελεύθερη έκφραση σε ελεύθερους Δημόσιους χώρους…

10 2 � 2011 �

ΠΡΟΣΟΧH! ΕΡΓΑ ΣΤΟ ΔΗΜOΣΙΟ ΧΩΡΟ(Μια στήλη για τις τέχνες του δρόμου) Κείμενο: Σπύρος Ανδρεόπουλος

13� 2011 � 2

Ragtime, Dixieland και Νέα ΟρλεάνηOι πρώτες ηχογραφήσεις

15� 2011 � 2

H JAZZ ΣΤΟ ΧΑΡΤΙΚείμενο: Παναγιώτης Βέτσικας

Η μοναδικότητα του ragtime οφείλεται στογεγονός ότι στηρίζεται στη σύνθεση και όχι στοναυτοσχεδιασμό. Εμφανίστηκε στις αρχές του19ου αιώνα και θεωρείται από τις πρώτες μορ-φές της jazz. Μουσική κυρίως για πιάνο, εμπνευ-σμένη από την κλασική μουσική και ταεμβατήρια των παρελάσεων.Tο ragtime περι-λαμβάνεται ιστορικά στη jazz για 2 κυρίως λό-γους: στηρίζεται στη συγκοπτόμενη μελωδία(που είναι κύριο χαρακτηριστικό της jazz) και ταθέματα και ο τρόπος εκτέλεσης τους, αποτέλε-σαν το κατώφλι για την μετέπειτα ανάπτυξη τουαυτοσχεδιασμού.

Το ragtime παιζόταν σε όλο το Νότο, αλλάσαν κοινά αποδεκτή πατρίδα του θεωρείται ηπόλη Σεντάλια του Μισσούρι, πατρίδα του κυ-ριότερου εκπρόσωπου του ragtime, του πιανίστακαι συνθέτη Scott Joplin.

Το dixieland μπορεί να θεωρηθεί παραλλαγήτης κλασικής jazz. Οι πραγματικές του ρίζες,βρίσκονται στη μουσική σκηνή του Σικάγου, τηδεκαετία του ‘20. Οι πρωτεργάτες του dixielandήταν ονόματα όπως ο κιθαρίστας EddieCondon, ο σαξοφωνίστας Bud Freeman και οτρομπετίστας Jimmy McPartland.

Οι πρώτες μπάντες του dixieland αποτελούντο πρώτο μοντέλο του jazz-γκρουπ. Το ρυθμικότμήμα του γκρουπ το αποτελούσαν τα ντραμς,το μπάντζο, η κιθάρα, η τούμπα και αργότεραπροστέθηκε και το πιάνο. Το ρυθμικό τμήμακρατούσε ένα σταθερό ρυθμό 4/4 που έμεινεσταθερός σε όλη τη διάρκεια του κομματιού.Καθένα από τα όργανα του ρυθμικού τμήματοςσυμμετείχε και στους τέσσερεις χρόνους του μέ-τρου. Το μελωδικό τμήμα του γκρουπ το αποτε-λούσαν συνήθως τρία όργανα: η κορνέτα, τοκλαρίνο και το τρομπόνι. Ο αυτοσχεδιασμός τουσολίστα στηριζόταν σε μια παράφραση της βα-σικής μελωδίας. Στη τελευταία στροφή, όπου και

η κλιμάκωση, συμμετείχε όλο το γκρουπ.Παράλληλα με το ragtime και το dixieland, η

jazz της Νέας Ορλεάνης κατέλαβε τη μουσικήσκηνή τις 2 πρώτες δεκαετίες του 20ου αιώνα.Πολλοί ερευνητές τη θεωρούν πρώτη μορφή τηςjazz και οι ρίζες της ανιχνεύονται μέχρι και τιςαρχές του 1890, με τη μουσική του Buddy Bolden,του Kid Ory και του Jelly Roll Morton κυρίωςστη περιοχή Storyville της Νέας Ορλεάνης.

Η jazz της Νέας Ορλεάνης δημιουργήθηκεαπό τις μπάντες πνευστών των παρελάσεων.Ημουσική εξελισσόταν με επίκεντρο τον αρχηγότης μπάντας που ήταν κυρίως τρομπετίστας ήκορνετίστας, με κυριότερους τον King Oliverκαι τον Louis Armstrong. To ρυθμικό τμήμααποτελείτο από το μπάντζο, τα ντραμς, τη τού-μπα ή το μπάσο και το πιάνο. Γενικά, η jazz τηςΝέας Ορλεάνης έδινε μεγαλύτερη έμφαση στοσύνολο παρά σε ένα μόνο σολίστα. Το είδοςαυτό άνθισε κυρίως στη δεκαετία του ‘20 καιαντικαταστάθηκε τελικά από το swing.

Αν και το “Livery Stable Blues” του λευκούκουιντέτου Original Dixieland Jass Band(σωστά , το jass με 2 s!) θεωρείται η πρώτη ηχο-γράφηση της jazz το 1917, είναι φανερό ότι οιμαύροι μουσικοί της Νέας Ορλεάνης για πολλάχρόνια έπαιζαν πολύ πιο αυθεντική, πρωτότυπηjazz, η οποία όμως δεν έχει καταγραφεί, κυρίωςγιατί δεν υπήρχε εξοπλισμός για ηχογράφηση.

Ο πρώτος μαύρος μουσικός που ηχογράφησε,το 1922, ήταν ο τρομπονίστας Kid Ory, που γιατο λόγο αυτό ταξίδεψε από τη Νέα Ορλεάνη στηΚαλιφόρνια.Ακολούθησε ο κορνετίστας KingOliver το 1923, ο κλαρινετίστας Sidney Bechet,ο πιανίστας Jelly Roll Morton και η τραγουδί-στρια Bessie Smith.Δεύτερη κορνέτα στις ηχο-γραφήσεις του King Oliver έπαιζε ο LouisArmstrong.Oι δε ηχογραφήσεις αυτές έγινανστο Σικάγο.

Φασκόμηλο

19� 2011 � 2

AGRIA MENTAΚείμενο, φωτογραφία: Μαρία Τριζέλλη

Το φασκόμηλο καταλέγεταιστα πιο γνωστά βότανα. Η ιδιαί-τερα έντονη μυρωδιά και η ευχά-ριστη γεύση που αφήνει στοστόμα είναι οι λόγοι της προτίμη-σης του ως αφεψήματος εδώ καιπάρα πολλά χρόνια.

Σε όλη τη Λέσβο και όχι μόνοθα βρούμε φασκόμηλο που είχανφυτέψει οι παππούδες μας πάνωστα βουνά. Στους παλιούς οικι-σμούς πάντα θα βρούμε φασκό-μηλο. Είναι φυτό ήμερο που είχεφυτευτεί πριν πολλά χρόνια καιδε φυτρώνει μόνο του. Το βρί-σκουμε κοντά σε παλιά αγροτό-σπιτα δίπλα στο δεντρολίβανο.

Η ανάγκη του για περιποίησηκαι νερό, μετά το πρώτο διά-στημα που χρειάζεται νερό για ναριζώσει, είναι σχεδόν ανύπαρκτη, αφού την κα-λύπτουν οι βροχές του φθινοπώρου και του χει-μώνα. Είναι ένα φυτό πολύ ανθεκτικό στιςαρρώστιες και τους μύκητες και σ΄ αυτό οφείλε-ται η επιβίωσή του για τόσα χρόνια.

Είναι θάμνος που φτάνει περίπου και το έναμέτρο, με επιμήκη, παχιά και ανοιχτόχρωμαπράσινα φύλλα. Πολλαπλασιάζεται πολύ εύ-κολα, αφού απλώνεται μόνο του και ξαναφυ-τρώνει από τις ρίζες του που ξαναβγάζουνκλαδάκια. Αν ξεριζώσουμε ένα κλαδάκι χωρίς νασπάσουμε τις ρίζες και το φυτέψουμε στον κήποή στη γλάστρα μας θα έχουμε ένα καλλωπιστικόφυτό με πολλή όμορφη μυρωδιά και παράλληλαθα μας χρησιμεύει ως αφέψημα. Ευδοκιμεί σεξερά, πετρώδη και ηλιόλουστα εδάφη.

Οι ιδιότητές του είναι πάρα πολλές. Αν βρά-σουμε δέκα γραμμάρια φασκόμηλο σε δύο πο-τήρια νερό είναι πολύ αποτελεσματικό για τοκρυολόγημα και το βήχα. Μπορούμε, επίσης, νατο χρησιμοποιήσουμε για γαργάρες για να ανα-κουφίσουμε τον πονόλαιμο, τους τραυματισμούς

της στοματικής κοιλότητας, τις άφτρες, τη φα-ρυγγίτιδα και την ουλίτιδα. Είναι εξαιρετικό το-νωτικό του στομαχιού, χωνευτικό καικαταπραΰνει τις νευρώσεις στομάχου.

Οι ηρεμιστικές του ιδιότητες το καθιστούνένα από τα καλύτερα φυσικά ηρεμιστικά. Ιδιαί-τερα το βράδυ ένα ποτήρι φασκόμηλο είναι αρ-κετά βοηθητικό για να ηρεμήσουμε και νακοιμηθούμε. Αποτελεί ακόμα εξαιρετικό φάρ-μακο για την αντιμετώπιση της λευκόρροιας.Χρησιμοποιείται επίσης όπως και το χαμομήλιγια την αντιμετώπιση της κολπίτιδας. Βοηθάειπολύ ακόμα και στην δυσκοιλιότητα. Το λούσιμομε φασκόμηλο δυναμώνει τα μαλλιά και στα-ματά την τριχόπτωση.

Πάντως η χρήση του πρέπει να γίνεται με σύ-νεση, γιατί υπάρχουν περιπτώσεις δηλητηρίασηςαπό υπερβολική χρήση που οφείλεται κυρίωςστην ουσία θουγιόνη που υπάρχει στο φυτό. Επί-σης, θα πρέπει να μην καταναλώνεται από γυ-ναίκες που θηλάζουν γιατί ανακόπτει τη ροή τουγάλακτος.

20 2 � 2011 �

ALCALICAS PHOTOS Φωτογραφία: Alcalica

Πόλη: Ardnamurchan Lighthouse, Acharacle, Scotland(Mέρος πρώτο…)

Ένας φάρος του 1949 στη Σκωτία…

date: 21 Ιουνίου, η μεγαλύτερη μέρα του χρόνου…

21� 2011 � 2

ALCALICAS PHOTOS

22 2 � 2011 �

ALCALICAS PHOTOS

23� 2011 � 2

ALCALICAS PHOTOS

24 2 � 2011 �

ALCALICAS PHOTOS

Radio Citta’ Aperta: una comunicazionedi parte. Ma dalla parte giusta!

Radio Città Aperta nasce a Roma all’inizio del1978 con il nome di Radio Proletaria nella zona diTiburtina. La radio sorge dall’esigenza da parte dialcuni movimenti sociali e politici, legati per lopiù all’esperienza dell’occupazione delle case aduso abitativo, di dotarsi di uno strumento di co-municazione indipendente. Per anni Radio Prole-taria è stato il riferimento di un pezzo importantedei movimenti di lotta della città in connessionecon le mobilitazioni nazionali contro la militariz-zazione del territorio, la solidarietà internazionali-sta, la lotta per i diritti sociali e dei lavoratori. Imicrofoni di Radio Proletaria hanno dato voce acategorie sociali alle quali la comunicazione tra-mite i media era preclusa: disoccupati, occupantidelle case, immigrati, operai, donne.

Nel 1990, ritenendo esaurita la funzione delle“radio di movimento” nate tra la metà degli anni’70 e l’inizio degli ‘80, decidemmo di sviluppareuno nuovo progetto politico/editoriale fondato su3 punti:

1) diventare strumento e punto di riferimentodel dibattito nella sinistra in una fase in cui il PCIsi scioglieva nel PDS e le eredità del “movimento”si frammentavano in diverse esperienze tra cui

emergevano i Centri Sociali ed il Sindacalismo diBase.

2) sottolineare il nostro ruolo di radio calatanelle problematiche e nelle contraddizioni metro-politane dando rilievo alle inchieste “sul campo” eprestando sempre maggiore attenzione alle lottesociali

3) essere una radio profondamente impegnatanella battaglia per la libertà e l’indipendenzadell’informazione minacciate dall’avvento del“modello Berlusconi” e dal controllo dei poteriforti sui mass media in generale e sul servizio pub-blico in particolare.Questa riflessione si è avviataalla fine degli anni ‘80, quelli della sconfitta delmovimento dei lavoratori ed imposta da un capi-talismo internazionale e nazionale che riprendeval’egemonia in concomitanza con il crollo del“campo socialista”.

Nel solco di questo processo di adeguamentoad una realtà in rapida trasformazione va collocatoanche il cambio di nome in Radio Città Aperta, av-venuto nel 1990. Puntiamo ad essere un megafonodi bisogni e aspirazioni popolari soffocate semprepiù dalla “dittatura del mercato”. Per noi fareradio, 30 anni dopo, significa ancora:

26 2 � 2011 �

1. Candidarsi ad essere la voce di settori socialidecisivi ( i lavoratori dipendenti in senso tradizio-nale ma anche i lavoratori costretti a nuove formedi precarietà e sfruttamento) e delle loro lotte, chehanno l’esigenza (consapevole o potenziale) difarsi rappresentare da un polo politico che stentaancora a definirsi: un polo di sinistra, popolare, al-ternativo, “di classe” che tenga aperta la sfida peruna trasformazione reale del Paese e delle rela-zioni internazionali. Un polo che ridia rappresen-tanza politica ad intere classi sociali espropriatedel loro diritto a partecipare alla vita politica, ingrado di resistere alla tentazione del “governo atutti i costi” che ha finora snaturato tutte le espe-rienze della sinistra più o meno radicale.

2. Essere la voce del pensiero critico e quindiesprimere una cultura politica di opposizione chenon trova collocazione sotto il tallone di ferro delpensiero unico.

3. Essere la voce dell’informazione libera e in-dipendente. Quando cerca di attestarsi fuori dallecompatibilità, l’emittenza radiofonica libera sivede condannata a non poter sopravvivere nel“mercato” della comunicazione che si orientasempre più verso la spartizione e il controllo fer-reo del sistema dei mass media. Il soffocamentodi centinaia di emittenti radio e TV comunitarie, lagran parte delle quali provenienti da esperienze disinistra e alternative, è giunto a livello insosteni-bili: tutte vengono private sempre più delle ele-mentari risorse economiche né la legislazione lesostiene perché ogni governo, sia di centrodestrache di centrosinistra, pone come filosofia di fondoil “dio mercato” e l’informazione/comunicazionediventa irrimediabilmente una merce.Radio CittàAperta ha cominciato ad affrontare in modo nuovoil problema della ricerca di risorse economiche av-viando, a metà degli anni ‘80, quella che forse èstata la prima esperienza di informazione istitu-zionale locale e di servizio condotta da una emit-tente locale comunitaria: la trasmissione in direttadelle sedute del Consiglio Comunale di Roma edel Consiglio Regionale del Lazio.Dal 2000 ab-biamo ingaggiato una nuova sfida orientando ilpalinsesto verso una maggiore agilità, rapidità ecompletezza informativa che, in tandem con la no-

stra redazione musicale, punta a sintonizzarsi coni settori giovanili e con la nuova generazione po-litica cresciuta da Seattle e Genova in poi. La radioha puntato in questi anni a migliorare la qualità delmessaggio e ad ampliarne lo spettro. Radio CittàAperta si è radicata nel suo territorio ma al tempostesso ha raccontato in diretta grandi eventi inter-nazionali come i Forum Sociali Mondiali. Dai no-stri microfoni gridano la loro rabbia gli studenti ei precari dei nostri quartieri, i lavoratori della me-tropoli, ma anche i popoli in lotta in tutto il pia-neta per la loro liberazione.

Dopo 30 anni di esistenza sentiamo ancoracome prioritario il remare contro i poteri forti maanche contro il conformismo che spesso priva lasinistra della sua indipendenza verso il senso co-mune e l’egemonia culturale dell’establishment.Dopo 30 anni dalla nascita Radio Città Apertacontinua ad esistere e a resistere come fonte di in-formazione libera ed indipendente, come voce or-gogliosamente fuori dal coro dell’omologazione,mentre tante, troppe esperienze di informazione li-bera nate negli anni ’70 sono state distrutte dalmercato o sono state cooptate e quindi annullatedai grandi gruppi editoriali o di partito.

RCA: un quotidiano multimediale di resi-stenza

Ogni mattina “Nero su bianco sottolineato inrosso”, una lettura commentata dei giornali, e aseguire la rassegna della stampa locale. Ognigiorno sei giornali radio, e poi gli approfondimenticon le interviste dedicate alla lotta per la casa ealle mobilitazioni del sindacalismo di base, delmovimento contro la guerra, le basi e le missionimilitari, alla solidarietà, all’ambiente, agli esteri.Ecco alcuni degli appuntamenti fissi: ogni lunedìRadio Megachip, Nuestra América e Un libroper discutere; ogni martedì Gulag America, Ve-getarismo e ambiente o Voce Jugoslava; ognigiovedì Codice Rosso; ogni venerdì Il cielo èsempre più blu, Questa terra è la mia terra eElettrosmog, il nemico invisibile; il sabato Fattiestranei, Fuori registro e Brasileirinho; la do-menica Non solo 33, Vita terra e libertà e le tras-missioni delle comunità Filippina, Sri Lankesee Capoverdiana.

27� 2011 � 2

ΡΑΔΙΟΦΩΝΟΕπιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου

28 2 � 2011 �

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ Κείμενο: Αλεξάνδρα Κανάκη

«Υγεία είναι η κατάσταση πλήρους σωματικής,ψυχικής και κοινωνικής ευεξίας και όχι απλά η έλ-λειψη ασθένειας ή αναπηρίας».

Σε συμπόσιο του Λουξεμβούργου το 1986, δό-θηκε ο παρακάτω ορισμός για την Αγωγή Υγείαςπου έγινε αποδεκτός από τα κράτη μέλη της Ε.Ε.:

«Αγωγή Υγείας ονομάζεται η διαδικασία πουστηρίζεται σε επιστημονικές αρχές και χρησιμο-ποιεί προγραμματισμένες ευκαιρίες μάθησης, πουδίνουν την δυνατότητα στους ανθρώπους, είτε λει-τουργούν ως άτομα είτε ως σύνολο, να αποφασί-ζουν και να ενεργούν συνειδητά για θέματα πουεπηρεάζουν την υγεία τους».

Η Γιόγκα ως Σύστημα Αγωγής Υγείας: Ηγιόγκα εκτός από ένα φιλοσοφικό σύστημα, είναιένα καταπληκτικό σύστημα Αγωγής Υγείας, αφούδίνει την δυνατότητα στους ανθρώπους, είτε λει-

τουργούν ως άτομα είτε ως σύνολο, να αποφασί-ζουν, να ρυθμίζουν, να ελέγχουν και να βελτιώ-νουν την υγεία τους.

Αν η γιόγκα μπορούσε να εφαρμοστεί συνει-δητά από τον καθένα ξεχωριστά, αλλά και ως σύ-στημα Αγωγής Υγείας από το κράτος, θα είχαμεσημαντικά οικονομικά οφέλη, λιγότερη χρήση χη-μικών φαρμάκων, αλλά και περισσότερη αποτε-λεσματικότητα στις διάφορες παθήσεις.

Σημαντικοί Παράγοντες που Δημιουργούντις Διάφορες Παθήσεις (σύμφωνα με τηνΑγωγή Υγείας): 1.Οι Συνήθειες της ζωής μας, 2.Η απώλεια της επαφής μας με την φύση, 3. Η δια-τροφή μας, 4. Η έλλειψη άσκησης, 5.Η έλλειψηισορροπίας ανάμεσα στη δράση και την ξεκού-ραση, 6. Η έλλειψη επαφής με τις ενέργειες τηςφύσης (ήλιος, γη, νερό, αέρας), 7. Οι αρνητικές

Γιόγκα και Υγεία: Η Υγεία μας το Πολυτιμότερο Αγαθό

29� 2011 � 2

σκέψεις και τα αρνητικά συναισθήματα, 8. Ηεγωκεντρική συμπεριφορά και οι κακές σχέσειςμε τους γύρω μας. Ένας παράγων από τους πα-ραπάνω, ή συνδυασμός περισσότερων, μπορεί ναδημιουργήσει ανωμαλία στην ροή της βιοενέρ-γειας, με άμεσο αποτέλεσμα ένταση στο νευρικόσύστημα και δυσαρμονία στο ενδοκρινικό που,με τη σειρά τους, θα προκαλέσουν κακή λειτουρ-γία στο πεπτικό, κυκλοφορικό, ανοσολογικό, ανα-πνευστικό και μυοσκελετικό σύστημα.Χρει ά ζεται να κατανοήσουμε ότι η φυσιολογικήροή της βιοενέργειας μπορεί να είναι ο βασικότε-ρος παράγων για την διατήρηση της καλής μαςυγείας .

Οι παράγοντες που διαμορφώνουν την κατά-σταση της υγείας που έχουμε σήμερα είναι: 1. Ηκληρονομικότητα, 2. Η παιδική μας ηλικία, 3. Τοπρόσφατο παρελθόν, 4. Ο σημερινός τρόποςζωής. Υπάρχουν αναφορές ότι με κάποιες τεχνι-κές και επιστημονικές μεθόδους μπορούμε ναεπέμβουμε σε δεδομένα ή γεγονότα της παρελ-θούσας ζωής μας. Το σίγουρο πάντως, είναι, ότιμπορούμε να επέμβουμε συνειδητά και πιο απο-τελεσματικά στο σημερινό, καθημερινό τρόποζωής μας. Η βελτίωση της υγείας και της καθη-μερινότητας σε όλα τα επίπεδα είναι ο απώτεροςσκοπός αυτού που αποφασίζει να ασχοληθεί μετην γιόγκα. Αν λοιπόν έχουμε αποφασίσει ότιείναι καιρός να πάρουμε την υγεία μας και τη ζωήστα χέρια μας, μπορούμε να ακολουθήσουμε ταπαρακάτω βήματα.

Σε επόμενα τεύχη του περιοδικού θα ανα-φερθώ σε πιο ειδικά θέματα υγείας και την γιό-γκα. Επίσης, μπορώ να παραθέσω μελέτες πουεπισημαίνουν περιπτώσεις συμπληρωματικής θε-ραπείας, ή ακόμα και αντιμετώπισης, σοβαρώνπροβλημάτων υγείας με την γιόγκα. Προς τοπαρόν, προτείνω έναν άμεσο τρόπο, για κάποιονπου θα αποφασίσει να ξεκινήσει μαθήματα γιό-γκα και παράλληλα να αντιληφθεί πόσο, πραγμα-τικά, αποτελεσματική μπορεί να είναι η γιόγκαστον οργανισμό του ως σύστημα «αγωγήςυγείας».

Προσωπικό Πρόγραμμα Αναζωογόνησης:Όπως αναφέραμε και παραπάνω, είναι στο δικόμας χέρι να αναλάβουμε την υγεία μας στα χέριαμας, αφού εμείς και μόνο εμείς είμαστε σε θέσηνα γνωρίζουμε τον οργανισμό μας καλύτερα, πως

λειτουργεί και πως αντιδρά σε κάθε συνθήκη. Μεκάποιες λιγοστές γνώσεις και διάθεση μπορούμενα βελτιώσουμε την υγεία μας σε κάθε επίπεδο,δημιουργώντας ένα ‘προσωπικό πρόγραμμα ανα-ζωογόνησης’. Τα βήματα είναι τα εξής:1ο βήμα: Ένα πλήρες τσεκ απ2ο βήμα: Κατάλογος με τα προβλήματα υγείας

που θέλουν προσοχή συν τα προβλήματα πουμας απασχολούν αυτή την εποχή

3ο βήμα: Ένα μικρό ιστορικό υγείας4ο βήμα: Όλα τα δεδομένα τα δείχνουμε στον

προσωπικό μας γιατρό ή σε ειδικούς ιατρούςαν είναι απαραίτητο. Ρωτάμε τους ιατρούς αντα προβλήματα αυτά σχετίζονται με κάποιοναπό τους ενδοκρινείς αδένες και ποιοι είναιαυτοί

5ο βήμα: Ένας δάσκαλος γιόγκα είναι σε θέση ναμας δώσει ένα προσωπικό πρόγραμμα αναζω-ογόνησης, το οποίο προσκομίζουμε στον ιατρότης εμπιστοσύνης μας για την έγκριση καιεφαρμογή του

6ο βήμα: Εφαρμογή του προγράμματος.Στην άσκηση της γιόγκα η βασική διαφορά

από οποιαδήποτε άλλη μορφή άσκησης είναι ησυγκέντρωση στην αναπνοή, η παρατήρηση τουσώματος, η μεγαλύτερη συνειδητότητα. Έτσι, οιωφέλειες στα κέντρα ενέργειας είναι μεγαλύτε-ρες, με συνέπεια την άμεση και περισσότερη απο-τελεσματικότητα.

Με αυτόν τον τρόπο επιτυγχάνουμε α) να στα-λούν περισσότερα νευρικά μηνύματα στον εγκέ-φαλο και στο ανάλογο νεύρο της σπονδυλικήςστήλης, β) να κυκλοφορεί περισσότερο αίμαστους ιστούς με κίνηση, ζέστη και μασάζ, γ) με-γαλύτερη ροή βιοενέργειας με αναπνοές, μασάζ,χαλαρώσεις, θετική προβολή κ.λπ.

Προληπτικό CHECK-UP: Ένα πλήρες τσεκαπ πρέπει να περιλαμβάνει τις βασικές εξετάσεις,ειδικές εξετάσεις και εργαστηριακό έλεγχο.

α) Βασικές εξετάσεις: η καρδιολογική και πα-θολογική εξέταση,

β) Ειδικές εξετάσεις: ΩΡΙΛΑ, οφθαλμολογική,ακτινογραφία θώρακος, τεστ ΠΑΠ, μαστογραφίασε γυναίκες άνω των 40, και εξέταση του προ-στάτη στους άνδρες

γ) Εργαστηριακός έλεγχος: γενική αίματος καιγενική ούρων.

Εναλλακτικές Θεραπείες: Οι σύγχρονες ανά-

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ

30 2 � 2011 �

γκες για την υγεία μπορούν να καθοριστούν απότο τετράπτυχο ΠΡΟΛΗΨΗ, ΑΣΦΑΛΕΙΑ, ΠΡΟΟ-ΠΤΙΚΗ, ΜΑΚΡΟΒΙΩΤΙΚΗ. Σε αυτό το πλαίσιοβασίζονται οι εναλλακτικές θεραπείες (ΟλιστικήΙατρική, Ομοιοπαθητική, Βιοθεραπεία κ.λπ.).

Ολιστική Ιατρική είναι η Ιατρική του όλου, ηΙατρική που αντιμετωπίζει το σύνολο του οργα-νισμού μας σαν μια μονάδα και θεωρεί ότι η εκ-δήλωση προβλήματος σε κάποιο σημείο τουσώματος αφορά την μονάδα στο σύνολό της.Όταν πάσχει το μέρος πάσχει το όλον.

Η Ομοιοπαθητική είναι ιατρική μέθοδος γιατην αντιμετώπιση των ασθενειών, που δίνει ιδιαί-τερη έμφαση στην θεραπεία της αιτίας, και όχιτου συμπτώματος. Συνεργάζεται αρμονικά μεόλες τις ιατρικές ειδικότητες. Ο Ιπποκράτης ήτανο πρώτος που διατύπωσε τις βασικές αρχές της,αλλά ο Γερμανός S. Hahnemann ήταν αυτός πουτην ανήγαγε σε επιστήμη πριν από διακόσια πε-ρίπου χρόνια. Η Βιοθεραπεία είναι μια μορφήακτινικής θεραπείας (χρησιμοποιεί την ενέργειαπου εκπέμπουν τα χέρια του βιοθεραπευτή) διατης επαφής που δεν εισβάλλει (δεν τρυπάει –ενέ-σεις–, δεν κόβει –εγχειρήσεις–, δεν χορηγεί φάρ-μακα) στο σώμα.

Η ζωή θεραπεύει τη ζωή. Η φύση έχει όλες τιςλύσεις. Το σύμπτωμα είναι η αντίδραση του οργα-νισμού, μέσο με το οποίο ο οργανισμός προσπαθείνα βρει την ισορροπία του. Οι ολιστικές θεραπείες,λοιπόν, στρέφονται στην μόνιμη αποκατάστασητης υγείας. Η συνεργασία και ο συνδυασμός τηςσύγχρονης ιατρικής και των εναλλακτικών θερα-πειών θα μπορούσαν να έχουν τα καλύτερα αποτε-λέσματα, όμως φαίνεται ότι δεν έχει έρθει ο καιρόςγια αυτή την σύγκλιση.

Γονίδια και Πνευματικές Θεραπείες: Τα γο-νίδια είναι πληροφορίες αποθηκευμένες στοDNA. Ένα μικρό φυσιολογικό κύτταρο περιέχειεκατό χιλιάδες γονίδια. Μόνο όμως μερικά από ταγονίδια ενεργοποιούνται ή εκφράζονται. Είναι κα-ταπληκτικό πως μια τόσο μικρή μονάδα όπως τοκύτταρο έχει τις πληροφορίες μέσα του (DNA-γο-νίδια) να γίνει οτιδήποτε, εκτός από τις διαδικα-σίες της μίτωσης, μείωσης και φαγοκύτωσης.Είναι πολύ πιθανό οι πνευματικές θεραπείες ναεπηρεάζουν τα ανθρώπινα κύτταρα αφού η λει-τουργία τους εξαρτάται από το ενδοκρινικό σύ-

στημα. Ο νους, συνειδητά ή ασυνείδητα, επιδράστο νευρικό και ενδοκρινικό σύστημα. Η επι-στήμη γνωρίζει, πως πολλές αρρώστιες άγνωστηςαιτιολογίας έχουν τις ρίζες τους σε ένα μη ισορ-ροπημένο ενδοκρινικό σύστημα. Πνευματικές θε-ραπείες λοιπόν, γιατί όχι;

Θετικές Σκέψεις: «Θετική σκέψη» είναι ησκέψη αυτή που θα μας βοηθήσει να προχωρή-σουμε και να πετύχουμε τον σκοπό μας.

Αναγνωρίζουμε τη δύναμη με την οποία τασώματα έλκονται στην γη από το νόμο της βαρύ-τητας, όμως δεν θέλουμε να πιστέψουμε το «νόμοτης έλξης», ίσως γιατί ούτε μπορούμε να τονδούμε, ούτε να τον μετρήσουμε ή να τον φωτο-γραφίσουμε. Όμως μπορούμε να τον βιώσουμε.Πολλοί φιλόσοφοι ή ψυχολόγοι, λένε, ότι φέρνεικοντά μας αυτό που επιθυμούμε ή φοβόμαστεέντονα. Αν παρατηρήσουμε τις σκέψεις μας θαδούμε ότι, είναι δύσκολο να τις ελέγξουμε, μπο-ρούμε όμως να δοκιμάσουμε. Σε γενικές γραμμές:

Θετική σκέψη είναι η σκέψη που θα τονίσειτις αγαθές μας επιθυμίες και θα ενεργοποιήσειμε αισιοδοξία τις όποιες ικανότητές μας, βοη-θώντας μας να προχωρήσουμε και να πετύ-χουμε τον σκοπό μας.

Αρνητική σκέψη είναι η σκέψη που θαεστιαστεί στις όποιες ανασφάλειες, ανεπάρ-κειες και φοβίες μας, προκειμένου να μας απο-τρέψει να προχωρήσουμε και να πετύχουμε τονσκοπό μας.

Από μόνες τους οι σκέψεις είναι δύσκολο ναπροσδιοριστούν και να χαρακτηριστούν θετικέςή αρνητικές. Γενικά ταυτίζουμε το θετικό με τοκαλό και αρνητικό με το κακό, υποκειμενικάόμως. Αν συγκρίνουμε όμως τις σκέψεις μας μετον χρυσό κανόνα, «να μην κάνω στους άλλουςαυτό που οι άλλοι δεν θα ‘θελα να κάνουν σεμένα», τότε μπορούμε να τις κρίνουμε πιο αντι-κειμενικά σαν θετικές ή αρνητικές. Επίσης, μιααπλή ερώτηση προς τον εαυτό μου: «πως νοι-ώθω;» με βοηθά να αναληφθώ αν οι σκέψεις μουείναι θετικές ή αρνητικές. Όσον αφορά τις θετικέςκαι αρνητικές σκέψεις θα αναφερθώ εκτενέστερασε κάποιο από τα επόμενα τεύχη. Προς το παρόν,προτείνω την ταινία “ΤΗΕ SECRET” για να απα-ντηθούν κάποια ερωτήματα σε σχέση με τις θετι-κές σκέψεις και τον «νόμο της έλξης».

ΓΙΟΓΚΑ ΡΟΥΜ

Εβραϊκή μουσική συναγωγή στο Λονδίνο...

33� 2011 � 2

ΜΟΥΣΙΚΟ ΧΩΡΙΟ;Κείμενο, μετάφραση: Κατερίνα Χατζή, Φωτογραφία: www.myspace.com/oivavoi

Οι Oi Va Voi (αλήθεια δεν ηχεί ωραία τοόνομα τους;) αποτελούν ένα από τα σπουδαι-ότερα σχήματα που έχουν αναδειχτεί μέσαστη παγκόσμια μουσική κοινότητα την τε-λευταία δεκαετία.Αλλωστε μέσα από αυτήνξεχώρισαν και αγκαλιάστηκαν από το κοινόπου έψαχνε κάτι πιο πειραματικό και φρέσκονα ακούσει από μουσικά μυαλά επίσης «πει-ραματικά» και «φρέσκα», από νέους καιάγνωστους μέχρι τότε μουσικούς δηλαδή.Αυτό το πιστοποιεί ο ήχος τους, τα όργαναπου χρησιμοποιούν αλλά και το συνολικόαποτέλεσμα της δουλειάς τους, μια δουλειάπου ξεκίνησε να γράφει τη δική της πορείαπριν από μια δεκαετία περίπου βάζοντας στονπαγκόσμιο μουσικό χάρτη νέους μουσικούςπου θα έδιναν μια άλλη ξεχωριστή άποψηπάνω στη χρήση των οργάνων και στον προσ-διορισμό της σύγχρονης world music.

Πράγματι από το ξεκίνημα τους κιόλαςκατάφεραν να κερδίσουν το κοινό μιας καιπατάνε πάνω σε διαφορετικές μουσικές κουλ-τούρες αναμειγνύοντας διαφορετικά είδημουσικής που ενοποιούνται σε ένα κοινό με-λαγχολικό πολλές φορές αλλά καλαίσθητοάκουσμα. Σχηματίστηκαν στα τέλη του 90στο Λονδίνο αλλά η καταγωγή τους δεν είναιβρετανική αλλά εβραική γεγονός που αποτυ-πώθηκε στην καλλιτεχνική τους άποψη σεκάθε δισκογραφικό τους βήμα. Ο ήχος τουςάλλωστε βασίστηκε στην εβραϊκή μουσικήαλλά και στα σεφαραδίτικα, στην ισπανικήμουσική, στην λαική ουγγρική μουσική αλλάκαι στη μουσική της Ανατολικής Ευρώπης γε-νικότερα.

Τα ερείσματα όμως και οι ανακαλύψειςτων μελών του γκρουπ δεν σταματούν σταπαραπάνω μιας και η χρήση της ηλεκτρονι-κής μουσικής είναι ένα ακόμα στοιχείο πουμαρτυρά την ανεξάντλητη διάθεση των Oi VaVoi για κάθε τι καινούργιο. Με τις ζυμώσειςκαι τις μίξεις των παραπάνω συστατικών ανα-

ριχήθηκαν γρήγορα στην «ιεραρχία» των πιοιδιαίτερων και σημαντικών γκρουπ που βγή-καν στην επιφάνεια τα τελευταία χρόνια. Ταδε «ραδιοφωνικά» τους κομμάτια έκανανεξαρχής αίσθηση στην πραγματικότητα όμωςδεν ήταν παρά κάποιες καλοδουλεμένες συν-θέσεις που στεκόντουσαν σαν σημαντικάδείγματα από όλο το σπουδαίο δισκογραφικόιστό των Oi Va Voi. Ένας ιστός που μοιάζεινα έχει αρχή , μέση και τέλος και μια «σύν-δεση» μεταξύ των συνθέσεων που κρύβουντις δικές τους ιστορίες. Ιστορίες που ξεδι-πλώνονται και μέσα από τη χρήση ηλεκτρο-νικής μουσικής μην ξεχνάμε πως ο ο κόσμοςπου διάλεξαν να φτιάξουν οι Oi Va Voi είναιαστείρευτος και πατάει παντού.

Από το 2001 όταν δισκογράφησαν το«digital folklore» μέχρι και σήμερα έχουν ναεπιδείξουν ένα θαυμάσιο σύνολο δουλειάς.Μην ξεχνάμε πως δεν ήταν και λίγοι οι άν-θρωποι από το χώρο της μουσικής που έστρε-ψαν το βλέμμα τους στον ήχο του παράξενουαυτού σχήματος. Στο εξωτερικό λένε τοόνομα τους με προσοχή και τους συγκαταλέ-γουν σε ένα από τα πιο ενεργητικά γκρουπτης σύγχρονης έθνικ σκηνής. Τα φεστιβάλστα οποία έχουν λάβει μέρος είναι πάραπολλά και τα σχόλια για τη σκηνική και μου-σική τους παρουσία άκρως κολακευτικά.Μπορεί το «Laughter Through Tear» που δι-σκογράφησαν το 2003 να έβγαλε στην επι-φάνεια ένα –όντως- σπουδαίο κομμάτι το«Refugee» και να μπήκε σε δεκάδες συλλο-γές με μουσικές του κόσμου όμως το γκρουπαυτό είναι κάτι πολύ περισσότερο από μιαεπιτυχία… και αυτό έδειξε και η αποχώρησητης Sophie Solomon (violin, viola, piano,accordion, melodic), ιδρυτικό μέλος τουγκρουπ που έφυγε το 2006 για να ξεκινήσεισόλο καριέρα. Απλώς το κενό της δεν φάνηκεγεγονός που κάνει τους Oi Va Voi από γεννη-σιμιού τους μια παραγωγική δεξαμενή ήχων.

Jewish musical partnership in London ...

35� 2011 � 2

Music Village?Text, translation: Katerina Xatzis, Photography: www.myspace.com/oivavoi

The Oi Va Voi (their name sounds reallynice, doesn’t it?) are one of the most impor-tant figures who have emerged into theworld music community in recent years.Through it they stood and embraced by thepublic, which was looking for somethingmore experimental and fresh to hear frommusical minds also "experimental" and"fresh" from new and unknown until thenmusicians. This is attested to their sound, theinstruments used and the overall effect oftheir work, a work that started writing itsown route a decade ago putting in the worldmusic map young musicians who would giveanother unique perspective on the use of theinstruments and on the identification of con-temporary world music.

Actually, from their early start they man-aged to win the public as they step on differ-ent musical cultures, mixing different typesof music which are merged into a commonmelancholic sometimes but stylish hearing.They were shaped in the late 90's in Londonbut their origin is not British but Jewishwhich is reflected in artistic terms at eachrecording in their route .Their sound wasalso based on Jewish music and theSephardic, on Spanish music, on the popu-lar Hungarian music and the music of East-ern Europe in general.

The foundations, however, and the dis-coveries of the members of the group do notstop at above and the use of electronic musicis another element that indicates the infiniteavailability of Oi Va Voi on everything new.With the fermentation and mixing of the

above ingredients they were very quickly inthe first line of the most special and impor-tant group that came to the surface last years.Their 'radio' songs had positive effects fromthe beginning but in reality they were no butsome well worked compositions standing asoutstanding examples from all the greatrecording work of Oi Va Voi. A work thatlooks like to have a beginning, a middle andan end, and a "connection" between the for-mations that hide their stories. These storiesare unfolded through the use of electronicmusic and do not forget that the world whochose to create the Oi Va Voi is powerful andgoes everywhere.

Since 2001 when they recorded the «dig-ital folklore» until today they have todemonstrate an excellent work. Not to for-get that there were some people from themusic area that turned their look to the soundof this strange foreign group. Foreigners saytheir name carefully and rank it one of themost active group of modern ethnic stage.The festivals in that they have taken placeare too many and the comments about theirperformance and music are extremelly good.Maybe the «Laughter Through Tear» whichthey recorded in 2003 pulled in the surfacean actually great song, «Refugee» ,andjoined dozens of collections of world musicbut the band is much more than a success ...and this is shown by the departure of SophieSolomon (violin, viola, piano, accordion,melodic), founding member of the groupwho left in 2006 to start his solo carreer. Hergap was not seen as the Oi Va Voi from theirbirth created a production of sounds.

Περί ήχου

38 2 � 2011 �

ΤΟ ΗΜΕΡΟΛΟΓΙΟ ΕΝΟΣ ΜΠΟΥΖΟΥΚΤΣΗ Κείμενο: Γιώργος Σταυρακέλλης

Καλοκαιράκι 2006, μας φωνάζουν σε καποιοΔήμο για να κάνουμε μια ρεμπέτικη βραδιά, κα-φεδάκι... και ανεβαίνουμε να φτιάξουμε τον ήχο(το καθιερωμένο soundcheck) ύστερα απο πολλάχρόνια ταλαιπωρίας του εαυτού μου ψάχνονταςνα βρώ τις καταλληλότερες ρυθμίσεις για ναβγάλω φυσικό ήχο από το όργανο χρησιμοποιώ-ντας τον συνηθισμένο μαγνήτη (ναι ναι αυτό τομαύρο πραγματάκι μπροστά απο το ηχείο του ορ-γάνου) και έπειτα από οικονομίες ενος καλοκαι-ριού κατάφερα να αγοράσω έναν μαγνήτη πουείχε ενσωματωμένο μικρόφωνο για να ησυχάσειεπιτελους το κεφάλι μου.

Κουμπώνω το βύσμα ανοίγω το μικρόφωνοκαι δοκιμάζω...

Ρε φιλάρα ...φωνάζει ο ηχολήπτης... τι ναιαυτό? Μπουζούκι ακούγεται η τενεκές?

Συγνώμη κιόλας απαντάω... δεν έχεις ακούσειποτέ μπουζούκι σκέτο? Σώπα μωρέ καυμένε....Μου λέει... τι φυσικό ηχο και μαλακίες ...κλείσετο μικρόφωνο να σου βάλω κι ενα βαθάκι να γου-στάρουμε...

Να γουστάρουμε...αμαρτίες παλιές που θα ξε-τυλίξουμε...

Αρχες 1950 η ελληνική μουσική κοινότητα έρ-χεται αντιμέτωπη με μία επαναστατική για τηνεποχή τεχνολογία που θα άλλαζε πολλά... Εμφα-νίζονται οι πρώτες μικροφωνικές (ογκώδη, βαριάκουτιά τα οποία είχαν μια με δυο υποδοχές για μι-κρόφωνα, δυο εξόδους για ηχεία και ρυθμίσεις γιαΠρίμο-μπάσο και ένταση ...αυτά...).

Μεχρι τότε οι μουσικοί από μικρά μαγαζιάμέχρι πανηγύρια παίζανε σκέτα χωρις τίποτα άλλοεκτός απο το όργανο και την φωνή.

Στην αρχή οι μικροφωνικές χρησιμοποιήθηκανγια τους τραγουδιστές πράγμα που δέχτηκαν μεμεγάλο ενθουσιασμό μιας και το μικρόφωνο τουςέσωσε από λαρυγγίτιδες και όλη την ταλαιπωρίαπου επιφέρει το γεγονός να τραγουδάς σκέτα καινα πρέπει να ακουστείς.

Έπειτα οι μικροφωνικές μεγάλωσαν, εξοπλί-στηκαν με περισσότερες υποδοχές, εμφανίστηκανκαι οι πρώτοι μαγνήτες και ένα ένα τα -ασθενή σεένταση οργανα- (μπουζούκια, κιθάρες, κ.τλ) άρ-

χισαν να κουμπώνουν πάνω στην εγκατάσταση.Η τότε τεχνολογία παραμόρφωνε τον ήχο των

οργάνων αλλά όλοι την καλοδέχτηκαν μιας καιεπιτέλους δεν θα έσπαγαν τα χέρια τους για ναακουστούν και θα βγάζανε μια βραδιά σχεδόν μετο 1/4 της κούρασης που είχαν πρίν.Μετέπειτα εμ-φανίστηκαν Gadgetakia στις κονσόλες όπως τοβάθος-echo-reverb-distorsion τα οποία εκτιμήθη-καν και χρησιμοποιήθηκαν δεόντως και όπωςκάθε τι καινούργιο έγιναν της μόδας.

Τα θετικά της ενίσχυσης του ήχου εκτός απο τηνξεκούραση των μουσικών που προαναφέραμε ήτανκαι η δυνατότητα να παιχτεί μουσική σε υπερδι-πλάσιο κοινό και ακόμη μεγαλύτερους χώρους.

Από εκεί και πέρα όμως άλλαξαν πολλά πράγ-ματα... Παλιά για να εμφανιστείς να παίξεις η νατραγουδήσεις σε κοινό έπρεπε να είχες πολλά...κότσια...η φωνή σου έπρεπε να ήταν καμπάνα ναείχες όγκο και στο όργανο μεστό και δυνατό παί-ξιμο για να ακουστείς... πράγμα το οποίο συνεπά-γεται οτι καλλιτέχνης δεν γινόταν όποιος να ναι...

Η ευκολία των μηχανημάτων έδωσε την δυνα-τότητα σε πολλά άτομα να ανεβούν να παίξουν ταοποία πριν από κάμποσα χρόνια ούτε από έξω δενθα πέρναγαν...

Μετέπειτα ήρθε η κατάχρηση της τεχνολογίας,η αλλοίωση του μουσικού ηχοχρώματος των πα-ραδοσιακών οργάνων, οι επανεκτελέσεις τραγου-διών με την ηχητική (ανακαίνιση), τα σκυλάδικακαι άλλα πολλά τα οποία δυστυχώς καθιέρωσανστο υποσυνείδητο του ακροατή ένα καινούργιο(μοντέρνο ήχο).

Το κοινό επίσης άλλαξε, δεν χρειαζότανε νακάνει ησυχία για να ακούσει, η προσοχή στράφηκεαλλού και σιγά σιγά έφυγε απο την μουσική...

Τα χρόνια πέρασαν, η τεχνολογία εξελίχτηκεαπίστευτα, τώρα πια υπάρχουν μηχανήματα ταοποία μπορούν να διορθώσουν τα φάλτσα σου τηνώρα που τραγουδάς (και οχι μόνο στο στούντιο),τα αρμόνια έχουν ολόκληρη ορχήστρα μέσα σταmidi files και ουσιαστικά παίζουν μόνα τους αλλαεπίσης υπάρχουν δυνατότητες να ακουστείς πραγ-ματικά δυνατά με απόλυτα φυσικό ήχο, ουσια-στικά δεν υπάρχει πλέον περιορισμός σε τίποτα.

Πολλές φορές όταν βρίσκομαι σε κανένα πα-νηγύρι παθαίνω κατάθλιψη με το ηχητικό αποτέ-λεσμα και σκέφτομαι από μέσα μου οτι η εξέλιξηστον ήχο έχει παγώσει κυριολεκτικά στα τότε χρό-νια.Το κακό της υπόθεσης είναι οτι ο κόσμος δεναντιδράει σ αυτόν τον ηχητικό βιασμό διότι είτεαδιαφορεί, είτε έχοντας μεγαλώσει με αυτό τοάκουσμα δεν του κάνει καμία εντύπωση.

Και εσύ άντε πήγαινε μετά να παίξεις με φυ-σικό ήχο και να μην σε κοιτάνε περίεργα.

Το ελπιδοφόρο είναι οτι τα τελευταία χρόνιαπολλοί καλλιτέχνες προσέχουν τις παραγωγέςτους και υπάρχουνε σχήματα τα οποία ποντάρουνστον φυσικό τους ήχο και ευτυχώς το κοινό τουςσυνεχώς μεγαλώνει…

Τα ηλεκτρικά σχήματα εξέλιξαν τον ήχο τουςκαι πλέον ακόμα και προτοεμφανιζόμενα σχολικάσυγκροτήματα βγάζουν ήχο και όχι βαβούρα.

Ηρθε ο καιρός αυτό να γίνει και στα λαικά-πα-ραδοσιακά σχήματα, για αυτό και κάνω έκκλησησε όλους τους φίλους ακροατές και πάνω απ όλαμουσικούς, ψαχτείτε , εξοπλιστείτε και πάνω απόλα απαιτείστε τον φυσικό ήχο και πιστεύω οτι τοαποτέλεσμα θα είναι πολύ πιο δυνατό απ ότι φα-ντάζεστε.

Να αγιάσουν τα αυτάκια μας ρε αδελφέ...Υ.Γ Εεεεεεεεεεε, αδελφέ κονσολιέρη, κόψε με-

σαία , κόψε βάθος και άνοιξε το μικρόφωνο ναγουστάρουμε...

Καλό καλοκαίρι να ‘χουμε...

FLASHAKI Φωτογραφία: Μανώλης Λαγουτάρης

Βάρκα (Μέρος πρώτο…)

“Χώρα Προέλευσης”Έτος: 2010Σκηνοθέτης: Σύλλας ΤζουμέρκαςΔιάρκεια: 106΄

Με πέντε βραβεία από την ΕλληνικήΑκαδημία Κινηματογράφου, ανάμεσατους και αυτό του πρωτοεμφανιζόμενουσκηνοθέτη για τον Σύλλα Τζουμέρκα, η«Χώρα Προέλευσης», αποτελεί μια απότις καλύτερες φετινές ελληνικές παραγω-γές. Η ζωή μιας οικογένειας μπαίνει στομικροσκόπιο με φόντο μια κοινωνικά ταραγμένη περίοδο. Κομβικό σημείο της ιστορίας, η απόφασητων δυο μεγαλύτερων αδελφών να πάρουν το παιδί της ψυχολογικά άρρωστης αδερφής τους, ώστε νατο μεγαλώσει ο ένας τους. Τα αποτελέσματα των αποφάσεων και των πράξεων τους την περίοδοεκείνη θα κληθούν να αντιμετωπίσουν όλοι στην συνέχεια.Με τη χρήση ενός πολύ τολμηρού μοντάζ(βραβείο μοντάζ για τον Πάνο Βουτσαρά), γίνονται συνεχώς άλματα στον χρόνο, το χώρο αλλά καιστα πρόσωπα, ενώ γίνεται η προσπάθεια να συνδεθεί το παρόν με το παρελθόν της οικογένειας, καιτα δυο μαζί με το γενικότερο κοινωνικό γίγνεσθαι. Προσπάθεια που μοιάζει αρκετά φιλόδοξη, και ηοποία μάλλον αποτυγχάνει σε κάποιο σημείο, αφήνοντας μετέωρες τις πολλές πληροφορίες που μαςδίνει η πλοκή. Παρ’ όλα αυτά η ταινία δεν καταντά βαρετή σε κανένα σημείο, αναδεικνύοντας μερι-κές πολύ καλές ερμηνείες, όπως αυτή της Ιωάννας Τσιριγκούλη, στο ρόλο της αδερφής (βραβείο β’γυναικείου ρόλου).

“Ακαδημία Πλάτωνος”Έτος: 2009Σκηνοθέτης: Φίλιππος ΤσίτοςΔιάρκεια: 103'

Ο Σταύρος, ένας σαραντάρης, ιδιοκτή-της ψιλικατζίδικου, περνάει την μέρα τουσαχλαμαρίζοντας με τους φίλους του καιιδιοκτήτες των διπλανών καταστημάτων.Η ζωή του είναι ήσυχη και βαρετή, μεμπύρες και ποδόσφαιρο, με άπλετο αλλάανούσιο ελεύθερο χρόνο, και μια μάνα η οποία πάσχει από άνια. Το εθνικό του φρόνημα υψηλό -αυτό που ονομάζουμε «Ελληναράς». Ώσπου μια μέρα, ανακαλύπτει με μεγάλη του έκπληξη πως έχειαλβανικές ρίζες. Οι φίλοι τον κοιτάζουν πια με μισό μάτι και η κρίση προσωπικότητας δεν αργεί ναέρθει. Ο Φίλιππος Τσίτος υπογράφει μια ταινία που επιτέλους αποφασίζει να ασχοληθεί με το θέματης ξενοφοβίας. Και το κάνει με έναν πολύ όμορφο τρόπο, με το κωμικό και το δραματικό στοιχείοστις σωστές δόσεις και αποφεύγοντας εντελώς τον λαϊκισμό. Με τρία βραβεία στο φεστιβάλ του Λο-κάρνο, ένα εκ των οποίων, βραβείο αντρικής ερμηνείας για τον εκπληκτικό Αντώνη Καφετζόπουλο,που ενσαρκώνει τον κεντρικό ήρωα, είναι μια ταινία που πραγματικά αξίζει να τη δει κανείς.

45� 2011 � 2

ΦιλμςΚείμενο: Γιάννης Βοζίκης

“Attenberg”Έτος: 2010Σκηνοθέτης: Αθηνά Ραχήλ ΤσαγγάρηΔιάρκεια: 95΄

Μια κόρη κι ένας πατέρας με φόντο μια απο-μονωμένη παραλιακή πόλη. Εκείνη στα πρώταβήματα συνειδητοποίησης της ανθρώπινης ύπαρ-ξης και της θέσης της στον κόσμο, κι εκείνος στατελευταία του βήματα στη ζωή. Οι σχέσεις τουςαδιευκρίνιστες και χαοτικές όπως και όλη η ται-νία.Ψυχολογικές αναζητήσεις μέσα από «φιλο-σοφικούς» διαλόγους και μηχανικές κινήσεις. Ηταινία, γεμάτη από μια εσωστρέφεια που προ-σπαθεί να δώσει απαντήσεις, οι οποίες όμως κα-ταλήγουν να είναι κι αυτές εσωστρεφείς σε αφήνει με ένα ανάμεικτο συναίσθημα και μια αίσθηση ότικάτι ήθελε να πει χωρίς όμως να ξέρεις το τι ακριβώς. Οι συμμετοχές της σε φεστιβάλ πολλές, μεβραβείο καλύτερης γυναικείας ερμηνείας στην Ariane Labed στο φεστιβάλ της Βενετίας και από τηνΕλληνική Ακαδημία Κινηματογράφου, και τον Ασημένιο Αλέξανδρο στο φεστιβάλ Θεσσαλονίκης,και επίσημη πρόταση της ΕΑΚ για υποψηφιότητα στα Όσκαρ καλύτερης ξενόγλωσσης ταινίας.

“Μαχαιροβγάλτης”Έτος: 2010Σκηνοθέτης: Γιάννης ΟικονομίδηςΔιάρκεια: 108

Με συνολικά 7 βραβεία (ανάμεσα στα οποίακαι αυτά καλύτερης σκηνοθεσίας και καλύτερουσεναρίου), η τρίτη ταινία του Οικονομίδη «σά-ρωσε» στην φετινή απονομή της Ελληνικής Ακα-δημίας Κινηματογράφου. Ξεκινώντας από τηβιομηχανική περιοχή της Πτολεμαΐδας, μέσα στοκαυσαέριο και την αδράνεια της ελληνικής επαρ-χίας, ο ήρωας της ταινίας, έρχεται στην Αθήνα ως«υπάλληλος» του θείου του. Δουλειά του, να προ-σέχει τα σκυλιά για να μην τα δηλητηριάσουν οιγείτονες. Πολύ σύντομα όμως ανακαλύπτει πως από φύλακας έχει γίνει φυλακισμένος και πως η ζωήτου δεν έχει αλλάξει σε τίποτα. Η μιζέρια και η παρακμή συνεχίζουν να τον κυνηγούν. Μόνη διέξο-δος, η γυναίκα του θείου του. Οι καταστάσεις οριακές- όπως άλλωστε και σε όλες τις ταινίες του Οι-κονομίδη- και δεν θα αργήσουν να καταλήξουν σε ένα έντονο ξέσπασμα. Η ασπρόμαυρη φωτογραφίαείναι εκπληκτική (βραβείο καλύτερης φωτογραφίας από την ΕΑΚ) ενώ η αργή αφήγηση και τα στα-τικά πλάνα εντάσσουν τον θεατή, με τον καλύτερο τρόπο, στην ψυχολογία των χαρακτήρων.

46 2 � 2011 �

Συνεχίζοντας και ολοκληρώνοντας την αρ-θρογραφία στο άρθρο με τον γενικό τίτλο

«Άσκαυλος», θα επιχειρηθεί παράλληλα με τηνιστορική αναδρομή και εξέλιξη του οργάνου καιμια απομυθοποίηση που εμπλέκει κυρίως θέ-ματα εθνικιστικής έξαρσης, θύμα των οποίωνδεν θα μπορούσε να μην είναι και η μουσική πα-ράδοση και τα όργανα της.

Ίσως έχει συνδεθεί η ύπαρξη του άσκαυλουστον ελληνικό χώρο με το δίαυλο, τη βάρβιτο,τα τύμπανα, τα κρόταλα και όλα τα υπόλοιπαόργανα που συνόδευαν τις αρχαίες τελετές θρη-σκευτικού τύπου, όπως οι Διονυσιακές λατρείεςκαι τα Ορφικά μυστήρια, αλλά κάτι τέτοιο δενεπιβεβαιώνεται ούτε από γραπτές ούτε από ει-κονικές πηγές (αγγεία, νομίσματα κλπ) ή ακόμακαι αν υπάρχουν αναφορές είναι τόσο ελάχιστεςπου δεν συνηγορούν στο παραπάνω συμπέρα-σμα. Ο λόγος που υπερτονίζεται το γεγονόςαυτό είναι για να καταδείξει με υπερβολή τονεθνικό-ελληνικό χαρακτήρα του οργάνου και τησημαντικότητα του για την θρησκευτική λα-τρεία των αρχαίων αυτών τελετών. Τελετών τωνοποίων δεν γνωρίζουμε καν με ακρίβεια το πε-ριεχόμενο ούτε και τους συμμετέχοντες

Κάποιες αναφορές θέλουν το όργανο να πα-ρουσιάζεται στον ελλαδικό χώρο στις αρχές του1ου με 2ου μ.Χ. αι. από την Ασία.. Κάτι το οποίοαντιβαίνει τη εκδοχή του πανάρχαιου ελληνικούοργάνου των αρχαίων τελετών.

Σε αυτό που συνηγορούν οι περισσότεροι με-λετητές είναι ότι το όργανο έφτασε στη μεσό-γειο μέσω της Ανατολής. Ήταν γνωστή η χρήσητου στην Εγγύς Ανατολή και στους λαούς πουκατοικούσαν εκεί. Όπως ακριβώς και τώρα,πολλοί μετανάστες της εποχής προέρχονταν απότους εκεί λαούς. Οι συνεχείς πόλεμοι των εμ-φύλιων της Ρώμης και οι επεκτατικές πολιτικέςτης στην περιοχή εκείνη της Ασίας, είχαν σαναποτέλεσμα την ισοπέδωση ολόκληρων λαών,βασιλείων και αυτοκρατοριών. Πάρα πολλοίεπαίτες μετανάστες έβλεπαν ίσως σαν διέξοδοτον «Χρυσό Φάρο» του αναγκαστικού πολιτι-

σμού που επέβαλλε η Ρώμη και προσπαθούσαννα βρεθούν όσο το δυνατόν κοντύτερα στονπλούτο και το εμπόριο που ανθούσε στη Μεσό-γειο υπό την Pax Romana.

Μετακινούμενοι αυτοί οι άνθρωποι έφερανμαζί τους τα πολιτιστικά στοιχεία του τόπουτους και φυσικά και τα μουσικά τους όργανα. Οάσκαυλος ήταν ένα από αυτά. Αποτελούσε τοόργανο των χαμηλότερων κοινωνικά τάξεων καιεπικρατούσε κυρίως στην ύπαιθρο, σε κτηνο-τροφικές κυρίως περιοχές καθώς απαραίτητηπρώτη ύλη για την κατασκευή του ήταν εκτόςαπό το ξύλο και τα δέρματα των ζώων. Στααστικά κέντρα δεν φαίνεται να εμφανίζεταιπολύ καθώς πιο εξευγενισμένα όργανα επικρα-τούσαν εκεί. Σε επίσημες καταγεγραμμένεςπηγές του 2ου μ. Χ. αι. δεν φαίνεται να εμφανί-ζεται σχεδόν πουθενά, αν και ίσως είχε αρχίσειήδη να διαδίδεται στη Μεσόγειο αρκετές δεκα-ετίες πριν.

Παρόλα αυτά το όργανο υιοθετήθηκε από ταπερισσότερο παραμελημένα και χαμηλά ταξικάστρώματα και παρέμεινε στην ύπαιθρο μέχρικαι στις μέρες μας, μπαίνοντας αρκετά δύσκολαστα αστικά κέντρα.

Οι Ρωμαίοι υιοθέτησαν με τη σειρά τουςαυτό το όργανο και σύμφωνα με αναφορές ο αυ-τοκράτορας Νέρων, ο οποίος είχε καλλιτεχνικέςανησυχίες, έπαιζε αυτό το όργανο καθώς τοπροτιμούσε από τους αυλούς που αλλοίωναν τοπρόσωπο του κάνοντας το να μοιάζει παραμορ-φωμένο με φουσκωμένα μάγουλα.

Ένα κόσμημα της Ελληνιστικής εποχής απει-κονίζοντας έναν σάτυρο κάτω από ένα δέντρομε έναν κρεμασμένο άσκαυλο πάνω σε αυτό,τρία αγαλματίδια από την Ελληνιστική Αίγυπτοκαι ένας κατάλογος μουσικών σε πάπυρο πάλιαπό την Ύστερη Ελληνιστική περίοδο που πα-ρουσιάζει κάποιους ασκαυλιστές, είναι από τιςελάχιστες χειροπιαστές αναφορές στο όργανοαυτό.

Τέλος η αναφορά που υπάρχει σε κάποιες«φυσαλίδες» στο κείμενο της Λυσιστράτης του

48 2 � 2011 �

ΑΝΑΜΟΧΛΕΥΟΝΤΑΣ ΤΗΝ ΠΑΡΑΔΟΣΗ Κείμενο, φωτωγραφία: Στέφανος Γούναρης

Άσκαυλος(Μέρος δεύτερο…)

Αριστοφάνη υπονοώντας σπαρτιατικό άσκαυλοή άσκαυλους τίθεται υπό μερική ή ολική αμφι-σβήτηση από πολλούς.

Στα πλαίσια της ενιαίας αυτοκρατορίας τωνΡωμαίων και φτάνοντας στους προ μεσαιωνι-κούς χρόνους το όργανο ταξιδεύει μέχρι τα βρε-τανικά νησιά και σε όλη την Ευρώπη. Ησυγχώνευση και η επιρροή του ρωμαϊκού πολι-τισμού με τις τοπικές παραδόσεις της Ευρώπηςπροσαρμόζουν και σε κάθε τόπο τον τύπο τουοργάνου αυτού που αντανακλούσε και τις μου-σικές απαιτήσεις του κάθε λαού. Άλλη μια μο-ναδική ικανότητα των μουσικών οργάνων ναπροσαρμόζονται.

Στους βυζαντινούς χρόνους το όργανο παρα-βρίσκεται στον ελληνικό χώρο στην κοσμικήμουσική, πάντα στον χώρο του περιθωρίου τηςυπαίθρου αλλά εμφανίζεται και σε τοιχογραφίεςμοναστηριών και εκκλησιών που παριστάνουνκυρίως θέματα βουκολικής ζωής σαν όργανο τωνποιμένων, πρόσωπα αρκετά σεβαστά σε εκείνουςτους καιρούς, λόγω της θρησκευτικής τους σύν-δεσης με την γέννηση του Ιησού Χριστού.

Το όργανο πάντως φαίνεται να ανθίζει στηνμεσαιωνική Ευρώπη όπου απεικονίζεται σεπολλούς ζωγραφικούς πίνακες με τόσο θρη-σκευτικά όσο και κοσμικά θέματα. Και σεαυτήν την περίπτωση οι ασκαυλιστές εμφανίζο-νται σαν διασκεδαστές και αντιπροσωπεύουντον κυρίαρχο τύπου των περιπλανώμενων μου-σικών, ίσως επαιτών ίσως όχι, που αναζητούν«εργασία» σε γλέντια και πανηγύρια. Αυτός οτύπος θα ακολουθήσει σε όλη την Ευρώπη εξε-λίσσοντας το σε βαθμό όπου χώρες όπως η Ιρ-λανδία και η Μεγάλη Βρετανία να τοκαταστήσουν ως το απόλυτα εθνικό τους όρ-γανο.

Πολλοί γνωστοί καλλιτέχνες ζωγράφοι τουμεσαίωνα και των ύστερων χρόνων απεικόνισαναυτό το όργανο όπως ο Πίτερ Μπρέγκελ (PieterBrueghel) στα έργα του με θέμα την αγροτικήκαι τη λαϊκή ζωή της υπαίθρου: «WeddingDance», «Wedding Feast», «Night Dance», «In -door Village Wedding», «Kermis at Hoboken»,«Fat Kitchen», ο Τζάκομπ Τζορντάνς (JacobJordaens): «The Bean King», «The King

Drinks», «As the Old Sang, So the Young Pipe»,«The Bagpiper», «Man playing the Bagpipes»,ο Γιαν Στιν (Jan Steen): «The Merry Family»,«Merrymaking in a Tavern», «Fête in a Tavern»,«Adoration of the Shepherds», «Merry Party», οΝτέιβιντ Τένιερ ο νεότερος (David Teniers theyounger): «Wedding Dance», «Peasants Dan -ce», «A Peasant‘s Wedding», «Hearing», «TheDance outside the Cabare», «Peasants danc -ing», ο Ουίλλιαμ Χόγκαρθ (William Hogarth):«Southwark Fair», «Election Entertainment»,«Beggar’s Opera», «Still Life», «Marriage a laMode», o Άλμπερχτ Ντίρερ (Albrecht Durer):«Adoration of the Shepherds», «The Mena -gerie», «Narren Speel-Schuyt» και ο ΙερώνυμοςΜπος (Hieronymus Bosch): «The Garden ofEarthly Delights», «The Adoration of the Ma -gi». Αυτοί είναι μόνο κάποιοι από μια πληθώραεικονογράφων της Δυτικοκεντρικής Ευρώπης,που απεικόνισαν αυτό το όργανο δείχνοντας τηνσημαντικότητα του ιδιαίτερα για τα λαϊκά στρώ-ματα.

Το όργανο άνθισε στα Βαλκάνια κατά τατέλη του 16ου αι. και ιδιαίτερα στις περιοχές τουΑίμου με το ορεινό τους κλίμα και τους πληθυ-σμούς των κτηνοτρόφων να μετακινούνται απόσημείο σε σημείο διασχίζοντας ολόκληρη τοκομμάτι εκείνο της Οθωμανικής αυτοκρατο-ρίας.

Φτάνοντας στο σήμερα παρατηρούμε ότιστην Ελλάδα δεν μας γίνεται ιδιαίτερα γνωστόαπό τις αφηγήσεις και τα βιβλία καθώς άλλα δυ-τικότροπα παραδοσιακά όργανα έχουν πάρει τηθέση του, σε τέτοιο βαθμό που να το θεωρούμε,λανθασμένα, ως ένα εξαιρετικά σπάνιο μουσικόόργανο που δεν έπαιξε σημαντικό ρόλο στη εγ-χώρια μουσική παράδοση.

Ο ασκαυλιστής είχε και έχει ακόμα την δύ-ναμη χάρις στο ιδιαίτερο ηχόχρωμα του οργά-νου να συγκινεί, να διαταράσσει, να «κρούει»(όπως θα έλεγαν και οι φανατικοί σχολιαστέςτων διονυσιακών τελετών) τον ψυχικό κόσμοτου μουσικού ακροατή, να το εξυψώνει να τονπροκαλεί σε έναν ξέφρενο πανηγυρικό ρυθμό ήνα τον ακινητοποιεί με ένα βαρύ σχεδόν πέν-θιμο φαινομενικά παρατεταμένο ήχο.

49� 2011 � 2

51� 2011 � 2

Athens Video Art Festival from the inside!

Chapter #3

A post – event reviewΟι πολυεπίπεδες και ραγδαίες εξελίξεις της

εποχής μας θέτουν διαρκώς νέα ερωτήματα μεστόχο τη συνεχή ανάγνωση τους και τον επα-ναπροσδιορισμό των δομών των σύγχρονωνκοινωνιών αλλά κι ευρύτερων εκφάνσεων τηςκαθημερινότητας, όπως η καλλιτεχνική έκ-φραση.

Στην πρόκληση αυτή ένας σύγχρονος θε-σμός καλείται να ανταποκριθεί συγκεντρώνο-ντας και συνεισφέροντας νέες προτάσειςαμφισβητώντας πρώτα και κύρια την παρά-δοση του ίδιου λοξοκοιτώντας προς τη συνεχήεξέλιξη του. Έτσι η φετινή διοργάνωση τουAthens Video Art Festival αποδείχτηκε μίααπό τις σημαντικότερες στην επτάχρονη ιστο-ρία του οριοθετώντας νέους στόχους με τηνπροοπτική της ουσιαστικής υποστήριξης τηςβασικότερης αρχής του· την προώθηση τουψηφιακού πολιτισμού και των νέων τεχνολο-γιών από ολόκληρο τον κόσμο.

Κατά τη διάρκεια του τριήμερου 20, 21 και22 Μαίου («Τεχνόπολις» Δήμου Αθηναίων)λειτούργησε ως πλατφόρμα στα πλαίσια τηςοποίας συναντήθηκαν άνθρωποι, φορείς κιιδέες με αφορμή τις τελευταίες εξελίξεις τόσοαπό τον κόσμο των digital arts όσο και τωνσύγχρονων κοινωνιών. Περισσότερα από 250έργα όλων των κατηγοριών, performances,δύο ειδικά αφιερώματα, παρουσιάσεις 12 απότα σημαντικότερα ευρωπαϊκά φεστιβάλ, δύομουσικές σκηνές συνέθεταν το όχημα με τοοποίο το κοινό είχε την ευκαιρία να ταξιδέ-ψει στο μαγικό κόσμο του σύγχρονου πολιτι-σμού.

Day 1Ανοίγοντας τις πόρτες του το Athens Video

Art Festival 2011 καλωσόρισε τους πρώτουςεπισκέπτες με την παρουσίαση τριών Ιταλι-κών φεστιβάλ (Magmart, Live PerformersMeeting και View Fest) με τα καλύτερα έργατων πρόσφατων διοργανώσεων τους, σηματο-δοτώντας έναν νέο κύκλο συνεργασιών κι αλ-ληλεπίδρασης με τους πιο αξιόλογουςευρωπαϊκούς θεσμούς. Τη σκυτάλη πήραν δύοσημαντικά προγράμματα· το πρώτο μέρος τηςτριλογίας «Video Arde Critico en Latinoame -rica y el Caribe» της Laura Baigorri (Με τηνυποστήριξη του Instituto Cervantes) και το«Extended Play .10» του βρετανικού one -dotzero (Με την υποστήριξη του BritishCouncil Athens). Video Art και Short Filmsαπό τρεις διαφορετικές σχολές που διαπραγ-ματεύονταν το ονειρικό στοιχείο της τέχνηςέξω από τις παραδοσιακές φόρμες της εμπο-ρευματοποιημένης κουλτούρας, πρόσφεραντροφή για σκέψη και συζήτηση σε όσους βρέ-θηκαν το απόγευμα της Παρασκευής στονχώρο των εκδηλώσεων για να ακολουθήσει τοπρόγραμμα του Athens Video Art Festival μεέργα που επιλέχθηκαν μέσω του ετήσιου κα-λέσματος συμμετοχής για τις κατηγορίεςVideo Art και Animation.

Με αφετηρία τις αρχές της δεκαετίας του1960 το καλλιτεχνικό ρεύμα του Fluxus έκανετη πρώτη του στομφώδη δήλωση με πολυποί-κιλα δρώμενα στους δρόμους της Νέας Υόρ-κης γκρεμίζοντας οποιοδήποτε στεγανόυπήρχε έως τότε ανάμεσα στην καλλιτεχνικήδημιουργία, την καθημερινότητα και το κοινό.Με μία σειρά προβολών –δύο ντοκιμαντέρ,μία ανθολογία 80 έργων κι ένα πρόγραμμα σε

52 2 � 2011 �

Athens Video Art Festival from the inside! Κείμενο, φωτογραφία: Η ομάδα του Athens Video Art Festival

επιμέλεια των φοιτητών του Τμήματος Πλα-στικών Τεχνών κι Επιστημών της Τέχνης τουΠανεπιστημίου Ιωαννίνων– η φετινή διοργά-νωση του Athens Video Art Festival θέλησενα παρουσιάσει ένα μικρό αλλά σημαντικόαπόσπασμα της διαδρομής του κινήματοςκαθώς και της διαχρονικότητας του. Τηνπρώτη ημέρα παρουσιάστηκε το ντοκιμαντέρ«Some Fluxus» του Larry Miller με σπάνιοαρχειακό υλικό και συνεντεύξεις μερικών απότους πρωταγωνιστές του ρεύματος.

Το βράδυ το ενδιαφέρον του κοινού στρά-φηκε στις δύο μουσικές σκηνές του φεστιβάλόπου αναλογικός κι ηλεκτρονικός ήχος συν-δυάστηκαν με την εικόνα προσφέροντας στοκοινό που βρέθηκε στην «Τεχνόπολις» μία μο-ναδική εμπειρία. His Majesty the King ofSpain, Papercut, Manekinekod και Korelessανέβηκαν στη σκηνή του Athens Video ArtFestival δονώντας την ατμόσφαιρα με synths,φλάουτο, κιθάρες, drums και samples κάτωαπό τον ανοιξιάτικο ουρανό.

Day 2Η δεύτερη ημέρα ξεκίνησε με την αίθουσα

Δ10 να υποδέχεται το «Visionary cities» τουβρετανικού φεστιβάλ Alpha-ville, ένα πρό-γραμμα που δημιουργήθηκε μέσα από τη σύ-ζευξη των εικαστικών τεχνών και τηςαρχιτεκτονικής σε έναν ανοιχτό διάλογο μεθέμα το εναλλακτικό μέλλον των σύγχρονωνπόλεων. Σειρά είχαν δύο από τους παλαιότε-ρους συνεργάτες της διοργάνωσης, τα φεστι-βάλ Art Screen (Σουηδία) και Cologne Off(Γερμανία), να παρουσιάσουν μία σειράέργων από την προηγούμενη χρονιά, ενώ τηντιμητική του είχε το onedotzero με δύο ξεχω-ριστές προβολές· τα προγράμματα «New

British Talent .10» και «Ladymation» απέδει-ξαν τον πλούτο σε ιδέες αλλά και τεχνικές τηςνέας βρετανικής σκηνής ψηφιακής δημιουρ-γίας.

Σε συνέχεια του αφιερώματος της προη-γούμενης ημέρας στο ρεύμα του Fluxus προ-βλήθηκε το ντοκιμαντέρ «The Misfits – 30years of fluxus» του Lars Movin, καλύπτονταςόλες τις εποχές κι εκφράσεις του κινήματοςμέσα από προβολές αποσπασμάτων perfor -mances και συνεντεύξεις. Το βράδυ παρου-σιάστηκαν δύο μουσικά ντοκιμαντέρ για τηζωή και το έργο των Mark Stewart και AlbertAyler – σε συνεργασία με το In Edit Beefeaterκαι το Nordic Music Doc αντίστοιχα – μεστόχο την αμεσότερη σύνδεση ήχου, εικόναςκι ιστορίας, ενώ μετά το τέλος των προβολώναπό τα music stages παρέλασαν μερικά απότα πιο υποσχόμενα ονόματα της εγχώριας καιδιεθνούς ηλεκτρονικής κι όχι μόνο σκηνής·Joalz, Paul White & the Purple Brain, Trap,George Gaudi και Hussle Club.

Day 3Την τρίτη και τελευταία ημέρα το πρό-

γραμμα απαρτιζόταν από μία σειρά από εν-διαφέρουσες δράσεις με χαρακτηριστικότερητην παρουσίαση της ξεχωριστής ενότητας«Believe the hype» με έργα καλλιτεχνών απόολόκληρο τον κόσμο, σε επιμέλεια της ομά-δας παραγωγής του Athens Video Art Festivalσε μία προσπάθεια να θιγεί το ζήτημα της σχέ-σης φήμης και καλλιτεχνικής αξίας.

Οι εκδηλώσεις της έβδομης συνεχόμενηςδιοργάνωσης του Athens Video Art Festivalέκλεισαν με την υπόσχεση της επόμενης συ-νάντησης.

Η αισθητική πρόταση του νεορεαλι-σμού είναι βέβαιο πως σε μεγάλο

βαθμό συνδέεται με το ιστορικό και κοινωνικόπλαίσιο γέννησής του.

Το νέο αυτό κίνημα ήρθε να αντιπαρατεθείστο κοσμικό μελόδραμα, την αισθηματικήκωμωδία, την θεαματική παραγωγή κι όλες τιςανούσιες ταινίες που χαρακτήριζαν την προη-γούμενη περίοδο και δεν περιείχαν καμία νύξηγια τα διογκωμένα κοινωνικά προβλήματα τουκαθημερινού ανθρώπου, πόσο μάλλον μετάαπό μια μεγάλη πολεμική σύρραξη. «Η εμπει-ρία του πολέμου υπήρξε καθοριστική για

όλους μας. Καθένας ένιωσε την τρελή επιθυ-μία να πετάξει στα σκουπίδια όλες τις παλιω-μένες ιστορίες του Ιταλικού κινηματογράφουκαι να στήσει την κάμερα καταμεσής στηνπραγματική ζωή.», αναφέρει χαρακτηριστικάο Βιτόριο Ντε Σίκα, ένας από τους πρωτοπό-ρους σκηνοθέτες του κινήματος. Ο νεορεαλι-σμός δεν είχε μόνο σκοπό του να δείξει κάτιπρωτόγνωρο και καινούργιο, να εντυπωσιά-σει δηλαδή. Ευχόταν ν’ αλλάξει τον κόσμο,ήθελε να διαδραματίσει ένα ρόλο στο πλευρότου πολίτη. «’Ώστε λοιπόν φοράμε κουρέ-λια… Ε ας δείξουμε τα κουρέλια! Είμαστε νι-

57� 2011 � 2

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣΚείμενο: Γιάννης Βοζίκης

Από την ταινία «Ο Ρόκκο και τα αδέλφια του» (Rocco e suoi fratelli ) του Λουκίνο Βισκόντι (1960).

Ιταλικός Νεορεαλισμός (Μέρος δεύτερο…)

Αισθητική Πρόταση

κημένοι…Ας δείξουμε τις πληγές μας.», ανα-φέρει σε ένα από τα πολλά μανιφέστα του οΑλμπέρτο Λατουάντα, σκηνοθέτης εξίσου ση-μαντικός της εποχής.

.Οι νεορεαλιστές σκηνοθέτες δεν έχουνκαμία σχέση με το κυρίαρχο σύστημα παρα-γωγής. Προτείνουν τη ζωή όπως είναι στ’ αλή-θεια. Δεν εξιδανικεύουν και δεν ωραιοποιούντίποτα Στο προσκήνιο έρχεται τώρα ο άν-θρωπος με τα καθημερινά του προβλήματα,όσο απλά κι αν είναι αυτά.

Δηλαδή ο νεορεαλισμός εμπεριέχει μια νέααντιηρωική αντίληψη της πραγματικότητας,που σίγουρα απέχει από τα ιστορικά έπη τουπαρελθόντος. Αναδεικνύονται γεγονότα,μικρά και δραματικά μιας πολλές φορές τρα-γικής ζωής. Δεν είναι τυχαία η σύνδεση τηςαπογύμνωσης των ηρώων των ταινιών τηςεποχής με το κλίμα που επικρατούσε στηνΙταλία και τη συμφορά του πολέμου. Πρωτα-γωνιστές που δεν αγωνίζονται για υψηλά ιδα-νικά αλλά για ένα κομμάτι ψωμί.Πα ρατηρείται δηλαδή μια έντονη κοινωνικήσυνείδηση από πλευράς των καλλιτεχνών τηνεποχή αυτή. Μάλιστα, ο κορυφαίος θεωρητι-κός και υποστηρικτής του νεορεαλισμούΑντρέ Μπαζέν έλεγε ότι «ο νεορεαλισμόςείναι καταρχήν ένα είδος ουμανισμού καιμόνο δευτερευόντως είναι κινηματογραφικόστυλ.»

Πρέπει όμως να τονιστεί ότι η συγκεκρι-μένη αισθητική είναι άρρηκτα συνδεδεμένημε την κατάσταση στην οποία βρισκόταν η κι-νηματογραφική βιομηχανία την περίοδο αυτή.Η έλλειψη χρηματοδοτών και συνεπώς οι χα-μηλοί προϋπολογισμοί διαμόρφωσαν αυτό τοσυγκεκριμένο οπτικό αποτέλεσμα.

.Σαν κομμάτι λοιπόν της αισθητικής πρό-τασης του νεορεαλισμού, αναφέρονται γενικάκάποια στοιχεία σχετικά με το ύφος των ται-νιών του κινήματος:

Παρατηρείται απάρνηση των στούντιο, εκ-

μετάλλευση δηλαδή του φυσικού φωτισμούκαι περιβάλλοντος(π.χ ανασκαμμένοι δρόμοι,βομβαρδισμένα τοπία). Γίνεται επίσης χρήσηερασιτεχνών ηθοποιών κατά κόρον , αφούυπάρχει πίστη στην αυθεντικότητα των χαρα-κτήρων που προβάλλονται και τέλος η αφη-γηματική δομή προσαρμόζεται σε έναχαρακτήρα περισσότερο τύπου ντοκιμαντέρ.Στο μοντάζ παρατηρείτε έντονη ταύτιση τουφιλμικού με τον πραγματικό χρόνο και στονήχο γίνεται η εκ των υστέρων καταγραφή τωνδιαλόγων(ντουμπλάζ)αυτό βέβαια και λόγωτης έλλειψης εξοπλισμού και λόγω του χαμη-λού προϋπολογισμού.

Η έμφαση στο κοινωνικό και πολιτιστικόπλαίσιο απετέλεσε ένα ακόμη στοιχείο του νε-ορεαλισμού. Δηλαδή, οι περισσότερες ταινίεςεκτυλίσσονται σε αγροτικές περιοχές και επι-κεντρώνονται στα προβλήματα των αγροτώντων εργατών και των ψαράδων, ανθρώπωνδηλαδή των κατώτερων κοινωνικών στρωμά-των. Τέτοιου είδους εικόνες δεν ανταποκρίνο-νται στα δεδομένα άλλων ευρωπαϊκών χωρών,ενώ οι «αστικές» ιταλικές ταινίες μπορούν νασυγκριθούν με τις ξένες παραγωγές προσφέ-ροντας ταυτόχρονα μια πρωτότυπη, άνευπροηγουμένου θεώρηση των πόλεων. Ο νεο-ρεαλισμός δεν εξαντλεί το θέμα της αστικήςζωής και των κοινωνικών αλλαγών στις πό-λεις, αλλά προσφέρει μια συγκροτημένη, συ-γκινητική θεώρηση ορισμένων προβλημάτων.

Το να εκλάβουμε τις νεορεαλιστικές ταινίεςως τεκμήρια βέβαια, σε καμιά περίπτωση δεσυνεπάγεται τη μείωση της καλλιτεχνικής τηςαξίας. Στην πραγματικότητα, η ποιότητα τηςφωτογραφίας, το ενδιαφέρον που προκαλεί ηιστορία και η δομή της είναι τα στοιχεία πουοδηγούν τους θεατές να κοιτάξουν πέρα απότην καθαρά αντικειμενική παρουσίαση τωνγεγονότων και να ανακαλύψουν τις δυνατό-τητες της κατάστασης.

58 2 � 2011 �

ΚΙΝΗΜΑΤΟΓΡΑΦΟΣ Κείμενο: Γιάννης Βοζίκης

HIROSHI WATANABE – SYNC POSITIVEΕΙΔΟΣ: ELECTRONICALABEL: KLIK RECORDS

Πραγματικά προκαλεί μεγάλη –και θετική εννοείται- εντύ-πωση η αξιοθαύμαστη σταθερότητα με την οποία δουλεύει,εφαρμόζει, δραστηριοποιείται και επεξεργάζεται τα project τουο σπουδαίος Hiroshi Watanabe. Μοιάζει λες και ξεκινάει κάθεφορά από την αρχή, σαν να μην προηγήθηκε άλλη δουλειά καιμε αυτόν τον τρόπο πρωτοσυστήνεται στο κοινό δίνοντας μεσυνέπεια κάτι ξεχωριστό, κάτι που σίγουρα θα σου κεντρίσει τοενδιαφέρον ξανά και ξανά.

Εδώ επιστρέφει με καινούργιο υλικό έπειτα από πέντε χρόνια συνεργαζόμενος και πάλι με την δικήμας Klik records.Μια συνεργασία από την οποία καρποφόρησε το άκρως καλλιτεχνικό και ταξιδιάρικο«Genesis» αλλά και που έφερε στην επιφάνεια εν έτει 2011 ακόμα μια σπουδαία δουλειά για την σύγ-χρονη electronica με τον τίτλο «Sync Positive».Βεβαίως σε αυτά τα πέντε χρόνια μεσολάβησαν ακόμαδυο κυκλοφορίες από τον Watanabe έστω και αν χρησιμοποίησε άλλο όνομα για να εκφραστεί (Kaito).

Το σίγουρο είναι ότι πρόκειται για έναν ανήσυχο καλλιτέχνη που κάθε φορά προχωρά ψάχνονταςκαινούργιους ήχους που θα λειτουργήσουν με τον τρόπο που ζητά ο ίδιος από το πρώτο τους κιόλαςάκουσμα και θα «αναγκάσουν» τον ακροατή να τους προσέξει.Ηχοι που δημιουργούνται μέσα στοαστικό τοπίο που έφερε από τη χώρα του και που καταφέρνει να σου διαπερνά έντονα συναισθή-ματα…και πάλι εδώ η electronica είναι η βάση για τον –σίγουρα όχι γήινο- μουσικό κόσμο τουWatanabe αλλά μπλέκεται γλυκά με κάποιες ambient πινελιές που ζωγραφίζονται διάσπαρτα εδώ καιεκεί καθώς και με φωνητικά που στην συγκεκριμένη περίπτωση είναι εξαιρετικά.Τα φωνητικά τηςMinguss εδώ στο τελευταίο track του δίσκου «Scent of Tomorrow» πιστοποιούν και αναδεικνύουν τηνούτως ή άλλως φροντισμένη και λεπτομερή σε όλη της την μορφή μουσική του παράξενου αυτού Ιά-πωνα.Απλώς όταν αποφασίζει να δουλέψει και με φωνές, αν μη τι άλλο το αποτέλεσμα είναι ακόμαπιο ελκυστικό και ταξιδιάρικο.

Η λεπτομέρεια άλλωστε είναι στοιχείο που ακολουθεί και συντροφεύει τη δουλειά του HiroshiWatanabe σε κάθε του κίνηση, σε κάθε του βήμα…και αν η μουσική του είναι απλώς η αφορμή γιανα ακούσει κανείς ακόμα ένα δείγμα της σύγχρονης έκφρασης της ηλεκτρονικής σκηνής έτσι όπως δια-μορφώνεται σήμερα, τα αστικά τοπία και οι εικόνες που σου μεταφέρει και σου δημιουργεί η μουσικήτου συγκεκριμένου δημιουργού είναι σίγουρα το έναυσμα για να δημιουργήσεις και εσύ τις δικές σουεικόνες, τα δικά σου χρώματα μέσα στο τοπίο όπου κινείσαι.Ενας δίσκος που μπορείς να τον ακού-σεις σε κάθε στιγμή της καθημερινότητας σου, πόσο μάλλον το καλοκαίρι όπου οι ρυθμοί που ακού-γονται εδώ συμβαδίζουν με τους θερινούς μήνες.Αλλωστε η Tech House ποτέ δεν ήταν το πλαίσιο καιτο καλούπι που θα περιόριζε τον Watanabe.Αντίθετα απλώνεται σε ένα μεγάλο φάσμα ώστε να σουπαρέχει την δυνατότητα να πας μέσω της μουσικής του όπου θέλεις.

Το χέρι του Enrico Mercaldi που έχει επιμεληθεί το mastering απλώνεται τόσο ώστε το αποτέλε-σμα να είναι άκρως σαγηνευτικό και πολύχρωμο και όχι υπερβολικό…και όλα αυτά έχοντας την υπο-στήριξη της Klik records αφού η συσκευασία δεν είναι καθόλου «φτωχή» ούτε «τσιγκούνα».Τοαντίθετο μάλιστα, εδώ κρατάμε μια digipack συσκευασία που περιέχει τους στίχους του «Scent ofTomorrow» στα Αγγλικά και στα Ιαπωνικά καθώς και οχτώ όμορφες φωτογραφίες, έργα του συν-θέτη.O ίδιος ο Watanabe επίσης έχει επιμεληθεί και τη φωτογραφία του εξωφύλλου μεταφέροντας έτσιτη δική του ολοκληρωμένη αισθητική πρόταση.

Κατερίνα Χατζή

59� 2011 � 2

Open the disc

ΑΝΔΡΙΑΝΑ ΜΠΑΜΠΑΛΗ - Ο ΤΖΟΝ ΤΖΟΝ ΖΕΙΕΙΔΟΣ: ENTEXNOLABEL: ΜΙΝΟΣ EMI

Η Ανδριάνα Μπάμπαλη, μια τραγουδοποιός που κέρδισε αμέ-σως τις εντυπώσεις από το ξεκίνημα της κιόλας άρχισε τη μουσικήτης διαδρομή μπαίνοντας στο γκρουπ του Νίκου Πορτοκάλογλουτο 1998 κάνοντας φωνητικά και παίζοντας κρουστά. Στην ελλη-νική δισκογραφία μπήκε επίσημα το 1999 συμμετέχοντας στονδίσκο του Πορτοκάλογλου «Παιχνίδια με τον διάβολο». Με τοντελευταίο θα συνεργαστεί για αρκετά χρόνια.Θα κάνει το προσω-πικό της ντεμπούτο το 2003 με το «Και η γη γυρίζει», έναν πολύ

όμορφο και μελαγχολικό δίσκο από τους ωραιότερους μελαγχολικούς δίσκους που γράφτηκαν ποτέ στηνελληνική δισκογραφία. Εκτοτε θα μπει στο στούντιο για να κυκλοφορήσει και άλλες δουλειές που περι-είχαν μερικά ενδιαφέροντα και «ραδιοφωνικά» κομμάτια καθιερώνοντας την ίδια ως μια από τις πιο ανα-γνωρίσιμες και χαρακτηριστικές φωνές της εγχώριας σκηνής κυρίως του λεγόμενου έντεχνου τραγουδιού.

Το φθινόπωρο του 2010 επέστρεψε στην δισκογραφία με τον τέταρτο κατά σειρά δίσκο της και αφούενδιάμεσα συμμετείχε σε δουλειές άλλων φίλων της τραγουδοποιών.Μια δουλειά που μπορεί μεν να μηνξεφεύγει από το ύφος με το οποίο συστήθηκε στο ελληνικό κοινό και τελικά καθιερώθηκε αλλά από τηνάλλη συνεχίζει μια πολύ ωραία και σε πολλά σημεία της ενδιαφέρουσα καλλιτεχνική πορεία που ορι-σμένες φορές φέρει την υπογραφή στα λόγια και στη μουσική η ίδια η Μπάμπαλη.Μπορεί φέτος η τη-λεοπτική σειρά «το νησί» και πιο συγκεκριμένα το σάουντρακ της σειράς να ήταν αυτό που …απογείωσετην νεαρή τραγουδοποιό η αλήθεια είναι όμως πως ήδη είχε χαράξει τη δική της γνώριμη διαδρομή στοελληνικό τραγούδι.

Αν δει κανείς σφαιρικότερα αυτή τη δουλειά θα παρατηρήσει ότι στο σύνολο της χαρακτηρίζεται απόμια έντονη διάθεση για …παντρέματα μουσικών ειδών –σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα και διαφορετι-κών δεκαετιών–. Αυτό έχει ως αποτέλεσμα να σε ξαφνιάζουν τραγούδια όπως το «περιπλανώμενο» –ακούγεται το ρεφρέν από το «Ικαριώτικο» (η αγάπη μου στην Ικαρία)– αλλά και να σε συντροφεύουνευχάριστα συνθέσεις όπως το «κούκλα σπασμένη» ένα τραγούδι χιλιοπαιγμένο στα ελληνικά ραδιόφωνα,το αλλά και το στα «Πεύκα» (ρεμπέτικο του Δημήτρη Σέμση) όπου στο βάθος ακούγεται η Ρόζα Εσκε-νάζυ μέσα από μια dance electro εκδοχή. Αλλωστε μην ξεχνάμε την συμμετοχή της Μπάμπαλη στονδίσκο των Pallyria με το «Κύμα» που περιείχε μια αντίστοιχη διάθεση για πειραματισμό με ηλεκτρονικάστοιχεία.Βεβαίως υπάρχει μια διχογνωμία μέσα σε όλα αυτά καθώς η συμμετοχή της Ελένης Τσαλιγο-πούλου (στο «απόψε αν θέλεις») δεν νομίζω πως από μόνη της λέει πολλά και έχει λόγο ύπαρξης, μάλ-λον πέφτει στην πεπατημένη που ακολουθείται πιστά στο έντεχνο τραγούδι εδώ και πολλά χρόνια.

Από την άλλη μεριά σε ξαφνιάζει ακόμα πιο πολύ όταν αποφασίζει να πρωταγωνιστήσει στην ταινία«Απνοια» του Άρη Μπαφαλούκα όπου ερμηνεύει και εδώ τα τραγούδια του σάουντρακ και όλα αυτά σεμικρό χρονικό διάστημα. Ίσως έτσι να μην δίνει την προσοχή στην ίδια την άποψη που πρέπει να έχει έναςκαλλιτέχνης για τα πράγματα όταν δίνει το παρών και όχι απλώς να δίνει το παρών. Άλλωστε το μονα-δικό στοιχείο που μοιάζει αρνητικό στην διαδρομή που ακολουθεί η Μπάμπαλη είναι ότι δεν εμπιστεύ-εται πάντα τον εαυτό της στη σύνθεση και στιχουργική των δίσκων της αλλά άλλους καταξιωμένους μεναλλά συνηθισμένους δε συνθέτες και στιχουργούς. Για μια νέα τραγουδοποιό φαντάζει σαν μανιέρα καιλίγο άστοχο σαν επιλογή γιατί έτσι αποδυναμώνει και βάζει στο περιθώριο την δική της έκφραση.

Κατερίνα Χατζή

60 2 � 2011 �

Open the disc

LEON – FUTRUEΕΙΔΟΣ: INDIELABEL: ARCHANGEL MUSIC

Είναι κάποιες δουλειές που κυκλοφορούν εντός …συνόρωνκαι που νομίζεις ότι απευθύνονται σε όλο τον κόσμο.Αυτό δενέχει να κάνει μόνο με τη ταυτότητα, το χαρακτηρισμό και τοείδος της μουσικής ούτε αν ανήκει οπωσδήποτε σε αυτό πουαποκαλούμε world music.Εχει να κάνει και με τη διάθεση, τονπειραματισμό, την προσέγγιση πάνω στο υλικό που δουλεύειένας καλλιτέχνης ή μια μπάντα.

Καταρχήν όταν έφτασε στα χέρια μου η συγκεκριμένη έκ-δοση ομολογώ ότι με εντυπωσίασε τόσο η σφιχτοδεμένη και καλή παραγωγή όσο και το πολύ όμορφοεξώφυλλο ….και αν δεν ήξερα ότι η Archangel είναι ελληνικό label το πιο πιθανό είναι να νόμιζαπως το «Futrue» βγαίνει από κάποια άλλη χώρα και όχι τη δική μας.Από την άλλη μεριά είναι τόσοπολιτισμικό και πολυποίκιλο το αποτέλεσμα που νοιώθεις ότι ξεπερνάει τα σύνορα μιας χώρας καιαπευθύνεται παντού.

Πίσω από αυτό το άκρως καλλιτεχνικό και γόνιμο δημιουργικά project κρύβεται ο κατά κόσμον Τι-μολέων Βερέμης, ο άνθρωπος που δημιούργησε ένα θαυμάσιο ηχητικό σύμπαν.Οι ιδέες και απόψειςπου διαδέχονται η μία την άλλη τρέχουν με ρυθμούς που μοιάζουν να κρατάνε σε άψογη ισορροπίαένα ολόκληρο συνθετικό έργο σε βαθμό που σε κανένα σημείο να μη στερείται ουσίας και να μη σεαφήνει ασυγκίνητο.Ενα κολάζ μουσικής ευφυίας από όλον τον κόσμο, άλλωστε ο ίδιος ο Leon ταξί-δεψε αρκετά πριν καν μπει στη διαδικασία της σύνθεσης και της ηχογράφησης και έφερε στις απο-σκευές του πολλές ιδέες, χρώματα και εικόνες.

Αφού μας κάλεσε να μοιραστούμε μαζί του τη μαγεία του λάιβ –που περιλαμβάνουν και τη συμ-μετοχή του στο Ark festival αλλά και το support στους Camera Obsura– δημιούργησε στα τέλη του2009 μια κολλεκτίβα πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα.Με μια ρεαλιστική διάθεση και με μα-γικές εικόνες άλλων εποχών ο Leon ταξιδεύει και σε προσκαλεί να ταξιδέψεις και εσύ σε ένα νοερόταξίδι με φόντο μια πολυρρυθμία που πηγάζει από όργανα όπως το τσέλο, το τρομπόνι, το βιολί, η τρο-μπέτα, η μελόντικα, το ακορντεόν, το μαντολίνο, το βιμπράφωνο, το μεταλλόφωνο και τα κρουστά.Εχοντας μαζί του λοιπόν τη δεκαμελή του μπάντα σε αυτό το ταξίδι ο Leon άφησε την παραγωγή του«Futrue» στα χέρια των Ottomo και Josh Clark, παραγωγό και συνεργάτη των Beirut. Ακούστε γιααρχή τα «Where The Wild Things Are» και «All Rise» και θα μπείτε αμέσως στο χαρμάνι των ήχωνπου έστησε το μυαλό του ο Leon από το οποίο αναπόφευκτα δεν θα ξεκολλάς με τίποτα.

Αλέξανδρος Γερασίμου

61� 2011 � 2

Open the disc

MODE PLAGAL – ΣΤΗΝ ΚΟΙΛΙΑ ΤΟΥ ΚΗΤΟΥΣΕΙΔΟΣ: OTHERLABEL: LYRA

Πρόκειται για την καινούργια δισκογραφική εργασία ενός ση-μαντικού και καλοδουλεμένου συγκροτήματος που δεν σου αφή-νει κανένα κενό όσον αφορά το συνολικό αποτέλεσμα τωνμουσικών του έργων αλλά και της στάσης που κρατάνε τα μέλητου απέναντι σε αυτό που καταπιάνονται κάθε φορά.Μόνο πουσε αυτή την δουλειά δεν αρίθμησαν το όνομα του project (πολ-λοί θα περίμεναν ίσως ένα Mode Plagal IV) … αλλά προτίμησανέναν τίτλο για να εκφραστούν και να εκφράσουν τις συνθέσεις

του άλμπουμ.Η μουσική έκφραση άλλωστε δεν καθοδηγείται από τέτοιου είδους τακτικές και οι Mode Plagal φαί-

νεται να το γνωρίζουν καλά αυτό.Συνεχίζοντας απλά μια ιστορία που ξεκίνησαν πριν από 20 περίπουχρόνια και που δυνάμωσε μέσα στο χρόνο οι Mode Plagal κοιτάζουν τα κιτάπια της παράδοσης και φέρ-νουν στο σήμερα ρυθμούς που υπό άλλες συνθήκες δεν θα γνωρίζαμε αν δεν υπήρχαν γκρουπ που νατους δίνουν την άποψη, το χρόνο και κυρίως τη σημασία που πρέπει ώστε να συνεχίζουν και αυτοί στοχρόνο με τους εκάστοτε όρους, συνθήκες και «κώδικες» που διαμορφώνονται και διαμορφώνουν κάθεφορά.

Στην κοιλιά του κήτους μας οδηγεί το Αθηναικό σχήμα μιας και μέσα σε αυτή δούλεψαν την τέταρτηκατά σειρά δισκογραφική τους εργασία.Προηγήθηκαν το Mode Plagal III αλλά και οι δυο συνεργασίεςπου μεσολάβησαν μεταξύ του τρίτου και του τέταρτου δίσκου της μπάντας και που λειτουργούν σαν έναςαόρατος συνδετικός κρίκος.Ποιες ήταν αυτές; Μα φυσικά τα άλμπουμ με τα συγκροτήματα Βόσπορος(«Του Βοσπόρου το Πέρα» το 2003) και Χαΐνηδες («Η κάθοδος των Σαλτιμπάγκων» το 2008).

Σε αυτή τη θαυμάσια δισκογραφική δουλειά οι Mode Plagal έχουν ανεβάσει τον πήχυ πάρα πολύψηλά δίνοντας τη καλύτερη πρόταση τους μέχρι σήμερα.Κινούνται και πάλι στο γνώριμο ύφος με τοοποίο πρωτοσυστήθηκαν μόνο που αυτό εξελίχθηκε, ωρίμασε και ταξίδεψε ολοκληρωμένο για να απο-τυπωθεί σε αυτά (δεν είναι άλλωστε τυχαίο πως υπήρξε μια καθυστέρηση από μέρους τους για την κυ-κλοφορία αυτής της δουλειάς προκειμένου να επεξεργαστούν καλύτερα το υλικό της τέταρτης τουςαπόπειρας) τα 11 tracks του δίσκου.

Εδώ πραγματικά η έκδοση αυτή στέκεται επάξια δίπλα σε σημαντικά δισκογραφήματα της ευρω-παικής avant garde μουσικής και είμαι σίγουρος ότι το «στην κοιλιά του κήτους» θα παραμείνει μια δια-χρονική άποψη μέσα στο χρόνο και μια κατάθεση που θα τη μνημονεύουμε για αρκετά χρόνια ακόμη.Ηfunk εδώ συναντά τα βαλκανικά ηχοχρώματα που σκαρφίζονται οι Mode Plagal και τα παραπάνω στέ-κονται δίπλα στα δυο δεκαπεντασύλλαβα πονήματα του Μποστ (Μέντης Μποσταντζόγλου), ένα ποίηματου Τάκη Συρέλλη, το δημοτικό «η πούλια μαζί με ένα γράμμα» του Θοδωρή Ρέλλου καθώς επίσης καιστο απόσπασμα από τους «Aδελφούς Καραμαζόφ» του Ντοστογιέφσκι.Οι Mode Plagal αποτελούνταιαπό τους Θοδωρή Ρέλλο (σαξόφωνο), Κλέων Αντωνίου (κιθάρα), Florian Mikuta (πλήκτρα), ΑντώνηΜαράτο (μπάσο), Τάκη Κανέλλο (τύμπανα) ενώ την πόρτα του studio πέρασαν και οι Ανδρέας Πολυ-ζωγόπουλος (τρομπέτα), Βασίλης Πολυχρονόπουλος (τρομπόνι) και Αγγελος Πολυχρόνου (κρουστά).

Αλέξανδρος Γερασίμου

62 2 � 2011 �

Open the disc

ΜΠΑΜΠΗΣ ΠΑΠΑΔΟΠΟΥΛΟΣ – ΑΠ΄ ΤΗ ΣΠΗΛΙΑΤΟΥ ΔΡΑΚΟΥΕΙΔΟΣ: INDIELABEL: PUZZLE MUSIK

Δεν ξέρω γιατί αλλά πάντα ήμουν της άποψης ότι για να παί-ξεις, να εκφράσεις και να εκφραστείς μέσα από την ελληνική μου-σική δεν είναι απαραίτητο ως προυπόθεση να χρησιμοποιήσειςπαραδοσιακά ή λαικά όργανα (που θα επιφέρουν και θα προσ-δώσουν ίσως και το ανάλογο ηχόχρωμα). Μπορείς να το κάνειςμε οποιoδήποτε τρόπο άλλωστε θα ήταν αστείο να είχαμε θέσειως όρο για τη συνέχιση της ελληνικής μουσικής την χρήση συ-

γκεκριμένων οργάνων. Το ότι έπαιξε ο Βαμβακάρης με μπουζούκι δεν σημαίνει ότι τον επόμενο αιώναθα έπρεπε να ψάξουμε εναγωνίως για μιμητές ή καρικατούρες του σπουδαίου Συριανού συνθέτη.

Στην αυγή λοιπόν –και κάτι παραπάνω- του αιώνα που διανύουμε αν μην τι άλλο βγαίνουν πράγ-ματα που νιώθεις ότι συνεχίζουν αυτό που ξεκίνησαν κάποτε οι παλαιότεροι μουσικοί. Το κάλεσματης κάθε εποχής είναι αυτό που διαφοροποιείται και διαφοροποιεί όπως και οι ανάγκες της. Σε αυτήντην κατηγορία ανήκει και ο τελευταίος προσωπικός του Μπάμπη Παπαδόπουλου «Απ΄ τη σπηλιά τουδράκου» που κυκλοφορεί από τη δισκογραφική εταιρεία Puzzle Musik και που το είδος πάνω στοοποίο «πατάει» για να πάει εκεί που θέλει να πάει είναι το ρεμπέτικο.

Πάντα είχα την αίσθηση ότι ο Μπάμπης Παπαδόπουλος έβαζε πάνω από όλα, την ίδια την αναζή-τηση και το ψάξιμο πάνω στις μουσικές φόρμες, σε σημείο που να νομίζεις ότι διαθέτει κάποια χύτραπου να ανακατεύει διάφορα συστατικά μέχρι να πάρουν τη «γεύση» που πρέπει να πάρουν. Εδώ δενδιστάζει να ρίξει jazz σταγόνες πάνω στο «Ένα τραγούδι απ' τ' Αλγέρι» του Απόστολου Καλδάρα ενώτο ίδιο επιχειρεί –με το αποτέλεσμα αν μη τι άλλο να σε ξαφνιάζει- και στην «Καλόγρια» του Βαγ-γέλη Παπάζογλου.Οσον αφορά το υπόλοιπο υλικό θα πρέπει να γράψω μάλλον μια σελίδα ξεχωριστάγια το κάθε θέμα του δίσκου.Σε αυτή την πραγματική αναβίωση με ...άλλο τρόπο όμως του ρεμπέτι-κου βρέθηκαν μαζί με την κιθάρα του Μπάμπη Παπαδόπουλου οι Δημήτρης Βλαχομήτρος στο μπου-ζούκι, ο Διονύσης Μακρής στο κοντραμπάσο και ο Γιώργος Χριστιανάκης στο πιάνο.Μια δουλειάπου κατά την ταπεινή μου άποψη πρέπει να δοθεί για μελέτη γιατί οι επόμενες γενιές θα έπρεπε νατην έχουν σαν δίσκο-ορόσημο για την ελληνική μουσική.

Αλέξανδρος Γερασίμου

63� 2011 � 2

Open the disc

Πότε ήταν η πρώτη φορά που ήρθες σεεπαφή με αυτό που ονομάζουμε μουσική;

Θοδωρής Ρέλλος : Δεν θυμάμαι καλά τοπώς ξεκίνησα και από τι επηρεάστηκα, αλλάθυμάμαι πολύ καλά την ημέρα που πήρα την

απόφαση να ασχοληθώ σοβαρά με την μου-σική και να βιοποριστώ μέσα από αυτή τηνασχολία. Ήταν το φθινόπωρο του ΄82 καιζούσα στη Θεσσαλονίκη. Θυμάμαι πως ξύ-πνησα, το δωμάτιό μου, τι χρώμα είχαν οι

MODE PLAGAL: Ήχοι πλάγιοι «στην κοιλιά του κήτους»

64 2 � 2011 �

Μusica; Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

κουρτίνες, τα πάντα. Επιστρέψατε στη δισκογραφία με έναν

ομολογουμένως εκπληκτικό δίσκο με τίτλο«στην κοιλιά του κήτους» που χαρακτηρί-ζεται από έντονη διάθεση για πειραματισμόκαι πολλούς αυτοσχεδιασμούς. Μίλησε μουγια αυτή την κυκλοφορία.

Θ.Ρ : Είναι ενδιαφέρον ένα γκρούπ να κυ-κλοφορεί κατά πολλούς τον καλύτερο τουδίσκο μετά από 20 χρόνια ύπαρξης. Μου αρέ-σει αυτό. Κατά τα άλλα, το υλικό ηχογραφή-θηκε κατά περιόδους. Οι βάσεις τον χειμώνατου 2008, κάποιες διορθώσεις περιστασιακάτο 2009, οι φωνές και οι μείξεις το φθινόπωροτου 2010. Ο δίσκος αυτός τρέναρε σαν να μηνήθελε να ολοκληρωθεί. Τελικά το υλικό μαςσαν να πήρε τον χρόνο του ανάμεσα στιςάλλες δραστηριότητες και εμείς πιο ώριμοι ωςπρος αυτό, χωρίς δεύτερες σκέψεις και ερω-τήματα τύπου τι είναι αυτό- καλό κακό, αρε-στό η όχι, εμπορικό η μη- ολοκληρώσαμε τηνδιαδικασία, έχοντας εξαιρετικούς συνεργάτες.

Σε αυτή την μουσική εργασία συναντάμετην κατάθεση σημαντικών μουσικών αλλάκαι στιχουργών όπως ο ποιητής Τάκης Συ-ρέλλης. Μίλησε μου για τους υπόλοιπουςMode Plagal αλλά και για τους μουσικούςπου συμμετείχαν στο δίσκο.

Θ.Ρ : Θα μπορούσα να μιλάω ώρες τις ιδι-αιτερότητες και την τρέλα του καθενός απόμας. Είναι πολύ δύσκολες αυτού του είδους οισχέσεις, για αυτό το λόγο τα γκρούπ δύσκολαγίνονται και εύκολα διαλύονται. Η μακρό-χρονη φιλία μας και το δικό σας ενδιαφέρονμας κράτησε ενωμένους και ακόμη συνεχί-ζουμε.

Τι κρύβεται εν έτι 2011 στην «κοιλιά τουκήτους»;

Θ.Ρ : Τα μέσα μαζικής καταστολής και ενη-μέρωσης.

Πως βλέπεις την εξέλιξη της jazz στην

Ελλάδα και δη της jazz που ρίχνει «σπό-ρους» στα χωράφια της παραδοσιακής μου-σικής;

Θ.Ρ : Έχουν δημιουργηθεί ήδη οι γέφυρεςμεταξύ των διαφόρων ειδών μουσικής και με-ταξύ ενός κοινού από διαφορετικές παραδό-σεις. Πιστεύω ότι μπορεί να υπάρξει μια κοινήμουσική γλώσσα.

Εχετε εμφανιστεί σε αρκετές μουσικέςσκηνές και φεστιβάλ στο εξωτερικό. Πωςαντιμετωπίζει εκεί ο κόσμος τους μουσι-κούς και τις μπάντες που επιλέγει να ακού-σει;

Θ.Ρ : Αυτή είναι μια σχέση που χτίζεται επίτόπου. Αν υπάρχει συγκίνηση στο πάλκο,υπάρχει και στο ακροατήριο και αντίστροφα.

Ποια ήταν η κυκλοφορία που άκουσεςπρόσφατα και τη χάρηκες ;

Θ.Ρ : Δεν θέλω να σας απογοητεύσω αλλάτελευταία ακούω παλιούς δίσκους βινυλίου.

Διαδικτυακοί κόμβοι και μουσική. Τε-λικά είναι «ζευγάρι» αυτά τα δύο;

Θ.Ρ : Δεν είμαι τόσο σίγουρος, δηλαδή αν«το μέσο είναι το μήνυμα» ή όχι.

Πως βλέπεις το μέλλον της ελληνικής δι-σκογραφίας και ποιός πιστεύεις ότι θα είναιο καινούργιος τρόπος διανομής της μουσι-κής;

Θ.Ρ : Αν δούμε την δισκογραφία σαν μίαδιαδικασία καταγραφής μιας εργασίας, είναιμια χαρά. Στην Ελλάδα λόγω της μικρής «πιά-τσας», από την μεριά των καλλιτεχνών δενυπήρχε ποτέ μεγάλο οικονομικό ενδιαφέρονστην δισκογραφία σε σχέση με αυτό των συ-ναυλιών.

Τα επόμενα σχέδια των Mode Plagalείναι…

Θ.Ρ : Να συνεχίζουμε να υπάρχουμε σανσυγκρότημα. ΛΙΝΚwww.myspace.com/modeplagal

66 2 � 2011 �

Μusica;

Είπε να χτίσει σκαλιάΝα πατήσει πάνωΝα φτάσει το ικανοποιητικό

Ονειροπόλησε λιγάκιΈχασε την ισορροπίαΒούλιαξε στ’όνειρο

Γραπώθηκε απ’ το πραγματικόΞανανέβηκε βιαστικά

Εισέπνευσε αρρωστιάρικη πνόηΤης έσπειρε ένα αγρίμιΚαρπό του βιασμού

Ασθενής, κάνει βήματα πίσωΒρίσκει ανάρρωση, μεταμορφώνεταιΤώρα βγάζει νύχια

Ξεκινά χορό στις παλάμες καθώς αυτές καίνεΚρύβει το αναφιλητό στους ήχους του τυμπάνου

Η ολοκλήρωση της σήμανε το τέλος του χορούΚάθησε στην άκρη του γκρεμούΧάζεψε τη σκάλα

Σκέφτηκε να πει ένα παραμύθιΟ ονειροπόλος, ο ασθενής κ ο χορευτής…Πήγε να διηγήθεί την ιστορία

Λησμόνησε την αρχήΑναρρωτήθηκε την πρώτη φράση:Ο μετέωρος αιωρείται μόνος.

70 2 � 2011 �

Κείμενο: Κατερίνα Γούναρη

Μετέωρο

Τις ερωτήσεις απαντά ο Νίκος Τόμπρος,μέλος του θεάτρου μαριονέτας Ανταμαπα-νταχού.

Πότε ξεκίνησε η προσπάθεια που ακούειστο όνομα Ανταμαπανταχού;

Χρονικά η ενασχόλησή μας με τον κόσμοτης κούκλας συνδυάστηκε με την απόφασή μαςνα εγκαταλείψουμε την Αθήνα. Ήδη από το1989 είχαμε ξεκινήσει να ερευνούμε κατα-σκευαστικά την μαριονέτα και όταν εγκατα-σταθήκαμε στα Βασιλικά Ευβοίας, ηπροσπάθεια αυτή έγινε πιό συγκεκριμένη. Αρ-

χίσαμε να χρησιμοποιούμε την μαριονέτα στηνεπαφή μας με τα παιδιά και να κάνουμε εκθέ-σεις, ώσπου το 1995 έγινε η κύρια επαγγελμα-τική μας απασχόληση κατασκευάζονταςμαριονέτες για το εμπόριο.

Το 1996 φτιάξαμε την πρώτη μας παραστα-σούλα (την οποία δεν αξιοποιήσαμε επαγγελ-ματικά) και από τότε βρισκόμαστε σε μιασυνεχή έρευνα πάνω στις θεατρικές δυνατότη-τες της κούκλας.

Ποιά φιλοσοφία διέπει το εργαστήριΑνταμαπανταχού;

Το κουκλοθέατρο αποτελούσε πάντα για

Συνέντευξη: Αλέξανδρος Γερασίμου

ΑΝΤΑΜΑΠΑΝΤΑΧΟΥ:Αντάμα με μαριονέτες στη βόρεια Εύβοια

72 2 � 2011 �

ΤΕΑΤRΟ

73� 2011 � 2

εμάς ένα μέσον για να βρισκόμαστε με ανθρώ-πους. Μας ενδιέφερε να ανακαλύπτουμε αδελ-φές ψυχές ανά τον κόσμο και να ανταλλάσουμεσκέψεις και εμπειρίες. Και αυτό συνεχίζουμε νακάνουμε ταξιδεύοντας όσο μπορούμε. Από εκείκαι πέρα εφόσον αποφασίσαμε να επιβιώνουμεμε αυτό που αγαπάμε – κάνοντας δηλ. κουκλο-θέατρο – προσπαθούμε αντί να πουλάμε τέχνηγενικά και αόριστα, να παρουσιάζουμε δουλειέςβασισμένες στην γνώση που έχουμε αποκτήσειόλα αυτά τα χρόνια, γνωρίζοντας όμως καλά οτιέχουμε να μάθουμε πολλά πολλά ακόμα.Γι’αυτό τον λόγο εκπαιδευόμαστε και σε άλλαείδη τέχνης όπως παντομίμα, σωματικό θέατρο,χορός, stop motion animation και θέατρο σκιών.

Κρύβεται κάποια ιστορία πίσω από τηνονομασία του εργαστηρίου; Συμβολίζει κάτιη λέξη Ανταμαπανταχού;

“Ανταμαπανταχού” είναι η ένωση δύο λέ-ξεων “Αντάμα” και “Απανταχού” που σημαίνειμαζί παντού .Το όνομα έχει να κάνει με το γε-γονός οτι με την Ελένη είμαστε ζευγάρι καιστην ζωή και παρέα με την κόρη μας Δανάη(όταν οι μαθησιακές της υποχρεώσεις το επι-τρέπουν) και τις κούκλες μας ταξιδεύουμε δίνο-ντας παραστάσεις παντού (στην Ελλάδα και τοεξωτερικό) δίνοντας έμφαση στην συνεύρεση,αποκτώντας καινούριους φίλους παντού.

Το εργαστήρι ανεβάζει κάθε χρόνο σημα-ντικές παραστάσεις. Φέτος ανέβηκε “τοαγόρι με τα μαγικά δάκτυλα” στο θέατρο“ΠΚ” στον Ν. Κόσμο. Πείτε μας δύο λόγιαγια αυτή την παράσταση.

“Το αγόρι με τα μαγικά δάκτυλα” είναι δια-σκευή που κάναμε σ’ένα Νορβηγικό μύθο πουέχει σχέση με ξωτικά γίγαντες που ζουν κοντάσε ποτάμια και είναι βιρτουόζοι στο βιολί. Απόένα τέτοιο ξωτικό έμαθε βιολί το ψυχοπαίδιενός γέρου μυλωνά γεγονός που δεν άρεσε κα-θόλου στον γέρο -μπεκρή μιας και ο μικρόςήταν ο μόνος που δούλευε στον μύλο...

Την παράσταση αυτή την παρουσιάσαμε για

πρώτη φορά το 1999 σε πανελλήνια συνάντησηκουκλοπαιχτών, με τελείως διαφορετική μορφή.Κρατήσαμε τον τίτλο και το βασικό σενάριο.Βάλαμε αφήγηση για την κατανόηση της ιστο-ρίας, όπου το κείμενο έγραψε η Ειρήνη Σουρ-γιαδάκη. Οι μαριονέτες δεν μιλάνε αλλάαφηγούνται με τεχνικές μιμικής, θέατρου σκιώνκαι χορογραφημένη κίνηση πάνω στην μουσικήπου συνέθεσε ο Μηνάς Εμμανουήλ ενώ τα κο-στούμια επιμελήθηκε η Όλγα Γερογιαννάκη.

Την παράσταση είχαν την δυνατότητα ναδουν και κωφοί διότι είχαμε εντάξει στην παρά-σταση παράλληλη διερμηνεία στην Ελληνικήνοηματική γλώσσα από την συνεργάτη μαςperformer Ελένη Γιαννακοπούλου.

Επειδή η παράσταση είχε πολύ καλή απο-δοχή απο τον κόσμο (ακούοντες και κωφούς)αποφασίσαμε να την παρουσιάσουμε ξανά στοθέατρο ΠΚ,στον Ν. Κόσμο,από το Οκτώβριοτου 2011.

Για αρκετά χρόνια διοργανώσατε σεμινά-ρια και συναντήσεις για μικρούς και μεγά-λους με κύριο θεματικό άξονα τοκουκλοθέατρο. Πόσο εφικτό ήταν κάτι τέτοιοδεδομένου ότι η βάση σας δεν ήταν η Αθήνααλλά τα Βασιλικά της Εύβοιας και πώς ο κό-σμος ανταποκρινόταν σε τέτοιες προσπά-θειες;

Οι πρώτες συναντήσεις κουκλοθεάτρου πουδιοργανώσαμε από το 1999 έως το 2001 αποτέ-λεσαν για εμάς μια ξεχωριστή εμπειρία. Οι πα-ραστάσεις που δόθηκαν ήταν προσφορά τωνομάδων που συμμετείχαν, μέναμε όλοι μαζί στοσπίτι μας και επαγγελματίες του χωριού ανέλα-βαν να μας ταίσουν και να βοηθήσουν στηνδιοργάνωση. Η δε ανταπόκριση του κόσμουήταν άκρως ικανοποιητική όπως επίσης και σταφεστιβαλάκια που διοργανώσαμε τις επόμενεςχρονιές με εισιτήριο.

Σε αυτό το σημείο πρέπει να αποκαλύψουμετο “μυστικό όπλο” του κουκλοθεάτρου στηνΕλλάδα.

Πρόκειται για τους κουκλοπαίκτες, τουςήρωες μιας τέχνης περιθωριακής ακόμα στηνΕλληνική πραγματικότητα, που επιμένουν ναεπιβιώνουν μέσα από αντίξοες συνθήκες καιπου καταφέρνουν κάτι που δεν συναντάμε σεκανένα άλλο είδος τέχνης: να έχουν μεταξύ τουςκατά πλειοψηφία ΖΗΛΕΥΤΗ ΣΧΕΣΗ.

Όποτε λοιπόν βρίσκονται να κάνουν κάτιομαδικά έχει πάντα επιτυχία. Αυτό συνέβη καιστα Βασιλικά.

Δώσατε έμφαση και στο κατασκευαστικόκομμάτι της μαριονέτας και παράλληλα με-λετήσατε τις θεατρικές δυνατότητες της κού-κλας…

Πάντα μας ενδιέφερε η τελειοποίηση της κί-νησης της μαριονέτας και των άλλων ειδών κού-κλας που έχουμε χρησιμοποιήσει σεπαραστάσεις μας. Γι αυτό έχουμε ασχοληθείπολύ με το τεχνικό κομμάτι με αποτέλεσμα οιμαριονέτες μας να είναι πολύπλοκες κατασκευ-αστικά.

Η συνεχόμενη εξάσκησή μας στον χειρισμότέτοιων κατασκευών μας έχει βοηθήσει να απο-δίδουμε με κάποια σχετική ευκολία τους διάφο-ρους θεατρικούς ρόλους στις παραγωγές μας. Ηέρευνά μας όμως δεν σταματάει ποτέ και πα-ράλληλα διαπιστώνουμε οτι έχει ιδιαίτερο εν-διαφέρον και η εμψύχωση πολύ απλώνκατασκευαστικά κουκλών.

Έχετε λάβει μέρος σε διεθνή φεστιβάλ τηςΕυρώπης. Πως αντιμετωπίζουν εκεί τα κου-κλοθέατρα και ποιές οι διαφορές με τα δικάμας εργαστήρια;

Στις περισσότερες Ευρωπαικές χώρες τοκουκλοθέατρο αναγνωρίζεται ως θεατρικό είδοςκαι έχει μια σεβαστή θέση στο θεατρικό γίγνε-σθαι. Οι πολίτες των χωρών αυτών μπορούν νασπουδάσουν και να γίνουν επαγγελματίες κου-κλοπαίκτες με πτυχίο, γεγονός που στην Ελλάδαείναι μακρινό όνειρο.

Aπό εκεί και πέρα όσον αφορά την ποιότητατων παραστάσεων δεν έχουμε να ζηλέψουμε

και πολλά πράγματα. Υπάρχει βέβαια πληθώραπαραγωγών κάποιες από τις οποίες είναι καλές,κάποιες μέτριες ή και απαράδεκτες. Πάντως ταφεστιβάλ τους (όπου εμείς έχουμε πάει) αποτε-λούν ένα σημαντικό πολιτιστικό γεγονός καιέχουν απήχηση τόσο σε παιδιά όσο και σε ενή-λικες.

Ποιές είναι οι δυσκολίες που αντιμετωπί-ζουν σήμερα τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα;

Τα κουκλοθέατρα στην Ελλάδα απαρτίζονταισυνήθως είτε από πολύ μικρές αριθμητικά ομά-δες είτε από έναν μόνο κουκλοπαίκτη-τρια. Τοκύριο πρόβλημά τους από την στιγμή που θακαταφέρουν να γίνουν επαγγελματίες (λόγω έλ-λειψης ανώτερης ή ανώτατης εκπαίδευσης οιπερισσότεροι είναι αυτοδίδακτοι ή έχουν παρα-κολουθήσει εργαστήρια από παλαιότερους κου-κλοπαίκτες) είναι η εύρεση πόρων για τιςπαραγωγές τους, οπότε τα περισσότερα τα κά-νουν μόνοι τους δηλ. κατασκευές, σκηνικά, κεί-μενα, σκηνοθεσία, εμψύχωση κ.λπ. Ότανολοκληρωθεί η παράσταση πρέπει βέβαια νατην προωθήσουν. Τα θέατρα έχουν υψηλά ενοί-κια ώστε να θεωρείται επιτυχία όταν καταφέ-ρεις να μην μπεις μέσα οικονομικά. Οι δήμοιεάν σε εντάξουν στις εκδηλώσεις τους , δεν πλη-ρώνουν συνήθως (εάν πληρώσουν) πριν από 1-3 χρόνια. Στα σχολεία δεν είναι λίγες οιπεριπτώσεις που αντιμετωπίζονται από τους εκ-παιδευτικούς ως έμποροι και όχι ως καλλιτέ-χνες. Θα μπορούσαμε να μιλήσουμε ακόμα καιγια θέματα όπως ασφαλιστικό, σύνταξηκ.λ.π.(γέλια) αλλά η γκρίνια δεν ταιριάζει στουςκουκλοπαίκτες. Η δουλειά μας είναι και χόμπυμας γι’αυτό ίσως είμαστε και δεμένοι μεταξύμας. Μέσω του Ελληνικού κέντρου κουκλοθεά-τρου UNIMA HELLAS γίνονται σημαντικέςπροσπάθειες ώστε το κουκλοθέατρο να πάρειτην θέση που του αξίζει, να γίνει γνωστό στοευρύτερο κοινό όχι μόνο ως παιδικό θέαμα αλλάως θεατρικό είδος που απευθύνεται σε όλες τιςηλικίες. Η πορεία της UNIMA είναι ανοδική τατελευταία χρόνια όσο αφορά την επαφή της με

74 2 � 2011 �

ΤΕΑΤRΟ

το κοινό έχοντας κάνει με μεγάλη επιτυχία, σε-μινάρια και εκδηλώσεις με αποκορύφωμα τηνσυνεργασία της με το Ίδρυμα Μ. Κακογιάννη,τα τελευταία δύο χρόνια, όπου έχουν παρου-σιαστεί αρκετές Ελληνικές παραγωγές για παι-διά και ενήλικες η οποία θα συνεχιστεί και τηνερχόμενη θεατρική σεζόν 2011-2012.

Tα επόμενα βήματα της ομάδας είναι...

Μέσα στο καλοκαίρι εκτός από κάποια προ-γραμματισμένα ταξίδια για παραστάσεις εντόςΕλλάδας θα δραστηριοποιηθούμε στο θεατρικόεργαστήρι μας στα Βασιλικά με παραστάσεις,εργαστήρια κατασκευής κούκλας για παιδιά καιαυτό το διάστημα βρισκόμαστε στη διαδικασίαδιοργάνωσης περιοδείας στην Β. Εύβοια με πα-ραστάσεις δρόμου σε συνεργασία με καλλιτέ-χνες από τον χώρο του θεάτρου και του τσίρκου(δεν υπάρχουν ακόμα ημερομηνίες).

Προγραμματίζουμε εργαστήρια κατασκευήςκαι θεάτρου κούκλας για ενήλικες τα οποία θαανακοινωθούν τον Σεπτέμβριο και θα ξεκινή-σουμε νέα παραγωγή η οποία θα ανέβει στο θέ-ατρο ΠΚ τον Γενάρη του 2012.

Τον Οκτώβριο θα συμμετέχουμε στο διεθνέςφεστιβάλ κουκλοθεάτρου στο Κιλκίς και ανα-μένουμε την οριστική απάντηση για συμμετοχήσε φεστιβάλ στο εξωτερικό τον Νοέμβριο.

Τέλος, όπως προανάφερα “το αγόρι με τα μα-γικά δάκτυλα” θα ανέβει για δεύτερη χρονιά στοθέατρο ΠΚ στον Ν. Κόσμο από τον Οκτώβριοτου 2011.

Όλες οι δράσεις μας (εμφανίσεις και εργα-στήρια) ανακοινώνονται αναλυτικά στην ιστο-σελίδα μας www.antamapantahou.gr

ΛΙΝΚwww.antamapantahou.gr

76 2 � 2011 �

ΤΕΑΤRΟ

Oran Gillmor, Εμείς είμαστε το μέσο. Οξύ, 2011

Τα Ισχυρά ΜΜΕ έχασαν το μονοπώλιό τους στον τομέα των ειδήσεωνχάρη στο ίντερνετ. Τώρα που η έκδοση ειδήσεων σε πραγματικό χρόνομπορεί να απευθύνεται σε ένα παγκόσμιο κοινό, ένα νέο είδος λαϊκώνδημοσιογράφων παίρνει τις ειδήσεις στα χέρια του. Εξοπλισμένοι μεφορητούς υπολογιστές, κινητά τηλέφωνα, και ψηφιακές φωτογραφικέςμηχανές, αυτοί οι πρώην-αναγνώστες-νυν-δημοσιογράφοι μετατρέπουντην ειδησεογραφία από διάλεξη σε διάλογο. Στο Εμείς Είμαστε το Μέσο,ο δημοσιογράφος και blogger, Dan Gillmor, διηγείται την ιστορία αυτούτου εν εξελίξει φαινομένου και ρίχνει άπλετο φως στην αλλαγή πουσυμβαίνει στο πώς παράγουμε –και καταναλώνουμε– τις ειδήσεις. Ο Gill-mor μας δείχνει τον τρόπο με τον οποίο ο καθένας από εμάς μπορεί πλέοννα συμμετέχει στην παραγωγή των ειδήσεων χρησιμοποιώντας την προσωπική του δικτυακήεφημερίδα (γνωστή ως weblog ή blog), τους χώρους συνομιλίας στο δίκτυο, και το ηλεκτρονικόταχυδρομείο. Κρούει τον κώδωνα του κινδύνου στους πατροπαράδοτους δημιουργούς των ειδήσεων–πολιτικούς, στελέχη επιχειρήσεων, διασημότητες–, στους βαρόνους της αγοράς, και στουςυπεύθυνους των δημοσίων σχέσεων που τους προμοτάρουν. Εξηγεί τον τρόπο με τον οποίο μπορείκανείς να παίξει επιτυχώς το παιχνίδι αυτής της νέας εποχής και να μετατρέψει τον «έλεγχο» σε«σύμπραξη». Και υπενθυμίζει στους συναδέλφους του δημοσιογράφους ότι, απέναντι σε αυτήν τηνπληθώρα πληροφοριών που προέρχονται από το δίκτυο, θα πρέπει να προσαρμοστούν στα νέαδεδομένα γιατί αλλιώς κινδυνεύουν να μείνουν εκτός συναγωνισμού. Κατά βάση, το Εμείς Είμαστετο Μέσο είναι ένα βιβλίο που μιλάει για ανθρώπους. Ανθρώπους, όπως ο καθηγητής Νομικής GlennReynolds, ο οποίος με τις καταχωρήσεις και τα σχόλια του σχετικά με την τεχνολογία και τηνελευθερία σε blog, απέκτησε τόσους αναγνώστες και επιρροή, που μετατράπηκε σε πηγή πληροφοριώνγια επαγγελματίες δημοσιογράφους.

Όμηρος Αβραμίδης, Η δροσοσταλίδα της συγγνώμης. Εκδόσεις Ωκεανίδα,2011

Ο Όμηρος Aβραμίδης γεννήθηκε στην Kύπρο, σπούδασε ελληνική καιγαλλική φιλολογία στο Πανεπιστήμιο Aθηνών και εφαρμοσμένηγλωσσολογία στη Σορβόνη και εργάστηκε ως καθηγητής στην κυπριακήμέση εκπαίδευση. Tο 1975 εγκαταστάθηκε στην Αθήνα, όπου εργάστηκεως μεταφραστής και επιμελητής βιβλίων, ως διευθυντής σύνταξης σεεκδοτικές εταιρείες και ως αντιπρόσωπος ξένων εκδοτικών οίκων στηνΕλλάδα. Αυτό εδώ είναι το δέκατο βιβλίο του. Πρωτοεμφανίστηκε το 1997με το μυθιστόρημα H κίτρινη σημαία, που κυκλοφόρησε από τις εκδόσεις«Ωκεανίδα». Ακολούθησαν: O δρόμος του φεγγαριού («EμπειρίαEκδοτική» 1999), Με τα μάτια της ψυχής («Ωκεανίδα» 2000), Ακριβήκληρονομιά («Ωκεανίδα» 2001), Άκου το τραγούδι της βροχής («Ωκεανίδα» 2002) και Γιατί, Αλλάχ;(«Ωκεανίδα» 2004), Σαν ανοιξιάτικη μπόρα («Ωκεανίδα» 2005), η συλλογή διηγημάτων Η αγάπηείναι το μυστικό («Ωκεανίδα» 2004), Με τα φτερά της ελπίδας («Eμπειρία Eκδοτική» 2006) και Οιδρόμοι της καρδιάς («Ωκεανίδα» 2007). Από το 2002 ασχολείται αποκλειστικά με τη συγγραφή.

77� 2011 � 2

MΠΟΥΚΣ;

E.E. Cummings (Ε.Ε. Κάμμινγκς), Παραμύθια. Μετάφραση: ΡοδούλαΠαππά, Σχέδια: Πάολο Γκέτσι, Σειρά: Κόμμα, Διεύθυνση σειράς: εκ-δοτική ομάδα Κόμμα, ISBN: 978-960-211-940-2, Αθήνα 2009, Σελ.:64, Τιμή: € 12,00 [με 37 έχρωμα σχέδια]

O Έντουαρντ Έστλιν Κάμμινγκς (Edward Estlin Cummings, 1894-1962), από τους ση¬μαντικότερους Αμερικανούς ποιητές του 20ούαιώνα, έγραψε τα τρία από τα παραμύθια που περιέχονται στην παρούσαέκδοση (Ο γέρος που έλεγε γιατί, Το σπίτι που έφαγε κου¬νουπόπιτα, Τοκοριτσάκι που το έλεγαν Εγώ) για την κόρη του Νάνσι. Το πότε ακρι-βώς γράφτηκαν είναι άγνωστο, οπωσδήποτε όμως μεταξύ 1919, έτουςγέννησης της Νάνσι, και 1924, όταν το ζεύγος Κάμμινγκς χώρισε και ηπεντάχρονη Νάνσι ακολούθησε τη μη¬τέρα της στο Δουβλίνο. Πατέραςκαι κόρη έμελλε να ξανασυναντηθούν περισσότερο από είκοσι χρόνιααργότερα, το 1946, όταν η Νάνσι ήταν πια η ίδια μητέρα. Η τέταρτη ιστορία, Ο ελέφαντας κι η πε-ταλούδα, πρέπει να γράφτηκε από τον Κάμμινγκς μετά το 1948 για το μικρό του εγγονό.

Την εικονογράφηση των Παραμυθιών έκανε ο Πάολο Γκέτσι ειδικά για την ελληνική έκδοση.

Πάνος Κ. ΘΑΣΙΤΗΣ, Τα Ποιήματα, Επιμέλεια: Σταύρος Ζαφειρίου,Εισαγωγή: Αλέξης Ζήρας, Σειρά: Ελληνική ποίηση, Εκδόσεις Νεφέλη,Αθήνα 2011, ISBN: 978-960-211-988-4 Σελ. 232, τιμή: 17,50 €

Κυκλοφόρησε σε έναν καλαίσθητο τόμο, από τις εκδόσεις ΝΕ-ΦΕΛΗ, σε επιμέλεια του ποιητή Σταύρου Ζαφειρίου και με εισαγωγήτου κριτικού λογοτεχνίας Αλέξη Ζήρα, το σύνολο των ποιητικών συλ-λογών του Πάνου Θασίτη, στο οποίο προστίθενται και είκοσι τέσσερααδημοσίευτα ποιήματα που βρέθηκαν στα κατάλοιπά του.

Ο Πάνος Κ. Θασίτης (Μόλυβος Μυτιλήνης 1923-Θεσσαλονίκη2008), ένας από τους σημαντικότερους εκπροσώπους της Πρώτης Με-ταπολεμικής Γενιάς, καταγράφεται, μαζί με τον Μανόλη Αναγνωστάκηκαι τον Κλείτο Κύρου, στους λεγόμενους «κοινωνικούς ποιητές» τηςΘεσσαλονίκης, οι οποίοι, έχοντας κοινές εμπειρίες από την Γερμανοϊταλική κατοχή, τους αγώνες καιτη διάψευση των οραμάτων της αριστεράς, συναντήθηκαν στο πεδίο της βιωματικής κατάθεσης, μετις συγκλίσεις, αλλά και με τις σημαντικές αποκλίσεις του προσωπικού τους ύφους.

Ή, όπως σημειώνει στο εισαγωγικό του σημείωμα ο Αλέξης Ζήρας «διέφερε αρκετά η ένταση καιτο μέταλλο της φωνής τους. Η θέση που έπαιρνε ο καθένας τους για να αφηγηθεί τη στάση ζωής τουστα πρώτα χρόνια του μεταπολέμου. Το πώς και το τί στοχαζόταν γι’ αυτά», ενώ ειδικότερα για τονΘασίτη αναφέρει: «Τα σύμβολα που χρησιμοποιεί ο Θασίτης γίνονται πιο συγκεκριμένα, πιο βατά, πιοπροσπελάσιμα και κατανοητά, μια και ο παντεπόπτης-ποιητής νοιάζεται για την επικοινωνία μέσωνοημάτων. Δεν φαίνεται να τον ενδιαφέρει η υποκίνηση της συγκίνησης, της συναισθηματικής διά-θεσης του άλλου, το να τον κερδίσει στα εύκολα σημεία του».

78 2 � 2011 �

MΠΟΥΚΣ;

Το κορίτσι του διπλανού portal κυκλοφορεί και απορεί, Σύνθεσηεξωφύλλου: egreen, Σχέδιο εξωφύλλου: Ελένη Τρίγκατζη, ΕκδόσειςΚαστανιώτη, ISBN: 978-960-03-5304-4, σελ. 152, Τιμή 10,00 €

Όχι, παίδες, δεν είμαι καρτούν, koritsi είμαι. Έχω σάρκα και οστά,απλά δεν αποκαλύπτω το όνομά μου. Όχι γιατί αν το μάθετε θα πάθετετην πλάκα σας, αφού προς το παρόν παραμένω άσημη και άνεργη,αλλά επειδή, όταν με το καλό ξεκινήσω την καριέρα μου, μπορεί να κα-ταλήξω στην προεδρία της Ν.Δ., φέρ’ ειπείν, και δεν θέλω να έχω σκαν-δαλώδες βιογραφικό... (Βέβαια είμαι της Αριστεράς και της προόδουεπί του παρόντος, αλλά προοδεύοντας δεν ξέρω πού θα φτάσω...)

Να κι ένα μίνι βιογραφικό, για να ξέρετε με ποια έχετε να κάνετε:Μόλις τέλειωσα τη Φιλοσοφική στην Ξεσσαλονίκη, πήγα Λονδίνο γιατα περαιτέρω, την έκατσα εφτά χρονάκια στο Κάμντεν, το ’ριξα στιςμπίρες και στους μπάφους (τα Σαββατοκύριακα, καλέ μαμά, μηβαράς) και μετά γύρισα. Στα ενδιάμεσα ξεμπέρδεψα και με το διδακτορικό μου στη Φιλοσοφία, προ-σόν που θα μπορούσε να με καταστήσει μια διασημότητα των γραμμάτων τύπου Κορνηλία Καστο-ριάδη, αλλά για λόγους που με ξεπερνούν με κατέστησε απλά άνεργη (columnist στο protagon.gr τουΣταύρου Θεοδωράκη). Έχω όμως ηθικό υψηλό, παίδες! Δεν μασάω.

Έχω επίσης άποψη για τα πάντα, έχω μάνα γιατρό του ΕΣΥ, που λατρεύει το φακελάκι (και λει-τουργεί και ως ταμείο ανεργίας μου), έχω πατέρα χαρτόμουτρο/δικηγόρο/παπατζή, έχω ξάδερφο μα-λάκα, δεν μου λείπει τίποτα. Καριέρα μόνο δεν έχω, αλλά, αν αγοράσετε αυτό το βιβλίο με τιςπεριπέτειές μου, θα αποχτήσω κι απ’ αυτό. Οπότε στηρίξτε με, αν έχετε την καλοσύνη. Μόνο όφελοςθα έχετε. (Ή εγώ θα έχω; Το ίδιο είναι, αφού είμαστε πια ένα σώμα μια ψυχή!) Στα ζόρια που τραβάειη πατρίδα μας (και εγώ προσωπικά) η ισχύς εν τη ενώσει, παίδες!

Μη ρωτάτε πού ζω. Ζω ανάμεσά σας, στο www.protagon.gr και στο facebook ως «κορίτσι του δι-πλανού πόρταλ».

Σάντρο Ντελ’ Όρκο, Δελφοί, Μετάφραση: Κούλα Καφετζή, ISBN: 978-960-6781-76-6, Αθήνα 2010, Σελ. 320, Τιμή: 17,24 €

Νεκρός δεν είμαι, αφού εξακολουθώ να σκέφτομαι, αλλά πάλι ούτε καιζωντανός, αφού έχω χάσει όλες τις αισθήσεις. Εντούτοις διατηρώ το συ-ναίσθημα, όλο το φάσμα του ανθρώπινου συναισθήματος.

Το μυθιστόρημα του Σάντρο ντελ' Όρκο προσφέρει στον αναγνώστηένα ταξίδι χωρίς επιστροφή, από την αθωότητα του πραγματικού προςτον ίλιγγο του αγνώστου. Σταθμοί στο ταξίδι αυτό ο αγώνας του ήρωα ναδιαλευκάνει την υπόθεση, η «έκρηξη» ενός απρόσμενου έρωτα και ηαπόλυτη εξουσία του «Ελέγχου», που φτάνει μέχρι την ανθρώπινη βού-ληση και τα όρια του φυσικού κόσμου. Μία γρήγορη, συγκλονιστικήαστυνομική ιστορία ανάμεσα στα αρχαιοελληνικά ερείπια και τη μυστη-ριώδη αχλή του δελφικού μαντείου.

79� 2011 � 2

Περιχάν Μαγκντέν, Η ανάσα τους πίσω μας, Μετάφραση: ΙώΤσοκώνα, Εκδόσεις Μελάνι, Αθήνα 2010, ISBN: 978-960-6781-84-1, Σελ. 370, Τιμή: 18,17 €

Στο μυθιστόρημα Η Ανάσα τους Πίσω μας, η διάσημη Τουρ-κάλα ακτιβίστρια και συγγραφέας Περιχάν Μαγκντέν συνθέτειμε τρόπο μοναδικό μία ιστορία την οποία χαρακτηρίζει όχι μόνοη γρήγορη πλοκή, αλλά και η προσωπική αναζήτηση. Δύο γυ-ναίκες –μητέρα και κόρη– διασχίζουν ολόκληρη την υφήλιο,αναζητούν κρυψώνα στην Ινδία, τη Νέα Υόρκη, τα τροπικάνησιά, το Λονδίνο, την Κωνσταντινούπολη, μόνες ενάντια σεολόκληρο τον κόσμο και τον εαυτό τους.

Πόσο πίσω πρέπει να αφήσει κανείς το επώδυνο παρελθόντου και πόσο καλά χρειάζεται να κρυφτεί, για να ξεφύγει απότους δαίμονες –φανταστικούς ή πραγματικούς– που τον κατα-διώκουν;

Λένα Διβάνη, Προφανώς η Πηνελόπη ήταν ηλίθια και άλλες ελ-ληνικές τραγωγίες, Εκδόσεις Μελανι, 2011

Ένας μεγάλος μάστορας του σεναρίου είπε πως οι ήρωες τηςκωμωδίας δεν έχουν καμία συναίσθηση ότι παίζουν σε κωμω-δία. Αυτοί ζουν το δράμα τους. Αυτό έχουν πάθει όλοι οι ήρωεςαυτού του βιβλίου: Η φιλόλογος που ακούει από τους μαθητέςτης ότι η Πηνελόπη ήταν ηλίθια για να περιμένει τον Οδυσσέατόοοσα χρόνια υφαίνοντας αντί να αξιοποιεί παραγωγικά τουςνοστιμότατους μνηστήρες που τη γυρόφερναν· ο Νώντας ο μη-χανόβιος θεός, που πουλούσε φούμαρα στα ξαδερφάκια του ότιστο Γούντστοκ έζησε τον μεγάλο έρωτα με την Τζοαν Μπαεζ·ο Λαρισαίος φοιτητής που στριμώχτηκε λόγω αφραγκίας νακάνει διακοπές στον Πλαταμώνα αντί να κάνει τη μεγάλη ζωήσε εξωτικές παραλίες της πολύ Απω Ανατολής· το ζεύγος που ταξαναφτιάχνει λόγω πένθους για τον θάνατο της Αλίκης Βουγι-ουκλάκη· ο Χάρης που μεταφράζοντας στο Γιαπωνέζο στην Επίδαυρο την τραγωδία της Αντιγόνηςμπλέκει μαζί και τη δική του· ο ταξιτζής που κλέβει την καρδιά αντί για το πορτοφόλι της δημοσιο-γράφου που μεταμφιέστηκε σε αλλοδαπή τουρίστρια για να τον παγιδέψει. Όλοι άνθρωποι της δι-πλανής πόρτας. Έλληνες - για να μην πω ελληνάρες. Με τα καλά τους, με την γκρίνια τους, με ταπαραπονά τους, με το «δεν υπάρχει» κράτος τους. Όλοι κατά βάθος τραγικοί ήρωες μιας πολύ ελλη-νικής κωμωδίας!

80 2 � 2011 �

MΠΟΥΚΣ;

82 2 � 2011 �

Συνέντευξη: Κωνσταντίνα Γεωργίου

Πίσω από την Αστική Μη ΚερδοσκοπικήΕταιρεία BlackDots κρύβονται η Ελένη Βλά-χου, η Βάσια Χριστοδούλου και η ΖωήMαντά. Απόφοιτες του τμήματος Θεατρολο-γίας του Πανεπιστημίου Αθηνών, αποφάσι-σαν να δημιουργήσουν οι ίδιες το χώρο, αλλάκαι τις προϋποθέσεις για να υπηρετήσουν τηντέχνη του θεάτρου. Πολυπράγμονες και ανή-συχες, οι BlackDots ξεκίνησαν την πορείατους σχεδόν εφτά χρόνια πίσω. Είναι ενδια-φέρον να τις γνωρίσουμε και να μάθουμε πώςμέσα από τέτοιου είδους συνεργασίες, ευνο-είται η τέχνη αλλά γεννιούνται και φιλίες.

BlackDots... από πού προέκυψε το όνομά σας;Δυσκολευτήκαμε πολύ να βρούμε ένα όνομα που

να μας εκφράζει .Πάνω που είχαμε απογοητευτείεντελώς, ευτυχώς προέκυψε κάτι “μεταφυσικό” καιέδωσε τη λύση! Κοιτώντας φω τογραφίες μας απόκάποια έξοδο, παρατηρήσαμε ότι στην μπλούζαμιας πολύ καλής μας φίλης, της θεατρολόγου καισυγγραφέα Μαρίας Σούμπερτ, είχαν εμφανιστείμαύρες βούλες που δεν υπήρχαν στην πραγματικό-τητα. Σχολιάζοντας αυτό το ανεξήγητο εφέ της φω-τογραφίας, προέκυψε και το όνομα BlackDots…

Μιλήστε μου λίγο για εσάς… Βάσια

Θεατρολόγος κι εγώ, τα τελευταία χρόνια ερ-γάζομαι ως υπεύθυνη εκτέλεσης παραγωγής καιbackstage manager, προσπαθώ να παίρνω γεύσηαπό κάθε κομμάτι μιας θεατρικής παράστασης-

από το τεχνικό μέχρι το καλλιτεχνικό. ΣτιςBlackDots, εκτός από θέματα παραγωγής, επιμε-λούμαι τα σκηνικά και τα κοστούμια μας, αλλάόπως είπε και η Ελένη, λειτουργούμε ως συγκοι-νωνούντα δοχεία.

ΕλένηΤελειώνοντας το τμήμα θεατρικών Σπουδών στη

Φιλοσοφική Σχολή Αθηνών, έκανα ένα Masterπάνω στην Πολιτιστική Διοίκηση στο Παν/μιο τουMaastricht στην Ολλανδία. Ασχολήθηκα με το θε-ατρικό παιχνίδι στην πρωτοβάθμια εκπαίδευση, τηνσκηνοθεσία, και τώρα παράλληλα με τη φοίτησήμου σε δραματική σχολή, διδάσκω σε ιδιωτικά ΙΕΚκαι εργάζομαι ως υπεύθυνη παραγωγής και επικοι-νωνίας σε θεατρικές παραγωγές της Αθήνας. ΣτηνBlackDots- όπως όλες μας- κάνω τα πάντα! Γιαμένα, αυτή η εναλλαγή αρμοδιοτήτων είναι πουκάνει το όλο εγχείρημα πιο ενδιαφέρον και στηεταιρεία αλλά και στις άλλες μου ενασχολήσεις!

ΖωήΤελείωσα τη Θεατρολογία Αθηνών και μετά

έκανα το master μου πάνω στο θέατρο στο TrinityCollege του Δουβλίνου. Έχω δουλέψει και δου-λεύω σαν βοηθός σκηνοθέτη-με ό,τι συνεπάγεταιαυτό, ως θεατρολόγος και σαν σκηνοθέτης. Πα-ράλληλα κάνω μεταφράσεις έργων και περιμένωνα ξεκινήσω το διδακτορικό μου. Στις BlackDotsσκηνοθετώ αλλά όπως ανέφεραν τα κορίτσια οιρόλοι μας δεν εντάσσονται σε στενά πλαίσια.

Ο βασικότερος λόγος και στόχος δημιουρ-γίας της ομάδας ήταν κοινός εξ αρχής;

Η ανάγκη να είμαστε αφεντικά του εαυτού μας.Όχι με την εγωιστική διάσταση του πράγματος αλλάκυρίως από την ανάγκη μας να δημιουργήσουμεκάτι δικό μας, παίζοντας με τους δικούς μας κανό-νες και ρισκάροντας αρκετά!

Από το 2004 μέχρι σήμερα, η BlackDots κι-νείται ενεργά στο χώρο του θεάτρου ενώ έχειαναλάβει το συντονισμό σεμιναρίων, εργαστη-ρίων και καλλιτεχνικών παραστάσεων. Είστεευχαριστημένες;

Σε γενικά πλαίσια ναι. Έχουν υπάρξει στιγμέςπολύ παραγωγικές και δημιουργικές που τις έχουμεευχαριστηθεί πολύ και έχουμε νιώσει περήφανεςγια την προσπάθειά μας. Παρ’όλα αυτά θα θέλαμενα υπάρχουν οι κατάλληλες συνθήκες ώστε οι δρά-σεις της εταιρείας μας να είναι η κυρίως απασχό-λησή μας. Να μπορούμε να ζούμε από αυτό!

Με τόσο πιεστικό και διαφορετικό πρό-γραμμα η κάθε μια, πώς ισορροπείτε ανάμεσαστις ανάγκες της εταιρείας, και στις απαιτήσειςτων άλλων σας επαγγελματικών υποχρεώσεων;Νιώθετε ότι κάτι μένει πίσω, ή εν τέλει όλασυνδυάζονται;

Αναγκαστικά πάντα κάτι θα πρέπει να μένειπίσω καθώς τίθεται και θέμα βιοπορισμού. Από τηνάλλη όμως πάντα δουλεύουμε και για την εταιρεία.Και ευτυχώς είμαστε τρεις όποτε με κάποιο τρόποοι υποχρεώσεις μοιράζονται. Πολύ σημαντικό είναιόμως και το σωστό timing. Το σίγουρο είναι ότι θέ-λουμε να κάνουμε δουλειές επειδή έχουμε ανάγκηνα κάνουμε κάποιο σχόλιο. Δεν έχει ουσία απλώςνα κάνουμε θέατρο για να λέμε ότι υπάρχουμε στοχώρο. Όταν θα έρθει η κατάλληλη στιγμή θα ξανα-κάνουμε δική μας παραγωγή.

Πιστεύετε ότι υπάρχει πρόσφορο έδαφος γιασυνεργασίες και συμπαραγωγές, ή στην Ελλάδαέχουμε μάθει να δρούμε πιο πολύ μεμονωμένα;

Η γενική ατμόσφαιρα που επικρατεί είναι πιο πο -λύ η απομόνωση παρά η συνεργασία. Δύσκολά εμπι-στευόμαστε και δύσκολα μοιραζόμαστε. Όμως απ’ό,τι φαίνεται αυτό μάλλον έχει αρχίσει και αλλάζει.

Πόσο εύκολο ή δύσκολο είναι να σας εμπι-στευθεί ένας καλλιτέχνης, ή μια καλλιτεχνικήομάδα, την ευθύνη του στησίματος μιας παρά-στασης; (αυτό το ρωτάω πιο πολύ για τηνεμπειρία σας με όλα τα υπόλοιπα που κάνετεόχι τόσο μέσα από την εταιρεία).

Και σαν εταιρεία και μεμονωμένα έχουμε δουλέ-ψει αρκετά και σε διαφορετικά πόστα στο χώρο τουθεάτρου/πολιτισμού και έχουμε αποκτήσει χρήσιμηεμπειρία. Μας έχουν εμπιστευτεί μεταφράσεις, έργα,παραγωγές... Είμαστε στην αρχή αλλά σίγουρα σεθέση να αναλάβουμε την ευθύνη κάποιου πράγμα-τος που θα μας ανατεθεί. Η δυσκολία βρίσκεται όχιστο αν θα τα καταφέρουμε αλλά στο πόσο εύκολα θαμας εμπιστευτεί κάποιος ώστε να μας αναθέσει κάτι.Υπάρχει καχυποψία στο χώρο και όχι άδικα!

Λόγω του οικονομικού και κοινωνικού ανα-βρασμού, πολλοί είναι αυτοί που αποφασίζουν ναπάρουν δραστικές αποφάσεις, όπως το να αναζη-τήσουν ευκαιρίες στο εξωτερικό, ή να αναπρο-σαρμόσουν τις ανάγκες και τα θέλω τους όσοναφορά την επαγγελματική τους ζωή. Υπήρξεαντίστοιχη σκέψη από εσάς για την εταιρεία;

Το εξωτερικό αναφέρεται συνέχεια στις συζητή-σεις μας. Και στις τρεις αρέσουν τα ταξίδια, έχουμεζήσει εκτός Ελλάδας για κάποιο διάστημα, έχουμεφίλους από το εξωτερικό. Δεν είναι κάτι που μαςφοβίζει και ίσα ίσα φλερτάρουμε με τις πιο οργα-νωμένες και αξιοκρατικές ίσως συνθήκες που επι-κρατούν εκεί! Προς το παρόν ψαχνόμαστε με ταδιάφορα φεστιβάλ στην Ευρώπη όπου θα θέλαμενα έχουμε κάποια συμμετοχή.

Η επόμενη δράση της BlackDots; Ετοιμά-ζετε κάτι αυτή την περίοδο;

Έχουμε διάφορα σχέδια στο μυαλό μας, ένα-δύοαπό αυτά μάλιστα θέλουμε σίγουρα να γίνουνπράξη. Είναι σημαντικό όμως να κάνουμε κάτι τηνκατάλληλη στιγμή. Δε θέλουμε να βιαστούμε. Μετόσες ομάδες και παραστάσεις στη θεατρική ζωήτης Αθήνας και σε συνδυασμό με την οικονομικήδυσκολία της περιόδου που διανύουμε πρέπει να τοσκέφτεται κανείς διπλά. Τι έχει ανάγκη να δει ο κό-σμος, ποια στάση θέλουμε να πάρουμε απέναντι σεόσα συμβαίνουν, έχουμε κάτι να πούμε, έχουμεχρόνο να ασχοληθούμε σοβαρά με το project, θαμας πάει βήματα μπροστά ή θα είμαστε “άλλη μίαπαράσταση”; Δε θέλουμε να είμαστε άλλη μία πα-ράσταση. Δεν έχει νόημα αυτό στην τέχνη.

Κι ένας μεγάλος στόχος, ένα μεγάλο κοινόσας όνειρο…;

Ένας δικός μας χώρος ίσως...Σας ευχαριστώ πολύ.

Οι φωτογραφίες είναι από το αρχείο των Black Dots.

84 2 � 2011 �

86 2 � 2011 �

Nadia BeleΝάντια μιλησέ μας λίγο για τα έργα σου…

Κατά διαστήματα έχω ασχοληθεί με διάφοραπράγματα, αλλά έχω εστιάσει στο εικαστικό κό-σμημα με στόχο τη δημιουργία μοναδικών χει-ροποίητων κομματιών.

Πώς θα περιέγραφες τις δημιουργίες σουκαι ποιές πρώτες ύλες χρησιμοποιείς;

Τα κοσμήματα είναι κατά βάση ογκώδη καιεντυπωσιακά με μία ρομαντική και ταυτόχροναavant garde διάθεση. Μεγάλη μου αγάπη είναι οχρυσός και οι πολύτιμες πέτρες αλλά επειδή μουαρέσει να ρισκάρω με τα υλικά χρησιμοποιώακόμα και τα πιο ευτελή. Όπως παλιά κουμπιά,υφάσματα, καραβίσια κορδόνια τα οποία μουαρέσει να συνδυάζω μεταξύ τους.

Τι θα μπορούσε να αποτελέσει πηγήέμπνευσης για εσένα;

Πηγή έμπνευσης μπορεί να είναι μια ταινία,ένα βιβλίο, ένα μουσικό κομμάτι, ο έρωτας ,οιίδιες οι γυναίκες που μου ζητούν να τους σχε-διάσω κάτι μοναδικό, η φύση και βέβαια τα τα-ξίδια από όπου προμηθεύομαι και διάφοραυλικά.

Ποια είναι τα μελλοντικά σου σχέδια;

Ετοιμάζω μία καινούργια γκαλερί στο κέ-ντρο της Αθήνας όπου θα παρουσιάζω δικές μουδουλειές αλλά και άλλων σχεδιαστών.

Πού θα μπορούσαμε να βρούμε τα κοσμή-ματά σου;

Κατόπιν ραντεβού στο ατελιέ μου αλλά καισε διάφορες εκθέσεις που οργανώνω κατά δια-στήματα.

Οι δημιουργίες σου είναι αποκλειστικά γιαγυναίκες;

Ναιιιιι!!! Σχεδιάζω κοσμήματα μόνο για γυ-ναίκες γιατί πιστεύω πως οι άντρες είναι κο-σμήματα από μόνοι τους!!

Επικοινωνία: nadiabele@gmail.com

ΧΕΙΡΟΤΕΧΝΙΕΣ Συνέντευξη: Νεφέλη Καριοφύλλη

Η Nadia Bele γεννήθηκε το Μάρτιο του1978 και πέρασε τα παιδικά της χρόνιαστην Κορινθία. Μετά το Λύκειο σπούδασεαργυροχρυσοχοΐα στη σχολή της Στεμνί-τσας. Στην συνέχεια ήρθε στην Αθήνα καιπαρακολούθησε μαθήματα γλυπτικής καισκηνογραφίας στην ΑΣΚΤ. Τo 98 άνοιξετο δικό της εργαστήριο κοσμημάτων στοΜετς και την ίδια χρονιά πραγματοποίησετην πρώτη της ατομική έκθεση στηνΕθνική Πινακοθήκη. Στην πορεία ακο-λούθησαν διάφορες ομαδικές και ατομικέςεκθέσεις στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.

Από το 1999 μέχρι το 2009 δίδαξε σχε-διασμό και κατασκευή κοσμήματος σειδιωτικά ΙΕΚ αργυροχρυσοχοΐας καιελευθέρων σπουδών. Το 2006 άνοιξε τηδική της γκαλερί στην Κόρινθο όπου «φι-λοξενούσε» έργα Ελλήνων και ξένων καλ-λιτεχνών. Έχει εμφανιστεί σε διάφορεςτηλεοπτικές εκπομπές για παρουσίασητης δουλειάς της, μεταξύ των οποίων καισε ένα αφιέρωμα του ΒΒC στην Ελλάδαως ανερχόμενη σχεδιάστρια.

Συνεργάστηκε επίσης με το ίδρυμαΔΕΣΤΕ και το Μουσείο Μπενάκη.

Τα Βασιλικά της Β. Εύβοιας, εκτός απότην φυσική ομορφιά έχουν και μια πολύχρονηπαρουσία σε καλλιτεχνικές και χειροτεχνικέςδραστηριότητες. Μέσα σε αυτό το πλαίσιοδημιουργήθηκε η ομάδα "Κάτι Τρέχει" πουέθεσε σαν στόχο την ανάπτυξη και προβολήτους, με άξονα την οικολογική ευαισθησίακαι τις εναλλακτικές μορφές τουρισμού.

Πότε ξεκίνησε η ιδέα που ακούει στοόνομα «Κάτι Τρέχει» και από πού πήρε τοόνομα της;

Το 2007 συναντηθήκαμε επτά κυρίως γυναι-κεία εργαστήρια που εκτός απ’τη φιλική μαςσχέση θελήσαμε να έχουμε και μια κοινή επαγ-γελματική δράση. Καταλήξαμε να βάλουμεμπροστά την ίδρυση του ΄΄Κάτι τρέχει΄΄ με ταεξής εργαστήρια: Το εργαστήριο κατασκευής

θέατρο μαριονέτας με την Ελένη Παναγιώτουκαι τον Νίκο Τόμπρο-Πίνακες και μαθήματαζωγραφικής με τη Σουζάνε Ρήντλ - Παραδο-σιακά Προϊόντα (γλυκά κουταλιού, μαρμελάδες,λικέρ, λάδι, ελιές και στεφάνια από φυσικάυλικά) από την Αθηνά Παναγιώτου - Έκθεσηκαι σεμινάρια κατασκευής χειροποίητων διακο-σμητικών κεριών από την Αλεξάνδρα Βαρελο-πούλου – Σπιτικά σαπούνια και φυτικάσκευάσματα από την Έλενα Χατζημιχάλη. Τοόνομα άσχετα αν το οικειοποιούμαστε ταιριά-ζει στο χωριό από παλιότερα. Ήδη από τη δε-καετία του’70 μαζευόταν εδώ καλλιτεχνικόςκόσμος.. απ’τον Αλέξη Δαμιανό ως τον ΛευτέρηΠαπαδόπουλο, τον Μάνο Λοίζο, τον ΝίκοΚούνδουρο, τον Ακριθάκη και πάει λέγοντας...Αυτό αποτέλεσε τη μαγιά για να συγκεντρω-θούν ή μάλλον να αποκεντρωθούν άνθρωποι σε

92 2 � 2011 �

ΙΝΦΟ Συνέντευξη: Η ομάδα του καφέ σκύλου

ΚΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙ…….στα Βασιλικά

εργαστήρια κεραμικής, ξυλοτεχνικής, αγιογρα-φίας, κατασκευής κούκλας, θεάτρου και δε συμ-μαζεύεται. Το ίδιο το χωριό καλεί τέτοιο κόσμολόγω της δικής του... “φλέβα’’ που ξεχωρίζει.Στη Β. Εύβοια πάντα ακούς ότι στα Βασιλικάξεχωρίζουν ότι πάντα ΚΑΤΙ ΤΡΕΧΕΙ...

Ποια φιλοσοφία διέπει το «Κάτι Τρέχει»;Οι επιλογές όλων όσων συμμετέχουμε συνα-

ντώνται σε δυο... τρία στοιχεία. Μας αρέσει ναδουλεύουμε με τα χέρια, όχι μόνο για να παρά-γουμε αυτά που καταναλώνουμε ,αλλά και απ΄τα οποία θα έχουμε κάποια έσοδα για να ζή-σουμε. Μας αρέσει επίσης να ζούμε εδώ και ναεπιμένουμε στην παράδοση που προαναφέραμε.Με γνώμονα αυτά φτιάξαμε και τον συνεταιρι-σμό, που έχει ως βάση την αρχή της εναλλακτι-κής παραγωγής και κατανάλωσης προϊόντων,την αρχή της συλλογικής δράσης και συμμετο-χικής εργασίας, την αρχή της αλληλέγγυας οι-κονομίας.

Το «Κάτι Τρέχει» είναι ένας ζωντανός ορ-γανισμός, μια μεγάλη ομπρέλα που κάτω απόαυτή δρουν αρκετές ομάδες που ασχολούνταιμε ετερόκλητα είδη έκφρασης και δημιουρ-γίας…

Οι ομάδες βασικά ήταν εργαστήρια που λει-τουργούσαν και λειτουργούν πριν την ίδρυσητου “Κάτι τρέχει’’. Καθένα απ’αυτό είχε το δικότου αντικείμενο. Δε τα λέγαμε ομάδες, αλλά ερ-γαστήρια που λειτουργούν αυτόνομα. Υπήρχανήδη πριν την ίδρυση και διαγράφουν ταυτό-χρονα το καθένα τη δική του τροχιά. Όμωςκάτω απ’την ομπρέλα του “κάτι τρέχει’’ απέ-κτησαν μια νέα δυναμική: Συναντιόμαστε πιοτακτικά, έχουμε νέους προβληματισμούς, μεμο-νωμένα, αλλά και για τη κοινή μας πορεία,έχουμε πρόσβαση σε νέες δραστηριότητες καιδιοργανώσεις, όπως εκθέσεις, φεστιβάλ, οικο-γιορτές. Η συνεύρεση αυτών των εργαστηρίωνστο ίδιο καταστατικό λύνει και πρακτικά και οι-κονομικά ζητήματα που προκύπτουν.

Συχνά πυκνά στα Βασιλικά της Εύβοιαςαλλά και σε πολλές άλλες περιοχές της Ελλά-δας οργανώνετε ή συμμετέχετε σε οικογιορ-τές, φεστιβάλ με μουσική, παραστάσεις,πάγκους οικολογικών προϊόντων και ανταλ-

λακτικά παζάρια. Μιλήστε μας για αυτό.Όλο και πιο συχνά εδώ και λίγο καιρό συμ-

μετέχουμε με ένα κοινό ́ ΄πάγκο΄΄ που εκθέτει ηκαθεμία τα προϊόντα της σε οικογιορτές σε διά-φορα μέρη της Ελλάδας. Αυτές οι γιορτές είναιένας αρκετά παλιός θεσμός που όλο και πιοσυχνά βρίσκει μιμητές παντού στην Ελλάδα.Βασίζεται σε κοινή διοργάνωση, ανταλλαγήεμπειριών, προϊόντων και ιδεών. Ενθουσιαστή-καμε τόσο απ’αυτό το πνεύμα όσο και από αν-θρώπους που συναντήσαμε και αποφασίσαμεότι θα διοργανώνουμε όσο περισσότερες συνα-ντήσεις αυτής της λογικής. Έχουμε στήσει ήδηδυο τέτοιες γιορτές στην πλατεία της Ιστιαίαςκαι ήταν πρωτόγνωρο για τον τόπο να έχει ερ-γαστήρια, παραγωγούς, φαγητό, μουσική, πα-ραστάσεις και συζητήσεις στο κέντρο τηςπόλης. Ήταν η δυναμική της συμμετοχής καιτης φιλοξενίας. Το τελευταίο μας εγχείρημαείναι ένα φεστιβάλ ανταλλαγών, όπου θα συμ-βιώσουμε και θα ανταλλάξουμε γνώσεις, εμπει-ρίες και προϊόντα με ανθρώπους απ’ όλη τηνΕλλάδα. Αυτό είναι τόσο καινούργιο και πειρα-ματικό, που θα σας μεταφέρουμε την εμπειρίαμας στο επόμενο τεύχος…

Αποφασίσατε να «στήσετε» ένα διαφορε-τικό σκηνικό, έναν ξεχωριστό τρόπο έκφρα-σης μακριά από την Αθήνα, στα Βασιλικά τηςΒόρειας Εύβοιας. Η απόσταση από την πρω-τεύουσα αποτελεί εμπόδιο για την υλοποίησητέτοιων εγχειρημάτων ή τελικά εξυπηρετεί;

Η ζωή μας είναι στα Βασιλικά εδώ και πολλάχρόνια. Είναι πια τόσο παγιωμένα, ώστε τελικάέρχονται άνθρωποι νεότερης γενιάς, που ενδια-φέρονται να αφήσουν την Αθήνα και το κλασικόμοντέλο ζωής για να καταλάβουν πως είναι κάτιτέτοιο εφικτό. Η στάση μας βέβαια είναι γνω-στή…Ό,τι και να επιλέξεις πάντα είσαι έτοιμοςκάτι να χάσεις για να κερδίσεις κάτι άλλο.

Τα επόμενα βήματα της ομάδας είναι…Έχουμε πάρα πολλές ιδέες,να δούμε τι θα

πρωτοκάνουμε …γιορτή, εργαστήρια, ανταλ-λαγές, κοινές παραγωγές για το καλοκαίρι καιόχι μόνο… μετά την εμπειρία του ανταλλακτι-κού τριημέρου θα’χουμε και νέες ιδέες για το τιμέλλει γενέσθαι...

93� 2011 � 2

Σάντα-Είρηνα (μέρος πρώτο…)

94 2 � 2011 �

Φωτογραφίζοντας Φωτογραφία: Κική Μουρατίδου

95� 2011 � 2

96 2 � 2011 �

Φωτογραφίζοντας

Ντα ο πατερούλης και μια αντικα-τάσταση εξπρές

Άνοιξη του 81. Μόλις έχω γυρίσει από τηΘεσσαλονίκη όπου παίζαμε το “Συλλέκτη”με το Γεωργίτση. Λίγο πριν το Πάσχα, Κυ-ριακή μεσημέρι, συναντάει τυχαία ο Κα-τράκης το Σπύρο Φωκά και του λέει: Ελάτετο βράδυ με τη Γεωργία να δείτε το “ΝΤΑ”

–παιζόταν ήδη δεύτερη χρονιά - και μετάπάμε να πιούμε καμμιά ρακή και να ταπούμε! Πηγαίνουμε και βλέπουμε μια θείαπαράσταση! Πάμε σαν υπνωτισμένοι στακαμαρίνια, δεν μπορούμε να αρθρώσουμελέξη απ τη συγκίνηση κι ο Κατράκης σπάειτη σιωπή και μου λέει: Πήγαινε αύριο στοΦιλήμονα να σου πάρει τα μέτρα για το φό-ρεμα. Μεθαύριο Τρίτη παίζεις τον “Κιτρινο

100 1 � 2011 �

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ Κείμενο: Γεωργία Ζώη (ηθοποιός, αρχιτέκτονας, Link : www.gzoi.gr)

ΜΑΝΟΣ ΚΑΤΡΑΚΗΣ: ΕΝΑ ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΟΜΟΙΡΟΛΟΙ ΚΑΙ ΕΝΑΣ ΓΑΤΟΣ

ΤΟΥ ΣΙΑΜ…

Κίνδυνο”! Πάρε το κείμενο να μάθεις τορόλο σου! Έλα στις 6:00 να κάνουμε μιαπρόβα! Η παράσταση θα άρχιζε στις 9:00!!!Δευτέρα αργία και ο Φιλήμονας θα έραβε τοφόρεμα μου, εγώ θα μάθαινα τα λόγια μουκαι Τρίτη βράδυ, με μόνο μια πρόβα θααντικαθιστούσα στο “ΝΤΑ” τη Μακράκη,που έφευγε ξαφνικά για Αμερική!! Όλοι οισυνάδελφοι διπλα μου να βοηθήσουν, ο Κυ-ρίτσης, ο Καλαβρούζος, ο Κατσαφάδος! ΟΚατράκης σίγουρος ότι όλα θα πανε ρολόι!Και δεν διαψεύστηκε! Ο Φωκάς στην πλα-τεία έβλεπε το έργο για δεύτερη φορά μέσασε τρεις μέρες και χειροκροτούσε!

Έτσι άρχισε η Θεατρική μου θητεία μετον Κατράκη που κράτησε δυόμισι χρόνιακαι ποιος ξέρει πόσα ακόμη, αν δεν έφευγετόσο νωρίς, στα 76 του.

Μια περιοδεία, τα φιλο…ζωη…κα αι-σθήματα του Κατράκη και της Λίντας καιένας γάτος Σιάμ.

Καλοκαίρι 81. Περιοδεία με το “ΝΤΑ”.Είμαστε στην πανέμορφη Ρόδο. Μόλις έχειτελειώσει η παρασταση. Ο κόσμος ενθου-σιασμένος ορμάει στα παρασκήνια, αλλάεμείς τρέχουμε να προλάβουμε (σχεδόν μαςφυγαδεύουν) την εκδήλωση - αφιέρωμα γιατα 55 χρόνια του Κατράκη στο Θέατρο! Δε-ξίωση, ομιλίες των αρχόντων της πόλης, φα-γητά, ρακές όπως πάντα, τούρτα, χοροί!Τώρα πια σ’ όλα τα ταξίδια μαζί και η αγα-πημένη μας Λίντα Αλμα! Είχαν ήδη πα-ντρευτεί το 79 μετά απο 25 χρόνωνθυελλώδη έρωτα. Είναι γνωστό πόσο φιλό-ζωοι ήταν και οι δυο. Όμως εκείνο το βράδυτο απέδειξαν περίτρανα!

Εγώ είχα ένα γατο σιάμ, που τον έπαιρναμαζί μου σ’ όλα τα ταξίδια! Είχε γυρίσει όλη

την Ελλαδα! Πρώτα με το “Συλλέκτη” τώραμε το “ΝΤΑ”.

Κάθε φορά που πηγαίναμε για φαγητό οΚατράκης - κι η Λίντα απο κοντά - φρόντι-ζαν απο την αρχή να ζητάνε απο το σερβι-τόρο να μαζέψει ό,τι καλύτερο για το γάτο!Στο τραπέζι πάντα ο Κατράκης είχε σταδεξιά του τη Λίντα κι αριστερά του εμένα.Εκείνο το βράδυ εγώ διακριτικά καθισα πιοπέρα, μήπως ήθελαν να πούνε καμμιά κου-βέντα με το δήμαρχο. Πάει κάποιος να κα-θίσει, μα ο Κατράκης τον αποτρέπει: “Αυτηη θέση είναι της Γεωργίας”. “Αυτή η θέσηείναι της κυρίας Ζώου(!!!)” συμπληρώνει οοικοδεσπότης Δήμαρχος. “Όπως λέμε τοΖώον του Ζώου;” απαντάω εγώ! Γελάνεόλοι! Αμήχανος ο δημαρχος! “Και μην ξε-χάσουμε το φαι του γάτου της Γεωργίας”συνεχίζει ο Κατρακης. “Και μην ξεχάσουμετο φαΐ του γάτου της κυρίας Ζώου(!!) ανα-μεταδίδει απτόητος ο Δήμαρχος! Όλοι προ-σπαθούν να κρατήσουν τα γέλια, ενώ εγώ -πειραχτήρι - συνεχίζω σοβαρά για να τοεμπεδώσουμε: “Δηλαδή το φαΐ του Ζώουτης Ζώου για όσους δεν κατάλαβαν”! Δενήξερε ο άμοιρος ότι το γυναικείο επίθετοδεν κλίνεται! Βέβαια όλοι στο τραπέζι κα-τουρήθηκαν απο τα γέλια, ο δε Κατράκηςαναδείχτηκε σε μεγάλο υπέρμαχο τωνΖωων!

Ο Οιδίποδας συνδιαλλέγεται με τοηπειρώτικο μοιρολόι στη Χαράδρα τουΒίκου.

Συνεχίζουμε την περιοδεία με το “ΝΤΑ”και παίζουμε στα Γιάννενα. Εδώ είναι ταδικά μου λημέρια! Εδώ τους οδηγώ εγώ ωςπερήφανη Ηπειρώτισσα! Μένουμε μια μέραπαραπάνω για να τους ξεναγήσω, να πάμε

101� 2011 � 2

για τσίπουρα εδώ - μετά το πρώτο μου με-θύσι το μόνο που έμαθα να πίνω όταν είμαιστον οικείο τόπο είναι η τσικουδιά και τοτσίπουρο - να πάμε να ακούσουμε Κλαρίνο,να επισκεφτούμε τα Ζαγοροχώρια! Πάμεστο Μονοδένδρι, παραγγέλνουμε τη διά-σημη πίτα και μέχρι να τοιμαστεί, τους προ-τείνω να περπατήσουμε ως τη χαράδρα τουΒίκου! Σκαρφαλώνοντας στο επικίνδυνομονοπάτι θαυμάζω το λιγερό κι ανάλαφρονεανικό του βήμα! Φτάσαμε ως το τέρματου μονοπατιού μόνο οι δύο. Οι άλλοι μεί-ναν πιο κάτω! Ήταν λες και είμασταν σε μιαΣκηνή με μορφή πετάλου, σκαρφαλωμένοιστο κέντρο του τόξου, ενώ η υπόλοιπηΣκηνή είχε υποχωρήσει, είχε βουλιάξει στοβάθος της χαράδρας! Θεατές απέναντι στηνάλλη όχθη της χαράδρας τα επιβλητικά βρά-χια! Δοκιμάσαμε τις φωνές μας κι αυτές επέ-

στρεφαν στα αυτιά μας με έναν όγκο μα-γικό! Και ξαφνικά ο Κατράκης αρχίζει εναμονόλογο του Οιδίποδα και η θεϊκή φωνήτου αντηχεί απ’ άκρη σ’ άκρη μες στη χαρά-δρα! Δεν έχω ακούσει ωραιότερο ήχο!Κρίμα που δεν ηχογραφήθηκε αυτή ηστιγμή! Και συνεχίζει συνεπαρμένος ώσπουσε μια στιγμή βγάζει μια κραυγή που οδη-γούσε λες σε ΗΠΕΙΡΩΤΙΚΌ μοιρολόι καιπαίρνω τη σκυτάλη κι αρχίζω να τραγουδάωεναλλάξ με τον Οιδίποδα εκστατική! Νο-μίζω ότι ήταν η ωραιότερη Θεατρική μουεμπειρία, σε μια παράσταση που γεννήθηκεαπροσδόκητα με μόνους θεατές τους πέντεηθοποιούς που τόλμησαν να σκαρφαλώσουνκαι κάποιους ξένους τουρίστες που έτυχε ναβρίσκονται εκεί εκείνη τη μοναδική στιγμή!Εξυπακούεται ότι την πίτα τη φάγαμε κρύα!

102 2 � 2011 �

ΦΛΑΣ ΜΠΑΚ

fasoul garidΗ Γη και η Θάλασσα στο πιάτο σας

104 2 � 2011 �

Γαστρονομία Κείμενο, φωτογραφία: Νίκος Πάλλης

Eαυτό πια παραπάει… Στην αρχή

ήταν η λεπτομερής αναφορά περί

των προμηθειών των πρώτων υλών των

πιάτων μου, στη συνέχεια η, εντελώς αψυ-

χολόγητη, πρέπει να σημειώσω, απαίτηση

της περιγραφής του προτεινομένου πιάτου

ένα μήνα πριν το deadline υποβολής της

συνταγής, και τώρα αυτό !!! Ο αρχισυντά-

κτης, όντας «καλεσμένος» του μάγειρα,

προκειμένου να διαπιστώσει, ιδίοις όμμα-

σιν και ιδίοις γευστικοίς καλύκοις, την γευ-

στικήν ορθότητα των προτάσεων,

105� 2011 � 2

ενοχλήθη υπό των γοερών κλαυθμών γατίου

τινος, που εξέμεινε επί κυπαρισσίου, μη δυ-

νάμενο να επανέλθει εις τας αγκάλας της,

άκρως ανησυχούσης, αφεντικίνας του και,

εν μέσω ευτυχώς όχι καταρρακτώδους βρο-

χής, υπεχρέωσε τον μάγειρα να κάνει τον

Ταρζάν- πυροσβέστη και να κατεβάσει τον

γάτην από το δέντρο επειδή, αφ’ ενός,

οχλείτο από την σκούζουσαν ψυχούλαν, αφ’

ετέρου επειδή ήθελε να αναδείξει εαυτόν ως

ψυχοπονιάρην στους θεατές των δρώμενων.

Οφείλω βέβαια να ομολογήσω ότι ο ίδιος

βοήθησε τα μάλα, αποποιούμενος τον ρόλο

του παρατηρητή. Παρ’ όλα αυτά, ΟΧΙ !!! Η

καταπίεση της εξουσίας δεν θα περάσει !!!

Θα διεκδικήσουμε το δικαίωμα μας να απο-

φασίζουμε, να δρούμε και να απολαμβά-

νουμε τα αποτελέσματα της ευθύνης μας,

θετικά η αρνητικά. Και, φυσικά, να μαγει-

ρεύουμε ότι νόστιμο επιθυμούμε και κατό-

πιν να το τσακίζουμε αποενοχοποιημένα !

Εμπρός, αδελφοί συνδαιτυμόνες !

Λόγω ελπίδος για καλές, καλοκαιρινές

μέρες, η συνταγή που προτείνει η στήλη

είναι άκρως καλοκαιρινή. Για 4 άτομα φουλ

φαγητό, θα χρειαστούμε 700 γραμμάρια γα-

ρίδες μικρές, αποφλοιωμένες, 500 γρ. φα-

σόλια ξερά ψιλά, περί τα 600 γρ. ντομάτες

για σαλάτα, τέσσερα φρέσκα κρεμμυδάκια,

τρεις πράσινες πιπεριές, ένα ματσάκι μαϊ-

ντανό, λίγη κάπαρη, λίγο δυόσμο, αλάτι και

πιπέρι, ελαιόλαδο καλής ποιότητας, ξύδι

καλής ποιότητας και άσπρο κρασάκι, κρύο ή

παγωμένες μπύρες, καθ’ ότι το πιάτο σηκώ-

νει και… υγρασία!

Η εκτέλεση είναι πολύ απλή: Βράζουμε

σε νερό τις γαρίδες και τα φασόλια μαζί,

μόνο με αλάτι και μια κουταλιά της σούπας

λάδι. Αφού βράσουν τα φασόλια καλά (οι

γαρίδες βράζουν αμέσως), τα κατεβάζουμε

από την φωτιά, τα σουρώνουμε, τα βάζουμε

σε ένα μεγάλο μπωλ ή σε σαλατιέρα και τα

αφήνουμε να κρυώσουν. Στην συνέχεια κό-

βουμε τις ντομάτες, τα κρεμμυδάκια και τις

πιπεριές σε μικρά κομμάτια, ψιλοκόβουμε

τον μαϊντανό και τον δυόσμο, προσθέτουμε

λίγο αλάτι, λίγο πιπέρι και την κάπαρη και

ανακατεύουμε όλα μας τα υλικά μαζί.

Πρόταση: καλό είναι το φαγητό μας να

μείνει κανα μισάωρο στο ψυγείο, θα γίνει

ακόμα πιο ελαφρύ και ευκολοφάγωτο. Το

σερβίρουμε σε μερίδες στα πιάτα μας, προ-

σθέτουμε λαδάκι ωμό και ξυδάκι και, πλημ-

μυρίζοντας τα εντός μας με την δροσιστική,

αρωματική και φρέσκια νοστιμάδα του,

τσακίζουμε και τις μπύρες! Άντε, φίλοι συν-

δαιτυμόνες, γεια μας!

Πολυχώρος Bassaviola: Από πρωί ... μέχρι πρωίας (Μέρος 3…)Τόπος: Ιστορικό κέντρο Καλαμάτας

Φωτογραφία: Γιάννης Κόσυβας, Τάσος Βαμβακάς,Έφη Πολίτη, Τάκης Νικολόπουλος, Ζωή Μπαλίκου

106 2 � 2011 �

ΦΡΙ ΘΕΜ Επιμέλεια: Η ομάδα του καφέ σκύλου