FACIT Biblioteka Help

© 2007 Dokument Servis d.o.o.www.biblioteka.ba

www.dokumentservis.ba

FACIT Biblioteka v2.0

HelpAndManual_unregistered_evaluation_copy

Mnogo godina kasnije, pred strojem za strijeljanje, pukovnikAurelijano Buendija morao je da se sjeti onog dalekog popodneva

kada ga je otac poveo da upozna led.___________________________________________________

Gabriel Garcia Marquez


Sva prava pridržana. Ni jedan dio ove publikacije ne smije biti reproduciran u bilo kojoj formi - grafičkoj, lektroničkoj,mehaničkoj, uključujući fotokopiranje, fotografisanje, snimanje glasnog čitanja na nosač zvuka, bez, prethodnog,dopuštenja autora.Proizvodi koji se spominju u ovom dokumentu mogu biti zaštitni znakovi (trademarks) i(ili) registrirani zaštitni znakovi(registered trademarks) njihovih vlasnika.Preduzete su sve mjere predstrožnosti za izbjegavanje grešaka kod pisanja ovog dokumenta. Izdavač i autor nepreuzimaju nikakvu odgovornost za greške ili gubitak podataka nastao kao posljedica korištenja materijala pisanogovdje, ili programa koji je opisan ovim dokumentom.

Printano: listopad 2007 u Sarajevu


© 2007 Dokument Servis d.o.o.

Izdavač.

.

Urednici

Tehnički urednici

Grafički dizajn

Alija GerinSanela Pekušić

Ahmet Hadžijusufović

ProdukcijaDokument Servis d.o.o.

Koordinator timaNedim Milanović

Samir LišančićAhmet Hadžijusufović

Kemal Tihić

Dokument Servis d.o.o. SarajevoSplitska 45, 71000 SarajevoBosna i Hercegovinatel. +387 33 55 77 00fax. +387 33 55 88 [email protected]://www.dokumentservis.ba


IContents


Sadržaj

Dio I Dobrodošli ! 2

Dio II Instalacija i registracija 6................................................................................................................................... 61 Preduslovi za instalaciju ................................................................................................................................... 62 Proces instalacije ................................................................................................................................... 63 Registracija

Dio III Korisničko sučelje 10................................................................................................................................... 121 Stavke glavnog izbornika

......................................................................................................................................................... 12Biblioteka

......................................................................................................................................................... 13Matični podaci

......................................................................................................................................................... 14Prometi

......................................................................................................................................................... 15Analize i ispisi

......................................................................................................................................................... 16Web razmjena

......................................................................................................................................................... 16Alati

......................................................................................................................................................... 17Jezik

......................................................................................................................................................... 17Prozori

......................................................................................................................................................... 18Pomoć ................................................................................................................................... 182 Alatne trake

......................................................................................................................................................... 18Velika alatna traka

......................................................................................................................................................... 19Mala alatna traka ................................................................................................................................... 193 Promjena jezika

Dio IV Koncept matičnih podataka 22................................................................................................................................... 231 Izdavači ................................................................................................................................... 242 Autori ................................................................................................................................... 253 Naslovi ................................................................................................................................... 264 Izdavačke cjeline ................................................................................................................................... 275 Zbirke bibliotečke građe ................................................................................................................................... 276 Štamparije ................................................................................................................................... 287 Dobavljači ................................................................................................................................... 298 Operateri ................................................................................................................................... 309 Posjetioci / gosti ................................................................................................................................... 3110 Predmetne odrednice ................................................................................................................................... 3211 Književne vrste ................................................................................................................................... 3212 UDK ................................................................................................................................... 3313 Razlozi rashodovanja ................................................................................................................................... 3414 Tipovi članstva ................................................................................................................................... 3415 Članske grupe

FACIT Biblioteka v2.0II


................................................................................................................................... 3516 Tipovi rezervacija

................................................................................................................................... 3617 Tipovi uveza

................................................................................................................................... 3718 Tipovi formata

................................................................................................................................... 3719 Tipovi ilustracija

................................................................................................................................... 3820 Tipovi izdanja

................................................................................................................................... 3921 Jezici

................................................................................................................................... 3922 Pisma

................................................................................................................................... 4023 Mjesta

................................................................................................................................... 4124 Zemlje

................................................................................................................................... 4125 Unos novih matičnih podataka ......................................................................................................................................................... 43Lookup kontrole ......................................................................................................................................................... 45Primjeri

.................................................................................................................................................. 45Naslovi

Dio V Tablični prikaz 50................................................................................................................................... 511 Navigacija, izmjena, unos i brisanje ................................................................................................................................... 532 Inkrementalno pretraživanje ................................................................................................................................... 553 Tablični izbornik ................................................................................................................................... 554 Kolone - veličina, pozicija i vidljivost ................................................................................................................................... 575 Sortiranje ................................................................................................................................... 576 Filtriranje ................................................................................................................................... 597 Grupiranje ................................................................................................................................... 618 Ispis i export ................................................................................................................................... 639 Postavke tablica

Dio VI Vodič 68................................................................................................................................... 681 Na samom početku ................................................................................................................................... 702 Obrada bibliotečke građe

......................................................................................................................................................... 71Elementi forme za obradu bibliotečke građe

......................................................................................................................................................... 72Unos svih elemenata pojedinačno

......................................................................................................................................................... 83Obrada kopiranjem zapisa

......................................................................................................................................................... 86Obrada preuzimanjem kataloških opisa

......................................................................................................................................................... 89Izmjena bibliotečke građe ................................................................................................................................... 903 Obrada članova

......................................................................................................................................................... 91Elementi forme za obradu podataka o članovima

......................................................................................................................................................... 92Unos novog člana

......................................................................................................................................................... 94Izmjena postojećeg člana

......................................................................................................................................................... 95Produženje članstva ................................................................................................................................... 974 Cirkulacija građe

......................................................................................................................................................... 98Elementi forme za cirkulaciju građe ......................................................................................................................................................... 106Iznajmljivanje ......................................................................................................................................................... 108Vraćanje ......................................................................................................................................................... 110Rezervacije

................................................................................................................................... 1115 Narudžbenica ......................................................................................................................................................... 111Elementi forme za kreiranje narudžbenice

IIIContents


......................................................................................................................................................... 114Kreiranje narudžbenice

......................................................................................................................................................... 116Izmjena narudžbenice ................................................................................................................................... 1176 Otpis

......................................................................................................................................................... 117Elementi forme za kreiranje dokumenta otpisa

......................................................................................................................................................... 120Kreiranje dokumenta otpisa

......................................................................................................................................................... 122Izmjena dokumenta otpisa ................................................................................................................................... 1227 Pretraživanje

......................................................................................................................................................... 123Elementi forme za pretraživanje

......................................................................................................................................................... 123Jednostavno pretraživanje

......................................................................................................................................................... 125Napredno pretraživanje

......................................................................................................................................................... 131Pretraživanje po svim kolonama ................................................................................................................................... 1328 Web razmjena

......................................................................................................................................................... 134Kataloški opisi

......................................................................................................................................................... 135Članovi

......................................................................................................................................................... 136Aktivnosti

......................................................................................................................................................... 137Analitički podaci

......................................................................................................................................................... 138Kašnjenja

......................................................................................................................................................... 139Deziderati

......................................................................................................................................................... 140Prijedlozi, pohvale, kritike ................................................................................................................................... 1409 Evidencija posjeta

......................................................................................................................................................... 140Ulaz

......................................................................................................................................................... 140Izlaz ................................................................................................................................... 14010 Analize i Ispisi

......................................................................................................................................................... 141Bibliotečki fond

......................................................................................................................................................... 147Bibliografije

......................................................................................................................................................... 147Zbirke bibliotečke građe

......................................................................................................................................................... 147Bilten prinova

......................................................................................................................................................... 147Naljepnice

......................................................................................................................................................... 149Članovi

......................................................................................................................................................... 153Članske kartice

......................................................................................................................................................... 153Članstva

......................................................................................................................................................... 153Iznajmljivanje

......................................................................................................................................................... 153Rezerviranje

......................................................................................................................................................... 153Posjete

......................................................................................................................................................... 154Hronologija aktivnosti

......................................................................................................................................................... 154Hronologija obrade građe

......................................................................................................................................................... 154Najčitaniji naslovi

......................................................................................................................................................... 154Najaktivniji članovi

......................................................................................................................................................... 154Najčitaniji autori

......................................................................................................................................................... 154Pregled kašnjenja

......................................................................................................................................................... 154Poslana upozorenja

......................................................................................................................................................... 154Naplaćene zakasnine

......................................................................................................................................................... 154Grafička analiza

......................................................................................................................................................... 154Financijska analiza

......................................................................................................................................................... 154Inventurna lista

......................................................................................................................................................... 155Otpisana građa

......................................................................................................................................................... 155Pristupnica

......................................................................................................................................................... 155Zahvalnice

......................................................................................................................................................... 155Prijedlozi, pohvale, kritike ................................................................................................................................... 15511 Arhiviranje podataka ................................................................................................................................... 15712 Skeniranje građe

FACIT Biblioteka v2.0IV


................................................................................................................................... 15813 Slanje upozorenja i e-maila

................................................................................................................................... 16214 Eksport / import kataloga

................................................................................................................................... 16215 Promjena aktivne baze podataka

Dio VII Dizajner izvještaja 166................................................................................................................................... 1671 Elementi forme za dizajniranje izvještaja ................................................................................................................................... 1672 Izmjena postojećeg izvještaja ................................................................................................................................... 1673 Kreiranje novog izvještaja

Dio VIII Opcije programa 170................................................................................................................................... 1701 Obrada građe ................................................................................................................................... 1712 Obrada članova ................................................................................................................................... 1723 Izvještaji ................................................................................................................................... 1734 Skeniranje ................................................................................................................................... 1745 Upozorenja / mail ................................................................................................................................... 1756 Zahvalnice ................................................................................................................................... 1757 Pristupnica ................................................................................................................................... 1758 Postavke tablica ................................................................................................................................... 1769 Pretraživanje ................................................................................................................................... 17710 Arhiviranje ................................................................................................................................... 17811 Parametri konekcije ................................................................................................................................... 17912 Nova verzija

Dio IX Podaci o vlasniku baze 182

Dio X Često postavljana pitanja 184................................................................................................................................... 1841 Generalno ................................................................................................................................... 1852 Obrada građe ................................................................................................................................... 1863 Unos članova ................................................................................................................................... 1874 Cirkulacija građe ................................................................................................................................... 1895 Analiza ................................................................................................................................... 1906 Web razmjena

Dio XI Modularnost sistema 192................................................................................................................................... 1921 Za bibliotekare

......................................................................................................................................................... 192Paket Premium

......................................................................................................................................................... 192Školski paket

......................................................................................................................................................... 192ISBD(M) paket

......................................................................................................................................................... 192ISBD(S) paket

......................................................................................................................................................... 192ISBD(A) paket

......................................................................................................................................................... 192Cirkulacija građe ................................................................................................................................... 1922 Za članove

......................................................................................................................................................... 192Klijentski modul

VContents


................................................................................................................................... 1923 Web portal ......................................................................................................................................................... 192www.biblioteka.ba

Dio XII Unaprijedimo program zajedno 194................................................................................................................................... 1941 Nova verzija programa ................................................................................................................................... 1952 Pošaljite komentar ................................................................................................................................... 1963 Učestvujte u forumu

Index 199


I


Dio

I

2 FACIT Biblioteka v2.0


1 Dobrodošli !

Dobrodošli u sistem FACIT Biblioteka !

Platforma na kojoj je baziran softverski proizvod FACIT Biblioteka je projektovana kaoclient/server sistem, koji će omogućiti višekorisnički rad, uvezivanje, dijeljenje imeđusobnu razmjenu podataka između biblioteka koje su dio sistema FACIT Biblioteka.

Prilikom razvoja posebna pažnja je posvećena implementaciji svjetskih bibliotečkihstandarda s jedne, i jednostavnosti korištenja, s druge strane. S tim u vezi, korisniksistema FACIT Biblioteka ne mora poznavati bibliotečka pravila i standarde da biobrađivao građu, unos podataka se vrši kroz jednostavno i intuitivno sučelje, aautomatizmom se dobije kompletan kataloški opis i UNIMARC zapis.

Sistem FACIT Biblioteka obuhvata kompletan životni ciklus bibliotečke građe, odkreiranja liste dezderata, narudžbenice, kupovine i drugih tipova nabave, obradu,cirkulaciju itd..., sve do otpisa bibliotečke građe, kad se dokumentom otpisa građaoznačava kao neaktivna, ali u bazi i dalje ostaju sve informacije i aktivnosti vezane uz tugrađu.

Kad je u pitanju evidencija članstava, sistem FACIT Biblioteka pruža mogućnost detaljneevidencije podataka o članovima i članstvima i u skladu sa tim velik set izvještaja vezanihuz članove, članstva i aktivnosti.

Izvještaji i analize su, zahvaljujući velikoj prilagodljivosti načina prikaza podataka,praktično neograničeni, budući da korisnik, zahvaljujući velikoj prilagodljivosti tabličnihprikaza podataka, može sam kreirati i snimiti bilo koji izvještaj vezan za bilo koji segment

3Dobrodošli !


bibliotečkog poslovanja.

Također, kroz jedan od modula sistema FACIT Biblioteka članovi i gosti biblioteke moguvrlo jednostavno i brzo doći do željenih informacija o raspoloživosti građe, dok se članovimogu aktivno uključiti i u samo poslovanje biblioteke.

Jedan od najvažnijih ciljeva sistema FACIT Biblioteka je održavanje stalnog kontakta sakorisnicima, 100-postotna raspoloživost u smislu ispunjavanja zahtijeva za poboljšanjempostojećih i implementacijom novih funkcionalnosti, kao i poboljšanjem usluge webportala FACIT Biblioteka.

FACIT Biblioteka v2.0 je verzija koja sadrži sve funkcionalnosti prethodnih verzija i novefunkcionalnosti koje su implementirane na zahtjev korisnika. Praktično, funkcionalnostiprograma se svakodnevno poboljšavaju i unaprijeđuju upravo zahvaljujući novimzahtjevima korisnicima.

Broj biblioteka koje su dio sistema FACIT Biblioteka je u stalnom porastu i zahvaljujućitome broj zapisa u uzajamnom katalogu je sve veći, obrada građe je sve jednostavnija, adostupnost informacija sve veća. Ukoliko želite obraditi vaš bibliotečki fond na moderan iprofesionalan, a opet jednostavan način i informacije o njemu učiniti dostupnim drugimaputem interneta, pridružite nam se. Bez obzira da li se radi o porodičnoj, školskoj,specijalnoj, univerzitetskoj, ili nacionalnoj biblioteci, sistem FACIT Biblioteka je način davaše knjige ispune svoju svrhu do maksimuma. Posjetite naš web portalwww.biblioteka.ba

Dio

II



2 Instalacija i registracija2.1 Preduslovi za instalaciju

Minimalna konfiguracijaKlijent ServerIntel Celeron 2 GHZ Intel P4 3 GHz256 MB RAM 512 MB RAM15" Monitor 16 bit 15" Monitor 16 bitWindows XP SP2 Windows XP SP2

SQL Server 2005 Express Edition

Preporučena konfiguracijaKlijent ServerIntel P4 3 GHZ Intel XEON 3 GHz512 MB RAM 1024 MB RAM17" Monitor 16 bit 17" Monitor 16 bitWindows XP SP2 Windows 2003 Server SP1

SQL Server 2005 Standard Edition

2.2 Proces instalacije

2.3 RegistracijaNakon instalacije, a prije samog korištenja sistema FACIT Biblioteka potrebno je izvršitiregistraciju softverskog paketa, odnosno modula koji je instaliran.

Dijalog za registraciju se aktivira odabirom stavke glavnog izbornika Pomoć -Registracija

Aktiviranje dijaloga za registraciju

Elementi koji se nalaze na dijalogu za registraciju su sljedeći:

7Instalacija i registracija


1. Radna stanica: Naziv kompjutera na kojem je instaliran sistem, ovaj podatak nijemoguće mijenjati.

2. Modul: Podatak o modulu sistema koji je instaliran, odnosno koji se registrira.3. Podatak o vlasniku baze je informacija koju korisnik upisuje.4. MAC adresa je informacija o MAC adresi mrežne kartice kompjutera na kojem je

sistem instaliran.5. Serijski broj za registraciju koji korisniku dostavlja Dokument Servis d.o.o.

Dijalog za registraciju

Proces registracije se odvija u sljedećim koracima:

1. Pokretanje dijaloga za registraciju2. Biranje modula koji se registrira3. Unošenje podatka o vlasniku aplikacije4. Odabir vrijednosti MAC adrese5. Dostavljanje informacija o Radnoj stanici, Modulu, Vlasniku aplikacije i MAC adresi

Dokument Servisu d.o.o. na osnovu čega Dokument Servis generiše i dostavljaserijski broj korisniku.

6. Unošenje serijskog broja i potvrda unosa na dugme OK

Registracija je obavezna bez obzira na instalirani modul softverskogpaketa. Ključni element registracije je serijski broj. Uz zahtjev zaserijskim brojem potrebno je poslati informacije o pojedinimelementima na dijalogu za registraciju (Radna stanica, Modul, Vlasnikaplikacije i MAC adresa).

Dio

III



3 Korisničko sučeljeJedna od glavnih odlika sistema FACIT Biblioteka je jednostavno, intuitivno ivisokofunkcionalno korisničko sučelje. Sve funkcionalnosti su grupirane u logičke cjeline,a sučelje se može podijeliti u nekoliko cjelina:

• Glavni izbornik sadrži stavke za pokretanje određenih funkcionalnosti aplikacije.

• Velika alatna traka sadrži ikonice koje se nalaze i u stavkama glavnog menija, ali suzbog bržeg i jednostavnijeg korištenja izdvojene na zasebnu alatnu traku.Pozicioniranjem iznad ikonice na velikoj alatnoj traci, pojaviće se poruka koja upućujena funkcionalnost te ikonice.

• Mala alatna traka također predstavlja funkcionalnosti koje se mogu pokrenuti iz stavkiglavnog izbornika, ali su izdvojene na zasebnu alatnu traku zbog toga sto nisu direktnovezane za funkcionalnosti poslovanja biblioteke. Također, pozicioniranjem iznadikonice na maloj alatnoj traci, pojaviće se poruka koja upućuje na funkcionalnost teikonice.

• Statusna traka se nalazi na dnu glavne forme aplikacije, a elementi koje sadrži su (slijeva na desno):

1. Operater - Informacija o trenutnom korisniku programa2. Radna stanica - Naziv komjutera na kojem je instalirana aplikacija3. Aktivna baza - Baza podataka na kojoj operater trenutno radi4. Server - Naziv kompjutera kaji ima ulogu servera. U okruženju koje je

predstavljeno na slici naziv radne stanice i serveraje isti, zbog toga što se ibaza podataka i aplikacija nalaze na istom kompjuteru, pa on ima ulogu i radnestanice i servera.

11Korisničko sučelje


FACIT Biblioteka v2.0 , Modul Premium korisničko sučelje:

FACIT biblioteka - Korisničko sučelje (Forma obrade bibliotečke građe)

Pozicioniranje:

Pozicioniranje unutar pojedinih formi se odnosi na prenos fokusa na željenu kontrolu ilineki element na formi. Kontrola se može fokusirati klikom miša na tu kontrolu ili pritiskomna tipku Tab na tastaturi. Fokus se prenosi na sljedeće kontrole daljnjim pritiskanjemtipke Tab na tastaturi. Moguć je i obrnut redoslijed pomjeranja fokusa uz pomoćkombinacije tipki Shift + Tab. Pritiskanjem tipke Tab uz pritisnutu tipku Shift fokus će sekretati u obrnutom smjeru.

Tipka Tab na tastaturi



Pozicioniranje, fokusiranje kontrola

3.1 Stavke glavnog izbornika3.1.1 Biblioteka

Stavka glavnog izbornika Biblioteka sadrži sljedeće podstavke:

• Opcije programa - Pokretanje fome za podešavanjepostavki programa

• Podaci o vlasniku baze - Unos osnovnih podataka ovlasniku baze

• Izlaz - Kraj rada sa programom



3.1.2 Matični podaciStavka glavnog izbornika Matični podaci sadrži sljedeće podstavke:

Pregled, analiza, izmjene i unos novih podataka o:• Izdavači• Autori• Naslovi• Izdavačke cjeline• Zbirke bibliotečke građe• Štamparije• Dobavljači• Operateri• Posjetioci / gosti• Predmetne odrednice • Književne vrste• UDK • Razlozi rashodovanja• Tipovi članstva• Članske grupe • Tipovi rezervacija• Tipovi uveza • Tipovi formata• Tipovi ilustracija • Tipovi izdanja• Jezici • Pisma• Mjesta• Zemlje



3.1.3 PrometiStavka glavnog izbornika Prometi sadrži sljedeće podstavke:

• Bibliotečka građa - Forma za pregled, obradu iizmjene obrađene bibliotečke građe.

• Iznajmljivanje / vraćanje / rezervacije - Svefunkcionalnosti vezane za cirkulaciju građe najednom mjestu.

• Unos novog člana - Unos novih, pregled iizmjena postojećih podataka o članovima ičlanstvima.

• Evidencija posjeta - Evidencija ulaza i izlazaposjetilaca biblioteke, bilo da su članovi iligosti.

• Skeniranje građe - Pregled skenirane građe.• Narudžbenica - Forma za kreiranje, pregled i

izmjene narudžbenica.• Deziderati - Kreiranje liste deziderata.• Otpis - Forma za kreiranje, pregled i izmjene

dokumenata otpisa.



3.1.4 Analize i ispisiStavka glavnog izbornika Analize i ispisi sadrži sljedeće podstavke:

• Pretraživanje - Forma za pretraživanje fonda posvakom atributu vezanom za građu u neograničenombroju kominacija.

• Bibliotečki fond - Ispis fonda grupiranog po nekolikokriterija.

• Bibliografije - Ispis i analiza bibliografija.• Zbirke bibliotečke građe - Ispis i analiza podataka

vezanih za kreirane zbirke građe.• Bilten prinova - Analiza novopristiglih knjiga u biblioteci.• Naljepnice - Ispis dvije vrste naljepnica sa bar kodom i

ostalim podacima za knjige.• Članovi - Analize i izvještaji vezani za podatke očlanovima.

• Članstva - Analiza i izvještaji vezani za podatke vezaneza članstva.

• Iznajmljivanje - Analiza cirkulacije građe.• Rezervacije - Analiza rezervacija.• Posjete - Analiza posjeta biblioteci.• Hronologija aktivnosti - Tablični prikaz svih aktivnosti

vezanih za cirkulaciju građe.• Hronologija obrade građe - Hronološki prikaz obrade

građe po operaterima.• Najčitaniji naslovi - Tablični prikaz naslova po čitanosti.• Najaktivniji članovi - Tablični prikaz članova po

aktivnosti.• Najčitaniji autori - Tablični prikaz autora po čitanosti.• Pregled kašnjenja - Pregled trenutnih i ukupnih

kašnjenja članova.• Poslana upozorenja - Analiza poslanih upozorenja.• Naplaćene zakasnine - Pregled naplaćenih zakasnina.• Grafička analiza• Financijska analiza• Inventurna lista - Pregled i ispis knjige inventara.• Otpisana građa - Analiza otpisane građe.• Pristupnica - Ispis predefiniranog obrasca za

učlanjenje.• Zahvalnice - Ispis predefinirane zahvalnice.• Prijedlozi, pohvale, kritike - Pregled prijedloga, pohvala

i kritika.



3.1.5 Web razmjenaStavka glavnog izbornika Web razmjena sadrži sljedeće podstavke:

• Kataloški opisi - Razmjena kataloških opisa građe kojuste vi obradili sa drugim bibliotekama putem interneta.

• Članovi - Razmjena podataka o vašim članovima saweb portalom www.biblioteka.ba

• Aktivnosti - Razmjena podataka o iznajmljivanjimavaših članova.

• Analitički podaci - Razmjena analitičkih podataka.• Kašnjenja - Razmjena podataka o kašnjenjima vašihčlanova.

• Deziderati - Razmjena podataka o građi koja je na listideziderata.

• Prijedlozi, pohvale, kritike - Razmjena podataka oprijedlozima, pohvalama i kritikama u vašoj biblioteci.

3.1.6 AlatiStavka glavnog izbornika Alati sadrži sljedeće podstavke:

• Nova verzija programa - 'Skidanje' najnovije verzijeprograma sa interneta.

• Arhiviranje podataka - Arhiviranje vaših podataka nazadanu lokacija.

• Dizajniranje izvještaja - Kreiranje novih i izmjenapostojećih izvještaja.

• Ispis aktivne tablice - Funkcionalnost ispisa vezanaza sve tablice u sistemu.

• Postavke tablica - Snimanje trenutnih postavki bilokojeg tabličnog prikaza podataka.

• Eksportiranje aktivne tablice - Eksport podatakaprikazanih u tablici u neki od ponuđenih formata.

• Eksport kataloga - Eksportiranje kataloga u svrhurazmjene sa drugim bibliotekama.

• Import kataloga - Import kataloga iz drugih biblioteka.• Pošalji e-mail - slanje e-mail poruka.



3.1.7 JezikStavka glavnog izbornika Jezik sadrži sljedeće podstavke:

Odabirom određenog jezika trenutno otvorene forme će biti zatvorene isučelje programa će se automatski prilagoditi odabranom jeziku.

3.1.8 ProzoriBroj podstavki stavke glavnog izbornika Prozori ovisi o broju trenutno otvorenih formi uaplikaciji. Na slici je prikazana situacija sa trenutno otvorene četiri forme. Svakapodstavka predstavlja jednu otvorenu formu i odabirom određene stavke aktivira seodgovarajuća forma.



3.1.9 PomoćStavka glavnog izbornika Pomoć sadrži sljedeće podstavke:

• Pomoć - Otvaranje datoteke sa objašnjenjima iprimjerima rada u sistemu.

• Registracija - Dialog za registraciju korištenog modulasistema.

• O programu - Osnovne informacije o programu• Pošaljite komentar - Slanje vaših zahtjeva za izmjenama

uprogramu.• www.dokumentservis.ba - Posjeta web stranice autora

sistema FACIT Biblioteka• www.biblioteka.ba - Posjeta web portalu sistema FACIT

Biblioteka

3.2 Alatne trakeNa alatnim trakama se nalaze ikonice koje su povezane sa često korištenimfunkcionalnostima aplikacije. Sve funkcionalnosti na altnim trakama se nalaze i ustavkama glavnom izbornika.

3.2.1 Velika alatna traka

Velika alatna traka

Velika alatna traka sadrži sljedeće funkcionalnosti (s lijeva na desno):

IzdavačiNasloviNarudžbenicaObrada bibliotečke građeObrada članovaCirkulacija građeEvidencija posjetaHronologija aktivnostiPregled kašnjenjaČlanske karticeGrafička analizaFinancijska analizaSkeniranje građePretraživanjePostavke programaPomoć



3.2.2 Mala alatna traka

Mala alatna traka

Mala alatna traka sadrži sljedeće funkcionalnosti (s lijeva na desno):

Nova verzija programaImport katalogaEksport katalogaArhiviranje podatakaDizajner izvještajaIspis aktivne tabliceUčitavanje predefiniranih postavki tabliceSnimanje trenutnih postavki tabliceUčitavanje snimljenih postavki tabliceEksport aktivne tablicePromjena jezikaSlanje e-mail poruke

3.3 Promjena jezikaSistem FACIT je preveden na sva tri službena jezika u Bosni i Hercegovini, engleski iarapski, a u toku je prevod i na makedonski, bugarski,albanski, turski, njemački ifrancuski. (01.10.2007)

Promjena jezika sučelja se aktivira odabirom stavke glavnog izbornika Jezik, ili klikom na

ikonicu sa zastavom trenutno aktivnog jezika na maloj alatnoj traci

Promjena jezika sučelja

Dio

IV



4 Koncept matičnih podatakaKoncept matičnih podataka je razlog zbog kojeg u sistemu FACIT nema nepotrebnogponavljanja podataka. Svi matični podaci se unose samo jednom i kasnije se samopreuzimaju. Zahvaljujući tome proces obrade građe i unos ostalih podataka je znatnoubrzan, mogućnost greške je smanjena, i kompletan rad u sistemu FACIT je optimiziran iolakšan.

Veza sa matičnim podacima unutar sistema FACIT Biblioteka su tzv.'lookup' kontrolekoje služe za preuzimanje postojećih, ili kao veza za unos novih, izmjenu ili brisanjepostojećih matičnih podataka. Unosom početnih slova matičnog podatka podaci sefiltriraju i prikazuju se oni koji počinju unesenim slovima, ukoliko 'lookup' kontrola neprikazuje nikakav rezultat s obzirom na unesena slova, traženi podatak ne postoji umatičnoj tablici i potrebno ga je unijeti.

'Lookup' kontrole koje se vežu za iste matične podatke mogu se pojavljivati na različitimmjestima u sistemu ali uvijek rade na istom principu. Npr. 'lookup' kontrola za nazivmjesta se pojavljuje na formi za unos podataka o novom članu kao mjesto stanovanjačlana, na formi za obradu građe kao mjesto izdavanja, itd...Matični podaci su osnova za'oblikovanje' drugih vrsta zapisa u sistemu. Svaka promjena matičnog podatka seodražava na sve druge zapise u kojima je taj matični podatak upotrebljen. Na primjer,pretpostavimo da ste obradili deset knjiga u kojima je kao podatak o izdavaču korištenSvjetlost. Svim knjigama na kataloškom opisu stoji Svjetlost kao izdavač. Međutim, akoaktiviramo matičnu tablicu Izdavači i u retku koji se odnosi na izdavača Svjetlost nazivizdavača promjenimo sa Svjetlost na Svjetlost32, sve knjige čiji izdavač je bio Svjetlostsad imaju izdavača Svjetlost32.

Oprez pri izmjeni matičnih podatakaPrije same promjene matičnog podatka navedenog u primjeru sistem nudiupozorenje i traži potvrdu izmjene. Upozorenje govori o tome da je matičnipodatak već korišten i da će promjene biti kaskadne prirode, tj. da će bitiprimjenjene na svim mjestima na kojima se matični podatak koristio.Također, sistem ne dozvoljava brisanje matičnog podatka koji je korištem usistemu. U suprotnom, ako bi smo nakon što smo obradili deset knjigaizdavača Svjetlost mogli obrisati podatak o izdavaču Svjetlost iz matičnihpodataka sve obrađene knjige bi ostale bez podatka o izdavaču, što sistem nedozvoljava.

23Koncept matičnih podataka


Lookup - članovi - članska grupa

Lookup - naziv mjesta - obrada građe - mjesto izdavanja

4.1 IzdavačiMatična forma Izdavači sadrži podatke o izdavačima.

Kolone u formi Izdavači su:

Izdavač: Naziv izdavačaAdresa: Adresa izdavačaMjesto: Mjesto izdavača



Telefon: Telefon(i) izdavačaE-mail: E-mail/ovi adrese izdavačaFaks: Faks/ovi izdavačaWeb: Web adresa/e izdavačaNapomena: Napomena vezana za izdavača - slobodan unos

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom izdavaču obavezan je unos vrijednosti zakolonu Izdavač (naziv izdavača). Sistem ne dozvoljava unos dvaizdavača sa jednakim vrijednostima u kolonama Izdavač, Adresa iMjesto. Kolone koje se vežu uz druge matične tablice su: Mjesto.

Matična tablica - izdavači

4.2 AutoriMatična forma Autori sadrži podatke o autorima.

Kolone u formi Autori su:

Prezime: Prezime autoraPrezime transkripcija: Transkripcija prezimena autoraIme: Ime autoraIme transkripcija: Trankripcija imena autoraNadimak: Nadimak autoraNadimak transkripcija: Transkripcija nadimka autoraZemlja porijekla: Zemlja porijekla autoraZemlja boravka: Zemlja boravka autoraDatum rođenja: Datum rođenja autora (gregorijanski kalendar)Datum smrti: Datum smrti autora (gregorijanski kalendar)Datum rođenja (h): Datum rođenja autora (po hidžri)Datum smrti (h): Datum smrti autora (po hidžri)



Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom izdavaču obavezan je unos vrijednosti zakolonu Prezime. Kolone koje se vežu uz druge matične tablice su:Zemlja porijekla, Zemlja boravka.

Matična tablica - Autori

4.3 NasloviMatična forma Naslovi sadrži podatke o naslovima.

Kolone u formi Naslovi su:

Naslov: NaslovNaslov transkripcija: Transkripcija naslovaIzvorni naslov: Izvorni naslovUporedni naslov: Uporedni naslovPodnaslov: PodnaslovIzvorni jezik: Izvorni jezik kojim je djelo pisanoPredmetna odrednica: Predmetna odrednicaKnjiževna vrsta : Književna vrstaUDK: Univerzalna decimalna klasifikacijaKljučne riječi: Ključne riječi djelaAnotacija: Kratki sadržej djela

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom naslovu obavezan je unos vrijednosti zakolonu Naslov. Kolone koje se vežu uz druge matične tablice su: Izvornijezik, Predmetna odrednica, Književna vrsta, UDK. Ukoliko se izmjenineki podatak vezan uz određeni naslov promjena će se odraziti na sveknjige tog naslova. Prije same promjene sistem traži potvrdu izmjeneako postoji obrađena građa odabranog naslova.



Matična tablica - Naslovi

4.4 Izdavačke cjelineMatična forma Izdavačke cjeline sadrži podatke o izdavačkim cjelinama.

Kolone u formi Izdavačke cjeline su:

Naziv izdavačke cjeline: Naziv izdavačke cjeline

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj izdavačkoj cjelini obavezan je unos nazivaizdavačke cjeline. Sistem neće dozvoliti unos prazih redaka iponavjanje vrijednosti u koloni Naziv izdavačke cjeline.

Matična tablica - Izdavačke cjeline



4.5 Zbirke bibliotečke građeMatična forma Zbirke bibliotečke građe podatke o zbirkama bibliotečke građe.

Kolone u formi Zbirke bibliotečke građe su:

Naziv zbirke: Naziv zbirke bibliotečke građe

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj novoj zbirki obavezan je unos naziva zbirkebibliotečke građe. Sistem neće dozvoliti unos prazih redaka iponavjanje vrijednosti u koloni Naziv zbirke.

Matična tablica - Zbirke građe

4.6 ŠtamparijeMatična forma Štamparije sadrži podatke o štamparijama.

Kolone u formi Štamparije su:

Naziv štamparije: Naziv štamparijeAdresa: Adresa štamparijeMjesto: Mjesto štamparijeTelefon: Telefon(i) štamparijeE-mail: E-mail/ovi adrese štamparijeFaks: Faks/ovi štamparijeWeb: Web adresa/e štamparijeNapomena: Napomena vezana za štampariju - slobodan unos



Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj štampariji obavezan je unos vrijednosti zakolonu Štamparija (naziv naziv štamparije). Sistem ne dozvoljava unosdvije štamparije sa jednakim vrijednostima u kolonama Nazivštamparije, Adresa i Mjesto. Kolone koje se vežu uz druge matičnetablice su: Mjesto.

Matična tablica - Štamparije

4.7 DobavljačiMatična forma Dobavljači sadrži podatke o dobavljačima.

Kolone u formi Dobavljači su:

Naziv dobavljača: Naziv dobavljačaAdresa: Adresa dobavljačaMjesto: Mjesto dobavljačaTelefon: Telefon(i) dobavljačaE-mail: E-mail adrese dobavljačaFaks: Faks dobavljačaWeb: Web adresa dobavljačaNapomena: Napomena vezana za dobavljača - slobodan unos

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj štampariji obavezan je unos vrijednosti zakolonu Štamparija (naziv naziv štamparije). Sistem ne dozvoljava unosdva dobavljača sa jednakim vrijednostima u kolonama Naziv dobavljača, Adresa i Mjesto. Kolone koje se vežu uz druge matične tablice su:Mjesto.



Matična tablica - Dobavljači

4.8 OperateriMatična forma Operateri sadrži podatke o operaterima, tj. o korisnicima programa.

Kolone u formi Operateri su:

Ime: Ime operateraPrezime: Prezime operateraDatum rođenja: Datum rođenja operateraMjesto rođenja: Mjesto rođenja operateraJMBG: Jedinstveni mat. broj operateraSpol: Spol operateraAdresa: Adresa operateraMjesto stanovanja: Mjesto stanovanja operateraSlika: Slika korisnika sistemaKorisničko ime: Korisničko ime, koristi se pri autorizaciji korisnika programaŠifra: Šifra korisnika, koristi se pri autorizaciji korisnika programa

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom operateru obavezan je unos vrijednosti zakolone Prezime, Ime, Korisničko ime, Šifra. Kolone koje se vežu uzdruge matične tablice su: Mjesto stanovanja.



Matična tablica - Operateri

4.9 Posjetioci / gostiMatična forma Posjetioci/gosti sadrži podatke o posjetiocima i gostima biblioteke.

Kolone u formi Posjetioci/gosti su:

Prezime: Prezime posjetioca/gostaIme: Ime posjetioca/gostaBroj lične karte: Broj lične karte ili drugog dokumentaTelefon: Telefon(i) posjetioca/gostaAdresa: E-mail adrese posjetioca/gostaNapomena: Napomena o posjetiocu - slobodan unos

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom operateru obavezan je unos vrijednosti zakolone Prezime.



Matična tablica - Posjetioci/gosti

4.10 Predmetne odredniceMatična forma Predmetne odrednice sadrži podatke o predmetnim odrednicama.

Kolone u formi Predmetne odrednice su:

Predmetna odrednica: Naziv predmetne odrednice

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj predmetnoj odrednici obavezan je unosvrijednosti za kolone Predmetna odrednica.

Matična tablica - Predmetne odrednice



4.11 Književne vrsteMatična forma Književne vrste sadrži podatke o predmetnim odrednicama.

Kolone u formi Književne vrste su:

Naziv književne vrste: Naziv književne vrste

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novoj književnoj vrsti obavezan je unosvrijednosti za kolone Naziv književne vrste

Matična tablica - Književne vrste

4.12 UDKMatična forma UDK predstavlja tablicu univerzalne decimalne klasifikacije.

Kolone u formi UDK su:

UDK: Udk brojOpis: Opis UDK broja

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom UDK broju obavezan je unos vrijednosti zakolone UDK.



Matična tablica - UDK

4.13 Razlozi rashodovanjaMatična forma Razlozi rashodovanja sadrži podatke o mogućim razlozima rashodovanja.

Kolone u formi Razlozi rashodovanja su:

Razlog rashodovanja: Naziv razloga rashodovanja

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom UDK broju obavezan je unos vrijednosti zakolone UDK.

Matična tablica - Razlozi rashodovanja



4.14 Tipovi članstvaMatična forma Tipovi članstva sadrži podatke o tipovima članstva.

Kolone u formi Tipovi članstva su:

Tip članstva: Naziv tipa članstvaTrajanje (dana): Trajanje članstva u danimaCijena: Iznos članarineMaksimalan broj dana: Maksimalan broj dana koliko član koji ima odabranočlanstvo smije zadržati knjiguMaksimalan broj građe: Maksimalan broj građe koju član smije odjednomiznajmiti.Period plaćanja (dana): Period plaćanja članstva u danima.Maksimalan broj rezervacija: Maksimalan broj knjiga koje član može rezervirati.

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu članstva broju obavezan je unosvrijednosti za kolone Tip članstva, Trajanje(dana), Maksimalan brojdana, Maksimalan broj građe, Maksimalan broj rezervacija.

Matična tablica - Tipovi članstva

4.15 Članske grupeMatična forma Članske grupe sadrži podatke o članskim grupama.

Kolone u formi Članske grupe su:

Članska grupa: Naziv članske grupe



Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom članskoj grupi broju obavezan je unosvrijednosti za kolone Članska grupa.

Matična tablica - Članske grupe

4.16 Tipovi rezervacijaMatična forma Tipovi rezervacija sadrži podatke o tipovima rezervacija.

Kolone u formi Tipovi rezervacija su:

Tip rezervacije: Naziv naziv tipa rezervacijeTrajanje (dana): Trajanje rezervacije, tj. broj dana koliko će rezervacija biti aktivna.Ukoliko član koji je rezervirao knjigu ne iznajmi knjigu u zadanom broju dana,rezervacija se automatski poništava i status knjige se mijenja iz Rezerviran uSlobodan

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu rezervacije broju obavezan je unosvrijednosti za kolone Tip rezervacije, Trajanje (dana).



Matična tablica - Tipovi rezervacija

4.17 Tipovi uvezaMatična forma Tipovi uveza sadrži podatke o tipovima uveza.

Kolone u formi Tipovi uveza su:

Opis: Opis tipa uveza

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu uveza obavezan je unos vrijednosti zakolone Opis.

Matična tablica - Tipovi uveza



4.18 Tipovi formataMatična forma Tipovi formata sadrži podatke o tipovima formata.

Kolone u formi Tipovi formata su:

Oznaka: Oznaka tipa formataOpis: Opis tipa formata

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu formata obavezan je unos vrijednostiza kolone Oznaka, Opis.

Matična tablica - Tipovi formata

4.19 Tipovi ilustracijaMatična forma Tipovi ilustracija sadrži podatke o tipovima ilustracija.

Kolone u formi Tipovi ilustracija su:

Tip ilustracija: Naziv tipa ilustracija

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu formata obavezan je unos vrijednostiza kolone Tip ilustracija.



Matična tablica - Tipovi ilustracija

4.20 Tipovi izdanjaMatična forma Tipovi izdanja sadrži podatke o tipovima ilustracija.

Kolone u formi Tipovi izdanja su:

Naziv tipa izdanja: Naziv tipa izdanja

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu formata obavezan je unos vrijednostiza kolone Naziv tipa izdanja.

Matična tablica - Tipovi izdanja



4.21 JeziciMatična forma Jezici sadrži podatke o tipovima ilustracija.

Kolone u formi Jezici su:

Jezik: Naziv jezika

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom tipu formata obavezan je unos vrijednostiza kolone Jezik

Matična tablica - Jezici

4.22 PismaMatična forma Pisma sadrži podatke o pismima.

Kolone u formi Pisma su:

Pismo: Naziv pisma

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom pismu obavezan je unos vrijednosti zakolone Pismo



Matična tablica - Pisma

4.23 MjestaMatična forma Mjesta sadrži podatke o mjestima.

Kolone u formi Mjesta su:

Naziv mjesta: Naziv mjestaPoštanski broj: Poštanski broj mjestaZemlja: Naziv zemlje u kojoj je mjesto

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom pismu obavezan je unos vrijednosti zakolone Naziv mjesta. Kolone koje se vežu uz druge matične tablice su:Zemlja.

Matična tablica - Mjesta



4.24 ZemljeMatična forma Zemlje sadrži podatke o zemljama.

Kolone u formi Zemlje su:

Naziv zemlje: Naziv zemlje

Ograničenja/Napomene:Pri unosu podataka o novom pismu obavezan je unos vrijednosti zakolone Naziv zemlje.

Matična tablica - Zemlje

4.25 Unos novih matičnih podatakaUnos, izmjena i brisanje matičnih podataka je moguća i direktno u matičnim tablicama,ali se jako rijetko koristi ovakav pristup. Najčešće se matični podaci unose ili mijenjaju utrenutku, i sa onog mjesta u sistemu gdje je to potrebno. Na primjer, proces obrade novejedinice bibliotečke građe se ne odvija ne način da se prvo u matičnoj tablici naslovaunese naslov, pa u matičnoj tablici autora autor itd... nego se sve odvija u formi zaobradu bibliotečke građe. Prilikom obrade građe unosom početnih slova naslova sistemnudi sve naslove u matičnoj tablici naslova koji počinju unesenim početnim slovima,ukoliko naslov koji tražite postoji u matičnoj tablici on se samo preuzima, a u slučaju danaslova nema u matičnoj tablici unosi se novi pokretanjem dijaloga za unos novog,izmjenu ili brisanje postojećeg naslova direktno iz forme za obradu građe, isto vrijedi i zaautore, izdavače i sve ostale matične podatke u sistemu.

Dijalog za unos novog, izmjenu ili brisanje postojećeg matičnog podatka se uvijekpokreće kraticom CTRL+D ili dvoklikom miša na 'lookup' kontrolu određenog matičnogpodatka. Svi dijalozi za unos novih matičnih podataka i izmjenu postojećih imajuunificirani izgled. Svi se sastoje od dvije kartice. Kartica Unos novog sadrži kontrole zaunos vrijednosti u polja koja opisuju novi matični podatak, dok kartica Izmjenapostojećeg sadrži tablični prikaz svih matičnih podataka određene vrste i u kojoj je



moguće vršiti izmjene i brisanje postojećih matičnih podataka.

Primjer dijaloga za unos novih, izmjenu ili brisanje postojećih matičnih podataka - Kartica Unosnovog

Primjer dijaloga za unos novih, izmjenu ili brisanje postojećih matičnih podataka - KarticaIzmjena postojećeg



Brisanje matičnih podatakaSistem neće dozvoliti brisanje matičnih podataka koji su već korišteni usistemu. Na primjer, ako ste obradili neke jedinice bibliotečke građe čiji jeautor Ivo Andrić, pri pokušaju brisanja ovog autora iz matične tablice autorasistem će javiti poruku da brisanje nije moguće. Ukoliko se na ovakav načinne bi kontroliralo brisanje matičnih podataka nakon brisanja autora Ivo Andiću ovom slučaju sve bibliotečke jedinice uz koje je vezan autor Ivo Andrić biostale bez podatka o autoru. Slično se događa i prilikom izmjene matičnih podataka. Ako bi ste u ovomslučaju pokušali izmjeniti prezime autora Andrić u Andrović sistem bi javioupozorenje da je matični podatak već korišten i tražio bi potvrdu izmjenematičnog podatka. Ako bi ste potvrdili izmjenu prezimena autora Andrić uAndrović sve obrađene bibliotečke jedinice uz koje je bio vezan podatak oautoru Ivo Andrić sad bi imale podatak o autorstvu vezan za Ivu Androvića.

4.25.1 Lookup kontrole

Takozvane 'Lookup' kontrole su kontrole koje služe za preuzimanje postojećeg, ili kaoveza za unos novog, izmjenu ili brisanje postojećeg matičnog podatka.

Preuzimanje postojećeg matičnog podatka se događa u trenutku unosa početnih slovamatičnog podatka unutar 'lookup' kontrole. Na primjer, ako pri obradi bibliotečke građe u'lookup' kontrolu za unos podatka o izdavaču unesete početna slova izdavača koji je većranije unesen, recimo Svjetlost, program automatski nudi izdavača Svjetlost. Sličnovrijedi i za unos podatka o naslovu, autoru, štampariji, mjestu izdanja itd. 'Lookup'kontrole za preuzimanje postojećeg, unos novog, izmjenu ili brisanje postojećegmatičnog podatka se javljaju na skoro svakom mjestu za unos podataka. Tako je naprimjer kontrola za unos podatka o članskoj grupi pri unosu novog člana 'lookup'kontrola, kontrola za unos stručne spreme je također 'lookup' kontrola itd...



'Lookup' kontrola - Izdavač - Forma Obrada bibliotečke građe

Tipkanjem početnih slova izdavača program automatski prikazuje sadržaj odgovarajućematične tablice, filtrira podatke i pozicionira se na redak sa početnim slovima unesenim u'lookup' kontrolu. Na ovaj način izbjegava se potreba za duplim unosom podataka.Izdavač Svjetlost je unesen samo jednom i svaki naredni put korisnik programa samobira izdavača Svjetlost iz ponuđenih podataka. Isto vrijedi i za ostale matične podatke usistemu.

'Lookup' kontrole se mogu nalaziti i unutar drugih tablica, ali je princip unosa novihmatičnih podataka uvijek isti. Forma za unos bilo kojeg novog matičnog podatka sepokreće na način da se fokusira 'lookup' kontrola i dvoklikne mišem ili pokrene kraticaCTRL+D.



Lookup kontrola unutar tablice

4.25.2 Primjeri4.25.2.1 Naslovi

Unos novog naslova počinje nakon što ste unosom početnih slova naslova zaključili da'lookup' kontrola ne nudi odgovarajuće podatke, što znači da tog naslova nema umatičnoj tablici naslova i treba ga unijeti. Dijalog za unos novog, i izmjenu ili brisanjepostojećeg naslova se pokreće na dvoklik mišem na 'lookup' kontrolu naslova ilikombinacijom tipki na tastaturi CTRL+D uz fokusiranu 'lookup' kontrolu za preuzimanjematičnog podatka o naslovu.



Provjera postojanja naslova u matičnim podacima - unos početnih slova

Unos novog matičnog podatka za naslov - dvoklik ili CTRL+D

Dialog za unos novog naslova, izmjenu ili brisanje postojećeg sadrži dvije kartice, Unosnovog naslova i Izmjena postojećeg. Kartica Unos novog naslova sadrži elemente kojiopisuju naslov. Nakon unosa podataka o naslovu, kliknite na dugme OK i podatak onaslovu će biti snimljen u matičnu tablicu naslova i preuzet u 'lookup' kontrolu iz koje jeaktivirana forma za unos novog matičnog podatka.



Unos novog i izmjena postojećeg naslova

Princip unosa svih drugih matičnih podataka je isti kao opisani unos matičnog podatka onaslovu.

Primjetićete da se i na dijelozima za unos novih matičnih i izmjenu ilibrisanje postojećih matičnih podataka opet nalaze 'lookup' kontrole.Konkretno u ovom primjeru unosa novog naslova 'lookup' kontrole su Izvornijezik, Predmetna odrednica, Književna vrsta i UDK, što znači da i za ovekontrole vrijede ista pravile kao i za sve druge 'lookup' kontrole. Na primjer,ako pri unosu podataka o novom naslovu treba unijeti podatak u književnojvrsti Pripovjetke, a 'lookup' kontrola ne nudi podatak Pripovjetke pri unosupočetnih slova, potrebno je unijeti novi matični podatak o književnoj vrsti štose radi kombinacijom tipki CTRL + D uz fokusiranu 'lookup' kontrolu za unosknjiževne vrste, ili dvoklikom na 'lookup' kontrolu

Dio

V



5 Tablični prikazJedna od karakteristika sistema FACIT Biblioteka je velika prilagodljivost, konkretno,kada je u pitanju tablični prikaz podataka korisnik praktično ima neograničenemogućnosti manipulacije kako izgledom tako i prikazom sadržaja.

Tablični prikaz nudi mogućnosti vrlo jednostavnog:

1. Uključivanja ili isključivanja kolona iz prikaza2. Sortiranja podataka po bilo kojoj koloni,3. Inkrementalnog pretraživanja4. Grupiranja podataka - također po bilo kojoj koloni ili hijerarhijski po više kolona5. Filtriranje podataka.6. Snimanje postavki prilagođenog prikaza7. Primjena snimljenih postavki8. Ispis trenutnog sadržaja tabličnog prikaza9. Eksport sadržaja tabličnog prikaza u neki od standardnih formata (excel, pdf, txt,

html)

51Tablični prikaz


Mogućnosti tabličnog prikaza

5.1 Navigacija, izmjena, unos i brisanjeSvaki tablični prikaz sadrži kontrolu koja se naziva Navigator i služi za pozicioniranje(fokusiranje) na određeni redak u tablici, izmjenu podataka, snimanje izmjena i brisanjeili dodavanja novih podataka (redaka).



Navigator u tablici

Navigator sadrži sljedeće kontrole:

Navigator

Pozicioniranje na prvi redak u tablici.

Pozicioniranje na prethodnu stranicu, ukoliko nisu svi podaciprikazani u vidljivom dijelu tablice.

Pozicioniranje na prethodni redak u tablici.

Informacija o trenutnoj poziciji i ukupnom broju redaka unutartablice.Pozicioniranje na sljedeći redak u tablici.

Pozicioniranje na sljedeću stranicu u tablici, ukoliko nisu svipodaci prikazani na vidljivom dijelu tablice.Pozicioniranje na zadnji redak u tablici.

Dodavanje novog retka u tablicu.

Brisanje trenutno aktivnog retka u tablici.

Izmjena podataka unutar retka.

Snimanje izmjena unutar trenutno aktivnog retka.

Odustajanje od izmjena trenutno aktivnog retka.

53Tablični prikaz


Snimanje izmjena u tabličnom prikazu se pored klika na kontrolu zasnimanje izmjena može raditi i jednostavnim pomjeranjem u drugi redak(promjenom fokusiranog retka) u odnosu na redak u kojem su izvršeneizmjene.Za pozicioniranje se također može koristiti i tastatura.Neke od kontrola unutar navigatora mogu biti različite boje, tj. mogu bitiaktivne ili neaktivne ovisno o stanju unutar aktivnog retka. Na primjerutablice Izdavači na slici je prikazan navigator sa svim kontrolama.Tablice u kojima nije dozvoljena izmjena i brisanje podataka, tj. kojesluže samo za analizu podataka ne sadrže sve kontrole koje su ovdjeprikazane.

5.2 Inkrementalno pretraživanjeInkrementalno pretraživanje je funkcionalnost koju je moguće koristiti u svim kolonamasvih tabličnih prikaza podataka, a sastoji se od unosa početnih slova pojma kojeg tražiteunutar saržaja kolone za koju smatrate da sadrži vrijednosti traženog pojma.

Na primjer, ukoliko želite pronaći redak koji se odnosi na izdavača Univerzal u tabliciIzdavači potrebno se pozicionirati na bilo koji redak unutar kolone Izdavač i tipkatipočetna slova nakon čega se fokus automatski pomjera na traženu vrijednost ukolikoona postoji.



Inkrementalno pretraživanje

55Tablični prikaz


5.3 Tablični izbornikTablični izbornik se aktivira desnim klikom miša na zaglavlje bilo koje kolone unutartabličnog prikaza podataka i sadrži sljedeće stavke.

Aktiviranje tabličnog izbornika

Tablični izbornik

Sortiraj uzlazno - Uzlazno sortiranje podataka unutarodabrane kolone.

Sortiraj silazno - Silazno sortiranje podataka unutarodabrane kolone.

Poništi sortiranje - Poništavanje trenutnog sortiranja.

Grupiraj po ovoj koloni - Grupiranje podataka poodabranoj koloni.

Prostor za grupiranje - Prikaz prostora za grupiranjepodataka.

Odabir vidljivih kolona - Uključivanje ili isključivanjevidljivih kolona.

Optimalne mjere - Prilagođavanje veličine kolone naoptimalnu širinu.

Poništi filter - Poništavanje trenutno aktivnog filteranad kolonom.

Kreiraj filter - Kreiranje filtera.

Optimalne mjere (sve kolone) - Prilagođavanjeveličine svih kolona na optimalnu širinu.

5.4 Kolone - veličina, pozicija i vidljivostUnutar svake tablice moguće je prilagoditi veličinu, poziciju i vidljivost kolona u tablici.Pozicija kolona se može prilagoditi jednostavnim povlačenjem mišem i premještanjem naželjeno mjesto, kao i veličina pojedine kolone. Kolone koje ne želite unutar određenogtabličnog prikaza povucite mišem izvan tablice sve dok se iznad kolone ne pojaviprekriženi znak kao na slici.



Isključivanje kolone

Da bi ste ponovo prikazali kolone koje se ne vide u tabličnom prikazu, odaberite opciju utabličnom izborniku Odabir vidljivih kolona. Tablični izbornik se dobije desnim klikommiša na zaglavlje bilo koje kolone unutar tablice.

Tablični izbornik

Nakon odabira opcije Odabir vidljivih kolona aktiviraće se dijalog koji sadrži trenutnosakrivene kolone. Prevucite mišem kolonu na odgovarajuće mjesto među ostalimkolonama i proces uključivanja kolone je završen. Nakon toga možete zatvoriti dijalog zaodabir vidljivih kolona.

Dijalog sa isključenim kolonama

Nakon što ste prilagodili izgled tabličnog prikaza vašim željama mozetetakav prikaz ispisati ili eksportovati u neki od standardnih formata.Također postavke izgleda tablice možete vratiti u početno stanje ilisnimiti za kasniju primjenu.

57Tablični prikaz


5.5 SortiranjeSortiranje podataka unutar određene kolone se aktivira klikom miša na zaglavlje tekolone nakon čega se unutar kolone pojavi oznaka sortiranja (uzlazno ili silazno).

Sortiranje

Ukoliko želite sortirati podatke po više kriterija, tj. kolona, kliknite najednu kolonu koja je u hijerarhiji sortiranja najviša, zatim uz pritisnututipku CTRL kliknite na ostale kolone po kojima želite hijerarhijskisortirati podatke.

5.6 FiltriranjeFilter pojedine kolone se aktivira klikom na oznaku za filtriranje koja se pojavi teknakon pozicioniranja miša na desni kraj zaglavlja kolone. Klikom na navedenu oznakuaktivira se padajući izbornik sa podacima koji su sadržani unutar odabrane kolone.

Aktiviranje filtera

Odabirom određene vrijednosti iz padajućek izbornika za filtriranje u tablici sa podacimaće biti prikazani samo podaci koji sadrže odabranu vrijednost, a u dnu tablice će sepojaviti traka sa informacijom o trenutno aktivnom filteru.



Filtrirani tablični prikaz

Klikom na kontrolu Prilagodi koja se nalazi na filter traci aktivira se dijalog zaprilagođavanje trenutnog filtera.

Dijalog za prilagođavanje/kreiranje filtera

Trenutno aktivni filter u tabličnom ptikazu se može poništiti klikom na znak 'x' na lijevomkraju filter trake, ili deaktivirati klikom na kvačicu u istom dijelu filter trake.

59Tablični prikaz


5.7 GrupiranjeGrupiranje podataka se aktivira odabirom stavke Grupiraj po ovoj koloni tabličnogizbornika.

Grupiranje podataka

Nakon što se odabere opcija grupiranja po određenoj koloni, podaci u tabličnom prikazusu grupirani po odabranoj koloni.

Grupirani podaci



Prikaz prostora za grupiranje

prostor za grupiranje se može prikazati odabirom opcije Prostor za grupiranje tabličnogizbornika.

Prikaz prostora za grupiranje

Grupiranje podataka se poništava desnim klikom na kolonu koja se nalazi u prostoru zagrupiranje , tj. na kolonu po kojoj su grupirani podaci i odabirom stavke Poništi grupiranje tabličnog izbornika.

61Tablični prikaz


U tabličnom izborniku koji je aktiviran desnim klikom na kolonu unutarprostora za grupiranje, nalaze se dvije stavke koje inače nisu vidljive,Otvori sve retke i Zatvori sve retke, a služe za prikaz/skrivanje sadržajaredaka unutar grupa.Grupiranje također može biti hijerarhijsko, tj. po više kolona i može seraditi prevlačenjem kolona po kojima se žele grupirati podaci u prostorza grupiranje.

5.8 Ispis i export

Ispis:

Nakon što ste izgled i sadržaj tabličnog prikaza podataka prilagodili vašim potrebama,moguće je takav prikaz i ispisati.

Ispis aktivne tablice

Klikom na ikonicu za ispisaktivne tablice, aktivira se ispistrenutnog sadržaja i izgledaaktivne tablice.

Aktivna tablica za ispis



Primjer ispisa aktivnog (fokusiranog) tabličnog prikaza

Eksport:

Na sličan način moguće je i eksportirati sadržaj i izgled trenutno aktivne tablice u neki odstandarnih formata.

Formati zaeksport

Klikom na ikonicu zaeksport aktivne tablice, iodabirom određenogformata aktivira dijalog ukoji je potrebno unijetilokaciju i naziv datoteke ukoji se eksportiraju podaci.

63Tablični prikaz


Snimanje datoteke za ekport

5.9 Postavke tablica

Snimanje postavki:

Način da se postupak prilagođavanja prikaza podataka određenim potrebama skrati jesnimanje trenutnih postavki tablice. To znači da određene postavke bilo koje tablicemožete snimiti i kasnije ih po potrebi samo primjenjivati. Na primjer, ako ste neki tabličniprikaz prilagodili trenutnoj potrebi na način da ste isključili neke kolone iz prikaza, sortiralipodatke, filtrirali i grupirali, da bi ste došli do neke informacije, ne morate svaki putponavljati postupak prilagođavanja tog tabličnog prikaza. Snimanje postavki vam pružamogućnost da trenutne postavke bilo kojeg tabličnog prikaza snimite i kasnije ga popotrebi primjenjujete.

Klikom na ikonicu za snimanje postavki aktivne tablice, aktivira se dijalog za snimanjetrenutnih postavki aktivne tablice. U dijalogu je potrebno unijeti opis postavki tablice, radikasnijeg lakšeg pepoznavanja. Opis snimljenih postavki je slobodan unos i tu možeteunijeti opis koji vama najviše odgovara. Nakon unosa opisa postavki klikom na dugmeSnimi pojaviće se novi redak u tablici snimljenih postavki spreman za kasniju primjenu.



Dijalog za snimanje postavki tablica

Aktiviranje snimljenih postavki:

Postavke tablica koje ste snimili možete vrlo jednostavno naknadno primjeniti. Označite(fokusirajte, kliknite mišem na) tablicu čije postavke ste snimili i sad ih želite ih primjeniti.Nakon što ste fokusirali tablicu kliknite na ikonicu na maloj alatnoj traci kao na slici.

Klikom na ikonicu za snimanje postavki aktivne tablice, aktivira se dijalog zaprimjenjivanje snimljenih postavki aktivne tablice.

Ukoliko u dijalogu za primjenjivanje snimljenih postavki nema nitijednog retka, to znači da za tu tablicu još nisu snimane postavke.

65Tablični prikaz


Primjena snimljenih postavki tablica

Nakon primjene postavki na određenu tablicu ona poprima osobine koje je ta tablicaimala u trenutku kad su snimljene postavke koje se primjenjuju, to znači da će tablica bitigrupirana, filtrirana, sortirana itd. onako kako je to bio slučaj kad su postavke snimljene.

Koncept trenutnog snimanja postavki praktično pruža mogućnostkreiranja neograničenog broja izvještaja baziranih na tabličnimprikazima koji se mogu ispisati ili eksportirati u neki od standardnihformata po portebi.

Aktiviranje predefiniranih postavki:

Aktiviranje predefiniranih postavki se odnosi na vraćanje izgleda (postavki) tabličnogprikaza na početne postavke, tj. one postavke koje su bile prije bilo kakvih izmjena. Toznači da ako vam se učini da nešto nije u redu sa prikazom podataka, ili ste učinili neštosa prikazom čega niste ni svjesni, način da vratite početne postavke bilo koje tablice usistemu je fokusiranje te tablice i klik na ikonicu prikazanu slikom ispod.



Vraćanje početnih postavki tabličnog prikaza

Dio

VI



6 Vodič6.1 Na samom početku

Prije svakog korištenja programa sistem traži autorizaciju korisnika unosom korisničkogimena i šifre u dijalog za autorizaciju korisnika aplikacije. Prilikom instalacije programazbog inicijalnog pristupa bazi instalira se samo jedan operater sa korisničkim imenomAdministrator i šifrom admin.

Dijalog autorizacije korisnika aplikacije

Budući da u programu ostaje trag o aktivnostima korisnika koji se uspješno autorizirao,potrebno je nakon autorizacije sa već unesenim korisničkim imenom i šifrom(Administrator, admin) pokrenuti formu za unos novih operatera koji će raditi u sistemuFACIT Biblioteka.

Unos novog operatera:

1. Nakon pokretanja programa odaberite stavku izbornika Matični podaci - Operateri

2. Nakon otvaranja forme sa tablicom operatera uočićete samo jedan uneseni redak

za operatera Administrator Admin. Klikom na ikonicu za unos novog retka nanavigatoru u dnu tablice pojaviće se novi redak u koji trebate unijeti vaše podatke.Obavezni podaci za unos su ime i prezime, te korisničko ime i šifra koje ćetekoristiti.

69Vodič


Unos novog operatera

3. Nakon unosa novog operatera zatvorite program i ponovo ga pokrenite. Sadamožete koristiti vaše korisničko ime i šifru za autorizaciju prije korištenjaprograma.

Autorizacija novog korisnika aplikacije

Razlozi korištenja vlastitog korisničkog imena i šifre:Uz skoro sve aktivnosti u sistemu FACIT Biblioteka ostajezabilježeno ko i ih je napravio, iz tog razloga je poželjno koristitivlastito korisničko ime i šifru, da bi na primjer uz građu koju steobradili stajalo vaše ime, da bi se znalo da ste vi iznajmili nekuknjigu, kreirali dokument itd...



6.2 Obrada bibliotečke građeObrada bibliotečke građe počinje odabirom stavke glavnog izbornika Prometi -

Bibliotečka građa, ili klikom na ikonicu alatne trake.

Aktiviranje forme za obradu bibliotečke građe

71Vodič


6.2.1 Elementi forme za obradu bibliotečke građe

Elementi forme za obradu bibliotečke građe - kartica Obrada nove građe

Elementi forme za obradu bibliotečke građe - kartica Pregled i izmjene



Forma za obradu bibliotečke građe je podijeljena na dvije kartice: Obrada bibliotečkegrađe i Pregled i izmjene.

Kartica Obrada bibliotečke građe se može shvatiti kao radni stol na kojem su knjige kojese obrađuju i takvih neobrađenih knjiga, odnosno nezavršenih zapisa može biti više, ainformaciju o tome koliko trenutno ima neobrađenih zapisa i na kojem se trenutnonalazimo daje Navigator neobrađenih zapisa. U jednom trenutku, na kartici Obradabibliotečke građe prikazani su podaci samo jednog neobrađenog zapisa.

Navigator neobrađenih zapisa služi za pozicioniranje naželjeni neobrađeni zapis, primjer sa slike lijevo pokazuje dase trenutno nalazimo na trećem od ukupno pet neobrađenihzapisa. Ukoliko ne postoji niti jedan neobrađeni zapis svekontrole za unos podataka se neaktivne i sive su boje, štose može vidjeti i po navigatoru za neobrađene zapise nakojem piše 0 od 0.

Navigator neobrađenih zapisa sadrži sljedeće kontrole:

pozicioniranje na prvi neobrađeni zapis

pozicioniranje na prethodni neobrađeni zapis

pozicioniranje na sljedeći neobrađeni zapis

pozicioniranje na posljednji neobrađeni zapis

Informacija o broju knjiga odabranog naslova na kartici Obrada nove građe se odnosi naukupan broj obrađenih knjiga u biblioteci koje imaju odabrani naslov, tj. naslov koji jeodabran pri obradi novog zapisa, na kartici za obradu bibliotečke građe. Na ovoj karticise također nalazi i informacija o ukupnom broju zapisa u biblioteci, a on se odnosi nabroj obrađenih zapisa i u taj broj ne ulaze neobrađeni zapisi koji se nalaze na karticiObrada bibliotečke građe. Na kartici Obrada bibliotečke građe nalaze se i tri podkartice(ISBD(M), ISBD(A), ISBD(G)) koje se odnose na obradu različitih tipova bibliotečkegrađe. Princip obrade različitih tipova bibliotečke građe je isti, samo su podaci kojiopisuju jedinicu pojedine građe različit.

Podaci o nabavi su podaci kojima se određuje porijeklo knjige. Unos nije obavezan iukoliko se ostavi označena kontrola Slobodna nabava program neće voditi evidenciju oporijeklu građe i samim tim neće biti moguća ni kasnija analiza po tom kriteriju.

6.2.2 Unos svih elemenata pojedinačno

Unos podataka o bibliotečkoj građi

Klikom na dugme Novi aktiviraju su se polja za unos podataka o građi,kreiran je novi prazan zapis i možeto preći na unos podataka o građi koju obrađujemo.

73Vodič


Već postoji prazan zapis, prije unosa novog potrebno je završitiili obrisati postojeći:Ako ponovo kliknemo na dugme Novi, nakon što smo već kreiraliprazan zapis, javiće se poruka o nemogućnosti kreiranja novog praznogzapisa, budući da nema smisla kreirati nove prazne zapise ako postojećinismo završili ili obrisali.

Pozicionirajte se na polje za unos naslova u unesite početna slova naslova bibliotečkejedinice koju želite obraditi.

Unos naslova pri obradi bibliotečke građe

Unošenjem početnih slova u polje za unos naslova program će automatski ponuditifiltriranu matičnu tablicu naslova koji počinju slovima koja ste unijeli.



Unos podatka o naslovu

Pozicionirajte se na naslov Komunikologija i pritiskom na tipku Enter preuzmite navedeninaslov.

Matični podaci:Zahvaljujući konceptu matičnih podataka i 'lookup' kontrolama, istipodaci se ne bi trebali unositi dva puta (osim u iznimnim slučajevima).Kao što je opisano u navedenom primjeru, unosom početnih slova 'Ko'program automatski nudi sve naslove koji počinju unesenim slovima,tako da nema potrebe za ponovnim unosom podataka o naslovu,dovoljno je samo odabrati naslov koji program nudi.

Matični podaci:U slučaju kada vam program ne nudi nikakav podatak na osnovupočetnih slova koja ste unijeli,a nalazite se na kontroli za preuzimanjematičnog podatka, znači da u matičnoj tablici nema tog podatka i trebaga unijeti. Na primjer, ako želite unijeti naslov 'Parfem' i nakon štounesete početna slova u kontrolu za unos naslova program vam neponudi naslov 'Parfem' znači da treba unijeti novi naslov u matičnutablicu naslova. Potpuno isti princip vrijedi i za sve ostale matičnepodatke u sistemu FACIT.

Nakon što ste odabrali naslov Komunikologija, pozicionirajte se na tablicu za unospodataka u autorima, odnosno kreiranje veze autora i odabranog naslova. Budući da je udemo bazi koju koristite za ovaj vodič, naslov Komunikologija vezan za autora AdižesIsak, program automatski nudi autora ovog naslova koji je ranije unesen.Pretpostavićemo da Adižes Isak nije autor naslova kojeg smo odabrali i za vježbu ćemoobrisati vezu ovog ovog autora i odabranog naslova, a drugog autora ćemo vezati zaodabrani naslov.

Pozicionirajte se na redak u tablici autora koji se odnosi na autora Adižes Isak i kliknite

na znak u navigatoru tablice autora. Potvrdite brisanje. Ovim nije obrisan autor

75Vodič


Adižes Isak iz matične tablice autora, nego je obrisana veza odabranog naslova i autoraAdižes Isak.

Brisanje autora:Brisanjem autora na ovakav način iz tablice autora koji su vezani uztrenutno odabrani naslov, ne briše se autor iz matične tablice autoranego samo veza izmedju odabranog naslova i autora kojeg brišete. Toznači da je brisanjem autora Adižes Isak u konkretnom primjeru, naslovKomunikologija ostao bez autora, a Adižes Isak se i dalje nalazi umatičnoj tablici autora, međutim, nije više vezan uz naslovKomunikologija kao njegov autor.

Nakon što ste obrisali vezu izmedju autora Adižes Isak i naslova Komunikologija, sadtrebate kreirati novu vezu između naslova Komunikologija i nekog drugog autora. Prijesvega potrebno je unijeti novi redak u tablicu autora, Novi redak unosimo klikom na znak

u navigatoru tablice autora. Nakon što ste unijeli novi redak, pozicionirajte se ukolonu Prezime novog retka gdje će se pojaviti 'lookup' kontrola za preuzimanje autora izmatične tablice autora.



Kreiranje nove veze autor - naslov

Unosom početnih slova autora matična tablica se filtrira i program nudi samo autore čijeprezime počinje slovima koja ste unijeli. Ukoliko program ne nudi ništa na osnovu slovakoja ste unijeli onda se autor kojeg želite preuzeti ne nalazi u matičnoj tablici autora ipotrebno je unijeti novog autora u matičnu tablicu. Pozicionirajte se na odgovarajućegautora i podataka preuzmite tipkom enter na tastaturi ili klikom miša na redak unutar'lookup' kontrole.

Preuzimanje autora iz matične tablice autora

77Vodič


Nakon što ste preuzeli podatak o novom autoru unos potvrdite klikom na znak unavigatoru tablice autora.

Potvrđivanje unosa podataka

Ostali podaci o odgovornosti:

Unos ostalih podataka o odgovornosti (Uredenici, Priredjivači, Ilustratori,Fotografi)je potpuno identičan unosu podataka o autorima. Svakipodatak o odgovornosti ima svoju karticu i u skladu s tim tablicu zaunos podataka. Za unos podataka o odgovornosti korištene su tablice izrazloga što uz građu može biti vezano više autora, više urednika itd...

Nakon što ste unijeli podatke o naslovu i autoru, pozicionirajte se na kontrolu zapreuzimanje matičnog podatka o izdavaču. Način preuzimanja podatka o izdavaču je istikao način preuzimanja podatka o naslovu budući da se radi o preuzimanju matičnogpodatka. Unosom početnih slova izdavača program automatski filtrira matičnu tablicuizdavača i pozicionira se na izdavača čiji naziv počinje sa unesenim slovima.



Unos podatka o izdavaču

Nakon što ste unijeli podatke o izdavaču unesite i podatak o godini izdavanja. Mjestoizdavanja je također matični podatak i njega unesite na način kako je to objašnjeno zaslučaj unosa naslova i izdavača. Štamparija je također matični podatak i unosi se na istinačin. Godina štampanja i broj štampanja su podaci koji se rijetko unose. Broj štampanjanije podatak o tiražu, nego o rednom broju štampanja. Slijedi podatak o ISBN broju kojise nalazi na knjizi. Signatura je podatak koji se najčešće odnosi na lokaciju knjige ubiblioteci i lokalni je podatak, tj. vezan za određenu biblioteku. Budući da neke bibliotekekao signaturu koriste UDK broj naslova, moguće je podesiti program da se u signaturuautomatski prepisuje UDK broj odabranog naslova. Inventarski broj je također lokalnipodatak i on jednoznačno određuje svaku jedinicu bibliotečke građe. Iz tog razlogaprogram ne dozvoljava unos duplih inventarskih brojeva, tj. prilikom pokušaja snimanjazapisa program će javiti upozorenje o duplom inventarskom broju. Nakon unosainventarskog broja i prelaza na kontrolu za unos bar koda, primjetićete da se u polje zaunos bar koda automatski prepisao inventarski broj. Bar kod je informacija koja se možeispisivati na naljepnicama za knjige i koja u kombinaciji sa bar kod čitačem može znatnoolakšati i ubrzati procese pri evidenciji cirkulacije građe. Slijede podaci o broju i opisuizdanja, izdavačkoj cjelini i rednom broju knjige unutar izdavačke cjeline, podatak osvesku, kolu, jeziku, formatu, visini i uvezu. Jezik je podatak koji se odnosi na jezikkojim je knjiga pisana, dok se podatak o izvornom jeziku unosi pri unosu podataka onaslovu. Format i visina su međusobno isključivi podaci, što znači da nema potrebeunositi i visinu i format ja jednu jedinicu bibliotečke građe. Najčešće se unosi samo visinadok se format unosi za knjige koje nisu standardnog formata, tj. knjige čija visina jemanja od širine. Zatim slijede podaci za uvez i pismo. Kod unosa podatka o pismu, bitnoje uočiti da je prilikom kreiranja novig zapisa već pretpostavljeno da je pisan ćiriličnimpismom, tako da je potrebno mijenjati podatke samo ako pismo nije latinično. Zatimslijede podaci o broju strana i ilustracijama, tj. da i je ilustrirano, koliko ilustracija ima, ikoje su vrste ilustracije. Tu je i kontrola za unos napomena vezanih za jedinicubibliotečke građe koja se obrađuje. Na samom dnu forme za podacima o građi koja seobrađuje nalaze se i tzv. 'Check box' kontrole. Prva, uz koju stoji Dostupno na CD-u se

odnosi na informaciju da li knjiga dostupna na CD-u , ako jeste onda

79Vodič


treba kliknuti na 'Check box' kontrolu. Druga 'Check box' kontrola se odnosi namogućnost iznajmljivanja građe koja se obrađuje. Ako se označi kontrola nije za

iznajmljivanje na sljedeći način , građa je označena kao ona koju nijemoguće iznijeti iz biblioteke i program će u skladu s tim prikazati upozorenje ionemogućiti iznajmljivanje takve građe u dijelu fincionalnosti koji se bavi cirkulacijomgrađe.

Učitavanje slike

Kontrole označene kao Prednja strana i Zadnja stranase odnose na skeniranu prednju i zadnju koricu knjige.Nakon što se korice skeniraju i slike snime na disk,desnim klikom na pojedinu kontrolu dobije se izbornikpomoću kojeg se slika učita sa diska. Skeniranje iovakav način povezivanja sa građom koja se obrađujemože pomoći i uposlenicima i članovima prilikompretraživanja građe i traženja informacija.

Broj knjiga odabranog naslova je informacijakoja govori koliko je knjiga naslova koji je odabran u kontroli za preuzimanje matičnogpodatka o naslovu obrađeno u bazi..

Kontrola za preuzimanje matičnog podatka o naslovu

Obavezni / dupli podaci:Obavezni podaci koji se moraju unijeti prije nego se zapis o jedinicibibliotečke građe snimi su Naslov i Inventarski broj.U programu je ostavljena mogućnost unosa duplih inventarskih brojeva,iako se ovakav način rada ne preporučuje.



Unos podataka o nabavi

Podaci o nabavi

Na desnoj strani forme za obradu bibliotečke građe se nalaze podaci o nabavibibliotečke građe. Klikom na dugme Novi u kontrolu za podatak o datumu obrade seautomatski unosi trenutni datum i označena je kontrola Slobodna nabava. Ukoliko jeoznačena kontrola Slobodna nabava nije moguće unijeti podatke o tipu nabave, tj. nijemoguće specificirati da li se radi o kupovini, donaciji, Poklonu, vlastitom izdanju ilivakufu.

Obavezan je unos podatka o datumu obrade bibliotečke građe. Procijenjena vrijednost iprocijenjena očuvanost su vrijednosti koje su bitne za financijsku analizu fonda,amortizaciju i otpis fonda, ali njihov unos nije obavezan.

Također, ukoliko se ne unose podaci o tipu nabave, tj ako se ostavi označena kontrolaSlobodna nabava kasnije neće biti moguća analiza fonda po dobavljaču, po donatorima,koliko knjiga su vlastita izdanja itd...

Napomena je mjesto gdje korisnik unosi napomenu vezanu za nabavu ukoliko misli da jebitna. Unos napomene je slobodnog sadržaja i formata.

81Vodič


Tip nabave - Kupovina

Ukoliko nije označena kontrola Slobodna nabava moguće je odabrati o kakvom tipunabave se radi, na slici desno je prikazan tip nabave kupoivina. U ovom slučaju potrebnoje unijeti podatak o broju računa i cijeni. Broj računa je matični podatak i unosi se nanačin kako se unose matični podaci. Unose se prva slova ili brojevi računa i ukolikoračun već postoji među matičnim podacima računa progam će ga ponuditi, u suprotnompotrebno je unijeti novi broj računa, na način kako se unosi novi račun dobavljača.



Tip nabave - Donacija

U slučaju kad je tip nabave donacija potrebno je odabrati postojećeg donatora iz matičnetablice donatora, dakle unosom početnih slova donatora program će automatski ponuditidonatora čiji naziv počinje unesenim slovima, u suprotnom traženi donator ne postoji ipotrebno je unijeti podatke o novom donatoru.

Ako je građa koja se obrađuje poklon, potrebno je unijeti podatke o onom ko je pokloniograđu na sličan način kako se to radi i za donatora.

U slučaju kad je tip nabave vakuf podaci se unose slično kao i za tip nabave poklon akad je tip nabave vlastito izdanje, dovoljno je samo odabrati karticu Vlastito izdanje.

Nakon što su uneseni podaci o bibliotečkoj građi, klikom na dugme Snimi zapis obibliotečkoj građi prelazi sa kartice Obrada nove građe na karticu pregled i izmjene. Ovajproces snimanja zapisa se može shvatiti kao prelazak bibliotečke građe (u ovom slučajuknjige) sa radnog stola (kartica Obrada nove građe) na police u biblioteci (karticaPregled i izmjene). Tek nakon snimanja, bibliotečka građa postaje raspoloživa zacirkulaciju i ostale procese u biblioteci. Kao što je rečeno snimljenog zapisa više nemana kartici Obrada nove građe, ali na kartici Pregled i izmjene se pojavio novi zapis.

83Vodič


Kartica - pregled bibliotečke građe

Kartica Pregled bibliotečke građe predstavlja pregled sve obrađene bibliotečke građe ubiblioteci. Na dnu kartice Pregled i izmjene nalaze se tri podkartice ISBD(M), ISBD(S) iISBD(A) za pregled pojedinih tipova bibliotečke građe.

U gornjem dijelu kartice Pregled i izmjene se nalazi tablica u kojoj svaki redak predstavljajednu jedinicu bibliotečke građe. U donjem dijelu kartice su prikazani detalji trenutnofokusirane bibliotečke građe, tj. trenutno pozicioniranog retka. Promjenom retkamijenjaju se i prikazani podaci.

6.2.3 Obrada kopiranjem zapisaPretpostavimo da trebate obraditi 7 knjiga istog naslova, istog izdavača, istog brojaizdanja i istog mjesta izdavanja. Olakšica pri ovakvom slučaju obrade bibliotečke građeje mogućnost kopiranja bibliotečke građe, pri čemu se svi podaci originalnog zapisakopiraju osim inventarskog broja,signature i bar koda. Na ovaj način je proces obradebibliotečke građe dodatno ubrzan.

Aktivirajte formu za obradu bibliotečke građe odabirom stavke glavnog izbornika Prometi

- Bibliotečka građa, ili klikom na ikonicu alatne trake.

Ako u navigatoru neobrađenih zapisa piše 0 od 0 znači da nema neobrađenih zapisa ipotrebno je kreirati novi. Kreirajte novi bibliotečki zapis klikom na dugme Novi.



Forma za obradu bibliotečke građe - nema neobrađenih zapisa

Nakon što ste kliknuli na dugme Novi kreirali ste novi neobrađen zapis i sada unavigatoru neobrađenih zapisa piše 1 od 1. U kontrolu za unos naslova unesite naslovPeta disciplina, prelaskom na tablicu za prikaz autorstva program automatski nudi iautora naslova Peta disciplina iz razloga što je taj naslov nekad ranije obrađen i tad je uznjega vezan i autor. Unesite naziv izdavača i inventarski broj. Prilikom prelaska fokusasa kontrole za unos inventarskog broja na kontrolu za unos bar koda, primjetićete da seu bar kod prepisala vrijednost inventarskog broja, prijepis bar koda se može podesiti upostavkama programa.

Obrada bibiliotečke građe - jedan neobrađen zapis

Nakon što ste unijeli podatke o jedinici bibliotečke građe (u ovom slučaju se radi o jednojknjizi), možete preći na kopiranje. Budući da imamo jedan zapis, treba nam još 6 saidentičnim podacima, ali različitim inventartskim brojem. Klikom na dugme 'Kopiraj'

85Vodič


kopiraju se svi elementi zapisa osim inventarskog broja. Nakon kopiranja fokus je nakontroli za unos inventarskog broja i očekuje se unos novog inventarskog broja zakopirani zapis. Također u navigatoru neobrađenih zapisa sad piše 2 od 2 što znači da senalazimo na drugom od ukupno dva neobrađena zapisa.

Bibiotečka građa - kopiranje zapisa

Nakon unosa inventarskog broja za drugi zapis, kopiranje ponovite još pet puta, tj. svedok u navigatoru neobrađenih zapisa ne bude pisalo 7 od 7 što znači da se nalazite nasedmom od ukupno sedam neobrađenih zapisa. Kopirali ste prvi zapis sedam puta i sadimate sedam neobrađenih zapisa.Možete se služiti navigatorom neobrađenih zapisa zapozicioniranje na pojedini neobrađeni zapis. Nakon što ste kopirali zapis sedam puta, idalje je tih sedam zapisa neobrađeno, i dalje su na kartici Obrada nove građe, tj. naradnom stolu, a ne na kartici Pregled i izmjene tj. u policama biblioteke. Znači zapisi nisuzavršeni sve dok se svaki pojedinačno ne snimi. Klikom na dugme Snimi snima se onajzapis na kojem se trenutno nalazite, nakon što kliknete snimi, možete primjetiti da sebroj zapisa koji pokazuje navigator neobrađenih zapisa promijenio, tj. da se smanjio zajedan, a ukupan broj zapisa se povećao za jedan. Snimanje treba ponoviti za preostalihšest zapisa, tj za sve neobrađene zapise koje želimo snimiti, tj. označiti kao obrađene.

Zbog jednostavnosti, u primjeru kopiranja su uneseni podaci samo zanaslov, autora, izdavača i inventarski broj. U praksi možete građuopisati detaljno koliko želite i takav zapis također kopirati. Bitno je shvatiti da se kopiranjem zapisa povećava broj zapisa nakartici Obrada bibliotečke građe koja predstavlja radni stol, a tekpojedinačnim snimanjem svakog od zapisa na kartici Obrada novegrađe smanjuje se broj zapisa na kartici Obrada nove građe (radnistol), a povećava se ukupan broj zapisa u biblioteci, tj. na karticiPregled i izmjene.



6.2.4 Obrada preuzimanjem kataloških opisaJedan od najpraktičnijih i najbržih načina obrade bibliotečke građe je preuzimanje zapisaod neke druge biblioteke koja je uključena u sistem FACIT Biblioteka. Uslov za ovakavnačin obrade bibliotečke građe je internet konekcija.

Aktivirajte formu za obradu bibliotečke građe odabirom stavke glavnog izbornika Prometi

- Bibliotečka građa, ili klikom na ikonicu alatne trake.

Kliknite na kontrolu Import u formi za obradu bibliotečke građe nakon čega se aktiviradijalog za preuzimanje kataloških zapisa.

Pokretanje dijaloga za preuzimanje kataloških opisa

Pretraživanje kataloških zapisa se može obavljati lokalno ili na webu, tj. putem interneta.U ovom primjeru bit će objašnjeno pretraživanje i preuzimanje zapisa sa weba. Procesi uslučaju lokalnog pretraživanja su potpuno isti, samo sto je pretraživanje lokalnogkaraktera i samim tim je broj zapisa koji se pretražuju znatno manji od pretraživanjauzajamnog kataloga na webu.

87Vodič


Dialog za preuzimanje zapisa - pretraživanje

Nakon što ste označili pretraživanje na webu, unijeli traženi pojam i kliknuli Traži, u tabliciispod kontrole za unos pojma za pretraživanje su prikazani rezultati pretraživanja. Svakiredak predstavlja jedan kataloški opis, i ovisno o tome na kojem smo retku pozicioniraniprogram prikazuje kataloški opis, i detalje vezane za podatke o odgovornosti. Vidljiva je iinformacija iz koje biblioteke je taj zapis. Zelenom bojom su označena polja u tablicirezultata u kojima je pronađen traženi pojam.



Dijalog za preuzimanje zapisa - rezultat pretraživanja

Nakon što ste se pozicionirali na redak koji predstavlja zapis koji želite preuzeti, kliknitena dugme Preuzmi nakon čega vas program vraća u formu za obradu bibliotečke građe,na karticu Obrada nove građe i gdje vas čeka zapis koji ste upravo preuzeli. Potrebno jejoš unijeti lokalne podatke za taj zapis (inventarski broj i signaturu) i snimiti zapis. Time jeobrada preuzimanjem zapisa završena. Zapis naravno prije snimanja možete dodatnoizmijeniti po potrebi ili kopirati.

Prilikom obrade bibliotečke građe moguće je kombinirati sve navedenemetode obrade. Npr. moguće je pozvati neki zapis na izmjenu, kopiratiga potrebni broj puta, izmijeniti podatke kopiranih zapisa i na krajuopet sve zapise snimiti.

89Vodič


6.2.5 Izmjena bibliotečke građeIzmjenom bibliotečke građe zapis koje se mijenja prelazi sa kartice Pregled i izmjene nakarticu Obrada nove građe. tj. sa police u biblioteci na radni stol bibliotekara.

Izmjena bibliotečke građe

Izmjena bibliotečke građe se aktivira desnim klikom na redak koji predstavlja bibliotečkizapis koji želite mijenjati, i odabirom opcije Izmjena bibliotečke građe nakon čega vasprogram vraća na karticu Obrada nove građe gdje se sad nalazi zapis koji ste upravopozvali na izmjenu. Zapis koji mijenjate se više ne nalazi na kartici Pregled i izmjene(police u biblioteci) nego na kartici Obrada nove građe (radni stol).

Na kartici Obrada nove građe moguće je izvršiti planirane izmjene i ponovo snimiti zapiso građi ili izbrisati kompletan zapis o građi.



Ukoliko je bibliotečka građa čiji zapis se pokušava izmjeniti iznajmljenaili rezervirana, program će javiti upozorenje da zapis o građi koja jeiznajmljena ili rezervirana nije moguće mijenjati sve dok se status tegrađe ne promijeni u slobodan.Pozivom na izmjenu zapisa o građi, građa na koju se odnosi zapis višepraktično nije dostupna niti u jednom segmentu bibliotečkog poslavanjasve do trenutka ponovnog snimanja.

6.3 Obrada članovaUnos novih članova i izmjena postojećih podataka počinje odabirom stavke glavnog

izbornika Prometi - Unos novog člana, ili klikom na ikonicu velike alatne trake.

Aktiviranje forme za obradu podataka o članovima

91Vodič


6.3.1 Elementi forme za obradu podataka o članovimaForma za unos novih, i izmjene podataka o postojećim članovim sadrži dvije kartice:Unos novog člana i Pregled svih članova.

Elementi forme članovi - Kartica unos novog člana

Elementi forme članovi - Kartica unos novog člana



6.3.2 Unos novog članaUnos podataka o novom članu počinje klikom na dugme Novi na kartici Unos novogčlana. Nakon čega se aktiviraju kontrole za unos podataka o članu. Svi podaci o članu supodijeljeni u dvije grupe Podaci o članu i Podaci o članstvu. Većina podataka o članu jesama po sebi razumljiva, međutim neki od njih ipak zahtijevaju dodatno pojašnjenje. Npr. Tip rezervacije je matični podatak koji određuje koliko će dana knjiga biti rezerviranaprije nego se rezervacija poništi ako član koji je rezervirao knjigu ne iznajmi tu knjigu.Npr. Ako novom članu ovdje dodijelimo tip rezervacije Produžena rezervacija koja imaparametar 5 dana, to znači da će knjiga koju rezervira taj član biti rezervisana 5 danabez obzira da li će ju član u tom periodu iznajmiti. Tek nakon 5 dana u ovom slučajurezervacija se poništava, a knjiga postaje ponovo raspoloživa za cirkulaciju.

Kod unosa podataka o članstvu bitno je obratiti pažnju na podataka o tipu članstva. Tipčlanstva je matični podatak i svaki tip članstva sadrži različite parametre o kojimadirektno ovise prava pojedinih članova. Tip članstva ima sljedeće parametre:

Trajanje - se odnosi na trajanje članstva u danima

Period plaćanja - Period u kojem se vrši plaćanje članarine, ako članstvo nije besplatno

Iznos članarine - Iznos članarine

Maks. broj dana - Maksimalan broj dana koliko član smije zadržati građu

Maks. broj građe - Maksimalan broj građe koju član smije iznajmiti

Maks. broj rezervacija - Maksimalan broj rezervacija koje član smije napraviti

Različiti tipovi članstva imaju različite parametre i u skladu sa tim članovi kojima bududodijeljeni različiti tipovi članstva će imati različita prava kad je u pitanju poslovanjebiblioteke. Ukoliko vam niti jedan tip članstva ne odgovara, unesite novi matični podatako tip članstva s aparametrima koji vam odgovaraju dvoklikom na 'lookup' kontrolu zapreuzimanje matičnog podatka o tipu članstva, ili pomoću kratice CTRL+D uzfokusiranu navedenu 'lookup' kontrolu.

93Vodič


Unos novih i izmjena postojećih podataka o članovima

Kod unosa podataka o članstvu bira se tip članstva iz 'lookup' kontrole za tip članstva,ukoliko članstvo nije besplatno, unosi se uplaćeni iznos za članarinu, potrebno je unijeti iperiod za koji članstvo vrijedi. Bar kod je element koji se može printati na članstkoj karticii može pomoću bar kod čitača znatno ubrzati procese cirkulacije građe. Broj članskekartice je također još jedan element koji jednoznačno određuje člana. Korisničko ime išifra su bitni kod pristupa dijelovima sistema gdje je potrebna autorizacija člana.Elemente: Bar kod, Broj članske kartice, Korisničko ime i šifra je moguće generirati

automatski klikom na ikonicu . Korisničko ime i šifra su bitni za člana zbog regulisanjaprava i pristupanja sistemu FACIT Biblioteka bilo kroz lokalnu mrežu u vašoj biblioteci iliputem web portala www.biblioteka.ba. Unos slike se radi na potpuno isti način kao iučitavanje skenirani prednjih i zadnjih korica knjige



Podaci o članstvu

Nakon što se unesu podaci o članu i članstvu, klikom na dugme Snimi, podaci o članuprelaze sa kartice Unos novog člana na karticu Pregled svih članova. Tek nakonsnimanja podataka o članu, član je dostupan ostalim procesima u sistemu FACIT.

Ograničenja / zabrane:Pri unosu novog člana obavezan je unos imena, prezimena, tiparezervacije i podataka o članstvu. Kod podataka o članstvu nije mogućeunijeti period članstva na način da Do datuma bude manji od Oddatuma. Ako članstvo nije besplatno potrebno je unijeti iznos uplaćenečlanarine.

6.3.3 Izmjena postojećeg članaU formi za obradu podataka o članovima kliknite na karticu Pregled svih članova i utabličnom prikazu članova pronađite člana čije podatke želite mijenjati (možete se služitiinkrementalnim pretraživanjem za pozicioniranje na redak koji predstavlja člana čijepodatke želite mijenjati). Nakon što ste se pozicionirali na redak koji želite mijenjati,desnim klikom miša aktiviraće se izbornik u kojem kliknite na opciju Izmjena člana.

95Vodič


Izmjena podataka o članu

Član čije podatke želite izmijeniti ima aktivna iznajmljivanja.Mogući su problemi prilikom vraćanja građe u slučaju promjeneključnih podataka o članu. Da li želite promijeniti podatke očlanu? Je poruka koja se javlja u slučaju izmjene podataka o članu koji imaaktivna iznajmljivanja. U slučaju da se izmijene neki ključni podaci kaošto je tip rezervacije ili tip članstva može doći do problema priprocesima cirkulacije građe sa ovim članom. U ovom slučaju je najboljeprovjeriti koja su to iznajmljivanja i odgoditi izmjenu ako nije hitna dokse ta iznajmljivanja ne riješe.

Prije izmjene člana portebno je završiti obradu ili obrisatipodatke o članu koji se trenutno obrađuje.Forma za unos podataka članovima ne pruža mogućnost istovremenogunosa i izmjene podataka za više članova, iz tog razloga se javlja ovaporuka ako na kartici Unos novog člana postoje nezavršeni podaci. Dabi se podaci o članu pozvali na izmjenu potrebno je završiti obradupodataka koji se nalaze na kartici Unos novog člana ili ih obrisati.

6.3.4 Produženje članstvaU slučaju kada članu istekne članstvo sistem automatski označava takvo članstvo kaoneaktivno. Da bi se članu produžilo članstvo potrebno je izmjeniti podatke o članu. Nakonšto se član kojem je članstvo isteklo pozove na izmjenu, na kartici Unos novog člana jesituacija sljedeća: u dijelu forme koji se odnosi na podatke o članu su neizmijenjenipodaci o članu, međutim dio koji je predviđen za podatke o članstvu je prazan iz razlogašto je članu isteklo članstvo. Potrebno je kreirati novo članstvo za člana. Novo članstvose kreira klikom na dugme Novo članstvo, nakon čega treba popuniti podatke o članstvu



i snimiti kompletne podatke o članu klikom na dugme Snimi.

Članovi - produženje članstva

Nakon ovog član ponovo ima aktivno članstvo, a na kartici pregled svih članova vidimokompletnu hronologiju članstava svakog od članova, tako da je moguće voditi evidencijuo periodima aktivnosti i neaktivnosti po pitanju članstva.

Članovi - pregled članstava

97Vodič


6.4 Cirkulacija građeForma za cirkulaciju bibliotečke građe se aktivira odabirom stavke glavnog izbornika

Prometi - Iznajmljivanje / vraćanje / rezervacije, ili klikom na ikonicu velike alatnetrake.

Aktiviranje forme za cirkulaciju građe

Funkcionalnost cirkulacije građe u sistemu FACIT biblioteka je implementirana na načinda korisniku omogući što jednostavniji i brži rad sa članovima i da mogućnost greškesvede na najmanju moguću mjeru. Iz tog razloga su su sve potrebne informacije na formiza cirkulaciju građe smještene u logične cjeline, a uz upotrebu bar kod čitača svi procesimogu se svesti na tri koraka:

1. Čitanje bar koda sa članske kartice2. Čitanje bar koda sa naljepnice na knjizi3. Pokretanje funkcionalnosti iznajmljivanja, vraćanja ili rezervacije (F5, F8 ili F12)

U navedenim koracima korisnik programa ne mora voditi računa o ograničenjima izabranama kao što su: Da li je članu isteklo članstvo? Da li taj član smije iznajmiti petuknjigu? Šta ako član koji je došao iznajmiti knjigu već kasni sa vraćanjem? itd... Sistemvodi računa o pravima, ograničenjima i zabranama i u skladu sa tim izvršava određenekorake u procesu cirkulacije, ili prikazuje poruke i upozorenja o nemogućnosti izvršenjakoraka koji nisu u skladu sa definiranim pravilima i ograničenjima.

Prilikom cirkulacije građe dovoljno je locirati člana u dijelu forme za prikaz podataka očlanu i locirati građu u dijelu forme za prikaz podataka o građi, nakon čega se možepreći na samo iznajmljivanje, rezervaciju ili vraćanje građe. Dakle, bitno je znati s kojimčlanom se radi i koja jedinica bibliotečke građe je u pitanju.

Informacije o članu s kojim se radi su prikazane u dijelu forme za prikaz podataka očlanu i član se u ovom dijelu forme može locirati na više načina.



Lociranje člana:

1. Pomoću kontrole za pretraživanje članova koja se nalazi u dijelu forme za prikazpodataka o članu, a u koju se unose početna slova prezimena, bar koda, brojačlanske kartice ili matičnog broja člana, ovisno o vrsti pretraživanja koja jeodabrana u kontroli za način pretraživanja članova.

2. Član se može locirati i pokretanjem izbornika u dijelu forme za prikaz bibliotečkegrađe i aktiviranjem opcije Pronađi člana.

Informacije o građi s kojom se radi su prikazane u dijelu forme za prikaz podataka ograđi i građa se u ovom dijelu forme može locirati na više načina.

Lociranje građe:

1. Pomoću kontrole za pretraživanje građe koja se nalazi u dijelu forme za prikazpodataka o građi, a u koju se unose početna slova naslova ili bar koda ovisno ovrsti pretraživanja koja je odabrana u kontroli za način pretraživanja građe.

2. Jednostavnim pozicioniranjem na željeni redak u tabličnom prikazu podataka obibliotečkoj građi. Primjetićete da se pomijeranjem po retcima unutar ovog prikazamijenjaju i podaci prikazani u dijelu forme za prikaz podataka o građi. Za ovakavnačion lociranja građe u tabličnom prikazu građe možete koristiti inkrementalnopretraživanje.

3. Građa se može locirati i dvoklikom na željeni redak u dijelu forme u kojem je prikaziznajmljivanja člana.

6.4.1 Elementi forme za cirkulaciju građeLogičke cjeline na formi za cirkulaciju građe su:

1. Podaci o članu2. Podaci o građi3. Pregled iznajmljivanja za odabranog člana4. Pregled rezervacija za odabranog člana5. Kontrole za iznajmljivanje, vraćanje i rezervaciju građe6. Pregled bibliotečke građe7. Kontrole sa dodatnim informacijama

99Vodič


Elementi forme za cirkulaciju građe

1. Podaci o članu:

Element forme za cirkulaciju građe - podaci o članu

Na dijelu forme za cirkulaciju građe koji pruža informacije o članu nalazi se kontrolapomoću koje se određuje način pretraživanja članova. U slučaju kad je na toj kontrolioznačeno prezime kao na slici, pretraživanje članova je po prezimenu, što znači daunosom početnih slova u kontrolu za pretraživanje članova program filtrira članove ipozicionira se na onog čije prezime počinje unesenim slovima. Članovi se također mogupretraživati po bar kodu (kad se koristi bar kod čitač), po broju članske kartice ili poJMBG.

Desnim klikom miša na sliku člana aktivira se sljedeći izbornik:



Karta člana: klikom na ovu stavku izbornika aktivira seispis karte odabranog člana, sa hronologijomaktivnosti.

Izmjena podataka o članu: odabirom ove stavkeizbornika, mijenjaju se podaci o članu na način da seaktivira forma za obradu podataka o članu, saaktiviranom karticom za izmjenu podataka i sapodacima člana kojeg mijenjamo.

Unesi napomenu za člana: ova stavka omogućavaunos napomene za člana. Na slici svakog člana koji

ima unesenu neku napomenu se javlja ikonica koja indicira napomenu za člana.

Pošalji upozorenje: omogućava slanje upozorenja zakašnjenje trenutno odabranom članu. Da biupozorenje bilo uspješno poslano u podacima o građimoraju biti prikazani podaci o knjizi za koju odabraničlan kasni sa kašnjenjem. Podaci o knjizi koju je članiznajmio mogu se prikazati u dijelu forme koji prikazujepodatke o građi dvoklikom na redak u pregleduiznajmljivanja trenutno odabranog člana.

Pošalji e-mail: je funkcionalnost slanja mailaodabranom članu.

Slanje e-maila / upozorenja:Da bi ste uspješno poslali mail ili upozorenje članu koji kasni savraćanjem građe, potrebno je da u formi postavkami programa, dio zaUpozorenja / mail parametri budu korektni.

101Vodič


2. Podaci o građi:

Element forme za cirkulaciju građe - podaci o građi

Na dijelu forme za cirkulaciju građe koji pruža informacije o građi nalazi se kontrolapomoću koje se određuje način pretraživanja građe. U slučaju kad je na tojkontroli označen Naslov kao na slici, pretraživanje građe je po naslovu, što znači daunosom početnih slova naslova u kontrolu za pretraživanje naslova program filtriranaslove i pozicionira se na traženi naslov, tj. naslov koji počinje unesenim slovima.Puno praktičniji način pozicioniranja na određenu jedinicu bibliotečke građe (npr.knjigu) je pomoću bar kod čitača. U slučaju korištenja bar kod čitača potrebno jeisprintati naljepnice sa bar kodom.

Iznajmljivanje / vraćanje / rezervacijeBez obzira da li se radi o iznajmljivanju, rezervaciji ili vraćanjubibliotečke građe, bitno je da je u dijelu fome za prikaz podataka očlanu lociran član s kojim radite, odnosno član kojem se iznajmljujegrađa, koji vraća građu ili ju rezervira i da je u dijelu koji prikazujepodatke o građi s kojom radite, tj. koju iznajmljujete, vraćate ilirezervirate locirana građa s kojom radite.

3. Pregled iznajmljivanja za odabranog člana:

Cirkulacija građe - Pregled iznajmljivanja

Pregled iznajmljivanja za odabranog člana predstavlja listu svih iznajmljivanja člana kojije lociran u dijelu forme za prikaz podataka o članu. Prikaz podataka je tablični i vrijedesve funkcionalnosti i mogućnosti tabličnog prikaza. Crvenom bojom su označeni retci kojipredstavljaju građu koja nije vraćena.

Desnim klikom na pregled iznajmljivanja za odabranog člana aktivira se sljedeći izbornik



:

Poništi iznajmljivanje: poništavanje iznajmljivanja uz praviloda se ne može poništiti zatvoreno iznajmljivanje, tj.iznajmljivanje koje ima datum vraćanja.

Pošalji upozorenje: omogućava slanje upozorenja zakašnjenje trenutno odabranom članu. Da bi upozorenje bilouspješno poslano u podacima o građi moraju biti prikazanipodaci o knjizi za koju odabrani član kasni sa kašnjenjem.Podaci o knjizi koju je član iznajmio mogu se prikazati udijelu forme koji prikazuje podatke o građi dvoklikom naredak u pregledu iznajmljivanja trenutno odabranog člana.

4. Pregled rezervacija za odabranog člana:

Cirkulacija građe - Pregled rezervacija

Pregled rezervacija za odabranog člana predstavlja listu svih rezervacija člana koji jelociran u dijelu forme za prikaz podataka o članu. Prikaz podataka je tablični i vrijede svefunkcionalnosti i mogućnosti tabličnog prikaza. Jedan od kolona u listi predstavlja statusrezervacije. Status rezervacije može biti:

Aktivna: Aktivna rezervacija, građa je rezervirana i na čekanju je da član koji jenapravio rezervaciju dođe po građu. Na čekanju: Rezervacija je na čekanju ako je drugi član već rezervirao građu, tj.ako je prikazana rezervacija u redu za čekanje na aktivaciju. Poništena: Status rezervacije prelazi u Poništena u slučaju kada član ne iznajmigrađu koju je rezervirao, a istekne maksimalan broj dana koliko rezervacija možebiti aktivan. Ovaj broj dana je definiran tipom rezervacije koji je članu dodijeljenprilikom učlanjenja. Završena: Rezervacija ima status Završena u slučaju kada je član i iznajmio građukoju je rezervirao.

103Vodič


5. Kontrole za iznajmljivanje, vraćanje i rezervaciju građe:

Kontrole za cirkulaciju

Iznajmljivanje: Klikom na ovu kontrolu građa koja jelocirana u dijelu forme za prikaz građe se iznajmljuječlanu koji je lociran u dijelu forme za prikaz podatakao članu. Dodaje se novi redak u tablični prikaziznajmljivanja odabranog člana. Kratica za ovufinkcionalnost je F5

Vraćanje: Klikom na ovu kontrolu članu koji je lociranu dijelu forme za prikaz podataka o članu vraća(razdužuje)građu koja je locirana u dijelu forme zaprikaz građe. Dodaje se novi redak u tablični prikazrezervacija odabranog člana. Kratica za ovufinkcionalnost je F8

Rezervacija: Klikom na ovu kontrolu članu koji jelociran u dijelu forme za prikaz podataka o članurezervira građu koja je locirana u dijelu forme zaprikaz građe. Kratica za ovu finkcionalnost je F8

6. Pregled bibliotečke građe:

Cirkulacija građe - pregled bibliotečke građe

Pregled bibliotečke građe sadržava sve jedinice bibliotečke građe u bilioteci, ovaj tabličniprikaz također podržava sve funkcionalnosti i mogućnosti tabličnih prikaza podataka usistemu FACIT. Jedna od informacija koje pruža ovaj prikaz je i informacija o statusugrađe koji može biti:

Slobodan: građa je raspoloživa za cirkulacijuIznajmljen: građa je iznajmljena

Rezerviran: građa je rezervirana



Iznajmljen i rezerviran: građa je iznajmljena i rezervirana, rezervirana može bitiod strane više članova što se može vidjeti po redu rezervacija.

Nije za iznajmljivanje: građa je prilikom obrade označena kao takva i nijeraspoloziva za cirkulaciju

Neaktivan: građa je otpisana, ali trag o njenom postojanju i aktivnostima ostaje isistemu

Desni klik na tablični prikaz bibliotečke građe aktivira izbornik sa sljedećim stavkama:

Cirkulacija građe - Izbornik tabličnog prikazagrađe

Pronađi člana je funkcionalnost koja se odnosi na fokusirani redak u pregledu bibliotečkegrađe koji predstavlja građu koja je iznajmljena ili rezervirana. Klikom na podstavkuIznajmio program u dijelu forme za prikaz podataka o članu locira člana koji je iznajmiograđu (ako je građa iznajmljena), a klikom na podstavku Rezervirao program u dijeluforme za prikaz podataka o članu locira člana koji je rezervirao građu (ako je građarezervirana)

Klikom na stavku Karta knjige aktivira se ispis karte knjige.

Klikom na stavku Iznajmljivanje, građa koja je predstavljena fokusiranim retkom u dijeluforme za prikaz podataka o građi se iznajmljuje članu koji je lociran u dijelu forme zaprikaz podataka o članu. Uslov za iznajmljivanje je da je status građe koja se želiiznajmiti Slobodan.

Klikom na stavku Vraćanje, član koji je lociran u dijelu forme za prikaz podataka o članuvraća građu koja je predstavljena fokusiranim retkom u dijelu forme za prikaz podataka ograđi. Uslov za vraćanje je da je građa iznajmljena, i da je u dijelu forme za prikazpodataka o članu lociran član koji je iznajmio građu predstavljenu fokusiranim retkom.

Klikom na stavku Rezerviranje, član koji je lociran u dijelu forme za prikaz podataka očlanu rezervira građu koja je predstavljena fokusiranim retkom u dijelu forme za prikazpodataka o građi. Uslov za rezervaciju građe je da je status građe Slobodan, Rezerviran,ili Iznajmljen, i da je u dijelu forme za prikaz podataka o članu lociran član koji želirezervirati građu predstavljenu fokusiranim retkom.

105Vodič


7. Kontrole sa dodatnim informacijama:

Kontrole sa dodatnim informacijama se nalaze na desnom krajutabličnog prikaza bibliotečke građe. Tzv. klizači se aktivirajuprelaskom pokazivača miša preko kartica dodatnih kontrola.

Informacije koje pružaju dodatne kontrole a vežu se uz trenutnofokusiran redak u tabličnom prikazu građe su:

1. Autori trenutno odabrane građe2. Pregled iznajmljivanja trenutno odabrane građe3. Pregled rezervaicija trenutno odabrane građe4. Prateća građa

Informacije koje nisu vezane uz određenu građu u tabličnomprikazu građe su:

1. Pregled trenutnih kašnjenja



Crkulacija građe - dodatne kontrole

6.4.2 IznajmljivanjeProces iznajmljivanja uz upotrebu bar kod čitača se može svesti na tri koraka:

1. Čitanje bar koda sa članske kartice2. Čitanje bar koda sa naljepnice na knjizi3. Pokretanje funkcionalnosti iznajmljivanja (F5)

U slučaju kad se ne koristi bar kod čitač potrebno je u dijelu forme za prikaz podataka očlanu locirati člana s kojim radite, zatim u dijelu forme koji prikazuje podatke o građi,locirati građu koju iznajmljujete i nakon toga kliknuti Iznajmljivanje ili kraticu F5.

107Vodič


Iznajmljivanje građe

Iznajmljivanje građe je moguće izvršiti i pozicioniranjem na određeni redak u prikazubibliotečke građe i odabirom opcije izbornika u pregledu građe Iznajmljivanje. Naravnopri tome u dijelu forme za prikaz člana s kojim radite mora biti lociran član kojemiznajmljujete jedinicu bibliotečke građe.



Iznajmljivanje

6.4.3 VraćanjeProces vraćanja uz upotrebu bar kod čitača se može svesti na tri koraka:

1. Čitanje bar koda sa članske kartice2. Čitanje bar koda sa naljepnice na knjizi3. Pokretanje funkcionalnosti vraćanja građe (F8)

U slučaju kad se ne koristi bar kod čitač potrebno je u dijelu forme za prikaz podataka očlanu locirati člana s kojim radite, zatim u dijelu forme koji prikazuje podatke o građi,locirati građu koju član vraća i nakon toga kliknuti Vraćanje ili kraticu F8.

109Vodič


Vraćanje građe

Vraćanje građe je moguće izvršiti i pozicioniranjem na određeni redak u prikazubibliotečke građe i odabirom opcije izbornika u pregledu građe Vraćanje. Naravno pritome u dijelu forme za prikaz člana s kojim radite mora biti lociran član koji vraća knjigu.



Vraćanje građe

6.4.4 RezervacijeProces rezervacije uz upotrebu bar kod čitača se može svesti na tri koraka:

1. Čitanje bar koda sa članske kartice2. Čitanje bar koda sa naljepnice na knjizi3. Pokretanje funkcionalnosti rezervacije građe (F12)

U slučaju kad se ne koristi bar kod čitač potrebno je u dijelu forme za prikaz podataka očlanu locirati člana s kojim radite, zatim u dijelu forme koji prikazuje podatke o građi,locirati građu koju član rezervira i nakon toga kliknuti Rezervacije ili kraticu F12.

Rezervaciju građe je moguće izvršiti i pozicioniranjem na određeni redak u prikazubibliotečke građe i odabirom opcije izbornika u pregledu građe Rezervacija. Naravno pritome u dijelu forme za prikaz člana s kojim radite mora biti lociran član koji rezerviraknjigu.

111Vodič


6.5 NarudžbenicaKreiranje narudžbenice počinje odabirom stavke glavnog izbornika Prometi -

Narudžbenica, ili klikom na ikonicu alatne trake.

Aktiviranje forme za kreiranje dokumenta narudžbenice

Kreiranje dokumenta narudžbenice bi trebao biti jedan od koraka u procesu nabavkebibliotečke građe kupovinom. Nakon što je narudžbenica kreirana, šalje se dobavljaču ikad građa stigne od dobavljača postoji mogućnost kreiranja veze dokumentanarudžbenice, računa dobavljača i cijene građe pri procesu obrade građe. Jednanarudžbenica može sadržavati više stavki koje predstavljaju građu koja se planira kupiti.

6.5.1 Elementi forme za kreiranje narudžbeniceForma za kreiranje dokumenta narudžbenice sadrži dvije kartice: Kreiranje narudžbenicei Pregled i izmjene. Na prvoj kartici se kreira dokument narudžbenice i tek nakonknjiženja prelazi na karticu Pregled i izmjene.



Forma za kreiranje dokumenta narudžbenica - kartica Kreiranje narudžbenice

Kartica Kreiranje narudžbenice sadrži sljedeće elemente:

1. Broj narudžbenice: broj dokumenta narudžbenice, korisnik ne može mijenjati ovuvrijednost, program sam generira broj narudžbenice

2. Datum narudžbenice: datum kreiranja dokumenta, podatak je izmjenjiv3. Dobavljač: podatak o dobavljaču kojem će narudžbenica biti upućena, preuzima se

iz 'lookup' kontrole za preuzimanje matičnog podatka o dobavljaču.4. Napomena: napomena vezana uz dokument narudžbenice, slobodan unos5. Kontrole: Novi (Kreiranje novog dokumenta), Knjiženje (Knjiženje dokumenta), Ispis

(Ispis dokumenta), Brisanje (Brisanje dokumenta)6. Stavke dokumenta: Stavke dokumenta se unose u tablični prikaz u donjem dijelu

kartice Kreiranje narudžbenice

113Vodič


Forma za kreiranje dokumenta narudžbenica - kartica Pregled i izmjene

Kartica Pregled i izmjene sadrži sljedeće elemente:

1. Rekapitulacija narudžbenica: tablični pregled svih zaglavlja dokumenatanarudžbenica

2. Stavke narudžbenice: tablični pregled stavki trenutno fokusiranog zaglavljanarudžbenice u tabličnom pregledu svih zaglavlja dokumenata narudžbenica



6.5.2 Kreiranje narudžbenice

Narudžbenica - kreiranje novog dokumenta

Nakon što kliknete na kontrolu Novi, sistem automatski generira sljedeći brojnarudžbenice, datum dokumenta je trenutni datum. Unesite dobavljača kojem jenamijenjena narudžbenica, ako smatrate da je potrebno, unesite i napomenu zadokument. Podaci u zaglavlju dokumenta su popunjeni, možete preći na unos stavkidokumenta narudžbenice.

Kliknite na znak u navigatoru tabličnog prikaza stavki dokumenta, nakon togaunesite vrijednosti u kolone novog retka. Kolone u koje je obavezno unijeti vrijednost suNaslov, Izdavač i Količina. Unesite novih redaka koliko je potrebno.

115Vodič


Kreiranje dokumenta narudžbenica - unos stavki dokumenta

Nakon što ste unijeli i stavke dokumenta narudžbenice, kliknite na kontrolu Knjiženje,nakon čega će dokument nestati sa kartice Kreiranje narudžbenice, a pojaviće se nakartici Pregled i izmjene

Matični podataci koji se preuzimaju pri kreiranju dokumentanarudžbenice su: podatak o dobavljaču u zaglavlju dokumenta, podatako naslovu, izdavaču i izdavačkoj cjelini pri unosu stavki dokumenta.Funkcionalnost preuzimanja postojećih i unosa novih matičnih podatakaje ista kao i u ostatku sistema FACIT Biblioteka.



6.5.3 Izmjena narudžbeniceDesnim klikom na fokusirani redak na tabličnom pregledu zaglavlja dokumenata aktivirase izbornik sa sljedećim stavkama.

Izmjena narudžbenice

Izmjena narudžbenice: Klikom na ovu opciju dokument narudžbenice se poziva nakorekciju, što znači da će se dokument pojaviti na kartici Kreiranje narudžbenice, a višega neće biti na kartici Pregled i izmjene sve dok se ponovo ne knjiži.

Ispis narudžbenice: Aktiviranje ispisa narudžbenice predstavljene trenutno fokusiranimretkom u tabličnom prikazu Rekapitulacija narudžbenica

Postoji neproknjižena narudžbenica, poziv na izmjenu nijemoguć. Potrebno je postojeću narudžbenicu knjižiti ili brisati:Nije dozvoljen poziv na izmjenu dokumenta narudžbenice ako nakartici Kreiranje narudžbenice postoji neproknjižena narudžbenica.Potrebno je nezavršenu narudžbenicu knjižiti ili brisati ako više nijepotrebna.

117Vodič


6.6 OtpisKreiranje dokumenta otpisa počinje odabirom stavke glavnog izbornika Prometi - Otpis.

Aktiviranje forme za otpis bibliotečke građe

Kreiranje dokumenta otpisa je zadnji korak u životnom ciklusu jedinice bibliotečke građe.Kreiranjem dokumenta otpisa i njegovim knjiženjem status svake jedinice bibliotečkegrađe koja se nalazi na dokumentu postaje Neaktivan čime se podaci o građi ne brišu izbaze, ali jedinica bibliotečke građe koja se nalazi na proknjiženom dokumentu otpisa višenije raspoloživa u procesima sistema FACIT Biblioteka.

6.6.1 Elementi forme za kreiranje dokumenta otpisaForma za kreiranje dokumenta otpisa sadrži dvije kartice: Kreiranje otpisa i Pregled iizmjene. Na prvoj kartici se kreira dokument otpisa i tek nakon knjiženja prelazi nakarticu Pregled i izmjene.



Forma za kreiranje dokumenta otpisa - kartica Kreiranje otpisa

Kartica Kreiranje otpisa sadrži sljedeće elemente:

1. Broj otpisa: broj dokumenta otpisa, korisnik ne može mijenjati ovu vrijednost,program sam generira broj otpisa

2. Datum: datum kreiranja dokumenta otpisa, podatak je izmjenjiv.3. Napomena: napomena vezana uz dokument narudžbenice, slobodan unos4. Kontrole: Novi (Kreiranje novog dokumenta), Knjiženje (Knjiženje dokumenta), Ispis

(Ispis dokumenta), Brisanje (Brisanje dokumenta)5. Stavke dokumenta: Stavke dokumenta se unose u tablični prikaz u donjem dijelu

kartice Kreiranje otpisa

119Vodič


Forma za kreiranje dokumenta otpisa - kartica Pregled i izmjene

Kartica Pregled i izmjene sadrži sljedeće elemente:

1. Rekapitulacija otpisa: tablični pregled svih zaglavlja dokumenata otpisa2. Stavke otpisa: tablični pregled stavki trenutno fokusiranog zaglavlja otpisa u

tabličnom pregledu svih zaglavlja dokumenata otpisa



6.6.2 Kreiranje dokumenta otpisa

Otpis - kreiranje novog dokumenta

Nakon što kliknete na kontrolu Novi, sistem automatski generira sljedeći broj dokumentaotpisa, datum dokumenta je trenutni datum. Ako smatrate da je potrebno, unesite inapomenu za dokument. Podaci u zaglavlju dokumenta su popunjeni, možete preći naunos stavki dokumenta otpisa.

Kliknite na znak u navigatoru tabličnog prikaza stavki dokumenta, nakon togaunesite vrijednosti u kolone novog retka. Kolone u koje je obavezno unijeti vrijednost suRazlog otpisa i Inventarski broj. Unesite novih redaka koliko je potrebno.

121Vodič


Kreiranje dokumenta otpisa - unos stavki dokumenta

Nakon šro ste unijeli i stavke dokumenta otpisa, kliknite na kontrolu Knjiženje, nakončega će dokument nestati sa kartice Kreiranje otpisa, a pojaviće se na kartici Pregled iizmjene.

Jedini matični podatak koji se preuzima pri kreiranju dokumentaotpisa je podatak o razlogu otpisa pri unosu stavki dokumenta.Funkcionalnost preuzimanja postojećih i unosa novih matičnih podatakaje ista kao i u ostatku sistema FACIT.



6.6.3 Izmjena dokumenta otpisaDesnim klikom na fokusirani redak na tabličnom pregledu zaglavlja dokumenata aktivirase izbornik sa sljedećim stavkama.

Izmjena dokumenta otpisa

Izmjena dokumenta otpisa: Klikom na ovu opciju dokument otpisa se poziva na korekciju,što znači da će se dokument pojaviti na kartici Kreiranje otpisa, a više ga neće biti nakartici Pregled i izmjene sve dok se ponovo ne knjiži. Knjiženjem se dokument označavakao završen.

Ispis dokumenta otpisa: Aktiviranje ispisa dokumenta otpisa predstavljenog trenutnofokusiranim retkom u tabličnom prikazu Rekapitulacija otpisa

Postoji neproknjižen dokument otpisa. Prije poziva na korekcijupotrebno je knjižiti ili brisati postojeći nezavršen dokument:Nije dozvoljen poziv na izmjenu dokumenta otpisa ako na karticiKreiranje otpisa postoji neproknjižen dokument otpisa. Potrebno jenezavršeni dokument otpisa knjižiti ili brisati ako više nije potrebna.

6.7 PretraživanjeFunkcionalnost pretraživanja je prisutna u svim segmentima sistema FACIT gdje sekoristi tablični prikaz podataka. Praktično u bilo kojem tabličnom prikazu podataka jemoguće uz pomoć tzv. inkrementalnog pretraživanja i filtriranja podataka vrlo brzo doći

123Vodič


do tražene informacije. Pored ovog u sistemu postoji specijalizirana forma zapretraživanje gdje su mogućnosti pretraživanja praktično neograničene. U formi zapretraživanje moguće je kreiranje kreterija pretraživanja korištenjem pojedinih ilikombinacijom pedesetak atributa vezanih uz bibliotečku jedinicu (naslov, podnaslov,izvorni naslov, autor, godina izdanja, ključne riječi, urednik, izdavač, priređivač,prevodilac, ilustracije, izvorni jezik, bar kod, inventarski broj....). Atributi se međusobnomogu kombinirati na neograničen broj načina prilikom čega se kreiraju filteri zapretraživanje koji se mogu snimiti uz dodavanja prepoznatljivog opisa radi kasnijeupotrebe.

6.7.1 Elementi forme za pretraživanjeForma za pretraživanje bibliotečke građe se sastoji od četeri kartice:

1. Jednostavno pretraživanje2. Napredno pretraživanje3. Po svim kolonama4. Snimljeni filteri

6.7.2 Jednostavno pretraživanjeJednostavno pretraživanje se sastoji od unošenja pojma za pretraživanje u neku odkontrola za unos pojma i aktivaranja kontrole Traži nakon čega sistem prikazuje rezultatpretraživanja u tabličnom prikazu. Prilikom unosa pojmova za pretraživanje na kartici Jednostavno pretraživanje dozvoljen je unos znaka % koji ijenja bilo koji drugi znak.Tako je u ovom konkretnom slučaju na upit za traženje svih jedinica bibliotečke građe sa



naslovom koji sadrži pojam ajk, zahvaljujući znaku % koji stoji ispred i iza pojma ajksistem vratio jedinice bibliotečke građe sa naslovom Kako plivati sa ajkulama i sanaslovom Bajke iz klasične starine.

Pretraživanje fonda - Kartica Jednostavno pretraživanje

125Vodič


6.7.3 Napredno pretraživanjeKartica naprednog pretraživanja pruža mogućnosti kreiranja filtera od pedesetak atributavezanih za jedinicu bibliotečke građe.

Pretraživanje fonda - Kartica napredno pretraživanje

Na kartici Napredno pretraživanje filter se kreira kombiniranjem atributa operatora ivrijednosti koje se traže. Atributi su naslov, autor, izdavač, godina izdavanja, ključneriječi, UDK, predmetna odrednica itd..., operatori koje sistem nudi su: jeste jednako, nijejednako, sadrži, kao, itd... vrijednosti se unose s obzirom na tražene informacije.



Raspoloživi operatori zakreiranje filtera na karticiNapredno pretraživanje

Elementi filtera

Na primjer, ako želite saznati koje su to bibliotečke jedinice čijinaslov počinje sa ko i čiji je inventarski broje veći od 100potrebno je kreirati filter prikazan na slici iznad.

127Vodič


Napredno pretraživanje - kreiranje filtera

Snimanje filtera

Filter koji ste kreirali se također može i snimiti radi kasnije upotrebe. Kliknite na kontrolu Snimi filter nakon čega se aktivira kartica Snimljeni filteri na kojoj se nalazi tablični prikazsnimljenih filtera i u kojem je automatski unesen novi redak koji predstavlja vaš snimljenifilter. Opis filtera je također generički, tako da za opis snimljenog filtera stoji Filter_n ali vibi ste trebali promijeniti ovaj opis u neki vama prepoznatljiv, recimo opis filtera za ovajkonkretan primjer bi mogao biti Svi naslovi koji počinju sa 'ko' i čiji je inventarski broj većiod 100.



Snimanje filtera

129Vodič


Izmjena opisa snimljenog filtera



Izmijenjeni opis snimljenog filtera

Primjena snimljenog filtera

Primjena snimljenog filtera se sastoji od fokusiranja retka u tabličnom prikazu snimljenihfiltera i aktiviranja kontrole Primjeni, nakon čega sto ponovo na kartici Naprednopretraživanje sa primjenjenim filterom koji ste odabrali i sa prikazanim rezultatimpretraživanja. Dakle u slučaju komplikovanijih kriterija pretraživanja moguće je snimitikreirane filtere i kasnije ih po potrebi samo primjenjivati.

131Vodič


Primjenjivanje snimljenog filtera

6.7.4 Pretraživanje po svim kolonamaPretraživanje po svim kolonama radi na principu pretraživanja traženog pojma unutarsvih atributa vezanih uz jedinicu bibliotečke građe. Rezultat prikazivanja se prikazuje utabličnom prikazu, a vrijednosti koje sadrže traženi pojam su označene zelenom bojombez obzira o kojoj koloni se radi.



Pretraživanje po svim kolonama

6.8 Web razmjenaFACIT Biblioteka je sistem koji podržava međusobno uvezivanje, uzajamnukatalogizaciju i razmjenu podataka između biblioteka. Funkcionalnost uvezivanja irazmjene podatak je uslovljena postojanjem internet konekcije koja ne mora bitipermanentna. Trajanje razmjene podataka bilo da se radi o kataloškim opisima,članovima ili drugim vrstama podataka ovisi o brzini internet konekcije i količini podatakakoje treba razmijeniti, stoga je poželjno da se razmjena podataka radi što češće i zbogbrzine razmjene i zbog ažurnosti informacija o vašoj biblioteci na web portalu www.biblioteka.ba

133Vodič


Funkcionalnosti web razmjene

Funkcionalnosti vezane za web razmjenu podataka u izajamnu katlogizaciju su:

1. Kataloški opisi2. Članovi3. Aktivnosti4. Analitički podaci5. Kašnjenja6. Deziderati7. Prijedlozi, pohvale i kritike



6.8.1 Kataloški opisiDijalog za razmjenu kataloških opisa se aktivira odabirom stavke izbornika Webrazmjena - Kataloški listići

Web razmjena - Kataloški opisi

Dialog za razmjenu kataloških opisa pruža mogućnost dijeljenja kataloških zapisa sadrugim bibliotekama, ali i dijeljenja informacija o vašem fondu sa svima koji suzainteresovani, bilo kad i bilo gdje putem web portala www.biblioteka.ba. Dijalog sadržiinformacije o datumu zadnje razmjene kataloških zapisa, trajanju zadnje razmjene, ibroju zapisa koji su novi, izmijenjeni ili obrisani prilikom zadnje razmjene. Pored toga tusu i informacije o broju kataloških zapisa lokalno i u zajedničkom katalogu sistemaFACIT.

Raspoloživi kataloški opisi lokalno:

Vaša biblioteka: Ukupan broj različitih kataloških zapisa koji su nastali samo u vašojbiblioteci.Druge biblioteke: Broj zapisa koji su vam raspoloživi za preuzimanje u vašoj bazi nalokalnom kompjuteru, a iz drugih su biblioteka.Ukupno: Ukupan broj različitih kataloških zapisa u vašoj bazi na lokalnomkompjuteru.Nerazmijenjenih zapisa: Broj kataloških zapisa u vašoj bazi koji nisu razmijenjeni.


Vaša biblioteka: Broj kataloških zapisa koji su nastali u vašoj biblioteci i nalaze se usistemu FACIT biblioteka dostupni drugim bibliotekama za razmjenu. Također ovoje i broj zapisa vaše biblioteke koji su raspoloživi za pretraživanje od straneposjetilaca web portala www.biblioteka.ba.

135Vodič


Druge biblioteke: Broj kataloških zapisa koji su nastali u drugim bibliotekama inalaze se u sistemu FACIT biblioteka dostupni vašoj i drugim bibliotekama zarazmjenu. Također ovo je i broj zapisa drugih biblioteka koji su raspoloživi zapretraživanje od strane posjetilaca web portala www.biblioteka.ba. Ukupno: Ukupan broj kataloških zapisa u sistemu FACIT BIblioteka raspoloživih zapretraživanje i preuzimanje.

Kao što vidite proces dijeljenja podataka i uvezivanja u sistem praktično počinje internetkonekcijom, dovoljan je jedan klik da podatke o vašem fondu učinite dostupnim drugima,bilo da se radi o bibliotekarima ili bilo kome drugom ko je zainteresovan za informacije ovašem fondu. Također internet konekcija je sasvim dovoljna da bi ste pri obradibibliotečke građe mogli korisiti sve prednosti uzajamnog kataloga i preuzimanjakataloških zapisa.

6.8.2 ČlanoviDijalog za razmjenu podataka o članovima se aktivira odabirom stavke izbornika Webrazmjena - Članovi

Web razmjena - Članovi

Razmjenom podataka o članovima, omogućavate vašim članovima da uz autorizaciju naweb portalu www.biblioteka.ba analiziraju svoje aktivnosti i eventualna kašnjenja, daučestvuju u kreiranju liste deziderata, pošalju prijedlog pohvalu ili kritiku na poslovanjevaše biblioteke itd...Dijalog sadrži informacije o datumu zadnje razmjene, trajanju zadnjerazmjene, i broju zapisa koji su novi, izmijenjeni ili obrisani prilikom zadnje razmjene.Pored toga tu su i informacije o broju članova lokalno i u zajedničkom katalogu sistemaFACIT.



Broj članova lokalno:

Vaša biblioteka: Ukupan broj članova u vašoj biblioteci.Nerazmijenjenih zapisa: Broj članova u vašoj biblioteci čiji podaci nisu razmijenjeni.


Vaša biblioteka: Broj članova čiji podaci su uključeni u sistema FACITDruge biblioteke: Broj članova u drugim bibliotekama koje su u sistemu FACITUkupno: Ukupan broj članova svih biblioteka članova sistema FACIT Biblioteka

6.8.3 AktivnostiDijalog za razmjenu podataka o aktivnostima se aktivira odabirom stavke izbornika Webrazmjena - Aktivnosti

Web razmjena - Aktivnosti

Razmjenom podataka o članovima, omogućavate vašim članovima da uz autorizaciju naweb portalu www.biblioteka.ba analiziraju svoje aktivnosti.

Broj zapisa lokalno:

Vaša biblioteka: Ukupan broj aktivnosti u vašoj biblioteci.Nerazmijenjenih zapisa: Broj nerazmijenjenih zapisa o aktivnostima u vašojbiblioteci.

Broj zapisa web:

Vaša biblioteka: Broj zapisa o aktivnostima vaše biblioteke u sistemu FACITbiblioteka

137Vodič


6.8.4 Analitički podaciDijalog za razmjenuanalitičkih podataka se aktivira odabirom stavke izbornika Webrazmjena - Analitički podaci

Web razmjena - Analitički podaci

Razmjena analitičkih podataka omogućava članovima analizu fondova biblioteka popitanju čitanosti pojedinih autora, naslova... Također omogućava posebnim korisnicimaweb portala www.biblioteka.ba (ministarstvo, roditelji, bibliotekari...) da uz autorizacijuanaliziraju aktivnosti na nivou biblioteke, članske grupe, člana itd...u određenimbibliotekama.



6.8.5 KašnjenjaDijalog za razmjenu podataka o kašnjenjima se aktivira odabirom stavke izbornika Webrazmjena - Kašnjenja

Web razmjena - Kašnjenja

Razmjenom podataka o kašnjenjima unutar vaše biblioteke omogućujete vašimčlanovima uvid u eventualna kašnjenja putem interneta tj. web portala www.biblioteka.ba

139Vodič


6.8.6 DezideratiDijalog za razmjenu informacija o dezideratima vaše biblioteke se aktivira odabiromstavke izbornika Web razmjena - Deziderati

Web razmjena - Deziderati

Razmijenite informacije o dezideratima i na taj način uključite u nabavku građe vašečlanove, izdavače, ministarstvo...



6.8.7 Prijedlozi, pohvale, kritikeDijalog za razmjenu podataka o prijedlozima, pohvalama i kritikama se aktivira odabiromstavke izbornika Web razmjena - Prijedlozi, pohvale, kritike

Web razmjena - Prijedlozi, pohvale, kritike

6.9 Evidencija posjeta

6.9.1 Ulaz

6.9.2 Izlaz

6.10 Analize i Ispisi

141Vodič


6.10.1 Bibliotečki fondAnaliza bibliotečkog fonda nudi sljedeće funkcionalnosti ispisa:

1. Po autorima 2. Po naslovima3. Po predmetnim odrednicama4. Po književnom vrstama5. Po izdavaču6. Po UDK broju7. Po štamparijama8. Po dobavljaču9. Po donatoru10.Po darovatelju

Analiza bibliotečkog fonda

Prilikom generisanja pojedinih izvještaja u slučaju da se ne uneseodređeni kriterij generisanje izvještaja moše potrajati, ovisno o količinipodataka u bazi. Na primjer, ako u slučaju ispisa bibliotečkog fonda poautorima ne unesete podatak da želite izvještaj za određenog autoragenerisanje izvjestaja može potrajati ako u bazi imate veliku količinubibliotečkih jedinica (više od 50000)

Po autorima

Nakon odabira opcije ispis fonda po autorima aktivira se dijalog za ispis fonda poautorima.



Ispis fonda po autorima

U dijalogu za ispis fonda po autorima izaberite autora i kliknite na kontrolu OK nakončega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog autora. Ukoliko želite ispiskompletnog fonda po autorima obrišite odabranog autora kraticom CTRL+0.

Po naslovima

Nakon odabira opcije ispis fonda po naslovima aktivira se dijalog za ispis fonda ponaslovima.

Ispis fonda po naslovima

U dijalogu za ispis fonda po naslovima izaberite naslov i kliknite na kontrolu OK nakončega se generiše izvještaj sa listom bibliotečkih jedinica odablanog naslova. Ukolikoželite ispis kompletnog fonda po naslovima obrišite odabrani naslov kraticom CTRL+0.

Po predmetnim odrednicama

Nakon odabira opcije ispis fonda po predmetnim odrednicama aktivira se dijalog za ispisfonda po predmetnim odrednicama.

143Vodič


Ispis fonda po predmetnim odrednicama

U dijalogu za ispi fonda po predmetnim odrednicama izaberite predmetnu obrednicu ikliknite na kontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranepredmetne odrednice. Ukoliko želite ispis kompletno fonda po predmetnim odrednicamaobrišite odabranu predmetnu odrednicu kraticom CTRL+0.

Po književnim vrstama

Nakon odabira opcije ispis fonda po književnim brstama aktivira se dijalog za ispis fondapo književnim vrstama.

Ispis fonda po književnim vrstama

U dijalogu za ispis fonda po lnjiževnim vrstama izaberite književnu vrstu i kliknite nakontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda za odabranu književnuvrstu. Ukoliko želite ispis kompletnog fonda po književnim vrstama obrišite odabranuknjiževnu vrstu kraticom CTRL+0.

Po izdavaču

Nakon odabira opcije ispis fonda po izdavaču aktivira se dijalog za ispis fonda poizdavačima.



Ispis fonda po UDK broju

U dijalogu za ispis fonda po izdavačima izaberite izdavača i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog izdavača. Ukoliko želiteispis kompletnog fonda po izdavačima obrišite odabranog izdavača kraticom CTRL+0.

Po UDK broju

Nakon odabira opcije ispis fonda po UDK broju aktivira se dijalog za ispis fonda po UDKbroju. Dijalog za ispis fonda po UDK broju ima dvije kartice. Prva kartica se odnosi naispis fonda za jedan UDK broj ili za sve UDK brojeve, a druga kartica nudi mogućnostispisa svih bibliotečkih jedinica koje imaju UDK broj koji počinje sa, sadrži ili završava naodređeni UKD broj.


145Vodič



U dijalogu za ispis fonda, kartici Za određeni UDK izaberite UDK broj i kliknite nakontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog UDK broja.Ukoliko želite ispis kompletnog fonda po UDK brojevima obrišite odabrani UDK brojkraticom CTRL+0.

Na kartici Za više UDK brojeva odaberite kriterij (počinje sa ili završava na ili sadrži),zatim unesite UDK broj i kliknite kontrolu OK.

Po štamparijama

Nakon odabira opcije ispis fonda po štamparijama aktivira se dijalog za ispis fonda poštamparijama.

Ispis fonda po štamparijama

U dijalogu za ispis fonda po štamparijama izaberite štampariju i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabrane štamparije. Ukoliko želiteispis kompletnog fonda po štamparijama obrišite odabranu štampariju kraticom CTRL+0.

Po dobavljaču

Nakon odabira opcije ispis fonda po dobavljačima aktivira se dijalog za ispis fonda po



dobavljačima.

Ispis fonda po dobavljačima

U dijalogu za ispis fonda po dobavljačima izaberite dobavljača i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog dobavljača. Ukoliko želiteispis kompletnog fonda po dobavljačima obrišite odabranog dobavljača kraticom CTRL+0.

Po donatoru

Nakon odabira opcije ispis fonda po donatorima aktivira se dijalog za ispis fonda podonatorima.

Ispis fonda po donatorima

U dijalogu za ispis fonda po donatorima izaberite donatora i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog donatora. Ukoliko želiteispis kompletnog fonda po donatorima obrišite odabranog donatora kraticom CTRL+0.

Po darovatelju

Nakon odabira opcije ispis fonda po darovateljima aktivira se dijalog za ispis fonda podarovateljima.

147Vodič


Ispis fonda po darovateljima

U dijalogu za ispis fonda po darovateljima izaberite darovatelja i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom fonda odabranog darovatelja. Ukoliko želiteispis kompletnog fonda po darovateljima obrišite odabranog darovateljima kraticomCTRL+0.

6.10.2 Bibliografije.

6.10.3 Zbirke bibliotečke građe

6.10.4 Bilten prinova

6.10.5 NaljepniceSistem FACIT Biblioteka nudi mogućnost ispisa naljepnica za bibliotečku građu. Postojimogućnost ispisa dva naljepnica u dva formata, 70x37 mm (24 naljepnice po stranici) i38,1x21,2 mm (65 naljepnica po stranici). Također, sistem nudi ispis naljepnica posignaturi (za određeni rapon signatura), po inventarskom broNaljepniceju (za određeniraspon inventarskih brojeva) i ispis za određenu knjigu.

Ispis naljepnice za određenu knjigu

Dijalog za ispis naljepniceza određenu knjigu se aktivira odabirom opicije Analize i ispisi -Naljepnice - Ispis za određenu knjigu



Ispis naljepnice za određenu knjigu

Ispis naljepnica po signaturi

Dijalog za ispis naljepniceza određenu knjigu se aktivira odabirom opicije Analize i ispisi -Naljepnice - Po signaturi

Ispis naljepnica po signaturi

Nakon aktiviranja dijaloga, unesite raspon sigantura i kliknite na kontrolu OK.

Ispis naljepnice po inventarskom broju

Dijalog za ispis naljepniceza određenu knjigu se aktivira odabirom opicije Analize i ispisi -Naljepnice - Po inventarskom broju

149Vodič


Ispis naljepnica po inventarskom broju

Nakon aktiviranja dijaloga, unesite raspon inventarskih brojeva i kliknite na kontrolu OK.

6.10.6 ČlanoviAnaliza članova nudi sljedeće funkcionalnosti:

1. Lista svih članova 2. Po članskim grupama3. Po tipu članstva4. Po zanimanju5. Po mjestu6. Po organizaciji7. Po stručnoj spremi



Analize i ispisi - članovi

Lista svih članova

Nakon odabira opcije Lista svih članova generira se izvještaj sa pregledom svih članova.

Po članskim grupama

Nakon odabira opcije Po članskim grupama aktivira se dijalog za ispis članova počlanskim grupama.

Ispis članova po članskim grupama

U dijalogu za ispis članova po članskim grupama izaberite člansku grupu i kliknite nakontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom članova po članskim grupama.Ukoliko želite ispis članova za sve članske grupe obrišite odabranu člansku grupukraticom CTRL+0.

151Vodič


Po tipu članstva

Nakon odabira opcije Po tipu članstva aktivira se dijalog za ispis članova po tipučlanstva.

Ispis članova po tipu članstva

U dijalogu za ispis članova po tipu članstva izaberite člansku grupu i kliknite na kontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom članova po tipu članstva. Ukoliko želiteispis članova za sve tipove članstva obrišite odabrani tip članstva kraticom CTRL+0.

Po zanimanju

Nakon odabira opcije Po zanimanju aktivira se dijalog za ispis članova po zanimanju.

Ispis članova po tipu članstva

U dijalogu za ispis članova po zanimanju izaberite zanimanje i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom članova po znimanju. Ukoliko želite ispisčlanova za sva zanimanja obrišite odabrano zanimanje kraticom CTRL+0.

Po mjestu

Nakon odabira opcije Po mjestu se aktivira dijalog za ispis članova po mjestu stanovanja.



Ispis članova po mjestu

U dijalogu za ispis članova po mjestu izaberite zanimanje i kliknite na kontrolu OK nakončega se generiše izvještaj sa listom članova po mjestu. Ukoliko želite ispis članova zasva mjesta obrišite odabrano mjesto kraticom CTRL+0.

Po organizaciji

Nakon odabira opcije Po organizaciji aktivira se dijalog za ispis članova po organizaciji ukojoj rade.

Ispis članova po organizaciji

U dijalogu za ispis članova po organizaciji izaberite organizaciju i kliknite na kontrolu OKnakon čega se generiše izvještaj sa listom članova po organizaciji. Ukoliko želite ispisčlanova za sve organizacije obrišite odabranu organizaciju kraticom CTRL+0.

Po stručnoj spremi

Nakon odabira opcije Po stručnoj spremi aktivira se dijalog za ispis članova po stručnojspremi.

153Vodič


Ispis članova po stručnoj spremi

U dijalogu za ispis članova po stručnoj spremi izaberite organizaciju i kliknite na kontrolu OK nakon čega se generiše izvještaj sa listom članova po stručnoj spremi. Ukoliko želiteispis članova za sve stručne spreme obrišite odabranu stručnu spremu kraticom CTRL+0.

6.10.7 Članske kartice

6.10.8 Članstva

6.10.9 Iznajmljivanje

Karta knjige

Karta člana

6.10.10 Rezerviranje

6.10.11 Posjete



6.10.12 Hronologija aktivnosti

6.10.13 Hronologija obrade građe

6.10.14 Najčitaniji naslovi

6.10.15 Najaktivniji članovi

6.10.16 Najčitaniji autori

6.10.17 Pregled kašnjenja

6.10.18 Poslana upozorenja

6.10.19 Naplaćene zakasnine

6.10.20 Grafička analiza

6.10.21 Financijska analiza

6.10.22 Inventurna lista

155Vodič


6.10.23 Otpisana građa

6.10.24 Pristupnica

6.10.25 Zahvalnice

6.10.26 Prijedlozi, pohvale, kritike

6.11 Arhiviranje podatakaArhiviranje podataka počinje odabirom stavke glavnog izbornika Alati - Administracija

baze, ili klikom na ikonicu male alatne trake.

Aktiviranje dialoga za arhiviranje podataka

U kontroli za odabir baze podataka odaberite bazu podataka koju arhivirate, najčešće sebaza zove biblioteka i ovu postavku nije potrebno mijenjati. Zatim odredite lokaciju nakoju ćete snimiti arhivu podataka. Kad se jednom podesi ovaj parametar, više ga nijepotrebno mijenjati. Kliknite OK za početak procesa arhiviranja podataka.



Proces arhiviranja podataka podataka

Dialog arhiviranje podataka

Nakon što je arhiviranje podataka jednom uspješno obavljeno svi parametri u dijalogu zaarhiviranje će biti zapamćeni i za svako naredno arhiviranje će biti potrebno samopokrenuti dijallog za arhiviranje i kliknuti na OK, nakon čega će se kreirati nova arhivapodataka. Arhiviranje podataka bi trebalo raditi što češće, ovisno o dinamici rada ubiblioteci. Nakon uspješnog arhiviranja podataka datoteku (U ovom slučaju to jedatoteka BIBLIOTEKA.bak) bi trebalo snimiti na drugi kompjuter, eksterni medij, i čak

157Vodič


izmjestiti u drugi prostor radi dodatne sigurnosti podataka. Dokument Servis ne odgovaraza gubitak podataka koji je nastao kao posljedica hardverskog kvara na kompjuteru nakojem je rađeno arhiviranje ili kao posljedica instaliranja softvera trećeg prozvođača.

6.12 Skeniranje građeAktiviranje forme za skeniranje građe počinje odabirom stavke glavnog izbornika Prometi

- Skeniranje građe, ili klikom na ikonicu velike alatne trake.

Aktiviranje forme za skeniranje građe



Skeniranje građe

6.13 Slanje upozorenja i e-maila

Slanje upozorenja

Sistema FACIT Biblitoeka nudi mogućnost slanja upozorenja članovima koji kasne savraćanjem bibliotečke građe koju su iznajmili. Upozorenja se mogu posalti direktno izforme za cirkulaciju građe ili iz forme za pregled i analizu kašnjenja. Prilikom slanjaupozorenja bitno je da je u prostoru za prikaz podataka o članu lociran član koji kasni savraćanjem građe, a u prostoru za prikaz informacija o gađi locirana građa za koju člankasni sa vraćanjem.

Slanje upozorenja iz forme za cirkulaciju građe

Ako želite poslati upozorenje članu koji kasni sa vraćanje građe iz forme za cirkulacijugrađe, potrebno je da aktivirate izbornik desnom klikom miša na sliku člana, i odabereteopicu Pošalji upozorenje

159Vodič


Ukoliko član nema sliku možete kliknuti desnim dugmetom miša naprostor za sliku za aktiviranje izbornika.

Cirkualcija građe - član sa kašnjenjem

Aktiviranje izbornika za slanje upozorenja

Nakon odabira opcije Pošalji upozorenje aktivira se dijalog za slanje upozorenja. Udijalogu za slanje upozorenja putem maila su automatski unesene informacije o e-mailadresi člana (ako je ona unesena prilikom učlanjenja člana), o e-mail adresi pošiljaoca, otemi poruke kao i tekst upozorenja u kojem su sve varijable zamijenjene konkretnim



podacima za člana i građu za koju kasni sa vraćanjem. Svi ovi podaci se mogu i dodatnoizmijeniti u dijalogu za slanje upozorenja za kašnjenje putem e-maila.

Dijalog za slanje upozorenja za kašnjenje

Kliknite na kontrolu Pošalji.

Uslovi za uspješno slanje upozorenja su aktivna internet konekcija,korektne postavke za slanje e-maila u Postavkama programa, i validnae-mail adresa člana kojem se upozorenje šalje.

Slanje upozorenja iz forme za pregled i analizu kašnjenja

Kliknite desnim dugmetom miša na fokusiarni redak koji predstavlje kašnjenje članakojem želite poslati upozorenje, odaberite opciju Pošalji upozorenje. U aktiviranomdijalogu za slanje upozorenja kliknite na kontrolu Pošalji.

161Vodič


Slanje upozorenja iz forme za pregled i analizu kašnjenja

Slanje mail-a

Elementi dijaloga za slanje E-maila su identični kao elementi u dijalogu za slanjeupozorenja sa raclikom da se tekst poruke ne upisuje automatski. Slanje E-maila izforme za cirkulaciju građe se aktivira desnim klikom miša na prostor za sliku člana iodabirom opcije Pošalji e-mail. Slanje e-maila se također može aktivirati i odbirom opcijegravnog izbornika Alati - Alanje e-maila

Aktiviranje dijaloga za slanje e-maila



Uslovi za uspješno slanje e-maila su aktivna internet konekcija,korektne postavke za slanje e-maila u Postavkama programa, i validnae-mail adresa.

6.14 Eksport / import kataloga

6.15 Promjena aktivne baze podatakaNakon instalacije sistema FACIT Biblioteka korisnik ima mogućnost rada u dvije baze.Jedna baza je vaša stvarna baza podataka koja je inicijalno prazna i predviđena je zastvarni rad vaše biblioteke, dok je druga baza DEMO karaktera i služi kao baza u kojojkorisnik može testirati funkcionalnosti sistema prije nego ih stvarno primjeni na svojojbazi podataka. Promjena trenutno aktivne baze je moguća u bilo kojem trenutku.Informacija o trenutno aktivnoj bazi je prikazana u desnom kraju velike alatne trake i nastatusnoj traci glavne forme aplikacije.

Trenutno aktivna baza - promjena

Nakon što kliknete na kontrolu za promjenu aktivne baze sistem traži potvrdu iupozorava vas da će sve otvorene forme biti zatvorene. Nakon što potvrdite promjenubaze, sistem ponovo zahtijeva autorizaciju korisnika prije početka korištenja druge baze.Nakon uspješne autorizacije možete nastaviti rad u aktivnoj bazi podataka.

163Vodič


Nakon promjene aktivne baze

Dio

VII



7 Dizajner izvještajaDizajniranje novih i izmjena postojećih izvještaja počinje odabirom stavke glavnog

izbornika Alati - Dizajniranje izvještaja, ili klikom na ikonicu male alatne trake.

Aktiviranje forme za dizajniranje izvještaja

Forma za dizajniranje izvještaja

167Dizajner izvještaja


7.1 Elementi forme za dizajniranje izvještaja

7.2 Izmjena postojećeg izvještaja

7.3 Kreiranje novog izvještaja

Dio

VIII



8 Opcije programaForma Postavke programa služi za podešavanje parametara koji određuju načinefunkcioniranja nekih dijelova sistema FACIT Biblioteka.

Unos novih članova i izmjena postojećih podataka počinje odabirom stavke glavnog

izbornika Biblioteka - Opcije programa, ili klikom na ikonicu velike alatne trake.

Dijelovi forme za podešavanje opcija programa su:

1. Obrada građe2. Obrada članova3. Izvještaji4. Skeniranje5. Upozorenja / mail6. Zahvalnice7. Pristupnica8. Postavke tablica9. Pretraživanje10.Arhiviranje11.Parametri konekcije12.Nova verzija

8.1 Obrada građeElementi dijela forme Postavke programa vezanog za obradu građe su:

Prijepis kolona pri kopiranju zapisa:

1. Signatura: Ako je kontrola označena kvačicom prilikom kopiranja zapisa obibliotečkoj građi i vrijednost upisana u polje signatura će biti kopirana. Usuprotnom, neće.

2. ISBN: Ako je kontrola označena kvačicom prilikom kopiranja zapisa o bibliotečkojgrađi i vrijednost upisana u polje ISBN će biti kopirana. U suprotnom, neće.

3. Skenirane stranice: Ako je kontrola označena kvačicom prilikom kopiranja zapisa obibliotečkoj građi kopirati će se i skenirane korice knjige. U suprotnom, neće.

Automatsko generiranje vrijednosti:

1. Generiraj bar kod knjige iz...: Mogućnost automatskog generiranja bar koda knjigeiz inventarskog broja, signature, ili onemogućavanje automatskog generiranja barkoda.

2. Generiraj signaturu knjige iz...: Mogućnost automatskog generiranja signatureknjige iz UDK broja, ili onemogućavanje automatskog generiranja signature.

Inventarski brojevi: Ako je kontrola označena kvačicom dozvoljen je unos duplihinventarskih brojeva pri obradi bibliotečke građe, u suprotnom, unos duplihinventarskih brojeva nije dozvoljen.

171Opcije programa


Opcije programa - obrada građe

8.2 Obrada članovaElementi dijela forme Postavke programa vezanog za obradu članova su:

Dozvoli izmjenu podataka o članu sa aktivnim posuđivanjem: Ako je kontrolaoznačena kvačicom izmjena članova koji imaju aktivna iznajmljivanja će biti dozvoljena.U suprotnom, neće. Pri izmjeni podataka o članovima koji imaju aktivna iznajmljivanja,tj. imaju građu koju nisu vratili, potrebna je dodatna pažnja jer u slučaju da sepromijene podaci o članu koji člana jednoznačno određuju (Broj članske kartice, barkod) može doći do problema kod vraćanja građe.

Prikaži upozorenje: Ako je kontrola označena kvačicom , sistem će korisnika upozoritisvaki put kad se budu mijenjali podaci o članu koji ima aktivna iznajmljivanja, Usuprotnom, neće.



Opcije programa - obrada podataka o članovima

8.3 IzvještajiElementi dijela forme Postavke programa vezanog za izvještaje su:

Putanja do izvještaja: Da bi izvještaji radili korektno potrebno je unijeti vrijednost zanavedenu putanju, tj. mjesto na disku gdje se nalaze izvještaji. Predefinirana vrijednostje prikazana na slici.

Zoom: Predstavlja vrijednost faktora uvećanja pri prikazu izvještaja u sistemu FACITBiblioteka

Klikom na kontrolu Vrati predefinirane postavke moguće je u bilo kojem trenutku vratitipredefinirane početne postavke ovog dijela opcija programa.

173Opcije programa


Opcije programa - izvještaji

8.4 SkeniranjeElementi dijela forme Postavke programa vezanog za skeniranje građe su:

Lokacija skenirane građe: Putanja do mjesta na disku gdje su smještene skeniranedatoteke.

Veza sa obrađenom građom: Veza sa obrađenom građom predstavlja načinpovezivanja skeniranog materijala i bibliotečkih jedinica u sistemu FACIT.



Opcije programa - skeniranje

8.5 Upozorenja / mailElementi dijela forme Postavke programa vezanog za slanje upozorenja ili mail-a su:

Postavke elektronske pošte:

1. SMTP Server:2. Port:3. Enable ssl:4. Korisničko ime:5. Šifra

Predefinirani tekst upozorenja: Je tekst koji se šalje kao upozorenje, s tim da se svevarijable zamijene stvarnim vrijednostima vezanim za odgovarajućeg člana, tj. za članakojem se šalje upozorenje. Izgled varijabli u ovom tekstu je #NAZIV_VARIJABLE#.Dozvoljene su izmjene predefiniranog teksta upozorenja, s tim da se u svakomtrenutku mogu vratiti početne postavke klikom na kontrolu Vrati početne postavke.

175Opcije programa


Opcije programa - upozorenja/mail

8.6 Zahvalnice

8.7 Pristupnica

8.8 Postavke tablicaElementi dijela forme Postavke programa vezanog za postavke tablica su:

Lokacija snimljenih postavki: Mjesto na disku gdje se snimaju postavke tablica.

Lokacija predefiniranih postavki: Mjesto na disku na kojem su smještene predefinirane(početne postavke) tablica, zahvaljujući kojima je moguće u bilo kojem trenutku vratitipočetne postavke bilo kojeg tabličnog prikaza podataka u sistemu.

Klikom na kontrolu Vrati predefinirane postavke moguće je u bilo kojem trenutku vratitipredefinirane početne postavke ovog dijela opcija programa.



Opcije programa - postavke tablica

8.9 PretraživanjeElementi dijela forme Postavke programa vezanog za pretraživanje su:

Prikaži prvih ___ rezultata pretraživanja: Ovisno o kriteriju pretraživanja sistem moževratiti veći ili manji brij rezultata pretraživanja. Kao preventiva preopterećenju sistema ipretraživanju koje bi predugo trajalo ovaj parametar ograničava broj vraćenih rezultatapretraživanja.

177Opcije programa


Opcije programa - pretraživanje

8.10 ArhiviranjeElementi dijela forme Postavke programa vezanog za arhiviranje su:

Mjesto arhiviranja podataka: Lokacija na disku na kojoj se arhiviraju podaci.



Opcije programa - arhiviranje

8.11 Parametri konekcijeElementi dijela forme Postavke programa vezanog za parametre konekcije su:

Ne preporučuju se izmjene u ovom dijelu postavki programa.

Korisnička baza:

1. SQL Server: Naziv SQL Servera2. Baza: Naziv baze podataka3. Korisnik: Korisničko ime na razini SQL Servera4. Šifra: Šifra korisnika SQL Servera

DEMO baza:

1. SQL Server: Naziv SQL Servera2. Baza: Naziv baze podataka3. Korisnik: Korisničko ime na razini SQL Servera4. Šifra: Šifra korisnika SQL Servera

179Opcije programa


Opcije programa - parametri konekcije

8.12 Nova verzijaElementi dijela forme Postavke programa vezanog za novu verziju programa su:

Automatska provjera nove verzije programa u pozadini: Ako je kontrola označenakvačicom sistem će ako postoji internet konekcija automatski provjeriti dostupnostnove verzije programa i u skladu s tim obavijestiti korisnika.

Podesi raspored provjere novih verzija...: Aktiviranje dijaloga za podešavanje periodaprovjere novih verzija.



Opcije programa - nova verzija

Raspored provjere dostupnosti novih verzija

Dio

IX



9 Podaci o vlasniku bazeForma sa podacima o vlasniku baze se aktivira odabirom opcije glavnog izbornika Biblioteka - Podaci o vlasniku baze.

Svi podaci na formi su izmjenjivi od strane korisnika, osim polja ID biblioteke koje sistemautomatski generiše iz razloga što se unutar sistema FACIT Biblioteka i online kataloga/web portala www.biblioteka.ba svaka biblioteka mora jednoznačno identificirati.Vrijednost polja ID biblioteke služi za ovu identifikaciju. Obavezan je unos vrijednosti upolje Naziv biblioteke za korektan rad programa.

Podaci o vlasniku baze

Dio

X



10 Često postavljana pitanja10.1 Generalno

• Ne znam korisničko ime i šifru.

• Kako da arhiviram podatke?

• Kako da koristim svoje korisničko ime i šifru?

• Pogrešno korisničko ime ili šifra?

• Tablica mi ne izgleda kako bi trebalo...

Ne znam korisničko ime i šifru?U slučaju da ste zaboravili svoje korisničko ime u šifru, možete koristitipredefinirano korisničko ime i šifru. Unesite podatke u dijalog za autorizacijukorisnika aplikacije, korisničko ime: Administrator, šifra: admin, a zatimodaberite opciju glavnog izbornika Matični podaci - Operateri i provjerite vašekorisničko ime i šifru. Ne preporučuje se korištenje predefiniranog operatera sa sakorisničkim imenom Administrator i šifrom admin za daljnji rad u programu, tezatvorite program i ponovo ga pokrenite uz unos vašeg korisničkog imena i šifre udijalog za autorizaciju korisnika aplikacije.

>>Vrati na pocetak<<

Kako da arhiviram podatke?Pogledajte sekciju arhiviranje podataka.


Kako da koristim svoje korisničko ime i šifru?Na samom početku korištenja programa potrebno je unijeti vlastito korisničko imei šifru. Razlog tome je što iza svakog korisnika programa ostaje trag o tome šta jei kad radio.

Kako kreirati novog operatera i dodijeliti mu korisničko ime i šifru možetepogledati u dijelu vodiča na samom početku.


185Često postavljana pitanja


Pogrešno korisničko ime ili šifra?Provjerite da li je uključena tipka na tastaturi Caps Lock, pri unosu šifre moratepaziti na velika i mala slova. Provjerite postavke jezika vaše tastature, ukolikoodabrani jezik ne sadrži slova ĆČŠĐŽćčšđž, a u šifri koristite ta slova, potrebno jepromijeniti jezične postavke. Probajte unijeti vašu šifru u neki tekstualni editor daprovjerite da li su postavke tastature u redu. Ako i dalje imate problemapogledajte kako provjeriti vaše podatke koristeći predefinirano korisničko ime išifru. U dialogu za autorizaciju korisnika aplikacije za korisničko ime unesite Administrator, a u kontrolu za unos šifre unesite admin. Nakon što se autoriziratekao korisnik Administrator. Aktivirajte matičnu tablicu Operateri (Matični podaci -Operateri) i provjerite vaše korisničko ime i šifru.


Tablični prikaz ne izgleda kako bi trebalo...Moguće je da ste slučajno isključili neke kolone iz tabličnog prikaza, ili aktiviralifilter. Pogledajte kako vratiti početne postavke tablica.


10.2 Obrada građe• Zašto ne mogu kreirati više od jednog praznog zapisa.

• Kako da koristim UDK kao signaturu knjige.

• Kako da dozvolim unos duplog inventarnog broja?

Zašto ne mogu kreirati više od jednog praznog zapisa?


Kako da koristim UDK kao signaturu knjige?Neke biblioteke koriste UDK broj koji se veže uz naslov kao signaturu knjige.Automatski prijepis UDK broja u polje za signaturu je moguće je podesiti u formipostavki programa, u dijelu za obradu građe tj. automatsko generiranje signature.


Kako da dozvolim unos duplog inventarnog broja?Korištenje duplih inventarskih brojeva kod obrade bibliotečke građe nijepreporučljivo ni u kom slučaju. Međutim neke biblioteke ipak rade na takav način.Dozvola korištenja duplog inventarskog broja može se podesiti u formi postavkiprograma, u dijelu za obradu građe.




10.3 Unos članova• Članu je isteklo članstvo.

• Zašto ne mogu promijeniti šifru člana.

• Šta će se desiti ako promijenim parametre određenog tipa članstva u matičnimpodacima?

• Nekorektan format slike?

Članu je isteklo članstvo?Ukoliko se nalazite u formi zacirkulaciju građe i članu s kojimradite je isteklo članstvo, a vi gaželite produžiti, tj. kreirati novo.Desnim klikom miša na slikučlana (bez obzira da li član imasliku ili ne), aktivira se izbornik ukojem za izmjenu podataka očlanu trebate izabrati opciju Izmjena podataka o članu nakončega vas program vraća u formuza izmjenu podataka o članu gdjemožete kreirati novo članstvo začlana. Snimiti podatke o članu inakon toga se vratiti u formu zacirkulaciju građe i nastaviti rad sačlanom koji sada ima novočlanstvo.


Zašto ne mogu promijeniti šifru člana?Prilikom unosa podataka o članu sistem automatski generiše šifru člana koju nijemoguće promijeniti. Generisanje šifre od strane sistema osigurava da se šifrečlanova (svih biblioteka u sistemu FACIT) ne ponavljaju i da se svaki član možejednoznačno identificirati i u skladu s tim da mu se mogu dodijeliti određena pravaprilikom autorizacije na web portalu www.biblioteka.ba. Član biblioteke imamogućnost izmjene šifre kroz neki od klijentskih modula koji rade u lokalnoj mrežibiblioteke, ili putem web portala.




Šta će se desiti ako promijenim parametre određenog tipa članstva umatičnim podacima?Koncept matičnih podataka objašnjava kaskadne izmjene u slučaju izmjenenekog od matičnih podataka. Pretpostavimop da ste unijeli tip članstva kojiizmeđu ostalog definiše broj dana koliko član smije zadržati građu koji je iznajmio.Neka se taj tip članstva zove Osnovno članstvo i neka je broj dana 5. Nakon togaste učlanili tri člana i dodijelili im tip članstva Osnovno članstvo, znači, oni smiju 5dana zadržati građu koju su iznajmili. Nakon toga se pojavila potreba da učlanitejoš dva člana koji će imati pravo da građu koju su iznajmili zadrže 7 dana.Korektan postupak je unos novog tipa članstva koje će između ostalog imativrijednost navedenog parametra 7, koje će se zvati npr. Napredno članstvo i kojiće se dodijeliti novim članovima i koji će u skladu s tim imati i različita prava uodnosu na članove koji imaju neki drugi tip članstva. Pogrešan pristup bi bio da sepromijeni vrijednost parametra za broj dana u Osnovnom članstvu sa 5 na 7, timebi svi, a ne samo novouneseni, članovi kojima je dodijeljen tip članstva Osnovnočlanstvo imali pravo zadržati iznajmljenu građu 7 dana.


Nekorektan format slike?Prilikom učitavanja slike člana u sistemu FACIT može se javiti poruka onekorektnom formatu slike. Ne radi se o nekorektnoj veličini slike nego o formatudatoteke koju ste odabrali kao sliku člana. Konkretno uz sliku člana nije mogućevezati datoteku sa formatom (ekstenzijom) .txt, .doc, .pdf itd...


10.4 Cirkulacija građe• Član smije iznajmiti samo određen broj knjiga.

• Kako najbrže da produžim članstvo odabranog člana.

• Kako da poništim iznajmljivanje?

Član smije iznajmiti samo određen broj knjiga?Različita prava članova se definiraju dodjeljivanjem različitih matičnih podataka Tipova članstava i Tipova rezervacija. Ako želite promnijeniti neka od prava kojačlan ima (broj građe koju smije izmijeniti, broj dana koliko smije zadržatiiznajmljenu građu, itd...) dodijelite članu drugi tip članstva ili kreirajte novi tipčlanstva u matičnim podacima. Morate biti pažljivi prilikom izmjene samih tipovačlanstava u matičnim podacima, promjenom tipa članstva u matičnim podacima,automatski se mijenjaju i prava svim članovima kojima je dodijeljen tip članstvakoji se mijenja. Ista situacija je i sa promjenom drugih matičnih podataka.




Kako najbrže da produžim članstvo odabranom članu?Ukoliko se nalazite u formi zacirkulaciju građe i članu s kojimradite je isteklo članstvo, a vi gaželite produžiti, tj. kreirati novo.Desnim klikom miša na slikučlana (bez obzira da li član imasliku ili ne), aktivira se izbornik ukojem za izmjenu podataka očlanu trebate izabrati opciju Izmjena podataka o članu nakončega vas program vraća u formuza izmjenu podataka o članu gdjemožete kreirati novo članstvo začlana. Snimiti podatke o članu inakon toga se vratiti u formu zacirkulaciju građe i nastaviti rad sačlanom koji sada ima novočlanstvo.




Kako da poništim iznajmljivanje?U slučaju da ste greškom iznajmili knjigu članu ili se član predomislio,iznajmljivanje možete poništiti desnim klikom na redak koji predstavlja iznajmljenugrađu u tabličnom prikazu iznajmljivanja člana, i odabirom opcije Poništiiznajmljivanje.

Cirkulacija građe - poništavanje iznajmljivanja


10.5 Analiza• Izvještaji ne rade.

• Kako da eksportiram izvještaj?

• Kako da promijenim zoom faktor izvještaja pri otvaranju?

Izvještaji ne rade.Provjerite da li je u postavkama programa za putanju izvještaja unesena korektnaputanja. Ako niste sigurni kliknite na kontrolu Vrati Početne postavke.




Kako da eksportiram izvještaj?


Kako da promijenim zoom faktor izvještaja pri otvaranju?Aktivirajte formu postavki programa i u dijelu za izvještaje podesite faktorpovećanja.


10.6 Web razmjena• Da li je internet konekcija uslov korištenja programskog paketa FACIT BIblioteka?

• Da li mogu raditi samo web razmjenu kataloških zapisa bez razmjene ostalihpodataka?

Da li je internet konekcija uslov korištenja programskog paketa FACITBIblioteka?Funkcioniranje programkog paketa FACIT BIblioteka ili nekog njegovog dijela nijeuslovljeno uvezivanjem u sistem. Svaka biblioteka može raditi kao zasebnacjelina, a uvezivanje u sistem, uzajamna katalogizacija i razmjena podataka, jeproces koji zahtijeva samo prosječnu internet konekciju.


Da li mogu raditi samo web razmjenu kataloških zapisa bez razmjeneostalih podataka?Web razmjena isto tako nije uslov za korištenje programskog paketa FACITBiblioteka. Razmjene pojedinih vrsta podataka(članovi, analiza, kašnjenja...) semogu raditi odvojeno, međutim u interesu je svih članova sistema FACITBiblioteka da se podaci redovno razmjenjuju, da uzajamni katalog ima što višekataloških opisa jer se na taj način uz mogućnost preuzimanja kataloških zapisaproces obrade bibliotečke građe uveliko olakšava i ubrzava.


Dio

XI



11 Modularnost sistema

11.1 Za bibliotekare11.1.1 Paket Premium

11.1.2 Školski paket

11.1.3 ISBD(M) paket

11.1.4 ISBD(S) paket

11.1.5 ISBD(A) paket

11.1.6 Cirkulacija građe

11.2 Za članove11.2.1 Klijentski modul

11.3 Web portal11.3.1 www.biblioteka.ba

Dio

XII



12 Unaprijedimo program zajednoDokument Servis nastoji da u potpunosti ispuni očekivanja korisnika sistema FACITBiblioteka i s tim u vezi poziva sve korisnike da izraze svoje zahtjeve, primjedbe ilipohvale o funkcionisanju sistema FACIT Biblioteka. Razvojni tim Dokument Servisa ćenastojati u što kraćem roku razmotriti i ispuniti nove zahtjeve korisnika u pogledufunkcionalnosti sistema, stoga pozivamo sve korisnike da nam se obrate putem forumana web portalu www.biblioteka.ba, slanjem komentara iz Windows modula, ili direktno nae-mail [email protected].

12.1 Nova verzija programaUkoliko je nova verzija programa dostupna na internetu, korisnik sistema FACITBIblioteka dobija informaciju o dostupnosti nove verzije i ima mogućnost aktiviranjanadogradnje programa putem interneta. Proces nadogradnje je u potpunostiautomatiziran i nakon što se pokrene ne zahtijeva nikakvu dodatnu intervenciju od stranekorisnika.

Pored automatske notifikacije o dostupnosti nove verzije programa moguća je i provjerana zahtjev. Provjera nove verzije programa se aktivira odabirom stavke glavnog

izbornika Alati - Nova verzija programa, ili klikom na ikonicu male alatne trake.

Aktiviranje nadogradnje programa putem interneta

195Unaprijedimo program zajedno


Provjera dostupnosti nove verzije programa putem interneta

Postavke provjere nove verzije programa možete podesiti u formi Postavke programa.

12.2 Pošaljite komentarSlanjem vaših komentara razvojnom timu Dokument Servisa možemo zajedno doprinijetidaljnjem unaprijeđenju rada kompletnog bibliotečko informacionog sistema FACITBiblioteka.Uslov za slanje komentara razvojnom timu dokument servisa iz sistema FACITBiblioteka je internet konekcija.

Pored automatske notifikacije o dostupnosti nove verzije programa moguća je i provjerana zahtjev. Provjera nove verzije programa se aktivirm stavke odabirom stavke glavnogizbornika Pomoć - Pošalji komentar.



Aktiviranje dialoga za slanje komentara

Slanje komentara

12.3 Učestvujte u forumuSistem FACIT Biblioteka također nudi mogućnost međusobne razmjene iskustava iznanja svih svojih korisnika putem foruma na web portalu www.biblioteka.ba

Posjetite forum, pitajte kolege, kreirajte temu, razmjenite znanje i informacije obibliotekarstvu...dobrodošli !

197Unaprijedimo program zajedno


Forum web portala www.biblioteka.ba

Index 199


Index- A -aktivna baza 162alati 16alatne trake 18Analize i ispisi 15, 140arhiviranje 155, 177arhiviranje podataka 155autori 24autorizacija 68

- B -biblioteka 12brisanje 51

- C -cirkulacija građe 97često postavljana pitanja 184članovi 90članske grupe 34

- D -demo 162demo baza 162dizajn izvještaja 166dobavljači 28dobrodošli 2dokument otpisa 120

- E -eksport 61eksport kataloga 162e-mail 158, 174eskport 162evidencija posjeta 140

- F -filtriranje 57fokus 51fokusiranje 51forum 196

- G -gosti 30grupiranje 59

- H -hronologija aktivnosti 154hronologija obrade građe 154

- I -inkrementalno 53inkrementalno pretraživanje 53instalacija 6inventuran lista 154ispis 61izdavači 23izdavačke cjeline 26izjena narudžbenice 116izlaz 140izmjena 51izmjena bibliotečke građe 89izmjena člana 94izmjena dokumenta otpisa 122iznajmljivanje 97, 106izvještaji 172

- J -jednostavno pretraživanje 123jezici 39jezik 17

- K -kašnjenja 154kataloški listić 70



kataloški opis 70kataloški opisi 134književne vrste 32kolone 55komentar 195koncept matičnih podataka 22korisnička baza 162kreiranje dokumenta otpisa 120kreiranje narudžbenice 114kritike 155

- L -login 68

- M -mala alatna traka 18matični podaci 13mjesta 40modularnost 192

- N -na početku 68najaktivniji članovi 154najčitaniji autori 154najčitaniji naslovi 154Nakon što ste odabrali naslov 72napredno pretraživanje 125narudžbenica 111, 114, 116naslovi 25navigacija 51nova verzija 179

- O -obrada bibliotečke građe 70obrada članova 90, 171obrada građe 170online katalog 192opcije programa 170operateri 29otpis 120otpis građe 117otpisana građa 155

- P -parametri konekcije 178password 68pisma 39početak 2pohvale 155pomoć 18posjete 140posjetioci 30poslana upozorenja 154postake tablica 175postavke 63, 170postavke tablica 63pozicija kolona 55predmetne odrednice 31Preduslovi za instalaciju 6pregled kašnjenja 154pretraživanje 122, 123, 125, 131, 176pretraživanje po svim kolonama 131preuzimanje kataloškog opisa 86prijedlozi 155pristupnica 155, 175produženje članstva 95prometi 14prozori 17

- R -razlozi rashodovanja 33registracija 6rezervacija 110rezervacije 97, 110

- S -skeniranje 157, 173skeniranje građe 157slanje e-maila 158slanje upozorenja 158sortiranje 57sučelje 10šifra 68štamparije 27

Index 201


- T -tablica 50tablični izbornik 55tablični prikaz 50tip članstva 90tip rezervacije 90Tipovi članstva 34tipovi formata 37tipovi ilustracija 37tipovi izdanja 38tipovi rezervacija 35tipovi uveza 36

- U -učlanjenje 90UDK 32ulaz 140unos 51upgrade 179upozorenja 154, 158, 174

- V -veličina kolona 55velika alatna traka 18vidljivost kolona 55vlasnik baze 182vraćanje 97, 108

- W -web portal 192web razmjena 16, 132, 134, 135, 136, 137, 138,139, 140

- Z -zahvalnice 155, 175zbirke 27zemlje 41





Documents

FACIT Biblioteka Help