Embed Size (px)
Citation preview
411
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
Fertility Capability of Calcareous Soils in Thailand
ภาณวชร อปถมภานนท ณฐพล จตมาตย* และ ทมทอง ดรณสนธยา Panuwat Auppathumpanont, Natthapol Chittamart* and Timtong Darunsontaya
ภาควชาปฐพวทยา คณะเกษตร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร กรงเทพฯ 10900
Department of Soil Science, Faculty of Agriculture, Kasetsart University, Bangkok 10900, Thailand *Corresponding author: Email: [email protected]
(Received: 27 November 2017; Accepted: 3 May 2018)
Abstract: Calcareous soil is an important soil resource for the production of cash crops in Thailand. Soil fertility capability classification system can indicate fertility status and important limitations of the soil to provide guidance for proper soil management. This study aims to analyze the soil properties and to classify the fertility capability of 5 representative calcareous soils in Lop Buri and Nakhon Sawan provinces. The study consists of describing morphology, soil physicochemical analyses based on standard methods, soil fertility evaluation, and classifying fertility capability of soils. The results showed that most of soils are clayey soil, alkaline, and having high cation exchangeable capacity, but low levels of available phosphorus and potassium, extractable zinc, and copper which were major fertility limitations of these soils. The evaluation of fertility levels of soils found that studied calcareous soils have a medium to high fertility level. Results of soil fertility capability classification revealed that calcareous soils have significant limitations e.g. highly swelling clay minerals (v), alkaline reaction (b), and low potassium reserve (k). Such alkaline reaction makes phosphorus and micronutrients especially zinc less soluble and unavailable to plant which is first priority for fertility management of Thai calcareous soils. Keywords: Soil chemical limitation, soil fertility evaluation, fertility capability, calcareous soils
Copyright @ Journal of Agriculture, Faculty of Agriculture, Chiang Mai University. All rights reserved.
412
ค าน า
ดน เน อป นซ งเป นด นท ม การสะสมเกล อคารบอเนตอยในปรมาณสงท าใหดนมคาพเอชสงท าใหการละลายไดของธาตอาหารพชลดลง และดนสวนใหญมวตถตนก าเนดทแตกตางกน เชน หนปน หนบะซอลต หนแอนดไซต และตะกอนน าพาท เปนดาง ดนเนอปนในประเทศไทย มเนอทประมาณ 800,000 ไร พบมากในเขตภาคกลางและเทอกเขาสงตอนกลางของประเทศโดยแจกกระจายอยมากในจงหวด สระบร ลพบร และนครสวรรค โดยเฉพาะในพนททมน าฝนนอยและอากาศแหงยาวนาน (เอบ, 2533) โดยดนเนอปนแจกกระจายทวโลกประมาณ 1,000 ลานเฮกตาร โดยแจกกระจายอยมากในเขตแหงแลงและกงแหงแลง (IUSS Working Group WRB, 2015) ดนเน อปนในประเทศไทยสวนใหญ ใช เพ อปลกพชเศรษฐกจทส าคญ อาท ขาวโพด ออย และพชวงศถวตาง ๆ อยางตอเนอง และพชมกแสดงอาการขาดฟอสฟอรสและจลธาตอาหาร เชน ธาตสงกะส (จรรยาลกษณ , 2559; Takrattanasaran et al., 2013; Chittamart et al., 2016) เนองจากมประมาณทเปนประโยชนของธาตเหลานต า การประเมนสมรรถนะความอดมสมบรณของดน (fertility capability soil classification: FCC) (Sanchez et al., 2003) เปนระบบทประเมนสมบตทางเคมและฟสกสทเปน
ขอจ ากดในการใชทดนเพอการปลกพช ในประเทศไทยไดมการน าระบบการจ าแนกชนสมรรถนะดนมาประเมนศกยภาพของดนอยางแพรหลาย (ลาวรรณ และคณะ, 2556; สภทรา และคณะ, 2558; พรรเพญ และคณะ , 2558; มลสา และคณะ, 2559) และประยกตเพอประเมนขอจ ากดและเสนอแนะแนวทางการจดการดนเพอการปลกพชพชเศรษฐกจ อยางไรกตาม ยงไมมรายงานขอมลดานสมรรถนะความอดมสมบรณของดนเน อปนในประเทศไทย ซงเปนขอมลส าคญในการใชเปนแนวทางการจดการขอจ ากดของดน ดงนนการศกษานมวตถประสงคเพอศกษาสมบตทางฟสกส เคม สณฐานวทยาและแรวทยาของดนเนอปนทใชทางการเกษตรของประเทศไทย และเพอประเมนระดบความอดมสมบรณและจดชนสมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปน พรอมทงเสนอแนะน าแนวทางการจดการดนตามชนสมรรถนะของดน เพอลดขอจ ากดทางธรรมชาตของดนใหผลตพชไดอยางยงยนตอไป
อปกรณและวธการ
คดเลอกดนเนอปน จ านวน 5 พดอน (pedon) ทใชทางการเกษตร (ภาพท 1) และมพนทแจกกระจายอยเปนบรเวณกวางสามารถใชเปนตวแทนในการอธบาย
บทคดยอ: ดนเนอปนเปนทรพยากรดนทส าคญส าหรบการผลตพชเศรษฐกจในประเทศไทย ระบบการจ าแนกสมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนสามารถบงชถงสถานะความอดมสมบรณ และขอจ ากดทส าคญของดน เพอการจดการดนไดอยางเหมาะสม การศกษานมวตถประสงคเพอวเคราะหสมบตของดนและจ าแนกสมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนตวแทน จ านวน 5 บรเวณ ในจงหวดลพบร และ นครสวรรค การศกษาประกอบดวย การท าค าอธบายสณฐานวทยาของดน และการวเคราะหตวอยางดนทางฟสกส-เคม ตามวธมาตรฐาน และประเมนความอดมสมบรณของดน และจ าแนกสมรรถนะความอดมสมบรณของดน ผลการศกษา พบวา ดนสวนใหญมเนอดนเปนดนเหนยว มพเอชเปนดางจด และมสมบตดานการแลกเปลยนประจสง แตมสถานภาพดานธาตอาหาร คอ ฟอสฟอรสและโพแทสเซยมทเปนประโยชนต า ธาตสงกะสและธาตทองแดงอยในระดบทต าซงเปนขอจ ากดหลกดานความอดมสมบรณของดนเหลาน ผลการประเมนระดบความอดมสมบรณ แสดงใหเหนวา ดนเนอปนมระดบความอดมสมบรณปานกลางถงสง และจากชนสมรรถนะของดน พบวา ดนมขอจ ากดทส าคญคอ ดนมแรดนเหนยวทยดหดตวสง (v) ดนเปนดางจด (b) และมธาตโพแทสเซยมส ารองต า (k) และดนเปนดางจดท าใหฟอสฟอรสและธาตอาหารเสรม โดยเฉพาะธาตสงกะสละลายไดนอยและไมเปนประโยชนส าหรบพช ซงเปนขอจ ากดทส าคญอนดบแรกในการจดการดนเนอปนของประเทศไทย ค าส าคญ: ขอจ ากดทางเคมของดน การประเมนความอดมสมบรณของดน สมรรถนะความอดมสมบรณ ดนเนอปน
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
เปนบรเวณกวางสามารถใชเปนตวแทนในการอธบาย .
413
ลกษณะของดนเนอปนได และศกษาสณฐานวทยาสนามของดน โดยการขดหนาตดดน กวาง 1.5 เมตร ยาว 2 เมตร ลก 2 เมตร แลวท าค าอธบายหนาตดดน และเกบตวอยางดนตามชนก าเนดดนเพอใชในหองปฏบตการ โดยตวอยางดนทใชในการวเคราะหแบบเปนตวอยางดนทถกรบกวน และไมถกรบกวน ตวอยางดนทถกรบกวนทได น าไปผงใหแหงในทรมบดและรอนผานตะแกรงขนาด 2 มลลเมตร เพอน าไปวเคราะหสมบตดนทางฟสกสและเคมตามวธมาตรฐาน (National Soil Survey Center, 1996) ประกอบดวย การแจกกระจายอนภาคดน (sand, silt, clay) ความหนาแนนรวม (BD) โดยวธ core method และ สมประสทธการน าน าของดนขณะอมตว (Ksat) โดยวธ variable head สมบตทางเคม ประกอบดวย พเอชดน อตราสวนดนตอน า (pH 1:1 H2O) และสารละลาย 1 M CaCl2 เทากบ 1:2 ปรมาณอนทรยวตถ (OM) โดยใชคา
คารบอนอนทรย (OC) คณดวย 1.724 ปรมาณไนโตรเจนร ว ม (Total N) โด ย ว ธ Kjeldahl method ป ร ม าณฟอสฟอรสทเปนประโยชน (Avail. P) โดยการสกดดวยน ายาสกด Olsen ซ งเหมาะสมส าหรบดนดาง และโพแทสเซยมทเปนประโยชน (Avail. K) และปรมาณเบสทสกดไดสกดดวย 1 M NH4OAc pH 7.0 ปรมาณกรดทสกดได (EA) ดวยวธ barium chloride triethanolamine pH 8.2 ความจแลกเปลยนแคตไอออน (CEC) โดยการชะแคตไอออนดวยสารละลาย 1 M NH4OAc pH 7.0 อตรารอยละความอมตวเบส (PBS) สมมลแคลเซยมคารบอเนต (CCE) และความเขมขนของธาต Fe Mn Zn Cu ท เปนประโยชน โดยการสกดดวย 0.005 M DTPA วเคราะหขอมล และประเมนสมรรถนะความอดมสมบรณตามเกณฑการจดชนสมรรถนะความอดมสมบรณเวอรชน 4.0 (Sanchez et al., 2003) (ตารางท 1) ซงการจ าแนก
Figure 1. Profiles and field morphology of Thai calcareous soils
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
CaCl2 เทากบ 1:2 ปรมาณอนทรยวตถ (OM) โดยใชคา .
(Sanchez et al., 2003) (ตารางท 1) ซ งการจ าแนก .
414
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเปนการรวบรวมกลมดนทสมบตทางฟสกสและเคมทเปนปญหาตอการจดการดานการเกษตร โดยการจ าแนกชนดของดนบนและดนลาง รวมท งขอจ ากดต าง ๆ ภายในระดบความลก 50 เซนตเมตร และระดบความอดมสมบรณของดน (กองส ารวจดน, 2523)
ผลการทดลองและวจารณ
สภาพแวดลอมและสณฐานวทยาสนามของดน
สภาพแวดลอมของดนทท าการศกษาทง 5 บรเวณแจกกระจายอยในจงหวดลพบร (พดอน 1, 2 และ 4) และจงหวดนครสวรรค (พดอน 3 และ 5) โดยดนทง 5 พดอน เปนดนลกถงลกมาก ดนมการระบายน าด พฒนาอยบนสภาพภมประเทศเปนลกคลนลอนลาด ความลาดชนรอยละ 2 และอยสงจากระดบน าทะเลปานกลาง
36-108 เมตร (ตารางท 2) (ภาพท 1) โดยทพดอน 1 มวตถตนก าเนดจากวสดตกคางจากหนแอนดไซต (residuum derived from andesite) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-Btk1-Btk2-Btk3-Btk4-Crtk1-Crtk2-Crtk3 พ ดอน 2 มวตถตนก าเนดจากตะกอนดาดเชงเขาทสลายตวจากห น บ ะ ซ อ ล ต (colluvium derived from basalt) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-Btk1-Btck1-Crtk1-Crtk2-Crtk3-Crtk4 พดอน 3 มวตถตนก าเนดจาก ตะกอนน าพาทองถนสลายตวจากหนปน (alluvium derived from limestone) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-BA-Bss1-Bss2-Bss3-Bss4-Bss5-Bss6 พดอน 4 มวตถตนก าเนดจาก ตะกอนน าพาจากหนปน (alluvium derived from limestone) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-Bssk1-Bssk2-Bck1-Bck2-Bck3 และ พดอน 5 มวตถตนก าเนดจาก ตะกอนน าพาวางทบบนชนของมารล (alluvium over marl) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-Bk1-Bk2-Bkk1-
Table 1. Some Identifying criteria for soil fertility capability classification version 4.0 Identifying criteria Symbol1
Fertility capability class Surface soil texture (Type) S,L,C,O Subsurface soil texture (Substrata type) S,L,C,O,R,R-
Selected Identifying criteria modifiers
1 >60% Al saturation within 50 cm a 2 free CaCO3 within 50 cm (fizzing with HCl) or pH>7.3 b 3 pH<3.5 after drying : jarosite mottles with 2.5Y or yellower and chroma 6 or more c 4 Ustic or xeric soil moisture regime ; dry>60 consecutive days/year d 5 <4 cmolc/kg soil as ECEC , 7 cmolc/kg soil by sum of cations at pH 7 e 6 Aquic soil moisture regime ; mottles <2 chroma within 50 cm for surface g 7 <10% weatherable minerals in silts and sand fraction with in 50cm, or siliceous mineralogy k 8 >15% saturation of ECEC within 50 cm ; most Solonetz n 9 >4 dS/m of saturated extract at 25 ๐C within 1 m s
10 >35% clay and 50% of 2:1 expanding clays v 11 Within 50 cm pH>10 (in 1M NaF) x 12 Where desirable place range in % slope % 13 <80% total organic C saturation in the topsoil compared with nearby undisturbed m
1Symbol; S = Sandy texture, L = loamy texture (<35 % clay but not loamy sand) C = clayey texture (>35% clay), O = organic soil (>12% of organic carbon), R = rock or other hard root-restricting layer, R- = as R but layer can be ripped, plowed or blasted Source: modified from Sanchez et al. (2003)
ชนรอยละ 2 และอยสงจากระดบน าทะเลปานกลาง .
marl) มพฒนาการหนาตดดนเปน Apk-Bk1-Bk2-Bkk1- .
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
415
Bkk2-Bkk3-Bkk4-Bkk5 ลกษณะทางสณฐานวทยาสนามทส าคญของดนพบชนสะสมคารบอเนตภายในความลก 100 เซนตเมตร และทกพดอนท าปฏกรยากบกรดเกลอแลวเกดฟองฟ ทงนเปนผลเนองจากดนพฒนาอยในพนททมวตถตนก าเนดทเปนดาง นอกจากพนทมปรมาณน าฝนนอยและไมเพยงพอในการชะละลายปนลงไปในชนดนทลกลงไป โดยปนทสะสมสวนใหญเปนปนแคลเซยมคารบอเนตซงท าปฏกรยากบกรดเกลอเจอจางแลวเกดฟองฟ อยางเดนชด และจากลกษณะทางสณฐานวทยา สมบตทางกายภาพ และ ทางเคม ทท าการศกษาทง 5 พดอน สามารถจ าแนกตามระบบอนกรมวธานดน (Soil Survey Staff, 2014) ไดดงน พดอน 1 และ 2 จ าแนกไดเปน Calcidic Argiustoll พดอน 3 จ าแนกไดเปน Typic Haplustert พดอน 4 จ าแนกไดเปน Calcic Haplustert และพดอน 5 จ าแนกไดเปน Vertic Haplustoll สมบตทางฟสกส-เคมของดนเนอปนของประเทศไทย
การแจกกระจายอนภาคดนตามความลกของดน (ภาพท 2) พบวา อนภาคทรายแปงมความผนแปรภายในหนาตดดน และมปรมาณอนภาคดนเหนยวลดลงตามความลกของดน ดนพดอน 1, 2, 4 และ 5 มการสะสมปนคารบอเนตในชนดนลางอยางเดนชด และพบจบตวกนเปนกอนขนาดอนภาคทราย และปนแทรกในเนอพนของดน (soil matrix) ซงท าใหปรมาณดนเหนยวเหนยวลดลงในชนทมการสะสมปน สวนพดอน 3 พบมการสะสมคารบอเนตในชนดนบน มลกษณะเปนดนเหนยวตลอด
หนาตดดนโดยอนภาคดนเหนยวมปรมาณสม าเสมอและเพมสงในดนลาง แมวาดนพดอน 3 จะไมพบการสะสมผงปนแตดนมพเอชสง ทงนเนองจากพนทเคยใชท านาขาวซงมการขงน าท าใหปนละลายออกไปจากดน สวนความหนาแนนรวมของดนและสภาพน าน าของดนขณะอมตว พบวา ความหนาแนนรวมดนบนอยในระดบต า มคาพสยในชวง 0.96-1.61 เมกะกรมตอลกบาศกเมตร (ภาพท 3a) สวนดนลางอยในระดบต า มคาพสยในชวง 0.98-1.47 เมกะกรมตอลกบาศกเมตร ดนมสภาพน าน าขณะอมตวอย ในระดบ ช ามาก ม ค าพ สยในช วง 0.012-0.027 เซนตเมตรตอชวโมง สวนดนลางอยในระดบชามาก มคาพสยในชวง 0.008-0.013 เซนตเมตรตอชวโมง (ภาพท 3b) การน าน าของดนจะสอดคลองกบเนอดนและความหนาแนนรวมของดน อยางไรกตามดนเนอปนทศกษาสวนใหญมเนอดนเปนดนเหนยวและแรดนเหนยวเปนกลมทยดหดตวไดเมออยในสภาวะเปยกน าท าใหดนมชวงวางขนาดเลกเพมขนสงผลใหการระบายน าไดชาลง แตการทดนมความหนาแนนรวมต าเปนผลเนองมาจากดนมผงปนแคลเซยมคารบอเนตซงท าใหดนมโครงสรางดนดมชองวางขนาดใหญมากขนท าใหสดสวนมวลดนตอปรมาตรรวมของดนลดลง นอกจากนดนทมปนในปรมาณมากจะท าใหมวลของดนลดลงดวย
สมบตทางเคมของดนเนอปน พบวา ดนเปนดางเลกนอยถงดางปานกลาง พเอชทวดดวยน าอย ในพสย 7.3-8.4 (ภาพท 4a) และพเอชทวดดวยแคลเซยมคลอไรด มคาเปนกลางถงดางเลกนอย มคาพสยในชวง 7.2-8.0
Table 2. Environmental settings of Thai calcareous soil Pedon Depth Drainage Permeability Elevation (m) Surrounding
landform Parent material
(cm) Runoff Slope (%)
1 200+ Well
drained moderate 108
Undulating Residuum derived from andesite slow 2
2 200+ Well
drained slow 36 Undulating Colluvium derived
from basalt slow 2
3 200+ Well
drained rapid 90 Undulating Local alluvium from
limestone slow 2
4 150+ Well
drained rapid 43 Undulating Local alluvium from
limestone slow 2
5 200+ Well
drained moderate 68
Undulating Alluvium over marl moderate 2
คารบอเนตในชนดนบน มลกษณะเปนดนเหนยวตลอด .
มคาเปนกลางถงดางเลกนอย มคาพสยในชวง 7.2-8.0 .
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
416
และมคาเพมขนตามความลก (ภาพท 4b) คาพเอชทสงพบในชนดนทเกดอทธพลของปนทสะสมอยในชนดนลาง นอกจากน คาพเอชทวดดวยน ามคามากกวาแคลเซยมคลอไรด แสดงใหเหนวา ดนมคาประจสทธรวมเปนลบ ซงแสดงถงดนมความจในการแลกเปลยนธาตประจบวกสงกวาธาตประจลบ
สมบตดานความอดมสมบรณของดน พบวา ดนมปรมาณอนทรยวตถมคาต ามากถงสงปานกลาง มคาพสยในชวง 0.01-32.43 กรมตอกโลกรม (ภาพท 4c) โดยทปรมาณอนทรยวตถในดนบนมคาสงกวาดนลางและลดลงตามความลก สอดคลองกบปรมาณไนโตรเจนรวม ซงดนมความเขมขนของไนโตรเจนรวมในระดบต าถงสงมาก พสยในชวง 0.60-3.05 กรมตอกโลกรม (ภาพท 4d) และมคาลดลงตามความลก ยกเวนดนพดอน 4 มคาไนโตรเจนสงในชนดนทระดบความลก 60 เซนตเมตร ทงน เปนผลเนองจากไนโตรเจนในรปอนทรย เชน ราก และเศษพช ซงถกชะละลายลงไปสะสมในชนดนตามชองแตกระแหง
แสดงใหเหนวา อนทรยวตถซงเปนแหลงส าคญของไนโตรเจนในดน
ปรมาณฟอสฟอรสทเปนประโยชนโดยวธ Olsen ในระดบต ามากถงสงมากในดนเนอปนมคาอยในพสย 0.02-121.5 มลลกรมตอกโลกรม (ภาพท 4e) และสวนใหญมคาสม าเสมอในหนาตดดน ยกเวน ชนดนบนของพดอน 3 ทมฟอสฟอรสท เปนประโยชนสงมาก (121.5 มลลกรมตอกโลกรม) เนองจากในพนทเกบตวอยางมการปลกพชและใชป ยเคมอยางตอเนองท าใหฟอสฟอรสตกคางในดนปรมาณสง อยางไรกตามดนเนอปนสวนใหญมปรมาณฟอสฟอรสทเปนโยชนต า มสาเหตจากธาตฟอสฟอรสจะละลายไดต าในสภาวะทดนเปนดางจด และอยในรปแคลเซยมฟอสเฟต ซงเปนรปทพชไมสามารถน าไปใชประโยชน ไดทนท (Curtin and Syers, 2001; Jalali and Jalali, 2016; Zhang et al., 2014) เชนเดยวกนกบปรมาณโพแทสเซยมทเปนประโยชน อยในระดบต าถงสงมาก มคาพสยในชวง 3.8-301.5 มลลกรม
0.0
0.5
1.0
1.5
2.0
Ap
k
Btk
1
Ap
k
Btk
1
Ap
k
BA
Ap
k
Bss
k1
Ap
k
Bk1
Pedon 1 Pedon 2 Pedon 3 Pedon 4 Pedon 5
g cm
-3
0.000
0.005
0.010
0.015
0.020
0.025
0.030
Ap
k
Btk
1
Ap
k
Btk
1
Ap
k
BA
Ap
k
Bss
k1
Ap
k
Bk1
Pedon 1 Pedon 2 Pedon 3 Pedon 4 Pedon 5
cm h
r-1
a b
Mg/
m3
cm/h
r
Figure 3. Bulk density (a) and saturated hydraulic conductivity (Ksat) (b) of Thai calcareous soils
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 500 1000
De
pth
(cm
)
Sand (g/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 500 1000
De
pth
(cm
)
Silt (g/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 500 1000
De
pth
(cm
)
Clay (g/kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
Figure 2. Particle size distributions of Thai calcareous soils
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
ระดบต าถงสงมาก มคาพสยในชวง 3.8-301.5 มลลกรม .
417
ตอกโลกรม (ภาพท 4f) โดยมปรมาณสงในชนดนบนและมคาต าชนดนลาง และมแนวโนมลดลงตามความลก ปรมาณโพแทสเซยมทเปนประโยชนมคาสงอยในชนดนบนของดนพดอน 3 ซงเปนผลเนองจากโพแทสเซยมทหลงเหลอจากการใสป ยในชวงของการปลกพช ซงผลการศกษาแรวทยาของอนภาคทรายแปงไมพบแรในกลมเฟลดสปารและไมกาซงเปนแหลงของโพแทสเซยมในดน และในดนชนลางทมการสะสมปนซงมแคลเซยมและแมกนเซยม สงเกตไดจากดนมเบสทแลกเปลยนไดสง (sum bases) ใน ภาพท 5c ซงธาตทงสองมวาเลนซสงกวาโพแทสเซยม และม ระดบความเขมขนสงกวาโพแทสเซยม ท าใหเกดการไลทของโพแทสเซยมและถกชะออกไปจากดนได ท าใหดนมปรมาณของโพแทสเซยมทแลกเปลยนไดต า ซง López et al. (2017) รายงานวา ดนทมคาสดสวนของ Mg/K Ca/K และ (Ca+Mg)/K สง บงช ถ งความไมสมดลของธาตดางในดน ท าใหดนขาดโพแทสเซยมได
สมบตดานการแลกเปลยนประจของดนเนอปน พบวา คาการน าไฟฟาของดน อยในพสยในชวง 0.01-
0.55 เดซซเมนตตอเมตร (ภาพท 5a) ซงดนสวนใหญมคาการน าไฟฟาต ากวา 4 เดซซ เมนตตอเมตร ในดนทกบรเวณและทกชนดน ความผนแปรของคาการน าไฟฟาเปนผลเนองจากดนมคาเบสรวมสง และเบสสวนใหญอยในรปคารบอเนต ซงเหนไดจากดนมคาสมมลยของแคลเซยมคารบอเนตสง (CCE) (ภาพท 5b และภาพท 5c) และมปรมาณทแตกตางกนในชนดนโดยปรมาณมากในชนดนลางแคลซก (Bk) ท าใหธาตทเปนดางโดยเฉพาะแคลเซยมมความเขมขนมากในพนทผวทแลกเปลยนไดของดน ธาตแคลเซยมและแมกนเซยมซงเปนธาตอเลกโทรไลตทน าไฟฟาไดต ากวาธาตโซเดยมและโพแทสเซยม ท าใหดนมคาการน าไฟฟาต า แสดงใหเหนวา ดนเนอปนทศกษาไมถอวาเปนดนทไมไดรบอทธพลจากเกลอและไมเปนดนเคม ดานความจในการแลกเปลยนแคตไออน หรอ CEC พบวา ดนเนอปนมคา CEC อยในระดบปานกลางถงสงมาก มคาพสยในชวง 11.2-60.8 เซนต โมลตอกโลกรม (ภาพท 5d) โดยคา CEC มคาสงในชนดนบน และลดลงในชนดนลาง เนองจากดนบนมปรมาณของดนเหนยวสงกวาดนลาง และดนลางมปรมาณของปน
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
7.0 7.5 8.0
Dept
h (cm
)
pH 1:2 CaCl2
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
7.0 7.5 8.0 8.5
Dept
h (cm
)
pH 1:1 H2O
Pedon1
Pedon2
(a) (b) (c)
(d) (e) (f)
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 10 20 30 40
Dept
h (c
m)
OM (g/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 1 2 3 4
Dept
h (c
m)
Total N (g/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 120 240 360
Dept
h (c
m)
Avail. K (mg/kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 120 240 360
Dept
h (c
m)
Avail. K (mg/kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 5 10
Dept
h (c
m)
Avail P (mg/kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 25 50 75 100125150
Dep
th (c
m)
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
7.0 7.5 8.0
Dept
h (c
m)
pH 1:2 CaCl2
pedon1
pedon2
pedon3
pedon4
pedon5
Figure 4. Nutrient statuses of Thai calcareous soils
พบวา คาการน าไฟฟาของดน อยในพสยในชวง 0.01- .
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
418
แคลเซยมคารบอเนตสงท าให ดนมความจในการแลกเปลยนแคตไอออนต าลง
สถานะภาพของธาตอาหารเสรมทเปนประโยชนตามความลกในดนเนอปน (ภาพท 6) พบวา ความเขมขนของธาตเหลกทสกดดวย DTPA มคาอยในพสยของดนบน เทากบ 3.97-14.79 มลลกรมตอกโลกรม และดนลางเทากบ 1.29-9.60 มลลกรมตอกโลกรม (ภาพท 6a) ธาตแมงกานส มคาอยในพสยของดนบน เทากบ 18.03-31.08 มลลกรมตอกโลกรม และดนลางเทากบ 4.31-48.77 มลลกรมตอกโลกรม (ภาพท 6b) สวนความเขมขนของธาตสงกะสมคาอยในพสยของดนบน เทากบ 0.07-2.68 มลลกรมตอก โลกรม และดนลางเทากบ 0.11-0.73 มลลกรมตอกโลกรม (ภาพท 6c) สวนการแจกกระจาย .
ของธาตทองแดง มคาอยในพสยของดนบน เทากบ 0.87-3.94 มลลกรมตอกโลกรม และดนลางเทากบ 0.13-3.36 มลลกรมตอกโลกรม (ภาพท 6d) โดยทกธาตอาหารเสรมมคาความเขมขนสงในชนดนบนและมคาต าในชนดนลางซงเปนชนทมการสะสมปนแคลเซยมคารบอเนต แสดงใหเหนวา ในชนดนทมการสะสมปนแคลเซยมคารบอเนต ท าใหจลธาตอาหารละลายไดนอย และตกตะกอนรวมกบสารประกอบคารบอเนตและสารประกอบออกไซดในดน (Al Jaloud et al., 2013) เมอพจารณาเทยบกบระดบคาวกฤตของธาตทง 4 พบวา ดนเนอปนมความเขมขนของธาตเหลก แมงกานส และทองแดง โดยเฉพาะในดนบนมคาสงกวาคาวกฤต โดยคาวกฤตของธาตเหลก < 4.5 มลลก รมตอก โลกรม คาวกฤตของธาตแมงกาน ส .
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 5 10 15 20
De
pth
(cm
)
DTPA-Fe (mg/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 20 40 60
De
pth
(cm
)
DTPA-Mn (mg/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 1 2 3
De
pth
(cm
)
DTPA-Zn (mg/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 1 2 3 4
De
pth
(cm
)
DTPA-Cu (mg/kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
(a) (b) (c) (d)
Figure 6. Micronutrients status of Thai calcareous soils
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0.0 0.2 0.4 0.6
De
pth
(cm
)
ECe (dS/m)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
750 950 1150
De
pth
(cm
)
CCE (g/kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 25 50 75 100
De
pth
(cm
)
Sum Bases (cmolc/ kg)
Pedon1
Pedon2
Pedon3
Pedon4
Pedon5
0
20
40
60
80
100
120
140
160
180
200
0 20 40 60 80
De
pth
(cm
)
CEC (cmolc/ kg)
Pedon 1
Pedon 2
Pedon 3
Pedon 4
Pedon 5
(a) (b) (c) (d)
Figure 5. Exchange properties of Thai calcareous soils
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
419
< 3.0 มลลกรมตอกโลกรม คาวกฤตของธาตทองแดง < 1.0 มลลกรมตอกโลกรม ตามล าดบ (Sharma et al., 2006) สวนธาตสงกะส พบวา ดนเนอปนสวนใหญมความเขมขนของธาตสงกะสต ากวาคาวกฤต (<1 มลลกรมตอกโลกรม) ยกเวนดนบนของดนพดอน 5 และ 3 ซงมคาสงกวาคาวกฤตเลกนอย แสดงใหเหนวา ดนเนอปนมโอกาสขาดธาตสงกะสมากกวาจลธาตอาหารอน ๆ ซงจากการศกษาของจรรยาลกษณ (2559) พบวา ความเปนประโยชนของธาตสงกะส ทองแดงและเหลก สมพนธกบรปทท าพนธะกบอนทรยวตถซงเปนรปทเปนประโยชนตอพช อยางมนยส าคญ และแนะน าใหเพมอนทรยวตถรวมกบป ยจลธาตในดน เพอสงเสรมการละลายได และเพมความเปนประโยชนของจลธาต โดยเฉพาะธาตสงกะส ทองแดง และเหลก ส าหรบพชทปลกในดนเนอปนได นอกจากนธาตสงกะสเปนธาตทควรพจารณาในการจดการเปนอนดบแรกเนองจากมปรมาณส ารองในดนต าและอยในรปทไมเปนประโยชนตอพช (Chittamart et al., 2016) แรองคประกอบในอนภาคขนาดดนเหนยวและทรายแปงของดนเนอปน
องคประกอบของแรในอนภาคขนาดดนเหนยวและอนภาคขนาดทรายแปงในชนดนตวแทน (ตารางท 3) ดวยวธการเลยวเบนของรงสเอกซ พบวา ในอนภาคขนาดดนเหนยว ดนทกพดอนมแรดนเหนยวสเมกไทตเปนแรเดน (> 60เปอรเซนต) มแรเคโอลไนตปรมาณนอยใน พดอนท 1 2 และ 3 (5-20 เปอรเซนต) และมแรควอตซปนปรมาณเลกนอย (<5 เปอรเซนต) โดยแรควอตซทพบนาจะอยในสวนอนภาคทรายแปงละเอยดทปนอยกบแรดนเหนยวซงไมสามารถแยกออกจากกนไดดวยวธการ .
ตกตะกอน สวนองคประกอบแรในอนภาคทรายแปง ดนเนอปนทกพดอนมปรมาณแรแคลไซตเปนแรเดนในดน พดอน 1 2 4 และ 5 โดยพบแรควอตซปนอยดวย ยกเวนดนพดอน 3 ซงมแรควอตซเปนแรเดน โดยไมพบแรแคลไซต แรแคลไซตทพบสวนใหญพบในชนดนทมการสะสมปน (Bk) และแสดงใหเหนวา ปนทสะสมในดนนนเปนแร แคลไชต (CaCO3) จากผลการวเคราะหองคประกอบเชงแรของดน แสดงใหเหนวา ดนเนอปนทศกษามพฒนาการปานกลาง และดนมปรมาณเบสสง เปนสภาพแวดลอมทสงเสรมการเกดแรดนเหนยวสเมกไทต และการสะสมปนในหนาตดดนนนเกดจากดนมวตถตนก าเนดทมแคลเซยมสงประกอบกบดนพฒนาอยในบรเวณน าฝนนอย และมสภาพอากาศแหงแล งยาวนาน (Emadi et al., 2008; Ferreira et al., 2016)
ระดบความอดมสมบรณและชนสมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปน
จากการประเมนระดบความอดมสมบรณของดน (ตารางท 4) พบวา ดนเนอปนทท าการศกษาทก พดอน มความอดมสมบรณระดบปานกลางทงดนบนและลาง โดยพบวา ฟอสฟอรสทเปนประโยชน อยในระดบต า นอกจากน ชนดนลางของดนเนอปนทศกษามโพแทสเซยมท เปนประโยชนอยในระดบต า ซงเปนขอจ ากดทส าคญดานความอดมสมบรณของดนเนอปนทศกษา แตอยางไรกตาม ดนมความจในการแลกเปลยนแคตไอออนอยในระดบสง เนองจากดนมแรดนเหนยว สเมกไทตซงมประจลบอยสงบรเวณผวของแรดนเหนยว(Chittamart et al., 2010) และรอยละความอมตวเบส .
Table 3. Semi-quantitative mineralogical of clay and silt fractions of Thai calcareous soil estimated by XRD Pedon Horizon Clay fraction Silt fraction
/Depth Kao Ill Smec Vm Qtz Qtz Cal Pedon 1 Btk2/50-75 x - xxxx - tr xx xxx Pedon 2 Btck1/40-70 tr - xxxx - - x xxxx Pedon 3 Bss1/50-75 tr - xxxx - - xxxx - Pedon 4 Bck1/70-100 - - xxxx - tr xxx xxxx Pedon 5 Bk2/45-70 - - xxxx - x xxx xxx
Remarks: xxxx = Dominant (> 60%), xxx = Large (40-60%), xx = Moderate (20-40%), x = Small (5-20%), tr = trace (< 5%), - = non-detectable, Smec = smectite, Kao = kaolinite, Vm = vermiculite, Ill =illite, Qtz = quartz, Cal = calcite
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
420
ทกพดอนอยในระดบปานกลางทกพดอน ท าใหดนมระดบความอดมสมบรณในระดบปานกลาง
ผลการจ าแนกชนสมรรถนะความอดมสมบรณของดน พบวา ดนทท าการศกษาจ าแนกไดเปนหนวย FCC ดงแสดงในตารางท 5 พบวา ชนสมรรถนะของชนดดน (type) และ (substrata type) ของดนเนอปนสวนใหญเปน C คอเนอดนบนและดนลาง เปนดนเหนยว ยกเวนดนลางของพดอนท 1 ทเนอดนลาง เปน L คอเปนดนรวน และดนมขอจ ากด (modifiers) ทส าคญ คอ ดน .
เปนดางจดมพ เอชสงกวา 7.3 (b) ดนทกพดอนมขอจ ากดทส าคญ คอ ดนมแรดนเหนยวทยดหดตวสง (v) หรอเปนดนทมแรดนเหนยวสเมกไทตเปนแรเดน และดนม โพ แทส เซ ยมส า รอ งต า (exchangeable K <0.2 cmolc/kg) (k) โดยเฉพาะพดอน 1 และ 4 นอกจากนดนเนอปนทมปรมาณแคลเซยมในดนสงท าใหเกดความไมสมดลของธาตโพแทสเซยมและลดความเปนประโยชนของธาตโพแทสเซยมในดนเหลานได และจากการทดนมขอจ ากดทดนเปนดางจด ท าใหดนมฟอสฟอรสทเปน .
Table 4. Fertility level of Thai calcareous soils Soils Horizons OM1 Avail. P2 Avail. K3 CEC4 PBS5 Total
score Fertility
level (cm) (g/kg) (mg/kg) (mg/kg) (cmolc/kg) (%) Pedon 1 Topsoil6/
Subsoil7/ 22.43 (2) 7.7 (1)
2.76 (1) 0.9 (1)
71.06 (2) 30.1 (1)
44.6 (3) 22.9 (3)
42.27 (2) 43.17 (2)
10 8
medium medium
Pedon 2 Topsoil Subsoil
32.43 (2) 18.56 (2)
3.98 (1) 1.97 (1)
139.4 (3) 35.61 (1)
60.8 (3) 30.1 (3)
55.06 (2) 67.51 (2)
11 9
medium medium
Pedon 3 Topsoil Subsoil
28.96 (2) 24.77 (2)
121.54 (3) 2.52 (1)
301.5 (3) 62.2 (2)
52.6 (3) 59.4 (3)
50.78 (2) 54.14 (2)
13 10
high medium
Pedon 4 Topsoil Subsoil
20.69 (2) 11.38 (1)
2.25 (1) 1.06 (1)
41.8 (1) 30.8 (1)
49.3 (3) 40.4 (3)
65.47 (2) 56.78 (2)
9 8
medium medium
Pedon 5 Topsoil Subsoil
18.27 (2) 11.04 (1)
1.13 (1) 1.21 (1)
112.4 (3) 20.75 (1)
49.3 (3) 40.95 (3)
62.00 (2) 62.01 (2)
11 8
medium medium
1OM = organic matter, 2Avail P = available phosphorus by Olsen extractant, 3Avail K = available potassium, 4CEC = cation exchange capacity, 5PBS = base saturation percentage , 6Topsoil = Ap, 7Subsoil = base of Ap or from 20 to 60 cm. Scoring is used for the assessment of fertility level (the score is presented in blanket within the table) where score < 7 = fertility level is low , 8-12 = fertility is medium , > 13 fertility level is high
Table 5. Fertility capability classification of calcareous soils in this study
Pedon Horizon1 Texture 2:1 expanding clay
pH K reserve2 FCC unit3 (cm) 1:1 H20 (cmolc/kg)
Pedon 1 Topsoil Clay >50% 7.9 0.18 CLvbk
Subsoil Clay loam >50% 8.4 0.08 Pedon 2 Topsoil Clay >50% 7.8 0.36 Cvb
Subsoil Clay >50% 7.8 0.10 Pedon 3 Topsoil Clay >50% 7.6 0.77 Cvb
Subsoil Clay >50% 7.7 0.16 Pedon 4 Topsoil Clay >50% 8.0 0.11 Cvbk
Subsoil Clay >50% 8.0 0.08 Pedon 5 Topsoil Silty Clay >50% 7.9 0.29 Cvb
Subsoil Clay >50% 8.1 0.05 1Topsoil = Ap or 0-20 cm , Subsoil = horizon under Ap or 20-50/60 cm depth interval,
2K reserve = exchangeable K were determined by ammonium acetate extraction (1 M NH40Ac) at pH 7.0,
3 FCC unit= fertility capability classification unit, C = Clayey, L = Loamy , b = free CaCO3 within 50 cm (fizzing with HCl) or pH >7.3, v = >35% clay and 50% of 2:1 expanding clays, k = exchangeable K < 0.20 cmolc/kg
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
421
ประโยชนและธาตอาหารเสรม จ าพวกธาตสงกะสและธาตทองแดงต า สอดคลองกบผลวเคราะหทางเคมของดนทดนมความเปนดางจด ท าใหธาตเหลาละลายไดนอยลงสอดคลองกบการศกษาธรณเคมและการดดซบของธาตสงกะสในดนเน อปนของประเทศไทย ของ Chittamart et al. (2016) ซงรายงานวา พเอชมผลตอรปทางเคมของธาตสงกะสในสภาวะสมดล และสามารถตกตะกอนเปนรปทละลายไดยาก ท าใหพชทปลกในดนเนอปนขาดธาตสงกะส ฉะนนแนวทางการจดการดนเนอปนจงควรเพมเตมธาตโพแทสเซยม ธาตฟอสฟอรสและธาตสงกะสเปนอนดบแรก รวมกบการใชป ยอนทรยทมฮวมสสง (ภณกฤด และคณะ, 2560; ชาญยทธ และคณะ, 2560) ซงเปนรปทสามารถปลดปลอยธาตเหลาน ใหพชใชได
สรป
ดนเนอปนทท าการศกษาเปนดนลกถงลกมาก ดนมการระบายน าด พฒนาอยบนสภาพภมประเทศเปนลกคลนลอนลาด พฒนาจากวตถตนก าเนดทเปนวสดตกคางจากหนแอนดไซต บะซอลต ตะกอนน าพาของหนปน และมารล ดนสวนใหญมเนอดนเปนดนเหนยว มพเอชเปนดางจด และมสมบตดานการแลกเปลยนประจและเบสสง เปนผลจากดนมแรดนเหนยวสเมกไทตเปนแรเดน แตมธาตฟอสฟอรสและโพแทสเซยมทเปนประโยชนต า รวมถงธาตสงกะสและธาตทองแดงทอยในระดบทต ากวาคาวกฤต ดนเนอปนมระดบความอดมสมบรณปานกลาง โดยดนมขอจ ากดทส าคญคอ ดนเปนดางจด (b) ซงท าใหฟอสฟอรสและธาตอาหารเสรมไมเปนประโยชนต า และดนมธาตโพแทสเซยมส ารองต า (k) ดงนนการจดการดานความอดมสมบรณและเพมความเปนประโยชนของธาตอาหารเสรมจะท าใหดนเนอปนมสมรรถนะความอดมสมบรณสง
กตตกรรมประกาศ
งานวจยนไดรบการสนบสนนเงนทนวจยจาก
สถาบนวจยและพฒนาแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
(สวพ. มก.) รหสโครงการ (ก -ษ(ด)22.58) ประจ าปงบประมาณ พ.ศ. 2558
เอกสารอางอง
กองส ารวจดน. 2523. คมอจ าแนกความเหมาะสมของ
ทดนส าหรบพชเศรษฐกจ. เอกสารวชาการเลมท 28. กรมพฒนาทดน, กรงเทพฯ. 76 หนา.
จรรยาลกษณ อนค า. 2559. ธรณเคมและลกษณะการดดซบธาตสงกะส ทองแดง เหลก และแมงกานสในดนเน อปนของประเทศไทย . วทยานพนธวทยาศาสตรมหาบณฑ ต . มหาวทยาลย เกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 117 หนา.
ชาญยทธ รตนพรหมมณ กวพร จนะจนตา และ อรวรรณ ฉตรส รง. 2560. ผลของลโอนารไดทตอการปรบปรงคณภาพดนและผลผลตขาว. วารสารเกษตร 33(2): 215-224.
พรรเพญ โมระกรานต ณฐพล จตมาตย และ เสาวนช ถาวรพฤกษ . 2558. สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเวอรทซอลสทดอนในประเทศไทย. วารสารพชศาสตรสงขลานครนทร 2(4): 61-72.
ภณกฤด อนพพฒน ณฐพล จตมาตย และ เสาวนช ถาวรพฤกษ. 2560. การเพมความเปนประโยชนของธาตสงกะสดวยซงคฮวเมทท เตรยมจากพตส าหรบขาวโพดหวานทปลกในดนเนอปน. แกนเกษตร 46(ฉบบพเศษ 1): 301-307.
มลสา ยกถาวร เสาวนช ถาวรพฤกษ และ ณฐพล จตมาตย. 2559. การจ าแนกสมรรถนะความอดมสมบรณ ของด นเพ อการใชประโยชนทางการเกษตรบนพนทลาดเขา: กรณศกษาบรเวณอ าเภอเชยงมวน จงหวดพะเยา. วารสารพชศาสตรสงขลานครนทร 3(1): 30-40.
ลาวรรณ พรอมสข เสาวนช ถาวรพฤกษ และ เอบ เขยวรนรมณ. 2556. การประเมนคณภาพดนเพอใชทางการเกษตรในพนทลมน าปาสกสวนท 2 จงหวดเพชรบรณ. แกนเกษตร 41(ฉบบพเศษ): 137-146.
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
422
สภทรา หลวงทะ ณฐพล จตมาตย และ เสาวนช ถาวรพฤกษ . 2558. การประเม นศกยภาพทางการเกษตรของดนเวอรทซอลสทใชปลกขาวของประเทศไทย. วารสารพชศาสตรสงขลานครนทร 2(4): 40-51.
เอบ เขยวรนรมณ. 2533. ดนของประเทศไทย: ลกษณะ การแจกกระจาย และการใช . ภาคว ช าปฐพ ว ทยา คณ ะเกษต ร มหาว ท ยาล ย เกษตรศาสตร, กรงเทพฯ. 649 หนา.
Al Jaloud, A.A., M.A. Al Rabhi and I.I. Bashour. 2013. Availability and fractionation of trace elements in arid calcareous soils. Emirates Journal of Food and Agriculture 25(9): 702-712.
Chittamart, N., A. Suddhiprakarn, I. Kheoruenromne and R.J. Gilkes. 2010. Layer-charge characteristics of smectite in Thai Vertisols. Clays and Clay Minerals 58: 247-262.
Chittamart, N., J. Inkam, D. Ketrot and T. Darunsontaya. 2016. Geochemical fractionation and adsorption characteristics of zinc in Thai major calcareous soils. Communications in Soil Science and Plant Analysis 47(20): 2348-2363.
Curtin, D. and J.K. Syers. 2001. Lime-induced changes in indices of soil phosphate availability. Soil Science Society of America Journal 65(1): 147-152.
Emadi, M., M. Baghernejad, H. Memarian, M. Saffari and H. Fathi. 2008. Genesis and clay mineralogical investigation of highly calcareous soils in semi-arid regions of Southern Iran. Journal of Applied Sciences 8(2): 288-294.
Ferreira, E.P., L.H.C. dos Anjos, M.G. Pereira, G.S. Valladares, R. Cipriano-Silva and A.C. de Azevedo. 2016. Genesis and classification of soils containing carbonate on the Apodi
Plateau, Brazil. Revista Brasileira de Ciência do Solo 40 (e0150036): 1-20.
IUSS Working Group WRB. 2015. World Reference Base for Soil Resources 2014, update 2015 International soil classification system for naming soils and creating legends for soil maps. World Soil Resources Reports No. 106. FAO, Rome. 192 p.
Jalali, M. and M. Jalali. 2016. Minerals control phosphorus solubility in long-term-cultivated calcareous soils. Soil Research 50(2):182-190.
López Martinez, C.J., A. Echeverri and J.C. Menjivar Flores. 2017. Spatial distribution of the exchangeable base ratios in the soils of the R.U.T. irrigation district. Revista Facultad Nacional de Agronomía 70(1): 8077-8084.
National Soil Survey Center. 1996. Soil Survey Laboratory Methods Manual. Soil Survey Investigation Report No. 42, Version 3.0. Natural Resources Conservation Service, United States Department of Agriculture, Washington, D.C.
Sanchez, P.A., C.A. Palm and S.W. Buol. 2003. Fertility capability soil classification: a tool to help assess soil quality in the tropics. Geoderma 114: 157-185.
Sharma, B.D., S.S. Mukhopadhyay and J.C. Katyal. 2006. Distribution of total and DTPA-extractable zinc, copper, manganese, and iron in Vertisols of India. Communication in Soil Science and Plant Analysis 37: 653-672.
Soil Survey Staff. 2014. Keys to Soil Taxonomy. 12th ed. USDA-NRCS, Washington, D.C. 360 p.
Takrattanasaran, N., J. Chanchareonsook, P.G. Johnson, S. Thongpae and E. Sarobol. 2013. Amelioration of zinc deficiency of
วารสารเกษตร 34(3): 411 - 423 (2561)
423
corn in calcareous soils of Thailand: zinc sources and application methods. Journal of Plant Nutrition 36: 1275-1286.
Zhang, M., C.L. Li, Y.C. Li and W.G. Harris. 2014. Phosphate minerals and solubility in native and agricultural calcareous soils. Geoderma 232-234: 164-171.
สมรรถนะความอดมสมบรณของดนเนอปนในประเทศไทย
