8/20/2019 fitocenologija opste

1/3

1.Fitocenologija je nauka o biljnim zajednicama koja proucava biljne zajednice kao cjeline i karakterise ih sa stanovista biologije:upoznaje njihovu gradu,floristicki sastav, ekologiju, geografsko raspr., zakona postanka i razvoja,te premanjihovim zajednickim osobinama vrsi se klasifikovanje u svoje sistematske klasifikacije.---Morfologija proucava strukturu biljnih stanica.---Sinekologija proucava odnos biljnih zjdnica prema ekoloskim uslovima----Fiziologija proucava metabolizam zajednica---singenetika proucava razvoj biljnih zjdnica---sinhrologija-proucava geografsko rasprostrianje biljnih zjdnica,oblik,velicinu,stvaranje i promjenu,njihovih areala.---Sistematika proucava medjusobne sistematske odnose biljnih zjdnica---Sinhronologija-proucava istoriju biljnih zjdnica u proslosti.---ASOCIJACIJA - BILJNA ZAJEDNICA je osnovna i najniza jedinica u sintaksonomiji idobija naziv po imenu najznacajnije vrste edifikatora + ETUM Quercetum pubescentis

---VEGETACIJSKA SVEZA je nesto visa jedinica u sintaksonomiji i dobija naziv po imenu najznacajnije vrste (roda) + ION Quercion frainetto---VEGETACIJSKI RED je jos visa jedinica u sintaksonomiji i dobija naziv po imenu najznacajnijeg roda + ETALIA Quercetalia pubescentis---VEGETACIJSKA KLASA je najvisa jedinica u sintaksonomiji i dobija naziv po imenunajznacajnijeg roda + ETEA---Sastojina je dio sume cija je povrsina i oblik tolika da obezbjeduju zivot i razvoj drveca,odnosno tog dijela sume u jednorodnim prirodnim uslovima. To je dio sume za koji bi se moglo reci da je ekoloski samostalan

---Populacija jedne sastojine sadrzi veci broj indvidua,koje se medusobno razlikuju tako da je jako tesko naci dvije indvidue koje su medusobno 100% jednake u sumskim sastojinama---Mjesavine izmedu dvije i vise fitocenoza javljaju se tamo gdje osnovni ekoloski faktori,koji zahtjevaju rasprostranjenje izvjesne fitocenoze nisu potpuno izrazeni, bilo da se radi o nejednolicnosti reljefa terena,dodira razlicitih geoloskih podloga ili razlicitih tipova zemljista. Mjesavine mogu biti i rezultat antropogenih faktora i otezavaju razlucivanje jedne fitocenoze od druge---Prelazi koji se susrecu na mjestima gdje se dodiruju sastojine dvije ili vise fitocenoza,pa vrste sire ekoloske amplitude prelaze iz jedne sastojine u drugu

---Kod mozaika i kompleksa izmjenjuju se na uzem prostoru manje sastojine razlicitih fitocenoza---Pri analizi floristickog sastava i grade po metodi Braun-Blanqueta nuzno je utvrditi slijedece elemente: Brojnost vrsta(ABUDANCIJA),POkrovnost(Dominacija),Zdruzenost vrsta(SOCIJALNOST),Ucestalost(Frekvencija)---POKROVNOST VRSTA (dominacija)obicno predstavlja stepen zastrtosti zemljista nadzemnim dijelovima svih primjeraka neke vrste u sastojini koja se ispituje. Procje

8/20/2019 fitocenologija opste

2/3

njuje se okularno ili se mjeri objektivno---BROJNOST VRSTA (abundacija) je oznaka za brojnost primjeraka svake pojedine vrste. Broj indvidua se procjenjuje okularno ili se vrsi brojanje indvidua na odredenoj jedinici povrsine---prema BB imamo da (5 vrsta bez obzira na br.njenih primjeraka pokriva povrsinu 75-100%),,,4=50-75,,,3=25-50,,,2 javlja se vrlo obilno ili pokriva((10-25%)),,,1ako se javlja obilno ili pokriva((1-10%)),,,+=malo primjeraka i pokrovnost neznatna---5,4,3 odnosi se na pokrovnost a 2,1 i plus na broj primjeraka i pokrovnost. Kombinovana sedmostepena skala brojnosti i pokrovnosti prema BB-u: r(Biljka vrlo rijetka),+(malobrojna pokrovnost neznatna),1(bez obzira na br.primjeraka vrsta pokriva 1-10%),2(bez obzira na br.primeraka pokriva 10-25%povrsine),3(bez obzira nabr.prim.vrsta pokriva 25-50),4(pokriva 50-75%),5(pokriva 75-100%)---ZDRUZENOST (socijalnost)- Vrste rasu ili pojedinacno ili u manjim ili vecim skupinama. Oznake za zdruzenost po Braun-Blanquetu su slijedece: 5(raste u velikim skupinama odnosno sastojinama),,4(biljka raste u skupinama grupimicno),,3(biljkaraste u obliku malih jastucica ili malim hrpama),,2(biljka raste u busenima po vise primjeraka zjdno),,1(biljka raste pojedinacno stablimicno)---SLOJANJE ILI SPRATOVNOST- Postoji dvojako slojanje nadzemno i podzemno.U vecini

sumski fitocenoza razlikuje se 7 spratova: Sprat visokog drveca iznad 6m(cer,brijest,hrast kitnjak),,(sprat niskog drveca ispod 6m=grab klen tresnja),,(Sprat zbunova visoki oko 2m=lijeska glog),,Sprat visokih zeljastih biljaka do 80cm=ligustrum vulgare),,(sprat srednje visokih biljaka do 30cm=bujad),,sprat niskih zeljastih biljaka do 10cm=epimedium alpinum),,sprat prizemnih biljaka do 3cm=mahovine)---PERIODICNOST- Ispoljava se u fenofazama razvoja pojedinih vrsta koje izgraduju fitocenozu. Jedne vrste se razvijaju u proljece,druge ljeti trece u jesen.I strazivanje godisnje vegetacije bavi se posebna grana ekologija FENOLOGIJA---U Raunkiarevoj podjeli on razlikuje veci broj zivotnih oblika koje svrstava u pet osnovnih grupa:Fanerofiti,Hamefiti,Hemikriptofiti,Geofiti,Terofiti

----Fanerofiti-imaju pupoljke na vrhu izbojaka koji su zasticeni ljuspama: hrastovi(Quercus), borovi(Pinus), brijestovi(Ulmus)---Hamefiti-biljke trajnice:sitni grmovi,polugrmovi, ciji se pupoljci ne uzdizu uglavnom iznad 25 cm od zemlje. Dijele se na: grmicasti i polugmicasti---Hemikriptofiti-su visegodisnje biljke koje imaju pupoljke polusakrivene u nepovoljnom godisnjem dobu, ovdje spadaju vrste iz roda:Carex,Sesleria,Nardus---Geofiti-su biljne vrste iz skupine visih biljaka sa dijelovima koji su trajno odrzavaju u zemlji. Ovdje spadaju visibaba,procjepak---

Terofiti-su jednogodisnje biljke kojima od klijanja do donesenja sjemena treba jedno ljeto,obicno ne cijeli vegetacioni period---Fitocenolosko snimanje je osnovni postupak analize fitocenoza kojim se prikupljaju osnovni podaci o floristickom sastavu i kvantitativnom ucescu svake vrste u sastojini, kao i osnovni podaci o abiogenim i fiziognomskim karakteristikama sastoijine odredene asocijacije---U svaki fitocenoloski snimak koji treba da ima svoj jedinstveni redni broj unose se sledeci opsti i osnovni podaci o karakteristikama sastoijine: Datum snimka,

8/20/2019 fitocenologija opste

3/3

ime osobe koja je uzela snimak , Velicina snimljene povrsine, Lokalitet Napomena: podatke o lokalitetu treba dati maksimalno precizno, a otpimalno je uzeti i geografske koordinate pomocu GPS-uredaja, Nadmorska visina, Ekspozicija, Nagib, Geoloska podloga, Opsta pokrovnost vegetacije---METOD UZIMANJA FITOCENOLOSKOG SNIMKA podrazumjeva: Izbor i ogranicavanje probnepovrsine,Opsti podaci,Opste prilike terena i osnovni ekoloski uslovi stanista,Popis vrsta i njihove fitocenoloske karakteristike---Fitocenoloska tabela predstavlja zbirni prikaz svih znacajnih osobina jedne biljne zajednice pre svega: -floristickog bogatstva i floristickog sastava,,,stepena stalnosti pojedinih vrsta u datoj zjdnici,,brojnosti pokrovnosti zdruzenosti pojedinih biljnih vrsta,,,strukture zjdnice zivotnih formi biljaka---Sastavljanje fitocenoloske tabele:...1-faza-podrazumeva unosenje snimaka u tabelu (Podaci su predstavljeni vertikalnim kolonama kojih ima koliko i fitocenoloskih snimaka...2-faza-podrazumeva pregrupisavanje vrsta unutar pojedinih snimaka prema stepenuucesca u pojedinim slojevima.Najpre se poredaju vrste koje su zastupljene u svim snimcima,zatim vrste koje su u nekoliko snimaka i na kraju su vrste koje su zastupljene samo u 20% snimaka u tabeli...

Stepen prisutnosti (ucesca) predstavljen je petostepenom skalom: V-vrsta se nalazi u 80-100% snimaka, IV vrsta se nalazi u 60-80% snimaka, III=40-60%, II=20-40%, I=1-20%...3.faza sastoji se u grupisanju snimaka sa slicnim floristickim sastavom i slicnim ekoloskim uslovima...4.faza podrazumeva izdvajanje karakteristicnih ili svojstvenih vrsta za doticnufitocenozu---Minimum areal je probna povrsina kada kriva postaje gotovo horizontalnaSume(ukljucujuci drvece=200-500m2),,Sume(samo prizemni sprat=50-200m2),,Suve travne zjdnice=50-100m2,,livade=10-25m2,,Pasnjaci=5-10m2,,,zjdnica mahovina=1-4m2,,

,zjdnice lisaja 0.1-4m2---Probna povrsina mora da zadovolji sledece uslove-//Mora biti dovoljno velika dabi se u njoj mogle naci sve vrste koje pripadaju fitocenozi//U okviru povrsine koje pokriva sastojina staniste treba da bude homogeno//Biljni pokrivac treba dabude u sto vecoj meri homogen---KARAKTERISTICNE VRSTE su one biljne vrste koje su vezane za neku odredenu zajednicu---DIFERENCIJALNE VRSTE su posebne vrste neke zajednice koje se javljaju, pod odredenim prirodnim uslovima, samo u odredenoj fitocenozi, dok ih u drugim fitocenozama nema

---VRSTE PRATILICE su vrste koje nisu posebno vezane za doticnu zajednicu.---SINTAKSONOMIJA (SISTEMATIKA ILI KLASIFIKACIJA) je fitocenoloska disciplina kojaproucava i utvrduje medusobne sistematske odnose biljnih zajednica, rasclanjujevegetaciju na niz sintaksonomskih jedinica i grupise ih u odredene sisteme---SVAJCARSKO-FRANCUSKA (CIRISKO-MONPELJESKA)SKOLA se temelji na vec pomenutim floristickim principima u shvatanju jedinica nizeg i viseg sistematskog ranga. Prema ovoj skoli imamo: asocijaciju, veget.svezu, veget.red i veget.klasu