FLENDER supplies

Dişli kutusu yağlama uygulamaları

alın dişli-, konik dişli-,konik alın dişli dişli kutuları,planeter tipi dişli kutuları vedişli kutusu motorları için(helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır)

Montaj- ve işletim talimatlarıBA 7300 tr 09/2012

2 / 21BA 7300 tr 09/2012

Dişli kutusu yağlamauygulamaları

alın dişli-, konik dişli-,konik alın dişli dişli kutuları,planeter tipi dişli kutuları vedişli kutusu motorları için(helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır)

Montaj- ve işletim talimatları

Orijinal montaj- ve işletim talimatlarının çevirisi

Yağlama yağları

Yağ değişimi ile ilgilidokümantasyon sayfası

Yağ dolumu ve yağ değişimiişlemi ile ilgili çeki listesi

Yağlama türü gres yağları

1

4

3

2

3 / 21BA 7300 tr 09/2012

Bu montaj- ve işletim talimatları dahilinde bulunan uyarılar ve semboller

Not: “Montaj- ve işletim talimatları” deyimi devamında aynı zamanda, kısaca ”talimatlar” veya ”el kitabı” olarak daanılacaktır.

Yasal Uyarılar

Uyarı talimatları-Konsepti

Bu işletim talimatları sizin kişisel güvenliğinizin sağlanabilmesi ve aynı zamanda maddi hasarların önlenebilmeleriiçin uyarılar içermektedir. Sizin kişisel güvenliğiniz için verilen uyarılar bir ikaz üçgeni veya bir ”Ex”-İnfilak işareti(94/9/EG direktifi gereği uygulamalarda) ile ve genel maddi hasarlar ile ilgili uyarılar ise bir ”STOP” işareti iledonatılmış olarak öne çıkartılmıştır.

İnfilak tehdidi UYARISI!

Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, infilak hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır.Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecedeyaralanmalar meydana gelebilmektedir.

Kişisel hasar tehdidi UYARISI!

Bu sembol ile donatılmış olan uyarılar, kişisel hasarların önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır.Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, bunun sonucu olarak ölümcül veya ağır derecedeyaralanmalar meydana gelebilmektedir.

Ürün hasarı tehdidi UYARISI!

Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, ürün hasarlarının önlenmeleri için mutlaka dikkate alınmalıdır.Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda maddi hasarlar meydana gelebilmektedir.

UYARI!

Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, genel nitelikte kullanım bilgileri olarak dikkate alınmalıdır.Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, istenmeyen sonuçlar ile durumlar meydanagelebilmektedir.

Sıcak yüzeyler tehdidi UYARISI!

Bu sembol ile donatılmış olan bilgiler, sıcak yüzeyler sonucu olarak meydana gelen yanmatehlikesi açısından mutlaka dikkate alınmalıdır.Bu uyarıların dikkate alınmamaları durumunda, sonuç olarak ağır derecede yaralanmalar meydanagelebilmektedir.

Sayıları birden fazla olan tehlike tehditlerinin bir araya gelmeleri durumunda, daima daha büyük olan tehlikeye işareteden uyarı talimatı dikkate alınacaktır. Bir ikaz üçgeni ile verilen bir uyarı talimatında kişisel hasarlar hakkındauyarılıyor ise, aynı uyarı talimatı dahilinde aynı zamanda buna ilaveten bir maddi hasar oluşumu olasılığı uyarısı dabulunabilmektedir.

Nitelikli personel

Bu işletim talimatlarına ait olan ürünün veya sistemin sadece bununla ilgili olan görevler için nitelikli personeltarafından kullanılabilmekte olup, söz konusu görevler için uyarlanmış olan işletim talimatlarının ve bilhassa bunlarıniçersinde bulunan ilgili güvenlik- ve uyarı talimatlarının da dikkate alınmaları ve yerine getirilmeleri suretiyleçalışmalar yapılabilmektedir. Nitelikli personelin kendi eğitimi ve tecrübeleri itibariyle, söz konusu ürünler veyasistemler ile çalışabilme veya olası riskleri anlayabilme ve yine olası tehlikeleri önleyebilme yeteneklerine sahipolması gerekmektedir.

4 / 21BA 7300 tr 09/2012

Siemens-Ürünlerinin amacına uygun bir biçimde kullanımı

Aşağıda bulunanları dikkate alınız:

Söz konusu Siemens-Ürünlerinin sadece kendi katalogları ve aynı zamanda kendilerine ait olan teknikdokümantasyonlarda anılan uygulama durumlarında kullanılmalarına izin verilmektedir. Yabancıürünlerin ve -bileşenlerin kullanılmaları durumunda ise, söz konusu ürün veya –bileşenlerin, Siemenskuruluşu tarafından tavsiye edilmiş veya onaylanmış olmaları gerekmektedir. Bu ürünlerin kusursuz veemniyetli bir biçimde işletilebilmesi durumu doğru taşıma işlemlerine, aslına uygun bir biçimdedepolanmalarına, ilgili talimatlar doğrultusunda kurulum ve montajına ve aynı zamanda aslına uygunolarak kullanım ile bakım ve onarım çalışmalarının uygulanmalarına bağlıdır. İzin verilen çevre şartlarınınyerine getirilmeleri gerekmektedir. Ürüne ait olan dokümantasyonlar içersinde bulunan talimatlarındikkate alınmaları gerekmektedir.

Markalar

Bütün ® mülkiyet hakkı notu ile donatılmış olan adlandırmalar, Siemens AG kuruluşuna ait olan tescilli markalardır.İşbu işletim talimatlarında bulunan tüm diğer adlandırmaları da marka sıfatına sahip olabilmekte olup, bunlarınüçüncü şahıslar tarafından kendi amaçları için kullanılmaları durumu, sahibinin haklarının zedelenmiş olmaları fiilinioluşturabilmektedir.

Sorumluluk almama durumu

İşbu işletim talimatlarının içeriği tarafımızca belirtilen ilgili yazılım- ve donanım ile uyuşmazlıklara dair kontroledilmiştir. Buna rağmen uyuşmazlıkların var olabilmeleri durumu olasılığının var olabilmesi sonucu olarak sözkonusu belgenin tamamen uyuşması ile ilgili olarak sorumluluk alamamaktayız. İşbu işletim talimatlarında bulunanbilgiler belirli aralıklarda denetlenmekte olup, gerekli olan düzeltmeler takip eden sayılarda bulunmaktadır.

Semboller

Topraklama bağlantı yeri Hava tahliye yeri sarı

Yağ dolum yeri sarı Yağ tahliye yeri beyaz

Yağ seviyesi kırmızı Yağ seviyesil kırmızı

Yağ seviyesi kırmızı Salınım denetimi bağlantı yeri

Yağlama yeri kırmızı Gres yağı kullanınız

Taşıma mapası Mapalı cıvata

Sökmeyiniz

Düzeltme yüzeyi, yatay Düzeltme yüzeyi, dikey

Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğu ile yapılan yağ seviyesi kontrolişlemi tarif edilmektedir.

Bu semboller tarafından yağ kontrol çubuğunun daima sıkı bir biçimde yerinetakılarak sıkıştırılması gerektiği tarif edilmektedir.

5 / 21BA 7300 tr 09/2012

İçindekiler

1. Alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları,planeter tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için yağlama yağları(helezon tipi dişli kutusu motorları hariç tutulmaktadır) 6. . . . . . . . . . . . . . .

1.1 Yağ grupları ve baz yağlar 6. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.2 Kalite, tanımlama sayıları, onaylama listeleri 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.2.1 Kullanılacak olan dişli kutusu yağlarının gerekli kalite unsuru 7. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.2.2 Tanımlama sayıları 8. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.2.3 Onaylanmış olan yağlama maddeleri listeleri 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.3 Yağ sıcaklığı 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.4 Genel yağ kullanım süreleri 9. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.5 İlk dolum işlemi ve yağ değişimi hakkında bilgiler 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.6 Çalışma güvenliği, çevre koruma ve genel bilgiler 10. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.7 Dişli kutusunun boşaltımı sırasında yapılması gerekenler 11. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.7.1 Kullanılmış yağın tahliye edilmesi 11. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.7.2 Dişli kutusunun yeniden dolumu öncesi yapılması gereken denetimler ile çalışmalar 12. . . . . . . . . .1.8 Yeni dişli kutusu yağının dolumu 13. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.9 Yıkama uygulaması 14. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.10 Yağ türünün değiştirilmesi durumunda yapılması gerekenler 15. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.11 Yağ numuneleri 15. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.11.1 Yağ numunesinin alımı 15. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .1.11.2 Test sonuçlarının değerlendirilmeleri 16. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

2. Dişli kutusu ve rulman yatakları gresleri 18. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

3. Yağ dolumu ve yağ değişimi işlemi ile ilgili çeki listesi 19. . . . . . . . . . . . . . . .

4. Yağ değişimi ile ilgili dokümantasyon sayfası 20. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

6 / 21BA 7300 tr 09/2012

1. Alın dişli-, konik dişli-, konik alın dişli dişli kutuları, planeter tipi dişli kutuları vedişli kutusu motorları için yağlama yağları (helezon tipi dişli kutusu motorlarıhariç tutulmaktadır)

Bu montaj- ve işletim talimatları WINERGY AG kuruluşu ve Flender GraffenstadenS.A.S. kuruluşunun dişli kutuları için geçerli olmamaktadır. Bu fabrikaların kenditalimatları bulunmaktadır.

Burada söz konusu montaj- ve işletim talimatlarında bahsi geçmeyen diğer ”FLENDER dişlikutuları” için aşağıda belirtilen talimatlar geçerli olmaktadır:

Gemi dişli kutuları: BA 7301Salyangoz tipi dişli kutuları: BA 7303

1.1 Yağ grupları ve baz yağlar

Siemens Mechanical Drives (MD), Bocholt kuruluşu tarafından, ”FLENDER dişli kutuları” için öngörülendişli kutusu yağlarında, aşağıda belirtilen yağ grupları ayrıştırılmaktadır:

• Standart yağlar

• Biyolojik olarak yok edilebilir yağlar (aynı zamanda BIO olarak da kısaltılmış biçimde)

• Fizyolojik açıdan zararsız olan NSF-H1 normuna göre onaylı yağlar (aynı zamanda PHY olarak dakısaltılmış biçimde)

Denetlenmiş olan ve tavsiye edilen dişli kutusu yağları, aşağıda belirtilen dört adet baz yağlar temelindeimal edilmiş olabilmektedirler:

• Madeni yağlar

• Poli-α-Olefinler (aynı zamanda PAO olarak da kısaltılmış biçimde)

• Poliglikoller (aynı zamanda PG veya PAG olarak da kısaltılmış biçimde)

• Sentetik ester

Beher yağ grubunda teorik olarak baz yağ türlerinin her birinin bahis konusu olabilme olanağıbulunmaktadır.

7 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.2 Kalite, tanımlama sayıları, onaylama listeleri

1.2.1 Kullanılacak olan dişli kutusu yağlarının gerekli kalite unsuru

”FLENDER dişli kutuları” için sadece, DIN 51517-3 normuna göre olan CLP-kaliteli yağların kullanılmasınaizin verilmiştir ve bu kalite yağlar içinde korozyon koruması, eskimeye karşı direnç gösteren ve karışıksürtünme bölgesinde aşınmayı azaltıcı etken maddeleri bulunan yağların kullanılmasına izin verilmiştir. Buyağların aşağıda belirtilmiş olan testlerden, başarılı bir biçimde geçmiş olmaları gerekmektedir (bakınızaynı zamanda ”FLENDER dişli kutusu” dişli kutusu yağları onaylama spesifikasyonu):

• FZG-Testi sırasında DIN ISO 14635-1 norm hükümlerigereği ve A/8.3/90 test şartları altında yeme dayanıklılığıdurumu

Hasar kuvvet kademesi > 12

• FE­8 Rulman testi DIN 51819­3 norm hükümleri gereğive D-7.5/80-80 test şartları altında

Rulman elemanı yıpranmadurumu < 30 mgKafes donanımı yıpranma durumu:değeri belirtiniz

• FVA 54 I-IV gereği gri lekelenme taşıyabilme özelliği GF­Hasar kuvvet kademesi ≥ 10Gri lekelenme taşıyabilme özelliğiGFT = yüksek

• Flender köpüklenme testi – Kapatma işleminin 1 dakikaardından toplam hacim artışı ≤ 15 %

– Kapatma işleminin 5 dakikaardından yağ-hava-karışım oranıartışı ≤ 10 %

• Ring tipi mil contaları için statik ve dinamik”FLENDER-Freudenberg-Testi”

Freudenberg kuruluşu tarafındanonaylanma

• Sıvı-conta donanımları ile uyum sağlayabilme durumu Loctite kuruluşu tarafındanonaylanma

• "FLENDER­Mäder­Farbtest" (renk testi) Mäder kuruluşu tarafındanonaylanma

Yağ grubu, baz yağ ve viskozite sınıfı bilgilerinin ilgili tip levhaları ve dişli kutusudokümantasyonlarında verilen bilgiler gereği yerine getirilmeleri zorunlu olmaktadır!Muhalefet durumları garanti haklarının yitirilmelerine neden olmaktadır.

Sistem dahilinde yağ filtrelerinin kullanılmaları durumunda, söz konusu yağtedarikçisinden, filtre donanımlarının yağ özelliklerini olumsuz bir biçimdeetkilemediklerine dair bir onayın alınması gerekmektedir.

Yukarıda açıklanan kalite özelliklerine sahip olmayan yağlarının işleticinin kendikararları doğrultusunda kullanılması halinde, Siemens kuruluşunun garantiyükümlülüklerini ortadan kaldırır. Garanti haklarının muhafaza edilmeleri bakımındanhâlihazırda işbu işletim talimatlarında bulunan bilgi ve uyarılara uyulması esastır.

Bunların dışına çıkılması veya farklı bir uygulamaya sadece Siemens firmasının onayıalındıktan sonra izin verilmiştir!

Sonradan değiştirilen ve müşterinin sipariş şartlarından farklı olan kullanım şartlarıdurumunda, kullanılacak olan dişli kutusu yağlama malzemesinin, yeniden Siemenskuruluşu tarafından yazılı olarak onaylanması gerekmektedir.

8 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.2.2 Tanımlama sayıları

Siemens MD, Bocholt kuruluşu tarafından müşterilerine yardımcı olmak amacıyla, söz konusu yağlar ilgilionaylama listelerinde derlenmiştir. Bu yağlar ile ilgili olarak yukarıda anılan test sonuçları, Siemenskuruluşu ve ilgili yağ üreticileri tarafından kanıtlanmıştır. Aynı zamanda Siemens kuruluşu tarafından şartkoşulan özelliklerin, evsaflarının ve asgari gereksinimlerinin Dünya çapında yerine getirilmeleri, ilgili yağüreticileri tarafından garanti altına alınmıştır.

Söz konusu onaylama listelerinde bulunan tanımlama sayıları doğrultusunda onaylanmış olanyağların, ilgili yağ gruplarına yönelik olarak baz yağları ile söz konusu viskoziteleritanımlanmıştır.

Mesela tanımlama sayısı A13 itibariyle, ISO VG 460 viskozitesine sahip olan tüm standartnitelikte madeni yağlar tanımlanmıştır.

Tablo 1: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, standart yağlar“FLENDER” alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olanCLP-yağlama malzemeleri

ISO VG: 100 150 220 320 460 680 1000

Madeni yağlar A 17 A 16 A 15 A 14 A 13 A 12 A 11

Poliglikoller A 27 A 26 A 25 A 24 A 23 A 22 A 21

Poli-α-Olefinler A 37 A 36 A 35 A 34 A 33 A 32 A 31

Tablo 2: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, biyolojik olarak yok edilebilir yağlar“FLENDER” alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olanCLP-yağlama malzemeleri

ISO VG: 100 150 220 320 460 680 1000

Sentetik ester A 47 A 46 A 45 A 44 A 43 A 42 A 41

Tablo 3: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları, fizyolojik açıdan zararsız olanyağlar“FLENDER” alın-, konik- ve planet tipi dişli kutuları ve dişli kutusu motorları için geçerli olanCLP-yağlama malzemeleri

ISO VG: 100 150 220 320 460 680 1000

Poliglikoller A 57 A 56 A 55 A 54 A 53 A 52 A 51

Poli-α-Olefinler A 67 A 66 A 65 A 64 A 63 A 62 A 61

Tablo 4: Yağlama malzemesi sınıflandırması tanımlama sayıları"FLENDER dişli kutularında” kullanılmak üzere öngörülen rulmanlı yatak donanımı gresyağları

NLGI sınıfı: 2 3

Madeni yağ bazlı H 14 H 13

9 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.2.3 Onaylanmış olan yağlama maddeleri listeleri

”FLENDER dişli kutuları” için güncel olarak tavsiye edilen dişli kutusu yağlarının onaylamalisteleri ”T 7300”, internet üzerinden olmak üzere, ”FAQ” başlığı altında, aşağıda bulunan linküzerinden erişime sunulmaktadır:

http://support.automation.siemens.com/WW/view/en/44231658

Bizler seçilmiş olan yağlama malzemelerinin halen daha Siemens kuruluşu tarafındanonaylanıp onaylanmadıklarının, beher yağ değişimi öncesi kontrol edilmesini önermekteyiz.

Burada anılan dişli kutusu yağlarının ”FLENDER dişli kutularında” kullanılmak üzere onaylanmaları vebununla bağlantılı olarak söz konusu listelere entegre edilmiş olmaları, Siemens kuruluşunun bu yağlarınuygunluğu ve kaliteleri ile ilgili olarak sorumlu olduğu anlamına gelmemektedir. Söz konusu dişli kutusuyağlarının kullanımları sonucu olarak ”FLENDER dişli kutularında” meydana gelebilmiş olan olasıhasarlardan dahi Siemens kuruluşu sorumlu olmamaktadır.Ürününün uygunluğu ve kalitesi ile ilgili olarak her daim dişli kutusu yağı üreticisinin kendisi sorumlukonumundadır.

1.3 Yağ sıcaklığı

Sentetik yağlar madeni yağlara kıyasla daha büyük bir işletme sıcaklığı aralığına sahiptir. Bu yağların ayrıcaviskozite endeksi daha yüksektir ve böylece viskozite-sıcaklık eğrisi daha yatay şekilde seyreder.En sık kullanılan baz yağlarının ısı derecisi kullanım alanları yaklaşık olarak aşağıda belirtildiği gibi ifadeedilebilmektedir:

─ Madeni yağlar takriben - 10 °C ile + 90 °C (kısa süreli + 100 °C)

─ Poliglikoller ve poli-α-olefinler takriben - 20 °C ile + 100 °C (kısa süreli + 110 °C)

─ Sentetik ester takriben ­ 15 °C ile + 90 °C

İlgili dişli kutusu yağlarının üst ve alt işletme sıcaklık değerleri yukarıda açıklanan değerlerdençok yüksek oranda farklılık gösterebilir. Yukarıda anılan işletim durumlarının dışında olanuygulamalar için alev alma noktası ile Pourpoint – akış noktası bilgileri, genel olarak işletim sınırdeğerleri biçiminde anlaşılmamalıdır. Söz konusu dişli kutusu yağlarının verileri ile özellikleri,ilgili yağ üreticilerinin teknik veri sayfalarından ve güvenlik veri sayfalarından teminedilebilmektedir.

Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanmadan, dişli kutusunun işletim ısıderecelerinin ve baz yağı tipinin değiştirilmemeleri gerekmektedir!

1.4 Genel yağ kullanım süreleri

Siemens kuruluşu tarafından onaylanmış olan dişli kutusu yağları (bakınız nokta 1.2) için ilgili yağ üreticileritarafından, aşağıda belirtilen kullanım süreleri, yağ kalitelerinde önemli derecede bir değişiklik olmaksızıngaranti edilmektedir.Bu saptamalar genel olarak bir dişli kutusunun yağ karterinde ortalama 80 °C derece olan yağ ısıderecesinin olması varsayılarak geçerli olmaktadır.

– Madeni yağlar ve sentetik ester 2 yıl veya 10 000 işletim saati

– Poli-α-olefineler ve poliglikoller 4 yıl veya 20 000 işletim saati

Gerçekte elde edilebilen kullanım süreleri burada anılanlardan farklılık gösterebilmektedir.Burada ana kural olarak 10 K değerinde bir ısı derecesi arttırılması durumunun, kullanımömrünü takriben yarı yarıya azaltacağını ve buna karşılık da 10 K değerinde gerçekleştirilecekolan bir ısı düşürme durumunun ise beklenen kullanım ömrünü takriben yarı yarıya arttıracağıvarsayılmaktadır.

10 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.5 İlk dolum işlemi ve yağ değişimi hakkında bilgiler

Dişli kutusu yağının saflık derecesi, yağ ve dişli kutusunun işletme güvenliğini ve ömrünü etkiler. Bunedenle daima dişli kutusu içinde temiz yağ olmasına dikkat edilecektir. İlk dolum işleminde ve yağ değişimişlemleri sırasında ise gerekli olduğu durumlarda, söz konusu dişli kutusunun işletim talimatlarındabulunan ilave talimatların da dikkate alınmaları gerekmektedir.

İtinalı bir biçimde gerçekleştirilen bir ilk dolum işlemi ve yine itinalı bir biçimde uygulanan yağ değişimiişlemleri sonucu olarak hem dişli kutusunun hem de kullanılan yağın işletim güvenliği ve aynı zamandakullanım ömrü önemli bir derecede arttırılmaktadır.

Yağ dolumu ve yağ değişimi uygulamaları sırasında, yabancı maddeler gibi kirleticiunsurların, suyun veya diğer sıvıların dişli kutusu içersine karışmamalarıgerekmektedir.

Büyük miktarlarda yağ kullanıldığında, kullanılmış yağın temizlenmesini veya yapılmasıgereken yağ değişim işlemini yağ analizi sonucuna bağlı olarak gerçekleştirmenizi tavsiyeederiz.

Bu işlemlerin tutanak altına alınmaları için tablo 7 kısmının kullanılması (bakınız bölüm 4) tavsiyeedilmektedir.

1.6 Çalışma güvenliği, çevre koruma ve genel bilgiler

Dişli kutusu üzerinde yapılacak olan tüm çalışmaların nitelikli personel tarafından ve itinalı bir biçimdegerçekleştirilmeleri gerekmektedir (bakınız lütfen bölüm ”Nitelikli personel”, bu talimat içersinde sayfa 3).

Aşağıda belirtilen talimatlar ile dokümanların dikkate alınmaları gerekmektedir:

─ Çalışma güvenliği ve çevre koruma talimatları.

─ Atık yağ için atık giderme talimatları.

Dişli kutusu yağları yeniden kullanılabilir maddeler kapsamındadır; bunların atık gidermeişlemleri sırasında, yürürlükte olan yerel yasal yönetmelik hükümlerinin dikkate alınmalarıgerekmektedir.

─ Kullanılan yağların, buna yıkama yağı dahil olmak üzere, ürün veri sayfaları

─ Kullanılan yağların ve yardımcı malzemelerin güvenlik veri sayfaları

─ Söz konusu yağ besleme sistemi donanımınınkiler buna dahil olmak üzere, öngörülen dişli kutularınınilk dolum işlemi ve yağ değişim işlemleri için öngörülen tüm işletim- ve bakım talimatları

─ Yağ değiş işlemi ile ilgili dokümantasyon sayfası (bakınız tablo 7)

Dişli kutusu üzerinde aşağıda belirtilmiş olan hazırlıkların yapılmaları gerekmektedir:

─ Uygun vücut koruma donanımlarının kullanılmaları gerekmektedir (cilt bakım malzemeleri, eldivenler,iş ayakkabıları, koruyucu gözlük, kulak koruma malzemeleri ve saire).

─ Yeterli derecede açık çalışma alanı ile işyerinin temiz olması temin edilmelidir.

─ Aşağıda belirtilen yardımcı araç ve gereçler ile parçaların hazır bulundurulmaları gerekmektedir:

─ Uygun nitelikte ve yeterli ebatlarda yağ yakalama- ve/veya tahliye araç ve gereçleri

─ yağ numunesi alımı için uygun nitelikte ve temizlenmiş olan araç ve gereçler ile kaplar (bakınızmadde 1.11).

─ Söz konusu yağ numunesinin yazı ile donatılabilmesi için uygun araç ve gereçler

─ Yeterli miktarlarda temiz nitelikte yıkama yağı (gerektiği durumlarda)

─ Dişli kutusunun yeniden dolumu için doğru türde ve yeterli miktarda yeni yağ

─ Buna dolum filtreleri de dahil olmak üzere, temizlenmiş olan dolum sistemi ve diğer yardımcı araçve gereçler

─ Yeni conta donanımları (gerektiği durumlarda)

─ Yağ bağlayıcı- ve temizleme maddeleri

─ Yeterli miktarlarda tiftiklenmeyen ve temiz olan temizleme bezleri

İlk dolum işlemi sırasında nokta 1.8 dahilinde tarif edilen uygulama adımlarına uyulmasıgerekmektedir.

11 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.7 Dişli kutusunun boşaltımı sırasında yapılması gerekenler

Yardımcı unsur olarak tablo 6 dahilinde bulunan çeki listesinin kullanılması tavsiyeedilmektedir.

Bir yağ değiştirme uygulaması öncesinde daima hâlihazırda işletim ısı derecesinde olan ve dişli kutusununiçinde bulunan yağdan, kurallara uygun bir biçimde bir numunenin alınması gerekmekte olup, bunumunenin daha sonraki denetimler için tutanak altına alınarak saklanması gerekmektedir (bakınızmadde 1.11).

1.7.1 Kullanılmış yağın tahliye edilmesi

─ Kullanılmış yağın tahliye edilmesi ile ilgili olarak söz konusu dişli kutusunun işletim talimatları dikkatealınmalıdır. Bu durum aynı zamanda ve özellikle merkezi yağlama sistemi donanımları ile diğer yağbesleme sistemi donanımları için geçerli olmaktadır. Farklı bir talimatın söz konusu olmamasıdurumunda ise yağın akıtılarak/emilerek tahliye edilebilmesi için mümkün olabilecek en alçak noktanıntercih edilmesi gerekmektedir.

─ Dişli kutusunu durdurunuz ve yeniden çalıştırılmaya karşı emniyete alınız.

─ Yağ dolum seviyesini kontrol ediniz ve tutanak altına alınız.

Max-işaretinin üzerinde tespit edilen bir yağ dolum seviyesinin sebebi, sistemin içersine intikaletmiş olan bir yabancı sıvı madde olabilmektedir (mesela su).Min-işaretinin altında tespit edilen bir yağ dolum seviyesinin sebebi, sistemin sızdırıyorolabilmesidir. Her iki durumun da bir hata durumu olarak değerlendirilmeleri gerekmekte olup,dişli kutusu hasarına sebebiyet verebilmeleri söz konusudur. Bunun sebebi yeniden dolumişlemi yapılmadan önce tespit edilmelidir ve gerektiğinde giderilmelidir!

Olası katı maddelerin dibe çökmelerinin önlenebilmesi bakımından, söz konusu yağ değiştirmeişleminin, dişli kutusunun durdurulmasının ardından mümkün olduğu kadar kısa bir süreiçersinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.Bunun mümkün olamayacağı durumlarda ise söz konusu dişli kutusunun ilgili yağ tahliye işlemiöncesinden, yeniden kısa bir süre için çalıştırılması gerekmektedir.Söz konusu yağ tahliye işleminin mümkün ise yağın hâlihazırda sıcak olması durumunda(takriben 50 °C) yapılması gerekmektedir.

Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır!

─ Olası sızdırma durumlarına karşı görsel kontrollerin yapılmaları gerekmektedir. Olası sızdırmadurumlarının tespit edilmeleri halinde sebebi araştırılmalı ve yeniden yağ dolumu öncesi giderilmelidir.

─ Yağı akıtarak veya emdirerek tahliye etmeden önce tüm havalandırma deliklerinin açılmalarıgerekmektedir.

─ Yakalama kabını yağ tahliye yerinin alt kısmına konumlandırınız.

─ Yağı akıtarak veya emdirerek tahliye ediniz ve gerektiğinde var olan yağ ceplerini de tahliye ediniz.

Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır!Yağ tahliye yerini dikkatli bir biçimde açınız!

─ Serbest kalan yağı ilgili talimatlara uygun bir biçimde yakalayınız. Gerektiğinde yan agregadonanımlarının (mesela yağ besleme sistemi donanımları, filtreler) ve boru donanımlarının da tahliyeedilmeleri gerekmektedir.

─ Yağ devir daim yağlamalı ve yağ besleme sistemi donanımlı dişli kutularında bulunan ve yağ iletensistemin, ilgili üreticisinin kendi talimatları bünyesinde bulunan ilgili işletim- ve bakım talimatlarıdoğrultusunda tahliye edilmeleri gerekmektedir.

Olası bir durumda yanlardan geçen yağın vakit geçirmeksizin uygun yağ bağlayıcımalzemelerin kullanılmaları doğrultusunda bağlanması ve ilgili talimatlar gereği atıkgiderme işlemlerine tabi tutulması gerekmektedir!

12 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.7.2 Dişli kutusunun yeniden dolumu öncesi yapılması gereken denetimler ile çalışmalar

─ Tahliye edilen yağ miktarının ilgili üreticinin nominal dolum miktarı ile karşılaştırılması gerekmektedir.Bunun sonucu ise doğru bir yağ dolum seviyesinin tespit edilmesine rağmen, aşağıya doğru olmaküzere önemli bir oranda aykırılık gösteriyor ise, bu durum halen daha dişli kutusu içersinde ve/veya yanagregalarında belirgin miktarlarda eksi yağın bulunduğuna dair işaret etmektedir.

Böyle bir durumda ise nokta 1.9 altında tarif edilen yıkama işleminin tatbik edilmesi zorunluolmaktadır.

─ Tahliye edilmiş olan yağın görsel olarak kontrol edilmesi gerekmektedir (görünümü, rengi, kirlenmedurumu ve saire).

─ Ağır derecede kirlenmeler söz konusu olduğunda (mesela su, metal partiküller, çamur), sebebininaraştırılması ile ilgili olarak bir uzmanın (bunun için bir Siemens kuruluşu uzmanı tercih edilmelidir)görevlendirilmesi gerekmektedir.

Bu durumda yağlama yağı sisteminin yeniden dolum işlemi öncesinden itinalı bir biçimdeyıkanması gerekmektedir (bakınız nokta 1.9).

─ Mıknatıs donanımlı yağ tahliye cıvatalarının veya var olan mıknatıs donanımlı ayrıştırıcıların, olası metalpartiküllerine dair kontrol edilmeleri ve temizlenmeleri gerekmektedir. Yüksek derecede bir yıpranmaşüphesinin söz konusu olması halinde ise, sebebinin araştırılması ile ilgili olarak bir uzmanın (bunun içinbir Siemens kuruluşu uzmanı tercih edilmelidir) görevlendirilmesi gerekmektedir.

─ Denetim kapakları ile donatılmış olan dişli kutularında ise, dişli kutusunun iç kısmının tortu oluşumlarınave dişli donanımları ile rulmanlarının hasarlara dair kontrol edilmeleri gerekmektedir. Olası hasardurumlarının giderilmeleri gerekmektedir. Yüksek oranda tortu oluşumu veya diğer türlerde kirlenmedurumlarında ise nokta 1.9 altında tarif edilen yıkama uygulamasının tatbik edilmesi gerekmektedir.Söz konusu kirlenme durumlarının bir yıkama uygulaması sonucu olarak giderilemeyecekleri aşikâr ise,kirliliklerin mekanik olarak giderilmeleri gerekmektedir. Bunun için mesela depolama haznelerinin içkısımlarının bir ıspatula yardımı ile temizlenmeleri mümkündür.

Dişli kutuları üzerinde bulunan denetim kapaklarının çevrelerinin açılmadan önce itinalı birbiçimde temizlenmeleri gerekmekte olup, söz konusu kapağın açılması halinde dişli kutusuiçersine dışarıda bulunan kirlerin düşmeleri önlenmelidir.

─ Var olan yağ filtresi ile conta donanımlarının ilgili talimatlar gereği temizlenmeleri veya yenilenmelerigerekmektedir.

─ Kullanılmış olan yağların ilgili talimatlar gereği atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir.

Belirli sentetik yağlar veya kirlenmeler ile ilgili olarak normal kullanım yağlarına göre, farklı atıkgiderme tedbirlerinin tatbik edilmeleri gerekebilmektedir. İlgili yağ veri sayfalarının dikkatealınmaları gerekmektedir.

13 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.8 Yeni dişli kutusu yağının dolumu

İlk yağ dolumu sırasında ise yardımcı unsur olarak tablo 6 ”Yağ değiştirme çeki listesi” altındabulunan maddelerin nokta 27 itibariyle dikkate alınmaları tavsiye edilmektedir.

Bir yağ değişimi işlemi sırasında ise genel olarak dişli kutusuna önceden kullanılmışolan ürünün aynısının taze yağ niteliğinde doldurulması gerekmektedir. Gerektiğidurumlarda ilgili işletim talimatı gereği öngörülen sağlık sınıfı talimatları dikkatealınacaktır. Yağ markasının, hatta baz yağ türünün değiştirilmeleri için önemlisebeplerin var olmaları gerekmektedir. Önceden ve sonradan kullanılan yağların birbiri ile uyuşma sorunlarının meydana gelmeleri durumunda ise bir yıkamauygulamasının tatbik edilmesi gerekmektedir (bakınız nokta 1.9).

Daha sonra gerekebilecek olan karşılaştırma uygulamaları için dolum işlemi öncesinden sözkonusu taze yağın bir numunesinin alınarak saklanması tavsiye edilmektedir.

Aşağıda belirtilen adımların tatbik edilmeleri gerekmektedir:

─ Hava tahliye kapaklarının ve yağ tahliye cıvatalarının ve saire çevrelerinin temizlenmelerigerekmektedir.

─ Önceden açılmış olan hava tahliye kapaklarını, yağ tahliye cıvatalarını ve saire gerektiği durumlardayeni contalar ile donatınız ve kapatınız veya yerlerine takınız.

─ Olası bir durumda gerekli olan bir yıkama uygulamasının ise, işe bu aşamada entegre edilmesigerekmektedir. Bununla ilgili olarak söz konusu dişli kutusu- ve/veya yağ üreticisi tarafından ilgilitalimatların verilmemiş olmaları halinde, nokta 1.9 altında tarif edilen adımların tatbik edilmeleri tavsiyeedilmektedir.

─ Taze yağın görsel olarak aşağıda belirtilen parametrelere dair kontrol edilmesi gerekmektedir:

─ Homojenlik

─ Katı madde biçiminde kirlenmelerin ve suyun bulunmamaları (bulanıklık)

─ Renk ve görünümünün ilgili üreticinin ürün spesifikasyonu verilerine uygun olmaları durumu

─ Taze yağı talimatlar gereği tespit edilen dolum seviyesine dek doldurunuz.

Söz konusu tip levhaların üzerinde bulunan yağ dolum miktarı değeri sadece tavsiyeniteliğinde bir değerdir. Doldurulacak olan yağ miktarı için yağ seviyesi ölçümçubuğundaki veya diğer yağ seviyesi gösterge donanımlarının işaretleri bağlayıcıdır.

─ Taze yağ kirlenmiş olabilmektedir. Bunun için söz konusu yağ dolumu bir filtre üzerinden ve ilgili işletim-ve bakım talimatları hükümleri doğrultusunda tatbik edilmesi gerekmektedir. Bunun için ilgili birtalimatın verilmemiş olması halinde ise, dolum işleminin kendisini kanıtlamış nitelikte olan bir 10 μmfiltre ünitesi ile yapılması gerekmektedir. Bu işlem sırasında ise söz konusu yağın 35 ile 40 °C derecearası ısıtılması tavsiye edilmektedir. Bazı durumlarda ise dolumu yapılacak olan yağın takriben 2 ile 3günlük bir süre arası ısı derecesi takriben 25 °C derece olan bir yerde bekletilmesi yeterli olmaktadır.

─ Gerektiği durumlarda ise yan agrega donanımları (yağ sistemleri, filtreler ve saire) ve boru sistemlerininde doldurulmaları gerekmektedir.

─ Kısa bir işletim süresinin ardından (takriben 10 dakika) ve durdurduktan sonra en az 15 dakikabeklettikten sonra, yağ dolum seviyesinin yeniden kontrol edilmesi ve gerektiği durumda yağın takviyeedilmesi veya fazla yağın tahliye edilmesi gerekmektedir.

Bir yağ değişiminin ardından takriben 5 işletim saati geçtiğinde, dişli kutusundan bir yağnumunesinin alınması ve daha sonraki denetimler için kullanılmak üzere tutanak altına alınaraksaklanması tavsiye edilmektedir.

─ Söz konusu yağ değişimi ile ilgili olan dokümantasyon sayfasının (bakınız tablo 7) eksiksiz bir biçimdedoldurulması ve saklanması gerekmektedir.

─ En geç bir haftanın ardından ise yağ filtresinin (şayet var ise) tortulanmalara dair kontrol edilmesi,gerektiği durumlarda temizlenmesi veya değiştirilmesi gerekmektedir. Sistem dahilinde geri kalmışolan kirliliklerin sonradan yerlerinden çözülerek filtreyi bloke edebilme olasılığı bulunmaktadır.

14 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.9 Yıkama uygulaması

Yağ markasının değiştirilmesi durumunda, özellikle de baz yağ türünün değiştirilmesihalinde, doldurulmuş olan dişli kutusu yağının önemli bir derecede kirlenmiş olmasıhalinde veya geniş çaplı onarım çalışmalarının ardından, sistemin yeniden işletim yağıile dolum işleminin öncesinde, bir yıkama uygulamasının tatbik edilmesigerekmektedir.

Söz konusu dişli kutusunun işletim talimatlarında yıkama uygulaması ile ilgili talimatlar var ise, söz konusutalimatların yerine getirilmeleri gerekmektedir. Aşağıda tarif edilen uygulama adımları birer örnek olarakverilmiş olup, yerel şartlara uyarlanmaları gerekebilmektedir.

Burada tarif edilen uygulama adımları olası bir yağ değiştirme işlemine ilaveten öngörülmelidirve söz konusu uygulama adımları planının uygun olan aşamasına entegre edilmelidir.

─ Dişli kutusunu istenmeyen bir biçimde çalıştırılmaya karşı emniyete alınız.

─ Yıkama işlemi sırasında ise, daha sonra kullanılacak olan yağlama yağı türünün aynısı kullanılmasıgerekmekte olup, olası uyuşmazlıkların önlenmeleri gerekmektedir. Gerektiği durumlarda daha iyi biryıkama- ve çözebilme etkisinin sağlanabilmesi için aynı yağ türünün daha düşük bir viskozitesikullanılabilmektedir. Bu uygulamalar sırasında, buna pompa donanımları da dahil olmak üzere, tümsistem bileşenlerinin yağlama gereksinimlerinin dikkate alınmaları gerekmektedir.

Özel temizleme- veya yıkama yağlarının kullanımı da mümkün olup, bazı durumlarda dakaçınılmaz olmaktadır.

Özel temizleme- ve yıkama yağlarının kullanılmaları halinde ise, bunun öncesi sözkonusu yağ tedarikçisi kuruluş ve Siemens kuruluşu ile mutabakat sağlanmasıgerekmektedir.

─ Söz konusu yıkama yağının da, aynı yağ değiştirme işleminde olduğu gibi, nokta 1.8 altında tarif edildiğigibi önceden bir görsel teste tabi tutulması gerekmektedir.

─ Bunun için sistemin söz konusu yıkama işlemi için öngörülen yağ ile kısa süreli bir rölanti veya kısmi yükişletiminin sorunsuz bir biçimde tatbik edilebileceği bir biçimde doldurulması gerekmektedir.

Isıtılmış olan yıkama yağı tarafından daha verimli bir yıkama etkisi sağlanmakla birlikte, aynazamanda gerekli olan yıkama süresi de kısaltılabilmektedir. Yanma tehlikesi açısından buişlemin 50 °C derece ısının üzerinde yapılmaması gerekmektedir.

Serbest kalan sıcak yağ tarafından yanma tehlikesi oluşturulmaktadır!

─ Yıkama yağı dolumu sırasında, var olan olası yan agrega donanımlarının da dikkate alınmalarıgerekmektedir. Gerektiği durumlarda bu donanımların münferit olarak doldurulmaları ve yıkama işletimiardından yine boşaltılmaları gerekmektedir.

─ Dişli kutusunun söz konusu yıkama yağı dolumu ile kısa bir süre için işletilmesi gerekmekte olup, sistemdahilinde geri kalmış olan yağ miktarı yoğun bir karışım oranının elde edilmesi ve mümkün olduğu kadarfazla miktarda kirlerin çözülmeleri temin edilebilmelidir. Söz konusu işletim- ve bakım talimatlarındabaşka bir yıkama süresi verilmediği takdirde, en az 10 ile 60 dakika arası bir yıkama süresi tavsiyeetmekteyiz. Söz konusu işletim yağı miktarı ne kadar fazla ise ve kirlilik oranı ne kadar yüksek ise,yıkama süresi de buna oranla o kadar fazla olmalıdır.

Söz konusu yıkama işlemi sırasında, yıkama yağının yan akım dahilinde temizlenmesi tavsiyeedilmektedir.

─ Bunun ardından yıkama yağı tahliye edilmektedir. Bu tahliye uygulaması kullanılmış olan yağın tahliyeedilmesi ile aynıdır (bakınız nokta 1.7.1).

─ Yıkama yağının görsel olarak kontrol edilmesi gerekmektedir. Şayet halen daha yağ ve/veya dişlikutusu içersinde tolere edilemeyecek bir oranda kirlilik söz konusu ise, yapılan yıkama uygulamasınınistenilen sonuç elde edilinceye dek yinelenmesi gerekmektedir.

Uygulama sırasında kullanılan yıkama yağının durumuna bağlı olarak temizlenmesi ve yeniden yıkamayağı olarak kullanılabilmesi veya atık giderme işlemlerine tabi tutulması söz konusu olabilmektedir.

Söz konusu yıkama yağının işletim yağı olarak kullanılmasına izin verilmemektedir.

15 / 21BA 7300 tr 09/2012

1.10 Yağ türünün değiştirilmesi durumunda yapılması gerekenler

Yağ türünün değiştirilmesi ancak önemli sebeplerden dolayı ve istisnai durumlarda tatbikedilmelidir. Özellikle başka bir baz yağı türüne geçilmesi veya aşırı derecede farklı katkımaddeleri teknolojisi donanımı bulunan bir yağ tipine geçildiğinde, uyuşmazlık durumlarımeydana gelebilmektedir.

Sonuç olarak farklı dişli kutusu yağlarının bir biri ile uyum durumları ile ilgili olarak sadece yağüreticileri karar verebilmektedir. Bu sebepten dolayı kendilerinin olası bir karar aşamasına dahiledilmeleri önemle tavsiye edilmektedir.

Bir yağ değişimi işlemi sırasında farklı türde olan bir yağ tipine veya aşırı derecedefarklı katkı maddeleri teknolojisi donanımı bulunan bir yağ tipine geçildiğinde,sistemin eski yağın tahliye edilmesi ardından mutlaka komple ve itinalı bir biçimdeolmak üzere, temizlenmesi ve yıkanması gerekmektedir (bakınız nokta 1.9). Budurumda kullanılan yıkama yağının, azami olarak ikinci bir kez aynı dişli kutusununyıkanmasında uygulanabilmesi mümkündür. Bunun ardından kullanılan yıkamayağının atık giderme işlemlerine tabi tutulması gerekmektedir.

Bir yağ türünün, kendisinin birleşimine benzeyen bir birleşime sahip olan yeni bir yağ türü iledeğiştirilmesi durumunda dahi, söz konusu yıkama işleminin aynı nokta 1.9 dahilinde tarifedildiği gibi uygulanması tavsiye edilmektedir.

Baz yağı türünün değiştirilmesi durumunda ise, söz konusu talimatların yanı sıra, buna ilaveten aşağıdaverilen talimatların da dikkate alınmaları gerekmektedir:

• Diğer dişli kutusu bileşenlerinin, mesela conta donanımlarının, boya ve vernik donanımlarının, yeni yağile uyum sağlayıp sağlayamadıkları kontrol edilmek zorundadır. Siemens kuruluşu tarafındanonaylanmış olan yağların kullanılmaları tavsiye edilmektedir (bakınız nokta 1.2).

• Yüksek yoğunluk derecesine sahip olan yağların kullanımı durumunda kavitasyon sorunları söz konusuolabilmektedir ve bu sebepten dolayı, gerektiği durumlarda daha geniş emme borusu çaplarınınkullanımı gerekebilmektedir.

1.11 Yağ numuneleri

1.11.1 Yağ numunesinin alımı

• Bu işlem sırasında referans olarak kullanılan işletim yağlama yağının, dişli kutusunun yağ dolumuöncesinde bir taze numunesinin alınarak, daha sonra kullanılmış yağ numunelerinin de muayeneedilecekleri ilgili laboratuar tarafından muayene ettirilmesi gerekmektedir. İlgili test sonuçlarının ise,daha sonraki karşılaştırmalar için tutanak altına alınarak saklanmaları gerekmektedir.

• İlgili yağ numunesinin temsil teşkil edilebilecek nitelikte alınması gerekmektedir. Bunun şartı ise, yağdolumunun mümkün olduğu kadar yüksek bir derecede homojen olmasıdır. Söz konusu yağ numunesialımının şayet mümkün ise, daima dişli kutusu çalışır durumda iken, işletim ısı derecesi konumundaolması kaydıyla, alımının aynı yerden ve aynı yöntem ile ve yine aynı uzman kişi tarafındangerçekleştirilmesi gerekmektedir. İlgili işlem için dişli kutusunun durdurulması durumu zorunlu ise,numune alımının da, durdurulmasının ardından 10 dakika içersinde gerçekleştirilmesi gerekmektedir.Bunun sonucu olarak karışımın bozulma veya dibe çökme durumu geniş çaplı bir biçimdeönlenebilmektedir.

• Alım yerinin seçiminde önemli olan özellik, hareket halinde olan yağın ulaşılabilir olmasıdır. Hareketetmeyen yağın, doğrudan yağ yüzeyine ulaşılabilen veya taban kısımlarından gelen yağ numunelerininalımından kaçınılmalıdır. Söz konusu yağ devresinde bir filtrenin tesis edilmiş olması durumlarında,numune alım yerinin filtre öncesi konumundan belirlenmesi gerekmektedir.

• Yağ numunesi alım yerinin, yağ numunesi alım işlemi öncesinden temizlenmesi gerekmektedir.Numune alımı sırasında ise, çevreden gelebilecek nemin (su) ve diğer kirliliklerin (mesela toz)numunenin içine girmeleri önlenmelidir.

• Numunenin gerekli olan miktarı ise, söz konusu muayenenin çapına bağlıdır. Emin olmadığınızdurumlarda ise, ilgili muayene laboratuarı ile mutabakat sağlanması tavsiye edilmektedir. Rutinniteliğinde muayene işlemleri için genel olarak 250 ml yeterli olmaktadır. Söz konusu numunekaplarının, buna uygun, temiz ve kuru kaplar olmakla birlikte, sızdırmaz nitelikte kapatılabilir özelliğesahip olmaları gerekmektedir (bakınız ISO 3722 Hydraulic fluid power – Fluid sample containers –Qualifying and controlling cleaning methods <4> Hidrolik güç iletim akışkanları – akışkan numuneleritoplama kapları – nitelik belirleme ve temizlik yöntemleri norm hükümleri). Bu kapların söz konusunumune maddesinin işletim ısı derecesine dek, ısı mukavemetine sahip olmaları gerekmektedir. Buişlemler için cam veya HD-PE maddesinden imal edilmiş olan saydam ve sızdırmaz bir biçimdekapatılabilen geniş boyunlu şişeler, kendilerini kanıtlamış durumdadır. Söz konusu numune kaplarınıntemizlenmeleri gerektiğinde ise, bunun için kapların yerinde ve söz konusu işletim yağı ile birkaç kez,itinalı bir biçimde çalkalanmaları tavsiye edilmektedir. Bunun ardından ise, çalkalama işlemindekullanılan yağların ilgili talimatlar gereği atık giderme işlemlerine tabi tutulmaları gerekmektedir.

16 / 21BA 7300 tr 09/2012

Süt-, şarap-, bira-, maden suyu veya gıda maddelerinin saklanmaları için öngörülen diğertürlerde kapların, numune kapları olarak kullanılmaları yasak olup, buna itinalı bir biçimdetemizlenseler ve işaretlenseler dahi izin verilmemektedir.

• Söz konusu numune kabının sürtünmeye karşı mukavemetli bir kalem veya yitirilemeyen bir etiket ileişaretlenmesi zorunludur. Aşağıda bulunan verilerin bildirilmeleri tavsiye edilmektedir:

─ Kuruluş adı / Sistemin işleticisi

─ Sistemin adı veya gerektiğinde seri numarası

─ Gerektiği durumlarda numune alım yerinin belirtilmesi

─ Yağ türü, ticari adı

─ Numune alımının tarihi

Numune kabının üzerinde bulunan bilgilerin yanı sıra, bir numune refakat kâğıdının da doldurulmasıgerekmekte olup, bu kâğıdın bir karışıklığa mahal verilmeksizin ilgili numuneye ait olduğu tespitedilebilmelidir. Söz konusu numune refakat kâğıdının bir sureti ise, ilgili dişli kutusu dokümantasyonlarıiçersinde saklanmalıdır.

• Numune alımının ardından yağ dolum seviyesinin kontrol edilmesi ve gerektiği durumlarda taze yağtakviye edilerek, yeniden düzeltilmesi gerekmektedir.

1.11.2 Test sonuçlarının değerlendirilmeleri

Yağda bulunan su içeriğinin aşağıda tarif edildiği biçimde değerlendirilmesi gerekmektedir:

• Madeni yağlar, PAO, suyu çözmeyen poliglikoller, ester:

< 300 ppm = 0.03 % ⇒ Uygundur

300 ppm – 600 ppm = 0.03 % – 0.06 % ⇒ Gözlemleme, eğilim davranışının denetimi; gerektiğidurumlarda Siemens kuruluşu ile mutabakatsağlanması.

> 600 ppm = 0.06 % ⇒ Uygun değildir; sebebinin belirlenmesi vegiderilmesi; gerektiği durumlarda, yağındeğiştirilmesi.

• Suyu çözen poliglikoller:

< 15 000 ppm = 1.5 % ⇒ Uygundur

15 000 ppm –20 000 ppm

= 1.5 % – 2.0 % ⇒ Gözlemleme, eğilim davranışının denetimi; gerektiğidurumlarda Siemens kuruluşu ile mutabakatsağlanması.

> 20 000 ppm = 2.0 % ⇒ Uygun değildir; sebebinin belirlenmesi vegiderilmesi; gerektiği durumlarda, yağındeğiştirilmesi.

• Alınan yağ numunesinin yağ viskozitesi ile söz konusu yağın teknik verilerinde bildirilen yağ viskozitesiaralarında, azami olarak 10 % oranından daha fazla bir farklılığın olmaması gerekmektedir.

• Yağ haslığının aşağıda tarif edilen haslık özelliklerinin altında bulunmaması gerekmektedir:ISO 4406 gereği –/20/15Söz konusu test laboratuarına, ilgili yağın ölçülmesi için toluol maddesi ile inceltilmesi gerektiğibildirilmek zorundadır.

• Ölçülen element içeriklerinin eğilim analizleri, çoğu zaman için kesin değerlerin büyüklüklerinden dahaönemlidir. Filtreleme donanımının bulunmadığı sistemlerde, filtreleme donanımının bulunduğusistemlere nazaran, daha yüksek kirlilik oranlarının beklenmeleri gerektiği durumu doğal bir durumdur.

17 / 21BA 7300 tr 09/2012

Tablo 5: Test sonucu değişikliklerinin olası sebepleri (eğilim analizi)

Değişiklik Olası sebepleri

Viskozite ↑─ Kısa zincirli içerik maddeleri buharlaştı

─ Yüksek viskoziteli yabancı akışkanların / yağların nüfus etmeleri durumu

Viskozite ↓

─ Uzun zincirli içerik maddelerinde kırılma durumu

─ VI-iyileştiricisi makaslanmış veya tükenmiştir

─ Düşük viskoziteli yabancı akışkanlar nüfus etmeleri durumu

TAN (NZ) ↑ ─ Yağ eskimiştir, asitler oluşmuştur

PQ­Endeksi ↑ ─ Manyetize edilebilir malzemelerin yıpranmaları (özellikle Fe)

Fe ↑ ─ Dişli ve kaydırmalı yatak donanımlarında yıpranma ile oksidasyon durumu,gövde üzerinde paslanma

Cr ↑ ─ Kaydırmalı yatak ve dişli donanımları üzerinde yıpranma durumu

Ni ↑ ─ Kaydırmalı yatak ve dişli donanımları üzerinde yıpranma durumu

Al ↑ ─ Yağ pompası yataklarında yıpranma durumu

Cu ↑ ─ Kaydırmalı yatak ile rulman kafesleri üzerinde yıpranma durumu

Zn ↑ ─ Astar boyu donanımından yıkanma sonucu

Zn ↓ ─ Zn-içeriği bulunan katkı maddesi tükenmiştir

Sn ↑ ─ Kaydırmalı yatak donanımı yıpranma durumu

Si ↑ ─ Dıştan gelen kirlenme durumu (toz)

Si ↓ ─ Anti-köpüklenme katkı maddesi tükenmiştir

Ca ↑ ─ Dıştan gelen kirlenme durumu (mesela kireç-tozu)

Yağ bulanık ─ Su ve/veya diğer yabancı akışkanlar intikali sonucu olarak kirlenme durumu(yağlar da dahil olarak)

Yağ daha koyu ─ Yağ eskimiş

Söz konusu yağın diğer kullanılabilirliği ile ilgili olarak söz konusu yağ tedarikçisininkarar vermesi gerekmektedir. Yağ özelliklerinin ilgili Siemens-Spesifikasyonlarıgereği yerine getirilmeleri, kendisi tarafından garanti altına alınmak zorundadır.

18 / 21BA 7300 tr 09/2012

2. Dişli kutusu ve rulman yatakları gresleri

Dişli kutusu bazı özel işletme şartlarında işletildiğinde rulman yatakların gres ile yağlanması gerekli olabilir.

Gres yağları sadece, dişli kutusu Kullanma Talimatında öngörüldüğündekullanılacaktır. Belirtilen yağlama aralıkları mutlaka yerine getirilecektir.

Rulman gresleri, yağlama özelliklerinin yanında rulman bölümlerinin, örneğin dişli kutusu milinin dikeyolarak bağlanmasında veya ortamdaki toz veya su gibi etkenlere karşı korunmasını sağlar.

İçten yağlamalı hermetik dişli kutularında dişli kutusu yağı ile rulman gres yağının birbirinekarışması yasaktır.

”FLENDER dişli kutuları” için güncel olarak tavsiye edilen dişli kutusu gres yağlarının onaylamalisteleri ”T 7300”, internet üzerinden olmak üzere, ”FAQ” başlığı altında, aşağıda bulunan linküzerinden erişime sunulmaktadır:

http://support.automation.siemens.com/WW/view/en/44231658

Bizler seçilmiş olan gres yağı türü yağlama malzemelerinin halen daha Siemens kuruluşutarafından onaylanıp onaylanmadıklarının, beher yıl kontrol edilmesini önermekteyiz.

19 / 21BA 7300 tr 09/2012

3. Yağ dolumu ve yağ değişimi işlemi ile ilgili çeki listesi

Tablo 6: Yağ değişim çeki listesi

1 Yağ değişim işlemi tutanağı doldurulmak üzerehazır durumda mıdır?

□ 21 Söz konusu dişli kutusu iç kısımları hasarlaradair kontrol edildi mi, onarıldı veya yenilendi mi(gerektiği durumlarda)?

□

2 Yeterli miktarda taze yağ hazırbulundurulmakta mıdır?

□ 22 Dişli kutusu ile yağ besleme sistemi donanımıve boru sistemi yıkandı mı(gerektiği durumlarda)?

□

3 Yeterli büyüklükte bir yakalama kabı ve eksiyağ kabı/kapları hazır mı?

□ 23 Yağ filtresi temizlendi veya değiştirildi mi(gerektiği durumlarda)?

□

4 Yeterli miktarda yağ bağlayıcı- ve temizleyicimadde hazır bulundurulmakta mıdır?

□ 24 Contalar değiştirildi mi? □

5 Yağ değiştirme işleminin tatbik edilebileceğikadar yer var mı?

□ 25 Açılmış olan hava tahliye- ve yağ tahliye yerleriyeniden kapatıldı mı?

□

6 Yağ numuneleri (kullanılmış yağ- ve taze yağ)alındı ve saklandı mı?

□ 26 Sızdırma durumlarının sebebi/sebeplerigiderildi mi (bakınız nokta 10)?

□

7 Koruyucu kıyafet donanımları (gözlük, eldivenve saire) var mı ve kullanılıyor mu?

□ 27 Taze yağ görsel kontrole tabi tutuldu mu? □

8 Söz konusu yağ değiştirme işlemi uzmanpersonel tarafından yapılıyor mu?

□ 28 Yağ dolum yeri/yerleri açık mı? □

9 Söz konusu dişli kutusu- ve/veya yağ beslemesistemi donanımı üreticilerinin bakım talimatlarıokundu mu?

□ 29 Taze yağ filtre üzerinden ve yağ dolum seviyesikontrol yerinde bulunan işarete dek dolduruldumu?

□

10 Tahrik girişi ve/veya tahrik çıkışı üzerindesızdıran yerler yapılan görsel kontrol işlemiardından tutanak altına alındı mı?

□ 30 Yağ dolum yeri kapatıldı mı? □

11 Kullanılmış yağ 30 ile 50 °C derece arasındasıcaklıkta mı ve tahrik sistemi açık mı?

□ 31 Tahrik sistemi kısa süreliğine (takriben 10dakika) işletime alındı mı?

□

12 Tahrik sistemi durduruldu ve istenmedenyeniden çalıştırılmaya karşı emniyete alındı mı?

□ 32 Yağ dolum seviyesi kontrol edildi mi (asgariolarak 15 dakika bekletilmesinin ardından)?

□

13 Hava tahliye yeri açık mı? □ 33 Yağ dolum seviyesi aslına uygun konumagelene dek yağ takviye veya tahliye edildi mi(gerektiği durumlarda)?

□

14 Yağ tahliye yerinin altına yağ yakalama kabıkonuldu mu?

□ 34 Yağ değişim tutanağı eksiksiz bir biçimdedolduruldu mu?

□

15 Yağ tahliye yeri dikkatli bir biçimde açıldı mı?

Dikkat ‐ yanma tehlikesi bulunmaktadır!

□ 35 Kullanılmış olan yağın yağ numunesi kontroledildi mi?

□

16 Kullanılmış olan yağ tam olarak tahliye edildimi?

□ 36 Kullanılmış olan yağ aslına uygun olarak atıkgiderme işlemlerine tabi tutuldu mu?

□

17 Yan agregalar, yağ cepleri ve boru donanımlarıboşaltıldı mı (var ise)?

□ 37 Yeni işletim yağının takriben 5 saat ardından birnumunesi alındı mı ve saklandı mı (yağ türünündeğiştirilmesi durumunda kontrol için)?

□

18 Yanlara akmış olan yağ vakit geçirilmeksizinuygun bir bağlayıcı malzeme ile toplandı mı?

□ 38 Bağlayıcı malzeme ve temizleme bezleri aslınauygun olarak atık giderme işlemlerine tabitutuldu mu?

□

19 Kullanılmış olan yağ denetlenerekdeğerlendirildi ve tutanak altına alındı mı?

□ 39 Tahrik sistemi yeniden işletime alındı mı? □

20 Dişli kutusu ile diğer agrega donanımları itinalıbir biçimde temizlendi mi?

□ 40 Filtreler kontrol edildi ve temizlendi veyadeğiştirildi mi (en geç olarak bir haftalık işletimsüresinin ardından)?

□

20 / 21BA 7300 tr 09/2012

4. Yağ değişimi ile ilgili dokümantasyon sayfası

Tablo 7: İlk yağ dolumu ve bir yağ değiştirme işlemi sırasında yapılan yağ dolumu tutanağı

İlk yağ dolumu ve bir yağ değiştirme işlemi sırasında yapılan yağdolumu tutanağı

Teçhizat: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Dişli kutusu: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tarih: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . İşletim saatleri: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . En son yağ değişimi . . . . . . . . . . . . . .

İlgili tip levhasına görekullanılacak olan yağ: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

İlgili tip levhasınagöre miktar: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yağ değişim işlemi öncesi durum

Yağın adlandırılması: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Yağ dolum seviyesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dişli kutusu / Yağ besleme sistemidonanımı sızdırmaz durumda mı?

evet □ hayır □ Filtreler kirli mi? evet □ hayır □

İşletim ısı derecesi: °C. . . . . . . . . . . . . . .

Diğer göze batan durumlar: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Kullanılmış yağ

Kullanılmış yağ numunesinin işaretlenmesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Laboratuar numarası: . . . . . . . . . . . . .

Miktarı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yağın görsel kontrol neticesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dişli kutusu / Yağ besleme sistemi donanımı

Tortulanma durumları? evet □ hayır □

Yağın görsel kontrol neticesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Taze yağ

Yağın adlandırılması: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Taze yağ numunesinin adlandırılması: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Laboratuar numarası: . . . . . . . . . . . . .

Dolum esnasındafiltrelendi mi? evet □ hayır □

Filtrehassasiyeti: μm. . . . . .

Doldurulanmiktar: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Yağın görsel kontrol neticesi: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Dişli kutusu ve/veya yağ besleme sistemi donanımı taze yağ ile doldurulmadan önce yıkama işlemine tabi tutuldu mu?

evet, □ ile. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . hayır □

Göze batan durumlar (şayet var ise): . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

. . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

5-saatlik işletim yağı numunesinin adlandırılması: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Laboratuar numarası: . . . . . . . . . . . . .

Tutanağı tutanın adı: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . Bölüm: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . .

Tarih: . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . . İmza:

Siemens AGIndustry SectorMechanical DrivesAlfred-Flender-Straße 7746395 BocholtGERMANY

www.siemens.com/drive­technologies

Subject to modifications

© Siemens AG 2012

Further Information:

"FLENDER gear units" on the Internetwww.siemens.com/gearunits

"FLENDER couplings" on the Internetwww.siemens.com/couplings

Service & Support:http://support.automation.siemens.com/WW/view/en/10803928/133300

Lubricants:http://support.automation.siemens.com/WW/view/en/42961591/133000