Gazeta e Gushtit 2009

7/31/2019 Gazeta e Gushtit 2009

1/12

GUSHT 2009 NGJALLJA 1

NGJALLJANr. 8 (199) Viti XVII i botimit GUSHT 2009 mimi 20 lek

Veprimtaria else umbajt n kishn histo-rike t Shn Bonaventurs,ku ishin mbledhur t gjithpjesmarrsit e Asambles.Fjaln e mirseardhjes embajti Kardinali katolik FilipBarbain, arqipeshkv i Lio-nit dhe at Athanase Iskos,prfaqsues i Kshillit Lokalt Kishave (CREL). Predi-kimin me tem T thirrurn nj shpres m Krishtin,me t ciln u hap veprim-taria, e mbajti Zvendspre-sidenti i Konferencs Evro-piane t Kishave, Kryepi-

T thirrur n nj shpres m Krishtin

skopi i Tirans dhe i gjithShqipris Anastasi.

Pas ksaj veprimtarie, tgjith pjesmarrsit u mblo-dhn n Qendrn Ndrko-mbtare t Kongreseve, kuedhe u eln punimet ple-nare. Prshndetjet zyrtarepr fillimet e ksaj asamble-

je u prcolln nga Senatoribashkiak i Lionit, Z. GrardCollomb.

Data 16 korrik i filloi pu-nimet e saj me lutjen sipastradits orthodhokse. Mpas seanca plenare vazhdoi

(Vijon n faqen 3)

Sikundr u thirrt n nj shpres t

thirrjes son (Efes. 4:5 1:18)1.Si t krishter, guxojm q t shpre-

sojm. Madje edhe n nj epok ku milionanjerz n t gjith planetin, gjenden n dsh-prim, nn trysnin e krizs ekonomike mbar-botrore dhe nj pasigurie asfiksuese. Madjeedhe kur frikra t shumllojta, t reja ose tvjetra, shtrngojn zemrn ton.

Ne t krishtert guxojm t shpresojm. Kjoshpres e jona nuk mbshtetet n ndonj optimi-zm t pacaktuar, por n nj Person t gjall,Qenien e vrtet, n mirbesimin dhe n marr-

dhnien dashurore me At. Jemi thirrur nnj shpres m Krishtin (Efes. 4:4).

Nga t gjitha propozimet fetare n lidhje me

vlern dhe t ardhmen e njeriut, m i guximshmidhe madhshtori mbetet propozimi i krishter.Ai kmbngul n brjen njeri t Qenies s Epr-me, t Perndis dhe n rrugtimin e njeriut drejthyjnizimit sipas hirit.

Sipas Apostull Pavlit, shpresa prqafon ntr shtrirjen e saj ekonomin hyjnore dhe i pr-gjigjet me dashuri, dashuris s Zotit... Shpresae krishter nuk sht gj tjetr vese dshirimii fort i nj dashurie q ka etje pr pranin eZotit t saj (Jean Duplacy, Esperance, Vocabu-laire de Theologie Biblique, ed. du Cerf).

Pr tu br e kuptueshme far shtshpresa e thirrjes s Perndis nuk mjafton

Si t krishter guxojm q t shpresojm- Predikimi i Kryepiskopit Anastas, Zvendspresident i Konferencs Evropiane t Kishave, n ditn e hapjes s Asambles -

(Vijon n faqen 7-8)

Prfundoi takimet Asambleja e 13-t e Konfe-

rencs Evropiane t Kishave, e cila u mbajt n Lion,

Franc, n datat 15-21 korrik 2009. Kjo Asamble

mblodhi rreth saj rreth 306 delegat nga kisha t

krishtera nga e gjith Evropa. Nj delegacion prej

pes antarsh i Kishs son, drejtuar nga Krye-

piskopi Anastas, zvendspresident i KEK, mori

pjes n kt Asamble.

vetm prafrimi intelektual. Krkohet, si lutet

shn Pavli, q Perndia Ati i lavdis, t najap frym urtsie dhe zbulese n njohjen e tij(1:17). Kjo njohje nuk arrihet me an t disku-timit dhe proceseve intelektuale njerzore. shtdhurat q Perndia i Zotit ton Jisu Krishtofron n nj marrdhnie personale me At, natmosfer lutjeje, heshtjeje medituese dheadhurimi logjik.

Njerzit bashkkohor zakonisht tregohenindiferent pr premtimet shpirtrore. Ajo q itrheq, si njihet, sht kryesisht pasuria dhefuqia me format e tyre t shumllojta dhe varia-cionet e tyre. Por edhe shpresa e thirrjes son

- U mbajt Asambleja e 13-t e Konferencs Evropiane t Kishave (KEK) -

- Kjo veprimtari u hap me predikimin e Kryepiskopit Anastas, zvendspresident i KEK -

Konferenca Evropiane Kishave mbledh s bashku rreth 120 kisha t

krishtera t kontinentit ton: orthodhokse, protestante, anglikane dhe

katolike t vjetra, nga t gjitha shtetet e Evrops.

Gjithashtu, jan edhe m shum se 40 organizata t ndryshme tasociuara.

Konferenca Evropiane e Kishave u themelua n vitin 1959 dhe ka

zyra n Gjenev, Bruksel dhe Strasburg, duke mbajtur lidhje shum t ngu-

shta e frytdhnse me Bashkimin Evropian, Kshillin e Evrops, OKB etj.


2/12

2 NGJALLJA GUSHT 2009

Parathnie

1. Njohja e t vrtetave themeltare t kri-

shtera sht nj nevoj fillestare pr do tkrishter dhe mbi t gjitha pr t rinjt. Prkt arsye, gjat periudhs s ringritjes ngathemelet t Kishs Orthodhokse t Shqipri-s, iu dha nj theks i veant shrbimit tkatekizmit. N kuadrin e ktij detyrimi tKishs, q ngelet n vazhdimsi, botohet edhekjo prmbledhje e msimeve t katekizmit.

Tekstet jan shkruar kur autori ishte dhjak(1960-1962). Ato u hartuan pas caktimitzyrtar nga Sinodi i Shenjt i Kishs s Greqi-s. U botuan n tre vllime (Mesazhe Hyjno-re, Besim dhe Jet, Udhtim Shpirtror),nga Apostoliki Dhiakonia (Shrbimi Apo-

stullor) i Kishs s Greqis. Ato jan ribotuarvazhdimisht dhe jan prdorur pr msimine dhjetra mij t rinjve. Ky vllim prfshinmsimet dogmatike t dy vllimeve t para(Mesazhe Hyjnore, botimi i 7-t, Athin,1978 dheBesim dhe Jet, botimi i 7-tAthin,1982). Msimet ndahen n tri pjes: PerndiaAt. Biri i Perndis. Shpirti i Shenjt dheKisha. (Shkrimet shpirtrore, ato q lidhenme aktualitetin dhe me t kremtet, do t pr-mblidhen n nj botim t veant. Shpresoj-m q s shpejti t vij n shqip edhe vllimii tret i ksaj serie Rrugtim Shpirtror,

botimi i 7-t

, Athin 1981.)2. Gjat zhvillimit t temave, e quajtm

me vend t shfrytzojm at q prbn njkarakteristik t moshs s adoleshencs,krshrin, fantazin e tyre t gjall. Orga-nizimi i msimit ka nj ndrthurje t till, qt zr mendjen n befasi, t ngacmoj fanta-zin, kujtesn, gjykimin e t rinjve dhe nkt mnyr t ruaj interesimin e tyre n tnjjtn shkall. Kjo i jep zhvillimit t msimit,dika aventurore n vetvete, q, si dihet, etrheq kt mosh.

Pr kt arsye, prve ndryshimit dhe shu-mllojshmris s metodave t msimdhnies,ekziston edhe nj larmi organizimi e msimeve.N kt mnyr, sipas nj radhe t ndryshme,kombinohen rrfimi trheqs, prshkrimi i lir,i shoqruar nga analiza e thell dhe thellimipsikologjik i prpunimit t tems, shtjellimete teksteve ajografike, anekdotat, figurat, she-mbujt, zbatimet praktike, poezit, elementte rrfimit dhe t dialogut.

Si rregull, zhvillimi i tems prfshin stadete mposhtme:

I. Hyrja. N kt pjes, me nj ide intere-sante nga prvoja e drejtprdrejt e t rinjve,

me nj pyetje ose me nj anekdot, krkojmt zgjojm interesimin e tyre. Sa her q

rrfimi sht trheqs, hyrja nuk sht m enevojshme.

II. Tregimi. Zakonisht prmban disa t dh-na baz t tems, t cilat plotsohen nga disku-timet. Pr kt arsye nuk prbn trungun e m-

simit, por thjesht nj pjes t tij. Shpesh, tregimizvendsohet nga studimi i Shkrimit t Shenjtose i Etrve.

III. Zhvillimi. Ktu bhet nj zhvillim meto-dik konceptual i tems. Her bazohet n thellimindhe prpunimin e tregimit q i paraprin, herprdor tregimin si nj piknisje ose skelet fillestart tems q trajtohet dhe futet n zonat e rejat koncepteve. Pr t gjallruar interesimin enxnsve, tregimi (i historive, i anekdotave, iprshkrimeve alegorike) dhe diskutimi pasojnnjri-tjetrin. Ato grshetohen midis tyre n m-nyr t prsritur.

IV. Gjat zbatimit, bhet nj prpjekje pr t

nnvizuar disa konsekuenca konkrete, t drejt-prdrejta t s vrtets q shtjellohet pr jetne prditshme t t rinjve, me shembuj konkret.

V. Me epilogun, bhet mbyllja e tr msimitme nj shembull mbreslns, histori ose pr-mbledhje t ideve qendrore. Dhe prpiqemi ti

japim shtysn e fundit vullnetit dhe ndjenjave tt rinjve.

N prputhje me temn, disa nga stadet elartprmendura, hiqen ose prmblidhen. Planimsimor q gjendet n fillim t do msimi, eorienton msimdhnsin pr zhvillimin e msimitdhe t jet i qart pr idet q duhet t theksoj.

3. Tekstet jan shkruar n gjuh t kuptue-shme. Prandaj, idet, madje edhe fjalit, riprs-

riten n disa raste n pjesn pasardhse, qt forcojn mendimin e t rinjve. Me baz idet,t cilat na i ofron ky vllim, ai q jep kto m-sime, le t prkujdeset q t asimiloj fillimishttemn dhe tia prshtat metods s vet tmsimdhnies. Por, mbi t gjitha, duhet tpreket vet nga tema e msimit, ta jetoj, tfrymzohet vet i pari para se t prpiqet tfrymzoj t rinjt. Kjo nuk mund t arrihetvetm me prgatitjen e zakonshme. sht inevojshm hiri i Zotit Jisu Krisht, pa t Cilinnuk mund t bjm asgj (Jn. 15:5) Jan tnevojshme fryma dhe zjarri i Shpirtit tShenjt.

Ata q prdorin kt libr duhet t kengjithmon n mendje faktin se suksesi nuk

sigurohet vetm nga ort e pakta t parapr-gatitjes s caktuar dhe formimit teknik aponga aftsia e atij q jep msimin. Ajo varetnga e tr jeta e tij. T vrtetat e besimit tkrishter dikush ua mson t tjerve me ant fjals s tij, por kryesisht i ofron me rrezati-min e personalitetit t tij.

Krishterimi nuk sht nj doktrin, shtjet. Ose m sakt, sht nj doktrin q tbhet jet. sht nj drit, por drit jete, sithoshin t krishtert e par. Krishterimi nukprhapet, sikundr prhapet nj sistem filo-zofik, por kjo bhet me t njjtn mnyr met ciln transmetohet jeta. Dhe jeta buron ve-

tm nga jeta. Nj i gjall do t lind nga njtjetr njeri i gjall. Sa m e shndetshme qt jet jeta jon shpirtrore personale, aq mtepr edhe ajo q do t transmetojm, do t

jet nj msim autentik i krishter, i cili do tisjell ata q dgjojn afr Perndis s gjall.

Vetm kur jetojm n Krishtin dhe jemigjymtyr t gjalla t Kishs son, kur me lutjet nxeht, me kontaktin ton esencial mefjaln e Perndis dhe jetn e mistereve tKishs son, qenia jon vaditet nga Shpirti iShenjt, shrbimi yn katekist do t fitojgjallrin, fuqin dhe efektivitetin, q do ta

lartsoj nga niveli i msimit t thjesht nnj vepr t shenjt, me t ciln shpirtrat e trinjve do t shenjtrohen n thellsit eMisterit t besimit.

Shpresojm q kto tekste t ndihmojnsi ata q punojn pr prhapjen e mesazhit tkrishter (klerikt, katekistt, drejtuesit rinor)ashtu dhe prindrit e do besimtar, pr ttransmetuar n mnyr induktive mesazhehyjnore te rinia q ka etje pr t vrtetn dhe

jetn e ndriuar, q t njoh dhe t dashurojAt q sht rruga dhe e vrteta dhe jeta(Jn. 14:6).

Anastasi

Kryepiskop i Tirans, Durrsitdhe i gjith Shqipris

Mesazhe Hyjnore

Doli n qarkullim libri i Katekizmit Mesazhe Hyjnore, me autor Kryepiskopin e Tirans, Durrsit dhe t gjith Shqipris, Fortlumturin e Tij,

Anastasin, prkthyer nga Theodhor Bendo, botim i Kishs Orthodhokse Autoqefale t Shqipris. M posht po botojm parathnien e librit.


3/12


T thirrur n nj shpres m Krishtin

me nj prezantim t aktiviteteve tKEK me tem Nga Trondheim nLyon.

Gjat mesdits diskutimet vazh-

donin n forume t ndryshme, prtu mbledhur prsri n seancnpasdite n seanc plenare. Folsikryesor n seancn e pasdites s16 korrikut ishte Patriarku i KishsOrthodhokse t Rumanis, Fort-lumturia i Tij Danieli. Ai bri njprezantim t tems kryesore tAsambles T thirrur n njshpres m Krishtin. Punimet edats 16 korrik, dits s Shpress,u mbylln me propozimet ngaKomiteti i shtjeve Publike, si

edhe me draftin e par t mesazhitt Asambles, paraqitur nga Komi-teti i Mesazhit.

Seancat e dats 17, vazhduanme refleksionet n grupe t vogla,me prezantimin e takimit prparaAsambles nga delegatt e rinj.Nga komiteti i emrimeve u paraqitraporti i par i puns s br, i ciliu pasua nga puna n grupe me dis-kutimet me tem: Duke par drejt2029 dhe Vizioni i KEK pas 2029.

N takimet n grupet sipas be-simeve, prfaqsuesit e lart tkishave theksuan rndsin epjesmarrjes n kt Asamble, siedhe rolin q duhet t luaj do ki-sh n vizionin dhe organizimin e

KEK, e par si nj organizmshum i rndsishm n Evrop.

E shtuna, data 18 korrik, iudedikua prioriteteve t puns s

KEK gjat viteve 2009-2015. Dis-kutimet n grup, t cilat vazhduangjat mesdits u prqendruan ntema si:Dialogu m Institucionet

Evropiane, Nj drejtsi sociale

n Evrop, T Drejtat njerzore

dhe liria e feve, Globalizmi, Mi-

sioni, Spiritualiteti, Shpres pr

drejtsi - t mbrojm refugjatt n

Evrop n shekullin 21, Dshmi

dhe prgjegjsi, Vendi i KEK n

Lvizjen Ekumenike dhe KEK, si

nj platform pr dialog me

Kishat e tjera t krishtera dhekomunitete t tjera fetare.

Kjo Asamble n axhendn e sajkishte edhe zgjedhjen e Kshillit tri Qendror, i cili do t vazhdoj

punn pr gjasht vitet e ardhshme.N seancn e pasdites u prezantu-an emrat nga komiteti i emrime-ve. Komiteti i mesazhit dhe komite-

ti i shtjeve publike prezantuangjithashtu punn e tyre.

Nga prefektura e Lionit ishteorganizuar nj pritje pr t gjithpjesmarrsit e Asambles n K-shillin e prgjithshm t Rhne.Gjat saj prshndeti prefekti,presidenti i KEK etj.

Shrbesat e s Diels u kryenn kishat lokale t Lionit, ku pjes-marrsit patn mundsin t tako-heshin me pjestart e ktyre ko-muniteteve. Vizita n qytet prfu-ndoi veprimtarin e s diels, prtiu rikthyer seancave t Asamble-s dhe pr t festuar s bashku50-vjetorin e formimit t KEK. Kjoveprimtari ishte organizuar n for-

mn e nj historiku me t ftuar,njerz t cilt kishin vn fuqitdhe punn e tyre n fillimet e krijimitt Konferencs Evropiane t Ki-shave. Pr t festuar kt prvjetor

i pranishm ishte edhe Trshenj-tria e Tij Patriarku EkumenikVartholomeu, i cili n fjaln e tijshprehu prgzimet e puns sbr nga KEK deri tani.

Data 20 ishte dita e marrjes svendimeve. Seanca plenare vazh-doi me raportimet e komiteteve tndryshme, si edhe me zgjedhjet ekshillit qendror t KEK. Asa-mbleja prfundoi takimin plenar meraportimet finale pr vendimet emarra. Komiteti i Mesazhit prezan-

toi mesazhin final me t cilin dolikjo Asamble, mesazh i cili u apro-vua nga t gjith pjesmarrsit.

Asambleja i mbylli punimet e sajme takimin e Kshillit t ri Qendrort KEK dal nga kjo asamble, kuKisha Orthodhokse Autoqefale eShqipris prfaqsohet me njantar.

Akt i rndsishm i Asamblesishte edhe formimi i nj grupi puneprej 15 t urtsh, i cili do t rishi-koj tr veprimtarin e KEK, prt realizuar nj reform t thell t

strukturave t saj. Edhe n ktgrup pune Kisha jon u prfaqsuanga nj antar.

Sonila Dedja

Vlerat mbarnjerzore t feveKryepiskopi i Tirans, Durrsit dhe i gjith

Shqipris,

Prof. Dr. Anastasi

Universaliteti i vlerave shkencoreProf. Pieter J. D. Drenth

Vlerat universale dhe problemet e kohs sonSir John Polkinghorne

T dhna pr nj shkoll vendse t shkruesvedhe scriptorium - eveProf. dr. Shaban Sinani

V. N. Llazariev. Historia e pikturs bizantineMaks Velo

Fillimet e refleksionit moral e filozofik.Pitagora dhe pitagoriantProf. as. dr. Anton Papleka

Kanuni dhe ligji i shtetitDr. Elvira Lumi

Martesa, vlerat e saj unikale dhe universaleDhjak Anastas Bendo

E vrteta n nj bot relativizmiAlexandra Houck, M. Div.

Disciplina arcana, disiplina e fshehtAnastasia Pamela Barksdale, M. Div.

Dokument

Fjala prshndetse e Kryepiskopit t Tirans,Durrsit dhe t gjith Shqipris, Prof. Dr.Anastasit

Fletore Zyrtare Nr.7; 4 shkurt 2009

Marrveshja ndrmjet Kshillit t Ministravet Republiks s Shqipris dhe KishsOrthodhokse Autoqefale t Shqipris pr

rregullimin e marrdhnieve t ndrsjella

(vijon nga faqja 1)

Doli n qarkullim numri 2 i revists Krkimku mund t lexoni:


4/12


Ajo transmeton pr ju 24 or program.

Do t dgjoni gjithka q ju duhet: programe shpirtrore, sociale dhe kulturore.

Muzik e zgjedhur kishtare, popullore dhe klasike, nga vendi dhe bota.

Ndiqni shrbesat kishtare n Radio Ngjallja!

KISHA ORTHODHOKSE AUTOQEFALE E SHQIPRIS

AKADEMIA TEOLOGJIKE NGJALLJA E KRISHTIT

Shn Vlash - Durrs

Njoftim

N datat 10 - 11 shtator 2009 zhvillohet konkursi pr pranimin estudentve t rinj n Akademin Teologjike Ngjallja e Krishtit, nShn Vlash. Pyetjet e konkursit jan rreth Dhiats s Re dhekatr vllimeve Besimi Orthodhoks.

Kandidatt duhet:A. T jen t pagzuar n Kishn Orthodhokse t paktn nj vit

m par.B. T jen pjesmarrs aktiv n kishn e zons s tyre.C. T ken mbaruar shkolln e mesme katrvjeare.D. T ken nj rekomandim nga Episkopi i Dioqezs.E. Ti nnshtrohen konkursit pr pranimin.

Kandidatt duhet t paraqiten pr konkurs n orn 10:00, t dats

10 shtator, ndrsa nj jav para konkurrimit duhet t ken dorzuarn sekretarin e Akademis dokumentet prkatse:

1. Rekomandimi i Episkopit.2. Krkes me shkrim e kandidatit.3. Dftesa e pjekuris.4. Certifikat personale.5. Certifikat pagzimi.6. Vrtetim mjeko - ligjor7. Vrtetim i prokuroris s rrethit.

Pr hollsi t mtejshme t interesuarit mund t kontaktojn nnumrin e telefonit:

Sporteli: 0574 222 55 ose Sekretaria: 0574 223 97.

Mngjesi i dats8 korrik, pr-ve festimit t t kremtes s Dsh-morit Prokop, pati edhe nj bekimtjetr pr besimtaret e kishs s

Shn Theodhorve n Vlor. Atdo ta vizitonin miq nga Manastirete Meteors se Greqis, gj q ngja-lli interesin e shum besimtarve.Nuk mund ta harrojn kta besim-tar bujarin dhe ndihmn q ktamiq i kan dhn qytetit t Vlorsdhe kishs Shn Theodhort.

Bashk me besimtart, ishtedhe Kryebariu i tyre Imzot Ignati.N mngjes autobusi me miqt q-ndroi prpara kishs, nga zbriti Mi-

tropoliti i Stagons dhe Meteors,Imzot Serafimi, e pas tij klerik,murgj dhe laik. Kisha u mbushplot! Pas urimeve te rastit, fjaln emori Imzot Ignati, i cili iu uroi mir-seardhjen miqve dhe i falnderoipr mundsin q u dhan besimta-rve t Vlors pr t pasur kishne tyre. M pas e mori fjaln ImzotSerafimi. Ai kujtoi me nostalgji mo-mentet e para kur u vendos q te

ndihmonin besimtaret e Vlors prte pasur kish ku t kryenin shrbe-sat. Erdhm,- tha ai,- n Vlor dhen kt vend ku jemi sot gjetm

nj ndrtes e cila ishte kthyer nnj repart t zjarrfiksve t qytetit.Disa makina dhe disa fui me kar-burant. Rreth e rrotull kishte baltedhe vendi dukej shume m ndryshenga far shohim tani. Megjithat,me bekimin e Kryepiskopit Anastasfilluan punimet dhe me 27 qershort vitit 1993, u bprurimi. Ka qe-n nj ast shum i veant i jetstime tek shihja kishn t mbushurplot me besimtar.

Ai kujtoi me nostalgji dheshprehu mirnjohjen dhe respektinpr meshtarin e par pas hapjes skishave, papa Kozman.

M pas miqt nga Meteorashkuan n mjediset e kishs, kuishte prgatitur edhe nj pritje. Pasdisa orsh t gzuara pr t gjith,ata u larguan, me dshirn pr tukthyer prsri

At Spiro Bulika

U bn shum vite tashm qMitropolia e Gjirokastrs zhvillonkampe verore pr rinin. T tillzhvillohen kryesisht n manastirine Shn Gjergjit n uk t Sara-nds (pr djem) dhe n fshatin Gli-komil t Dropullit (pr vajza). Njprvoj t till jetuam edhe sivjetn datat 6-16 korrik. U zhvillua pra

kampi i vajzave, aktivitet ky q b-het me bekimin e Fortlumturis stij Kryepiskopit Anastas dhe nnkujdesin e Hirsi Dhimitrit.

Rreth 80 vajza u mblodhn prt shijuar s bashku besimin e vr-tet, besimin n Zotin ton Jisu Krisht.Pjesmarrset ishin nga zona t ndry-shme te Mitropolis si: Gjiokastrr,Sarand, Xar, Libohov, Piqeras,Sofratik, Dervician etj. Temakryesore pr kt vit ishte Krishtigjithmon me ne.

Programi ishte i larmishm, porduhet theksuar mbi t gjitha se do

dit fillonte dhe mbaronte me lutjedrejtuar Perndis. Nuk mungoninpundoret, lojrat, bisedat shpirt-rore, si dhe ekskursionet. Gjithashtukampistet morn pjes n Liturgji-n Hyjnore, e cila u krye n mjedi-set e kampit, ku ndodhet nj kishkushtuar Martirit t madh ShnPandeleimonit.

Vajzat u larguan duke marr mevete kujtime dhe mbresa t paha-rrueshme.

Gabriela Dalipi

Vizitor nga Meteora

Mitropolia e Gjirokastrs

Kamp pr vajza n Glikomil

Vlor


5/12


N

e, treqind e gjasht delegatt e kishave t ndryshme n Evrop,

t mbledhur n qytetin historik t Lionit, n datat 15-21 korrik 2009,

me tem T ftuar n nj shpres n Krishtin, me rastin e Asambles

s 13-t t Prgjithshme dhe n prvjetorin e 50-t t themelimit t Konfe-

rencs s Kishave Evropiane, u drgojm kt mesazh kishave t gjith

Europs, antare t lvizjes son ekumenike.

Nj shpres m Krishtin

S i t krishter, ne guxojm q t shpresojm.* Si e pohon edheletra drejtuar Hebrenjve, besimi sht t qenurit e gjrave q ne ishpresojm. Shpresa duhet t shikohet si nj aspekt esencial i besimit t

krishter. Shpresa na fal gzim, paqe, kurajo, fuqi dhe liri. Ajo na liron

nga frika, i hap zemrat tona dhe e forcon dshmin ton n Zotin eNgjallur. T gjith t krishtert jan t ftuar n nj shpres n Krishtin,

si nj rrug e dashuris, faljes dhe e pajtimit. Si t krishter, ne ndajm

shpresn ton n Krishtin e ngjallur n komunitetet ku ne jetojm dhe ku

bjm pjes. Charta Oecumenica sht baza pr angazhimin ton n

rang botror dhe brenda shoqrive tona.

Duke par n t ardhmen

Kshilli Evropian i Kishave u themelua 50 vite m par n njEvrop t ndar dhe sht prpjekur t ndrtoj ura midis Lindjesdhe Perndimit, pr ti afruar t krishtert. U themelua n nj Evrop t

plagosur nga luftrat dhe t ndodhur n nj nevoj t dshpruar prfarat e shpress dhe t ngjalljes.

Sot, ndrkoh q celebrojm 50-vjetorin e KEK, situata n Evrop ka

ndryshuar jashtzakonisht shum. Kt vit sht 20-vjetori i rnies s

perdes s hekurt, q dha nj shpres t re jo vetm pr Evropn, por pr

mbar botn. Megjithat, shum shoqri evropiane jan ende duke luftuar

me pasojat e diktaturave komuniste n Evropn Qendrore dhe Lindore,

gj q ka cnuar qndrimet, ka krijuar dyshime dhe ka penguar pajtimin

e vrtet midis Lindjes dhe Perndimit.

Ndrkoh q po punojm n mnyr energjike pr kt qllim dhe po

prgatitim prpara t tjerve, nj Evrop t bashkuar dhe t pajtuar, ne

pikllohemi pr faktin q mure t rinj ndasish po ngrihen midis kombeve,kulturave dhe feve. Ne i shohim ndasit e reja q shfaqen- midis vendasve

dhe migrantve, midis t pasurve dhe t varfrve, t punsuarve dhe t

papunsuarve, midis atyre q u respektohen t drejtat dhe midis atyre

q kto t drejta iu lihen mnjan.

Ka kriza me shtrirje botrore, t cilat kan pasoja globale. Ndryshimet e

klims dhe shkatrrimi i mjedisit na fton t punojm pr integritetin e

krijess, si duke ndikuar tek politikant dhe n vendimmarrsit, ashtu

dhe me veten ton, pr t paksuar impaktin ton ekologjik dhe emetimin

e CO2. Kriza financiare afatgjat krkon q ne t marrim parasysh

mundsin pr nj rend t ri botror, q duhet t dal n pah dhe ti

rikujtojm bots nevojn pr nj ekonomi t bazuar n prgjegjsi etikedhe n mbrojtjen e ambientit - n t njjtn koh ne duhet t sigurohemi

Mesazhi i Asambles s 13-t t Prgjithshme t Kshillit Evropian t Kishavepr t gjitha kishat antare

q kishat tona t investojn burimet e tyre financiare me t njjtat

standarde t larta q ne ua krkojm t tjerve. T gjitha kto sfidojn

angazhimin ton t thell n procesin pajtues pr drejtsi, paqe dhe pr

integritetin e krijess.

Pavarsisht gjith ktyre, sht bindja jon e thell se ne, si t

krishter, kemi nj shpres t veant pr t ndar n situata ku

mund t duket se ka vetm dshprim. Ne deklarojm: Ka shpres!

- n prpjekjen ton pr t drejtn dhe pr drejtsin. Ka shpres,

kur ne rezistojm ndaj t gjitha formave t dhuns dhe t racizmit,

kur ne mbrojm dinjitetin e do qenieje njerzore. Ka shpres, kur

ne insistojm n obligimin ton pr solidaritet t painteres midis

popujve dhe njerzve; kur ne luftojm pr respekt t vrtet ndaj

krijess. *

Ne besojm se Evropa mund dhe duhet t jet nj kontinent mendjehapur,

mikprits dhe gjithprfshirs. Ne afirmojm se dyert duhet t jen t

hapura pr kdo q krkon nj streh pr tu mbrojtur nga persekutimi

dhe dhuna. N kt Asamble t KEK-it, ne festuam bashkpunimin e

ngusht t Komisionit t Kishave pr Migrantt n Evrop. Kjo do t

shpallet m qart n vitin 2010, n vitin e Kishave Europiane q i

prgjigjen migrimit, kur s bashku, ne do t kemi rastin pr t dshmuar

prkushtimin ton t krishter pr refugjatt dhe migrantt.

Asambleja, duke par drejt s ardhmes, ka caktuar nj grup pune pr t

ribr nj rishikim t KEK-ut n trsi, duke prfshir n kt kuadr

nj qllim t prbashkt, vizion dhe caktimin e qllimeve strategjike -

dhe se cilat struktura mund tu shrbejn ktyre qllimeve n nj mnyroptimale. Asambleja u krkon t gjitha kishave antare t jen t

prkushtuara ndaj ktij procesi rishikues q po zhvillohet brenda KEK.

Sfidat pr ne si kisha dhe t krishter

Sfidat q u dhan nga kjo Asamble pr t gjitha kishat antaresht mesazhi i guximshm rreth shpress - por nj shpres q nukshprehet vetm n deklarata boshe, por n vepra dhe me nj besim t

gjall.

Ne afirmojm q kishat kan nevoj t punojn pr drejtsi dhe t flasin

t vrtetn para pushtetit! Kjo pr t shkatrruar muret midis njerzve,kulturave dhe feve, si dhe pr t msuar t krkojm ikonn e Perndis

n fytyrn e tjetrit. Pr t respektuar dhe jo vetm pr t toleruar

qeniet e tjera njerzore. Mbi t gjitha, kjo duhet realizuar pr t gjetur

shprehje t reja t solidaritetit me t varfrit midis nesh dhe n vende t

tjera t bots. S bashku le t kujtojm fjalt e Apostull Petros, q deklaroi:

Jini gati prher t mbroni me butsi dhe frik cilindo q t krkoj prej

jush fjal pr shpresn q sht ndr ju. (I Petro 3:15).

* Pjest n korsive, por edhe pjes t tjera t mesazhit jan

marr nga predikimi haps i Asambles i Kryepiskopit Anastas.Fryma e ktij predikimi prshkon t gjith kt mesazh.


6/12


U

n kam shprehur shpesh besi-min tim, personalisht dhe si

Patriark Ekumenik, e gjithashtu nnivelin e t gjith Orthodhoksis sevetm duke u angazhuar n dialogdhe duke bashkpunuar ngusht-sisht me kishat, ne do t jemi ngjendje t shpallim Ungjillin n botn nj mnyr bindse. Pr ktarsye, si Kisha e Konstandinopojs,qkurse paraardhsi im i bekuar,patriarku Joakimi III, nxori encikli-kn e tij t famshme t vitit 1902,ashtu edhe ne besojm fuqimisht se

rivendosja e komunionit midis tkrishterve sht nj nevoj par-sore urgjente pr ne t gjith, sepseprbn nj urdhrim t dhn ngaKrishti, Shptimtari yn n lutjen etij t fundit, q t besoj e tr bota.(Joan 17:21)

N kt frym, e duke u luturvazhdimisht n liturgjit ton pr

- Nga fjala e Trshenjtris s Tij, Patriarkut Ekumenik Vartholomeu I, me rastin e 50-vjetorit t themelimitt Konferencs Evropiane t Kishave -

n time se nj numr i madh kole-gsh orthodhoks kan dhn njkontribut t vyer n KEK n tgjitha nivelet. Ne u detyrohemi aty-re nj borxh t madh mirnjohjeje.

Megjithat, pavarsisht kontri-butit t vyer t br nga kta koleg,

thellsi t madhe theologjike siCharta Oecumenica, q shtfryti i nj prpjekjeje t prbashktnga t gjitha kishat n Europ, tKshillit Europian t Kishave KEKdhe Kshillit (Romano-katolik) tKonferencave Ipeshkvnore tEurops. (CCEE).

...sht e mundur q t promo-vohet nj dialog m efektiv i ki-

shave n Europ me institucionetevropiane dhe BE-n. Ky dialog,n t cilin, kisha ime sht prfshirprej shum vitesh, sht i vlefshmdhe esencial, jo vetm pr kishat,por edhe pr grupimet politike tBashkimit Europian dhe mbi tgjitha pr mbar popujt e Evrops.

duhet t ket Europa pr dinjitetin

e personit njerzor q sht brsipas ikons s Perndis, prbnthemelin pr respektimin absolutdhe pr mbrojtjen e t drejtave tmbar njerzve, (pavarsisht ngjy-rs, fes, kombsis dhe gjuhs)(Konferenca e tret e Konsultime-ve Mbarorthodhokse Presinodike,Chambesy 1986).

Kto jan koh t vshtira dhekushtet e jets jan kritike. Kaende, luftra q vazhdojn dhekonflikte midis kombeve, e murendarjeje. Padrejtsia sociale dheekonomike prek t gjitha familjet.Ksenofobia, racizmi, dhunimi i tdrejtave t njeriut shkakton njshqetsim q sa vjen dhe rritet.Fryma e bots dhe kriza n spiri-tualitetin dhe n vlerat e krishterapo shtojn dita dits shqetsimin ekishave tona. Besimi, besimi yn nJisu Krishtin po vihet gjithashtu npikpyetje.

... Prandaj ne kemi nj detyrimt madh pr t shpallur dhe pr tdshmuar s bashku Krishtin ekryqzuar, q vuajti, u varros dheshkeli vdekjen me vdekje si nathot tropari i Pashks. Me gjith v-shtirsit e panumrta dhe penge-sat, me gjith krizat dhe konfliktet,

Kjo sht bindja dhe shpresa jon e patundur

E ardhmja e Europs q shtn ndrtim e sipr, sht e errt, eme t vrtet, e pasigurt, e ndrtuarsi sht tani, pa vlerat shpirtroret krishtera q prekin do aspektsa i takon mbshtetjes dhe mbroj-tjes s qenies njerzore dhe t dinji-

tetit t saj. Prandaj edhe ne kemideklaruar qartsisht q respekti q

luftn dhe vuajtjet, sot t gjith t kri-shtert dhe t gjitha kishat sbashku, kan detyrimin t shpallindhe t shprndajn kt mesazh tngjalljes dhe t shpress, t pajtimitdhe paqes, sepse Krishti shtshpresa e bots, e kur them kt,

nuk injoroj aspak vuajtjen, dhimbjendhe martirizimin...

ne nuk mund t injorojm prgje-gjsit tona dhe detyrimet q kemindaj KEK, e n nj mnyr t ve-ant ato q kan lidhje me poro-sin e Zotit, i cili na porosit t bjmdo gj q sht n pushtetin ton,pr t rivendosur komunionin eplot midis t kishave t krishteran Europ. Kjo sht bindja dheshpresa jon e patundur.

Vllezr e motra, un e shikojt ardhmen e KEK n kt frymdhe duke patur shpresa t mdha.Nuk ka kurrfar dyshimi se gjatpesdhjet viteve t kaluara janrealizuar shum arritje nga KEK.N kto vite kan dal dokumenta

t panumrt n lidhje me shtjeekumenike, dokumente me nj

bashkimin e t gjith t krishter-ve, ne orthodhokst, themeluambashk me kisha t tjera, KshillinBotror t Kishave rreth 60 vjet mpar. N mnyr t ngjashme, rreth50 vjet m par, bashk me shumkisha evropiane, ne krijuam Kon-ferencn e Kishave Europiane,pesdhjetvjetorin e s cils po efestojm sot duke lavdruar Per-ndin...

Un dua t theksoj ktu pozi-cionin orthodhoks, duke dashur tlargoj do lloj keqkuptimi dhe dy-shimi, q mund t ket lindur, si bre-nda Kishs son Orthodhokse,ashtu edhe jasht saj, n lidhje me

ato q jan arritur brenda KEK.Dua t shpreh me kt rast lumturi-

Un dua t theksoj ktu pozicionin orthodhoks, duke

dashur t largoj do lloj keqkuptimi dhe dyshimi, q mund

t ket lindur, si brenda Kishs son Orthodhokse, ashtuedhe jasht saj, n lidhje me ato q jan arritur brenda KEK.

Dua t shpreh me kt rast lumturin time se nj numr i

madh kolegsh orthodhoks kan dhn nj kontribut t

vyer n KEK n t gjitha nivelet. Ne u detyrohemi atyre nj

borxh t madh mirnjohjeje.

Me gjith vshtirsit e panumrta dhe pengesat, me

gjith krizat dhe konfliktet, luftn dhe vuajtjet, sot t gjith

t krishtert dhe t gjitha kishat s bashku, kan detyrimin

t shpallin dhe t shprndajn kt mesazh t ngjalljes dhet shpress, t pajtimit dhe paqes, sepse Krishti sht shpresa

e bots, e kur them kt, nuk injoroj aspak vuajtjen, dhimbjen

dhe martirizimin...

Lion - ast nga Liturgjia n Kishn Orthodhokse t qytetit


7/12


Si t krishter guxojm q t shpresojm

sht e harlisur me pasuri- sigurisht t nj cilsietjetr. Shpresa sht pasja e nj pasurie tpadukshme, shpresa sht fitimi i sigurt i thesarit

para se t fitohet... Ajo sht dera e dashuris,ajo e largon dshprimin, na e bn t qartshn Joani i Shkalls (Klimaks 230, PG 881157).Apostulli n lutjen e tij admiron: cila shtpasuria e trashgimis s tij n shenjtort (Ef.1:18). Dhe jo thjesht pasuri, por edhe fuqi. Fuqie pakonceptueshme, me energji unikale. ...madhsi e pafund e fuqis s tij ndr ne qbesojm sipas veprimit t pushtetit t fuqis stij (1:19). Bhet fjal pr nj energji q shtshpalosur tanim dhe vepron n historinmbarnjerzore. Sepse Krishti i ngjallur shttashm prmbi do autoritet e pushtet e fuqi ezotrim ... q quhet jo vetm n kt jet, poredhe n at q vjen pas (1:21).

Ajo vihet n veprim brenda n Kish. Dhe evuri krye prmbi t gjitha n Kish, e cila shttrupi i atij (Efes. 1:22-23). Nuk ekziston njbesim individual i krishter, i ndar nga Kisha e

Krishtit, nga kungimi i dashuris me PerndinTriadik dhe gjymtyrt e trupit kishtar. Ai q jetonsi qeliz n Trupin e Tij, ndihet i lidhur me tgjith njerzimin dhe mbar krijesn. SepseKisha sht plotsia e tij, q i mbush t gjithan t gjith (Efes. 1:23).

Shpresa e thirrjes son n Krishtin, nuk nabn t jemi disa ndrrimtar romantik qndrrojn pr nj t ardhme t paprcaktuar.Por, duke ecur bashk me besimin e palkundrdhe dashurin pa hipokrizi, v n veprim t gjithadhuratat q Perndia na ka dhn pr nj prani

krijuese n ngjarjet historike, me fjal dhe mevepr.

(vijon nga faqja 1)

(vijon n faqen 8)

(Ligjrata 4,3, PG 31,234C). Pa injoruar realitetine ashpr, shpresa jon ka fuqin pr t shnd-rruar n gzim edhe kushtet m tragjike. Sepseshpresa n Perndin i transformon t gjitha

na siguron Shn Joan Gojarti. (Shpjegimi iPsalmeve 10, Gaume 5:43).

Shpresa jon n Krishtin e integron jetnton t prditshme n nj horizont pakrahasu-eshmrisht m t gjer, n perspektivneskatologjike. Vizioni i saj prqafon gjithsinn vend dhe n koh. Si nj teleskop shpirtror,ajo i shtrin syt tan n pafundsin e kohs.Me kt shpres lidhet shptimi yn. Sepseme shpresn shptuam; por shpresa q shihetnuk sht shpres, sepse pr at gj q shehnjeriu, prse edhe t shpresoj? Po nse

shpresojm pr at gj q nuk e shohim, mean t durimit presim (Rom 8:24-25, shih Petro

Brthama e shpress son mbshtetet pakurrfar lkundjeje n kt t vrtet, Shpresa

e krishter zbulon vazhdimisht mundsi tpaarritshme pr logjikn dhe prvojn e thjesht.N rrugt pa dalje, n sprovat dhe n hidh-rimet, besimtart jo vetm guxojn t shpre-sojn, por dhe mburremi n shpresn e lavdiss Perndis. Dhe jo vetm kjo, por edhemburremi pr shtrngimet, duke ditur seshtrngimi sjell durim, edhe durimi prov, dheprova shpres. Edhe shpresa nuk turpron(Rom 5:2-3). Shpresa n Krishtin sht egrshetuar me nj gzim paqsor. Gzohunin shpres, na kshillon apostulli (Rom 12:12).Dhe Vasili i Madh na siguron: Shpresa sht

me t vrtet ajo e cila paraprgatit gzimin tjet bashkndenjs i saj n shpirtin e t fortit.

1:3-5). Nse hiqet nga shpresa e krishter kydimension eskatologjik, si ndrmerret nga disa,

shpresa e thirrjes son e humbet fuqin, pasurindhe veprimin e saj t shumanshm.

Premtimet e qarta t Perndis prbjnpr ne nj ngushllim t fort, teksa qndrojmt fort n kt shpres, t ciln e kemi si spira-nc t shpirtit t sigurt dhe t vrtet. Ajo nasiguron brenda rrebesheve dhe sht shum evyer pr qndrimin ton t qet n limanet e ndry-shme shpirtrore, n udhtimin ton t madh,drejt destinacionit final, Mbretris s Qiejve.

2.Por ekziston edhe nj aspekt tjetr qduhet t hulumtohet. Kjo shpres e thirrjes sonn Krishtin nuk sht nj shtje individuale.

M kujtohet dhjetvjeari i viteve 90 nShqipri. Kisha, manastire, struktura kishtare,

ishin t gjitha t shkatrruara nga persekutimi23-vjear i pareshtur. Ngjante me nj vend tshkret nga ana shpirtrore, q t shkurajonte.E vetmja gj q mbshteste prpjekjen prringritjen e Kishs ishte nj fraz q prmblidhtet gjitha sigurit tona: N Krishtin ka shpres!Guxojm. Dhe Perndia i shpress, Perndiae surprizave, me gjith vshtirsit e jashtza-konshme, ruajti pr ne shum bekime dhesupriza.

Edhe n fazn e re t historis mbarbot-rore, n kuadrin e globalizmit, t krishtert ftohent jetojn personalisht shpresn q sht tek


8/12


ne dhe n t njjtn koh, me guxim ta ofrojm,aty ku ne ndodhemi.

Ka shpres! Ky sht mesazhi yn. Kashpres n prpjekjen ton pr t vrtetn dhedrejtsin. Ka shpres, kur rezistojm ndaj doforme t dhuns dhe t racizmit, kur mbrojmdinjitetin e do personi njerzor, kur ngulimkmb n detyrimin e reciprocitetit t painteresmidis njerzve dhe popujve; kur luftojm prnj respekt t vrtet ndaj krijess. Prfundi-misht, me fuqin e Krishtit t kryqzuar dhe tngjallur, t cilit i sht dhn do pushteti nqiell dhe mbi dhe (Matth 28:18), e vrteta,drejtsia, dashuria kan pr t mbizotruar. Dhe

jeta do t triumfoj mbi vdekjen.

3. Por shpalljen e ksaj shprese, t krishte-rt nuk mund ta ofrojn duke qen t prar.Ose duke patur marrdhnie formale, konven-

nj pagzim. N kt realitet, n jetn eTrinis s Shenjt n Kish bazohet jeta ekrishter, jo n ide t pacaktuara. Qendra fi-nale e referimit t ekzistencs son, t t gjitha

shpresave, frymzimeve dhe shpresave tonasht nj Perndi dhe At i t gjithve, i cilisht prmbi t gjitha, dhe me an t t gjithvedhe n t gjith ju (Efes. 4:6). [ Pikpamja ere biblike sht q e tr fjalia i referohetPerndis At. Megjithat, sht interesante tvrejm se Athanasi i Madh e shpjegon duke idhn nj kuptim trinitar: Mbi t gjithashtAti, si principi dhe burimi, nprmjet t gjithavenprmjet Fjals, n t gjitha n Shpirtin eShenjt (ad Serp. Epist. 1:28, PG 26, 596B].

N historin e lvizjes ekumenike, u krkuan

si boshte fillimisht besimi, m von dashuria.Kushtet e epoks son imponojn q ne tplotsojm krkimin ton duke e kthyer vme-ndjen, diskutimet, lutjen ton me intensitet edhen boshtin e nj shprese. Natyrisht nuk bhet

fjal q ne t braktisim t mparshmet. Por tsynojm plotsin, q e tr prpjekja jon t

jet vepr e besimit, mundimit t dashuris dhedurimit t shpress t Zotit ton Jisu Krishtit (1

Thes. 1:3). Besimi, shpresa, dashuria, ndrlidhennjra me tjetrn, prbjn nj unitet organik.

Vllezrit dhe motrat e mia, le t bjm njprmbledhje: Shpresa n Krishtin, n t ciln

jemi thirrur, ofron nj veprim energjik tpashtershm, durim dhe krijueshmri nprpjekjen ton t prditshme, ku secili prej neshsht thirrur. E m shum, e hap mendjen dhezemrn ton n t fundmet e kohs. Jo q tarratisemi n paprcaktim, por q ti bjm balldetyrimit ton t prditshm me durim, gzimdhe paqe. T jetojm lokalen duke kundruar

globalen. T prjetojm do ast kohor meperspektiv prjetsin.

Bhet fjal pr nj shpres q na liron ngado lloj forme e friks dhe e fobis, madje edhenga ajo e vdekjes. N kt shpres unikale nKrishtin e kryqzuar dhe t ngjallur, jemi thirrur.Tek Ai do t shpresojn kombet. Edhe Pe-rndia i shpress ju mbusht me do lloj gzimie paqeje me an t besimit, q t teproni nshpres me an t fuqis s Shpirtit t Shenjt.(Rom. 15:12-13)

Le t na denjsoj Perndia q t ndrgje-gjsohemi n lidhje me kt dinamik shum-formshe t nj shprese n Krishtin, n mnyrm t plot gjat punimeve t ksaj Asamblejedhe ta gzojm s bashku. Dhe n vazhdim,me guxim le ta transmetojm n vendin ton, nkomunitetet tona kishtare dhe m gjer n Evro-p si dhe n botn moderne. Mesazhi yn shti qart: Ne t krishtert, madje edhe n astetm t vshtira, guxojm t shpresojm.

Kisha jon Orthodhokse me faqen e saj zyrtare prpiqett prcjell mesazhin dhe informacionin e saj edhe ninternet.Ajo i njeh vizitort e saj me:

- besimin e krishter orthodhoks,- organizimin dhe veprimtarin e strukturave

institucionale,- lajmet m t fundit,- arsimin, edukimin dhe shrbimin social e kulturor

q ofron n shoqri,- ndrtimin dhe restaurimin e kishave dhe

manastireve,- botimet kishtare etj.

Teksti ktu ndrthuret me fotografi, mesazh zanor,muzikor e filmik.

Kt informacion do ta gjeni n tri gjuh: shqip,anglisht e greqisht.

Shihemi, lexohemi e dgjohemi n moment dhe kudo

n t gjith globin mewww.orthodoxalbania.org

Me www.orthodoxalbania.org

do t gjeni n internet Kishn Orthodhokse Autoqefale t Shqipris

Si t krishter guxojm q t shpresojm

(vijon nga faqja 7)

cionale, t ftohta. Krkohet q t ecim si i kahije thirrjes son n t ciln u thirrm. Kt ekrkon jo vetm shn Pavli, por edhe t gjith

shenjtort e Kishs triumfale: t ecim me dolloj prulsie dhe butsi dhe zemrgjersie, dukeduruar njri- tjetrin n dashuri, duke u kujdesurt ruani unitetin e Shpirtit n lidhjen e pajtimit(Efes 4:2-3). Fjal t drejtprdrejta, t qarta, qprcaktojn nj pozicionim n jet, binds aq sapr ata q ndodhen brenda Kishs po aq edhepr ata q mbajn qndrim kritik ndaj saj.

Jemi thirrur t gjith n nj shpres tprbashkt. Nuk kemi shpresa t ndryshme.Uniteti i shumanshm i Kishs ka baz dheburim t tijin tre personat e Trinis s Shenjt.

(Nj Shpirt, nj Zot, nj Perndi). Dhedo besimtar lidhet me at me nj besim, n

Lion - Qendra e Kongreseve ku u zhvillua Asambleja e KEK


9/12


Fotolajm

15 vjet me par - vihej guri i themelit pr kishn katedrale t Kors

Mbas persekutimit kundrkrishterimit, kisha e par q u ndr-tua n Jerusalem mori emrin e Ngjall-jes s Zotit ton Jisu Krisht. Mbaspersekutimit n Shqipri kundrbesimit nga ateizmi komunist, kishae par e prmasave t mdha,Katedralja e Kors, nuk mund sit mos kishte edhe ajo kt emrkuptimplot Ngjallja e Krishtit.

Paqe mbi ju! ishte prshnde-

tja e par e Krishtit t ngjallur nx-nsve t Tij. Dhe m tej Gzohuni!.Ndaj edhe kjo dit e shnuar prqytetin simbol t besimit, por edhet kulturs e t traditave atdhetare,nuk mund t mos kishte si lejtmotivpaqen dhe gzimin e pamat.

E ndieje kt gzim, paqen, poredhe dashurin e thell tek atabesimtar, t t gjitha moshave, qkishin dal n mbasditen e 1 gushtitt prisnin Kryepiskopin q para se

t hynte n qytet, duke krijuar njvargan kuptimplot prej 30-40

automjetesh, t mbushur prplote.

E ndieje tek ata dhjetra e dhje-tra qytetar, q u mblodhn me-njher rreth Fortlumturis s Tij,n vendin ku eskavatoristi PaskalDumi sapo kish nisur grmimet pr-gatitore pr fillimin e punimeve tKatedrales dhe m pas, n dashu-rin e takimeve n Kishn e Buri-mit Jetdhns.

E ndieje at m 2 gusht, ditn ekremtimit t lipsaneve t dshmoritt par, Shn Stefanit, por edhe t2-vjetorit t ngjarjes s shnuar tfronzimit t Kryepiskopit Anastas,ngjarje q e bri Kishn Ortho-dhokse Autoqefale t barabart megjithsimotrat e saj t bots, nfjalt e prshndetjes s at KristoRacit dhe gjit klerikve e laikvet dioqez s Kors, q i uroninFortlumturis s Tij shndet dhe

jet t gjat n t mir t Kishs.

E ndieje te ata mbi 15 mij be-simtar, q u mblodhn n pasditen

e po asaj dite, pr t festuar beki-min e punimeve t Katedrales ma-dhshtore, 24 metra t lart, q dot jet edhe bekim pr gjith qytetin.

E ndieje si n cicrimat e vall-tarve t vegjl veshur me kostumekombtare, ashtu edhe n fjalt eprshndetjes s bashkatdhetarit94-vjear Peter Minari, me banimn SHBA, se sjell urimet e besim-tarve t kishs son, si dhe ndih-

mn e tyre financiare pr KishnOrthodhokse Autoqefale t Shqip-ris, t kryesuar prej Fort t Lum-turit, Kryepiskopit Anastas.

E ndieje veanrisht edhe nfjalt e Kryepiskopit drejtuar nje-rzve t emocionuar e t prekur,shum prej t cilve qeshnin e qaninnga gzimi, se Kisha, ashtu sindrojm dhe e imagjinojm, uprket t gjithve, pa prjashtim...Ajo duhet t jet nj qendr da-

shurie, nj qendr kulture, njqendr paqeje.

Dhe s fundi, e ndieje n zrate t gjith t mbledhurve n atceremoni t Shenjt, ndrsakndonin me lot n sy himnin ePashks s t Ngjallurit Krishti ungjall s vdekurish, me falnderiminn zemra, sepse, si e theksoi edheFortlumturia e Tij, Anastasi:Falnderojm Perndin pr ktdhurat t madhe q na fali..Falnderojm t gjith ata q mu-

ndsuan arritjen e dits s sotme;kryetart e Rrethit e t Bashkis,prfaqsuesit e t gjitha partive, tdashurit dhe t shtrenjtt prfaq-sues t komuniteteve t tjera fe-tare, t gjith qytetart e Kors,q me mirsin dhe dashurin etyre ran dakord pr t hedhur kthap... Mos i mendoni vshtirsit.Ato jan q t gzohemi m teprmbrapa. Edhe ather kur naqllojn me gur, ti prdorni gurtpr t ndrtuar.

Korresp. i Ngjalljes

gusht 1994

Ditn e diel, 19 korrik, ne qytetin antik t Beratit u festua prvjetori

i fronzimit te Hirsi Ignatit. N Liturgjin Hyjnore q u krye n katedralen

e re t qytetit merrnin pjes shum qytetar beratas, si dhe priftrinj t

ardhur nga disa qytete t dioqezs son, q bashkmeshuan me

Mitropolitin.Prshndeti at Petraq Simsia n emr t klerikve etj., t pranishmit

i falnderoi edhe Hirsia e Tij Ignati.

Maria-Klara Sylari

Vshtirsit jan q t gzohemi m tepr mbrapa

N datn 2 gusht, n prvjetorin e Fronzimit t Kryepiskopit t Tirans,

Durrsit dhe t gjith Shqipris, Anastasit, n Kishn Ungjillzimi i

Hyjlindses n Tiran u krye nj Liturgji panegjirike e kryesuar nga

Fortlumturia e Tij, dhe ku morn pjes antart e Sinodit t Shenjt, Hirsia

e Tij, Ignati; Hirsia e Tij, Joani; Hirsia e Tij, Dhimitri; Hirsia e Tij

Nikolla; Hirsia e Tij Andoni. N mesh morn pjes edhe klerik e besim-

tar nga t gjitha mitropolit, t rinj nga kampingjet verore t Kishs etj.

Pasdite, si sht br tashm tradit, u krye Shrbesa e Efqelis, e

lyerjes me Vaj t Shenjt.


10/12


Kalendari i

Liturgjive Hyjnore,

SHTATOR 2009

1 E Mart Fillimi i Vitit

Kishtar.Simeon Stiliti. 40 oshdg.(Adamantina etj.)

5 E Shtun Zaharia, i ati iJoan Pagzorit. Dsh. Medimni,

Urbani.

6 E DIEL 13 MATEUT.udia e Kryeengj. Mihail.

Dshg. Kalodhota.

8 E Mart Lindja e Hyjli-ndses Mari.Dsh. Artemi-dhori, Seviri.

9 E mrkur HyjprindritJoakim e Ana. Sinodi III Eku-

menik.(Hahet vaj e ver.)

12 E Shtun Mbyllja e Li-ndjes s Hyjlindses. Hierod.

Autonomi.

13 E DIEL PARA LAR-TSIMIT T KRYQIT.Prurimi i Kishs s Ngjalljes.

14 E Hn Lartsimi i

Kryqit t Nderuar. Sinodi VIEkumenik.(Kreshm)

17 E Enjte Sofia e vajzatdsh. Besa, Shpresa, Dashuria.

Dsh. Agathoklia.

19 E Shtun Dsh. Trofimi,Sabati e Dorimedonti. Dshg.

Suzana.

20 E DIEL PAS LART-SIMIT T KRYQIT. Dshm.Efstathi e familja.

21 E Hn Mbyllja e Lart-simit. Profeti Jona. Ap. Kodrati.

Dshg. Vasa.

23 E Mrkur Ngjizja eJoan Pagzorit. Oshg. Ksanthi-

pi e Polikseni. (Hahet vaj e ver.)

26 E Shtun Jetndrrimi iAp. e Ungj. Joan Theologut.

Gedeoni i Drejt.

27 E DIEL 1 LLUKAIT.Ap. Aristarku, Zinai nga 70-t.

Dsh. Kalistrati.

NGJALLJA

Kryeredaktor: Thoma Dhima

Adresa:Kryepiskopata Orthodhokse,

Rruga e Kavajs, Nr. 151Tiran

Tel: (04) 2234 117, 2235 095.Fax: 2232 109

Shtypurn shtypshkronjn Ngjallja

Organ i Kishs Orthodhokse

Autoqefale t Shqipris

Del nn kujdesin

e Kshillit Botues

Themelues:Kryepiskopi Anastas

N shtypin turk ka filluar t flitetpr rihapjen e afrt t FakultetitTheologjik t Halkit, ku do t for-mohen theologt dhe kleri i Patriar-kans Ekumenike. Ky Fakultet u

mbyll n vitin 1971, n mnyr tpapritur, pas rreth 100 vitesh aktivi-teti. Kjo pikpamje sht diskutuargjersisht n media. E gjith kjofilloi kur Olli Rehn, shefi i BE przgjerimin, deklaroi me gazetart nBruksel, n 10 qershorin e shkuar,se procesi i antarsimit t Turqisn Europ, prfshin marrjen e ve-ndimit t Turqis pr eljen prsrit Fakultetit t Halkit. Gjithashtu,ai u bri t ditur gazetarve edheshqetsimin e Selis s Shenjt sai takon nivelit t liris fetare t Tur-qis. Shum gazetar t njohur nTurqi, kan dal n mbrojtje thapur t rieljes s ksaj shkolle.

Nga ana tjetr jan ngritur zra

Gjuajtn me gur, dogjn shtpi-t, ndoqn ata q prpiqeshin tshptonin duke qlluar si t me-ndur. N fund numroheshin 9 tvdekur, shtat nga t cilt kan t

njjtin mbiemr, Hamid, t t njjtsfamilje, t afrm t murgut katolikat Husein Junis. Faji i tyre i vetm- ishin t krishter.

Kjo ndodhi n Pakistan, n Goj-ra, n Panxhabin Lindor. N trvendin t krishtert jan rreth 2 mi-lion e 600 mij, mes nj popullsie

TurqiKur do t rihapet Halki?

Pakistan

Masakr t krishtersh

N Koren e Veriut nj grua e martuar me fmij, u dnua dheekzekutua, sepse ishte akuzuar se kishte shprndar Bibla, libr tabun mbretrin e fundit komuniste t planetit. Si shtes akuzash pr RiHyonok, 33 vjee, ishte edhe se ishte spiune e SHBA, nj skenar qedhe n Shqiprin moniste e njihnim shum mir.

Pas ekzekutimit, i shoqi i saj dhe 3 fmijt u drguan n nj ngakampet e tmerrshme t puns s detyruar, nga sht gati e pamundur tshpresosh t kthehesh i gjall.

N Koren e Veriut mendohet se ka 30 mij t krishter, q e jetojn

besimin e tyre si n kohn e persekutimit pagan dhe t katakombeve.Mjafton edhe zotrimi i nj Bible t vetme q mund t dnohesh me vdekje.

Koreja e Veriut

Komunistt dnojn me vdekje pr Bibln

kundr rihapjes s Fakultetit ngaShoqata e Avokatve t Stambollit,gjat nj konference menjher pasdeklaratave t bra nga Rehn, porpa dhn argumente juridike n

favor t ktij mendimi.Pr m tepr, ministri turk pr

integrimin n BE, Egemen Bagis,deklaroi se rihapja e Fakultetit tHalkit sht nj shtje e brend-shme e Turqis.

Por nuk ka si t jet kshtu, kurTurqia, n kundrshtim me Trakta-tin e Lozans, ka ndrmarr spas-trime etnike dhe nga 100.000 shpir-tra t krishtera q ishin n Stambolln vitin 1923, sot ky numr me v-shtirsi arrin 3000 vett. Gjithashtu,sht kmbngulur n vite pr tmos njohur statusin historik t Pa-triarkans Ekumenike, ndrkoh qkjo njihet nga gjith kishat e kri-shtera dhe autoritetet e vendeve

demokratike, duke nisur nga BE ederi tek SHBA.

Prgjegjsi i marrdhnieve mejasht t Patriarkans Ekumenike,at Dositheos, tha se e gjith kjo

zhurm bhet n media n mnyrt orkestruar, pr t larguar vme-ndjen nga problemet e vrteta dhepr t errsuar esencn e problemitfondamental t integrimit t Turqisn BE, q sht m i rndsishm.Sa i takon shtjes s Halkit, kjosht e thjesht, duhet t rikthe-hemi n statusin para vitit 1971, gjlehtsisht e mundshme pr auto-ritetet turke.

Patriarku Ekumenik Vartho-lomeu ua ka br t ditura ktoshtje autoriteteve t larta t ve-ndit, prfshi edhe presidentit Gyl,pr deri m tani nuk sht ndr-marr asnj hap konkret pr zgji-dhjen e tyre.

160 milionshe, gati e gjitha myslima-ne. Por me gjith numrat, intolera-nca fetare ndaj ksaj minorancepaqsore dhe t varfr sht kthy-er n nj gj t prditshme.

Ngjarja e fundit nisi pas njfeste t pafajshme dasme mes tkrishtersh, m 30 korrik. Dikushhapi fjal totalisht t gnjeshtrtadhe t qllimshme se ishin grisurn t flet t kuranit. Kaq mjaftoiq t nisnin sharjet dhe gurt e fa-natikve. Pasdite disa shtpi ishindjegur. Por dhuna m e madhe shpr-theu t shtunn, pikrisht n Gojra.

T paktn 8 autobus plot meekstremist islamik, erdhn nga

jasht qytetit, plot me njerz t ar-

matosur gjer n dhmb. Slogani i

tyre ishte se t krishtert kan tnjjtn fe me ushtart amerikan,pra jan armiq dhe meritojn vdek-

jen. Filluan me gur, pastaj me ben-zin e bomba. Po t mos ishin largu-ar me t shpejt njerzit bilanci dot kishte qen shum m tragjik.T 7 viktimat e familjes Hamid, q

nuk mundn t largohen n koh, idogjn t gjall

Vitet e fundit kan par n Pa-kistan t paktn katr progromemasive kundr t krishterve. Gatigjithmon preteksti sht ligji 295,q n emr t sharias dnon me bur-gim t prjetshm e deri me vdekjek akuzohet pr fyerje t Kuranitdhe profetit, q keqprdoret ha-pur. Shpesh mjafton fjala e vetmnj ekstremisti islamik pr t futurn burg e persekutuar t krishter,

pa pasur as edhe nj prov t vetme.


11/12


Fatime Krasniqi, msuese n komunn eMalishevs, mbeti pa fjal kur lexoi n qendr

t dhoms s nipit dhe mbess kornizat e pu-

nimeve t tyre mbreslnse. Nj mesazh i

shkurtr, q ajo nuk ka pr t harruar kurr:

Mirnjohja. Si pr ta shprehur m t plot

gzimin e saj, ajo tregon se: Fmijt erdhn

ditn e par duke krcyer shum t knaqur.

M tregonin se me sa shum dashuri e

prkushtim i kishin br punimet e tyre bashk

me drejtuesin e grupit gjat kampeve tuaja.

Si nipi dhe mbesa e saj, Arbri e Artemisa

dhe 1800 fmij t komuns s Malishevs pr-jetuan kt ver dit t kndshme n shoqrin

e kampeve verore edukative dhe argtuese t

organizuara pr t tetin vit radhazi nga Kisha

Orthodhokse Autoqefale e Shqipris. Plot pes

kampe n shkollat e Malishevs, Caralluks s

siprme dhe t poshtme, Banja dhe Begaj ishin

panorama gjeografike m e bukur e aktivitetit.

do dit fmijt shikonin nj dram n lidhje

me aspekte t ndryshme t mirnjohjes, e cila

ishte edhe tema qendrore e kampit. Ditn e par

fokusoheshin n aspektin e shprehjes s mir-

njohjes, ditn e dyt si t kultivojm frymn emirnjohjes dhe t tretn si t jemi mirnjohs

n situata t vshtira. Programi prmbante loj-

ra, kng, diskutime n grupe, pundore e kok-

teil. Fmijt ishin n aktivitet pr rreth katr

or n dit.

Paradite merrnin pjes fmij nga para-

shkollort deri te klasat e katrta dhe mbasdite

nga klasat e pesta deri n klasat e nnta. Nj

dit ishin programuar lojrat olimpike, dhe n

fund festa e prgatitur nga vet grupet e fmi-

jve pjesmarrs.

Izahir Begaj, drejtor i shkolls 9-vjeare nfshatin Begaj u shpreh se: Kjo pun pasqyron

Duke ndar miqsin me mirnjohje n kampet e fmijve t Kosovs

qetsin n shpirtin human t 24 t rinjve vullne-tar t Kishs s Shqipris. Ne e vlersojm

me notn m t lart punn dhe angazhimin e

ekipit. Programi prmbante teknika arsimore,

edukative dhe sociale.

Ne vlersojm prpjekjet tuaja pr ndrtimin

e t ardhmes son. Bashkpunimi shpresoj t

jet i gjat dhe n frymn e miqsis. Nj fal-

nderim special i drgoni Kryepiskopit tuaj

Anastas nga ne dhe gjith miqt tuaj q mb-

shtesin veprimtarin n shrbim t fmijve.

Kt dashamirsi, arsimtart e shprehn pr-

mes nj Flet mirnjohje pr KryepiskopinAnastas dhe pr t gjith stafin e t rinjve

orthodhoks q ndihmuan n organizimin dhe

mbarvajtjen e ktij kampi.

Kampet q ju organizoni kan nj emrshum domethns. Nj emr q sht me

perspektiv pr t nesrmen. Gjith kjo q bni

sht e vlefshme dhe ju keni par q fmijt

tan jan shoqrizuar, miqsuar dhe kan krijuar

nj dashuri pr punn q ju bni - tha ndr t

tjera Izet Shala, drejtori i shkolls Naim Frashri

n Banj.

Kampet u organizuan me leje nga Drejtoria

Arsimore e komuns s Malishevs dhe pr t

gjith kt bashkpunim drejtuesi i ktyre akti-

viteteve me fmijt kosovar, prfaqsuesi i Ki-

shs Orthodhokse z. Nathan Hoppe, falnderoit gjith pjesmarrsit: Ju falnderojm ju pri-

ndr q na mbshtesni dhe ju jepni mundsi f-

mijve t marrin pjes n kamp. Ju urojm nj

ver t mbar, pushime t mbara dhe nj fillim

t ri t vitit shkollor t mbar. Falnderojm

stafin q ka punuar ktu dhe ashtu si ka thn

edhe drejtori i shkolls tuaj, nj falnderim t

veant pr Kryepiskopin Anastas dhe gjith

antart e Kishs Orthodhokse Autoqefale t

Shqipris. Ju prcjellim prshndetjet dhe

urimet e tyre pr nj vit t mbar.

Q prej kohs s lufts n vitin 1999 traditae bashkpunimit mes t rinjve t Kishs Ortho-

dhokse Autoqefale t Shqipris dhe msuesve

kosovar bashk me nxnsit e tyre t shkollave

n fushn e edukimit dhe argtimit t fmijve

ka prcjell mesazhe frytdhnse. Bashkpu-

nimi ka thelluar edhe m tej miqsin vit pas

viti. Interesi i fmijve pr kto kampe po rritet

nga viti n vit aq sa, si tregon edhe znj. Fatime

Krasniqi, kur prfundon shkolla, fmijt e presin

me padurim kt kamp, sepse ata lodhen dhe

msojn t bhen njerz t dijes dhe t kulturs.

Isidor Koti


12/12

Documents

Gazeta e Gushtit 2009