GENEL MUHASEBE - MİKROarsiv.mikro.com.tr:81/files/v15xx/Documents/Muhasebe_Modulu.pdf · MUHASEBE modülüyle çalışmalarınıza hesap planını açarak başlayacaksınız. Hepimizin

Vr.15 (9000 Serisi) 1 Genel Muhasebe

GENEL MUHASEBE

1. GENEL MUHASEBE MODÜLÜ’NE GİRİŞ ................................................................... 5

1.1 HESAP PLANI ........................................................................................................... 5 1.1.1 Kartlar Yardım Tuşları ................................................................................... 6 1.1.2 Hesap tanıtım kartı (087100) ......................................................................... 8 1.1.3 Muhasebe hesap hareket föyü (081100) ..................................................... 14 1.1.4 Muhasebe cari hesap hareket föyü (081120) .............................................. 18 1.1.5 Hesap planı grup tanıtım kartı (087200) ...................................................... 19 1.1.6 Standart hesap planı yükleme (087400) ..................................................... 19 1.1.7 Hesap Hareketleri Aktarma ......................................................................... 19

1.1.7.1 Alt hesap hareketlerini başka alt hesaba aktarma (087700) ............................... 19 1.1.7.2 Üst hesap hareketlerini kendine ait alt hesaba aktarma (087701) ...................... 20

1.2 SORUMLULUK MERKEZLERİ VE DAĞITIM ANAHTARLARI ............................................. 20 1.2.1 Sorumluluk merkezleri tanıtım kartı (087500) ............................................. 20 1.2.2 Sorumluluk merkezleri ve proje hareket föyü (081110) ............................... 22 1.2.3 Dağıtım anahtarları tanıtım kartı (087520) .................................................. 22

1.3 YÖNETİM ............................................................................................................... 23 1.3.1 Hesap Planı Yönetimi (080001) ................................................................... 24 1.3.2 Hesap Planı Mizanı Yönetimi (080002) ....................................................... 26 1.3.3 Sorumluluk Merkezleri Yönetimi (080003) .................................................. 27 1.3.4 Özel mahsup fişi (081005) ........................................................................... 27 1.3.5 Otomatik özel mahsup fişi oluşturma (081006) ........................................... 29 1.3.6 Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015) .......................................... 29 1.3.7 Muhasebe fişi yönetimi (081009) ................................................................. 30 1.3.8 Muhasebe hareketleri yönetimi (081010) .................................................... 32 1.3.9 Muhasebe fişi grup tanımları (081008) ........................................................ 32

1.4 MUHASEBE HESAP BÜTÇESİ ................................................................................... 33 1.4.1.1 Yıllık muhasebe hesap bütçe girişi (087800) ...................................................... 33 1.4.1.2 Muhasebe hesap bütçe listesi (087850) ............................................................. 33 1.4.1.3 Muhasebe hesap bütçesi karşılaştırma raporu (084700) .................................... 33 1.4.1.4 Muhasebe hesap bütçe küpü (084751) ............................................................... 34

1.5 ENFLASYON DÜZELTMESİ MUHASEBESİ İŞLEMLERİ ................................................... 34 1.5.1 Dönem sonu enflasyon düzeltmesi muhasebesi farkı fişi oluşturma (088500) 34 1.5.2 Önceki dönem enflasyon farkını maliyetlere aktarma fişi oluşturma (088501) 36

1.6 MUHASEBE FİŞLERİ ................................................................................................ 37 1.6.1 Muhasebe Fişleri Yardım Tuşları ................................................................. 37 1.6.2 Standart Muhasebe fişleri (081000) ............................................................ 50 1.6.3 Standart Muhasebe Fişi 2 (081001) ............................................................ 57 1.6.4 Dövizli Muhasebe fişleri (081002) ............................................................... 58 1.6.5 Muhasebe fişi yönetimi (081009) ................................................................. 58 1.6.6 Dönemsel işlem fişi (081003) ...................................................................... 58 1.6.7 Özel Mahsup Fişi İşlemleri .......................................................................... 60

1.6.7.1 Özel mahsup fişi (081005) .................................................................................. 60 1.6.7.2 Otomatik özel mahsup fişi oluştur (081006) ........................................................ 61 1.6.7.3 Muhasebe fişleri yönetimi (081009) .................................................................... 62

1.6.8 Muhasebe hareketleri yönetimi (081010) .................................................... 63 1.6.9 Muhasebe fiş detayları yönetimi (081011) .................................................. 64 1.6.10 Muhasebe fişi grup tanımları (081008) ........................................................ 64

Vr.15 (9000 Serisi) Genel Muhasebe

2

1.7 DEFTERLER ........................................................................................................... 64 1.7.1 Kasa defteri (082100) .................................................................................. 65 1.7.2 Yevmiye defteri (082200) ............................................................................. 66 1.7.3 Büyük Defter ................................................................................................ 68

1.7.3.1 Büyük defter standart dökümü (082310) ............................................................. 68 1.7.3.2 Büyük defter T Cetveli Dökümü (082320) ........................................................... 69

1.7.4 Envanter Defteri ........................................................................................... 69 1.7.4.1 Envanter Defteri T Cetveli Dökümü ..................................................................... 69

1.7.4.1.1 Açılış bilânçosu - Gelir/Gider tablosu - Kapanış bilânçosu (082410) ............. 69 1.7.4.1.2 Cari - banka - kasa - hizmet - masraf - personel listeleri (082411) ................. 70 1.7.4.1.3 Değerli kâğıt listesi (082412) .......................................................................... 70

1.7.4.2 Envanter Defteri Borç/Alacak Sıralı ..................................................................... 70 1.7.4.2.1 Açılış bilânçosu - Gelir/Gider tablosu - Kapanış bilânçosu (082420) ............. 70 1.7.4.2.2 Cari - banka - kasa - hizmet - masraf - personel listeleri (082421) ................. 70 1.7.4.2.3 Değerli kâğıt listesi (082422) .......................................................................... 71

1.7.4.3 Stok Listesi (082430) .......................................................................................... 71 1.7.4.4 Sabit Kıymet Listesi (082431) ............................................................................. 71

1.8 MİZANLAR .............................................................................................................. 71 1.8.1 Mizan föyü (80002) ...................................................................................... 72 1.8.2 Mizan Kübü (080004)................................................................................... 72 1.8.3 Grup mizanı (083100) .................................................................................. 73 1.8.4 Ana hesap mizanı (083200) ......................................................................... 76 1.8.5 Genel mizan (083300) ................................................................................. 77 1.8.6 Alt hesap mizanı (083400) ........................................................................... 78 1.8.7 Genel amaçlı hesap mizanı (083800) .......................................................... 79 1.8.8 Birleştirilmiş Veritabanları Bazında Mizan ................................................... 80

1.8.8.1 Mizan föyü (080005) ........................................................................................... 81 1.8.8.2 Mizan kübü (080006) .......................................................................................... 81 1.8.8.3 Grup mizanı (083110) ......................................................................................... 81 1.8.8.4 Ana hesap mizanı (083210) ................................................................................ 81 1.8.8.5 Genel mizan (083310) ......................................................................................... 82 1.8.8.6 Alt hesap mizanı (083410) .................................................................................. 82

1.8.9 Alternatif Şirketler Bazında Mizan ................................................................ 82 1.8.9.1 Alternatif mizan parametreleri (083012) .............................................................. 82 1.8.9.2 Grup mizanı (83120) ........................................................................................... 83 1.8.9.3 Ana hesap mizanı (083220) ................................................................................ 83 1.8.9.4 Genel mizan (083320) ......................................................................................... 83 1.8.9.5 Alt hesap mizanı (083420) .................................................................................. 84 1.8.9.6 Alternatif mizan parametreleri listesi (083013) .................................................... 84

1.9 RAPORLAR & GRAFİKLER ........................................................................................ 84 1.9.1 Muavin Döküm ............................................................................................. 84

1.9.1.1 Standart muavin döküm (084110) ....................................................................... 84 1.9.1.2 Karşı hesap detaylı muavin döküm (084115) ...................................................... 86 1.9.1.3 Cari hesap detaylı muavin döküm (084116) ........................................................ 86 1.9.1.4 Döviz detaylı muavin döküm (084120) ................................................................ 87 1.9.1.5 Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084130) ......................................... 87 1.9.1.6 Sorumluluk merkezi çoklu seçimli muavin döküm (084140) ................................ 88 1.9.1.7 Birleştirilmiş Muavin Döküm ................................................................................ 88

1.9.1.7.1 Standart muavin döküm (084150) .................................................................. 88 1.9.1.7.2 Döviz detaylı muavin döküm (084160) ........................................................... 88 1.9.1.7.3 Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084170) .................................... 89

1.9.2 Hesap planı dökümü (084200) .................................................................... 89 1.9.3 Sorumluluk Merkezleri Tanıtım Dökümü ...................................................... 91 1.9.4 Fiş Dökümleri ............................................................................................... 91


3

1.9.4.1 Yevmiye numarasına göre fiş dökümleri (084300) .............................................. 92 1.9.4.2 Tarih sıra numarasına göre fiş dökümleri (084310) ............................................ 93

1.9.5 Yevmiye dökümleri (084400) ....................................................................... 94 1.9.6 Fiş özet raporu (084500) ............................................................................. 95 1.9.7 Genel hareket raporu (084600) ................................................................... 96 1.9.8 Genel durum tablosu (087300) .................................................................... 96 1.9.9 Sorumluluk merkezleri (Hesap dağılımlı) raporu (084800).......................... 96 1.9.10 Belge no detaylı yevmiye (084900) ............................................................. 97 1.9.11 Gelir Gider Tabloları .................................................................................... 98

1.9.11.1 Gelir - Gider tablosu 1 (084950) .......................................................................... 98 1.9.11.2 Gelir - Gider tablosu 2 (084960) .......................................................................... 98 1.9.11.3 Tahmini Gelir Tablosu (084970) .......................................................................... 99

1.9.12 Hesap Grafiği ............................................................................................. 100 1.9.13 Özel Mahsup İşlem Raporu (088110) ....................................................... 100

1.10 BİLÂNÇO, MALİ TABLOLAR VE FİNANSAL ANALİZ .................................................... 101 1.10.1 İşletme Özet Bilânçosu .............................................................................. 101

1.10.1.1 Özet bilânço (AKTİF) (085111) ......................................................................... 101 1.10.1.2 Özet bilânço (PASİF) (085112) ......................................................................... 103 1.10.1.3 Özet bilânço (085120) ....................................................................................... 103 1.10.1.4 İşletme özet bilânçosu aktif parametreleri (085130) .......................................... 103 1.10.1.5 İşletme özet bilânçosu pasif parametreleri (085140) ......................................... 105

1.10.2 İşletme Ayrıntılı Bilânçosu ......................................................................... 105 1.10.2.1 Ayrıntılı bilânço (AKTİF) (085211) ..................................................................... 106 1.10.2.2 Ayrıntılı bilânço (PASİF) (085212) .................................................................... 106 1.10.2.3 Ayrıntılı bilânço (085220) .................................................................................. 107

1.10.3 Bilânço Dipnotları....................................................................................... 107 1.10.3.1 Tüm bilânço dipnotları basımı (085150) ............................................................ 107 1.10.3.2 Değer girilen bilanço dipnotları basımı (085160) ............................................... 107 1.10.3.3 Bilânço dipnot bilgileri girişi (085191) ................................................................ 107

1.10.4 İşletme Özet Gelir Tablosu ........................................................................ 107 1.10.4.1 İşletme özet gelir tablosu (085300) ................................................................... 107 1.10.4.2 İşletme özet gelir tablosu eski dönem bilgiler (085193) .................................... 108

1.10.5 İşletme Ayrıntılı Gelir Tablosu ................................................................... 108 1.10.5.1 İşletme ayrıntılı gelir tablosu (085400) .............................................................. 108 1.10.5.2 İşletme ayrıntılı gelir tablosu eski dönem bilgileri (085193) ............................... 108

1.10.6 Gelir Tablosu Dipnotları ............................................................................. 108 1.10.7 Diğer (Ek) Mali Tablolar ............................................................................. 109

1.10.7.1 Satışların Maliyeti Tablosu İşlemleri .................................................................. 109 1.10.7.1.1 Satışların maliyeti tablosu (085510) ........................................................... 109 1.10.7.1.2 Satışların maliyeti tablo parametresi (085520) ........................................... 110

1.10.7.2 Fon Akım Tablosu İşlemleri............................................................................... 110 1.10.7.2.1 Fon akım tablosu (085610) ........................................................................ 110 1.10.7.2.2 Fon akım tablo parametresi (085620) ........................................................ 111

1.10.7.3 Nakit Akım Tablosu İşlemleri ............................................................................. 111 1.10.7.3.1 Nakit akım tablosu (085710) ...................................................................... 111 1.10.7.3.2 Nakit akım tablo parametresi (085720) ...................................................... 112

1.10.7.4 Kar Dağıtım Tablosu ......................................................................................... 112 1.10.7.4.1 Kar dağıtım tablosu (085810) .................................................................... 112 1.10.7.4.2 Kar dağıtım tablo parametresi (085820) .................................................... 113

1.10.7.5 Özkaynaklar değişim tablosu (085910) ............................................................. 113 1.10.8 Birleştirilmiş şirketler bazında bilânço ve gelir tabloları ............................. 113

1.10.8.1 Birleştirilmiş özet bilânço (AKTİF) (085113) ...................................................... 113 1.10.8.2 Birleştirilmiş özet bilânço (PASİF) (085114) ...................................................... 113 1.10.8.3 Birleştirilmiş özet bilânço (085121) ................................................................... 113


4

1.10.8.4 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (AKTİF) (085213) ................................................. 113 1.10.8.5 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (PASİF) (085214) ................................................. 115 1.10.8.6 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (085221) ............................................................... 115 1.10.8.7 Birleştirilmiş özet gelir tablosu (085223) ............................................................ 115 1.10.8.8 Birleştirilmiş ayrıntılı gelir tablosu (085224) ....................................................... 115

1.10.9 Dönüştürülmüş Alternatif Bilânçolar ........................................................... 115 1.11 YILLIK BİLDİRİM VE BEYANNAMELER ...................................................................... 115

1.11.1 E-Beyanname ............................................................................................ 116 1.11.1.1 Paketleme (086229) .......................................................................................... 116 1.11.1.2 e-Beyanname Yönetimi (086247) ...................................................................... 117 1.11.1.3 İnternetten XML şema dosyası güncelle (086233) ............................................ 118

1.11.2 K.D.V. ......................................................................................................... 118 1.11.2.1 Katma Değer Beyannamesi 1 ........................................................................... 118 1.11.2.2 2 Nolu Katma değer beyannamesi(1935-E) (086232) ....................................... 121 1.11.2.3 Vergi durum tablosu (086100) ........................................................................... 121 1.11.2.4 Vergi hesap kodları (086711) ............................................................................ 121

1.11.3 Yıllık Bildirim .............................................................................................. 124 1.11.3.1 A formunun parametreleri (086310) .................................................................. 124 1.11.3.2 A formunun dökümü (086320) ........................................................................... 124 1.11.3.3 B formu dökümü (086330) ................................................................................. 125 1.11.3.4 Genel dipnot bilgileri (086340) .......................................................................... 125

1.11.4 Geçici vergi beyannamesi (086400) .......................................................... 125 1.11.5 Kurumlar vergisi beyannamesi (086510) ................................................... 126 1.11.6 Yıllık Gelir vergisi beyannamesi (086520) ................................................. 127

1.12 GENEL YÖNETİM GİDERLERİNİN(770), PROJE GELİRLERİ BAZINDA DAĞITIMI (080018) 127 1.13 PARAMETRELER VE TANIMLAR .............................................................................. 130

1.13.1 Numaratör (089970) ................................................................................... 130 1.13.2 Basit Alış/Satış Fişi İşlemleri ...................................................................... 131

1.13.2.1 Alış tanımlamaları (089953) .............................................................................. 131 1.13.2.2 Satış tanımlamaları (089954) ............................................................................ 132 1.13.2.3 Alış/Satış parametreleri (089955) ...................................................................... 132

1.13.3 Özel Mahsup Tanıtım İşlemleri .................................................................. 133 1.13.3.1 Özel Mahsup Kod Tanıtımı (089960) ................................................................ 133 1.13.3.2 Özel Mahsup Fişi Tanıtımı (089961) ................................................................. 135 1.13.3.3 Banka işlem kodları tanımları (089965) ............................................................. 136

1.13.4 Muhasebe fişi toplu kilitleme veya açma ................................................... 136 1.13.4.1 İki tarih arasındaki muhasebe fişlerini kilitleme (081004) .................................. 136 1.13.4.2 İki tarih arasındaki muhasebe fişlerinin kilidini açma (081007) .......................... 137


5

1. GENEL MUHASEBE MODÜLÜ’NE GİRİŞ

Muhasebe modülünüzü nasıl kullanacağınıza ilişkin detaylı açıklamalarımıza geçmeden önce, bazı genel özelliklerden ve modülünüzü kullanırken öncelikle yapılması gereken işlemlerden söz etmek istiyoruz. Muhasebe modülünü kullanmaya başlamadan önce, firmanız ve firmanızda uygulanan muhasebe sistemi ile ilgili bir takım bilgileri programınıza tanıtmanız gerekmektedir. Bu tanımlamaların bir kısmı KUR9000 programının Sistem/Muhasebe Parametreleri bölümünden yapılmaktadır. Bu bölümde, firmanın muhasebe hesap planı yapısı, mahsupta kasa kullanımı olup olmayacağı ve kasa fişi kullanılıp kullanılmayacağı programınıza tanıtılacak, yazıcıdan alınacak dökümlere ilişkin birtakım şekilsel ve içeriksel özellikler belirlenecek, entegrasyon işlemi ile ilgili parametreler girilecektir. Yine bu menüden kullanım tarihleri değiştirilebilecek ve grup parametreleri girilecektir. Tüm bu programlara ilişkin detaylı açıklamaları kitabınızın KUR9000’ ye ayrılan bölümünde muhasebe parametreleri sayfasında bulabilirsiniz. MUHASEBE modülüyle çalışmalarınıza hesap planını açarak başlayacaksınız. Hepimizin bildiği gibi, 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede, genelde tek düzen hesap planına geçiş olarak adlandırılan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği yayınlanmıştır. Kanun, 1994 yılından itibaren tüm işletmelerin uyması gereken hesap planı yapısı, hesap hareket tarzı ve yılsonu mali analiz raporlarından oluşmaktadır. MUHASEBE modülünüz de, bu kanun uyarınca uyulması zorunlu olan hesap planını otomatik olarak açmaktadır. Bunun için, hesap planı ve kartlar menüsüne girerek, standart hesap planı yükleme programının çalıştırılması yeterli olacaktır. Bu program hesap planı için size 2 seçenek sunmaktadır; Birincisi sadece tek düzen hesap planında kullanılması gerekli ana hesapların açılımı, ikincisi MİKRO YAZILIMEVİ olarak bizim önerdiğimiz hesap planının açılımıdır (ki bu seçenekte alt hesapların büyük bir çoğunluğu da otomatik olarak açılmaktadır). Eğer birinci seçenek ile hesap planı yüklenirse, programınızın otomatik olarak açtığı hesap planında sadece kullanılması zorunlu olan ana hesaplar yer alacaktır. Bu durumda ana hesaplara ait alt hesapları her firma kendi bünyelerine uygun olarak açacaktır. İşte, ana hesaplara ait alt hesapların açılması da, yine MUHASEBE modülünüzün ana menüsünde 7. sırada yer alan Kartlar/Hesap Kartı programı ile gerçekleştirilecektir. Bu program yardımı ile firmanızda kullanılacak tüm muhasebe hesapları modülünüze tanıtılacaktır. Muhasebe hesaplarınızı tanıttıktan sonra, artık sıra günlük gelir-gider hareketlerinizi girebileceğiniz muhasebe fişlerinin girişine gelmiştir. MUHASEBE modülünüzün ana menüsünde yer alan ilk seçenekten gireceğiniz ve en çok veri girişi yapacağınız bölüm olan muhasebe fişleri, kitabınızın ilerleyen sayfalarında oldukça detaylı bir şekilde açıklanmıştır. Muhasebe fişleri ile firmanızda gerçekleşen hareketleri periyodik olarak girdikten sonra, artık size sadece programınızın hazırladığı resmi defterleri çekmek, mizanları, raporları, bilânço ve gelir-gider tablolarını almak kalacaktır. MUHASEBE modülünüzün hazırladığı bu raporlar, esnek parametre girişleri ile adeta sizin gözünüz kulağınız olacaktır. Evet, MUHASEBE modülü ile işlemlerinizi nasıl yürüteceğinizi yukarıda kısaca özetlemeye çalıştık. Ancak, programınızı kullanmaya başladıktan sonra, MUHASEBE ile muhasebe işlemlerinizi yürütmenin ne kadar keyifli olduğunu anlayacak ve burada değinemediğimiz birçok özelliğin daha varlığından haberdar olacaksınız.

1.1 Hesap Planı

Muhasebe modülünüzün bu menüsünde yer alan programlar ile muhasebe hesaplarının sisteme tanıtılması, muhasebe hesap planının dökümünün alınması, muhasebe hesaplarına ilişkin genel durum kartı incelemelerinin yapılması, standart hesap planının (tek düzen hesap planı) otomatik olarak yüklenebilmesi ve hesap hareketlerinin aktarılması işlemleri gerçekleştirilecektir. Kartlar alt menüsünde yer alan en önemli program, kuşkusuz ki hesap kartlarının açılmasıdır. Çünkü işlemlerinizi yürütürken kullanacağınız muhasebe hesaplarını programınıza tanıtmadığınız sürece, programınızın sizin istediğiniz işlemleri yapması, bilânçolar, mizanlar vb. vermesi mümkün değildir. İşte bu nedenle, MUHASEBE modülünüzün ana menüsünde son sıralarda yer alan Kartlar seçeneğini kitabımızda ilk sırada açıklamaya karar verdik. Ancak daha önce bu bölümde kullanabileceğiniz yardım tuşlarına kısaca değinmek istiyoruz.


6

1.1.1 Kartlar Yardım Tuşları

MUHASEBE modülünüzün tüm bölümlerinde, programınızı kullanırken size yol göstermesi amacı ile hazırlanmış yardım tuşları vardır. Hangi programlarda hangi yardım tuşlarını kullanabileceğinizi Ctrl+Y tuşlarına basarak görüntüleyebilirsiniz. Bu bölümde hesap planı ve kartlar menüsünde yer alan programlara ait yardım tuşları açıklanmaktadır. ESC (Çıkış): ESC tuşuna basarak veya close(x) butonunu tıklayarak kart ekranlarını kapatabilirsiniz. ESC tuşu veya close(x) butonu ile programdan çıkmanız halinde girdiğiniz bilgiler silinecektir. Yalnız

cari veya stok tanıtım kartlarında yer alan pencerelerden (örneğin detaylar, fiyatlar, birimler pencereleri gibi) ESC tuşuna basarak -bilgileriniz silinmeden- çıkabilirsiniz. ALT+E (Yeni Kart): ALT+E tuşlarına birlikte basarak ya da ekranın alt tarafındaki Yeni butonunu

tıklayarak, bir önceki menüye dönmeden, ekrandaki hesap kartı veya sorumluluk merkezi tanıtım kartını boşaltıp, sonra yeni bir kart çağırabilirsiniz. Eğer ekrandaki kart üzerinde herhangi bir değişiklik yaptıysanız, ALT+E tuşlarına basmanız halinde bu değişiklikler kaybolacaktır. Dolayısı ile ALT+E tuşlarını değişiklik yaptığınız kartlar açıkken kullanmamanız gerekir. Bu tuşun asıl işlevi; kartları sadece incelemek amacı ile çağırmanız halinde, ESC tuşunu kullanarak programdan çıkıp yeniden programa girmenizi, dolayısı ile zaman kaybını engellemek içindir. ALT+Y (Tekst Data): ALT+Y tuşlarına birlikte basarak, ekranınızda yer alan hesaba (muhasebe

hesabına veya sorumluluk merkezine) ilişkin, aklınıza gelebilecek her türlü detayın girilebileceği bir editör ekranına ulaşacaksınız. Tıpkı bir not defteri gibi kullanabileceğiniz bu ekrana, yaptığınız işlem ile ilgili dilediğiniz bilgileri girebilirsiniz. Tekst Data ekranına bilgilerinizi girdikten sonra, ALT+S tuşlarına basarak bunları kayıt etmelisiniz. Daha sonra gerek duyulduğunda, yine ALT+Y tuşlarına basarak tekst datanızı görüntüleyebilirsiniz. Dilerseniz, mouse göstergesini ekranınızın sağ üst köşesindeki (Y) kutusunun üzerine getirip bir kez tıklayarak da bu ekrana ulaşabilirsiniz. ALT+O (Önceki Kart): ALT+O tuşlarına birlikte basarak ya da ekranın alt tarafındaki Once butonunu

tıklayarak, ekranda bulunan hesap kartından bir önce girilmiş olan kartı çağırabilirsiniz. ALT+N (Sonraki Kart): ALT+N tuşlarına birlikte basarak veya ekranın alt tarafında görülen Sonra

butonunu tıklayarak, ekranda bulunan hesap kartından bir sonra girilmiş olan hesap kartını ekrana getirebilirsiniz. ALT+S (Kart Sakla): ALT+S tuşlarına birlikte basarak ya da ekranın alt tarafındaki Sakla butonunu

tıklayarak, kartlarınızı bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında;

Evet, Kaydedebilirsin Hayır Kaydetme

Şeklinde butonlar belirecektir. Bu aşamada, girişlerinizi bilgisayarınızın sabit diskine kayıt edebilmek için, evet kaydedebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, kayıt işleminden vazgeçtiyseniz, hayır kaydetme butonunu kliklemeniz yeterli olacaktır. ALT+S tuşları ile kayıt etmediğiniz kartlarınızı tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. ALT+D (İlave Alanlar): ALT+D tuşları hem F10 ekranlarında hem de normal giriş programlarında

kullanılabilir (kartlar, evraklar gibi). ALT+D tuşları ile ekranınızda yer alan program her ne ise, o program için ilave giriş alanları yaratabilirsiniz. Başka bir deyişle, ekranınızda şu anda hesap kartı açık bulunuyor. Eğer hesap tanıtım kartında ah keşke şunu da girebileceğim bir alan olsaydı diyorsanız, bu alanı kendiniz ilave edebilirsiniz. Bunun için; öncelikle ALT ve D tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza Veri tabanı alan tanımlamaları başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi, ilave edeceğiniz alanlara ait bazı özelliklerin tanımlanması gerekir. Bunun için ekranda gördüğünüz Ekle

butonunu tıklamalısınız. Kaşınıza Alan Editörü başlılığı altında küçük bir pencere açılacaktır. Şimdi ilave edilecek alanlara ait tanımlamaları yapmaya başlayabiliriz. Bunun için; ekranınızın Alan Adı alanına, ilave etmek istediğiniz alan ismini girmelisiniz.


7

Alan Tipi: Bu alana gelindiğinde, 4 seçenekten oluşan bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu

aşamada sizden istenilen, biraz önce ilave ettiğiniz alana, ne tür bilgi girileceğini belirlemenizdir. Eğer ilave alanınıza; Düz yazı şeklinde giriş yapacaksanız String Sadece rakam girecekseniz Real’i Sadece tarih girecekseniz Date’i seçmelisiniz. Alan tipini de seçtikten sonra Tamam butonuna basarak ilave ettiğiniz alan isimlerinin yer aldığı “Veri tabanı alan tanımlamaları” başlıklı bir önceki ekrana ulaşacaksınız. Eğer bu ekranda

tanımlamış olduğunuz alanlardan herhangi birini silmek yâda değişiklik yapmak istiyor iseniz, ilgili alan üzerine gelip, silmek için Sil butonuna değişiklik yapmak içinde Değiştir butonuna basmanız

yeterli olacaktır. İlave edilecek alanlarınızı açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra, ekranınızın kapat butonuna basarak bu alanlara ilişkin değer girişlerini yapmaya başlayabilirsiniz. ALT+G (Kayıt Hikâyesi): ALT+G tuşları hem F10 ekranlarında, hem de normal giriş programlarında

kullanılabilir. Alt+G tuşları ile o anda kart ile ilgili bazı kayıt bilgilerini öğrenmeniz mümkündür. Örneğin o kaydı kim, ne zaman girmiş, en son kim değiştirmiş? Gibi. ALT+G tuşlarına birlikte bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan bilgiler şunlardır; Kayıt No: Ekranınızdaki kaydın (örneğin hesap kartının) kayıt sıra numarasıdır. Örneğin bu alanda 5

görüyorsanız, ilgili hesabın 5. sıradadır. Başka bir ifade ile ekranınızdaki karttan önce girilmiş 4 hesap kartı daha vardır. Kayıt ID: Ekranınızdaki kaydın programa girdiğiniz kaçıncı kayıt olduğunu bu alandan görebilirsiniz. Yaratan Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının kodudur.

Adı Soyadı: Ekranınızdaki kaydı ilk giren kullanıcının adı ve soyadıdır. Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın girildiği tarih ve saattir.

Son Değiştiren Kullanıcı Id: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının

kodudur. Adı Soyadı: Ekranınızdaki kayıt üzerinde en son değişikliği yapan kullanıcının adı ve soyadıdır.

Tarih/Saat: Ekranınızdaki kaydın en son değiştirildiği tarih ve saattir.

Özel Kod1–2–3: İlgili kayıt için girilen özel kodlardır.

Kayıt hikâyesi ekranı üzerinde yardımcı tablo butonunu tıklayarak ilave alanlar penceresine, yaz-boz tahtası butonunu tıklayarak aklınıza gelebilecek her türlü notun kaydedileceği bir ekrana ve tüm veriler butonunu tıklayarak da ekranınızda açık olan kart ile ilgili bütün veri giriş alanlarının kod ve uzunlukları ile birlikte yer aldığı bir pencereye ulaşabilirsiniz. Ayrıca bu ekrandaki “Dosya ekleri” butonunu çalıştırdığınız taktirde karşınıza “Ekli dosyalar” başlığında bir ekran çıkacaktır. Buraya ilgili kayda ilişkin bir veya birden fazla dosya ekleyebileceksiniz. Bunun yapılış amaçlarından birini örnek vererek açıklayalım; bildiğiniz gibi stok kartınızda ilgili stokun tek bir resmini koyma imkânınız vardır ama stokun teknik resmini veya başka boyutlardaki resimlerini de görmek isteyebilirsiniz. İşte devreye programımıza yeni eklenen “Dosya ekleri” seçeneği girmektedir. Verdiğimiz örnekleri çoğaltacak olursak, bu dosyaya stokunuzu ilgilendiren bir yazı (word dokümanı), excel dosyası da ekleyebilirsiniz. Bunlara benzer olarak ilgili kartı/evrakı vb. ilgilendiren


8

dosyaları eklemek için, Ekli dosyalar başlığındaki ekrandan “Yeni dosya ekle” butonunu

çalıştırmanız ve karşınıza çıkan ekrandan ilgili dosyayı seçmeniz yeterli olacaktır. Yeni dosya ekleme dışında; seçili dosyayı değiştirme, açma ve silme gibi işlemleri yapma özgürlüğüne de sahipsiniz. Bunun için ekrandaki “Seçili dosyayı değiştir”, “Seçili dosyayı aç” ve “Seçili dosyayı sil” seçeneklerini çalıştırmanız yeterli olacaktır.

Ayrıca föy ve yönetim ekranından da, sıralanan evrak/kart satırında iken Alt+A yaparak hızlı bir

şekilde ilgili ekli dosyaya erişebileceksiniz veya yukarda anlattığımız gibi yeni bir dosya ekleyebilecek/değiştirebilecek/silebilecek/açabileceksiniz. ALT+H (Hesap Açıklaması): ALT+H tuşlarına basarak hesap tanıtım kartı ekranında görüntülemiş

olduğunuz hesaba ilişkin açıklama yazısına ulaşabilirsiniz. ALT+L (Kart İptal): ALT+L tuşlarına birlikte basarak, girmiş olduğunuz hesap kartınızı iptal

edebilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, ekranınızın alt tarafında;

Evet, Silebilirsin Hayır Silme

Şekilde butonlar belirecektir. Bu aşamada, kartınızı iptal edebilmek için, evet silebilirsin butonunu kliklemelisiniz. Aksi halde, yani kartı silmekten vazgeçtiyseniz, hayır, kaydetme butonunu kliklemeniz gerekir.

ALT+C (Kopyala): ALT+C tuşlarına bastığınızda veya kart ekranlarının alt tarafında görülen

CKopyala butonunu tıkladığınızda, ekranınızda boş olarak yer alan herhangi bir karta (hesap kartı, sorumluluk merkezi tanıtım kartı gibi) en son karta ait bilgileri kopyalar. Örneğin ekranınızda boş bir hesap kartı var. Bu kart üzerinde ALT+C tuşlarına basarsanız, en son girilen muhasebe hesabına ait bilgiler boş karta kopyalanacaktır. Kart kopyalama ile mükerrer bilgileri tekrar girmekten kurtulup, sadece değişken bilgileri düzelterek girişlerinizi hızlandırabilirsiniz. F3 (Kart No): Girmiş olduğunuz her hesap kartına programınız tarafından birer kart numarası

verilmektedir. Dilerseniz F3 tuşuna basıp kart numarasını girerek, ilgili kart numaralı muhasebe hesabınızın veya sorumluluk merkezinin tanıtım kartını ekrana getirebilirsiniz.

1.1.2 Hesap tanıtım kartı (087100)

Hesap planı ve kartlar alt menüsünde yer alan ilk program hesap kartıdır. Bu program ile firmanızda kullanılacak olan muhasebe hesaplarının programınıza tanıtımı yapılacaktır. Hepimizin bildiği gibi, 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede, genelde tek düzen hesap planına geçiş olarak adlandırılan, Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği yayınlanmıştır. Kanun, 1994 yılından itibaren tüm işletmelerin uyması gereken hesap planı yapısı, hesap hareket tarzı ve yılsonu mali analiz raporlarından oluşmaktadır. MUHASEBE modülünüzün bu kanun uyarınca kullanılması zorunlu olan ana hesapları otomatik açabileceğini giriş bölümümüzde belirtmiştik (ana hesapları otomatik olarak açan program, hesap planı ve kartlar menüsünün Standart Hesap Planı Yükleme programıdır). Ana hesapların altında yer alan muavin ve tali hesaplarsa, firmaların kendi bünyelerine uygun olarak açılabilmekte idi. İşte bu program yardımı ile otomatik olarak açılan ana hesaplardan yararlanılarak, kendi firmanıza uygun muavin ve tali hesapları açabileceksiniz. Hesap kartını seçtiğinizde, karşınıza bir ekran gelecektir. Şimdi hesap kartlarının nasıl açılacağını bu ekran yardımıyla açıklamaya çalışalım. Hesap kodu: Bu alana, hesap kartını açmakta olduğumuz muhasebe hesabının kodu girilecektir.

Yukarıda da değindiğimiz gibi, tek düzen hesap planı uygulaması doğrultusunda ana hesaplar MUHASEBE modülünüz tarafından otomatik olarak açılabilmektedir. Bunun için biraz sonra açıklayacağımız standart hesap planı yükleme programının çalıştırılması yeterli olacaktır. Sizin açacağınız hesaplar sadece ana hesapların altındaki muavin ve tali hesaplar olacaktır.


9

1 DÖNEN VARLIKLAR 10 HAZIR DEĞERLER 100 KASA ' ' ' 7 MALİYET HESAPLARI 70 MLYT. MUHASEBESİ BAĞLANTI HESABI 700 MLYT. MUHASEBESİ BAĞLANTI HESABI

Örneğin, bir ana hesabın altına önce o ana hesaba bağlı olan muavin hesaplar açılacak, muavin hesap girişi tamamlandıktan sonra tali hesabın açılışına geçilecektir. Yukarıda, programınızın otomatik olarak açtığı standart hesap planından küçük bir örnek görmektesiniz. Bu örnekte sadece ana hesaplar yer almaktadır. Şimdi, ana hesaplardan yararlanarak, ana hesabın altındaki alt hesapları (yani muavin ve tali hesapları) girmemiz gerekir. Muavin hesap koduna uygulamada en çok kullanılması nedeni ile 2 dijit ayırdık. Örnek; Hesap Kodu: 100,01 Örneğimizde 100 kodlu kasa hesabını aldık ve bu hesabın altına 01 kodlu bir muavin hesap açtık. Bu muavin hesaba ilişkin diğer girişleri de yaptıktan sonra (hesap adı, hesap türü gibi) ALT+S tuşları ile kayıt edip, tali hesabın girişine geçebilirsiz. Tali hesap koduna da yine uygulamada en çok kullanılması nedeni ile 3 dijit ayırdık. Aşağıdaki örnek bir tali hesap kodu görmektesiniz; Hesap Kodu: 100.01.001 Evet, hesap kodunun nasıl girileceğini örnekler ile açıklamaya çalıştık. Bu açıklamalarımızı dikkate alarak, hesap kartını açmakta olduğunuz muhasebe hesabınızın kodunu bu alana giriniz. Bunları Biliyor Musunuz? Hesap planını seviye sırasına göre açmazsanız, arada açılmayan seviyeyi programınız otomatik olarak açacaktır. Örneğin; 100 100.01.001 Şeklinde bir giriş yapıldığında, arada olması gereken 100.01 kodlu muavin hesap programınız tarafından otomatik olarak açılacaktır. Eğer programınızın otomatik hesap kartı açmasını engellemek istiyorsanız, KUR9000 /Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri ekranının “muhasebe parametreleri” bölümünün iki nolu parametresi olan “Otomatik muhasebe hesap kartı açılması engellensin” parametresine karşılık gelen kutucuğu evet olarak işaretlemelisiniz.

Hesap adı: Kartını açmakta olduğunuz muhasebe hesabının adı bu alana girilecektir.

Yabancı hesap adı: MUHASEBE modülünüzü Türkçe'den farklı dillerde de çalıştırabilmeniz

mümkündür. Eğer böyle bir uygulamaya ihtiyaç duyuyorsanız, mizanlar ve diğer raporlarınızı da seçmiş olduğunuz dilde alabilme imkânınız olacaktır. Ancak, bu raporlarımızda muhasebe hesap adlarının da istediğiniz dilde dökülebilmesi için, bu alana ilgili hesabınızın yabancı dildeki adını girmelisiniz. Ana seviyedeki hesapların yabancı adları bu alana otomatik olarak gelir. Sizin gireceğiniz adlar, sadece muavin ve tali seviyedeki hesapları kapsayacaktır. Grup kodu: Hesap planında yer alan hesaplarınızı özelliklerine göre belirli gruplar altında

toplayabilirsiniz. Bunun için öncelikle bu menüde yer alan hesap planı grup tanıtım kartı bölümünden ilgili hesap gruplarının tanımlanmış olması gerekmektedir. Daha sonra bu alandan da kartını girmekte olduğunuz hesabın hangi gruba dahil olduğu belirtilmelidir. Hesap türü: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza hesap türlerinin yer aldığı küçük

bir pencere açılacak ve şu anda kartını açmakta olduğunuz hesabınızın türünü belirlemeniz istenecektir. Hesap türleri ve açıklamaları aşağıda verilmiştir.


10

—Aktif: Bilânçonun aktifinde yer alacak hesaplardır. —Pasif: Bilânçonun pasifinde yer alacak hesaplardır. —Gelir: Gelir getiren hesaplardır. —Gider: İşletmeniz için gider niteliğinde olan hesaplardır. —Nazım: Geçici, yani yılsonunda kapatılacak olan hesaplardır.

Hesap orj. Döviz cinsi: MUHASEBE modülünde, her muhasebe hesabının hareketleri ayrı döviz

cinsleriyle izlenebilir. Örneğin 2 ayrı kasa hesabınız varsa, bunları euro kasası, dolar kasası olmak üzere 2 farklı döviz cinsinde takip edebilirsiniz. Bunun için, bu alana ilgili hesabınızın orijinal döviz cinsini girmelisiniz. Orijinal döviz cinsi girildikten sonra muhasebe fişlerinde F8 tuşu yardımıyla TL girilen meblağın orijinal döviz cinsi bazındaki değerini görebilirsiniz (Bkz. KUR9000 /Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Sorumluluk merkezi kullanımı: Muhasebe fiş girişlerinde, her hesap satırında sorumluluk

merkezinin girileceği alan yer alır. Sorumluluk merkezi kodlarını girerek, gelir ve giderlerinizi kaynaklarından takip edebilirsiniz. Series 9000 programları bilgisayarınıza ilk yüklendiğinde, sorumluluk merkezi girişleri serbest bırakılmıştır. Yani kullanıcı dilerse bu alanları boş da geçebilir. Ancak işletmeniz bünyesinde öyle muhasebe hesapları vardır ki; bu hesaplar çalıştığında mutlaka sorumluluk merkezlerinin de girilmesi gerekir. Örneğin gider hesapları gibi. Ya da bazı muhasebe hesaplarına kesinlikle sorumluluk merkezi girilmemesi gerekir. İşte bu alanda yapacağınız seçim ile kartını girmekte olduğunuz muhasebe hesabı çalışırken, sorumluluk merkezi girişlerini ayarlayabilirsiniz. Örneğin o muhasebe hesabı için mutlaka sorumluluk merkezi girilmesini sağlayabilir ya da giriş yapılmasını engelleyebilirsiniz. Bunun için; bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak seçiminizi yapmalısınız. Eğer serbest seçeneğini seçerseniz, sorumluluk merkezi girişleri kullanıcıların inisiyatiflerine kalacaktır (sorumluluk merkezleri için Bkz. Sorumluluk Merkezi Tanıtım Kartı). Proje kullanımı: Bu parametre ile amacımız; fatura hareket satırlarında farklı proje kodları veya

farklı sorumluluk merkezi kodları seçildiğinde oluşan muhasebe fişinde, istenen hesapların proje ve sorumluluk merkezi detaylı değil, detaysız olarak oluşturulmasıdır.

Örneğin, oluşacak muhasebe fişinde KDV hesabının proje ve sorumluluk merkezi detayı istenmiyorsa, ilgili KDV hesabının hesap tanıtım kartındaki “Sorumluluk merkezi kullanımı" ve "Proje kullanımı" alanlarının "Kesinlikle yok" olarak tanımlanması yeterli olacaktır. Benzer şekilde, cari hesap için de proje ve sorumluluk merkezi detayı istenmiyorsa, ilgili cari muhasebe hesap kodunun hesabının tanıtım kartındaki “Sorumluluk merkezi kullanımı" ve "Proje kullanımı" alanlarının "Kesinlikle yok" olarak tanımlanması yeterli olacaktır. Davranış biçimi: Enflasyon muhasebesinde muhasebe hesapları zamana göre değerlendirilecek

hesaplar (parasal) ve zamandan etkilenmeyecek hesaplar (parasal olmayan) olarak iki kısımda düşünülebilir. İşte bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak karşınıza gelecek pencereden, kartını girmekte olduğunuz muhasebe hesabının enflasyon muhasebesi göz önüne alındığında parasal mı, parasal olmayan bir hesap mı olduğu girilecektir. Çalışma şekli: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza borç ve alacak çalışır

seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Bu aşamada sizden istenen tanıtımını yapmakta olduğunuz hesabın borç mu yoksa alacak mı olarak işlem göreceğini belirtmenizdir. Burada size önemli bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz 320 ile başlayan hesaplar için bu alan alacak çalışır, 120 ile başlayan hesaplar için bu alan borç çalışır şeklinde ifade edilmektedir. Dolayısıyla muhasebe fişlerinden bu hesaplara ilişkin girişler yapıldığında örneğin 320 ile başlayan hesaplara yönelik borç girişi yapıldığında ya da 120 ile başlayan hesaplar için alacak girişi yapılmak istendiğinde programınızın sizi uyarmasını istiyor iseniz Kuruluş programının Sistem/Muhasebe Parametreleri/ Genel program parametreleri (096111) ekranında yer alan “Muhasebe fişinde hesap çalışma şekli kontrolü” parametresini evet olarak seçmeniz yeterli olacaktır. Böylece programınız sizi, borç


11

çalışan bir hesap için alacak girişi yaptığınızda hesap çalışma şeklinin uyumsuz olduğunu bildirecektir. Kilit tarihi: Kartını girmekte olduğunuz muhasebe hesabınızı belirli bir tarihe kadar kilitlemek, yani o

tarihe kadar hesabınızın hareket görmesini engellemek istiyorsanız, bu muhasebe hesabına bir kilit tarihi vermelisiniz. Böylece muhasebe hesabınız kilit tarihine kadar (kilit tarihi dahil) hiç bir şekilde çalışmaz, hareket göremez. KDV tipi: Kartını girmekte olduğunuz muhasebe hesabınızın KDV tipini bu alanda satır sonu

butonunu tıklayıp açılacak pencereden seçebilirsiniz. Fişte KDV hesaplama şekli: Bu parametre ile programınız size;

Manüel,

Otomatik KDV ayır,

Otomatik KDV hesapla, Seçeneklerini sunacaktır. Programlarımızda Shitf+F1 (KDV ayır) tuşu ile muhasebe fişinde hesaplar için girilen tutar üzerinden

KDV tutarı ayrılmakta ve ayrılan KDV tutarı da fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Aynı şekilde Shitf+F2 (KDV hesapla) tuşlarına basılarak da girilen tutar üzerinden KDV tutarı hesaplanmakta ve

yine fişe otomatik olarak yazılmaktadır. Eğer ki kullanıcılarımız fiş girişlerinde tutarı yazdıktan hemen sonra Shirt+F1 ve Shift+F2 tuşlarına basarak belirledikleri KDV tutarlarının otomatik olarak hesaplanıp fişe aktarılmasını istiyorlar ise, yani hesaplamalarını bu tuşları kullanılmadan yapmak istiyorlar ise bu alandan, hesap kartlarına ilişkin KDV hesaplama şeklini seçmeleri yeterli olacaktır. Tabi ki tüm bu işlemlerin geçerli olabilmesi için kullanıcılarımızın her hesap için öncelikle KDV tipini belirlemesi (%18, %26 gibi), daha sonra bu KDV tipleri için çalışacak vergi hesap kodları ile oranlarının girişini yapmaları gerekmektedir. Bu girişler ise programınızın Yıllık Bildirim ve Beyannameler/KDV Modülü/Vergi hesap kodları (86711) programından yapılmaktadır. Örneğin

herhangi bir hesabınızın KDV tipi %18 ise Vergi hesap kodları (086711) programına girip %18’lik KDV tipi için çalışacak hesabı belirlemeli ve bu hesaba karşılık gelen oranı, 18 şeklinde girmelisiniz. Aksi durumda KDV hesaplama işlemleri otomatik olarak gerçekleşmeyecektir. Bu tanımlamalar her KDV tipi için yapılmalıdır. Bu durumda; Hesaplar için otomatik KDV ayır seçeneği seçilirse ilgili hesap için tutar girişi yapıldıktan hemen

sonra KDV tutarı otomatik olarak ayrılıp hesaplanacak ve bir sonraki satıra yazılacaktır. Yani Shirt+F1 (KDV ayır) tuşlarına basılarak gerçekleştirilen işlem otomatik yapılacaktır. Otomatik KDV hesapla seçeneği seçilirse ilgili hesap için tutar girişi yapıldıktan hemen sonra tutar

üzerinden KDV hesaplanacak ve hemen bir sonraki satıra yazılacaktır. Yani Shirt+F2 (KDV hesapla) tuşlarına basılarak gerçekleştirilen işlem otomatik olacaktır. Manüel seçeneği tercih edilirse, kullanıcılarımız hesaplarına yönelik KDV ayırma yada KDV

hesaplama işlemlerini Shitf+F1 ve Shitf+F2 tuşlarını kullanarak gerçekleştirmek durumunda kalacaklardır. Maliyet dağıtım anahtarı: Bu alanda sizden istenen tanımlamakta olduğunuz hesap kartına ait

maliyetlerin dağıtımlarında hangi seçeneğin baz alınacağını belirtmenizdir. Süreye göre mi? Alana göre mi, Ağırlığa göre vb. şekilde. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu alandan yapılacak tercih “sorumluluk merkezi tanıtım kartı” ekranın “maliyet dağıtım şekli” alanında karşınıza gelecek ve size 720 ve 730’lu hesaplara yönelik bu alanda belirttiğiniz dağıtım anahtarının temel alınıp alınmayacağı sorulacaktır. Fişte miktar girişi otomatik açılsın: Bu parametre ile amacımız; miktarsal takibi yapılan 15 (stoklar) hesapları ile 60 (brüt satışlar) hesaplarına ait muhasebe fiş girişlerinde, hesaplara ilişkin miktar girişlerinin unutulmaması ve seri olarak girilebilmesi amacıyla, F8 (grup meblağ girişi)


12

ekranının otomatik olarak ekrana gelmesini sağlamaktır. Bu parametrenin 15’li ve 60’lı hesaplar için seçili olması durumunda, bu hesaplara ait muhasebe fiş girişlerinde meblağ belirlenip enter tuşuna bastığınız an, F8 (grup meblağ girişi) ekranı otomatik olarak karşınıza gelecek ve tutara ilişkin miktar girişini yapabileceksiniz. Hesaplanan enflasyon farkı maliyetlere aktarılsın: Enflasyon muhasebesi için yapılan düzeltme

işlemlerinde, ilgili hesaba ait önceki dönemde bulunan enflasyon farkının, ilgili hesabın içinde bulunulan dönem maliyetine aktarılmasını sağlayan parametredir. Ticari sistemden bilgi girişi yapılabilsin: V15 serisi programlarımızda kullanıcılarımızın muhasebe

hesapları için alış-satış faturası, alacak dekontu, borç dekontu vb. dekontlar düzenleyebilmeleri yani ticari bölümden hareket girişleri yapabilmeleri mümkündür. İşte bu parametre sayesinde muhasebe hesaplarının ticari bölümden hareket girişleri yapabilmeleri mümkün olabilecektir. Bunun için öncelikle bu parametrenin işlem yapılacak muhasebe hesapları için işaretlenmiş olması gerekmektedir. Daha sonrasında da yeni tip alış satış faturasından ve dekontların "Cinsi" kolonundan Muh. Hesabı seçeneğinin seçilmesi, sonrasında muhasebe hesabının belirlenmesi ve hareket

detaylarının girilerek evrakların kayıt edilmesi gerekmektedir. Örneğin firmanızdaki giderleriniz için masraf hesap kartı tanımlamak yerine muhasebe hesap kartı açarak fatura ve dekontlardan giderlerinizin direk muhasebe hesaplarına işlenmesini sağlayabilirsiniz. Özetle diyebiliriz ki V15 serisi programlarımızda muhasebe hesaplarına direk fatura ve dekont kesilebilmesi için bu parametrenin işaretlenmesi gerekmektedir. Yalnız fatura girişlerimiz sadece yeni tip faturalarımız için geçerlidir. Çünkü sadece bu faturalarımızda "Cinsi" kolonumuz mevcut olup, bu kolondan Muh. Hesabı seçimi yapılabilmektedir. Dolayısıyla kullanıcılarımız bu ayrıntıyı dikkate alarak ilgili

muhasebe hesapları için fatura girişleri yapmalıdırlar.

Önemli Not Hesap tanıtım kartında tanımlanan her yeni hesaba, bir üst hesabında belirtilen Grup kodu, Hesap türü, Hesap orj. döv. cins, Sorumluluk merkezi kullanımı, Davranış biçimi, Çalışma şekli, KDV tipi gibi bilgileri aynen yeni tanıtılan hesap kartına kopyalanmaktadır. Böylece üst hesaptaki tüm özellikler bir alt hesaba da otomatik olarak yansıtılmış olacaktır. Örneğin 120 hesabın sorumluluk merkezi kullanımı “kesinlikle yok” olarak belirlenmişse bu hesabın altında açılacak olan her yeni hesabın sorumluluk merkezi kullanımı da “kesinlikle yok” olarak işlenecektir.

Hareket sayısı: Bu alanda, ekranda görülen muhasebe hesabının dönem başından bu güne dek

gördüğü hareket sayısı yer alacaktır. Yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda ilgili hesabınıza ilişkin bilgileri girdikten sonra, hesabınızı ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak kaydetmeyi

unutmayınız.

Bunları Biliyor musunuz? Muhasebe kod artikel tanımlamaları

Genel anlamda artikel tanımlamaları ile amacımız; ister stok, ister cari, ister vergi hesap kodu olsun kullanıcılarımızın kendileri için özel olan hareketlerin muhasebe kayıtlarını ayırt edebilmelerini sağlamaktır. Bu doğrultuda birçok artikel tanımı programlarımızda yerini almış olup bu sayede iki tane %18 KDV hesabının ya da % 8 KDV hesabının tanımlanabilmesi, yatırım teşvik kartı ile alınan stok ya da sabit kıymetlerin muhasebe kayıtlarının ayırt edilebilmesi, aynı şekilde yurt içi ve yurt dışı satışlarda istenen stokların farklı muhasebe kodu ile ayrıştırılabilmesi sağlanmıştır. Bu örnekleri çoğaltabilmemiz pek tabiî ki mümkündür. Programlarımıza en son eklenen artikeller ise #CDN# ve #BSM# olup, #CDN# cari döviz cinsi sıra numarasını, #BSM# de hareketin bağlı olduğu şubeyi ifade

etmektedir. Artikel tanımlamayı yurt içi satışlarda bazı stok hareketlerinin ayırt edilmesine yönelik bir örnekle açıklamaya çalışalım. Öncelikle yapılması gereken ilgili stoklar için tanıtım kartındaki muhasebe kod artikeli alanına özel olacak kodun girilmesidir. 888 gibi bir tanımlama yapılabilir. Daha sonrasında da bu stokların yurt içi satışlarına ait muhasebe hesabının bulunduğu satıra gelinip, muhasebe hesabında özel kodun yazılacağı alana stoklar için belirlenen artikelin yazılmasıdır. Örneğimiz için


13

artikelimiz ¹SMA¹ olup, 600.01.#SMA# şeklinde giriş yapılabilir. Bu durumda program ilgili stokların her hareketinde muhasebe kaydını 600.01.888 olarak oluşturacaktır. Bir başka stok için artikel alanına 777 yazılırsa bu durumda muhasebe kaydı, 600.01.777 şeklinde oluşur. Aynı düzenleme

carilerimiz için de geçerlidir. Artikel kullanımına ait bu kısa hatırlatmadan sonra, programlarımızda hangi artikellerin yer aldığını ve nerelerde kullanıldığını belirtmek istiyoruz.

Cari hareketleri için kullanılan artikeller

'SOM' {Sorumluluk merkezi muhasebe kod artikeli}

'CGM' {Cari grup muh. kod artikeli}

'CSM' {Cari sektör muh. kodu}

'DBN' {Cari hareket database no.}

'CKN' {Cari kart database no.}

'SMM' {Online kullanım şube muhasebe artikeli}

'BSM' {Hareketin bağlı olduğu şube muhasebe artikeli}

'CMA' {Cari muhasebe kod artikeli}

'YTM' {Yatırım teşvik kartı artikeli}

'YTY' {Yatırım teşvik yurt içi veya yurt dışı kod artikeli (evrakın cinsine göre değişir)}

'YTS' {Yatırım teşvik detay tanımlarındaki artikel}

'AFN' {Aktif firma numarası}

'ASN' {Aktif şube numarası}

'PMA' {Proje kod artikeli}

'CDN' {Cari hareket döviz cinsi sıra numarası}

Stok hareketleri için kullanılan artikeller

'IK' {İş emri varsa, iş emrinin kodu}

'IKN' {İş emri varsa, iş emrinin db numarası}

'SKN' {Stok db no.}

'DBN' {Stok hareket db no.}

'PVO' {Stok perakende vergi yüzdesi}

'TVO' {Stok toptan vergi yüzdesi}

'HVO' {Stok hareketin vergi yüzdesi}

'SHD' {Stok hareket döviz cinsi sıra numarası}

'DN' {depo no.}

'DMK' {depo muh. artikeli}

'DGK' {depo grup numarası}

'SMG' {Stok muhasebe grup kodu}

'SMA' {Stok muhasebe kod artikeli}

'CMA' {Cari muhasebe kod artikeli}

'CGM' {Cari grup muh. kodu}

'CSM' {Cari sektör muh. kodu}


14


'BSM' {Hareketin bağlı olduğu şube muhasebe artikeli}

'SOM' {Hareketin cari sorumluluk merkezi}

'SMS' {Hareketin stok sorumluluk merkezi}

'SSM' {Stok sektör muh. kodu}

'YTM' {Yatırım teşvik kartı artikeli}

'YTY' {Yatırım teşvik yurt içi veya yurt dışı kod artikeli (evrakın cinsine göre değişir)}

'YTS' {Yatırım teşvik detay tanımlarındaki artikel}

'AFN' {Aktif firma numarası }


'PMA' {Proje kod artikeli}

Muhasebeye entegre edilen personel tahakkuklarında kullanılan artikeller

'DP' {Personel departman muh. kodu}

'AY' {İlgili tahakkuk ayı}

'SOM' {Srm. mrk. artikeli}

'PMA' {Proje artikeli}


'BSM' {Personelin bağlı olduğu şube muhasebe artikeli}

Muhasebeye entegre edilen sabit kıymet amortismanında kullanılan artikeller

'SOM' {Sabit kıymet srm. mrk. artikeli}

'DBN' {Sabit kıymet db numarası}

'AKN' {Sabit kıymet db kayıt no.}


'BSM' {Sabit kıymetin bağlı olduğu şube muhasebe artikeli}

'AMA' {Sabit kıymet muhasebe kod artikeli}

'AFN' {Aktif firma numarası}


'PMA' {Sabit kıymet proje kod artikeli}

1.1.3 Muhasebe hesap hareket föyü (081100)

Muhasebe hesap hareket föyü; herhangi bir muhasebe hesabının, istediğiniz tarihler arasında gerçekleşen hareket özetlerine tek bir ekrandan ulaşıp, gerekirse bu hareketlerin kaynağı olan evraklara ulaşmanızı sağlayan bir programdır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, yenilenen föy ekranları, kullanıcılarımıza sınırsız hareket özgürlüğü sunmaktadır. Özellikle mouseun sürükle bırak özelliğinin kullanılabiliyor olması ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Ayrıca föy başlıklarında mousun sağ tuşuna basarak birçok detaya tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Bunlara ilerleyen bölümlerde ayrıntılı olarak değinilecektir. Föye yansıyacak hareketler tamamen kullanıcının isteğine bağlı olarak düzenlenebilecektir. Şöyle ki;

Hareket bilgilerinizi sorumluluk merkezlerine göre sınırlayabileceğiniz gibi sadece seçeceğiniz fiş türüne ait hareketleri listeleyebileceksiniz


15

Föyde yer alan kolon başlıklarından istedikleriniz için filtreleme yapabileceksiniz. Örneğin borç tutarı 500.-TL veya daha fazla olan hesap hareketlerinin listelenmesini filtrelemeler yardımıyla yapabileceksiniz.

Bu seçenekleri isteklere bağlı olarak çoğaltabilmemiz mümkündür. Bunun için yapılacak tek işlem, föy ekranındaki kolon başlıklarında satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden size uyan seçenek ya da seçenekleri seçmenizdir. Evet, önemli gördüğümüz bu hatırlatmadan sonra muhasebe hesap hareket föyünün nasıl kullanılacağını açıklamaya çalışalım. Föyde yapılacak ilk işlem, föyü çağrılacak muhasebe hesabının kodunu girmektir. Hesap kodlarını F10 listesinden ya da satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden seçebilirsiniz. Hesap kodu girildikten sonra o hesabın adı ilgili alana otomatik olarak gelecek ve imleciniz Sorumluluk Merkezleri alanında konumlanacaktır. Bu aşamada sizden beklenen, hareket föyüne hangi

sorumluluk merkezi yada merkezlerinden gerçekleşen hareketlerin yansıyacağını seçmenizdir. Sorumluluk merkezi seçilmesi bir zorunluluk değildir. Eğer muhasebe hesabınızın sadece sizin istediğiniz tarihler arasındaki hareketlerini görüntülemek isterseniz, ekranınızın üst bölümünde yer alan ilk tarih ve son tarih alanlarına size uyan tarih girişleri yapabilirsiniz. Burada sizlere önemli gördüğümüz bir detayı belirtmek istiyoruz. Programlarımızda yapılan düzenleme ile Yıllık tatil takvimi (092121) programımız kart, evrak, föy, yönetim, operasyon vb. ekranlarımızda bulunan tarih

alanlarımız ile ilişkilendirilmiş olup, kullanıcılarımızın bu föy ekranının tarih alanlarında da dini ve resmi tatil günlerini görebilmeleri sağlanmıştır. Böylece ileriye yönelik evrak giriş ve çıkışı yapılırken tatil günleri dikkate alınabilecektir. Örneğin çek ile yapılacak bir ödemenin tatil gününe denk gelmesi engellenecektir. Resmi ve dini tatil günlerimiz takvim ekranlarımızda yeşil renkli olarak görüntülenecek, mouse'la bu tatil gününün üstüne gelindiğinde de bilgi amaçlı olarak ilgili tatilin tipi ve açıklaması belirtilecektir. Örneğin 29 Ekim günü için programınız size, Tipi: Resmi, Açıklama:

Cumhuriyet bayramı, ifadesini sunacaktır. Tarih alanlarına geçebilmek için ALT+C tuşlarını kullanabilirsiniz. Herhangi bir tarih sınırlaması yapılmaz ise programınız dönem başından bu yana gerçekleşen tüm hareketleri ekranınıza getirecektir. Föy ekranınızın üst bölümünde de seçilen muhasebe hesabının devir, borç, alacak ve bakiye tutarlarının ne kadar olduğunu ana, alternatif ve orjinal döviz cinslerine göre otomatik olarak görüntüleyebileceksiniz. Ayrıca muhasebe hesap kodu alanının hemen yanında yer alan sağa ve sola işaretli okları tıklayarak da, seçtiğiniz muhasebe hesabından bir önceki veya bir sonraki

muhasebe hesabını ekranınıza getirebilirsiniz. Biz şimdi, ekranınızın ikinci yarısında sıralanan kolon başlıklarının neler olduklarını ve bu başlıkların bize sağlayacağı kolaylıklardan bahsetmek istiyoruz. Kayıt no: Bu alanda incelemekte olduğunuz muhasebe hesabının sisteminize kayıt edildiği

zamandaki aldığı kayıt numara yer alacaktır. Tarih: Muhasebe hesabının hareket tarihleridir Eğer bu hareketlere tarih sınırlaması getirmek

istiyorsanız yani sadece sizin belirleyeceğiniz tarihteki hareketlerin görüntülenmesini istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden tarih seçimi yapabilirsiniz. Sıra No: İlgili satırdaki harekete ilişkin muhasebe fişinin sıra numarasıdır. Dolayısıyla muhasebe

hesabınıza ilişkin hareketleri bu numaralara göre de sınırlayabilirsiniz. Bunun için de yapılacak işlem, bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden uygun evrak sıra numarasını seçmenizdir. Yevmiye No: İlgili satırdaki harekete ilişkin muhasebe fişinin yevmiye numarasıdır.

Fiş Türü: İlgili satırdaki harekete ilişkin muhasebe fişinin tipidir (tahsil-tediye-mahsup gibi).

Kullanıcılarımız isterlerse hesap hareketlerini fiş türlerine göre de sınırlayabilirler. Yani sadece tahsil fişlerine yada sadece tediye fişine ait hareketleri listeleyebilirler. Bunun için de yapılması gereken bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden isteğinize uygun fiş türünü seçmektir.


16

Fiş Durumu: İlgili satırdaki harekete ilişkin muhasebe fişinin aktif veya pasif olma durumunu gösterir.

Kullanıcılarımız isterlerse hesap hareketlerini fiş durumlarına göre de sınırlayabilirler. Yani sadece pasif durumda olan fişlerini yada sadece aktif durumda olan fiş hareketlerini listeleyebilirler. Açıklama: İlgili satırdaki hareket direkt olarak muhasebe fişinden girilmişse, bu alanda fişten girilen

açıklama yer alır. Eğer bu hareket entegrasyon ile otomatik oluşmuşsa, bu durumda entegre edilen hareket evrakına ilişkin kısaltma ve evrak numarasının birleşiminden oluşan bir açıklama yer alacaktır. Örneğin kasa hesabının föyünü inceliyorsanız ve ilgili satırdaki hareket bankaya nakit para yatırma işlemiyle ilgili. Yani bu hareket FİNANS modülünden girilmiş ve MUHASEBE modülüne entegre edilerek fiş oluşmuş. Bu durumda o hareket satırının açıklamasında N.P.Y (nakit para yatırma) şeklinde bir kısaltmayla, bu evrakın numarası, varsa evraktan girilen açıklama yer alacaktır (Örn: N.P.Y/2/İş Bankasına Nakit Para Yatırma). Ana Döviz Borç/Alacak: İlgili satırdaki hesap hareketi borç ise ana döviz cinsine göre borç tutarı,

alacak ise alacak tutarı bu kolonlardan izlenebilir. Dolayısıyla seçtiğiniz muhasebe hesabının hareketlerini bu kolonlarda satır sonu butonunu tıkladığınızda açılacak seçeneklere göre de sınırlayabilirsiniz. Ana Döviz Tutar: İlgili satırdaki hesap hareketinin ana döviz cinsine göre toplam tutarıdır.

Bundan sonra yer alan döviz kolonlarında ise, listelenen hesap hareketlerinin alternatif ve orjinal döviz cinslerine göre toplam borç ve alacak tutarları ile toplam tutarları ve döviz cinsleri yer alacaktır. İsterlerse kullanıcılar bu kolon başlıklarına göre de hareket sınırlaması yapabilirler.

Sorumluluk Merkezi Kodu ve Adı: İlgili satırdaki hareketin kaynaklandığı sorumluluk merkezi kodu

ve adını görüntüleyebilirsiniz. Dikkatinizi çektiyse ekranınızın üst bölümünde yani parametre girişlerinin yapıldığı yerde “Grup kodu ve grup adı” alanı belirecektir. Eğer föyünü aldığınız hesabın tanıtım kartında grup kodu ve adı belirtilmiş ise bu föyde görebileceksiniz. Aksi taktirde “Tanımsız” olarak gelecektir. Evet tablonuzda yer alan başlıklar hakkında kısaca bilgi verdikten sonra, şimdi ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarının her birini tıkladığınızda, kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığınızda ve ekranınızın üst bölümünde yer alan “Görünüm, Aktarım, Yazıcı, Yönetim ve Analiz” başlıklı menüleri seçtiğinizde karşınıza gelen seçeneklerin neler olduklarına “Bunları biliyor musunuz?” başlığı altında söz etmek istiyoruz.

Bunları Biliyor musunuz?

1. Yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi muhasebe hesaplarına ilişkin hareketleri tablonuzda yer alan başlıklara göre sınırlayabilmeniz mümkündür. Örneğin sadece sizin seçeceğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hesap hareketlerini listeleyebilir yada istediğiniz hesap türüne ait hareketleri görüntüleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem ilgili başlık alanında satır sonu butonunu tıklayıp karşınıza gelecek pencereden istediğiniz seçeneği seçmenizdir. Bunun yanı sıra bu pencerede yer alan “özel” seçeneği ile de föy

ekranında ki kolonlar için filtreleme yapabileceksiniz. Örneğin belli tutardan fazla olan yada az olan hesap hareketlerinin listelenmesini sağlayabileceksiniz.

2. Tablonuzdan listelenen kolon başlıklarını kaldırabilir yada yeni kolon başlığı ekleyebilirsiniz.

Örneğin listenizde “Yevmiye No” başlığının yer almasını istemiyorsunuz. Bu durumda

yapılması gereken, mousenuzu ilgili başlığa getirip sol tuşuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aşağıya doğru hareket ettirmektir. Bu işleme ilgili başlık üzerinde çarpı işareti görülünceye kadar devam edilmeli ve sonrasında da mouse bırakılmalıdır. Seçilen başlığın tablonuzdan kaldırıldığını göreceksiniz. Yeni kolon başlığı ekleyebilmek için de kolon başlıkları üzerinde mousun sağ tuşuna basıp “Alan seçicisi” seçeneği seçilmelidir. Bu

işlem sonrasında karşınıza bu tabloya özel, ekleyebileceğiniz başlıkların yer aldığı bir ekran


17

gelecektir. Bu ekrandan istediğiniz başlığı mousenuzun sürükle bırak özelliğini kullanarak istediğiniz bölüme ekleyebilirsiniz.

3. Yönetim menüsünde yer alan birçok seçenek, kartlar menüsü yardım tuşları bölümümüzde

detaylı olarak anlatılmıştır. Bundan dolayı burada kısaca değinilecektir. Bu menüde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz butonlardan bazıları ile tabloda yer alan herhangi bir hareketin muhasebe fişine ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilirsiniz. Bunun için, ilgili hareket satırına gelip <ALT+K> tuşlarına basmanız veya bu menüde yer alan “Detaya İn” seçeneğini seçmeniz yeterlidir. Bu işlem sonrasında ilgili muhasebe fişi anında

ekranınıza gelecektir. Ayrıca bu menüden, imleciniz hangi kayıt üzerinde ise o kayıda özel olacak bilgilerin girileceği editör ekranına ulaşılacaktır. Seçili kayıtların ne zaman ve hangi kullanıcılar tarafından oluşturulduğuna ilişkin bilgileri de anında ekranınıza getirebileceksiniz. Bu menüde yer alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan kısa yol tuşlarını tıklayarak da ulaşabilirsiniz.

4. Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile ekranınızda listelenen hesap hareketlerinin

yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Ayrıca döküm öncesinde, sayfa ve baskı ayarları yapabilecek, ön izleme seçeneği ile de dökümünüzün kâğıt üzerinde nasıl görüntüleneceğini inceleyebileceksiniz.

5. Aktarım Menüsünde yer alan seçenekler ile seçili olan hesap hareketlerinizi istediğiniz

ortama (Excel, tekst, Xml, Html) aktarabilecek ve bu kayıtların aktarım özelliklerini (Aktarım sırasında hangi kayıtların aktarılacağı, tarih, saat, miktar vb kayıtların aktarımlarında excel tipinde olup olmayacakları, tekst ortamına aktarımlarda kolonlar arasında ayraçların nasıl olacağı vb.) belirleyebileceksiniz.

6. Görünüm başlıklı menüde yer alan seçenekler ile hesap hareketlerinizi seçeceğiniz kolon

başlığına göre gruplayabileceksiniz. Bunun için öncelikle bu menüden “kolon başlıklarına göre grupla” seçeneğini seçmelisiniz. Bu seçimle birlikte, kolon başlıklarının üst bölümüne “Bir sütuna göre gruplandırmak için, sütunun üst bilgilerini sürükleyin” ifadesinin yer aldığı gruplama kutusu otomatik olarak açılacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken hesap

hareketlerini hangi kolona göre gruplayacaksanız mousenuzla ilgili başlığı sürükleyip bu alana taşımazdır. Gruplama işlemini birden fazla kolon başlığı için yapabilmenizde mümkündür. Bu işlem sonrasında föy ekranınızın “gruplama kutusunda” gruplandırmanın

hangi kolonlar için yapıldığı yazılır ve ekranınızın ikinci yarısına da ilgili kolon başlığı altında hareket detayları sıralanır. Bu menüyü oluşturan diğer seçenekler ile grup toplamı alabilecek ve bu toplamların ekranınızda sürekli görünüp görünmeyeceğini sağlayabileceksiniz. Ayrıca miktar, fiyat vb. başlıklarınız için dip toplam alabileceksiniz. Bunun yanı sıra sadece sizin seçeceğiniz hareket satırlarına yönelik toplamlarda alabileceksiniz. Eğer ekranınızın görünümüne ilişkin herhangi bir değişiklik yapmışsanız bu değişiklikleri “görünümü sakla” seçeneğini seçerek kaydedebileceksiniz. Bu menüde yer

alan seçeneklere ekranınızın üst yarısında yer alan butonlar ile de ulaşabilirsiniz. 7. Hesap hareket föyünün sağlamış olduğu bir diğer kolaylık; kolon başlıkları üzerinde mouse

göstergesinin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen seçeneklerdir. Şimdi bu seçenekler ile neler yapılacağına değinelim

Artan Sıralama: Bu seçenek ile kolon başlıkları, alfabetik olarak baştan sona doğru veya küçükten

büyüğe doğru sıralanır. Sıralama işlemi için kolon başlığını mousunuzla tıklamanız da yeterlidir. Azalan Sıralama: Bu seçenekle de kolonlar alfabetik olarak sondan başa doğru veya büyükten

küçüğe doğru sıralanır. Bu Alana Göre Gruplandır: Hesaplarınıza ilişkin hareket bilgilerini, ekranınızda bulunan herhangi bir kolona göre gruplayarak listeleyebileceğinizi “Görünüm” menüsü ile ilgili açıklamalarımızda

belirtmiştik. Bu seçenek ile de, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolona göre gruplandırma


18

otomatik olarak yapılacaktır. Dolayısıyla gruplandırmaya yönelik detaylar için “Görünüm” menüsü

ile ilgili açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Gruplama Kutusu: Bu seçenek ile gruplandırma yapılacak kolon başlıklarının aktarılacağı “gruplama kutusu” aktif hale gelir. Dolayısıyla kolon başlıklarından gruplama yapılacak kolon yada

kolonlar bu bölüme taşınacaktır. Dip Toplam: Bu seçenek ile toplamı alınabilecek tüm kolonlar için yani miktar, bakiye, tutar vb.

kolonlar için “dip toplam” alınabilecektir. Grup Toplamları: Bu seçenek ile de kolon başlıklarınızı gruplandırmış iseniz grupların toplamı alınır Bu Kolonu Kaldır: Bu seçenek, imleciniz hangi kolon üzerinde ise ilgili kolonun ekrandan

kaldırılmasını sağlar. Bu seçeneği gereksiz bulduğunuz yada boş gelen kolonlarınız için kullanabilirsiniz. Alan Seçicisi: Föy ekranlarından kolon başlıklarını kaldırabileceğiniz gibi yeni kolon başlıkları

ekleyebilmenizde mümkündür. Bunun için öncelikle alan seçici seçeneği çalıştırılmalı ve karşınıza gelecek “Özelleştirme” başlıklı ekrandan da size uygun olan kolon başlıklarını mousenuzun sürükle

bırak özelliğini kullanarak föy ekranına taşımalısınız.

Hizalama: Bu seçenek ile, kolonlarda da sıralanan bilgilerinizi sağa, sola dayalı yada ortalı olarak

hizalayabileceksiniz. En Uygun: Bu seçenek seçildiğinde imleciniz hangi kolon üzerinde ise programınız otomatik olarak

ilgili kolon için en uygun genişliği belirleyecektir. Yani ilgili kolonu default genişliğe getirecektir.

En Uygun (Tüm Kolonlar): Bu seçenek ile de tüm kolon başlıkları için programınız uygun kolon

genişliğini verecektir.

1.1.4 Muhasebe cari hesap hareket föyü (081120)

Programlarımızda kullanıcılarımızın muhasebe hesapları için alış-satış faturası, alacak dekontu, borç dekontu vb. dekontlar düzenleyebilmeleri yani ticari bölümden hareket girişleri yapabilmeleri mümkündür. Bunun için öncelikle muhasebe hesap tanıtım kartının "Ticari sistemden bilgi girişi yapılabilsin" parametresinin işlem yapılacak muhasebe hesapları için işaretlenmiş olması ve alt

hesabının olmaması gerekmektedir. Daha sonrasında da yeni tip alış satış faturasından ve dekontların "Cinsi" kolonundan Muh. Hesabı seçeneğinin seçilmesi, sonrasında muhasebe

hesabının belirlenmesi ve hareket detaylarının girilerek evrakların kayıt edilmesi gerekmektedir. Örneğin firmanızdaki giderleriniz için masraf hesap kartı tanımlamak yerine muhasebe hesap kartı açarak fatura ve dekontlardan giderlerinizin direk muhasebe hesaplarına işlenmesini sağlayabilirsiniz. Özetle diyebiliriz ki programlarımızda muhasebe hesaplarına direk fatura ve dekont kesilebilecektir. Yalnız fatura girişlerimiz sadece yeni tip faturalarımız için geçerlidir. Çünkü sadece bu faturalarımızda "Cinsi" kolonumuz mevcut olup, bu kolondan Muh. Hesabı seçimi

yapılabilmektedir. Dolayısıyla kullanıcılarımız bu ayrıntıyı dikkate alarak ilgili muhasebe hesapları için fatura girişleri yapmalıdırlar.

Bu hesaplara ilişkin hareket detayları da programlarımızın finans ve genel muhasebe yönetimlerine eklenmiş olan Muhasebe cari hesap hareket föyü (081120) başlıklı programımızdan ayrıntılı olarak

incelenebilecektir. Föy programı çalıştırıldığında yapılacak tek işlem, hangi tarihler arasında hangi muhasebe hesabı için hareketlerin inceleneceğinin seçilmesidir. Programınız seçiminiz doğrultusunda istediğiniz ayrıntıları size sunacaktır.


19

1.1.5 Hesap planı grup tanıtım kartı (087200)

Hesap planında yer alan muhasebe hesaplarını belirli gruplar altında toplayıp, grup kodlarına göre takip edebilmeniz ve bu doğrultuda hesap planı yönetimi bölümünden ilgili hesapları gruplar

bazında filtreleyip listeleyebilmeniz mümkündür. Örneğin firmanızda ortak özellikleri bulunan stoklarınızın, cari firmalarınızın (satıcı ve müşteri) muhasebe hesaplarını tek bir grup altında toplayabilirsiniz. Böylece hesap planında yer alan diğer hesaplardan daha kolay ayırt edebilir ve takibini daha hızlı yapabilirsiniz. Bunun için programınızın bu bölümden öncelikle firmanızın uygun gördüğü şekilde hesap gruplarını tanımlamalısınız Daha sonra da her bir muhasebe hesabının kartını ekrana çağırıp, dahil olduğu hesap planı grubunu girmelisiniz. Hesap planı grup tanımlamaları gruplara ilişkin kod ve açıklama girişlerinden ibarettir.

1.1.6 Standart hesap planı yükleme (087400)

Önceki bölümlerimizde de söz ettiğimiz gibi, MUHASEBE ile tek düzen hesap planı otomatik olarak açılabilmektedir. Hesap planı açılışında size 2 seçenek sunulacaktır;

1. Sadece ana hesapları yükle: Bu seçenek ile hesap planını açarsanız, sadece tek düzen hesap

planı uyarınca kullanılması zorunlu olan ana hesaplar açılacaktır. Ana hesapların altındaki muavin ve tali hesaplarıysa, siz kullanıcılarımız kendi ihtiyaçlarınıza göre açacaksınız. Bunun için de yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesap kartı programı kullanmanız gerekmektedir.

2. Önerilen tüm hesap planını yükle: Bu seçenek ile standart hesap planı açıldığında, kullanılması

zorunlu olan ana hesaplar otomatik olarak açılacak, bunun yanında muavin ve tali hesaplar da açılmış olacaktır. Muavin ve tali hesaplar, Mikro Yazılımevi’nin danışmanları tarafından hazırlanmıştır.

Yukarıda sıralanan hesap planı yükleme şekillerinden ilgili olanını kliklediğinizde hesap planı yüklenmeye başlayacaktır.

1.1.7 Hesap Hareketleri Aktarma

Bu bölüme girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir menü gelecektir. Bu seçenekler yardımıyla;

Hesap planınızda tanımlı olan herhangi bir alt hesaba ait hareketlerin başka bir alt hesaba aktarılmasını ya da

Hesap planınızda tanımlı olan herhangi bir üst hesaba ait hareketlerin kendine ait bir alt hesaba aktarılmasını sağlayabileceksiniz.

Şimdi bu aktarım işlemlerinin nasıl yapılacağını açıklamaya çalışalım.

1.1.7.1 Alt hesap hareketlerini başka alt hesaba aktarma (087700)

Bu bölümden kodunu gireceğiniz bir muhasebe hesabının hareketleri, yine kodunu gireceğiniz başka bir muhasebe hesabına aktarılacaktır. Hesap hareketleri aktarma işlemi için, önce kaynak hesabın (hareketleri aktarılacak hesabın) ve hedef hesabın (aktarmanın yapılacağı hesabın) kodlarını girmeniz gerekir. Daha sonra, aktarma işleminde kaynak hesabın hangi tarihler arasındaki fişlerinin dikkate alınacağını girmelisiniz. Eğer aktarma işleminin kaynak hesabın sadece borç kayıtlarını, sadece alacak kayıtlarını kapsamasını istiyorsanız, aktarılacak kayıtlar başlıklı alanda satır sonu butonunu tıklayarak ilgili seçimi yapmalısınız. Kaynak hesabın borç-alacak bütün kayıtları hedef hesaba aktarılacaksa, bu alandaki seçiminiz tüm kayıtlar olmalıdır. Eğer aktarılacak hareketleri tutar bazında sınırlamak istiyorsanız, bu durumda kriter alanından ilgili seçimi yapıp, kriter değer alanına da kriter değeri girmelisiniz. Örneğin kaynak hesaptaki 100 liradan


20

küçük hareket tutarları hedef hesaba aktarılacaksa, kriter alanında küçük, kriter değeri alanına da 100 lira değerini girmelisiniz. Bütün bu parametre girişleri tamamlandıktan sonra ekranınızın üzerine;

Devam Et Çıkış

butonlarından oluşan bir onay ekranı gelecektir. Hareket aktarma işleminden vazgeçmek için çıkış, aktarmayı başlatmak içinde “devam et” butonunu mouse göstergenizle tıklamanız gerekir. Devam et butonunu tıkladığınızda, kaynak hesabın hareketleri silinerek hedef hesaba aktarılacaktır.

1.1.7.2 Üst hesap hareketlerini kendine ait alt hesaba aktarma (087701)

Bu programla ilgili detaylı açıklamalarımıza geçmeden önce sizlere önemli gördüğümüz bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Öncelikle belirtmek isteriz ki, bu bölümden yapılacak hesap aktarma işlemi, programınızın Enflasyon Muhasebesi İşlemleri bölümünde yer alan, Dönem sonu enflasyon muhasebesi farkı fişi oluşturma programını çalıştırmak istediğinizde size yardımcı olacaktır. Çünkü programınız enflasyon fiyat farkı fişini oluşturabilmek için hesap planındaki hesapları tarayacak ve bu tarama işleminde kriterlere uyan bir hesaba, ana hesap seviyesinde hareket girilmiş ise, öncelikle ilgili hesabın hareketlerini, bu hesaba ait olacak yeni bir alt hesaba aktarmanızı isteyecektir. Bu fişe ilişkin detaylar ilerleyen bölümlerde verilecektir. İşte bu durumda bu bölümden ilgili aktarma işlemi yapılacaktır. Evet, önemli gördüğümüz bu hatırlatmadan sonra aktarma işleminin nasıl yapılacağına değinebiliriz. Programı çalıştırdığınızda sizden sadece hangi üst hesaptaki hareketlerin bu hesabın hangi alt hesabına aktarılacağını girmeniz ve “devam” butonuna

basmanız istenecektir. Bu işlem sonrasında kaynak hesaptaki hareketler yeni oluşturulacak hedef hesaba aktarılmış olacaktır. İşleyiş olarak bir önceki bölümde açıkladığımız Alt hesap hareketlerini başka alt hesaba aktarma programından herhangi bir farkı bulunmamaktadır.

1.2 Sorumluluk Merkezleri ve Dağıtım Anahtarları

Bu bölümde yer alan programlar ile işletmenizdeki sorumluluk merkezleri ile dağıtım anahtarlarının programa tanıtımı yapılacak ve her bir sorumluluk merkezinin gerçekleştirdiği hareketlere yönelik detaylar föy programından izlenebilecektir.

1.2.1 Sorumluluk merkezleri tanıtım kartı (087500)

Bu bölümden, işletmeniz bünyesinde yer alan tüm sorumluluk merkezlerinin programa tanıtımları yapılacaktır. Şimdi sorumluluk merkezi kavramını biraz açmak istiyoruz; sorumluluk merkezleri firmanızın gelir-gider merkezleridir ve firmadan firmaya değişiklik gösterebilir. Örneğin bir yapı inşaat firmasında şantiyeler sorumluluk merkezi olabilir. Eğer bu inşaat firması başka firmalar adına çalışıyorsa, çalıştıkları bu firmaları da sorumluluk merkezi olarak tanımlayabilirler. X inşaat firmasının halen yapımı devam eden 5 ayrı inşaatı varsa, bu inşaatlar için yapılan giderleri, inşaatı yaptıkları carilerini birer sorumluluk merkezi olarak tanıtıp, bu merkezlere atabilirler. Böylece yapılan giderler ve elde edilen gelirler kaynaklarından takip edilir. Büyük bir oteli düşündüğümüzdeyse, otelin mutfağı, casinosu, saunası veya havuzu sorumluluk merkezi olarak tanıtılabilir. Böylece yine yapılan giderler ve elde edilen gelirler ilgili sorumluluk merkezlerine bağlanarak, gelir ve giderler kaynaklarından takip edilebilir.

Bu karttan tanımlanacak sorumluluk merkezleri bütün yönetimlerde geçerli olacaktır. Örneğin mal alım işlemi için alış faturası girilirken, yapılan alımın hangi sorumluluk merkezi için yapıldığı, mal satışında satış faturası kesilirken hangi sorumluluk merkezi için satış yapıldığı girilebilecektir. Sorumluluk merkezlerini tanıtabilmek için aşağıdaki bilgileri girmelisiniz. Merkez kodu: Bu alana, kartını girmekte olduğunuz sorumluluk merkezlerine ilişkin maksimum 10

dijit uzunluğunda alfa nümerik bir kod girmelisiniz. Merkez adı: Kodunu girdiğiniz sorumluluk merkezinin adı bu alana girilecektir.


21

Tipi: Bu bölümde, tanımlamakta olduğunuz sorumluluk merkezinin tipini seçmeniz istenecektir.

Genel amaçlı masraf merkezi mi, satış kar merkezi mi, yatırım merkezi mi vs. olduğu buradan seçilecektir. Muhasebe hesap kod artikeli: Tanımladığınız sorumluluk merkezi kartını carilerinizin muhasebe

hesap kodlarına bağlamak istiyor istiyor iseniz bu alana hangi detay ile ilişkilendireceğinizi belirtmelisiniz. Programınız artikel olarak 10 karakterlik giriş yapabileceğiniz yapıda düzenlenmiştir. Sorumluluk merkezi kartlarına ilişkin artikel “#SOM#” ile aktif duruma getirilecektir. Yani bu alana

artikel olarak SRM01 girişi yaptığınızda cari kartlarının hesap kodu alanına 320.01.#SOM# gibi bir tanımlama yapar iseniz ilgili cariniz tanımladığınız sorumluluk merkezi kartı ile hareket gördükçe muhasebe fişinde hesap koduna 320.01. SRM01 yazılacaktır. Dolayısıyla hangi sorumluluk merkezi ile ilgili olduğunun detayını izleyebileceksiniz. Doğrudan üretim merkezi mi?: MRPII-9000 programında, üretilen stokların maliyetlerinin

sorumluluk merkezlerine göre dağıtılabilmesi mümkündür. Bunun için öncelikle sorumluluk merkezleri bu bölümden tanımlanmalı sonrasında da, Hizmet ve Masraf Yönetimi/Kartlar ve Reçeteler/Dağıtım anahtarları (087520) programından da hangi dağıtım anahtarı ile ilişkili olacağı belirlenmelidir. İşte bu alanda sizden istenen, tanımlanan sorumluluk merkezlerinin doğrudan üretim merkezi olup olmadığının evet/hayır seçenekleri ile belirtmenizdir.

Doğrudan üretim merkezi ise masraflar nereye yüklenecek: Doğrudan üretim merkezi ise; masraf

hesaplarının iş merkezine mi, iş emrine mi, ürüne mi, operasyona mı yoksa kalıba mı yükleneceği bu alandan seçilecektir. Doğrudan üretim merkezi değil ise dağıtım anahtarları kodu: Eğer tanımlamakta olduğunuz

sorumluluk merkezi doğrudan üretim merkezi değilse, yani ekranınızın “doğrudan üretim merkezi mi?” alanı hayır olarak belirtilmiş ise bu alanda sizden istenen maliyet dağıtımlarında tanımladığınız sorumluluk merkezinin hangi dağıtım anahtarı ile ilişkili olacağını seçmenizdir. Maliyet dağıtım şekli: Bu alanda da sizden istenen, stok üretimlerine ilişkin maliyet dağıtımlarının

720 ve 730’lu hesaplar için tanıtım kartı ekranından belirtilen dağıtım anahtarına göre mi, yoksa bu merkez için bu ekrandan belirteceğiniz dağıtım anahtarına göre mi alınacağını seçmenizdir. Tamamlanan operasyonlara maliyet dağıtımı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda

karşınıza süreye göre, miktara göre, alana göre, ağırlığa göre, hacme göre, adam saate göre vb. seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu aşamada sizden istenen tanımlamakta olduğunuz sorumluluk merkezinde stoklara ilişkin maliyet dağıtımlarında hangi seçeneğin baz alınacağını belirtmenizdir. Yani üretilen stokların ağırlıklarının mı? hacimlerinin mi? üretim sürelerinin mi? Vb. hangilerinin baz alınacağını seçmelisiniz. Satış fiyat liste no: Bu parametre ile amacımız, birden fazla sorumluluk merkezi ile çalışan

kullanıcılarımızın her bir merkezi için, satışlarda kullanacakları fiyat kodunu belirlemeleri ve bu fiyatları otomatik olarak evraklarına yansıtmalarını sağlamaktır. Çünkü her bir sorumluluk merkezinin satış fiyatları bulundukları bölgelere göre değişiklik gösterebilmektedir. Bu aşamada sizden beklenen tanımladığınız sorumluluk merkezinin stok satışlarında kullanacağı fiyat listesinin numarasını bu alana girmenizdir. Programınız sipariş, irsaliye ve fatura evrakı düzenlediğinizde öncelikle seçtiğiniz sorumluluk merkezi için fiyat kodunun girilip girilmediğine bakacak, eğer var ise evraka girilen stokların birim fiyatını bu alandan seçtiğiniz fiyat listesine göre getirecektir. Evet, sorumluluk merkezi ile ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşları ile kaydetmelisiniz. ALT+S tuşları ile kayıt edilmeyen bilgilerinizi tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız.


22

1.2.2 Sorumluluk merkezleri ve proje hareket föyü (081110)

Sorumluluk merkezleri ve proje hareket föyü; herhangi bir sorumluluk merkezinin ilgili projeye istinaden, istediğiniz tarihler arasında muhasebe fişleri evrakı ile gerçekleşen hareket özetlerine tek bir ekrandan ulaşıp, gerekirse bu hareketlerin kaynağı olan evraklara ulaşmanızı sağlayan bir programdır. Bu ekrana sadece muhasebe fişlerinde belirtilen sorumluluk merkezlerinin hareketleri yansır. Entegre çalışan bir firma iseniz, satış satın alma, hizmet yönetimlerinden yapılan her evrak girişi anında muhasebeye entegre olacağından bu entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerindeki sorumluluk merkezlerinin hareketleri de bu ekrandan izlenebilecektir. Tabii ki ilgili evraklardan sorumluluk merkezlerinin girilmiş olması gerekmektedir. Aksi durumda oluşan muhasebe fişinde sorumluluk merkezi yer almayacağından bu ekrandan hareketlerin izlenebilmesi de mümkün olamayacaktır. Föyün çalışma şekli ve ekranın kullanımı, muhasebe hareket föyü ile aynıdır. Aralarındaki tek fark, bu föyde sorumluluk merkezlerinin ve ilgili projenin muhasebe fişindeki hareketlerinin baz alınmasıdır. Föyde yer alan hareketleri özetleyecek olursak, seçilen sorumluluk merkezinin ilişkili olduğu muhasebe fişinin tarihi, sıra ve yevmiye numarası, fişe yansıyan hesabın kodu, adı, türü (mahsup, tediye, tahsil), fişten girilen açıklama, fişe yansıyan hareketin ana, orijinal ve alternatif döviz cinsine göre borç ve alacak toplamları ile genel tutarı ayrı ayrı listelenecektir. Muhasebe hareket föyü bölümünde “Bunları Biliyor musunuz” başlığı altında değindiğimiz “Görünüm, Aktarım, Yazıcı ve Yönetim” menülerine ilişkin açıklamalarımız bu föy ekranı için de

geçerlidir. Dolayısıyla burada bu detaylara yer verilmeyecektir. Ekranın kullanımına ilişkin detaylar için bu bölümden yararlanabilirsiniz.

1.2.3 Dağıtım anahtarları tanıtım kartı (087520)

Dağıtım anahtarlarını; işletmede gider teşkil eden her türlü harekette, pay alan birimlerin bu gidere ne kadar katkılarının olduğunun belirlenmesi olarak düşünebiliriz. Gider dağılımları departmanlar bazında yapılabilir. Örneğin işletmenizde düzenli olarak ödenmekte olan elektrik, su, yol vb. giderler departmanların kullanım kapasitelerine bağlı olarak farklılık gösterecektir. Özellikle üretime yönelik firmalarda, satış departmanının kullanacağı elektrik ile üretim departmanının makinelerle olan işlevleri sonucunda, elektrik kullanımı doğal olarak farklılık gösterecektir. Bu durumda işletmeler, hizmet bölümünden girilen masraf faturalarında ki tutarların, hangi oranlar doğrultusunda departmanlara dağıtılacağını belirlemek dolayısıyla hangi departmanın, ne miktarda gider teşkil ettiğinin cevabını görmek isteyebilirler. İşte bu durumda, dağıtım anahtarları programından yararlanılacaktır. Çünkü bu programdan giderlerin departmanlara hangi oranda paylaştırılacağının girişleri yapılacaktır. İsterseniz konuyu bir örnekle pekiştirmeye çalışalım, işletmenizde herhangi bir gider hareketinin, %30'undan satış departmanının, %20'nden satınalma departmanının, % 50'sinden de diğer departmanların Sorumlu olduğunu düşünelim. Bu gidere yönelik dağıtımların belirlenen oranlarda yapılabilmesi için öncelikle ilgili dağıtım anahtarının tanımlanması ve bu dağıtım anahtarından da departmanların (sorumluluk merkezlerinin) aldıkları payın girilmesi gerekecektir. Yani ilgili gider, departmanlara (sorumluluk merkezlerine) paylaştırılacaktır. Daha sonra bu tanımlamalar ışığında, programınızın Hizmet bölümden girilen masraf faturalarının tutarları, ilgili birimlere F5 tuşu yardımıyla otomatik olarak yansıtılabilecektir. Programlarımızda gider dağılımları yukarıda açıklamaya çalıştığımız gibi departmanlar bazında (sorumluluk merkezleri) olabileceği gibi, aynı anda gider cari hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine de dağıtılabilir, hatta evraktan seçilecek Muhasebe hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine göre de olabilir. Bu doğrultuda programınız size dağıtım anahtarı tipi olarak üç

seçenek sunacaktır. Evet, bu açıklamadan sonra dağıtım anahtarı ekranında gördüğünüz alanlara nasıl giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden tanımlayacağınız dağıtım


23

anahtarının tipini seçmeniz istenecektir. Yani işletme giderlerinin Gider cari hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine göre mi dağıtılacağı, Muhasebe hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine göre mi olacağı ya da sadece sorumluluk merkezlerine göre mi dağıtılacağı seçilecektir. Bu belirlemeyle birlikte programınız sizden tanımlayacağınız dağıtım anahtarına ilişkin bir kod ve isim girişi yapmanızı bekleyecektir. Bu girişler tamamlandıktan sonra imleciniz evrakın hareket satırlarında konumlanacaktır. Şimdi bu bölümde gördüğünüz başlıkları açıklamaya çalışalım. Hesap Kodu: Bu alandan yapılacak seçim, “dağıtım anahtarı tipi” alanında yaptığınız seçime göre farklılık gösterecektir. Eğer tanımlamakta olduğunuz dağıtım anahtarı Gider cari hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine göre olacaksa, bu aşamada bu alandan gider hesabının seçilmesi gerekecektir. Eğer dağıtım anahtarı tipi alanında ki tercihiniz Muhasebe hesaplarına ve sorumluluk merkezlerine göre ise, bu aşamada bu alandan muhasebe hesabının kodu seçilmelidir. Hesap Adı: Hesap kodu alanında yaptığınız seçime göre ilgili hesabın adı (masraf kodu veya

muhasebe hesap adı) otomatik olarak bu alana gelecektir. Sorumluluk Merkezi Kodu ve adı: Bu alanlarda da sizden istenen, tanımlamakta olduğunuz

dağıtım anahtarı ile giderlerin hangi departmanlara paylaştırılacağını seçmenizdir. Puan: Bu alanda da yapılması gereken seçtiğiniz departmanların (sorumluluk merkezinin) dağıtım

anahtarına göre gider dağılımından ne kadar pay alacağını belirtmenizdir. 10, 20 vb. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kaydetmelisiniz. Daha sonra bu bilgiler doğrultusunda Hizmet menüsünden masraf faturalarının girişleri yapılacak ve tutarlar departmanlara yansıtılacaktır. Ayrıca MRPII programının, Direkt işçilik (720) giderlerini üretim sorumluluk merkezlerine dağıtma ve Genel üretim (730) giderlerini üretim sorumluluk merkezlerine dağıtma programları çalıştırılarak da üretim giderlerinin dağıtım anahtarlarından belirtilen sorumluluk merkezlerine dağıtılması sağlanacaktır. Masraf Faturalarında F5 Masraf Dağıtma tuşu

Dağıtım anahtarlarından yapılan tanımlamaların, masraf faturalarına (Açık alınan masraf faturası vb), yansıtılması için F5 tuşu kullanılacaktır. Bunun için ilgili evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümünde (herhangi bir giriş yapmadan) F5 tuşuna basmalısınız. Karşınıza “masraf dağıtma” başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen, girmekte olduğunuz masraf faturasına hangi dağıtım anahtarındaki bilgilerin aktarılacağını seçmenizdir. Eğer giderler tek bir masraf koduna atanacaksa, bu aşamada ekranınızın “tek hesaba dağıtılacak ise, masraf hesap Kodu” alanından

ilgili masraf hesabı seçilmelidir. Daha sonrada, evraka ilişkin vergi seçimi, açıklama girişi yapılmalıdır. En son girilecek parametre ise, evraka ilişkin tutarın dolayısıyla departmanlara dağıtılacak tutarın girişidir. Bu işlemler sonrasında evrakınıza dağıtım anahtarından belirttiğiniz dağılım oranlarına göre sorumluluk merkezlerine ait tutarlar hesaplanıp yansıyacaktır.

1.3 Yönetim

SERIES 9000; sürekli geliştirilen yapısı ve esnek kullanım özelliği ile hem görsel hem de işleyiş olarak yeniliklerine devam ediyor. Programlarımızın hemen hemen her modülüne eklenen Yönetim menüleri ile her kayda ilişkin detaylar anında görüntüleyebiliyor. Yönetim menüsünün size sunacağı seçenekler ile hesap planına ilişkin tanıtım kartlarından girilen tüm bilgilerini ve hesap planına ait mizanı ve sorumluluk merkezlerine ilişkin tanıtım bilgilerini detaylı olarak inceleyebileceksiniz. Ayrıca bu ekranlarda görüntülenen kayıtlarınızı, tıpkı föy ekranlarında olduğu gibi istediğiniz kolon başlığına göre gruplayıp, yine sizin seçeceğiniz kayıtlara ilişkin dip toplam alabilmenizde mümkün olacaktır. Şimdi bu menüyü oluşturan her bir programı tek tek inceleyelim.


24

1.3.1 Hesap Planı Yönetimi (080001)

Hesap planı yönetimi; tüm muhasebe hesaplarının tanıtım kartından girdiğiniz kart bilgilerini detayları ile birlikte aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize hatta bu kartlara ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilmenize olanak tanıyan çok amaçlı bir programdır. Bu programı, muhasebe hesap tanıtım kartlarına ilişkin bilgilerin başlıklar halinde listelendiği bir tablo olarak da düşünebilirsiniz. Çünkü programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm bilgiler hesap tanıtım kartından yansıyacaktır. Bu ekrandan, hesaplarınızın kart bilgileri haricinde, bağlantılı olduğu hareket föylerini, dönemsel bakiyeler tablosunu anında görüntüleyebileceksiniz. Bunun yanı sıra programdan çıkmadan yeni hesap tanımlaması yapabileceksiniz. Çünkü hesap planı yönetimi birçok işlemi aynı ekrandan yapabileceğiniz şekilde düzenlenmiştir. Bundan dolayı siz kullanıcılarımız için çok işlevsel olacağı kanısındayız. Yönetim ekranlarının sağladığı bir diğer kolaylık, kullanıcılarımızın tablodaki kayıtlara istekleri doğrultusunda sınırlamalar getirebilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sınırsız sayıda kriter sunacaktır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, mouse'unuzun sürükle bırak özelliğinin bu ekranlarda da kullanılabiliyor olması ve tablonuzun her alanında mouse'unuzun sağ tuşuna basarak ulaşacağınız programlar, ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Şimdi sizlere hesap planı yönetim ekranlarının genel görüntüsü ile birlikte nasıl kullanılacağını maddeler halinde açıklamaya çalışalım.

Hesap yönetim ekranı nasıl kullanılır ve neler yapılabilir?

Muhasebe hesaplarına ait bilgileri tablonuzdaki başlıklardan herhangi birini baz alarak listeleyebileceksiniz. Örneğin sadece sizin seçeceğiniz hesap grubuna bağlı hesapları listeleyebileceğiniz gibi, istediğiniz ana grup veya alt gruba ait hesapları da listeleyebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, istediğiniz kolon başlığında satır sonu butonunu tıklayıp, açılacak pencereden size uyan seçenek ya da seçenekleri seçmenizdir.

Herhangi bir hesap kaydı üzerinde mouse'unuzun sağ tuşuna basarak hesaplarınıza ilişkin tüm detaylara tek bir tıklama ile ulaşabileceksiniz. Programlarımızda bu detaylar için kısa yol tuşları da tanımlanmıştır, dolayısıyla bu tuşlar aracılığı ile de istenilen detaylar ekrana getirilebilir. Hareket föyü (Alt+F10), hesap dönemsel bakiyeler tablosu (ALT+1) ulaşılabilecek bilgilerdir.

Yönetim ekranında yer alan kolon başlıkları için, size özel filtrelemeler verebileceksiniz Örneğin sadece MUS* adı ile başlayan carilerinize ait hesapları listeleyebileceksiniz. Bunun için, filtreleme yapılacak kolonda satır sonu butonu tıklanmalı ve özel seçeneği seçilmelidir. Sonrasında da karşınıza gelecek ekrandan amacınıza uygun (eşittir, küçüktür, büyüktür vb.) filtreleme seçeneği seçilerek işlem tamamlanmalıdır.

Yönetim ekranlarında shift veya ctrl tuşları ile birlikte, mousesuzun sol tuşuna basarak, aynı anda birden fazla muhasebe kaydı seçebilecek, istediğiniz işlemin sadece bu satırlara özel olmasını sağlayabileceksiniz.

Her kayıt üzerinde enter tuşuna basarak ilgili satırdaki hesap tanıtım kartına ulaşabilirsiniz.

Kolon genişliklerini mouse'unuzu kullanarak istediğiniz büyüklüğe getirebilir, hatta tablonuzda listelenmesini istemediğiniz kolon başlığını kaldırabilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem mouse'unuzu ilgili başlığa getirip sol tuşuna sürekli basarak sağa-sola, yukarı-aşağıya doğru hareket ettirmenizdir. Yeni kolon eklemek içinde kolon başlıklarında mouse'unuzun sağ tuşuna basarak açılacak pencereden “Alan seçicisi” parametresini

seçmeniz ve size sunulacak başlıkları mouse'unuz yardımıyla aktarmanızdır. Kolon başlıklarını ekleyip kaldırabileceğiniz bir başka yöntemse, ekranınızın kolon başlıklarının sıralandığı bölümün en başında yer alan “Görünen kolonları seçmek için buraya tıklayın” başlıklı butonu kullanmanızdır. Bu butonu tıkladığınızda hesap planı yönetimine

özel tüm başlıkların karşınıza geldiğini göreceksiniz. Bu bölümden tablonuzda listelenmesini istediğiniz başlıklar için başında yer alan seçilmişlik kutucuğunu işaretlemeniz, görüntülenmesini istemediğiniz başlıklar içinde seçilmişliği kaldırmanız yeterli olacaktır. Bu uygulamanın daha basit olacağı düşüncesindeyiz.

Yönetim ekranlarının sağlamış olduğu bir diğer kolaylık; kolon başlıkları üzerinde mouse göstergesinin sağ tuşuna bastığımızda karşımıza gelen seçeneklerdir. Bu seçenekler yardımıyla kolon başlıkları altında sıralanan bilgileri alfabetik olarak sondan başa- baştan sona yada büyükten küçüğe, küçükten büyüğe doğru sıralayabilirsiniz. Bu sıralama işlemini


25

kolon başlıklarını mouse'nuzla tıklayarak da yapabilirsiniz. Tablonuzu istediğiniz kolon başlığı altında gruplayabilir ve grup toplamı alabilirsiniz, miktar, tutar, bakiye vb kolonlar için dip toplam alabilirsiniz, kolonlarınızda yer alan bilgileri isteğinize bağlı olarak sağa, sola dayalı ya da ortalı olarak hizalayabilirsiniz, seçili olan kolon başlığı ya da tüm kolonlarınız için uygun kolon genişliği verebilirsiniz.

Evet, hesap planı yönetim ekranının tablo bölümünde neler yapılacağını sizlere aktarmaya çalıştık. Bu ekranda gördüğünüz her bir kolon yukarıda da belirttiğimiz gibi hesap tanıtım kartından girilen bilgilerden oluşmaktadır. Bundan dolayı kolon başlıklarına ilişkin detay için hesap tanıtım kartına yönelik açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için birçok işlemi seri bir şekilde yapmanızı sağlayacak “Görünüm, aktarım, yazıcı, yönetim ve analiz” menüleri

hemen hemen tüm yönetim ve föy ekranlarımızda mevcuttur. Bu menülerin kullanım şekli standart olup aynı amaca hizmet etmektedirler. Bundan dolayı bu menülerle neler yapılacağını burada detaylandırmak yerine birkaç cümle ile değinmenin yeterli olacağını düşündük. Daha geniş bilgi için Muhasebe Hesap Hareket Föyü bölümünden yararlanabilirsiniz.

Görünüm başlıklı menüde yer alan seçenekler ile yenilenen kayıtların ekranınızda

görüntülenmesini sağlayacak, tutar, bakiye toplam vb kolonlar için dip toplam alabilecek, sadece seçtiğiniz hesap kayıtlarına yönelik dip toplamlar alabilecek, ekranınızda yer alan kayıtları istediğiniz kolon başlığına göre gruplayarak listelenmesini sağlayacak, hatta bu guruplar altındaki bilgilerin ekranınızda sürekli görüntülenip görüntülenmeyeceğini ve alt toplamlarının yer alıp almayacağını belirleyebileceksiniz. Kolan başlıklarını programınız tarafından default olarak belirtilen en uygun genişliğe getirebilecek, ekranda değişiklik söz konusu ise varsayılan ekrana geri dönüş sağlayabileceksiniz.

Aktarım Menüsünün size sunacağı seçenekler ile kayıtlarınızı istediğiniz ortama

aktarabileceksiniz. (Excel, tekst, Xml, Html)

Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile dökümünüzü inceleyebilecek ve çıktısını

alabileceksiniz.

Yönetim menüsünde yer alan seçenekler ve ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz

kısa yol tuşlarından bazıları ile tabloda yer alan herhangi bir karta ait çeşitli detaylarda hazırlanmış bilgiye ulaşabileceksiniz.

Analizler menüsünde yer alan seçenekler ile hesap kartlarına ilişkin birçok detaya

programdan çıkmadan ulaşabileceksiniz.

Evet, yönetim ekranlarının nasıl kullanılacağını açıklamaya çalıştık şimdi sizlere önemli gördüğümüz birkaç detayı Bunları biliyor musunuz? Başlığı altında değinmek istiyoruz.

Bunları biliyor musunuz?

Yönetim ekranından çıkmadan yeni muhasebe hesabı ve benzer muhasebe hesabı tanımlanabilir mi?

Bu program çok amaçlı kullanım özelliğinden dolayı, siz kullanıcılarımızın hesap kartlarını detaylı olarak inceleyebilmeniz dışında, bu ekrandan çıkmadan yeni muhasebe hesabı ve benzer hesap girişleri yapabilmenizi hatta bir sonraki koda sahip olacak muhasebe kartlarını oluşturabilmenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için yapılacak tek işlem, imleciniz tablo bölümünde iken ekranınızın üst bölümünde yer alan yeni kayıt, benzer kayıt ya da sonraki kodu oluştur tuşlarına basmanız ya da yönetim menüsünden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu işlem sonrasında karşınıza, seçtiğiniz özellikleri içeren hesap tanıtım kartı otomatik olarak gelecektir. Bu ekrandan yaptığınız girişler de anında Hesap Planı Yönetim ekranına yansıyacaktır.

Hesap planı yönetim ekranından birden fazla hesap kartı seçilerek işlem yapılabilir mi?

Programınız size birden fazla hesap kartını seçip, aynı anda yazdırabilmenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için öncelikle yapılması gereken, CTRL tuşunu basılı tutarak, mouse'unuzla tablonuzda


26

yazdırmak istediğiniz hesap kayıtlarını seçmenizdir. Böylece programınızın seçtiğiniz satırın başına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi ekranınızın kısa yol tuşlarından yazdır seçeneğini seçerek işlemlerinize

devam etmenizdir. Böylece hesap kartlarınıza ilişkin detaylar sırasıyla karşınıza gelecektir.

Hesap planı yönetim ekranında listelenen kolon başlıkları değiştirilebilir mi?

Series 9000 esnek kullanım özelliğinin yanı sıra işlevselliği ile kullanıcılarımızın yönetim ekranlarındaki kolon başlıklarını kendi istekleri doğrultusunda seçebilmelerini mümkün kılmaktadır. Çünkü programlarımızda, hesap planı kartlarına yönelik birçok başlık seçeneğinin kayıtlı olduğu dosyalar yer almaktadır. Bunun için yapmanız gereken, ekranınızın Görünüm menüsünden Alternatif sorgulama cümlesi seç seçeneğini seçmeniz yada ALT+X tuşlarına basıp, açılacak

pencereden size uygun olan başlığı belirtmenizdir.

1.3.2 Hesap Planı Mizanı Yönetimi (080002)

Yönetim menüsünün bu programı ile; parametre ekranından seçeceğiniz firmalarınızın çalıştığınız mali yıl içinde belirli hesaplar dahilinde borç ve alacak toplamlarını ve bu toplamlara ilişkin bakiyelerini detaylı olarak listeleyebileceksiniz. Ayrıca bu ekrandan sorumluluk merkezi ve proje kodu seçimi yaparak da hesap bakiyelerine sınırlamalar getirebileceksiniz. Bunun yanı sıra kullanıcılarımız isterlerse mizan föylerinde çalışmış oldukları mali yıla bağımlı kalmayıp bu yıldan öncesine ait olan hareketlere de yer verebileceklerdir. Bunun içinde yapmaları gereken tek işlem ekranda yer alan “Mali yıl kontrolü göz ardı edilsin” parametresinin işaretlenmesidir. Programınız; ekranınızın üst

yarısında yer alan;

Açılış fişlerini değerlendir,

Kapanış fişlerini değerlendir

Sorumluluk merkezi detaylı ve

Proje detaylı Parametrelerinden yapacağınız seçimler doğrultusunda da, mizanınızı farklı detaylarda alabilmenize de imkân tanıyacaktır. Bu parametrelerin dökümünüzde dikkate alınabilmesi için başlarında yer alan kutucukların mouse yardımıyla işaretlenmesi yeterlidir. Bunun yanı sıra yine ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz “Verilen tarih aralığında değerlendirilecek fişler” başlığı altındaki

parametreler sayesinde de, yönetim ekranınızda listelenmesini istediğiniz,

Fişlerinizin tiplerini,

Fiş tipi seçiminiz mahsup ise hangi mahsup tipinde olan fişlerinizin listeleneceğini,

Fiş durumu aktif mi yoksa pasif mi olan fişlerin listeleneceğini

En son olarak da hangi fiş grubuna ait olan fişleri listeleyeceğinizi belirlemeniz beklenecektir.

Böylece mizanınızda listelenecek olan hesapların açılış ve kapanış fişlerine ait değerlerinin dikkate alınmasını sağlayacak hatta tüm dökümü sorumluluk merkezleri bazında da listeleyebileceksiniz. Ayrıca kullanıcılarımız; muhasebe hesaplarına ait hareketleri; işlem gördükleri muhasebe fişlerinin tiplerine bu fişlerin bağlı oldukları fiş gruplarına göre de sınırlayabileceklerdir. Bu sınırlama ekranın üst yarısında yer alan Fiş grup kodu, fiş tipleri seçimi, mahsup tipleri ve fiş grup kodları

parametrelerinden yapılacak seçimler doğrultusunda olacaktır. Fiş grup kodu alanında yapacakları seçim doğrultusunda, muhasebe fişlerinin hareketlerini

istedikleri fiş grubuna göre listeleyebilecekler, çünkü programlarımızda manüel olarak girilen muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplanması mümkündür. Fiş tipleri seçimi alanından da muhasebe hesap hareketlerini istedikleri fiş tipini (mahsup, tediye,

tahsil, açılış, kapanış) baz alarak detaylandıracaklardır. Hatta bu alandan seçilen fişin tipi mahsup ise


27

muhasebe fişlerini mahsup tiplerine göre de sınırlayabileceklerdir. Bu sınırlamada ekranınızın mahsup tipleri parametresinden yapılacak seçimle olacaktır.

Ekrandan belirlenecek en son ayrıntı ise hesaplara ilişkin bakiyelerin hangi detayda döküleceğinin seçilmesidir. Yani fiş tipi detaylı mı? Mahsup tipi detaylı mı? fiş durum detaylı mı? yada fiş grup detaylı mı? Olacağı belirlenecektir. Bunun için yapılacak tek işlem ilgili detayların başındaki kutucukların işaretlenmesidir. Bu belirlemeler tamamen kullanıcıların isteklerine bağlı olarak yapılacaktır. Mouse kullanımı ve hareketlerin istenilen başlıklar altında sınırlandırılması bu ekran içinde geçerlidir. Yani ekrandaki bilgilerin nasıl sıralanacağı ya da nasıl sınırlandırılacağı tamamen kullanıcının belirleyeceği kriterlere bağlıdır. Yapılacak en basit sınırlama tarih aralığının ve hesap kod aralığının girilebiliyor olmasıdır ki, bu da program çalıştırıldığında karşınıza gelecek ilk giriş alanıdır. Ekranda yer alan hareketleri özetleyecek olursak, seçilen hesapların kodu, adı, ana, alternatif ve orijinal döviz cinsine göre borç ve alacak toplamları ile bakiyeleri, hangi ana gruba, alt gruba ve hesap grubuna ait oldukları ayrı ayrı listelenecektir. Bu kayıtları tıpkı föy ekranlarında olduğu gibi, istediğiniz ortama aktarabilecek. (Excel, text, Xml, Html), ekranın üst bölümünde yer alan kısa yol tuşlarını kullanarak ya da Yazıcı menüsünde yer alan seçenekler ile dökümünüzü inceleyebilecek ve yazdırabileceksiniz, Yönetim menüsünden ise herhangi bir hesabın hareket föyü ekranına

ulaşabilecek, dönemlere göre bakiyeler tablosunu inceleyebileceksiniz. Hesap planı yönetimi bölümünde “Hesap yönetim ekranı nasıl kullanılır ve neler yapılabilir?” başlığı altında

değindiğimiz birçok detay bu ekran içinde geçerlidir. Dolayısıyla daha fazla bilgi için bu bölümdeki açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.3.3 Sorumluluk Merkezleri Yönetimi (080003)

Sorumluluk merkezleri yönetimi; işletmeniz bünyesinde yer alan tüm sorumluluk merkezlerini detayları ile birlikte aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize hatta bu sorumluluk merkezlerinin tanıtım kartlarına ulaşıp üzerinde değişiklik yapmanıza olanak sağlayan çok amaçlı bir programdır. Bu programı, sorumluluk merkezi tanıtım kartlarına ilişkin bilgilerin başlıklar halinde listelendiği bir tablo olarak da düşünebilirsiniz. Çünkü programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm bilgiler sorumluluk merkezi tanıtım kartından yansıyacaktır. Sorumluluk merkezi yönetim ekranının sağladığı kolaylıklardan biri de kullanıcılarımızın tablodaki kayıtlara istekleri doğrultusunda sınırlamalar getirebilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sınırsız sayıda kriter sunacaktır. Şunu da belirtmek isteriz ki, mouse’unuzun sürükle bırak özelliğinin kullanılabiliyor olması ve tablonuzun her alanında mouse’unuzun sağ tuşuna basarak ulaşacağınız programlar ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Kısacası sorumluluk merkezleri yönetimi ekranına yansıyacak tüm bilgiler Sorumluluk Merkezler ve Dağıtım Anahtarları/ Sorumluluk merkezleri tanıtım kartı bölümünden girilen bilgilerden derlenerek oluşmaktadır. Bundan dolayı kolon başlıklarını tek tek açıklama gereği duymuyoruz. Daha geniş bilgi için bu bölümden yararlanabilirsiniz. Yönetim ve föy ekranlarınızın çalışma mantığı hemen hemen aynıdır. Bundan dolayı bu ekranın nasıl kullanılacağına ilişkin detaylar için Hesap planı yönetimi bölümündeki Hesap yönetim ekranı nasıl kullanılır ve neler yapılabilir? Başlığı altındaki açıklamalarımızdan yararlanmanızı öneririz.

1.3.4 Özel mahsup fişi (081005)

Bu program ile belli başlı (özel) bir takım mahsup işlemlerinin girişleri yapılacaktır. Belli başlı mahsup işlemleri olarak nitelendirdiğimiz bu işlemlerin tanımları, programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın mahsup cinsi alanında yer almaktadır. Örneğin; bordro tahakkuku, kira tahakkuku, vergilendirme mahsubu gibi. Bir takım mahsup işlemlerinin bu programdan ayrıca girilmesinin nedeni; çok sık kullanılan bu işlemler için zamandan tasarruf sağlamak ve bu mahsup işlemleri mali tabloların hazırlanmasında baz olarak alınacağı için, olası herhangi bir karışıklığı önlemek içindir.


28

Yalnız özel mahsup fişlerinin girişlerine başlamadan önce, muhasebe modülünüzün Parametreler ve tanımlamalar/Özel mahsup tanıtım işlemleri menüsünde yer alan Özel mahsup kod tanıtımı (089960) bölümünden mahsup cinslerinin tanımlanması ve bu mahsup cinsleri için çalışacak borçlu ve alacaklı muhasebe hesaplarının da yine bu menüde yer alan Özel mahsup fişi tanıtımı (089961) bölümünden girilmiş olması gerekmektedir. Bu tanımlamaların aynısı Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe parametreleri/ Özel mahsup işlemleri menüsünden de yapabilmeniz mümkündür. Bu programı çalıştırdığınızda karşınıza alanlara nasıl giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. Tarih: Girişini yapmakta olduğunuz muhasebe fişinizin tarihi, içinde bulunduğunuz günün tarihinden

alınarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ekrandaki tarih ile girmek istediğiniz fişin tarihi arasında bir fark varsa, gerekli düzeltmeyi yaparak enter tuşuna basınız. Sıra no: Girmekte olduğunuz mahsup fişinizin sıra numarası, muhasebe modülünüz tarafından

otomatik olarak verilecektir. Fiş sıra numaraları her yeni günde 1’ den başlar ve 1 artarak devam eder. Yevmiye no: Muhasebe fişlerinin yevmiye numaraları muhasebe modülünüz tarafından otomatik olarak

verilir. Dolayısı ile bu alana geldiğinizde, fişinizin yevmiye numarası programınız tarafından verilmiş olacaktır. Fiş yevmiye numaraları, muhasebe modülünüzü kullanmaya başladığınız ilk gün 1’den başlayacak ve yıl sonuna kadar her yeni fiş girişinde birer artarak devam edecektir. Dolayısıyla, bu alanda görüntülenen rakam sizin dönem başından itibaren girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinin sayısını verir.

Önemli Not: Eğer önceden girişini yaptığınız bir mahsup fişini yada bir sonraki bölümde anlatacağımız Otomatik özel mahsup fişi oluştur programından otomatik olarak oluşturduğunuz mahsup fişlerini görmek isterseniz, bu fişlerin sıra numarasını yada fiş yevmiye numarasını ekranınızdaki ilgili alanlara girmeniz yeterlidir. Bu işlem sonrasında görmek istediğiniz fiş otomatik olarak karşınıza gelecektir. Böylece bu fişlerinizi inceleyebilir gerekirse üzerinde düzeltme yapabilirsiniz.

Özel mahsup kodu: Bu alana gelindiğinde, Özel mahsup kod tanıtımı (089960) bölümünden

tanımladığınız mahsup kodları bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, gireceğiniz mahsup fişini hangi mahsup kodu için oluşturacağınızı seçmenizdir. Grup kodu: Muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayan kullanıcılarımız manüel olarak girişini

yapacakları Muhasebe fişlerinin bağlı oldukları grupları bu alandan seçeceklerdir. Muhasebe fişlerine ilişkin grup tanımlaması ise programınızın Genel Muhasebe/Muhasebe fişleri/Muhasebe fişi grup tanımları (81008) programından belirlenmektedir. Durumu: Bu parametrenin muhasebe fiş ekranımızda yer almasının amacı kullanıcılarımızın,

istedikleri muhasebe fişlerini aktif, istediklerini de pasif duruma getirebilmelerini sağlamaktır. Fişlerin aktif ve pasif olma durumları Hesap Planı Mizanı Yönetimi (080002), Muhasebe hesap hareket föyü (081100) ve Muhasebe fişi yönetimi (081009) ekranlarından izlenebilmektedir. Fiş açıklama: Bu alan ile amacımız kullanıcılarımızın fişlerine ilişkin açıklama girişlerini seri bir

şekilde yapabilmelerine olanak tanımaktır. Bu alandan girilen açıklama CTRL+Q tuşları ile girilen 10 satırlık açıklama ekranının ilk satırına otomatik olarak yansıyacaktır. Girişler yapıldıktan sonra, Özel mahsup fişi tanıtımı (089961) bölümünden bu mahsup cinsi için çalışacak borç ve alacak muhasebe hesapları ile bu hesapların değerleri yine bu bölümden belirttiğiniz hesap işlem tipi baz alınarak ekranınıza otomatik olarak yansıyacaktır. Bu durumda yapacağınız tek işlem bu fişi ALT+S tuşlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak

kaydetmenizdir.


29

1.3.5 Otomatik özel mahsup fişi oluşturma (081006)

Programlarımızda, tanımladığınız mahsup cinslerine ilişkin özel mahsup fişlerini istediğiniz dönemler dahilinde otomatik olarak oluşturabilmeniz mümkündür. Bunun için Özel mahsup fişi işlemleri menüsünün bu programı kullanılacaktır. Yalnız bu program çalıştırılmadan önce; Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Kod Tanıtımı bölümünden mahsup cinslerinin tanımlanması ve bu mahsup cinslerine ilişkin oluşturulacak mahsup fişinin döneminin belirlenmesi, yine Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Fişi Tanıtımı bölümünden de mahsup cinsleri

için çalışacak borçlu ve alacaklı muhasebe hesaplarının da girilmiş olması gerekmektedir. Evet biz bu tanımlamaları yaptığınızı düşünerek, açıklamalarımıza devam etmek istiyoruz. Bu programı çalıştırdığınızda karşınıza, “Firmanın muhasebe fişlerini oluştur” başlıklı bir ekran

gelecektir. Bu ekranın tablo bölümünde ise, tanımlamış olduğunuz mahsup cinslerinin alt alta sıralı olarak yer aldığını ve kimi mahsup cinslerinin farklı renklerle belirlenmiş olduğunu göreceksiniz. Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Kod Tanıtımı bölümünde de değindiğimiz gibi, otomatik oluşacak mahsup fişlerinin hangi tarihte

oluşturulması gerektiğini belirleyebilmeniz mümkün olmaktaydı. Bu belirleme ise ilgili programın ana ekranında yer alan Muh. Evrak İşlem Takvimi butonundan gerçekleşmekteydi. Dolayısıyla

ekranınızda, bu programdan belirtilen günler dahilinde, mahsup fişi kesilme günü gelen mahsup cinsleri kırmızı, mahsup fişi oluşturulma tarihi henüz gelmemiş olan mahsup cinsleri siyah, mahsup fişi kesilmiş olup daha sonrasında silinen mahsup cinsleri mavi, mahsup fişi oluşturulmuş olan mahsup cinsleri ise daha açık renkle belirtilmiştir. İmlecinizi bu mahsup cinslerinin üzerinde gezdirdiğinizde her bir mahsup cinsinin durumunu belirten bilgiyi, ekranınızın en alt bölümünden de görebilirsiniz. İşlem günü gelen, fişi silinen, işlem günü gelmeyen, fişi kesilen gibi. Bu ekrandan işlem tarihi gelen yada gelmeyen istediğiniz her mahsup cinsi için mahsup fişi oluşturabilmeniz mümkündür. Yani programınız size bu konuda herhangi bir kısıtlama getirmemektedir. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, ilgili mahsup cinslerinin başında yer alan kutucukları işaretlemenizdir. Eğer bu ekrandan tüm mahsup cinsleri için mahsup fişi oluşturacaksanız, bu durumda ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz Tümünü seç kutucuğunu

işaretlemeniz size büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Çünkü bu işlem sonrasında mahsup fişi kesilmemiş olan tüm mahsup cinslerinizin başındaki kutucuklar otomatik olarak işaretlenecektir. Eğer sadece günü gelen mahsup cinsleri için mahsup fişi oluşturacaksanız bu durumda “Günü gelenleri seç” kutucuğunu işaretlemelisiniz. Böylece kırmızı renkle belirtilen mahsup cinslerinin başındaki

kutucuklara işaret konacaktır. Evet bu ekrandan mahsup fişini oluşturacağınız mahsup cinslerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra Tamam butonuna basarak fişlerinizi otomatik olarak

oluşturabilirsiniz. Daha sonra bu fişleri Özel mahsup fişi programından çağırıp inceleyebilmeniz hatta üzerinde değişiklik yapabilmeniz mümkündür. Bunun için yapacağınız tek işlem, otomatik oluşan mahsup fişlerinin sıra ya da fiş yevmiye numarasını ilgili programdan girmenizdir. Bu işlem sonrasında ilgili fişin otomatik olarak karşınıza geldiğini göreceksiniz.

1.3.6 Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015)

Bu ekrandan muhasebe fişinin oluşturulmasına yönelik hazırlanmış banka hesap özet dosyasının aktarılmasını sağlayacak parametre girişleri yapılacaktır. Aktarım işlemi muhasebe fişi içinde Alt+H tuşlarına basılarak ulaşılan parametre ekranından da gerçekleştirilebilecektir. Bu ekranda banka kodunun seçilmesi, dosya formatının belirlenmesi (Excel, text), dosya adının girilmesi, hangi tarih aralığındaki hareketlerin dikkate alınacağının belirlenmesi banka hareketlerine ait fişin hangi tarihle oluşacağının seçilmesi girilmesi gereken detaylardır. Ekranın alt bölümünde yer alan Excel import parametreleri ve Text import parametreleri ekranından da bankadan gelen dosyanın yapısına

göre import parametrelerinin girişleri yapılacaktır. Bu tanımlamalar her banka için ayrı ayrı oluşturulacaktır. Girilen bu bilgiler programlarımızın params dizini altında yer alan "BankAccountSummary.INI" dosyasında saklı tutulacaktır.


30

Parametre girişleri tamamlandıktan sonra seçilen dosyadan hareketler okunacak akabinde de "Hesap özeti düzenleme ekranı" ile karşılaşılacaktır. Bu aşamada yapılması gereken banka

hesabına işlenecek borç ve alacak değerlerinin ve karşı hesap kodlarının belirlenmesidir. Eğer ki Banka işlem kodları tanımları (089965) ekranından, seçilen banka için uygun tanımlamalar

yapılmış ise (banka işlem kodu girilmiş ise) karşı hesap kodları otomatik gelecektir. Banka dosyasında işlem kodları girilmemişse, ancak Banka işlem kodları tanımları ekranından EFT, havale vb. şekilde kullanıcı kendi kodlarını tanımlamış ise, işlem kodu alanına, işlem kodunu

yazarak veya F10 ekranından seçerek ilgili hesap için çalışacak karşı hesap kodu otomatik getirilebilir. İşlem kodunun girilmemesi durumunda, bu ekrandan karşı hesap kodları manüel olarak da seçilebilecektir. Bu seçimle birlikte ekrana hareketler yansıyacaktır. Bu ekranda istenen satırların silinebilmesi ya da yeni satırların eklenebilmesi mümkündür. Evraklarımızda kullandığımız F4 (Üst satırı kopyala) yardım tuşumuz, bu ekranda da kullanılabilecektir.

Bu ekranla ilgili düzenlemeler dolayısıyla aktarılacak hareketler belirlendikten sonra Alt+S tuşlarına basılır ve hesapların nasıl işleneceğine dair parametre ekranına ulaşılır. Burada yapılacak seçimler doğrultusunda aynı hesap kodları tek satırda toplanabileceği gibi borç/alacak olarak iki satır olarak da yazdırılabilir. Birleştirme işleminin uygulanması durumunda "hesap özeti düzenleme ekranı",

tercihe bağlı olarak tekrar karşımıza gelir. Bu ekran tekrar kayıt edildiğinde, bilgiler muhasebe fişine aktarılır. Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015) ekranı ile muhasebe fişindeki Alt+H (Banka hesap özeti aktarma) tuşlarının kullanımındaki farklılık muhasebe fişlerinin oluşturulma tarihleridir.

Alt+H tuşları ile dosyadaki hareketler, tarihi ne olursa olsun muhasebe fişinden girilen tarih ile aktarılır. Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015) ekranında ise her farklı tarih için ayrı ayrı

muhasebe fişleri oluşturulabilir.

1.3.7 Muhasebe fişi yönetimi (081009)

Muhasebe fişi yönetimi; tüm muhasebe fişleri girişlerinizi aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize hatta bu fişlere ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilmenize olanak tanıyan çok amaçlı bir programdır. Bu programı, Genel Muhasebe yönetimindeki “Muhasebe Fişleri” bölümünden girilen muhasebe

fişlerine ilişkin bilgilerin başlıkları halinde listelendiği bir tablo olarak düşünebilirsiniz. Çünkü programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm bilgiler muhasebe fişlerinden yansıyacaktır. Yönetim ekranlarının sağladığı kolaylıklardan biri, kullanıcılarımızın tablodaki kayıtlara istekleri doğrultusunda sınırlamalar getirebilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sınırsız sayıda kıstas sunacaktır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, mouse’unuzun sürükle bırak özelliğinin bu ekranlarda da kullanılabiliyor olması ve tablonuzun her alanında mouse’unuzun sağ tuşuna basarak ulaşacağınız programlar, ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Ekranın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için birçok işlemi seri bir şekilde yapmanızı sağlayacak “Görünüm, aktarım, yazıcı ve yönetim” menüleri hemen hemen tüm

yönetim ve föy ekranlarımızda mevcuttur. Dolayısıyla bu bölümde bu menülerin açıklamalarına yer verilmeyecektir. Daha geniş bilgi için “Hesap Planı Yönetimi”ne ilişkin yaptığımız Hesap yönetim ekranı nasıl kullanılır ve neler yapılabilir? Başlığı altındaki açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Sadece burada kullanıcılarımız için önemli olduğunu düşündüğümüz birkaç detaya “Bunları biliyor musunuz” başlığı altında yer verilecektir. Şimdi bunların neler olduklarını inceleyelim.

Bunları Biliyor musunuz? Yönetim ekranından çıkmadan yeni muhasebe fişi tanımlanabilir mi?

Bu program çok amaçlı kullanılan özelliğinden dolayı, siz kullanıcılarımızın muhasebe fişlerini detaylı olarak inceleyebilmeniz dışında, bu ekrandan çıkmadan yeni muhasebe fişi girebilmenizi mümkün


31

kılmaktadır. Örneğin bu ekrandan standart muhasebe fişi girişi yapabileceğiniz gibi dövizli muhasebe fişi de düzenleyebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, imleciniz tablo bölümünde iken ekranınızın üst bölümünde yer alan yeni muhasebe fişi tuşuna basmanız ya da yönetim

menüsünden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu işlem sonrasında karşınıza, yeni muhasebe fişi için parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda gördüğünüz üzere oluşturacağınız fişin şeklini ve fişin tipini belirlemenizi sağlayacak parametreler yer almaktadır. Giriş şekli alanında programınız size 4 seçenek sunacaktır. Bu seçeneklerden

Seçili fişin tarihine yeni standart fiş gir seçeneği tercih edilirse; imleciniz hangi fiş satırı

üzerinde ise ilgili fişin düzenlendiği tarihe göre standart muhasebe fişi düzenleyebilecek,

Seçili fişin tarihine yeni dövizli fiş gir seçeneği seçilirse; imleciniz hangi fiş satırı üzerinde

ise ilgili fişin düzenlendiği tarihe göre dövizli muhasebe fişi düzenleyebilecek,

Bugüne yeni standart fiş gir ve bugüne yeni dövizli fiş gir seçenekleri tercih edilirse;

imleciniz hangi fiş satırı üzerinde olursa olsun, çalışmış olduğunuz yani içinde bulunduğunuz günün tarihine göre standart ya da dövizli muhasebe fişi düzenleyebileceksiniz.

Fiş giriş şekli belirlendikten sonra sıra, fişin tipini belirlemeye gelmiştir. Bunun için ekranınızın oluşturulacak fiş tipi alanında size uygun olan fişin tipini (mahsup, tahsil, tediye, açılış, kapanış), fiş grup kodu ile fiş açıklamasını seçip enter tuşuna basmalısınız. Karşınıza girdiğiniz parametreler

doğrultusunda muhasebe fişiniz yeni kayıt girişi yapılacak şekilde gelecektir. Bu ekrandan yaptığınız girişler de anında Muhasebe Fişleri Yönetimi ekranına yansıyacaktır. Analiz menüsündeki “e-Defter verilerini tabloda göster” seçeneği ile de ilgili satıra ait e-Defter

bilgilerini kolon başlıkları halinde detaylı olarak izleyebileceksiniz. Ekranınızın üst bölümünde yer alan Operasyon başlıklı menüdeki seçenekler ile istediğiniz muhasebe fişlerini kilitleyip, açabilir, yazıcıdan döktürebilir ve silinmesini sağlayabilirsiniz. Nasıl bir yol izlenmelidir?

Seçili evrakları yazdır (ALT+K): Bu seçenek yardımıyla ekrandan belirlediğiniz muhasebe

fiş satırlarının ALT+F tuşları ile oluşturmuş olduğunuz form tasarımına göre yazdırılmasını sağlayabileceksiniz. Yani programınız öncelikle seçtiğiniz satırların muhasebe fişlerini görüntüleyecek, sonrasında da ALT+K tuşlarına basarak hazırlanan form tasımına göre fişlerin yazdırılma işlemini gerçekleştirecektir. Birden fazla muhasebe fişi seçebilmeniz pek tabiî ki mümkündür.

Seçili evrakları sil (Ctrl+Del): Bu seçenek yardımıyla da ekrandan belirlediğiniz muhasebe

fişlerinin silinme işlemi gerçekleştirebileceksiniz.

Seçili fişleri kilitle (Ctrl+E), seçili fişlerin kilidini aç (Ctrl+F): Programınız size bir veya

birden fazla muhasebe fişini seçip, kilitli olanların kilidini açmaya veya kilidi olmayan muhasebe fişlerini kilitlemenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, CTRL tuşunu basılı tutarak, mouse’unuzla tablonuzda kilitleyeceğiniz ya da kilidini açacağınız muhasebe fişlerini seçmenizdir. Böylece programınız seçtiğiniz muhasebe fişi satırının başına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi seçili fişleri kilitle ya da seçili fişlerin kilidini aç

seçeneğini seçerek işlemlerinize devam edebilirsiniz. Hangi fişlerin kilitli olduğunu, hangilerinin kilitli olmadığını da ekranınızın “kilit durumu” başlıklı bölümünden anında

görebilirsiniz.


32

Seçili evrakları dök (Ctrl+P): Bu seçenek yardımıyla muhasebe fişlerinizin raporunu,

isterseniz ekrana isterseniz de yazıcıya dökebileceksiniz. Bu seçeneği çalıştırdığınızda öncelikle seçilen satırların muhasebe fişleri görüntülenecek hemen akabinde de rapor parametreleri ekranı ile karşılaşılacaktır. Bu ekrandan ALT+O tuşlarını kullanarak raporunuzda yer alacak başlıklar için gerekli ayarları yapabilir hemen sonrasında da fiş dökümünüzü alabilirsiniz.

1.3.8 Muhasebe hareketleri yönetimi (081010)

Bu yönetim ekranı ile kullanıcılarımız; muhasebe fişlerinin hareketlerini Muhasebe fişleri yönetimi (081009) ekranından farklı olarak daha detaylı bir şekilde izleyebileceklerdir. Çünkü bu programda

bir fişte yer alan her bir satır ayrı ayrı listelenecek bunun yanı sıra fişlerin hangi evrak hareketine yönelik yaratıldığı yani entegrasyon kaynağının hangi evrak olduğu bilgisini kullanıcıya verilecektir. Dolayısıyla kullanıcılarımız muhasebe fişlerinin çek çıkış bordrosuna ait hareketler sonucunda mı yaratıldığını, alış faturasına istinaden mi kayıt edildiğini, senet çıkış bordrosuna ait evrak için mi yaratıldığını anında öğrenebileceklerdir. Program çalıştırıldığında yapılması gereken ekranın üst yarısında yer alan parametreler yardımıyla,

Hangi tarihler arasında

Hangi hesap kodlarına

Hangi sorumluluk merkezine

Hangi proje kodlarına ait oluşturulan muhasebe fişlerinin listeleneceğinin belirtilmesidir. Bu belirlemeyle birlikte programınız istediğiniz detaydaki muhasebe fişlerinin hareketlerini size sunacaktır. Programın çalışma mantığı ve ekran düzenlemeleri Muhasebe fişleri yönetimi (081009) programı ile hemen hemen aynıdır. Aralarındaki en belirgin fark yukarıda da belirttiğimiz gibi bu ekranda muhasebe fişlerine ait daha kapsamlı bilgilere ulaşılmasıdır. Bu yönetim programında da, bilgilerinizi istediğiniz kolon başlığına göre sıralayabilecek, programdan çıkmadan yeni muhasebe fişi girişi yapabilecek, tanımlı olan fişleri anında görüntüleyebilecek hatta birden fazla fiş seçimi yaparak yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Bundan dolayı bu ekranın kullanımını detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz daha geniş bilgi için Muhasebe fişleri yönetimi (081009) programına ilişkin açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.3.9 Muhasebe fişi grup tanımları (081008)

Series 9000’de muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayıp, daha sonrasında sadece bu gruplara yönelik gelir ve gider hareketlerinin listelendiği mizanlar alabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle muhasebe fiş grubunun oluşturulması gerekmektedir. Bu tanımlamalar ise programınızın bu bölümünden yapılacaktır. Fiş grupları tanıtıldıktan sonrada, muhasebe fişleri manuel olarak programa girilirken dahil oldukları gruplara bağlanacaktır. Bunun için de yapılması gereken, muhasebe fişlerinin evrak genel bilgilerinin girildiği bölümde yer alan “grup kodu” alanından fişin

uygun olduğu grubunun seçilip evrakın kayıt edilmesidir. Daha sonra programınızın Mizanlar/Fiş grup çoklu seçimli genel mizan bölümünden istenilen grupların, dolayısıyla bu gruplara bağlı olan muhasebe fişlerinin gelir ve gider hareketlerine yönelik dökümler alınabilir. Burada size önemli gördüğümüz bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Muhasebe fişlerinin fiş gruplarına bağlanması sadece manuel girilen fişler için geçerlidir. Dolayısıyla entegrasyon sonucunda oluşan fişlerin gruplara dahil edilmesi mümkün değildir. Bu gruplama ile amaç, kullanıcılarımızın kendileri için özel olan muhasebe fişlerini belirleyebilmeleri, dolayısıyla sadece bu fişlere özel olacak dökümler alabilmeleridir. Muhasebe fiş grubu tanımlamaları gruplara ilişkin kod ve isim girişlerinden ibarettir.


33

1.4 Muhasebe Hesap Bütçesi

Bu bölümden hesap planınızda tanımlı olan muhasebe hesapları için yıllık bütçe girişleri yapacak, girişlerinizin listesini alacak ve bütçe bilgileri ile hesapların gerçekleşen bakiyelerini dönemler bazında karşılaştırma imkânı bulacaksınız.

1.4.1.1 Yıllık muhasebe hesap bütçe girişi (087800)

Bu program yardımıyla, hesap planınızda tanımlı olan muhasebe hesapları için yıllık bütçe girişleri yapacaksınız. Bu programdan yapılan girişler MUHASEBE modülünün hiç bir raporuna etki etmez. Bu program yardımıyla ancak, hali hazırda programınızda yer alan rapor ve analizlerden yararlanarak, muhasebe hesaplarınızın gerçekleşen durumlarıyla planladığınız durumlarını karşılaştırma imkanınız olabilir.

Bu ekranda öncelikle sizden istenen, planlanan bütçesini gireceğiniz muhasebe hesabının kodunu, bu hesap bütçesinden sorumlu olan sorumluluk merkezlerinin ve projenin kodunu girmenizdir. Bu girişler tamamlandıktan sonra sıra, her ay için bu hesaba ayırmak istediğiniz rakamları girmeye gelmiştir. Çünkü bütçe girişleri ay bazında yapılmaktadır. Bundan dolayı ekranınızda sıralanan tüm aylara size uygun olan bütçe rakamlarını girmelisiniz. Bu işlem sonrasında yapılması gereken <ALT+S> tuşlarına basarak ya da ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonu tıklayarak yıllık

bütçenizi kaydetmenizdir. Girdiğiniz bilgilerin dökümünü ise ekranınızın alt bölümünde yer alan “dök” butonunu tıklayarak alabilmeniz de mümkündür.

Önemli not: F8 Hızlı veri girişi yardım tuşumuzu kullanarak muhasebe hesaplarınıza yönelik yıllık bütçe

girişlerinizi tanımlarken, aylara göre değerlerinizin istediğiniz tutar ve oranlara bağlı olarak otomatik hesaplatılmasını sağlayabilirsiniz. Bu doğrultuda programınız size bir çok seçenek sunacaktır. Şöyle ki yardım ekranından gireceğiniz değerlerin

Tüm aylara aynen kopyalanmasını,

Tüm aylara paylaştırılarak dağıtılmasını,

Eğer yıllık hesap bütçenizde aylarınıza yönelik değerler var ise, girdiğiniz değerlerin mevcutların üzerine eklenmesi ya da ilgili değerin aylara dağıtılıp bu aylardaki mevcut değerlerin üzerine eklenmesini,

Gireceğiniz değerden başlamak kaydıyla belirleyeceğiniz oran dahilinde artırılarak ya da azaltılarak yansımasını,

Bütçenizde yer alan değerlerin belirleyeceğiniz oranlar dahilde artırılmasını ya da azaltılmasını otomatik olarak yapabileceksiniz.

Bunun için öncelikle ilgili hesap üzerinde konumlanmalı ve F8 (Hızlı veri girişi) tuşuna basarak

açılacak ekrandan hesaplama seçeneğinizi belirlemeniz gerekmektedir. Daha sonra da yaptığınız seçime bağlı olarak meblağ veya oran girişini ya da her ikisine de değer girerek “devam” tuşuna

basmanız yeterli olacaktır. Böylece istediğiniz değerlerin bütçenizdeki tüm aylara otomatik olarak yansıdığını göreceksiniz.

1.4.1.2 Muhasebe hesap bütçe listesi (087850)

Yıllık hesap bütçe girişi bölümünden girilen bütçe rakamlarının listesini bu bölümden alacaksınız. Bunun için programa girip döküm yerini seçmeniz yeterlidir. Döküm yeri seçildikten sonra, bütçe değerlerini girdiğiniz muhasebe hesapları kod, isim ve her bir dönem için tahmin edilen bütçe rakamları ile birlikte listelenecektir.

1.4.1.3 Muhasebe hesap bütçesi karşılaştırma raporu (084700)

Hesap bütçe girişi menüsünün bu programı, muhasebe hesaplarına ayrılan tahmini bütçeler ile dönem bazında bu hesapların bakiyelerini sunarak hesapların tahmini bütçeleri ile gerçekleşen


34

rakamları arasında karşılaştırma yapmanıza olanak sağlayacaktır. Programa girdiğinizde sadece döküm yerini seçmeniz istenir. Bu seçim yapıldıktan sonra hesap bütçesi karşılaştırma raporunuz listelenecektir. Raporunuzda muhasebe hesap kod ve isimleri, her bir hesabın her bir dönem için tahmini bütçe rakamı ve yine o dönem bakiyesi yer alacaktır.

1.4.1.4 Muhasebe hesap bütçe küpü (084751)

Hesap planınızda tanımlı olan muhasebe hesapları için hazırladığınız muhasebe hesap bütçelerini detaylı bir şekilde izlemek amacıyla bu küpten faydalanabilirsiniz. Bu küpü çalıştırdığınızda, dönem bazında ve sorumluluk merkezlerine göre muhasebe hesapları için planlanan bütçeler ile gerçekleşen bütçelerin değeri ilgili döviz cinslerine ve stokların birim cinsine göre listelenecektir. Küplerin kullanımına ilişkin daha detaylı bilgi için Mizan kübü (080004)'nden faydalanabilirsiniz.

1.5 Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi İşlemleri

Bilindiği gibi Türkiye Enflasyon muhasebesi sistemine geçiyor. Bu durumda kazançlarını bilânço esasına göre tespit eden Gelir ve Kurumlar Vergisi mükellefleri mali tablolarını, enflasyon düzeltmesine tabi tutabileceklerdir. Bu aşamada programlarımızın Genel muhasebe modülü altına “Enflasyon muhasebesi işlemleri” başlıklı bir menü eklenmiştir. Şimdi bu menüden neler

yapılması gerektiğini ve dönem sonu enflasyon muhasebesi farkı fişinin nasıl oluşturulacağını sırasıyla açıklamaya çalışalım. Enflasyon muhasebesi ile ilgili çalışmaya başlamadan önce kullanıcılarımızın Kuruluş programının Sistem/ Muhasebe parametreleri Enflasyon Muhasebesi Parametreleri (96195) bölümünden muhasebe maliyet farkı fişini oluşturabilmek için gerekli olan tanımlamalar yapmaları gerekmektedir. Programa girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir ekran gelecektir. Dolayısıyla bu ekrandan “Enflasyon farkı muhasebeleştirme şekli” ve “Enflasyon farkı hesap kodu” parametreleri belirlenecektir. Programımızda “Enflasyon farkı muhasebeleştirme şekli” parametresinin varsayılan değeri üç aylıktır. Bu ekranla ilgili tanımlamaları tercihleriniz doğrultusunda yapıldıktan sonra Enflasyon muhasebesi fişleri

oluşturulmaya başlanacaktır.

1.5.1 Dönem sonu enflasyon düzeltmesi muhasebesi farkı fişi oluşturma (088500)

Son on iki (12) aylık DİE TEFE nin %10 ve Son otuz altı (36) aylık DİE TEFE nin %100 ü geçmesi durumunda Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi için gerekli şartlar oluşmuş olacaktır. Yukarıdaki oranlardan Son on iki (12) aylık DİE TEFE nin %25 e kadar arttırmaya, Son otuz altı (36) aylık DİE TEFE nin %35 e indirmeye Maliye bakanlığı yetkili kılınmıştır.

Stok Yönetimi Modülünde Yapılacak 2004 Yılı Enflasyon Düzeltmesi Stok Yönetimi Modülünde Yapılacak 2003 Yılı Enflasyon Düzeltmesi ile aynı şekilde yapılacaktır. Stoklara ilave enflasyon maliyeti yedirme fişi 2003 Enflasyon Düzelmesi Muhasebesi uygulamalarından farklı olarak Muhasebe fişine entegre olacaktır.

Genel Muhasebe Hesap Tanıtım Kartında Yapılacak İşlemler

Programınızın Genel Muhasebe/Hesap planı/Hesap tanıtım kartı ekranından F10 yardım tuşu ile hesap seçildikten veya hesabın kodunu direk girdikten sonra ilgili hesap için Davranış biçimi

alanında parasal/parasal olmayan seçimini yapmalısınız. Programda varsayılan davranış biçimleri karşınıza gelecektir. Varsayılan davranış biçimi 328 sayılı Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği Ek1-Ek2 ye göre düzenlenmiştir.

Davranış biçimi parasal olmayan unsurlardan oluşan enflasyon farkı bir sonraki dönemin başında oluşturulacak;


35

Genel Muhasebe/Enflasyon Düzeltmesi Muhasebesi İşlemleri menüsündeki Önceki dönem enflasyon farkını maliyetlere aktarma fişi oluşturma

Programında asıl hesaba aktarılmasını sağlayan parametre; Hesaplanan enflasyon farkı maliyetlere aktarılsın parametresidir. Parametrenin sağındaki alan

fare ile işaretlenirse enflasyon farkını maliyete aktaracaktır. Hesap kartlarını manüel açtıysanız veya hesap kartlarını yeni program güncellemesi yapmadan açtıysanız; Kuruluş Programının Servis/Özel servis işlemleri/Muhasebe hesap tipleri düzenleme (98480)

programını çalıştırmalısınız. Karşınıza onay ekranı gelecek ve ekranda da 'Sorumluluk merkezi kullanımı alanının değerini toplu değiştirme! Başlığı yer alacaktır. Bu ekrandan “Değişmesin” seçimini yaparak işleminizi tamamlamalısınız.

Dönem sonu enflasyon düzeltmesi muhasebesi farkı fişi oluşturma Enflasyon muhasebesi ile ilgili çalışmaya başlamadan önce kullanıcılarımızın yukarıdaki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi, Kuruluş programının Sistem/ Muhasebe parametreleri Enflasyon Muhasebesi Parametreleri (96195) bölümünden muhasebe maliyet farkı fişini oluşturabilmek için gerekli olan tanımlamalar yapmaları gerekmektedir. Programa girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir ekran gelecektir. Dolayısıyla bu ekrandan “Enflasyon farkı muhasebeleştirme şekli” ve “Enflasyon farkı hesap kodu” parametreleri belirlenecektir. Programımızda “Enflasyon farkı muhasebeleştirme şekli” parametresinin varsayılan değeri üç aylıktır. Bu ekranla ilgili tanımlamaları tercihleriniz doğrultusunda yapıldıktan sonra Enflasyon muhasebesi fişleri oluşturulmaya başlanacaktır.

Dönem sonu enflasyon düzeltmesi muhasebesi farkı fişi oluşturma (88500) programı 2004 ve

sonraki yıllarda geçici vergi dönemlerinde çalıştırılacaktır.

Program girdiğinizde karşınıza öncelikle Enflasyon muhasebesi farkı fişinin hangi detaylarda hazırlanacağının belirleneceği bir ekran gelecektir. Bu doğrultuda programınız sizden;

Hangi endeks ile çalışacağınızı,

Hangi döneme düzeltme işlemi uygulayacağınızı,

Düzeltilecek hesapların Tüm hesaplar (Gerçek usul), sadece stok hesapları (15) (Götürü veya Gerçek usul), Stok hesapları (15) hariç tüm hesaplar (Gerçek usul)

Düzeltme esnasında kullanılacak endekse bağlı düzeltme katsayılarının hangi yöntem ile bulunacağını,

Gelir - Gider hesaplarının düzeltme işlemine tabi olup olmayacağının bilgisini isteyecektir. İlgili parametreler tanımlanıp F2 tuşuna basıldığı zaman program, hesap planındaki Parasal olmayan en alt seviye hesaplarını taramaya başlayacaktır. Bu tarama işleminde, bir önceki ekranda yer alan Gelir- Gider hesapları dahil edilsin, parametresinden yapılacak seçim baz

alınacaktır. Eğer bu parametre seçili değilse 6'dan küçük olan hesaplar, bu parametre seçili ise 7'den küçük olan hesaplar taranacaktır. Eğer bu tarama işleminde kriterlere uyan bir hesabın, ana hesap seviyesinde hareket girilmiş ise, öncelikle programınız sizi uyaracak ve ilgili hesabın hareketlerini, bu hesaba ait bir alt hesaba aktarmanızı isteyecektir. Bu aktarma işlemi de programınızın Hesap planı/ Hesap hareketleri aktarma menüsünde yer alan “Üst hesap hareketlerini kendine ait alt hesaba aktarma” programından kolayca yapabilirsiniz.

Hesapların taranma işlemi tamamlandıktan sonra karşınıza birçok detayın yer aldığı bir tablo gelecektir. Bu tabloda ilgili hesabın;

Açılış veya devir bakiyesi,

Döneme ait endeks değeri,


36

Dönem sonu bakiyesi,

Dönem sonuna ait endeks değeri ve

Hesaplanan enflasyon farkı değeri

Gibi bilgiler ayrı ayrı başlıklar halinde sıralanır. Şimdi bu tablonun alt bölümünde yer alan “Satır detayı” butonunu tıklayın karşınıza bir başka tablo

daha gelecek ve ilgili hesabın

Dönemlere ait hareketleri,

Dönem sonu bakiyeleri,

Kullanılan endeks değerleri,

Enflasyona tabi düzeltilecek tutarı,

Endeksler vasıtası ile bulunan düzeltme katsayıları,

Düzeltilmiş tutarları ve bulunan enflasyon farkı bilgileri detaylı olarak izlenebilecektir. Bir başka deyişle bu tabloda, daha önceki tablodan görmüş olduğumuz enflasyon farkı rakamının, hangi düzeltme katsayıları ile hangi dönemlerden geldiğinin detaylı olarak bilgisi yer alacaktır. Şimdi sizlere bu tablodaki değerlerin nasıl bulunduğundan kısaca söz edelim;

Ortalama fiyat endeksi;

Aylık yöntemde, devreden dönem için dönem endeksi, diğer dönemler içinse ilgili dönem ile kendisinden önceki dönemin endeks toplamının 2'ye bölünmesi ile bulunur.

Toplulaştırılmış yöntemde ise;

Devreden dönem için dönem endeksi, diğer dönemler için ise ilk dönemden son döneme kadar olan endekslerin ortalaması alınır. Her iki yöntemde düzeltme katsayısı, hedef endeksin ortalama endekse bölünmesi ile bulunur.

Tablodan da görüldüğü üzere, enflasyona tabi tutar ile düzeltme sonrası elde edilen düzeltilmiş tutar arasındaki fark, o dönemin enflasyon farkını vermektedir. Bu

aşamada program Enflasyon muhasebesi farkı fişini oluşturmaya hazırdır. Bunun için tablonuzdaki “Enflasyon farkı fişi oluştur” butonunu tıklamalısınız. Bu işlem

sonrasında program, ana tablodaki her satır için muhasebe fişine iki satır giriş yapar. Bunlardan biri XXX.EF.YY hesabı, diğeri parametreler ekranından tanımlanmış olan enflasyon farkı hesabıdır. Tabloda işlem gören her hesabın, ana hesap seviyesi

altında EF'li bir hesap açılır. Örnek verecek olursak; 153.01.001 hesabı için 153 hesabının altına “153.EF” hesabı, “153.EF” hesabının altına da “153.EF.01” hesabı açılır. Buradaki 01 enflasyon düzeltmesinin hangi dönemde yapıldığını ifade eder. Bu hesapların açılabilmesi için yukarıda belirttiğimiz “Üst hesap hareketlerini kendine ait alt hesaba aktarma” işlemine ihtiyaç duyulmuştur.

Oluşan enflasyon farkı fişinde, ilgili XXX.EF.YY ve enflasyon farkı hesabının açıklama bölümünde,

ilgili fiş satırı rakamının hangi hesaptan ve hangi dönemden geldiğine ait bilgi yazılır. Bu bilgiler "Önceki dönem enflasyon farkını maliyetlere yansıtma fişi oluşturma" bölümünde kullanılacağı

için bu açıklamaları değiştirmemek önemlidir. Oluşan bu fişe dönemsel işlem fişi özelliği kazandırılmış olup, aynı dönem için aynı işlemi ikinci defa yapmanız halinde program sizi uyaracak ve bu işleme izin vermeyecektir.

1.5.2 Önceki dönem enflasyon farkını maliyetlere aktarma fişi oluşturma (088501)

Dönem sonu enflasyon muhasebesi farkı fişi oluşturulduktan sonra, sonraki döneme geçişte “Önceki dönem enflasyon farkını maliyetlere yansıtma fişi oluşturma” programı çalıştırılır. Bu işlem ile önceki


37

dönemdeki enflasyon farklarının bu döneme yansıtılması işlemi gerçekleştirilir. Bu fişin yaratılabilmesi için, enflasyon farkı fişinde, satır açıklama kısmında belirtilen hesabın, hesap tanıtım kartındaki "Hesaplanan enflasyon farkı maliyetlere aktarılsın" parametresinin seçili olması

gerekmektedir. Bu fişte, fark fişindeki ilgili satır için iki satır girişi yapılır. Birincisi fark fişindeki ilgili XXX.EF.YY'li hesabın açıklamasında belirtilmiş hesaba EF'li hesap tutarını yazar ve EF'li hesaba ters kayıt atar. Fark fişinde olduğu gibi bu fişe de dönemsel işlem fişi özelliği kazandırılmış olup, aynı dönem için aynı işlemi ikinci defa yapmanız halinde program sizi uyaracak ve bu işleme izin vermeyecektir. Her iki fiş programı çalıştırılıp ve ilgili fişler oluşturulduktan sonra, programınız size bu fişlerin tarih ve sıra numarası bilgisini gösterir. Bu bilgiler doğrultusunda isterseniz ilgili fişlere ulaşabilirsiniz.

1.6 Muhasebe Fişleri

Muhasebe fişlerinin temel görevi; işletmenizde gerçekleşen ve para ile ölçülebilir işlemlerin muhasebe diline çevrilerek, ilgili hesaplara işlenmesini sağlamaktır. MUHASEBE modülünüzün ana menüsünde ki ilk seçenek olan muhasebe fişleri de, yukarıda sözünü ettiğimiz görevi yerine getirir. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu programların neler olduklarını inceleyelim.

1.6.1 Muhasebe Fişleri Yardım Tuşları

Ctrl+G (Araya Satır Gir): Muhasebe fiş evraklarında imlecinizin bulunduğu herhangi bir satırda

Ctrl+G tuşlarına basarak ilgili satırın bir üstüne başka satır ekleyebilmeniz mümkün olacaktır. Ctrl+D (Açıklamaya Hesap Adı Getir): Muhasebe fişlerinin hareket detaylarının yazıldığı tabloda,

hesap kodundan sonra yer alan açıklama kolonuna fişe ilişkin belirtilen açıklama yerine hesap adının yazılmasını istiyor iseniz, fiş satırları üzerinde Ctrl+D tuşlarına basmanız yeterli olacaktır. Bu işlem sonrasında ilgili kolona, hesap kodunuzun ismi otomatik olarak yansıyacaktır. CTRL+F Dosyadan Fiş Oku: Yıl sonlarında kapanışları yapılan muhasebe fişlerinin, yeni yılda açılış

fişlerini otomatik olarak hazırlayabilmeniz, dolayısıyla muhasebe fişleri evrakınıza aktarabilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken muhasebe fişleri evraklarının hareket girişlerinin yapıldığı bölümlerde Ctrl+F tuşlarına basmanızdır. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza “Dosya parametreleri”

başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen, açılış ve kapanış bilgilerinin saklandığı dosyayı belirtmenizdir. Bunun için dosya adı alanında F10 tuşuna basıp, açılacak pencereden ilgili dosyanın kayıtlı bulunduğu dizini ve dosya adını bu alana aktarmanızdır. Bu ekrandan, olmayan muhasebe hesaplarınızın da açılıp açılmayacağını belirttikten sonra F2 tuşuna basarak, açılış fişlerine ilişkin bilgileri muhasebe fişinize otomatik olarak aktarabileceksiniz. CTRL+B (Grup Bakiyeleri Tablosu): Series 9000 ürünlerin tüm modüllerinde olduğu gibi,

MUHASEBE modülünde de hesap hareketlerini farklı hesap grupları altında takip edebileceğinizi biliyorsunuz (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Örneğin işlemlerinizde TL geçerliyse (ana grup), muhasebe hareketlerini aynı zamanda dolar ($), Euro bazında ve hatta stok grubu (miktar) bazında da görebilirsiniz. İşte muhasebe fişinin o anki bakiyesini ana grup-alternatif döviz-orijinal döviz ve stok grubu bazında görebilmek için Ctrl+B tuşlarını kullanacaksınız. Ctrl+B tuşlarına bastığınızda karşınıza bir tablo gelecektir. Bu tabloda grup isimleri, ilgili gruplarda bakiye kontrolü yapılıp yapılmadığı (BK alanında * işareti varsa bakiye kontrolü yapılıyor demektir) ve borç ya da alacak bakiye meblağları yer almaktadır. Grup bakiyeleri; o günkü döviz kurları üzerinden hesaplanır. Grup bakiyesinin günlük kur üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız F8 tuşunu kullanmalısınız. ALT+K (Yazıcıya Dök): ALT+K tuşlarına birlikte basarak, evrakınızı yazıcıya dökebilirsiniz. Bu

tuşlara bastığınızda, karşınıza yazıcı ayarları başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen evrak dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapmanızdır. Şöyle ki, kâğıt yönünü (yatay, dikey), kâğıt tipini (normal sürekli form, A3, A4 gibi), evrakın renkli olarak basılıp basılmayacağını seçebilirsiniz. Yine bu ekrandan dos modunda döküm alabilmenizde mümkündür. Bunun için ekranınızın en alt


38

bölümünde yer alan “dos modunda döküm” parametresini mouse göstergenizle tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında ekranınızın üst bölümündeki görüntü değişecek ve sizden dökümünüz için uygun parametre girişleri yapmanız istenecektir. Yazıcı tanımlaması, evrakınız için çerçeve seçimi bu tanımlamalardan bir kaçıdır. Yazıcı ayarları ile ilgili tanımlamalarınızı yaptıktan sonra tamam butonuna basarak dökümünüzü alabilirsiniz. ALT+R (Evrak Döviz Kuru): Muhasebe fişleri üzerinde döviz cins ve kurlarını görüntüleyebilmek ve

günlük kurlar üzerinde sadece ilgili evraka bağlı olarak değişiklik yapabilmek için ALT+R tuşlarını kullanmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza küçük bir pencere gelecektir. Bu pencerede yer alan alanlar aşağıda açıklanmıştır; Evrak Döviz Cinsi-Evrak Döviz Kuru: Evrakın düzenlendiği cari hesabınızın tanıtım kartından girilen orijinal döviz cinsi ve o günkü döviz kurudur. Evraka girilen hareketler bu döviz cinsi ile değerlendirilir. Eğer evrakınızın ilgili döviz cinsinin günlük kuru üzerinden değil de, sizin gireceğiniz bir kur üzerinden hesaplanmasını istiyorsanız, döviz kuru alanına ilgili değeri girebilirsiniz. Alternatif Döviz Cinsi-Alternatif Döviz Kuru: Series 9000 ürünlerinde hareket girişleri 3 döviz cinsi

ile birlikte takip edilebilir. Bunlardan birincisi ana döviz, ikincisi alternatif döviz, üçüncüsü de orijinal dövizdir. Aksi belirtilmediği takdirde tüm hareketler ana döviz cinsinden değerlendirilir. Ana döviz bazında girilen tüm hareketler, KUR9000’den seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi bazında da izlenebilir. İşte bu alanda, çalışmakta olduğunuz şirket için seçilmiş alternatif döviz cinsi ve o günkü döviz kuru yer almaktadır (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). CTRL+P (Fiş Dökümü): Ctrl+P tuşları ile ekranınızda yer alan muhasebe fişinin ekrana veya

yazıcıya dökümünü alabilirsiniz. Bu tuşlara bastığınızda, rapor başlangıç parametreleri olarak adlandırdığımız parametre giriş ekranı ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan yapılması gerekli işlem; ALT+P tuşları ile rapor parametreleri ekranını çağırıp, buradan ALT+O tuşları kolon ayarları penceresinden dökümünüzde yer alacak bilgiler ve bunların uzunluklarını seçmenizdir. Bu işlem yapıldıktan sonra muhasebe fişini ekrana, yazıcıya veya dosyaya yazdırabilirsiniz (rapor başlangıç parametreleri için Bkz. KUR9000/Genel Özellikler). Ctrl+Q (Evrak Döküm Açıklamaları): Evrakınız ile ilgili 10 satırdan oluşan açıklamanızı Ctrl+Q

tuşları ile programa girebilirsiniz. Evrak döküm açıklamalarına o evrak için yapılan form tanımlamalarında yer verilmiş ise (ALT+F/Statik Bilgiler Penceresi), bu açıklamaları evrak formu dökümleri ile yazıcıdan da alabilirsiniz. Ctrl+L (Evrak Kilitle) - Ctrl+A (Evrak Kilidi Aç): Series 9000 ürünlerinin bütün evrak giriş programlarında (irsaliyeler, faturalar, muhasebe fişleri vb.) CTRL+L tuşlarına evrak kilitleme

fonksiyonu yerine getirir Bu fonksiyonu çalıştırmak için, kilitlemek istediğiniz evrak ekranınızdayken CTRL+L tuşlarına basmanız yeterlidir. Evrak kilitlendikten sonra, hiç bir kullanıcınız o evrak üzerinde işlem yapamaz. Evrak üzerinde tekrar işlem yapabilmek için CTRL+A tuşlarıyla evrak kilidinin açılması gerekir. Bu tuşlara basıldığında sizden şifre sorulacaktır. Evrak kilidini açan şifre,

supervisor (SRV) şifresidir. Bu şifre girildikten sonra evrakınız üzerinde tekrar işlem yapabilirsiniz. CTRL+T(Tarih Değiştir): Ctrl+T tuşları ile yanlış bir tarihe kesilmiş olan fişlerin tarihleri değiştirilir.

Tarihi değiştirilecek fiş ekrana çağırılıp Ctrl+T tuşlarına basıldığında, program bir tarih penceresi açarak değişecek olan fişin yeni tarihini ve sıra numarasını girmenizi ister. İlgili tarih ve sıra numarası girildikten sonra fiş ALT+S tuşu ile onaylanır ve işlem tamamlanmış olur. ALT+Q (Satır İptal): İmlecin üzerinde bulunduğu fiş satırını iptal edebilmek için ALT+Q tuşlarına

basmalısınız. CTRL+U: (Toplu Evrak Dökümü): Ctrl+U tuşlarına birlikte basarak, tarih ve yevmiye numaralarını

gireceğiniz birden fazla muhasebe fişini tek bir hareketle yazıcıya dökebilirsiniz.


39

Shift+F3 (E-posta İle Gönder): Sipariş, irsaliye, fatura ve irsaliyeli fatura gibi evraklarınızı. txt

dosyası olarak e-posta ile gönderebilmeniz mümkündür. Bunun için yapmanız gereken ilgili evraklar üzerinde Shit+F3 tuşlarına birlikte basmak olmalıdır. Bu tuşlara bastığınızda, öncelikle bir mesaj ekranı ile karşılaşacaksınız. Evrakınızda yer almasını istediğiniz mesajı bu ekrandan girip F2 tuşuna basarsanız Microsoft Outlook ekranına ulaşabilirsiniz. Bu aşamada yapmanız gereken ilgili evrakı göndereceğiniz kişilerin e-posta adresini girip gönder (send) butonuna basmak olmalıdır. CTRL+K (Kur Farkı Girişi): Döviz ile yapılan işlemler sonucunda ortaya çıkan kur farklarını otomatik

olarak hesaplatabilmek ve bu kur farklarını ilgili hesaplara atarak muhasebe fişini otomatik olarak oluşturabilmek için Ctrl+K tuşlarını kullanacaksınız. Kur farkı hesabı için; muhasebe fişine ilişkin genel bilgileri (tarih, fiş tipi gibi) girdikten sonra, hesap kodu alanında Ctrl+K tuşlarına basınız. Karşınıza parametreler başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandaki başlangıç ve bitiş kodu alanlarına, kur farkları hesaplanacak muhasebe hesaplarına ilişkin kodları girmelisiniz. Daha sonra hesaplama kriteri alanında, kur farkı hesaplamasının sadece döviz ile çalışan hesapları mı, yoksa tüm hesapları mı? Kapsayacağını belirlemeniz gerekir. Hesaplama kriteri seçildikten sonra sıra ortaya çıkan kur farklarının hangi hesaplara atılacağını, yani borçlu ve alacaklı kur farkı hesaplarını belirlemeye gelmiştir. Bu girişler de yapılıp F2 tuşuna basıldığında, kur farkları hesaplanarak ilgili muhasebe hesaplarına borç ya da alacak olarak kaydedilecektir. Bu aşamada sizin yapmanız gereken işlem; muhasebe fişinize yansıyan bu hesaplamaları ALT+S tuşları ile kaydetmektir. ALT+D (Evrak Detayı): Ekranınızda yer alan muhasebe fişi ile ilgili detay bilgileri görebilmek için

hareket giriş alanlarının herhangi birinde ALT+D tuşlarına basmalısınız. Bu tuşlara bastığınızda karşınıza bir pencere gelecektir. MUHASEBE modülüne ticari modüllerden yapılan tüm hareket girişleri anında entegre edilebilmektedir (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri). Evrak detay bilgileri ekranında da, ekranınızda yer alan fişin entegrasyon ile mi yoksa doğrudan fiş girilerek mi? oluştuğu, entegrasyon ile oluşmuşsa entegrasyon kaynağı, entegre edilen evrakın numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi bilgileri yer alır. Ekranda gördüğünüz evraka git butonunu tıklayarak tabloda yer alan muhasebe fişlerinin oluşmasını sağlayan evraklara ulaşıp değişiklik yapabilirsiniz.

ALT+F (Form

Hazırla):

Programlarımızda yer alan bütün evraklar için (irsaliyeler, faturalar, ambar fişleri, çek-senet bordroları vb.), o evrakların matbu formlarına uygun olarak form

dizaynları yapabilirsiniz. Örneğin fatura formlarınız matbaadan baskılı olarak geliyor. Bu formalarda faturanın kesildiği cari hesabın adı, vergi dairesi ve numarası, faturada yer alan stok bilgileri farklı koordinatlarda yer alıyor. İşte matbu

formunuz üzerine programdan girdiğiniz fatura bilgilerini oturtturabilmek için form dizaynı yapmanız gerekir. ALT+F tuşları her evrak programında yer alır ve o evraka özel form dizaynı yapmanıza olanak tanır. Evrak formları programlarımızda eski form ve yeni form olarak ayrılmış olup kullanıcılarımız istedikleri seçeneğe göre evrak basımlarını gerçekleştirebilme özgürlüğüne sahiptir.


40

Bu belirlemede Kuruluş programınızın Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Evrak döküm parametreleri (91450) ekranının 30. sırasında yer alan parametrede ki seçime göre belirlenmektedir. Aşağıda eski form tasarımına yönelik detaylı açıklamalar bulacaksınız. Evrakları bastığınız formlar matbuu değilse, başka bir ifade ile herhangi bir editör programından evrak formlarını kendiniz hazırlıyorsanız, programımızda yer alan evrakları hazırladığınız bu formlar üzerine de bastırabilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken işlem, tasarladığınız form ismini ALT+F penceresindeki “şablon dosya” alanına girmektir (Bkz. Şablon Dosyası). Şimdi form tanımlamalarının nasıl yapılacağını açıklamaya başlayabiliriz. Form dizaynı yapacağınız evrak programı açıkken ALT ve F tuşlarına basınız. Karşınıza evrak form dosyasının default (otomatik atanan) ismini gösteren bir pencere gelecektir. Form isimleri, ekranınızda açık olan evrak ismi ile özdeştir. Örneğin faturalar için fatura.frm, irsaliyeler için irsaliye.frm, muhasebe fişleri için muhfis.frm gibi. Bir evrak cinsi için birden fazla form dizaynı yapacaksanız, bu durumda formlarınıza default isminin dışında isimler de verebilirsiniz. Örneğin toptan ve perakende faturalar için ayrı form dizaynları yapılacak ise, bu durumda toptan fatura için ayrı bir form ismi, perakende fatura için ayrı bir form ismi verilecek demektir.

Bunları Biliyor Musunuz? Series 9000 ürünlerimizde her evrak formuna ayrı isimler verilip, bunların ALT+F tuşlarına basıldığında otomatik olarak görüntülenmesi sağlanabilir. Bunun için yapılması gereken işlem; KUR9000 programının Kuruluş/Evrak genel açıklama ve detay tanımları (099610) programından, imleci form ismi verilecek evrak tanımın bulunduğu satıra getirip ALT+D tuşlarına basmaktır. Bu tuşlara basıldığında ekranda küçük bir pencere belirir ve ilgili evrak için form dizaynı yapılırken otomatik olarak gelmesi istenen isim bu pencereden form adı alanına girilir. Otomatik form isminin geleceği her evrak için ilgili girişler yapılıp ALT+S tuşları ile kaydedildikten sonra, bu form isimleri ilgili evrakların ALT+F pencerelerine otomatik olarak gelecektir.


41

Evrak form ismi girilip enter tuşuna basıldıktan sonra form dizaynını yapacağınız ekrana geçilecektir. Bu ekranın bir örneği yukarıda verilmiştir. ALT+F ekranını iki bölümde inceleyebiliriz. Ekranın sol tarafındaki bölüm yani Genel Özellikler başlığı ile başlayan bölüm statik ve dinamik alanlar ile ilgili bilgilerin izlenebileceği, eklenen alanların koordinatlarının görülebileceği, kısacası evrak formunun şekilsel ve içerik özelliklerinin neler olduğuna ait detay bilgilerden oluşmuştur. Ekranın üst bölümde yer alan menülerle de formda hangi bilgilerin yer alacağı, fontlarının ne olacağı, alt toplam detaylarının ne şekilde kullanılacağına ait detaylar belirlenecektir. Ekranın sağ yarısı ise form dizaynının, başka bir ifade ile o evrakta yer alacak statik ve dinamik alanların, mesajların vb ayrıntıların seçileceği, bunların form üzerinde istenilen konumlara taşınacağı bölümdür. Forma alan ekleme sağ tarafta veri ekle alanından Mouse yardımıyla yapılabileceği gibi, ekranın tablo ekle menüsünden de yapılabilecektir. Biz açıklamalarımıza ekranın sol bölümünde yer alan Genel özellikler bölümüne değinerek başlamak istiyoruz. Sonrasında da sırasıyla ekranın üst bölümünde ki menülerin açıklamalarına en son olarak da ekranın sağ tarafına ait detaylara değineceğiz.

Ekranın Sol bölümüne ait detaylar

Genel Özellikler

Kolon sayısı ve satır sayısı Tanımlamakta olduğunuz evrak formu ile ilgili sayfa ayarları bu bölümden yapılacaktır. Yani sayfanın kolon satır ve döküm sayısı bu bölümden belirlenecektir. Tabii ki bu değerler kullandığınız kâğıt ebatları ve yazıcınız ile doğru orantılıdır. Form tanımlamaya başlarken, kullanacağınız kâğıt ebatlarına göre kolon sayısını değiştirmeniz, kolon (sayfa) dışına taşan bir tanımlama yapmanızı engelleyecektir. Satır sayısı da aynı mantık ile düşünülmelidir. Örneğin ALT+F ekranına girdiğinizde maksimum kolon sayısı 120 görülüyor. Ancak siz 80 kolonluk bir tanımlama yapacaksınız ve kâğıt ebatlarınız ancak 80 kolonu alabiliyor. İşte tanımlamalarınıza başlamadan önce kolon sayısını 80 olarak değiştirirseniz, sayfa dışına taşan bir tanımlama yapmanız da engellenmiş olacaktır. Zira hücresel alanın genişliği girdiğiniz kolon sayısına göre daraltılıp, genişletilecektir. Kolon veya satır sayılarını değiştirdikten sonra “uygula” butonunu tıklamanız gerekir.

Döküm Sayısı

Tanımlamakta olduğunuz form ile basılacak evrakların döküm sayısı bu alanda belirtilecektir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz ve bu formun kullanılacağı her fatura iki kopya olarak basılıyor. Bu durumda

döküm sayısı alanına da 2 rakamını girmelisiniz.

Şablon Dosya Adı Series 9000 ürünlerimizde evraklarınızı herhangi bir editör programından tasarımı yapılan formlar üzerine bastırmanız mümkündür. Örneğin firmanızda sipariş fişi, irsaliye ve fatura gibi evrakları matbaadan bastırmak yerine, bu evrakların şekilsel detaylarını herhangi bir editör programı yardımıyla kendiniz çizip, faturalarınızı bu şablon formlar üzerine yazdırmak istiyorsunuz. Faturalarda çıkmasını istediğiniz bilgileri, bunların konumlarını, biraz sonra açıklayacağımız şekilde ALT+F penceresinden belirlediniz. Şimdi ALT+F penceresinden yaptığınız tanımlamalar ile hazırladığınız şablon dosyanın ilişkilendirilmesi gerekiyor. Başka bir ifade ile şu an yapmakta olduğunuz form tanımının, hangi şablon dosya üzerine basılacağını belirtmek kalıyor. İşte ALT+F ekranının bu alanına, oluşturduğunuz şablon dosyanın adı girilecektir. Şablon dosyalar ile ilgili unutulmaması gereken önemli bir ayrıntı, oluşturduğunuz şablon dosyanın uzantısının .SBL olması ve bu dosyanın şirket dizini altında SYSTEM dizinine kaydedilmesidir.


42

Örnek; C:\SERI9000\MIKRO\2013_1\SYSTEM\ORNEK.SBL. Yukarıda Series 9000 programlarımızın C sürücüsünde ve SERI9000 dizini altında yüklü olduğu görülmektedir. Çalıştığımız firma kodu MIKRO, çalışma yılımız ise 2013_1 yani 2013’ün 1. dönemidir. Şablon dosyamızı da çalıştığımız şirket ve çalışma yılının altında bulunan SYSTEM dizinine uzantısı .SBL olarak kaydettik. ORNEK.SBL dosyamızı ve ALT+F penceresinden yaptığımız tanımlamaları kullanarak döküm alabilmek için de şablon dosya adı alanına dosyamızın adı olan ORNEK girişini yaptık. Seçili alana ait detaylar

Bu bölümde form dizaynında seçili olan alanın tipi (dinamik mi, statik mi vb.), veri tipi, hangi kolon ve satırda yer aldığı, genişliği gibi detaylara ait bilgiler yer alacaktır. Alanlara ait başlıkların hangi hizada yer alacağı da bu bölümden belirlenecek detaylardır.

Ekranın Üst bölümünde yer alan menüler

Dosya başlıklı menüde sunulan seçenekler ile ekranda yer alan form dizaynını saklayabilir

daha önceden hazırlanmış form dosyalarını çağırabilir üzerinde değişiklik yaparak ister aynı isimle istenirse de farklı bir isim vererek kaydedebilirsiniz.

Görünüm başlıklı menüde yer alan

seçenekler ile form dizaynımızın koordinat çizgilerini belirleyebilirsiniz. Yani ilgili alanı yatay ve dikey olmak üzere çizgiler çizerek belirginleştirebilirsiniz. Bunun yanı sıra form dizaynının özelliklerinin gösterildiği alanı (sol taraf) kaldırıp ekleyebilirsiniz. Aynı şekilde form dizaynı için kullanılacak dinamik ve statik alanlarının listelendiği ve ekranın sağ tarafında yer alan veri detaylarını görüntüleyebilir yada kaldırabilirsiniz.

Düzenle menüsünde yer alan seçenekler

ile form dizayn ekranının hem statik hem de dinamik alanlarına hazırlanacak sorgu

dosyalarını ekleyebilir yada eklenmiş olan sorgu dosyalarını silebilirsiniz. Programımızın en kapsamlı özelliği olan sorgu ekleme bu menüde sunulan Statik sorgu düzenle ve Dinamik sorgu düzenle seçeneklerinin çalıştırılmasıyla açılacak ekrana yazılacaktır ve sonrasında formumuza eklentisi gerçekleştirilecektir. Bu menüde yer alan Döküm parametreleri

ekranının sunacağı seçeneklerle tanımlamakta olduğunuz form kullanılarak basılacak evrakların bir takım içeriksel ve şekilsel özellikleri belirtilecektir. Formunuz için geçerli olmasını istediğiniz bir özellik varsa, bunu o satırın sol tarafındaki kutucuğu klikleyerek (boş olan kutucuk tıklandığında o kutucuk işareti ile doldurulacaktır) belirleyeceksiniz. Seçilen bir özellik iptal edilmek istendiğinde, tekrar ilgili kutucuğu tıklayarak işaretinin kaldırılmasını sağlamalısınız. Şimdi bu özelliklerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım.

Hareket birleştir: Bir evrakta yer alan birden fazla hareket satırının toplanıp (birleştirilip), evrak formuna tek bir satır halinde yazdırılması için bu satırın kutucuğunu kliklemelisiniz. Örneğin bir faturada aynı stoktan 2 kez giriş yapılmış. Bu stokların sadece miktarları farklı. Bu durumda bu 2 stok kaleminin miktarları toplanarak, faturada tek bir satırda yer alması için bu kutucuğu kliklemelisiniz. Stok birleştirme işlemi sadece aynı stoklar için değil, kod yapısının belirli bir dijitine kadar aynı kodları içeren stoklara da uygulanabilir. Örneğin bir konfeksiyoncu firmanın stok kod yapısı şu şekilde oluşturulmuş;


43

PT 101 BEJ 36 PT 101 BEJ 38 PT 101 KHV 36 PT 101 KHV 38 PT 101 LCT 36 PT 101 LCT 38 PT 101 SYH 36 PT 101 SYH 38

Bu stokların birim fiyatları aynı. Birim fiyatlar kod yapısının ilk 5 dijitine göre değişiyor ve yukarıda da görüldüğü gibi 8 stokun ilk 5 kodu aynı. Değişkenliğin sadece fiyatları etkilemeyen renk ve beden kodlarında olduğunu düşünelim. İşte bu 8 stoku miktarları toplanarak, yapılan iskonto veya masraflar varsa, bunların dağıtımı yapılarak faturaya tek bir satır halinde bastırabilirsiniz. Bunun için öncelikle yapılması gereken işlem, kuruluş programının Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Program Akış Parametreleri bölümünden “dökümlerde birleştirme kod uzunluğu” alanına, stok kod yapısındaki değişkenlik göstermeyen 5 rakamı girilmelidir. Daha sonra evrak formunun bu kutucuğu kliklenmelidir. Böylece fatura evrakında yer alan 8 stok, yazıcıdan döküm alınırken tek bir stok olarak basılacaktır.

Toplu Evrak Dökümünde Mesaj: Ctrl+U tuşları ile toplu evrak dökümü yapılırken her bir evrak için mesaj giriş ekranına ulaşmak istiyorsanız, satır sonu butonunu tıklayarak açılacak pencereden -evet- seçmelisiniz (Bkz. Mesaj Dosyası).

Word’e Gönder: Bu kutucuğu kliklerseniz, hazırlamış olduğunuz evrak formunu Word programına gönderebilirsiniz.

Dos Modunda Dökülsün: İlgili evrakı DOS modunda dökmek için ekranınızın bu parametresini işaretlemeniz yeterli olacaktır.

Tutarı İngilizce Yaz: Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) İngilizce olarak yazdırılacaktır.

Tutarı Türkçe Yaz (Orj. Döviz): Bu kutucuğu kliklerseniz, yazı ile yazdırılacak olan evrak tutarı (statik alanlardan biri olan yazı ile toplam alanı) Türkçe olarak yazdırılacaktır.

Stok Miktarı Beden Detaylı Dökülsün: Beden veya renk detaylı olarak takip ettiğiniz stokların evrak dökümlerinde, satış miktarı kolonuna stokların toplam satış miktarı ile sonrasında beden ve renk miktarlarının detaylı olarak yazılmasını istiyor iseniz bu parametreyi işaretlemeniz yeterli olacaktır.

Miktar, fiyat, tutarda desimal 0 ise yazma: Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmesi durumunda irsaliye fatura, sipariş fişi vb. evraklar dökerken miktar, fiyat ve tutarlarda ki desimal haneleri 0 ise yani 10.213,00 gibi bir rakam ise desimal hanesi dökümde yer almayacak. Aksi durumda yani bu parametre işaretlenmezse desimal hanesi 0 olsa bile dökülecektir.

Stok seri noları açıklamalı döksün: Bu alanda yapılması gereken seri numarasına göre takip edilen stokların form basımlarında seri nolarının açıklamalarının da dökülüp dökülmeyeceğinin belirlenmesidir.

Satır detayında başlıklar görünmesin:

Stok seri noları dökülmesin: Bu parametre ile de amaç form basımında seri numarasına göre takibi yapılan stokların form basım esnasında seri numaralarının da dökümde yer alıp almayacağının belirlenmesidir. Bu seçenek seçildiğinde seri numaraları da formda basılacaktır.

Ekranın alt bölümünde yer alan seçeneklerle de beden detaylı takip edilen stoklar için beden miktarlarının ondalık hane detayları belirlenecektir.


44

Alt toplam menüsünde yer alan seçenekler ile form dizaynında hangi alt toplamların yer

alacağı belirlenecektir. Bu tanımlamalar dinamik alana ilişkin tanımlamalardan hemen sonra yer alacaktır. Bu menüden kullanıcılarımız isterlerse alt toplam detaylarının yazımlarında da değişim yapabilirler. Yani toplam bilgisinin kendilerinin istediği şekilde yazılmasını sağlayabilirler. Şimdi bu menüde ki seçenekleri biraz daha detaylı inceleyelim.

Alt Toplam Seç

Bu seçenek dinamik alanlardan hemen sonra listelenecek alt toplam bilgilerinin nelerden oluşacağını tanımlamak amacıyla kullanılacaktır. Yani hangi alt toplamların listeleneceği ve konumlarının ne olacağı kullanıcılar tarafından belirlenecektir. Örneğin evrak ara toplamı, iskonto yüzde ve/veya tutarları, evrak yekûnu gibi alt toplam bilgileri kullanıcılar tarafından seçilir ve konumları belirlenir. Alt toplam seç seçeneği çalıştırıldığında, bütün alt toplam bilgileri otomatik olarak seçili durumda karşınıza gelecektir. Örnek ekranımızda bu toplamların bir kısmı listelenmektedir. Dolayısı ile eğer yazıcıya dökülecek evrakta bu alt toplamların tümü (tabii ki sadece değer olanları) varsa, dinamik alandan sonra hepsi basılacak demektir. Örneğin fatura evrakının dökümünü alacaksınız ve bu evraka 4 iskonto, 3 masraf uygulanmış. Bu durumda dinamik alan bilgileri listelendikten hemen sonra, 1. iskonto yüzdesi ve tutarı, 2. iskonto yüzdesi ve tutarı, 3.ve 4. iskonto yüzde tutarları ve aynı şekilde 1’den 4’e kadar masraf yüzde ve tutarları basılacak demektir. Ancak siz faturayı bastırırken iskonto yüzdelerini değil, sadece tutarlarını bastırmak istiyorsunuz. İşte alt toplam seç butonuna bu noktada ihtiyacınız olacaktır. Bu butonu tıklayarak, evrak formunun alt toplamlarında çıkmasını istemediğiniz bilgilere ait kutucukları kliklemek suretiyle (kutucuklar kliklendiğinde işareti kalkacaktır) bunları formunuzdan çıkaracaksınız. Alt toplamlar yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirlendikten sonra “kayıt” butonu tıklanarak kaydedilmelidir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam seç bölümünü ekrana getirip, “yükle” butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam seçimlerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı .alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip, .”aç” butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz.

Alt Toplam Değiştir ALT+F ekranının sol tarafında yer alan son buton, alt toplamlarının tanımları üzerinde değişiklik yapmanıza imkân verecektir. Alt toplam tanımları firmadan firmaya farklılık gösterebilir. Örneğin programlarımızda ara toplam olarak geçen ifadeyi siz “mal bedeli” olarak kullanıyor olabilirsiniz. Veya 2.İskonto Yüzdesi tanımı sizin için “özel cari iskontosu” anlamına geliyor olabilir. İşte form tanımlamaları yaparken sıklılıkla kullandığınız terimleri görmek ve böylece tanımlamalarınızı daha seri bir şekilde yapmak istiyorsanız, bu bölümden alt toplam tanımlarını değiştirebilirsiniz. Alt toplam tanımlarını değiştirebilmek için imleci ilgili satıra getirip yeni tanımı girmeniz yeterlidir. Değiştireceğiniz tanımlar bittikten sonra, bu tanımları kaydetmelisiniz. Bunun için ekranın üst tarafında yer alan kayıt butonunu tıklamalısınız. Yaptığınız değişiklikler evrak form adı ve .alt uzantısı ile kaydedilecektir. Yaptığınız bu seçimleri bir başka evrak formunda da kullanmak isterseniz, yeni form üzerinde alt toplam değiştir bölümünü ekrana getirip, “yükle” butonunu kliklemelisiniz. Bu butonu kliklediğinizde bir pencere açılacak ve tanımlamakta olduğunuz forma hangi alt toplam değişikliklerinin yükleneceğini belirlemeniz istenecektir. Bu durumda uzantısı .alt olan alt toplam dosyalarından ilgili olanını seçip, .”aç” butonuna basarak tanımlamakta olduğunuz yeni forma yükleyebilirsiniz.

Yazı tipleri menüsünde yer alan seçenek ile de Windows ve Dos modunda dökümleriniz

için statik ve dinamik alanlara yönelik istediğiniz font tipini seçebilmeniz ve font büyüklüğünü ayarlayabilmeniz mümkün olacaktır.

Ekranın Sağ bölümüne ait detaylar Evet, ALT+F Form Hazırla ekranının sol yarısında ve ekranın üst bölümünde yer alan butonları ve seçim yapılabilecek alanları açıklamaya çalıştık. Şimdi ekranın sağ yarısı ve son menümüz olan Alan ekle ile ilgili açıklamalarımıza geçiyoruz. ALT+F ekranının sağ yarısı, istenirse yatay ve dikey çizgilerin birleşimi ile hücresel bir görünüme getirilebilir. Bunun için yapılması gereken tek işlem ekranın üst bölümünde Görünüm başlıklı menüde yer alan yatay çizgi ve dikey çizgi alanlarının

seçilmesidir. Ekranın sağ yarısı üç bölüm olarak düşülmelidir. Bu bölümler farklı renklerle birbirinden


45

ayırt edilebilir. Dinamik alan tanımlamaları sadece ikinci (ekranın ortasında) bölümde yapılabilir. Statik alanlar ve mesaj alanları her üç bölümde de kullanılabilir. Form tanımlamalarınıza statik alanları seçerek yani hücresel bölgenin birinci ve üçüncü bölümlerini tanımlayarak başlayabilirsiniz. Statik alanlar, form üzerinde yer alacak sabit bilgilerdir. Başka bir ifade ile bu alanların konumları belirlenir ve evrakta yer alan hareket satırları ne kadar az veya çok olursa olsun statik alanların konumları değişmez. Tanımlandıkları yerlere ilgili bilgiler gelir. Örneğin cari hesap kodu ve adı, evrak numarası, evrak no gibi. Dinamik alan tanımlamaları statik alanların tam tersidir. Bu alanlara hareket bilgileri gelir ve bu hareket bilgileri değişkendir. Örneğin fatura formu tanımlıyorsunuz. Bir fatura 3, 5, 10 ve 50 stok hareketinden oluşabilir ve bu hareket satırı her seferinde değişkenlik gösterir.

Alan Ekle

Forma Statik, Dinamik, DB Statik, DB Dinamik Mesaj ve Resim Alanı Ekleme

Şimdi evrak formunuza statik alan eklemeye çalışalım. Bunun için ya ekranın üst bölümünde yer alan alan ekle menüsünde sunulan Statik

seçeneğini çalıştırmamız yada ekranın sağ bölümün de verilerin sıralandığı alandaki Statik bölümünü tıklamamız gerekecektir. Her iki

durumda da statik alana ekleyebileceğimiz tüm verilere ulaşılacaktır. Eğer alan ekleme işlemi, alan ekle menüsündeki statik seçeneğinin

çalıştırılmasıyla olacaksa ise ekrana bir kutucuk atanacaktır. Bu aşamada yapılması gereken bu kutucuğun hangi veri ile doldurulacağının belirlenmesidir. Bunun içinde ilgili kutu içinde Mouse göstergesinin sağ tuşuna basılıp sunulan seçeneklerden istenen verinin aktarılması yeterli olacaktır. Eğer veri ekleme ekranın sağ tarafındaki statik menüsünden olacaksa bu aşamada verilerin mouse yardımıyla istenen alana taşınması daha kolay olacaktır. Evet statik alana ilişkin verilen form üzerinde olması gereken yere taşındıktan sonra sıra bu alanın genişliğini tanımlamaya gelecektir. Alanın genişliğini Mouse ve klavyeniz yardımıyla genişletip

daraltabilir, istediğiniz ölçülere getirebilirsiniz. ALT+F ekranında bütün statik, dinamik, db statik, db dinamik, statik sorgu ve dinamik sorgu alanları aynı mantık ile tanımlanır. Yalnız dinamik alan tanımlanırken Alan Ekle menüsünden Dinamik seçeneği seçilir ve alan ekranın orta bölümünde konumlanır. Aynı şekilde olması gereken konumu, genişliği ve içereceği bilgi seçilir. Mesaj alanları ise “Mesaj Ekle” butonuna basılarak forma eklenir ve bu alanlar ilk anda birinci statik alan

bölümünde yer alır. Eklenen mesaj alanı yukarıda anlatmaya çalıştığımız şekilde olması gereken yere taşınır. Mesaj alanlarına gelecek bilgiler yine mouseun sağ tuşu tıklanarak (Mesaj 1’den Mesaj 40’a kadar) seçilir. Tanımlanmakta olan evrak bastırılırken ekrana gelen mesajlar penceresinden, her bir mesaj tanımına gelecek mesajlar girilir.

Alan ekle menüsünden evrakınıza ilişkin resim yükleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapmanız gereken Alan ekle menüsünde evrak resmi seçeneğini çalıştırmanız ve ekranınıza

yansıyan kutucuk üzerinde mouse göstergenizin sağ tuşuna basmanızdır. Bu işlem sonrasında ekranınızın üzerine yükle, sil, tara ve göster seçeneklerinin yer aldığı bir menü açılacaktır. Bu

menüden yükle seçeneğini seçerek, sisteminizde kayıtlı olan evraklarınıza ilişkin resminizi bu bölüme getirebilirsiniz. Tara seçeneği, scaneri olan kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Dolayısıyla bu seçenekle sacanerdan taradığınız evrak resmini anında bu bölüme getirebileceksiniz. Sil seçeneği yüklediğiniz resimleri silmek için göster seçeneği de, ilgili resmi orijinal boyutlarda görüntüleyebilmek için kullanılacaktır.


46

ALT+L (Evrak İptal): ALT+L tuşları ile üzerinde işlem yapmakta olduğunuz muhasebe fişini tamamen

iptal edebilirsiniz. ALT+Z (Evrak Yaz): Muhasebe fişi üzerinde ALT+Z tuşlarına basarak, fişinizi bir dosyaya

yazdırabilirsiniz. Daha sonra bu evrakı ALT+U tuşları ile tekrar ekrana çağırmanız mümkündür. Bunun için sadece evrakın yazdırılacağı yol adının ve dosya adının belirlenmesi gerekir. Gerçi ALT+Z tuşlarına basıldığında hem yol adı hem de dosya adı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Eğer evrakın yazdırılacağı yol veya dosya ismini değiştirmek isterseniz, karşınızdaki pencereden gerekli düzeltmeleri yapabilirsiniz. ALT+Z tuşları ile muhasebe fişlerinin dosyaya yazdırılması, aynı hesapların çalıştığı muhasebe fişlerinin sürekli işlem görmesi durumunda size kolaylık sağlayacaktır. Çünkü dosyaya yazdırılan muhasebe fişleri ALT+U tuşları ile çağırılıp, tutarsal değişiklikleri yapılarak tekrar kaydedilebilir. Böylece aynı hesapların çalıştığı muhasebe fişlerini manüel olarak girmek zorunda kalmazsınız. ALT+U ( Evrak Oku ): ALT+Z tuşları ile dosyaya yazdırılan evrakların tekrar ekrana çağırılabilmesi

için ALT+U tuşları kullanılacaktır. Bkz. ALT+Z. F2 (Satır Kopya): F2 tuşu ile boş bir satıra, istediğiniz bir başka satırın bilgilerini kopyalayacaktır. F2

tuşuna bastığınızda ekranınız üzerinde küçük bir pencerede belirir ve kopyalanacak satır numarasını girmeniz istenir. Satır numarası girilince, imlecin bulunduğu boş satırdaki kolona, biraz önce girilen satırdaki aynı kolonun bilgileri otomatik olarak gelecektir. F9 (Hesap İsmi Sıralı): Muhasebe fişleri evraklarının hesap kodu alanında F9 tuşuna basarak

muhasebe hesaplarınızın isimlerine göre sıralandığı bir yardım penceresine ulaşabilirsiniz. Bu pencere üzerinde Aşağı/Yukarı ok veya PgUp/PgDn tuşlarını kullanarak, dilediğiniz muhasebe hesabının ismi üzerine gelip ENTER tuşuna bastığınızda, seçmiş olduğunuz muhasebe hesabını ilgili alana taşıyabilirsiniz.


47

F3 (Bakiye Yaz): Muhasebe fişlerinin borç/alacak satırlarında F3 tuşuna basılırsa, F3 tuşuna basılan

kolonun bakiyesini diğerine eşitlemek için gerekli olan tutar bu alana otomatik olarak yansıyacaktır. Örneğin muhasebe fişinin borç kolonunda 100.- alacak kolonunda ise 80. - değerleri görülüyor. Bu durumda alacak kolonun Bakiyesini borç kolonuna eşitlemek için, alacak kolonunda F3 tuşuna basılmalıdır. Aradaki fark olan 20.- değeri bu kolona otomatik olarak yazılacaktır. F4 (Üst Satırı Kopyala): F4 tuşu, imlecin bulunduğu satıra, bir üst satırdaki bilgilerin kopyalanması için

kullanılır. Ancak bu kopyalama işlemi sadece üzerinde bulunduğunuz kolon için geçerlidir. Örneğin açıklama kolonunda F4 tuşuna basarsanız, üst satırdaki açıklama bilgileri kopyalanacaktır. Böylece birbirlerinin benzeri olan satırlara aynı bilgileri tekrar girmenize gerek kalmaz. F6 (Dövizli Meblağ Girişi): Döviz ile çalışan hesaplar için borç ya da alacak tutarlarını girerken, F6

tuşundan yararlanabilirsiniz. Borç ya da alacak kolonlarında bu tuşa basıldığında, ekranınızın üzerine grup tanımlarının ve bunların çarpanlarının yer aldığı bir pencere gelecektir. Gireceğiniz hesabın o günkü ana, alternatif ve orijinal döviz kurları da bu tabloda görülebilir. Orijinal döviz satırında meblağ kolona ilgili hesabın borç ya da alacak meblağını çalıştığı döviz cinsinden girebilirsiniz. Girişiniz bittikten sonra F2 tuşuna basmalısınız. İlgili döviz kuru ana döviz cinsine (TL’ ye) çevrilerek borç ya da alacak kolonlarından ilgili olanına yazdırılacaktır. F8 (Grup Meblağları Girişi): MUHASEBE modülünüz ile hesaplarınızı TL cinsinin yanı sıra değişik

gruplar ile takip edebileceğinizi biliyorsunuz (örneğin alternatif döviz, orijinal döviz, stok grubu gibi). Bunun için; öncelikle KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri /Grup Parametreleri bölümünden takip edilecek grupların tanımlanması gerekir. Grup tanımlamaları yapılıp, günlük döviz kurları da düzenli olarak girildiği takdirde, muhasebe fiş girişleri sırasında, o fişin ilgili satırındaki değerler tanımlı olan gruplara anında çevrilecektir. Örneğin TL bazında giriş yapıyorsanız, ilgili fiş satırının alternatif ve orijinal döviz cinslerindeki karşılıkları anında hesaplanır. Eğer ana grup haricindeki grup değerlerini değiştirmek isterseniz (örneğin hesaplamaların günlük kur üzerinden değil de sizin belirleyeceğiniz bir kur üzerinden yapılmasını istiyorsanız), F8 tuşu ile ilgili değişiklikleri yapabilirsiniz. F8 tuşuna basıldığında karşınıza tanımlı olan grupların ve bu gruplar bazında meblağların yer aldığı bir pencere açılacaktır. Şimdi dilerseniz hesaplanmış grup meblağını, dilerseniz grup meblağ için temel alınan çarpanı (ki bu genellikle döviz kurudur) değiştirebilirsiniz. Eğer muhasebe fişlerinizi miktar bazında da takip etmek istiyorsanız, stok grubu alanına ilgili muhasebe fişinin stok bazında değerini girebilirsiniz. Shift+F1 (K.D.V. Ayır -Dahil): Shift+F1 tuşları ile muhasebe fişinizin ilgili satırındaki hareket tutarı

üzerinden K.D.V. tutarı ayrılarak, ilgili K.D.V. hesabına otomatik olarak yazdırılabilir. Bu işlem için öncelikle yapılması gereken, programınızın Yıllık Bildirim ve Beyannameler/KDV Modülü/Vergi hesap kodları (086711) bölümünden KDV hesapları dağıtım oranları ile birlikte programa girilmiş

olmalıdır. Bu tanımlamalar yapıldıktan sonra muhasebe fişinize hareket girip, borç ya da alacak kolonlarından ilgili olanında Shift ve F1 tuşlarına birlikte basınız. Karşınıza K.D.V. hesaplarının ve oranlarının yer aldığı bir pencere açılacaktır. Şimdi ilgili K.D.V. hesaplamasını hangi oran üzerinden ve hangi K.D.V. hesabına atılacağını seçiniz. Bu seçimi yaptıktan sonra, borç ya da alacak tutarı üzerinden ilgili oranda K.D.V. ayrılıp, K.D.V. hesabı ile birlikte muhasebe fişinize yansıyacaktır. Bu arada gerçek tutar üzerinden de hesaplanan K.D.V. tutarı otomatik olarak düşülecektir. Shift+F2 (K.D.V. Ayır -Hariç): Shift+F2 tuşları ile muhasebe fişinizin ilgili satırındaki hareket tutarı

üzerinden K.D.V. hesaplanacak ve ilgili K.D.V. hesabına otomatik olarak yazdırılacaktır. Bu tuşun yukarıda açıklamaya çalıştığımız Shift+F1 tuşundan farkı; hesaplanan K.D.V.’NİN gerçek tutardan düşülmemesidir. Tuş kullanım şekli Shift+F1 ile aynıdır. Tutar K.D.V. K.D.V. Tutar Tutar Shift+F1 500.- %20 100.- 400.-

Shift+F2 500.- %20 100.- 500.-


48

ALT+A (Satır Arama): Fatura, irsaliye, sipariş fişi, tahsilât fişi, ödeme fişi, muhasebe fişi vb.

evraklardan girilen hareket satırları üzerinde (özellikle bu satır sayısının fazla olması durumunda) istenilen herhangi bir stokun hareket satırına ulaşabilmeniz mümkündür. Bunun için ilgili evrakların hareket girişlerinin yapıldığı bölümde (stok kodu ve adı alanlarında) Alt+A tuşlarına basmalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza Satır Arama başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken, arayacağınız stoka ilişkin belirleyici olabilecek kod ya da ismi “aranacak stok kodu veya ismi” alanlarına girmenizdir. V15 serisi ile birlikte bu ekranda stoklarınızı barkod numaralarına göre de arayabileceksiniz. Yapacağınız tek işlem stok kodu alanına stoklarınızın barkod numarasını girmenizdir. Yani bu alana hem stok kodu hem de barkod numarası girişi yaparak aramalarınıza cevap bulabileceksiniz. Bu işlem sonrasında imleciniz “arama şekli” alanında konumlanacaktır. Bu alanda da sizden istenen arama işleminizi nasıl detaylandıracağınızı belirtmenizdir. Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda programınız size “Eşit olsun, içersin, başlasın, bitsin, büyük olsun, küçük olsun” seçeneklerini sunacaktır. Dolayısıyla arama işleminizi bu seçenekler yardımıyla sınırlayabileceksiniz. Bu alandaki seçiminiz Eşit olsun ise, aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz kelime, aynen girildiği şekli ile

dikkate alınacaktır. İçersin seçeneğinin tercih edilmesi durumunda aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz

kelimenin geçtiği tüm stoklar dikkate alınacaktır. Başlasın, bitsin, seçeneklerinden herhangi biri seçilmiş ise aranacak stok kodu veya ismi alanlarına

girdiğiniz kod veya isim ile başlayan ya da biten stoklar dikkate alınacaktır. Büyük olsun, Küçük olsun seçenekleri stok kodlarını sayısal olarak takip eden kullanıcılarımız için

işlevsel olacaktır, 1900012 gibi. Dolayısıyla bu seçeneklerden herhangi birinin tercih edilmesi durumunda aranacak stok kodu veya ismi alanlarına girdiğiniz rakamdan büyük ya da küçük olan stoklar dikkate alınacaktır. Bu alanla ilgili seçiminizi yaptıktan sonra sıra, ekranınızın alt bölümünde yer alan butonlardan arama işleminize uygun olanını tıklamanıza ya da F2 tuşuna basmanıza gelmiştir. Şimdi bu butonların işlevlerinden kısaca bahsedelim. Ctrl+Shift+D (Evrak numarası değiştirme): Series9000’ de, önceden kayıt edilmiş sipariş, fatura,

fatura evrakı ile kesinleştirilmemiş irsaliyeler, fiyat değişiklik evrakları, depolar arası sevk fişi vb birçok evrakın evrak seri numarasını değiştirebilmeniz ve kendi istediğiniz yapıda yeniden düzenleyebilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle yapılması gereken, hangi evrakın seri numarası değişecek ise ilgili evrakın ekrana çağrılması sonrasında Ctrl+Shift+D tuşlarına basılmasıdır. Bu

işlemle birlikte programınız sizden değişikliği gerçekleştirebilmenize yönelik şifre girişi yapmanızı isteyecektir. Bu şifre her kullanıcının programlara giriş şifresidir. Daha sonra ise karşınıza evrakınızın yeni seri numarasını gireceğiniz bir ekran gelecektir. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamlayıp F2 tuşuna bastıktan sonra evrakınıza yeni seri numarasının otomatik olarak yansıdığını göreceksiniz. Bu durumda yapılacak tek işlem evrakın ALT+S tuşları ile yeniden kayıt edilmesidir. Evrak numarası değiştirme işleminin istediğiniz kullanıcılar için aktif ya da pasif olmasını sağlayabilirsiniz. Bu tamamen SRV’nin hangi kullanıcıya bu hakkı vereceğine bağlı olarak belirlenmektedir. Bunun için öncelikle Kuruluş menüsü altında yer alan Kullanıcı hak tanımlama programı çalıştırılmalı ve kullanıcı seçimi yapılmalıdır. Sonrasında aynı ekran üzerinde ki Genel hak tanımlamaları butonu tıklanarak “evrak numarası” değiştirme parametresi isteğinize uygun olacak şekilde işaretlenmelidir. Bu alanın

evet olarak işaretlenmesi durumunda ilgili kullanıcınız bu tuşlarla işlem gerçekleştirebilecektir. Aksi durumda “bu işlem için yetkisi olmadığı program tarafından bildirilecektir. ALT +I (Evrak Resmi): Series 9000 programlarında girmiş olduğunuz fatura, irsaliye sipariş fişi vb.

evrakların (örneğin cari firmalarınızdan (satıcı olabilir) size gönderilen yada sizin cari firmalara (müşteri olabilir) kesip dökümünü aldığınız faturaların yada teklif evraklarının) orijinal görüntülerini resim olarak ekleyebilmeniz mümkündür. Bu durumda girişini ve çıkışını yaptığınız tüm evrakları yada evraklar üzerinde yaptığınız her değişikliği ekleyeceğiniz resimlerle belgelendirmiş olacak ve


49

her evrakın resim olarak bir kopyasını oluşturabileceksiniz. Bir anlamda sisteme girilen faturaların, yada teklif evraklarının, eklenen resimlerde ki bilgilere göre düzenlendiğinin yada değiştirildiğinin bilgisi elinizde olacaktır. Evrak resminin en önemli özelliği; bir evrak için birden fazla resim eklenebilmesine imkân tanıması ve her resme ilişkin açıklama yazısının girilmesidir. Böylece; veri tabanında evraklar en son halleri ile saklandığından, bir evrak üzerinde değişiklik yaptığınızda her değişikliği resim olarak saklayıp daha sonra evraklarınızın ilk hallerini görüntüleyebileceksiniz. Dolayısıyla değişikliğin neden yapıldığını en ince detayına kadar öğrenebileceksiniz. Bunun yanı sıra evrakınızın geçtiği tüm aşamalar sisteminize resim olarak kayıt edilecek, bir şekilde evraklarınızın görüntüleri arşivlenmiş olacaktır. Evrak resmi kullanımını bir örnekle açıklamaya çalışalım. Herhangi bir carinize 17 Mayıs 2013 tarihinde bir teklif evrakı düzenlediğinizi düşünelim. Evrakınızın ilk halini döküp sonrasında 1. resim olarak sakladığınızı ve açıklama girişi olarak da 17 Mayıs 2013 tarihinde düzenlenen teklif girişi

yazdığınızı ve evrakınıza eklediğinizi düşünelim. Daha sonrasında bu teklif evrakı üzerinde, carinizle yaptığınız anlaşmaya göre %10 iskonto uygulayarak evrak bilgilerinizi yenilediğinizi varsayalım. Dolayısıyla ilgili evrakın ilk hali veri tabanından silinecek yeni hali kayıt edilecektir. Daha sonra bu evrakın da dökümünü alıp orijinal görüntüsünü teklif evrakınıza ikinci resim olarak eklediğinizi ve bu resmin açıklamasına da 20 Mayıs 2013’de yenilenen teklif girişi yazdığınızı düşünelim. Böylece

teklif evrakınızın ilk hali ve son hali evrakınıza eklediğiniz resimler sayesinde sisteminizde kayıtlı olacaktır. Dolayısıyla siz de, teklif evrakınızın hangi aşamalar sonrasında son halini aldığını görebileceksiniz.

İzlenecek yol 1. Evrak resimlerinin görüntülenmesi ve sisteme kayıt edilmesi

Öncelikle yapılması gereken evraka ilişkin tüm bilgilerin girilmesi ve kaydedilmesidir. Daha sonra evrak tekrar çağırılmalı ve ALT+I (Evrak Resmi) tuşlarına basılarak yada evrakların alt bölümünde yer alan resim butonu tıklanarak resimlerin görüntüleneceği ekrana ulaşılmalıdır. Eğer ilgili evrakların resimleri sisteminizde kayıtlı ise bu resimleri ekranınıza çağırabilir yada tarayıcı yardımıyla tarayarak ekranınızda görüntülenmesini sağlayabilirsiniz. Eğer yeni form dizaynı ile işlem yapıyor iseniz, evrak görüntülerinizi tarama yapmadan BMP ve JPG formatında saklayıp evrakınıza ekleyebilirsiniz. Böylece kullanıcılarımız tarayıcı olmadan da evraklarının resim olarak saklanmasını gerçekleştirebileceklerdir. Bunun için öncelikle Alt+K tuşlarına basıp döküm ekranına ulaşılmalıdır. Daha sonra bu ekranın Gönder başlıklı menüsünden “grafik dosyasına” alanında size sunulacak

seçeneklerden (BMP, JPG) uygun olanı seçilip kaydetmeli ve evraka eklenecek duruma getirilmelidir. Resim ekleme işlemi ise; ekranınızın “evrak resmi yok” alanında mousenuz sağ tuşuna basıp size

sunulacak seçeneklerle yada ekranınızın üst bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılarak gerçekleştirilecektir.

Sistemde kayıtlı olan resmin ekranda görüntülenmesi için dosyadan yükle (Load)

seçeneği,

Tarayıcıdan alınacak resim için Tara seçeneği,

Resmin sisteminize yüklenmesi içinde farklı isimle kayıt seçeneği kullanılacaktır.

Bu ekranda kopyala (copy), yapıştır (paste) kes seçenekleri kullanılarak da işlem yapılabilir. Bunun yanı sıra resmin boyutu kullanıcının isteğine göre ayarlanabilir, ilgili resim baskı öncesinde görüntülenip incelenebilir, yazıcıdan dökümü alınabilir.

2. Evraklara, resimlerin eklenmesi ve silinmesi

Öncelikle belirtmek isteriz ki bu işlem için ekranınızın alt bölümünde yer alan kısa yol tuşları kullanılacaktır. Resim ekranda görüntülendikten sonra, resme ilişkin açıklama yazısı ekranınızın açıklama alanına girilip, ekranınızın alt bölümünde yer alan “kaydet” tuşu tıklanmalıdır. Böylece

görüntülediğiniz resmin evrakınıza eklenmesini sağlamış oldunuz. Eğer evrak için eklenen resim ilk resim ise, kaydet işleminden sonra ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:1/1) ifadesi

yazılacaktır. Daha sonra evrakta değişiklik yapıldıysa ve bu değişiklikte 2. resim olarak evraka eklenecek ise, bu defa ekranın alt bölümünde yer alan “kayıt ekle” tuşu tıklanmalıdır. Bu işlem


50

sonrasında da evraka eklenecek resim sistemden yada tarayıcıdan taranarak öncelikle görüntülenmeli sonrasında tekrar kaydet tuşuna basılarak kayıt edilmelidir. Böylece ekranınızın üst bölümünde evrak resmi (Gösterilen:2/2) ifadesi yazacaktır. Bunun anlamı ilgili evrak için 2 tane

resmin eklendiği ve ekranda da 2. resmin görüntüde olduğudur. Bu şekilde evrakınıza birden fazla resim ekleyebilirsiniz. Evrak resmi ekranının alt bölümünde yer alan önceki kayıt, sonraki kayıt tuşlarını tıklayarak ekranınızda görüntülenen resimden bir öncekini yada bir sonraki kayıtlı resmi görüntüleyebilir, kayıt sil tuşunu tıklayarak da ekranda görüntülenen resmi silebilirsiniz. Eğer evraka ilişkin eklenen tüm resimler silinecek ise bu durumda ekranın üst bölümünde yer alan “tümünü sil” butonu

kullanılmalıdır.

1.6.2 Standart Muhasebe fişleri (081000)

Muhasebe fişlerinin temel görevi; işletmenizde gerçekleşen ve para ile ölçülebilir işlemlerin muhasebe diline çevrilerek, ilgili hesaplara işlenmesini sağlamaktır. MUHASEBE modülünüzün ana menüsündeki ilk seçenek olan muhasebe fişleri de, yukarıda sözünü ettiğimiz görevi yerine getirir. Bu program ile mahsup, tahsil, tediye, açılış ve kapanış fişlerinizin programınıza girişlerini yapacaksınız. Muhasebe fişlerinin nasıl girileceği aşağıda adım adım açıklanmıştır. Önemli Not! Eğer entegre çalışan bir firmaysanız, ticari modüllerden (stok, hizmet, satın alma, satış, finans) yapılan tüm işlemler anında muhasebe modülüne entegre edilir ve muhasebe fişleri otomatik olarak yaratılır. Eğer muhasebeye entegre edilmiş hareketler evraktan değiştirilirse, yapılan değişiklikler de muhasebe fişlerine otomatik olarak yansıyacaktır. Entegre edilen hareketler için hesap açıklamaları, o hareketin hangi evraktan girildiği ve evrak numarası olarak açıklama alanına gelir. Kullanıcılar entegrasyon ile oluşmuş muhasebe fişlerinin sadece açıklama alanında değişiklik yapabilirler, diğer alanlarda değişiklik yapabilmeleri mümkün değildir. Entegrasyon ile ilgili detaylı açıklamalarımız, KUR9000/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon parametreleri bölümünde verilmiştir.

Tarih: Girişini yapmakta olduğunuz muhasebe fişinizin tarihi, içinde bulunduğunuz günün tarihinden

alınarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ekrandaki tarih ile girmek istediğiniz fişin tarihi arasında bir fark varsa, gerekli düzeltmeyi yaparak TAB tuşuna basınız. Tarih girişlerinde aşağıdaki uyarı mesajı ile karşılaşabilirsiniz;

Fiş tarihi kullanım sınırları dışında...

Bu uyarının nedeni; MUHASEBE modülünüzün, onaylı kâğıda yevmiye dökümü aldığınız son tarihi, kayıtlı bilgileriniz üzerinde değişiklik yapabileceğiniz ilk tarih olarak görmesidir. Yasalar gereği onaylı resmi belgeler üzerinde herhangi bir değişiklik yapmanız söz konusu olmadığından, girdiğiniz fiş tarihinin, en son yevmiye döküm tarihinden sonraki bir tarih olması gerekir (Bkz. KUR9000/Firma tanıtım kartı (501110)/Mali yıl parametreleri /firma mali yıl parametreleri ekranındaki son yevmiye döküm tarihi).

Sıra no: Girmekte olduğunuz muhasebe fişinizin sıra numarası, MUHASEBE modülünüz tarafından

otomatik olarak verilecektir. Fiş sıra numaraları her yeni günde 1'den başlar ve 1 artarak devam eder. Eğer ilgili tarihte işlem yaptığınız başka bir fişi görmek isterseniz, fişinizin sıra numarasını bu alana girebilirsiniz. Yevmiye no: Muhasebe fişlerinin yevmiye numaraları MUHASEBE modülünüz tarafından otomatik

olarak verilir. Dolayısı ile bu alana geldiğinizde, fişinizin yevmiye numarası programınız tarafından verilmiş olacaktır. Fiş yevmiye numaraları, MUHASEBE modülünüzü kullanmaya başladığınız ilk gün 1'den başlayacak ve yılsonuna kadar her yeni fiş girişinde birer artarak devam edecektir. Dolayısı ile bu alanda görüntülenen rakam sizin dönem başından itibaren girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinin sayısını verir. Eğer giriş yaptığınız eski fişlerinizden birini görmek isterseniz, ilgili fişinizin yevmiye numarasını bu alana girebilirsiniz.


51

Önemli Not! Muhasebe fiş ekranında, sadece istenilen tarihe ait eski fişlerin F10 ekranlarında görüntülenmesini ve bu ekrandan fiş seçimi yapılarak evraka yansıtılmasını sağlayabilirsiniz. Böylece incelenmek istenen eski tarihli fişlere daha kolay ulaşılabilecektir. Çünkü F10 ekranına tüm fişler yerine sadece girilen tarihe ait fişler yansıyacaktır. Bunun için yapılacak tek işlem, fiş ekranının tarih alanına hangi güne ait eski fişler görüntülenecek ise ilgili tarihin yazılmasıdır. Programınız tarihinizi dikkate alacak, sıra no ve yevmiye no alanında F10 tuşuna bastığınızda sadece o güne ait fişleri görüntüleyip seçim yapmanızı bekleyecektir. Fiş tipi: Bu alana gelindiğinde, fiş tiplerini içeren küçük bir pencere ile karşılaşacaksınız. Sizden

istenilen, girişini yapmakta olduğunuz muhasebe fişinin tipini seçmenizdir. Fiş tiplerine ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir;

1- Mahsup: Direkt olarak kasaya girmeyen, yani nakit dışındaki tüm fiş girişleri için fiş tipi mahsup

olmalıdır. Örneğin çek-senet hesaplarının girişleri gibi. 2 Tahsil: Bedeli direkt olarak kasaya girecek fişler için fiş tipi tahsil olmalıdır. Fiş tipi tahsil olarak

seçildiğinde, nakit girişleri 100- Kasa hesabının borcuna kaydedilir. 3 Tediye: Bedeli direkt olarak kasadan çıkacak fişler için fiş tipi tediye olmalıdır. Fiş tipi tediye olarak

seçildiğinde, nakit çıkışları 100-Kasa hesabının alacağına kaydedilir. Bunları Biliyor Musunuz? 1-) KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Genel Program Parametreleri bölümünden kasa fişi kullanımı parametresi hayır seçilmiş ise, fiş tipleri penceresinde tahsil ve tediye fiş tipleri (ki bunlar kasa fişleridir) yer almaz.

2-) Fiş tipinizi tahsil veya tediye olarak belirtip, girişlerinizi bu doğrultuda yaptıktan sonra, hesaplarınız arasında borç yada alacak bakiyesi oluşabilir. Bunu fiş ekranınızın en alt bölümünde yer alan “Hesap bakiyesi” alanından görebilirsiniz. Bu tip fişlerin kayıt işlemi ile birlikte kapatılabilmesi için, oluşan borç yada alacak bakiyelerinin işletmenizdeki hangi kasaya yazılacağını belirleyebilmeniz mümkündür. Bunun için KUR9000 programınızın Kasa Hesap Kodları bölümünden, muhasebe fişlerinde oluşacak bakiyelerin kapatılmasında kullanılacak kasaların belirtilmesi gerekmektedir. Eğer bu tanımlamalar yapılmış ise, bakiyesi olan tahsil ve tediye fişlerini kaydederken kasalarınız bir ekran içinde karşınıza gelecek ve ilgili bakiyenin hangi kasaya yazdırılacağını seçebileceksiniz. Böylece fişlerinizi kapatabileceksiniz.

4- Açılış: Hesapların açılış bakiyelerini girerken fiş tipi açılış olmalıdır. Programda, istediğiniz tarihe

açılış fişi girmeniz mümkündür. Hesap tali dökümlerinde, açılış fişi ile girilen maddeler, hangi tarihte girilirse girilsin en baştaki devir bölümüne alınır. Döküm içinde ilgili tarih geldiğinde tekrarlanır; fakat bakiyeleri ve toplamları değiştirmez. Bu rakamlar aynı zamanda tüm mizanlarda görülür. 5- Kapanış: İçinde bulunduğunuz yıl için hesap devir işlemlerini yaparken fiş tipi kapanış olmalıdır.

Bunları Biliyor Musunuz? Muhasebe fişinizin hareket girişlerinin yapıldığı bölümde ALT+B tuşlarına basarak “basit alış satış fişi” ekranına ulaşabilirsiniz. Bu ekrandan firmanızın basit alış ve satışlarına yönelik hareketlerini girebilecek ve bu hareketlere ilişkin muhasebe fişlerini anında oluşturabileceksiniz. Bu yardım tuşu ile ilgili ayrıntılı bilgiye Muhasebe fişleri yardım tuşları bölümünden ulaşabilirsiniz.

Fiş tipi seçiminizi yaptıktan sonra, imleç hesap kodu alanında konumlanacaktır. Açıklamalarımıza buradan devam ediyoruz. Grup kodu: Muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayan kullanıcılarımız manüel olarak girişini


istedikleri muhasebe fişlerini aktif, istediklerini de pasif duruma getirebilmelerini sağlamaktır. Fişlerin


52

aktif ve pasif olma durumları Hesap Planı Mizanı Yönetimi (080002), Muhasebe hesap hareket föyü (081100) ve Muhasebe fişi yönetimi (081009) ekranlarından izlenebilmektedir. Fiş açıklama: Bu alan ile amacımız kullanıcılarımızın fişlerine ilişkin açıklama girişlerini seri bir

şekilde yapabilmelerine olanak tanımaktır. Bu alandan girilen açıklama CTRL+Q tuşları ile girilen 10 satırlık açıklama ekranının ilk satırına otomatik olarak yansıyacaktır. No: Aynı yevmiye maddesi altında (aynı fişten) girilecek kayıtların satır numaraları bu alana otomatik

olarak gelecektir. Dolayısı ile sizin bu alana herhangi bir giriş yapmanıza gerek yoktur. Hesap Kodu: Bu alana, çalışacak muhasebe hesabının kodu girilmelidir. Muhasebe hesap kodlarını

F10 listesinden de seçebilirsiniz. Hesap kodu girişinizden sonra, ilgili hesabın ismi ekranınızın alt tarafında görüntülenecektir. Önemli Not: 1-) Hesap kodlarını F10 yardım tuşu ile girebileceğiniz gibi ilgili hesabı direk (manüel) hesap kodu alanına da girebilirsiniz. Eğer kodunu girdiğiniz hesap önceden tanımlanmamış ise programınız size Devam ve Yeni hesap aç seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı sunacaktır. Yeni hesap aç seçeneğini tıklayarak karşınıza gelen hesap tanıtım kartından ilgili hesabı tanımlayıp kaydettikten sonra, bu hesabı muhasebe fişine otomatik olarak aktarabilirsinizsiniz. 2-) Fişlerinizi daha seri girebilmek için klavyenin sağ tarafında bulunan rakamsal bölümü (numeric pad) kullanabilirsiniz. Çünkü bu bölümdeki ondalık hane tuşunun, hesap kodu girilen yerlerde hesap kodu ayracı olarak algılanması sağlanmıştır. Böylece çoğunlukla rakamsal olarak takip edilen hesap kodlarına ait girişler daha seri olacaktır. Bu özellik, işletme hesap planına yönelik girişlerde de aktif hale getirilmiştir. 3-) Evrak hareket girişlerinin yapıldığı bölümde Shift+Tab tuşlarını kullanılarak, evrakın üst bölümünde yer alan açıklama, grup kodu gibi alanlarına ulaşabilirsiniz. Dolayısıyla bu alanlara girilmiş olan bilgilerinizi revize edebilirsiniz. Açıklama: Muhasebe fişinizin ilgili satırındaki harekete ilişkin belirtmek istediğiniz bir açıklama varsa,

ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Örneğin bir tahsilât fişi giriyorsanız, tahsilâta karşılık fatura numarasını bu alana girebilirsiniz. Fiş satırları üzerinde Ctrl+D tuşlarına basarak ilgili hesap kodunun adını açıklama kolonuna yazdırabilirsiniz. Sorumluluk merkezi: Muhasebe fişinizin ilgili satırındaki hesap hangi sorumluluk merkezi için

çalıştıysa, ilgili sorumluluk merkezinin kodunu bu alana girmelisiniz. Fiş girişlerinde sorumluluk merkezlerinin girişi; muhasebe fişinde çalışan hesabının kartı açılırken (hesap planı ve kartlar/hesap kartı bölümünden), sorumluluk merkezi kullanımı alanında yapılan tanımlamaya göre değişir; -İlgili muhasebe hesabının kartı açılırken sorumluluk merkezi kullanımı mutlaka var olarak seçilmişse, bu alana muhasebe hesabının hangi sorumluluk merkezi için çalıştığını girmek zorundasınız, - İlgili muhasebe hesabının kartı açılırken sorumluluk merkezi kullanımı kesinlikle yok olarak seçilmişse, bu alana herhangi bir giriş yapamazsınız, - İlgili muhasebe hesabının kartı açılırken sorumluluk merkezi kullanımı serbest olarak seçilmişse, sorumluluk merkezi girişi kullanıcının seçimine bırakılır. TL borç: Girmekte olduğunuz muhasebe fişinin ilgili satırında yer alan hesap borçlanacaksa, ilgili

borç bedelini bu alana girmelisiniz. Aksi halde TAB tuşuna basarak sonraki alana geçiniz. TL alacak: Girmekte olduğunuz muhasebe fişinin ilgili satırındaki hesap alacaklanacaksa, ilgili alacak

tutarını bu alana girmelisiniz.


53

Muhasebe fişinde giriş yapılacak alanları yukarıda açıkladık. Ekranınızın alt tarafında size giriş yapmakta olduğunuz hesabınız ile ilgili bir takım bilgileri gösteren alanlar bulunmaktadır. Şimdi bu alanların neler olduğunu inceleyelim. Hesap adı: Yukarıda açıkladığımız Hesap Kodu alanına işlem yapacağınız hesabın kodunu girdikten

sonra, ilgili hesabın adı bu alanda görüntülenecektir. Siz bir alt satıra yeni bir hesap kodu girdiğinizde, bu alandaki hesap adı da yeni girdiğiniz hesabın adı olarak değişecektir. Ayrıca bu alanın hemen sağ tarafında, yani borç-alacak sütunlarının altında da, o ana kadar yapılan girişlerin toplamından oluşan borç-alacak tutarları yer alacaktır. Hesap bakiyesi: O anda imlecin bulunduğu satırda yer alan muhasebe hesabının bakiyesidir. Bu

bakiyenin görüntülenip görüntülenmeyeceği, Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Genel program parametreleri (096111) ekranında yer alan, “muhasebe fişinde hesap bakiyesini” parametresinde yapacağınız seçime göre belirlenecektir. Bu parametre “göster” olarak

seçilirse hesapların bakiyesi fişten izlenebilecek aksi durumda bakiyeler fiş ekranında görüntülenmeyecektir. Merkezi adı: Yukarıda açıkladığımız sorumluluk merkezi kodu alanına işlem yapacağınız sorumluluk

merkezinin kodunu girdikten sonra, ilgili merkezin adı bu alanda görüntülenecektir. Siz bir alt satıra yeni bir sorumluluk merkezi girdiğinizde, bu alandaki isim de yeni girdiğiniz sorumluluk merkezinin adı olarak değişecektir. Toplam ve bakiye: bu alanlarda da muhasebe fişinizin toplamı ile borç ve alacak sütunları

arasındaki fark bakiyesi yer alacaktır. Evet, muhasebe fişinizin ilk satırına girişlerimizi tamamladık. Eğer bu yevmiye maddesi altında çalışacak başka hesaplar varsa, girişlerinize yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda devam edebilirsiniz. Eğer girecek başka bilgi yoksa ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kayıt etmelisiniz.

Bunları Biliyor musunuz? Programlarımızda hesaplara ilişkin F8 tuşları kullanılarak girilen, miktar ana döviz vb. başlıklar kolon başlığı olarak eklenebilmektedir. Böylece kullanıcılarımız yapacakları tanımlamalar doğrultusunda F8 tuşunu kullanmadan muhasebe fişlerinde direk miktar girişleri yapabileceklerdir. Çünkü ilgili başlıklar ekran dizaynına eklenmiş olup yapılacak tek işlem, fiş ekranının üst bölümünde yer alan ekran dizaynı butonunun çalıştırılması ve istenen başlıkların görülebilir ve kullanılabilir olarak işaretlenmesinden ibarettir.

ALT+H (Banka hesap özeti aktar) tuşu yardımıyla banka hesap özetinden fişlerin

oluşturulması Banka hesap özet bilgilerinin aktarım işlemi muhasebe fişi içinde Alt+H tuşlarına basılarak ulaşılan parametre ekranından gerçekleştirilecektir. Aynı işlem bağımsız olarak programlarımızın Banka hesap özetinden fiş oluşturma (81015) ekranından da gerçekleştirilebilir. Bu ekranda banka

kodunun seçilmesi, dosya formatının belirlenmesi (Excel, text), dosya adının girilmesi, hangi tarih aralığındaki hareketlerin dikkate alınacağının belirlenmesi banka hareketlerine ait fişin hangi tarihle oluşacağının seçilmesi girilmesi gereken detaylardır. Ekranın alt bölümünde yer alan Excel import parametreleri ve Text import parametreleri ekranından da bankadan gelen dosyanın yapısına

göre import parametrelerinin girişleri yapılacaktır. Bu tanımlamalar her banka için ayrı ayrı oluşturulacaktır. Girilen bu bilgiler programlarımızın params dizini altında yer alan "BankAccountSummary.INI" dosyasında saklı tutulacaktır.

Parametre girişleri tamamlandıktan sonra seçilen dosyadan hareketler okunacak akabinde de "Hesap özeti düzenleme ekranı" ile karşılaşılacaktır. Bu aşamada yapılması gereken banka

hesabına işlenecek borç ve alacak değerlerinin ve karşı hesap kodlarının belirlenmesidir. Eğer ki Banka işlem kodları tanımları (089965) ekranından, seçilen banka için uygun tanımlamalar

yapılmış ise (banka işlem kodu girilmiş ise) karşı hesap kodları otomatik gelecektir. Banka dosyasında işlem kodları girilmemişse, ancak Banka işlem kodları tanımları ekranından


54

EFT, havale vb. şekilde kullanıcı kendi kodlarını tanımlamış ise, işlem kodu alanına, işlem kodunu

yazarak veya F10 ekranından seçerek ilgili hesap için çalışacak karşı hesap kodu otomatik getirilebilir. İşlem kodunun girilmemesi durumunda, bu ekrandan karşı hesap kodları manüel olarak da seçilebilecektir. Bu seçimle birlikte ekrana hareketler yansıyacaktır. Bu ekranda istenen satırların silinebilmesi ya da yeni satırların eklenebilmesi mümkündür. Evraklarımızda kullandığımız F4 (Üst satırı kopyala) yardım tuşumuz, bu ekranda da kullanılabilecektir.

Bu ekranla ilgili düzenlemeler dolayısıyla aktarılacak hareketler belirlendikten sonra Alt+S tuşlarına basılır ve hesapların nasıl işleneceğine dair parametre ekranına ulaşılır. Burada yapılacak seçimler doğrultusunda aynı hesap kodları tek satırda toplanabileceği gibi borç/alacak olarak iki satır olarak da yazdırılabilir. Birleştirme işleminin uygulanması durumunda "hesap özeti düzenleme ekranı",

tercihe bağlı olarak tekrar karşımıza gelir. Bu ekran tekrar kayıt edildiğinde, bilgiler muhasebe fişine aktarılır. Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015) ekranı ile muhasebe fişindeki Alt+H (Banka hesap özeti aktarma) tuşlarının kullanımındaki farklılık muhasebe fişlerinin oluşturulma tarihleridir.

Alt+H tuşları ile dosyadaki hareketler, tarihi ne olursa olsun muhasebe fişinden girilen tarih ile aktarılır. Banka hesap özetinden fiş oluşturma (081015) ekranında ise her farklı tarih için ayrı ayrı

muhasebe fişleri oluşturulabilir.

Muhasebe Fişinden Bs-Ba Bilgilerinin Girişleri Muhasebe Bürolarına yönelik muhasebe fişleri ekranına MUHASEBE_FIS_DETAYLARI tablosu eklenmiştir. Böylece ticari bölümü kullanmak istemeyen, ancak fişe bir takım ticari bilgileri yazmak isteyen kullanıcılarımız bilgilerini bu tabloya ekleyebileceklerdir. Bu tablonun kayıtları, muhasebe fişleri ile bağlantılı olacak şekilde oluşturulabilecektir. Bs-Ba düzenlemesi için nasıl bir yol izlenmelidir.

1. Öncelikle Muhasebe fişlerine eklenen “Evrak detayı” başlıklı kolon fiş ekranında aktif hale getirilmelidir. Bunun için ekranın üst bölümünde yer alan "Ekran dizaynı" butonunun çalıştırılıp açılacak ekranın Table1 bölümüne ait kolonlardan “Evrak detayı” başlığının

görülebilir, kullanılabilir olarak işaretlenmesi ve kolon genişliğinin ne kadar olacağının girilerek kayıt edilmesi yeterli olacaktır. Bu kolonda kullanıcılarımız F10 tuşuna basarak, evrak ve Bs-Ba için gerekli olan bilgileri girecekleri ekrana ulaşacaklardır. Aynı ekrana Ctrl+Z tuşlarına basılarak da ulaşılabilmesi mümkündür. Bu ekranda evrak seri ve sıra numarası girildikten sonra Bs-Ba için gerekli olan cari bilgileri her defasında manuel girilebileceği gibi cari tanıtım kartına kayıt edilerek seçilebilmesi de mümkündür.

2. Ticari programlarımızla entegre çalışmayan kullanıcılarımız eski muhasebe fişleri üzerinde

evrak detaylarını nasıl gireceklerdir.

Kullanıcılarımız için muhasebe fişinin hangi evraka ilişkin düzenlendiğinin herhangi bir önemi yoksa bu ekrandan sadece Bs-Ba formları için gereken bilgilerin tanımlanması yapılabilecektir. Muhasebe fişimizin klasik satış faturasına istinaden oluşturulduğunu ve fişimizde 600, 391 ve 120'li hesapların kullanıldığını varsayalım. Muhasebe fişimizde bu hesapların satır sıralamasının da 600,391 ve 120 şeklinde olduğunu düşünelim. Bu durumda kullanıcılarımız 600'lü hesap satırında, CTRL+Z tuşlarına veya “evrak bilgileri” kolonunda F10 tuşuna basarak “fiş evrak detayı” ekranına ulaşmalıdır. Buradan gerekli olan evrak bilgileri girilir. Bu aşamada Bs-Ba'ya konu tutar alanı 600 hesabın değeri olarak otomatik atanacaktır. Girişler tamamlandıktan sonra muhasebe fişi tekrar kayıt edilmelidir. Bu durumda 391 ve 120'li hesaplara herhangi bir detay girilmediğinden evraka bağlanmamış olur.


55

Eğer ki kullanıcılarımız muhasebe fişinin bütününün hangi evrağa istinaden kesildiğinin bilgisini görmek ve ilerleyen süreçte eklenmesi olası raporlarda verilerini daha sağlıklı incelemek isterlerse, muhasebe fişinin her satırına evrak genel bilgilerini girmeleri gerekecektir. Yani yukarıda belirtmiş olduğumuz örnek satış faturasına ait muhasebe fişindeki 600, 391 ve 120'li hesaplar için evrak genel bilgileri tek tek girilecektir. Bu durumda kullanıcılarımızın yapması gereken, 600'lü hesap satırında CTRL+Z tuşlarına veya “evrak bilgileri” kolonunda F10 tuşuna basıp “fiş evrak detayı” ekranına ulaşması ve evrak genel bilgilerini girmesidir.

Daha sonrasında 391 ve 120 hesabın bulunduğu satırlarda evrak bilgileri kolonuna gelip F4 (Üst satırdan kopyalama) tuşunu kullanarak bu hesaplara aynı evrak bilgilerini kolayca bağlayabilirler. Yani tek satırdan girilen evrak detayı diğer tüm satırlara kopyalanarak işlem tamamlanır. Muhasebe fişinin kayıt edilmesi unutulmamalıdır. Böylece muhasebe fişinin bütünü bir evraka bağlanmış olacaktır.

3. Ticari programlarımızla entegre çalışmayan ve yeni muhasebe fişi girişi yapacak

kullanıcılarımız için 2 numaralı maddede anlattığımız işleyişler aynen geçerlidir. Burada yeni giriş yapılacağından KDV hesaplama/ayırma (Shift F1/F2) işlemlerinde 600 hesaba girilen

evrak bilgileri 391 içinde geçerli olacaktır. Evrak detayındaki Bs-Ba'ya konu tutar otomatik olarak atanacaktır.

4. Muhasebe fişindeki “Fiş sihirbazı” ile işlem yapan kullanıcılarımız, fiş sihirbazının üst

bölümünde yer alan bilgileri doldururlar ise bs-ba kayıtları otomatik oluşturulup fişe aktarılacaktır.

5. Ticari programlarımızla entegre çalışan kullanıcılarımızın muhasebe fişlerine ait evrak

detaylarını otomatik oluşturabilmeleri mümkündür. Bunun için Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Entegrasyon şekil parametreleri (096113) ekranına eklenen “Muhasebe fiş detayları otomatik oluşturulsun” seçeneğinin işaretli olması

yeterlidir. Programlarımızda bu parametre varsayılan olarak işaretli olacaktır. Fiş detaylarının otomatik oluşturulmasını istemeyen kullanıcılarımızın, bu seçeneği kapatıp evrak detaylarını kendi kontrollerinde yapabilmeleri pek tabiî ki mümkündür.

6. Bir muhasebe fişi bir veya birden fazla evraka ait kayıtlardan oluşabilir. Bu durumda

muhasebe fişinde ne tür evrakların yer aldığı incelenmek istenirse CTRL+C (Fiş evrak bilgileri) tuşlarına basılması yeterli olacaktır. Çünkü ilgili tuş muhasebe fişinin oluşumuna

ait özet bilgiyi anında gösterecektir. “Fiş Sihirbazı & Hızlı Hareket Girişi” Butonu: Muhasebe fişleri programının hareket girişlerinin

yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına bastığınızda karşınıza basit evrak girişi başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekrandan mükellefi olduğunuz firmaların alış ve satışlarına yönelik hareketlerini girecek ve bu hareketlere ilişkin muhasebe fişlerini anında oluşturabileceksiniz. Yalnız bu program çalıştırılmadan önce, eğer Mikbüro programını kullanıyor iseniz programınızın Muhasebe/Parametreler/Alış tanımlamaları ve Satış tanımlamaları bölümünden alışı ve satışı yapılacak ürünleri programa tanıtmanız gerekecektir. Aynı tanımlamalar Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe parametreleri/Özel mahsup ve Basit Alış-Satış fişi işlemleri programından da yapılabilir. Bu evrak, hem alış hem de satış işlemlerinizi basit bir şekilde yapabileceğiniz şekilde düzenlenmiştir. Bu özelliğinden dolayı siz kullanıcılarımız için işlevsel olacağı kanısındayız. Şimdi bu evrak üzerinde gördüğünüz alanlara nasıl giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. Evrak Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza alış ve satış seçeneklerinden

oluşan küçük bir pencere açılacaktır. Bu durumda sizden istenen, girişini yapacağınız hareketin dolayısıyla muhasebe fişini oluşturacağınız hareketin alış mı yoksa satış mı olduğunu belirtmenizdir. Evrak numarası evrak tarihi: Basit alış yada satış evrakına ilişkin evrak numarası ile evrak tarihini

bu alanlara girebilirsiniz.


56

Cari Hesap Kodu: Bu alanda da sizden istenen, seçtiğiniz evrak tipine ilişkin çalışacak cari hesabın

kodunu girmenizdir. Hesap kodu girişi için F10 yardım ekranından yararlanabilirsiniz. Cari hesap açıklaması: Bu alana hesap kodu girişinize göre ilgili hesabın adı gelecektir. Ayrıca

Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Basit Alış Tanımlamaları ekranlarının ek açıklama alanında yapılan seçime göre, evrakın tarihini ve numarasını hesap adının hemen yanına yazdırabilirsiniz. Cari hesap kodu ve evrak tipini değiştirmek istediğinizde ekranınızdaki “Başka cari kodu seçimi” butonunu tıklamanız yeterli olacaktır. Bu işlem sonrasında imleciniz yeni seçim yapabilmeniz amacıyla evrak tipi alanında konumlanacaktır.

Buraya kadar yapmış olduğumuz girişler ile basit alış/satış evrakına ilişkin genel tanımlamaları bitirmiş oluyoruz. Şimdi bu evraka konu olan stokların girişlerine başlayabiliriz. Bunun için aşağıdaki sırayı takip ediniz. Stok adı veya açıklaması: Evrak tipi alanında yaptığınız seçime göre alışı yada satışı yapılan

stokun kodu bu alana girilmelidir. Stok kodlarını F10 listesinde de seçebilirsiniz. Eğer girişini yapacağınız stok F10 ekranında yok ise, ALT+E (Yeni tanımlama) tuşu yardımıyla programdan

çıkmadan yeni stok tanımlaması yapabilir dolayısıyla basit evrak girişlerinize seri şekilde devam edebilirsiniz. Ek açıklama: Bu alana, Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Basit Alış

Tanımlamaları ekranlarının ek açıklama alanında yaptığınız seçimler doğrultusunda evrakın tarihini ve evrak numarasını otomatik olarak yazdırabilirsiniz. Daha sonra hareketinize ilişkin muhasebe fişi oluştuğunda bu alandaki açıklama otomatik olarak muhasebe fişinin açıklama alanına da yazılacaktır. Tutar: Bu alana ilgili alış yada satış hareketinin tutarı girilmelidir.

KDV tutarı: Tutar alanında yaptığınız giriş doğrultusunda stokunuzun KDV tutarı, programınızın alış

yada satış tanımlamaları bölümünden belirlediğiniz KDV oranına göre hesaplanıp, bu alana otomatik olarak yansıyacaktır. Toplam tutar: Bu alana ilgili stokun tutarı ile KDV tutarının toplamı otomatik olarak gelecektir. Eğer

bu stok için alış yada satış tanımlamaları bölümünden KDV dahil olarak belirtilmiş ise bu alandaki toplam tutar “Tutar” alanına girilmiş toplam olacaktır.

KDV: Bu alanda ilgili satırdaki hareket toplamına KDV tutarının dahil olup olmadığı yer alacaktır.

Evrakınıza ilişkin girişlerinizi tamamladıktan sonra ekranınızın alt bölümünde yer alan

Kayıt ve devam et” seçeneği seçerek öncelikle girdiğiniz bilgilerin muhasebe fişinde kayıt

altına alınmasını sağlayıp, başka bir basit evrak girişi yapmaya devam edebilirsiniz.

Kayıt ve devam seçeneğini seçerek girdiğiniz bilgileri kayıt altına alarak evraktan çıkıp

muhasebe fişine geri dönebilirsiniz. Dolayısıyla işlemlerinize fiş ekranında devam edebilirsiniz.

Standart dök seçeneğini seçerek evrak tan girdiğiniz bilgilerin raporunu ister ekranınıza

isterseniz de yazıcıya dökebilirsiniz. Bunları Biliyor Musunuz? Basit alış satış fişlerinde, girdiğiniz tutarın ne miktarda ki stok için geçerli olduğunu belirleyebilirsiniz. Yani miktar girişi yapabilirsiniz. Bunun için ekran dizaynına eklenmiş olan Stok (ana birim) Aktif, 2. Birim/Matrah aktif, Stok (3. birim) Aktif, Stok (4 birim) Aktif başlıklarından size uygun olanlarını aktif duruma getirmeniz yeterlidir. Bunun yanı sıra KDV beyannamesinde, vergi/matrah hesaplama şekli olan


57

matrahtan vergiye sistemi bu evrak içinde çalışır duruma getirilmiştir. Bu evrakta girişi yapılan stokun vergi hesabı otomatik oluşmaktadır ve ilgili matrah tutarının Stok2.birim/Matrah alanına otomatik yansıması sağlanmıştır.

Evet, açıklamalarımız doğrultusunda evrak girişlerinizi tamamladıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kayıt etmelisiniz. Bu işlem sonrasında ilgili harekete ilişkin muhasebe fişinin otomatik olarak oluştuğunu görebilirsiniz. Bu durumda yapacağınız tek işlem oluşan muhasebe fişini kayıt edip diğer işlemlerinize devam etmenizdir.

Önemli Not! 1-) KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Genel program parametreleri (096111)'ndeki “Grup Tanımlama” bölümünde tanımlı olan hesap grupları için (ana grup, alternatif döviz, orijinal döviz ve stok grubu) bakiye kontrolü yapılması istenmişse, muhasebe fişinizin borç-alacak toplamlarının birbirine eşit olması gerekir. Aksi halde, ALT+S tuşları ile fişinizi kayıt etmek istemeniz durumunda, ana grup bakiyesi var mesajı ile karşılaşacak ve kayıt işlemi gerçekleşmeyecektir. 2-) KUR9000/Sistem/Muhasebe parametreleri/Entegrasyon parametreleri ekranında yer alan “Muhasebe fişinde kuruşlar 2 haneye yuvarlansın ve oluşan fark yuvarlama hesabına kayıt edilsin” parametresiyle amacımız entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerinin, tutarlarında ki kuruş kısımlarında Yeni Yarım Kuruşa göre aşağıya veya yukarıya yuvarlamak, diğer bir deyişle 2 desimalden sonraki bölümlerini sıfıra yuvarlamak ve yuvarlama sonucunda oluşabilecek farkları da yuvarlama hesaplarına aktararak eşitliği sağlamaktır. Bu parametre işaretlenmeden önce muhasebe fişine 1,7201 ya da 0,0460 şeklinde yansıyan tutarlar bu parametrenin işaretlenmesi sonucunda 1,7200'e ve 0,0500'e yuvarlanarak yansıyacaktır. Bu durumda yuvarlama sonucunda oluşan küsuratlarda eşitliği sağlamak amacıyla yine Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Entegrasyon parametreleri/Diğer muhasebe kodları (092000) ekranının, kar veya gelir oluşturan yuvarlama muhasebe kodu yada zarar veya gider oluşturan yuvarlama muhasebe kodu alanından seçtiğiniz hesaplara yazılacaktır. Böylece hesaplarda doğabilecek tutar farklılıkları da engellenmiş olacaktır.

1.6.3 Standart Muhasebe Fişi 2 (081001)

Muhasebe fişleri menüsünde yer alan bu fişin bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız Standart Muhasebe fişinden (081000) herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Sadece bu fişte, B/A sütunu ve tek meblağ girişinin yapılacağı Meblağ başlıklı kolon başlıkları yer almaktadır. Dolayısıyla

kullanıcılarımız manüel olarak girişini yaptıkları hesaplar için öncelikle borç mu? yoksa alacak mı? Olduğunu belirleyecek, sonrasında da ilgili harekete ait meblağ girişini yapacaklardır. Diğer muhasebe fişlerimizde olduğu gibi bu fişte de kullanıcılarımız; fişlerini grup kodlarına göre ayırabilecek, aktif ve pasif olmalarını sağlayabilecek, fişlerine ilişkin açıklama girişi yapabilecek, bunun yanı sıra fiş sihirbazı&Hızlı hareket girişi butonunu tıklayarak basit alış/satış evrak girişlerini

gerçekleştirebileceklerdir. Belirttiğimiz gibi işleyiş olarak Standart Muhasebe fişlerinden herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Bundan dolayı bu fişi ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz, sadece önemli not başlığımız altında birkaç detayı belirterek açıklamalarımızı sonlandıracağız. Girişlere yönelik daha fazla detay için Standart Muhasebe fişleri programının yardım dosyasından

yararlanabilirsiniz. Önemli Not:

1-) Fişlerinizi daha seri girebilmek için klavyenin sağ tarafında bulunan rakamsal bölümü (numeric pad) kullanabilirsiniz. Çünkü bu bölümdeki ondalık hane tuşunun, hesap kodu girilen yerlerde hesap kodu ayracı olarak algılanması sağlanmıştır. Böylece çoğunlukla rakamsal olarak takip edilen hesap kodlarına ait girişler daha seri olacaktır. Bu özellik, işletme hesap planına yönelik girişlerde de aktif hale getirilmiştir. 2-) Bunun yanı sıra fişinizde yer alan meblağın borç mu? alacak mı? olduğunu tanımlamak için, yine klavyenizin sağ tarafında bulunan numeric pad bölümdeki '+' ve '-' tuşlarını kullanabilirsiniz. İlgili evrakların 'B/A' alanında; '+' tuşuna basıldığında borç meblağ, '-' tuşuna basıldığında da alacak meblağ girişi yapılacağı algılanacak ve işlemler bu doğrultuda yapılacaktır. Ayrıca 'B/A' alanında 'B' ve 'A' tuşlarını da kullanabileceğinizi hatırlamak isteriz.


58

3-) V11 serisi programlarımızın muhasebe fişi ekranında yapılan düzenleme ile artık; hesaplara ilişkin F8 tuşları kullanılarak girilen, miktar ana döviz vb. başlıklar kolon başlığı olarak eklenebilecektir. Böylece kullanıcılarımız yapacakları tanımlamalar doğrultusunda F8 tuşunu kullanmadan muhasebe fişlerinde direk miktar girişleri yapabileceklerdir. Çünkü ilgili başlıklar ekran dizaynına eklenmiş olup yapılacak tek işlem, fiş ekranının üst bölümünde yer alan ekran dizaynı butonunun çalıştırılması ve istenen başlıkların görülebilir ve kullanılabilir olarak işaretlenmesinden ibarettir.

1.6.4 Dövizli Muhasebe fişleri (081002)

Muhasebe fişleri menüsünde yer alan bir diğer fişimiz Dövizli Muhasebe fişleridir. Bu programı, bir önceki bölümde anlatmaya çalıştığımız standart muhasebe fişlerinden ayıran en önemli özellik, oluşan muhasebe fişlerinin, orijinal döviz cinlerine göre değerlerini gösteriyor olmasıdır. Yani bu evrakta bir önceki evraka ek olarak Dövizli meblağ kolonunun yer almasıdır. Bu fiş ile de kullanıcılarımız muhasebe fişlerini grup kodlarına göre ayırabilecek, aktif ve pasif olmalarını sağlayabilecek, fişlerine ilişkin açıklama girişi yapabilecek bunun yanı sıra fiş sihirbazı&Hızlı hareket girişi butonunu tıklayarak basit alış/satış evrak girişlerini gerçekleştirebileceklerdir. Dolayısıyla işleyiş olarak Standart Muhasebe fişlerinden herhangi bir farkı bulunmamaktadır. Bundan dolayı dövizli Muhasebe fişlerini ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için Standart Muhasebe fişleri programının yardım dosyasından yararlanabilirsiniz. Önemli Not:

1-) Fişlerinizi daha seri girebilmek için klavyenin sağ tarafında bulunan rakamsal bölümü (numeric pad) kullanabilirsiniz. Çünkü bu bölümdeki ondalık hane tuşunun, hesap kodu girilen yerlerde hesap kodu ayracı olarak algılanması sağlanmıştır. Böylece çoğunlukla rakamsal olarak takip edilen hesap kodlarına ait girişler daha seri olacaktır. Bu özellik, işletme hesap planına yönelik girişlerde de aktif hale getirilmiştir. 2-)Bunun yanı sıra fişinizde yer alan meblağın borç mu? alacak mı? olduğunu tanımlamak için, yine klavyenizin sağ tarafında bulunan numeric pad bölümdeki '+' ve '-' tuşlarını kullanabilirsiniz. İlgili evrakların 'B/A' alanında; '+' tuşuna basıldığında borç meblağ, '-' tuşuna basıldığında da alacak meblağ girişi yapılacağı algılanacak ve işlemler bu doğrultuda yapılacaktır. Ayrıca 'B/A' alanında 'B' ve 'A' tuşlarını da kullanabileceğinizi hatırlamak isteriz.

3-) Programlarımızın muhasebe fişi ekranında yapılan düzenleme ile artık; hesaplara ilişkin F8 tuşları kullanılarak girilen, miktar ana döviz vb. başlıklar kolon başlığı olarak eklenebilecektir. Böylece kullanıcılarımız yapacakları tanımlamalar doğrultusunda F8 tuşunu kullanmadan muhasebe fişlerinde direk miktar girişleri yapabileceklerdir. Çünkü ilgili başlıklar ekran dizaynına eklenmiş olup yapılacak tek işlem, fiş ekranının üst bölümünde yer alan ekran dizaynı butonunun çalıştırılması ve istenen başlıkların görülebilir ve kullanılabilir olarak işaretlenmesinden ibarettir.

1.6.5 Muhasebe fişi yönetimi (081009)

Yönetim ekranlarımıza ilişkin açıklamalarımız programınızın Yönetim başlıklı menüsünde detaylı olarak verilmiştir. Dolayısıyla muhasebe fiş yönetimine ilişkin açıklamalarımız için de bu bölümden yararlanabilirsiniz.

1.6.6 Dönemsel işlem fişi (081003)

Dönemsel işlem fişi ile muhasebe modülünüz tarafından hazırlanan belli başlı hesap cinslerinin (yansıtma hesap açılışı, yansıtma hesap kapanışı, dönem kar zarar, açılış ve kapanış fişi vb.) girişleri gerçekleştirilmektedir. Yalnız bu fiş girişlerinden önce, Kuruluş programınızın Firma tanıtım kartı (501110) ekranında yer alan “Mali yıl entegrasyon hesap kodları” butonunun tıklanmasıyla ulaşılan ekranındaki “Detaysız mahsup fişleri için yansıtma hesabı muhasebe kodları” bölümünden

yansıtma işlemlerinin hangi hesap kodlarına yapılacağını belirtmelisiniz. Eğer birden fazla firma ile


59

çalışıyor iseniz bu tanımlamaları her firmanız için yapmanız gerekecektir. Bu hesapların tanıtılmaması durumunda yansıtma işlemleriniz, programınız tarafından belirlenen varsayılan hesap kodları üzerine yapılacaktır. Bunları biliyor musunuz? Programlarımızda birden fazla firma ile işlem yapan kullanıcılarımızın programdan çıkamadan diğer firmalarını seçip data girişi yapabilmeleri mümkündür. Çünkü programlarımızın üst bölümünden, çalışılan aktif firmalar basit bir şekilde belirlenebilmektedir. Bunun yanı sıra kullanıcılarımızın bir firmaları için yaptıkları entegrasyon hesap kodlarına ait tanımlamaları diğer firmalarına seri bir şekilde kopyalayabilmeleri de mümkündür. Dolayısıyla bir firma için girilen yansıtma hesapları da diğer firmalara kopyalanabilecektir. Bunun için Firma tanıtım kartı (501110) ekranının Mali yıl entegrasyon hesap kodları sayfasında yer alan “mali yıl parametreleri kopyalama işlemleri” butonundan yararlanabilirsiniz. Evet, bu hatırlatmadan sonra dönemsel işlem fişi girişlerinizi nasıl yapacağınıza değinelim. Bu fişe, sadece fiş tarihi, işlem cinsi seçimi gibi bir kaç giriş yapılacak, daha sonra Ctrl+O tuşlarına basılacaktır. Bu işlem sonrasında dönemsel işlem fişinde çalışacak hesaplar, tutarları ile birlikte ekranınıza otomatik olarak taşınacaktır. Belli başlı hesap cinsleri olarak nitelendirdiğimiz bu işlemlerin tanımları, programınızın İşlem Cinsi alanında karşınıza gelecektir. Aşağıda dönemsel işlem fişi ekranında

gördüğünüz alanların açıklamaları yer almaktadır. Tarihi: Girişini yapmakta olduğunuz muhasebe fişinizin tarihi, içinde bulunduğunuz günün tarihinden

alınarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ekrandaki tarih ile girmek istediğiniz fişin tarihi arasında bir fark varsa, gerekli düzeltmeyi yapabilirsiniz Sıra no: Girmekte olduğunuz dönemsel işlem fişinizin sıra numarası, muhasebe modülünüz tarafından

otomatik olarak verilecektir. Fiş sıra numaraları her yeni günde 1’den başlar ve 1 artarak devam eder. Eğer ilgili tarihte işlem yaptığınız başka bir dönemsel işlem fişini görmek isterseniz, fişinizin sıra numarasını bu alana girebilirsiniz. Yeni bir fiş giriyorsanız, bu alanı enter tuşuna basarak geçiniz. Yevmiye no: Muhasebe fişlerinin yevmiye numaraları muhasebe modülünüz tarafından otomatik olarak

verilir. Dolayısı ile bu alana geldiğinizde, fişinizin yevmiye numarası programınız tarafından verilmiş olacaktır. Fiş yevmiye numaraları, muhasebe modülünüzü kullanmaya başladığınız ilk gün 1’den başlayacak ve yıl sonuna kadar her yeni fiş girişinde birer artarak devam edecektir. Dolayısıyla, bu alanda görüntülenen rakam sizin dönem başından itibaren girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinin sayısını verir. Eğer giriş yaptığınız eski fişlerinizden birini görmek isterseniz, ilgili fişinizin yevmiye numarasını bu alana girebilirsiniz. Yeni bir fiş giriyorsanız, bu alanı enter tuşuna basarak geçiniz. İşlem cinsi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda ya da Alt ve Aşağı ok tuşlarına aynı anda

bastığınızda muhasebe modülünüz tarafından hazırlanan dönemsel işlem fişi tanımları bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, gireceğiniz dönemsel işlem fişinizi bu pencereden seçmenizdir. Grup kodu: Muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayan kullanıcılarımız manüel olarak girişini



şekilde yapabilmelerine olanak tanımaktır. Bu alandan girilen açıklama CTRL+Q tuşları ile girilen 10 satırlık açıklama ekranının ilk satırına otomatik olarak yansıyacaktır.


60

Dönemsel işlem fişinizin açıklama girişini yaptıktan sonra imleç direkt olarak hesap kodu alanında konumlanacaktır. Şimdi, Ctrl+O tuşlarına basarak, ilgili fiş için çalışacak borçlu ve alacaklı hesapları, TL bakiyeleri ile birlikte fişinize taşımanızdır. Evet, dönemsel işlem fişinde çalışacak hesapları Ctrl+O tuşları ile çağırdıktan sonra, sıra mahsup fişinizi kaydetmeye gelmiştir. ALT+S tuşu ile kayıt etmediğiniz dönemsel işlem fişini tekrar girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Bunun yanı sıra bu ekrandan da “Fiş Sihirbazı & Hızlı Hareket Girişi” butonunu tıklayarak basit

alış/satış evrak girişlerinin yapılacağı ekrana ulaşabilirsiniz. Bu girişlerin nasıl yapıldığına ilişkin detaylı bilgi için, Standart Muhasebe Fişleri Yardım Tuşları başlığı altında anlattığımız ALT+B (Basit Alış Satış Girişi) tuşuna ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.6.7 Özel Mahsup Fişi İşlemleri

Bu bölümde yer alan programlar ile Parametreler ve tanımlamalar/Özel mahsup İşlemleri menüsünden tanımlanan mahsup cinslerine ilişkin mahsup fişlerinin girişleri yapılacak yada bu fişler otomatik olarak oluşturulacaktır. Şimdi bu fişlerinin nasıl girileceğini dolayısıyla bu menüyü oluşturan programların neler olduklarını daha yakından inceleyelim.

1.6.7.1 Özel mahsup fişi (081005)

Bu program ile belli başlı (özel) bir takım mahsup işlemlerinin girişleri yapılacaktır. Belli başlı mahsup işlemleri olarak nitelendirdiğimiz bu işlemlerin tanımları, programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın mahsup cinsi alanında yer almaktadır. Örneğin; bordro tahakkuku, kira tahakkuku, vergilendirme mahsubu gibi. Bir takım mahsup işlemlerinin bu programdan ayrıca girilmesinin nedeni; çok sık kullanılan bu işlemler için zamandan tasarruf sağlamak ve bu mahsup işlemleri mali tabloların hazırlanmasında baz olarak alınacağı için, olası herhangi bir karışıklığı önlemek içindir. Yalnız özel mahsup fişlerinin girişlerine başlamadan önce, muhasebe modülünüzün Parametreler ve tanımlamalar/Özel mahsup tanıtım işlemleri menüsünde yer alan Özel mahsup kod tanıtımı (089960) bölümünden mahsup cinslerinin tanımlanması ve bu mahsup cinsleri için çalışacak borçlu ve alacaklı muhasebe hesaplarının da yine bu menüde yer alan Özel mahsup fişi tanıtımı (089961) bölümünden girilmiş olması gerekmektedir. Bu tanımlamaların aynısı Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe parametreleri/ Özel mahsup işlemleri menüsünden de yapabilmeniz mümkündür. Bu programı çalıştırdığınızda karşınıza alanlara nasıl giriş yapılacağını açıklamaya çalışalım. Tarih: Girişini yapmakta olduğunuz muhasebe fişinizin tarihi, içinde bulunduğunuz günün tarihinden

alınarak bu alana otomatik olarak gelecektir. Eğer ekrandaki tarih ile girmek istediğiniz fişin tarihi arasında bir fark varsa, gerekli düzeltmeyi yaparak enter tuşuna basınız. Sıra no: Girmekte olduğunuz mahsup fişinizin sıra numarası, muhasebe modülünüz tarafından

otomatik olarak verilecektir. Fiş sıra numaraları her yeni günde 1’ den başlar ve 1 artarak devam eder. Yevmiye no: Muhasebe fişlerinin yevmiye numaraları muhasebe modülünüz tarafından otomatik olarak

verilir. Dolayısı ile bu alana geldiğinizde, fişinizin yevmiye numarası programınız tarafından verilmiş olacaktır. Fiş yevmiye numaraları, muhasebe modülünüzü kullanmaya başladığınız ilk gün 1’den başlayacak ve yıl sonuna kadar her yeni fiş girişinde birer artarak devam edecektir. Dolayısıyla, bu alanda görüntülenen rakam sizin dönem başından itibaren girmiş olduğunuz muhasebe fişlerinin sayısını verir. Önemli Not: Eğer önceden girişini yaptığınız bir mahsup fişini yada bir sonraki bölümde anlatacağımız Otomatik özel mahsup fişi oluştur programından otomatik olarak oluşturduğunuz mahsup fişlerini görmek isterseniz, bu fişlerin sıra numarasını yada fiş yevmiye numarasını ekranınızdaki ilgili alanlara girmeniz yeterlidir. Bu


61

işlem sonrasında görmek istediğiniz fiş otomatik olarak karşınıza gelecektir. Böylece bu fişlerinizi inceleyebilir gerekirse üzerinde düzeltme yapabilirsiniz.

Özel mahsup kodu: Bu alana gelindiğinde, Özel mahsup kod tanıtımı (089960) bölümünden

tanımladığınız mahsup kodları bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Sizden istenilen, gireceğiniz mahsup fişini hangi mahsup kodu için oluşturacağınızı seçmenizdir. Grup kodu: Muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayan kullanıcılarımız manüel olarak girişini



şekilde yapabilmelerine olanak tanımaktır. Bu alandan girilen açıklama CTRL+Q tuşları ile girilen 10 satırlık açıklama ekranının ilk satırına otomatik olarak yansıyacaktır. Girişler yapıldıktan sonra, Özel mahsup fişi tanıtımı (089961) bölümünden bu mahsup cinsi için çalışacak borç ve alacak muhasebe hesapları ile bu hesapların değerleri yine bu bölümden belirttiğiniz hesap işlem tipi baz alınarak ekranınıza otomatik olarak yansıyacaktır. Bu durumda yapacağınız tek işlem bu fişi ALT+S tuşlarına yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak

kaydetmenizdir.

1.6.7.2 Otomatik özel mahsup fişi oluştur (081006)

Programlarımızda, tanımladığınız mahsup cinslerine ilişkin özel mahsup fişlerini istediğiniz dönemler dahilinde otomatik olarak oluşturabilmeniz mümkündür. Bunun için Özel mahsup fişi işlemleri menüsünün bu programı kullanılacaktır. Yalnız bu program çalıştırılmadan önce; Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Kod Tanıtımı bölümünden mahsup cinslerinin tanımlanması ve bu mahsup cinslerine ilişkin oluşturulacak mahsup fişinin döneminin belirlenmesi, yine Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Fişi Tanıtımı bölümünden de mahsup cinsleri

için çalışacak borçlu ve alacaklı muhasebe hesaplarının da girilmiş olması gerekmektedir. Evet biz bu tanımlamaları yaptığınızı düşünerek, açıklamalarımıza devam etmek istiyoruz. Bu programı çalıştırdığınızda karşınıza, “Firmanın muhasebe fişlerini oluştur” başlıklı bir ekran

gelecektir. Bu ekranın tablo bölümünde ise, tanımlamış olduğunuz mahsup cinslerinin alt alta sıralı olarak yer aldığını ve kimi mahsup cinslerinin farklı renklerle belirlenmiş olduğunu göreceksiniz. Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Özel Mahsup İşlemleri/Özel Mahsup Kod Tanıtımı bölümünde de değindiğimiz gibi, otomatik oluşacak mahsup fişlerinin hangi tarihte

oluşturulması gerektiğini belirleyebilmeniz mümkün olmaktaydı. Bu belirleme ise ilgili programın ana ekranında yer alan Muh. Evrak İşlem Takvimi butonundan gerçekleşmekteydi. Dolayısıyla

ekranınızda, bu programdan belirtilen günler dahilinde, mahsup fişi kesilme günü gelen mahsup cinsleri kırmızı, mahsup fişi oluşturulma tarihi henüz gelmemiş olan mahsup cinsleri siyah, mahsup fişi kesilmiş olup daha sonrasında silinen mahsup cinsleri mavi, mahsup fişi oluşturulmuş olan mahsup cinsleri ise daha açık renkle belirtilmiştir. İmlecinizi bu mahsup cinslerinin üzerinde gezdirdiğinizde her bir mahsup cinsinin durumunu belirten bilgiyi, ekranınızın en alt bölümünden de görebilirsiniz. İşlem günü gelen, fişi silinen, işlem günü gelmeyen, fişi kesilen gibi. Bu ekrandan işlem tarihi gelen yada gelmeyen istediğiniz her mahsup cinsi için mahsup fişi oluşturabilmeniz mümkündür. Yani programınız size bu konuda herhangi bir kısıtlama getirmemektedir. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, ilgili mahsup cinslerinin başında yer alan


62

kutucukları işaretlemenizdir. Eğer bu ekrandan tüm mahsup cinsleri için mahsup fişi oluşturacaksanız, bu durumda ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz Tümünü seç kutucuğunu

işaretlemeniz size büyük bir kolaylık sağlayacaktır. Çünkü bu işlem sonrasında mahsup fişi kesilmemiş olan tüm mahsup cinslerinizin başındaki kutucuklar otomatik olarak işaretlenecektir. Eğer sadece günü gelen mahsup cinsleri için mahsup fişi oluşturacaksanız bu durumda “Günü gelenleri seç” kutucuğunu işaretlemelisiniz. Böylece kırmızı renkle belirtilen mahsup cinslerinin başındaki

kutucuklara işaret konacaktır. Evet bu ekrandan mahsup fişini oluşturacağınız mahsup cinslerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda belirledikten sonra Tamam butonuna basarak fişlerinizi otomatik olarak

oluşturabilirsiniz. Daha sonra bu fişleri Özel mahsup fişi programından çağırıp inceleyebilmeniz hatta üzerinde değişiklik yapabilmeniz mümkündür. Bunun için yapacağınız tek işlem, otomatik oluşan mahsup fişlerinin sıra ya da fiş yevmiye numarasını ilgili programdan girmenizdir. Bu işlem sonrasında ilgili fişin otomatik olarak karşınıza geldiğini göreceksiniz.

1.6.7.3 Muhasebe fişleri yönetimi (081009)

Muhasebe fişi yönetimi; tüm muhasebe fişleri girişlerinizi aynı ekran üzerinden inceleyebilmenize hatta bu fişlere ulaşıp üzerinde değişiklik yapabilmenize olanak tanıyan çok amaçlı bir programdır. Bu programı, Genel Muhasebe yönetimindeki “Muhasebe Fişleri” bölümünden girilen muhasebe

fişlerine ilişkin bilgilerin başlıkları halinde listelendiği bir tablo olarak düşünebilirsiniz. Çünkü programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm bilgiler muhasebe fişlerinden yansıyacaktır. Yönetim ekranlarının sağladığı kolaylıklardan biri, kullanıcılarımızın tablodaki kayıtlara istekleri doğrultusunda sınırlamalar getirebilmeleridir. Bu doğrultuda programınız size sınırsız sayıda kıstas sunacaktır. Öncelikle belirtmek isteriz ki, mouse'unuzun sürükle bırak özelliğinin bu ekranlarda da kullanılabiliyor olması ve tablonuzun her alanında mouse'unuzun sağ tuşuna basarak ulaşacağınız programlar, ekran düzenlemelerinde siz kullanıcılarımıza büyük kolaylık sağlayacaktır. Ekranın üst bölümünde gördüğünüz ve siz kullanıcılarımız için birçok işlemi seri bir şekilde yapmanızı sağlayacak “Görünüm, aktarım, yazıcı ve yönetim” menüleri hemen hemen tüm

yönetim ve föy ekranlarımızda mevcuttur. Dolayısıyla bu bölümde bu menülerin açıklamalarına yer verilmeyecektir. Daha geniş bilgi için “Hesap Planı Yönetimi”ne ilişkin yaptığımız Hesap yönetim ekranı nasıl kullanılır ve neler yapılabilir? Başlığı altındaki açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz. Sadece burada kullanıcılarımız için önemli olduğunu düşündüğümüz birkaç detaya “Bunları biliyor musunuz” başlığı altında yer verilecektir. Şimdi bunların neler olduklarını inceleyelim.

Bunları Biliyor musunuz? Yönetim ekranından çıkmadan yeni muhasebe fişi tanımlanabilir mi?

Bu program çok amaçlı kullanılan özelliğinden dolayı, siz kullanıcılarımızın muhasebe fişlerini detaylı olarak inceleyebilmeniz dışında, bu ekrandan çıkmadan yeni muhasebe fişi girebilmenizi mümkün kılmaktadır. Örneğin bu ekrandan standart muhasebe fişi girişi yapabileceğiniz gibi dövizli muhasebe fişi de düzenleyebileceksiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, imleciniz tablo bölümünde iken ekranınızın üst bölümünde yer alan yeni muhasebe fişi tuşuna basmanız ya da yönetim

menüsünden size uygun olan seçeneği seçmenizdir. Bu işlem sonrasında karşınıza, yeni muhasebe fişi için parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda gördüğünüz üzere oluşturacağınız fişin şeklini ve fişin tipini belirlemenizi sağlayacak parametreler yer almaktadır. Giriş şekli alanında programınız size 4 seçenek sunacaktır. Bu seçeneklerden

Seçili fişin tarihine yeni standart fiş gir seçeneği tercih edilirse; imleciniz hangi fiş satırı

üzerinde ise ilgili fişin düzenlendiği tarihe göre standart muhasebe fişi düzenleyebilecek,

Seçili fişin tarihine yeni dövizli fiş gir seçeneği seçilirse; imleciniz hangi fiş satırı üzerinde

ise ilgili fişin düzenlendiği tarihe göre dövizli muhasebe fişi düzenleyebilecek,


63

Bugüne yeni standart fiş gir ve bugüne yeni dövizli fiş gir seçenekleri tercih edilirse;

imleciniz hangi fiş satırı üzerinde olursa olsun, çalışmış olduğunuz yani içinde bulunduğunuz günün tarihine göre standart ya da dövizli muhasebe fişi düzenleyebileceksiniz.

Fiş giriş şekli belirlendikten sonra sıra, fişin tipini belirlemeye gelmiştir. Bunun için ekranınızın oluşturulacak fiş tipi alanında size uygun olan fişin tipini (mahsup, açılış, kapanış) seçip enter

tuşuna basmalısınız. Karşınıza girdiğiniz parametreler doğrultusunda muhasebe fişiniz yeni kayıt girişi yapılacak şekilde gelecektir. Bu ekrandan yaptığınız girişler de anında Muhasebe Fişi Yönetimi ekranına yansıyacaktır. Ekranınızın üst bölümünde yer alan Operasyon başlıklı menüdeki seçenekler ile istediğiniz muhasebe fişlerini kilitleyip, açabilir, yazıcıdan döktürebilir ve silinmesini sağlayabilirsiniz. Nasıl bir yol izlenmelidir?

Seçili evrakları yazdır (ALT+K): Bu seçenek yardımıyla ekrandan belirlediğiniz muhasebe

fiş satırlarının ALT+F tuşları ile oluşturmuş olduğunuz form tasarımına göre yazdırılmasını sağlayabileceksiniz. Yani programınız öncelikle seçtiğiniz satırların muhasebe fişlerini görüntüleyecek, sonrasında da ALT+K tuşlarına basarak hazırlanan form tasımına göre fişlerin yazdırılma işlemini gerçekleştirecektir. Birden fazla muhasebe fişi seçebilmeniz pek tabiî ki mümkündür.

Seçili evrakları sil (Ctrl+Del): Bu seçenek yardımıyla da ekrandan belirlediğiniz muhasebe

fişlerinin silinme işlemi gerçekleştirebileceksiniz.

Seçili fişleri kilitle (Ctrl+E), seçili fişlerin kilidini aç (Ctrl+F): Programınız size bir veya

birden fazla muhasebe fişini seçip, kilitli olanların kilidini açmaya veya kilidi olmayan muhasebe fişlerini kilitlemenizi mümkün kılmaktadır. Bunun için öncelikle yapmanız gereken, CTRL tuşunu basılı tutarak, mouse'unuzla tablonuzda kilitleyeceğiniz ya da kilidini açacağınız muhasebe fişlerini seçmenizdir. Böylece programınız seçtiğiniz muhasebe fişi satırının başına (.) işaretini koyacaktır. Şimdi seçili fişleri kilitle ya da seçili fişlerin kilidini aç

seçeneğini seçerek işlemlerinize devam edebilirsiniz. Hangi fişlerin kilitli olduğunu, hangilerinin kilitli olmadığını da ekranınızın “kilit durumu” başlıklı bölümünden anında

görebilirsiniz.

Seçili evrakları dök (Ctrl+P): Bu seçenek yardımıyla muhasebe fişlerinizin raporunu,

isterseniz ekrana isterseniz de yazıcıya dökebileceksiniz. Bu seçeneği çalıştırdığınızda öncelikle seçilen satırların muhasebe fişleri görüntülenecek hemen akabinde de rapor parametreleri ekranı ile karşılaşılacaktır. Bu ekrandan ALT+O tuşlarını kullanarak raporunuzda yer alacak başlıklar için gerekli ayarları yapabilir hemen sonrasında da fiş dökümünüzü alabilirsiniz.

1.6.8 Muhasebe hareketleri yönetimi (081010)

Bu yönetim ekranı ile kullanıcılarımız; muhasebe fişlerinin hareketlerini Muhasebe fişi yönetimi (081009) programından farklı olarak daha detaylı bir şekilde izleyebileceklerdir. Çünkü bu programda bir fişte yer alan her bir satır ayrı ayrı listelenecek bunun yanı sıra fişlerin hangi evrak hareketine yönelik yaratıldığı yani entegrasyon kaynağının hangi evrak olduğu bilgisi kullanıcıya verilecektir. Dolayısıyla kullanıcılarımız muhasebe fişlerinin Çek çıkış bordrosuna ait hareketler sonucunda mı yaratıldığını, alış faturasına istinaden mi kayıt edildiğini senet çıkış bordrosuna ait evrak için mi yaratıldığını anında öğrenebileceklerdir. Program çalıştırıldığında yapılacak tek işlem hangi tarihler arasında oluşturulan muhasebe fişlerine ait hareketlerin izleneceğinin belirtilmesidir. Bu belirlemeyle birlikte programınız istediğiniz detaydaki muhasebe fişlerinin hareketlerini size sunacaktır.


64

Programın çalışma mantığı ve ekran düzenlemeleri Muhasebe fişi yönetimi (081009) programı ile hemen hemen aynıdır. Aralarındaki en belirgin fark yukarıda da belirttiğimiz gibi bu ekranda muhasebe fişlerine ait daha kapsamlı bilgilere ulaşılmasıdır. Bu yönetim programında da, bilgilerinizi istediğiniz kolon başlığına göre sıralayabilecek, programdan çıkmadan yeni muhasebe fişi girişi yapabilecek, tanımlı olan fişleri anında görüntüleyebilecek hatta birden fazla fiş seçimi yaparak yazıcıdan dökümlerini alabileceksiniz. Bundan dolayı bu ekranın kullanımını detaylı olarak anlatma gereği duymuyoruz daha geniş bilgi için Muhasebe fişi yönetimi (081009) programına ilişkin açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.6.9 Muhasebe fiş detayları yönetimi (081011)

Bu yönetim ekranı ile amacımız; Bs-Ba formları için muhasebe fişlerinden girilen evrak detay kayıtlarının ayrıntılı olarak izlenebilmesidir. Programa girildiğinde yapılacak tek işlem, hangi tarihler arasındaki muhasebe evrak kayıtlarının listeleneceğinin girilmesidir. Bu ekranda kullanıcılarımızın istedikleri fiş detay kayıtlarını silebilmeleri mümkündür. Bunun için evrak kaydı silinecek satırların seçilmesi ve ekranın üst bölümünde ki operasyon menüsünden “Seçili fiş detay kayıtlarını sil”

seçeneğinin çalıştırılması yeterli olacaktır. Silme işleminde muhasebe fişleri silinmeyecektir. Muhasebe fişlerinde evrak kayıtlarının girilmesi için fiş ekranının “evrak detayları” kolonunda F10

tuşuna yada Ctrl+Z tuşuna basılma yeterli olacaktır. Çünkü program Bs-Ba için gerekli olan tüm bilgi girişlerinin yapılacağı ekranı açacak ve bilgi girmenizi bekleyecektir. Eğer ki kullanıcılarımız ticari programlarımızla entegre çalışıyorlar ise muhasebe fişlerine ait evrak detaylarını otomatik oluşturabilirler. Bunun için Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Entegrasyon şekil parametreleri (096113) ekranında yer alan “Muhasebe fiş detayları otomatik oluşturulsun”

seçeneğini işaretlemeleri yeterli olacaktır. Bs-Ba ile ilgili ayrıntı bilgi için Standart Muhasebe fişi (081000) ekranına yönelik hazırlamış olduğumuz yardım dosyamızdan yararlanabilirsiniz.

1.6.10 Muhasebe fişi grup tanımları (081008)

Series 9000'de muhasebe fişlerini belirli gruplar altında toplayıp, daha sonrasında sadece bu gruplara yönelik gelir ve gider hareketlerinin listelendiği mizanlar alabilmeniz mümkündür. Bunun için öncelikle muhasebe fiş grubunun oluşturulması gerekmektedir. Bu tanımlamalar ise programınızın bu bölümünden yapılacaktır. Fiş grupları tanıtıldıktan sonrada, muhasebe fişleri manuel olarak programa girilirken dahil oldukları gruplara bağlanacaktır. Bunun için de yapılması gereken, muhasebe fişlerinin evrak genel bilgilerinin girildiği bölümde yer alan “grup kodu” alanından fişin

uygun olduğu grubunun seçilip evrakın kayıt edilmesidir. Daha sonra programınızın Mizanlar/Fiş grup çoklu seçimli genel mizan bölümünden istenilen grupların, dolayısıyla bu gruplara bağlı olan muhasebe fişlerinin gelir ve gider hareketlerine yönelik dökümler alınabilir. Burada size önemli gördüğümüz bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz. Muhasebe fişlerinin fiş gruplarına bağlanması sadece manüel girilen fişler için geçerlidir. Dolayısıyla entegrasyon sonucunda oluşan fişlerin gruplara dahil edilmesi mümkün değildir. Bu gruplama ile amaç, kullanıcılarımızın kendileri için özel olan muhasebe fişlerini belirleyebilmeleri, dolayısıyla sadece bu fişlere özel olacak dökümler alabilmeleridir. Muhasebe fiş grubu tanımlamaları gruplara ilişkin kod ve isim girişlerinden ibarettir.

1.7 Defterler

MUHASEBE modülünüzün bu seçeneğe girdiğinizde karşınıza 4 programdan oluşan bir alt menü gelecektir. Bu alt menüdeki programlar ile muhasebe fiş girişlerinizden derlenerek oluşturulan kasa defteri, yevmiye defteri ve büyük defter dökümleri ile kambiyo defteri alabileceksiniz. Şimdi dilerseniz bu programları sıra ile incelemeye başlayalım.


65

1.7.1 Kasa defteri (082100)

Kasa defteri; işletmenin kasa ile ilgili hareketlerinin günlük olarak izlendiği defterdir. Kasa defteri seçeneği ile firmanızın kasasına giren ve çıkan kaydettiğiniz paraların tümünü günlük olarak listeleme imkânı bulacaksınız. Kasa defteri alabilmek için aşağıdaki parametreleri girmeniz gerekir; Hesap Kodu: Daha önce de belirttiğimiz gibi, MUHASEBE modülünüz ile dilediğiniz kadar ayrı kasa

takip edebilirsiniz (Bkz. Finans Modülü/Kasa Tanıtım Kartı). Bu alanaysa, defter dökümünüz almak istediğiniz kasa hesabının kodunu girmelisiniz. Muhasebe hesap kodları F10 listesinden de seçilebilir. Hesap Adı: Kasa hesabının kodunu girdiğinizde, ilgili hesabın adı bu alana otomatik olarak

gelecektir. İstenen Grup: 9000 serisinin diğer modüllerinde olduğu gibi, MUHASEBE modülünde de işlemlerinizi

birden fazla hesap grubu ile takip edebilirsiniz (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bu alanda da, kasa defterinin hangi grup bazında listeleneceği seçilecektir. Başlangıç Tarihi: Bu tarih karşınıza önce muhasebe bilgilerini tuttuğunuz yılın ilk günü olarak

gelecektir. Eğer kasa defteri dökümünü kendi seçtiğiniz bir tarihten itibaren başlatmak istiyorsanız, istediğiniz tarihi gün/ay/yıl formatında giriniz ve TAB tuşuna basarak bir alt satıra geçiniz. Bitiş Tarihi: Bitiş tarihi olarak, içinde bulunduğunuz hesap yılının son günü (31.12.2013 gibi) gelecektir.

Kasa defteri dökümü alacağınız periyoda ait bitiş tarihi sizin istediğiniz tarih değilse, gerekli düzeltmeyi yapınız. Parametre girişleriniz tamamlanıp döküm yeri seçildikten sonra, başlangıç tarihine ait kasa defteri listelenecektir. Kasa defterinizin en üst tarafında, defter tarihi (tarih sınırları ekranından vermiş olduğunuz başlangıç tarihi, ilk kasa defterinizin tarihidir) ve kasa hesap adı yer almaktadır. Daha aşağıdaysa defteriniz, ilgili tarihte gerçekleşen hareketler tek tek listelenir. Şimdi Kasa Defterinizde yer alan alanları tek tek açıklamaya çalışalım. Tarih: Kasa hareketlerinin gerçekleştiği tarihtir.

Sıra: İlgili satırdaki kasa hareketinin, hangi sıra numaralı muhasebe fişi ile gerçekleştiğini bu alanda

görebilirsiniz. Y. No: İlgili satırdaki kasa hareketinin, hangi yevmiye numaralı muhasebe fişi ile gerçekleştiği bu

alanda yer alacaktır. Fiş Tipi: İlgili satırdaki kasa hareketinin hangi fiş tipi ile gerçekleştiğidir.

Karşı Hesap Kodu - Adı: İlgili yevmiye numaralı kasa hareketi için, kasa hesabı haricinde çalışan

muhasebe hesaplarının kod ve isimleridir. Sorumluluk Merkezi: İlgili yevmiye numaralı kasa hareketine ait sorumluluk merkezinin kodudur.

Açıklama: İlgili tarih ve yevmiye no ile gerçekleşen kasa hareketine ait açıklamadır. Açıklama

satırının hemen altında, ekranın üst bölümünde görülen tarihe önceki günden devreden tutar ve o günkü kasa mevcudu da yer alacaktır. Gelir: İlgili tarih ve yevmiye nolu hareket kasa için gelir niteliğindeyse, gelir meblağı bu alanda yer

alacaktır. Gider: İlgili tarih ve yevmiye nolu kasa hareket kasa için gider niteliğindeyse, gider meblağı bu

alanda yer alacaktır.


66

Evet, Kasa defterinde yer alan alanları böylece açıklamış olduk. Bir sonraki güne ait kasa defterini listeleyebilmek için ESC tuşuna basmanız yeterli olacaktır.

1.7.2 Yevmiye defteri (082200)

Bilânço esasına tabi işletmelerin tutmak zorunda olduğu defterlerden bir diğeri yevmiye defteridir. Yevmiye defteri; bir işletmedeki kayıtlara geçirilmesi gerekli ticari işlemlerin ilgili belgelerden çıkarılarak, tarih sırası ile ve madde halinde düzenli olarak kaydedildiği defterdir. muhasebe modülünüzün bu programı ile onaylı kâğıda yevmiye defter dökümü alacaksınız. Programa girdiğinizde ekranınızın üzerine aşağıdaki uyarı mesajı gelecektir;

Onaylı kâğıda yevmiye defteri dökeceksiniz. Bu bölümde kullanım tarihleri değiştirilir.

Defter dökümünden önce, numaralama yapmayı unutmayın.

Tamam İptal

Bu mesajda, yevmiye dökümünün onaylı kâğıda yapılacağı ve döküm aldıktan sonra kullanım tarihlerinin değişeceği belirtilmektedir. Bildiğiniz gibi, onaylı kâğıda yevmiye dökümü aldıktan sonra, artık bu bilgiler üzerinde herhangi bir değişiklik yapmanız mümkün olmayacaktır. Çünkü MUHASEBE modülünüz, kullanım tarihlerini yevmiye dökümü aldığınız tarihe göre değiştirecektir. Bir örnek vermek gerekirse; 01.06.2013 tarihinde onaylı kâğıda yevmiye dökümü aldığınızda, muhasebe modülünüz Kuruluş programının Firma tanıtım kartı (501110) ekranının mali yıl genel parametreleri butonu tıklanarak ulaşılan ekranındaki, değişiklik yapılabilecek ilk tarihi 02.06.2013 olarak

değiştirecek ve 02.06.2013 tarihinden önce girilmiş olan fiş hareketlerinde herhangi bir değişiklik yapamayacaksınız. Evet, bu açıklamalarımızdan sonra hala yevmiye defteri dökmeyi istiyorsanız, ekranınızdaki tamam butonunu onaylamalısınız. Eğer döküm almaktan vazgeçiyorsanız iptal butonunu onaylamanız gerekecektir. Bunları Biliyor Musunuz? Eğer yevmiye dökümünü sadece hareketleri kontrol etmek amacı ile alacaksanız, yani dökümler onaylı kâğıda yapılmayacaksa, bu durumda raporlar&grafikler bölümünden yevmiye dökümleri programını çalıştırmanız daha uygundur. Çünkü bu bölümden defter tarihleri değiştirilmez.

Yevmiye defterini dökmek isteğinizi bu şekilde belirttikten sonra sıra, defterinizi sadece ana hesaplar bazında mı, detaylı olarak mı, hesaplar bazında mı? Yoksa toplu döküm olarak mı almak istediğinizi belirtmeye gelmiştir. Ana hesaplar bazında yevmiye defteri aldığınızda sadece ana hesaplara ilişkin toplamlar dökümünüzde yer alacak bu hesaplara ait alt hesaplar dökümünüzde görünmeyecektir. Detaylı olarak döküm alındığındaysa ana hesaplarlarla birlikte, bu hesaba bağlı alt hesaplara ait toplamlar dökümünüzde sıralanacaktır. Bu ekrandaki seçiminizin hesaplar bazında olması durumunda ise dökümünüzde ana hesaplara yer verilmeyecek sadece alt hesaplar yer alacaktır. Toplu dökümde ise sadece ana hesaplar yer alacaktır. Yevmiye defteri döküm şeklini seçtikten sonra karşınıza parametreler başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda yer alan alanlara ne şekilde giriş yapılması gerektiğini açıklamaya çalışalım; İlk tarih: Bu alana, yevmiye defterinizin hangi tarihten itibaren dökülmesini istiyorsanız, ilgili

başlangıç tarihini gün/ay/yıl formatında girmelisiniz. Sıra no: Yevmiye defterinizin, ilgili başlangıç tarihteki kaç nolu fişten itibaren dökülmesini

istiyorsanız, bu alanda ilgili fiş sıra numarasını bu alana girmelisiniz. Örneğin yevmiye defterinizin 01.06.2013 tarihinden itibaren dökülmesini istiyorsunuz. Ancak bu tarihe muhtemelen birden fazla fiş girilmiştir. Girilen her fişe de programınız otomatik olarak fiş sıra numarası vermekte idi. İşte yevmiye defterinizin, ilgili tarihteki hangi nolu fişten başlayacağını bu alanda belirteceksiniz.


67

Son tarih: Bu alana yevmiye defterinizin hangi tarihe kadar dökülmesini istiyorsanız, ilgili bitiş tarihini

yine gün/ay/yıl formatında girmelisiniz. Sıra no: Yevmiye defterinizin, ilgili bitiş tarihindeki kaç nolu fişe kadar dökülmesini istiyorsanız, bu

alana ilgili fiş sıra numarasını girmelisiniz. Örneğin yevmiye defterinizin 28.06.2013 tarihine kadar dökülmesini istiyorsunuz. Ancak bu tarihe muhtemelen birden fazla fiş girilmiştir. Girilen her fişe de programınız otomatik olarak fiş sıra numarası vermekte idi. İşte yevmiye defterinizin, ilgili tarihteki kaç nolu fişe kadar döküleceğini bu alanda belirteceksiniz. Parametre girişlerini bitirip döküm yerini seçtikten sonra yevmiye defteriniz listelenecektir. Yevmiye defterinde aşağıdaki bilgiler yer alır. Yevmiye no: Muhasebe fişlerini açıklarken, her muhasebe fişinin 2 ayrı numara ile takip edildiğini

belirtmiştik. Bunlardan birincisi fiş no idi ve her yeni günde 1'den başlayıp, birer artarak devam etmekteydi. Fişlerimizi takip ettiğimiz ikinci numaraysa yevmiye no idi. Yevmiye numarası dönem başında 1'den başlamakta ve her yeni fiş için birer artarak devam etmekteydi. Başka bir ifade ile programınızın otomatik olarak verdiği yevmiye numarasından, girdiğimiz fişin dönem başından itibaren girilen kaçıncı fiş olduğunu anlayabiliyorduk. İşte Yevmiye defterinizin ilk sütununda, muhasebe fişleri girilirken MUHASEBE modülünüz tarafından otomatik olarak verilen yevmiye numarası bulunmaktadır. Hesap kodu/adı: Bu alanda, ilgili yevmiye numarası ile girilmiş olan muhasebe fişindeki hesap kod

ve isimleri yer almaktadır. Muhasebe hesap isimlerinin hemen üst tarafında muhasebe fişinin tarihini ve tarihin hemen sağ tarafında, fiş sıra numarasını görmektesiniz. Bu bilgiler sağ ve sol tarafta çizilmiş 2 çizginin arasında yer almaktadır. Aynı yevmiye maddesi ile girilen hesap isimlerinden sonra, bir sonraki yevmiye numarasına ait tarih ve fiş sıra numarası başlamakta, bunlar da yine iki çizgi arasında yer almaktadır. Açıklama: Bu alanda, ilgili yevmiye numarası ile girilmiş olan muhasebe fişine ilişkin açıklama yer

almaktadır. Eğer bu fiş entegrasyon ile oluşmuşsa, bu durumda açıklama olarak entegrasyon kaynağı olan evrakın tipi, numarası ve cari bilgisi gelecektir. Örneğin Fat:6 X Carisi gibi. Detay: Yevmiye defterini detaylı döküm seçeneği ile alıyorsanız, bu seçenekte ana hesapların yanı

sıra alt hesapların (muavin ve tali) da listeleneceğini biliyorsunuz. İşte detaylı döküm şeklinde alınan yevmiye defterlerinde, hareket gören alt hesapların tutarı ayrıca bu alanda yer alacaktır. Örneğin 120-Alıcılar hesabının yer aldığı yevmiye maddesinde, bu hesabın alt hesabı olan 120.01.0001-hesabı yer alacaktır. Alıcılar hesabının toplam borç veya alacak tutarı ilgili borç-alacak kolonlarından birinde, 120.01.0001 kodlu alt hesabın borç ya da alacağıysa detay kolonunda yer alacaktır. Alternatif döviz cinsi: Detaylı döküm şeklinde alınan yevmiye defterlerinde, hareket gören alt

hesapların alternatif döviz cinsine göre tutarı bu kolonda yer alacaktır. Orjinal döviz cinsi: Detaylı döküm şeklinde alınan yevmiye defterlerinde, hareket gören alt

hesapların orjinal döviz cinsine göre tutarı da bu kolonda yer alacaktır. Borç: İlgili satırdaki hesap borçluysa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz.

Alacak:İlgili satırdaki hesap alacaklıysa, alacak tutarı bu alanda yer alacaktır.

Evet, Yevmiye defterinizde yer alan alanları da böylece açıklamış olduk. Bundan sonraki bölümümüzde büyük defterin açıklamalarına geçilecektir. Bunları Biliyor musunuz? Dökümlerinizde, muhasebe fişlerine yönelik, Ctrl+Q tuşlarını kullanarak girmiş olduğunuz evrak açıklamalarının da yazdırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Döküm parametreleri (96112) ekranında yer alan “fişlerde evrak açıklaması dökülsün”


68

parametresini “evet” olarak seçmeniz yeterli olacaktır. Böylece listelenen muhasebe fişlerinin hemen altında evrak açıklamalarına da yer verilecektir, aksi durumda evrak döküm açıklamaları yer almayacaktır.

1.7.3 Büyük Defter

Defter-i Kebir olarak da adlandırılan büyük defter; yevmiye defterine kaydedilen işlemleri, sistemli bir şekilde hesaplara dağıtan ve belli bir tasnif altında hesaplarda toplayan defterdir. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menüde yer alan programların neler olduklarını sırasıyla inceleyelim.

1.7.3.1 Büyük defter standart dökümü (082310)

Defter-i Kebir olarak da adlandırılan büyük defter; yevmiye defterine kaydedilen işlemleri, sistemli bir şekilde hesaplara dağıtan ve belli bir tasnif altında hesaplarda toplayan defterdir. MUHASEBE modülünüzün bu bölümünden büyük defter dökümü alacaksınız. Büyük defter dökümü için girilebilecek kriterler aşağıda açıklanmıştır. İlk Hesap Kodu-İlk Hesap Adı: Bu alanlara, büyük defter dökümünüzün hangi muhasebe

hesabından başlamasını istiyorsanız, ilgili hesabın kodunu veya adını girmelisiniz. Son Hesap Kodu-Son Hesap Adı: Bu alanlara, büyük defter dökümünüzün hangi muhasebe

hesabına kadar devam etmesini istiyorsanız, ilgili hesabın kodunu veya adını girmelisiniz. İstenen Grup: Programlarımızın ticari modüllerinde olduğu gibi, MUHASEBE modülünde de

işlemlerinizi birden fazla hesap grubu ile takip edebilirsiniz (Bkz. Kuruluş Programı/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri). Bu alanda da, büyük defterin hangi grup bazında listeleneceği seçilecektir. Başlangıç Tarihi: Bu alana, büyük defter dökümünüzün hangi tarihten itibaren başlamasını

istiyorsanız, ilgili başlangıç tarihini gün/ay/yıl formatında girmelisiniz. Bitiş Tarihi: Büyük defter dökümünüzün hangi tarihte son bulmasını istiyorsanız, ilgili bitiş tarihini

yine gün/ay/yıl formatında bu alana girmelisiniz. Yukarıda sıraladığımız parametreleri girdikten sonra karşınıza detaylı döküm, toplu döküm ve çıkış seçeneklerinin yer aldığı bir ekran gelecektir. Döküm şeklinizi ve yerini seçtikten sonra defteriniz listelenecektir. Tarih: İlgili muhasebe hesabının hareket gördüğü tarihler bu alanda yer almaktadır.

Fiş Sıra No: İlgili muhasebe hesabının, ilgili tarihteki hangi sıra nolu fiş ile hareket gördüğünü bu

alanda görebilirsiniz. Yevmiye No: İlgili muhasebe hesabının, ilgili tarihteki hangi yevmiye nolu fiş ile hareket gördüğü bu

alanda yer alacaktır. Hesap Kodu: Bu alanda, ilgili muhasebe hesabının hareket gören alt hesapları yer alacaktır.

Örneğin büyük defter dökümünüzde ilk listelenen hesap 120-Alıcılar hesabı ve firmanızda bu ana hesap altında tanımlı olan 50 adet alt hesabınız var. İşte bu alanda, hareket gören alt hesapların kodları ayrı ayrı listelenecektir. Hesap İsmi: Yukarıda kodunu yazdığınız hesabınızın adı bu alana gelecektir.

Açıklama: Hareket gören hesaplara ilişkin muhasebe fişlerinde yer alan açıklamalardır.


69

Borç: Girilen muhasebe fişi ile ilgili satırdaki hesap borçlanmışsa, borç tutarını bu alanda

görebilirsiniz. Alacak: Girilen muhasebe fişi ile ilgili satırdaki hesap alacaklanmışsa, alacak tutarı bu alanda

izlenecektir. Borç Bakiye-Alacak Bakiye: İlgili satırdaki muhasebe hesabının, ilgili tarihteki borç ya da alacak

bakiyesidir.

1.7.3.2 Büyük defter T Cetveli Dökümü (082320)

MUHASEBE modülünüzün bu bölümünden T cetveli formatında büyük defter dökümü alacaksınız. T cetveli dökümünün standart dökümden farkı, tıpkı T cetvelinde olduğu gibi borç kayıtlarının (tarih, fiş, sıra no, yevmiye no, hesap kodu ve ismi, açıklama, borç) sol tarafta, alacak kayıtlarının (tarih, fiş, sıra no, yevmiye no, hesap kodu ve ismi, açıklama, alacak) ise sağ tarafta listelenmesidir. Parametre giriş alanları ile dökümünüzde yer alan rapor başlıkları büyük defter standart dökümü ile aynı olduğundan bu bölümü ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz. Bilgi için bu bölüme başvurabilirsiniz.

1.7.4 Envanter Defteri

Bu bölümde yer alan programlar ile firmanızın envanter bilgilerini çeşitli formatlar hazırlanmış raporlar ile izleyebileceksiniz. Amacımız kullanıcılarımızın firmalarına ilişkin envanter bilgilerini istedikleri hesapları baz alarak listeleyebilmelerine, dolayısıyla envanter detaylarını toplu olarak gözlemleyebilmelerine olanak sağlamaktır. Defterinizi, T cetveli formatında, yani hesaplarınıza ilişkin borç kayıtlarının ekranın sol tarafında, alacak kayıtlarının da, sağ tarafında listelenmesini sağlayabileceğiniz gibi, borçlu ve alacaklı hesapların ayrı ayrı sıralı olarak da dökülmesini sağlayabileceksiniz. Bu doğrultuda programınız size alternatif döküm seçenekleri sunmaktadır. Şimdi her bir dökümü detaylı olarak inceleyelim.

1.7.4.1 Envanter Defteri T Cetveli Dökümü

Envanter defterinin T cetveli şeklinde alındığı raporlarımız bu menü altında sıralanmıştır.

1.7.4.1.1 Açılış bilânçosu - Gelir/Gider tablosu - Kapanış bilânçosu (082410)

Bu döküm kullanıcılarımıza; firmalarına ilişkin açılış kapanış ve gelir-gider tablolarına ait envanter bilgilerini, istedikleri hesapları baz alarak listeleyebilmelerine, dolayısıyla envanter detaylarını toplu olarak gözlemleyebilmelerine olanak sağlayacaktır. Bu dökümün en önemli özelliği bilgilerin T cetveli formatında, yani hesaplara ilişkin borç kayıtlarının ekranın sol tarafında, alacak kayıtlarının da sağ tarafında listelenerek incelenebilmesine imkan tanımasıdır. Bu dökümde hesaplarınızın, açılış bilançosunu, kapanış bilançosunu ve gelir gider tablosuna ait bilgilerini ayrı ayrı inceleyebileceğiniz gibi, hepsini tek bir ekranda listeleyerek de inceleyebileceksiniz. Bunun yanı sıra programınız, hesaplarınıza ait bakiyeleri daha detaylı olarak dökebilmenize de olanak tanımaktadır. Şöyle ki, dökümü sadece ana hesaplar bazında alabileceğiniz gibi bu hesaplara ait istediğiniz alt hesapların da dökümde yer almasını sağlayabileceksiniz. Yapılacak tek işlem parametre ekranında Ana hesap bazında dökülsün ve Detay sorgula parametrelerinin seçilmiş olması ve rapor ekrana alınırken

karşınıza gelecek pencereden alt hesap detaylarını istediğiniz hesapları seçmenizdir. Programı çalıştırdığınızda karşınıza parametre seçimi yapacağınız ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle sizden istenen, hangi tarihe ilişkin envanter bilgisini döktüreceğinizi seçmenizdir. Daha sonra sıra, dökümde hangi detaydaki hesaplara yer vereceğinizi belirlemeye gelecektir. Yukarıda da değindiğimiz gibi dökümünüzde açılış kapanış ve gelir gider tablonuza ait bilgileri ayrı ayrı listeleyebileceğiniz gibi aynı dökümde yer almasını sağlayabileceksiniz. İşte bundan sonra yapacağınız işlem, hesaplara ilişkin hangi detaylara yer vereceğinizi belirtmenizdir. Bunun için ekranda ayrı bölümler halinde yer alan açılış, kapanış ve gelir-gider tablolarına ait detaylardan


70

istediğiniz seçeneklerin başındaki kutucukları işaretlemelisiniz. Parametre seçiminize göre raporunuz açılış, kapanış ve gelir-gider tablosuna ait tüm bilgilerinizi ayrı ayrı listeleyecektir.

1.7.4.1.2 Cari - banka - kasa - hizmet - masraf - personel listeleri (082411)

Bu döküm ile kullanıcılarımız; cari, banka, kasa, hizmet, masraf ve personel hesaplarının borç ve alacak bakiyelerini isterlerse tek tek, isterlerse de aynı döküm içinde toplu olarak listeleyip inceleyebileceklerdir. Çünkü programınız, cariden bankaya, hizmet hesaplarından masraf hesaplarına, kasadan personele kadar her hesap hareketinin borç ve alacak bakiyelerini listeleyebileceğiniz detaylar barındırmaktadır. Bu tamamen parametreler ekranından yapacağınız seçimle belirlenecektir. Örneğin dökümünüzde istediğiniz gün için, hem cari hesaplarınıza ait bakiyelerin hem de banka hesaplarına ait bakiyelerin yer almasını sağlayabilirsiniz, ya da sadece kasa ve personel hesaplarına ait bakiyelerinizi listeleyebilirsiniz. Programınız istediğiniz hesapları seçip sadece bu hesapların envanter bilgisini dökebileceğiniz yapıdadır. Bu dökümün en önemli özelliği hesaplara ilişkin borç ve alacak tutarlarının T cetveli formatında listelenmesidir. Yani hesaplara ilişkin borç kayıtlarının ekranın sol tarafında, alacak kayıtlarının da sağ tarafta sunulmasıdır. Programı çalıştırdığınızda yapacağınız tek işlem; dökümü hangi gün için alacağınızı belirtmeniz ve bakiyelerini inceleyeceğiniz hesap yada hesapları seçmenizdir. Programınız anında istediğiniz bilgileri size sunacaktır.

1.7.4.1.3 Değerli kâğıt listesi (082412)

Bu döküm ile kullanıcılarımız istedikleri tarih için, çek senet vb. tüm değerli kâğıtlarının bakiye bilgisi tek bir ekrandan inceleyebileceklerdir. Program çalıştırıldığında yapılacak tek işlem, dökümün hangi tarih için alınacağının seçilmesidir. Bu seçimle birlikte tüm değerli kâğıtlarınızın bakiyeleri, döküm yeri tercihinize göre listelenecektir.

1.7.4.2 Envanter Defteri Borç/Alacak Sıralı

Bu menüde ise envanter defterinizi borç ve alacak sıralı olarak listeleyebileceğiniz raporlar yer almaktadır.

1.7.4.2.1 Açılış bilânçosu - Gelir/Gider tablosu - Kapanış bilânçosu (082420)

Bu döküm ile kullanıcılarımız; tıpkı Açılış bilânçosu - Gelir/Gider tablosu - Kapanış bilânçosu (082410) dökümünde olduğu gibi firmalarına ilişkin açılış kapanış ve gelir-gider tablolarına ait

envanter bilgilerini, istedikleri hesapları baz alarak listeleyebilecek, dolayısıyla envanter detaylarını toplu olarak gözlemleyebileceklerdir. Bu iki raporu bir birinden ayıran temel özellik, birinin T cetveli formatında listelenmesi bu raporunda borç alacak sıralı olarak listelenmesidir. Döküm için girilecek parametreler ve envanter sonuçları aynıdır. Bu raporda kullanıcılarımızın, borç ve alacak hesaplarına ait detayları ayrı sayfalar halinde dökebilmeleri mümkündür. Bunun için yapacakları tek işlem parametre ekranından “borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülsün” parametresini isteklerine

uygun olacak şekilde işaretlemeleridir. Raporunuz da varsayılan olarak borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülecek yapıdadır.

1.7.4.2.2 Cari - banka - kasa - hizmet - masraf - personel listeleri (082421)

Bu döküm ile kullanıcılarımız; tıpkı Cari - banka - kasa - hizmet - masraf - personel listeleri (082411) dökümünde olduğu gibi, cari, banka, kasa, hizmet, masraf ve personel hesaplarının borç ve

alacak bakiyelerini isterlerse tek tek, isterlerse de aynı döküm içinde toplu olarak listeleyip inceleyebileceklerdir. Bu iki raporu bir birinden ayıran temel özellik, birinin T cetveli formatında listelenmesi bu raporunda seçilen detaylardaki hesapları borç alacak sıralı olarak listelemesidir. Döküm için girilecek parametreler ve envanter sonuçları aynıdır. Bu raporda kullanıcılarımızın, borç ve alacak hesaplarına ait detayları ayrı sayfalar halinde dökebilmeleri mümkündür. Bunun için yapacakları tek işlem parametre ekranından “borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülsün”


71

parametresini isteklerine uygun olacak şekilde işaretlemeleridir. Raporunuz da varsayılan olarak borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülecek yapıdadır.

1.7.4.2.3 Değerli kâğıt listesi (082422)

Bu döküm ile kullanıcılarımız; tıpkı Değerli kâğıt listesi (082412) dökümünde olduğu gibi, istedikleri

tarih için, çek senet vb. tüm değerli kâğıtlarının bakiye bilgisini tek bir ekrandan inceleyebileceklerdir. Bu iki raporu bir birinden ayıran temel özellik, birinin T cetveli formatında listelenmesi bu raporunda değerli kâğıtları borç alacak sıralı olarak listelemesidir. Döküm için girilecek parametreler ve envanter sonuçları aynıdır. Bu raporda kullanıcılarımızın, borç ve alacak hesaplarına ait detayları ayrı sayfalar halinde dökebilmeleri mümkündür. Bunun için yapacakları tek işlem parametre ekranından “borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülsün” parametresini isteklerine uygun olacak şekilde

işaretlemeleridir. Raporunuz da varsayılan olarak borç ve alacaklar ayrı sayfalarda dökülecek yapıdadır.

1.7.4.3 Stok Listesi (082430)

Bu rapor ile kullanıcılarımız istedikleri tarih için, stoklarının envanter durumlarını listeleyebileceklerdir. Program çalıştırıldığında yapılacak tek işlem; hangi tarih için stok envanter bilgisinin alınacağının seçilmesi ve rapor döküm yerinin belirlenmesidir. Bu seçim doğrultusunda raporunuz; stoklarınızın kodunu, adını, toplam miktarlarını, birim fiyatlarını, toplam miktara ve birim fiyata göre toplam tutarlarının ne kadar olduğu bilgisini ayrı ayrı başlıklar halinde sunacaktır.

1.7.4.4 Sabit Kıymet Listesi (082431)

Bu rapor ile de kullanıcılarımız; sabit kıymetlerinin envanter bilgilerine ulaşacaklardır. Programı çalıştırdığınızda sizden sadece, sabit kıymetlerinize yönelik envanter bilgisini hangi tarih için almak istediğinizi ve döküm yerinizi belirtmeniz istenecektir. Bu belirlemeler doğrultusunda programınız sabit kıymetlerinize ait tüm bilgileri toplu olarak listeleyecektir.

1.8 Mizanlar

Bir işletmenin, belli bir dönemine ilişkin büyük defter hesaplarının borçlu ve alacaklı tutar toplamları ile bunlara ilişkin bakiyeleri düzenli bir şekilde gösteren cetvele mizan denir. Mizanlar, yevmiye defterinden büyük deftere geçirilen kayıtların doğruluğunun kontrol edilmesine olanak vermektedir. MUHASEBE modülünüzün bu bölümünden, farklı detaylarda hazırlanmış mizanları listeleme imkânı bulacaksınız. Bu bölümde yer alan dökümlerle ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce sizlere önemli gördüğümüz bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz.

Mizanlarda hesaplar farklı renkte dökülebilir mi? Series 9000’de, mizan dökümlerindeki ana grup, alt grup, ana hesap, ara hesap ve alt hesapların farklı renklerde dökülmesini sağlayabilmeniz mümkündür. Bunun için Kuruluş programınızın Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri–2 ekranında yer alan, “Mizan Dökümünde Renkli Dökülecek Satırlar” alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak

pencereden renkli dökülecek mizan satırlarını belirlemeniz sonrasında ayarlar butonundan, seçilen satırın hangi renkte görüntüleneceğini seçmeniz yeterlidir. Bu ekranda her seçeneğin hemen yanında 1’den 5’e kadar sıralanmış özel satır rengi ifadeleri vardır. Bunlar ilgili satırların hangi renkte gözükeceğini belirlemenizde size yardımcı olacaktır. Çünkü bu ifadeler Ayarlar butonunun “rapor renkleri” seçeneği seçildiğinde karşınıza gelecek ve bu satırların dolayısıyla mizandaki hesapların hangi renkte olacağı belirlenecektir. Örneğin döküm parametrelerinden Ana grup (1.Özel satır rengi) parametresini işaretlediğimizi düşünelim, daha sonra ayarlar butonundan rapor renkleri seçeneğini tıklayıp karşımıza gelen ekranın “Renkler” başlıklı bölümünden 1.Özel satır rengi ifadesinin üzerine gelelim ve ekranın sağ bölümündeki renk skalasından istediğimiz


72

rengi seçelim. Bu işlem sonrasında mizanlarınızdaki ana grupların, seçtiğiniz renkte döküldüğünü göreceksiniz.

1.8.1 Mizan föyü (80002)

Yönetim ekranlarımıza ilişkin açıklamalarımız programınızın Yönetim başlıklı menüsünde detaylı olarak verilmiştir. Dolayısıyla mizan föyüne yönelik açıklamalarımız için bu yönetim menüsü altında yer alan Hesap Planı Mizanı Yönetimine (80002) ilişkin açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.8.2 Mizan Kübü (080004)

Bu program ile kullanıcılarımız; verecekleri hesap kod yapısının istedikleri tarihler arasında mizanlarını birçok detayı baz alarak analiz edebileceklerdir. Şöyle ki

İlgili hesap mizanlarının aylara ve haftalara göre dağılımını,

Hesap mizanındaki fiş türünün ve durumunun ne olduğu,

Bağlı olduğu sorumluluk merkezi

gibi birçok detayı tek bir ekrandan analiz edebilme şansına sahip olacaklardır. Bu seçenekleri istekleriniz doğrultusunda çoğaltabilmeniz pek tabii ki mümkündür. Programınız bu konuda sizlere, analiz kapsamına alabileceğiniz birçok analiz boyutu sunacaktır. Programınızın en önemli detayı mouse'un sürükle bırak özelliği sayesinde analiz kapsamına alınacak tüm başlıkların hem yatay hem de dikey olarak ekrana yerleştirilebilmesidir. Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden tarih aralığı girmeniz istenecektir. Bu aşamada yapmanız gereken hangi tarih aralığındaki mizanları görmek istediğinizi belirtmenizdir. Son olarak da Hesap kod yapısını belirleyerek, mizanını görmek istediğiniz hesabı belirlemelisiniz. Bu belirlemeler sonrasında hesap mizanlarının bakiyeleri ekranınıza yansıyacaktır. Şimdi yapmanız gereken, mizan bilgilerinizi hangi detayları baz alarak analiz edeceğinizi belirlemeye gelmiştir. Bunun için ekranınızın Analiz boyutları bölümünde sıralanan kolon başlıklarından, analiz

kapsamına alacağınız başlıkları mouse'unuz yardımıyla ekranınızın kolonlar bölümüne ister yatay, isterseniz de dikey olarak yerleştirmenizdir. Programınız seçimlerinizi dikkate alacak ve istediğiniz bilgileri ekranınıza getirecektir. Örneğin analiz boyutlarından hafta, ay, tarih ve hesap başlığını ekranınıza dikey olarak, fiş türü başlığını da yatay olarak yerleştirebilirsiniz. Böylece ekranınızın üst yarısına fiş türlerinin, hemen altında da bu fiş türlerine ait hesapların mizan bilgisi ile mizanların aylık, haftalık ve tarih olarak bakiyelerinin ne kadar olduğu bilgisinin gruplar halinde yansıdığını göreceksiniz. Sizler daha fazla bilgi ile daha fazla sonuca ulaşabilirsiniz. Bu tamamen hangi bilgiyi hangi sırada görmek istediğinize bağlı olarak belirlenecektir. Analiz ekranlarının genel özellikleri

Ekranınıza yatay ve dikey olarak yerleştirdiğiniz analiz boyutlarının yerlerini otomatik olarak değiştirebilirsiniz. Yani yatay olarak sıralanan kolon başlıklarının dikey, dikey olarak sıralanan kolon başlıklarının da yatay olarak sıralanmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için ekranınızın üst bölümünde yer alan Görünüm başlıklı menüden "çapraz değişimi"

seçmeniz yeterli olacaktır.

Ekranda sıraladığınız analiz boyutları için kriter verebilirsiniz. Yani ay, hafta ve hesap gibi başlıkların hangi detaylarda listeleneceğini belirleyebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken ilgili başlıkların yanında yer alan ok tuşunu tıklamanız ve açılacak ekrandan istediğiniz seçenekleri “evet”, istemediğiniz seçenekleri de hayır (X) olarak işaretlemeniz yeterli olacaktır. Örneğin hesap mizanlarının 1. haftadan 5 haftaya kadar olan bakiyelerinin listelenmesini ya da 1. aydan 5. aya kadar olan tutarlarının listelenmesini bu kriterler sayesinde belirleyebilirsiniz.


73

Analizinizi grafik bazında görüntüleyebilirsiniz. Bunun için yapılacak tek işlem, hangi analiz boyutuna ait grafiği görüntülemek istiyor iseniz, ilgili başlığın başında yer alan grafik işaretini mouse'umuzla seçmeniz yeterlidir. Grafiğiniz anında karşınıza gelecektir. Daha sonra da grafiğinize ilişkin düzenlemeler yapabilir, hangi şekilde görüntüleneceğini belirleyebilirsiniz. Tercih size bırakılmıştır.

Ekranınızın üst bölümünde gördüğünüz Görünüm başlıklı menüde yer alan seçenekler

yardımıyla, analiz kapsamına aldığınız başlıklara ve verilere ilişkin istediğiniz düzenlemeleri yapabilirsiniz. Örneğin analiz başlık renklerinizin istediğiniz fonda görüntülenmesini, verilerinizin gözünüze hoş gelecek renklerle listelenmesini, küplerinize ait tüm bilgilerin tablo formatına çevrilmesini, kapalı olan başlık bilgilerinizin tüm detaylarıyla görüntülenmesini, hücrelerinize ait genişliklerin istediğiniz boyuta getirilmesini, tüm detayların aynı anda kapatılmasını ve açılmasını, yatay ve dikey olarak yerleştirilmiş başlıkların çapraz değişimle otomatik olarak yer değiştirmesini, tablonuza ait sorgu cümlesinin görüntülenmesini, seçilen hücreye ait detay bilgilerin küp görüntüsünün altında bir tabloda listelenmesini, küpte yer alan kolon ve satır toplamlarının isteğinize göre sonda, başta, sabit ya da yok olmasını, küpünüzün Düz, 3 boyutlu ve karışık olarak görüntülenmesini, küplerinizde listelenen hücrelerin çerçeveli olarak görünmesini, tutar-miktar vb. alanların ondalık hane sayısının belirlenmesini sağlayabilirsiniz. Bunun yanı sıra bu menüde yer alan Görünüm Planı Yöneticisi seçeneğiyle analiz boyutlarında yer alan satır ve kolonlarla ilgili filtreleme vb. işlemleri yapabilir buna benzer olarak Değer yönetici seçeneğiyle de küplerde varsayılan olarak gelen kolonlarla ilgili düzenlemeleri yapabilirsiniz. En önemlisi de ekranınızdaki görüntüyü saklayabilirsiniz.

Dosya menüsündeki seçenekler ile analizini istediğiniz isimle kaydedebilir sonrasında

açabilirsiniz

Aktarım Menüsünde yer alan seçenekler ile analizinizin excel programına aktarılmasını ve

internet ortamından görüntülenmesini sağlayabilirsiniz.

Yazıcı Menüsünde yer alan seçenekler ile ekranınızda listelenen analiz bilgilerinizin döküm

öncesinde sayfa ve baskı ayarlarını yapabilir, ön izleme seçeneği ile dökümünüzün kâğıt üzerinde nasıl görüntüleneceğini inceleyebilirsiniz. Ayrıca bu menüde yer alan çıktı kalitesi seçeneği sayesinde dökümünüzü Siyah-beyaz, düz ve göründüğü gibi alabilirsiniz.

Yönetim menüsünde yer alan tarih değiştir Alt+C seçeneği ile analizinizin tarih aralığını

yeniden belirleyebilirsiniz.

Programlarımızın giriş ekranının üst bölümünde yer alan Veri küpü programı ile kayıtlı olan

analizlerinizi ekrana çağırabilir ve gerekli düzenlemeleri yaparak analizinizi geliştirebilirsiniz.

1.8.3 Grup mizanı (083100)

Bu program ile parametre ekranından seçeceğiniz firma yada firmalarınıza ait muhasebe hesaplarınızın, hesap grupları ve bağlı oldukları hesap sınıflarına ait borç-alacak tutarları ile bakiyelerini listeleyebileceksiniz. Programınız birden fazla firma için mizan alabileceğiniz yapıda düzenlenmiştir. Çünkü V15 serisi programlarımızda aynı veri tabanına bağlı birden fazla firma ile işlem yapılabilmektedir.

Varsayılan olarak mizanlarda sadece aktif durumda olan fiş hareketlerine yer verilecektir. Yani muhasebe fişlerinin durumu alanı “aktif” olan hareketler yer alacaktır. Grup mizanını açıklamaya

başlamadan önce, hesap sınıfı ve hesap grubu kavramından söz etmek istiyoruz. Tek düzen hesap planı uygulaması çerçevesinde, hesap planınızdaki ana hesapların otomatik olarak modülünüz tarafından açılabileceğini, ana hesaplardan sonra yer alan muavin ve tali hesaplarıysa, her firmanın kendi bünyelerine göre düzenleyebileceğini belirtmiştik. İlgili kanun gereği kullanılması zorunlu ana hesaplar 3 kademeden oluşmaktadır. Kanun ilk kademe olarak hesap sınıflarını 9 madde altında toplamıştır;

HESAP SINIFLARI 1. Dönen Varlıklar 2. Duran Varlıklar


74

3. Kısa Vadeli Yabancı Kaynaklar 4. Uzun Vadeli Yabancı Kaynaklar 5. Öz Kaynaklar 6. Gelir Tablosu Hesapları 7. Maliyet Hesapları 8. 9. Nazım Hesaplar

Yukarıdaki her bir hesap sınıfına ait hesap grupları da, yine ilgili kanun uyarınca hazırlanmıştır. Ana hesapların 2. kademesini oluşturan bu hesap gruplarına da bir kaç örnek vermek istiyoruz. Örneğimizde dönen varlıklara ait hesap sınıflarını baz aldık ve hesap gruplarının madde numaralarının başına da dönen varlıkların madde numarası olan 1 rakamını getirdik;

HESAP GRUPLARI 10. Hazır Değerler 11. Menkul Kıymetler 12. Ticari Alacaklar 13. Diğer Alacaklar

İlgili kanun uyarınca kullanılması zorunlu tutulan hesap planının son aşaması, ana hesapların açılması ile gerçekleşmektedir. Yine dönen varlıklar sınıfının hazır değerler grubunu örnek alarak 3. ve son kademeyi oluşturan hesaplardan bir kaç örnek vermek istiyoruz;

ANA HESAPLAR 100 Kasa 101 Alınan Çekler 102 Bankalar 103 Verilen Çekler ve Ödeme Emir. (-)

Evet, yukarıdaki açıklamalarımızdan da anlaşılacağı üzere, muhasebe hesap planının ana hesaplar toplam 3 kademeden oluşmaktadır. Birinci kademe hesap sınıfları, ikinci kademe hesap grupları, üçüncü ve son kademeyse ana hesaplardır. Bu program yardımı ile de, muhasebe hesap planında yer alan hesap sınıfları ve hesap gruplarını hareket tutarları itibari ile inceleyebilme imkânı bulacaksınız.

Grup mizanını çalıştırdığınızda karşınıza parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Girilecek parametrelerin neler oldukları aşağıda açıklanmıştır; Firma/firmalar: Yukarıda da belirttiğimiz gibi mizanınızı istediğiniz firma/firmalar için alabilmeniz

mümkün olabilmektedir. İşte bu alanda sizden istenen mizanınızı hangi firma yada firmalarınız için dökeceğinizi seçmenizdir. İlk Hesap kodu- son hesap kodu: Bu alanda da yapmanız gereken mizanınızda yer almasını

istediğiniz muhasebe hesaplarının kod aralığını belirtmenizdir. Sorumluluk merkez detaylı ve sorumluluk merkez kodları: Eğer mizanınızda istediğiniz sorumluluk merkezlerine ait fiş hareketlerinin yer almasını istiyor iseniz öncelikle sorumluluk merkez detaylı parametresini işaretlemeli, akabinde de sorumluluk merkez kodları alanından

istenilen sorumluluk merkezlerinin hangileri olduğunu seçmelisiniz. Fiş grup detaylı ve fiş grupları: Programlarımızda muhasebe fişlerinizi belirli gruplara bağlayarak takip edebilmeniz mümkün olabilmektedir. Bunun için öncelikle Muhasebe fişi grup tanımları (081008) programından fiş gruplarının tanımlanması sonrasında da muhasebe fişleri ekranının grup kodu

alanından ilgili grupların seçilmesi gerekmektedir. İşte bu alanlarda sizden istenen öncelikle mizanınızda fiş grup detaylarına yer verip vermeyeceğinizi belirtmeniz akabinde de hangi fiş gruplarına ait hareketlere yer vereceğinizi seçmenizdir. Mizan tipi: Grup mizanını 6 ayrı döneme göre alabilirsiniz. Bunlar;


75

Son durum; bu seçenek ile mizan alındığında, tüm hesap grupları son durumları listelenecektir. Açılış; hesap gruplarının açılış değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Dönem sonu; hesap gruplarının, bir sonraki ekrandan girilecek dönem (ay) sonu değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Dönem içi; hesap gruplarının, bir sonraki ekrandan girilecek dönem (ay) içi değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Örneğin mizan alacağınız dönem için -7- girmişseniz, sadece 7. aya ait hareketler listelenecektir. Belli tarih; hesap gruplarının sizin belirleyeceğiniz belirli bir tarihteki değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Belli tarihin ne olduğu ayrıca sorulacaktır. Tarih arası; hesap gruplarının sizin belirleyeceğiniz tarih aralığındaki değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Belli tarihin ne olduğu ayrıca sorulacaktır.

Evet, mizan tiplerini sizlere aktardık. Şimdi satır sonu butonunu tıklayarak seçiminizi yapınız. Mizan grubu: Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve mizanı hangi grup/gruplar bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Birden fazla mizan grubu seçmek isterseniz, o grupların bulunduğu satırdaki kutucukları kliklemeniz yeterlidir. Hesap durumu: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza tüm hesaplar, bakiyesi

olanlar, borçlu hesaplar, alacaklı hesaplar ve tüm hesaplar (işlem görmemişler dahil) seçeneklerinin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, mizan dökümlerinizi hangi seçeneği baz alarak listeleyeceğinizi seçmenizdir. Böylece sadece işlem görmüş olan tüm muhasebe hesaplarınızı, sadece bakiyesi olanları, sadece borç ya da alacak bakiyesi olan hesapları yada işlem görmüş yada görmemiş olsun tüm muhasebe hesaplarınızı listeleyebilmeniz mümkün olabilecektir. Bu ekrandaki parametre girişleriniz tamamlandıktan sonra, eğer mizan tipi belli tarih, tarih arası veya dönem içinse, ilgili tarih veya dönem girişini yapacağınız bir pencere ile karşılaşacaksınız. Tarih veya dönem girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra mizanınız listelenecektir. Grup mizanında aşağıdaki bilgiler yer alır. Hesap kodu: Hesap grup ve hesap sınıflarının kodlarıdır.

Hesap adı: Hesap grup ve hesap sınıflarının isimleridir.

Borç: İlgili hesap grubunun (veya hesap sınıfının), seçtiğiniz mizan tipindeki toplam borç tutarıdır.

Örneğin mizan tipini son durum seçtiyseniz, bu alandaki rakam ilgili hesap grubunun veya hesap sınıfının döküm aldığınız andaki borç tutarı olacaktır.


76

Alacak: İlgili hesap grubunun (veya hesap sınıfının), seçtiğiniz mizan tipindeki toplam alacak tutarıdır.

Örneğin mizan tipini belli tarih seçtiyseniz, bu alandaki rakam ilgili hesap grubunun veya hesap sınıfının girdiğiniz tarihteki alacak tutarı olacaktır. Borç bakiye-alacak bakiye: İlgili hesap grubu veya hesap sınıfının, seçtiğiniz mizan tipi bazındaki borç

ya da alacak bakiyesidir. Örneğin mizan tipi son durumsa, bu alandaki bakiye hesap grubunun veya hesap sınıfının döküm aldığınız andaki bakiyesi olacaktır. Eğer parametreler ekranından birden fazla mizan grubu seçtiyseniz, hesaplarınızın seçilen gruplar bazında borç-alacak ve bakiyeleri de sütunlar halinde dökümünüzde yer alır. (alternatif döviz borç-alacak-bakiyeler, orijinal döviz borç-alacak-bakiyeler gibi).

1.8.4 Ana hesap mizanı (083200)

Mizanlar menüsünün bu bölümünden, tüm ana hesaplarınızın, istediğiniz dönemlerdeki borç-alacak tutarlarını ve bakiyelerini listeleme imkânı bulacaksınız. Tıpkı grup mizanında olduğu gibi programınız bu dökümde de sadece muhasebe fişlerinin durumu alanı “aktif” olan fişlerin

hareketlerini listeleyecektir. Bu programa girdiğinizde mizan parametreleri başlıklı bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan girilecek parametreler hemen hemen grup mizanı ile aynıdır. Sadece bu ekranda farklı olarak “hesap gruplarını” başlıklı bir parametre yer almaktadır. Bu parametre ile de sizden istenen,

raporunuzda listelenecek hesapların en üst seviyelerinin de yer alıp almayacağını istiyorum ve istemiyorum şeklinde belirtmenizdir. Örneğin bu parametreyi istiyorum olarak seçer iseniz, 100,101 ve 103 şeklinde listelenen kasa hesaplarınızın, bir üst seviyeleri yani 10 Hazır değerler ve 1 Dönen varlıklar hesapları da başlık olarak yer alacaktır. Mizan parametrelerini girdikten sonra, -eğer mizan

tipini dönem sonu, dönem içi, belli tarih veya tarih arası seçtiyseniz- mizanınızın hangi tarih veya dönem itibari ile alınacağını girmeniz gerekecektir. Mizan tipi son durum veya açılış olarak seçilmişse, döküm yeri tercihinin belirleneceği ekrana ulaşılacaktır. Bu ekrandan döküm yeri seçildikten sonra ana hesap mizanınız listelenecektir. Ana hesap mizanında hesap kod ve isimleri ile parametreler ekranından seçilen mizan tipi bazında hesapların borç-alacak ve bakiyeleri listelenir. Eğer parametreler ekranından birden fazla mizan grubu seçtiyseniz, hesaplarınızın seçilen gruplar bazında borç-alacak ve bakiyeleri de sütunlar halinde dökümünüzde yer alır. (alternatif döviz borç-alacak-bakiyeler, orijinal döviz borç-alacak-bakiyeler gibi). Evet, Ana Hesap Mizanı ile ilgili açıklamalarımıza burada son veriyoruz. Bundan sonraki bölümde genel mizanın açıklamalarına geçilecektir. Şimdi mizan parametrelerini daha yakından incelemeye çalışalım. Firma/firmalar: Bu alanda sizden istenen mizanınızı hangi firma yada firmalarınız için dökeceğinizi

seçmenizdir. İlk Hesap kodu- son hesap kodu: Bu alanda da yapmanız gereken mizanınızda yer almasını

istediğiniz muhasebe hesaplarının kod aralığını belirtmenizdir. Sorumluluk merkez detaylı ve sorumluluk merkez kodları: Eğer mizanınızda istediğiniz sorumluluk merkezlerine ait fiş hareketlerinin yer almasını istiyor iseniz öncelikle sorumluluk merkez detaylı parametresini işaretlemeli, akabinde de sorumluluk merkez kodları alanından

istenilen sorumluluk merkezlerinin hangileri olduğunu seçmelisiniz. Fiş grup detaylı ve fiş grupları: Programlarımızda muhasebe fişlerinizi belirli gruplara bağlayarak takip edebilmeniz mümkün olabilmektedir. Bunun için öncelikle Muhasebe fişi grup tanımları (081008) programından fiş gruplarının tanımlanması sonrasında da muhasebe fişleri ekranının grup kodu

alanından ilgili grupların seçilmesi gerekmektedir. İşte bu alanlarda sizden istenen öncelikle mizanınızda fiş grup detaylarına yer verip vermeyeceğinizi belirtmeniz akabinde de hangi fiş gruplarına ait hareketlere yer vereceğinizi seçmenizdir. Mizan tipi: Mizanınızı 6 ayrı döneme göre alabilirsiniz. Bunlar;


77

Son durum; bu seçenek ile mizan alındığında, tüm hesap grupları son durumları listelenecektir. Açılış; hesap gruplarının açılış değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Dönem sonu; hesap gruplarının, bir sonraki ekrandan girilecek dönem (ay) sonu değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Dönem içi; hesap gruplarının, bir sonraki ekrandan girilecek dönem (ay) içi değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Örneğin mizan alacağınız dönem için -7- girmişseniz, sadece 7. aya ait hareketler listelenecektir. Belli tarih; hesap gruplarının sizin belirleyeceğiniz belirli bir tarihteki değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Belli tarihin ne olduğu ayrıca sorulacaktır. Tarih arası; hesap gruplarının sizin belirleyeceğiniz tarih aralığındaki değerleri ile listelendiği mizan tipidir. Belli tarihin ne olduğu ayrıca sorulacaktır.

Evet, mizan tiplerini sizlere aktardık. Şimdi satır sonu butonunu tıklayarak seçiminizi yapınız. Mizan grubu: Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve mizanı hangi grup/gruplar bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Birden fazla mizan grubu seçmek isterseniz, o grupların bulunduğu satırdaki kutucukları kliklemeniz yeterlidir. Hesap durumu: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza tüm hesaplar, bakiyesi

olanlar, borçlu hesaplar, alacaklı hesaplar ve tüm hesaplar (işlem görmemişler dahil) seçeneklerinin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu aşamada sizden istenen, mizan dökümlerinizi hangi seçeneği baz alarak listeleyeceğinizi seçmenizdir. Böylece sadece işlem görmüş olan tüm muhasebe hesaplarınızı, sadece bakiyesi olanları, sadece borç ya da alacak bakiyesi olan hesapları yada işlem görmüş yada görmemiş olsun tüm muhasebe hesaplarınızı listeleyebilmeniz mümkün olabilecektir. Hesap Gruplarını: Bu parametre ile de sizden istenen, raporunuzda listelenecek hesapların en üst

seviyelerinin de yer alıp almayacağını istiyorum ve istemiyorum şeklinde belirtmenizdir. Örneğin bu parametreyi istiyorum olarak seçer iseniz, 100,101 ve 103 şeklinde listelenen kasa hesaplarınızın, bir üst seviyeleri yani 10 Hazır değerler ve 1 Dönen varlıklar hesapları da başlık olarak yer alacaktır.

Ana hesap mizanında hesap kod ve isimleri ile parametreler ekranından seçilen mizan tipi bazında hesapların borç-alacak ve bakiyeleri listelenir.

1.8.5 Genel mizan (083300)

Bu program ile kullanıcılarımız; hareket gören tüm muhasebe hesaplarını, ana, muavin ve tali seviyelerine göre ve istedikleri dönem bazında listeleyebileceklerdir. Bu mizanda da sadece muhasebe fişlerinin durumu alanı “aktif” olan fişlerin hareketlerine yer verilecektir. Yani durumu

pasif olan muhasebe fişlerinin hareketleri yer almayacaktır. Bu mizanın ana hesap mizanından tek


78

farkı, sadece ana hesapları değil, muavin ve tali hesapları da kapsaması ve ana hesaplar bazında toplamları listelemesidir. Yani 100, 101 ve 102 şeklinde listelenen hesaplarınızın, bir üst seviyelerinin 10 Hazır değerler 1 Dönen varlıklar hesapları ile birlikte 100,01 Nakit kasa hesabının da yani tali

hesaplarında başlık olarak yer almasıdır. Parametre olarak girilecek tüm ayrıntılar ana hesap mizanı ile aynıdır. Yani öncelikle

Firma seçimi yapılacak, (bu alanda birden fazla firma seçebilirsiniz)

Mizanın alınacağı hesaplar belirlenecek,

Sorumluluk merkezi detaylı olup olmayacağı olacaksa hangi sorumluluk merkezlerinin yer alacağı seçilecek,

Muhasebe fiş gruplarının dökülüp dökülmeyeceği belirtilecek,

Mizan tipi,

Mizan grubu,

Hesap durumu ve

Hesap gruplarının yer alıp almayacağı belirlenecektir. Parametre girişleri sonrasında döküm listelenecektir. Eğer mizan tipi belli tarih, tarih arası veya dönem içinse, ilgili tarih veya dönem girişini yapacağınız bir pencere ile karşılaşacaksınız. Tarih veya dönem girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra genel mizanınız listelenecektir. Genel mizanda hesap kod ve isimleri ile parametreler ekranından seçilen mizan tipi bazında hesapların borç-alacak ve bakiyeleri listelenir.

1.8.6 Alt hesap mizanı (083400)

Mizanlar menüsünün bu bölümünden, tüm alt hesaplarınızın, istediğiniz dönemlerdeki borç-alacak tutarlarını ve bakiyelerini istediğiniz seviyedeki hesaplara göre listeleme imkânı bulacaksınız. Örneğin dökümünüzde 1. seviyedeki hesapların dikkate alınmasını isterseniz, 100 Kasa, 153 Ticari mallar, 320 Satıcılar, 191 İndirilecek KDV vb. seviyedeki hesap kodları sıralanacak ve tutarlar bu hesaplara işlenerek listelenecektir. Tercihinizi 2. seviye olarak kullanırsanız dökümünüzde yukarıda örneklediğiniz hesapların bir alt hesaplarına yer verilecektir. Yani 100.01, 153.01, 191.01, 320.01, 320.02 şeklinde olan hesaplar tutarlarıyla birlikte dökülecektir. Seviye seçiminizi hesap planı tanımlamalarınıza bağlı olarak kullanabilirsiniz. Bu mizanda da kullanıcılarımız diğer mizanlarımızda olduğu gibi muhasebe fişlerinin durumu alanı “aktif” olan fişlerin hareketlerini listeleyeceklerdir. Programa girdiğinizde karşınıza tıpkı Ana hesap mizanı (083200) programında olduğu gibi

parametre seçimi yapacağınız ekran gelecektir. Bu ekrandaki tek farklı parametre kullanıcılarımızın yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesaplarına ilişkin seviyelerini belirledikleri parametredir. Yani bu dökümde de sizden

Firma seçimi yapmanız, (bu alanda birden fazla firma seçebilirsiniz)

Mizanın alınacağı hesapları belirlemeniz,

Sorumluluk merkezi detaylı olup olmayacağını olacaksa hangi sorumluluk merkezlerinin yer alacağını seçmeniz,

Muhasebe fiş gruplarının dökülüp dökülmeyeceği belirtmeniz,

Mizan tipini,

Mizan grubunu,

Hesap durumunu ve

Ek olarak seviye seçimini yapmanız istenecektir. Bu ekrandaki parametre girişlerinizi tamamlandıktan sonra, eğer mizan tipi belli tarih, tarih arası veya dönem için seçilmişse, ilgili tarih veya dönem girişini yapacağınız bir pencere ile karşılaşacaksınız. Tarih veya dönem girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra alt hesap mizanınız listelenecektir. Alt hesap mizanında hesap kod ve isimleri ile parametreler ekranından seçilen mizan tipi bazında belirlediğiniz seviyedeki hesapların borç-alacak ve bakiyeleri listelenir.


79

1.8.7 Genel amaçlı hesap mizanı (083800)

Mizanlar menüsünün bu bölümünden, parametre girişleri sayesinde tamamen kendi ihtiyaçlarınıza uygun mizanlar yaratacaksınız. Programa girdiğinizde mizan parametreleri başlıklı bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekranda öncelikle sizden istenen, hesap mizanını almak istediğiniz firmayı “Firma/firmalar” alanından seçmenizdir, daha sonra da mizanınızı hangi hesap kodları için

alacağınızı belirtmenizdir. Bunun için ilk hesap ve son hesap kodu alanlarına uygun girişler yapmalısınız. Daha sonrada aşağıda tek tek açıklamaya çalışacağımız parametrelere girişleri yapılmalıdır. Mizan Tipi: Hesaplarınızın belirli zaman dilimlerindeki durumları mizan tipi başlığı ile bu alanda yer

almaktadır. Sizden istenilen, genel amaçlı mizan tipini seçmenizdir. Örneğin mizan tipini 1. seçenek olan son durum-açılış dahil olarak seçerseniz, mizanda listelenecek hesaplar son durumları ile (yani mizan aldığınız andaki değerleri ile) yer alır. Bu değerlere hesapların açılış değerleri de dahildir. Mizan tipini 10. seçenek olan açılış olarak seçerseniz, hesaplar sadece açılış değerleri ile listelenir. Mizan tipi 6. seçenek olan belirli dönemler olarak seçildiğinde, karşınıza dönem isimlerinin yer aldığı bir pencere gelir ve bu pencereden yapılan dönem seçimlerine göre mizan listelenir. Mizan tipi belirli bir tarih sonu veya belirli tarihler arası olarak seçilirse, belirli tarihlerin girileceği bir pencere açılır ve mizan hesapların girilen tarihlerdeki değerli itibari ile listelenir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımız dikkate alarak satır sonu butonunu tıklayıp mizan tipini seçiniz. Mizan Grubu: Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve mizanı hangi grup/gruplar bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Birden fazla mizan grubu seçmek isterseniz, o grupların bulunduğu satırdaki kutucukları kliklemeniz yeterlidir. Sorumluluk Merkezleri: Mizanda sorumluluk merkezi bilgilerinin de yer alıp almayacağı bu alanda

belirtilecektir. İlk Sorumluluk Merkezi-Son Sorumluluk Merkezi: Yukarıdaki parametreyi detaylarını istiyorum

olarak cevapladıysanız, bu alanlara genel amaçlı hesap mizanınızda yer alacak muhasebe hesaplarının hareketlerine ilişkin sorumluluk merkezi kod aralığını girebilirsiniz. Böylece mizanda sadece kodları girilen sorumluluk merkezlerinden kaynaklanan hareketler listelenir. Aksi durumda sorumluluk merkezleri dökümde baz alınmaz. Bakiye Hesaplama Şekli: Bu alanda da sizden istenen, mizan dökümünde fark bakiye toplamlarının

hangi detaya göre hesaplanacağını belirtmenizdir. Bu amaca yönelik programınızın size üç seçenek sunacaktır. Bu alanda ki seçiminizin Fark Bakiye (Toplamı Alt Hesaptan) olması durumunda hem borç hem de alacak bakiyesi veren alt

hesapların hem alacak hem de borç bakiye toplamları dökümde yer alır.


80

Fark Bakiye (Toplamı Ana Hesaptan) olarak seçilirse hem borç hem de alacak bakiyesi olan

hesapların sadece fark bakiyesi toplamının ne kadar olduğu dökümde yerini alacaktır. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız parametre girişlerinizi tamamladıktan sonra sıra, mizanınızda hangi hesapların yer alacağını belirlemeye gelmiştir. Bunun belirleme ise ekranınızın alt bölümünde yer alan parametre seçimlerine göre yapılacaktır. Şimdi bu parametreleri açıklamaya çalışalım. Ana Hesap Gruplarını: Mizanda ana hesap gruplarının yer alıp almayacağı bu alanda belirtilecektir.

Dolayısıyla bu parametrenin başında yer alan kutucuk işaretlenirse mizanda hareket gören hesaplar sadece bağlı oldukları ana hesap grupları bazında listelenecektir. Örneğin 102 bankalar ve 120 alıcılar ana hesabınızda borç hareketi olduğunu düşünelim ve mizanımızı da sadece bu seçeneği işaretleyerek alalım. Bu durumda dökümde 102 ve 120 ana hesaplara ait tutarlar ayrı ayrı yer almak yerine sadece bu hesapların bağlı olduğu 1 (Dönen varlıklar) hesap grubu altında listelenecektir. Alt Hesap Gruplarını: Mizanda alt hesap gruplarının yer alıp almayacağı bu alanda belirtilecektir.

Dolayısıyla bu parametre işaretlenirse sadece hareket gören hesapların bağlı oldukları alt hesap gruplarına yer verilecek bu hesapların bağlı oldukları ana hesap grupları dökümde baz alınmayacaktır. Örneğin 120 alıcılar ana hesabınızda borç hareketi olduğunu düşünelim ve mizanımızı da sadece bu seçeneği işaretleyerek alalım. Bu durumda dökümde 120 ana hesabı tutarı sadece bu hesapların bağlı olduğu 12 (Ticari alacaklar) alt hesap grubu altında listelenecek, bu grubun bağlı olduğu 1 (Dönen varlıklar) ana grubuna yer verilmeyecektir. Ana Hesapları: Mizanda ana hesapların yer alıp almayacağı bu alanda belirtilecektir. Yani

hareketlerinizin bağlı olduğu 120 alıcılar, 153 stoklar 320 satıcılar gibi ana hesaplarında ayrı satırlar halinde belirtilmesini istiyor iseniz bu parametrenin başında yer alan kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. Ara Hesapları: Mizanda tanımladığınız ara hesapların yer alıp almayacağı bu alanda belirtilecektir.

Örneğin 320.001.01 gibi hesap tanımınız var ise 320.001 ara hesabına ait tutarında ayrıca belirtilmesini istiyor iseniz bu parametreyi işaretlemeniz yeterli olacaktır. Alt Hesapları: Mizanda alt hesapların yer alıp almayacağı bu alanda belirtilecektir. Yani 320.001.01

şeklide tanımlanan hesaplara mizanınızda yer alacak ise bu parametrede işaretli olmalıdır. Yukarıda açıklamaya çalıştığımız parametre girişlerini yaptıktan sonra <F2> veya <ENTER> tuşuna basınız. Mizanınız yaratılıyor… Şeklinde bir mesaj ile karşılaşacaksınız. Kısa bir müddet sonra bu mesaj kaybolacak ve döküm yerini seçmeniz istenecektir. İlgili seçiminizi de yaptıktan sonra genel amaçlı mizanınız listelenecektir. Mizanınızda yer alan başlıklar diğer mizanlardan farklı olmadığı için burada tekrar açıklamıyoruz.

1.8.8 Birleştirilmiş Veritabanları Bazında Mizan

Bu bölümle ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce Birleştirilmiş şirketler (konsolidasyon) kavramından kısaca bahsetmek istiyoruz. Tek bir varlık olarak ele alınan bir grubun (holdingler yada bünyesinde farklı firmaların hesaplarını tutan şirketler bu gruplara örnek gösterilebilir.) bir bütün olarak sonuçlarını ve mali durumlarını ortaya koymak üzere (kar ve zarar durumları) o gruba ait şirketlerin hesaplarını birleştirmeye ilişkin muhasebe uygulamasıdır. Konuyu biraz daha açmak gerekirse, birleştirilmiş şirketler için şöyle bir örnek verebiliriz; Bir merkez ve 5 şube olmak üzere muhasebe hareketleriniz toplam 6 koldan yürüyor. Sene sonunda muhasebe hesap sonuçlarının tümünü veya şubelere ait muhasebe hesap sonuçlarını bir firma altında toplayıp mizan almak istiyorsunuz. İşte bu bölümden veri tabanınıza bağlı olan tüm firmaların mizanlarını birleştirilmiş olarak alabileceksiniz. Yapılacak tek işlem veritabanının seçilmesidir.


81

1.8.8.1 Mizan föyü (080005)

Bu föy programı, Mizan föyü (80002) ile aynı mantıkta çalışmaktadır. Tek farkı; programı çalıştırdığınızda ek olarak veri tabanı seçimi yapmanızdır. Böylece istediğiniz veri tabanındaki firmaların birleştirilmiş mizan föyünü listeleyebileceksiniz. Daha fazla bilgi için Mizan föyü (80002)’ndeki açıklamalarımızdan faydalanabilirsiniz.

1.8.8.2 Mizan kübü (080006)

Bu küp programı, Mizan kübü (80004) ile aynı mantıkta çalışmaktadır. Tek farkı; programı çalıştırdığınızda ek olarak veri tabanı seçimi yapmanızdır. Böylece istediğiniz veri tabanındaki firmaların birleştirilmiş mizan dökümünü en modern görüntüde listeleyebileceksiniz ve isterseniz grafik bazlı olarak da inceleyebileceksiniz. Daha fazla bilgi için Mizan kübü (80004)’ndeki açıklamalarımızdan faydalanabilirsiniz.

1.8.8.3 Grup mizanı (083110)

Bu bölümden alacağınız mizan ile programınızın Grup mizanı (083100) bölümünden aldığınız mizan içerik ve işleyiş olarak birbirinin aynıdır. Aralarındaki tek fark; Grup mizanında (083100) mizanın

hangi firma yada firmalar için alınabileceği belirlenebiliyorken bu mizanda firma ayrımı yapılmaksızın veritabanında ki tüm firmaların hesapları tek bir mizanda birleştirilmiş olarak listelenecektir. Yani tüm firmalarınızın borç alacak tutarı ile bakiyeleri yer alacaktır. Dolayısıyla bu mizanı almadan önce veri tabanı seçimi yapmalısınız. Bu mizanın en önemli özelliği başka sunucuları destekleyecek şekilde düzenlenmiş olmasıdır. Amacımız birden fazla firması olan ve firma datalarını farklı sunucularda takip eden işletmelerin mizan dökümlerini istedikleri sunuculardaki datalarını birleştirerek alabilmelerini sağlamaktır. Bu amaçla mizanın parametre ekranında ki “veri tabanı seçimi”

parametresi “sunucu” seçiminin yapılabileceği şekilde yapılandırılmıştır. Böylece seçilen sunucunun istenen veritabanı listeye eklenebilecek ve ilgili veritabanlarının mizanı birleştirilmiş olarak listelenebilecektir. Bu mizanda yer alan parametrelere ve döküm başlıklarına ait detaylı bilgi için Grup mizanına (083100) ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.8.8.4 Ana hesap mizanı (083210)

Bu bölümden seçeceğiniz veri tabanına bağlı tüm firmaların muhasebe hesaplarını tek bir mizanda birleştirilmiş olarak yani firmaların tüm ana hesaplarını, istediğiniz dönemlerdeki borç-alacak tutarlarını ve bakiyelerini listeleme imkânı bulacaksınız. Programa girdiğinizde sizden öncelikle

Veri tabanı seçimi yapmanız beklenecektir. Programlarımızda birleştirilmiş mizan dökümleri başka sunucuları destekleyecek şekilde yeniden yapılandırılmıştır. Dolayısıyla bu alandan başka sunuculardaki veri tabanlarının seçimi de yapılabilecektir. Amacımız birden fazla firması olan ve firma datalarını farklı sunucularda takip eden işletmelerin mizan dökümlerini istedikleri sunuculardaki datalarını birleştirerek alabilmelerini sağlamaktır. Böylece seçilen sunucunun istenen veri tabanı bu alandan listeye eklenebilecek ve ilgili veri tabanlarının mizanı birleştirilmiş olarak listelenebilecektir.

Veri tabanı belirlendikten sonra mizanı hangi hesaplar için alacağınızı seçmeniz,

Mizanı sorumluluk merkezi detaylı alıp almayacağınızı eğer alacak iseniz hangi sorumluluk merkezlerine göre alacağınızı belirtmeniz,

Aynı şekilde mizanı fiş grup detaylı alıp almayacağınızı eğer alacak iseniz hangi fiş gruplarına göre alacağınızı belirtmeniz,

Mizan tipini, mizan grubunu, hesap durumunu ve mizanda hesap gruplarını isteyip istemediğinizi belirtmeniz istenecektir.


82

Bu parametrelerle ilgili ayrıntılı bilgi için Ana hesap mizanı (083200) programından yararlanabilirsiniz. Parametre girişlerinizden sonra mizanınız listelenecektir.

1.8.8.5 Genel mizan (083310)

Bu program ile seçeceğiniz veritabanına bağlı olan tüm firmaların hareket gören tüm muhasebe hesaplarını, ana, muavin ve tali seviyelerine göre ve istediğiniz dönem bazında listeleyeceksiniz. Programın çalışma mantığı Genel mizan (083300) programı ile aynıdır. Aralarında ki tek fark bu

mizanda veri tabanına bağlı tüm firmaların hesapları listeleniyorken diğerinde seçilen firmalara ait mizanının alınmasıdır.

1.8.8.6 Alt hesap mizanı (083410)

Bu bölümünden, seçeceğiniz veri tabanına bağlı tüm firmaların alt hesaplarını, istediğiniz dönemlerdeki borç-alacak tutarlarını ve bakiyelerini, istediğiniz seviyedeki hesaplara göre listeleme imkânı bulacaksınız. Mizanın alınış şekli ve içeriği diğer mizanlar ile aynı olduğundan burada tekrar açıklama gereği duymuyoruz. Mizanda yer alan parametrelere ve döküm başlıklarına ait detaylı bilgi için Grup mizanına (083100) yada Alt hesap mizanına (083400) ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.8.9 Alternatif Şirketler Bazında Mizan

Bu bölümde yer alan programlar ile; yabancı ortaklı çalışan firmaların hesaplarını eşleştirmeleri sonrasında mizanlarını listelemeleri işlemi geçekleştirilecektir. Şimdi nasıl bir yol izleneceğini inceleyelim.

1.8.9.1 Alternatif mizan parametreleri (083012)

Bu programla ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce, sizlere alternatif şirket mizanı kavramından kısaca söz etmek istiyoruz. Programımızın bu bölümü genellikle yabancı ortaklarla çalışan firmalar tarafından kullanılmaktadır. Şöyle ki yabancı ortaklı çalışan firmaların hesaplarını kontrol edebilmek ve ortaklarına hesap durumları ile ilgili bilgiler sunabilmek için muhasebe hesaplarını eşleştirmeleri gerekmektedir. Yani kendi tek düzen hesap planı numaraları ile yabancı muhasebe hesap kartı numaralarını eşleştirmek ve yabancı ülke mizanı oluşturmak durumundadırlar. Önemli Not! Alternatif mizan oluşturmadan önce dikkat edilmesi gereken en önemli konu, yabancı ortaklı çalıştığınız firmalar için, kendi tek düzen hesap planınızdan eşleştireceğiniz hesapları daha önceden açmış olmanızdır. Hesap tanıtım kartlarının açılması ile ilgili ayrıntılı ile ilgili bilgi için, Bkz. Hesap Planı ve Kartlar.

İşte programınızın bu bölümünden, muhasebe kart numaralarının eşleştirilmeleri ve mizan dökümlerinin alınabilmesi için parametre girişleri yapılacaktır. Burada dikkat etmeniz gereken en önemli konu, kendi tek düzen hesap planınızdan eşleştireceğiniz hesapların, alt hesaplar olmasıdır. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın sol bölümü ortak çalıştığınız yabancı firmaların hesaplarına, sağ bölümü ise kendi tek düzen hesap planınıza ayrılmıştır. Tabloda yapılacak girişleri bir örnek yardımıyla açıklamaya çalışalım, Sizin 100 hesap koduyla başlayan 100.01.001 (Merkez kasa hesabı), 100.02.001 (Şube kasa hesabı) 101.01.001 (Alınan Çekler Kasası), 101.02.001 (Tahsildeki Çekler Hesabı) vb.

Hesapları, yabancı muhasebe hesabında 001’li hesap ile eşleştireceğinizi düşünelim. Bu durumda yapmanız gereken tablonuzun hedef hesap başlıklı alanına 001 kodunu girmek olmalıdır. Daha


83

sonra kaynak hesap başlıklı alana geçip yukarıda sıraladığımız kasaların (alınan çekler kasası, tahsildeki çekler vb.) kodlarını girmenizdir. Bu işlemlerden sonra kaynak hesaptaki bilgilerin hedef hesaptaki 001 kodu ile eşleneceği programa tanıtılmış olacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken ALT+S tuşları ile yada ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak bilgilerinizi kayıt etmek olmalıdır.

1.8.9.2 Grup mizanı (83120)

Bu program ile oluşturmuş olduğunuz alternatif mizandaki muhasebe hesaplarınıza ait borç-alacak tutarları ile bakiyeleri listelenecektir. Programa girdiğinizde karşınıza Alternatif mizan parametreleri başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan yapılacak girişler Grup mizanı (083100) programı ile aynıdır. Yani mizanınız için sizden;

Firmalarınızı seçmeniz,

Hangi hesaplara ait mizan alacağınızı belirtmeniz.

Mizanı sorumluluk merkezi detaylı alıp almayacağınızı eğer alacak iseniz hangi sorumluluk merkezlerine göre alacağınızı belirtmeniz,

Aynı şekilde mizanı fiş grup detaylı alıp almayacağınızı eğer alacak iseniz hangi fiş gruplarına göre alacağınızı belirtmeniz,

Mizanın tipini (son durum, kapanış açılış vb.),

Mizan grubunu (ana grup, alternatif vb) ve

Hesap durumunu (tüm hesaplar, bakiyesi olanlar, borçlu hesaplar, alacaklar hesaplar) Seçmeniz istenecektir. Eğer bu ekrandan mizan tipini dönem sonu, dönem içi, belli tarih veya tarih arası belirttiyseniz mizanınızın hangi tarih veya dönem itibari ile alınacağının girileceği bir başka ekran ile karşılaşılacaktır. Aksi durumda direk döküm ekranını seçmeniz istenecektir. Parametre girişlerinizi yapıp, döküm yerini de belirledikten sonra Alternatif Şirketler Bazında Grup Mizanızın listelenecektir. Mizanınızda, muhasebe hesaplarınızın kodu, adı, borç alacak tutarı ile borç alacak bakiyeleri ayrı başlıklar halinde sıralanacaktır. Bu bölümle ile ilgili ayrıntılı bilgi için Grup mizanına (083100) ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.8.9.3 Ana hesap mizanı (083220)

Bu bölümünden, oluşturmuş olduğunuz alternatif mizandaki tüm ana hesaplarınızın, borç-alacak tutarlarını ve bakiyelerini listeleme imkânı bulacaksınız. Bu programa girdiğinizde de karşınıza mizan parametreleri başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranda ilk olarak ana hesap mizanını almak istediğiniz firma seçimini yapmalısınız, mizanınızda listelenecek hesapların kod aralığını, mizanın tipini, mizanın grubunu, hesap durumunu ve hesap gruplarının dökülüp dökülmeyeceğini belirlemeniz gerekmektedir. Eğer bu ekrandan mizan tipini dönem sonu, dönem içi, belli tarih veya tarih arası seçtiyseniz mizanınızın hangi tarih veya dönem itibari ile alınacağının girileceği bir başka ekran ile de karşılaşılacaktır. Mizan tipi son durum veya açılış olarak seçilmişse, bu durumda döküm yeri tercihinin belirleneceği ekrana ulaşılacaktır. Döküm yeri seçildikten sonra da alternatif şirketler bazından ana hesap mizanınız listelenecektir. Ana hesap mizanında hesap kod ve isimleri ile parametreler ekranından seçilen mizan tipi bazında hesapların borç-alacak ve bakiyeleri listelenir.

1.8.9.4 Genel mizan (083320)

Bu program ile oluşturmuş olduğunuz alternatif mizanda hareket gören tüm muhasebe hesaplarınızı, ana, muavin ve tali seviyelerine göre ve istediğiniz dönem bazında listeleyeceksiniz. İlgili programa girdiğinizde, yine sizden parametre girişleri yapmanız istenecektir. Dolayısıyla mizanda listelenecek

Genel mizanı alacağınız firma seçimini,

Hesapların kod aralığını,

Mizanın tipini


84

Mizan grubunu

Hesap durumunu ve

Hesap gruplarının dökülüp dökülmeyeceğini

Belirlemeniz istenecektir. Parametreleri belirledikten sonra genel mizanınız istediğiniz detayları listeleyecektir. Bu bölümle ilgili ayrıntılı bilgi için Bkz. Mizanlar /Genel Mizanlar bölümü

1.8.9.5 Alt hesap mizanı (083420)

Bu bölümden, sadece oluşturmuş olduğunuz alternatif mizandaki alt hesaplarınızın istediğiniz dönem bazında mizanı alınacaktır. Mizan alınış şekli ve içeriği diğer mizanlar ile aynı olduğundan burada tekrar açıklamıyoruz.

1.8.9.6 Alternatif mizan parametreleri listesi (083013)

Alternatif şirketler bazında mizan modülünün giriş bölümünde de değindiğimiz gibi, yabancı ortaklı çalışan firmaların hesaplarını kontrol edebilmek ve ortaklarına hesap durumları ile ilgili bilgiler sunabilmek için muhasebe hesaplarını eşleştirmeleri gerekmekteydi. Yani kendi tek düzen hesap planı numaraları ile yabancı muhasebe hesap kartı numaralarını eşleştirmek ve yabancı ülke mizanı oluşturmak durumundaydılar. İşte programınızın bu bölümünde de kendi hesap planınız ile yabancı ortaklı çalıştığınız firmaların eşleştirmiş olduğunuz hesaplarını tek bir ekrandan listeleyebileceksiniz. Programa girdiğinizde sizden sadece döküm yerini seçmeniz istenecektir. Bu seçim sonrasında alternatif mizan parametreleriniz yaptığınız eşleştirmeler doğrultusunda listelenecektir.

1.9 Raporlar & Grafikler

Muhasebe hareketleriniz ile ilgili ayrıntılı raporlar ve hesap grafiğini içeren bu seçeneğe girdiğinizde, karşınıza çeşitli içeriklerdeki programlardan oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi, raporlar alt menüsünde yer alan programların neler olduklarını sıra ile incelemeye başlayalım.

1.9.1 Muavin Döküm

Hareket gören tüm hesaplarınızın ayrı sayfalarda ve muavin bazda listelendiği bölümdür. Muavin dökümü karşı hesap detaylı, döviz detaylı, cari detaylı ve sorumluluk merkezi seçimli olarak da alabilirsiniz.

1.9.1.1 Standart muavin döküm (084110)

Kod aralığını gireceğiniz muhasebe hesaplarına ait hareketlerin, istenilen grup (ana-alternatif-orijinal-stok vb.) bazında listelendiği bölümdür. Programa girdiğinizde parametreler başlıklı bir pencere ile karşılaşacaksınız. Standart grup bazında muavin döküm almadan önce aşağıdaki parametreleri girmelisiniz. Firma/firmalar: Bu alanda sizden muavin dökümünü hangi firmalarınız için alacağınızı

belirtmenizdir. Programınız birden fazla firma için döküm alabileceğiniz yapıda düzenlenmiştir. Çünkü programlarımızda aynı veri tabanına bağlı birden fazla firma ile işlem yapılabilmektedir. İlk hesap kodu-ilk hesap adı: Muavin dökümünüzde yer alacak ilk muhasebe hesabının kodunu

veya kodunu hatırlayamıyorsanız adını bu alanlara girmelisiniz. Muhasebe hesap kod veya isimlerini F10 listesinden de seçebilirsiniz. Son hesap kodu-son hesap adı: Muavin dökümünüzde yer alacak son muhasebe hesabının

kodunu veya kodunu hatırlayamıyorsanız adını bu alanlara girmelisiniz. Seçiminizi F10 listesinden de yapabilirsiniz.


85

Devreden: Muhasebe hesaplarının, biraz sonra gireceğiniz başlangıç tarihine devreden tutarlarının

da dökümünüzde yer almasını istiyorsanız, bu alanda satır sonu butonunu tıklayarak evet seçimini yapmalısınız. Bu durumda dökümünüzün ilk satırında devreden tutar yer alacaktır. İstenen grup: Bu alana gelindiğinde, tanımlı olan grup isimleri bir pencere içinde karşınıza

gelecektir. Sizden istenilen, muavin dökümünüzün hangi grup bazında alınacağını seçmenizdir (Bkz. Ana Hesap Mizanı/Mizan Grubu alanı). Başlangıç tarihi-bitiş tarihi: Kodunu girdiğiniz muhasebe hesaplarının hangi tarihler arasındaki

hareketlerinin listelenmesini istiyorsanız, bu alanlara ilgili başlangıç ve bitiş tarihlerini giriniz. Sayfa atlasın: Muavin dökümünüzde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak

atlamasını istiyor iseniz bu alanı “evet” olarak seçmelisiniz. Parametre girişleri tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basmalı ve döküm yerini seçmelisiniz. İlgili seçiminizi yaptığınızda muavin dökümünüz listelenecektir. Önemli Not Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Tarih: İlgili muhasebe hesabının hareket gördüğü tarihler bu alanda yer almaktadır.

Fiş sıra no: İlgili muhasebe hesabının, ilgili tarihteki hangi sıra nolu fiş ile hareket gördüğünü bu

alanda görebilirsiniz. Yevmiye no: İlgili muhasebe hesabının hangi yevmiye nolu fiş ile hareket gördüğü bu alanda yer

alacaktır. Sorumluluk merkezi kodu, adı: İlgili satırdaki hareketin hangi sorumluluk merkezine ait olduğudur.

Proje kodu, adı: İlgili satırdaki hareketin hangi projeye istinaden gerçekleştiğinin bilgisi bu alanlarda

yer alacaktır. Açıklama: İlgili tarihteki hareket için muhasebe fişinden girilen açıklamadır. Eğer bu satırdaki hareket

entegrasyon ile oluşan bir muhasebe fişine aitse, bu durumda açıklama alanında entegrasyonun kaynağı olan evraka ve carisine ilişkin bilgiler yer alır. Örneğin Fat:12 Y carisi gibi. Borç: Girilen muhasebe fişi ile bu hesap borçlanmışsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz.

Alacak: Girilen muhasebe fişi ile hesap alacaklanmışsa, alacak tutarı bu alanda izlenecektir.

Borç bakiye-alacak bakiye: Borç-alacak alanlarının matematiksel farkı bu alanlardan birine

yansıyacaktır.


86

1.9.1.2 Karşı hesap detaylı muavin döküm (084115)

Muhasebede her hareket için en az iki hesap çalışır. Örneğin peşin olarak mal aldığınızda, kasa hesabı alacaklanır, stoklar hesabı borçlanır. Yada stok alışı yaptığınız bir satıcınızın hesabı borçlanırken KDV hesabı ile stok hesabı alacaklanır. İşte bu program ile hareketleri listelenen muhasebe hesapları, karşı hesap detayları ile birlikte dökülecektir. Örneğin muavin dökümünüzde kasa hesabının hareketleri listeleniyorsa, kasa karşısında çalışan muhasebe hesabının kod ve ismi de dökümünüzde yer alır. Aynı şekilde satıcı firmanızın hesabı listeleniyor ise bu hesaba karşılık çalışan stok ve KDV hesabının kodu ve ismi de dökümde yer alır. Karşı hesap detaylı muavin dökümünün mantığını ve Standart muavin dökümü (084110) ile aralarında nasıl bir farklılık olduğunu açıklamaya çalıştık. Parametre girişleri ve dökümünüzde yer alacak bilgiler standart muavin döküm ile aynıdır. Sadece bu dökümde belirttiğimiz gibi ek olarak karşı hesap kodu ve karşı hesap adı kolonları yer alacaktır. Bu yüzden karşı hesap detaylı muavin dökümüne ilişkin açıklamalarımızı burada bitiriyoruz. Daha fazla bilgi için Standart muavin dökümüne (084110) ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.9.1.3 Cari hesap detaylı muavin döküm (084116)

Karşı hesap detaylı muavin dökümüne ait açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi muhasebede her hareket için en az iki hesap çalışır. Verdiğimiz örnekleri hatırlayacak olursak peşin olarak mal alındığında, kasa hesabının alacaklanacağını, stoklar hesabının da borçlanacağını aynı şekilde stok alışı yapılan bir satıcının hesabının alacaklandığını, KDV hesabı ile stok hesabının borçlandığını ifade etmiştik. İşte bu dökümde bir önceki dökümümüz olan karşı hesap detaylı muavin dökümdeki gibi sadece karşı hesap kodları değil, karşı hesapların detaylarına da yer verilecektir. Örneğin 100.01.001-Kasa hesabınızın olduğunu ve bu hesaba ilişkin cari detaylı muavin dökümü aldığınızı düşünelim. Bu dökümde kasa hesabının girilen tarih sınırlarındaki hareketleri, muhasebe fişinin tarihi, yevmiye numarası ve sıra numarası ile sınırlı kalmayacak, bu bilgilere ek olarak kasaya karşı çalışan cari hesaba (banka hesabı, personel hesabı gibi) ait detaylarda listelenecektir, Cari hesabın cinsi, kodu ve adı, ayrıca kasa hareketini doğuran evrakların bütün detay bilgileri (evrak no, belge no, tarih, vade, açıklama gibi) dökümde yer alacaktır. Cari detaylı muavin dökümde bu detayları görebilmek için, muhasebe fişlerinin entegrasyon ile oluşmuş olması gerekir. Programınız ancak bu şekilde ilgili hesapların kaynağına inerek cari hesap detaylarını listeleyebilecektir. Programın çalışma mantığı ve sizden istenen parametre girişleri diğer dökümlerimiz ile aynıdır. Yani bu dökümde de öncelikle

Firma seçimi yapmanız, (birden fazla firma seçebilirsiniz)

Hangi hesap kodlarına yer vereceğinizi belirtmeniz,

Seçtiğiniz hesapların biraz sonra gireceğiniz başlangıç tarihine devreden tutarlarının dökümünüzde yer alıp almayacağını belirtmeniz,

Hesaplarınızın hangi tarihler arasındaki hareketlerini listeleyeceğinizi seçmeniz.

En son olarak da dökümde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir

Parametre girişleri tamamlandıktan sonra dökümünüz istediğiniz detayları size listeleyecektir. Dökümünüzde seçtiğiniz muhasebe hesaplarının hareket gördüğü tarihler, muhasebe fişlerinin sıra ve yevmiye numarası, fişin tipi, hareketin kaynağı olan evrakın evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, vadesi, hangi projeye istinaden gerçekleştiğini belirten projenin kodu, adı, muhasebe hesabına karşı çalışan karşı hesabın cari cinsi (müşteri, satıcı, kasa, banka gibi), karşı cari hesabın kodu ismi, hareketin hangi sorumluluk merkezine ait olduğu, hareket için muhasebe fişinden girilen açıklaması, girilen muhasebe fişi ile hesap borçlanmışsa borç tutarı, alacaklanmışsa, alacak tutarı, en son olarak da borç-alacak alanlarının matematiksel farkı borç/alacak bakiye alanlarından birine yansıyacaktır.


87

1.9.1.4 Döviz detaylı muavin döküm (084120)

Muhasebe modülünüz ile hesaplarınızı ana grubun (genellikle TL’dir) yanı sıra, alternatif döviz cinsi ve orijinal döviz ile de takip edebileceğinizi biliyorsunuz. İşte bu döküm sayesinde, muhasebe hesaplarınızın hareketlerini tanımlı olan tüm döviz cinsileri bazında listeleyebileceksiniz. Programa çalıştırdığınızda öncelikle sizden tıpkı diğer dökümlerimizde olduğu gibi firma seçimi yapmanız istenecektir. Dökümünüzü birden fazla firma için alabilirsiniz. Tercih size bırakılmıştır. Daha sonrada hareketlerini listeleyeceğiniz muhasebe hesaplarının kod aralığını, dökümde devir bilgilerinin yer alıp almayacağını, hareketlerinizi hangi tarih aralığına göre sınırlayacağınızı en son olarak da dökümde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir. Bu girişler yapılıp döküm yeri seçildikten sonra seçtiğiniz hesapların hareketleri döviz detaylı olarak listelenecektir. Döviz detaylı muavin dökümünüzde yer alan bilgiler standart muavin dökümü ile aynıdır. Yalnız bu dökümde, ilgili muhasebe hesabının hareketleri ana, alternatif ve orijinal olmak üzere her üç döviz cinsi ile listelenecektir.

1.9.1.5 Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084130)

Muavin döküm menüsünün bu programı, muhasebe hesaplarının sadece istediğiniz sorumluluk merkezlerinden kaynaklanan hareketlerini listeleyecektir. Zaten bu dökümü diğer muavin dökümlerinden ayıran temel özellikte hareketlerin sorumluluk merkezlerine göre sınırlandırılmasıdır. Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden,

Firma seçimi yapmanız, (birden fazla firma seçebilirsiniz)

Dökümünüzde hangi hesap kodlarına yer vereceğinizi belirtmeniz,

Seçtiğiniz hesap kodlarının hangi sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hareketlerini listeleyeceğinizi belirtmeniz,

Seçtiğiniz hesapların biraz sonra gireceğiniz başlangıç tarihine devreden tutarlarının dökümünüzde yer alıp almayacağını belirtmeniz,

Hesaplarınızın hangi tarihler arasındaki hareketlerini listeleyeceğinizi seçmeniz,

En son olarak da dökümde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir

Parametre girişleri tamamlandıktan sonra programınız seçtiğiniz muhasebe hesaplarının seçtiğiniz sorumluluk merkezlerinden gerçekleşen hareketlerini listeleyecektir. Dökümünüzde aşağıdaki detaylar yer alacaktır. Tarih: İlgili muhasebe hesabının hareket gördüğü tarihler bu alanda yer almaktadır.

Fiş sıra no: İlgili muhasebe hesabının, ilgili tarihteki hangi sıra nolu fiş ile hareket gördüğünü bu

alanda görebilirsiniz. Yevmiye no: İlgili muhasebe hesabının hangi yevmiye nolu fiş ile hareket gördüğü bu alanda yer

alacaktır. Sorumluluk merkezi kodu, adı: İlgili satırdaki hareketin hangi sorumluluk merkezine ait olduğudur.

Proje kodu, adı: İlgili satırdaki hareketin hangi projeye istinaden gerçekleştiğinin bilgisi bu alanlarda

yer alacaktır. Açıklama: İlgili tarihteki hareket için muhasebe fişinden girilen açıklamadır. Eğer bu satırdaki hareket

entegrasyon ile oluşan bir muhasebe fişine aitse, bu durumda açıklama alanında entegrasyonun kaynağı olan evraka ve carisine ilişkin bilgiler yer alır. Örneğin Fat:12 Y carisi gibi. Borç: Girilen muhasebe fişi ile bu hesap borçlanmışsa, borç tutarını bu alanda görebilirsiniz.


88

Alacak: Girilen muhasebe fişi ile hesap alacaklanmışsa, alacak tutarı bu alanda izlenecektir.

Borç Bakiye-Alacak Bakiye: Borç-alacak alanlarının matematiksel farkı bu alanlardan birine

yansıyacaktır.

1.9.1.6 Sorumluluk merkezi çoklu seçimli muavin döküm (084140)

Bu program tıpkı bir önceki bölümümüzde açıklamaya çalıştığımız sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm mantığında çalışır. Muhasebe hesaplarınızın sadece sizin seçtiğiniz sorumluluk merkezlerinden kaynaklanan borç, alacak ve bakiyeleri ayrı ayrı listelenir. Ancak bu dökümün diğerinden farkı, istediğiniz kadar sorumluluk merkezini herhangi bir sıralamaya (kod aralığı girişine) bağlı kalmadan seçebilmenizdir. Bunun için sorumluluk merkezi alanında karşınıza gelecek pencereden döküme dahil edilecek sorumluluk merkezlerinin kutucuklarına space (ara çubuğu) ile çek () işareti konmalıdır.

1.9.1.7 Birleştirilmiş Muavin Döküm

Bu bölümde yer alan programlar ile hesapları birleştirilmiş firmalara yönelik muavin dökümleri alınacaktır. Bu menüye girildiğinde karşınıza; Standart muavin döküm, Döviz detaylı muavin döküm ve Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm, programlarından oluşan bir alt menü gelecektir. Bu programların çalışma mantığı bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız muavin dökümleri ile aynıdır. Şimdi her bir programa kısaca değinelim.

1.9.1.7.1 Standart muavin döküm (084150)

Bu muavin dökümü ile kullanıcılarımız; firma ayrımı yapmaksızın seçecekleri veritabanına bağlı olan tüm firmalarının hesaplarına yönelik döküm alacaklardır. Programın çalışma mantığı Standart muavin döküm (084110) programı ile aynıdır. Aralarındaki tek fark standart dökümde firma seçimi

yapabiliyorken burada veri tabanı seçimi yapılacak, dolayısıyla veritabanında ki tüm firmaların hesaplarına ait muavin dökümü alınacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan tüm parametreler Standart muavin döküm (084110) programı ile aynı olacaktır. Yani sizden muavin

dökümünü alacağınız veri tabanı seçimi haricinde, hesapların kod aralığını, muhasebe hesaplarının hangi tarihler arasındaki hareketlerini baz alınacağınızı, bu hesapların girdiğiniz başlangıç tarihine devreden tutarlarının dökümünüzde yer alıp almayacağını, dökümünüzü hangi grup bazında alınacağınızı ve dökümünüzde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir. Tüm bu gereklilikler sağlandıktan sonra seçtiğiniz veri tabanındaki tüm firmalarınız için standart muavin dökümünüz listelenecektir. Bu döküme ilişkin daha detaylı bilgi için Standart muavin döküm (084110) programına ilişkin açıklamalarımıza

bakabilirsiniz. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

1.9.1.7.2 Döviz detaylı muavin döküm (084160)


89

Muhasebe modülünüz ile hesaplarınızı ana grubun (genellikle TL’dir) yanı sıra, alternatif döviz ve orijinal döviz cinsleri ile de takip edebileceğinizi biliyorsunuz. Bu muavin dökümü ile kullanıcılarımız firma ayrımı yapmaksızın seçecekleri veritabanına bağlı olan tüm firmalarının muhasebe hesap hareketlerini tanımlı olan tüm döviz cinsleri bazında listeleyebileceklerdir. Programın çalışma mantığı Döviz detaylı muavin döküm (084120) programı ile aynıdır. Aralarındaki tek fark Döviz detaylı

muavin dökümünde (084120) firma seçimi yapabiliyorken burada veri tabanı seçimi yapılacak, dolayısıyla veritabanında ki tüm firmaların hesaplarına ait muavin dökümü alınacaktır. Programa girdiğinizde öncelikle sizden veri tabanı seçimi yapmanız istenecek sonrasında da döviz detaylı olarak hareketlerini listeleyeceğiniz muhasebe hesaplarının kodunu, dökümde devir bilgilerinin yer alıp almayacağını, hareket tarih sınırlarını ve dökümünüzde sayfa atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir. Bu girişler yapılıp döküm yeri seçildikten sonra seçtiğiniz veri tabanı ile çalışan tüm firmaların hesap hareketleri döviz detaylı olarak listelenecektir. Bu dökümde yer alan bilgiler Döviz detaylı muavin döküm (084120) ile aynıdır. Dolayısıyla daha detaylı bilgi için ilgili başlığımıza ait

açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.9.1.7.3 Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084170)

Bu program ile seçeceğiniz veritabanına bağlı tüm firmalarınızın muhasebe hesaplarının, sadece istediğiniz sorumluluk merkezlerinden kaynaklanan hareketlerini ayrı ayrı listeleyebileceksiniz. Programın çalışma mantığı Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084130) programı ile

aynıdır. Aralarındaki tek fark Sorumluluk merkezi seçimli muavin dökümünde (084130) firma seçimi yapabiliyorken burada veri tabanı seçimi yapılacak, dolayısıyla veritabanında ki tüm firmaların hesapları seçilen sorumluluk merkezlerine göre dökülecektir. Dökümde yer alan bilgiler ve parametre girişleri Sorumluluk merkezi seçimli muavin döküm (084130) ile aynı olduğundan daha detaylı

bilgi için ilgili başlığımıza ait açıklamalarımızdan yararlanabilirsiniz.

1.9.2 Hesap planı dökümü (084200)

Bu program ile istediğiniz hesap kartlarına ait bilgilerinizi topluca listeleyebileceksiniz. Bunun için öncelikle sizden istenen hangi kodlar arasında kalan hesaplarınızın dökümünü alacağınızı belirlemenizdir. Dolayısıyla programı çalıştırdığınızda karşınıza gelecek olan parametre ekranına sıralama şeklinize bağlı olarak tarama kod aralığınızı girip, döküm yerinizi seçmelisiniz. Bu gereklilikler sağlandıktan sonra programınız hesap planınızı listeleyecektir. Hesap planı dökümünde muhasebe hesaplarının kodları, isimleri ve hesap türü bilgileri yer alır. Muhasebe hesaplarınızı “hesap tarama kriteri ve filtreleri” butonu yardımıyla istediğiniz kriterlere bağlı olarak da

seçebilirsiniz. Aşağıda hesap tarama kriteri ve filtreleri butonuna ait detaylı açıklamalar yer almaktadır. Hesap Tarama Kriteri ve Filtreleri Programlarımızın parametreler başlıklı ekranlarından raporlarınızı alacağınız ortamı belirleyebilir (ekrana, yazıcıya veya dosyaya), kriterler verebilir, varsa özel parametreler girebilirsiniz. Bu parametrelerden muhasebe hesapları için oldukça detaylandırılmış bir tanesi hesap tarama kriteri ve filtreleridir. Hesap tarama kriteri ve filtreleri butonu tıklandığında, 9 butonun yer aldığı bir ekranla karşılaşacaksınız.

Kod Filtreleri Bu ekrandaki ilk buton kod filtreleridir. ALT+K tuşlarına basıldığında ya da bu buton tıklandığında, parametreler ekranındaki bütün sıralama şekli kodlarına ilişkin kriterlerin girileceği başka bir ekranla karşılaşacaksınız. Bu ekrandan raporunuz için seçtiğiniz sıralama şekline göre kriterler girebilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini kod seçtiyseniz, bu ekranda kod satırına inip, büyük eşit-küçük eşit ve kod yapısı kriterlerini girebilirsiniz. Alan Açıklaması Büyük Küçük Kod Tersi

Eşit Eşit Yapısı Kod 100.02 100.09 Hayır Yukarıdaki gibi bir giriş yapıldığında, hesap kodu 100.02’e eşit ve bundan büyük, 100.09’a eşit ve bundan küçük olan muhasebe hesaplarınız raporunuza dahil edilecektir. Eğer ekranın son kolonunda yer alan tersi parametresini -evet- yaparsanız, bu durumda girdiğiniz kriterlerin tersi alınır. Yani kodu 100.02’den küçük olanlar ve 100.09’dan büyük olanlar listelenir.


90

Durum Filtreleri Hesap tarama filtreleri ekranındaki ikinci buton durum filtreleridir. Bu butonu tıkladığınızda, karşınıza durum filtrelerinin tanımlanacağı bir pencere gelecektir. Şimdi bu filtreleri incelemeye başlayalım. Sorumluluk merkezi kullanımı: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, muhasebe hesaplarınızın sorumluluk merkezi kullanım şekli ile ilgili tanıtım kartından seçebileceğiniz alternatifleri bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Şimdi raporunuza sorumluluk merkezi kriteri hangisi olan hesaplar dahil edilecekse, bu seçeneklerin sol taraflarındaki kutucukları bir kez kliklemelisiniz. Seçilmiş bir kriteri kaldırmak için bir kez daha kliklemeniz yeterlidir. Örneğin raporunuzda sadece sorumluluk merkezi kullanımı zorunlu olan hesapları listelemek istiyorsanız, bu penceredeki mutlaka var kutucuğunun klikli olması gerekir. Davranış biçimi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda, muhasebe hesaplarınızın davranış biçimi ile ilgili tanıtım kartından seçebileceğiniz alternatifleri bir pencere içinde karşınıza gelecektir (davranış biçimi için Bkz. Hesap planı/Hesap Tanıtım Kartı). Şimdi raporunuza davranış biçimi kriteri hangisi olan hesaplar dahil edilecekse, bu seçeneklerin sol taraflarındaki kutucukları bir kez kliklemelisiniz. Seçilmiş bir kriteri kaldırmak için bir kez daha kliklemeniz yeterlidir. Örneğin raporunuzda sadece parasal olan hesapları listelemek istiyorsanız, bu penceredeki parasal kutucuğunun klikli olması gerekir. Durum filtreleri tanımlandıktan sonra esc tuşuyla bir önceki ekrana geri dönebilirsiniz.

Genel Kayıt Filtreleri Raporlarınızı muhasebe hesaplarının genel kayıt yapısına göre sınırlandırmak istiyorsanız, hesap tarama kriteri ve filtreleri penceresinde genel kayıt filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Programlarımızda kart ve evrak girişlerine ilişkin bir takım bilgiler genel kayıt yapısı adıyla saklanmakta ve bu bilgilere ilgili programlardan ALT+G tuşlarına basarak ulaşılmaktadır. Örneğin muhasebe hesap kartlarını baz aldığımızda, bu kartın genel kayıt yapısında kayıt no, şube no, kayıt ID, kullanıcı ID, tarih, saat gibi karta ait birçok bilgiye ulaşırsınız. İşte genel kayıt filtreleri butonu yardımıyla, raporunuzda yer alacak muhasebe hesaplarını genel kayıt yapılarına göre sınırlandırma imkânı bulacaksınız. Örneğin yaratan kullanıcı alanına yapacağınız girişler, sadece istediğiniz kullanıcılarınız tarafından kartı açılan hesaplarınızın raporda yer almasını sağlayabilirsiniz. Ya da online çalışıyorsanız, şube no alanına gireceğiniz kriterler, istediğiniz şubelerden açılan muhasebe hesaplarının raporda yer almasını sağlayacaktır. Evet, genel kayıt filtrelerini bu şekilde açıkladıktan sonra diğer rapor filtrelerine geçebiliriz.

Yardımcı Tablo Filtreleri Programlarımızın kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde (muhasebe hesap kartı, A.T.İ.K kartı, muhasebe fişi) bilgi giriş alanlarına kullanıcıların ilaveler yapması mümkündür. Kartlarda direkt olarak ALT+D, evraklarda ise ALT+G genel kayıt yapısı ekranından ALT+D tuşuna basılarak ulaşılan ilave alanlar ekranında, karta veya evraka eklenecek alanlara ilişkin tanımlamalar yapılır, başlıklar girilir daha sonra da bu başlıklara bilgi girişi yapılır. Kartlar ve evraklar üzerinde yapılan bu işlemler direkt olarak görülmez. Sadece ALT+D tuşlarıyla ulaşılacak ekrandan izlenebilir. İşte hesap tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, hesap kartlarına yukarıda açıklamaya çalıştığımız ilave alan tanımlamalarının yapılması durumunda, bu tanımlamalara göre rapor almayı sağlamaktadır. Örneğin bazı muhasebe hesaplarının kartlarında ALT+D tuşlarına basarak 2 bilgi giriş alanı yarattınız. İşte raporunuz hazırlanırken bu iki ilave alana göre bir sınırlama yapmak isterseniz yardımcı tablo filtreleri butonunu tıklamanız gerekir. Bu buton tıklandığında, hesap kartlarında yaratılan ilave alanlar bir pencere içinde ekrana gelecek ve bu alanlar için kriterler girmenize olanak tanınacaktır.

Yaz boz tahtası filtreleri Programlarımızın kart ve evrak girişlerinin yapıldığı bölümlerinde yaptığınız işlem ile ilgili aklınıza gelebilecek her türlü notun girilebileceği yaz-boz tahtası serbest alanları vardır. Kartlarda direkt olarak ALT+Y, evraklarda ise önce ALT+G tuşlarıyla genel kayıt yapısı ekranına geçip, daha sonra ALT+Y tuşlarıyla yaz-boz tahtasına ulaşabilirsiniz. Hesap tarama kriteri ve filtreleri ekranının bu butonu, hesap kartlarının yaz-boz tahtasındaki notlarınıza göre raporunuzu sınırlamanıza olanak tanımaktadır. Hesap tarama kriteri ve filtreleri ekranında AL+Y tuşlarına bastığınızda ya da yaz boz tahtası filtreleri butonunu tıkladığınızda karşınıza aranacak dizin ve tersi kolonlarından oluşan bir ekran gelecektir. Aranacak dizin alanına, raporunuzda yer alacak muhasebe hesaplarına ait notları girip, sadece kartında bu notlar olan muhasebe hesaplarınızı raporunuza dahil edebilirsiniz.

Belirli kayıtlar ve özel sorgu filtresi Bu butonlar yardımıyla dökümünüzde belirli hesaplarınızın yer almasını istiyor iseniz, her birini tek tek seçebilecek aynı zamanda yazacağınız özel sorgular yardımıyla istediğiniz hesapların dökümünüze dâhil olmasını sağlayabileceksiniz.


91

Filtre sakla Yukarıda sıraladığımız butonlardan yaptığınız girişler ile ancak bir kez rapor alabilirsiniz. Bu filtreleri tekrar kullanarak rapor alabilmek için, hesap tarama kriteri ve filtreleri ekranındaki filtre sakla butonunu tıklamanız veya ALT+S tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında dosya adının girileceği bir pencere belirecektir. Bu pencereye filtreleriniz hangi isimle saklanacak ise, ilgili dosya ismini girip enter tuşuna basın. Artık bu dosya çağırılarak tanımlı filtreleri tekrar tekrar kullanabilirsiniz.

Filtre yükle Birden fazla rapor filtresi oluşturup, raporlarınızı her seferinde farklı filtrelerden yararlanarak alabilirsiniz. Birer isim verilerek saklanan bu filtrelerden istediğinizi seçmek için filtre yükle butonunu tıklamanız veya ALT+F tuşlarına basmanız gerekir. Bu buton tıklandığında tıpkı filtre sakla penceresinde olduğu gibi dosya adının girileceği bir pencere ile karşılaşacaksınız. Bu pencereden, hangi filtre ile rapor almak istiyorsanız, ilgili filtre için verdiğiniz dosyayı çağırmalısınız. Dosya adlarını F10 tuşuyla da seçebilirsiniz. Hesap tarama kriteri ve filtreleri butonunun yer aldığı raporlarda aşağıda sıralayacağımız 3 parametre de otomatik olarak yer alır. Şimdi bu parametreleri açıklayalım.

Sıralama şekli: Rapor parametrelerinden yapacağınız ilk seçim sıralama şekli olacaktır. Raporunuzu muhasebe hesaplarınızın kodlarından başka kayıt numaraları ve isimlerine göre sıralama imkânına sahipsiniz. Sıralama şeklini seçtikten sonra imleç bir alt satıra, yani tarama ilk kod alanına gelecektir. Tarama ilk kod-son kod: Raporunuzda yer alacak muhasebe hesaplarını kod, kayıt no ve isim sınırları girerek sınırlayabilirsiniz. Örneğin sıralama şeklini isim seçtiyseniz, raporunuzda yer alacak hesapların hangi isimler arasında olacağını belirleyebilirsiniz. İşte tarama ilk kod ve son kod alanlarına, sıralama şekline bağlı olarak raporunuzda yer alacak hesapların ilk ve son kriterleri girilecektir. Bu alanlarda F10 listesinden yararlanabilirsiniz. F10 tuşuna bastığınızda karşınıza gelecek liste, sıralama şekli seçiminize göre değişecektir. Sıralama şeklini kod seçtiyseniz, F10 listesinde muhasebe kodları yer alacaktır. Sıralama şekli isim seçilmiş ise, bu sefer F10 listesinde isime göre sıralı muhasebe hesapları yer alacaktır. Tarama kod yapısı: Eğer tarama ilk kod ve son kod yerine, kod yapısı girmek istiyorsanız, raporunuzda yer alacak muhasebe hesaplarına ilişkin kod yapısını bu alana girebilirsiniz. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Parametreler ekranından hesap kod sınırları girilip, döküm yeri seçildikten sonra hesap planınız listelenecektir. Hesap planı dökümünde muhasebe hesaplarının kodları, isimleri, hesap türleri, yabancı isimleri, orijinal döviz cinsleri, sorumluluk merkezi kullanım detayları (serbest, zorunlu vb.), hesap davranış biçimi, kilitli hesaplar için kilit tarihi ve döküm aldığınız ana kadar gerçekleşen toplam hareket sayısı bilgileri ayrı başlıklar halinde yer alır.

1.9.3 Sorumluluk Merkezleri Tanıtım Dökümü

Programınızın bu bölümünden tanımlamış olduğunuz sorumluluk merkezlerine ilişkin bilgilerin dökümlerini alacaksınız. Programa girdiğinizde sizden sadece döküm yerini belirlemeniz istenecektir. Bu belirlemeden sonra, dökümünüzde sorumluluk merkezlerinin kodları ve adları listelenecektir.

1.9.4 Fiş Dökümleri

Bu bölümden hem yevmiye numarasına göre, hem de vereceğiniz tarih aralıklarına göre muhasebe fişlerinin dökümü alınacaktır.


92

1.9.4.1 Yevmiye numarasına göre fiş dökümleri (084300)

Bu program ile gireceğiniz yevmiye numaraları arasında kalan muhasebe fişlerinizin ekrana veya yazıcıya dökümünü alabilirsiniz. Programı çalıştırdığınızda öncelikle fiş dökümünüze ilişkin parametre girişleri yapacağınız bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekranda sizden istenen;

Dökümünüzde yer alacak ilk fişin ve son fişin yevmiye numarasını girmeniz,

Listelenecek fişlerinizin tipini belirlemeniz, -programınızda varsayılan olarak tüm fiş tipleri listelenecek yapıdadır. Yani mahsup, tahsil, tediye, açılış ve kapanış fişlerinin hepsi listelenecek durumdadır. Eğer dökümünüzden belirli fiş tiplerini listeleyecekseniz tipi

alanında size sunulacak seçeneklerden istediğiniz fiş tiplerine ait kutucukların seçili olmasına dikkat etmeniz gerekecektir. İstemediğiniz fiş tiplerinin de seçilmişliklerini kaldırmanız yeterli olacaktır-.

Fiş dökümünüzde sadece kilitli fişlerin mi, kilitsiz fişlerin mi, yoksa her ikisinin de mi yer alacağını belirtmeniz istenecektir. Bu seçim ise, kilit şekli alanında size sunulacak

seçenekler yardımıyla yapılacaktır.

Dökümde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmeniz istenecektir.

En son olarak da fiş dökümlerini istediğiniz sorumluluk merkezlerine ve projelerine göre listeleyebilmeniz için Sorumluluk merkezi seçimli ve sorumluluk merkezleri ile Proje seçimli ve proje kodları alanlarına uygun girişleri yapmalısınız.

Parametre girişleri tamamlanıp, döküm yeri seçildikten sonra girilen yevmiye numaraları arasında kalan muhasebe fişleriniz ayrıntılı olarak listelenecektir. Bu bilgilerin tümü muhasebe fişleri bölümünde girilen bilgilerin aynısıdır. Girdiğiniz ilk yevmiye numarasındaki fişin dökümü bittiğinde, bir sonraki fişe ait bilgiler hemen alt tarafta listelenmeye devam edecektir. Her fişe ait fişin tipi, tarihi ve sıra numarası dökümden hemen önce yer alacaktır. Raporda kolon başlığı olarak da girdiğiniz yevmiye numaralarındaki muhasebe fişlerinde hareket gören hesaplarınızın kodu, adı, muhasebe fişinden girilen açıklaması, hareketin hangi sorumluluk merkezine ait olduğu, muhasebe fişlerinde yer alan hesapların borç ve alacak toplamı ile en son olarak da fişin toplamı yer alacaktır. Bu detaylara ek olarak, entegrasyonla oluşan fişler için entegrasyonun kaynağı olan evraka ait evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, evrakın vadesi, ilgili cari hesabın kodu ve ismini de dökümünüzde izleyebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, kolon başlıklarının sıralandığı bölümün başında yer alan "Görünen kolonları seçmek için burayı tıklayın" bölümüne basmanız ve açılacak

ekrandan istediğiniz kolon başlığını aktif duruma getirmenizdir. Yapabileceğiniz bir başka işlemse ekranın kolon başlıkları üzerinde Mouse'un sağ tuşuna basıp "Alan seçicisi" seçeneğini

çalıştırmanız ve karşınıza gelecek ekrandan ilgili başlıkları Mouse'un sürükle bırak özelliği yardımıyla istediğiniz bölüme taşımanızdır.

Önemli Not Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Bunları Biliyor musunuz? Dökümlerinizde, muhasebe fişlerine yönelik, Ctrl+Q tuşlarını kullanarak girmiş olduğunuz evrak açıklamalarının da yazdırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Genel program parametreleri (096111) ekranındaki “Fiş döküm parametresi” bölümünde yer alan “Ctrl+Q evrak açıklaması dökülsün” parametresinin başındaki kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece listelenen muhasebe fişlerinin hemen altında evrak açıklamalarına da yer verilecektir, aksi durumda evrak döküm açıklamaları yer almayacaktır.


93

1.9.4.2 Tarih sıra numarasına göre fiş dökümleri (084310)

Muhasebe fişlerinizin gireceğiniz tarih aralıkları ve fiş sıra numaralarına göre listelendiği dökümdür. Programı çalıştırdığınızda karşınıza parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen, dökümünüzde yer alacak ilk ve son muhasebe fişinin tarihini, sıra numarasını, döküme dâhil edilecek fişlerin tiplerini, hangi fişlerin (kilitli, kilitsiz, hepsi) döküleceğini ve dökümde bir sayfa listelendikten sonra sayfaların otomatik olarak atlayıp atlamayacağını belirtmenizdir. Bu detaylar haricinde ekranınızda “Sıra no aralığı her gün için sabit olsun” parametresinin yer

aldığını göreceksiniz. Bu parametre ile ilgili açıklamalarımıza geçmeden önce sizlere bir hatırlatmada bulunmak istiyoruz, muhasebe fişlerinde evraklar için kategori tanımlaması yapılmadıysa sıra numaraları her yeni günde 1'den başlar ve 1 artarak devam eder. Dolayısıyla her gün için aynı sıra numarasına sahip muhasebe fişleri oluşur. Bazı kullanıcılarımızda kimi evraklarını belli bir kategori numarası altında toplayıp, gün boyunca bu evraklarla işlem yaptıklarında hareketlerinin tek bir muhasebe fişinde dolayısıyla tek bir sıra numarasında toplanmasını tercih etmektedirler. Örneğin carileri için düzenledikleri satış faturalarını 9 numaralı kategoriye bağlayıp, bu evrakların günlük hareketlerini tek bir fiş içinde sadece 9001 sıra numarasına kaydederek takip edebilirler. Bu durumda her yeni gün için 9001 sıra numaralı muhasebe fişleri olacaktır. Bu parametre sayesinde de istedikleri tarih aralığındaki tüm günler için sadece 9001 sıra numarası ile başlayıp yine 9001 sıra numarası ile biten satış faturalarının muhasebe fişlerini dökebileceklerdir. Böylece hesap bakiyelerinin günlük olarak karşılaştırmasını muhasebe fişlerine göre de yapabileceklerdir. Şimdi bu parametrenin "evet" ve "hayır" olarak seçilmesi durumlarını inceleyelim. Bu parametre “hayır” olarak seçilirse;

Fişlerinizin dökümü girdiğiniz ilk tarih ve ilk sıra numarasını baz alarak başlayacak, ekrandan girilen son tarihin son sıra numarasını dökene kadar devam edecektir. Girilen tarihler arasındaki günlerde sıra numarası gözetilmeyecek. Dolayısıyla bu günlerde kesilen tüm fişler listelenecektir. Bu parametre “evet” olarak seçilirse;

Girilen tarih aralığındaki tüm günler için sıra numarası aralığı dikkate alınacak, dolayısıyla her günün fiş dökümü belirtilen sıra numarası ile başlayıp, belirtilen sıra numarasında son bulacaktır. Konuyu bir örnekle açıklayalım, 01.03.2013 tarihinde 1-2-3-4 sıra numaralı fiş girilsin, 02.03.2013 tarihinde 1-2-3-4-5-6 sıra numaralı fiş girilsin, 03.03.2013 tarihinde de 1-2-3-4-5 sıra numaralı fiş girilmiş olsun ve raporun parametrelerine şu

şekilde giriş yapalım. İlk tarih:01.03.2013, İlk Sıra No:2, Son Tarih:03.03.2013, Son Sıra No:3 olsun ve Sıra no aralığı her gün için sabit olsun parametresi de “hayır” seçilsin. Dökümümüz şu şekilde listelenir. 01.03.2013

2 nolu fiş 3 nolu fiş 4 nolu fiş 02.03.2013

1 nolu fiş 2 nolu fiş 3 nolu fiş 4 nolu fiş 5 nolu fiş 6 nolu fiş 03.03.2013

1 nolu fiş 2 nolu fiş 3 nolu fiş Bu parametre “evet” olarak seçilirse 01.03.2013


94

2 nolu fiş 3 nolu fiş 02.03.2013

2 nolu fiş 3 nolu fiş 03.03.2013

2 nolu fiş 3 nolu fiş Şeklinde döküm alınır. Yani seçilen tarih aralığındaki tüm günlerin sadece 2 ve 3. sırasından girilen muhasebe fişleri dökülür. Son olarak da; fiş dökümlerini istediğiniz sorumluluk merkezlerine ve projelerine göre listeleyebilmeniz için Sorumluluk merkezi seçimli ve sorumluluk merkezleri ile Proje seçimli ve proje kodları alanlarına uygun girişleri yapmalısınız.

Bu alanlara ilgili girişleri yapıp döküm yerini seçtikten sonra muhasebe fişleriniz listelenecektir. Dökümünüzün içeriği yevmiye numarasına göre fiş dökümü ile aynıdır. Yani bu dökümde de girdiğiniz tarih aralığı ve yevmiye numaralarındaki muhasebe fişlerinde hareket gören hesaplarınızın kodu, adı, muhasebe fişinden girilen açıklaması, hareketin hangi sorumluluk merkezine ait olduğu, hareketin hangi projeye ait olduğu, muhasebe fişlerinde yer alan hesapların borç ve alacak toplamı ile en son olarak da fişin toplamı yer alacaktır. Bu detaylara ek olarak, entegrasyonla oluşan fişler için entegrasyonun kaynağı olan evraka ait evrak numarası ve tarihi, belge numarası ve tarihi, evrakın vadesi, ilgili cari hesabın kodu ve ismini de dökümünüzde izleyebilirsiniz. Bunun için yapmanız gereken tek işlem, kolon başlıklarının sıralandığı bölümün başında yer alan "Görünen kolonları seçmek için burayı tıklayın" bölümüne basmanız ve açılacak ekrandan istediğiniz kolon

başlığını aktif duruma getirmenizdir. Yapabileceğiniz bir başka işlemse ekranın kolon başlıkları üzerinde Mouse'un sağ tuşuna basıp "Alan seçicisi" seçeneğini çalıştırmanız ve karşınıza gelecek

ekrandan ilgili başlıkları Mouse'un sürükle bırak özelliği yardımıyla istediğiniz bölüme taşımanızdır.

Bunları Biliyor musunuz? Dökümlerinizde, muhasebe fişlerine yönelik, Ctrl+Q tuşlarını kullanarak girmiş olduğunuz evrak açıklamalarının da yazdırılmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için Kuruluş programının Sistem/Muhasebe parametreleri/Genel program parametreleri (096111) ekranındaki “Fiş döküm parametresi” bölümünde yer alan “Ctrl+Q evrak açıklaması dökülsün” parametresinin başındaki kutucuğu işaretlemeniz yeterli olacaktır. Böylece listelenen muhasebe fişlerinin hemen altında evrak açıklamalarına da yer verilecektir, aksi durumda evrak döküm açıklamaları yer almayacaktır.

1.9.5 Yevmiye dökümleri (084400)

Bu program, muhasebe modülünüzün defterler menüsünde yer alan Yevmiye defteri (082200)

programı ile aynı içeriklere sahip döküm alabilmenizi sağlamaktadır. Ancak bu dökümün yevmiye defteri dökümünden farkı; onaylı kâğıda değil de normal forma dökülebilmesi, dolayısı ile defter tarihleri üzerinde herhangi bir değişikliğe sebebiyet vermemesidir. Eğer onaylı kâğıda yevmiye defteri dökmeden önce yani Yevmiye defteri (082200) programını çalıştırmadan önce bilgilerinizi kontrol

etme ihtiyacı duyarsanız, bu program ile yevmiye dökümü alabilirsiniz. Dökümünün alınış şekli ve içeriği yevmiye defteri ile aynıdır. Bundan dolayı bu programı detaylı olarak açıklama gereği duymuyoruz, daha fazla bilgi için Yevmiye defteri (082200)'ne ait açıklamalarımızdan

yararlanabilirsiniz. Önemli Not Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin)


95

parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

1.9.6 Fiş özet raporu (084500)

Raporlar menüsünün fiş özet raporu ile dönem başından itibaren girilmiş olan tüm muhasebe fişlerinin yevmiye numarası sırasında özet dökümleri istenen gruba göre alınacaktır. Programa girdiğinizde sizden bütün fişlerin mi, sadece kilitli olan fişlerin mi (Ctrl+L tuşları ile evrak kilidi konulan fişler) veya sadece kilitsiz olan fişlerin mi listeleneceğini belirtmeniz istenir. Bu seçimle birlikte karşınıza bir başka ekran daha gelecek ve sizden fiş özet raporunu hangi grup için hangi tarih aralığındaki fişler için alacağınızı seçmeniz istenecektir. Şimdi sizlere hesap grupları hakkında

kısaca bilgi vermek istiyoruz. KUR9000 programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de açıklandığı gibi, 9000 serisi ürünlerimiz ile çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıca stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve fiş özet raporunu hangi grup için almak istediğiniz sorulacaktır. Bu seçim yapılıp döküm yeri belirlendikten sonra fiş özet raporunuz hazırlanacaktır. Fiş özet raporunuzda aşağıdaki bilgiler yer alır. Yevmiye no: İlgili satırdaki fişin yevmiye numarasıdır.

Tarih: İlgili satırdaki fişin tarihidir.

Sıra no: İlgili satırdaki fişin sıra numarasıdır.

Tip: İlgili yevmiye numarasındaki fişin tipidir (tahsil, tediye, mahsup vb).

Kategori: Entegrasyonda kategori kullanıyorsanız, ilgili satırdaki muhasebe fişinin kategori

numarasını bu alanda görebilirsiniz (Bkz. KUR9000/Sistem/Muhasebe Parametreleri/Entegrasyon Parametreleri/Evrak Kategori Tanımlamaları). Şube: Şubeleriniz ile online çalışıyorsanız, ilgili satırdaki muhasebe fişinin ait olduğu şube kodunu bu

kolonda görebilirsiniz. Satır: İlgili yevmiye numarasındaki muhasebe fişinin kaç satırdan oluştuğu bu alanda yer almaktadır.

Borç: İlgili yevmiye numarasındaki fişin toplam borç tutarıdır.

Alacak: İlgili yevmiye numarasındaki fişin toplam alacak tutarıdır.


96

1.9.7 Genel hareket raporu (084600)

Raporlar menüsünün bu programı ile istediğiniz tarihler arasında girilmiş olan tüm fiş hareketlerini, çalışan muhasebe hesap kodları ve açıklamaları ile birlikte detaylı olarak listeleyebilme imkânı bulacaksınız. Programa girdiğinizde sizden sadece, tarih aralığınızı girip döküm yerinizi seçmeniz istenecektir. Bu belirleme sonrasında, raporunuz istediğiniz detayları size listeleyecektir. Raporunuzda aşağıda açıkladığımız başlıklar yer alacaktır. Yevmiye No: İlgili satırdaki fişin yevmiye numarasıdır. Tarih: İlgili satırdaki fişin tarihidir.

Sıra No: İlgili satırdaki fişin sıra numarasıdır. Hesap Kodu: İlgili yevmiye maddesi altında çalışan hesapların kodlarıdır.

Hesap Adı: İlgili yevmiye maddesi altında çalışan hesapların isimleridir. Açıklama: İlgili satırdaki fişte yer alan hareketlere ilişkin açıklamalardır.

Borç: İlgili satırdaki hesap borçlanmışsa, borç tutarı bu alanda yer alacaktır.

Alacak: İlgili satırdaki hesap alacaklanmışsa, alacak tutarını bu alanda görebilirsiniz.

Alternatif Döviz: İlgili satırdaki borç ya da alacak tutarının alternatif döviz cinsi bazında karşılığıdır.

Orijinal Döviz: İlgili satırdaki hareket tutarının muhasebe hesabının orijinal döviz cinsi bazındaki

karşılığıdır. Birim 1–2–3–4/Miktar: İlgili satırdaki hareketin stok miktarı bazındaki karşılığıdır.

Şube: Şubeleriniz ile online çalışıyorsanız, ilgili satırdaki muhasebe fişinin ait olduğu şube kodunu bu

kolonda görebilirsiniz. Sorumluluk Merkezi: Muhasebe fişi entegrasyon ile oluşmuş ise, fişin kaynağı olan evraktan girilen

sorumluluk merkezinin kodu bu alanda yer alacaktır. Manüel olarak girilen bir fişse, bu alanda fişin her bir satırı için girilen sorumluluk merkezinin kodu bu kolonda yer alır.

1.9.8 Genel durum tablosu (087300)

Bu bölümden şirketinizin, çalıştığınız mali yılına ait borç-alacak toplamlarının ne kadar olduğunu aylar bazında görüntüleyip inceleyebileceksiniz.

1.9.9 Sorumluluk merkezleri (Hesap dağılımlı) raporu (084800)

Raporlar menüsünün bu programı ile gireceğiniz tarihler arasındaki muhasebe fişleri, çalışan hesaplar ve sorumluluk merkezleri ile birlikte listelenecektir. Başka bir ifade ile bu rapordan, hangi sorumluluk merkezinden hangi fişlerin girildiğini, bunların detay bilgilerini (fiş tarihi, sıra no, yevmiye no, muhasebe hesap kodu, adı, borç-alacak tutarları ve bakiyeleri) izleyebileceksiniz. Programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden;

Raporda hareket detaylarını baz alacağınız sorumluluk merkezlerini ilk kod-son kod veya kod yapısı alanlarından seçmeniz

Raporunuzu hangi grup bazında alacağınızı istenen grup alanından belirtmeniz. Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan


97

işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte istenen grup alanında tüm bu gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve raporunuzu hangi grup bazında almak istediğiniz sorulacaktır.

Belirlenecek en son detay ise raporda muhasebe fişlerinin detaylı olarak listelenip listelenmeyeceğinin evet/hayır şeklinde ifade edilmesidir. Eğer döküm hareket detaylı olarak alınacak ise muhasebe fişlerinin her satırına ait bilgi, yani çalışan hesapların kodu, adı ve fişten girilen açıklamada raporda listelenecektir. Aksi durumda ilgili fişlerin sadece borç alacak tutarlarına ait detaylarına yer verilecektir.

Parametre girişleri yapıldıktan sonra bir başka ekran ile karşılaşılacak ve buradan da raporunuzun hangi tarihler arasında girilen fişleri kapsayacağını belirtmeniz istenecektir. Rapor için tüm gereklilikler sağlandıktan sonra döküm yeri tercihinize göre istediğiniz bilgiler listelenecektir. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Bu rapor sorumluluk merkezlerine göre sıralı olarak listelenecektir. Raporunuzda; yaptığınız seçimler doğrultusunda muhasebe fişlerinin tarihleri, sıra ve yevmiye numaraları, fiş tipi, o muhasebe fişinin ilgili satırında yer alan hesaplarının hangi sorumluluk merkezi için çalıştığı, ilgili yevmiye maddesi altında çalışan hesapların (sadece sorumluluk merkezi girilen hesaplar) kod ve isimleri, hesapların borç-alacak tutarları ile bakiyeleri yer alır.

1.9.10 Belge no detaylı yevmiye (084900)

Bilânço esasına tabi işletmelerin tutmak zorunda olduğu defterlerden biri olan yevmiye defterinin, yevmiye maddelerinin kaynağı olan evraklardaki belge numarası, belge tarihi ve cari hesap adı detayları ile birlikte listelendiği bölümdür. Programın çalışma şekli ve içeriği Defterler menüsünde yer alan Yevmiye defteri (082200) programı ile aynıdır. Yani programı çalıştırdığınızda öncelikle sizden

defterinizi sadece ana hesaplar bazında mı, detaylı olarak mı, hesaplar bazında mı? Yoksa toplu döküm olarak mı alacağınızı belirtmeniz istenecektir. Daha sonrada karşınıza gelecek parametreler ekranından, yevmiye defterinizin hangi tarihler ve hangi numaralı fişler arasında döküleceğini, dos mode dökümlerde sayfa sayısının gösterilip gösterilmeyeceğini, önceki yevmiyelerden devreden rakamın yazılıp yazılmayacağını belirtmeniz istenecektir. Tüm gereklilikler sağlandıktan sonra yevmiye defteriniz istediğiniz şekilde listelenecektir. Bu dökümde de tıpkı Yevmiye defteri (082200) dökümünde olduğu gibi muhasebe fişlerinizin yevmiye numarası, fişlerde yer alan hesapların kodu, adı, fişe ait açıklama ve borç/alacak toplamları yer alacaktır. Bu detaylara ek olarak yani Yevmiye defteri (082200) dökümünden farklı olarak yevmiye maddelerinin kaynağı olan evrakların belge numarası ve tarihi, hangi cari ile ilişkili olduğu ve detay bilgileri de izlenebilecektir.


98

1.9.11 Gelir Gider Tabloları

Bu bölüme girdiğinizde karşınıza iki seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüyü oluşturan programlar ile gelir gider durumlarınızı farklı tablolar halinde alabilecek, dolayısıyla kar yada zararınızı görebileceksiniz. Şimdi bu tabloların içeriklerini daha yakından inceleyelim.

1.9.11.1 Gelir - Gider tablosu 1 (084950)

Bu bölümden gelir gider durumlarınızın, dolayısıyla bu durumlar için çalışan muhasebe hesaplarınızın dökümünü bir cetvel şeklinde ve bakiyeleri olmadan görebileceksiniz. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekrandan yapmanız gereken,

Dökümü hangi dönem için alacağınızı,

Döküm detayınızı (Toplu döküm ya da detaylı döküm),

Dökümü hangi gruba göre listeleyeceğinizi (Ana grup, alternatif döviz vb),

Dökümünüzü sorumluluk merkezi bazında alıp almayacağınızı eğer alınacak ise hangi sorumluluk merkezlerine göre alacağınızı seçmenizdir.

Bu belirlemeler sonrasında F2 tuşuna basın, tablonuz döküm yeri tercihinize göre listelenecektir. Önemli Not Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin)” parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Tablonuzun sol bölümünde giderlerinize ilişkin çalışan muhasebe hesaplarının kodu adı ve gider toplamı, sağ bölümünde ise gelirlerinize ilişkin çalışan muhasebe hesaplarının kodu adı ve gelir toplamı yer alacaktır. Giderlerinizin toplamı gelirlerinizin toplamından fazla ise ekranınızın sol alt köşesinde zararda ifadesi ve zarar miktarı yer alır. Aksi durum söz konusu ise yani gelirleriniz giderlerinizden fazla ise ne miktarda kar ettiğinizi gösteren ifade tablonuzun sağ bölümünde yer alacaktır.

1.9.11.2 Gelir - Gider tablosu 2 (084960)

Gelir Gider Tablosu 2 ile, işletmenizin, seçeceğiniz dönem sonundaki gelir ve giderlerini -varsa- bakiyeleri ile birlikte bir cetvel şeklinde listeleyebileceksiniz. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranda sizden istenen,

Döküme ilişkin dönemi,

Döküm detayını (Toplu döküm ya da detaylı döküm),

Dökümü hangi gruba göre alacağınızı (Ana grup, alternatif döviz vb),

Dökümünüzü sorumluluk merkezi bazında alıp almayacağınızı eğer alınacak ise hangi sorumluluk merkezlerine göre alacağınızı belirlemenizdir.

Bu belirlemeler sonrasında F2 tuşuna bastığınızda tablonuz döküm yeri tercihinize göre listelenecektir. Tablonuzun sol bölümünde giderlerinize ilişkin çalışan muhasebe hesaplarının kodu adı gider toplamı ve bakiyesi, sağ bölümünde ise gelirlerinize ilişkin çalışan muhasebe hesaplarının kodu adı gelir toplamı ve bakiyesi yer alacaktır. Bu toplamların hemen alt satırında ise gelir ve giderlerinizin genel toplamlarını göreceksiniz. Eğer giderlerinizin toplamı gelirlerinizin toplamından fazla ise ekranınızın sol alt köşesinde zararda ifadesi ve zarar miktarı yer alır. Aksi durum söz


99

konusu ise yani gelirleriniz giderlerinizden fazla ise ne miktarda kar ettiğinizi gösteren ifade de tablonuzun sağ bölümünde yer alacaktır.

1.9.11.3 Tahmini Gelir Tablosu (084970)

Tablolar bölümünün bu programı, şu an elinizde bulunan stok değerlerini ve şu ana kadar gerçekleşen gelirlerinizi dikkate alarak, istediğiniz bir dönemin sonuna kadar olan gelirleriniz için tahmini bir tablo sunmaktadır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Şimdi tahmini gelir tablosu için girilmesi gereken parametrelerin neler olduklarını açıklamaya çalışalım; Hangi Dönem Sonu: Bu alanda sizden istenen, tahmini gelir tablonuzu hangi dönem sonu itibari ile

almak istediğinizi belirtmenizdir. Gördüğünüz üzere bu alana programınız 12’yi default olarak getirmiştir. Şimdi istediğiniz dönemi girerek bu rakamı değiştirebilirsiniz. Meblağ Küçültme Ölçeği: Gelirlerinizle ilgili küçültme ölçeği kullanıyorsanız, bu alanda açılacak

olan küçük pencereden kullandığınız küçültme oranını seçiniz. Eğer gelirlerinizde herhangi bir küçültme ölçeğiniz kullanmıyorsanız bu alanı ENTER tuşu ile geçmeniz yeterlidir. Rapor Tipi: Bu alanda size, raporunuzda sadece değer girilen gelirlerinizi mi yoksa tümünü mü

görmek istediğiniz sorulacaktır. İlgili tercihinizi yapınız. Döküm Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza 2 seçenekten oluşan bir

pencere gelecektir. Tahmini gelir tablosunun döküm tipini belirleyeceğiniz bu penceredeki seçenekler aşağıda açıklanmıştır; Normal döküm; bu tip dökümde gelir tablosu hesapları muhasebe hesap kodlarıyla birlikte listelenir, Standart döküm; bu tip dökümde tahmini gelir tablosu muhasebe sistemi genel tebliğince öngörülen şekliyle dökülür. Yani gelir hesapları muhasebe kodlarıyla değil, ilgili tebliğde belirtilen harflerle dökümde yer alır. Yukarıdaki açıklamalarımızı da dikkate alarak tahmini gelir tablosu için döküm tipini seçiniz. İstenen Grup: Bu alanda sizden istenen tahmini gelir tablosu dökümünüzü hangi gruba göre

listeleyeceğinizi seçmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmelisiniz. Ana Grup, Alternatif döviz, Orijinal döviz, Stok (Ana birim) vb. Tahmini Stok Rakamı: Bu alana, şu an elinizde mevcut olan veya yıl sonuna kadar elinizde olması

beklenilen stoklarınızın parasal değeri girilecektir. Tahmini gelir tablosu bu alana gireceğiniz rakam baz alınarak hazırlanacaktır. Eğer bu alana girilen rakam kayıtlarınızdaki reel stok değerinden fazlaysa, programınız sizi aşağıdaki mesajla uyaracaktır;

Girilen tahmini stok rakamı kayıtlı stok değerinden büyük olamaz

Bu durumda stok rakamını küçültmeniz gerekir. Parametre girişlerini tamamlayıp ENTER tuşuna bastığınızda döküm yeri tercihiniz sorulacaktır. Bu seçiminizi de yaptığınızda tahmini gelir tablosu listelenecektir. Gelir tablosunun ilk kolonunda gelir hesaplarının kod ve isimleri yer almaktadır. Bundan sonraki iki kolon cari dönemde yani parametreler ekranından seçtiğiniz dönem sonunda tahmini gelirlerinizi içermektedir. İlk cari dönem kolonu, gelir hesaplarının ana hesap seviyesinde değerlerini içerir. İkinci cari dönem kolonu, hesap grubu bazında değerleri içermektedir. Gelir tablosu 3 ekran sayfasından


100

oluşur. İlk sayfayı inceledikten sonra ekranın alt tarafındaki döküme devam mesajının üzerinde enter tuşuna basarak sonraki sayfaları görüntüleyebilirsiniz.

1.9.12 Hesap Grafiği

Raporlar menüsünün son programı ile dilediğiniz herhangi bir muhasebe hesabının, dönemler bazında borç, alacak veya bakiyelerini grafik şeklinde inceleyebileceksiniz. Hesap grafiğine girildiğinde, grafik için parametre girişlerinin yapılacağı bir ekran ile karşılaşacaksınız. Şimdi bu ekrandan yapılacak girişleri açıklamaya çalışalım. Hesap Kodu: Grafiğini alacağınız muhasebe hesabının kodunu bu alana giriniz. Hesap kodunu F10

listesinden de seçebilirsiniz. Hesap Adı: Grafiği alınacak hesap adı, hesap kodu girişinden sonra bu alana otomatik olarak

gelecektir. Tipi: Bu alanda satır sonu butonu tıklandığında 4 seçenekten oluşan bir pencere ile

karşılaşacaksınız. Sizden istenilen; seçtiğiniz hesabın borç tutarlarının mı, alacak tutarlarının mı, bakiyelerinin mi, yoksa kümülatif bakiyelerinin mi? grafiğinizde yer alacağını belirlemenizdir. Borç ve alacak seçeneklerinin neleri ifade ettiği açıktır. Bakiye seçilirse; hesabın hareket gördüğü dönemlerdeki bakiyeleri, kümülâtif bakiye seçilirse; yıl sonuna kadar devreden bakiyesi grafikte yer alır. Evet, grafik parametrelerini girdikten sonra, ilgili hesabınızın seçtiğiniz tip dikkate alınarak hazırlanan grafiği ekranınıza gelecektir.

1.9.13 Özel Mahsup İşlem Raporu (088110)

Raporlar menüsünün bu programı ile istediğiniz tarihler arasında seçeceğiniz rapor tipine göre tanımlamış olduğunuz özel mahsup fişlerinizin hareketlerini listeleyebilme imkânı bulacaksınız. Programa girdiğinizde karşınıza, raporunuza ilişkin parametre girişleri yapacağınız bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neler olduklarını açıklamaya çalışalım. İlk Tarih/Son Tarih: Bu alanlarda sizden istenen, özel mahsup fişlerinize ilişkin hareketleri hangi tarih aralığından almak istediğinizi belirtmelisiniz. Bundan dolayı ekranda gördüğünüz “ilk tarih” alanına raporunuzu başlatmak istediğiniz tarihi, “son tarih” alanına da, raporunuzun bitmesini

istediğiniz tarihi girmelisiniz. Rapor Tipi: Bu alanda da size, özel mahsup fişlerinizin hangi durum yada durumlarının raporunuzda

yer alacağı sorulacaktır. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçenekleri işaretlemelisiniz. Bu alandaki seçiminizin İşlem gören özel mahsuplar olması durumunda, tanımlamış olduğunuz özel mahsup cinslerine ilişkin, mahsup fişi oluşturulan mahsuplar listelenecektir, İşlem göremeyen özel mahsuplar olması durumunda ise, tanımlamış olduğunuz özel mahsup cinslerine ilişkin henüz mahsup fişi oluşturulmamış olan mahsuplar listelenecektir, Bugünden sonra tanımlananlar seçeneği tercih edildiğinde, raporunuzda sadece, programa girdiğiniz tarih ve sonrası için tanımlanan özel mahsup cinsleri yer alacaktır. Muhasebe fişi oluşturulup da silinenler seçeneğinin tercih edilmesi durumunda ise, mahsup fişi oluşturulup sonrasında iptal edilen mahsup cinslerinin hareketleri listelenecektir.


101

Bu alanda birden fazla seçeneği işaretleyebilmeniz dolayısıyla mahsup cinslerinizin tüm hareketlerini aynı anda listeleyebilmeniz mümkündür. Evet, parametre girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra döküm yeri tercihinize göre raporunuz listelenecektir. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Raporunuzda belirlediğiniz parametreler doğrultusunda, mahsup cinslerinizin kodu, açıklaması (Bordro tahakkuku, SMM tahakkuku vb.), işlem gördükleri tarih ile işlem tipleri ayrı başlıklar halinde listelenecektir.

1.10 Bilânço, Mali Tablolar Ve Finansal Analiz

Giriş bölümümüzde de değindiğimiz gibi, 26.12.1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede, genelde tek düzen hesap planına geçiş olarak adlandırılan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliğlerinden birincisi yayınlanmış ve günümüze kadar bu tebliğlerin sayısı 6'ya ulaşmıştır. Düzenleme, 1994 yılından itibaren para ve sermaye piyasalarında faaliyet gösteren işletmeler hariç, birinci sınıf defter tutmakla yükümlü işletmelerce uyulması gereken hesap planı yapısı, hesap hareket tarzı ve maliyeye verilmesi gereken yılsonu mali analiz raporlarından oluşmaktadır. İşte MUHASEBE modülünüzün bu bölümünde, işletmelerin maliyeye vermekle yükümlü oldukları mali

tabloları bulacaksınız. Şimdi bu menüde yer alan programları sıra ile incelemeye başlayalım.

Mali Tablo Parametreleri Hakkında…

Bilânço ve gelir-gider tabloları firmanızın muhasebe bilgilerinden alınarak hazırlanır. Ancak bu tabloları almak için sadece muhasebe bilgileri yeterli değildir. Her tabloda yer alan kalemler için bazı formüller girilmektedir. Kısaca mali tablo parametreleri olarak adlandıracağımız bu tanımlamalar, 9000 serisi ürünlerimiz sisteminize yüklendiğinde hazır olacaktır. Dolayısı ile mali tabloları alabilmek için sizin özel olarak parametre girişi yapmanıza gerek yoktur. Ancak mali tablo parametrelerinin nasıl girildiğini bilgi olması amacı ile 2 ayrı yerde açıklamayı uygun görüyoruz. Bu parametreler işletme özet bilânçosu aktif parametreleri ve satışların maliyeti tablosu bölümlerinde verilmiştir.

1.10.1 İşletme Özet Bilânçosu

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca maliyeye verilmesi gereken tablolardan ilki, işletme özet bilânçosudur. Muhasebe modülünüz, kanunun öngördüğü şekliyle ve hareket girişlerinizi esas alarak bu tabloyu size sunmaktadır. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza 5 seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu menüde yer alan programları sırasıyla incelemeye başlayalım.

1.10.1.1 Özet bilânço (AKTİF) (085111)

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca maliyeye verilmesi gereken tablolardan ilki, işletme özet bilânçosudur. MUHASEBE modülünüz, kanunun öngördüğü şekliyle ve hareket girişlerinizi esas alarak bu tabloyu size sunmaktadır.


102

Bilânço; bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile (aktifler), bu varlıkların sağladığı kaynakları (pasifler) gösteren mali bir tablodur. Bu program yardımı ile bilânçonuzun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkların, yani aktiflerin dökümü alınacaktır. Ancak daha önce işletme özet

bilânçosunu alacağınız dönemi ve bilânçoda yer alacak değerler için meblağ küçültme ölçeğinin ne olacağını belirleyeceksiniz; Hangi dönem sonu: Bu alana, işletme özet bilânçosunu hangi dönem sonu itibari ile almak

istiyorsanız, ilgili dönemi girmelisiniz. Meblağ küçültme ölçeği: Bilânçonuzda yer alacak meblağların belirli bir oranda küçültülmesini

istiyorsanız, meblağ küçültme oranının ne olacağını bu alana girmelisiniz. MUHASEBE modülünüz size 4 adet meblağ küçültme ölçeği sunmaktadır. Bu ölçekler satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Örneğin meblağ küçültme ölçeğini bin olarak tercih etmişseniz, bilânçonuzdaki 5.000.000.000 değeri, 5.000.000 olarak karşınıza gelecektir. Eğer bilânçonuzdaki değerlerin olduğu gibi karşınıza gelmesini istiyorsanız (yani herhangi bir küçültme ölçeği kullanmayacaksanız), bu alandaki tercihiniz yok olmalıdır. İstenen grup: Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve bilânçoyu hangi grup/gruplar bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Bilânço dönemini ve meblağ küçültme ölçeğini girip, döküm yerini seçtikten sonra bilânçonuzun aktifler bölümü istediğiniz gruba göre listelenecektir. Şimdi bilânçonuzda yer alan alanları sıra ile incelemeye başlayalım. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Grup-Hesap Adı: Bu alanda, bilânçonuzun aktifinde yer alan hesap grupları ve hesap adları yer

almaktadır. Mizanlar/Grup Mizanı bölümünde ilgili kanun uyarınca muhasebe hesaplarının önce 9 ayrı sınıf altında toplandığını, daha sonra bu 9 ayrı sınıfa ait hesap gruplarının yer aldığını, hesap gruplarının altında da ana hesapların bulunduğundan söz etmiştik. Örnek; 1. DÖNEN VARLIKLAR (1. Hesap Sınıfı) 10 Hazır Değerler (1.Sınıfın 1.Grubu) 119 Menkul Kıy. Değer Düş. Karşılığı (Ana Hesap)


103

Yine ilgili kanun gereğince, işletmelerin maliyeye vermek ile yükümlü oldukları işletme özet bilânçosunda, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesap sınıfları (1. seviye) ve hesap grupları (2.seviye) yer almak zorundadır. Hesap gruplarının altındaysa bu gruplara ait ayrıntılar yer alır. İşte bilânçonuzun bu alanında da, hesap sınıfları, hesap grupları ve ayrıntılara ait hesap isimlerini görmektesiniz. Önceki Dönem (1-2-3): Bu alanlarda, bilânçonun aktif bölümünde yer alan ayrıntılara, hesap

gruplarına ve hesap sınıflarına ait, bilânçonuzu aldığınız dönemden bir önceki dönem değerleri yer almaktadır. Cari Dönem (1-2-3): Bilânçonun aktifinde yer alan ayrıntıların, hesap gruplarının ve hesap

sınıflarının bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibari ile değerleridir.

1.10.1.2 Özet bilânço (PASİF) (085112)

İşletme özet bilânçosunun pasifler kısmı bu bölümden alınacaktır. Programa girdiğinizde, öncelikle işletme özet bilânçosunu alacağınız dönemi ve bilânçoda yer alacak değerler için meblağ küçültme ölçeğinin ne olacağını girmeniz istenecektir. Bu parametreler girilip, döküm yeri seçildikten sonra özet bilânçonun pasif kısmı listelenecektir. Bilânçonuzda yer alan bilgiler özet bilânço aktif kısmı bölümünde açıklanmıştır. Aralarındaki tek fark, bu bilânçoda pasif değerlerin yer almasıdır.

1.10.1.3 Özet bilânço (085120)

İşletme özet bilânçosu menüsünde yer alan bu seçenek ile özet bilânçonuzu aktif ve pasif kalemler aynı sayfada olmak üzere listeleyeceksiniz. Bilânço için girilmesi gerekli parametreler ve içeriği ayrı sayfalarda listelenen özet bilânço ile aynıdır. Yalnız bu bölümden alacağınız bilânçoda aktif ve pasif değerleri tek bir ekranda görebilirsiniz.

1.10.1.4 İşletme özet bilânçosu aktif parametreleri (085130)

Yukarıdaki açıklamalarımız sırasında, MUHASEBE modülünüzün işletme özet bilânçosunu hazırlayabilmesi için bilânçoda yer alan kalemlerin hesaplanış şekillerini programınıza tanıtmak gerektiğini belirtmiştik. Gerçi bu tanımlamalar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak karşınıza gelecektir. Ancak yine de aktif parametrelerinin nasıl tanımlandığını açıklamakta fayda görüyoruz. Aktif parametrelerine girdiğinizde, karşınıza aşağıdaki ekran görüntüsü gelecektir. Bu ekranda, bilânçonun aktifinde yer alan hesap sınıfları, hesap grupları ve bunların ayrıntıları satırlar halinde yer almaktadır. Şimdi, bilânçonun aktifinde yer alan unsurların nelerden oluştuğunu (ya da nasıl hesaplandığını) ayrı ayrı tanımlamamız gerekir. Başka bir ifade ile bu tablonun tablo adı sütununda yer alan her satırın nasıl hesaplanacağını MUHASEBE modülünüze tanıtacağız. Bu tanımlamalar hali hazırda ekranınızda yer almaktadır. Ancak hesaplamalar konusunda ileride ortaya çıkabilecek olası bir kanun değişikliğini düşünerek, siz kullanıcılarımızın da bu tanımlamaların nasıl yapılacağını öğrenmesinde fayda görüyoruz. Bundan sonra bilânço unsurları olarak adlandıracağımız bu satırlar 2 şekilde hesaplanabilir. 1- Formül girilerek 2- Direkt olarak değer girişi yapılarak. Şimdi, her iki şekilde de bilânço unsurlarının hesaplanış tarzlarını programınıza tanıtmaya çalışalım. Direkt Olarak Değer Girişi Yaparak:

Aktif parametreleri ekranınızın tablo adı sütununda yer alan her satırın değeri direkt olarak girilebilir. Bunun için, imleci bilânço unsurlarını tanımlayacağınız satıra getiriniz. Örneğin ekranınızın 3. satırında yer alan Menkul Kıymetlerin değeri girilecekse, imleç de bu satırda olmalıdır.

İmleç ilgili satıra geldiğinde, TAB tuşuna basarak yandaki tip sütununa geçiniz. Şimdi satır sonu butonunu tıklayınız. Karşınıza 4 seçenekten oluşan küçük bir pencere gelmiştir. Bu pencereden


104

ikinci seçenek olan Giriş seçeneğini seçiniz. Şimdi imleç Seviye başlıklı sütuna gelmiştir. TAB tuşuna basarak geçiniz.

Şimdi imleç hesap no/formül alanına gelmiştir. Bu alana direkt olarak ilgili bilânço unsurunun değeri giriniz.

Tüm bilânço unsurlarına ait değerleri yukarıdaki şekilde girdikten sonra, ALT+S tuşları ile aktif parametrelerini kaydediniz.

Formül Girerek:

Aktif parametreleri ekranınızın tablo adı sütununda yer alan her satır formül girerek tanımlanabilir. Bunun için, imleci bilânço unsurlarını tanımlayacağınız satıra getiriniz. Örneğin ekranınızın 3. satırında yer alan menkul kıymetlerin nasıl hesaplandığı programa tanıtılacaksa, imleç de bu satırda olmalıdır.

İmleç ilgili satıra geldiğinde, TAB tuşuna basarak yandaki tip sütununa geçiniz. Şimdi satır sonu butonunu tıklayınız. Karşınıza 4 seçenekten oluşan küçük bir pencere gelmiştir. Bu pencerede yapacağınız işlemler 4 şekilde sınıflandırılmıştır.

1- Fişformül: Bilânço unsurlarının hesaplanışını formül girerek tanımlamak.

2- Giriş: Bilânço unsurlarının değerini direkt olarak girmek.

3- Açıklama: İlgili satırın sadece bir açıklama satırı olduğunu belirtmek.

4- Boş: İlgili satırda herhangi bir giriş yapılmayacağını belirtmek.

Bilânço unsurlarının hesaplanışını fiş formül girerek tanımlayabilmek için, ekranınızdaki pencereden 1-Fiş formül seçeneğini seçmelisiniz.

Şimdi imleç Seviye başlıklı sütuna gelmiştir. Bu sütunda, tanımlamakta olduğunuz bilânço unsurunun, bilânçonuzda hangi sırada (1–2–3 şeklinde) yer alacağı tanımlıdır. Bilânçonun 3 kademeden oluştuğunu daha önce belirtmiştik. Bunlar; hesap sınıfları, hesap grupları ve ana hesaplardır. İşte bu alanda, her bir bilânço unsuruna ait değerlerin bilânçoda hangi sırada yer alacağı tanımlıdır. Örneğin hesap sınıfları satırında 1 rakamı yer alıyorsa, hesap sınıflarına ait değerler bilânçonun ilk kolonunda (ilk önceki dönem ve ilk cari dönem kolonlarında) yer alacaktır. Ana hesapların bulunduğu satırda 3 rakamı görülüyorsa, ana hesaplar bilânçonun 3. kolonlarında (3.önceki dönem ve 3. cari dönem kolonlarında) yer alacaktır. Bilânço unsurlarının sıralama şeklini değiştirmeyecekseniz bu alanı TAB tuşuna basarak geçiniz.

İmleç hesap no/formül alanına geldi. Şimdi ENTER tuşuna basınız. İlgili satırdaki bilânço unsuru için formülünün açılımı karşınıza gelmiştir. Eğer yeni bir satır giriyorsanız, aşağıdaki pencere boş olarak karşınıza gelecektir.

Bu aşamada formül girişini yapabilmek için F2 tuşuna basmalısınız. Bu tuşa bastığınızda yandaki gibi bir pencere ile karşılaşacaksınız. Şimdi, formülünüzü girmeye başlayabilirsiniz. Karşınızdaki pencerenin işlem başlıklı 1. satırına yapacağınız işlemin cinsi belirtilecektir. Formülünüzün ilk işlemi toplama veya çıkarma olabilir. İşlem tercihinizi satır sonu butonunu tıklayarak açılacak penceren belirleyiniz. Menkul Kıymetler örneğimizde ilk işlem toplamadır. Toplamayı seçtiğimizde formülümüzün ilk adımı ortaya çıkmış olur;

I. Adım : Menkul Kıymetler.........+

Pencerenin tip başlıklı 2. satırına inip satır sonu butonunu tıkladığınızda 3 seçenekten oluşan bir başka pencere ile karşılaşacaksınız. Bu sefer sizden istenilen, bilânço unsurunun nasıl hesaplandığını tanımladığınız formülünüzde, şu anda bir hesabın mı, hesap grubunun mu, yoksa parametreler ekranındaki diğer satırlardan birinin mi? toplama dahil edileceğini seçmenizdir. Bizim menkul kıymetler örneğimizde, bu bilânço unsuru önce bir hesabın toplamı alınarak, daha sonra bu toplama bir hesap grubu ilave edilerek oluşuyor.


105

Menkul Kıymetler.........+H 5 119 + G 8 11 Penceredeki hesap seçeneği seçildiğinde, menkul kıymetler örneğimizdeki formülün 2. adımı atılmış olacaktır; II. Adım : Menkul Kıymetler........+H

Şimdi imleç hesap tipi ya da grup tipi başlıklı 3. satıra inmiştir. Satır sonu butonunu tıklayınız. Karşınıza, hesap veya grupların 12 ayrı durumunu içeren bir pencere gelecektir.

Eğer bir önceki alandaki tercihiniz hesap ise bu alanda hesap tipi, grup ise grup tipi ibaresi yer alacaktır. Tipi alanındaki seçiminiz sıra ise bu alanda toplama dahil edilecek satır sıra numarasının girilmesi beklenecektir.

Şimdi yapmanız gereken, toplama dahil edilecek hesap veya grubun tipini seçmenizdir. Menkul kıymetler örneğimizdeki formülümüzde, bir hesabın 5-alacak yekün dönem sonu durumu toplama dahil edilerek, formül aşağıdaki halini almıştır;

III. Adım :Menkul Kıymetler.+H 5

Hesap veya grup tipini seçtikten sonra, imleç bir alt satıra inecektir. Bu aşamada sizden istenilen, toplama dahil edilecek hesap veya grup numarasını seçmenizdir. Eğer hesap numaralarını doğru olarak hatırlayamıyorsanız, bu alanda F10 tuşuna basarak tüm hesap numaralarının kod ve isimleri ile birlikte yer aldığı bir yardım penceresine ulaşabilir ve bu pencereden seçiminizi yapabilirsiniz. Hesap kodu veya grup no seçiminizi yaptıktan sonra, formülünüzün ilk adımı tamamlanmış olacaktır. Menkul kıymetler örneğimizde 119-Menkul Kıy. Değer Düş. Kar (-) hesabının seçilmesi ile formülümüz aşağıdaki halini almıştır,

IV. Adım : Menkul Kıymetler.+H 5 119

Evet, bilânço unsurlarının formül ile nasıl oluşturulacağını yukarıda kısaca açıklamaya çalıştık. Bizim menkul kıymetler örneğimizdeki formül henüz bitmedi. Hesap kodu seçiminden sonra bir kez daha F2 tuşuna basarak, formülün devamı girilebilir. Formül girişiniz tamamlandıysa, ESC tuşuna basarak aktif parametreleri ekranına geri dönünüz. Aktif parametrelerinin girişleri bittikten sonra, ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kayıt etmelisiniz.

1.10.1.5 İşletme özet bilânçosu pasif parametreleri (085140)

Bu program ile bilânçonuzun pasifinde yer alan unsurların nasıl hesaplandığı MUHASEBE modülünüze tanıtılacaktır. Pasif parametrelerinin girişleri, tıpkı aktif parametreleri bölümümüzde açıkladığımız gibidir. Bu yüzden tekrar açıklamıyoruz.

1.10.2 İşletme Ayrıntılı Bilânçosu

Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca maliyeye verilmesi gereken tablolardan ikincisi işletme ayrıntılı bilânçosudur. Muhasebe programınız, kanunun öngördüğü şekliyle ve hareket girişlerinizi esas alarak bu tabloyu da size sunmaktadır. Bu bilânçonun bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız İşletme özet bilânço/Şirket bilânçolarından farkı; bu bilânçoda, hesap sınıfları ve hesap gruplarının yanında tüm ana hesapların da yer almasıdır. Bu bölüme girdiğinizde karşınıza 3 seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Şimdi bu programların neler olduğunu ayrıntılı olarak inceleyelim.


106

1.10.2.1 Ayrıntılı bilânço (AKTİF) (085211)

Bilânçonun, bir işletmenin belirli bir tarihte sahip olduğu varlıklar ile (aktifler), bu varlıkların sağladığı kaynakları (pasifler) gösteren mali bir tablo olduğunu daha önce belirtmiştik. Bu program yardımı ile bilânçonuzun belirli bir tarihte sahip olduğu varlıkların, yani aktiflerin dökümü alınacaktır. Ayrıntılı bilânçoyu almadan önce bazı parametreler girmelisiniz. Bunlar özet bilânço bölümünde açıklanmıştır. Özet bilânçodan farklı olarak parametrelere ilişkin açıklamalarıysa aşağıda bulabilirsiniz. Rapor tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda 2 seçenekten oluşan bir pencere ile

karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, bilânço dökümünüzde sadece değer girilen kalemlerin mi, yoksa tüm kalemlerin mi? listelenmesini istediğinizi belirlemenizdir. Seçiminizi yapınız. Döküm tipi: MUHASEBE modülünüz ayrıntılı bilânço için 2 farklı döküm şekli sunmaktadır.

Bunlardan ilki normal dökümdür. Normal dökümde bilânço kalemleri hesap planındaki hesap kodları ile birlikte dökülür. İkinci döküm şekli standart dökümdür ve bunda bilânço standartlarına uygun döküm yapılır. Yani bilânço kalemleri hesap kodları ile değil, harf ve rakamlar ile sıralanmıştır. Bu açıklamalarımızdan sonra bilânçonuzun döküm şeklini belirtiniz. İstenen grup: Kuruluş programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, programlarımızda çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin EURO kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve bilânçoyu hangi grup/gruplar bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Evet, bilânço parametrelerini girdikten sonra, sıra döküm yeri tercihinizi belirlemeye gelmiştir. İlgili tercihinizi de belirlediğinizde, MUHASEBE modülünüz İşletme Ayrıntılı Bilânçonuzun aktifler bölümünü listeleyecektir. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

Bilânçonuzda yer alan alanlar özet bilânço ile aynıdır. Yalnız ayrıntılı bilânçoda hesap gruplarına ait ana hesaplar da listelenmektedir. Bu yüzden bilânço başlıklarını tekrar açıklamıyoruz.

1.10.2.2 Ayrıntılı bilânço (PASİF) (085212)

Bu program yardımı ile bilânçonuzun varlıkların sağladığı kaynaklar, yani pasif kısmının dökümü alınacaktır. Bilânço parametreleri ayrıntılı bilânço aktif kısmı ile aynıdır.


107

1.10.2.3 Ayrıntılı bilânço (085220)

Bu bölümden işletme ayrıntılı bilânçosunun aktif-pasif kalemleri tek bir sayfada olmak üzere dökümü alınacaktır. Bilânço parametreleri ve içeriği ayrıntılı aktif ve pasif bilânço ile aynıdır.

1.10.3 Bilânço Dipnotları

Bu bölümde yer alan programlar ile işletme bilânçosuna ilave edilmesi gereken dipnotların girişleri ile yazıcıdan dökümleri alınacaktır. Ancak döküm almaya geçmeden önce, bu menünün son programı olan bilânço dipnotları bilgileri programından, ilgili değerlerin girilmesi gerekmektedir.

1.10.3.1 Tüm bilânço dipnotları basımı (085150)

Bu program ile değer girişi yapılsın yapılmasın, tüm bilânço dipnotlarının yazıcıdan dökümü alınacaktır. İlgili programa girdiğinizde karşınıza, “basım” başlıklı bir ekran gelecek ve bu ekrana bilânço dipnot

bilgileriniz seri bir şekilde yansıyacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken, ekranınızın üst bölümünde yer alan “prina” ikonunu tıklayarak dökümünüzü almanızdır. Ekranınızın üst bölümünde yer alan “font değiştir” butonunu tıklayarak da, dökümünüzün yazı fontlarını istekleriniz doğrultusunda değiştirebileceğiniz ekrana ulaşılacaktır.

1.10.3.2 Değer girilen bilanço dipnotları basımı (085160)

Bu program ile sadece bilânço dipnotları bilgileri programından değeri girilen dipnotların dökümü alınacaktır. Döküm alınış şekli tüm bilânço dipnotları basımı ile aynıdır.

1.10.3.3 Bilânço dipnot bilgileri girişi (085191)

Bilânço dipnotları menüsünde yer alan son program ile bilânçoya ilave edilmesi gerekli dipnotlara ilişkin değer girişleri yapılacaktır. Bu dipnotlar programa girdiğinizde otomatik olarak karşınıza gelecektir. Bir dipnot girişini yaptıktan sonra ENTER tuşuna basarak, bir sonraki dipnotu ekrana getirebilir ve girişlerinize devam edebilirsiniz. Dipnot bilgilerini girdikten sonra, bu bilgilerinizi ALT-S tuşları ile kayıt etmeyi unutmayınız.

1.10.4 İşletme Özet Gelir Tablosu

İlgili kanun gereği olarak maliyeye verilmesi gereken tablolardan üçüncüsü işletme özet gelir tablosudur. İşletme özet gelir tablosuna ait parametre girişleri ve İşletme özet gelir tablosu eski dönem bilgilerine ait girişler bu bölümden yapılacaktır. Şimdi bu bölümde yer alan programları sırasıyla inceleyelim.

1.10.4.1 İşletme özet gelir tablosu (085300)

Bu program ile işletmenizin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenizin elde ettiği dönem net karını veya dönem net zararını içeren bir döküm alacaksınız. Döküm alış şekli yukarıda açıkladığımız bilânçolar ile aynıdır. Gelir tablonuzun en son satırında Dönem Net Karı Veya Zararı ibaresi ile kar ya da zarar tutarını göreceksiniz. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı


108

hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

1.10.4.2 İşletme özet gelir tablosu eski dönem bilgiler (085193)

Bu bölümden, işletmenizin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenizin elde ettiği dönem net karını veya dönem net zararını ayrıntılı olarak içeren bir gelir tablosu alacak, gelir tablosu eski dönem bilgilerini girebileceksiniz. İşletme ayrıntılı gelir tablosunun, özet gelir tablosundan farkı; tabloda yer alan hesaplara ana hesapların da (3. seviye hesapların) ilave edilmiş olmasıdır. Bu yüzden işletme ayrıntılı gelir tablosu programlarını tek tek açıklamıyoruz.

1.10.5 İşletme Ayrıntılı Gelir Tablosu

Programınızın bu bölümünden İşletme ayrıntılı gelir tablosuna ait parametre girişleri ve eski dönem bilgilerine ait girişler yapılacaktır. Şimdi bunların neler olduklarını sırasıyla inceleyelim.

1.10.5.1 İşletme ayrıntılı gelir tablosu (085400)

İlgili kanun gereği olarak maliyeye verilmesi gereken tablolardan bir diğer işletme ayrıntılı gelir tablosudur. Bu bölümden, işletmenizin belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenizin elde ettiği dönem net karını veya dönem net zararını ayrıntılı olarak içeren bir gelir tablosu alacak, gelir tablosu eski dönem bilgilerini ve dipnotlarını girecek, dipnotların yazıcıdan dökümünü alacaksınız. İşletme ayrıntılı gelir tablosunun, özet gelir tablosundan farkı; tabloda yer alan hesaplara ana hesapların da (3. seviye hesapların) ilave edilmiş olmasıdır. Bu yüzden işletme ayrıntılı gelir tablosu programlarını tek tek açıklamıyoruz. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

1.10.5.2 İşletme ayrıntılı gelir tablosu eski dönem bilgileri (085193)

Bu bölümden gelir tablosuna ilişkin önceki dönem bilgilerinin girişleri yapılacaktır. Bunun için; ekranınızdaki hesap kodu alanına, eski dönem bilgisini gireceğiniz gelir hesabının (ana seviyede olması gerekir) kodunu giriniz. Hesap kodunu girdikten sonra, o hesabın borç ya da alacak tutarını da ilgili alana girip ENTER tuşu ile bir alt satıra geçerek girişlerinize devam ediniz. Eski dönem bilgileri tamamen girildikten sonra, ALT+S tuşuna basarak bilgilerinizi kayıt etmeyi unutmayınız.

1.10.6 Gelir Tablosu Dipnotları

Bu bölümde yer alan programlar ile gelir tablosuna ilave edilmesi gereken dipnotların girişleri ile yazıcıdan dökümleri alınacaktır. Ancak döküm almaya geçmeden önce, bu menünün son programı olan gelir tablosu dipnotları bilgileri programından, ilgili değerlerin girilmesi gerekmektedir. Bu bölümdeki programlarla ilgili ayrıntılı bilgi için İşletme Özet Bilânçosu Dipnotları Basımı programından yararlanabilirsiniz..


109

1.10.7 Diğer (Ek) Mali Tablolar

Mali Tablolar ve Finansal Analiz menüsünün bu seçeneği ile daha önce açıklamaya çalıştığımız bilânçolar ve gelir tabloları için ek teşkil edecek ve bu tabloların detaylandırılmış şekli olan 5 farklı mali tablo alınacaktır.

1.10.7.1 Satışların Maliyeti Tablosu İşlemleri

26/12/1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede yayınlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca, işletmelerin maliyeye vermek ile yükümlü oldukları tablolardan bir diğeri satışların maliyeti tablosudur. Bu tablo, işletme gelir tablosundaki satışların maliyeti kısmının detaylandırılmış şeklidir ve gelir tablosuna bir ek teşkil eder, gelir tablosunu tamamlar. İşletmenin dönem içindeki stok hareketleri ile satılan mamul, ilk madde ve malzeme ile ticari mal gibi maddelerin ve satılan hizmetlerin maliyetleri bu tabloda yer almaktadır.

1.10.7.1.1 Satışların maliyeti tablosu (085510)

Satışların maliyeti tablosunun işletme gelir tablosuna bir ek teşkil ettiğini ve gelir tablosunun satışların maliyeti kısmının detaylandırılmış şekli olduğunu yukarıda belirtmiştik. Tablonun içeriği, işletmenin dönem içindeki stok hareketleri ile satılan mamul, ilk madde ve malzeme ile ticari mal gibi maddelerin ve satılan hizmetlerin maliyetlerinden oluşmuştur. Satışların maliyeti tablosunu almadan önce, maliyetlerin oluşumuna ilişkin parametre girişlerinin yapılmış olması gerekmektedir. Bu parametreler hali hazırda sisteminizde yüklüdür. Yine de ilgili bölümde parametre girişlerinin nasıl yapıldığı açıklanacaktır. Satışların maliyeti tablosunu alabilmek için dönem ve meblağ küçültme ölçeğinin girilmesi gerekir. Bu parametreler diğer mali tablolarda açıklanmıştır. Parametre girişleri yapılıp, döküm yeri seçildikten sonra tablonuz listelenecektir. Tabloda yer alan başlıklar aşağıda açıklanmıştır. Açıklama: Bu alanda, ilgili kanun gereği, satışların maliyeti tablosunda yer alması öngörülen maliyet

türleri, her bir maliyetin oluşumuna etki eden maliyet öğeleri ya da giderlere ilişkin tanımlar yer almaktadır. Tablonuzun bu alanında yer alan açıklamalar 3 seviyeden oluşmuştur; 1. Seviye.......Maliyet Türleri

Örn:Üretim Maliyeti, Üretilen Mamul Maliyeti, Ticari Faaliyet, Satışların Maliyeti 2. Seviye.....Maliyetlere Etki Eden Öğeler (Sol başlarında harfler vardır)

Örn: Direkt İlk Madde ve Malzeme Giderleri, Direkt İşçilik Giderleri, Genel Üretim Giderleri, Yarı mamul Kullanımı, Mamul Stoklarındaki Değişimi vb. 3. Seviye.....Maliyet Öğelerini Oluşturan Kalemler (Sol başlarında rakamlar vardır)

Örn: Dönem Başı Stok(+), Dönem Sonu Stok(-) Önceki Dönem (1–2–3): Bu alanlarda maliyet türlerinin, maliyete etki eden öğelerin ve maliyet

öğelerini oluşturan kalemlerin satışların maliyeti tablosunu aldığınız dönemden bir önceki döneme (yıla) ait değerleri yer almaktadır. Cari Dönem: Bu alanda, bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibari ile maliyet türlerinin,

maliyete etki eden öğelerin ve maliyet öğelerini oluşturan kalemlerin değerleri yer alır. Yukarıda sıraladığımız değerlerin toplamlarını da, tablonuzun en alt satırında bulacaksınız. Önemli Not : Programlarımızda kullanıcılarımızın raporlarını daha hızlı bir şekilde listeleyip zamandan tasarruf edebilmeleri mümkündür. Bu durumun özellikle datası yoğun olan firmalar için sevindirici olacağı düşüncesindeyiz. Çünkü programlarımızın alt yapısında yapılan geliştirmelerle raporlarımızın performansı son derece artırılmış durumdadır. Bu amaçla tüm raporlarımızın parametreler ekranına yani parametre girişleri yapıldıktan sonra raporların ekrana, yazıcıya, dosyaya, Excel'e alınmasını sağladığımız


110

parametreler ekranının alt bölümüne “en yüksek hızda çalış (Rapor alınırken bilgiler ekranda görünmesin) parametresi yerini almıştır. Bu parametrenin başında yer alan kutucuğun işaretlenmiş olması raporlarınızı hızlı şekilde listeleyebilmenizi sağlayacaktır. Tabi bu hız raporun niteliğine, içeriğine ve kodlamasına bağlı olarak şekillenecektir. Bu şekilde rapor alındığında ekranda herhangi bir bilgi izlenmeyecek sadece alttaki durum çubuğunda raporun yüzdesi görüntülenecektir.

1.10.7.1.2 Satışların maliyeti tablo parametresi (085520)

Yukarıdaki açıklamalarımız sırasında, MUHASEBE modülünüzün satışların maliyeti tablosunu oluşturabilmesi için maliyetlerin nelerden oluştuğunun belirlenmesi gerektiğini belirtmiştik. Satışların maliyeti parametreleri programınızda şu an yüklüdür. Biz yine de bu parametrelerin nasıl girildiğini açıklamakta fayda görüyoruz. İlgili programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir tablo gelecektir. Bu ekranda maliyet türleri ve bu maliyetlerin oluşumunda rol oynayan öğeler yer almaktadır. Şimdi maliyet türlerinin (örneğin üretim maliyeti, üretilen mamul maliyeti) ve maliyetleri oluşturabilecek öğelerin (örneğin direkt işçilik giderleri, genel üretim giderleri) nasıl hesaplanacağını ayrı ayrı tanımlamamız gerekir. Başka bir ifade ile bu tablonun tablo adı sütununda yer alan her satırın nasıl hesaplanacağını MUHASEBE modülünüze tanıtacağız. Bu sütunda yer alan maliyet türleri ve maliyetlerin oluşumunda rol oynayan öğeler 2 şekilde hesaplanabilir. 1. İlgili satırdaki maliyet türü veya maliyeti oluşturan öğeler, bir hesabın farklı durumlarından biridir. Bu hesap durumunun ne olduğu tipi alanına geldiğinizde karşınıza gelecek tabloda yer almaktadır. Bu tabloda, maliyet veya maliyet öğeleri, bir hesabının 1-borç bakiye açılışı, 2-borç bakiye dönem sonu, 3-borç bakiye dönem içi vb. durumlarından biri olabilir. Eğer maliyet türü veya maliyet öğelerinden biri, hesabınızın durumundan biri ile oluşuyorsa, bu hesabın hangisi olduğu belirtilecektir. Bunu da, hesap no/formül alanına gelerek, ilgili hesabın hesap kodunu girmek sureti ile belirteceksiniz. 2. İlgili satırdaki maliyet türü veya maliyeti oluşturan öğeler, diğer satırların birbirleriyle toplamı veya farkından oluşabilir. Örneğin; Üretilen Mamul Maliyeti = 2 + 3 +4 + 5 Yukarıdaki örneğimizde üretilen mamul maliyetinin 2,3,4 ve 5. satırların toplamından oluştuğu görülmektedir. Evet, yukarıdaki açıklamalarımızda maliyet türleri ve maliyetlerin oluşumunda rol oynayan öğelerin nasıl hesaplanacağını açıklamaya çalıştık. Bu hesaplamaların benzerleri işletme özet bilânçosu parametreleri bölümünde açıklanmıştır. Daha geniş bilgi için ilgili bölüme başvurabilirsiniz.

1.10.7.2 Fon Akım Tablosu İşlemleri

İşletmelerin maliyeye vermekle yükümlü olduğu tablolardan bir diğeri fon akım tablosudur. Bu tablo, işletmelerin belirli bir hesap döneminde sağladığı fon kaynaklarını ve bu kaynakların nerelere kullanıldığını göstermektedir.

1.10.7.2.1 Fon akım tablosu (085610)

Fon akım tablosunun işletmelerin belirli bir hesap döneminde sağladığı fon kaynaklarını ve bu kaynakların nerelere kullanıldığını gösterdiğini yukarıda belirtmiştik. Tabloyu alabilmek için; fon akım tablosunu alacağınız dönemi ve ilgili tabloda yer alacak değerler için meblağ küçültme ölçeğinin ne olacağını belirleyeceksiniz. Bu alanlara ilişkin detaylı açıklamalar önceki bölümlerimizde verilmiştir. Tablo parametreleri girilip, döküm yerini seçtikten sonra tablonuz listelenecektir. Şimdi tablonuzda yer alan alanları sıra ile incelemeye başlayalım.


111

Açıklama: Bu alanda, ilgili kanun gereği, fon akım tablosunda yer alması öngörülen fon kaynakları

ve fon kullanım yerlerine ilişkin tanımlar yer almaktadır. Tablonuzun bu alanında yer alan açıklamalar 3 seviyeden oluşmuştur; 1. Seviye.......Fon Kaynakları ve Fon Kullanımları

2. Seviye.....Fon Kaynaklarını Oluşturan Kaynaklar ve Fon Kullanımlarına Etki Eden Kullanım Yerleri

Örn: Faaliyetlerden Sağlanan Kaynaklar, Dönen Varlıklar Tutarındaki Azalışlar, Ödenen Vergi Ve Benzerleri, Ödenen Temettüler 3. Seviye.....Fon Kaynaklarını Oluşturan Kaynaklar ve Fon Kullanımlarına Etki Eden Kullanım Yerleri

Örn: Olağan Kar, Amortismanlar, Fon Çıkışı Gerektirmeyen Giderler, Olağan Zarar, Amortismanlar(+) Önceki Dönem(1–2–3): İlgili satırdaki fon kaynağı veya fon kullanımının tablonuzu aldığınız dönemden bir önceki döneme (yıla) ait değerleri yer alır. Cari Dönem (1–2–3): Bu alanlarda, bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibari ile ilgili

satırdaki fon kaynak veya kullanımının değerleri yer alacaktır. Yukarıda sıraladığımız değerlerin toplamlarını da, tablonuzun en alt satırında bulacaksınız.

1.10.7.2.2 Fon akım tablo parametresi (085620)

Yukarıdaki açıklamalarımız sırasında, fon akım tablosunun alınabilmesi için, fon kaynaklarının ve kullanımlarının nasıl hesaplanacağını belirlememiz gerektiğini ifade etmiştik. Fon akım parametreleri şu anda programınızda tanımlıdır. Parametre girişlerinin nasıl yapıldığına ilişkin detaylı bilgi için satışların maliyeti tablosu parametreleri bölümüne başvurabilirsiniz.

1.10.7.3 Nakit Akım Tablosu İşlemleri

26/12/1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede yayınlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca, işletmelerin maliyeye vermek ile yükümlü oldukları tablolardan bir diğeri nakit akım tablosudur. Bu tablo, belirli bir dönemde oluşan nakit akışına ait bilgileri içermektedir.

1.10.7.3.1 Nakit akım tablosu (085710)

Nakit akım tablosunun işletmelerin belirli bir döneminde oluşan nakit akışını içerdiğini yukarıda belirtmiştik. Bu tabloyu alabilmek için; tablonun ait olduğu dönemi ve tabloda yer alacak değerler için meblağ küçültme ölçeğinin ne olacağını belirleyeceksiniz (Bkz. İşletme Özet Bilançosu) Tablonuzu almak istediğiniz dönemi belirleyip, meblağ küçültme ölçeğini de seçtikten sonra sıra döküm yeri tercihinizi belirlemeye gelmiştir. İlgili tercihinizi de belirledikten sonra, MUHASEBE modülünüz nakit akım tablonuzu listeleyecektir. Şimdi tablonuzda yer alan alanları sıra ile incelemeye başlayalım. Açıklama: Bu alanda, ilgili kanun gereği, nakit akım tablosunda yer alması öngörülen kalemler yer

almaktadır. Tablonuzun bu alanında yer alan kalemler 3 seviyeden oluşmuştur; 1. Seviye.......Nakit Akımları (Nakit Giriş ve Çıkışları)

Örn: Dönem Başı Nakit Mevcudu, Dönem İçi Nakit Girişleri, Dönem İçi Nakit Çıkışları, Dönem Sonu Nakit Mevcudu vb.


112

2. Seviye.....Nakit Akımlarını Oluşturan Faktörler

Örn: Satışlardan Elde Edilen Nakit, Sermaye Artışından Sağlanan Nakit, Maliyetlerden Kaynaklanan Nakit Çıkışları vb. 3. Seviye.....Nakit Akımlarını Oluşturan Faktörler

Örn: Net Satışlar, Alınan Krediler, Satışların Maliyeti, Stoklardaki Artışlar vb. Önceki Dönem (1–2–3): Bu alanlarda nakit akımlarının ve bunları oluşturan faktörlerin tablonuzu

aldığınız dönemden bir önceki döneme (yıla) ait değerleri yer almaktadır. Cari Dönem: Bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibarı ile ilgili satırdaki nakit akımlarının

ve bunları oluşturan faktörlerin değerleridir. Yukarıda sıraladığımız değerlerin toplamlarını da, tablonuzun en alt satırında bulacaksınız.

1.10.7.3.2 Nakit akım tablo parametresi (085720)

Nakit akım tablosunun alınabilmesi için, nakit hareketlerinin nelerden oluştuğunun ve nasıl hesaplanacağının tanımlanması gerekir. Bu tanımlamalar hali hazırda programınızda yüklüdür. Parametre girişlerinin nasıl yapıldığına ilişkin detaylı bilgi içim satışların maliyeti tablosu parametreleri bölümüne başvurabilirsiniz.

1.10.7.4 Kar Dağıtım Tablosu

26/12/1992 tarih ve 21447 sayılı resmi gazetede yayınlanan Muhasebe Sistemi Uygulama Genel Tebliği uyarınca, işletmelerin maliyeye vermek ile yükümlü oldukları tablolardan biri de, işletmelerin dönem karının dağıtım biçimini gösteren kar dağıtım tablosudur. Bu tablonun düzenlenme amacı, özellikle sermaye şirketlerinde dönem karından, ödenecek vergilerin, ayrılan yedeklerin ve ortaklara dağıtılacak kar paylarının açıkça gösterilmesi ve şirketlerin hisse başına kar ile hisse başına temettü tutarının hesaplanmasıdır.

1.10.7.4.1 Kar dağıtım tablosu (085810)

Kar dağıtım tablosunun işletmelerin dönem karının dağıtım biçimini gösterdiğini yukarıda belirtmiştik. Bunun için tablonuzu alacağınız dönemi ve ilgili tabloda yer alacak değerler için meblağ küçültme ölçeğinin ne olacağını girmelisiniz. Bu parametreler girilip, döküm yeri seçildikten sonra tablonuz listelenecektir. Şimdi tablonuzda yer alan alanları sıra ile incelemeye başlayalım. Açıklama: Bu alanda, ilgili kanun gereği, kar dağıtım tablosunda yer alması öngörülen kalemler yer

almaktadır. Tablonuzun bu alanında yer alan kalemler 3 seviyeden oluşmuştur; 1. seviye....Kar Dağıtım Ana Kalemleri

Örn: A-Dönem Karının Dağıtımı, B-Yedeklerden Dağıtım, C-Hisse Başına Kar, D- Hisse Başına Temettü 2. seviye...Ana Kalemlere Ait Alt Başlıklar

Örn: 1-Dönem Karı, 2-Ödenecek Vergi ve Yasal Yükümlülükler, 3-Geçmiş Dönem Zararı(-), 11-Statü Yedekleri(-)....vb. 3. seviye...Alt Başlıklara Ait Kalemler

Örn: a-Kurumlar Vergisi, b-Gelir Vergisi Kesintisi, c-Diğer Vergi ve Yasal Yükümlülükler...vb. Önceki Dönem (1-2-3): Bu alanda, ilgili satırdaki kar dağıtım kalemlerinin tablonuzu aldığınız

dönemden bir önceki döneme (yıla) ait değerleri yer almaktadır.


113

Cari Dönem (1–2–3): Bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibari ile kar dağıtım

kalemlerinin değerleri bu alanda yer alacaktır. Yukarıda sıraladığımız değerlerin toplamlarını da dökümünüzün en alt satırında görebilirsiniz.

1.10.7.4.2 Kar dağıtım tablo parametresi (085820)

Yukarıdaki açıklamalarımız sırasında, kar dağıtım tablosunun alınabilmesi için, bu tabloda yer alan kalemlerin nasıl hesaplanacağının MUHASEBE modülünüze tanıtılması gerektiğini belirtmiştik. Bu tanımlamalar şu anda programınızda yüklüdür. Parametre girişlerinin nasıl yapıldığına ilişkin detaylı bilgi içim satışların maliyeti tablosu parametreleri bölümüne başvurabilirsiniz.

1.10.7.5 Özkaynaklar değişim tablosu (085910)

Ek Mali Tablolar alt menüsünde yer alan son tablo, Öz kaynaklar Değişim Tablosundur. Bu tablo, düzenlendiği dönem itibari ile öz kaynak kalemlerinde meydana gelen değişmeleri, diğer bir ifade ile artış ve azalışları bir bütün olarak özetleyen tablodur. İlgili programa girdiğinizde sizden sadece döküm yeri tercihinizi belirlemeniz istenecektir. İlgili tercihinizi belirlediğinizde Öz kaynaklar Değişim Tablosu listelenmeye başlayacaktır.

1.10.8 Birleştirilmiş şirketler bazında bilânço ve gelir tabloları

Bu bölüme girdiğinizde karşınıza tıpkı İşletme özet bilânçosu menüsünde ki program seçeneklerinden oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüde yer alan programlar ile birleştirilmiş şirketlerin yani aynı gruba giren işletmelerin birleştirilmiş hesaplarının sonuçları özet olarak alınabilecektir. Şimdi bu programların neler olduklarını inceleyelim.

1.10.8.1 Birleştirilmiş özet bilânço (AKTİF) (085113)

Bu program ile işletmenizin sahip olduğu varlıkların, yani aktiflerin dökümünü alabileceksiniz. Programın çalışma şekli işletme özet bilânçosu (Aktif) ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu programa girdiğinizde konsolide mizan için tarih girişi yapmanızı istemesidir. Tarih girişinden sonra karşınıza gelecek ekrandan dökümünüze ilişkin girişlerinizi yaptıktan sonra bilânçosunuz listelenecektir. Bu bölümle ilgili ayrıntılı bilgi için Bkz. İşletme özet bilânçosu/ Özet bilânço (AKTİF)

1.10.8.2 Birleştirilmiş özet bilânço (PASİF) (085114)

Bu bölümden konsolide özet bilânçosunun pasifler kısmına ait dökümler alınacaktır. Programın çalışma şekli işletme özet bilânçosu (Pasif) ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu programa girdiğinizde konsolide mizan için tarih girişi yapmanızı istemesidir. Tarih girişinden sonra karşınıza gelecek ekrandan dökümünüze ilişkin girişlerinizi yaptıktan sonra bilânçosunuz listelenecektir. Bu bölümle ilgili ayrıntılı bilgi için Bkz. İşletme özet bilânçosu/ Özet bilânço (PASİF)

1.10.8.3 Birleştirilmiş özet bilânço (085121)

Bu program ile tıpkı işletme özet bilânçosu menüsünde yer alan “Özet bilânço” da olduğu gibi, bilânçonuzun aktif ve pasif kalemlerini aynı sayfada listeleyeceksiniz. Bilânço için girilmesi gerekli parametreler ve içeriği ayrı sayfalarda listelenen konsolide özet bilânçoları ile aynıdır. Yalnız bu bölümden alacağınız bilânçoda, aktif ve pasif değerleri tek bir ekranda görebilirsiniz.

1.10.8.4 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (AKTİF) (085213)

Bu program yardımı ile konsolide bilânçonuzun belirli bir dönemde sahip olduğu varlıkların, yani aktiflerin dökümü alınacaktır. Bu bilânço için öncelikle konsolide mizan tarihini belirtmelisiniz. Daha


114

sonra karşınıza “parametreler” başlıklı bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekrandan yapacağınız girişlerin neler olduğunu açıklamaya çalışalım. Hangi Dönem Sonu: Bu alana, konsolide ayrıntılı bilânçosunu hangi dönem sonu itibari ile almak

istiyorsanız, ilgili dönemi girmelisiniz. Meblağ Küçültme Ölçeği: Bilânçonuzda yer alacak meblağların belirli bir oranda küçültülmesini

istiyorsanız, meblağ küçültme oranının ne olacağını bu alana girmelisiniz. MUHASEBE modülünüz size 5 adet meblağ küçültme ölçeği sunmaktadır. Bu ölçekler satır sonu butonunu tıkladığınızda küçük bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Örneğin meblağ küçültme ölçeğini bin olarak tercih etmişseniz, bilânçonuzdaki 5.000.000.000 değeri, 5.000.000 olarak karşınıza gelecektir. Eğer bilânçonuzdaki değerlerin olduğu gibi karşınıza gelmesini istiyorsanız (yani herhangi bir küçültme ölçeği kullanmayacaksanız), bu alandaki tercihiniz yok olmalıdır. Rapor Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda 2 seçenekten oluşan bir pencere ile

karşılaşacaksınız. Sizden istenilen, bilânço dökümünüzde sadece değer girilen kalemlerin mi, yoksa tüm kalemlerin mi? listelenmesini istediğinizi belirlemenizdir. Seçiminizi yapınız. Döküm Tipi: MUHASEBE modülünüz ayrıntılı bilânço için 2 farklı döküm şekli sunmaktadır.

Bunlardan ilki normal dökümdür. Normal dökümde bilânço kalemleri hesap planındaki hesap kodları ile birlikte dökülür. İkinci döküm şekli standart dökümdür ve bunda bilânço standartlarına uygun döküm yapılır. Yani bilânço kalemleri hesap kodları ile değil, harf ve rakamlar ile sıralanmıştır. Bu açıklamalarımızdan sonra bilânçonuzun döküm şeklini belirtiniz. İstenen Grup: KUR9000 programınızın Muhasebe Parametreleri/Grup Parametreleri bölümünde de

açıklandığı gibi, 9000 serisi ürünlerimiz ile çalışmalarınızı birden fazla grup bazında takip edebilirsiniz. Bunlardan birincisi ana gruptur. Ana grup genellikle TL olarak seçilir. İkincisi alternatif dövizdir. Ana grup ile yapılan işlemler, seçilecek herhangi bir alternatif döviz cinsi ile izlenebilir. Alternatif dövizde sadece raporlar alınır, hareket girişi yapılamaz. Üçüncü grup orijinal dövizdir. Bazı muhasebe hesaplarının kendilerine özel döviz cinsleri varsa (örneğin DM kasası, USD kasası gibi), bu muhasebe hesapları için hesap kartından orijinal döviz cinsi girilir. Orijinal döviz cinsi girildiğinde o hesabın hareketlerini orijinal döviz cinsi bazında da izleyebilirsiniz. Grup tanımlamalarındaki 4. grup stok grubudur. Bu da, muhasebe hesaplarının stok bazında (yani stok miktarları ile) takip edilebilmesi içindir. Örneğin muhasebe fişinde stoklar hesabı çalıştığında, bu hesabın ne kadar borçlandığı veya alacaklandığı girilir, ayrıcı stok grubu seçilerek de ne kadar stok giriş-çıkışı yapıldığı (miktar) girilebilir. Stok grupları, stokların 4 ayrı birimine göre 4 ayrı şekilde işlem görebilir. Bu gruplar programınız sisteminize ilk yüklendiğinde otomatik olarak yer almaktadır. Dilerseniz bu gruplara ilaveler de yapabilirsiniz. İşte bu alanda satır sonu butonu tıklandığında tanımlı olan tüm gruplar bir pencere içinde karşınıza gelecek ve konsolide bilânçonuzu hangi grup bazında almak istediğiniz sorulacaktır. Evet, parametre girişlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda tamamladıktan sonra bilânçonuzun aktifler bölümünü listeleyecektir. Şimdi bilânçonuzda yer alan alanları sıra ile incelemeye başlayalım. Grup-Hesap Adı: Bu alanda, konsolide bilânçonuzun aktifinde yer alan hesap grupları ve hesap

adları yer almaktadır. Mizanlar/Grup Mizanı bölümünde ilgili kanun uyarınca muhasebe hesaplarının önce 9 ayrı sınıf altında toplandığını, daha sonra bu 9 ayrı sınıfa ait hesap gruplarının yer aldığını, hesap gruplarının altında da ana hesapların bulunduğundan söz etmiştik. Örnek; 1. DÖNEN VARLIKLAR (1. Hesap Sınıfı) 10 Hazır Değerler (1.Sınıfın 1.Grubu) 119 Menkul Kıy. Değer Düş. Karşılığı (Ana Hesap) Yine ilgili kanun gereğince, işletmelerin maliyeye vermek ile yükümlü oldukları işletme özet bilânçosunda, yukarıda açıklamaya çalıştığımız hesap sınıfları (1. seviye) ve hesap grupları (2.seviye) yer almak zorundadır. Hesap gruplarının altındaysa bu gruplara ait ayrıntılar yer alır. İşte


115

bilânçonuzun bu alanında da, hesap sınıfları, hesap grupları ve ayrıntılara ait hesap isimlerini görmektesiniz. Önceki Dönem (1–2–3): Bu alanlarda, konsolide bilânçonun aktif bölümünde yer alan ayrıntılara,

hesap gruplarına ve hesap sınıflarına ait, bilânçonuzu aldığınız dönemden bir önceki dönem değerleri yer almaktadır. Cari Dönem (1–2–3): Konsolide bilânçonun aktifinde yer alan ayrıntıların, hesap gruplarının ve

hesap sınıflarının bir önceki ekrandan seçmiş olduğunuz dönem itibari ile değerleridir.

1.10.8.5 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (PASİF) (085214)

Bu program yardımı ile, konsolide bilânçonuzun varlıkların sağladığı kaynaklar, yani pasif kısmının

dökümü alınacaktır. Bilânço parametreleri konsolide ayrıntılı bilânço pasif ve aktif kısmı ile aynıdır.

1.10.8.6 Birleştirilmiş ayrıntılı bilânço (085221)

Bu bölümden konsolide ayrıntılı bilânçosunun aktif-pasif kalemleri tek bir sayfada olmak üzere dökümü alınacaktır. Bilânço parametreleri ve içeriği ayrıntılı aktif ve pasif bilânço ile aynıdır.

1.10.8.7 Birleştirilmiş özet gelir tablosu (085223)

Bu program ile birleştirilmiş olan hesaplarınızın elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda işletmenizin elde ettiği dönem net karını veya dönem net zararını içeren bir döküm alacaksınız. Döküm alış şekli yukarıda açıkladığımız bilânçolar ile aynıdır.

1.10.8.8 Birleştirilmiş ayrıntılı gelir tablosu (085224)

İlgili kanun gereği olarak maliyeye verilmesi gereken tablolardan biri birleştirilmiş işletme ayrıntılı gelir tablosudur. Bu bölümden, birleştirilmiş olan hesaplarınızın belirli bir dönemde elde ettiği tüm gelirler ile aynı dönemde katlandığı bütün maliyet ve giderleri ve bunların sonucunda elde ettiği dönem net karını veya dönem net zararını ayrıntılı olarak içeren bir gelir tablosu alacak, gelir tablosu eski dönem bilgilerini ve dipnotlarını girecek, dipnotların yazıcıdan dökümünü alacaksınız. İşletme ayrıntılı gelir tablosunun, özet gelir tablosundan farkı; tabloda yer alan hesaplara ana hesapların da (3. seviye hesapların) ilave edilmiş olmasıdır. Bu yüzden işletme ayrıntılı gelir tablosu programlarını tek tek açıklamıyoruz.

1.10.9 Dönüştürülmüş Alternatif Bilânçolar

Bu bölüme girdiğinizde karşınıza tıpkı birleştirilmiş şirketler bazında bilânço ve gelir tabloları menüsünde olduğu gibi altı seçenekten oluşan bir alt menü gelecektir. Bu menüde yer alan programlar ile alternatif şirketler bazında bilânço dökümleri alabileceksiniz. Bu bilânçoların aktif ve pasif kısımlarını ayrı ayrı dökümler halinde alabileceğiniz gibi aynı sayfada alabilmenizde mümkündür. Bu menüde yer alan bilânço dökümleri ile ilgili ayrıntılı bilgi için, konsolide şirketler bazında bilânço menüsünde yer alan programlardan yararlanabilirsiniz.

1.11 Yıllık Bildirim ve Beyannameler

Bu bölümde yer alan programlar ile devlete vermekle yükümlü olunan KDV beyannamesini hazırlayabilecek, yıllık faaliyet bildirimi, yıllık bildirim, geçici vergi beyannamesi, Kurumlar Vergisi Beyannamesi ve Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesi düzenleyebileceksiniz. Şimdi bu programların neler oldukları daha ayrıntılı olarak inceleyelim.


116

1.11.1 E-Beyanname

V11 serisi programlarımızda; kullanıcılarımızın hazırlamakla yükümlü oldukları beyannameler, internet ortamından gönderilebilecek yapıya getirilmiştir. Bu doğrultuda beyanname bilgileri XML formatında dosyalarda saklanacak ve internetten ilgili kurumlara gönderilebilecektir. Bu amaçla bu menüde yer alan

Katma değer beyannamesi (86227),

2 no'lu Katma değer beyannamesi (86231)

Damga vergisi beyannamesi (86531)

XML formatında hazırlanabilecektir. Kullanıcılarımızın yapacakları tek işlem, beyanname bilgileri doldurulduktan sonra, ekranda gördükleri XML dosya oluştur butonunu tıklayıp bilgilerini saklamalarıdır.

Mikro Yazılımevi olarak, e-beyanname ile ilgili, elimizde mevcut olan kaynaklarla mümkün olduğunu düşündüğümüz tüm testleri yapmış bulunmaktayız. Buna rağmen Maliye Bakanlığı'nın veri yapısını resmen açıklamamış olması sebebiyle, oluşturulacak dosyaların e-beyanname dosya yapısına %100 uyumu garanti edilememektedir. Mikro, oluşan dosya içeriğinin, mevcut verilerle uyumlu olduğunu beyan etse de, Maliye sistemiyle uyumluluğunu garanti etmez. Kullanıcılarımızın beyannamelerini hazırlarken bu detayları göz önünde bulundurmalarını önemle rica ederiz.

1.11.1.1 Paketleme (086229)

e-Beyannamelerin paketlenmesi için yapılması gereken işlemler;

Programlarımızda kullanıcılarımızın hazırlamakla yükümlü oldukları beyannameler, İnternet ortamından gönderilebilecek yapıya getirilmiştir. Bu doğrultuda tüm beyannameler XML formatında dosyalara saklanacak, daha sonra da bu dosyalar programlarımızda yer alan paketleme programı ile paket haline getirilip internetten ilgili kurumlara gönderilebilecektir. I Adım,

Öncelikle, Genel muhasebe yönetiminin Yıllık bildirim ve beyannameler/e-Beyanname menüsünde bulunan,

Katma değer beyannamesi (086227),

2 nolu katma değer beyannamesi (086231)

Damga vergisi beyannamesi (086531) Bunun yanı sıra Personel yönetiminin Bildirgeler/e-Beyanname menüsünde yer alan

Muhtasar beyannamesi (114917) Programlarından hazırlanacak olan beyanname çalıştırılmalı ve bilgiler eksiksiz doldurmalıdırlar. Daha sonra da bu beyannamelerin alt bölümünde yer alan XML dosya oluştur butonu tıklanarak her

bir beyanname XML formatında saklanmalıdır. Önemle belirtmek isteriz ki, XML formatında saklanmamış hiç bir beyannamenin paket dosya haline getirilmesi mümkün değildir. Kullanıcılarımız

bu detayı göz önünde bulundurarak işlem yapmalıdırlar. II Adım,

Paketleme (086229) programı çalıştırılmalıdır. Karşınıza gelen ekranda XML formatında saklamış olduğunuz tüm beyannamelerin yer aldığını göreceksiniz. Bu aşamada yapmanız gereken, paket haline getirmek istediğiniz beyanname dosyalarının başındaki kutucukları tek tek işaretlemenizd ir. Böylece programa hangi beyannameleri paket haline getireceğinizi tanıtmış olacaksınız. Beyanname seçimini yaptıktan sonra sıra, paket dosyanızı hangi isimle kaydedeceğinizi belirlemeye gelmiştir. Bunun için ekranınızın Paket adı bölümüne sizin için uygun olan herhangi bir isim girişi yapıp

ekranın alt bölümünde yer alan paketle programını çalıştırmanız yeterli olacaktır. Programınız otomatik olarak ilgili paket dosyasını, çalıştığınız firmanın bulunduğu bölümdeki EXPORT dizini altına


117

oluşturacaktır. İlgili dosyayı farklı dizine kopyalamak istiyor iseniz ekranınızın dosya adı alanında satır sonu butonunu tıklayıp dizininizi seçmeniz ve dosyanıza isim vermeniz yeterlidir. Bu ekrandan daha önce paket haline getirmiş olduğunuz dosyaların içeriğini inceleyebilmeniz mümkündür. Yalnız bunun için ilgili paket dosyalarının *.JAR uzantılı olarak kayıt edilmiş olması

gerekmektedir. İlgili kurum için paket dosyaların *.JAR uzantılı olarak kaydedilmesi bir zorunluluk olmayıp, sadece kullanıcılarımızın bizim programlarımızda ilgili dosyaların içeriğini izleyebilmeleri için geçerlidir. Yani “paket izleme” bölümünden sadece uzantısı *.JAR olan dosyalar izlenecektir.

III. Adım,

Paket haline getirilen dosyalar, ilgili kurumun internet adresine girilerek, bulundukları dizinden seçilmeli ve gönderilmelidir.

1.11.1.2 e-Beyanname Yönetimi (086247)

Bu yönetim ekranı; muhasebe bürolarının mükellefler için hazırlamış oldukları e-Beyannamelerin, e-Beyanname sitesine girmeye gerek duymadan bilgisayara aktarılıp incelenebileceği, tahakkukların görüntülenebileceği, beyanname basımlarının gerçekleştirilebileceği bir uygulama olarak programlarımızda yerini almıştır. Bu ekran, aktarılacak beyannameler için bir çok kriterin baz alınabileceği şekilde yapılandırılmıştır. Ekranın üst yarısı, aktarılacak beyannamelerin hangi detaylara göre sorgulanacağının ve dosya formatının hangi seçeneklere göre isimlendirileceğinin belirleneceği alanlara ayrılmıştır. Bu bölümde yapılacak tek işlem, aktarılacak beyanname için hangi detay baz alınacak ise ilgili alanın başında yer alan kutucuğun işaretlenmesidir. Beyannameler,

Vergi kimlik numarasına

TC kimlik numarasına

Beyanname türüne

Vergilendirme dönemine

Vergi dairesine

Yükleme tarih aralığına

Durumuna

göre sorgulanabilir. Aktarılacak beyanname dosya formatı da,

Beyanname türü

Vergi dairesi

Vergilendirme dönemi

Ünvan

V.K/T.C kimlik no

Beyanname veya tahakkuk ayracı

Beyanname veya tahakkuk dosyalarının aktarılacağı dizinin belirlenmesi

detaylarına göre dosya isminin oluşması sağlanır.

Yukarıda sıraladığımız kriterlere göre sorgulama yapıldığında istenen beyanname bilgileri ekranın ikinci yarısına aktarılacaktır. Bu bölümde de kullanıcılarımız ekranda yer alan butonlar sayesinde aktardıkları beyannameler üzerinde bir çok işlem gerçekleştirebileceklerdir. Şöyle ki; Tümünü seç butonu sayesinde yönetim tablosunda sıralanan tüm satırların aynı anda

işaretlenmesini sağlayabilirler. Tümünü kaldır butonu sayesinde yönetim tablosunda işaretlenmiş olan tüm satırların işaretini tek bir

tıklama ile kaldırabilirler.


118

Beyanname/tahakkuk indir butonu ile yönetim tablosunda işaretlenmiş olan beyanname ve

tahakkuk bilgilerinin Gelirler İdaresi Sisteminden PDF formatında, belirtilen dizin ve dosya formatında bilgisayarlarına kayıt yapılmasını sağlayabilirler. Beyanname göster butonu ile indirilmiş olan beyannamenin PDF dosyasının gösterilmesini

sağlayabilirler. Tahakkuk göster butonu ile indirilen beyanname tahakkuklarının PDF dosyasının gösterilmesi

gerçekleştirebilirler. Yazdır butonunda yer alan seçenekler ile de yönetim tablosundaki aktif satırdaki beyannamelerin

veya tahakkuk dosyalarının yazdırılmasını sağlayabilirler.

1.11.1.3 İnternetten XML şema dosyası güncelle (086233)

Maliye Bakanlığı'nın talep ettiği yapının henüz resmen açıklanmamış olması sebebiyle, zaman zaman hazırladığımız dosyanın şemasında güncelleme yapmamız gerekmektedir. Bu güncelleme sebebiyle tüm arşivin yenilenmesi yerine xml dosyasında bilgi olmamasına karşın, XML içinde bulunması gereken alanlarda yapılan düzenlemelerin internet ortamında XML şema dosyalarının indirilmesi lazımdır. Bunun için bilgi olmayan alanın da xml dosya içerisine dahil edilmesini sağlamak amacıyla, programlarımıza eklenen E-beyanname menüsünde bulunan, “İnternetten XML şema dosyası güncelle" programından ilgili beyanname seçilip, güncelleme yapılarak işleminiz gerçekleştirilir.

Böylece doğrudan İnternetten XML şema dosyası güncelle programını çalıştırdığınızda karşınıza çıkan

Katma değer beyannamesi

2 no'lu Katma değer beyannamesi

Damga vergisi beyannamesi

Muhtasar beyannamesi

Seçeneklerinden istediğinizi işaretleyerek güncellemenizi yapabileceksiniz.

1.11.2 K.D.V.

K.D.V.; devlet tarafından, tüketicilerden aldıkları mal ve hizmet bedeli üzerinden, belirli oranlar nispetinde kesilen bir tüketim vergisidir. K.D.V. devlet tarafından direkt olarak alınmaz. Devlet, K.D.V.’NİN tahsili için firmaları vekil tayin eder. Firmalar bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V.’Yİ ertesi ayın 25’ine kadar K.D.V. beyannamesiyle devlete öderler. Bu bölümden öncelikle vergi hesap kodları programa tanıtılacak, normal ve atik K.D.V. devir değerlerinin girişleri yapılacak, istediğiniz herhangi bir aya ilişkin vergi durum tablosu alınabilecek, aylık ve yıllık K.D.V. beyannameleri baskılı veya baskısız formlara dökülecek, yıllık faaliyet bildirimi ile ilgili bilgi girişleri yapılarak bu bildirimin yazıcıdan dökümü alınacaktır. Eğer şu ana kadar vergi hesap kodlarının girişleri yapılmamışsa, öncelikle bu bölümünün son programı olan vergi hesap kodlarından ilgili girişleri yapmanız gerekir.

1.11.2.1 Katma Değer Beyannamesi 1

Firmalar, bir ay boyunca kendilerinden mal ve hizmet alan kişilerden aldıkları K.D.V.'Yİ ertesi ayın 25'ine kadar K.D.V. beyannamesiyle birlikte devlete ödemekle yükümlüdürler. K.D.V. menüsünün bu bölümünden, katma değer beyannamesinin tanzimi yapılacak ve dökümü alınacaktır.


119

Programa girdiğinizde sizden, beyannamenin hazırlanacağı dönemi seçmeniz istenecektir. Dönem seçimi yapılıp <F2> tuşuna basıldıktan sonra, K.D.V. beyannamesi ekranına ulaşılacaktır. KDV beyannamesine girilecek bilgiler için ekranınızın üst bölümünde yer alan butonları tıklamanız gerekecektir. Bu butonlardan ilki, programa girdiğinizde karşınıza gelen “genel bilgiler” butonuna ait ekrandır. Bu ekrandan şirket ile ilgili genel bilgilerin girişleri yapılacaktır. Vergi dairesi, vergi dairesinin kodu, telefon numarası, vergi kimlik numarası vb. gireceğiniz bilgilerden bir kaçıdır. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra, diğer butonlardan ulaşacağınız ekranlara bilgileriniz, bir sonraki programımız olan vergi hesap kodlarına gireceğiniz bilgilerden alınarak otomatik gelecektir. Dilerseniz bu ekranlara manuel olarak da giriş yapabilirsiniz. Bu ekranlarla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra F2 tuşuna basın bildirge döküm ekranına ulaşacaksınız. Bu ekrandan ilgili sayfa ayarlarınızı yapıp, beyannamenizi yazıcıdan döktürebilirsiniz.

Vergi Durum Tablosu

İlk gelen ekrandan istediğiniz ayı girerek ay içindeki vergi durumunu ikinci ekranda görebilirsiniz. Ayrıca ekranda bir önceki aydan devreden kümülâtifi görürsünüz. Dökümü isterseniz yazıcıdan da alabilirsiniz.

Katma Değer Beyannamesi:

Ekranın ilk sayfasında yine şirketle ilgili bilgileri girebilirsiniz. KDV Beyannamesinin ikinci sayfasında bulunan tüm bilgiler, ekranın ikinci sayfasında yer almaktadır. Matrah ve Vergilere, 25 – 35 arasındaki satırlara değer girdiğinizde ekranda sağ tarafta bulunan üç çerçeve içindeki bilgilere gerekli değişiklikler yansıtılacaktır. Bundan böyle devreden kümülâtifi ekrandan görmeniz mümkün olacaktır. Eğer Devreden kümülâtifi biliyorsanız ve KDV Beyannamenizi yılın ortasından başlattıysanız, F2 tuşu ile kümülâtifi girebilirsiniz. Ama düzenli olarak KDV Beyannamesini çıkartıyorsanız buna gerek kalmayacaktır. Çünkü Kümülâtif otomatik gelecektir. KDV Beyannamesine ayrıca ihracatla ilgili bilgilerin ekran girişleri de yapılmıştır. Elle girdiğiniz değerler KDV Beyannamesinin baskısız formunda yazıcı çıktısı veriyordur. Yalnız elle girilen bilgiler kaydedilmemektedir.

Vergi Hesap Kodları

Hesaplanan KDV Hesapları

Bu KDV Hesabı ikiye ayrılmıştır. * Normal Hesaplanan KDV Hesapları, * Stopaja tabi tutulan hesaplar, Normal Hesaplanan KDV Hesapları Üçüncü kişilerden tahsil edilen KDV Hesapları tanımlanılır. 391.15 %15 KDV 391.10 %10 KDV Tanımlanacak hesap kodları yukarıdaki gibi olmalıdır. Maksimum 5 adet KDV hesabı tanımlayabilirsiniz.

Stopaja Tabi tutulan KDV Hesapları

KDV Hesaplarının stopaja tabi tutulmuş hesap kodlarından oluşur. Tanımlayabileceğiniz hesap kodları, 391.05 %05 Stopaj KDV (15/3)


120

Gibi olmalıdır. İlave Hesaplanan KDV KDV Beyannamesinin 45, 46, 47 satırlarında bulunan bilgilerin hesap Kodlarını burada tanıtırız. 391 hesap kodunun alt hesapları olarak burada ilave Hesaplanan KDV hesaplarını tanıtabilirsiniz. Buna göre KDV hesap kodları, 391.45 Fazla Yersiz KDV 391.46 Alış İade KDV 391.47 İndirimi Mümkün Olmayan KDV Gibi olmalıdır.

İndirim KDV Hesapları:

KDV Beyannamesinin 49 ile 54 arasındaki (51. Satır hariç) satırların İndirim KDV Hesap kodlarını burada tanıtabiliriz. Buna göre hesap kodları, 190.49 Devreden Atik KDV 190.50 Devreden Diğer KDV 191.52 indirilecek KDV 191.53 Satış iade KDV 191.54 Turist iade KDV gibi olmalıdır.

ATİK KDV Hesapları

Demirbaşların alım satımından doğan KDV rakamlarının takip edildiği Hesapları burada tanıtabiliriz. Bu hesaplar ilgili ayla bağlantılı olarak, KDV Beyannamesinde bulunan 51. Satıra yazılır. Bu hesap kodları ise, 191.96.01 Ocak Ayı ATİK KDV 191.96.02 Şubat Ayı ATİK KDV Örnekteki 96 bulunduğumuz yılı, 01, 02 ise ayın numarasını verir. Böylece Atik KDV hesaplarını tanımlarken hangi aya ait olduğunu da anlayabiliriz. KDV İstisna Hesapları KDV Beyannamesinin 25 ile 35 satırları arasında bulunan KDV istisna Hesap Kodları buradan oluşturulur. 600, 601 ve 602 gibi Gelir tablosunda bulunan hesap Kodlarının alt gruplarından oluşturulmalıdır. Kolaylık açısından hesapların alt Hesaplarına kolon numaralarıyla hesap alt grubu açabilirsiniz. 601.25 İhracat İstisnası KAYIT:

Girmiş olduğunuz tüm hesap kodlarını kaydeder. Eğer kaydetmeden çıkarsanız, hesap kodlarını bir daha oluşturmanız gerekli olacaktır. Vergi hesap kodlarında genel olarak hesap kodu girdiğinizde eğer o hesap kodu yoksa size uyarı vererek isteğinize bağlı olarak bu hesap kodunu açmanız Mümkün olacaktır.


121

1.11.2.2 2 Nolu Katma değer beyannamesi(1935-E) (086232)

Yukarıda da değindiğimiz gibi K.D.V.; devlet tarafından, tüketicilerden aldıkları mal ve hizmet bedeli üzerinden, belirli oranlar nispetinde kesilen bir tüketim vergisidir. Bu katma değer beyannamesi sorumlu sıfatıyla verilen KDV beyannamesidir. Programa girdiğinizde sizden, diğer KDV beyannamesinde olduğu gibi, öncelikle beyannamenin hazırlanacağı dönemi seçmeniz istenecektir. Dönem seçimi yapılıp F2 tuşuna basıldıktan sonra, K.D.V. beyannamesinin genel bilgiler ekranına ulaşılacaktır. Bu KDV beyannamesine girilecek bilgiler için de, ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar kullanılacaktır. Genel bilgiler ekranından öncelikle, şirket ile ilgili genel bilgilerin girişleri yapılacaktır. Vergi dairesi, vergi dairesinin kodu, telefon numarası, vergi kimlik numarası vb. gireceğiniz bilgilerden bir kaçıdır. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra matrahın oranlara göre dağılımı butonunu tıklayın, karşınıza gelecek ekrana bilgileriniz, “vergi hesap kodları” programından gireceğiniz bilgiler doğrultusunda otomatik olarak gelecektir. Dilerseniz bu alanlara bilgilerinizi manüel olarak da girebilirsiniz. Mükelleflere ait bildirim butonundan mükelleflerinize ilişkin bilgilerinizi girip, beyannamenize eklenecek olan belgelerinizi de belirledikten sonra beyannameniz döküm için hazırlanmış olacaktır. Genel bilgiler ekranının alt bölümünde gördüğünüz “Kayıt” butonu tıklanarak beyannamenize ait girdiğiniz tüm bilgileri kayıt edebilmeniz mümkündür. “Ön sayfa” ve Arka Sayfa butonları tıklanarak

da KDV beyannamenizin ön yüzüne ve arka yüzüne ait bilgileri, orijinal KDV beyannamesi dökümünde inceleyebilirsiniz. Bu dökümlerin üst bölümünde yer alan butonlar ile de bildirgeniz için sayfa ayarlarınızı yapıp baskılı forma ya da baskısız forma yazıcıdan dökümü alabilirsiniz. Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.

1.11.2.3 Vergi durum tablosu (086100)

KDV modülünün bu bölümünden, daha önce tanımlamış olduğunuz KDV hesaplarının hareketlerinden derlenerek hazırlanan bir icmal alacaksınız. İlgili programa girdiğinizde karşınıza ilk olarak dönem seçiminin yapılacağı bir ekran gelecektir. Bu ekrandaki “Dönem” alanında satır sonu butonunu tıklayarak, açılacak pencereden hangi aya ait vergi durum tablosunu görmek istiyor iseniz ilgili ayı seçmelisiniz. Dönem tercihinizi yaptıktan sonra F2 tuşuna basarak vergi durum tablosunu ekrana getirebilirsiniz. Bu tabloda, biraz önce seçtiğiniz ay itibariyle bütün katma değer vergisi hesaplarının bir önceki aydan devreden kümülatif toplamlarını görürsünüz. Dökümü isterseniz yazıcıdan da alabilirsiniz.

1.11.2.4 Vergi hesap kodları (086711)

KDV modülünün bu programı ile KDV beyannamesinin alınabilmesi için gerekli olan vergi hesaplarının tipi ile vergi hesap kodlarının sisteme tanıtımları yapılacaktır. Bu ekrandan girilecek bilgiler, katma değer beyannamesine otomatik olarak yansıyacaktır. Programınızın en önemli özelliği defter tipi hem muhasebe hem de işletme olan firmalar için aynı ekrandan vergi tanımlamalarının giriliyor olmasıdır. Defter tipi muhasebe olan firmalar öncelikle bu ekrandan vergi hesapları için “vergi tipini” %1, %8, %18, %26 şekilde seçecek hemen akabinde de seçtikleri vergiler için çalışacak muhasebe hesaplarının girişlerini “Mali yıl vergi hesap kodları” butonunu tıklayarak ulaşacakları ekrandan

yapacaklardır. Hesaplanan KDV muh. kodu, indirilecek KDV muh. kodu gibi. Aynı şekilde ekranda yer alan Kısmi tevkifat KDV vergilerine ait hesap kodlarının tanımlamaları da yine Mali yıl vergi hesap kodları ekranından gerçekleştirilecektir. Burada sizlere önemli gördüğümüz bir detayı belirtmek istiyoruz, vergi hesap kodlarının tanımlamaları Kuruluş programının Firma tanıtım kartı (501110) ekranının “mali yıl entegrasyon hesap kodları” ekranından da yapılabilmektedir.

Dolayısıyla vergilere ait hesaplar hangi programdan tanımlanırsa tanımlansın birbiri ile uyum içinde olacaktır. Programımızın bir diğer önemli özelliği de birden fazla vergi hesabı tanımlayabilmenize olanak tanımasıdır. Yani kullanıcılarımız artık iki tane %18 KDV hesabı ya da % 8 KDV hesabı


122

tanımlayabileceklerdir. Bunun için programlarımıza eklenen kod artikellerinden yararlanılacaktır. Böyle bir tanımlama yapılmak istenirse örneğin %18 KDV için iki tane hesap açılacak ise öncelikle %18 vergi için hesaplanan KDV muhasebe koduna 391.#SOM# yazılacaktır. Sorumluluk merkezi

tanıtım kartından da iki tane sorumluluk merkezi tanımlanacaktır. Birinin kod artikeline 01, diğerinin ise 02 yazılarak vergi hesabının iki tane olduğunun bilgisi programa işlenecektir. Daha sonra KDV beyannamesi hazırlanırken program, 391.01 ve 391.02 hesaplarından gereken değerleri okuyarak işlemini tamamlayacaktır. Burada ayrıca #PMA# Proje, #AFN# Aktif firma numarası artikelleri de kullanılabilecektir. Burada oluşan bu hesaplar, muhasebe fişinde Shift+F1/F2 kullanıldığında da

seçilebilecektir. Defter tipi işletme olan firmalar için vergi rakamları, ilgili gelir hesaplarından alınacaktır. Bu ekranda

bazı işlemler için işletme firmalarına yönelik hesap kodları ayrıca sorulmuştur. Örneğin, muhasebe firmaları için Kısmi tevkifat KDV hesap girişleri Mali yıl vergi hesap kodları sayfasından yapılıyorken, işletme firmaları için Kısmi tevkifat hesap kodları aynı ekran üzerinde ilgili hesapların hemen yanında yer alan “işletme kodu” yazan bölümlerden seçilecektir.

KDV beyannamesine yansıyacak bazı özel hesap kodları da, örneğin istisna hesap kodları, kredi kartı hesap kodları gibi alanlar; firma defter tipi muhasebe ise muhasebe hesabı olarak, işletme ise işletme hesabı olarak seçilerek ekrandaki girişler tamamlanacaktır. Vergi/matrah hesaplama şekli

Bu bölümde sizlere KDV beyannamesinde matrahtan vergi tutarının hesaplanabilmesi için nasıl bir yol izlenmesi gerektiğini belirtmek istiyoruz. Programlarımızda

kullanıcılarımızın KDV beyannamelerini istedikleri hesaplama şekline bağlı olarak alabilmeleri mümkündür. Bu amaçla kullanıcılarımıza Vergi/matrah hesaplama şekli alanında üç seçenek sunulmaktadır. Dolayısıyla kullanıcılarımız yapacakları seçime bağlı

olarak vergiden matrah tutarını hesaplayabilecek, matrahtan vergi tutarını hesaplayabilecek, bunun yanı sıra hem matrah hem de vergide belirlenen tutarların direk KDV beyannamesine yazılmasını sağlayabileceklerdir.

1. seçenek yani Vergi --- > matrah seçeneği; KDV beyannamesinin bu zamana kadar çalışan

yapısında olup, vergiden matrah tutarının hesaplanmasını baz almaktadır. 2. seçenek yani (Matrah (stok 2.birim/Matrah) --- > Vergi seçeneği; KDV beyannamesinde

matrah tutarından vergilerin hesaplanmasını baz almaktadır. Bu parametrenin seçili olması durumunda hem manuel hem de entegrasyon sonucunda oluşan muhasebe fişlerindeki işleyişin nasıl olacağını şu şekilde özetleyebiliriz.

Entegrasyon kullanılan firmalarda

Bildiğiniz gibi programlarımızda entegre çalışan firmalarda bir fatura kaydedildikten hemen sonra muhasebe fişi de otomatik olarak oluşmakta, dolayısıyla bu fiş içerinde vergi satırı da yer almaktadır. Bu vergi hesabının F8 (Grup meblağ girişi) tuşları ile ulaşılan ekranına baktığınızda "2.birim/matrah"

alanında, ilgili verginin hangi matrahtan oluştuğunun otomatik olarak yazıldığını göreceksiniz. Yani bu alan matrah tutarının işlenmesi için kullanılmaktadır. Örneğin birim fiyatı 1.000 TL KDV oranı da %18 olan bir stok satışı yaptığınızda 391 (hesaplanan KDV) satırında 180 TL’nin, "2.birim/matrah" alanında ise 1.000 TL’nin yazdığını göreceksiniz. Bu işlemi programınız otomatik olarak yapacaktır.

Muhasebe fişinde Shift+F1 veya Shift+F2 tuşları ile KDV tutarının hesaplandığı durumlarda

Herhangi bir matrah hesabı için; Hesap tanıtım kartı (087100) içinde bulunan "Fişte KDV hesaplama şekli" parametresi için otomatik seçeneklerinden biri seçilmiş ise veya Muhasebe fişi içerisinde

Shift+F1 ve Shift+F2 tuşlarından biri kullanılıyor ise, programınız ilgili vergi hesabını oluştururken, bu verginin oluştuğu matrahı, yine ilgili satırın F8 (Grup meblağ girişi) ekranındaki "2.birim/matrah"

alanına otomatik olarak yansıtacaktır. Yani gerekli parametreler tanımlandığı zaman, kullanıcılarımızın ekstra hiçbir şey yapmalarına gerek kalmadan, istedikleri sonuca ulaşabilmeleri mümkün olacaktır.


123

Manuel giriş yapılan muhasebe fişlerinde

Muhasebe fişlerini manuel olarak giren kullanıcılarımızın vergi hesabını işlerken F8 (Grup meblağ girişi) ekranına ulaşmaları ve bu ekranda ki "2.birim/matrah" alanına, ilgili matrahı kendilerinin

yazmaları gerekmektedir. Gerekli tanımlamalar yapılıp bilgi girişleri bitirildikten sonra programınız, KDV beyannamesi alırken "Vergi/Matrah hesaplama şekli" parametresine bağlı olarak hesaplamalarını yapar ve beyannameyi

hazırlar. Diğer bir deyişle, Vergi --- >matrah seçeneği seçili ise programınız, 391 hesabın meblağından, yani 180 TL'den,

1.000 TL matrahı hesaplayacaktır. Matrah (stok 2.birim/Matrah) --- > Vergi seçeneği seçili ise, 391 hesabın "2.birim/matrah"

alanındaki 1.000 TL matrahtan, 180 TL vergiyi hesaplayacaktır.

3. seçeneği yani (hesaplardan) seçeneği seçilirse; KDV beyannamesine vergi tutarı ve

matrah tutarı direk yazılır, herhangi bir hesaplama yapılmaz. Bu parametrenin seçilmesi durumunda,

Defter tipi muhasebe olanlar için, ilgili vergi hesabının ana grup bakiyesi Vergi tutarı, matrah grubu bakiyesi Matrah tutarı olarak kullanılır. Ayrıca hesaplama yapılmaz. Defter tipi işletme olanlar için, gelir hesaplarına ait vergi toplamı Vergi tutarı, matrah toplamı Matrah tutarı olarak kullanılır. Ayrıca hesaplama yapılmaz.

"Vergi durum tablosu (086100)" çalıştırıldığında ise programınız, "Vergi/Matrah hesaplama şekli"

parametresine bakmaksızın, iki farklı şekilde hesaplamalarını yapar, bunları karşılaştırır, eğer bulduğu değerler arasında farklılık varsa uyarır. Ancak rapora, "Vergi/Matrah hesaplama şekli" parametresine göre yapılan hesaplamaları yansıtır. Şimdi vergi hesaplarının neler olduklarından kısaca açıklayalım.

1- Hesaplanan KDV Hesapları: Bu KDV hesabı ikiye ayrılmıştır;

- Normal Hesaplanan KDV Hesapları: Üçüncü kişilerden tahsil edilen KDV hesapları bu bölümden

tanımlanır.

391.1 %1 KDV 391.18 %18 KDV

Tanımlanacak hesap kodları yukardaki gibi olmalıdır. - Stopaja Tabi Tutulan KDV Hesapları: KDV hesaplarının stopaja tabi tutulmuş hesap kodlarından oluşur. Örnek;

391.05 %05 Stopaj KDV 2- İlave Hesaplanan KDV: KDV beyannamesinin 45., 46., 47. satırlarında bulunan bilgilerin hesap

kodları bu bölümden tanıtılacaktır. 391 hesap kodunun alt hesapları olarak burada ilave hesaplanan KDV hesaplarını tanıtabilirsiniz. Buna göre KDV hesap kodları, Bu vergi hesabı programınızın ilaveler ve iadeler butonundan ulaşacağınız ekrandan girilecektir.

391.45 Fazla Yersiz KDV 391.46 Alış İade KDV 391.47 İndirimi Mümkün Olmayan KDV


124

gibi olmalıdır. 3- İndirim KDV Hesapları: KDV Beyannamesinin 49 ile 54 arasındaki (51. satır hariç) satırların

İndirim KDV hesap kodlarını burada tanıtabiliriz. Buna göre hesap kodları, 191.49 Devreden Atik KDV 191.50 Devreden Diğer KDV 191.52 İndirilecek KDV 191.53 Satış İade KDV 191.54 Turistlere İade KDV

gibi olmalıdır. 4- A.T.I.K KDV Hesapları: Demirbaşların alım satımından doğan KDV rakamlarının takip edildiği

hesapları burada tanıtabiliriz. A.T.İ.K KDV hesap örnekleri aşağıda verilmiştir;

191.99.01 Ocak Ayı ATIK KDV 191.99.02 Şubat Ayı ATIK KDV

Yukarıdaki örnekteki 99 bulunduğumuz yılı, 01 ve 02 kodları ise ilgili ayın numarasını verir. Böylece Atik KDV hesaplarını tanımlarken hangi aya ait olduğunu da anlayabiliriz. 5- KDV İstisna Hesapları: KDV beyannamesinin 25 ile 35 satırları arasında bulunan KDV istisna

hesap kodları buradan yaratılır. 600,601 ve 602 gibi gelir tablosunda bulunan hesap kodlarının alt gruplarından yaratılmalıdır. Kolaylık açısından hesapların alt hesaplarına kolon numaralarıyla hesap alt grubu açabilirsiniz.

601.25 İhracat İstisnası Vergi tiplerini yukarda kısaca açıklamaya çalıştık. Vergi hesap kodlarını yukarda açıkladığımız şekilde sisteminize tanıttıktan sonra, bu bilgileri ALT+S tuşları ile kayıt etmelisiniz. Kayıt etmediğiniz vergi hesap kodlarını yeniden girmek zorunda kalacağınızı lütfen unutmayınız. Bu ekrandan girilecek vergi hesap kodları ve oranları KDV beyannamesinin ilgili alanlarına otomatik olarak yansıyacaktır.

1.11.3 Yıllık Bildirim

Devletin vergi mükelleflerinden istediği yıllık bildirim, A formu ve B formu olarak iki kısma ayrılmıştır. K.D.V. menüsünün bu bölümünden, yıllık bildirim formları için gerekli parametre girişleri yapılacak ve bu formların dökümleri alınabilecektir.

1.11.3.1 A formunun parametreleri (086310)

A formu, muhasebe kayıtlarınızdan okunan bilgilerin, bu programdaki parametreler ile derlenmesi sonucu otomatik olarak hazırlanmaktadır. Ancak A formunda yer alacak bilgilerin bir kısmının parametreler ekranından manüel olarak girilmesi gerekir. Bunlar, parametreler programında tip kolonunda gir yani giriş ibaresi yer alan bilgilerdir. Örneğin dönem içinde gerçekleşen en yüksek nakit girişi, dönem içinde gerçekleşen en yüksek nakit çıkışı, bir önceki dönemden devreden faturalar gibi. Bu program yardımı ile A formu parametrelerini inceleyebilecek ve manüel olarak girilmesi gereken değerleri girebileceksiniz. Programa girdiğinizde karşınıza yandaki gibi bir ekran gelecektir. Şimdi tip başlıklı kolonda giriş ibaresi gördüğünüz satırlara (23, 24, 25, 26, 39, 40, 41, 42, 43 nolu satırlara) ilgili girişleri yapıp parametrelerinizi kaydediniz.

1.11.3.2 A formunun dökümü (086320)

Yıllık bildirimin ilk bölümünü oluşturan A formu bu programdan dökülecektir. Programa girdiğinizde öncelikle bir uyarı mesajı ile karşılaşacaksınız. Bu mesaj ile size, A Formunun Parametreleri


125

programından giriş yapılması gereken satırlar hatırlatılmaktadır. Eğer bu satırlara ilgili girişleri yapmadıysanız, programdan çıkıp girişlerinizi yapmanız gerekir. Eğer parametre girişleriniz tamam ise devam tuşuna basın. Muhasebe kayıtlarınızdan okunan bilgiler ile manüel olarak girdiğiniz değerlerin karşınıza gelen tabloda yer aldığını göreceksiniz. Bu aşamada yapmanız gereken F2 tuşuna basıp, bildirge döküm formu ekranına ulaşmaktır. Bu ekrandan da formunuz için gerekli sayfa ayarlarını ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar aracılığı ile yaptıktan sonra print butonunu tıklayarak formunuzun dökümünü alabilirsiniz. Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.

1.11.3.3 B formu dökümü (086330)

Yıllık bildirimin ikinci bölümünü oluşturan B formu, belirli bir meblağın üzerindeki alış faturalarınızdan oluşmaktadır. Programa girdiğinizde B formunun manüel olarak mı, bilgilerinizden otomatik olarak okunarak mı hazırlanacağı sorulur. Eğer bilgilerden oku seçeneğini tercih ettiyseniz, bu menünün son programı olan genel dipnot bilgileri bölümünden ticari bilgilerinizin bulunduğu yol adını girmiş olmanız gerekir. B formu bilgilerden okunarak hazırlanacak ise, bu seçim yapıldıktan sonra lütfen en küçük fatura tutarını girin başlıklı bir pencere ile karşılaşırsınız. Bu pencereden, içinde bulunduğunuz yıl için devletin B formunda yer almasını istediği en küçük fatura tutarını girmelisiniz. Bu giriş yapılıp enter tuşuna basıldıktan sonra alış faturalarınız okunarak girdiğiniz tutar ve bundan büyük olanlar cari firma isimleri ve vergi numaraları ile birlikte bir tablo içinde ekrana gelecektir. B formunda yer alacak faturaları manüel olarak girecekseniz, bu durumda yukarıda sözünü ettiğimiz tablo boş olarak ekrana gelecek ve devletin açıkladığı tutar ve bundan büyük olan alış faturalarını manüel olarak girmeniz gerekecektir. Bu tablo ile ilgili işlemlerinizi tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basın. B formu dökümünüz ister manüel olarak girdiğiniz, ister dipnot bilgilerinden okunarak alınan değerler doğrultusunda oluşacak ve bildirge döküm ekranına ulaşılacaktır. Şimdi, formunuz için gerekli sayfa ayarlarını ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar aracılığı ile yapıp, print butonunu ile de formunuzu yazıcıdan dökebilirsiniz. . Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.

1.11.3.4 Genel dipnot bilgileri (086340)

Yıllık bildirim menüsünün son programı, A formu ve B formu için bir takım başlangıç bilgilerinin girileceği alanlardan oluşmuştur. Bu nedenle, form dökümlerine geçmeden önce bu programdan ilgili bilgileri girmeniz gerekmektedir. Programa girdiğinizde yandaki gibi bir ekran ile karşılaşacaksınız. Bu ekrandan yapılması gereken ilk giriş ticari bilgilerin alınacağı firmanın seçilmesidir. Örneğin çalıştığınız firma XYZ ise bu alana ilgili firmanın kodu girilmelidir. Bu işlemden sonra firmanıza ait bilgilerin girişlerine geçilecektir. Daha sonra, yıllık bildirimi imzalayanın unvanı (SM-Serbest Muhasebeci, SMM-Serbest Muhasebeci Mali Müşavir ve Yeminli Mali Müşavir) satır sonu butonu tıklanarak açılacak pencereden seçilmelidir. Son olarak sıra ile kamu kuruluşlarına, gelir ve kurumlar vergisi mükelleflerine ve bunların haricinde diğer kişi ya da kuruluşlara kesilen satış faturalarının sayılarını ve tutarlarını girmeniz gerekmektedir. Bu girişler tamamlandıktan sonra genel dipnot bilgilerini ALT+S tuşları ile kaydetmelisiniz.

1.11.4 Geçici vergi beyannamesi (086400)

01.01.1999 tarih itibari ile yürürlüğe giren geçici vergi uygulamasına göre, gelir ve kurumlar vergisi mükellefleri belirli dönemler itibariyle (şu anda 3’er aylık 4 dönem halinde) geçici vergi beyannamesi vermek ve bu beyannameye göre vergilerini ödemek durumundadırlar. Beyannameler menüsünün bu programı ile geçici vergi beyannamesi için gerekli bilgilerin girişlerini yapacak ve beyannamenizin dökümünü alacaksınız.


126

Geçici vergi beyannamesi manüel olarak giriş yapacağınız 3 ekran sayfasından oluşmaktadır. Bu sayfalara, programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın üst bölümünde yer alan Genel Bilgiler I, Genel Bilgiler II ve Tablo I butonları tıklanarak ulaşılacaktır. Ekranın üst tarafındaki butonlardan ilki, programa girdiğinizde karşınıza gelen “genel bilgiler” butonuna ait ekrandır. Bu ekrandan şirket ile ilgili genel bilgilerin girişleri yapılacaktır. Vergi dairesi, vergi dairesinin kodu, telefon numarası, vergi kimlik numarası vb. gireceğiniz bilgilerden bir kaçıdır. Bu ekranla ilgili girişlerinizi tamamladıktan diğer butonları tıklayarak beyannameniz için gerekli olan bilgileri girebilirsiniz. Ekranınızın alt bölümünde yer alan “Bilgileri güncelle” butonu ile ticari kazanç,

serbest meslek kazancı ve kanunen kabul edilmeyen giderlerin, beyannameyi aldığınız döneme göre hesaplamasını, dolayısıyla bu bilgilerin güncellenerek beyannamenize yansımasını sağlayabilirsiniz. Daha sonra ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kayıt edebilirsiniz. Tüm bu işlemler sonrasında “Beyanname Göster” butonunu tıkladığınızda girdiğiniz tüm bilgilerin, orijinal geçici vergi

beyannamesi formunuzda ilgili alanlara yansıdığını göreceksiniz. Şimdi, formunuz için gerekli sayfa ayarlarını ekranınızın üst bölümünde yer alan butonlar aracılığı ile yapıp, print butonunu ile de geçici vergi beyannamenizin dökümünü alabilirsiniz. . Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.

1.11.5 Kurumlar vergisi beyannamesi (086510)

Yılda bir kereye mahsus olmak kaydıyla, her mükellef vergiye tabi kazancının tamamı için, bağlı olduğu vergi dairesine Kurumlar Vergisi Beyannamesi vermek durumundadır. Programınızın bu bölümünden, Kurumlar Vergisi Beyannamesine ilişkin bilgilerin girişleri yapılacak ve Maliye Bakanlığınca belirlenen orijinal beyannamelere, istenilen yazı tipi ve büyüklüğünde dökümleri alınabilecektir. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın üst bölümünde, Kurumlar Vergisi Beyannamesinin 4.,5., 6., 7., 8. ve 9. sayfalarına ilişkin bilgilerin girileceği butonlar yer almaktadır. Dolayısıyla bildirgeniz için gerekli olacak bilgiler, Genel Bilgiler–1, Genel Bilgiler–2, Kazanç ve Matrah Bildirimi, Vergi Bildirimi ve Ortaklara İlişkin Bildirim butonlarını tıkladığınızda açılacak ekran sayfalarından yapılacaktır. Tamamen manüel olarak giriş yapacağınız bu ekranlardan ilki, programa girdiğinizde karşınıza gelen Genel Bilgiler–1 butonuna ait ekrandır. Her bir ekran sayfasındaki alanlara nelerin girileceği açık bir şekilde görülmektedir. Vergi dairesinin kodu, adı, kurum sicil numarası, vergi dönemleri, kazançlara ilişkin bilgiler ve şirket ortaklarına yönelik tanıtıcı bilgiler bu butonlar aracılığı ile yapacağınız girişlerden sadece bir kaçıdır. Bu ekranlar ile ilgili girişlerinizi tamamladıktan sonra;

Ekranınızın alt bölümünde yer alan butonlardan Sf.04 (A) butonuna yada ALT+A tuşlarına

basarak ekranınızın Genel Bilgiler–1 ve Genel Bilgiler–2 butonlarından girdiğiniz bilgiler doğrultusunda, kurumlar vergisi Beyannamenizin 4. sayfasını orijinal görüntüsü ile ekranınıza getirebilirsiniz.

Sf.05(B) butonuna yada ALT+B basarak, Kazanç ve Matrah bildirimi butonundan girdiğiniz

ve beyannamenizin 5 sayfasına ait bilgileri orijinal görüntüsü ile ekranınıza getirebilirsiniz.

Aynı şekilde Vergi İndirimi butonundan girdiğiniz bilgileri, dolayısıyla beyannamenizin 6 sayfasını da Sf.06 (C) butonuna yada ALT+C tuşlarına basarak ekranınıza getirebilirsiniz.

Sf.07(D), Sf.08(E), Sf.09(F) butonuna yada ALT+D, ALT+E, ALT+F tuşlarına basarak da

şirket ortaklarına ilişkin girdiğiniz bilgilerden derlenerek hazırlanan ve bildirgenizin 7.,8. ve 9. sayfalarını oluşturan ekranlarını orijinal görüntüsü ile alabilirsiniz.

Şimdi, sizden istenen Kurumlar Vergisi Beyannamesine ilişkin her bir ekran sayfasında gerekli sayfa ayarlarını yapıp, print butonu ile de bildirgenizi yazıcıdan almanızdır. Tüm bu işlemler için ekranlarınızın üst bölümünde yer alan butonlar kullanılacaktır. Bu butonlar aracılığı ile bildirgenizi, baskılı yada baskısız forma alabilecek, ekranınızdaki sayfa boşluklarını ayarlayabilecek, yazıcı ayarlarınızı yapabilecek ve dökümünüzü istediğiniz fontta alabileceksiniz. . Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.


127

1.11.6 Yıllık Gelir vergisi beyannamesi (086520)

Yıllık Bildirim ve Beyannameler menüsünün bu programı basit usulde vergilendirilen mükelleflerin elde ettikleri gelirleri bildirecekleri Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesine ayrılmıştır. 1 Ocak 1999

tarihine kadar, küçük esnaf ve sanatkâr götürü vergi adı verilen sabit bir vergiyi ödemekle yükümlü tutulmuştur. Götürü vergileme 31/12/1998 tarihi itibariyle kaldırılarak yerine basit usul getirilmiştir. Basit usul vergiden muaf olmayan küçük esnaf ve sanatkâr için getirilmiş özel bir vergileme biçimidir. Mükellefler işletmelerinden gelir elde edememiş olsalar bile bu beyannameyi düzenleyip vermek zorundadırlar. Çünkü basit usule tabi mükellefler bu beyanname ile bildirdikleri kazançlar üzerinden vergilendirileceklerdir. Yıllık gelir vergisi beyannamesi kayıtlı bulunulan vergi dairesine verilecektir. Gelir, sadece basit usulde tespit edilen ticari kazançlardan ibaret ise yıllık beyanname, mükellefin de imzası alındıktan sonra izleyen yılın Şubat ayı içinde büroda görevli personel veya mükellef tarafından vergi dairesine verilecek veya gönderilecektir. Ancak, mükelleflerin basit usulde vergilendirilen ticari kazancı ile birlikte diğer gelir unsurları da varsa yıllık beyanname Mart ayı içinde verilecektir. Basit usulde vergilendirilen mükellefler gelir vergisi tevkifatı yapmayacaklar ve muhtasar beyanname vermeyeceklerdir. İşte programınızın bu bölümünden Yılık Gelir Vergisi ile ilgili bilgilerin girişleri yapılacak ve orijinal formlara dökümleri alınacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza gelecek ekranın üst bölümünde, Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesine ilişkin bilgilerin girileceği butonlar yer almaktadır. Dolayısıyla bildirgeniz için gerekli olacak bilgiler, Genel Bilgiler–1, Genel Bilgiler–2, Gelir Bildirimi, Vergi bildirimi, Tablo II, Tablo IV, Tablo V butonlarını tıkladığınızda açılacak ekran sayfalarından yapılacaktır. Bu ekranlardan ilki, programa girdiğinizde karşınıza gelen Genel Bilgiler–1 butonuna ait ekrandır. Bu ekrandan mükellefin kimlik bilgileri girilecektir. Adı, soyadı, bağlı olduğu vergi dairesi, adresi, uyruğu, vergi kimlik numarası, doğum yeri, yılı, kurum sicil numarası, vergi dönemleri, mükellefin hangi meslekle uğraştığı, birden fazla meslekle uğraş söz konusu ise ağırlıklı olan uğraşı, varsa telefon numarası alan kodu ile birlikte yazılacaktır. Genel bilgiler II butonundan da ilgili beyannamenin hangi sıfatla düzenlendiği, diğer butonlardan da, kazanç durumlarına ilişkin bilgilerin girişleri yapılacaktır. Her bir ekrana ilişkin girişlerinizi tamamladıktan sonra ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonunu tıklayarak bilgilerinizi kayıt edebilirsiniz.

Ekranınızın alt bölümünde gördüğünüz butonlardan Sf.01 (A), Sf.02 (B), Tablo 01-02 (C), Tablo 03–04 (D), Tablo 05-06 (E), Tablo 07 (F) butonlarına basarak da girdiğiniz bilgiler

doğrultusunda derlenerek hazırlanan beyannamenizi orijinal görüntüsü ile alabilirsiniz. Bu durumda, sizden istenen Yıllık Gelir Vergisi Beyannamesine ilişkin her bir ekran sayfası için gerekli sayfa ayarlarını yapıp, print butonunu ile de bildirgenizi yazıcıdan almanızdır. Tüm bu işlemler için ekranlarınızın üst bölümünde yer alan butonlar kullanılacaktır. Bu butonlar aracılığı ile bildirgenizi, baskılı yada baskısız forma alabilecek, ekranınızdaki sayfa boşluklarını ayarlayabilecek, yazıcı ayarlarınızı yapabilecek ve dökümünüzü istediğiniz fontta alabileceksiniz. . Bunun yanı sıra mail butonu tıklayarak da bildirgenizi anında ilgili kurum ve kuruluşlara gönderebilirsiniz.

1.12 Genel Yönetim Giderlerinin(770), Proje gelirleri bazında dağıtımı (080018)

Programınızın bu bölümünden, proje bazlı çalışan firmaların gerçekleştirdikleri projeler karşılığında elde ettiklere gelirlere, şirket içindeki genel giderlerin (elektrik, yemek, su vb) projelerin gelir tutarlarına bağlı olarak belirli oranlar dahilinde dağıtılması ve gider muhasebe hesaplarının hizmet

hesaplarına yansıtılması işlemi gerçekleştirilecektir. Bu program ile amaç, projelerin gerçek maliyetlerinin ne kadar olduğunu firma giderlerini de göz önünde bulundurularak ortaya çıkarmaktır. Genel gider hesapları 770, hizmet hesapları 740 ile başlayan muhasebe kodlarından oluşmaktadır. 770 gider hesabında biriken tutarları 740’lı hesaplara direk yansıtabileceğiniz gibi, 770.01.001 hesabına denk gelen dolayısıyla uzantısı aynı olan 740.01.001 hesabına da yansıtabilirsiniz. Bu işlem hesap planı kullanımınızdaki düzeninize bağlı olarak yapılabilir. Firma genel

giderlerinin dağıtımları tamamen kullanıcılarımızın belirleyeceği dönemler dahilinde olmaktadır. Örneğin üç aylık dönem içindeki elektrik su vb. firma genel giderlerinizi, bu süre zarfında çalıştığınız tüm projelere dağıtabileceğiniz gibi, çalışmalarınızı aylık olarak da yapabilirsiniz. Hangi dönem aralığı


128

seçilirse seçilsin, giderleriniz seçtiğiniz dönem içinde kaç proje ile çalışmış iseniz sadece o projelere dağıtılacaktır. Firma Genel gider dağılımlarının projelere, hangi oranlar doğrultusunda dağıtılacağı programınız tarafından belirlenip, dağıtım miktarı otomatik olarak hesaplanmaktadır. Programınız gider dağılımlarında, fazla gelir getiren projenin, genel giderden de daha fazla pay alacağını baz alıp hesaplamalarını bu doğrultuda yapmaktadır Örneğin firmanızın Şubat 2013 döneminde 2 proje ile ilgilendiğini ve projelerden elde ettiği gelire karşılık genel gider dağılımının nasıl olacağını incelemeye çalışalım. Öncelikle yapılması gereken her bir proje için yapılan masrafların masraf faturası ile programa girilmesidir. Örneğin P001 projesi ile ilgilenen personeliniz yol ve yemek masrafları gerçekleştirsin. Tüm bu masraf girişlerini Hizmet modülünüzün masraf faturası bölümünden tek tek programa girip proje bazlı masraf tutarlarına ait bilgileri tamamlayalım. Daha sonra bu projelerin hangi cariye fatura edileceğini hizmet modülünün hizmet satış faturasından girelim. Böylece hangi projenin hangi cariye ne kadar tutarda faturalandığı da programa girilmiş olacak dolayısıyla projenin geliri belirlenmiş olacaktır. Bu doğrultuda cariye faturalanan proje gelirlerinin aşağıdaki şekilde olduğunu düşünelim

P001 (proje–1)= 1.500 TL

P002 (proje–2)= 2.000 TL

Toplam proje gelirimiz bu durumda, Şubat ayı için 3.500 TL dir. Firmanız bir taraftan projelerini gerçekleştirip yukarıda belirttiğimiz meblağ kadar gelir elde ederken, bunun yanı sıra kira, su, elektrik ve benzeri rutinleşmiş giderler de gerçekleştirmektedir. Dolayısıyla giderlerin proje gelirlerine ne kadar dağıtılacağının belirlenmesi gerçek maliyeti bulmakta önemli olmaktadır. İşte bu program, yaptığınız giderlerin hangi oranlar dahilinde projelere dağıtılacağını proje gelirlerindeki tutarlara oranlayarak yapacaktır. Programınızın çalışma mantığına göre 1.000.000.000 bir kira giderinin, yukarıdaki proje gelirlerine göre dağılımı şu şekilde olacaktır. P002 kodlu projenin daha fazla gelir getirdiğini ve dönem içinde 2 projenin gerçekleştiğini düşünürsek 1.000.000.000 kira tutarının %58’i P002 projesine dağıtılacak %42 oranında P001 projesine dağıtılacaktır. Yani P001 1.000.000.000 770.01 hesap kodlu kira giderinden alacağı değer=420

P002’nin aynı tutardan alacağı değer ise =580 olarak program tarafından belirlenecektir. Gider dağılımları yapıldıktan sonra bu gider hesaplarının hangi hizmet hesaplarına yansıtılacağı işlemine geçilecektir. Programınızdan genel gider tutarlarının projelere dağılımını ve yansıtma işlemlerini ayrı ayrı yapabileceğiniz gibi parametreler ekranından yapacağınız seçimlere göre aynı anda oluşturabilmeniz de mümkündür. Bu tamamen kullanıcının çalışma şekline göre belirlenecektir. Genel gider hesapları hizmet hesaplarına nasıl yansıtılır ?

Programınızın size yansıtma işlemi için 2 seçenek sunacaktır. Elektrik su, kira vb. giderlerin tüm tutarlarını hizmet hesaplarına yansıtabileceğiniz gibi, bu hesapların belli bir oranını ilgili hesaplara yansıtabilmeniz de mümkün olmaktadır. Bunun için öncelikle yapılması gereken, programınızın dağıtım anahtarları bölümünden genel gider hesaplarının hangi oranlarda hizmet hesaplarına yansıtılacağını belirlemenizdir. Yukarıdaki örneğimizi göz önünde bulundurarak dağıtım yansıtma anahtarımızı oluşturalım ve dağılımımızı yapalım.. Dağıtım anahtarımızda, 770.01 Kira hesabının %35’in dağıtılacağını 770.02 Yemek hesabının da %41’in dağıtılacağı bilgilerinin girildiğini varsayalım. Bu durumda projelerimizin 1.000.000.000 kira giderinden aldıkları payların ne kadarının hizmet hesaplarına yansıtılacağını bulalım. P001 =420.000.000


129

P001 =580.000.000 olarak değer alıyordu Kira hesabının dağıtım anahtarından belirtilen orana göre yansıtması ise %35 oranında oluyordu.. Bu durumda P001 projesinin kira giderinden aldığı payın yani 420 TL’nin %35 oranındaki tutarı (147TL) hizmet hesaplarına yansıyacaktır. Aynı şekilde, P002 projesi de 203 TL olarak hizmet hesaplarına yansıyacaktır. Evet programınızın çalışma mantığına değindikten sonra parametreler ekranında gördüğünüz alanlara nasıl giriş yapılacağını ve bu alanlardan yapılacak seçimlerin hangi sonuçları vereceğine değinebiliriz. İlk Dönem Son Dönem: Bu alanda sizden istenen hangi dönemler arasındaki firma genel

giderlerinin, proje gelirlerine dağıtılacağını bu doğrultuda genel gider hesaplarının hizmet hesaplarına yansıtılacağını seçmenizdir. Bunun için ilk ve son dönem aralığına size uygun olan girişler yapmalısınız. Dönem seçimi yukarıda ki açıklamalarımızda da belirttiğimiz gibi tamamen kullanıcının çalışma mantığına bağlıdır. Bu alandan üç aylık dönem aralığı girebileceğiniz gibi, çalışmalarınızı aylık dönemler halinde de yapabilirsiniz. Seçiminiz her ne olursa olsun, genel giderlerin dağılımı, girdiğiniz dönem aralığında gerçekleşen tüm projelere yapılacaktır. Evet, seçiminizi yaparak bir sonraki giriş alanımıza geçin. İşlem tipi: Programınız size işlem tipi olarak üç seçenek sunacaktır.

(770) Genel Yön. Gid.kendi içinde dağıt

770) Genel Yön. Gid.lerini (770) Hiz Ürt. Maliyetine yansıt

Her ikisini birden sırayla yap Yukarıdaki açıklamalarımızda da değindiğimiz gibi, proje gelirlerinin gerçek değerleriyle ortaya koyulabilmesi için firmaların projeler haricinde gerçekleştirdiği genel masraflarının da bu projelere dağıtılması sonrasında da bu giderlerin işlendiği hesapların hizmet hesaplarına yansıtılması gerekmekteydi. İşte bu parametre ile genel gider dağılımlarının ve gider hesaplarının hizmet hesaplarına nasıl yansıtılacağına yönelik işleyiş belirlenecektir. Programınız size bu işleyişe yönelik 2 yol sunacaktır.

I Yol olarak firma genel giderlerinin öncelikle proje gelirlerine dağıtımını yapıp sonrasında

gider hesaplarının hizmet hesaplarına yansıtılmasını gerçekleştirebilirsiniz. Bu durumda öncelikle bu alandaki seçiminizi “(770) Genel Yön. Gid.kendi içinde dağıt” olarak

belirtmeli ve genel gider masraflarını proje gelirlerine dağıtmalısınız. Daha sonrada bu alandan “(770) Genel Yön. Gid.lerini (770)Hiz Ürt. Maliyetine yansıt” parametresini

seçerek yansıtma işlemini gerçekleştirip işleminizi tamamlamalısınız. Bu yol tercih edilirse, kullanıcılarımızın diğer seçenekle işlem yapmasına gerek kalmayacaktır.

II Yol olarak yukarıda anlattığımız işlem sırasının programınız tarafından otomatik olarak yapılmasıdır. Yani bu alandan “her ikisini birden sırayla yap” seçeneği tercih edilirse

programınız sizin herhangi bir işlem yapmanıza gerek kalmadan öncelikle genel gider tutarlarını projelere dağıtacak sonrada bu giderlerin uygun oldukları hizmet hesaplarına yansıtmasını gerçekleştirecektir.

Bu alandan sonraki parametreler, gider hesaplarının hizmet hesaplarına nasıl yansıtılacağı ile ilgili detaylardan oluşmaktadır. Yansıtılacak Hesap: Bu alanda sizden istenen genel gider hesaplarının hizmet hesaplarına nasıl yansıtılacağını seçmenizdir. Bu alandan (770) Genel yönetim Giderlerinin tümünü yansıt

parametresi tercih edilirse, genel giderlere ait tüm tutarlar hizmet hesaplarına yansıtılacaktır. Bu alandaki tercihinizin “verilecek dağıtım anahtarındaki hesapları belli bir oranda yansıt”

olması durumda genel giderlerin hizmet hesaplarına yansıtılması belirli oranlar dahilinde olacaktır. Bu yansıtmanın hangi oranlarda yapılacağı ise programınızın dağıtım anahtarları bölümünden


130

tanımlanmaktadır. Örneğin 770.01 (kira giderinin) %35, 770,02 (Yemek masrafı) % 41’i hizmet hesaplarına yansıtılacak ise bu alandan bu parametrenin seçilmesi gerekmektedir. Yansıyacak Hesap: Bu alandan da gider hesaplarının hangi Hizmet hesaplarına yansıtılacağı belirlenecektir. Bu alandaki seçiminizin “verilecek bir (740) Hizmet Üretim hesabına yansıt”

olması durumunda gider hesaplarının yansıması sizin belirleyeceğiniz 740’lı bir hizmet hesabına yapılacaktır. Bu durumda programınız sizden ekranınızın “hizmet üretim hesabı” alanında Hizmet hesabı seçmenizi isteyecektir. Eğer bu alandaki seçiminiz Dağıtım anahtarındaki (770) hesapların aynı uzantılı (740)’lı hesaplarına yansıt olması durumunda, dağıtım anahtarı programından

seçtiğiniz gider hesaplarının yansıması aynı uzantıya sahip 740’lı hesaplara otomatik olarak yapılacaktır. Örneğin; 770.01 gider hesabının yansıması 740.01 hesabına 770.02 gider hesabının yansıması 740.02 hesabına olacaktır. Dağıtım Anahtarı: Bu alanda da sizden istenen, genel gider hesaplarının yansıması dağıtım

anahtarından girilen oranlara göre olacaksa bu dağılımda hangi dağıtım anahtarının baz alınacağını seçmenizdir. Yani ekranınızın yansıtılacak ve yansıyacak hesap parametreleri dağıtım

anahtarlarına bağlı olarak seçilmişse bu alanda sizden “dağıtım anahtarını” belirlemeniz istenecektir. Aksi durumda programınız sizi uyaracaktır. Hizmet Üretim Hesabı: Genel gider hesaplarına ait tutarlar dağıtım anahtarına göre yapılmayacak

ise bu durumda dağıtımın hangi hizmet hesabına yapılacağı bu alandan belirlenmelidir. Yapılacak İş: Bu alanda da sizden istenen girdiğiniz parametreler doğrultusunda genel yönetim

giderlerinin yansıtılmasında hangi işlemlerin gerçekleştirileceğini seçmenizdir. Bu işlem sonrasında

Sadece kontrol amaçlı tablo oluşturabilir,

Sadece yansıtma fişini oluşturabilir yada

her iki işleminde gerçekleşmesini sağlayabilirsiniz. Bu işlem sonrasında oluşan yansıtma fişine, programınızın Standart Muhasebe fişleri (81000) ekranından inceleyebilirsiniz.

1.13 Parametreler ve Tanımlar

Bu bölümü oluşturan programlar ile firmanızın KDV beyannamesi, Geçici vergi beyannamesi, Kurumlar Vergisi Beyannamesi vb. beyanname dökümleri için gerekli olan, dolayısıyla ilgili beyannamelere otomatik olarak yansıyacak firma bilgilerinin girişleri onaylı defterleriniz için numara basımı yapabileceksiniz. Şimdi bu programların neler olduklarını daha ayrıntılı inceleyelim.

1.13.1 Numaratör (089970)

Bu program ile onaylı defter ve evraklara sağa veya sola dayalı numara basıp, defterlere noter sayfası bilgileri girilerek dökümler alınacaktır. Programı çalıştırdığınızda karşınıza “numaratör parametreleri” başlığı altında bir ekran gelecek ve ekranınızın üst bölümünde de

Numaratör parametreleri,

Noter mühür bilgileri,

Defter-belge sahibinin bilgeleri Başlıklarından oluşan butonların yer aldığını göreceksiniz. Bu butonlar sayesinde onaylı defterlere numara basmadan önce gerekli olan bir takım parametrelerin tanımlamaları yapılacaktır. Şimdi biz açıklamalarımıza “numaratör parametreleri” butonundan başlayarak sırasıyla diğer butonların

açıklamaları ile devam etmek istiyoruz. Bu butonda yer alan parametrelerin neler olduğu aşağıda açıklanmıştır;


131

Sıra No Açıklaması: Sayfa numaralarından önce bir açıklama basılmasını istiyorsanız (örneğin

Sayfa: gibi), ilgili açıklamayı bu alana girebilirsiniz. Sıra No Yeri: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza üç senekten oluşan bir pencere

açılacaktır. Sizden istenilen, onaylı defterlere basılacak sayfa numarasının konumunu belirlemenizdir. Başlık: Sayfa numaraları basacağınız onaylı deftere başlık basılmasını da istiyorsanız, bu alana ilgili

başlığı girebilirsiniz. Örneğin Yevmiye Defteri, Büyük Defter gibi. Başlangıç Sıra No- Bitiş Sıra No: Onaylı defterlere basılacak başlangıç ve bitiş numaralarını bu

alanlara girmelisiniz. Noter Sayfası Basılsın: Onaylı yevmiye defterinin ilk sayfalarına noter ile ilgili bilgilerin

bastırılabilmesi mümkündür. Bunun için yapılması gereken bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp karşınıza gelecek ekrandan evet seçeneğini seçmenizdir. Şimdi, ekranınızın üst bölümündeki Noter Mühür Bilgileri başlıklı butonunu tıklayarak, defterinizi

mühürlettiğiniz notere ait uyruğu, unvanı, adı, adresi, telefonu gibi bilgileri girmelisiniz. Aynı şekilde yine bu ekranın üst bölümünde gördüğünüz “Defter-Belge sahibinin bilgileri” butonunu tıklayarak

da, firmanıza ait bilgi girişlerini yapmalısınız. Bu ekranla ile ilgili tüm işlemlerinizi tamamlandıktan sonra F2 tuşuna basarak, dökümünüz için yazıcı ayarlarını yapacağınız ekrana ulaşın. Bu ekrandan sayfa numaralarının hangi yazı tipi ile basılacağını belirleyip basım işlemini başlatabilirsiniz.

1.13.2 Basit Alış/Satış Fişi İşlemleri

Bu menüyü oluşturan programlar ile özel mahsup fişlerinde çalışacak muhasebe hesaplarının tanımlamaları ve standart muhasebe fişi programından ALT+B tuşları yardımıyla ulaşılan basit alış ve satış evrakına ilişkin alış ve satış tanımlamaları yapılacaktır. Şimdi bu programların neler olduklarını ayrıntılı olarak incelemeye çalışalım.

1.13.2.1 Alış tanımlamaları (089953)

Parametreler menüsünde yer alan Alış ve Satış tanımlamaları; mükellefi olduğunuz firmaların alış ve satış işlemlerini daha basit ve daha seri bir şekilde girebilmenizi sağlamak amacıyla hazırlanmıştır. Bundan dolayı serbest muhasebeci kullanıcılarımız için bu programların çok işlevsel olacağını düşünüyoruz. Çünkü bu bölümden yapılacak stok tanımlamaları, genel muhasebe modülünün muhasebe fişleri/"Basit Alış-Satış” girişli fiş programında kullanılacak ve bu stokların her hareketine (giriş-çıkış) yönelik muhasebe fişleri de otomatik olarak oluşturulacaktır. Konuyu bir örnekle açıklamaya çalışalım; muhasebe büronuzda, bakkal gibi küçük işletmelerin kayıtlarını tutuğunuzu varsayalım. Bu işletmelerde de gün içinde ekmek, gazete vb ürünlerin alış ve satışlarının yoğun olduğunu düşünelim. Bu ürünlere ilişkin muhasebe fişlerini tek tek girmek yerine bu bölümden yapacağınız tanımlamalar doğrultusunda, ilgili satış ve alış evrakına çağırabilecek ve hareketin cinsine göre (alış/satış) muhasebe fişlerini de otomatik olarak oluşturabileceksiniz. Böylece fiş girişlerinizi daha seri bir şekilde yapabileceksiniz. Evet, bu açıklamadan sonra Alış Tanımlamalarının nasıl yapılacağına değinebiliriz. Bu programları basit bir stok tanıtım kartı gibi düşünebiliriz. Yani alımı yapılan stokların isimleri, muhasebe kodları ve kdv oranları bu bölümden tanımlanacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza aşağıdaki gibi bir ekran gelecektir. Bu ekranda gördüğünüz her bir alana ilişkin açıklamalar aşağıda verilmiştir. Stok Adı veya Açıklaması: Bu alanda sizden istenen mükellefi olduğunuz firmalarda alımı yapılan

ürünlerin isimlerini yada bu ürünlere ilişkin açıklamaları bu alana girmenizdir. Örneğin ekmek, gazete vb. Muhasebe Kodu: Bir önceki alanda tanımladığınız stok için çalışacak muhasebe kodu da bu alana

girilmelidir. Muhasebe kodlarını F10 tuşuna bastınızda karşınıza gelecek ekrandan seçebilirsiniz.


132

KDV Muhasebe Kodu: İlgili sokun KDV muhasebe kodu da bu alana girilmelidir. KDV Yüzdesi: Stoklarınız için 10 ayrı vergi oranı tanımlamanız mümkündür (Bkz. Kuruluş

Programı/Sistem/Sistem ve Program Parametreleri/Vergi Parametreleri). Kuruluş programınızdan girdiğiniz vergi oranları, bu alanda satır sonunu butonunu tıklamanız halinde bir pencere içinde karşınıza gelecektir. Bu aşamada, sizden istenen tanımlamakta olduğunuz stokunuzun alış KDV oranını, bu pencereden seçmenizdir. KDV: Bu alanda da sizden istenen ilgili stokun alımları sırasında alış fiyatlarına KDV tutarının dahil

olup olmayacağını belirtmenizdir. Bunun için bu alanda satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçebilirsiniz. Evet, alış tanımlamaları ile ilgili girişlerinizi yukarıdaki açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra ekranınızın alt bölümünde yer alan Sakla butonuna basarak kayıt etmelisiniz. Kayıt edilmeyen her bilgiyi tekrar girmek zorunda kalacağınızı size önemle hatırlatmak istiyoruz. Daha sonra bu tanımlamalar yukarıda da değindiğimiz gibi genel muhasebe modülünüzün Muhasebe Fişleri/Standart Muhasebe Fişleri programının hareket girişlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına basarak ulaşacağınız basit evrak girişi ekranında kullanılacaktır. Yaptığınız bu tanımlamaların

mükellefi olduğunuz diğer firmalara da aktarılmasını istiyor iseniz bu durumda ekranınızın alt bölümünde yer alan Firmalara Aktar butonunu tıklamalısınız. Bu işlem sonrasında karşınıza, “firma seçim” programından seçmiş olduğunuz firmaların yer aldığı bir ekran gelecektir. Bu ekrandan alış tanımlamalarının hangi firmalar için geçerli olacağını seçmelisiniz. Bunun için ilgili firmaların “işlem”

alanını evet olarak belirtmeniz yeterli olacaktır. Böylece tanımlamış olduğunuz alış tanımlamaları, seçtiğiniz firmalara aktarılmış olacaktır. Eğer bu tanımlamalar tüm firmalarınız için geçerli olacaksa öncelikle ekranınızın “Tüm firmaları ekle” butonunu tıklayıp bütün firmalarınızı bu ekrana taşımalı ve sonrasında bu firmaların işlem başlıklı alanını F8 tuşuna basarak “evet” durumuna getirmelisiniz. Bu durumda yapacağınız son işlem, ekranınızın Devam butonuna basarak bilgilerinizi ilgili firmalara

aktarmayı başlatmaktır.

1.13.2.2 Satış tanımlamaları (089954)

Parametreler menüsünün bu bölümünden de mükellefi olduğunuz firmaların satış işlemlerine yönelik tanımlamalar yapılacaktır. Programın çalışma mantığı bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız alış tanımlamaları ile aynıdır. Aralarındaki tek fark bu bölümden, satışları yapılacak ürünlerin adının, ek açıklamasının, Muhasebe Kodunun, KDV Muhasebe Kodunun, KDV Yüzdesinin ve satışlar da KDV tutarının dahil olup olmayacağının belirtilmesidir. Dolayısıyla bu programı ayrıntılı olarak anlatma gereği duymuyoruz, daha fazla bilgi için Alış Tanımlamaları bölümünden yararlanabilirsiniz.

1.13.2.3 Alış/Satış parametreleri (089955)

Standart Muhasebe fişleri programının hareket girişlerinin yapıldığı alanda ALT+B tuşlarına basarak mükellefi olduğunuz firmaların alış ve satışlarına yönelik hareketlerini girebilmeniz ve bu hareketlere ilişkin muhasebe fişlerini anında oluşturabilmeniz mümkün olmaktaydı. Bunun için öncelikle yapılması gereken, programınızın Alış tanımlamaları ve Satış tanımlamaları bölümünden alışı ve

satışı yapılacak ürünlerin programa tanıtılmasıdır. Bu bölümden de; basit evrak girişi ekranından, birden fazla aynı stok, aynı cari ve aynı KDV hesabına sahip hareketlerin, aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilmesine ya da ayrı hesaplar halinde oluşturulmasına yönelik parametre girişleri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza Alış/Satış parametreleri başlığı altında bir ekran gelecektir. Şimdi bu ekranda gördüğünüz alanların neler oluklarını inceleyelim.

Cari hesap açıklaması: Bu alandaki satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza, “evrak tarihi, evrak no ve hesap adı” seçenekleri gelecektir. Muhasebe fişindeki basit evrak girişi ekranında

(Alt+B) yer alan “açıklama” alanına hangi bilgilerin gelmesini istiyorsanız, ilgili seçeneklerin başındaki kutucukları işaretlemelisiniz.


133

Aynı cari hesaplar birleştirilsin: Bu parametrenin başındaki kutucuğun işaretlenmesi durumunda,

basit evrak girişi ekranından aynı cariye ait girilen tüm hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde bu hareketler aynı muhasebe fişinde ayrı hesaplar altında yer alacaktır. Aynı stok hesaplar birleştirilsin: Bu parametrenin başındaki kutucuğun işaretlenmesi durumunda,

basit evrak girişi ekranından aynı stoktan birden fazla giriş yapıldığında bu hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde aynı muhasebe fişinde ayrı ayrı yer alacaktır. Aynı KDV hesaplar birleştirilsin: Bu parametrenin başındaki kutucuğun işaretlenmesi durumunda

ise, basit evrak girişi ekranından aynı KDV hesabına sahip stoklardan birden fazla giriş yapıldığında, bu hareketler aynı muhasebe fişinde tek bir hesap altında birleştirilecektir. Aksi halde aynı muhasebe fişinde ayrı ayrı yer alacaktır. Kayıtta yazıcıdan dökülsün: Bu parametre ile amacımız, kullanıcılarımızın Muhasebe fişleri / Standart Muhasebe fişi (081000) ekranında yer alan “Fiş sihirbazı & Hızlı hareket girişi” butonunu tıklayarak girdikleri “basit evrak girişi” ekranındaki bilgilerin otomatik olarak dökülmesini

sağlamaktır.

Bu parametre başındaki kutucuk işaretlenirse; “basit evrak girişinden” girdiğiniz bilgileri ekranın alt bölümünde yer alan “kayıt ve devam (ALT+D)” butonu tıklanarak kayıt edildikten sonra, tüm bilgiler öncelikle ekranınıza dökülecek, sonrasında da yazıcı ekranı otomatik olarak karşınıza gelecektir. Bu

aşamada size düşen bilgilerinizi yazdır komutunu vererek döktürmenizdir. Bu parametre “hayır” olarak seçilirse, yazıcı ekranı karşınıza gelmeyecektir. Tabii ki kullanıcılarımızın ALT+P (evrak dök)

yardım tuşunu kullanarak basit evrak girişlerini yazıcıdan döktürme imkanı daima vardır. Alış/Satış parametreleri ile ilgili tanımlamalarınızı açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra bilgilerinizi ALT+S tuşlarına basarak kayıt etmelisiniz. Aksi durumda bu ekrandan yaptığınız tanımlamalar geçerli olmayacaktır.

1.13.3 Özel Mahsup Tanıtım İşlemleri

Bu bölümde yer alan programlar ile genel muhasebe modülünüzün Muhasebe Fişleri/Özel Mahsup Fişi İşlemleri için gerekli olan tanımlamalar yapılacaktır. Özel mahsup fişinin modülünüzde yer

almasındaki temel amaç, rutin olarak girilmesi gereken bazı mahsup fişleri için zamandan tasarruf sağlamaktır. Bunun için öncelikle mahsup cinsleri (Bordro tahakkuku, Kira tahakkuku, S.M.M. tahakkuku, Muhtasar mahsup, KDV mahsup vb.) tanıtılacak, daha sonra her mahsup cinsi için çalışacak borçlu ve alacaklı hesapların programa girişleri yapılacaktır. Daha sonra bu tanımlamalar doğrultusunda özel mahsup fişlerinizi otomatik olarak oluşturabileceksiniz. Ayrıca programınızın size sunduğu takvim ekranı sayesinde, mahsup fişlerinizin hangi tarihte oluşturulması gerektiğini belirleyebilecek böylece iş akışınızı bu doğrultuda ve daha kontrollü yapabileceksiniz. Evet, bu kısa açıklamadan sonra bu menüyü oluşturan programların neler olduklarını daha yakından inceleyelim.

1.13.3.1 Özel Mahsup Kod Tanıtımı (089960)

Özel mahsup fişi ile tanıtımını yapacağınız belli başlı mahsup cinslerinin girişleri gerçekleştirilmektedir. Mikbüro programınızın, otomatik özel mahsup fişi oluştur programı sayesinde, mahsup fişinde çalışacak hesaplar için mahsup fişini otomatik olarak oluşturabileceksiniz. Özel mahsup fişlerini girmeye başlamadan önce bazı tanımlamaların yapılması gerekir. Bunlardan ilki mahsup cinslerine ilişkin tanımlamalardır. İşte programınızın bu bölümünden, özel mahsup fişinde kullanılacak mahsup cinslerinin tanıtımı yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza, “Özel mahsup tanıtım kartı” başlığı altında bir ekranın geldiğini göreceksiniz. Şimdi bu ekranda ki alanların neler olduklarını dolayısıyla mahsup cinslerinin nasıl tanıtılacağını açıklamaya çalışalım.


134

Özel mahsup kodu: Bu alana, tanıtımını yapmakta olduğunuz mahsup cinsinizin özelliklerini içeren

maksimum 10 karakter uzunluğunda bir kod girişi yapabilirsiniz. Açıklama: Bu alana ise, tanıtımını yapmakta olduğunuz mahsup cinsinize ilişkin açıklayıcı nitelikte

bilgi girişi yapabilirsiniz. Kesmeden Önce Uyar: Ekranınızda yer alan Muh. evrak işlem takvimi butonu ile tanıtımını

yaptığınız mahsup cinsine ilişkin, mahsup fişinin hangi dönemde oluşturulacağını belirleyebilmeniz mümkündür. Dolayısıyla bu ekrandan belirlenen gün haricinde “Özel mahsup fişi işlemleri” bölümünden mahsup fişleri oluşturulmak istendiğinde programınız sizi “İşlem günü daha gelmemiş" mesajı ile uyaracaktır. İlgili mahsup cinsi için belirlenen gün içinde birden fazla mahsup fişi oluşturulmak istendiğinde de "İşlem daha önce yapılmış" şeklinde uyaracaktır. Programınızın tanıtımını yaptığınız mahsup cinsine ilişkin mahsup fişlerini keserken bu tip uyarılar vermesini istiyor iseniz, bu alanı “evet” aksi halde “hayır” olarak seçmelisiniz. Fiş Kayıt Tarih Tipi: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karşınıza “İşlem Tarihi” ve

“Önceki ay sonu” seçeneklerinin yer aldığı bir pencere gelecektir. Bu alandaki seçiminizin işlem tarihi olması durumunda tanımlamakta olduğunuz mahsup cinsine ilişkin otomatik olarak oluşturulacak özel mahsup fişinin tarihi, işlemin yapıldığı günün tarihinden alınacaktır. “Önceki ay sonu” seçeneğinin seçilmesi durumunda ise, ilgili fişe yansıyacak tarih bir önceki ayın son gününe ait olacaktır. Beyanname Mahsubu mu?: Bu alanda satır sonu butonunu tıkladığınızda karınıza “evet/hayır”

seçeneklerinden oluşan bir pencere açılacaktır. Tanıtımını yaptığınız mahsup cinslerine ait fişler otomatik olarak oluşturulurken, hesaplardaki küsuratlı değerler Sistem/Muhasebe Parametreleri/Döküm Parametreleri bölümünden yaptığınız tercih doğrultusunda ileri yada geriye yuvarlanacak ve bu miktarlar ayrı bir muhasebe hesabına aktarılacaktır. Bu parametreyi ”evet” olarak belirtirseniz, ilgili hesaplar KDV beyannamesi, Muhtasar beyannamesi vb. beyannamelere küsuratsız olarak yansıyacaktır. Aksi halde bu yuvarlamalar dikkate alınmayacak hesap olduğu gibi beyannamelere işleyecektir. Şimdi sıra ekranınızın sol alt köşesinde gördüğünüz Muh. Evrak işlem takvimi butonunu nasıl kullanacağınızı açıklamaya geldi. Bu takvimin programınızda yer almasındaki temel amaç, otomatik oluşacak mahsup fişlerinin hangi tarihte oluşturulması gerektiğinin belirtilmesidir. Başka bir ifade ile her ayın sonu yada her ayın başı oluşturulması gereken mahsup fişlerinin, ekranınızın “kesmeden önce uyar” alanında yaptığınız seçim doğrultusunda, farklı bir günde oluşturulmasını engellemek içindir. Bu butonu tıkladığınızda karşınıza “Hareket İşlem Takvimi” başlıklı bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk bölümünden tanıtımını yaptığınız mahsup cinsi için mahsup fişinin hangi dönemde oluşturulacağı seçilecektir. Bunun için ekranınızın Seçenekler alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan dönemi seçmelisiniz. Bu alandaki seçiminizin her ayın ilk iş günü yada her ayın son iş günü olması durumunda, takviminizdeki ilgili ayın ilk iş günü ve son iş günü farklı bir renkle belirginleşecektir. Eğer ilgili fişi bu dönemler haricindeki herhangi bir günde oluşturmak istiyorsanız, örneğin her ayın 8’de gibi bir tercihiniz olacaksa, bu durumda seçenekler alanından “her ayın” ifadesini seçip, takvim bölümünden de ayın 8’ini mouse göstergenizle çift tıklamalısınız. Böylece seçtiğiniz tarih de farklı bir renkle belirginleşecektir. İlgili tarihi iptal etmek içinde tekrar mousunuzla çift tıklamanız yeterli olacaktır. Tüm bu belirlediğiniz dönemlerin Seçilenler bölümüne taşınması için de, ekranınızın üst bölümünde yer alan ekle alanını işaretlemeniz yeterlidir. Böylece ilgili mahsup cinsinin çalıştırılmasına yönelik tüm dönemlerini toplu halde bu bölümden görebilecek, hatta bu dönemler içinde iptal etmek istediklerinizi Sil butonuna basarak iptal edebileceksiniz. Gördüğünüz üzere bu ekranda tatil olan günler kırmızı renkli olarak karşınıza gelmiştir. Hatırlatıcı butonundan belirlediğiniz tatil günleri de bu ekranda kırmızı renkli olarak yer alacaktır. Eğer fişlerin


135

oluşacağı tarih tatil günlerinden herhangi birine denk geliyorsa ilgili fişin tatilden önceki iş gününde yada sonrasındaki iş gününde oluşturulmasını sağlayabilirsiniz. Bunun için ekranınızın “tatile denk gelen günler için” bölümünden size uygun olan parametreyi işaretlemelisiniz. Bu erkandan belirlediğiniz gün dahilinde oluşturulan mahsup fişleri, daha sonra silinirse bu fişin takviminizdeki günü açık renkli olarak belirtilecektir. Evet, takvim ekranı ile ilgili girişlerinizi açıklamalarımız doğrultusunda yaptıktan sonra “Tamam” butonuna basarak işlemlerinizi onaylayabilirsiniz. Eğer bu ekranla ilgili işlemlerinizden vazgeçmiş iseniz “Vazgeç” butonunu tıklamalısınız. Tercihiniz ne olursa olsun karşınıza tekrar Özel mahsup kod tanıtımı ekranı gelecektir. Bu aşamada yapmanız gereken tanıtımını yaptığınız mahsup cinsini ALT+S tuşlarına basarak kayıt etmenizdir. Bu bölümden tanımladığınız mahsup cinslerini, “Otomatik özel mahsup fişi oluştur” programından seçerek, takvim ekranından belirlediğiniz günler dahilinde mahsup fişlerini otomatik olarak oluşturabileceksiniz.

1.13.3.2 Özel Mahsup Fişi Tanıtımı (089961)

Programınızın bu bölümünden de bir önceki bölümde tanımladığınız mahsup cinsleri için çalışacak borçlu ve alacaklı hesapların girişleri yapılacaktır. Programa girdiğinizde karşınıza Özel mahsup fişi tanıtımı başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda öncelikle yapmanız gereken, borç/alacak tanımlaması yapacağınız mahsup cinsini Özel mahsup kodu alanından seçmenizdir. Bu seçimle birlikte ilgili mahsup cinsinin açıklaması otomatik olarak Özel mahsup açıklama alanına gelecek ve imleciniz ekranınızın hesap kodu alanında konumlanacaktır. Bu aşamada yapmanız gereken, bu alanda F10 tuşuna basıp karşınıza gelecek ekrandan ilgili mahsup cinsi için çalışacak hesap kodunu seçmenizdir. Ekranınızın açıklama kolonuna ise mahsup cinsinize ilişkin bilgi girişi yapabilirsiniz. Daha sonra bu ekranda sizden istenen, ilgili hesap için “hesap işlem tipinizi” belirtmenizdir. Bunun için işlem tipi alanında satır sonu butonunu tıklayıp açılacak pencereden size uygun olan seçeneği seçmelisiniz. Programınız size işlem tipi olarak sekiz seçenek sunacaktır, bu seçeneklerden,

Elle değer girişi seçildiğinde programınız sizden, oluşturulacak mahsup fişinin borç ve alacak kolonları için değer girişi yapmanızı isteyecektir. Ay sonu borç bakiyesini- alacağa seçeneği tercih edildiğinde, ilgili hesabın ay sonu borç bakiyesi mahsup fişinizde alacağa yazılacaktır Ay sonu alacak bakiyesini- borca seçeneğinin tercih edilmesi durumunda, ilgili hesabın ay sonu alacak bakiyesi mahsup fişinizde borca yazılacaktır Önceki ay sonu borcunu - alacağa seçeneği ile ilgili hesabın önceki ay sonu borç bakiyesi mahsup fişinizde alacağa yazılacaktır Önceki ay sonu alacağını - borca seçeneği ile de, ilgili hesabın önceki ay sonu alacak bakiyesi

mahsup fişinizin borcuna yazılacaktır Fişin bakiyesini oluştur (B/A) seçeneğinin seçilmesi durumunda, oluşan mahsup fişinin bakiyesi

borç ise borca, alacak ise alacağa yazılır. Fişin bakiyesini oluştur (B) seçeneği, oluşan mahsup fişini borç bakiyesine yazar Fişin bakiyesini oluştur (A) seçeneği, oluşan mahsup fişini alacak bakiyesine yazar


136

Evet, bu mahsup cinsinde çalışacak tüm hesaplar girildikten sonra, ekranınızdaki Sakla butonuna yada ALT+S tuşlarına basarak bilgilerinizi kaydedip, bir sonraki mahsup cinsine ilişkin parametreleri girmeye başlayabilirsiniz. Daha sonra bu mahsup cinslerine ilişkin mahsup fişini girmek istediğinizde, “işlem tipi” alanından seçtiğiniz hesaplamalar dikkate alınacak ve fişinize otomatik olarak yansıyacaktır. Ayrıca Otomatik özel mahsup fişi oluştur programı ile de tanımladığınız mahsup cinlerine ilişkin mahsup fişlerini otomatik olarak da oluşturabileceksiniz.

1.13.3.3 Banka işlem kodları tanımları (089965)

V15 serisi programlarımızda, excel veya text formatta gelen banka hesap özetlerinin birkaç tanımlama ile muhasebe fişine aktarılması mümkündür. Bu ekran ile de amacımız; bankalardan gelen özet dosyadaki hareketlerin hızlı bir şekilde aktarılabilmesini sağlayacak tanımlamaları yapmak dolayısıyla Banka hesap özetinden fişi oluşturma (081015) ekranı için ön hazırlık olacak girişleri

oluşturmaktır. Her banka için bu tanımlamalar ayrı ayrı yapılacaktır. Program çalıştırıldığında öncelikli olarak dosya bilgisi aktarılacak banka için tanımlanmış muhasebe hesabının seçilmesi gerekecektir. Daha sonrasında da hareketlerin aktarılacağı dosyaya ilişkin tanımlamalar yapılacaktır. Bu ekranın işlem kodu alanına seçilen bankanın özet dosyasında ki

hareketlerine ait bir kod tanımlı ise, bu kodlar girilecek sonrasında da bir açıklama girişi ve karşılık hesap kodları seçilerek girişler tamamlanacaktır. Eğer bankaya ait dosyada işlem kodu yoksa kullanıcılarımız kendilerinin anlayacağı işlem kodlarını buraya yazabileceklerdir. Örneğin "HAVALE", 'EFT", "CEKTAKAS" gibi. Aktarım sırasında banka dosyasındaki (varsa) işlem kodu ile bu tanımlardaki işlem kodu uyuşursa, karşı hesap bilgisi otomatik olarak bulunabilecektir. Banka dosyasında işlem kodu tanımlı değilse bu durumda aktarımın yapılacağı Hesap özeti aktarma

ekranından F10 yardım tuşumuz sayesinde işlem kodu seçilip karşı hesap çağrılarak aktarım gerçekleştirilebilecektir.

1.13.4 Muhasebe fişi toplu kilitleme veya açma

Bu menüde yer alan programlar ile iki tarih arasında oluşan muhasebe fişlerinin toplu olarak kilitlenme ve kilitlerinin açılma işlemi gerçekleştirilecektir. Şimdi bunların nasıl yapılacağını inceleyelim.

1.13.4.1 İki tarih arasındaki muhasebe fişlerini kilitleme (081004)

Muhasebe modülünün bu programı; entegre ile oluşan muhasebe fişleri üzerinde işlem yapılabilmesini engellemek isteyen kullanıcılarımız için işlevsel olacaktır. Şöyle ki gün içinde işlem hacminizin çok yoğun olduğunu ve bu yoğunluk içinde muhasebe fişlerinizi tek tek kilitlemek durumunda kaldığınızı düşünelim. İşte bu program ile kullanıcılarımız, istedikleri tarihler arasında kalan muhasebe fişlerini toplu olarak kilitleyebilecek, dolayısıyla bu evraklar üzerinde işlem yapabilmesini engelleyebileceklerdir. Programa girdiğinizde karşınıza parametreler başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranda sizden istenen, hangi tarihler arasında kalan muhasebe fişlerini kilitleyeceğinizi belirtmenizdir. Dolayısıyla ilk ve son tarih alanlarına ilgili tarihleri girin. Bu işlem sonrasında karşınıza

Evet, onaylıyorum Hayır onaylamıyorum Seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan Evet onaylıyorum butonunu

tıkladığınızda parametreler ekranından girdiğiniz tarihler arasında kalan muhasebe fişleriniz kilitlenecek, dolayısıyla bu fişler üzerinde işlem yapılamayacaktır. Eğer muhasebe fişlerini kilitleme işleminden vazgeçmiş iseniz ekranınızdaki Hayır onaylamıyorum butonunu tıklamanız yeterli

olacaktır.


137

1.13.4.2 İki tarih arasındaki muhasebe fişlerinin kilidini açma (081007)

Muhasebe modülünüzün bu bölümünden de belirli tarih itibari ile kilitlenmiş olan muhasebe fişlerinin toplu olarak kilidinin açılma işlemi gerçekleştirilecektir. Programın çalışma mantığı bir önceki bölümde açıklamaya çalıştığımız İki Tarih Arasındaki Muhasebe Fişlerini Kilitleme programı ile aynıdır. Yani bir önceki programda muhasebe fişleri kilitlenip kullanıma kapatılıyorken bu program ile ilgili fişlerin kilidi açılmaktadır. Programa girdiğinizde karşınıza parametreler başlığı altında bir ekran gelecektir. Bu ekranın ilk ve son tarih alanlarında sizden istenen, kilitleri açılacak muhasebe fişlerinin hangi tarih aralığında olduğunu belirtmenizdir. Bu belirlemeyle birlikte karşınıza

Evet, onaylıyorum Hayır onaylamıyorum Seçeneklerinin yer aldığı bir onay ekranı gelecektir. Bu ekrandan Evet onaylıyorum butonunu

tıklayarak parametreler ekranından girdiğiniz tarihler arasında kalan muhasebe fişleriniz kullanıma açılacaktır. Eğer muhasebe fişlerinin kilidini açma işleminden vazgeçmiş iseniz ekranınızdaki Hayır onaylamıyorum butonunu tıklamanız yeterli olacaktır.