GJUHË SHQIPE - Maturamatura.gov.mk/data_files/state_graduate/mk/Albanski jazik... · 2011-03-28 · 4 1 Shkruaj një ese në temën: „Falja është virtyt i lartë njerëzor"

Koha pë zgjidhje: 240 minuta

19 prill 2006

© BRO 2006

______________________________

______________________________

Emri dhe mbiemri i kandidatit B

yroj

a pë

r Zh

villi

min

e A

rsim

itSE

KTO

RI I

PR

OVI

MEV

E

GJUHË SHQIPE DHE LETËRSI

PILO

T M

ATU

RË

SHTE

TËR

OR

E

PIKË TË FITUARA

1 2

Sektori i Provimeve

UDHËZIME PËR KANDIDATIN

Lexoji me kujdes udhëzimet! Mos lini asgjë pa lexuar!Mos i shfleto faqet dhe mos fillo t'i zgjidhësh detyrat pa ju dhënë leje testatori.Testi përmban detyra.Detyrave duhet t'iu përgjigjesh në këtë mënyrë:- duke rrethuar shkronjën para përgjigjes së saktë;- duke plotësuar fjalinë me përgjigjet e ofruara;- duke shkëputur pjesë (fjalë, grup fjalësh, fjali ose pasuse nga tekstet e dhëna) etj.Gjatë dhënies së përgjigjeve të keni kujdes për mënyrën e të shprehurit dhe për zbatimin e normavedrejtshkrimore. Shkruaj lexueshëm. Përgjigjet që nuk lexohen, shkarravitjet ose të rrethuarit e më shumë variantevevlerësohen me zero (0) pikë.Testi plotësohet vetëm me stilolaps. Përgjigjet dhe detyrat e shkruara me laps të thjeshtë vlerësohen me zero pikë.Pranë çdo pyetjeje dhe detyre janë dhënë pikët për përgjigjen e saktë.Sukses!

PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURËSHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE PILOT MATURË SHTETËRORE

3

FAQE E ZBRAZËT

4

1 Shkruaj një ese në temën: „Falja është virtyt i lartë njerëzor". (kur je i urtë e i mençur, kur ia fal dikujt ndonjë të keqe që ta ka bërë) (eseja e shkruar duhet të përmbajë prej 200 - 250 fjalë)

11 pikë

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

5

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

1 2

Gjithsej pikë përdetyrën nr.1:

prezantimi

1 2

të kuptuarit e temës

1 2

kompozicioni i tekstit

1 2

gjuhë

1 2

6

2 Pasi t'i lexosh kushtet e këtij konkursi, shkruaj biografi prej 80 - 100 fjalësh. Në jetëshkrim, përveç emrit dhe mbiemrit, shkruaji edhe të gjitha të dhënat personale.

8 pikë

Republika e MaqedonisëMinistria e Arsimit dhe Shkencës

KONKURS

për ndarjen e bursave për nxënës dhe studentë të talentuar

Ministria e Arsimit dhe Shkencës për vitin shkollor 2006/2007shpall konkurs për dhënien e bursave për nxënës dhe studentë tëtalentuar, me këto kushte:- të kenë sukses shembullor së paku 2 vite shkollore;- të kenë fituar njërin prej tre vendeve të para në gara

republikane;- të jetë nxënës ose student i rregullt.

Dokumentet e nevojshme:- Dëftesa ose indeksi (të bashkangjiten kopjet e vërtetuara);- biografia;- lutja/fletëparaqitja;- çertifikata e lindjes;- shtetësia.

Konkursi është i hapur 9 ditë nga dita e shpalljes në gazetatditore.Informata të tjera të nevojshme në tel: 02 3115 790

7

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

1 2


të kuptuarit e temës

1 2


1 2

gjuhë

1 2

8

3 Të supozojmë se në shkollën Tuaj në mënyrë aktive punon seksioni ekologjik. Nëprogramin tuaj vjetor keni planifikuar promovimin e aktiviteteve më të rëndësishme tëkëtij seksioni.

Shkruaje një tekst për ftesë të këtij promovimi (që duhet të përmbajë 30 - 40 fjalë).

6 pikë

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

1 2



1 2

gjuhë

1 2

9

4 Në periudhën e mëposhtme fjalitë janë në raport varësie (me marrëdhënie nën-renditjeje) njëra me tjetrën apo në raport varësie (me bashkërenditje):

Një njeri hudh një gur në lumë dhe njëqind s'mund ta nxjerrin.

___________________________________________________________________________

___________________________________________________________________________

1 pikë

1 2

5 Shkruaj kryefjalën e fjalisë së dytë të periudhës së mësipërme.

___________________________________________________________________________

1 pikë

1 2

8 Si bën shumësi i emrave në vijim?

zog - _______________________________________

krushk - _______________________________________

kungull - _______________________________________

mësues - _______________________________________

1 pikë

1 2

7 Është vështirë të gjendet një vend tjetër, ku poezia popullore të jetë kaq efutur në jetën e përditshme dhe ku dyert e thesareve mijëvjeçare të saj tëjenë të hapura për jetën bashkëkohore dhe anasjelltas, jeta bashkëkohore të ketë një komunikim të drejtpërdrejtë me thesaret e motshme.

Ismail KADARE

Në tekstin e dhënë, foljet e nënvizuara janë në mënyrën ______________________

1 pikë

1 2

6 Kryefjala e fjalisë së dytë të periudhës së mësipërme është:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. emër;B. numëror;C. përemër.

1 pikë

1 2

10

11 Shkruajeni kuptimin e shprehjes frazeologjike:

u bëra gazi i botës - _____________________________________________

1 pikë

1 2

12 Shkruajeni antonimin e fjalës i dobishëm.

_______________________________________________________________

1 pikë

1 2

10 Në fjalinë e dhënë, vini drejt shenjat e duhura të pikësimit!

Skënderbeu mishëronte vetitë më pozititve të popullit urtësinë mençurinë e trimërinë

1 pikë

1 2

9 Cila formë e fjalisë është e drejtë?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. i rrjedhjes së poshtme të Vjosës dhe të SemanitB. i rrjedhjes të poshtme të Vjosës dhe të SemanitC. i rrjedhjes së poshtme së Vjosës dhe të Semanit

1 pikë

1 2

11

13 Lexoje me vëmendje këtë fragment dhe përgjigju pyetjeve të parashtruara!

Shqiptarë? Shqiptarë?! Pa shaka! Sa mirë! Trim shqiptar, e? Si je, mon petit(biri im)? - dhe u afrua, i vuri dorën në ballë dhe i tha diçka frengjisht. E puthime dashuri. Vajza që e shoqëronte, e shikonte në thellësitë e syve, sikur kërkontetë kridhej brenda në sytë jeshil të Gorit, i cili ndjeu një diçka që s'e kish ndjerëkurrë gjer ahere. Koloneli e përshëndeti, kapi vajzën nga krahu dhe u largua,kurse e reja, duke e shikuar akoma, po me atë mënyrë të çuditshme u kthye ipërkëdheli flokët, u ngrit duke e parë në sy si i hutuar, sikur deshi t'i thoshdiçka... i hodhi një degë ulliri që mbante në dorë dhe u largua duke u hequr prejkolonelit dhe duke i thënë Gorit:

- Hasta la vista!

...........................................................................................................................

Gori si i truar e kish pyetur infermieren:

- Mua më tha: Hasta la vista?

Po! Të tha me zemër spanjole „hasta la vista!" dhe të uroj ta rishikosh.

Të fali dhe këtë degë ulliri.

(Petro Marko: „Hasta la vista“)

(1) Cilat janë dy temat themelore që trajtohen në romanin nga është marrë ky fragment?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(2) Romani „Hasta la vista" është një akuzë kundër:

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(3) Dega e ullirit simbolizon:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. paqë;B. dashuri;C. intrigë;Ç. gëzim.

4 pikë

1 2


1 2

1 2

1 2

12

14 Lexoje fragmentin dhe përgjigju pyetjeve!

Mbas meje u fut mbrenda grueja e huej dhe mbasi ia vu babës tespijt përpara,nisi me i mbushë finxanët e kafes. Un po e shifsha, e çuditun, këtë grue që s'ekisha pamë kurrë. Kërshëria më ngucte që të merrsha vesht se cila qe. Prandajnuk durova shum dhe pyeta.

- Ajo asht jot amë. Mbas sodi atë ke me e thirrë nanë - tha Hallë Hatixhejadhe i zgjati duert me marrë në prehen të vet.

Un u shtëmanga që të mos më merrte halla dhe i ngula syt grues së huej. Njicopë herë e shiqova, frigueshëm, atë grue zeshkane dhe aty vonë thirra:

- Jo, s'asht ajo nana eme.

- Ajo asht - gjegji halla.

- Jo, jo, s'e due - brita dhe tue e rrasë kryet në gji t'im et, zuna me qamë.

- Hesht moj bijë! Mos qajë - më tha em atë me nji za të mbytun e të përva-jshëm tue m'i lëmua flokët.

Duket se dhe ai ishte i pangushlluem nga humbja e nanës.

Vonë pushova së qami. Më suellën kuklla, sheqerka, topa llastiku dhe njimace të vogël. Ma në fund m'i muerrën ment.

Kjo grue e huej ishte eme njerkë që kishte ardhë me e zavendsue t'eme amë.Ajo ishte, asokohe, nji gjysmë grueje, nja 32-33 vjetsh. Kishte nji trup të trashë,lëkurë të zeshkët, sy e vetulla të zeza, buzë të trasha, nofulla të fryta. Dhambët iishin nximë dhe gjajshim si thëngjij. Me nji fjalë si nji katundare e përcëlluemenë Diell.

(Fragment: „Sikur t'isha djalë“, Haki Stërmilli)

6 pikë

13

(1) Rrëfimi është shkruar:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. në dialektin gegë;B. në dialektin toskë;C. në gjuhën letrare.

(2) Teksti është dhënë:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. në formë monologu;B. në formë dialogu;C. në formë monologu dhe dialogu.

(3) Në fragment bëhet:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. përshkrimi mendor i njerkës;B. përshkrimi emocional i njerkës;C. përshkrimi i portretit të jashtëm të njerkës.

(4) Njerka është:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. grua e keqe;B. grua simpatike;C. grua e bukur.

(5) Në pjesën e fundit të tekstit, gjatë përshkrimit të personazheve, autori përdor krahasimin.

Shkruaji dy fjalitë ku përdoret krahasimi.

1. ___________________________________________________________________

2. ___________________________________________________________________

(6) Shkruaje në formën letrare togfjalëshin: … tue m' i lëmue flokët.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

14

15 Lexoje tekstin e shkëputur në vijim dhe përgjigjju pyetjeve.

„HISTORIA E SKËNDËRBEUT" - Fragment

...Unë sot sigurisht nuk do të turbullonja qetësinë e atdheut, si një inisiator, ndoshta iurryer i një lufte të re, dhe nuk do t'u shtynja ju me ngut këtë vështirësi dhe rreziqe të luftëspër interesat e larta, sikur Gjon Kastrioti, babai im i dëgjuar e nga ana tjetër një princ shumëi urtë, të mos i kish zënë aq fort besë dikur këtij Murati të pabesë, kur, nën pretekstin e paqes,arriti t'ia merrte rob e peng për siguri të bijtë menjëherë pasi i kërkoi... Vetëm për një gjë mëvjen keq, për fatin e popullit tim, që kam nën sundim dhe për gjakun e pafajshëm të qyte-tarëve; s'ma duron zemra ata të mbeten pa krye, pa mbrojtës dhe t'i shkojnë armikut si kur-ban për t'u therur e unë të harroj besën që ata treguan para pak kohe kundrejt meje dhe qës'e kanë shkelur kurrë.

.............................................................................................................................................

...Më në fund ç'mendoni për Krujën? A mos vallë një qytet kaq i fortifikuar, kaq i për-mendur për mjetet dhe fuqinë e tij, ka qenë për t'i lënë në duar armikut, sikur të mos kishimpikë dashurie për atdhe? Kruja zemra e fuqisë së Arbërit dhe e vetmja që është ndërtuar ngatë parët me të gjitha avantazhet si për luftë e për paqë.

.............................................................................................................................................

...Ejani, pra, kryetrima, merrni hakun, mbroni me lavdinë më të madhe atdhenë, gratë,fëmijët dhe të mirat tuaja, silluni atyre qetësinë e vërtetë të lirisë. A e ndjeni se në ç'turp pojetoni? Se cili mund të jetë fundi për lirinë dhe për ju?

.............................................................................................................................................

...Por, o etër të kuvendit, të vërtetë, përse jeni mbledhur këtu të ftuar me kaq zjarr veçsepër luftë?...

.............................................................................................................................................

...Po vërej me admirim fytyrat krenare dhe më duket se po ju shoh që tani të armatosur.

.............................................................................................................................................

...Unë ruhem t'u zotohem diçka njerëzve që dyshojnë sepse e ardhmja nuk duhet shoshitdhe çdo përfundim i saj qëndron i fshehur. Për sa i përket veç mendjes dhe gjykimit njerë-zor, unë mund ta tregoj se ato janë një mjet i sigurt për të gjitha punët, sepse asgjë s'ështëaq e vështirë, sa të mos mund të zgjidhet nga mendja e njeriut…

.............................................................................................................................................

...Me t'i dhënë fund fjalës Skëndërbeu, princërit të gjithë u drejtuan nga ai dhe duke iuafruar me gojë dhe me zë të qartë mendimin, po e lavdëronin fort e po e ngrinin në qiell sishpëtimtarin e lirisë dhe të të gjithë lavdisë. Dhe kështu, pasi i lanë atij të gjithë me radhëdhe me vullnet të lirë dhe ia kaluan gati si me dorë pushtetin, popujt, ushtritë, dhe pasi ibesuan drejtimin suprem të të gjithë gjendjes dhe kujdesin e luftës, e zgjodhën kryetar dhekapidan të tyre të vetëm…

(Marin Barleti: „Historia e Skënderbeut")

8 pikë

1 2

(1) Kjo pjesë është nxjerrë nga „Historia e Skëndërbeut" të Marin Barletit.

Këtu nëpërmes fjalëve të drejtpërdrejta të Gjon Kastriotit - Skëndërbeut autori krijoi:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. ligjërim të zjarrtë atdhedashurie;B. himnizim të heroit kombëtar;C. përshkrim të bukur të heroit dhe ndërtim shkëlqimtar të

fjalimeve të tij.

15

(2) Qëllimi i fjalimit të Skëndërbeut është:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. ta bindë popullin për qëllimin e drejtë të luftës;B. ta frikësojë popullin prej armikut;C. ta mashtrojë popullin me argumente të rrejshme.

(3) Në fjalimin e zjarrtë të Skëndërbeut gjejmë shpesh figurat stilistike të antitezës dhe të krahasimit, por kur potencohet (veçohet) qyteti i Krujës përdoret edhe një figurë stilistike. Cila figurë është ajo?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. anafora;B. apostrofi;C. simboli.

(4) Fjalimi i Skëndërbeut mbështetet më tepër:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. në argumente jetësore;B. në emocionet e dëgjuesve;C. në argumente dhe në emocione.

(5) Në fjalimin e Skëndërbeut përdoren shumë fjali retorike. Gjeji dy fjali dhe shkruaji.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(6) Cilit drejtim letrar i përket vepra „Historia e Skëndërbeut"?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. romantizmit;B. humanizmit dhe renesansës;C. letërsisë moderne.

(7) Marin Barleti, Skëndërbeun e shndërroi:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. prej heroit jetësor në hero kombëtar;B. prej heroit kulturor në hero jetësor;C. prej heroit të imagjinuar në hero kulturor.

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

16

16 Lexoje poezinë dhe përgjigju pyetjeve të parashtruara!

„NATË"(Zef Serembe)

Në natë sterrë të zezë fluturoiKjo mendja ime qiejve të lehtë,

Çau retë e te një vend pushoiKu maten qiell edhe nga epoka vetë.

Mbi djellin mëndja u ngrit dhe te yjet shkoiE humbi në një det q'ish prush i nxehtë:Atje s'u dogj, po matanë kaloiDhe mu te dera gjet gaz të vërtetë.

Përpara vate... Duke lozur qiejtNdër dallga putheshin drite të dëlirëDhe me mall mbinin yjet edhe diejt.

Një dritë dallgë në mëndje m'u fut,Se me harmoni të kthjelltë dhe fatmirëNatyra u tund dhe perëndisë iu lut.

5 pikë

17

(1) Sipas strukturës së strofave, poezia është:

_____________________________________________________________________

(2) Sipas motivit poezia „Natë" është:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. poezi patriotike;B. poezi filozofike e fetare;C. poezi sociale.

(3) Në poezi poeti përshkruan:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. gjendjen emocionale;B. gjendjen në përgjithësi;C. gjendjen fizike të tij.

(4) Gjendja shpirtërore e autorit është në harmoni:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. me botën bimore;B. me kozmosin;C. me faunën.

(5) Cila figurë stilistike përdoret në vargun?„Ndër dallga putheshin drite të dlirë"

(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. epifora;B. krahasimi;C. aliteracioni. 1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2


18

17 Lexoje tekstin e shkëputur në vijim dhe përgjigjju pyetjeve.

DON KISHOTI (fragment)

Kreu VIII

Në këto e sipër, shkoqiti prej së largu nja tridhjetë a dyzet mullinj me erë, që ndodhen në atë fushe dhe, posa i pa, Don Kishoti i tha shqytarit të tij:

- Fati na i regullon më mirë punët se ç'dëshirojmë vetë. Se ja, shiko atje, i dashurSanço, që janë shfaqur nja tridhjetë e ca më tepër viganë kolosalë, me të cilat kamndërmend të bëj betejë dhe t'i vras që të gjithë, pastaj do t'i plaçkitim dhe kështu dotë nisim të pasurohemi. Se kjo është një luftë e mirë dhe një shërbim i lartë që i bëjmëPerëndisë, duke e spastruar faqen e dheut nga ky xhibilet.

- Ç'viganë? - tha Sanço Pançoja.- Ata që shikon atje, - iu pergjegj ustai,- me krahë të gjatë prej afro dy kilometrash.- Shiko mirë, imzot, - iu përgjegj Sançoja, - se ata që duken atje nuk janë viganë,

po mullinj ere, dhe ata qe duken si krahë janë pëlhurat, të cilat vertiten prej erës dherrotullojnë gurrin e mullirit.

- Merret vesh, - iu përgjigj Don Kishoti, - që s'ke haber fare nga aventura. Ata janëviganë. Po në ke frikë, largohu dhe shko iu fal Perëndisë, kurse unë shkoj e hyj nëbetejë të egër dhe inegale.

Dhe, duke thënë këto, i ra me mauzë Rosinanit pa vënë re klithmat e Sanços qe esiguronte se pa fjalë, që ishin mullinj me erë dhe jo viganë ata me të cilët gatitej tëpërpiqej. Po atij ishte mbushur koka që ishin viganë dhe s'i degjonte klithmat eSanços, as hapte sytë për të shikuar se ç'ishin, ndonëse ishin afruar, po thoshte me zëtë lartë:

- Mos ikni, frikacakë dhe burravecë se një kalorës i vetëm po ju atakon!Në këtë mes fryu një erë e lehtë dhe pëlhurat e mëdha nisën të lëvizin. Kur e pa

këtë Don Kishoti, thiri:- Edhe sikur te levizni me më tepër krahë se ata të viganit Briare prapë do ma

paguani!Dhe, pasi tha këtë, dhe pasi thiri me zemer zonjën Dulqinjë, duke iu lutur që ta

ndihmonte për këtë rrezik të madh, mbuloi krahrorin me mburrojën, uli shtijezën, uvërvit me galopin më të shpejtë të Rosinanitit, u përlesh me mullirin e parë që i ndod-hej përpara dhe i nguli shtijezën në pëlhurë, po era e vertiti me aqë furi, sa e bëri shti-jezën copë-copë, duke përfshirë kalin dhe kalorësin që u rrokullisën tatëpjetë fushëssi mos më keq.

Sanço Pançoja rendi me tërë shpejtësinë e gomarit të tij që t'i ndihmonte ustajitdhe, kur arriti, pa se nuk levizte dot nga vendi, aq keq ishte vrarë me gjithëRosinantin.

- Perëndia na ruajtë! - tha Sançoja. - Nuk të thash, imzot, te shikonte mirë se ç'bë-je, se nuk ishin vetëm mullinj me erë.

Dhe për këtë gjë s'mund të lajthitej, veçse ndonjë që i ka marrë koka erë.- Hesht, i dashur Sanço, iu përgjigj Don Kishoti, - se punët e luftës ndërrojnë pa

rreshtur, me tepër se gjërat tjera, dhe ca me tepër kur mejtohem dhe kështu është evërteta që ai Frestioni i Urtë, i cili m'i rrëmbeu librat, me gjithë odën, i ktheu këtaviganë në mullinj, që të ma rrëmbejnë lavdinë e fitores, aq e madhe është mëria që mëka, po, fundi fudit, magjitë e liga të tij s'kanë se ç'të bëjnë kundër shpatës sime të mirë.

5 pikë

19

(1) Cilat tipare i përdor Servantesi në sendërtimin e personazhit të Don Kishotit?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. entuziazmin, mendjemadhësinë;B. frikën, heshtjen;C. dashurinë, ngathtësinë.

(2) Përmes veprës në tërësi, Don Kishoti dëshiron:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. të luftojë kundër të pasurve për t'u bërë i pasur;B. të mos ketë padrejtësi në shoqëri dhe të jetë i njohur;C. t'i kundërvihet natyrës.

(3) Ç' simbolizojnë mullinjtë e erës në këtë vepër?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(4) Cilat personazhe paraqiten në vepër si antipodë të personazhit Don Kishoti?

_____________________________________________________________________

(5) Cila është arsyeja kryesore që ky roman vlerësohët si një ndër veprat më të mira të letërsisë evropiane:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. krahasimi ndërmjet ideales dhe reales;B. paraqitja e njeriut të ri evropian;C. përshkrimi i idilës romantike.

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

20

18 Lexoje tekstin e mëposhtëm dhe përgjigju pyetjeve!

HamletiT'a faltë Zoti! Pas të vinjë! Po vdes, Horat!O mbretëresh' e mjerë, lamtumirë!Dhe ju q'u verthtë nga kjo pamje,Të kisha kohë, po zaptia-vdekjeMë kapi e s'më lëshon! -oh, çdo t'ju thosha!Po ashtu qoftë. Ja po vdes, Horat;Ti rron; tregoj-u çështjen time drejt Atyre që s'e dinë mire.

HoratiAspak mos e beso; më tepër jam Roman i vjetër se sa jam Danez;Këtu kanë mbetur ca farmaq për mua.

HamletiSi trim që je, nëm kupën; lere-e, mos;Për Zotin! O Horat i dashur!Sa emër të plagosur do të lë,Në mbetshin punët të panjohura!Në qoftë se vërtet më do me zemër,Largo-e lumërinë për ca kohëDhe me pahir merr frymë te kjo botëPër të treguar historinë time.(Dëgjohet një marsh për së largu dhe shkrejtje për brënda)Por çështë kjo shamatë luftëtare?

OsrikuPrinc Fortimbrasi, që u-kthye mundës,Po përshëndoshë baljozët e Inglisë

HamletiHorat, po vdes!Helm'i fuqishëm mëndjen po m'a erri;S'rronj të dëgjonj të ratë nga Inglia.Po parëthom që Fortimbrasi zgjidhetSi mbret i ri; ka votën time vdekëse Kështu i thuaj, dhe ia numëroTë gjitha ngjarjet, të mëdha, të vogla,Q'eshkakëtuan. -Të tjerat janë heshtje.(Vdes)

HoratiTani një zemr'e lartë na kërcet!Oh, mirëvafsh, o mik e princ i ëmbël.Dhe ëngjëj të këndofshin në pushim.(Marsh përbrënda.- Hyjnë FORTIMBRASI, AMBASADORÉTINGLEZÉ dhe të Tjerë)

Fortimbrasi Ku janë?

HoratiÇ'po kërkoni të shikoni?Në daçi helm e tmerr, ja ku i kini.

5 pikë

21

(1) Ngjarja e dramës ka ndodhur në:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. Danimarkë;B. Spanjë;C. Angli.

(2) Përcaktoje temën e dialogut ndërmjet Hamletit dhe Horacit.(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. përfalja e Hamletit me Horacion;B. heroizmi i Horacios;C. falënderimi për ambasadorin (deleguesin) e parë.

(3) Përmendi tri karakteristika të Hamletit, që mund t' i shkëputësh nga ky fragment:

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(4) Cilit drejtim letrar i takon Shekspiri:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. realizmit;B. humanizmit dhe renesansës;C. romantizmit.

(5) Cilat janë veçoritë kryesore të drejtimit që i takon ky autor? Numëroi së paku tri karakteristika.

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

FortimbrasiÇ'rrëmujë dhe gjakderdhje! Vdekj' e zezë!Ç'darkë gatit në sofër t'amëshuarQë kaqë shumë princër me një shkrejtje Ka vrar' e shtrirë?

AmbasadoriPamje e tmerruar!Arrimë nga Inglia tepër vonë;Se Mbretit s'i dëgjojnë veshët më T'i themi q'e mbaruam porosinë,Që Rozenkranci e Gildensterni vdiqnë.Pra, ku do t'i kërkojmë falënderjet?

22

19 Lexoje tekstin e mëposhtëm dhe përgjigju pyetjeve!

10 VJET

1. Javën e kaluar veb-faqja (veb-sajti)e popullarizuar „Yahoo", kremtoi10 vjetorin e ekzistimit të saj. The-meluesit Xheri Jang dhe DejvidFillo, nga pasioni i tyre në fakultetbënë një biznes fitimprurës, prej tëcilit pas startimit të faqes, u bënëmiliarderë dhe e shfrytëzuan mirërritjen e dot. Kom biznesit.

2. Gjithnjë e kemi ngritur kompaninënë përfitimin e saj. „Kur nuk bëjmëprofit, kjo na duket e tmerrshme",shprehet Jang-u në intervistëndhënë Associated Press-it. Prandaj edhe pjesën më të madhe të fitimit gjatë këtyredhjetë viteve e dedikojmë për përsosjen e prodhimeve të reja, në vend që të shpen-zojmë për pajisjen dhe zbukurimin e zyreve tona. Nga një kompani e vogël me 50të punësuar, Yahoo-ja sot është një gjigant me më shumë se 7.600 punëtorë, porsecili prej tyre detyrimisht duhet t'i përkushtohet tërësisht kompanisë, e cila endekërkon prej tyre të punojnë më shumë orë, por nga ana tjetër në kafiterinë e kom-panisë s'ka ushqim falas, siç praktikohet në konkurrentin tonë më të madh, Google-n.

3. „Fillo“ ende ka në pronësi 6.4 për qind të aksioneve të Yahoo-së, vlera e të cilavearrin në 2.8 miliardë dollarë. Jang-u në ndërkohë ka shitur një pjesë të aksionevedhe tani posedon vetëm 4.8 për qind të tyre, me vlerë prej 2.1 miliardë dollarësh.

4. Yahoo-ja ka 345 milionë vizitorë të rregullt, duke përfshirë edhe 165 milionë shfry-tëzues të regjistruar, që për çdo ditë hyjnë në këtë veb-faqe, duke e shfrytëzuararkën postare për biznes elektronik, lajme, argëtim, kërkim të punës, parashikim tëmotit ose thjesht për kërkim në Internet.

5. „Kur filluam para 10 vitesh, njerëzit nuk na ofronin kurrfarë mundësie për të mbi-jetuar“, shprehet Fillo-ja. „Kishim konkurrencë të madhe, si gjithmonë, por tanikemi arritur kulminacionin, ndaj suksesi varet vetëm prej nesh“.

6. Fillo-ja dhe Jang-u e filluan biznesin si studentë në Univesitetin e Stenford-it, dukekrijuar kërkues katalogjikë, gjegjësisht lista të linqeve të parapëlqyera për informa-ta të ndryshme. Ky ishte një pasion, derisa listat nuk u bënë shumë të mëdha.Gjithçka pas kësaj hyri në histori.

6 pikë

23

(1) Në cilën periudhë të jetës së tyre Jang-u dhe Fillo-ja e kanë zbuluar Veb-faqen?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(2) Cilin lloj të biznesit e ushtruan Jang-u dhe Fillo-ja?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(3) Për çfarë flet Jang-u në intervistën e Associated Press-it?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. për humbjet;B. për prodhimin;C. për përfitimin.

(4) Pjesën më të madhe të fitimit e dedikojnë: (rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. për përsosjen e prodhimeve të reja; B. për pajisjen dhe zbukurimin e zyrave të veta;C. për përsosjen e prodhimeve të reja dhe për dekorimin e zyrave.

(5) Jang-u thotë se Yahoo-ja është një gjigant. Për ç'arsye e thotë këtë?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. sepse ka numër të madh punëtorësh;B. sepse ka numër të madh faqesh;C. sepse ka shumë shërbime.

(6) Çfarë e dallon kompaninë Yahoo nga konkurrenti i tij?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. punojnë më pak orë dhe s'ka ushqim falas;B. i paguajnë më shumë dhe ka ushqim falas;C. s'ka ushqim falas dhe punojnë më shumë orë.

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

24

20 Lexoje me kujdes tekstin e mëposhtëm dhe përgjigju pyetjeve!

MOLLA E MAQEDONISË

6 pikë

1. Kushtet mikro-klimatike në Maqedoni,ku gërshëtohen klima mesdhetare dheajo kontinentale, përbërja e volitshme etokës dhe lagështia relative e ajritmundësojnë prodhimin e mollës mecilësi të lartë.Dihet se në Maqedoni kultivohen pe-mët, e në veçanti mollët, me cilësi, shijedhe përbërje ushqyese më të pasur nëEvropë.Molla e Maqedonisë, sipas mendimit tëdisa turistëve dhe vizitorëve të tjerë, ka-rakterizohet si njëra ndër pemët më tëshijshme.Vlera ushqyese e mollës së Maqedonisëështë jashtëzakonisht e madhe, meqë100 gram mollë përmbajnë 58 kiloka-lori, por gjithashtu ajo është edhe burimi pasur i mineraleve dhe oligoelemen-teve në formë organike, të cilat janë tëdomosdoshme dhe të dobishme përorganizmin.Përveç mineraleve dhe oligoelemen-teve, molla përmban edhe vitamina, si:beta-karotin, vitamin B dhe vitamin C.

2. Nutricionistët e njohur botërorë, dukefolur për dobinë e konsumimit të përdit-shëm të mollës së freskët, theksojnë semolla e ngrënë në lukth të zbrazët (çdo-herë para e jo pas buke), me ndikimin esaj bazë mundëson krijimin dhe ruajtjene acideve - baraspe-shën themelore, qëështë një ndër fakto-rët kryesorë për jetëtë shëndoshë.

Përbërja minerale e mollës mundësonedhe qëndrueshmërinë e ekuilibruar tëmineraleve në organizmin e njeriut, qëgjithashtu është parakusht për jetë tëshëndoshë. Në fund, konsumimi i për-ditshëm i mollës së freskët ose i lënguttë shtrydhur nga molla, me komponen-tat e domosdoshme dhe enzimet diges-tive mundësojnë baraspeshën e hor-moneve në organizëm. Jo rastësisht, nut-ricionistët thonë se në qoftë se çdo ditëkonsumojmë së paku nga një mollë pa-ra fjetjes, do të jemi të shëndoshë dhe dobëhemi mjekët më të mirë të vetvetes.

3. Nëse do të hante çdo i rritur ose fëmijësë paku nga një mollë në ditë, konsumi-mi vjetor i mollës në Maqedoni do tëarrinte rreth 60 kg për njeri apo banor.Për fat të keq, konsumimi i tanishëm imollës në Maqedoni arrin vetëm në 17kg për person gjatë vitit.Në Maqedoni prodhohet mollë për shi-jen e çdokujt, dhe paramendoni se sadëm i bëjmë organizmit tonë: atë nuk efurnizojmë rregullisht me përbërësit qëgjenden në dhuntinë e natyrës nga mje-disi ynë ekologjik, me mollën eMaqedonisë.Mollë mund të hani edhe që tani, gjatëkohës së këtij Promovimi, duke konsu-muar mollë sipas zgjedhjes suaj me mo-

ton konsumojeni mollënme „Shijen e Maqedoni-së“, me ç'rast do të konsta-toni se e provoni më të mi-rën nga Maqedonia.

25

(1) Shkruani tri parakushte për cilësi të lartë të mollës që kultivohet në Maqedoni?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(2) Gjeje dhe shënoje në cilin paragraf shpjegohet konsumimi i drejtë i mollës?

_____________________________________________________________________

(3) Përshkruaje moton për mollën?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(4) Sa kilokalori lirohen në organizëm prej 100 gr. mollë?

_____________________________________________________________________

(5) Cilat vitamina i përmban molla?

_____________________________________________________________________

(6) Pse enzimet janë të rëndësishme për njeriun?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

26

21 Lexoje me kujdes tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!

,,BUKA'' SI USHQIM I PAZËVENDËSUESHËM NË TRYEZAT TONA

1. Në tryezat tona nga produktet ushqimore më së shumti e përdorim një produkt, i cili ështëmjaft i njohur dhe prej shijes së saj nuk mund të heqim dorë lehtë.Njeriu nuk heq dorë nga shija e bukës, dhe kjo më së shumti dhe më së miri shprehet nëproverbat, fjalët e urta, krahasimet dhe në përgjithësi në përditshmërinë tonë.Përbetohemi në bukën që e hamë. Të njohura janë proverbat popullore: „Buka në bark,fuqia në shtat“, „Buka s'ka turp“, „Bukë e krip e zemër“.

2. Ky prodhim i pazëvendësueshëm dhe i nevojshëm, jo vetëm në vendin tonë, por edhe nëbotë në përgjithësi, prodhohet dhe konsumohet shumë. Mënyra se si bëhet buka, llojet,materialet që janë të nevojshme etj., varen nga veçoritë gjeografike dhe kulturore të pop-ujve dhe të shteteve. Në shumë vende, si në Lindjen e Mesme, në Azi dhe në Afrikë endegatuhet bukë e gjerë apo bukë e madhe me tharm, që ka një traditë të lashtë. Buka emadhe, gjithashtu gatuhet edhe në Indi nga misri ose nga meli, në Amerikën e Mesme eatë Jugore dhe ky lloj i bukës quhet „Tortilla“. Në Brazil bëhen bukë të vogla me shije tëveçantë. Në Lindjen e Largët, edhe pse ende nuk u janë shmangur ushqimit tradicional, pra oriz-it, te këta popuj buka së bashku me orizin zënë vend të pazëvendësueshëm. Në Gjermani,Rusi dhe Evropën Veriore më së shumti konsumohet bukë thekre.

3. Përveç prej grurit, buka përgatitet edhe prej misrit, sojës, tërshërës dhe prej shumëdrithrave dhe bimëve të tjera. Buka gatuhet duke e përzier miellin me tharm dhe në fundajo piqet. Brumit të gatuar që të vijë (bymehet apo thartohet) i nevojitet përafërsisht 4 orë.Gjatë këtij procesi veçohet dioksidi i karbonit, kështu që brumi bymehet dhe më pas nda-het në pjesë përkatëse. Pas gjithë këtij procesi, kur brumi është gati, ai futet në furrë përta pjekë.

4. Buka ekziston që me paraqitjen e njeriut. Në zanafillën e vet, kur ende klima ishte e fto-htë, njerëzit janë marrë me gjueti. Në Evropë dhe në pjesët jugore të Kontinentit të Azisë,ku klima ishte më e nxehtë, ishte e pamundur që mishi dhe prodhimet e mishit të ruheshinpër një kohë të gjatë, kështu që i detyroi njerëzit në këto vende pjellore të merreshin mebujqësi. Në këto vende kryesisht kultivoheshin drithërat. Edhe Azia e vogel qe një ndërvendet ku konsumohej buka. Si dëshmi për këtë janë edhe gjetjet e shumta arkeologjiketë kulturës historike njerëzore, siç ishin Asircët, Hetitët, Sumerët. Nga këto zbulime arke-ologjike mund të konsiderojmë se buka në skenën historike për herë të parë është paraqi-tur para 12 mijë vitesh dhe se drithrat janë bluar në mënyrë primitive, janë përzier me ujëdhe është pjekur në atë mënyrë që mbi pllaka të gurit është vendosur hi ose prush i nxe-htë. Buka e parë me tharm është paraqitur rastësisht e vetvetiu, kështu është zbuluar edhetharmi për bukën.

5. Ky produkt i lashtë është i vjetër aq sa është e vjetër edhe vetë qenia njerëzore, kështu qësipas traditës prodhuesit e bukës ekzistojnë nga njeriu i parë, gjegjësisht nga HazretiAdemi e deri më tani. Udhëpërshkruesi i njohur, Evlija Çelebija në udhëpërshkrimin e tijka theksuar se në shekullin XVII në Stamboll të Turqisë kanë ekzistuar 999 furra dhe 10000 shitore ku është shitur buka. Në Perandorinë Osmane buka është shitur në furra, nëtezga, ndërmjet rrugicave, në treg me karroca kuajsh etj. Me industrializimin e prodhim-tarisë, buka filloi të prodhohet më shpejt dhe në mënyrë serike.

6 pikë

27

(1) Cili lloj i bukës konsumohet më së shumti në Evropë?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. bukë thekre;B. bukë e vogël;C. bukë me tharm;Ç. bukë nga orizi.

(2) Cilat drithëra përmenden në tekst:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. gruri, misri, luledielli;B. misri, gruri, elbi;C. thekra, gruri, misri.

(3) Në cilin paragraf flitet për zbulimin e tharmit të bukës?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. në paragrafin 1;B. në paragrafin 3;C. në paragrafin 4.

(4) Çka veçohet gjatë procesit të bymimit ose ardhjes së bukës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(5) Ç' kanë shfrytëzuar popujt e lashtë për prodhimin e bukës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(6) Në tekst përmendet se buka është e lashtë, aq sa është e lashtë edhe vetë qenia njerëzore. Këtë konstatim autori e ndërlidh:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. me fakte historike;B. me disa tradita;C. me analizën e tij;Ç. me shkrimet e vjetra.

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

28

22 Lexoje me kujdes tekstin në vijim dhe përgjigju pyetjeve!

Shkrimtari Dan Brown përpara lexuesve„KODI I DA VINÇIT MA NDRYSHOI JETËN“

„Procesi im i të shkruarit ngel i pandryshuar“, thotë ai. „Akoma zgjohem në ora katërtë mëngjesit dhe ulem para kompjuterit. Protagonistët e mi aktualë nuk çajnë kokën se salibra kam shitur dhe ata akoma kërkojnë përpjekjen dhe lajkatimin e njëjtë për t'i bindurtë bëjnë atë çfarë unë dua“. Ndërkohë, në librin e tij më të ri, të cilin është duke shkruar,përsëri do të jetë protagonist Robert Langdon, dijetari i njohur religjioz i Harvardit.1 „Në një mënyrë, jeta ime ka ndryshuar në mënyrë drastike, thotë z. Brown, i cili

kur ka arritur në aeroportin e Bostonit për të kapur me kohë autobusin lokal për nëaeroportin La Guardia, ka vërejtur se e ka harruar patent-shoferin në shtëpinë e tijnë New Hampshire.

2 Për fat të mirë, djaloshi që ishte ulur pas meje kishte një ekzemplar të „Kodit të DaVinçit“, thotë ai. „Ia huazova dhe sigurimit ia tregova fotografinë e autorit dhekështu m'u lejua të fluturoj me aeroplanin“.

3 Z. Brown thotë se jeta e tij ka ndryshuar në mënyra tjera. „Procesi im i të shkruar-it, për shembull ngel i pandryshuar, thotë ai.“ „Akoma zgjohem në ora katër tëmëngjesit dhe ulem para kompjuterit. Protagonistët e mi aktual nuk e çajnë kokënse sa libra kam shitur dhe ata akoma kërkojnë përpjekjen dhe lajkatimin e njëjtë përt'i bindur ata të bëjnë atë çfarë unë dua.“

4 Me siguri se jo të gjitha shqyrtimet e punimeve të z. Brown kanë qenë për admir-im. Dy librat e tij më të famshëm, „Engjuj dhe demonë“ dhe „Kodi i Da Vinçit“kanë tërhequr një kritikë intensive nga komentuesit religjioz, madje edhe nga vetëKisha romako-katolike.

5 Javën e kaluar, një arqipeshkop italian u porosit nga ana e Vatikanit për të diskred-ituar „Kodin e Da Vinçit“ dhe teorinë e saj se Jezusi dhe Maria Magdalena janëmartuar dhe kanë pasur trashëgimtarë. Kardinali Tarcisio Bertone, i cili ka qenëpërgjegjës për doktrinën ortodokse para se të emërohej arqipeshkop i Genoa-s, equajti librin si „një thes përplot gënjeshtra“ dhe kërkoi nga të krishterët të mos eblenin apo lexoni.

6 Ky publicitet i dhënë vetëm se ka rritur presionin tek z. Brown për të prodhuar njëlibër pasues spektakular.

5 pikë

29

(1) Vepra „Kodi i Da Vinçit" i ka sjellë autorit ndryshime: (rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. në punë;B. në jetë;C. në shtëpi.

(2) Si e vërtetoi autori identitetin e vet?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(3) Për kë mendon kur thotë: „Protagonistët e mi aktualë nuk çajnë kokën..."(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. për njerëzit e rëndomtë;B. për protagonistët e librit të tij;C. për protagonistët e librave të tjerë.

(4) Robert Langton-i është:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. taksisti që e dërgoi deri në aeroport;B. vetë autori;C. protagonist i librit të tij.

(5) Dy librat e tij të famshëm kanë nxitur kritikat e:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. komentuesve religjiozë.B. shitësve të librave.C. lexuesve.

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

30

23 Lexoje me kujdes tekstin e mëposhtëm dhe përgjigju pyetjeve!

ME SËMUNDJE DHE PA KULM MBI KOKË

Në fshatin S., familja D. jeton, „gëzohet” dhe hidhërohet në shtëpinë dydho-mëshe me shpresë për një ditë më të mirë. Z. D. dhe bashkëshortja H. janë me aftësitë kufizuara dhe kanë dy fëmijë, me të cilët „luftojnë” kohën e vështirë të skamjesdhe varfërisë me ndihmën sociale në vlerë prej 4.900 denarë. Si shtesë e proble-meve të shumta të kësaj familje është edhe qëndrimi. Ata nuk kanë shtëpi pronë tëveten, por janë „qiraxhinj” në shtëpinë e vëllait, i cili në muajin mars kthehet nëvendlindje dhe duhet që të lirohet ky vendbanim i përkohshëm në fshatin S.

Familja katër anëtarëshe në njërën dhomë ndez zjarr nga copëzat e drurëve tëmbledhura prej fshatarëve, kurse në dhomën tjetër mund të thithin vetëm ajër të fto-htë. Në shporetin e tyre të zi, në kohë të darkës nuk kishte asgjë të vënë mbi të,ndërsa fëmijët qëndronin aty dhe pritnin vetëm kohën e drekës, mirëpo ky orarvështirë që të vendoset pasi nuk dihet se kur është koha e mëngjesit, drekës apodarkës, e gjithë kjo nga mungesa e madhe e ushqimit…

Jeta në dyert e huajaZ. D., 49 vjeç nga fshati S., ka lindur në këtë gjendje (invalid) dhe në mungesë

të kushteve, nuk ka arritur që këtë gjendje të ndryshojë. Nuk mund të sigurojë, asnjë kulm përmbi kokën e vet. Jeta e tij shkoi nëpër „dyert e huaja”. „Unë nuk kamshtëpi. Afër 15 vite kam jetuar te një familjar, e pastaj 13 vite tek një tjetër. Jeta imeshkoi nëpër „dyert e huaja” Po jetoj me shpresë për një të ardhme më të mirë, porkot...

„Shkopinjtë”, miku më i mirëPër gjendjen e Z., familja e tij kupton në moshën 6 vjeçare, e pastaj ai qëndron

tre vjet në spital dhe që nga mosha trembëdhjetë vjeçare këmbët e tij nuk e gëzuantokën, por u „zëvendësuan” me ndihmësit - „skopinjtë”.

„Shokët” e tij që nga ajo moshë ishin shkopinjtë, pa të cilat një hap të vogël nukmund ta bënte. Kështu që fati deshi dhe Z. të martohet me një grua me të njëjtathalle, vetëm sa për të patur një trashëgimtarë, i cili ndoshta do të sjellë një gëzimnë zemrën e vuajtur.

5 pikë

31

(1) Në tekstin e mësipërm gazetarja flet për: (rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. jetën në fshat;B. punën në fshat;C. skamjen në fshat.

(2) Familja e Z. D. lufton:(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. kohën e vështirë të dimrit;B. kohën e varfërisë ekonomike;C. kohën e përparimit ekonomik.

(3) Ç' kuptim ka këtu fjala „një kulm”?(rrethoje shkronjën para përgjigjës së saktë)

A. shtëpi;B. çati; C. kulm i shtëpisë.

(4) Pse thotë Z. D.: „Jeta ime shkoi nëpër „dyert e huaja” ”?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(5) Për kë flet gazetarja kur shkruan: „Shokët” e tij?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

32

24 Lexoje me kujdes tekstin e dhënë, mandej përgjigju pyetjeve!

TRASHËGIMTARËT E KONICËS DUAN TË DREJTAT E BOTIMIT

Trashëgimtarët e Faik Konicës kërkojnë t'u njihen të drejtat mbi publikimin eveprave të tij. Alma Konica dhe motra e saj Evelina Konica, të vetmettrashëgimtare të Faik Konicës, duan që shtëpitë e ndryshme botuese tu njohin atyretë drejtën e autorit mbi veprat e Faik Konicës dhe, rrjedhimisht, t'u japin atyre njëpërqindje të fitimit nga shitja e veprave të botuara të diplomatit më të madh. Njëvendim i Gjykatës së Shkallës së parë të Tiranës, të datës 26 maj 2004, deklarohetse “trashëgimtare ligjore të radhës janë Alma Konica dhe Evelina Konica”. Ato janëtë bijat e Mehmet Konicës, vëllait të Faikut. Në Pemën gjeologjike të Familjes sëFaikut, ata ishin gjashtë fëmijë, katër djem dhe dy vajza: Faiku, Hyseni, Mehmeti,Mustafa, Sanija, Rukija. Nga martesa e Mehmetit lindën fëmijët: Skifteri, Skenderi,Lejla, Ganimetja. Ndërsa nga i biri i tij Skifteri me Nushin lindën Alma dheEvelina. Vëllezërit dhe motrat e Faik Konicës, përveç Mehmetit, janë tashmë tëvdekur dhe nuk kanë lënë trashëgimtarë. Mehmet Konica ka vdekur në Romë, Itali,në vitin 1948, duke lënë në Shqipëri gruan e tij dhe fëmijët. Vetëm njëri prej tyre,Skifteri, u martua, ndërkohë që të tjerët vdiqën pa u martuar dhe pa trashëgimtarë.Skifter Konica ka vdekur në Tiranë më datë 22 prill 1987 dhe Nushin Konica kavdekur në Tiranë më datë 20 janar 1996. Në këtë mënyrë, të vetmit trashëgimtarëtë gjallë të Faik Konicës mbeten Alma Konica dhe Evelina Konica.

Aktualisht, veprat e Faik Konicës janë botuar nga shtëpitë botuese: „Dudaj”,„Mësonjtorja”, „Dituria”, etj. Por, veprat e tij janë botuar dhe ribotuar pa marrë lejeaskund. Ose, të paktën kështu pretendon Alma Konica. Në bazë të vendimt tëgjykatës, ajo dhe motra e saj janë bashkarisht të vetmet trashëgimtare të FaikKonicës. Shqipëria ka një ligj të vitit 1944, sipas të cilit respektohet e drejta ebotimit deri në 30 vjet pas vdekjes. Ndërsa, referuar Konventës së Lozanës, e drej-ta e botimit pas vdekjes është deri në 70 vjet.

(V.M.)

5 pikë

33

(1) Kush janë trashëgimtarët e vetëm të Faik Konicës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(2) Ç' kërkojnë trashëgimtarët e Faik Konicës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(3) Me se vërtetohen trashëgimtarët ligjorë të Faik Konicës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(4) Bijat e kujt janë trashëgimtarë të Faik Konicës?

_____________________________________________________________________

_____________________________________________________________________

(5) Si janë botuar veprat e Faik Konicës nga Shtëpitë botuese: „Dudaj”, „Mësonjtorja”, „Dituria” etj.?

_____________________________________________________________________

1 2


1 2

1 2

1 2

1 2

1 2

34

FAQE E ZBRAZËT

35

FAQE E ZBRAZËT

36

FAQE E ZBRAZËT

Documents

GJUHË SHQIPE - Maturamatura.gov.mk/data_files/state_graduate/mk/Albanski jazik... · 2011-03-28 · 4 1 Shkruaj një ese në temën: „Falja është virtyt i lartë njerëzor"