1

Haftanın Gündemi-Beklentiler

Haftaya Noel ve yeni yıl tatilleri dolayısıyla daha sakin bir seyir bekliyoruz...

Merkez bankalarının toplantıları sonrasında küresel piyasalar daha sakin bir hafta geçirdi. Noel tatilleri öncesinde piyasalarda işlem hacimleri zaten düşüktü. Bu hafta ABD’deki vergi reformu süreci izlendi. Vergi reformunun Kongre’de kabul edilmesi Trump yönetiminin somut olarak kazandığı ilk başarı oldu. Kongre bir aylık geçici bütçe tasarısını da kabul etti. Bu da özellikle ABD faizlerinde yükselmeye neden oldu. Dolar endeksinde ise fazla güçlenme kaydedilmedi. Dolar, özellikle yene karşı güçlendi ancak euro karşısında değer kaybına uğradı. Almanya’da faizlerin yükselmesinden destek bulan euro, daha sonra Katalonya seçimlerini ayrılıkçıların kazanmasıyla gerilese de son aşamada toparlandı. Bu arada Avusturya’da aşırı sağcılar hükümete ortak oldular ve önemli bakanlıklar aldılar. Öte yandan Japon Merkez Bankası genişlemeci para politikasını sürdürdü ve Japon yeni dolar karşısında değer kaybına uğradı. Risk iştahının yükselmesiyle birlikte gelişmekte olan ülke para birimlerinin bu hafta oldukça olumlu bir seyir gösterdiğini görmekteyiz. Güney Afrika’da yolsuzluk söylentileriyle kredibilite kaybetmiş olan Başkan Zuma’nın iktidar partisi liderliğini kaybetmesi hem Güney Afrika para birimi randı, hem de gelişmekte olan para birimlerini olumlu etkiledi. Yılsonuna kadar da olağanüstü gelişmeler olmazsa piyasalardaki bu olumlu havanın ve sakin seyrin sürmesini bekleyebiliriz. Piyasalar bugün itibariyle ABD’de açıklanacak kişisel tüketim harcamaları (PCE) enflasyonu ve dayanıklı mal siparişleri verilerini izleyecekler.

ABD doları, haftalık bazda euroya karşı değer kaybederken, yene karşı değer kazandı. Euro/dolar paritesi 1.1855; dolar/yen ise 113.40 civarında seyrediyor.

Petrol fiyatları bu hafta Kuzey Denizi’ndeki bir boru hattının arızalanması ve ABD petrol stoklarındaki düşüşle artış eğilimdeydi. Vadeli Brent ham petrolünün varili 64.55 dolar, ABD hafif ham petrolünün varili 57.95 dolar civarında.

Altın fiyatları haftalık bazda değer kazandı. Altının onsu 1268 dolar civarında seyrediyor.

Türkiye’de bu hafta önemli bir veri açıklaması yoktu. Tüketici güven endeksi Aralık'ta 65.1'e geriledi ve yılın en düşük değerini aldı. Bu da son çeyrekte ekonominin ivme kaybedeceğine ilişkin tahminleri güçlendirici bir gösterge oldu. Gelecek hafta açıklanacak ekonomik güven endeksi ekonomik faaliyetlere ilişkin son durumu daha iyi yansıtacaktır. Ayrıca yılın son haftasında Kasım ayı dış ticaret ve Aralık ayı imalat sanayi kapasite kullanım verileri açıklanacak.

22 Aralık 2017

2

Bu hafta Türkiye piyasaları daha sakin seyretti. Merkez Bankası’nın GLP faizini 50 baz puan artırmasından sonra artan dolar/TL paritesi bu hafta iniş eğilimdeydi. Haftaya 3.85’in üzerinde başlayan parite bugün itibariyle 3.82’lerde seyrediyor. Bunda küresel piyasalarda risk iştahının yükselmesi, dolar endeksinin fazla güçlenememesi, gelişmekte olan ülke para birimlerindeki olumlu seyir ve işlem hacimlerindeki düşüş de rol oynadı. Aynı zamanda ABD’deki Atilla-Zarrab davasından önemli sonuçlar çıkmayacağı beklentisinin güçlenmesi piyasaları olumlu etkilemekte. Faizlerde ise önemli bir değişim olmadı. İki yıllık tahvil faizleri %13.40’larda seyrederken, on yıllık tahvil faizleri %12’ye doğru geriledi.

Önümüzdeki hafta küresel piyasaların Noel ve yeni yıl tatilleri dolayısıyla

daha sakin bir seyir izlemesini beklemekteyiz. Bundan dolayı piyasalarda mevcut olumlu havanın da yılsonuna kadar süreceğini tahmin ediyoruz. Dolar endeksinde artış yönünde güçlü bir eğilim görülmediği takdirde, dolar/TL’nin 3.80-3.85 arasındaki seyrinin devam edeceğini tahmin ediyoruz. Faiz oranlarında ise kaydadeğer bir değişim beklemiyoruz. Öte yandan, ABD’deki Atilla-Zarrab davasının sonuçları ile BM’deki Kudüs oylamasından sonra Türk-ABD ilişkilerinde artabilecek gerilimin piyasaya olumsuz yansımaları da olabilir.

TÜRKİYE’DE BU HAFTA

Son ekonomik gelişmeler...

Tüketici güven endeksi Aralık'ta bir önceki aya göre yüzde 0.1 azalışla 65.1'e geriledi ve yılın en düşük değerini aldı. Merkez Bankası ve TÜİK işbirliği ile hazırlanan endeks Mayıs'ta yüzde 72.8 ile bu yılın en yüksek değerini aldıktan sonra düşüşe geçmiş, Kasım ayında ise 65.2 değerini almıştı. Endeks bu ay gördüğü 65.1 değerinden daha düşük bir değeri en son olarak Aralık 2016'da 63.4 ile görmüştü.

KGF bu yıl 200 milyar TL'lik kefalet verdi…

Kredi Garanti Fonu (KGF) Genel Müdürü İsmet Gergerli, bu yıl yaklaşık 221 milyar TL'lik KGF destekli krediler kapsamında 200 milyar TL'lik kefalet verdiklerini belirterek, 2018'de Bakanlar Kurulu kararı çıkması halinde ise 140 milyar TL'ye kadar kefalet verebileceklerini söyledi. Gergerli, 50 milyar TL'lik yeni kefalet, bu yıl geri ödenen 25 milyar TL ve gelecek yıl geri ödenecek 63 milyar TL ile birlikte yaklaşık 140 milyar TL'ye kadar bir kefalet verilebileceğini açıkladı. Gergerli, 140 milyar TL'lik kefalet için Bakanlar Kurulu kararının çıkması gerektiğini söyleyerek, "Hazine ile protokol yapıp hemen başlayabileceğiz. Bakanlar Kurulu kararı bu yıla yetişirse hemen başlayabiliriz" dedi. İlave 50 milyar TL ile geri dönüş kredilerinin imalat ve ihracat yapan firmalarla kadın girişimcilere kullandırılmasının planlandığını söyleyen Gergerli, 2018 yılında yüzde 15-18 kredi büyümesi olacağını, KGF'nin büyümeye etkisinin yine yüzde 1.5-2'lerde olacağını tahmin etti. Gergerli, bazı bankaların sendikasyon ya da sermayedarlarından 7-8 milyar

3

dolarlık kaynak getirdiğini belirterek, KGF'de bu kaynağı kullandıklarını da sözlerine ekledi.

ABD vize randevuları için verilen en erken tarih Ocak 2019…

ABD'nin Ankara büyükelçiliği, uzun bekleme sürelerine rağmen Türkiye'deki ABD misyonlarının göçmen olmayan vize başvuruları işlemlerini sürdürdüğünü açıklamakla birlikte, vize başvuruları randevuları için verilen en erken tarihin Ocak 2019 olduğunu duyurdu. ABD'nin Ankara büyükelçiliğinin Twitter hesabından yapılan yazılı açıklamada "Uzun bekleme sürelerine rağmen, Türkiye'deki ABD misyonları göçmen olmayan vize başvurularını işleme koymaya devam ediyor" denildi. Büyükelçilik vize randevuları için verilen en erken tarihin Ocak 2019 olduğunu belirtmekle birlikte vize başvurusunda bulunmak isteyenlerin Türkiye dışındaki ABD misyonlarına başvurma seçeneği bulunduğuna da dikkat çekti. Büyükelçilik, göçmen olmayan vize hizmetlerinin hala "sınırlı olarak" verildiğini hatırlatırken, iş veya tıbbi nedenlerle yapılanların da aralarında bulunduğu bazı başvurulara öncelik verildiğini de belirtti.

DÜNYA EKONOMİSİ

OPEC, üretim kısıntısı anlaşmasının nasıl sona erdirileceğine ilişkin çalışmalara başladı…

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü'nde (OPEC) üretim kısıntısı anlaşmasının nasıl sona ereceğine yönelik planlar üzerinde OPEC üyesi olmayan üreticilerle çalışmaların başladığı bildiriliyor. OPEC, Rusya ve OPEC dışındaki petrol üreticileri, 30 Kasım'da arz fazlasını sona erdirmek için üretim kesintisi anlaşmasını 2018 sonuna kadar uzattılar. Ancak piyasa arz fazlası ortadan kalktığında üreticilerin anlaşmayı nasıl sona erdireceği konusuyla giderek daha fazla ilgileniyor. OPEC kaynakları Viyana'daki sekreteryanın farklı seçeneklerle bir plan üzerinde çalışması için görevlendirildiğini ancak planın nasıl olacağını söylemek için çok erken olduğunu söylediler. Petrol fiyatları OPEC öncülüğündeki arz kesintisinin desteğiyle yükseldi ve 2015'ten bu yana en yüksek seviyeye yaklaşarak varil başına 64 dolara yakın işlem görüyor. OPEC üyesi ülkelerin bakanları, anlaşmanın sona erme stratejisinden bahsetmek için henüz erken olduğunu söylüyorlar. Ancak OPEC, üreticilerin 2018 sona erdikten sonra, arz yönetimi de dahil olmak üzere bazı alanlarda birlikte çalışmaya devam etmek istediklerini daha önce belirtmişti.

ABD ekonomisinde gelişmeler...

ABD'de Cumhuriyetçilerin hazırladığı vergi indirimi yasa tasarısı Temsilciler Meclisi'nde bu hafta yapılan nihai oylamada kabul edildi. Daha önce Senato'da da kabul edildiği için Kongre'nin her iki kanadından da geçmiş olan tasarı, ABD Başkanı Donald Trump'ın imzalamasının ardından yasalaşacak. Bu tasarının Kongre'den geçmesiyle, bu yılın başında göreve gelen Trump ilk büyük yasama başarısını kaydetmiş oluyor. Muhalefetteki Demokrat Parti, yasanın şirketlerin ve zenginlerin tabi olduğu vergi oranlarını düşürürken, orta sınıfa sınırlı ve geçici bir rahatlama getireceği eleştirisinde bulundu. Temsilciler Meclisi, vergi

4

indirimlerinin yanı sıra vergi sistemine 30 yılın en köklü değişikliklerini getirecek tasarıyı 201'e karşı 224 oyla kabul etti. Tasarı bir usul hatasının düzeltilmesi için, Senato'da oylandıktan sonra onay için ikinci kez Temsilciler Meclisi'ne gönderilmişti. Geçen yıl yaptığı seçim kampanyasında orta sınıf Amerikalılar için vergi indirimi getireceğini tekrarlayan Trump, daha önce yapılan kabine toplantısında kurumlar vergisini yüzde 35'ten yüzde 21'e indirmenin "bu planın muhtemelen en büyük faktörü" olduğunu söyledi. Tasarının ne zaman imzalanacağı belli değil. Beyaz Saray ekonomi danışmanı Gary Cohn, imzanın, tasarıyla gelen otomatik harcama kesintilerinin kaldırılıp kaldırılmayacağı kararına bağlı olduğunu söyledi. Cohn, yaptığı açıklamada, kararın daha önce alınması halinde Trump'ın vergi yasasını Cuma günü imzalayabileceğini söyledi. Cohn, "Bu olmazsa, büyük ihtimalle yeni yılın ilk haftasında imzalayacağız" dedi. Tasarı mevcut vergi dilimi sayısını korurken, bu dilimlerin her biri için oranları ve gelir düzeylerini yeniden ayarlıyor. Tasarıyla yüksek gelirli kişiler için en yüksek vergi oranı düşürülürken, emlakten alınan veraset vergisinde yükümlü sayılanların sayısı azalacak. Vergi tasarısı ayrıca sağlık sigortası olmayan Amerikalılar için Obamacare adlı yasada bulunan vergi cezasını da kaldırıyor.

ABD'de federal hükümetin hizmetlerini finansman yetmezliği nedeniyle yarın gece askıya almasını engelleyecek bir aylık geçici bütçe tasarısı Kongre’den geçti. ABD Senatosu, federal hükümetin geçici olarak "kapanmasını" önleyecek bir aylık geçici bütçe teklifini 32'ye karşı 66 oyla kabul etti. Federal kamu hizmetlerinin 19 Ocak Cuma gecesine kadar devam etmesini sağlayacak geçici bütçe, Temsilciler Meclisinde de 188'e karşı 231 oyla onaylanmıştı. Kongre’nin her iki kanadında onaylanan bütçe tasarısı, son aşama olarak ABD Başkanı Donald Trump'ın imzasına sunulacak. Trump'ın hükümetin kapanmaması için tasarı imzalayarak yasalaştırması bekleniyor.

ABD'nin Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımasına karşı hazırlanan ve bu kararın geri çekilmesi çağrısında bulunan karar taslağı Birleşmiş Milletler Güvenlik Konseyi'nde yapılan oylamada ABD tarafından veto edildi. Mısır tarafından hazırlanan taslak için Konsey'in 14 üyesi lehte oy kullandı. Karar taslağının metninde özellikle ABD veya Trump'tan söz edilmiyor ancak "Kudüs'ün statüsüyle ilgili son alınan kararlardan derin esef duyulduğu" ifadesi yer alıyor. ABD Başkanı Donald Trump, ülkesinin yıllardır uyguladığı politikada değişikliğe giderek, Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanımış, Tel Aviv'deki ABD büyükelçiliğinin Kudüs'e taşınması için de gerekli hazırlıkların yapılması talimatını vermişti. Taslak metninde BM "Kutsal Kudüs kentinin karakterini, statüsünü veya demografik yapısını değiştiren hiçbir karar ve eylemin hukuki bir etkisi olmadığı, bu kararın hükümsüz olduğu ve Güvenlik Konseyi'nin ilgili kararları uyarınca iptal edilmesi gerektiği" teyit ediliyor. Taslakta ayrıca, hiçbir ülkenin Kudüs'te diplomatik misyon kurmaması çağrısı da yer alıyor.

ABD Başkanı Donald Trump'ın Kudüs'ü İsrail'in başkenti olarak tanıma kararının geri alınmasını isteyen karar tasarısı Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda yapılan oylamada 120'den fazla ülkenin

5

oyuyla kabul edildi. Trump tasarı için Birleşmiş Milletler Genel Kurulu'nda olumlu oy verecek ülkeleri, finansal yardımı kesmekle tehdit etmişti. Toplam 128 ülkenin desteklediği karar tasarısı için 9 ret, 35 çekimser oy kullanıldı. 21 ülke oy kullanmadı. Filistin ile ilgili kararlarda olduğundan daha fazla ülkenin çekimser ve ret oyu vermesiyle Trump'ın tehdidi biraz etkili olmuş gibi görünüyor. Ancak Washington, Batılı ve Arap müttefiklerinin çoğunun lehte oy vermesiyle kendini izole edilmiş buldu. ABD'nin yardım kesme tehdidi herhangi bir ülkeye işaret etmese de, ABD'nin askeri veya ekonomik yardımının başlıca alıcıları Mısır, Ürdün ve Irak gibi müttefikler. Batı tarafından desteklenen Filistin Devlet Başkanı Mahmud Abbas'ın sözcüsü oylamayı "Filistin için bir zafer" olarak nitelendirdi. İsrail Başbakanı Benjamin Netanyahu oylamayı reddetti.

Dallas Fed Başkanı Robert Kaplan, Bloomberg Television ile gerçekleştirdiği mülakatta yataylaşan getiri eğrisini işaret ederek, “Bundan bende endişeliyim, ve izlememiz gerektiğini düşünüyorum.” dedi. Getiri eğrisinin geçmişteki ters dönüşlerinin resesyonun ön göstergesi olma eğiliminde olduğunun altını çizen Kaplan, “Bu kez farklı olabilir, ama yine de buna güvenmezdim” diye devam etti. Kaplan, getiri eğrisinin yataylaşmasına ilişkin “Bu durum bence ne hızda ve ölçekte faiz artırabildiğimizle ilgili olarak Fed'in faaliyet esnekliğini kısıtlıyor.” şeklinde görüş bildirdi. Kaplan, “Halihazırda tam istihdam seviyesinde ya da yakınındayız. Bence gelecek yıl tam istihdamı aşacağız” dedi ve tam istihdamın aşılma derecesinden endişeli olduğunu dile getirdi. Kaplan, 12-13 Aralık Federal Açık Piyasa Komitesi (FOMC) toplantısındaki 2018 yılına ilişkin faiz artırımı tahmininin üç kez çeyrek yüzde puanı artırım yönünde olduğunu söyledi.

Konut başlangıçları Kasım'da düşüş beklenirken %3.3 arttı ve 1.297 milyona ulaştı. Bu, Ekim 2016’dan beri en yüksek seviye oldu. Beklenti %3.1 düşüştü. İnşaat izinleri ise 1.298 milyon olarak tahminleri aştı. Beklenti 1.270 milyondu. Beklenenden iyi gelen verilerin, Ekim-Aralık döneminde ekonomik büyümeyi destekleyeceği belirtiliyor. Bu arada Ekim ayı konut satışları 1.290 milyondan 1.256 milyona revize edildi.

Minneapolis Fed Başkanı Neel Kashkari, CNBC Television'da gerçekleştirdiği mülakatta “Enflasyon düşerken neden faiz yükseltiyoruz ?” dedi. Kashkari, enflasyonun Mart ayından beri düşmekte olduğunu işaret etti. Getiri eğrisinin uzun tarafının hareket etmediğinin altını çizen Kashkari, Fed'in hisse senedi piyasasını korumak için faiz artırımına gitmesinin maliyetli olabileceğini ifade etti. ABD'de ücretlerin hızlanarak artmadığını vurgulayan Kashkari, bazı Fed yetkililerinin artan enflasyon baskısından endişe ettiğini dile getirdi. “Enflasyon baskılarının üzerimize gelmesine izin vermeliyiz” diyen Kashkari, tahvil piyasasının enflasyon beklentilerinin düştüğünü işaret ettiğini belirtti. Kashkari, tahvil piyasasının daha düşük seviyede bir nötr faiz oranı fiyatladığını ifade etti. Kashkari, faiz artırımlarını sürdürmeden önce yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşılacağna dair daha fazla kanıt görülmesi gerektiğinin altını çizdi. Kashkari, ABD'deki vergi indirimlerinin yatırımlarda ve istihdam artışında çok fazla artışa neden olmayacağını söyledi.

6

ABD'de 3. çeyrek büyüme verisi tüketici harcamaları ve ticaretin azalan katkısı nedeniyle aşağı yönlü revize edildi. Ticaret Bakanlığı'nın verilerine göre nihai büyüme verisi %3.3'ten % 3.2'ye revize edildi. Beklenti büyümenin %3.3 olarak kalmasıydı. Ekonominin en büyük kısmını oluşturan tüketici harcamaları bu dönemde %2.2 arttı, beklenti %2.3'tü. 2. çeyrekte bu rakam %2.3'tü. Çekirdek PCE ise %1.3 ile önceki %1.4'lük tahminin altında kaldı. Bu aşağı yönlü revizeye rağmen ekonominin 3. çeyrekte etkili bir büyüme sergilediği görüldü.

ABD'de işsizlik maaşı başvuruları 16 Aralık ile biten haftada 20,000 artarak 245,000'e çıktı. Bu verinin 233,000 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyordu. Önceki haftanın başvuruları revize edilmeyerek 225,000'de bırakıldı. Süregelen işsizlik maaşı başvuruları ise 9 Aralık haftası 43,000 artarak 1,932,000'e çıktı.

ABD'de Philly Fed İmalat Endeksi Aralık'ta 22.7'den 26.2'ye yükseldi. Beklenti, endeksin 21 değerini almasıydı. Yeni siparişler endeksi de 21.4'ten 29.8'e yükselerek gelecek hakkında olumlu sinyaller verdi. Deniz aşırı ülkelerde ekonomilerin iyileşmesi ABD'li şirketlere fayda sağlarken vergi tasarısı beklentileri de şirketleri bu dönemde destekledi.

AB ekonomilerinde gelişmeler...

AB: Avrupa Merkez Bankası (ECB) yönetim kurulu üyesi Jozef Makuch,

yönetim kurulunda ekonominin yönlendirilmesi için öncelikli olarak hangi aracın kullanılacağı hakkındaki tartışmalarda ağırlığın varlık alımlarından faizlere kaydığını söyledi. ECB, geçen hafta yaptığı para politikası toplantısında euro bölgesinde ekonomik büyüme ve enflasyon tahminlerini yükseltti. Ayrıca bazı yönetim kurulu üyelerinin karşı çıkmasına rağmen euro bölgesi ekonomisi ihtiyaç duyduğu sürece ucuz para arzının süreceğini belirtti. Makuch gazetecilere yaptığı açıklamada, "Ekonomik büyümenin istikrarlı ve memnuniyet verici olduğu, enflasyonun ise ılımlı bir hızda olsa da hedefimize yaklaştığı doğru" dedi ve ekledi: "Varlık alımlarında yaptığımız değişiklik nedeniyle tartışma giderek varlık alımlarından faizlerin ileride ekonomiyi düzenlemek için bir araç olarak kullanılma olasılığına kayıyor." Makuch, merkez bankasının bir noktada faizlerin izleyeceği yol hakkında bir sinyal verecek olmasının gözardı edilemeyeceğini belirtti, ancak ayrıntı vermedi.

Euro Bölgesi’nde Ekim ayında yüzde 1,4 olan yıllık enflasyon Kasım’da yüzde 1,5 olarak ölçüldü. Bölgede, Kasım ayında nihai yıllık çekirdek enflasyon ise yüzde 0,9 arttı. Böylece nihai veri, 30 Kasım’da açıklanan öncü verileri teyit etti. Avrupa Birliği’nde ise (AB) Ekim’de yüzde 1,7 olan yıllık enflasyon, Kasım ayında yüzde 1,8’e yükseldi. ECB personelinin son makroekonomik projeksiyonlarına göre ise Euro Bölgesi’nde enflasyonun bu yıl yüzde 1,5, gelecek yıl yüzde 1,4 ve 2019 için de yüzde 1,5 seviyesinde gerçekleşmesi bekleniyor.

Almanya:

Almanya'da Sosyal Demokrat Parti (SPD) lideri Martin Schulz, Başbakan Angela Merkel'in muhafazakar Hıristiyan Demokrat partisi ile süren koalisyon görüşmelerinde, en önemli bakanlıklardan

7

maliyenin kendilerine verilmesini istiyor. SPD liderleri geçen Cuma günü CDU ile ön koalisyon görüşmelerine başlamayı kabul etmişlerdi. Kasım ayında iki küçük parti ile koalisyon kurma girişimi başarısız kalan Merkel, SPD ortaklığı ile 12 yıllık iktidarını yeni dönemde de sürdürmeyi umuyor. SPD üyeleri ise, Merkel ile bir daha "büyük koalisyona" girerlerse, seçimde uğradıkları oy kaybının büyümesinden korkuyorlar. SPD, 2005-2009 ve 2014-2017 arasındaki Merkel hükümetlerinin küçük ortağıydı. Haberlere göre Schulz, SPD milletvekillerine son sekiz yıldır Merkel'in bakanı Wolfgang Schaeuble'nin yönettiği maliye bakanlığını almaları gerektiğini söyledi. SPD'nin koalisyona ortağı olması ve maliye bakanlığını alması halinde, Almanya'da, Schaeuble'nin yıllardır sürdürdüğü Avrupa maliye politikasının değişmesi beklenebilir.

Ekonomi Araştırma Enstitüsü (Ifo), Aralık ayı Almanya İş Anketi sonuçlarını yayımladı. Sonuçlara ilişkin yapılan açıklamada, Almanya’da sanayi ve ticarete ilişkin Aralık ayı İş Dünyası Endeksi'nin kasımdaki 117,6 puandan 117,2 puana indiği belirtildi. Almanya'da Ifo Beklentiler Endeksi’nin de bu dönemde 111 puandan 109,5’e indiği bildirilen açıklamada, Ifo Cari Durum Endeksi'nin ise bu dönemde 124,5 puandan 125,4 puana yükseldiği aktarıldı. Açıklamada, endeksteki azalışın daha az iyimser beklentilerden kaynaklandığı, bunun aksine mevcut iş durumunun değerlendirmelerinin bu ay daha olumlu gerçekleştiği ifade edildi.

Almanya’da Üretici Fiyat Endeksi (ÜFE), bu yılın Kasım ayında önceki yılın aynı ayına göre yüzde 2,5 artış gösterdi. Almanya’da ÜFE, Kasım'da Ekim ayına kıyasla yüzde 0,1 yükseldi. ÜFE, Kasım 2016'ya göre ise yüzde 2,5 arttı. Kasım ayı ÜFE, piyasalardaki aylık yüzde 0,2 ve yıllık yüzde 2,6’lık beklentinin altında gerçekleşti. Bu yılın Kasım ayında tüm ana sanayi gruplarının fiyat endeksleri Kasım 2016'ya kıyasla artış kaydetti. ÜFE, enerji fiyatları hariç tutulduğunda ise Kasım’da aylık 0,1 geriledi, yıllık olarak ise yüzde 2,3 yükseldi.

Fransa: Fransa Ulusal İstatistik Enstitüsü (INSEE), Avrupa Komisyonu ve Merkez Bankası'nın tahminlerine aykırı bir rapor açıklayarak ülkede 2017 büyümesinin yüzde 1,9 olarak gerçekleşeceğini ve gelecek yılın ilk iki çeyreğinde bu oranın sabitleneceğini duyurdu. Açıklamada, 2018'in ilk iki çeyreğinde de ülkede büyümenin 0,5 olarak gerçekleşmesinin beklendiği ve bu ritmin sabitlenmesinin öngörüldüğü bildirildi. Fransa Merkez Bankası, 2017 için Fransa'da ekonomik büyüme tahminini yüzde 1,8 olarak açıklarken, Avrupa Komisyonu bu rakamın 1,6 olacağını duyurmuştu. Avrupa Komisyonu, Euro Bölgesi'nde ise 2017 büyümesinin yüzde 2,2 olacağını belirtmişti. Açıklamada, Fransa'da yüzde 9,7 olan işsizlik oranının 2018'in ortalarında yüzde 9,4 olarak gerçekleşmesinin beklendiği kaydedildi. Bu yılın ortasında yüzde 9,5 olarak gerçekleşen ve son 5 yılın en düşük rakamı olarak kayıtlara geçen işsizliğin, yılın üçüncü çeyreğinde yüzde 9,7'ye çıktığı, yılın son çeyreğinde ise yüzde 9,5 olmasının beklendiği bildirildi.

8

İngiltere: İngiltere'nin Avrupa Birliği'nden (AB) ayrılmasını (Brexit) sağlayacak

müzakerelerin birinci aşamasında anlaşma sağlanmış olmasına rağmen gelecekteki ticaret anlaşması, güvenlik, terörle mücadele, çevre, eğitim, araştırma gibi konuları içeren ikinci aşamanın, tarafları zorlaması bekleniyor. AB Anlaşması'nın 50. maddesi uyarınca yürütülen Brexit müzakerelerinin birinci aşamasında, AB ve İngiltere arasındaki heyetlerin yayımladıkları ortak bildiri çerçevesinde tarafların birinci aşamayı oluşturan vatandaşlık hakları, İrlanda ve mali anlaşma konularına ilişkin temel hususlarda anlaşma sağladığı görülüyor. AB anlaşmaları uyarınca İngiltere'nin AB'den 29 Mart 2019'da çıkması öngörülüyor.

Varılan anlaşmada İngiltere'de yaşayan AB vatandaşlarına ve 27 AB ülkesinde yaşayan İngiliz vatandaşlarına ve bu kişilerin ailelerine "çift taraflı koruma" sağlandı. Bu vatandaşların bulundukları ülkede yaşama, çalışma ve eğitim görme hakkı güvence altına alındı.

Anlaşmayla, İngiltere'nin AB'ye ödemesi gereken mali taahhütler konusunda da uzlaşı sağlandı. AB tarafı, İngiltere'nin, üzerinde uzlaşılmış 2020 birlik bütçesine ve üye ülkelerin kalkınma programlarına yükümlülüklerini tam yerine getirmesini şart koştu. Hesaplamalara göre İngiltere, AB'ye 35-39 milyar sterlin civarında ödeme yapacak. Bu çerçevede İngiltere, AB yıllık bütçesine 17-18 milyar sterlin ödeyecek.

Brexit sonrasında İngiltere, Galler, İskoçya ve Kuzey İrlanda'dan oluşan Birleşik Krallık'ın AB ile tek kara bağlantısı olarak kalacak İrlanda-Kuzey İrlanda arasındaki sınır, müzakerelerde uzlaşılan bir başka konuyu oluşturdu. Her iki taraf da Hayırlı Cuma Anlaşması'nın korunması konusunda anlaştı. Bu noktada, somut bir sınır uygulamasına gidilmeyecek. İngiltere'nin AB'den ayrılmasına rağmen Kuzey İrlanda, AB tek pazarına ve Gümrük Birliği'ne dahil olmayı sürdürecek.

Müzakerelerin ikinci aşamasında AB ve İngiltere'nin taraflar arasında gelecekte ticaret, güvenlik, terörle mücadele, çevre, eğitim, araştırma ve ikili ilişkileri şekillendirecek konulara ilişkin anlaşma sağlaması gerekiyor. İngiltere AB'den ayrılmadan önce taraflar, teknik olarak bir ticaret anlaşması imzalayamıyor. Ancak ikinci aşamada AB ve İngiltere'nin ayrılık tarihinden sonra inşa edeceği ticaret anlaşması için ön hazırlıkları tamamlaması bekleniyor. AB Başmüzakerecisi Michel Barnier, taraflar arasındaki ticaret anlaşmasının AB ve Kanada arasındaki ticaret düzenlemesine benzeyebileceğine işaret ediyor. Bu çerçevede, İngiltere'ye malların serbest dolaşım hakkı ve ortak pazara sınırsız ulaşım sağlanırken, kişilerin serbest dolaşım hakkı ve Gümrük Birliği gibi hususlar bu anlaşmada yer almıyor.

İngiltere Merkez Bankası'nın (BOE), Avrupalı bankaların Brexit'ten sonra da İngiltere'de, masraflı yan kuruluşlar kurmak zorunda

9

kalmadan, eskisi gibi faaliyet göstermelerine izin vereceği bildirildi. BBC'nin haberine göre, bu karar teyit edilirse, dünyanın finans merkezi sıfatı için New York ile rekabet eden Londra'daki Avrupa bankaları, yeni zorluklarla karşılaşmayacaklar. Finansal hizmetler sektörü, hazineye sağladığı yıllık 70 milyar sterlin gelirle, İngiltere'nin en büyük vergi kaynağı olan bir sektör. Sektör yetkilileri, eğer yabancı bankalar İngiltere'den çıkarsa, "City" olarak bilinen Londra finans merkezinin giderek zayıflayacağını söylüyorlar. Avrupa Birliği gerekirse, genellikle Londra'da işlem gören euro cinsinden türevlerle ilgili işlemlerin Brexit'ten sonra euro bölgesine taşınmasını önemişti. İngiltere, AB bankaların Londra'daki şubelerinin asıl ülkelerindeki regülatörler tarafından denetlenmesine izin vererek, AB'nin de karşılığında euro işlemlerinin İngiltere'de yapılmasına onay vereceğini umuyor.

IMF İngiltere'nin bu yıl %1.6 büyümesini bekliyor. Açıklamada Brexit müzakerelerinde ilerleme olsa da belli bir zaman diliminde yapılması gereken çok iş olduğunu ifade edildi. Kurum "Brexit'e dair belirsizliklerin devam etmesiyle 2018 yılı için büyüme beklentimiz %1.5, bu yıl için ise %1.6" açıklamasını yaptı. Başkan Christine Lagarde, ekonominin artan enflasyon ve durağan ücretler nedeniyle zayıf kaldığını, Brexit anlaşmasına dair belirsizliğin de İngiliz firmaların yatırım planlarını ertlemesine neden olduğunu belirtti.

İspanya: İspanya'nın Katalonya Özerk Bölgesi'ndeki parlamento seçimlerinde ayrılıkçı partiler hükümet kurma çoğunluğuna ulaştı. Katalonya Özerk Bölgesi'nde halk, tek taraflı bağımsızlık ilanı sonrası merkezi hükümetin feshettiği 135 üyeli yerel parlamentonun yeni üyelerini belirlemek üzere sandığa gitti. Buna göre, ayrılıkçılardan Katalonya Avrupa Demokrat Partisi (PDeCAT) ile Katalonya Demokratik Uyuşma'nın (CDC) oluşturduğu "Katalonya İçin Birlikte Koalisyonu" 34 (yüzde 21,68), Katalonya Cumhuriyetçi Solu (ERC) 32 (yüzde 21,41) ve Halk Birliği Adaylığı Partisi (CUP) 4 (4,45) milletvekili çıkardı. Bağımsızlık yanlıları oy oranı olarak yüzde 50'nin altında kalsa da seçim sistemi nedeniyle 70 sandalye elde etti ve hükümeti kurmak için gerekli minimum sayı olan 68'i geçti. 2015 seçimlerinde 72 sandalye elde eden ayrılıkçı partiler, güç kaybetse de iktidara tutunmayı başardı. Sonuç, bağımsızlık ilanı sonrası görevden alınan, hakkında tutuklama kararı çıkarılan Katalonya İçin Birlikte Koalisyonu lideri ve eski yerel yönetim başkanı Carles Puigdemont'a yeniden başkanlık yolunu açtı. Kaçtığı Belçika'dan İspanya'ya dönmesi durumunda hakkında tutuklama kararı olan Puigdemont'un, ülkeye dönüp dönmeyeceği şu aşamada bilinmiyor. Hakkında tutuklama kararı bulunan PDeCAT lideri ve eski Katalonya Özerk Yönetimi Başkanı Carles Puigdemont, kampanyasını Belçika'dan, Puigdemont'un tutuklu yardımcısı ve ERC lideri Oriol Junqueras da Madrid'deki hapishaneden yürüttü. Bu sonuçla seçim, bağımsızlık referandumu ile başlayan ve bazı siyasetçilerin tutuklanmasıyla devam eden krize çare olmadı. Bu durumunda hem bölge hem de İspanya genelinde ekonomi ve siyasetin olumsuz etkileneceği değerlendirmesi yapılıyor.

10

Avusturya: Avusturya'da göçmen karşıtı Özgürlük Partisi'nin, başbakan olması beklenen Sebastian Kurz'un muhafazakar partisi ile koalisyon kararı alması, Avusturya'yı aşırı sağın iktidarı paylaştığı tek Avrupa ülkesi haline getirdi. Kurz ile aşırı sağcı Özgürlük Partisi'nin FPO)lideri Heinz-Christian Strache tarafından geçen hafta Cuma gecesi açıklanan anlaşma, muhalefette geçirdiği 10 yılı aşkın süre sonunda FPO'yu yeniden iktidara getiriyor. Koalisyon hükümetinde FPO, dışişleri, içişleri ve savunma bakanlıklarını alacak. Kurz'un başbakan olacağı hükümette, Halk Partisi (OVP) önemli bakanlıklardan maliye, adalet ve tarımın dahil olduğu sekiz bakanlık alacak. Kurz, hükümetinin Avrupa yanlısı olacağını sıklıkla söylemesine rağmen, eski Nazilerin kurduğu ve 1994'te AB'ye katılım referandumunda aleyhte çalışmış olan FPO'yu hükümet ortağı yaptı. Halk Partisi (OVP) başkanı Kurz yaptığı ilk açıklamada, yeni hükümetin Avrupa Birliği üyeliğini referanduma sunmayacağını söyledi. FPO 2000 yılında hükümete katıldığında diğer Avrupa ülkeleri bunu protesto etmek için Viyana'ya yaptırım uygulamışlardı. Ancak tüm Avrupa'da düzen karşıtı partilerin yükselişi dikkate alındığında, bu kez de böyle bir tepki doğması beklenmiyor. Bu yıl Avrupa'da aşırı sağcı partilerin Almanya'da parlamentoya girme, Fransa'da ise cumhurbaşkanlığı seçiminde son tura kalma başarısını sağlamış olmalarına rağmen, Avusturya'da FPO'nun fiilen hükümete ortak olması ve önemli bakanlıkları ele geçirmesi daha büyük bir kazanım oldu.

Diğer ekonomilerde gelişmeler...

Japonya: Japonya Merkez Bankası (BOJ), ekonomiden gelen büyüme

sinyallerine rağmen para politikasını değiştirmeyerek, enflasyonun hala yüzde 2 hedefinden uzak olması yüzünden ekonomiye verilen desteği kısmak için acele etmeyeceğinin işaretini verdi. BOJ, özel tüketim ve sermaye harcamalarına ilişkin değerlendirmesini yukarı yönlü revize etti ve Japonya ekonomisindeki toparlanmanın ivme kazandığını vurguladı. BOJ beklenildiği gibi bankaların merkez bankasında tuttukları rezervlere uygulanan yüzde -0.1 faizde değişiklik yapmadı. BOJ 10 yıllık devlet tahvilleri için getiri hedefini yaklaşık yüzde sıfır seviyesinde tuttu. Faiz oranlarının korunması kararı bire karşı sekiz oyla alındı. BOJ enflasyon beklentilerinin zayıf kaldığı görüşünü değiştirmedi.

Japonya Merkez Bankası (BOJ) Başkanı Kuroda, bankanın para politikasında değişiklik yapmama kararının ardından düzenlediği basın toplantısında, Japonya ekonomisine ve BOJ'nin para politikasına ilişkin açıklamalarda bulundu. İşgücü durumunun ekonomiyi frenlemediğini düşünen Kuroda, Japonya ekonomisinin küresel ekonomiyle birlikte ilerleme kaydettiğini belirtti. BOJ Başkanı, Japonya'nın uzun vadeli büyüme için üretkenliği artırması gerektiğini düşünüyor. Japonya'da tüketici fiyatlarının 2017'de bir miktar ilerleme kaydettiğini belirten Kuroda, enflasyondaki artışın gelecek yılda da sürmesini bekliyor. Ancak, Kuroda, yüzde 2'lik enflasyon hedefine ulaşmak için hala önlerinde uzun bir yol olduğu görüşünde. Kuroda, şu an izlenen politika çerçevesini yeniden değerlendirmeye ihtiyaç olmadığını dile getirdi ve para politikasının ekonomik ilerlemeye yardımcı olduğunu belirtti. BOJ Başkanı, tahvil getiri eğrisinde de herhangi bir değişiklik yapılmasına ihtiyaç

11

olduğunu düşünmüyor. Kuroda, Japonya Merkez Bankası'nın güçlü parasal desteği ısrarla sürdüreceğini kaydetti ve sadece ekonomi iyi durumda diye faiz artırmayacaklarını söyledi. Kuroda'nın açıklamalarına göre, BOJ, fiyat hızlanmasının zayıf kalması durumunda teşvikleri artıracak, enflasyonun kesin olarak yüzde 2 seviyesinde istikrar sağladığı noktada ise faiz artıracak.

Çin: Dünya Bankası, Çin'in 2017 büyüme tahminini, bireysel tüketim ve dış ticaretin sağladığı destek nedeniyle, Ekim ayındaki tahmini olan yüzde 6.7'den yüzde 6.8'e yükselttiğini açıkladı. Ancak Banka, Çin için 2018 ve 2019 gayri safi yurtiçi hasıla büyüme (GSYH) tahminlerini sırasıyla yüzde 6.4 ve yüzde 6.3 olarak sabit tuttu. Tahminlerdeki en büyük aşağı yönlü risk, finans dışı sektörde yükselmeye devam eden kaldıraç etkisi ve konut fiyatlarında süren belirsizlik olarak görülüyor. Dünya Bankası, Çin ekonomisi için yaptığı güncelleme raporunda, "Son dönemdeki yavaşlamaya rağmen krediler GSYH'ye kıyasla daha hızlı büyümeye devam ediyor. Ödenmemiş banka kredileri Kasım 2017'de GSYH'nın yüzde 150'sine ulaştı" dedi. Çin ekonomisi bu yılın ilk dokuz ayında beklenenden hızlı olarak yüzde 6.9 büyüdü ancak Beijing'in finans sektöründeki riskleri azaltma girişimi borçlanma maliyetlerini artırdı ve bu da GSYH büyümesinin gelecek yıl yavaşlayacağı kaygıları doğurdu. Ne var ki bu yıl yaşanan güçlü büyüme sayesinde politika yapıcılar, kaldıraç oranının azaltılmasına hız verme imkanı buldular. Dünya Bankası, bunun yakın vadede GSYH'nın yavaşlamasına yol açacağını ancak Çin'in uzun vadeli ekonomik görünümünü güçlendireceğini söyledi. Banka'nın raporunda Çin ekonomisinin karşısındaki dış riskler arasında, ileri ekonomilerdeki ticaret politikalarının daha kısıtlayıcı olma ihtimali ve jeopolitik gerilimler bulunduğu belirtildi. Suudi Arabistan: Suudi Arabistan'dan yapılan açıklamaya göre bütçe açığı 2017'de petrol fiyatlarındaki çöküşün kamu maliyesini olumsuz etkilemesinden bu yana ilk kez ilk kez yüzde 10 seviyesinin altına geriledi. Bütçe açığı, 2016'daki yaklaşık yüzde 13'lük seviyesinin ardından 2017'de GSYİH'nin yüzde 8.9'una geriledi. Güney Afrika: Güney Afrika'nın iktidardaki Afrika Ulusal Kongresi (ANC) partisinde Cumhurbaşkanı Jacob Zuma'dan sonraki parti liderinin belirlenmesi için bu hafta gergin bir ortamda yapılan seçimi Zuma'nın yardımcısı Cyril Ramaphosa kazandı. Zuma, apartheid politikasının sona ermesinden bu yana yönettiği ANC'nin başkanı olarak, skandallar ve yolsuzluk iddialarıyla karşı karşıya. Önceleri sendikacı iken daha sonra iş dünyasına geçen 65 yaşındaki Cumhurbaşkanı Yardımcısı Ramaphosa halen Güney Afrika'nın en zengin insanlarından biri. Ramaphosa, 2019'da yapılacak seçimlerle ülkenin yeni devlet başkanı olabilir. Ramaphosa ülkede ciddi boyuttaki yolsuzlukla mücadele etme ve ekonomiyi yeniden canlandırma sözü vermesi, yabancı yatırımcılar tarafından destekleniyor. Yolsuzluk ve skandallarla lekelenen Jacob Zuma'nın devlet başkanlığı, ANC'nin imajını hem ülke içinde hem de ülke dışında zedeledi. Bir zamanlar Nelson Mandela tarafından yönetilen parti bölünmüş durumda. Ramaphosa, parti başkanlığı için rakibi olan eski bakan ve Zuma'nın desteklediği

12

Tahvil/bono piyasası gösterge faiz oranları

(13.11.2019 tahvili, % bileşik)%

4

7

10

13

16

19

22

25

04.0

1.2

007

01.0

3.2

007

27.0

4.2

007

25.0

6.2

007

20.0

8.2

007

17.1

0.2

007

13.1

2.2

007

12.0

2.2

008

08.0

4.2

008

05.0

6.2

008

31.0

7.2

008

25.0

9.2

008

26.1

1.2

008

28.0

1.2

009

25.0

3.2

009

25.0

5.2

009

20.0

7.2

009

14.0

9.2

009

12.1

1.2

009

11.0

1.2

010

08.0

3.2

010

30.0

4.2

010

28.0

6.2

010

20.0

8.2

010

20.1

0.2

010

22.1

2.2

010

16.0

2.2

011

12.0

4.2

011

07.0

6.2

011

02.0

8.2

011

30.0

9.2

011

30.1

1.2

011

25.0

1.2

012

21.0

3.2

012

18.0

5.2

012

13.0

7.2

012

12.0

9.2

012

12.1

1.2

012

08.0

1.2

013

05.0

3.2

013

02.0

5.2

013

28.0

6.2

013

28.0

8.2

013

31.1

0.2

013

26.1

2.2

013

21.0

2.2

014

17.0

4.2

014

17.0

6.2

014

15.0

8.2

014

14.1

0.2

014

10.1

2.2

014

05.0

2.2

015

02.0

4.2

015

02.0

6.2

015

29.0

7.2

015

23.0

9.2

015

23.1

1.2

015

19.0

1.2

016

15.0

3.2

016

10.0

5.2

016

11.0

7.2

016

06.0

9.2

016

07.1

1.2

016

02.0

1.2

017

27.0

2.2

017

24.0

4.2

017

21.0

6.2

017

18.0

8.2

017

18.1

0.2

017

13.1

2.2

017

eski eşi 68 yaşındaki Nkosazana Dlamini-Zuma'yı geride bıraktı. Bu seçim ANC'nin 23 yıl önce Nelson Mandela iktidarında siyah çoğunluk yönetimini başlatmasından bu yana, parti için belki de en önemli dönüm noktası olacak. Zuma, 2009 yılında devlet başkanlığına geldiğinden beri yolsuzluk iddialarıyla karşı karşıya kaldı ancak bu iddiaları reddediyor.

BU HAFTA PİYASALAR

Kurda düşüş olurken, faiz fazla değişmedi...

Güney Afrika'da yapılan seçimlere yönelik beklentilerle değer kazanan Güney Afrika randı öncülüğünde gelişmekte olan ülke para birimlerindeki olumlu havaya paralel haftanın ilk gününde dolar/TL 3.83'lü seviyelere kadar geriledi. Merkez Bankası'nın (TCMB) geçen hafta beklentilerin altında kalan geç likidite penceresi (GLP) faizi artırımı ardından yükselen dolar/TL haftaya 3.86'lı seviyelerde başladıktan sonra

yönünü aşağı çevirdi. Sepet bazında TL 4.18; euro/TL 4.53 seviyesinde haftaya başladı. Tahvil bono piyasasında on yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi %12.20 oldu. İki yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi de %13.47 düzeyindeydi. Yılsonunun yaklaşmasıyla birlikte piyasalarda da işlem hacimleri azalma eğilimi göstermeye başlarken dolar/TL 3.82-3.84 aralığında yatay bir seyir izledi. TL'nin son bir aylık dönemde değer kazancı yüzde 3.5 civarında gerçekleşti. Böylece TL yüzde 10 değer kazanan Güney Afrika randının ardından en iyi performansı gösteren ikinci para birimi oldu. Güney Afrika'da yapılan seçimler nedeniyle rand dolar karşısında yüzde 4'lere ulaşan bir değer kazancı yaşarken, bu eğilim gelişmekte olan ülke para birimlerine de olumlu yansıdı. Hafta içinde de TL’de aynı eğilim devam etti. Dolar/TL’de sakin bir seyir görüldü. Merkez Bankası'nın geçen hafta geç likidite penceresi faizinde yaptığı 50 baz puanlık artışı ortalama fonlama maliyetine de yansıtarak yüzde 12.75'e çekmesi de piyasayı destekleyen unsurlar arasında yer aldı. Faizlerde de önemli bir değişim olmadı.

Perşembe günü ABD'deki vergi yasasının Kongre'den bir gün once geçmesiyle ABD tahvil faizlerinde yükseliş meydana gelirken, döviz piyasalarında sakin bir seyir söz konusu oldu. Buna paralel dolar/TL'de yatay ancak hafif aşağı eğilimli bir hareket gözlendi. Dolar/TL paritesi 3.81-3.82 civarında seyretti. Haftanın son gününde de ABD faizlerindeki yükselmeye rağmen piyasalarda sakin seyir sürdü, dolar/TL 3.82 düzeyinde seyrederken, euro/TL 4.52 dolaylarındaydı. İki yıllık tahvil faizleri %13.40, on yıllık tahvil faizleri %12.05 düzeyindeydi. Piyasalar, bu

13

akşam ABD’deki Atilla-Zarrab davasından çıkacak sonuçları beklemekte.

Sonuçta, 15 Aralık’da Merkez Bankası kurlarıyla 3.8660 olan dolar/TL paritesi, 22 Aralık’da 3.8182 TL’ye geriledi; 4.5346 TL düzeyinde olan euro/TL paritesi ise 4.5253 TL’ye indi. 15 Aralık’da %13.47 olan iki yıllık gösterge tahvilin ortalama bileşik faizi ise bu haftanın son günü %13.40’a geriledi.

Döviz, petrol ve altın fiyatları...

Döviz: ABD Doları, ABD vergi reformu yasa tasarısının nihai hale gelmesine bir adım daha yaklaşmasından destek bularak hafta başında Cuma günü kaydettiği kazanımları korudu. Dolar geçen Cuma günü 93.890'a çıktıktan sonra hafta başında yatay seyretti. Euro/dolar paritesi haftaya 1.1760 düzeyinde başlarken; dolar/yen paritesi 112.65 dolaylarındaydı. İlerleyen günlerde de ABD vergi tasarısının Kongre'den geçeceğine ilişkin iyimserliğe rağmen büyüme üzerindeki nihai etkisinin ne olacağına ilişkin endişelerle dolar son dönemdeki aralığında seyrini sürdürüyor. Hafta içinde dolar ABD'de vergi indirimleri de getirecek olan yasa tasarısının Temsilciler Meclisi'nde onaylanmasından ve Hazine tahvil getirilerindeki artıştan destek bulurken, Alman devlet tahvil getirilerindeki keskin yükseliş euronun değer kazanmasını sağladı. Dolar/yen paritesi 112.95’e yükselirken; euro/dolar 1.1880’lere doğru yükseldi. Euro, Almanya'nın gelecek yıl daha fazla miktarda 30 yıl vadeli tahvil ihraç edeceğini açıklaması sonrası yükseldi. Daha sonra ise dolar, Japonya Merkez Bankası'nın (BOJ) beklendiği gibi para politikasında değişiklik yapmama kararı ve ABD Hazine tahvil getirilerindeki yükselişin desteğiyle artışa geçti. Dolar/yen paritesi 113.40’ın üzerine çıktı. Dolar, yen karşısında bir haftanın zirvesine yakın seyrederken. Euro ise dolar karşısında güçlü seyrini sürdürdü. Haftanın son gününde ise dolar yükselmesine rağmen haftalık kayıp kaydetmeye hazırlanırken; euro, Katalonya'daki seçim sonuçlarının ayrılık yanlılarının kazandığını göstermesinin ardından geriledi. Euro 1.1817 dolara kadar geriledikten sonra biraz toparlandı. Dolar endeksi 93.400 dolar civarında seyretti. ABD'de Senato federal hükümeti 19 Ocak'a kadar finanse etmeye yönelik bir tasarıyı kabul ederek, Cuma gecesi olan son tarihten önce hükümetin kapatılmasını engelledi ve böylece doların yükselmesinin önündeki bir engel kaldırılmış oldu. Tasarı Trump'ın imzalamasının ardından yasalaşacak. Cuma günü itibariyle euro/dolar paritesi 1.1855; dolar/yen paritesi 113.40 düzeyindedir. Petrol: Petrol fiyatları Kuzey Denizi'nden petrol taşıyan bir boru hattında devam eden arıza ve ABD'deki güçlü üretim artışının güç kaybettiğine işaret eden verilerin etkisiyle hafta başında yükseldi. Brent petrolünün varil fiyatı 63.40 dolar düzeyinde haftaya başladı. ABD hafif petrolünün varili ise 57.40 dolar düzeyindeydi. Hafta içinde de petrol fiyatları ABD'deki ham petrol stokların gerileyeceği beklentisinden ve Kuzey Denizi'nde petrol taşıyan boru hattında devam eden arızadan destek bularak yükseldi. Brent petrolü 64 dolara yaklaşırken, ABD petrolü de 57.7 dolara yükseldi. Kuzey Denizi Forties boru hattını işleten şirket onarımın bu tarihten itibaren iki ile dört hafta arasında sürebileceğini belirtti. Daha sonra da fiyatlardaki artış devam etti. Petrol fiyatları

14

ABD ham petrol stoklarındaki gerileme nedeniyle yükseldi. Haftanın son gününde petrol fiyatları, ABD'deki üretim artışı ve Forties boru hattının Ocak ayında yeniden açılmasına yönelik beklentiyle 2015'ten bu yana gördüğü en yüksek seviyelerden geriledi. Bu düşüş, işlemcilerin Noel ve yeniyıl tatilleri öncesinde pozisyonlarını kapatmasıyla ham petrol vadeli işlem hacimlerindeki ani gerilemenin ardından geldi. Brent petrolü 65 dolara yakın seyrederken, ABD petrolü 58 doların üzerine kaldı. Cuma günü itibariyle Haziran vadeli Brent ham petrolünün varili 64.55 dolar düzeyinde; ABD hafif ham petrolünün varili 57.95 dolar civarında seyretmektedir. Altın: Altın fiyatları yatırımcıların hisse senedi piyasalarına yönelik iştahının artması ve ABD vergi indirim tasarısının nihai haline bir adım daha yaklaşmasına paralel olarak değer kazanan dolar nedeniyle hafta başında düşüş eğilimindeydi. Altının onsu hafta başında 1254 dolar düzeyindeydi. Daha sonra ise fiyatlar hafif yükseldi ve 1260 doların üzerine çıktı. Hafta içinde ise altın fiyatları destekleyici teknik göstergeler ve yıl sonunda fiziki talebin artacağı beklentisinden destek bularak iki haftanın en yüksek seviyesini gördü. Altının spot piyasadaki ons fiyatı 1268 dolar ile 6 Aralık'tan bu yana en yüksek seviyeyi gördükten sonra hafif geriledi. Haftanın son gününde de altın fiyatları doların güçlenememesinin de etkisiyle yatay seyretti. Cuma günü itibariyle altının spot fiyatı ons başına 1268 dolar civarındadır.

DÖVİZ KURLARINDAKİ GELİŞMELER (1)

30.12.16 (2)

30.11.17 (3)

22.12.17 (2)/(1)

% değişim

(2)/(1) reel %

değişim

(3)/(2) %

değişim ABD doları/TL* 3,5255 3,9461 3,8182 11,9 0,7 -3,2 Euro/TL* 3,7166 4,6747 4,5253 25,8 13,2 -3,2 Döviz Sepeti ** 3,6211 4,3104 4,1718 19,0 7,1 -3,2 Euro-dolar Paritesi 1,0542 1,1846 1,1852 12,4 - 0,0 * TCMB döviz satış kuru. ** 0,5 dolar + 0.5 euro. *** Reel % değişim için tüketici fiyat endeksi kullanılmıştır.

UYARI NOTU: Burada yer alan yatırım bilgi, yorum ve tavsiyeleri yatırım danışmanlığı kapsamında değildir. Yatırım danışmanlığı hizmeti, yetkili kuruluşlar tarafından kişilerin risk ve getiri tercihleri dikkate alınarak kişiye özel sunulmaktadır. Burada yer alan yorum ve tavsiyeler ise genel niteliktedir. Bu tavsiyeler mali durumunuz ile risk ve getiri tercihlerinize uygun olmayabilir. Bu nedenle, sadece burada yer alan bilgilere dayanılarak yatırım kararı verilmesi beklentilerinize uygun sonuçlar doğurmayabilir.

Daha fazla bilgi için: Dr. M.Veyis Fertekligil, Baş Ekonomist e-posta: veyis.fertekligil@tbank.com.tr Tel: 0212 – 368 35 20