Hastane Yönetimi- Ders 6 Liderlik-Motivasyonsanitasmagisteriumcoop.com/upload/files/Hastane Yönetimi- 5.pdf · Lider, vizyon sahibidir, karizmatik güce sahip olmaları şart değildir

Hastane Yönetimi- Ders 5

Liderlik-Motivasyon

Öğr. Gör. Hüseyin ARI

İstanbul Arel Üniversitesi M.Y.O Sağlık

Kurumları İşletmeciliği

1

Liderlik ve Motivasyon

Liderlik ve motivasyon kavramları bir yöneticinin altında

çalışan personelini kurumsal amaçlara yönlendirmede

kullandığı önemli enstrümanlardandır.

Liderlik ve motivasyon kurumsal amaçlara yönlendirmenin

yanı sıra, çalışanların kendini gerçekleştirme arzularının da

tatmini için önem taşımaktadır.

Sağlık hizmetlerinin üretildikleri anda tüketilen mallar ürettiği

düşünüldüğünde, hatasız hizmet üretimi adına hizmet sunumu

sırasında yöneticileri anbean liderlik ve motivasyon becerilerini

operasyon sahasına yansıtmaları beklenmektedir.



2

Liderlik

Etimolojik olarak ‘to lead’; yol göstermek, öncülük etmek

kelimesinden türetilmiştir.

Liderlik; belirli şartlar altında, belirli kişisel veya grup

amaçlarını gerçekleştirmek üzere, bir kimsenin

başkalarının faaliyetlerini etkilemesi ve yönlendirmesidir.



3

Liderliğin ÖğeleriA

maç Hedef ve

Gereksinimler

Lid

er Grubu yönlendiren organizasyon üyesi

İzle

yen

ler Liderin

kararlarını kabullenen grubun diğer üyeleri

Ort

am

Üye yeterliliği

Hedefe Ulaşma Derecesi

Motivasyon



4

Lider & Yönetici

Lider İdareci

İnsanları etkileyebilme ve harekete

geçirebilme işidir.

Meslek uygulamasıdır.

Formel örgüt yapısı şart değildir. Formel örgüt yapısı şarttır.

Sanatsal yönü ağır basar. Bilimsel yönü ağır basar.

Görev tanımı olmak zorunda değildir. Görev tanımı vardır.

Amaç ve hedefleri yönlendirme söz

konusudur.

Amaç ve hedeflerin gerçekleştirilmesine

odaklanır.

Karizmatik güç daha ağır basar. Yasal güç daha ağır basar.

Bulunduğu organizasyonun içinden çıkar. Mevcut organizasyona göreve getirme

yöntemiyle dahil olur.



5

İdareci+Lider= Yönetici*

Liderlerin Güç Kaynakları

Güç Kaynakları

Yasal Güç Liderin bulunduğu organizasyon içindeki

pozisyonundan kaynaklı formel yetkidir.

Zorlayıcı Güç Maddi ve manevi zorlama; para cezası,

kınama, uyarı gibi.

Karizmatik Güç Liderin sahip olduğu kişisel özellikleri

çerçevesinde şekillenen çekicilik ve

benzeşme isteği.

Uzmanlık Gücü Liderin bir konuda sahip olduğu bilgi ve

beceriden kaynaklı güçtür.

Ödüllendirme Gücü Formel veya informal olmak üzere; prim,

terfi veya sözlü takdir gibi.



6

Liderlik Tarzları

Geleneksel Liderlik Tarzları

Otokratik L. Katılımcı L. Liberal L.

Çağdaş Liderlik Tarzları

Dönüştürücü L. Etkileşimci L. Karizmatik L.



7


Otokratik Liderlik

Lider astlarını emirler vererek yönlendirir ve pozisyon gücünü

daha çok kullanır.

Lider organizasyona diğer üyelerinin duygu ve düşüncelerine

önem vermez.

Lideri karar alma noktasında daha bağımsız kılar ve hızlı karar

almayı kolaylaştırır.

Yaratıcılığın gelişmesine engel olur.

Kriz anlarında hızlı karar vermek adına etkin bir liderlik tarzıdır.



8


Demokratik-Katılımcı Liderlik

Lider birçok konuda izleyenlerin duygu ve düşüncelerine önem

verir.

Lider plan ve programlarda astlarıyla iş bölümü yapabilmektedir.

Lideri uzmanlık gücünü kullanma eğilimlidir.

Çalışanlarını motive eden bir liderlik tarzıdır.

Nihai kararlarda liderin inisiyatifi kaçınılmazdır.



9


Tam Serbestlik Tanıyan-Liberal Liderlik

Lider astlarına tam bir serbestlik sağlayarak herhangi bir

yönlendirme gerçekleştirmez.

Liderin organizasyon içindeki fonksiyonu çalışanlarına gerekli

kaynakları sağlamaktır.

Bireysel veya belli grup amaçları ön plana çıktığından

organizasyonun bütüncül şekilde misyon ve vizyonlarını

gerçekleştirmeleri zorlaşır.

Yetki devri en üst seviyededir ve otorite boşluğu(nihai karar alıcı

boşluğu) söz konusudur.



10


Dönüştürücü-Transformasyonel Liderlik

Lider, içinde bulunduğu çevre şartlarını yeniden şekillendirir.

Lider, vizyon sahibidir, karizmatik güce sahip olmaları şart

değildir.

Lider, dönüşüme açık, daha radikal kararlar alabilir, inisiyatif

sahibidir.

Lider, değişim konusunda çalışanlarını/izleyenleri ikna eder;

önemli işler başarıldığı duygusu uyandırır.

Lider, çalışanların kişisel gelişim, başarma isteği gibi kendini

gerçekleştirme ihtiyaçlarının farkına varmalarını sağlar.



11


Etkileşimci-Transaksiyonel Liderlik

Lider, değişim dönüşümden çok mevcut işin başarılmasına

odaklanır.

Lider işin başarılmasında çalışanlarına destek olur ve

ödüllendirme gücü aktif olarak kullanır.

Lider, geçmiş ile bugün arasında bağlantılar kurarak karar verir.

Yaratıcılık ve yenilikçilik öncelikli değildir.

Lider sistemsel sorunlara hemen müdahale eder gerektiğinde

çalışanlarına zorlayıcı güç uygulayabilir.

Lider çalışanlarını işlerini yapma noktasında doğrudan

yönlendirmez ve bu yüzden bazı durumlarda sorunların

çözümünde pasif kalabilmektedir.İstanbul Arel Üniversitesi M.Y.O Sağlık


12


Karizmatik Liderlik

Lider yüksek özgüvene sahiptir ve liderin olağanüstü yetenekleri

olduğu düşünülür.

Liderin inançlarının doğruluğuna ikna yeteneği yüksektir.

Liderin güçlü hitabet ve imajları vardır.

Lider yeteneklerinde süreklilik taşır.

Liderlik kişisel özelliklerinden kaynaklanır ve lider insanların

olmayı istedikleri kişilerdirler. Bu yüzden alacakları herhangi bir

karar kolaylıkla kabul edilir. Çünkü; çalışanlar liderin yerinde

olsa aynı kararı verecektir.



13

Liderlik Teorileri

Liderlik Teorileri

Özellikler Teorisi

Davranışsal Teoriler

Durumsal Liderlik Teorileri



14

Özellikler Teorisi

Liderin organizasyon içinde kabulü, organizasyonu

yönlendirmesi bir takım özelliklere bağlıdır. Buna göre;

Fiziksel Özellikler: Yaş, boy, cinsiyet, yakışıklılık/güzellik vb.

Düşünsel Özellikler: Zeka, dikkat, kararlılık, inisiyatif,

sorumluluk, bilgi birikimi vb.

Duygusal Özellikler: Algılama, kendini kontrol etme, yüksek

başarma duygusu, güven duygusu

Sosyal Özellikler: İletişim becerileri, kendini kabul ettirebilme,

dışa dönüklük vb.



15

Özellikler Teorisine Eleştirel Bakış

Özellikler listesi sonsuzdur, bu açıdan liderliği kapsamı

çizilemez.

Bu tip özelliklere sahip birçok kişi vardır ancak herkes

liderlik rolünü üstlenmezler.

Özellikler sadece liderin vasıfları üzerine

odaklanmaktadır, halbuki liderliği etkileyen

izleyenlerin/çalışanların beceri ve algılamaları rol

oynamaktadır.



16

Davranışsal Liderlik Teorileri

Davranışsal Liderlik Teorileri

Ohio StateÜniversitesi Liderlik

Araştırmaları

Michigan Üniversitesi Liderlik

Araştırmaları

Likertin Sistem 4 Modeli

Blake ve MountonLiderlik

Araştırmaları

• Özellikler teorisinin aksine liderlik; sahada fiilen uygulandığı takdirde söz konusu

olabilmektedir.

• Bu yüzden liderlik davranışlarını ortaya koymak önemlidir.

• Liderlik davranışlarının izleyiciler üzerindeki etkisinin incelenmesine olanak verir.



17



Fred Fiedler Etkin Liderlik Modeli

Yol-Amaç TeorisiVroom ve YettonLiderlik Teorisi

Hersey-BlanchardDurumsal Liderlik

Teorisi

Durumsal liderlik teorileri, tek bir en iyi liderlik tipi olmadığını, durum ve

şartlara göre öne çıkan liderlik tiplerinin farklılaşabileceğini ifade etmektedir.



18

Motivasyon

Motivasyon kavramı hareket etmek, harekete geçmek

anlamına gelen Latince «Movere» kelimesinden

türetilmiştir. İngilizce ve Fransızca karşılığı ise «Motive»

dir. Motive kelimesinin Türkçe karşılığı «Güdü»dür.

Güdü, bir insanı bir amaç için harekete geçiren güç

demektir.



19

Motivasyon

Motivasyonun kaynağını ihtiyaçlar oluşturur.

Bir ihtiyaç ortaya çıktığında kişi itici bir güç ile

uyarılmaya başlar.

Karşılandığında haz, karşılanmadığında üzüntü veren

insani olguya ihtiyaç denir.



20

İhtiyaç Türleri

Fiziksel: Yaşamın idamesi için zorunlu- birincil

Ruhsal: Sevgi görme, güven duyma gibi psikolojik- ikincil

Toplumsal: Toplumsal gruplara katılmak bir ihtiyaç haline gelebilmekte

Örgütsel: En azından geçimini sağlamak için bir işe girme

Yönetsel: Ast ve üstlerin görevini yerine getirme ihtiyacı

İşlevsel: İş başarma ile ilgili noksanlıkları giderme



21

Motivasyonun Özellikleri

Kişiseldir.

Davranışları şekillendirir.

Çok yönlüdür.

Davranışın kendisi değil, davranışa iten güçtür.



22

Güdüleme Süreci



23

Çalışanların Sınıflandırılması

Psikologlara göre çalışanlar 6 sınıfa ayrılabilir

Emniyet arayan çalışan

Mükemmeliyetçi çalışan

Kendisine önem verilmesini isteyen çalışan

Sorumluluk seven çalışan

Prestij arayan çalışan

Kabul edilmek isteyen çalışan

Her çalışanın psikolojik durumu farklı olacağından motivasyon

araçları seçilirken kişilerin psikolojik durumu işverence

değerlendirilmelidir.



24

Motivasyon Araçları

Ekonomik Araçlar

Psiko-Sosyal Araçlar

Örgütsel-Yönetsel Araçlar



25


Ekonomik Araçlar

Prim Artışı

Ücret Artışı

Ödüller Kar Payı



26


Psiko-Sosyal Araçlar

Çalışmada Bağımsızlık

Sosyal Katılım

Değer ve Statü

Gelişme ve Başarı



27


Örgütsel-Yönetsel Araçlar

Amaç BirliğiYetki Tanıma

veya Sorumluluk Yükseltme

Eğitim ve Yükselme

Karara Katılma



28

Örnek Soru



29

Aşağıdakilerden hangisi ekonomik motivasyon araçları

arasında gösterilemez?

A. Prim Artışı

B. Yetki Tanıma

C. Ücret Artışı

D. Ödül

E. Kar Payı



30

Bu sunumdakiler sadece

ders notu amaçlı

hazırlanmıştır; akademikmakalelere kaynak olarak

gösterilemez.

Documents

Hastane Yönetimi- Ders 6 Liderlik-Motivasyonsanitasmagisteriumcoop.com/upload/files/Hastane Yönetimi- 5.pdf · Lider, vizyon sahibidir, karizmatik güce sahip olmaları şart değildir