HƯỚNG DẪN TỰ TIÊM INSULIN

Bộ môn Nội Tiết

Mục tiêu

1. Nhân biêt cac dụng cụ tiêm insulin: kim tiêm va but tiêm

2. Biêt cac vi tri tiêm va cach bao quan insulin

3. Năm vưng ki thuât cac bươc tiêm insulin: băng kim tiêm va buttiêm

4. Nhân biêt cac biên chưng khi sư dụng insulin

Nội dung

1. Các dụng cụ tiêm insulin

2. Các vi trí tiêm insulin và đường tiêm insulin

3. Ki thuât tiêm insulin

4. Cách bao quan và biên chưng khi sư dụng insulin

Các loại dụng cụ

Dụng cụ tiêm Insulin

Bút tiêm

Bơm

Ống tiêm

Kí hiệu Nồng độ Lọ

U40 40UI/ml 400UI

U100 100UI/ml 1000UI

• Lọ insulin + bơm tiêm

Ống tiêm insulin phải phù hợp hàm lượng insulin

Ống tiêm U 40, Nắp đỏ

Cho chai U 40 (40 IU/ml)

Bơm tiêm U100 Nắp cam

cho chai insulin U100 (100UI/ml)

bút tiêm insulin

Cấu tạo của bút tiêm insulin:

Vị trí tiêm và đường tiêm

Tiêm Insulin: vị trí mục tiêu

Thượng bì

Hạ bì

Mô dưới da

Cơ

“Sweet Spot ”

Lưu lượng máu:

Hạ bì– Nhỏ, nhanh

– Biến đổi cao

Mô mỡ dưới da– Nhỏ và chậm

– Rất ổn định

Cơ– Lớn, nhanh

– Biến đổi cao

Việc hấp thu Insulin không nhanh nhất ở mô mỡ dưới da, nhưng ổn

định, làm vị trí thuận lợi nhất để tiêm insulin.

Frid A.et al, New Injection Recommendations for Patients with Diabetes, Diabetes &

Metabolism, September 2010, Vol.36, Special issue 2

Chiều dài kim khác nhau tương ứng với kỹ thuật tiêm khác nhau

• Kim 4mm hoặc 5mm không cần kỹ thuât véo da khi tiêm

• 8mm vẫn cần kỹ thuât véo da khi tiêm.

Vị trí tiêm insulinHấp thu insulin thay tùy vùng tiêm

Bụng > cánh tay > đùi > mông

Không nên tiêm lặp lại tại 1 vị trí trong vùng tiêm

Thay đổi vị trí tiêm

Thay đổi vị trí

cách tiêm insulinTiêm bằng ống tiêm

Tiêm bằng bút tiêm

Lưu ý trước khi tiêm insulin:

• Trước khi tiêm insulin, cần kiểm tra:

1. Nhãn thuốc có đúng loại insulin BN, nếu dùng lọ thì kiểm tra kim tiêm có phù hợpkhông.

2. Hạn sử dụng của thuốc

3. Màu sắc: insulin nhanh và glargine phải trong (không cần trộn đều trước tiêm, insulintác dụng trung bình và trộn sẵn phải đục.

4. Chất lượng thuốc: dung dịch đồng nhất, nếu dung dịch lợn cợn tức là thuốc đã bị hư vàkhông được sử dụng

5. Thời gian tiêm thuốc:

• Insulin Mixtard ( nhanh/trung bình): tiêm trước ăn 30 phút

• Insulin Novomix (rất nhanh/dài): tiêm ngay trước ăn hoặc sau ăn 5 phút

Sử dụng lọ + bơm tiêm insulin

Kỹ thuật tiêm thuốc: dùng lọ + bơmtiêm

❖ Chuẩn bị trước khi tiêm :

▪ Rửa tay trước khi tiêm

▪ Làm ấm và đồng nhất thuốc: lăn lọ giữa hai lòng bàntay khoảng 20 lần để thuốc phân tán đều

▪ Khử trùng màng cao sụ lọ thuốc bằng bông tẩm cồn.

▪ Lấy bơm tiêm ra và tháo nắp đậy kim tiêm.

Kỹ thuât tiêm thuốc: dùng bơm tiêm

❖Các thao tác lấy thuốc:

Kỹ thuât tiêm thuốc : dùng bơm tiêm

❖Thao tác tiêm thuốc:

• Xác định vùng tiêm và sát trùng bằngbông tẩm cồn

• Kẹp véo da bằng 2 ngón cái và trỏ để cốđịnh da.

• Đâm kim một góc 45 hay 90 độ so vớimặt da sao cho kim đi vào lớp mô dướida.

Kỹ thuât tiêm thuốc: dùng bơmtiêm

❖Thao tác tiêm thuốc (tt):• Bơm thuốc từ từ trong vòng 5-10 giây cho đến khi hết thuốc.

• Tiếp tục giữ nguyên tư thế bơm kim trong vòng 6 giây

• Sau đó rút kim ra khỏi da

• Hủy bơm kim đã dùng.

Sử dụng bút tiêm insulin

Chuẩn bị bút trước khi tiêm

• Rửa tay trước khi tiêm

• Tháo nắp bút tiêm

• Làm ấm thuốc:

• Lăn tròn bút tiêm giữa 2 lòng bàntay 10 lần

A

Chuẩn bị bút trước khi tiêm (tt)

• Đồng nhất thuốc:

oDi chuyển bút tiêm lên xuống giữa 2 vị

trí 1 và 2 .

oLàm như vậy cho đến khi có được chất

lỏng trắng đục

B

Trước

20 lần

7 lần

Các thao tác tiêm thuốc

1. Gắn kim:

• Khư trùng màng cao su băng gạc vô trùng

• Tháo miêng bao vệ kim tiêm.

• Vặn kim thẳng, chặt vào bút tiêm .

• Tháo năp lơn bên ngoài kim và giư nó để dùng về sau

• Tháo năp nhỏ bên trong kim và bỏ đi

B C D

2. Đuổi bọt khí:

G. Cầm bút tiêm insulin bơm sẵn vơi kim hương lên trên, gõ nhẹ ống thuốc vai lần để bọt khi di chuyển lên đỉnh ống thuốc

F. Xoay nut chọn liều tiêm để chọn 2 đơn vi.

H. Giư kim hương lên trên, ấn nut bấm tiêm thuốc xuống hêt cỡ. Nut chọn liều tiêm trở về 0. Một giọt insulin xuất hiện ở đầu kim.

- Để tranh tiêm không khi va bao đam liều chinh xac, luôn tiên hanh bươc đuổi bọt khi

F F G G H

3. Định liều tiêm:

I. Kiểm tra nut chọn liều tiêm đang ở vi tri 0

• Xoay nut chọn liều tiêm để chọn số đơn vi cần tiêm, khi xoay 1 đơn vi sẽ nghe 1 tiêng kich, điều nay có thể giup đêm liều tiêm

• Lưu ý không thể chỉnh liều tiêm lơn hơn số đơn vi thuốc còn lại trong but tiêm

I

Các thao tác tiêm thuốc (tt)

• 4. Tiêm thuốc• Kẹp véo da giữa 2 ngón trỏ và

cái để

cố định da.

• Cầm bút tiêm như cầm bút.

• Đâm kim vuông góc với da.

• Bút tiêm luôn đâm vuông gócvới mặt da

4. Tiêm thuốc:

J. Tiêm liều thuốc băng cách ấn nút bấmtiêm thuốc xuống hêt cỡ cho đên khi số 0năm ngang vơi vạch chỉ liều tiêm.

K. Kim phai được giư dươi da ít nhất 6giây.Điều này đam bao tất ca thuốc đềuđược tiêm hêt.

L. Đưa kim vào trong năp lơn bên ngoài kim.Khi kim đã vào trong, đẩy cẩn thân năp lơnbên ngoài kim vào hoàn toàn và vặn tháo kimra.

I J

Lưu ý

• Luôn tháo kim sau mỗi lần tiêm và bao quan bút tiêm insulin bơm sẵn không có kim găn vào. Nêu không, dung dich thuốc có thểbi rò rỉ và làm cho việc đinh liều thuốc không chính xác.

• Không được cho người khác sư dụng chung kim

Lưu ý

• Mỗi bút tiêm chỉ sử dụng cho một bệnh nhân.

• Hủy đầu kim sau khi sử dụng

• Không được bơm thuốc vào lại trong bút tiêm.

Cách bảo quản và biến chứng

Bảo quản Insulin

• Khi chưa mở nắp lọ:

o Tốt nhất để 2-80C, thường là đểtrong ngăn mát tủ lạnh.

o Có thể bảo quản được đến 1 nămtùy nhà sx.

o Không được để trong ngăn đá.

• Khi đã mở nắp lọ:

o Có thể bảo quản ở nhiệt độ phòng,ngăn mát tủ lạnh (t ≤ 28 C)

o Thời gian 4-6 tuần.

• Không tiếp xúc trực tiếp với ánhsáng mặt trời.

Loạn dưỡng mỡ nơi tiêm Phì đại mô mỡ