Upload
others
View
14
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
Haacuteskoacuteli Iacuteslands
Hugviacutesindasvieth
Listfraeligethi
Listraelignt frelsi aacute viacuteethivangi
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Eiriacutekur Viljar Hallgriacutemsson Kuacuteld
Kt 070988-3649
Leiethbeinandi AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir
September 2012
Aacutegrip
Ritgerethin fjallar um Althornjoacuteethlega houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi
Houmlggmyndagarethurinn var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum
1991 og 1993 iacute Hafnarfirethi Markmieth thorneirra sem komu aeth houmlggmyndagarethinum var
aeth buacutea til sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku og skapa um leieth
vinalegan samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Rannsoacuteknarspurningar
ritgeretharinnar eru eftirfarandi
1 Aeth skoetha hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu
aacuterum siacuteethar
2 Aacute listraelignt frelsi eingoumlngu heima innan syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list
siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten ryacutemistakmarkana
Ritgerethin hefst aacute umfjoumlllun um almannaryacutemi list almannaryacutemis og hlutverks
listar iacute almannaryacutemi THORNviacute naeligst verethur fjallaeth um Viacuteethistaethatuacuten og althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn sem thornar er aeth finna og skoethaeth hvaetha moumlguleika staethsetning
garethsins og aethstaeligethur bjoacuteetha houmlggmyndagarethinum upp aacute og hvaetha hlutverki hann
thornjoacutenar iacute samfeacutelaginu Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru
sextaacuten talsins skoethueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild
Niethurstoumlethur ritgeretharinnar benda til thorness aeth althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni seacute orethinn oacutemetanlegur hluti af baeligjar- og menningarliacutefi Hafnarfjarethar en
garethurinn er mikieth og stoacutert fjoumllskyldu- og uacutetivistarsvaeligethi meeth endalausum skoethunar-
og leikmoumlguleikum Listaverkin hafa mikieth aeth segja hvaeth varethar heildarmynd
Viacuteethistaethatuacutens og thornaeth er kjoumlrieth tjaacuteningaryacutemi uacutetilistaverkanna hvort thornaeth er uacutetlitslega
eetha fraeligethilega seacuteeth Niethurstoumlethur benda einnig til thorness aeth list nyacutetur siacuten betur aacute viacuteethivangi
og aacuten ryacutemistakmarkana Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth minnka bilieth milli
almennings og opinberra stofnana sem koma aeth listsyacuteningum aacute einn eetha annan haacutett
Listraelignt frelsi hefur thornaeth iacute foumlr meeth aeth almenningur verethur aeth beinum thornaacutetttakanda thornar
sem honum er boethieth lyacuteethraeligethislegur thornaacutetttoumlkureacutettur iacute umraeligddu ryacutemi
Efnisyfirlit
1 Inngangur 1
2 Opinbert ryacutemi 2
3 List og ryacutemi5
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6
4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6
4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8
4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10
6 Viacuteethistaethatuacuten12
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni14
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17
8 Viethtoumlkur 30
8 1 Skemmdarverk30
9 Niethurstoumlethur31
10 Lokaoreth33
11 Heimildaskraacute 34
111 Vefheimildir35
12 Myndskraacute 38
1
1 Inngangur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar
ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991
og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir
hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi
aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute
opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku
almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og
hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha
aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari
ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan
syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten
ryacutemistakmarkana1
Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og
houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute
soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha
houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er
vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og
menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute
Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One
Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem
syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012
2
Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins
athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha
thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha
einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega
Markmiethum og hlutverki
houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir
vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur
hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum
vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten
1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
2
2 Opinbert ryacutemi
Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign
almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth
aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute
almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem
byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og
borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert
opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa
aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur
eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem
listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki
listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr
skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan
dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes
og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur
almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun
skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu
ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal
almennings7
3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2
THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth
minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana
hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert
ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af
yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur
4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Aacutegrip
Ritgerethin fjallar um Althornjoacuteethlega houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi
Houmlggmyndagarethurinn var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum
1991 og 1993 iacute Hafnarfirethi Markmieth thorneirra sem komu aeth houmlggmyndagarethinum var
aeth buacutea til sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku og skapa um leieth
vinalegan samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Rannsoacuteknarspurningar
ritgeretharinnar eru eftirfarandi
1 Aeth skoetha hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu
aacuterum siacuteethar
2 Aacute listraelignt frelsi eingoumlngu heima innan syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list
siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten ryacutemistakmarkana
Ritgerethin hefst aacute umfjoumlllun um almannaryacutemi list almannaryacutemis og hlutverks
listar iacute almannaryacutemi THORNviacute naeligst verethur fjallaeth um Viacuteethistaethatuacuten og althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn sem thornar er aeth finna og skoethaeth hvaetha moumlguleika staethsetning
garethsins og aethstaeligethur bjoacuteetha houmlggmyndagarethinum upp aacute og hvaetha hlutverki hann
thornjoacutenar iacute samfeacutelaginu Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru
sextaacuten talsins skoethueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild
Niethurstoumlethur ritgeretharinnar benda til thorness aeth althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni seacute orethinn oacutemetanlegur hluti af baeligjar- og menningarliacutefi Hafnarfjarethar en
garethurinn er mikieth og stoacutert fjoumllskyldu- og uacutetivistarsvaeligethi meeth endalausum skoethunar-
og leikmoumlguleikum Listaverkin hafa mikieth aeth segja hvaeth varethar heildarmynd
Viacuteethistaethatuacutens og thornaeth er kjoumlrieth tjaacuteningaryacutemi uacutetilistaverkanna hvort thornaeth er uacutetlitslega
eetha fraeligethilega seacuteeth Niethurstoumlethur benda einnig til thorness aeth list nyacutetur siacuten betur aacute viacuteethivangi
og aacuten ryacutemistakmarkana Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth minnka bilieth milli
almennings og opinberra stofnana sem koma aeth listsyacuteningum aacute einn eetha annan haacutett
Listraelignt frelsi hefur thornaeth iacute foumlr meeth aeth almenningur verethur aeth beinum thornaacutetttakanda thornar
sem honum er boethieth lyacuteethraeligethislegur thornaacutetttoumlkureacutettur iacute umraeligddu ryacutemi
Efnisyfirlit
1 Inngangur 1
2 Opinbert ryacutemi 2
3 List og ryacutemi5
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6
4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6
4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8
4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10
6 Viacuteethistaethatuacuten12
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni14
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17
8 Viethtoumlkur 30
8 1 Skemmdarverk30
9 Niethurstoumlethur31
10 Lokaoreth33
11 Heimildaskraacute 34
111 Vefheimildir35
12 Myndskraacute 38
1
1 Inngangur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar
ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991
og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir
hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi
aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute
opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku
almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og
hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha
aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari
ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan
syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten
ryacutemistakmarkana1
Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og
houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute
soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha
houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er
vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og
menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute
Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One
Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem
syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012
2
Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins
athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha
thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha
einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega
Markmiethum og hlutverki
houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir
vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur
hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum
vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten
1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
2
2 Opinbert ryacutemi
Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign
almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth
aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute
almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem
byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og
borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert
opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa
aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur
eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem
listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki
listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr
skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan
dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes
og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur
almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun
skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu
ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal
almennings7
3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2
THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth
minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana
hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert
ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af
yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur
4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Efnisyfirlit
1 Inngangur 1
2 Opinbert ryacutemi 2
3 List og ryacutemi5
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6
4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6
4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8
4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10
6 Viacuteethistaethatuacuten12
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni14
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17
8 Viethtoumlkur 30
8 1 Skemmdarverk30
9 Niethurstoumlethur31
10 Lokaoreth33
11 Heimildaskraacute 34
111 Vefheimildir35
12 Myndskraacute 38
1
1 Inngangur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar
ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991
og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir
hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi
aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute
opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku
almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og
hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha
aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari
ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan
syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten
ryacutemistakmarkana1
Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og
houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute
soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha
houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er
vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og
menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute
Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One
Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem
syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012
2
Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins
athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha
thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha
einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega
Markmiethum og hlutverki
houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir
vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur
hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum
vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten
1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
2
2 Opinbert ryacutemi
Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign
almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth
aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute
almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem
byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og
borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert
opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa
aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur
eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem
listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki
listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr
skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan
dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes
og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur
almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun
skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu
ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal
almennings7
3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2
THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth
minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana
hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert
ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af
yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur
4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
1
1 Inngangur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar
ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991
og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir
hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi
aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute
opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku
almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og
hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha
aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari
ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan
syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten
ryacutemistakmarkana1
Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og
houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute
soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha
houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er
vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og
menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute
Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One
Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem
syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012
2
Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins
athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha
thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha
einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega
Markmiethum og hlutverki
houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir
vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur
hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum
vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten
1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
2
2 Opinbert ryacutemi
Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign
almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth
aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute
almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem
byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og
borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert
opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa
aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur
eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem
listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki
listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr
skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan
dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes
og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur
almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun
skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu
ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal
almennings7
3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2
THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth
minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana
hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert
ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af
yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur
4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
2
2 Opinbert ryacutemi
Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign
almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth
aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute
almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem
byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og
borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert
opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa
aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur
eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem
listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki
listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr
skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan
dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes
og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur
almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun
skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu
ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal
almennings7
3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2
THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth
minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana
hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert
ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af
yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur
4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
3
eetha houmlggmyndagarethur8
Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute
eftirfarandi haacutett
Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum
THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin
lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf
aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute
listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth
vera uacuteti fram aacute noacutett9
Ennfremur segir huacuten
List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth
eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute
almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala
unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar
listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki
aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir
hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute
syacuteningarinnar Nuacuteningur
List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju
umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum
borgarbuacuteum11
AEligsa segir jafnframt
8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
4
Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og
frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela
eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis
fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute
almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka
samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12
Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha
thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni
leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er
verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth
inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after
Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um
listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis
vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha
svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af
ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo
ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og
krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth
veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun
listaverka iacute opnu ryacutemi16
12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
5
3 List og ryacutemi
Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum
sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er
augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum
markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi
sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og
skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til
vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki
siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna
sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga
leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum
thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem
eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19
List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti
ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur
aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og
almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi
boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar
mikilvaeliggar
20
Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu
iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir
thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans
Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim
gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka
17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
6
4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi
THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til
13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute
lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir
Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla
hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem
fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi
althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21
THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute
Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute
sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi
22 THORNorgeir nefnir jafnframt
aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi
listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth
gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth
Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin
thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti
Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar
1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og
skrifraeligethisumbuacuteethum25
41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar
Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991
bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir
nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg
21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
7
og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir
aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22
listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver
meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara
Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8
handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26
THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum
listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt
samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute
gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi
persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari
Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta
sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum
almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute
Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem
hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir
voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og
houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um
einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem
myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf
iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth
listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29
Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna
Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute
Hafnarfirethi30
26 Sama
Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt
listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan
staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi
aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna
27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
8
varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi
aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl
fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum
aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute
Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth
stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth
sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi
Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute
mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem
staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur
houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute
Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31
42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum
Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni
landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og
Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth
soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig
Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur
houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til
staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32
Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt
upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute
menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll
uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009
33
Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er
aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth
meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar
31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
9
43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf
Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute
sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar
listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi
Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth
1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern
thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson
Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja
baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute
ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum
vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi
hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35
34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
10
5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi
Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu
myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en
suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan
Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og
er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson
arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth
fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth
fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni
Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39
Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth
fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten
fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir
kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin
sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth
allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute
Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var
gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa
myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek
vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute
listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir
Finnlandi43
36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi
stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
11
stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute
houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg
lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45
44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
12
6 Viacuteethistaethatuacuten
Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar
Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar
sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar
sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute
garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta
eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth
auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth
thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur
buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth
var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth
ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir
ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo
finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth
198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum
stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute
tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute
Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth
2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter
aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47
Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er
Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni
48
Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth
mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var
knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af
knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var
iacute Hafnarfirethi49
46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417
Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til
47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
13
raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute
Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar
eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi
Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter
landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt
land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og
eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls
staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en
tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi
iacute Hafnarfirethi52
Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum
sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi
aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan
er eftirfarandi
Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem
oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er
Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt
sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var
farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute
lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki
og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og
feacutenu var borgieth53
Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju
THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur
var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og
jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute
Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar
50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
14
nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth
safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54
THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera
aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir
fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17
juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55
61 Althornjoacuteethlegi
httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-
Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega
houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth
mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til
baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt
iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth
listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha
almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss
Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56
Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur
moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth
54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
15
leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun
fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute
sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og
verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni
merkingarskoumlpun verksins57
Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum
tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu
staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka
verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem
verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar
sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif
listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth
staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi
jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi
Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn
aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur
aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan
thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim
umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth
siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth
viethhaldi verkanna
58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir
staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og
huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur
samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59
57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157
Listaverkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth
thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth
thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute
aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute
houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim
moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis
forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er
58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
16
meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni
og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60
60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
17
7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude
Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn
Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska
Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en
skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61
Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir
listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu
stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins
uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur
thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar
thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur
liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun
sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga
leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar
einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er
Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til
merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62
THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir
listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti
liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun
aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum
persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth
2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute
mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska
menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63
61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50
THORNaeth
sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha
62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
18
aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur
verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64
Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008
Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute
bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna
starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og
matnumldquo 65
THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth
thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten
kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth
naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um
Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda
af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum
seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum
piacuteramiacuteethum67
Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi
bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann
gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru
fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute
minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu
tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og
skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir
peningahyggjunnildquo68
64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
19
Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema
Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute
samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur
upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute
verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan
haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth
verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af
verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute
palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig
liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute
thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug
Vaktin The Watch
Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute
tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er
blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar
sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum
gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer
titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir
baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute
faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til
aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute
konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir
stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og
yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth
stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth
Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir
iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa
aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth
hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar
verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan
aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru
einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
20
miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi
merkingu siacutena og eykur aacutehrif
Slaeligmt samband Bad Connection
Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia
Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli
Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth
lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem
eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute
gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir
thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers
konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute
inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt
thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth
siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann
gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda
liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha
Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr
aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute
Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth
aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute
heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni
og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig
sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga
thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki
liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth
houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum
meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki
farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn
garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth
innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem
Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
21
Piacutelagriacutemur Pilgrim
Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi
Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er
hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm
eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett
saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast
og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og
kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth
stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill
verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute
Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar
piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur
vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth
thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth
Legokarl sem aacute vantar efri buacutek
Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung
Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn
Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er
houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni
Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute
hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth
raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum
sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett
nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara
framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter
aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt
dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum
tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en
THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn
hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar
uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
22
aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu
eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth
veggnum iacute hviacuteldarskyni
Ikarus Icarus
Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute
aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth
syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur
upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar
um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute
gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman
aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute
miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og
spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan
hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar
oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute
gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann
Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til
soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth
miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti
aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus
sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth
aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu
thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute
sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda
er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha
hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute
Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af
leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
23
Barnaeligska miacuten My Childhood
Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar
ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga
lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth
joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll
houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu
Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er
staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute
framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils
verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til
kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin
barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha
neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur
reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn
aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort
listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth
hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir
aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er
vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth
aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og
uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu
og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem
Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er
Gullna hliethieth The Golden gate
Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-
Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991
Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa
verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga
Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
24
svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute
maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal
Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir
San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The
Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter
gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur
hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli
tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna
og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna
hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og
almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth
verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af
leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin
upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils
Blaacuteminn The Blue
Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert
aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar
groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna
bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem
myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan
meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu
staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute
handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten
aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum
thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins
thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute
garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika
siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki
jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill
verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt
bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst
uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
25
Kassi Box
Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg
Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf
verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter
bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega
umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur
verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute
garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute
garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar
groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast
meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute
kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar
THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er
hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning
verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter
ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth
aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur
uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness
Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds
Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)
aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute
haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru
blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst
og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja
mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute
blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang
houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er
komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute
kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan
verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og
titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
26
konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth
oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og
houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og
almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute
houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur
Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er
lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki
byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur
saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi
thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem
moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna
staethsetningar uacutetlits og forms verksins
Aacuterur Auras
Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli
Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth
aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute
tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute
nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega
svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar
manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter
staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute
thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast
meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth
manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan
fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef
Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama
eetha mannshoumlfueth70
69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2
Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili
Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp
aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth
70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
27
neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er
handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth
thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth
skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem
hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem
eethlilegast myndi teljast
Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations
Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi
(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var
gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var
iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil
lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth
verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast
Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um
listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute
houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og
naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst
houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert
fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71
71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
Verkieth
virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi
brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla
Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun
staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth
er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort
tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt
er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs
meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik
Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
28
thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72
Titill verksins aacute
nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute
kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem
koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti
maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu
fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn
Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape
Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto
Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af
Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og
iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn
er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem
undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth
er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af
Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og
setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur
verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og
krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute
Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture
Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel
Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig
thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin
skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter
liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute
tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur
houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls
thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn
72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
29
Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla
vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute
troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu
sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter
Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en
thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73
Aacute
heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute
Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans
Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil
beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu
upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel
troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna
nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute
thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur
foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk
naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl
listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute
berginu byacuter74
73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
30
8 Viethtoumlkur
THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute
houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af
thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd
Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska
listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur
aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo
Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar
meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur
menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom
uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna
Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten
nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute
Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76
81 Skemmdarverk
Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth
endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987
fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var
komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir
Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth
houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum
skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes
aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem
maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle
Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth
uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum
liacutekindum eftir grjoacutetkast78
75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3
76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
31
9 Niethurstoumlethur
Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund
listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en
almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi
td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth
njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal
almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er
nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra
ryacutemistakmarkana
Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth
hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan
samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er
Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra
Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem
forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens
soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt
aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru
houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera
syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja
houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute
thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum
aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu
sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir
dagarldquo80
Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti
liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth
upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum
aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og
byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta
heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha
79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
32
thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma
Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi
Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau
fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er
stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir
houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og
oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en
einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru
einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka
Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten
samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn
aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute
hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth
segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og
fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth
aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute
umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth
iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
33
10 Lokaoreth
Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan
aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten
er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth
Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth
verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum
uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem
thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin
veretha til frambuacuteethar
Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga
markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn
unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute
umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og
skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi
stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag
um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens
Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi
thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur
Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og
ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar
komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra
Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins
siacuteethustu tuttugu aacuter
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
34
11 Heimildaskraacute
Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle
Boston 1999
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute
Hafnarfjoumlrethur 1983
Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af
Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009
Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New
York 2007
Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to
modern art Thames and Hudson London 2010
Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute
borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction
Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur
Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja
iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997
Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT
press CambridgeMassachusettsLondon 2004
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
35
Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991
Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991
Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi
Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002
Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004
Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar
Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth
Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson
8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008
AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo
syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012
111 Vefheimildir
Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur
menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute
houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth
httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
36
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth
httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest
2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth
httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute
2012)
Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth
httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth
httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth
httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins
heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute
2012)
Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth
httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
37
Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth
httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)
Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth
httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)
THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo
Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute
2012)
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
38
12 Myndskraacute
Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
39
Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
40
Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille
und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute
Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
41
Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt
upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
42
Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur
ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og
steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
43
Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp
Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
44
Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth
maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
45
Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel
verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993
Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni
Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
46
Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk
hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur
Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki
verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur