49
Háskóli Íslands Hugvísindasvið Listfræði Listrænt frelsi á víðivangi Alþjóðlegi höggmyndagarðurinn á Víðistaðatúni Ritgerð til BA í Listfræði Eiríkur Viljar Hallgrímsson Kúld Kt.: 070988-3649 Leiðbeinandi: Æsa Sigurjónsdóttir September 2012

Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

  • Upload
    others

  • View
    14

  • Download
    0

Embed Size (px)

Citation preview

Page 1: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

Haacuteskoacuteli Iacuteslands

Hugviacutesindasvieth

Listfraeligethi

Listraelignt frelsi aacute viacuteethivangi

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi

Eiriacutekur Viljar Hallgriacutemsson Kuacuteld

Kt 070988-3649

Leiethbeinandi AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir

September 2012

Aacutegrip

Ritgerethin fjallar um Althornjoacuteethlega houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi

Houmlggmyndagarethurinn var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum

1991 og 1993 iacute Hafnarfirethi Markmieth thorneirra sem komu aeth houmlggmyndagarethinum var

aeth buacutea til sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku og skapa um leieth

vinalegan samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Rannsoacuteknarspurningar

ritgeretharinnar eru eftirfarandi

1 Aeth skoetha hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu

aacuterum siacuteethar

2 Aacute listraelignt frelsi eingoumlngu heima innan syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list

siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten ryacutemistakmarkana

Ritgerethin hefst aacute umfjoumlllun um almannaryacutemi list almannaryacutemis og hlutverks

listar iacute almannaryacutemi THORNviacute naeligst verethur fjallaeth um Viacuteethistaethatuacuten og althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn sem thornar er aeth finna og skoethaeth hvaetha moumlguleika staethsetning

garethsins og aethstaeligethur bjoacuteetha houmlggmyndagarethinum upp aacute og hvaetha hlutverki hann

thornjoacutenar iacute samfeacutelaginu Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru

sextaacuten talsins skoethueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild

Niethurstoumlethur ritgeretharinnar benda til thorness aeth althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni seacute orethinn oacutemetanlegur hluti af baeligjar- og menningarliacutefi Hafnarfjarethar en

garethurinn er mikieth og stoacutert fjoumllskyldu- og uacutetivistarsvaeligethi meeth endalausum skoethunar-

og leikmoumlguleikum Listaverkin hafa mikieth aeth segja hvaeth varethar heildarmynd

Viacuteethistaethatuacutens og thornaeth er kjoumlrieth tjaacuteningaryacutemi uacutetilistaverkanna hvort thornaeth er uacutetlitslega

eetha fraeligethilega seacuteeth Niethurstoumlethur benda einnig til thorness aeth list nyacutetur siacuten betur aacute viacuteethivangi

og aacuten ryacutemistakmarkana Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth minnka bilieth milli

almennings og opinberra stofnana sem koma aeth listsyacuteningum aacute einn eetha annan haacutett

Listraelignt frelsi hefur thornaeth iacute foumlr meeth aeth almenningur verethur aeth beinum thornaacutetttakanda thornar

sem honum er boethieth lyacuteethraeligethislegur thornaacutetttoumlkureacutettur iacute umraeligddu ryacutemi

Efnisyfirlit

1 Inngangur 1

2 Opinbert ryacutemi 2

3 List og ryacutemi5

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6

4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6

4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8

4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10

6 Viacuteethistaethatuacuten12

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni14

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17

8 Viethtoumlkur 30

8 1 Skemmdarverk30

9 Niethurstoumlethur31

10 Lokaoreth33

11 Heimildaskraacute 34

111 Vefheimildir35

12 Myndskraacute 38

1

1 Inngangur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar

ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991

og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir

hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi

aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute

opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku

almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og

hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha

aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari

ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan

syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten

ryacutemistakmarkana1

Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og

houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute

soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha

houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er

vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og

menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute

Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One

Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem

syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012

2

Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins

athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha

thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha

einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega

Markmiethum og hlutverki

houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir

vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur

hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum

vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten

1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

2

2 Opinbert ryacutemi

Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign

almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth

aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute

almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem

byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og

borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert

opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa

aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur

eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem

listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki

listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr

skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan

dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes

og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur

almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun

skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu

ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal

almennings7

3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2

THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth

minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana

hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert

ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af

yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur

4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 2: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

Aacutegrip

Ritgerethin fjallar um Althornjoacuteethlega houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi

Houmlggmyndagarethurinn var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum

1991 og 1993 iacute Hafnarfirethi Markmieth thorneirra sem komu aeth houmlggmyndagarethinum var

aeth buacutea til sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku og skapa um leieth

vinalegan samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Rannsoacuteknarspurningar

ritgeretharinnar eru eftirfarandi

1 Aeth skoetha hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu

aacuterum siacuteethar

2 Aacute listraelignt frelsi eingoumlngu heima innan syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list

siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten ryacutemistakmarkana

Ritgerethin hefst aacute umfjoumlllun um almannaryacutemi list almannaryacutemis og hlutverks

listar iacute almannaryacutemi THORNviacute naeligst verethur fjallaeth um Viacuteethistaethatuacuten og althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn sem thornar er aeth finna og skoethaeth hvaetha moumlguleika staethsetning

garethsins og aethstaeligethur bjoacuteetha houmlggmyndagarethinum upp aacute og hvaetha hlutverki hann

thornjoacutenar iacute samfeacutelaginu Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru

sextaacuten talsins skoethueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild

Niethurstoumlethur ritgeretharinnar benda til thorness aeth althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni seacute orethinn oacutemetanlegur hluti af baeligjar- og menningarliacutefi Hafnarfjarethar en

garethurinn er mikieth og stoacutert fjoumllskyldu- og uacutetivistarsvaeligethi meeth endalausum skoethunar-

og leikmoumlguleikum Listaverkin hafa mikieth aeth segja hvaeth varethar heildarmynd

Viacuteethistaethatuacutens og thornaeth er kjoumlrieth tjaacuteningaryacutemi uacutetilistaverkanna hvort thornaeth er uacutetlitslega

eetha fraeligethilega seacuteeth Niethurstoumlethur benda einnig til thorness aeth list nyacutetur siacuten betur aacute viacuteethivangi

og aacuten ryacutemistakmarkana Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth minnka bilieth milli

almennings og opinberra stofnana sem koma aeth listsyacuteningum aacute einn eetha annan haacutett

Listraelignt frelsi hefur thornaeth iacute foumlr meeth aeth almenningur verethur aeth beinum thornaacutetttakanda thornar

sem honum er boethieth lyacuteethraeligethislegur thornaacutetttoumlkureacutettur iacute umraeligddu ryacutemi

Efnisyfirlit

1 Inngangur 1

2 Opinbert ryacutemi 2

3 List og ryacutemi5

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6

4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6

4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8

4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10

6 Viacuteethistaethatuacuten12

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni14

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17

8 Viethtoumlkur 30

8 1 Skemmdarverk30

9 Niethurstoumlethur31

10 Lokaoreth33

11 Heimildaskraacute 34

111 Vefheimildir35

12 Myndskraacute 38

1

1 Inngangur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar

ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991

og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir

hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi

aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute

opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku

almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og

hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha

aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari

ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan

syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten

ryacutemistakmarkana1

Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og

houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute

soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha

houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er

vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og

menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute

Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One

Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem

syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012

2

Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins

athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha

thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha

einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega

Markmiethum og hlutverki

houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir

vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur

hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum

vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten

1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

2

2 Opinbert ryacutemi

Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign

almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth

aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute

almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem

byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og

borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert

opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa

aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur

eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem

listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki

listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr

skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan

dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes

og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur

almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun

skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu

ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal

almennings7

3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2

THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth

minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana

hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert

ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af

yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur

4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 3: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

Efnisyfirlit

1 Inngangur 1

2 Opinbert ryacutemi 2

3 List og ryacutemi5

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi6

4 1 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar 6

4 2 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum8

4 3 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf9

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi10

6 Viacuteethistaethatuacuten12

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni14

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni17

8 Viethtoumlkur 30

8 1 Skemmdarverk30

9 Niethurstoumlethur31

10 Lokaoreth33

11 Heimildaskraacute 34

111 Vefheimildir35

12 Myndskraacute 38

1

1 Inngangur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar

ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991

og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir

hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi

aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute

opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku

almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og

hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha

aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari

ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan

syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten

ryacutemistakmarkana1

Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og

houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute

soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha

houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er

vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og

menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute

Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One

Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem

syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012

2

Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins

athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha

thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha

einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega

Markmiethum og hlutverki

houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir

vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur

hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum

vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten

1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

2

2 Opinbert ryacutemi

Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign

almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth

aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute

almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem

byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og

borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert

opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa

aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur

eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem

listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki

listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr

skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan

dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes

og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur

almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun

skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu

ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal

almennings7

3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2

THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth

minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana

hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert

ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af

yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur

4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 4: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

1

1 Inngangur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi er efni thornessarar

ritgerethar Hann var stofnaethur iacute framhaldi af listahaacutetiacuteeth sem haldin var aacute aacuterunum 1991

og 1993 Ritgerethin skiptist iacute thornrjaacute hluta Iacute fyrsta hluta verethur gereth grein fyrir

hugtoumlkunum almannaryacutemi list iacute opinberu ryacutemi og hlutverki listar iacute almannaryacutemi

aacutesamt listar iacute houmlggmyndagoumlrethum en thornaeth er seacuterflokkur sem flokkast undir list iacute

opinberu ryacutemi Svaraeth verethur spurningum liacutekt og hvaeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku

almennings er og hvar listin eigi heima Aeth auki verethur skoethaeth hver aacute aeth stjoacuterna og

hafa umsjoacuten meeth almannaryacuteminu og hvort thornaeth seacute alfarieth hlutverk borgar og baeligja eetha

aacute almenningur aeth koma thornar einnig naeligrri Oumlnnur rannsoacuteknarspurningin iacute thornessari

ritgereth snyacuter thornar af leiethandi aeth thornviacute hvort listraelignt frelsi eigi eingoumlngu heima innan

syacuteningarsala og listastofnanna eetha nyacutetur list siacuten betur aacute viacuteethavangi og aacuten

ryacutemistakmarkana1

Annar hluti ritgeretharinnar snyacuter aeth Viacuteethistaethatuacuteni iacute Hafnarfirethi og

houmlggmyndagarethinum sem thornar er aeth finna Staethsetning garethsins verethur skoethueth uacutet fraacute

soumlgulegum forsendum og hvaetha moumlguleika aethstaeligethur Viacuteethistaethatuacutens bjoacuteetha

houmlggmyndagarethinum upp aacute Viacuteethistaethatuacuten er vinsaeligll almenningsgarethur sem notaethur er

vieth margviacutesleg taeligkifaeligri ss thornjoacuteethhaacutetiacuteethardag Iacuteslendinga 17 juacuteniacute og lista- og

menningarhaacutetiacuteethina bdquoBjartir dagarldquo fyrstu helgina iacute juacuteniacute

Til aeth svara thornessum spurningum verethur boacutek Miwon Kwon One

Place after Another leietharljoacutes aacutesamt meeth syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur sem

syacutend var iacute Listasafni ASIacute aacuterieth 2012

2

Aeth lokum veretha listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum sem eru sextaacuten talsins

athugueth og tuacutelkueth gaumgaeligfilega hvert fyrir sig og sem ein heild Verkin iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru iacute opinberu ryacutemi fyrir almenning og veretha

thornviacute skoethueth uacutet fraacute tengslum vieth upplifun aacutehorfanda THORNaacute aethallega hvort um seacute aeth raeligetha

einungis huglaeligga upplifun eetha hvort einnig maeligtti liacuteta aacute upplifunina sem liacutekamlega

Markmiethum og hlutverki

houmlggmyndargarethsins veretha gereth skil og kannaeth hvort thorneim markmiethum sem laacutegu fyrir

vieth stofnun garethsins hafi verethi naacuteeth ruacutemlega tuttugu aacuterum siacuteethar Aeth auki verethur

hlutverk Hafnarfjaretharbaeligjar skoethaeth og hvort hlutverk hans og aethkoma seacuteu iacute tengslum

vieth houmlggmyndagarethinn og Viacuteethistaethatuacuten

1 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 10 2 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

2

2 Opinbert ryacutemi

Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign

almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth

aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute

almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem

byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og

borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert

opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa

aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur

eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem

listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki

listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr

skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan

dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes

og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur

almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun

skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu

ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal

almennings7

3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2

THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth

minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana

hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert

ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af

yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur

4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 5: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

2

2 Opinbert ryacutemi

Opinbert ryacutemi er ryacutemi sem ekki er einkavaeligtt eetha iacute einkaeign Opinbert ryacutemi er eign

almennings reacutett eins og hafieth andruacutemsloftieth skoacutegarnir og soacutelin Enginn getur lifaeth

aacuten opinbers ryacutemis og allir tilheyra thornviacute Talsvert hefur verieth skrifaeth um list iacute

almannaryacutemi aacute Iacuteslandi og maacute thornaacute helst nefna nyacutelega syacuteningu iacute Listasafni ASIacute sem

byggir aacute aacutehuga nokkurra listamanna aacute fjoumllthornaeligttum tengslum myndlistar og

borgarsamfeacutelags3 Ragna Sigurethardoacutettir myndlistarkona og rithoumlfundur nefnir iacute

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar aeth huacuten hafi laeligrt aeth veroumlldin vaeligri iacute raun og veru eitt stoacutert

opinbert ryacutemi4 Samkvaeligmt skilgreiningu er almannaryacutemi opieth svaeligethi sem allir hafa

aethgang aeth en einnig huglaeliggt ryacutemi thornar sem skoethanir eru ma settar fram og umraeligethur

eiga seacuter staeth5 Almannaryacutemi er staethur fyrir samband almennings og listar thornar sem

listin er faeligreth uacutet meethal almennings og fyrir almenning List iacute almannaryacutemi eru ekki

listaverk sem hafa verieth faeligreth uacutet uacuter listasafni eetha galleriacutei heldur verk oftast naeligr

skuacutelptuacuter verk sem buacutein voru til meeth thornaeth iacute huga fraacute upphafi aeth thornau yrethu staethsett utan

dyra iacute opinberu ryacutemi6 Meeth thornviacute aeth faeligra listaverkin uacutet uacuter einkaryacutemi safnar eetha galleriacutes

og uacutet iacute opinbert ryacutemi verethur boethskapur verksins og aacutehrif thorness allt annars eethlis Allur

almenningur faeligr taeligkifaeligri til aeth njoacuteta thorness sem verkieth hefur upp aacute aeth bjoacuteetha aacute mun

skilvirkari og aethgengilegri haacutett en verk sem er haacuteeth aacutekveethnum opnunartiacutema iacute lokuethu

ryacutemi Meeth list iacute almannaryacutemi er verieth aeth opna moumlguleikann aacute umraeligethum meethal

almennings7

3 Einar Garibaldi Eiriacuteksson ofl bdquoMyndlistin iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 2

THORNaeth maeligtti thornviacute segja aeth meeth list iacute almannaryacutemi seacute verieth aeth reyna aeth

minnka bilieth milli almennings annars vegar og galleriacutea og yacutemissa listastofnana

hinsvegar List iacute almannaryacutemi er thornar af leiethandi inngrip aacutekveethinna aethila iacute opinbert

ryacutemi THORNetta inngrip getur talist vera einfoumlld framsetning iacute sambandi vieth myndlist af

yacutemsu tagi eetha floacuteknari samfeacutelagsleg tenging vieth myndlist liacutekt og syacutening gjoumlrningur

4 Ragna Sigethurardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 13 5 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 11 6 Amy Dempsey Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to modern art Thames and Hudson London 2010 bls 263 7 Florian Matzner Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004 bls 11

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 6: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

3

eetha houmlggmyndagarethur8

Ragna Sigurethardoacutettur lyacutesir list iacute almenningsryacutemi aacute

eftirfarandi haacutett

Iacute almenningsryacutemi gilda aethrar reglur en aacute listasoumlfnum og iacute galleriacuteum

THORNaeth eru engin skilti meeth orethunum Vinsamlegast snertieth ekki Engin

lokunartiacutemi heldur er listaverkieth uacuteti alla noacutettina ef svo ber undir Listin thornarf

aeth spjara sig aacute goumltunni laeligra aacute borgina Almenningur hefur siacutena skoethun aacute

listaverkinu aacute torginu Listaverk iacute almenningsryacutemi er eins og barn sem faeligr aeth

vera uacuteti fram aacute noacutett9

Ennfremur segir huacuten

List iacute almenningsryacutemi birtir aethra mynd af samfeacutelaginu en listaverk sem gereth

eru fyrir syacutend og skoethueth aacute soumlfnum eetha galleriacuteum Listaverk iacute

almenningsryacutemi iacute dag hafa staethbundnari viacutesun en aacuteethur og eru aacute smaeligrri skala

unnin td fyrir stofnanir skoacutela eetha skipulag einstakra hverfa THORNegar

listaverk er unnieth beint iacute sliacutekt ryacutemi tekur thornaeth oacutehjaacutekvaeligmilega mieth af thornviacute Ekki

aetheins hvaeth varethar uacutetlit form efni eetha staeligreth heldur vakna spurningar Fyrir

hvern er verkieth Hver byacuter heacuter10

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir listfraeligethingur segir um list iacute almannaryacutemi iacute syacuteningarskraacute

syacuteningarinnar Nuacuteningur

List iacute almannaryacutemi hefur aeligtiacuteeth poacutelitiacuteskt markmieth og tilgangurinn hinnar nyacuteju

umhverfislistar var aeth skapa lyacuteethraeligethislegt gaeligethaumhverfi aethgengilegt oumlllum

borgarbuacuteum11

AEligsa segir jafnframt

8 Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls1 9 Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo bls 13-14 10 Sama bls 14 11 AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemildquo bls 10

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 7: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

4

Borgarumhverfieth almannaryacutemieth sem iacute fljoacutetu bragethi gaeligti virst jafn opieth og

frelsieth aacute netinu er iacute raun staethur bundinn aacutekveethnum samfeacutelagssaacutettmaacutela

eignarhaldi eftirliti og opinberum reglugerethum THORNessi skoumlrun skapandi frelsis

fortiacuteethar og stjoacuternsyacuteslulegra reglugeretha gerir thornaeth aeth verkum aeth listskoumlpun iacute

almannaryacutemi byacuteethur upp aacute krefjandi aethstaeligethur eins og samtal sem thornarf aeth tuacutelka

samtiacutemis aacute moumlrgum tungumaacutelum12

Listskoumlpun iacute almannaryacutemi gerir almenning aeth beinum thornaacutetttakanda meeth thornviacute aeth bjoacuteetha

thorneim lyacuteethraeligethislegan thornaacutetttoumlkureacutett iacute ryacuteminu thornar sem allir sem koma aeth listskoumlpuninni

leggjast saman aacute eitt iacute aacutett aeth sameiginlegu markmiethi13 Meeth list iacute almannaryacutemi er

verieth aeth gera listina opinberlega Listin er tekin uacuter siacutenu hefethbundna umhverfi og faeligreth

inn iacute borgina thornar sem list iacute almannaryacutemi aacute heima14 Iacute boacutek sinni One Place after

Another fraacute aacuterinu 1998 raeligethir Miwon Kwon ma hugmyndafraeligethileg hugtoumlk um

listaverk og hvaetha aacutehrif ryacutemieth hefur aacute thornau Kwon telur samband listaverks og ryacutemis

vera gagnkvaeligmt thorneas listaverkieth hefur aacutehrif aacute ryacutemieth og ryacutemieth gefur thornviacute gildi eetha

svigruacutem iacute samtali vieth almenning Samkvaeligmt Kwon er list iacute almannaryacutemi ekki hluti af

ryacuteminu heldur moacutetueth af efnislegum thornaacutettum liacutekt og staeligreth haeligeth aacutefereth og efni aacutesamt svo

ryacutemi og staethsetningu15 THORNessar kenningar spruttu upp iacute kjoumllfar aukinna umraeligethna og

krafna fraacute almenningi um hlutverk og gildi listaverka Listaverkin foacuteru iacute framhaldi aeth

veretha haacuteethari ryacuteminu og umhverfi siacutenu en ella sem hafethi aacutehrif aacute merkingarskoumlpun

listaverka iacute opnu ryacutemi16

12 Sama bls 10-11 13 Sama bls 12 14 Florian Matzner Puplic art a reader bls 71 15 Miwon Kwon One place after another MIT press CambridgeMassachusettsLondon 2004 bls 11 16 Sama bls 68-69

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 8: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

5

3 List og ryacutemi

Listina maacute finna viacuteetha Huacuten hefur athvarf iacute galleriacuteum syacuteningarsoumllum listastofnunum

sem og ekki aacute jafn afmarkoumlethum vettvangi liacutekt og iacute goumlrethum eetha aacute torgum17 THORNaeth er

augljoacutest aeth allir thornurfa aeth leggjast aacute eitt og vinna sameiginlega aeth fyrirfram settum

markmiethum svo haeliggt seacute aeth veita myndlistinni thornaeth nauethsynlega oacutetakmarkaetha ryacutemi

sem huacuten thornarf til notkunar Almenningur thornarf aeth leggja vanthornekkingu siacutena og

skilningsleysi til hliethar og viacutekka sjoacutendeildarhringinn Baeligjar- og borgarstjoacutern thornarf ef til

vill aeth veita riacuteflega fjaacutermoumlgnun til aeth markmiethieth verethi aeth veruleika18 Siacuteethast en ekki

siacutest thornurfa listamenn aeth gefa markmiethunum griacuteetharlega mikinn tiacutema og vinnu minna

sig reglulega aacute thornaeth hvers vegna thorneir eru aeth vinna aeth thornessu markmiethi THORNaeth gefur auga

leieth svo aeth markmiethum seacuteeth naacuteeth er snuacutea aeth okkur oumlllum sama hversu stoacuter aeth sniethum

thornau teljast thornaacute veretha allir aethilar aeth leggjast aacute eitt til aeth koma iacute veg fyrir aacuterekstra sem

eru naacutenast oacutehjaacutekvaeligmalegir19

List var aacute aacuterum aacuteethur nokkueth aethskilin fraacute umheiminum og talieth var aeth huacuten aeligtti

ekki aeth miethast vieth thornaeth ryacutemi eetha thornaeligr feacutelagslegu aethstaeligethur sem huacuten vaeligri syacutend iacute heldur

aeligtti huacuten aeth geta staethieth fyrir siacutenu hvar og hvenaeligr sem er List iacute opinberu ryacutemi liacutekt og

almennings- og umhverfislist er iacute rauninni thornaeth gagnstaeligetha thornviacute iacute henni eru baeligethi

boethskipti listamanns og aacutehorfanda aacutesamt staethsetningu og ryacutemisnotkun afar

mikilvaeliggar

20

Aacutehorfendur og staethsetning eru oftar en ekki mikilvaeliggur hluti af verkinu

iacute almennings- og umhverfislist Aeth aacutehorfendur verethi hluti af skoumlpun listaverks breytir

thorneim hugmyndum aacutehorfenda aeth listamaethurinn skapi eingoumlngu thornaeth sem er iacute huga hans

Vekur thornaeth ma upp spurningar meethal aacutehorfenda um hvaeth seacute list og breytir thorneim

gildum sem hafa verieth viethvarandi iacute samfeacutelaginu um list og skoumlpun listaverka

17 Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012 bls 4 18 Sama bls 5 19 Sama bls 4-7 20 Diarmud Costello og Jonathan Vickery Art key contemporary thinkers Berg New York 2007 bls49

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 9: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

6

4 Althornjoacuteethlega listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi

THORNann 1 juacuteniacute 1991 var althornjoacuteethleg listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sett aacute laggirnar Haacutetiacuteethin stoacuteeth til

13 juacuteliacute sama aacuter og var framtak nokkurra einstaklinga sem vildu auka fjoumllbreytni iacute

lista- og menningarliacutefi baeligjarins Samkvaeligmt formaacutela iacute boacutek um haacutetiacuteethina segir Sverrir

Oacutelafsson formaethur listahaacutetiacuteetharinnar og einn af listamoumlnnum hennar aeth aethalaacutehersla

hafi verieth loumlgeth aacute myndlist og lokasyacuteningin vaeligri afrakstur vinnustofunnar thornar sem

fimmtaacuten myndhoumlggvarar myndu syacutena verk siacuten almenningi og stofna iacute framhaldi

althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth thornann fyrsta sinnar tegundar aacute Iacuteslandi21

THORNorgeir Oacutelafsson listfraeligethingur og ritari framkvaeligmdarnefndar um listahaacutetiacuteeth iacute

Hafnarfirethi segir aeth hugmyndin aeth listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 hafi kviknaeth iacute

sambandi vieth fyrirhugaetha althornjoacuteethlega vinnustofu iacute Straumi

22 THORNorgeir nefnir jafnframt

aeth iacute sambaeligrilegri listahaacutetiacuteeth og vinnustofu sem haldin var iacute Mexiacutekoacute aacuteri aacuteethur hafi

listaverkin sem thornar voru gereth selst fyrir haacutear fjaacuterhaeligethir og ekki fordaeligmi til fyrir thornviacute aeth

gefa listaverk siacuten liacutekt og raunin vareth aacute listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og 199323

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var jafnframt hugsueth sem moacutetvaeliggi vieth Listahaacutetiacuteeth

Reykjaviacutekur sem haldin hafethi verieth annaeth hvert aacuter fraacute 197024 THORNoacute nokkueth fraacutebrugethin

thornar sem thornaeth eru listamennirnir sem koma aeth haacutetiacuteethinni sem moacuteta hana aeth mestu leyti

Listahaacutetiacuteeth Reykjaviacutekur hafethi aeth soumlgn Sverris Oacutelafssonar formanns listahaacutetiacuteetharinnar

1991 kaeligft allt frumkvaeligethi listamanna meeth miethstyacuteringu sinni og

skrifraeligethisumbuacuteethum25

41 Upphaf listahaacutetiacuteetharinnar

Um uppruna haacutetiacuteetharinnar segir Sverrir eftirfarandi iacute viethtali vieth THORNjoacuteethviljann aacuterieth 1991

bdquoTHORNetta byrjaethi allt meeth thornviacute aeth eacuteg toacutek thornaacutett iacute althornjoacuteethlegri syacuteningu iacute Sviacutethornjoacuteeth fyrir

nokkrum aacuterum THORNar voru staddir menn fraacute Haacuteskoacutelalistasafninu iacute Mexiacutekoacuteborg

21 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 22 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 23 Sama 24 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoUm Listahaacutetiacuteeth iacute Reykjaviacutekldquo vefsloacuteeth httpwwwlistahatidisum-listahatid-i- reykjavik (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 25 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 10: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

7

og voru thorneir aeth leita eftir thornaacutetttakendum iacute althornjoacuteethlegrivinnustofu sem thorneir

aeligtluethu aeth setja upp meeth skuacutelptuacutersyacuteningu aeth markmiethi THORNeir buethu 22

listamoumlnnum fraacute 14 loumlndum aeth koma til Mexiacutekoacute og vinna thornar eitt verk hver

meeth hjaacutelp handverksmanna aacute vinnustofu eins thornekktasta myndhoumlggvara

Mexiacutekoacute iacute dag sem heitir Sebastian en hann rekur verkstaeligethi meeth 8

handverksmoumlnnum sem eru iacute thornviacute aeth framleietha myndir hansldquo26

THORNess maacute geta aeth Sebastian eetha Enrique Carbajal er einn af gestalistamoumlnnum

listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi 1991 Aacutehugavert er aeth haacutetiacuteethin hefst sem oacuteformlegt

samstarf listamanna aacute samfeacutelagslegum grundvelli en listamennirnir voru fengnir iacute

gegnum persoacutenuleg kynni thorneirra vieth Sverri Oacutelafsson Vieth thornaeth vareth haacutetiacuteethin baeligethi

persoacutenulegri og iacute senn oacutedyacuterari

Listahaacutetiacuteethin er talin merkileg fyrir thornaeligr sakir aeth huacuten var sem fyrr segir suacute fyrsta

sinnar tegundar iacute Hafnarfirethi og aacute henni var grunnur lagethur aeth althornjoacuteethlegum

almennum houmlggmyndagarethi sem staethsettur var siacuteethar meir aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute

Hafnarfirethi Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er ekki siacuteethur merkilegur thornar sem

hann er saacute fyrsti sinnar tegundar aacute Iacuteslandi Fyrir voru thornriacuter houmlggmyndagarethar til en thorneir

voru iacute tengslum vieth listamannasoumlfn Aacutesmundarsafn Listasafn Einars Joacutenssonar og

houmlggmyndagarethur Hallsteins iacute Gufunesi Houmlggmyndagaretharnir aacutettu aetheins vieth um

einn aacutekveethinn listamann og teljast thornviacute ekki til almennra houmlggmyndagaretha27

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni samanstendur af houmlggmyndum sem

myndhoumlggvarar listahaacutetiacuteethinnar gaacutefu Hafnarfjaretharbaelig og urethu thornar af leiethandi stofngjoumlf

iacute thornennan sjaacutelfstaeligetha houmlggmyndagareth28 Truacute thorneirra sem gaacutefu houmlggmyndirnar var aeth

listaverkin myndu fegra umhverfieth aacutesamt thornviacute aeth gleethja og fraeligetha almenning um list29

Samkvaeligmt aacutevarpi thornaacuteverandi baeligjarstjoacutera Hafnarfjarethar Guethmundar Aacuterna

Stefaacutenssonar var markmieth baeligjaryfirvalda aeth menning og listir faacutei aeth njoacuteta siacuten iacute

Hafnarfirethi30

26 Sama

Meeth houmlggmyndagarethinum vildi baeligjarstjoacutern Hafnarfjarethar aacutesamt

listamoumlnnum haacutetiacuteetharinnar og forsvarsmoumlnnum hennar buacutea til thornekktan og vinalegan

staeth fyrir almenning iacute Hafnarfirethi og viacuteethar THORNaeth var von thorneirra og truacute aeth garethurinn yrethi

aacutekveethieth kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth thornar sem bilieth milli listasafna og stofnanna

27 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 13 28 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 29 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002 bls 2 30 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1991 Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara bls 2-3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt)

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 11: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

8

varethandi list og almennings yrethi minnkaeth Aeth auki toumlldu baeligjaryfirvoumlld iacute Hafnarfirethi

aeth garethurinn yrethi mikil lyftistoumlng fyrir ferethathornjoacutenustu baeligjarins sem og aethdraacutettarafl

fyrir jafnt listunnandi og fjoumllskyldufoacutelk Faeligra aacutetti listina naeligr almenningi af oumlllum

aldri meeth uppsetningu aacute yacutemsum leiktaeligkjum viacuteethsvegar um garethinn Baeligjaryfirvoumlld iacute

Hafnarfirethi veittu listahaacutetiacuteethinni margviacuteslegan stuethning og kostuethu hana ma aeth

stoacuterum hluta og thornviacute ljoacutest aeth allir sem komu aeth haacutetiacuteethinni loumlgethust aacute eitt iacute aacutett aeth

sameiginlegu markmiethi sem var stofnun althornjoacuteethlegs houmlggmyndagareths iacute Hafnarfirethi

Tveimur aacuterum eftir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 var haldin oumlnnur eins listahaacutetiacuteeth thornoacute

mun minni iacute sniethum en suacute fyrri Fjoacuterar houmlggmyndir baeligttust iacute hoacutepinn vieth hinar toacutelf sem

staethsettar houmlfethu verieth viacuteethsvegar um Viacuteethistaethatuacuten Eftir stoacuteeth althornjoacuteethlegur

houmlggmyndagarethur sem iacute dag telur sextaacuten houmlggmyndir eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute

Sviss Frakklandi Sviacutethornjoacuteeth Japan THORNyacuteskalandi og siacuteethast en ekki siacutest Iacuteslandi31

42 Forsenda staethsetningar og viethvarsla aacute houmlggmyndagarethinum

Staethsetning verkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni var aacutekveethin af THORNraacuteni Haukssyni

landslagsarkitekt iacute samvinnu vieth Joacutehannes Kjarval skipulagsstjoacutera Hafnarfjarethar og

Sverri Oacutelafsson myndlistarmann og formann haacutetiacuteetharinnar Viacuteethistaethatuacuten var valieth

soumlkum staeligrethar aethgengileika aacutesamt thornviacute hversu vel staethsetning garethsins iacute Norethurbaelig

Hafnarfjarethar aacutetti vieth Vegna staeligrethar thornoacutetti Viacuteethistaethatuacuten kjoumlrinn vettvangur

houmlggmyndagareths thornar sem moumlguleikar til staeligkkunar aacute garethinum siacuteethar meir voru til

staethar Garethurinn var einnig talinn kjoumlrinn vettvangur fyrir yacutemsar uacutetisyacuteningar32

Listaverkin og houmlggmyndagarethurinn eru iacute eigu almennings en Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar hefur iacute umsjaacute allt almennt viethhald aacutesamt

upplyacutesingum um houmlggmyndagarethinn og thornau verk sem tilheyra honum Aacuteethur saacute

menningar-og ferethamaacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar um houmlggmyndagarethinn og oumlll

uacutetilistaverk Hafnarfjarethar en thornviacute var breytt aacuterieth 2009

33

Reynsla iacutebuacutea Hafnarfjarethar er

aeth mestu leyti mjoumlg goacuteeth og hafa verkin og houmlggmyndagarethurinn iacute heild sinni orethieth

meeth tiacutemanum oacutemissandi hluti iacute menningarliacutefi Hafnarfjarethar

31 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2 32 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 13 33 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 12: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

9

43 Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf

Aacutehugavert er aeth skoetha maacutel sem kom upp aacuterieth 1994 iacute tengslum vieth listahaacutetiacuteethina og thornaacute

sem aeth henni komu Hlutafeacutelagieth Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar hf sem stofnaeth var iacute kjoumllfar

listahaacutetiacuteetharinnar og feacutekk thornaeth hlutverk aeth sjaacute um haacutetiacuteethina sjaacutelfa skuldaethi

Hafnarfjaretharbaelig samkvaeligmt Gunnari Rafn Sigurbjoumlrnssyni thornaacuteverandi baeligjarritara aacuterieth

1994 ruacutemar sex milljoacutenir kroacutena34 Feacutelagieth er iacute eigu nokkurra einstaklinga en iacute stjoacutern

thorness situr ma myndlistarmaethurinn og formaethur listahaacutetiacuteetharinnar Sverrir Oacutelafsson

Feacutelaginu gekk thornoacute ekki sem skyldi og braacute Hlutafeacutelagieth aacute thornaeth raacuteeth aacuterieth 1993 aeth selja

baeligjarsjoacuteethi Hafnarfjarethar houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto Guitarrez aacute

ruacutemar thornrjaacuter milljoacutenir kroacutena Hlutafeacutelagieth hafethi fengieth houmlggmyndina aeth gjoumlf iacute tengslum

vieth listahaacutetiacuteethina 1993 og foacuter thornviacute oumlll greiethslan iacute hendur Listahaacutetiacuteetharinnar iacute Hafnarfirethi

hf Huacuten greiddi aeth hluta niethur skuld siacutena vieth Hafnarfjaretharbaelig35

34 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein153163 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 35 Sama

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 13: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

10

5 Althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Straumi

Listahaacutetiacuteethin iacute Hafnarfirethi var haldin iacute tengslum vieth althornjoacuteethlega vinnustofu

myndhoumlggvara THORNaeth var listamiethstoumlethin iacute Straumi Hafnarfirethi sem vareth fyrir valinu en

suacute miethstoumleth er aacute moacutets vieth Kryacutesuviacutek vieth hlieth aacutelversins iacute Straumsviacutek fyrir utan

Hafnarfjoumlreth Listamiethstoumlethin iacute Straumi var formlega tekin iacute notkun iacute apriacutel aacuterieth 1990 og

er ruacutemlega eitt thornuacutesund fermetrar aeth staeligreth36 Houmlfundur huacutessins er Guethjoacuten Samuacuteelsson

arkitekt37 Vinnustofunni er lyacutest sem fjoumllthornjoacuteethlegri fjoumlllistamiethstoumleth thornar sem allt aeth

fimm listamenn geta unnieth iacute einu38 Vinnustofan var starfraeligkt iacute tengslum vieth

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 daganna 1 -14 juacuteniacute sumarieth 1991 en thornar voru smiacuteethueth

fjoacutertaacuten listaverk sem voru gefinn Hafnarfjaretharbaelig sem gjoumlf aeth listahaacutetiacuteethinni lokinni

Fjoumlgur af verkunum voru thornoacute smiacuteethueth aeth mestu leyti iacute Veacutelsmiethjunni Gils iacute Garethabaelig39

Samkvaeligmt baeligklingi um listahaacutetiacuteethina 1991 hoacutefst thornoacute vinnan vieth listaverkin nokkueth

fyrr eetha um miethjan maiacute thornraacutett fyrir aeth listamennirnir sjaacutelfir hafi ekki hafieth stoumlrf siacuten

fyrr en iacute lok maiacute THORNess maacute geta aeth listaverkin fjoacutertaacuten voru metin aacute 200-250 milljoacutenir

kroacutena en aacuteaeligtlaethur kostnaethur vieth gereth hvers verks var um haacutelf milljoacuten kroacutena40 Verkin

sem gereth voru eiga thornaeth sameiginlegt aeth vera oumlll uacuter staacuteli og zinkhuacuteethueth og talieth er aeth

allt aeth sextiacuteu tonn af staacuteli hafi farieth iacute listaverkin sem gereth voru iacute vinnustofunni iacute

Straumi Verkin eru mismunandi aeth staeligreth en eina skilyrethieth sem listamoumlnnum var

gefieth var aeth verkin yrethu ekki staeligrri en 3x3x3 metrar41 Althornjoacuteethleg vinnustofa

myndhoumlggvara iacute Straumi var suacute thornriethja iacute roumlethinni en aacuteethur hafethi verieth haldin sliacutek

vinnustofa iacute Sviacutethornjoacuteeth og Mexiacutekoacute og voru thornriacuter mexiacutekoacuteskir gestalistamenn aacute

listahaacutetiacuteethinni42 Naeligstu vinnustofur aacute eftir voru haldnar iacute Frakklandi og thornar aacute eftir

Finnlandi43

36 Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

Sverrir Oacutelafsson myndhoumlggvari og formaethur listahaacutetiacuteethar 1991 gegndi

stoumlethu formanns iacute listamiethstoumlethinni iacute Straumi lengi framan af en hann var jafnframt

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 37 Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 38 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 39 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 Hafnarfjoumlrethur 1991 bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 40 Sama bls 6(blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 41 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 42 Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991 bls 3 (blaethsiacuteethutal oacutemerkt) 43 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 14: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

11

stofnandi hennar44 Rekstur listamiethstoumlethvarinnar iacute Straumi hefur alfarieth verieth iacute

houmlndum menningar-og ferethamaacutelaskrifstofu Hafnarfjarethar en iacute dag annast Hafnarborg

lista- og menningarmiethstoumleth Hafnarfjarethar listamiethstoumlethina45

44 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 45 MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 15: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

12

6 Viacuteethistaethatuacuten

Viacuteethistaethatuacuten er almenningsgarethur staethsettur iacute norethurhluta Hafnarfjaretharbaeligjar

Garethurinn er notaethur aeth miklu leyti til yacutemissa uacutetivista af baeligethi iacutebuacuteum Hafnarfjarethar

sem og af ferethamoumlnnum og oumlethrum gestum Iacute garethinum er aeth finna stoacutera grasfleti thornar

sem boethieth er upp aacute alls konar uacutetivist og leiki Afgirtur tvoumlfaldur tennisvoumlllur er iacute

garethinum aacutesamt sandvelli meeth moumlrkum thornar sem haeliggt er aeth stunda foacutetbolta handbolta

eetha strandblak Iacute garethinum er einnig tjoumlrn thornar sem endur og siacuteli eigi buacutestaeth sinn Aeth

auki maacute iacute garethinum finna yacutemis hversdagsleg leiktaeligki fyrir boumlrn svo sem viacutekingagareth

thornar sem uacutetskorin leiktaeligki eru liacutekt og roacutelur og fleira Aacuterieth 1994 var lyacuteethveldislundur

buacuteinn til aacute Viacuteethistaethatuacuteni iacute tilefni af fimmtiacuteu aacutera afmaeligli iacuteslenska lyacuteethveldisins en thornaeth

var thornaacuteverandi forseti Vigdiacutes Finnbogadoacutettir aacutesamt hafnfirskum boumlrnum sem kom aeth

ploumlntuninni iacute lundinum Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute gott aethgengi aeth tjaldsvaeligethi fyrir

ferethamenn sem er vel nyacutett thornaacute aethallega aacute sumrin Reacutett fyrir ofan Viacuteethistaethatuacuten maacute svo

finna skaacutetaheimili Skaacutetafeacutelags Hraunbuacutea og Viacuteethistaethakirkju sem byggeth var aacuterieth

198146 Aethgengi aeth Viacuteethistaethatuacuteni er fyrsta flokks THORNaeth eru bekkir og boreth aacute yacutemsum

stoumlethum og einnig malbikaethir goumlngustiacutegar um allan garethinn THORNaeth er haeliggt aeth aka inn aacute

tuacutenin sem er thornoacute aethallega notaeth iacute samband vieth yacutemis haacutetiacuteetharhoumlld sem haldin eru aacute

Viacuteethistaethatuacuteni aacuter hvert Iacute garethinum er einnig thornjoacutenustuhuacutes sem tekieth var iacute notkun aacuterieth

2009 og hefur aeth geyma salernisaethstoumlethu meeth heitu og koumlldu vatni aacutesamt sturtum Friacuter

aethgangur er aeth thornjoacutenustuhuacutesinu thornar sem gestir geta nyacutett matsal og eldhuacutes47

Iacute boacutekinni Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 eftir Aacutesgeir Guethmundsson er

Viacuteethistoumlethum yacutest sem allstoacuterri laeliggeth vestan vieth Hafnarfjoumlreth sem umlukt er hrauni

48

Tuacutenieth var lengi vel iacute eigu Bjarna Erlendssonar aacute Viacuteethistoumlethum en hann hafethi hlotieth

mikinn hluta Viacuteethistaetha iacute arf og reisti thornar huacutes aacuterieth 1918 Um tiacutema var

knattspyrnuvoumlllur staethsettur aacute Viacuteethistoumlethum sem ruddur hafethi verieth af

knattspyrnufeacutelaginu Kaacutera og var jafnframt fyrsti knattspyrnuvoumlllurinn sem gerethur var

iacute Hafnarfirethi49

46 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 417

Fjoumllmoumlrg knattspyrnufeacuteloumlg aeligfethu thornar aacuteethur en svaeligethieth var tekieth til

47 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012) 48 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute Hafnarfjoumlrethur 1983 bls 550 49 Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997 bls 20

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 16: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

13

raeligktunar aacuterieth 191950 Lengi vel voru fyriraacuteaeligtlanir um gereth iacutethornroacutettamannvirkja aacute

Viacuteethistoumlethum en aldrei naacuteethust samningar milli baeligjarstjoacuternar og Bjarna Erlendssonar

eiganda Viacuteethistaethatuacutens Heimildir eru til fyrir thornviacute aeth vorieth 1930 thornaacute hafi

Knattspyrnufeacutelagieth THORNjaacutelfi oacuteskaeth eftir stuethning Hafnarfjarethar vieth aeth kaupa hluta uacuter

landi Bjarna en vareth ekki aeth oacutesk sinni thornar sem Bjarni hafethi aetheins hug aacute aeth selja allt

land sitt aacutesamt huacutesum fyrir 37 thornuacutesund kroacutenur51 THORNessi baraacutetta milli baeligjarstjoacuternar og

eiganda Viacuteethistaethatuacutens virtist aeligtla engan endi aeth taka thornraacutett fyrir iacutetrekaethar aacuteskoranir alls

staethar aeth til baeligjaryfirvalda aeth kaupa Viacuteethistaethatuacuten og gera thornar fullbuacuteieth iacutethornroacutettasvaeligethi en

tuacutenieth thornoacutetti baeligethi thornaeth besta og iacute rauninni thornaeth eina sem kaeligmi til greina sem iacutethornroacutettasvaeligethi

iacute Hafnarfirethi52

Aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju er saga kirkjunnar rakin iacutetarlega aacutesamt staethnum

sem kirkjan er byggeth aacute Margt froacuteethlegt kemur thornar fram liacutekt og aeth Viacuteethistaethatuacuten hafi

aacuteethur fyrr verieth eyja og til er goumlmul roacutetgroacuteinn thornjoacuteethsaga um tilureth Viacuteethistaetha THORNjoacuteethsagan

er eftirfarandi

Aacute thornessum staeth stoacuteeth aacuteethur byacutelieth Viacuteethistaethir sem droacute nafn sitt af viacuteethinum sem

oacutex iacute hrauninu Til er goumlmul thornjoacuteethsaga um tilureth thornessa svaeligethis sem nefnt er

Viacuteethistaethatuacuten Sagan segir aeth thornar hafa smali fraacute Goumlrethum gaeligtt fjaacuter og hafi eitt

sinn gleymt seacuter iacute eigin hugarheimi thornegar hann uppgoumltvaethi aeth hraun var

farieth aeth renna thornar naeligrri og hafethi lokaeth leieth hans Sagt er aeth hann hafi thornaacute

lagst aacute baelign og beethieth aeth feacuteeth sem honum hafethi verieth truacuteaeth fyrir sakaethi ekki

og svo foacuter aeth hraunieth hloacuteethst upp iacute kringum Viacuteethistaethatuacuten svo smalanum og

feacutenu var borgieth53

Enn fremur segir aacute veraldarvef Viacuteethistaethakirkju

THORNetta er thornoacute aetheins thornjoacuteethsaga thornviacute vitaeth er aeth thornar sem Viacuteethistaethatuacutenieth liggur

var aacuteethur eyja Hraunieth rann siacuteethan umhverfis eyjuna sem siacuteethar bleacutes upp og

jarethvegurinn fauk uacutet iacute hraunieth en eftir var sleacutettlendi thornar sem tuacutenieth er nuacute

Margviacutesleg starfsemi hefur verieth aacute Viacuteethistoumlethum iacute gegnum tiacuteethina og maacute thornar

50 Sama bls 21 51 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 257 52 Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi bls 281-283 53 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoKirkjanldquo vefsloacuteeth httpwwwvidistadakirkjaissidaaspPageID=34 (soacutett 28 maiacute 2012)

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 17: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

14

nefna lyacutesisbraeligethslu og slaacuteturhuacutes En nuacute stendur thornar falleg kirkja- miethstoumleth

safnaetharstarfsins iacute Viacuteethistaethasoacutekn54

THORNann 17 juacuteniacute aacuter hvert aacute thornjoacuteethhaacutetiacuteethardegi Iacuteslendinga er aacutevallt mikieth um aeth vera

aacute Viacuteethistaethatuacuteni Tuacutenieth og svaeligethieth iacute kring er notaeth fyrir margs konar dagskraacuteliethi fyrir

fjoumllskyldur og fjoumllmenni Sem daeligmi maacute sjaacute dagskraacute aacute vegum Hafnarfjarethar thornann 17

juacuteniacute 2006 aacute Viacuteethistaethatuacuteni heacuter fyrir neethan iacute tilviacutesun55

61 Althornjoacuteethlegi

httpwwwvirtualtouristcomtravelEuropeIcelandHafnarfjoerdhurThings_To_Do-

Hafnarfjoerdhur-TG-C-1htmlhoumlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur staacutetar af moumlrgum uacutetilistaverkum en thornar ber helst aeth nefna althornjoacuteethlega

houmlggmyndagarethinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Houmlggmyndagarethurinn er sprottinn upp uacuter

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sem haldin var aacuterin 1991 og 1993 Listahaacutetiacuteethin 1991 var aeth

mestu leyti helgueth houmlggmyndalist og iacute framhaldi gaacutefu toacutelf listamenn verk siacuten til

baeligjarins eftir aeth listahaacutetiacuteethinni lauk Meeth gjoumlf sinni vildu listamenn leggja framlag sitt

iacute thornaeth sem siacuteethar skyldi vera Aljoacuteethlegur houmlggmyndagarethur aacute Viacuteethistaethatuacuteni Markmieth

listamannanna og baeligjarins sem toacutek goacuteethfuacuteslega vieth gjoumlfinni var aeth gleethja og fraeligetha

almenning um list og fegra umhverfi Hafnarjarethar Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni inniheldur iacute dag sextaacuten verk eftir listamenn fraacute Mexiacutekoacute Sviss

Frakklandi Finnlandi Japan THORNyacuteskalandi og Iacuteslandi56

Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni er aeth miklu leyti haacuteeth aacutehorfandanum Aacutehorfandi hefur

moumlguleika aacute aeth skynja verkieth iacute gegnum snertiskyn en ekki sjoacutenskyn einungis

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er garethur iacute thornaacutegu almennings og meeth thornviacute aeth

54 Sama 55 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo 17 juacuteniacute dagskraacute iacute Hafnarfirethi hefst kl 8 en thornaacute veretha faacutenar dregnir aeth huacuteni og faacutenahylling Kl 10 verethur frjaacutelsiacutethornroacutettamoacutet 6-12 aacutera barna iacute Kaplakrika og knattspyrna yngri flokka aacute aethalvelli Kaplakrika Leiktaeligki veretha aacute Viacuteethistaethatuacuteni Klifurveggur Hraunbuacutea verethur opinn baacutetar aacute tjoumlrninni og rafmagnsbiacutelar aacute tennisvelli Kaffisala Skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea verethur iacute Skaacutetaheimilinu vieth Viacuteethistaethatuacuten og biacutelasyacutening Kvartmiacutelukluacutebbsins Byggethasafn Hafnarfjarethar Pakkhuacutesieth og Siacutevertsens-huacutesieth veretha opin kl 11-17 Helgistund verethur iacute Hellisgerethi kl 1345 og aeth henni lokinni verethur farieth iacute skruacuteethgoumlngu aeth Viacuteethistaethatuacuteni thornar sem fjoumllskylduskemmtun hefst Leifur Helgason formaethur thornjoacuteethhaacutetiacuteetharnefndar setur haacutetiacuteethina og Luacuteethviacutek Geirsson baeligjarstjoacuteri flytur aacutevarp Karlakoacuterinn THORNrestir syngur aacutevarp fjallkonu Sara Oacuteskarsdoacutettir THORNaacute munu ma skemmta Skoppa og Skryacutetla Soumlngvaborg Sigga Beinteins Mariacutea Bjoumlrk og gestir Footlose Kaffibruacutesakarlarnir og Halli iacute Botnleethju vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012) 56 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 18: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

15

leggja aacuteherslu aacute moumlguleikann aacute liacutekamlegri upplifun thornaacute er unnt aeth skynja verkin aacute mun

fleiri og fjoumllbreyttari haacutett en ella THORNaeth maeligtti jafnvel tuacutelka aacutehorfanda sem thornaacutetttakanda iacute

sumum verkanna thornar sem hann hefur moumlguleikann aacute aeth tengist umhverfinu og

verkinu aacute liacutekamlegan haacutett og breytir thornar af leiethandi meeth skynjun sinni

merkingarskoumlpun verksins57

Virkni listaverkanna aacute Viacuteethistaethatuacuteni er thornviacute iacute flestum tilvikum iacute beinum

tengslum vieth staethsetningu thorneirra THORNoacute er ekki haeliggt aeth tala um aeth verkin seacuteu

staethbundin thorneas algjoumlrlega haacuteeth thorneirri staethsetningu sem verkieth er aacute heldur taka

verkin mieth af staethsetningu sinni og breyta thornar meeth umhverfinu og thorneim aacutehrifum sem

verkieth og staethsetningin gefur aacutehorfanda Meeth staethbundnu listaverki er aacutett vieth verk thornar

sem aetheins ein aacutekveethinn staethsetning kemur til greina fyrir listaverkieth Tuacutelkun og aacutehrif

listaverksins miethast svo vieth uacutet fraacute thornessari tilteknu staethsetningu Miwon Kwon telur aeth

staethbundieth listaverk taki mieth af einkennum liacutekt og dyacutept lengd aacutefereth og formi

jafnframt birtuskilyrethum veethurfari og landslagi

Vissulega maeligtti halda thornviacute fram aeth houmlggmyndagarethurinn

aacute Viacuteethistaethatuacuteni falli undir skilgreiningu aacute umhverfislist aeth thornviacute leyti aeth hann byacuteethur

aacutehorfanda upp aacute ryacutemi thornar sem unnt er aeth upplifa aacute liacutekamlegan jafnt sem huglaeliggan

thornaacutett Aeth auki er staethsetning verkanna mikilvaeliggur thornaacutettur og taka thornarf mieth af thorneim

umhverfisthornaacutettum sem koma verkunum vieth liacutekt og birtuskilyrethi og veethur en thornaeth

siacuteetharnefnda getur haft griacuteetharleg aacutehrif aacute uacutetlit thorneirra meeth tiacutemanum seacute ekki staethieth vel aeth

viethhaldi verkanna

58 THORNaeth er thornoacute margt sem skilgreinir

staethbundna list sem tengja maacute vieth verkin iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Verkin tengjast ryacutemi og umhverfi siacutenu aacutesamt aacutehorfendum aacute liacutekamlegan jafnt og

huglaeliggan thornaacutett THORNaeth er thornviacute ekki aetheins sjoacutenraeligna upplifunin sem skiptir maacuteli heldur

samblanda thornessara thornriggja thornaacutetta ryacutemi umhverfi og aacutehorfendur59

57 Miwon Kwon One place after another bls 156-157

Listaverkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni falla thornar af leiethandi undir skilgreiningu Kwon aacute list iacute thornaacutegu og meeth

thornaacutetttoumlku almennings Kwon segir aeth list iacute thornaacutegu og meeth thornaacutetttoumlku almennings eigi aeth

thornjoacutena thorneim tilgangi sem samfeacutelagieth aacutekveethur hverju sinni Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur upp aacute

aacutekveethna moumlguleika iacute sambandi vieth ryacutemieth og hugmyndafraeligethi verkanna THORNaeth er svo iacute

houmlndum listamanna Hafnarfjaretharbaeligjar og almennings hvernig vinna skal uacuter thorneim

moumlguleikum Ryacutemieth sem umlykur houmlggmyndagarethinn er thornviacute iacute raun og veru einungis

forsenda fyrir aacutekveethin markmieth eetha tilgang Hvert sem markmiethieth eetha tilgangurinn er

58 Sama bls 11 59 Amy Dempsey Styles schools and movements bls 263-4

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 19: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

16

meeth verkunum thornaacute verethur aeth segjast aeth ryacutemieth seacute oacuterjuacutefanlegur hluti iacute listupplifuninni

og getur haft hvoru tveggja poacutelitiacuteskan og feacutelagslegan grunn60

60 Miwon Kwon One Place After Another bls 74-75

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 20: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

17

7 Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hundraeth aacutera einsemd A Hundred Years of Solitude

Verkieth Hundraeth aacutera einsemd (sjaacute mynd1) er houmlggmynd eftir iacuteslenska listamanninn

Sverri Oacutelafsson Heiti verksins viacutesar iacute heiti thornekktustu skaacuteldsoumlgu koacutelumbiacuteska

Noacutebelsrithoumlfundarins Gabriel Garziacutea Marques One Hundred Years of Solitude en

skaacuteldsagan er talin marka upphaf boacutekmenntastefnu sem kennd er vieth toumlfraraunsaeligi61

Verkieth er himinhaacuter stoacutell sem seacutest uacuter goacuteethri fjarlaeliggeth og er gerethur aacuterieth 1993 fyrir

listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar sama aacuter Verkieth sem er gult aeth lit uacuter staacuteli og steinsteypu

stendur aacute palli og ber meeth seacuter mikil aacutehrif af piacuteramiacuteethum fraacute tiacutemum Asteka hins

uacutetdauetha thornjoacuteethflokks iacute Mexiacutekoacute aacute 14-16 oumlld Pallurinn er liacutekt og stoacutellinn gulur

thornriacuteskiptur og hefur raacutekir aacute oumlllum hliethum sem aeligtla maeligtti aeth vaeligri stigi eetha eins konar

thornrep upp aacute pallinn Stoacutellinn er hefethbundinn aeth upplagi en thornoacute meeth haacutea faeligtur og fremur

liacutetinn koll og stutt bak Titill verksins gefur til kynna langa einsemd og einangrun

sem er ef til vill aacutestaeligethan fyrir hinum haacuteu foacutetum sem stoacutellinn hefur en thornaeth gefur auga

leieth aeth erfitt er aeth komast upp aacute stoacutelinn og fara niethur uacuter honum Sessan ruacutemar

einungis einn og thornviacute biacuteethur thorneim sem thornangaeth klifar nokkur einsemd Meeth verkinu er

Sverrir aeth gefa hversdagslegum hlut liacutekt og stoacutell er nyacuteja merkingu bdquoStoacutellinn er til

merkis um einmanaleika thorness sem thornar hreykir seacuter thornar til honum er feykt um kollldquo62

THORNetta segir Kristinn houmlfundur greinar um syacuteningu Sverris iacute Galleriacute Borg aacuteri eftir

listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 en Sverrir hefur mikieth notast vieth hversdagslega hluti

liacutekt og stoacutel iacute verkum siacutenum Titill verksins gefur til kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun

aeth thornviacute leyti aeth Sverrir er meeth verki siacutenu aeth viacutesa iacute atburethi eetha stoumlethu sem tengist honum

persoacutenulega aeth einhverju leyti eetha hans aacutehugasviethi Iacute viethtali vieth Morgunblaethieth aacuterieth

2002 segir Sverrir jafnframt aeth hann hafi orethieth fyrir talsverethum aacutehrifum fraacute

mexiacutekoacuteskri list Hann segir jafnframt aeth thornar seacute baeligethi aeth finna andstaeligethu vieth iacuteslenska

menningu einnig yacutemis liacutekindi tengd sagnaarfi Mexiacutekoacutea og norraeligna goethsagna63

61 Meyer Howard Abrams A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle Boston 1999 bls 50

THORNaeth

sem skiptir maacuteli aethal maacuteli iacute verkum Sverris er uacutetkoman og niethurstaethan ekki efni eetha

62 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 63 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 21: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

18

aacuteferethin og thornaeth aacute vieth um verk hans Hundraeth aacutera einsemd Sverrir vill aeth tilgangur

verka sinna seacute skyacuter auk thorness sem taacuteknin og merking thorness seacute auethskiljanleg64

Sverrir segir eftirfarandi iacute viethtali vieth DV aacuterieth 2008

Ef ekki aacute Iacuteslandi hvar [myndirethu buacuteastarfa] thornaacute

bdquoSennilega iacute Mexiacutekoacute eacuteg hef verieth thornar meeth annan foacutetinn iacute tuttugu aacuter vegna

starfsins og liacutekar vel Eacuteg er afar hrifinn af foacutelkinu thornarmenningunni og

matnumldquo 65

THORNaeth er ekki oacuteliacuteklegt aeth thorneir gestalistamenn sem komu fraacute Mexiacutekoacute hafi tekieth

thornaacutett iacute listahaacutetiacuteethinni vegna tengsla vieth Sverri Althornjoacuteethlega vinnustofan var aacuteethur en huacuten

kom til Iacuteslands haldin iacute Mexiacutekoacute og thornviacute afar liacuteklegt aeth hugmyndin hafi faeligethst thornar um aeth

naeligsti aacutefangastaethur vinnustofunnar vaeligri Iacutesland66 THORNegar Sverrir var aacute ferethalagi um

Mexiacutekoacute 1990 aacuteri aacuteethur en listahaacutetiacuteethin foacuter fram segir hann fraacute hinum griacuteetharlega fjoumllda

af piacuteramiacuteethum sem Mexikanar eiga fraacute tiacutemum Asteka Nokkrir thorneirra voru honum

seacuterlega minnisstaeligethir og thornviacute augljoacutest aeth Sverrir vareth fyrir miklum aacutehrifum fraacute thornessum

piacuteramiacuteethum67

Um piacuteramiacuteetha formieth segir Sverrir eftirfarandi

bdquoPyacuteramiacutedinn er suacuteperdaeligmi um svona upphafningu eigin dyacuterethar Eacuteg nota hann

gjarna iacute thornviacute sem eacuteg geri thornessa dagana suacutelur og turna soumlmuleiethis THORNetta eru

fiacutelabeinsturnar valdamanna sem meta sig meira en naacuteungann svo ekki seacute

minnst aacute thornann sem stritaethi vieth aeth reisa baacuteknieth Huacutesgoumlgn og hirslur af yacutemsu

tagi hafa aacutekveethna merkingu iacute miacutenum huga stoacutelar taacutekna vald skuacuteffur og

skaacutepar skrifraeligethi hirslur sem mannlegum gildum er fleygt iacute til aeth ryacutema til fyrir

peningahyggjunnildquo68

64 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012) 65 Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth httpwwwdvisbrennidepill2008328vid- vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012) 66 Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012) 67 Sama 68 MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute 2012)

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 22: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

19

Verkieth er tiltoumllulega poacutelitiacuteskt en Sverrir er aeth deila aacute umhverfieth voumlld og heacutegoacutema

Stoacutellinn taacuteknar oacutestoumlethugt vald sem virethist geta fallieth hvaeth og hverju THORNaeth maacute horfa aacute

samband verksins vieth aacutehorfendur aacute nokkueth leikraelignan thornaacutett aeth thornviacute leyti aeth verkieth byacuteethur

upp aacute skemmtilega moumlguleika fyrir aacutehorfendur Aacutehorfendur veretha thornaacutetttakendur iacute

verkinu meeth thornviacute aeth bera thornaeth augum klifra aacute thornviacute og leika vieth thornaeth aacute einn eetha annan

haacutett Upplifun aacutehorfanda er thornviacute baeligethi huglaeligg og liacutekamleg Huglaeligg aeth thornviacute leyti aeth

verkieth ber nokkurn mikilfengleika meeth seacuter og thornviacute auethvelt aeth hriacutefast meeth og af

verkinu en thornaeth er haacutett til lofts og gaeligti verieth tuacutelkaeth sem haacutesaeligti Verkieth er einnig upp aacute

palli sem gefur til kynna upphafningu ofar og staeligrra en maethurinn THORNaeth er thornoacute einnig

liacutekamlegt thornar sem verkieth er uacutetilistaverkthornar af leiethandi leyfilegt aeth snerta thornaeth klifra aacute

thornviacute og leika vieth thornaeth eetha aacute thornviacute aacute hvaetha haacutett sem dottieth er iacute hug

Vaktin The Watch

Vaktin(sjaacute mynd2) er verk eftir finnska listamanninn Timo Solin Verkieth er gert iacute

tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 og er aeth mestu leyti uacuter staacuteli Verkieth er

blaacuteleidd kona og stendur uppi aacute blaacuteum stoumlpli Undir stoumlplinum er stallur meeth skilti thornar

sem finna maacute upplyacutesingar um verkieth Konan virethist halda aacute sverethi sem aacutesamt titlinum

gefur til kynna verndara Verkieth er staethsett ofarlega iacute hliacuteeth einni aacute Viacuteethistaethatuacuteni og fer

titill verksins vel saman vieth uacutetlit og staethsetningu thornar sem hin blaacuteleita kona gnaeligfir yfir

baeliginn og stendur verndarvoumlreth um hann meeth svereth iacute houmlnd Titill verksins byacuteethur upp aacute

faacutett annaeth en staethsetningu uppi aacute haeligeth THORNaeth er aacute haacuteum stalli og telst thornaeth nauethsynlegt til

aeth hafa goacuteetha yfirsyacuten thornegar standa skal vakt Formieth er bdquoabstraktldquo og fljoacutetandi iacute

konunni samlagast suacutelulaga og foumlstu formi iacute blaacutea stoumlplinum sem ber hana uppi Undir

stoumlplinum er kassalaga pallur sem ber houmlggmyndina uppi og veitir henni meiri haeligeth og

yfirsyacuten Listaverkieth gefur ekki mikla moumlguleika aacute thornaacutetttoumlku aacutehorfenda thornar sem thornaeth

stendur iacute steingryacutettri brekku og ekki aacute allra faeligri aeth komast iacute mikla naacutelaeliggeth vieth verkieth

Vissulega maeligtti finna yacutemsa leikmoumlguleika iacute kringum verkieth en thornaeth faeligri thornaacute eftir

iacutemyndunarafli hvers og eins andstaeligtt vieth moumlrg verk iacute houmlggmyndagarethinum sem hafa

aethgengilegri og augljoacutesari moumlguleika upp aacute aeth bjoacuteetha Fremur maeligtti segja aeth verkieth

hefethi meiri huglaeligg aacutehrif en oumlnnur verk iacute garethinum thornar sem thornaeth er einhvers konar

verndari houmlggmyndagarethsins og Hafnarfjarethar Heiti verksins eykur velliacuteethan

aacutehorfanda iacute garethinum Honum finnst hann oumlruggari og thorneir sem iacute kringum hann eru

einnig hvort sem aacutehorfandi er einn aacute fereth eetha meeth fjoumllskyldu siacutena og boumlrn Verkieth

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 23: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

20

miethar aeth thornviacute aeth virkja aacutehorfandann sem thornaacutetttakanda og moacutetar thornar af leiethandi

merkingu siacutena og eykur aacutehrif

Slaeligmt samband Bad Connection

Verkieth Slaeligmt samband (sjaacute mynd3) er houmlggmynd eftir froumlnsku listakonuna Sonia

Renard THORNaeth er gert iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og er uacuter staacuteli

Verkieth er litamikill siacutemi aacute blaacuteum palli meeth skiacutefu thornar sem siacutemtoacutelinu sjaacutelfu hefur verieth

lyft sem aethskildu fraacute siacutemanum Uacuter siacutemtoacutelinu standa rauethir gulir og blaacuteir thornraeligethir sem

eru festir iacute blaacutean grunn er siacuteminn situr aacute Siacutemtoacutelieth er aeth blaacutett en thornoacute maacute einnig sjaacute

gulan rauethan og svartan lit Skiacutefan er blaacute og uacuter henni koma oddhvassir

thornriacutehyrningslaga staacutelbitar sem eru aethallega gulir og rauethir Bera thorneir meeth seacuter einhvers

konar liacutekindi elds vegna forms og litar Verkieth er staethsett iacute enda garethsins seacute litieth aacute

inngang garethsins uacutet fraacute aethkomu aeth honum og biacutelastaeligethum Titill verksins aacutesamt

thornraacuteethunum og oddhvoumlssu staacutelbitunum sem koma uacutet uacuter skiacutefunum gefur til kynna aeth

siacuteminn eetha hlutir tengdir honum seacuteu iacute oacutelagi THORNraeligethirnir taacutekna vaeligntanlega thornann

gagnaflutning sem aacute seacuter staeth milli thorness sem hringir og hins sem er aacute hinum enda

liacutenunnar Liacuteta maeligtti aacute verkieth sem hlutgerving fyrir einangrun Hafnarfjarethar eetha

Iacuteslands vegna staethsetningar eyjarinnar aacute joumlrethinni Eflaust hafa oft komieth upp thornaeligr

aethstaeligethur iacute gegnum tiacuteethina aeth erfitt hafi verieth aeth komast iacute samband vieth aethila sem aacute

Iacuteslandi buacutea og ekki oacuteliacuteklegt aeth Sonia hafi sjaacutelf aacutett iacute erfiethleikum thornegar henni var boethieth

aeth taka thornaacutett iacute Listahaacutetiacuteethinni aacuterieth 1991 Verkieth er nokkueth einstakt seacute thornaeth litieth uacutet fraacute

heildarmynd houmlggmyndagarethsins THORNaeth bryacutetur upp heildarmyndina meeth viacutesun iacute taeligkni

og thornaeligr miklu framfarir sem aacutett hafa seacuter staeth aacute thorneim tiacutema sem verkieth er unnieth Einnig

sker thornaeth sig uacuter vegna mikilla og fjoumllbreyttra lita en verkin iacute houmlggmyndagarethinum eiga

thornaeth sameiginlegt aeth vera flest einlit thornoacute sum tviacutelit Upplifun aacutehorfandi verethur thornviacute ekki

liacutekamleg vegna forms siacutemans og thorneirra oddhvoumlssu staacutelbita sem uacuter honum standa THORNaeth

houmlfethar til sjoacutenskyns en ekki snertiskyns Verkieth tekur thornar af leiethandi ekki breytingum

meeth thornaacutetttoumlku aacutehorfanda oumlethrum en huglaeliggum THORNaeth gaeligti jafnvel talist haeligttulegt seacute ekki

farieth varlega og kemur thornaeth nokkueth aacute oacutevart soumlkum thorness hversu fjoumllskylduvaelignn

garethurinn er baeligethi talinn vera og gefieth uacutet aeth svo seacute Erfitt vaeligri thornoacute aeth takmarka verkieth

innan aacutekveethins ramma ss girethingar thornviacute thornaeth myndi hefta opna almenningsryacutemieth sem

Viacuteethistaethatuacuten er og aacute aeth vera

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 24: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

21

Piacutelagriacutemur Pilgrim

Piacutelagriacutemur (sjaacute mynd4) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir japanska listamanninn Atshushi

Shikata Verkieth er gert aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi 1991 THORNaeth er

hviacutet (graacutett iacute dag eflaust soumlkum veethrunar) houmlggmynd sem minnir helst aacute kubbslaga orm

eetha manneskju sem vantar buacutek og hefur einungis faeligtur Verkieth virethist vera sett

saman uacuter sex ferhyrningum sem raethaethir eru aacute thornann haacutett aeth saman virethast thorneir hreyfast

og faeligra sig uacuter staeth Japoumlnsk aacutehrif leyna seacuter ekki iacute verkinu en formin eru sterk og

kassalaga ein og seacuter en mynda liacutefraeligna heild meeth samroumlethun formanna Verkieth

stendur upp aacute palli meeth upplyacutesingaspjaldi um heiti verks houmlfund og aacutertal Titill

verksins Piacutelagriacutemur maeligtti tengja vieth houmlfund verksins en Shikata kom alla leieth fraacute

Japan og thornviacute lagt iacute alllangt ferethalag THORNaeth maeligtti thornviacute liacuteta aacute Shikata sem einhvers konar

piacutelagriacutem iacute thorneim skilningi Verkieth byacuteethur upp aacute fjoumllthornaeligtta moumlguleika fyrir aacutehorfendur

vegna uacutetlits og forms Klifurmoumlguleikar eru til staethar og verkieth naeligrir iacutemyndunaraflieth

thornaacute seacuterstaklega hjaacute thorneim sem yngri teljast thornar sem uacutetlit verksins maeligtti helst liacutekja vieth

Legokarl sem aacute vantar efri buacutek

Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille und Vostellung

Verkieth Heimurinn sem vilji og hugmynd (sjaacute mynd5) er eftir thornyacuteska listamanninn

Volker Schoumlnvart gert aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er

houmlggmynd uacuter staacuteli og syacutenir svartan kassalaga stall meeth baki og holryacutemi iacute miethjunni

Ofan aacute stallinum og iacute holryacuteminu eru suacutelulaga jaacuternstangir sem raethaeth hefur verieth ofan aacute

hverja aethra sem gefur til kynna aacutekveethna vinnu iacute fararbroddi Suacutelunum hefur verieth

raethaeth hugvitssamlega eftir aacutekveethnu kerfi svo flestar suacutelur komist fyrir Aacute stallinum

sjaacutelfum er upplyacutesingaspjald um titil listamann og aacutertal Houmlggmyndin er staethsett

nokkueth framarlega iacute garethinum sem gerir thornaeth aeth verkum aeth verkieth aeligtti ekki aeth fara

framhjaacute aacutehorfendum Titill verksins Heimurinn sem vilji og hugmynd felur iacute seacuter

aacutekveethna tilfinningu sem tengist vinnu og verkamoumlnnum Viljastyrkur er oreth tengt

dugnaethi og aacutekveethni oreth sem hafa oftar en ekki verieth tengd verkamoumlnnum iacute gegnum

tiacuteethina og thorneirra baraacutettu fyrir baeligttum liacutefskjoumlrum Listamaethurinn er sjaacutelfur thornyacuteskur en

THORNyacuteskaland er mikieth iethnriacuteki sem thornekkt er fyrir dugnaeth aga og aacute siacuteethustu aacuterum mikinn

hagvoumlxt THORNaeth er thornviacute eiliacutetill thornjoacuteethernisbragur yfir thornessari houmlggmynd baeligethi hvaeth varethar

uacutetlit titil og listamanninn sjaacutelfan Vegna staethsetningar er verkieth tiltoumllulega

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 25: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

22

aethgengilegt og byacuteethur aacutehorfanda upp aacute margs konar moumlguleika Tvaeligr hliethar aacute verkinu

eru ferhyrningslaga og sleacutettar thornviacute vinsaeliglir aacutefangastaethir thornegar halla skal seacuter upp aeth

veggnum iacute hviacuteldarskyni

Ikarus Icarus

Ikarus (sjaacute mynd6) eftir mexiacutekoacutesku listakonuna Rowena Morales er houmlggmynd fraacute

aacuterinu 1991 Verkieth er gert fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991 og er uacuter staacuteli THORNaeth

syacutenir blaacutea og graeligna abstrakt fiacuteguacuteru meeth gulan hring aacute houmlfethi seacuter Houmlggmyndin stendur

upp aacute palli og hefur liacutekt og flest verkin iacute garethinum aacutefast spjald thornar sem upplyacutesingar

um titill aacutertal og listamann er aeth geyma Graelign stoumlng sem foumlst er vieth pallinn fer iacute

gegnum fiacuteguacuteruna aacute tveimur stoumlethum og er bogin efst Fiacuteguacuteran virethist vera boltueth saman

aethallega uacuter tveimur hlutum graelignum sem er undir og blaacuteum sem kemur yfir Iacute

miethjunni er graelign og gul stoumlng sem kemur uacuter bylgjulaga formi graeligna hlutarins og

spiacuterallast aeth lokum thornegar komieth er framfyrir blaacutea hlutann Fyrir ofan maacute sjaacute gulan

hring sem kristallast iacute birtu og liacutetur uacutet fyrir aeth vera auga Houmlggmyndin er eins konar

oacuteethur til griacuteska soacutelarguethsins Ikarus sem hefur verieth nokkueth vinsaeliglt efni listamanna iacute

gegnum tiacuteethina Sem daeligmi maacute nefna verk fraacute 1984-85 eftir iacutetalska houmlggmyndarann

Simon Benetton Verk Benetton Icaro (sjaacute mynd7) er liacutekt og verk Morales oacuteethur til

soacutelarguethsins Ikarus en thornaeth er staethsett iacute Opera Park iacute Bonn iacute THORNyacuteskalandi Verkieth er aeth

miklu leyti taacuteknraelignt thornar sem samkvaeligmt soumlgusoumlgnum hafethi Ikarus vaeligngi og maeligtti

aacuteaeligtla aeth hinir graelignu floumlktandi bylgjulaga hlutar iacute verki Morales seacuteu vaeligngir Ikarus

sjaacutelfur er thornviacute hinn blaacutei og fiacuteguacuteratiacutevi hluti houmlggmyndarinnar Guli hringurinn eetha augaeth

aacute toppi blaacutea hlutarins taacuteknar soacutelina Staethsetning verksins er mikilvaeligg fyrir uacutetkomu

thorness og aacutehrif THORNaeth er staethsett aacute miethri eyju uacuteti iacute Viacuteethstaethatjoumlrn Spegilmynd verksins maacute

sjaacute bregetha fyrir iacute Viacuteethistaethatjoumlrn sem veitir verkinu aacutekveethna seacuterstoumlethu Fyrir aacutehorfanda

er verkieth verulega huglaeligtt og taacuteknraelignt Aacutehorfanda er meeth verkinu boethieth aeth leietha

hugann aeth fornum griacuteskum guethum sem aacutettu hug og hjoumlrtu margra sem hjaacute

Miethjaretharhafinu bjuggu og viacuteethar Verkieth er jafnt oacuteethur til soacutelarguethsins og thornar af

leiethandi soacutelarinnar aacutesamt thornviacute aeth vera minning um hina fornu siethi og guethi

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 26: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

23

Barnaeligska miacuten My Childhood

Iacuteslenski listamaethurinn Magnuacutes Kjartansson gerethi verkieth Barnaeligska miacuten (sjaacute mynd8)

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter Verkieth er uacuter staacuteli og eins konar

ferhyrningslaga kubbslaga vagn aacute hjoacutelum Ofan aacute vagninum er kraeligkja meeth hringlaga

lykkju innanvert og uacuter henni liggur keethja niethur meethfram framhlieth vagnsins og meeth

joumlrethinni iacute aacutett aeth hringlaga lykkju sem kraeligkist iacute skoacuteflu fulla af steinum Oumlll

houmlggmyndin er svoumlrt aeth lit Samansett uacuter fjoacuterum hlutum vagni hjoacuteli keethju og skoacuteflu

Verkieth er fremur massiacuteft aeth formi og loumlgun gefur sterka thornunga tilfinningu THORNaeth er

staethsett fyrir framan viacutekingaleikvang sem einnig maacute finna aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aacute

framhlieth vagnsins (eetha bakhlieth fer eftir thornviacute hvernig horft er aacute verkieth) maacute sjaacute titils

verksins grafieth iacute hliethina reacutett fyrir ofan miethju Titill verksins Barnaeligska miacuten gefur til

kynna nokkueth persoacutenulega naacutelgun hjaacute listamanninum thornar sem hann er aeth viacutesa iacute eigin

barnaeligsku Keethjan taacuteknar eitthvaeth sem erfitt er aeth sliacuteta hvort tveggja iacute jaacutekvaeligethum eetha

neikvaeligethum skilningi THORNetta gaeligti moumlgulega verieth samband sem listamaethurinn hefur

reynt oacuteralengi aeth sliacuteta sig lausan fraacute en ekki getaeth af einhverjum aacutestaeligethum Sjoacutenarhorn

aacutehorfanda skiptir lykilmaacuteli vieth tuacutelkun aacute verkinu Erfitt er aeth aacutetta sig aacute thornviacute hvort

listamaethurinn sjaacutei sjaacutelfan sem skoacutefluna sem dreginn er aacutefram af vagninum eetha aeth

hann sjaacutei sig sem vagninn Verkieth byacuteethur upp aacute mismunandi sjoacutenarhorn fyrir

aacutehorfendur sem gerir thornaeth aeth verkum aeth upplifun og aacutehrifamaacutettur verksins er

vissulega persoacutenubundinn Meeth verkinu er ekki oacuteliacuteklegt aeth listamaethurinn hafi viljaeth

aeth aacutehorfandi finni sitt innra barn brjoacutetast fram og leiethi hugann aeth barnaeligsku sinni og

uppruna AEligska reynsla og upplifun er eitt af thornviacute dyacutermaeligtasta sem foacutelk kynnist iacute liacutefinu

og hentar thornviacute verkieth einstaklega vel iacute thornessu fjoumllskylduvaeligna umhverfi sem

Viacuteethistaethatuacuten og houmlggmyndagarethurinn er

Gullna hliethieth The Golden gate

Verkieth Gullna hliethieth (sjaacute mynd9) eftir svissneska listamanninn Eliza Thoenen-

Steinle er houmlggmynd uacuter staacuteli og steinsteypu gereth fyrir listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi 1991

Houmlggmyndin er tvaeligr gular staacutelploumltur sem liacuteta uacutet fyrir aeth vera haacutelfhringar sem hafa

verieth beygethir niethur iacute 90 graacuteetha horn og mynda thornar af leiethandi aacutekveethinn boga

Houmlggmyndin stendur aacute hviacutetum ferhyrndum maacutelmfoacutetstalli sem hefur verieth settur aacute

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 27: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

24

svartan stall uacuter steini til aeth gefa verkinu meiri lyftingu yfir hraunieth Aacute

maacutelmfoacutetstallinum er upphleypt nafn aacute listamanninum og aacutertal

Ekki er oacuteliacuteklegt aeth margir tengja titil verksins vieth gatieth sem tengir

San Francisco floacutea vieth Kyrrahafieth eetha hieth thornekkta mannvirki iacute San Francisco The

Golden Gate Bridge THORNaacute maacute einnig liacuteta aacute verkieth sem oacuteeth til himnariacutekis thornar sem hlieth uacuter

gulli er talieth vera hliethieth aeth himnariacuteki Guli liturinn iacute verkinu er hinn gyllti litur

hliethsins sem verkieth dregur nafn sitt af Hlieth taacutekna oft aacutekveethna tengingu eetha bruacute milli

tveggja heima eetha hluta Liacuteklegt er aeth listamaethurinn seacute aeth bruacutea bilieth milli listamanna

og almennings liacutekt og eitt af opinberum markmiethum houmlggmyndagarethsins Gullna

hliethieth vaeligri thornviacute dyrnar sem opna almenningi leieth til aeth njoacuteta listaverka iacute friethsaeliglu og

almenningsvaelignu umhverfi Verkieth er staethsett ofarlega iacute hrauninu sem gerir thornaeth aeth

verkum aeth houmlggmyndin er nokkueth fyrir ofan goumlnguleiethir og aacutehorfandann thornar af

leiethandi Verkieth og staethsetning thorness mynda saman eina heild thornar sem aacutekveethin

upphafning verethur aacute thornviacute vegna haeligethar thorness og titils

Blaacuteminn The Blue

Blaacuteminn (sjaacute mynd10) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir Vignir Joacutehannsson Verkieth er gert

aacuterieth 1991 fyrir Listahaacutetiacuteethina iacute Hafnarfirethi sama aacuter THORNaeth er gert uacuter sex bruacutenum frekar

groacutefkenndum og hraacuteum staacutelhlutum sem saman mynda eina heild Fyrst ber aeth nefna

bruacutena thornunna ferkantaetha staacutelploumltu og ofan aacute oumlethru horninu er bruacutenn staacutelbiti sem

myndar boga fraacute toppi niethur aacute liacutetinn stein aacute joumlrethinni Bogni staacutelbitinn er holur aeth innan

meeth thornrjaacuter raacutekir alveg niethur Staacutelbitinn er algjoumlrlega haacuteethur hinni upprisnu ferkoumlntuethu

staacutelploumltu sem liacutetur uacutet fyrir aeth hviacutela sig aacute oumlxl hennar Aacute joumlrethu niethri liggja aacute

handahoacutefskenndan haacutett fjoacuterir smaeligrri bruacutenir staacutelbitar sem liacuteta uacutet fyrir vieth fyrstu syacuten

aeth vera eins konar poacutestkassar THORNessir minni staacutelbitar eru holir aeth innan meeth sjouml raacutekum

thornvert yfir bakieth sitt Verkieth er staethsett aacute grasbletti vieth hliethina aacute thornjoacutenustuhuacutesi garethsins

thornar sem feacutelagshuacutes skaacutetafeacutelagsins Hraunbuacutea er fyrir ofan Staethsetning verksins iacute

garethinum gerir thornaeth aeth verkum aeth thornaeth fellur eiliacutetieth inn iacute umhverfieth meeth hraacuteleika

siacutenum Aacuteferethin er thornunglamaleg og groacutef soumlkum hins bruacutena litar Verkieth nyacutetur siacuten ekki

jafnvel vegna naacutelaeliggethar thornjoacutenustuhuacutess garethsins sem dregur uacuter aacutehrifum thorness Titill

verksins Blaacuteminn er seacuterkennilegur vieth fyrstu syacuten vegna thorness aeth verkieth er naacutenast allt

bruacutenleitt Verkieth viacutesar iacute blaacutea himininn sem er fyrir ofan en thornaeth er fyrst og fremst

uacutetilistaverk og thornviacute aacutevallt undir berum himni

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 28: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

25

Kassi Box

Verkieth Box (sjaacute mynd11) er houmlggmynd uacuter staacuteli eftir svissneska listamanninn Juumlrg

Altherr Altherr var gestalistamaethur aacute Listahaacutetiacuteethinni iacute Hafnarfirethi aacuterieth 1991 og gaf

verk sitt iacute tilefni af thorneirri haacutetiacuteeth Verkieth syacutenir liacutekt og titill thorness gefur til kynna kassa uacuter

bruacutenu eiliacutetieth baacuterujaacuternskenndu staacuteli THORNaeth er nokkueth ryethgaeth sem gefur til kynna leacutelega

umhirethu og viethhald aacute thornviacute Kassinn er ekki venjulegur aeth upplagi thornar sem aacute hann hefur

verieth festur aacute oumlllum hliethum boginn eetha klofinn staacutelbiti Verkieth er staethsett ofarlega iacute

garethinum iacute hrauni naacutelaeliggt byggeth og goumlngustiacutegum og nyacutetur thornar af leiethandi seacuterstoumlethu iacute

garethinum Liacutekt og aacute vieth um verk Vignis Blaacuteminn thornaacute er verk Altherr einnig frekar

groacuteft aeth upplagi og hraacutett THORNaeth er helst vegna litar og aacuteferethar staacutelsins Kassi ber oftast

meeth seacuter merkingu thornrengsla og innilokunar en thornaeth eru faacutear leiethir hvoru tveggja inn iacute

kassann eetha uacutet uacuter honum Kassi gefur einnig til kynna aeth aacutekveethieth ryacutemi er til staethar

THORNaeth er thornviacute ekki liacuteklegt aeth listamaethurinn seacute aeth viacutesa iacute thornaeth almannaryacutemi sem verkieth er

hluti af Verkieth er staethsett haacutett uppi reacutett hjaacute hrauni og biacutelastaeligethum Staethsetning

verksins hentar vel iacute hraunuethu undirlagi og groacutefu umhverfi Verkieth stendur eitt og seacuter

ber sig vel thornraacutett fyrir groacuteft uacutetlit og aacutefereth Nuacuteverandi aacutestand verksins er nokkueth

aacuteboacutetavant thornar sem mikieth hefur verieth krotaeth og krassaeth aacute thornaeth sem oacuteneitanlega dregur

uacuter aacutehrifamaeligtti og fagurfraeligethi thorness

Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds

Finnski listamaethurinn Barbara Tieaho gerir verk sitt Skjoacutel fyrir vinda (sjaacute mynd12)

aacuterieth 1991 iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi sama aacuter Barbara var gestalistamaethur aacute

haacutetiacuteethinni Verkieth er fjoacuterir bogar uacuter staacuteli sem raethaeth er eftir staeligreth Bogarnir sem eru

blaacutegraelignir aacute litinn mynda keethjuverkandi hring thornar sem hinn minnsti er staethsettur neethst

og koll af kolli staeligkka bogarnir Verkieth er nokkueth samhverft thornviacute bogarnir sem liggja

mynda eins konar spegilmynd thorneirra boga sem uppi standa Verkieth stendur aacute

blaacutegraelignum palli sem einnig er hringlaga aeth hluta til THORNaeth er staethsett reacutett vieth inngang

houmlggmyndagarethsins og er eitt af thornviacute fyrsta sem tekieth er eftir thornegar aacute Viacuteethistaethatuacuten er

komieth Aeth auki stendur verkieth iacute innfoumlllnum reit thornar sem buacuteieth er aeth raetha steinum allt iacute

kring og thornviacute staethsetning thorness loumlgueth aeth eiginleikum og uacutetliti verksins Fyrir framan

verkieth er bruacute og goumlngustiacutegar sem allir leietha aeth verkinu og thornviacute aethgengi gott Eins og

titill verksins gefur til kynna thornaacute er verkieth aacutekveethinn veggur fyrir vindum eetha annars

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 29: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

26

konar veethrun Skjoacutel er viacutesun iacute oumlryggi og maeligtti thornviacute tuacutelka verkieth sem taacutekn fyrir thornaeth

oumlryggi sem Hafnarfjaretharbaeligr vill aeth iacutebuacutear og gestir hans finni fyrir thornegar baeligrinn og

houmlggmyndagarethurinn eru heimsoacutettir Verkieth er taacuteknraelignt fyrir hinn fjoumllskyldu- og

almenningsvaeligna gareth sem Viacuteethistaethatuacuten er enda leikur thornaeth lykilverk iacute

houmlggmyndagarethinum vegna staethsetningar og thorneirra eiginleika sem verkieth hefur

Garethurinn aacute aeth vera fjoumllskylduvaelignn er iacute eign almennings og fyrir almenning THORNaeth er

lykilatriethi aeth almenningur finnist hann vera oumlruggur og liacuteethi vel iacute garethinum Aeth auki

byacuteethur verkieth upp aacute marga moumlguleika en thornaeth er staethreynd thornegar margmenni kemur

saman aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaacute er verkieth eitt af mest soacutettu listaverkum garethsins Spennandi

thornykir td aeth fara undir thornaeth ofan aacute yfir og fleira sem fyllir afstaeligethuhugtoumlkin thornar sem

moumlguleikarnir aacute hinum yacutemsu leikjum og uppaacutekomum eru til staethar vegna

staethsetningar uacutetlits og forms verksins

Aacuterur Auras

Verkieth Aacuterur (sjaacute mynd13) er eftir Steinunni THORNoacuterarinsdoacutettur og er houmlggmynd uacuter staacuteli

Verkieth sker sig aeth nokkru leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute garethinum thornviacute thornaeth er unnieth

aacuterieth 1987 en gefieth Hafnarfjaretharbaelig aacute Listahaacutetiacuteeth thorneirra aacuterieth 1991 Verkieth vareth fyrir thornviacute

tjoacuteni aeth skemmast fljoacutetlega eftir uppsetningu og thornurfti aeth endursmiacuteetha thornaeth upp aacute

nyacutett69 Vieth endursmiacuteethi vareth verkieth augljoacuteslega ekki thornaeth sama og aacuteethur Samt verulega

svipaeth en thornaeth var sett upp aacuterieth 1993 Upprunalega verkieth syacutendi tvaeligr fiacuteguacuteratiacutevar

manneskjur aacute bylgjulaga staacutelploumltu Oumlnnur manneskjan virethist hafa verieth skorin uacuter

staacutelploumltunni og faeligreth upp aacute hlieth ploumltunnar Vieth thornaeth hefur hin manneskjan myndast iacute

thornviacute neikvaeligetha ryacutemi sem eftir vareth Manneskjurnar eru meeth uacutetreacutettar hendur og tengjast

meeth staacutelviacuterum sem koma uacutet uacuter fingrum thorneirra Titill verksins gefur til kynna aeth

manneskjan iacute neikvaeligetha ryacutemi verksins seacute aacutera thorneirrar sem er fyrir ofan Manneskjan

fyrir ofan er aacutethornreifanleg og iacute foumlstu formi Skilgreining aacute aacuterum er samkvaeligmt viacutesindavef

Haacuteskoacutela Iacuteslands einhvers konar haacutelflyacutesandi froethukennt efni iacute kringum mannsliacutekama

eetha mannshoumlfueth70

69 Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo bls 2

Verkieth er staethsett naacutenast vieth gangbraut og Skaacutetafeacutelagsheimili

Hraunbuacutea Stendur thornar af leiethandi eiliacutetieth fyrir utan sjaacutelft Viacuteethistaethatuacuten THORNaeth byacuteethur upp

aacute mikla moumlguleika fyrir aacutehorfendur Fyrst ber aeth nefna thornaeth sjoacutenarhorn sem hieth

70 THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute 2012)

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 30: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

27

neikvaeligetha ryacutemi gefur aacutehorfendum Seacute horft iacute gegnum ryacutemieth thornaacute brenglast suacute syacuten sem er

handan verksins og seacuterstaeligtt sjoacutenarhorn getur skapast Aacutehorfendur geta orethieth

thornaacutetttakendur aeth verkinu ef thorneir setja sjaacutelfan sig iacute staeth neikvaeligetha ryacutemisins Vieth thornaeth

skapast skemmtilegt sjoacutenarhorn af thorneim sem staethsetur sig iacute neikvaeligetha ryacuteminu thornar sem

hlutfoumlll liacutekama og andlits brenglast og uacutetkoman verethur fraacutebrugethin thornviacute sjoacutenarhorni sem

eethlilegast myndi teljast

Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations

Mexiacutekoacuteski listamaethurinn Sebastian gaf Hafnarfirethi verk sitt Hafnarfjarethartilbrigethi

(sjaacute mynd14) iacute tilefni af Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1991 en Sebastian var

gestalistamaethur Tilkoma Sebastian aeth Listahaacutetiacuteethinni thornoacutetti stoacuterfreacutett thornar sem hann var

iacute upphafi tiacuteunda aacuteratugar 20 aldar einn fremsti listamaethur Mexiacutekoacutea og thornviacute mikil

lyftistoumlng fyrir umfang og hroacuteethur Listahaacutetiacuteetharinnar 1991 Verkieth sem er thornaeth

verethmaeligtasta iacute houmlggmyndagarethinum er gul houmlggmynd uacuter staacuteli og kallast

Hafnarfjarethartilbrigethi THORNaeth stendur aacute svoumlrtum palli meeth upplyacutesingaspjald um

listamann aacutertal og heiti verksins Verkieth er staethsett aacute besta staeth iacute

houmlggmyndagarethinum uppi aacute hoacutel vel syacutenilegt og meeth gott sjoacutenarhorn yfir garethinn og

naeligsta naacutegrenni Guli liturinn iacute verkinu veitir thornviacute eftirtekt en verkieth er formfoumlst

houmlggmynd thornar sem formieth og loumlgun thorness er aethalatriethieth Verkieth er nokkueth daeligmigert

fyrir stiacutel Sebastian en thornaeth er gert uacuter nokkrum einingum sem raethaeth er saman71

71 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

Verkieth

virethist skiptast iacute fjoumlgur innfallinn thornrep aeth framanverethu sem gefur thornviacute stigvaxandi

brag Uacutet fraacute efsta thornrepinu og thornviacute naeligst neethsta kemur tenging iacute tvo friacutestandandi stoumlpla

Aacutehugavert er aeth skoetha pallinn sem verkieth stendur aacute en pallurinn er griacuteetharstoacuter mun

staeligrri en sjaacutelft verkieth Ryacutemieth sem myndast ofan aacute pallinum er mikieth og autt Verkieth

er sem segir fyrr thornaeth verethmaeligtasta iacute garethinum og maeligtti velta thornviacute fyrir seacuter hvort

tenging seacute milli thorness og pallsins undir verkinu sem er saacute staeligrsti iacute garethinum Moumlgulegt

er aeth aacutestaeligethan seacute aeth veita verkinu meiri athygli meeth thornviacute aeth gera thornaeth staeligrra og umfangs

meira Titill verksins Hafnarfjarethartilbrigethi gefur til kynna breytileika og fraacutevik

Orethieth tilbrigethi hefur iacute foumlr meeth seacuter nyacutejar aacuteherslur og aethferethir sem ganga aacute skjoumln vieth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 31: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

28

thornaeth sem eethlilegast telst og hefur raacuteethandi stoumlethu hins staethlaetha72

Titill verksins aacute

nokkueth vel vieth Listahaacutetiacuteethina 1991 og houmlggmyndagarethinn sem settur var aacute laggirnar iacute

kjoumllfar haacutetiacuteetharinnar Fjoumllbreytileiki listamanna og thornaeligr mismunandi aacuteherslur sem

koma fram iacute list thorneirra er einkennandi fyrir listaverkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni Aeth thornviacute leyti

maeligtti liacuteta aacute verk Sebastian sem eins konar holdsgerving fyrir thornau tilbrigethi sem komu

fram aacute Listahaacutetiacuteethunum 1991 og 1993 og yfir houmlfueth houmlggmyndagarethinn

Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape

Laacutereacutett landslag (sjaacute mynd15) er houmlggmynd eftir mexiacutekoacuteska listamanninn Alberto

Gutierrez Chong Verkieth er uacuter staacuteli og torfi og var gefieth Hafnarfjaretharbaelig iacute tilefni af

Listahaacutetiacuteeth Hafnarfjarethar 1993 Verkieth er liacutekt og titill thorness gefur til kynna laacutereacutettur og

iacutelangur staacutelkassi sem liggur aacute tveimur svarthviacutetum og krossalaga stoumlplum Staacutelkassinn

er rauethur og svartur aacute litinn meeth op fyrir miethju og aacute hverri hlieth sem myndar holruacutem

undir honum Verkieth minnir helst aacute hviacuteldarbekk vegna uacutetlits og staethsetningar en thornaeth

er staethsett mitt aacute milli tjarnarinnar og tuacutensins sem Viacuteethistaethatuacuten dregur nafn sitt af

Verkieth er frekar laacutegt sem gerir thornaeth aeth verkum aeth auethvelt er aeth klifra ofan aacute thornaeth og

setjast aacute iacutelangan staacutelkassann Vegna staethsetningar og aethgengis fyrir almenning liggur

verkieth undir aacutekveethnu houmlggi thornegar kemur aeth varethveislu og viethhaldi thorness Krot og

krass er viacuteetha verkinu auk thorness sem ryeth og annaeth tengt veethrun seacutest oacuteneitanlega aacute thornviacute

Troumlll Troll ndash Houmlggmynd Sculpture

Vieth inngang houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni eru tvaeligr houmlggmyndir eftir Paacutel

Guethmundsson houmlggmyndara fraacute Huacutesafelli Baeligethi verkin voru gefin Hafnarfjaretharbaelig

thornaeth fyrra Houmlggmynd (sjaacute mynd16) aacuterieth 1994 en Troumlll (sjaacute mynd17) aacuteri siacuteethar Verkin

skera sig aeth miklu leyti uacuter miethaeth vieth oumlnnur verk iacute houmlggmyndagarethinum THORNau eru uacuter

liacutepariacutetsteinum en ekki staacuteli liacutekt og thornorrinn af verkum garethsins Houmlggmyndirnar eru iacute

tveimur hlutum og mynda inngang aeth goumlngustiacuteg naeligrri Viacuteethistaethatuacuteni Oumlnnur

houmlggmyndin er breiethari og staeligrri en hin en iacute hvorri tveggja eru aeth finna andlit troumllls

thornoacute aetheins eitt thorneirra beri thornaeth nafn meeth seacuter Annar steinninn ber einfaldlega titilinn

72 THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunnar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson 8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008 bls 3-4

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 32: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

29

Houmlggmynd sem gefur til kynna aeth verkieth hafi ekki hlotieth seacuterstakt nafn Verkin falla

vel aeth umhverfi siacutenu og er nauethsynlegt aeth ryacutena vel iacute verkieth svo unnt seacute aeth sjaacute

troumlllsandlit Listamaethur verksins Paacutell Guethmundsson hefur alla tiacuteeth verieth iacute miklu

sambandi vieth naacutettuacuteruna iacute verkum siacutenum og bera verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni thornaeth meeth seacuter

Samkvaeligmt heimasiacuteethu Paacutels er mjoumlg liacuteklegt aeth hann hafi fengieth grjoacutetieth uacuter Huacutesafelli en

thornaeth grjoacutet er talieth einkar seacuterstakt vegna fjoumllbreytilegrar loumlgunar litar og litbrigetha73

Aacute

heimasiacuteethu Paacutels er einnig goacuteeth lyacutesing aacute verkum hans sem aacute vel vieth um verkin aacute

Viacuteethistaethatuacuteni THORNar segir ennfremur um list hans

Paacutell reynir aeth glaeligetha houmlggmyndir siacutenar seacuterstaeligethu liacutefi meeth thornviacute aeth fara bil

beggja houmlggva iacute thornaeth en leyfa thornviacute um leieth aeth halda miklu af siacutenu

upprunalega uacutetliti og loumlgun THORNannig veretha sum verkin stoacuterskorin og jafnvel

troumlllsleg thornviacute eiginlega vaxa yrkisefnin uacutetuacuter steininum aacuten thorness aeth losna

nokkurn tiacutema vieth siacutenar naacutettuacuterulegu viethjar eetha naacutetttroumlllin iacute thornjoacuteethsoumlgunum aacute

thornviacute augnabliki sem thornau eru aeth breytast iacute stein THORNaacute getur orethieth eftir syacutenilegur

foacutetur houmlnd andlit hruacutetshaus eetha jafnvel sjaacutelf listagyethjan THORNannig er iacuteslensk

naacutettuacutera ekki oumlll suacute sem huacuten syacutenist vera iacute fljoacutetu bragethi THORNaacute reynir aacute tengsl

listamannsins vieth naacutettuacuteruna og umhverfieth til aeth virkja thornaacute myndfraeligethi sem iacute

berginu byacuter74

73 Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012) 74 Sama

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 33: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

30

8 Viethtoumlkur

THORNeir eru eflaust oacutefaacuteir Hafnfirethingarnir sem eiga seacuter uppaacutehaldsverk iacute

houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Bjarni Bjarnason veacutelvirkjameistari er einn af

thorneim sem feacutekk thornaeth hlutverk aacute Listahaacutetiacuteethinni 1991 aeth uacutetfaeligra listaverkin iacute staeligrri mynd

Listamennirnir gaacutefu thornau siacuteethar Hafnarfjaretharbaelig Bjarni nefnir aeth Vaktin verk finnska

listamannsins Timo Solin seacute iacute seacuterstoumlku uppaacutehaldi hjaacute honum Hann segir ennfremur

aeth verkieth houmlfethi til hans auk thorness sem hann hafi fengieth taeligkifaeligri til aeth kynnast Timo

Solin persoacutenulega og hjaacutelpaeth honum vieth staeligkkun aacute yacutemsum uacutetilistaverkum hans siacuteethar

meir75 Annar Hafnfirethingur Helga Stefaacutensdoacutettir thornaacuteverandi starfsmaethur

menningarmaacutelanefndar Hafnarfjarethar segir iacute boacutek Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi sem kom

uacutet aacuterieth 2002 aeth huacuten haldi seacuterstaklega upp aacute Icarus verk eftir mexiacutekoacutesku listakonuna

Rowena Morales sem og verkieth Hundraeth aacutera einsemd eftir Sverri Oacutelafsson Huacuten

nefnir staethsetningu Icarus seacuterstaklega og speglunina af verkinu sem myndast iacute

Viacuteethistaethatjoumlrn og thornykir titill og verkieth sjaacutelft eftir Sverri sniethugt76

81 Skemmdarverk

Verk Steinunnar THORNoacuterarinsdoacutettur Aacuterur skemmdist nokkueth aacuterieth 1987 og thornurfti aeth

endursmiacuteetha verkieth fraacute grunni THORNess ber aeth geta aeth verk Steinunnar var gert aacuterieth 1987

fjoacuterum aacuterum aacuteethur en Listahaacutetiacuteethin var haldin 1991 og skemmdist aacuteethur en thornviacute var

komieth fyrir iacute houmlggmyndagarethinum aacute Viacuteethistaethatuacuteni Iacute skyacuterslu vegna forvoumlrslu eftir

Jeannette Castioni fraacute aacuterinu 2009 um uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi kemur fram aeth

houmlggmynd Paacutels Guethmundssonar hafi thornurft aacute forvoumlrslu aeth halda soumlkum

skemmdarverka Samkvaeligmt sjoacutenraelignni uacutettekt sem gereth var iacute oktoacuteber 2009 kom iacute ljoacutes

aeth aacute staeligrri houmlggmyndinni hafethi skemmdarverk verieth unnieth meeth uacuteethabruacutesa thornar sem

maacutelningu hafethi verieth uacuteethaeth iacute haeliggra auga troumlllsins77 Verk Elizu Thoenen-Steinle

Gullna Hliethieth vareth einnig fyrir barethinu aacute skemmdarverkum thornar sem uacuteethaeth var meeth

uacuteethabruacutesa aacute vaeligngi hliethsins auk thorness sem viacuteethast hvar maacutetti sjaacute bletti aacute verkinu aeth oumlllum

liacutekindum eftir grjoacutetkast78

75 Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi bls 3

76 Sama bls 4 77 Jeannette Castioni Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009 blaethsiacuteethutal oacutemerkt 78 Sama blaethsiacuteethutal oacutemerkt

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 34: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

31

9 Niethurstoumlethur

Listastofnanir og galleriacute laetha aeth seacuter manneskjur sem flestar hafa aacutehuga aacute thorneirri tegund

listar sem thornar er til syacutenis innan dyra Hafa ber iacute huga aeth thornaeth er thornrengri hoacutepur en

almenningur sem myndi njoacuteta soumlmu listategundar vaeligri huacuten uppsett iacute almannaryacutemi

td utan dyra Aethalmarkmieth listar iacute almannaryacutemi er aeth gefa almenningi faeligri aacute aeth

njoacuteta listarinnar burt seacuteeth fraacute stoumlethu og kyni hvers og eins Listin aacute heima meethal

almennings Huacuten aacute aeth vera aethgengileg oumlllum og fyrir alla Til aeth thornaeth seacute moumlgulegt er

nauethsynlegt aeth setja listinni litlar sem engar skorethur og hafa hana frjaacutelsa og aacuten allra

ryacutemistakmarkana

Markmieth thorneirra sem aeth garethinum komu fyrir ruacutemlega tuttugu aacuterum var aeth

hanna sterkt kennileiti fyrir Hafnarfjoumlreth og ferethamennsku skapa um leieth vinalegan

samverustaeth sem myndi faeligra listina naeligr almenningi Tuttugu aacuterum siacuteethar er

Viacuteethistaethatuacuten orethieth roacutetgroacuteinn almenningsgarethur sem fyllir hug og hjoumlrtu allra

Hafnfirethinga Houmlggmyndagarethurinn hefur ekki naacuteeth aeth skapa seacuter thornaeth orethspor sem

forsvarsmenn garethsins vonuethust til Hvort garethurinn falli iacute skugga Viacuteethistaethatuacutens

soumlkum thorneirra toacutemstunda og eiginleika sem Viacuteethistaethatuacuten hefur upp aacute aeth bjoacuteetha er erfitt

aeth segja THORNaeth er hins vegar ljoacutest aeth foacutelk virethist ekki vera upplyacutest um tilveru

houmlggmyndagarethsins aacute Viacuteethistaethatuacuteni Upplyacutesingagjoumlf um garethinn verethur aeth vera

syacutenilegri fyrir Hafnfirethinga og ferethamenn Yacutemislegt hefur thornoacute verieth gert til aeth tengja

houmlggmyndagarethinn og innviethi hans vieth yacutemsa viethburethi aacute vegum Hafnarfjaretharbaelig Maacute

thornar nefna aeth Hafnarborg hefur verieth meeth ratleik aacute siacutenum snaeligrum aacute undanfoumlrnum

aacuterum tengdan houmlggmyndagarethinum79 Einnig ber aeth nefna svokallaetha styttugoumlngu

sem er iacute boethi fyrir almenning aacute viethbureth iacute Hafnarfirethi aacuter hvert og kallast bdquoBjartir

dagarldquo80

Aacutehrifamaacutettur garethsins er hins vegar aeth moumlrgu leyti tiacutemabundinn THORNaeth maeligtti

liacuteta svo aacute aeth houmlggmyndagarethurinn vaeligri bundinn baeligethi ruacutemi og tiacutema og thornyrfti aeth

upplifa hann iacute thornviacute samhengi Aacute aacutekveethnum tiacutema td iacute ratleik tengdum houmlggmyndunum

aacute bdquoBjoumlrtum doumlgumldquo Garethurinn er sameiningarstaethur Hafnfirethinga 17 juacuteniacute aacuter hvert og

byacuteethur thornaacute upp aacute sameiginlega thornaacutetttoumlku aacutehorfenda THORNeir upplifa sig sem eina stolta

heild hvort sem thorneir tengjast Hafnarfirethi fjoumllskyldu sinni THORNjoacuteethhaacutetiacuteeth Iacuteslendinga eetha

79 Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest 2012) 80 Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 35: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

32

thornessum vanmetna fjaacutersjoacuteethi sem houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuten hefur aeth geyma

Aacutehorfendur eru stoltir sem Iacuteslendingar aacute THORNjoacuteethhaacutetiacuteethardegi siacutenum iacute tiacutema og ruacutemi

Listaverkin iacute houmlggmyndagarethinum veita honum oacuteneitanlega mikinn brag THORNau

fegra tuacutenieth aacutesamt thornviacute aeth gefa tuacuteninu meiri fyllingu sem nauethsynlegt er thornviacute tuacutenieth er

stoacutert og mikieth THORNaeth staeligethi thornviacute nokkueth autt og yfirgefieth ef ekki vaeligri fyrir

houmlggmyndagarethinn Verkin aacute Viacuteethistaethatuacuteni bjoacuteetha upp aacute hvort tveggja beina og

oacutebeina thornaacutetttoumlku Meeth beinni thornaacutetttoumlku er aacutehorfandi gerethur aeth thornaacutetttakanda fremur en

einungis aacutehorfanda THORNaacutetttakan getur verieth hvort tveggja sjoacutenraelign og liacutekamleg THORNaeth eru

einnig verk sem bjoacuteetha upp aacute oacutebeina thornaacutetttoumlku einungis sjoacutenraeligna skynjun THORNaacutetttaka

Hafnarfjaretharbaeligjar vieth stofnun houmlggmyndagarethsins er oacutemetanleg og ljoacutest aeth aacuten

samstarfs vieth Hafnarfjaretharbaelig og raacuteethamenn hefethi haacutetiacuteethin og houmlggmyndagarethurinn

aldrei orethieth aeth veruleika Hafnarfjaretharbaeligr aacute iacute samstarfi vieth listamenn mikinn thornaacutett iacute

hugmyndavinnu uacutetfaeligrslu og endanlegri staethsetningu verkanna THORNaeth verethur thornoacute aeth

segjast aeth houmlggmyndirnar hafi ekki verieth unnar meeth aacutekveethna staethsetningu iacute huga og

fengu staethsetningu siacutena eftir aeth smiacuteethi thorneirra var lokieth THORNeir sem komu aeth thornviacute aeth

aacutekveetha hvar verkin skyldu staethsett stoacuteethu sig meeth pryacuteethi Moumlrg verkanna falla vel inn iacute

umhverfi sitt og sum jafnvel tiltoumllulega haacuteeth staethsetningu sinni iacute garethinum og erfitt aeth

iacutemynda seacuter thornau staethsett annars staethar iacute garethinum

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 36: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

33

10 Lokaoreth

Viacuteethistaethatuacuten byacuteethur gestum siacutenum upp aacute mikieth fjoumllskyldusvaeligethi Aacute hverjum degi allan

aacutersins hring er thornar foacutelk aacute oumlllum aldri komieth alls staethar aeth uacuter heiminum Viacuteethistaethatuacuten

er ma notaeth fyrir haacutetiacuteetharhoumlld goumlnguferethir og althornjoacuteethlegan houmlggmyndagareth

Houmlggmyndagarethurinn kallar aacute stanslausa skoethun yacutemsa moumlguleika til aeth leika vieth

verkin leika meeth thorneim leika iacute kringum thornau og uacutet fraacute thorneim Verkin breyta garethinum

uacutetlitslega seacuteeth og fraeligethilega seacuteeth Garethurinn verethur aacutevallt tengdur verkunum hvort sem

thornaeth er thornegar skrifaeth er um hann eetha thornegar foacutelk gengur iacute kringum garethinn Verkin

veretha til frambuacuteethar

Meeth houmlggmyndagarethinum er verieth aeth faeligra listina uacutet fyrir hinn thornroumlnga

markhoacutep sem fer aacute soumlfn aeth skoetha listaverk Markhoacutepurinn eru allir baeligjarbuacutear boumlrn

unglingar fullorethnir og eldra foacutelk Houmlggmyndirnar aacute Viacuteethistaethatuacuteni falla inn iacute

umhverfi sitt og ryacutemi og gagnstaeligtt fellur umhverfieth einnig inn iacute houmlggmyndirnar og

skapa thornar af leiethandi heild sem er fjoumllbreytileg og margviacutesleg Um leieth og aacutehorfandi

stiacutegur faeligti inn aacute Viacuteethistaethatuacuten er hann kominn aacute goumlngustiacuteg sem leiethir hann iacute ferethalag

um houmlggmyndagarethinn bdquoEitthvaeth fyrir allaldquo aeligttu aeth vera einkennisoreth Viacuteethistaethatuacutens

Aacute tuacuteninu eru tjoumlrn tennisvellir strandboltavoumlllur viacutekingaleikvoumlllur tjaldsvaeligethi

thornjoacutenustuhuacutes kirkja og siacuteethast en ekki siacutest althornjoacuteethlegur houmlggmyndagarethur

Althornjoacuteethlegi houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni er eign allrar THORNjoacuteetharinnar og

ber okkur thornegnunum aeth hugsa vel um hann aacutesamt svaeligethinu iacute kring Moumlguleikar

komandi kynsloacuteetha til aeth njoacuteta thorness sama veretha meiri og innihaldsriacutekari eins og allra

Hafnfirethinga og fleiri manna sem hafa verieth svo heppnir aeth njoacuteta houmlggmyndagarethsins

siacuteethustu tuttugu aacuter

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 37: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

34

11 Heimildaskraacute

Abrams Meyer Howard A glossary of literary terms 7 uacutetgaacutefa Heinle amp Heinle

Boston 1999

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 annaeth bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Aacutesgeir Guethmundsson Saga Hafnarfjarethar 1908-1983 thornriethja bindi Skuggsjaacute

Hafnarfjoumlrethur 1983

Castioni Jeannette Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi Skyacutersla vegna forvoumlrslu unnin af

Jeannette Castioni 2009 Hafnarfjoumlrethur 2009

Costello Diarmud og Vickery Jonathan Art key contemporary thinkers Berg New

York 2007

Dempsey Amy Styles schools and movement the essential encyclopaedic guide to

modern art Thames and Hudson London 2010

Einar Garibaldi Eiriacuteksson Kristinn E Hrafnsson Oacutelafur S Giacuteslason bdquoMyndlist iacute

borginni ndash borgin iacute myndlistinnildquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction

Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Gunnar J Aacuternason bdquoBorgir aacute hreyfinguldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur

Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

Houmlrethur Zoacutephaniacuteasson Hafnarfjoumlrethur Baeligrinn minn thornriethja hefti skoacutelar kirkja

iacutethornroacutettir og fleira Skoacutelaskrifstofa Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 1997

Kwon Miwon One Place After Another site-specific art and locational identity MIT

press CambridgeMassachusettsLondon 2004

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 38: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

35

Listahaacutetiacuteeth iacute Hafnarfirethi Althornjoacuteethleg vinnustofa myndhoumlggvara 1 juacuteniacute til 13 juacuteliacute 1991

Hafnarfjaretharbaeligr Hafnarfjoumlrethur 1991

Mariacuten Hrafnsdoacutettir bdquoListaverk undir berum himnildquo Uacutetilistaverk iacute Hafnarfirethi

Menningarmaacutelanefnd Hafnarfjarethar Hafnarfjoumlrethur 2002

Matzner Florian Puplic art a reader Hatje Cants Ostfildern-Ruit 2004

Ragna Sigurethardoacutettir bdquoHringsoacutel um baeligkur og borgirldquo syacuteningarskraacute syacuteningarinnar

Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

THORNoacuterhallur Eythornoacutersson og Aacutesta Svavarsdoacutettir bdquoAfleiethingar hrunsins iacute Babelldquo Ritieth

Tiacutemarit Hugviacutesindastofnunar ritstjoacuterar Bjoumlrn THORNorsteinsson og Gauti Kristmannsson

8 aacutergangur Hugviacutesindastofnun Haacuteskoacutela Iacuteslands Reykjaviacutek 2008

AEligsa Sigurjoacutensdoacutettir bdquoMargfoumlld ryacutemi List iacute almannaryacutemi iacute reykviacutesku samhengildquo

syacuteningarskraacute syacuteningarinnar Nuacuteningur Friction Listasafn ASIacute Reykjaviacutek 2012

111 Vefheimildir

Aacuterni Saeligberg bdquoListamiethstoumlethin Straumur formlega tekin iacute notkunldquo vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein49158 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Byggt aacute fyrirspurn fraacute houmlfundi til Mariacutenar Guethruacutenar Hrafnsdoacutettur

menningarmaacutelafulltruacutea Hafnarfjarethar iacute toumllvupoacutesti miethvikudaginn 30 maiacute 2012

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoBjartir dagar dagskraacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarfjordurisferdamennvidburdirnr2163 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoFjoumllbreytt dagskraacute haacutetiacuteetharhalda thornjoacuteethhaacutetiacuteethardaginn 17 juacuteniacute aacute

houmlfuethborgarsvaeligethinuldquo Morgunblaethieth 17 juacuteniacute 2006 vefsloacuteeth

httpmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 29 maiacute 2012)

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 39: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

36

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoIacuteslenskt mayahof reist iacute Mexiacutekoacuteldquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein645420 (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoListahaacutetiacuteeth og althornjoacuteethleg vinnustofa iacute Hafnarfirethi iacute juacuteniacuteldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=3534345 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoList og leikurldquo vefsloacuteeth

httpwwwhafnarborgisForsidaDAGSKRAVIDBURDIRLidnir (soacutett 1 aacuteguacutest

2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoMikieth um aeth vera aacute Viacuteethistaethatuacutenildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein1088997 (soacutett 28 maiacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoSverrir Oacutelafsson hlyacutetur verethlaunldquo vefsloacuteeth

httpwwwfjardarposturinnisimagesFP-pdfFP-2002-03-skjarpdf (soacutett 1 juacuteliacute

2012)

Houmlfundur oacutekunnugur bdquoOacutettarsstaethasel ndash Straumsselldquo vefsloacuteeth

httpwwwferlirisid=11925 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

Houmlfundur oacutethornekktur bdquoViacuteethistaethatuacutenldquo vefsloacuteeth

httpwwwwixcomvettvangur123vidistadatun-haf (soacutett 28 maiacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoAfmaeliglissyacutening Sverris Oacutelafssonar iacute Straumildquo vefsloacuteeth

httpwwwmblisgreinasafngrein397858 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

MorgunblaethiethKristinn bdquoSverrir Oacutelafsson syacutenir skuacutelptuacutera iacute galleriacute borg listamannsins

heilaga skyldaldquo vefsloacuteeth httpwwwmblisgreinasafngrein103963 soacutett (31 juacuteliacute

2012)

Oacutelg bdquoUmbuacuteethirnar eru listinni til trafalaldquo vefsloacuteeth

httptimaritisview_page_initjsppageId=2927691 (soacutett 1 juacuteliacute 2012)

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 40: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

37

Ritstjoacutern DV bdquoVieth vorum mestu maacutetarldquo vefsloacuteeth

httpwwwdvisbrennidepill2008328vid-vorum-mestu-matar (soacutett 31 juacuteliacute 2012)

Paacutell Guethmundsson bdquoHoumlggmyndir Paacutelsldquo Paacutell Guethmundsson vefsloacuteeth

httpwwwpallgisdefaultaspsid_id=321amptre_rod=002|amptId=1 (soacutett 22 maiacute 2012)

THORNorsteinn Vilhjaacutelmsson bdquoHvaeth getieth thornieth sagt um aacuterur og myndir af thorneimldquo

Viacutesindavefurinn 2112003 vefsloacuteeth httpvisindavefurisid=3027 (soacutett 31 maiacute

2012)

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 41: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

38

12 Myndskraacute

Mynd1 ndash Sverrir Oacutelafsson Hundraeth aacutera einsemd 1991 Staacutel og steinsteypa verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 42: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

39

Mynd 2 ndash Timo Solis Vaktin The Watch 1991 Staacutel 4 m x 120 m

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 3 ndash Sonia Renard Slaeligmt samband Bad Connection 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 43: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

40

Mynd 4 ndash Atshushi Shikata Piacutelagriacutemur Pilgrim 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 5 ndash Volker Schoumlnvart Heimurinn sem vilji og hugmynd Die Welt als Wille

und Vostellung 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute

Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 44: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

41

Mynd 6 ndash Rowena Morales Ikarus Icarus 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt

upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 7 ndash Simon Benetton Icaro 1984-85 Staacutel 5 m x 5 m Opera Park Bonn

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 45: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

42

Mynd 8 ndash Magnuacutes Kjartansson Barnaeligska miacuten My childhood 1991 Staacutel verk hefur

ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 9 ndash Eliza Thoenen-Steinle Gullna hliethieth The Golden gate 1991 Staacutel og

steinsteypa 320 m x 450 m Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 46: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

43

Mynd 10 ndash Vignir Joacutehannsson Blaacuteminn The blue 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 11 ndash Juumlrg Altherr Kassi Box 1991 Staacutel verk hefur ekki verieth maeliglt upp

Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 47: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

44

Mynd 12 ndash Barbara Tieaho Skjoacutel fyrir vinda Shelter for Winds 1991 Staacutel verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 13 ndash Steinunn THORNoacuterarinsdoacutettir Aacuterur Auras 1987 Staacutel verk hefur ekki verieth

maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 48: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

45

Mynd 14 ndash Sebastian Hafnarfjarethartilbrigethi Hafnarfjoumlrethur Variations 1991 Staacutel

verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 15 ndash Alberto Gutierrez Chong Laacutereacutett Landslag Horizontal Landscape 1993

Staacutel og torf verk hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni

Hafnarfjoumlrethur

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
Page 49: Háskóli Íslands Listfræði - Skemman · Miwon Kwon, One place after another, MIT press, Cambridge/Massachusetts/London, 2004, bls. 11. 16. Sama, bls. 68-69. 5 3. List og rými

46

Mynd 16 ndash Paacutell Guethmundsson Houmlggmynd Sculpture 1994 Liacutepariacutetsteinn verk

hefur ekki verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

Mynd 17 ndash Paacutell Guethmundsson Troumlll Troll 1995 Liacutepariacutetsteinn verk hefur ekki

verieth maeliglt upp Houmlggmyndagarethurinn aacute Viacuteethistaethatuacuteni Hafnarfjoumlrethur

  • BA - Loka
  • ADP229tmp
    • Haacuteskoacuteli Iacuteslands
    • Hugviacutesindasvieth
      • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi
          • ritgereth - forsiacuteetha bapdf
            • Hugviacutesindasvieth
              • Ritgereth til BA iacute Listfraeligethi