1

HH Giấy - 2015

Chuyên đề

Năng suất, Năng suất lao động

& Giải pháp tăng năng suất

Ths. Huỳnh Thị Thu Hằng

Nha Trang 28/3/2015

HH Giấy - 2015

Nội dung

• Hiểu về Chức năng Sản xuất trong doanh nghiệp

• Phân biệt Năng suất và Năng suất lao động

• Giải pháp tăng năng suất lao động

2

HH Giấy - 2015

HH Giấy - 2015

Năng suất lao động của Việt Nam năm 2013

• Thuộc nhóm thấp nhất Châu Á – Thái Bình Dương (những nơi

có thể thu thập số liệu

• Theo đó, năng suất của người lao động Việt thấp hơn

• Singapore gần 15 lần,

• Nhật 11 lần

• Hàn Quốc 10 lần.

• =1/5 Malaysia

• = 1/3 Thái Lan.

Nguồn: Tổ chức Lao động Quốc tế (ILO) 6/2014

3

HH Giấy - 2015

Năng suất lao động của Việt Nam năm 2014

• Theo Tổng cục Thống kê, năng suất lao động xã hội năm 2014, 74,3

triệu đồng mỗi lao động (tương đương 3.515 USD).

• Năng suất lao động Việt Nam:

• = 1/18 Singapore

• = 1/6 Malaysia • = 1/3 Thái Lan và Trung Quốc

• Tổng cục Thống kê chỉ ra 4 nguyên nhân

• Tỷ trọng lao động khu vực nông, lâm nghiệp, thủy sản vẫn ở mức cao

• Chất lượng nguồn lao động thấp, cơ cấu đào tạo thiếu hợp lý;

• Máy móc, thiết bị và quy trình công nghệ còn lạc hậu.

• Tỷ lệ doanh nghiệp công nghệ thấp, trung bình trong toàn

ngành chế biến, chế tạo chiếm tới 88% tại thời điểm năm 2012.

• Ngoài ra, trình độ tổ chức quản lý còn yếu cùng với hiệu quả sử dụng các nguồn lực thấp.

HH Giấy - 2015

Chức năng

tiếp thị

Chức năng

tài chính

Chức năng

sản xuất

6

Nguồn nhân lực

4

HH Giấy - 2015

7

Quá trình sản xuất?

- Nhân lực

- Nguyên liệu

- Công nghệ

- Máy móc,thiết bị

- Tiền vốn

- Quản trị...

Hàng hóa

Dịch vụ

Đầu vào Chuyển hóa Đầu ra

Làm

biến đổi

-Tăng

giá trị

HH Giấy - 2015

8

Quá trình sản xuất

• Sản xuất là gì? Sản xuất được hiểu là quá trình tạo ra sản

phẩm hoặc dịch vụ.

• Sản xuất là gì? - Sản xuất là quá trình biến đổi các yếu tố

đầu vào thành các yếu tố đầu ra là sản phẩm hàng hóa

dịch vụ thông qua quá trình chuyển hóa.

5

HH Giấy - 2015

9

“Thêm giá trị” là gì?

Thêm giá trị là: - Thay đổi hình dáng, kích thước, chức năng vật

liệu để đáp ứng yêu cầu khách hàng

Không thêm giá trị là:- Các hoạt động mà thêm chi phí nhưng

không cộng giá trị vào sản phẩm (LÃNG PHÍ)

HH Giấy - 2015

Gia tăng giá trị

• Hoạt động gia tăng giá trị :

- Khách hàng phải sẵn sàng trả tiền cho nó.

- Các hoạt động phải giúp đỡ để chuyển đổi sản phẩm hoặc

dịch vụ từ trạng thái nguyên liệu của mình vào hình thức hoàn

thiện của nó.

- Hoàn thành ngay lần đầu tiên.

• Không gia tăng giá trị

- Bất cứ hành động tiêu tốn thời gian, nguồn lực, hoặc không

gian nhưng không thêm bất kỳ giá trị cho sản phẩm hoặc dịch

vụ.

- Hoạt động của khách hàng không sẵn sàng chi trả

10

6

HH Giấy - 2015

11

Định nghĩa năng suất:

Đầu ra

• Năng suất =

Đầu vào

• Năng suất là mối liên hệ giữa đầu ra và đầu vào:

• Đầu vào: tài nguyên được sử dụng nhằm tạo

ra sản phẩm

• Đầu ra: sản phẩm đầu cuối được đem bán và

mang lại thu nhập

• Năng suất là thước đo hiệu quả của một hoạt động vì vậy nó

có ý nghĩa then chốt để đánh giá thực trạng hiệu quả hoạt

động sản xuất, kinh doanh của các tổ chức/ doanh nghiệp.

HH Giấy - 2015

Định nghĩa năng suất:

• Năng suất là sử dụng hiệu quả:

– Nguyên vật liệu.

– Không gian.

– Máy móc.

– Và tất cả những tài nguyên liên quan đến quá trình

tạo ra sản phẩm

» NHÂN LỰC

» THIẾT BỊ

» VẬT LIỆU

Do more with less Làm nhiều hơn với nguồn lực ít hơn

7

HH Giấy - 2015

Định nghĩa năng suất:

• Năng suất là:

• Làm việc “khôn ngoan hơn” thay vì “vất vả hơn”.

• Tăng khả năng đem lại lợi nhuận của sản phẩm:

- Thu về nhiều hơn chi phí phải trả để làm sản phẩm.

- Liên tục cải tiến sản phẩm.

• Giám sát mọi yếu tố trong sản xuất - kinh doanh, đảm bảo hiệu quả:

- Quá trình sản xuất

- Nguồn nhân lực

- Sức khỏe và an toàn

- Mua hàng/ chuỗi cung ứng

- Tiếp thị/ bán hàng

HH Giấy - 2015

14

• Theo Tổ chức Năng suất Châu Á (APO):

Năng suất là mối liên hệ giữa đầu ra với số lượng nguồn lực hay

đầu vào như lao động, vật liệu, máy móc, năng lượng… dùng để

sản xuất.

Khối lượng

= -----------------------------------------------------------------

(Lao động trực tiếp+Thiết bị+Nguyên liệu+Hệ thống)

Khái niệm Năng suất

8

HH Giấy - 2015

15

Năng suất là việc sử dụng tối ưu các nguồn lực của DN để sản xuất

sản phẩm đáp ứng tốt nhất yêu cầu của khách hàng.

Năng suất = Hiệu năng + Hiệu suất

Đầu

vào

Đầu

ra

Quá trình

chuyển đổi

Năng

suất

Hiệu

năng

Hiệu

suất

HH Giấy - 2015

Hiệu suất (efficency): Làm tốt mọi công việc

Làm đúng và đủ những việc cần thiết. Sử dụng tối ưu các nguồn lực của Doanh nghiệp để sản xuất sản phẩm ở mức chi phí thấp nhất có thể được.

Hiệu năng (effectiveness): Làm đúng việc

Định hướng đầu ra đúng, đáp ứng được yêu cầu và thỏa mãn khách hàng.

----> Sản phẩm được cung cấp cho khách hàng đúng lúc, giá cả cạnh tranh với chất lượng mà họ mong muốn.

Hiệu suất - Hiệu năng

9

HH Giấy - 2015

17

• Năng suất lao động là năng lực lao động của người lao

động được thể hiện bằng số lượng sản phẩm hoặc khối

lượng công việc có thể hoàn thành trong một đơn vị thời

gian

• Năng suất lao động là lượng thời gian cần thiết để tạo ra

một đơn vị sản phẩm hoặc một khối lượng công việc trong

điều kiện tổ chức kỹ thuật nhất định.

Năng suất lao động

HH Giấy - 2015

18

• Năng suất lao động tính theo đơn vị hiện vật (Wh)

Q

Wh = ----------

LĐ

Q - Số lượng SP hoặc khối lượng công việc

LĐ - Số lượng lao động

Ý nghĩa: Phản ảnh số lượng sản phẩm hoặc khối lượng công việc do một người lao động hoàn thành trong một đơn vị thời gian

Áp dụng cho XN sản xuất ít loại sản phẩm

Chỉ tiêu năng suất lao động

10

HH Giấy - 2015

• Năng suất lao động tính bằng giá trị (Wg)

G

Wg = ----------

LĐ

G – Giá trị tổng sản lượng hay doanh thu

LĐ - Số lượng lao động

Ý nghĩa: Phản ảnh giá trị công việc do một người lao động tạo

ra trong một đơn vị thời gian

Chỉ tiêu năng suất lao động

HH Giấy - 2015

• Năng suất lao động tính bằng thời gian (Wt)

T

Wt = ----------

Q

T –Tổng thời gian sản xuất

Q - Số lượng sản phẩm sản xuất trong thời gian T

Ý nghĩa: Phản ảnh thời gian cần thiết để hoàn thành một đơn vị sản phẩm.

Đây là chỉ tiêu phản ảnh năng suất lao động chính xác nhất, được áp dụng cho mọi trường hợp.

Chỉ tiêu năng suất lao động

11

HH Giấy - 2015

21

1. Phương pháp tính NSLĐ theo thời gian

Giá trị sản xuất

NSLĐ giờ =

Tổng số giờ làm việc

- Trình độ thành thạo, kỹ năng kỹ xảo của Công nhân

- Mức độ cơ khí hoá, tự động hoá của thiết bị

- Nguyên vật liệu cung cấp

- Phẩm chất qui cách Sản phẩm

- Trình độ tổ chức, quản lý sản xuất

Chỉ tiêu Năng suất Lao động

HH Giấy - 2015

22

Đo lường năng suất

Đo lường năng suất là một công cụ để đánh giá toàn bộ kết

quả hoạt động của một doanh nghiệp thông qua các hoạt

động sản xuất.

Đo lường năng suất giúp cho các doanh nghiệp giám sát mọi

hoạt động và nhận ra lĩnh vực cần cải tiến.

Giải pháp tăng năng suất

12

HH Giấy - 2015

23

Các yếu tố ảnh hưởng năng suất

Trình độ quản lý:

- Đội ngũ cán bộ

- Cơ chế hoạt động…

Cơ chế quản lý và

chính sách vĩ mô:

- Chính sách, cơ cấu kinh

tế .Chính sách đối ngoại…

Môi trường kinh tế thế

giới:

- Tình hình kinh tế thế giới

- Trao đổi quốc tế …

Khả năng tổ chức sản

xuất:

- Quy mô

- Chuyên môn hóa

…

Nguồn nhân lực:

- Số lượng

- Chất lượng

- Trình độ tay nghề chuyên

môn…

Vốn:

- Nguồn vốn

- Cơ cấu

- Sử dụng nguồn vốn…

Công nghệ:

- Máy móc, thiết bị

- Nguyên liệu

- Quá trình …

Tình hình thị trường:

- Nhu cầu, Cạnh tranh

- Giá cả

- Chất lượng

NĂNG SUẤT

DOANH NGHIỆP

HH Giấy - 2015

Làm thế nào

để tăng

năng suất?

13

HH Giấy - 2015

Các phương pháp để tăng Năng suất

Làm thế nào để

tăng

Năng suất?

Bằng

Số lượng

Bằng

Chất lượng

Nhiều

người hơn

Nhiều

máy hơn

Làm

Lâu hơn

Giảm lãng phí,

Đơn giản hóa

Làm Chăm chỉ

Thông minh

hơn

Lean

1 người, 1 máy, 1 giờ = 100 SP

1 người, 1 máy, 1 giờ = 140SP

HH Giấy - 2015

26

“Giảm lãng phí”

Quá trình Đầu vào Đầu ra

với Giá trị

Lãng phí (Bất cứ hoạt động nào không gia tăng giá trị)

X

14

HH Giấy - 2015

27 27

Lean là gì?

• Là hệ thống những công cụ và phương pháp nhằm

giảm bớt hay loại bỏ tất cả những lãng phí trong

quá trình sản xuất.

HH Giấy - 2015

28

Công cụ & phương pháp trong Lean

1. Chuẩn hoá quy trình

2. Quản lý bằng công cụ trực quan

3. Chất lượng từ gốc (hay “Làm đúng ngay từ đầu”)

4. Sơ đồ chuỗi giá trị

5. Phương pháp 5S

6. Bảo trì ngăn ngừa/ Bảo trì tổng thể

7. Chuyển đổi nhanh

8. Giảm thiểu quy mô lô sản xuất

9. Kanban

10. Cân bằng chuyền

• …

15

HH Giấy - 2015

29

Công cụ & phương pháp trong Lean

1. Chuẩn hoá quy trình (Standard Work) = các quy trình và hướng dẫn sản xuất được qui định và truyền đạt rõ ràng, chi tiết để các hoạt động sản xuất luôn được thực hiện theo một cách thống nhất

- Trình tự công việc chuẩn

- Thời gian chuẩn - Takt time (nhịp độ)

- Mức tồn kho chuẩn trong quy trình

2. Quản lý bằng công cụ trực quan (Visual Management)

- Các bảng hiển thị trực quan

- Các bảng kiểm soát bằng trực quan

- Các chỉ dẫn bằng hình ảnh

3. Chất lượng từ gốc (hay “Làm Đúng ngay từ Đầu”)

- Kiểm tra trong chuyền

- Kiểm soát tại nguồn

- Trách nhiệm rõ ràng giữa các công nhân …

HH Giấy - 2015

30

Công cụ & phương pháp trong Lean (TT)

4. Sơ đồ chuỗi giá trị (Value Stream Mapping) = tập hợp các

phương pháp giúp thể hiện trực quan luồng sản phẩm và

thông tin qua quy trình sản xuất nhằm xác định các hoạt

động làm tăng giá trị và các hoạt động không làm tăng giá

trị.

5. Phương pháp 5S: sàng lọc, sắp xếp, sạch sẽ, săn sóc, sẵn sàng

6. Bảo trì ngăn ngừa (Preventative Maintenance)= là các công

việc hàng ngày nhằm xác định và giải quyết các vấn đề

trước khi chúng phát sinh. Bảo trì ngăn ngừa cần thiết cho

việc giảm thiểu thời gian dừng máy do hỏng hóc và thiếu

phụ tùng thay thế.

16

HH Giấy - 2015

31

Công cụ & phương pháp trong Lean (tt)

7. Bảo trì sản xuất tổng thể (Total Productive Maintenance)

(TPM) là phân công việc bảo dưỡng cơ bản thiết bị, gồm

kiểm tra, vệ sinh, bôi trơn, cân chỉnh ...để công nhân chủ

động và có trách nhiệm trong việc xác định, giám sát và

khắc phục nguyên nhân gây ra sự cố đứng máy.

8. Thời gian chuyển đổi/ chuẩn Bị (Changeover/ setup time)

= giảm thiểu thời gian dừng chuyền bất hợp lý do chuẩn

bị máy hay chuyển đổi sản phẩm

9. Giảm thiểu quy mô lô sản xuất

10. Cân bằng chuyền

...

HH Giấy - 2015

32

Đơn hàng của

khách

Giao sản

phẩm

Thời gian

Đơn hàng của

khách

Waste

Hao

phí

Quá trình sản xuất thông thường

Sản xuất theo Lean Giao sản

phẩm

Thời gian ngắn hơn, giảm lãng phí tối đa

17

HH Giấy - 2015

Cách tiếp cận cơ bản tăng năng suất lao động

Vệ sinh tốt = thực hành 5S

Cải tiến

KAIZEN Giảm lãng phí

Chuẩn hóa

Nguồn: Operational Excelence Consulting

HH Giấy - 2015

Cải tiến gắn với Quản lý

Tập trung hai chức năng chính:

Duy trì (Maintenance) và Cải tiến (Improvement)

• Duy trì: Chuẩn hóa công nghệ, các bước công việc, quản lý và điều hành tuân thủ cái chuẩn hiện có

• Cải tiến: Các hoạt động hướng vào việc nâng cao các tiêu chuẩn hiện hành

18

HH Giấy - 2015

Cải tiến liên tục - KAIZEN

Kaizen

Kaizen

Kaizen

Chuẩn hóa – duy trì

Chuẩn hóa – duy trì

Chuẩn hóa – duy trì

Thời gian

Hiệ

u s

uấ

t

Nguồn: Masaaki Imai, GEMBA KAIZEN (1986)

HH Giấy - 2015

36 36

Thực hành Cải tiến PDCA

Plan: Kế hoạch là để thiết lập

một mục tiêu để cải thiện.

Do: đề cập đến việc thực hiện

kế hoạch.

Check: Kiểm tra là để xác định

xem việc thực hiện vẫn tiến

hành.

Act: thực hiện và tiêu chuẩn

hóa, ngăn chặn sự tái phát của

vấn đề ban đầu hoặc để thiết

lập mục tiêu cho việc cải tiến

mới

19

HH Giấy - 2015

Cải tiến tập trung vào quá trình

• Đầu vào

nguồn lực

Con người

Nguyên liệu

Thiết bị

Công nghệ

Đo lường …

• Đầu ra

Kết quả

Chất lượng

Thời gian

giao hàng

Chi phí

• Quá trình

HH Giấy - 2015

Xác định cụ thể điểm cải tiến

Nhà máy

Sản phẩm

(%)

Nguyên Vật liệu

(100%)

Hệ thống chi phí: lao động Năng lượng, quản lý

Xử lý sai hỏng, …

Thất thoát

nguyên vật liệu

(%)

Đầu vào Đầu ra

Đầu ra

QT 1 QT 2 QT 3

20

HH Giấy - 2015

Thực hành cải tiến

Cải tiến trong

điều hành

Cải tiến theo

nhóm

Cải tiến từng cá

nhân

Công cụ cải tiến Cơ bản

Nâng cao

Chuyên nghiệp

Cơ bản

Nâng cao

Thông thường

Cơ bản

Người liên quan Các cấp quản lý

Chuyên viên

Thành viên của

nhóm

Tất cả mọi người

Mục tiêu cải tiến Tập trung vào hệ thống và thủ tục

Tại chính nơi làm

việc của nhóm

Ngay tại nơi làm việc của từng người

Chu kỳ thực hiện Kéo dài trong toàn bộ dự án

Hoàn tất 1 chu kỳ

từ 4 - 5 tháng

Mọi lúc, mọi nơi

HH Giấy - 2015

Giảm chiều dài băng chuyền

TRƯỚC

CẢI

TiẾN

SAU

CẢI

TiẾN

21

HH Giấy - 2015

Kế hoạch chiến lược

Chiến lược

Kế hoạch kinh

doanh

Kế hoạch tăng

năng suất

Kế hoạch tuyên

truyền, hỗ trợ

HH Giấy - 2015

• Nói rõ mục tiêu mong đợi

• Lợi ích của hoạt động cải tiến mang lại

• Diễn đạt bằng từ đơn giản, dễ hiểu

• Sử dụng hình ảnh trực quan

Thông điệp rõ ràng?

22

HH Giấy - 2015

• Quản lý bắt đầu từ năng lực thực thi

– Xây dựng chiến lược, thiết kế mục tiêu 10%

– Năng lực thực thi 90%

Năng lực thực thi quyết định thành công!

HH Giấy - 2015

• Tài liệu tham khảo:

• http://www.apo-

tokyo.org/publications/apo_news/march-april-2015/.

• Vietnam National Productivity Institute (VNPI)

• Tel: +84.8.39104561 Fax: +84.8.39104170 Mob: 0986

055699

• Web: www.vnpi.vn

Khác…