İlaç ve Eczacılık Genel MüdürlüğüAKILCI İLAÇ KULLANIMI

22.04.23 00:59 1

NEDİR ?

Akılcı ilaç kullanımı, ilacın imalinden imhasına kadarki sürecin her aşamasını kapsayan Kişilerin klinik bulgularına ve bireysel özelliklerine göre uygun ilacı, uygun süre ve dozajda, en düşük fiyata ve kolayca sağlayabilmeleri.

22.04.23 00:59 2Kaynak İEGM,KSM

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ

EtkililikGüvenlilikUygunlukMaliyet

22.04.23 00:59 3Kaynak İEGM

AKILCI İLAÇ KULLANIMI İLKELERİ

• Tedavi planlarken doğru tanıya dayanmak,• Doğru ilaç, doğru doz, doğru süre ve doğru uygulama yolunu belirlemek,• Tedavi başarısını, yan etkileri ve hastanın uyuncunu değerlendirmek,• Çoklu ilaç kullanımlarında etkileşimleri öngörmek,• Tedavinin; gerçekleşebilirliğini ve maliyetini değerlendirmek.

22.04.23 00:59 4Kaynak İEGM

AKILCI OLMAYAN KULLANIM ŞEKİLLERİ

• Çoklu İlaç Kullanımı (Polifarmasi)• İlaçların gereksiz ve aşırı kullanımı• Klinik rehberlere uygun olmayan reçeteleme• Uygun olmayan kişisel tedavilere başvurulması• Yeni ilaçların uygun olmayan tercihi

22.04.23 00:59 5Kaynak İEGM

Tedavi Seçenekleri

Var Olan Yetersiz ve Eksik Bilgiler

Alışkanlıklar

Sosyo-Kültürel Etmenler

Ekonomik ve Yasal Etmenler

Akademik Bilgi

İlaç Endüstrisinin Etkileri (baskıları)

İş yükü ve Personel Sıkıntısı

22.04.23 00:59 6Kaynak İEGM

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müdürlüğü tarafından yapılan saha çalışmalarında;

İlaç kutu sayısı açısından bakıldığında tanıya uygunluk bakımından yaklaşık % 50’sinin akılcı olmadığı,

İlaç maliyetlerine bakıldığında ise yine % 50’sinin akılcı olmadığı ortaya çıkmış.

Bu çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman hekimler arasında akılcı reçete yazımı açısından bir

fark olmadığı görülmüştür.

22.04.23 00:59 7Kaynak İEGM,KSM

ARAŞTIRMA;

Refik Saydam Hıfzıssıhha Müdürlüğü tarafından yapılan saha çalışmalarında;

İlaç kutu sayısı açısından bakıldığında tanıya uygunluk bakımından yaklaşık % 50’sinin akılcı olmadığı,

İlaç maliyetlerine bakıldığında ise yine % 50’sinin akılcı olmadığı ortaya çıkmış.

Bu çalışmalarda pratisyen hekimlerle uzman hekimler arasında akılcı reçete yazımı açısından bir

fark olmadığı görülmüştür.

22.04.23 00:59 8Kaynak İEGM,KSM

ARAŞTIRMA;• ABD’de doktorların astım hastası çocuklar için gerekmediği

halde her yıl yaklaşık 1 milyon antibiyotik reçete ettiklerini ortaya koydu. Gereksiz antibiyotik yazımı ise, en güçlü ilaçlara bile dirençli “superbug” (birden fazla antibiyotiğe karşı dirençli bakteri) enfeksiyonlarının artmasına yol açtığı,

• Belçika nüfusunun %40’ına sigorta sağlayan kuruluşun veritabanının incelenmesi çalışmasında, astım ilacı alan

çocukların yaklaşık %75’inin aynı zamanda antibiyotik de kullandığını göstermiş bu durumun birçok doktorun “ya korkudan ya da alışkanlık nedeniyle” astım hastası çocuklara antibiyotik yazdığını bazı doktorların ise ebeveynlerin ilaç yazılmadan muayene odasından ayrılmak istemedikleri tespit edilmiştir.

22.04.23 00:59 9Kaynak TEB

Antimikrobiyal Dirençle Mücadele İçin DSÖ’nün Politika Paketi

• Dünya Sağlık Örgütü’nün Mayıs Ayı bülteninde DSÖ Dünya Sağlık Günü Antimikrobiyal Direnç Teknik Çalışma Grubu adına bazı araştırmacılar tarafından kaleme alınan makalede, ülke yönetimlerinin sağlık sektöründeki tüm paydaşları harekete geçirecek biçimde davranmaları yönünde politika önerilerine yer verildi. Antimikrobiyal direnci geliştiren bakteri sayısının giderek arttığının belirtildiği çalışmada, bu konuda acilen harekete geçilmesi gerektiğinin altı çizildi. Çalışmada hayata geçirilmesi önerilen politikalar özetle şöyle sıralanmaktadır:

• • Sivil toplumun da hazırlanma sürecine dâhil edildiği, hesap verebilir kapsamlı ve bütçelendirilmiş bir ulusal planın hazırlanması ve bu plana bağlı kalınması,

• • Denetleme ve laboratuar kapasitesinin güçlendirilmesi,• • Kalitesi garanti edilmiş temel ilaçlara kesintisiz erişimin sağlanması,• • Hayvanlar için kullanılan ilaçlar dâhil akılcı ilaç kullanımının yasal olarak

düzenlenmesi, kitle iletişim araçlarını da kullanarak insanları akılcı ilaç kullanımına sevk edecek ulusal kampanyaların düzenlenmesi ve uygun hasta bakımının sağlanması,

• • Enfeksiyon oluşmasını engelleme ve enfeksiyon kontrolü çalışmalarının ilerletilmesi,

• • Yeniliklerin ve yeni araçlar keşfetmek için yapılan Ar-Ge çalışmalarının desteklenmesi.22.04.23 00:59 10Kaynak TEB

EİKÖ (OECD) 2006 raporuna göre; Sağlığa ayrılan pay ABD’de % 15.3 İngiltere’de % 8.3 Türkiye’de ise % 7.7

Ülkemizde toplam sağlık harcamaları içinde ilacın payı % 42 (2009 yılı SGK) iken,

EİKÖ (OECD) ülkelerinde %17, ABD’de % 11

22.04.23 00:59 11Kaynak İEGM,KSM

22.04.23 12

ABD Japonya İngiltere Almanya Yunanistan TürkiyeAB

Ortalaması

OECD

Ortalaması

Nüfus (milyon) 299,4 127,8 60,6 82,4 11,2 71.5 25,9 39,2

Toplam Nüfus İçinde 65 Yaş

Üzeri Nüfusun Oranı %12,4 20,8 16,0 19,7 18,5 6,2 16,5 14,6

Kişi başı GSYİH (ABD$,

SGP)43 864 32 002 32 961 31 949 27 232 13 900 34 099 31 070

GSYİH İçinde Sağlık

Harcama Oranı %15,3 8,1 8,4 10.6 9,1 6,3 9,2 9,0

Kişi başı Sağlık Harcaması

(ABD$, SGP)6 714 2 578 2 760 3 371 2 483 880 2 760 2 915

Toplam Sağlık Harcaması

İçinde Kamu Sağlık

Harcama Oranı %

45,8 81,3 87,3 76,9 61,6 74 77,8 73,1

Toplam Sağlık Harcaması

İçinde İlaç Harcama Oranı

%

12,6 19,6 15,8 14,8 17,6 29 16,1 18,4

GSYİH İçinde İlaç Harcama

Oranı %1,9 1,6 1,1 1,6 1,6 1,8 1,5 1,6

Kişi başı İlaç Harcaması

(ABD$, SGP)843 506 237 500 438 255 467,6 446,0

22.04.23 00:59 12Kaynak SGK İEDB

İlaç harcamalarında miktar ve maliyet açısından bakıldığında;

Dünyada Kalp ve Damar HastalıklarıKalp ve Damar Hastalıkları ilaçları birinci sırada,

Türkiye’de Antimikrobiyal ilaçlarAntimikrobiyal ilaçlar birinci sırada,

22.04.23 00:59 13Kaynak İEGM

ÜLKEMİZDE;

   

KUTU ADEDİ KAMU İNDİRİMLİ TUTAR (%)

ATC 1 ATC ADI 2008 2009 2008 2009

C

KARDİYOVASKÜLER

SİSTEM

101.906.989 111.128.238 ( % 12) 16,76% 15,90%

J

SİSTEMİK KULLANILAN

ANTİİNFEKTİFLER

133.094.084 147.380.445 ( % 16) 13,99% 14,87%

22.04.23 00:59 14

22.04.23 00:59

ATC-5 SEVİYESİNDE ANTİBİYOTİK HARCAMALARI

    KUTU ADEDİ KAMU İNDİRİMLİ TUTAR  

ATC 5 ATC Adı 2008 2009 2008 20092008/2009 BÜYÜME

J01DC02 sefuroksim 11.834.533 13.298.842 214.450.420 275.239.948 28%

J01CR02 Amoxicillin and enzyme inhibitor 18.947.574 22.837.483 182.304.953 251.135.248 38%

J01MA12 Levofloxacin (RUHSAT 2001) 2.960.795 3.464.979 101.083.364 113.924.045 13%

J01MA14 Moxifloxacin (RUHSAT 2002) 2.776.994 3.072.740 96.964.001 113.698.842 17%

J01CR04 Sultamicillin 6.404.685 5.859.195 101.152.432 97.867.839 -3%

J01DB04 sefazolin 18.867.533 19.919.015 71.758.101 81.857.398 14%

J01DD13 sefpodoksim 1.463.967 2.771.157 49.050.546 98.874.935 102%

J01DC04 sefaklor 2.511.572 3.534.151 65.163.182 96.714.268 48%

J01DD16 sefditoren 975.396 1.528.073 38.845.105 57.742.121 49%

J01DD15 sefdinir 606.414 1.264.075 15.352.309 36.858.942 140%

J01FA09 Clarithromycin 4.661.054 4.694.971 87.887.863 73.337.034 -17%

J01DD04 seftriakson 4.802.264 6.564.762 31.274.930 45.659.865 46%

J01MA15 Gemifloxacin (RUHSAT 2007) 74.038 554.637 3.347.632 28.068.979 738%

J01DC10 sefprozil 1.559.737 2.364.297 34.914.767 62.912.769 80%

J01DD08 sefiksim 3.010.175 3.646.226 36.315.433 47.303.707 30%

J01MA02 Ciprofloxacin ( RUHSAT 1990) 5.103.798 4.639.101 38.642.239 35.491.097 -8%

J01FA10 Azithromycin 2.279.379 2.289.717 25.752.519 25.155.365 -2%

J01CA04 Amoxicillin 3.637.557 3.577.749 21.371.741 21.662.497 1%15Kaynak SGK İEDB

İLİMİZDE HASTANELERDE İLAÇ KULLANIMI (2011 TAHMİNİ)

TÜR DOZ ORANI P.S.F. ORANI

ANTİBİYOTİK % 15 % 33,000

SEFTRİAKSON % 26,000

MOKSİFLOKSASİN % 9,000

CİPROFLOKSASİN % 7,000

KVC % 10 % 16,300

22.04.23 00:59 16Kaynak KSM

SAĞLIK UYGULAMA TEBLİĞİNDE YER ALAN AŞAĞIDAKİ HÜKÜMLERE KARŞI CERRAHİ PROFİLAKSİDE ANTİBİYOTİK KULLANIMININ YÜKSEK OLUŞU DİKKAT ÇEKİCİDİR.

SUT EK-2/AAÇIKLAMA 5. A–72: Reçete edilme için EHU onayı gerekmeyen, ancak, aynı ilaç 72 saatten daha uzun süre kullanılacak ise (en geç ilk 72 saat içinde ) EHU’nun onayının alınması gereken antibiyotikler.

Bu antibiyotikler için enfeksiyon hastalıkları uzmanının olmadığı hastanelerde pnömoni, bronşektazi, KOAH akut alevlenme ve invaziv pulmoner aspergillozis endikasyonları ile ilgili olarak göğüs hastalıkları veya iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzman hekimlerinin onayı; bu endikasyonlar dışında kalan endikasyonlar için ise enfeksiyon hastalıkları uzmanı olmayan hastanelerde iç hastalıkları veya çocuk hastalıkları uzmanının onayı yeterlidir7. Cerrahi proflakside KULLANILMAYACAK antibiyotikler:

1-A) PENİSİLİNLER 9–12, 1-B) SEFALOSPORİNLER

3. Kuşak Sefalosporinler 1,2, 2-A) MAKROLİDLER 1-9, 4-AMİNOGLİKOZİD GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1-8,5-KİNOLON GRUBU ANTİBİYOTİKLER 1,2,11,12, 6-B) GLİKOPEPTİD ANTİBİYOTİKLER 1,2

(Bu antibiyotikler cerrahi proflaksi amacıyla ancak “Açıklama 5” şartları dahilinde kullanılabilir)

22.04.23 00:59 17Kaynak SGK SUT

Overuse and misuse of antimicrobials contributes to antimicrobial resistance

Malarya– 92 ülkenin 81’inde klorokin direnci

Tüberküloz– % 2 - 40 primer çoklu ilaç direnci

Gonore– N. Gonore için % 5-98 penisilin direnci

Pnömoni ve bakteriyel menenjit – S. Pnömoni için % 12-55 penisilin direnci

Diare: Şigelloz

– Ampisilin için %10-90+; % 5-95 TMP-SMX direnci

DSÖ Gerekli İlaç Politikaları Departmanı22.04.23 00:59 18Kaynak İEGM

• ABD’de 4. ölüm nedeni• Tahmin edilen, ilaçlara bağlı morbidite ve

mortalite giderleri ABD’de 30 milyon- 130 milyar dolar

• ABD ve Avustralya’da hastaneye yatışların %4-6

• En sıklıkla ve en masraflı advers olaylar; kanama, aritmi, hipotansiyon, ateş, diare, kaşıntı, kusma, böbrek yetmezliği

Review by White et al, Pharmacoeconomics, 1999, 15(5):445-458

ADVERS (TERS) ETKİLER

22.04.23 00:59 19Kaynak İEGM

• Avrupa Komisyonu Rekabet Genel Müdürlüğü tarafından hazırlanan ilaç Sektörü Soruşturması Ön Raporu Yönetici Özetinde (Kasım 2008) Bu Ön Rapor, pazara giren yeni moleküllerdeki azalmayı ve eşdeğer ilaçların pazara girişindeki gecikmeyi teyit etmektedir. Yani yeni ilaç geliştirilmesi azalmaktadır.

22.04.23 00:59 20Kaynak İEİS

• Referans ilaç üreten firmalar ve Ar-Ge: 2000-2007 dönemi boyunca, referans ilaç üreten firmalar, reçeteli ilaçlardan elde ettikleri cironun ortalama olarak %17’sini Ar-Ge çalışmalarına(cironun yaklaşık %1,5’i temel araştırmaya – potansiyel yeni ilaçları belirlenmesine yönelik araştırmalara,kalan kısmı da büyük ölçüde klinik ve klinik öncesi deney ve testlere)harcanmıştır. Pazarlama ve tanıtım faaliyetleri için yapılan harcamalar cirolarının %23’üne denk olup söz konusu harcamalar, Ar-Ge için harcadıkları tutardan üçte bir daha fazladır.

22.04.23 00:59 21Kaynak İEİS

HASTANE HİZMET KALİTE STANDARTLARI (ÖZEL VE KAMU HASTANELERİ İÇİN TEMMUZ 2011 TARİHİNDEN İTİBAREN

UYGULAMA BAŞLAYACAKTIR.

Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.

Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili sorumlu bir ekip oluşturulmalıdır.

Ekipte; yönetimden bir temsilci, hekim ve eczacı yer almalıdır.

Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili olarak;

o Hastane politikası belirlenmeli,

o Faaliyetler planlanmalı ve uygulanmalıdır.

Akılcı ilaç kullanımı ile ilgili hastalarda farkındalık oluşturulmasına yönelik düzenlemeler bulunmalıdır.

Hastalar ilaçların kullanımı hakkında bilgilendirilmelidir.

Hastaların sıklıkla kullandığı alanlarda akılcı ilaç kullanımına yönelik broşür, poster, video görüntüleri gibi düzenlemeler bulunmalıdır.

Yatan hasta eğitimlerinde, akılcı ilaç kullanımına yönelik bilgilendirme yapılmalıdır.

Akılcı ilaç kullanımının sağlanmasına yönelik düzenleme bulunmalıdır.

22.04.23 00:59 22Kaynak HKS

ÖNERİ;

• YATAN HASTALARDA KULLANILACAK İLAÇLAR; HASTANELERİN ANTİBİYOTİK / ENFEKSİYON

KONTROL KOMİTELERİNİN DE DAHİL OLDUĞU BİR SÜREÇ İLE LİSTELER HALİNDE ATC İNDEKS DİKKATE ALINARAK TESPİT EDİLEBİLİR.

22.04.23 00:59 23

PENİSİLİNDEN ÖNCEKİ DÖNEME ÇOK AZ KALDI…

TEŞEKKÜRLER

22.04.23 00:59 24