Upload
sedat-karaguel
View
232
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
1/387
T.C.
DOKUZ EYLL NVERSTES ETM BLMLER ENSTTSTRKE ETM ANABLM DALI
TRKE RETMENL PROGRAMI
YKSEK LSANS TEZ
LKRETM 6-8. SINIF RENCLERNN TRKEDERS RETM PROGRAMINDA BELRTLEN YAZIM
VE NOKTALAMA KURALLARINI UYGULAYABLMEDZEY
Sedat KARAGL
zmir
2010
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
2/387
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
3/387
T.C.
DOKUZ EYLL NVERSTES ETM BLMLER ENSTTSTRKE ETM ANABLM DALI
TRKE RETMENL PROGRAMI
YKSEK LSANS TEZ
LKRETM 6-8. SINIF RENCLERNN TRKEDERS RETM PROGRAMINDA BELRTLEN YAZIM
VE NOKTALAMA KURALLARINI UYGULAYABLMEDZEY
Sedat KARAGL
Danman
Yrd. Do. Dr. Hseyin TUNCER
zmir
2010
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
4/387
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
5/387
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
6/387
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
7/387
iv
NSZ
Bu alma, ilk olarak ilkretim ikinci kademe rencilerine verilen yazma
becerisi eitimi zerinde genel bir deerlendirme yapmak amacyla tasarlanm,ancak byle bir alma ok daha kapsaml olacandan ve yaplacak olan anket
almalar nedeniyle alma konusu yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme
becerisi ile snrl tutulmutur.
Bu almada, lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin yazm ve noktalama
kurallarn uygulayabilme becerileri, Trke dersine ilikin tutumlar veilkretimin
ikinci kademesinde kullanlmakta olan Trke ders kitaplarnda yazm ve noktalama
kurallarnn ilenii incelenmitir.
Be blmden oluan almann birinci blmn oluturan giri
blmnde, aratrmann konusuna aklk getirmek amacyla problem durumu,
aratrmann amac ve nemi, problem cmlesi, alt problemler, saytllar ve
snrllklar zerinde durularak aratrmayla ilgili tanmlar ve aratrmada yer alan
ksaltmalar belirtilmitir.
almann ikinci blmnde alanyazn taramas yaplarak konuyla ilgili
almalar ksaca zetlenmi ve kronolojik srayla tantlmtr. Ayrca bu blmde
yazma becerisi, yazma retimi, yazm ve noktalama kurallar ile ilgili kuramsal
bilgilere de yer verilmitir.
almann nc blmnde aratrmann modeli, evren ve rneklemi, veri
toplama aralar ve veri zmleme teknikleri aklanmtr.
Drdnc blmde ise toplanan verilerin her alt problemle ilgili olarak
yaplan istatistiksel zmlemeleri sonucunda elde edilen bulgular ve bu bulgulara
ynelik yorumlar yer almaktadr.
almann son blm olan beinci blmde, aratrmann sonularyla
birlikte, aratrmadan elde edilen bulgulara ynelik tartmalar ile aratrmadan elde
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
8/387
v
edilen verilerden ve aratrmann sonularndan yola klarak getirilen birtakm
neriler yer almaktadr.
almann kaynaka blmnde ise, almada incelenen Trke ders
kitaplar ile alma srecinde yararlanlan kaynaklar belirtilmitir.
Bu almay hazrlama srecinde bana rehberlik ederek byk katkda
bulunan deerli danman hocam Yrd. Do. Dr. Hseyin TUNCERe; tezimin her
srecinde sormu olduum her soruyu itenlikle yantlayan ve ulaamadm baz
kaynaklara ulamam salayan deerli hocalarm Yrd. Do. Dr. Hlya YAZICI
OKUYAN, Yrd. Do. Dr. Hakan LPER, Yrd. Do. Dr. Evren KARATA ve r.Gr. Ziynet YILDIZa; yapm olduum aratrmadan elde edilen verilerin analiz
edilmesi srecinde byk bir sabr ve zveriyle yardmc olan Ar. Gr. eyma
UYAR, Ar. Gr. Derya CAN ve Ar. Gr. Deniz EROLUna ve bu zorlu srete
bana her konuda destek olan aileme teekkrlerimi itenlikle sunmay bir bor
biliyorum.
Sedat KARAGL
zmir, Aralk 2010
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
9/387
vi
NDEKLER
YEMN..................................................................................................................... i
DEERLENDRME KURULU TUTANAI ....................................................... ii
Y..K. DKMANTASYON MERKEZ TEZ VER FORMU ......................... iii
NSZ .................................................................................................................. iv
NDEKLER...................................................................................................... vi
TABLO LSTES ................................................................................................. xiv
EKL LSTES ................................................................................................... xix
ZET...................................................................................................................... xx
ABSTRACT ........................................................................................................ xxii
BLM I
1. GR .................................................................................................................. 1
1.1. Problem Durumu ......................................................................................... 1
1.2. Ama ve nem ............................................................................................ 9
1.3. Problem Cmlesi ....................................................................................... 10
1.4. Alt Problemler ........................................................................................... 10
1.5. Saytllar.................................................................................................... 13
1.6. Snrllklar................................................................................................ 13
1.7. Tanmlar.................................................................................................... 13
1.8. Ksaltmalar................................................................................................ 15
BLM II
2. LGL YAYIN VE ARATIRMALAR........................................................ 162.1. Trke retimine likin Yayn ve Aratrmalar.................................... 16
2.2. Yazma Becerisine likin Yayn ve Aratrmalar...................................... 25
2.3. Yazm ve Noktalama Kurallarna likin Yayn ve Aratrmalar.............. 37
3. KURAMSAL EREVE................................................................................ 41
3.1. Yazma ....................................................................................................... 41
3.2. Yazma Trleri ........................................................................................... 43
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
10/387
vii
3.3. lkretim Trke Dersi retim Programnda Yer Alan Yazma Yntem ve
Teknikleri ......................................................................................................... 45
3.3.1. Not Alma ....................................................................................... 45
3.3.2. zet karma ................................................................................ 46
3.3.3. Boluk Doldurma .......................................................................... 47
3.3.4. Kelime ve Kavram Havuzundan Seerek Yazma ......................... 47
3.3.5. Serbest Yazma ............................................................................... 47
3.3.6. Kontroll Yazma ........................................................................... 48
3.3.7. Gdml Yazma ........................................................................... 48
3.3.8. Yaratc Yazma.............................................................................. 49
3.3.9. Metin Tamamlama ........................................................................ 50
3.3.10. Tahminde Bulunma ..................................................................... 51
3.3.11. Bir Metni Kendi Kelimeleriyle Yeniden Oluturma................... 51
3.3.12. Bir Metinden Hareketle Yeni Bir Metin Oluturma ................... 51
3.3.13. Duyulardan Hareketle Yazma ..................................................... 52
3.3.14. Grup Olarak Yazma .................................................................... 52
3.3.15. Eletirel Yazma ........................................................................... 52
3.4. Yazma Becerisi ......................................................................................... 53
3.5. Trke Dersi retim Programnda Yer Alan Yazma Becerisi
Kazanmlar. ..................................................................................................... 55
3.6. Yazma Becerisi retimi .......................................................................... 57
3.7. Yazm Kurallar......................................................................................... 62
3.7.1. De Balacnn Yazl .................................................................. 63
3.7.2. Ki Balacnn Yazl ................................................................... 64
3.7.3. nene Balacnn Yazl ........................................................... 643.7.4. Soru Eki minin Yazl ............................................................... 64
3.7.5. Fiil ekimi ile lgili Yanllklar................................................... 65
3.7.6. Mastar Eklerinin Yazl .............................................................. 65
3.7.7. kenin Yazl.............................................................................. 66
3.7.8. lenin Ek Olarak Yazl ............................................................. 66
3.7.9. Ek Fiil Olan imekin Yazl ........................................................ 66
3.7.10. Pekitirmeli Sfatlarn Yazl .................................................... 67
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
11/387
viii
3.7.11. Saylarn Yazl ......................................................................... 67
3.7.12. Byk Harflerin Kullanld Yerler........................................... 68
3.7.13. Birleik Kelimelerin Yazl....................................................... 71
3.7.14. Alnt Kelimelerin Yazl .......................................................... 82
3.7.15. Yabanc zel Adlarn Yazl .................................................... 83
3.7.16. Trk Devlet ve Topluluklarndaki zel Adlarn Yazl ........... 85
3.8. Noktalama aretleri .................................................................................. 85
3.8.1. Nokta ............................................................................................. 86
3.8.2. Virgl ............................................................................................ 87
3.8.3. Noktal Virgl ............................................................................... 92
3.8.4. ki Nokta ....................................................................................... 93
3.8.5. Nokta ....................................................................................... 94
3.8.6. Soru areti .................................................................................... 96
3.8.7. nlem areti ................................................................................. 97
3.8.8. Ksa izgi...................................................................................... 99
3.8.9. Eik izgi ................................................................................... 100
3.8.10. Trnak areti ............................................................................. 101
3.8.11. Yay Ayra ................................................................................. 1023.8.12. Keli Ayra.............................................................................. 104
3.8.13. Kesme areti............................................................................. 104
BLM III
4. YNTEM........................................................................................................ 109
4.1. Aratrma Modeli .................................................................................... 109
4.2. Evren ve rneklem ................................................................................. 109Tablo 1 Aratrmann Uyguland Okullar ve Bu Okullarn Ortaretim Yerletirme
Puan Ortalamalar................................................................................................. 110
Tablo 2 Uygulamaya Katlan renci Says ...................................................... 111
4.3. Veri Toplama Aralar ............................................................................ 111
Tablo 3 Trke Dersine likin Tutum lei Puanlama Biimi ........................ 113
Tablo 4 2009-2010 Eitim-retim Ylnda Trkiyedeki lkretim Okullarnda
Okutulan Trke Ders Kitaplar ........................................................................... 114
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
12/387
ix
4.4. Veri zmleme Teknikleri .................................................................... 116
BLM IV
5. BULGULAR VE YORUMLAR ................................................................... 119
5.1. Birinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar................................ 119
Tablo 5 lkretim 6. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi..... 120
5.2. kinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar................................. 122
Tablo 6 lkretim 6. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Noktalama aretlerini Uygulayabilme
Dzeyi. ............................................................................................................. 123
5.3. nc Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar.............................. 125
Tablo 7 lkretim 6. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Kompozisyonlarda
Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi .......................................................... 126
5.4. Drdnc Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar........................... 127
Tablo 8 lkretim 6. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Kompozisyonlarda
Noktalama aretlerini Uygulayabilme Dzeyi .................................................... 128
5.5. Beinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar............................... 130Tablo 9 lkretim 6. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar. ............................................................................................................... 131
5.6. Altnc Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar................................ 132
Tablo 10 lkretim 6. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar ile
Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndaki
likiler................................................................................................................. 133
5.7. Yedinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar.............................. 134Tablo 11 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm ................................................................. 142
Tablo 12 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm ....................................................... 143
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
13/387
x
Tablo 13 Tuna Matbaaclk Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm ................................................................. 150
Tablo 14 Tuna Matbaaclk Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm ....................................................... 152
Tablo 15 Evrensel letiim Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin
Temalara Gre Dalm ...................................................................................... 159
Tablo 16 Evrensel letiim Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm....................................................................................... 160
Tablo 17 Koza Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm ............................................................................................................... 166
Tablo 18 Koza Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm....................................................................................................... 1675.8. Sekizinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar............................ 168
Tablo 19 lkretim 7. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi ..... 168
5.9. Dokuzuncu Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar........................ 169
Tablo 20 lkretim 7. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Noktalama aretlerini Uygulayabilme
Dzeyi .................................................................................................................. 1705.10 Onuncu Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar............................. 172
Tablo 21 lkretim 7. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Tasvir Yazlarnda
Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi .......................................................... 172
5.11. On Birinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar........................ 174
Tablo 22 lkretim 7. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Tasvir Yazlarnda
Noktalama aretlerini Uygulayabilme Dzeyi .................................................... 174
5.12. On kinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar ......................... 176
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
14/387
xi
Tablo 23 lkretim 7. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar ................................................................................................................ 177
5.13. On kinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar......................... 178
Tablo 24 lkretim 7. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar ile
Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndaki
likiler................................................................................................................. 179
5.14 On Drdnc Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar.................... 180
Tablo 25 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm ................................................................. 187
Tablo 26 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm ....................................................... 189
Tablo 27 Koza Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm ............................................................................................................... 195
Tablo 28 Koza Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin TrlerineGre Dalm....................................................................................................... 196
Tablo 29 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm............................................................................................................... 204
Tablo 30 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm....................................................................................................... 205
Tablo 31 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm....................................................................................................... 213
Tablo 32 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm....................................................................................... 214
5.15. On Beinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar....................... 215
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
15/387
xii
Tablo 33 lkretim 8. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi ..... 215
5.16. On Altnc Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar........................ 217
Tablo 34 lkretim 8. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)
retim Programnda Belirtilen Noktalama Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi .......................................................................................................... 218
5.17. On Yedinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar 220
Tablo 35 lkretim 8. Snf rencilerinin Kendilerine Verilen Yarm Brakla Bir
yky Tamamlarken Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi ..................... 221
5.18. On Sekizinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar.................... 223
Tablo 36 lkretim 8. Snf rencilerinin Kendilerine Verilen Yarm Brakla Bir
yky Tamamlarken Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi .............. 223
5.19. On Dokuzuncu Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar................ 225
Tablo 37 lkretim 8. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar ................................................................................................................ 226
5.20. Yirminci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar.......................... 227
Tablo 38 lkretim 8. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar ile
Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndakilikiler................................................................................................................. 228
5.21. Yirmi Birinci Alt Probleme likin Bulgular ve Yorumlar................... 229
Tablo 39 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm ................................................................. 234
Tablo 40 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likinEtkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm ....................................................... 235
Tablo 41 Batu Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm ............................................................................................................... 242
Tablo 42 Batu Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm....................................................................................................... 243
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
16/387
xiii
Tablo 43 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm ............................................................................................................... 250
Tablo 44 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm....................................................................................................... 251
Tablo 45 Koza Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara Gre
Dalm ............................................................................................................... 256
Tablo 46 Koza Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm....................................................................................................... 257
Tablo 47 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm....................................................................................................... 264
Tablo 48 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm....................................................................................... 265
BLM V
6. SONU, TARTIMA VE NERLER....................................................... 267
6.1. Sonular ve Tartma............................................................................... 267
6.2. neriler ................................................................................................... 275
7. KAYNAKA.................................................................................................. 279
7.1. Kullanlan Kaynaklar.............................................................................. 279
7.2. Yararlanlan Kaynaklar........................................................................... 282
EKLER................................................................................................................ 293
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
17/387
xiv
TABLO LSTESTablo 1 Aratrmann Uyguland Okullar ve Bu Okullarn Ortaretim
Yerletirme Puan Ortalamalar.110Tablo 2 Uygulamaya Katlan renci Says...111
Tablo 3 Trke Dersine likin Tutum lei Puanlama Biimi.113
Tablo 4 2009-2010 Eitim-retim Ylnda Trkiyedeki lkretim
Okullarnda Okutulan Trke Ders Kitaplar...114
Tablo 5 lkretim 6. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi...120
Tablo 6 lkretim 6. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda Belirtilen Noktalama aretlerini Uygulayabilme
Dzeyi...123
Tablo 7 lkretim 6. Snf rencilerinin Yazm Olduklar
Kompozisyonlarda Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi126
Tablo 8 lkretim 6. Snf rencilerinin Yazm Olduklar
Kompozisyonlarda Noktalama aretlerini Uygulayabilme Dzeyi.128
Tablo 9 lkretim 6. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar.131
Tablo 10 lkretim 6. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar
ile Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndaki
likiler..133
Tablo 11 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke
Ders Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..142
Tablo 12 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke
Ders Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm143
Tablo 13 Tuna Matbaaclk Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..150
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
18/387
xv
Tablo 14 Tuna Matbaaclk Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm152
Tablo 15 Evrensel letiim Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..159
Tablo 16 Evrensel letiim Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm160
Tablo 17 Koza Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm...166
Tablo 18 Koza Yaynlarna Ait lkretim 6. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm...167
Tablo 19 lkretim 7. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi...168
Tablo 20 lkretim 7. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda Belirtilen Noktalama aretlerini Uygulayabilme
Dzeyi...170
Tablo 21 lkretim 7. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Tasvir
Yazlarnda Yazm Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi...172
Tablo 22 lkretim 7. Snf rencilerinin Yazm Olduklar Tasvir
Yazlarnda Noktalama aretlerini Uygulayabilme Dzeyi.174Tablo 23 lkretim 7. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar.177
Tablo 24 lkretim 7. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar
ile Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndaki
likiler..179
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
19/387
xvi
Tablo 25 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..187
Tablo 26 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke
Ders Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm189
Tablo 27 Koza Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm...................195
Tablo 28 Koza Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm...196
Tablo 29 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin
Temalara Gre Dalm...204
Tablo 30 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm...205Tablo 31 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..213
Tablo 32 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 7. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm214
Tablo 33 lkretim 8. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.Snflar) retim Programnda Belirtilen Yazm Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi...215
Tablo 34 lkretim 8. Snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda Belirtilen Noktalama aretlerini Uygulayabilme
Dzeyi...218
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
20/387
xvii
Tablo 35 lkretim 8. Snf rencilerinin Kendilerine Verilen Yarm Braklan Bir
yky Tamamlarken Yazm Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi...221
Tablo 36 lkretim 8. Snf rencilerinin Kendilerine Verilen Yarm
Braklan Bir yky Tamamlarken Noktalama Kurallarn Uygulayabilme
Dzeyi...223
Tablo 37 lkretim 8. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutum
Puanlar.226
Tablo 38 lkretim 8. Snf rencilerinin Trke Dersine likin Tutumlar
ile Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyleri Arasndaki
likiler..228
Tablo 39 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke
Ders Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..234
Tablo 40 Mill Eitim Bakanl Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke
Ders Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm235
Tablo 41 Batu Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda YerAlan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm...242
Tablo 42 Batu Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm...243
Tablo 43 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin EtkinliklerinTemalara Gre Dalm...250
Tablo 44 Pasifik Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda
Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin
Trlerine Gre Dalm...251
Tablo 45 Koza Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer
Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Temalara
Gre Dalm...256
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
21/387
xviii
Tablo 46 Koza Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders Kitabnda Yer Alan
Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin Etkinliklerin Metin Trlerine
Gre Dalm...................257
Tablo 47 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Temalara Gre Dalm..264
Tablo 48 Harf Eitim Yaynlarna Ait lkretim 8. Snf Trke Ders
Kitabnda Yer Alan Yazm ve Noktalama Kurallarnn retimine likin
Etkinliklerin Metin Trlerine Gre Dalm265
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
22/387
xix
EKL LSTESYazma Becerisinin Temel eleri..53
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
23/387
xx
ZET
lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda
Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygulayabilme Dzeyi
Bu almann amac; lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin lkretim
Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama
kurallarn uygulayabilme dzeyini tespit etmektir. Bununla birlikte; rencilerin
Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme
dzeyleri arasnda bir iliki olup olmadn saptamak ve lkretim 6., 7. ve 8. Snf
Trke ders kitaplarnda yazm ve noktalama kurallarnn ilenii hakknda
tespitlerde bulunmak da almann amalar arasnda yer almaktadr.
Bu ama dorultusunda, rencilere farkl trlerde yazma almalarnn
yaptrlmasnn yan sra, lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim
Programnda belirtilen her bir yazm kural ve noktalama iareti iin 3 snama
maddesinin bulunduu metinler verilerek rencilerin bu metinlerdeki yanl
yazlm szcklerin dorularn yazmalar ve bo braklan yerlere de gerekli
noktalama iaretlerini koymalar istenmi, her bir yazm kural ve noktalama iareti
tek tek deerlendirildikten sonra her rencinin bunlar doru ve yanl uygulama
says belirlenerek bu saylar frekans ve yzde deeri olarak hesaplanmtr.
rencilerin Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm ve noktalama
kurallarn uygulayabilme dzeyleri arasndaki ilikiyi saptayabilmek amacyla,
SPSS 15.0 for Windows program kullanlarak Pearson Momentler arpm
Korelasyon Katsaysna ilikin istatistik tekniinden yararlanlmtr.
lkretim 6., 7. ve 8. Snf Trke ders kitaplarnda yazm ve noktalama
kurallarnn ilenii hakknda tespitlerde bulunmak iin, 2009-2010 eitim-retim
ylnda ilkretim ikinci kademede kullanlan Trke ders kitaplarna, alma
kitaplarna, retmen klavuz kitaplarna ulalm ve bu kitaplar incelenerek yazm
ve noktalama kurallarnn retimine ynelik yaplanlar betimlenmeye ve
deerlendirilmeye allmtr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
24/387
xxi
Aratrmann evreni, Burdur ilinde 2009-2010 eitim-retim ylnda
renim gren lkretim 6., 7. ve 8. snf rencileri olup rneklemini ise Gazi
lkretim Okulu, Altnterim Solmaz lkretim Okulu ve Kayaalt lkretim
Okulunda renim grmekte olan toplam 180 renci oluturmaktadr.
alma kapsamnda yaplan gzlem, inceleme ve istatistiksel analizler
sonucunda, lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarn
uygulayabilme becerilerinin beklenen dzeyin altnda kald grlmtr.
lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar,
iyi dzey ile ok iyi dzey arasnda deimekle birlikte, sadece lkretim 7.
snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ile noktalama iaretlerini
uygulayabilme dzeyleri arasnda anlaml bir iliki olduu tespit edilmitir.
Yaplandrmac yaklam erevesinde hazrlanan lkretim 6., 7. ve 8. Snf
Trke ders kitaplarnda yer alan yazm ve noktalama kurallarnn retimine ilikin
etkinliklerin temalara ve metin trlerine gre dalmnn olduka dzensiz olduu;bununla birlikte, baz Trke ders kitaplarnda ise lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama iaretlerinden
bazlarnn retimine ilikin herhangi bir etkinlie yer verilmedii belirlenmitir.
Bu almada, yazma retimi erevesinde kazandrlmas gereken bilgi ve
beceriler iinde yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme becerisinin son derece
nemli bir yere sahip olduu gr benimsenmitir. Bu dorultuda yazm venoktalama kurallarnn retimiyle ilgili mevcut durum belirlenmeye allarak
yaplmas gerekenler belirtilmitir.
Anahtar Szckler: Trke Eitimi, Yazma Becerisi, Yazm ve Noktalama
Kurallar, Tutum, Ders Kitab
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
25/387
xxii
ABSTRACT
Applicaton Level Of The Noted Writing And ts Rules In Turkish Lesson
Teaching Programme Of The Elemantary 6-8. Class Students
The purpose of this study is to determine the application level of the noted
writing and its rules in Turkish lesson teaching programme of the elemantary 6-8.
class student. Besides, whether or not there is a relationship between the application
levels of writing and its rules and concluct about Turkish lesson of student and it is
also to determine about application of writing and its rules in Turkish lesson books of
elemantary 6,7 and 8. class.
With this purpose, in addition to making students do writing studies in diffent
subjects, writing have been given about 3 texts for each writing and its rules noted in
Elemantary Turkish Class Teaching Programme and it has been requested students
for writing correct words in place of wrong words and placing essential pointing
signals, after evaluation of each writing rules and pointing signals separately and the
number of right or false application of each student will be determined and these
numbers have been calculated as frequency and percent values.
The statistical technique in relation to correlation multitude number of Pearson
Moments Multiple has been benefited by using SPSS 15.0 for Windows programme
with purpose of determining relationship between the levels of writing and its rules
and students behaviours about Turkish lesson.
To determine about application of writing and its rules in Turkish lesson books
of Elemantary 6,7 and 8. class, Turkish lesson books, workbooks, teacher guide
books have been reached, which have been used in elemantary second phase in 2009-
2010 education-teaching year and it has been bried to evaluate and explain in terms
of teaching of writing and its rules by studing these books.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
26/387
xxiii
The reseach of the planet, is 6,7 and 8. students who are educated in 2009-
2010 education-teaching year in Burdur and, its example consist of total 180 students
who are educated in Gazi Elemantary School, Alnterim Solmaz Elemantary School
and Kayaalt Elemantary Scool.
The result of obgervation, inspection and statistical analysis in the cover of the
study, it has been found that their levels of skills are under the expected levels in
noted writing and its rules in Teaching Programme of Elemantary Turkish
lesson(6.,7.,8., classes) of elemantary 6,7 and 8. class students.
The behaviours of Elemantary 6,7 and 8.class students in terms of Turkish
lesson varies between good level and very good level and it has been found that
there is a meaniagful relationship between behaviour in relation of Turkish lesson of
only Elemantary 7. class students and application levels of writing rules signals.
These gap is quiete inorder according to writing subject and text in terms of
writing and its rules which are in Turkish lesson books of Elemantary 6,7 and 8.
class, prepared for construction conduct.In addition, there is not any activities in
relation to teaching about signals of writing and its rules noted in Elemantary Turkish
lesson (6,7,8. classes) Teaching circullum even in some Turkish lesson books.
In this study, it has been accepted that the application skills of writing and its
rules in knowledge and skills needed to be got in frame of writing teaching are very
important the obligatory doings have been painted out by trying to determine current
stituation in relation to writing and its rules teaching in this way.
Key words: Education of Turkish lesson, Writing Skills, Writing and its rules,
Behaviour, Lesson Book.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
27/387
1
BLM I
1. GR
Bu blmde aratrmann konusuna aklk getirmek amacyla problem
durumu, aratrmann amac ve nemi, problem cmlesi, alt problemler, sayltlar ve
snrllklar zerinde durularak aratrmayla ilgili tanmlar ve aratrmada yer alan
ksaltmalar belirtilmitir.
1.1. Problem Durumu
letiim, hayatmz srdrmemiz iin gerekli olan en nemli
ihtiyalarmzdan biridir. letiimin en temel esi ise dildir. Dili bilinli olarak
kullanmak, iletiimin kalitesini artrmaktadr. Baka bir ifadeyle bireyler arasnda
salkl bir iletiimin kurulabilmesi, bireylerin dili bilinli kullanmalarna baldr.
Bilinli kullanm ise bir dilin sahip olduu zellikleri, kullanm kurallarn bilmek ve
bunlar uygulama dzeyine ulatrmakla gerekleebilir. Bu sre, etkili bir dil
eitiminin sonucunda meydana gelebilir.
Dil eitiminin temel amac, kiilerin dnme ve iletiim becerileriningelitirilmesidir. Dilin iletiim ynn anlatma, tekiynn anlama oluturur.Bu nedenle btn lkelerin eitim sistemlerinde, dil eitimine, zellikle vencelikle anadili eitimine byk nem verilir. Dil eitiminde asl hedef; drt
temel dil becerisi olan dinleme, konuma, okuma, yazma becerilerinin hedefkitleye kazandrlmas ve gelitirilmesidir. Anadili dersi, bir bilgi aktarma dersideil, beceri kazandrma dersidir (Kavcar, 1998:12).
Sever (2000: 5)in de belirttii gibi, bireylere doru, ak ve etkili bir iletiimi
gerekletirebilecek dilsel becerileri kazandrma; onlarn dnme glerini
gelitirme, biimlendirme ve toplumsallatrma srelerine katkda bulunma; dil
duyarln ve bilincini gelitirme; bireylere yurt ve dnya gereklerini Trkeyle
kavrama ve deerlendirme becerileri kazandrma gibi temel amalar bulunan Trke
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
28/387
2
retimi program, Trk Mill Eitiminin genel amalarnda belirtilen zelliklere
sahip bireylerin yetitirilmesinde nemli grev stlenmektedir.
Trk Mill Eitim Sisteminde davran yaklamn terk edilip eitim
srecinde renciyi merkeze alan bir yaklam olan yaplandrmac yaklama
geilmesiyle birlikte Mill Eitim Bakanlnn ilkretim programnda yapm
olduu deiiklikler erevesinde lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim
Programnda da pek ok deiiklik meydana gelmitir.
Yaplandrmac yaklam esas alnarak hazrlanan lkretim Trke Dersi
(6,7,8. Snflar) retim Program, rencilere; Trkeyi doru, gzel ve etkilikullanma, eletirel dnme, yaratc dnme, iletiim kurma, problem zme,
aratrma, karar verme, bilgi teknolojilerini kullanma ve giriimcilik becerilerini
kazandrmay hedeflemektedir. rencinin bu becerilere ulaabilmesi iin, Trke
Dersi retim Program, yapsal olarak okuma, dinleme/izleme, konuma, yazma
temel dil becerileri ve dilbilgisi ile bu becerilere ynelik belirlenmi kazanmlar,
etkinlik rnekleri ile aklamalardan oluturulmu; bu temel dil becerileri hem kendi
ilerinde hem de birbirleriyle bir btnlk ierisinde ele alnm veilikilendirilmitir.
lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim Programnda bu balamda
ele alnan drt temel dil becerisinden biri olan yazma, dilin anlatm boyutunda yer
almaktadr ve insanlarn birbirleriyle iletiim kurabilmelerinde ok nemli bir ara
konumundadr.
Yazma, insan hayatnn belli bir aralna sktrlm bir kavramdeildir. lkretim birinci snftan itibaren balayp yksek renime, ihayatndan sosyal hayata kadar ok uzun bir zaman dilimini kapsamaktadr. Bunedenle yazl anlatmla ilgili becerilerin zellikle ilkretimde hem gzel vedoru yazma, hem de dnceleri doru ifade edebilme asndan rencilerezenle kazandrlmas gerekmektedir (Uluda, 2002:100).
Trke Dersi retim Programnda yazma becerisinin gelitirilmesiyle;rencilerin duygu, dnce, hayal, tasar ve izlenimlerini dilin imknlarndan
yararlanarak ve yazl anlatm kurallarna uygun ekilde anlatmalar, yazmay
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
29/387
3
kendini ifade etmede bir alkanla dntrmeleri ve yazma yetenei olanlarnbu becerilerini gelitirmeleri amalanmaktadr (MEB, 2006:7).
Bu amalar dorultusunda, yazma becerisiyle ilgili belirlenen ama ve
kazanmlardan biri de Yazm ve noktalama kurallarna uyar. (MEB,2006)
kazanmdr. Bu balamda, lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim
Programnda her snf dzeyi iin retilmesi ngrlen yazm ve noktalama
kurallar ak bir biimde belirtilmitir. Buna gre, 6. snfta ele alnacak yazm
kurallar unlardr:
Kalnlk-incelik uyumu, nsz benzemesi ve nl dmesine urayankelimelerin, yazm kartrlan kelimelerin (hibir, hibir ey, herhangi bir, her
ey vd.), soru eki minin, bala olan de ve kinin, ksaltmalar ve ksaltmalara
getirilen eklerin yazm
Saylarn yazm Saylar metin iinde yazyla yazlr. Birden fazla kelimeden oluan saylar ayr yazlr. Romen rakamlar ancak yzyllarda, hkmdar adlarnda, tarihlerde
aylarn yazlnda, kitap ve dergi ciltlerinde ve kitaplarn asl
blmlerinden nceki sayfalarn numaralandrlmasnda kullanlabilir.
Sra saylar yazyla ve rakamla gsterilebilir. Rakamla gsterilmesidurumunda ya rakamdan sonra bir nokta konur ya da rakamdan sonra
kesme iareti konularak derece gsteren ek yazlr.
letirme saylar rakamla deil yazyla belirtilir.
Byk harflerin kullanm Dizeler genellikle byk harfle balar. zel adlar byk harfle balar. Belirli bir tarih bildiren ay ve gn adlar byk harfle balar. (MEB,
2006: 36)
Bu snfta ele alnacak noktalama kurallar ise u ekilde belirtilmitir:
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
30/387
4
Nokta (.)
Saylardan sonra sra bildirmek iin konur. Bir yaznn maddelerini gsteren rakam veya harflerden sonra konur. Tarihlerin yazlnda gn, ay ve yl gsteren saylar birbirinden ayrmak
iin konur.
Saat ve dakika gsteren saylar birbirinden ayrmakiin konur.
Virgl (,)
Anlama g kazandrmak iin tekrarlanan kelimeler arasna konur.Trnak iinde olmayan aktarma cmlelerinden sonra konur.Konuma izgisinden nce konur.Kendisinden sonraki cmleye bal olarak ret, kabul veya tevik bildiren hayr,
yok, evet, peki, pekl, tamam, olur, hayhay, bastne, yle, haydi, elbette gibi
kelimelerden sonra konur.
Bir kelimenin kendisinden sonra gelen kelime ve kelime gruplaryla yap ve anlambakmndan balants olmadn gstermek ve anlam karkln nlemek iin
kullanlr.
Hitap iin kullanlan kelimelerden sonra konur.
Noktal virgl (;)
Cmle iinde virgllerle ayrlm tr veya takmlar birbirinden ayrmak iinkonur.
ki nokta (:)
Edebi eserlerdeki karlkl konumalarda, konuan kiinin adndan sonra konur.
nokta ()
Szn bir yerde kesilerek geri kalan blmn okuyucunun hayal dnyasnabrakldn gstermek veya ifadeye g katmak iin konur.
nlem ve seslenmelerde anlatm pekitirmek iin konur.Karlkl konumalarda, yeterli olmayan, eksik braklan cevaplarda kullanlr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
31/387
5
Ksa izgi (-)
Dil bilgisinde ekleri ayrmak iin konur.Fiil kk ve gvdelerini gstermek iin kullanlr.Eklerin bana konur.
Eik izgi (/)
Yan yana yazlmas gereken durumlarda msralarn arasna konur.Adres yazarken apartman numaras ile daire numaras arasna ve semt ile ehir
arasna konur.
Tarihlerin yazlnda gn, ay ve yl gsteren saylar birbirinden ayrmak iinkonur.
Dil bilgisinde eklerin farkl biimlerini gstermek iin kullanlr.
Trnak iareti ( )
zel olarak belirtilmek istenen szler trnak iine alnr.Cmle ierisinde kitaplarn ve yazlarn adlar vebalklar trnak iine alnr.
Yay ayra ( ( ) )
Tiyatro eserlerinde ve senaryolarda konuann hareketlerini, durumunu aklamakve gstermek iin kullanlr.
Alntlarn aktarld eseri veya yazar gstermek iin kullanlrBir yaznn maddelerini gsteren say ve harflerden sonra kapama ayrac konur.
Kesme iareti ()
zel adlara getirien iyelik, durum ve bildirme eklerinden sonra konur.Kii adlarndan sonra gelen sayg szlerine gelen ekleri ayrmak iin kullanlr.Ksaltmalara getirilen ekleri ayrmak iin konur.Saylara getirilen ekleri ayrmak iin konur. (MEB, 2006: 36-37)
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
32/387
6
Yaplandrmac yaklam esas alnarak hazrlanan lkretim Trke Dersi (6,
7, 8. Snflar) retim Program (2006)nda 7. snfta ele alnacak yazm kurallar u
ekilde belirtilmitir:
Yazm kartrlan kelimelerin (hibir, hibir ey, herhangi bir, her ey vd.)yazm
Saylarn yazmNotay niteleyen saylar ayr yazlr. Oyun adlarn niteleyen saylar bitiik yazlr.
Byk harflerin kullanmLevhalar ve aklama yazlar byk harfle balar.Kitap, bildiri, makale vb.nde ana balkta bulunan kelimelerin ise yalnzca ilk
harfleri byk olarak yazlr.
Kitap, dergi vb.nde bulunan resim, izelge, tablo vb.nin altnda yer alanaklayc yazlar byk harfle balar. (MEB, 2006: 38)
Bu snfta ele alnacak noktalama kurallar ise u ekilde belirtilmitir:
Nokta (.)
Bibliyografik knyelerin sonuna konur.
Virgl (,)
Bibliyografik knyelerde yazar, eser, basmevi vb. maddelerden sonra konur.
ki nokta (:)
Genel A adreslerinde kullanlr. ,
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
33/387
7
nokta ()
Kaba sayldndan veya bir baka sebepten tr aklanmak istenmeyen kelimeve blmlerin yerine konur.
Alntlarda; bata, ortada veya sonda alnmayan kelime ve blmlerin yerinekonur.
Soru iareti (?)
Bilinmeyen, kesin olmayan veya pheyle karlanan yer, tarih vb. durumlar iinkullanlr.
nlem iareti (!)
Alay, kinaye veya kmseme anlam kazandrlmak istenen szden hemen sonraayra iinde nlem iareti kullanlr.
Ksa izgi (-)
Kelimeler arasna den -a, ve, ila, arasnda anlamlarn vermek iin kullanlr.
Eik izgi (/)
Genel A adreslerinde kullanlr.
Yay ayra (( ))
Alntlarda, bata, ortada ve sonda alnmayan kelime ve blmlerin yerine konulan nokta, yay ayra iine alnabilir.
Bir sze alay, kinaye veya kmseme anlam kazandrmak iin kullanlan nlemiareti yay ayra iine alnr.
Bir bilginin pheyle karlandn veya kesin olmadn gstermek iinkullanlan soru iareti yay ayra iine alnr.
Keli ayra ([ ])
Ayra iinde ayra kullanlmas gereken durumlarda yay ayratan nce kullanlr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
34/387
8
Kesme iareti ()
iirde seslerin l dolaysyla dtn gstermek iin kullanlr. (MEB, 2006:38-39)
Yaplandrmac yaklam esas alnarak hazrlanan lkretim Trke Dersi (6,
7, 8. Snflar) retim Program (2006)nda 8. snfta ele alnacak noktalama
iaretleri u ekilde belirtilmitir:
Virgl (,)
Birbiri ardnca sralanan e grevli kelime ve kelime gruplarnn arasna konur. Sral cmleleri birbirinden ayrmak iin konur. Cmlede zel olarak vurgulanmas gereken elerden sonra konur. Uzun cmlelerde yklemden uzak dm olan eleri belirtmek iin konur. Cmle iinde ara szleri ve ara cmleleri ayrmak iin konur.
Noktal virgl (;)
eleri arasnda virgl bulunan sral cmleleri birbirinden ayrmak iin konur.
Ksa izgi (-)
Ara szleri ve ara cmleleri ayrmak iin kullanlr. (MEB, 2006: 40)
Yazm kurallarnn, iletiimi kolaylatrma, yazda birlii ve belli bir dzeni
salama; noktalama iaretlerinin de yaznn anlalmasn kolaylatrma, cmleleri ve
cmle elerini ayrarak anlam etkili klma, okuyucunun ilgisini uyank tutma, ak
bir anlatm salama ilevleri gz nnde bulundurulduunda, yazma becerisi
retiminin nemli bir boyutunun yazm ve noktalama kurallarn etkili bir biimde
retme ve bu kurallar doru bir ekilde uygulayabilme becerisi kazandrabilme
olduu ak bir biimde grlmektedir.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
35/387
9
Yazm ve noktalama kurallarnn retimi, bylesine kritik bir nem
tamasna karn, bu konuyla ilgili eitim ortamlarnda yeterli almalarn ve
uygulamalarn yaplmad, gzlemler sonucunda ak bir ekilde grlebilmektedir.
Gnmzde renciler, hatta yazma iiyle birebir iliki iinde olan bazyazarlar ve gazeteler, ad geen kurallarn nerede, nasl ve hangi amalakullanlmas gerektiini bilmiyormuasna yanl kullanmlarnsrdrmektedirler. rnein, birleik yazlmas gereken bir kelimenin ayryazlmas, de/da balacnn de/da ekinin yazmyla kartrlmas, ki balacnnilgi eki olanki ekiyle kartrlmas, byk harfle balayan bir szcn kkharfle balatlarak yazlmas gibi yanllar giderek yaygnlamtr. rnekleri neyazk ki oaltlabilecek olan bu yanllarn tm renim hayat boyunca bukonuya gereken nemin gsterilmemesinden kaynakland dnlmektedir(Erdem, 2007:12).
Yaplandrmac yaklam dorultusunda hazrlanan lkretim Trke Dersi
(6,7,8. Snflar) retim Programnn ilkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerine
yazm ve noktalama kurallarn doru bir biimde uygulayabilme becerisini ne
lde kazandrdn tespit etmek amacyla yaplan bir tez bulunmamaktadr.
almada, bu problem durumu k noktas alnarak, lkretim 6., 7. ve 8.
snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim Programnda
belirtilen yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme dzeyi tespit edilmi ve
rencilerin yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme becerilerine katk
salamak zere nerilerde bulunulmutur.
1.2. Aratrmann Amac ve nemi
Bu aratrmann amac, ilkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin lkretim
Trke Dersi (6,7,8. Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama
kurallarn uygulayabilme dzeyini tespit etmektir. Bununla birlikte; rencilerin
Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme
dzeyleri arasnda bir ilikiolup olmadn saptamak ve lkretim 6., 7. ve 8. Snf
Trke ders kitaplarnda yazm ve noktalama kurallarnn ilenii hakknda
tespitlerde bulunmak da almann amalar arasnda yer almaktadr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
36/387
10
Yazma eylemi, dnme sreci sonucunda gerekleen bir eylemdir.
Konuma eyleminden farkl olarak, yaz araclyla anlatlanlar kardakine
ulatrdktan sonra deitirme ve dzeltme olanann son derece dk olmas,
yazma eyleminin dnlerek ve planlanarak yaplmasn gerektirir. Bu nedenle
yazma becerisi retiminin temel amac, rencinin yaz dilini sistematik bir
dzleme oturtmak olmaldr.
Eker (2006: 565)in de belirttii gibi, yazy sze yaklatrmak, daha anlalr
klmak vb. amalarla ulusal ve uluslar aras alanda lnlemi iaretler dizgesi
kullanlmaktadr. Gittike yaygnlaan bu logografik ve piktografik iaretler, trafikiaretlerinin ilevlerine benzer biimde, yazy ve yazm ynlendirmekte, anlamay
kolaylatrmaktadr. Bu nedenle bireylerin okuduklarn anlayabilmeleri ve anlatmak
istediklerini doru ve etkili bir ekilde anlatabilmeleri iin belirlenen yazm ve
noktalama kurallarna uymalar byk nem tamaktadr. Ancak, yazm ve
noktalama yanllar, ok sk karlalan bir dil sorunu olmaya devam etmektedir. Bu
durum, rencilerin bu kurallar uygulayabilme dzeylerini tespit etmeyi ve elde
edilen veriler dorultusunda yazm ve noktalama kurallarn uygulayabilme becerileriretimi srecinin eitli evrelerini ve elerini gzden geirmeyi gerekli
klmaktadr.
1.3. Aratrmann Problem Cmlesi
lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8.
Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarnuygulayabilme dzeyi nedir?
1.4. Aratrmann Alt Problemleri
1. lkretim 6. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm kurallarn uygulayabilme dzeyleri
nedir?
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
37/387
11
2. lkretim 6. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen noktalama kurallarn uygulayabilme dzeyleri
nedir?
3. lkretim 6. snf rencilerinin, kompozisyon yazarken yazm kurallarnuygulayabilme dzeyi nedir?
4. lkretim 6. snf rencilerinin, kompozisyon yazarken noktalama iaretleriniuygulayabilme dzeyi nedir?
5. lkretim 6. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ne dzeydedir?6. lkretim 6. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm ve
noktalama kurallarn uygulama dzeyleri arasnda ilikivar mdr?
7. lkretim 6. snf Trke ders kitaplarnda Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarnn ilenii
nasldr?
8. lkretim 7. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm kurallarn uygulayabilme dzeyleri
nedir?
9. lkretim 7. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen noktalama kurallarn uygulayabilme dzeylerinedir?
10.lkretim 7. snf rencilerinin, yazm olduklar tasvir yazlarnda yazmkurallarn uygulayabilmedzeyi nedir?
11.lkretim 7. snf rencilerinin, yazm olduklar tasvir yazlarnda noktalamaiaretlerini uygulayabilmedzeyi nedir?
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
38/387
12
12.lkretim 7. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ne dzeydedir?
13.lkretim 7. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm venoktalama kurallarn uygulama dzeyleri arasnda iliki var mdr?
14.lkretim 7. snf Trke ders kitaplarnda Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarnn ilenii
nasldr?
15.lkretim 8. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm kurallarn uygulayabilme dzeylerinedir?
16.lkretim 8. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen noktalama kurallarn uygulayabilme dzeyleri
nedir?
17.lkretim 8. snf rencilerinin, kendilerine verilen yarm braklan bir ykytamamlarken yazm kurallarn uygulayabilme dzeyi nedir?
18.lkretim 8. snf rencilerinin, kendilerine verilen yarm braklan bir ykytamamlarken noktalama kurallarn uygulayabilme dzeyi nedir?
19.lkretim 8. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ne dzeydedir?
20.lkretim 8. snf rencilerinin Trke dersine ilikin tutumlar ile yazm venoktalama kurallarn uygulama dzeyleri arasnda iliki var mdr?
21.lkretim 8. snf Trke ders kitaplarnda Trke Dersi (6,7,8. Snflar)retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarnn ilenii
nasldr?
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
39/387
13
1.5. Aratrmann Sayltlar
1. Veri toplama aralarna verilen cevaplarn doru ve samimi olduuvarsaylmaktadr.
1.6. Aratrmann Snrllklar
1. Aratrma, 2009-2010 retim ylnda Burdur il merkezinde ortaretimyerletirme puanna gre tespit edilen ilkretim okulunda renim gren 6.,
7. ve 8. snf rencileri iinden tesadfi (random) olarak seilmi toplam 180
renciile snrldr.
2. lkretim 6., 7. ve 8. snf rencilerinin lkretim Trke Dersi (6, 7, 8.Snflar) retim Programnda belirtilen yazm ve noktalama kurallarn
uygulama becerilerikonusu ile snrldr.
1.7. Tanmlar
Yaz: Azdan kan seslerin, dolaysyla dili oluturan szcklerin gzle
grlebilen ya da elle dokunulabilen iaretler ya da simgelerle biimlendirilmesine
yaz denir(Yardmc, 2009).
Yazma: Yazma, beyinde yaplandrlm bilgilerin yazya dklmesidir
(Gne, 2007).
Yazl Anlatm:Her trl olay, dnce, durum ve duygular, dili en gzel
ekilde kullanarak, belli bir plan dhilinde bakalarna ve yarnlara ulatrarak
kalcln salamaya imkan veren araca, yazl anlatm denir (Akta ve Gndz,
2001).
Yazm: Dilin szcklerinin ses, kural ve gelenek etkenlerine gre yazya
geirilmesineyazm denir (Odac vd., 2008).
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
40/387
14
Noktalama aretleri: Yazl anlatm szl anlatma yaklatrabilmek ve
mesaj tam olarak iletebilmek amacyla kullanlan ve genellikle uluslar aras deerler
tayan, harfler dndaki iaretler dizgesine noktalama iaretleri ad verilir (Eker,
2006).
Tutum: Bireyin ilgili bulunduu tm nesne ve durumlara olan tepkisi
zerinde ynlendirici ya da dinamik bir etkisi olan yaantlarla biimlenen zihinsel
ve sinirsel bir hazr olma durumu (Kapar Kuvan, 2008).
Tutum lei: Bir kimsenin ya da bir topluluun nelere ne derece nem
verdiini belirlemeye yarayan lme arac (Bac, 2007).
Ders Kitab: Her tr ve derecedeki rgn ve yaygn eitim kurumlarnda
kullanlacak olan, konular retim programlar dorultusunda hazrlanm, renim
amac ile kullanlan basl eser (Mill Eitim Bakanl Ders Kitaplar Ynetmelii,
1995).
renci alma Kitab: lgili retim programlarnda yer alan ama veaklamalar dorultusunda dersin renilmesini kolaylatracak ve rencilerin
yeteneklerinin gelitirilmesine yardmc olacak eitli rnek, altrma, ilenen
nitelerle ilgili internet adresleri, okuma kaynaklar ve dier etkinlikleri kapsayan
basl eser ile niteleri grsel ve iitsel ynden destekleyen CD, DVD, VCD gibi ek
materyalleri kapsayan set (Mill Eitim Bakanl Tebliler Dergisi Nisan 2004-
2559:267).
retmen Klavuz Kitab: lgili retim programlarnda yer alan hedef ve
aklamalar dorultusunda ders kitabnn daha etkili kullanmn salayacak eitli
rnek, altrma; ilenen nitelerle ilgili internet adresleri, okuma kaynaklar ve dier
etkinlikleri kapsayan, retmenlerin yararlanmas iin hazrlanan basl eser (Mill
Eitim Bakanl Tebliler Dergisi Nisan 2004-2559:267).
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
41/387
15
1.8.Ksaltmalar
MEB: MillEitim Bakanl
TDK: Trk Dil Kurumu
SBS: Seviye Belirleme Snav
OKS: Ortaretim Kurumlar Snav
S : Say
s. : Sayfa
ve dier. : ve dierleri
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
42/387
16
BLM II
2. LGL YAYIN VE ARATIRMALAR
Bu blmde alanyazn taramas yaplarak konuyla ilgili almalar ksaca
zetlenmi ve kronolojik srayla tantlmaya allmtr.
2.1. Trke retimine likin Yayn ve Aratrmalar
Temizyrek (1994) Atatrk Dneminde Trkenin retimi ile lgili Olarak
Gelitirilen Devlet Politikalar adl yksek lisans tez almasnda 1920 ile 1938
yllar arasnda Trkenin retimi ile ilgili olarak gelitirilen devlet politikalarn
anayasa, kanun ve kararname metinlerinden tespit etmeyi amalamtr. Bualmann birinci blmnde Tanzimat ve Merutiyet Dnemlerindeki Sadeleme
Hareketlerine Genel Bir Bak bal altnda, Tanzimat ve Merutiyet dnemlerinin
genel olarak siyas ve sosyal durumlar, dilin sadelemesi ve sadelemesinde katklar
olan ahslarn ve kurulularn dilimiz hakkndaki grleri ele alnmtr. kinci
blmde, Atatrkn Eitim, Kltr ve Dil Hakkndaki Grleri bal altnda
tezin ana konusunu oluturan dnemde lkemizin banda bulunan ve devletin
eitim, kltr ve dil konusundaki kararlarna grleri ile yn veren Mustafa Kemal
Atatrkn bu konulardaki fikirleri tespit edilerek deerlendirilmitir. nc
blmde, Atatrk Dnemi Trkenin retimi ile lgili Olarak Alnan Kararlar
bal altnda, 1920-1938 yllar arasnda devletin alm olduu kararlarn anayasa,
kanun ve kararnameler erevesinde tespiti yaplmtr. almann drdnc
blmnde ise, Sonu ve Toplu Deerlendirme bal altnda btn blmlerin
genel bir deerlendirmesi yaplmtr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
43/387
17
Uakl (2005) zmir linde G Alan Blgelerdeki lkretim Okullarnda
(II) Trke retiminde Karlalan Sorunlar ve zm nerileri adl yksek
lisans tez almasnda, zmir iline g ile gelen ailelerin ilkretim ikinci kademede
okuyan ocuklarnn Trke retimlerinde retmenler tarafndan belirtilen
sorunlar aratrmtr. Bu almada Trke retmenleri tarafndan belirtilen
sorunlar anlama, anlatma, dilbilgisi ve evre eklinde drt alt boyutta toplanmtr.
retmenler tarafndan belirtilen sorunlarn, retmenlerin cinsiyeti, mezun
olduklar okul program, kdemleri, zmir metropolnde altklar ile; renci
ailelerinin sosyo-ekonomik dzeyleri ve okuldaki g ile gelen renci oran
deikenleri arasndaki farklara baklmtr. Bu almada yaplan aratrmalar
sonucunda, gle gelen rencilerin Trke retiminde karlalan sorunlarda,retmenlerin cinsiyeti, kdemi ve alt ileye gre anlaml bir fark grlmedii;
ancak retmenlerin altklar okuldaki g ile gelen renci oran (tamam,
yardan fazla, yar yarya, yardan fazla) arasnda belirgin farkllklar grld ve
zellikle okulda g ile gelen rencilerin oran arttka Trke retmenlerinin bu
rencilerin Trke derslerinde karlatklar sorunlar grme oranlarnn da artt
saptanm ve g ile gelmi ocuklarn ailelerinin gelir durumlarna gre Trke
derslerinde karlatklar sorunlar asndan anlama ve evre alt boyutlarnda anlamlfark olduu belirlenmitir.
eri (2005), Trke retiminde renmeyi renme Stratejilerinin
rencilerin Anlama Dzeylerine Etkisi adl yksek lisans tez almasnda,
renmeyi renme stratejilerinin Trke retiminde rencilerin okuduunu ve
dinlediini anlama dzeyine ve Trke dersine ynelik tutumlarna etkisini
belirlemeyi amalamtr. alma sonucunda, Trke dersinde anlamaya ynelikhedeflerin gerekletirilmesinde renmeyi renme stratejilerinin kullanmnn
rencilerin baarlarn olumlu ynde etkiledii sonucuna ulalmtr.
nal (2006), yklerin Trke retimindeki levi ve 6., 7., 8. Snf
Trke Ders Kitaplarndaki Yerinin ncelenmesi adl durum saptamas niteliinde
olan yksek lisans tezinde, yklerin Trke retimindeki ilevi ve 6, 7, 8. snf
ders kitaplarndaki yerini tespit etmeyi amalamtr. Bu alma sonucunda,
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
44/387
18
yklerin ilevinin derse giren retmenin bak asna, ders kitaplarndaki ele
alnlarna gre Trke retimini etkiledii ve yklerin Trke retiminde
nemli bir yeri olduu tespit edilmitir. Ufak tefek hatalaryla ders kitaplarndaki
yklerin, ocuun kiilik kazanmasnda, hayat tanmasnda, Trk dilinin
inceliklerini renip kullanabilmesinde, rf, adet ve kltrel deerlerin
kavratlmasnda gz ard edilemeyecek ilevinin olduu ve yk metinlerinin
genelinin renci seviyesine gre dzenlendii ve rencilerin ilgilerine hitap ettii
grlmtr.
Susar Krmz (2006), lkretim 4. Snf Trke retiminde oklu Zek
Kuramna Dayal birlikli renme Ynteminin Erii, Tutumlar, renme
Stratejileri ve oklu Zek Alanlar zerindeki Etkileri adl doktora tez
almasnda, Trke dersinde oklu zek kuramna dayal ibirlikli renme
ynteminin erii, tutumlar, renme stratejileri ve oklu zek alanlar zerindeki
etkilerini ortaya koymay amalamtr. Bu almada yaplan aratrmalar
sonucunda, okuduunu anlama baarsna ynelik olarak hem ibirlikli renme
yntemi hem oklu zeka kuramna dayal ibirlikli renme ynteminin 2005-2006
Trke Dersi retim Programyla yaplan renmeye gre daha etkili olduu veszel-dilsel zek, grsel-uzaysal zek, bedensel-kinestetik zek, isel-zednk zek
alanlarnn harekete geirilmesi lehine anlaml bir farkllamann olduu tespit
edilmitir.
Danolu (2006), Elendirici Yaznsal Trlerin Trke retiminde
Kullanm ve Bu erevede 2004-2005 Trke retim Programnn
Deerlendirilmesi adl yksek lisans tez almasnda, 2004-2005 Trke retimProgramnda Elenmek iin fkra, tekerleme, masal vb. okur. biiminde
oluturulan kazanmn zenginletirilmesi ve daha etkili kullanlmas iin Trke
retim Programnda yer alan temalar esas alnmak kouluyla elendirici yaznsal
trlere ait kaynaklarn (fkra, elendirici ykler, tekerleme, bilmece, karikatrvb.)
deerlendirilmesini amalamtr. Bu aratrmada, ocuklarn dilsel geliimleri,
okuma alkanl kazanmalar ve yaratc yazmalarna destek olabilecek elendirici
yaznsal trlerin 2004-2005 Trke retim Program ve Trke 1-5. snf ders,
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
45/387
19
alma, retmen klavuz kitaplarnda kullanlmasnn nemi belirtilmi; bunun
yannda ailelere, retmenlere ve rencilere kaynaklk edilmesi, elendirici yaznsal
trlerin kaynak aratrmasnn yaplmas ve elendirici yaznsal trlerin yeni
programa uygulanabilirlii hedeflenmitir. Aratrma sonucunda, ocuun geliim
dzeyi, beklenti ve tutumlar da gz nne alndnda Trke retim programnda
yer alan elendirici yaznsal trlere ynelik kazanmlarn Trke ders kitaplarnda
yeterince yanstlmad grlmtr.
Ko (2006), Tanzimattan Cumhuriyete Trkenin retimindeki
Gelimeler ve Aamalar adl doktora tezinde, Osmanl eitim hayat iinde Trk
dilinin ve edebiyatnn retimini sz konusu dnemin artlarn gz nnde bulundurarak deerlendirmitir. Bu alma, belli kaynaklara dayal olarak bir
dnemi ve bu dnem iindeki deime ve gelimeleri aydnlatmaya ynelik olarak
hazrlanmtr. Aratrma sonucunda, Trk eitim tarihi ierisinde Trk dilinin
retilmesinin geirdii aamalar ve gelimeler tespit edilen kaynaklar erevesinde
aydnlatlmtr.
Sandk(2006)nn yapm olduu retmenlerin lkretim Alt, Yedi veSekizinci Snf Trke Dersi retimi Uygulamalaryla lgili Grleri (Konya
linde Bir nceleme) adl yksek lisans tez almasnn k noktas Trkenin
dnyada konuulan en eski ve kkl diller arasnda olmasna ve geni corafyada
kullanlmasna ramen anadili retiminde grlen verimsizlik, insanlarn Trkeyi
kullanmadaki duyarszlklar ve yllardr Trkeyi retme konusunda birtakm
problemlerin yaanmasdr. almann amac ise, retmenlerin ilkretim alt, yedi
ve sekizinci snf Trke dersi retim uygulamalar ile ilgili grlerini ortayakoymaktr. almada retmenlerin Trke dersi retimi uygulamalaryla ilgili
grleri belirtilerek elde edilen veriler dorultusunda nerilerde bulunulmutur.
Tilbe (2006), oklu Zek Kuramna Gre Hazrlanan Trke retiminin
renci Eriisine ve Kalcla Etkisi adl yksek lisans tez almasnda, oklu
zek kuramna gre hazrlanan Trke retiminin, rencilerin Trke dersindeki
baarlarna ve renenlerin kalclna etkisini belirlemeyi amalamtr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
46/387
20
Aratrmada n-test, son-test deneme modeli kullanlmtr. Aratrmaya katlan
gruplara uygulama ncesi n-test, uygulama sonras son-test, uygulamann
bitiminden drt hafta sonra ise kalclk testi uygulanmtr. Aratrmann sonucunda
ise, deney grubunun son-test puan ortalamalar ile geleneksel yntemin uyguland
kontrol grubunun son-test puan ortalamalar arasnda anlaml bir farkn olduu;
deney grubunun n-test puan ortalamalar ile son-test puan ortalamalar arasnda
anlaml bir farkn bulunduu; kontrol grubunun n-test puan ortalamalar ile son-test
puan ortalamalar arasnda anlaml bir farkn olduu; deney grubunda uygulanan
oklu zek kuramna gre hazrlanan Trke dersinin retimi, kontrol grubunda
uygulanan geleneksel retime gre renci eriisi zerinde deney grubu lehine
anlaml bir farklln olutuu; deney grubunun son-test puan ortalamalar ilekalclk testi puan ortalamalar arasnda anlaml bir farkn olduu; kontrol grubunun
son-test puan ortalamalar ile kalclk testi puan ortalamalar arasnda anlaml bir
farkn olduu; deney grubunda uygulanan oklu zek kuramna gre hazrlanan
Trke dersinin retimi, kontrol grubunda uygulanan geleneksel retime gre
renilenlerin kalclnda deney grubu lehine anlaml bir farklln olutuu
sonucuna ulalmtr.
Aytekin (2007), lkretim Birinci Kademe 4. ve 5. Snf Trke Ders
Kitaplarnn lkretim Kurumlar Trke retiminin Amalarna Uygunluunun
ncelenmesi adl yksek lisans tezinde, Mill Eitim Bakanl tarafndan
hazrlanm olan 2004 lkretim Trke Programnn ve Trke ders kitaplarnn
retmen ve rencilerce grnmn belirmeyi amalamtr. Bununla birlikte, bu
almada 2004 lkretim Trke Program tantlm olup bu programn 1981
Trke Programyla benzer ve farkl ynleri ortaya konmutur. Aratrma sonucundaretmen ve rencilerin ders kitaplarna bak alarnn farkl olduu grlm,
rencilerin retmenlere gre ders kitaplarna daha olumlu yaklarken,
retmenlerin kitaplar olumsuz ynlerden eletirdikleri belirtilmitir. retmenlerin
ders kitaplarnda bulunan metinlerin fazla uzun olmasndan ve bu metinlerde yabanc
szck kullanlmasndan yakndklar belirtilmi, rencilerin ise baz metinlerin ve
etkinliklerin anlalmasnn zor olduunu belirttikleri vurgulanmtr.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
47/387
21
Demirba (2007), Cumhuriyet Dnemi Trke retimi ile Gnmz
Trke retiminin Karlatrlmas adl yksek lisans tezini Kzm Nami Duru
tarafndan 1925 ylnda yazlan Trkeyi Nasl retmeli? kitabndan hareketle,
Cumhuriyetin ilk yllarnda Trke retiminin ne ekilde gerekletirildiini
grmek ve bugnk retim ekilleriyle karlatrma yapabilmek amacyla
hazrlamtr. almaya anadili retiminin ierii ve nemi hakknda bilgiler
verilerek balanm, ardndan gnmzde Trke retiminin nasl yapld tm
beceri alanlaryla anlatlmtr. Trke retiminde gemiten bugne kadar meydana
gelen deiiklikler Trke retiminin Tarihesi bal altnda verilmitir.
Bununla birlikte evirisi yaplan eserin yazar olan Kzm Nami Duru tantlm ve
Trkeyi Nasl retmeli? adl eserle ilgili bilgiler verilmitir. Hemen ardndan,Arap harfleriyle yazlm olan bu eserin Latin alfabesine evirisi yaplmtr. Bunun
yannda bu esere dair deerlendirme yaplm ve bu eserin Trke retiminde
yntem belirtme asndan son derece nemli olduu ve ierdii dnceler
nedeniyle dnemine k tutan bir eser olduu belirtilerek eserdeki bilgiler bugn bile
geerliliini srdrd iin yazld dneme gre olduka ileri bir eser olduu
sonucuna varlmtr.
Uyar (2007), Trke retiminde Kltr Aktarm ve Kltrel Kimlik
Gelitirme adl yksek lisans tez almasnda, rgn eitim kurumlarnda Trke
retimi yoluyla rencilerin kltrel kimlik geliimine nasl katk salanabileceini
aratrmtr. almada literatr taramas yntemi kullanlarak MillEitim Temel
Kanunu, lkretim Kurumlar Ynetmelii, 1981 ylnda uygulamaya koyulan
Trke Dersi Mfredat Program ve 2006-2007 ylndan itibaren 6. snflarda
uygulanmaya balanan Trke Dersi Mfredat Program incelenmi ve Trkeretiminde kltr aktarmn gerekli klan, kltr aktarmna dayanak olan blmler
deerlendirilmitir. almann sonucunda ise, Trke retiminin amacna tam
olarak hizmet edebilmesi iin Trke retiminde kltr aktarm ile ilgili sistemli
almalar yaplmas gerektii belirtilerek bu almalarn uygulamalara da
yanstlmas nerilmitir.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
48/387
22
etinkaya (2007), Masallarn Trke retimindeki Yeri ve nemi adl
doktora tez almasnda, Trke ders kitaplarndaki masallara, masal kitaplarnn
seimine, masallarn Trke retiminde kullanmna ilikin retmen grlerini ve
masallarn dil, ierik, basm/biim zelliklerini belirlemeyi amalamtr.
Aratrmada elde edilen veriler sonucunda, retmenlerin masallara ve bunlarn
Trke retiminde kullanmna ilikin grlerinin genel olarak olumlu olduu
grlmtr. Bununla birlikte incelenen masallarn anlalrlk dzeyi yksek
bulunmu ve ierik asndan srasyla en ok etik, sosyal, duygusal, bilisel,
devinisel ve din inanla ilgili zelliklere yer verildii; basm/biim ynnden ise
genel olarak kitaplarn olumlu zellikler tad belirtilmitir.
en (2007)in yazm olduu Mill Eitim Bakanlnn 2005 Ylnda
Tavsiye Ettii 100 Temel Eser Yoluyla Trke Eitiminde Deerler retimi
zerine Bir Aratrma adl yksek lisans tez almasnda, Mill Eitim
Bakanlnn ilkretim okullar iin hazrlad 100 Temel Eser serisinde yer alan
kitaplarda mill, ahlak, insan, manev ve kltrel deerler tespit edilmi; Trke
eitiminde deer aktarmnn nasl olmas gerektii ortaya konmutur. Aratrmann
sonucunda, ilkretim 100 Temel Eser serisindeki kitaplarda sevgi deerinin ilksrada yer ald grlmtr. Sevgi deerini srayla, duyarllk, yardmseverlik,
sayg ve sorumluluk deerleri izlemitir. 100 Temel Eser serisindeki kitaplarda
bamszlk deerinin bulunmad ve salkl olmaya nem vermek, bar, zgrlk,
bilimsellik deerlerinin ise eserlerde en az yer alan deerler olduu belirtilmitir.
Pekkaya (2007), renci Merkezli Trke retiminde ocuk iirleri
(Yeniden Yaplandrlan Trke retimi Program Uygulamalarna YnelikEletiriler ve neriler) adl yksek lisans tez almasnda, Trke derslerinin
zellikle okuma hedefleri balamnda yaratc, eletirel dnen, okumay alkanlk
hline getiren bireyler yetitirme ynndeki hedeflerin ne kadarnn yerine
getirilebildiini, bu konudaki eksikliklerini ve eksikliklerin giderilmesi iin neler
yaplabileceini saptamay amalamtr. almann k noktasn ise, renci
merkezli anlay ncesindeki anadili eitiminin temel arac olan Trke ders
kitaplarndaki metin altrma dzenlerinin ocuklar dnmeye, yorum yapmaya,
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
49/387
23
d glerini gelitirmeye ve retmeye ynlendiren almalar iermemesi
oluturmutur. Bu nedenle almada, ders kitaplarndaki altrma dzenleri
incelenmi, nesnel yorum yapabilmek amacyla dnya genelinde yaplm olan PISA
ve PIRLS gibi eitim aratrmalarnn sonularndan yararlanlmtr. Bununla
birlikte, Trke derslerinde nitelikli ocuk edebiyat rnlerinin kullanlmasnn
rencilerin okumay vedersi sevmeleri iin nemli olduu dnlerek almada
ocuk edebiyatnn nemi, nitelii ve yarar zerinde durulmutur. almann
sonunda ise, ocuk iirlerinin derste kullanmna rnek oluturacak renci merkezli
metin ileme modellerine yer verilmitir.
Dolunay (2007), Okul Kltr ve Trke retimi adl makalesinde, okul
kltrnn oluturulmasnn neminden bahsederek okul kltrnn oluturulmas
ve evreye tantlmas iin yaplan faaliyetlerde Trke retimi ve retmenlerine
de nemli grevler dtn belirtmi ve okul kltr ile Trke retimi
arasndaki ilikiye dikkat ekmitir.
Demir ve Yapc (2007), Ana Dili Olarak Trkenin retimi ve Sorunlar
adl almada, Trke retiminin Trke bilim alan ile eitimbilim alanndakikesime noktasn temel alarak Trke retiminin teorik ve uygulamal sorunlarn
ele almlardr. almann temelini, Trke retiminin Trke retimine muhatap
olan kademe rencilerinin bilisel, duyusal ve psiko-motor dzeylerine uygun
olarak, nasl tasarlanabilecei olgusu oluturmaktadr. almann sonucunda,
Trke retimi alannda, bilim alan olarak Trke ile eitimbilimlerinin tam bir
sentezinin yaplamad grlmtr.
Ylmaz (2007), Trke Eitiminde Velinin Rol adl makalesinde
toplumsal bir varlk olan bireyin/rencinin eitiminde rol alan btn etmenlerin
ibirlii iinde olmasnn iyi bir eitimin temel koulu olduunu belirterek bu konuda
retmen ve okul ynetimi kadar renci velisine de byk grevler dtn
belirtmi ve rencinin baarsnda etkin unsurlardan biri olan renci velisinin
retmen tarafndan ynlendirilmesi gerektiini ifade etmitir.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
50/387
24
Balun (2008), lkretim I. Kademede Uygulanan Grsel Okuma ve Grsel
Sunu renme Alannn Trke retiminde Kazanmlara Ulamadaki Etkililii
(Bingl-Elaz-Diyarbakr rnei) adl yksek lisans tez almasnda, ilkretim
birinci kademede uygulanan grsel okuma ve grsel sunu renme alannn Trke
retiminde kazanmlara ulamadaki etkililiini retmen grlerine dayal olarak
belirlemeyi amalamtr. Aratrmada elde edilen veriler dorultusunda,
retmenlerin grsel okuma ve grsel sunu renme alann yntem ve tekniklerde
eitlilik salamas, bilgiye grsellie dayal bir kalclk kazandrmas bakmndan
yeterli bulduklar, ancak grsel etkinliklerin verimli bir biimde uygulanabilmesi iin
okullar yeterli donanma ve imkna sahip olmak bakmndan yeterli bulmadklar;
retmenlerin yeni programn ve grsel etkinliklerin pratikte uygulanmasna ynelik
yabanclk ektikleri ve hizmet ii eitime ihtiya duyduklar; retmenlerin ders
kitaplarndaki etkinlikleri nitelik bakmndan yetersiz bulduklar sonucuna
ulalmtr.
Kl (2008), Yeni lkretim Programnda lkretim Birinci Kademe 3.
Snflarnda Trke Dersi retiminin Deerlendirilmesi adl yksek lisans tez
almasnda, yeni ilkretim programnda Trke dersi retimine ilikin retmentutumlarn inceleyerek retmenlerin programa yaklamlarn analiz etmitir.
Takaya ve Muta (2008), Snf retmenlerinin Trke retim
Yntemlerine likin Grleri adl almada, yapm olduu aratrmalar
sonucunda snf retmenlerinin drtte birinin kendilerini Trke retiminde
yetersiz grdkleri, drtte nn mezun olduklar okullar Trke retimi
konusunda yetersiz grdkleri, Trke retim yntemi olarak en ok bilinen veuygulanan yntemlerin soru-cevap, drama ve dz anlatm yntemleri olduu
sonucuna ulalmtr. almaya katlanlar, Trke derslerinde kullanlacak
yntemlerin en nemli zelliini rencilerin derse katlmn arttrmas olarak
belirtmilerdir. almada, aratrma sonular dorultusunda, snf retmenlerinin
Trke retim yntemleri konusunda hizmet ii eitimle desteklenmesi nerilmitir.
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
51/387
25
Temizkan ve Bac (2008), 2005 lkretim Trke Dersi retim (5.
Snflar) Program renme Alanlarnn retmen Grlerine Gre
Deerlendirilmesi adl makalede, ilkretim 5. snf retmenlerinin 2005 Trke
Dersi retim Programnda yer alan okuma, yazma, konuma, dinleme, grsel
okuma ve grsel sunu renme alanlar hakkndaki grlerini tespit etmeyi
amalamlardr. almada, bu ama dorultusunda 110 retmene toplam 30
maddeden oluan bir anket uygulanm, uygulanan bu anketten elde edilen veri ler
sonucunda retmenlerin genel olarak olumlu gr bildikleri grlmtr.
Metin ve Demiryrek (2009), Trke retmenlerinin Yenilenen Trke
retim Programlarnn lme-Deerlendirme Anlay Hakkndaki Dnceleriadl makalede, Trke retmenlerinin yenilenen ilkretim programnn lme-
deerlendirme anlay hakkndaki dncelerini belirlemeyi amalamtr.
almann sonucunda, Trke retmenlerinin yeni lme-deerlendirme anlay
hakknda olumlu bak asna sahip olduklar belirlenmi olmakla birlikte,
retmenlerin lme-deerlendirme anlay hakknda bilgilerinin olmamas,
zamann yeterli olmamas, maliyetin yeterli olmamas gibi nedenlerden dolay etkili
bir ekilde lme-deerlendirme aktiviteleri yapamadklar tespit edilmitir.
Susar Krmz ve Akkaya (2009), Trke retimi Programnda Yaanan
Sorunlara likin retmen Grleri adl almada, yeni Trke Dersi retim
Program ile ilgili olarak retmen grlerini belirleyerek programn etkili olan ve
olmayan ynlerini ortaya koymay; uygulamadaki yetersizliklere ve gelecekte
yaplacak deiikliklere ilikin nerilerde bulunmay amalamtr. Aratrmada elde
edilen veriler sonucunda, retmenlerin etkinlikler, materyal kullanm, Trkeretiminin beceri alanlar, hizmet ii eitime ynelik olarak sorunlar yaadklar
grlmtr.
2.2. Yazma Becerisine likin Yayn ve Aratrmalar
Uyank, Bumin, Dger ve Kayhan (2001), lkokul rencilerinin Yaz
Yazma Performansna Etki Eden Faktrlerin Aratrlmas adl almalarnda,
8/6/2019 lkretim 6-8. Snf rencilerinin Trke Dersi retim Programnda Belirtilen Yazm ve Noktalama Kurallarn Uygu
52/387
26
grsel alglama, kinestetik alglama, grsel-motor performans ve motor planlama
yeteneinin yaz yazma yeteneini etkilediini tespit etmiler ve yaz yazma
problemi olan ocuklarda grsel motor integrasyon, kinestezi ve motor planlamaya
y