Improviserend werken Routinematig werken Projectmatig werken Zekerheid over het eindresultaat neemt toe in de tijd. Figuur 1.1

Improviserend werken

Routinematigwerken

Projectmatigwerken

Zekerheid over het eindresultaat neemt toe in de tijd.

Figuur 1.1

•Niet flexibel

•Geen mogelijkheid om in te spelen op veranderende vraag

•Efficiënt

•Kwaliteit neemt toe

•Gelijke prestaties over een langere periode

Routinematigwerken

•Kostbare aanloopfase

•Bureaucratisering doordat alles wordt vastgelegd

•Zware taak projectleider

•Spanningen binnen de organisatie door tegengestelde belangen

•Effectief

•Resultaatgericht

•Grote betrokkenheid van de medewerkers

•Goede beheersing

•Verbeterde samenwerking

•Werknemers kunnen zelfstandig functioneren

Projectmatigwerken

•Weinig beheersing

•Veel onzekerheid

•Weinig stabiliteit

•Geen richtlijnen

•Opnieuw het wiel uitvinden

•Flexibel

•Inspelen op veranderingen

•Snel inspelen op de vraag

•Geen voorschriften

Improviserendwerken

NadelenVoordelenWerkvorm

Figuur 1.2

Bedrijfs-leiding

AC AC AC AC AC

PM PM PM PM PM PL

PM PM PM PM PM PL

PM PM PM PM PM PL

Afd. 1 Afd. 2 Afd. 3 Afd. 4 Afd. 5

AC: AfdelingschefPM: ProjectmedewerkerPL: Projectleider

Figuur 1.3

Programmagroep

Stuur-groep

Project-groep

Werk-groep

Stuur-groep

Stuur-groep

Werk-groep

Project-groep

Project-groep

Werk-groep

Werk-groep

Werk-groep

Werk-groep

Figuur 1.4

Globaal

Specifiek

Begin Eind

Figuur 1.5

Project-resultaat

geld

informatie

tijd

kwal

iteit

organisatie

risico

risico

risico

risico

Figuur 1.6

=%*$Risico = Kans x Schade

Figuur 1.7

$

tijd geld

kwaliteit

Eindresultaat

Figuur 1.8

Initiatief Definitie Ontwerp Voorbereiding Realisatie Nazorg

IdeeWat?

Hoe?

Hoe te maken?Doen

In stand houden

Projectverloop

Begin

Eind

Figuur 1.9


Project-opdracht

Project-programma

Project-ontwerp

Realisatie-programma

Nazorg-programma

Projectverloop

Begin

Eind

Figuur 1.10


ProjectenEisen

Oplossingen

Gebruikswijzen

Welke alternatieven vallen in de loop van de tijd af?

Uitwerkingen

Projectverloop

Begin

Eind

Figuur 1.11

Beheersplannen:

•Tijd

•Geld

•Kwaliteit

•Informatie

•Organisatie

Projectweg:

•Globaal voor de rest van de route

•Gedetailleerd voor de volgende fase

Projectresultaat:

•Beschrijving

•Afbakening

Projectverloop

Begin

Eind

Figuur 1.12

Analyse van de projectomgeving

Bepalen van de strategieOrganisatie van de communicatie

Realisatie van de communicatie

1

23

4

Projectverloop

Begin

Eind

Figuur 1.13

UitvoerInvoer

Proces:- Activiteiten

- Subprocessen

Meten en bewaken

Doel

RapportGegevens

Figuur 2 1

Kwaliteits-borging

Kwaliteitsverbetering

Plan: plannen

Do: doen

Check: controleren

Act: aanpassen

Do

3Check Act

KWALITEITSZORG

12Plan

4

Draairichting van het wiel

Figuur 2.2

Idee

Haalbaarheidsstudie

Opdracht

Specificatie

Ontwerp

Ontwikkeling

Test

Overdracht

Gebruik en beheer

Vernietiging

ProjectlevenscyclusProductlevenscyclus

Figuur 2.3

Prince2 Itil

CRAMMProject

Klant

ISO

CPM

Leverancier

Figuur 2.4

Business case

Organisatie

PlannenBeheersing

Risicobeheer

Kwaliteitsbeheer

Configuratiebeheer Wijzigingsbeheer

Dirigeren van een project

Plannen maken

Opstartenvan eenproject

Initiërenvan eenproject

Beheersenvan een

fase

Managen van productoplevering

Managen vanfaseovergangen

Afsluitenvan eenproject

Productgerichteplanning

Wijzigingsbeheer

Andere techniekenKwaliteitscontrole

Figuur 3.1


Plannen maken



Beheersenvan een fase

Managenvan product-oplevering

Managenvan fase-

overgangen


Informatiestroom

Figuur 3.2

Business case

Organisatie

PlannenBeheersing

Risicobeheer

Kwaliteitsbeheer

Configuratiebeheer Wijzigingsbeheer

Figuur 3.3

C IT Y P A R K

D e u r

N o rm a a l

O chte nd A vo nd

S p its

L ift

S o ftw a re

D e u r L ift

H a rd w a re

V lo er M u ren

C a sco

P a rke e rga ra ge

Figuur 3.4

Software deur

Hardware deur Software lift

Hardware lift

Casco ruimte

Schilderwerk

TestenHardware +

Software

Oplevering

Figuur 3.5


Plannen maken



Beherenvan een fase

Managenproduct-

opleveringAfsluitenvan eenproject

Productgerichteplanning

PlannenRisicobeheerOrganisatie

Business case

Managenfase-

overgangen

PlannenKwaliteitbeh.Risicobeheer

Business caseBeheersing

BeheersingWijzigingsbeh.Config. mgmt.

PlannenBusiness caseRisicobeheer

BeheerOrganisatie

BeheerConfig. mgmt.

Plannen

Wijzigingsbeheer

Kwaliteitcontrole

Beheersing

Wijzigingsbeh.Plannen

Beheersing

Figuur 3.6

Managementvan product-oplevering

Project-bestuur

Project-management

Bedrijfs- ofprogramma-management

Controle

Informatie

Figuur 4.1

Opdrachtgever (Business-manager)

Opdrachtnemer(Projectmanager)

Projectopdracht

Figuur 4.2

Projectorganisatie

T e am(T e a m m a na g e r)


P ro je c tg ro ep(P ro jec tm a na g e r)

S tuu rgro ep(B U S )










D ire c tie o fP ro g ram m a-m an a ge m e nt

Borging

Ondersteuning

Figuur 4.3

Toekomst-visie

EvaluatieEvaluatieHuidigesituatie

Project

Project

Project

Project

Project

Project Project

Project

Ondersteuning

Strategie

Programma

Figuur 4.4

Stuurgroep Projectmanager TeamleiderProgrammamanager

Programmaplan Projectplan

Projectplan

Faseplan

Faseplan

Faseplan

Teamplan

Teamplan

Teamplan

Teamplan

Afwijkingsplan

Figuur 4.5

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 4.6

Organisatie

Programma-manager

Verander-manager

Programmastuurgroep

Programma-directeur

Business-manager

Seniorleverancier

Projectstuurgroep

Seniorgebruiker

Project

ProgrammaSupportOffice

ProjectSupportOffice

Programmaborging

Projectborging

Figuur 4.7

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 5.1

Figuur 5.2

Mandaat

Opstarten van een project:Stel het projectmanagementteam samenBeschrijf het doel van het projectWelke oplossing is mogelijk?Wat is de business case?Inventariseer de risico´sVraag goedkeuring voor projectinitiatie

DP1

Opstarten van een project OP- Business manager en projectmanager benoemen (SU/OP1)- Projectmanagementteam samenstellen (SU/OP2)- Projectmanagementteam benoemen (SU/OP3)- Projectvoorstel opstellen (SU/OP4)- Projectaanpak definiëren (SU/OP5)- Initiatiefaseplan opstellen (SU/OP6)

Projectmandaat

Initiatiefaseplan

Directie/Programmamanagement

PL

OP DP

Dirigeren van een project DP- Projectinitiatie autoriseren (DP1)

ProjectaanpakProjectvoorstelInitiatiefaseplanRisicologboekOrganisatiestructuur

IP

Figuur 5.3

Voorfase Initiatiefase Uitvoeringsfase(n)

Figuur 5.4

DP Dirigeren

OP Opstarten

PL Plannen maken

ProjectaanpakProjectvoorstelInitiatiefaseplanRisicologboekOrganisatiestructuur

Initiatiefaseplan

Projectmandaat

Figuur 5.5

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 6.1

OP3

Dirigeren van een project:Bevestig de start van het projectGeef toestemming een plan voor de eerste fase op te stellenGeeft toestemming voor het projectGeef toestemming voor iedere volgende faseNeem beslissingen als zich problemen voor doenHou directie en programmamanagement op de hoogteBevestig de projectafsluiting

decharge

Figuur 6.2

Plannen maken PL

Dirigeren van een project DP- Projectinitiatie autoriseren (DP1)- Project autoriseren (DP2)- Fase- of afwijkingsplan autoriseren (DP3)- Ad hoc sturing geven (DP4)- Projectafsluiting bevestigen (DP5)

Directie/Programmamanagement



Beheersenvan een fase

Managenvan fase-

overgangen


Figuur 6.3

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 7.1

DP1

Initiëren van een project:Kwaliteit plannenProject plannenBusiness case opnieuw bekijkenRisico’s opnieuw bekijkenProjectbeheersing opzettenProjectinitiatiedocument opstellenGoedkeuring vragen voor het project

DP2

Figuur 7.2

Initiëren van een project IP- Kwaliteitsplan opstellen (IP1)- Project plannen (IP2)- Business case en risico’s aanscherpen (IP3)- Projectbeheersing opzetten (IP4)- Projectdossier aanleggen (IP5)- Projectinitiatiedocument samenstellen (IP6)

PL

IPDP1

ProjectplanFaseplan

PIDFaseplan

Autorisatievoor initiatie

DP2

Figuur 7.3

IP2 IP3

PL

RisicologboekProjectplan

ProjectvoorstelProjectaanpakProjectkwaliteitsplanRisicologboek

Figuur 7.4

IP6 DP2

BF

Faseplan

PID

Faseplan

ProjectvoorstelOrganisatiestructuurProjectaanpakProjectkwaliteitsplanProjectplanBusiness caseRisicologboekProjectbeheersingsinstrumentenCommunicatieplan

Figuur 7.5

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 8.1

Plannen maken: PLMethoden en hulpmiddelen kiezenProducten identificerenActiviteiten plannenAfhankelijkheden identificerenSchatting makenPlanning makenRisico’s analyserenPlan voltooien

OP IP MP MF

Initiatiefaseplan Projectplan Teamplan Fase- of afwijkingsplan

Figuur 8.2

Plannen maken PL- Plan ontwerpen (PL1)- Producten definiëren en analyseren (PL2)- Activiteiten en afhankelijkheden identificeren (PL3)- Schatting maken (PL4)- Tijdschema opstellen (PL5)- Risico's analyseren (PL6)- Projectplan voltooien (PL7)

PL

MP1

MF1, 2, 6

IP2

OP6

Figuur 8.3

Productendefiniëren

Producten beschrijven

Volgorde bepalen

Figuur 8.4

P ro jec t ve rb ou w ing keu ken

B oven O n d er

K a s tjes K o e lka st

O ven

F o rn u is A fw asm ach ine

K e uken T e g e ls S ch ild e rw e rk

E le k tric ite it G as W a te rle id ing

L e id ing en

V e rb o uw deke uken

Figuur 8.5

Productbeschrijving koelkastDoel: een beschrijving van alle onderdelen van de nieuwe koelkast.

SamenstellingDe koelkast heeft de volgende onderdelen:- vriesvak van 20 liter- 3 vakken van ieder 25 liter- groentela van 30 liter- flessenrek in deur- opbergvak voor eieren- binnenverlichting

Kleur- wit

Kwaliteitscriteria- geleverd door erkend leverancier- 5 jaar garantie- laag energieverbruik

Kwaliteitsmethode- test consumentenbond- testrapport energiebedrijf

Figuur 8.6

Oudekeuken

Meet-resultaten

Lijst vanmaterialen

Leidingen

Ontwerp

TegelsVerf

Verbouwdekeuken

Nieuwekeuken

Figuur 8.7

Nr. Naam product

Datum besteld

Geplande oplevering

Gerealiseerde oplevering

1 Meetresultaten - 2-5-2003 2-5-2003 2 Ontwerp 7-5-2003 14-5-2003 15-5-2003 3 Materialenlijst - 19-5-2003 18-5-2003 4 Verf 23-5-2003 14-6-2003 14-6-2003 5 Tegels 23-5-2003 14-6-2004 6 Leidingen 25-5-2003 14-6-2003 7 Nieuwe keuken 23-5-2003 21-6-2003

Figuur 8.8

Nr. Activiteit Uur Afhankelijk van:

1 Keuken opmeten 1 -

2 Ontwerp maken 4 1

3 Nieuwe keuken uitzoeken 8 1, 2

4 Gereedschap klaar zetten 1 -

5 Oude keuken verwijderen 4 3

6 Leidingen verplaatsen 6 2, 3, 4, 5

7 Muren betegelen 12 2, 3, 4, 5, 6

8 Plafond schilderen 4 2

9 Nieuwe keuken plaatsen 8 1, 2, 3, 4, 5, 6

10 Vloer bijwerken 6 9

Figuur 8.9

1Identificatie

2Analyse

3Maatregelen

4Selectie

Risico-analyse

Risico-management

5Inplementatie

6Bewaking

Figuur 8.10

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 9.1

Beheersen van een fase:Werk autoriserenInformatie verzamelen over de voortgangAandachtspunten verzamelenBeoordelen van de gevolgenRapporteren aan de stuurgroepProblemen escaleren naar stuurgroepCorrigerende maatregelen nemen

MP

DP

AP

MF

Figuur 9.2

Beheersen van een fase BF- Werkpakket autoriseren (BF1)- Voortgang bewaken (BF2)- Projectaandachtspunten verzamelen (BF3)- Projectaandachtspunten beoordelen (BF4)- Status fase beoordelen (BF5)- Hoofdlijnen rapporteren (BF6)- Corrigerende maatregelen nemen (BF7)- Aandachtspunten aan de orde stellen (BF8)- Afgerond werkpakket ontvangen (BF9)

BF

MF

APMP

DP

Figuur 9.3

BF1Werkpakketautoriseren

BF2Voortgangbewaken

BF9Afgerond

werkpakketontvangen

BF: Beheersen van een fase.

MP1Werkpakketaannemen

MP2Werkpakket

uitvoeren

MP3Werkpakketopleveren

MP: Managen van productoplevering.

InformatiestroomFiguur 9.4

BF5

BF1BF6

Binnen toleranties?

Correctieveacties nodig?

Nee

Ja

Ja

BF7

Nee

BF8 DP4

Figuur 9.5

BF9Afgerond

werkpakketontvangen

BF2Voortgangbewaken

MP3Werkpakketopleveren

Werkpakket

Status

Figuur 9.6

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 10.1

BF1

Managen van productoplevering:Aannemen van het teamwerk van de projectleiderPlannen van het teamwerk in overleg met het teamToezicht houden op het teamwerkRapporteren over kwaliteit en voortgangBeoordelen van de kwaliteit van het werkGoedkeuring vragen voor de opgeleverde producten

BF9

Figuur 10.2

Managen van productoplevering MP- Werkpakket aannemen (MP1)- Werkpakket uitvoeren (MP2)- Werkpakket opleveren (MP3)

MP

BF2

BF1

BF9

Figuur 10.3

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 11.1

BF5

Managen van faseovergangen:Maak een overzicht van de voortgang van de huidige faseMaak een planning voor de volgende fase ofmaak een afwijkingsplanWerk het projectplan bijControleer of de business case is gewijzigdControleer of de risico’s zijn gewijzigdMaak een rapportage voor de stuurgroep

DP3

BF8

Figuur 11.2

Managen van faseovergangen MF- Faseplan opstellen (MF1)- Projectplan actualiseren (MF2)- Business case actualiseren (MF3)- Risicologboek actualiseren (MF4)- Faseafsluiting rapporteren (MF5)- Afwijkingsplan opstellen (MF6)

MF DP3BF8

BF5

PL

Figuur 11.3

MF2 Projectplan

Huidige fase

Volgende fase

Afwijkingsplan

Figuur 11.4

MF5 Fase-eindrapport

Huidige fase

Volgende fase

Afwijkingsplan

ProjectplanRisicologboek

Leerpuntenlijst

Kwaliteits-logboek

Aandachts-puntenlijst

Werkpakket

Figuur 11.5

MF6

BF8

GoedgekeurdAfwijkingsrapport

DP3Afwijkingsplan

AP1

BF1

Stoppen

Verder gaan

DP4AfwijkingsrapportAfwijking

Figuur 11.6

DP

PL

OP

IP

BF

MP

MF AP

Figuur 12.1

DP3

Afsluiten van een project:Archiveer alle managementproductenControleer of alle producten zijn opgeleverd engoedgekeurd door de gebruikerDocumenteer alle acties die op een later tijdstipmoeten worden ondernomen door de onderhouden beheer afdelingenMaak een plan wanneer en hoe de resultatenworden beoordeeldHef de projectorganisatie op

DP5

DP4

BF5

Figuur 12.2

Afsluiten van een project AP- Project afbouwen (AP1)- Vervolgacties identificeren (AP2)- Project evalueren (AP3)

AP DP5DP4

DP3

BF5

Archief

Figuur 12.3

weinig veel

klei

ngr

oot

bel

ang

invloed

Informeren

Meedenken Meewerken

Meebeslissen

Figuur 13.1

weinig veel

klei

ngr

oot

ove

reen

stem

min

g

vertrouwen

Partner

Tegenstander

Vriend

Vijand

Opportunist Twijfelaar

Figuur 13.2

Visie Beleid Tactiek Activiteit

Team

Figuur 14.1

Denker

Inspirator

Ondersteuner

Doener

Conservator

Ondernemer

Project

Figuur 14.2

Afstemming

Beheersing

Acceptatie

Informatie

Figuur 14.3

Nr. Activiteit Min. Afhankelijk van:

1 Toilet bezoeken 3 -

2 Koffie zetten 3 -

3 Eieren koken 5 -

4 Douchen 10 -

5 Broek strijken 5 -

6 Kleren aantrekken 10 4, 5

7 Krant uit de bus halen 3 4, 5, 6

8 Ontbijtspullen klaarzetten 5 2, 3, 7

9 Krant lezen 5 7

10 Ontbijten 10 8

11 Ontbijtspullen opruimen 5 10

12 Tanden poetsen 3 10

Totaal 67

Figuur 15.1

A BT1=2 dagen

C DT2=3 dagen T3=1 dag

T4=2 dagen

ET5=3 dagen

dummy

Figuur 15.2

AtA=0

Btb=0

1t1=3 dagen

Figuur 15.3

StarttStart=0

EindetEinde=0

Act. CtC=2

Act. DtD=1

Act. EtE=3

Act.AtA=4

Act. BtB=1

Act.=Activiteitt=tijdsduur in dagen

Figuur 15.4

Activiteiten Totale tijdsduur

Start, A, B, Einde 5 dagen

Start, A, E, Einde 7 dagen

Start, C, D, E, Einde 6 dagen

Figuur 15.5

VS Act. VELS t LE

Act.=Activiteitt=tijdsduurVS=Vroegste StartVE=Vroegste EindeLS=Laatste StartLE=Laatste Einde

Figuur 15.6

Activiteit Vroegste Start Vroegste Einde

Start 0 0

A 0 4

B 4 5

C 0 2

D 2 3

E 4 7

Eind 7 7

Figuur 15.9

0 Start 0tStart=0

7 Eind 7tEinde=0

0 C 2tC=2

2 D 3tD=1

4 E 7tE=3

0 A 4tA=4

4 B 5tB=1

VS Act. VELS t LE

Figuur 15.10

0 A 40 4 4

Figuur 15.11

Activiteit Speling

A 0

B 2C 1

D 1E 0

Figuur 15.12

A BCDE

1 2 3 4 5 6 7 8 9Tijd in dagen

Act

ivite

iten

Figuur 15.13

Figuur 15.14

Gebruik en beheer

Evaluatie en bijsturing

Informatie-planning

Systeem-ontwikkeling

Figuur 16.1

Verkenning Informatieplanning Informatieplanning

Analyse Definitiestudie Definitiestudie

Functioneel ontwerp BasisontwerpOntwerp

Technisch ontwerp Detailontwerp

Realisatie Bouw Bouw

Invoering Invoering

Gebruik en beheer Gebruik en beheer Gebruik en beheer

Globale fasering SDM I SDM II

Figuur 16.2

Functioneelmodeliteratie

Ontwerp & bouwiteratie

Implementatie

Toepasbaar-heidsonderzoek

en bedrijfsanalyse

Figuur 16.3

Kwaliteits-verwachtingvan de klant

Acceptatiecriteria

Project-kwaliteitsplan

Configuratie-beheer

Wijzigings-beheer

Projectaanpak

Fase-kwaliteitsplan

Kwaliteits-systeem

Product-beschrijvingen

Kwaliteitscriteria

Werkpakket

Kwaliteits-beoordeling

Projectborging

Kwaliteits-borging

Figuur 17.1

ISO 8402

ISO 9000

ISO 9004

extern intern

ISO 9001

algemeen

aanvullingen

Figuur 17.2

1 Initieel

2 Herhaalbaar

3 Gedefinieerd

4 Bestuurd

5 Geoptimaliseerd

Projecten gaan over het budget,te laat, hebben een lage kwaliteitzijn onvoorspelbaar en niet beheerst.

Gedisciplineerd projectmanagement,eerdere successen kunnen worden herhaald.

Beheersing van project enproduct door standaardiseren, integreren en leren.

Processen en producten zijnvoorspelbaar en daardoor pro-actief stuurbaar.

Er wordt gestructureerd gewerkt,processen worden verbeterd ennieuwe processen en techniekenworden ingevoerd.

Project-management

Proces-definitie

Proces-meting

Proces-beheersing

Figuur 17.3

Leiderschap(10%)

Partnerships& Middelen

(9%)

Beleid & Strategie

(8%)

Mensen(9%)

WaarderingPersoneel

(9%)

WaarderingKlanten(20%)

Waarderingmaatschappij

(6%)

Managen van

processen(14%)

Ondernemings-resultaten

(15%)

Organisatie (50%)

Resultaat(50%)

Leren en verbeteren

Figuur 17.4

Documents

Improviserend werken Routinematig werken Projectmatig werken Zekerheid over het eindresultaat neemt toe in de tijd. Figuur 1.1