Infekcije urinarnog trakta kod djece

Pedijatrija

Infekcije urinarnog trakta

• Pod pojmom urinarna infekcija podrazumijeva se prodiranje mikroorganizama u neke ili sve dijelove urinarnog trakta, a koji se nakon toga mogu dokazati u urinu.

• Ovo je učestala bolest kod djece(1. god. života).

• Teško ih je prepoznati zbog nespecifičnih simptoma.

• U prva 2-3 mjeseca života infekciji su podložniji dječaci, poslije se ovaj odnos mijenja.

Podjela bakterijskih infekcija

1.Po lokalizaciji:

-cistitis-upala zahvata mokraćnu bešiku

-pijelonefritis-upalom zahvaćen bubreg i njegov sistem

kanala

-cistopijelonefritis-zahvaćen cijeli urinarni trakt

Podjela bakterijskih infekcija

2. Po redosledu javljanja: prva infekcija, recidivna infekcija

i perzistentna bakteriurija.

3. Po simptomatologiji: simptomatske i asimptomatske

infekcije.

4. Patogeneza: nekomplikovane-primarne-infekcije i

komplikovane-sekundarne-infekcije tj. opstruktivne

anomalije.

Etiologija urinarnih infekcija

Mogu nastati ascendentnom kontaminacijom i

sekundarno hematogenim širenjem.

Razvoj infekcije zavisi od virulentnosti bakterija i

faktora domaćina.

Gram negativne bakterije izazivaju 90% infekcija

(Klebsiella, Pseudomonas aeruginosa, E. Coli), a gram

negativne 10%.

Faktori rizika

• Pol-ćešća je kod djevojčica

• Bilo koje stanje koje predstavlja prepreku za tok urina

• Anomalije: vezikouretralni refuks i urinarne opstrukcije

Simptomi i znaci

• Kod svakog febrilnog stanja novorođenčeta, urinarna infekcija se mora uzeti u obzir kao moguća

• Infekcije urinarnog trakta su kod novorođenčeta praćene poremećajima u napredovanju djeteta,

teškoćama u hranjenju, gubitkom na težini, dijete je

neraspoloženo, plačljivo, slabo spava.

• Moguće je da se javi dijareja i povraćanje.

Simptomi kod malog djeteta

(1-2 god.)

• Epizode febrilnosti

• Plač pri mokrenju

• Neprijatan miris urina

• Anoreksija

• Abdominalni bol

• Povraćanje

Simptomi kod predškolske i školske

djece

• Dizurija

• Učestalo mokrenje

• Trenuta potreba za mokrenjem

• Noćno mokrenje

• Urin intenzivnog mirisa

• Abdominalni bol nakon mokrenja

• Bol u krstima

• Groznica

Simptomi kod starije djece

Kod njih su simptomi ograničeni na donji deo

urinarnog trakta, bez sistemskih simptoma.

Javlja se učestalo mokrenje, kapanje urina, slab mlaz,

abdominalna bol pri mokrenju, intenzivan miris urina,

zamućen urin.

Neobična somnolencija može nastati kao posledica

hiperamonemije nastale infekcijom ureahidrolizirajućih

organizama kao što je Proteus.

Postavljanje dijagnoze

• Laboratorijske analize urina su način za dokazivanje infekcije-leukocitoza i bakteriurija.

• Kriterijum za dokazivanje patološke bakteriurije je 100 000 i više bakterija u mililitru srednjeg mlaza urina.

• Nalaz sa 10 000-100 000 bakterija viđa se kod pacijenata koji luče veliku količinu urina, pa se bakterije ne stižu razmnožavati ili kada se urin uzme na pregled u toku antibiotske terapije. U tom slučaju se pregled urina ponavlja.

• Pacijenti sa manje od 10 000 bakterija u urinu nisu alarmantni za terapiju.

Postavljanje dijagnoze

• Potrebno je uraditi i analize krvi:

-povećana SE ukazuje na infekciju gornjeg dela

urinarnog trakta

-serumska urea i kreatinin su pokazatelji bubrežne

funkcije i njihovo povećanje ukazuje na pijelonefritis

Postavljanje dijagnoze

• Ostale pretrage:

-RTG-procjena anatomskog integriteta urinarnog trakta. Traga se za strukturnim i funkcionalnim anomalijama i oštećenjem bubrežnog parenhima

-UZV-traga se za opstrukcijama i anomalijama donjeg dela urinarnog trakta, kamena, za procjenu veličine i kontura bubrega

-IVP.intravenska pijelografija

Procjena stepena infekcije

• Koriste se sledeći kriterijumi:

-rektalna temperatura preko 39 stepeni

-SE veća od 35

-leukocitoza sa povećanim brojem polimorfonukleara.

Prisutna 1-2 znaka radi se o cistitisu.

Prisutna 3-4 znaka radi se o pijelonefritisu.

Liječenje

Nekomplikovane infekcije: hidracija, adekvatna

perinealna higijena, izbegavanje pjenušavih kupki i

sintetičkog uskog donjeg veša, često i potpuno

pražnjenje bešike.

Oralno se daju antibiotici, a prethodno je potrebno

uzeti uzorak urina za urinokulturu, koji se ponavlja

posle 48h od primjene terapije da bi se vidjela

učinkovitost djelovanja terapije.

Liječenje

• Komplikovane infekcije

Kod novorođenčadi i mlađe dece sa sepsom obavezna je hospitalizacija.

Kod akutnog bakterijskog pijelonefitisa sa povećanom osetljivošću u kostovertebralnom uglu ili ozbiljne mučnine i povraćanja, pacijent se mora hospitalizovati zbog adekvatne hidracije i IV terapije antibioticima.

Kod većih anomalija obavezan je invanzivni tretman.

Recidivirajuće infekcije

Često su aspimptomatske, a uzrokovane su reinfekcijom

druge vrste ili tipa bakterije.

Zbog ovih infekcija značajno je kontrolisati

urinokulturu svakih 1-4 meseca u dovoljno dugom

periodu dok se ne dobije sterilan rezultat unutar 6

meseci.

Recidivirajuće infekcije-terapija

• Kod djece koja nemaju strukturne anomalije liječenje se postiže manjim dozama antibiotika.

• Kod djece sa anomalijama urinarnog trakta potrebna je stalna upotreba antibiotika da bi se urin održavao

sterilnim i time se sprečila infekcija gornjeg dela

digestivnog trakta.

Vezikouretralni refluks

VUR

VUR je vraćanje urina iz mokraćne bešike u

mokraćovod i kanalni sitem bubrega.

Posljedice po urinarni sistem:

-prenošenje infekcije

-dilatacija gornjih delova urinarnog trakta

-rezidualni urin

-ulazak patogena u parenhim.

Stepenovanje VUR-a

• I stepen- refluks u distalni ureter

• II stepen-refluks u ureter i pelvokalicealni sistem, bez dilatacije

• III stepen-refluks u ureter i pelvikalicealni sistem uz blago zatupljene kalikse, bez dilatacije i torzije uretera

• IV stepen-refluks u ureter, pijelon, kalikse, pijelon dilatiran

• V stepen-masivna dilatacija kanala, torzija uretera

Stepeni VUR-a

Klinička slika VUR-a

Nema tipičnih znakova i simptoma, obično se dijagnostifikuje slučajno kod djece sa recidivima uroinfekcije.

Sa rastom djeteta spontano iščezavaju samo lakši oblici refluksa, dok teži ostaju. Visoki stepen refluksa oštećuje bubreg iako nema infektivnog agensa.

Prognoza za izlečenje može se dati na osnovu mikcione cistografije, infuzione urografije, cistoskopije, scintigracije bubrega.