NTERNET VE LETM

NTERNET VE LETMnternetin tarihiArpanetten, dot.comlara...Gnmz hayatnn vazgeilmez paras olan internet aslnda ok ksa bir gemie sahip. Amerika Savunma Bakanl ve baz Amerikan niversiteleri tarafndan balatlan bir proje gnmz sanal aleminin temelini oluturuyor.

ArpanetARPANET (Gelimi Aratrma Projeleri Dairesi A), Birleik Devletler Savunma Bakanl bnyesinde alan ARPA tarafndan gelitirilen dnyann ilk paket datm a ve evrensel nternet'in ncldr. Arpanet adl bu proje 1970 ylnda hayata geti. Arpanet bata sadece 15 bilgisayarn birbirine bal olduu bir adan ibaretti ve zel kullanclara kapalyd. 70li yllar internet fikrinin hzla gelitii yllar Oldu.

Dnyadaki GeliimiElektronik posta ortaya kt ve ngiltere Kraliesinin 1976 ylnda ilk e-mailini gndermesiyle internet fikri popler hale gelmeye balad. 80li yllar teknolojik adan nemli admlara sahne oldu. Alan adlarnn ilk olarak kullanlmaya baland 1984 ylnda host says ancak 1000di. nternette patlama yaand zaman dilimi ise hi kukusuz 1990lar.

Dnyadaki GeliimiDnya bildiimiz anlamyla internetle yani World Wide Web deyimiyle 1991de tant. Host says her yl katlanarak artyordu. 1994te gelindiinde internetteki site says 10 bine, host says ise 3 milyona ulamt ve giriimciler bu yeni dnyada yepyeni kazan kaplar olduunu farketmiti.

Dnyadaki GeliimiBankalar ve alveri merkezleri sanal ubelerini amaya balad. lk internet radyosu yayna balad. Hkmetler bata olmak zere pek ok organizasyon web sitesi at. Yepyeni bir pazarlama ve ekonomi anlay douyordu. 1994te internetteki ilk reklam ekranlara dt. 1995te Hong Kongda ilk hacker yakaland. 1995te alan ad isimleri paral oldu. Netscape ve Microsoft arasnda yazlm savalar balad.

nternetin Trkiyedeki Geliimi

12 Nisan 1993 ylnda TBTAK-ODT (TR-NET) ibirlii ile DPT projesi erevesinde Trkiye global internete balanmtr. 64 kbit/san hznda ki bu hat ODTden uzun bir sre lkenin tek k olmutur. Daha sonra Ege niversitesi (1994), Bilkent (1995), Boazii (1995), T (1996) balantlar gerekletirilmitir

Trkiyedeki GeliimiTrkiyedeki Geliimi

Trk Telekomun 1995 ylnda at ihale ile bir konsorsiyum tarafndan oluturulan TURNET 1996 Austos aynda almaya balamtr. Bunun yansra Haziran 1996 tarihinde TBTAK bnyesinde Ulusal Akademik A ve Bilgi Merkezi (ULAKBM) adyla yeni bir merkez kurulmutur. ULAKBMin temel grevlerinden biri en yeni teknolojileri kullanarak Trkiye apnda tm eitim ve aratrma kurulularn birbirine balayacak Ulusal Akademik A (ULAKNET) adyla hzl bir iletiim a kurmak ve bu a aracl ile bilgi hizmetleri vermektir (www.ulakbim.gov.tr).

Trkiyedeki Geliimi

u anda Trkiyenin internet kn salayan merkezleri drt grupta toplayabiliriz. niversite ve akademik kurulularn internet balantlarn salayan ULAKNET klar, Genellikle ticari kurulularn ve internet servis salayclarnn (SS) yararland TURNET klar, Baz zel irketlerin ve servis salayclar, TURNET ile yaptklar nternet Eriim Noktas, (EN) anlamas (yasa gereince verilen ruhsat) sonrasnda kullandklar firma bazl dorudan yurtd internet klar, Bunlarn dnda kalan dier balantlar

Trkiyenin lk Web Sitesiwww.bilkent.edu.tr

nternet Teknolojileri ve Kavramlar

Protokollar ve Diller:TCP/IPWWWHTTPBrowserHTML-PHP-ASP

TCP/IPMesaj ve Bilgi AktarmBilgisayarlarn Internet zerinde bilgi ve mesaj paylam yapmalarn salayan sistem, basit olarak yle zetlenebilir:

Her mesaj ve bilgi, paket denilen ufak paralara ayrlr.Bu paketler bir yol boyunca gidecekleri yere ulatrlr.Paketler gidecekleri yere ulatktan sonra yeniden birletirilerek ilk orijinal hallerine dntrlr.

Bu ileri yapmak, Internet zerindeki en nemli iki iletiim protokol olan TCP ve IPnin grevidir.

TCP/IPMesaj ve Bilgi AktarmTCP, Transmission Control Protocol demektir ve paketlere ayrma ve yeniden birletirme iini yapar.IP, Internet Protocol demektir ve paketlerin doru hedefe gitmelerini salamakla hkmldr.

Internet paket-anahtarlamal (packet-switched) bir networktr. Yani Internet zerinden bir bilgi gnderildiinde, bu verinin ufak paketlere blnmesine imkan salayan yapdadr demektir.

TCP/IPMesaj ve Bilgi AktarmBir seri anahtar olan router*lar, her paketi Internet zerinden ayr ayr gnderirler. Veri paketlerini ynlendiren Internet Protocol (IP), veriyi paketlere ayrp alc bilgisayarda yeniden birletiren Transmission Control Protocol (TCP)dr.* Router Nedir?

Bir adan dierine ulamak iin gerekli yolu bularak, alar birbirlerine balayan dzeneklerdir.TCP/IP NASIL ALIIR ?

Donanm limitlerinin kaynaklanan nedenlerden dolay Internet zerinden gnderilen bilgi, herbiri 1.500 karakterden daha kk paketlere blnmelidir.Her pakete bir balk (header) eklenir. Bu balkta paketlerin dier paketlerle hangi srayla birletirilecei gibi eitli bilgiler bulunur.

TCP/IP NASIL ALIIR ?

Her paket ayr IP zarflarna konur. Bu zarflar Internete veriyi nereye gndermesi gerektiini syleyen adres bilgileri ierir.IP "zarflar" gnderici adresi, alc adresi, imha edilmeden nce gemesi gereken zaman gibi bilgiler ierir.Paralanm kk paketler ortak bilgisayara gnderilecei iin, ayn adres bilgisini tarlar.

Paketler Internet zerinden gnderilirken, yol zerindeki routerlar (ynlendiriciler) IP zarflarn inceler ve adreslerine bakarlar. TCP/IP NASIL ALIIR ?

Bu routerlar, hedefe en yakn olan bir sonraki routera paketleri yollamak iin en uygun rotay seerler.Paketler bir dizi routerdan getikten sonra yerlerine ularlar.Internet zerindeki trafik yk srekli deitiinden, paketler farkl rotalardan yollanabilir ve kark sral gidecekleri yere ulaabilirler.IP Kavram

RNEKIP Adresi :192.168.10.1Binary Alm :11000000.1010100.00001010.00000001IP adresleri 32 bitliktir ve 4 adet 8 bitlik parann birlemesinden olumutur. Bu paralarn herbirine oktet denir.Her bir oktet 0dan 255e kadar deerler alabilir. Ancak 0 ve 255 saylarnn kullanm ile ilgili snrlamalar vardr.32-bit Internet adresleri, 'A Bilgi Merkezi (NIC) Internet Kayt Kabul' tarafndan ynetilmektedir.

Eer kk ve zel bir network kuruyorsanz ve Interneti kullanmayacaksanz, herhangi bir IP adresini kullanabilirsiniz.Eer bir irketin networkne balanacak ve Interneti de kullanacaksanz, sistem yneticisinden size bir ip adresi atamasn istemelisiniz.Eer Internete balanacaksanz, Internet Servis Salaycnn verecei IPyi kullanrsnz.192.168.10.1192.168.10.2192.168.10.3IP Kavram

IP KavramNetwork ortamnda olsun olmasn her bilgisayarn kendine ait bir IP numaras vardr. Bu IP numaralar manuel olarak ayarlanaca gibi otomatik olarak bilgisayar tarafndan da atanabilir.

Kullanm alanlarna gre IP Adresleri snflandrlr.rnein;A Snf IP Adresleri 1..aaa.bbb.ccc / 127.aaa.bbb.cccB Snf IP Adresleri 128.aaa.bbb.ccc / 191.aaa.bbb.cccC Snf IP Adresleri 192.aaa.bbb.ccc - 255.aaa.bbb.ccc aralndadr. SubnetMask Olarak 255.255.255.0zel IP adresleri [deitir]Aadaki Ip adres blou IANA tarafndan nternet iin rezerve edilmitir.10.0.0.0 - 10.255.255.255 (10/8 prefix) 172.16.0.0 - 172.31.255.255 (172.16/12 prefix) 192.168.0.0 - 192.168.255.255 (192.168/16 prefix)

IP Kavram

Www ( world Wide Web ) yani dnyadaki bilgisayarlarn birbiriyle iletiim kurabildii, grnt, ses, veri paylamnn yaplabildii global bir adr. Bu aa ye olan milyonlarca bilgisayar web sayfalarn dzenleyip belli bir web sunucusu zerinde yaynlyor. Her bir sitenin kendine ait www ile balayan bir web adresi vardr. Bu web adreslerini grntelememize yarayan eitli yazlmlar vardr. Bunlara web tarayc (Browser) denir.WWW KavramHTTP KavramWeb'in en ilgin ynlerinden biri de ok basit olmasdr. Bir Web dkmanna ulatmzda herey 4 ana fazda gerekleir: (1) Balant (2) Ne istediimizin web servisineiletilmesi (3) Cevap (4) ilgili sayfaya yaplan balantnn kesilmesi. Bu ana safhalar, web zerinde iletiimin kurallarn tanmlayan bir protokol olutururlar. Bu protokole de, Hyper Text Transfer Protocol (HTTP) denir.

nternette sunucular ve son kullanclar arasnda bilgilerin nasl aktarlacana dair kurallar ve yntemleri dzenleyen bir sistemdir. Bir web sitesine balanmaya altnzda, siz adresin bana bunu yazmasanz da taraycnz bunu otomatik olarak ekler, nk sunuculardan web sitelerine ait bilgileri indirebilmeniz iin, "http" protokol ile bir istekte bulunmanz gerekmektedir. Adreslerin bana eklenen "http", sunucuya web sitesi ile ilgili bilgileri size "http" kurallar erevesinde iletmesi komutunu verir ve iletiim balar

HTTP Kavram

World Wide Web zerinde dokmanlarn transfer edilip grntlenmesini salayan programlara "browser" ad verilir. u an bu sayfalar grmek iin kullandnz program sizin browsernzdr. (Internet Explorer, Netscape Communicator gibi)

BROWSER Kavram

nternet DilleriHTML (Hyper Text Markup Language) internet zerinde web sayfas oluturmak iin kullanlan bir betik dilidir. HTML dosyalarnn aktarm iin HTTP (Hyper Text Transfer Protocol) kullanlr. HTML dosyalar sunucu bilgisayarn sabit diskinde .html ya da .htm uzantsPHPPlatformdan bamsz (Windows,Linux, Etc.) alabilen sunucu tarafl, Html gml betik dilidir. Perl, C/C++ tipinde script dilidir. Bu dillere aina olanlar ve herhangi bir programlama dilini bilenler PHP yi fazla vakit kaybetmeden renebilirler. Oracle, Adabas D, Sybase, FilePro, mSQL, Velocis, mySQL, Informix, Solid,dBase, ODBD Unix dbm ve PostgreSQL veritabanlaryla gvenli iletiim kurabilir ve IMAP, SNMP, NNTP , POP3 , HTTP servislerine balant kurabilmektedir. ile saklanr. ASP ASP dinamik web sayfalar hazrlamak iin Microsoft (r) tarafndan gelitirilmi bir teknik, uygulanan bir teknolojidir. lgili script dillerinden biri seilerek (vbscript ;jscript vb) oluturulan sayfalarn (.asp) bir uygulama program vastas ile yorumlanmas ve HTML kts retmesi ile sonulanan bir ilemler btndr. lk versiyonu 1996 ylnda Microsoft tarafndan IIS 3.0 ( Internet Information Server ) zerinde alacak ekilde dizayn edildi,