isigin büyüsü, türk siirleri Guldeste

8/14/2019 isigin bys, trk siirleri Guldeste

1/162

1

QAFQAZ NVERSTES YA YINLARI

IIIN BYS- TRK R GLDESTES -

M. Muhsin KALKIIM

Bak 2004

QAFQA Z NVERSTES YAYINLARI NO: 19

IIIN BYS- TRK R GLDESTES -

Akademik Rey

Prof. Dr. mer OKUMU

DizaynSahib KAZIMOV

ISBN 9986-58-025-9

2004121

90611200178

Q sifaril Qafqaz Universiteti


2/162


3/162

3

3

NSZ

Ik, doudan gelir. der Cemil Meri. Kinatn

yaratlnda nebev k, nemli bir grev stlenmitir.Btn pervneler, insanlk tarihi boyunca n etrafndadnd. Onlar, zaman oldu ki, Vcdunu Mcidine fedet; m ukbilinde byk b ir fiyat alacaksn! mazmununaayna olup hayatlarn n yolunda fed ettiler. Bu, hemhayat bulma, hem de var olan harcama telakkisiydi.

Sihir, haram olsa da sz ustalarnn elinde o birsihr-i helle dnr. iir, iimizdeki ocuksa bu ocuk

msumiyeti, sonsuza uzanan bir cokuyu, soylu hlyy,saf dnceyi ve estetik trans temsil eder. Yani, ocuk-lar ve iekler zdetirler.

In bys, yarasa tabiatllar iin szkonusudeildir. Gzlerini a aanlar veya n yolunu gze-tenler, zaman ve mekn alglama imtiyazna sahiptir.nk k, hakikatn habercisidir.

Bu gldeste, kronolojik ayrm yaplmakszn Trkiirinin has bahesinden derlenmitir. Biyografik bilgilerinaklen aktarlan bu derlemenin seim kriterleri, zneldir.Klielemi kabullere pek iltifat edilmemitir. Ancak, elimi-zin ulaabildii, gzmzn grebildii kelerden alnanbu iekler, efrdn cmi olsa da ayrn mni deildir.

Bu kitap, ayn zamanda Trkiye Trkesinden ka r-

de bir lkeye, Kafkasyann eteklerini ve sarp ufuklarnmekn tutmu Azerbaycana bir selmdr. Bu selmQafqaz niversitesi ile gndermemiz ise Kaderin birremzidir.

Fizik ve fiziktesi boyutuyla In Bysne hogeldiniz.

M.Muhsin KALKIIM

4


4/162


5/162

M. Muhsin KALKIIM IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i

7

"MAKBER''DEN

......................................

Tbt!.. O rehn m-y makber,Tbt!.. O heykel-i mkedder,

Tbt!.. O hatb-i summ u ebkem,Tbt!.. O brdet-i mcessem.

Tbt!.. O skt- py der-ser,Tbt!.. O mus bet-i mkerrer,

Tbt!.. O vahet-i muannid,Tbt!.. O makber-i seferber,

Tbt!.. O inklb- hm,Serhadd-i revn- akl- medh.

Tbt!.. O harbezr- mmd,

Tbt!.. O ibirr- cvid,

Tbt!.. O zll- har-ber-d,Tbt!.. O mevt-i c-der-c.

(Btn iirleri-2, s.95)

IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i M. Muhsin KALKIIM

8

ABDRRAHM KARAKO

Mara'n Elbistan il esinde dodu (1932). Babas ve dedesihalk airidir. lkokul'dan sonra renimine devam edemedi.Kynde bir sre marangoz olarak alt. 1958'den sonraBelediye'de muhasebecilik yapt.

iirlerini halk airleri gelenek ve dorultusunda yazan air,talamalaryla da tannmtr. Gnmz Trk edebiyatnda "ktarz" iirin byk ustalarndan biridir. iirlerinde dn, siys,kltrel ve sosyal meseleleri ilemitir.

Eserleri :

iir : 1.Hasan'a Mektuplar (1965), 2.Haber Blteni (1967),3.El Kulakta (1969), 4.Btn iirleri (1973) 5. Vur Emri (1975),6.Kan Yazs (1978), 7. iirler (1981), 8.Sular Islatamadm(1988), 9.Dosta Doru (1988), 10.Beinci Mevsim, Gkekimi(1991)

KABUKTAN E HEREYDEN HE DORU

Hasret byr, ile byr, kin byrDakikalar yla bal.. zememGaflet byr, eytan byr, cin byrKarncalar file bal.. zemem

Keder sepet sepet; dert sandk sandkSebepsiz habire yakldk, yandkEzadan, cezadan bktk, usandkAk meyvas dala bal.. zemem

Mamur evler akallara in olduKargann, baykuun biri bin olduBlbller yuvadan tedirgin olduAtmacalar gle bal.. zemem

Ana garip, olan yetim, kz kszSofra garip, ekmek yetim, tuz ksz


6/162


9

Az garip, dudak yetim, sz kszZal haner dile bal.. zemem

Tarifsiz hile var karada, aktaHakkn sahipleri boulur haktaCeylan akvaryumda, balk kavaktaAkbabalar gle bal.. zemem

Yokua akyor sular bir tuhafDenizler boalr, dolar bir tuhafDmler bir tuhaf , yular bir tuhafKheylanlar kle bal.. zemem

Kader bizi gam kpnde yoururGnler hzn, aylar hicran doururEski dostlar "gel, gel" diye arrAyaklarm yola bal.. zemem

(Sular Islatamadm)

MHRBAN(AK)

Sar salarna deli gnlmBalamlar, zlmyor MihribanAyrlktan zor belleme lmGrmeyince sezilmiyor Mihriban

Yr, deyince kalem elden dyorGzlerim grmyor, aklm ayorLmbamda titreyen alev yorAk, kda yazlmyor Mihriban

nce naz, sonra sz ve sonra hileSevilen seveni drr dileSeneler, as rlar deise bi leEski tre bozulmuyor Mihriban


10

Tabiblerde il yoktur yaramaAk deyince tesini aramaHer nesnenin bir bitimi var a ma,

Aka hudut izilmiyor MihribanBoa balanmam blbl, glneKar koysan kz olur akn klneatm kara bahtm tahammlneTaa alsam ezilmiyor Mihriban

Tarife smyor akn anlamAncak eken bilir bu derdi, gamBir kr dm batan sona tamamzemedim, zlmyor Mihriban

(iirler, s.80-81)

SANA GELYORUM

Grmeden doduum gecenin seherini

Ellerim demeden anamaVe gnah izi yokken dudaklarmdaBebeklere has bir dille alayarakSana geliyorum sanarl-plak...

Bir garip aa oldum ak lkesindeKklerim smad zamanaSilktim ham meyvelerimi utandm da

Kutsal duygularnla donandm yaprak yaprakSana geliyorum sanaDal-budak...

Ne bir drm ekmek var heybemdeNe iecek suyum kana kanaBir tutam umutla dtm yollaraBazan yryerek, bazan koarak

Sana geliyorum sanaYalnayak...


7/162


11

Yollar uzadka yk arlatAte dt gnlmdeki harmanaBraktm ary, s zy bir yana

Hasretinden pl pl yanarakSana geliyorum sanaBir avu toprak...

Seyrettim uzaktan benliimi kiEt, kemik, kan dei lmi mnHabibin hakkna, ismin hakknaAf dilemek iin alayarakSana geliyorum sanaYa Hakk...

(iirler, s.94-95)

NUR YAACAK

Rahmet ykl bulutlar saracak lkemiziAkama nur yaacak, sabaha nur yaacak

Ykayacak damlalar kirden, kfrden bizileme nur yaacak, ervaha nur yaacak

Bir nura perde ekse madde fikirsiziArkasndan yz daha, bin daha nur yaacak

Ne karanlk kalacak, ne karanln iziZindana nur yaacak, dergha nur yaacak

Olacak Anadolu bir aydnlk deniziOrdu'ya nur yaacak, Oltu'ya nur yaacak

nanm lar cihada koacak dizi diziKaleme nur yaacak, silha nur yaacak

Ey nura susamlar, a n ellerinizi !Sonsuz krler olsun Allah'a, nur yaacak.

(Hak Y ol slam Yazacaz, s.9)


12

SYANLI SKT

Gitmiti makama arz- hal iin

Bey dedi, yutkundu, edi banBir azar yedi ki oldu o biimey dedi, yutkundu, edi ban

Kapdan drt bklm kt darGzler akmak akmak, benzi sapsarBir bakt konaa alttan yukarVay dedi, yutkundu edi ban

ekti ayaklar kahveye vardAt tabakas n, sigara sardDald neden sonra garsonu grday dedi, yutkundu, edi ban

medi, masada unuttu ayKalkt ki garsona vere parayUzatt akma ve sigaray

Say dedi, yutkundu, edi ban

Dnd gzlerinde bulgur bulgur yaSandm canevime dktler ateSordum Memleketin neresi garda?Ky dedi, yutkundu, edi ban

Yrd, kr-topal kt ehirden

Azna kfrler doldu zehirdenSallad dilini, vazgeti birdenOy dedi, yutkundu, edi ban

(iirler, s.190-191)


8/162


13

VATANDA TRKS-2

HAKM BE

Gene tehir etme ay teyeBu dava dedemden kald hkim beOtuz yl da babam dt ardnaSiz saolun, o da ld hkim be

Krk yl nce; yani babam lnceKadlklar hakimlie dnnceMiraslar tarla takm blnce

rezillik beni buldu hkim be

Yam yetmi iki usandm gel-gitBini geti burda yediim zlgtEer diyeceksen "Bana ne, l git!"Olumun bir olu oldu hkim be

Sekiz evlek tarla, bir geverlik su

Yz ylda hkme balanmaz m bu?Kazanmasam da hu, kazansam da hu!Canm ta burnuma geldi hkim be

Keife meife, damgaya, harcaKanmz kurudu harca da harcaSayenizde avukatlar yllarcaFakiri yoldu da yoldu hkim be

Mbair itekler, katip zavrlarDeiti bizde de gya devirlerYz yl nce adam yiyen gvurlarTapucuyu aya sald hkim be

Kabahat sizde mi, kanunlarda m?ardm billahi yolu yordamKzma szlerime alam kadanSkntdan iim doldu hkim be


14

Mlkn temeliydi adalet hani?Bizim hak temelde sakl m yani?kartp da versen kim olur mni?

Yoksa hrszlar m ald hkim be?Hem dvac piman, hem de dvalBu yolda tkettik ulu, uvalSabret makamndan alma kavalSrler ekine dald hkim be

(iirler, s.347-348)


9/162


10/162


17

V

Glmedi mrnde hi grmedi zevk u rhatGl gibi almadan soldu vcd- devleti

Bulmay p derdine dermn etdi hir r ihletidile Firdevs'i me'v eylesin ona lh

(Dvn, s.255-256)

GAZEL

Bu dnyda nice bir fahr edersinCihn dr- gam u mihnet deil mi

Niceler tc taht u mlk koyupGiderler son de mi hasret deil mi

Gtr bana akln eyle insfSana benlik byk klfet deil mi

Tkenmekde mr mihnet tkenmezSafnn hiri kasvet deil mi

Karrgh sanma lem bir gzerghYerin n kabr-i pr-zulmet deil mi

Koma dnyy kalbe ver su'liNedmet ekilir elbet deil mi

Geri kalma svr- esb-i ak olMermn menzil-i cennet deil mi

Bilip derdine dermn derd-i akFergat c mleden hikmet deil mi

Yakn ol Hakk'a dr ol halkdan kimSana bir nz r ol hazret deil mi

Siyeh ryunla yalvar dile gelUbdiyyet yolu devlet deil mi

(Dvn, s.454-455)


18

GAZEL

Her ne halk etdiyse lemde Hud cmle gzelHak gzel halk gzel o ha kulluk da gzel

Perdedir n iki lem Hakk'a k et perdeyiAr Krs Beyt-i Ma'mr u Kalem Levh'i gzel

Mest olup zikre devm et olasn t d-kmKalbde ak gzel seyrn gzel cnn gzel

On sekiz bin lem Hakk' zikr eder m u seher

Hr gzel cennet gzel envr gzel ddr gzel

T'at ile lemin maksdu sensin ey HudKimi kfir kimi s hikmetin var pek gzel

dile gel rif ol seyr et ne halk etmi HudMh u mihr rz u eb kevn felek encm gzel

(Dvn, s.395-396)

GAZEL

Ehl-i aka evk-i kalb zevk-i cndr msikH hevdr m'mine hlet-resnd r msik

Sznk eyler Hicz perde- i Uk'dan

Ceng-i A'cem Nev-y Isfahn'dr msikk eyler sa'd her bir demin bir gne dG- ser-mest-i Sab'ya Sr- cndr msik

Dinle k h safdr feryd- neyKim sem' ire kudm- kndr msik

Rst'dr Sz- Dil-r'ya makm- Evc'de

Ol zeh minnet zeh hikmet-beyndr msik


11/162


12/162


21

imizde sonsuz alkanan deniz,Glmseyen yz kaderin bize,Yldzlar n altn bahesindeyiz,Ebediyetinle geldik diz dize.

(Btn iirleri, s.24)

NE NDEY M ZAMA NIN

Ne iindeyim zamann,Ne de bsbtn dnda ;Yekpre, geni bir nn

Paralanmaz aknda.

Bir garip rya rengiyleUyumu gibi her ekil,Rzgrda uan ty bileBenim kadar hafif deil.

Bam sktu ten

Usuz, bucaksz deirmen ;im muradna ermiAbasz, postsuz bir dervi ;

Kk bende bir sarmakOlmu dnya sezmekteyim,Mavi, masmavi bir kOrtasnda yzmekteyim.

(Btn iirleri, s.19)

YAVA YAVA AYDINLANAN

Yava yava aydnlananBir denizalt lemi,Yosunlu bir boluktanekiyor kendine beni.


22

Bir yldz uzaklndaUyanyor birer birerrkek bulankl ndaZaman blen ekiller.

Ey sktun bir nefesteYakt billr vize!Bu esrarl msellesteGkler yaknlat bize...

Aydnln hendesesiSonsuzluk bahendir senin ;

Dinleyin geliyor sesiArlarla bceklerin!

Bilirim kimse iemezstste ayn pnardan,Bir veda gibi her nefesAllm ky lardan.

Hangi gvercin kanadKpkten rpnnda,Bu saray tamamladHer tesdfn d nda ;

Ve hangi el bo gecedenUzatt bu altn tas,Szdka bir dnceden

Gnlerin kzl meyvas?Ey eiinde bir nnDurmadan deien eyler!Baucunda her rynnBu aydnlk oyun bekler...

(Btn iirleri, s.21-22)


13/162


14/162


25

Yar yoldan ziyade yerden uzak,Yar yoldan ziyade mha yakn.

(Btn iirleri, s.87)

MUKADDME

Seyreyledim ekl-i haytBen havz- haylin sularnda,Bir aks-i mlevvendir onunnArzn bana ahcr nebt.

(Btn iirleri, s.129)

X

Geri mrn senin afaklardaYeni am iekle kardeti,Geri mrm benim bir ateti,..........Elimiz dalgalarda birleti.

(Btn iirleri, s.223)


26

AHMET MUHP DIRANAS

stanbul'da dodu (1908). lkokulu Sinop'ta tamamlad.Ortarenimini Ankara Erkek Lisesi'nde yapt. Ankara Hukuk

Fakltesi'nde okurken faklteyi brakarak stanbul'a gitti ve oradaGzel Sanatlar Akademisi Ktphane Mdrl'ne atand. Bugrevini srdrrken Edebiyat Fakltesi Felsefe Blm'nekaydoldu ve yksekrenimini orada tamamlad. 1930-1932 ylla-rnda Hakimiyet-i Milliye Gazetesi'nde alt. Bir sre Dolmabah-e'deki Resim ve Heykel Mzesi Mdr Yardmcl'nda bulundu.1938'de yeniden Ankara'ya dnd ve bundan sonraki hayatn buehirde geirdi. Ankara'da 1938-1942 yllarnda Halkevleri'ninkltr ve sanat yaynlarn ynetti. kinci Dnya Sava

dnemindeki yllk yedek subaylndan sonra ocuk EsirgemeKurumu Yayn Mdrl'ne atand. Bu kurumun bakanln dayapan Dranas, Zafer Gazetesi'nde de uzun yllar gnlk politikfkralar yazd. Anadolu Ajans, Trkiye Bankas Ynetim Kuruluyeliklerinde bulundu. Bir sre Devlet Tiyatrosu Edeb KurulBakanl grevini stlendi.21 Haziran 1980'de Ankara'da ld.

Yedi Mealeciler'i 1940 kuana balayan airler iindeCahit Stk Taranc ile birlikte iirde sese, ekil mkemmelliinenem verii, Baudelaire sembolizminden hareket edip Trkede

yeni bir iir dili ve yaps ina etmeye alt.

Eserleri :

iir : 1.iirler (1974), 2.Krk Saz (1975 / Tevfik Fikret'iniirlerinden Bugnk Dile Aktarlm iirler)

Tiyatro : 1.Glgeler (1946-1947), 2.O Byle stemezdi(1948), 3.Glgeler-kmaz (1977)


15/162


27

SERENAD

Yeil pencerenden bir gl at bana,I klarla dolsun kalbimin ii.Geldim ite mevsim gibi kapnaGzlerimde bulut, salar mda i.

Alan bir glsn sen yaprak yaprak,Ben akmla bahar getirdim sana ;Tozlu yollarndan getiim uzakklimden arklar get irdim sana.

effaf damlalarla titreyen arKoncann altnda bklm her sak.Seninin dallardan szlen tr,Seninin karanfil, yasemin zambak...

Bir ku sesi gelir dudaklarndan ;Gzlerin, gnlmde aan nergisler.Den plerdir dudaklarndan

Mor akasyalarda rperen seher.

Pencerenden bir gl attn zamanI kla dolacak kalbimin ii.Geiyorum mevsim gibi kapndanGzlerimde bulut, salar mda i.

(iirler, s.8)


28

ARF NHAT ASYA

atalca'da dodu (1904). stanbul'da Yksek retmenOkulu'nu bitirdi (1927). Adana, Malatya, Edirne, Tarsus, Ankara

ve Kbrs liselerinde edebiyat retmenlii yapt. 1950-1954 arasAdana milletvekilliinden sonra yine retmenlie dnd (1954).Ankara Gazi Lisesi'ndeki son grevinden emekliye ayrlnca(1962) Yeni stanbul ve Bablide Sabah gazetelerinde siyas veedeb fkralar yazd. 5 Ocak 1975'te Ankara'da ld.

Eserleri :

iir : 1.Heykeltra (1924), 2.Yastmn Ryas (1930),

3.Ayetler (1936), 4.Bir Bayrak Rzgr Bekliyor (1946), 5.Kubbe-iHadr (1956), 6.Rubaiyyt- Arif (1956), 7.Kbrs Rubaileri (1964),8.Nisan (1964), 9.Kkler ve Dallar (1964), 10.Emzikler (1964),11.Dualar ve Aminler (1967), 12.Kova Burcu (1967), 13.Avrupa'dan Rubailer (1969), 14.Aynalarda Kalan (1969)

zdeyi : Kanatlar ve Gagalar (1946)Dzyaz : Enikli Kap (1964)

DUA

I

Biz, ks k sesleriz, minare leri,Sen, ezansz brakma, Allh'm!

Ya ar urda bal yapanlarn;Ya kovansz brakma, Allh'm!

Mahyas zdr minareler, g deKehkeansz b rakma, A llh'm!

Mslmanlkla yorulan yurduMslmansz b rakma, A llh'm!

Bize g ver, cihad meydann

Pehlivansz brakma, Allh'm!


16/162


17/162


31

Sana benim gzmle bakmayannMezar n kazacam.Seni selamlamadan uan kuunYuvasn bozacam.

Dalgalandn yerde ne korku, ne keder..Glgende bana da, bana da yer ver !Sabah olmasn, gnler domasn ne kar :Yurda ay-yldznn yeter.

Sava bizi karl dalara gtrd gnKz ll nda s ndk;

Dalardan llere drd gnGlgene sndk.

E imdi szgn, rzgrlarda dalgal;Bar n gvercini, savan kartal...Yksek yerlerde aan ieim;Senin altnda dodum,Senin d ibinde leceim.

Tarihim, eref im, iirim, her eyim;Yeryznde yer been :Nereye dikilmek istersenSyle, seni oraya dikeyim !

(Kbrs Rubleri, s.3)

NAAT- Hakk Mahmut Soykal'n ruhuna

ithaf olunur-Seccaden kumlard...............................................................................................................................Devirlerden, d iyarlardanGelip gklerde buluanEzanlarn vard!

Mescit m'min, minber m'min...


32

Taard kubbelerden Tekbr,Dolard kubbelere "min!"

Ve mbarek geceler, dualar mz,Geri gelmeyen dulard...Geceler, ki p r l pr l,Kandillerin yanard!

Kapna gelenler, y Muhammed,-Uzaktan, yakndan-M'min dndler kapndan!

Besmele, ekmeimizin bereketiydi;ki dnyada az z mmet,Muhammed mmetiydi.

Konsun -yine- pervazlaraGvercinler;

(H h)lara karsnminler...

Mbarek akamdr;Gelin ey Ftiha'lar, Ysin'ler!

imdi seni ananlar,Anyor alar gibi...Ey yetimler yetimi,Ey garipler garibi;Dknlerin kanadydn,

Yoksullarn sahibi...Nerde kaldn ey Resl,Nerde kaldn ey Nebi?

Gnler, ne gnlerdi, y Muhammed;alar ne alard :Daha dnyaya gelmedenM'minlerin vard...Ve bir gn, ki gafletller kadard,


18/162


33

Halme'nin kucandaAbdullah'n yetimi,mine'nin emaneti alard!

Hadce'n in koncas ,ie'nin glydn.mmetinin gzbebei,Gklerin reslydn...Eli geldin, e liler gnderdin...Ruhunu Allah'a,Elini mmetine verdin.Beiin, yurdun, yuvan

Mekke'de bunalrsanMedine'ye gerdin.

Biz dnyadan nereyeGelim, y Muhammed?Yeryznde riya, inkr, hiyanetAltn devrini yayor...Diller, sayfalar, satrlar

(Eb Leheb ld.) diyorlar :Eb Leheb lmedi, y Muhammed;Eb Cehil, ktalar dolayor!

Neler duydu u dnyadaMevlid'ine hayran kulaklarmz :Ne adlar ezberledi, ey Neb,Adna alkn dudaklarmz!

Artk, yolunu bilmiyor;Artk, yolunu unuttuAyaklarmz!Ka'be'ne siyahlarYakmamt r, y Muhammed,Bugnk kadar!

Haset, gururla savata;Gurur, Kafda'nda derebeyi...

Onu da yaralarlar kanadndan,


34

Gelse bir efkat melei...yiliin trbesineTrbedar oldu iyi!

Vicdanlar sakatkmadan yar na.yilikler getir, gzellikler getirdem oullarna!

u grdn duvarlar kiKimi, Taif'tir, kimi Hayber'dir...Fethedemedik, y Muhammed,Senelerdir!

Ne doruluk, ne doru;Ne iyilik, ne iyi...Bahende en gzel dal,Unuttu ye mi vermeyi...Gnahn kursandaHaramlarn petei!

Bayram yapt yabanlar :Semve'yi boalt pSve'yi dolduranlar...Atn hendeklerden -bir atlayta-Ard aranlar...Alasn Yesrib,Alasn Selman'lar!

Gzleri perdeleyen toprak,

Yzlere serptiin toprakt...Yere dklmeyecekti, Ey NebYabanlarn gznde kalacakt!



Mbarek akamdr;

Gelin ey Ftiha'lar, Ysin'ler!


19/162


35

Ne oldu, ey bulut,Glgelediin balar?Hatr nda m, ey yol,Bir aziz yolcuylaAarak dalar talar,Kafile kafile, kervan kervanimale giden yoldalar?

Usuz bucaksz llerde,Yine, izler gelenlerin,Yollar gideceklerindir.u Tekbr getiren maara,

rmceklerin deil;Peygamberindir, meleklerindir...rmcek ne havada,Ne suda, ne yerdeydi...Hakk gremeyenGzlerdeydi!

u kuytu, cinlerin mi;

Perilerin yurdu mu?u yuva -ki bilinmez,Kular hdhd mdr, gvercin mi, kumru mu?-Kularn, bir sabah,Medine'ye uurdu mu?

Ey Abva'da yatan l,Bahende at dnynnEn gzel gl;Hatran, uyusun llerinIlk kumlaryla rtl!

Dinleyene, h l,ller ses verir;"Yleyl!" susar,Uultular gelir.Mersiye okur Uhud,

Kaside syler Bedir.


36

Sen de, bir hac gn,Bata Muhammed, yan nda Ebbekir;Gidenlerin yz bin olup dnnDestan yap, ey ehir!

Ebbekir'de nr, Osman'da nurlar...Kurey ulular, karlarndaMeydan okuyan bir mer bulurlar;Ali'nin nnde kaplar a lr,Ali'nin nnde eilir surlar.Bedir'de, Uhud'da, Hayber'deHakk'n yiitleri, ehd olurlar...

Bir mutlu gnde, ki lm tatlyd;Yerde kalmazd ruh... kanatlyd.




Vicdanlar, sakat kmadan,Y Muhammed, yarna;yiliklerle gel, gzelliklerle geldem oullarna!

Yreklerden tasnYine, imanlar!

Itr , bestelesin Tekbr'ini;Evliy, okusun Kur'nlar!Ve Kurn gznruyla oaltsnKayzade Osman'lar!

Na'tn Glib yazsn, Mevlid'ini Sleyman'lar!Stunlar, kemerleri, kubbeleriyleGeri gelsin Sinan'lar!arplsn, hakikat niyetine

Cenaze namaz kldranlar!


20/162


37

Gel, ey Muhammed, bahardr...Dudaklar ardnda saklminlerimiz vardr!..Hacdan dner g ibi gel;Mi'rac'dan iner gibi gel;Bekliyoruz yllardr!

Bulutlar kanad, rzgr kanad;Hzr kanad, Cibr l kanad;Nisan kanad, bahar kanad;yetlerini ezber bilenYapraklar kanad...

Alsn gklerin kaplar ,Alsn perdeler, kat kat!llere dklsn y ldzlar;Dizilsin yollarnaYetimler, gnahs zlar!Trkler yapan k zlarSancan salaryla dokusun;Bill-i Habe sustuysa

Ezanlarn Dvd okusun!




(Dular ve minler, s.62-74)


38

SAF HLET ELEB

stanbul'da dodu (1907). Galatasaray Sultanisi'nin sonsnfl arndan Adliye Mektebi'ne geti. Okulu bitirince bir sre zabt

ktiplii, bankaclk yapt, eitli kk memurluklarda alt. Songrevi stanbul Edebiyat Fakltesi Felsefe Blm kitaplkmemurluu idi. iirlerinin yan sra eski edebiyat alanndaki al-malaryla da tannan sanat, Fars ve Hint edebiyatlar zerinearatrma ve tantma yazlar, kitaplar yaymlad. 15 Ekim 1958'destanbul'da ld. Beylerbeyi'nde Kplce Mezarl'na defnedildi.

Dou-Bat kltrlerini badatrarak, ilhamn Asya tasavvufve dinler tarihinin nl kiilerinden, Eski-Dou medeniyet vemasallarndan alan, ekzotik iirleriyle tannd. Somut malzemeyle

soyut bir lem ina etti. Bir hayal ve duygu airi deil, bir sezgiai ri oldu.

Eserleri :

iir : 1.He (1942), 2.Lmelif (1945), 3.Om Mani Padme Hum(ilk iki kitaptakilerle yeni iirler bir arada, 1953)

Monografi : 1.Mevln (1940), 2.Molla Cmi (1940),3.Naima (1953), 4.mer Hayyam (1954)

Antoloji : Divan iirinde stanbul (1953)nceleme : Mevln ve Mevlevilik (1957)Metin Neri : Erefolu Divan (1944)

SEM-I MEVLN

tennre giymi aalarak niyaz edermevln

iimdeki nigrbaka bir nigrdriimdeki sema'anice yldzlar akarben dnerimgkler dnerbenzimde gller aargneli bahelerde aalar

halaka-ssemvt i- vel'ard'h


21/162


39

ylanlar ney havalarn dinlertennure giymi aalarda

emen ocuklar mahmur

caanseni ar yorlar

yolunu kaybeden gnelerebakp glmserim

ben uarmgkler uar

(Om Mani Padme Hum, s.40)

BRHM

ibrhmiimdeki putlar devirelindeki baltaylakrlan putlarn yerineyenilerini koyan kim

gne buzdan evimi yktkoca buzlar dtputlarn boyunlar krldibrhmgnei evime sokan kim

asma bahelerinde dolaan gzelleribuhtunnasr put yaptben ki zamansz baheleri kucakladmgzeller bende kaldibrhmgnlm put sanp da kran kim



40

NRUSYH

bir vardmbir yoktum

ben dodumselimi slisin kknde

sebepsiz hzn hocamdlo odalar mektebindeharem aalar lalaydkara sevdmauyudum

bydmve nrusiyha aladm

nrusiyha aladm zamanannem szidilra idive babam bir tamburannem sustubabam kst

ama ben niin hl nrusiyha alarmnrusiyaahnrusiyaahhh



22/162


23/162


24/162


45

evresinde avizelerdengkkua serpintileri

gnllerdeki huo serv-i hrmn syler

zaman olmutur kiyanar mor zambaklar buulu gece lmbalarbir katar kaybo lur haydarpaa gar'ndan

brakp gm lklarn tel tel[ardnda

ar ve cefakrbir marandiz katar

kvaml bir sessizlie batm hlamurlaryalnz kuzguncuk'taki yaldakaranlk bir gazelhn

yank yankbir ak- b-amn

[syler

zaman olmutur ki

szar gecenin sular simsiyah camlardanhavada lm parlts adeta elikf bin drt yz be

dersaadet'te yazld ibu gazelavular kan

yrei delik deikyalanm ama uslanmam

bir eski militanbir ir-i devrn

[syler

(Ayrlk Sev dy a Dhil, s.43-45)

BAKARSAK

zarif bir hzndrbembeyaz dolaan

kuuya bakarsak


46

mcevher titreimleriylemtereddit bir akam

suya bakarsak

fazlasyla s nd denizkaynad kaynayacak

dipten bir deprem yaklayorsuyun zerindeki

buuya bakarsak

ne kadar yoksul ve plakgrnrse grnsn aalar

o kadar yakndr i lkbaharzsuyu yrm dallarauultuya bakarsak

(Ayrlk Sev dy a Dhil, s.46)

AYRILIK SEVDYA DHL

4yalnzlkhzla alalan bulutlar

karanlk bir arlkhava ar toprak ar yaprak arsu tozlar yayor stmzezgrlmz yoksa yalnzlmz mdr

efltuna alar puslu lcivertbir sis kuatt orman

karanlk kt denize

yalnzlkakmak ta gibi sert

elmas gibi keskinne yanna dnsen bir yerin kesilir

fena kan kaybedersinkapn bir alan olmad m hele

elini bir tutan


25/162


26/162


27/162


28/162

M Muhsin KALKIIM IIIN BYS Trk iiri Gldestes i IIIN BYS Trk iiri Gldestes i M Muhsin KALKIIM


29/162


55

Beni sen kardn dairenin d naiirlerle kat ldm hayatn aknakalemimin sbkas bu.

(Gneten te, s.16)

KALBM DOLUDZGN GDER ECELNE

Tpk bahar mevsimi gibiyim, yar ak-yar kapalBir iek anaforuna kaplrm, bir hzn seline...

Geceleri ksa sren yaz gklerine benzerim bazen,Yreimdekileri fsldarm durmadan seher yeline.

Sevgilim gizlice geerken de duyarm atlarnn nal sesiniAdamdr, yldzlar asarm sann her bir teline

Canm zengi olsun beyaz atnn eyerine, salarm dizginCanm topuklarn perken dizgini dolasn eline.

Dediler ki : altn, gm, elmas, yakut istemezmi sevgili,

Dedim ki : ben ak ve ibdetlerimi kemer yapacam beline.

Altnn, gmn, elmasn, yakutun sz m olur?Kim git der eyiziyle kapya gelmi geline?

Ne zaman aka arplmann bedeli gndeme gelseKalbim doludizgin gider eceline...

(Gneten te, s.33)

SZ IRMAININ BURGACINDA EYH GALP'LE BRELLEME

Toplad rmaktan dolu an,evresine iln etti an...O ki, iyi yapt yapaca n,"Dkt omuzdan puu saan

Ad gnller deli bayran".


56

Grmeyince uzaktan atar-tutar,Grnce cilvesine cilve katar,O, gnele birlikte doar-batar."Ay yenisi gkte ne lker satar

Al boyayp kan ile parman".

Ben sanr m ki bir benim yakn,Derim ki, barma sapla akn...Grmez nne serdiim kn ,"Sald gnl illerine aknKurdu gz rmana otan".

Bir diyeti vardr yere basmann,zm tez kurur susuz asmann;Erkn var konumann, sus mann,"Nice tabur datr ol yosmannSa dat p emesi kalpan".

Karar kesindir, her sz kanun;Tuz demise tuzdur, un demise un,

T banda gzn tutmu suyun"ip iip kendi elinden anunDuramayp pmm ayan".

Azdrdm yaray zde g izleyip,imdi re aryorum szlay p,nce-uzun tm yollar izleyip"ok srnp gzlemiim zleyipAyann izini, topran".

Ne taam istedim ne bir tas iit,Yzme bakmadan dedi ki : Ge, git!KARAKO, szn yemez bir yiit,"Vermedi bir kimseye GLB geitKanda evirdiyse sz rman"...

(Gneten te, s.133-134)

M Muhsin KALKIIM IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i M Muhsin KALKIIM


30/162

M. Muhsin KALKIIM IIIN BYS Trk iiri Gldestes i

57

PLDKE OK CEYLAN

Gneli, iekli bir gn yaarken herkes kr lardaIlk bir rzgr okurken fermann baharn,

Sana yamurlarla geliyordum, bir da'a takldm ben;Altnda ezi ldim kopan lar n.

Ufak ufak paralara bld kaderim beniSevdam kar sularyla uyumlu akar.Al-kanmla knaland her kekliin gagas,Avclar yreimde ate yakar.

Ellerim bir yanda, gzlerim bir yanda seirir,Her hcrem ayr ayr selamlar seni;Gnlmn aynasnda mor hayaller uuur,Bir aacn dalndan indiririm glgemi.

Helva gibi eller in pldke ok ceylanVe ayak seslerini oaltan ufuklar sarp,z srp geziyorum sana yetimek iin

Ne var ki yo llar harap.Dur ki, bir yerde dur ki, oras bahe olsun;Renk renk gller alsn ve zm vers in asmalar.Uzun sal yldzlar her gece havuzlara dolsunSabahlara kadar.

Gene bir bulut olup yamurlar ta mak istiyorum,Topla paralarm beni yeniden your.Seninle yanmak, seninle mek istiyorumSevgilim, tabibim, meydana buyur!..

(Kar Sesi, s.35-36)

IIIN BYS Trk iiri Gldestes i M. Muhsin KALKIIM

58

LME BAKAN AILAR

Bir rinde sordum ki lmn asl nedirDedi ki sevmemektir, imemektir

Ne za man ki elimdeki kadeh dp krlrBil ki vakit gurup, yaklaan lm demektir

Yorgun bir iiye sordum ayn soruyuYzme bir tuhaf bakp durduSanki dili balanm da yz mimikleriyleBenim iin lm isizlik diyordu

Bir askere sordum ayn soruyuDedi ki irkini korkulara yenilmektirlmn gzeliyse cihad yaparken ehit olmakNe gtreceini yaarken bilmektir

Hi alamam bir hkime sordum bu soruyuTitredi deri deitiren bir y lan gibiBelli ki lm hi aklna getirmemi

Herhalde iktidardan dmek dediAgzl bir bezirgna sordum bu soruyuBir servetine bakt, bir de dalaraNe frtnalar atlatmt bugne deklm bir iflast kapkara

anl bir gzele sordum ayn soruyuIkl kanatlar aniden buruuverdilk kez sk yordu zaman aralndalm yalanmak dedi sland kirpikleri

Umutsuz bir hastaya sordum ayn soruyuDoktoruna bakt bakt ve daldDoktorsa bir kalbin durmas dr lm dediVe slkla ar bir melodi ald.


31/162

M. Muhsin KALKIIM IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i IIIN BYS - Trk iiri Gldestes i M. Muhsin KALKIIM


32/162

61

Tfl- siriki yerlere girsin dum odurHer kim gamndan alamaya eyh u bdan

Yansn yaklsn te-i hecrinle f itb

Derdinle kara ullara girsin sehbdan

Yd eylesin hnerlerini kanlar alasnTgn boyunca karaya batsn krbdan

Derd gamnla k-i gir bn edip kalemPrhenini prelesin gussadan alem

VITgn iirdi dmana zahm- zebnlarBahs etmez oldu kimse kesi ldi lisnlar

Grd nihl-i serv-i ser-efrz- nzeniSer-kelik adn anmad bir dah banlar

Her kanda bassa py- semendin nisr iin

Hnlar yolunda cmle revn etdi cnlar

Det-i fenda mrg-i hev dur mayp konarTgn Hud yolunda sebl etdi kanlar

emr gibi ry- zemne taraf tarafSaldn demir kuakl cihn pehlevan lar

Aldn hezr btgedeyi mescid eyledin

Nks yerlerinde okutdun eznlar

hr alnd ks- rahl etdin irtihlEvvel konan oldu cinn bstnlar

Minnet Hud'ya iki cihnda klp sadNm- erfin eyledi hem gz hem ehd

(Dvn, s .78-79)

62

TAHMS- GAZEL- SULTN SLEY MN HN

I

Cme-i shhat Huddan halka bir hl'at gibiBir libs- fhir olmaz cisme ol kisvet gibiVar iken baht u sadet kuvvet kudret gibi

Halk iinde mu'teber bir nesne yok devlet gibiOlmaya devlet cihnda bir nefes shhat gibi

II

Ehl-i vahdet kintn kil dnsdrMerd-i fri lemin mmtz mstesnsdrGr ne der ol kim sz gy Mesh enfsdr

Saltanat dedikleri ancak cihn gavgs drOlmaya baht u sadet dnyada vahdet gibi

III

Tat- Hak mnis-i bezm-i bekdr kbetShhat- cn u beden senden cddr kbetBd- sarsardr fen lem hebdr kbet

Ko bu ay u ireti nkim fendr kbetYr- bk ister isen olmaya tat gibi

IVlemi gzden geirsen eylesen bin yl rasadDevr iinde durmasan grsen hezrn nk bedHer tarafdan aksa dny ml gelse l-yu'adOlsa kumlar sanca mrne hadd adedGelmeye bu e-i arh ire bir sat gibi



33/162

63

V

Menzil-i syi-i ukbya istersen vslHubb- dnydan fergat gibi olmaz doru yol

dmn erbb- uzletdir hemn Bk mell

Ger huzr etmek dilersen ey Muhibb fri olOlmaya vahdet makm ke-i uzlet gibi

(Dvn, s .90-91)

GAZEL

Fermn- aka cn i le var inkydmzHkm-i kazya zerre kadar yok indmz

Ba emeziz ednye dny-y dn iinAllh'adr tevekklmz i'timdmz

Biz mttek-y zer-ke-i cha dayanmaz zHakk'n keml-i lutfunadr istindmz

Zhd salha eylemeziz iltic heleTutdu egeri lem-i kevni fesdmz

Meyden saf -y btn- humdur garaz hemnErbb- zhir an layamazlar murdmz

Minnet Hud'ya devlet- i dny fen bulurBk kalr sahfe-i lemde admz

(Dvn, s.218)

64

GAZEL

Hattm hisbn bil dedin gavglara saldn beniZlfm haylin kl dedin sevdlara saldn beni

Geh bve giryn edip geh bdve pyn edipMecnn- ser-gerdn edip sahrlara saldn beni

Vaslm dilersin n dedin lutf ediben olsun dedinYarn dedin bir gn dedin ferdlara saldn beni

Ysuf gibi izzetde sen Ya'kbve mihnetde ben

Dil skin-i Beyt'l-Hazen tenhlara saldn beni

Bk-sfat verdin elem etdin gzm yan yemKldn gark-i bahr- gam derylara saldn beni

(Dvn, s.430)


34/162



35/162

67

NE KADAR

Baktlarsa gre/ne kadarBir aynayd grdler

Yzlerine tutulan.

Yllar sonra birisi anlatt andaGene solgun bir gle/ne kadarBakar buzlu camlardan.

(Sevgilerde, s.243)

YN

Tutar bir ah hyu yhlardaKim atar kemendi kalkar d ivandanBir a gnmze.

Aynalarda ok ey grlptrYokken sylenmi, olmadan grlmseGitmi hepsi cmle/ten.

De kalka hasta-i gamO hangi yollardan gelir ynmza.

Her ayrlta en az hzn vardrEllerinde bir airinPar lar bu ne zamandrKarm ynmze.

(Sevgilerde, s.252)

68

BER AYVAZOLU

Sivas'n Zara ilesinde dodu (1953). 1975'te Bursa EitimEnstits Trke Blm'nden mezun oldu. eitli liselerde

retmenlik (1980-1985), TRT'de denetimcilik grevlerindebulundu. Hergn ve Tercman gazetelerinde sanat-edebiyatsayfalar ynetti. "Ak Estetii" adl kitabyla fikir dalnda 1982Trkiye Yazarlar Birlii Armaan'n kazand.

Eserleri :

iir : 1.Glnme (1983), 2.Kaknus (1991), 3.iirler (1996)Deneme : 1.Ak Estetii (1982), 2.Gemii Yeniden Kurmak

(1987), 3.Halk iirinden Tarihe (1991), 4.ehir Fotoraflar (1994),5.Gelenein Direnii (1996), 6.Yaza Yaza Yaamak (1999),7.Kuunun Son arks (1999), 8.Alt izili Satrlar (2000), 9.AltnKap (2001), 10.Derkenar (2002), 11.Divan Yolu (2003)

nceleme : 1.Yahya Kemal : Eve Dnen Adam (1985),2.slm Estetii ve nsan (1989), 3.Gller Kitab (1992)

Fabl :Aslanlar, Tilkiler ve Eekler (1990)Biyografi : 1.Defterimde 40 Suret (1996), 2.Dede Efendi

(1997), 3.Peyami, Hayat Sanat Felsefesi Dram (1999)Roman : Bozgunda Fetih Ryas (2001)

DAHA DENZ DAHA DA

I

zlp masallarda rlm gr salarEsti dalarmzda hr Akdeniz rzgrBir bir uyandlar o tuzlu serinliklere,Gklerden grl grl gkler indi yere.

Atlar huysuzland, kprd yeleleriVe kabaran sularn destan velveleleri...Eridike zirvelerde dalar gibi kar,Par lad ifte su verilmi iri kl lar.Kopup -Asya'dan nice binlerce atl,Nice binlerce yiit batanbaa pusatlAtld gnbatya daha deniz daha da!



36/162

69

II

Gndousundan iekler getirdik dalar na.Urayp bir bir eski zaman sevdalarna,Geldik ve 'Tanr bir' dedik yzgrml,

Seni grdk ey nigr- rm, zld by.Tun yzl kahramanlar, bengisu kadehleri,Zafer musikileri ve raks titretti yeri.Gne sonsuz me'ale, birleen dou bat,Ve uyanan yeryznde bir k saltanat.Biz gzellik avclar, biz gk yolcularSen yeeresin diye sebil ettik sular,Bir zge bahar oldu, ald bir zge a.

III

Buda'y brakrz Nirvana'ya gmlm,Tao bir in gecesinde ksa sren d.nce fikirle Buda, ince izgilerle inErge varr geree, d glgesi gerein.Gelirlerse soyunur, ak pak olur gelirler,Krarlar putlarn kbleye ynelirler.

Alr bu boz dalarda binlerce lle,Halar birer birer eilir, dner hille.Alr tennreler, dner dner a lrVe kalkar cmle perde, uyanr ebed sr,ems eriir, vakt eriir, dner Mevln.

IV

Dikmi moolca gzlerini bu gzel aa,

lm yeersin diye kin ekerler topraa.Nedir bu bahar ortasnda bu apansz kar,Kimdir onlar k i bahemi yamalarlar?Bilmezler, birgn iekler aar kardan,Birgn zlenen Leyl grnr uzaklardan.Serviler byr, kubbeler ykselir yine,Eriir bu topraklar masal zenginliine.Sonra bir oul doar ad stanbul olur,

zad ettiimiz kin, sevdamza kul olur.

70

Kopup Anadolu'dan nice binlerce atl,Nice binlerce yiit batanbaa pusatl,Atlr gnbatya daha deniz daha da!

(iirler, s.9-12)

BAKARDIM GNE AVULARIMDA

Hani gzel ocukluk evleri vardGrlmemi ryalar grdmzYldzlara brnrdm ynceAy m ellerimden kayard.

Dalarda kar yaard l lAlas dalar vard uzakta.Dalarda masallardan kopup gelmiAte yakan bin atl dnrdmVe sonra koardm pencereme,Pencerem masallara bakard.

At srerdim doludizgin dalara,Dalar uyanrd ar uykulardan.Alrdm kendimi korkulardan,Biraz daha byrdm, biraz daha.

Hlya gibi gizlice kurulmuMasal sofralar ve bir ocuk

ylesine sevilmi ve doyurulmuKi baheler, kular ve kahkaha.Gller aard parmak ularmda,Bakardm, gne avularmda.

(iirler, s.34)



37/162

71

AK

Ilemde ne var ki aktan zgeBeyhde nefes tketme airBitmez diyerek sarldn mrBir sde fasldr aka dair

(iirler, s.37)

R V E GEREK

Ben geree dndm dedi airBirdenbire vazgeti iirdenGerek diye bir perdeyi atBinlerce iir parlad birden(iirler, s.46)

ESK ZAMA NLAR R

II

Biliyorum, bu yoldan b irileriBinip yrk atlarna, gitmiler.imdi belli belirsiz ayak izleriUzar gider biteviye.

airim ben, eski bir yol ocuu,Yeni yolculuklara dnden hazr.Gne yeniden gneleyin dosunDiye aldm klcm karanlklara.

Uzaklarda kervan ngraklar ,

Nal sesleri, yaanmam sevdalar,Dallarnda gneler aan aaVe bulutlar gibi uuan dalar.

Bu yollarda benden baka yolcu yok,Dilimi kimse bi lmez, halbuki benSylenmemi szleri airlerinAparm m gizlice dillerinden.

(iirler, s.70)

72

EEK VE AK

Grdm sz denizinde Cneyd' iinciler devirmedeydi.

Yz ay gibi pr l prld yineve halk etrafnda halka halkainci dizmedeydi can ipliine.

Derken bir kyl feryad ederek"Cneyd sen olsan gerek!"diye kageldi tela iinde:"Ey srlar hazinesi, mklm var,

dediler ki kalk Cneyd'e git,aarsa bu kapy Cneyd aar!"

Ve Cneyd dnd kylye : "Nedenekip ah klcn byle s nedenbize geldin, syle?"

"Dn, dedi kyl, odun kes meyedaa kmtm nafakam iin,dp kaldm -ihtiyarlk bu ya-uyku dedikleri kr kuyuya.Bir uyandm ki ne grsem iyi,yerinde yeller eser eeimin!O benim krk yll k eeimdi,bilmem hangi cehennemde imdi?Medet prim, re sende!"

te o dem ay yznde Cneyd'inald binlerce tebessm gl."Sabret, dedi kylye, otur ve sus,hallederiz bu mkl!"

Ak bahsini gnl defterinden,bulup doru ldu yerinden.Dedi ki : "Ey bizimle bu baa

gl devirmeye gelen canlar!


38/162



39/162

75

Ben ne geceleyin yldz,Ne kelebeim gndzn.Bana ben gibi riys zYzn gerek Ya Rab yzn.

Bo deil ettiim niyazHalden bilmiyor kimseler,Dost mu dman m tannmaz,Suda oynyan ehreler.

Gitmekle bitmiyor umman;Sular azgn, tekne delik.Ah bu dalar, ah bu duman!

Yolunu ard geyik.Gn yoktur gesin tasasz;Geceler dersen Kerbel.Sanrm her den yldzGsmden kopan vaveyl.

Merhem tutmuyor yarada;Krld kolum kanadm.

Genliim gitti arada.Ah neden sonra anladm.

Ben de, senden gayri hasretDemez gzya dkmee,Medet byk Allah medet,Kulunu saran geceye.

(Otuz Be Ya, s.32-34)

OTUZ BE YA R

Ya otuzbe! Yolun yars eder.Dante gibi ortasnday z mrn.Delikanl amzdaki cevher,Yalvarmak, yakarmak nafile bugn,Gznn yana bakmadan gider.

76

akaklarma kar m yad ne varBenim mi Allah'm bu izgili yz?Ya gzler altndaki mor halkalar?Neden byle dman grnrsnz;

Yllar y l dost b ildiim aynalar?

Zamanla nasl deiiyor insan!Hangi resmime baksam ben deilim.Nerde o gnler, o evk, o heyecan?Bu gler yzl adam ben deilim;Yalandr kaygs z olduum yalan.

Hayal meyal eylerden ilk akmz;Htras bile yabanc gelir.Hayata beraber baladmzDostlarla da yollar ayrld bir bir;Gitt ike art yor yalnzlmz.

Gkyznn baka rengi de varm!Ge farkettim tan sert olduunu.Su insan boar, ate yakarm!Her doan gnn bir dert olduunu,nsan bu yaa gelince anlarm.

Ayva sar nar krmz sonbahar!Her yl biraz daha benimsediim.Ne dnp duruyor havada kular?Nerden kt bu cenaze? len kim?Bu ka nc bahe grdm trumar?

Neylersin lm herkesin banda.Uyudun uyanmadn olacak.Kimbilir nerde, nasl, ka yanda?Bir na mazlk saltanatn olacak.Taht misali o musalla tanda.

(Otuz Be Ya, s.152-154)


40/162


K l bt lh i kt


DADALOLU


41/162

79

Karlar.. btn elhn mezmr-i sktun,Karlar.. btn ezhr riyz- melektun...

Dk hk-i siyh stne, ey dest-i sem dk,

Ey dest-i sem, dest-i kerem, dest-i it dk:

Ezhr- bahrn yerine berf-i sefdi,Elhn- tuyrun yerine samt- mdi!..

(Cenab ahabeddin'in Btn iirleri, s.223-224)

R

Ey nesm, ey denizler, ey kularSiz susun, ben terennm eyleyeyimEy nesm, ey denizler, ey kularSize esrr- kalbi syleyeyim!

kimdirneferim

airim ben mdr hkimdirBtn heng-i kinta sesim!

Tarm bir kk gne gibi benKe's-i kalbimde tr- ezhr!

(Cenab ahabeddin'in Btn iirleri, s.382)

80

DADALOLU

Toroslarda 1785-1868 yllarnda gebe hayat yaamolup asl ismi Velidir. Ak Musa isimli bir ozann oludur.

Trkmenlerin Avar boyundan olan Dadalolu, Dervi Paakumandasndaki "Frka-i slahiyye" ordusunun "mecburi iskan"politikasna kar km, bu kar kn sazna yanstmtr.

Koma, trk, varsa, semai ve destan yazm olanDadalolu'nun dili, ak iirlerinde ince, i li; cenk iirlerinde ise sertve pervaszdr.

KOAKLAMA

Kalkt g eyledi Afar illeriAr ar giden eller b izimdirArap atlar yakn eyler raYce dadan aan yollar bizimdir

Bir gn bir imizi bee sayarlar

Demir donla mihver klah giyerlerKavgay grnce f igan kurarlarEli mzrakl alar bizimdir

Belimizde klcmz kirmaniTa deler mzramn temreniHakkmzda devlet etmi fermanFerman padiahn dalar bizimdir

Dadalolu yarn kavga kurulurter tfek davlumbazlar vurulurNice ko yiitler yere serilirlen lr kalan salar b izimdir

(Trk Halk iiri, s.81)


42/162


43/162


44/162


EREFOLU RM


Deme bir derv fakri hor grp hor bakma kim


45/162

87

EREFOLU RM

Asl ad, Abdullah olup Msr'dan g ederek znik'eyerlemi bir ailenin oludur. Ykse k bir renim grdkten sonraBursa'da Emir Sultan'n hizmetinde bulundu, onun tavsiyesiyleAnkara'da Hac Bayram- Veli'ye dervi ve damad oldu. SonradanKdir tarikatnn Erefiye ubesini kurdu. 1469'da vefat etti.Mezar, znikteki Erefolu Rm Tekkesi'ndedir.

Eserleri :

iir : DvnNesir : Mzekki'n-Nfs

AK

Cihn hie satmaktr ad akDkp varl gitmektir ad ak

Elinde skkeri ayruga sunupAuyu kendi yutmaktr ad ak

Bel yamur gibi gkten yaarsaBan ona tutmaktr ad ak

Bu lem sanki oddan bir denizdirAna kendini atmaktr ad ak

Var Erefolu Rm bi'l-hakkatVcdu fn etmektir ad ak

GZLDR

Ey gnl bir derde d kim onda dermn gizlidirGel kar bir katreye kim onda ummn gizl idir

Terk edip r nmsu giy fergat hrkasnBu fergat hrkasnda srr- sultn gizlidir

88

Deme bir derv fakri hor grp hor bakma kimGnlnn her kesinde Ar- Rahmn gizlidir

Muhb ise cn u dil, bulur hayt- cvidn

Dervin her bir sznde b- hayvn gizlidir

Gr bu Erefolu Rm bahr- akda neylediCn u badan geip cnnda cnn gizlidir


FATH OKUMU


Yzm yere dnkt, ellerim semaya


46/162

89

Kahramanmarata dodu (1968). lkokulu ayn ehirdeokudu. 1986'da Kayseri Develi mam-Hatip Lisesi'ni bitirdi.

Marmara niversitesi lahiyat Fakltesi ve Msr el-Ezher niver-sitesi mezunudur. 1994-1996 yllar arasnda KahramanmaraSt mam niversitesi Sosyal Bilimler Enstits'nde AratrmaGrevlilii yapt. Ayn Enstit'de "slm'n Estetik Anlay" adlYksek Lisans tezini hazrlad. Dastan Uluslararas Douniversitesi Arap Dili ve Edebiyat Blmnde retim Elemanolarak alt. Halen Rotterdam slam niversitesinde (Hollanda)Aratrma Grevlisidir.

Eserleri :1.Sevgili Kasidesi (1992), 2.Malik bin Nebi : Yirminci Asrn

ahidi (1998), 3. Sleyman ile Belks (2002), 4.Cennetim Olurmusun? (2003), 5.Adm Gzel Olsun.(simler Szl) (2003),6.Gen Okurlar in Hz.Muhammed. (2004)

YAKARI

I.

DBE

Allahm,Namazm senin iin, niyazm sanaHayat m adak yolunaBuyur et geleyimKurban olay m sana

Damttm yreimden damla damla akKimi gecelerin nr har manndanci diye satm ay, yldzAyaklar altnaBunlar gnahkrn gzyalarTevbe atlarydMeleklerToplayp getirdiler mi sana?

90

y , yUmudum daha da byktKorkum bir Himalaya

RabbimSeni aradm Enfal'de, Tevbe'dellerde, yol larda, gurbet ellerde...Bedir'deki yzeTebk'ten geri kalan kiiye sordumDuydum ki taht kurmusunMmin gnllerde

(Sev gili Kasidesi, s.9)

BLDR

Gelirsen bir eyll sabah gelyamurlar damlasn slak sandangzyandan bir deniz ver iimeimekler frlasn baklarndan

Kirli bir sevgiyle taar yreimgnein erilmez naklar ndanbir demet gl getir cici bebeim

Vakit sabah olsunve eyllde gel

(Sev gili Kasidesi, s.50)


FTH SULTAN MEHMED


Enbiy v evliyya istindm var benim


47/162

91

Bir a kapatp yeni bir a at iin Fatih nvanylaanlan Sultan Mehmed, 1431'de Edirne'de dodu. Kk yata(1443) Manisa'ya vali olarak tayin edildi. Babas Sultan II.Murad'n1451'de lm zerine ikinci defa pdiah oldu (lk padiahlkdnemi : 1444-1446). 30 yllk saltanatnda Anadolu'nun siyasbirliini kurmaya alt. stanbul'un fethini gerekletirmesi (1453)dnya ve Trk tarihi iin bir dnm noktas oldu. Edebiyat,matematik, astronomi, kimya ve slm dncesine vkf olduugibi Hristiyan dini ve Yunan felsefesine de in idi. Arapa veFarsa'dan baka, talyanca, Latince, Rumca, Slavca ve hattaFranszca, branice, Geldanice dillerini bildii sylenir. Fatih'inyeni bir sefere hazrland srada Yahudi hekimi tarafndanzehirlendii rivayeti kuvvetlidir. 3 Mays 1481'de Gebze'de vefatetti.

air pdiahlarn Divan tertip etmeleri Fatih'le balamtr.

Eserleri :

iir : Dvn

NAZM

Zlfnn zincrine kul eyledin hm beniKulluundan etmesin zd Allh'm beniYakmaa v ykmaa hep cmle el bir etdilerSz- sne ek-i dde te-i hm benim

(Fatih ve iirleri, s.147)

GAZEL

mtisl-i "chid fi'llh" olupdur niyyetimDn-i slm' n mcerred gayretidir gayretim

Fazl- Hakk u himmet-i cnd-i riclullh ile

Ehl-i kfr ser-te-ser kahr eylemekdir niyyetim92

y y yLutf- Hak'dandr hemn mmd-i feth u nusretim

Nefs ml ile n'ola klsam cihnda ictihd

Hamd li'llh var gazya sad hezrn rabetim

Ey Muhammed mu'cizt- Ahmed-i Muhtr ileUmar m glib ola a'd-y dne devletim


(N-TAMM) GAZELSkiy mey ver ki bir gn llezr elden gidern erir fasl- hazn b u bahr elden gider

Her nice zhd salha mil olur htr mGrdmce ol nigr ihtiyr elden gider

yle hk oldum ki h etmee havf eyler gnlLcerem bd- sab ile gubr elden gider


GAZEL

Grsek ol gonca lebi k- i gir bn ederizGl yzn ydna blbl gibi efgn ederiz

Hasta dil kapna varsa n'ola tmr isterYine bu derde onun derdine dermn ederiz

Mihrin ey hsn-i bed' u leb-i la'li rnKssa-i Hamza gibi leme destn ederiz

Kmetin evki alem-ve ne kadar olsa aynDilde rz- dehenin srrn pinhn ederiz


Avniy geri lm dnyada mkil idir


FARUK NAFZ AMLIBEL


48/162

93

Gamze-i dil-ber ile biz onu sn ederiz


NAZM

Dili tr-i gam zahmnk eylediMjen fikri beni helk eylediEteimi elden komayp gamnGir bnm k k eyledi


BEYT

Yokdurur zulme r zmz adle biz millerizGzleriz Hakk' n r zsn emrine killeriz


94

stanbul'da dodu (1898). Tp Fakltesi'ndeki yksekrenimini yarda brakarak nce yazar, sonra retmen oldu.Kayseri (1922), Ankara (1924-1932) ve stanbul'da (1932-1946)edebiyat retmenlii, stanbul milletvekillii (1946-1960) yapt. 8Kasm 1973'te Akdeniz'de Samsun gemisinde bir gezideykenkalp yetmezliinden ld. stanbul'da Zincirlikuyu Mezarl'ndamedfundur.

Faruk Nafiz, hecenin be airinden biri olup, aruz veznini deustalkla kullanmtr. Duygu ve dnceyi bir arada yrten,romantik ve realist konu ve hayatlar ileyen iirleriyle kendisineyaygn bi r n salad. Anayurt adnda haftalk bir sanat dergisi dekard (1933/ 8 say).

Eserleri :

iir : 1.arkn Sultanlar (1919), 2.Gnlden Gnle (1919),3.Dinle Neyden (1919), 4.oban emesi (1926), 5.SudaHalkalar (1928), 6.Bir mr Byle Geti (1933), 7.ElimleSetiklerim (1934), 8.Akarsu (1937), 9.Tatl Sert (1928), 10.AkncTrkleri (1938), 11.Heyecan ve Skn (1959), 12.ZindanDuvarlar (1967), 13.Han Duvarlar (1969)

Oyun : 1.Canavar (1925), 2.Akn (1932), 3.zyurt (1932),4.Kahraman (1933), 5.Yayla Kartal (1945)

Roman : Yldz Yamuru (1936)

HAN DUVARLARI

Yaz atlar kinedi, mein krba aklad,Bir dakika araba yerinde duraklad.

Neden sonra sarsld altmda demir yaylar,Gzlerimin nnden geti kervansaraylar...Gidiyordum, gurbeti gnlmde duya duya,Ulukla yolundan Orta Anadolu'ya.lk sevgiye benzeyen ilk ac, ilk ayrl k!Yreimin yakt atele hava lk,Gk sar, toprak sar, plak aalar sar...Arkada zincirlenen yksek Toros dalar,nde uzun bir kn so ldurduu etekler,


49/162


50/162


"Ne mbrektir o salar ki latf akamdan,"Ve o gzler ki harminde yanar bin amdan


O devir, kalbin eser verdii bir mevsimdi ;Bir ikiz eytanat olmu kadn erkek imdi :


51/162

99

Ve o gzler ki harminde yanar bin amdan."Gl yzn, servi boyun, hangi glistnndr?"

nci ler syledi Ysuf ki biilmez deeri :-"Hsn an bahesinin Msr'a bedel heseri!"Her glistn eder sa myeli bir gnde mezr ;"Sensin ancak, sanrm, yapra solmaz glzr!"Kendi hlinde brak bendeni mevt gibi sen."Sana aksin yet iir canl nedm istersen."Var temya koyul glgeni tenhlarda ;"Aynalar belki erir tun alevin arpar da,"Suya meylet ki, havuzlar bile hayranndr."

-"Kalbim olsun, dilerim, hsnnn aksettii su ;"te geldim sana akmla, kucaklar dolusu."Byle herkesten uzak yerde ekinmek kimden?"Kim siyah zlfm semezse beyaz cildimden,"T ebed, semeye grsn geceden gndzn!"Nimetullaha nasl yan evirirsin yzn"Her dalndan sana bir meyve sunarken Tb?

"Dilein vehile mahslne el koy ki bu ba,"Ey melek-ehre, senin Ravza-i Rdvn'ndr!"

-"Rabb'e balanm olan kalbime eytan giremez ;"Bendeler, shibinin mlkne el dediremez ;"Diler ol Ravza-i Cennet, diler ol B- rem,"El uzatmam yine bir meyvene, ey nmahrem,"Ki o nmet bana memn olan ihsnndr."

Ve hemen Ysuf uzaklat Zelh'sndan ;Ona ye geldi Azz'in sarayndan zndnSeneler geti bu destn zerinden, seneler ;Deiip gitti asrlarca sren an'aneler :Kald bir htra Ysuf beerin ydnda,O fergatten eser kalmad evldnda...Benziyor kzlar aynyle Zelh'ya fakat!

Nerdesin, ak u vef? Nerdesin, ulv efkat?100

Bir ikiz eytanat olmu kadn-erkek imdi :bn-i Ysuf da odur Bint-i Zelh neyse ;Biri mecnundur onun dgeri dvneyse ;

Grdn her ba bo dalga bir ummnndr.(Han Duvarlar, s,187-188)

YASSIADA

Bilmiyor glmeyi skinlerinin b inde biri ;Bir vatan derdi birikmi bir avuluk karada.Kuu hicrn getirir, dalgas hsran gtrr ;

Mvi bir gzde elem katrasd r YASSIADA.

(Zindan Duvarlar, s.5)


52/162


Denizler ve gemiler havuzlarnda,En son mertebe diyordu avularndaki fal


Bir dal ki omuzlarmdan yere deer;Yalnz rya ve yalnz yaamak


53/162

103

En son mertebe diyordu avularndaki fal.Kadn kular gibi konmutu kendiliindenTahtn eteklerine kartal.

Tahtn eteklerine yzn sryorduKrler, alyordu gzleri.O kadar gzeldi ki seyrine gelmitiler,Dan tan ejderi.

Tahtn eteklerine yanaan tarlalardanHayat arz ederdi altn baaklar.Geceler kadar byk saltanatn sylerdiYldzlarla bir hizada bayraklar.

Baharn en gzel meyvasn tarkenDallar hr metle eilmi.Muhteem sultann byklndeKalpler akn deilmi.

Szyordu etrafn glmseyerekMuhteem sultan marur ve sonsuz.Ona mehul parlt lar verirken

Alk seslerile rperen havuz.

Ve muhteem sultan yava yava doruldu,Dondu nur sularyla altn oluklar :Haykrd deliler gibi, yas iinde, Allah'a"ocuklar benden bahtiyar, ocuklar!"

(ocuk ve Allah, s.21-22)

ATLANTS

Mavi uurt malara benzeyen akn gecelerinde,Hatrlatr kendini mehul biri.Manolyalar gibi uzak ve aydnlk ve diriYaamann uyuyan bahesinde.

104

Yalnz rya ve yalnz yaamak.Gkler sulh dolu bir bayrakUzaklarn seslendii vakit ler.

Ruhum tekas eder heykelini arayan bir mermere,Bir bahe ki havuzlardr aaran.Varln btn dnceleri arkasndan,Mesafeler bulutlara yakla r, bulutlar mesafelere.

Birbirini seven ve alan insanlar,Ki hepsini babam kadar, kardeim kadar tanyorum.Avularmda bir sabah suyu gibi uykum,Her ey'i seviyorum, hayatm kadar.

Yaamak, benim en gzel, en kl bilmecem,Bir rya gibi silik korkusu. ie parldayan sonsuzluun fanusu;Akm, genliim ve dncem.

Rzgr eserken ellerime der,

Kulardan dallarda kalan hece.nce bir minyatrdr ki ykl r ok seyredince,Dalar gibi aalar ve kck altn evler.

Altn meyvelere mahkm olur nefis,Ve sereler, krlanglar ve her ey uzaklar.Beni vcudum gibi yarda brakacaktr,Allah'n yollarnda Atlantis!

(ocuk ve Allah, s.236-237)


54/162


mek ister blbln kan n meer bir reng ileGl budann mizcna gire kurtara su


Bm- i Dzah nr- gam salm di l-i sznmaVar mdim ebr-i ihsnn sepe ol nra su


55/162

107

g

Tnet-i pkini ren klm ehl-i lemektid klm tark-i Ahmed-i Muhtr'a su

Seyyid-i nev'-i beer dery-y drr-i stfKim sepipdir mu'cizt te-i erra su

Klmak iin tze glzr- nbvvet revnaknMu'cizinden eylemi izhr seng-i hre su

Mu'cizi bir bahr- b-pyn imi lemde kim

Yetmi ondan bin bin te-hne-i kffra su

Hayret ilen parman diler kim etse istim'Parmandan verdii iddet gn Ensr'a su

Eylemi her katreden bir bahr- rahmet mevc-hzEl sunup urga vuz' iin gl-i ruhsra su

Hk-i pyna yetem der mrlerdir muttaslBan tadan taa vurup gezer vre su

Zerre zerre hk-i derghna ister sala nrDnmez ol derghdan ger olsa pre pre su

Zikr-i na'tn virdini dermn bilir ehl-i hatEyle kim def'-i humr iin ier mey-hre su

Y Habballh y Hayre'l-Beer mtknmEyle kim leb-teneler yanp diler hemvre su

Sensin ol bahr- kermet kim eb-i mi'rcdaeb-nem-i feyzin yetirmi sbit seyyra su

eme-i hurdden her dem zll-i feyz inerHcet olsa merkadin tecdd eden mi'mra su

108

p

Ymn-i na'tndan gher olmu Fuzl szleriEbr-i nsndan dnen tek l'l-i ehvre su

Hb- gafletden olan bdr olanda rz- harHb- hasretden dkende dde-i bdra su

Umduum oldur ki rz- har mahrm olmayameme-i vasln vere ben tene-i ddra su

(Dvn, s .31-33)

GAZEL

Beni cndan usandrd cefdan yr usanmaz mFelekler yand hmdan murdm em'i yanmaz m

Kamu bmrna cnn dev-y derd eder ihsnNiin klmaz bana dermn beni bmr sanmaz m

Gamm pinhn tutardm ben dediler yra kl renDesem ol b-vef bilmem inanr m inanmaz m

eb-i hicrn yanar cnm dker kan em-i girynmUyadr halk efgnm kara bahtm uyanmaz m

Gl-i ruhsr na kar gzmden kanl akar su

Habbim fasl- gldr bu akar sular bulanmaz m

Deildim ben sana mil sen ett in aklm zi lBana ta'n eyleyen gfil sen i grge utanmaz m

Fuzl rind-i eyddr heme ha lka rsvdrSorun kim bu ne sevddr bu sevddan usanmaz m

(Dvn, s.259-260)


GAZEL


KIT'A


56/162

109

if-y vasl kadrin hecr ile bmr olandan sorZll-i evk zevkin tene-i ddr olandan sor

Lebin srrn gelip gftra benden zgeden sormaBu pinhn nkteni bir vkf- esrr olandan sr

Gz yallarn hl in ne bilsin merdm- i gfilKevkib seyrini eb-t-seher bdr olandan sor

Habersiz olma fettn gzlerin cevrin ekenlerdenHabersiz mestler b-ddn hyr olandan sor

Gamndan em' tek yandm sabdan sorma ahvlimBu ahvli eb-i hicrn benimle yr olandan sor

Harb- cm- akm nergis-i mestin bilir hlimHarbt ehlinin ahvlini hammr olandan sor

Muhabbet lezzetinden b-haberdir zhid-i gfil

Fuzl ak zevkin zevk-i ak var olandan sor(Dvn, s.171)

KIT'A

Her kimin var ise ztnda erret kfrIstlht- ulm ile mselmn olmaz

Ger kara ta kzl kan ile rengn etsenTab'a tayr verip la'l-i Bedahn olmaz

Eylesen tt ye ta' lm-i ed-y kelimtNutku insn olur amm z insn olmaz

Her uzun boylu ec'at idebilmez da'vHer aa kim boy atar serv-i hrmn olmaz

(Dvn, s.304)

110

Kalem olsun eli ol ktib-i bed-tahrrinKi fesd- rakam srumuzu r eylerGh bir harf sktuyla klar ndiri nrGh bir nokta kusruyla gz kr eyler

(Dvn, s.18)


GUFRAN


Hikmet-i Yezdan'a karmak muhalBaz nisa eyler baz da rical


57/162

111

Karaman'n Yakla bucanda dodu (1863). Asl adAli'dir. 1926 ylnda Karaman'da ld. Saz almaya 15 yandabalam, aruz ve hece ile iirler yazmtr.

DEV RYE

Katre idim ummanlara kartmKa bulandm ka duruldum kim bilirlemleri ka devredip dolatmBir sanata ka sarldm kim bilir

Bulut olup adm bilirimBran ile yadm bilirimAlt'anadan doduumu bilirimKa ebeden ka soruldum kim bilir

Ka kez gani oldum ka kere fakirKa kez altn oldum ka kere bakrBilmem ki ka ktip ismimi okur

Ka deftere ka grldm kim bilir

Ka let oldum ellerde bakldmSemadan ka kere indim ekildimBalk olup binalarda yapldmKa ykldm ka kuruldum kim bilir

Baz nebat oldum toprakta srdm

Bilmem ka atann sulbnde durdumBir def'a cennet-i lya girdimFakat nra ka srldm kim bilir

Beni bir ka kere nakl ett i HallkKlli ey'e Kdir Feyyz- MutlakKa kez kse oldum ka kerre bardakKa yoruldum ka krldm kim bilir

112

Bu ka nc keml ka nc zevalBir Mansr'um ka dr oldum kim bilir

ikr olup saydolundum tutuldumNice nice penbe olup atldmDokundum tezghta halka satldmKa aldm ka drldm kim bilir

Ka kere st oldum ka kere ayranKa kere davar oldum ka kere kurbanKa kere memlk olup misl-i hayvan

Elden ele ka verildim kim bilir

Ka kez gezdim ehl-i dkkan elindeKul ne bilir her ey Sultan elindel idim Hekim Lokman elindeKa kurudum ka karldm kim bilir

Kanc dem'in evldndanz

Kanc lemin bnydndanzKanc frkann efrdndanzAnlatamam ka bozuldum kim bilir

(Trk Halk iiri, s. 102-103)


HALDE NUSRET ZORLUTUNA


Artk gelse de b ir, gelmese de birDermn yanmada bulan bir gnl,V hd t b h ld !


58/162

113

stanbulda dodu (1901). Erenky Kz Lisesini bitirdi.stanbul niversitesi Edebiyat Fakltesi Tarih Blmnde bir sreokudu. 1924ten itibaren Edirnede balad retmenliini eitliehirlerde srdrd. Ankara Kz Teknik Okulu retmeni iken1957de emekli oldu.

Mtareke yllarnda igalcilere kar yazlar yazd. lkiirlerinde Milliyeti Edebiyat akmnn etkisinde kald. iirlerindehece lsn, romanlarnda ise konuulan Trkeyi kulland.1983 ylnda Kltr ve Turizm Bakanl Hizmet Beratn ald.mml-Muharrirat (Yazarlarn Annesi) ilan edildi.

Eserleri :

iir : 1.Geceden Taan Dertler (1930), 2.Yayla Trks(1943), 3.Yurdumun Drt Buca (1950), 4.Ellerim Bombo (1967)

Roman-Hikye : 1.Kller (1921), 2.Sisli Geceler (1922),3.Gln Babas Kim? (1933), 4.Beyaz Selvi (1945), 5.Bykanne(1971), 6.Aydnlk Kap (1974), 7.Ak ve Zafer (1923)

Htra : Benim Kk Dostlarm (1977)

BAHAR GELD

Yllardr kaybettim o tat l sesi,Bir trl iimde tmez o blbl.Bin mre bedeldi bir tek namesi;Hem tmez, hem iten gitmez o blblKalbim sktuna kne oldu.

Dediler : Gelecek, sen bekle biraz;Salarnda snbl, yznde gl var;Dilinde nameler, baknda nz,Btn hametiyle gelecek bahr!Bu mjde, dillerde efsne oldu.

Hasret dedikleri zorlu atetir;Bekledim, barm dalad gl gl.

114

Vahdet arbna mey-hne oldu!

Yrekten, derinden fkrd bir h,Eriti imdda Rahmet-i Rahmn.I kla doldu cn, elhamdlillh,Gnlde grnd en byk SultnBezminde kandiller pey mne oldu,

Nusret bu ak ile dvne oldu!

(Trk iiri Antolojisi-I, s.197-198)


HALD FAHR OZANSOY

stanbulda dodu (1891) Galatasaray Lisesini bitirdi


IV

Hulyl servilerden uar hasta bir rec


59/162

115

stanbul da dodu (1891). Galatasaray Lisesi ni bitirdi.Ehliyet imtihann vererek Mula L isesine retmen oldu (1916).Sonradan stanbul liselerinde devam eden edebiyat retmenlii

krk yl srd. 23 ubat 1971de stanbulda vefat etti. ZincirlikuyuMezarlnda medfundur.

Halid Fahri, 1914-1918 yllar arasnda adn aruz iirleriyleduyurmu, sonra Yeni Mecmuada art arda hece iirleriyaymlayarak Hecenin Be airinden biri olmutur. iirlerindeounlukla egzotik sahnelere, hzn ve melankoli gibi bireyselduygulara, ak ve lm temalarna yer vermitir.

Eserleri :

iir : 1.Rya (1912), 2.Cenk Duygular (1917), 3.Efsaneler(1919), 4.Zakkum (1920), 5.Bulutlara Yakn (1920), 6.GlistanlarHarabeler (1922), 7.Paravan (1929), 8.Balkonda Saatler (1931),9.Sulara Dalan Gzler (1936), 10.Hep Onun in (1962),11.Sonsuz Gecelerin tesinde (1964)

Roman : 1.Sulara Giden Kpr (1939), 2.Aklar YolununYolcular (1939)

Oyun : 1.Bayku (1916), 2.lk air (1923), 3.Snen Kandiller(1926), 4.Nedim (1932)

ADIRVANLAR

I

Musluklarnda ince bir heng-i ir-i h,

Mermer stunlarnda gvercinler alar,Baygn c vlda r,Mnis rltlarla akar msik-i rh..

II

Raan ezanlarn uzanr aks-i nlii,Sessiz, bo avlularda kk kumrular gezer,

Durgun minrelerDinler r ltlardaki er- cii.

116

Hulyl servilerden uar hasta bir rec,Yorgun prldar, der-i mescidde hep sar

Kandil ziylar,Abdest alr adrvanlarn altnda bir hoca

V

Musluklarnda ince bir heng-i ir-i h,Mermer stunlarnda gvercinler alar,

Baygn c vlda r,Mnis rltlarla akar msik-i rh..

(iir Tahlilleri-I, s.205)


HASAN AKAY

Trabzonun Arsin ilesinde dodu (1963). lk ve orta


GECEDEN

Gn eriyip karnca sulara


60/162

117

renimini Arsinde tamamlad. 1991de Atatrk niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Dou Dilleri ve Edebiyatlar Blmnden

mezun oldu. 1991-1996 yllarnda Mill Eitim Bakanlna balokullarda retmen olarak alt. 1996 ylnda Harran niversitesiFen- Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blmne retimGrevlisi olarak atand. Halen ayn grevini devam ettirmektedir.

Eserleri :

iir: 1.Eyll Yorgunu (1991), 2.Gl af akl Bir zlem (2000)

SANA GELDMSenin unuttuun yerlerden geldimBir avu deniz getirdim sana,Gzlerimde dalgalarn tuzlu sular ,Salarmda mart larn hasret arklarBeni unuttuun yerlerden geldimKapn kapatma bana!

Adn anmadn yerlerden geldimimde yosun yeili bir hznGlgemi yaz gneleri eritmiYreimde imbatlar esmekte hlBir daha sormadn yerlerden geldimEskinin kokusunu unutmaYreinde bir duysana!

Senin dnmeyecein yerlerden geldim

zlemlerini bir bir topladm yollardanDumanl yaylalardan nefes getirdimam kokulu yollarda braktm dnSensiz olunmayan yerlerden geldimBeni anlasana!

(Eyll Yorgunu, s.46)

118

Gn eriyip karnca sulara,Hasret buram buram yakar inceden.En gzel yerinde susar arklar,Hzn perde perde iner geceden.

Karanlk sulara den klar,Gn yorgunu yosunlara yaslanr.Rzgr fsldarken senin ad n,Denizdeki baklarm slanr.

Yldzlar d klr a k elime,

Bekleyi szdr sen de bilirsinAlrm gecenin koynundan seni,Ay glnle gelirsin.

Ufukta byyen baklar nda,Bir tekne iinde krek ekerim;Ben her gece sana gelen yollardaYreime ak mitler ekerim.

(Eyll Yorgunu, s.97)


HAYL

Doum yeri o devir Rumeli'sinin kltr ve edebiyat merkez-


GAZEL

ol gnl kim m- gamda derdini tenh eker


61/162

119

Doum yeri, o devir Rumeli sinin kltr ve edebiyat merkezlerinden olan Vardar Yenicesi'dir. Asl ad Mehmed olan HaylBey, dzenli ve tam bir tahsil grmedi. Henz ocuk denecek

yata, Hayder eyhi Baba Ali Mest-i Acem'nin evresindekidervilere katld, onlarla birlikte eitli ehir ve kasabalarda gezipdolat. stanbul'a gelince iirleriyle evresinin dikkatini ekti.Defterdar skender elebi ve sonra Sadrazam brahim Paa'nnsevgi ve himayesini kazand. Knn'nin nedimleri arasna girdi vesancak beyi oldu. 1557'de Edirne'de ld.

Hayalinin zenginlii, lirizminin kuvvetli oluuyla Klasik Trkiiri'nin stn deerlerinden biridir. Tasavvufla beslenmi ince,zarif ve henkli gazelleri onu, Knn devrinin Nect ile Bk

arasnda yetimi en byk airi mertebesine ykseltmitir.

Eserleri :

iir : Dvn

GAZEL

Cihn-r cihn iindedir aray bilmezler

O mhler ki dery iredir deryy bilmezler

Harbt ehline Dzah azbn anma ey zhidKi bunlar ibn-i vakt oldu gam- ferdy bilmezler

afak-gn kan iinde dn seyr etse klarGnete zerre grmezler felekte ay bilmezler

Hamde kadlerine rite-i eki takp bunlarAtarlar tr-i maksdu nedendir yay bilmezler

Hayl fakr alna ekenler cism-i urynAnnla fahr ederler atlas u d by bilmezler

(Dvn, s.107)

120

ol gnl kim m gamda derdini tenh ekerCn gzne kuhl- sbhnellez esr eker

Yr ile k ikilik perdesini kld kVahdete erdi dahi zhid gam- ferd eker

Mre bir katre su ire vcdun gark ederTene-diller var ki bir demde yedi dery eker

iyn- blbl sgar edip glzrdaGonca la'lin ydna ey lle-ruh sahb eker

Dergehinde her ne kim emr eylese sultn- akNice yllardr Hayl hkmne tur eker

(Dvn, s.116)

GAZEL

Ne zi llet ver mee rgb ne devlet hnmz vardrKo gayr gayra yr olsun bizim Allh'mz vardr

Tar kinden ererse menzil-i maksda her kHakkat rhn gzler bizim bir hmz vardr

Mey-lde siflin tc- Cem d'e deimezlerBizim ky- harbt ire bir derghmz vardr

Gam- dny bizi bilmez vel mh- muharremdeehd-i Kerbel iin bir h u vhmz vardr

Hayl sret-i dnyya gfiller gibi tapmazHakkat vechine bakm dil-i ghmz vardr

(Dvn, s.122-123)


62/162


ve bir ninniyle darl pbir trkyle barrlarve birer hasretten ibarettirler


KAAB LE HIRKA

'beni rtn, beni rtn!'


63/162

123

mektuplarmzda

(Dou iirleri, s.26-28)

MEVLN LE EMS

aklardr benim bildiim

ben olu'um, sen deiimhangi kitaptan geldiinbilinmez ; ama sen yine gel,

yine gel debir gl saalt o rose thou art sick

ve anlalmakher zaman gizlidir hep ayr nedendeah, aktr o, bazen bir tende lr

bazen de bedende.gr'm bir yaprak, bili'im bir dalve bir gonca gl olur kimliimgyse benim belleimbelledin... uan gneler orda

ve orda, ems-i perende

birliim, dokunulmaz dirliimneyse o, hem gidende var biraz

ve hem de dnende!..Ak'la biz, ikimiz, var'la yok gibiyizah, giderek ne kadar az kendimiziniznk sende bir yaz olarak devam ederizsense bir yaz olarak bende...

sylen'din, sylenmesen de...

(Sy len iirleri, s.34-35)

124

,bir ey var : eski szleriuzun ve anlalmaz eylere gmdmgrdm : szlerin kumundabir vaha idi yazduydum, yeil ku, hadra!

dedi, 'siz,lmeden nce ln!'


grdm : gsnden kopan gne'tiyeil sz grdmavucundan doan nehribir kemerdi, giyindim Ak'hrkam rdm, brde!

dedi, 'yordun,sana verdim!'


sessizlikti, gl dourduyzm Yzme dndmZaman, gl'dr ; gl bldmyeil gl : semerat'l fuadyrdm aklara doruhzn geldi, banet suad!

dedi, 'gmn!'

'beni rtn, beni rtn!'(Sy len iirleri, s.38-39)


SMURG N SONNET

h, kuun iindeki yitik simurg, parlda!


HOCA AHM ED YESEV

Bat Trkistan'da (bugnk Kazakistan Cumhuriyeti snrla-


64/162

125

tyn yalnzlk imi, yznde su izlei ;grnr bulunmayan bir gln daarnda ;bir gnetir belki de, anlatlan gizlerigizler! kim bilir ki, kalbim gm, perdita!anlamak srma kuak, saryoru m enimesen bende anlyorsan, daha anla, elved...

bir kuatma gibiyim imdi kendi kendime...

h, gitgide kuansan binlerce kitaplar

yetmez ! daha kuan, daha kuan, bir daha...bildiklerim uzuyor ve bir bir aynalarkryor, otuz ayna, olmayacak, sabaha

yeniden diri l artk, aynalarn klnden ;kanatlarn bir yk, parldyor bugnden...

(Ay na iirleri, s.37)

126

rnn iindeki) Sayram kasabasnda dodu (1093). Sonradan Yesiehrine yerleen Ahmed Yesev, ilk renimini babas brahim

eyh'ten ve Arslan Baba'dan ald. Daha sonra Buhara'da devrintannm lim ve mutasavvf Yusuf Hemedn'ye intisap etti.Onunla Merv, Buhara, Herat, Semerkand gibi beldeleri dolat.eyhinin lmnden sonra bir sre halifesi oldu. Buhara'da iradmakamn eyh Abdlhlk Gcdvn'ye brakarak Yesi'yednd. Kalan mrn irad hizmetleriyle orada geirdi. 63yandan sonra toprak altnda yaptrd bir hcrede ibdet veriyzetle magul oldu. 1166'da ld. Mezar Yesi'dedir.

Hoca Ahmed Yesev, Trkistan'da Yesev Tarikat'nn

kurucusudur. Kendisi, Trk dnyasnda "Hazret-i Trkistn" ve"Pr-i Trkistn" olarak bilinir. Vefatndan sonra Yesevlik,Horasan, ran, Azerbaycan, Anadolu ve am'da yayld. reticive yol gsterici mhiyette olan iirleri Dvn- Hikmet adl eserdetoplanmtr. Bu eserdeki mevcut iirlerin bir ksm AhmedYesev'ye ait olup, dierleri Yesevler tarafndan sonrakiyzyllarda ilve edilmitir. Karahanl Trkesiyle yazan airin diliak ve durudur. iirlerini hece ve aruz vezniyle ve genellikledrtlkler halinde kaleme almtr.

Eserleri :

iir : Dvn- Hikmet

(Aadaki iirler, Karahanl Trkesi'nden Yeni TrkiyeTrkesi'ne aktarlmtr.)


HKMET

Rahmn Rabb'im rahmetini cri eyle seherde


HKMET

On sekiz bin leme server olan Muhammed


65/162

127

syn batana dtm, yardm eyle seherde

Estafir ve istifr eyle uzak eytndaneytn seni azdrr, selmet ver seherde

mid ile gelmiim derghna Allh'mGnhkrm, isynkr elimi tut seherde

Tevbe eyledim dilimde, gnlm korkmaz Hud'danHem rahmet ve cemli armaan eyle seherde

Yolsuz yola hep yrdm, gaflette mrm getiEy Kadr-i Zlcell, yola sal seherde

Sensin benim snam, gazap eyleme Allh'mEy btn halleri bilen, halimi sor seherde

Batan ayaa gnahm iki cihana s mazKulun si, gnahkr, gizli eyle seherde

Dadan ar gnhm, zr demee dilim yokGnhm balayp yerle bir eyle seherde

Gnahm itiraf ederim, hz rsn hem nzrs nElimi tut ey Cebbr, yola koy seherde

Garbim ve kimsesizim, breyim ve f akrSenden zge kimim var, rahmet eyle seherde

Ben siyim, gnahkrm, hamd ve sen sylememHorozlar gr, sen syler seherde

Kul Hoca Ahmed Hakk'tan kork, kim korkmaz mn yoknndedir o cehennem, hazr ol seherde

(Divan- Hikmet, s.44)

128

Otuz bin ashba rehber olan Muhammed

plaklk ve ala kanatl Muhammeds cf mmete efatl Muhammed

Geceleri yat p uyu maz, tilvetli MuhammedGarb ile yetime mrvvetli Muhammed

Yoldan azan akna hidyetli MuhammedMuhta dse herkese kifyetli Muhammed

Eb Cehl ve Eb Leheb'e siyasetli MuhammedMelmetin ykaycs selmetli Muhammed

Namaz, oru klc , ibdetli MuhammedSrekli tesbih syleyici riyzetli Muhammed

Lnetlenmi eytana siyasetli Muhammed

eriatn yoluna inyetli Muhammed

Tarikata yol gsterici irdetli MuhammedHakkata mukted iczetli Muhammed

Dular mstecb icbetli MuhammedKtle iyilik kermetli Muhammed

Tevf k veren zlime celletli MuhammedEilip secde klan itatl Muhammed

Be vakit namaz olduunda immetli MuhammedMi'rc ap vardnda ehdetli Muhammed

Ar ve Krs pazar inyetli MuhammedSekiz cennet shibi velyetli Muhammed

(Divan- Hikmet, s.59-60)


66/162


CELLDIMA GLMSERKEN EKTRDMSON RESMN ARKASINDAK SATIRLAR

B t l i k k d


sinematograf ik bir hayat olabi liro kibar evrelerden gizli batakhanelereyolculuklar, lokantalar, kr gez meleri

d t tik bi


67/162

131

Ben smet zel, air, krk yandaHer ey ben yaarken oldu, bunu bilsin insanlar

ben yaarken koptu tufanben yaarken yeni batan yaratld kinather eyi grdm iim rahatgk yarld, amura can verildilin edi lmem iin artk btn del iller eldekazandm nefretini fahielerinlnet ediyor bana bakireler de.Szlerim var kprleri geirmez

kimseyi ateten korumaz kelimelerimklsz m, saygm kalmad buday saplarnautum ama uuumradarlarla izlendigayret ettim ve svdmbu da geti polis kaytlarna.

Haytann biriyim ben, bunu bilsin insanlar

ruhumun peindedir zaptiyeler ve maliyekara ruhlu der bana grevini aksatmayan kim varsalaboratuvarda alanlara sorarsanzruhum sahteevi Nepal'de kalmSlovakyal salyangozdur ruhumsnflar dorudan geipgerekleri gren genlerin gznde.

Acaba kim bilen dorusunu? Hatta benky bucak ka ran ben ruhumusanki ne an lyorum?Ola kieytana satacak kadar bile bende ondan yok.Tel iinde kendime bir devlet srr beeniyorumnk bu, ruhum olmasa da saklanacak bir eydirdevlet srryla birlikte insann

132

ve sonunda estetik biridam belki...

Evet, evet ruhu o lmakbtn bunlar salayamaz insana.

Doruysa bu yargbu sonubu karsamaneden peki her eyi bulandryorertelenen bir konferans

ge kalkan bir otobs?Milli ef in treni niin beyaz?Ruslar neden yryorlar Berlin'e?Ne sama! Ne budalaca!Drt ncil'den Yuhanna'ytercih ediim niye?Ben oysaherkes gibi

herkesin ortasndaburada, bu istasyonda, bu siyahpaltolu casusun eliindeen okunakl ehremle bekliyorumoyundan kmyorumkorkuyorum sram geerbiletim yanar diyenmde bir yn aalya

bir sr arkfelekgergin enekli cesetleriylenmde binlerce iekkorkuyorum sra sendesen de bala ve bitir diyecek.Yo, hayryapamaz bunu. yapmasn bana dnyasyleyinaynada iskeletini


grmeye kadar varan kaka kii var unun urasnda?

Gelin


dl saan her rzgrnvebas bende kalacakvars n bende biriksindurgun suyun sayhas


68/162

133

Gelinbir pazarlk yapalm sizinle ey insanlar!

Bana ktbana terkettiiniz dnceleri verino vazgetiiniz gnler, eski yanllar nzah, ne aptalm m dediiniz zamanlaronlar verin, yaknmalarnzartk glmeye deer bulmadnz akalarben atm onlar dediiniz ne varsabunda zlecek ne var dediiniz neyse onlar

boa km abalar, bozuk niyetleriniziinizde krk dkk, yoksul, yabansverin banaverin taammden ilediiniz sular da.Bedelinde biliyorum size ekyazmam yakk almazbunca kaybolmu talanparayla llr m ya?

Bakn ben, bir ok tuhafmarifetimin yansrailgin deme yollar bulabilen biriyimstme yoktur deme hususundaszn geliiyesi olduunuz dernek toplants ndabir syleve ne dersiniz?Bir sylev : Byk nsanlk deali hakknda!Yahut adnza bir ekili dzenleyebilirimkazanana vertigolar, nostaljilerkarasevdalar kar.Yapls n adil pazarl kyapls n yaplacaksaite koydum ilemeyi dndm sularsizin gemi hatalarnz karsna.Ne yapsam

134

durgun suyun sayhasyumuatmay bilen ate

t sahibi topraknasl olsa geri verecekbenim klc m

(Erban, s.9-12)

AMENT

nsaneref-i mahlkattr, derdi babambu szn szler iinde bir yeri vardama bir eyll gn bilek damarlarm kestiim zamanbu sz asl anlamn kavradgeti vgnlarn, banlarn, reklamlarn arasndangeti tarih denilen tamahkr tccarkararm rakamlarn yarklarndan szarak

bu sz yreime kadar alalddamar kesildi, kandr akacakama kan kesilince damardan s caksmscak kelimeler boandak iin karnma ve gsmelm iin yreime srdm ecza utu birdenak ve lm bana yenidensu ve ate ve toprakyeniden yorumland.

Dilce susupbedence konuulan bir adabiliyorum kolay anlalmayacakkanatlar kara fcur iekleri am olan dnyannyank yada boulan yaplarn arasndadelirmek hakkn elde bulundurmakrahma ada terimlerle yana mak iin


bana deha deilbelgeler gereklikantlar, ifadeler, resmi mhr ve imzagenken


Solgun evler, l bir da, iyice solmu dudakbile bir bir nlayanihtilal haberidirve gecenin gm ipliklerden ilenmi oluu


69/162

135

genkenpepee ka gece yllarca

acyan, yumuak yerlerime yaslanp uardmbilmezdim neden baz saatleralaturka vakitlere ayarlneden karpuz sergilerinde lks yanaryazg desemkt bir ey dokunmu olurdu sanki dudaklarmaTokataklma bile gelmezdi

babam onbeli olmasa.

Meyan kk kazarm babam krlardaben o yata koltuumda kitaplariaret parmamda zincir, cebimde sedef akcebimde krlanglar, lgnlk sayfalarkafamda yasak dnceler, Gide mesel.

Kar yaarken kirlenen bir eydi benim yzmher sevin nbetinde kusmak sunuldu banagecenin anlam tkansn diye sl k alarresimli bir kitaptan alardm hayat moysa her gnmerkep kiralay p da kazlan kkleriForbes firmasna satanbabamd.

Budurite bir daha korkmamak iin korkmaz grnen korkuite ehirleri bayndr gsteren yalanite mevsimlerin deitii yerde buharlaankelepeler, srgnler, genlik aclarylagbela kurduum cmle ite bu;ten kaygusu ykl ar bir ha tamaktantenimin olanca arl yokoldu.

136

ve gecenin gm ipliklerden ilenmi oluunisan aylar gelince vcudu hafifletir

ahlanan grevler iinde kahkahalarm kstahbaklarm beyaz bulutlara kar oburmarlara ayarlanmak hevesindeki sesimgider ehre ve araba yaltaklanarakbiraz alayabilmek iinfotoraflar ektirirbabamseferberlikte mekkredir

nsannglgesiyle tanmland bir adamarlara der belki birka ey aklamakbelki ruhlarn glgesider de marlarammkn olur babamvarlk sanc syla rmak :

Ezan sesi duyulmuyorHa dikilmi minbereKfir Yunan bayrak asmCmilere, her yere

yle ise gel kardeimHep verelim el elePatlatalm bombalar

anlar sussun her yerde

anlar sustu ve fakatbinlerce yln yabancs bir sesdedi minarelere :Tanr uludur Tanr uludurpolistir babamCumhur iyetin bir kuludur.


Benseanlam deilim byle maceralardanne Godiva geer yoldan, ne bir kimse kr oluryalnz


akt gne kadarsrdrr yorucu kovalamay.

Hanidir grkl dnya dnyalar ire doan?


70/162

137

yalnzcokunluu karsnda ilendiim adrvan

nfus czdanmda tuhafekmek damgas dururbenim iim bulutlar arnlamak gn boyuetin slak tadna doruyava yava uyanmakocuk kemiklerinden yelkenler yap phrsz cenazelerine bine binetemiz deklerin rpertisinden eme

korkak dualarndan cibinlikler kurarakdokunduum banknotlarn tiksinmeyi itiraznaksz yaamaklarsilahlanmak sanarakkardmboaza tkanan lokmann hartasnknmda gneler halka datmak iinhalk suvarmak iin salarmda bin rmak

htrdm caddeleri meer ki mezarlarmhazrm zaten duvar sklm b ir yumruafly Pan-Amdrink Coca-Cola.

Tutun ve yzletirin hayatlarbiri kr bataklarn rpnnda kutsalbiri serke ama olduka da hakl.lmlerlmlere ulanmakta ustadrhayatsa bir baka hayata kar.Oradaak ve ocukbirbirine katmaznasl katmyorsa baaklara austos scakendi tehlikesi peinden gider insanputlar n dahi damarndan

138

Hanidir grkl dnya dnyalar ire doan?Nerde, hangi yremizde zihnin

tun surlardan berkitilmi lkesiaz bayat suyla alkalanm ocua rahm olanparti brorleri yoksa kaf iyeler mi?Hangi cisimdir aka bilmek isterimtakvim yapraklar nn arasn doldurannedir o kat eyki gcgnln dadaasn durultacak?

Hayatdrt eyle kaimdir, derdi babamsu ve ate ve toprak.Ve rzgr.Ona kendimi sonradan ben ekledimpiirilmi amurun zifir korkusunuham yrein ptrlerini getimgvdemi lemlere zerkederek

varoldum kayrasyla Varedenineref-i mahlkatnedir bildim.

(Erban, 35-40)


71/162


Daima eeceksin bakalar na boyun;Hlyana karmasn ne ehir, ne de ar,Yamalarda her akam batan gnee karUan kular dn, geen kervanlar an


KROLU

Ne zaman yaad kesin olarak belli olmayan Krolu,Anadolu'da hl 24 kol halinde yaamakta olan halk hikayesinin


72/162

141

, g Madem ki kara bahtn adn koydu oban!

Nas l yaad ndan, ne iip yediinden,ngrak seslerinin dalara dediindenAnlatt uzun uzun.ehrin uultusundan usanm ruhumuzunNadir duyabildii taze bir heyecanla,Kartm o gn bu gn bu zavall obanla,Bingl yaylalar nn mavi dumanlar na,Gnlm yayla yaptm Bingl obanlarna

(Trk iiri Antolojisi-I, s.188-189)

142

y ykahramandr. Asl ad, Ruen Ali'dir. Babas, bir rivayete gre ran

ah, bir rivayete gre stanbul Padiah, Bolu Beyi yahut ErzurumBeyi tarafndan gzne mil dktrlmek suretiyle kr edilmitir.Krolu'nun hayat, babasnn cn alma yolunda gemitir.

iirlerinde yiite bir eda ve duygu incelii grlr.Koaklamayla birlikte gzellemeler de sylemitir.

KOAKLAMA

Benden selam olsun Bolu Bey'inekp u dalara yaslanmaldrAt kinemesinden, karg sesindenDalar seda verip seslenmelidir

Dman geldi tabur tabur dizildiAlnmza kara yaz yazldTfek icat oldu mertlik bozulduEri kl knda paslanmaldr

Krolu der mi eski anndanAyrr ounu er meydanndanKrat kpnden, d man kanndanevre dolup kalkan slanmaldr

(Trk Halk iiri, s.33-34)


MAHMUT KAPLAN

anlurfa'nn Suru ilesinde dodu (1953). 1973'te Gazian-tep Lisesi'ni bitirdi. 1978'de Hacettepe niversitesi TrkolojiBl ' d ld A k ' d i ik li l i d bi


BR LYLE RPORTAJ

Bir glge gibi gezdim aranzda dolatmAydnlk dnyanzda glgeye yer yok bildim


73/162

143

Blm'nden mezun oldu. Ankara'nn deiik liselerinde bir sre

edebiyat retmenlii yapt. Ankara niversitesi Dil ve Tarih-Corafya Fakltesi'de "Eski Trk Edebiyat" alannda YksekLisans ve Doktora'sn tamamlad. 100.Yl niversitesi Fen-Edebiyat Fakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm'nde YardmcDoent olarak alt. Hlen, Celal Bayar niversitesi Fen-EdebiyatFakltesi Trk Dili ve Edebiyat Blm'nde Profesrdr.

Eserleri :

iir : ksz Kubbe (1994)

Hikye : Benzemek Korkusu (1989)nceleme : 1.Hayriyye-i Nb (1995), 2.Net Dvn (1996)

KSZ KUBBE BOMBO

Yrtt karanlk g bir yldzBir gl dal krldBir yarasa frlad bolua yalnzSessizlik canevinden vuruldu

Blbl visl rylarnda baygnGlgeler byd sulardaAlev sard gnllerde yangnDkld gzyalar art arda

Bir tomurcuk at llBir mermer paras dtGvercinler uyandBir balk hkrd, kal gitme kal.

Karanlk dalga dalga koyulatBir gvercin havalandTrbe boRuhumu bir ince sz dolatksz kubbe bombo

(ksz Kubbe, s.13)

144

Ne aya el uzattm, ne gnee ulatm

Srt mda ar bir yk karanla ekildim.

Anlattm yadrgandm, dinledim duygulandmYarn grmeseydim sevinip glecektimBtn insan lar gibi kemik, et, sinir, kandmikyet ettiim yok ben zaten lecektim.

Kart serv ilerin glgem glgelerine

Bir i damlas gibi mezarma dkldmArlam bir yk ulatrmak yerineGerek, d iye irkildim, vakit tamamd ldm.

(ksz Kubbe, s.20)

KERVANLAR GEER

Yosun kokulu bir akamEl ayak ekilmiDerede kurbaalar korosuDuvarda saat tiktaklarKaranlk stme stme eilmi

Uzat r ban uzaklardan bir kTitrer sdn gm dallar ndaBiraz

Fsldanr kulama bir sesHaykrmak isterim avaz avaz

Ay yamurlu tepelerden ykselirKovar bulutlar bir serin rzgrUzar yaylr kurbaalar korosuUzaktan yorgun kyller gelirGzlerim dolar


Drt duvar odamn iinde benBir pencereye bakarm bo gzlerleBir uzanrm yataa bitkinKulamdan kervanlar geerB d i


MEHM ED KF ERSOY

Mill ai r Mehmed kif ERSOY, 1873'te stanbul'da dodu.Kk yata Arapa, Farsa, sonradan Franszca rendi.Yksek renimini Halkal Baytar Mektebi'nde yapt Buray


74/162

145

Ben neredeyim

Kimi bekliyorum bilmedenKimi bekliyorumNeden?

(ksz Kubbe, s.51)

146

Yksek renimini Halkal Baytar Mektebi nde yapt. Buray

birincilikle bitirdi (1894) ve drt yl Rumeli, Arnavutluk veArabistan'da alt. 1908'den sonra Srt- Mstakm ve Sebl'r-Red adl dergilerde iirler ve makaleler yaymlad. 1914sonunda Almanya'ya gitti. Birinci Dnya Sava'ndan OsmanlDevletinin yenik kmas zerine Mill Mcadele'yi destekledi,Ankara'ya gitti (1920). I.Millet Meclisi'nde Burdur milletvekili oldu.stikll Mar'n yazd (1921). 1925'te Msr'a gitti. Orada on ylkald. Cmi'l-Msriyye Drlfnn'unda Trk Edebiyat okuttu.1935'te balayan hastal artnca yurda dnd (Haziran 1936). 27

Aralk 1936'da stanbul'da ld. Mezar

Documents

isigin büyüsü, türk siirleri Guldeste