Kar, Yamur, Sis

Kar, Yamur, SisKt hava artlarnda evden kmamalyz. Zorunlu hallerde toplu tama aralarn kullanmalyz.

1Bilgi HazinemFarkl hava artlar trafii etkiler. Srcler, hava artlarnn deieceini dikkate almaldr. Yayalarda hava artlarna uygun giyinmeli, trafik kurallarna uyulmaldr. Kt havalarda evden klmamal ve zorunlu hallerde toplu tama aralar kullanlmaldr.

2Yal havalarda ar hz yapmak kazalara neden olabilir. Yamurlu, karl, sisli havalarda dk hzda gidilmeli, takip uzakl iyi ayarlanmal, farlar ak olmaldr. K mevsiminde arabada zincir, takoz ve ekme halat bulundurulmaldr. ok gneli ve scak havalar da ara kullanmay olumsuz etkiler. nsann dikkati dalabilir, bylece kazalar yaanabilir.

3Kar Nasl Oluur?Kar, bulutlan oluturan minicik su tanelerinin ok souk hava ile karlamas sonucu, ok ince buz paralarna dnmesidir. Bu, o kadar abuk olmutur ki, su tanesi yamur olamadan kara dnmtr.

4Aslnda k mevsiminde bulutlar hemen her zaman, havadan da hafif olan minik buz paracklar ierirler. Ama kar yamas iin belli etkenlerin bir araya gelmesi gerekir. Bu etkenler, dk s ve hava akmlardr, ite bu ortam, buz paracklarnn birleerek kar seklinde yamasna yol aar.

5Yamur Nasl Oluur?Yamurun olumasnda 2 ilem gerekleiyor. Younlama ve buharlama. Gne nn etkisi ile her gn yz binlerce metrekp su buharlaarak atmosfere doru ykseliyor. Ve ykseldike soumaya balyor. yle biran geliyor ki su buhar iinin ok dk olduu bir blgeye geliyor.

6Souk hava katmanna rastlayan buhar tanecikleri havadaki toz paracklarna tutunarak su damlalar haline dnyor. Bunlar birleerek bulutlar oluturuyor. Bu su damlacklarnn yeryzne dmesi yani yamur oluturmas iin belirli bir bykle gelmesi gerekiyor. Bu da yz binlerce su damlacnn birlemesi anlamna geliyor. Yeterli bykle ulanca yerekiminin etkisiyle yere dmeye balyor. Btn bu anlattmz ilemler ise ortalama 8 gn sryor.

7Sizlere bir soru; Yaan yamurun sresi neye bal? Bir bulutun yars yamur olarak yaar bu da tahminen 30 dakika srer. Ama bulutlar devaml oluursa yamur gnlerce yaar.Peki hava kapal olduu halde bazen yamur yamaz bunun sebebi ise; su damlalarnn scak ve kuru bir hava katmanndan geiyor olmasdr. Burada su damlalar yeniden buharlar ve yamur olumaz.

8Hi dikkatinizi ekti mi bilmiyorum, saanak yamur yaarken ilk taneler her zaman daha iridir. Bunun sebebi de yamur damlalarnn yeryzne inerken souk ve nemli hava ile karlamasdr. Souk ve nemli katmandan geen damlalar buharlamadan yeryzne inerler. Bu srada hacim ynnden bydkleri gibi havann nemini de aldklar iin daha da byrler. Ve saanak yamurda ilk taneler daha byk olur. Arkadan gelen damlalar ise nemi azalm bir katmandan getikleri iin ilk tanelerden daha kktr.

9Yamurun yamas iin su damlalarnn belirli bir bykle gelmesi gerektiin sylemitik. Bu da damlalarn birbiri ile birlemesi ile olmaktadr. Bu birleme 2 trl olur. arpma ile birleme ve kristalleme ile birleme.

101-arpma le Birleme:Buluttaki su tanecikleri rzgarn etkisi ile bir oraya bir buraya itilirler. Birbirlerine arptka birleerek su damlacklarn olutururlar. Oluan su damlacklar da kmeleerek su damlalarn meydana getirirler. Bu damlalar belirli bir arla ulanca havadan daha ar hale gelerek yere yamur olarak derler.

112-Kristalleme Yolu le Birleme:Hava scakl birdenbire derse su tanecikleri donarak buz kristallerini olutururlar. Bu kristaller yere derken daha scak bir hava katmannn iinden geer. Burada eriyip yeryzne yamur olarak iner.

12Sis Nasl Oluur?Sis yer yzndeki yatay gr mesafesini 1 Km'nin altna dren bir meteorolojik bir olaydr.Az nce alak bulutlar blmnde grdmz Stratus bulutunun yerde veya yere yakn seviyede olumas olarak ta bilinir.Su buharnn youmas veya donarak kristallemesi sonucu ortaya oluan ok kk su damlacklar veya buz kristallerinden meydana gelmitir.

13Sis iinde isenti biiminde ok hafif yalar grlebilinir.Sis byk lde gnee engel olur ve zellikle deniz olmak zere hava ve kara ulamn da olumsuz ynde etkiler.

14Sis Trleri

151) Radyasyon Sisi:Ak ve durgun gecelerde s kayb sebebiyle yer yzeyi ve yzeye yakn hava sour. Yerden yukar doru ykseklik arttka atmosferde ters bir scaklk dalm ortaya kar. Alt seviyelerde hava souktur. Ykseklik arttka scaklk da artar. Souma havann i noktasna kadar inerse sis meydana gelir. Gece balar, gndz hava snnca, leye doru ortadan kalkar.

162) Adveksiyon (Yatay Hava Hareketi) Sisi:Scak ve nemli havann souk bir yzey zerine hareketi ile alt katmanlarn souyarak su buharnn younlamas sonucu oluan sislerdir.

173) Ororafik (Yer ekili) Sisi:Yatay hareket eden havann yer ekli etkisiyle ykselerek soumas neticesinde oluan sislerdir. Yer ekli etkisiyle ykselme hafif hafif ve yataya yakn olmaldr.

184) Cephe Sisleri:Karlaan iki farkl hava ktlesinden scak olann souk olan zerinde ykselerek soumas neticesinde oluan sislerdir.

19Yararlanlan KaynaklarMEB Hayat Bilgisi Ders Kitab 155. SayfaHcreleme Yntemine Gre Hayat Bilgisi 2. Kitap 113 - 118. Sayfawww.msxlabs.orgwww.soylenasil.comwww.fenokulu.netsiyahajanda.blogspot.comnurunkapisi.blogcu.comyenimakale.com

20Hazrlayan ve SunanGktu Kubat3-C 414

21Beni Dinlediiniz in Teekkr Ederim.

22