KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 2017 ANAYASA DEĞİŞİŸişiklikleri-Kar...KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ TACETTİN ÇALIK 2 ESKİ METİN C. TürkiyeBüyükMillet

KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ

Hazırlayan : Tacettin ÇALIK

Mail : [email protected]

İnternet Sitesi : www.kpssvatandaslik.com

Facebook adresi : https://www.facebook.com/anahtarkelimelerlevatandaslik/


TACETTİN ÇALIK 1

ESKİ METİN

IX. Yargı yetkisiMadde 9 – Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız mahkemelerce kullanılır.

I. Türkiye Büyük Millet MeclisiA. Kuruluşu:Madde 75 – Türkiye Büyük Millet Meclisi genel oyla seçilen beşyüzelli milletvekilinden oluşur.

Milletvekili seçilme yeterliliği

Madde 76 – Yirmibeş yaşını dolduran her Türk milletvekiliseçilebilir.

En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, yükümlü olduğuaskerlik hizmetini yapmamış olanlar, kamu hizmetindenyasaklılar, taksirli suçlar hariç toplam bir yıl veya daha fazlahapis ile ağır hapis cezasına hüküm giymiş olanlar; zimmet,ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık, dolandırıcılık, sahtecilik, inancıkötüye kullanma, dolanlı iflas gibi yüz kızartıcı suçlarla,kaçakçılık, resmi ihale ve alım satımlara fesat karıştırma,Devlet sırlarını açığa vurma terör eylemlerine katılma ve bugibi eylemleri tahrik ve teşvik suçlarından biriyle hükümgiymiş olanlar, affa uğramış olsalar bile milletvekiliseçilemezler. (2) Hakimler ve savcılar, yüksek yargı organlarımensupları, yükseköğretim kurumlarındaki öğretim elemanları,Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamu kurum ve kuruluşlarınınmemur statüsündeki görevlileri ile yaptıkları hizmetbakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamu görevlileri veSilahlı Kuvvetler mensupları, görevlerinden çekilmedikçe, adayolamazlar ve milletvekili seçilemezler.

YENİ METİN

IX. Yargı yetkisiMadde 9 – Yargı yetkisi, Türk Milleti adına bağımsız ve tarafsız mahkemelerce kullanılır.

I. Türkiye Büyük Millet MeclisiA. Kuruluşu:Madde 75 – Türkiye Büyük Millet Meclisi genel oyla seçilen altıyüz milletvekilinden oluşur.

B. Milletvekili seçilme yeterliliği

Madde 76 – On sekiz yaşını dolduran her Türk milletvekiliseçilebilir.

En az ilkokul mezunu olmayanlar, kısıtlılar, askerlikle ilişiğiolanlar, kamu hizmetinden yasaklılar, taksirli suçlar hariçtoplam bir yıl veya daha fazla hapis ile ağır hapis cezasınahüküm giymiş olanlar; zimmet, ihtilas, irtikap, rüşvet, hırsızlık,dolandırıcılık, sahtecilik, inancı kötüye kullanma, dolanlı iflasgibi yüz kızartıcı suçlarla, kaçakçılık, resmi ihale ve alımsatımlara fesat karıştırma, Devlet sırlarını açığa vurma, teröreylemlerine katılma ve bu gibi eylemleri tahrik ve teşviksuçlarından biriyle hüküm giymiş olanlar, affa uğramış olsalarbile milletvekili seçilemezler.Hakimler ve savcılar, yüksekyargı organları mensupları, yükseköğretim kurumlarındakiöğretim elemanları, Yükseköğretim Kurulu üyeleri, kamukurum ve kuruluşlarının memur statüsündeki görevlileri ileyaptıkları hizmet bakımından işçi niteliği taşımayan diğer kamugörevlileri ve Silahlı Kuvvetler mensupları, görevlerindençekilmedikçe, aday olamazlar ve milletvekili seçilemezler.


TACETTİN ÇALIK 2

ESKİ METİN

C. Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçim dönemi

Madde 77 – Türkiye Büyük Millet Meclisinin seçimleri dört yılda bir yapılır.

Meclis, bu süre dolmadan seçimin yenilenmesine karar verebileceği gibi,Anayasada belirtilen şartlar altında Cumhurbaşkanınca verilecek karara göre deseçimler yenilenir. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir.

Yenilenmesine karar verilen Meclisin yetkileri, yeni Meclisin seçilmesine kadarsürer.

D. Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin geriye bırakılması ve araseçimleri

Madde 78 –

Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse, TürkiyeBüyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir.

Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre buişlem tekrarlanabilir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma olması halinde, araseçime gidilir. Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genelseçimden otuz ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, boşalanüyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini bulduğu hallerde, araseçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar verilir.

Genel seçimlere bir yıl kala, ara seçimi yapılamaz.

Yukarıda yazılı hallerden ayrı olarak, bir ilin veya seçim çevresinin, TürkiyeBüyük Millet Meclisinde üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip edendoksan günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır. Bu fıkra gereğiyapılacak seçimlerde Anayasanın 127 nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmüuygulanmaz.

3. Üyelikle bağdaşmayan işler

Madde 82 – (2) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, yürütme organının teklif,inha, atama veya onamasına bağlı resmi veya özel herhangi bir işlegörevlendirilemezler. Bir üyenin belli konuda ve altı ayı aşmamak üzereBakanlar Kurulunca verilecek geçici bir görevi kabul etmesi, Meclisinkararına bağlıdır.

YENİ METİN

C. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanının seçim dönemi

MADDE 77- Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanlığı seçimleri beşyılda bir aynı günde yapılır. Süresi biten milletvekili yeniden seçilebilir.Cumhurbaşkanlığı seçiminde birinci oylamada gerekli çoğunluğunsağlanamaması halinde 101 inci maddedeki usule göre ikinci oylama yapılır.

D. Seçimlerin geriye bırakılması ve ara seçimler

Madde 78 –

Savaş sebebiyle yeni seçimlerin yapılmasına imkan görülmezse, TürkiyeBüyük Millet Meclisi, seçimlerin bir yıl geriye bırakılmasına karar verebilir.

Geri bırakma sebebi ortadan kalkmamışsa, erteleme kararındaki usule göre buişlem tekrarlanabilir.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeliklerinde boşalma olması halinde, araseçime gidilir. Ara seçim, her seçim döneminde bir defa yapılır ve genelseçimden otuz ay geçmedikçe ara seçime gidilemez. Ancak, boşalanüyeliklerin sayısı, üye tamsayısının yüzde beşini bulduğu hallerde, araseçimlerinin üç ay içinde yapılmasına karar verilir.

Genel seçimlere bir yıl kala, ara seçimi yapılamaz.

Yukarıda yazılı hallerden ayrı olarak, bir ilin veya seçim çevresinin, TürkiyeBüyük Millet Meclisinde üyesinin kalmaması halinde, boşalmayı takip edendoksan günden sonraki ilk Pazar günü ara seçim yapılır. Bu fıkra gereğiyapılacak seçimlerde Anayasanın 127 nci maddesinin üçüncü fıkrası hükmüuygulanmaz.

3. Üyelikle bağdaşmayan işler

Madde 82 – (2) Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, yürütme organınınteklif, inha, atama veya onamasına bağlı resmi veya özel herhangi bir işlegörevlendirilemezler.


TACETTİN ÇALIK 3

ESKİ METİN

II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri

A. Genel olarak

Madde 87 – Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanunkoymak, değiştirmek ve kaldırmak; Bakanlar Kurulunu ve bakanlarıdenetlemek; Bakanlar Kuruluna belli konularda kanun hükmündekararname çıkarma yetkisi vermek; bütçe ve kesin hesapkanun tasarılarını görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaşilanına karar vermek;milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygun bulmak, TürkiyeBüyük Millet Meclisi üye tam sayısının beşte üç çoğunluğunun kararıile genel ve özel af ilanına karar vermek ve Anayasanın diğermaddelerinde ön görülen yetkileri kullanmak ve görevleri yerinegetirmektir.

C. Kanunların Cumhurbaşkanınca yayımlanması

Madde 89 –

(3) Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu aynen kabulederse, kanun Cumhurbaşkanınca yayımlanır; Meclis, geri gönderilenkanunda yeni bir değişiklik yaparsa, Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunutekrar Meclise geri gönderebilir.

B. Kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesi

Madde 88 – Kanun teklif etmeye Bakanlar Kurulu ve milletvekilleriyetkilidir.

Kanun tasarı ve tekliflerinin Türkiye Büyük Millet Meclisindegörüşülme usul ve esasları içtüzükle düzenlenir.

YENİ METİN

II. Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileriA. Genel olarak

Madde 87 – Türkiye Büyük Millet Meclisinin görev ve yetkileri, kanunkoymak, değiştirmek ve kaldırmak; bütçe ve kesin hesap kanuntekliflerini görüşmek ve kabul etmek; para basılmasına ve savaş ilânınakarar vermek; milletlerarası andlaşmaların onaylanmasını uygunbulmak, Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısının beşte üççoğunluğunun kararı ile genel ve özel af ilânına karar vermek veAnayasanın diğer maddelerinde öngörülen yetkileri kullanmak vegörevleri yerine getirmektir.

C. Kanunların Cumhurbaşkanınca yayımlanmasıMadde 89 -

(3) Türkiye Büyük Millet Meclisi, geri gönderilen kanunu üye tamsayısının salt çoğunluğu ile aynen kabul ederse, kanunCumhurbaşkanınca yayımlanır; Meclis, geri gönderilen kanunda yeni birdeğişiklik yaparsa, Cumhurbaşkanı değiştirilen kanunu tekrar Meclisegeri gönderebilir.

B. Kanunların teklif edilmesi ve görüşülmesi

Madde 88 – Kanun teklif etmeye milletvekilleri yetkilidir.Kanun tekliflerinin Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülme usul veesasları içtüzükle düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 4

ESKİ METİN

III. Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleri ile ilgili hükümler

A. Toplanma ve tatil

Madde 93 – (2) Meclis, bir yasama yılında en çok üç ay tatil yapabilir; araverme veya tatil sırasında, doğrudan doğruya veya Bakanlar Kurulununistemi üzerine, Cumhurbaşkanınca toplantıya çağrılır.

D. Toplantı ve karar yeter sayısı

Madde 96 – (Değişik birinci fıkra: 31/5/2007-5678/3 md.) (2) TürkiyeBüyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üyetamsayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi,Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ilekarar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörttebirinin bir fazlasından az olamaz.

Bakanlar Kurulu üyeleri, Türkiye Büyük Millet Meclisininkatılamadıkları oturumlarında, kendileri yerine oy kullanmak üzere birbakana yetki verebilirler. Ancak bir bakan kendi oyu ile birlikte en çokiki oy kullanabilir.

IV. Türkiye Büyük Millet Meclisinin bilgi edinme ve denetim yolları

A. Genel olarak

Madde 98 – Türkiye Büyük Millet Meclisi soru, Meclis araştırması, genelgörüşme, gensoru ve Meclis soruşturması yollarıyla denetleme yetkisinikullanır.

Soru, Bakanlar Kurulu adına, sözlü veya yazılı olarak cevaplandırılmak üzereBaşbakan veya bakanlardan bilgi istemekten ibarettir.

Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinilmek için yapılan incelemedenibarettir.

Genel görüşme, toplumu ve Devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli bir konunun,Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir.

Soru, Meclis araştırması ve genel görüşme ile ilgili önergelerin verilme şekli,içeriği ve kapsamı ile cevaplandırılma, görüşme ve araştırma yöntemleriMeclis İçtüzüğü ile düzenlenir.

YENİ METİN

III. Türkiye Büyük Millet Meclisinin faaliyetleri ile ilgili hükümlerA. Toplanma ve tatil

Madde 93 – (2) Meclis, bir yasama yılında en çok üç ay tatil yapabilir; araverme veya tatil sırasında, Cumhurbaşkanınca toplantıya çağrılır.

D. Toplantı ve karar yeter sayısıMadde 96 – (Değişik birinci fıkra: 31/5/2007-5678/3 md.) (2) TürkiyeBüyük Millet Meclisi, yapacağı seçimler dahil bütün işlerinde üyetamsayısının en az üçte biri ile toplanır. Türkiye Büyük Millet Meclisi,Anayasada başkaca bir hüküm yoksa toplantıya katılanların salt çoğunluğu ilekarar verir; ancak karar yeter sayısı hiçbir şekilde üye tamsayısının dörttebirinin bir fazlasından az olamaz.

Madde Kenar Başlığı Yok

MADDE 98- Türkiye Büyük Millet Meclisi; meclis araştırması, genelgörüşme, meclis soruşturması ve yazılı soru yollarıyla bilgi edinme vedenetleme yetkisini kullanır.

Meclis araştırması, belli bir konuda bilgi edinmek için yapılan incelemedenibarettir.

Genel görüşme, toplumu ve Devlet faaliyetlerini ilgilendiren belli birkonunun Türkiye Büyük Millet Meclisi Genel Kurulunda görüşülmesidir.

Meclis soruşturması, Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakanlar hakkında 106 ncımaddenin beşinci, altıncı, yedinci fıkraları uyarınca yapılan soruşturmadanibarettir.

Yazılı soru; yazılı olarak en geç onbeş gün içerisinde cevaplanmak üzeremilletvekillerinin, Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlara yazılı olarak sorusormalarından ibarettir.

Meclis araştırması, genel görüşme ve yazılı soru önergelerinin verilme şekli,içeriği ve kapsamı ile araştırma usûlleri Meclis İçtüzüğü ile düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 5

ESKİ METİN

VIII. Yürütme yetkisi ve görevi

Madde 8 – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı ve BakanlarKurulu tarafından, Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır veyerine getirilir.

İKİNCİ BÖLÜM

YÜRÜTME

1. Cumhurbaşkanı

A. Nitelikleri ve tarafsızlığı

Madde 101 – Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş ve yükseköğrenim yapmış Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri veya buniteliklere ve milletvekili seçilme yeterliğine sahip Türk vatandaşlarıarasından, halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla iki defaCumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleriiçinden veya Meclis dışından aday gösterilebilmesi yirmimilletvekilinin yazılı teklifi ile mümkündür. Ayrıca, en son yapılanmilletvekili genel seçimlerinde geçerli oylar toplamı birliktehesaplandığında yüzde onu geçen siyasi partiler ortak adaygösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilenin, varsa partisi ile ilişiği kesilir ve TürkiyeBüyük Millet Meclisi üyeliği sona erer.

YENİ METİN

VIII. Yürütme yetkisi ve görevi

Madde 8 – Yürütme yetkisi ve görevi, Cumhurbaşkanı tarafından,Anayasaya ve kanunlara uygun olarak kullanılır ve yerine getirilir.

İKİNCİ BÖLÜM

YÜRÜTME

1. Cumhurbaşkanı

A. Adaylık ve seçimi

Madde 101- Cumhurbaşkanı, kırk yaşını doldurmuş, yüksek öğrenimyapmış, milletvekili seçilme yeterliliğine sahip, Türk vatandaşlarıarasından, doğrudan halk tarafından seçilir.

Cumhurbaşkanının görev süresi beş yıldır. Bir kimse en fazla ikidefa Cumhurbaşkanı seçilebilir.

Cumhurbaşkanlığına, siyasi parti grupları, en son yapılan genelseçimlerde toplam geçerli oyların tek başına veya birlikte en azyüzde beşini almış olan siyasi partiler ile en az yüz bin seçmenaday gösterebilir.

Cumhurbaşkanı seçilen milletvekilinin Türkiye Büyük Millet Meclisiüyeliği sona erer. Genel oyla yapılacak seçimde, geçerli oyların saltçoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanı seçilir. İlk oylamada buçoğunluk sağlanamazsa, bu oylamayı izleyen ikinci pazar günü ikincioylama yapılır. Bu oylamaya, ilk oylamada en çok oy almış iki adaykatılır ve geçerli oyların çoğunluğunu alan aday Cumhurbaşkanıseçilir. İkinci oylamaya katılmaya hak kazanan adaylardan birininherhangi bir nedenle seçime katılmaması halinde; ikinci oylama,boşalan adaylığın birinci oylamadaki sıraya göre ikame edilmesisuretiyle yapılır. İkinci oylamaya tek adayın kalması halinde, buoylama referandum şeklinde yapılır. Aday, geçerli oyların saltçoğunluğunu aldığı takdirde Cumhurbaşkanı seçilir. Oylamada, adayıngeçerli oyların çoğunluğunu alamaması halinde sadece Cumhurbaşkanıseçimi yenilenir. Seçimlerin tamamlanamaması halinde yenisi görevebaşlayıncaya kadar mevcut Cumhurbaşkanının görevi devam eder.Cumhurbaşkanlığı seçimlerine ilişkin diğer usûl ve esaslar kanunladüzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 6

ESKİ METİN

D. Görev ve yetkileri

Madde 104 – Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Bu sıfatla TürkiyeCumhuriyetini ve Türk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanınuygulanmasını, Devlet organlarının düzenli ve uyumluçalışmasını gözetir.

Bu amaçlarla Anayasanın ilgili maddelerinde gösterilen şartlarauyarak yapacağı görev ve kullanacağı yetkiler şunlardır:

a) Yasama ile ilgili olanlar:

Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye BüyükMillet Meclisinde açılış konuşmasını yapmak,

Türkiye Büyük Millet Meclisini gerektiğinde toplantıya çağırmak,

Kanunları yayımlamak,

Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisinegeri göndermek,

Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğü takdirdehalk oyuna sunmak,

Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin, Türkiye BüyükMillet Meclisi İçtüzüğünün, tümünün veya belirli hükümlerininAnayasaya şekil veya esas bakımından aykırı oldukları gerekçesi ileAnayasa Mahkemesinde iptal davası açmak,

Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerinin yenilenmesine kararvermek,

b) Yürütme alanına ilişkin olanlar:Başbakanı atamak ve istifasını kabul etmek,Başbakanın teklifi üzerine bakanları atamak ve görevlerine son

vermek,Gerekli gördüğü hallerde Bakanlar Kuruluna başkanlık etmek veyaBakanlar Kurulunu başkanlığı altında toplantıya çağırmak,Yabancı devletlere Türk Devletinintemsilcilerini göndermek, Türkiye Cumhuriyetine gönderilecekyabancı devlet temsilcilerini kabul etmek,

YENİ METİN

D. Görev ve yetkileri

Madde 104 – Cumhurbaşkanı Devletin başıdır. Yürütme yetkisiCumhurbaşkanına aittir.

Cumhurbaşkanı, Devlet başkanı sıfatıyla Türkiye Cumhuriyetini veTürk Milletinin birliğini temsil eder; Anayasanın uygulanmasını,Devlet organlarının düzenli ve uyumlu çalışmasını temin eder.

Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye BüyükMillet Meclisinde açılış konuşmasını yapar.

Ülkenin iç ve dış siyaseti hakkında Meclise mesaj verir.

Gerekli gördüğü takdirde, yasama yılının ilk günü Türkiye BüyükMillet Meclisinde açılış konuşmasını yapar.

Kanunları yayımlar.

Kanunları tekrar görüşülmek üzere Türkiye Büyük Millet Meclisinegeri gönderir.

Kanunların, Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün tümününveya belirli hükümlerinin Anayasaya şekil veya esas bakımındanaykırı oldukları gerekçesi ile Anayasa Mahkemesinde iptal davasıaçar.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ile bakanları atar ve görevlerineson verir.

Üst kademe kamu yöneticilerini atar, görevlerine son verir vebunların atanmalarına ilişkin usul ve esasları Cumhurbaşkanıkararnamesi ile düzenler.

Yabancı devletlere Türkiye Cumhuriyetinin temsilcilerini gönderir,Türkiye Cumhuriyetine gönderilecek yabancı devlet temsilcilerinikabul eder.


TACETTİN ÇALIK 7

ESKİ METİN

Milletlerarası andlaşmaları onaylamak ve yayımlamak,Türkiye Büyük Millet Meclisi adına Türk Silahlı KuvvetlerininBaşkomutanlığını temsil etmek,Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar vermek,Genelkurmay Başkanını atamak,Milli Güvenlik Kurulunu toplantıya çağırmak,Milli Güvenlik Kuruluna Başkanlık etmek,Başkanlığında toplanan Bakanlar Kurulu kararıyla sıkıyönetimveya olağanüstü hal ilan etmek ve kanun hükmünde kararname

çıkarmak,Kararnameleri imzalamak,Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile belirli kişilerincezalarını hafiflet mek veya kaldırmak,Devlet Denetleme Kurulunun üyelerini ve Başkanını atamak,Devlet Denetleme Kuruluna inceleme, araştırma ve denetleme

yaptırtmak,Yükseköğretim Kurulu üyelerini seçmek,Üniversite rektörlerini seçmek,

c) Yargı ile ilgili olanlar:Anayasa Mahkemesi üyelerini, Danıştay üyelerinin dörtte birini,Yargıtay Cumhuriyet Başsavcısı ve Yargıtay CumhuriyetBaşsavcıvekilini, Askeri Yargıtay üyelerini, Askeri Yüksek İdareMahkemesi üyelerini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kuruluüyelerini seçmek.

Cumhurbaşkanı, ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme veatama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkilerikullanır.

YENİ METİN

Milletlerarası andlaşmaları onaylar ve yayımlar.

Anayasa değişikliklerine ilişkin kanunları gerekli gördüğütakdirde halkoyuna sunar.

Milli güvenlik politikalarını belirler ve gerekli tedbirleri alır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi adına, Türk Silahlı KuvvetlerininBaşkomutanlığını temsil eder.

Türk Silahlı Kuvvetlerinin kullanılmasına karar verir.

Sürekli hastalık, sakatlık ve kocama sebebi ile kişilerin cezalarınıhafifletir veya kaldırır.

Cumhurbaşkanı, yürütme yetkisine ilişkin konulardaCumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarabilir. Anayasanın ikincikısmının birinci ve ikinci bölümlerinde yer alan temel haklar,kişi hakları ve ödevleriyle dördüncü bölümde yer alan siyasihaklar ve ödevler Cumhurbaşkanlığı kararnamesi iledüzenlenemez. Anayasada münhasıran kanunla düzenlenmesiöngörülen konularda Cumhurbaşkanlığı kararnamesiçıkarılamaz. Kanunda açıkça düzenlenen konulardaCumhurbaşkanlığı kararnamesi çıkarılamaz.Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile kanunlarda farklıhükümler bulunması halinde kanun hükümleri uygulanır.Türkiye Büyük Millet Meclisinin aynı konuda kanunçıkarması durumunda Cumhurbaşkanlığı kararnamesihükümsüz hale gelir. Cumhurbaşkanı, kanunlarınuygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamakşartıyla, yönetmelikler çıkarabilir.Kararnameler ve yönetmelikler, yayımdan sonraki bir tarihbelirlenmemişse Resmi Gazetede yayımlandıkları günyürürlüğe girer.

Cumhurbaşkanı ayrıca Anayasada ve kanunlarda verilen seçme veatama görevleri ile diğer görevleri yerine getirir ve yetkilerikullanır.


TACETTİN ÇALIK 8

ESKİ METİN

E. Sorumluluk ve sorumsuzluk hali

Madde 105 – Cumhurbaşkanının, Anayasa ve diğer kanunlardaBaşbakan ve ilgili bakanın imzalarına gerek olmaksızın tekbaşına yapabileceği belirtilen işlemleri dışındaki bütünkararları, Başbakan ve ilgili bakanlarca imzalanır; bukararlardan Başbakan ve ilgili bakan sorumludur.

Cumhurbaşkanının resen imzaladığı kararlar ve emirleraleyhine Anayasa Mahkemesi dahil, yargı mercilerinebaşvurulamaz.

Cumhurbaşkanı, vatana ihanetten dolayı, Türkiye Büyük MilletMeclisi üye tamsayısının en az üçte birinin teklifi üzerine, üyetamsayısının en az dörtte üçünün vereceği kararla suçlandırılır.

YENİ METİN

E. Cumhurbaşkanının cezai sorumluluğu

Madde 105 – Cumhurbaşkanı hakkında, bir suç işlediğiiddiasıyla Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının saltçoğunluğunun vereceği önergeyle soruşturma açılmasıistenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içinde görüşür ve üyetamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturmaaçılmasına karar verebilir.Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclistekisiyasî partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleriüye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından hersiyasi parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeşkişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon,soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde MeclisBaşkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesihalinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.

Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içindedağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kuruldagörüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısınınüçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir.Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu süredetamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık eksüre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.

Hakkında soruşturma açılmasına karar verilenCumhurbaşkanı seçim kararı alamaz. Yüce Divanda seçilmeyeengel bir suçtan mahkûm edilen Cumhurbaşkanının görevisona erer.

Cumhurbaşkanının görevde bulunduğu sürede işlediği iddiaedilen suçlar için görevi bittikten sonra da bu madde hükmüuygulanır.


TACETTİN ÇALIK 9

ESKİ METİN

F. Cumhurbaşkanına vekillik etme

Madde 106 – Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkmagibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde,görevine dönmesine kadar, ölüm, çekilme veya başka birsebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde deyenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi BaşkanıCumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına aityetkileri kullanır.

YENİ METİN

F. Cumhurbaşkanı yardımcıları, Cumhurbaşkanına vekalet vebakanlar

Madde 106 – Cumhurbaşkanı, seçildikten sonra bir veya daha fazlaCumhurbaşkanı yardımcısı atayabilir.

Cumhurbaşkanlığı makamının herhangi bir nedenle boşalmasıhalinde kırk beş gün içinde Cumhurbaşkanı seçimi yapılır. Yenisiseçilene kadar Cumhurbaşkanı Yardımcısı Cumhurbaşkanlığınavekâlet eder ve Cumhurbaşkanına ait yetkileri kullanır. Genelseçime bir yıl ve daha az kalmışsa Türkiye Büyük Millet Meclisiseçimi de Cumhurbaşkanı seçimi ile birlikte yenilenir. Genel seçimebir yıldan fazla kalmışsa seçilen Cumhurbaşkanı Türkiye BüyükMillet Meclisi seçim tarihine kadar görevine devam eder. Kalansüreyi tamamlayan Cumhurbaşkanı açısından bu süre dönemdensayılmaz. Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimlerininyapılacağı tarihte her iki seçim birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkma gibi sebeplerlegeçici olarak görevinden ayrılması hallerinde, CumhurbaşkanıYardımcısı Cumhurbaşkanına vekâlet eder ve Cumhurbaşkanına aityetkileri kullanır.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, milletvekili seçilmeyeterliliğine sahip olanlar arasından Cumhurbaşkanı tarafındanatanır ve görevden alınır. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar,81 inci maddede yazılı şekilde Türkiye Büyük Millet Meclisi önündeand içerler. Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri,Cumhurbaşkanı yardımcısı ve bakan olarak atanırlarsaüyelikleri sona erer.Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, Cumhurbaşkanına karşısorumludur. Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar hakkındagörevleri ile ilgili suç işledikleri iddiasıyla Türkiye Büyük MilletMeclisi üye tamsayısının salt çoğunluğunun vereceği önergeylesoruşturma açılması istenebilir. Meclis, önergeyi en geç bir ay içindegörüşür ve üye tamsayısının beşte üçünün gizli oyuyla soruşturmaaçılmasına karar verebilir.


TACETTİN ÇALIK 10

ESKİ METİN

F. Cumhurbaşkanına vekillik etme

Madde 106 – Cumhurbaşkanının hastalık ve yurt dışına çıkmagibi sebeplerle geçici olarak görevinden ayrılması hallerinde,görevine dönmesine kadar, ölüm, çekilme veya başka birsebeple Cumhurbaşkanlığı makamının boşalması halinde deyenisi seçilinceye kadar, Türkiye Büyük Millet Meclisi BaşkanıCumhurbaşkanlığına vekillik eder ve Cumhurbaşkanına aityetkileri kullanır.

YENİ METİN

Soruşturma açılmasına karar verilmesi halinde, Meclistekisiyasî partilerin, güçleri oranında komisyona verebilecekleriüye sayısının üç katı olarak gösterecekleri adaylar arasından hersiyasî parti için ayrı ayrı ad çekme suretiyle kurulacak onbeşkişilik bir komisyon tarafından soruşturma yapılır. Komisyon,soruşturma sonucunu belirten raporunu iki ay içinde MeclisBaşkanlığına sunar. Soruşturmanın bu sürede bitirilememesihalinde, komisyona bir aylık yeni ve kesin bir süre verilir.

Rapor Başkanlığa verildiği tarihten itibaren on gün içindedağıtılır, dağıtımından itibaren on gün içinde Genel Kuruldagörüşülür. Türkiye Büyük Millet Meclisi üye tam sayısınınüçte ikisinin gizli oyuyla Yüce Divana sevk kararı alabilir.Yüce Divan yargılaması üç ay içerisinde tamamlanır, bu süredetamamlanamazsa bir defaya mahsus olmak üzere üç aylık eksüre verilir, yargılama bu sürede kesin olarak tamamlanır.

Bu kişilerin görevde bulundukları sürede, görevleriyle ilgiliişledikleri iddia edilen suçlar bakımından, görevleri bittiktensonra da (5)'inci, (6)'ncı ve (7)'nci fıkra hükümleri uygulanır.

Yüce Divanda seçilmeye engel bir suçtan mahkûm edilenCumhurbaşkanı yardımcısı veya bakanın görevi sona erer.

Cumhurbaşkanı yardımcıları ve bakanlar, göreviyle ilgiliolmayan suçlarda yasama dokunulmazlığına ilişkinhükümlerden yararlanır.

Bakanlıkların kurulması, kaldırılması, görevleri ve yetkileriile teşkilat yapısı ile merkez ve taşra teşkilatlarının kurulmasıCumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 11

ESKİ METİN

H. Türkiye Büyük Millet Meclisi seçimlerininCumhurbaşkanınca yenilenmesi

Madde 116 – Bakanlar Kurulunun, 110 uncu maddedebelirtilen güvenoyunu alamaması ve 99 uncu veya 111 incimaddeler uyarınca güvensizlik oyuyla düşürülmesihallerinde; kırkbeş gün içinde yeni Bakanlar Kurulukurulamadığı veya kurulduğu halde güvenoyu alamadığıtakdirde Cumhurbaşkanı, Türkiye Büyük Millet MeclisiBaşkanına danışarak, seçimlerin yenilenmesine kararverebilir.

Başbakanın güvensizlik oyu ile düşürülmeden istifa etmesiüzerine kırkbeş gün içinde veya yeni seçilen TürkiyeBüyük Millet Meclisinde Başkanlık Divanı seçimindensonra yine kırkbeş gün içinde Bakanlar Kurulununkurulamaması hallerinde de Cumhurbaşkanı TürkiyeBüyük Millet Meclisi Başkanına danışarak seçimlerinyenilenmesine karar verebilir.

Yenilenme kararı Resmi Gazetede yayımlanır ve seçimegidilir.

YENİ METİN

H. Türkiye Büyük Millet Meclisi ve Cumhurbaşkanıseçimlerinin yenilenmesi

Madde 116 – Türkiye Büyük Millet Meclisi üyetamsayısının beşte üç çoğunluğu ile seçimlerinyenilenmesine karar verebilir.

Bu halde Türkiye Büyük Millet Meclisi genel seçimi ileCumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının seçimlerin yenilenmesine kararvermesi halinde Türkiye Büyük Millet Meclisi genelseçimi ile Cumhurbaşkanlığı seçimi birlikte yapılır.

Cumhurbaşkanının ikinci döneminde Meclis tarafındanseçimlerin yenilenmesine karar verilmesi halindeCumhurbaşkanı bir defa daha aday olabilir.

Seçimlerinin birlikte yenilenmesine karar verilen Meclisinve Cumhurbaşkanının yetki ve görevleri, yeni Meclisin veCumhurbaşkanının göreve başlamasına kadar devam eder.

Bu şekilde seçilen Meclis ve Cumhurbaşkanının görevsüreleri de beş yıldır.


TACETTİN ÇALIK 12

ESKİ METİN

III. Olağanüstü yönetim usulleri

A. Olağanüstü haller

1. Tabii afet ve ağır ekonomik bunalım sebebiyle olağanüstü halilanı

Madde 119 – Tabii afet, tehlikeli salgın hastalıklar veya ağır ekonomikbunalım hallerinde, Cumhurbaşkanı başkanlığında toplanan BakanlarKurulu, yurdun bir veya birden fazla bölgesinde veya bütünündesüresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilan edebilir.

DİKKAT!!! Bir olağanüstü yönetim şekli olan SIKIYÖNETİM2017 anayasa değişikliği ile kaldırılmıştır.

YENİ METİN

III. Olağanüstü hal yönetimi

Madde 119- Cumhurbaşkanı, savaş hali, savaşı gerektirecek birdurumun baş göstermesi, seferberlik, ayaklanma vatan veyaCumhuriyete karşı kuvvetli ve eylemli bir kalkışma, ülkenin vemilletin bölünmezliğini içten veya dıştan tehlikeye düşüren şiddethareketlerinin yaygınlaşması, anayasal düzeni veya temel hak vehürriyetleri ortadan kaldırmaya yönelik yaygın şiddet hareketlerininortaya çıkması, şiddet olayları nedeniyle kamu düzeninin ciddi şekildebozulması, tabii afet veya tehlikeli salgın hastalık yada ağır ekonomikbunalımın ortaya çıkması hallerinde yurdun tamamında veya birbölgesinde, süresi altı ayı geçmemek üzere olağanüstü hal ilânedebilir.

Olağanüstü hal ilanı kararı verildiği gün Resmi Gazetede yayımlanırve aynı gün Türkiye Büyük Millet Meclisinin onayına sunulur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi tatilde ise derhal toplantıya çağırılır;Meclis gerekli gördüğü takdirde olağanüstü halin süresini kısaltabilir,uzatabilir veya olağanüstü hali kaldırabilir.

Cumhurbaşkanının talebiyle Türkiye Büyük Millet Meclisi herdefasında dört ayı geçmemek üzere süreyi uzatabilir. Savaşhallerinde bu dört aylık süre aranmaz. Olağanüstü hallerdevatandaşlar için getirilecek para, mal ve çalışma yükümlülükleri ile 15inci maddedeki ilkeler doğrultusunda temel hak ve hürriyetlerin nasılsınırlanacağı veya geçici olarak durdurulacağı, hangi hükümlerinuygulanacağı ve işlemlerin nasıl yürütüleceği kanunla düzenlenir.

Olağanüstü hallerde Cumhurbaşkanı, olağanüstü halin gerekli kıldığıkonularda, 104 üncü maddenin onyedinci fıkrasının ikinci cümlesindebelirtilen sınırlamalara tabi olmaksızın Cumhurbaşkanlığıkararnamesi çıkarabilir.

Kanun hükmündeki bu kararnameler Resmi Gazetede yayımlanır,aynı gün Meclis onayına sunulur. Savaş ve mücbir sebeplerle TürkiyeBüyük Millet Meclisinin toplanamaması hariç olmak üzere;olağanüstü hal sırasında çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnameleriüç ay içerisinde Türkiye Büyük Millet Meclisinde görüşülür ve kararabağlanır. Aksi halde olağanüstü hallerde çıkarılan Cumhurbaşkanlığıkararnamesi kendiliğinden yürürlükten kalkar.


TACETTİN ÇALIK 13

ESKİ METİN

E. Mahkemelerin kuruluşu

Madde 142 – Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılamausulleri kanunla düzenlenir.

II. Yüksek mahkemeler

A. Anayasa Mahkemesi

1. Kuruluşu

Madde 146 – Anayasa Mahkemesi onyedi üyeden kurulur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendibaşkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer adayiçinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasındangösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. TürkiyeBüyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilkoylamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısınınsalt çoğunluğu aranır. İkinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, buoylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncüoylamada en fazla oy alan aday üye seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay, bir üyeyi AskerîYargıtay, bir üyeyi Askerî Yüksek İdare Mahkemesi genel kurullarıncakendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer adayiçinden; en az ikisi hukukçu olmak üzere üç üyeyi YükseköğretimKurulunun kendi üyesi olmayan yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisatve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasındangöstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbestavukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl raportörlük yapmışAnayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.

Yargıtay, Danıştay, Askerî Yargıtay, Askerî Yüksek İdare Mahkemesi veSayıştay genel kurulları ile Yükseköğretim Kurulundan Anayasa Mahkemesiüyeliğine aday göstermek için yapılacak seçimlerde, her boş üyelik için,(…) (1) en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır. Baro başkanlarınınserbest avukatlar arasından gösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde(…) (1) en fazla oy alan üç kişi aday gösterilmiş sayılır.

YENİ METİN

E. Mahkemelerin kuruluşu

Madde 142 – Mahkemelerin kuruluşu, görev ve yetkileri, işleyişi ve yargılamausulleri kanunla düzenlenir.

Disiplin mahkemeleri dışında askeri mahkemeler kurulamaz. Ancak, savaşhalinde asker kişilerin görevleri ile ilgili olarak işledikleri suçlara ait davalarabakmakla görevli askeri mahkemeler kurulabilir.

II. Yüksek mahkemeler

A. Anayasa Mahkemesi

1. Kuruluşu

Madde 146 – Anayasa Mahkemesi onbeş üyeden kurulur.

Türkiye Büyük Millet Meclisi; iki üyeyi Sayıştay Genel Kurulunun kendibaşkan ve üyeleri arasından, her boş yer için gösterecekleri üçer adayiçinden, bir üyeyi ise baro başkanlarının serbest avukatlar arasındangösterecekleri üç aday içinden yapacağı gizli oylamayla seçer. TürkiyeBüyük Millet Meclisinde yapılacak bu seçimde, her boş üyelik için ilkoylamada üye tam sayısının üçte iki ve ikinci oylamada üye tam sayısınınsalt çoğunluğu aranır. İkinci oylamada salt çoğunluk sağlanamazsa, buoylamada en çok oy alan iki aday için üçüncü oylama yapılır; üçüncüoylamada en fazla oy alan aday üye seçilmiş olur.

Cumhurbaşkanı; üç üyeyi Yargıtay, iki üyeyi Danıştay genel kurullarıncakendi başkan ve üyeleri arasından her boş yer için gösterecekleri üçer adayiçinden; en az ikisi hukukçu olmak üzere üç üyeyi YükseköğretimKurulunun kendi üyesi olmayan yükseköğretim kurumlarının hukuk, iktisatve siyasal bilimler dallarında görev yapan öğretim üyeleri arasındangöstereceği üçer aday içinden; dört üyeyi üst kademe yöneticileri, serbestavukatlar, birinci sınıf hâkim ve savcılar ile en az beş yıl raportörlük yapmışAnayasa Mahkemesi raportörleri arasından seçer.

Yargıtay, Danıştay ve Sayıştay genel kurulları ile YükseköğretimKurulundan Anayasa Mahkemesi üyeliğine aday göstermek için yapılacakseçimlerde, her boş üyelik için, (…) (1) en fazla oy alan üç kişi adaygösterilmiş sayılır. Baro başkanlarının serbest avukatlar arasındangösterecekleri üç aday için yapılacak seçimde (…) (1) en fazla oy alan üçkişi aday gösterilmiş sayılır.


TACETTİN ÇALIK 14

ESKİ METİN

3. Görev ve yetkileri

Madde 148 – Anayasa Mahkemesi, kanunların, kanun hükmündekararnamelerin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğününAnayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler vebireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadeceşekil bakımından inceler ve denetler. Ancak, olağanüstühallerde, sıkıyönetim ve savaş hallerinde çıkarılan kanun hükmündekararnamelerin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığıiddiasıyla, Anayasa Mahkemesinde dava açılamaz.

(6) Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanını, Türkiye Büyük MilletMeclisi Başkanını,Bakanlar Kurulu üyelerini, Anayasa Mahkemesi,Yargıtay, Danıştay, Askeri Yargıtay, Askeri Yüksek İdareMahkemesi Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını, CumhuriyetBaşsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu ve SayıştayBaşkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divansıfatıyla yargılar.

(7) Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava KuvvetleriKomutanları ile Jandarma Genel Komutanı da görevleriyle ilgilisuçlardan dolayı Yüce Divanda yargılanırlar.

5. İptal davası

Madde 150 – Kanunların, kanun hükmündeki kararnamelerin,Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli maddeve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıylaAnayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı,Cumhurbaşkanına, iktidar ve anamuhalefet partisi Meclis grupları ileTürkiye Büyük Millet Meclisi üye tamsayısının en az beşte biritutarındaki üyelere aittir. İktidarda birden fazla siyasi partininbulunması halinde, iktidar partilerinin dava açma hakkını en fazlaüyeye sahip olan parti kullanır.

6. Dava açma süresi

Madde 151 – Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davasıaçma hakkı, iptali istenen kanun, kanun hükmünde kararname veyaiçtüzüğün Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak altmış günsonra düşer.

YENİ METİN

3. Görev ve yetkileri

Madde 148 – Anayasa Mahkemesi, kanunların, Cumhurbaşkanlığıkararnamelerinin ve Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğününAnayasaya şekil ve esas bakımlarından uygunluğunu denetler vebireysel başvuruları karara bağlar. Anayasa değişikliklerini ise sadeceşekil bakımından inceler ve denetler. Ancak, olağanüstü hallerde vesavaş hallerinde çıkarılan Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin şekilve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıyla, AnayasaMahkemesinde dava açılamaz.

Anayasa Mahkemesi Cumhurbaşkanını, Türkiye Büyük Millet MeclisiBaşkanını, Cumhurbaşkanı yardımcılarını, bakanları, AnayasaMahkemesi, Yargıtay, Danıştay, Başkan ve üyelerini, Başsavcılarını,Cumhuriyet Başsavcıvekilini, Hakimler ve Savcılar Kurulu ve SayıştayBaşkan ve üyelerini görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divansıfatıyla yargılar.

(7) Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz ve Hava KuvvetleriKomutanları da görevleriyle ilgili suçlardan dolayı Yüce Divandayargılanırlar.

5. İptal davası

Madde 150– Kanunların, Cumhurbaşkanlığı kararnamelerinin,Türkiye Büyük Millet Meclisi İçtüzüğünün veya bunların belirli maddeve hükümlerinin şekil ve esas bakımından Anayasaya aykırılığı iddiasıylaAnayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davası açabilme hakkı,Cumhurbaşkanına, Türkiye Büyük Millet Meclisinde en fazla üyeyesahip iki siyasi parti grubuna ve üye tamsayısının en az beşte biritutarındaki üyelere aittir.

6. Dava açma süresi

Madde 151 – Anayasa Mahkemesinde doğrudan doğruya iptal davasıaçma hakkı, iptali istenen kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veyaiçtüzüğün Resmi Gazetede yayımlanmasından başlayarak altmış günsonra düşer.


TACETTİN ÇALIK 15

ESKİ METİN

7. Anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülmesi

Madde 152 – Bir davaya bakmakta olan mahkeme,uygulanacak bir kanun veya kanun hükmündekararnamenin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veyataraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddiolduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konudavereceği karara kadar davayı geri bırakır.

8. Anayasa Mahkemesinin kararları

Madde 153 – (2) Anayasa Mahkemesi bir kanunveya kanun hükmünde kararnamenin tamamını veya birhükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle, yenibir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesis edemez.

(3) Kanun, kanun hükmünde kararname veya TürkiyeBüyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri,iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihteyürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesiiptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıcakararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetedeyayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez

(4) İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda,Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal kararının ortayaçıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun tasarıveya teklifini öncelikle görüşüp karara bağlar.

YENİ METİN

7. Anayasaya aykırılığın diğer mahkemelerde ileri sürülmesi

Madde 152 – Bir davaya bakmakta olan mahkeme,uygulanacak bir kanun veya Cumhurbaşkanlığıkararnamesinin hükümlerini Anayasaya aykırı görürse veyataraflardan birinin ileri sürdüğü aykırılık iddiasının ciddiolduğu kanısına varırsa, Anayasa Mahkemesinin bu konudavereceği karara kadar davayı geri bırakır.

8. Anayasa Mahkemesinin kararları

Madde 153 – (2) Anayasa Mahkemesi bir kanunveya Cumhurbaşkanlığı kararnamesinin tamamını veyabir hükmünü iptal ederken, kanun koyucu gibi hareketle,yeni bir uygulamaya yol açacak biçimde hüküm tesisedemez.

(3) Kanun, Cumhurbaşkanlığı kararnamesi veya TürkiyeBüyük Millet Meclisi İçtüzüğü ya da bunların hükümleri,iptal kararlarının Resmi Gazetede yayımlandığı tarihteyürürlükten kalkar. Gereken hallerde Anayasa Mahkemesiiptal hükmünün yürürlüğe gireceği tarihi ayrıcakararlaştırabilir. Bu tarih, kararın Resmi Gazetedeyayımlandığı günden başlayarak bir yılı geçemez

(4) İptal kararının yürürlüğe girişinin ertelendiği durumlarda,Türkiye Büyük Millet Meclisi, iptal kararının ortayaçıkardığı hukuki boşluğu dolduracak kanun teklifiniöncelikle görüşüp karara bağlar.


TACETTİN ÇALIK 16

ESKİ METİN

B. Yargıtay

Madde 154 – (2) Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hakimve Cumhuriyet savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hakimler veSavcılar Yüksek Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu ile ve gizlioyla seçilir.

C. Danıştay

Madde 155 – (2) Danıştay, davaları görmek, Başbakan ve BakanlarKurulunca gönderilen kanun tasarıları, kamu hizmetleri ile ilgiliimtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında iki ay içinde düşüncesinibildirmek, tüzük tasarılarını incelemek, idari uyuşmazlıkları çözmekve kanunla gösterilen diğer işleri yapmakla görevlidir.

(3) Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idari yargı hakim vesavcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hakimler veSavcılar Yüksek Kurulu; dörtte biri, nitelikleri kanunda belirtilengörevliler arasından Cumhurbaşkanı; tarafından seçilir.

F. Uyuşmazlık Mahkemesi

Madde 158 – Uyuşmazlık Mahkemesi adli, idari ve askeri yargı mercileriarasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeyeyetkilidir.

YENİ METİN

B. Yargıtay

Madde 154 – (2) Yargıtay üyeleri, birinci sınıfa ayrılmış adli yargı hakimve Cumhuriyet savcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hakimler veSavcılar Kurulunca üye tamsayısının salt çoğunluğu ile ve gizli oylaseçilir.

C. Danıştay

Madde 155 – (2) Danıştay, davaları görmek, kamu hizmetleri ile ilgiliimtiyaz şartlaşma ve sözleşmeleri hakkında iki ay içinde düşüncesinibildirmek, idari uyuşmazlıkları çözmek ve kanunla gösterilen diğer işleriyapmakla görevlidir.

(3) Danıştay üyelerinin dörtte üçü, birinci sınıf idari yargı hakim vesavcıları ile bu meslekten sayılanlar arasından Hakimler veSavcılar Kurulu; dörtte biri, nitelikleri kanunda belirtilen görevlilerarasından Cumhurbaşkanı; tarafından seçilir.

F. Uyuşmazlık Mahkemesi

Madde 158 – Uyuşmazlık Mahkemesi adli ve idari yargı mercileriarasındaki görev ve hüküm uyuşmazlıklarını kesin olarak çözümlemeyeyetkilidir.


TACETTİN ÇALIK 17

ESKİ METİN

III. Hakimler ve Savcılar Yüksek Kurulu

Madde 159 – Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu,mahkemelerin bağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarınagöre kurulur ve görev yapar.

Hâkimler ve Savcılar Yüksek Kurulu yirmi iki asıl ve onikiyedek üyeden oluşur; üç daire halinde çalışır.

Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet BakanlığıMüsteşarı Kurulun tabiî üyesidir.

Kurulun, dört asıl üyesi, nitelikleri kanunda belirtilen;yükseköğretim kurumlarının hukuk, (…) (1) dallarındagörev yapan öğretim üyeleri, (…) (1) ile avukatlar arasındanCumhurbaşkanınca, üç asıl ve üç yedek üyesi Yargıtayüyeleri arasından Yargıtay Genel Kurulunca, iki asıl ve ikiyedek üyesi Danıştay üyeleri arasından Danıştay GenelKurulunca, bir asıl ve bir yedek üyesi Türkiye AdaletAkademisi Genel Kurulunca kendi üyeleri arasından, yediasıl ve dört yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfaayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş adlî yargı hâkimve savcıları arasından adlî yargı hâkim ve savcılarınca, üçasıl ve iki yedek üyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfaayrılmayı gerektiren nitelikleri yitirmemiş idarî yargıhâkim ve savcıları arasından idarî yargı hâkim vesavcılarınca, dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeleryeniden seçilebilir.

YENİ METİN

III. Hakimler ve Savcılar KuruluMadde 159 – Hâkimler ve Savcılar Kurulu, mahkemelerinbağımsızlığı ve hâkimlik teminatı esaslarına göre kurulurve görev yapar. Hâkimler ve Savcılar Kurulu on üçüyeden oluşur; iki daire hâlinde çalışır.

Kurulun Başkanı Adalet Bakanıdır. Adalet BakanlığıMüsteşarı Kurulun tabii üyesidir. Kurulun, üç üyesi birincisınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektiren nitelikleriyitirmemiş adli yargı hâkim ve savcıları arasından, birüyesi birinci sınıf olup, birinci sınıfa ayrılmayı gerektirennitelikleri yitirmemiş idari yargı hâkim ve savcılarıarasından Cumhurbaşkanınca; üç üyesi Yargıtay üyeleri,bir üyesi Danıştay üyeleri, üç üyesi nitelikleri kanundabelirtilen yükseköğretim kurumlarının hukuk dallarındagörev yapan öğretim üyeleri ile avukatlar arasındanTürkiye Büyük Millet Meclisi tarafından seçilir.

Öğretim üyeleri ile avukatlar arasından seçilen üyelerden,en az birinin öğretim üyesi ve en az birinin de avukatolması zorunludur. Kurulun Türkiye Büyük Millet Meclisitarafından seçilecek üyeliklerine ilişkin başvurular, MeclisBaşkanlığına yapılır. Başkanlık, başvuruları Anayasa veAdalet Komisyonları Üyelerinden Kurulu KarmaKomisyona gönderir. Komisyon her bir üyelik için üçadayı, üye tam sayısının üçte iki çoğunluğuyla belirler.Birinci oylamada aday belirleme işlemininsonuçlandırılamaması hâlinde ikinci oylamada üye tamsayısının beşte üç çoğunluğu aranır. Bu oylamada da adaybelirlenemediği takdirde her bir üyelik için en çok oyu alaniki aday arasında ad çekme usulü ile aday belirleme işlemitamamlanır.


TACETTİN ÇALIK 18

ESKİ METİN

Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasındanönceki altmış gün içinde yapılır. Cumhurbaşkanı tarafındanseçilen üyelerin görev süreleri dolmadan Kurul üyeliğininboşalması durumunda, boşalmayı takip eden altmış güniçinde, yeni üyelerin seçimi yapılır. Diğer üyeliklerinboşalması halinde, asıl üyenin yedeği tarafından kalan süretamamlanır.

Yargıtay, Danıştay ve Türkiye Adalet Akademisi genelkurullarından seçilecek Kurul üyeliği için her üyenin,birinci sınıf adlî ve idarî yargı hâkim ve savcıları arasındanseçilecek Kurul üyeliği için her hâkim ve savcının; (…) (1) oykullanacağı seçimlerde, en fazla oy alan adaylar sırasıylaasıl ve yedek üye seçilir. Bu seçimler her dönem için birdefada ve gizli oyla yapılır.

Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Müsteşarıdışındaki asıl üyeleri, görevlerinin devamı süresince; kanundabelirlenenler dışında başka bir görev alamazlar veya Kurultarafından başka bir göreve atanamaz ve seçilemezler.

Kurulun yönetimi ve temsili Kurul Başkanına aittir. KurulBaşkanı dairelerin çalışmalarına katılamaz. Kurul, kendi üyeleriarasından daire başkanlarını ve daire başkanlarından birini debaşkanvekili olarak seçer. Başkan, yetkilerinden bir kısmınıbaşkanvekiline devredebilir.

Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabuletme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme vebirinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygungörülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme,görevden uzaklaştırma işlemlerini yapar; Adalet Bakanlığının,bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinindeğiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlar; ayrıca,Anayasa ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirir.

YENİ METİN

Türkiye Büyük Millet Meclisi, Komisyon tarafından belirlenenadaylar arasından, her bir üye için ayrı ayrı gizli oyla seçimyapar. Birinci oylamada üye tamsayısının üçte iki çoğunluğu;bu oylamada seçimin sonuçlandırılamaması hâlinde, ikincioylamada üye tam sayısının beşte üç çoğunluğu aranır. İkincioylamada da üye seçilemediği takdirde en çok oyu alan ikiaday arasında ad çekme usulü ile üye seçimi tamamlanır.

Üyeler dört yıl için seçilir. Süresi biten üyeler bir kez dahaseçilebilir.

Kurul üyeliği seçimi, üyelerin görev süresinin dolmasındanönceki otuz gün içinde yapılır. Seçilen üyelerin görev süreleridolmadan Kurul üyeliğinin boşalması durumunda, boşalmayıtakip eden otuz gün içinde, yeni üyelerin seçimi yapılır.

Kurulun, Adalet Bakanı ile Adalet Bakanlığı Müsteşarıdışındaki asıl üyeleri, görevlerinin devamı süresince; kanundabelirlenenler dışında başka bir görev alamazlar veya Kurultarafından başka bir göreve atanamaz ve seçilemezler.

Kurulun yönetimi ve temsili Kurul Başkanına aittir. KurulBaşkanı dairelerin çalışmalarına katılamaz. Kurul, kendi üyeleriarasından daire başkanlarını ve daire başkanlarından birini debaşkanvekili olarak seçer. Başkan, yetkilerinden bir kısmınıbaşkanvekiline devredebilir.

Kurul, adlî ve idarî yargı hâkim ve savcılarını mesleğe kabuletme, atama ve nakletme, geçici yetki verme, yükselme vebirinci sınıfa ayırma, kadro dağıtma, meslekte kalmaları uygungörülmeyenler hakkında karar verme, disiplin cezası verme,görevden uzaklaştırma işlemlerini yapar; Adalet Bakanlığının,bir mahkemenin kaldırılması veya yargı çevresinindeğiştirilmesi konusundaki tekliflerini karara bağlar; ayrıca,Anayasa ve kanunlarla verilen diğer görevleri yerine getirir.


TACETTİN ÇALIK 19

ESKİ METİN

Hâkim ve savcıların görevlerini; kanun, tüzük, yönetmeliklereve genelgelere (hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere)uygun olarak yapıp yapmadıklarını denetleme; görevlerindendolayı veya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, halve eylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığınıaraştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturmaişlemleri, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler veSavcılar Yüksek Kurulu Başkanının oluru ile Kurulmüfettişlerine yaptırılır. Soruşturma ve inceleme işlemleri,hakkında soruşturma ve inceleme yapılacak olandan dahakıdemli hâkim veya savcı eliyle de yaptırılabilir.

Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındakikararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.

Kurula bağlı Genel Sekreterlik kurulur. Genel Sekreter, birincisınıf hâkim ve savcılardan Kurulun teklif ettiği üç adayarasından Kurul Başkanı tarafından atanır. Kurul müfettişleri ileKurulda geçici veya sürekli olarak çalıştırılacak hâkim vesavcıları, muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir.

Adalet Bakanlığının merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarındageçici veya sürekli olarak çalıştırılacak hâkim ve savcılar ileadalet müfettişlerini ve hâkim ve savcı mesleğinden olan içdenetçileri, muvafakatlerini alarak atama yetkisi AdaletBakanına aittir.

Kurul üyelerinin seçimi, dairelerin oluşumu ve işbölümü,Kurulun ve dairelerin görevleri, toplantı ve karar yeter sayıları,çalışma usul ve esasları, dairelerin karar ve işlemlerine karşıyapılacak itirazlar ve bunların incelenmesi usulü ile GenelSekreterliğin kuruluş ve görevleri kanunla düzenlenir.

YENİ METİN

Hâkim ve savcıların görevlerini; kanun, yönetmeliklere vegenelgelere (hâkimler için idarî nitelikteki genelgelere) uygunolarak yapıp yapmadıklarını denetleme; görevlerinden dolayıveya görevleri sırasında suç işleyip işlemediklerini, hal veeylemlerinin sıfat ve görevleri icaplarına uyup uymadığınıaraştırma ve gerektiğinde haklarında inceleme ve soruşturmaişlemleri, ilgili dairenin teklifi ve Hâkimler ve Savcılar KuruluBaşkanının oluru ile Kurul müfettişlerine yaptırılır. Soruşturmave inceleme işlemleri, hakkında soruşturma ve incelemeyapılacak olandan daha kıdemli hâkim veya savcı eliyle deyaptırılabilir.

Kurulun meslekten çıkarma cezasına ilişkin olanlar dışındakikararlarına karşı yargı mercilerine başvurulamaz.

Kurula bağlı Genel Sekreterlik kurulur. Genel Sekreter, birincisınıf hâkim ve savcılardan Kurulun teklif ettiği üç adayarasından Kurul Başkanı tarafından atanır. Kurul müfettişleri ileKurulda geçici veya sürekli olarak çalıştırılacak hâkim vesavcıları, muvafakatlerini alarak atama yetkisi Kurula aittir.

Adalet Bakanlığının merkez, bağlı ve ilgili kuruluşlarındageçici veya sürekli olarak çalıştırılacak hâkim ve savcılar ileadalet müfettişlerini ve hâkim ve savcı mesleğinden olan içdenetçileri, muvafakatlerini alarak atama yetkisi AdaletBakanına aittir.

Kurul üyelerinin seçimi, dairelerin oluşumu ve işbölümü,Kurulun ve dairelerin görevleri, toplantı ve karar yeter sayıları,çalışma usul ve esasları, dairelerin karar ve işlemlerine karşıyapılacak itirazlar ve bunların incelenmesi usulü ile GenelSekreterliğin kuruluş ve görevleri kanunla düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 20

ESKİ METİN

DÖRDÜNCÜ KISIM

Mali ve Ekonomik Hükümler

BİRİNCİ BÖLÜM

Mali Hükümler

I. Bütçe

A. Bütçenin hazırlanması ve uygulanması

Madde 161 – Devletin ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamutüzel kişilerinin harcamaları, yıllık bütçelerle yapılır.

Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması,uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir.

Kanun, kalkınma planları ile ilgili yatırımlar veya bir yıldan fazlasürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller koyabilir.

Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hükümkonulamaz.

YENİ METİN

DÖRDÜNCÜ KISIM


BİRİNCİ BÖLÜM

Mali Hükümler

I. Bütçe

Bütçe ve kesin hesap

Madde 161 – Kamu idarelerinin ve kamu iktisadi teşebbüsleridışındaki kamu tüzel kişilerinin harcamaları yıllık bütçelerle yapılır.Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması,uygulanması ve kontrolü ile yatırımlar veya bir yıldan fazla sürecekiş ve hizmetler için özel süre ve usuller kanunla düzenlenir. Bütçekanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hüküm konulamaz.

Cumhurbaşkanı bütçe kanun teklifini, malî yılbaşından en azyetmişbeş gün önce, Türkiye Büyük Millet Meclisine sunar. Bütçeteklifi Bütçe Komisyonunda görüşülür. Komisyonun ellibeş güniçinde kabul edeceği metin Genel Kurulda görüşülür ve maliyılbaşına kadar karara bağlanır.

Bütçe kanununun süresinde yürürlüğe konulamaması halinde, geçicibütçe kanunu çıkarılır.

Geçici bütçe kanununun da çıkarılamaması durumunda, yeni bütçekanunu kabul edilinceye kadar bir önceki yılın bütçesi yenidendeğerleme oranına göre artırılarak uygulanır.

Türkiye Büyük Millet Meclisi üyeleri, Genel Kurulda kamu idarebütçeleri hakkında düşüncelerini her bütçenin görüşülmesi sırasındaaçıklarlar, gider artırıcı veya gelirleri azaltıcı önerilerdebulunamazlar.

Genel Kurulda kamu idare bütçeleri ile değişiklik önergeleri,üzerinde ayrıca görüşme yapılmaksızın okunur ve oylanır.

Merkezî yönetim bütçesiyle verilen ödenek, harcanabilecek tutarınsınırını gösterir. Harcanabilecek tutarın Cumhurbaşkanlığıkararnamesi ile aşılabileceğine dair bütçe kanununa hükümkonulamaz.


TACETTİN ÇALIK 21

ESKİ METİN

DÖRDÜNCÜ KISIM


BİRİNCİ BÖLÜM

Mali Hükümler

I. Bütçe

A. Bütçenin hazırlanması ve uygulanması

Madde 161 – Devletin ve kamu iktisadi teşebbüsleri dışındaki kamutüzel kişilerinin harcamaları, yıllık bütçelerle yapılır.

Malî yıl başlangıcı ile merkezi yönetim bütçesinin hazırlanması,uygulanması ve kontrolü kanunla düzenlenir.

Kanun, kalkınma planları ile ilgili yatırımlar veya bir yıldan fazlasürecek iş ve hizmetler için özel süre ve usuller koyabilir.

Bütçe kanununa, bütçe ile ilgili hükümler dışında hiçbir hükümkonulamaz.

İKİNCİ BÖLÜM

Ekonomik Hükümler

I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey (1)

Madde 166 – (4) Ekonomik ve sosyal politikalarınoluşturulmasında hükümete istişarî nitelikte görüş bildirmekamacıyla Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur. Ekonomik ve SosyalKonseyin kuruluş ve işleyişi kanunla düzenlenir.

II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin düzenlenmesi

Madde 167 – (2) Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmaküzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaretişlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek maliyükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmaya kanunla BakanlarKuruluna yetki verilebilir.

YENİ METİN

Carî yıl bütçesindeki ödenek artışını öngören değişiklik teklifleri ile carive izleyen yılların bütçelerine malî yük getiren tekliflerde, öngörülengiderleri karşılayabilecek mali kaynak gösterilmesi zorunludur.

Merkezî yönetim kesin hesap kanunu teklifi, ilgili olduğu mali yılınsonundan başlayarak en geç altı ay sonra Cumhurbaşkanı tarafındanTürkiye Büyük Millet Meclisine sunulur. Sayıştay genel uygunlukbildirimini, ilişkin olduğu kesin hesap kanun teklifinin verilmesindenbaşlayarak en geç yetmişbeş gün içinde Meclise sunar.Kesin hesap kanunu teklifi ve genel uygunluk bildiriminin TürkiyeBüyük Millet Meclisine verilmiş olması, ilgili yıla ait Sayıştaycasonuçlandırılamamış denetim ve hesap yargılamasını önlemez vebunların karara bağlandığı anlamına gelmez.

Kesin hesap kanunu teklifi, yeni yıl bütçe kanunu teklifiyle birliktegörüşülür ve karara bağlanır.

İKİNCİ BÖLÜM

Ekonomik Hükümler

I. Planlama; Ekonomik ve Sosyal Konsey

Madde 166 – (4) Ekonomik ve sosyal politikalarınoluşturulmasında Cumhurbaşkanına istişarî nitelikte görüşbildirmek amacıyla Ekonomik ve Sosyal Konsey kurulur. Ekonomikve Sosyal Konseyin kuruluş ve işleyişi kanunla düzenlenir.

II. Piyasaların denetimi ve dış ticaretin düzenlenmesi

Madde 167 – (2) Dış ticaretin ülke ekonomisinin yararına olmaküzere düzenlenmesi amacıyla ithalat, ihracat ve diğer dış ticaretişlemleri üzerine vergi ve benzeri yükümlülükler dışında ek maliyükümlülükler koymaya ve bunları kaldırmayakanunla Cumhurbaşkanına yetki verilebilir.


TACETTİN ÇALIK 22

ESKİ METİN

IV. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması

Madde 15 – Savaş, seferberlik, sıkıyönetim veya olağanüstühallerde, milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlaledilmemek kaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak vehürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilirveya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırıtedbirler alınabilir.

İKİNCİ BÖLÜM

KİŞİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ

I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığı

Madde 17 – (4) (…) meşru müdafaa hali, yakalama vetutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu veyahükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veyaisyanın bastırılması, sıkıyönetim veya olağanüstü hallerdeyetkili merciin verdiği emirlerin uygulanması sırasında silahkullanılmasına kanunun cevaz verdiği zorunlu durumlardameydana gelen öldürme fiilleri, birinci fıkra hükmü dışındadır.

III. Kişi hürriyeti ve güvenliği

Madde 19 – (5) Yakalanan veya tutuklanan kişi, tutulma yerineen yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç engeç kırksekiz saat ve toplu olarak işlenen suçlarda en çok dörtgün içinde hâkim önüne çıkarılır. Kimse, bu süreler geçtiktensonra hakim kararı olmaksızın hürriyetinden yoksunbırakılamaz. Bu süreler olağanüstü hal, sıkıyönetim ve savaşhallerinde uzatılabilir.

YENİ METİN

IV. Temel hak ve hürriyetlerin kullanılmasının durdurulması

Madde 15 – Savaş, seferberlik veya olağanüstü hallerde,milletlerarası hukuktan doğan yükümlülükler ihlal edilmemekkaydıyla, durumun gerektirdiği ölçüde temel hak vehürriyetlerin kullanılması kısmen veya tamamen durdurulabilirveya bunlar için Anayasada öngörülen güvencelere aykırıtedbirler alınabilir.

İKİNCİ BÖLÜM

KİŞİNİN HAKLARI VE ÖDEVLERİ

I. Kişinin dokunulmazlığı, maddi ve manevi varlığıMadde 17 – (4) (…) meşru müdafaa hali, yakalama vetutuklama kararlarının yerine getirilmesi, bir tutuklu veyahükümlünün kaçmasının önlenmesi, bir ayaklanma veyaisyanın bastırılması veya olağanüstü hallerde yetkili merciinverdiği emirlerin uygulanması sırasında silah kullanılmasınakanunun cevaz verdiği zorunlu durumlarda meydana gelenöldürme fiilleri, birinci fıkra hükmü dışındadır.

III. Kişi hürriyeti ve güvenliği

Madde 19 – (5) Yakalanan veya tutuklanan kişi, tutulma yerineen yakın mahkemeye gönderilmesi için gerekli süre hariç engeç kırksekiz saat ve toplu olarak işlenen suçlarda en çok dörtgün içinde hâkim önüne çıkarılır. Kimse, bu süreler geçtiktensonra hakim kararı olmaksızın hürriyetinden yoksunbırakılamaz. Bu süreler olağanüstü hal ve savaş hallerindeuzatılabilir


TACETTİN ÇALIK 23

ESKİ METİN

VI. Vergi ödevi

Madde 73 –

(4) Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık,istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerindekanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklikyapmak yetkisi Bakanlar Kuruluna verilebilir.

H. Devlet Denetleme Kurulu

Madde 108 – İdarenin hukuka uygunluğunun, düzenli veverimli şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesininsağlanması amacıyla, Cumhurbaşkanlığına bağlı olarakkurulan Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanının isteğiüzerine, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında vesermayesinin yarısından fazlasına bu kurum ve kuruluşlarınkatıldığı her türlü kuruluşta, kamu kurumu niteliğinde olanmeslek kuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslekkuruluşlarında, kamuya yararlı derneklerle vakıflarda, hertürlü inceleme, araştırma ve denetlemeleri yapar.

Silahlı Kuvvetler ve yargı organları, Devlet DenetlemeKurulunun görev alanı dışındadır.

Devlet Denetleme Kurulunun üyeleri ve üyeleri içindenBaşkanı, kanunda belirlenen nitelikteki kişilerarasından, Cumhurbaşkanınca atanır.

Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görevsüresi ve diğer özlük işleri, kanunla düzenlenir.

YENİ METİN

VI. Vergi ödevi

Madde 73 –

(4) Vergi, resim, harç ve benzeri mali yükümlülüklerin muaflık,istisnalar ve indirimleriyle oranlarına ilişkin hükümlerindekanunun belirttiği yukarı ve aşağı sınırlar içinde değişiklikyapmak yetkisi Cumhurbaşkanına verilebilir.

H. Devlet Denetleme Kurulu

Madde 108 – İdarenin hukuka uygunluğunun, düzenli veverimli şekilde yürütülmesinin ve geliştirilmesininsağlanması amacıyla, Cumhurbaşkanlığına bağlı olarakkurulan Devlet Denetleme Kurulu, Cumhurbaşkanının isteğiüzerine, tüm kamu kurum ve kuruluşlarında ve sermayesininyarısından fazlasına bu kurum ve kuruluşların katıldığı hertürlü kuruluşta, kamu kurumu niteliğinde olan meslekkuruluşlarında, her düzeydeki işçi ve işveren meslekkuruluşlarında, kamuya yararlı derneklerle vakıflarda, hertürlü idari soruşturma, inceleme, araştırma vedenetlemeleri yapar.

Yargı organları, Devlet Denetleme Kurulunun görev alanıdışındadır.

Devlet Denetleme Kurulunun Başkan veüyeleri, Cumhurbaşkanınca atanır.

Devlet Denetleme Kurulunun işleyişi, üyelerinin görevsüresi ve diğer özlük işleri, Cumhurbaşkanlığıkararnamesi ile düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 24

ESKİ METİN

İ. Milli Savunma

1. Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı

Madde 117 – (2) Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerinyurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisinekarşı, Bakanlar Kurulu sorumludur.

(4) Genelkurmay Başkanı, Bakanlar Kurulunun teklifiüzerine, Cumhurbaşkanınca atanır; görev ve yetkileri kanunladüzenlenir. Genelkurmay Başkanı, bu görev ve yetkilerindendolayı Başbakana karşı sorumludur.

(5) Milli Savunma Bakanlığının, Genelkurmay Başkanlığı ve KuvvetKomutanlıkları ile görev ilişkileri ve yetki alanı kanunla düzenlenir.

2. Milli Güvenlik Kurulu

Madde 118 – Millî Güvenlik Kurulu; Cumhurbaşkanınınbaşkanlığında, Başbakan, Genelkurmay Başkanı, Başbakanyardımcıları, Adalet, Millî Savunma, İçişleri, DışişleriBakanları, Kara, Deniz ve Hava Kuvvetleri Komutanları veJandarma Genel Komutanından kurulur.

(3) Millî Güvenlik Kurulu; Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini,tespiti ve uygulanması ile ilgili alınan tavsiye kararları ve gereklikoordinasyonun sağlanması konusundaki görüşlerini BakanlarKuruluna bildirir. Kurulun, Devletin varlığı ve bağımsızlığı, ülkeninbütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur ve güvenliğinin korunmasıhususunda alınmasını zorunlu gördüğü tedbirlere ait kararlar BakanlarKurulunca değerlendirilir.

(4) Milli Güvenlik Kurulunun gündemi; Başbakan ve GenelkurmayBaşkanının önerileri dikkate alınarak Cumhurbaşkanınca düzenlenir.

(5) Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli GüvenlikKurulu Başbakanın başkanlığında toplanır.

(6) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı vegörevleri kanunla düzenlenir.

YENİ METİN

İ. Milli Savunma

1. Başkomutanlık ve Genelkurmay Başkanlığı

Madde 117 – (2) Milli güvenliğin sağlanmasından ve Silahlı Kuvvetlerinyurt savunmasına hazırlanmasından, Türkiye Büyük Millet Meclisinekarşı, Cumhurbaşkanı sorumludur.

(3) Cumhurbaşkanınca atanan Genelkurmay Başkanı; SilahlıKuvvetlerin komutanı olup, savaşta Başkomutanlık görevleriniCumhurbaşkanlığı namına yerine getirir.

2. Milli Güvenlik Kurulu

Madde 118 – Millî Güvenlik Kurulu; Cumhurbaşkanınınbaşkanlığında, Cumhurbaşkanı yardımcıları, Adalet, Millî Savunma,İçişleri, Dışişleri Bakanları, Genelkurmay Başkanı, Kara, Deniz veHava Kuvvetleri komutanlarından kurulur.

(3) Millî Güvenlik Kurulu; Devletin millî güvenlik siyasetinin tayini,tespiti ve uygulanması ile ilgili alınan tavsiye kararları ve gereklikoordinasyonun sağlanması konusundakigörüşlerini Cumhurbaşkanına bildirir. Kurulun, Devletin varlığı vebağımsızlığı, ülkenin bütünlüğü ve bölünmezliği, toplumun huzur vegüvenliğinin korunması hususunda alınmasını zorunlu gördüğütedbirlere ait kararlar Cumhurbaşkanınca değerlendirilir.

(4) Milli Güvenlik Kurulunun gündemi; Cumhurbaşkanıyardımcıları ve Genelkurmay Başkanının önerileri dikkate alınarakCumhurbaşkanınca düzenlenir.

(5) Cumhurbaşkanı katılamadığı zamanlar Milli GüvenlikKurulu Cumhurbaşkanı yardımcısının başkanlığında toplanır.(6) Milli Güvenlik Kurulu Genel Sekreterliğinin teşkilatı vegörevleri Cumhurbaşkanlığı kararnamesi ile düzenlenir.


TACETTİN ÇALIK 25

ESKİ METİN

1. İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği

Madde 123 – İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunladüzenlenir.

İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetimesaslarına dayanır.

Kamu tüzelkişiliği, ancak kanunla veya kanunun açıkça verdiğiyetkiye dayanılarak kurulur.

2. Yönetmelikler

Madde 124 – Başbakanlık, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendigörev alanlarını ilgilendiren kanunların ve tüzüklerin uygulanmasınısağlamak üzere ve bunlara aykırı olmamak şartıyla, yönetmeliklerçıkarabilirler.

Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.

2. Yükseköğretim üst kuruluşları

Madde 131 – (2) Yükseköğretim Kurulu, üniversiteler ve BakanlarKurulunca seçilen ve sayıları, nitelikleri, seçilme usulleri kanunlabelirlenen adaylar arasından rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılıhizmet yapmış profesörlere öncelik vermek sureti ile Cumhurbaşkanıncaatanan üyeler ve Cumhurbaşkanınca doğrudan doğruya seçilen üyelerdenkurulur.

G. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu

Madde 134 – Atatürkçü düşünceyi, Atatürk ilke ve inkılaplarını, Türkkültürünü, Türk tarihini ve Türk dilini bilimsel yoldan araştırmak,tanıtmak ve yaymak ve yayınlar yapmak amacıyla; Atatürk'ün manevihimayelerinde, Cumhurbaşkanının gözetim ve desteğinde,Başbakanlığa bağlı; Atatürk Araştırma Merkezi, Türk Dil Kurumu, TürkTarih Kurumu ve Atatürk Kültür Merkezinden oluşan, kamu tüzelkişiliğine sahip "Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek Kurumu" kurulur.

YENİ METİN

1. İdarenin bütünlüğü ve kamu tüzelkişiliği

Madde 123 – İdare, kuruluş ve görevleriyle bir bütündür ve kanunladüzenlenir.

İdarenin kuruluş ve görevleri, merkezden yönetim ve yerinden yönetimesaslarına dayanır.

Kamu tüzelkişiliği, kanunla veya Cumhurbaşkanlığı kararnamesiylekurulur.

2. Yönetmelikler

Madde 124 – Cumhurbaşkanı, bakanlıklar ve kamu tüzelkişileri, kendigörev alanlarını ilgilendiren kanunların ve Cumhurbaşkanlığıkararnamelerinin uygulanmasını sağlamak üzere ve bunlara aykırıolmamak şartıyla, yönetmelikler çıkarabilirler.

Hangi yönetmeliklerin Resmi Gazetede yayımlanacağı kanunda belirtilir.

2. Yükseköğretim üst kuruluşları

Madde 131 – (2) Yükseköğretim Kurulu, üniversitelertarafından seçilen ve sayıları, nitelikleri, seçilme usulleri kanunlabelirlenen adaylar arasından rektörlük ve öğretim üyeliğinde başarılıhizmet yapmış profesörlere öncelik vermek sureti ile Cumhurbaşkanıncaatanan üyeler ve Cumhurbaşkanınca doğrudan doğruya seçilen üyelerdenkurulur.

G. Atatürk Kültür, Dil ve Tarih Yüksek KurumuMadde 134 – Atatürkçü düşünceyi, Atatürk ilke ve inkılaplarını, Türkkültürünü, Türk tarihini ve Türk dilini bilimsel yoldan araştırmak,tanıtmak ve yaymak ve yayınlar yapmak amacıyla; Atatürk'ün manevihimayelerinde, Cumhurbaşkanının gözetim ve desteğinde,Cumhurbaşkanının görevlendireceği bakana bağlı; Atatürk AraştırmaMerkezi, Türk Dil Kurumu, Türk Tarih Kurumu ve Atatürk KültürMerkezinden oluşan, kamu tüzel kişiliğine sahip "Atatürk Kültür, Dil veTarih Yüksek Kurumu" kurulur.


TACETTİN ÇALIK 26

ESKİ METİN

B. Yargı yolu

Madde 125 –

İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.

Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerindebunlardan doğan uyuşmazlıkların milli veya milletlerarasıtahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkimeancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir.

Cumhurbaşkanının tek başına yapacağı işlemler ile YüksekAskeri Şuranın kararları yargı denetimidışındadır. Ancak, Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ilekadrosuzluk nedeniyle emekliye ayırma hariç her türlü ilişikkesme kararlarına karşı yargı yolu açıktır.

İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirimtarihinden başlar.

Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunundenetimi ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimişeklinde kullanılamaz. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilenşekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak,idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracakbiçimde yargı kararı verilemez.

İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansızzararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olmasışartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçegösterilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir.

Kanun, olağanüstü hallerde, sıkıyönetim, seferberlik ve savaşhalinde ayrıca milli güvenlik, kamu düzeni, genel sağlıknedenleri ile yürütmenin durdurulması kararı verilmesinisınırlayabilir.

İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekleyükümlüdür.

YENİ METİN

B. Yargı yolu

Madde 125 –

İdarenin her türlü eylem ve işlemlerine karşı yargı yolu açıktır.

Kamu hizmetleri ile ilgili imtiyaz şartlaşma ve sözleşmelerindebunlardan doğan uyuşmazlıkların milli veya milletlerarasıtahkim yoluyla çözülmesi öngörülebilir. Milletlerarası tahkimeancak yabancılık unsuru taşıyan uyuşmazlıklar için gidilebilir.

Yüksek Askerî Şûranın terfi işlemleri ile kadrosuzluk nedeniyleemekliye ayırma hariç her türlü ilişik kesme kararlarına karşıyargı yolu açıktır.

İdari işlemlere karşı açılacak davalarda süre, yazılı bildirimtarihinden başlar.

Yargı yetkisi, idarî eylem ve işlemlerin hukuka uygunluğunundenetimi ile sınırlı olup, hiçbir surette yerindelik denetimişeklinde kullanılamaz. Yürütme görevinin kanunlarda gösterilenşekil ve esaslara uygun olarak yerine getirilmesini kısıtlayacak,idari eylem ve işlem niteliğinde veya takdir yetkisini kaldıracakbiçimde yargı kararı verilemez.

İdari işlemin uygulanması halinde telafisi güç veya imkansızzararların doğması ve idari işlemin açıkça hukuka aykırı olmasışartlarının birlikte gerçekleşmesi durumunda gerekçegösterilerek yürütmenin durdurulmasına karar verilebilir.

Kanun, olağanüstü hallerde, seferberlik ve savaş halinde ayrıcamilli güvenlik, kamu düzeni, genel sağlık nedenleri ileyürütmenin durdurulması kararı verilmesini sınırlayabilir.

İdare, kendi eylem ve işlemlerinden doğan zararı ödemekleyükümlüdür.


TACETTİN ÇALIK 27

ESKİ METİN

2. Mahalli idareler

Madde 127 –

Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterek ihtiyaçlarınıkarşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve karar organları, genekanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerek oluşturulan kamutüzelkişileridir.

Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetim ilkesineuygun olarak kanunla düzenlenir.

Mahalli idarelerin seçimleri, 67 nci maddedeki esaslara göre beş yılda biryapılır. Ancak, milletvekili genel veya ara seçiminden önceki veya sonrakibir yıl içinde yapılması gereken mahalli idareler organlarına veya buorganların üyelerine ilişkin genel veya ara seçimler milletvekili genel veyaara seçimleriyle birlikte yapılır. Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özelyönetim biçimleri getirebilir.

Mahalli idarelerin seçilmiş organlarının, organlık sıfatını kazanmalarına ilişkinitirazların çözümü ve kaybetmeleri, konusundaki denetim yargı yolu ile olur.Ancak, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkında soruşturma veyakovuşturma açılan mahalli idare organları veya bu organların üyelerini, İçişleriBakanı, geçici bir tedbir olarak, kesin hükme kadar uzaklaştırabilir.

Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idareninbütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerinde birliğinsağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçların gereği gibikarşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usuller dairesinde idarivesayet yetkisine sahiptir.

Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendiaralarında Bakanlar Kurulunun izni ile birlik kurmaları, görevleri, yetkileri,maliye ve kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ ve ilgileri kanunladüzenlenir. Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelir kaynakları sağlanır.

J. Kanunsuz emir

Madde 137 – Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat ve suretle çalışmakta olankimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, tüzük, kanun veyaAnayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez ve bu aykırılığı o emriverene bildirir. Ancak, üstü emrinde ısrar eder ve bu emrini yazı ile yenilerse, emiryerine getirilir; bu halde, emri yerine getiren sorumlu olmaz.

YENİ METİN

2. Mahalli idareler

Madde 127 –

Mahalli idareler; il, belediye veya köy halkının mahalli müşterekihtiyaçlarını karşılamak üzere kuruluş esasları kanunla belirtilen ve kararorganları, gene kanunda gösterilen, seçmenler tarafından seçilerekoluşturulan kamu tüzelkişileridir.

Mahalli idarelerin kuruluş ve görevleri ile yetkileri, yerinden yönetimilkesine uygun olarak kanunla düzenlenir.

Mahalli idarelerin seçimleri, 67 nci maddedeki esaslara göre beş yılda biryapılır.Kanun, büyük yerleşim merkezleri için özel yönetim biçimlerigetirebilir.

Mahalli idarelerin seçilmiş organlarının, organlık sıfatını kazanmalarınailişkin itirazların çözümü ve kaybetmeleri, konusundaki denetim yargıyolu ile olur. Ancak, görevleri ile ilgili bir suç sebebi ile hakkındasoruşturma veya kovuşturma açılan mahalli idare organları veya buorganların üyelerini, İçişleri Bakanı, geçici bir tedbir olarak, kesinhükme kadar uzaklaştırabilir.

Merkezi idare, mahalli idareler üzerinde, mahalli hizmetlerin idareninbütünlüğü ilkesine uygun şekilde yürütülmesi, kamu görevlerindebirliğin sağlanması, toplum yararının korunması ve mahalli ihtiyaçlarıngereği gibi karşılanması amacıyla, kanunda belirtilen esas ve usullerdairesinde idari vesayet yetkisine sahiptir.

Mahalli idarelerin belirli kamu hizmetlerinin görülmesi amacı ile, kendiaralarında Cumhurbaşkanının izni ile birlik kurmaları, görevleri,yetkileri, maliye ve kolluk işleri ve merkezi idare ile karşılıklı bağ veilgileri kanunla düzenlenir. Bu idarelere, görevleri ile orantılı gelirkaynakları sağlanır.

J. Kanunsuz emir

Madde 137 – Kamu hizmetlerinde herhangi bir sıfat ve suretle çalışmakta olankimse, üstünden aldığı emri, yönetmelik, Cumhurbaşkanlığıkararnamesi, kanun veya Anayasa hükümlerine aykırı görürse, yerine getirmez vebu aykırılığı o emri verene bildirir. Ancak, üstü emrinde ısrar eder ve bu emriniyazı ile yenilerse, emir yerine getirilir; bu halde, emri yerine getiren sorumlu olmaz.

Documents

KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 2017 ANAYASA DEĞİŞİŸişiklikleri-Kar...KARŞILAŞTIRMALI OLARAK 2017 ANAYASA DEĞİŞİKLİKLERİ TACETTİN ÇALIK 2 ESKİ METİN C. TürkiyeBüyükMillet