Upload
others
View
0
Download
0
Embed Size (px)
Citation preview
• • วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต • •
Kasetsart Applied Business Journal
คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
กองบรรณาธการวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ทปรกษา
ผชวยศาสตราจารยรชด ชมภนช (รกษาการแทนคณบด คณะบรหารธรกจ)
ผชวยศาสตราจารย ดร.หฤทย นำาประเสรฐชย
บรรณาธการ
ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวฒ ควฒนเธยรชย
กองบรรณาธการ
รองศาสตราจารย ดร.จรพล จยะจนทน Singapore Management University
รองศาสตราจารย ดร.ทพยรตน เลาหวเชยร มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ณฐวฒ เจนวทยาโรจน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรพรรณ องภากรณ มหาวทยาลยมหาสารคาม
ผชวยศาสตราจารย ดร.ปณทพร เรองเชงชม มหาวทยาลยขอนแกน
ผชวยศาสตราจารย ดร.พทวส เออสงคมเศรษฐ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภชาต เอยมรตนกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.สธาวลย พฤกษอำาไพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ธนากร ลขตาภวฒน จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ดร.พลวฒน เลศกลวฒน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.รพพร รงสทอง จฬาลงกรณมหาวทยาลย
กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายใน)
รองศาสตราจารย ดร.ภทรกตต เนตนยม มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
รองศาสตราจารย ดร.ยรพร ศทธรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
รองศาสตราจารย ชนจตต แจงเจนกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
รองศาสตราจารย ทองฟ ศรวงศ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
รองศาสตราจารย ไพบลย ผจงวงศ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ทรงพร หาญสนต มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.พพฒน นนทนาธรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ศภฤกษ สขสมาน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.สวสด วรรณรตน มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.สนยรตน วฒจนดานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.จารภา วภภญโญ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ณฐพล พนธภกด มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ธรารตน วรพเชฐ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ประพมพรรณ ลมสวรรณ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.พรเทพ รตนตรยภพ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ยอดมน เทพานนท มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.ศรรตน โกศการกา มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.สชาดา เจยมสกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ดร.เอกอนงค ตงฤกษวราสกล มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
กองบรรณาธการกลนกรองบทความ (ภายนอก)
ศาสตราจารย ดร.ตรทศ เหลาศรหงสทอง มหาวทยาลยธรรมศาสตร
รองศาสตราจารย ดร.แกวตา โรหตรตนะ มหาวทยาลยธรรมศาสตร
รองศาสตราจารย ดร.ประจต หาวตร จฬาลงกรณมหาวทยาลย
รองศาสตราจารย ดร.ไพบลย ดาวสดใส มหาวทยาลยขอนแกน
รองศาสตราจารย ดร.เพญศร เจรญวานช มหาวทยาลยขอนแกน
รองศาสตราจารย ดร.วษณ ภมพานช มหาวทยาลยขอนแกน
รองศาสตราจารย ดร.ศากน บญอต มหาวทยาลยธรรมศาสตร
รองศาสตราจารย ดร.อดมศกด ศลประชาวงศ สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร
รองศาสตราจารย ศรนย ชเกยรต จฬาลงกรณมหาวทยาลย
ผชวยศาสตราจารย ดร.กญช อนทรโกเศศ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.กลเชษฐ มงคล มหาวทยาลยศรนครนทรวโรฒ
ผชวยศาสตราจารย ดร.คณตศร เทอดเผาพงศ มหาวทยาลยรงสต
ผชวยศาสตราจารย ดร.จงรกษ หงษงาม มหาวทยาลยขอนแกน
ผชวยศาสตราจารย ดร.ไตรรงค สวสดกล มหาวทยาลยวลยลกษณ
ผชวยศาสตราจารย ดร.ธนพล วราสา มหาวทยาลยมหดล
ผชวยศาสตราจารย ดร.ธรนช พศกดศรกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.ธราลกษณ สจจะวาท มหาวทยาลยพายพ
ผชวยศาสตราจารย ดร.นภวรรณ คณานรกษ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.นวลฉว แสงชย มหาวทยาลยขอนแกน
ผชวยศาสตราจารย ดร.นลบล ศวบวรวฒนา มหาวทยาลยศรปทม
ผชวยศาสตราจารย ดร.ปณธาน จนทองจน มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ปภศร ชยวฒน มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ประวฒน เบญญาศรสวสด มหาวทยาลยกรงเทพ
ผชวยศาสตราจารย ดร.ประเสรฐ สทธจรพฒน มหาวทยาลยศรปทม
ผชวยศาสตราจารย ดร.ปราณ เอยมละออภกด มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.ปรารถนา ปณณกตเกษม มหาวทยาลยมหดล
ผชวยศาสตราจารย ดร.พรวรรณ นนทแพศย มหาวทยาลยศรปทม
ผชวยศาสตราจารย ดร.เพชรไพรนทร อปปง มหาวทยาลยเทคโนโลยราชมงคลอสานวทยาเขตสกลนคร
ผชวยศาสตราจารย ดร.โรจนศกด โฉมวไลลกษณ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.โรจนา ธรรมจนดา มหาวทยาลยเชยงใหม
ผชวยศาสตราจารย ดร.วรรณรพ บานชนวจตร มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยศาสตราจารย ดร.วฒไกร งามศรจตต สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.ศลปพร ศรจนเพชร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ผชวยศาสตราจารย ดร.อดศกด ธรานพฒนา มหาวทยาลยเชยงใหม
ผชวยศาสตราจารย ดร.อมรนทร เทวตา มหาวทยาลยศลปากร วทยาเขตเพชรบร
ผชวยศาสตราจารย ดร.อมลยา โกไศยกานนท มหาวทยาลยเชยงใหม
ผชวยศาสตราจารย ดร.อลสรา รงนนทรตน ชรนทรสาร มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ดร.ไกรฤกษ ปนแกว มหาวทยาลยกรงเทพ
ดร.คมน พนธรกษ มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ดร.ทรงวฒ ไกรภสสรพงษ กรรมการสภาอตสาหกรรมแหงประเทศไทย
ดร.ทรรศนะ บญขวญ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.บญเกยรต เอยววงษเจรญ มหาวทยาลยเทคโนโลยพระจอมเกลาธนบร
ดร.ภญโญ รตนาพนธ มหาวทยาลยขอนแกน
ดร.ภษต วงศหลอสายชล มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.พนตา สรชยกลวฒนา มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.พฒนธนะ บญช มหาวทยาลยธรรมศาสตร
ดร.วนดา พลเดช มหาวทยาลยขอนแกน
ดร.วรท วนจ มหาวทยาลยเชยงใหม
ดร.ศรณย ศานตศาสน สถาบนบณฑตพฒนบรหารศาสตร
ดร.ศรรตน รตนพทกษ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.สทธาวรรณ จระพนธ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.อนฉตร ชำาชอง มหาวทยาลยหอการคาไทย
ดร.อภชย อภรตนพมลชย บรษท ดเคเอสเอช (ประเทศไทย) จำากด
ดร.อจฉรา โยมสนธ มหาวทยาลยกรงเทพ
ดร.อารยา เอกพศาลกจ มหาวทยาลยหอการคาไทย
ผชวยบรรณาธการ
นางศรวรรณ ภทรประภานนท
นางลดดา ปญทะภรเวท
นางสาวอรการณ วระชยาภรณ
นายทองปาน ขนตกรม
Mr.Joefrey B.Geroche
โครงการวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
Kasetsart Applied Business Journal
หลกการและเหตผล
ดวยสำานกงานคณะกรรมการการอดมศกษา (สกอ.) กำาหนดหลกเกณฑวาบณฑตทศกษาระดบปรญญาโท
และปรญญาเอก จะตองมการเผยแพรวทยานพนธ ในวารสารทางวชาการทมคณะกรรมการภายนอกมา
รวมกลนกรอง (Peer Review) กอนการตพมพทงนเพอประกนคณภาพของผลงานกอนการเผยแพรในระดบชาต
และนานาชาต ประกอบกบนโยบายดงกลาวไดสอดคลองกบนโยบายของมหาวทยาลยเกษตรศาสตรทมงเนน
การเปนมหาวทยาลยวจย ตลอดจนเพอใหบรรลวตถประสงคของการประเมนคณภาพดานการเผยแพรผลงาน
วชาการภายใตเกณฑมาตรฐานของสำานกงานรบรองมาตรฐานและประเมนคณภาพการศกษา (สมศ.) โดยทมดชน
ชวดทระบถงจำานวนวทยานพนธ ผลงาน งานวจยทพมพเผยแพรในระดบชาตและนานาชาต รวมทงการชนำา
สงคมในแนวทางทถกตองผานการแสดงความคดเหนทางวชาการ
คณะบรหารธรกจไดตระหนกถงความสำาคญในเรองดงกลาว จงมแนวคดในการจดทำาวารสารของ
คณะบรหารธรกจ ภายใตชอวา “วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต (Kasetsart Applied Business Journal :
KAB Journal)” เพอสนองนโยบายของรฐบาลและมหาวทยาลยเกษตรศาสตรและเปนสวนหนงของการเผยแพร
บทความ ผลงานวจย และวทยานพนธ สสาธารณชน เพอใหคณาจารย บณฑตระดบปรญญาโท ปรญญาเอก
และบคคลทสนใจในสาขาบรหารธรกจทวประเทศไดมแหลงนำาเสนอบทความและผลงานวชาการ วทยานพนธ
ใหเผยแพรสชมชนวชาการอยางเปนรปธรรม
วตถประสงค
๑. เพอสนองนโยบายของคณะบรหารธรกจ ในการนำาเสนอผลงานทางวชาการของคณาจารย นสต
ปรญญาโท นสตปรญญาเอก และบคคลทสนใจไดเผยแพรผลงานอนจะนำาไปสงานบรการทาง
วชาการระดบนานาชาต
๒. เพอเปนแหลงเผยแพรบทความ ผลงานวจย วทยานพนธ
๓. เพอเปนแหลงคนควาใหกบนสต นกศกษา และผทสนใจไดศกษาหาความรจากบทความ ผลงานวจย
และบทวจารณหนงสอ
กำาหนดออก - ชวงเวลาพมพ
“วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต (Kasetsart Applied Business Journal : KAB Journal)”
เปนวารสารราย 6 เดอน (1 ปม 2 ฉบบ) กำาหนดออกฉบบทหนงคอ เดอนมกราคมถงเดอนมถนายน และ
ฉบบทสองประจำาเดอนกรกฎาคมถงเดอนธนวาคม ของทกป
บทบรรณาธการ
เรยนทานสมาชกและทานผอานทกทาน
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตฉบบเดอนกรกฎาคม – ธนวาคม 2561 เนอหาของบทความ
คงเนนเนอหาสาระทเกยวกบสาขาบรหารธรกจและยงเปนแหลงเผยแพรผลงานวชาการ ซงในฉบบน
ประกอบไปดวยบทความวจย และ บทความวชาการทมเนอหาหลากหลายดานไมวาจะเปนบทความ เรอง
การเปดเผยขอมลทางสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI: กรณศกษาบรษท
จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในกลมดชนเซท 100 เรอง การวเคราะหความเสยงและ
ผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชน SET 50 เรอง ทศนะและบทบาท
ผนำาทแทจรงกบการบรหารองคการแหงศตวรรษท 21 เรอง อทธพลกำากบของแรงจงใจในการบรการ
สาธารณะตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว และพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงาน และเรอง อทธพลของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการทสงผลตอภาพลกษณองคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย เปนตน
กองบรรณาธการหวงเปนอยางยงวา บทความตางๆ ทปรากฎในวารสารจะสงประโยชนทางวชาการ
แกทานตามสมควร และหากทานมความประสงคจะตชมหรอใหคำาแนะนำา กองบรรณาธการยนดรบฟงทาน
ดวยความเตมใจ โดยทานสามารถสงขอเสนอแนะมาท [email protected] เพอกองบรรณาธการจะได
รบและนำาไปปรบปรงตอไป แลวพบกนใหมฉบบหนา
กองบรรณาธการ
สารบญ
การเปดเผยขอมลทางสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI: กรณศกษา บรษทจดทะเบยน
ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในกลมดชนเซท 100
Social and Environmental Disclosure based on GRI guideline: A Case Study of Firms listed
on the Stock Exchange of Thailand in the SET 100 Index Group
วรยา จงรกษสตย 1
การวเคราะหความเสยงและผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชน SET50
Risk and Return Analysis of Investment on Equity Fund in The SET50 Index
ทกษดนย จะมะล และ อภญญา วนเศรษฐ 23
ทศนะและบทบาทผนำาทแทจรงกบการบรหารองคการแหงศตวรรษท 21
Viewpoint and Role of the True Leader with Organizational Management in the 21st Century
ศรรกษ บญพรอมรกษา 39
อทธพลกำากบของแรงจงใจในการบรการสาธารณะตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครว และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
The Moderating Effect of Public Service Motivation on The Relationship Between Work - Family
Conflict and Counterproductive Work Behavior
เฉลมวฒ เงนทอง และ ธนวต ลมปพาณชยกล 55
อทธพลของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการทสงผลตอภาพลกษณองคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
Influences of Socially Responsible Leadership and Stakeholders’ Perception of Corporate Social
Responsibility on Corporate Image of Mae Fah Luang Chiang Rai International Airport
พพฒน นนทนาธรณ 73
1วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทคดยอ
งานวจยครงนมวตถประสงคเพอศกษาการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจด
ทำารายงานของ GRI ฉบบ 3.1 ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในกลมดชนเซท
100(จำานวน100บรษท)จากรายงานประจำาปแบบแสดงรายการขอมลประจำาปแบบแสดงรายการขอมล
การเสนอขายหลกทรพย และรายงานแหงความยงยนประจำาป 2557 เครองมอในการวจยนเปนแบบ
ตรวจรายการ (Checklist) ทพฒนาขนโดยอยบนพนฐานของรายการทควรรายงานตามกรอบการจด
ทำารายงานของGRIซงประกอบดวยตวชวด5ดานและ48รายการงานวจยน ใชการวเคราะหเชงเนอหา
ในการวเคราะหขอมลและแยกประเภทของขอมลเชงคณภาพ เพอคำานวณดชนการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมและวเคราะหขอมลโดยใชสถตเชงพรรณา
ผลการวจยพบวา บรษทไทยสวนใหญมระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบ
การจดทำารายงานของGRIฉบบ3.1ในระดบตำาโดยเฉลยไมเกน10%และสวนใหญรายงานขอมลเพยง
บางประเดนในแตละดานโดยกลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรม(ประเภทธรกจปโตรเคมและเคมภณฑ)
และกลมอตสาหกรรมทรพยากร(ประเภทธรกจพลงงานและสาธารณปโภค)มการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมมากกวากลมอตสาหกรรมอนในทางตรงกนขามกลมอตสาหกรรมบรการมระดบการรายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของGRIตำาสดหากจำาแนกตามประเภทของการรายงาน
ตามกรอบการจดทำารายงานของGRIบรษทในทกกลมอตสาหกรรมมการรายงานดานสงคมมากกวาดานอนๆ
ขอคนพบดงกลาวเปนไปตามทฤษฎผมสวนไดเสย บรษทไทยอาจไดรบแรงกดดนจากผมสวนไดเสย
ในการจดทำารายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตำา จงสงผลใหจดทำารายงานตามกรอบการจดทำารายงาน
ของ GRI อยในระดบตำา และประเภทของอตสาหกรรมอาจเปนปจจยหนงทสงผลตอการรายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมของบรษทไทย ซงสอดคลองกบทฤษฎเกยวกบความชอบธรรมทวา อตสาหกรรมทม
การดำาเนนงานเสยงตอการสรางผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอมคอนขางสงจะไดรบแรงกดดนมาก
จากผมสวนไดเสยภายนอกใหเปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอม
คำ�สำ�คญ :การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม,GRI,ซเอสอาร,บรษทไทย
การเปดเผยขอมลทางสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI:
กรณศกษา บรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยในกลมดชนเซท 100
Social and Environmental Disclosure based on GRI guideline: A Case Study of Firms
listed on the Stock Exchange of Thailand in the SET 100 Index Group
วรยา จงรกษสตย1
Wiriya Chongruksut
Received : November 03, 2017
Revised : December 20, 2017
Accepted : January 11, 2019
1ผชวยศาสตราจารยประจำาภาควชาการบญชคณะบญชการเงนและการธนาคารมหาวทยาลยพายพemail:[email protected]
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต2
ABSTRACT
Thepurposesofthisresearcharetoinvestigatethesocialandenvironmentalreporting
basedontheGRIreportingframework,version3.1amongfirmsintheSET100indexgroup
(100firms).BasedontheGRIreportingguidelines,thechecklist,whichconsistedof5aspects
and48coreindicators,wasdevelopedasaresearchinstrumenttomeasuretheextentofsocial
andenvironmentalreporting.Inaddition,thecontentanalysiswasappliedtoreviewandto
extractsubjectsofsocialandenvironmentalreportingfromtheirannualreports,theirannual
registrationstatements,theirofferingsecuritiesstatementsandtheirsustainabilityreportsfor
theyearended2014.Thecontentanalysiswasappliedtocodifyingthetextofthesocialand
environmentalreportingforcalculatingthesocialandenvironmentalreportingindex.Then,
collecteddatawereanalyzedbythedescriptivestatistics.
Researchfindingsshowedthattheextentofsocialandenvironmentalreportingamong
firmsintheSET100indexgroupwasrelativelow,averagenotmorethan10%andthey
reportedsomeitemsineachaspect.Theindustrialgroups(petrochemicalsandchemicals
sector)andtheresourcegroup(energyandutilitiessector)hadhigherlevelofsocialand
environmentalreportingthanotherindustrygroups.Ontheotherhand,theservicegroup
hadthelowestlevelofreporting.Inrespectof5aspectsofGRIreporting,allindustrygroups
hadmorereportedinthesocialaspectthanotheraspects.
ResearchfindingsofthisstudywereconsistentwithstakeholdertheoryinthatThaifirms
mightgetlowpressurefromstakeholders;therefore,theyhadlowlevelofreportingbasedon
GRI.Inaddition,theindustrygroupmaybeafactoraffectingthesocialandenvironmental
reportingofThaifirms.Underlegitimacytheory,theindustriesoperatingwithhighriskto
socialandenvironmentaleffectwouldgethighpressurefromexternalstakeholderstodisclose
socialandenvironmentalinformation.
Keywords :
SocialandEnvironmentalReporting,GRI,CSR,ThaiFirms
3วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทนำ�
หลายปทผานมา ความเจรญเตบโตทาง
เศรษฐกจและการขยายตวของภาคอตสาหกรรม
ไดสงผลกระทบตอสงแวดลอมและระบบนเวศน
(สภทวษรทวจนทร,2556)ทำาใหกลมทไดรบอทธพลจาก
กจกรรมขององคกร ซงเรยกวากลมผมสวนไดเสย
ไดรบผลกระทบจากการดำาเนนธรกจของกจการ
(ประจตหาวตร,ศรณยชเกยรตและรตตยามหตโกมล,
2547)การรบรและความสนใจในประเดนความรบผดชอบ
ตอสงคม(CorporateSocialResponsibility:CSR)
หรอซเอสอารของผมสวนไดเสยไดเพมขนซงสะทอน
ใหเหนความหลากหลายของวธการจดเตรยมและการ
เปดเผยขอมลเกยวกบซเอสอารของกจการ การจด
ทำารายงานความรบผดชอบตอสงคม(CSR)ถอเปน
เครองมอสำาคญในการสอสาร สรางความเขาใจใน
ทศทางกระบวนการและผลการดำาเนนงานซเอสอาร
ขององคกรตอสาธารณะ(สถาบนไทยพฒน,2555ก)
และเพมความโปรงใสตลอดจนปรบปรงความสมพนธ
กบผมสวนไดเสยรวมทงเพมภาพพจนใหกบกจการ
(Bhattacharyya,2014)
สำาหรบประเทศไทยสำานกงานคณะกรรมการ
กำากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย(ก.ล.ต.)ไดยก
รางหลกการความรบผดชอบตอสงคมของกจการขน
เพอเปนแนวปฏบตใหแกบรษทจดทะเบยนและกจการ
ทวไปโดยไดระบถงประเดนดานการดำาเนนงานตาม
ความรบผดชอบตอสงคมและใหความสำาคญกบการ
เปดเผยขอมลทสะทอนใหเหนการปฏบตตามแนวทาง
ความรบผดชอบตอสงคมอยางครบถวนโดยขอมลท
เปดเผยนนอกจากจะเปนประโยชนตอผมสวนไดเสย
ทกฝายแลวยงชวยในการสอบทานใหธรกจทราบไดวา
ไดดำาเนนการเรองสงคมและสงแวดลอมตรงกบ
เปาหมายทกำาหนดหรอไม(สภทวษรทวจนทร,2556)
โดยเมอวนท 1มกราคม2557ก.ล.ต. ไดประกาศ
ใหบรษททออกหลกทรพยและบรษทจดทะเบยนตอง
เปดเผยขอมลเกยวกบความรบผดชอบตอสงคม
เพมเตมรวมทงนโยบายและการดำาเนนงานของบรษท
ทแสดงวาไดคำานงถงผลกระทบตอสงคมสงแวดลอม
และผทเกยวของไว ในแบบแสดงรายการขอมล
การเสนอขายหลกทรพย แบบแสดงรายการขอมล
ประจำาปและรายงานประจำาป(วชนพรเศรษฐสกโก
และอนวตนจงยนด,2557)
ถงแมวา ก.ล.ต. ไดประกาศใหบรษททออก
หลกทรพยและบรษทจดทะเบยนตองเปดเผยขอมล
เกยวกบความรบผดชอบตอสงคมเพมเตมในรายงาน
ตางๆ แตการจดทำารายงานดงกลาวเปนเพยงการ
รวบรวมการเคลอนไหวของการดำาเนนกจกรรม
ดานสงคมและสงแวดลอมในรอบป โดยเนอหาของ
รายงานสวนใหญเนนการเปดเผยผลการดำาเนนงาน
ในเชงผลผลตแทนทจะเปนผลลพธหรอผลกระทบ
ทางเศรษฐกจ สงคมและสงแวดลอมของกจการ
ในบรบทของการพฒนาทยงยนอยางแทจรง
(สถาบนไทยพฒน, 2554) ดงนน กรอบการจดทำา
รายงานสาธารณะทเปนทยอมรบอยางกวางขวาง
ทวโลกคอกรอบการจดทำารายงานขององคการแหงความ
รเรมวาดวยการรายงานสากล(GlobalReporting
Initiative: GRI) (สถาบนไทยพฒน, 2554; Joshi
and Krishnan, 2010) ซงการจดทำารายงานตาม
แนวทางของ GRI จะช ใหเหนถงวธการวางแผน
และการกำาหนดใหการจดทำารายงานเปนกระบวน
การมากกวาทจะทำาเปนโครงการ(สถาบนไทยพฒน,
2554)สำาหรบประเทศไทยยงไมมการศกษาเกยวกบ
การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามแนว
ปฏบตของ GRI ดงนน การวจยนจงมงศกษาการ
รายงานขอมลทางสงคมและสงแวดลอมของบรษท
จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย
ในกลมSET100Indexตามกรอบการจดทำารายงาน
ของGRIฉบบ3.1
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต4
วตถประสงค ในก�รวจย
เพอศกษาการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI
ฉบบ3.1ของบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทยในกลมดชนเซท100
ทบทวนวรรณกรรม
คว�มรบผดชอบตอสงคมของกจก�ร
(Corporate Social Responsibility-CSR)
หนวยงานหลายแหงไดกำาหนดคำานยามของ
“ความรบผดชอบตอสงคมของกจการ”หรอซเอสอาร
ไวหลากหลายความหมาย แตกมเนอหาความหมาย
ทคลายคลงกนซงสามารถสรปคำานยามของซเอสอาร
ไวอยางกวางๆ วา “ซเอสอาร”คอ พฤตกรรมทาง
จรยธรรมขององคกรทมตอสงคม ซงผบรหารของ
องคกรจะตองแสดงความรบผดชอบตอผมสวน
ไดเสยอนๆ ทมสวนไดเสยอยางชอบธรรมในธรกจ
นอกเหนอจากกลมผถอหน (WBCSD, 1999) ในป
2550ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยไดจดตงสถาบน
ธรกจเพอสงคม(CorporateSocialResponsibility
Institute: CSRI) เพอสงเสรมแนวคดและการ
ดำาเนนงานเกยวกบซเอสอารของบรษทจดทะเบยน
ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (Rajanakorn,
2012) แตอยางไรกตาม บรษทไทยจำานวนมาก
ยงไมชดเจนในเรองคำาจำากดความและขอบเขตของ
ซเอสอารรวมทงมการแปลความหมายของซเอสอาร
แตกตางกนตามสภาพแวดลอมของธรกจ (Prayuk-
vongandOlsen,2009)สำาหรบงานวจยเกยวกบ
CSRในประเทศไทยถงแมวาจะมงานวจยจำานวนหนง
ทศกษาการเปดเผยขอมลสงแวดลอมในประเทศไทย
(เสาวรส กรรณขจตและมทนชย สทธพนธ, 2557;
SuttipunandStanton,2012a)และซเอสอารใน
ประเทศไทย(Sukcharoensin,2012;Krongkaew-
arreyaandSettasakko,2013;Udomkit,2013;
TheCSRAsiaCerteratAIT,2010)แตขอบเขต
ของงานวจยดงกลาวกยงจำากดอยมาก
ก�รร�ยง�นขอมลสงคมและสงแวดลอม
ถงแมวาขอมลทางการเงนจะเปนขอมล
ทสำาคญและเปนรายการหนงทผ ใชงบการเงนตาง
ใหความสนใจ (ชตมา ศรสนตเวศน และธำารงศกด
เศวตเลข, 2558) แตขอมลดงกลาวไมสามารถ
เอออำานวยใหนกลงทนและผมสวนไดเสยอนๆสามารถ
ประเมนกจกรรมสงคมและสงแวดลอมของกจการได
(Darusetal.,2009)
โดยทวไป “การรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอม”มกจะถกกลาวถงในชอ “การรายงาน
ความรบผดชอบตอสงคมของกจการ” (Corporate
SocialResponsibilityreporting:CSRreporting)
(Deegan, 2007)Gray et al. (1987; 24) ได ให
คำานยามของการรายงานความรบผดชอบตอสงคม
ของกจการหรอซเอสอารวา “เปนกระบวนการ
จดเตรยมขอมลทมงแสดงความรบผดชอบตอสงคม
ซงขอมลดงกลาวมกจะถกจดเตรยมไว ในรายงาน
ประจำาป รายงานหรอสงพมพพเศษ หรอเอกสาร
ประชาสมพนธทเนนทางสงคม” อาจกลาวไดวา
การรายงานความรบผดชอบตอสงคมของกจการ
เปนวธการสอสารของกจการกบผมสวนไดเสย
เกยวกบผลการดำาเนนงานทางสงคมของกจการ
ซงการรายงานดงกลาวจะชวยสรางภาพพจนทด
ใหกบกจการ(KavithaandAnita,2011)โดยปกต
การเปดเผยกจกรรมความรบผดชอบตอสงคมของ
กจการหรอการดำาเนนงานดานสงคมและสงแวดลอม
มกจะเปดเผยกจกรรมดงกลาวในรายงานประจำาป
(Annualreport)แตถากจการไมเปดเผยในรายงาน
ประจำาปกสามารถเปดเผยกจกรรมเหลานนไว ใน
รายงานแยกฉบบตางหากซงเรยกวารายงานสงคมและ
5วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
สงแวดลอม(Socialandenvironmentalreports)
หรอรายงานความรบผดชอบตอสงคมของกจการ
หรอทเรยกสนๆวารายงานซเอสอาร(CSRreports)
หรอรายงานแหงความยงยน(Sustainabilityreport)
(Sutantoputra,2009;สถาบนไทยพฒน,2555ค)
Douglas,DorisandJohnson(2004)กลาววา
การรายงานความรบผดชอบตอสงคมจะแตกตางกน
ในแตละประเทศ เนองจากนโยบายของรฐบาล
ความแตกตางของวฒนธรรมและการพฒนาทาง
เศรษฐกจของแตละประเทศแตกตางกน ดงนนการ
รายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมในประเทศไทย
อาจจะแตกตางจากการรายงานขอมลดงกลาว
ในประเทศอนๆการศกษานจงมงศกษาการรายงาน
ขอมลสงคมและสงแวดลอมในประเทศไทยจาก
รายงานประจำาปรายงานแหงความยงยนแบบแสดง
รายการขอมลประจำาปและแบบแสดงรายการขอมล
การเสนอขายหลกทรพยของบรษทจดทะเบยน
ในตลาดหลกทรพย
กรอบก�รจดทำ�ร�ยง�นขอมลสงคมและ
สงแวดลอม
การจดทำารายงานความรบผดชอบตอสงคม
สามารถทำาไดหลายรปแบบ ตามหลกการกฎเกณฑ
เงอนไขของหนวยงานหรอองคกรหรอรฐทกจการ
อยภายใตการกำากบดแล อกทงการจดทำารายงาน
ความรบผดชอบตอสงคมหรอรายงานแหงความยงยน
ในประเทศไทยยงเปนเพยงการจดทำารายงานดวย
ความสมครใจ ไมมกฎระเบยบบงคบใหทำา (สถาบน
ไทยพฒน,2555ข)อยางไรกตามสถาบนไทยพฒน
(2555จ)ยนยนวา“การจดทำารายงานแหงความยงยน
ควรองกบมาตรฐาน/แนวทางการรายงานใดๆทไดรบ
การยอมรบ หรออยางนอยทสดควรมการแสดง
และเปดเผยขอมลทครบถวนตามประเดนสำาคญ
ทผมสวนไดเสยเกยวของหรออย ในความสนใจ
รวมถงมคณภาพโปรงใส”ปจจบนมหนวยงานทพฒนา
กรอบการรายงานหรอขอแนะนำาเชงมาตรฐาน
การจดทำารายงานทงระดบประเทศ(เชนสำานกงาน
คณะกรรมการกำากบหลกทรพยและตลาดหลกทรพย
หรอก.ล.ต.เปนตน)และระดบสากล(เชนองคการ
ระหวางประเทศวาดวยมาตรฐาน(ISO)GRIเปนตน)
แตกรอบการจดทำารายงานสาธารณะทไดรบการยอมรบ
อยางกวางขวางทวโลกคอกรอบการจดทำารายงาน
ขององคการแหงความรเรมวาดวยการรายงานสากล
(GlobalReportingInitiative:GRI)(สถาบนไทยพฒน,
2554;JoshiandKrishnan,2010)ซงเปนผลของ
ความรวมมอกนระหวางผมสวนไดเสยหลายเชอชาต
หลายกลมในการพฒนาบรรทดฐานของการจดทำา
รายงานความรบผดชอบตอสงคมใหมคณคากบผม
สวนไดเสยทกกลม(Schwindenhammer,2013)
องคการแหงความรเรมวาดวยการรายงาน
สากลเปนองคกรอสระซงไดกอตงขนในปค.ศ.1997
โดยความรวมมอระหวางTheCoalitionforEnvi-
ronmentallyResponsibleEconomic(CERES)
กบสำานกงานโครงการสงแวดลอมแหงสหประชาชาต
(สถาบนไทยพฒน,2554;Sherman,2009)หลกการ
ของGRIมจดประสงคเพอชวยใหการจดทำารายงาน
เกดความโปรงใสและเปนทนาเชอถอตอผมสวนไดเสย
หวใจของการจดทำารายงานตามกรอบของGRIมได
อยทการจดทำาเพอใหไดเลมรายงานเปนผลลพธหลก
แตเปนการใชกระบวนการของการจดทำารายงาน
มาสรางคณคาใหแกองคกรในบรบทของความยงยน
โดยใหความสำาคญกบผมสวนไดเสยทกกลมของ
กจการ ไมไดจำากดเฉพาะการสรางมลคาใหแก
ผถอหนหรอนกลงทน แตยงรวมถงลกคา ผสงมอบ
คคา ชมชน สงแวดลอมและสงคมโดยรวม ซงการ
จดทำารายงานตามแนวทางของGRIจะช ใหเหนถง
วธการวางแผนและการกำาหนดใหการจดทำารายงาน
เปนกระบวนการมากกวาทจะทำาเปนโครงการ(สถาบน
ไทยพฒน,2554)GRIไดพฒนาแนวปฏบตการจดทำา
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต6
รายงานตามหลกไตรกปปยะ(TripleBottomLine:
TBL)ซงพฒนาครงแรกโดยJohnElkington(1997)
GRIไดกำาหนดตวชวดของการรายงานตามหลกTBL
โดยจำาแนกหวขอการรายงานเปน3หวขอคอมมมอง
ดานเศรษฐกจ มมมองดานสงคมและมมมองดาน
สงแวดลอมซงตวชวดนจะทำาใหกจการตองเปดเผย
ขอมลทงเชงคณภาพและปรมาณ(มทนชยสทธพนธ,
2556) GRI ไดประกาศแนวทางการจดทำารายงาน
ครงแรกในปพ.ศ.2543(ปค.ศ.2000)เรยกวาฉบบ1
ตอมาไดประกาศแนวทางการรายงานฉบบ 2 ในป
2545 (ปค.ศ.2002)ตามดวยฉบบ3ในป2549
(ป ค.ศ. 2006) โดยไดมการปรบปรงเปนฉบบ 3.1
ในป2554(ปค.ศ.2011)
กรอบการจดทำารายงานของGRIฉบบ3.1
มจำานวน84ตวชวดประกอบดวยตวชวดหลก(Core
indicators)จำานวน55ตวชวดไดแกดานเศรษฐกจ7
ตวชวดดานสงคม31ตวชวดและดานสงแวดลอม17
ตวชวดและตวชวดเพมเตม(Additionalindicators)
จำานวน29ตวชวดไดแกดานเศรษฐกจ2ตวชวด
ดานสงคม14ตวชวดและดานสงแวดลอม13ตวชวด
(สถาบนไทยพฒน,2555ง)โดยตวชวดแตละประเภท
จะครอบคลมการเปดเผยขอมลแนวทางการจดการ
และชดตวชวดผลการดำาเนนงานหลกและตวชวด
เพมเตมทสอดคลองกน ซงตวชวดหลกเปนการ
รายงานขอมลทสะทอนถงผลกระทบตอเศรษฐกจ
สงแวดลอมและสงคมทเกดจากกจการอยางมนยสำาคญ
หรอมอทธพลตอการตดสนใจของผมสวนไดเสยGRI
ชวาตวชวดหลกเปนตวชวดทสำาคญในการเปดเผย
ขอมลสาระสำาคญสวนใหญขององคกร และถอเปน
ตวชวดทองคกรควรยดถอปฏบต หรอเปนตวชวด
สำาคญสำาหรบการจดทำารายงานแหงความยงยนของ
GRI(สถาบนธรกจเพอสงคม,2555)ดงนนงานวจยน
จงศกษาการเปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอมตาม
ตวชวดหลกดานสงคมและดานสงแวดลอมตามกรอบ
ของGRIฉบบ3.1
ตวชวดดานสงแวดลอมของGRIครอบคลม
ผลการดำาเนนงานทเกยวของกบปจจยนำาเขา เชน
วสดพลงงานนำาเปนตนผลผลตเชนการปลอย
กาซนำาทงของเสยเปนตนความหลากหลายทาง
ชวภาพและการปฏบตทางสงแวดลอมรวมทงขอมล
เกยวกบสงแวดลอมอนๆ ตวชวดดานสงคมแบง
ประเภทเพมเตมเปนดานการปฏบตตอแรงงานและ
งานทมคณคา ดานสทธมนษยชน ดานสงคม และ
ดานความรบผดชอบตอผลตภณฑ ตวชวดดานการ
ปฏบตตอแรงงานและงานทมคณคามหมวดจำาเพาะ
ภายใตกลมแรงงาน และมพนฐานมาจากมาตรฐาน
สากลทเปนทยอมรบในระดบนานาชาตตวชวดดาน
สทธมนษยชนเกยวกบ สทธมนษยชน แรงงานและ
เสรภาพในขณะทตวชวดผลการดำาเนนงานดานสงคม
มงไปทผลกระทบขององคกรตอชมชนทองถน และ
ความเสยงทอาจเกดจากการปฏสมพนธกบสถาบน
ทางสงคมอนสวนตวชวดผลการดำาเนนงานดานความ
รบผดชอบตอผลตภณฑจะกลาวถงสนคาและบรการ
ขององคกรทสงผลกระทบดานสขภาพความปลอดภย
และการใหขอมลทางการตลาดตอลกคา
GRI ไดรบการยอมรบจากนกวชาการและ
อตสาหกรรมตางๆวาเปนแนวทางการจดทำารายงาน
ทครอบคลมทสดและมมาตรฐานสงสดสำาหรบการ
จดทำารายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม(Joshiand
Kriahnan,2010)สำาหรบประเทศไทยแนวโนมการใช
กรอบการจดทำารายงานของGRIเพอเปนพนฐานใน
การวดผลการดำาเนนงานดานสงคมและสงแวดลอม
ของกจการเพมมากขนเรอยๆ นบตงแตป 2549
ดงนนการวจยครงนจงศกษาการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมของกจการตามกรอบการจดทำารายงาน
ของGRIฉบบ3.1
7วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ทฤษฎทเกยวของกบก�รร�ยง�นขอมลสงคม
และสงแวดลอม
การเปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอม
เปนเรองทซบซอน ซงไมสามารถอธบายไดดวย
ทฤษฎเดยว(SuttipunandStanton,2012a:19)
นกวจยหลายทาน(SuttipunandStanton,2012b;
Reverte, 2009; Laan, 2009; วภา จงรกษสตย,
2008;Ratanajongkoletal.,2006;Deegan,2002)
ได ใชทฤษฎมากกวา1ทฤษฎในการอธบายขอบเขต
และเนอหาของการเปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอม
ทฤษฎทถกอางถงมากทสด คอทฤษฎเกยวกบความ
ชอบธรรมและทฤษฎผมสวนไดเสย(Suttipunand
Stanton,2012a)
ดงนนในการศกษานจงใชทฤษฎเกยวกบความ
ชอบธรรมและทฤษฎผมสวนไดเสยเปนทฤษฎหลก
ในการอธบายการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม
(1) ทฤษฎเกยวกบคว�มชอบธรรม (Legiti-
macy theory)
Suchman(1995)ใหคำานยาม“ความ
ชอบธรรม” ไววาเปนการรบร โดยทวไปวาการ
ดำาเนนงานขององคกรจะตองถกตองหรอเหมาะสม
ภายใตระบบความเชอถอ คณคาและบรรทดฐาน
ของสงคมทฤษฎเกยวกบความชอบธรรมนยอมรบวา
องคกรเปนสวนหนงของระบบทางสงคม (Deegan,
2002) และลอมรอบดวยสญญาทางสงคมทกจการ
จะตองดำาเนนงานเพอตอบสนองความคาดหวง
ของสงคม(Reverte,2009)และการกระทำาทถกตอง
และเหมาะสมขององคกรภายในระบบกฎเกณฑ
ทางสงคมคอความชอบธรรมขององคกร(Perrow,
1970)การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมเปน
วธการหลกทองคกรใช ในการสอสารกบผมสวนไดเสย
(Tregidga,etal.,2017)ยงองคกรไดรบแรงกดดน
จากผมสวนไดเสยภายนอกมาก องคกรกจะมการ
เปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอมมาก และการ
เปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอมมากจะเปน
หนทางนำาไปสการสรางความชอบธรรมใหกบองคกร
(Campbelletal.,2003)
ดงนนการเปดเผยขอมลสงคมและ
สงแวดลอมผานรายงานประจำาปเปนวธหนงในการ
สอสารทมประสทธภาพสำาหรบการใชกลยทธความ
ชอบธรรม(Lindblom,1994)และเปนวธการหนง
ทองคกรจะยงคงความชอบธรรมตอสาธารณะได
(O’Donovan, 2000) เนองจากการเปดเผยขอมล
สงคมและสงแวดลอมในรายงานประจำาปเปนสวนหนง
ของการแสดงความรบผดชอบตอสงคมและเปนการ
สงขาวสารขององคกรไปยงผ ใชขอมลและผ ใชรายงาน
ขององคกร รวมทงเปนการชวยลดแรงกดดนจาก
สาธารณะ(O’Donovan,2000)นอกจากนการเปดเผย
ขอมลสงคมและสงแวดลอมยงเปนการจดการเชง
กลยทธขององคกรในการสรางความชอบธรรมเพอ
ใหสงคมรบทราบวาองคกรไดปฎบตตามกฎเกณฑ
และความคาดหวงของสงคม(Deegan,2002)
(2) ทฤษฎผมสวนไดเสย (Stakeholder
theory)
ผมสวนไดเสยของกจการ คอ บคคลท
มอทธพลหรอไดรบผลกระทบจากความสำาเรจจาก
การดำาเนนงานการตดสนใจนโยบายหรอเปาหมาย
ขององคกรซงไดแกผถอหนเจาหนผจดจำาหนาย
หนวยงานของรฐลกคาคแขงลกจางและครอบครว
ของลกจางสอชมชนทองถนและองคกรสาธารณะ
(Deegan,2001)ทฤษฎผมสวนไดเสยยอมรบความ
สมพนธระหวางองคกรและผมสวนไดเสยและความ
สมพนธดงกลาวจะเกยวของกบความรบผดชอบและ
จตสำานกในการรบผดชอบ (Gray and Adams.,
1996) ความคาดหวงของกลมผมสวนไดเสยเหลาน
จงมผลกระทบตอการดำาเนนงานและนโยบายของ
การเปดเผยขอมลขององคกรแตกตางกน(Deegan,
2002) ดงนนกจการจงมภาระรบผดชอบทจะตอง
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต8
ตอบสนองความตองการตอกลมผมสวนไดเสย
(อนนตชยยรประถม,2550)การเปดเผยขอมลสงคม
และสงแวดลอมในรายงานประจำาปจงเปนวธการ
ตอบสนองความตองการตอผมสวนไดเสย(Roberts,
1992)Reverte(2009)และDeegan(2002)อางวา
ทฤษฎผมสวนไดเสยมแนวคดบางสวนทซำาซอนกบ
ทฤษฎเกยวกบความชอบธรรมกลาวคอทง2ทฤษฎ
มแนวคดพนฐานวาองคกรเปนสวนหนงของระบบ
สงคมทองคกรตงอยและสรางผลกระทบตามทฤษฎ
เกยวกบความชอบธรรมเปาหมายสงสดขององคกร
คอการไดรบการยอมรบจากสงคมวามความชอบธรรม
ซงองคกรสามารถสรางความชอบธรรมจากผมสวน
ไดเสยขององคกร ขณะเดยวกนตามทฤษฎผมสวน
ไดเสยผมสวนไดเสยมบทบาทสำาคญในการตดสนใจ
วาองคกรมความชอบธรรมหรอไม อาจกลาวไดวา
ทฤษฎเกยวกบความชอบธรรมเปนทฤษฎทใช ในการ
อธบายการเปดเผยขอมลทางสงคมของกจการดวย
ความสมครใจซงเปนสวนหนงของกระบวนการของ
ความชอบธรรมในขณะททฤษฎผมสวนไดเสยใช ใน
การอธบายการเปดเผยขอมลทางสงคม อนเนอง
มาจากการไดรบการเรยกรองจากผมสวนไดเสย
อยางไรกตาม ทฤษฎทงสองเปนการเชอม
องคกรกบสภาพแวดลอมการดำาเนนงานขององคกร
และสนบสนนใหมการเปดเผยขอมลทางสงคมและ
สงแวดลอม(Laan,2009)ดงนนการศกษานจงอาง
ทฤษฎทงสองประกอบการศกษาเพอใชอธบายวธปฏบต
ในการเปดเผยขอมลสงคมและสงแวดลอมของบรษท
จดทะเบยนในประเทศไทย
วธก�รวจย
1. ประช�กร ประชากรในการศกษาน
ประกอบดวยบรษททจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทยในกลมSET100Indexจำานวน
100บรษทจากการคำานวณคาดชนระหวาง1กรกฎาคม
2557 ถง 31 ธนวาคม 2557 (ตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทย, 2558) เหตผลหลกทเลอกบรษท
ทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย เนองจากบรษท
เหลานมขนาดคอนขางใหญและขอมลของบรษท
สามารถเขาถงไดงายจากตลาดหลกทรพยแหง
ประเทศไทยนอกจากนบรษทเหลานมมลคาหนสามญ
ตามราคาตลาดสง การซอขายหนมสภาพคลองสง
อยางสมำาเสมอและมการกระจายของผถอหนรายยอย
อยางเหมาะสม (ศนยสงเสรมการพฒนาความร
ตลาดทน,2557)
2. เครองมอในก�รวจยเครองมอทใช ในการ
รวบรวมขอมลและประเมนระดบการรายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมในการวจยครงนเปนแบบ
ตรวจรายการ(Checklist)ซงผวจยไดพฒนาขนมา
โดยอยบนพนฐานของรายการทควรรายงานตามกรอบ
การจดทำารายงานของGRIฉบบ3.1เนองจากGRI
ชวาตวชวดหลกเปนตวชวดทสำาคญในการเปดเผย
ขอมลสาระสำาคญขององคกรดงนนแบบตรวจรายการ
ในการศกษานจะกำาหนดรายการตามตวชวดหลก
(Core indicators) ดานสงคมและดานสงแวดลอม
เทานนซงประกอบดวยรายการดานสงคม31รายการ
และดานสงแวดลอม17รายการรวมเปน48รายการ
โดยแยกเปน5ดานไดแกดานสงแวดลอมดานการ
ปฏบตตอแรงงานและงานทมคณคาดานสทธมนษยชน
ดานสงคม และดานความรบผดชอบตอผลตภณฑ
ในการดำาเนนการหาคณภาพของเครองมอในการวจย
ผวจยไดนำาแบบตรวจรายการทสรางขนน ไปให
ผเชยวชาญดานการบญชและดานการเงนจำานวน
3ทานตรวจสอบความเทยงตรงเชงเนอหา(Content
validity) โดยใหผเชยวชาญพจารณาวารายการใน
แบบตรวจรายการวดไดตรงกบสงทตองการจะศกษา
หรอไม โดยกำาหนดเกณฑความสอดคลองกนของ
ผเชยวชาญอยางนอย2ใน3ทานในแตละรายการ
9วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
3. วธก�รเกบรวบรวมขอมล การศกษา
ครงนเกบรวบรวมขอมลจากรายงานประจำาปรายงาน
แหงความยงยนแบบแสดงรายการขอมลและแบบ
แสดงรายการขอมลการเสนอขายหลกทรพยประจำา
ป2557ของบรษทในกลมSET100Indexเพอให
เพยงพอตอการวเคราะหขอมลสงคมและสงแวดลอม
ในงานวจยครงน
4. วธก�รวเคร�ะหขอมลการศกษาน ไดนำา
เอาวธการวเคราะหเชงเนอหา(Contentanalysis)
มาใช ในการวเคราะหและประเมนระดบการรายงาน
ขอมลสงคมและสงแวดลอมของบรษทตามแบบ
ตรวจรายการทผวจยไดพฒนาขน เพอคำานวณดชน
การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม เนองจาก
วธนจะลดและหลกเลยงความเสยงทอาจจะเกดจาก
ความคดเหนสวนตว(AbbottandMonsen,1979)
การวจยน ได ใชดชนการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอม (Social and Environmental
ReportingIndex:SERIndex)ตามกรอบการจด
ทำารายงานของ GRI ฉบบ 3.1 ซงวธคำานวณดชน
การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมไดพฒนา
มาจาก Bhattacharyya (2014) Rouf (2011)
Gamerschlagetal.(2011)และMohdGhazali
(2007)ซงคำานวณในรปอตราสวนของคะแนนรวมท
แตละบรษทไดรบจรงกบคะแนนรวมสงสดทคาดวา
จะไดรบการใหคะแนนการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมมหลกเกณฑคอหากบรษทมการรายงาน
ขอมลสงคมและสงแวดลอมในรายงานประจำาป
และรายงานแหงความยงยนประจำาป2557รวมทง
แบบแสดงรายการขอมลตามรายการทกำาหนดไว ใน
แบบตรวจรายการ บรษทจะไดรบคะแนนเทากบ 1
ในทางตรงกนขาม หากไมมการรายงานขอมลตาม
รายการทกำาหนดไวบรษทจะไดรบคะแนนเทากบ0
ซงในงานวจยน บรษทจะมคะแนนรวมสงสดเทากบ
48 คะแนน พจารณาตามรายการ 48 รายการ
ในแบบตรวจรายการและในทกบรษทคะแนนรวม
สงสดจะมคาไมเกน48คะแนนหลงจากนนนำาขอมล
ทงหมดมาวเคราะห โดยใชสถตเชงพรรณา
ดชนการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม
ของแตละบรษทสามารถคำานวณจากสตรดงตอไปน
SERIndex = ดชนการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอม
AS =คะแนนจรงทแตละบรษทไดรบ
TS = คะแนนรวมสงสดทแตละบรษทควร
จะไดรบ
โดยท0≤SERIndex≤1
ผลก�รวจย
ผลการวจยปรากฎวาบรษทในกลมSET100
Indexสวนใหญอยในกลมอตสาหกรรมบรการ(26%)
รองลงมาอยในกลมอตสาหกรรมอสงหารมทรพย
และกอสราง(24%)(ตารางท1)หากพจารณาตาม
ประเภทธรกจ
SERIndex=AS/TS
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต10
ต�ร�งท 1 จำานวนและรอยละของบรษทจำาแนกตามกลมอตสาหกรรมและประเภทธรกจ
กลมอตส�หกรรม ประเภทธรกจ จำ�นวน รอยละ
เกษตรและอ�ห�ร: ธรกจการเกษตร 2 2.0
อาหารและเครองดม 6 6.0
8 8.0
ธรกจก�รเงน: เงนทนและหลกทรพย 2 2.0
ธนาคาร 9 9.0
ประกนภยและประกนชวต 1 1.0
12 12.0
สนค�อตส�หกรรม: ยานยนต 0 0
บรรจภณฑ 0 0
วสดอตสาหกรรมและเครองจกร 0 0
ปโตรเคมและเคมภณฑ 2 2.0
เหลก 0 0
2 2.0
อสงห�รมทรพยและกอสร�ง: พฒนาอสงหารมทรพย 15 15.0
วสดกอสราง 3 3.0
บรการรบเหมากอสราง 6 6.0
24 24.0
ทรพย�กร: พลงงานและสาธารณปโภค 16 16.0
เหมองแร 0 0
16 16.0
บรก�ร: การทองเทยวและสนทนาการ 2 2.0
การแพทย 3 3.0
ขนสงและโลจสตกส 9 9.0
พาณชย 9 9.0
สอและสงพมพ 3 3.0
26 26.0
เทคโนโลย: ชนสวนอเลคทรอนกส 4 4.0
เทคโนโลยสารสนเทศและการสอสาร 8 8.0
12 12.0
รวม 100 100.0
11วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
นอกจากนยงพบวา บรษทไทยสวนใหญ
มการจดทำารายงานแหงความยงยนฉบบแยกตางหาก
เพยง35รายแสดงวาบรษทไทยสวนใหญยงไมม
การจดทำารายงานแหงความยงยนฉบบแยกตางหาก
จากรายงานประจำาปและบรษททมการจดทำารายงาน
แหงความยงยนฉบบแยกตางหากสวนใหญจะอยใน
กลมอตสาหกรรมธรกจการเงน กลมอตสาหกรรม
ทรพยากรและกลมอตสาหกรรมบรการ(ตารางท2)
ต�ร�งท 2 จำานวนและรอยละของบรษทจำาแนกตามการจดทำารายงานแหงความยงยนฉบบแยกตางหาก
(N=100)
ภาพท1แสดงการเปรยบเทยบจำานวนบรษท
ทจดทำารายงานความยงยนในแตละกลมอตสาหกรรม
ชวาบรษทในกลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรมใน 23
ภาพท 1 เปรยบเทยบจานวนบรษททจดทารายงานแหงความยงยนในแตละกลมอตสาหกรรม
จากการศกษาระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตาม
กรอบการจดทารายงานของ GRI ฉบบ 3.1 มขอคนพบทโดดเดน คอ บรษทไทยสวนใหญมระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตาม
กรอบการจดทารายงานของ GRI อยในระดบ 0-10% มเพยง 10% เทานนทมการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทา
รายงานของ GRI อยในระดบเกน 50% และมเพยงบรษทเดยวทรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทารายงานของ
GRI ในระดบ 97.92% (คอ บรษท ปนซเมนตไทย จากด (มหาชน))
(ตารางท 3 และภาพท 2)
ตารางท 3 จานวนและรอยละของบรษทจาแนกตามระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทา
รายงานของ GRI (N=100) ระดบการรายงานขอมลสงคมและ บรษททรายงานขอมล
ภ�พท 1เปรยบเทยบจำานวนบรษททจดทำารายงานแหงความยงยนในแตละกลมอตสาหกรรม
กลมอตส�หกรรม จำานวนบรษท จำานวนบรษท รอยละ(ของบรษท รอยละ
ในแตละกลม ทจดทำารายงาน ทจดทำารายงาน (แยกตามกลม
อตสาหกรรม(N) แหงความยงยน(N) แหงความยงยน) อตสาหกรรม)
เกษตรและอาหาร 8 4 11.43 50.00
ธรกจการเงน 12 7 20.00 58.33
สนคาอตสาหกรรม 2 2 5.71 100.00
อสงหารมทรพยและกอสราง 24 5 14.29 20.83
ทรพยากร 16 7 20.00 43.75
บรการ 26 7 20.00 26.92
เทคโนโลย 8 3 8.57 37.50
100 35 100%
*จำานวนบรษททจดทำารายงานแหงความยงยน÷จำานวนบรษทในแตละกลมอตสาหกรรมในSET100Index
กลมSET100Indexทงหมดมการจดทำารายงาน
แหงความยงยนฉบบแยกตางหาก
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต12
จากการศกษาระดบการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ
GRIฉบบ3.1มขอคนพบทโดดเดนคอบรษทไทย
สวนใหญมระดบการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI
อยในระดบ 0-10% มเพยง 10% เทานนทมการ
รายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจด
ทำารายงานของGRIอยในระดบเกน50%และมเพยง
บรษทเดยวทรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตาม
กรอบการจดทำารายงานของGRIในระดบ97.92%
(คอบรษทปนซเมนตไทยจำากด(มหาชน))(ตาราง
ท3และภาพท2)
ต�ร�งท 3จำานวนและรอยละของบรษทจำาแนกตามระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม
ตามกรอบการจดทำารายงานของGRI(N=100)
ระดบก�รร�ยง�นขอมลสงคม บรษททร�ยง�นขอมล
และสงแวดลอม (%) จำ�นวน รอยละ
0-10 58 58.00
11-20 10 10.0
21-30 7 7.0
31-40 13 13.0
41-50 2 2.0
51-60 5 5.0
61-70 1 1.0
71-80 3 3.0
81-90 0 0.0
91–100 1 1.0
รวม 100 100.0
ภ�พท 2แสดงจำานวนบรษททรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบGRI
24
สงแวดลอม (%) จานวน รอยละ
0 - 10
11 - 20
21 - 30
31 - 40
41 - 50
51 - 60
61 - 70
71 - 80
81 - 90
91 – 100
58
10
7
13
2
5
1
3
0
1
58.0
10.0
7.0
13.0
2.0
5.0
1.0
3.0
0.0
1.0 รวม 100 100.0
ภาพท 2 แสดงจานวนบรษททรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมตามกรอบ GRI
13วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
หากพจารณาจำาแนกตามกลมอตสาหกรรม
พบวาบรษทในกลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรม
(ประเภทธรกจปโตรเคมและเคมภณฑ)มการรายงาน
ขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำา
รายงานของGRIฉบบ3.1สงกวากลมอตสาหกรรม
อนๆโดยอยในระดบเกอบ50%(ตารางท4)และ
สงกวากลมอตสาหกรรมทรพยากร(ประเภทธรกจ
พลงงานและสาธารณปโภค)เกอบ1เทาในขณะท
กลมอตสาหกรรมบรการ มระดบการรายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงาน
ของ GRI นอยทสด (ภาพท 3) ขอคนพบน ไมได
แตกตางจากผลการศกษาของWuttichindanon
(2017)และSuttipun(2012)ทพบวาบรษทในกลม
อตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรมและกลมอตสาหกรรม
ทรพยากรมระดบการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมตามแนวการจดทำารายงานตามหลก
ไตรกปปยะ (Triple Bottom Line Reporting)
สงกวาบรษทในกลมอตสาหกรรมอนๆ ซงอาจ
เปนไปไดวากลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรม
และกลมอตสาหกรรมทรพยากรมการดำาเนนงานทม
ผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอมมากกวาอตสาหกรรม
อนจงไดรบการจบตามองจากชมชนและสงคมมากกวา
อตสาหกรรมอน(บรณภพสมเศรษฐ,ภรายแสนบดดา,
และมนวกาผดงสทธ;2556)ในขณะทการดำาเนนงาน
ของกลมอตสาหกรรมบรการมผลกระทบตอสงคมและ
สงแวดลอมคอนขางนอยจงมการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมนอย(Suttipun,2012)
ต�ร�งท 4ระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI จำาแนก
ตามกลมอตสาหกรรม
กลมอตส�หกรรม ระดบก�รร�ยง�นขอมลสงคม ค�เบยงเบน
และสงแวดลอม ม�ตรฐ�น (S.D.)
เกษตรและอาหาร 15.46% .15057
ธรกจการเงน 21.15% .22146
สนคาอตสาหกรรม 49.66% .01216
อสงหารมทรพยและกอสราง 16.52% .22980
ทรพยากร 27.69% .26512
บรการ 10.63% .11607
เทคโนโลย 12.16% .09598
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต14
ภ�พท 3การเปรยบเทยบระดบการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมตามกรอบGRIจำาแนกตามกลมอตสาหกรรม
สวนใหญมการรายงานขอมลในดานความรบผดชอบ
ตอผลตภณฑ ในระดบตำาสดเฉลย 9.5% ทำานอง
เดยวกบผลการศกษาของZhang(2013)ซงศกษา
การรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบ
การจดทำารายงานของGRIฉบบ3.1ในประเทศจน
ทพบวาบรษทสวนใหญในกลมอตสาหกรรมของจนม
การรายงานขอมลดานความรบผดชอบตอผลตภณฑ
ในระดบตำาสดเชนกนแตมการรายงานขอมลดานการ
ปฏบตตอแรงงานและงานทมคณคามากทสด
เนองจากกรอบการจดทำารายงานของ GRI
ฉบบ 3.1 ประกอบดวยรายการทควรรายงานอย
5ดานหากพจารณาจำาแนกตามองคประกอบแตละ
ดานของกรอบการจดทำารายงานของ GRI (ตาราง
ท5)พบวาบรษทสวนใหญในกลมSET100Index
มระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมใน
ดานสงคมมากกวาดานอนๆ ซงมระดบการรายงาน
ขอมลเฉลย28.00%(S.D.=0.27010)โดยมระดบ
การรายงานขอมลอยระหวาง0-100%ซงมากกวา
ดานสงแวดลอมเกอบ1เทาในทางตรงกนขามบรษท
26 กลมอตสาหกรรม ระดบการรายงาน
ขอมลสงคม และสงแวดลอม
คาเบยงเบน มาตรฐาน
(S.D.) เกษตรและอาหาร ธรกจการเงน สนคาอตสาหกรรม อสงหารมทรพยและกอสราง ทรพยากร บรการ เทคโนโลย
15.46%
21.15%
49.66%
16.52%
27.69%
10.63%
12.16%
.15057
.22146
.01216
.22980
.26512
.11607
.09598
15.4621.15
49.66
16.52
27.69
10.63 12.16
0
10
20
30
40
50
60
ภาพท 3 การเปรยบเทยบระดบการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมตามกรอบ GRI จาแนกตามกลมอตสาหกรรม
ต�ร�งท 5คาเฉลย คาสงสด คาตำาสดและคาเบยงเบนมาตรฐานของระดบการรายงานขอมลสงคมและ
สงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของGRIในแตละดาน
ก�รร�ยง�นในแตละด�น ค�ตำ�สด ค�สงสด ค�เฉลย ค�เบยงเบน
(Min) (Max) (x) ม�ตรฐ�น (S.D.)
1. ดานสงแวดลอม 0 0.941 0.1588 .25076
2. ดานการปฏบตตอแรงงานและงานทมคณคา 0 1 0.2290 .26411
3. ดานสทธมนษยชน 0 1 0.1066 .19011
4. ดานสงคม 0 1 0.2800 .27010
5. ดานความรบผดชอบตอผลตภณฑ 0 1 0.0950 .20652
รวม 0 0.988 0.1739 .19992
15วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
เมอพจารณาจำาแนกตามองคประกอบ
แตละดานของการรายงานขอมลและจำาแนกตาม
กลมอตสาหกรรม(ตารางท6)มขอคนพบทนาสนใจ
คอ บรษทในทกกลมอตสาหกรรมมระดบการ
รายงานขอมลตามกรอบการจดทำารายงานของGRI
ดานสงคมมากกวาดานอนๆ โดยภาพท 4 แสดงให
เหนวาบรษทในกลมอตสาหกรรมสนคาอตสาหกรรม
มระดบการรายงานขอมลดานสงคมมากทสด
(81.25%)ในขณะทบรษทในกลมอตสาหกรรมทรพยากร
และกลมอตสาหกรรมธรกจการเงน มระดบการ
รายงานขอมลดานสงคมเพยง43.75%และ33.33%
ตามลำาดบแตอยางไรกตามระดบการรายงานขอมล
ดานสทธมนษยชน ในทกอตสาหกรรมยงคงอยใน
ระดบตำานอกจากนกลมอตสาหกรรมทมการรายงาน
ขอมลดานสงแวดลอมดานการปฏบตตอแรงงานและ
งานทมคณคาดานสงคมและดานความรบผดชอบ
ตอผลตภณฑมากทสด คอ กลมอตสาหกรรมสนคา
อตสาหกรรม(ประเภทธรกจปโตรเคมและเคมภณฑ)
อาจเปนไปไดวาบรษทในกลมอตสาหกรรมสนคา
อตสาหกรรมในกลมSET100Indexมเพยง2ราย
และเปนบรษทในธรกจปโตรเคมและเคมภณฑซงการ
ดำาเนนงานของบรษทในธรกจดงกลาวมผลกระทบตอ
สงคมและสงแวดลอมคอนขางมากและถกจบตามอง
จากผมสวนไดเสย
ผลการศกษานสอดคลองกบทฤษฎเกยวกบ
ความชอบธรรมทวาอตสาหกรรมทมการดำาเนนงาน
เสยงตอการสรางผลกระทบตอสงคมและสงแวดลอม
คอนขางสง จะไดรบแรงกดดนจากผมสวนไดเสย
ภายนอกมากดงนนบรษทจะพยายามดำาเนนกจกรรม
ภายใตบรรทดฐานของสงคมเพอตอบสนองความ
คาดหวงของสงคมและให ไดรบการยอมรบจาก
บคคลภายนอกวามการดำาเนนงานทมความชอบธรรม
(Deegan,2001)
ต�ร�งท 6 แสดงสรปการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI
จำาแนกตามกลมอตสาหกรรม
ระดบก�รร�ยง�นขอมล (%)
กลมอตส�หกรรม ด�นสงแวดลอม ด�นปฏบตตอ ด�นสทธมนษยชน ด�นสงคม ด�นคว�ม
แรงง�นและ รบผดชอบ
ง�นทมคณค� ตอผลตภณฑ
เกษตรและอาหาร 13.24 20.00 9.72 25.00 9.38
ธรกจการเงน 15.20 26.67 13.89 33.33 16.67
สนคาอตสาหกรรม 76.47 60.00 5.56 81.25 25.00
อสงหารมทรพย 10.78 20.00 12.96 24.48 9.38
และกอสราง
ทรพยากร 35.29 33.75 13.19 43.75 12.50
บรการ 7.92 15.77 6.41 16.35 6.73
เทคโนโลย 6.86 17.50 8.33 26.04 2.08
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต16
ภ�พท 4การเปรยบเทยบการรายงานขอมลทางสงคมและสงแวดลอมในแตละดานตามกรอบGRI
จำาแนกตามกลมอตสาหกรรม
ก�รอภปร�ย สรปผลก�รวจย
งานวจยนมวตถประสงคเพอศกษาระดบการ
รายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมตามกรอบการ
จดทำารายงานของGRIฉบบ3.1ของบรษทในกลม
SET 100 Index พบวา บรษทในกลม SET 100
Index สวนใหญมระดบการรายงานขอมลสงคม
และสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงานของ
GRI ฉบบ 3.1 ในระดบตำาโดยเฉลยไมเกน 10%
ตามทฤษฎผมสวนไดเสย การไดรบการเรยกรอง
จากผมสวนไดเสยจะสรางแรงกดดนใหบรษทตอง
เปดเผยขอมลทางสงคม ดงนนบรษทไทยอาจไดรบ
แรงกดดนตำาในการจดทำารายงานตามกรอบของGRI
จากผมสวนไดเสยและยงไมมกฎเกณฑหรอขอบงคบ
ทางกฎหมายใหบรษทไทยจดทำารายงานตามกรอบ
ของ GRI (Suttipun and Stanton, 2012c)
จงสงผลใหบรษทไทยมการจดทำารายงานตามกรอบ
ดงกลาวในระดบคอนขางตำามาก
30
งานทมคณคา
เกษตรและอาหาร
13.24 20.00 9.72 25.00 9.38
ธรกจการเงน 15.20 26.67 13.89 33.33 16.67 สนคาอตสาหกรรม
76.47 60.00 5.56 81.25 25.00
อสงหารมทรพยและกอสราง
10.78 20.00 12.96 24.48 9.38
ทรพยากร 35.29 33.75 13.19 43.75 12.50 บรการ 7.92 15.77 6.41
16.35
6.73
เทคโนโลย 6.86 17.50 8.33 26.04 2.08
ภายใตทฤษฎผมสวนไดเสยการเปดเผยขอมล
สงคมและสงแวดลอมเปนวธการหนงในการตอบสนอง
ความตองการของผมสวนไดเสย (Roberts, 1992)
และกจการมกจะมการเปดเผยขอมลสงคมและ
สงแวดลอมเนองมาจากการไดรบการเรยกรองจาก
ผมสวนไดเสย(Laan,2009)โดยกลมอตสาหกรรม
สนคาอตสาหกรรม (ประเภทธรกจปโตรเคมและ
เคมภณฑ)และกลมอตสาหกรรมทรพยากร(ประเภท
ธรกจพลงงานและสาธารณปโภค)มการรายงานขอมล
โดยเฉพาะดานสงคมและดานสงแวดลอมมากกวา
กลมอตสาหกรรมอน ซงอาจเปนไปไดวา ประเภท
ของอตสาหกรรมมผลตอกจกรรมความรบผดชอบ
ตอสงคมของธรกจ (บรณภพ สมเศรษฐ และคณะ;
2556) หากจำาแนกตามดานของการจดทำารายงาน
ของ GRI พบวาบรษทในทกกลมอตสาหกรรม
มระดบการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอม
ตามกรอบการจดทำารายงานของ GRI ฉบบ 3.1
17วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ดานสงคมมากกวาดานอนๆผลการศกษานสอดคลอง
กบทฤษฎเกยวกบความชอบธรรมทวาอตสาหกรรมท
มการดำาเนนงานเสยงตอการสรางผลกระทบตอสงคม
และสงแวดลอมคอนขางสง จะไดรบแรงกดดนจาก
ผมสวนไดเสยภายนอกมากดงนนบรษทจะพยายาม
ดำาเนนกจกรรมภายใตบรรทดฐานของสงคมเพอ
ตอบสนองความคาดหวงของสงคมและใหไดรบการ
ยอมรบจากบคคลภายนอกวามการดำาเนนงานทม
ความชอบธรรม(Deegan,2001)
ขอเสนอแนะ
ขอเสนอแนะสำ�หรบตล�ดหลกทรพยหรอ
หนวยง�นกำ�กบดแล
1. บรษทในกลมSET100Indexสวนใหญ
ยงไมมการจดทำารายงานแหงความยงยนและมการ
รายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมภายใตหวขอหนง
ในรายงานประจำาปเทานน เนองจากในประเทศไทย
ยงไมมกฎเกณฑหรอขอบงคบใหบรษทจดทำารายงาน
แหงความยงยนเปนเพยงใหจดทำาโดยความสมครใจ
ดงนนหนวยงานกำากบดแลบรษทจดทะเบยนใน
ตลาดหลกทรพยควรออกขอบงคบหรอกฎเกณฑให
บรษทดงกลาวจดทำารายงานแหงความยงยนเนองจาก
รายงานประจำาปหรอรายงานทางการเงนไมสามารถ
ใหขอมลอยางเพยงพอสำาหรบผมสวนไดเสย
2. บรษทสวนใหญในกลมSET100Index
ไมเตมใจจะรายงานรายละเอยดของขอมลการ
ดำาเนนงานทางสงคมและสงแวดลอมดงนนหนวยงาน
กำากบดแลบรษทจดทะเบยนในตลาดหลกทรพย
ควรกำาหนดใหบรษทดงกลาวจดทำารายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมตามกรอบการจดทำารายงาน
ของ GRI เนองจากกรอบการจดทำารายงานของ
GRI เปนกรอบการจดทำารายงานสาธารณะทไดรบ
การยอมรบอยางกวางขวางจากผมสวนไดเสยทวโลก
และเนนการใชกระบวนการของการจดทำารายงาน
มาสรางคณคาใหแกองคกรในบรบทของความยงยน
โดยใหความสำาคญกบผมสวนไดเสยทกกลม (Joshi
andKrishnan,2010)ซงจะกอใหเกดความโปรงใสและ
เปนทนาเชอถอตอผมสวนไดเสย(Sherman,2009)
ขอเสนอแนะสำ�หรบก�รวจยในอน�คต
1. เนองจากประชากรในการศกษานจำากด
เพยงบรษทในกลม SET 100 Index ซงเปนกลม
บรษททมมลคาการซอขายคอนขางสง แตมความ
สามารถในการทำากำาไรและความเสยงทางการเงน
ทแตกตางกนคอนขางมาก อยางไรกตามการวจย
ในอนาคตอาจขยายขอบเขตประชากรใหกวางกวาน
หรอศกษาบรษทไทยกลมอน ซงผลการศกษาอาจ
แตกตางจากผลการศกษาน
2. ปจจยทเกยวของกบการรายงานขอมล
สงคมและสงแวดลอมมอกหลายปจจย ดงนนการ
วจยในอนาคตอาจจะศกษาปจจยอนๆ ทอาจมผล
ตอการรายงานขอมลสงคมและสงแวดลอมของ
บรษทไทย เชน ปจจยทางวฒนธรรม โครงสราง
ความเปนเจาของ สดสวนการถอหนของผบรหาร
ลกษณะของธรกจระดบการแขงขนของอตสาหกรรม
เปนตนหรอใชตววดผลการดำาเนนงานตวอน
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต18
เอกส�รอ�งอง
ชตมาศรสนตเวศนและธำารงศกดเศวตเลข.2558.
ความสมพนธระหวางอตราสวนทางการเงน
กบอตราผลตอบแทนทคาดหวงของบรษท
จดทะเบยนในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.
ว�รส�รเกษตรศ�สตรธรกจประยกต1:63-77.
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย. 2558. ร�ยชอ
หลกทรพยท ใชคำ�นวณดชน (Online).
www.set.or.th/th/market/constituents.
html,6มถนายน2558.
บรณภพสมเศรษฐ,ภรายแสนบดดา,และมนวกา
ผดงสทธ. 2556. ความสมพนธระหวาง
ขนาดขององคกรความรบผดชอบทางสงคม
และผลการดำาเนนงานดานการเงน.ว�รส�ร
วช�ชพบญช 9(24): 37-58.
ประจตหาวตร,ศรณยชเกยรต,และรตตยามหตโกมล.
2547.การรายงานความรบผดชอบตอสงคม
ของธรกจโดยบรษทผผลตสนคาทจดทะเบยน
ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย.ว�รส�ร
จฬ�ลงกรณ ธรกจปรทศน 26(99): 1-13.
มทนชย สทธพนธ. 2556. ทางออกของธรกจไทย
สหนทางแหงการพฒนาอยางยงยน.ว�รส�ร
บรห�รธรกจ36(137): 38-50.
วชนพรเศรษฐสกโกและอนวฒนจงยนด.2557.
ผประกอบวชาชพบญชกบCSRReporting.
จดหม�ยข�วสภ�วช�ชพบญช 16:10-11.
วภา จงรกษสตย. 2558. ปจจยทมอทธพลตอการ
เปดเผยความรบผดชอบตอสงคมของกจการ
ในประเทศไทย. วทย�ส�รเกษตรศ�สตร
(ส�ข�สงคมศ�สตร)36(2): 230-243.
ศนยสงเสรมการพฒนาความรตลาดทน.2557.
ดชนร�ค�หน (Online). http://www.tsi-
thailand.org/index.php?option=com_content
&task=view&id=1817,28กรกฎาคม2557.
สภทวษรทวจนทร.2556.การบญชความรบผดชอบ
ตอสงคมและสงแวดลอม:ความสำาเรจองคกร
อยางยงยน. ว�รส�รมห�วทย�ลยนเรศวร
21(1): 141.
สถาบนไทยพฒน.2554.ร�ยง�นเพอคว�มยงยน:
Reporting Your CSR(Online).https://
thaicsr.sharefile.com/requireduserinfo.
aspx?id=s128465f54404bad8&type=send,
20มถนายน2557
________.2555ก.ร�ยง�นเพอคว�มยงยน(Online).
http://www.thaicsr.com/2012/11/30html,
4มถนายน2558.
________.2555ข.กระบวนก�รจดทำ�ร�ยง�น
คว�มยงยน (Online).http://www.thaicsr.
com/2012/11/blog-pot 9513.html,
4มถนายน2558.
________. 2555ค. เสนท�งสร�งคว�มยงยน
ฉบบ GRI (Online).http://www.thaicsr.
com/2012/04/gri.html,4มถนายน2558.
________. 2555ง. ไขปญห�เขยน SD Report
ยดกรอบ GRI สร�งคว�มยงยน (Online).
http://www. thaicsr.com/2012/11/sd-
report.gri.html,4มถนายน2558.
________.2555จ.แนวท�งก�รจดทำ�ร�ยง�นแหง
คว�มยงยน. กรงเทพฯ: บรษท เมจกเพรส
จำากด.
19วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
สถาบนธรกจเพอสงคม.2555.วธก�รจดทำ�ร�ยง�น
แหงคว�มยงยนต�มกรอบของ GRI Version
3.1.Version24มถนายน2550(Online).
http://www.csri.or.th/index.php/2012-
03-19-10-53-35/2012-03-19-10-57-06/
item/2247,30มถนายน2557.
เสาวรสกรรณขจตและมทนชยสทธพนธ.2557.
ความสมพนธระหวางการเปดเผยขอมล
สงแวดลอมและผลการดำาเนนงานทาง
การเงนของบรษทในประเทศไทย : กรณ
ศกษาเปรยบเทยบบรษททจดทะเบยนใน
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยระหวาง
อตสาหกรรมอสงหารมทรพยและการกอสราง
และอตสาหกรรมการเกษตรและอาหาร.
ว�รส�รบรห�รธรกจ37(144): 67-71.
องคกรมCSRใฝยงยนเตรยมตวใชกรอบรายงาน
ระดบโลกฉบบใหม.2556.ASTV ผจดก�ร
ออนไลน(Online).http://www.manager.
co.th/iBizchannel/viewNews.aspx?
NewsID=956000007743,1พฤษภาคม2557.
อนนตชย ยรประถม. 2550.CSR จ�กแนวคด
สวธปฏบต.ProductivityWorld,November-
December,25-30.
Abbott,W.F.,andMonsen,R.J.1979.“On
themeasurement of corporate social
responsibility:Self-reporteddisclosuresas
amethodofmeasuringcorporatesocial
involvement.”Academy of Management
Journal 22(3): 501-515.
Bhattacharyya,A.2014.“Factorsassociated
with the social and environmental
reporting of Australian companies.”
Australasian Accounting Business
and Finance Journal8(1): 25-50.
Campbell,D.,Craven,B.andShrives,P.2003.
“Voluntary social reporting in three
FTSEsectors:Acommentonperception
andlegitimacy.”Accounting,Auditing
& Accountability Journal16:558-581.
Darus, F., Arshad, R., & Othman, S. 2009.
“Influence of institutional pressure
andownershipstructureoncorporate
socialresponsibilitydisclosure.”Inter-
disciplinary Journal of Contemporary
Research in Business1(5): 123-150.
Deegan,C.2001.Financial Accounting
Theory.Roseville,NSW:McGraw-HillBook
CompanyAuatraliaPtyLimited.
________. 2002. “The legitimising effect of
socialandenvironmentaldisclosures-a
theoretical foundation.”Accounting,
Auditing and Accountability Journal
15(3): 282-298.
________. 2007.Australian Financial
Accounting.Sydney:McGraw-Hill.
Douglas,A.,Doris,J.andJohnson,B.2004.
“Corporate social reporting in Irish
financial institutions.”Total Quality
Management Magazine16(6): 387-395.
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต20
Elkington,J.1997.Cannibals with forks: the
triple bottom line of the 21st century
business.Oxford:Capstone.
Gamerschlag,R.,Moller, K. andVerbeeten,
F. 2011. “Determinants of voluntary
CSR disclosure: Empirical evidence
fromGermany.”Review of Managerial
Science5:233-262.
Gray,R.,Owen,D.andMaunders,K.1987.
Corporate Social Reporting.Englewood
Cliffs,NJ:Prentice-Hall.
________.andAdams,C.1996.Accounting
and accountability: Changes and
challenges in corporate social and
environmental reporting. London:
Prentice-Hall.
Joshi,S.andKrishnan,R.2010.“Sustainability
accounting:Systemwithamanagerial
decision focus.”Cost Management
24(6):20-30.
Kavitha,W.andAnita,P.2011.“Disclosures
about CSR practices: A literature
review.”The IUP Journal of Corporate
Governance5(1):45-55.
Krongkaew-arreya,N.andSettasakko,W.2013.
Influence factors to develop sus-
tainability report: A case study of
Thailand. Proceedings of 8th Annual
LondonBusinessResearchConference
ImperialCollege.London,UK.
Laan,S.2009.“Theroleoftheoryinexplaining
motivationforcorporatesocialdisclosures
: Voluntary disclosures vs ‘Solicited’
disclosures.”Australasian Accounting
Business and Finance Journal3(4):15-29.
Lindblom,C.K.1994.Research methodology:
A step-by-step guide for beginners.
Melbourne,Australia:Longman.
MohdGhazali,N.A.2007.“Ownershipstructure
and corporate social responsibility
disclosure:SomeMalaysianevidence.”
Corporate Governance7(3):251-266.
O’ Donovan, G. 2000. Legitimacy Theory
as an Explanation for Corporate
Environmental Disclosures.(Athesis
submittedtotheFacultyofBusinessand
Law,VictoriaUniversityofTechnology,
in fulfillment of the requirements for
the award of Doctor of Philosophy,
2000),VictoriaUniversityofTechnology,
Melbourne,Australia.
Perrow, C. 1970.Organizational analysis:
A sociological view. Belmont, CA:
Wadworth,.
Prayukvong,P.andOlsen,M.2009.Research
paper on promoting corporate social
responsibility in Thailand and the
role of volunteerism. The Network
of NGO and Business Partnerships
for Sustainable Development(Online).
21วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
http://www.undp.or.th/UNV/documents/
ResearchontheCSRDevelopmentin
Thailand_000.pdf,December13,2015.
Rajanakorn,N.2012.Examining corporate
social responsibility in Thailand: A
view from Thai companies.Doctoral
dissertation, University of Tennessee
Knoxville, United State of America
(Online). http://trace.tennessee.edu/
utk_graddiss/1428,December6,2015.
Ratanajongkol,S.,Davey,H.andLow,M.2006.
“CorporatesocialreportinginThailand:
Thenewsisallgoodandincreasing.”
Qualitative. Research in Accounting
& Management 3(1):67-83.
Roberts,R.1992.“Determinantsofcorporate-
social responsibility disclosure: An
application of stakeholder theory.”
Accounting, Organizations and
Society 17:595-612.
Reverte,C.2009.“Determinantsofcorporate
socialresponsibilitydisclosureratings
by Spanish listed firms.” Journal of
Business Ethics 88:351-366.
Rouf, Md. A. 2011. “The corporate social
responsibility disclosure: A study of
listed companies in Bangladesh.”
Business and Economics Research
Journal 2(3):19-32.
Schwindenhammer, S. 2013. “Patterns and
explanations of corporate voluntary
norm compliance: Results from
a structured focused comparison of
GermanG500intheglobalreporting
initiative.”German Policy Studies
9(2):123-160.
Sherman,W.R.2009.“Theglobalreporting
initiative: What value is added?.”
International Business & Economics
Research Journal8(5):9-21.
Sukcharoensin, S. 2012.The determinants
of voluntary CSR disclosure of Thai
listed firms.Doi:10.7763/IPEDR.46(2).
Suchman, M. 1995. “Managing legitimacy:
Strategicandinstitutionalapproaches.”
Academy of Management Review
20:571-611.
Sutantoputra,A.W.2009.“Socialdisclosure
ratingsystemforassessingfirms’CSR
reports.”Corporate Communications:
An International Journal14(1):34-48.
Suttipun, M. 2012. “Triple bottom line
reporting in annual reports: A case
studyofcompanieslistedonthestock
exchange of Thailand (SET).”Asian
Journal of Finance & Accounting
4(1):69-92.
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต22
_____.andStanton,P.2012a.“Thedifferences
incorporateenvironmentaldisclosures
onwebsitesandinannualreports:Acase
studyofcompanieslistedinThailand.”
International Journal of Business and
Management7(14):18-31.
_____.2012b.“Determinantsofenvironmental
disclosure in Thai corporate annual
reports.” International Journal of
Accounting and Financial Reporting
2(1):99-115.
_____. 2012c. “Making or not making
environmentaldisclisuresinThailand.”
International Journal of Business and
Social Science3(9):73-81.
TheCSRAsiaCerteratAIT.2010.Corporate
social responsibility in Thailand
(Online).http://tbca.or.th/newsite/files/
Corporate-Social-Responsibility-in-
Thailand-full-4pdf,November6,2015.
Tregidga,H.,Milne,M.andKearins,K.2007.
Organizational Legitimacy and Social
and Environmental Reporting Research:
The Potential of Discourse Analysis.
The 5th Asia-Pacific Interdisciplinary
Research in Accounting (APIRA)
Conference. Auckland: Auckland
UniversityofTechnology.
Udomkit,N.2013.“CSRanalysis:Areflection
from businesses and the public in
Thailand.” Journal of Management
and Sustainability3(2):155-164.
WBCSD.1999.Corporate Social Responsibility:
Meeting changing expectation, World
Business Council for Sustainable
Development,ISBN2-94-024007-8.
Wuttichindanon, S. 2017. “Corporate social
responsibilitydisclosure-choicesofreport
anditsdeterminants:Empiricalevidence
fromfirmslistedontheStockExchange
ofThailand.”Kasetsart Journal of Social
Sciences38:156-162.
Zhang,J.2013.Determinants of corporate
environmental and social disclosure
in Chinese listed mining, electricity
supply and chemical companies annual
reports.Unpublishedmaster’s thesis,
EdithCowanUniversity,Australia.
23วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทคดยอ
การศกษานมวตถประสงคเพอศกษา 1) ความเสยงและผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนรวม
ประเภทตราสารทนทลงทนในดชน SET50 และ 2) ความสมพนธระหวางความเสยงและผลตอบแทนจาก
การลงทนในกองทนตราสารทนทลงทนในดชนSET50ภายใตแบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย
ขอมลทใช ในการศกษาประกอบดวยกองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชนSET50ใชราคาปดรายเดอน
ในวนทำาการสดทายของเดอนของกองทนตราสารทนตงแตวนท1มกราคม2555จนถงวนท31ธนวาคม
2559โดยศกษากองทนตราสารทนจำานวน12กองทนประกอบดวยTMB50,1AMSET50,KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,MS50,KFENSET50,CIMB-SET50,ASP-SET50,SCBSET50,SCBRMS50
และTMB50DVเปนการวเคราะหความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนและความเสยงภายใตกรอบแนวคด
ทฤษฎการกำาหนดราคาหลกทรพยเพอเปนแนวทางศกษาในการตดสนใจลงทน
ผลการศกษาพบวา 1) กองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชน SET50 มคาความเสยงทเปนระบบ
อยระหวาง0.004746ถง0.051976โดยกองทนรวมทมคาความเสยงสงสดคอTMB50และกองทนรวม
ทมคาความเสยงตำาสดคอ TMB50DV และอตราผลตอบแทนทคาดหวงอยระหวาง 0.2354 ถง 0.2562
โดยกองทนรวมทมอตราผลตอบแทนสงสดคอ TMB50 และกองทนรวมทมอตราผลตอบแทนตำาสดคอ
TMB50DV ซงสอดคลองกบ High Risk High Return ยงความเสยง ผลตอบแทนกยงสง 2) ภายใต
แบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย พบวากองทนรวมทง 12 กองทน มอตราผลตอบแทนตำากวา
ผลตอบแทนของตลาดหลกทรพยณ ระดบความเสยงทเปนระบบเดยวกบระดบของตลาดหลกทรพย หรอ
เรยกวาOvervaluedนนคอราคาตลาดของกองทนสงกวามลคาทแทจรง
คำ�สำ�คญ :ความเสยงผลตอบแทนและกองทนตราสารทนทลงทนในดชนSET50
1ฝายITOperationsบรษทNationalITMXจำากดemail:[email protected]
2รองศาสตราจารยสาขาเศรษฐศาสตรมหาวทยาลยสโขทยธรรมาธราช
การวเคราะหความเสยงและผลตอบแทนจากการลงทน
ในกองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชน SET50
Risk and Return Analysis of Investment on Equity Fund in The SET50 Index
ทกษดนย จะมะล1 และ อภญญา วนเศรษฐ
2
Thakdanai Jamalee and Apinya Wanaset
Received : February 13, 2018
Revised : March 24, 2018
Accepted : January 11, 2019
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต24
ABSTRACT
Theobjectivesofthisresearchweretostudy1)riskandreturnofInvestmentonEquity
FundinTheSET50Index.And2)therelationshipbetweenreturnandriskofInvestmenton
EquityFundinTheSET50IndexunderCapitalAssetPricingModel.
DatainthisstudyconsistedofequityfundintheSET50index.Theclosingpriceofthe
FundonthelastbusinessdayofthemonthduringJanuary1,2012toDecember31,2016
wereused in thisstudy including12equity fundsnamelyTMB50,1AMSET50,KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,M-S50,KFENSET50,CIMB-SET50,ASP-SET50,SCBSET50,SCBRMS50
andTMB50DVwerestudied,Therelationshipbetweenreturnandriskwasinvestigatedby
usingCapitalAssetPricingModelinordertoguideforinvestmentdecisions.
Theresultsshowedthat1)equityfundsintheSET50indexhavesystematicriskvalues
between0.004746and0.051976.ThehighestriskisTMB50andthelowestriskisTMB50DV.
Theexpected return isbetween0.2354and0.2562.Thehighestyield isTMB50andthe
lowestisTMB50DV,whichcorrespondstohighriskhighreturn.2)UndertheCapitalAsset
PricingModel(CAPM),12mutualfundshavealowerrateofreturnthanreturnrateofthe
stockmarketatthesamelevelofrisk,orcalledovervalued.Itmeantthatthemarketfund
priceswerehigherthantheirrealvalues.
Keywords :
Risk,Return,andEquityFundinTheSET50Index
บทนำ�
ในการตดสนใจนำาเงนทมอยมาลงทนสงสำาคญ
ประการแรกทผลงทนคำานงถง คอ ผลตอบแทน
(Return)ทผลงทนจะไดรบจากการลงทนซงผลตอบแทน
หมายถงผลประโยชนทเกดขนจากการลงทนซงเปน
สงทจะเกดขนในอนาคต ดงนนจงมโอกาสทจะเกด
ความไมแนนอนตางๆทจะสงผลกระทบตอการไดรบ
ผลตอบแทนของผลงทน ความไมแนนอนดงกลาว
กคอความเสยง(Risk)โดยทวไปการลงทนทมโอกาส
ไดรบผลตอบแทนสงมกจะมาคกบความเสยงทสงขน
เชนกน(ชลวชสธญญารกษ,2559)ความเสยงจะม
ความสมพนธ ในทศทางเดยวกบอตราผลตอบแทน
ทคาดหวงหากหลกทรพยใดใหผลตอบแทนทคาดหวง
ในระดบทสงกจะมความเสยงสง ตรงกนขามหาก
หลกทรพย ใดใหผลตแบแทนทคาดหวงตำากจะม
ความเสยงตำา
ในการสรางผลตอบแทนและความมนคง
ใหกบผลงทนโดยเฉพาะอยางยงทกวนนมทางเลอก
การลงทนหลากหลายประเภททงหนสามญพนธบตร
สลากออมทรพยหนกกองทนรวมทองคำาอสงหา-
รมทรพยและอนๆแตละประเภทตางมรายละเอยด
และความซบซอนทแตกตางกนออกไปการทำาความ
เขาใจเกยวกบลกษณะของสนทรพยเหลาน วธการ
ซอขายผลตอบแทนความเสยงราคาและกลยทธ
25วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
การลงทน จะชวยเปดโอกาสใหเรามทางเลอก
ในการลงทน และสรางพอรตการลงทนให ได
ผลตอบแทนทตองการในระดบความเสยงทยอมรบ
ไดและบรรลเปาหมายทางเงน
ในตลาดการเงนปจจบนมเครองมอในการ
ลงทนหลากหลายชนด เพอตอบสนองรปแบบและ
ความตองการในการลงทนของผลงทน การลงทน
ในกองทนรวมเปนอกทางเลอกหนงของการลงทน
โดยกองทนรวมมผลตภณฑทางการเงนประเภทตางๆ
ทสามารถตอบสนองความตองการของผลงทนได
อยางหลากหลาย ซงผลงทนสามารถลงทนผาน
กองทนรวมได โดยการซอหนวยลงทนซงกคอกองทน
ทออกขายโดยบรษทจดการลงทน เพอระดมเงน
เขากองทนรวมทจดตงขน สวนผลงทนทซอหนวย
ลงทนนนจะมฐานะเปนเจาของทรพยสนในกองทนรวม
การลงทนผานกองทนรวมนเหมาะกบผทไมมความ
ชำานาญและไมมเวลาตดตามอยางใกลชดทงนจะม
ผจดการกองทนคอยดแลให
กองทนรวมดชนมกลยทธการลงทนเชงรบ
เพอเลยนแบบดชนอางองโดยเนนสรางผลตอบแทน
ให ใกลเคยงดชนอางองใหมากทสด และทสำาคญคอ
คาใชจายในการบรหารกองทนทตำาจงทำาให โดยรวมแลว
กองทนมคาใชจาย(Totalexpenseratio)ทตำามาก
เมอเทยบกบกองทนทมกลยทธการลงทนเชงรก
(ActiveInvestment)นอกจากนการลงทนในกองทน
รวมดชนยงเปนทางเลอกทดในการกระจายความเสยง
ใหแกนกลงทน โดยเฉพาะความเสยงรายตวของ
บรษท(วฒชยคงพฒนสร,2557)กองทนรวมดชนน
เหมาะสมกบนกลงทนทยงไมมประสบการณในการ
ลงทนมากนกหรอนกลงทนทไมมเวลามากพอในการ
เลอกหนรายตวรวมไปถงนกลงทนทตองการทางเลอก
ในการกระจายความเสยง นกลงทนจำาเปนตองรจก
ดชนทกองทนรวมดชนใช ในการเลยนแบบ วธการ
ลงทนและรายละเอยดอนๆกอนเลอกลงทนไมวาจะ
เปนกองทนรวมดชนหรอการลงทนใดๆนกลงทนควร
ถามตวเองวาจดประสงคหรอเปาหมายในการลงทน
ของตวเองคออะไรกอนทจะลงทนเสมอเพอวางแผน
ใหบรรลเปาหมายการลงทนในอนาคต
หากเปรยบเทยบกองทนตามนโยบายการลงทน
พบวากองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชนSET50
เปนกองทนทไดรบผลตอบแทนทดทสดในระยะยาว
การบรหารกองทนรวมนน กเลยมงเนนการสราง
ผลตอบแทนทใกลเคยงดชนSET50ใหไดมากทสด
เทาทจะเปนไปไดทงนกองทนรวมตราสารทนทเลอก
มาพจารณานนเปนกองทนทมการซอขายในตลาด
เปนระยะเวลาไมนอยกวา 5 ป เพอใหราคาเสนอ
ซอขายมความใกลเคยงกนซงจะสงผลใหการศกษา
ความเสยงและผลตอบแทน มความนาเชอถอซง
สะทอนราคาทแทจรงโดยมรายชอกองทนตราสารทน
ทจะทำาการศกษาเรยงตามอนดบของราคาขาย(Offer)
ของแตละกองทน จงเปนเหตผลการศกษาครงน
ถงการวเคราะหความเสยงและผลตอบแทนวาสามารถ
สรางผลตอบแทนเปนอยางไร เพอชวยใหนกลงทน
ทสนใจสามารถนำาผลการศกษาทไดมาเปรยบเทยบ
กองทนแตละกองทน ใหผลงทนสามารถใชเปน
เครองมอในการตดสนใจลงทน ดวยความสำาคญท
ไดกลาวมาการเขาใจพฤตกรรมของความเสยงและ
ผลตอบแทนจะชวยในการตดสนใจ เลอกลงทน
ในกองทนรวมไดอยางเหมาะสม โดยนำาเครองมอ
ทางเศรษฐศาสตรมาใช ในการวเคราะห และการ
ศกษาครงนจะวเคราะหความเสยงและผลตอบแทน
จากการลงทนในกองทนรวมตราสารทนทลงทน
ในดชนSET50
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต26
วตถประสงค
1) เพอศกษาความเสยงและผลตอบแทน
จาการลงทนในกองทนรวมประเภทตราสารทนทลงทน
ในดชนSET50
2) เพอศกษาความสมพนธระหวางความเสยง
และผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนตราสารทน
ทลงทนในดชนSET50ภายใตแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:CAPM)
กรอบแนวคดก�รวจย
ใชแนวคดของทฤษฎของแบบจำาลองการ
กำาหนดราคาหลกทรพย (Capital Asset Pricing
Model:CAPM)เปนแบบจำาลองทางการเงนทชวยให
นกลงทนใช ในการกำาหนดราคาของความเสยง
ในรปอตราผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบจากการ
ลงทนในหลกทรพย
โดย
Ri = อตราผลตอบแทนทนกลงทนคาดหวง
ตามระดบความเสยง
Rf = ระดบอตราดอกเบยทเรยกเกบกบ
ผก ท ไมมความเสยง ซงในทางปฏบตสามารถ
ประมาณการได โดยใชอตราดอกเบยระยะสนของ
ตราสารหนภาครฐ
Rm = อตราผลตอบแทนจากการลงทนใน
หลกทรพยทมอยในตลาดโดยเฉลย
βi = ดชนทแสดงถงระดบความเสยงของ
การลงทนในกองทน i คำานวณไดจากความสมพนธ
ระหวางอตราผลตอบแทนจากการลงทนในกองทน
i กบอตราผลตอบแทนจากการลงทนในกองทนทม
อยตลาด
Ri = Rf + βi (Rm - Rf)
ขอบเขตของก�รวจย
การศกษาเฉพาะกองทนรวมประเภทตราสารทน
ทลงทนในดชน SET50 และจดทะเบยนในตลาด
หลกทรพยแหงประเทศไทยจำานวน12กองทนตงแต
วนท1มกราคม2555จนถงวนท31ธนวาคม2559
ทงนกองทนรวมตราสารทนทเลอกมาพจารณานน
ตองเปนกองทนทมการซอขายในตลาดเปนระยะเวลา
ไมนอยกวา 5 ป เพอใหราคาเสนอซอขายมความ
ใกลเคยงกน ซงจะสงผลใหการศกษาความเสยง
และผลตอบแทน มความนาเชอถอซงสะทอนราคา
ทแทจรงโดยมรายชอกองทนตราสารทนทจะทำาการ
ศกษาเรยงตามอนดบของราคาขาย (Offer) ของ
แตละกองทน
ตวแปร การค านวณ อตราผลตอบแทน
การเปรยบเทยบ
อตราดอกเบยทไมมความเสยง
ความเสยงทเปนระบบ
ผลตอบแทนสวนชดเชยความเสยง
อตราผลตอบแทนทคาดหวง
27วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ทบทวนวรรณกรรม
ในระยะทผานมาการศกษาเกยวกบการวเคราะห
ความเสยงและผลตอบแทนมการนำามาใชอยาง
แพรหลายในหลกทรพยกลมตางๆรวมทงกองทนรวม
ยกตวอยางเชน
รตตกาลกนทาปวง(2554)วเคราะหอตรา
ผลตอบแทนและความเสยงของกองทนหนระยะยาว
ทบรหารจดการโดยบรษทหลกทรพยจดการกองทน
ไทยพาณชย จำากด โดยทำาการศกษาตงแตวนท
จดทะเบยนกองทนของแตละกองถงป พ.ศ. 2553
วดประสทธภาพผลของผลตอบแทนจากการลงทน
ของกองทนหนระยะยาวดวยวธตวชวด (Sharpe
Index)และการวเคราะหแบบสโทแคสตกดอมแนนซ
(StochasticDominance)พบวาอตราผลตอบแทน
เฉลยของกองทน มคาระหวาง 16.07%-29.15%
ซงกองทนรวมหนระยะยาว ทอตราผลตอบแทน
เฉลยสงสด 3 อนดบแรก คอ SCBLT3 มอตรา
ผลตอบแทนเฉลย 29.15%, SCBLT2 อตรา
ผลตอบแทนเฉลย 20.80% และ SCBLTT อตรา
ผลตอบแทนเฉลย 20.52% สวนในดานความเสยง
ของอตราผลตอบแทนพบวากองทนหนระยะยาว
ทมสวนเบยงแบนมาตรฐานตำาทสด 3 อนดบแรก
คอSCBLTSโดยมคาเบยงเบนมาตรฐาน10.40%,
SCBLT1 โดยมคาเบยงเบนมาตรฐาน 15.90%
และSCBLT2โดยมคาเบยงเบนมาตรฐาน21.21%
เมออตราผลตอบแทนเฉลยของกองทนใดๆมคามาก
จะสงผลโดยตรงตอความเสยงซงจะแสดงใหเหนวา
กองทนหนระยะยาวดงกลาวนนมอตราผลตอบแทน
ของกองทนผดไปจากอตรผลตอบแทนทควรจะไดรบ
มากทสดเชนกน(High-riskHigh-return)
ธนยนนท นมตชยวงศ (2554) วเคราะห
อตราผลตอบแทนและความเสยงของการลงทน
ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทยหมวดธนาคาร
โดยทำาการศกษาตงแตวนท1ตลาคมพ.ศ.2551ถง
วนท30กนยายนพ.ศ.2554โดยทำาการประมาณ
คาสมการถดถอยเชงเสน (Linear Regression)
ตามทฤษฎแบบจำาลองในการกำาหนดราคาหลกทรพย
(CapitalAsset PricingModel :CAPM)พบวา
อตราผลตอบแทนมการแจกแจงแบบไมปกตเนองจาก
ตลาดหลกทรพย(SET)หมวดธนาคารตวเงนคลงอาย
3เดอนมคาP-valueเทากบ0.0000โดยทดสอบ
ทระดบนยสำาคญ 5% จงไมสามารถปฏเสธไดวา
อตราผลตอบแทนมการแจกแจงแบบไมปกตในดาน
อตราผลตอบแทนสวนเกนหมวดธนาคาร (BANK)
มอตราผลตอบแทนไมแตกตางจากตลาด เนองจาก
คา P-value (F-stat) ซงมคาเทากบ 0.2340 ซง
มคาP-Valueมากกวา0.05จงไมสามารถปฏเสธ
ไดวาความเสยงไมแตกตางจากตลาด และอตรา
ผลตอบแทนสวนเกนเทยบกบความเสยง โดยวธ
SharpeRatioพบวาตลาดหลกทรพย (SET)และ
หมวดธนาคาร(BANK)มอตราผลตอบแทนสวนเกน
เทากบ0.0328และ0.0316ตามลำาดบหลกทรพย
ทมอตราผลตอบแทนสวนเกนสงทสดคอหลกทรพย
KTB TCAP และ CIMBT หลกทรพยทมอตรา
ผลตอบแทนสวนเกนทตำาทสดคอหลกทรพยBAY
TMBและBBL
Gregory Connor and Sanjay Sehgal
(2001)วเคราะหแบบจำาลองThreeFactorModel
ของFamaandFrenchในตลาดหลกทรพยอนเดย
พบวาปจจยตลาดปจจยขนาดและปจจยทางดานมลคา
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต28
มผลกระทบตอในตลาดหลกทรพยอนเดย อตรา
ผลตอบแทนเฉลยของแตละหลกทรพยสามารถอธบาย
ได โดยปจจยทงสามตวและไมสามารถไดดวยปจจย
ตลาดเพยงปจจยเดยวชใหเหนวาแบบจำาลองการกำาหนด
หลกทรพยหรอ(CapitalAssetPricingModel:
CAPM) ไมสามารถอธบายความสมพนธตออตรา
ผลตอบแทนหนสามญไมอยางมนยสำาคญและปจจย
ทงสามตวมความเชอมโยงระหวางปจจยความเสยง
ของหลกทรพย ในเรองรายไดกบอตราผลตอบแทน
ของหลกทรพยของหลกทรพยแตละตว
ชาญณรงคชยพฒน(2559)แบบจำาลองการ
กำาหนดราคาหลกทรพย (Capital Asset Pricing
Model)หรอCAPMเปนแบบจำาลองเกยวกบการ
วเคราะหอตราผลตอบแทนทคาดหวงและความเสยง
จากการลงทน โดยกำาหนดใหความเสยงของตลาด
เปน 1 ถาหลกทรพย ใดมความเสยงมากกวา 1
จดเปนหลกทรพยทมความผนผวนสงกวาตลาดและ
หลกทรพยใดมความเสยงนอยกวา1เปนหลกทรพย
ทมความผนผวนตำากวาตลาด ดงนนถานกลงทนทม
พฤตกรรมชอบความเสยงสามารถเลอกลงทนในกลม
หลกทรพยทมความผนผวนสง หรอนกลงทนทม
พฤตกรรมไมชอบความเสยงสามารถเลอกลงทนในกลม
หลกทรพยทมความผนผวนตำาโดยการใชแบบจำาลอง
CAPM ในการวเคราะหและเลอกกลมหลกทรพย
พบวาผลการศกษาพบวาหลกทรพยทมความเสยง
มากกวาตลาดหรอเปนหลกทรพยเชงรกไดแกบรษท
ทรคอรปอเรชน,บรษทปตท.,ธนาคารกสกรไทย,
ธนาคารไทยพาณชย, ธนาคารกรงไทย, และบรษท
ปตท. สำารวจและผลตปโตรเลยม สวนหลกทรพยท
มความเสยงนอยกวาตลาดหรอเปนหลกทรพยเชงรบ
ไดแกบรษทแอดวานซอนโฟรเซอรวส,บรษทจสมน
อนเตอรเนชนแนล, ธนาคารกรงเทพ, และบรษท
อนทชโฮลดงส
สธรตน กตตโชควฒนา และกตตพนธ
คงสวสดเกยรต (2557) โดยใชแนวคดเรองทฤษฎ
การตงราคาหลกทรพย (Capital Asset Pricing
Model - CAPM) เปนแนวคดในการพจารณา
ซงสามารถใชเปนแนวทางทเปนประโยชนตอนกลงทน
ในการใชประกอบการตดสนใจเลอกลงทนใน
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย พบวาหลกทรพย
กลมทรพยากรพลงงานและสาธารณปโภคทผลงทน
ควรจะลงทนซอม 4หลกทรพยคอAKR,BAFS,
DEMCO และ AI โดยหลกทรพยเหลานมมลคา
ตำากวาทควรจะเปน(Undervalued)สวนหลกทรพย
กลมทรพยากรพลงงานและสาธารณปโภคทผลงทน
ไมควรลงทนซอม 2หลกทรพยคอBANPUและ
BCP โดยหลกทรพยเหลานมมลคาสงกวาทควร
จะเปน(overvalued)
วธก�รวจย
การศกษานเปนการวเคราะหเชงปรมาณ
เกยวกบความสมพนธระหวางความเสยงและ
ผลตอบแทนภายใตแบบจำาลองการกำาหนดราคา
หลกทรพย และการรวบรวมขอมลโดยใชขอมล
ราคาปดรายเดอนในวนทำาการสดทายของเดอน
ของกองทนตราสารทนทลงทนในดชนSET50ตงแต
วนท1มกราคม2555จนถงวนท31ธนวาคม2559
จำานวน12กองทนดงตอไปน
29วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ต�ร�งท 1 กองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชนSET50
ลำ�ดบ กองทน บรษทหลกทรพยจดก�รกองทน
1 กองทนเปดทหารไทยSET50 บลจ.ทหารไทยจำากด
2 กองทนเปดวรรณเอเอมเซท50 บลจ.วรรณจำากด
3 กองทนเปดกรงศรหนระยะยาวSET50 บลจ.กรงศรจำากด
4 กองทนเปดเคเซท50 บลจ.กสกรไทยจำากด
5 กองทนเปดกรงศรหนระยะยาวแอคทฟSET50ปนผล บลจ.กรงศรจำากด
6 กองทนเปดเอมเอฟซเซท50 บลจ.เอมเอฟซจำากด
7 กองทนเปดกรงศรเอนแฮนซเซท50 บลจ.กรงศรจำากด
8 กองทนเปดซไอเอมบ-พรนซเพลเดล-เซท50 บลจ.ซไอเอมบจำากด
9 กองทนเปดแอสเซทพลสSET50 บลจ.แอสเซทพลสจำากด
10 SCBSET50IndexFund บลจ.ไทยพาณชยจำากด
11 SCBSET50IndexRMF บลจ.ไทยพาณชยจำากด
12 กองทนเปดทหารไทยSET50ปนผล บลจ.ทหารไทยจำากด
ทมา:สมาคมบรษทจดการลงทนhttps://www.aimc.or.th
เครองมอทใช ในก�รวจย
1) เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนและ
ความเสยงจากการลงทนในกองทนตราสารทนดวย
คาเฉลยคาเบยงเบนมาตรฐานและความแปรปรวน
และคาความแปรปรวนรวมของอตราผลตอบแทน
จากการลงทน
2) เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนและ
ความเสยงทเปนระบบตามแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:
CAPM)
3) คำานวณความเสยงทเปนระบบ ดวยการ
วเคราะหความถดถอย(RegressionAnalysis)
โดยสามารถคำานวณไดสมการดงน
Ri = α + βRm
โดยท
Ri = อตราผลตอบแทนของกองทนรวม
ตราสารทนทลงทนในSET50
α = คาสมประสทธแอลฟา(คาคงท)
β = คาความเสยงทเปนระบบของกองทนรวม
Rm= อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย
SETIndex
ก�รเกบรวมรวมขอมล
การรวบรวมขอมลราคาของกองทนตราสารทน
จากฐานขอมลทางอนเตอรเนตของตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทย จำานวน 12 กองทน (รายชอตาม
ดชนหลกทรพย SET50 ระหวางวนท 1 มกราคม
2555ถง31ธนวาคม2559)ซงกองทนตราสารทน
ทลงทนในดชนSET50เปนขอมลทตยภมรายเดอน
ในวนทำาการสดทายของเดอนรวม60เดอน
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต30
ก�รวเคร�ะหขอมล
การวเคราะหความสมพนธของอตราผลตอบแทน
และความเสยงจากการลงทนในกองทนตราสารทน
ดงตอไปน
1) ก�รคำ�นวณห�อตร�ผลตอบแทนต�ม
แบบจำ�ลองก�รกำ�หนดร�ค�หลกทรพย (Capital
AssetPricingModel:CAPM)ทฤษฎการกำาหนด
ราคาหลกทรพยหรอตวแบบการตราคาสนทรพยทน
อธบายการกำาหนดราคาหลกทรพยโดยการวเคราะห
อตราผลตอบแทนและความเสยงทเปนระบบโดย
สามารถคำานวนไดสมการดงน
E(Ri) = Rf + βi[E(Rm) - Rf]
โดยท
E(Ri) =อตราผลตอบแทนรวมทคาดหวง
ของกองทนi
Rf =อตราผลตอบแทนของหลกทรพยท
ไมมความเสยง
βi =คาสมประสทธเบตาหรอดชนชวด
ความเสยงของกองทนi
E(Rm) =อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย
SETIndex
2) ก�รคำ�นวณห�อตร�ผลตอบแทนท
เกดขนจรงเปนการคำานวณหาราคาหลกทรพยทงหมด
ในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย (SET Index)
โดยนำาขอมลราคาปดตลาดหลกทรพย ในวนทำาการ
สดทายของเดอนมาคำานวณหาอตราผลตอบแทน
ของตลาดหลกทรพยรายเดอน โดยสามารถคำานวน
ไดสมการดงน
E�R�� �� �R� � �E�R�� � R��
โดยท
E�R�� = อตราผลตอบแทนรวมทคาดหวง ของกองทนi R�= อตราผลตอบแทนของหลกทรพยทไมมความเสยง
β�= คาสมประสทธเบตาหรอดชนชวดความเสยงของกองทนi
R�= อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย SET Index
2) การคานวณหาอตราผลตอบแทนทเกดขนจรงเปนการคานวณหาราคาหลกทรพยทงหมดในตลาดหลกทรพยแหงประเทศ
ไทย (SET Index) โดยนาขอมลราคาปดตลาดหลกทรพยในวนทาการสดทายของเดอนมาคานวณหาอตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพยรายเดอน โดยสามารถคานวนไดสมการดงน
R� �����SET� � SET����
SET����� ���
โดยท
R�= อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย SET Index SET� =ดชนราคาตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ใน
เดอน t SET��� =ดชนราคาตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย ใน
เดอน t-1
โดยท
Rm = อตราผลตอบแทนของตลาด
หลกทรพยSETIndex
SETt = ดชนราคาตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทยในเดอนt
SETt-1 = ดชนราคาตลาดหลกทรพย
แหงประเทศไทยในเดอนt-1
3) ก�รประม�ณค�สมประสทธหรอก�รวด
คว�มเสยงทเปนระบบของกองทนรวม(Systematic
Risk) คาสมประสทธ หรอ Beta (β) เปนการวด
ความออนไหวของอตราผลตอบแทนของกองทนรวม
ตราสารทนเปรยบเทยบกบอตราผลตอบแทนของ
ตลาดหลกทรพย โดยรวม ซงอตราผลตอบแทนของ
กองทนตราสารทนโดยทวไปจะวดโดยการเคลอนไหว
ของดชนตลาดคำานวนไดดงสมการดงน
3) การประมาณคาสมประสทธหรอการวดความเสยงทเปน
ระบบของกองทนรวม(Systematic Risk)
คาสมประสทธ หรอ Beta (β) เปนการวดความออนไหวของอตราผลตอบแทนของกองทนรวมตราสารทนเปรยบเทยบกบอตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพยโดยรวม ซงอตราผลตอบแทนของกองทนตราสารทน โดยทวไปจะวดโดยการเคลอนไหวของดชนตลาด คานวนไดดงสมการดงน
β� � Cov�R� , R��Variance�R��
โดยท β� =คาสมประสทธเบตา
Cov�R� , R��=คาความแปรปรวนรวมของกองทน i กบตลาดหลกทรพย Variance�R��=คาความแปรปรวนของอตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย
อยางไรกตามในการศกษานใชว ธการวเคราะหสมการถดถอย
(Regression Analysis) เพอหาคา βดงกลาวขางตน
4) การว เครา ะห ควา มส มพนธ ร ะหว า งความ เส ย งและผลตอบแทน ทาการศกษาผลตอบแทนของตลาด และวเคราะห
โดยท
βi =คาสมประสทธเบตา
Cov(Ri , Rm)= คาความแปรปรวนรวม
ของกองทนiกบตลาดหลกทรพย
Variance(Rm) = คาความแปรปรวนของ
อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย
อยางไรกตามในการศกษาน ใชวธการวเคราะห
สมการถดถอย(RegressionAnalysis) เพอหาคา
ดงกลาวขางตน
4) ก�รวเคร�ะหคว�มสมพนธระหว�งคว�ม
เสยงและผลตอบแทน ทำาการศกษาผลตอบแทน
ของตลาด และวเคราะหความเสยงของกองทน
ตราสารทนททำาการศกษา ในรปของสมประสทธ
หรอคาเบตารวมทงทำาการวเคราะหถงความเสยงท
เปนระบบและความเสยงทไมเปนระบบคำานวนไดดงน
31วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
• ก�รคำ�นวณคว�มเสยงของตล�ด
หลกทรพย สามารถคำานวณหาความเสยงจากการ
กระจายตวของอตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย
วามมากนอยเพยงใดโดยวดดวยสวนเบยงเบนมาตรฐาน
หากมการกระจายมากแสดงวามความเสยงมาก
ซงคำานวนไดดงสมการดงน
ความเสยงของกองทนตราสารทนททาการศกษา ในรปของสมประสทธหรอคาเบตา รวมทงทาการวเคราะหถงความเสยงทเปนระบบและความเสยงทไมเปนระบบ คานวนไดดงน
การคานวณความเสยงของตลาดหลกทรพย สามารถคานวณหาความเส ยงจากการกระจายตวของอตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพยวามมากนอยเพยงใด โดยวดดวยสวนเบยงเบนมาตรฐาน หากมการกระจายมากแสดงวามความเสยงมาก ซงคานวนไดดงสมการดงน
σ� ����∑ �R� � R��
�����
n
โดยท σ�=คาความเสยงหรอสวนเบยงเบนมาตรฐานของตลาดหลกทรพย R�=อตราผลตอบแทนของตลาดหลกทรพย R�=อตราผลตอบแทนเฉลยตอเดอนของตลาดหลกทรพย
n =จานวนเดอนทใชในการคานวณอตราผลตอบแทนเฉลย
การคานวณความเสยงกองทนรวมตราสารทนรายตวโดย
นาอตราผลตอบแทนของแตละกองทนตราสารทน มาคานวณหาความเส ยงจากการกระจายตวของอตราผลตอบแทนวามมากนอยเพยงใด โดยวดจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน ถามการกระจายมากแสดงวามความเสยงมาก และ
โดยท
σm = คาความเสยงหรอสวนเบยงเบน
มาตรฐานของตลาดหลกทรพย
Rm = อตราผลตอบแทนของตลาด
หลกทรพย
Rm = อตราผลตอบแทนเฉลยตอเดอน
ของตลาดหลกทรพย
n = จำานวนเดอนทใช ในการคำานวณ
อตราผลตอบแทนเฉลย
• ก�รคำ�นวณคว�มเสยงกองทนรวม
ตร�ส�รทนร�ยตว โดยนำาอตราผลตอบแทน
ของแตละกองทนตราสารทน มาคำานวณหาความ
เสยงจากการกระจายตวของอตราผลตอบแทนวา
มมากนอยเพยงใดโดยวดจากสวนเบยงเบนมาตรฐาน
ถามการกระจายมากแสดงวามความเสยงมากและ
มความไมแนนอนของอตราผลตอบทคาดหวงกบ
อตราผลตอบแทนทไดรบจรงมากดวยซงคำานวนได
ดงสมการดงน
มความไมแนนอนของอตราผลตอบทคาดหวงกบอตราผลตอบแทนทไดรบจรงมากดวย ซงคานวนไดดงสมการดงน
σ� � �∑ �R� � R����
���n
โดยท σ�=คาความเสยงหรอสวนเบยงเบนมาตรฐานของกองทน
รวม i
R�=อตราผลตอบแทนของกองทนรวม iในเดอน ท t
R�=อตราผลตอบแทนเฉลยตอเดอนของกองทนรวม i
n =จานวนเดอนทใชในการคานวณอตราผลตอบแทนเฉลย
การวเคราะหความสมพนธอตราผลตอบแทนและความเสยงการลงทนเปนการวเคราะหจากสมการถดถอยดวย
วธการประมาณคาแบบ OLS ตามแบบจาลองการกาหนด
ราคาหลกทรพย (Capital Asset Pricing Model : CAPM)
โดยใชเสนตลาดหลกทรพย(Security Market Line: SML) ซงเปนเสนระดบดลยภาพ ทแสดงถงอตราผลตอบทคาดวาจะไดรบจากกองทนตราสารทนเทากบอตราผลตอบแทนของการลงทนในตลาด ตามแบบจาลองการกาหนดราคาหลกทรพย
โดยท
σi = คาความเสยงหรอสวนเบยงเบน
มาตรฐานของกองทนรวมi
Ri = อตราผลตอบแทนของกองทนรวม
iในเดอนทt
Ri = อตราผลตอบแทนเฉลยตอเดอน
ของกองทนรวมi
n = จำานวนเดอนทใช ในการคำานวณ
อตราผลตอบแทนเฉลย
• ก�รวเคร�ะหคว�มสมพนธอตร�
ผลตอบแทนและคว�มเสยงก�รลงทน เปนการ
วเคราะหจากสมการถดถอยดวยวธการประมาณคา
แบบ OLS ตามแบบจำาลองการกำาหนดราคา
หลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:CAPM)
โดยใชเสนตลาดหลกทรพย(Security Market
Line: SML) ซงเปนเสนระดบดลยภาพทแสดงถง
อตราผลตอบทคาดวาจะไดรบจากกองทนตราสารทน
เทากบอตราผลตอบแทนของการลงทนในตลาด
ตามแบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย
E(Ri) = Rf + βi[E(Rm) - Rf]
โดยท
E(Ri) = อตราผลตอบรวมทคาดหวงของ
กองทนi
Rf = อตราผลตอบแทนของหลกทรพย
ทไมมความเสยง(β=0)
βi = คาสมประสทธเบตาหรอดชน
ชวดความเสยงของกองทนi
E(Rm) = อตราผลตอบแทนของ
ตลาดหลกทรพยSETIndex
เมอเปรยบเทยบอตราผลตอบแทนทผลงทน
ตองการตามระดบคาเบตาทคำานวณได โดยใช
CAPM กบอตราผลตอบแทนทพยากรณซงอตรา
การเปลยนแปลงของราคาทคาดไวซงทำาใหสามารถ
ประเมณไดวากองทนใดราคาสงกวาทควรจะเปน
(Over priced) กองทนใดราคาตำากวาทควรจะเปน
(Underpriced)และกองทนใดมราคาทเหมาะสมแลว
(FairPriced)
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต32
ภ�พท 1การปรบตวเขาหาราคาดลยภาพ
ของกองทนUและกองทนO
ทมา:กาญจนกงวานพรศร2560
ผลก�รศกษ�
1) ก�รวเคร�ะหคว�มสมพนธของอตร�
ผลตอบแทนและคว�มเสยงจ�กก�รลงทนใน
กองทนรวมตร�ส�รทนทลงทนในดชน SET50
จากการตรวจสอบลกษณะความนงของ
ขอมลกองทนตราสารทนทง12กองทนมคณลกษณะ
ของความนง(Stationary)แลวจงนำาขอมลมาวเคราะห
ความสมพนธของอตราผลตอบแทนและความเสยงจาก
การลงทนในกองทนตราสารทนดวยวธการประมาณคา
แบบOLS(OrdinaryLeastSquares)จากแบบจำาลอง
ตอไปน
Ri = α + βRm
U
O
แสดงวาราคากองทน U ขณะนตากวาราคาทเหมาะสมซอเมอ Under priced
เสน SML อตราผลตอบแทนทนกลงทนตองการไดรบจากกองทน
แสดงวาราคากองทน O ขณะนตากวาราคาทเหมาะสมขายเมอ Over priced
ภาพท 1 การปรบตวเขาหาราคาดลยภาพของกองทนU และ กองทนO
ทมา : กาญจน กงวานพรศร 2560
ผลการศกษา
1) การวเคราะหความสมพนธของอตราผลตอบแทนและความ
เสยงจากการลงทนในกองทนรวมตราสารทนทลงทนในดชน SET50 จากการตรวจสอบลกษณะความนงของขอมลกองทนตราสารทน ทง
12 กองทน มคณลกษณะของความนง (Stationary) แลวจงนาขอมลมาวเคราะหความสมพนธของอตราผลตอบแทนและความเสยง จาก
การลงทนในกองทนตราสารทน ดวยวธการประมาณคาแบบ OLS
(Ordinary Least Squares) จากแบบจาลองตอไปน
R� ��� ����� � ��R�
ค�คว�มเสยงทเปนระบบ (β) ในกองทนรวมตร�ส�รทนทลงทนในดชน SET50
กองทน Coefficient (β) F-statistic P-value R2
TMB50 0.0519 724.3218* 0.0000 0.9257
1AMSET50 0.0318 619.8747* 0.0000 0.9143
KFLTF50 0.0194 964.3196* 0.0000 0.9432
K-SET50 0.0181 947.0562* 0.0000 0.9422
KFLTFA50-D 0.0140 189.1668* 0.0000 0.7643
M-S50 0.0154 281.3123* 0.0000 0.8285
KFENSET50 0.0132 785.6461* 0.0000 0.9311
CIMB-SET50 0.0131 1038.760* 0.0000 0.9470
ASP-SET50 0.0127 960.0087* 0.0000 0.9429
SCBSET50 0.0105 1027.406* 0.0000 0.9465
SCBRMS50 0.0099 1045.119* 0.0000 0.9473
TMB50DV 0.0047 137.6425* 0.0000 0.7020
หม�ยเหต*ทระดบนยสำาคญ0.05
33วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
คาความเสยงทเปนระบบ(β)ในกองทนรวม
ตราสารทนทลงทนในดชนSET50จำานวน12กองทน
ไดแกกองทนรวมTMB50,1AMSET50,KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,M-S50,KFENSET50,
CIMB-SET50,ASP-SET50,SCBSET50,SCBRMS50
และ TMB50DV พบวาทกกองทนรวมตราสารทน
ลงทนในดชนSET50มคาความเสยงทเปนระบบ(β)
อยระหวาง0.004746ถง0.051976โดยกองทนรวม
ทมคาความเสยงสงสดคอTMB50(β =0.051976)
และกองทนรวมทมคาความเสยงตำาสดคอTMB50DV
(β = 0.004746) แสดงวาความสมพนธของความ
เสยงหลกทรพยทกกองทนรวมกบอตราผลตอบแทน
ทชดเชยความเสยงจากการลงทนเปลยนแปลงไป
ในทศทางเดยวกนกบอตราผลตอบแทนของตลาด
ณระดบนยสำาคญรอยละ5
2) ก�รวเคร�ะหคว�มสมพนธระหว�ง
อตร�ผลตอบแทนและคว�มเสยงจ�กก�รลงทนใน
กองทนรวมตร�ส�รทนทลงทนในดชน SET50
ภ�พท 2ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนทคาดหวง
และกบความเสยงการลงทนในกองทนรวมตราสารทนSET50
จากภาพท 2 ความสมพนธระหวางอตรา
ผลตอบแทนทคาดหวงตามแบบจำาลอง(CAPM)และ
ความเสยงการลงทนในกองทนรวมตราสารทนSET50
จำานวน 12 กองทน ไดแก กองทนรวม TMB50,
1AMSET50,KFLTF50,K-SET50,KFLTFA50-D,
M-S50,KFENSET50,CIMB-SET50,ASP-SET50,
SCBSET50,SCBRMS50และTMB50DVพบวา
ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนทคาดหวง
ตามแบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย(Capital
Asset PricingModel : CAPM) กบความเสยง
ทเปนระบบ การลงทนในกองทนรวมตราสารทน
มความสมพนธ ในทศทางเดยวกนกลาวคอ กองทน
ทมความเสยงสงกองทนนนใหอตราผลตอบแทนท
คาดหวงสงเชนเดยวกนโดยกองทนรวมตราสารทน
ทมผลตอบแทนทคาดหวงตามแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:
CAPM)สงทสดคอTMB50=0.2562และตำาสด
คอTMB50DV=0.2354
หนวย: เฉลยตอเดอน
00.050.1
0.150.2
0.250.3
0.0519 0.0318 0.0194 0.0181 0.014 0.0154 0.0132 0.0131 0.0127 0.0105 0.0099 0.0047
0.2562 0.2473 0.2419 0.2413 0.2401 0.2395 0.2391 0.2391 0.2389 0.2379 0.2377 0.2354
ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนทคาดหวงตามแบบจ าลอง (CAPM) และความเสยงการลงทนในกองทนรวมตราสารทน SET50
ความเสยงทเปนระบบ อตราผลตอบแทนทคาดหวง
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต34
3) ก�รเปรยบเทยบอตร�ผลตอบแทนกองทนทเกดขนจรงกบอตร�ผลตอบแทนทค�ดหวง
ในกองทนรวมทลงทนในดชน SET50
จากภาพท3การเปรยบเทยบอตราผลตอบแทน
กองทนทเกดขนจรงกบอตราผลตอบแทนทคาดหวง
ตามแบบจำาลอง (CAPM)ของกองทนรวมตราสาร
ทนSET50ระหวางปพ.ศ.2555-2559จำานวน12
กองทน ไดแก TMB50, 1AMSET50, KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,M-S50,KFENSET50,
CIMB-SET50,ASP-SET50,SCBSET50,SCBRMS50
และTMB50DVพบวาอตราผลตอบแทนทคาดหวง
ทกกองทนรวมตราสารทนอยตำากวาอตราผลตอบแทน
กองทนทเกดขนจรง แสดงวาราคากองทนรวม
ตราสารทนนนสงกวาราคาทเหมาะสมหรอOvervalued
ภ�พท 3การเปรยบเทยบอตราผลตอบแทนกองทนทเกดขนจรงกบอตราผลตอบแทนทคาดหวง
ตามแบบจำาลอง(CAPM)ของกองทนรวมตราสารทนSET50
ในกรณนผลงทนควรตดสนใจขายกองทนรวมนน
เพราะกองทนรวมนาจะมราคาลดตำาลงในอนาคต
อยางไรกตามในกรณของผทตองการเขาลงทนควร
รอจงหวะใหราคาของกองทนมการปรบตวลดลงกอน
จงเขาลงทน
หากนำาคาความเสยงของกองทนมารวมพจารณา
กบอตราผลตอบแทนทคาดวาจะไดรบโดยใชเสน
ตลาดหลกทรพย (SecurityMarket Line: SML)
เพอแสดงถงความสมพนธของผลตอบแทนทคาดหวง
กบคาความเสยงของกองทนรวมตราสารทนSET50
จำานวน12กองทนสามารถแสดงไดดงภาพท4
หนวย: เฉลยตอเดอน
0.0000.2000.4000.6000.8001.0001.200
0.242 0.239 0.236 0.236 0.236 0.236 0.235 0.235 0.235 0.235 0.234 0.231
0.738
1.191
0.703 0.717
0.297
0.6020.717 0.658
0.5100.660
0.2840.442
การเปรยบเทยบอตราผลตอบแทนกองทนทเกดขนจรงกบอตราผลตอบแทนทคาดหวงตามแบบจ าลอง
(CAPM)
35วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
จากภาพท4ความสมพนธอตราผลตอบแทน
และความเสยงของกองทนรวมตราสารทนทลงทน
ในดชนSET50จำานวน12กองทนไดแกTMB50,
1AMSET50,KFLTF50,K-SET50,KFLTFA50-D,
M-S50,KFENSET50,CIMB-SET50,ASP-SET50,
SCBSET50,SCBRMS50และTMB50DVพบวา
อตราผลตอบแทนทคาดหวงทกกองทนอยตำากวา
เสนตลาดหลกทรพย แสดงวาราคากองทนรวม
ตราสารทนนนสงกวาราคาทเหมาะสมหรอOvervalued
อยางไรกตามพบวาทง12กองทนรวมคอTMB50,
1AMSET50,KFLTF50,K-SET50,KFLTFA50-D,
M-S50,KFENSET50,CIMB-SET50,ASP-SET50,
SCBSET50,SCBRMS50และTMB50DVมความ
เสยงนอยกวา1(β<1)นนแสดงวากองทนรวม
เหลานยงมความเสยงตำากวาความเสยงของตลาด
โดยรวม
บทสรปและขอเสนอแนะ
การศกษาครงน ใชเครองมอตวแบบจำาลอง
การกำาหนดราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricing
Model:CAPM)โดยแบงการศกษาออกเปน3สวน
คอ1)เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนและความเสยง
จากการลงทนในกองทนตราสารทนดวยคาเฉลย
คาเบยงเบนมาตรฐาน และความแปรปรวน และ
คาความแปรปรวนรวมของอตราผลตอบแทนจาก
การลงทน 2) เปรยบเทยบอตราผลตอบแทนและ
ความเสยงทเปนระบบตามแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:
CAPM) 3) คำานวณความเสยงทเปนระบบ ดวย
แบบจำาลองตลาด(MarketModel)ดวยการวเคราะห
ความถดถอย(RegressionAnalysis)ซงผลการศกษา
ไดสอดคลองกบวตถประสงคการวจยดงน
ภ�พท 4ความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทนและความเสยงของกองทนรวมตราสารทนSET50
TMB501AMSET50KFLTF50
K-SET50 KFLTFA50-DM-S50
KFENSET50
CIMB- SET50 ASP-SET50
SCBSET50SCBRMS50
TMB50DV
0.2
0.22
0.24
0.26
0.28
0.3
0 0.01 0.02 0.03 0.04 0.05 0.06 0.07
ผลตอ
บแทย
ความเสยง
ความสมพนธอตราผลตอบแทนและความเสยงของหลกทรพย
SML
Rf
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต36
1.1 ศกษ�คว�มเสยงและผลตอบแทนจ�ก
ก�รลงทนในกองทนรวมประเภทตร�ส�รทนทลงทน
ในดชน SET50
พบวากองทนรวมทงหมด12กองทน
ทนำามาวเคราะหมคาความเสยงทเปนระบบ(β)ซง
เปนตวบงบอกความสมพนธระหวางอตราผลตอบแทน
ของกองทนกบอตราผลตอบแทนของตลาด พบวา
ความสมพนธมการเปลยนแปลงเคลอนไหวไปใน
ทศทางเดยวกนแลวสอดคลองกบทฤษฎแบบจำาลอง
การกำาหนดราคาหลกรพย(CapitalAssetpricing
Model:CAPM)โดยกองทนรวมทงหมด12กองทน
ประกอบดวย TMB50, 1AMSET50, KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,M-S50,KFENSET50,
CIMB-SET50, ASP-SET50, SCBSET50,
SCBRMS50 และ TMB50DV โดยกองทนรวม
ตราสารทนทมผลตอบแทนทคาดหวงตามแบบจำาลอง
การกำาหนดราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricing
Model : CAPM) สงทสดคอ TMB50 = 0.2562
และตำาสดคอTMB50DV=0.2354มความเสยง
ทเปนระบบ(β<1)แสดงวาราคาของกองทนรวมม
การเปลยนแปลงและเคลอนไหวชากวาราคากองทน
โดยทวไปในในตลาด หรอเรยกวาเปนกองทนทม
ราคาปรบตวชา (Defensive stock) กลาวคอ
นกลงทนทตองการเลอกลงทนในกองทนรวมดงกลาว
หากตลาดหลกทรพยอยในสภาวะซบเซาจะไดรบ
ผลตอบแทนทมากกวา เมอเทยบกบผลตอบแทน
ของตลาดแตจะตองยอมรบวาในกรณทตลาดมสภาวะ
รงเรองผลตอบแทนของกองทนรวมนอาจไมไดรบ
ผลตอบแทนทสง กองทนรวมกลมนจงเปนกองทน
ทเหมาะสมสำาหรบเพอการลงทน
1.2 ศกษ�คว�มสมพนธระหว�งคว�มเสยง
และผลตอบแทนจ�กก�รลงทนในกองทนตร�ส�รทน
ทลงทนในดชน SET50 ภ�ยใตแบบจำ�ลองก�ร
กำ�หนดร�ค�หลกทรพย (Capital Asset Pricing
Model : CAPM)
พบวากองทนรวมทง 12 กองทน
ประกอบดวย TMB50, 1AMSET50, KFLTF50,
K-SET50,KFLTFA50-D,M-S50,KFENSET50,
CIMB-SET50,ASP-SET50,SCBSET50,SCBRMS50
และ TMB50DV มอตราผลตอบแทนตำากวา
ผลตอบแทนของตลาดหลกทรพยณระดบความเสยง
ทเปนระบบเดยวกบระดบของตลาดหลกทรพย
หรอเรยกวาOvervaluedนนคอราคากองทนสงกวา
ราคาทแทจรงถาผลงทนถอกองทนดงกลาวอยกควร
จะขายออกไปเพราะในอนาคตราคากองทนกจะลดลง
ทสอดคลองกบงานวจยเรองการวเคราะหผลตอบแทน
และความเสยงของหลกทรพย กลมอตสาหกรรม
เทคโนโลยในตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย(รตนา
อตภมสวรรณ,2557)โดยใชแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพยสมการถดถอยดวยวธการประมาณคา
แบบOLSเปนแนวทางศกษาเพอการตดสนใจลงทน
พบอตราผลตอบแทนของทนหลกทรพยตำากวาอตรา
ผลตอบแทนทผลงทนคาดวาจะไดรบหรอราคา
หลกทรพยสงเกนมลคา
เนองจากนโยบายการลงทนของกองทนรวม
ตราสารทนทลงทนในดชน SET50 แตละกองทนม
รปแบบการลงทนและนโยบายการลงทนทแตกตางกน
ทำาใหอตราผลตอบแทนและความเสยงมความผนผวน
โดยเฉพาะกองทนรวม TMB50 จะมความผนผวน
และความเสยงมากกวากองทนอนแตเนองในสภาวะ
37วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
เศรษฐกจการเมองรวมถงการบรหารงานขององคกร
และปจจยภายนอกทเกยวของกบบรษททเลอกลงทน
ขณะเดยวกนผลงทนควรศกษานโยบายวตถประสงค
ของกองทน ดวยการอานหนงสอชชวนสวนสรป
ขอมลสำาคญ Fund Fact Sheet ของกองทนกอน
ตดสนใจลงทนเพอใหสามารถประเมณผลตอบแทน
ความเสยงและสทธประโยชนตางๆทจะไดวามความ
สอดคลองกบเปาหมายในการลงทนของผลงทน
ขอเสนอแนะ
เนองจากแบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย
(CapitalAssetPricingModel:CAPM)แสดง
ใหเหนวามปจจยเดยวเทานนทกระทบตออตรา
ผลตอบแทนของกองทน คอ ความเสยงตลาด
ถงแมแบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย
ชวยใหนกลงทนเขาใจความสมพนธตางๆ ไดงายขน
และไดรบความนยมเปนอยางมากแตกมขอโตแยงวา
ขอสมมตฐานตามแบบจำาลองการกำาหนดราคา
หลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:CAPM)
ไมสอดคลองกบขอเทจจรง (ธนโชค โลเกศกระว,
2557) ตวแบบกำาหนดราคาหลกทรพย CAPM
คอนขางมปญหาในการประยกต ใช ในทางปฎบต
ดงนนจงมการพฒนาตวแบบกำาหนดตางๆ ในการ
กำาหนดตางๆ ในการกำาหนดราคากองทนขนมาเพอ
ใหความสอดคลองกบสภาพตลาดในระบบเศรษฐกจ
ทเกดขนจรงโดยเพมปจจยทคาดวาจะสงผลกระทบ
ตอกำาหนดอตราผลตอบแทนของกองทนนอกเหนอ
จากปจจยดานความเสยงตลาดในทางปฏบต ทำาให
นกลงทนบางกลมมองวาแบบจำาลองการกำาหนด
ราคาหลกทรพย(CapitalAssetPricingModel:
CAPM)อาจไมมประสทธภาพจงไดมการพจารณาหา
ปจจยความเสยงอนๆนอกเหนอจากความเสยงตลาด
(Marketrisk)เชนแบบจำาลอง3ปจจยมแนวคดวา
ปจจยทางเศรษฐกจมหภาคตามทฤษฎ Arbitrage
Pricing Theory : APT มผลกระทบตออตรา
ผลตอบแทนของหลกทรพย โดยทางออม คอ มผล
ตอการดำาเนนงานของกจการ เชน มผลตออตรา
การเจรญเตบโตของกจการยอดขายกำาไรหนสน
ฯลฯซงจะสงผลตออตราผลตอบแทนของหลกทรพย
อกทอดหนงแบบจำาลอง3ปจจยบนพนฐานของการ
ศกษาทผานมาซงกำาหนดให ความเสยงทเปนระบบ
(Systematic risk)ประกอบดวย 3 ปจจย ไดแก
ความเสยงตลาด (Market risk) ขนาดของกจการ
(Size) และอตราสวนมลคาบญชตอมลคาตลาด
ของหลกทรพย(B/Mratio)
การศกษาครงตอไป ควรนำาการพจารณา
การวเคราะหเชงคณภาพในการประเมนมลคาดวย
จะทำาใหมประสทธภาพมากขนในการตดสนใจลงทน
เชน การวเคราะหเศรษฐกจอตสาหกรรม นโนบาย
ภาครฐบาลสวนแบงทางการตลาดและงบการเงน
ปจจยทางดานเทคนค การวเคราะหอตราการเจรญ
เตบโตของธรกจ เพอการประเมณผลการตดสนใจ
ใหเกดความชดเจนมากขน
และผลการศกษาจะชวยใหผทสนใจลงทนใน
กองทนรวมตราสารทนใชเปนแนวทางเพอประกอบ
การพจารณาตดสนใจเลอกลงทนกำาหนดกลยทธการ
ลงทนในบรษทหลกทรพยจดการกองทนทำาใหทราบถง
ความเสยงและผลตอบแทนของกองทนรวมตราสารทน
ทลงทนในดชน SET50 ในแตละบรษทหลกทรพย
จดการกองทน
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต38
อกทงยงชวยผสนใจลงทนเกดความเขาใจใน
แบบจำาลองการกำาหนดราคาหลกทรพย(CapitalAsset
PricingModel:CAPM)ทราบถงประสทธภาพการ
บรการจดการของบรษทหลกทรพยจดการกองทน
เพอเปนแนวทางใหผลงทนนำาไปวเคราะหการลงทน
ในกองทนรวม ใหเหมาะสมกบผลงทนตามระดบ
ความเสยงและผลตอบแทนทนกลงทนตองการ
บรรณ�นกรม
กาญจนกงวานพรศร.2560.เศรษฐศ�สตรก�รเงน
และก�รจดก�รท�งก�รเงน.พมพครงท1.
นนทบร: สำานกพมพมหาวทยาลยสโขทย-
ธรรมาธราช.
ชาญณรงค ชยพฒน. 2559. การวเคราะหอตรา
ผลตอบแทนและความเสยงของหลกทรพย
ตามแบบจำาลองCAMP:อตราสวนSharpe
และอตราสวนTreynor.ว�รส�รสทธปรทศน
30(95):130-142.
ชลวช สธญญารกษ. 2559. การวเคราะหอตรา
ผลตอบแทนและความเสยงจากการลงทน
ของหลกทรพย
หมวดธรกจอาหารและเครองดม. ว�รส�รว�รส�ร
บณฑตศกษ�มห�วทย�ลยร�ชภฏวไลย-
อลงกรณ10(3):14-24.
ธนโชคโลเกศกระว.2557.พฒนาการของตวแบบ
กำาหนดราคาหลกทรพยจาก CAMP ถง
BAPM.ว�รส�รเกษตรศ�สตรธรกจประยกต
2(9):29-48.
ธนยนนทนมตชยวงศ.2554.ก�รวเคร�ะหอตร�
ผลตอบแทนและคว�มเสยงของก�รลงทน
ในตล�ดหลกทรพยแหงประเทศไทย
หมวดธน�ค�ร กรงเทพมห�นคร.วทยานพนธ
บรหารธรกจมหาบณฑต สาขาวชาการเงน,
มหาวทยาลยหอการคาไทย.
รตตกาล กนทาปวง. 2555. ก�รวเคร�ะหอตร�
ผลตอบแทนและคว�มเสยงของกองทน
หนระยะย�วทบรห�รจดก�รโดยบรษท
หลกทรพยจดก�รกองทนไทยพ�ณชยจำ�กด
เชยงใหม. วทยานพนธ เศรษฐศาสตร-
มหาบณฑตสาขาเศรษฐศาสตร,มหาวทยาลย
เชยงใหม.
วฒชย คงพฒนสร. 2557. เรยนรการลงทนใน
กองทนรวมดชน(IndexFund).หนงสอพมพ
โพสตทเดย(18กมภาพนธ2557):16.
สธรตนกตตโชควฒนาและกตตพนธคงสวสดเกยรต.
2557. การวเคราะหอตราผลตอบแทนและ
ความเสยงจากการลงทนในหลกทรพยกลม
ทรพยากรพลงงานและสาธารณปโภคโดย
ใชทฤษฎการตงราคาหลกทรพย (CAPM).
ว�รส�รมห�วทย�ลยร�ชภภฏสกลนคร 6
(11):135-148.
Connor,GregoryandSehgal,Sanjay.2001.Testsof
theFamaandFrenchmodelinIndia.In
Financial Markets Group(Online).https://
www.researchgate.net,4กมภาพนธ2561
39วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทคดยอ
องคการในศตวรรษท21เปนยคใหมหรอยคองคการเปลยนผานทามกลางกระแสการเปลยนแปลง
ทรวดเรวและสภาพการแขงขนทางธรกจทรนแรงขนทำาใหองคการภาครฐภาคเอกชนจำาเปนตองปรบตว
ใหเทาทนกบการเปลยนแปลงเพอใหบรรลเปาหมายและมงความสำาเรจองคการในอนาคตเพอความอยรอด
อยางยงยนในมมมองตางๆของการบรหารองคการในศตวรรษท21องคการจำาเปนตองอาศยการบรหาร
จดการทดและใหความสำาคญกบทศนะและบทบาทของผนำาทแทจรงรวมถงการมงเนนการกระจายอำานาจ
การเปดกวางการสรางสรรคนวตกรรมการทำางานเปนทมความยดหยนความสามารถในการวเคราะหและ
ใชขอมลเพอประกอบการตดสนใจอยางถกตองผนำาควรเปนผมคณธรรมจรยธรรมตอองคการสงคมและ
สงแวดลอมดงนนผนำาองคการตองคนหาเครองมอเพอนำาองคการใหอยเหนอกวาธรกจอนๆ เมอองคการ
เขาสยคเปลยนผานอนเนองมาจากผลกระทบจากเทคโนโลยดจทล เพอความสำาเรจขององคการ ผบรหาร
ระดบสงควรปรบโครงสรางองคการมการสงเสรมกระบวนการหลกและกระบวนการสนบสนนใหเปนดจทล
การสงเสรมการวจยและการพฒนาผลตภณฑและการลงทนโครงสรางพนฐานใหมทงระบบแตทวาในปจจบน
องคการตางๆ ยงขาดผนำาระดบสงทงในแงของปรมาณและคณภาพไมวาจะทางดานการบรหารจดการและ
ระดบปฏบตการ ดงนน องคการจำาเปนตองจบตามองนวตกรรมหรอเทคโนโลยทสามารถทำาตลาดและเพม
มลคาไดเพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนตลอดจนการเสรมสรางการพฒนาผนำาทแทจรงใหมบทบาทท
เดนชดและกาวทนตอโลกในอนาคตแหงศตวรรษท21ในเวลาเดยวกนการบรหารองคการแหงศตวรรษท21
จะเปนการสรางความยงยนใหกบองคการตอไป
คำ�สำ�คญ : ทศนะบทบาทผนำาทแทการบรหารองคการแหงศตวรรษท21
1นกวชาการอสระ/อาจารยพเศษคณะวทยาการจดการสาขาการจดการมหาวทยาลยราชภฏราชนครนทรจ.ฉะเชงเทราE-mail:[email protected]
ทศนะและบทบ�ทผนำ�ทแทจรงกบก�รบรห�รองคก�รแหงศตวรรษท 21
Viewpoint and Role of the True Leader with Organizational
Management in the 21st Century
ศรรกษบญพรอมรกษา1
SirirakBoonpromraksa
Received : November 02, 2017
Revised : December 14, 2017
Accepted : January 11, 2019
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต40
ABSTRACT
Theorganizationof the21stCentury isneweraor transitionalorganization.Rapid
changeandextremecompetitivebusinessconditionsmakepublicandprivateorganizations
needtoadaptthemselvesinordertoachievefutureorganizationalforsustainablesurvival.
Invariousperspectivesofthe21stCenturymanagement,theorganizationsneedtoacquire
goodmanagementandfocusonviewpointandtrulyleadershipincludingdecentralization,
openness,innovation,teamwork,flexibilityandabilitytoanalyzeandusedataformaking
decisionsaccurately,Leaderistheonewhohasethicmoralitytowardorganization,societyand
Environment.Thus,theorganization’sleadermustfindatoolthatwillleadtheorganization
tobecomesuperioroverotherswhentheorganizationgoesthroughthetransitionduetothe
impactofdigitaltechnologyinordertobesuccessful.Thetopmanagementshouldemphasis
onrestructuringbypromotingmainprocessandsupportingtheprocesstobecomedigital,
conductingresearchandencouragingproductdevelopmentandinvestingnewinfrastructure
system.However,nowadaysmanyorganizationsstilllackofleaderintermsofquantityand
qualitybothinmanagementandoperationallevel.Therefore,theorganizationneedstokeep
aneyeoninnovationortechnologythatcanincreasemarketandenhancevalueinorderto
buildupacompetitiveadvantageaswellasthedevelopmentoftrulyleadershipinplaying
aprominentroleandmovingforwardtothefutureofthe21stCentury.Atthesametime,
OrganizationalManagementofthe21stCenturywillalsobringinsustainabilityfororganizations
further.
Keywords :
Viewpoint,RoleoftheTrueLeader,OrganizationalManagementinthe21stCentury
บทนำ�
ในโลกยคใหมทามกลางกระแสการเปลยนแปลง
ทรวดเรว องคการภาครฐและภาคเอกชน จำาเปน
ตองปรบตวใหเทาทนกบการเปลยนแปลงเพอบรรล
เปาหมายองคการและความอยรอดขององคการ
การบรหารองคการแหงศตวรรษท21จำาเปน
ตองอาศยการบรหารจดการทด(management)และ
ความเปนผนำายคใหมกตองมความเดนชด โดยผนำา
ตองแสวงหาวธการทสรางสรรคและสรางความฝน
ทมตอองคการใหเปนจรงเพอทจะอยรอดไดอยางยงยน
ผนำาควรมประสทธภาพเพอทำาใหการเปลยนแปลงนน
มความยงยน(Gill,2007)ผนำาจะทำาใหเกดสงใหมๆ
และแตกตางไปจากเดมดงKotter(1995)ไดกลาววา
“การบรหาร”ทำาใหผลลพธเกดขนอยางเปนขนตอน
ซงทำาใหเกดการทำางานอยางมประสทธภาพแต“ความ
เปนผนำา”ทำาใหเกดการเปลยนแปลงทเปนประโยชน
และทงการบรหารและความเปนผนำาไมมสงใดท
จำาเปนมากกวากนหรอทดแทนกนไดเพราะทงสองสงน
เปนสงจำาเปนตอองคการทงสน
41วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
อยางไรกตาม ทศนะและบทบาทสำาคญของผนำา
ทแทจรงในองคการแหงศตวรรษท 21คอบทบาท
ในการบรณาการดวยการกระจายอำานาจ แตยงคง
ควบคมองคการเพอใหเกดเปาหมายรวมกน(Shared
value) การนำามใชการลงมอทกอยางดวยตวเอง
แตเปนการดแลใหทกอยางดำาเนนไปตามวถทาง
ทควรเปนอกทงผนำาองคการแหงศตวรรษท21ควร
มงมนในความสำาเรจในอนาคตมความคดสรางสรรค
และสรางนวตกรรม มความสามารถในการปรบตว
และมการใชขอมลเพอประกอบการตดสนใจไดอยาง
แมนยำา
ทม�ของทศนะและผนำ�ทแทจรงองคก�รแหง
ศตวรรษท 21
ทศนะ หมายถง ความเหนทประกอบดวย
เหตผลซงทศนะทบคคลแสดงกนอยเปนปกตในสงคม
มอย3ประเภทดงน
1. ทศนะเชงขอเทจจรงสวนใหญเปนทศนะ
ทกลาวถง เรองทเกดขนแลว แตยงเปนเรองทคน
ในสงคมถกเถยงกนอยวา ขอเทจจรงทถกตองนน
เปนอยางไร การแสดงทศนะดงกลาวจงเปนเพยง
การสนนษฐานเทานนจะนาเชอถอมากนอยเพยงใด
แลวแตเหตผลทผแสดงทศนะนำามาสนบสนนเปนสำาคญ
2. ทศนะเชงคณคา เปนทศนะทประเมนวา
สงใดด สงใดไมด สงใดเปนประโยชนหรอเปนโทษ
ผแสดงทศนะอาจประเมนโดยการเปรยบเทยบกบ
สงทอยในประเภทเดยวกน หรอมลกษณะเปนไปใน
ทศทางเดยวกนตามเกณฑทกำาหนดขน
3. ทศนะเชงนโยบายเปนทศนะทบงชวาควร
ทำาอะไรอยางไรตอไปในอนาคตหรอควรจะปรบปรง
แกไขสงใดไปในทางใดอยางไร ทศนะเชงนโยบาย
มกจะตองบงช ใหชดเจนวา สงทจะเสนอใหทำานน
มขนตอนอยางไรมเปาหมายอะไรและหากมอปสรรค
จะแกไขอยางไร
ผนำาหมายถงบคคลซงมผตามและมอทธพล
ทจะทำาใหผตามชวยกนกำาหนดวตถประสงค และ
บรรลวตถประสงคนนหรอเปนบคคลททำาใหองคการ
กาวหนาและบรรลผลสำาเรจโดยใชอทธพลจงใจผอน
ใหปฏบตตาม ผนำาเปนผตดสนใจกำาหนดปญหา
วางแผน และรบผดชอบตอความอยรอดหรอการ
พฒนาขององคการ นอกจากนแลวผนำายงมสวน
ทำาใหเกดวสยทศนขององคการและพนกงานรวมทง
สามารถใชอำานาจหรออทธพลตางๆทงทางตรงและ
ทางออมเพอนำากลมประกอบกจกรรมใดกจกรรมหนง
การเปนผนำานนเปนเรองงายแตการเปนผนำาทดนน
เปนเรองทยาก(ศรวรรณเสรรตนและคณะ,2545,
หนา229)
สำาหรบความหมายของผนำาทแทจรงAvolio,
LuthansandWalumbwa(2004)ได ใหจำากดความ
ไววา เปนบคคลทมความตระหนกลกซงถงความคด
และความประพฤตของตนเอง รวมถงการรบรผอน
จากการตระหนกร ในตนเองและคานยม ศลธรรม
ความรรวมถงจดแขงของผอน
ในขณะทความแทจรง หรอ Authenticity
มรากศพทมาจากปรชญายคกรกโบราณ ทกลาววา
“knowthyself”หรอการรจกตนเองซงถกสลกไว
ในวหารเทพอะพอลโลณเมองโบราณเดลฟ(Avolio
& Gardner, 2005) นอกจากนนยงพบวลดงกลาว
ในบทละครแฮมเลตของWilliamShakespeareวา
“tothineownselfbetrue”หมายถงเปนเจาของ
ตนเองทแทจรง ซงช ใหเหนถงสาระสำาคญของ
ความแทจรงวา เปนการไดรบความร การยอมรบ
และการดำารงไวซงการรจกตนเอง การรกษา
คานยมหลก การกำาหนดความชอบและอารมณ
ทำาใหบคคลนนเปนผทมความแทจรง (สธาสน
แสงมกดา,2554)
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต42
นอกจากน ไพฑรยสนลารตน (2555,หนา
8-9)ไดกลาววาผนำาโดยทวไปของไทยจะตองเขาใจ
การเปลยนแปลงและเขาใจปญหาของสงคมไทย
ไดอยางดซงจำาเปนตองมคณสมบตหลก4ประการ
ดงน
1. ความสามารถในการวเคราะห ผนำารน
ใหมจะตองวเคราะหความเปลยนแปลงไดวา อะไร
คอปญหาอะไรคอสงทเกดขนอะไรคอสงทอยเบอง
หลงสงเหลานน
2. ความสามารถในการสรางสรรคผนำาควร
ทำาดวยตนเองและองคการใหเกดการสรางสรรค
คดสงใหมๆทตางไปจากเดมโดยมแนวทางเปนของ
ตนเอง
3. ความสามารถในการสรางผลงาน
4. ความสามารถในดานความรบผดชอบ
แสดงความเปนผมคณธรรมจรยธรรม นนคอ ผนำา
ตองมความรบผดชอบตอตนเองรบผดชอบตอสงคม
รบผดชอบตอประเทศชาตและทศทางของโลก
ในอนาคต จากความดงกลาวขางตน สอดคลองกบ
Marquardt(2000)ทกลาววาผนำาในยคศตวรรษท21
จะตองเปนผนำาทมความสามารถเพมเตมจาก
การเปนผนำาแบบเดมในอกหลายดาน นนคอ ผนำา
จะตองเปนนกคดเชงระบบ(systemthinker)ผนำา
การเปลยนแปลง (change agent) ผนำาทคดคน
นวตกรรมใหม (innovator) ผรบใช (servant)
ผประสานงานทหลากหลายวฒนธรรม(polychromic
coordinator)และผทมวสยทศน(visionary)นนเปน
เครองมอทมประสทธภาพและมอทธพลตอการพฒนา
ตวผนำาใหมความสามารถในดานตางๆ เปนอยางด
การบรหารองคการแหงศตวรรษท21เปนโลกแหง
การเปลยนแปลงในยคปจจบนการเปลยนแปลงนน
กลายเปนบรรทดฐานของสงคมไปเสยแลวองคการ
ตางๆ ตองปรบตวใหทนตอการเปลยนแปลงอยางม
พลวตเพอความอยรอดไดอยางยงยน ดง สมหมาย
อำาดอนกลอย(2556)ไดกลาวถงผนำาในยคศตวรรษ
นวาผบรหารในยคแหงการเปลยนแปลงควรบรหาร
งานใหมประสทธภาพ รเทาทนการเปลยนแปลง
พฒนาตนเอง คดหากลยทธ ในการบรหารจดการ
ใหมๆ เพอปรบเปลยนรปแบบการทำางาน ใหความ
สำาคญกบความสมพนธของผปฏบตงานในองคการและ
นอกองคการตลอดจนใหความสำาคญตอวฒนธรรม
องคการโดยการผสมผสานระหวางวฒนธรรมดงเดม
และแบบสมยใหมมาประยกตใช ในการบรหารองคการ
และสงเสรมใหมการนำาเทคโนโลยและนำาวทยาการ
สมยใหมมาใชเพอพฒนาองคการใหมประสทธภาพ
และประสทธผล
วตถประสงคของบทคว�มวช�ก�ร
1. เพอนำาเสนอนานาทศนะความคดเหน
และคณลกษณะของผนำาทแทจรงแหงองคการ
ศตวรรษท21
2. เพอนำาเสนอปจจยสความสำาเรจกบการ
บรหารองคการแหงศตวรรษท21
คว�มสำ�คญของก�รบรห�รองคก�รแหงศตวรรษท 21
โลกแหงศตวรรษท 21 เปนโลกแหงการ
เปลยนแปลงนนคอการเปลยนแปลงเปนกระบวนการ
ทจะนำาพาองคการจากสภาพปจจบนไปสสภาวะใน
อนาคตตามทตองการ และจะตองเผชญกบปญหา
นานานปการ เปรยบกบในยคการบรหารดงเดม
ทผานมานน หรอยคศตวรรษท 20 ผนำาเพยงแต
มงเนนทผลผลต โดยมงประสทธภาพสงสด โดย
ไมคอยใหความสำาคญกบคนสงแวดลอมและองคการ
มากเทาไรนกและเมอเขาสยคสมยใหมในชวงยคท3
(ModernOrganization&PostmodernOrganiza-
tionTheory)และยคท4(Postmodern)จะเหนวา
สงแวดลอมมผลอยางยงตอองคการและการบรหาร
จดการผนำาองคการเรมใหความสำาคญกบการบรหาร
43วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ในลกษณะระบบเปด (Open system) การบรหาร
มความยดหยน(Flexibility)ปรบตวได(Adaptable)
และมการนำาแนวคดเรององคการแหงการเรยนร
(Learning Organization) เขามาบรหารจดการ
องคการ อกทงยงใหความสำาคญกบทกๆ คนทว
ทงองคการและชมชน โดยใชหลกประชาธปไตย
(Democracy) เพอสนบสนนการมสวนรวมของ
ทกคน ตลอดจนใหความสำาคญกบโลกทไรพรมแดน
การตดตอสอสารโดยใชเทคโนโลยสารสนเทศ
(Information Technology) ทำาใหงายและสะดวก
ในการรบขอมลขาวสาร (นตยา เงนประเสรฐศร,
2544) ฉะนน เมอเขาสยคศตวรรษท 21 ผนำาตอง
อาศยความเปนผนำา ซงความเปนผนำาจะแสดง
ใหเหนถงวธการใชอำานาจภายในของตวบคคล
เพอใหชนะใจพนกงานใหทำางานรวมกนและบรรล
เปาหมายรวมกนใหได (Gill,2001)อกทงผนำาควร
เนนการกระจายอำานาจในการบรหารงานการจงใจคน
โดยเนนการทำางานเปนทม มความคดสรางสรรค
ในการสรางนวตกรรมใหกบผลผลตใหมๆ มความ
ยดหยนในการปรบตว มการนำาเอาเทคโนโลยและ
วทยาการสมยใหมเขามาประยกต ใชเพอประโยชน
ตอองคการและทนตอสภาวการณทเปลยนแปลงไป
อยางรวดเรวและมความสามารถในการใชขอมลเพอ
ประกอบการตดสนใจและแกไขปญหาไดอยางถกตอง
ปจจบนองคการตางๆ ทงในสวนของภาครฐ
และภาคเอกชน ยงขาดการจดระเบยบโดยไมมการ
ปรบตว (adaptability) ทำาใหเกดองคการระบบ
ราชการ (Bureaucratic organization) ทเกด
การตบตน ซงไมสามารถหาทางออกใหตวเองได
ตลอดทงเกดความสญเปลาในการใชทรพยากร
ทซำาซอนหรอมความขดแยงในการใชทรพยากร
เพมขนดงนนองคการในอนาคตและผนำาการบรหาร
องคการแหงศตวรรษท21ควรปรบตวใหสอดคลอง
กบโครงสราง ระบบ วฒนธรรมและสงแวดลอม
ซงสอดคลองกบKotlerทไดสรปลกษณะขององคการ
โดยการเปรยบเทยบองคการในศตวรรษท20และ21
ทางดานโครงสรางระบบและวฒนธรรม(รงสรรค
ประเสรฐศร,2549,หนา332)นนคอดานโครงสราง
ไมควรเปนแบบราชการควรมนอยระดบดานระบบ
มการกระจายขอมลอยางกวางขวางและมการเสนอ
ใหมการฝกอบรมทางการบรหารจดการและระบบ
สนบสนนแกพนกงานจำานวนมาก ดานวฒนธรรม
มงเนนการกระจายอำานาจ การตดสนใจรวดเรว
การเปดเผยและจรงใจเปนตน
ขณะท Kouzes andPosner เหนวา ผนำา
ยคใหม คอ คนทรจกนำาอดตมาเปนบทเรยนและ
มองไปขางหนาในเวลาเดยวกน ซงทงสองทานน
ไดสรปถงผนำายคใหมไว7ประการนนคอ1)ผนำา
ควรมความนาเชอถอ2)ผนำาคอผเรมตน3)ผนำา
กลาทจะทำาสงใหม4)ผนำามงความสำาเรจในอนาคต
5)ผนำารจกการทำางานเปนทม6)ความมเกยรตภม
ของผนำาและ7)ผนำาตองเปนผเขาใจและเหนความ
สำาคญของคนอน(Chowdhury,2000)
จากความสำาคญขางตน ผเขยนจงมความ
สนใจทจะนำาเสนอเกยวกบทศนะและบทบาทผนำา
ทแทจรงกบการบรหารองคการแหงศตวรรษท 21
โดยขอมลตางๆ ท ไดจากการศกษาคนควาจะเปน
ขอมลสำาคญและเปนแนวทางสำาคญทเปนประโยชน
สำาหรบผบรหารองคการตางๆ เพอสามารถนำาไป
ปรบใช ในการบรหารองคการไดอยางสรางสรรค
เพอความอยรอดไดอยางยงยนและกาวทนโลก
แหงศตวรรษท21
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต44
น�น�ทศนะผนำ�ทแทจรงกบก�รบรห�รองคก�ร
แหงศตวรรษท 21
ดร.ซนน ไกลส (Sunnie Giles) (อางถง
ในรศ.ดร.ศรยพารงเรงสข,ออนไลน,2560)เปน
ประธานบรษทQuantumLeadershipGroupได
ทำาการสำารวจความคดเหนของผนำาบรรษทขามชาต
จำานวน 195 คนจาก 15ประเทศทวโลก โดยผนำา
เหลานนอยในองคกร 15องคกรทตดอนดบองคกร
ขามชาตทใหญทสด 30 แหงของโลก ซงวสยทศน
ของผนำาเหลาน ไดรบความนาเชอถอมากทเดยว
บทความน ไดรบการเผยแพรในวารสารฮารวารด
บสสเนสและถอวามอทธพลตอแนวทางพฒนาภาวะ
ผนำาในสหรฐอเมรกาและทวโลกมากพอสมควรและ
นอกจากขอมลของ ดร.ซนนแลวยงมขอมลจาก
บรษทฟรอสตและซลลแวนททำารายงานนำาเสนอให
กบบรษทเฮยกรปเรองภาวะผนำาทเหมาะกบGlobal
Megatrends2030อกดวย
จากการเปรยบเทยบขอมลของ 2 แหลงน
ผนวกกบขอมลการศกษาเรองภาวะผนำาทผนำา
ชาวเอเชยพงมทจดทำาโดยอาจารยจากวทยาลย
การจดการสงคโปร(SingaporeSchoolofManage-
ment) พบวามขอมลทสอดคลองกนหลายประการ
สามารถสรปออกมาเปนภาวะผนำาทผนำาทวโลกและ
ผนำาเอเชยพงมสำาหรบป2017จนถง2030ไดดงน
ผนำ�ตองมจรยธรรมดวยความกาวหนาทาง
เทคโนโลยทรวดเรวในขณะทศลธรรมและจรยธรรม
ของคนเราไมงอกงามตามแตเสอมลงอยางเหนไดชด
การทำารายเบยดเบยนเพอนมนษยดวยกนตลอดจน
ธรรมชาตและสงแวดลอมแสดงใหเหนวา ถาผนำา
ของสงคมโลกในทกระดบไมสามารถนำาชมชน
ใหมจตสำานกรบผดชอบตอตนเองและสงคม
ยอมสงผลเสยเปนอยางมาก แตถาผนำามความเกง
และความดกจะสามารถเปนแบบอยางสามารถสราง
คานยม วฒนธรรมและระบบการทำางานทดใหแก
พนกงานภายในองคการได ฉะนน ผนำาในทศวรรษ
หนาตองมจรยธรรมมากอนความเกงความฉลาด
และมความละอายตอการทำาบาป
กำ�หนดเป�หม�ยก�รทำ�ง�นไดชดเจน
การกำาหนดเปาหมายมาตรฐานของงานทตองการให
พนกงานทราบอยางชดเจนและเปดทศนะใหพนกงาน
ทวทงระดบองคการไดแสดงความคดเหนในการแกไข
ปญหารวมกนซงในยคปจจบนนGenY(Genera-
tion Y) ไดเขาสตลาดมาหลายปแลวและจะเขามา
มากขนเรอยๆคนGenYเปนคนสมยใหมรกอสระ
ชอบความหลากหลายแปลกใหมการบรหารคนกลม
นตองใหอสระแกพวกเขา
สอส�รคว�มค�ดหวงต�งๆ ใหชดเจน
ผนำาตองสอสารคานยม ความตองการอนๆ ทเปน
วฒนธรรมองคการใหพนกงานเขาใจตงแตวนแรก
ทเรมงาน เพอททกฝายจะไดมงความสำาเรจของ
องคการไปในทศทางเดยวกน
มคว�มยดหยนมการเปดกวาง(openness)
การเตรยมความพรอมใหทนตอสภาพแวดลอมท
เปลยนแปลงไปอยางรวดเรวโดยผนำาควรแลกเปลยน
ขาวสารอยางสมำาเสมอ เนนการสอสารแบบเปด
คนรนใหม(GenY)สงคมรนใหมเปนยคทเทคโนโลย
สอสารกาวหนามากการสอสารแบบเปดเผยโปรงใส
จงเปนเรองจำาเปนเพอปองกนการเขาใจผด และ
การเกดอคต(bias)
ก�รจดฝกอบรมอย�งตอเนอง ผนำายคน
ตองใหความสำาคญในการพฒนาบคลากร เพอเพม
ประสทธภาพใหกบผลผลตและบคลากรอยางตอเนอง
45วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
เปดรบคว�มคดสร�งสรรคและวทย�ก�ร
ใหมๆ เพอสงเสรมการสรางสรรคนวตกรรมใหเกด
ขนในยคทผบรโภคสามารถรบขอมลได ในทกททกเวลา
ผนำาตองเปดเผยขอมลทเปนจรง เพอประโยชนกบ
ผทเกยวของกบธรกจทกๆฝาย เพอมงความสำาเรจ
องคการในอนาคตรวมกนอยางยงยน
จากขอมลขางตน สอดคลองกบ ชยวฒน
ถระพนธ (หนา 37-47) กลาววา โลกทศวรรษน
และในอนาคตเตมไปดวยอนตรายและความทาทาย
นานาปญหาอนซบซอนรมเรารอบดาน ไมวาปญหา
ทางการเมองเศรษฐกจความเสอมทรามทางสงคม
และความถดถอยของทรพยากรธรรมชาตทหลอเลยง
ทกชวตทวาทามกลางวกฤตเหลานมโอกาสแฝงอยดวย
ขนกบวาเราจะเหนโอกาสนน แลวปนแตงอนาคต
ทปรารถนาไดหรอไม ในประเทศไทยแนวคดหรอ
กระบวนการฝกอบรมและการสรางผนำาจงเขามา
เปนสวนหนงของกระบวนการพฒนาบคลากรมากขน
โดยลำาดบ นอกจากน ไมเคล โอไบรอน (Michael
O’Brien) ประธานบรษท โอไบรอนกรป (O’Brien
Group)ซงทำางานดานโคชผนำาระดบสงและพฒนาทม
ผนำาระดบสง(executivecoachingandexecutive
team development) ไดเขยนบทความ หลกสตร
ผนำายคใหม (A New Executive Curriculum)
ซงสะทอนใหเหนความสำาคญของการพฒนาภาวะ
ผนำาทแท (อางถงในชยวฒน ถระพนธ, หนา 38)
นนคอ1)การฝกฝนความรมสต2)ฝกใชจนตภาพ
3) ฝกคดวางกรอบใหม ใหความหมายใหมกบ
เหตการณและ4)ฝกประสานมมมองโลกทศนอนๆ
ในตน รวมทงการสรางผนำาและภาวการณเปนผนำา
ทเรยกวาไดเปนผนำาแหงอนาคตทจะผดบงเกดนน
จะตองมการเรยนรและพฒนาความสามารถพนฐานใน
ดานตางๆใน4ดานหลกประกอบดวย1)การสราง
พลงแหงความเพยร(capacitytoaspire)2)การนำา
การสนทนาทครนคดพนจนกและสนทนาทไดขอคด
ใหมๆ(reflectiveandgenerativeconversations)
3)หลกคดและทกษะในการเขาใจระบบซบซอนและ
ความซบซอนในโลกทไมมเสถยรภาพ พลกผนงาย
(understanding complexity) และ 4) ทกษะ
การเรยนร เพอเทาทนอนาคตทกำาลงจะเกดขน
(becoming) เปนตน และสงทจำาเปนสำาหรบการ
พฒนาผนำาทแท คอ การเปนผทมความรสกไวและ
การเตรยมสรางการนำาและการทาทายในอนาคต
(Leadingedgeandfuturechallenges)นนคอ
1) การสรางองคการการเรยนร (Cultivating a
learningorganization)ประกอบดวย(1.1)การคด
อยางเปนระบบ(Systemsthinking)(1.2)การเรยนร
จากความลมเหลว(Learningfromfailure)(1.3)การ
กระตนใหเกดการทดลองอยางตอเนอง(Encouraging
continuousexperimentation)(1.4)การคดอยาง
สรางสรรค (Think creatively) 2) การชวยเหลอ
สมาชกกลมใหเปนผตามทด (Helping group
members to become good followers)
ประกอบดวย(2.1)การบรหารตนเอง(Self-manage-
ment) (2.2) ความผกพน (Commitment)
(2.3)ความสามารถและจดศนยรวม(Competence
andfocus)(2.4)ความกลา(Courage)(3)การรกษา
ความไววางใจ(Maintainingtrust)เปนตน(รงสรรค
ประเสรฐศร,2544,หนา288-291)
อยางไรกตาม หวใจของผนำา คอ ควรหมน
พจารณาและทบทวนเสนทางแหงผนำาอยางสมำาเสมอ
เชนกอนปค.ศ.2000หรอกอนเขาสยคศตวรรษท21
รปแบบการบรหารจดการมการเปลยนแปลงมาก
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต46
จะเหนไดวาในยคศตวรรษท20การบรหารจะมงไป
ทผลผลตมากกวามงความสมพนธ สวนใหญมาจาก
ปญหาดานแรงงานและเมอพจารณาลกลงไปจะพบวา
องคการตางๆ มอยสารพนปญหาทสะสมตอเนอง
กนมา โดยไมไดรบการแกไขหรอวางแผนปองกนไว
แตเรมแรก ทำาใหหลายองคการตองกลบมาคด
ทบทวนวาจะนำาองคการสยคใหมททนสมยไดอยางไร
ประเดนแรก คอ ผนำ�ระดบสงทข�ดทงปรม�ณและ
คณภ�พ ปกตผบรหารระดบสงขององคการทวไป
มกสรรหาบคคลผานคณะกรรมการทจดตงขนโดยม
วาระการทำางาน4ปแตถาตรวจสอบใหดจะพบวา
มองคการจำานวนไมนอยทใชระยะเวลาสรรหาบคคล
ยาวนานขนดงนนการกำาหนดวสยทศนกลยทธและ
การบรหารการเปลยนแปลงในยคทสภาพแวดลอม
เปลยนแปลงเรวมากในปจจบนนบวาเปนไปไดยาก
เหลอเกนประเดนทสอง คอ ผบงคบบญช�ในทก
ระดบชนยงข�ดทกษะคว�มส�ม�รถในก�รบรห�ร
จดก�ร บางสวนอาจจะทำางานไดดมประสทธภาพ
แตยงขาดทกษะดานการบรหารจงใจบคคล อกทง
ยงขาดทกษะดานการพฒนาบคคลอยางตอเนอง
ฉะนนองคการควรใหความสำาคญในดานการบรหาร
จดการบคคลมากขน เพอเพมประสทธภาพและ
ประสทธผลในการปฏบตงาน และประเดนทส�ม
คอ ระดบคนทำ�ง�นหรอระดบปฏบตก�รทมอย
ไมสอดคลองกบคว�มตองก�รทกษะใหมในยคดจทล
แมบางครงองคการไดพยายามพฒนาแตยงไมได
รบความรวมมอเทาทควร จะใหนำาคนรนเกาทไมม
ศกยภาพออกไปนนไมใชเรองงายครนจะนำาคนรนใหม
เขามาแทนทกสรรหายากเหลอเกนเพราะคนรนใหม
กมความสนใจทจะไปรวมสรางอนาคตกบองคการ
แบบใหม เพอทจะไดพฒนาทกษะความสามารถ
ของตนไดอยางเตมท(ธญธำารงนาวาสวสด,2560)
คณลกษณะบทบ�ทผนำ�องคก�รทแทจรงกบก�ร
บรห�รองคก�รแหงศตวรรษท 21
องคการในศตวรรษท 21 เปนโลกแหงการ
เปลยนแปลง การเปลยนแปลงในทน คอ การ
เปลยนแปลงในโลกของธรกจ รวมถงการแขงขน
ทมเพมมากขนทำาใหกจการหรอองคการทกแหง
ตองเผชญทงความเสยงทสงขนและการสรางโอกาส
ทดมากขน ซงเปนผลมาจากโลกาภวตนของ
เศรษฐกจ(Globalization)เทคโนโลยทเกยวของและ
แนวโนมทางสงคมองคการแบบคลาสสกในศตวรรษ
ท20ไมสามารถดำาเนนการไดดภายใตสภาพแวดลอม
ทเปลยนแปลงอยางรวดเรวทงนเนองจากโครงสราง
(Structure)ระบบ(System)การปฏบต(Practices)
และวฒนธรรม(Culture)เปนเหตททำาใหเกดความ
ลาชาและเปนอปสรรคทำาใหยากตอการเปลยนแปลง
ดงนนผนำาองคการควรใหความสำาคญกบคณลกษณะ
และบทบาทผนำาองคการทแทจรงเพอจดระบบ
การบรหารจดการไมวาจะเปนทางดานการกำาหนด
วสยทศนกลยทธและการบรหารการเปลยนแปลง
ในยคทสภาพแวดลอมเปลยนแปลงอยางมพลวต
ผนำามความสำาคญตอการคดสรางสรรค
นวตกรรมเพอการเปลยนแปลงองคการและนำา
องคการสความสำาเรจในโลกยคศตวรรษท21ดงนน
คณลกษณะผนำาทมประสทธภาพควรเปนอยางไร
ในหนงสอThetransformationofManagement
ของDavidson(1995)กลาวถงบทบาทสำาคญของ
ผนำายคใหมนนคอบทบาทในการบรณาการดวยการ
กระจายอำานาจแตยงคงควบคมองคการไดเพอใหเกด
เปาหมายรวมกน(sharedvalue)การนำามใชการลงมอ
ทกอยางดวยตวเองแตเปนการดแลใหทกอยางดำาเนน
ไปตามวถทางทควรจะเปนขณะทHolmbergและ
Ridderstrale (Chowdhury, 2000) ไดกลาวไววา
47วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ผนำายคใหมตองละเอยดออน นนคอ การใหความ
สำาคญกบคนในองคการ มใชเพยงตองการสมองแต
มองลกลงไปถงจตใจ อกทง LindaA.Hill (1993)
ได ใหความสำาคญกบคนเกงและมความสามารถ
(talent)ผนำายคใหมจะนำาพาองคการไปสความสำาเรจ
ไดดวยความสามารถในการจงใจใหคนในองคการ
ใชความสามารถของตนอยางเตมท โดยตองคนหา
คนทมความสามารถ ตองเชอมนในคณคาของการ
ลงทนดานทนมนษย(humancapital)ทนทางปญญา
(intellectual) และทนทางสงคม (social capital)
สอดคลองกบยทธนาไชยจกล(2544,หนา69-70)
กลาววาปจจบนองคการชนนำาทประสบความสำาเรจใน
ระดบโลกตระหนกดวาทรพยากรบคคลมใชเปนเพยง
ตนทนผนแปรในการผลตอกตอไปแตเปนทรพยสนท
มคาทสดในองคการดงเชนปรชญาการดำาเนนธรกจ
ของบรษทGEทวาการบรหารทรพยากรบคคลเปน
งานทสำาคญ1ใน4งานหลกขององคการในการกาว
เขาสยคโลกาภวตน อกทง กระแสโลกาภวตนไดม
พฒนาการเทคโนโลยดานการสอสารตลาดแรงงาน
ทมความรอบรการใหความสำาคญของบคคลในฐานะ
ทนทางปญญาการเปลยนแปลงทศทางและแนวทาง
การดำาเนนธรกจขององคการในสภาพการแขงขนทสง
(Hamel&Others,1998)อกทงผนำาทดควรมวสยทศน
ทกวางไกลมการบรหารความเสยงอยางฉบไวมความ
เขมแขงในการสรางแรงบนดาลใจ มความสามารถ
ในการจงใจคนมการจดระบบการคดทดมความฉลาด
ทางดานอารมณมการนำาองคการดวยใจ(Richard
LDaft,1999:337-349)
ขณะทผนำาในศตวรรษท21ตามแนวคดของ
StuartR.Levine(Chowdhury,2000)จะตองเปน
ผ ใหความสำาคญกบการสรางคณคา(TheValueBased
EduLeader)โดยการสรางความไวเนอเชอใจกนและ
นำาองคการกาวไปขางหนาโดยเนนทคนในองคการ
เปนสำาคญ อกทง งานสำาคญของผบรหารระดบสง
ขององคการในสงคมแหงอนาคตคอ ตองพยายาม
สรางสมดลทง 3 ดานใหกบบรษททงในฐานะทเปน
องคการเชงเศรษฐกจ (economic organization)
องคการเชงมนษยธรรม (human organization)
และองคการเชงสงคม(socialorganization)ซงจะม
ความสำาคญยงขนในอนาคต
นอกจากคณลกษณะของบคคลในศตวรรษ
ท 21 ดงทกลาวมาขางตน โฮวารด การดเนอร
(Howard Garder, 2010: 9-23) เจาของทฤษฎ
พหปญญา (multiple-intelligence) ไดเสนอสงท
คนในอนาคตตองมซงเรยกวา“จตหาลกษณะสำาหรบ
อนาคต”(fivemindsforthefuture)การดเนอร
ไดเขยนเรองดงกลาวไว ในหนงสอ“21stcentury
skillsrethinkinghowstudentlearn”โดยมเจมส
เบลลนกาและรอนแบรนด(JamesBellancaand
RonBrandt,2010)เปนบรรณาธการจตหาลกษณะ
สำาหรบอนาคต (อางถงในเสนาะ กลนงาม, 2549,
หนา27-59)นนคอ1)จตเชยวชาญ(disciplined
mind) 2) จตรสงเคราะห (synthesizing mind)
3)จตสรางสรรค (creativemind)4)จตรเคารพ
(respectfulmind)และ5)จตรจรยธรรม(ethical
mind)
สำาหรบผนำาในศตวรรษท 21 บางทกษะม
ความสำาคญยง เชนทกษะการสรางทมงาน(team
building)ทกษะการจดการความขดแยง(conflict
management) อกทงผนำาในปจจบนและอนาคต
จะตองพฒนาทศนคตใหมๆใหเกดขนดงน
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต48
1) ทนสมย (modernization) มองอนาคต
อยางมวสยทศน
2) มสมพนธภาพ(relationship)สรางมตรภาพ
ทเขมแขงและยงยน
3) ปรบตว(adaptability)ตอบสนองความ
ไมแนนอนไดรวดเรว
4) มงมน (assertiveness) เขาใจความ
ขดแยงจดการดวยสมอง
5) สรางแรงบนดาลใจ(inspiration)ไมบงคบ
แตจงใจสรางแรงบนดาลใจ
6) ทะเยอทะยาน (aspiration) มงสราง
ความสำาเรจ
7) โปรงใส (transparency) สรางความ
ไววางใจใหเกดขน
8) เปนพเลยง (mentoring) เปนพเลยง
มากกวาเปนผสอน
9)ซอสตย จรงใจ (honesty) ไมโกหก
หลอกลวง
10)มพนธะ รบผดชอบ (accountability)
คำานงถงคำามนสญญา
อยางไรกตาม ผนำายคใหม จงควรมความ
สามารถในการสอสารกบบคคล, เขาใจถงจตใจของ
ผปฏบตการ, มทกษะการทำางานทหลากหลาย,
มความมงมนสความสำาเรจ,มความคดและตดสนใจ
ไดรวดเรวกบสภาวการณทเปลยนแปลงอยตลอด
เวลา, มความฉลาดดานการคดและทางอารมณ,
มปฏสมพนธทดกบบคคล,มการใชหลกการกระจาย
อำานาจในการบรหารงาน, มทกษะในการจงใจคน
โดยเนนการทำางานเปนทม, มความคดสรางสรรค
ในสรางนวตกรรมใหมๆ และมความสามารถในการ
ปรบตวอยเสมอจากคณลกษณะบทบาทผนำาองคการ
ทแทจรงขางตนทพงมกบการบรหารองคการแหง
ศตวรรษท 21 แลวนน สงสำาคญททำาใหองคการ
อยรอดได นนคอ ผนำาองคการตางตองใหความ
สำาคญกบกลยทธหรอยทธวธตางๆ ททนสมยเพอ
นำาองคการสความสำาเรจในโลกอนาคตตอไป
ปจจยสคว�มสำ�เรจองคก�รแหงศตวรรษท 21
(21 Century)
ความสำาเรจขององคการแหงศตวรรษท 21
(อางถงในพ.อ.ดร.เศรษฐพงคมะลสวรรณ,ออนไลน,
2560)ไดกลาวถงความสำาเรจในศตวรรษท21ทได
ศกษาจาก“ความลมเหลว”ของบรษทโกดกในกรณท
โทรศพทตดกลองดจทลของโนเกยทกำาลงเขามา
แบงสวนแบงการตลาดของกลองท ใชฟลมจาก
โกดกไปซงผลสดทายกลมเหลวไปแลวอยางไมนาเชอ
ในอดตฟลม โกดกถอเปนตวเลอกอนดบหนง แมวา
ฟลมยหอฟจจะมราคาถกกวา แตฟลม โกดกกเปน
ผครองตลาด และมสวนแบงตลาดถง 90% ของ
ตลาดฟลม แตในป 2012 บรษทโกดกกถกฟอง
ลมละลายไป โกดกพยายามดนรนเพอใหไดมาซง
ผลกำาไรโดยพยายามผลตเครองพมพองคเจท
การเลกจางบคลากรนบพนคน และการใชกฎหมาย
สทธบตรกอนจะถกฟองลมละลายในป 2012 ทงน
โกดกเปนบรษทเดยวทเกดภาวะแบบนมธรกจอยไม
นอยทจากเดมเคยเปนธรกจขนาดใหญ แตสดทาย
กลบมขนาดเลกลง ธรกจเลกๆ ทอาจจะเขามา
ควบคมตลาดหรออาจจะถกเอาชนะโดยธรกจ
ท ใหมกวาและดกวา ดงนนจากกรณศกษาของ
บรษทโกดก ทำาใหธรกจตางๆ ไดเรยนรถงสงตางๆ
ทจะเปลยนแปลงในอนาคตดงน
49วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
1) คอยจบตามอง“disruptivetechnology”
อยเสมอdisruptivetechnologyคอนวตกรรมหรอ
เทคโนโลยทสรางตลาดและมลคาใหกบตวผลตภณฑท
ใชเทคโนโลยและสงผลกระทบอยางรนแรง(disrupt)
ตอตลาดของผลตภณฑเดมรวมทงอาจจะทำาใหธรกจ
ทใชเทคโนโลยแบบเดมๆลมหายตายจากไปซงตาง
จากนวตกรรมทวไปทอาจเพยงชวยเพมประสทธภาพ
เพมคณภาพของสนคา หรอลดตนทนกระบวนการ
ผลตแบบเดมๆ
2) เทคโนโลยการเปลยนแปลง แตคณคา
ในตวไมอาจเปลยนไดนนคอองคการตองพยายาม
เขาใจปจจยภายนอกทจะเขามาทำาลายความไดเปรยบ
ทสำาคญขององคการ
3) องคการควรมความยดหยนและปรบตว
อยเสมอ
4) การเปลยนแปลงสวนหนงของวฒนธรรม
นนคอการปรบเปลยนโดยรบฟงความคดใหมๆหรอ
สงเสรมการสรางนวตกรรมจากภายในองคการ
สอดคลองกบ ดร. John P.Kotler จาก
มหาวทยาลยHarvardไดเสนอแนวคดวาองคการ
ทจะประสบความสำาเรจในศตวรรษท 21 ไดนนตอง
มความฉบพลนอยตลอดเวลา(Apersistentsense
ofurgency)มการทำางานเปนทมของผบรหารระดบสง
(Teamworkatthetop)มบคคลทสามารถสรางสรรค
และสามารถสอสารวสยทศน(Peoplewhocancreate
andcommunicatevision)และมวฒนธรรมของ
องคการทสามารถปรบตวได(Anadaptivecorporate
culture)(Kotler,1996:163-173)
ทงนวฒนธรรมทมการเปลยนแปลงตลอดเวลา
องคการควรทำาในสงทดกวาเดมเชนมการทดสอบ
ทางเทคนคใหมๆ การวดความสำาเรจขององคการ
และการเรยนรจากความผดพลาดในอดต หรอการ
ผสมผสานระหวางวฒนธรรมดงเดมกบวฒนธรรม
สมยใหม เพอปรบใช ใหเหมาะสมกบสภาพการณ
ของธรกจทเปลยนแปลงไป
อยางไรกตาม ปจจยแหงความสำาเรจใน
การจดการกบการเปลยนแปลงองคการ (อางถงใน
กลเชษฐ มงคล, ออนไลน, 2560) ได ใหทศนะวา
การเปลยนแปลงเปนเรองทยากทงในดานความคดและ
การปฏบตกลาวคอการเปลยนแปลงทำาใหองคการ
และบคคลในองคการตองเผชญกบปญหาตางๆทจะ
เขามาอยางหลกเลยงไมได เชน ปญหาเกยวกบคน
หรอปญหาทเกยวกบความไมแนนอนทอาจจะเกดขน
ในอนาคต เปนตน ขณะท Robert Jacobsผแตง
หนงสอRealTimeStrategicChangeไดอธบาย
ถงลำาดบกระบวนการในการจดการการเปลยนแปลง
อยางมประสทธภาพไว3ขนตอนนนคอ1)การสราง
ความนาเชอถอและการสรางเครองมอในการวดผล
ทมประสทธภาพในการวดความสำาเรจของการ
เปลยนแปลง 2) การคดคนวธการหรอแผนการ
เปลยนแปลงใหมๆ ทมความหลากหลายและ
เหมาะสมตอองคการ และ 3) การรบผดชอบตอ
แผนการปฏบตการทวางไวอยางเครงครดตามลำาดบ
ในสวนของเครองมอทนำามาใช ในการพฒนา
ความเปนผนำาและความสำาเรจในการบรหารองคการ
แหงศตวรรษท21นนมอยหลายแนวทางอาทเชน
หนาททางการจดการ(functionalofmanagement)
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต50
ทเคยใชกนมาในยคศตวรรษท 19 จนถงชวงกลาง
ทศวรรษท20ทประกอบดวยการวางแผน(planning)
การจดองคการ(organizing)การวางแผนกำาลงคน
(staffing)การนำาหรอสงการ(commanding)และ
การควบคม (controlling) (สมคด บางโม, 2551)
จะไดมการเปลยนแปลงมาตงแตปลายทศวรรษ
ท 20 เปนหนาท 4 ประการของการจดการ
ประกอบดวย การวางแผน (planning) การจด
โครงสรางองคกรและกำาลงคน (organizing เปน
การรวมเอา staffing เขามาไวดวยกน) การนำา
(leading) และสดทายคอการตดตามประเมนผล
(evaluating) และเรมพดและพยายามใชกน
อยางมากในศตวรรษนแลวกตาม แตในทางปฏบต
ยงไปไดไมเรวและมากพอ เพอใหเกดประโยชนและ
สงผลตอการนำาไปปฏบตสการพฒนาหวหนาในแบบ
ผนำาเพอมงสผลลพธทดทมทงผลตภาพและคณภาพ
ในคราวเดยวกน (อางถงในจำาลกษณ ขนพลแกว,
ออนไลน, 2560) ท ไดกลาวถงทกษะการนำา โดย
จำาแนกเปน 8 ทกษะความสามารถ (eight com-
petencyskills)ของการเปนหวหนาในทกระดบชน
(supervising)ทตองนำาพาบคคลใหรวมใจสรางสรรค
ผลงานใหสอดรบกบบรบทความเปลยนแปลง และ
ความตองการใหมๆ อยเสมอ เชน ทกษะในการ
วางแผนงาน (Planning theWork) ทกษะการ
สอสารเพอสรางผลงานรวมกน (communicating
for result) ทกษะการนำาและสรางพลงรวมจาก
คนในทม (leadership and influencing) ทกษะ
การจดการเพอยกระดบสมรรถนะในงาน(managing
workperformance)ทกษะการจดการใหสอดรบกบ
ความเปลยนแปลง(managingchange)ทกษะการ
บรการลกคาและตอบสนองตอความตองการใหมๆ
(customer service) ทกษะการแกปญหาอยางม
ประสทธผล(effectiveproblemsolving)และทกษะ
การปรบปรงคณภาพและผลตภาพอยางเปนระบบ
(productivityandqualityimprovement)เปนตน
ขณะทBCG(BostonConsultingGroup)(อางถง
ในจำาลกษณขนพลแกว,ออนไลน,2559)ไดกลาววา
ในชวงทมการเปลยนผานองคการกนขนานใหญ
อนเนองมาจากผลกระทบจากเทคโนโลยดจทล
ซงแบงไดเปน2ระดบนนคอระดบองคการและ
ระดบกระบวนการ โดย Enterprise-wide or
Business-unit-focused Transformation
เปนการปรบใหญทงองคการและหนวยธรกจสำาคญ
แนนอนมผลตอนโยบายเปาหมายกลยทธโครงสราง
และระบบการบรหารงาน ซงเกยวของและสงผล
กระทบตอทกคนในองคการ ดงนนการสอสารลงไป
ในทกระดบเพอใหเขาใจตรงกนถงความจำาเปน
จงเปนสงสำาคญยงถาองคการใดมการสอสารภายใน
ทดกจะทำาใหการขบเคลอนองคการไปสสถานะใหม
ไดงายและเกดแรงตอตานลดลง โดยมาตรการหรอ
วธการทมการนำามาใช ในชวงระยะเปลยนผานมดงน
1. Turnaround/restructuringการปรบโครง
สรางทงองคการเพอใหสอดรบกบสภาพแวดลอมใหม
2. Rapid financial boost ฟนฟ
ผลประกอบการทางการเงนทกำาลงตกตำา ทงในแง
ของการเพมรายรบลดตนทนและคาใชจายทไมจำาเปน
และการใชสนทรพยทมอยใหเกดประโยชนสงสด
3. Growth การพฒนากลยทธ และการ
ดำาเนนการดวยแนวทางใหม
4. Business model เปลยนโมเดลธรกจ
หรอวธการทำาธรกจใหมใหสอดรบกบตลาดและ
คณคาใหมทลกคาตองการ
5.Digital ยกเครองหวงโซคณคาทง
กระบวนการหลกและกระบวนการสนบสนนใหเปน
ดจทล
51วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
6.Global ปรบตำาแหนงทางธรกจเพอ
แสวงหาโอกาสใหมๆโดยมองตลาดใหกวางและไกล
มากขน
7.Organization ปรบระบบการบรหาร
จดการภายในการเนนกระจายอำานาจและตดสนใจ
อยางแมนยำาและเรวขน
อยางไรกตามในสวนของระดบกระบวนการ
ทมการปรบตาม Function-specific transfor-
mation ซงเปนการปรบตามบทบาทหนาทของ
หนวยงานภายในประกอบดวยมาตรการสำาคญดงน
1. InnovationandR&D(Researchand
Development)การใหความสำาคญกบการวจยพฒนา
เพอสนบสนนใหมนวตกรรม หรอผลงานสรางสรรค
ใหมๆ ทงในเชงปรมาณและคณภาพ เพอยกระดบ
กระบวนการและผลตภณฑใหมมลคาเพมทสงขน
2. Commercialการปรบเปลยนแนวทางและ
วธการขายและการตลาดโดยไมมองแคตลาดเดมๆ
แตใหมองหาตลาดเกดใหมทมศกยภาพและกำาลงซอ
โดยขยายชองทางทงดวยตวเองและรวมมอกบผอน
3.Operationalการยกระดบการผลตภายใน
ตลอดหวงโซอปทานใหสนกระชบฉบไวและนำาแนวทาง
การบรหารการผลตแบบลน(leanmanufacturing)
มาใชเพอยกระดบประสทธภาพและประสทธผล
4.IT ลงทนโครงสรางพนฐานใหมทงระบบ
นำาเอาเทคโนโลยสารสนเทศมาใช ในการเกบขอมล
ประมวลผล และวเคราะหมากขนในทกสวนของ
องคการทำาใหรสถานะและสามารถปรบตวได ในทนท
5. Support functions การดำาเนนการ
ของหนวยงานสนบสนนทงหมดไมวาจะเปนกฎหมาย
การบรการการจดซอบญชการเงนและทรพยากร
บคคล จะตองเออใหสวนงานหลกขององคการ
มความสามารถการแขงขนทสงขน
จากขอมลขางตนจะเหนวาการปรบใหญ
ในระดบองคการจะมอยสองประเดนสำาคญ คอ
การปรบปรงระบบการจดการการตดสนใจและการ
เรงเครององคการใหมผลประกอบการทางธรกจทด
อยางรวดเรว ซงเปนบทบาทและความรบผดชอบ
โดยตรงของคณะจดการหรอทมผบรหารระดบสง
เพราะถาตดสนใจชาอาจดำาเนนการไมทนกบการ
เปลยนแปลงเปนสำาคญ
สรป
การบรหารองคการแหงศตวรรษท 21 เปน
การเปลยนแปลงจากสภาพปจจบนไปสสภาวะ
ในอนาคตตามทองคการตองการ ทามกลางกระแส
การเปลยนแปลงทรวดเรวทำาใหองคการภาครฐและ
ภาคเอกชน จำาเปนตองปรบตวเพอความอยรอด
อยางยงยนซงในยคศตวรรษท21องคการจำาเปน
ตองอาศยการบรหารจดการทดและความเปนผนำา
ยคใหมตองมความเดนชดสำาหรบทศนะและบทบาท
ในการบรณาการของผนำาทแทจรงยคใหม ควร
มงเนนหลกการกระจายอำานาจ การเปดกวาง การ
กำาหนดเปาหมายการทำางานทชดเจน มความมงมน
ความสำาเรจในอนาคตรวมกน มความยดหยน
มการสรางสรรคนวตกรรมมทกษะการสรางทมงาน
โดยเนนการทำางานเปนทมมทกษะทดในการจงใจคน
มทกษะการบรหารจดการความขดแยง และมความ
สามารถในดานความรบผดชอบแสดงความเปน
ผทมคณธรรมจรยธรรมตอองคการ สงคม และ
สงแวดลอมแตทวาในปจจบนพบวาองคการยงขาด
ผนำาระดบสงทงในแงของปรมาณและคณภาพไมวาจะ
ดานการบรหารจดการและในระดบปฏบตการฉะนน
การบรหารในโลกอนาคตแหงศตวรรษท21องคการ
ตางตองคอยจบตามองนวตกรรมหรอเทคโนโลยท
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต52
สามารถสรางตลาดและมลคาใหกบตวผลตภณฑท
ใชเทคโนโลยเปนสำาคญเพราะจะสงผลกระทบอยาง
รนแรงตอตลาดของผลตภณฑเดม นอกจากตอง
คำานงถงตวผลตภณฑสงทสำาคญนนคอ การพฒนา
บทบาทผนำาองคการทแทเพอใหกาวทนตอโลกอนาคต
แหงศตวรรษท21
สำาหรบเครองมอทจะนำามาใช ในการบรหาร
องคการแหงศตวรรษท21มอยหลากหลายแนวทาง
อาทเชน หนาททางการจดการ ซงประกอบดวย
การวางแผนการจดองคการการนำาหรอการสงการ
และการควบคม ทงน ในชวงทมการเปลยนผาน
องคการ อนเนองมาจากผลกระทบจากเทคโนโลย
ดจทล องคการและหนวยธรกจสำาคญมผลตอ
นโยบาย เปาหมาย กลยทธ โครงสรางและระบบ
การบรหารงานดงนน เพอทจะทำาใหการขบเคลอน
องคการไปสสถานะใหมไดงายนนทำาได โดยองคการ
ควรปรบโครงสรางใหมทงองคการ การเปลยน
โมเดลหรอวธการทำาธรกจใหม มการสงเสรมทง
กระบวนการหลกและกระบวนการสนบสนนใหเปน
ดจทลควรใหความสำาคญกบการวจยและการพฒนา
เพอยกระดบกระบวนการและผลตภณฑ ใหมมลคา
ทสงขน ตลอดจนการลงทนโครงสรางพนฐานใหม
ทงระบบ โดยการนำาเอาเทคโนโลยสารสนเทศมาใช
ในการเกบขอมล ประมวลผล และเพอสามารถ
ปรบตวได ในทนทเปนตน
อยางไรกตามทศนะและบทบาทผนำาทแทจรง
กบการบรหารองคการแหงศตวรรษท21ถอวามความ
สำาคญยงทจะเปนแรงผลกดน และเปนแรงจงใจทด
ทจะนำาพาองคการบรรลความสำาเรจได ในอนาคต
อยางยงยนดงนนผนำาทแทจรงแหงศตวรรษท21น
จะตองเปนผนำาในยคการเปลยนแปลงสามารถบรหาร
องคการไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล
พฒนาตนเองคดหากลยทธนวตกรรมวทยาการใหมๆ
เพอปรบเปลยนระบบการบรหารจดการอยางตอเนอง
ใหความสำาคญกบผปฏบตงานทกระดบเปดรบความ
คดเหน และใหความสำาคญกบวฒนธรรมองคการ
เพอสรางความไดเปรยบทางการแขงขนและสามารถ
ปรบตวใหกาวทนในยคองคการเปลยนผานหรอองคการ
แหงศตวรรษท21
เอกส�รอ�งอง
กลเชษฐมงคล.2551.“การจดการการเปลยนแปลง:
ทางรอดขององคกรในศตวรรษท21.”ว�รส�ร
ข�ร�ชก�ร.53(1):84-87.
จำาลกษณ ขนพลแกว. 2559. ถงเวล�เปลยนรป
แปลงร�งองคกรใหม (online). www.
bangkokbiznews.com,28กนยายน2560.
________________.2560.วกฤตผนำ�ภ�วะข�ด
หวหน�ง�นทด (online).www.bangkok-
biznews.com,28กนยายน2560.
ชยวฒนถระพนธ. 2558.คมอหลกสตรนกปฏบต
ก�รท�งสงคมและสขภ�วะ (ผนำาทแทจรง
แหงศตวรรษท21).โครงการผนำาแหงอนาคต
คณะวทยาการเรยนรและศกษาศาสตร
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
ธดาวลยอนกอง.2560.“ภาวะผนำาตนเอง:แนวคด
การพฒนาความเปนผบรหารสถานศกษา
ในยคศตวรรษท21.”ว�รส�รศกษ�ศ�สตร
มห�วทย�ลยบรพ�.(1):1-13.
ธญธำารงนาวาสวสด.2560.Step 8: Sustainable
Leadership(online).www.bangkokbi-
znews.com,28กนยายน2560.
นตยาเงนประเสรฐศร.2544.ทฤษฎองคก�ร: แนว
ก�รศกษ�เชงบรณ�ก�ร. พมพครงท 4.
กรงเทพมหานคร:มหาวทยาลยเกษตรศาสตร.
53วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ไพฑรย สนลารตน. 2555. ออกแบบผนำ�ก�ร
ศกษ�ใหม: ผนำ�เชงสร�งสรรคและผลตภ�พ.
กรงเทพมหานคร: วทยาลยครศาสตร
มหาวทยาลยธรกจบณฑต.
ยทธนาไชยจกล.2544.“ทศทางการบรหารทรพยากร
บคคลในศตวรรษท21.”ว�รส�รพฤตกรรม-
ศ�สตร มห�วทย�ลยศรนครนทรวโรฒ.
(1):69-70.
รงสรรคประเสรฐศร.2544.ภ�วะผนำ�. กรงเทพมหานคร:
ธนธชการพมพ.
_________________.2549.ก�รจดก�รสมยใหม.
กรงเทพมหานคร:ธรรมสาร.
เศรษฐพงค มะลสวรรณ. 2559. คว�มสำ�เรจใน
ศตวรรษท 21 ควรศกษ�จ�ก “คว�มลมเหลว”
(online).www.it24hrs.com,29กนยายน
2560.
ศรยพารงเรงสข.2560.Step 8: ทศท�งผนำ� 2017-
2030(online).www.bangkokbiznews.com,
28กนยายน2560.
สมคดบางโม.2551.องคก�รและก�รจดก�ร.
กรงเทพมหานคร:บรษทวทยพฒนจำากด.
สมหมาย อำาดอนกลอย. 2556. “บทบาทผบรหาร
สถานศกษาในศตวรรษท 21.” ว�รส�ร
มนษยศ�สตรและสงคมศ�สตร มห�วทย�ลย
ร�ชภฏพบลสงคร�ม.(1):6-8.
สธาสน แสงมกดา. 2554. ก�รพฒน�แบบวด
ภ�วะผนำ�ทแทจรงของผบรห�รสถ�นศกษ�
ขนพนฐ�น.วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต,
จฬาลงกรณมหาวทยาลย.
เสนาะกลนงาม.2549.“การพฒนาความเปนผนำา
เชงจตวทยาเพอนำาการเปลยนแปลงองคการ
สศตวรรษท 21.” มนษยสงคมปรทศน
มห�วทย�ลยร�ชภฏเพชรบร. 8(1):27-59.
วไลลกษวงศตระกลอารและศภชาตเอยมรตนกล.
2559.“การประเมนปจจยทนำาไปสความสำาเรจ
ตอการบรหารความเสยงดานปฏบตการองคกร
ในสถาบนการเงน.” ว�รส�รเกษตรศ�สตร
ธรกจประยกต.10(13):1-16.
ศรวรรณ เสรรตนและคณะ.2545.องคก�รและ
ก�รจดก�ร.กรงเทพมหานคร:ธรรมสาร.
Avolio,B.J.,andGardner,W.L.,Walumbwa, F.O.,
Luthans,F.,andMay,D.R.2004a.Unlocking
themask: A look at the process by
whichauthenticleadersimpactfollower
attitudesandbehaviors.The Leadership
Quarterly. 15(6):801-823.
___________________,W.L.2005.Authentic
leadershipdevelopment:Gettingtothe
rootofpositiveformsofleadership.The
Leadership Quarterly.16(3):315-338.
Bellanca, James and Brandt, Ron. 2010.
21st Century Skills: Rethinking how
Students Learn.Bloomington:Solution
TreePress.
Gardner,Haward.2010.“Five Minds for the
future” 21st century skills: rethinking
how students learn. (edited by James
Bellanca and Ron Brandt).Bloomington:
SolutionTreePress.
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต54
Gill, R. 2001. Essays on Leadership
(Leadership Trust Foundation Booklet).
NewDelhi:Sage.
_____. 2007. Theory and practice of
leadership.NewDelhi:Sage.
Hamel, G, and Others. 1998. Strategic
Flexibility.England:JohnWiley&Sons.
Johnkotter.1995.“Leading Change: Why
Transformation Efforts Fail.”Harvard
BusinessReview.March-April.
Kotler, John P. 1996. Leading Change.
HarvardBusinessSchoolPress.
LindaA.Hill.1993.Becoming a manage: How
new manager master the challenges
of leadership.NewYork:Penquin.
Marquardt,M.J.2000.Action learning and
leadership.Thelearningorganization.
233-241.
MikeDavidson. 1995.The Transformation of
Management. London:MACMILLAN
PRESSLTD.
RichardL.Daft.1999.Leadership Theory and
Practice.London:TheDrydenPress.
SubirChowdhury.2000.Management 21 C.
London: Biddles Ltd, Guidford and
king’sLynn.
55วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทคดยอ
งานวจยเรองอทธพลกำากบของแรงจงใจในการบรการสาธารณะตอความสมพนธระหวางความขดแยง
ระหวางงานกบครอบครวและพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานเปนการวจยเชงสำารวจโดยมกลมตวอยาง
เปนขาราชการ พนกงานราชการ และลกจางทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนแหงหนงในตางจงหวด
จำานวน120คนงานวจยน ใชเครองมอในการศกษาคอแบบสอบถามจำานวน2ฉบบฉบบแรกเปนแบบสอบถาม
สำาหรบผปฏบตงานเปนผตอบประกอบดวย3สวนคอ1)แบบสอบถามความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
2 ดาน คอ ดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว และดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางาน2)แบบสอบถามแรงจงใจในการบรการสาธารณะและ3)ขอมลทวไปของผตอบแบบสอบถาม
ฉบบทสองเปนแบบสอบถามพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานโดยใหหวหนางานโดยตรงเปนผประเมนพฤตกรรม
ของผ ใตบงคบบญชาเปนรายบคคลผลการศกษาสรปไดดงน
1. กลมตวอยางมความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
ครอบครว ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน และ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวโดยรวมอยในระดบตำาแรงจงใจในการบรการสาธารณะอยในระดบสง
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอบคคลอยในระดบตำามาก พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอองคการ
อยในระดบตำาและพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานโดยรวมอยในระดบตำามาก
2. ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว และ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน ไมมความสมพนธ
กบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน ทงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอบคคล พฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานตอองคการและพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานโดยรวม
3. แรงจงใจในการบรการสาธารณะไมมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว กบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
และไมมอทธพลกำากบตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทครอบครว
ขดขวางบทบาทการทำางานกบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
1นกศกษาปรญญาโทหลกสตรบรหารธรกจมหาบณฑตคณะพาณชยศาสตรและการบญชมหาวทยาลยธรรมศาสตรE-Mail:[email protected]
2อาจารยประจำาคณะพาณชยศาสตรและการบญชมหาวทยาลยธรรมศาสตรE-Mail:[email protected]
อทธพลกำ�กบของแรงจงใจในก�รบรก�รส�ธ�รณะตอคว�มสมพนธ
ระหว�งคว�มขดแยงระหว�งง�นกบครอบครว และพฤตกรรมตอต�นก�รปฏบตง�น
THE MODERATING EFFECT OF PUBLIC SERVICE MOTIVATION
ON THE RELATIONSHIP BETWEEN WORK-FAMILY CONFLICT
AND COUNTERPRODUCTIVE WORK BEHAVIOR
เฉลมวฒ เงนทอง1 และ ธนวต ลมปพาณชยกล
2
Chalermwoot Ngernthong and Thanawat Limpanitkul
Received : October 25, 2018
Revised : November 28, 2018
Accepted : January 11, 2019
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต56
ผลการวจยนแสดงใหเหนวา แมวากลมตวอยางซงเปนผปฏบตงานในโรงพยาบาลจะมความขดแยง
ระหวางงานกบครอบครวอยในระดบใดกตามกลมตวอยางจะไมแสดงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานหรอ
พฤตกรรมเชงลบตางๆ ทอาจกระทบตอการบรการประชาชน ทำาใหมนใจไดวา ผมารบบรการจะไดรบการ
ปฏบตทดและไดรบการดแลทถกตองตามหลกวชาชพ
คำ�สำ�คญ :ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว, แรงจงใจในการบรการสาธารณะ, พฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงาน
ABSTRACT
Theresearchon“TheModeratingEffectsofPublicServiceMotivationontheRelationship
BetweenWork-familyConflictandCounterproductiveWorkBehavior”isasurveyresearch
exploring thisparticular issuewithina sampleof 120officers in aprovincial community
hospital.Thisresearchapplies2kindsofsurveytools;oneisaquestionnairefortheofficers
comprisingof3enquiryparts,namely1.)Anenquiryonwork-familyconflictsin2aspectsi.e.
workinterferingwithfamilyandfamilyinterferingwithwork2.)Anenquiryonpublicservice
motivationand3.)Generaldetailsonthesurveyrespondent.Theothertoolisaquestionnaire
regardingthecounterproductiveworkbehaviorfortheheadofficerstogivetheevaluating
responseindividuallyontheirsubordinates’behaviors.Accordingtothesurveyoftheresearch,
itissummarizedasfollows;
1. Thesampleencountersthework-familyconflictsintwoaspectsofworkinterfering
withfamilyandfamilyinterferingwithwork.However,theoverallrateofthework-family
conflictsinbothaspectsstillstaysinthelowlevelunlikethepublicservicemotivationwhich
isinthehighlevel.Fortheinterpersonalcounterproductiveworkbehaviorandtheoverall
counterproductiveworkbehavior,bothofthemshowadrasticlowlevel.Besides,theorgani-
zationalcounterproductiveworkbehavioralsomaintainsinthelowlevel.
2. Thework-familyconflictsinthetwoaspectsofworkinterferingwithfamilyand
familyinterferingwithworkdonotcorrelatewiththecounterproductiveworkwhetherinthe
interpersonal,theorganizationalortheoverallcounterproductiveworkbehavior.
3. Publicservicemotivationdoesnothaveanymoderatingeffectstotherelationsbetween
work-familyconflictsintheworkinterferingwithfamilyaspectandthecounterproductive
workbehaviors.Moreover,itdoesnotmoderatethecorrelationofwork-familyconflictsin
familyinterferingwithworkaspectandthecounterproductiveworkbehaviors.
57วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
Inconclusion,theresultsoftheresearchmanifesttousthatnomatterwhatlevelsofthe
work-familyconflictstheofficersintheprovincialcommunityhospital(thesample)engagein,they
donotcarryeithercounterproductiveworkbehaviorsoranynegativereactionsthatmayaffect
thepublicservicestoothers.Therefore,itiscertainthatclientsandvisitorswillexperiencegood
servicesfromthemandwillbetakencareofproperlyaccordingtotheirprofessionalstandards.
Keywords :
Work-FamilyConflict,PublicServiceMotivation,CounterproductiveWorkBehavior
บทนำ�
ทามกลางภาวะการเปลยนแปลงทเกดขน
อยางรวดเรวในปจจบนทำาใหองคการทงภาครฐและ
เอกชนตางพยายามเรงพฒนาศกยภาพของตนเอง
เพอใหองคการมความสามารถในการแขงขนกบ
องคการอนๆ ได ในระยะยาว องคการชนนำาจง
พยายามสรางความแตกตางทงในแงของสนคาและ
การบรการผานการพฒนาทรพยากรมนษยในองคการ
โดยในแงของการพฒนาทรพยากรมนษยนนนอกจาก
จะตองพฒนาทรพยากรมนษย ใหมสมรรถนะและ
มความพรอมในการปฏบตงานประจำาวนแลวยงตอง
มงเนนการเสรมสรางทศนคตทดตอองคการเพอให
ทรพยากรมนษยในองคการมแรงจงใจในการทำางาน
และมพฤตกรรมการปฏบตงานทเหมาะสมตามท
องคการคาดหวง และแมวาองคการพยายามทจะ
เสรมสรางใหพนกงานแสดงพฤตกรรมตามทองคการ
คาดหวงผานกระบวนการตางๆเชนการเสรมสราง
คานยมและวฒนธรรมองคการ การพฒนาบทบาท
ผนำาองคการใหประพฤตตนเปนแบบอยางทดเปนตน
แตกยงพบพฤตกรรมทไมพงประสงคในการทำางาน
เชน การขโมยทรพยสนขององคการ การทำางาน
สวนตวในเวลางาน การขาดงานหรอการละทงงาน
เปนตน พฤตกรรมทกอใหเกดผลลบเหลานเรยกวา
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน(Counterproductive
Work Behavior) ซงเปนพฤตกรรมของพนกงานท
ทำาใหองคการเสยประโยชนในดานตางๆโดยเจตนา
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานสงผลกระทบ
เชงลบตอองคการอยางมากกลาวคอสงผลใหองคการ
มตนทนการดำาเนนงานสงขนถงรอยละ 30 เชน
การสญเสยวตถดบในการผลต การสญเสยเวลาใน
การดำาเนนงาน เปนตน (วชระ ทองอยคง, 2557)
นอกจากนยงพบวาพฤตกรรมทพนกงานแสดงออก
(ExpressedBehavior)ซงประกอบดวยพฤตกรรม
บางประการทสอดคลองกบพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงาน เชน การขาดงานมอทธพลทางตรงตอ
ความตงใจลาออกของพนกงาน(ปารชาตอมรรตน
นำาหนง,พรรตนแสดงหาญ,และอภญญาองอาจ,
2556) ดวยเหตผลดงกลาวจงทำาใหองคการใน
ประเทศไทยเรมหนมาสนใจศกษาพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานมากขน โดยการวจยครงน
ผวจยสนใจศกษาพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ในโรงพยาบาลชมชนแหงหนงในตางจงหวด
โรงพยาบาลชมชนเปนสถานบรการทางการแพทย
และสาธารณสขประจำาชมชนระดบอำาเภอ มหนาท
ในการใหบรการสาธารณสขแบบผสมผสานกลาวคอ
เปนศนยบรการและวชาการทางดานการสงเสรม-
สขภาพการรกษาพยาบาลการควบคมปองกนโรค
การปรบปรงสขาภบาลและสงแวดลอมชมชนและการ
ฟนฟสขภาพ โดยใหบรการทงในและนอกสำานกงาน
จะเหนไดวาภาระหนาทของโรงพยาบาลชมชน
มปรมาณมาก และจากการสมภาษณผบรหารของ
โรงพยาบาลชมชนแหงหนงในตางจงหวดถง
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต58
สภาวะการทำางานของโรงพยาบาลในปจจบนพบวา
โรงพยาบาลแหงนตองแบกรบภาระงานจำานวนมาก
แตมจำานวนผปฏบตงานนอยกวากรอบอตรากำาลง
ของโรงพยาบาล ทำาใหบคลากรของโรงพยาบาลท
มอยในปจจบนตองเผชญกบภาระงานทมากเกนไป
(Work Overload) เกดความเครยดในการทำางาน
และสงผลตอพฤตกรรมการปฏบตงาน โดยปจจบน
พบผปฏบตงานแสดงพฤตกรรมตอตานการปฏบต
งานอยบาง เชน การมาทำางานสายโดยไมมเหตผล
อนสมควร การใชเวลาพกกลางวนเกนกวาเวลาท
กำาหนดการโทรศพทเพอพดคยเรองสวนตวเปนระยะ
เวลานานระหวางเวลาทำางานเปนตนดงนนจงตอง
ใหความสำาคญกบพฤตกรรมในการปฏบตงานของ
ผปฏบตงานในโรงพยาบาล การทผปฏบตงานของ
โรงพยาบาลมพฤตกรรมการทำางานทเหมาะสมตาม
ขอกำาหนดของวชาชพและตามทองคการคาดหวง
จะทำาใหผมารบบรการไดรบการปฏบตทด
ผวจยสนใจศกษาปจจยทมความสมพนธกบ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานใน2มตคอปจจยท
กอใหเกดพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานและปจจย
ทมอทธพลยบยงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ในสวนของปจจยทกอใหเกดพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงาน ไดแก ความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครว ซงเปนสภาวะทบคคลไมสามารถรกษา
สมดลระหวางบทบาทความรบผดชอบในการทำางาน
กบบทบาทความรบผดชอบในครอบครวได ทำาให
ความรบผดชอบในบทบาทหนงขดขวางการแสดง
ความรบผดชอบในอกบทบาทหนง และสงผลให
บคคลรสกวาไมสามารถทำาหนาท ในบทบาทใด
บทบาทหนงไดอยางเตมท เนองจากลกษณะงาน
ของโรงพยาบาลทตองใหบรการตลอด 24 ชวโมง
รวมถงภาวะการขาดแคลนบคลากรและภาระงาน
ทมากเกนไป ทำาใหผปฏบตงานเกดความขดแยง
ระหวางงานกบครอบครว สำาหรบปจจยทมอทธพล
ยบยงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานทสนใจศกษา
คอ แรงจงใจในการบรการสาธารณะ ซงหมายถง
คณลกษณะเฉพาะของบคคลทมจดมงหมาย
ในการปฏบตหนาทเพอประโยชนสวนรวม (Perry,
1996) จากบรบทของโรงพยาบาลชมชนซงเปน
โรงพยาบาลของรฐซงมผปฏบตงานสวนใหญ
เปนขาราชการ การทบคคลเลอกประกอบอาชพ
รบราชการนนมแรงจงใจมาจากคานยมสวนบคคล
ทมงหวงจะปฏบตงานเพอประโยชนสวนรวม
ทำาใหเกดแรงจงใจในการทำาหนาทบรการประชาชน
โดยมงหวงใหประชาชนมความเปนอยทดและสราง
สงคมทอยดมสข
การศกษาปจจยทเกยวของกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานจะชวยใหผบรหารของ
โรงพยาบาลสามารถกำาหนดแนวทางการควบคม
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน ลดผลกระทบ
ทเกดจากพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน รวมทง
สามารถปรบพฤตกรรมการปฏบตงานของผปฏบตงาน
ใหมความเหมาะสมและสอดคลองกบพฤตกรรมตามท
องคการคาดหวงอนจะสงผลให โรงพยาบาลสามารถ
ดำาเนนงานไดอยางมประสทธภาพและประสทธผล
วตถประสงค ในก�รวจย
1. เพอศกษาระดบของความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครว ดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว และดานบทบาทครอบครว
ขดขวางบทบาทการทำางาน ระดบของแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะ และระดบของพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานของผปฏบตงาน
2. เพอศกษาความสมพนธระหวางความ
ขดแยงระหวางงานกบครอบครว ดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครว และดาน
บทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางานกบ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานของผปฏบตงาน
59วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
3. เพอศกษาอทธพลกำากบของแรงจงใจใน
การบรการสาธารณะทมตอความสมพนธระหวาง
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครวกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานและตอความสมพนธระหวาง
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
ครอบครวขดขวางบทบาทการทำางานกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงาน
ทบทวนวรรณกรรม
คว�มขดแยงระหว�งง�นกบครอบครว
(Work-Family Conflict)
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
หมายถง สภาวะทบคคลไมสามารถรกษาสมดล
ระหวางบทบาทความรบผดชอบในการทำางาน
กบบทบาทความรบผดชอบในครอบครว ทำาให
ความรบผดชอบในบทบาทหนงขดขวางการแสดง
ความรบผดชอบในอกบทบาทหนง และสงผลให
บคคลรสกวาไมสามารถทำาหนาท ในบทบาทใด
บทบาทหนงไดอยางเตมท Netemeyer, Boles
andMcMurrian (1996) ไดจำาแนกความขดแยง
ระหวางงานกบครอบครวออกเปน2ประเภทไดแก
(1)ความขดแยงทเกดจากครอบครวเขาไปกาวกายงาน
หมายถง ความไมสอดคลองระหวางบทบาทใน
ครอบครวกบบทบาทการทำางาน ซงเกดจากความ
ขดแยงในเรองเวลาทใชรวมกบครอบครว ความ
เครยดในครอบครว และการแสดงพฤตกรรมของ
การทำาหนาทในครอบครวเขาไปกาวกายการแสดง
บทบาทในการทำางาน และกระทบกบความสามารถ
ของบคคลในการแสดงความรบผดชอบทเกยวของ
กบงาน(2)ความขดแยงทเกดจากงานเขาไปกาวกาย
ครอบครว หมายถง ความไมสอดคลองระหวาง
บทบาทการทำางานกบบทบาทในครอบครว ซง
เกดจากความขดแยงในเรองเวลาการทำางาน ความ
เครยดจากงาน และการแสดงพฤตกรรมของ
การทำาหนาทในงานเขาไปกาวกายการแสดงบทบาท
ในครอบครว และกระทบกบความสามารถของ
บคคลในการแสดงความรบผดชอบในครอบครว
การวจยครงนผวจยจำาแนกความขดแยง
ทเกดจากงานเขาไปกาวกายครอบครว และความ
ขดแยงทเกดจากครอบครวเขาไปกาวกายงาน เปน
ตวแปรอสระจากกน เนองจากความขดแยงทเกด
จากงานเขาไปกาวกายครอบครวและความขดแยง
ทเกดจากครอบครวเขาไปกาวกายงานเกดจากปจจย
ทแตกตางกน กลาวคอ ความขดแยงทเกดจากงาน
เขาไปกาวกายครอบครวเปนความขดแยงทมสาเหต
มาจากปจจยดานการทำางานเขามามผลกระทบกบ
ความรบผดชอบในครอบครวในขณะทความขดแยง
ทเกดจากครอบครวเขาไปกาวกายงานเปนความ
ขดแยงทมสาเหตมาจากปจจยดานครอบครวเขามา
มผลกระทบกบการทำางานซงสอดคลองกบงานวจย
ของScott,Carl,DonaldandJon(2008)ททำาการ
ศกษาปจจยทมความสมพนธกบความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวทงสองดานพบวาปจจยทเกยวของ
กบการทำางานไดแกชวโมงการทำางานสถานะการ
บงคบบญชา รายได และความขดแยงในบทบาท
การทำางานมความสมพนธกบการรบรอปสงคจากงาน
(PerceivedWorkDemand)และการรบรอปสงค
จากงานมความสมพนธกบภาวะงานเขามารบกวน
ครอบครวในขณะทปจจยทเกยวกบครอบครวไดแก
ระยะเวลาทใช ในการดแลครอบครว จำานวนบตร
ทตองดแล สถานภาพการสมรส และความขดแยง
ในบทบาทครอบครวมความสมพนธกบการรบร
อปสงคจากครอบครว(PerceivedFamilyDemand)
และการรบรอปสงคจากครอบครวมความสมพนธ
กบภาวะครอบครวเขามากาวกายงาน จงสรปไดวา
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวทงสองดาน
เกดจากปจจยทตางกน ดงนน ผวจยจงจำาแนก
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต60
ตวแปรความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
เปน 2 ตวแปรอสระ ไดแก ความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว (Work Interfering with
Family Conflict) และความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางาน(FamilyInterferingwithWorkConflict)
แรงจงใจในก�รบรก�รส�ธ�รณะ (Public
Service Motivation)
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ หมายถง
คณลกษณะเฉพาะของบคคลทมจดมงหมาย
ในการปฏบตหนาทเพอประโยชนสวนรวมหรอเพอ
สาธารณะประโยชนซงประกอบดวยการมสวนรวมใน
กระบวนการกำาหนดนโยบายและกจกรรมสาธารณะ
เพอชมชนการมพนธะสญญาตอการบรการสาธารณะ
การแสดงความเหนใจผอนและการเสยสละประโยชน
สวนตนเพอประโยชนของสวนรวมPerryandWise
(1990) ระบวา แรงจงใจในการบรการสาธารณะ
มพนฐานมาจาก (1) แรงจงใจทมเหตผล เปนการ
กระทำาของแตละบคคลทตองการความพงพอใจสงสด
อนเกดจากการไดเขาไปมสวนรวมในการกำาหนด
นโยบายสาธารณะ ซงมผลทำาใหเกดการกระตน
ในการปฏบตงานและเสรมภาพลกษณของตนเอง
สงผลใหพนกงานรสกวาตนมพนธะสญญาตอการ
บรการสาธารณะ และมความพงพอใจในขณะท
ใหบรการสงคม(2)แรงจงใจทมฐานมาจากความเชอ
เปนหนงในคณลกษณะรวมของความเชอของ
เจาหนาทรฐทมความปรารถนาในการทำางานเพอ
สาธารณะโดยมพนฐานจากแนวคดความเสมอภาค
ทางสงคมทตองการใหบคคลทขาดแคลนทรพยากร
ทางเศรษฐกจไดมคณภาพชวตทดขนและ(3)แรงจงใจ
ดานอารมณ เปนแรงจงใจทกระตนใหบคคลแสดง
พฤตกรรมทตอบสนองตอความหลากหลายของ
บรบททางสงคม ซงแสดงถงความรกชาต มความ
เมตตาและเหนอกเหนใจผอนผานการมสวนรวมใน
การบรการสาธารณะ
ตอมาPerry(1996)ไดขยายแนวคดแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะ โดยทำาการทดสอบมต
ของแรงจงใจการบรการสาธารณะกบกลมตวอยาง
เจาหนาทรฐในสหรฐอเมรกา พบวา มตทแสดงถง
ลกษณะของแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
ประกอบดวย 4 มต ไดแก (1) ความสนใจตอการ
กำาหนดนโยบายสาธารณะ (2) การมพนธะสญญา
ตอสาธารณะประโยชน (3) ความเหนใจผอน และ
(4)การเสยสละตนเองแนวคดของดงกลาวสอดคลอง
กบแนวคดของKimandVandenabeele (2010)
ซงระบวาแรงจงใจในการบรการสาธารณะอยบน
พนฐานของแรงจงใจ3ลกษณะไดแก(1)แรงจงใจ
ดานวธการ เปนแรงจงใจเกยวกบวธการใหความ
สำาคญกบการบรการสาธารณะ โดยมฐานคตทให
ความสำาคญกบประโยชนของผอน(2)แรงจงใจทอย
บนพนฐานของคานยมเปนแรงจงใจทเกดขนจากการ
ทบคคลมคานยมสวนบคคลสอดคลองหรอเหมอนกบ
คานยมสาธารณะและ(3)แรงจงใจทมลกษณะเฉพาะ
เปนแรงจงใจของบคคลทมความตองการทจะบรการ
สงผลใหบคคลมพฤตกรรมการบรการเพอผอนKim
andVandenabeele(2010)ยงเหนวาแนวคดของ
พวกเขามความใกลเคยงกบแนวคดของPerry(1996)
กลาวคอมความสอดคลองกนระหวางแนวคดแรงจงใจ
ทมเหตผลกบแนวคดแรงจงใจดานวธการ แนวคด
แรงจงใจทมฐานมาจากความเชอกบแนวคดแรงจงใจ
ทอยบนพนฐานของคานยม และแนวคดแรงจงใจ
ดานอารมณกบแรงจงใจทมลกษณะเฉพาะทงนแนวคด
ทงสามลกษณะอยบนพนฐานของการเสยสละตนเอง
61วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
พฤตกรรมตอต�นก�รปฏบตง�น (Coun-
terproductive Work Behavior)
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน หมายถง
พฤตกรรมทสมาชกขององคการเจตนากระทำาใหเกด
ความเสยหายหรอผลกระทบเชงลบตอองคการและ
สมาชกขององคการ เชน การขาดงานการทำางาน
ตำากวามาตรฐานการทำาลายทรพยสนการลกขโมย
การแสดงพฤตกรรมกาวราวการตฉนนนทาเปนตน
โดย Robinson and Bennett (1995) จำาแนก
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานออกเปน2ประเภท
คอ(1)พฤตกรรมเบยงเบนทกระทำาตอบคคลจำาแนก
เปนพฤตกรรมเบยงเบนดานการเมองเปนพฤตกรรม
ทบคคลแสดงออกเพอใหบคคลอนไดรบความเสยหาย
หรอเสยเปรยบทงในเรองสวนบคคลและเรองภายใน
องคการเชนการตฉนนนทาเปนตนและพฤตกรรม
ความรนแรง เชนการคกคามทางเพศการคกคาม
ดวยวาจาเปนตนพฤตกรรมดงกลาวนอาจกอใหเกด
ปญหาความสมพนธระหวางบคคลภายในองคการ
(2)พฤตกรรมเบยงเบนทกระทำาตอองคการจำาแนกเปน
พฤตกรรมทกอใหเกดผลเสยหายตอบรรทดฐานของ
องคการเปนพฤตกรรมทสงผลกระทบตอประสทธภาพ
ของงานและคณภาพของงานทำาใหประสทธภาพและ
คณภาพของงานตำาลงเชนการเลกงานกอนกำาหนด
การใชทรพยากรอยางสนเปลองเปนตนและพฤตกรรม
การทำาลายทรพยสนขององคการเชนการลกขโมย
การนำาทรพยสนขององคการไปใชสวนตวเปนตน
ง�นวจยทเกยวของ
จากการทบทวนวรรณกรรม พบงานวจย
ทระบวาความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
มความสมพนธกบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ตวอยางเชนงานวจยของFrone(1999)Ahmadand
Omar (2013) เชลสาศรมหนต (2551)นภาภรณ
อทยจรสรศม(2554)และวชระทองอยคง(2557)
เปนตนเนองจากความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
เปนสถานการณทยากลำาบากของบคคลในการ
บรหารจดการชวตการทำางานกบชวตครอบครว
ใหมความสมดล ซงกอใหเกดความเครยด ความ
กดดนสงผลตอความรสกนกคดและนำาไปสพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานผวจยจงตงสมมตฐานการวจย
ท1และ2ดงน
สมมตฐ�นท 1ความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
ครอบครวมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงาน
สมมตฐ�นท 2 ความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางานมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงาน
สำาหรบแรงจงใจในการบรการสาธารณะผวจย
ยงไมพบงานวจยททำาการศกษาความสมพนธระหวาง
แรงจงใจในการบรการสาธารณะกบพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงานโดยตรงแตพบงานวจยทศกษาความ
สมพนธระหวางแรงจงใจในการบรการสาธารณะกบ
พฤตกรรมเชงบวกเชนLi(2008)พบวาแรงจงใจใน
การบรการสาธารณะมอทธพลทางบวกตอพฤตกรรม
การปฏบตงาน ความผกพนตอองคการ และความ
พงพอใจในงาน Palma (2016) พบวาแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะมอทธพลทางตรงเชงบวก
ตอความสอดคลองระหวางบคคลกบองคการ
ความพงพอใจในงานและความผกพนตอองคการ
นทท ขจรกตตยา (2555) พบวา แรงจงใจในการ
บรการสาธารณะมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต62
องคการพฤตกรรมการปฏบตงานและความพงพอใจ
ในงานดงนนแรงจงใจในการบรการสาธารณะจงนา
จะมอทธพลยบยงการเกดพฤตกรรมตอตานการปฏบต
งานซงเปนพฤตกรรมเชงลบ เนองจากมแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะเปนตวผลกดนใหบคคล
ยงคงมความรบผดชอบตอหนาทเพอบรการสาธารณะ
รวมทงควบคมการแสดงพฤตกรรมเชงลบตางๆ
ซงรวมถงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน ผวจย
จงตงสมมตฐานการวจยท3และ4ดงน
สมมตฐ�นท 3 แรงจงใจในการบรการ
สาธารณะมอทธพลกำากบเชงลบตอความสมพนธ
ระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
สมมตฐ�นท 4 แรงจงใจในการบรการ
สาธารณะมอทธพลกำากบเชงลบตอความสมพนธ
ระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน
และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
กรอบแนวคดในก�รวจย
13
องคการ และความพงพอใจในงาน Palma (2016) พบวา แรงจงใจในการบรการสาธารณะมอทธพลทางตรงเชงบวกตอความสอดคลองระหวางบคคลกบองคการ ความพงพอใจในงาน และความผกพนตอองคการ นทท ขจรกตตยา (2555) พบวา แรงจงใจในการบรการสาธารณะมอทธพลทางบวกตอความผกพนตอองคการ พฤตกรรมการปฏบตงาน และความพงพอใจในงาน ดงนน แรงจงใจในการบรการสาธารณะจงนาจะม อทธพลยบยงการเกดพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานซงเปนพฤตกรรมเชงลบ เนองจากมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนตวผลกดนใหบคคลยงคงมความรบผดชอบตอหนาทเพอบรการสาธารณะ รวมทงควบคมการแสดงพฤตกรรมเชงลบตางๆซงรวมถงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานผวจยจงตงสมมตฐานการวจยท 3 และ 4 ดงน สมมตฐานท 3 แรงจงใจในการบรการสาธารณะมอทธพลกากบเชงลบตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทางานขดขวางบทบาทครอบครว และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน สมมตฐานท 4 แรงจงใจในการบรการสาธารณะมอทธพลกากบเชงลบตอความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทางาน และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน กรอบแนวคดในการวจย
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท การทางานขดขวางบทบาทครอบครว
(Work Interfered with Family Conflict) Netemeyer, Boles and McMurrian (1996)
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน (Counterproductive Work Behavior)
Robinson and Bennett (1995) - พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอบคคล - พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอองคการ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทางาน
(Family Interfered with Work Conflict) Netemeyer, Boles and McMurrian (1996)
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ (Public Service Motivation)
Kim (2009);Perry (1996)
ภ�พท 1แสดงกรอบแนวคดการมอทธพลระหวางตวแปรทใช ในการวจย
วธก�รวจย
ประช�กรและกลมตวอย�ง ประชากรท
ใช ในการศกษาครงนคอ ขาราชการและลกจาง
ทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนแหงหนงใน
ตางจงหวดจำานวน120คนโดยกลมตวอยางทใช
ในการศกษาคอผปฏบตงานทงหมด120คนคดเปน
รอยละ100ของจำานวนประชากร
เครองมอทใช ในก�รวจย ใชแบบสอบถาม
เปนเครองมอในการวจยโดยแบงเปน2ฉบบดงน
ฉบบท 1 แบบสอบถามสำาหรบผปฏบตงาน
แบงเปน3สวนสวนท 1 เปนแบบสอบถามความ
ขดแยงระหวางงานกบครอบครว โดยผวจยไดนำา
แบบสอบถามของชชย สมทธไกร (2550) ทแปล
และพฒนาจากแบบวดของNetemeyer,Bolesand
63วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
McMurrian (1996) มาเปนตนแบบในการพฒนา
แบบสอบถามสวนท2เปนแบบสอบถามแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะ โดยผวจยนำาแบบสอบถาม
ของนทท ขจรกตตยา (2555) ทแปลและพฒนา
จากแบบวดของ Kim (2009) และ Perry (1996)
มาเปนตนแบบในการพฒนาแบบสอบถามสวนท3
เปนแบบสอบถามขอมลสวนบคคลของผตอบ
แบบสอบถาม ลกษณะคำาถามเปนแบบเลอกตอบ
และเตมขอความประกอบดวยเพศอายอายงาน
ตำาแหนงงานสถานภาพการจางและฝายงานทสงกด
ฉบบท2แบบสอบถามพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานสำาหรบหวหนางานโดยตรงเปนผประเมน
พฤตกรรมของผ ใตบงคบบญชาเปนรายบคคลแบงเปน
2สวนสวนท1เปนแบบสอบถามขอมลผประเมน
และผถกประเมน เปนการเตมชอผประเมนและ
ผถกประเมนสวนท2เปนแบบสอบถามพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานโดยผวจยไดนำาแบบสอบถาม
ของชชย สมทธไกร (2551) ทแปลและพฒนาจาก
แบบวดของBennettandRobinson(2000)และ
Kwok,AuandHo(2005)มาเปนตนแบบในการ
พฒนาแบบสอบถาม ทงน ผวจยเหนวาประชากร
ทศกษาเปนเจาหนาทของรฐ ซงมบรบทการทำางาน
ทแตกตางจากการศกษาเดม ดงนน เพอใหมนใจวา
แบบสอบถามทจะใชสำารวจนนมความสอดคลองกบ
บรบทโรงพยาบาลของรฐผวจยจงไดทำาการสมภาษณ
ผบรหารและหวหนางาน จำานวน 7 คน เพอคนหา
แนวพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานทเกดขนจรง
โดยใชกรอบการสมภาษณตามพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงาน 22 ขอของชชย สมทธไกร (2551)
เปนหลก ผลการสมภาษณพบวา พฤตกรรมทผ ให
สมภาษณตงแต5คนขนไปเหนวาไมปรากฏพฤตกรรม
ดงกลาวเกดขนในททำางานเลยมจำานวน6ขอผวจย
จงตดขอคำาถามดงกลาวออกคงเหลอขอคำาถามทใช
วดพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานจำานวน16ขอ
แนวท�งก�รพฒน�แบบสอบถ�มใหมคณภ�พ
ผวจยทำาการทดสอบความเทยงตรงเชงเนอหา
(Content Validity) โดยใหผทรงคณวฒ 3 ทาน
พจารณาขอคำาถามวามความสอดคลองกบนยามศพท
ปฏบตการหรอไมและนำาไปคำานวณหาคาอตราสวน
ความเทยงตรงตามเนอหา(IndexofItemObjective
Congruence: IOC)ตามสตรของRovinelliand
Hambleton(1977)โดยขอคำาถามทมคาอตราสวน
ความเทยงตรงตามเนอหาตงแต .50 ขนไป ถอวา
มความเทยงตรงตามเนอหา สามารถนำาไปใช
ในการวจยไดสำาหรบขอคำาถามทตำากวา.50จะตด
ขอคำาถามนนออกไปโดยแบบสอบถามความขดแยง
ระหวางงานกบครอบครว จำานวน 10 ขอ ไมม
ขอคำาถามใดทมคาอตราสวนความเทยงตรงตาม
เนอหาตำากวา .50 จงไมมขอคำาถามใดถกตดออก
แบบสอบถามแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
จำานวน 17 ขอ มขอคำาถามถกตดออกไป 1 ขอ
คงเหลอขอคำาถาม16ขอแบบสอบถามพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานจำานวน16ขอมขอคำาถาม
ถกตดออกไป1ขอคงเหลอขอคำาถาม15ขอ
จากนนทำาการวเคราะหหาคาความเชอมน
(Reliability)ของแบบสอบถามดวยการวดคาความ
คงทภายใน (Internal Consistency) เพอประเมน
คณภาพของแบบสอบถามทงฉบบวาแตละขอคำาถาม
มความสมพนธกนหรอไม โดยทำาการทดสอบกบ
กลมตวอยางทมคณสมบตใกลเคยงกบกลมตวอยาง
ทตองการศกษาจำานวน50ชดและนำามาวเคราะห
หาคาสมประสทธแอลฟาของครอนบาค(Cronbach’s
AlphaCoefficient)ทงนตามสตรของNunnally
(1978) คาความเชอมนทเปนทยอมรบไดตองม
คาสมประสทธแอลฟาของครอนบาคไมตำากวา .70
จากการพจารณาพบวาแบบสอบถามทงสามสวน
มคาความเชอมนโดยรวมอยในระดบสงดงแสดงใน
ตารางท1
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต64
ต�ร�งท 1 แสดงคาความเชอมนของแบบสอบถามทงฉบบและรายดาน
ผลก�รวจย
ผลก�รวเคร�ะหขอมลทวไปของกลมตวอย�ง
กลมตวอยางสวนใหญเปนเพศหญงจำานวน 79 คน
คดเปนรอยละ 75.96 และเพศชายจำานวน 25 คน
คดเปนรอยละ 24.04 สวนใหญมอายอยในชวง
41-50 ป จำานวน 48 คน คดเปนรอยละ 46.15
รองลงมาคออายในชวง21-30ปจำานวน24คน
คดเปนรอยละ23.08อายในชวง31-40ปจำานวน
23คนคดเปนรอยละ22.12และอายในชวงตงแต
51 ปขนไป จำานวน 9 คน คดเปนรอยละ 8.65
สวนใหญมอายงานอยในชวง0-10ปจำานวน41คน
คดเปนรอยละ39.42รองลงมาคออายงานในชวง
11-20 ป จำานวน 33 คน คดเปนรอยละ 31.73
อายงานในชวง 21-30 ป จำานวน 28 คน คดเปน
รอยละ26.93และอายงานในชวงตงแต31ปขนไป
จำานวน 2 คน คดเปนรอยละ 1.92 สวนใหญเปน
ขาราชการ จำานวน 54 คน คดเปนรอยละ 51.92
รองลงมาคอพนกงานกระทรวงสาธารณสขจำานวน
ก�รเกบรวบรวมขอมล ผวจยทำาหนงสอ
ขออนญาตผอำานวยการโรงพยาบาลเพอขออนญาต
แจกแบบสอบถามจำานวน2ฉบบโดยแจกแบบสอบถาม
ฉบบท 1 แกผปฏบตงานจำานวน 120 ชด และ
แบบสอบถามฉบบท 2 แกหวหนางานตามจำานวน
ผ ใตบงคบบญชาท รวม 120 ชด จากนนผวจยนำา
แบบสอบถามทไดรบตอบกลบมาทำาการจบคระหวาง
ฉบบท1กบฉบบท2ตามหมายเลขกำากบทกำาหนดไว
และตรวจสอบความสมบรณ
ก�รวเคร�ะหขอมลโดยใช โปรแกรมสำาเรจรป
SPSSforWindowsประกอบดวย(1)การวเคราะห
โดยใชสถตเชงบรรยาย โดยขอมลปจจยสวนบคคล
วเคราะหดวยคาความถและคารอยละสวนการวเคราะห
ระดบความขดแยงระหวางงานกบครอบครวแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะและพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงาน จะวเคราะหดวยคามชฌมเลขคณตและ
สวนเบยงเบนมาตรฐาน (2) การวเคราะหโดยสถต
เชงอนมานเพอทดสอบสมมตฐาน ใชการวเคราะห
ถดถอยพหคณและการทดสอบตวแปรกำากบ
แบบสอบถ�ม จำ�นวนขอคำ�ถ�ม (ขอ) ค�คว�มเชอมน
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว 10 .925
-ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดาน 5 .901
บทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
-ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดาน 5 .873
บทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ 16 .924
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน 15 .916
-พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอบคคล 6 .865
-พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอองคการ 9 .890
65วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
29คนคดเปนรอยละ27.89ลกจางประจำาจำานวน
11คนคดเปนรอยละ10.58ลกจางชวคราว7คน
คดเปนรอยละ 6.73 และพนกงานราชการ จำานวน
3 คน คดเปนรอยละ 2.88 สวนใหญสงกดฝาย
การพยาบาลจำานวน42คนคดเปนรอยละ40.39
รองลงมาคอหนวยงานอนๆจำานวน24คนคดเปน
รอยละ23.08ฝายบรหารงานทวไปจำานวน22คน
คดเปนรอยละ21.15ฝายทนตกรรมจำานวน8คน
คดเปนรอยละ 7.69 และฝายเภสชกรรม จำานวน
8คนคดเปนรอยละ7.69
ผลก�รวเคร�ะหท�งสถตของตวแปรทใช
ในก�รวจย พบวาความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
ครอบครวมคาระดบตำาโดยมคาเฉลยเทากบ2.365
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
ครอบครวขดขวางบทบาทการทำางานมคาระดบตำา
โดยมคาเฉลยเทากบ2.169และความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวโดยรวมมคาระดบตำาโดยมคาเฉลย
เทากบ 2.267 พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ตอบคคลมคาระดบตำามาก โดยมคาเฉลยเทากบ
1.503 พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานตอองคการ
มคาระดบตำา โดยมคาเฉลยเทากบ 1.906 และ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานโดยรวมมคาระดบ
ตำามาก โดยมคาเฉลยเทากบ 1.745 แรงจงใจใน
การบรการสาธารณะมคาระดบสง โดยมคาเฉลย
เทากบ3.833
ผลก�รทดสอบสมมตฐ�นท 1 และ 2ผวจย
ไดทำาการวเคราะหถดถอยพหคณเพอทำาการทดสอบ
สมมตฐานท1และ2โดยผลการวเคราะหดงแสดง
ในตารางท2
ต�ร�งท 2 แสดงคาสมประสทธถดถอยในรปคะแนนดบ (B) คาสมประสทธถดถอยมาตรฐาน (Beta)
คาสถตท (T) และระดบนยสำาคญ (Sig.) ในการพยากรณปจจยทสงผลตอพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงานของขาราชการและลกจางทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนแหงหนงในตางจงหวด
Variable B Beta T Sig.
(Constant) 1.628 - 8.497 .000
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดาน .071 .113 .959 .340
บทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดาน -.023 -.028 -.238 .813
บทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน
จากตารางท 2 พบวาคาระดบนยสำาคญ
(Sig.) ของตวแปรความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
ครอบครว และตวแปรความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางาน มคามากกวา .05 ซงหมายความวา
ไมมนยสำาคญทางสถตจงสรปการทดสอบสมมตฐาน
ไดวาปฏเสธสมมตฐานท1และ2
ผลก�รทดสอบสมมตฐ�นท 3 และ 4ผวจย
ไดทำาการทดสอบตวแปรกำากบเพอทดสอบสมมตฐาน
ท 3 และ 4 โดยใชวธการทดสอบตวแปรกำากบ
ตามแนวคดของBaronandKenny(1986)โดยนำา
ตวแปรอสระตวแปรกำากบและตวแปรปฏสมพนธซง
สรางมาจากผลคณระหวางตวแปรอสระกบตวแปร
กำากบทตองการทดสอบเขามาในการวเคราะหถดถอย
พหคณเปนลำาดบดงภาพท2
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต66
ภ�พท 2แผนภาพการทดสอบความเปนตวแปรกำากบของBaronandKenny(1986)
ผวจยไดทดสอบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
วาเปนตวแปรกำากบความสมพนธระหวางความ
ขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครวและพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานหรอไม โดยใสตวแปรในการ
วเคราะหถดถอยพหคณเชงชนเปนลำาดบดงตอไปน
ขนท 1 ใสตวแปรความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
20
ภาพท 2 แผนภาพการทดสอบความเปนตวแปรกากบของ Baron and Kenny (1986) ผวจยไดทดสอบแรงจงใจในการบรการสาธารณะวาเปนตวแปรกากบความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทางานขดขวางบทบาทครอบครว และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานหรอไม โดยใสตวแปรในการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชนเปนลาดบดงตอไปน ขนท 1 ใสตวแปรความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทางานขดขวางบทบาทครอบครว และตวแปรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ เพอทานายพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน ขนท 2 ใสตวแปรปฏสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทางานขดขวางบทบาทครอบครว กบแรงจงใจในการบรการสาธารณะ เพอทานายพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน โดยไดผลการวเคราะหดงตารางท 3 ตารางท 3แสดงผลการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชนทานายความสมพนธระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการทางานขดขวางบทบาทครอบครว และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน โดยมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนตวแปรกากบ
Variable R R2 β Sig. ขนท 1
ตวแปรอสระ β1
ตวแปรกากบ ตวแปรตาม β2
β3
ตวแปรอสระ x ตวแปรกากบ
ครอบครวและตวแปรแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
เพอทำานายพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ขนท 2 ใสตวแปรปฏสมพนธระหวางความ
ขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาทการ
ทำางานขดขวางบทบาทครอบครว กบแรงจงใจใน
การบรการสาธารณะเพอทำานายพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงาน
โดยไดผลการวเคราะหดงตารางท3
ต�ร�งท 3 แสดงผลการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชนทำานายความสมพนธระหวางความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครวและพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานโดยมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนตวแปรกำากบ
Variable R R2 β Sig.
ขนท 1
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว .010 -.010 .096 .343
ดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ -.014 .891
ขนท 2
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว .018 -.011 -.715 .416
ดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ -.267 .359
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ .813 .354
67วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
จากตารางท3พบวาตวแปรปฏสมพนธไมม
ความสมพนธกบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
(β=.813,Sig.>.05)จงสรปไดวาแรงจงใจในการ
บรการสาธารณะไมเปนตวแปรกำากบความสมพนธ
ระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน จงปฏเสธ
สมมตฐานท3
จากนนผวจยไดทดสอบแรงจงใจในการบรการ
สาธารณะวาเปนตวแปรกำากบความสมพนธระหวาง
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
ครอบครวขดขวางบทบาทการทำางานและพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานหรอไม โดยใสตวแปรในการ
วเคราะหถดถอยพหคณเชงชนเปนลำาดบดงตอไปน
ขนท 1 ใสตวแปรความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางาน และตวแปรแรงจงใจในการบรการ
สาธารณะเพอทำานายพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
ขนท 2ใสตวแปรปฏสมพนธระหวาง
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครว กบแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะ เพอทำานายพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงาน
โดยไดผลการวเคราะหดงตารางท4
ต�ร�งท 4แสดงผลการวเคราะหถดถอยพหคณเชงชนทำานายความสมพนธระหวางความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน และพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงานโดยมแรงจงใจในการบรการสาธารณะเปนตวแปรกำากบ
Variable R R2 β Sig.
ขนท 1
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว .002 -.018 .028 .785
ดานบทบาทครอบครวขดขวาง
บทบาทการทำางาน
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ -.023 .826
ขนท 2
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว .010 -.020 -.634 .399
ดานบทบาทครอบครวขดขวาง
บทบาทการทำางาน
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ -.284 .362
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทการทำางานขดขวาง
บทบาทครอบครว
แรงจงใจในการบรการสาธารณะ .652 .374
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต68
จากตารางท4พบวาตวแปรปฏสมพนธไมม
ความสมพนธกบพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
(β=.652,Sig.>.05)จงสรปไดวาแรงจงใจในการ
บรการสาธารณะไมเปนตวแปรกำากบความสมพนธ
ระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน
และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน จงปฏเสธ
สมมตฐานท4
อภปร�ยและสรปผลก�รวจย
จากการศกษาความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวทงสองดานและความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวในภาพรวมพบวากลมตวอยางมระดบ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครวอยในระดบตำา
ซงขดแยงกบผลการสมภาษณผบรหารของโรงพยาบาล
ทใหความเหนวาผปฏบตงานของโรงพยาบาลอาจม
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวในระดบสง
เนองจากบคลากรทมอยในปจจบนตองเผชญกบ
ภาระงานทมากเกนไป
เพอคนหาขอมลเชงคณภาพเพมเตม ผวจย
ไดทำาการสมภาษณเชงลกกลมตวอยางจำานวน8คน
พบขอมลทสอดคลองกนคอ แมวาจะกลมตวอยาง
จะตองเผชญกบภาวะงานทมากเกนไปแตเนองดวย
เปนโรงพยาบาลขนาดเลก มผปฏบตงานในแตละ
หนวยงานจำานวนไมมากจงทำาใหเกดความใกลชด
สนทสนมกนและเกดวฒนธรรมการทำางานแบบ
ครอบครวมความเปนพนองมการชวยเหลอกนและ
มการทำางานเปนทมจงทำาใหความกดดนความเครยด
ทเกดขนจากภาระงานทมากเกนไปนนลดลงได
วฒนธรรมการทำางานแบบครอบครวนมสวนชวยให
กลมตวอยางมความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ในระดบตำา ตวอยางเชน เมอผปฏบตงานมภาระท
ตองดแลพอแมทเจบปวยกระทนหนทำาใหไมสามารถ
มาเขาเวรปฏบตงานได เพอนรวมงานกเตมใจทจะ
มาเขาเวรแทนดวยความเหนอกเหนใจ เขาใจซงกน
และกน ทำาใหลดภาวะความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวลงไปไดดงนนความขดแยงระหวางงาน
กบครอบครวดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาท
การทำางานของกลมตวอยางจงอยในระดบตำาสำาหรบ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
การทำางานขดขวางบทบาทครอบครวนน เนองจาก
ลกษณะงานสวนใหญในโรงพยาบาลเปนงานทตอง
ปฏบตในสถานทเฉพาะ รวมทงเปนงานทมลกษณะ
ทำาแลวเสรจสน ไมมภาระผกพนทตองนำางานกลบ
ไปทำาทบาน เวนแตลกษณะงานทเปนงานสนบสนน
เชน งานเอกสาร งานพสดจดหา งานวางแผน
งานบรหารงบประมาณ ซงงานเหลานกเปนงานทม
ความยดหยนสงดงนนความขดแยงระหวางงานกบ
ครอบครวดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาท
ครอบครวของกลมตวอยางจงอยในระดบตำาเชนกน
จากการทดสอบสมมตฐานการวจย พบวา
ปฏเสธสมมตฐานการวจยทกประการขางตนกลาวคอ
ความขดแยงระหวางงานกบครอบครวทง2ดานไดแก
ดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
และดานบทบาทครอบครวขดขวางบทบาทการทำางาน
ไมมความสมพนธทางบวกกบพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานในขณะทแรงจงใจในการบรการสาธารณะ
ก ไมมอทธพลกำากบเชงลบตอตอความสมพนธ
ระหวางความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ดานบทบาทการทำางานขดขวางบทบาทครอบครว
และพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน รวมทงไมม
อทธพลกำากบเชงลบตอความสมพนธระหวางความ
ขดแยงระหวางงานกบครอบครวดานบทบาท
69วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ครอบครวขดขวางบทบาทการทำางานและพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานซงหมายความวาแมวากลม
ตวอยางจะมความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
มากเทาใดกตามกจะไมแสดงพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานออกมาทงน การทความขดแยงระหวาง
งานกบครอบครวไมมความสมพนธตอพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานทำาใหไมเกดอทธพลกำากบของ
แรงจงใจในการบรการสาธารณะตอความสมพนธ
ดงกลาว
การทความขดแยงระหวางงานกบครอบครว
ไมมความสมพนธตอพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
เนองมาจากกลมตวอยางทเปนขาราชการและ
ลกจางทปฏบตงานในโรงพยาบาลชมชนแหงหนง
ในตางจงหวดสวนใหญเปนขาราชการและมตำาแหนง
งานทปฏบตงานในลกษณะการบรการวชาชพ(Pro-
fessional Services) ซงไดแก แพทย ทนตแพทย
พยาบาลนกกายภาพบำาบดและเจาหนาทผชวยแพทย
โดยกลมตำาแหนงงานทเปนบรการวชาชพนนจะม
“จรยธรรมวชาชพ” ซงหมายถง ระเบยบขอบงคบ
ทสมาชกทกคนในวชาชพตองนำาไปปฏบต ดงนน
จรยธรรมวชาชพจงเปนตวกำากบการปฏบตงาน
รวมทงควบคมพฤตกรรมทเกยวของกบการปฏบต
งานในวชาชพนนๆ ตวอยางเชน วชาชพพยาบาล
มจรยธรรมแหงวชาชพพยาบาลทประกาศโดยสภา
พยาบาลสากลโดยใชกบวชาชพพยาบาลทวโลก
สำาหรบประเทศไทยสมาคมพยาบาลแหงประเทศไทย
ในพระราชปถมภของสมเดจพระศรนครนทรา-
บรมราชชนนไดประกาศใชจรยธรรมวชาชพพยาบาล
ตงแตปพ.ศ.2528เพอใชกำากบดแลวชาชพพยาบาล
ในประเทศไทยมาจนถงปจจบนและยงไดมการจดตง
สภาการพยาบาลเพอกำากบดแลวชาชพพยาบาล
รวมถงกำาหนดบทลงโทษผทประพฤตผดจรยธรรมแหง
วชาชพดวยจงสามารถสรปไดวาแมวากลมตวอยาง
จะมความขดแยงระหวางงานกบครอบครวหรอไม
กตามกจะไมแสดงพฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน
หรอพฤตกรรมเชงลบตางๆเนองจากเปนพฤตกรรม
ทสมเสยงตอการละเมดจรยธรรมแหงวชาชพเหตผล
ดงกลาวนสอดคลองกบงานวจยของDaliliIzniBinti
Shafie (2009) ทศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานในกลมพนกงานธนาคารใน
ประเทศมาเลเซยพบวาบรรยากาศการมจรยธรรม
ในการทำางานมความสมพนธกบพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงาน และงานวจยของวารนทร กลบวงษ
(2555) ทศกษาปจจยทสงผลตอพฤตกรรมตอตาน
การปฏบตงานในกลมเจาหนาทแผนกสงกำาลงบำารง
รกษาของโรงพยาบาลรฐแหงหนงพบวาจรยธรรม
ในการทำางานมความสมพนธทางลบกบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานอยางมนยสำาคญ
ทงน ผลการทดสอบสมมตฐานดงกลาว
สามารถสรางความเชอมนใหกบประชาชนผมารบ
บรการไดวา แมวาผปฏบตงานของโรงพยาบาล
จะมความขดแยงระหวางงานกบครอบครว และ
มความเครยดความกดดนจากความขดแยงดงกลาว
มากหรอนอยเพยงใดกตาม ผปฏบตงานของ
โรงพยาบาลจะไมแสดงพฤตกรรมตอตานการ
ปฏบตงานหรอพฤตกรรมเชงลบตางๆ ออกมา
เนองจากผปฏบตงานมความเคารพตอจรยธรรม
วชาชพ นอกจากน การทผปฏบตงานยงมแรงจงใจ
ในการบรการสาธารณะในระดบสง ยงทำาใหมนใจ
ไดวาผมารบบรการจะไดรบการบรการทดและไดรบ
ดแลรกษาพยาบาลทถกตองตามหลกวชาชพ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต70
ขอจำ�กดในก�รวจย
การวจยครงนเปนการศกษาในโรงพยาบาล
ขนาดเลกมผปฏบตงานเพยง120คนจงสามารถ
ทำาการศกษาได ในภาพรวมทงองคการเทานน
ไมสามารถศกษาเปรยบเทยบโดยจำาแนกกลมตาม
ลกษณะประชากรศาสตรได เนองจากกลมตวอยาง
จะไมเพยงพอตอการคำานวณทางสถต
ขอเสนอแนะในก�รทำ�วจยในอน�คต
1.ควรทำาการศกษาเปรยบเทยบพฤตกรรม
ตอตานการปฏบตงานในโรงพยาบาลทมลกษณะ
การดำาเนนงานทตางกน เชน โรงพยาบาลสงกด
มหาวทยาลยหรอโรงพยาบาลเอกชน หรอศกษา
เปรยบเทยบในกลมทเปนบรการวชาชพในวชาชพอนๆ
เชน วชาชพบญช วชาชพวศวกร วชาชพสถาปนก
เปนตน หรอกลมวชาชพทตองมใบอนญาตเฉพาะ
เชนนกบนเปนตนเพอใหเขาใจความแตกตางของ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงานมากขน
2. ควรศกษาตวแปรอนทมความสมพนธกบ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน เชน จรยธรรมใน
การทำางาน (WorkEthics) เจตคตตองาน (Work
Attitude)และบรรยากาศองคการ(Organizational
Climate)เปนตนเพอใหสามารถกำาหนดแนวทางใน
การควบคมพฤตกรรมตอตานการปฏบตงานไดดยงขน
เอกส�รอ�งอง
ชชย สมทธไกร. 2550. แบบวดคว�มขดแยง
ระหว�งง�นกบครอบครว.ภาควชาจตวทยา
คณะมนษยศาสตรมหาวทยาลยเชยงใหม.
ชชยสมทธไกร.2551.ลกษณะบคลกภาพทพยากรณ
พฤตกรรมตอตานการปฏบตงาน. ว�รส�ร
สงขล�นครนทร ฉบบสงคมศ�สตรและ
มนษยศ�สตร14(4):513-530.
เชลสาศรมหนต.2551.คว�มขดแยงระหว�งง�น
กบครอบครว สมพนธภ�พกบผบงคบบญช�
และพฤตกรรมตอต�นก�รปฏบตง�นของ
เจ�หน�ทปร�บปร�มย�เสพตดในเขต
ภ�คเหนอ. การคนควาอสระปรญญา
วทยาศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาจตวทยา
อตสาหกรรมและองคการ, มหาวทยาลย
เชยงใหม.
นภาภรณ อทยจรสรศม. 2554. คว�มขดแยง
ระหว�งง�นกบครอบครว สมพนธภ�พกบ
ผบงคบบญช� และพฤตกรรมตอต�นก�ร
ปฏบตง�น: กรณศกษ�พนกง�นในโรงง�น
ทำ�กรอบรปเอกชนแหงหนง. งานวจย
สวนบคคลปรญญาศลปศาสตรมหาบณฑต
สาขาจตวทยาอตสาหกรรมและองคการ,
มหาวทยาลยธรรมศาสตร.
นททขจรกตตยา.2555.ตวแปรเชงเหตและผลของ
แรงจงใจก�รบรก�รส�ธ�รณะของพนกง�น
เทศบ�ลในส�มจงหวดช�ยแดนภ�คใต
ของไทย. วทยานพนธปรญญาดษฎบณฑต
สาขาวชาการจดการ, มหาวทยาลยสงขลา-
นครนทร.
ปารชาตอมรรตนนำาหนง,พรรตนแสดงหาญ,และ
อภญญาองอาจ.2556.“การพฒนาโมเดล
ความสมพนธเชงสาเหตการตงใจลาออกของ
พนกงานระดบปฏบตการกลมธรกจการเกษตร
ในเขตภาคตะวนออก.”ว�รส�รเกษตรศ�สตร
ธรกจประยกต7(7):19-34.
71วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
วชระ ทองอยคง. 2557. ก�รศกษ�อทธพลของ
ลกษณะบคลกภ�พห�องคประกอบและคว�ม
ขดแยงระหว�งง�นกบครอบครวทมผลตอ
พฤตกรรมตอต�นก�รปฏบตง�น โดยมคว�ม
พงพอใจในง�นเปนตวแปรสอ ในพนกง�น
รฐวส�หกจแหงหนง. วทยานพนธปรญญา
ศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาจตวทยา
อตสาหกรรมและองคการ, มหาวทยาลย
ธรรมศาสตร.
วารนทรกลบวงษ.2555.ปจจยทสงผลตอพฤตกรรม
คดคานการปฏบตงานกรณศกษา:เจาหนาท
แผนกสงกำาลงบำารงของโรงพยาบาลรฐ
แหงหนง. ว�รส�รวช�ก�รมห�วทย�ลย
อสเทรนเอเชย ฉบบสงคมศ�สตรและ
มนษยศ�สตร2(2):246-252.
Ahmad,A.,Omar,Z.2013.AbusiveSupervision
andDeviantWorkplaceBehavior:The
MediatingRoleofWork-familyConflict.
The Journal of Human Resource and
Adult Learning9(2):124-130.
Baron, R. M., & Kenny, D. A. 1986. The
Moderator-MediatorVariableDistinction
in Social Psychological Research:
Conceptual, Strategic, and Statistical
Considerations.Journal of Personality
and Social Psychology51(6):1173-1182.
Bennett, R. J., & Robinson, S. L. 2000.
DevelopmentofaMeasureofWorkplace
Devience.Journal of Applied Psychology
85:349-360.
DaliliIzniBintiShafie.2009.Factors Affecting
Counterproductive Work Behaviour
(CPWB): A Case of Banking Sector.
ProjectPaperfortheDegreeofMaster
of Human Resource Management,
UniversitiUtaraMalaysia.
Frone,M.R.1999.Work Stress and Alcohol
Use.AlcoholResearchandHealth.
Kim,S.,&Vandenabeele,W.2010.AStrategy
forBuildingPublicServiceMotivation
Research Internationally. Public
Administration Review70(5):701-709.
Kwok,C.K.,Au,W.T.,&Ho,J.M.C.2005.
NormativeControlsandSelf-Reported
Counterproductive Behaviors in the
WorkplaceinChina.Applied Psychology:
An International Review54(4):456-475.
Li, X. 2008. An Empirical Study on Public
ServiceMotivationandthePerformance
of Government Employee in China.
Canadian Social Science4(2):18-28.
Netemeyer,R.G.,Boles,J.S.,&McMurrian,R.
1996.Development andValidation of
Work-FamilyConflictandFamily-Work
Conflict Scales. Journal of Applied
Psychology81(4):400-410.
Nunnally,J.C.1978.Psychometric theory
(2nd ed.).NewYork:McGraw-Hill.
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต72
Palma,R.2016.PublicServiceMotivationand
EmployeeOutcomesontheItalianPublic
Sector: Testing theMediating Effect
ofPerson-OrganizationFit.Journal of
Applied Quantitative Methods 11
(2):1-16.
Perry, J. L. 1996.MeasuringPublic Service
Motivation:AnAssessmentofConstruct
Reliability and Validity. Journal of
Public Administration Research and
Theory 6(1):5-22.
Perry,J.L.,&Wise,L.R.1990.TheMotiva-
tionalBasesofPublicService.Public
Administration Review50(3):367-373.
Robinson,S.,&Bennett,R.1995.ATypology
of Deviant Workplace Behaviors:
AMultidimensional.Academy of
Management Journal38:555-572.
Rovinelli.R.J.,&Hambleton,R.K.1977.On
theUseofContentSpecialists in the
Assessment of Criterion-referenced
TestItemValidity.Dutch Journal of
Educational Research2:49-60.
Scott,L.B.,Carl,P.M.,Donald,C.M.,&Jon,
C.C.2008.TheImpactofWork/Family
Demand on Work-Family Conflict.
Journal of Managerial Psychology
23(3):215-235.
73วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
บทคดยอ
การศกษาวจยครงนมวตถประสงคเพอ 1) ศกษาความสมพนธระหวางภาวะผนำาทรบผดชอบ
ตอสงคมกบการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการและภาพลกษณของ
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย 2) ศกษาอทธพลทางตรงของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
ตอการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย และ 3) ศกษาอทธพลทางตรงและทางออมของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและอทธพล
ทางตรงของการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการทมตอภาพลกษณ
องคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย กลมตวอยางเปนผมสวนไดสวนเสยของทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงราย ใชการสมตวอยางแบบโควตาและดลพนจ จำานวนตวอยางทใชไดจำานวน 396 ชด
ประมวลผลโดยการใชตวแบบสมการโครงสราง
ผลการวจยพบวา 1) มคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตไดระหวาง 0.583-0.934
และมนยสำาคญทกตวแปร 2) ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลตอการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญและมคาความแปรปรวนทถกทำานายโดยภาวะผนำา
ทรบผดชอบตอสงคมรอยละ54.7และ3)ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลทางตรงตอภาพลกษณ
องคการอยางมนยสำาคญและมอทธพลทางออมผานการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญและมคาความแปรปรวนททำานายภาพลกษณองคการรอยละ 84.8
และการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการมอทธพลทางตรงตอภาพลกษณ
องคการอยางมนยสำาคญโดยทตวแบบสมการโครงสรางมคาดชนความเหมาะสมχ 2/df = 3.915; CFI =
0.990; NNFI = 0.986; RMSEA = 0.087 และ 90% CI for RMSEA = 0.071
คำ�สำ�คญ :ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการภาพลกษณองคการ
1ผชวยศาสตราจารยภาควชาการจดการคณะบรหารธรกจมหาวทยาลยเกษตรศาสตรe-mail:[email protected]
AssistantProfessor,DepartmentofManagement,FacultyofBusinessAdministration,KasetsartUniversity,Thailand
ผอำานวยการศนยผนำาธรกจเพอสงคมแหงมหาวทยาลยเกษตรศาสตร
Director,SocialEnterpriseLeadershipCenterofKasetsartUniversity
อทธพลของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการทสงผลตอภาพลกษณ
องคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
Influences of Socially Responsible Leadership and Stakeholders’ Perception of Corporate
Social Responsibility on Corporate Image of Mae Fah Luang Chiang Rai International Airport
พพฒน นนทนาธรณ1
Phiphat Nonthanathorn
Received : October 10, 2018
Revised : November 29, 2018
Accepted : January 11, 2019
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต74
ABSTRACT
The objectives of this research were 1) to study the relationship among socially
responsibleleadership,stakeholders’perceptionofcorporatesocialresponsibility,andcorporate
imageofMaeFahLuangChiangRaiInternationalAirport,2)tostudytheinfluenceofsocially
responsibleleadershiponcorporateimageofMaeFahLuangChiangRaiInternationalAirport,
and3)tostudytheinfluencesofsociallyresponsibleleadershipandstakeholders’perceptionof
corporatesocialresponsibilityoncorporateimageofMaeFahLuangChiangRaiInternational
Airport.SamplewasMaeFahLuangChiangRaiInternationalAirport’sstakeholders.Quota
and judgmental sampling was applied, and completely sample size was 396. Structural
EquationModelingwasusedtoanalyzeinthisstudy.
The results found that 1) correlation coefficient among observable variables were
0.589-0.934andhadasignificantlevelateveryvariable.2)sociallyresponsibleleadership
hadsignificantlyinfluenceonstakeholders’perceptionofcorporatesocialresponsibilityand
the variancepredictedby socially responsible leadership at 54.7 percent. and 3) socially
responsible leadership had significantly influence on corporate image and had indirect
effectviastakeholders’perceptionofcorporatesocialresponsibilityandvariancepredictedto
corporateimageat84.8percent,and;stakeholders’perceptionofcorporatesocialresponsibility
haddirecteffecttocorporateimage.Fitindicesofthemodelwereχ 2/df = 3.915; CFI = 0.990;
NNFI = 0.986; RMSEA = 0.087 and 90% CI for RMSEA = 0.071
Keywords :
Socially Responsible Leadership, Stakeholder’s Perception of Corporate Social
Responsibility,CorporateImage
คว�มเปนม�และคว�มสำ�คญของปญห�
รายไดจากการทองเทยวถอเปนรายไดหลก
ของประเทศ อตสาหกรรมทองเทยวมโซอปทาน
ทเกยวของกบธรกจหลากหลายประเภท เรมจาก
นกทองเทยวตางชาตทเดนทางมาถงประเทศไทย
รถทใช โดยสาร โรงแรม ภตตาคาร และสถานท
ทองเทยวตางๆ สวนนกทองเทยวชาวไทยกนยม
เดนทางทางเครองบนกนมากขนทงการเดนทาง
เพอการทองเทยวหรอทำากจธระ ทาอากาศยาน
ถอเปนหนาบานของประเทศทนกทองเทยวตางชาต
ทกคนตองผานเขามาเปนดานแรก ทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงรายเปนหนงในหกทาอากาศยาน
ของบรษททาอากาศยานไทยจำากด(มหาชน)และเปน
ทาอากาศยานนานาชาตทมการใชบรการกนมากขน
ทงสายการบนในประเทศและตางประเทศ
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย ตงอย
เลขท404หม10ตำาบลบานดอำาเภอเมองเชยงราย
จงหวดเชยงราย หางจากถนนพหลโยธน (เสนทาง
เชยงราย – แมจน) ทางทศตะวนออกประมาณ
75วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
2.6กโลเมตรและหางจากตวเมองเชยงรายประมาณ
8 กโลเมตร ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
เปดใชงานอยางเปนทางการ เมอวนท 5 สงหาคม
พ.ศ.2535สงกดกรมการบนพาณชย(บพ.)กระทรวง
คมนาคมตอมาบพ.ได โอนทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงรายมาขนอยกบการบรหารของการทาอากาศยาน
แหงประเทศไทยเมอวนท2ตลาคมพ.ศ.2541และ
การทาอากาศยานแหงประเทศไทยไดแปลงสภาพเปน
บรษทมหาชนชอบรษททาอากาศยานไทยจำากด
(มหาชน)เมอวนท30กนยายนพ.ศ.2545
ตอมาคณะกรรมการบรษททาอากาศยานไทย
จำากด (มหาชน) (ทอท.) มมตเหนชอบใหเพมชอ
ทาอากาศยานเชยงรายเปนทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย เพอเทดพระเกยรตและนอมรำาลกถง
พระมหากรณาธคณในสมเดจพระศรนครนทรา-
บรมราชชนนและเปนอนสรณสถานแหงความจงรก
ภกดทมตอสมเดจพระศรนครนทราบรมราชชนน
ตามทไดมการรองขอจากหนวยงานภาครฐ เอกชน
และประชาชนในจงหวดเชยงรายดงนนทอท.จงไดรบ
พระมหากรณาธคณจากพระบาทสมเดจพระเจาอยหว
พระราชทานพระบรมราชานญาตให ใชชอดงกลาว
ตงแตวนท13มนาคม2553เปนตนมา
ปจจบนทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
มบรษทสายการบนทำาการบนรวม 6 สายการบน
เปน สายการบนตางประเทศ 1 สายการบน คอ
สายการบนไชนาอสเทรนและขณะนทางสายการบน
ของประเทศเกาหลใหความสนใจทจะบนมาเชยงราย
ดวย ปจจบนมผ โดยสารใชบรการมากกวา 1.6
ลานคน/ปมเทยวบนใหบรการวนละ42เทยวบน
(ไป-กลบ)อาคารคลงสนคาสามารถรองรบการขน
ถายสนคา ไดมากกวา 5,000 ตน/ป และอาคาร
ผ โดยสารมขนาด 22,960 ตารางเมตร รองรบ
ผ โดยสารในชวโมงคบคงไดถง 1,240 คน (www.
chiangraiairportthai.com/th/1104-about-airport)
จากสถตผ โดยสารทใชบรการพบวามผ ใช
บรการทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงรายเพมขน
ทกปโดยในป2558มผ ใชบรการทงสน1,639,829คน
เพมจากปกอนหนาถงรอยละ26.98และแนวโนมของ
ผ โดยสารทใชบรการในป2559กจะสงถง2ลานคน
มการใชบรการทำาการบนผานทาอากาศยานทเชยงราย
อยางคกคกโดยเฉพาะเทยวบนสายเชยงราย-หาดใหญ
ซงมการทำาการบนเปนประจำาทกวนพบวามอตราเฉลย
ผ โดยสารถงรอยละ 70 สวนสายการบนอนๆ กม
อตราการใชบรการเพมขนเชนกนสำาหรบสายการบน
ตางประเทศพบวามสายการบนไชนาอสเทรนทจะบน
จากเมองอฮนมณฑลเหอเปยสาธารณรฐประชาชนจน
มกำาหนดจะเดนทางมายงทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงรายจำานวน27เทยวบนขณะเดยวกนทางทอท.
ยงไดประชาสมพนธไปยงภาคเอกชนทงในและตาง
ประเทศทสนใจไปใชบรการสนามบนทจงหวดเชยงราย
ได โดยเฉพาะจากทาอากาศยานนานาชาตวตไต
นครเวยงจนทร สปป.ลาว และอนๆ ดวย (www.
airportthai.co.th/th/cp_statistic.phpและwww.
khaosod.co.th/view_newsonline.php)
จากสถานการณดงกลาวประกอบกบในปจจบน
พบวาสายการบนตางๆ ในทวปเอเชยและเอเชย
ตะวนออกเฉยงใตตางมการสงซอเครองบนกนเปน
จำานวนมาก ซงเครองบนกจำาเปนตองมสถานทจอด
โดยเฉพาะตามสนามบนหลกๆ ภายในประเทศไทย
ทำาใหเรมเกดภาวะแออดแลวทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย จงมแผนการกอสรางขยายทางขบและ
ลานจอดอากาศยานจาก 5 หลมเปน 14 หลม
ปรบปรงสายพานลำาเลยงกระเปาปรบปรงโถงทางเดน
ทางลาดคนพการ ขยายพนทจอดรถ กอสรางพนท
สบบหรขยายทางเดนภายในอาคารผ โดยสารและ
รานคาสวสดการพนกงานโดยใชงบประมาณมากกวา
1,000ลานบาท(www.khaosod.co.th/view_news-
online.php)
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต76
ยทธศาสตรการพฒนาทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงราย ยงไดวางตำาแหนงของ
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย ใหเปนศนย
ซอมอากาศยานและโรงเรยนฝกนกบน เพอปอน
ธรกจการบนในอาเซยนและจน เนองดวยความ
ตองการนกบนในป 2574 จะสงกวา 77,400 คน
จากตวเลขของทางโบองและแอรบสทมการสงซอ
เครองบนเปนจำานวนมาก(www.manager.co.th)
โครงการศนยซอมอากาศยานณทาอากาศ-
ยานแมฟาหลวง เชยงราย ประกอบดวยการซอม
ปรบปรงตวถง ซอมเครองยนต ระบบใบพด ระบบ
สญญาณวทยการดดแปลงอากาศยานการปรบปรง
หองโดยสารการซอมตามกำาหนดระยะเวลาและนอก
กำาหนดระยะเวลา การบรการสอบเทยบมาตรฐาน
(อากาศยานมาตรฐานการสอบเทยบเครองมอวด)
และการทดสอบอากาศยานหลงจากการซอมบำารง
สวนโครงการศนยพฒนาบคลากรดานการบนไดม
ความรวมมอกบมหาวทยาลยแมฟาหลวงมหาวทยาลย
ราชภฎเชยงราย โรงเรยนการบนกรงเทพ สถาบน
การบนพลเรอน และวทยาลยการบนนานาชาต
มหาวทยาลยนครพนม โดยมกลมประเทศทเปน
เปาหมายของผเขารบการฝกอบรม ไดแก ประเทศ
จน เมยนมาร เวยดนาม ลาว และไทย (http://
chiangraiairportthai.com/en)
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย ไดม
การดำาเนนงานดานความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการดวยกจกรรมตางๆ เชนโครงการผลตไฟฟา
จากพลงงานแสงอาทตยแบบตดตงบนพนดน
ซงเปนโครงการทสามารถชวยลดคาใชจายของ
คากระแสไฟฟาและยงสามารถขายคนกระแสไฟฟา
ใหกลบไปยงภาครฐไดอกดวย โครงการนฯ เปน
เทคโนโลยทชมชนและสงคมยอมรบมากทสด เมอ
เปรยบเทยบกบโรงไฟฟาชนดอนๆ นอกจากนน
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย ยงไดทำาการ
ปรบปรงทางลาดสำาหรบผพการใหสามารถใชบรการ
ไดดยงขน และยงไดรบรางวลดานความปลอดภย
อาชวอนามย และสภาพแวดลอมในการทำางาน
ระดบประเทศตอเนอง 6ป (พ.ศ. 2553 – 2558)
รบรางวลประกาศเกยรตคณระดบตน ในกจกรรม
การรณรงคลดสถตอบตเหตจากการทำางานใหเปนศนย
(ZeroAccident)ประจำาป2558ในงานสปดาหความ
ปลอดภยในการทำางานสวนภมภาคจงหวดลำาพนดวย
(http://chiangraiairportthai.com/en)
จากศกยภาพการเตบโตและยทธศาสตรการ
พฒนาทาอากาศยานทวางตำาแหนงของทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงราย ทกำาหนดใหเปนศนยซอม
อากาศยานและโรงเรยนฝกนกบนนนจะทำาใหมผมา
ใชบรการและมกจกรรมตางๆเกดขนมากมายจงตอง
ขยายเวลาเปดใหบรการไปจนถงเทยงคนซงทำาใหเกด
ผลกระทบกบผมสวนไดสวนเสย ชมชนและสงคม
รอบขางทงดานบวกและดานลบซงทางทาอากาศยาน
แมฟาหลวงเชยงรายเองกตองรบฟงความคดเหนจาก
ชมชนรอบๆทาอากาศยานและมการทำากจกรรมดาน
ความรบผดชอบตอสงคมกบชมชนผมสวนไดสวนเสย
ตางๆ อยางไรกตามการดำาเนนการทางดานความ
รบผดชอบตอสงคมนน ปจจยทางดานภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคมจะมผลตอความสำาเรจของ
กจกรรมซงสามารถวดไดดวยการรบรของผมสวน
ไดสวนเสยทมตอความรบผดชอบตอสงคมของ
ทาอากาศยานและตอภาพลกษณของทาอากาศยาน
ดวยเชนกน ดงนนการศกษาถงภาพลกษณของ
ทาอากาศยานแมฟาหลวงเชยงรายวามอทธพลจาก
77วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ภาวะผนำาและการรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการอยางไรกจะ
มสวนชวยใหทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
สามารถนำาไปวางแผนเพอบรหารจดการองคการ
ไดดขน
วตถประสงคของก�รวจย
1. เพอศกษาความสมพนธระหวางภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผมสวนได
สวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
และภาพลกษณองคการของทาอากาศยาน
แมฟาหลวงเชยงราย
2. เพอศกษาอทธพลทางตรงของภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคมตอการรบรของผมสวนได
สวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
ของทาอากาศยานแมฟาหลวงเชยงราย
3. เพอศกษาอทธพลทางตรงและทางออม
ของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและอทธพล
ทางตรงของการรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการทมตอ
ภาพลกษณองคการของทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย
ประโยชนทค�ดว�จะไดรบ
1. นำาผลการศกษาทไดไปใช ในการวางแผน
ยทธศาสตรทางดานความรบผดชอบตอสงคมของ
ทาอากาศยานแมฟาหลวงเชยงราย
2. นำาผลการศกษาทไดไปใช ในการวางแผน
ยทธศาสตรทางดานการสรางภาพลกษณองคการ
ทบทวนวรรณกรรม
ปจจบนปจจยทางดานสงคมมความสำาคญ
ตอการบรหารจดการธรกจในโลกยคโลกาภวตน
เปนอยางมาก พลงของผบรโภคทเพมมากขน
เปนตวชชะตาแบรนดดงๆ ทผบรหารจะตองใสใจ
และหนมารบฟงมากขน ภาคธรกจจงตองหนมา
ใหความสนใจในเรองความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการหรอซเอสอารและมการเชอมโยง
ความสามารถในการแขงขนกบซเอสอารดวยตวแบบ
หวงโซคณคา เพชรพลวตร และการสรางคณคา
รวมกบผมสวนไดสวนเสย ทเปนการสรางคณคา
รวมกนระหวางธรกจกบผมสวนไดสวนเสย เพอ
ใหบรรลความสำาเรจทางดานเศรษฐกจไปดวยกน
และสามารถแกปญหาสงคมไปพรอมๆ กนไดดวย
(Porter & Kramer, 2006 & 2011 และพพฒน
นนทนาธรณ,2558ก)
ความสำาคญของซเอสอารมมากขนในทกวงการ
และทกหนาทของจดการธรกจซเอสอารสามารถแบง
ออกเปน 7 กลม และกลมยอยไดอกหลายประเภท
(พพฒนนนทนาธรณ,2559)โดยมCarroll(1977)
ไดแบงระดบซเอสอารออกเปน 4 ระดบคอความ
รบผดชอบดานเศรษฐกจกฎหมายจรยธรรมและ
การใหความชวยเหลอเพอนมนษย ในประเทศไทย
ตลาดหลกทรพยแหงประเทศไทย(ตลท.)ไดกำาหนด
แนวทางซเอสอารสำาหรบบรษทจดทะเบยนโดยใช
แนวคดของคารรอลและไดเสนอลำาดบความรบผดชอบ
ตอสงคมเปน 4 ระดบคอระดบขอบงคบ เบองตน
ปกปอง และสมครใจ (คณะทำางานสงเสรมความ
รบผดชอบตอสงคมและสงแวดลอมของบรษท
จดทะเบยน, 2551) นอกจากนนในแงกจกรรมแลว
ซเอสอารสามารถแบงออกเปน7กจกรรมดวยกนคอ
การสงเสรมเหตปจจยการตลาดเหตสมพนธการตลาด
สงคมองคการการใหเพอสงคมขององคการการอาสา
ชมชน การประกอบธรกจอยางรบผดชอบตอสงคม
และการออกแบบและนำาสงผลตภณฑและบรการท
สามารถจดหาได(Kotler&Lee,2005&2009)
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต78
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม (Socially
ResponsibleLeadership)เปนภาวะผนำาทมแนวคด
เกยวกบคานยมทเนนความรบผดชอบตอสงคม
มความคลายคลงกบภาวะผนำาทรบผดชอบ(Respon-
sible Leadership) ทเปนปรากฎการณทางดาน
ศลธรรมและสงคมทมาจากแรงผลกดนจากความ
ออฉาวทางศลธรรมในการจดการ ความละโมบของ
นกธรกจและผลกระทบตอชวตบนโลกมนษยจาก
การจดการ และอกดานหนงนนยงมาจากความ
ตระหนกวาบรรษทขามชาตและผนำาของบรรษท
เหลานนมศกยภาพทมากมายในการชวยทำาให โลกน
ดขน(Pless,2007)
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมนนจะมคานยม
ทรบผดชอบตอสงคมเปนแกนกลางแนวคดในมมมอง
ทางดานพฤตกรรมนนผนำาทมประสทธผลจะสามารถ
เชอมตอวสยทศนทมคานยมทางอดมคตทแขงแกรง
มพลงและเตมไปดวยภาพจนตนาการ ผนำาเหลาน
ยงคงกระตนการคดนวตกรรมในการแกปญหาทเผชญ
และเนนการเปลยนแปลงในระดบฐานรากและความ
คาดหวงผลการปฏบตงานทยอดเยยม นอกจากนน
ผนำายงสามารถสรางความเชอมนของผตามการจงใจ
ภายใน ความไววางใจและความชนชมตอผนำาและ
การดงดดทางอารมณ ผนำาทรบผดชอบตอสงคม
เปนผนำาทมคานยมทางดานความรบผดชอบตอสงคม
จะสงผลตอวสยทศนและความซอตรง (integrity)
ซงจะแสดงออกมาเปนพฤตกรรมและคณลกษณะ
ตางๆซงจะมอทธพลตอคานยมทรบผดชอบตอสงคม
ของผตามนอกจากนนคานยมของผนำากยงมอทธผล
ตอคานยมของผตามอกประการหนงดวยภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคมประกอบดวยคานยมทรบผดชอบ
ตอสงคมของผนำาวสยทศนและความซอตรงของผนำา
และคานยมทรบผดชอบตอสงคมของผตาม(พพฒน
นนทนาธรณ,2558คและWaldman,2007)
การรบรเปนกระบวนการทแตละบคคลเลอก
จดการในการแปลความหมายของขาวสารขอมล
ท ไดรบจากประสาทสมผสทงหาไดแก การเหน
การไดยน การไดกลน การลมรส และการสมผส
บคคลสามารถสรางการรบรทแตกตางกนจาก
สงกระตนเดยวกนกระบวนการรบรม3ขนตอนคอ
การเลอกใหความสนใจ การเลอกแปลความหมาย
และการเลอกเกบรกษา(KotlerandKeller,2012)
การรบรไมไดขนอยกบสงกระตนทางกายภาพเทานน
แตยงขนกบสงกระตนทอยรอบตวและเงอนไขของ
แตละบคคลนอกจากนนยงมอทธพลของวฒนธรรม
ททำาใหเกดการรบรทแตกตางกนอกดวย(Kotlerand
Keller,2012andDemuth,2013)ในการดำาเนนงาน
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการเปนการ
ดำาเนนการทมงเนนไปยงกลมผมสวนไดสวนเสย
ภายนอกองคการเปนหลก การรบรของผมสวนได
สวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
สามารถพจารณาจากความรบผดชอบทางดาน
เศรษฐกจ กฎหมาย จรยธรรม และการใหความ
ชวยเหลอเพอนมนษย(Carroll,1977).
ภาพลกษณองคการคอความมชอเสยงของ
องคการทมความสำาคญตอกลมผมสวนไดสวนเสย
ตางๆ ซงการกระทำาขององคการและผมสวนได
สวนเสยตางกมผลกระทบตอกนและกน ดงนน
ภาพลกษณในสายตาของผมสวนไดสวนเสยจงม
ความสำาคญตอองคการเปนอยางมาก เมอองคการ
มภาพลกษณทดในสายตาของผมสวนไดสวนเสย
ยอมสงผลใหการดำาเนนงานขององคการไดรบการ
ยอมรบจากผมสวนไดสวนเสยไดงายถาภาพลกษณ
องคการไมดกจะถกตอตานทำาใหการดำาเนนงานตางๆ
เปนไปอยางยากลำาบาก
79วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ภาพลกษณองคการมคำานยามอยสองดานคอ
การรบรของสมาชกในองคการและการรบรของบคคล
ภายนอกองคการ(Dutton,Dukerich,&Harquail,
1994; Dutton & Dukerich, 1991) ภาพลกษณ
องคการเปนการแบงปนความหมายทศนคตความร
และความเหนของผมสวนไดสวนเสยทไดรบอทธพล
จากการสอสารเชงกลยทธจากองคการ (Moffitt,
1994)ภาพลกษณองคการเปนผลผลตของวาทกรรม
ระหวางองคการกบผมสวนไดสวนเสย โดยองคการ
ไดฉายภาพของภาพลกษณออกไปและถกตความ
หรอรบร โดยผมสวนไดสวนเสย(Cheney&Vibbert,
1987)ภาพลกษณองคการประกอบดวยการปฏบตตอ
ผมสวนไดสวนเสยขององคการคณภาพและนวตกรรม
ในการใหบรการ และความนาเชอถอขององคการ
(Moffitt,1994;Gronroos,1984andKeller,2003)
สำาหรบงานวจยทเกยวของพพฒนนนทนาธรณ
(2558ข) ศกษาปจจยเชงสาเหตของภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคมทมอทธพลตอภาพลกษณองคการ
ของทาอากาศยานสวรรณภม พบวาภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคมมอทธพลตอการรบรของ
ผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการอยางมนยสำาคญ นอกจากนนภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลทางตรงตอ
ภาพลกษณองคการและมอทธพลทางออมผานการ
รบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญและการรบร
ของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการมอทธพลทางตรงตอภาพลกษณองคการ
ของทาอากาศยานสวรรณภมอยางมนยสำาคญ
Nonthanathorn (2015) ไดศกษาปจจย
เชงสาเหตของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมทม
อทธพลตอภาพลกษณองคการของทาอากาศยาน
ภเกตพบวาภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพล
ตอการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญ นอกจากนน
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลทางตรง
ตอภาพลกษณองคการและมอทธพลทางออมผานการ
รบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญ สดทาย
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการมอทธพลทางตรงตอภาพลกษณ
องคการของทาอากาศยานภเกตอยางมนยสำาคญและ
จามรจนทรสวรรณ(2560)ศกษาถงอทธพล
ของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและการรบร
ของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการทสงผลตอภาพลกษณของสมาคม
ยมนาสตกแหงประเทศไทยพบวาจากผลการวจย
พบวาภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลตอ
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการ อยางมนยสำาคญและมคา
ความแปรปรวนทถกทำานายโดยภาวะผนำาทรบผดชอบ
ตอสงคมในระดบสงมากนอกจากนนยงพบวาภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลทางตรงตอ
ภาพลกษณของสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย
มอทธพลทางออมผานการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการอยางม
นยสำาคญ และมคาความแปรปรวนทถกทำานาย
โดยภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมในระดบสงมาก
และเมอรวมคาสมประสทธอทธพลทางตรงและ
ทางออมภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพล
ตอภาพลกษณของสมาคมยมนาสตกแหงประเทศไทย
โดยรวมในระดบสงมากอยางมนยสำาคญ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต80
วธก�รวจย
กรอบแนวคดในก�รวจย
ตวแปรทใช ในการศกษาครงนประกอบดวย
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม(SociallyRespon-
sible Leadership: SRL) การรบรของผมสวนได
สวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
(Stakeholders’PerceptiontoCorporateSocial
Responsibility: CSR) และภาพลกษณองคการ
(CorporateImage:CI)
ตวแปรภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
ประกอบดวยคานยมทรบผดชอบตอสงคมของผนำา
(Leader social responsibility values: SRL01)
วสยทศนและความซอตรงของผนำา(Leadervision
and integrity: SRL02) และคานยมทรบผดชอบ
ตอสงคมของผตาม(Followersocialresponsibility
values:SRL03)
ตวแปรการรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการประกอบดวย
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ดานเศรษฐกจ(Economicresponsibility:CSR01)
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ดานกฎหมาย (Legal responsibility: CSR02)
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ดานจรยธรรม(Ethicalresponsibility:CSR03)และ
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ดานการใหความชวยเหลอเพอนมนษย(Philanthropic
responsibility:CSR04)
ภ�พ 1กรอบแนวคด
ภ�วะผนำ�ทรบผดชอบตอสงคม
•คานยมทรบผดชอบตอสงคมของผนำา
•วสยทศนและความซอตรงของผนำา
•คานยมทรบผดชอบตอสงคมของผตาม
ภ�พลกษณองคก�ร
•การปฏบตตอผมสวนไดสวนเสยขององคการ
•คณภาพและนวตกรรมในการใหบรการ
•ความนาเชอถอขององคการ
ก�รรบรของผมสวนไดสวนเสย
ด�นคว�มรบผดชอบตอสงคม
ขององคก�ร
•ความรบผดชอบดานเศรษฐกจ
•ความรบผดชอบดานกฎหมาย
•ความรบผดชอบดานจรยธรรม
•ความรบผดชอบดานการให
ความชวยเหลอเพอนมนษย
81วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ตวแปรภาพลกษณองคการประกอบดวยการ
ปฏบตตอผมสวนไดสวนเสยขององคการ(Organiza-
tionalpracticetostakeholder:CI01)คณภาพ
และนวตกรรมในการใหบรการ(Servicequalityand
innovation:CI02)และความนาเชอถอขององคการ
(Organizationalcredibility:CI03)
สมมตฐ�นในก�รวจย
H1ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมการรบร
ของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการและภาพลกษณองคการมความสมพนธ
เชงบวก
H2 ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมสามารถ
อธบายและทำานายการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการไดอยาง
มนยสำาคญทางสถต
H3 ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและ
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการสามารถอธบายและทำานาย
ภาพลกษณองคการไดอยางมนยสำาคญทางสถต
ก�รเกบขอมล
การศกษาครงน ใชประชากรทเปนผมสวนได
สวนเสยของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
ไดแก ผ โดยสาร ผประกอบการในทาอากาศยาน
สวนราชการทปฏบตหนาทในทาอากาศยาน เชน
ศลกากร ตำารวจตรวจคนเขาเมอง สาธารณสข
เปนตน ผ ใหบรการขนสงสาธารณะ และชมชน
โดยรอบทาอากาศยาน การสมตวอยางใชแบบ
โควตาตามกลมผมสวนไดสวนเสยและดำาเนนการ
เกบขอมลโดยใชแบบดลพนจจำานวนตวอยางทเกบได
จำานวน420ชดแตสามารถใชไดจรงจำานวน396ชด
และมการเกบขอมลใชแบบสอบถามเปนเครองมอ
ดวยคำาถามแบบชวงมาตร5ระดบ
การทดสอบความเชอมนของแบบสอบถาม
รวมดวยคาอลฟาครอนบคได 0.98 และทดสอบ
ความเชอมนของภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
ได 0.96 การรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการ 0.98 และ
ภาพลกษณขององคการ0.96และมคาความเทยงตรง
เชงเนอหาดวยคาดชนความสอดคลอง (IOC)
อยระหวาง0.67-1.00และตรวจสอบความเทยงตรง
เชงลเขา(convergentvalidity)และความนาเชอถอ
ทางโครงสราง(compositereliability)ของตวแบบ
มาตรวดพบวา ตวแบบมาตรวดของภาวะผนำา
ทรบผดชอบตอสงคม (SRL) ตวแบบมาตรวดของ
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการ (CSR) และตวแบบมาตรวด
ของภาพลกษณองคการ (CI)มคาλทมนยสำาคญ
ทางสถตทกคาซงแสดงวามความเทยงตรงเชงลเขา
และมคาAVE(ρv)เทากบ0.862,0.816และ0.770
ตามลำาดบและคาความนาเชอถอทางโครงสราง(ρc)
เทากบ0.949,0.949และ0.909ตามลำาดบ
สถตทใช ในการวเคราะหขอมลไดแกคาเฉลย
สวนเบยงเบนมาตรฐาน สมประสทธสหสมพนธ
แบบเพยรสนสมประสทธสหสมพนธแบบPHI( )
และตวแบบสมการโครงสราง ดชนความเหมาะสม
(Fit Indices) ใชเกณฑดงนχ 2(ρvalue)คอ .01
≤ ρ ≤.05;χ 2/df ≤5.0;RMSEA ≤0.10;90%
CIforRMSEAคอleftboundaryofCI≤0.10;
CFI ≥0.90;และNNFI (TFI) ≥0.90(Hooper,
Coughlan&Mullen,2008,53-60)
สำาหรบตความความเขมแขงของคาอทธพล
ระหวางตวแปรในRFamilyสามารถตความวาR
หมายถงคาสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได (r)
คาสหสมพนธระหวางตวแปรแฝง(φ)คาสมประสทธ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต82
γและβซงคาRมความสมพนธตำาปานกลางสง
และสงมากเมอมคาเทากบ0.10-0.35,0.36-0.50,
0.51-0.69, 0.70+ ตามลำาดบ สวนR2 มอำานาจ
ในการอธบายและทำานายตำา ปานกลาง สง และ
สงมาก เมอมคาเทากบ 0.01-0.12, 0.13-0.25,
0.26-0.48และ0.49+ตามลำาดบ(Leech,Barrett
andMorgan,2005,56)
ผลก�รวจย
ก�รวเคร�ะหคว�มสมพนธระหว�งตวแปร
ระดบภาพลกษณองคการ (CI) ระดบการ
รบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการ (CSR) และระดบผนำาท
รบผดชอบตอสงคม(SRL)ตามตาราง1มคาเฉลย
อยระหวาง3.09-3.33ซงเปนระดบปานกลาง
ต�ร�ง 1 คาเฉลยและสวนเบยงเบนมาตรฐานของตวแปรสงเกตได
ตวแปร X SD
CI ภาพลกษณองคการ
CI01 การปฏบตตอผมสวนไดสวนเสยขององคการ 3.09 .816
CI02 คณภาพและนวตกรรมในการใหบรการ 3.32 .822
CI03 ความนาเชอถอขององคการ 3.33 .788
CSR การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานซเอสอาร
CSR01 การรบรความรบผดชอบดานเศรษฐกจ 3.17 .782
CSR02 การรบรความรบผดชอบดานกฎหมาย 3.24 .815
CSR03 การรบรความรบผดชอบดานจรยธรรม 3.31 .791
CSR04 การรบรความรบผดชอบดานใหความชวยเหลอเพอนมนษย 3.31 .821
SRL ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
SRL01 คานยมทรบผดชอบตอสงคมของผนำา 3.25 .816
SRL02 วสยทศนและความซอตรงของผนำา 3.25 .796
SRL03 คานยมทรบผดชอบตอสงคมของผตาม 3.29 .796
หม�ยเหตระดบตำา=1.00-2.33;ระดบปานกลาง=2.34-3.67;และระดบสง=3.68-5.00
เมอพจารณาตวแปรสงเกตไดตามตาราง 2
พบวามคาสมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปร
สงเกตไดระหวาง0.589-0.934และมความสมพนธ
เปนบวกทงหมด นอกจากนนยงมคาสมประสทธ-
สหสมพนธระหวางการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ(CSR)กบ
ภาพลกษณองคการ (CI)อยระหวาง0.589-0.765
และมความสมพนธอยางมนยสำาคญกนทกตวแปร
สวนคาสมประสทธสหสมพนธระหวางภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคม (SRL) กบภาพลกษณองคการ
(CI)มคาระหวาง0.619-0.715โดยมความสมพนธ
อยางมนยสำาคญทกตวแปร และคาสมประสทธสห-
สมพนธระหวางการรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการ(CSR)และภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคม(SRL)มคาระหวาง0.583-
0.657และมความสมพนธอยางมนยสำาคญทกตวแปร
83วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ต�ร�ง 2 สมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรสงเกตได
CI01 CI02 CI03 CSR01 CSR02 CSR03 CSR04 SRL01 SRL02 SRL03
CI01 1
CI02 .757** 1
CI03 .714** .826** 1
CSR01 .751** .765** .729** 1
CSR02 .692** .745** .749** .829** 1
CSR03 .589** .763** .755** .859** .934** 1
CSR04 .659** .737** .695** .801** .763** .855** 1
SRL01 .647** .629** .619** .638** .648** .653** .606** 1
SRL02 .715** .667** .641** .657** .653** .636** .583** .815** 1
SRL03 .674** .658** .628** .642** .656** .653** .593** .880** .887** 1
หม�ยเหต N=396;**p<0.01;p<0.05
ต�ร�ง 3 สมประสทธสหสมพนธระหวางตวแปรแฝง
ตวแปร CI CSR SRL
CI ภาพลกษณองคการ 1.000
CSR การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานซเอสอาร 0.907** 1.000
SRL ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม 0.778** 0.739** 1.000
หม�ยเหต N=396;*p<0.05;**p<0.01
สำาหรบคาสมประสทธสหสมพนธระหวาง
ตวแปรแฝงภาพลกษณองคการ(CI)การรบรของ
ผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคม
ขององคการ (CSR) และภาวะผนำาทรบผดชอบตอ
สงคม(SRL)ตามตาราง3แสดงวาผนำาทรบผดตอ
สงคม(SRL)มความสมพนธเชงบวกในระดบสงมาก
กบภาพลกษณองคการ(CI)อยางมนยสำาคญทางสถต
(φ=0.778,p <0.01)และมความสมพนธเชงบวก
ในระดบสงมากกบการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ (CSR)
อยางมนยสำาคญทางสถต (φ=0.739,p<0.01)
สวนการรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการ(CSR)มความสมพนธเชงบวก
ในระดบสงมากกบภาพลกษณองคการ(CI)อยางม
นยสำาคญทางสถต(φ=0.907,p<0.01)
ก�รวเคร�ะหตวแบบสมก�รโครงสร�ง
ผลการวเคราะหตวแบบสมการโครงสราง
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม การรบรของผม
สวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการ และภาพลกษณองคกร ตามภาพ 2 และ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต84
ตาราง 4 พบวาภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
(SRL) มอทธพลตอการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ (CSR)
อยางมนยสำาคญ(DE=0.739,p<0.01)และมคา
ความแปรปรวนทถกทำานายโดยภาวะผนำาทรบผดชอบ
ตอสงคมรอยละ54.7(R2=0.547)ในระดบสงมาก
ภ�พ 2ตวแบบสมการโครงสรางภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมการรบรซเอสอารและภาพลกษณองคการ
ต�ร�ง 4 สมประสทธของอทธพลโดยรวมอทธพลทางตรงและอทธพลทางออม
ETA KSI ETA ETA1 ETA2 DE IE TE R2 CI SRL CI 0.238** 0.540** 0.778** CSR CI 0.731** 0.731** 0.848 CSR SRL CSR 0.739** 0.739** 0.547
Goodness of Fit Statistics: 2 = 121.36; df = 31; 2/df = 3.915; CFI = 0.990; NNFI = 0.986; RMSEA = 0.087; 90% CI for RMSEA = 0.071
ETA KSI ETA ETA1 ETA2 DE IE TE R2 CI SRL CI 0.238** 0.540** 0.778** CSR CI 0.731** 0.731** 0.848 CSR SRL CSR 0.739** 0.739** 0.547
Goodness of Fit Statistics: 2 = 121.36; df = 31; 2/df = 3.915; CFI = 0.990; NNFI = 0.986; RMSEA = 0.087; 90% CI for RMSEA = 0.071
85วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
สวนภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม (SRL)
มอทธพลทางตรงตอภาพลกษณองคการ (CI)
อยางมนยสำาคญ (DE = 0.238, p < 0.01) และ
มอทธพลทางออมผานการรบรของผมสวนได
สวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
(CSR)อยางมนยสำาคญ (IE=0.540,p <0.01)
และมคาความแปรปรวนทถกทำานายโดยภาวะ
ผนำาทรบผดชอบตอสงคมรอยละ 84.4 (R2 =
0.848) ในระดบสงมากและเมอรวมคาสมประสทธ
อทธพลทางตรง0.238และทางออม0.540รวมเปน
คาสมประสทธของอทธพลโดยรวม 0.778 ซง
หมายความวาภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
มอทธพลตอภาพลกษณองคการโดยรวมในระดบ
สงมากอยางมนยสำาคญ
นอกจากนนการรบรของผมสวนไดสวนเสย
ดานความรบผดชอบตอสงคมขององคการ (CSR)
มอทธพลทางตรงตอภาพลกษณองคการ (CI)
อยางมนยสำาคญ(DE=0.731,p<0.01)ซงหมายถง
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการสามารถทำานายภาพลกษณ
องคการไดอยางมนยสำาคญ สวนคาดชนความ
เหมาะสมχ 2/df =3.915;CFI=0.990;NNFI=
0.986;RMSEA=0.087และ90%CIforRMSEA
=0.071
ผลการศกษาทไดมความสอดคลองกบพพฒน
นนทนาธรณ(2558b)และNonthanathorn(2015)
ซงเปนการศกษาปจจยเชงสาเหตของภาวะผนำาท
รบผดชอบตอสงคมทมอทธพลตอภาพลกษณองคการ
ของทาอากาศยานสวรรณภมและทาอากาศยานภเกต
ทภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมมอทธพลทางตรง
ตอภาพลกษณองคการและมอทธพลทางออมผาน
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการอยางมนยสำาคญ และมคา
ความแปรปรวนททำานายภาพลกษณองคการได
รอยละ66.0และ81.4ตามลำาดบและยงสอดคลองกบ
จามรจนทรสวรรณ(2560)ทไดศกษาอทธพลของ
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและการรบรของ
ผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการทสงผลตอภาพลกษณของสมาคมยมนาสตก
แหงประเทศไทยโดยพบวามอทธพลอยางมนยสำาคญ
และมคาความแปรปรวนททำานายภาพลกษณองคการ
ไดรอยละ79
สรปและขอเสนอแนะ
สรป
จากผลการศกษาภาวะผนำาทรบผดชอบตอ
สงคมมอทธพลตอภาพลกษณของทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงรายอยางมนยสำาคญทางสถต
โดยทคาความแปรปรวนของภาพลกษณองคการ
ถกอธบายโดยภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมและ
การรบรความรบผดชอบตอสงคมขององคการ
ถงรอยละ 84.8 และภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคม
มอทธพลทางตรงตอการรบรความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการ โดยสามารถอธบายความ
แปรปรวนของการรบรความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการไดรอยละ54.7การอธบายความแปรปรวน
ทงสองกรณนถอวามอำานาจในการอธบายไดสงมาก
เมอพจารณาในดานองคประกอบของตวแปร
ทศกษาพบวาภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมสำาหรบ
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย มนำาหนกของ
องคประกอบทเรยงจากมากไปหานอยตามลำาดบคอ
คานยมทรบผดชอบตอสงคมของผตาม วสยทศน
และความซอตรงของผนำา และคานยมทรบผดชอบ
ตอสงคมของผนำาสวนนำาหนกขององคประกอบของ
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต86
การรบรของผมสวนไดสวนเสยดานความรบผดชอบ
ตอสงคมขององคการเรยงจากมากไปหานอยไดแก
ความรบผดชอบดานจรยธรรมความรบผดชอบดาน
เศรษฐกจและความรบผดชอบดานจรยธรรมและดาน
การใหความชวยเหลอเพอนมนษยเทาๆกนตามลำาดบ
สำาหรบภาพลกษณองคการนนองคประกอบแรกคอ
คณภาพและนวตกรรมในการใหบรการ มนำาหนก
มากทสดตามดวยความนาเชอถอขององคการ และ
การปฏบตตอผมสวนไดสวนเสยขององคการ
ผมสวนไดสวนเสยใหความสำาคญกบภาพลกษณ
ของทาอากาศยานแมฟาหลวงเชยงรายในดานคณภาพ
และนวตกรรมในการใหบรการมากทสด ซงเปนผล
มาจากผตามหรอเจาหนาทของทาอากาศยาน
แมฟาหลวงเชยงรายทมคานยมทรบผดชอบตอสงคม
ซงสงผลตอการรบรความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการดานจรยธรรมและสะทอนไปยงภาพลกษณ
ขององคการในทสด
ขอเสนอแนะ
จากผลการวจย ทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงรายจะตองพฒนาคานยมทรบผดชอบตอสงคม
ของผตามใหเพมขนไปอกดวยการเสรมสรางคานยม
ทรบผดชอบตอสงคมของผนำาทจะสงผลตอวสยทศน
และความซอตรงของผนำาและสงผลตอคานยมท
รบผดชอบตอสงคมของผตามในทายทสด ทงนผนำา
ของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย จะตอง
ทำาตนเปนตนแบบและสอสารคานยมทรบผดชอบ
ตอสงคมไปยงผตามอยางสมำาเสมอ
สำาหรบการรบรของผมสวนไดสวนเสยดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการของผมสวนได
สวนเสยนน ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
ควรจะสงเสรมการรบรความรบผดชอบตอสงคมของ
องคการทางดานจรยธรรมเปนหลก ตามดวยการ
รบรความรบผดชอบตอสงคมดานเศรษฐกจกฎหมาย
และการใหความชวยเหลอเพอนมนษยซงจะชวยให
ภาพลกษณองคการดขน
ผลจากการวจยครงนทาอากาศยานแมฟาหลวง
เชยงราย สามารถนำาไปใช ในการวางแผนทางดาน
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการและเสรมสราง
ภาพลกษณองคการไดเปนอยางด จากอทธพลของ
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมทมผลตอการรบร
ความรบผดชอบตอสงคมขององคการและตอ
ภาพลกษณองคการ ดวยการเรมตนทคานยมท
รบผดชอบตอสงคม กจะทำาใหภาพลกษณของ
ทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย เปนทยอมรบ
ของผมสวนไดเสยในทสด
การยอมรบภาพลกษณทาอากาศยาน
แมฟาหลวง เชยงรายของผมสวนไดสวนเสยนน
จะทำาใหบรษท ทาอากาศยานไทย จำากด (มหาชน)
สามารถดำาเนนโครงการตางๆ ตามยทธศาสตร
การพฒนาของทาอากาศยานไดราบรนยงขน ทงน
เปนผลมาจากการดำาเนนงานทางดานความรบผดชอบ
ตอสงคมของทาอากาศยานแมฟาหลวง เชยงราย
ทำาใหเกดการรบรการดำาเนนซเอสอารดงกลาวและ
ไดเชอมโยงไปยงภาพลกษณทผมสวนไดสวนเสย
ยอมรบนนเอง
87วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
เอกส�รอ�งอง
คณะทำางานสงเสรมความรบผดชอบตอสงคมและ
สงแวดลอมของบรษทจดทะเบยน. 2551.
เขมทศธรกจเพอสงคม.กรงเทพฯ:สถาบน
ธรกจเพอสงคม.
จามรจนทรสวรรณ.2560.อทธพลของภ�วะผนำ�ท
รบผดชอบตอสงคม ก�รรบรของผมสวนได
สวนเสยด�นคว�มรบผดชอบตอสงคมของ
องคก�รทสงผลตอภ�พลกษณของสม�คม
ยมน�สตกแหงประเทศไทย. วทยานพนธ
บรหารธรกจมหาบณฑต, มหาวทยาลย
เกษตรศาสตร.
พพฒนนนทนาธรณ.2558ก.บทบาทของซเอสอาร
และวสาหกจเพอสงคมกบการแกปญหาสงคม.
ว�รส�รพฒน�สงคม.17(2),13-34.
________________2558ข.ปจจยเชงสาเหตของ
ภาวะผนำาทรบผดชอบตอสงคมทมอทธพล
ตอภาพลกษณ องคการของทาอากาศยาน
สวรรณภม.ว�รส�รสม�คมนกวจย.20(2),
48-58.
________________ 2558ค. ภ�วะผนำ�เชง
ปฏบตก�ร: LIFE Model. พมพครงท 2.
กรงเทพฯ:ศนยผนำาธรกจเพอสงคม.
________________ 2559. ก�รจดก�รคว�ม
รบผดชอบตอสงคมขององคก�ร: ก�รสร�ง
ขอไดเปรยบในก�รแขงขนอย�งยงยน.
พมพครงท 2. กรงเทพฯ: ศนยผนำาธรกจ
เพอสงคม.
Carroll, Archie B. 1991. The Pyramid of
CorporateSocialResponsibility:Toward
theMoralManagement of Organiza-
tionalStakeholders.Business Horizons.
July-August,39-48.
Cheney,G.,&Vibbert,S.L.1987.Corporate
Discourse: Public relations and issue
management. In F. M. Jablin, L. L.
Putnam,K.H.Roberts,&L.W.Porter
(Eds.),Handbook of Organizational
Communication: An Interdisciplinary
Perspective. 165-194.NewburyPark,
CA:Sage.
Demuth,Andrej.2013.Perception Theories.
Trnava:TranavaUniversityinTranava.
Diamantopoulos,A.,& Siguaw, J.A. 2000.
Introducing LISREL: A Guide for the
Uninitiated.ThousandOaks,CA:Sage.
Dutton,J.E.,&Dukerich,J.M.1991.Keep-
inganeyeonthemirror: Imageand
identity in organizational adaptation.
Academy of Management Journal,
34(3),517-554.
Dutton, J., E., Dukerich, J.M.,&Harquail,
C.V.1994.Organizationalimagesand
memberidentification.Administrative
Science Quarterly,39,239-263.
Gronroos,C.1984.AServiceQualityModeland
ItsMarketing Implications.European
Journal of Marketing,18(4):36-40.
Hooper,Daire,JosephCoughlan&Michael
R. Mullen. 2008. Structural Equation
Modeling:Guidelines forDetermining
Model Fit. Electronic Journal of
Business Research Methods, 6 (1),
53-60.
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต88
Kotler, Philip and Kevin Lane Keller. 2012.
Marketing Management. 14th ed.
Boston:Pearson.
Kotler,Philip,andNancyLee.2005.Corporate
Social Responsibility. New Jersey:
JohnWiley&Sons.
________________ 2009.Up and Out of
Poverty: The Social Marketing
Solution.UpperSaddleRiver:Wharton
School.
Keller, K. L. 2003. Strategic Brand Man-
agement: Building, Measuring, and
Managing Brand Equity.2nded.New
Jersey:PrenticeHall.
Leech,N.L.,Barrett,K.C.,&Morgan,G.A.
2005.SPSS for Intermediate Statistics:
Use and Interpretation(2nded.).Mahwah,
NJ:LawrenceErlbaumAssociates.
Moffitt,M.A.1994.Collapsingandintegrating
conceptsof‘public’and‘image’intoa
newtheory.Public Relations Review,
20(2),159-170.
Nonthanathorn,Phiphat2015.CausalFactors
of Socially Responsible Leadership
Influencing on Corporate Image of
PhuketInternationalAirport.Proceeding
of International Conference on
Applied Business Research,677-685.
Pless, Nicola M. 2007. “Understanding
ResponsibleLeadership:Role Identity
andMotivationalDrivers” Journal of
Business Ethics,74:437-456.
Porter,MichaelE.andMarkR.Kramer.2006.
“Strategy&Society:TheLinkbetween
CompetitiveAdvantageandCorporate
Social Responsibility.”Harvard
Business Review.HBR.ORG.December.
________________ 2011. “Creating Shared
Value: How to reinvent capitalism-
andunleashawaveofinnovationand
growth.”Harvard Business Review.
HBR.ORG.January-February.
Waldman,DavidA.2007.BestPractices in
Leadingat StrategicLevels:ASocial
Responsibility Perspective in Jay
A. Conger and Ronald E. Riggio,
(Eds), The Practice of Leadership,
SanFrancisco:Jossey-Bass.
www.airportthai.co.th/th/cp_statistic.php
www.chiangraiairportthai.com/th/1104-about-
airport
www.khaosod.co.th/view_newsonline.
php?newsid=1467707994
www.manage.co.th23September2015
• • รายนามผสนบสนนการจดทำา
วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต • •
Kasetsart Applied Business Journal
คณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
โครงการปรชญาดษฎบณฑตสาขาวชาบรหารธรกจ โครงการปรญญาโทสำาหรบผบรหาร
โทรศพท: 02-942-8777 ตอ 1832 - 3 โทรศพท: 02-562-0135-6 ตอ 3333
Website: www.phd.bus.ku.ac.th Website: www.exmba.bus.ku.ac.th
E-Mail: [email protected], [email protected] E-Mail: [email protected]
โครงการบณฑตศกษาสาขาบรหารธรกจ (นานาชาต) โครงการปรญญาโทการบญช ภาคพเศษ
โทรศพท: 02-942-8691-2 / 081-658-2798 โทรศพท: 02-579-5355 ตอ 1573
Website: www.kimba.ku.ac.th Website: www.masp.bus.ku.ac.th
E-Mail: [email protected] E-Mail: [email protected]
โครงการปรญญาโทสาขาบรหารธรกจ ภาคปกต / ภาคคำา โครงการบณฑตศกษาสาขาบรหารธรกจ (สปท.)
โทรศพท: 02-579 5355 ตอ 1901-1905 โทรศพท : 02-942-8847 ตอ 1251-2 / 081-831-2069
Website: www.ymba.bus.ku.ac.th Website: www.cm-mba.bus.ku.ac.th/
E-Mail: [email protected]
หลกสตรศลปศาสตรมหาบณฑต สาขาวชาการเงนประยกต (ภาคพเศษ)
โทรศพท: 02-942-8103
Website: www.mof.bus.ku.ac.th.
E-Mail: [email protected]
คำาแนะนำาสำาหรบผประสงคสงบทความลงตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ขอกำ�หนดหลก
1. บทความทแสดงเจตจำานงเพอตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตจะตองกอใหเกดประโยชน
แกวงการวชาการโดยตรงซงแสดงถงการพฒนา หรอตอยอดองคความรทางดานบรหารธรกจ
2. บทความทประสงคจะเผยแพรจะตองไมมเนอหาทแสดงถงการหมนประมาท ดหมน ใหราย หรอยยง
ใหเกดความเกลยดชงตอบคคลหรอองคกรใดองคกรหนง และการกระทำาตางๆซงรวมถงการขดตอความสงบ
เรยบรอยหรอศลธรรมอนดของประชาชน ทงนความคดเหนทปรากฏใน วารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต
ถอเปนความคดเหนและความรบผดชอบของผเขยนเพยงผเดยวโดยคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร
ไมมสวนเกยวของและจะไมรบผดชอบใดๆ ทงสน
3. บทความทจะลงตพมพ ในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกตจะตองเปนบทความท ไมเคย
ไดรบการเผยแพรหรออยระหวางการพจารณาเผยแพรของวารสารใดวารสารหนงมากอน ทงการเผยแพร
ในรปแบบของเลมหรอบางสวนของขอมลหรอทงสองอยาง
4. ขอมล ตาราง รปภาพ แผนภาพ หรอสวนหนงสวนใดของบทความทไดรบการตพมพในวารสาร
เกษตรศาสตรธรกจประยกตถอเปนลขสทธของคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตร การคดลอก
หรอเผยแพรจะตองไดรบอนญาตจากคณะบรหารธรกจ มหาวทยาลยเกษตรศาสตรเปนลายลกษณอกษร
ก�รพจ�รณ�บทคว�ม
บทความทจะไดรบการพจารณาลงตพมพจะตองผานการพจารณาจากกองบรรณาธการ และผทรงคณวฒ
ในสาขาทเกยวของ โดยกองบรรณาธการจะตรวจสอบ (ความเหมาะสมและสอดคลองกบวตถประสงคและ
ประโยชนทางดานทฤษฎและทางดานปฏบต) ของหวขอและเนอหาของบทความ โดยบรรณาธการจะสงบทความ
ใหผทรงคณวฒในสาขาทเกยวของเพอสอบทาน คณภาพของบทความวาอยในระดบทเหมาะสมทจะลงตพมพ
หรอไมโดยกระบวนการพจารณากลนกรองน ผทรงคณวฒจะไมสามารถทราบขอมลของผสงบทความ
(Double-Blind Process) หากผทรงคณวฒไดพจารณากลนกรองบทความแลว กองบรรณาธการจะตดสนใจ
โดยองตามขอเสนอแนะของผทรงคณวฒวาบทความนนๆ ควรจะลงตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจ
ประยกตหรอควรทจะสงใหกบผสงบทความนำากลบไปแกไขกอนแลวพจารณาอกครงหนงหรอปฏเสธ
การลงตพมพ
หลกเกณฑก�รจดทำ�ตนฉบบ (Manuscript Requirements)
1. บทความตนฉบบตองระบชอ-นามสกล ตำาแหนงทางวชาการ ตำาแหนงทางบรหาร สถานททำางาน
หรอสถาบนการศกษา ทอยตดตอไดและอเมลลของผเขยนไว ในหนาแรกของบทความ
2. บทความตนฉบบพมพลงเอกสารหนาเดยว ควรมความยาวไมเกน 20หนากระดาษ A4 ตงคาหนา
กระดาษดงน บน (Top) 1 นว, ลาง (Bottom) 1.5 นว, ซาย (Left) และขวา (Right) 1 นว
3. ชอเรองภาษาไทย ใชตวอกษร Angsana New ขนาด 18 Point ตวหนา และชอเรองภาษาองกฤษ
ใชตวอกษร Time New Roman ขนาด 16 Point ตวหนา
4. หวเรองหลก เชน บทนำา บททบทวนวรรณกรรม วธการวจย ผลการศกษา อภปรายและสรปผล
การวจย เอกสารอางอง เปนตน ภาษาไทยใชตวอกษร Angsana New ขนาด 16 Point ตวหนา และภาษา
องกฤษใชตวอกษร Time New Roman ขนาด 14 Point ตวหนา
5. การพมพเนอเรอง ภาษาไทยใชตวอกษร Angsana New ขนาด 14 Point ภาษาองกฤษใชตว
อกษร Time New Roman ขนาด 12 Point
6. แนวทางการเขยนบทความวจย หวขอมดงน
- บทคดยอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ
- บทนำา ครอบคลมถงความสำาคญ ความเปนมา และวตถประสงคของการวจย
- บททบทวนวรรณกรรม
- วธการวจย อธบายถงวธการดำาเนนการวจย รวมถงการเกบรวบรวมขอมลหรอเครองมอทใช
ในการวจยอยางชดเจน
- ผลการวจย
- การอภปราย สรปผลการวจย และขอเสนอแนะ
- เอกสารอางอง
7. แนวทางการเขยนบทความวชาการ หวขอมดงน
- บทคดยอ ทงภาษาไทยและภาษาองกฤษ
- บทนำา ครอบคลมถงความสำาคญ ความเปนมา และวตถประสงคของบทความวชาการ
- เนอหาบทความ ช ใหเหนถงประเดนทตองการนำาเสนอโดยมการอางองทฤษฎหรองานวจย
ทเกยวของ
- บทสรปและขอเสนอแนะ
- เอกสารอางอง
8. ผสงบทความจะตองเขยนอางองเอกสารโดยจดใหอยในรปแบบ APA Style และตองตรวจสอบ
ความถกตองและความสมบรณของการอางองกอนสงบทความตนฉบบ สามารถเขาไปดรายละเอยดไดท
http://journal.bus.ku.ac.th/files/Journal_Guideline.pdf
หมายเหต : เอกสารอางองทไมอยในฐานขอมล TCI เชน ขอมลจาก Website การศกษาคนควาอสระ
วทยานพนธ และวารสารทยงไมไดเขาฐานขอมล TCI ใหจำากดอยท 30% ของจำานวนเอกสารอางองทงหมด
และปรบเนอหาใหสอดคลองกบกบเอกสารอางองทมการแกไข และอางองบทความจากในวารสารเกษตรศาสตร
ธรกจประยกต อยางนอย 1 งาน
ก�รสงบทคว�ม (Paper Submission)
ผทประสงคจะสงบทความเพอตพมพในวารสารเกษตรศาสตรธรกจประยกต สามารถสงบทความตนฉบบ
ทางระบบ Online Submission โดยเขาไปดรายละเอยดไดท www.tci-thaijo.org/index.php/KAB
ต ปณ. 1089 ปณฝ.เกษตรศาสตร จตจกร กรงเทพฯ 10903
โทรศพท 02-942-8777 ตอ 1135 โทรสาร 02-942-8778
Website: www.journal.bus.ku.ac.th, E-Mail: [email protected]